rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2016-06-13
rok: 2016
data dokumentu: 2016-06-13
rok: 2016
sygnatury akt.:
KIO 892/16
KIO 892/16
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 czerwca 2016 r., w Warszawie, odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 25 maja 2016 r. przez
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia:
DGP Security Partner Sp. z o.o., Katowice,
DGP Clean Partner Sp. z o.o., Legnica,
DGP Dozorbud Grupa Polska Sp. z o.o., Legnica,
Przedsiębiorstwo Usługowe GOS-ZEC Sp. z o.o., Poznań
w postępowaniu prowadzonym przez
Politechnikę Warszawską (Wydział Chemiczny), Warszawa
przy udziale
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
Konsalnet Holding S.A., Warszawa, Konsalnet Ochrona Sp. z o.o., Warszawa,
Konsalnet Security Sp. z o.o., Warszawa, Klinet Sp. z o.o., Warszawa zgłaszających
przystąpienie po stronie zamawiającego
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 25 maja 2016 r. przez
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia:
DGP Security Partner Sp. z o.o., Katowice,
DGP Clean Partner Sp. z o.o., Legnica,
DGP Dozorbud Grupa Polska Sp. z o.o., Legnica,
Przedsiębiorstwo Usługowe GOS-ZEC Sp. z o.o., Poznań
w postępowaniu prowadzonym przez
Politechnikę Warszawską (Wydział Chemiczny), Warszawa
przy udziale
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
Konsalnet Holding S.A., Warszawa, Konsalnet Ochrona Sp. z o.o., Warszawa,
Konsalnet Security Sp. z o.o., Warszawa, Klinet Sp. z o.o., Warszawa zgłaszających
przystąpienie po stronie zamawiającego
orzeka:
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia DGP Security Partner Sp. z o.o., DGP Clean Partner Sp.
z o.o. DGP Dozorbud Grupa Polska Sp. z o.o. i Przedsiębiorstwo Usługowe
GOS-ZEC Sp. z o.o. i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia DGP
Security Partner Sp. z o.o., DGP Clean Partner Sp. z o.o. DGP Dozorbud Grupa
Polska Sp. z o.o. i Przedsiębiorstwo Usługowe GOS-ZEC Sp. z o.o. tytułem
wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
DGP Security Partner Sp. z o.o., DGP Clean Partner Sp. z o.o. DGP Dozorbud
Grupa Polska Sp. z o.o. i Przedsiębiorstwo Usługowe GOS-ZEC Sp. z o.o. na
rzecz Politechniki Warszawskiej (Wydział Chemiczny) kwotę 3 600 zł 00 gr
(słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty
postępowania
odwoławczego
poniesione
z
tytułu
wynagrodzenia
pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2015, poz. 2164) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………..…
Sygn. akt: KIO 892/16
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Politechnika Warszawska (Wydział Chemiczny) prowadzi postępowanie o
udzielenie zamówienia publicznego na „świadczenie usługi fizycznej ochrony osób i mienia
oraz usługi sprzątania w obiektach Wydziału Chemicznego Politechniki Warszawskiej” na
podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2015
r. poz. 2164), w trybie przetargu nieograniczonego.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane 5 kwietnia 2016 r. w Biuletynie Zamówień
Publicznych pod numerem 78114. Wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone na
podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych.
I Zarzuty i żądania odwołania:
Odwołujący – wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia DGP Security
Partner Sp. z o.o., DGP Clean Partner Sp. z o.o., DGP Dozorbud Grupa Polska Sp. z o.o.
oraz Przedsiębiorstwo Usługowe GOS-ZEC Sp. z o.o. wniósł odwołanie wobec odrzucenia
jego oferty jako niezgodnej ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia oraz wyboru
jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia Konsalnet Holding S.A., Konsalnet Ochrona Sp. z o.o., Konsalnet
Securtiy Sp. z o.o., Klinet Sp. z o.o., co stanowi naruszenie art. 7 ust. 1 ustawy Prawo
zamówień publicznych poprzez niezapewnienie zachowania uczciwej konkurencji
w postępowaniu i równego traktowania wykonawców i art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo
zamówień publicznych poprzez niesłuszne stwierdzenie, że oferta Odwołującego nie
odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia i odrzucenie oferty.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania przez: unieważnienie czynności polegającej
na wyborze, jako najkorzystniejszej, oferty wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia Konsalnet Holding S.A., Konsalnet Ochrona Sp. z o.o., Konsalnet
Securtiy Sp. z o.o., Klinet Sp. z o.o., unieważnienie czynności odrzucenia oferty
Odwołującego oraz nakazanie Zamawiającemu powtórzenia czynności badania i oceny ofert.
Zamawiający odrzucił ofertę Odwołującego jako podstawę wskazując, iż z wyjaśnień
Odwołującego złożonych w trakcie postępowania wynika, że do usługi ochrony i sprzątania
planuje zatrudnić osoby o orzeczonym stopniu niepełnosprawności, co jest niezgodne
z postanowieniami specyfikacji istotnych warunków zamówienia. W wyjaśnieniach
Odwołującego odnośnie rażąco niskiej ceny wskazał on, iż w zakresie usługi ochrony przyjął
zatrudnienie pięciu osób niepełnosprawnych, w tym dwóch ze znacznym stopniem
niepełnosprawności, natomiast odnośnie usługi sprzątania cztery osoby niepełnosprawne,
w tym jedną ze znacznym stopniem niepełnosprawności. W ocenie Zamawiającego jest to
sprzeczne z punktem IV.3.2, IV 4.7 oraz XIX § 5 ust. 5 specyfikacji istotnych warunków
zamówienia, w których wskazano, iż Zamawiający wymaga, aby usługę świadczyły osoby
sprawne fizycznie i intelektualnie.
