rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2016-07-04
rok: 2016
data dokumentu: 2016-07-04
rok: 2016
sygnatury akt.:
KIO 1087/16
KIO 1087/16
po rozpoznaniu na rozprawie z udziałem stron dnia 1 lipca 2016 r. w Warszawie odwołania w
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 20 czerwca 2016 r. przez
wykonawcę
URSUS S.A., ul. Frezerów 7, 20-209 Lublin
w postępowaniu prowadzonym przez
3 Regionalna Baza Logistyczna, ul. Montelupich 3,
30-901 Kraków
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 20 czerwca 2016 r. przez
wykonawcę
URSUS S.A., ul. Frezerów 7, 20-209 Lublin
w postępowaniu prowadzonym przez
3 Regionalna Baza Logistyczna, ul. Montelupich 3,
30-901 Kraków
orzeka:
1. oddala odwołanie.
2. kosztami postępowania obciąża wykonawcę URSUS S.A. z siedzibą w Lublinie i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
URSUS S.A. z siedzibą w Lublinie tytułem wpisu od odwołania.
2.2.
Zasądza od wykonawcy
URSUS S.A. z siedzibą w Lublinie na rzecz
zamawiającego
3 Regionalna Baza Logistyczna, ul. Montelupich 3, 30-901
Kraków kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych)
stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika zamawiającego.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2164) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego
w Krakowie.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt: KIO 1087/16
Uzasadnienie
Zamawiający: 3 Regionalna Baza Logistyczna ul. Montelupich 3, 30-901 Kraków prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, którego przedmiotem jest Dostawa
Traktorów Kołowych dla 3 Regionalnej Baza Logistycznej (nr sprawy: 139/2016)
Odwołujący: URSUS S.A. w Lublinie wniósł odwołanie na treść specyfikacji istotnych
warunków zamówienia w tym postępowaniu.
Specyfikacja istotnych warunków zamówienia została zamieszczona na stronie internetowej
Zamawiającego (http://zamowienia.3rblog.wp.mil.pl/pl/2_876.html) w dniu 10 czerwca 2016r.
URSUS S.A. ma interes w uzyskaniu przedmiotowego zamówienia oraz może ponieść
szkodę w wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów pzp.
Odwołujący oświadcza, że jest wykonawcą, którego interes w uzyskaniu zamówienia może
doznać uszczerbku, na skutek warunków zapisanych w siwz.
Zapisy załącznika nr 1 do SIWZ, tj. dokumentu WYMAGANIA EKSPLOATACYJNO-
TECHNICZNE (WET) NA TRAKTORY KOŁOWE (CIĄGNIKI ROLNICZE) (kategoria pojazdu:
T1 - zakup w 2016 r.) w pkt VII 1 oraz IX 1 i 5 zostały sformułowane w taki sposób, iż
umożliwiają uzyskanie zamówienia wyłącznie podmiotowi oferującemu konkretne ciągniki
marki New Holland, tzn. uniemożliwia złożenie spełniającej wymogi oferty przez innych
producentów, w tym przez polską spółkę URSUS S.A.
Zamawiającemu zarzuca naruszenie art. 29 ust. 1 i 2 oraz art. 7 pzp poprzez takie
sformułowanie wymagań w pkt VIl 1 oraz IX 1 i 5 załącznika nr 1 do SIWZ w zakresie
parametrów zamawianego wyrobu, które w sposób nieuzasadniony faworyzuje jednego z
potencjalnych wykonawców, w sposób nieuzasadniony zaś ogranicza konkurencję i
dyskwalifikuje innych producentów mających doświadczenie w realizacji dostaw będących
przedmiotem zamówienia.
Odwołujący wnosi o nakazanie Zamawiającemu modyfikacji siwz (załącznika nr 1 do SIWZ)
w sposób szczegółowo wskazany w dalszej części odwołania.
UZASADNIENIE
Zgodnie z art. 7 ust. 1 pzp - „Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o
udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe
"traktowanie wykonawców". Z kolei - według art. 29 ust. 1 i 2 pzp., „Przedmiot zamówienia
opisuje się w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i
zrozumiałych określeń, uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć
wpływ na sporządzenie oferty. Przedmiotu zamówienia nie można opisywać w sposób, który
mógłby utrudniać uczciwą konkurencję".
Zamawiający naruszył powyższe przepisy, bowiem w pkt Vil 1 oraz IX1 i 5 Załącznika nr 1 do
SIWZ wskazano następujące warunki:
VII 1 -„1. Przebiegi międzyobsługowe nie mogą być krótsze, niż co 600 mth lub nie mniejsze,
niż co 12 miesięcy (w przypadku niewykonania przebiegu w motogodzinach)."
IX 1 — „1. Pojazdy muszą być wyposażone w silnik wysokoprężny o mocy minimum 70 kW :
spełniający normę emisji spalin Stage IV (Tier 4b) oraz skrzynię biegów bezstopniową lub
skrzynię automatyczną dwusprzęgłową np. typu PowerShift z minimalną ilością biegów
przód/tył-12/12.
IX 5 - „5. Pojazdy muszą być wyposażone w sprzęgło wielotarczowe z niezależnym
sterowaniem wału odbioru mocy (WOM) lub rozwiązanie równoważne."
Postawienie ww. warunków jest niczym innymi jak wymienieniem warunków mogących
zostać jednocześnie spełnionymi wyłącznie przez jeden ciągnik dostępny obecnie na rynku,
mianowicie ciągnik New Holland T5 - Tier 4A (http7/www.raitech.pl/maszvna-
nh.0.154/maszvny-nowe- nh/new holland t5 tier 4a.ehtml).
Liczba podmiotów na świecie, które mogą dostarczyć Zamawiającemu oczekiwany produkt
jest, ze względu na jego innowacyjność ograniczona do jednego. Tym samym, w interesie
Zamawiającego nie leży takie formułowanie wymagań referencyjnych, które może zostać
spełnione wyłącznie przez jeden podmiot. Zredagowanie SIWZ w zaskarżony sposób, w
ocenie ; i odwołującego wyklucza z udziału w przetargu inne podmioty niż oferujące ww.
ciągnik New Holland, co jest niekorzystne dla Zamawiającego, narusza zasady uczciwej
konkurencji i jest sprzeczne z ; zasadą równego traktowania wykonawców. Trudno także
doszukać się zasadności akurat tak ściśle określonych tych konkretnych parametrów
ciągnika przez Zamawiającego, wykorzystującego ' ' ciągniki rolnicze do działalności innej niż
rolnicza.
Niezrozumiałe jest dla odwołującego, że Zamawiający, który dokonuje oceny oferty stosując
kryterium 90% ceny, wyklucza z udziału w postępowaniu tańsze ciągniki o parametrach L
porównywalnych i zbliżonych do oczekiwanych przez Zamawiającego, innego jednak
producenta niż New Holland. Odwołujący po zmianie parametrów SIWZ na wskazane na
końcu pisma będzie mógł zaoferować Zamawiającemu np. ciągnik URSUS C-3102
(http://www.ursus.com/Ciagniki-
rolnicze/URSUS-SERIA-C#Ursus-C-3102).
Także
inni
producenci ciągników spełnią sugerowane parametry SIWZ, co z pewnością będzie
korzystne dla Zamawiającego gdyż obniży cenę i zwiększy konkurencyjność ofert.
