rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2018-02-27
rok: 2018
data dokumentu: 2018-02-27
rok: 2018
sygnatury akt.:
KIO 212/18
KIO 212/18
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 lutego 2018
r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 5 lutego 2017 r. przez wykonawcę ZUE S.A.
z siedzibą w Krakowie w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego
Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Częstochowie Sp. z o. o z siedzibą
w Częstochowie,
przy
udziale wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: NDI S.A.
z siedzibą w Sopocie, NDI Sp. z o.o. z siedzibą w Sopocie, Construcciones y
Promociones Balzola S.A.
z siedzibą w Bilbao (Hiszpania), Balzola Polska Sp. z o.o.
z siedzibą w Warszawie zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego,
r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 5 lutego 2017 r. przez wykonawcę ZUE S.A.
z siedzibą w Krakowie w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego
Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Częstochowie Sp. z o. o z siedzibą
w Częstochowie,
przy
udziale wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: NDI S.A.
z siedzibą w Sopocie, NDI Sp. z o.o. z siedzibą w Sopocie, Construcciones y
Promociones Balzola S.A.
z siedzibą w Bilbao (Hiszpania), Balzola Polska Sp. z o.o.
z siedzibą w Warszawie zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego,
orzeka:
1.
oddala odwołanie;
2.
kosztami postępowania obciąża wykonawcę ZUE S.A. z siedzibą w Krakowie;
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20 000 zł 00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę ZUE
S.A. z siedzibą w Krakowie tytułem wpisu od odwołania;
2.2.
zasądza od wykonawcy ZUE S.A. z siedzibą w Krakowie kwotę 3 600 zł 00 gr
(słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) na rzecz zamawiającego Miejskie
Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Częstochowie Sp. z o. o z siedzibą
w Częstochowie stanowiącą uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2017 poz. 1579 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do
Sądu Okręgowego w Częstochowie.
Przewodniczący : ………………………………
Sygn. akt: KIO 212/18
Uzasadnienie
Zamawiający – Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Częstochowie Sp. z o. o z
siedzibą w Częstochowie (dalej jako „Zamawiający”) prowadzi postępowanie w trybie
przetargu nieograniczonego
na: „Wykonanie inwestycji w systemie „projektuj i buduj" pod
nazwą: „Przebudowa liniowej infrastruktury tramwajowej w Częstochowie (odcinek
1,2,3,4,5a,6)
” (dalej jako „Postępowanie”).
Wartość ww. zamówienia jest wyższa od kwoty określonej w przepisach wydanych na
podstawie art. 11 ust. 8 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2017 r., poz. 1579, ze zm.), dalej jako „ustawa Pzp”. Ogłoszenie o zamówieniu
zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 15 lipca
2017 r. pod nr 2017/S 134-275243.
Odwołujący wykonawca ZUE S.A. z siedzibą w Krakowie (dalej jako „Odwołujący”),
wniósł odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 5 lutego 2018 r.,
wobec czynności i zaniechań Zamawiającego dokonanych w Postępowaniu,
polegających na naruszeniu:
1.
Artykułu 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp w zw. z art. 36a ust. 2 ustawy Pzp w zw. z pkt I „Opis
przedmiotu
zamówienia" ppkt 4) SIWZ przez brak odrzucenia oferty konsorcjum NDI S.A.
z siedzibą w Sopocie, NDI Sp. z o.o. z siedzibą w Sopocie, Construcciones y
Promociones Balzola S.A. z siedzibą w Bilbao (Hiszpania), Balzola Polska Sp. z o.o.
z siedzibą w Warszawie (dalej jako „konsorcjum NDI”) z Postępowania, mimo faktu, iż treść
oferty konsorcjum N
DI nie odpowiada treści SIWZ w zakresie w jakim w ofercie zostało
wyraźnie wskazane, że określone prace będą realizowane za pomocą podwykonawców,
podczas gdy,
warunki Postępowania jednoznacznie wskazywały, że pewien zakres robót
musi być wykonywany osobiście przez Wykonawcę;
2.
Artykułu 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp w zw. z §8 ust. 5 pkt 10 i 15 wzoru umowy (załącznik
nr 4 do SIWZ) przez
brak odrzucenia oferty konsorcjum NDI z Postępowania, mimo faktu, iż
treść oferty konsorcjum NDI nie odpowiada treści SIWZ w zakresie w jakim konsorcjum NDI
przedstawiło harmonogram prac niezgodny z wymaganiami SIWZ, podczas gdy, warunki
Postępowania jednoznacznie w sposób „sztywny" wskazują określone terminy w ramach
których mają być dokonane określone czynności, a konsorcjum NDI skróciło terminy
zastrzeżone dla Zamawiającego (procedury odbiorowe);
3.
Artykułu 8 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 8 ust. 3 ustawy Pzp w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy
Pzp przez
zaniechanie przekazanie Odwołującemu pełnej treści wyjaśnień dotyczących
kwestii podwykonawstwa (pisma z dnia 28 listopada 2017 r.. znak: L. dz.
/DDP/DŁ/7869/2017), podczas gdy, nie sposób uznać, by przedmiotowe wyjaśnienie mogło
być uznane za tajemnicę przedsiębiorstwa z uwagi na okoliczność, iż stanowią one
uzasadnienie czemu zdan
iem konsorcjum NDI przykładowo pojęcie „zasilanie linii
tramwajowej" nie mieści się w pojęciu „roboty elektroenergetyczne" co stanowi również
naruszenie zasady równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji;
Odwołujący z ostrożności procesowej zarzucił naruszenie także:
4.
Artykułu 87 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp przez bezpodstawne
wezwanie konsorcjum NDI do złożenia wyjaśnień w przedmiocie treści oferty, podczas gdy,
w przypadku wyraźnego oświadczenia konsorcjum NDI nie sposób wzywać go do
wyjaśnienia treści oferty, a należy - prowadząc Postępowania z zachowaniem zasady
równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji - przyjąć treść oświadczenia
takiego wykonawcy w kształcie, w jakim je złożył.
W związku z podniesionymi zarzutami Odwołujący wniósł o:
1)
merytoryczne rozpatrzenie przez Krajową Izbę Odwoławczą (dalej jako „KIO") niniejszego
Odwołania i jego uwzględnienie;
2)
dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów wskazanych w treści odwołania na
okoliczności wskazane w treści odwołania, w tym dowodu z opinii biegłego z ewentualnym
wezwaniem biegłego, celem przyspieszenia rozpoznania sprawy, na termin rozprawy, celem
wydania opinii ustne;
3)
nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności Zamawiającego polegających na
badaniu i ocenie ofert oraz na wyborze oferty konsorcjum NDI jako najkorzystniejszej w
Postępowaniu;
4)
nakazanie Zamawiającemu udostępnienia Odwołującemu treści pisma z dnia 28 listopada
2017 r. w zakresie umożliwiającym poznanie istoty wyjaśnień;
5) nakazanie Zam
awiającemu odrzucenia oferty konsorcjum NDI;
6)
nakazanie Zamawiającemu dokonania ponownego badania i oceny ofert bez oferty
konsorcjum NDI a w konsekwencji wybór oferty ZUE SA jako najkorzystniejszej;
7)
zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów postępowania
odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa prawnego.
Uzasadniając podniesione zarzuty Odwołujący wskazał, co następuje:
Odwołujący wskazał, iż jest uprawniony do wniesienia Odwołania, a to dlatego, iż zostały
spełnione przesłanki określone w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp. Odwołujący ma interes we
wniesieniu
Odwołania, gdyż w wyniku nieprawidłowych działań Zamawiającego Odwołujący
doznał uszczerbku związanego z niemożliwością realizacji przedmiotowego zamówienia
publicznego, a w konsekwencji os
iągnięcia z tego tytułu zysku (co jest szkodą). Zamawiający
bezpodstawnie wybrał bowiem ofertę konsorcjum NDI, mimo tego, iż oferta tego wykonawcy
winna zostać odrzucona. Gdyby Zamawiający postąpił w sposób prawidłowy - odrzucił ofertę
konsorcjum NDI, to o
ferta Odwołującego powinna zostać uznana za najkorzystniejszą, a w
konsekwencji to Odwołujący powinien uzyskać zamówienie publiczne (co wskazuje na fakt
naruszenia interesu Odwołującego).
Jak wskazał Odwołujący, Zamawiający poinformował Odwołującego o dokonaniu wyboru
najkorzystniejszej oferty, w dniu 25 stycznia 2018 r., gdy to przesłał mu mailowo pismo z tej
samej daty. Tym samym tego d
nia Odwołujący uzyskał informacje o czynnościach, jak i
fakcie wystąpienia zaniechań po stronie Zamawiającego, które stanowią podstawę do
wniesienia niniejszego odwołania. Mając na uwadze treść art. 182 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp
Odwołujący może wnieść odwołanie w ciągu 10 dni, tj. do dnia 5 lutego 2018 r. (dzień 4
lutego to niedziela).
Odwołujący wskazał, iż Zamawiający ogłosił Postępowanie, którego przedmiotem jest
„Wykonanie inwestycji w systemie „projektuj i buduj" pod nazwą: „Przebudowa liniowej
infrastruktury tramwajowej w Częstochowie (odcinek i,2,3,4,5a,6)". Jako kryteria oceny ofert
zostały wskazane a. cena ofertowa, b. termin realizacji, oraz c. okres gwarancji i rękojmi.
W warunkach Postępowania wskazane zostało, że Zamawiający zastrzega do osobistego
wykonania kluczowe części zamówienia, a to: roboty torowe oraz b. zasilanie linii
tramwajowej czyli sieci trakcyjnej i podstacji trakcyjnych.
Konsorcjum NDI wskazało
natomiast w swojej ofercie, że zamierza podzlecić zarówno roboty drogowe (przy czym
roboty torowe są częścią robót drogowych), jak i roboty elektroenergetyczne (przy czym
zasilanie Unii tramwajowej czyli sieci
trakcyjnej i podstacji trakcyjnych stanowi część robót
elektroenergetycznych).
Tym samym konsorcjum NDI złożyło ofertę o treści jednoznacznie
nie odpowiadającej treści SIWZ, co powoduje konieczność odrzucenia tej oferty. Co więcej w
piśmie stanowiącym uzasadnienia dla utajnienia przeważającej części oferty konsorcjum NDI
wskazało, że zamierza ono podzlecić całość realizacji przedmiotu zamówienia
podwykonawcom.
Jednocześnie Zamawiający nakazał, by wykonawcy przedstawili harmonogram, który będzie
odzwiercied
lał przebieg prac, zgodnie z wytycznymi ujętymi w SIWZ. Jedną z takich
wytycznych było to, że Zamawiający ma mieć 21 dni na przeprowadzenie procedur odbioru
końcowego (§8 pkt 8 załącznika nr 4 do SIWZ - wzoru umowy). Co istotne, procedury
odbioru końcowego jest wliczany do czasu realizacji całości zadania (§8 pkt 15). Konsorcjum
NDI w swoim harmonogramie zdecydowało jednak, że Zamawiający ma mieć 7 dni na
prz
eprowadzenie odbioru końcowego. Pokazuje to zatem jednoznacznie i w sposób
niebudzący wątpliwości, że oferta, która została złożona przez konsorcjum NDI jest
sprzeczna z wymaganiami SIWZ.