Zgodnie z treścią art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień publicznych Zamawiający
odrzuca ofertę, jeżeli jej treść nie odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków
zamówienia, z zastrzeżeniem art. 87 ust. 2 pkt 3. Interpretacja art. 89 ust. 1 pkt 2
ukształtowana w orzecznictwie oraz znajdująca odzwierciedlenie w stanowisku doktryny,
nakazuje odniesienie normy art. 89 ust. 1 pkt 2 do merytorycznego aspektu zaoferowanego
przez wykonawców świadczenia oraz merytorycznych wymagań zamawiającego,
w szczególności co do zakresu, ilości, jakości, warunków realizacji i innych elementów
istotnych dla wykonania zamówienia. Zatem o niezgodności treści oferty z treścią
specyfikacji istotnych warunków zamówienia można mówić w sytuacji, gdy oferta nie
odpowiada przedmiotowi zamówienia w ten sposób, że nie zapewnia jego realizacji
w sposób opisany przez Zamawiającego.
Odwołujący rozumie, iż Zamawiający chce, aby usługa była wykonana w sposób należyty,
jednakże mając na uwadze zakres przedmiotu zamówienia, nie można podzielić stanowiska,
iż zatrudnienie osób niepełnosprawnych nie zapewni realizacji przedmiotowego zamówienia
zarówno w zakresie usług ochrony, jak i sprzątania. Niepełnosprawność nawet w stopniu
znacznym nie daje podstaw do jednoznacznego przyjęcia, iż osoby takie ze względów
fizycznych i psychicznych nie dadzą gwarancji należytego wykonania usług będących
przedmiotem zamówienia. Odwołujący od wielu lat świadczy usługi zarówno w zakresie
ochrony jak i sprzątania. Doświadczenie zdobyte w tym zakresie pozwala mu na dobór
pracowników, także z orzeczeniem niepełnosprawności, w taki sposób, aby zapewnić
należyte wykonanie usługi. Z opisu przedmiotu zamówienia nie wynika, iż zarówno usługi
ochrony, jak i sprzątania wymagają jakiś szczególnych, wyjątkowych i niespotykanych
w analogicznych zamówieniach zdolności psychofizycznych uzasadniających dyskwalifikację
pracowników niepełnosprawnych w tym zakresie.
Zamawiający w specyfikacji istotnych warunków zamówienia nie wskazał, iż usług
wskazanych w opisie przedmiotu zamówienia nie mogą świadczyć osoby niepełnosprawne.
Użycie zwrotu „osoby sprawne fizycznie i psychicznie” nie oznacza, że osoby
niepełnosprawne nie spełniają tego wymogu. Odmienna interpretacja wskazywałaby na
nieuzasadnioną dyskryminację osób niepełnosprawnych przez Zamawiającego.
Zgodnie z ustawą z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia jedynie
kwalifikowanymi pracownikami ochrony nie mogą być osoby niepełnosprawne. Nie dotyczy
to jednak osób wykonujących zadania ochrony w zakresie nie wymagającym wpisu na te
listy. Z treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia nie wynika, iż Zamawiający
wymaga kwalifikowanych pracowników ochrony. Należy także wskazać, iż posiadanie
orzeczenia nawet o znacznym stopniu niepełnosprawności uzasadnia przypuszczenie, że
takie osoby ze względów fizycznych lub psychicznych nie mogą świadczyć usług
wskazanych w opisie przedmiotu zamówienia jak np. dwie osoby do obsługi szatni.
Odnośnie usług sprzątania Zamawiający wymaga osób sprawnych fizycznie. Także w tym
przypadku, brak jest ustawowych przeciwwskazań do zatrudniania osób niepełnosprawnych,
a jedyne ograniczenia w tym zakresie w stosunku do konkretnego pracownika mogą wynikać
z orzeczenia lekarza medycyny pracy. Mając na uwadze różny rodzaj schorzeń dających
podstawę do orzeczenia danego stopnia niepełnosprawności, nie można wykluczyć, że
osoby niepełnosprawne nie spełnią wymogu sprawności fizycznej dającej Zamawiającemu
gwarancję należytego wykonania usługi w tym zakresie. Odmienna interpretacja także w tym
zakresie wskazywałaby na nieuzasadnioną dyskryminację osób niepełnosprawnych zdolnych
do realizacji usługi w tym zakresie. Zamawiający odrzucając ofertę Odwołującego nie wziął
takiego przypadku pod uwagę, generalnie i w sposób nieuzasadniony przyjmując, iż osoby
niepełnosprawne nie są zdolne do realizacji zamówienia w tym zakresie.
Ponadto zgodnie z wymogiem zawartym w specyfikacji istotnych warunków zamówienia
Zamawiający żądał, by co najmniej 7 pracowników w zakresie usługi ochrony i 4
pracowników w zakresie usługi sprzątania było zatrudnionych na podstawie umowy o pracę.
Zgodnie przepisami kodeksu pracy, wszystkie osoby zatrudnione muszą przejść badania
profilaktyczne dopuszczające do pracy na danym stanowisku ze szczegółowym opisem
rodzaju pracy. Tym samym Odwołujący mógłby zatrudnić jedynie osoby, które co prawda
posiadają orzeczenia o niepełnosprawności, jednakże są zdolne zarówno fizycznie, jak
i psychicznie do wykonywania pracy na danym stanowisku, w zakresie wymaganym przez
Zamawiającego.
W ocenie Odwołującego przedstawiona oferta odpowiada przedmiotowi zamówienia w ten
sposób, że zapewnia jego realizację w sposób opisany przez Zamawiającego w specyfikacji
istotnych warunków zamówienia. Fakt zatrudnienia osób z orzeczeniem niepełnosprawności
nie oznacza, że ze względów fizycznych czy psychicznych nie będą one w stanie wykonać
przedmiotu zamówienia w sposób należyty. Wymóg świadczenia usługi przez osoby
sprawne fizycznie i umysłowo, nie może oznaczać dyskryminacji osób niepełnosprawnych,
które są zdolne do jej realizacji. Jedyne ograniczenie w tym zakresie może wynikać,
w ocenie Odwołującego, z braku dopuszczenia do pracy na danym stanowisku przez lekarza
medycyny pracy. Odmienna interpretacja z jednej strony dyskryminuje osoby posiadające
orzeczenie o niepełnosprawności, a z drugiej Wykonawców, którzy zatrudniają osoby
niepełnosprawne zdolne do realizacji przedmiotowego zamówienia, czym Zamawiający
narusza zasadę zachowania uczciwej konkurencji w postępowaniu i równego traktowania
wykonawców.
II Stanowisko zamawiającego
Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania.