Biorąc pod uwagę zapis art. 29 ust. 2 pzp., zgodnie z którym przedmiotu zamówienia nie
można opisywać w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję, do stwierdzenia
nieprawidłowości w opisie przedmiotu zamówienia, a tym samym sprzeczności z prawem,
wystarczy jedynie zaistnienie możliwości utrudniania uczciwej konkurencji poprzez
zastosowanie określonych zapisów w specyfikacji, niekonieczne zaś realne uniemożliwienie
takiej konkurencji (tak m.in. wyrok SO w Bydgoszczy z dnia 25 stycznia 2006r., sygn. akt II
akt II Ca 693/5; wyrok KIO/UZP 984/08). W granicach zakazu opisywania przedmiotu
zamówienia w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję zawiera się zarówno
dokonywanie opisu poprzez wskazanie określonego produktu, jak również szczegółowe
opisanie produktu, wpływające na konkurencję na rynku.
Zgodnie z piśmiennictwem dotyczącym wyżej wskazanych norm pzp. przedmiot zamówienia
nie może być określony poprzez podanie parametrów ograniczających konkurencję do
jednego, konkretnego modelu urządzenia produkowanego przez konkretnego producenta.
Decydująca przy tym jest tzw. perspektywa wykonawcy, który musi mieć możliwość
zaoferowania produktu jemu dostępnego, spełniającego wymogi SIWZ ale wymogi
sporządzone w sposób obiektywny a nie ukierunkowane na wybór konkretnego produktu bez
możliwości zaoferowania produktu równoważnego. Tymczasem opracowana przez
Zamawiającego w przedmiotowym przetargu treść SIWZ określa przedmiot zamówienia
zgodnie z wyżej wskazanymi przepisami pzp jedynie w sposób pozorny. W zaskarżonych
zapisach Zamawiający wymaga rozwiązań stosowanych wyłącznie w jednym k ciągniku New
Holland. Wskazane powyżej zapisy SIWZ wskazują na celowe działania Zamawiającego,
który przez opis przedmiotu zamówienia chce zapewnić możliwość i - złożenia oferty jedynie
w oparciu o rozwiązania dostępne dystrybutorom nowych ciągników New Holland. Zgodnie z
obowiązującym stanem prawnym potwierdzonym tak piśmiennictwem jak i orzecznictwem za
niezgodne z prawem uznaje się utrudnianie uczciwej konkurencji poprzez zapisy SIWZ
wskazujące konkretnych producentów. W orzecznictwie utrwalony jest pogląd, iż użycie
przez zamawiającego przy opisie przedmiotu zamówienia parametrów wskazujących na
konkretnego producenta narusza zasady obiektywizmu i równego traktowania wszystkich
podmiotów i ubiegających się o zamówienia. Zamawiający winien zatem unikać tego rodzaju
sformułowań lub określania parametrów, które wskazują na konkretny produkt. Wyjątek
określony w art. 29 ust. 3 pzp dopuszczający opis przedmiotu zamówienia przez wskazanie
znaków towarowych, patentów lub pochodzenia, ma charakter szczególny i może być
stosowany w sytuacjach ściśle oznaczonych, gdy jest to uzasadnione specyfiką przedmiotu
zamówienia lub gdy zamawiający nie może opisać przedmiotu zamówienia za pomocą
dostatecznie dokładnych określeń, a opisowi towarzyszą wyrazy „lub równoważnych", co
nadaje konkretnym wymienionym produktom charakter przykładowy - w niniejszej sprawie w
treści SIWZ Zamawiający nie wskazał, że postawione wymogi wskazujące na ciągnik New
Holland mają znacznie przykładowe. Tymczasem należy mieć na uwadze ustrojowy zasięg
zasad chroniących swobodny obrót gospodarczy, którego emanację stanowi ochrona
uczciwej konkurencji wyrażona w art. 7 pzp oraz doprecyzowana w art. 29 ust. 2 pzp.
Dokonanie opisu przedmiotu zamówienia w sposób, który dyskryminuje jakikolwiek ; produkt
stanowiący element składowy zamówienia bez uzasadnionej przyczyny, przeczy powyższym
zasadom. Opis przedmiotu zamówienia w sposób wskazując na konkretny produkt
wyczerpuje normę określoną w art. 15 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993r. o
zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2003r. nr 153, poz. 1503 ze zm.), z mocy
którego czynem nieuczciwej konkurencji jest utrudnianie dostępu do rynku przez działanie
zmuszające do zakupu określonego towaru lub u określonego dostawcy. Formułowanie
opisu przedmiotu zamówienia skutkującego uprzywilejowaniem lub eliminacją pewnych
produktów, jak też dostawców, nie jest dopuszczalne. Art. 23 ust. 2 Dyrektywy 2004/18/WE
Parlamentu Europejskiego i Rady z 31 marca 2004r. stanowi wprost, iż opis przedmiotu
zamówienia powinien umożliwić oferentom jednakowy dostęp i nie może p powodować
tworzenia nieuzasadnionych przeszkód w otwarciu zamówień publicznych na konkurencję.
Ochrona rozciąga się na produkty i producentów bezpośrednio nieubiegających się o i .
zamówienia, będących wytwórcami elementów lub technologii zawartych w nabywanym
produkcie finalnym. Zastosowany przez Zamawiającego opis przedmiotu zamówienia
spowodował, iż wyłącznie dystrybutorzy ciągników New Holland mają swobodny dostęp do
przedmiotowego zamówienia. Zgodnie z przepisami u.p.z.p. wskazanymi na wstępie
zakazane jest formułowanie warunków postępowania uniemożliwiających swobodny dostęp
do udziału w postępowaniu w celu złożenia oferty. Oznacza to konieczność eliminacji z opisu
przedmiotu zamówienia wszelkich sformułowań, które mógłby wskazywać na konkretnego
wykonawcę, bądź też, które eliminowałby konkretnych wykonawców uniemożliwiając im
złożenie oferty lub powodując sytuację, w której jeden z i :zainteresowanych wykonawców
byłby bardziej uprzywilejowany od pozostałych. Opis przedmiotu zamówienia zawarty w
zaskarżonym załączniku nr 1 do SIWZ wskazuje na konkretny produkt, konkretnie
ustalonego (wybranego przez Zamawiającego) producenta jeszcze przed ogłoszeniem
przetargu.
Zdaniem odwołującego zapisy zawarte w załączniku nr 1 do SIWZ, wskazane w petitum
odwołania, wskazują na naruszenie zasad udzielania zamówień publicznych określonych w
pzp W ocenie odwołującego Zamawiający postawił wymogi w opisie przedmiotu zamówienia
w sposób celowy, dążąc do ograniczenia konkurencji, o czym świadczy kompilacja
parametrów opisujących wymogi techniczne zamawianego ciągnika. W ocenie odwołującego
naruszenie zasad uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców przez
Zmawiającego nastąpiło na skutek zastosowania nieuzasadnionych, nadmiernych wymogów
technicznych, preferujących rozwiązania dostępne tylko jednemu producentowi, co stanowi
naruszenie art. 7 ust. 1 w zw. z art. 29 ust. 1 i 2 pzp.
Wskazując na powyższą argumentację Odwołujący wnosi o nakazanie Zamawiającemu,
modyfikacji zapisów pkt VII1 oraz IX 1 i 5 Załącznika nr 1 do SIWZ poprzez wskazanie, iż:
VII 1- „1. Przebiegi międzyobsługowe nie mogą być krótsze, niż co 300 mth lub nie mniejsze,
niż co . 12 miesięcy (w przypadku niewykonania przebiegu w motogodzinach)."
