rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2017-05-30
rok: 2017
data dokumentu: 2017-05-30
rok: 2017
sygnatury akt.:
KIO 1028/17
KIO 1028/17
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 maja 2017 roku w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 22 maja 2017 roku przez
Odwołującego –
N. S.A. z siedzibą w N., w postępowaniu prowadzonym przez
Zamawiającego – Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w C. Spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w C.
przy udziale wykonawców:
1)
P. S. P. B. S.A. z siedzibą w B.;
2)
S. P. Sp. z o.o. z siedzibą w S.
zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 22 maja 2017 roku przez
Odwołującego –
N. S.A. z siedzibą w N., w postępowaniu prowadzonym przez
Zamawiającego – Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w C. Spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w C.
przy udziale wykonawców:
1)
P. S. P. B. S.A. z siedzibą w B.;
2)
S. P. Sp. z o.o. z siedzibą w S.
zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego
orzeka:
1.
oddala odwołanie
2.
kosztami postępowania obciąża Odwołującego i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000,00 zł
(słownie: piętnastu tysięcy złotych 00/100) uiszczoną przez Odwołującego tytułem wpisu od
odwołania
2.2.
zasądza od Odwołującego na rzecz Zamawiającego kwotę 3 600,00 zł (słownie: trzy
tysiące sześćset złotych 00/100) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione
przez Zamawiającego z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (Dz.U.2015.2164 j.t. ze zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Częstochowie
Przewodniczący:
sygn. akt KIO 1028/17
UZASADNIENIE
Dnia 22 maja 2017 roku do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w Warszawie, na
podstawie przepisu art. 180 ust 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 2164 ze zm.), zwanej dalej „ustawą” lub „Pzp”, odwołanie
złożył wykonawca
N. S.A. z siedzibą w N., dalej jako „Odwołujący”.
Postępowanie
o
udzielenie
zamówienia publicznego
w trybie przetargu
nieograniczonego na zakup i dostawę taboru tramwajowego na potrzeby publicznego
transportu zbiorowego w Częstochowie prowadzi Zamawiający:
Miejskie Przedsiębiorstwo
Komunikacyjne w C. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w C.
Ogłoszenie o zamówieniu opublikowano w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich,
pod numerem: 2017/S 090-178175. Data opublikowania Specyfikacji Istotnych Warunków
Zamówienia (dalej „SIWZ”): 11 maja 2017 r.
Odwołanie wniesiono wobec treści ogłoszenia o zamówieniu i SIWZ, zarzucając
Zamawiającemu naruszenie: art. 22 ust. 1a Pzp oraz art. 7 ust 1 Pzp poprzez opisanie
w sekcji III.1.3) punkt 1 ogłoszenia o zamówieniu oraz ppkt 1.2) lit. c) SIWZ warunku udziału
w postępowaniu w zakresie zdolności technicznej i zawodowej w sposób nieproporcjonalny
do przedmiotu zamówienia oraz utrudniający uczciwą konkurencję polegający na wskazaniu,
iż wykonawca spełni warunek zdolności technicznej tub zawodowej jeśli wykaże, że wykonał
lub wykonuje należycie 1 dostawę łącznie 5 fabrycznie nowych tramwajów
niskopodłogowych, w których udział niskiej podłogi wyniósł min. 70 % oraz, które uzyskały
dopuszczenie do eksploatacji lub homologację w jednym z państw członkowskich Unii
Europejskiej lub państw z którymi Wspólnota Europejska zawarła umowy o równym
traktowaniu przedsiębiorców, o wartości co najmniej 35 000 000 PLN brutto,
z potwierdzeniem jej należytego wykonania bądź wykonywania.
Wykonawca wnosi ło nakazanie Zamawiającemu:
Zmianę treści sekcji III.1.3) punkt 1 ogłoszenia o zamówieniu i pkt III ppkt 1.2) lit. c) SIWZ
poprzez wskazanie, iż warunek zdolności technicznej lub zawodowej spełni wykonawca,
który wykaże, że wykonał należycie dostawę co najmniej jednego nowego
niskopodłogowego tramwaju, w którym udział niskiej podłogi wyniósł min. 70% oraz który
uzyskał dopuszczenie do eksploatacji lub homologację w jednym z Państw Unii Europejskiej
lub Państw z którymi Wspólnota Europejska zawarła umowy o równym traktowaniu
przedsiębiorstw.
Odwołujący wskazał, że jest producentem oraz podmiotem świadczącym usługi
napraw i modernizacji taboru szynowego. W ramach swej działalności Odwołujący dostarcza
również tramwaje. Odwołujący zamierza wziąć udział w przedmiotowym postępowaniu,
ubiegając się o uzyskanie zamówienia. Jednakże postanowienia SIWZ, sformułowane
z naruszeniem wskazanych w petitum odwołania przepisów prawa, uniemożliwiają
Odwołującemu złożenie oferty i przystąpienie do udziału w postępowaniu, ponieważ
Odwołujący nie spełnia warunku zdolności technicznych lub zawodowych w obecnym
kształcie. Gdyby natomiast warunek zdolności technicznych lub zawodowych został
określony przez Zamawiającego w sposób zgodny z przepisami prawa, Odwołujący mógłby
złożyć ofertą w niniejszym postępowaniu.
Odwołujący podnosił, iż sformułowany przez Zamawiającego warunek udziału
w postępowaniu w zakresie zdolności technicznych lub zawodowych jest nieproporcjonalny
do przedmiotu zamówienia i utrudnia uczciwą konkurencję.
Postępowanie obejmuje dostawę 10 tramwajów. Z tego względu obowiązek
wykazania się wcześniejszą dostawą 5 tramwajów, co stanowi połowę obecnego
zamówienia, jest żądaniem rażąco wygórowanym i nieproporcjonalnym do przedmiotu
zamówienia. W ocenie Odwołującego, biorąc pod uwagę stosunkowo niewielki wolumen
zamawianych tramwajów, za w pełni wystarczający należy uznać wymóg dostarczenia
wyłącznie jednego tramwaju, ponieważ już dostawa jednego tramwaju świadczy
o posiadaniu zdolności technicznych i zawodowych niezbędnych do dostarczenia 10
tramwajów zgodnych z wymaganiami zamawiającego.
