rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2016-04-25
rok: 2016

sygnatury akt.:

KIO 482/16
KIO 484/16

Komisja w składzie:
Przewodniczący: Katarzyna Prowadzisz Protokolant: Łukasz Listkiweicz

po rozpoznaniu na rozprawie, w Warszawie, w dniach 13 i 18 kwietnia 2016 roku odwołań
wniesionych do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej:

A. w dniu 4 kwietnia 2016 roku przez wykonawcę Garden Designers D.
i Wspólnicy Spółka Jawna z siedzibą w Lublinie (sygn. akt KIO 482/16),
B. w dniu 4 kwietnia 2016 roku przez wykonawcę M.B. prowadzącego działalność
gospodarczą pod nazwą FLOREKO M.B. w Warszawie (sygn. akt KIO 484/16)

w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego Gminę Lublin

przy udziale wykonawcy KOM-EKO S.A. z siedzibą w Lublinie zgłaszającego przystąpienie
do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego w sprawie o sygn. akt KIO
484/16

orzeka:
1.
A) Oddala odwołanie wykonawcy Garden Designers D. i Wspólnicy Spółka Jawna z
siedzibą w Lublinie (sygn. akt KIO 482/16),

B) Oddala odwołanie wykonawcy M.B. prowadzącego działalność gospodarczą pod
nazwą FLOREKO M.B. w Warszawie (sygn. akt KIO 484/16).

2.
Kosztami
postępowania
obciąża
wykonawcę
Garden
Designers
D.
i Wspólnicy Spółka Jawna z siedzibą w Lublinie (sygn. akt KIO 482/16), oraz wykonawcę

M.B. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą FLOREKO M.B. w Warszawie
(sygn. akt KIO 484/16) i:

2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 30 000 zł 00 gr
(słownie: trzydzieści tysiecy złotych zero groszy) uiszczoną przez: wykonawcę
Garden Designers D. i Wspólnicy Spółka Jawna z siedzibą w Lublinie (sygn. akt KIO
482/16), oraz wykonawcę M.B. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą
FLOREKO M.B. w Warszawie (sygn. akt KIO 484/16) tytułem wpisu od odwołań,

2.2. zasądza od wykonawcy Garden Designers D. i Wspólnicy Spółka Jawna z
siedzibą w Lublinie (sygn. akt KIO 482/16), oraz wykonawcy M.B. prowadzącego
działalność gospodarczą pod nazwą FLOREKO M.B. w Warszawie (sygn. akt KIO
484/16) łącznie kwotę 7 200 zł 00 gr (słownie: siedem tysiące dwieście złotych zero
groszy) w tym:
a) kwotę 3 600 gr 00 (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy)
od wykonawcy Garden Designers D. i Wspólnicy Spółka Jawna z siedzibą w
Lublinie (sygn. akt KIO 482/16) na rzecz Zamawiającego Gminy Lublin
stanowiącą
koszty
postępowania
odwoławczego
poniesione
tytułem
wynagrodzenia pełnomocnika,
b) kwotę 3 600 gr 00 (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) od M.B.
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą FLOREKO M.B. w
Warszawie (sygn. akt KIO 484/16) na rzecz Zamawiającego Gminy Lublin
stanowiącą
koszty
postępowania
odwoławczego
poniesione
tytułem
wynagrodzenia pełnomocnika.

Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (tj. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Lublinie.


Przewodniczący: ………………………………..………………

Sygn. akt:
KIO 482/16

KIO 484/16


U Z A S A D N I E N I E

Zamawiający Gmina Lublin prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego w trybie przetargu nieograniczonego w przedmiocie zimowe utrzymanie oraz
letnie oczyszczanie ciągów komunikacyjnych, placów, schodów poza pasem drogowym
zlokalizowanych na terenie miasta Lublin - IV części

Ogłoszenie o zamówieniu w przedmiotowym postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego opublikowane zostało w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej z 1 grudnia
2015 roku pod numerem 2015/S 232-422132.

A. Sygn. akt KIO 482/16
Odwołującym, działając na podstawie art. 180 ust.1 i art. 179 ust. 1 ustawy Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2015 roku, poz. 2164; dalej: „Pzp” lub „ustawa”) wniósł
odwołanie wobec czynności Zamawiającego w zakresie części I i części II postępowania na
zimowe utrzymanie oraz letnie oczyszczanie ciągów komunikacyjnych, placów, schodów
poza pasem drogowym zlokalizowanych na terenie miasta Lublin - IV części .

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
1) Naruszenia przepisów art. 7 ust. 1 i 3 w zw. z art. 91 ust. 1 ustawy przez
naruszenie zasad zachowania uczciwej konkurencji oraz równego traktowania
wykonawców, polegające na wybraniu w toku postępowania oferty Wykonawcy -
MPZ Sp. z o.o. w Lublinie, mimo tego że nie była ona ofertą najkorzystniejszą w
rozumieniu przepisów ustawy;
1)

Naruszenia przepisów art. 89 ust. 1 pkt 4) w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy przez
dokonane przez Zamawiającego odrzucenia oferty Odwołującego jako
zawierającej rażąco niską cenę, podczas gdy w toku postępowania w tym w
złożonych wyjaśnieniach Odwołujący potwierdził, że oferowanej przez niego ceny
nie można uznać za rażąco niską, albowiem odpowiada ona obowiązującym w tym
zakresie stawkom rynkowym i skalkulowana została w sposób prawidłowy z
zachowaniem należytej staranności, z uwzględnieniem posiadanej przez
Odwołującego wiedzy i praktyki w zakresie realizacji tego rodzaju prac;
2)

Naruszenia pkt 5.3.2.2. oraz pkt 6.4.4. Specyfikacji Istotnych Warunków
Zamówienia przez błędne przyjęcie, że przedmiotowe postanowienia nakładają na

Wykonawcę obowiązek zatrudniania osób w oparciu o umowę o pracę, a w
związku z tym oferowane przez Wykonawcę koszty pracy winny być zależne od
wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie art. 2
ust. 3-5 ustawy z dnia 10 października 2002 roku o minimalnym wynagrodzeniu za
pracę oraz uwzględniać świadczenia wynikające ze stosunku pracy;
3)

Naruszenia norm zawartych w Katalogu Norm Pracy 01, tablica 1311 przez ich
zastosowanie do oceny oferty Odwołującego w zakresie norm pracy zatrudnionych
osób podczas gdy dane zawarte w przedmiotowym dokumencie mają
zastosowanie wyłącznie do robót w budownictwie stanowiąc bazę normatywną
przy sporządzaniu kosztorysów, a przede wszystkim opracowane zostały w tatach
1982 -1985, wobec czego pozostają nieaktualne przy ocenie wydajności
pracowników wykonujących prace objęte zamówieniem.

Odwołujący wniósł o:
W zakresie Części I zamówienia:
unieważnienie dokonanej przez Zamawiającego czynności wyboru jako najkorzystniejszej
oferty złożonej przez Wykonawcę: Miejskie Przedsiębiorstwo Zieleni Sp. z o.o. w Lublinie;
nakazanie Zamawiającemu powtórzenia czynności badania i oceny ofert; nakazanie
Zamawiającemu odrzucenia na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy - ofert złożonych
przez Wykonawców: R.C.-P. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą
Architektura Zieleni Hortus R.C.-P. oraz J.W. prowadzącego działalność gospodarczą pod
nazwą W.J., gdyż zawierają rażąco niską cenę; nakazanie Zamawiającemu dokonania
ponownej oceny ofert celem wyboru oferty najkorzystniejszej spośród nie pod legających
odrzuceniu ofert złożonych przez Wykonawców, tj. oferty Odwołującego.

W zakresie części II zamówienia:
unieważnienie dokonanej przez Zamawiającego czynności wyboru jako najkorzystniejszej w
postępowaniu oferty złożonej przez Wykonawcę: Miejskie Przedsiębiorstwo Zieleni Sp. z o.o.
w Lublinie; nakazanie Zamawiającemu powtórzenia czynności badania i oceny ofert;
nakazanie Zamawiającemu dokonania ponownej oceny ofert celem wyboru oferty
najkorzystniejszej spośród nie podlegających odrzuceniu ofert złożonych przez
Wykonawców, tj. oferty Odwołującego.

Odwołujący wskazał, że posiada interes we wniesieniu odwołania, bowiem w razie
jego uwzględnienia zgodnie z zawartymi w jego treści wnioskami, oferta Odwołującego

będzie ofertą najkorzystniejszą w postępowaniu w zakresie Części I i Części II zamówienia.
Dodatkowo, niezgodna z prawem czynność Zamawiającego objęta odwołaniem doprowadzi
do powstania po stronie Odwołującego szkody majątkowej przejawiającej się w
niemożliwości realizacji umowy, co do której Odwołujący złożył najkorzystniejszą ofertę.

Odwołujący następująco uzasadniał:

Odwołujący w dniu 25 marca 2016 roku na podstawie przesłanego drogą e-mail pisma
Zamawiającego został poinformowany, że w toku postępowania prowadzonego w trybie
przetargu nieograniczonego na zimowe utrzymanie oraz letnie oczyszczanie ciągów
komunikacyjnych, placów, schodów poza pasem drogowym zlokalizowanych na terenie
miasta Lublin - IV części, w zakresie części I i II jako najkorzystniejsza wybrana została
oferta Miejskiego Przedsiębiorstwa Zieleni Sp. z o.o. w Lublinie. Oferta zaś złożona przez
Odwołującego w oparciu o przepis art. 89 ust. 3 ustawy została odrzucona jako zawierająca
rażąco niską cenę. W uzasadnieniu wskazano na następującą argumentację.
W ocenie Zamawiającego Wykonawca przedstawił wyjaśnienia odnośnie rażąco niskiej ceny
oraz szczegółową kalkulację cen wyszczególnionych w ofercie prac, z których wynika, że
zamierza wykonywać usługi ręcznego oczyszczania w ograniczonym zakresie w stosunku do
wymagań Zamawiającego określonych w umowie - czyli w sposób niezgodny z par. 3 ust. 3
oraz z par. 4 ust. 1 umowy, określającymi jak należy właściwie ręcznie oczyszczać ciągi
komunikacyjne (tj. zamiatanie ciągów komunikacyjnych, placów, schodów poza pasem
drogowym, z częstotliwością podaną w wykazie powierzchni do stałego ręcznego letniego
oczyszczania, ręczne zbieranie większych zanieczyszczeń, usuwanie ziemi i powstałych
zachwaszczeń oraz wywóz zebranych zanieczyszczeń). Wykonawca przyjmując do
kalkulacji założenie, że 1 pracownik oczyści w ciągu godziny 390 m
2
czy 400 m
2
minimalnie
zawyżył uśrednione możliwości oczyszczenia interwencyjnego powierzchni ciągów
komunikacyjnego w ciągu godziny. Maksymalną powierzchnią jaką można oczyścić w ciągu
godziny należałoby przyjąć na poziomie do 350 m
2
(zgodnie z Katalogiem Norm Pracy 01,
tablica 1311, przy uwzględnieniu interwencyjnego charakteru prac tj. zlecanych raz lub kilka
razy w ciągu roku, gdzie czasochłonność ich wykonania jest przynajmniej dwa razy większa
niż prac wykonywanych systematycznie). Znaczącym jednak jest fakt, że Wykonawca przy
wykonywaniu interwencyjnego oczyszczania ciągów komunikacyjnych w lecie czy w
okresach ustąpienia warunków zimowych nie zamierza ponosić kosztów oddawania
zebranych odpadów komunalnych zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Wykonawca
w swojej kalkulacji nie uwzględnił kosztu oddawania zebranych odpadów komunalnych do
RPOK. Ponadto, według Zamawiającego Wykonawca był zobowiązany do rozliczenia
kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od

minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie art. 2 ust. 3-5 ustawy z dnia
10 października 2002 roku o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Wykonawca wyliczył
stawkę godzinową pracownika fizycznego w wysokości 13,20 zł (tj. w skali miesiąca 13,20 zł
x 168 godzin = 2.217,60 zł brutto łącznie z ZUS-em pracownika leżącym po stronie
Wykonawcy) przyjmując, że jest to stawka za faktycznie wykonaną pracę. Tym samym
Wykonawca po pierwsze nie przyjął jako podstawy do wyliczenia minimalnego
wynagrodzenia za pracę wynoszącego do 2016 roku 1.850 zł brutto dla pracownika + ZUS
po stronie Wykonawcy w wysokości 20,74% i po drugie nie uwzględnił w wyliczonej stawce
czasu urlopu jaki przysługuje pracownikowi zatrudnionemu na etat zgodnie z Kodeksem
pracy w wymiarze 26 dni w ciągu roku. przy uwzględnieniu urlopów stawka osiągnie wartość
większą o ok. 10%. W konsekwencji stawka dla pracownika fizycznego winna stanowić
wartość do wydatkowania przez Wykonawcę: 14,63 zł/godzinę. Wykonawca nie przedstawił
też dowodów, że np. korzysta ze wsparcia zatrudnienia Urzędu Pracy, co pozwoliłoby
obniżyć koszty wynagrodzenia.
W takim stanie rzeczy Zamawiający uznał, że oferta Odwołującego już na etapie jej złożenia
zawiera błędy, wykonywanie umowy przyjęto w sposób nienależyty i przy tym założeniu
skalkulowano cenę, którą uznać należało za rażąco niską, a co za tym idzie oferta
Odwołującego podlegała odrzuceniu.
Ze stanowiskiem Zamawiającego w tym zakresie nie sposób się zgodzić. Zaoferowana
bowiem przez Odwołującego cena w żadnym razie nie nosi cech rażąco niskiej, odpowiada
obowiązującym w tej dziedzinie cenom rynkowym, została skalkulowana w sposób
prawidłowy, z zachowaniem należytej staranności i przy uwzględnieniu wszelkich mających
wpływ na jej wysokość czynników. Dodatkowo wbrew podniesionym przez Zamawiającego
zarzutom Odwołujący zamierza wykonywać usługi ręcznego oczyszczania ciągów
komunikacyjnych, placów, schodów ujętych w harmonogramie oczyszczania w pełnym
zakresie w stosunku do wymagań Zamawiającego określonych w umowie, czyli w sposób
zgodny z § 3 ust. 3 oraz § 4 ust. 1 umowy, a złożona przez niego oferta uwzględnia
wykonanie wszelkich wymaganych przez Zamawiającego prac i brak dowodów jakoby
jakiekolwiek czynności miałyby zostać w toku realizacji zamówienia pominięte.
Powyższe twierdzenia są tym bardziej uzasadnione, z uwagi na fakt,, że Odwołujący od
ponad dwóch lat jako zgłoszony Zamawiającemu podwykonawca firmy KOM-EKO Sp. z o.o.
realizuje prace objęte tym zamówieniem w zakresie jego Części II, a zatem ma wiedzę na
temat zakresu wymaganych czynności, sposobu ich należytego wykonania, a także
koniecznych ku temu kosztów.

Odnosząc się zaś szczegółowo do zarzutów Zamawiającego Odwołujący wskazał:
1.