IX 1 — „1. Pojazdy muszą być wyposażone w silnik wysokoprężny o mocy minimum 70 kW .
spełniający normę emisji spalin minimum Stage III A (Tier4) oraz skrzynię biegów z
minimalną ilością synchronizowanych biegów przód/tył- 12/12 z minimum rewersem
mechanicznym."
IX 5 -„5. Pojazdy muszą być wyposażone w minimum sprzęgło z dwiema prędkościami wału
odbioru mocy (WOM) lub rozwiązanie równoważne."
Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania.
Wskazał, że dokonał zmiany części VII pkt 1 Wymagań Techniczno-Eksploatacyjnych (WET)
przez skrócenie wymaganych okresów przebiegów międzyobsługowych do co najmniej 300
mth, w przy padku niewykonania przebiegu w motogodzinach, do 12 miesięcy, co oznacza,że zmianie podlegała tylko ilość 300 mth (poprzednio 600mth) przy pozostałych danych
niezmienionych. W tym zakresie nie ma zatem sporu między stronami.
Odnośnie zarzutu naruszenia art. 29 ust. 1 i 2 oraz art. 7 ustawy pzp poprzez sformułowanie
wymagań w pkt. VII.1, IX.1 i 5 WET w zakresie parametrów zamawianego wyrobu w sposób
ograniczający konkurencję Zamawiający uznając je za bezzasadne wskazał, że wbrew
twierdzeniom odwołania istnieją inne traktory różnych producentów, które spełniają
kwestionowane wymagania. Takimi pojazdami są między innymi, poza wskazaną przez
odwołującego marką Kubota seria M7, John Deere (wybrany w analogicznym postępowaniu
w roku 2015), Arion seria o numerach 400 (modele 460, 440, 430, 420, 410). Na tę
okoliczność przedstawił wydruki ze stron internetowych i katalogów.
Zwrócił uwagę, że wymóg dotyczący wyposażenia pojazdów w silniki spełniające normę
emisji spalin Stage IV nie jest nieuzasadnionym wymysłem lecz wynika z dyrektywy
97/68/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 16 grudnia 1997 r. w sprawie zbliżenia
ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do środków dotyczących
ograniczenia emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych z silników spalinowych
montowanych w maszynach samojezdnych nieporuszających się po drogach. Zgodnie z
dyrektywą od dnia 1.08.2014 r. obowiązującą powszechnie normą emisji spalin dla nowo
produkowanych silników o mocy od 56 do 76 kW, jest właśnie Stage IV. W USA nermy te są
identyczne, ale noszą nazwę Tier, stąd użyty w siwz opis Stage IV (tierIVb). Natomiast
norma Stage III B, której wprowadzenia domaga się odwołujący jest normą przestarzałą i
nieobowiązującą przy produkcji nowych traktorów.
Stwierdził, że wyłącznie wybór wykonawcy spowodował, że nie podjął on decyzji o tym, żeby
w ramach własnej produkcji wprowadzić rozwiązania narzucone przez Unię Europejską.
Znaczenie dla uzasadnienia postawionego wymogu w zakresie emisji spalin ma fakt, że
traktor ma pochodzić z produkcji z roku 2016, a nie ubiegłych.
Zamawiający stwierdził, że przyjęte wymogi są obecnie standardem, a nie innowacyjnością,
są powszechnie dostępne. Nie ma obowiązku takiego konstruowania opisu przedmiotu
zamówienia, żeby każdy wykonawca /producent traktorów/ mógł w tym postępowaniu złożyć
ofertę.
Odnosząc się do kolejnych zarzutów zamawiający zauważa, że skrzynie biegów typu
PowerShift należą obecnie do jednych z najbardziej popularnych przekładni zębatych
przełączalnych pod obciążeniem i są obecnie stosowane w większości ciągników rolniczych,
pod różnymi nazwami handlowymi jak np. przekładnie Elektro Command, Auto Command
czy Active Elektro Command w markach New Holland, Direct Driver w marce John Deere czy
Hitach-5 w ciągnikach Valtra.
Natomiast przekładnie bezstopniowe CVT (Continously Variable Transmision) są
przekładniami o nieskończonej liczbie przełożeń, uzyskiwanymi bez odłączenia napędu.
Przekładnie CVT również występują pod różnymi nazwami handlowymi, jak np. CVX firmy
Case, Auto Command firmy New Holland, Auto Power firm John Deere czy Vario firmy
Fendt.
Obecnie, w zależności od mocy jednostki napędowej, przekładne tego typu są powszechnie
montowane w ciągnikach rolniczych o mocy od 52 do 96 kW. Przekładnie tego typu ułatwiają
wykonywanie nawet najbardziej specjalistycznych prac dzięki możliwości zaprogramowania
odpowiedniej prędkości jazdy w zakresach 20 – 60 km/h (w Polsce 400km/h).
Skrzynie przekładniowe starszego typu mogą mieć dużą liczbę biegów, jednak nie zawsze
jest możliwe wykorzystanie wszystkich przełożeń, zwłaszcza przy ciężkich pracach, którym
towarzysza największe opory, gdzie dobór optymalnego przełożenia kończy się z chwilą
ruszenia i praktycznie nie jest możliwa zmiana biegów pod obciążeniem. Nagłe wciśnięcie
sprzęgła powoduje natychmiastowe zatrzymanie ciągnika, a ruszenie na nieco wyższym
biegu może okazać się niemożliwe. Ciągniki wyposażone w klasyczne przekładnie muszą
dysponować odpowiednim zapasem mocy, aby odpowiednio wykorzystać możliwości skrzyni
biegów, co w połączeniu ze starszymi rozwiązaniami układów zasilania znacznie zwiększa
zużycie paliwa.
Dodatkowo zamawiający zaznacza, że wykonawca proponuje tylko i wyłącznie jedno
konkretne rozwiązanie, które ma zastosowanie w jego pojazdach. Ponadto dostawca skrzyń
biegów do traktorów kołowych firmy Ursus S.A. posiada w swojej ofercie całą gamę skrzyń
biegów i jest dostawcą tego podzespołu do ciągników rolniczych m.in. marki John Deere,
Fendt Lamborghini, Masey Fergusson, New Holland, Farmtrac, Zetor, Belarus, Pronar.
Podkreślił także, że ze względu na przewidywany okres eksploatacji pojazdów w siłach
zbrojnych i szczególne warunki użytkowania, konieczne jest pozyskanie sprzętu, który
zapewni realizację zadań na najwyższym poziomie i w który zastosowane SA
najnowocześniejsze rozwiązania technologiczne, zapewniające maksymalną wydajność w
każdej pracy, spełniając obecne trendy w technice motoryzacyjnej oraz trendy w zakresie
bezpieczeństwa. Pojazdy mają się sprawdzić w pracach polowych, na drodze, podczas
pracy w budynkach lub w terenie, często trudnodostępnym.
Stwierdził, że warunki postępowania w zakresie złożonych zarzutów w roku 2015 były
identyczne, a ofert wybrana jako najkorzystniejsza zawierała traktor inny aniżeli New
Holland. Był to produkt marki John Deere.
W toku rozprawy strony przedstawiły stanowiska.
Odwołujący wobec dokonanej modyfikacji siwz odstąpił od popierania zarzutu w zakresie
przebiegów międzyobsługowych i poparł odwołanie w pozostałym zakresie.
W zakresie wymaganej normy emisji spalin stwierdził, że zamawiający powołuje się na
nieobowiązującą dyrektywę z 1997 r., w tym zakresie obowiązuje dyrektywa z 2000 r.
