rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2017-05-16
rok: 2017
data dokumentu: 2017-05-16
rok: 2017
sygnatury akt.:
KIO 828/17
KIO 828/17
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 maja 2017 roku w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 24.04.2017 r. przez
wykonawcę
P. U. I. E.-I. S.A. (…) w postępowaniu prowadzonym przez Miasto Gorzów Wielkopolski
(…)
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 24.04.2017 r. przez
wykonawcę
P. U. I. E.-I. S.A. (…) w postępowaniu prowadzonym przez Miasto Gorzów Wielkopolski
(…)
orzeka
1. oddala odwołanie
2. zalicza w poczet kosztów odwołania kwotę 7 500,00 (siedem tysięcy pięćset) złotych
uiszczoną przez odwołującego
P. U. I. E.-I. S.A. (…) tytułem wpisu od odwołania
2.1 zasądza od odwołującego
P. U. I. E.-I. S.A. (…) na rzecz zamawiającego Miasto
Gorzów Wielkopolski (…) kwotę 3 600,00 (trzy tysiące sześćset) złotych tytułem
zwrotu kosztów wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 2164 ze zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn.. akt KIO 828/17
UZASADNIENIE
Miasto Gorzów Wielkopolski (…), dalej zwane „Zamawiającym” prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na Pełnienie funkcji Inżyniera Kontraktu
oraz świadczenie pomocy technicznej dla Projektu pn. Modernizacja wschodniego wylotu
drogi DK (…) w G. na odcinku od (…) do granic Miasta. Ogłoszenie o zamówieniu zostało
opublikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych pod nr 32903 z dnia 27 lutego 2017 roku.
Zamawiający 20 kwietnia 2017 roku poinformował wykonawców o unieważnieniu
postepowania z tego powodu, że z dniem 12 kwietnia 2017 roku upłynął termin związania
wykonawców złożonymi ofertami, a żaden z wykonawców nie przedłużył terminu związania
złożonej oferty.
Wobec powyższej czynności Zamawiającego wykonawca P. U. I. E.-I. S.A. (…) wniósł
odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej. We wniesionym odwołaniu zarzucił
Zamawiającemu niezasadne dokonanie czynności odrzucenia oferty Odwołującego (a w
konsekwencji unieważnienia postępowania ze względu na brak ofert nie podlegających
odrzuceniu) podczas gdy oferta Odwołującego nie powinna podlegać odrzuceniu i wskutek
oceny oferty byłaby ofertą najkorzystniejszą.
Podnosząc powyższe wskazał iż Zamawiający naruszył art. 89 ustawy Pzp w
szczególności ust. 1 pkt 1) tego przepisu, poprzez jego błędne zastosowanie - jako.
podstawy do odrzucenia oferty Odwołującego, podczas gdy prawidłowe zastosowanie tych
przepisów "winno skutkować uznaniem że wobec oferty Odwołującego nie zachodzą
przesłanki odrzucenia. W konsekwencji naruszenia wskazanego powyżej doszło do
naruszenia art. 93 ust. 1 pkt 1) ustawy Pzp poprzez unieważnienie postępowania ze względu
na brak ofert nie podlegających odrzuceniu. Uwzględnienie zarzutu wskazującego na
bezzasadność odrzucenia oferty Odwołującego winno skutkować także unieważnieniem
czynności unieważnienia postępowania, gdyż odpadnie podstawa prawna tej czynności.
W uzasadnieniu podniesionych zarzutów podał, ze w dniu 12 kwietnia 2017 roku
upłynął termin związania ofertą Odwołującego ustalony zgodnie z SIWZ jako termin 30
dniowy. W tym samym dniu upłynął termin związania ofertami także w przypadku wszystkich
innych wykonawców. Zamawiający nie wzywał wykonawców do przedłużenia terminu
związania ofertą tj nie skorzystał z uprawnienia wynikającego z art. 85 ust. 2 ustawy Pzp.
Wykonawcy, w tym Odwołujący nie przedłużyli terminu związania ofertą samodzielnie. W
przypadku Odwołującego wadium zostało wniesione w pieniądzu i w dacie złożenia
odwołania nie zostało Odwołującemu zwrócone.
Zamawiający odrzucił wszystkie oferty w tym ofertę Odwołującego wskazując jako
podstawę prawną art. 89 ust. 1 pkt 1) tj niezgodność oferty z ustawą. W uzasadnieniu
odrzucenia ofert nie przedstawił jednaj na czym polega niezgodność oferty z ustawą. Można
jedynie domyślać się, że niezgodność tą zamawiający wywiódł z upływu okresu związania
ofertą pisząc, że nie jest możliwy wybór żadnej ze złożonych ofert jako najkorzystniejszej gdy
upłynął termin związania wykonawców tymi ofertami
Ten pogląd zamawiającego pozostaje w sprzeczności z poglądami orzecznictwa
Krajowej Izby Odwoławczej oraz sądów powszechnych. W ocenie orzecznictwa upływ
terminu związania ofertą nie niweczy możliwości wyboru takiej oferty i zawarcia umowy.
Skutkiem upływu terminu związania ofertą jest jedynie brak zobowiązania wykonawcy do
zawarcia umowy. Tego jednak nie można utożsamiać z możliwością zawarcia umowy.
Przesłanka z art. 89 ust. 1 pkt 1 odnosi się jedynie do niezgodności z ustawą oferty
rozumianej jako oświadczenie woli (zgodnie z art. 66 Kc oraz uchwałą SN z dnia 21
października 2005 r., III CZP 74/05,) Oświadczenie woli pozostaje z ustawą zgodne nawet
wówczas gdy upływa termin związania ofertą. Treść oświadczenia nie ulega bowiem
zmianie. Wskutek upływu terminu związania ofertą Jedynie obowiązek zawarcia umowy
zmienia się w uprawnienie do zawarci tej umowy, co potwierdza przytaczane wyżej
orzecznictwo. W orzeczeniu KIO 1832/16 wprost sformułowano tezę która wskazuje na
wadliwość rozstrzygnięcia Zamawiającego w postępowaniu objętym niniejszym odwołaniem
o odrzuceniu ofert na podstawie art. 89 ust.1 pkt 1). Teza w przywołanym wyroku brzmi:
„bezpodstawne jest twierdzenie, że oferta, którą wykonawca przestał być związany, jest
niezgodna z ustawą i podlega odrzuceniu na podstawie art. 89 ust 1 pkt 1 p.z.p.”
Także wykładnia systemowa nie pozwala na przyjęcie, że zastosowany przez
Zamawiającego art. 89 ust 1 pkt 1) może być podstawą odrzucenia oferty, co do której termin
związania upłynął. Ustawodawca w celu odrzucenia ofert, którymi wykonawcy nie są i nie
chcą być związani zawarł w ustawie przepis art. 89 ust. 1 pkt 7a. Przepis ten nakazuje
odrzucić ofertę, gdy wykonawca nie wyraził zgody na przedłużenie terminu związania.
Racjonalny ustawodawca nie tworzyłby przepisu szczególnego jako podstawy odrzucenia
oferty którą wykonawca nie jest związany, gdyby taka możliwość odrzucenia istniała na
podstawie normy bardziej ogólnej tj art. 89 ust 1 pkt 1. Współistnienie tych przesłanek
odrzucenia ofert potwierdza, że brak terminu związania ofertą nie zawiera się w pojęciu
niezgodności oferty z ustawą. Zastosowana przez zamawiającego przesłanka odrzucenia
oferty Odwołującego jest więc błędnym stosowaniem przepisów ustawy. Brak działania
wykonawcy z własnej inicjatywy w celu przedłużenia tego terminu nie skutkuje odrzuceniem
oferty, a zgodnie z orzecznictwem na które wskazujemy możliwe jest zawarcie umowy. Nie
zachodzi więc ani wskazana w informacji o unieważnieniu postępowania, ani żadna inna
przesłanka unieważnienia postępowania.
Za błędną i nie znajdująca potwierdzenia w stanie faktycznym należy uznać też tezę
sformułowaną przez zamawiającego w zawiadomieniu o unieważnieniu postępowania, że
wykonawcy. W tym odwołujący nie są zainteresowani realizacją zamówienia. Zamawiający
nie badał tego zainteresowania i nie zwracał się do wykonawców o potwierdzenie dalszego
zainteresowania udziałem w postępowaniu i zawarciem umowy. Jednocześnie Odwołujący
przed wniesieniem niniejszego odwołania złożył wobec zamawiającego nie budzące
wątpliwości oświadczenie woli, że mimo upływu terminu związania ofertą nie uchyli się od
zawarcia umowy, gdyby jego ofertę poddano badaniu i dokonano jj wyboru. Zawarcie takiej
umowy po terminie związania ofertą jest możliwe co potwierdza Trybunał Konstytucyjny w
postanowieniu z dnia 24 lutego 2010 r., SK 22/08, OSNP 2009, nr 23-24, poz. 331, w którym
wyraził pogląd iż upływ terminu związania ofertą nie stoi na przeszkodzie zawarciu umowy w
sprawie zamówienia publicznego.
Zamawiający w pisemnej odpowiedzi na odwołanie
wniósł o oddalenie odwołania bez
merytorycznego rozpatrywania zarzutów, ewentualnie w przypadku nieuwzględnienia
przedmiotowego żądania o oddalenie odwołania w całości.
