rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2010-01-29
rok: 2009
data dokumentu: 2010-01-29
rok: 2009
sygnatury akt.:
KIO/UZP 1929 /09
KIO/UZP 1929 /09
Komisja w składzie:
Przewodniczący: Jolanta Markowska Członkowie: Agata Mikołajczyk, Luiza Łamejko Protokolant: Paulina Zalewska
Przewodniczący: Jolanta Markowska Członkowie: Agata Mikołajczyk, Luiza Łamejko Protokolant: Paulina Zalewska
po rozpoznaniu na rozprawie
w dniu 28 stycznia 2010 r. w Warszawie odwołania
wniesionego przez MAN TRUCK & BUS POLSKA sp. z o.o. Al. Katowicka 9, Wolica,
05-830 Nadarzyn od rozstrzygnięcia przez zamawiającego Miejskie Przedsiębiorstwo
Komunikacyjne w Poznaniu sp. z o.o., ul. Głogowska 131/133, 60-244 Poznań protestu
z dnia 8 grudnia 2009 r.
przy udziale wykonawcy Solaris Bus & Coach S.A., ul. Obornicka 46, 62-005 Owińska
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego,
w dniu 28 stycznia 2010 r. w Warszawie odwołania
wniesionego przez MAN TRUCK & BUS POLSKA sp. z o.o. Al. Katowicka 9, Wolica,
05-830 Nadarzyn od rozstrzygnięcia przez zamawiającego Miejskie Przedsiębiorstwo
Komunikacyjne w Poznaniu sp. z o.o., ul. Głogowska 131/133, 60-244 Poznań protestu
z dnia 8 grudnia 2009 r.
przy udziale wykonawcy Solaris Bus & Coach S.A., ul. Obornicka 46, 62-005 Owińska
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego,
orzeka:
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża MAN TRUCK & BUS POLSKA sp. z o.o. Al. Katowicka
9, Wolica, 05-830 Nadarzyn i nakazuje:
1)
zaliczyćna rzecz Urzędu ZamówieńPublicznych koszty w wysokości 4 444 zł
00 gr (słownie: cztery tysiące czterysta czterdzieści cztery złote zero groszy)
z kwoty wpisu
uiszczonego
przez MAN TRUCK & BUS POLSKA sp. z o.o.
Al. Katowicka 9, Wolica, 05-830 Nadarzyn,
2)
dokonaćwpłaty kwoty 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych
zero groszy) przez MAN TRUCK & BUS POLSKA sp. z o.o. Al. Katowicka
9, Wolica, 05-830 Nadarzyn na rzecz Miejskie Przedsiębiorstwo
Komunikacyjne w Poznaniu sp. z o.o., ul. Głogowska 131/133, 60-244
Poznań stanowiącej uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika,
3)
dokonaćwpłaty kwoty 0 zł 0 gr (słownie: xxx) przez xxx na rzecz Urzędu
ZamówieńPublicznych na rachunek dochodów własnych UZP,
4)
dokonaćzwrotu kwoty 10 556 zł 00 gr (słownie: dziesięćtysięcy pięćset
pięćdziesiąt sześćzłotych zero groszy) z rachunku dochodów własnych
Urzędu ZamówieńPublicznych na rzecz MAN TRUCK & BUS POLSKA sp.
z o.o. Al. Katowicka 9, Wolica, 05-830 Nadarzyn.
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Poznaniu sp. z o.o.
z siedzibąw Poznaniu prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie
przetargu nieograniczonego na „dostawęloco MPK PoznańSp. z o.o. 75 fabrycznie nowych
niskopodłogowych autobusów jednej marki w ramach projektu Zakup nowoczesnych
przyjaznychśrodowisku autobusów niskopodłogowych”. Ogłoszenie o zamówieniu zostało
opublikowane w Suplemencie do Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej nr 2008/S 185-
266722 w dniu 25 września 2009 r.
Zamawiający w dniu 1 grudnia 2009 r. przekazał wykonawcom, w tym odwołującemu
MAN TRUCK & BUS POLSKA sp. z o.o. z siedzibąw Nadarzynie informacjęo wyborze
oferty najkorzystniejszej, złożonej przez Solaris Bus & Coach S.A.
Odwołujący wniósł protest wobec powyższej czynności, zarzucając zamawiającemu
naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655 ze zmianami), zwanej dalej Pzp, poprzez
zaniechanie odrzucenia oferty wybranej, która została podpisana niezgodnie ze sposobem
reprezentacji ujawnionym w odpisie z KRS spółki (dział 2, rubryka 1, pole nr 2) oraz wbrew
art. 373 § 1 k.s.h. Złożona oferta nie odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków
zamówienia oraz nie stanowi oferty, gdyżzostała złożona przez pełnomocnika niewłaściwie
umocowanego, czyli niezgodnie ze sposobem reprezentacji spółki, co narusza art. 373 § 1
k.s.h., art. 65 k.c. i art. 104 k.c. w związku z art. 14 Pzp. Odwołujący wniósł w proteście
o unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, odrzucenie oferty Solaris Bus &
Coach S.A. oraz o powtórzenie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej i dokonanie
wybory oferty odwołującego.
Odwołujący podniósł w uzasadnieniu,że oferta Solaris Bus & Coach S.A. została
podpisana przez pełnomocnika, który nie posiadał właściwego umocowania do dokonania tej
czynności, ponieważpełnomocnictwo złożone w ofercie zostało udzielone wbrew zasadom
reprezentacji ustalonym w spółce jej statutem, co wynika z zasad reprezentacji ujawnionych
w KRS (str. 7 odpisu, dział 2, rubryka 1, pole nr 2). Zgodnie z wpisem w KRS prezes
i wiceprezes zarządu sąuprawnieni do jednoosobowej reprezentacji spółki, natomiast
pozostali członkowie zarządu sąuprawnieniu do reprezentacji spółki łącznie z innym
członkiem zarządu lub prokurentem. Pełnomocnictwo zostało podpisane przez dwóch
prokurentów, bez podpisu członka zarządu spółki, podczas gdy dla skuteczności udzielenia
pełnomocnictwa wymagane były podpisy członka zarządu oraz dwóch prokurentów
działających łącznie. Pełnomocnictwo udzielone p. Andrzejowi S. zostało udzielone
niezgodnie ze sposobem reprezentacji ujawnionym w KRS, co nie odpowiada wymaganiom
specyfikacji określonym w pkt X.4 siwz.
Odwołujący wskazał,że zgodnie z § 52 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 21 grudnia 2000 r. w sprawie szczegółowego sposobu prowadzenia rejestrów
wchodzących w skład Krajowego Rejestru Sądowego oraz szczegółowej treści wpisów
w tych rejestrach (Dz. U. Nr 117, poz.1237 z późn. zmianami) „W dziale drugim rejestru
przedsiębiorców dla spółki z o.o. i spółki akcyjnej wpisuje się: (...) b) w polu drugim - sposób
reprezentacji spółki, co obejmuje sposób reprezentowania spółki przez zarząd i przez
prokurentów, (...), 3) w rubryce trzeciej - dane prokurentów i rodzaj prokury." Niewątpliwie
zatem o sposobie reprezentacji podmiotu rozstrzyga wpis znajdujący sięw tej rubryce.