Wyjaśnił, że Odwołujący wyjaśnił, iż zamierza skierować do realizacji usług objętych
przedmiotem zamówienia osoby z orzeczeniem o niepełnosprawności: 5 osób
niepełnosprawnych , w tym 2 osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności (I grupa), do
realizacji usługi ochrony oraz 4 osoby niepełnosprawne, w tym 1 osoba o znacznym stopniu
niepełnosprawności (I grupa) do realizacji usług sprzątania. Decyzja o skierowaniu do
realizacji usług osób niepełnosprawnych pozwoliła Odwołującemu skalkulować cenę oferty
w kwocie 463.983,60 złotych brutto, z uwagi na przewidywane otrzymanie dofinansowania
z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Jednak wykonanie
zamówienia przez osoby niepełnosprawne stoi w sprzeczności z wymaganiami
Zamawiającego określonymi w punkcie IV.3.2, IV.4.7 oraz XIX § 5 ust. 5 (wzór umowy)
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, co skutkowało odrzuceniem oferty
Odwołującego. Zgodnie z przywołanymi wymaganiami Zamawiający wyraźnie zaznaczył
i wymagał, aby osoby skierowane do realizacji usług były sprawne fizycznie i intelektualnie.
Wprowadzając powyższe wymagania Zamawiający uznał, iż bezpieczeństwo osób i mienia
znajdującego się na terenie obiektów Wydziału Chemicznego mogą zapewnić tylko osoby
sprawne fizycznie i intelektualnie (pkt. IV.3.7.1), gdyż tylko osoby sprawne fizycznie
i umysłowo zdolne są do reagowania na wszelkiego rodzaju próby zakłócenia porządku
w obiektach (pkt IV.3.7.2), czy też niewpuszczania do obiektów osób nietrzeźwych, czy
będących pod wpływem środków odurzających (pkt IV.3.7.4). Do zadań wykonawcy należeć
będzie także obsługa szatni. Wykonanie tego zadania wymaga w bardzo krótkim okresie
przerwy pomiędzy poszczególnymi zajęciami, wydawania i przyjmowania okryć wierzchnich
setek studentów i pracowników Wydziału Chemicznego. Tylko osoby sprawne fizycznie
i umysłowo są zdolne do podołania takim zadaniom.
Zamawiający
nie
zgadza
się,
iż
osoby
z
orzeczonym
znacznym
stopniem
niepełnosprawności będą w stanie sprostać powyższym wymogom. Zgodnie z definicją
sformułowaną przez Światową Organizację Zdrowia: „Osoba niepełnosprawna to osoba,
u której istotne uszkodzenia i obniżenie sprawności funkcjonowania organizmu powodują
uniemożliwienie, utrudnienie lub ograniczenie sprawnego funkcjonowania w społeczeństwie,
biorąc pod uwagę takie czynniki jak płeć, wiek oraz czynniki zewnętrzne”. Istnieje wiele
określeń w stosunku do osób niepełnosprawnych, generalnie przyjmuje się, że osoba
niepełnosprawna to człowiek, który posiada obniżoną sprawność funkcjonalną (sensoryczną,
fizyczną i/lub psychiczną) trwale lub okresowo utrudniającą, ograniczającą lub
uniemożliwiającą życie codzienne w nauce, pracy oraz pełnieniu ról społecznych właściwych
dla płci i wieku, zgodnie z normami prawnymi i zwyczajowymi.
Posiłkując się definicjami zawartymi w art. 3 i art. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r.
o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, do
znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością
organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej
i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy
innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.
Formułując wymagania w zakresie sprawności fizycznej i intelektualnej Zamawiający nie
zakładał jakiejkolwiek możliwości wykonywania zamówienia przez osoby o znacznym stopniu
niepełnosprawności, gdyż wiązałoby się to z koniecznością dostosowania stanowisk ich
pracy do ich potrzeb i możliwości wynikających z obniżenia sprawności; nie jest też w stanie
zapewniać opieki i pomocy innych osób w związku z tą niezdolnością.
Konieczność sprawowania opieki nad osobami o znacznym stopniu niepełnosprawności,
zależność tych osób od otoczenia, a w szczególności konieczność udzielania im wsparcia
w pełnieniu ról społecznych, stoją w rażącej sprzeczności z wymogami w zakresie
sprawności fizycznej i intelektualnie, które są w tym względzie jednoznaczne i nie
pozostawiają żadnych wątpliwości odnośnie wymagań Zamawiającego w stosunku do osób
mających wykonywać zamówienie.
Dodatkowo zgodnie z § 48 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26
września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
Zamawiający,
dopuszczając
do
wykonywania
zamówienia
przez
pracowników
niepełnosprawnych, musiałby zapewnić dostosowanie stanowisk pracy oraz dojść do nich do
potrzeb i możliwości tych pracowników, wynikających ze zmniejszonej sprawności. Zgodnie z
§ 5 załącznika nr 3 do ww. rozporządzenia Zamawiający powinien zapewnić także
dostosowanie urządzeń higieniczno-sanitarnych oraz dojść do nich do potrzeb i możliwości
pracowników ze zmniejszoną sprawnością, zgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi.
W punkcie IV.2 i IV.6 specyfikacji istotnych warunków zamówienia Zamawiający zalecił
dokonanie wizji lokalnej i zwrócił uwagę na szczególną architekturę obiektów, w których mają
być świadczone usługi: liczne schody, podesty i zakamarki, co powoduje, że zdecydowana
większość prac związanych ze sprzątaniem musi odbywać się ręcznie; a także duże
natężenie ruchu w obiektach (dziennie ok. 1250 studentów i doktorantów oraz ok. 220
pracowników). W punktach IV.3.7 i IV.4.6 szczegółowo został opisany szeroki zakres prac
w ramach świadczenia usług będących przedmiotem zamówienia.
Zamawiający uważa, że był w pełni uprawniony do sformułowania wymagań w stosunku do
pracowników wykonawców: pkt IV.3.2 „Wykonawca skieruje do realizacji usługi ochrony
osoby sprawne fizycznie i intelektualnie, w wieku przedemerytalnym, nie karane, nie
figurujące w Krajowym Rejestrze Karnym”, pkt IV.4.7 „Wykonawca skieruje do realizacji
usługi sprzątania osoby sprawne fizycznie, w wieku przedemerytalnym, nie karane, nie
figurujące w Krajowym Rejestrze Karnym”.