Jak wskazał Odwołujący, jednym z kryteriów oceny ofert jest termin realizacji zadania. W
konsekwencji mamy do czynienia ze sprzecznością danego okresu wliczanego do realizacji
całości zadania (jego bezpodstawnego skrócenia przez konsorcjum NDI), co wpływa na
długość realizacji całego zadania - jednego z kryterium oceny ofert. Zauważenia również
wymaga, że Odwołujący zwrócił uwagę Zamawiającemu na fakt, iż oferta konsorcjum NDI
jest sprzeczna z wymogami ustanowion
ymi w myśl art. 36a ust. 2 ustawy Pzp. Zamawiający
wezwał konsorcjum NDI do złożenia wyjaśnień treści oferty (w myśl art. 87 ust. 1 ustawy
Pzp
), na co w odpowiedzi konsorcjum NDI odpowiedziało pismem znak: L. dz.
/DPP/DŁ/8105/2017, iż zastrzega ono treść pisma L. dz. /DPP/DL/7869/2017 jako tajemnicę
przedsiębiorstwa, co stanowi pewne kuriozum. W ten sposób bowiem konsorcjum NDI
zastrzegło swój wywód zapewne prawny co do tego, czemu jego oferta nie jest jednak
sprzeczna z SIWZ.
Abstrahuję w tym miejscu w ogóle od tego, że Zamawiający i tak
powinien był odrzucić ofertę konsorcjum NDI, a nie wzywać jej do składania wyjaśnień
(wyjaśnienia nie mogą wszak prowadzić do zmiany oferty, a w sytuacji, gdy z treści oferty
jedno
znacznie wynika, że jest ona sprzeczna z SIWZ [konsorcjum NDI wprost wskazało, że
zamierza podzlecić np. roboty elektroenergetyczne bez wskazania „za wyjątkiem prac
dotyczących sieci trakcyjnej i zasilania linii tramwajowej”, jakiekolwiek wyjaśnienia sprzeczne
z treścią oferty będą prowadziły do zmiany treści oferty).
Odnosząc się szczegółowiej do postawionych zarzutów, Odwołujący wskazał, iż prace
dotyczące zasilania linii tramwajowej to prace elektroenergetyczne, a wynika to także z
przepisów. Jako przykład można tu wskazać art. 3 pkt 3a Prawa budowlanego, gdzie, w
definicji obiektu liniowego wskazano, że należy przez to rozumieć m.in. trakcję
elektroenergetyczną. Innymi słowa - trakcja (sieć trakcyjna) to krótsza nazwa dla trakcji
elektroenergetycznej. An
alogicznie w rozporządzeniu Ministra Transportu i Gospodarki
Morskiej z dnia 10 września 1998 r. (Dz.U. Nr 151, poz. 987) w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie, w jego §53 i
nast. omówione zostały urządzenia elektrotrakcyjne (co się sprowadza również do podstacji
trakcyjnych, a więc tego co zostało zastrzeżone w SIWZ do samodzielnego wykonania).
Wprost jest tam wskazane, że mamy do czynienia z urządzeniami zasilania
elektroenergetycznego, które jak wskazuje §54 ust. 3 mają być albo sterowane przez
personel podstacji albo w inny sposób. Jednocześnie wskazuję, że w tym zakresie
Odwołujący nie powołuje się na definicje (zresztą akurat rozporządzenie dotyczy kolei), ale
wskazuje na terminologię techniczną dotyczącą trakcji i podstacji - zarówno sieć trakcyjna,
jak i podstacje są to elementy zapewniające zasilanie dla linii tramwajowych, czy też
kolejowych (zasada jest taka sama -
prąd - mówiąc najprościej - jest adresowany z zakładu
produkcyjnego do podstacji
trakcyjnej, która go przetwarza na prąd, który zasila chociażby
tramwaj, a jest do niego dostarczany za pomocą sieci trakcyjnej). Oznacza to, że konsorcjum
NDI przedstawiło ofertę, której treść nie odpowiada treści SIWZ - wprost i jednoznacznie
bowiem wsk
azała, że zamierza podzlecać właśnie te prace, które nie mogą być podzlecane,
a więc prace elektroenergetyczne.
Jak wskazał odwołujący, konsorcjum NDI wskazało w uzasadnieniu utajnienia dokumentów,
składanym wraz z ofertą - że zakres prac, jakie zamierza podzlecić obejmuje całość
przedmiotu zamówienia. W konsekwencji - chociaż już sama treść oferty jest w tym zakresie
wystarczająca - konsorcjum NDI pismem tym wskazało jednoznacznie, że zamierza
podzlecić całość prac, a jest to - co istotne - pismo składane w tej samej dacie co oferta.
K
onsorcjum NDI wskazało, że zamierza podzlecić roboty drogowe, bez jakiegokolwiek
zastrzeżenia, iż wyłącza z tego roboty torowe, podczas gdy na pojęcie robót drogowych
(szersze pojęcie) składają się także roboty torowe. Należy w tym zakresie wyjść od art. 2 pkt
1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tj. z dnia 8 czerwca 2017 r.,
opublik. Dz.U. z 2017 r. poz. 1260), gdzie zostało wskazane, że przez drogę należy rozumieć
wydzielony pas terenu składający się z jezdni, pobocza, chodnika, drogi dla pieszych lub
drogi dla rowerów, łącznie z torowiskiem pojazdów szynowych znajdującym się w obrębie
tego pasa, przeznaczony do ruchu lub postoju pojazdów, ruchu pieszych, jazdy wierzchem
lub pędzenia zwierząt.
Odwołujący wskazał w zakresie drugiego z zarzutów, że zadaniem wykonawcy było
załączenie do oferty harmonogramu, który będzie wskazywał w jakim terminie wykonawca
wykona zadanie
przy czym termin realizacji stanowił jedno z kryterium oceny ofert. W SIWZ
Zamawiający wskazał, że na odbiór końcowy wykonawca musi zapewnić okres 21 dni (3
tygodnie). W harmonogramie opracowanym przez konsorcjum NDI wszelkie prace
realizacyjne kończą się pod koniec 19 miesiąca, tak, ze pozostaje tydzień na odbiór końcowy
(zresztą konsorcjum NDI jednoznacznie w harmonogramie wskazało, że na odbiór końcowy
pozostawia 1 tydzień). W ten sposób zatem konsorcjum NDI złożyło ofertę sprzeczną z
wymogami wynikającymi z SIWZ - gdzie wprost zostało wskazane, ile czasu mają trwać
prace odbiorowe (konsorcj
um NDI skróciło termin, którego nie mogło skracać, gdyż nie
odnosi się do jego prac, a odnosi się do tego, jaki czas zastrzegł sobie Zamawiający na
wykonanie swoich czynności - odbiorowych. W ten zatem sposób doszło do niezgodności
oferty z wymaganiami Zam
awiającego - wykonawca bowiem w swoim harmonogramie
wskazał termin właściwy dla Zamawiającego niezgodnie z tym co wynikało z wymogów
Zamawiającego, a co równie istotne - Zamawiający wprost wskazał w SIWZ, że „Czas
procedury odbioru końcowego wliczany jest do czasu wyznaczonego na realizację
przedmiotu zamówienia, o którym mowa w §1 niniejszej umowy". Przedmiotowe
postanowienia ujęte są w §8 ust. 5 pkt 10 i 15 wzoru umowy (załącznik nr 4 do SIWZ).
Jak wskazał Odwołujący, zmiana polegająca na dodaniu dwóch tygodni do terminu realizacji
oznaczałaby natomiast, że wykonawca nie zmieściłby się w deklarowanych przez niego 19
miesiącach (w ramach 19-go miesiąca konsorcjum NDI zaznaczyło w jego % na swoim
harmonogramie realizację prac wykonawczych, a ostatni tydzień z 19 miesiąca jest
przeznaczony na prace odbiorowe. Tym samym dodanie tych brakujących 2 tygodni
powodowałoby, że termin realizacji „wszedłby" już w 20 miesiąc) a to z pewnością
należałoby uznać za istotną zmianę treści oferty - skoro deklarowana ilość miesięcy miała
wpływ na element stanowiący kryterium oceny ofert.
W zakresie trzeciego z zarzutów Odwołujący wskazał, że poinformował Zamawiającego o
dostrzeżonych błędach w ofercie konsorcjum NDI. Spowodowało to, jak dowiedział się
Odwołujący w dniu 29 stycznia 2018 r., gdy otrzymał dokumentację w sprawie, wezwanie
konsorcj
um NDI przez Zamawiającego odnośnie złożenia wyjaśnień w trybie art. 87 ust. 1
ustawy Pzp.
Konsorcjum NDI złożyło wyjaśnienia, jednakże osobnym pismem w całości
dokonało zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa (przedmiotowe pismo również zostało po
raz pierwszy przekazane ZUE w dacie 29 stycznia 2018 r.). W konsekwencji dochodzimy do
tego, że Zamawiający uznał, że całe pismo dotyczące wyjaśnień w przedmiocie rozumienia
oświadczenia woli konsorcjum NDI za utajnione, do czego nie ma żadnych podstaw. W
piśmie takim bowiem konsorcjum NDI musiało przedstawić swoje tłumaczenie - ciąg
twierdzeń, które miały za zadanie przekonać Zamawiającego, że nie doszło do sprzeczności
oferty z SIWZ. Musiało zatem wskazać czemu uważa, że nie popełniło błędu. Takie
tłumaczenie nie może być natomiast uznane za tajemnicę przedsiębiorstwa - chyba, że
dojdziemy do kuriozalnego stanowiska, a to, że „sposób tłumaczenia się" stanowi know-how
przedsiębiorcy.
W zakresie czw
artego zarzutu Odwołujący wskazał, że w sytuacji, gdy z treści oświadczenia
zawartego w ofercie wynika że wykonawca zamierza - przykładowo podzlecić prace
elektroenergetyczne, w ramach to których prac mamy m.in. prace dotyczące zasilania linii
tramwajowej,
nie sposób uznać, by istniała możliwość „wyjaśnienia" w trybie art. 87 ust. 1
ustawy Pzp
takiej okoliczności, w szczególności gdy jednocześnie wykonawca taki składa
oświadczenie, że zamierza podzlecić „całość" prac objętych przedmiotem zamówienia.