Co więcej, przedmiotowy warunek prowadzi również do nieuzasadnionego
ograniczenia uczciwej konkurencji w postępowaniu. Należy bowiem zwrócić uwagę na
stosunkową niewielką liczbą podmiotów konkurujących na rynku tramwajów w Polsce. Są to
w zasadzie: P. S. P. B. S.A., S. B. & C. S.A. (samodzielnie lub w konsorcjum ze S. P.
sp. z o.o.) oraz Odwołujący (dotychczas w konsorcjum z podmiotami trzecimi). Ze względu
na niewielką liczbę tramwajów objętych przedmiotem postępowania, nie należy się przy tym
spodziewać, aby w postępowaniu ofertę złożył samodzielnie któryś z producentów
zagranicznych, takich jak B., A. czy S.
Odwołujący jest w stanie wykazać się dostawą jednego tramwaju w ostatnich
3 latach, co sprawia, iż nie spełnia obecnego warunku zdolności technicznych lub
zawodowych. Tym samym, jeden z głównych producentów taboru szynowego mogących
wziąć udział w postępowaniu zostaje pozbawiony możliwości złożenia oferty, co prowadzi do
istotnego ograniczenia konkurencji w niniejszym postępowaniu, ponieważ konkurencja
zostanie zawężona do dwóch podmiotów, a w przypadku gdyby któryś z nich nie złożył
oferty, brak będzie jakiejkolwiek konkurencji w postępowaniu. Owo ograniczenie nie ma przy
tym jakiekolwiek uzasadnienia merytorycznego, ponieważ liczba zamawianych tramwajów
jest stosunkowo niewielka, a Odwołujący posiada zakład produkcyjny i odpowiedni know-
how, o czym świadczy dostawa jednego tramwaju produkcji Odwołującego oraz dostawa
kilkuset innych pojazdów szynowych w ostatnich 3 latach.
W związku z powyższym, Odwołujący wnosił jak na wstępie.
Na podstawie dokumentacji przedmiotowego postępowania oraz biorąc pod
uwagę stanowiska Stron i Uczestników postępowania odwoławczego oraz dowody
przedstawione na rozprawie, Izba ustaliła i zważyła, co następuje:
Skład orzekający Izby ustalił że nie została wypełniona żadna z przesłanek
skutkujących odrzuceniem odwołania na podstawie art. 189 ust. 2 ustawy Pzp,
a Wykonawca wnoszący odwołanie posiadał interes w rozumieniu art. 179 ust. 1 Pzp,
uprawniający do jego złożenia. Należy bowiem wskazać, że środki ochrony prawnej
określone w ustawie Pzp przysługują wykonawcy, uczestnikowi konkursu, a także innemu
podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu danego zamówienia oraz poniósł lub
może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy. Na
etapie postępowania o udzielenie zamówienia przed otwarciem ofert, np. w przypadku
odwołań czy skarg dotyczących postanowień ogłoszenia i SIWZ przyjąć należy, iż każdy
wykonawca deklarujący zainteresowanie uzyskaniem danego zamówienia posiada
jednocześnie interes w jego uzyskaniu, a szkodą jest niemożliwość złożenia oferty
i podpisania ważnej umowy (za wyrokiem KIO z dnia 04.10.2010 r., sygn. akt KIO 2036/10).
Wykonawca
jest
zdolny
do
wykonania
zamówienia,
deklaruje
zainteresowanie
postępowaniem, ma więc szanse na uzyskanie zamówienia, natomiast sposób
ukształtowania zapisów SIWZ, w tym opisu przedmiotu zamówienia i przyszłych warunków
wykonywania umowy przekłada się na sytuację Wykonawcy w postępowaniu i możliwość
złożenia konkurencyjnej oferty.
Do postępowania odwoławczego, odpowiadając na wezwanie Zamawiającego,
przystąpienie po stronie Zamawiającego zgłosili następujący wykonawcy:
1)
P. S. P. B. S.A. z siedzibą w B. (24 maja 2017 roku);
2)
S. P. Sp. z o.o. z siedzibą w S. (25 maja 2017 roku).
Przystąpienia Izba uznała za skuteczne. Obaj Przystępujący wnosili o oddalenie odwołania
w całości.
Zamawiający złożył pisemną odpowiedź na odwołanie, w której wnosił o oddalenie
odwołania w całości.
Izba ustaliła, że przedmiotem zamówienia jest zakup i dostawa
10 sztuk fabrycznie
nowych
tramwajów,
przegubowych,
wieloczłonowych,
niskopodłogowych,
jednokierunkowych, spełniających wymagania określone w Rozporządzeniu Ministra
Infrastruktury z dnia 2 marca 2011 roku w sprawie warunków technicznych tramwajów
i trolejbusów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U. 2011 r., Nr 65, poz. 344)
oraz zgodnych ze szczegółowym opisem wymagań technicznych i funkcjonalnych, który
zamieszczono w załączniku nr 1 do SIWZ. Zamawiający zastrzegł sobie skorzystanie
z prawa opcji zakupu
1 – 5 sztuk fabrycznie nowych tramwajów, zgodnych z opisem
przedmiotu zamówienia, o parametrach i wyposażeniu tożsamym jak dla tramwajów objętych
podstawowym zamówieniem.
Pierwotnie ustalono, że o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się Wykonawcy,
którzy nie podlegają wykluczeniu oraz spełniają warunki udziału w postępowaniu dotyczące
m.in. zdolności technicznej lub zawodowej. Wykonawca spełni warunek jeżeli wykaże, że
wykonał lub wykonuje należycie 1 dostawę łącznie 5 fabrycznie nowych tramwajów
niskopodłogowych, w których udział niskiej podłogi wyniósł min. 70% oraz, które uzyskały
dopuszczenie do eksploatacji lub homologację w jednym z państw członkowskich Unii
Europejskiej lub państw z którymi Wspólnota Europejska zawarła umowy o równym
traktowaniu przedsiębiorców, o wartości co najmniej 35 000 000,00 złotych brutto,
z potwierdzeniem jej należytego wykonania bądź wykonywania.