Podobne zastrzeżenia należy zgłosić w stosunku do decyzji o skierowaniu do wykonywania
zamówienia osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, do których zalicza się
osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie
w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych
osób w celu pełnienia ról społecznych.
W związku z powyższym Zamawiający zasadnie odrzucił ofertę Odwołującego z uwagi na
niespełnienie wymogów specyfikacji istotnych warunków zamówienia zważywszy, iż
Odwołujący skierował do pracy osoby niepełnosprawne, czyli osoby z obniżoną sprawnością
funkcjonalną (sensoryczną, fizyczną i/lub psychiczną) uniemożliwiającą im prawidłowe
wykonywanie usług objętych przedmiotem zamówienia.
Zgodnie z art. 82 ustawy Prawo zamówień publicznych treść oferty musi odpowiadać treści
specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Jednym z elementów specyfikacji istotnych
warunków zamówienia jest opis sposobu przygotowania oferty (art. 36 ust. 1 pkt 9). Oferta
złożona przez Odwołującego jest niezgodna z wyżej wymienionymi wymaganiami
specyfikacji, w takiej sytuacji, zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych Zamawiający prawidłowo odrzucił ofertę Odwołującego. Wszelkie wątpliwości
dotyczące treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia wykonawca powinien zgłosić
Zamawiającemu w formie pytań przed upływem terminu składania ofert albo poinformować
Zamawiającego w trybie art. 181 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych o niezgodnej
z przepisami ustawy czynności Zamawiającego, na którą nie przysługuje odwołanie w trybie
art. 180 ust. 2 , i wnioskować o zmianę specyfikacji istotnych warunków zamówienia, jeżeli
uważał, że zapisy te są nieuzasadnione.
Bezzasadny jest także zarzut, jakoby Zamawiający dopuścił się naruszenia art. 7 ust. 1 i ust.
3 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez prowadzenie postępowania w sposób, który
utrudnia uczciwą konkurencję oraz równe traktowanie wykonawców. Odwołujący nie
przedstawił żadnych okoliczności ani dowodów, które mogłyby potwierdzać podniesiony
zarzut.
III Ustalenia Izby
Na wstępie Izba stwierdziła, że nie zachodzi żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
odwołania, opisanych w art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, a Odwołujący
ma interes we wniesieniu odwołania.
Izba ustaliła, iż stan faktyczny postępowania (treść specyfikacji istotnych warunków
zamówienia, treść ofert i wyjaśnień) nie jest sporny między Stronami.
Po zapoznaniu się z przedmiotem sporu oraz argumentacją obu Stron, w oparciu o stan
faktyczny ustalony podczas rozprawy Izba ustaliła i zważyła, co następuje: odwołanie nie
zasługuje na uwzględnienie.
Istotą sporu jest interpretacja postanowień specyfikacji istotnych warunków zamówienia
o treści:
1. pkt IV.3.2 „Wykonawca skieruje do realizacji usługi ochrony osoby sprawne fizycznie
i intelektualnie, w wieku przedemerytalnym, nie karane, nie figurujące w Krajowym Rejestrze
Karnym”,
2. pkt IV.4.7 „Wykonawca skieruje do realizacji usługi sprzątania osoby sprawne fizycznie,
w wieku przedemerytalnym, nie karane, nie figurujące w Krajowym Rejestrze Karnym”.
3. pkt XIX § 5 ust. 5 „Osoby świadczące usługi powinny być sprawne fizycznie
i intelektualnie, w wieku przedemerytalnym i nie figurujące w Krajowym Rejestrze Karnym”,
tj. czy oznaczają one zakaz posługiwania się przy realizacji zamówienia osobami
niepełnosprawnymi, czy też nie.
Zdaniem Izby powyższe postanowienia trudno interpretować w inny sposób niż właśnie jako
zakaz posługiwania się przy realizacji zamówienia osobami niepełnosprawnymi. Biorąc pod
uwagę fakt, że Zamawiający nie posłużył się definicjami ustawowymi ani nie odniósł do
konkretnych aktów prawnych, ale użył określenia potocznego, zgodnie z art. 65 § 1 Kodeksu
cywilnego, jego oświadczenie należy tak tłumaczyć, jak wymagają tego ze względu na
okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone
zwyczaje. W powszechnym użyciu pojęcie „pełnosprawny fizycznie i intelektualnie”
funkcjonuje jako opozycja do określenia „niepełnosprawny fizycznie i/lub intelektualnie” i na
odwrót.
Dodatkowo należy wziąć pod uwagę dwa fakty: wymóg taki nie jest wymogiem
standardowym przy tego rodzaju usługach (wręcz przeciwnie, są to typowe usługi, przy
których wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych jest wysoki) – zatem zastrzeżenie to
nie jest bez znaczenia praktycznego i nie może oznaczać po prostu osób „na tyle sprawnych
fizycznie i intelektualnie, by podołały zadaniu”, jak chce Odwołujący.
Po drugie – w połączeniu z zakazem zatrudniania emerytów, również musi odnosić się do
osób niepełnosprawnych (emeryci to druga liczna grupa osób, która standardowo jest
zatrudniania przy tego typu usługach).
Tym samym należy uznać, że wymogami tymi Zamawiający ograniczył zatrudnienie osób
niepełnosprawnych i emerytów (przy usługach sprzątania ograniczył zatrudnienie osób do
niepełnosprawnych fizycznie).
Przy czym należy podkreślić, że na obecnym etapie postępowania nie ma znaczenia fakt,
czy wymóg Zamawiającego jest słuszny i uzasadniony, lecz musi być spełniony. Ma rację
Zamawiający, że wszelkie zastrzeżenia należało zgłaszać na etapie publikacji specyfikacji
istotnych warunków zamówienia. Na etapie badania ofert Zamawiający ma obowiązek
sprawdzić, czy jego wymagania zostały spełnione, nawet jeśli jemu samemu w tym
momencie już wydawałyby się zbędne czy nadmierne. W przypadku zakazu zatrudniania
osób niepełnosprawnych czy emerytów ma to znaczenie dla równego traktowania
wykonawców i zapewnienia im tych samych warunków złożenia ofert – ze względu bowiem
na niższe składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne obu tych grup czy zastosowane
dopłaty, wykonawca, który przewidzi udział tych osób przy realizacji zamówienia, jest
w stanie zaoferować niższą cenę za roboczogodzinę, niż wykonawca, który zatrudnia osoby
pełnosprawne, w wieku przedemerytalnym. Tendencję tę widać również w niniejszym
postępowaniu, w którym Odwołujący złożył ofertę ze znacząco niższą ceną niż pozostali
wykonawcy.
