rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2016-07-27
rok: 2016
data dokumentu: 2016-07-27
rok: 2016
sygnatury akt.:
KIO 1286/16
KIO 1286/16
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 lipca 2016 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 14 lipca 2016 r. przez wykonawców wspólnie
ubiegających
się
o
udzielenie
zamówienia:
Dersław
Spółka
z
ograniczoną
odpowiedzialnością w Połańcu i DGP Catering Partner Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością w Legnicy w postępowaniu prowadzonym przez Kliniczny Szpital
Wojewódzki Nr 1 im. Fryderyka Chopina w Rzeszowie,
przy udziale wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Impel
Cleaning Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we Wrocławiu, Hospital Service
„Company” Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka Komandytowa we Wrocławiu,
B.K., prowadząca działalność gospodarczą pod firmą „F.H.U. MAXLIFT B.K.” w Rzeszowie,
zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego;
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 14 lipca 2016 r. przez wykonawców wspólnie
ubiegających
się
o
udzielenie
zamówienia:
Dersław
Spółka
z
ograniczoną
odpowiedzialnością w Połańcu i DGP Catering Partner Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością w Legnicy w postępowaniu prowadzonym przez Kliniczny Szpital
Wojewódzki Nr 1 im. Fryderyka Chopina w Rzeszowie,
przy udziale wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Impel
Cleaning Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we Wrocławiu, Hospital Service
„Company” Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka Komandytowa we Wrocławiu,
B.K., prowadząca działalność gospodarczą pod firmą „F.H.U. MAXLIFT B.K.” w Rzeszowie,
zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego;
orzeka:
1. uwzględnia odwołanie i nakazuje powtórzenie czynności badania i oceny ofert w
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego na usługi kompleksowego sprzątania
obiektów Klinicznego Szpitala Wojewódzkiego Nr 1 im. Fryderyka Chopina w Rzeszowie, w
tym poprawienie w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo zamówień publicznych oferty
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Impel Cleaning Spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością we Wrocławiu, Hospital Service „Company” Spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością Spółka Komandytowa we Wrocławiu, B.K., prowadząca
działalność gospodarczą pod firmą „F.H.U. MAXLIFT B.K.” w Rzeszowie przez wykreślenie w
pkt 7 Formularza oferty słowa „niebieski”; oddala odwołanie w pozostałym zakresie;
2. kosztami postępowania obciąża Kliniczny Szpital Wojewódzki Nr 1 im. Fryderyka Chopina
w Rzeszowie i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Dersław Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością w Połańcu, DGP Catering Partner Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością w Legnicy tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od Klinicznego Szpitala Wojewódzkiego Nr 1 im. Fryderyka Chopina w
Rzeszowie na rzecz wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia: Dersław Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Połańcu, DGP
Catering Partner Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Legnicy kwotę 18 600
zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy) stanowiącą
koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz
wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 2164 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w Rzeszowie.
Przewodniczący: …………………….
Sygn. akt: KIO 1286/16
UZASADNIENIE
Zamawiający, Kliniczny Szpital Wojewódzki Nr 1 im. Fryderyka Chopina w Rzeszowie,
prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego na podstawie przepisów ustawy z dnia 29
stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 2164 ze zm.) – zwanej
dalej "ustawą" lub "Pzp" – postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na usługi
kompleksowego sprzątania obiektów Klinicznego Szpitala Wojewódzkiego Nr 1 im.
Fryderyka Chopina w Rzeszowie.
Szacunkowa wartość zamówienia jest wyższa od kwot wskazanych w przepisach
wykonawczych wydanych na podstawie art. 11. ust. 8 Pzp.
Ogłoszenie o zamówieniu opublikowano w Dzienniku Urzędowym UE nr 2016/S 072-
126338 z dnia 13 kwietnia 2016 r.
W dniu 04.07.2016 r. Zamawiający zawiadomił wykonawców biorących udział w
postępowaniu o jego wyniku.
W dniu 14.07.2016 r. wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia:
Dersław Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Połańcu i DGP Catering Partner Spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością w Legnicy wnieśli do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
odwołanie względem zaniechania odrzucenia oferty wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia: Impel Cleaning Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we
Wrocławiu, Hospital Service „Company” Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka
Komandytowa we Wrocławiu, B.K., prowadząca działalność gospodarczą pod firmą „F.H.U.
MAXLIFT B.K.” w Rzeszowie (dalej jako „Konsorcjum Impel) i dokonania wyboru tej oferty.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
—
art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia oferty Konsorcjum
Impel z uwagi na niemożliwą do poprawienia niezgodność treści oferty tego
Wykonawcy z SIWZ, gdyż kolor odzieży pracowników Konsorcjum Impel, określony w
formularzu ofertowym, pokrywa się z kolorem ubioru pracowników Zamawiającego,
mimo że zgodnie z SIWZ powinien się różnić;
—
art. 7 ust. 1 i 3 Pzp poprzez wybór jako najkorzystniejszej oferty podlegającej
odrzuceniu.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu:
—
unieważnienia czynności Zamawiającego polegającej na wyborze jako
najkorzystniejszej oferty złożonej przez Konsorcjum Impel;
—
a następnie dokonanie ponownego badania i oceny ofert, w tym odrzucenie
oferty Konsorcjum Impel oraz w konsekwencji wybór jako najkorzystniejszej oferty
złożonej przez Odwołującego.