Następnie Zamawiający w dniu 17 maja 2017 roku zmodyfikował zapisy SIWZ
odnośnie przedmiotowego warunku, ustalając, że o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się
wykonawcy, którzy spełniają warunki udziału w postępowaniu dotyczące m.in. zdolności
technicznej lub zawodowej. Wykonawca spełni warunek jeżeli wykaże, że
wykonał
należycie 1 dostawę łącznie co najmniej 5 fabrycznie nowych tramwajów
niskopodłogowych, w których udział niskiej podłogi wyniósł min. 70% oraz, które uzyskały
dopuszczenie do eksploatacji lub homologację w jednym z państw członkowskich Unii
Europejskiej lub państw z którymi Wspólnota Europejska zawarła umowy o równym
traktowaniu przedsiębiorców, o wartości co najmniej 35 000 000,00 złotych brutto,
z potwierdzeniem jej należytego wykonania.
Odwołujący kwestionował pierwotnie ustalony warunek udziału dotyczący zdolności
technicznej.
Biorąc powyższe ustalenia pod uwagę, Izba uznała, że odwołanie nie mogło zostać
uwzględnione.
Podwodem oddalenia odwołania w całości nie była jednak zmiana SIWZ w zakresie
treści warunku będącej przedmiotem odwołania, o co wnosił Przystępujący Stadler.
W ocenie Izby, mimo zmiany postanowienia Rozdziału III ust. 1 pkt c SIWZ, zarzut odwołania
dotyczący ww. postanowienia podlegał merytorycznemu rozpoznaniu. Należy bowiem
stwierdzić, że dokonana przez Zamawiającego korekta nie zmieniała merytorycznej istoty
tego postanowienia, która była kwestionowana w odwołaniu oraz na rozprawie. W świetle
zmodyfikowanego wymogu wykonawca nadal zobowiązany będzie do wykazania, że
wykonał należycie 1 dostawę co najmniej 5 sztuk tramwajów. Właśnie zbyt duży wolumen
pojazdów referencyjnych był podstawą zarzutów odwołania. W tym zaś zakresie
Zamawiający postanowień SIWZ nie zmienił.
Rozpoznając merytorycznie zarzuty odwołania, skład orzekający Izby uznał, że
odwołanie podlegało oddaleniu.
Z treści art. 22 ust. 1a ustawy Pzp wynika, że Zamawiający określa warunki udziału
w postępowaniu oraz wymagane od wykonawców środki dowodowe w sposób
proporcjonalny do przedmiotu zamówienia oraz umożliwiający ocenę zdolności wykonawcy
do należytego wykonania zamówienia, w szczególności wyrażając je jako minimalne
poziomy zdolności.
Wyrażając więc opinię w sprawie Izba miała na uwadze płynące z orzecznictwa
wytyczne badania zachowania proporcjonalności warunku udziału w postępowaniu
w stosunku do przedmiotu zamówienia. Oceny spełniania warunku wiedzy i doświadczenia
należy dokonywać pod kątem ustalenia, czy nie był nadmierny dla oceny zdolności
wykonawcy zdobytych dotychczas przy realizacji przedmiotowo podobnych zamówień na
rzecz innych podmiotów. Na wstępie wartym zauważenia jest stanowisko wyrażone
w wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 08.05.2014 r., sygn. XII Ga 211/14, iż
„Nie będzie dozwolone takie sformułowanie warunku, które nie wykazuje związku z
przedmiotem zamówienia. Warunek udziału, który abstrahuje od przedmiotu zamówienia
zawsze ogranicza w sposób niedozwolony dostęp do zamówienia, gdyż nie będzie
obiektywnego uzasadnienia dla jego zastosowania. Zamawiający może powiązać warunek
ze sposobem spełnienia świadczenia, szczególnymi warunkami wykonania zobowiązania,
terminem wykonania, świadczeniami akcesoryjnymi, jak również skalą, zakresem
zamówienia, gdyż te elementy składają się na charakterystykę przedmiotu zamówienia.
Powiązanie z przedmiotem zamówienia opiera się na uwzględnieniu w opisie sposobu
dokonania oceny spełniania warunku takich elementów, które występują w przyszłej umowie
(składają się na całokształt przyszłego zobowiązania). Stąd niezbędne jest interpretowanie
określenia "proporcjonalny" przez pryzmat dorobku prawa wspólnotowego i orzeczeń TS,
gdzie przymiotnik "proporcjonalny" używany jest w znaczeniu "zachowujący właściwą
proporcję". Warunek proporcjonalny więc, to tyle co warunek nie nadmierny. Nakaz
stworzenia i zachowania warunków w sposób powiązany z przedmiotem zamówienia oraz do
niego proporcjonalny, z uwzględnieniem zachowania konkurencji wśród wykonawców
ubiegających się o zamówienie, nie jest tożsamy z nakazem dopuszczenia do zamówienia
wszystkich podmiotów, w tym niezdolnych do jego realizacji w sposób, który nie zapewni
spełnienia kryterium wyboru oferty, w tym przypadku najniższej ceny”.
