rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2011-10-20
rok: 2011
data dokumentu: 2011-10-20
rok: 2011
Powiązane tematy:
sygnatury akt.:
KIO 2167/11
KIO 2167/11
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 października 2011 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 7 października 2011 r. przez
wykonawcę Spółdzielczy Bank Rozwoju, ul. Kardynała Stefana Wyszyńskiego 3, 18 - 210
Szepietowo w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Kasa Rolniczego
Ubezpieczenia Społecznego, Oddział Regionalny w Białymstoku, ul. Legionowa 18, 15-099
Białystok,
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 7 października 2011 r. przez
wykonawcę Spółdzielczy Bank Rozwoju, ul. Kardynała Stefana Wyszyńskiego 3, 18 - 210
Szepietowo w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Kasa Rolniczego
Ubezpieczenia Społecznego, Oddział Regionalny w Białymstoku, ul. Legionowa 18, 15-099
Białystok,
orzeka:
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża wykonawcę Spółdzielczy Bank Rozwoju, ul. Kardynała
Stefana Wyszyńskiego 3, 18 - 210 Szepietowo i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczonąprzez wykonawcę
Spółdzielczy Bank Rozwoju, ul. Kardynała Stefana Wyszyńskiego 3, 18 - 210
Szepietowo tytułem wpisu od odwołania,
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Białymstoku.
Przewodniczący: ……….............……
Sygn. akt: KIO 2167/11
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający: Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Oddział Regionalny
w Białymstoku, zamówienia publicznego na usługędostarczaniaświadczeńz ubezpieczenia
społecznego rolników w formie gotówki bezpośrednio do rąkświadczeniobiorców na terenie
województwa podlaskiego;
Pismem z dnia 28 września 2011 r. zamawiający poinformował wykonawców o wynikach
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. W części I zamówienia jako najkorzystniejsza
wybrana została oferta konsorcjum firm : Inpost Finanse sp. z o.o., Integer.pl S.A. Wykonawca
Spółdzielczy Bank Rozwoju w Szepietowie został wykluczony z postępowania na podstawie art. 24
ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówieńpublicznych (Dz. U. z 2010 r.
113, poz. 759 ze zm.). Zamawiający uznał, iżna dzieńupływu terminu składania ofert wykonawca
nie spełniał warunku określonego w pkt. IV ust. Ib siwz, tj.: nie wykazał,że w okresie ostatnich
trzech lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest
krótszy, w tym okresie, należycie wykonał (wykonuje) co najmniej jednąusługędoręczaniaświadczeńw formie gotówki o wartości nie mniejszej niż50% wartości usługi obejmującej
część/części zamówienia, o których realizacjęsięubiega.
Wykonawca Spółdzielczy Bank Rozwoju wniósł odwołanie wobec czynności: wykluczenia
odwołującego z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w części 1 zamówienia
i odrzuceniu jego oferty oraz wyboru najkorzystniejszej oferty - w części 1 przedmiotu zamówienia -
oferty konsorcjum firm : Inpost Finanse sp. z o.o. oraz Integer.pl S.A., zarzucając naruszenie przez
zamawiającego art. 24 ust. 2 pkt 4 Pzp, poprzez uznanie,że odwołujący nie wykazał spełniania
warunku udziału w postępowaniu wskazanego w pkt. IV ust. Ib siwz. Odwołujący podniósł,
iżwykazał,że na dzieńupływu terminu składania ofert wykonał usługi o wartości znacznie
przekraczającej kwotę427.799,34 zł (50% kwoty 855.598,67 zł - stanowiącej wartośćprzedmiotu
zamówienia w części I - zgodnie z SIWZ), tj.: na kwotę: 225 312 489,92 zł.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie zamawiającemu: unieważnienia
czynności wyboru jako najkorzystniejszej oferty - w części 1 zamówienia - oferty konsorcjum: Inpost
Finanse sp. z o.o. oraz Integer.pl S.A., powtórzenia czynności oceny ofert w części I zamówienia
z uwzględnieniem oferty odwołującego, przyznanie od zamawiającego na rzecz odwołującego
kosztów postępowania.
Kwestionując wykluczenie z postępowania - w części 1 zamówienia – odwołujący wskazał,że pod uwagęprzy ocenie spełnienia warunku udziału w postępowaniu wskazanego w pkt IV ust. 1
b siwz, powinna byćbrana kwota 225 312 489,92 zł (suma wartości usług, zgodnie z tabelą
z Załącznika nr 2 do siwz: 35 613 647,91 zł, 12 052 008,58 zł, 3 182 373 zł, 5 943 464,86 zł, 168
520 995,57 zł), przez co odwołujący nie podlegałby wykluczeniu z postępowania, gdyżspełniałby
w/w warunek udziału w postępowaniu.
Odwołujący podniósł,że zamawiający wżadnym z zapisów siwz nie wyjaśnił, co rozumie
pod pojęciem „wartośćusługi”. Zamawiający posługiwał sięw siwz różnymi pojęciami, nie
wyjaśniając ich. W tabeli wykazu użył pojęć: „Wartośćdoręczonychświadczeń" oraz „Cena usługi",
w Załączniku nr 2 do siwz pojawiły siękolejne pojęcia: „Przedmiot usługi" oraz „Wartośćusługi".