W uzasadnieniu odwołania wskazano m.in.:
„[…]
Przedmiotem zamówienia są usługi kompleksowego sprzątania obiektów Klinicznego
Szpitala
Wojewódzkiego Nr 1 im. Fryderyka Chopina w Rzeszowie wraz z przyległymi terenami zewnętrznymi
oraz usługi transportu wewnętrznego.
[…]
W pkt. V1.3 załącznika nr 1 do SIWZ - Opis przedmiotu zamówienia, który określa
wymagania dotyczące pracowników wykonawcy usługi, Zamawiający wskazał:
„ Wykonawca usługi wyposaża pracowników w odzież roboczą oznaczoną logiem
firmy i zaopatruje w identyfikatory indywidualne z imieniem i nazwiskiem. Kolor odzieży
powinien różnić sie od koloru odzieży pracowników Szpitala (inny niż biały, zielony, niebieski)
”,
Tymczasem w ofercie Konsorcjum Impel, na stronie 2., w pkt. 7 formularza
ofertowego, wykonawca ten oświadczył, że odzież robocza pracowników będzie mieć kolor
granatowy, czerwony, niebieski. W związku z tym oferta jest niezgodna z SIWZ.
Jak stanowi art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp, zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli jej treść nie
odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia, z zastrzeżeniem art. 87 ust. 2
pkt 3 Pzp. Natomiast zgodnie z przywołanym art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp, zamawiający poprawia
w ofercie inne omyłki polegające na niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków
zamówienia, niepowodujące istotnych zmian w treści oferty, niezwłocznie zawiadamiając o
tym wykonawcę, którego oferta została poprawiona. W związku z tym, należy dokonać
analizy, czy ww. uchybienie Konsorcjum Impel podlegałoby konwalidacji w trybie art. 87 ust.
2 pkt 3 Pzp.
W jednym z wyroków Izba wskazała, że „ (...) omyłki wskazane w art. 87 ust. 2 pkt 3)
ustawy Prawo zamówień publicznych musza mieć taki charakter. bv czynności ich poprawy
móel dokonać Zamawiający samodzielnie, bez udziału wykonawcy w tei czynności. Z treści
oferty powinno wynikać, że Wykonawca pomylił się, wpisując określoną treść. W sytuacji, w
której Wykonawca składa oświadczenie woli samodzielnie (DO usunięciu innej treści
określonej yrzez Zamawiającego). nie sposób uznać, że wykonawca Dopełnił omyłkę. Nadto,
w ofercie Odwołuiaceeo brak iest innych dokumentów, czy oświadczeń, które wskazywałyby,że wpisując oświadczenie, że kierownik budowy zatrudniony zostanie na podstawie umowy
cywilno - prawnej. Odwołujący popełnił omyłkę. Tvm samym oferta Odwołujący nie zawiera w
tvm zakresie żadnych sprzeczności” (wyrok KIO z dnia 03 sierpnia 2015 r., sygn. akt: KIO
1559/15).
Przede wszystkim, w stanie faktycznym sprawy, Zamawiający nie jest w stanie
poprawić wskazanej omyłki samodzielnie. Bez konsultacji z Konsorcjum Impel Zamawiający
nie zidentyfikuje, jakim kolorem odzieży należy zastąpić odzież koloru niebieskiego
wskazaną w ofercie tego wykonawcy, czy też, że z koloru tego można w ogóle zrezygnować.
Oświadczenie Konsorcjum Impel iest jednoznaczne i kategoryczne, zaś w treści oferty brak
iest okoliczności, które mogłyby wskazywać na inne kolory odzieży stosowanej przez
pracowników Konsorcjum Impel. Jak wskazała Izba, „ art. 87 ust. 2 pkt 3 p.z.p. nie ogranicza
możliwości dokonywania zmian z punktu widzenia tego, czy dotyczą przedmiotowo lub
podmiotowo istotnych albo nieistotnych elementów oferty, gdyż stanica dopuszczalności
zmian jest to, abv nie prowadziła ona do znaczącej ingerencji w treść oferty, która
spowodowałaby wytworzenie przez zamawiającego zupełnie nowej treści oświadczenia woli
w stosunku do złożonego prz.cz wykonawcę. Istotną okolicznością w analizie możliwości
dokonania zmiany treści oferty jest wykładnia oświadczenia woli wykonawcy z
uwzględnieniem celu, w jakim zostało ono złożone oraz kontekst sytuacyjny" (wyrok KIO z
dnia 2 kwietnia 2015 r., sygn. akt KIO 543/15; KIO 544/15; KIO 553/15). Tym samym, gdyby
Zamawiający dokonał wykładni oświadczenia woli złożonego przez Konsorcjum Impel,
musiałby istotnie zaingerować w jego treść. Oświadczenia, w któiym stwierdza się, że odzież
robocza pracowników będzie mieć kolor granatowy, czerwony, niebieski, nie można
zinterpretować inaczej, niż w ten sposób, że odzież robocza pracowników bedzie mieć kolor
granatowy, czerwony, niebieski.