Powołując sięna doktrynęi orzecznictwo odwołujący wskazał,że za dopuszczalne uznaje
sięudzielenie prokury jednej osobie, z zastrzeżeniem obowiązku łącznego działania
z członkiem zarządu lub wspólnikiem, przywołał uchwałęSN z dnia 27 kwietnia 2001 r., III
CZP 6/01 z glosąA. Gierata, OSP 2001, nr 12; a także glosy: P. Bielskiego, PPH 2001, nr
12; J.P. Naworskiego, M. Prawn. 2001, nr 22; M. Jasiakiewicza, PPH 2002, nr 3. Tego
rodzaju prokuręokreśla sięmianem "prokury łącznej nieprawidłowej" czy też"niewłaściwej"
(por. A. Buchenfeld, Prokura łączna nieprawidłowa - wybrane zagadnienia, Palestra 2003, nr
5-6). Tego typu konstrukcja w istocie nie jest ani prokurąoddzielną, ani prokurąłączną
w rozumieniu kodeksu cywilnego. Jest to prokura udzielona jednej osobie - indywidualnie,
jednakże nie może ona byćwykonywana jednoosobowo, tylko łącznie z członkiem organu
czy teżprzedstawicielem ustawowym przedsiębiorcy. Koniecznośćwspółdziałania
z członkiem organu czy przedstawicielem ustawowym należy traktowaćjako sposób
wykonywania prokury, wprowadzony w celu zwiększenia kontroli nad działalnością
prokurenta, podobnie jak w przypadku prokury łącznej. Odwołujący wskazał,że oferta
stanowi jednostronnączynnośćprawną, zaśzgodnie z przepisem art. 104 k.c. jednostronna
czynnośćprawna składana przez pełnomocnika, który w rzeczywistości nie miał umocowania
jest nieważna.
Solaris Bus & Coach S.A. przystąpił do postępowania toczącego sięna skutek
wniesienia protestużądając jego oddalenia jako niezasadnego.
Zamawiający oddalił protest. Wyjaśnił,że prokura jest pełnomocnictwem udzielonym
przez przedsiębiorcępodlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, które
obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie sązwiązane
z prowadzeniem przedsiębiorstwa (art. 109
1
§ 1 k.c.). Powołując sięna poglądy doktryny
zamawiający wskazał,że współdziałanie członka zarządu z prokurentem w ramach
reprezentacji łącznej jest czymśzasadniczo odmiennym od prokury łącznej. Przy
współdziałaniu prokurenta z członkiem zarządu w ramach reprezentacji spółki, prokurent nie
działa w zakresie własnego umocowania, lecz w zakresie umocowania członka zarządu,
działając na podstawie przepisów k.s.h. o reprezentacji, a nie na postawie umocowania
wynikającego z prokury. Przepis art. 373 § 3 k.s.h. wskazuje,że przepisy regulujące
reprezentacjęspółki akcyjnej, w przypadku gdy jej zarząd jest wieloosobowy, nie wyłączają
ustanowienia prokury jednoosobowej lub łącznej i nie ograniczająpraw prokurentów
wynikających z przepisów o prokurze. Prokurent ma prawo samodzielnie reprezentować
spółkęnawet wówczas, jeżeli umowa spółki przewiduje reprezentacjęłącznączłonków
zarządu albo członka zarządu łącznie z prokurentem. Czym innym jest bowiem
reprezentacja mieszana członka zarządu łącznie z prokurentem (konieczne współdziałanie),
wynikająca z art. 205 § 1 zd.2 in fine (odpowiednik 373 § 3 k.s.h.) bądźz postanowień
umowy spółki, a czym innym prokura jednoosobowa, która z istoty zakłada samodzielność
działania prokurenta. Reprezentacja mieszana ogranicza samodzielnośćdziałania członka
zarządu (musi on współdziałaćz prokurentem), a nie prokurenta samoistnego (ten może
działaćalbo jednoosobowo, albo łącznie z członkiem zarządu). Podobnie osoby, którym
udzielono prokury łącznej, mogąjako prokurenci działaćwspólnie w imieniu spółki
kapitałowej, bez konieczności współdziałania z nimi członka zarządu. Umocowanie i zasady
działania przez prokurentów należy traktowaćodrębnie od zasad reprezentacji łącznej
mieszanej w spółce. O sposobie reprezentacji podmiotu przez prokurentów decyduje nie
wpis w dziale 2, w rubryce 1 (co twierdzi odwołujący), ale wpis w dziale 2, rubryce 3, polu nr
4, tj. rodzaj prokury, który powinien wskazywaćtakże sposób jej wykonywania.
Odpis z rejestru przedsiębiorców KRS dotyczący wykonawcy Solaris, załączony do
oferty, wskazuje wyraźnie,że zarówno p. Zbigniew W. jak i p. Helena W. sąuprawnieni do
działania w imieniu spółki na zasadach prokury łącznej wspólnie z drugim prokurentem.
Powyższe oznacza,że pełnomocnictwo załączone do oferty Solaris zostało udzielone przez
osoby uprawnione do działania w imieniu spółki, zgodnie z zasadami wskazanymi w odpisie
z rejestru tj. przez dwóch prokurentów działających łącznie.
Zamawiający przyznał,że w orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjęto,że spółka
kapitałowa może ustanowićprokurenta, który może działaćtylko wspólnie z członkiem
zarządu spółki. Prokura taka, nie mieści sięjednak w pojęciu prokury łącznej, wynikającym
z art. 109
4
kc. Takąkonstrukcjęprzyjęto nazywaćprokurąłącznąniewłaściwą.
MAN TRUCK & BUS POLSKA sp. z o.o. wniósł odwołanie od rozstrzygnięcia
protestu. Odwołujący podtrzymał w odwołaniu zarzuty dotyczące naruszenia przez
zamawiającego przepisu art. 89 ust. 1 pkt 1 i 2 Pzp w związku z art. 373 § 1 k.s.h., art. 65
k.c. i art. 104 k.c. w związku z art. 14 Pzp. Wniósł o nakazanie zamawiającemu
unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, odrzucenia oferty Solaris Bus &
Coach S.A. oraz powtórzenia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej i dokonania wybory
oferty odwołującego oraz przyznanie kosztów postępowania. Odwołujący podtrzymał
w całości argumentacjęzawartąw proteście. Ponadto podniósł,że dopuszczalne jest
postanowienie wspólników,że spółkęreprezentuje członek zarządu działający łącznie
z prokurentem lub dwóch prokurentów działających łącznie. Wybrany przez wspólników
sposób reprezentacji powinien jednak zostaćujawniony w dziale 2, rubryce 1, polu nr 2 KRS.
Obowiązek ujawnienia w tym polu sposobu reprezentacji spółki przez prokurentów wynika
z § 52 rozporządzenia z 21 grudnia 2000 r. Odwołujący przywołał uchwałęSN z dnia
27 kwietnia 2001 roku (sygn. akt: III CZP 6/2001, opublik. w: OSNIC 2001/10 poz. 148,
s. 33), w której Sąd Najwyższy uznał za dopuszczalne „udzielenie prokury jednej osobie
z zastrzeżeniem,że może ona działaćtylko łącznie z członkiem zarządu spółki
lub wspólnikiem", a także orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 10 maja 1935 r. (sygn. akt:
II C 354/35, opublikowane w OSN(C) 1935/11/453), w oparciu o które stwierdził,że w przedmiotowej sprawie prokuręograniczono poprzez zastrzeżenie,że prokurent może
zastępowaćspółkęłącznie z jednym członkiem zarządu. Należy zatem uznać,że ograniczenie to jest skuteczne wobec osób trzecich. Tym samym, stosownie do art. 104
§ 1 k.c., pełnomocnictwo udzielone przez prokurentów Solaris Bus & Coach S.A. bez
współdziałania z członkiem zarządu jest nieważne.