Rozumienie pojęcia „Wartośćusługi" zostało wyjaśnione dopiero w wezwaniu z dnia 12 września
2011 r., z którym to wyjaśnieniem nie zgadzał sięodwołujący, dlatego teżw uzupełnionym
Załączniku nr 2 do siwz, odwołujący wskazał jako „wartośćusługi” - kwoty kolejno: 35 613 647,91 zł,
12 052 008,58 zł, 3 182 373 zł, 5 943 464,86 zł, 168 520 995,57 zł, podając obok w/w wartości -
ceny usług. Wyjaśnił, iżuzupełnił dokument konsekwentnie stosując rozumienie pojęć,
na jakie wskazywał równieżformularz ofertowym, w którym zamawiający posługiwał się
pojęciami: „Wartośćdoręczonychświadczeń" oraz „Cena usługi". Podkreślił,że zwyczajowo
przyjmuje sięw obrocie bankowym,że wartościąświadczonych usług sąkwoty będące
przedmiotem tych usług bankowych. Potwierdzająto także listy referencyjne wystawione przez
usługobiorców na rzecz wykonawcy, między innymi - KasęRolniczego Ubezpieczenia Społecznego
Oddział Regionalny w Białymstoku (pismo z dnia 12 sierpnia 2011 r.), gdzie wyraźnie, jako wartość
usługi, wskazuje sięwartośćprzekazywanychświadczeń. Jako „cenęusługi" rozumie sięnatomiast
kwoty ewentualnych opłat i prowizji i te ujęte zostały w tabeli z Załącznika nr 2, jednakże, w ocenie
odwołującego, nie stanowiąone wartości usługi. Cena przybiera tu różne formy oprocentowania
wkładów i rachunków lub prowizji od przeprowadzonych transakcji i przelewów.
Odwołujący wskazał,że oferta wraz z dokumentami podlega interpretacji wedle reguł
określonych w art. 65 § 1 k.c., a nie Prawa zamówieńpublicznych, a zatem reguły określone w tej
ustawie co do ustalania wartości zamówienia nie mogąmiećzastosowania przy dokonywaniu
interpretacji treści załączników do oferty, chybaże zamawiający powołał sięna odpowiedni przepis.
Zgodnie zaśze stanowiskiem doktryny i orzecznictwa wszelkie rozbieżności i nieprawidłowości
w zakresie postanowieńsiwz, w tym w szczególności dotyczące warunków udziału w postępowaniu
nie mogąbyćinterpretowane przez zamawiającego na niekorzyśćwykonawców ubiegających się
o udzielenie zamówienia publicznego.
Odwołujący wskazał,że przyświadczeniu usługi taniej od innych podmiotów na rynku,
należałoby wykazaćzdecydowanie większe doświadczenie niżw przypadkuświadczących usługi
za wyższe ceny. Takie rozumienie warunku wskazanego w pkt IV ust. 1 b siwz jest niezgodne
z zasadąuczciwej konkurencji. Wprowadzenie opisu sposobu dokonywania oceny spełniania
warunków udziału nieadekwatnego do wielkości przedmiotu zamówienia może doprowadzićdo
wyeliminowania wykonawców, którzy de facto byliby w stanie zrealizowaćprzedmiotowe
zamówienie. Ponadto odwołujący wskazał,że w jego ocenie wykładnia gramatyczna warunku
wskazuje na to,że wykonawca powinien wykazać,że w okresie trzech lat przed upływem terminu
składania ofertświadczył usługi doręczaniaświadczeńw formie gotówki, której wartośćnie jest
mniejsza niż50% wartości usługi gdyżw zdaniu tym mamy do czynienia z przydawkąw formie
wyrażenia przyimkowego: „o wartości", zgodnie zaśz regułami budowy zdania, przydawka mająca
postaćwyrażenia przyimkowego znajduje siępo wyrazie określanym i tworzy z nim związek
przynależności, np.żabki do firanek, klucz do furtki, sweter w paski, nóżdo chleba, meble za trzy
tysiące. Tak więc określenie „o wartości..." odnosi siędo ostatniego przed tąprzydawką
rzeczownika w zdaniu, którym jest „gotówka". A zatem, równieżz literalnego brzmienia warunku
wynika,że chodziło o wykazanie usług, których przedmiotem była określona wartośćgotówki,
wyższa niżwartośćprzedmiotu zamówienia w części 1.
Zamawiający złożył odpowiedźna odwołanie, wnosząc o jego odrzucenie, ewentualnie
oddalenie. Wskazał,że z opisu sposobu oceny spełniania warunku doświadczenia, zawartego
w siwz wynika jednoznacznie,że zamawiający wymagał wykazania przez wykonawców realizacji
usługi polegającej na doręczaniuświadczeńgotówkowych, której wartośćjest nie mniejsza niż50%
wartości usługi obejmującej danącześćprzedmiotu zamówienia, o którąwykonawca sięubiega.
Odwołujący nie wykazał,że spełnia ten warunek. Podkreślił,że odwołujący nie miał wątpliwości
w jaki sposób obliczyći jakąwartośćusługi przyjąćdla porównania z wartościąusług wykonanych.