Wezwani
e takie nie może bowiem prowadzić do zmiany oferty, a w niniejszej sytuacji
jaki
ekolwiek oświadczenie konsorcjum NDI byłoby sprzeczne z wyraźną treścią jego
oświadczenia ujętego w ofercie (jak i - dodatkowym piśmie), a więc w konsekwencji
prowadziłoby do zmiany oferty. Tym samym jakiekolwiek wzywanie w trybie art. 87 ust. 1
ustawy Pzp
nie może mieć żadnego znaczenia dla konieczności odrzucenia oferty
konsorcjum NDI -
nawet w sytuacji, gdy zostało ono dokonane nie ma ono żadnego
znaczenia dla konieczności odrzucenia takiej oferty.
Zamawiający w trakcie posiedzenia z udziałem stron złożył odpowiedź na odwołanie, w
której wniósł o oddalenie odwołania, wskazując, iż wszystkie podniesione przez
Odwołującego zarzuty nie zasługują na uwzględnienie.
Do postępowania odwoławczego skutecznie przystąpiło konsorcjum NDI S.A. z
siedzibą w Sopocie, NDI Sp. z o.o. z siedzibą w Sopocie, Construcciones y
Promociones Balzola S.A. z siedzibą w Bilbao (Hiszpania), Balzola Polska Sp. z o.o. z
siedzibą w Warszawie po stronie Zamawiającego. Przystępujący podczas posiedzenia
złożył pismo procesowe, w którym wskazał że twierdzenia Odwołującego są nie
zasługują na uwzględnienie i wniósł o oddalenie odwołania w całości.
Izba postanowiła dopuścić dowód w postaci dokumentacji Postępowania oraz dowody
złożone przez Strony, Izba nie dopuściła dowodu z opinii biegłego uznając, iż do dowodzenia
wskazywanej
tezy niewymagane są wiadomości specjalne a powołanie tego dowodu
prowadziłoby do przewlekłości postępowania.
Po przeprowad
zeniu rozprawy z udziałem stron i uczestnika postępowania, na
podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz oświadczeń i stanowisk
stron oraz uczestnika postępowania, Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co
następuje.
Izba ustaliła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek, o których stanowi art. 189 ust. 2
ustawy Pzp, skutkujących odrzuceniem odwołania.
Izba stwierdziła, że Odwołujący jest legitymowany, zgodnie z przepisem art. 179 ust. 1
ustawy Pzp, do wniesienia odwołania. Zgodnie z tym przepisem wykonawcy przysługuje
legitymacja do wniesienia odwołania, jeżeli ma (lub miał) interes w uzyskaniu zamówienia
oraz może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy
Pzp. W ocenie Izby Odwołujący wykazał spełnienie powyższych przesłanek.
Nie podważa istnienia interesu okoliczność, podnoszona przez Zamawiającego oraz
Przystępującego, że oferta Odwołującego jest droższa od kwoty jaką Zamawiający zamierza
przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia. Ewentualne unieważnienie postępowania na
podstawie art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp nie było objęte przedmiotem orzekania przez Izbę,
ponadto w przypadku wystąpienia przesłanek do zastosowania tego przepisu, Zamawiający
jest uprawnion
y do zwiększenia swego budżetu.
Jak przyjmuje
się w orzecznictwie Izby, do czasu podjęcia czynności unieważnienia
postępowania z powodu braku środków na sfinansowanie zamówienia, wykonawcy z
ofertami opiewającymi na kwoty wyższe, w dalszym ciągu posiadają interes we wniesieniu
odwołania. Na tym etapie brak pewności czy Zamawiający nie zwiększyłby kwoty na
sfinansowanie zamówienia w przypadku wystąpienia takiej konieczności.
W zakresie zarzutów odwołania:
zarzut nr 1
– naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp w zw. z art. 36a ust. 2 ustawy
Pzp w zw.
z pkt I „Opis przedmiotu zamówienia" ppkt 4) SIWZ przez brak odrzucenia
oferty konsorcjum NDI
z Postępowania, mimo faktu, iż treść oferty konsorcjum NDI nie
odpowiada treści SIWZ w zakresie w jakim w ofercie zostało wyraźnie wskazane, że
określone prace będą realizowane za pomocą podwykonawców, podczas gdy, warunki
Postępowania jednoznacznie wskazywały, że pewien zakres robót musi być
wykonywana osobiście przez Wykonawcę;
oraz;
zarzut nr 4
– naruszenie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp przez
bezpodstawne wezwanie konsorcjum NDI do złożenia wyjaśnień w przedmiocie treści
oferty, podczas gdy, w przypadku wyraźnego oświadczenia konsorcjum NDI nie
sposób wzywać go do wyjaśnienia treści oferty, a należy - prowadząc Postępowania z
zachowa
niem zasady równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji -
przyjąć treść oświadczenia takiego wykonawcy w kształcie, w jakim je złożył.
Izba nie uwzględniła powyższych zarzutów.
W przedmiotowym postępowaniu Zamawiający zastrzegł m.in., iż nakłada na wykonawcę
obowiązek osobistego wykonania kluczowych części zamówienia tj.: robót torowych oraz
zasilania linii tramwajowych czyli sieci trakcyjnej i podstawy trakcyjnej (rodz. I pkt 4 SIWZ).
Przystępujący w swojej ofercie wskazał, iż powierzy podwykonawcom m.in. roboty drogowe
oraz roboty elektroenergetyczne.
Odwołujący wskazał, iż poprzez użycie tych sformowań, wolą Przystępującego było
przekazanie podwykonawcom, także robót torowych oraz zasilania linii tramwajowych czyli
sieci trakcyjnej i podstawy trakcyjnej.
Stan faktyczny w zakresie tych zarzutów nie był sporny, spór sprowadzał się do kwestii
in
terpretacji użytych sformułowań a zatem nie wymagał powołania biegłego.
Ponadto Przystępujący, użył w uzasadnieniu utajnienia dokumentów, iż zamierza zlecić
realizację całości zakresu przedmiotu zamówienia podwykonawcom. Oświadczenie to
pozostaje w sprzeczności z oświadczeniem Przystępującego zawartym w JEDZ, iż zamierza
przeznaczyć 60% zamówienia podwykonawcom, ponadto pozostaje w sprzeczności z
wyjaśnieniami złożonymi Zamawiającemu w toku postępowania oraz złożonymi przed Izbą.
Izba uznała, iż treść uzasadnienia utajnienia dokumentów nie stanowi co do zasady treści
oferty, niemniej jednak wynikłe z takich uzasadnień wątpliwości należy każdorazowo
wyjaśnić. W zestawieniu do oświadczeń złożonych w ofercie, w wyjaśnieniach oferty oraz w
JEDZ, Izba uznała, iż oświadczenie złożone w uzasadnieniu utajnienia dokumentów było
złożone jedynie omyłkowo (także ze względu na znaczenie i wagę uzasadnienia utajnienia
dokume
ntów w porównaniu do dokumentu formularza oferty, JEDZ oraz wyjaśnień).
Izba nie uznała twierdzeń Odwołującego, wprawdzie Przystępujący użył w swej ofercie dość
nieprecyzyjnego określenia zakresu prac jakie zamierza powierzyć podwykonawcom, to
jednak w przypadku
rozważania niezgodności treści oferty z SIWZ (a przez to odrzucenia
oferty), konieczne jest jednoznaczne stwierdzenie czy dany wykonawca złożył oświadczenie
sprzeczne z SIWZ.
W przedmiotowej sprawie, Przystępujący w żadnym miejscu w swojej ofercie nie zawarł
oświadczenia, iż zamierza zlecić podwykonawcom wykonanie robót torowych oraz zasilania
linii tramwajowych czyli sieci trakcyjnej i podstawy trakcyjnej.
Niemniej jednak poprzez użycie
nie precyzyjnych sformułowań w ofercie, mogły i powinny wystąpić wątpliwości dot. zakresu
prac jakie zamierza powierzyć podwykonawcom. W sytuacji kiedy występują wątpliwości w
zakresie oświadczenia wykonawcy zawartego w ofercie, zamawiający są uprawnieni a wręcz
zobligowani do skorzystania z art. 87 ust. 1 ustawy Pzp
poprzez wezwanie do złożenia
wyjaśnień oferty.
W wyniku złożenia wyjaśnień na wezwanie Zamawiającego, Przystępujący jednoznacznie
wskazał, iż „składając ofertę zgodnie z wymaganiami określonymi w SIWZ rozdział I pkt 4
(Opis przedmiotu zamówienia), zobowiązał się do osobistego wykonania kluczowych części
zamówienia, tj.: robót torowych oraz zasilania linii tramwajowych czyli sieci trakcyjnej i
podstawy trakcyjnej.
” Przystępujący powtórzył to oświadczenie zarówno w piśmie
procesowym a także podczas rozprawy.
Izba nie podzieliła twierdzeń Odwołującego, iż Przystępujący „jednoznacznie w ofercie
wskazał, iż zamierza przekazać podwykonawcom zastrzeżone kluczowe części
zamówienia”. Przystępujący użył w swojej ofercie innych określeń niż wskazane w SIWZ,
ponadto Za
mawiający nie zawarł w SIWZ definicji użytych przez siebie sformułowań.
Przywoływane przez Odwołującego definicje sformowań użytych przez Przystępującego z
aktów prawnych, nie mogą jednoznacznie przesądzić, iż Przystępujący miał wole ich użycia
w znaczeniu
takim jak widział to Odwołujący. Definicje zawarte w tych aktach odnoszą się
tylko do zakresu ich stosowania, nie ma nakazu używania danych sformułowań wyłącznie w
znaczeniu przypisywanym im poprzez te akty. Przywoływane definicje robót
elektroenergetyczn
ych odnoszą się do zakresu kolejnictwa a nie zakresu tramwajowego.
Natomiast sformułowanie robót drogowych zwłaszcza w języku potocznym nie obejmuje
robót torowych i te dwa sformułowania używane są często obok siebie.
Izba stwierdziła, iż Zamawiający słusznie wezwał Przystępującego do wyjaśnień w zakresie
złożonej oferty, powstałe wątpliwości należało wyjaśnić przed dokonaniem wyboru
najkorzystniejszej oferty.
Odwołujący słusznie podnosił, iż poprzez wyjaśnienie oferty nie jest możliwe dokonywanie jej
zm
ian, jednak w tym wypadku wyjaśnienia posłużyły do sprecyzowania treści oferty a nie jej
uzupełnienia bądź zmiany. Wyjaśnienia te wraz z ofertą stanowią dowód zakresu
zobowiązania Przystępującego zarówno w postępowaniu przed Izbą jak i w przypadku
wystąpienia ewentualnego sporu między Zamawiającym a Przystępującym na etapie
realizacji zamówienia.
Odwołujący argumentował, iż przy uwzględnieniu wartości wykonania robót kluczowych,
powinny one jego zdaniem stanowić ok. 70% całego zamówienia. Jednak wskazane przez
Odwołującego na rozprawie pozycje cenowe zawierają w sobie także dostawy, przykładowo
przy robotach torowych wymagane są dostawy choćby podkładów. Przyjmując argumentację
Odwołującego, tylko producenci wszystkich materiałów mogliby złożyć oferty. Natomiast
zgodnie z SIWZ zastrzeżone do osobistego wykonania zostały jedynie (stricte) roboty a nie
wymagane do ich przeprowadzenia dostawy.