Odwołujący wskazuje, że znane jest mu orzeczenie Izby, w którym stwierdzono, że „
”(...) do katalogu omyłek nie powodujących istotnej zmiany w treści oferty można zaliczyć:
wskazanie niewłaściwej jednostki miary, niewielki błąd w ilości materiałów, nieprawidłowy
wskaźnik lub krotność, blednie podany kolor, nieistotna zmianę zakresu czynności lub
terminologii czy zmianę nomenklatury w stosunku do użytej w SIWZ." (Dariusz Ziembiński,
"Prawo Zamówień Publicznych", Infrastruktura Transportu nr 1/2009, str. 36). Jednakże
wskazuje się także w tym kontekście, że: "W zależności od okoliczności danej sprawy ten
sam błąd może bvć zakwalifikowany jako omyłka istotna i skutkująca odrzuceniem oferty, zaś
w innym przetargu - jako błaha i możliwa do poprawienia" (Dariusz Ziembiński, "Prawo
Zamówień Publicznych", Infrastruktura Transportu nr 1/2009, str. 36)” (wyrok KIO z dnia 26
stycznia 2011 r., sygn. akt KIO 67/11). Warto przy tym dodać, że „istotność” zmiany jest tylko
jedną z przesłanek zastosowania art. 87 ust. 1 pkt 2 Pzp, niezależnie od oceny, że dana
zmiana jest istotna, Zamawiający musi potwierdzić, że dana informacja znalazła się w ofercie
omyłko, a nadto, Zamawiający musi mieć dane wystarczające ku temu, by samodzielnie
ustalić, jaka byłaby prawidłowa treść oferty wykonawcy, gdyby nie popełniona przez niego
omyłka. W niniejszej sprawie, te przesłanki nie są spełnione.
Niewątpliwie także kolor odzieży roboczej pracowników w tvm postępowaniu posiada
istotne znaczenie, skoro zamawiający oczekiwał nodania informacji dotyczącej koloru
odzieży w Formularzu ofertowym (wykonawcy biorący udział w niniejszym postępowaniu nie
byli zobowiązani do składania innych oświadczeń odnośnie sposobu realizacji przedmiotu
zamówienia!. Użycie koloru niebieskiego odzieży może powodować trudności w codziennej
pracy i organizacji szpitala. Dochodzi bowiem do sytuacji, w której ten sam kolor uniformu
będzie nosił personel medyczny i personel techniczny. Dodać jednak należy, że w
następnym punkcie uzasadnienia cytowanego wyroku, Izba orzekła, że "przepis ten [art. 87
ust. 1 pkt 3 Pzp - przyp. Odwoł.] daje zamawiającemu możliwość poprawiania uchybień w
ofertach merytorycznie poprawnych, w celu zapobieżenia ich eliminacji z postępowania z
przyczyn wyłącznie formalnych lub nie mających istotnego znaczenia w kontekście
oferowanego świadczenia. W ocenie Izby, zakres możliwych do poprawienia omyłek
powinien być interpretowany możliwie najszerzej, pod warunkiem braku skutku w postaci
istotnych zmian w treści oferty" (por. wyrok KIO z dnia 10.10.2009 r., sygn. akt: KIO/UZP
691/09) Tymczasem kolor uniformów ma istotne znaczenie w kontekście oferowanegoświadczenia - Zamawiający nie tylko określił w SIWZ, jakich kolorów odzieży roboczej
wykonawcy nie powinni używać przy realizacji umowy, ale - co więcej - nakazał im wprost
określić stosowane kolory w formularzu ofertowym, a więc dokumencie mającym
podstawowe znaczenie dla oferty. Potwierdza to tezę Odwołującego o istotnym znaczeniu
koloiystki ubrań stosowanych dla realizacji umowy.
[…]”
Uwzględniając treść dokumentacji postępowania o udzielenie zamówienia przekazanej
przez zamawiającego oraz stanowiska i oświadczenia stron złożone w pismach
procesowych i na rozprawie, Izba ustaliła, co następuje.
Stan faktyczny sprawy został zreferowany zgodnie z rzeczywistością w treści
odwołania, która została zacytowana powyżej.
Podano tam zarówno treść wymagań SIWZ dotyczących dopuszczalnych kolorów
odzieży roboczej personelu wykonawców, przy pomocy których świadczyć będą zamawiane
usługi, jak też treść oferty Konsorcjum Impel w tym zakresie.
Uzupełniająco Izba wskazuje, że według rozdziału IV lit. E pkt 1 SIWZ, Zamawiający
wymagał sporządzenia oferty według formularza ofertowego stanowiącego załącznik nr 8 do
SIWZ, w którego punkcie 7 wymagano podania jakiego koloru będzie odzież robocza
pracowników.
W oparciu o powyższe Izba zważyła, co następuje.
Na wstępie Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza, że Odwołujący legitymuje się
uprawnieniem do korzystania ze środków ochrony prawnej, o którym stanowi przepis art. 179
ust. 1 Pzp, według którego środki ochrony prawnej określone w ustawie przysługują
wykonawcy, uczestnikowi konkursu, a także innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes w
uzyskaniu danego zamówienia oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia
przez zamawiającego przepisów niniejszej ustawy.
Przytaczając, zgodnie z wymaganiami art. 196 ust. 4 Pzp, przepisy stanowiące
podstawę prawną zapadłego rozstrzygnięcia, wskazać należy, iż art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp
stanowi, że zamawiający odrzuca ofertę jeżeli jej treść nie odpowiada treści specyfikacji
istotnych warunków zamówienia, z zastrzeżeniem poprawienia niezgodności oferty i SIWZ
wskazanych w art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy.
Zastosowanie dyspozycji art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp jako podstawy odrzucenia oferty wykonawcy w
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego znajduje szerokie omówienie w doktrynie, jak też
orzecznictwie sądów okręgowych i Izby. Reasumując opisywane tam interpretacje normy wynikającej z
ww. przepisu wskazać należy, iż rzeczona niezgodność treści oferty z SIWZ ma mieć charakter
zasadniczy i nieusuwalny (ze względu na zastrzeżenie obowiązku poprawienia oferty wynikające z art.