W związku z powyższym Izba orzekła jak w sentencji oddalając odwołanie.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust. 1 pkt
1, § 3 i § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r.
w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ……………………..…
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia DGP Security Partner Sp. z o.o., DGP Clean Partner Sp.
z o.o. DGP Dozorbud Grupa Polska Sp. z o.o. i Przedsiębiorstwo Usługowe
GOS-ZEC Sp. z o.o. i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia DGP
Security Partner Sp. z o.o., DGP Clean Partner Sp. z o.o. DGP Dozorbud Grupa
Polska Sp. z o.o. i Przedsiębiorstwo Usługowe GOS-ZEC Sp. z o.o. tytułem
wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
DGP Security Partner Sp. z o.o., DGP Clean Partner Sp. z o.o. DGP Dozorbud
Grupa Polska Sp. z o.o. i Przedsiębiorstwo Usługowe GOS-ZEC Sp. z o.o. na
rzecz Politechniki Warszawskiej (Wydział Chemiczny) kwotę 3 600 zł 00 gr
(słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty
postępowania
odwoławczego
poniesione
z
tytułu
wynagrodzenia
pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2015, poz. 2164) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………..…
Sygn. akt: KIO 892/16
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Politechnika Warszawska (Wydział Chemiczny) prowadzi postępowanie o
udzielenie zamówienia publicznego na „świadczenie usługi fizycznej ochrony osób i mienia
oraz usługi sprzątania w obiektach Wydziału Chemicznego Politechniki Warszawskiej” na
podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2015
r. poz. 2164), w trybie przetargu nieograniczonego.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane 5 kwietnia 2016 r. w Biuletynie Zamówień
Publicznych pod numerem 78114. Wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone na
podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych.
I Zarzuty i żądania odwołania:
Odwołujący – wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia DGP Security
Partner Sp. z o.o., DGP Clean Partner Sp. z o.o., DGP Dozorbud Grupa Polska Sp. z o.o.
oraz Przedsiębiorstwo Usługowe GOS-ZEC Sp. z o.o. wniósł odwołanie wobec odrzucenia
jego oferty jako niezgodnej ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia oraz wyboru
jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia Konsalnet Holding S.A., Konsalnet Ochrona Sp. z o.o., Konsalnet
Securtiy Sp. z o.o., Klinet Sp. z o.o., co stanowi naruszenie art. 7 ust. 1 ustawy Prawo
zamówień publicznych poprzez niezapewnienie zachowania uczciwej konkurencji
w postępowaniu i równego traktowania wykonawców i art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo
zamówień publicznych poprzez niesłuszne stwierdzenie, że oferta Odwołującego nie
odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia i odrzucenie oferty.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania przez: unieważnienie czynności polegającej
na wyborze, jako najkorzystniejszej, oferty wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia Konsalnet Holding S.A., Konsalnet Ochrona Sp. z o.o., Konsalnet
Securtiy Sp. z o.o., Klinet Sp. z o.o., unieważnienie czynności odrzucenia oferty
Odwołującego oraz nakazanie Zamawiającemu powtórzenia czynności badania i oceny ofert.
Zamawiający odrzucił ofertę Odwołującego jako podstawę wskazując, iż z wyjaśnień
Odwołującego złożonych w trakcie postępowania wynika, że do usługi ochrony i sprzątania
planuje zatrudnić osoby o orzeczonym stopniu niepełnosprawności, co jest niezgodne
z postanowieniami specyfikacji istotnych warunków zamówienia. W wyjaśnieniach
Odwołującego odnośnie rażąco niskiej ceny wskazał on, iż w zakresie usługi ochrony przyjął
zatrudnienie pięciu osób niepełnosprawnych, w tym dwóch ze znacznym stopniem
niepełnosprawności, natomiast odnośnie usługi sprzątania cztery osoby niepełnosprawne,
w tym jedną ze znacznym stopniem niepełnosprawności. W ocenie Zamawiającego jest to
sprzeczne z punktem IV.3.2, IV 4.7 oraz XIX § 5 ust. 5 specyfikacji istotnych warunków
zamówienia, w których wskazano, iż Zamawiający wymaga, aby usługę świadczyły osoby
sprawne fizycznie i intelektualnie.
Zgodnie z treścią art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień publicznych Zamawiający
odrzuca ofertę, jeżeli jej treść nie odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków
zamówienia, z zastrzeżeniem art. 87 ust. 2 pkt 3. Interpretacja art. 89 ust. 1 pkt 2
ukształtowana w orzecznictwie oraz znajdująca odzwierciedlenie w stanowisku doktryny,
nakazuje odniesienie normy art. 89 ust. 1 pkt 2 do merytorycznego aspektu zaoferowanego
przez wykonawców świadczenia oraz merytorycznych wymagań zamawiającego,
w szczególności co do zakresu, ilości, jakości, warunków realizacji i innych elementów
istotnych dla wykonania zamówienia. Zatem o niezgodności treści oferty z treścią
specyfikacji istotnych warunków zamówienia można mówić w sytuacji, gdy oferta nie
odpowiada przedmiotowi zamówienia w ten sposób, że nie zapewnia jego realizacji
w sposób opisany przez Zamawiającego.
