rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2017-04-03
rok: 2017
data dokumentu: 2017-04-03
rok: 2017
sygnatury akt.:
KIO 519/17
KIO 519/17
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 31 marca 2017 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 17 marca 2017 r. przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: S. A. Strony Sp. z o.o. z siedzibą we
(…), W. A. S.A. z siedzibą we (…), I. C. Sp. z o.o. z siedzibą we (…),
w postępowaniu prowadzonym przez 2 W. O. G. we (…),
przy udziale wykonawcy D. B. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą B. P. O.
H. D. B., zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
Zamawiającego,
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 17 marca 2017 r. przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: S. A. Strony Sp. z o.o. z siedzibą we
(…), W. A. S.A. z siedzibą we (…), I. C. Sp. z o.o. z siedzibą we (…),
w postępowaniu prowadzonym przez 2 W. O. G. we (…),
przy udziale wykonawcy D. B. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą B. P. O.
H. D. B., zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
Zamawiającego,
orzeka:
1. Oddala odwołanie;
2. Kosztami postępowania obciąża wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia: S. A. S. Sp. z o.o., W. A. S.A., I. C. Sp. z o.o. i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego
tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: S. A.
S. Sp. z o.o., W. A. S.A., I. C. Sp. z o.o. na rzecz 2 W. O. G. we (…) kwotę 3 600 zł
00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) stanowiącą uzasadnione
koszty strony poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 2164 z późn. zm.) na niniejszy wyrok – w terminie
7 dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego we Wrocławiu.
Przewodniczący: ……………….
Sygn. akt: KIO 519/17
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający − 2 W. O. G. we (…) − prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn. Usługa sprzątania powierzchni
wewnętrznych budynków, zewnętrznych powierzchni utwardzonych oraz utrzymania terenów
zielonych w jednostkach, instytucjach i obiektach wojskowych na terenie kompleksów
wciskowych administrowanych przez 2 W. we (…) na terenie Sekcji Obsługi Infrastruktury w
(…).
W dniu 17 marca 2017 r. Konsorcjum: S.A. S. Sp. z o.o., W. A. S.A., I. C. Sp. z o.o.
wniosło odwołanie wobec czynności wyboru oferty złożonej przez B.P. O. H. D. B.,
zarzucając Zamawiającemu naruszenie przepisu art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp.
Odwołujący wskazał, że w poprzednim odwołaniu (sygn. akt KIO 314/17), w całości
uwzględnionym przez zamawiającego, podniósł okoliczności wskazujące na rażąco niskie
istotne części składowe oferty złożonej przez B. P. O. H. D. B., w stosunku do przedmiotu
zamówienia i wątpliwości co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z
wymaganiami określonymi przez Zamawiającego. Zdaniem Odwołującego Zamawiający nie
dokonał wyjaśnień ww. kwestii, wobec czego Odwołujący podtrzymuje zarzuty podniesione w
poprzednim odwołaniu:
1)
W odniesieniu do poz. 6 – usuwanie śniegu z dachów wielkopowierzchniowych, stawka
0,03 zł/m2, (4x w roku) na powierzchni 58.132 m
2
. Wartość netto za jednorazową
usługę 1.743,96 zł.
Przy założeniu minimalnej stawki za 1 rbh = 13 z brutto i optymistycznym wariancie, że
pracownik w jedną godzinę oczyści dach o powierzchni 200mkw, sam koszt tej pracy
wyniósłby 3.778,58 zł, czyli ponad dwukrotnie więcej. Dodatkowo należy doliczyć koszt
i czas rozstawienia sprzętu zabezpieczającego (linki, pasy ochronne itp.), rusztowania
lub podnośnik, koszt wywozu zanieczyszczeń powstałych z tej usługi – we własnych
pojemnikach i na własny koszt, zysk, czas przemieszczania się pomiędzy budynkami,
co wynika z opisu przedmiotu zamówienia str. 11 i 12. Zgodnie z załącznikiem nr 4 do
opisu przedmiotu zamówienia ilość budynków objętych usługa to 111 szt. – czyli średni
koszt obsługi jednego budynku to około 15,71 zł, co jest stawką nierealną, zwłaszczaże trzeba doliczyć czas przemieszczania się między budynkami. Zdaniem
Odwołującego, minimalna stawka za m
2
dla tej usługi wynosi 0,08 zł netto.
2)
W odniesieniu do poz. 7 – usuwanie sopli lodowych z dachu, stawka 0,03 zł/m
2
, (4x
w roku) na powierzchni 709 mb. Zaproponowana wartość netto za jednorazowa usługę
21,27 zł.
Przy założeniu minimalnej stawki za 1 rbh = 13 z brutto i ilości 24 budynków
podlegających usłudze, koszcie i czasie rozstawienia rusztowania lub podnośnika
wymaganego przy budynkach nr 6 i nr 223 (zgodnie z załącznikiem nr 4 do opisu
przedmiotu zamówienia), koszcie wywozu zanieczyszczeń z usuwania sopli lodowych
we własnych pojemnikach i na własny koszt, koszcie zabezpieczenia prac (linki, pasy
ochronne itp.), rusztowania lub podnośnik, koszt wywozu zanieczyszczeń powstałych
z tej usługi – we własnych pojemnikach i na własny koszt, zysk, czas przemieszczania
się pomiędzy budynkami, co wynika z opisu przedmiotu zamówienia str. 12. Średni
koszt obsługi jednego budynku to około 0,89 zł – co jest stawką nierealną. Zdaniem
Odwołującego, minimalna stawka za mb dla tej usługi wynosi 0,80 zł netto.
3)
W odniesieniu do poz. 8 – czyszczenie rynien i rur spustowych, stawka 0,03 zł/m
2
, (4x
w roku) na powierzchni 7680 mb (7,68 km). Zaproponowana wartość netto za
jednorazowa usługę 230,40 zł.
Przy założeniu minimalnej stawki za 1 rbh – 13 zł brutto, koszcie i czasie rozstawienia
rusztowania lub podnośnika przy 111 budynkach (zgodnie z załącznikiem nr 4 do opisu
przedmiotu zamówienia), koszcie wywozu zanieczyszczeń z czyszczenia rynien we
własnych pojemnikach i na własny koszt, koszt zabezpieczenia prac (linki, pasy
ochronne itp.), zysk, czas przemieszczania się pomiędzy budynkami. Wynika to z opisu
przedmiotu zamówienia str. 12 i 13. Zgodnie z załącznikiem nr 4 do opisu przedmiotu
zamówienia ilość budynków objętych usługa to 111 szt. – czyli średni koszt obsługi
jednego budynku to około 2,08 zł. Odwołujący uważa, iż minimalna stawka za mb dla
tej usługi wynosi 0,80 zł netto.
4)
W odniesieniu do poz. 11 – czyszczenie verticale, stawka 0,50 zł/mb, (1x w roku) na
powierzchni 16,20mb. Zaproponowana wartość netto za jednorazowa usługę 8,10 zł.
Przy założeniu minimalnej stawki za i rbh = 13 z brutto , czas czyszczenia verticali
winien wynieść około 40 min. W ramach tej usługi i zgodnie z opisem przedmiotu
zamienia str. 3 w tym czasie należy je zdemontować, wyczyścić, usunąć drobne
uszkodzenia (w tym linki i łańcuszki) oraz ponownie zamontować. Wykonanie w tym
czasie tej usługi jest nierealne, a należy pamiętać iż cena usługi winna zawierać
również inne koszty tj., środki, sprzęt czy też zysk.
5)
W odniesieniu do poz. 9 – pranie firan, stawka 1 zł/m
2
, (1x w roku) na powierzchni
140,5 m
2
. Zaproponowana wartość netto za jednorazowa usługę 140,50 zł.
Przy założeniu minimalnej stawki za 1 rbh = 13 z brutto jeden pracownik musiałby
w 1 rbh wyprać ok. 13m
2
firan. W ramach tej usługi i zgodnie z opisem przedmiotu
zamówienia str. 3 w tym czasie należy je zdjąć, wyprać, wyprasować, naprawić drobne
uszkodzenia oraz ponownie założyć. Wykonanie w tym czasie tej usługi jest nierealne,
a należy pamiętać, że cena usługi winna zawierać również inne koszty, tj. środki,
sprzęt czas przemieszczania się pomiędzy budynkami i wielokrotnego wejścia na
drabinę, oraz zysk.
6)
W odniesieniu do poz. 9 – pranie rolet, stawka 0,50 zł/m
2
, (1x w roku)na powierzchni
80,44 m
2
. Zaproponowana wartość netto za jednorazowa usługę 40.22 zł.
Przy założeniu minimalnej stawki za 1 rbh - 13 zł brutto . jeden, pracownik musiałby
w 1 rbh wyprać ok.26 m
2
rolet. W ramach tej usługi i zgodnie z opisem przedmiotu
zamówienia str. 3 w tym czasie należy je zdemontować, wyczyścić, usunąć drobne
uszkodzenia (w tym linki i łańcuszki) oraz ponowne zamontować. Wykonanie w tym
czasie tej usługi jest nierealne, a należy pamiętać, że cena usługi winna zawierać
również inne koszty, tj. środki, sprzęt, czas przemieszczania się pomiędzy budynkami/
miejscowościami i wielokrotnego wejścia na drabinę oraz zysk.
Odwołujący dodał, że kolejna oferta była droższa o 342.888,94 zł, a ostatnia aż
o 1.158.862,02 zł od oferty wybranej jako oferty najkorzystniejsza. Z ww. powodów
wskazujących na zaniżone istotne składowe części oferty uniemożliwiające właściwe
wykonanie przedmiotu umowy Zamawiający powinien zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy Pzp,
wezwać wykonawcę do złożenia stosownych wyjaśnień i dowodów, czego jednak nie uczynił
do czasu poprzedniego odwołania (KIO 314/17). Na posiedzeniu KIO 2 marca 02.03.2017 r.
Przewodniczący powiadomił strony o uwzględnieniu w całości przez Zamawiającego
zarzutów przedstawionych przez Odwołującego, jaki i poinformował Przystępującego
o możliwości złożenia sprzeciwu. Z możliwości tej Przystępujący nie skorzystał, tym samym
uznając zarzuty za zasadne. Zdaniem Odwołującego, znając treść pisma Zamawiającego
o uwzględnieniu zarzutów w całości Przystępujący powinien na etapie toczącego się
wówczas postępowania odwoławczego podnieść wszystkie okoliczności, dotyczące sporu.
Odwołujący wskazał, że po umorzeniu postępowania przez Izbę, Zamawiający
pismem z 2 marca 2017 r. wezwał B. P. O. H. D. B. do wyjaśnień ceny i złożenia dowodów.
W ocenie Odwołującego jest to rażące naruszenie prawa, bowiem w przedmiotowej sytuacji
w żaden sposób nie zmieniła się sytuacja faktyczna, pomimo wykonania ponownych
czynności związanych z badaniem oferty, nie zmienił się przedmiot zamówienia, wymogi
Zamawiającego, sposób realizacji zamówienia. Nie zmieniła się również oferta firmy B. P. O.
H. D. B., a już tym bardziej sposób jej wyceny. Według Odwołującego złożenie wyjaśnień nie
ma już żadnego wpływu na stan faktyczny, bowiem Odwołujący nie składając sprzeciwu
wobec zarzutów przedstawionych w odwołaniu (KIO 314/2017), przyznał się do rażąco
niskiej oferty. Zamawiający nie wykonał dyspozycji w zakresie żądania Odwołującego
nakazania powtórzenia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty poprzez odrzucenie oferty
rażąco niskiej. Izba w poprzednim postępowaniu odwoławczym wprawdzie nie rozstrzygnęła
merytorycznie kwestii rażąco niskiej ceny, ale oświadczenie procesowe Zamawiającego
o uwzględnieniu odwołania w całości należało traktować jako przyznanie okoliczności
i zobowiązanie do wykonania czynności odrzucenia oferty Przystępującego, natomiast brak
sprzeciwu ze strony Przystępującego, który zrezygnował z możliwości obrony swojej oferty
w toku postępowania odwoławczego, należy uznać jako przyznanie racji odwołującemu.
Zdaniem Odwołującego Zamawiający w sposób niedopuszczalny prawnie zwrócił się
do wykonawcy o wyjaśnienie wraz z dowodami elementów oferty mających wpływ na
wysokość ceny złożonej oferty w ww. postępowaniu. Jedynie z ostrożności procesowej
Odwołujący odniósł się do wyjaśnień złożonych przez B. P. O. H. D. B.
Odwołujący podkreślił, że Zamawiający wezwał ww. wykonawcę do złożenia
wyjaśnień dotyczących ceny wraz z dowodami. Zamawiający żądał także złożenia wyjaśnień
dotyczących wyceny następujących pozycji Tabeli B: poz. 6 – Usuwanie śniegu z dachów
wielkopowierzchniowych, poz. 8 – Czyszczenie rynien i rur spustowych, poz.7 – Usuwanie
sopli lodowych z dachu, poz.9 – Pranie firan, poz. 10 – Pranie rolet, poz. 11 – Czyszczenie
verticale. Zamawiający poinformował wykonawcę o obowiązku odrzucenia oferty w sytuacji
nieudzielenia wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami
potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia,
a dodatkowo pouczył, że zgodnie z art. 90 ust 2 wstawy Pzp obowiązek wykazania, że oferta
nie zawiera rażąco niskiej ceny spoczywa na wykonawcy. Zamawiający wyraźnie poprosił
o załączenie do składanych wyjaśnień dowodów na poparcie zawartych w nich twierdzeń.