Wykonawca Solaris Bus & Coach S.A. przystąpił do postępowania odwoławczego po
stronie zamawiającego wnosząc o oddalenie odwołania. Przystępujący poparł w całości
stanowisko zamawiającego.
Krajowa Izba Odwoławcza, w wyniku analizy dokumentów przedłożonych do
akt sprawy, dokumentacji postępowania oraz wyjaśnieństron i uczestnika postępowania
odwoławczego złożonych na rozprawie, ustaliła i zważyła, co następuje:
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
KIO stwierdziła,że odwołujący legitymuje sięinteresem prawnym w rozumieniu
art. 179 ust. 1 Pzp. Interes prawny odwołującego w uzyskaniu zamówienia mógłby doznać
uszczerbku w przypadku potwierdzenia sięzarzutów naruszenia przez zamawiającego
przepisów ustawy Pzp zawartych w odwołaniu, poprzez dokonanie przez zamawiającego
wyboru jako najkorzystniejszej - oferty, której treśćnie odpowiada treści specyfikacji
istotnych warunków zamówienia lub jest niezgodna z ustawąPzp, gdyżzostała podpisana
niezgodnie ze sposobem reprezentacji ujawnionym w odpisie z KRS spółki. W przypadku
odrzucenia przez zamawiającego oferty Solaris Bus & Coach S.A. oferta odwołującego MAN
TRUCK & BUS POLSKA sp. z o.o. podlegałaby uznaniu za najkorzystniejszą, ponieważ
została sklasyfikowana, według oceny dokonanej przez zamawiającego, na drugiej pozycji.
Odnosząc siędo zarzutów naruszenia przez zamawiającego przepisu art. 89 ust. 1
pkt 2 i art. 89 ust. 1 pkt 1 Pzp, przez zaniechanie odrzucenia oferty Solaris Bus & Coach
S.A., która została podpisana niezgodnie ze sposobem reprezentacji ujawnionym w odpisie
z KRS spółki oraz wbrew art. 373 § 1 k.s.h., a w związku z tym nie odpowiada treści
specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz nie stanowi oferty, gdyżzostała złożona
przez pełnomocnika niewłaściwie umocowanego, czyli niezgodnie ze sposobem
reprezentacji spółki, co narusza art. 373 § 1 k.s.h., art. 65 k.c. i art. 104 k.c. w związku z art.
14 Pzp, Izba uznała je za niezasadne. Wświetle ustalonych w sprawie okoliczności Izba
stwierdziła,że pełnomocnictwo udzielone p. Andrzejowi S. zostało podpisane przez
prokurentów uprawnionych do reprezentacji Solaris Bus & Coach S.A., stosownie do
umocowania wynikającego z udzielonej im prokury. Brak podpisu członka zarządu spółki nie
podważa skuteczności udzielonego pełnomocnictwa i nie stanowi naruszenia zasad
reprezentacji spółki ujawnionych w KRS.
Zgodnie z treściąpkt X.4 specyfikacji istotnych warunków zamówienia „Każda strona
oferty, na którąskładająsięwszystkie dokumenty wraz z załącznikami, musi byćpodpisana
przez osobęuprawnionądo reprezentowania firmy w obrocie prawnym, zgodnie
z postanowieniami właściwego odpisu z rejestru, zaświadczenia ewidencji działalności
gospodarczej, umowy spółki lub posiadającąpełnomocnictwo załączone do oferty w formie
oryginału bądźnotarialnie potwierdzonej kopii."
Ofertęzłożonąprzez Solaris Bus & Coach S.A. podpisał i złożył w postępowaniu
p. Andrzej S., działający na podstawie pełnomocnictwa z dnia 6 listopada 2009 r.
udzielonego przez dwóch prokurentów p. Zbigniewa W. oraz p. HelenęW. Osoby, które
udzieliły pełnomocnictwa zostały wymienione jako prokurenci w dziale 2 rubryka 3
aktualnego odpisu z rejestru przedsiębiorców KRS z dnia 16 października 2009 r., który
został złożony wraz z ofertą.
Zgodnie z odpisem Solaris Bus & Coach S.A. z KRS z dnia 7 grudnia 2009 r. na
dzieńudzielania p. Andrzejowi S. pełnomocnictwa załączonego do oferty Spółki sposób
reprezentacji został określony w następujący sposób: „Prezes i wiceprezes zarządu są
uprawnieni do samodzielnej reprezentacji spółki. Pozostali członkowie zarządu są
uprawnieni do reprezentacji spółki łącznie z innym członkiem zarządu lub prokurentem."
(dział 2, rubryka 1, pole nr 2 odpisu KRS). W rubryce 3 działu 2 odpisu dotyczącej
prokurentów określono,że wskazanym osobom udzielono prokury łącznej – prokurenci są
uprawnieni do reprezentacji wspólnie z drugim prokurentem.
Zgodnie z przepisem art. 373 § 1 k.s.h. jeżeli zarząd jest wieloosobowy, sposób
reprezentowania spółki określa statut. Jeżeli statut nie zawierażadnych postanowieńw tym
przedmiocie, do składania oświadczeńw imieniu spółki wymagane jest współdziałanie
dwóch członków zarządu albo jednego członka zarządu łącznie z prokurentem. Stosownie
do treści § 3 powyższego artykułu, przepis § 1 nie wyłącza ustanowienia prokury
jednoosobowej lub łącznej i nie ogranicza praw prokurentów wynikających z przepisów
o prokurze. Zauważyćnależy,że zakres umocowania zarządu w odniesieniu do spółki
akcyjnej wynika z art. 373 § 1 k.s.h., natomiast zakres umocowania prokurenta wynika
z przepisów Kodeksu cywilnego.
Prokura stanowi pełnomocnictwo, które z punktu widzeniaźródła umocowania
najbliższe jest przedstawicielstwu ustawowemu (podobnie SN w postanowieniu z dnia 26
listopada 2003 r. I KZP 28/03). Jak stanowi art. 109
1
k.c. prokura jest pełnomocnictwem
udzielonym przez przedsiębiorcę, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych
i pozasądowych, jakie związane sąz prowadzeniem przedsiębiorstwa. Jedyne ograniczenie
zakresu umocowania prokurenta wynika z treści art. 109
3
k.c., według którego do zbycia
przedsiębiorstwa, do dokonania czynności prawnej, na podstawie której następuje oddanie
go do czasowego korzystania oraz do obciążania nieruchomości wymagane jest
pełnomocnictwo do poszczególnej czynności. Udzielenie pełnomocnictwa do podpisania
oferty i złożonych wraz z ofertąoświadczeńi innych dokumentów bez wątpienia mieści się
w zakresie umocowania wynikającego z prokury, co wynika z treści art. 109
6
k.c. zd. 2.
Zgodnie z art. 109
1
§ 2 k.c. ustawowego zakresu umocowania prokurenta nie można
ograniczyćze skutkiem prawnym wobec osób trzecich (chyba,że przepis szczególny
stanowi inaczej).
Udzielenie prokury następuje w drodze czynności prawnej. Zgodnie z art. 109
4
§ 1
k.c. prokura może byćudzielona jako prokura samoistna lub łączna. Stosownie do rodzaju
udzielonej prokury, odpowiednio prokurenci mogąwystępowaćsamodzielnie albo tylkołą
cznie. Możliwe jest ustanowienie prokury połowicznej, gdy jeden prokurent ma prokurę
samodzielną, a drugi - prokuręłączną, który aby dokonaćczynności musi współdziałać
z prokurentem samodzielnym. Możliwe jest udzielenie prokury łącznej grupowej, gdy
konieczne jest współdziałanie kilku określonych wskazanych prokurentów, mających prokuręłą
cznąalbo teżprokuręcałkowitą, gdy prokurent musi występowaćz innym prokurentem,
przy czym obaj prokurenci mająprokuręłączną.