Stwierdził, że produkowany przez niego ciągniki spełniają wymogi tej dyrektywy, jak również
proponowany zapis siwz w pkt 9.1.1. Podtrzymał stwierdzenie, że wymogi dotyczące skrzyni
biegów i sprzęgła są nadmiarowe w stosunku do potrzeb zamawiającego. Wniósł o usunięcie
w pkt IX.5.5 WET określenia „wielotarczowe”. Zauważył, że w odpowiedzi na odwołanie na
stronie ostatniej wskazano jakie przewiduje się przeznaczenie pojazdów i mowa jest m. in. o
pracach polowych na drodze, podczas pracy w budynkach lub w terenie, często trudno
dostępnym. Natomiast w siwz w pkt IV.3. wskazano, że pojazdy powinny być przeznaczone
do ruchu po drogach publicznych. Pkt VIII.9 opisujący średni przebieg 100 motogodzin
wskazuje na przeznaczenie ciągnika do transportu.
Podtrzymał tezę, że jedynie ciągnik New Holland, typ wskazany w odwołaniu, może być
wybrany przy takich zapisach siwz, gdyż inne wskazane jako przykład przez zamawiającego
ciągniki posiadają wyższą moc i naturalnie wyższą cenę, która w tym postępowaniu stanowi
90% w kryteriach wyboru. Podtrzymał stwierdzenie, że funkcja Power Shift określona w pkt
IX.1. siwz jest zbędna przy użytkowaniu ciągnika do celów transportowych; funkcja ta
dotyczy głównie prac polowych ze sprzętem zagregowanym z ciągnikiem.
Podtrzymał stwierdzenie, że kwestionowane parametry techniczne w związku z
przewidywanym przeznaczeniem ciągników są zbyteczne i prowadzą jedynie do
ograniczenia konkurencji. Podkreślił celowość zmiany postanowień siwz w sposób określony
w odwołaniu.
Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania z argumentacją wskazaną w pisemnej
odpowiedzi. Wniósł o przesłuchanie w charakterze świadka ppłk. Piotra Górniaka, który jest
współautorem wymagań eksploatacyjno-technicznych z ramienia Szefostwa Służby
Czołgowo-Samochodowej, których treść została wprowadzona do siwz.
Zgłoszony świadek stwierdził, że postawione wymogi techniczne są uzasadnione, w tym
wymóg z pkt IX.1., dotyczący skrzyni bezstopniowej lub skrzyni automatycznej
dwusprzęgłowej, np. typu Power Shift. Zauważył przy tym, że odwołujący w żądaniu
oczekuje opisu konkretnego modelu skrzyni, bez dopuszczenia równoważności. Podkreślił
zalety skrzyni automatycznej przy pracy w terenie, mając w szczególności na uwadze
potrzebę zapewnienia precyzji pracy. Zauważył, że oczekiwane rozwiązanie jest
powszechnie stosowane. Podtrzymał stwierdzenie, jakie zostało ujęte w odpowiedzi na
odwołanie z uzasadnieniem co do wymaganych norm emisji spalin. Wskazał na wymagania
dla silników produkowanych na rynek europejski po 1 sierpnia 2014 r. z wymogiem Stage 4 i
dopuszczeniem jednego poziomu niżej. Według posiadanej wiedzy odwołujący dysponuje
rozwiązaniem w zakresie WOM. Ocenił, że istnieją co najmniej 3 typy ciągników spełniające
postawione wymogi.
Krajowa Izba Odwoławcza po rozpatrzeniu sprawy na rozprawie, wzięciu pod uwagę
stanowisk stron przedstawionych na piśmie i do protokołu wraz z przedstawionymi
dowodami, uwzględniając także dokumentację postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego, w szczególności postanowienia specyfikacji istotnych warunków zamówienia w
zakresie objętym zarzutami odwołania zważyła, co następuje.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że nie zachodzą przesłanki odrzucenia odwołania
przewidziane w art. 189 ust. 2 ustawy pzp. Ponadto odwołujący legitymuje się materialno
prawną przesłanką do skorzystania ze środków ochrony prawnej określoną w art. 179 ust. 1
ustawy pzp.
Z uwagi na dokonaną przez zamawiającego modyfikację postanowień siwz w pkt VII.1.
załącznika do siwz określającego Wymagania Eksploatacyjno-Techniczne WET polegającą
na skróceniu wymaganych okresów przebiegów międzyobsługowych i odstąpieniu przez
odwołującego popierania zarzutu, rozpatrzeniu przez Izbę podlegały pozostałe zarzuty
odwołania.
Odnośnie zarzutu naruszenia art. 29 ust. 1 i 2 oraz art. 7 ustawy pzp poprzez sformułowanie
wymagań w pkt. VII.1, IX.1 i 5 WET w zakresie parametrów zamawianego wyrobu w sposób
ograniczający konkurencję skład orzekający uznał za udowodnione przez zamawiającego, że
wbrew twierdzeniom odwołania istnieją inne traktory różnych producentów, które spełniają
kwestionowane wymagania.
Izba uznała także, że wymóg dotyczący wyposażenia pojazdów w silniki spełniające normę
emisji spalin Stage IV jest dopuszczalny i oparty na dyrektywach unijnych. Nawet w sytuacji,
gdy czasowo dopuszcza się w tym zakresie normy mniej rygorystyczne, jak wskazał
odwołujący, zamawiający jest uprawniony, mając na względzie reguły ochrony środowiska,
zamiar zakupu pojazdów nowych (rocznik 2016) i planowany okres użytkowania, oczekiwać
pojazdu spełniającego aktualną normę emisji.
W zakresie kolejnych zarzutów należy zauważyć, że wskazana w pkt IX.1.1 WET skrzynia
biegów typu PowerShift podana jest jedynie przykładowo i alternatywnie; z zapisu wynika, że
pojazdy mają być wyposażone w „skrzynię biegów bezstopniową lub skrzynię automatyczna
dwusprzęgłową np. typu Power Shift i minimalną ilością biegów przód/tył – 12/12. Oceniając
argumentację stron w tym zakresie Izba podziela stanowisko zamawiającego, że wymagane
rozwiązania skrzyni biegów są uzasadnione, a dostępność na rynku takiego rozwiązania
czyni niezasadnym zarzut o ograniczeniu uczciwej konkurencji. Przekładnie tego typu
ułatwiają wykonywanie nawet najbardziej specjalistycznych prac, w tym pod obciążeniem w
niekorzystnych warunkach terenowych. Należy zauważyć, że przeznaczeniem ciągników nie
jest wyłącznie ruch po drogach utwardzonych, lecz jak wynika, z pkt II.1. WET także po
drogach gruntowych, co w praktyce może oznaczać trudne pod każdym względem warunki.
Krajowa Izba Odwoławcza jest związana podniesionymi zarzutami i w tym zakresie
rozpatruje odwołanie, ergo żądania odwołującego mają znaczenie wtórne. Należy jednak
zauważyć, że wykonawca podnosząc zarzut wadliwego sformułowania wymogu
technicznego jako ograniczającego konkurencję jednocześnie proponuje ujęcie w siwz tylko i
wyłącznie jednego konkretnego rozwiązanie, które ma zapewne zastosowanie w
produkowanych przez niego pojazdach.
Wobec dokonanych ustaleń stwierdzono, że zamawiający formułując postanowienia siwz nie
naruszył przepisów ustawy pzp wskazanych w odwołaniu.