Przyjęte w ofercie Odwołującego założenie, że pracownik w ciągu godziny oczyści 390 m
2

czy 400 m
2
jest prawidłowe i nie stanowi zawyżenia możliwości oczyszczenia
interwencyjnego.
W pierwszej kolejności zwrócić należy uwagę, że wbrew stanowisku Zamawiającego w tym
wypadku nie może znaleźć zastosowania Katalog Norm Pracy 01, tablica 1311. Przede
wszystkim, Zamawiający odwołując się do powyższego dokumentu, nie podaje żadnych
parametrów szczegółowych umożliwiających jego jednoznaczną identyfikację, a następnie
weryfikację. Wydaje się jednak, że w tym wypadku chodzi o dokument opracowany jako tzw.
baza normatywna będąca podstawą kosztorysowania robót budowlanych. Niniejszy katalog
uwzględnia wyłącznie specyfikę robót wykonywanych w budownictwie, z którymi to robotami
nie mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Stanowi on jedynie opracowanie odnoszące się
do robót budowlanych, a co za tym idzie nie może znaleźć bezpośredniego zastosowania
względem prac wykonywanych w innych branżach, w tym wypadku z zakresu zimowego
utrzymania i letniego oczyszczania. I o ile zawarte w treści dokumentu normy mogą pełnić
swego rodzaju rolę pomocniczą przy określaniu wydajności danych pracowników, to z
pewnością nie mogą być decydujące w tej mierze. Nie uwzględniają one bowiem specyfiki
wykonywanych prac, a także używanego do ich wykonania sprzętu.
Tymczasem normy wydajności podane w ofercie Odwołującego uwzględniają wszystkie
uwarunkowania zamówionych prac, w tym przede wszystkim rodzaj i wydajność
posiadanego przez Odwołującego i przeznaczonego do wykonania zamówienia sprzętu w
postaci zamiatarek ręcznych, których wydajność kształtuje się na poziomie nawet 3.680
m
2
/h.
Co więcej jak wskazał sam Zamawiający przekroczenie norm w zakresie wydajności jest
minimalne (na poziomie ok. 40 m
2
), a tym samym może być spowodowane właśnie tym, że
normy zawarte w KNP opracowane zostały dla robót innego rodzaju bez uwzględnienia
szczegółowych uwarunkowań właściwych dla danych prac. Tym bardziej, że jak ustalono
(Zamawiający nie podaje terminów opracowania norm) powyższy KNP opracowany został w
latach 1982-1985, tj. ponad 30 lat temu, a tym samym nie mógł uwzględnić aktualnych
warunków wykonywania prac a także używanego obecnie ku temu sprzętu.
W tym stanie rzeczy uznać należy, że normy podane przez Odwołującego są jak najbardziej
realne i możliwe do osiągnięcia, a tym samym nie mogą doprowadzić do nienależytego
wykonania zamówienia. Odwołujący przy ustalaniu powyższych norm uwzględnił posiadaną
przez siebie wieloletnią praktykę i doświadczenie w wykonywaniu tego rodzaju prac i dokonał
wyliczeń znając obowiązujące w tym względzie realia i uwarunkowania. Jak już była o tym
mowa powyżej Odwołujący od blisko dwóch lat jako zgłoszony Zamawiającemu
podwykonawca firmy KOM-EKO Sp. z o.o. realizuje prace objęte aktualnym zamówieniem w
Części II. Posiada on tym samym najpełniejszą wiedzę na temat warunków realizacji prac w

terenie, a co za tym idzie jest w stanie najlepiej ustalić wydajność pracowników, znając z
jednej strony wymagania Zamawiającego, z drugiej praktyczny aspekt wykonywanego
zamówienia. Wobec powyższego nie można mu w żadnym wypadku zarzucić
przeszacowania czy też niedołożenia należytej staranności w zakresie sporządzonej
kalkulacji.

2.
Odwołujący przy wykonywaniu interwencyjnego oczyszczania ciągów komunikacyjnych w
lecie czy w okresach ustąpienia warunków zimowych zamierza ponosić koszty oddawania
zebranych odpadów komunalnych zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, a
przedmiotowe koszty uwzględnione zostały w treści sporządzonej w toku postępowania
kalkulacji. Podniesiony w tym względzie zarzut Zamawiającego jest bezpodstawny i nie
znajduje uzasadnienia. Wykonawca bowiem w sporządzonej na poczet niniejszego
postępowania kalkulacji uwzględnił koszty związane z wykonaniem wszelkich prac objętych
zamówieniem, w tym również tych związanych z wywozem zanieczyszczeń przy
interwencyjnym oczyszczaniu ciągów komunikacyjnych w lecie czy w okresach ustąpienia
warunków zimowych. Postawiony w tym względzie przez Zamawiającego zarzut nie znajduje
potwierdzenia w przeprowadzonych przez Odwołującego wyliczeniach. Wprawdzie w
przekazanych Zamawiającemu kalkulacjach przedmiotowa pozycja nie została wprost
wyodrębniona, ale jak wynika z ich analizy, Odwołujący w każdym przypadku zastrzegł
pozycję tzw. pozostałych kosztów, w sposób następujący:
- Interwencyjne ręczne oczyszczanie ciągów komunikacyjnych Część I - Pozostałe koszty na
poziomie 319,55 zł, tj. 5% procentowego udziału kosztów innych w kalkulacji pozycji.
- Interwencyjne ręczne oczyszczanie ciągów komunikacyjnych Część II - Pozostałe koszty
na poziomie 1.509,20 zł, tj. 5% procentowego udziału kosztów innych w kalkulacji pozycji.
- Interwencyjne ręczne oczyszczanie ciągów w okresie ustąpienia warunków zimowych
Część I - Pozostałe koszty na poziomie 228,20 zł, tj. 5% procentowego udziału kosztów
innych w kalkulacji pozycji.
- Interwencyjne ręczne oczyszczanie ciągów w okresie ustąpienia warunków zimowych
Część II - Pozostałe koszty na poziomie 629,10 zł, tj. 5% procentowego udziału kosztów
innych w kalkulacji pozycji.
Z przedstawionego zestawienia jednoznacznie wynika, że nadwyżka tzw. pozostałych
kosztów jest na tyle znaczna, że pozwala Odwołującemu na uwzględnienie w jej ramach
również kosztów wywozu zanieczyszczeń, a przeciwna argumentacja Zamawiającego w tym
zakresie nie może się ostać. W w każdym z wyżej wymienionych zakresów prac, zysk
Odwołującego wyliczony został na poziomie ponad 10 %. Tym samym nawet przy zupełnie
hipotetycznym przyjęciu za Zamawiającym, że koszty wywozu zanieczyszczeń nie zostały

uwzględnione przez Odwołującego, czemu Odwołujący kategorycznie zaprzecza, to w
trakcie realizacji zamówienia i tak dysponowałby on środkami na wykonanie przedmiotowych
czynności, a co za tym idzie zarzut w tym zakresie nie mógł stanowić podstawy do
odrzucenia całej złożonej oferty.
Oferta złożona przez Odwołującego w tym zakresie nie zawiera rażąco niskiej ceny,
albowiem uwzględnia całość zamówionych przez Zamawiającego prac oraz wszelkie
wymagane do ich wykonania koszty, uwzględniając również te nieprzewidziane, rezerwując
na ten cel znaczną nadwyżkę środków zarówno w zakresie wydatków jak i spodziewanego
zysku. Odwołującemu zatem w tym wypadku nie można przypisać błędnego skalkulowania
ceny i zamiaru wykonania umowy w sposób nienależyty, albowiem wszystkie podane przez
niego parametry odpowiadają cenom rynkowym, mieszcząc się w ich granicach. Według
wyliczeń Odwołującego całkowity koszt wywozu zanieczyszczeń w zakresie pozycji
zarzuconych przez Zamawiającego zamyka się do 1% wartości zaoferowanej ceny, tym
samym stanowiąc koszt uwzględniony w jej całkowitej kalkulacji.

3.
Wartość kosztów pracy wyliczona przez Wykonawcę nie musi być uzależniona od wysokości
minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie ustawy, albowiem
Zamawiający w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia nie przewidział wymogu
zatrudnienia pracowników w oparciu o umowę o pracę. W tym miejscu należy podnieść, że
stawka za faktycznie wykonaną pracę wskazana w ofercie Odwołującego w wysokości 13,20
zł została wyliczona w sposób prawidłowy, jest stawką obowiązującą na rynku przy tego
rodzaju pracach, a jej wysokość oraz sposób obliczenia nie może stanowić podstawy
odrzucenia oferty w oparciu o kryterium rażąco niskiej ceny. Wbrew przyjętemu stanowisku
Zamawiającego jej wartość nie musi być uzależniona od wysokości minimalnego
wynagrodzenia za pracę, albowiem warunku zatrudnienia pracowników w oparciu o umowę o
pracę nie przewidziano ani w SIWZ ani w postanowieniach umownych. Zgodnie z pkt
5.3.2.2.SIWZ wykonawcy zobowiązani zostali do wykazania dysponowania osobami, które
będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia, tj. minimum 4 pracownikami na każdy rejon
do stałego ręcznego utrzymania (oczyszczania) ciągów komunikacyjnych, placów, schodów
(rejonach I, II, IV). Z treści przywołanego postanowienia nie wynika jednakże konieczność
zatrudnienia danych osób w oparciu o umowę o pracę, a tym samym wyliczenia ich
wynagrodzenia w oparciu o właściwe dla stosunku pracy kryteria. Gdyby bowiem wymogiem
Zamawiającego było wykazanie się zatrudnieniem określonej liczby pracowników wyłącznie
w oparciu o umowę o pracę, to powinno to być w sposób jasny i precyzyjny sformułowane w
treści ogłoszenia. Jednakże Zamawiający nie postawił warunku, że pojęcie „pracownik"
określone w pkt 53.2.2. SIWZ, oznacza jedynie osobę zatrudnioną w ramach stosunku pracy.

Z doświadczenia życiowego wiadomo zaś, że powszechne jest posługiwanie się
sformułowaniem „pracownik" również w odniesieniu do osób świadczących pracę na innej
podstawie niż umowa o pracę (umowa zlecenia, samozatrudnienie). Potocznie zwrot taki
używany jest również w odniesieniu do pracowników najemnych. Co więcej, w rzeczywistości
gospodarczej bardzo często spotyka się tego rodzaju rozwiązania, że właśnie szeroko
rozumiane usługi sprzątania wykonywane są na podstawie umów cywilnoprawnych, a nie
umów pracę. Brak zatem wyraźnego sformułowania w tym zakresie w ogłoszeniu i SIWZ
jednoznacznie przesądza o tym, iż wymogu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę z
treści ogłoszenia nie da się wywieść.
Zgodnie z przyjętym w orzecznictwie poglądem
„brak precyzji zamawiającego w określeniu
wymogów obciążających wykonawców nie stanowi podstawy do ich dookreślenia na dalszym
etapie postępowania i nie może powodować negatywnych konsekwencji dla wykonawców
(wyrok KIO z dnia 18 sierpnia 2010 roku, sygn. akt: KIO/UZP1663/).
Skoro bowiem
Zamawiający, opisując swoje wymagania, nie dochował należytej staranności, to
konsekwencją tych działań z pewnością nie można obciążać wykonawców. Jeżeli zatem w
postępowaniu Zamawiający nie postawił obowiązku zatrudnienia na podstawie umowy o
pracę, to przyjęcie stanowiska prezentowanego w uzasadnieniu odrzucenia oferty
Odwołującego jest nieuzasadnione. Odwołujący bowiem w takim stanie rzeczy, tj. przy braku
wymogu zatrudniania pracowników wyłącznie w oparciu o umowę o pracę, nie był również
zobligowany do uzależniania wyliczonych przez siebie kosztów płacy od wysokości
minimalnego wynagrodzenia za pracę, ani też uwzględniania w tym zakresie przepisów
dotyczących urlopów oraz innych świadczeń pracowniczych. Miał natomiast prawo do
dysponowania osobami w oparciu o inne umowy cywilnoprawne i do wyliczenia stawki
wynagrodzenia na tej podstawie jako faktycznej stawki za wykonaną pracę odpowiadającej
obowiązującym w tym zakresie stawkom rynkowym. Zamawiający zaś nie nakładając na
wykonawców obowiązku podania w ofercie informacji w przedmiocie wymogu zatrudnienia
pracowników na podstawie umowy o pracę, nie miał następnie prawa do weryfikowania
oferty pod tym względem, co tym samym prowadzi do wniosku, że brak było podstaw do
odrzucenia oferty w oparciu o taką błędną weryfikację.
Wyliczona z kolei przez Odwołującego stawka za faktycznie wykonaną pracę jest prawidłowa
i odpowiada stawkom rynkowym panującym w tej branży na rynku lokalnym, uwzględniając
w tym zakresie wszelkie konieczne do poniesienia koszty. Powyższa stawka z pewnością nie
jest stawką zaniżoną, a już z pewnością nie nosi znamion rażąco niskiej.

Odwołujący w podsumowaniu swojego stanowiska wskazał:
W zaprezentowanym stanie rzeczy stwierdzić należy, że cena podana przez wykonawcę nie
jest ceną rażąco niską i brak było podstaw do odrzucenia oferty Odwołującego na podstawie

art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy. Przepisy ustawy nie określają definicji pojęcia rażąco niskiej ceny,
mimo, że pojęcie to zostało użyte przez ustawodawcę nie tylko w art. 89 ust. 1 pkt 4 ale i w
art. 90. Punktem odniesienia do jej określenia jest przedmiot zamówienia i można przyjąć, że
cena rażąco niska, to taka, która jest nierealistyczna, niewiarygodna w porównaniu do cen
rynkowych podobnych zamówień i ewentualnie innych ofert złożonych w toku postępowania
o udzielenie zamówienia publicznego. Z pewnością powyższych cech nie nosi cena
Odwołującego, albowiem została ona wyliczona w sposób należyty z uwzględnieniem
wszelkich wymaganych czynników. Jest ona wprawdzie ceną konkurencyjną w stosunku do
ceny Wykonawcy, którego ofertę wybrał Zamawiający, ale z pewnością nie jest ceną rażąco
niską. Jak powszechnie przyjmuje się w orzecznictwie dysproporcja cen zaoferowanych
przez kilku wykonawców nie daje jeszcze podstaw do założenia, że cena najniższa podana
przez jednego z wykonawców jest ceną rażąco niską, gdyż zależne jest to od efektywności
oraz kosztów prowadzenia działalności określonego podmiotu. Co więcej, podstawą
odrzucenia oferty jest zaoferowanie ceny rażąco niskiej, a nie ceny niskiej. Te dwa pojęcia
nie są tożsame. Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, podkreślenia wymaga, że
podana cena wyliczona została przy uwzględnieniu praktyki i doświadczenia Odwołującego,
który od ponad dwóch lat prawidłowo jako zgłoszony Zamawiającemu podwykonawca
wykonuje w rejonie II miasta Lublin usługi jak te objęte zamówieniem (postępowanie ma na
celu wyłonienie Wykonawcy na realizację tych usług w dalszym okresie), oraz o zbliżonym
zakresie w rejonie I i II miasta Lublin w pasach drogowych. Wobec tego ma on wiedzę na
temat koniecznych w tym zakresie kosztów, wymaganych nakładów oraz obowiązujących
cen rynkowych. Właśnie w oparciu o te dane przygotowana został oferta w niniejszym
postępowaniu, która wobec praktyki Wykonawcy dodatkowo uwzględnia wymogi
Zamawiającego, uwarunkowania terenu, zakres oraz wysokość koniecznych do poniesienia
kosztów, a także inne napotkane w okresie ostatnich dwóch lat mogące mieć miejsce
utrudnienia w realizacji prac, a tym samym przygotowana została w sposób kompleksowy i
należyty. Odrzucając ofertę Zamawiający musi mieć pewność, że nie jest możliwe
zrealizowanie zamówienia za oferowaną cenę"
(zob. wyrok KIO z dnia 18 marca 2015 roku,
KIO 439/15).
W niniejszym postępowaniu takiej pewności nie ma. Odwołujący wskazał w
sposób wyczerpujący okoliczności, które uzasadniają oferowaną przez niego cenę,
przedstawiając w tym względzie szczegółową kalkulację. Tym samym brak było podstaw do
dokonania odrzucenia jego oferty. Jeżeli natomiast zdaniem Zamawiającego istniały dalsze
wątpliwości, miał on możliwość wystąpienia o ich dodatkowe wyjaśnienie, czego w sprawie
niniejszej zaniechał. W świetle powyższego stwierdzić należy, że w przypadku Odwołującego
brak dowodów potwierdzających zaniżenie oferowanej ceny, albowiem cena obejmuje pełen
zakres zamówienia uwzględniając rodzaj i wysokość wszystkich koniecznych do jego
wykonania kosztów i wydatków.