W odpowiedzi na wezwanie wykonawca złożył wyjaśnienia, co do szczegółów których
zastrzegł tajemnicę przedsiębiorstwa i które dodatkowo budzą u Odwołującego uzasadnione
przekonanie o zaoferowaniu rażąco niskiej ceny. Tym samym Zamawiający, pomimo
wezwania do wyjaśnień, nie zbadał właściwie istotnych części składowych ceny, które
wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości co do
możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez
Zamawiającego.
Ad poz. 6
Odwołujący podniósł, że wykonawca B. P. O. H. D. B. próbuje udowodnić, że
obniżoną wartość usługi odśnieżania dachów osiągnie poprzez zastosowanie maszyn
wirnikowych. Obniżony czas pracy podaje na podstawie rzekomej wydolności odśnieżarki
(1500-1800m
2
/h). Dane te nie są potwierdzonymi danymi wydajności odśnieżania dachu, o
różnej strukturze, budowie i umieszczonych na nich elementach konstrukcyjnych. Ponadto
wykonawca przyjął łączną wartość dachów do odśnieżenia bez podziału na rzeczywisty
koszt każdego z budynków, a przecież nie jest to jedna prosta połać dachu. W wyjaśnieniach
zostało podniesione jakoby pozostałe koszty nie były znaczące, co nie jest prawdą. Czas
pracy jest tu istotnym elementem, który wprost przekłada się na koszty pracy.
Zdaniem Odwołującego, dość lakoniczne (niepoparte dowodami) jest stwierdzenie, że
wykonanie zabezpieczeń linowych trwa kilka minut (111 budynków). Dodatkowo należy
zorganizować źródło prądu na dachu (jeżeli wykorzystuje się odśnieżarkę elektryczną), jak
i sam transport jej na dach po wcześniejszym zabezpieczeniu sprzętu przed jego
uszkodzeniem, jak i elewacji budynku. W przypadku sprzętu spalinowego należy doliczyć
koszty paliwa, oleju, przeglądów. Nie jest to praca jednej osoby, a wiec koszty rbh należy
zwielokrotnić. Sama waga sprzętu od 20 kg(elektryczna maszyna) lub od 60 kg (spalinowa)
wymaga ostrożności i czasu na jej wciągniecie i opuszczenie (19 budynków).
W wyjaśnieniach nie uwzględniono też ręcznego odśnieżania, natomiast może ono okazać
się konieczne, bowiem według załączonych do wyjaśnień danych pokrywa śniegu możliwa
do usunięcia przez proponowaną maszynę to 20 cm. Ponadto zgodnie z żądaniem
zamawiającego w OPZ ściągniecie śniegu ma nastąpić do połaci dachu, w sposób
niezagrażający bezpieczeństwu ludzi i mienia (w więc samego dachu również). Nie można
więc wykluczyć, że będzie konieczne doczyszczenie ręczne, tym bardziej iż na dachach
występują miejsca trudnodostępne, piorunochrony, anteny, itp.).
W ocenie Odwołującego próba obniżenia kosztów dojazdu również jest chybiona.
Usługa winna być wykonywana na wezwanie zamawiającego w terminie 3 godzi, a więc nie
musi się łączyć z innymi usługami. Wyjaśniający wprost też potwierdził, że nie ujął
w kalkulacji kosztu wywozu śniegu, mimo wyraźnego wskazania przez zamawiającego o tej
konieczności, a chce go zrzucać na tereny zielone. Zgodnie z OPZ usługa wymaga wywozuśniegu we własnych pojemnikach z kompleksu zamawiającego, brak jest możliwości
składowania go na obsługiwanym terenie, nie mówiąc o możliwych zniszczeniach zieleni
zamawiającego.
Ad poz. 8
Odwołujący podniósł, że wykonawca z góry zakłada, że długość rur spustowych do
rynien stanowi 50%. Takich dany nie ma w OPZ, więc nie jest to udowodnione, a stanowi
jedynie wolną interpretacją. A więc już założenia kalkulacyjne są niedoszacowane. Ponadto
zaproponowana technologia przy użyciu wskazanego sprzętu jest niemożliwa do wykonania
na przedmiotowym obiekcie. Zaproponowany sprzęt jest do użytku domowego, jest zbyt
słaby do „przedmuchania” rur o wysokości kilku pięter, bowiem jego wydolność jest zbyt
słaba (dowód w złączeniu). Proponowane technologie winny być adekwatne do zleconych
prac i obiektów. Ponadto nie skalkulowano kosztów podnośnika/rusztowania wymaganych
do oczyszczenia 109mb. Na stronie 7 wyjaśnień podważona została zasadność wskazania
przez zamawiającego technologii stawiania rusztowań (lub zastosowanie podnośnika),
jednakże to właśnie zamawiający ma wiedzę o możliwości dostępu do rynien. Chcąc
uzyskać/potwierdzić tę wiedzę wykonawca mógł zwrócić się o wyjaśnienie tej kwestii przed
składaniem ofert. Jeżeli tego nie zrobił winien wycenić według wskazań zamawiającego.
Dodatkowo trzeba doliczyć koszty zabezpieczenia terenu pod budynkiem, ogrodzenia taśmą,
czas ewentualnego powiadomienia właścicieli samochodów o konieczności ich
przestawienia. Zamawiający może się nie zgodzić na przedmuchiwanie rynien dmuchawą
spalinową, bowiem rozprysk błota i podgniłych liści może spowodować zabrudzenie elewacji
i górnych okien. Ponadto nie ujęto tez kosztów wywozu urobku zgodnie z OPZ str. 13.
Ad poz. 7
Odwołujący podniósł, że pomimo wskazania konieczności zastosowania podnośnika
przy danej usłudze, wykonawca nie skalkulował jego udziału. Z góry założył, że będzie to
robił z okien (nie mając wiedzy czy będzie to możliwe bo np. ograniczona jest dostępność
z okien, użytkownicy nie wyrażą zgody na przerwę w pracy, itp.) i dachu. Wykonawca chcąc
skalkulować wykonie usługi inaczej nie z w OPZ winien zwrócić się w dopuszczalnym
terminie z pytaniem do zamawiającego o dopuszczenie takiej technologii. Zamawiający
może się nie zgodzić na zrzucanie wolne sopli z dachu na ziemię, co może spowodować
uszkodzenie drobnych elementów elewacji np. klimatyzatory, daszki itp. Poza kosztem
wykorzystania podnośnika trzeba doliczyć koszty zabezpieczenia terenu pod budynkiem,
ogrodzenia taśmą, czas ewentualnego powiadomienia właścicieli samochodów parkujących
pod o konieczności ich przestawienia, itp. Ponadto nie ujęto tez kosztów wywozu urobku
zgodnie z OPZ str. 13.
Ad poz. 9
Odwołujący podniósł, że w wyjaśnieniach nie zostało udowodnione właściwie
wyliczenie kosztu usługi. Skupiono się tam na kosztach usługi podwykonawcy (na dzień
składania oferty i sporządzenia kalkulacji wykonawca nie zadeklarował udziału
podwykonawców, z więc nie powinien go uwzględniać przy wycenie usługi), nie wyliczono
pełnego kosztu usługi zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia str. 4 (należy je zdjąć,
wyprać, wyprasować, naprawić drobne uszkodzenia oraz ponownie założyć). Cena usługi
winna zawierać również inne koszty, tj. środki, sprzęt, czas przemieszczania się pomiędzy
budynkami i wielokrotnego wejścia na drabinę oraz zysk firmy. Jako alternatywę wykonawca
podaje pranie firan w oparciu o zainstalowaną pralkę do prania mopów na koszt
Zamawiającego (energia + woda). Na dzień sporządzenia kalkulacji oferent nie ma
zainstalowanej na obiektach zamawiającego takiej pralki, nie ma też zgody na jej instalację,
więc nie może na jej podstawie opierać kalkulacji. Ponadto nie podaje ilości takich pralek
oraz miejsc instalacji.
Ad poz. 10 i 11
Odwołujący podniósł, że wykonanie tej usługi obejmuje demontaż, czyszczenie,
usuwanie drobnych uszkodzeń (nie koniecznie zrobionych przez wykonawcę) oraz ponowne
zamontowanie. Przystępujący nie uwzględnił kosztów przemieszczania się między pokojami,
budynkami, miejscowościami, czasu na przygotowanie stanowiska pracy (drabina,
udrożnienie dojścia do verticali, itp.) oraz zysku.
Zdaniem Odwołującego, wycena usług wybranego dotychczas wykonawcy jest
daleko niedoszacowana nie tylko w elementach przedstawionych powyżej, ale również
w pozostałych pracach wymaganych przez Zamawiającego. Odwołujący podniósł, że
wykonawca, którego ofertę wybrano powołuje się (str. 1 wyjaśnień), że on oraz podmioty
współpracujące z uwagi na szeroki zakres wykonania usługi także na innych obiektach
otrzymują znaczne rabaty. Rabaty podmiotów współpracujących nie mają odniesienia do
przedmiotowej usługi bowiem Wykonawca zadeklarował samodzielne wykonanie usługi, tj.
bez udziału podmiotu trzeciego i bez udziału podwykonawców. Ponadto, zakładany koszt
zakupu środków higienicznych (1.500 zł) jest nieadekwatny do wymagań OPZ, który określa
ilość i rodzaj materiałów higienicznych (do bieżącego uzupełniania papieru toaletowego,
kostek WC, mydła w płynie, ręczników papierowych w toaletach Wykonawca będzie
stosował materiały wg poniższej specyfikacji: Papier toaletowy biały celulozowany, minimum
2-warstwowy, w rolkach standard, dzielonych na listki min. 230 listków – 201 600 rolek,
ręczniki papierowe białe składane ZZ (celulozowane – minimum dwuwarstwowe) lub w rolce
(listkowane : 50 listków w rolce, dwuwarstwowe, gofrowane, szer. 23 cm, długość 10m lub
5m) 11 550 000 sztuk listków. Mydło w płynie przeznaczone do mycia rąk do dozowników,
a w przypadku ich braku w odpowiednim opakowaniu z dozownikiem – 13 700 litrów, kostka
do WC Tnie mniej niż 35 g, kostka WC do mycia i pielęgnacji toalet, posiadająca w składzie:
węglan wapnia – 25 900 sztuk, odświeżacz powietrza – 3 100 sztuk). Zdaniem
Odwołującego, zużycie środków higienicznych jest mocno niedoszacowane, nawet przy
ewentualnych znacznych rabatach. Nie ma znaczenia przywoływane zużycie materiałów
higienicznych przez jego podwykonawcę na obiekcie 32 B. L. T. w (…), którego powierzchnia
jest według niego o 5-krotnie większa, nie oznacza to bowiem podobnego zużycia środków –
na to ma wpływ wiele innych czynników chociażby ilość personelu, ilość szkoleń na obiekcie
(czyli dodatkowego napływu żołnierzy) i przede wszystkim parametry wymaganych środków
higienicznych nie muszą być tożsame, a w przypadku tego zamówienia żądane środki mają
konkretne parametry i nie można stosować innych zamiennych.
Odwołujący wskazał również, że na wymóg: Wykonawca zabezpiecza wywóz śniegu.
lodu, suszu, zebranych liści, skoszonej trawy i innych roślin oraz zakup piasku do
posypywania terenów utwardzonych w okresie omowym, jak również zakup wszystkich
materiałów związanych z technologia sprzątania (płyny do mycia i konserwacji, pasty. worki
na śmieci, sprzęt gospodarczy, uzupełnianie papieru toaletowego, mydła. Ręczników,
odświeżaczy powietrza w toaletach, środki ochrony osobistej, itp.) w ramach ustalonego
wynagrodzenia ryczałtowego za 1 m
2
sprzątanej powierzchni. W wyjaśnieniach nie
wykazano uwzględnienia w kalkulacji takich kosztów jak: wywóz śniegu. lodu, a także urobku
ze sprzątania/zamiatania terenów zewnętrznych. Pominięte zostały również wszystkie
materiały związane z technologia sprzątania (płyny do mycia i konserwacji, pasty, worki naśmieci, itp.). Wykonawca wskazał tylko koszt odbioru masy zielonej.
Odwołujący wskazał na następujące wymagania:
−
Codzienne opróżnianie koszy na śmieci, pojemników na odpady preselekcyjne (czy są
pojemniki preselekcyjne) pojemników niszczarek do dokumentów wraz z wymianą
plastikowych worków i wynoszenie śmieci do pojemników ustawionych przez Zama-
wiającego. Zakup worków na śmieci i do niszczarek; dostosowany do pojemników
w poszczególnych lokalizacjach wykonywania usługi, leży po stronie Wykonawcy.