Prawidłowo jąobliczył, a wobec tego nielogiczna jest argumentacja odwołującego, iżz wartością
usługi w części 1 zamówienia należy porównaćwartośćdoręczonychświadczeń. Sąto kategorie
nieporównywalne. W części XI siwz zamawiający podał sposób obliczenia ceny oferty, z którego
wynika, ze wartościąusługi jest wartośćuzyskanych prowizji, obliczona jako iloczyn prowizji w %
oraz wartościświadczeńpodlegających doręczeniu. Zamawiający wskazał na identyczny sposób
rozumienia pojęcia wartości usługi w siwz – zarówno w formie opisowej jak i tabelarycznej. Zdaniem
zamawiającego, pojęcia „wartośćusługi” nie można utożsamiaćz pojęciem „wartośćświadczeń”,
a to pojęcie nie zostało użyte w tabeli – załącznik nr 2 do siwz. Zamawiający wskazał,że tylko
w przypadku usługi wypłacaniaświadczeń– do wartości usługi wlicza sięwartośćświadczeń
wypłaconych. W tym postępowaniu przedmiotem zamówienia jest „doręczenie”świadczeńdoświadczeniobiorców, co nie jest usługąbankową. Wartościąusługi jest tu wynagrodzenie
doręczyciela. Zamawiający podkreślił ponadto,że w opisie dokumentu wymaganego na
potwierdzenie spełniania warunku udziału w postępowaniu zastosowałściśle przepis § 1 ust. 1 pkt 3
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 września 2009 r. w sprawie rodzajów
dokumentów jakich możeżądaćzamawiający od wykonawców oraz form w jakich dokumenty te
mogąbyćskładane. Odwołujący przedstawił w złożonym w ofercie wykazie usług, w kolumnie
„wartośćusługi”, kwoty obejmujące wartośćświadczeńdoręczonych, co nie potwierdza spełniania
warunku. Pismem z dnia 12 września 2011 r. zamawiający wezwał odwołującego do uzupełnienia
wykazu w zakresie ww. wymaganej informacji. Wraz z pismem z dnia 16 września 2011 r.
odwołujący przesłał uzupełniony wykaz, w którym podał wartośćwykonanych usług, wskazując
w każdej pozycji wykazu „cenęusługi”. Wartości te sąjednak mniejsze niż50% wartości usług
objętych częścią1 przedmiotu zamówienia, a wobec tego nie potwierdzają,że odwołujący spełnia
ww. warunek. Zamawiający wyjaśnił,że we wszystkich częściach przedmiotowego zamówienia
warunek doświadczenia został opisany tak samo. Podkreślił,że w 7 częściach zamówienia oferta
odwołującego została wybrana jako najkorzystniejsza i w tym zakresie odwołujący nie kwestionował
treści warunku.
Konsorcjum firm : Inpost Finanse sp. z o.o. oraz Integer.pl S.A. w dniu 19 października
2011 r. zgłosiło przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
konsorcjum, przesyłając pismo faksem oraz e-mail’em.
Krajowa Izba Odwoławcza, rozpoznając odwołanie na rozprawie i uwzględniając
zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w tym dokumentacjępostępowania
o udzielenie zamówienia publicznego, a także wyjaśnienia stron postępowania
odwoławczego, ustaliła i zważyła, co następuje.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Izba nie stwierdziła przesłanek do odrzucenia odwołania. W szczególności
podniesiony przez zamawiający brak formalny odwołania, polegający na braku podania
numeru ogłoszenia o zamówieniu, nie stanowi przesłanki do odrzucenia odwołania. Izba
stwierdziła również,że odwołanie zostało wniesione w ustawowym terminie (nie jest
spóźnione) wobec czynności wykluczenia odwołującego z postępowania oraz wyboru oferty
najkorzystniejszej. Odwołanie nie zostało wniesione wobec postanowieńspecyfikacji
istotnych warunków zamówienia. Argumentacja odnosząca siędo treści warunku udziału
w postępowaniu zawarta w odwołaniu została przytoczona na poparcie zarzutów
dotyczących wykluczenia i nie stanowi odrębnych zarzutów wobec postanowieńspecyfikacji.
Izba ustaliła,że odwołujący ma interes w złożeniu odwołania. W odwołaniu zostały
podniesione zarzuty dotyczące wykluczenia odwołującego z postępowania. W stanie
faktycznym tej sprawy w przypadku potwierdzenia się,że odwołujący spełniał warunek udziału
w postępowaniu w zakresie doświadczenia, oferta odwołującego w części 1 podlegałaby ocenie,
w wyniku czego mogłaby byćwybrana jako najkorzystniejsza.
Izba rozpoznała odwołanie w granicach zarzutów podniesionych w odwołaniu,
zgodnie z art. 192 ust. 7 Pzp.
Izba uznała za nieskuteczne przystąpienie Konsorcjum firm : Inpost Finanse sp. z o.o. oraz
Integer.pl S.A. do postępowania odwoławczego. Przystąpienie zgłoszono w dniu 19 października
2011 r. w formie faksu oraz e-mail’em, podczas gdy zamawiający wezwał wykonawców do
zgłoszenia przystąpienia w dniu 7 października 2011 r. Izba stwierdziła zatem,że przystąpienie
nastąpiło z przekroczeniem ustawowego 3-dniowego terminu, określonego w art. 185 ust. 2 Pzp,
który upłynął w dniu 10 października 2011 r. oraz zostało zgłoszone bez zachowania wymaganej
w ww. przepisie formy pisemnej.
Odnosząc siędo zarzutu zawartego w odwołaniu, Izba nie stwierdziła naruszenia przez
zamawiającego przepisu art. 24 ust. 2 pkt 4 Pzp, poprzez uznanie,że odwołujący nie wykazał
spełniania warunku udziału w postępowaniu, określonego w pkt. IV ust. 1 lit. b specyfikacji istotnych
warunków zamówienia.
Izba ustaliła,że zamawiający prowadzi przedmiotowe postępowanie z podziałem na
66 części, w których ustalone zostały identyczne warunki udziału w postępowaniu w zakresie
wymaganego doświadczenia wykonawców. Odwołujący złożył oferty na 8 części - jego oferta
została wybrana jako najkorzystniejsza w 7 częściach, w części 1 odwołujący został
wykluczony.