B. Sygn. akt KIO 484/16
Na podstawie z art. 179 ust. 1, art. 180 oraz art. 182 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 stycznia
2004 r. ustawy Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2015 roku, poz. 2164; dalej: „Pzp”
lub „ustawa”) Odwołujący wniósł odwołanie od czynności i zaniechań Zamawiającego
polegających na: odrzuceniu oferty Odwołującego w Części III Postępowania, odrzuceniu
oferty Odwołującego w Części IV Postępowania, unieważnieniu Postępowania w IV Części,
zaniechaniu wyboru oferty Odwołującego w Części III i Części IV Postępowania jako
najkorzystniejszej zgodnie z kryteriami oceny ofert.

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
2) naruszenie przepisów art. 89 ust. 1 pkt 4) w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy przez
odrzucenie oferty Odwołującego złożonej w części III Postępowania, mimo iż oferta
Odwołującego nie zawiera rażąco niskiej ceny, czego dowodzą złożone wyjaśnienia
w tym zakresie,
3) naruszenie przepisów art. 89 ust. 1 pkt 4) w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy przez
odrzucenie oferty Odwołującego złożonej w części IV Postępowania, mimo iż oferta
Odwołującego nie zawiera rażąco niskiej ceny, czego dowodzą złożone wyjaśnienia
w tym zakresie,
4) naruszenie przepisu art. 93 ust. 1 pkt 1 ustawy przez unieważnienie Postępowania w
zakresie Części IV, mimo iż w tej Części wpłynęła niepodlegająca odrzuceniu oferta
Odwołującego,
5) naruszenie przepisu art. 91 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy przez dokonanie
wyboru oferty wykonawcy KOM-EKO S.A. z siedzibą w Lublinie, jako
najkorzystniejszej w zakresie Części III, mimo iż oferta ta nie jest najkorzystniejsza
zgodnie z kryteriami oceny ofert, określonymi w SIWZ,
6) naruszenie przepisu art. 92 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 93 ust. 3 ustawy przez
nieprzedstawienie uzasadnienia faktycznego wskazującego na podstawy odrzucenia
oferty Odwołującego w III i IV Części Postępowania, które wskazuje na relewantne
okoliczności świadczące o złożeniu przez Odwołującego oferty zawierającej rażąco
niską cenę, a przez to niedostateczne wyjaśnienie podstaw podjętej czynności.

Odwołujący wniósł o:
1) nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej
i odrzucenia ofert Odwołującego w Części III Postępowania;

2) nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności odrzucenia ofert Odwołującego
w Części IV Postępowania oraz unieważnienia Postępowania w Części IV;
3) nakazanie Zamawiającemu powtórzenia czynności badania i oceny ofert z
uwzględnieniem ofert Odwołującego złożonych w Części III i IV Postępowania oraz
dokonania ponownego wyboru oferty najkorzystniejszej spośród ofert nie
podlegających odrzuceniu,
4) zasądzenia od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów postępowania
odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa przed Krajową Izbą Odwoławcza.

Odwołujący wskazał, że posiada interes we wniesieniu odwołania, bowiem złożył ważną i
niepodlegającą odrzuceniu ofertę w postępowaniu, jednakże niezgodne z przepisami ustawy
czynności Zamawiającego: tj. odrzucenie oferty Odwołującego w Części III Postępowania
oraz odrzucenie niepodlegającej odrzuceniu oferty Odwołującego w Części IV
Postępowania, a w konsekwencji unieważnienie Postępowania w tej części - uniemożliwiają
Odwołującemu uzyskanie zamówienia w części III i IV Postępowania. Powyższe przekłada
się na możliwość poniesienia przez Odwołującego szkody wyrażającej się w utracie
możliwości realizacji zamówienia objętego Postępowaniem.

Odwołujący następująco uzasadniał:

Zamawiający w dniu 14.01.2016 roku na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy wezwał
Odwołującego do udzielenia wyjaśnień, w tym złożenia dowodów dotyczących elementów
oferty mających wpływ na wysokość zaoferowanej ceny za realizację przedmiotu
zamówienia, w szczególności, czy zaproponowana przez Wykonawcę cena ofertowa została
określona z należytą starannością i czy gwarantuje w sposób rzetelny wykonanie
zamówienia.
Zamawiający zobowiązał Wykonawcę do udzielenia wyjaśnień dot. zaoferowanych cen w
Części III i IV Postępowania, w tym złożenia dowodów dotyczących elementów oferty
mających wpływ na wysokość ceny w szczególności w zakresie:
1) oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla
wykonawcy oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy których wartość
przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za
pracę ustalonego na podstawie art.2 ust. 3-5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o
minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z 2004 r. Nr 240,
poz. 2407 oraz z 2005 r. Nr 157, poz. 1314),
2) pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.

Wyjaśnienia, wraz ze złożonymi dowodami powinny być jak najbardziej szczegółowe
obejmując wszelkie koszty związane z realizacją pełnego zakresu przedmiotu zamówienia i
niezbędne do jego należytego wykonania z uwzględnieniem wszystkich opłat i podatków
oraz zysk Wykonawcy. Wyjaśnienia, w tym złożone dowody powinny odnosić się do
wszystkich aspektów mających wpływ na cenę, tak aby nie pozostawiały wątpliwości co do
prawidłowości jej wyliczenia. Wyjaśnienia winny być odpowiednio umotywowane,
przekonywujące, że zaproponowana oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny.

Dodatkowo Zamawiający zwrócił się o przedstawienie szczegółowych kalkulacji cen
przedstawiających sposób obliczenia zaproponowanej ceny ofertowej dla Części III i IV oraz
odzwierciedlających wszystkie koszty składające się na przedmiot zamówienia i zysk, a w
szczególności o przedstawienie szczegółowej kalkulacji cen (oddzielnie dla Części III i IV)
następujących prac, wyszczególnionych w ofercie;
Część III:
1) ręczne zimowe utrzymanie ciągów komunikacyjnych, placów, schodów łącznie z
materiałem (również na interwencję) ujętych na stałe (poz. nr 3 - zał. nr 9 g do SIWZ);
2) ręczne zimowe utrzymanie ciągów komunikacyjnych, placów, schodów łącznie z
materiałem (również na interwencję) nie ujętych na stałe (poz. nr 4 - zał. nr 9 g do
SIWZ);
3) ręczne codzienne oczyszczanie (z użyciem wózka) ciągów komunikacyjnych, placów,
schodów ujętych w harmonogramie oczyszczania w okresie ustąpienia warunków
zimowych (również na interwencję) wraz z patrolowaniem (poz. nr 7 - zał. nr 9 g do
SIWZ);
4) ręczne mycie ciągów komunikacyjnych, placów, schodów (poz. nr 8 - zał. nr 9 g do
SIWZ);
5) ręczne codzienne oczyszczanie (z użyciem wózka) ciągów komunikacyjnych, placów,
schodów ujętych w harmonogramie oczyszczania (również na interwencję) wraz z
patrolowaniem (poz. nr 3 - zał. nr 9 c do SIWZ);
6) ręczne oczyszczanie ciągów komunikacyjnych, placów, schodów ujętych w stałym
oczyszczaniu (poz. nr 1 - zał. nr 9 c do SIWZ);
7) interwencyjne, ręczne oczyszczanie ciągów komunikacyjnych, placów, schodów nie
ujętych w stałym oczyszczaniu (poz. nr 4 - zał. nr 9 c do SIWZ);
8) ręczne mycie ciągów komunikacyjnych, placów, schodów (poz. nr 2 - zał. nr 9 c do
SIWZ).
Część IV:
1) ręczne zimowe utrzymanie ciągów komunikacyjnych, placów, schodów łącznie z
materiałem (również na interwencję) ujętych na stałe (poz. nr 3 - zał. nr 9 h do SIWZ);

2) ręczne zimowe utrzymanie ciągów komunikacyjnych, placów, schodów łącznie z
materiałem na interwencję (nie ujętych na stałe) (poz. nr 4 - zał. nr 9 h do SIWZ);
3) ręczne oczyszczanie ciągów komunikacyjnych, placów, schodów ujętych w
harmonogramie oczyszczania w okresie ustąpienia warunków zimowych (również na
interwencję) (poz. nr 5 - zał. nr 9 h do SIWZ);
4) ręczne mycie ciągów komunikacyjnych, placów, schodów (poz. nr 7 - zał. nr 9 h do
SIWZ);
5) ręczne mycie ciągów komunikacyjnych, placów, schodów (poz. nr 2 - zał. nr 9 d do
SIWZ).

W odpowiedzi na powyższe wezwanie, Odwołujący w dniu 21 stycznia 2016 roku złożył
stosowne szczegółowe wyjaśnienia wraz ze szczegółowymi kalkulacjami dla wszystkich
pozycji formularza ofertowego, w których odniósł się do oczekiwanych przez Zamawiającego
czynników kosztotwórczych, jak również czynników obniżających cenę i wpływających na
możliwość zaoferowania należytego wykonania przedmiotu zamówienia w Części III i Części
IV za zaproponowaną cenę wraz ze wskazaniem na wysokość zysku, który osiągnie
realizując przedmiotowe zamówienie. W ocenie Odwołującego przedstawione wyjaśnienia
wraz ze szczegółowymi kalkulacjami w sposób należyty dowodzą, że zaproponowana cena -
zarówno w Części III, jak i IV nie może być rozpatrywana w kategoriach rażąco niskiej.

W dniu 25 marca 2016 roku Zamawiający rozstrzygnął postępowania w każdej z Części
Postępowania, wybierając jako ofertę najkorzystniejszą w Części III ofertę złożoną przez
KOM-EKO S.A. z siedzibą w Lublinie oraz unieważniając Postępowania w Części IV. W
ocenie Odwołującego powyższe czynności są niezgodne z zarzucanymi Zamawiającemu
przepisami ustawy, bowiem oferta Odwołującego winna zostać uznana za najkorzystniejszą,
nie zaś zostać odrzucona w Części III, natomiast Postępowanie w Części IV nie podlegało
unieważnieniu, bowiem Odwołujący złożył ważną i niepodlegającą odrzuceniu ofertę, która
winna zostać uznana za najkorzystniejszą zgodnie z kryteriami oceny ofert zawartymi w
SIWZ.

W informacji zawierającej uzasadnienie powyższych czynności Zamawiający wskazał na trzy
okoliczności, które w jego ocenie uzasadniały odrzucenie oferty Odwołującego w III i IV
Części Postępowania, jednakże w ocenie Odwołującego przedstawiona tamże argumentacja
jest błędna i nie może stanowić o zasadności podjętych przez Zamawiającego czynności, w
szczególności zaś nie sposób zgodzić się z tezą, że przedstawione przez Odwołującego
wyjaśnienia w zakresie elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny potwierdzają
złożenie w Części III i IV oferty zawierającej rażąco niską cenę. Zwrócić bowiem należy

uwagę, że w zawartych na 46 stronach wyjaśnieniach wraz z dołączonymi dowodami
Odwołujący przedstawił nie tylko okoliczności uzasadniające możliwość zaoferowania
wykonania przedmiotu zamówienia za konkurencyjną cenę, ale również zaprezentował
kalkulacje, które odnoszą się do każdego elementu przedmiotu zamówienia a realność
zaprezentowanych cen potwierdzona jest dotychczasowym należytym wykonywaniem
zamówień o analogicznym charakterze, a przez to znajomością faktycznych kosztów
wykonywania usług tego rodzaju.

Odnosząc się jednakże do pierwszego z elementów uzasadniania odrzucenia oferty
Odwołującego, który w ocenie Zamawiającego przemawia za możliwością uznania, iż doszło
do złożenia przez Odwołującego oferty z rażąco niską ceną, wskazać należy, że
Zamawiający w zaoferowaniu przez Odwołującego ceny na określonym poziomie dopatruje
się zaoferowania przedmiotu zamówienia niezgodnego z treścią SIWZ. Niemniej jednak ani
informację zawarte w treści oferty, ani też wyjaśnienia wraz z kalkulacjami, uzasadniające
zaoferowanie prawidłowej i realnej ceny za realizację całego przedmiotu zamówienia, nie
pozwalają na przyjęcie, że Odwołujący faktycznie nie zaoferował, czy też nie wycenił całego
przedmiotu zamówienia. Co więcej, uzasadnienie podane przez Zamawiającego bazuje na
okolicznościach wyabstrahowanych od przedmiotu tego konkretnego zamówienia, z
uwzględnieniem wszelkich możliwych i dopuszczonych przez Zamawiającego sposobów
jego wykonania. W ocenie Odwołującego, przy uwzględnieniu wszelkich wskazanych
powyżej okoliczności związanych tak ze sposobem kalkulacji ceny oferty Odwołującego, jak
również złożonymi wyjaśnieniami, nie zmaterializowały się przesłanki do odrzucenia oferty
Odwołującego - tak na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4, jak również art. 90 ust. 3 ustawy.
(wskazuje wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 6 października 2014 roku sygn. akt KIO
1929/14).

W okolicznościach niniejszej sprawy powoływanie się przez Zamawiającego na normy
czasochłonności, które mają świadczyć o niemożliwości zrealizowania przedmiotu
zamówienia przez Odwołującego nie uwzględnia całkowicie przedstawionych przez
Odwołującego wyjaśnień, częstotliwości z jaką czyszczenie ma być wykonywane, jak
również faktu dopuszczenia możliwości użycia mechanicznych zamiatarek, które pozwalają
na zrealizowanie usługi w kwestionowanym zakresie w sposób dużo wydajniejszy, niż nawet
założony przez Odwołującego, który w tym zakresie pozostawił „zapas” na ewentualne
ręczne usunięcie zachwaszczeń i zebranie drobnych śmieci. Powyższe wskazuje, że
Zamawiający decyzji o odrzuceniu nie podjął na podstawie analizy możliwości zrealizowania
niniejszego zamówienia za zaoferowaną przez Odwołującego cenę, ale na podstawie
własnych abstrakcyjnych założeń, które nie odpowiadają specyfice przedmiotu zamówienia.