Mając na uwadze powyższe, Izba nie znalazła podstaw to przypisywania sformułowaniom
użytym przez Przystępującego, innego znaczenia, niż takie jakie widział w nich sam
Przystępujący. A zatem, nie uznała, iż Przystępujący złożył ofertę której treść nie odpowiada
treści SIWZ.
zarzut nr 2
– naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp w zw. z §8 ust. 5 pkt 10 i 15
wzoru umowy (
załącznik nr 4 do SIWZ) przez brak odrzucenia oferty konsorcjum NDI z
Postępowania, mimo faktu, iż treść oferty konsorcjum NDI nie odpowiada treści SIWZ
w zakresie w jakim konsorcjum NDI przedstawiło harmonogram prac niezgodny z
wymaganiami SIWZ, podczas g
dy, warunki Postępowania jednoznacznie w sposób
„sztywny" wskazują określone terminy w ramach których mają być dokonane
określone czynności, a konsorcjum NDI skróciło terminy zastrzeżone dla
Zamawiającego (procedury odbiorowe);
Izba nie uwzględniła powyższego zarzutu.
Izba ustaliła, iż Zamawiający wymagał złożenia harmonogramu oraz zgodnie z SIWZ w
kryteriach oceny ofert oceniał termin realizacji zamówienia. Przystępujący w swojej ofercie
(formularzu oferty) wskazał, iż wykona przedmiot zamówienia w ciągu 19 miesięcy.
Natomiast, zgodnie z załączonym do oferty harmonogramem (który potwierdzał 19
miesięczny termin realizacji), Przystępujący wskazał, iż na odbiór prac przewidział jeden
tydzień.
Izba ponownie wskazuje, iż w przypadku zarzutów dot. niezgodności treści oferty z SIWZ,
konieczne jest jednoznaczne ustalenie, iż dany wykonawca złożył oświadczenie sprzeczne z
konkretnymi wymogami SIWZ.
W przypadku harmonogramu, Zamawiający argumentował na rozprawie, iż ten dokument był
wymagany wyłącznie pomocniczo wraz z ofertą, natomiast „harmonogram wiążący zostanie
złożony przez wykonawcę dopiero po podpisaniu umowy”.
Ponadto Zamawiający dokonał zmiany treści formularza ofertowego pismem z dnia 10
sierpnia 2017 r. polegającej na zmianie sformułowania:
„wykonanie przedmiotu zamówienia w terminie ………miesięcy od dnia przekazania terenu
budowy, zgodnie z załączonym do oferty harmonogramem”
na następujące:
„Wykonanie przedmiotu zamówienia w terminie ……… miesięcy od dnia otrzymania przez
Wykonawcę oświadczenia od Zamawiającego potwierdzającego podpisanie umowy z
instytucją pośredniczącą/zarządzającą o przyznaniu środków finansowych pochodzących z
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu
Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020”
Przy czym udostępnił na stronie internetowej wykonawcom wzór formularza oferty
(
najwyraźniej omyłkowo), który zawierał w sobie dwa powyższe oświadczenia. Zarówno
Przystępujący jak i Odwołujący wypełnili w swoich ofertach tylko drugie wyżej wskazane
postanowienie.
Jak podkreślał Przystępujący oraz Zamawiający, w SIWZ brak było wzoru harmonogramu
oraz szczegółowych wymagań dot. harmonogramu. W formularzu oferty wskazano tylko, iż
Załącznikami do oferty są:
„(…) załącznik nr 4: harmonogram rzeczowo – terminowo – finansowy robót budowlanych,
obejmujących przedmiot zamówienia,
Przedmiotowy harmonogram będzie zawierał co najmniej:
• zakres rzeczowy robót z uwzględnieniem terminów ich wykonania”
Przystępujący podkreślał także, iż w SIWZ brak jednoznacznych postanowień wskazujących,
że harmonogram powinien zawierać w sobie terminy odbiorów.
Zgodnie ze wzorem umowy
(§ 2 ust. 5 pkt 10), „Rozpoczęcie czynności odbioru nastąpi do 7
dni kalendarzowych od terminu wskazanego przez Wykonawcę i zakończy się nie później niż
w 21. dniu
, licząc od dnia rozpoczęcia odbioru”. Natomiast zgodnie z § 2 ust. 5 pkt 15 wzoru
umowy, „Czas procedury odbioru końcowego wliczany jest do czasu wyznaczonego na
realizację przedmiotu zamówienia, o którym mowa w § 1 niniejszej umowy”. Zgodnie ze
wzorem umowy, harmonogram może ulegać zmianom ze względu na wskazane w umowie
okoliczności, a zatem nie ma on obowiązującego charakteru.
Przystępujący podkreślał także, że odbiór może nastąpić w terminie krótszym niż 21 dni, a
zatem uprawnionym byłoby założenie w harmonogramie terminu krótszego. Co ciekawe,
sam Zamawiający również podkreślał, iż odbiór nie musi trwać całych 21 dni, ponadto
Zamawiający wskazywał na modyfikację terminów odbiorów w postanowieniach wzoru
umowy w § 8 ust. 5 pkt 13 i 14, zgodnie z którymi stwierdzenie w toku odbioru końcowego
wad może wydłużyć procedurę odbioru końcowego. W harmonogramach złożonych przez
Przystępującego oraz Odwołującego nie przewidziano tych wydłużonych procedur.
Wzór umowy zawiera w sobie postanowienie wskazujące na termin realizacji przedmiotu
umowy bez wskazan
ia, że wynika on z harmonogramu (§2 ust. 1 wzoru umowy) oraz
postanowienie, że termin realizacji umowy oraz terminy w harmonogramie mogą ulec
zmianie
(§2 ust. 2 wzoru umowy), co może wskazywać na ich względną niezależność.
Powyższe okoliczności wywołują wątpliwości co do charakteru harmonogramu złożonego
wraz z ofertą. Po zmianie SIWZ z dnia 10 sierpnia 2017 r., harmonogram nie służył już do
weryfikacji wskazanego w ofercie terminu realizacji umowy (to
postanowienie zostało
usunięte). Okoliczność ta oraz brak jednoznacznych wymogów co do treści harmonogramu
(w tym czy
w ogóle powinien on zawierać terminy odbiorów) przesądzają zdaniem Izby, iż
harmonogram złożony wraz z ofertą miał charakter jedynie pomocniczy i nie może stanowić
podstawy do odrzucenia oferty
Przystępującego w zakresie wskazywanej przez
Odwołującego niezgodności. Zgodnie z treścią formularza oferty, harmonogram powinien
zawierać co najmniej zakres rzeczowy robót z uwzględnieniem terminów ich wykonania.
Jednak brak uregulowań co jeszcze powinien zawierać.
Odwołujący wskazywał, iż Przystępujący jako profesjonalista powinien nie jako domyślić się
jak prawidłowo wykonać harmonogram, jednak profesjonalizm wykonawców nie może
uzupełniać braków postanowień SIWZ.
Izba podziela pogląd wielokrotnie wyrażany w orzecznictwie, iż wątpliwości dot. postanowień
SIWZ
nie mogą być interpretowane na niekorzyść wykonawcy składającego ofertę i nie
mogą stanowić podstawy do odrzucenia oferty takiego wykonawcy.
Mając na uwadze powyższe, Izba uznała, iż nie sposób uwzględnić zarzutu wobec
Przystępującego, iż jako że założył w harmonogramie tydzień na dokonanie odbioru, to treść
jego oferty jest niezgodna z SIWZ.
zarzut nr 3
– naruszenie art. 8 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 8 ust. 3 ustawy Pzp w zw. z
art. 7 ust. 1 ustawy Pzp
przez zaniechanie przekazanie Odwołującemu pełnej treści
wyjaśnień dotyczących kwestii podwykonawstwa (pisma z dnia 28 listopada 2017 r.
znak: L. dz. /DDP/DŁ/7869/2017), podczas gdy, nie sposób uznać, by przedmiotowe
wyjaśnienie mogło być uznane za tajemnicę przedsiębiorstwa z uwagi na okoliczność,
iż stanowią one uzasadnienie czemu zdaniem konsorcjum NDI przykładowo pojęcie
„zasilanie linii tramwajowej" nie mieści się w pojęciu „roboty elektroenergetyczne" co
stanowi również naruszenie zasady równego traktowania wykonawców i uczciwej
konkurencji;
Izba nie
uwzględniła powyższego zarzutu.
Izba uznała, iż wprawdzie pismo z dnia 28 listopada 2017 r. w zakresie żądanym przez
Odwołującego, tj. wyjaśnień dotyczących podwykonawstwa bez części dot.:
- wskazania konkretnego podwykonawcy;
-
oraz tabeli z kalkulacją oferty,
nie stanowiło tajemnicy przedsiębiorstwa Przystępującego, to jednak ze względu na treść art.
192 ust. 2 ustawy Pzp, zarzut ten nie
mógł być uwzględniony ze względu na brak wpływu na
wynik postępowania.
Odwołujący słusznie wskazywał, iż argumentacja i wyjaśnienia Przystępującego dot.
wskazania zakresu zlecenia podwykonawstwa nie może stanowić tajemnicy
przedsiębiorstwa, gdyż informacjom tym nie sposób przyznać wartości gospodarczej.
Niemniej jednak w przedmiotowym orzeczeniu Izba dokonała rozstrzygnięcia, iż
Przystępujący nie zamierzał w swojej ofercie zlecić podwykonawcom zastrzeżonych
kluczowych części zamówienia. A zatem, uwzględnienie powyższego zarzutu zgodnie z
żądaniem tj. ujawnieniem pełnej treści wyjaśnień w piśmie z dnia 28 listopada 2017 r.
dotyczących kwestii podwykonawstwa nie mogło mieć w przedmiotowym Postępowaniu
wpływu na wynik tegoż Postępowania.
Biorąc pod uwagę powyższy stan rzeczy ustalony w toku postępowania, Izba orzekła, jak w
sentencji, na podstawie art. 192 ust. 1 i 2 ustawy Pzp.
Pełnomocnik Zamawiającego wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa prawnego w kwocie
4 428
zł brutto oraz załączył fakturę VAT do akt postępowania.
Izba zasądziła na rzecz Zamawiającego 3600 zł tytułem zastępstwa procesowego, uznając,
iż wydatek ten stanowił uzasadniony koszt strony. Zgodnie z brzmieniem § 3 pkt 2
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238 ze zm.) do kosztów
postępowania odwoławczego zalicza się uzasadnione koszty stron w wysokości określonej
na po
dstawie rachunków przedłożonych do akt sprawy. W przedmiotowej sprawie
pełnomocnik Zamawiającego złożył rachunek w postaci faktury VAT. Jednocześnie mając na
uwadze treść ww. przepisów, tj. iż maksymalna kwota jaka może zostać zasądzona tytułem
zwrotu kosztu wynagrodzen
ia pełnomocnika wynosi 3 600 zł, Izba zasądziła tą kwotę a w
pozostałym zakresie oddaliła wniosek.