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 192 ust. 1 zdanie pierwsze, orzeczono
jak w sentencji. O kosztach skład orzekający Izby orzekł na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy pzp oraz rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie
wysokości oraz sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w
postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238 ze zm.).
Przewodniczący:
………………………………
1. oddala odwołanie.
2. kosztami postępowania obciąża wykonawcę URSUS S.A. z siedzibą w Lublinie i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
URSUS S.A. z siedzibą w Lublinie tytułem wpisu od odwołania.
2.2.
Zasądza od wykonawcy
URSUS S.A. z siedzibą w Lublinie na rzecz
zamawiającego
3 Regionalna Baza Logistyczna, ul. Montelupich 3, 30-901
Kraków kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych)
stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika zamawiającego.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2164) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego
w Krakowie.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt: KIO 1087/16
Uzasadnienie
Zamawiający: 3 Regionalna Baza Logistyczna ul. Montelupich 3, 30-901 Kraków prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, którego przedmiotem jest Dostawa
Traktorów Kołowych dla 3 Regionalnej Baza Logistycznej (nr sprawy: 139/2016)
Odwołujący: URSUS S.A. w Lublinie wniósł odwołanie na treść specyfikacji istotnych
warunków zamówienia w tym postępowaniu.
Specyfikacja istotnych warunków zamówienia została zamieszczona na stronie internetowej
Zamawiającego (http://zamowienia.3rblog.wp.mil.pl/pl/2_876.html) w dniu 10 czerwca 2016r.
URSUS S.A. ma interes w uzyskaniu przedmiotowego zamówienia oraz może ponieść
szkodę w wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów pzp.
Odwołujący oświadcza, że jest wykonawcą, którego interes w uzyskaniu zamówienia może
doznać uszczerbku, na skutek warunków zapisanych w siwz.
Zapisy załącznika nr 1 do SIWZ, tj. dokumentu WYMAGANIA EKSPLOATACYJNO-
TECHNICZNE (WET) NA TRAKTORY KOŁOWE (CIĄGNIKI ROLNICZE) (kategoria pojazdu:
T1 - zakup w 2016 r.) w pkt VII 1 oraz IX 1 i 5 zostały sformułowane w taki sposób, iż
umożliwiają uzyskanie zamówienia wyłącznie podmiotowi oferującemu konkretne ciągniki
marki New Holland, tzn. uniemożliwia złożenie spełniającej wymogi oferty przez innych
producentów, w tym przez polską spółkę URSUS S.A.
Zamawiającemu zarzuca naruszenie art. 29 ust. 1 i 2 oraz art. 7 pzp poprzez takie
sformułowanie wymagań w pkt VIl 1 oraz IX 1 i 5 załącznika nr 1 do SIWZ w zakresie
parametrów zamawianego wyrobu, które w sposób nieuzasadniony faworyzuje jednego z
potencjalnych wykonawców, w sposób nieuzasadniony zaś ogranicza konkurencję i
dyskwalifikuje innych producentów mających doświadczenie w realizacji dostaw będących
przedmiotem zamówienia.
Odwołujący wnosi o nakazanie Zamawiającemu modyfikacji siwz (załącznika nr 1 do SIWZ)
w sposób szczegółowo wskazany w dalszej części odwołania.
UZASADNIENIE
Zgodnie z art. 7 ust. 1 pzp - „Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o
udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe
"traktowanie wykonawców". Z kolei - według art. 29 ust. 1 i 2 pzp., „Przedmiot zamówienia
opisuje się w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i
zrozumiałych określeń, uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć
wpływ na sporządzenie oferty. Przedmiotu zamówienia nie można opisywać w sposób, który
mógłby utrudniać uczciwą konkurencję".
Zamawiający naruszył powyższe przepisy, bowiem w pkt Vil 1 oraz IX1 i 5 Załącznika nr 1 do
SIWZ wskazano następujące warunki:
VII 1 -„1. Przebiegi międzyobsługowe nie mogą być krótsze, niż co 600 mth lub nie mniejsze,
niż co 12 miesięcy (w przypadku niewykonania przebiegu w motogodzinach)."
IX 1 — „1. Pojazdy muszą być wyposażone w silnik wysokoprężny o mocy minimum 70 kW :
spełniający normę emisji spalin Stage IV (Tier 4b) oraz skrzynię biegów bezstopniową lub
skrzynię automatyczną dwusprzęgłową np. typu PowerShift z minimalną ilością biegów
przód/tył-12/12.
IX 5 - „5. Pojazdy muszą być wyposażone w sprzęgło wielotarczowe z niezależnym
sterowaniem wału odbioru mocy (WOM) lub rozwiązanie równoważne."
Postawienie ww. warunków jest niczym innymi jak wymienieniem warunków mogących
zostać jednocześnie spełnionymi wyłącznie przez jeden ciągnik dostępny obecnie na rynku,
mianowicie ciągnik New Holland T5 - Tier 4A (http7/www.raitech.pl/maszvna-
nh.0.154/maszvny-nowe- nh/new holland t5 tier 4a.ehtml).
Liczba podmiotów na świecie, które mogą dostarczyć Zamawiającemu oczekiwany produkt
jest, ze względu na jego innowacyjność ograniczona do jednego. Tym samym, w interesie
Zamawiającego nie leży takie formułowanie wymagań referencyjnych, które może zostać
spełnione wyłącznie przez jeden podmiot. Zredagowanie SIWZ w zaskarżony sposób, w
ocenie ; i odwołującego wyklucza z udziału w przetargu inne podmioty niż oferujące ww.
ciągnik New Holland, co jest niekorzystne dla Zamawiającego, narusza zasady uczciwej
konkurencji i jest sprzeczne z ; zasadą równego traktowania wykonawców. Trudno także
doszukać się zasadności akurat tak ściśle określonych tych konkretnych parametrów
ciągnika przez Zamawiającego, wykorzystującego ' ' ciągniki rolnicze do działalności innej niż
rolnicza.
Niezrozumiałe jest dla odwołującego, że Zamawiający, który dokonuje oceny oferty stosując
kryterium 90% ceny, wyklucza z udziału w postępowaniu tańsze ciągniki o parametrach L
porównywalnych i zbliżonych do oczekiwanych przez Zamawiającego, innego jednak
producenta niż New Holland. Odwołujący po zmianie parametrów SIWZ na wskazane na
końcu pisma będzie mógł zaoferować Zamawiającemu np. ciągnik URSUS C-3102
(http://www.ursus.com/Ciagniki-
rolnicze/URSUS-SERIA-C#Ursus-C-3102).
Także
inni
producenci ciągników spełnią sugerowane parametry SIWZ, co z pewnością będzie
korzystne dla Zamawiającego gdyż obniży cenę i zwiększy konkurencyjność ofert.
Biorąc pod uwagę zapis art. 29 ust. 2 pzp., zgodnie z którym przedmiotu zamówienia nie
można opisywać w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję, do stwierdzenia
nieprawidłowości w opisie przedmiotu zamówienia, a tym samym sprzeczności z prawem,
wystarczy jedynie zaistnienie możliwości utrudniania uczciwej konkurencji poprzez
zastosowanie określonych zapisów w specyfikacji, niekonieczne zaś realne uniemożliwienie
takiej konkurencji (tak m.in. wyrok SO w Bydgoszczy z dnia 25 stycznia 2006r., sygn. akt II
akt II Ca 693/5; wyrok KIO/UZP 984/08). W granicach zakazu opisywania przedmiotu
zamówienia w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję zawiera się zarówno
dokonywanie opisu poprzez wskazanie określonego produktu, jak również szczegółowe
opisanie produktu, wpływające na konkurencję na rynku.