W uzasadnieniu podał, że w dniu 20 kwietnia 2017 r., na podstawie art. 89 ust. 1 pkt
1 ustawy Pzp, Zamawiający odrzucił oferty wszystkich Wykonawców ponieważ upłynął
okres związania tymi ofertami i oferty te wygasły. Jednocześnie Zamawiający unieważnił
postępowanie na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy, ponieważ nie złożono żadnej
oferty, która nie podlegałaby odrzuceniu w dniu unieważnienia postępowania.
Zgodnie ze stanem faktycznym Odwołujący nie wykazał interesu w uzyskaniu
zamówienia. Wykazanie legitymacji do skorzystania ze środka ochrony prawnej, zgodnie z
art. 179 ust. 1 ustawy Pzp, wymaga kumulatywnego spełniania przesłanek w postaci
posiadania interesu w uzyskaniu danego zamówienia oraz poniesienia bądź możliwości
poniesienia szkody w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów niniejszej ustawy
Pzp. odwołujący nie przedłużył terminu związania ofertą zatem utracił status wykonawcy
ubiegającego się o zamówienie, a przez to nie posiada interesu w uzyskaniu zamówienia, jak
również z tego tytułu nie może ponieść szkody.
W związku z wyżej przytoczonymi argumentami unieważnienie czynności
unieważnienia postępowania nie daje Odwołującemu możliwości dalszego uczestnictwa w
przedmiotowym postępowaniu oraz uznania jego oferty za najkorzystniejszą gdyż jego oferta
wygasła. Ponieważ brak jest innych ważnych ofert unieważnienie czynności unieważnienia
postępowania byłoby bezcelowe. Ponadto Zamawiający podkreślił, iż twierdzenie
Odwołującego, że jego oferta po dokonaniu badania i oceny ofert winna być uznana za
najkorzystniejszą jest co najmniej przedwczesne. Gdyby Zamawiający nie odrzucił ofert,
których termin związania upłynął to należy wskazać, że Wykonawca konsorcjum firm K. I.
Sp. z o.o. Sp. k.. K. I. Sp. j. przedstawiła ofertę z korzystniejszym bilansem ceny i innych
kryteriów oceny ofert.
Wskazał, że art. 1 ustawy Pzp stanowi, że ustawa określa zasady i tryb udzielania
zamówień publicznych, natomiast w art. 14 wskazuje, że do czynności podejmowanych
przez zamawiającego i wykonawców w postępowaniu o udzielenie zamówienia stosuje się
przepisy ustawy Kodeks cywilny, jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej. Powołany art.
14 jest jednym z najważniejszych przepisów ustawy z punktu widzenia praktyki udzielania
zamówień publicznych, gdyż w przypadku nie znalezienia odpowiedzi na wątpliwości prawne
na gruncie ustawy Pzp zamawiający jest zobowiązany do korzystania z regulacji zawartych
w kodeksie cywilnym. Błędne jest zatem przekonanie Odwołującego, iż przepisy ustawy Pzp
nie wiążą negatywnych skutków z brakiem związania ofertą. W takim przypadku zapis art. 85
ust. 2 cyt. ustawy, mówiący o uprawnieniu wykonawcy do przedłużenia terminu związania
ofertą byłby zapisem zbędnym.
Zamawiający stwierdza, że okres na jaki wykonawca wiąże się ofertą jest
konstytutywna częścią tej oferty, rozumianej zgodnie z art. 66 k.c. jako oświadczenie woli. Z
chwilą złożenia oferty zamawiającemu powstaje dla wykonawcy skutek w postaci związania
jej treścią co z kolei wpływa na dalsze prawa i obowiązki wykonawcy. Związanie treścią
oferty polega na tym, że wykonawca po jej złożeniu nie może już jej wycofać lub zmienić.
Wykonawca nie ma też wpływu na zawarcie umowy z zmawiającym bowiem to zamawiający
swoją autonomiczną decyzją przyjmuje ofertę tym samym powoduje ukształtowanie się
nowego stanu prawnego powstania zobowiązania pomiędzy nim a wykonawca. W związku z
powyższym w żaden sposób nie można przyjąć tezy Odwołującego, iż po upływie terminu
związania ofertą treść oświadczenia woli wykonawcy nie ulega zmianie. Nawet gdyby uznać,że oferta nie wygasa lecz nadal pozostaje ofertą to przyjęcie takiej oferty przez
zamawiającego rodziłoby odmienny stan prawny niż przyjęcie oferty pozostającej w terminie
związania zawarcie umowy byłoby zależne od woli wykonawcy. Byłaby to zatem oferta
odmienna od oferty pierwotnej, oferta nowa, zaś zgodnie z art. 82 ust. 1 ustawy Pzp każdy z
wykonawców może złożyć tylko jedną ofertę.
Wskazał na wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 2004-09-03, sygn. V Ca
1738/04, gdzie sąd
orzekł, iż zmawiający jest zobowiązany odrzucić ofertę, gdy oferta jest
niezgodna z ustawą. Określił również, że przez ofertę niezgodną z ustawą należy rozumieć
ofertę niezgodną z zasadami udzielania zamówień, jak też z poszczególnymi przepisami
ustawy, z przepisami aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustawy, a także
przepisami aktów prawnych, do których ustawa się odwołuje. Oświadczenie każdego
wykonawcy o związaniu się treścią swojej oferty powinno być ważne w toku postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego, co najmniej do czasu wyboru oferty najkorzystniejszej. Z
chwilą upływu okresu związania ofertą należy uznać, że wykonawca nie jest zainteresowany
realizacją niegdyś złożonej oferty, gdyby był, to by sam z własnej inicjatywy w oparciu o
przepis art. 85 ust. 2 przedłużył okres związania ofertą. Oferta taka winna być odrzucona
jako sprzeczna z art. 89 ust.1 pkt 1 ustawy
Podkreślił, ze bez znaczenia dla oceny sytuacji oferty Odwołującego jest tu fakt, iż
Odwołujący w dniu 21.04.2017 r./po unieważnieniu postępowania/ przesłał Zamawiającemu
pocztą elektroniczną informację, że jest zainteresowany realizacją zamówienia na
zaproponowanych w ofercie warunkach. Jego termin związania ofertą upłynął w dniu
11.04.2017 r., a w dniu 12.04.2017 r. oferta ta była już nieważna. Podkreślił także, że
oceniając sytuacje w tym postępowaniu nie można zgodzić się ze stanowiskiem KIO
zawartym w przywołanym przez Odwołującego wyroku KIO 1832/16, w wyniku której Izba w
orzekającym w tej sprawie składzie stwierdziła, iż „bezpodstawne jest twierdzenie, że oferta,
którą wykonawca przestał być związany, jest niezgodna z ustawą i podlega odrzuceniu na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp”.
Reasumując powyższe stwierdził, że, Zamawiający zgodnie z prawem odrzucił ofertę
Odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo zamówień publicznych jako
ofertę nieważną oraz w związku z brakiem innych ważnych ofert, pozostających w terminie
związania ofertą w dniu zamknięcia postępowania, unieważnił postępowanie na podstawie
art. 93 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy.
Krajowa Izba Odwoławcza rozpoznając złożone odwołanie na rozprawie
i uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego oraz stanowiska stron zaprezentowane na piśmie i do
protokołu rozprawy, ustaliła i zważyła co następuje.
Odwołanie nie może zostać uwzględnione z powodu braku spełniania przez
odwołującego przesłanek z art. 179 ust.1 Pzp.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek
ustawowych skutkujących odrzuceniem odwołania, wynikających z art. 189 ust. 2 ustawy
Pzp.
Na wstępie ocenie Izby podlega kwestia podniesiona przez Zamawiającego, iż
Odwołujący w sytuacji prawnej w jakiej znalazła się w postepowaniu jego oferta, nie ma
interesu w uzyskaniu zamówienia, gdyż nie mogąc skutecznie domagać się od
Zamawiającego zawarcia umowy na złożoną ofertę nie może ponieść szkody w wyniku
naruszenia przez Zamawiającego przepisów Pzp.