O kosztach postępowania odwoławczego Izba orzekła na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp oraz przepisów rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r.
w
sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w
postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238 ze zm.),
stosownie do wyniku postępowania.
Przewodniczący: ……………...………
1.
oddala odwołanie;
2.
kosztami postępowania obciąża wykonawcę ZUE S.A. z siedzibą w Krakowie;
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20 000 zł 00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę ZUE
S.A. z siedzibą w Krakowie tytułem wpisu od odwołania;
2.2.
zasądza od wykonawcy ZUE S.A. z siedzibą w Krakowie kwotę 3 600 zł 00 gr
(słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) na rzecz zamawiającego Miejskie
Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Częstochowie Sp. z o. o z siedzibą
w Częstochowie stanowiącą uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2017 poz. 1579 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do
Sądu Okręgowego w Częstochowie.
Przewodniczący : ………………………………
Sygn. akt: KIO 212/18
Uzasadnienie
Zamawiający – Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Częstochowie Sp. z o. o z
siedzibą w Częstochowie (dalej jako „Zamawiający”) prowadzi postępowanie w trybie
przetargu nieograniczonego
na: „Wykonanie inwestycji w systemie „projektuj i buduj" pod
nazwą: „Przebudowa liniowej infrastruktury tramwajowej w Częstochowie (odcinek
1,2,3,4,5a,6)
” (dalej jako „Postępowanie”).
Wartość ww. zamówienia jest wyższa od kwoty określonej w przepisach wydanych na
podstawie art. 11 ust. 8 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2017 r., poz. 1579, ze zm.), dalej jako „ustawa Pzp”. Ogłoszenie o zamówieniu
zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 15 lipca
2017 r. pod nr 2017/S 134-275243.
Odwołujący wykonawca ZUE S.A. z siedzibą w Krakowie (dalej jako „Odwołujący”),
wniósł odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 5 lutego 2018 r.,
wobec czynności i zaniechań Zamawiającego dokonanych w Postępowaniu,
polegających na naruszeniu:
1.
Artykułu 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp w zw. z art. 36a ust. 2 ustawy Pzp w zw. z pkt I „Opis
przedmiotu
zamówienia" ppkt 4) SIWZ przez brak odrzucenia oferty konsorcjum NDI S.A.
z siedzibą w Sopocie, NDI Sp. z o.o. z siedzibą w Sopocie, Construcciones y
Promociones Balzola S.A. z siedzibą w Bilbao (Hiszpania), Balzola Polska Sp. z o.o.
z siedzibą w Warszawie (dalej jako „konsorcjum NDI”) z Postępowania, mimo faktu, iż treść
oferty konsorcjum N
DI nie odpowiada treści SIWZ w zakresie w jakim w ofercie zostało
wyraźnie wskazane, że określone prace będą realizowane za pomocą podwykonawców,
podczas gdy,
warunki Postępowania jednoznacznie wskazywały, że pewien zakres robót
musi być wykonywany osobiście przez Wykonawcę;
2.
Artykułu 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp w zw. z §8 ust. 5 pkt 10 i 15 wzoru umowy (załącznik
nr 4 do SIWZ) przez
brak odrzucenia oferty konsorcjum NDI z Postępowania, mimo faktu, iż
treść oferty konsorcjum NDI nie odpowiada treści SIWZ w zakresie w jakim konsorcjum NDI
przedstawiło harmonogram prac niezgodny z wymaganiami SIWZ, podczas gdy, warunki
Postępowania jednoznacznie w sposób „sztywny" wskazują określone terminy w ramach
których mają być dokonane określone czynności, a konsorcjum NDI skróciło terminy
zastrzeżone dla Zamawiającego (procedury odbiorowe);
3.
Artykułu 8 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 8 ust. 3 ustawy Pzp w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy
Pzp przez
zaniechanie przekazanie Odwołującemu pełnej treści wyjaśnień dotyczących
kwestii podwykonawstwa (pisma z dnia 28 listopada 2017 r.. znak: L. dz.
/DDP/DŁ/7869/2017), podczas gdy, nie sposób uznać, by przedmiotowe wyjaśnienie mogło
być uznane za tajemnicę przedsiębiorstwa z uwagi na okoliczność, iż stanowią one
uzasadnienie czemu zdan
iem konsorcjum NDI przykładowo pojęcie „zasilanie linii
tramwajowej" nie mieści się w pojęciu „roboty elektroenergetyczne" co stanowi również
naruszenie zasady równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji;
Odwołujący z ostrożności procesowej zarzucił naruszenie także:
4.
Artykułu 87 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp przez bezpodstawne
wezwanie konsorcjum NDI do złożenia wyjaśnień w przedmiocie treści oferty, podczas gdy,
w przypadku wyraźnego oświadczenia konsorcjum NDI nie sposób wzywać go do
wyjaśnienia treści oferty, a należy - prowadząc Postępowania z zachowaniem zasady
równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji - przyjąć treść oświadczenia
takiego wykonawcy w kształcie, w jakim je złożył.
W związku z podniesionymi zarzutami Odwołujący wniósł o:
1)
merytoryczne rozpatrzenie przez Krajową Izbę Odwoławczą (dalej jako „KIO") niniejszego
Odwołania i jego uwzględnienie;
2)
dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów wskazanych w treści odwołania na
okoliczności wskazane w treści odwołania, w tym dowodu z opinii biegłego z ewentualnym
wezwaniem biegłego, celem przyspieszenia rozpoznania sprawy, na termin rozprawy, celem
wydania opinii ustne;
3)
nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności Zamawiającego polegających na
badaniu i ocenie ofert oraz na wyborze oferty konsorcjum NDI jako najkorzystniejszej w
Postępowaniu;
4)
nakazanie Zamawiającemu udostępnienia Odwołującemu treści pisma z dnia 28 listopada
2017 r. w zakresie umożliwiającym poznanie istoty wyjaśnień;
5) nakazanie Zam
awiającemu odrzucenia oferty konsorcjum NDI;
6)
nakazanie Zamawiającemu dokonania ponownego badania i oceny ofert bez oferty
konsorcjum NDI a w konsekwencji wybór oferty ZUE SA jako najkorzystniejszej;
7)
zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów postępowania
odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa prawnego.
Uzasadniając podniesione zarzuty Odwołujący wskazał, co następuje:
Odwołujący wskazał, iż jest uprawniony do wniesienia Odwołania, a to dlatego, iż zostały
spełnione przesłanki określone w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp. Odwołujący ma interes we
wniesieniu
Odwołania, gdyż w wyniku nieprawidłowych działań Zamawiającego Odwołujący
doznał uszczerbku związanego z niemożliwością realizacji przedmiotowego zamówienia
publicznego, a w konsekwencji os
iągnięcia z tego tytułu zysku (co jest szkodą). Zamawiający
bezpodstawnie wybrał bowiem ofertę konsorcjum NDI, mimo tego, iż oferta tego wykonawcy
winna zostać odrzucona. Gdyby Zamawiający postąpił w sposób prawidłowy - odrzucił ofertę
konsorcjum NDI, to o
ferta Odwołującego powinna zostać uznana za najkorzystniejszą, a w
konsekwencji to Odwołujący powinien uzyskać zamówienie publiczne (co wskazuje na fakt
naruszenia interesu Odwołującego).
Jak wskazał Odwołujący, Zamawiający poinformował Odwołującego o dokonaniu wyboru
najkorzystniejszej oferty, w dniu 25 stycznia 2018 r., gdy to przesłał mu mailowo pismo z tej
samej daty. Tym samym tego d
nia Odwołujący uzyskał informacje o czynnościach, jak i
fakcie wystąpienia zaniechań po stronie Zamawiającego, które stanowią podstawę do
wniesienia niniejszego odwołania. Mając na uwadze treść art. 182 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp
Odwołujący może wnieść odwołanie w ciągu 10 dni, tj. do dnia 5 lutego 2018 r. (dzień 4
lutego to niedziela).
Odwołujący wskazał, iż Zamawiający ogłosił Postępowanie, którego przedmiotem jest
„Wykonanie inwestycji w systemie „projektuj i buduj" pod nazwą: „Przebudowa liniowej
infrastruktury tramwajowej w Częstochowie (odcinek i,2,3,4,5a,6)". Jako kryteria oceny ofert
zostały wskazane a. cena ofertowa, b. termin realizacji, oraz c. okres gwarancji i rękojmi.
W warunkach Postępowania wskazane zostało, że Zamawiający zastrzega do osobistego
wykonania kluczowe części zamówienia, a to: roboty torowe oraz b. zasilanie linii
tramwajowej czyli sieci trakcyjnej i podstacji trakcyjnych.
Konsorcjum NDI wskazało
natomiast w swojej ofercie, że zamierza podzlecić zarówno roboty drogowe (przy czym
roboty torowe są częścią robót drogowych), jak i roboty elektroenergetyczne (przy czym
zasilanie Unii tramwajowej czyli sieci
trakcyjnej i podstacji trakcyjnych stanowi część robót
elektroenergetycznych).
Tym samym konsorcjum NDI złożyło ofertę o treści jednoznacznie
nie odpowiadającej treści SIWZ, co powoduje konieczność odrzucenia tej oferty. Co więcej w
piśmie stanowiącym uzasadnienia dla utajnienia przeważającej części oferty konsorcjum NDI
wskazało, że zamierza ono podzlecić całość realizacji przedmiotu zamówienia
podwykonawcom.
Jednocześnie Zamawiający nakazał, by wykonawcy przedstawili harmonogram, który będzie
odzwiercied
lał przebieg prac, zgodnie z wytycznymi ujętymi w SIWZ. Jedną z takich
wytycznych było to, że Zamawiający ma mieć 21 dni na przeprowadzenie procedur odbioru
końcowego (§8 pkt 8 załącznika nr 4 do SIWZ - wzoru umowy). Co istotne, procedury
odbioru końcowego jest wliczany do czasu realizacji całości zadania (§8 pkt 15). Konsorcjum
NDI w swoim harmonogramie zdecydowało jednak, że Zamawiający ma mieć 7 dni na
prz
eprowadzenie odbioru końcowego. Pokazuje to zatem jednoznacznie i w sposób
niebudzący wątpliwości, że oferta, która została złożona przez konsorcjum NDI jest
sprzeczna z wymaganiami SIWZ.