Zgodnie z piśmiennictwem dotyczącym wyżej wskazanych norm pzp. przedmiot zamówienia
nie może być określony poprzez podanie parametrów ograniczających konkurencję do
jednego, konkretnego modelu urządzenia produkowanego przez konkretnego producenta.
Decydująca przy tym jest tzw. perspektywa wykonawcy, który musi mieć możliwość
zaoferowania produktu jemu dostępnego, spełniającego wymogi SIWZ ale wymogi
sporządzone w sposób obiektywny a nie ukierunkowane na wybór konkretnego produktu bez
możliwości zaoferowania produktu równoważnego. Tymczasem opracowana przez
Zamawiającego w przedmiotowym przetargu treść SIWZ określa przedmiot zamówienia
zgodnie z wyżej wskazanymi przepisami pzp jedynie w sposób pozorny. W zaskarżonych
zapisach Zamawiający wymaga rozwiązań stosowanych wyłącznie w jednym k ciągniku New
Holland. Wskazane powyżej zapisy SIWZ wskazują na celowe działania Zamawiającego,
który przez opis przedmiotu zamówienia chce zapewnić możliwość i - złożenia oferty jedynie
w oparciu o rozwiązania dostępne dystrybutorom nowych ciągników New Holland. Zgodnie z
obowiązującym stanem prawnym potwierdzonym tak piśmiennictwem jak i orzecznictwem za
niezgodne z prawem uznaje się utrudnianie uczciwej konkurencji poprzez zapisy SIWZ
wskazujące konkretnych producentów. W orzecznictwie utrwalony jest pogląd, iż użycie
przez zamawiającego przy opisie przedmiotu zamówienia parametrów wskazujących na
konkretnego producenta narusza zasady obiektywizmu i równego traktowania wszystkich
podmiotów i ubiegających się o zamówienia. Zamawiający winien zatem unikać tego rodzaju
sformułowań lub określania parametrów, które wskazują na konkretny produkt. Wyjątek
określony w art. 29 ust. 3 pzp dopuszczający opis przedmiotu zamówienia przez wskazanie
znaków towarowych, patentów lub pochodzenia, ma charakter szczególny i może być
stosowany w sytuacjach ściśle oznaczonych, gdy jest to uzasadnione specyfiką przedmiotu
zamówienia lub gdy zamawiający nie może opisać przedmiotu zamówienia za pomocą
dostatecznie dokładnych określeń, a opisowi towarzyszą wyrazy „lub równoważnych", co
nadaje konkretnym wymienionym produktom charakter przykładowy - w niniejszej sprawie w
treści SIWZ Zamawiający nie wskazał, że postawione wymogi wskazujące na ciągnik New
Holland mają znacznie przykładowe. Tymczasem należy mieć na uwadze ustrojowy zasięg
zasad chroniących swobodny obrót gospodarczy, którego emanację stanowi ochrona
uczciwej konkurencji wyrażona w art. 7 pzp oraz doprecyzowana w art. 29 ust. 2 pzp.
Dokonanie opisu przedmiotu zamówienia w sposób, który dyskryminuje jakikolwiek ; produkt
stanowiący element składowy zamówienia bez uzasadnionej przyczyny, przeczy powyższym
zasadom. Opis przedmiotu zamówienia w sposób wskazując na konkretny produkt
wyczerpuje normę określoną w art. 15 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993r. o
zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2003r. nr 153, poz. 1503 ze zm.), z mocy
którego czynem nieuczciwej konkurencji jest utrudnianie dostępu do rynku przez działanie
zmuszające do zakupu określonego towaru lub u określonego dostawcy. Formułowanie
opisu przedmiotu zamówienia skutkującego uprzywilejowaniem lub eliminacją pewnych
produktów, jak też dostawców, nie jest dopuszczalne. Art. 23 ust. 2 Dyrektywy 2004/18/WE
Parlamentu Europejskiego i Rady z 31 marca 2004r. stanowi wprost, iż opis przedmiotu
zamówienia powinien umożliwić oferentom jednakowy dostęp i nie może p powodować
tworzenia nieuzasadnionych przeszkód w otwarciu zamówień publicznych na konkurencję.
Ochrona rozciąga się na produkty i producentów bezpośrednio nieubiegających się o i .
zamówienia, będących wytwórcami elementów lub technologii zawartych w nabywanym
produkcie finalnym. Zastosowany przez Zamawiającego opis przedmiotu zamówienia
spowodował, iż wyłącznie dystrybutorzy ciągników New Holland mają swobodny dostęp do
przedmiotowego zamówienia. Zgodnie z przepisami u.p.z.p. wskazanymi na wstępie
zakazane jest formułowanie warunków postępowania uniemożliwiających swobodny dostęp
do udziału w postępowaniu w celu złożenia oferty. Oznacza to konieczność eliminacji z opisu
przedmiotu zamówienia wszelkich sformułowań, które mógłby wskazywać na konkretnego
wykonawcę, bądź też, które eliminowałby konkretnych wykonawców uniemożliwiając im
złożenie oferty lub powodując sytuację, w której jeden z i :zainteresowanych wykonawców
byłby bardziej uprzywilejowany od pozostałych. Opis przedmiotu zamówienia zawarty w
zaskarżonym załączniku nr 1 do SIWZ wskazuje na konkretny produkt, konkretnie
ustalonego (wybranego przez Zamawiającego) producenta jeszcze przed ogłoszeniem
przetargu.
Zdaniem odwołującego zapisy zawarte w załączniku nr 1 do SIWZ, wskazane w petitum
odwołania, wskazują na naruszenie zasad udzielania zamówień publicznych określonych w
pzp W ocenie odwołującego Zamawiający postawił wymogi w opisie przedmiotu zamówienia
w sposób celowy, dążąc do ograniczenia konkurencji, o czym świadczy kompilacja
parametrów opisujących wymogi techniczne zamawianego ciągnika. W ocenie odwołującego
naruszenie zasad uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców przez
Zmawiającego nastąpiło na skutek zastosowania nieuzasadnionych, nadmiernych wymogów
technicznych, preferujących rozwiązania dostępne tylko jednemu producentowi, co stanowi
naruszenie art. 7 ust. 1 w zw. z art. 29 ust. 1 i 2 pzp.
Wskazując na powyższą argumentację Odwołujący wnosi o nakazanie Zamawiającemu,
modyfikacji zapisów pkt VII1 oraz IX 1 i 5 Załącznika nr 1 do SIWZ poprzez wskazanie, iż:
VII 1- „1. Przebiegi międzyobsługowe nie mogą być krótsze, niż co 300 mth lub nie mniejsze,
niż co . 12 miesięcy (w przypadku niewykonania przebiegu w motogodzinach)."
IX 1 — „1. Pojazdy muszą być wyposażone w silnik wysokoprężny o mocy minimum 70 kW .
spełniający normę emisji spalin minimum Stage III A (Tier4) oraz skrzynię biegów z
minimalną ilością synchronizowanych biegów przód/tył- 12/12 z minimum rewersem
mechanicznym."
IX 5 -„5. Pojazdy muszą być wyposażone w minimum sprzęgło z dwiema prędkościami wału
odbioru mocy (WOM) lub rozwiązanie równoważne."
Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania.