Przyjęcie w statucie lub umowie spółki, jako zasady, współdziałania osób
upoważnionych do jej reprezentacji w ramach reprezentacji łącznej, jak to ma miejsce
w niniejszej sprawie (do reprezentowania spółki uprawnieni sąbowiem dwaj członkowie
zarządu lub jeden członek zarządu łącznie z prokurentem), nie wyklucza możliwości
ustanowienia prokury łącznej, a jej ustanowienie uprawnia dwóch prokurentów działającychłą
cznie do łącznego działania w imieniu spółki.
W przypadku ustanowienia prokury jednoosobowej lub łącznej prokurent,
lub odpowiednio prokurenci działający łącznie, mająprawo reprezentowaćspółkę
z pominięciem zarządu nawet wówczas, jeżeli statut spółki przewiduje reprezentacjęłączną
członków zarządu albo członka zarządu łącznie z prokurentem. Czym innym jest bowiem
reprezentacja mieszana członka zarządu łącznie z prokurentem, wynikająca z art. 373 § 1
k.s.h. zdanie drugie bądźz postanowieństatutu spółki, a czym innym prokura.
Reprezentacja mieszana członka zarządu z prokurentem ogranicza samodzielnośćdziałania
członka zarządu, który musi współdziałaćz prokurentem, a nie prokurenta, który może
działaćw zależności od rodzaju prokury - jednoosobowo albo łącznie z innym prokurentem.
W przypadku ustanowienia reprezentacji łącznej w spółce, to zarząd musi respektować
ustanowione zasady reprezentacji, natomiast prokurent samodzielny może występować
jednoosobowo, a prokurenci mający prokuręłącznąmogąreprezentowaćspółkędziałającłą
cznie ze sobą, z pominięciem zarządu (podobnie: uchwała SN z dnia 27 kwietnia 2001r.
sygn. akt II CZP 6/01). W przypadku ustanowionej reprezentacji łącznej członka zarządu
z prokurentem (tzw. mieszanej), jeśli członek zarządu miałby dokonywaćczynności, przy
czym ustanowiona została prokura łączna, to w czynności prawnej oprócz członka zarządu
musząbraćudział także dwaj prokurenci mający prokuręłączną. Współdziałania prokurenta
z członkiem zarządu nie można uznaćza prokuręłącznąsensu stricto ani w ogóle za
prokurę, ponieważczłonek zarządu nie jest prokurentem – jest członkiem organu spółki (tak
M. Jasiakiewicz, glosa do uchwały SN z 27 kwietnia 2001 r. sygn. akt III CZP 6/01).
Ustanowienie prokury łącznej uprawniającej prokurenta do działania wyłącznie wspólnie
z członkiem zarządu zwany jest prokurąniewłaściwąlub nieprawidłową.
Należy wskazaćtakże na istotnąstronępraktycznąomawianych regulacji. Zdarzają
siębowiem sytuacje, gdy potrzeba dokonania określonej czynności prawnej występuje
w czasie, gdy z różnych względów jest niemożliwe lub znacznie utrudnione działanie
członków zarządu, uprawnionych do samodzielnej lub łącznej reprezentacji spółki. Zarząd
może byćzmuszony do działania łącznie z prokurentem, ale także reprezentowanie przez
prokurenta lub prokurentów działających łącznie może stanowić„wyręczenie” zarządu przy
dokonywaniu czynności prawnych. W takim przypadku działanie prokurentów na zasadzie
prokury samodzielnej lub łącznej w imieniu spółki pozwala uniknąćkomplikacji i utrudnień
w funkcjonowaniu spółki (vide uchwała SN z dnia 23 sierpnia 2006 r. sygn. akt III CZP
68/06).
Wświetle powyższego, Izba stwierdziła,że wpisani w KRS spółki Solaris Bus &
Coach S.A. prokurenci, w ramach udzielonej prokury łącznej, działając łącznie mogą
dokonywaćczynności w imieniu spółki w ramach swego umocowania, w tym
w szczególności byli uprawnieni do udzielenia pełnomocnictwa do podpisania i złożenia
oferty w postępowaniu. Nie można zatem podzielićpoglądu odwołującego jakoby oferta
Solaris Bus & Coach S.A została podpisana przez osobęnie posiadającąumocowania od
osób uprawnionych do reprezentacji spółki. Dołączone do oferty pełnomocnictwo zostało
udzielone w sposób prawidłowy przez prokurentów uprawnionych do łącznego działania
w imieniu wykonawcy, co wynika wprost z odpisu aktualnego z KRS załączonego do
złożonej w postępowaniu oferty. Uprawnienia prokurentów do działania, stosownie do
art. 373 § 3 k.s.h. nie doznajążadnego ograniczenia w związku z § 1 i 2 ww. artykułu, a tym
samym w związku z ustalonym i ujawnionym w KRS sposobie reprezentacji Solaris Bus &
Coach S.A. przez zarząd.
W tym miejscu należy wskazać, iżwpis do rejestru ma przede wszystkim istotne
znaczenie z punktu widzenia pewności i bezpieczeństwa obrotu prawnego. Łączy sięz nim
domniemanie ważności udzielenia prokury, wynikające z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia
20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 168, poz.1186
z późn. zm.), a ponadto prokurent uzyskuje możliwośćskutecznego wylegitymowania się
odpisem lub wyciągiem z rejestru sądowego (tak A. Szajkowski ((w:) S. Sołtysiński,
S. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja (...) Kodeks spółek handlowych t. III Warszawa
2008). W niniejszym postępowaniu, załączony do oferty Solaris Bus & Coach S.A. odpis
aktualny z KRS potwierdza umocowanie prokurentów do łącznego działania w imieniu spółki,
a zatem równieżdo ustanowienia na jej rzecz pełnomocnika. W przypadku łącznego
działania dwóch prokurentów mających prokuręłącznąnie jest wymagany udział w danej
czynności członka zarządu, dla jej ważności i skuteczności. Nie ma w tym przypadku
znaczenia niezastosowanie reguł reprezentacji określonych w dziale 2 rubryka 1 pole 2 KRS,
ponieważzasady te zostały określone dla zarządu – jako organu spółki uprawnionego do
reprezentacji podmiotu. Reprezentacja zarządu może byćprzy tym ustanowiona
z ewentualnym udziałem prokurentów. Natomiast prokura jest instytucjąautonomiczną, do
której majązastosowanie zasady wynikające z Kodeksu cywilnego. „Istnieje domniemanie,że reprezentacja spółki przez zarząd odbywa sięwedług zasad określonych w dziale 2
rubryce 1 pole 2, natomiast w odniesieniu do prokury według zasad określonych w dziale 2
rubryce 3 KRS”, na co m.in. zwrócił uwagęprof. zw. dr hab. Andrzej K. w opinii z dnia 21
stycznia 2010 r., złożonej przez przystępującego do akt sprawy. Izba w całości podziela
pogląd wyrażony w powyższej opinii.
Mając na uwadze powyższe, w ustalonym stanie rzeczy Izba nie stwierdziła naruszenia
przepisów wskazanych w odwołaniu, co mogłoby uzasadniaćkoniecznośćodrzucenia oferty
Solaris Bus & Coach S.A na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 1 lub art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp.