Wskazać należy iż przepis art. 179 ustawy Pzp statuuje ogólną zasadę, iż środki
ochrony prawnej przysługują tylko tym uczestnikom postępowania, którzy mają lub mieli
interes w uzyskaniu zamówienia oraz ponieśli lub mogą ponieść szkodę w wyniku
naruszenia przez zamawiającego przepisów niniejszej ustawy. Interes wykonawcy o którym
mowa w art. 179 ust.1 Pzp w każdym przypadku łączony jest z niemożnością uzyskania
zamówienia i w toku postępowania okoliczność ta musi być wykazana, gdyż jest to
przesłanka materialno - prawna przesądzająca o skuteczności wniesienia odwołania, czy
innego środka ochrony prawnej. W tym postepowaniu pierwsza przesłanka z art. 179 ust.1
dotycząca wykazania interesu w uzyskaniu zamówienia jest niewątpliwa i niesporna
pomiędzy stronami. Spór budzi natomiast wykazanie przez Odwołującego spełniania drugiej
przesłanki dotyczącej możliwości poniesienia w stanie faktycznym sprawy szkody w wyniku
działań Zamawiającego. W tym miejscu zasadne jest wskazanie, że ani w kodeksie
cywilnym, ani w ustawie Pzp pojęcie szkody nie zostało zdefiniowane. Jednak trafny wydaje
się pogląd ugruntowany w doktrynie i orzecznictwie, że przez szkodę rozumie się uszczerbek
majątkowy lub niemajątkowy, jakiego doznaje poszkodowany w wyniku określonego
działania lub zaniechania. W świetle art. 179 ust. 1 Pzp podkreślenia wymaga, iż szkoda
musi być wynikiem naruszenia przez zamawiającego ustawy, co oznacza, iż wykazywana
przez odwołującego szkoda musi pozostawać w adekwatnym związku przyczynowym z
uchybieniem przez Zamawiającego przepisom Pzp. Konieczne jest tym samym wykazanie
przez Odwołującego, iż Zamawiający dokonał albo zaniechał dokonania czynności wbrew
przepisom Pzp, czego normalnym następstwem w okolicznościach danej sprawy jest
poniesienie lub możliwość poniesienia szkody przez wnoszącego odwołanie. Jak podnosi się
w piśmiennictwie następstwa normalne to typowe, oczekiwane w zwykłej kolejności rzeczy,
które zazwyczaj z danego faktu wynikają. Jednocześnie - uwzględniając zasady
doświadczenia życiowego - nie są wynikiem szczególnego zbiegu okoliczności. Jak można
wywieść z wyroku SN z dnia 19 czerwca 2008 r. (sygn. akt V CSK 18/08, Lex nr 424431)
następstwo ma charakter normalny wówczas, gdy w danym układzie stosunków i warunków
oraz w zwyczajnym biegu rzeczy, bez zaistnienia szczególnych okoliczności, szkoda jest
zwykle następstwem określonego zdarzenia.
Podkreślić należy, że Krajowa Izba Odwoławcza z urzędu (wyrok
SO w Łodzi sygn.
akt XIII Ga 379/12) w każdym rozpatrywanym przypadku zobowiązana jest do badania
przesłanek wskazanych w art. 179 ust. 1 Pzp, tj. interesu w uzyskaniu danego zamówieni
oraz poniesienia lub możliwości poniesienia szkody na skutek naruszenia przez
zamawiającego przepisów ustawy Pzp. Są to przesłanki materialno--prawne, co oznacza, iż
odwołanie w przypadku ich braku lub nieudowodnienia podlega oddaleniu z uwagi na brak
legitymacji do jego wniesienia, niezależnie od zasadności podnoszonych w odwołaniu
zarzutów
Podstawową kwestia mającą wpływ na treść przedmiotowego orzeczenia była, po
pierwsze sprawa, czy Zamawiający nie wzywając wykonawców do przedłużenia terminu
związania oferta dopuścił się zaniechania czynności wbrew przepisom Pzp i po drugie, czy
brak terminu związania ofertą Odwołującego, przesadza o braku możliwości wyboru jego
oferty jako najkorzystniejszej w postepowaniu i zawarcia umowy na wykonanie zamówienia
opisanego w SIWZ.
Na wstępie rozważań do powyższych kwestii wskazać należy, iż kwestia dotycząca
wpływu terminu związania ofertą na możliwość przeprowadzenia w całości postepowania o
udzielenie zamówienia, zarówno w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej jak i sądów
powszechnych nie jest postrzegana jednolicie. Różnica w ocenie tej sytuacji odnosi się w
szczególności do kwestii - czy pomimo upływu terminu związania ofertą, oferta taka jest
nadal ofertą w myśl Pzp i czy może zostać wybrana jak oferta najkorzystniejsza w
postepowaniu. Sama kwestia dotycząca możliwości zawarcia umowy z wykonawcą, którego
okres związania ofertą po wyborze upłynął, nie budzi wątpliwości w orzecznictwie i nie była
też sporna pomiędzy stronami. W tej materii Trybunał Konstytucyjny w orzeczeniu z dnia 24
lutego 2010 r. (sygn. akt SK 22/08) uznał, że zawarcie umowy w sprawie zamówienia
publicznego nie wymaga ważności terminu związania ofertą - dopuszczalne jest zawarcie
umowy w sprawie zamówienia publicznego po upływie terminu związania ofertą.
Odnosząc się do kwestii podniesionej w odwołaniu, iż Zamawiający niezasadnie nie
skorzystał z uprawnienia wynikającego z art. 85 ust.2 ustawy Pzp. wskazać należy, że
zgodnie z tym przepisem Zamawiający może jednorazowo na 3 dni przed upływem terminu
związania ofertą zwrócić się do wykonawców o wyrażenie zgody na przedłużenie terminu
związania ofertą. W tym postepowaniu w którym oferty złożyło sześciu wykonawców żaden z
nich nie przedłużył samodzielnie terminu związania ofertą, z takim wnioskiem nie wystąpił
także Zamawiający co zaskutkowało tym, że z chwilą upływu terminu związania ofert
określonego w SIWZ żaden z wykonawców nie pozostawał związany swoją ofertą.
Odwołujący na rozprawie tłumaczył ten fakt tym, iż nie przedłużył terminu związania ofertą
bo uważał, że Zamawiający wystąpi z takim wnioskiem lub zdąży w terminie dokonać
rozstrzygnięcia postępowania. Natomiast Zamawiający na pytanie Izby w tym zakresie
stwierdził, że nie miał obowiązku występowania z takim wnioskiem i uważał, że jeśli któryś z
wykonawców będzie nadal zainteresowany udziałem w postepowaniu to samodzielnie
przedłuży termin związania ofertą.
Pomimo tego, że takie postępowanie nie stanowi naruszenia przez Zamawiającego
przepisu prawa mogącego skutkować uwzględnienie odwołania, to jednak Izba uznaje go za
nieprawidłowe.
Zauważyć należy iż Zamawiający wszczyna postepowanie celem wykonania
określonego celami społecznymi przedmiotu zamówienia. Na ten cel przeznaczane są środki
publiczne, których wydawanie rozpoczyna się już w chwili ponoszenia określonych kosztów
na prowadzenia procedury przetargowej, a nie dopiero z chwilą udzielenia zamówienia
wykonawcy. Dlatego też Zamawiający wszczynając postepowanie winien mieć za cel
pomyślne jego zakończenie, a nie jego unieważnienie z powodu zaniechania skorzystania z
uprawnienia przewidzianego w art. 85 ust.2 Pzp. Uprawnienie to, zdaniem Izby należy
interpretować podobnie jak uprawnienie z art. 87 ust.1 Pzp dotyczące możliwości wezwania
wykonawcy do wyjaśnienia treści oferty. W orzecznictwie Izby utrwalił się pogląd, że
uprawnienie z art. 87 ust.1 Pzp przeradza się w obowiązek żądania od wykonawców
wyjaśnień dotyczących treści złożonych ofert wówczas, gdy zamawiający np. zamierza
odrzucić ofertę. W sytuacji tego postepowania, kiedy Zamawiający nie zdążył z oceną ofert w
terminie wskazanym w SIWZ to z chociażby z racji potrzeby racjonalnego wydatkowaniaśrodków publicznych winien był skorzystać z uprawnienia z art. 85 ust.2 Pzp. W tym
postępowaniu nadto zachodzi prawdopodobieństwo, że w wyniku nowego postepowania
Zamawiającemu może nie zostać złożona oferta z ceną możliwą do uzyskania w tym
postepowaniu, a więc może wydatkować wyższą kwotę środków publicznych.
Prawo
zamówień publicznych powinno być postrzegane jako narzędzie do realizacji zadań
publicznych, dla których nadrzędnym celem powinno być efektywne i racjonalne
wydatkowanie środków publicznych. Dlatego też takie postepowanie Zamawiającego nie
może zostać uznane przez Izbą za zgodne z zasadami prawa zamówień publicznych.
Wracając do orzeczeń sądów okręgowych w sprawach dotyczących wpływu braku
związania ofertą na możliwość jej wyboru jako najkorzystniejszej wskazać należy, że Sąd
Okręgowy w Warszawie w wyroku z
dnia 16 lipca 2014 r., sygn.. akt XXIII Ga 924/14,
zwrócił uwagę, że ze względu na specyfikę postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego oraz swoisty charakter oferty złożonej na gruncie przepisów Pzp, należy uznać,że upływ terminu związania ofertą nie przesądza o nieskuteczności oferty, a jedynie o braku
istnienia po stronie wykonawcy obowiązku zawarcia umowy. Podobnie Sąd Okręgowy w
Łodzi w wyroku z dnia 21 września 2012 r., XIII Ga 379/12 uznał, że „celem związania ofertą
jest umożliwienie dochodzenia przez zamawiającego spełnienia zobowiązania zawartego w
ofercie wykonawcy. Służy to więc głównie zabezpieczeniu interesów zamawiającego, a nie
wykonawcy (…). Po upływie terminu związania ofertą jest ona nadal ważna, z tą jednakże
różnicą że działania zgodne z jej treścią (czyli zawarcie umowy na warunkach w ofercie
oznaczonych) zależne jest już wyłącznie od suwerennej decyzji wykonawcy. Podobne
stanowiska zostały zawarte w wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 17 stycznia 2014
r., IX Ga 392/13 , a także w wyroku Sądu Okręgowego w Rzeszowie z dnia 16 lutego 2011
r., akt VI Ga 192/10, w którym Sąd uznał, że upływ terminu związania ofertą w żadnym
przypadku, sam przez się, nie może stanowić podstawy do wykluczenia z postępowania
wykonawcy na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 2 ustawy (aktualnie odrzucenia oferty na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 7a Pzp - przyp. red.), ponieważ nie stanowi przeszkody do
badania oferty, jej wyboru i podpisania umowy w sprawie zamówienia publicznego.