Z opisu sposobu oceny spełniania warunku doświadczenia, zawartego w pkt. IV ust. 1 lit. b
siwz, wynika,że zamawiający wymagał wykazania przez wykonawców realizacji usługi polegającej
na doręczaniuświadczeńgotówkowych o wartości nie mniejszej niż50% wartości usługi
obejmującej danącześćzamówienia, o którąwykonawca sięubiega. W części XI siwz zamawiający
podał sposób obliczenia ceny oferty, z którego wynika,że jest to wartośćuzyskanych prowizji,
obliczona jako iloczyn prowizji w % oraz wartościświadczeńpodlegających doręczeniu. Dla każdej
części zamówienia zamawiający określił w ogłoszeniu o zamówieniu i siwz wartośćświadczeń
podlegających doręczeniu, którąnależało pomnożyćprzez oferowanąwysokośćprowizji, aby
obliczyćcenęoferty w danej części zamówienia.
Izba stwierdziła,że wskazany powyżej warunek doświadczenia został sformułowany
przez zamawiającego w sposób jednoznaczny i zgodny z wymogami przepisu § 1 ust. 1 pkt 3
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 września 2009 r. w sprawie rodzajów
dokumentów, których możeżądaćzamawiający od wykonawców oraz form w jakich te
dokumenty mogąbyćskładane. Wświetle ww. przepisu literalne brzmienie warunku
wskazuje,że określenie „wartość” odnosi siędo pojęcia „usługa”, natomiast pojęcie
„gotówka” stanowi jedynie określenie formyświadczenia.
Specyfikacja istotnych warunków zamówienia nie zawiera rozbieżności dotyczących opisu
warunków udziału w postępowaniu. Zamawiający zastosował ten sam sposób rozumienia pojęcia
wartości usługi w siwz – zarówno w postanowieniach opisowych, jak i w tabeli. Pojęcie „wartość
usługi” nie zostało w siwz zdefiniowane, jednak, w ocenie Izby, nie stanowiło to przeszkody
w złożeniu prawidłowych dokumentów w celu potwierdzenia spełniania ww. warunku. Wykonawcy
złożyli wymagane wykazy usług z podaniem wartości usług (w tym równieżodwołujący), które
pozwoliły zamawiającemu na dokonanie prawidłowej oceny spełniania warunku doświadczenia.
Fakt, iżw formularzu ofertowym użyte zostały przez zamawiającego pojęcia: „Wartośćdoręczonychświadczeń" oraz „Cena usługi", natomiast w Załączniku nr 2 do siwz - pojęcia: „Przedmiot usługi"
oraz „Wartośćusługi" nie stanowi o sprzeczności postanowieńsiwz. Sąto różne pojęcia, które
zostały zastosowane przez zamawiającego zgodnie z wymogami przepisów ustawy Prawo
zamówieńpublicznych oaz przepisów wykonawczych do ww. ustawy. Podkreślićnależy,że wykonawcom przysługuje prawo zaskarżenia treści siwz w postępowaniu odwoławczym przed
KIO, jak równieżprawo do wyjaśnieńtreści siwz, jednak w tym postępowaniużaden
z wykonawców (w tym odwołujący) z tego prawa nie skorzystał.
W przypadku usługi doręczaniaświadczeńw formie gotówki wartościąusługi jest
wynagrodzenie wykonawcy za wykonanąusługę. Jak słusznie zauważył zamawiający nie
jest to usługa bankowa, tak jak w przypadku wypłacaniaświadczeńbezgotówkowo przez
wykonawcęna kontaświadczeniobiorców. Wynagrodzeniem doręczyciela gotówki jest kwota
wynikająca z iloczynu prowizji oraz wartościświadczeńdoręczonych i ta wartośćpodlegała
ocenie w ramach warunku doświadczenia. Pojęcie wartości usługi wykonanej zostało
odniesione w treści warunku do wartości usługi, która ma byćzrealizowana. Taki warunek
jest uzasadniony i logiczny, ponieważporównaniu podlegająte same kategorie. Zauważyć
przy tym należy,że wysokośćoferowanej prowizji w równym stopniu wpływa na wysokość
wartości oferowanej usługi, jak i na wysokośćwartości usług wykonanych. Im niższa
prowizja, tym niższe sąobie wartości, a zatem nie sposób zgodzićsięz odwołującym,że wykonawcy, który stosuje niskie prowizje, jest trudniej wykazaćwymagane wartości,
a tym samym spełnianie warunku.
W piśmie z dnia 16 września 2011r. uzupełniając wykaz usług na wezwanie
zamawiającego, odwołujący zawarł treść, która wskazuje na prawidłowe rozumienie treści
warunku. Odwołujący wyjaśnił „podajęwartośćceny usług jako wartośćewentualnych opłat
i prowizji”. W dokumencie odwołujący podał w rubryce „wartośćusługi” zarówno kwotę
wysokości doręczanychświadczeń, jak i cenę(wartość) usług. Zgodnie z podanymi ww.
informacjami odwołujący nie wykazał jednak,że na dzieńupływu terminu składania ofert wykonał
usługęo wartości przekraczającej kwotę427.799,34 zł, stanowiącą50% kwoty 855.598,67 zł -
stanowiącej wartośćprzedmiotu zamówienia w części 1 - zgodnie z wymaganiem siwz. Stosownie
do treści warunku, określonego w pkt IV ust. 1 lit. b zamawiający nie mógł natomiast braćpod
uwagępodanej przez odwołującego kwoty: 225 312 489,92 zł, która stanowiła wartośćświadczeń
doręczonych w ramach wykonanej usługi, gdyżnie była to kategoria podlegająca ocenie wświetle
warunku udziału w postępowaniu.