Izba nie znalazła podstaw do uwzględnienia odwołania, a w związku z tym orzeczono,
jak w sentencji, na podstawie art.191 ust.1 Pzp.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 191 ust. 6 i 7
Pzp, stosownie do wyniku postępowania. Izba uwzględniła koszty wynagrodzenia
pełnomocnika zamawiającego w wysokości 3 600,00 zł, na podstawie faktury złożonej do akt
sprawy, stosownie do brzmienia § 4 ust. 1 pkt 2 lit. b rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 9 lipca 2007 r. w sprawie wysokości oraz sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. Nr 128, poz. 886 z późn. zmianami).
Stosownie do art. 194 i 195 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówieńpublicznych
(Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655 z późn. zmianami) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Urzędu Zamówień
Publicznych do Sądu Okręgowego w Poznaniu.
Przewodniczący:
………………………………
Członkowie:
………………………………
………………………………
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża MAN TRUCK & BUS POLSKA sp. z o.o. Al. Katowicka
9, Wolica, 05-830 Nadarzyn i nakazuje:
1)
zaliczyćna rzecz Urzędu ZamówieńPublicznych koszty w wysokości 4 444 zł
00 gr (słownie: cztery tysiące czterysta czterdzieści cztery złote zero groszy)
z kwoty wpisu
uiszczonego
przez MAN TRUCK & BUS POLSKA sp. z o.o.
Al. Katowicka 9, Wolica, 05-830 Nadarzyn,
2)
dokonaćwpłaty kwoty 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych
zero groszy) przez MAN TRUCK & BUS POLSKA sp. z o.o. Al. Katowicka
9, Wolica, 05-830 Nadarzyn na rzecz Miejskie Przedsiębiorstwo
Komunikacyjne w Poznaniu sp. z o.o., ul. Głogowska 131/133, 60-244
Poznań stanowiącej uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika,
3)
dokonaćwpłaty kwoty 0 zł 0 gr (słownie: xxx) przez xxx na rzecz Urzędu
ZamówieńPublicznych na rachunek dochodów własnych UZP,
4)
dokonaćzwrotu kwoty 10 556 zł 00 gr (słownie: dziesięćtysięcy pięćset
pięćdziesiąt sześćzłotych zero groszy) z rachunku dochodów własnych
Urzędu ZamówieńPublicznych na rzecz MAN TRUCK & BUS POLSKA sp.
z o.o. Al. Katowicka 9, Wolica, 05-830 Nadarzyn.
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Poznaniu sp. z o.o.
z siedzibąw Poznaniu prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie
przetargu nieograniczonego na „dostawęloco MPK PoznańSp. z o.o. 75 fabrycznie nowych
niskopodłogowych autobusów jednej marki w ramach projektu Zakup nowoczesnych
przyjaznychśrodowisku autobusów niskopodłogowych”. Ogłoszenie o zamówieniu zostało
opublikowane w Suplemencie do Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej nr 2008/S 185-
266722 w dniu 25 września 2009 r.
Zamawiający w dniu 1 grudnia 2009 r. przekazał wykonawcom, w tym odwołującemu
MAN TRUCK & BUS POLSKA sp. z o.o. z siedzibąw Nadarzynie informacjęo wyborze
oferty najkorzystniejszej, złożonej przez Solaris Bus & Coach S.A.
Odwołujący wniósł protest wobec powyższej czynności, zarzucając zamawiającemu
naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655 ze zmianami), zwanej dalej Pzp, poprzez
zaniechanie odrzucenia oferty wybranej, która została podpisana niezgodnie ze sposobem
reprezentacji ujawnionym w odpisie z KRS spółki (dział 2, rubryka 1, pole nr 2) oraz wbrew
art. 373 § 1 k.s.h. Złożona oferta nie odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków
zamówienia oraz nie stanowi oferty, gdyżzostała złożona przez pełnomocnika niewłaściwie
umocowanego, czyli niezgodnie ze sposobem reprezentacji spółki, co narusza art. 373 § 1
k.s.h., art. 65 k.c. i art. 104 k.c. w związku z art. 14 Pzp. Odwołujący wniósł w proteście
o unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, odrzucenie oferty Solaris Bus &
Coach S.A. oraz o powtórzenie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej i dokonanie
wybory oferty odwołującego.
Odwołujący podniósł w uzasadnieniu,że oferta Solaris Bus & Coach S.A. została
podpisana przez pełnomocnika, który nie posiadał właściwego umocowania do dokonania tej
czynności, ponieważpełnomocnictwo złożone w ofercie zostało udzielone wbrew zasadom
reprezentacji ustalonym w spółce jej statutem, co wynika z zasad reprezentacji ujawnionych
w KRS (str. 7 odpisu, dział 2, rubryka 1, pole nr 2). Zgodnie z wpisem w KRS prezes
i wiceprezes zarządu sąuprawnieni do jednoosobowej reprezentacji spółki, natomiast
pozostali członkowie zarządu sąuprawnieniu do reprezentacji spółki łącznie z innym
członkiem zarządu lub prokurentem. Pełnomocnictwo zostało podpisane przez dwóch
prokurentów, bez podpisu członka zarządu spółki, podczas gdy dla skuteczności udzielenia
pełnomocnictwa wymagane były podpisy członka zarządu oraz dwóch prokurentów
działających łącznie. Pełnomocnictwo udzielone p. Andrzejowi S. zostało udzielone
niezgodnie ze sposobem reprezentacji ujawnionym w KRS, co nie odpowiada wymaganiom
specyfikacji określonym w pkt X.4 siwz.
Odwołujący wskazał,że zgodnie z § 52 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 21 grudnia 2000 r. w sprawie szczegółowego sposobu prowadzenia rejestrów
wchodzących w skład Krajowego Rejestru Sądowego oraz szczegółowej treści wpisów
w tych rejestrach (Dz. U. Nr 117, poz.1237 z późn. zmianami) „W dziale drugim rejestru
przedsiębiorców dla spółki z o.o. i spółki akcyjnej wpisuje się: (...) b) w polu drugim - sposób
reprezentacji spółki, co obejmuje sposób reprezentowania spółki przez zarząd i przez
prokurentów, (...), 3) w rubryce trzeciej - dane prokurentów i rodzaj prokury." Niewątpliwie
zatem o sposobie reprezentacji podmiotu rozstrzyga wpis znajdujący sięw tej rubryce.
Powołując sięna doktrynęi orzecznictwo odwołujący wskazał,że za dopuszczalne uznaje
sięudzielenie prokury jednej osobie, z zastrzeżeniem obowiązku łącznego działania
z członkiem zarządu lub wspólnikiem, przywołał uchwałęSN z dnia 27 kwietnia 2001 r., III
CZP 6/01 z glosąA. Gierata, OSP 2001, nr 12; a także glosy: P. Bielskiego, PPH 2001, nr
12; J.P. Naworskiego, M. Prawn. 2001, nr 22; M. Jasiakiewicza, PPH 2002, nr 3. Tego
rodzaju prokuręokreśla sięmianem "prokury łącznej nieprawidłowej" czy też"niewłaściwej"
(por. A. Buchenfeld, Prokura łączna nieprawidłowa - wybrane zagadnienia, Palestra 2003, nr
5-6). Tego typu konstrukcja w istocie nie jest ani prokurąoddzielną, ani prokurąłączną
w rozumieniu kodeksu cywilnego. Jest to prokura udzielona jednej osobie - indywidualnie,
jednakże nie może ona byćwykonywana jednoosobowo, tylko łącznie z członkiem organu
czy teżprzedstawicielem ustawowym przedsiębiorcy. Koniecznośćwspółdziałania
z członkiem organu czy przedstawicielem ustawowym należy traktowaćjako sposób
wykonywania prokury, wprowadzony w celu zwiększenia kontroli nad działalnością
prokurenta, podobnie jak w przypadku prokury łącznej. Odwołujący wskazał,że oferta
stanowi jednostronnączynnośćprawną, zaśzgodnie z przepisem art. 104 k.c. jednostronna
czynnośćprawna składana przez pełnomocnika, który w rzeczywistości nie miał umocowania
jest nieważna.