Wskazał, że dokonał zmiany części VII pkt 1 Wymagań Techniczno-Eksploatacyjnych (WET)
przez skrócenie wymaganych okresów przebiegów międzyobsługowych do co najmniej 300
mth, w przy padku niewykonania przebiegu w motogodzinach, do 12 miesięcy, co oznacza,że zmianie podlegała tylko ilość 300 mth (poprzednio 600mth) przy pozostałych danych
niezmienionych. W tym zakresie nie ma zatem sporu między stronami.
Odnośnie zarzutu naruszenia art. 29 ust. 1 i 2 oraz art. 7 ustawy pzp poprzez sformułowanie
wymagań w pkt. VII.1, IX.1 i 5 WET w zakresie parametrów zamawianego wyrobu w sposób
ograniczający konkurencję Zamawiający uznając je za bezzasadne wskazał, że wbrew
twierdzeniom odwołania istnieją inne traktory różnych producentów, które spełniają
kwestionowane wymagania. Takimi pojazdami są między innymi, poza wskazaną przez
odwołującego marką Kubota seria M7, John Deere (wybrany w analogicznym postępowaniu
w roku 2015), Arion seria o numerach 400 (modele 460, 440, 430, 420, 410). Na tę
okoliczność przedstawił wydruki ze stron internetowych i katalogów.
Zwrócił uwagę, że wymóg dotyczący wyposażenia pojazdów w silniki spełniające normę
emisji spalin Stage IV nie jest nieuzasadnionym wymysłem lecz wynika z dyrektywy
97/68/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 16 grudnia 1997 r. w sprawie zbliżenia
ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do środków dotyczących
ograniczenia emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych z silników spalinowych
montowanych w maszynach samojezdnych nieporuszających się po drogach. Zgodnie z
dyrektywą od dnia 1.08.2014 r. obowiązującą powszechnie normą emisji spalin dla nowo
produkowanych silników o mocy od 56 do 76 kW, jest właśnie Stage IV. W USA nermy te są
identyczne, ale noszą nazwę Tier, stąd użyty w siwz opis Stage IV (tierIVb). Natomiast
norma Stage III B, której wprowadzenia domaga się odwołujący jest normą przestarzałą i
nieobowiązującą przy produkcji nowych traktorów.
Stwierdził, że wyłącznie wybór wykonawcy spowodował, że nie podjął on decyzji o tym, żeby
w ramach własnej produkcji wprowadzić rozwiązania narzucone przez Unię Europejską.
Znaczenie dla uzasadnienia postawionego wymogu w zakresie emisji spalin ma fakt, że
traktor ma pochodzić z produkcji z roku 2016, a nie ubiegłych.
Zamawiający stwierdził, że przyjęte wymogi są obecnie standardem, a nie innowacyjnością,
są powszechnie dostępne. Nie ma obowiązku takiego konstruowania opisu przedmiotu
zamówienia, żeby każdy wykonawca /producent traktorów/ mógł w tym postępowaniu złożyć
ofertę.
Odnosząc się do kolejnych zarzutów zamawiający zauważa, że skrzynie biegów typu
PowerShift należą obecnie do jednych z najbardziej popularnych przekładni zębatych
przełączalnych pod obciążeniem i są obecnie stosowane w większości ciągników rolniczych,
pod różnymi nazwami handlowymi jak np. przekładnie Elektro Command, Auto Command
czy Active Elektro Command w markach New Holland, Direct Driver w marce John Deere czy
Hitach-5 w ciągnikach Valtra.
Natomiast przekładnie bezstopniowe CVT (Continously Variable Transmision) są
przekładniami o nieskończonej liczbie przełożeń, uzyskiwanymi bez odłączenia napędu.
Przekładnie CVT również występują pod różnymi nazwami handlowymi, jak np. CVX firmy
Case, Auto Command firmy New Holland, Auto Power firm John Deere czy Vario firmy
Fendt.
Obecnie, w zależności od mocy jednostki napędowej, przekładne tego typu są powszechnie
montowane w ciągnikach rolniczych o mocy od 52 do 96 kW. Przekładnie tego typu ułatwiają
wykonywanie nawet najbardziej specjalistycznych prac dzięki możliwości zaprogramowania
odpowiedniej prędkości jazdy w zakresach 20 – 60 km/h (w Polsce 400km/h).
Skrzynie przekładniowe starszego typu mogą mieć dużą liczbę biegów, jednak nie zawsze
jest możliwe wykorzystanie wszystkich przełożeń, zwłaszcza przy ciężkich pracach, którym
towarzysza największe opory, gdzie dobór optymalnego przełożenia kończy się z chwilą
ruszenia i praktycznie nie jest możliwa zmiana biegów pod obciążeniem. Nagłe wciśnięcie
sprzęgła powoduje natychmiastowe zatrzymanie ciągnika, a ruszenie na nieco wyższym
biegu może okazać się niemożliwe. Ciągniki wyposażone w klasyczne przekładnie muszą
dysponować odpowiednim zapasem mocy, aby odpowiednio wykorzystać możliwości skrzyni
biegów, co w połączeniu ze starszymi rozwiązaniami układów zasilania znacznie zwiększa
zużycie paliwa.
Dodatkowo zamawiający zaznacza, że wykonawca proponuje tylko i wyłącznie jedno
konkretne rozwiązanie, które ma zastosowanie w jego pojazdach. Ponadto dostawca skrzyń
biegów do traktorów kołowych firmy Ursus S.A. posiada w swojej ofercie całą gamę skrzyń
biegów i jest dostawcą tego podzespołu do ciągników rolniczych m.in. marki John Deere,
Fendt Lamborghini, Masey Fergusson, New Holland, Farmtrac, Zetor, Belarus, Pronar.
Podkreślił także, że ze względu na przewidywany okres eksploatacji pojazdów w siłach
zbrojnych i szczególne warunki użytkowania, konieczne jest pozyskanie sprzętu, który
zapewni realizację zadań na najwyższym poziomie i w który zastosowane SA
najnowocześniejsze rozwiązania technologiczne, zapewniające maksymalną wydajność w
każdej pracy, spełniając obecne trendy w technice motoryzacyjnej oraz trendy w zakresie
bezpieczeństwa. Pojazdy mają się sprawdzić w pracach polowych, na drodze, podczas
pracy w budynkach lub w terenie, często trudnodostępnym.
Stwierdził, że warunki postępowania w zakresie złożonych zarzutów w roku 2015 były
identyczne, a ofert wybrana jako najkorzystniejsza zawierała traktor inny aniżeli New
Holland. Był to produkt marki John Deere.
W toku rozprawy strony przedstawiły stanowiska.
Odwołujący wobec dokonanej modyfikacji siwz odstąpił od popierania zarzutu w zakresie
przebiegów międzyobsługowych i poparł odwołanie w pozostałym zakresie.
W zakresie wymaganej normy emisji spalin stwierdził, że zamawiający powołuje się na
nieobowiązującą dyrektywę z 1997 r., w tym zakresie obowiązuje dyrektywa z 2000 r.
Stwierdził, że produkowany przez niego ciągniki spełniają wymogi tej dyrektywy, jak również
proponowany zapis siwz w pkt 9.1.1. Podtrzymał stwierdzenie, że wymogi dotyczące skrzyni
biegów i sprzęgła są nadmiarowe w stosunku do potrzeb zamawiającego. Wniósł o usunięcie
w pkt IX.5.5 WET określenia „wielotarczowe”. Zauważył, że w odpowiedzi na odwołanie na
stronie ostatniej wskazano jakie przewiduje się przeznaczenie pojazdów i mowa jest m. in. o
pracach polowych na drodze, podczas pracy w budynkach lub w terenie, często trudno
dostępnym. Natomiast w siwz w pkt IV.3. wskazano, że pojazdy powinny być przeznaczone
do ruchu po drogach publicznych. Pkt VIII.9 opisujący średni przebieg 100 motogodzin
wskazuje na przeznaczenie ciągnika do transportu.