W oparciu o stan rzeczy ustalony w toku postępowania Izba orzekła, jak w sentencji,
na podstawie art. 192 ust. 1 Pzp.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Pzp, stosownie do
wyniku sprawy oraz zgodnie z § 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41,
poz. 238).
Przewodniczący: ……..........………
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża wykonawcę Spółdzielczy Bank Rozwoju, ul. Kardynała
Stefana Wyszyńskiego 3, 18 - 210 Szepietowo i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczonąprzez wykonawcę
Spółdzielczy Bank Rozwoju, ul. Kardynała Stefana Wyszyńskiego 3, 18 - 210
Szepietowo tytułem wpisu od odwołania,
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Białymstoku.
Przewodniczący: ……….............……
Sygn. akt: KIO 2167/11
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający: Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Oddział Regionalny
w Białymstoku, zamówienia publicznego na usługędostarczaniaświadczeńz ubezpieczenia
społecznego rolników w formie gotówki bezpośrednio do rąkświadczeniobiorców na terenie
województwa podlaskiego;
Pismem z dnia 28 września 2011 r. zamawiający poinformował wykonawców o wynikach
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. W części I zamówienia jako najkorzystniejsza
wybrana została oferta konsorcjum firm : Inpost Finanse sp. z o.o., Integer.pl S.A. Wykonawca
Spółdzielczy Bank Rozwoju w Szepietowie został wykluczony z postępowania na podstawie art. 24
ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówieńpublicznych (Dz. U. z 2010 r.
113, poz. 759 ze zm.). Zamawiający uznał, iżna dzieńupływu terminu składania ofert wykonawca
nie spełniał warunku określonego w pkt. IV ust. Ib siwz, tj.: nie wykazał,że w okresie ostatnich
trzech lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest
krótszy, w tym okresie, należycie wykonał (wykonuje) co najmniej jednąusługędoręczaniaświadczeńw formie gotówki o wartości nie mniejszej niż50% wartości usługi obejmującej
część/części zamówienia, o których realizacjęsięubiega.
Wykonawca Spółdzielczy Bank Rozwoju wniósł odwołanie wobec czynności: wykluczenia
odwołującego z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w części 1 zamówienia
i odrzuceniu jego oferty oraz wyboru najkorzystniejszej oferty - w części 1 przedmiotu zamówienia -
oferty konsorcjum firm : Inpost Finanse sp. z o.o. oraz Integer.pl S.A., zarzucając naruszenie przez
zamawiającego art. 24 ust. 2 pkt 4 Pzp, poprzez uznanie,że odwołujący nie wykazał spełniania
warunku udziału w postępowaniu wskazanego w pkt. IV ust. Ib siwz. Odwołujący podniósł,
iżwykazał,że na dzieńupływu terminu składania ofert wykonał usługi o wartości znacznie
przekraczającej kwotę427.799,34 zł (50% kwoty 855.598,67 zł - stanowiącej wartośćprzedmiotu
zamówienia w części I - zgodnie z SIWZ), tj.: na kwotę: 225 312 489,92 zł.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie zamawiającemu: unieważnienia
czynności wyboru jako najkorzystniejszej oferty - w części 1 zamówienia - oferty konsorcjum: Inpost
Finanse sp. z o.o. oraz Integer.pl S.A., powtórzenia czynności oceny ofert w części I zamówienia
z uwzględnieniem oferty odwołującego, przyznanie od zamawiającego na rzecz odwołującego
kosztów postępowania.
Kwestionując wykluczenie z postępowania - w części 1 zamówienia – odwołujący wskazał,że pod uwagęprzy ocenie spełnienia warunku udziału w postępowaniu wskazanego w pkt IV ust. 1
b siwz, powinna byćbrana kwota 225 312 489,92 zł (suma wartości usług, zgodnie z tabelą
z Załącznika nr 2 do siwz: 35 613 647,91 zł, 12 052 008,58 zł, 3 182 373 zł, 5 943 464,86 zł, 168
520 995,57 zł), przez co odwołujący nie podlegałby wykluczeniu z postępowania, gdyżspełniałby
w/w warunek udziału w postępowaniu.
Odwołujący podniósł,że zamawiający wżadnym z zapisów siwz nie wyjaśnił, co rozumie
pod pojęciem „wartośćusługi”. Zamawiający posługiwał sięw siwz różnymi pojęciami, nie
wyjaśniając ich. W tabeli wykazu użył pojęć: „Wartośćdoręczonychświadczeń" oraz „Cena usługi",
w Załączniku nr 2 do siwz pojawiły siękolejne pojęcia: „Przedmiot usługi" oraz „Wartośćusługi".