Zamawiający posiada w użytkowaniu ok 200 szt. koszy (worki o pojemności nie większej
niż 35 litrów), 25 koszy (worki o pojemności nie mniejszej niż 100 litrów), 25 pojemniki na
odpady po preselekcji (worki o pojemności nie mniejszej niż 100 litrów) oraz 43 szt.
niszczarek (worki o pojemności nie mniejszej niż 35 litrów 98%, o pojemności 120 litrów
2%).
−
Opróżnianie koszy na nieczystości ustawionych wzdłuż ciągów komunikacyjnych
i chodników. Odpad powstały w wyniku świadczenia usług na terenach zewnętrznych są
własnością Wykonawcy z wyłączeniem koszy na nieczystości ustawionych wzdłuż
chodników i ciągów komunikacyjnych. Wykonawca musi opróżnić ok 30 szt. koszy
zewnętrznych %o pojemności 601) 1 raz dziennie od poniedziałku do piątku w godz. od
7:00 do 14.30.
Odwołujący stwierdził, że zgodnie z wytycznymi Zamawiającego, należy codziennie
wymieniać worki we wszystkich rodzajach koszy. W cenie oferty nie uwzględniono zatem
następujących kosztów miesięcznych:
Ilość/mc
Cena
jednostkowa
Wartość/mc
Worki 35 l (200 koszy) x 5 dni w tyg.
4.200
2,83
11.886,00
50
szt./rolka
Worki 120 l (50 koszy) x 5 dni w tyg.
1.050
6,14
6.447,00
25
szt./rolka
Worki 35 l (43 niszczarki) x 5 dni w
tyg.
903
2,83
2.555,49
50
szt./rolka
Worki
60
l
(30
koszy
przy
chodnikach) x 5 dni w tyg.
630
3,21
2.022,30
30
szt./rolka
22.910,79
Brak jest również kosztu zdeponowania i transportu śmieci z koszy ulicznych do
RIPOK. Przy założeniu dziennego odbioru ok. 2 kg z każdego z koszy 30 szt. daje 60 kgśmieci dziennie. Miesięcznie jest to ok. 1,5 t i z tego należy się rozliczyć poprzez załączenie
do miesięcznego rozliczenia kart przekazania odpadu.
Odwołujący podniósł, że wykonawca w wyjaśnieniach, zakładając czas pracy sprzętu
i zużycie paliwa, opiera się na historycznych danych z usług wykonywanych w kompleksie
wojskowym w (…). Zdaniem Odwołującego nie można porównywać danych z różnych części
Polski, zwłaszcza w okresie zimowym. Wykonawca nie starał się udowodnić swoich cen, a
jedynie próbuje przekonać zamawiającego, że wykonując podobną usługę na terenie w. wśrodkowej Polsce wykona ją tak samo w innej części kraju. Nie jest to prawdą, każde
zamówienie jest inne i wymaga indywidulanej wyceny z uwzględnieniem specyfiki każdego
Zamawiającego i jego wymagań.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu: unieważnienia czynności wyboru
oferty najkorzystniejszej, odrzucenia oferty uprzednio wybranej jako najkorzystniejsza oraz
dokonania wyboru oferty Odwołującego.
Do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego przystąpił wykonawca
Daniel Bąkowski prowadzący działalność gospodarczą pod firmą B. P. O. H. D. B., wnosząc
o oddalenie odwołania.
Na podstawie dokumentacji przedmiotowego postępowania oraz biorąc pod
uwagę stanowiska stron i dowody przedstawione na rozprawie, Izba ustaliła i zważyła,
co następuje:
Na wstępie Izba ustaliła, że Odwołujący spełnia określone w art. 179 ust. 1 ustawy
Pzp przesłanki korzystania ze środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu
zamówienia, a naruszenie przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp może spowodować
poniesienie przez niego szkody polegającej na nieuzyskaniu zamówienia.
Postępowanie zostało wszczęte w dniu 1 grudnia 2016 r., zatem do przedmiotowego
postępowania stosuje się przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych z uwzględnieniem
zmian wprowadzonych ustawą z 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień
publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r. poz. 1020), która weszła w życie
w dniu 28 lipca 2016 r.
Izba ustaliła, że zgodnie z punktem XIII SIWZ (Opis sposobu obliczenia ceny), cena
podana w ofercie powinna obejmować wszystkie koszty związane z wykonaniem przedmiotu
zamówienia oraz warunkami stawianymi przez Zamawiającego. Cena może być tylko jedna
(nie dopuszcza się wariantowości cen). Wszystkie wartości określone w formularzach
ofertowych oraz ostateczna cena oferty muszą być naliczone z dokładnością do dwóch
miejsc po przecinku. Cenę należy przedstawić w formularzu ofertowym (załącznik nr 1 do
SIWZ). Wykonawca jest zobowiązany do wypełnienia i określenia wartości we wszystkich
pozycjach występujących w formularzu ofertowym.
Zgodnie z § 8 wzoru umowy, usługi będą wykonywane przez czas określony: od dnia
podpisania umowy, z tym że nie wcześniej niż od dnia 01.01.2017r. do dnia 31.12.2018 roku.
§ 10 wzoru umowy stanowi, że wykonawca otrzyma wynagrodzenie za rzeczywiście
wykonaną usługę, potwierdzoną przez osobę upoważnioną, a obliczoną jako iloczyn
jednostkowych stawek podanych w formularzu ofertowym stanowiących załącznik nr 3 do
niniejszej umowy (ust. 1). Wynagrodzenie o którym mowa w §10 ust.2 uwzględnia wszystkie
czynniki cenotwórcze związane z wykonaniem przedmiotu zamówienia, również te, które nie
wynikają wprost z umowy, a są niezbędne do wykonania przedmiotu zamówienia,
w szczególności wszelkie należności publicznoprawne, koszty prac, uzgodnień i wdrożeń,
koszty wynikające z pracy na czynnym obiekcie i działającym systemie, koszty materiałów
pomocniczych, oraz wszystkie koszty związane z warunkami postawionymi przez
Zamawiającego w SIWZ (ust. 3).
Zamawiający oszacował wartość zamówienia na kwotę 1.730.156,64 zł (informacja
w protokole postępowania – druk ZP-PN). Podana przed otwarciem ofert kwota, jaką
Zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, to 1.263.042,20 zł brutto,
w tym: na rok 2017: 631.521,10 zł brutto, na rok 2018: 631.521,10 zł brutto.
W postępowaniu zostały złożone 3 oferty:
1) Oferta Przystępującego z ceną 1.351.705,22 zł (po poprawieniu oczywistych omyłek
rachunkowych);
2) Oferta Odwołującego z ceną 1.694.594,16 zł;
3) Oferta C.-T. P. K. P., z ceną 2.373.268,84 zł
W kwestionowanych pozycjach Formularza ofertowego Przystępujący zaoferował
następujące ceny jednostkowe:
−
Poz. 6 (usuwanie śniegu z dachów wielkopowierzchniowych) – cena jednostkowa netto
0,03 zł;
−
Poz. 7 (usuwanie sopli lodowych z dachu) – cena jednostkowa netto 0,03 zł;
−
Poz. 8 (czyszczenie rynien i rur spustowych) – cena jednostkowa netto 0,03 zł;
−
Poz. 9 (pranie firan) – cena jednostkowa netto 1,00 zł;
−
Poz. 10 (pranie rolet) – cena jednostkowa netto 0,50 zł;
−
Poz. 11 (czyszczenie verticale) – cena jednostkowa netto 0,50 zł.
Po wyborze oferty Przystępującego jako najkorzystniejszej, Odwołujący wniósł
odwołanie (sygn. akt KIO 314/17), w którym zakwestionował wycenę następujących pozycji
od 6 do 11 Formularza ofertowego i zarzucił Zamawiającemu:
− naruszenie postanowień art 90 ust. 1 ustawy Pzp poprzez zaniechanie wezwania
dotychczas wybranego Wykonawcy do złożenia wyjaśnień w zakresie ceny gdy istotne
części składowe ceny oferty wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu
zamówienia i budzą wątpliwości co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia
zgodnie z wymaganiami określonymi przez Zamawiającego.
− naruszenie postanowień art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp na skutek zaniechania czynności
odrzucenia oferty Wykonawcy, który zaoferował rażąco niska cenę – poprzez rażąco
niskie istotne części składowe ceny oferty, uniemożliwiające realizację przedmiotu
zamówienia zgodnie z OPZ.
Odwołujący wniósł wówczas o nakazanie Zamawiającemu dokonania czynności
unieważnienia wyboru oferty najkorzystniejszej i powtórzeniu czynności badania ofert,
polegających w szczególności na:
− zbadaniu istotnych części składowych ceny oferty pod względem rażąco niskiej ceny
w stosunku do przedmiotu zamówienia i możliwości jego wykonania zgodnie
z wymaganiami określonymi przez Zamawiającego – poprzez zażądanie wyjaśnień
i dowodów w tej kwestii na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp,
− odrzuceniu oferty dotychczas wybranego wykonawcy na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy
Pzp jeśli wykonawca nie dostarczy w wyznaczonym terminie wyjaśnień, w tym dowodów
lub załączone wyjaśnienia i dowody potwierdza, że mamy do czynienia z rażąco niską
ceną oferty.
Zamawiający uwzględnił w całości zarzuty przedstawione w tym odwołaniu
i w wykonaniu zgłoszonych w nim żądań, pismem z 2 marca 2017 r., wezwał
Przystępującego na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp do złożenia wyjaśnień wraz
z dowodami dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny.
Zamawiający zażądał w szczególności wskazania oszczędności metody wykonania
zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych, wyjątkowo sprzyjających warunków
wykonania zamówienia dostępnych dla Wykonawcy, oryginalności projektu, kosztów pracy,
których wartość przyjęta do ustalenia nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia
za pracę albo minimalnej stawki godzinowej ustalonych na podstawie przepisów ustawy
z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, wpływu pomocy
publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów, wynikającym z przepisów prawa
pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym, obowiązujących w miejscu, w którym
realizowane jest zamówienie, wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska,
powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy, innych czynników kształtujących
cenę. Dodatkowo Zamawiający wskazał, że oczekuje złożenia wyjaśnień dotyczących
pozycji 6-11.
W odpowiedzi na powyższe wezwanie Przystępujący złożył wyjaśnienia, w których
przedstawił następujące rodzaje kosztów w ujęciu miesięcznym (wynoszące łącznie
27.660,64 zł):
− płace dla 5,2 etatów brutto 15.743,60 zł,
− BHP pracowników 350 zł,
− Sprzęt drobny 370,33 zł,
− Maszyny i urządzenia 2.748,13 zł,
− Koszty napraw maszyn 1.046,25 zł,
− Ubezpieczenie OC 25,96 zł,
− Koszty ogólnozakładowe 1.046,82 zł,
− Zysk 1.320,55 zł,
− Paliwo do sprzętu 2.000 zł,
− Koszt odbioru masy odpadowej zielonej 1.000 zł,
− Prace dodatkowe okresowe, w tym pranie firan, vertikali i inne niezagregowane 200 zł,
− Zakup środków higienicznych 1.500 zł,
− Pojemniki na papier higieniczny, ręczniki itp. 309 zł,
Wykonawca załączył do wyjaśnień szczegółowe dane dotyczące ww. pozycji
kosztowych, które zastrzegł jako tajemnicę przedsiębiorstwa.
Przystępujący podał w wyjaśnieniach, że przy miesięcznym przychodzie netto
w wysokości 5.969,68 zł, co po odjęciu średniomiesięcznych kosztów oraz zysku daje kwotę
prawie 22 tys. zł na koszty nieprzewidziane, ewentualnie nadzwyczajny zysk. Wykonawca
przedstawił m.in. informacje na temat zakładanego poziomu zatrudnienia, w tym w zakresie
zatrudnienia osób niepełnosprawnych i szacunkowego dofinansowania z PFRON, wyliczenia
kosztów paliwa do sprzętu spalinowego, wskazał m.in. na możliwość redukcji kosztów
poprzez przekazanie masy zielonej do wykorzystania przez osoby fizyczne.
W odniesieniu do wskazanych przez Zamawiającego pozycji Formularza ofertowego
Przystępujący wyjaśnił:
−
Poz. 6 (usuwanie śniegu z dachów wielkopowierzchniowych) – Przystępujący wskazał
na technologię odśnieżania maszynami wirnikowymi spalinowymi lekkimi lub
elektrycznymi, krótki czas wykonania zabezpieczeń linowych, brak znaczącego wpływu
prac pomocniczych na koszt i czas wykonania, obciążający Zamawiającego koszt
energii, możliwość odrzucenia śniegu na teren zielony, co spowoduje brak konieczności
przemieszczania masy śniegu. Wykonawca przedstawił dane dotyczące wydajności,
czasu i kosztu użycia odśnieżarki wirnikowej, amortyzacji sprzętu, dojazdu.