Przeciwstawne do powyższych ustaleń są stanowiska zawarte w orzeczeniach Sądu
Okręgowego w Tarnowie,
który w wyroku z dnia 13 lutego 2014 r., I Ca 495/13, stwierdził, że
„konsekwencje upływu terminu związania ofertą należy oceniać przez pryzmat art. 66 k.c., na
podstawie którego stan związania ofertą jest istotnym, konstytutywnym elementem
oświadczenia woli zmierzającego do zawarcia umowy, stanowiącego ofertę. Oferta wygasa
wraz z upływem oznaczonego okresu, w którym oferent był swoją ofertą związany. (…).
Wykonawca poprzez przedłużenie terminu związania ofertą musi wykazać, że miał wolę
przedłużenia okresu związania z ofertą, albowiem oświadczenia woli wykonawcy w tym
zakresie nie może mieć charakteru dorozumianego, ale winno być wyrażone wprost. W
ocenie Sądu, przeciwnie do stanowiska zajętego przez autora skargi, wybór oferty, której
termin związania wygasł, pozostaje w sprzeczności z zasadą uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców wyrażoną w art 7 ust. 1 Pzp.”. Podobne stanowisko wynika z
Postanowienia Sądu Okręgowego w Gliwicach, który w postanowieniu z dnia 2016-11-10, X
Ga 458/16 uznał , że z chwilą upływu dnia do jakiego wyznaczono termin związania ofertą
oferta ta przestaje wiązać wykonawcę. Nadto wskazał, że za nieuprawniony należy uznać
pogląd, zgodnie z którym wywodzi się - w sposób rozszerzający - że skoro dopuszczalne jest
zawarcie umowy po upływie terminu związania ofertą, to dopuszczalny jest także wybór
oferty, której termin związania wygasł. To zaś powoduje, że w ocenie Sądu, oferta tego
wykonawcy nie może zostać skutecznie wybrana w toku tego postępowania.
Zamawiający podnosił, że upływu terminu związania oferta należy rozpatrywać
przez pryzmat przepisów kodeksu cywilnego, gdzie istotne znaczenie w tym zakresie ma
przepis art. 66 K.c., w świetle którego stan związania ofertą jest konstruktywnym elementem
oświadczenia woli zmierzającego do zawarcia umowy. W tej materii Izba uznaje, że nie jest
zasadne proste przenoszenie uregulowań dotyczących uregulowań oferty z kodeksu
cywilnego na grunt oferty prawa zamówień publicznych, gdyż występuje istotna odrębność
instytucji oferty w rozumieniu przepisów o zamówieniach publicznych od oferty uregulowanej
w przepisach kodeksu cywilnego. Kwestia ta została omówiona w ww. wyroku Sądu
Okręgowego w Warszawie, Sąd wskazał, że postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego jest prowadzone na podstawie ustawy P.z.p., która stanowi lex specialis
względem przepisów kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 14 P.z.p. przepisy kodeksu
cywilnego stosuje się, jeżeli przepisy ustawy P.z.p. nie stanowią inaczej. Zaznaczyć jednak
należy, iż specyfika i charakter uregulowań, co do składania ofert i zawarcia umowy w
ustawie P.z.p. zakreśla wyraźne różnice względem ofert i zawarcia umowy w stosunkach
cywilnoprawnych w reżimie kodeksu cywilnego. (…)Zasadniczą jednak rozbieżnością w
zakresie charakteru składanych ofert jest to, że oferta, o której mowa w art. 66 k.c.,
powoduje taki stan związania złożonym oświadczeniem, że samo przyjęcie oferty prowadzi
do zawarcia umowy, natomiast w ofercie złożonej w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego, do zawarcia umowy nie wystarczy samo wybranie oferty, a konieczne jest
dodatkowe oświadczenie woli w przedmiocie zawarcia umowy. Z uwagi na tak istotne
różnice w zakresie doniosłości skutków przyjęcia oferty na gruncie przepisów kodeksu
cywilnego (samoistne, automatyczne zawarcie umowy) i wyboru oferty najkorzystniejszej na
gruncie przepisów prawa zamówień publicznych (wstępny etap poprzedzający zawarcie
umowy) nie można w prosty mechaniczny sposób przenosić rozwiązań prawa cywilnego na
prawo zamówień publicznych w zakresie skutków i konsekwencji upływu terminu związania
ofertą. Z uwagi na tak doniosłe skutki przyjęcia oferty z kodeksu cywilnego (automatyczne
zawarcie umowy) upływ terminu związania ofertą powoduje automatyczny, bezpowrotny
upadek oferty. Jej przyjęcie po upływie terminu związania nie rodzi skutku w postaci
zawarcia umowy, może być jedynie rozważane jako nowa oferta zamawiającego. Skutek
wyboru oferty w rozumieniu prawa zamówień publicznych nie jest tak doniosły, tj. nie
powoduje automatycznego zawarcia umowy, brak jest zatem podstaw, aby tak doniosły był
również skutek upływu terminu związania ofertą polegający na automatycznym,
bezpowrotnym jej upadku. Zaznaczyć przy tym należy, że w reżimie przepisów p.z.p.
przyjęcie przez zamawiającego propozycji zawarcia umowy nie może być uznane, tak jak ma
to miejsce w przypadku reżimu kodeksowego, jako nowa oferta, czy kontroferta, w sytuacji
złożenia oświadczenia po upływie terminu związania, albowiem ofertę w postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego może złożyć jedynie wykonawca, a ponadto, jak już
wskazano powyżej, może to uczynić tylko raz.
Odnosząc się do powyższego, zdaniem Izby podkreślić należy, iż w żadnym z ww.
wyroków sądów nie zostało uznane, że brak terminu związania ofertą jest podstawą do
odrzucenia oferty. Taka możliwość istnieje tylko w sytuacji, kiedy wykonawca wezwany przez
Zamawiającego do przedłużenia terminu związania ofertą nie wyrazi na to zgody (art. 89ust.
1 pkt 7a Pzp). Nadto żaden przepis ustawy nie wymaga permanentnego utrzymania przez
wykonawcę stanu związania ofertą, a tylko to mogłoby być podstawą w razie upływu tego
terminu do rozpatrywania niezgodności takiej oferty z ustawą. Jednocześnie de lege latażaden z przepisów ustawy Pzp nie zakazuje wyboru oferty wykonawcy, który swoją ofertą
związany już nie jest. Niedopuszczalne jest rozszerzanie poprzez analogie podstaw do
odrzucenia oferty. Wszelkie postawy do wykluczenia wykonawcy z postepowania lub
odrzucenia jego oferty, jako wyjątki od zasady, iż złożona oferta podlega badaniu i wyborowi
winny być interpretowane w sposób ścisły.
Biorąc pod uwagę powyższe ustalenia i argumentację organów orzekających Izba
uznaje, że brak jest podstaw, aby Zamawiający dokonał odrzucenia oferty, co do której
termin związania upłynął. Tym samym Zamawiający dokonując odrzucenia ofert naruszył
przepis art. 89 ust.1 pkt 1, gdyż przepis ten w tej sytuacji nie ma zastosowania.
Upływ terminu związania ofertą nie przesądza o nieskuteczności oferty, a jedynie o
braku istnienia po stronie wykonawcy obowiązku zawarcia umowy, co statuuje prawo
Zamawiającego do niewybrania takiej oferty, gdyż taki wybór mógłby nie doprowadzić do
skutecznego udzielenia zamówienia.
Reasumując powyżej wymienione stanowiska w sprawie możliwości wyboru oferty
wykonawcy kiedy upłynął termin jej związania Izba stoi na stanowisku, że Odwołujący nie ma
interesu w uzyskaniu zamówienia, bowiem nie może skutecznie domagać się od
Zamawiającego wyboru jego oferty i zawarcia z nim umowy. Dlatego też odwołanie podlega
oddaleniu. Trzeba ponownie podkreślić, że celu odwołania należy upatrywać w poprawieniu
sytuacji w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego podmiotu, który z tego środka
korzysta, a więc doprowadzenia do stanu kiedy wykonawca może skutecznie domagać się,
aby Zamawiający jego ofertę ocenił i wybrał jako najkorzystniejszą. W konsekwencji nie
została spełniona przesłanka dotycząca szkody, bowiem wykonawca, który nie może
uzyskać zamówienia nie może tym samym ponieść uszczerbku majątkowego.
Biorąc pod uwagę powyższe rozważania i ustalenia, Izba postanowiła jak w sentencji
wyroku, orzekając na podstawie przepisów art. 190 ust.7, 191 ust. 2 i 192 ust. 2 ustawy Pzp,
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku, na podstawie art. 192 ust.