87 ust. 2 pkt 3 Pzp); dotyczyć powinna sfery niezgodności zobowiązania zamawianego w SIWZ oraz
zobowiązania oferowanego w ofercie; tudzież polegać może na sporządzeniu i przedstawienia oferty w
sposób niezgodny z wymaganiami siwz (z zaznaczeniem, iż chodzi tu o wymagania SIWZ dotyczące
sposobu wyrażenia, opisania i potwierdzenia zobowiązania/świadczenia ofertowego, a więc wymagania,
co do treści oferty, a nie wymagania co do jej formy, które również tradycyjnie są pomieszczane w
SIWZ); a także możliwe być winno wskazanie i wykazanie na czym konkretnie niezgodność ta polega –
co konkretnie w ofercie nie jest zgodne i w jaki sposób z konkretnie wskazanymi, skwantyfikowanymi i
ustalonymi fragmentami czy normami SIWZ, ewentualnie uzupełniającymi treść SIWZ modyfikacjami,
wyjaśnieniami i odpowiedziami zamawiającego.
Reasumując powyższe, można generalnie przyjąć, iż niezgodność oferty z SIWZ w rozumieniu
art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy polega albo na niezgodności zobowiązania, które w swojej ofercie wyraża
wykonawca i przez jej złożenie na siebie przyjmuje, z zakresem zobowiązania, którego przyjęcia
oczekuje zamawiający i które opisał w SIWZ; ewentualnie na niezgodnym z SIWZ sposobie wyrażenia,
opisania i potwierdzenia zakresu owego zobowiązania w ofercie oraz podania wszystkich wymaganych
informacji z nim związanych (nawet przy jego rzeczywistej materialnej zgodności oferowanegoświadczenia z wymaganiami zamawiającego). Natomiast zastosowanie ww. przepisu jest możliwe
jedynie w sytuacji niemożliwości wyjaśnienia treści oferty i potwierdzenia w ten sposób jej zgodności z
treścią SIWZ (na podstawie art. 87 ust. 1 Pzp, z zastrzeżeniem generalnego zakazu zmian w jej treści
wynikającym ze zdania drugiego tego przepisu) lub przeprowadzenia dopuszczalnych zmian w treści
oferty na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp.
Natomiast powołany przepis art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy stanowi, że zamawiający poprawia w
ofercie omyłki (inne niż oczywiste omyłki pisarskie i rachunkowe) polegające na niezgodności oferty ze
specyfikacją istotnych warunków zamówienia, niepowodujące istotnych zmian w treści oferty.
W rozpatrywanym przypadku żadnych wątpliwości nie może budzić wystąpienie niezgodności
treści oferty z treścią SIWZ w rozumieniu art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp. Po pierwsze wymagania opisu
przedmiotu zamówienia dotyczące koloru odzieży roboczej pracowników wykonawcy są wymaganiami
odnoszącymi się do sposobu wykonania świadczenia – Zamawiający wyraźnie i jasno nie dopuścił
wykonania usług przy pomocy personelu noszącego się na niebiesko. Nie ma żadnych podstaw do
uznania tego zakazu za niewiążący, instrukcyjny czy informacyjny. Po drugie Zamawiający równie
wyraźnie wymagał podania informacji na ten temat w treści oferty, a Konsorcjum Impel obok kolorów
dozwolonych wpisało również kolor niedopuszczony jako odzież robocza personelu.
Tym samym konieczne stało się doprowadzenie do zgodności treści oferty wybranej z treścią
SIWZ w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp, którego zastosowanie jest w tym przypadku jak najbardziej
możliwe, a tym samym obligatoryjne.
Co do wypełniania w tym przypadku przesłanek ww. przepisu Izba wskazuje, co następuje.
W kwestii ustalenia, czy stwierdzona niezgodność była omyłką wykonawcy, należy wskazać, że
odwołujący nazbyt eksponuje tu „psychologiczno-detektywistyczną” wykładnię tego pojęcia. Jeżeli
Konsorcjum Impel twierdzi, że dana niezgodność treści oferty z SIWZ była omyłką, to należy przyjąć, że
tak jest. Również twierdzenie, że oferta jest w tym zakresie zgodna z SIWZ jest „omyłką” co do
znaczenia treści SIWZ, a tym samym „omyłką” w ofercie. I nie zachodzą żadne sprzeczności logiczne w
wariantowym stanowisku procesowym, według którego oferta jest zgodna z SIWZ, a w przypadku
uznania, że jednak jest niezgodna, to należy ją poprawić w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy.
Omyłka w ofercie polegająca na niezgodności tej oferty z SIWZ, może powstać zarówno przez
niedbalstwo czy lekkomyślność przy sporządzaniu oferty, jak też być wynikiem niezrozumienia lub
przeoczenia wymagań SIWZ, co do opisu przedmiotu zamówienia czy sposobu sporządzenia oferty.
Ostateczną weryfikacją „intencji” wykonawcy w tym zakresie będzie wyrażenie zgody na dokonane
przez zamawiającego poprawienie oferty lub jej odmowa.
Niezależnie od intencji wykonawcy i genezy powstania omyłki, główną przesłanką warunkującą
możliwość poprawienia oferty jest zakres i rodzaj tej poprawki – w przypadku gdy poprawienie oferty i
doprowadzenie do jej zgodności z SIWZ będzie pociągało za sobą nazbyt istotne zmiany w treści oferty,
nie będzie to możliwe.