Odwołujący rozumie, iż Zamawiający chce, aby usługa była wykonana w sposób należyty,
jednakże mając na uwadze zakres przedmiotu zamówienia, nie można podzielić stanowiska,
iż zatrudnienie osób niepełnosprawnych nie zapewni realizacji przedmiotowego zamówienia
zarówno w zakresie usług ochrony, jak i sprzątania. Niepełnosprawność nawet w stopniu
znacznym nie daje podstaw do jednoznacznego przyjęcia, iż osoby takie ze względów
fizycznych i psychicznych nie dadzą gwarancji należytego wykonania usług będących
przedmiotem zamówienia. Odwołujący od wielu lat świadczy usługi zarówno w zakresie
ochrony jak i sprzątania. Doświadczenie zdobyte w tym zakresie pozwala mu na dobór
pracowników, także z orzeczeniem niepełnosprawności, w taki sposób, aby zapewnić
należyte wykonanie usługi. Z opisu przedmiotu zamówienia nie wynika, iż zarówno usługi
ochrony, jak i sprzątania wymagają jakiś szczególnych, wyjątkowych i niespotykanych
w analogicznych zamówieniach zdolności psychofizycznych uzasadniających dyskwalifikację
pracowników niepełnosprawnych w tym zakresie.
Zamawiający w specyfikacji istotnych warunków zamówienia nie wskazał, iż usług
wskazanych w opisie przedmiotu zamówienia nie mogą świadczyć osoby niepełnosprawne.
Użycie zwrotu „osoby sprawne fizycznie i psychicznie” nie oznacza, że osoby
niepełnosprawne nie spełniają tego wymogu. Odmienna interpretacja wskazywałaby na
nieuzasadnioną dyskryminację osób niepełnosprawnych przez Zamawiającego.
Zgodnie z ustawą z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia jedynie
kwalifikowanymi pracownikami ochrony nie mogą być osoby niepełnosprawne. Nie dotyczy
to jednak osób wykonujących zadania ochrony w zakresie nie wymagającym wpisu na te
listy. Z treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia nie wynika, iż Zamawiający
wymaga kwalifikowanych pracowników ochrony. Należy także wskazać, iż posiadanie
orzeczenia nawet o znacznym stopniu niepełnosprawności uzasadnia przypuszczenie, że
takie osoby ze względów fizycznych lub psychicznych nie mogą świadczyć usług
wskazanych w opisie przedmiotu zamówienia jak np. dwie osoby do obsługi szatni.
Odnośnie usług sprzątania Zamawiający wymaga osób sprawnych fizycznie. Także w tym
przypadku, brak jest ustawowych przeciwwskazań do zatrudniania osób niepełnosprawnych,
a jedyne ograniczenia w tym zakresie w stosunku do konkretnego pracownika mogą wynikać
z orzeczenia lekarza medycyny pracy. Mając na uwadze różny rodzaj schorzeń dających
podstawę do orzeczenia danego stopnia niepełnosprawności, nie można wykluczyć, że
osoby niepełnosprawne nie spełnią wymogu sprawności fizycznej dającej Zamawiającemu
gwarancję należytego wykonania usługi w tym zakresie. Odmienna interpretacja także w tym
zakresie wskazywałaby na nieuzasadnioną dyskryminację osób niepełnosprawnych zdolnych
do realizacji usługi w tym zakresie. Zamawiający odrzucając ofertę Odwołującego nie wziął
takiego przypadku pod uwagę, generalnie i w sposób nieuzasadniony przyjmując, iż osoby
niepełnosprawne nie są zdolne do realizacji zamówienia w tym zakresie.
Ponadto zgodnie z wymogiem zawartym w specyfikacji istotnych warunków zamówienia
Zamawiający żądał, by co najmniej 7 pracowników w zakresie usługi ochrony i 4
pracowników w zakresie usługi sprzątania było zatrudnionych na podstawie umowy o pracę.
Zgodnie przepisami kodeksu pracy, wszystkie osoby zatrudnione muszą przejść badania
profilaktyczne dopuszczające do pracy na danym stanowisku ze szczegółowym opisem
rodzaju pracy. Tym samym Odwołujący mógłby zatrudnić jedynie osoby, które co prawda
posiadają orzeczenia o niepełnosprawności, jednakże są zdolne zarówno fizycznie, jak
i psychicznie do wykonywania pracy na danym stanowisku, w zakresie wymaganym przez
Zamawiającego.
W ocenie Odwołującego przedstawiona oferta odpowiada przedmiotowi zamówienia w ten
sposób, że zapewnia jego realizację w sposób opisany przez Zamawiającego w specyfikacji
istotnych warunków zamówienia. Fakt zatrudnienia osób z orzeczeniem niepełnosprawności
nie oznacza, że ze względów fizycznych czy psychicznych nie będą one w stanie wykonać
przedmiotu zamówienia w sposób należyty. Wymóg świadczenia usługi przez osoby
sprawne fizycznie i umysłowo, nie może oznaczać dyskryminacji osób niepełnosprawnych,
które są zdolne do jej realizacji. Jedyne ograniczenie w tym zakresie może wynikać,
w ocenie Odwołującego, z braku dopuszczenia do pracy na danym stanowisku przez lekarza
medycyny pracy. Odmienna interpretacja z jednej strony dyskryminuje osoby posiadające
orzeczenie o niepełnosprawności, a z drugiej Wykonawców, którzy zatrudniają osoby
niepełnosprawne zdolne do realizacji przedmiotowego zamówienia, czym Zamawiający
narusza zasadę zachowania uczciwej konkurencji w postępowaniu i równego traktowania
wykonawców.
II Stanowisko zamawiającego
Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania.
Wyjaśnił, że Odwołujący wyjaśnił, iż zamierza skierować do realizacji usług objętych
przedmiotem zamówienia osoby z orzeczeniem o niepełnosprawności: 5 osób
niepełnosprawnych , w tym 2 osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności (I grupa), do
realizacji usługi ochrony oraz 4 osoby niepełnosprawne, w tym 1 osoba o znacznym stopniu
niepełnosprawności (I grupa) do realizacji usług sprzątania. Decyzja o skierowaniu do
realizacji usług osób niepełnosprawnych pozwoliła Odwołującemu skalkulować cenę oferty
w kwocie 463.983,60 złotych brutto, z uwagi na przewidywane otrzymanie dofinansowania
z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Jednak wykonanie
zamówienia przez osoby niepełnosprawne stoi w sprzeczności z wymaganiami
Zamawiającego określonymi w punkcie IV.3.2, IV.4.7 oraz XIX § 5 ust. 5 (wzór umowy)
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, co skutkowało odrzuceniem oferty
Odwołującego. Zgodnie z przywołanymi wymaganiami Zamawiający wyraźnie zaznaczył
i wymagał, aby osoby skierowane do realizacji usług były sprawne fizycznie i intelektualnie.