Powyższą tezę potwierdza również twierdzenie, jakoby Odwołujący nie zaoferował usunięcia
zachwaszczeń oraz zebrania zanieczyszczeń - również w tym przypadku Zamawiającego z
analizy kosztu jednostkowego wywodzi w sposób nieuprawniony o zaoferowaniu niepełnego
przedmiotu zamówienia, nie przedstawiając jednakże stosownego uzasadnienia na tę
okoliczność. W tym kontekście zwrócić należy uwagę, że przedmiotem zamówienia objęte
jest m.in. gromadzenie i wywóz zmiecionych (zebranych) zanieczyszczeń, które powstają na
skutek
wykonania
czynności
zamiatania,
usuwania
zachwaszczeń
i
zbierania
zanieczyszczeń, a które przez Odwołującego określane są mianem „czyszczenia”.
Jednocześnie Odwołujący w kalkulacji wprost wskazał na uwzględnienie ceny za usunięcie
powstałego na skutek czyszczenia urobku o charakterze odpadów zmieszanych, tj.
obejmujących zanieczyszczenia organiczne i nieorganiczne. W RIPOK jest to cena wyższa,
niż za wywóz jedynie odpadów nieorganicznych powstających na skutek zamiatania (np.
piasku z ulicy), a zatem nie sposób negować okoliczności, że kalkulacja uwzględnia zebranie
i wywóz zachwaszczeń.
Ponadto
zwrócić
należy
uwagę,że
posługiwanie
się
przez
Zamawiającego
znormalizowanymi wzorcami nie może prowadzić do wywodzenia wniosków, które wprost
przeczą okolicznościom możliwym do wywiedzenia z doświadczenia w wykonywaniu takich
usług. Poza bowiem powołaniem się przez Zamawiającego na Katalog Norm Pracy nie
wskazał on żadnych okoliczności, które przeczą i podważają założenia Odwołującego,
poczynione na podstawie kilkuletnich doświadczeń w wykonywaniu usług oczyszczania
Lublina, w tym na rzecz Zamawiającego. Zamawiający zastosował w tym przypadku
automatyzm bazując na dokumencie, którego stosowania nie nakazał wykonawcom
ubiegającym się o przedmiotowe zamówienie, co w ocenie Odwołującego nie może stanowić
samoistnie o podjęciu decyzji o odrzuceniu Odwołującego, tym bardziej ze względu na
rzekome złożenie oferty z rażąco niską ceną (wskakuje wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z
dnia 29 czerwca 2015 roku sygn. akt KIO 1249/15; KIO 1250/15).
Zamawiający, zaoferowanie przez Odwołującego rażąco niskiej ceny, argumentuje również
niewłaściwym - w ocenie Zamawiającego - wyliczeniem kosztów pracy personelu
zaangażowanego w wykonywanie zamówienia. Na tę okoliczność Zamawiający dokonał
własnych kalkulacji, które są niezgodne z rozumieniem przepisu art. 90 ust. 1 pkt 1 ustawy w
zw. z przepisem art. 2 ust. 3-5 ustawy z dnia 10 października 2002 roku o minimalnym
wynagrodzeniu za pracę. Zwrócić bowiem należy uwagę, że ratio legis wprowadzenia
powyższego przepisu było zrównoważenie sytuacji wykonawców zatrudniających
pracowników na podstawie umowy o pracę oraz wykonawców zatrudniających pracowników
na podstawie umów cywilnoprawnych. Taki efekt może zostać osiągnięty przy przyjęciu do
podstaw kalkulacji stałej i powszechnie obowiązującej stawki minimalnego wynagrodzenia za
pracę, jak wynika wprost z wskazywanych powyżej przepisów. Tymczasem Zamawiający

podjął próbę wkalkulowania w tak określoną stawkę dodatkowych kosztów pracodawcy,
które są zróżnicowane i nie mogą być traktowane jako wymierne dla potrzeb omawianych
przepisów. Zwrócić bowiem należy uwagę, że przy przyjęciu założenia Zamawiającego
należałoby dokonywać rozróżnienia na osoby, którym przysługuje urlop wypoczynkowy w
wymiarze 20 dni i 26 dni, jak również na pracowników, którzy są zatrudnieni pierwszy rok i
ich wynagrodzenie może być niższe, niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Wówczas
podstawą dla przyjęcia wartości kosztów pracy nie byłoby minimalne wynagrodzenie za
pracę, ale wynagrodzenie indywidualne, co stoi wprost w sprzeczności z celem regulacji.
(wskakuje wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 24 czerwca 2015 roku sygn. akt KIO
1104/15).
Wobec powyższego wskazać należy, że Odwołujący w sposób prawidłowy i zgodny z
powszechnie obowiązującymi przepisami przyjął jako podstawę wyceny kosztów pracy
wartości zgodne z przepisami o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Z kolei kalkulacje
Zamawiającego zakładają doliczenie dodatkowych elementów, które w sposób
nieuprawniony relatywizują podstawę dokonywanych wyliczeń i jako takie wykraczają poza
dyspozycję normy zawartej w przepisie art. 90 ust. 1 pkt 1 ustawy. W związku z powyższym -
w ocenie Odwołującego - w okolicznościach niniejszej sprawy nie materializują się przesłanki
do odrzucenia oferty Odwołującego z powołaniem się na ww. argumenty, które wynikają z
błędnej interpretacji przepisów ustawy.
Przechodząc z kolei do kolejnego „błędu”, jaki kalkulacjom Odwołującego zarzuca
Zamawiający, nie sposób nie wskazać, że Zamawiający zaniechał dokonania oceny
kalkulacji i wyjaśnień Odwołującego w sposób mający stwierdzić realność zaproponowanej
ceny globalnej w odniesieniu do przedmiotu zamówienia, warunków jego realizacji i
właściwości Odwołującego, koncentrując się na ocenie poprawności metod kosztorysowania
(wskakuje wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 24 listopada 2010 roku sygn. akt KIO
2490/10). Także w przypadku ustalenia wynagrodzenia w formie kosztorysowej zakres
ingerencji Zamawiającego w sposób wyliczenia przez wykonawców tego wynagrodzenia
doznaje ograniczeń. Wszakże normy zużycia materiałów, robocizny oraz pracy sprzętu
stanowią przedmiot indywidualnych kalkulacji i mogącej mieć swoje źródło w stosowanej
przez poszczególnych wykonawców technologii lub mogą być przedmiotem indywidualnych
wytycznych, w tym norm branżowych lub zakładowych.
Zamawiający nie wskazał jakie konsekwencje odnoszące się do niemożliwości należytego
zrealizowania zamówienia przez Odwołującego wynikają z przyjętej przez niego metody
kalkulacji kosztów stałych, nie zanegował również faktu, ze taki sposób uwzględniania
kosztów przez wykonawcę, który na rynku lokalnym działa od kilku lat i ma możliwość
poniesienia kosztów stałych bez względu na fakt realizacji przedmiotowego zamówienia,
stanowi o poprawności i realności zaoferowanej ceny. Odwołujący wyliczył koszty stałe w

wysokości przenoszącej aktualnie ponoszone przez niego koszty, a zatem uwzględniając
wszelkie możliwe ryzyka wahań cen w okresie realizacji zamówienia. Wskazał również, że
do wykonania zamówienia wykorzysta zamortyzowany już sprzęt i nie ma potrzeby
dokonywania zakupów celowych związanych z wykonywaniem tego zamówienia, stąd też nie
sposób wywieść z uzasadnienia zaprezentowanego przez Zamawiającego jakie konkretne
niezgodności i z czym potwierdzają kalkulacje Odwołującego, a co istotniejsze dlaczego - w
ocenie Zamawiającego - nie gwarantują należytego wykonania zamówienia.
Dodatkowo Odwołujący zwraca uwagę, że Zamawiający nie odniósł się do ceny całkowitej
zaoferowanej przez Odwołującego w Części III i IV Postępowania, koncentrując się
wyłącznie na negowaniu przyjętej metody kalkulowania cen jednostkowych (wskakuje wyrok
Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 15 października 2014 roku sygn. akt KIO 1989/14 oraz
wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 9 czerwca 2014 roku sygn. akt KIO 1049/14).

Wobec powyższego, tj. niekwestionowania możliwości wykonania przedmiotu zamówienia za
zaoferowaną cenę, nie sposób uznać, że w okolicznościach niniejszej sprawy aktualizują się
okoliczności pozwalające na odrzucenie oferty Odwołującego. Nie jest bowiem dopuszczalne
uznanie ceny oferty za rażąco niską z powodu zakwestionowania jednego elementu
składającego się na tę cenę, jeśli nie zostało wykazane, że znaczenie podważanego
elementu cenotwórczego jest tak duże, iż jego zaniżenie powoduje rażąco niski charakter
ceny całej oferty. W przedstawionym uzasadnieniu podjętych czynności - takich argumentów
brak. Wszystkie przedstawione powyżej okoliczności niezbicie wskazują, że Wykonawca
złożył ofertę nie zawierającą rażąco niskiej ceny, która nie uwzględniałaby niezbędnych do
poniesienia kosztów wykonania zamówienia. Co więcej, Wykonawca konstruując wyjaśnienia
w zakresie elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny potwierdził możliwość
zrealizowania pełnego zakresu przedmiotu zamówienia w sposób należy, z jednoczesnym
zagwarantowaniem sobie wysokiego zysku. Wszelkie przyjęte założenia Wykonawcy
związane z kalkulacją kosztów oraz zamierzonym sposobem wykonania zamówienia
przekładają się na zaoferowaną cenę. Jednocześnie złożone wyjaśnienia potwierdzają, że
kalkulacja oparta na tych założeniach gwarantuje możliwość wykonania przedmiotu
zamówienia bez ryzyka związanego z niepowodzeniem, bądź też poniesieniem przez
Wykonawcę
straty
przekraczającej
założone
zyski.
Kwestionowane
czynności
Zamawiającego doprowadziły do niezgodnej z przepisami ustawy czynności w postaci
wyboru jako najkorzystniejszej w III Części Postępowania oferty, która nie jest
najkorzystniejsza zgodnie z kryteriami oceny ofert zawartymi w SIWZ oraz do unieważnienia
Postępowania w Części IV. Działanie takie stanowi równocześnie o naruszeniu przez
Zamawiającego zasad określonych w przepisie art. 7 ust. 1 ustawy.

Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem Stron postępowania oraz uczestnika
postępowania odwoławczego w sprawie o sygn. akt KIO 484/16, na podstawie
zebranego materiału dowodowego w sprawie oraz oświadczeń i stanowisk Stron oraz
uczestnika postępowania odwoławczego Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła,
co następuje:

W zakresie każdego z odwołań o sygnaturach akt KIO 482/16 i KIO 484/16:

Izba ustaliła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek, o których stanowi
art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2015 roku poz. 2164, dalej:
„Pzp” lub „ustawa”), skutkujących odrzuceniem odwołań. Odwołania zostały złożone
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w ustawowych terminach oraz zostały przekazane
w ustawowym terminie Zamawiającemu kopie odwołań, co wynika z dokumentacji
postępowania odwoławczego, co na posiedzeniu z udziałem Stron potwierdził Zamawiający i
co znajduje odzwierciedlenie w protokole.

Izba dopuściła do udziału w postępowaniu zgłaszającego przystąpienie po stronie
Zamawiającego do postępowania odwoławczego w sprawie o sygn. akt KIO 484/16
wykonawcę KOM-EKO S.A. z siedzibą w Lublinie – zgłoszenie przystąpienia
do postępowania odwoławczego wpłynęło do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu
7 kwietnia 2016 roku, przy czym Zamawiający informację o wpłynięciu odwołania w tej
sprawie przekazał wykonawcom w dniu 5 kwietnia 2016 roku. Uczestnik postępoania
odwoławczego zgłosił przystąpienie do postępowania odwoławczego w zakresie części III
zamówienia.

Przy rozpoznawaniu przedmiotowej sprawy skład orzekający Izby wziął pod uwagę
dokumentację postępowania o udzielenie zamówienia w przedmiotowej sprawie oraz
stanowiska i oświadczenia Stron i uczestnika postępowania odwoławczego złożone ustnie
do protokołu jak również zawarte w złożonych pismach.

Zamawiający złożył w sprawie sygn. akt KIO 482/16 pismo w sprawie zawierające
stanowisko merytoryczne Zamawiającego w sprawie wraz z wnioskami dowodowymi oraz
załącznikami wyszczególnionymi w piśmie, w tym Katalog Norm Pracy Wydanie II
Wydawnictwa Akcydensowe Warszawa 1987 r.; protokół, pismo i faktura VAT; zdjęcie).
Izba dopuściła dowody zawnioskowane przez Zamawiającego wymienione w ww. piśmie i
załączone do tego pisma.

Izba dopuściła dowody zawnioskowane przez Odwołującego Garden Designers D.
i Wspólnicy Spółka Jawna z siedzibą w Lublinie (sygn. akt KIO 482/16) dowód nr 1 (6 kart)
zawierających opracowanie własne dotyczące ilości urobku oraz karta katalogowa zamiatarki
ręcznej.

Pismem z dnia 12 kwietnia 2016 roku Zamawiający w sprawie sygn. akt KIO 484/16 wniósł
Odpowiedź na odwołanie – wskazując, że nie uznaje odwołania i wnosi o jego oddalenie
w całości. Zamawiający ww. piśmie zawał wnioski dowodowej oraz załączył wyszczególnione
w piśmie załączniki: w tym Katalog Norm Pracy Wydanie II Wydawnictwa Akcydensowe
Warszawa 1987 r.; protokoły, pisma i faktury VAT. Pismo - Odpowiedź na odwołanie –
w zakresie stron 3, 4, 8, 9, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18 Zamawiający objął tajemnicą
przedsiębiorstwa. Izba dopuściła dowody zawnioskowane przez Zamawiającego wymienione
w ww. piśmie i załączone do tego pisma.

Zamawiający w sprawie sygn. akt KIO 484/16 złożył również pismo z dnia 18 kwietnia 2016
roku, w całości pismo objęte tajemnicą przedsiębiorstwa, wraz z wnioskami dowodowymi
i załączonymi dowodami: wydruk e-mail z dnia 24 listopada 2015 roku oraz zdjęcia. Izba
dopuściła dowody zawnioskowane przez Zamawiającego wymienione w ww. piśmie
i załączone do tego pisma.

Izba dopuściła dowód zawnioskowany przez Odwołującego wykonawcę M.B. prowadzącego
działalność gospodarczą pod nazwą FLOREKO M.B. w Warszawie (sygn. akt KIO 484/16) –
zestawienie opracowanie własne odnośnie kosztów stałych, całości objęte tajemnicą
przedsiębiorstwa.

Zgodnie z brzmieniem przepisu art. 192 ust 2 ustawy Izba uwzględnia odwołanie,
jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ
na wynik postępowania o udzielenie zamówienia. Izba dokonawszy oceny zarzutów
podniesionych w odwołaniach, biorąc pod uwagę stanowiska Stron oraz uczestnika
postępowania odwoławczego przedstawione na rozprawie oraz dokumentację postępowania
i zgłoszone dowody uznała, że odwołania nie podlegają uwzględnieniu.

Izba ustaliła i zważyła:


Na podstawie art. 186 ust. 4 ustawy Izba wskazuje:

W art. 7 ust. 1 – Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie
o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz
równe traktowanie wykonawców, w ust. 3 natomiast – Zamówienia udziela się wyłączenie
wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami ustawy.

Zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli: zawiera
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.

W art. 90 ust. 1 ustawy czytamy:
1. Jeżeli cena oferty wydaje się rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzi
wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie
z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów,
w szczególności jest niższa o 30% od wartości zamówienia lub średniej arytmetycznej cen
wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie
dowodów, dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny,
w szczególności w zakresie:
1) oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla wykonawcy,
oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia
ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie
art. 2 ust. 3-5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
(Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z 2004 r. Nr 240, poz. 2407 oraz z 2005 r. Nr 157, poz. 1314);
2. Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, spoczywa
na wykonawcy.
3. Zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie złożył wyjaśnień lub jeżeli
dokonana ocena wyjaśnień wraz z dostarczonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.