Biorąc pod uwagę możliwość stosowania przez wykonawców i wyboru różnych kolorów i
wpisywania ich nieograniczonej ilości do formularza ofertowego, nie sposób uznać informacji na temat
jednego z trzech kolorów za szczególnie istotny element oferty, a jego wykreślenia za istotną zmianę tej
treści. Nakazany sposób poprawienia oferty był w tym przypadku prosty, naturalny, oczywisty i
samonarzucający.
Uwzględniając powyższe, na podstawie art. 192 ust. 1 Pzp orzeczono jak w
sentencjach.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Pzp stosownie
do wyniku sprawy oraz zgodnie z § 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41,
poz. 238).
................................
1. uwzględnia odwołanie i nakazuje powtórzenie czynności badania i oceny ofert w
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego na usługi kompleksowego sprzątania
obiektów Klinicznego Szpitala Wojewódzkiego Nr 1 im. Fryderyka Chopina w Rzeszowie, w
tym poprawienie w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo zamówień publicznych oferty
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Impel Cleaning Spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością we Wrocławiu, Hospital Service „Company” Spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością Spółka Komandytowa we Wrocławiu, B.K., prowadząca
działalność gospodarczą pod firmą „F.H.U. MAXLIFT B.K.” w Rzeszowie przez wykreślenie w
pkt 7 Formularza oferty słowa „niebieski”; oddala odwołanie w pozostałym zakresie;
2. kosztami postępowania obciąża Kliniczny Szpital Wojewódzki Nr 1 im. Fryderyka Chopina
w Rzeszowie i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Dersław Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością w Połańcu, DGP Catering Partner Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością w Legnicy tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od Klinicznego Szpitala Wojewódzkiego Nr 1 im. Fryderyka Chopina w
Rzeszowie na rzecz wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia: Dersław Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Połańcu, DGP
Catering Partner Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Legnicy kwotę 18 600
zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy) stanowiącą
koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz
wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 2164 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w Rzeszowie.
Przewodniczący: …………………….
Sygn. akt: KIO 1286/16
UZASADNIENIE
Zamawiający, Kliniczny Szpital Wojewódzki Nr 1 im. Fryderyka Chopina w Rzeszowie,
prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego na podstawie przepisów ustawy z dnia 29
stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 2164 ze zm.) – zwanej
dalej "ustawą" lub "Pzp" – postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na usługi
kompleksowego sprzątania obiektów Klinicznego Szpitala Wojewódzkiego Nr 1 im.
Fryderyka Chopina w Rzeszowie.
Szacunkowa wartość zamówienia jest wyższa od kwot wskazanych w przepisach
wykonawczych wydanych na podstawie art. 11. ust. 8 Pzp.
Ogłoszenie o zamówieniu opublikowano w Dzienniku Urzędowym UE nr 2016/S 072-
126338 z dnia 13 kwietnia 2016 r.
W dniu 04.07.2016 r. Zamawiający zawiadomił wykonawców biorących udział w
postępowaniu o jego wyniku.
W dniu 14.07.2016 r. wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia:
Dersław Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Połańcu i DGP Catering Partner Spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością w Legnicy wnieśli do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
odwołanie względem zaniechania odrzucenia oferty wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia: Impel Cleaning Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we
Wrocławiu, Hospital Service „Company” Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka
Komandytowa we Wrocławiu, B.K., prowadząca działalność gospodarczą pod firmą „F.H.U.
MAXLIFT B.K.” w Rzeszowie (dalej jako „Konsorcjum Impel) i dokonania wyboru tej oferty.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
—
art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia oferty Konsorcjum
Impel z uwagi na niemożliwą do poprawienia niezgodność treści oferty tego
Wykonawcy z SIWZ, gdyż kolor odzieży pracowników Konsorcjum Impel, określony w
formularzu ofertowym, pokrywa się z kolorem ubioru pracowników Zamawiającego,
mimo że zgodnie z SIWZ powinien się różnić;
—
art. 7 ust. 1 i 3 Pzp poprzez wybór jako najkorzystniejszej oferty podlegającej
odrzuceniu.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu:
—
unieważnienia czynności Zamawiającego polegającej na wyborze jako
najkorzystniejszej oferty złożonej przez Konsorcjum Impel;
—
a następnie dokonanie ponownego badania i oceny ofert, w tym odrzucenie
oferty Konsorcjum Impel oraz w konsekwencji wybór jako najkorzystniejszej oferty
złożonej przez Odwołującego.
W uzasadnieniu odwołania wskazano m.in.:
„[…]
Przedmiotem zamówienia są usługi kompleksowego sprzątania obiektów Klinicznego
Szpitala
Wojewódzkiego Nr 1 im. Fryderyka Chopina w Rzeszowie wraz z przyległymi terenami zewnętrznymi
oraz usługi transportu wewnętrznego.
[…]
W pkt. V1.3 załącznika nr 1 do SIWZ - Opis przedmiotu zamówienia, który określa
wymagania dotyczące pracowników wykonawcy usługi, Zamawiający wskazał:
„ Wykonawca usługi wyposaża pracowników w odzież roboczą oznaczoną logiem
firmy i zaopatruje w identyfikatory indywidualne z imieniem i nazwiskiem. Kolor odzieży
powinien różnić sie od koloru odzieży pracowników Szpitala (inny niż biały, zielony, niebieski)
”,
Tymczasem w ofercie Konsorcjum Impel, na stronie 2., w pkt. 7 formularza
ofertowego, wykonawca ten oświadczył, że odzież robocza pracowników będzie mieć kolor
granatowy, czerwony, niebieski. W związku z tym oferta jest niezgodna z SIWZ.