Rozumienie pojęcia „Wartośćusługi" zostało wyjaśnione dopiero w wezwaniu z dnia 12 września
2011 r., z którym to wyjaśnieniem nie zgadzał sięodwołujący, dlatego teżw uzupełnionym
Załączniku nr 2 do siwz, odwołujący wskazał jako „wartośćusługi” - kwoty kolejno: 35 613 647,91 zł,
12 052 008,58 zł, 3 182 373 zł, 5 943 464,86 zł, 168 520 995,57 zł, podając obok w/w wartości -
ceny usług. Wyjaśnił, iżuzupełnił dokument konsekwentnie stosując rozumienie pojęć,
na jakie wskazywał równieżformularz ofertowym, w którym zamawiający posługiwał się
pojęciami: „Wartośćdoręczonychświadczeń" oraz „Cena usługi". Podkreślił,że zwyczajowo
przyjmuje sięw obrocie bankowym,że wartościąświadczonych usług sąkwoty będące
przedmiotem tych usług bankowych. Potwierdzająto także listy referencyjne wystawione przez
usługobiorców na rzecz wykonawcy, między innymi - KasęRolniczego Ubezpieczenia Społecznego
Oddział Regionalny w Białymstoku (pismo z dnia 12 sierpnia 2011 r.), gdzie wyraźnie, jako wartość
usługi, wskazuje sięwartośćprzekazywanychświadczeń. Jako „cenęusługi" rozumie sięnatomiast
kwoty ewentualnych opłat i prowizji i te ujęte zostały w tabeli z Załącznika nr 2, jednakże, w ocenie
odwołującego, nie stanowiąone wartości usługi. Cena przybiera tu różne formy oprocentowania
wkładów i rachunków lub prowizji od przeprowadzonych transakcji i przelewów.
Odwołujący wskazał,że oferta wraz z dokumentami podlega interpretacji wedle reguł
określonych w art. 65 § 1 k.c., a nie Prawa zamówieńpublicznych, a zatem reguły określone w tej
ustawie co do ustalania wartości zamówienia nie mogąmiećzastosowania przy dokonywaniu
interpretacji treści załączników do oferty, chybaże zamawiający powołał sięna odpowiedni przepis.
Zgodnie zaśze stanowiskiem doktryny i orzecznictwa wszelkie rozbieżności i nieprawidłowości
w zakresie postanowieńsiwz, w tym w szczególności dotyczące warunków udziału w postępowaniu
nie mogąbyćinterpretowane przez zamawiającego na niekorzyśćwykonawców ubiegających się
o udzielenie zamówienia publicznego.
Odwołujący wskazał,że przyświadczeniu usługi taniej od innych podmiotów na rynku,
należałoby wykazaćzdecydowanie większe doświadczenie niżw przypadkuświadczących usługi
za wyższe ceny. Takie rozumienie warunku wskazanego w pkt IV ust. 1 b siwz jest niezgodne
z zasadąuczciwej konkurencji. Wprowadzenie opisu sposobu dokonywania oceny spełniania
warunków udziału nieadekwatnego do wielkości przedmiotu zamówienia może doprowadzićdo
wyeliminowania wykonawców, którzy de facto byliby w stanie zrealizowaćprzedmiotowe
zamówienie. Ponadto odwołujący wskazał,że w jego ocenie wykładnia gramatyczna warunku
wskazuje na to,że wykonawca powinien wykazać,że w okresie trzech lat przed upływem terminu
składania ofertświadczył usługi doręczaniaświadczeńw formie gotówki, której wartośćnie jest
mniejsza niż50% wartości usługi gdyżw zdaniu tym mamy do czynienia z przydawkąw formie
wyrażenia przyimkowego: „o wartości", zgodnie zaśz regułami budowy zdania, przydawka mająca
postaćwyrażenia przyimkowego znajduje siępo wyrazie określanym i tworzy z nim związek
przynależności, np.żabki do firanek, klucz do furtki, sweter w paski, nóżdo chleba, meble za trzy
tysiące. Tak więc określenie „o wartości..." odnosi siędo ostatniego przed tąprzydawką
rzeczownika w zdaniu, którym jest „gotówka". A zatem, równieżz literalnego brzmienia warunku
wynika,że chodziło o wykazanie usług, których przedmiotem była określona wartośćgotówki,
wyższa niżwartośćprzedmiotu zamówienia w części 1.
Zamawiający złożył odpowiedźna odwołanie, wnosząc o jego odrzucenie, ewentualnie
oddalenie. Wskazał,że z opisu sposobu oceny spełniania warunku doświadczenia, zawartego
w siwz wynika jednoznacznie,że zamawiający wymagał wykazania przez wykonawców realizacji
usługi polegającej na doręczaniuświadczeńgotówkowych, której wartośćjest nie mniejsza niż50%
wartości usługi obejmującej danącześćprzedmiotu zamówienia, o którąwykonawca sięubiega.
Odwołujący nie wykazał,że spełnia ten warunek. Podkreślił,że odwołujący nie miał wątpliwości
w jaki sposób obliczyći jakąwartośćusługi przyjąćdla porównania z wartościąusług wykonanych.
Prawidłowo jąobliczył, a wobec tego nielogiczna jest argumentacja odwołującego, iżz wartością
usługi w części 1 zamówienia należy porównaćwartośćdoręczonychświadczeń. Sąto kategorie
nieporównywalne. W części XI siwz zamawiający podał sposób obliczenia ceny oferty, z którego
wynika, ze wartościąusługi jest wartośćuzyskanych prowizji, obliczona jako iloczyn prowizji w %
oraz wartościświadczeńpodlegających doręczeniu. Zamawiający wskazał na identyczny sposób
rozumienia pojęcia wartości usługi w siwz – zarówno w formie opisowej jak i tabelarycznej. Zdaniem
zamawiającego, pojęcia „wartośćusługi” nie można utożsamiaćz pojęciem „wartośćświadczeń”,
a to pojęcie nie zostało użyte w tabeli – załącznik nr 2 do siwz. Zamawiający wskazał,że tylko
w przypadku usługi wypłacaniaświadczeń– do wartości usługi wlicza sięwartośćświadczeń
wypłaconych. W tym postępowaniu przedmiotem zamówienia jest „doręczenie”świadczeńdoświadczeniobiorców, co nie jest usługąbankową. Wartościąusługi jest tu wynagrodzenie
doręczyciela. Zamawiający podkreślił ponadto,że w opisie dokumentu wymaganego na
potwierdzenie spełniania warunku udziału w postępowaniu zastosowałściśle przepis § 1 ust. 1 pkt 3
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 września 2009 r. w sprawie rodzajów
dokumentów jakich możeżądaćzamawiający od wykonawców oraz form w jakich dokumenty te
mogąbyćskładane. Odwołujący przedstawił w złożonym w ofercie wykazie usług, w kolumnie
„wartośćusługi”, kwoty obejmujące wartośćświadczeńdoręczonych, co nie potwierdza spełniania
warunku. Pismem z dnia 12 września 2011 r. zamawiający wezwał odwołującego do uzupełnienia
wykazu w zakresie ww. wymaganej informacji. Wraz z pismem z dnia 16 września 2011 r.