Zasada równego traktowania sprowadza się do konieczności identycznego
traktowania takich wykonawców, których sytuacja jest taka sama lub bardzo podobna, nie
oznacza to natomiast konieczności identycznego traktowania wszystkich wykonawców
znajdujących się na rynku lub aspirujących do wejścia na rynek. Warunki udziału
w postępowaniu nie mogą preferować jedynie niektórych podmiotów. Wszyscy wykonawcy
powinni mieć zapewniony równy dostęp do istotnych dla postępowania informacji
w jednakowym czasie, dokonywanie oceny warunków oraz ofert powinno następować wedle
wcześniej sprecyzowanych i znanych wykonawcom kryteriów, na podstawie przedłożonych
dokumentów, a nie wiedzy zamawiającego. W ocenie Izby nie oznacza to jednak, że
zamawiający tylko wówczas działa w granicach uczciwej konkurencji oraz z zachowaniem
wymogu proporcjonalności postawionego warunku, gdy jego działania pozwalają na
uczestnictwo w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego wszystkim podmiotom
występującym na rynku. Jeżeli zatem zamawiający, określając warunki udziału
w postępowaniu, nie czyni tego w sposób, który wskazuje na konkretny produkt lub
wykonawcę, nie można uznać, iż narusza zasady uczciwej konkurencji poprzez odniesienie
się do przedmiotu zamówienia. Jak wynika ze złożonego przez Odwołującego zestawienia
wykonanych dostaw pasażerskich pojazdów szynowych w ciągu ostatnich 3 lat, jest on
drugim co do wielkości na rynku dostawcą tego typu pojazdów, nie ma jednak doświadczenia
w dostawie większej ilości tramwajów. Zamawiający realizuje dostawę tramwajów, nie zaś
pasażerskich pojazdów szynowych. Nie jest więc jego obowiązkiem uwzględnianie
doświadczenia wszystkich podmiotów działających na rynku pojazdów szynowych ale
uwzględnienie wymagań gwarantującej sprawne wykonanie danej dostawy. Okoliczność, że
inni Zamawiający w prowadzonych postępowaniach na dostawę spalinowych zespołów
trakcyjnych dopuszczali wykazanie się dostawami wszelkiego rodzaju pojazdów spalinowych
jest bez znaczenia dla przedmiotu sporu. Każde bowiem postępowanie charakteryzuje się
pewną odrębnością, inne są także potrzeby i oczekiwania poszczególnych Zamawiających,
w końcu odrębnie może kształtować się konkurencyjność wykonawców na danym rynku.
Nie można również zapominać, że obowiązkiem Zamawiającego jest uwzględnienie
jego potrzeb związanych z realizacją zapewnienia, a także takie ukształtowanie warunków
udziału w postępowaniu, które w obiektywny sposób doprowadzą do wyboru wykonawcy
gwarantującego należyte wykonanie zamówienia. Ze złożonego przez Przystępującego P.
zestawienia dostaw tramwajów realizowanych w ostatnich 3 latach wynika, iż zamawiający
realizujący takiego typu zamówienia – dostaw do 20 sztuk pojazdów, ustalają warunki
udziału odnośnie wiedzy i zdolności technicznych na poziomie od 50% do 83% wielkości
zamówienia dla jednej dostawy. Tezy przeciwnej Odwołujący nie udowodnił, za wiarygodne
nie można bowiem uznać powołanie się na największe dotychczas realizowane zamówienie
tego typu w Europie prowadzone przez T. W. (ponad 200 sztuk tramwajów). A więc wymóg,
aby wykonawca posiadał doświadczenie w dostawie podobnej do przedmiotu zamówienia
obejmującej 1/3 wielkości tego zamówienia nie jest wymogiem nadmiernym, czy też
nieproporcjonalnym.
Co do zasady, doświadczenie wykonawcy związane jest z powtarzalnością
realizowanych przez niego dostaw (usług, robót budowlanych). W konsekwencji nie sposób
odmawiać zamawiającym prawa do określania liczby zamówień w wymaganej wysokości
przedmiotowej, których wykonanie świadczyć będzie, w ich ocenie, o należytym
przygotowaniu wykonawców do realizacji zamówienia określonej wielkości. Uprawnione jest
bowiem zapatrywanie, że podmiot, który legitymuje się realizacją kilku świadczeń danego
rodzaju na rzecz różnych zamawiających i w różnych okolicznościach faktycznych posiada
większe doświadczenie niż ten, który incydentalnie zrealizował jedno zamówienie.
Domniemywać należy, iż innego zaangażowania Wykonawcy wymaga dostawa 1 tramwaju
a innego dostawa 5 takich pojazdów. Niewątpliwie w tym drugim przypadku konieczne jest
spełnienie większego zakresu wymagań, choćby logistycznych, do zrealizowania takiego
zamówienia. Wbrew twierdzeniom Odwołującego celem Zamawiającego nie musi być tylko
w przypadku przedmiotowego zamówienia sprawdzenie zdolności produkcyjnych danego
wykonawcy ale właśnie sprawdzenie, czy w taki sposób potrafi on zorganizować swoje
przedsiębiorstwo i kontakty biznesowe, aby w wyznaczonym terminie dokonać dostawy
większej liczby pojazdów niż 1 sztuka. Poprawna realizacja zamówienia nie może być
kwestią incydentalną, czy jednorazową, gdyż takie jednorazowe wykonanie zamówienia nieświadczy jeszcze o tym, że danemu wykonawcy można przypisać cechę zdolności
technicznej do realizacji większych zamówień danego typu. Zdaniem składu orzekającego
Izby przy dostawie tramwajów o doświadczeniu wykonawcy świadczyć może skala i rodzaj
danej dostawy, bowiem najistotniejszym elementem jest umiejętność wyprodukowania
określonej liczby tramwajów o danych parametrach i sprawna realizacja dostaw tych
pojazdów.
Izba nie uwzględniła postulatów Odwołującego przedstawionych na rozprawie, aby
zmienić zapisy SIWZ w ten sposób, aby dopuścić możliwość wykazania się „wykonaniem
dostawy elektrycznych pasażerskich pojazdów szynowych” ewentualnie „wykonaniem
dostawy 5 elektrycznych pasażerskich pojazdów szynowych, w tym co najmniej 1 tramwaju”.
Izba w tym zakresie podziela stanowisko Zamawiającego i obu Przystępujących, że warunek
zostałby określony zbyt szeroko, bez uwzględnienia komplementarności z zamawianymi
pojazdami oraz z pominięciem minimalnego poziomu zdolności technicznych, który powinien
posiadać wybrany wykonawca.