−
Poz. 7 (usuwanie sopli lodowych z dachu) – Przystępujący wskazał na usuwanie sopli
lodowych z ziemi lub okien znajdujących się bezpośrednio nad rynnami, przy
zastosowaniu długich sztyc wykonanych z lekkich tworzyw. Wykonawca przedstawił
wyliczenie dotyczące czasu wykonania usługi, koszty pracy i jednorazowej amortyzacji
sprzętu.
−
Poz. 8 (czyszczenie rynien i rur spustowych) – Przystępujący wskazał na wykorzystanie
sprzętu spalinowego i elektrycznego, brak konieczności stawiania rusztowań,
przedstawił dane dotyczące kosztów amortyzacji sprzętu, dojazdu, czasu wykonania
usługi.
−
Poz. 9 (pranie firan) – Przystępujący powołał się na koszty wykonania usługi dla 32 BLT
w Łasku, obejmującej pranie 68 kg firan i 143 kg zasłon. Wskazał, że pranie firan może
być wykonane w oparciu o zainstalowaną pralkę do prania mopów, co obniża koszt do
poziomu 30 zł i 3 zł na środki piorące. Podał, że zgodnie z SIWZ koszty energii i wody
obciążają Zamawiającego.
−
Poz. 10 (pranie rolet) – Przystępujący wskazał na wykorzystanie dwóch technologii
wykonania usługi bez zdejmowania rolet, tj. pranie ekstrakcyjne lub użycie parownicy.
Wykonawca przedstawił dane dotyczące czasu wykonania usługi, kosztów pracy,
sprzętu i jego amortyzacji oraz środków piorących.
−
Poz. 11 (czyszczenie verticali) – Przystępujący wskazał na wykorzystanie dwóch
technologii wykonania usługi bez zdejmowania verticali, tj. pranie ekstrakcyjne lub użycie
parownicy. Wykonawca przedstawił dane dotyczące czasu wykonania usługi, kosztów
pracy, sprzętu i jego amortyzacji oraz środków piorących.
Wykonawca załączył do wyjaśnień (tajemnica przedsiębiorstwa):
−
faktury zawierające ceny dostawy materiałów i środków higienicznych, usług prania
i maglowania firan,
−
zestawienie zawierające koszty miesięczne (w tym koszty pracy), zysk, uśrednioną
stawkę za 1m
2
/1m-c,
−
kosztorys miesięczny, obejmujący liczbę etatów, liczbę roboczogodzin, koszty płace,
ZUS pracowników, ZUS płacony przez pracodawcę, świadczenia urlopowe, socjalne
i chorobowe, koszty BHP oraz odzieży roboczej, koszt środków czystości, drobnego
sprzętu i maszyn, ubezpieczenia OC, koszty ogólnozakładowe,
−
listę sprzętu i maszyn do wykonania przedmiotu zamówienia, ze wskazaniem ich liczby,
ceny i producenta,
−
zestawienie płac dla personelu sprzątającego, uwzględniające stawki godzinowe, płace
netto, brutto, liczba pracowników, liczba etatów i liczba roboczogodzin,
−
zestawienie „Plan organizacji – metoda wykonania usługi”, przedstawiające sposób
obsługi obiektu, opis czynności, dni i godziny pracy, liczbę roboczogodzin,
−
Opis obiektu/wykaz stanowisk pracy, przedstawiający wielkość i rodzaj powierzchni, na
której będą świadczone usługi oraz wydajność pracy na poszczególnych
powierzchniach.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp, zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera
rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. Art. 90 ust. 1 ustawy
Pzp stanowi, że jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają
się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości zamawiającego
co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi
przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający zwraca się
o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu.
Przywołany przepis określa, jakich elementów w szczególności dotyczy wezwanie do
wyjaśnień. Obowiązek odrzucenia oferty aktualizuje się w sytuacji, gdy wykonawca nie
udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami
potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu
zamówienia (art. 90 ust. 2 ustawy Pzp).
Głównym zarzutem odwołania była niedopuszczalność zwrócenia się do
Przystępującego w sytuacji, gdy Zamawiający uwzględnił wcześniej złożone odwołanie,
a Przystępujący nie zgłosił sprzeciwu wobec tego uwzględnienia oraz zaniechania przez
Zamawiającego wykonania żądania zawartego w uwzględnionym odwołaniu, tj. powtórzenia
czynności wyboru najkorzystniejszej oferty poprzez odrzucenie oferty rażąco niskiej. Zarzut
ten należy uznać za oczywiście bezzasadny.
W pierwszej kolejności wskazać należy, że art. 90 ust. 1 ustawy Pzp zobowiązuje
zamawiającego – w sytuacji podejrzenia zaoferowania rażąco niskiej ceny – do wezwania
wykonawcy do wyjaśnień. Dopiero niezłożenie wyjaśnień lub potwierdzenie w procedurze
wyjaśniającej, że oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu
zamówienia, stanowi podstawę do odrzucenia oferty (art. 90 ust. 3 ustawy Pzp).
Przeprowadzenie procedury wyjaśniającej jest więc obowiązkiem Zamawiającego, który nie
może odrzucić oferty ze względu na rażąco niską cenę bez umożliwienia wykonawcy
wykazania prawidłowości tej ceny. Takie działanie Zamawiającego należałoby uznać za
naruszenie przepisów ustawy, które mogłoby być skutecznie zakwestionowane w drodześrodków ochrony prawnej.
Następnie zauważyć należy, że twierdzenie, jakoby Zamawiający nie wykonał żądań
zgłoszonych w uwzględnionym przez siebie odwołaniu, jest niezgodne ze stanem
faktycznym. W postępowaniu odwoławczym o sygn. akt KIO 314/17 Odwołujący wniósł
o nakazanie Zamawiającemu dokonania czynności polegających na zbadaniu istotnych
części składowych ceny oferty poprzez zażądanie wyjaśnień i dowodów na podstawie art. 90
ust. 1 ustawy Pzp, a dopiero w sytuacji, gdyby wykonawca nie złożył wyjaśnień i dowodów
lub gdy złożone wyjaśnienia i dowody potwierdzą zaoferowanie rażąco niskiej ceny –
nakazanie odrzucenia oferty tego wykonawcy. Zwrócenie się do Przystępującego
o wyjaśnienia było więc w pełni zgodne z żądaniami uwzględnionego przez Zamawiającego
odwołania.
Podsumowując, Zamawiający – wzywając Przystępującego do złożenia wyjaśnień
dotyczących ceny oferty – przede wszystkim wypełnił obowiązek nałożony na niego
przepisami ustawy, a dodatkowo postąpił zgodnie z żądaniem zgłoszonym w odwołaniu
o sygn. akt KIO 314/17. W związku z powyższym brak było jakichkolwiek podstaw do
uznania zarzutu za zasadny.
Izba nie dopatrzyła się również podstaw do uwzględnienia pozostałych zarzutów,
podniesionych przez Odwołującego z ostrożności procesowej.
W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że Przystępujący złożył szczegółowe
i poparte dowodami wyjaśnienia, tak co do ceny oferty ogółem, jak i w odniesieniu do
wskazanych przez Zamawiającego pozycji Formularza ofertowego. Przystępujący wykazał
sposób kalkulacji ceny, obejmujący wszystkie usługi składające się na przedmiot
zamówienia, zysk oraz rezerwę na nieprzewidziane koszty.
Odwołujący
zakwestionował
wycenę
elementów
przedmiotu
zamówienia
przedstawionych w poz. 6-11 Formularza ofertowego, stwierdzając, że rażąco niskie istotne
części składowe ceny oferty. Odnosząc się do powyższego w pierwszej kolejności stwierdzić
należy, że zakwestionowane składniki ceny stanowią znikomą część ceny zaoferowanej za
wykonanie przedmiotu zamówienia (roczna wartość brutto poz. 6-11 to 8.853,36 przy
wartości rocznej brutto oferty 675.852.61 zł), a Odwołujący nie przedstawił argumentacji,
którą można by uznać za potwierdzającą istotność tych części składowych. Za taki argument
nie może zostać uznana okoliczność, że są to prace osobne wymagane przez
zamawiającego, a więc potrzebne w realizacji całego zamówienia.
Zamawiający opisuje
bowiem takie elementy przedmiotu zamówienia, których wykonania wymaga, co nie zmienia
faktu, że są wśród nich elementy o różnej wadze cenotwórczej. Natomiast kwestia
bezpieczeństwa użytkowników i obiektów, jakkolwiek niewątpliwie istotna, nie może być
utożsamiana z istotnością w rozumieniu art. 90 ust. 1 ustawy Pzp. W przepisie tym mowa
jest bowiem o istotność części składowych ceny oferty dla tej ceny, chodzi więc o istotność
z punktu widzenia cenotwórczego. Zasadne jest zatem odnoszenie wartości danej części
składowej do ceny ogółem. W niniejszej sprawie porównanie to nie uprawnia do wniosku, że
wskazane w odwołaniu pozycje Formularza ofertowego stanowią istotne części składowe
ceny. Wobec powyższego, nie sposób na podstawie zakwestionowanych elementów
stwierdzić, że oferta zawiera rażąco niską cenę wynikającą z rażąco niskich istotnych części
składowych tej ceny.
Odwołujący
podniósł
również,że
wycena
usług
Przystępującego
jest
niedoszacowana również w zakresie innych prac (wskazał na koszt zakupu środków
higienicznych, koszty wywozu śniegu, lodu, urobku ze sprzątania terenów zewnętrznych,
koszty płynów do mycia i konserwacji, past, worków na śmieci, zdeponowania i transportuśmieci z koszy ulicznych do RIPOK). Odnosząc się do powyższego stwierdzić należy, że
Odwołujący poprzestał na przeciwstawieniu wyjaśnieniom Przystępującego własnych
twierdzeń, bez przedstawienia szczegółowych podstaw tych tez i ich uprawdopodobnienia.
Jakkolwiek w postępowaniu odwoławczym ciężar wykazania prawidłowości ceny (który
należy rozumieć jako ciężar wykazania, że złożone zamawiającemu wyjaśnienia
potwierdzały prawidłowość ceny), stosownie do art. 190 ust. 1a pkt 1 ustawy Pzp spoczywa
na wykonawcy, który złożył ofertę, to taki rozkład ciężaru dowodu nie zwalnia Odwołującego
z aktywności postępowaniu odwoławczym. Przepisu art. 190 ust. 1a ustawy Pzp nie można
rozumieć w ten sposób, że wykonawca kwestionujący inną ofertę może poprzestać na
gołosłownym zanegowaniu prawidłowości ceny tej oferty, bez choćby uprawdopodobnienia
własnych twierdzeń czy poparcia ich szczegółowymi danymi i obliczeniami.
Odwołujący zanegował zakładany przez Przystępującego koszt zakupu środków
higienicznych, poprzestając na stwierdzeniu, że jest on niedoszacowany, przy czym nie
wskazał nawet zakresu tego niedoszacowania. To samo dotyczy kosztów wywozu śniegu,
lodu i urobku ze sprzątania. Tak sformułowane zarzuty należy uznać za niedookreślone.
Dalej Odwołujący stwierdził nieuwzględnienie w cenie oferty Przystępującego kosztów
zakupu worków na śmieci, przy czym przemnożył liczbę worków na miesiąc przez taką cenę
jednostkową, że wg tego wyliczenia rolka zawierająca 50 sztuk worków 35 l miałaby
kosztować 119 zł, rolka zawierająca 25 sztuk worków 120 l miałaby kosztować 153,50 zł,
rolka zawierająca 30 sztuk worków 60 l miałaby kosztować 96,30 zł, co w sposób oczywisty
nie ma żadnego oparcia w rzeczywistości. Należy więc zakładać, że Odwołujący przemnożył
liczbę worków potrzebnych do wykonania zamówienia przez cenę rolki, a nie jednego worka.
Następnie Odwołujący podniósł brak uwzględnienia w cenie kosztu zdeponowania
i transportu śmieci z koszy ulicznych do RIPOK. Tymczasem zgodnie z § 6 ust. 9 projektu
umowy (załącznik nr 2 do SIWZ), odpad powstały w wyniku świadczenia usług na terenach
zewnętrznych jest własnością wykonawcy z wyłączeniem odpadów znajdujących się
w koszach na nieczystości ustawionych wzdłuż chodników i ciągów komunikacyjnych. Nie
ma zatem podstaw do twierdzenia, że wykonawca musiał uwzględnić w cenie oferty koszty
zdeponowania i transportu śmieci z koszy ulicznych.
Podobnie, w odniesieniu do usług z poz. 6-11 Formularza ofertowego Odwołujący
zaprzeczył możliwości ich wykonania za zaoferowaną cenę, podając własne stawki
minimalne (Odwołujący uważa, iż minimalna stawka za mb dla tej usługi wynosi…), nie
wyjaśniając jednak nawet, w jaki sposób zostały one skalkulowane. Nie podał również, jaka
jest jego zdaniem wartość kosztów, których nieuwzględnienie zarzucił Przystępującemu.