9 i 10 ustawy Pzp, oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt.1a) i 2 b) rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 15 marca 2010 roku w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. Nr 41 poz. 238 ze zm.).
Przewodniczący …………………….
1. oddala odwołanie
2. zalicza w poczet kosztów odwołania kwotę 7 500,00 (siedem tysięcy pięćset) złotych
uiszczoną przez odwołującego
P. U. I. E.-I. S.A. (…) tytułem wpisu od odwołania
2.1 zasądza od odwołującego
P. U. I. E.-I. S.A. (…) na rzecz zamawiającego Miasto
Gorzów Wielkopolski (…) kwotę 3 600,00 (trzy tysiące sześćset) złotych tytułem
zwrotu kosztów wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 2164 ze zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn.. akt KIO 828/17
UZASADNIENIE
Miasto Gorzów Wielkopolski (…), dalej zwane „Zamawiającym” prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na Pełnienie funkcji Inżyniera Kontraktu
oraz świadczenie pomocy technicznej dla Projektu pn. Modernizacja wschodniego wylotu
drogi DK (…) w G. na odcinku od (…) do granic Miasta. Ogłoszenie o zamówieniu zostało
opublikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych pod nr 32903 z dnia 27 lutego 2017 roku.
Zamawiający 20 kwietnia 2017 roku poinformował wykonawców o unieważnieniu
postepowania z tego powodu, że z dniem 12 kwietnia 2017 roku upłynął termin związania
wykonawców złożonymi ofertami, a żaden z wykonawców nie przedłużył terminu związania
złożonej oferty.
Wobec powyższej czynności Zamawiającego wykonawca P. U. I. E.-I. S.A. (…) wniósł
odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej. We wniesionym odwołaniu zarzucił
Zamawiającemu niezasadne dokonanie czynności odrzucenia oferty Odwołującego (a w
konsekwencji unieważnienia postępowania ze względu na brak ofert nie podlegających
odrzuceniu) podczas gdy oferta Odwołującego nie powinna podlegać odrzuceniu i wskutek
oceny oferty byłaby ofertą najkorzystniejszą.
Podnosząc powyższe wskazał iż Zamawiający naruszył art. 89 ustawy Pzp w
szczególności ust. 1 pkt 1) tego przepisu, poprzez jego błędne zastosowanie - jako.
podstawy do odrzucenia oferty Odwołującego, podczas gdy prawidłowe zastosowanie tych
przepisów "winno skutkować uznaniem że wobec oferty Odwołującego nie zachodzą
przesłanki odrzucenia. W konsekwencji naruszenia wskazanego powyżej doszło do
naruszenia art. 93 ust. 1 pkt 1) ustawy Pzp poprzez unieważnienie postępowania ze względu
na brak ofert nie podlegających odrzuceniu. Uwzględnienie zarzutu wskazującego na
bezzasadność odrzucenia oferty Odwołującego winno skutkować także unieważnieniem
czynności unieważnienia postępowania, gdyż odpadnie podstawa prawna tej czynności.
W uzasadnieniu podniesionych zarzutów podał, ze w dniu 12 kwietnia 2017 roku
upłynął termin związania ofertą Odwołującego ustalony zgodnie z SIWZ jako termin 30
dniowy. W tym samym dniu upłynął termin związania ofertami także w przypadku wszystkich
innych wykonawców. Zamawiający nie wzywał wykonawców do przedłużenia terminu
związania ofertą tj nie skorzystał z uprawnienia wynikającego z art. 85 ust. 2 ustawy Pzp.
Wykonawcy, w tym Odwołujący nie przedłużyli terminu związania ofertą samodzielnie. W
przypadku Odwołującego wadium zostało wniesione w pieniądzu i w dacie złożenia
odwołania nie zostało Odwołującemu zwrócone.
Zamawiający odrzucił wszystkie oferty w tym ofertę Odwołującego wskazując jako
podstawę prawną art. 89 ust. 1 pkt 1) tj niezgodność oferty z ustawą. W uzasadnieniu
odrzucenia ofert nie przedstawił jednaj na czym polega niezgodność oferty z ustawą. Można
jedynie domyślać się, że niezgodność tą zamawiający wywiódł z upływu okresu związania
ofertą pisząc, że nie jest możliwy wybór żadnej ze złożonych ofert jako najkorzystniejszej gdy
upłynął termin związania wykonawców tymi ofertami
Ten pogląd zamawiającego pozostaje w sprzeczności z poglądami orzecznictwa
Krajowej Izby Odwoławczej oraz sądów powszechnych. W ocenie orzecznictwa upływ
terminu związania ofertą nie niweczy możliwości wyboru takiej oferty i zawarcia umowy.
Skutkiem upływu terminu związania ofertą jest jedynie brak zobowiązania wykonawcy do
zawarcia umowy. Tego jednak nie można utożsamiać z możliwością zawarcia umowy.
Przesłanka z art. 89 ust. 1 pkt 1 odnosi się jedynie do niezgodności z ustawą oferty
rozumianej jako oświadczenie woli (zgodnie z art. 66 Kc oraz uchwałą SN z dnia 21
października 2005 r., III CZP 74/05,) Oświadczenie woli pozostaje z ustawą zgodne nawet
wówczas gdy upływa termin związania ofertą. Treść oświadczenia nie ulega bowiem
zmianie. Wskutek upływu terminu związania ofertą Jedynie obowiązek zawarcia umowy
zmienia się w uprawnienie do zawarci tej umowy, co potwierdza przytaczane wyżej
orzecznictwo. W orzeczeniu KIO 1832/16 wprost sformułowano tezę która wskazuje na
wadliwość rozstrzygnięcia Zamawiającego w postępowaniu objętym niniejszym odwołaniem
o odrzuceniu ofert na podstawie art. 89 ust.1 pkt 1). Teza w przywołanym wyroku brzmi:
„bezpodstawne jest twierdzenie, że oferta, którą wykonawca przestał być związany, jest
niezgodna z ustawą i podlega odrzuceniu na podstawie art. 89 ust 1 pkt 1 p.z.p.”
Także wykładnia systemowa nie pozwala na przyjęcie, że zastosowany przez
Zamawiającego art. 89 ust 1 pkt 1) może być podstawą odrzucenia oferty, co do której termin
związania upłynął. Ustawodawca w celu odrzucenia ofert, którymi wykonawcy nie są i nie
chcą być związani zawarł w ustawie przepis art. 89 ust. 1 pkt 7a. Przepis ten nakazuje
odrzucić ofertę, gdy wykonawca nie wyraził zgody na przedłużenie terminu związania.
Racjonalny ustawodawca nie tworzyłby przepisu szczególnego jako podstawy odrzucenia
oferty którą wykonawca nie jest związany, gdyby taka możliwość odrzucenia istniała na
podstawie normy bardziej ogólnej tj art. 89 ust 1 pkt 1. Współistnienie tych przesłanek
odrzucenia ofert potwierdza, że brak terminu związania ofertą nie zawiera się w pojęciu
niezgodności oferty z ustawą. Zastosowana przez zamawiającego przesłanka odrzucenia
oferty Odwołującego jest więc błędnym stosowaniem przepisów ustawy. Brak działania
wykonawcy z własnej inicjatywy w celu przedłużenia tego terminu nie skutkuje odrzuceniem
oferty, a zgodnie z orzecznictwem na które wskazujemy możliwe jest zawarcie umowy. Nie
zachodzi więc ani wskazana w informacji o unieważnieniu postępowania, ani żadna inna
przesłanka unieważnienia postępowania.
Za błędną i nie znajdująca potwierdzenia w stanie faktycznym należy uznać też tezę
sformułowaną przez zamawiającego w zawiadomieniu o unieważnieniu postępowania, że
wykonawcy. W tym odwołujący nie są zainteresowani realizacją zamówienia. Zamawiający
nie badał tego zainteresowania i nie zwracał się do wykonawców o potwierdzenie dalszego
zainteresowania udziałem w postępowaniu i zawarciem umowy. Jednocześnie Odwołujący
przed wniesieniem niniejszego odwołania złożył wobec zamawiającego nie budzące
wątpliwości oświadczenie woli, że mimo upływu terminu związania ofertą nie uchyli się od
zawarcia umowy, gdyby jego ofertę poddano badaniu i dokonano jj wyboru. Zawarcie takiej
umowy po terminie związania ofertą jest możliwe co potwierdza Trybunał Konstytucyjny w
postanowieniu z dnia 24 lutego 2010 r., SK 22/08, OSNP 2009, nr 23-24, poz. 331, w którym
wyraził pogląd iż upływ terminu związania ofertą nie stoi na przeszkodzie zawarciu umowy w
sprawie zamówienia publicznego.
Zamawiający w pisemnej odpowiedzi na odwołanie
wniósł o oddalenie odwołania bez
merytorycznego rozpatrywania zarzutów, ewentualnie w przypadku nieuwzględnienia
przedmiotowego żądania o oddalenie odwołania w całości.
W uzasadnieniu podał, że w dniu 20 kwietnia 2017 r., na podstawie art. 89 ust. 1 pkt
1 ustawy Pzp, Zamawiający odrzucił oferty wszystkich Wykonawców ponieważ upłynął
okres związania tymi ofertami i oferty te wygasły. Jednocześnie Zamawiający unieważnił
postępowanie na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy, ponieważ nie złożono żadnej
oferty, która nie podlegałaby odrzuceniu w dniu unieważnienia postępowania.