Jak wskazał Odwołujący, jednym z kryteriów oceny ofert jest termin realizacji zadania. W
konsekwencji mamy do czynienia ze sprzecznością danego okresu wliczanego do realizacji
całości zadania (jego bezpodstawnego skrócenia przez konsorcjum NDI), co wpływa na
długość realizacji całego zadania - jednego z kryterium oceny ofert. Zauważenia również
wymaga, że Odwołujący zwrócił uwagę Zamawiającemu na fakt, iż oferta konsorcjum NDI
jest sprzeczna z wymogami ustanowion
ymi w myśl art. 36a ust. 2 ustawy Pzp. Zamawiający
wezwał konsorcjum NDI do złożenia wyjaśnień treści oferty (w myśl art. 87 ust. 1 ustawy
Pzp
), na co w odpowiedzi konsorcjum NDI odpowiedziało pismem znak: L. dz.
/DPP/DŁ/8105/2017, iż zastrzega ono treść pisma L. dz. /DPP/DL/7869/2017 jako tajemnicę
przedsiębiorstwa, co stanowi pewne kuriozum. W ten sposób bowiem konsorcjum NDI
zastrzegło swój wywód zapewne prawny co do tego, czemu jego oferta nie jest jednak
sprzeczna z SIWZ.
Abstrahuję w tym miejscu w ogóle od tego, że Zamawiający i tak
powinien był odrzucić ofertę konsorcjum NDI, a nie wzywać jej do składania wyjaśnień
(wyjaśnienia nie mogą wszak prowadzić do zmiany oferty, a w sytuacji, gdy z treści oferty
jedno
znacznie wynika, że jest ona sprzeczna z SIWZ [konsorcjum NDI wprost wskazało, że
zamierza podzlecić np. roboty elektroenergetyczne bez wskazania „za wyjątkiem prac
dotyczących sieci trakcyjnej i zasilania linii tramwajowej”, jakiekolwiek wyjaśnienia sprzeczne
z treścią oferty będą prowadziły do zmiany treści oferty).
Odnosząc się szczegółowiej do postawionych zarzutów, Odwołujący wskazał, iż prace
dotyczące zasilania linii tramwajowej to prace elektroenergetyczne, a wynika to także z
przepisów. Jako przykład można tu wskazać art. 3 pkt 3a Prawa budowlanego, gdzie, w
definicji obiektu liniowego wskazano, że należy przez to rozumieć m.in. trakcję
elektroenergetyczną. Innymi słowa - trakcja (sieć trakcyjna) to krótsza nazwa dla trakcji
elektroenergetycznej. An
alogicznie w rozporządzeniu Ministra Transportu i Gospodarki
Morskiej z dnia 10 września 1998 r. (Dz.U. Nr 151, poz. 987) w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie, w jego §53 i
nast. omówione zostały urządzenia elektrotrakcyjne (co się sprowadza również do podstacji
trakcyjnych, a więc tego co zostało zastrzeżone w SIWZ do samodzielnego wykonania).
Wprost jest tam wskazane, że mamy do czynienia z urządzeniami zasilania
elektroenergetycznego, które jak wskazuje §54 ust. 3 mają być albo sterowane przez
personel podstacji albo w inny sposób. Jednocześnie wskazuję, że w tym zakresie
Odwołujący nie powołuje się na definicje (zresztą akurat rozporządzenie dotyczy kolei), ale
wskazuje na terminologię techniczną dotyczącą trakcji i podstacji - zarówno sieć trakcyjna,
jak i podstacje są to elementy zapewniające zasilanie dla linii tramwajowych, czy też
kolejowych (zasada jest taka sama -
prąd - mówiąc najprościej - jest adresowany z zakładu
produkcyjnego do podstacji
trakcyjnej, która go przetwarza na prąd, który zasila chociażby
tramwaj, a jest do niego dostarczany za pomocą sieci trakcyjnej). Oznacza to, że konsorcjum
NDI przedstawiło ofertę, której treść nie odpowiada treści SIWZ - wprost i jednoznacznie
bowiem wsk
azała, że zamierza podzlecać właśnie te prace, które nie mogą być podzlecane,
a więc prace elektroenergetyczne.
Jak wskazał odwołujący, konsorcjum NDI wskazało w uzasadnieniu utajnienia dokumentów,
składanym wraz z ofertą - że zakres prac, jakie zamierza podzlecić obejmuje całość
przedmiotu zamówienia. W konsekwencji - chociaż już sama treść oferty jest w tym zakresie
wystarczająca - konsorcjum NDI pismem tym wskazało jednoznacznie, że zamierza
podzlecić całość prac, a jest to - co istotne - pismo składane w tej samej dacie co oferta.
K
onsorcjum NDI wskazało, że zamierza podzlecić roboty drogowe, bez jakiegokolwiek
zastrzeżenia, iż wyłącza z tego roboty torowe, podczas gdy na pojęcie robót drogowych
(szersze pojęcie) składają się także roboty torowe. Należy w tym zakresie wyjść od art. 2 pkt
1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tj. z dnia 8 czerwca 2017 r.,
opublik. Dz.U. z 2017 r. poz. 1260), gdzie zostało wskazane, że przez drogę należy rozumieć
wydzielony pas terenu składający się z jezdni, pobocza, chodnika, drogi dla pieszych lub
drogi dla rowerów, łącznie z torowiskiem pojazdów szynowych znajdującym się w obrębie
tego pasa, przeznaczony do ruchu lub postoju pojazdów, ruchu pieszych, jazdy wierzchem
lub pędzenia zwierząt.
Odwołujący wskazał w zakresie drugiego z zarzutów, że zadaniem wykonawcy było
załączenie do oferty harmonogramu, który będzie wskazywał w jakim terminie wykonawca
wykona zadanie
przy czym termin realizacji stanowił jedno z kryterium oceny ofert. W SIWZ
Zamawiający wskazał, że na odbiór końcowy wykonawca musi zapewnić okres 21 dni (3
tygodnie). W harmonogramie opracowanym przez konsorcjum NDI wszelkie prace
realizacyjne kończą się pod koniec 19 miesiąca, tak, ze pozostaje tydzień na odbiór końcowy
(zresztą konsorcjum NDI jednoznacznie w harmonogramie wskazało, że na odbiór końcowy
pozostawia 1 tydzień). W ten sposób zatem konsorcjum NDI złożyło ofertę sprzeczną z
wymogami wynikającymi z SIWZ - gdzie wprost zostało wskazane, ile czasu mają trwać
prace odbiorowe (konsorcj
um NDI skróciło termin, którego nie mogło skracać, gdyż nie
odnosi się do jego prac, a odnosi się do tego, jaki czas zastrzegł sobie Zamawiający na
wykonanie swoich czynności - odbiorowych. W ten zatem sposób doszło do niezgodności
oferty z wymaganiami Zam
awiającego - wykonawca bowiem w swoim harmonogramie
wskazał termin właściwy dla Zamawiającego niezgodnie z tym co wynikało z wymogów
Zamawiającego, a co równie istotne - Zamawiający wprost wskazał w SIWZ, że „Czas
procedury odbioru końcowego wliczany jest do czasu wyznaczonego na realizację
przedmiotu zamówienia, o którym mowa w §1 niniejszej umowy". Przedmiotowe
postanowienia ujęte są w §8 ust. 5 pkt 10 i 15 wzoru umowy (załącznik nr 4 do SIWZ).
Jak wskazał Odwołujący, zmiana polegająca na dodaniu dwóch tygodni do terminu realizacji
oznaczałaby natomiast, że wykonawca nie zmieściłby się w deklarowanych przez niego 19
miesiącach (w ramach 19-go miesiąca konsorcjum NDI zaznaczyło w jego % na swoim
harmonogramie realizację prac wykonawczych, a ostatni tydzień z 19 miesiąca jest
przeznaczony na prace odbiorowe. Tym samym dodanie tych brakujących 2 tygodni
powodowałoby, że termin realizacji „wszedłby" już w 20 miesiąc) a to z pewnością
należałoby uznać za istotną zmianę treści oferty - skoro deklarowana ilość miesięcy miała
wpływ na element stanowiący kryterium oceny ofert.
W zakresie trzeciego z zarzutów Odwołujący wskazał, że poinformował Zamawiającego o
dostrzeżonych błędach w ofercie konsorcjum NDI. Spowodowało to, jak dowiedział się
Odwołujący w dniu 29 stycznia 2018 r., gdy otrzymał dokumentację w sprawie, wezwanie
konsorcj
um NDI przez Zamawiającego odnośnie złożenia wyjaśnień w trybie art. 87 ust. 1
ustawy Pzp.
Konsorcjum NDI złożyło wyjaśnienia, jednakże osobnym pismem w całości
dokonało zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa (przedmiotowe pismo również zostało po
raz pierwszy przekazane ZUE w dacie 29 stycznia 2018 r.). W konsekwencji dochodzimy do
tego, że Zamawiający uznał, że całe pismo dotyczące wyjaśnień w przedmiocie rozumienia
oświadczenia woli konsorcjum NDI za utajnione, do czego nie ma żadnych podstaw. W
piśmie takim bowiem konsorcjum NDI musiało przedstawić swoje tłumaczenie - ciąg
twierdzeń, które miały za zadanie przekonać Zamawiającego, że nie doszło do sprzeczności
oferty z SIWZ. Musiało zatem wskazać czemu uważa, że nie popełniło błędu. Takie
tłumaczenie nie może być natomiast uznane za tajemnicę przedsiębiorstwa - chyba, że
dojdziemy do kuriozalnego stanowiska, a to, że „sposób tłumaczenia się" stanowi know-how
przedsiębiorcy.
W zakresie czw
artego zarzutu Odwołujący wskazał, że w sytuacji, gdy z treści oświadczenia
zawartego w ofercie wynika że wykonawca zamierza - przykładowo podzlecić prace
elektroenergetyczne, w ramach to których prac mamy m.in. prace dotyczące zasilania linii
tramwajowej,
nie sposób uznać, by istniała możliwość „wyjaśnienia" w trybie art. 87 ust. 1
ustawy Pzp
takiej okoliczności, w szczególności gdy jednocześnie wykonawca taki składa
oświadczenie, że zamierza podzlecić „całość" prac objętych przedmiotem zamówienia.
Wezwani
e takie nie może bowiem prowadzić do zmiany oferty, a w niniejszej sytuacji
jaki
ekolwiek oświadczenie konsorcjum NDI byłoby sprzeczne z wyraźną treścią jego
oświadczenia ujętego w ofercie (jak i - dodatkowym piśmie), a więc w konsekwencji
prowadziłoby do zmiany oferty. Tym samym jakiekolwiek wzywanie w trybie art. 87 ust. 1
ustawy Pzp
nie może mieć żadnego znaczenia dla konieczności odrzucenia oferty
konsorcjum NDI -
nawet w sytuacji, gdy zostało ono dokonane nie ma ono żadnego
znaczenia dla konieczności odrzucenia takiej oferty.
Zamawiający w trakcie posiedzenia z udziałem stron złożył odpowiedź na odwołanie, w
której wniósł o oddalenie odwołania, wskazując, iż wszystkie podniesione przez
Odwołującego zarzuty nie zasługują na uwzględnienie.