Z powodów przedstawionych w uzasadnieniu orzeczenia, Izba oddaliła odwołanie.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku,
na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 5 ust. 3 pkt 1) oraz
ust. 4 w zw. z § 3 pkt 2) rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r.
w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238 ze
zmianami) obciążając nimi Odwołującego.
Przewodniczący:
1.
oddala odwołanie
2.
kosztami postępowania obciąża Odwołującego i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000,00 zł
(słownie: piętnastu tysięcy złotych 00/100) uiszczoną przez Odwołującego tytułem wpisu od
odwołania
2.2.
zasądza od Odwołującego na rzecz Zamawiającego kwotę 3 600,00 zł (słownie: trzy
tysiące sześćset złotych 00/100) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione
przez Zamawiającego z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (Dz.U.2015.2164 j.t. ze zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Częstochowie
Przewodniczący:
sygn. akt KIO 1028/17
UZASADNIENIE
Dnia 22 maja 2017 roku do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w Warszawie, na
podstawie przepisu art. 180 ust 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 2164 ze zm.), zwanej dalej „ustawą” lub „Pzp”, odwołanie
złożył wykonawca
N. S.A. z siedzibą w N., dalej jako „Odwołujący”.
Postępowanie
o
udzielenie
zamówienia publicznego
w trybie przetargu
nieograniczonego na zakup i dostawę taboru tramwajowego na potrzeby publicznego
transportu zbiorowego w Częstochowie prowadzi Zamawiający:
Miejskie Przedsiębiorstwo
Komunikacyjne w C. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w C.
Ogłoszenie o zamówieniu opublikowano w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich,
pod numerem: 2017/S 090-178175. Data opublikowania Specyfikacji Istotnych Warunków
Zamówienia (dalej „SIWZ”): 11 maja 2017 r.
Odwołanie wniesiono wobec treści ogłoszenia o zamówieniu i SIWZ, zarzucając
Zamawiającemu naruszenie: art. 22 ust. 1a Pzp oraz art. 7 ust 1 Pzp poprzez opisanie
w sekcji III.1.3) punkt 1 ogłoszenia o zamówieniu oraz ppkt 1.2) lit. c) SIWZ warunku udziału
w postępowaniu w zakresie zdolności technicznej i zawodowej w sposób nieproporcjonalny
do przedmiotu zamówienia oraz utrudniający uczciwą konkurencję polegający na wskazaniu,
iż wykonawca spełni warunek zdolności technicznej tub zawodowej jeśli wykaże, że wykonał
lub wykonuje należycie 1 dostawę łącznie 5 fabrycznie nowych tramwajów
niskopodłogowych, w których udział niskiej podłogi wyniósł min. 70 % oraz, które uzyskały
dopuszczenie do eksploatacji lub homologację w jednym z państw członkowskich Unii
Europejskiej lub państw z którymi Wspólnota Europejska zawarła umowy o równym
traktowaniu przedsiębiorców, o wartości co najmniej 35 000 000 PLN brutto,
z potwierdzeniem jej należytego wykonania bądź wykonywania.
Wykonawca wnosi ło nakazanie Zamawiającemu:
Zmianę treści sekcji III.1.3) punkt 1 ogłoszenia o zamówieniu i pkt III ppkt 1.2) lit. c) SIWZ
poprzez wskazanie, iż warunek zdolności technicznej lub zawodowej spełni wykonawca,
który wykaże, że wykonał należycie dostawę co najmniej jednego nowego
niskopodłogowego tramwaju, w którym udział niskiej podłogi wyniósł min. 70% oraz który
uzyskał dopuszczenie do eksploatacji lub homologację w jednym z Państw Unii Europejskiej
lub Państw z którymi Wspólnota Europejska zawarła umowy o równym traktowaniu
przedsiębiorstw.
Odwołujący wskazał, że jest producentem oraz podmiotem świadczącym usługi
napraw i modernizacji taboru szynowego. W ramach swej działalności Odwołujący dostarcza
również tramwaje. Odwołujący zamierza wziąć udział w przedmiotowym postępowaniu,
ubiegając się o uzyskanie zamówienia. Jednakże postanowienia SIWZ, sformułowane
z naruszeniem wskazanych w petitum odwołania przepisów prawa, uniemożliwiają
Odwołującemu złożenie oferty i przystąpienie do udziału w postępowaniu, ponieważ
Odwołujący nie spełnia warunku zdolności technicznych lub zawodowych w obecnym
kształcie. Gdyby natomiast warunek zdolności technicznych lub zawodowych został
określony przez Zamawiającego w sposób zgodny z przepisami prawa, Odwołujący mógłby
złożyć ofertą w niniejszym postępowaniu.
Odwołujący podnosił, iż sformułowany przez Zamawiającego warunek udziału
w postępowaniu w zakresie zdolności technicznych lub zawodowych jest nieproporcjonalny
do przedmiotu zamówienia i utrudnia uczciwą konkurencję.
Postępowanie obejmuje dostawę 10 tramwajów. Z tego względu obowiązek
wykazania się wcześniejszą dostawą 5 tramwajów, co stanowi połowę obecnego
zamówienia, jest żądaniem rażąco wygórowanym i nieproporcjonalnym do przedmiotu
zamówienia. W ocenie Odwołującego, biorąc pod uwagę stosunkowo niewielki wolumen
zamawianych tramwajów, za w pełni wystarczający należy uznać wymóg dostarczenia
wyłącznie jednego tramwaju, ponieważ już dostawa jednego tramwaju świadczy
o posiadaniu zdolności technicznych i zawodowych niezbędnych do dostarczenia 10
tramwajów zgodnych z wymaganiami zamawiającego.