Zgodnie z art. 91 ust. 1 ustawy – Zamawiający wybiera ofertę najkorzystniejszą na podstawie
kryteriów oceny ofert określonych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.

W art. 92 ust. 1 pkt 2 ustawy – Niezwłocznie po wyborze najkorzystniejszej oferty
zamawiający jednocześnie zawiadamia wykonawców, którzy złożyli oferty, o: (…)
wykonawcach, których oferty zostały odrzucone, podając uzasadnienie faktyczne i prawne.


Art. 93 ust 1 pkt 1ustawy – Zamawiający unieważnia postępoania o udzielenie zamówienia,
jeżeli: (…) nie złożono żadnej oferty niepodgalającej odrzuceniu albo nie wpłynął żaden
wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu od wykonawcy niepodlegającego
wykluczeniu, z zastrzeżeniem pkt 2 i 3;

Art. 93 ust. 3 ustawy - O unieważnieniu postępowania o udzielenie zamówienia zamawiający
zawiadamia równocześnie wszystkich wykonawców, którzy:
1) ubiegali sie o udzielenie zamówienia - w przypadku unieważnienia postępowania przed
upływem terminu składania ofert,
2) złożyli oferty - w przypadku unieważnienia postępowania po upływie terminu składania
ofert
- podając uzasadnienie faktyczne i prawne.

Na wstępie rozważań w sprawach o sygn. akt KIO 482/16 i KIO 484/16
Izba wskazuje, w stosunku do każdej z rozpoznawanych spraw, że na podstawie art. 191
ust. 2 ustawy wydając wyrok, Izba bierze za podstawę stan rzeczy ustalony w toku
postępowania. Na podstawie art. 190 ust. 1 ustawy – Strony i uczestnicy postępowania
odwoławczego są obowiązani wskazywać dowody do stwierdzenia faktów, z których
wywodzą skutki prawne. Dowody na poparcie swych twierdzeń lub odparcie twierdzeń strony
przeciwnej strony i uczestnicy postępowania odwoławczego mogą przedstawiać aż do
zamknięcia rozprawy. Przepis ten nakłada na Strony postępowania obowiązek, który
zarazem jest uprawnieniem Stron, wykazywania dowodów na stwierdzenie faktów, z których
wywodzą skutki prawne. Postępowanie przez Izbą stanowi postępowanie kontradyktoryjne,
czyli sporne a z istoty tego postępowania wynika, iż spór toczą Strony postępowania i to one
mają obowiązek wykazywania dowodów, z których wywodzą określone skutki prawne.
Powołując w tym miejscu regulację art. 14 ustawy do czynności podejmowanych przez
zamawiającego i wykonawców w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego
stosuje się przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks cywilny, jeżeli przepisy
ustawy nie stanowią inaczej przechodząc do art. 6 Kodeksu cywilnego ciężar udowodnienia
faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne należy wskazać,
iż właśnie z tej zasady wynika reguła art. 190 ust 1 ustawy. Przepis art. 6 Kodeksu cywilnego
wyraża dwie ogólne reguły, a mianowicie wymaganie udowodnienia powoływanego przez
stronę faktu, powodującego powstanie określonych skutków prawnych oraz usytuowanie
ciężaru dowodu danego faktu po stronie osoby, która z faktu tego wywodzi skutki prawne;
ei incubit probatio qui dicit non qui negat (na tym ciąży dowód kto twierdzi a nie na tym kto
zaprzecza).

Ponadto zgodnie z przepisem art. 190 ust 1a Pzp dotyczącym postępowania odwoławczego,
wprowadzającym szczególną regulację dotyczącą spraw o cenę rażąco niską - ciężar
dowodu, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, spoczywa na: 1) wykonawcy, który ją
złożył, jeżeli jest stroną albo uczestnikiem postępowania odwoławczego; 2) zamawiającym,
jeżeli wykonawca, który złożył ofertę, nie jest uczestnikiem postępowania.

Izba podkreśla w tym miejscu, że w ramach postępowania odwoławczego oceniana
jest prawidłowość czynności Zamawiającego. Zamawiający dokonuje czynności oceny
zaoferowanej w postępowaniu przez wykonawcę ceny w oparciu o dostępne mu informacje,
które uzyskuje w wyniku przedstawienia przez wezwanego wykonawcę wyjaśnień – temu
służy procedura wyjaśnienia opisana w art. 90 ustawy. Wykonawca winien podać
Zamawiającemu wszystkie informacje dotyczące kalkulacji zaoferowanej ceny, w tym
informacje dotyczące sposobu kalkulacji ceny oferty, uwarunkowania w jakich dokonywał tej
kalkulacji, szczególne przesłanki warunkujące przyjęty sposób kalkulacji i inne istotne
elementy mające wpływ na wysokość zaoferowanej ceny a dowodzące możliwości
zaoferowania cen obniżonej w stosunku do wartości zamówienia. Wyjaśnienia wykonawcy –
informacje jakie przedstawił wykonawca - powinny umożliwienie Zamawiającemu podjęcie
decyzji, co do przyjęcia bądź odrzucenia oferty.

Podkreślenia wymaga, że Zamawiający informacje dotyczące indywidualnych
elementów kalkulacji danej ceny jak również okoliczności, które wpływają na daną kalkulację
uzyskuje od danego wykonawcy w wyniku wezwania do złożenia wyjaśnień w określonym
przez Zamawiającego terminie. Tym samym wykonawca składający wyjaśnienia
Zamawiającemu, już w ramach swoich wyjaśnień winien wskazać na te okoliczności, które
stanowiły podstawę dokonanej wyceny, bowiem na wykonawcy ciąży obowiązek (art. 90 ust.
2 ustawy) wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny.

Izba podziela stanowisko wyrażone w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 26 marca
2015 roku, sygn. akt 499/15 gdzie wskazano: „Izba natomiast może ocenić i stwierdzić w
takim przypadku jedynie czy wyjaśnienia w tym przedmiocie były wystarczające, a ich ocena
dokonana przez zamawiającego prawidłowa. Przynajmniej na takim założeniu opiera się
dominujące w orzecznictwie sądów okręgowych i KIO, słuszne stanowisko w sprawie
konieczności odrzucenia oferty, w przypadku gdy złożone wyjaśnienia cenowe były zbyt
niekonkretne, lakoniczne i generalnie nie wykazywały możliwości zaoferowania przez
danego wykonawcę ceny tak niskiej. Z tego względu pomijano uzupełnienia wyjaśnień
dokonywane w postępowaniu odwoławczym. Jak bowiem wskazał Sąd Okręgowy w
Poznaniu w uzasadnieniu wyroku z dnia 4 czerwca 2008 r., sygn. X Ga 127/08: "Wobec

wykształconej w orzecznictwie zasady odrzucania ofert wykonawców, którzy złożyli niepełne
albo niedostateczne wyjaśnienia w trybie art. 90 ust. 1 p.z.p. powtórne umożliwianie jednemu
z wykonawców dokonywania tej czynności z pewnością naruszyłoby zasadę uczciwej
konkurencji". Również w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 3 czerwca 2014 r. (sygn.
akt KIO 893/14) wskazano: "iż kwestia, czy w danej ofercie mamy do czynienia z ceną
rażąco niską, czy też nie, powinna być rozstrzygnięta w postępowaniu o udzielenie
zamówienia publicznego, które stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy pzp prowadzone jest przez
zamawiającego. Jednocześnie warunkiem koniecznym jest dokonanie przez zamawiającego
prawidłowej oceny wyjaśnień wykonawcy w toku prowadzonej procedury, o której mowa w
art. 90 ustawy pzp." Natomiast w wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 30 lipca
2014 r. (sygn. akt XXIII Ga 1293/14), wydanym w wyniku skargi na ww. wyrok Izby,
pokreślono znaczenie staranności wykonawcy w składaniu wyjaśnień, o których mowa w art.
90 ustawy, a także wskazano na konieczność uznania, iż cena ofertowa jest ceną rażąco
niską, w przypadku braku przedstawienia przez wykonawcę takich wyjaśnień, które wykażą,że oferowana przezeń cena rażąco niska nie jest.
Powyższe tezy dotyczące wymaganej zawartości i "jakości" wyjaśnień składanych
Zamawiającemu zostały sformułowane przez orzecznictwo jeszcze na gruncie uprzednio
obowiązujących przepisów. W obecnym stanie prawnym ustawodawca właściwie przesądził
ich słuszność, wprost wskazując w art. 90 ust. 2, że to wykonawca powinien udowodnić
Zamawiającemu, iż jego cena nie jest rażąco niska, i udowodnić to na etapie postępowania o
udzielenie zamówienia. Tym samym jak najbardziej aktualna i wymagająca podkreślenia, jest
wyrażona w powoływanym wyżej orzecznictwie teza o wymaganej staranności wykonawcy w
składaniu wyjaśnień, o których mowa w art. 90 ustawy, a tym samym ryzyku jakie ponosi w
przypadku uznania, iż są to wyjaśnienia niewystarczające do wykazania legalnego
charakteru jego ceny. Na marginesie można jeszcze dodać, iż trudno generalnie dekretować
optymalny i powinny kształt czy sposób dowodzenia okoliczności związanych z kalkulacją
ceny dokonanej przez wykonawcę i sposobu prezentowania okoliczności umożliwiających
mu jej zaoferowanie. W szczególności w zależności od indywidualnych okoliczności sprawy,
zwłaszcza w związku z rodzajem podawanych informacji, będzie można ocenić i przyjąć
konieczny sposób i stopień uwiarygodnienia podawanych danych. Nie można więc z góry
przesądzić czy w danym przypadku konieczne było przedstawianie wraz z wyjaśnieniami
stosownych dowodów czy też wystarczające było tylko podanie i powołanie określonych
informacji. Można natomiast sformułować jeden generalny postulat, który przy ocenie
wyjaśnień wykonawców powinien być bezwzględnie egzekwowany - wyjaśnienia powinny
być konkretne, jasne, spójne i adekwatne do danego przedmiotu zamówienia. Informacje
podawane w wyjaśnieniach powinny być więc na tyle konkretne, aby możliwe było ich

przynajmniej przybliżone przełożenie na uchwytne i wymierne wartości ekonomiczne, a także
możliwa ich weryfikacja oraz ocena wiarygodności.


W zakresie sprawy o sygn. akt KIO 482/16

Izba ustaliła, że zostały wypełnione łącznie przesłanki z art. 179 ust 1 ustawy Prawo
zamówień publicznych – Środki ochrony prawnej określone w niniejszym dziale przysługują
wykonawcy, uczestnikowi konkursu, a także innemu podmiotowi jeżeli ma lub miał interes
w uzyskaniu danego zamówienia oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku
naruszenia przez zamawiającego przepisów niniejszej ustawy - to jest posiadania interesu
w uzyskaniu danego zamówienia oraz możliwości poniesienia szkody.

Odwołujący wycofał na posiedzeniu wiosek o nakazanie Zamawiającemu odrzucenia
na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy - ofert złożonych przez Wykonawców: R.C.-P.
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Architektura Zieleni Hortus R.C.-P. oraz
J.W. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą W.J., gdyż zawierają rażąco niską
cenę.

W zakresie zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy w zw. z art. 90 ust. 3 ustaw
przez dokonanie przez Zamawiającego odrzucenia oferty jako zawierającej rażąco niską
cenę podczas gdy Odwołujący potwierdził, że nie można uznać ceny za rządco niską - Izba
uznała zarzut za niezasadny.

Zamawiający pismem z dnia 14 stycznia 2016 roku wezwał Odwołującego, w trybie
art. 90 ust. 1 ustawy, do złożenia szczegółowych wyjaśnień dotyczących elementów oferty
mających wpływ na wysokość zaoferowane ceny za realizacje zamówienia w części I i części
II, w tym do złożenia dowodów. Zamawiający odnosząc się do przepisów ustawy wezwał
również wykonawcę do złożenia szczegółowych wyjaśnień:
w zakresie Część I: ręczne zimowe utrzymanie ciągów komunikacyjnych, placów, schodów
łącznie z materiałem (również na interwencję) ujętych na stałe (poz. nr 3 - zał. nr 9 e do
SIWZ); ręczne zimowe utrzymanie ciągów komunikacyjnych, placów, schodów łącznie z
materiałem (również na interwencję) nie ujętych na stałe (poz. nr 4 - zał. nr 9 e do SIWZ);
interwencyjne, ręczne oczyszczanie ciągów komunikacyjnych, placów, schodów nie ujętych
w stałym oczyszczaniu (poz. nr 3 - zał. nr 9 e do SIWZ); ręczne mycie ciągów
komunikacyjnych, placów, schodów (poz. nr 7 - zał. nr 9 e do SIWZ); interwencyjne, ręczne

oczyszczanie ciągów komunikacyjnych, placów, schodów nie ujętych w harmonogramie
oczyszczania ręcznego w okresach ustąpienia warunków zimowych (poz. nr 6 - zał. nr 9 e do
SIWZ); użycie małej solarki (do 3,5 tony) lub ciągnika łącznie z załadunkiem i materiałem, na
interwencyjne utrzymanie ciągów komunikacyjnych przeznaczonych również dla ruchu
pojazdów (poz. nr 1 - zał. nr 9 e do SIWZ); ręczne mycie ciągów komunikacyjnych, placów,
schodów (poz. nr 2 - zał. nr 9 a do SIWZ).
W zakresie Część II: ręczne zimowe utrzymanie ciągów komunikacyjnych, placów, schodów
łącznie z materiałem (również na interwencję) ujętych na stałe (poz. nr 3 - zał. nr 9f do
SIWZ); ręczne zimowe utrzymanie ciągów komunikacyjnych, placów, schodów łącznie z na
interwencję (nie ujętych na stałe) (poz. nr 4 - zał. nr 9 f do SIWZ); interwencyjne, ręczne
oczyszczanie ciągów komunikacyjnych, placów, schodów nie ujętych w harmonogramie
oczyszczania ręcznego w okresach ustąpienia warunków zimowych (poz. nr 6 - zał. nr 9 f do
SIWZ); ręczne mycie ciągów komunikacyjnych, placów, schodów (poz. nr 7 - zał. nr 9 f do
SIWZ); interwencyjne, ręczne oczyszczanie ciągów komunikacyjnych, placów, schodów nie
ujętych w stałym oczyszczaniu (poz. nr 3 - zał. nr 9 b do SIWZ); ręczne mycie ciągów
komunikacyjnych, placów, schodów (poz. nr 2 - zał. nr 9 b do SIWZ); użycie małej solarki (do
3,5 tony) lub ciągnika łącznie z załadunkiem i materiałem, na interwencyjne utrzymanie
ciągów komunikacyjnych przeznaczonych również dla ruchu pojazdów (poz. nr 1 - zał. nr 9 f
do SIWZ).
Zamawiający wskazał, że wykonawca ma złożyć szczegółowe kalkulacje ceny
przedstawiające sposób obliczenia ceny oraz odzwierciedlające wszystkie koszty składające
się na przedmiot zamówienia i zysk, wraz ze złożeniem dowodów.

Pismem z dnia 21 stycznia 2016 roku Odwołujący złożył wyjaśnienia zawierające
zestawienia tabel dla wskazanych przez Zamawiającego pozycji.

Pismem z dnia 25 marca 2016 roku Zamawiający powiadomił wykonawcę
o odrzuceniu oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pk 4 ustawy w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy –
jako zawierającej rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. Zamawiający
wskazał, że złożone wyjaśnienia potwierdzają rażąco niską cenę.