Biorąc powyższe pod uwagę Izba nie dopatrzyła się podstaw do stwierdzenia, że
oferta Przystępującego podlega odrzuceniu z uwagi na rażąco niską cenę.
Wobec niestwierdzenia naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy,
odwołanie podlegało oddaleniu.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt 1 i 2 lit. b rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. Nr 41, poz. 238 z późn. zm.).
Przewodniczący: ……………….
1. Oddala odwołanie;
2. Kosztami postępowania obciąża wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia: S. A. S. Sp. z o.o., W. A. S.A., I. C. Sp. z o.o. i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego
tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: S. A.
S. Sp. z o.o., W. A. S.A., I. C. Sp. z o.o. na rzecz 2 W. O. G. we (…) kwotę 3 600 zł
00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) stanowiącą uzasadnione
koszty strony poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 2164 z późn. zm.) na niniejszy wyrok – w terminie
7 dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego we Wrocławiu.
Przewodniczący: ……………….
Sygn. akt: KIO 519/17
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający − 2 W. O. G. we (…) − prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn. Usługa sprzątania powierzchni
wewnętrznych budynków, zewnętrznych powierzchni utwardzonych oraz utrzymania terenów
zielonych w jednostkach, instytucjach i obiektach wojskowych na terenie kompleksów
wciskowych administrowanych przez 2 W. we (…) na terenie Sekcji Obsługi Infrastruktury w
(…).
W dniu 17 marca 2017 r. Konsorcjum: S.A. S. Sp. z o.o., W. A. S.A., I. C. Sp. z o.o.
wniosło odwołanie wobec czynności wyboru oferty złożonej przez B.P. O. H. D. B.,
zarzucając Zamawiającemu naruszenie przepisu art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp.
Odwołujący wskazał, że w poprzednim odwołaniu (sygn. akt KIO 314/17), w całości
uwzględnionym przez zamawiającego, podniósł okoliczności wskazujące na rażąco niskie
istotne części składowe oferty złożonej przez B. P. O. H. D. B., w stosunku do przedmiotu
zamówienia i wątpliwości co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z
wymaganiami określonymi przez Zamawiającego. Zdaniem Odwołującego Zamawiający nie
dokonał wyjaśnień ww. kwestii, wobec czego Odwołujący podtrzymuje zarzuty podniesione w
poprzednim odwołaniu:
1)
W odniesieniu do poz. 6 – usuwanie śniegu z dachów wielkopowierzchniowych, stawka
0,03 zł/m2, (4x w roku) na powierzchni 58.132 m
2
. Wartość netto za jednorazową
usługę 1.743,96 zł.
Przy założeniu minimalnej stawki za 1 rbh = 13 z brutto i optymistycznym wariancie, że
pracownik w jedną godzinę oczyści dach o powierzchni 200mkw, sam koszt tej pracy
wyniósłby 3.778,58 zł, czyli ponad dwukrotnie więcej. Dodatkowo należy doliczyć koszt
i czas rozstawienia sprzętu zabezpieczającego (linki, pasy ochronne itp.), rusztowania
lub podnośnik, koszt wywozu zanieczyszczeń powstałych z tej usługi – we własnych
pojemnikach i na własny koszt, zysk, czas przemieszczania się pomiędzy budynkami,
co wynika z opisu przedmiotu zamówienia str. 11 i 12. Zgodnie z załącznikiem nr 4 do
opisu przedmiotu zamówienia ilość budynków objętych usługa to 111 szt. – czyli średni
koszt obsługi jednego budynku to około 15,71 zł, co jest stawką nierealną, zwłaszczaże trzeba doliczyć czas przemieszczania się między budynkami. Zdaniem
Odwołującego, minimalna stawka za m
2
dla tej usługi wynosi 0,08 zł netto.
2)
W odniesieniu do poz. 7 – usuwanie sopli lodowych z dachu, stawka 0,03 zł/m
2
, (4x
w roku) na powierzchni 709 mb. Zaproponowana wartość netto za jednorazowa usługę
21,27 zł.
Przy założeniu minimalnej stawki za 1 rbh = 13 z brutto i ilości 24 budynków
podlegających usłudze, koszcie i czasie rozstawienia rusztowania lub podnośnika
wymaganego przy budynkach nr 6 i nr 223 (zgodnie z załącznikiem nr 4 do opisu
przedmiotu zamówienia), koszcie wywozu zanieczyszczeń z usuwania sopli lodowych
we własnych pojemnikach i na własny koszt, koszcie zabezpieczenia prac (linki, pasy
ochronne itp.), rusztowania lub podnośnik, koszt wywozu zanieczyszczeń powstałych
z tej usługi – we własnych pojemnikach i na własny koszt, zysk, czas przemieszczania
się pomiędzy budynkami, co wynika z opisu przedmiotu zamówienia str. 12. Średni
koszt obsługi jednego budynku to około 0,89 zł – co jest stawką nierealną. Zdaniem
Odwołującego, minimalna stawka za mb dla tej usługi wynosi 0,80 zł netto.
3)
W odniesieniu do poz. 8 – czyszczenie rynien i rur spustowych, stawka 0,03 zł/m
2
, (4x
w roku) na powierzchni 7680 mb (7,68 km). Zaproponowana wartość netto za
jednorazowa usługę 230,40 zł.
Przy założeniu minimalnej stawki za 1 rbh – 13 zł brutto, koszcie i czasie rozstawienia
rusztowania lub podnośnika przy 111 budynkach (zgodnie z załącznikiem nr 4 do opisu
przedmiotu zamówienia), koszcie wywozu zanieczyszczeń z czyszczenia rynien we
własnych pojemnikach i na własny koszt, koszt zabezpieczenia prac (linki, pasy
ochronne itp.), zysk, czas przemieszczania się pomiędzy budynkami. Wynika to z opisu
przedmiotu zamówienia str. 12 i 13. Zgodnie z załącznikiem nr 4 do opisu przedmiotu
zamówienia ilość budynków objętych usługa to 111 szt. – czyli średni koszt obsługi
jednego budynku to około 2,08 zł. Odwołujący uważa, iż minimalna stawka za mb dla
tej usługi wynosi 0,80 zł netto.
4)
W odniesieniu do poz. 11 – czyszczenie verticale, stawka 0,50 zł/mb, (1x w roku) na
powierzchni 16,20mb. Zaproponowana wartość netto za jednorazowa usługę 8,10 zł.
Przy założeniu minimalnej stawki za i rbh = 13 z brutto , czas czyszczenia verticali
winien wynieść około 40 min. W ramach tej usługi i zgodnie z opisem przedmiotu
zamienia str. 3 w tym czasie należy je zdemontować, wyczyścić, usunąć drobne
uszkodzenia (w tym linki i łańcuszki) oraz ponownie zamontować. Wykonanie w tym
czasie tej usługi jest nierealne, a należy pamiętać iż cena usługi winna zawierać
również inne koszty tj., środki, sprzęt czy też zysk.
5)
W odniesieniu do poz. 9 – pranie firan, stawka 1 zł/m
2
, (1x w roku) na powierzchni
140,5 m
2
. Zaproponowana wartość netto za jednorazowa usługę 140,50 zł.
Przy założeniu minimalnej stawki za 1 rbh = 13 z brutto jeden pracownik musiałby
w 1 rbh wyprać ok. 13m
2
firan. W ramach tej usługi i zgodnie z opisem przedmiotu
zamówienia str. 3 w tym czasie należy je zdjąć, wyprać, wyprasować, naprawić drobne
uszkodzenia oraz ponownie założyć. Wykonanie w tym czasie tej usługi jest nierealne,
a należy pamiętać, że cena usługi winna zawierać również inne koszty, tj. środki,
sprzęt czas przemieszczania się pomiędzy budynkami i wielokrotnego wejścia na
drabinę, oraz zysk.
6)
W odniesieniu do poz. 9 – pranie rolet, stawka 0,50 zł/m
2
, (1x w roku)na powierzchni
80,44 m
2
. Zaproponowana wartość netto za jednorazowa usługę 40.22 zł.
Przy założeniu minimalnej stawki za 1 rbh - 13 zł brutto . jeden, pracownik musiałby
w 1 rbh wyprać ok.26 m
2
rolet. W ramach tej usługi i zgodnie z opisem przedmiotu
zamówienia str. 3 w tym czasie należy je zdemontować, wyczyścić, usunąć drobne
uszkodzenia (w tym linki i łańcuszki) oraz ponowne zamontować. Wykonanie w tym
czasie tej usługi jest nierealne, a należy pamiętać, że cena usługi winna zawierać
również inne koszty, tj. środki, sprzęt, czas przemieszczania się pomiędzy budynkami/
miejscowościami i wielokrotnego wejścia na drabinę oraz zysk.
Odwołujący dodał, że kolejna oferta była droższa o 342.888,94 zł, a ostatnia aż
o 1.158.862,02 zł od oferty wybranej jako oferty najkorzystniejsza. Z ww. powodów
wskazujących na zaniżone istotne składowe części oferty uniemożliwiające właściwe
wykonanie przedmiotu umowy Zamawiający powinien zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy Pzp,
wezwać wykonawcę do złożenia stosownych wyjaśnień i dowodów, czego jednak nie uczynił
do czasu poprzedniego odwołania (KIO 314/17). Na posiedzeniu KIO 2 marca 02.03.2017 r.
Przewodniczący powiadomił strony o uwzględnieniu w całości przez Zamawiającego
zarzutów przedstawionych przez Odwołującego, jaki i poinformował Przystępującego
o możliwości złożenia sprzeciwu. Z możliwości tej Przystępujący nie skorzystał, tym samym
uznając zarzuty za zasadne. Zdaniem Odwołującego, znając treść pisma Zamawiającego
o uwzględnieniu zarzutów w całości Przystępujący powinien na etapie toczącego się
wówczas postępowania odwoławczego podnieść wszystkie okoliczności, dotyczące sporu.
Odwołujący wskazał, że po umorzeniu postępowania przez Izbę, Zamawiający
pismem z 2 marca 2017 r. wezwał B. P. O. H. D. B. do wyjaśnień ceny i złożenia dowodów.
W ocenie Odwołującego jest to rażące naruszenie prawa, bowiem w przedmiotowej sytuacji
w żaden sposób nie zmieniła się sytuacja faktyczna, pomimo wykonania ponownych
czynności związanych z badaniem oferty, nie zmienił się przedmiot zamówienia, wymogi
Zamawiającego, sposób realizacji zamówienia. Nie zmieniła się również oferta firmy B. P. O.
H. D. B., a już tym bardziej sposób jej wyceny. Według Odwołującego złożenie wyjaśnień nie
ma już żadnego wpływu na stan faktyczny, bowiem Odwołujący nie składając sprzeciwu
wobec zarzutów przedstawionych w odwołaniu (KIO 314/2017), przyznał się do rażąco
niskiej oferty. Zamawiający nie wykonał dyspozycji w zakresie żądania Odwołującego
nakazania powtórzenia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty poprzez odrzucenie oferty
rażąco niskiej. Izba w poprzednim postępowaniu odwoławczym wprawdzie nie rozstrzygnęła
merytorycznie kwestii rażąco niskiej ceny, ale oświadczenie procesowe Zamawiającego
o uwzględnieniu odwołania w całości należało traktować jako przyznanie okoliczności
i zobowiązanie do wykonania czynności odrzucenia oferty Przystępującego, natomiast brak
sprzeciwu ze strony Przystępującego, który zrezygnował z możliwości obrony swojej oferty
w toku postępowania odwoławczego, należy uznać jako przyznanie racji odwołującemu.
Zdaniem Odwołującego Zamawiający w sposób niedopuszczalny prawnie zwrócił się
do wykonawcy o wyjaśnienie wraz z dowodami elementów oferty mających wpływ na
wysokość ceny złożonej oferty w ww. postępowaniu. Jedynie z ostrożności procesowej
Odwołujący odniósł się do wyjaśnień złożonych przez B. P. O. H. D. B.
Odwołujący podkreślił, że Zamawiający wezwał ww. wykonawcę do złożenia
wyjaśnień dotyczących ceny wraz z dowodami. Zamawiający żądał także złożenia wyjaśnień
dotyczących wyceny następujących pozycji Tabeli B: poz. 6 – Usuwanie śniegu z dachów
wielkopowierzchniowych, poz. 8 – Czyszczenie rynien i rur spustowych, poz.7 – Usuwanie
sopli lodowych z dachu, poz.9 – Pranie firan, poz. 10 – Pranie rolet, poz. 11 – Czyszczenie
verticale. Zamawiający poinformował wykonawcę o obowiązku odrzucenia oferty w sytuacji
nieudzielenia wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami
potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia,
a dodatkowo pouczył, że zgodnie z art. 90 ust 2 wstawy Pzp obowiązek wykazania, że oferta
nie zawiera rażąco niskiej ceny spoczywa na wykonawcy. Zamawiający wyraźnie poprosił
o załączenie do składanych wyjaśnień dowodów na poparcie zawartych w nich twierdzeń.