Co więcej, przedmiotowy warunek prowadzi również do nieuzasadnionego
ograniczenia uczciwej konkurencji w postępowaniu. Należy bowiem zwrócić uwagę na
stosunkową niewielką liczbą podmiotów konkurujących na rynku tramwajów w Polsce. Są to
w zasadzie: P. S. P. B. S.A., S. B. & C. S.A. (samodzielnie lub w konsorcjum ze S. P.
sp. z o.o.) oraz Odwołujący (dotychczas w konsorcjum z podmiotami trzecimi). Ze względu
na niewielką liczbę tramwajów objętych przedmiotem postępowania, nie należy się przy tym
spodziewać, aby w postępowaniu ofertę złożył samodzielnie któryś z producentów
zagranicznych, takich jak B., A. czy S.
Odwołujący jest w stanie wykazać się dostawą jednego tramwaju w ostatnich
3 latach, co sprawia, iż nie spełnia obecnego warunku zdolności technicznych lub
zawodowych. Tym samym, jeden z głównych producentów taboru szynowego mogących
wziąć udział w postępowaniu zostaje pozbawiony możliwości złożenia oferty, co prowadzi do
istotnego ograniczenia konkurencji w niniejszym postępowaniu, ponieważ konkurencja
zostanie zawężona do dwóch podmiotów, a w przypadku gdyby któryś z nich nie złożył
oferty, brak będzie jakiejkolwiek konkurencji w postępowaniu. Owo ograniczenie nie ma przy
tym jakiekolwiek uzasadnienia merytorycznego, ponieważ liczba zamawianych tramwajów
jest stosunkowo niewielka, a Odwołujący posiada zakład produkcyjny i odpowiedni know-
how, o czym świadczy dostawa jednego tramwaju produkcji Odwołującego oraz dostawa
kilkuset innych pojazdów szynowych w ostatnich 3 latach.
W związku z powyższym, Odwołujący wnosił jak na wstępie.
Na podstawie dokumentacji przedmiotowego postępowania oraz biorąc pod
uwagę stanowiska Stron i Uczestników postępowania odwoławczego oraz dowody
przedstawione na rozprawie, Izba ustaliła i zważyła, co następuje:
Skład orzekający Izby ustalił że nie została wypełniona żadna z przesłanek
skutkujących odrzuceniem odwołania na podstawie art. 189 ust. 2 ustawy Pzp,
a Wykonawca wnoszący odwołanie posiadał interes w rozumieniu art. 179 ust. 1 Pzp,
uprawniający do jego złożenia. Należy bowiem wskazać, że środki ochrony prawnej
określone w ustawie Pzp przysługują wykonawcy, uczestnikowi konkursu, a także innemu
podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu danego zamówienia oraz poniósł lub
może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy. Na
etapie postępowania o udzielenie zamówienia przed otwarciem ofert, np. w przypadku
odwołań czy skarg dotyczących postanowień ogłoszenia i SIWZ przyjąć należy, iż każdy
wykonawca deklarujący zainteresowanie uzyskaniem danego zamówienia posiada
jednocześnie interes w jego uzyskaniu, a szkodą jest niemożliwość złożenia oferty
i podpisania ważnej umowy (za wyrokiem KIO z dnia 04.10.2010 r., sygn. akt KIO 2036/10).
Wykonawca
jest
zdolny
do
wykonania
zamówienia,
deklaruje
zainteresowanie
postępowaniem, ma więc szanse na uzyskanie zamówienia, natomiast sposób
ukształtowania zapisów SIWZ, w tym opisu przedmiotu zamówienia i przyszłych warunków
wykonywania umowy przekłada się na sytuację Wykonawcy w postępowaniu i możliwość
złożenia konkurencyjnej oferty.
Do postępowania odwoławczego, odpowiadając na wezwanie Zamawiającego,
przystąpienie po stronie Zamawiającego zgłosili następujący wykonawcy:
1)
P. S. P. B. S.A. z siedzibą w B. (24 maja 2017 roku);
2)
S. P. Sp. z o.o. z siedzibą w S. (25 maja 2017 roku).
Przystąpienia Izba uznała za skuteczne. Obaj Przystępujący wnosili o oddalenie odwołania
w całości.
Zamawiający złożył pisemną odpowiedź na odwołanie, w której wnosił o oddalenie
odwołania w całości.
Izba ustaliła, że przedmiotem zamówienia jest zakup i dostawa
10 sztuk fabrycznie
nowych
tramwajów,
przegubowych,
wieloczłonowych,
niskopodłogowych,
jednokierunkowych, spełniających wymagania określone w Rozporządzeniu Ministra
Infrastruktury z dnia 2 marca 2011 roku w sprawie warunków technicznych tramwajów
i trolejbusów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U. 2011 r., Nr 65, poz. 344)
oraz zgodnych ze szczegółowym opisem wymagań technicznych i funkcjonalnych, który
zamieszczono w załączniku nr 1 do SIWZ. Zamawiający zastrzegł sobie skorzystanie
z prawa opcji zakupu
1 – 5 sztuk fabrycznie nowych tramwajów, zgodnych z opisem
przedmiotu zamówienia, o parametrach i wyposażeniu tożsamym jak dla tramwajów objętych
podstawowym zamówieniem.
Pierwotnie ustalono, że o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się Wykonawcy,
którzy nie podlegają wykluczeniu oraz spełniają warunki udziału w postępowaniu dotyczące
m.in. zdolności technicznej lub zawodowej. Wykonawca spełni warunek jeżeli wykaże, że
wykonał lub wykonuje należycie 1 dostawę łącznie 5 fabrycznie nowych tramwajów
niskopodłogowych, w których udział niskiej podłogi wyniósł min. 70% oraz, które uzyskały
dopuszczenie do eksploatacji lub homologację w jednym z państw członkowskich Unii
Europejskiej lub państw z którymi Wspólnota Europejska zawarła umowy o równym
traktowaniu przedsiębiorców, o wartości co najmniej 35 000 000,00 złotych brutto,
z potwierdzeniem jej należytego wykonania bądź wykonywania.