Solaris Bus & Coach S.A. przystąpił do postępowania toczącego sięna skutek
wniesienia protestużądając jego oddalenia jako niezasadnego.
Zamawiający oddalił protest. Wyjaśnił,że prokura jest pełnomocnictwem udzielonym
przez przedsiębiorcępodlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, które
obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie sązwiązane
z prowadzeniem przedsiębiorstwa (art. 109
1
§ 1 k.c.). Powołując sięna poglądy doktryny
zamawiający wskazał,że współdziałanie członka zarządu z prokurentem w ramach
reprezentacji łącznej jest czymśzasadniczo odmiennym od prokury łącznej. Przy
współdziałaniu prokurenta z członkiem zarządu w ramach reprezentacji spółki, prokurent nie
działa w zakresie własnego umocowania, lecz w zakresie umocowania członka zarządu,
działając na podstawie przepisów k.s.h. o reprezentacji, a nie na postawie umocowania
wynikającego z prokury. Przepis art. 373 § 3 k.s.h. wskazuje,że przepisy regulujące
reprezentacjęspółki akcyjnej, w przypadku gdy jej zarząd jest wieloosobowy, nie wyłączają
ustanowienia prokury jednoosobowej lub łącznej i nie ograniczająpraw prokurentów
wynikających z przepisów o prokurze. Prokurent ma prawo samodzielnie reprezentować
spółkęnawet wówczas, jeżeli umowa spółki przewiduje reprezentacjęłącznączłonków
zarządu albo członka zarządu łącznie z prokurentem. Czym innym jest bowiem
reprezentacja mieszana członka zarządu łącznie z prokurentem (konieczne współdziałanie),
wynikająca z art. 205 § 1 zd.2 in fine (odpowiednik 373 § 3 k.s.h.) bądźz postanowień
umowy spółki, a czym innym prokura jednoosobowa, która z istoty zakłada samodzielność
działania prokurenta. Reprezentacja mieszana ogranicza samodzielnośćdziałania członka
zarządu (musi on współdziałaćz prokurentem), a nie prokurenta samoistnego (ten może
działaćalbo jednoosobowo, albo łącznie z członkiem zarządu). Podobnie osoby, którym
udzielono prokury łącznej, mogąjako prokurenci działaćwspólnie w imieniu spółki
kapitałowej, bez konieczności współdziałania z nimi członka zarządu. Umocowanie i zasady
działania przez prokurentów należy traktowaćodrębnie od zasad reprezentacji łącznej
mieszanej w spółce. O sposobie reprezentacji podmiotu przez prokurentów decyduje nie
wpis w dziale 2, w rubryce 1 (co twierdzi odwołujący), ale wpis w dziale 2, rubryce 3, polu nr
4, tj. rodzaj prokury, który powinien wskazywaćtakże sposób jej wykonywania.
Odpis z rejestru przedsiębiorców KRS dotyczący wykonawcy Solaris, załączony do
oferty, wskazuje wyraźnie,że zarówno p. Zbigniew W. jak i p. Helena W. sąuprawnieni do
działania w imieniu spółki na zasadach prokury łącznej wspólnie z drugim prokurentem.
Powyższe oznacza,że pełnomocnictwo załączone do oferty Solaris zostało udzielone przez
osoby uprawnione do działania w imieniu spółki, zgodnie z zasadami wskazanymi w odpisie
z rejestru tj. przez dwóch prokurentów działających łącznie.
Zamawiający przyznał,że w orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjęto,że spółka
kapitałowa może ustanowićprokurenta, który może działaćtylko wspólnie z członkiem
zarządu spółki. Prokura taka, nie mieści sięjednak w pojęciu prokury łącznej, wynikającym
z art. 109
4
kc. Takąkonstrukcjęprzyjęto nazywaćprokurąłącznąniewłaściwą.
MAN TRUCK & BUS POLSKA sp. z o.o. wniósł odwołanie od rozstrzygnięcia
protestu. Odwołujący podtrzymał w odwołaniu zarzuty dotyczące naruszenia przez
zamawiającego przepisu art. 89 ust. 1 pkt 1 i 2 Pzp w związku z art. 373 § 1 k.s.h., art. 65
k.c. i art. 104 k.c. w związku z art. 14 Pzp. Wniósł o nakazanie zamawiającemu
unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, odrzucenia oferty Solaris Bus &
Coach S.A. oraz powtórzenia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej i dokonania wybory
oferty odwołującego oraz przyznanie kosztów postępowania. Odwołujący podtrzymał
w całości argumentacjęzawartąw proteście. Ponadto podniósł,że dopuszczalne jest
postanowienie wspólników,że spółkęreprezentuje członek zarządu działający łącznie
z prokurentem lub dwóch prokurentów działających łącznie. Wybrany przez wspólników
sposób reprezentacji powinien jednak zostaćujawniony w dziale 2, rubryce 1, polu nr 2 KRS.
Obowiązek ujawnienia w tym polu sposobu reprezentacji spółki przez prokurentów wynika
z § 52 rozporządzenia z 21 grudnia 2000 r. Odwołujący przywołał uchwałęSN z dnia
27 kwietnia 2001 roku (sygn. akt: III CZP 6/2001, opublik. w: OSNIC 2001/10 poz. 148,
s. 33), w której Sąd Najwyższy uznał za dopuszczalne „udzielenie prokury jednej osobie
z zastrzeżeniem,że może ona działaćtylko łącznie z członkiem zarządu spółki
lub wspólnikiem", a także orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 10 maja 1935 r. (sygn. akt:
II C 354/35, opublikowane w OSN(C) 1935/11/453), w oparciu o które stwierdził,że w przedmiotowej sprawie prokuręograniczono poprzez zastrzeżenie,że prokurent może
zastępowaćspółkęłącznie z jednym członkiem zarządu. Należy zatem uznać,że ograniczenie to jest skuteczne wobec osób trzecich. Tym samym, stosownie do art. 104
§ 1 k.c., pełnomocnictwo udzielone przez prokurentów Solaris Bus & Coach S.A. bez
współdziałania z członkiem zarządu jest nieważne.
Wykonawca Solaris Bus & Coach S.A. przystąpił do postępowania odwoławczego po
stronie zamawiającego wnosząc o oddalenie odwołania. Przystępujący poparł w całości
stanowisko zamawiającego.