W odpowiedzi na wezwanie wykonawca złożył wyjaśnienia, co do szczegółów których
zastrzegł tajemnicę przedsiębiorstwa i które dodatkowo budzą u Odwołującego uzasadnione
przekonanie o zaoferowaniu rażąco niskiej ceny. Tym samym Zamawiający, pomimo
wezwania do wyjaśnień, nie zbadał właściwie istotnych części składowych ceny, które
wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości co do
możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez
Zamawiającego.
Ad poz. 6
Odwołujący podniósł, że wykonawca B. P. O. H. D. B. próbuje udowodnić, że
obniżoną wartość usługi odśnieżania dachów osiągnie poprzez zastosowanie maszyn
wirnikowych. Obniżony czas pracy podaje na podstawie rzekomej wydolności odśnieżarki
(1500-1800m
2
/h). Dane te nie są potwierdzonymi danymi wydajności odśnieżania dachu, o
różnej strukturze, budowie i umieszczonych na nich elementach konstrukcyjnych. Ponadto
wykonawca przyjął łączną wartość dachów do odśnieżenia bez podziału na rzeczywisty
koszt każdego z budynków, a przecież nie jest to jedna prosta połać dachu. W wyjaśnieniach
zostało podniesione jakoby pozostałe koszty nie były znaczące, co nie jest prawdą. Czas
pracy jest tu istotnym elementem, który wprost przekłada się na koszty pracy.
Zdaniem Odwołującego, dość lakoniczne (niepoparte dowodami) jest stwierdzenie, że
wykonanie zabezpieczeń linowych trwa kilka minut (111 budynków). Dodatkowo należy
zorganizować źródło prądu na dachu (jeżeli wykorzystuje się odśnieżarkę elektryczną), jak
i sam transport jej na dach po wcześniejszym zabezpieczeniu sprzętu przed jego
uszkodzeniem, jak i elewacji budynku. W przypadku sprzętu spalinowego należy doliczyć
koszty paliwa, oleju, przeglądów. Nie jest to praca jednej osoby, a wiec koszty rbh należy
zwielokrotnić. Sama waga sprzętu od 20 kg(elektryczna maszyna) lub od 60 kg (spalinowa)
wymaga ostrożności i czasu na jej wciągniecie i opuszczenie (19 budynków).
W wyjaśnieniach nie uwzględniono też ręcznego odśnieżania, natomiast może ono okazać
się konieczne, bowiem według załączonych do wyjaśnień danych pokrywa śniegu możliwa
do usunięcia przez proponowaną maszynę to 20 cm. Ponadto zgodnie z żądaniem
zamawiającego w OPZ ściągniecie śniegu ma nastąpić do połaci dachu, w sposób
niezagrażający bezpieczeństwu ludzi i mienia (w więc samego dachu również). Nie można
więc wykluczyć, że będzie konieczne doczyszczenie ręczne, tym bardziej iż na dachach
występują miejsca trudnodostępne, piorunochrony, anteny, itp.).
W ocenie Odwołującego próba obniżenia kosztów dojazdu również jest chybiona.
Usługa winna być wykonywana na wezwanie zamawiającego w terminie 3 godzi, a więc nie
musi się łączyć z innymi usługami. Wyjaśniający wprost też potwierdził, że nie ujął
w kalkulacji kosztu wywozu śniegu, mimo wyraźnego wskazania przez zamawiającego o tej
konieczności, a chce go zrzucać na tereny zielone. Zgodnie z OPZ usługa wymaga wywozuśniegu we własnych pojemnikach z kompleksu zamawiającego, brak jest możliwości
składowania go na obsługiwanym terenie, nie mówiąc o możliwych zniszczeniach zieleni
zamawiającego.
Ad poz. 8
Odwołujący podniósł, że wykonawca z góry zakłada, że długość rur spustowych do
rynien stanowi 50%. Takich dany nie ma w OPZ, więc nie jest to udowodnione, a stanowi
jedynie wolną interpretacją. A więc już założenia kalkulacyjne są niedoszacowane. Ponadto
zaproponowana technologia przy użyciu wskazanego sprzętu jest niemożliwa do wykonania
na przedmiotowym obiekcie. Zaproponowany sprzęt jest do użytku domowego, jest zbyt
słaby do „przedmuchania” rur o wysokości kilku pięter, bowiem jego wydolność jest zbyt
słaba (dowód w złączeniu). Proponowane technologie winny być adekwatne do zleconych
prac i obiektów. Ponadto nie skalkulowano kosztów podnośnika/rusztowania wymaganych
do oczyszczenia 109mb. Na stronie 7 wyjaśnień podważona została zasadność wskazania
przez zamawiającego technologii stawiania rusztowań (lub zastosowanie podnośnika),
jednakże to właśnie zamawiający ma wiedzę o możliwości dostępu do rynien. Chcąc
uzyskać/potwierdzić tę wiedzę wykonawca mógł zwrócić się o wyjaśnienie tej kwestii przed
składaniem ofert. Jeżeli tego nie zrobił winien wycenić według wskazań zamawiającego.
Dodatkowo trzeba doliczyć koszty zabezpieczenia terenu pod budynkiem, ogrodzenia taśmą,
czas ewentualnego powiadomienia właścicieli samochodów o konieczności ich
przestawienia. Zamawiający może się nie zgodzić na przedmuchiwanie rynien dmuchawą
spalinową, bowiem rozprysk błota i podgniłych liści może spowodować zabrudzenie elewacji
i górnych okien. Ponadto nie ujęto tez kosztów wywozu urobku zgodnie z OPZ str. 13.
Ad poz. 7
Odwołujący podniósł, że pomimo wskazania konieczności zastosowania podnośnika
przy danej usłudze, wykonawca nie skalkulował jego udziału. Z góry założył, że będzie to
robił z okien (nie mając wiedzy czy będzie to możliwe bo np. ograniczona jest dostępność
z okien, użytkownicy nie wyrażą zgody na przerwę w pracy, itp.) i dachu. Wykonawca chcąc
skalkulować wykonie usługi inaczej nie z w OPZ winien zwrócić się w dopuszczalnym
terminie z pytaniem do zamawiającego o dopuszczenie takiej technologii. Zamawiający
może się nie zgodzić na zrzucanie wolne sopli z dachu na ziemię, co może spowodować
uszkodzenie drobnych elementów elewacji np. klimatyzatory, daszki itp. Poza kosztem
wykorzystania podnośnika trzeba doliczyć koszty zabezpieczenia terenu pod budynkiem,
ogrodzenia taśmą, czas ewentualnego powiadomienia właścicieli samochodów parkujących
pod o konieczności ich przestawienia, itp. Ponadto nie ujęto tez kosztów wywozu urobku
zgodnie z OPZ str. 13.
Ad poz. 9
Odwołujący podniósł, że w wyjaśnieniach nie zostało udowodnione właściwie
wyliczenie kosztu usługi. Skupiono się tam na kosztach usługi podwykonawcy (na dzień
składania oferty i sporządzenia kalkulacji wykonawca nie zadeklarował udziału
podwykonawców, z więc nie powinien go uwzględniać przy wycenie usługi), nie wyliczono
pełnego kosztu usługi zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia str. 4 (należy je zdjąć,
wyprać, wyprasować, naprawić drobne uszkodzenia oraz ponownie założyć). Cena usługi
winna zawierać również inne koszty, tj. środki, sprzęt, czas przemieszczania się pomiędzy
budynkami i wielokrotnego wejścia na drabinę oraz zysk firmy. Jako alternatywę wykonawca
podaje pranie firan w oparciu o zainstalowaną pralkę do prania mopów na koszt
Zamawiającego (energia + woda). Na dzień sporządzenia kalkulacji oferent nie ma
zainstalowanej na obiektach zamawiającego takiej pralki, nie ma też zgody na jej instalację,
więc nie może na jej podstawie opierać kalkulacji. Ponadto nie podaje ilości takich pralek
oraz miejsc instalacji.
Ad poz. 10 i 11
Odwołujący podniósł, że wykonanie tej usługi obejmuje demontaż, czyszczenie,
usuwanie drobnych uszkodzeń (nie koniecznie zrobionych przez wykonawcę) oraz ponowne
zamontowanie. Przystępujący nie uwzględnił kosztów przemieszczania się między pokojami,
budynkami, miejscowościami, czasu na przygotowanie stanowiska pracy (drabina,
udrożnienie dojścia do verticali, itp.) oraz zysku.
Zdaniem Odwołującego, wycena usług wybranego dotychczas wykonawcy jest
daleko niedoszacowana nie tylko w elementach przedstawionych powyżej, ale również
w pozostałych pracach wymaganych przez Zamawiającego. Odwołujący podniósł, że
wykonawca, którego ofertę wybrano powołuje się (str. 1 wyjaśnień), że on oraz podmioty
współpracujące z uwagi na szeroki zakres wykonania usługi także na innych obiektach
otrzymują znaczne rabaty. Rabaty podmiotów współpracujących nie mają odniesienia do
przedmiotowej usługi bowiem Wykonawca zadeklarował samodzielne wykonanie usługi, tj.
bez udziału podmiotu trzeciego i bez udziału podwykonawców. Ponadto, zakładany koszt
zakupu środków higienicznych (1.500 zł) jest nieadekwatny do wymagań OPZ, który określa
ilość i rodzaj materiałów higienicznych (do bieżącego uzupełniania papieru toaletowego,
kostek WC, mydła w płynie, ręczników papierowych w toaletach Wykonawca będzie
stosował materiały wg poniższej specyfikacji: Papier toaletowy biały celulozowany, minimum
2-warstwowy, w rolkach standard, dzielonych na listki min. 230 listków – 201 600 rolek,
ręczniki papierowe białe składane ZZ (celulozowane – minimum dwuwarstwowe) lub w rolce
(listkowane : 50 listków w rolce, dwuwarstwowe, gofrowane, szer. 23 cm, długość 10m lub
5m) 11 550 000 sztuk listków. Mydło w płynie przeznaczone do mycia rąk do dozowników,
a w przypadku ich braku w odpowiednim opakowaniu z dozownikiem – 13 700 litrów, kostka
do WC Tnie mniej niż 35 g, kostka WC do mycia i pielęgnacji toalet, posiadająca w składzie:
węglan wapnia – 25 900 sztuk, odświeżacz powietrza – 3 100 sztuk). Zdaniem
Odwołującego, zużycie środków higienicznych jest mocno niedoszacowane, nawet przy
ewentualnych znacznych rabatach. Nie ma znaczenia przywoływane zużycie materiałów
higienicznych przez jego podwykonawcę na obiekcie 32 B. L. T. w (…), którego powierzchnia
jest według niego o 5-krotnie większa, nie oznacza to bowiem podobnego zużycia środków –
na to ma wpływ wiele innych czynników chociażby ilość personelu, ilość szkoleń na obiekcie
(czyli dodatkowego napływu żołnierzy) i przede wszystkim parametry wymaganych środków
higienicznych nie muszą być tożsame, a w przypadku tego zamówienia żądane środki mają
konkretne parametry i nie można stosować innych zamiennych.
Odwołujący wskazał również, że na wymóg: Wykonawca zabezpiecza wywóz śniegu.
lodu, suszu, zebranych liści, skoszonej trawy i innych roślin oraz zakup piasku do
posypywania terenów utwardzonych w okresie omowym, jak również zakup wszystkich
materiałów związanych z technologia sprzątania (płyny do mycia i konserwacji, pasty. worki
na śmieci, sprzęt gospodarczy, uzupełnianie papieru toaletowego, mydła. Ręczników,
odświeżaczy powietrza w toaletach, środki ochrony osobistej, itp.) w ramach ustalonego
wynagrodzenia ryczałtowego za 1 m
2
sprzątanej powierzchni. W wyjaśnieniach nie
wykazano uwzględnienia w kalkulacji takich kosztów jak: wywóz śniegu. lodu, a także urobku
ze sprzątania/zamiatania terenów zewnętrznych. Pominięte zostały również wszystkie
materiały związane z technologia sprzątania (płyny do mycia i konserwacji, pasty, worki naśmieci, itp.). Wykonawca wskazał tylko koszt odbioru masy zielonej.
Odwołujący wskazał na następujące wymagania:
−
Codzienne opróżnianie koszy na śmieci, pojemników na odpady preselekcyjne (czy są
pojemniki preselekcyjne) pojemników niszczarek do dokumentów wraz z wymianą
plastikowych worków i wynoszenie śmieci do pojemników ustawionych przez Zama-
wiającego. Zakup worków na śmieci i do niszczarek; dostosowany do pojemników
w poszczególnych lokalizacjach wykonywania usługi, leży po stronie Wykonawcy.
Zamawiający posiada w użytkowaniu ok 200 szt. koszy (worki o pojemności nie większej
niż 35 litrów), 25 koszy (worki o pojemności nie mniejszej niż 100 litrów), 25 pojemniki na
odpady po preselekcji (worki o pojemności nie mniejszej niż 100 litrów) oraz 43 szt.
niszczarek (worki o pojemności nie mniejszej niż 35 litrów 98%, o pojemności 120 litrów
2%).