Następnie Zamawiający w dniu 17 maja 2017 roku zmodyfikował zapisy SIWZ
odnośnie przedmiotowego warunku, ustalając, że o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się
wykonawcy, którzy spełniają warunki udziału w postępowaniu dotyczące m.in. zdolności
technicznej lub zawodowej. Wykonawca spełni warunek jeżeli wykaże, że
wykonał
należycie 1 dostawę łącznie co najmniej 5 fabrycznie nowych tramwajów
niskopodłogowych, w których udział niskiej podłogi wyniósł min. 70% oraz, które uzyskały
dopuszczenie do eksploatacji lub homologację w jednym z państw członkowskich Unii
Europejskiej lub państw z którymi Wspólnota Europejska zawarła umowy o równym
traktowaniu przedsiębiorców, o wartości co najmniej 35 000 000,00 złotych brutto,
z potwierdzeniem jej należytego wykonania.
Odwołujący kwestionował pierwotnie ustalony warunek udziału dotyczący zdolności
technicznej.
Biorąc powyższe ustalenia pod uwagę, Izba uznała, że odwołanie nie mogło zostać
uwzględnione.
Podwodem oddalenia odwołania w całości nie była jednak zmiana SIWZ w zakresie
treści warunku będącej przedmiotem odwołania, o co wnosił Przystępujący Stadler.
W ocenie Izby, mimo zmiany postanowienia Rozdziału III ust. 1 pkt c SIWZ, zarzut odwołania
dotyczący ww. postanowienia podlegał merytorycznemu rozpoznaniu. Należy bowiem
stwierdzić, że dokonana przez Zamawiającego korekta nie zmieniała merytorycznej istoty
tego postanowienia, która była kwestionowana w odwołaniu oraz na rozprawie. W świetle
zmodyfikowanego wymogu wykonawca nadal zobowiązany będzie do wykazania, że
wykonał należycie 1 dostawę co najmniej 5 sztuk tramwajów. Właśnie zbyt duży wolumen
pojazdów referencyjnych był podstawą zarzutów odwołania. W tym zaś zakresie
Zamawiający postanowień SIWZ nie zmienił.
Rozpoznając merytorycznie zarzuty odwołania, skład orzekający Izby uznał, że
odwołanie podlegało oddaleniu.
Z treści art. 22 ust. 1a ustawy Pzp wynika, że Zamawiający określa warunki udziału
w postępowaniu oraz wymagane od wykonawców środki dowodowe w sposób
proporcjonalny do przedmiotu zamówienia oraz umożliwiający ocenę zdolności wykonawcy
do należytego wykonania zamówienia, w szczególności wyrażając je jako minimalne
poziomy zdolności.
Wyrażając więc opinię w sprawie Izba miała na uwadze płynące z orzecznictwa
wytyczne badania zachowania proporcjonalności warunku udziału w postępowaniu
w stosunku do przedmiotu zamówienia. Oceny spełniania warunku wiedzy i doświadczenia
należy dokonywać pod kątem ustalenia, czy nie był nadmierny dla oceny zdolności
wykonawcy zdobytych dotychczas przy realizacji przedmiotowo podobnych zamówień na
rzecz innych podmiotów. Na wstępie wartym zauważenia jest stanowisko wyrażone
w wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 08.05.2014 r., sygn. XII Ga 211/14, iż
„Nie będzie dozwolone takie sformułowanie warunku, które nie wykazuje związku z
przedmiotem zamówienia. Warunek udziału, który abstrahuje od przedmiotu zamówienia
zawsze ogranicza w sposób niedozwolony dostęp do zamówienia, gdyż nie będzie
obiektywnego uzasadnienia dla jego zastosowania. Zamawiający może powiązać warunek
ze sposobem spełnienia świadczenia, szczególnymi warunkami wykonania zobowiązania,
terminem wykonania, świadczeniami akcesoryjnymi, jak również skalą, zakresem
zamówienia, gdyż te elementy składają się na charakterystykę przedmiotu zamówienia.
Powiązanie z przedmiotem zamówienia opiera się na uwzględnieniu w opisie sposobu
dokonania oceny spełniania warunku takich elementów, które występują w przyszłej umowie
(składają się na całokształt przyszłego zobowiązania). Stąd niezbędne jest interpretowanie
określenia "proporcjonalny" przez pryzmat dorobku prawa wspólnotowego i orzeczeń TS,
gdzie przymiotnik "proporcjonalny" używany jest w znaczeniu "zachowujący właściwą
proporcję". Warunek proporcjonalny więc, to tyle co warunek nie nadmierny. Nakaz
stworzenia i zachowania warunków w sposób powiązany z przedmiotem zamówienia oraz do
niego proporcjonalny, z uwzględnieniem zachowania konkurencji wśród wykonawców
ubiegających się o zamówienie, nie jest tożsamy z nakazem dopuszczenia do zamówienia
wszystkich podmiotów, w tym niezdolnych do jego realizacji w sposób, który nie zapewni
spełnienia kryterium wyboru oferty, w tym przypadku najniższej ceny”.
Zasada równego traktowania sprowadza się do konieczności identycznego
traktowania takich wykonawców, których sytuacja jest taka sama lub bardzo podobna, nie
oznacza to natomiast konieczności identycznego traktowania wszystkich wykonawców
znajdujących się na rynku lub aspirujących do wejścia na rynek. Warunki udziału
w postępowaniu nie mogą preferować jedynie niektórych podmiotów. Wszyscy wykonawcy
powinni mieć zapewniony równy dostęp do istotnych dla postępowania informacji
w jednakowym czasie, dokonywanie oceny warunków oraz ofert powinno następować wedle
wcześniej sprecyzowanych i znanych wykonawcom kryteriów, na podstawie przedłożonych
dokumentów, a nie wiedzy zamawiającego. W ocenie Izby nie oznacza to jednak, że
zamawiający tylko wówczas działa w granicach uczciwej konkurencji oraz z zachowaniem
wymogu proporcjonalności postawionego warunku, gdy jego działania pozwalają na
uczestnictwo w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego wszystkim podmiotom
występującym na rynku. Jeżeli zatem zamawiający, określając warunki udziału
w postępowaniu, nie czyni tego w sposób, który wskazuje na konkretny produkt lub
wykonawcę, nie można uznać, iż narusza zasady uczciwej konkurencji poprzez odniesienie
się do przedmiotu zamówienia. Jak wynika ze złożonego przez Odwołującego zestawienia
wykonanych dostaw pasażerskich pojazdów szynowych w ciągu ostatnich 3 lat, jest on
drugim co do wielkości na rynku dostawcą tego typu pojazdów, nie ma jednak doświadczenia
w dostawie większej ilości tramwajów. Zamawiający realizuje dostawę tramwajów, nie zaś
pasażerskich pojazdów szynowych. Nie jest więc jego obowiązkiem uwzględnianie
doświadczenia wszystkich podmiotów działających na rynku pojazdów szynowych ale
uwzględnienie wymagań gwarantującej sprawne wykonanie danej dostawy. Okoliczność, że
inni Zamawiający w prowadzonych postępowaniach na dostawę spalinowych zespołów
trakcyjnych dopuszczali wykazanie się dostawami wszelkiego rodzaju pojazdów spalinowych
jest bez znaczenia dla przedmiotu sporu. Każde bowiem postępowanie charakteryzuje się
pewną odrębnością, inne są także potrzeby i oczekiwania poszczególnych Zamawiających,
w końcu odrębnie może kształtować się konkurencyjność wykonawców na danym rynku.