Wprowadzając powyższe wymagania Zamawiający uznał, iż bezpieczeństwo osób i mienia
znajdującego się na terenie obiektów Wydziału Chemicznego mogą zapewnić tylko osoby
sprawne fizycznie i intelektualnie (pkt. IV.3.7.1), gdyż tylko osoby sprawne fizycznie
i umysłowo zdolne są do reagowania na wszelkiego rodzaju próby zakłócenia porządku
w obiektach (pkt IV.3.7.2), czy też niewpuszczania do obiektów osób nietrzeźwych, czy
będących pod wpływem środków odurzających (pkt IV.3.7.4). Do zadań wykonawcy należeć
będzie także obsługa szatni. Wykonanie tego zadania wymaga w bardzo krótkim okresie
przerwy pomiędzy poszczególnymi zajęciami, wydawania i przyjmowania okryć wierzchnich
setek studentów i pracowników Wydziału Chemicznego. Tylko osoby sprawne fizycznie
i umysłowo są zdolne do podołania takim zadaniom.
Zamawiający
nie
zgadza
się,
iż
osoby
z
orzeczonym
znacznym
stopniem
niepełnosprawności będą w stanie sprostać powyższym wymogom. Zgodnie z definicją
sformułowaną przez Światową Organizację Zdrowia: „Osoba niepełnosprawna to osoba,
u której istotne uszkodzenia i obniżenie sprawności funkcjonowania organizmu powodują
uniemożliwienie, utrudnienie lub ograniczenie sprawnego funkcjonowania w społeczeństwie,
biorąc pod uwagę takie czynniki jak płeć, wiek oraz czynniki zewnętrzne”. Istnieje wiele
określeń w stosunku do osób niepełnosprawnych, generalnie przyjmuje się, że osoba
niepełnosprawna to człowiek, który posiada obniżoną sprawność funkcjonalną (sensoryczną,
fizyczną i/lub psychiczną) trwale lub okresowo utrudniającą, ograniczającą lub
uniemożliwiającą życie codzienne w nauce, pracy oraz pełnieniu ról społecznych właściwych
dla płci i wieku, zgodnie z normami prawnymi i zwyczajowymi.
Posiłkując się definicjami zawartymi w art. 3 i art. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r.
o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, do
znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością
organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej
i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy
innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.
Formułując wymagania w zakresie sprawności fizycznej i intelektualnej Zamawiający nie
zakładał jakiejkolwiek możliwości wykonywania zamówienia przez osoby o znacznym stopniu
niepełnosprawności, gdyż wiązałoby się to z koniecznością dostosowania stanowisk ich
pracy do ich potrzeb i możliwości wynikających z obniżenia sprawności; nie jest też w stanie
zapewniać opieki i pomocy innych osób w związku z tą niezdolnością.
Konieczność sprawowania opieki nad osobami o znacznym stopniu niepełnosprawności,
zależność tych osób od otoczenia, a w szczególności konieczność udzielania im wsparcia
w pełnieniu ról społecznych, stoją w rażącej sprzeczności z wymogami w zakresie
sprawności fizycznej i intelektualnie, które są w tym względzie jednoznaczne i nie
pozostawiają żadnych wątpliwości odnośnie wymagań Zamawiającego w stosunku do osób
mających wykonywać zamówienie.
Dodatkowo zgodnie z § 48 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26
września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
Zamawiający,
dopuszczając
do
wykonywania
zamówienia
przez
pracowników
niepełnosprawnych, musiałby zapewnić dostosowanie stanowisk pracy oraz dojść do nich do
potrzeb i możliwości tych pracowników, wynikających ze zmniejszonej sprawności. Zgodnie z
§ 5 załącznika nr 3 do ww. rozporządzenia Zamawiający powinien zapewnić także
dostosowanie urządzeń higieniczno-sanitarnych oraz dojść do nich do potrzeb i możliwości
pracowników ze zmniejszoną sprawnością, zgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi.
W punkcie IV.2 i IV.6 specyfikacji istotnych warunków zamówienia Zamawiający zalecił
dokonanie wizji lokalnej i zwrócił uwagę na szczególną architekturę obiektów, w których mają
być świadczone usługi: liczne schody, podesty i zakamarki, co powoduje, że zdecydowana
większość prac związanych ze sprzątaniem musi odbywać się ręcznie; a także duże
natężenie ruchu w obiektach (dziennie ok. 1250 studentów i doktorantów oraz ok. 220
pracowników). W punktach IV.3.7 i IV.4.6 szczegółowo został opisany szeroki zakres prac
w ramach świadczenia usług będących przedmiotem zamówienia.
Zamawiający uważa, że był w pełni uprawniony do sformułowania wymagań w stosunku do
pracowników wykonawców: pkt IV.3.2 „Wykonawca skieruje do realizacji usługi ochrony
osoby sprawne fizycznie i intelektualnie, w wieku przedemerytalnym, nie karane, nie
figurujące w Krajowym Rejestrze Karnym”, pkt IV.4.7 „Wykonawca skieruje do realizacji
usługi sprzątania osoby sprawne fizycznie, w wieku przedemerytalnym, nie karane, nie
figurujące w Krajowym Rejestrze Karnym”.
Podobne zastrzeżenia należy zgłosić w stosunku do decyzji o skierowaniu do wykonywania
zamówienia osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, do których zalicza się
osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie
w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych
osób w celu pełnienia ról społecznych.
W związku z powyższym Zamawiający zasadnie odrzucił ofertę Odwołującego z uwagi na
niespełnienie wymogów specyfikacji istotnych warunków zamówienia zważywszy, iż
Odwołujący skierował do pracy osoby niepełnosprawne, czyli osoby z obniżoną sprawnością
funkcjonalną (sensoryczną, fizyczną i/lub psychiczną) uniemożliwiającą im prawidłowe
wykonywanie usług objętych przedmiotem zamówienia.