odwołujący przesłał uzupełniony wykaz, w którym podał wartośćwykonanych usług, wskazując
w każdej pozycji wykazu „cenęusługi”. Wartości te sąjednak mniejsze niż50% wartości usług
objętych częścią1 przedmiotu zamówienia, a wobec tego nie potwierdzają,że odwołujący spełnia
ww. warunek. Zamawiający wyjaśnił,że we wszystkich częściach przedmiotowego zamówienia
warunek doświadczenia został opisany tak samo. Podkreślił,że w 7 częściach zamówienia oferta
odwołującego została wybrana jako najkorzystniejsza i w tym zakresie odwołujący nie kwestionował
treści warunku.
Konsorcjum firm : Inpost Finanse sp. z o.o. oraz Integer.pl S.A. w dniu 19 października
2011 r. zgłosiło przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
konsorcjum, przesyłając pismo faksem oraz e-mail’em.
Krajowa Izba Odwoławcza, rozpoznając odwołanie na rozprawie i uwzględniając
zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w tym dokumentacjępostępowania
o udzielenie zamówienia publicznego, a także wyjaśnienia stron postępowania
odwoławczego, ustaliła i zważyła, co następuje.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Izba nie stwierdziła przesłanek do odrzucenia odwołania. W szczególności
podniesiony przez zamawiający brak formalny odwołania, polegający na braku podania
numeru ogłoszenia o zamówieniu, nie stanowi przesłanki do odrzucenia odwołania. Izba
stwierdziła również,że odwołanie zostało wniesione w ustawowym terminie (nie jest
spóźnione) wobec czynności wykluczenia odwołującego z postępowania oraz wyboru oferty
najkorzystniejszej. Odwołanie nie zostało wniesione wobec postanowieńspecyfikacji
istotnych warunków zamówienia. Argumentacja odnosząca siędo treści warunku udziału
w postępowaniu zawarta w odwołaniu została przytoczona na poparcie zarzutów
dotyczących wykluczenia i nie stanowi odrębnych zarzutów wobec postanowieńspecyfikacji.
Izba ustaliła,że odwołujący ma interes w złożeniu odwołania. W odwołaniu zostały
podniesione zarzuty dotyczące wykluczenia odwołującego z postępowania. W stanie
faktycznym tej sprawy w przypadku potwierdzenia się,że odwołujący spełniał warunek udziału
w postępowaniu w zakresie doświadczenia, oferta odwołującego w części 1 podlegałaby ocenie,
w wyniku czego mogłaby byćwybrana jako najkorzystniejsza.
Izba rozpoznała odwołanie w granicach zarzutów podniesionych w odwołaniu,
zgodnie z art. 192 ust. 7 Pzp.
Izba uznała za nieskuteczne przystąpienie Konsorcjum firm : Inpost Finanse sp. z o.o. oraz
Integer.pl S.A. do postępowania odwoławczego. Przystąpienie zgłoszono w dniu 19 października
2011 r. w formie faksu oraz e-mail’em, podczas gdy zamawiający wezwał wykonawców do
zgłoszenia przystąpienia w dniu 7 października 2011 r. Izba stwierdziła zatem,że przystąpienie
nastąpiło z przekroczeniem ustawowego 3-dniowego terminu, określonego w art. 185 ust. 2 Pzp,
który upłynął w dniu 10 października 2011 r. oraz zostało zgłoszone bez zachowania wymaganej
w ww. przepisie formy pisemnej.
Odnosząc siędo zarzutu zawartego w odwołaniu, Izba nie stwierdziła naruszenia przez
zamawiającego przepisu art. 24 ust. 2 pkt 4 Pzp, poprzez uznanie,że odwołujący nie wykazał
spełniania warunku udziału w postępowaniu, określonego w pkt. IV ust. 1 lit. b specyfikacji istotnych
warunków zamówienia.
Izba ustaliła,że zamawiający prowadzi przedmiotowe postępowanie z podziałem na
66 części, w których ustalone zostały identyczne warunki udziału w postępowaniu w zakresie
wymaganego doświadczenia wykonawców. Odwołujący złożył oferty na 8 części - jego oferta
została wybrana jako najkorzystniejsza w 7 częściach, w części 1 odwołujący został
wykluczony.