Nie można również zapominać, że obowiązkiem Zamawiającego jest uwzględnienie
jego potrzeb związanych z realizacją zapewnienia, a także takie ukształtowanie warunków
udziału w postępowaniu, które w obiektywny sposób doprowadzą do wyboru wykonawcy
gwarantującego należyte wykonanie zamówienia. Ze złożonego przez Przystępującego P.
zestawienia dostaw tramwajów realizowanych w ostatnich 3 latach wynika, iż zamawiający
realizujący takiego typu zamówienia – dostaw do 20 sztuk pojazdów, ustalają warunki
udziału odnośnie wiedzy i zdolności technicznych na poziomie od 50% do 83% wielkości
zamówienia dla jednej dostawy. Tezy przeciwnej Odwołujący nie udowodnił, za wiarygodne
nie można bowiem uznać powołanie się na największe dotychczas realizowane zamówienie
tego typu w Europie prowadzone przez T. W. (ponad 200 sztuk tramwajów). A więc wymóg,
aby wykonawca posiadał doświadczenie w dostawie podobnej do przedmiotu zamówienia
obejmującej 1/3 wielkości tego zamówienia nie jest wymogiem nadmiernym, czy też
nieproporcjonalnym.
Co do zasady, doświadczenie wykonawcy związane jest z powtarzalnością
realizowanych przez niego dostaw (usług, robót budowlanych). W konsekwencji nie sposób
odmawiać zamawiającym prawa do określania liczby zamówień w wymaganej wysokości
przedmiotowej, których wykonanie świadczyć będzie, w ich ocenie, o należytym
przygotowaniu wykonawców do realizacji zamówienia określonej wielkości. Uprawnione jest
bowiem zapatrywanie, że podmiot, który legitymuje się realizacją kilku świadczeń danego
rodzaju na rzecz różnych zamawiających i w różnych okolicznościach faktycznych posiada
większe doświadczenie niż ten, który incydentalnie zrealizował jedno zamówienie.
Domniemywać należy, iż innego zaangażowania Wykonawcy wymaga dostawa 1 tramwaju
a innego dostawa 5 takich pojazdów. Niewątpliwie w tym drugim przypadku konieczne jest
spełnienie większego zakresu wymagań, choćby logistycznych, do zrealizowania takiego
zamówienia. Wbrew twierdzeniom Odwołującego celem Zamawiającego nie musi być tylko
w przypadku przedmiotowego zamówienia sprawdzenie zdolności produkcyjnych danego
wykonawcy ale właśnie sprawdzenie, czy w taki sposób potrafi on zorganizować swoje
przedsiębiorstwo i kontakty biznesowe, aby w wyznaczonym terminie dokonać dostawy
większej liczby pojazdów niż 1 sztuka. Poprawna realizacja zamówienia nie może być
kwestią incydentalną, czy jednorazową, gdyż takie jednorazowe wykonanie zamówienia nieświadczy jeszcze o tym, że danemu wykonawcy można przypisać cechę zdolności
technicznej do realizacji większych zamówień danego typu. Zdaniem składu orzekającego
Izby przy dostawie tramwajów o doświadczeniu wykonawcy świadczyć może skala i rodzaj
danej dostawy, bowiem najistotniejszym elementem jest umiejętność wyprodukowania
określonej liczby tramwajów o danych parametrach i sprawna realizacja dostaw tych
pojazdów.
Izba nie uwzględniła postulatów Odwołującego przedstawionych na rozprawie, aby
zmienić zapisy SIWZ w ten sposób, aby dopuścić możliwość wykazania się „wykonaniem
dostawy elektrycznych pasażerskich pojazdów szynowych” ewentualnie „wykonaniem
dostawy 5 elektrycznych pasażerskich pojazdów szynowych, w tym co najmniej 1 tramwaju”.
Izba w tym zakresie podziela stanowisko Zamawiającego i obu Przystępujących, że warunek
zostałby określony zbyt szeroko, bez uwzględnienia komplementarności z zamawianymi
pojazdami oraz z pominięciem minimalnego poziomu zdolności technicznych, który powinien
posiadać wybrany wykonawca.
Z powodów przedstawionych w uzasadnieniu orzeczenia, Izba oddaliła odwołanie.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku,
na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 5 ust. 3 pkt 1) oraz
ust. 4 w zw. z § 3 pkt 2) rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r.
w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238 ze
zmianami) obciążając nimi Odwołującego.
Przewodniczący:
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 86/17 z dnia 2017-12-01
- Sygn. akt KIO 1077/17 z dnia 2017-06-13
- Sygn. akt KIO 1015/17 z dnia 2017-06-12
- Sygn. akt KIO 1007/17 z dnia 2017-06-12
- Sygn. akt KIO 1024/17 z dnia 2017-06-09