Krajowa Izba Odwoławcza, w wyniku analizy dokumentów przedłożonych do
akt sprawy, dokumentacji postępowania oraz wyjaśnieństron i uczestnika postępowania
odwoławczego złożonych na rozprawie, ustaliła i zważyła, co następuje:
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
KIO stwierdziła,że odwołujący legitymuje sięinteresem prawnym w rozumieniu
art. 179 ust. 1 Pzp. Interes prawny odwołującego w uzyskaniu zamówienia mógłby doznać
uszczerbku w przypadku potwierdzenia sięzarzutów naruszenia przez zamawiającego
przepisów ustawy Pzp zawartych w odwołaniu, poprzez dokonanie przez zamawiającego
wyboru jako najkorzystniejszej - oferty, której treśćnie odpowiada treści specyfikacji
istotnych warunków zamówienia lub jest niezgodna z ustawąPzp, gdyżzostała podpisana
niezgodnie ze sposobem reprezentacji ujawnionym w odpisie z KRS spółki. W przypadku
odrzucenia przez zamawiającego oferty Solaris Bus & Coach S.A. oferta odwołującego MAN
TRUCK & BUS POLSKA sp. z o.o. podlegałaby uznaniu za najkorzystniejszą, ponieważ
została sklasyfikowana, według oceny dokonanej przez zamawiającego, na drugiej pozycji.
Odnosząc siędo zarzutów naruszenia przez zamawiającego przepisu art. 89 ust. 1
pkt 2 i art. 89 ust. 1 pkt 1 Pzp, przez zaniechanie odrzucenia oferty Solaris Bus & Coach
S.A., która została podpisana niezgodnie ze sposobem reprezentacji ujawnionym w odpisie
z KRS spółki oraz wbrew art. 373 § 1 k.s.h., a w związku z tym nie odpowiada treści
specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz nie stanowi oferty, gdyżzostała złożona
przez pełnomocnika niewłaściwie umocowanego, czyli niezgodnie ze sposobem
reprezentacji spółki, co narusza art. 373 § 1 k.s.h., art. 65 k.c. i art. 104 k.c. w związku z art.
14 Pzp, Izba uznała je za niezasadne. Wświetle ustalonych w sprawie okoliczności Izba
stwierdziła,że pełnomocnictwo udzielone p. Andrzejowi S. zostało podpisane przez
prokurentów uprawnionych do reprezentacji Solaris Bus & Coach S.A., stosownie do
umocowania wynikającego z udzielonej im prokury. Brak podpisu członka zarządu spółki nie
podważa skuteczności udzielonego pełnomocnictwa i nie stanowi naruszenia zasad
reprezentacji spółki ujawnionych w KRS.
Zgodnie z treściąpkt X.4 specyfikacji istotnych warunków zamówienia „Każda strona
oferty, na którąskładająsięwszystkie dokumenty wraz z załącznikami, musi byćpodpisana
przez osobęuprawnionądo reprezentowania firmy w obrocie prawnym, zgodnie
z postanowieniami właściwego odpisu z rejestru, zaświadczenia ewidencji działalności
gospodarczej, umowy spółki lub posiadającąpełnomocnictwo załączone do oferty w formie
oryginału bądźnotarialnie potwierdzonej kopii."
Ofertęzłożonąprzez Solaris Bus & Coach S.A. podpisał i złożył w postępowaniu
p. Andrzej S., działający na podstawie pełnomocnictwa z dnia 6 listopada 2009 r.
udzielonego przez dwóch prokurentów p. Zbigniewa W. oraz p. HelenęW. Osoby, które
udzieliły pełnomocnictwa zostały wymienione jako prokurenci w dziale 2 rubryka 3
aktualnego odpisu z rejestru przedsiębiorców KRS z dnia 16 października 2009 r., który
został złożony wraz z ofertą.
Zgodnie z odpisem Solaris Bus & Coach S.A. z KRS z dnia 7 grudnia 2009 r. na
dzieńudzielania p. Andrzejowi S. pełnomocnictwa załączonego do oferty Spółki sposób
reprezentacji został określony w następujący sposób: „Prezes i wiceprezes zarządu są
uprawnieni do samodzielnej reprezentacji spółki. Pozostali członkowie zarządu są
uprawnieni do reprezentacji spółki łącznie z innym członkiem zarządu lub prokurentem."
(dział 2, rubryka 1, pole nr 2 odpisu KRS). W rubryce 3 działu 2 odpisu dotyczącej
prokurentów określono,że wskazanym osobom udzielono prokury łącznej – prokurenci są
uprawnieni do reprezentacji wspólnie z drugim prokurentem.
Zgodnie z przepisem art. 373 § 1 k.s.h. jeżeli zarząd jest wieloosobowy, sposób
reprezentowania spółki określa statut. Jeżeli statut nie zawierażadnych postanowieńw tym
przedmiocie, do składania oświadczeńw imieniu spółki wymagane jest współdziałanie
dwóch członków zarządu albo jednego członka zarządu łącznie z prokurentem. Stosownie
do treści § 3 powyższego artykułu, przepis § 1 nie wyłącza ustanowienia prokury
jednoosobowej lub łącznej i nie ogranicza praw prokurentów wynikających z przepisów
o prokurze. Zauważyćnależy,że zakres umocowania zarządu w odniesieniu do spółki
akcyjnej wynika z art. 373 § 1 k.s.h., natomiast zakres umocowania prokurenta wynika
z przepisów Kodeksu cywilnego.
Prokura stanowi pełnomocnictwo, które z punktu widzeniaźródła umocowania
najbliższe jest przedstawicielstwu ustawowemu (podobnie SN w postanowieniu z dnia 26
listopada 2003 r. I KZP 28/03). Jak stanowi art. 109
1
k.c. prokura jest pełnomocnictwem
udzielonym przez przedsiębiorcę, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych
i pozasądowych, jakie związane sąz prowadzeniem przedsiębiorstwa. Jedyne ograniczenie
zakresu umocowania prokurenta wynika z treści art. 109
3
k.c., według którego do zbycia
przedsiębiorstwa, do dokonania czynności prawnej, na podstawie której następuje oddanie
go do czasowego korzystania oraz do obciążania nieruchomości wymagane jest
pełnomocnictwo do poszczególnej czynności. Udzielenie pełnomocnictwa do podpisania
oferty i złożonych wraz z ofertąoświadczeńi innych dokumentów bez wątpienia mieści się
w zakresie umocowania wynikającego z prokury, co wynika z treści art. 109
6
k.c. zd. 2.
Zgodnie z art. 109
1
§ 2 k.c. ustawowego zakresu umocowania prokurenta nie można
ograniczyćze skutkiem prawnym wobec osób trzecich (chyba,że przepis szczególny
stanowi inaczej).
Udzielenie prokury następuje w drodze czynności prawnej. Zgodnie z art. 109
4
§ 1
k.c. prokura może byćudzielona jako prokura samoistna lub łączna. Stosownie do rodzaju
udzielonej prokury, odpowiednio prokurenci mogąwystępowaćsamodzielnie albo tylkołą
cznie. Możliwe jest ustanowienie prokury połowicznej, gdy jeden prokurent ma prokurę
samodzielną, a drugi - prokuręłączną, który aby dokonaćczynności musi współdziałać
z prokurentem samodzielnym. Możliwe jest udzielenie prokury łącznej grupowej, gdy
konieczne jest współdziałanie kilku określonych wskazanych prokurentów, mających prokuręłą
cznąalbo teżprokuręcałkowitą, gdy prokurent musi występowaćz innym prokurentem,
przy czym obaj prokurenci mająprokuręłączną.
Przyjęcie w statucie lub umowie spółki, jako zasady, współdziałania osób
upoważnionych do jej reprezentacji w ramach reprezentacji łącznej, jak to ma miejsce
w niniejszej sprawie (do reprezentowania spółki uprawnieni sąbowiem dwaj członkowie
zarządu lub jeden członek zarządu łącznie z prokurentem), nie wyklucza możliwości
ustanowienia prokury łącznej, a jej ustanowienie uprawnia dwóch prokurentów działającychłą
cznie do łącznego działania w imieniu spółki.
