rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2018-05-22
rok: 2018

sygnatury akt.:

KIO 887/18
KIO 896/18
KIO 916/18

Komisja w składzie:
Przewodniczący: Anna Osiecka, Emil Kawa, Magdalena Grabarczyk Protokolant: Marta Słoma

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 maja 2018 r. w Warszawie odwołań wniesionych
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej:

A.
w dniu 4 maja 2018 r. przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia J.B. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Firma
Inżynierska Arcus J.B. z siedzibą w Krakowie oraz Integral Sp. z o.o. z siedzibą w
Katowicach,
B.
w dniu 7 maja 2018 r. przez wykonawcę TPF Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie,
C.
w dniu 7 maja 2018 r. przez wykonawcę Inko Consulting Sp. z o.o. z siedzibą
w Pszczynie

w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Skarb Państwa – Generalnego
Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad w Warszawie



przy udziale:
A.
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Promost Consulting
Sp. z o.o. Sp. K. z siedzibą w Rzeszowie oraz Promost Consulting Sp. z o.o. z
siedzibą w Rzeszowie, zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego o
sygn. akt KIO
887/18, KIO 896/18 oraz KIO 916/18 po stronie zamawiającego,
B. wykonawcy
TPF Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, zgłaszającego przystąpienie
do postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 887/18 oraz KIO 916/18 po stronie
zamawiającego,
C.
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia J.B. prowadzącego
działalność gospodarczą pod firmą Firma Inżynierska Arcus J.B. z siedzibą w
Krakowie
oraz Integral Sp. z o.o. z siedzibą w Katowicach, zgłaszających
przystąpienie
do
postępowania
odwoławczego
o
sygn.
akt
KIO
916/18
po stronie zamawiającego

orzeka:

I. Sygn. akt KIO 887/18:
1.
Oddala odwołanie.
2.
Kosztami
postępowania odwoławczego obciąża wykonawców wspólnie ubiegających
się o udzielenie zamówienia J.B. prowadzącego działalność gospodarczą pod
firmą Firma Inżynierska Arcus J.B. z siedzibą w Krakowie oraz Integral Sp. z o.o.
z siedzibą w Katowicach i:
a.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia J.B. prowadzącego działalność
gospodarczą pod firmą Firma Inżynierska Arcus J.B. z siedzibą w Krakowie oraz
Integral Sp. z o.o. z siedzibą w Katowicach tytułem wpisu od odwołania,
b.
zasądza od wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia J.B.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Firma Inżynierska Arcus J.B. z
siedzibą w Krakowie oraz Integral Sp. z o.o. z siedzibą w Katowicach na rzecz
zamawiającego Skarb Państwa – Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i
Autostrad w Warszawie
kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset
złotych zero groszy) tytułem zwrotu kosztów strony poniesionych w związku
z wynagrodzeniem pełnomocnika.

II.
Sygn. akt KIO 896/18:
1.
Oddala odwołanie.
2.
Kosztami
postępowania odwoławczego obciąża wykonawcę TPF Sp. z o.o. z siedzibą
w Warszawie i:
a.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę TPF
Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie tytułem wpisu od odwołania,
b.
zasądza od wykonawcy TPF Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie na rzecz
zamawiającego Skarb Państwa – Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych
i Autostrad w Warszawie
kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset
złotych zero groszy) tytułem zwrotu kosztów strony poniesionych w związku
z wynagrodzeniem pełnomocnika.

III.
Sygn. akt KIO 916/18:
1.
Oddala odwołanie.
2.
Kosztami
postępowania odwoławczego obciąża wykonawcę Inko Consulting Sp. z
o.o. z siedzibą w Pszczynie i:
a.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę Inko
Consulting Sp. z o.o. z siedzibą w Pszczynie tytułem wpisu od odwołania,
b.
zasądza od wykonawcy Inko Consulting Sp. z o.o. z siedzibą w Pszczynie na rzecz
zamawiającego Skarb Państwa – Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych
i Autostrad w Warszawie
kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset
złotych zero groszy) tytułem zwrotu kosztów strony poniesionych w związku
z wynagrodzeniem pełnomocnika.

Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1579 z późn. zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.


Przewodniczący: ………………………………

………………………………

………………………………


Sygn. akt:
KIO 887/18
KIO 896/18

KIO 916/18

UZASADNIENIE

Zamawiający – Skarb Państwa - Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad z
siedzibą w Warszawie, w imieniu którego postępowanie prowadzi Generalna Dyrekcja Dróg
Krajowych i Autostrad Oddział w Krakowie, prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego w trybie przetargu nieograniczonego pn.
Zarządzanie kontraktem i pełnienie
nadzoru nad zadaniem: Projekt i budowa drogi ekspresowej S7 Warszawa
– Kraków,
odcinek granica województwa świętokrzyskiego – Kraków odc. realizacyjny węzeł Widoma
(bez węzła) – Kraków (z włączeniem do węzła Igołomska), długość ok. 18,3 km na podstawie
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz.
2164 ze zm.), dalej: „ustawa Pzp” lub „Pzp”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane 13 września 2017 r. w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej pod numerem 2017/S 175-358727. Wartość zamówienia jest
większa niż kwoty określone na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień
publicznych.
I.

Zarzuty i żądania odwołania – odwołanie o sygn. KIO 887/18
Odwołujący – wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia J.B.
prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Firma Inżynierska Arcus J.B. z siedzibą w
Krakowie oraz Integral Sp. z o.o
. z siedzibą w Katowicach, zwani dalej „Konsorcjum Arcus”,
wniósł odwołanie, zarzucając Zamawiającemu naruszenie:
1. art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp poprzez odrzucenie
jego oferty z powodu uznania, iż
zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, pomimo że złożył
(wbrew twierdzen
iom Zamawiającego) obszerne i logiczne wyjaśnienia oraz dowody
w postaci obliczeń i kalkulacji w rozumieniu art. 90 ust 3 ustawy Pzp, adekwatne do
wezwania;
2. art. 90 ust. 3 w zw. z art. 90 ust. 2 ustawy Pzp
przez błędne przyjęcie, iż Konsorcjum
Promost
wykazało w sposób dostateczny, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej
ceny
w stosunku do przedmiotu zamówienia oraz wadliwą ocenę w tym zakresie
okoliczności, a także materiału dowodowego;