Do postępowania odwoławczego skutecznie przystąpiło konsorcjum NDI S.A. z
siedzibą w Sopocie, NDI Sp. z o.o. z siedzibą w Sopocie, Construcciones y
Promociones Balzola S.A. z siedzibą w Bilbao (Hiszpania), Balzola Polska Sp. z o.o. z
siedzibą w Warszawie po stronie Zamawiającego. Przystępujący podczas posiedzenia
złożył pismo procesowe, w którym wskazał że twierdzenia Odwołującego są nie
zasługują na uwzględnienie i wniósł o oddalenie odwołania w całości.
Izba postanowiła dopuścić dowód w postaci dokumentacji Postępowania oraz dowody
złożone przez Strony, Izba nie dopuściła dowodu z opinii biegłego uznając, iż do dowodzenia
wskazywanej
tezy niewymagane są wiadomości specjalne a powołanie tego dowodu
prowadziłoby do przewlekłości postępowania.
Po przeprowad
zeniu rozprawy z udziałem stron i uczestnika postępowania, na
podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz oświadczeń i stanowisk
stron oraz uczestnika postępowania, Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co
następuje.
Izba ustaliła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek, o których stanowi art. 189 ust. 2
ustawy Pzp, skutkujących odrzuceniem odwołania.
Izba stwierdziła, że Odwołujący jest legitymowany, zgodnie z przepisem art. 179 ust. 1
ustawy Pzp, do wniesienia odwołania. Zgodnie z tym przepisem wykonawcy przysługuje
legitymacja do wniesienia odwołania, jeżeli ma (lub miał) interes w uzyskaniu zamówienia
oraz może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy
Pzp. W ocenie Izby Odwołujący wykazał spełnienie powyższych przesłanek.
Nie podważa istnienia interesu okoliczność, podnoszona przez Zamawiającego oraz
Przystępującego, że oferta Odwołującego jest droższa od kwoty jaką Zamawiający zamierza
przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia. Ewentualne unieważnienie postępowania na
podstawie art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp nie było objęte przedmiotem orzekania przez Izbę,
ponadto w przypadku wystąpienia przesłanek do zastosowania tego przepisu, Zamawiający
jest uprawnion
y do zwiększenia swego budżetu.
Jak przyjmuje
się w orzecznictwie Izby, do czasu podjęcia czynności unieważnienia
postępowania z powodu braku środków na sfinansowanie zamówienia, wykonawcy z
ofertami opiewającymi na kwoty wyższe, w dalszym ciągu posiadają interes we wniesieniu
odwołania. Na tym etapie brak pewności czy Zamawiający nie zwiększyłby kwoty na
sfinansowanie zamówienia w przypadku wystąpienia takiej konieczności.
W zakresie zarzutów odwołania:
zarzut nr 1
– naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp w zw. z art. 36a ust. 2 ustawy
Pzp w zw.
z pkt I „Opis przedmiotu zamówienia" ppkt 4) SIWZ przez brak odrzucenia
oferty konsorcjum NDI
z Postępowania, mimo faktu, iż treść oferty konsorcjum NDI nie
odpowiada treści SIWZ w zakresie w jakim w ofercie zostało wyraźnie wskazane, że
określone prace będą realizowane za pomocą podwykonawców, podczas gdy, warunki
Postępowania jednoznacznie wskazywały, że pewien zakres robót musi być
wykonywana osobiście przez Wykonawcę;
oraz;
zarzut nr 4
– naruszenie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp przez
bezpodstawne wezwanie konsorcjum NDI do złożenia wyjaśnień w przedmiocie treści
oferty, podczas gdy, w przypadku wyraźnego oświadczenia konsorcjum NDI nie
sposób wzywać go do wyjaśnienia treści oferty, a należy - prowadząc Postępowania z
zachowa
niem zasady równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji -
przyjąć treść oświadczenia takiego wykonawcy w kształcie, w jakim je złożył.
Izba nie uwzględniła powyższych zarzutów.
W przedmiotowym postępowaniu Zamawiający zastrzegł m.in., iż nakłada na wykonawcę
obowiązek osobistego wykonania kluczowych części zamówienia tj.: robót torowych oraz
zasilania linii tramwajowych czyli sieci trakcyjnej i podstawy trakcyjnej (rodz. I pkt 4 SIWZ).
Przystępujący w swojej ofercie wskazał, iż powierzy podwykonawcom m.in. roboty drogowe
oraz roboty elektroenergetyczne.
Odwołujący wskazał, iż poprzez użycie tych sformowań, wolą Przystępującego było
przekazanie podwykonawcom, także robót torowych oraz zasilania linii tramwajowych czyli
sieci trakcyjnej i podstawy trakcyjnej.
Stan faktyczny w zakresie tych zarzutów nie był sporny, spór sprowadzał się do kwestii
in
terpretacji użytych sformułowań a zatem nie wymagał powołania biegłego.
Ponadto Przystępujący, użył w uzasadnieniu utajnienia dokumentów, iż zamierza zlecić
realizację całości zakresu przedmiotu zamówienia podwykonawcom. Oświadczenie to
pozostaje w sprzeczności z oświadczeniem Przystępującego zawartym w JEDZ, iż zamierza
przeznaczyć 60% zamówienia podwykonawcom, ponadto pozostaje w sprzeczności z
wyjaśnieniami złożonymi Zamawiającemu w toku postępowania oraz złożonymi przed Izbą.
Izba uznała, iż treść uzasadnienia utajnienia dokumentów nie stanowi co do zasady treści
oferty, niemniej jednak wynikłe z takich uzasadnień wątpliwości należy każdorazowo
wyjaśnić. W zestawieniu do oświadczeń złożonych w ofercie, w wyjaśnieniach oferty oraz w
JEDZ, Izba uznała, iż oświadczenie złożone w uzasadnieniu utajnienia dokumentów było
złożone jedynie omyłkowo (także ze względu na znaczenie i wagę uzasadnienia utajnienia
dokume
ntów w porównaniu do dokumentu formularza oferty, JEDZ oraz wyjaśnień).
Izba nie uznała twierdzeń Odwołującego, wprawdzie Przystępujący użył w swej ofercie dość
nieprecyzyjnego określenia zakresu prac jakie zamierza powierzyć podwykonawcom, to
jednak w przypadku
rozważania niezgodności treści oferty z SIWZ (a przez to odrzucenia
oferty), konieczne jest jednoznaczne stwierdzenie czy dany wykonawca złożył oświadczenie
sprzeczne z SIWZ.
W przedmiotowej sprawie, Przystępujący w żadnym miejscu w swojej ofercie nie zawarł
oświadczenia, iż zamierza zlecić podwykonawcom wykonanie robót torowych oraz zasilania
linii tramwajowych czyli sieci trakcyjnej i podstawy trakcyjnej.
Niemniej jednak poprzez użycie
nie precyzyjnych sformułowań w ofercie, mogły i powinny wystąpić wątpliwości dot. zakresu
prac jakie zamierza powierzyć podwykonawcom. W sytuacji kiedy występują wątpliwości w
zakresie oświadczenia wykonawcy zawartego w ofercie, zamawiający są uprawnieni a wręcz
zobligowani do skorzystania z art. 87 ust. 1 ustawy Pzp
poprzez wezwanie do złożenia
wyjaśnień oferty.
W wyniku złożenia wyjaśnień na wezwanie Zamawiającego, Przystępujący jednoznacznie
wskazał, iż „składając ofertę zgodnie z wymaganiami określonymi w SIWZ rozdział I pkt 4
(Opis przedmiotu zamówienia), zobowiązał się do osobistego wykonania kluczowych części
zamówienia, tj.: robót torowych oraz zasilania linii tramwajowych czyli sieci trakcyjnej i
podstawy trakcyjnej.
” Przystępujący powtórzył to oświadczenie zarówno w piśmie
procesowym a także podczas rozprawy.
Izba nie podzieliła twierdzeń Odwołującego, iż Przystępujący „jednoznacznie w ofercie
wskazał, iż zamierza przekazać podwykonawcom zastrzeżone kluczowe części
zamówienia”. Przystępujący użył w swojej ofercie innych określeń niż wskazane w SIWZ,
ponadto Za
mawiający nie zawarł w SIWZ definicji użytych przez siebie sformułowań.
Przywoływane przez Odwołującego definicje sformowań użytych przez Przystępującego z
aktów prawnych, nie mogą jednoznacznie przesądzić, iż Przystępujący miał wole ich użycia
w znaczeniu
takim jak widział to Odwołujący. Definicje zawarte w tych aktach odnoszą się
tylko do zakresu ich stosowania, nie ma nakazu używania danych sformułowań wyłącznie w
znaczeniu przypisywanym im poprzez te akty. Przywoływane definicje robót
elektroenergetyczn
ych odnoszą się do zakresu kolejnictwa a nie zakresu tramwajowego.
Natomiast sformułowanie robót drogowych zwłaszcza w języku potocznym nie obejmuje
robót torowych i te dwa sformułowania używane są często obok siebie.
Izba stwierdziła, iż Zamawiający słusznie wezwał Przystępującego do wyjaśnień w zakresie
złożonej oferty, powstałe wątpliwości należało wyjaśnić przed dokonaniem wyboru
najkorzystniejszej oferty.
Odwołujący słusznie podnosił, iż poprzez wyjaśnienie oferty nie jest możliwe dokonywanie jej
zm
ian, jednak w tym wypadku wyjaśnienia posłużyły do sprecyzowania treści oferty a nie jej
uzupełnienia bądź zmiany. Wyjaśnienia te wraz z ofertą stanowią dowód zakresu
zobowiązania Przystępującego zarówno w postępowaniu przed Izbą jak i w przypadku
wystąpienia ewentualnego sporu między Zamawiającym a Przystępującym na etapie
realizacji zamówienia.
Odwołujący argumentował, iż przy uwzględnieniu wartości wykonania robót kluczowych,
powinny one jego zdaniem stanowić ok. 70% całego zamówienia. Jednak wskazane przez
Odwołującego na rozprawie pozycje cenowe zawierają w sobie także dostawy, przykładowo
przy robotach torowych wymagane są dostawy choćby podkładów. Przyjmując argumentację
Odwołującego, tylko producenci wszystkich materiałów mogliby złożyć oferty. Natomiast
zgodnie z SIWZ zastrzeżone do osobistego wykonania zostały jedynie (stricte) roboty a nie
wymagane do ich przeprowadzenia dostawy.
Mając na uwadze powyższe, Izba nie znalazła podstaw to przypisywania sformułowaniom
użytym przez Przystępującego, innego znaczenia, niż takie jakie widział w nich sam
Przystępujący. A zatem, nie uznała, iż Przystępujący złożył ofertę której treść nie odpowiada
treści SIWZ.
zarzut nr 2
– naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp w zw. z §8 ust. 5 pkt 10 i 15
wzoru umowy (
załącznik nr 4 do SIWZ) przez brak odrzucenia oferty konsorcjum NDI z
Postępowania, mimo faktu, iż treść oferty konsorcjum NDI nie odpowiada treści SIWZ
w zakresie w jakim konsorcjum NDI przedstawiło harmonogram prac niezgodny z
wymaganiami SIWZ, podczas g
dy, warunki Postępowania jednoznacznie w sposób
„sztywny" wskazują określone terminy w ramach których mają być dokonane
określone czynności, a konsorcjum NDI skróciło terminy zastrzeżone dla
Zamawiającego (procedury odbiorowe);
Izba nie uwzględniła powyższego zarzutu.