Podtrzymał tezę, że jedynie ciągnik New Holland, typ wskazany w odwołaniu, może być
wybrany przy takich zapisach siwz, gdyż inne wskazane jako przykład przez zamawiającego
ciągniki posiadają wyższą moc i naturalnie wyższą cenę, która w tym postępowaniu stanowi
90% w kryteriach wyboru. Podtrzymał stwierdzenie, że funkcja Power Shift określona w pkt
IX.1. siwz jest zbędna przy użytkowaniu ciągnika do celów transportowych; funkcja ta
dotyczy głównie prac polowych ze sprzętem zagregowanym z ciągnikiem.
Podtrzymał stwierdzenie, że kwestionowane parametry techniczne w związku z
przewidywanym przeznaczeniem ciągników są zbyteczne i prowadzą jedynie do
ograniczenia konkurencji. Podkreślił celowość zmiany postanowień siwz w sposób określony
w odwołaniu.
Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania z argumentacją wskazaną w pisemnej
odpowiedzi. Wniósł o przesłuchanie w charakterze świadka ppłk. Piotra Górniaka, który jest
współautorem wymagań eksploatacyjno-technicznych z ramienia Szefostwa Służby
Czołgowo-Samochodowej, których treść została wprowadzona do siwz.
Zgłoszony świadek stwierdził, że postawione wymogi techniczne są uzasadnione, w tym
wymóg z pkt IX.1., dotyczący skrzyni bezstopniowej lub skrzyni automatycznej
dwusprzęgłowej, np. typu Power Shift. Zauważył przy tym, że odwołujący w żądaniu
oczekuje opisu konkretnego modelu skrzyni, bez dopuszczenia równoważności. Podkreślił
zalety skrzyni automatycznej przy pracy w terenie, mając w szczególności na uwadze
potrzebę zapewnienia precyzji pracy. Zauważył, że oczekiwane rozwiązanie jest
powszechnie stosowane. Podtrzymał stwierdzenie, jakie zostało ujęte w odpowiedzi na
odwołanie z uzasadnieniem co do wymaganych norm emisji spalin. Wskazał na wymagania
dla silników produkowanych na rynek europejski po 1 sierpnia 2014 r. z wymogiem Stage 4 i
dopuszczeniem jednego poziomu niżej. Według posiadanej wiedzy odwołujący dysponuje
rozwiązaniem w zakresie WOM. Ocenił, że istnieją co najmniej 3 typy ciągników spełniające
postawione wymogi.
Krajowa Izba Odwoławcza po rozpatrzeniu sprawy na rozprawie, wzięciu pod uwagę
stanowisk stron przedstawionych na piśmie i do protokołu wraz z przedstawionymi
dowodami, uwzględniając także dokumentację postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego, w szczególności postanowienia specyfikacji istotnych warunków zamówienia w
zakresie objętym zarzutami odwołania zważyła, co następuje.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że nie zachodzą przesłanki odrzucenia odwołania
przewidziane w art. 189 ust. 2 ustawy pzp. Ponadto odwołujący legitymuje się materialno
prawną przesłanką do skorzystania ze środków ochrony prawnej określoną w art. 179 ust. 1
ustawy pzp.
Z uwagi na dokonaną przez zamawiającego modyfikację postanowień siwz w pkt VII.1.
załącznika do siwz określającego Wymagania Eksploatacyjno-Techniczne WET polegającą
na skróceniu wymaganych okresów przebiegów międzyobsługowych i odstąpieniu przez
odwołującego popierania zarzutu, rozpatrzeniu przez Izbę podlegały pozostałe zarzuty
odwołania.
Odnośnie zarzutu naruszenia art. 29 ust. 1 i 2 oraz art. 7 ustawy pzp poprzez sformułowanie
wymagań w pkt. VII.1, IX.1 i 5 WET w zakresie parametrów zamawianego wyrobu w sposób
ograniczający konkurencję skład orzekający uznał za udowodnione przez zamawiającego, że
wbrew twierdzeniom odwołania istnieją inne traktory różnych producentów, które spełniają
kwestionowane wymagania.
Izba uznała także, że wymóg dotyczący wyposażenia pojazdów w silniki spełniające normę
emisji spalin Stage IV jest dopuszczalny i oparty na dyrektywach unijnych. Nawet w sytuacji,
gdy czasowo dopuszcza się w tym zakresie normy mniej rygorystyczne, jak wskazał
odwołujący, zamawiający jest uprawniony, mając na względzie reguły ochrony środowiska,
zamiar zakupu pojazdów nowych (rocznik 2016) i planowany okres użytkowania, oczekiwać
pojazdu spełniającego aktualną normę emisji.
W zakresie kolejnych zarzutów należy zauważyć, że wskazana w pkt IX.1.1 WET skrzynia
biegów typu PowerShift podana jest jedynie przykładowo i alternatywnie; z zapisu wynika, że
pojazdy mają być wyposażone w „skrzynię biegów bezstopniową lub skrzynię automatyczna
dwusprzęgłową np. typu Power Shift i minimalną ilością biegów przód/tył – 12/12. Oceniając
argumentację stron w tym zakresie Izba podziela stanowisko zamawiającego, że wymagane
rozwiązania skrzyni biegów są uzasadnione, a dostępność na rynku takiego rozwiązania
czyni niezasadnym zarzut o ograniczeniu uczciwej konkurencji. Przekładnie tego typu
ułatwiają wykonywanie nawet najbardziej specjalistycznych prac, w tym pod obciążeniem w
niekorzystnych warunkach terenowych. Należy zauważyć, że przeznaczeniem ciągników nie
jest wyłącznie ruch po drogach utwardzonych, lecz jak wynika, z pkt II.1. WET także po
drogach gruntowych, co w praktyce może oznaczać trudne pod każdym względem warunki.
Krajowa Izba Odwoławcza jest związana podniesionymi zarzutami i w tym zakresie
rozpatruje odwołanie, ergo żądania odwołującego mają znaczenie wtórne. Należy jednak
zauważyć, że wykonawca podnosząc zarzut wadliwego sformułowania wymogu
technicznego jako ograniczającego konkurencję jednocześnie proponuje ujęcie w siwz tylko i
wyłącznie jednego konkretnego rozwiązanie, które ma zapewne zastosowanie w
produkowanych przez niego pojazdach.
Wobec dokonanych ustaleń stwierdzono, że zamawiający formułując postanowienia siwz nie
naruszył przepisów ustawy pzp wskazanych w odwołaniu.
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 192 ust. 1 zdanie pierwsze, orzeczono
jak w sentencji. O kosztach skład orzekający Izby orzekł na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy pzp oraz rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie
wysokości oraz sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w
postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238 ze zm.).
Przewodniczący:
………………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 1773/16 z dnia 2016-10-11
- Sygn. akt KIO 1805/16 z dnia 2016-10-10
- Sygn. akt KIO 1786/16 z dnia 2016-10-07
- Sygn. akt KIO 1742/16 z dnia 2016-09-29
- Sygn. akt KIO 1648/16, KIO 1660/16 z dnia 2016-09-26