Z opisu sposobu oceny spełniania warunku doświadczenia, zawartego w pkt. IV ust. 1 lit. b
siwz, wynika,że zamawiający wymagał wykazania przez wykonawców realizacji usługi polegającej
na doręczaniuświadczeńgotówkowych o wartości nie mniejszej niż50% wartości usługi
obejmującej danącześćzamówienia, o którąwykonawca sięubiega. W części XI siwz zamawiający
podał sposób obliczenia ceny oferty, z którego wynika,że jest to wartośćuzyskanych prowizji,
obliczona jako iloczyn prowizji w % oraz wartościświadczeńpodlegających doręczeniu. Dla każdej
części zamówienia zamawiający określił w ogłoszeniu o zamówieniu i siwz wartośćświadczeń
podlegających doręczeniu, którąnależało pomnożyćprzez oferowanąwysokośćprowizji, aby
obliczyćcenęoferty w danej części zamówienia.
Izba stwierdziła,że wskazany powyżej warunek doświadczenia został sformułowany
przez zamawiającego w sposób jednoznaczny i zgodny z wymogami przepisu § 1 ust. 1 pkt 3
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 września 2009 r. w sprawie rodzajów
dokumentów, których możeżądaćzamawiający od wykonawców oraz form w jakich te
dokumenty mogąbyćskładane. Wświetle ww. przepisu literalne brzmienie warunku
wskazuje,że określenie „wartość” odnosi siędo pojęcia „usługa”, natomiast pojęcie
„gotówka” stanowi jedynie określenie formyświadczenia.
Specyfikacja istotnych warunków zamówienia nie zawiera rozbieżności dotyczących opisu
warunków udziału w postępowaniu. Zamawiający zastosował ten sam sposób rozumienia pojęcia
wartości usługi w siwz – zarówno w postanowieniach opisowych, jak i w tabeli. Pojęcie „wartość
usługi” nie zostało w siwz zdefiniowane, jednak, w ocenie Izby, nie stanowiło to przeszkody
w złożeniu prawidłowych dokumentów w celu potwierdzenia spełniania ww. warunku. Wykonawcy
złożyli wymagane wykazy usług z podaniem wartości usług (w tym równieżodwołujący), które
pozwoliły zamawiającemu na dokonanie prawidłowej oceny spełniania warunku doświadczenia.
Fakt, iżw formularzu ofertowym użyte zostały przez zamawiającego pojęcia: „Wartośćdoręczonychświadczeń" oraz „Cena usługi", natomiast w Załączniku nr 2 do siwz - pojęcia: „Przedmiot usługi"
oraz „Wartośćusługi" nie stanowi o sprzeczności postanowieńsiwz. Sąto różne pojęcia, które
zostały zastosowane przez zamawiającego zgodnie z wymogami przepisów ustawy Prawo
zamówieńpublicznych oaz przepisów wykonawczych do ww. ustawy. Podkreślićnależy,że wykonawcom przysługuje prawo zaskarżenia treści siwz w postępowaniu odwoławczym przed
KIO, jak równieżprawo do wyjaśnieńtreści siwz, jednak w tym postępowaniużaden
z wykonawców (w tym odwołujący) z tego prawa nie skorzystał.
W przypadku usługi doręczaniaświadczeńw formie gotówki wartościąusługi jest
wynagrodzenie wykonawcy za wykonanąusługę. Jak słusznie zauważył zamawiający nie
jest to usługa bankowa, tak jak w przypadku wypłacaniaświadczeńbezgotówkowo przez
wykonawcęna kontaświadczeniobiorców. Wynagrodzeniem doręczyciela gotówki jest kwota
wynikająca z iloczynu prowizji oraz wartościświadczeńdoręczonych i ta wartośćpodlegała
ocenie w ramach warunku doświadczenia. Pojęcie wartości usługi wykonanej zostało
odniesione w treści warunku do wartości usługi, która ma byćzrealizowana. Taki warunek
jest uzasadniony i logiczny, ponieważporównaniu podlegająte same kategorie. Zauważyć
przy tym należy,że wysokośćoferowanej prowizji w równym stopniu wpływa na wysokość
wartości oferowanej usługi, jak i na wysokośćwartości usług wykonanych. Im niższa
prowizja, tym niższe sąobie wartości, a zatem nie sposób zgodzićsięz odwołującym,że wykonawcy, który stosuje niskie prowizje, jest trudniej wykazaćwymagane wartości,
a tym samym spełnianie warunku.
W piśmie z dnia 16 września 2011r. uzupełniając wykaz usług na wezwanie
zamawiającego, odwołujący zawarł treść, która wskazuje na prawidłowe rozumienie treści
warunku. Odwołujący wyjaśnił „podajęwartośćceny usług jako wartośćewentualnych opłat
i prowizji”. W dokumencie odwołujący podał w rubryce „wartośćusługi” zarówno kwotę
wysokości doręczanychświadczeń, jak i cenę(wartość) usług. Zgodnie z podanymi ww.
informacjami odwołujący nie wykazał jednak,że na dzieńupływu terminu składania ofert wykonał
usługęo wartości przekraczającej kwotę427.799,34 zł, stanowiącą50% kwoty 855.598,67 zł -
stanowiącej wartośćprzedmiotu zamówienia w części 1 - zgodnie z wymaganiem siwz. Stosownie
do treści warunku, określonego w pkt IV ust. 1 lit. b zamawiający nie mógł natomiast braćpod
uwagępodanej przez odwołującego kwoty: 225 312 489,92 zł, która stanowiła wartośćświadczeń
doręczonych w ramach wykonanej usługi, gdyżnie była to kategoria podlegająca ocenie wświetle
warunku udziału w postępowaniu.
W oparciu o stan rzeczy ustalony w toku postępowania Izba orzekła, jak w sentencji,
na podstawie art. 192 ust. 1 Pzp.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Pzp, stosownie do
wyniku sprawy oraz zgodnie z § 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41,
poz. 238).
Przewodniczący: ……..........………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