3. art. 7 ust. 1 i 3 w zw. z art. 90 ust. 1 i ust. 3 w zw. z art 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp
poprzez naruszenie zasady
uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców, a polegające na zbyt ogólnym, blankietowym zobowiązaniu większości
wykonawców do złożenia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny. Następnie, na
arbitralnej ocenie
złożonych wyjaśnień, co w konsekwencji doprowadziło do
bezpodstawnego
odrzucenia oferty Odwołującego;
4. art. 91 ust. 1 ustawy Pzp poprzez wadliwe dokonanie wyboru oferty najkorzystniejszej
Konsorcjum Promost
, podczas gdy w świetle kryteriów oceny ofert najkorzystniejszą
ofertą jest oferta Odwołującego Arcus;
5. art. 92 ust. 1 pkt 3 w zw. z art 8 ust 1 w zw. z art. 7 ust. 1 i ust. 3 ustawa Pzp poprzez
zbyt ogólne dokonanie uzasadnienia przy podniesieniu, że Odwołujący w sposób
nienależyty odniósł się do wezwania Zamawiającego z dnia 13.11.2017 r.

Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
1.
unieważnienia czynności odrzucenia oferty Odwołującego;
2.
unieważnienia czynności wyboru Konsorcjum Promost, poprzedzonych powtórzeniem
czynności badania i oceny ofert;
3.
uznania
za najkorzystniejszą ofertę Odwołującego;
4.
zasądzenia od Zamawiającego na rzecz Odwołującego zwrotu kosztów postępowania
odwoławczego (w tym kosztów wynagrodzenia ustanowionego pełnomocnika) na
podstawie przedłożonych rachunków na rozprawie.
Odwołujący wskazał, że w odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego, przedstawił
terminowo, szczegółowo oraz wyczerpująco wyjaśnienia w zakresie rażąco niskiej ceny.
Podkr
eślał, że z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp nie wynika konieczność przedstawienia innych
dowodów, niż opisane w wezwaniu Zamawiającego. Zatem nie można przykładowo
oczekiwać przedłożenia dowodów w formie zawartych umów z ekspertami. W przypadku
jakichkolwiek wątpliwości w zakresie wyjaśnień, Zamawiający mógł i powinien zwrócić się o
ich doprecyzowanie.
Podnosił, że dla wszystkich stanowisk personelu, zarówno w okresie projektowania,
nadzoru nad realizacją robót, jak również dla okresu przeglądów i rozliczeń kontraktu,
przedstawiono szczegółowe wyliczenia stawek wraz z założonymi okresami zatrudnienia
(miesiące lub dniówki). W jego ocenie udowodnił poprzez porównanie stawek, że wszystkie
stawki przewidziane dla personelu są wyższe od płacy minimalnej oraz godzin minimalnych
wynikających z przepisów powszechnie obowiązujących. Stawki dla Kluczowych Ekspertów
w okresie nadzoru n
ad robotami wahają się od 6.000 zł do 15.000 zł za pracę w pełnym

wymiarze etatu.
Podnosił, że zarzut Zamawiającego dotyczący braku spisu sprzętu biurowego
przewidzianego do wykorzystania na kontrakcie nie znajduje odzwierciedlenia w
wymaganiach SIWZ. T
wierdził, że posiada takowy, niemniej nie był zobligowany do
przedstawienia jego szczegółowego zestawienia. Także zarzut o braku szczegółowych
kalkulacji dla obsługi administracyjnej i biurowej nie znajduje uzasadnienia. W wyjaśnieniach
przedstawił sposób zatrudnienia personelu administracyjno-biurowego w postaci stażystów z
Urzędu Pracy, wskazując konkretne programy, z których można w tym celu skorzystać.
Również zarzut o nieprawidłowej różnicy stawek dla personelu w okresach
projektowania oraz
przeglądów i rozliczeń w stosunku do okresu nadzoru nad robotami uznał
za chybiony. N
akład pracy w pierwszym okresie kontraktu (projektowanie) jak i w ostatnim
(przeglądów i rozliczeń) jest, w jego ocenie, nieporównywalnie mniejszy niż w okresie
sprawowania nadzoru nad robotami budowlanymi. Wszelkie dowody o
wysokości stawek nie
mogły zostać dołączone do wyjaśnień, gdyż na etapie ofertowania niemożliwe jest zawarcie
umów o pracę ze względu na niemożliwość określenia terminu rozpoczęcia pracy.
Odwołujący w kalkulacji okresu projektowania nie pominął części specjalistów.
Przedstawiona przez Odwołującego w wyjaśnieniach tabela Innych Ekspertów zawiera 11
poz
ycji i dokładnie odpowiada ilości i zawartości składu Innych Ekspertów przedstawionych
w OPZ w poz. 2.1.2. Ponadto, jeśli zaistniałaby konieczność zatrudnienia dodatkowych
ekspertów, Odwołujący wykazał kwotę 20.250,00 zł na zdarzenia nieprzewidziane czyli np.
na konieczność zatrudnienia dodatkowych ekspertów. Co więcej, personel zdefiniowany jako
Inni Eksperci nie jest objęty obowiązkiem zatrudnienia w ramach umowy o pracę, więc osoby
te będą świadczyły usługi na podstawie umów cywilno-prawnych, co wpływa na zmniejszenie
kosztów, często na podstawie jednorazowych zleceń. Odwołujący, nie zgadzał się z
zarzutem Zamawiającego o nieprawidłowym przyjęciu liczby dniówek dla okresu nadzoru
nad robotami dla Inspektora Nadzoru specjalności inżynieryjnej drogowej i Inspektora
Nadzoru specj
alności inżynieryjnej mostowej. Wykazał też, że w cenie zawarte są koszty
wynikające z dodatkowych usług zaoferowanych w ramach przyjętych pozacenowych
kryteriów oceny ofert. W p. V. wyjaśnień zamieścił informację, że zdjęcia cykliczne w postaci
ortofotomapy oraz DSM zostały ujęte w rezerwie cenowej kosztów administracyjnych.
W
sposób szczegółowy przedstawił kalkulację kosztów administracyjnych od
rozpoczęcia usługi do wystawienia Ostatecznego Świadectwa Płatności. Przedstawił ceny:
wynajmu powierzchni biurowej ze wszystkimi elementami wymaganymi w SIWZ, koszty
utrzymania biura (w tym telefonu, Internetu, materiałów biurowych, obsługi i utrzymania
sprzętów biurowych i komputerów, ubezpieczenia biura), koszty utrzymania samochodów na