Zgodnie z wyliczeniami Zamawiającego, niekwestionowanymi przez Odwołującego:
- wartość szacunkową zamówienia dla części I – 975 176,32 zł brutto (powiększona
o podatek VAT), cena oferty Odwołującego część I – 653 940,00 zł brutto tj. niższa
o 32, 94 %,

- wartość szacunkową zamówienia dla części II – 2 566 527,21 zł brutto(powiększona
o podatek VAT), cena oferty Odwołującego część II – 1 618 047,18 zł brutto tj. niższa
o 36, 96 %.

Izba zważyła:
W ramach postępowania odwoławczego oceniana jest prawidłowość czynności
Zamawiającego, tym samym zadaniem Izby jest ocena dokonanej przez Zamawiającego
czynności oceny złożonych wyjaśnień oraz dokonania czynności będących efektem ww.
czynności. Jednocześnie należy mieć na względzie, że ciężar dowodu w postępowaniu
odwoławczym, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, spoczywa na wykonawcy, który ją
złożył, jeżeli jest stroną albo uczestnikiem postępowania odwoławczego, tym samym w
trakcie postępowania odwoławczego strona nie dość, że jest uprawniona do dowodzenia
swoich twierdzeń zawartych w wyjaśnieniach to w zasadzie ustawodawca nałożył na nią
ciężar dowiedzenia, że oferta, którą wykonawca złożył w danym postępowaniu nie zawiera
rażąco niskiej ceny, tym samym Odwołujący powinien wykazać, że złożone wyjaśnienia
potwierdzają, że zaoferowana przez niego cena nie jest rażąco niska.
W ocenie Izby odwołujący nie wykazał, że ze złożonych wyjaśnień, których ocena i badanie
muszą być dokonywane w pryzmacie postanowień dokumentacji postępoania o udzielenie
zamówienia publicznego wynika, że zaoferowana przez niego cena dla części I i II nie jest
rażąco niska.

W zakresie oczyszczania interwencyjnego Odwołujący przyjął do kalkulacji,że 1 pracownik oczyści w ciągu jednej godziny 390m2 czy 400 m2, Zamawiający odwołał się
do Katalogu Norm Pracy (Wydanie II Wydawnictwa Akcydensowe Warszawa 1987 r.) i
wskazał, że maksymalną powierzchnię jaką można oczyścić w ciągu godziny należało
przyjąć na poziomie 350m2.
Zamawiający wyjaśnił, że ww. katalog norm pracy dotyczy konserwacji terenów zielonych –
dział 13, tabela 1311 – zamiatanie dróg parkowych, w opisie robót wskazano: „zamiecenie
miotłą drogi parkowej bez odwożenia zanieczyszczeń” wraz z jednoczesnym wskazaniem
rodzaju nawierzchni oraz podano norma czasu na 100m2. Zamawiający w trakcie rozprawy
wyjaśnił, że przyjmując uśrednioną wartość dla wskazanych w normach nawierzchni, które w
ww. katalogu norm określone są ułamkiem dokonał przeliczenia: 0,19+0,12/2 – jest to
ułamek godziny, który został przemnożony przez 60 (60 minut) i w wyniku tego działania
otrzymano informację w jakim czasie można oczyścić 100m2 powierzchni zamiatanej;
następnie przeliczył ile w czasie godziny da się oczyścić m2 (metrów kwadratowych) i w ten
sposób otrzymano wartość 700m2/h zamiatania bez odwożenia zanieczyszczeń.
Zamawiający wyjaśnił w trakcie rozprawy również, że normy dotyczą konserwacji terenu,

czyli czegoś co jest oczyszczane systematycznie, natomiast u prace miały być dokonywane
interwencyjnie, dlatego Zamawiający zmniejszył współczynnik o połowę i ustalił normę
350m2/h – co oznacza, że taką ilość m2 może zamieść jedna osoba w czasie godziny w
pracach interwencyjnych.
Zamawiający w trakcie rozprawy wskazywał, że przyjęta norma 350m2/h oczyszczania
interwencyjnego jest bardzo wysokim wskaźnikiem, oraz odwołując się do zdjęcia
załączonego do stanowiska pisemnego Zamawiający wyjaśnił, że obrazuje ono chodnik, na
którym mają być dokonane prace interwencyjne, co pokazuje jak wiele należy wykonać i jak
duży jest urobek z pracy podjętej na tym chodniku.
Izba wskazuje po pierwsze, że Odwołujący nie kwestionował, że przyjął do kalkulacji, że 1
pracownik oczyści w ciągu jednej godziny 390m2 czy 400 m2 w zakresie oczyszczania
interwencyjnego. Jednocześnie na rozprawie Odwołujący wyjaśnił, że Zamawiający dopuścił
użycie zamiatarek ręcznych, które wykazują wydajność na poziomie 3680m2/h (dowód nr 1),
a nie na poziomie 350m2/h przy użyciu tradycyjnej miotły. Odwołujący wskazał, że ww.
urządzenia nie były dostępne w latach 80-tych poprzedniego stulecia co powoduje, że normy
katalogowe jakie powoływał Zamawiający nie mogą mieć zastosowania.
W ocenie Izby przedstawione przez strony wyjaśnienia nie pozostawiają wątpliwości biorąc
pod uwagę fakt, że Odwołujący w żadnym miejscu złożonych wyjaśnień nie odniósł się do
tego, że będzie stosował zamiatarki mechaniczne, że poczynione założenia Odwołującego
nie znajdują uzasadnienia. Faktem jest, że na etapie postępowania przed Izbą dopiero
pojawia się informacja dotycząca zamiatarek ręcznych, na których użycie w argumentacji
przedstawianej na rozprawie wskazuje Odwołujący. Wskazane przez Zamawiającego,
a wykazane w wyjaśnieniach przez Odwołującego miotły, nie sposób uznać za szczotki
czyszczące stanowiące akcesoria do zamiatarki. W ocenie Izby ta argumentacja
Odwołującego przedstawiona jest jedynie na potrzeby postępowania odwoławczego
ale nie znajduje w żaden sposób odzwierciedlenia w dokumentacji przedstawionej
Zamawiającemu na wezwanie do złożenia wyjaśnień w zakresie elementów ceny oferty.
Izba wskazuje, że Odwołujący obowiązany był (art. 90 ust. 2 ustawy) na etapie złożenia
wyjaśnień do przedstawienia wszystkich informacji stanowiących podstawę dokonanej
wyceny, w tym w informację na temat sposobu realizacji usługi oraz wykazania sprzętu czy
też akcesoriów. Nie sposób uznać wyjaśnienia poczynione na rozprawie za potwierdzające
stanowisko zawarte w wyjaśnieniach Odwołującego, bowiem z dowodu przedstawionego
przez Odwołującego – karta katalogowa zamiatarki ręcznej (dowód nr 1) wynika,że akcesoria nazwane są szczotkami a nie miotłami i trudno byłoby w tym miejscu uznać,że podmiot profesjonalnie zajmujący się tego typu usługami nie jest w stanie nazwać
prawidłowo akcesoriów zamiatarki, jednocześnie nie wykazał Odwołujący trakcie rozprawy,że te akcesoria można nabyć we wskazanej w wyjaśnieniach cenie.

Uwzględniając powyższe Izba uznała, że argumentacja jaka zgodnie z prawem (art. 90 ust. 2
ustawy) powinna być zawarta w złożonych wyjaśnieniach pojawia się dopiero na etapie
rozprawy, co dowodzi tego, że sam Odwołujący starając się wykazać inny sposób realizacji
usługi (przy użyciu zamiatarki ręcznej) w zasadzie przyznaje, że poczynione przez niego
założenie jest mało realne. Jednocześnie Zamawiający w sposób bardzo precyzyjny
i logiczny wykazał jaki był sposób badania oferty, w oparciu o jakie informacje
i doświadczenie. Zgodzić się należy bowiem z Zamawiającym, że sposób zamiatania
wskazanych przez Zamawiającego powierzchni przy użyciu miotły jak również średnia
wydajność pracy ludzkiej nie uległ zmianie, dlatego też odwołanie się do wskazanych
na wstępie norm należy uznać za poprawne. Izba zaznacza, że normy te są powszechnie
dostępne dlatego też odwołanie się do nie stanowi w ocenie Izby jakiejś wiedzy specjalnej,
a każdy specjalista w zakresie usług stanowiących przedmiot zamówienia przypadku gdyby
uznała ich niezasadność byłby w stanie wykazać (dowodowo), że w rzeczywistości normy
pracy ludzkiej są inne. W rozpoznawanym przypadku, Odwołujący zmieniając na poziomie
odwołania informacje o sposobie realizacji zamówienia w zasadzie potwierdził realność
wykazywanych przez Zamawiającego na podstawie ww. norm wartości.

W zakresie kosztów wywozu zebranych zanieczyszczeń w okresie letnim oraz
w okresach ustąpienia warunków zimowych Zamawiający wskazał w uzasadnieniu
odrzucenia oferty, że wykonawca tych kosztów nie skalkulował.
W trakcie rozprawy Zamawiający podkreślił, że w trackie badania oferty jak i złożonych
wyjaśnień w zakresie elementów zaoferowanej ceny nie miał możliwości sprawdzić kwoty za
oddanie urobku do instalacji przetwarzania odpadów, podkreślił Zamawiający, że informację
w tym zakresie tzn. dotyczącą kalkulacji kwoty dotyczącej kosztów wywozu zebranych
zanieczyszczeń uzyskał dopiero z odwołania jak i przedstawionej na rozprawie argumentacji
Odwołującego.
Odwołujący powołując się na własną kalkulację (dowód nr 1) przedstawioną na rozprawie
wyjaśnił, że 3,5 kg zanieczyszczeń jakie wskazał w kalkulacji to średnia norma zbieranych
zanieczyszczeń ze 100m2 stanowiąca założenie jakie przyjął Odwołujący dla kalkulacji; dalej
wyjaśnił, że wartość urobku w skali roku dla części I wynosi 861 zł netto, natomiast dla
części II wynosi 3 528,47zł netto. Wyjaśnił jednocześnie wskazując kwotę 10 955 zł netto
określonej dla jednego roku dla pozycji ofertowych 3 i 6 z części I, że 861 zł netto stanowi
8,17% z tej kwoty. Podobnie część II, gdzie w skali roku koszt realizacji usługi w poz. 3 i 6
wnosi 42 766 zł netto, a koszt w zakresie wywozu zanieczyszczeń wynosi 3 528,47 zł netto,
co również stanowi 8,17% kwoty stanowiącej koszt realizacji usługi. Odwołujący podał
również, że zarówno dla części I i II kwota za odpady stanowi 0,037% wartości oferty w

poszczególnych częściach w przeliczeniu na 1 rok oraz dodał, że Zamawiający nie miał
uwag do 30% pozycji kosztowych w zakresie części I, natomiast w zakresie części II do 42%.
Zamawiający natomiast argumentował, że 1m
3
piachu luźno usypanego równy jest 1,6 tony –
a ilość zebrana ze 100m2 urobku przy pracach interwencyjnych będzie wielokrotnie większa.
Wyjaśnił Zamawiający, że oczyszczanie powierzchni o wielkości 100m2 przy założeniu, że
na tych 100m2 jest 1mm zanieczyszczeń daje 0,1m
3
zanieczyszczeń, co wagowo odpowiada
ok. 160 kg –zanieczyszczenia w postaci piachu, ziemi, zachwaszczenia.
W ocenie Izby w zakresie powyższego po pierwsze należy zaznaczyć, że obowiązkiem
Odwołującego, zgodnie z dyspozycją ustawową (art. 90 ust. 2 ustawy) jak również
wskazaniem w wezwaniu do złożenia stosowanych wyjaśnień było precyzyjne i
jednoznaczne przedstawienie poszczególnych elementów ceny. Zgodnie z § 3 ust. 3 oraz §
4 ust. 1 załącznika nr 10 a, b, d do Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (SWIZ)
określone zostało, jakie elementy kosztotwórcze wchodzą w zakres świadczone usługi,
w tym wywóz zebranych zanieczyszczeń. Izba zaznacza, że Odwołujący, w treści odwołania
podał, że „w przekazanych Zamawiającemu kalkulacjach przedmiotowa pozycja nie została
wprost wyodrębniona”, na co również wskazywał Zamawiający. Tym samym, w treści
odwołania Odwołujący bardzo precyzyjne wskazał, że pozycja kosztotwórcza, której
wykazania wymagał w wezwaniu Zamawiający nie została przez Odwołującego podana w
wyjaśnieniach. Nie jest rzeczą Zamawiającego domyślanie się, czy też poszukiwanie
informacji o kosztach danych pozycji, bowiem takie działanie prowadziłoby do sytuacji w
której to Zamawiający określałby czy jakieś koszty zostały uwzględnione czy też nie przez
wykonawcę w złożonych wyjaśnieniach. Dlatego też wskazanie na 5% procentowego udziału
kosztów innych w kalkulacji pozycji, do jakiego odwołuje się Odwołujący w odwołaniu nie
sposób uznać za wykazanie kosztów wywozu zebranych zanieczyszczeń. Po drugie, Izba
wskazuje, że Odwołujący w żaden sposób nie wykazał zasadności swojego założenia w
zakresie przyjęcia, że ilość zanieczyszczeń przy wykonywaniu interwencyjnego
oczyszczania ciągów komunikacyjnych wyniesie 3,5 kg/100m2. Odwołujący wskazywał, że
koszty odbioru odpadów mieszczą się z założonych 5%. Jednakże, uwzględniając fakt, że
Odwołujący nie wykazał w żaden sposób, że ilość zanieczyszczeń przy wykonywaniu
interwencyjnego oczyszczania ciągów komunikacyjnych nie przekroczy 3,5 kg/100m2 jak
również mając na uwadze, że Zamawiający w sposób bardzo precyzyjny przedstawił
wyliczenia w zakresie ilości zanieczyszczeń jakie będą konieczne do wywiezienia, zgodzić
należy się z Zamawiającym, że owe 5% kosztów innych wraz z 10% zysku jakie przewidział
wykonawca nie pokrywa wielkości opłat za odbiór odpadów (zanieczyszczeń), bowiem przy
założeniu ilości metrów kwadratowych powierzchni, którą objęta jest każda z części
postępoania: część I i część II (każdy z osobna) przy założeniu ilości opadów ze 100m2
na poziomie około 160 kg koszt oferty byłby wyższy o 30% w każdym rejonie. Izba wskazuje,

że dokonując oceny przedstawionych przez strony stanowisk nie sposób pominąć faktu,że to Zamawiający wskazując wyliczenia przedstawił argumentację na uzasadnienie swojego
stanowiska, gdy tymczasem Odwołujący – zobowiązany do dowodzenia – poprzestał
na stwierdzeniu, że 3,5 kg/100m2 stanowi założenie jakie poczynił Odwołujący. Taka
argumentacja wskazuje, że poczynione przez Odwołującego założenie, co do wielkości
zanieczyszczeń ze 100m2, powstało na potrzeby argumentacji przedstawianej w trakcie
rozprawy, bowiem Izba zaznacza, że Odwołujący sam w trakcie rozprawy wskazywał, że jest
obecnie podwykonawcą i realizuje usługę zgodną z przedmiotem zamówienia, tym samym
mógł wykazać w sposób bardzo prosty i precyzyjny jaka jest wielkość zanieczyszczeń
ze 100m2 – ale nie uczynił tego.