Zgodnie z art. 82 ustawy Prawo zamówień publicznych treść oferty musi odpowiadać treści
specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Jednym z elementów specyfikacji istotnych
warunków zamówienia jest opis sposobu przygotowania oferty (art. 36 ust. 1 pkt 9). Oferta
złożona przez Odwołującego jest niezgodna z wyżej wymienionymi wymaganiami
specyfikacji, w takiej sytuacji, zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych Zamawiający prawidłowo odrzucił ofertę Odwołującego. Wszelkie wątpliwości
dotyczące treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia wykonawca powinien zgłosić
Zamawiającemu w formie pytań przed upływem terminu składania ofert albo poinformować
Zamawiającego w trybie art. 181 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych o niezgodnej
z przepisami ustawy czynności Zamawiającego, na którą nie przysługuje odwołanie w trybie
art. 180 ust. 2 , i wnioskować o zmianę specyfikacji istotnych warunków zamówienia, jeżeli
uważał, że zapisy te są nieuzasadnione.
Bezzasadny jest także zarzut, jakoby Zamawiający dopuścił się naruszenia art. 7 ust. 1 i ust.
3 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez prowadzenie postępowania w sposób, który
utrudnia uczciwą konkurencję oraz równe traktowanie wykonawców. Odwołujący nie
przedstawił żadnych okoliczności ani dowodów, które mogłyby potwierdzać podniesiony
zarzut.
III Ustalenia Izby
Na wstępie Izba stwierdziła, że nie zachodzi żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
odwołania, opisanych w art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, a Odwołujący
ma interes we wniesieniu odwołania.
Izba ustaliła, iż stan faktyczny postępowania (treść specyfikacji istotnych warunków
zamówienia, treść ofert i wyjaśnień) nie jest sporny między Stronami.
Po zapoznaniu się z przedmiotem sporu oraz argumentacją obu Stron, w oparciu o stan
faktyczny ustalony podczas rozprawy Izba ustaliła i zważyła, co następuje: odwołanie nie
zasługuje na uwzględnienie.
Istotą sporu jest interpretacja postanowień specyfikacji istotnych warunków zamówienia
o treści:
1. pkt IV.3.2 „Wykonawca skieruje do realizacji usługi ochrony osoby sprawne fizycznie
i intelektualnie, w wieku przedemerytalnym, nie karane, nie figurujące w Krajowym Rejestrze
Karnym”,
2. pkt IV.4.7 „Wykonawca skieruje do realizacji usługi sprzątania osoby sprawne fizycznie,
w wieku przedemerytalnym, nie karane, nie figurujące w Krajowym Rejestrze Karnym”.
3. pkt XIX § 5 ust. 5 „Osoby świadczące usługi powinny być sprawne fizycznie
i intelektualnie, w wieku przedemerytalnym i nie figurujące w Krajowym Rejestrze Karnym”,
tj. czy oznaczają one zakaz posługiwania się przy realizacji zamówienia osobami
niepełnosprawnymi, czy też nie.
Zdaniem Izby powyższe postanowienia trudno interpretować w inny sposób niż właśnie jako
zakaz posługiwania się przy realizacji zamówienia osobami niepełnosprawnymi. Biorąc pod
uwagę fakt, że Zamawiający nie posłużył się definicjami ustawowymi ani nie odniósł do
konkretnych aktów prawnych, ale użył określenia potocznego, zgodnie z art. 65 § 1 Kodeksu
cywilnego, jego oświadczenie należy tak tłumaczyć, jak wymagają tego ze względu na
okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone
zwyczaje. W powszechnym użyciu pojęcie „pełnosprawny fizycznie i intelektualnie”
funkcjonuje jako opozycja do określenia „niepełnosprawny fizycznie i/lub intelektualnie” i na
odwrót.
Dodatkowo należy wziąć pod uwagę dwa fakty: wymóg taki nie jest wymogiem
standardowym przy tego rodzaju usługach (wręcz przeciwnie, są to typowe usługi, przy
których wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych jest wysoki) – zatem zastrzeżenie to
nie jest bez znaczenia praktycznego i nie może oznaczać po prostu osób „na tyle sprawnych
fizycznie i intelektualnie, by podołały zadaniu”, jak chce Odwołujący.
Po drugie – w połączeniu z zakazem zatrudniania emerytów, również musi odnosić się do
osób niepełnosprawnych (emeryci to druga liczna grupa osób, która standardowo jest
zatrudniania przy tego typu usługach).
Tym samym należy uznać, że wymogami tymi Zamawiający ograniczył zatrudnienie osób
niepełnosprawnych i emerytów (przy usługach sprzątania ograniczył zatrudnienie osób do
niepełnosprawnych fizycznie).
Przy czym należy podkreślić, że na obecnym etapie postępowania nie ma znaczenia fakt,
czy wymóg Zamawiającego jest słuszny i uzasadniony, lecz musi być spełniony. Ma rację
Zamawiający, że wszelkie zastrzeżenia należało zgłaszać na etapie publikacji specyfikacji
istotnych warunków zamówienia. Na etapie badania ofert Zamawiający ma obowiązek
sprawdzić, czy jego wymagania zostały spełnione, nawet jeśli jemu samemu w tym
momencie już wydawałyby się zbędne czy nadmierne. W przypadku zakazu zatrudniania
osób niepełnosprawnych czy emerytów ma to znaczenie dla równego traktowania
wykonawców i zapewnienia im tych samych warunków złożenia ofert – ze względu bowiem
na niższe składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne obu tych grup czy zastosowane
dopłaty, wykonawca, który przewidzi udział tych osób przy realizacji zamówienia, jest
w stanie zaoferować niższą cenę za roboczogodzinę, niż wykonawca, który zatrudnia osoby
pełnosprawne, w wieku przedemerytalnym. Tendencję tę widać również w niniejszym
postępowaniu, w którym Odwołujący złożył ofertę ze znacząco niższą ceną niż pozostali
wykonawcy.
W związku z powyższym Izba orzekła jak w sentencji oddalając odwołanie.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust. 1 pkt
1, § 3 i § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r.
w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ……………………..…
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 1403/16, KIO 1405/16 z dnia 2016-08-22
- Sygn. akt KIO 815/16, KIO 821/16, KIO 822/16 z dnia 2016-08-18
- Sygn. akt KIO 1332/16 z dnia 2016-08-05
- Sygn. akt KIO 1305/16 z dnia 2016-08-01
- Sygn. akt KIO 1287/16 z dnia 2016-07-28