potrzeby biura Konsultanta, koszt utrzymania samochodu użyczonego Zamawiającemu (w
tym koszty paliwa, amortyzacji, leasingu i ubezpieczenia).
Odwołujący przedstawił dowody w postaci: w kolejnych sześciu tabelach przedłożył
szczegółowe wyliczenia każdej kwoty dotyczącej kosztów zatrudnienia personelu we
wszystkich etapach usługi składającej się na Cenę Ofertową wraz z koniecznym
komentarzem, dla kosztów administracyjnych i innych przestawił szczegółowe wyliczenia w
opar
ciu o wieloletnie doświadczenia obu Konsorcjantów w prowadzeniu dużych zadań
inwestycyjnych wraz z koniecznym komentarzem, dla uzasadnienia skorzystania z
programów Urzędu Pracy przedstawił konkretne programy, z których korzysta i będzie
korzystał również w realizacji niniejszego zadania wraz z koniecznym komentarzem, i inne.
Dowodami bowiem są nie tylko dokumenty, których przed podpisaniem umowy na realizację
usługi nie można „stworzyć”, lecz liczne konkretne wywody, opisy okoliczności, uzasadnienia
oraz s
zczegółowe wyliczenia, które Odwołujący w swoich wyjaśnieniach przedłożył. Co
więcej, Zamawiający nie skorzystał, z możliwości wielokrotnego wezwania do udzielenia
wyjaśnień. Zauważał, że cena rażąco niska to cena za całość ofertowanego świadczenia.
Wynika
to z samej definicji ceny, a także z odniesienia do przedmiotu zamówienia (tj. całości
świadczenia). Nie może więc być powodem do odrzucenia na podstawie tej przestanki
zaoferowanie za poszczególne elementy świadczenia ceny nawet znacząco odbiegającej od
cen rynkowych. Jeśli wielkość taka zostaje następnie skompensowana cenami za inne
świadczenia i w całości cena nic nabiera charakteru rażąco niskiej, zamawiający nie
powinien ingerować w zasady przeprowadzania kalkulacji wewnętrznej (w obrębie
przedmiotu z
amówienia) dokonywanej przez wykonawcę.
II.
Odpowiedź Zamawiającego:
Treść złożonych przez Odwołującego wyjaśnień, była niewyczerpująca i
nie
wykazującą w sposób dostateczny, że zaoferowana cena ma charakter realny. Mimo
szczegółowego wskazania przez Zamawiającego, w jakich elementach ma wątpliwości co do
wiarygodności zaoferowanej ceny, Odwołujący składając wyjaśnienia nie przedstawił
żadnych dowodów, które pozwoliłyby na ich usunięcie i tym samym obalenie domniemania,
że cena została zaoferowana na poziomie rażąco niskim. Nie wskazał również żadnych
czynników, które uzasadniałyby zaoferowanie tak niskiej ceny. Z pewnością taką
okolicznością nie może być konkurencja na rynku tego typu usług. Zamawiający w treści
wezwania wpros
t zażądał kalkulacji i dowodów. Nieuzasadnione było oczekiwanie
Odwołującego, że zostanie wezwany przez Zamawiającego ponownie i poinstruowany co do
oczekiwanej treści wyjaśnień. Zasadą jest bowiem jednokrotne wezwanie, na które
wykonawca zobowiązany jest udzielić odpowiedzi wyczerpujących.

III.
Zarzuty i żądania odwołania – odwołanie o sygn. KIO 896/18
Odwołujący TPF Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, zwany dalej: „TPF”, wniósł odwołanie,
zarzucając Zamawiającemu naruszenie:
1.
art. 8 ust. 1 -
3 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp w związku z art. 11 ust. 4 Ustawy
o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji poprzez zaniechanie ujawnienia całości wyjaśnień
złożonych przez Konsorcjum Promost w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, pomimo iż
informacje zawarte w tych dokumentach nie spełniają przesłanek definicji tajemnicy
przedsiębiorstwa;
2.
art. 89 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp poprzez nieprawidłową
ocenę złożonych przez Konsorcjum Promost wyjaśnień, podczas gdy z treści złożonych
wyjaśnień wynika, że oferty tych wykonawców zawierają cenę rażąco niską;
3.
art. 89 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie
odrzucenia ofert Konsorcjum Promost, pomimo iż oferta ta zawiera rażąco niską cenę w
stosunku do przedmiotu zamówienia, zaś wykonawca Konsorcjum Promost nie złożył
wyjaśnień spełniających wymagania określone w art. 90 ust. 1-3 Ustawy;
4.
art. 89 ust. 1 pkt 2 Ustawy poprzez zaniechanie odrzucenia oferty Konsorcjum
Promost, pomimo iż treść oferty nie odpowiada treści SIWZ;
5.
art
. 90 ust. 1 w związku z art. 7 ustawy Pzp poprzez ponowne zwrócenie się do
Konsorcjum Promost o złożenie wyjaśnień, podczas gdy pierwsze złożone wyjaśnienia nie
zawierały odpowiedzi na wszystkie zadane przez Zamawiającego pytania oraz były
ogólnikowe;
6.
art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Pzp poprzez
prowadzenie postępowania w sposób
naruszający zasadę uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców.

Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
1.
Unieważnienia czynności oceny ofert,
2.
Unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
3.
Ponowną ocenę ofert,
4.
Udostępnienia całości wyjaśnień złożonych przez Konsorcjum Promost na podstawie
art. 90 Ustawy,
5.
Odrzucenia oferty wykonawcy Konsorcjum Promost.