Zgodnie ze stanem faktycznym Odwołujący nie wykazał interesu w uzyskaniu
zamówienia. Wykazanie legitymacji do skorzystania ze środka ochrony prawnej, zgodnie z
art. 179 ust. 1 ustawy Pzp, wymaga kumulatywnego spełniania przesłanek w postaci
posiadania interesu w uzyskaniu danego zamówienia oraz poniesienia bądź możliwości
poniesienia szkody w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów niniejszej ustawy
Pzp. odwołujący nie przedłużył terminu związania ofertą zatem utracił status wykonawcy
ubiegającego się o zamówienie, a przez to nie posiada interesu w uzyskaniu zamówienia, jak
również z tego tytułu nie może ponieść szkody.
W związku z wyżej przytoczonymi argumentami unieważnienie czynności
unieważnienia postępowania nie daje Odwołującemu możliwości dalszego uczestnictwa w
przedmiotowym postępowaniu oraz uznania jego oferty za najkorzystniejszą gdyż jego oferta
wygasła. Ponieważ brak jest innych ważnych ofert unieważnienie czynności unieważnienia
postępowania byłoby bezcelowe. Ponadto Zamawiający podkreślił, iż twierdzenie
Odwołującego, że jego oferta po dokonaniu badania i oceny ofert winna być uznana za
najkorzystniejszą jest co najmniej przedwczesne. Gdyby Zamawiający nie odrzucił ofert,
których termin związania upłynął to należy wskazać, że Wykonawca konsorcjum firm K. I.
Sp. z o.o. Sp. k.. K. I. Sp. j. przedstawiła ofertę z korzystniejszym bilansem ceny i innych
kryteriów oceny ofert.
Wskazał, że art. 1 ustawy Pzp stanowi, że ustawa określa zasady i tryb udzielania
zamówień publicznych, natomiast w art. 14 wskazuje, że do czynności podejmowanych
przez zamawiającego i wykonawców w postępowaniu o udzielenie zamówienia stosuje się
przepisy ustawy Kodeks cywilny, jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej. Powołany art.
14 jest jednym z najważniejszych przepisów ustawy z punktu widzenia praktyki udzielania
zamówień publicznych, gdyż w przypadku nie znalezienia odpowiedzi na wątpliwości prawne
na gruncie ustawy Pzp zamawiający jest zobowiązany do korzystania z regulacji zawartych
w kodeksie cywilnym. Błędne jest zatem przekonanie Odwołującego, iż przepisy ustawy Pzp
nie wiążą negatywnych skutków z brakiem związania ofertą. W takim przypadku zapis art. 85
ust. 2 cyt. ustawy, mówiący o uprawnieniu wykonawcy do przedłużenia terminu związania
ofertą byłby zapisem zbędnym.
Zamawiający stwierdza, że okres na jaki wykonawca wiąże się ofertą jest
konstytutywna częścią tej oferty, rozumianej zgodnie z art. 66 k.c. jako oświadczenie woli. Z
chwilą złożenia oferty zamawiającemu powstaje dla wykonawcy skutek w postaci związania
jej treścią co z kolei wpływa na dalsze prawa i obowiązki wykonawcy. Związanie treścią
oferty polega na tym, że wykonawca po jej złożeniu nie może już jej wycofać lub zmienić.
Wykonawca nie ma też wpływu na zawarcie umowy z zmawiającym bowiem to zamawiający
swoją autonomiczną decyzją przyjmuje ofertę tym samym powoduje ukształtowanie się
nowego stanu prawnego powstania zobowiązania pomiędzy nim a wykonawca. W związku z
powyższym w żaden sposób nie można przyjąć tezy Odwołującego, iż po upływie terminu
związania ofertą treść oświadczenia woli wykonawcy nie ulega zmianie. Nawet gdyby uznać,że oferta nie wygasa lecz nadal pozostaje ofertą to przyjęcie takiej oferty przez
zamawiającego rodziłoby odmienny stan prawny niż przyjęcie oferty pozostającej w terminie
związania zawarcie umowy byłoby zależne od woli wykonawcy. Byłaby to zatem oferta
odmienna od oferty pierwotnej, oferta nowa, zaś zgodnie z art. 82 ust. 1 ustawy Pzp każdy z
wykonawców może złożyć tylko jedną ofertę.
Wskazał na wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 2004-09-03, sygn. V Ca
1738/04, gdzie sąd
orzekł, iż zmawiający jest zobowiązany odrzucić ofertę, gdy oferta jest
niezgodna z ustawą. Określił również, że przez ofertę niezgodną z ustawą należy rozumieć
ofertę niezgodną z zasadami udzielania zamówień, jak też z poszczególnymi przepisami
ustawy, z przepisami aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustawy, a także
przepisami aktów prawnych, do których ustawa się odwołuje. Oświadczenie każdego
wykonawcy o związaniu się treścią swojej oferty powinno być ważne w toku postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego, co najmniej do czasu wyboru oferty najkorzystniejszej. Z
chwilą upływu okresu związania ofertą należy uznać, że wykonawca nie jest zainteresowany
realizacją niegdyś złożonej oferty, gdyby był, to by sam z własnej inicjatywy w oparciu o
przepis art. 85 ust. 2 przedłużył okres związania ofertą. Oferta taka winna być odrzucona
jako sprzeczna z art. 89 ust.1 pkt 1 ustawy
Podkreślił, ze bez znaczenia dla oceny sytuacji oferty Odwołującego jest tu fakt, iż
Odwołujący w dniu 21.04.2017 r./po unieważnieniu postępowania/ przesłał Zamawiającemu
pocztą elektroniczną informację, że jest zainteresowany realizacją zamówienia na
zaproponowanych w ofercie warunkach. Jego termin związania ofertą upłynął w dniu
11.04.2017 r., a w dniu 12.04.2017 r. oferta ta była już nieważna. Podkreślił także, że
oceniając sytuacje w tym postępowaniu nie można zgodzić się ze stanowiskiem KIO
zawartym w przywołanym przez Odwołującego wyroku KIO 1832/16, w wyniku której Izba w
orzekającym w tej sprawie składzie stwierdziła, iż „bezpodstawne jest twierdzenie, że oferta,
którą wykonawca przestał być związany, jest niezgodna z ustawą i podlega odrzuceniu na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp”.
Reasumując powyższe stwierdził, że, Zamawiający zgodnie z prawem odrzucił ofertę
Odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo zamówień publicznych jako
ofertę nieważną oraz w związku z brakiem innych ważnych ofert, pozostających w terminie
związania ofertą w dniu zamknięcia postępowania, unieważnił postępowanie na podstawie
art. 93 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy.
Krajowa Izba Odwoławcza rozpoznając złożone odwołanie na rozprawie
i uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego oraz stanowiska stron zaprezentowane na piśmie i do
protokołu rozprawy, ustaliła i zważyła co następuje.
Odwołanie nie może zostać uwzględnione z powodu braku spełniania przez
odwołującego przesłanek z art. 179 ust.1 Pzp.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek
ustawowych skutkujących odrzuceniem odwołania, wynikających z art. 189 ust. 2 ustawy
Pzp.
Na wstępie ocenie Izby podlega kwestia podniesiona przez Zamawiającego, iż
Odwołujący w sytuacji prawnej w jakiej znalazła się w postepowaniu jego oferta, nie ma
interesu w uzyskaniu zamówienia, gdyż nie mogąc skutecznie domagać się od
Zamawiającego zawarcia umowy na złożoną ofertę nie może ponieść szkody w wyniku
naruszenia przez Zamawiającego przepisów Pzp.
Wskazać należy iż przepis art. 179 ustawy Pzp statuuje ogólną zasadę, iż środki
ochrony prawnej przysługują tylko tym uczestnikom postępowania, którzy mają lub mieli
interes w uzyskaniu zamówienia oraz ponieśli lub mogą ponieść szkodę w wyniku
naruszenia przez zamawiającego przepisów niniejszej ustawy. Interes wykonawcy o którym
mowa w art. 179 ust.1 Pzp w każdym przypadku łączony jest z niemożnością uzyskania
zamówienia i w toku postępowania okoliczność ta musi być wykazana, gdyż jest to
przesłanka materialno - prawna przesądzająca o skuteczności wniesienia odwołania, czy
innego środka ochrony prawnej. W tym postepowaniu pierwsza przesłanka z art. 179 ust.1
dotycząca wykazania interesu w uzyskaniu zamówienia jest niewątpliwa i niesporna
pomiędzy stronami. Spór budzi natomiast wykazanie przez Odwołującego spełniania drugiej
przesłanki dotyczącej możliwości poniesienia w stanie faktycznym sprawy szkody w wyniku
działań Zamawiającego. W tym miejscu zasadne jest wskazanie, że ani w kodeksie
cywilnym, ani w ustawie Pzp pojęcie szkody nie zostało zdefiniowane. Jednak trafny wydaje
się pogląd ugruntowany w doktrynie i orzecznictwie, że przez szkodę rozumie się uszczerbek
majątkowy lub niemajątkowy, jakiego doznaje poszkodowany w wyniku określonego
działania lub zaniechania. W świetle art. 179 ust. 1 Pzp podkreślenia wymaga, iż szkoda
musi być wynikiem naruszenia przez zamawiającego ustawy, co oznacza, iż wykazywana
przez odwołującego szkoda musi pozostawać w adekwatnym związku przyczynowym z
uchybieniem przez Zamawiającego przepisom Pzp. Konieczne jest tym samym wykazanie
przez Odwołującego, iż Zamawiający dokonał albo zaniechał dokonania czynności wbrew
przepisom Pzp, czego normalnym następstwem w okolicznościach danej sprawy jest
poniesienie lub możliwość poniesienia szkody przez wnoszącego odwołanie. Jak podnosi się
w piśmiennictwie następstwa normalne to typowe, oczekiwane w zwykłej kolejności rzeczy,
które zazwyczaj z danego faktu wynikają. Jednocześnie - uwzględniając zasady
doświadczenia życiowego - nie są wynikiem szczególnego zbiegu okoliczności. Jak można
wywieść z wyroku SN z dnia 19 czerwca 2008 r. (sygn. akt V CSK 18/08, Lex nr 424431)
następstwo ma charakter normalny wówczas, gdy w danym układzie stosunków i warunków
oraz w zwyczajnym biegu rzeczy, bez zaistnienia szczególnych okoliczności, szkoda jest
zwykle następstwem określonego zdarzenia.