−
Opróżnianie koszy na nieczystości ustawionych wzdłuż ciągów komunikacyjnych
i chodników. Odpad powstały w wyniku świadczenia usług na terenach zewnętrznych są
własnością Wykonawcy z wyłączeniem koszy na nieczystości ustawionych wzdłuż
chodników i ciągów komunikacyjnych. Wykonawca musi opróżnić ok 30 szt. koszy
zewnętrznych %o pojemności 601) 1 raz dziennie od poniedziałku do piątku w godz. od
7:00 do 14.30.
Odwołujący stwierdził, że zgodnie z wytycznymi Zamawiającego, należy codziennie
wymieniać worki we wszystkich rodzajach koszy. W cenie oferty nie uwzględniono zatem
następujących kosztów miesięcznych:
Ilość/mc
Cena
jednostkowa
Wartość/mc
Worki 35 l (200 koszy) x 5 dni w tyg.
4.200
2,83
11.886,00
50
szt./rolka
Worki 120 l (50 koszy) x 5 dni w tyg.
1.050
6,14
6.447,00
25
szt./rolka
Worki 35 l (43 niszczarki) x 5 dni w
tyg.
903
2,83
2.555,49
50
szt./rolka
Worki
60
l
(30
koszy
przy
chodnikach) x 5 dni w tyg.
630
3,21
2.022,30
30
szt./rolka
22.910,79
Brak jest również kosztu zdeponowania i transportu śmieci z koszy ulicznych do
RIPOK. Przy założeniu dziennego odbioru ok. 2 kg z każdego z koszy 30 szt. daje 60 kgśmieci dziennie. Miesięcznie jest to ok. 1,5 t i z tego należy się rozliczyć poprzez załączenie
do miesięcznego rozliczenia kart przekazania odpadu.
Odwołujący podniósł, że wykonawca w wyjaśnieniach, zakładając czas pracy sprzętu
i zużycie paliwa, opiera się na historycznych danych z usług wykonywanych w kompleksie
wojskowym w (…). Zdaniem Odwołującego nie można porównywać danych z różnych części
Polski, zwłaszcza w okresie zimowym. Wykonawca nie starał się udowodnić swoich cen, a
jedynie próbuje przekonać zamawiającego, że wykonując podobną usługę na terenie w. wśrodkowej Polsce wykona ją tak samo w innej części kraju. Nie jest to prawdą, każde
zamówienie jest inne i wymaga indywidulanej wyceny z uwzględnieniem specyfiki każdego
Zamawiającego i jego wymagań.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu: unieważnienia czynności wyboru
oferty najkorzystniejszej, odrzucenia oferty uprzednio wybranej jako najkorzystniejsza oraz
dokonania wyboru oferty Odwołującego.
Do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego przystąpił wykonawca
Daniel Bąkowski prowadzący działalność gospodarczą pod firmą B. P. O. H. D. B., wnosząc
o oddalenie odwołania.
Na podstawie dokumentacji przedmiotowego postępowania oraz biorąc pod
uwagę stanowiska stron i dowody przedstawione na rozprawie, Izba ustaliła i zważyła,
co następuje:
Na wstępie Izba ustaliła, że Odwołujący spełnia określone w art. 179 ust. 1 ustawy
Pzp przesłanki korzystania ze środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu
zamówienia, a naruszenie przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp może spowodować
poniesienie przez niego szkody polegającej na nieuzyskaniu zamówienia.
Postępowanie zostało wszczęte w dniu 1 grudnia 2016 r., zatem do przedmiotowego
postępowania stosuje się przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych z uwzględnieniem
zmian wprowadzonych ustawą z 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień
publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r. poz. 1020), która weszła w życie
w dniu 28 lipca 2016 r.
Izba ustaliła, że zgodnie z punktem XIII SIWZ (Opis sposobu obliczenia ceny), cena
podana w ofercie powinna obejmować wszystkie koszty związane z wykonaniem przedmiotu
zamówienia oraz warunkami stawianymi przez Zamawiającego. Cena może być tylko jedna
(nie dopuszcza się wariantowości cen). Wszystkie wartości określone w formularzach
ofertowych oraz ostateczna cena oferty muszą być naliczone z dokładnością do dwóch
miejsc po przecinku. Cenę należy przedstawić w formularzu ofertowym (załącznik nr 1 do
SIWZ). Wykonawca jest zobowiązany do wypełnienia i określenia wartości we wszystkich
pozycjach występujących w formularzu ofertowym.
Zgodnie z § 8 wzoru umowy, usługi będą wykonywane przez czas określony: od dnia
podpisania umowy, z tym że nie wcześniej niż od dnia 01.01.2017r. do dnia 31.12.2018 roku.
§ 10 wzoru umowy stanowi, że wykonawca otrzyma wynagrodzenie za rzeczywiście
wykonaną usługę, potwierdzoną przez osobę upoważnioną, a obliczoną jako iloczyn
jednostkowych stawek podanych w formularzu ofertowym stanowiących załącznik nr 3 do
niniejszej umowy (ust. 1). Wynagrodzenie o którym mowa w §10 ust.2 uwzględnia wszystkie
czynniki cenotwórcze związane z wykonaniem przedmiotu zamówienia, również te, które nie
wynikają wprost z umowy, a są niezbędne do wykonania przedmiotu zamówienia,
w szczególności wszelkie należności publicznoprawne, koszty prac, uzgodnień i wdrożeń,
koszty wynikające z pracy na czynnym obiekcie i działającym systemie, koszty materiałów
pomocniczych, oraz wszystkie koszty związane z warunkami postawionymi przez
Zamawiającego w SIWZ (ust. 3).
Zamawiający oszacował wartość zamówienia na kwotę 1.730.156,64 zł (informacja
w protokole postępowania – druk ZP-PN). Podana przed otwarciem ofert kwota, jaką
Zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, to 1.263.042,20 zł brutto,
w tym: na rok 2017: 631.521,10 zł brutto, na rok 2018: 631.521,10 zł brutto.
W postępowaniu zostały złożone 3 oferty:
1) Oferta Przystępującego z ceną 1.351.705,22 zł (po poprawieniu oczywistych omyłek
rachunkowych);
2) Oferta Odwołującego z ceną 1.694.594,16 zł;
3) Oferta C.-T. P. K. P., z ceną 2.373.268,84 zł
W kwestionowanych pozycjach Formularza ofertowego Przystępujący zaoferował
następujące ceny jednostkowe:
−
Poz. 6 (usuwanie śniegu z dachów wielkopowierzchniowych) – cena jednostkowa netto
0,03 zł;
−
Poz. 7 (usuwanie sopli lodowych z dachu) – cena jednostkowa netto 0,03 zł;
−
Poz. 8 (czyszczenie rynien i rur spustowych) – cena jednostkowa netto 0,03 zł;
−
Poz. 9 (pranie firan) – cena jednostkowa netto 1,00 zł;
−
Poz. 10 (pranie rolet) – cena jednostkowa netto 0,50 zł;
−
Poz. 11 (czyszczenie verticale) – cena jednostkowa netto 0,50 zł.
Po wyborze oferty Przystępującego jako najkorzystniejszej, Odwołujący wniósł
odwołanie (sygn. akt KIO 314/17), w którym zakwestionował wycenę następujących pozycji
od 6 do 11 Formularza ofertowego i zarzucił Zamawiającemu:
− naruszenie postanowień art 90 ust. 1 ustawy Pzp poprzez zaniechanie wezwania
dotychczas wybranego Wykonawcy do złożenia wyjaśnień w zakresie ceny gdy istotne
części składowe ceny oferty wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu
zamówienia i budzą wątpliwości co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia
zgodnie z wymaganiami określonymi przez Zamawiającego.
− naruszenie postanowień art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp na skutek zaniechania czynności
odrzucenia oferty Wykonawcy, który zaoferował rażąco niska cenę – poprzez rażąco
niskie istotne części składowe ceny oferty, uniemożliwiające realizację przedmiotu
zamówienia zgodnie z OPZ.
Odwołujący wniósł wówczas o nakazanie Zamawiającemu dokonania czynności
unieważnienia wyboru oferty najkorzystniejszej i powtórzeniu czynności badania ofert,
polegających w szczególności na:
− zbadaniu istotnych części składowych ceny oferty pod względem rażąco niskiej ceny
w stosunku do przedmiotu zamówienia i możliwości jego wykonania zgodnie
z wymaganiami określonymi przez Zamawiającego – poprzez zażądanie wyjaśnień
i dowodów w tej kwestii na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp,
− odrzuceniu oferty dotychczas wybranego wykonawcy na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy
Pzp jeśli wykonawca nie dostarczy w wyznaczonym terminie wyjaśnień, w tym dowodów
lub załączone wyjaśnienia i dowody potwierdza, że mamy do czynienia z rażąco niską
ceną oferty.
Zamawiający uwzględnił w całości zarzuty przedstawione w tym odwołaniu
i w wykonaniu zgłoszonych w nim żądań, pismem z 2 marca 2017 r., wezwał
Przystępującego na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp do złożenia wyjaśnień wraz
z dowodami dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny.
Zamawiający zażądał w szczególności wskazania oszczędności metody wykonania
zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych, wyjątkowo sprzyjających warunków
wykonania zamówienia dostępnych dla Wykonawcy, oryginalności projektu, kosztów pracy,
których wartość przyjęta do ustalenia nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia
za pracę albo minimalnej stawki godzinowej ustalonych na podstawie przepisów ustawy
z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, wpływu pomocy
publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów, wynikającym z przepisów prawa
pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym, obowiązujących w miejscu, w którym
realizowane jest zamówienie, wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska,
powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy, innych czynników kształtujących
cenę. Dodatkowo Zamawiający wskazał, że oczekuje złożenia wyjaśnień dotyczących
pozycji 6-11.
W odpowiedzi na powyższe wezwanie Przystępujący złożył wyjaśnienia, w których
przedstawił następujące rodzaje kosztów w ujęciu miesięcznym (wynoszące łącznie
27.660,64 zł):
− płace dla 5,2 etatów brutto 15.743,60 zł,
− BHP pracowników 350 zł,
− Sprzęt drobny 370,33 zł,
− Maszyny i urządzenia 2.748,13 zł,
− Koszty napraw maszyn 1.046,25 zł,
− Ubezpieczenie OC 25,96 zł,
− Koszty ogólnozakładowe 1.046,82 zł,
− Zysk 1.320,55 zł,
− Paliwo do sprzętu 2.000 zł,
− Koszt odbioru masy odpadowej zielonej 1.000 zł,
− Prace dodatkowe okresowe, w tym pranie firan, vertikali i inne niezagregowane 200 zł,
− Zakup środków higienicznych 1.500 zł,
− Pojemniki na papier higieniczny, ręczniki itp. 309 zł,
Wykonawca załączył do wyjaśnień szczegółowe dane dotyczące ww. pozycji
kosztowych, które zastrzegł jako tajemnicę przedsiębiorstwa.
Przystępujący podał w wyjaśnieniach, że przy miesięcznym przychodzie netto
w wysokości 5.969,68 zł, co po odjęciu średniomiesięcznych kosztów oraz zysku daje kwotę
prawie 22 tys. zł na koszty nieprzewidziane, ewentualnie nadzwyczajny zysk. Wykonawca
przedstawił m.in. informacje na temat zakładanego poziomu zatrudnienia, w tym w zakresie
zatrudnienia osób niepełnosprawnych i szacunkowego dofinansowania z PFRON, wyliczenia
kosztów paliwa do sprzętu spalinowego, wskazał m.in. na możliwość redukcji kosztów
poprzez przekazanie masy zielonej do wykorzystania przez osoby fizyczne.
W odniesieniu do wskazanych przez Zamawiającego pozycji Formularza ofertowego
Przystępujący wyjaśnił:
−
Poz. 6 (usuwanie śniegu z dachów wielkopowierzchniowych) – Przystępujący wskazał
na technologię odśnieżania maszynami wirnikowymi spalinowymi lekkimi lub
elektrycznymi, krótki czas wykonania zabezpieczeń linowych, brak znaczącego wpływu
prac pomocniczych na koszt i czas wykonania, obciążający Zamawiającego koszt
energii, możliwość odrzucenia śniegu na teren zielony, co spowoduje brak konieczności
przemieszczania masy śniegu. Wykonawca przedstawił dane dotyczące wydajności,
czasu i kosztu użycia odśnieżarki wirnikowej, amortyzacji sprzętu, dojazdu.
−
Poz. 7 (usuwanie sopli lodowych z dachu) – Przystępujący wskazał na usuwanie sopli
lodowych z ziemi lub okien znajdujących się bezpośrednio nad rynnami, przy
zastosowaniu długich sztyc wykonanych z lekkich tworzyw. Wykonawca przedstawił
wyliczenie dotyczące czasu wykonania usługi, koszty pracy i jednorazowej amortyzacji
sprzętu.
−
Poz. 8 (czyszczenie rynien i rur spustowych) – Przystępujący wskazał na wykorzystanie
sprzętu spalinowego i elektrycznego, brak konieczności stawiania rusztowań,
przedstawił dane dotyczące kosztów amortyzacji sprzętu, dojazdu, czasu wykonania
usługi.