Odwołujący podnosił, że nie udostępniono mu całości wyjaśnień złożonych przez
Konsorcjum Promost w trybie art. 90 PZP, a jedynie: pierwsze wezwanie do wyjaśnień z dnia
13.11.2017 r. wystosowane przez Zamawiającego do Konsorcjum Promost, uzasadnienie
zastrzeżenia złożonych przez Konsorcjum Promost wyjaśnień oraz część wyjaśnień z dnia
23.02.2017 r.,
część drugiego wezwania do wyjaśnień z dnia 01.03.2018 r. wystosowane

przez Zamawiającego do Konsorcjum Promost, informacje o odtajnieniu wyjaśnień z dnia
07.03.2018 r (bez załącznika). Odwołujący po zapoznaniu się z uzasadnieniami stwierdził, że
nie wykazują one ziszczenia się wszystkich trzech przesłanek tajemnicy przedsiębiorstwa, a
zatem wyjaśnienia nie mogły zostać skutecznie zastrzeżone jako tajemnica
przedsiębiorstwa. Co więcej przedmiotowe dokumenty zostały już skutecznie odtajnione w
innym postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego.

Odwołujący wskazywał, że zarzut złożenia nieprawidłowych wyjaśnień oraz zarzut
nieprawidłowej oceny tych wyjaśnień przez Zamawiającego, a w konsekwencji zarzut
zaniechania odrzucenia oferty Ko
nsorcjum Promost może zostać oceniony dopiero po
uzyskaniu przez Odwołującego dostępu do całości wyjaśnień. W związku z powyższym
przedmiotowy zarzut podnoszony jest jedynie z ostrożności procesowej. Podkreślał, że nie
mógł zapoznać się z treścią całości złożonych przez Konsorcjum Promost wyjaśnień.
Jednakże opierając się na doświadczeniu Odwołującego w zakresie składanych wyjaśnień
Konsorcjum Promost w innych postępowaniach prowadzonych przez Zamawiającego można
przyjąć, że wyjaśnienia te nie zawierają żadnych obiektywnych czynników uzasadniających
zaoferowanie tak niskiej ceny oferty. Zdaniem Odwołującego Konsorcjum Promost nie
wskazało w swoich wyjaśnieniach żadnych czynników, które nie istnieją w stosunku do
pozostałych wykonawców, a które mogłyby uzasadniać zaoferowanie tak niskiej ceny, jaką
zaoferował. Wskazywał, że w cenie oferty Konsorcjum Promost nie ujęło między innymi
poniżej wskazanych czynników cenotwórczych, tj.: kosztów związanych z zapewnieniem
środków transportu w tym środków biurowych, wszystkich kosztów zatrudnienia personelu
biurowego i pomocniczego na umowę o pracę, kosztów wypełnienia zapisów kryteriów
pozacenowych, kosztów personelu w okresie realizacji robót oraz gwarancji, kosztów
zapewnienia odpowiedniego sprzętu geodezyjnego.

Zdani
em Odwołującego wykonawca nie wskazał w wyjaśnieniach, że posiada używane
auto, które będzie udostępnione Zamawiającemu. Wobec braku takiego wskazania należy
przyjąć, że cena oferty musiała być kalkulowana dla auta nowego. Minimalna kwota jaką
Wykonawcy mu
szą przeznaczyć na zapewnienie środków transportu dla Zamawiającego i
swojego personelu to 3775,37 zł.

Wypełniając zapisy SIWZ i zapewniając po 2 osoby na każdej z pozycji (personel
biurowy i pomocniczy) w
ykonawcy muszą ponieść minimalne koszty w wysokości 2535,75 zł.
Zatem przy cenach zaoferowanych przez Konsorcjum Promost poziom zaoferowanych
wynagrodzeń nie pokrywa nawet minimalnego wynagrodzenia o pracę. Ponadto, kwota ta
nie uwzględnia obowiązkowych elementów kosztowych, tj.: koszt urlopów, koszt zwolnień
lekarskich, koszt wyposażenia stanowiska pracy i obowiązkowych badań lekarskich.

Zdaniem Odwołującego Konsorcjum Promost nie uwzględniło również lub uwzględniło
w sposób nieprawidłowy: koszty wykonywania cyklicznych zdjęć, koszty związane z
obecnością personelu Konsultanta przy zwiększonym zakresie badań, pomiarów i pobieraniu
próbek, koszty dwutygodniowego dublowania pracy ekspertów kluczowych oraz koszty
zapewnienia odpowiedniego sprzętu geodezyjnego.

Ponadto, Odwołujący podnosił, że Konsorcjum Promost nie uwzględniło na etapie
samego projektowania 8 -
10 wymaganych zapisami SIWZ specjalistów (w zależności od
podziału obowiązków): geodeta w zakresie geodezyjnej obsługi inwestycji, specjalista ds.
nadzoru geotechnicznego, specjalista ds. nadzoru prz
yrodniczego i ochrony środowiska,
specjalista ds. nadzoru geologicznego, specjalista ds. kontaktów ze społecznością i
promocji, specjalista ds. umów z podwykonawcami, dostawcami i usługodawcami,
specjalista ds. współpracy z gestorami sieci, specjalista ds. inżynierii ruchu, specjalista ds.
kontaktów ze społecznością i promocji specjalista ds. sprawozdawczości. Brak
uwzględnienia ww. specjalistów w cenie oferty, a następnie brak wskazania ich w
wyjaśnieniach powoduje, że oferta Konsorcjum Promost powinna zostać odrzucona na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp.
IV.
Odpowiedź Zamawiającego:
W ocenie Zamawiającego Konsorcjum Promost złożyło wyjaśnienia, w których
szczegółowo ustosunkowało się do wskazanych wątpliwości. Wykonawca przedstawił
szczegółowe kalkulacje każdego kosztu, co do którego Zamawiający zgłaszał swoje
wątpliwości oraz przedłożył dowody pozwalające na uwiarygodnienie zaoferowanej ceny, w
tym w szczególności ofertę najmu lokalu na Biuro Zamawiającego i Konsultanta,
uprawdopodabniającą przyjętą wartość czynszu najmu, oferty zakupu sprzętu oraz
wyposażenia biur, szkoleń, oferty uzasadniające zaprezentowane koszty związane z
zapewnieniem środków transportu oraz odpowiednich ubezpieczeń. Przedłożona została
także oferta na wykonanie ortofotomapy oraz dokument potwierdzający przyjęte koszty
wydruku broszur informacyjnych.
Po analizie przestanych wyjaśnień, Zamawiający stwierdził
jednak konieczność uzyskania dodatkowych danych w poszczególnych kwestiach
wynikających z pierwszych wyjaśnień.
W ocenie Odwołującego założone wynagrodzenie dla personelu biurowego zostało
przyjęte na poziomie niższym niż obowiązujące zgodnie z Rozporządzeniem z dnia 12
września 2017 roku w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz
wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2018 roku (Dz.U. z 2017r, poz. 1747).
Zamawiający nie stawiał żadnych wymagań w zakresie kwalifikacji zawodowych tych
pracowników, jest więc możliwe założenie, że będzie to kadra zatrudniona z