Podkreślić należy, że Krajowa Izba Odwoławcza z urzędu (wyrok
SO w Łodzi sygn.
akt XIII Ga 379/12) w każdym rozpatrywanym przypadku zobowiązana jest do badania
przesłanek wskazanych w art. 179 ust. 1 Pzp, tj. interesu w uzyskaniu danego zamówieni
oraz poniesienia lub możliwości poniesienia szkody na skutek naruszenia przez
zamawiającego przepisów ustawy Pzp. Są to przesłanki materialno--prawne, co oznacza, iż
odwołanie w przypadku ich braku lub nieudowodnienia podlega oddaleniu z uwagi na brak
legitymacji do jego wniesienia, niezależnie od zasadności podnoszonych w odwołaniu
zarzutów
Podstawową kwestia mającą wpływ na treść przedmiotowego orzeczenia była, po
pierwsze sprawa, czy Zamawiający nie wzywając wykonawców do przedłużenia terminu
związania oferta dopuścił się zaniechania czynności wbrew przepisom Pzp i po drugie, czy
brak terminu związania ofertą Odwołującego, przesadza o braku możliwości wyboru jego
oferty jako najkorzystniejszej w postepowaniu i zawarcia umowy na wykonanie zamówienia
opisanego w SIWZ.
Na wstępie rozważań do powyższych kwestii wskazać należy, iż kwestia dotycząca
wpływu terminu związania ofertą na możliwość przeprowadzenia w całości postepowania o
udzielenie zamówienia, zarówno w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej jak i sądów
powszechnych nie jest postrzegana jednolicie. Różnica w ocenie tej sytuacji odnosi się w
szczególności do kwestii - czy pomimo upływu terminu związania ofertą, oferta taka jest
nadal ofertą w myśl Pzp i czy może zostać wybrana jak oferta najkorzystniejsza w
postepowaniu. Sama kwestia dotycząca możliwości zawarcia umowy z wykonawcą, którego
okres związania ofertą po wyborze upłynął, nie budzi wątpliwości w orzecznictwie i nie była
też sporna pomiędzy stronami. W tej materii Trybunał Konstytucyjny w orzeczeniu z dnia 24
lutego 2010 r. (sygn. akt SK 22/08) uznał, że zawarcie umowy w sprawie zamówienia
publicznego nie wymaga ważności terminu związania ofertą - dopuszczalne jest zawarcie
umowy w sprawie zamówienia publicznego po upływie terminu związania ofertą.
Odnosząc się do kwestii podniesionej w odwołaniu, iż Zamawiający niezasadnie nie
skorzystał z uprawnienia wynikającego z art. 85 ust.2 ustawy Pzp. wskazać należy, że
zgodnie z tym przepisem Zamawiający może jednorazowo na 3 dni przed upływem terminu
związania ofertą zwrócić się do wykonawców o wyrażenie zgody na przedłużenie terminu
związania ofertą. W tym postepowaniu w którym oferty złożyło sześciu wykonawców żaden z
nich nie przedłużył samodzielnie terminu związania ofertą, z takim wnioskiem nie wystąpił
także Zamawiający co zaskutkowało tym, że z chwilą upływu terminu związania ofert
określonego w SIWZ żaden z wykonawców nie pozostawał związany swoją ofertą.
Odwołujący na rozprawie tłumaczył ten fakt tym, iż nie przedłużył terminu związania ofertą
bo uważał, że Zamawiający wystąpi z takim wnioskiem lub zdąży w terminie dokonać
rozstrzygnięcia postępowania. Natomiast Zamawiający na pytanie Izby w tym zakresie
stwierdził, że nie miał obowiązku występowania z takim wnioskiem i uważał, że jeśli któryś z
wykonawców będzie nadal zainteresowany udziałem w postepowaniu to samodzielnie
przedłuży termin związania ofertą.
Pomimo tego, że takie postępowanie nie stanowi naruszenia przez Zamawiającego
przepisu prawa mogącego skutkować uwzględnienie odwołania, to jednak Izba uznaje go za
nieprawidłowe.
Zauważyć należy iż Zamawiający wszczyna postepowanie celem wykonania
określonego celami społecznymi przedmiotu zamówienia. Na ten cel przeznaczane są środki
publiczne, których wydawanie rozpoczyna się już w chwili ponoszenia określonych kosztów
na prowadzenia procedury przetargowej, a nie dopiero z chwilą udzielenia zamówienia
wykonawcy. Dlatego też Zamawiający wszczynając postepowanie winien mieć za cel
pomyślne jego zakończenie, a nie jego unieważnienie z powodu zaniechania skorzystania z
uprawnienia przewidzianego w art. 85 ust.2 Pzp. Uprawnienie to, zdaniem Izby należy
interpretować podobnie jak uprawnienie z art. 87 ust.1 Pzp dotyczące możliwości wezwania
wykonawcy do wyjaśnienia treści oferty. W orzecznictwie Izby utrwalił się pogląd, że
uprawnienie z art. 87 ust.1 Pzp przeradza się w obowiązek żądania od wykonawców
wyjaśnień dotyczących treści złożonych ofert wówczas, gdy zamawiający np. zamierza
odrzucić ofertę. W sytuacji tego postepowania, kiedy Zamawiający nie zdążył z oceną ofert w
terminie wskazanym w SIWZ to z chociażby z racji potrzeby racjonalnego wydatkowaniaśrodków publicznych winien był skorzystać z uprawnienia z art. 85 ust.2 Pzp. W tym
postępowaniu nadto zachodzi prawdopodobieństwo, że w wyniku nowego postepowania
Zamawiającemu może nie zostać złożona oferta z ceną możliwą do uzyskania w tym
postepowaniu, a więc może wydatkować wyższą kwotę środków publicznych.
Prawo
zamówień publicznych powinno być postrzegane jako narzędzie do realizacji zadań
publicznych, dla których nadrzędnym celem powinno być efektywne i racjonalne
wydatkowanie środków publicznych. Dlatego też takie postepowanie Zamawiającego nie
może zostać uznane przez Izbą za zgodne z zasadami prawa zamówień publicznych.
Wracając do orzeczeń sądów okręgowych w sprawach dotyczących wpływu braku
związania ofertą na możliwość jej wyboru jako najkorzystniejszej wskazać należy, że Sąd
Okręgowy w Warszawie w wyroku z
dnia 16 lipca 2014 r., sygn.. akt XXIII Ga 924/14,
zwrócił uwagę, że ze względu na specyfikę postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego oraz swoisty charakter oferty złożonej na gruncie przepisów Pzp, należy uznać,że upływ terminu związania ofertą nie przesądza o nieskuteczności oferty, a jedynie o braku
istnienia po stronie wykonawcy obowiązku zawarcia umowy. Podobnie Sąd Okręgowy w
Łodzi w wyroku z dnia 21 września 2012 r., XIII Ga 379/12 uznał, że „celem związania ofertą
jest umożliwienie dochodzenia przez zamawiającego spełnienia zobowiązania zawartego w
ofercie wykonawcy. Służy to więc głównie zabezpieczeniu interesów zamawiającego, a nie
wykonawcy (…). Po upływie terminu związania ofertą jest ona nadal ważna, z tą jednakże
różnicą że działania zgodne z jej treścią (czyli zawarcie umowy na warunkach w ofercie
oznaczonych) zależne jest już wyłącznie od suwerennej decyzji wykonawcy. Podobne
stanowiska zostały zawarte w wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 17 stycznia 2014
r., IX Ga 392/13 , a także w wyroku Sądu Okręgowego w Rzeszowie z dnia 16 lutego 2011
r., akt VI Ga 192/10, w którym Sąd uznał, że upływ terminu związania ofertą w żadnym
przypadku, sam przez się, nie może stanowić podstawy do wykluczenia z postępowania
wykonawcy na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 2 ustawy (aktualnie odrzucenia oferty na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 7a Pzp - przyp. red.), ponieważ nie stanowi przeszkody do
badania oferty, jej wyboru i podpisania umowy w sprawie zamówienia publicznego.