W zakresie kosztów pracy, które jak wskazywał w uzasadnieniu odwołania oraz
argumentowała na rozprawie Odwołujący nie muszą być uzależnione od wysokości
minimalnego wynagrodzenia ustalonego na podstawie ustawy, albowiem Zamawiający
w SIWZ nie przewidział wymogu zatrudnienia pracowników na podstawie umowy o pracę
Izba wskazuję, że zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 roku o zmianie ustawy – Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. poz. 1232) obowiązującą od dnia 19 października 2014 roku
zmianie uległ art. 90 ust. 1 ustawy.
Obecnie, jeżeli cena oferty wydaje się Zamawiającemu rażąco niska w stosunku do
przedmiotu zamówienia i budzi jego wątpliwości co do możliwości wykonania przedmiotu
zamówienia zgodnie z określonymi wymaganiami lub wynikającymi z odrębnych przepisów,
w szczególności jest niższa o 30% od wartości zamówienia lub średniej arytmetycznej cen
wszystkich złożonych ofert, to Zamawiający zwraca się do wykonawcy o udzielenie
wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących elementów oferty mających wpływ na
wysokość ceny w zakresie kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie
może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie art. 2
ust. 3–5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.
U. Nr 200, poz. 1679, z 2004 r. Nr 240, poz. 2407 oraz z 2005 r. Nr 157, poz. 1314) (zgodnie
z art. 90 ust. 1 ustawy). Zaznaczyć tym samym należy w tym miejscu, że wykonawca
wartości wynagrodzenia jakie przyjmuje do ustalenia ceny nie mogą być niższe od
minimalnego wynagrodzenia za pracę. Zgodnie z ugruntowanym w doktrynie i orzecznictwie
poglądem, do obliczenia elementu kosztotwórczego ceny całkowitej oferty a jakim są
wynagrodzenia wykonawca obowiązany jest przyjąć co najmniej kwoty wynagrodzeń
minimalnych (najmniej) i nie ma znaczenia czy będzie zatrudniał pracowników na podstawie
umowy o pracę czy też zlecał będzie wykonanie prac na podstawie innych stosunków
cywilnoprawnych. W tym miejscu Izba zaznacza, że w wezwaniu do złożenia wyjaśnień
(pismo z 14 stycznia 2016 roku) Zamawiający odwołał się wprost do treści ww. przepisu jak

również wskazał na konieczność złożenia wyjaśnień „jak najbardziej szczegółowych”.
Argumentacja zawarta w uzasadnieniu odwołania zupełnie nie koreluje z obowiązującymi
przepisami, a co za tym idzie Odwołujący w żaden sposób nie wykazała, jak również nie
dowodził, że w zaoferowanej cenie oferty dla części I i części II zamówienia skalkulował
koszty pracy na poziomie nie mniejszym niż minimalne wynagrodzenie pracę ustalonego na
podstawie art. 2 ust. 3–5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym
wynagrodzeniu za pracę. Izba uznała ten zarzut za niezasadny, bowiem postanowienia
SWIZ nie muszą zawierać jakichkolwiek uregulowań odnoszących się do zagadnienia
kalkulacji ceny oferty z uwzględnieniem minimalnego wynagrodzenia za pracę, a wynika
to z art. 90 ust. 1 ustawy, gdzie obowiązek ten został nałożony na każdego wykonawcę.
Natomiast każdy podmiot obowiązany jest do znajomości przepisów prawa, które stanowią
podstawę wykonywania określonych czynności, tak więc wykonawca winien znać przepis art.
90 ust. 1 ustawy zarówno na etapie kalkulacji oferty jak również na etapie postępoania
odwoławczego, gdzie obowiązany jest do dowodzenia (art. 190 ust. 1a ustawy) swoich
twierdzeń.

W zakresie zarzutu naruszenia art. 91 ust 1 ustawy Izba nie stwierdzała dokonania
wyboru oferty najkorzystniejszej na podstawie innych, niż określone w SIWZ kryteriów oceny
ofert. Odwołujący nie podniósł żadnych okoliczności faktycznych wskazujących
na nieprawidłowość dokonania oceny ofert w kontekście ustalonych kryteriów oceny ofert,
czyli zastosowania bądź niezastosowania przez Zamawiającego ustalonych kryteriów oceny
ofert.

W zakresie zarzutu dotyczącego naruszenia art. 7 ust. 1 ustawy Izba uznała, iż
działanie Zamawiającego było zgodne z obowiązującymi przepisami i nie naruszyło zasady
zamówień publicznych, w tym w szczególności podnoszonych przez Odwołującego zasad
równego traktowania wykonawców i zachowania uczciwej konkurencji. Zasada równego
traktowania wykonawców, jak podniósł to Sąd Okręgowy w Bydgoszczy oznacza jednakowe
traktowanie wykonawców na każdym etapie postępowania, bez stosowania przywilejów, ale
także środków dyskryminujących wykonawców ze względu na ich właściwości. Jej
przestrzeganie polega na stosowaniu jednej miary do wszystkich wykonawców znajdujących
się w tej samej lub podobnej sytuacji, nie zaś na jednakowej ocenie wykonawców (porównaj:
Postanowienie Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z 17 marca 2008 roku sygn. akt VIII Ga
22/08). Zasada równego traktowania wykonawców wskazuje więc na obowiązek
jednakowego traktowania wykonawców bez ulg i przywilejów zaś zasada zachowania
uczciwej konkurencji związana jest z obowiązkami jakie nakłada ustawodawca

na Zamawiającego w czasie przygotowania i przeprowadzenia postępowania o udzielnie
zamówienia w tym dokonania rzetelnej oceny ofert (porównaj: Wyrok Sądu Okręgowego
w Gliwicach z 22 kwietnia 2008 roku sygn. akt X Ga 25/08). Izba wskazuje, że Zamawiający
wykonał ciążące na nim obowiązki tj. wezwania do złożenia wyjaśnień elementów oferty
mających wpływ na wysokość zaoferowanej ceny oraz dokonał oceny tych wyjaśnień
wszechstronnie. Rozpoznanie poszczególnych wątków, które zostały opisane powyżej
w uzasadnieniu wyroku wskazuje w sposób jednoznaczny, że Odwołujący nie wykazał na
etapie złożonych wyjaśnień, że zaoferowana przez niego cena oferty dla części I i części II
nie jest rażąco niska, jak również nie dowiódł tego na rozprawie, co wskazuje,że Zamawiający nie naruszył zasad postępoania o udzielnie zamówienia publicznego.

W zakresie sprawy o sygn. akt KIO 484/16

Izba ustaliła, że zostały wypełnione łącznie przesłanki z art. 179 ust 1 ustawy Prawo
zamówień publicznych – Środki ochrony prawnej określone w niniejszym dziale przysługują
wykonawcy, uczestnikowi konkursu, a także innemu podmiotowi jeżeli ma lub miał interes
w uzyskaniu danego zamówienia oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku
naruszenia przez zamawiającego przepisów niniejszej ustawy - to jest posiadania interesu
w uzyskaniu danego zamówienia oraz możliwości poniesienia szkody.

W zakresie zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy w zw. z art. 90 ust. 3 ustaw
przez odrzucenie oferty w części III i części IV mimo, że oferta Odwołującego nie zawierała
rażąco niskiej ceny, czego dowodzą złożone wyjaśnienia w tym zakresie - Izba uznała
zarzut za niezasadny.

Zamawiający pismem z dnia 14 stycznia 2016 roku wezwał Odwołującego, w trybie
art. 90 ust. 1 ustawy, do złożenia szczegółowych wyjaśnień dotyczących elementów oferty
mających wpływ na wysokość zaoferowane ceny za realizacje zamówienia w części III i
części IV, w tym do złożenia dowodów. Zamawiający odnosząc się do przepisów ustawy
wezwał również wykonawcę do złożenia szczegółowych wyjaśnień:
w zakresie Część III: ręczne zimowe utrzymanie ciągów komunikacyjnych, placów, schodów
łącznie z materiałem (również na interwencję) ujętych na stałe (poz. nr 3 - zał. nr 9 g do
SIWZ); ręczne zimowe utrzymanie ciągów komunikacyjnych, placów, schodów łącznie z
materiałem (również na interwencję) nie ujętych na stałe (poz. nr 4 - zał. nr 9 g do SIWZ);
ręczne codzienne oczyszczanie (z użyciem wózka) ciągów komunikacyjnych, placów,
schodów ujętych w harmonogramie oczyszczania w okresie ustąpienia warunków zimowych

(również na interwencję) wraz z patrolowaniem (poz. nr 7 - zał. nr 9 g do SIWZ); ręczne
mycie ciągów komunikacyjnych, placów, schodów (poz. nr 8 - zał. nr 9 g do SIWZ); ręczne
codzienne oczyszczanie (z użyciem wózka) ciągów komunikacyjnych, placów, schodów
ujętych w harmonogramie oczyszczania (również na interwencję) wraz z patrolowaniem
(poz. nr 3 - zał. nr 9 c do SIWZ); ręczne oczyszczanie ciągów komunikacyjnych, placów,
schodów ujętych w stałym oczyszczaniu (poz. nr 1 - zał. nr 9 c do SIWZ); interwencyjne,
ręczne oczyszczanie ciągów komunikacyjnych, placów, schodów nie ujętych w stałym
oczyszczaniu (poz. nr 4 - zał. nr 9 c do SIWZ); ręczne mycie ciągów komunikacyjnych,
placów, schodów (poz. nr 2 - zał. nr 9 c do SIWZ). Część IV: ręczne zimowe utrzymanie
ciągów komunikacyjnych, placów, schodów łącznie z materiałem (również na interwencję)
ujętych na stałe (poz. nr 3 - zał. nr 9 h do SIWZ); ręczne zimowe utrzymanie ciągów
komunikacyjnych, placów, schodów łącznie z materiałem na interwencję (nie ujętych na
stałe) (poz. nr 4 - zał. nr 9 h do SIWZ); ręczne oczyszczanie ciągów komunikacyjnych,
placów, schodów ujętych w harmonogramie oczyszczania w okresie ustąpienia warunków
zimowych (również na interwencję) (poz. nr 5 - zał. nr 9 h do SIWZ); ręczne mycie ciągów
komunikacyjnych, placów, schodów (poz. nr 7 - zał. nr 9 h do SIWZ); ręczne mycie ciągów
komunikacyjnych, placów, schodów (poz. nr 2 - zał. nr 9 d do SIWZ).
Zamawiający wskazał, że wykonawca ma złożyć szczegółowe kalkulacje ceny
przedstawiające sposób obliczenia ceny oraz odzwierciedlające wszystkie koszty składające
się na przedmiot zamówienia i zysk, wraz ze złożeniem dowodów.

Pismem z dnia 21 stycznia 2016 roku Odwołujący złożył wyjaśnienia zawierające
zestawienia tabel dla wskazanych przez Zamawiającego pozycji (wyjaśnienia stanowią
tajemnicę przedsiębiorstwa).

Pismem z dnia 25 marca 2016 roku Zamawiający powiadomił wykonawcę
o odrzuceniu oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pk 4 ustawy w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy –
jako zawierającej rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia w zakresie
części III i części IV. Zamawiający wskazał, że złożone wyjaśnienia potwierdzają rażąco
niską cenę.

Zgodnie z wyliczeniami Zamawiającego, niekwestionowanymi przez Odwołującego:
- wartość szacunkową zamówienia dla części III – 7 386 952,68 zł brutto (powiększona
o podatek VAT), cena oferty Odwołującego część III – 4 565 904,25 zł brutto tj. niższa
o 38, 19 %,

- wartość szacunkową zamówienia dla części IV – 2 848 899,00 zł brutto (powiększona
o podatek VAT), cena oferty Odwołującego część II – 1 755 060,48 zł brutto tj. niższa
o 38,40 %.

Izba zważyła:
W ramach postępowania odwoławczego oceniana jest prawidłowość czynności
Zamawiającego, tym samym zadaniem Izby jest ocena dokonanej przez Zamawiającego
czynności oceny złożonych wyjaśnień oraz dokonania czynności będących efektem ww.
czynności. Jednocześnie należy mieć na względzie, że ciężar dowodu w postępowaniu
odwoławczym, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, spoczywa na wykonawcy, który ją
złożył, jeżeli jest stroną albo uczestnikiem postępowania odwoławczego, tym samym w
trakcie postępowania odwoławczego strona nie dość, że jest uprawniona do dowodzenia
swoich twierdzeń zawartych w wyjaśnieniach to w zasadzie ustawodawca nałożył na nią
ciężar dowiedzenia, że oferta, którą wykonawca złożył w danym postępowaniu nie zawiera
rażąco niskiej ceny, tym samym Odwołujący powinien wykazać, że złożone wyjaśnienia
potwierdzają, że zaoferowana przez niego cena nie jest rażąco niska.
W ocenie Izby Odwołujący nie wykazał, że ze złożonych wyjaśnień, których ocena i badanie
muszą być dokonywane w pryzmacie postanowień dokumentacji postępoania o udzielenie
zamówienia publicznego wynika, że zaoferowana przez niego cena dla części III i IV nie jest
rażąco niska.

Izba zważyła:
Zgodnie ze stanowiskiem Odwołującego przedstawionym w odwołaniu Zamawiający
wskazał trzy okoliczności przesądzające konieczność odrzucenia oferty Odwołującego
w części III i części IV.

Zamawiający, w części jawnej informacji o odrzuceniu oferty Odwołującego wskazał na to,że na etapie założeń popełniono błędy i przyjęto wykonywanie umowy w sposób nienależyty
i przy tym założeniu skalkulowano cenę oferty. Szczegółowe wyjaśnienia w tym zakresie
zawarte są w piśmie przekazanym tylko Odwołującemu z uwagi na elementy objęte
tajemnicą przedsiębiorstwa.