wynagrodzeniem na poziomie minimalnego w
ynagrodzenia za pracę. Zamawiający nie
uznaje przy tym, by konieczne było uwzględnienie przy wycenie kosztów zatrudnienia
pracownika określonej kwoty wynikającej ze statystyk ZUS w związku z absencją chorobową
pracowników. Jest to okoliczność niemożliwa do przewidzenia, co do kwoty i zakresu i
stanowi ryzyko Wykonawcy. Koszty związane z PEFRON są natomiast kosztami których nie
można uznać za stały składnik, który należałoby przypisać do danego pracownika.
Konsorcjum Promost
w złożonych przez siebie wyjaśnieniach wskazał szczegółowo
kalkulację związaną z kosztami zatrudnienia pracowników, w tym wskazał w jaki sposób
zostały ujęte przez niego koszty związane z okresowymi badaniami lekarskimi pracowników
oraz wyposażeniem biura. Opisał okoliczności, które pozwalają mu na skuteczne obniżenie
kosztów zatrudnienia pracowników. Wyjaśnił także zasady zatrudnienia personelu w okresie
przeglądów i rozliczenia. Określił w jaki sposób skalkulował koszty związane z wykonaniem
ortofotomapy. Prz
edstawił ofertę związaną z wypełnieniem tego obowiązku. Z wyjaśnień
wprost wynika, że ujął w ofercie koszty związane z zapewnieniem sprzętu geodezyjnego
oraz specjalistów posiadających odpowiednie kwalifikacje pozwalające na wywiązanie się z
zadań Wykonawcy.
Zamawiający nie oczekiwał przedstawienia HPPK, wezwał jedynie Konsorcjum
Promost
do wyjaśnienia czy i w jakich kosztach uwzględnił koszty związane z
wynagrodzeniem poszczególnych specjalistów wymienionych przez Odwołującego na
stronach 22
— 24 odwołania. Uznał, że wykonawca wyjaśnił sposób ujęcia kosztów w
sposób wystarczający i uwiarygodnił swoje kalkulacje w tym zakresie.

V.
Zarzuty i żądania odwołania – odwołanie o sygn. KIO 916/18
Odwołujący – wykonawca Inko Consulting Sp. z o.o. z siedzibą w Pszczynie, zwany
dalej „Odwołujący Inko” wniósł odwołanie, zarzucając Zamawiającemu naruszenie:
1)
art. 89 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 87 ust. 2 pkt 3 w zw. z art. 14 ust. 1 PZP w zw. z art.
65 § 1 KC w zw. z art. 29 ust. 1 PZP w zw. z art. 36 ust. 1 pkt 3, 10 i 12 PZP poprzez
bezpodstawne odrzucenie oferty Odwołującego ze względu na jej niezgodność z treścią
Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ), co Zamawiający ustalił w oparciu o
błędną wykładnię postanowień SIWZ, w szczególności w zakresie Opisu Przedmiotu
Zamówienia (OPZ), Istotnych dla Stron Postanowień Umowy, oraz treści Formularza
Cenowego, bez uwzględnienia obowiązku Zamawiającego opisania przedmiotu zamówienia
w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych
określeń, uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na
sporządzenie oferty oraz bez uwzględnienia zasady rozstrzygania wątpliwości co do treści
dokumentacji przetargowej na korzyść wykonawcy, co skutkowało błędnym uznaniem, iż

t
reść oferty złożonej przez Odwołującego nie odpowiada treści SIWZ i zachodzą przesłanki
jej odrzucenia, w sytuacji gdy treść oferty Odwołującego odpowiadała w całości treści SIWZ,
a w szczególności Odwołujący nie dokonał jakiegokolwiek mającego stanowić niezgodność z
SIWZ tzw. „przerzucenia” kosztów, a zatem jego oferta w żadnym razie nie powinna zostać
odrzucona,
2)
art. 89 ust. 1 pkt 6 PZP
poprzez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie
poprzez pominięcie, że ewentualne skutki błędów w zakresie obliczenia ceny lub kosztu w
ofercie (które w ocenie Odwołującego Inko również w żaden sposób nie występują w treści
jego oferty) uregulowane są wyłącznie w treści postanowienia szczególnego tj. art. 89 ust. 1
pkt 6 PZP, a zatem art. 89 ust 1 pkt 2 PZP w o
góle nie może być podstawą rozważania
odrzucenia oferty,
3)
art. 91 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 i 3 PZP poprzez dokonanie wyboru jako
najkorzystniejszej oferty złożonej przez Konsorcjum Promost, mimo że na podstawie
kryteriów oceny ofert określonych w SIWZ najkorzystniejszą jest oferta Odwołującego Inko, a
wybór oferty najkorzystniejszej w postępowaniu został dokonany z naruszeniami przepisów
Ustawy, w sposób naruszający także zasadę zachowania uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców, co skutkuje udzieleniem zamówienia wykonawcy wybranemu
niezgodnie z przepisami ustawy.

Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
1.
unieważnienia czynności wyboru jako oferty najkorzystniejszej oferty Konsorcjum
Promost,
2.