Przeciwstawne do powyższych ustaleń są stanowiska zawarte w orzeczeniach Sądu
Okręgowego w Tarnowie,
który w wyroku z dnia 13 lutego 2014 r., I Ca 495/13, stwierdził, że
„konsekwencje upływu terminu związania ofertą należy oceniać przez pryzmat art. 66 k.c., na
podstawie którego stan związania ofertą jest istotnym, konstytutywnym elementem
oświadczenia woli zmierzającego do zawarcia umowy, stanowiącego ofertę. Oferta wygasa
wraz z upływem oznaczonego okresu, w którym oferent był swoją ofertą związany. (…).
Wykonawca poprzez przedłużenie terminu związania ofertą musi wykazać, że miał wolę
przedłużenia okresu związania z ofertą, albowiem oświadczenia woli wykonawcy w tym
zakresie nie może mieć charakteru dorozumianego, ale winno być wyrażone wprost. W
ocenie Sądu, przeciwnie do stanowiska zajętego przez autora skargi, wybór oferty, której
termin związania wygasł, pozostaje w sprzeczności z zasadą uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców wyrażoną w art 7 ust. 1 Pzp.”. Podobne stanowisko wynika z
Postanowienia Sądu Okręgowego w Gliwicach, który w postanowieniu z dnia 2016-11-10, X
Ga 458/16 uznał , że z chwilą upływu dnia do jakiego wyznaczono termin związania ofertą
oferta ta przestaje wiązać wykonawcę. Nadto wskazał, że za nieuprawniony należy uznać
pogląd, zgodnie z którym wywodzi się - w sposób rozszerzający - że skoro dopuszczalne jest
zawarcie umowy po upływie terminu związania ofertą, to dopuszczalny jest także wybór
oferty, której termin związania wygasł. To zaś powoduje, że w ocenie Sądu, oferta tego
wykonawcy nie może zostać skutecznie wybrana w toku tego postępowania.
Zamawiający podnosił, że upływu terminu związania oferta należy rozpatrywać
przez pryzmat przepisów kodeksu cywilnego, gdzie istotne znaczenie w tym zakresie ma
przepis art. 66 K.c., w świetle którego stan związania ofertą jest konstruktywnym elementem
oświadczenia woli zmierzającego do zawarcia umowy. W tej materii Izba uznaje, że nie jest
zasadne proste przenoszenie uregulowań dotyczących uregulowań oferty z kodeksu
cywilnego na grunt oferty prawa zamówień publicznych, gdyż występuje istotna odrębność
instytucji oferty w rozumieniu przepisów o zamówieniach publicznych od oferty uregulowanej
w przepisach kodeksu cywilnego. Kwestia ta została omówiona w ww. wyroku Sądu
Okręgowego w Warszawie, Sąd wskazał, że postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego jest prowadzone na podstawie ustawy P.z.p., która stanowi lex specialis
względem przepisów kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 14 P.z.p. przepisy kodeksu
cywilnego stosuje się, jeżeli przepisy ustawy P.z.p. nie stanowią inaczej. Zaznaczyć jednak
należy, iż specyfika i charakter uregulowań, co do składania ofert i zawarcia umowy w
ustawie P.z.p. zakreśla wyraźne różnice względem ofert i zawarcia umowy w stosunkach
cywilnoprawnych w reżimie kodeksu cywilnego. (…)Zasadniczą jednak rozbieżnością w
zakresie charakteru składanych ofert jest to, że oferta, o której mowa w art. 66 k.c.,
powoduje taki stan związania złożonym oświadczeniem, że samo przyjęcie oferty prowadzi
do zawarcia umowy, natomiast w ofercie złożonej w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego, do zawarcia umowy nie wystarczy samo wybranie oferty, a konieczne jest
dodatkowe oświadczenie woli w przedmiocie zawarcia umowy. Z uwagi na tak istotne
różnice w zakresie doniosłości skutków przyjęcia oferty na gruncie przepisów kodeksu
cywilnego (samoistne, automatyczne zawarcie umowy) i wyboru oferty najkorzystniejszej na
gruncie przepisów prawa zamówień publicznych (wstępny etap poprzedzający zawarcie
umowy) nie można w prosty mechaniczny sposób przenosić rozwiązań prawa cywilnego na
prawo zamówień publicznych w zakresie skutków i konsekwencji upływu terminu związania
ofertą. Z uwagi na tak doniosłe skutki przyjęcia oferty z kodeksu cywilnego (automatyczne
zawarcie umowy) upływ terminu związania ofertą powoduje automatyczny, bezpowrotny
upadek oferty. Jej przyjęcie po upływie terminu związania nie rodzi skutku w postaci
zawarcia umowy, może być jedynie rozważane jako nowa oferta zamawiającego. Skutek
wyboru oferty w rozumieniu prawa zamówień publicznych nie jest tak doniosły, tj. nie
powoduje automatycznego zawarcia umowy, brak jest zatem podstaw, aby tak doniosły był
również skutek upływu terminu związania ofertą polegający na automatycznym,
bezpowrotnym jej upadku. Zaznaczyć przy tym należy, że w reżimie przepisów p.z.p.
przyjęcie przez zamawiającego propozycji zawarcia umowy nie może być uznane, tak jak ma
to miejsce w przypadku reżimu kodeksowego, jako nowa oferta, czy kontroferta, w sytuacji
złożenia oświadczenia po upływie terminu związania, albowiem ofertę w postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego może złożyć jedynie wykonawca, a ponadto, jak już
wskazano powyżej, może to uczynić tylko raz.
Odnosząc się do powyższego, zdaniem Izby podkreślić należy, iż w żadnym z ww.
wyroków sądów nie zostało uznane, że brak terminu związania ofertą jest podstawą do
odrzucenia oferty. Taka możliwość istnieje tylko w sytuacji, kiedy wykonawca wezwany przez
Zamawiającego do przedłużenia terminu związania ofertą nie wyrazi na to zgody (art. 89ust.
1 pkt 7a Pzp). Nadto żaden przepis ustawy nie wymaga permanentnego utrzymania przez
wykonawcę stanu związania ofertą, a tylko to mogłoby być podstawą w razie upływu tego
terminu do rozpatrywania niezgodności takiej oferty z ustawą. Jednocześnie de lege latażaden z przepisów ustawy Pzp nie zakazuje wyboru oferty wykonawcy, który swoją ofertą
związany już nie jest. Niedopuszczalne jest rozszerzanie poprzez analogie podstaw do
odrzucenia oferty. Wszelkie postawy do wykluczenia wykonawcy z postepowania lub
odrzucenia jego oferty, jako wyjątki od zasady, iż złożona oferta podlega badaniu i wyborowi
winny być interpretowane w sposób ścisły.
Biorąc pod uwagę powyższe ustalenia i argumentację organów orzekających Izba
uznaje, że brak jest podstaw, aby Zamawiający dokonał odrzucenia oferty, co do której
termin związania upłynął. Tym samym Zamawiający dokonując odrzucenia ofert naruszył
przepis art. 89 ust.1 pkt 1, gdyż przepis ten w tej sytuacji nie ma zastosowania.
Upływ terminu związania ofertą nie przesądza o nieskuteczności oferty, a jedynie o
braku istnienia po stronie wykonawcy obowiązku zawarcia umowy, co statuuje prawo
Zamawiającego do niewybrania takiej oferty, gdyż taki wybór mógłby nie doprowadzić do
skutecznego udzielenia zamówienia.
Reasumując powyżej wymienione stanowiska w sprawie możliwości wyboru oferty
wykonawcy kiedy upłynął termin jej związania Izba stoi na stanowisku, że Odwołujący nie ma
interesu w uzyskaniu zamówienia, bowiem nie może skutecznie domagać się od
Zamawiającego wyboru jego oferty i zawarcia z nim umowy. Dlatego też odwołanie podlega
oddaleniu. Trzeba ponownie podkreślić, że celu odwołania należy upatrywać w poprawieniu
sytuacji w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego podmiotu, który z tego środka
korzysta, a więc doprowadzenia do stanu kiedy wykonawca może skutecznie domagać się,
aby Zamawiający jego ofertę ocenił i wybrał jako najkorzystniejszą. W konsekwencji nie
została spełniona przesłanka dotycząca szkody, bowiem wykonawca, który nie może
uzyskać zamówienia nie może tym samym ponieść uszczerbku majątkowego.
Biorąc pod uwagę powyższe rozważania i ustalenia, Izba postanowiła jak w sentencji
wyroku, orzekając na podstawie przepisów art. 190 ust.7, 191 ust. 2 i 192 ust. 2 ustawy Pzp,
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku, na podstawie art. 192 ust.
9 i 10 ustawy Pzp, oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt.1a) i 2 b) rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 15 marca 2010 roku w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. Nr 41 poz. 238 ze zm.).
Przewodniczący …………………….
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 86/17 z dnia 2017-12-01
- Sygn. akt KIO 1077/17 z dnia 2017-06-13
- Sygn. akt KIO 807/17, KIO 815/17 z dnia 2017-05-17
- Sygn. akt KIO 732/17 z dnia 2017-05-17
- Sygn. akt KIO 802/17 z dnia 2017-05-16