−
Poz. 9 (pranie firan) – Przystępujący powołał się na koszty wykonania usługi dla 32 BLT
w Łasku, obejmującej pranie 68 kg firan i 143 kg zasłon. Wskazał, że pranie firan może
być wykonane w oparciu o zainstalowaną pralkę do prania mopów, co obniża koszt do
poziomu 30 zł i 3 zł na środki piorące. Podał, że zgodnie z SIWZ koszty energii i wody
obciążają Zamawiającego.
−
Poz. 10 (pranie rolet) – Przystępujący wskazał na wykorzystanie dwóch technologii
wykonania usługi bez zdejmowania rolet, tj. pranie ekstrakcyjne lub użycie parownicy.
Wykonawca przedstawił dane dotyczące czasu wykonania usługi, kosztów pracy,
sprzętu i jego amortyzacji oraz środków piorących.
−
Poz. 11 (czyszczenie verticali) – Przystępujący wskazał na wykorzystanie dwóch
technologii wykonania usługi bez zdejmowania verticali, tj. pranie ekstrakcyjne lub użycie
parownicy. Wykonawca przedstawił dane dotyczące czasu wykonania usługi, kosztów
pracy, sprzętu i jego amortyzacji oraz środków piorących.
Wykonawca załączył do wyjaśnień (tajemnica przedsiębiorstwa):
−
faktury zawierające ceny dostawy materiałów i środków higienicznych, usług prania
i maglowania firan,
−
zestawienie zawierające koszty miesięczne (w tym koszty pracy), zysk, uśrednioną
stawkę za 1m
2
/1m-c,
−
kosztorys miesięczny, obejmujący liczbę etatów, liczbę roboczogodzin, koszty płace,
ZUS pracowników, ZUS płacony przez pracodawcę, świadczenia urlopowe, socjalne
i chorobowe, koszty BHP oraz odzieży roboczej, koszt środków czystości, drobnego
sprzętu i maszyn, ubezpieczenia OC, koszty ogólnozakładowe,
−
listę sprzętu i maszyn do wykonania przedmiotu zamówienia, ze wskazaniem ich liczby,
ceny i producenta,
−
zestawienie płac dla personelu sprzątającego, uwzględniające stawki godzinowe, płace
netto, brutto, liczba pracowników, liczba etatów i liczba roboczogodzin,
−
zestawienie „Plan organizacji – metoda wykonania usługi”, przedstawiające sposób
obsługi obiektu, opis czynności, dni i godziny pracy, liczbę roboczogodzin,
−
Opis obiektu/wykaz stanowisk pracy, przedstawiający wielkość i rodzaj powierzchni, na
której będą świadczone usługi oraz wydajność pracy na poszczególnych
powierzchniach.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp, zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera
rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. Art. 90 ust. 1 ustawy
Pzp stanowi, że jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają
się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości zamawiającego
co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi
przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający zwraca się
o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu.
Przywołany przepis określa, jakich elementów w szczególności dotyczy wezwanie do
wyjaśnień. Obowiązek odrzucenia oferty aktualizuje się w sytuacji, gdy wykonawca nie
udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami
potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu
zamówienia (art. 90 ust. 2 ustawy Pzp).
Głównym zarzutem odwołania była niedopuszczalność zwrócenia się do
Przystępującego w sytuacji, gdy Zamawiający uwzględnił wcześniej złożone odwołanie,
a Przystępujący nie zgłosił sprzeciwu wobec tego uwzględnienia oraz zaniechania przez
Zamawiającego wykonania żądania zawartego w uwzględnionym odwołaniu, tj. powtórzenia
czynności wyboru najkorzystniejszej oferty poprzez odrzucenie oferty rażąco niskiej. Zarzut
ten należy uznać za oczywiście bezzasadny.
W pierwszej kolejności wskazać należy, że art. 90 ust. 1 ustawy Pzp zobowiązuje
zamawiającego – w sytuacji podejrzenia zaoferowania rażąco niskiej ceny – do wezwania
wykonawcy do wyjaśnień. Dopiero niezłożenie wyjaśnień lub potwierdzenie w procedurze
wyjaśniającej, że oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu
zamówienia, stanowi podstawę do odrzucenia oferty (art. 90 ust. 3 ustawy Pzp).
Przeprowadzenie procedury wyjaśniającej jest więc obowiązkiem Zamawiającego, który nie
może odrzucić oferty ze względu na rażąco niską cenę bez umożliwienia wykonawcy
wykazania prawidłowości tej ceny. Takie działanie Zamawiającego należałoby uznać za
naruszenie przepisów ustawy, które mogłoby być skutecznie zakwestionowane w drodześrodków ochrony prawnej.
Następnie zauważyć należy, że twierdzenie, jakoby Zamawiający nie wykonał żądań
zgłoszonych w uwzględnionym przez siebie odwołaniu, jest niezgodne ze stanem
faktycznym. W postępowaniu odwoławczym o sygn. akt KIO 314/17 Odwołujący wniósł
o nakazanie Zamawiającemu dokonania czynności polegających na zbadaniu istotnych
części składowych ceny oferty poprzez zażądanie wyjaśnień i dowodów na podstawie art. 90
ust. 1 ustawy Pzp, a dopiero w sytuacji, gdyby wykonawca nie złożył wyjaśnień i dowodów
lub gdy złożone wyjaśnienia i dowody potwierdzą zaoferowanie rażąco niskiej ceny –
nakazanie odrzucenia oferty tego wykonawcy. Zwrócenie się do Przystępującego
o wyjaśnienia było więc w pełni zgodne z żądaniami uwzględnionego przez Zamawiającego
odwołania.
Podsumowując, Zamawiający – wzywając Przystępującego do złożenia wyjaśnień
dotyczących ceny oferty – przede wszystkim wypełnił obowiązek nałożony na niego
przepisami ustawy, a dodatkowo postąpił zgodnie z żądaniem zgłoszonym w odwołaniu
o sygn. akt KIO 314/17. W związku z powyższym brak było jakichkolwiek podstaw do
uznania zarzutu za zasadny.
Izba nie dopatrzyła się również podstaw do uwzględnienia pozostałych zarzutów,
podniesionych przez Odwołującego z ostrożności procesowej.
W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że Przystępujący złożył szczegółowe
i poparte dowodami wyjaśnienia, tak co do ceny oferty ogółem, jak i w odniesieniu do
wskazanych przez Zamawiającego pozycji Formularza ofertowego. Przystępujący wykazał
sposób kalkulacji ceny, obejmujący wszystkie usługi składające się na przedmiot
zamówienia, zysk oraz rezerwę na nieprzewidziane koszty.
Odwołujący
zakwestionował
wycenę
elementów
przedmiotu
zamówienia
przedstawionych w poz. 6-11 Formularza ofertowego, stwierdzając, że rażąco niskie istotne
części składowe ceny oferty. Odnosząc się do powyższego w pierwszej kolejności stwierdzić
należy, że zakwestionowane składniki ceny stanowią znikomą część ceny zaoferowanej za
wykonanie przedmiotu zamówienia (roczna wartość brutto poz. 6-11 to 8.853,36 przy
wartości rocznej brutto oferty 675.852.61 zł), a Odwołujący nie przedstawił argumentacji,
którą można by uznać za potwierdzającą istotność tych części składowych. Za taki argument
nie może zostać uznana okoliczność, że są to prace osobne wymagane przez
zamawiającego, a więc potrzebne w realizacji całego zamówienia.
Zamawiający opisuje
bowiem takie elementy przedmiotu zamówienia, których wykonania wymaga, co nie zmienia
faktu, że są wśród nich elementy o różnej wadze cenotwórczej. Natomiast kwestia
bezpieczeństwa użytkowników i obiektów, jakkolwiek niewątpliwie istotna, nie może być
utożsamiana z istotnością w rozumieniu art. 90 ust. 1 ustawy Pzp. W przepisie tym mowa
jest bowiem o istotność części składowych ceny oferty dla tej ceny, chodzi więc o istotność
z punktu widzenia cenotwórczego. Zasadne jest zatem odnoszenie wartości danej części
składowej do ceny ogółem. W niniejszej sprawie porównanie to nie uprawnia do wniosku, że
wskazane w odwołaniu pozycje Formularza ofertowego stanowią istotne części składowe
ceny. Wobec powyższego, nie sposób na podstawie zakwestionowanych elementów
stwierdzić, że oferta zawiera rażąco niską cenę wynikającą z rażąco niskich istotnych części
składowych tej ceny.
Odwołujący
podniósł
również,że
wycena
usług
Przystępującego
jest
niedoszacowana również w zakresie innych prac (wskazał na koszt zakupu środków
higienicznych, koszty wywozu śniegu, lodu, urobku ze sprzątania terenów zewnętrznych,
koszty płynów do mycia i konserwacji, past, worków na śmieci, zdeponowania i transportuśmieci z koszy ulicznych do RIPOK). Odnosząc się do powyższego stwierdzić należy, że
Odwołujący poprzestał na przeciwstawieniu wyjaśnieniom Przystępującego własnych
twierdzeń, bez przedstawienia szczegółowych podstaw tych tez i ich uprawdopodobnienia.
Jakkolwiek w postępowaniu odwoławczym ciężar wykazania prawidłowości ceny (który
należy rozumieć jako ciężar wykazania, że złożone zamawiającemu wyjaśnienia
potwierdzały prawidłowość ceny), stosownie do art. 190 ust. 1a pkt 1 ustawy Pzp spoczywa
na wykonawcy, który złożył ofertę, to taki rozkład ciężaru dowodu nie zwalnia Odwołującego
z aktywności postępowaniu odwoławczym. Przepisu art. 190 ust. 1a ustawy Pzp nie można
rozumieć w ten sposób, że wykonawca kwestionujący inną ofertę może poprzestać na
gołosłownym zanegowaniu prawidłowości ceny tej oferty, bez choćby uprawdopodobnienia
własnych twierdzeń czy poparcia ich szczegółowymi danymi i obliczeniami.
Odwołujący zanegował zakładany przez Przystępującego koszt zakupu środków
higienicznych, poprzestając na stwierdzeniu, że jest on niedoszacowany, przy czym nie
wskazał nawet zakresu tego niedoszacowania. To samo dotyczy kosztów wywozu śniegu,
lodu i urobku ze sprzątania. Tak sformułowane zarzuty należy uznać za niedookreślone.
Dalej Odwołujący stwierdził nieuwzględnienie w cenie oferty Przystępującego kosztów
zakupu worków na śmieci, przy czym przemnożył liczbę worków na miesiąc przez taką cenę
jednostkową, że wg tego wyliczenia rolka zawierająca 50 sztuk worków 35 l miałaby
kosztować 119 zł, rolka zawierająca 25 sztuk worków 120 l miałaby kosztować 153,50 zł,
rolka zawierająca 30 sztuk worków 60 l miałaby kosztować 96,30 zł, co w sposób oczywisty
nie ma żadnego oparcia w rzeczywistości. Należy więc zakładać, że Odwołujący przemnożył
liczbę worków potrzebnych do wykonania zamówienia przez cenę rolki, a nie jednego worka.
Następnie Odwołujący podniósł brak uwzględnienia w cenie kosztu zdeponowania
i transportu śmieci z koszy ulicznych do RIPOK. Tymczasem zgodnie z § 6 ust. 9 projektu
umowy (załącznik nr 2 do SIWZ), odpad powstały w wyniku świadczenia usług na terenach
zewnętrznych jest własnością wykonawcy z wyłączeniem odpadów znajdujących się
w koszach na nieczystości ustawionych wzdłuż chodników i ciągów komunikacyjnych. Nie
ma zatem podstaw do twierdzenia, że wykonawca musiał uwzględnić w cenie oferty koszty
zdeponowania i transportu śmieci z koszy ulicznych.
Podobnie, w odniesieniu do usług z poz. 6-11 Formularza ofertowego Odwołujący
zaprzeczył możliwości ich wykonania za zaoferowaną cenę, podając własne stawki
minimalne (Odwołujący uważa, iż minimalna stawka za mb dla tej usługi wynosi…), nie
wyjaśniając jednak nawet, w jaki sposób zostały one skalkulowane. Nie podał również, jaka
jest jego zdaniem wartość kosztów, których nieuwzględnienie zarzucił Przystępującemu.
Biorąc powyższe pod uwagę Izba nie dopatrzyła się podstaw do stwierdzenia, że
oferta Przystępującego podlega odrzuceniu z uwagi na rażąco niską cenę.
Wobec niestwierdzenia naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy,
odwołanie podlegało oddaleniu.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt 1 i 2 lit. b rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. Nr 41, poz. 238 z późn. zm.).
Przewodniczący: ……………….
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 86/17 z dnia 2017-12-01
- Sygn. akt KIO 509/17 z dnia 2017-04-11
- Sygn. akt KIO 517/17 z dnia 2017-04-05
- Sygn. akt KIO 501/17 z dnia 2017-04-05
- Sygn. akt KIO 495/17 z dnia 2017-04-05