unieważnienia czynności odrzucenia oferty złożonej przez Odwołującego Inko,
3.
powtórzenia czynności badania i oceny ofert,
4.
powtórzenia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
5.
wyboru jako oferty najkorzystniejszej oferty złożonej przez Odwołującego Inko.
Zdaniem Odwołującego Inko treść jego oferty odpowiada treści specyfikacji istotnych
warunków zamówienia, a w szczególności Odwołujący Inko nie dokonał jakiegokolwiek
mającego stanowić niezgodność ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia tzw.
„przerzucenia” kosztów, a zatem jego oferta w żadnym razie nie powinna zostać odrzucona.
Wskazywał, że to na Zamawiającym ciąży obowiązek opisania przedmiotu
zamówienia w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i
zrozumiałych określeń, uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć
wpływ na sporządzenie oferty, a w sytuacji powstania ewentualnych wątpliwości do treści
dokumentów np. w zakresie sposobu obliczenia kosztu, niezbędne jest rozstrzyganie tych

wątpliwości na korzyść wykonawcy.
Według Odwołującego Inko Zamawiający dokonał błędnej interpretacji postanowień
SIWZ, nieprawidłowo utożsamiając koszty eksploatacyjne biura (w ramach których mogą
mieścić się, jeśli byłyby potrzebne koszty środków transportu związane wyłącznie z
funkcjonowaniem samego biura), z kosztami środków transportu Personelu Konsultanta,
które mają być wykorzystane dla realizacji samej Usługi, zasadniczo dla zapewnienia
Personelowi Konsultanta
sprawnych przejazdów na teren budowy oraz między
poszczeg
ólnymi miejscami prowadzenia robót. Koszty te nie wiążą się z funkcjonowaniem
samego biura, a stanowią koszty ściśle związany z wykonywaniem podstawowej Usługi.
Odwołujący Inko podnosił, że zgodnie z literalną treścią pkt 2.2.1. lit. b) OPZ
zamieszczone ta
m koszty środków transportu dotyczą wyłącznie transportu wyposażenia
biura, sprzętu komputerowego i biurowego czy np. dokumentu przez firmę kurierską.
Świadczy o tym również to, że obok owych kosztów transportu znalazły się m.in. koszty
ogrzewania, energii
elektrycznej, wywozu nieczystości, wody, odprowadzania ścieków,
czynszu najmu, a więc wyłącznie koszty ściśle związane z urządzeniem i użytkowaniem
pomieszczeń biurowych.
Podkreślał, że uwzględnił w złożonej ofercie wszelkie koszty środków transportu we
w
łaściwych miejscach formularza cenowego: koszty transportu związane z urządzeniem,
utrzymaniem i likwidacją biura w poz. 1.1 i 4.1 działów 1 i 4 formularza, koszty środka
transportu przeznaczonego dla Zamawiającego w poz. 1,2a i 4.2a działów 1 i 4 formularza,
koszty środków transportu personelu Konsultanta - jako koszty pośrednie świadczenia usługi
- w dziale 2 formularza.
Ponadto, wskazywał że skoro zastępstwo „pracowników biurowych i pomocniczych”
zgodnie z Umową mogły, a wręcz miały wykonywać osoby spośród Personelu Konsultanta,
to ich koszty mogły być, a wręcz musiały być, ujęte w dziale 2 Formularza Cenowego. W
jego ocenie procedura zastępowania członków Personelu, określona w § 11 ust 18-20 IPU
dotyczy także „pracowników biurowych i pomocniczych”, w § 11 ust. 19 jasno wskazano, że
zastępstwo, w tym także „pracowników biurowych i pomocniczych” mogą sprawować inne
osoby już spośród Personelu Konsultanta. Postanowienia te pozwalają na zgodne z Umową
zapewnienie zastępstw pod nieobecność Personelu Biurowego i Pomocniczego bez
konieczności uwzględniania jakichkolwiek dodatkowych kosztów w dziale 1 i 4 formularza
cenowego.
Niezależnie od braku podstaw faktycznych i prawnych do stwierdzenia jakichkolwiek
nieprawidłowości w ofercie Odwołującego Inko, Zamawiający naruszył także art. 89 ust. 1 pkt
6 PZP
, który w ogóle nie został wskazany w podstawie odrzucenia oferty Odwołującego Inko.

W konsekwencji Zamawiający dopuścił się także naruszenia art. 91 ust. 1 w zw. z art. 7 ust.
1 i 3 PZP, bowiem wobec braku podstaw do odrzucenia oferty Odwołującego Inko, nie miał
również podstaw do wyboru oferty Konsorcjum Promost jako najkorzystniejszej.
VI.
Odpowiedź Zamawiającego:
Zamawiający uznał, że oferta Odwołującego Inko jest sprzeczna z treścią SIWZ w
dwóch obszarach, tj. w zakresie w jakim koszty samochodów dla Personelu Konsultanta oraz
koszty zastępowalności personelu biurowego oraz pomocniczego zostały ujęte w Dziale 2
„Usługi nadzoru i zarządzania” Formularza Cenowego. Niezgodność ta jest ewidentna i nie
mogła być poprawiona jako oczywista omyłka rachunkowa, czy też inna niezgodność z
SIWZ, niepowodująca istotnych zmian w treści oferty.
Biorąc pod uwagę postanowienia SIWZ, stwierdzić należy, że wykonawcy otrzymali
wystarczające i czytelne informacje, co do tego, w jaki sposób zobowiązani są
zaprezentować zaoferowaną cenę w Formularzu Cenowym. Nie może być tu więc mowy o
niejasności w treści specyfikacji, czy też wątpliwościach, które winny być interpretowane na
korzyść wykonawców. Przenosząc koszty z Działu 1 do Działu 2 Odwołujący Inko postąpił
niezgodnie z treścią SIWZ, ponieważ przeniesienie kosztów do innego działu spowodowało,
że cena jednostkowa pozycji 1.1 Działu 1 nie obejmowała całkowitego kosztu wykonania
danej pozycji. Ujęcie kosztów w sposób zaprezentowany przez Odwołującego Inko pozwoliły
mu na ominięcie limitu ustanowionego dla Działu 1 Formularza Cenowego.

VII. Ustalenia Izby
Na wstępie Izba stwierdziła, że nie zachodzi żadna z przesłanek skutkujących
odrzuceniem któregokolwiek z odwołań, opisanych w art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych, a Odwołujący mają interes we wniesieniu odwołań.
Izba ustaliła też, iż stan faktyczny postępowania nie jest sporny między Stronami.
Izba oddaliła opozycję Odwołującego Inko w postępowaniu odwoławczym o sygn. akt
KIO 916/18
wobec Przystępującego Arcus oraz Przystępującego TPF, stwierdzając że
interes w zgłoszeniu przystąpienia jest interesem szerszym, niż interes we wniesieniu
odwołania, który ustawodawca wyraźnie zawęził do ochrony dość skonkretyzowanej
możliwości uzyskania zamówienia. Skoro tak, to wystarczający dla uznania skuteczności
przystąpienia jest interes zgłaszającego przystąpienie polegający na oczekiwaniu, że w
związku z rozstrzygnięciem odwołania na korzyść Zamawiającego, przystępujący zwiększy
swoją szansę na uzyskanie zamówienia.