W zakresie norm czasochłonności wykonywanej pracy Odwołujący poczynił założenia
w zakresie powierzchni oczyszczanych odpowiednio wskazane w załącznikach do pisma z
dnia 21 stycznia 2015 roku (załączniki: 9g poz. 6, 5; 9c poz. 1, 4; 9d poz. 1, 3; 9h poz. 5, 6),
na co również wskazał Zamawiający w piśmie z dnia 21 stycznia 2016 roku oraz pismach
procesowych. W zakresie podniesionej przez Zamawiającego argumentacji odnoszącej się

do norm czasochłonności Izba wskazuje, że Zamawiający odwołał się do Katalogu Norm
Pracy (Wydanie II Wydawnictwa Akcydensowe Warszawa 1987 r.), oraz wskazał, przyjął
następujące normy czasochłonności pracy 700m2/h zamiatania bez odwożenia
zanieczyszczeń oraz dla prac wykonywanych interwencyjne ustalił normę 350m2/h, co
znajduje odzwierciedlenie w piśmie procesowym Zamawiającego. Z uwagi na objęcie
tajemnicą przedsiębiorstwa wyjaśnień elementów ceny oferty jak również pism procesowych
Zamawiającego Izba wskazuje, że podziela argumentację Zamawiającego w zakresie
przyjętych przez Odwołującego norm czasochłonności pracy zarówno w zakresie przyjętego
sposobu ustalenia według ww. norm jak również co do przedstawionych wartości
czasochłonności pracy przez Odwołującego. W ocenie Izby Odwołujący nie wykazał, że
przedstawione w wyjaśnieniach normy czasochłonności pracy jakie założył są realne i
możliwa jest realizacja zamówienia zgodnie z wymaganiami Zamawiającego. Odniesienie się
do strony 7 złożonych wyjaśnień (akapit 2) nie potwierdza w ocenie Izby wykonania
zamówienia w sposób dopuszczony przez Zamawiającego, na co wskazywał w odwołaniu
Odwołujący, to znaczy przy użyciu zamiatarek mechanicznych. Izba wskazuje,że wykonawca do złożonych wyjaśnień załączył różne dokumenty, jednakże brak jest tam
dokumentów dotyczących zamiatarek mechanicznych w przeciwieństwie do innych
wykazanych urządzeń. Izba również zwróciła uwagę na szczegółowość informacji zawartych
w przedstawionych tabelach, które nie przewidują realizacji usługi w taki sposób. Izba
wskazuje, że Odwołujący obowiązany był (art. 90 ust. 2 ustawy) na etapie złożenia wyjaśnień
do przedstawienia wszystkich informacji stanowiących podstawę dokonanej wyceny, w tym
informację na temat sposobu realizacji usługi oraz wykazania sprzętu czy też akcesoriów.
Uwzględniając powyższe Izba uznała, że argumentacja jaka zgodnie z prawem (art. 90 ust. 2
ustawy) powinna być zawarta w złożonych wyjaśnieniach pojawia się dopiero na etapie
rozprawy, co dowodzi tego, że sam Odwołujący starając się wykazać inny sposób realizacji
usługi w zasadzie przyznaje, że poczynione przez niego założenie jest mało realne.
W ocenie Izby Zamawiający w sposób bardzo precyzyjny i logiczny wykazał jaki był sposób
badania oferty, w oparciu o jakie informacje i doświadczenie. Zgodzić się należy bowiem
z Zamawiającym, że sposób zamiatania wskazanych przez Zamawiającego powierzchni
przy użyciu miotły jak również średnia wydajność pracy ludzkiej nie uległ zmianie, dlatego też
odwołanie się do wskazanych na wstępie norm należy uznać za poprawne. Izba zaznacza,że normy te są powszechnie dostępne dlatego też odwołanie się do nich nie stanowi
w ocenie Izby jakiejś wiedzy specjalnej, a każdy specjalista w zakresie usług stanowiących
przedmiot zamówienia przypadku, gdyby uznał ich niezasadność byłby w stanie wykazać
(dowodowo), że w rzeczywistości normy pracy ludzkiej są inne. Odwołujący nie wykazał, że
rozdzielił prace wykonywane w ramach zamówienia na wykonywane mechanicznie i ręcznie,
jak również nie przedstawił takiej kalkulacji choć był do tego wezwany, a nie sposób przyjąć,

że wszystkie będą wykonywane mechanicznie, bowiem jest to niemożliwe choćby z powodu
zakresu świadczonych usług. W rozpoznawanym przypadku, choć Odwołujący sam wskazał
w trakcie rozprawy, odwołując się do powołanego przez Zamawiającego Katalogu Norm
Pracy (str. 7 tego dokumentu - numeracja Zamawiającego), że z dokumentu tego wynika, że
normy powinny być każdorazowo przeanalizowane i przystosowane do potrzeb konkretnych
przedsiębiorstw, co w ocenie odwołującego wskazuje na indywidualność ich stosowania nie
odniósł się w żaden sposób do tego, że w stosunku do Odwołującego należałoby w jakiś
zindywidualizowany, inny od wskazanego przez Zamawiającego sposobu stosować owe
normy. W ocenie Izby również przedstawione przez Zamawiającego dowody dołączone do
pism procesowych urealniają przyjęty przez Zamawiającego sposób obliczenia
czasochłonności pracy. Przedstawione dokument wskazują bowiem na skutki niewłaściwego
przyjęcia do obliczeń czasochłonności pracy a co za tym idzie zaniedbania jakie mogą
pojawić się w trakcie realizacji usługi. Odwołujący podał w odwołaniu wskazaną przez
Zamawiającego kolejną przyczynę niewłaściwego skalkulowania ceny oferty a odnoszącą się
do
niezaoferowania
usunięcia
zachwaszczeń
oraz
zebrania
zanieczyszczeń
co nierozerwalnie związane jest z czasochłonności pracy. Zamawiający wskazał w piśmie
procesowym z dnia 12 kwietnia 2016 roku na stronie 5, która nie została objęta tajemnicą
przedsiębiorstwa, że wykonawca nie wykazał nigdzie w wyjaśnieniach kalkulacji pracy
usuwania odchwaszczeń oraz zbierania zanieczyszczeń, natomiast wskazał tylko na ręczne
wykonanie usługi przy użyciu mioteł czyli zamiatanie, oraz wycenił transport odpadów i koszt
ich oddania do instalacji przetwarzania odpadów. Natomiast nie skalkulował usuwania
odchwaszczeń oraz zbierania zanieczyszczeń. W tym miejscu Izba wskazuje na powołany
przez Zamawiającego dowód, przy piśmie procesowym z dnia 18 kwietnia 2016 roku
stanowiący wydruk emaila, zgodnie z treścią którego, realizacja usługi nie następowała przez
zbieranie w tym wypadku liści ale ich wydmuchiwanie na tereny zielone. Odwołujący nie
przedstawił żadnego dowodu na wykazanie tego, że w kalkulacji uwzględnił usuwanie
odchwaszczeń oraz zbieranie zanieczyszczeń w ocenie Izby sam fakt uwzględnienia kwoty
wywozu i kosztu oddania do instalacji do przetwarzania odpadów nie przesądza w ocenie
Izby o skalkulowaniu w cenie oferty tego zakresu prac objętych zamówieniem. Należy
bowiem zaznaczyć, że do wykonania tego typu prac niezbędne są różne narzędzia np.
łopaty, grabie, gracki inne, które niewątpliwie muszą zostać wkalkulowane przez wykonawcę
w cenę oferty. W ocenie Izby podnoszone przez Zamawiającego nieuwzględnienie w cenie
oferty usuwania odchwaszczeń oraz zbierania zanieczyszczeń jako przyczyna
nieskalkulowania wszystkich składników ceny, nie mogą być następnie w sposób prawidłowy
rozszerzane przez kolejną argumentację Zamawiającego przedstawioną w piśmie
procesowym. W zakresie w jakim Zamawiający przedstawił swoje stanowisko
w uzasadnieniu odrzucenia oferty winna następować argumentacja, natomiast podawanie

kolejnych powodów, rozszerzanie zakresu faktycznego uzasadnienia o inne, niepodane
dotychczasowo elementy nie jest działaniem właściwym i nie może być brane przez Izbę pod
uwagę. Izba wskazuje, że zgodnie z argumentacją Zamawiającego (str. 4) pisma z dnia 18
kwietnia 2016 roku oraz argumentacją z pisma z dnia 12 kwietnia 2016 roku, Zamawiający
wyliczył dla każdej z części długość krawężników, przyjmując normę 0,5 h/100mb na
podstawie ww. Katalogu Norm Pracy oraz doświadczenia. Wskazała w piśmie, że
oczyszczanie interwencyjne dla części III przewidział 444700m2 a dla części IV 299000m2 i
przy uśrednionej szerokości chodnika 1,4m i położeniu krawężnika z dwóch stron
powierzchni komunikacyjnej uzyskał do odchwaszczenia odpowiednio 635287,72mb wzdłuż
krawężnika w części III oraz 427142,86 mb wzdłuż krawężnika w części IV, co po
przeliczeniu (pismo z 18 kwietnia 2016 roku str. 4) sprowadza się do realnego wymiaru
kwotowego, który nie został uwzględniony przez Odwołującego.

W zakresie kalkulacji kosztów pracy personelu Izba uznała, że argumentacja przedstawiona
przez Odwołującego była zasadna.
Izba wskazuję, że zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 roku o zmianie ustawy – Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. poz. 1232) obowiązującą od dnia 19 października 2014 roku
zmianie uległ art. 90 ust. 1 ustawy. Obecnie, jeżeli cena oferty wydaje się Zamawiającemu
rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzi jego wątpliwości co do
możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z określonymi wymaganiami lub
wynikającymi z odrębnych przepisów, w szczególności jest niższa o 30% od wartości
zamówienia lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, to Zamawiający
zwraca się do wykonawcy o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących
elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny w zakresie kosztów pracy, których
wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za
pracę ustalonego na podstawie art. 2 ust. 3–5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o
minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z 2004 r. Nr 240, poz. 2407
oraz z 2005 r. Nr 157, poz. 1314) (zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy). Zaznaczyć tym samym
należy w tym miejscu, że wykonawca wartości wynagrodzenia jakie przyjmuje do ustalenia
ceny nie mogą być niższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę. Zgodnie
z ugruntowanym w doktrynie i orzecznictwie poglądem, do obliczenia elementu
kosztotwórczego ceny całkowitej oferty wykonawca obowiązany jest przyjąć co najmniej
kwoty wynagrodzeń minimalnych (najmniej)
.

Zamawiający oświadczyła, ze w dokonanej ocenie oferty doliczył do stawki godzinowej
wskazanej przez Odwołującego 10% celem pokrycia kosztów urlopu, jednocześnie
Zamawiający wyjaśnił, że doliczył do godzinowej stawki jaką przewidział każdy

z wykonawców 10% na pokrycie urlopów. Podkreślić należy w tym miejscu, że tylko w tym
zakresie kwestionowane był przez Zamawiającego koszty pracy.
Izba wskazuje, że stawka godzinowa jaka została przewidziana przez Odwołującego
w złożonej ofercie oraz podana w piśmie procesowym Zamawiającego z 12 kwietnia 2016
roku (str. 8) wskazuje, że Odwołujący uwzględnił co najmniej minimalne wynagrodzenie za
pracę przy kalkulacji kosztów oferty. Zakładane wynagrodzenie podane w stawkach
godzinowych nie przesądza o stosunku jaki stanowi podstawę powierzenia wykonywania
danych prac danej osobie a jedynie odnosi się do przyjętego poziomu wynagrodzenia.
W przypadku pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę wynagrodzenie
skalkulowane zostało w ten sposób, że uwzględnia również okres urlopów natomiast
w przypadku umów cywilnoprawnych zawierane są one na potrzeby świadczenia danych
usług i okres urlopowy nie jest w nich w ogóle uwzględniany. Z dokumentów oferty na które
powoływał się Zamawiający wynika jednoznacznie, że niektórzy pracownicy będą zatrudniani
na podstawie umowy o pracę natomiast w stosunku do pozostałych nie zostało
to jednoznacznie przesądzone. Dlatego też w ocenie Izby, uwzględniając fakt, że stawka
godzinowa jaka została określona przez Odwołującego uwzględnia co najmniej minimalne
wynagrodzenie za pracę przy kalkulacji kosztów oferty oraz uwzględniając fakt, że przy
umowie o pracę zawieranej zgodnie z Kodeksem pracy uprawnieniem pracownika jest
wykorzystanie urlopu w odpowiednim wymiarze Izba uznała argumentację Odwołującego za
zasadną.

W zakresie kosztów stałych Odwołujący podniósł, że to jego uprawnieniem jest przyjęty
sposób dokonanego wyliczenia kosztów stałych, jednocześnie Odwołujący nie kwestionował
sposobu obliczenia kosztów ogólnych wskazywanego przez Zamawiającego. Zamawiający
w przedstawionej argumentacji zarówno w piśmie procesowym (od str. 11 pisma z dnia
12 kwietnia 2016 roku) jak i na rozprawie wyjaśnił w jaki sposób powinny być liczone koszty
ogólne. Izba podziela argumentację Zamawiającego zawartą w pismach oraz wskazuje,że złożony przez Odwołującego dowód (a karta objęta tajemnicą przedsiębiorstwa)
potwierdza zasadność twierdzeń Zamawiającego, bowiem koszty ogólne wskazane
w wyjaśnieniach nie korelują w zupełności z kosztami ogólnymi działalności Odwołującego,
co dowodzi nierzetelności Odwołującego w obliczeniu kosztów ogólnych wskazanych
w wyjaśnieniach.
W podsumowani Izba wskazuje, że Zamawiający wykonał ciążące na nim obowiązki
tj. wezwania do złożenia wyjaśnień elementów oferty mających wpływ na wysokość
zaoferowanej ceny oraz dokonał oceny tych wyjaśnień wszechstronnie. Rozpoznanie
poszczególnych wątków, które zostały opisane powyżej w uzasadnieniu wyroku wskazuje
w sposób jednoznaczny, że Odwołujący nie wykazał na etapie złożonych wyjaśnień,

że zaoferowana przez niego cena oferty dla części III i części IV nie jest rażąco niska,
jak również nie dowiódł tego na rozprawie, co wskazuje, że Zamawiający nie naruszył zasad
postępoania o udzielnie zamówienia publicznego.

W zakresie zarzutu naruszenia art. 93 ust. 1 pkt 1 ustawy przez unieważnienie
postępoania w zakresie części IV mimo, że w tej części wpłynęła oferta niepodgalająca
odrzuceniu Izba uznała, że zarzut jest niezasadny. Jak wskazano w rozpoznaniu pierwszego
z zarzutów działanie Zamawiającego było prawidłowe i w sposób prawidłowy dokonał
czynności odrzucenia oferty Odwołującego. Tym samy Zmawiający prawidłowo dokonał
czynności unieważnienia postępowania w części IV.

W zakresie zarzutu naruszenia art. 91 ust 1 ustawy w związku z art. 7 ust. 1 przez
dokonanie wyboru oferty wykonawcy KOM-EKO S.A. w części III Izba nie stwierdzała
dokonania wyboru oferty najkorzystniejszej na podstawie innych, niż określone w SIWZ
kryteriów oceny ofert. Odwołujący nie podniósł żadnych okoliczności faktycznych
wskazujących na nieprawidłowość dokonania oceny ofert w kontekście ustalonych kryteriów
oceny ofert, czyli zastosowania bądź niezastosowania przez Zamawiającego ustalonych
kryteriów oceny ofert.

W zakresie zarzutu naruszenia art. 92 ust 1 pkt 2 ustawy w związku z art. 93 ust. 3
ustawy przez nieprzedstawienie uzasadnienia faktycznego wskazującego na podstawy
odrzucenia oferty Odwołującego w części III i IV Izba uznała zarzut za niezasadny.
Izba wskazuje, że w treści pisma z dnia 25 marca 2016 roku Zamawiający zawarł informacje
stanowiące wskazanie podstawy prawnej jak również uzasadnienie faktyczne odnośnie
podstawy odrzucenia oferty Odwołującego w ramach części III i części IV. Izba podnosi,że szeroka argumentacja Odwołującego przedstawiona w treści uzasadnienia odwołania
przeczy brakowi podania przez Zamawiającego uzasadnienia faktycznego podjętych decyzji,
dodatkowo Izba zaszcza, że nie przedstawił Odwołujący uzasadnienia w zakresie
podnoszonego zarzutu. Izba zaznacza, że Odwołujący na podstawie podanej przez
Zamawiającego informacji był w stanie kwestionować decyzję Zamawiającego oraz odnieść
się merytorycznie, co wynika z treści samego odwołania.

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art. 186 ust.
6, art. 192 ust. 9 oraz art. 192 ust. 10 Prawa zamówień publicznych oraz w oparciu
o przepisy § 3 i § 5 ust. 3 i § 6 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca

2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).

Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji.

Przewodniczący:

Wcześniejsze orzeczenia:

• Sygn. akt KIO 601/16 z dnia 2016-05-04
• Sygn. akt KIO 587/16 z dnia 2016-04-28
• Sygn. akt KIO 556/16 z dnia 2016-04-28
• Sygn. akt KIO 548/16 z dnia 2016-04-28
• Sygn. akt KIO 582/16 z dnia 2016-04-27