Jak stanowi art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp, zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli jej treść nie
odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia, z zastrzeżeniem art. 87 ust. 2
pkt 3 Pzp. Natomiast zgodnie z przywołanym art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp, zamawiający poprawia
w ofercie inne omyłki polegające na niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków
zamówienia, niepowodujące istotnych zmian w treści oferty, niezwłocznie zawiadamiając o
tym wykonawcę, którego oferta została poprawiona. W związku z tym, należy dokonać
analizy, czy ww. uchybienie Konsorcjum Impel podlegałoby konwalidacji w trybie art. 87 ust.
2 pkt 3 Pzp.
W jednym z wyroków Izba wskazała, że „ (...) omyłki wskazane w art. 87 ust. 2 pkt 3)
ustawy Prawo zamówień publicznych musza mieć taki charakter. bv czynności ich poprawy
móel dokonać Zamawiający samodzielnie, bez udziału wykonawcy w tei czynności. Z treści
oferty powinno wynikać, że Wykonawca pomylił się, wpisując określoną treść. W sytuacji, w
której Wykonawca składa oświadczenie woli samodzielnie (DO usunięciu innej treści
określonej yrzez Zamawiającego). nie sposób uznać, że wykonawca Dopełnił omyłkę. Nadto,
w ofercie Odwołuiaceeo brak iest innych dokumentów, czy oświadczeń, które wskazywałyby,że wpisując oświadczenie, że kierownik budowy zatrudniony zostanie na podstawie umowy
cywilno - prawnej. Odwołujący popełnił omyłkę. Tvm samym oferta Odwołujący nie zawiera w
tvm zakresie żadnych sprzeczności” (wyrok KIO z dnia 03 sierpnia 2015 r., sygn. akt: KIO
1559/15).
Przede wszystkim, w stanie faktycznym sprawy, Zamawiający nie jest w stanie
poprawić wskazanej omyłki samodzielnie. Bez konsultacji z Konsorcjum Impel Zamawiający
nie zidentyfikuje, jakim kolorem odzieży należy zastąpić odzież koloru niebieskiego
wskazaną w ofercie tego wykonawcy, czy też, że z koloru tego można w ogóle zrezygnować.
Oświadczenie Konsorcjum Impel iest jednoznaczne i kategoryczne, zaś w treści oferty brak
iest okoliczności, które mogłyby wskazywać na inne kolory odzieży stosowanej przez
pracowników Konsorcjum Impel. Jak wskazała Izba, „ art. 87 ust. 2 pkt 3 p.z.p. nie ogranicza
możliwości dokonywania zmian z punktu widzenia tego, czy dotyczą przedmiotowo lub
podmiotowo istotnych albo nieistotnych elementów oferty, gdyż stanica dopuszczalności
zmian jest to, abv nie prowadziła ona do znaczącej ingerencji w treść oferty, która
spowodowałaby wytworzenie przez zamawiającego zupełnie nowej treści oświadczenia woli
w stosunku do złożonego prz.cz wykonawcę. Istotną okolicznością w analizie możliwości
dokonania zmiany treści oferty jest wykładnia oświadczenia woli wykonawcy z
uwzględnieniem celu, w jakim zostało ono złożone oraz kontekst sytuacyjny" (wyrok KIO z
dnia 2 kwietnia 2015 r., sygn. akt KIO 543/15; KIO 544/15; KIO 553/15). Tym samym, gdyby
Zamawiający dokonał wykładni oświadczenia woli złożonego przez Konsorcjum Impel,
musiałby istotnie zaingerować w jego treść. Oświadczenia, w któiym stwierdza się, że odzież
robocza pracowników będzie mieć kolor granatowy, czerwony, niebieski, nie można
zinterpretować inaczej, niż w ten sposób, że odzież robocza pracowników bedzie mieć kolor
granatowy, czerwony, niebieski.
Odwołujący wskazuje, że znane jest mu orzeczenie Izby, w którym stwierdzono, że „
”(...) do katalogu omyłek nie powodujących istotnej zmiany w treści oferty można zaliczyć:
wskazanie niewłaściwej jednostki miary, niewielki błąd w ilości materiałów, nieprawidłowy
wskaźnik lub krotność, blednie podany kolor, nieistotna zmianę zakresu czynności lub
terminologii czy zmianę nomenklatury w stosunku do użytej w SIWZ." (Dariusz Ziembiński,
"Prawo Zamówień Publicznych", Infrastruktura Transportu nr 1/2009, str. 36). Jednakże
wskazuje się także w tym kontekście, że: "W zależności od okoliczności danej sprawy ten
sam błąd może bvć zakwalifikowany jako omyłka istotna i skutkująca odrzuceniem oferty, zaś
w innym przetargu - jako błaha i możliwa do poprawienia" (Dariusz Ziembiński, "Prawo
Zamówień Publicznych", Infrastruktura Transportu nr 1/2009, str. 36)” (wyrok KIO z dnia 26
stycznia 2011 r., sygn. akt KIO 67/11). Warto przy tym dodać, że „istotność” zmiany jest tylko
jedną z przesłanek zastosowania art. 87 ust. 1 pkt 2 Pzp, niezależnie od oceny, że dana
zmiana jest istotna, Zamawiający musi potwierdzić, że dana informacja znalazła się w ofercie
omyłko, a nadto, Zamawiający musi mieć dane wystarczające ku temu, by samodzielnie
ustalić, jaka byłaby prawidłowa treść oferty wykonawcy, gdyby nie popełniona przez niego
omyłka. W niniejszej sprawie, te przesłanki nie są spełnione.