Izba dopuściła w niniejszej sprawie dowody z dokumentacji postępowania,
w szczególności z: protokołu postępowania o udzielenie zamówienia, ogłoszenia
o zamówieniu, pytań i odpowiedzi udzielanych przez Zamawiającego w trybie art. 38 ustawy
Pzp, postanowień specyfikacji istotnych warunków zamówienia, ofert złożonych przez
Odwołujących, wezwań i wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny, informacji
Zamawiającego o odrzuceniu ofert Odwołujących. Izba wzięła również pod uwagę
stanowiska wyrażone w odwołaniach, odpowiedziach Zamawiającego na odwołania,
pismach procesowym złożonych przez Przystępującego Promost, a także oświadczenia i
stanowiska stron i uczestników postępowania odwoławczego wyrażone ustnie do protokołu
posiedzenia i rozprawy w dniu 18 maja 2018 r.
Izba nie dopuściła i nie przeprowadziła wnioskowanych przez Odwołującego
Konsorcjum Ar
cus w postępowaniu odwoławczym o sygn. akt KIO 887/18 dowodów z:
umowy najmu z dnia 01.09.2017 r., umowy najmu lokalu użytkowanego z dnia 21.04.2016 r.
wraz z aneksami oraz wyceny informacyjnej strony internetowej kontraktu i serwisu
fotograficzno - filmow
ego z dnia 15.10.2017 r. Złożone dowody nie zostały potwierdzone za
zgodność z oryginałem. Przedłożone niepoświadczone kserokopie nie są dokumentem.
Kserokopia, jako mająca cechy dowodu wtórnego, wymaga potwierdzenia jej zgodności z
oryginałem.
Izba nie do
puściła i nie przeprowadziła wnioskowanych przez Odwołującego Inko w
postępowaniu odwoławczym o sygn. akt KIO 916/18 dowodów z: postanowienia Sądu
Okręgowego w Krakowie z dnia 16.04.2018 r. w przedmiocie udzielania zabezpieczenia
roszczenia, postanowienia
Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 26.04.2018 r.
odrzucającego zażalenie uczestnika – Zamawiającego, specyfikacji na pełnienie nadzoru
nad projektowaniem
i realizacją robót oraz zarządzenie kontraktem dotyczące obwodnicy
Kędzierzyna-Koźla wraz z odpowiedzią na pytanie nr 19, 20 oraz 43, specyfikacji na
zarządzenie kontraktem, pełnienie nadzoru nad zadaniem dotyczącym drogi ekspresowej
S52, dwóch stron z protokołu z posiedzenia i rozprawy z dnia 23.02.2018 r. w sprawie o
sygn. akt KIO 266/18, specyfikacji ist
otnych warunków zamówienia na zarządzanie
kontraktem i pełnienie nadzoru nad zadaniem dotyczącym drogi krajowej nr 47 Rabka Zdrój -
Zakopane na odcinku Rdzawka -
Nowy Targ. Izba uznała, że ww. dowody są nieprzydatne
dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Dotyczą bowiem danych, które nie są przedmiotem
oceny w toku
niniejszego postępowania odwoławczego.



Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska
stron, oraz uczestników postępowania odwoławczego, złożone w pismach
procesowych, jak też podczas rozprawy, Izba ustaliła i zważyła, co następuje:
wszystkie trzy
odwołania zasługują na oddalenie.
Odwołanie o sygn. KIO 887/18
Odwołujący – Konsorcjum Arcus postawił w odwołaniu główny zarzut naruszenia art.
89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp poprzez bezzasadne odrzucenie jego oferty
jako zawierającej rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, pomimo że
złożone wyjaśnienia były obszerne i logiczne oraz zawierały dowody w postaci obliczeń i
kalkulacji,
adekwatne do wezwania do wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny.
Zamawiający odrzucił ofertę Konsorcjum Arcus uzasadniając swoją decyzję
następująco. Zamawiający stwierdził, że złożone wyjaśnienia są bardzo lakoniczne,
ogólnikowe, niepoparte żadnymi dowodami, tym samym Konsorcjum Arcus nie wywiązało
się ze spoczywającego na nim obowiązku wykazania, że cena nie jest rażąco niska.
Uzasadniając oszczędność metody wykonania, powoływało się na wypracowane przez lata
wewnętrzne systemy zarządzania, które pozwalają na obniżenie kosztów pracy
p
racowników, jednak poprzestało tylko na gołosłownym oświadczeniu, bez szerszego
uzasadnienia bądź przedłożenia dowodów. Również nie przedstawiło dowodów
potwierdzających fakt, iż nie poniesie koszów wyposażenia biura. Także w zakresie
wypracowanych stawek
wysoko wykwalifikowanej kadry nie załączyło żadnych dowodów,
które uwiarygodniłyby jego oświadczenia.
Zamawiający podnosił również, że Odwołujący oświadczył, że do obsługi
administracyjnej i biurowej skierowane będą osoby z Urzędu Pracy oraz powoływał się na
udział w Programie Operacyjnym Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020 „Lubię to". Nie
przedstawił jednak żadnych dowodów, które potwierdziłyby, że faktycznie do realizacji
zadania będzie mógł skierować osoby na preferencyjnych warunkach, ani szczegółowych
ka
lkulacji, jak ewentualne dofinansowanie wpływa na kalkulację wynagrodzenia w całym
okresie realizacji umowy.
W ocenie Zamawiającego Odwołujący w kalkulacji okresu projektowania pominął
część specjalistów, których obecność na tym etapie jest niezbędna dla wypełnienia
zobowiązań umownych. W wycenie pracy innych ekspertów w okresie realizacji robót
Odwołujący przyjął określone liczby dniówek, nie przedstawił jednak żadnych założeń czy
analiz, które potwierdzałyby, że przyjęte ilości są wystarczające dla prawidłowego wykonania
usługi. Nadto, Zamawiający zauważał, że Odwołujący nie wykazał, że w cenie oferty zawarte