Izba ustaliła, iż Zamawiający wymagał złożenia harmonogramu oraz zgodnie z SIWZ w
kryteriach oceny ofert oceniał termin realizacji zamówienia. Przystępujący w swojej ofercie
(formularzu oferty) wskazał, iż wykona przedmiot zamówienia w ciągu 19 miesięcy.
Natomiast, zgodnie z załączonym do oferty harmonogramem (który potwierdzał 19
miesięczny termin realizacji), Przystępujący wskazał, iż na odbiór prac przewidział jeden
tydzień.
Izba ponownie wskazuje, iż w przypadku zarzutów dot. niezgodności treści oferty z SIWZ,
konieczne jest jednoznaczne ustalenie, iż dany wykonawca złożył oświadczenie sprzeczne z
konkretnymi wymogami SIWZ.
W przypadku harmonogramu, Zamawiający argumentował na rozprawie, iż ten dokument był
wymagany wyłącznie pomocniczo wraz z ofertą, natomiast „harmonogram wiążący zostanie
złożony przez wykonawcę dopiero po podpisaniu umowy”.
Ponadto Zamawiający dokonał zmiany treści formularza ofertowego pismem z dnia 10
sierpnia 2017 r. polegającej na zmianie sformułowania:
„wykonanie przedmiotu zamówienia w terminie ………miesięcy od dnia przekazania terenu
budowy, zgodnie z załączonym do oferty harmonogramem”
na następujące:
„Wykonanie przedmiotu zamówienia w terminie ……… miesięcy od dnia otrzymania przez
Wykonawcę oświadczenia od Zamawiającego potwierdzającego podpisanie umowy z
instytucją pośredniczącą/zarządzającą o przyznaniu środków finansowych pochodzących z
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu
Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020”
Przy czym udostępnił na stronie internetowej wykonawcom wzór formularza oferty
(
najwyraźniej omyłkowo), który zawierał w sobie dwa powyższe oświadczenia. Zarówno
Przystępujący jak i Odwołujący wypełnili w swoich ofertach tylko drugie wyżej wskazane
postanowienie.
Jak podkreślał Przystępujący oraz Zamawiający, w SIWZ brak było wzoru harmonogramu
oraz szczegółowych wymagań dot. harmonogramu. W formularzu oferty wskazano tylko, iż
Załącznikami do oferty są:
„(…) załącznik nr 4: harmonogram rzeczowo – terminowo – finansowy robót budowlanych,
obejmujących przedmiot zamówienia,
Przedmiotowy harmonogram będzie zawierał co najmniej:
• zakres rzeczowy robót z uwzględnieniem terminów ich wykonania”
Przystępujący podkreślał także, iż w SIWZ brak jednoznacznych postanowień wskazujących,
że harmonogram powinien zawierać w sobie terminy odbiorów.
Zgodnie ze wzorem umowy
(§ 2 ust. 5 pkt 10), „Rozpoczęcie czynności odbioru nastąpi do 7
dni kalendarzowych od terminu wskazanego przez Wykonawcę i zakończy się nie później niż
w 21. dniu
, licząc od dnia rozpoczęcia odbioru”. Natomiast zgodnie z § 2 ust. 5 pkt 15 wzoru
umowy, „Czas procedury odbioru końcowego wliczany jest do czasu wyznaczonego na
realizację przedmiotu zamówienia, o którym mowa w § 1 niniejszej umowy”. Zgodnie ze
wzorem umowy, harmonogram może ulegać zmianom ze względu na wskazane w umowie
okoliczności, a zatem nie ma on obowiązującego charakteru.
Przystępujący podkreślał także, że odbiór może nastąpić w terminie krótszym niż 21 dni, a
zatem uprawnionym byłoby założenie w harmonogramie terminu krótszego. Co ciekawe,
sam Zamawiający również podkreślał, iż odbiór nie musi trwać całych 21 dni, ponadto
Zamawiający wskazywał na modyfikację terminów odbiorów w postanowieniach wzoru
umowy w § 8 ust. 5 pkt 13 i 14, zgodnie z którymi stwierdzenie w toku odbioru końcowego
wad może wydłużyć procedurę odbioru końcowego. W harmonogramach złożonych przez
Przystępującego oraz Odwołującego nie przewidziano tych wydłużonych procedur.
Wzór umowy zawiera w sobie postanowienie wskazujące na termin realizacji przedmiotu
umowy bez wskazan
ia, że wynika on z harmonogramu (§2 ust. 1 wzoru umowy) oraz
postanowienie, że termin realizacji umowy oraz terminy w harmonogramie mogą ulec
zmianie
(§2 ust. 2 wzoru umowy), co może wskazywać na ich względną niezależność.
Powyższe okoliczności wywołują wątpliwości co do charakteru harmonogramu złożonego
wraz z ofertą. Po zmianie SIWZ z dnia 10 sierpnia 2017 r., harmonogram nie służył już do
weryfikacji wskazanego w ofercie terminu realizacji umowy (to
postanowienie zostało
usunięte). Okoliczność ta oraz brak jednoznacznych wymogów co do treści harmonogramu
(w tym czy
w ogóle powinien on zawierać terminy odbiorów) przesądzają zdaniem Izby, iż
harmonogram złożony wraz z ofertą miał charakter jedynie pomocniczy i nie może stanowić
podstawy do odrzucenia oferty
Przystępującego w zakresie wskazywanej przez
Odwołującego niezgodności. Zgodnie z treścią formularza oferty, harmonogram powinien
zawierać co najmniej zakres rzeczowy robót z uwzględnieniem terminów ich wykonania.
Jednak brak uregulowań co jeszcze powinien zawierać.
Odwołujący wskazywał, iż Przystępujący jako profesjonalista powinien nie jako domyślić się
jak prawidłowo wykonać harmonogram, jednak profesjonalizm wykonawców nie może
uzupełniać braków postanowień SIWZ.
Izba podziela pogląd wielokrotnie wyrażany w orzecznictwie, iż wątpliwości dot. postanowień
SIWZ
nie mogą być interpretowane na niekorzyść wykonawcy składającego ofertę i nie
mogą stanowić podstawy do odrzucenia oferty takiego wykonawcy.
Mając na uwadze powyższe, Izba uznała, iż nie sposób uwzględnić zarzutu wobec
Przystępującego, iż jako że założył w harmonogramie tydzień na dokonanie odbioru, to treść
jego oferty jest niezgodna z SIWZ.
zarzut nr 3
– naruszenie art. 8 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 8 ust. 3 ustawy Pzp w zw. z
art. 7 ust. 1 ustawy Pzp
przez zaniechanie przekazanie Odwołującemu pełnej treści
wyjaśnień dotyczących kwestii podwykonawstwa (pisma z dnia 28 listopada 2017 r.
znak: L. dz. /DDP/DŁ/7869/2017), podczas gdy, nie sposób uznać, by przedmiotowe
wyjaśnienie mogło być uznane za tajemnicę przedsiębiorstwa z uwagi na okoliczność,
iż stanowią one uzasadnienie czemu zdaniem konsorcjum NDI przykładowo pojęcie
„zasilanie linii tramwajowej" nie mieści się w pojęciu „roboty elektroenergetyczne" co
stanowi również naruszenie zasady równego traktowania wykonawców i uczciwej
konkurencji;
Izba nie
uwzględniła powyższego zarzutu.
Izba uznała, iż wprawdzie pismo z dnia 28 listopada 2017 r. w zakresie żądanym przez
Odwołującego, tj. wyjaśnień dotyczących podwykonawstwa bez części dot.:
- wskazania konkretnego podwykonawcy;
-
oraz tabeli z kalkulacją oferty,
nie stanowiło tajemnicy przedsiębiorstwa Przystępującego, to jednak ze względu na treść art.
192 ust. 2 ustawy Pzp, zarzut ten nie
mógł być uwzględniony ze względu na brak wpływu na
wynik postępowania.
Odwołujący słusznie wskazywał, iż argumentacja i wyjaśnienia Przystępującego dot.
wskazania zakresu zlecenia podwykonawstwa nie może stanowić tajemnicy
przedsiębiorstwa, gdyż informacjom tym nie sposób przyznać wartości gospodarczej.
Niemniej jednak w przedmiotowym orzeczeniu Izba dokonała rozstrzygnięcia, iż
Przystępujący nie zamierzał w swojej ofercie zlecić podwykonawcom zastrzeżonych
kluczowych części zamówienia. A zatem, uwzględnienie powyższego zarzutu zgodnie z
żądaniem tj. ujawnieniem pełnej treści wyjaśnień w piśmie z dnia 28 listopada 2017 r.
dotyczących kwestii podwykonawstwa nie mogło mieć w przedmiotowym Postępowaniu
wpływu na wynik tegoż Postępowania.
Biorąc pod uwagę powyższy stan rzeczy ustalony w toku postępowania, Izba orzekła, jak w
sentencji, na podstawie art. 192 ust. 1 i 2 ustawy Pzp.
Pełnomocnik Zamawiającego wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa prawnego w kwocie
4 428
zł brutto oraz załączył fakturę VAT do akt postępowania.
Izba zasądziła na rzecz Zamawiającego 3600 zł tytułem zastępstwa procesowego, uznając,
iż wydatek ten stanowił uzasadniony koszt strony. Zgodnie z brzmieniem § 3 pkt 2
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238 ze zm.) do kosztów
postępowania odwoławczego zalicza się uzasadnione koszty stron w wysokości określonej
na po
dstawie rachunków przedłożonych do akt sprawy. W przedmiotowej sprawie
pełnomocnik Zamawiającego złożył rachunek w postaci faktury VAT. Jednocześnie mając na
uwadze treść ww. przepisów, tj. iż maksymalna kwota jaka może zostać zasądzona tytułem
zwrotu kosztu wynagrodzen
ia pełnomocnika wynosi 3 600 zł, Izba zasądziła tą kwotę a w
pozostałym zakresie oddaliła wniosek.
O kosztach postępowania odwoławczego Izba orzekła na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp oraz przepisów rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r.
w
sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w
postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238 ze zm.),
stosownie do wyniku postępowania.
Przewodniczący: ……………...………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 391/18 z dnia 2018-03-13
- Sygn. akt KIO 209/18 z dnia 2018-02-23
- Sygn. akt KIO 196/18 z dnia 2018-02-22
- Sygn. akt KIO 211/18 z dnia 2018-02-20
- Sygn. akt KIO 205/18 z dnia 2018-02-20