Niewątpliwie także kolor odzieży roboczej pracowników w tvm postępowaniu posiada
istotne znaczenie, skoro zamawiający oczekiwał nodania informacji dotyczącej koloru
odzieży w Formularzu ofertowym (wykonawcy biorący udział w niniejszym postępowaniu nie
byli zobowiązani do składania innych oświadczeń odnośnie sposobu realizacji przedmiotu
zamówienia!. Użycie koloru niebieskiego odzieży może powodować trudności w codziennej
pracy i organizacji szpitala. Dochodzi bowiem do sytuacji, w której ten sam kolor uniformu
będzie nosił personel medyczny i personel techniczny. Dodać jednak należy, że w
następnym punkcie uzasadnienia cytowanego wyroku, Izba orzekła, że "przepis ten [art. 87
ust. 1 pkt 3 Pzp - przyp. Odwoł.] daje zamawiającemu możliwość poprawiania uchybień w
ofertach merytorycznie poprawnych, w celu zapobieżenia ich eliminacji z postępowania z
przyczyn wyłącznie formalnych lub nie mających istotnego znaczenia w kontekście
oferowanego świadczenia. W ocenie Izby, zakres możliwych do poprawienia omyłek
powinien być interpretowany możliwie najszerzej, pod warunkiem braku skutku w postaci
istotnych zmian w treści oferty" (por. wyrok KIO z dnia 10.10.2009 r., sygn. akt: KIO/UZP
691/09) Tymczasem kolor uniformów ma istotne znaczenie w kontekście oferowanegoświadczenia - Zamawiający nie tylko określił w SIWZ, jakich kolorów odzieży roboczej
wykonawcy nie powinni używać przy realizacji umowy, ale - co więcej - nakazał im wprost
określić stosowane kolory w formularzu ofertowym, a więc dokumencie mającym
podstawowe znaczenie dla oferty. Potwierdza to tezę Odwołującego o istotnym znaczeniu
koloiystki ubrań stosowanych dla realizacji umowy.
[…]”
Uwzględniając treść dokumentacji postępowania o udzielenie zamówienia przekazanej
przez zamawiającego oraz stanowiska i oświadczenia stron złożone w pismach
procesowych i na rozprawie, Izba ustaliła, co następuje.
Stan faktyczny sprawy został zreferowany zgodnie z rzeczywistością w treści
odwołania, która została zacytowana powyżej.
Podano tam zarówno treść wymagań SIWZ dotyczących dopuszczalnych kolorów
odzieży roboczej personelu wykonawców, przy pomocy których świadczyć będą zamawiane
usługi, jak też treść oferty Konsorcjum Impel w tym zakresie.
Uzupełniająco Izba wskazuje, że według rozdziału IV lit. E pkt 1 SIWZ, Zamawiający
wymagał sporządzenia oferty według formularza ofertowego stanowiącego załącznik nr 8 do
SIWZ, w którego punkcie 7 wymagano podania jakiego koloru będzie odzież robocza
pracowników.
W oparciu o powyższe Izba zważyła, co następuje.
Na wstępie Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza, że Odwołujący legitymuje się
uprawnieniem do korzystania ze środków ochrony prawnej, o którym stanowi przepis art. 179
ust. 1 Pzp, według którego środki ochrony prawnej określone w ustawie przysługują
wykonawcy, uczestnikowi konkursu, a także innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes w
uzyskaniu danego zamówienia oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia
przez zamawiającego przepisów niniejszej ustawy.
Przytaczając, zgodnie z wymaganiami art. 196 ust. 4 Pzp, przepisy stanowiące
podstawę prawną zapadłego rozstrzygnięcia, wskazać należy, iż art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp
stanowi, że zamawiający odrzuca ofertę jeżeli jej treść nie odpowiada treści specyfikacji
istotnych warunków zamówienia, z zastrzeżeniem poprawienia niezgodności oferty i SIWZ
wskazanych w art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy.
Zastosowanie dyspozycji art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp jako podstawy odrzucenia oferty wykonawcy w
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego znajduje szerokie omówienie w doktrynie, jak też
orzecznictwie sądów okręgowych i Izby. Reasumując opisywane tam interpretacje normy wynikającej z
ww. przepisu wskazać należy, iż rzeczona niezgodność treści oferty z SIWZ ma mieć charakter
zasadniczy i nieusuwalny (ze względu na zastrzeżenie obowiązku poprawienia oferty wynikające z art.
87 ust. 2 pkt 3 Pzp); dotyczyć powinna sfery niezgodności zobowiązania zamawianego w SIWZ oraz
zobowiązania oferowanego w ofercie; tudzież polegać może na sporządzeniu i przedstawienia oferty w
sposób niezgodny z wymaganiami siwz (z zaznaczeniem, iż chodzi tu o wymagania SIWZ dotyczące
sposobu wyrażenia, opisania i potwierdzenia zobowiązania/świadczenia ofertowego, a więc wymagania,
co do treści oferty, a nie wymagania co do jej formy, które również tradycyjnie są pomieszczane w
SIWZ); a także możliwe być winno wskazanie i wykazanie na czym konkretnie niezgodność ta polega –
co konkretnie w ofercie nie jest zgodne i w jaki sposób z konkretnie wskazanymi, skwantyfikowanymi i
ustalonymi fragmentami czy normami SIWZ, ewentualnie uzupełniającymi treść SIWZ modyfikacjami,
wyjaśnieniami i odpowiedziami zamawiającego.