W przypadku ustanowienia prokury jednoosobowej lub łącznej prokurent,
lub odpowiednio prokurenci działający łącznie, mająprawo reprezentowaćspółkę
z pominięciem zarządu nawet wówczas, jeżeli statut spółki przewiduje reprezentacjęłączną
członków zarządu albo członka zarządu łącznie z prokurentem. Czym innym jest bowiem
reprezentacja mieszana członka zarządu łącznie z prokurentem, wynikająca z art. 373 § 1
k.s.h. zdanie drugie bądźz postanowieństatutu spółki, a czym innym prokura.
Reprezentacja mieszana członka zarządu z prokurentem ogranicza samodzielnośćdziałania
członka zarządu, który musi współdziałaćz prokurentem, a nie prokurenta, który może
działaćw zależności od rodzaju prokury - jednoosobowo albo łącznie z innym prokurentem.
W przypadku ustanowienia reprezentacji łącznej w spółce, to zarząd musi respektować
ustanowione zasady reprezentacji, natomiast prokurent samodzielny może występować
jednoosobowo, a prokurenci mający prokuręłącznąmogąreprezentowaćspółkędziałającłą
cznie ze sobą, z pominięciem zarządu (podobnie: uchwała SN z dnia 27 kwietnia 2001r.
sygn. akt II CZP 6/01). W przypadku ustanowionej reprezentacji łącznej członka zarządu
z prokurentem (tzw. mieszanej), jeśli członek zarządu miałby dokonywaćczynności, przy
czym ustanowiona została prokura łączna, to w czynności prawnej oprócz członka zarządu
musząbraćudział także dwaj prokurenci mający prokuręłączną. Współdziałania prokurenta
z członkiem zarządu nie można uznaćza prokuręłącznąsensu stricto ani w ogóle za
prokurę, ponieważczłonek zarządu nie jest prokurentem – jest członkiem organu spółki (tak
M. Jasiakiewicz, glosa do uchwały SN z 27 kwietnia 2001 r. sygn. akt III CZP 6/01).
Ustanowienie prokury łącznej uprawniającej prokurenta do działania wyłącznie wspólnie
z członkiem zarządu zwany jest prokurąniewłaściwąlub nieprawidłową.
Należy wskazaćtakże na istotnąstronępraktycznąomawianych regulacji. Zdarzają
siębowiem sytuacje, gdy potrzeba dokonania określonej czynności prawnej występuje
w czasie, gdy z różnych względów jest niemożliwe lub znacznie utrudnione działanie
członków zarządu, uprawnionych do samodzielnej lub łącznej reprezentacji spółki. Zarząd
może byćzmuszony do działania łącznie z prokurentem, ale także reprezentowanie przez
prokurenta lub prokurentów działających łącznie może stanowić„wyręczenie” zarządu przy
dokonywaniu czynności prawnych. W takim przypadku działanie prokurentów na zasadzie
prokury samodzielnej lub łącznej w imieniu spółki pozwala uniknąćkomplikacji i utrudnień
w funkcjonowaniu spółki (vide uchwała SN z dnia 23 sierpnia 2006 r. sygn. akt III CZP
68/06).
Wświetle powyższego, Izba stwierdziła,że wpisani w KRS spółki Solaris Bus &
Coach S.A. prokurenci, w ramach udzielonej prokury łącznej, działając łącznie mogą
dokonywaćczynności w imieniu spółki w ramach swego umocowania, w tym
w szczególności byli uprawnieni do udzielenia pełnomocnictwa do podpisania i złożenia
oferty w postępowaniu. Nie można zatem podzielićpoglądu odwołującego jakoby oferta
Solaris Bus & Coach S.A została podpisana przez osobęnie posiadającąumocowania od
osób uprawnionych do reprezentacji spółki. Dołączone do oferty pełnomocnictwo zostało
udzielone w sposób prawidłowy przez prokurentów uprawnionych do łącznego działania
w imieniu wykonawcy, co wynika wprost z odpisu aktualnego z KRS załączonego do
złożonej w postępowaniu oferty. Uprawnienia prokurentów do działania, stosownie do
art. 373 § 3 k.s.h. nie doznajążadnego ograniczenia w związku z § 1 i 2 ww. artykułu, a tym
samym w związku z ustalonym i ujawnionym w KRS sposobie reprezentacji Solaris Bus &
Coach S.A. przez zarząd.
W tym miejscu należy wskazać, iżwpis do rejestru ma przede wszystkim istotne
znaczenie z punktu widzenia pewności i bezpieczeństwa obrotu prawnego. Łączy sięz nim
domniemanie ważności udzielenia prokury, wynikające z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia
20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 168, poz.1186
z późn. zm.), a ponadto prokurent uzyskuje możliwośćskutecznego wylegitymowania się
odpisem lub wyciągiem z rejestru sądowego (tak A. Szajkowski ((w:) S. Sołtysiński,
S. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja (...) Kodeks spółek handlowych t. III Warszawa
2008). W niniejszym postępowaniu, załączony do oferty Solaris Bus & Coach S.A. odpis
aktualny z KRS potwierdza umocowanie prokurentów do łącznego działania w imieniu spółki,
a zatem równieżdo ustanowienia na jej rzecz pełnomocnika. W przypadku łącznego
działania dwóch prokurentów mających prokuręłącznąnie jest wymagany udział w danej
czynności członka zarządu, dla jej ważności i skuteczności. Nie ma w tym przypadku
znaczenia niezastosowanie reguł reprezentacji określonych w dziale 2 rubryka 1 pole 2 KRS,
ponieważzasady te zostały określone dla zarządu – jako organu spółki uprawnionego do
reprezentacji podmiotu. Reprezentacja zarządu może byćprzy tym ustanowiona
z ewentualnym udziałem prokurentów. Natomiast prokura jest instytucjąautonomiczną, do
której majązastosowanie zasady wynikające z Kodeksu cywilnego. „Istnieje domniemanie,że reprezentacja spółki przez zarząd odbywa sięwedług zasad określonych w dziale 2
rubryce 1 pole 2, natomiast w odniesieniu do prokury według zasad określonych w dziale 2
rubryce 3 KRS”, na co m.in. zwrócił uwagęprof. zw. dr hab. Andrzej K. w opinii z dnia 21
stycznia 2010 r., złożonej przez przystępującego do akt sprawy. Izba w całości podziela
pogląd wyrażony w powyższej opinii.
Mając na uwadze powyższe, w ustalonym stanie rzeczy Izba nie stwierdziła naruszenia
przepisów wskazanych w odwołaniu, co mogłoby uzasadniaćkoniecznośćodrzucenia oferty
Solaris Bus & Coach S.A na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 1 lub art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp.
Izba nie znalazła podstaw do uwzględnienia odwołania, a w związku z tym orzeczono,
jak w sentencji, na podstawie art.191 ust.1 Pzp.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 191 ust. 6 i 7
Pzp, stosownie do wyniku postępowania. Izba uwzględniła koszty wynagrodzenia
pełnomocnika zamawiającego w wysokości 3 600,00 zł, na podstawie faktury złożonej do akt
sprawy, stosownie do brzmienia § 4 ust. 1 pkt 2 lit. b rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 9 lipca 2007 r. w sprawie wysokości oraz sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. Nr 128, poz. 886 z późn. zmianami).
Stosownie do art. 194 i 195 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówieńpublicznych
(Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655 z późn. zmianami) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Urzędu Zamówień
Publicznych do Sądu Okręgowego w Poznaniu.
Przewodniczący:
………………………………
Członkowie:
………………………………
………………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