Reasumując powyższe, można generalnie przyjąć, iż niezgodność oferty z SIWZ w rozumieniu
art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy polega albo na niezgodności zobowiązania, które w swojej ofercie wyraża
wykonawca i przez jej złożenie na siebie przyjmuje, z zakresem zobowiązania, którego przyjęcia
oczekuje zamawiający i które opisał w SIWZ; ewentualnie na niezgodnym z SIWZ sposobie wyrażenia,
opisania i potwierdzenia zakresu owego zobowiązania w ofercie oraz podania wszystkich wymaganych
informacji z nim związanych (nawet przy jego rzeczywistej materialnej zgodności oferowanegoświadczenia z wymaganiami zamawiającego). Natomiast zastosowanie ww. przepisu jest możliwe
jedynie w sytuacji niemożliwości wyjaśnienia treści oferty i potwierdzenia w ten sposób jej zgodności z
treścią SIWZ (na podstawie art. 87 ust. 1 Pzp, z zastrzeżeniem generalnego zakazu zmian w jej treści
wynikającym ze zdania drugiego tego przepisu) lub przeprowadzenia dopuszczalnych zmian w treści
oferty na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp.
Natomiast powołany przepis art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy stanowi, że zamawiający poprawia w
ofercie omyłki (inne niż oczywiste omyłki pisarskie i rachunkowe) polegające na niezgodności oferty ze
specyfikacją istotnych warunków zamówienia, niepowodujące istotnych zmian w treści oferty.
W rozpatrywanym przypadku żadnych wątpliwości nie może budzić wystąpienie niezgodności
treści oferty z treścią SIWZ w rozumieniu art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp. Po pierwsze wymagania opisu
przedmiotu zamówienia dotyczące koloru odzieży roboczej pracowników wykonawcy są wymaganiami
odnoszącymi się do sposobu wykonania świadczenia – Zamawiający wyraźnie i jasno nie dopuścił
wykonania usług przy pomocy personelu noszącego się na niebiesko. Nie ma żadnych podstaw do
uznania tego zakazu za niewiążący, instrukcyjny czy informacyjny. Po drugie Zamawiający równie
wyraźnie wymagał podania informacji na ten temat w treści oferty, a Konsorcjum Impel obok kolorów
dozwolonych wpisało również kolor niedopuszczony jako odzież robocza personelu.
Tym samym konieczne stało się doprowadzenie do zgodności treści oferty wybranej z treścią
SIWZ w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp, którego zastosowanie jest w tym przypadku jak najbardziej
możliwe, a tym samym obligatoryjne.
Co do wypełniania w tym przypadku przesłanek ww. przepisu Izba wskazuje, co następuje.
W kwestii ustalenia, czy stwierdzona niezgodność była omyłką wykonawcy, należy wskazać, że
odwołujący nazbyt eksponuje tu „psychologiczno-detektywistyczną” wykładnię tego pojęcia. Jeżeli
Konsorcjum Impel twierdzi, że dana niezgodność treści oferty z SIWZ była omyłką, to należy przyjąć, że
tak jest. Również twierdzenie, że oferta jest w tym zakresie zgodna z SIWZ jest „omyłką” co do
znaczenia treści SIWZ, a tym samym „omyłką” w ofercie. I nie zachodzą żadne sprzeczności logiczne w
wariantowym stanowisku procesowym, według którego oferta jest zgodna z SIWZ, a w przypadku
uznania, że jednak jest niezgodna, to należy ją poprawić w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy.
Omyłka w ofercie polegająca na niezgodności tej oferty z SIWZ, może powstać zarówno przez
niedbalstwo czy lekkomyślność przy sporządzaniu oferty, jak też być wynikiem niezrozumienia lub
przeoczenia wymagań SIWZ, co do opisu przedmiotu zamówienia czy sposobu sporządzenia oferty.
Ostateczną weryfikacją „intencji” wykonawcy w tym zakresie będzie wyrażenie zgody na dokonane
przez zamawiającego poprawienie oferty lub jej odmowa.
Niezależnie od intencji wykonawcy i genezy powstania omyłki, główną przesłanką warunkującą
możliwość poprawienia oferty jest zakres i rodzaj tej poprawki – w przypadku gdy poprawienie oferty i
doprowadzenie do jej zgodności z SIWZ będzie pociągało za sobą nazbyt istotne zmiany w treści oferty,
nie będzie to możliwe.
Biorąc pod uwagę możliwość stosowania przez wykonawców i wyboru różnych kolorów i
wpisywania ich nieograniczonej ilości do formularza ofertowego, nie sposób uznać informacji na temat
jednego z trzech kolorów za szczególnie istotny element oferty, a jego wykreślenia za istotną zmianę tej
treści. Nakazany sposób poprawienia oferty był w tym przypadku prosty, naturalny, oczywisty i
samonarzucający.
Uwzględniając powyższe, na podstawie art. 192 ust. 1 Pzp orzeczono jak w
sentencjach.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Pzp stosownie
do wyniku sprawy oraz zgodnie z § 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41,
poz. 238).
................................
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 1773/16 z dnia 2016-10-11
- Sygn. akt KIO 1805/16 z dnia 2016-10-10
- Sygn. akt KIO 1786/16 z dnia 2016-10-07
- Sygn. akt KIO 1742/16 z dnia 2016-09-29
- Sygn. akt KIO 1648/16, KIO 1660/16 z dnia 2016-09-26