są koszty wynikające z dodatkowych usług zaoferowanych w ramach przyjętych
pozacenowych kryteriów oceny ofert.
Zgodnie z art. 90 ustawy Pzp:
1. Jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne
części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą
wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z
wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów,
zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących
wyliczenia ceny lub kosztu (...)
1a. W przypadku gdy cena całkowita oferty jest niższa o co
najmniej 30% od: 1)
wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i
usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 lub średniej
arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie
wyjaśnień, o których mowa w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności
oczywistych,
które nie wymagają wyjaśnienia (…).
Oznacza to, że zamawiający był uprawniony do żądania wyjaśnień w zakresie rażąco
niskiej ceny nie tylko
w sytuacjach określonych w art. 90 ust. 1a pkt 1 ustawy Pzp (tj. gdy
cena całkowita oferty jest niższa o co najmniej 30% od wartości zamówienia powiększonej o
należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania zgodnie
z art. 35 ust. 1 i 2
lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert), ale w każdej
sytuacji, w której cena wydaje mu się rażąco niska i budzi wątpliwości co do możliwości
wykonania zamówienia zgodnie z jego wymaganiami lub z wymaganiami wynikającymi z
przepisów odrębnych. Zamawiający może powziąć wątpliwości w oparciu o szereg
czynników, w tym doświadczenie nabyte przy udzielaniu tego rodzaju zamówień, znajomość
cen obowiązujących na rynku, cen innych ofert złożonych w postępowaniu itp. Zatem,
zamawiający ma prawo do wezwania w zakresie rażąco niskiej ceny zawsze, gdy wzbudzi
ona jego wątpliwości, niezależnie czy został spełniony którykolwiek z ww. progów.
Odnosząc się do dalszej argumentacji Odwołującego nakierowanej na fakt braku
obowiązku przedstawienia stosownych dowodów wraz z wyjaśnieniami w zakresie rażąco
niskiej ceny należy wskazać, że profesjonalista jakim niewątpliwie jest Konsorcjum Arcus,
ubiegający się i uzyskujący zamówienia publiczne zgodnie z procedurami określonymi w
ustawie Pzp, powinien mieć świadomość, iż kierowane do niego wezwanie w trybie art. 90
ust. 1 i 1a ustawy Pzp oznacza konieczność wyjaśnienia w jak najszerszy sposób podstaw
wyceny i kalkulacji całej ceny ofertowej i wykazania, że cena ta będzie pokrywała co najmniej
wszystkie koszty związane z realizacją zamówienia. To na wykonawcy, do którego jest
kierowane takie wezwanie spoczywa ciężar wykazania powyższego Zamawiającemu. To
także na wykonawcy spoczywa obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej
ceny i to wykonawca ma najlepszą wiedzę, w jaki sposób kalkulował ofertę.

Izba ustaliła, że wezwanie Zamawiającego zawierało prośbę o przedstawienie
kalkulacji ceny dot. następujących zagadnień: 1. Zatrudnienia personelu kluczowego na
podstawie umowy o pracę (z uwzględnieniem zakazu zatrudnienia poza kontraktem): w
o
kresie projektowania, w okresie realizacji robót, w okresie przeglądów i rozliczenia
Kontraktu; 2. Zatrudnienia personelu niekluczowego: w okresie projektowania, w okresie
realizacji robót, w okresie przeglądów i rozliczenia Kontraktu; 3. Lokalizacji, powierzchni i
wyposażenia Biura Konsultanta oraz Biura Zamawiającego, miejsc parkingowych dla
Konsultanta i Zamawiającego; 4. Środków transportu i łączności dla Zamawiającego; 5.
Kosztów pośrednich wykonania usługi, w tym w szczególności samochodów służbowych
Konsultanta, środków łączności, sprzętu komputerowego i biurowego Konsultanta; 6.
Kosztów ubezpieczeń. Zamawiający zwrócił się o przedstawienie szczegółowych i
wyczerpujących wyjaśnień, obliczeń, kalkulacji dotyczących sposobu uwzględnienia
istotnych e
lementów mających wpływ na cenę ofertową, które uzna Odwołujący za istotne,
mając na uwadze między innymi: zaangażowanie osobowe, czasowe, rzeczowe,
materiałowe, finansowe i związane z tymi niezbędne do poniesienia koszty, a także
zakładany poziom zysku. Zamawiający wskazywał, że treść złożonych informacji i
przedstawionych dowodów musi potwierdzać, że zaoferowana w ofercie cena jest
skalkulowana prawidłowo i nie budzi wątpliwości, co do możliwości wykonania przedmiotu
zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez Zamawiającego lub wynikającymi z
odrębnych przepisów.
Wykonawca będąc więc świadomym charakteru wynagrodzenia, zakresu i rodzaju
przedmiotu zamówienia, zastosowanej przez siebie metody kalkulacji ceny, a przede
wszystkim znając obowiązujące przepisy ustawy Pzp, a także jako profesjonalista na tym
rynku
– dysponując wiedzą co do orzecznictwa kształtującego interpretacje wskazanych
przepisów ustawy Pzp, powinien dochować należytej staranności przy formułowaniu swoich
wyjaśnień, uwzględniając także okoliczność, iż wskazanie kosztów materiałów niepopartych
dowodami może istotnie wpłynąć na uznanie jego ceny ofertowej za nierynkową.
Z
godnie z art. 190 ust. 1a pkt 1 Pzp ciężar dowodu, że oferta nie zawiera rażąco
niskiej ceny spoczywa na wykonawcy, k
tóry ją złożył, jeżeli jest stroną postępowania
odwoławczego. W konsekwencji należy przyjąć, że rolą odwołującego się wykonawcy, który
kwestionuje prawidłowość oceny złożonych przez niego wyjaśnień, jest udowodnienie przed
Izbą, że były one prawidłowe, a tym samym że decyzja zamawiającego o odrzuceniu oferty
była błędna. Odwołujący nie powinien jednak przedstawiać nowych dowodów na
potwierdzenie prawidłowości przedłożonej zamawiającemu kalkulacji, zwłaszcza jeżeli
zawierałyby one nieznane zamawiającemu w dacie rozstrzygnięcia postępowania informacje.

Zatem, przedłożone na rozprawie dowody winny zostać załączone do wyjaśnień. Tym
bardziej, że biorąc pod uwagę, że wezwanie kierowane jest do profesjonalnego uczestnika
obrotu gospodarczego, wobec które stosowany jest miernik podwyższonej staranności (art.
355 § 2 Kodeksu cywilnego), Konsorcjum Arcus winno zdawać sobie sprawę, że na
potwierdzenie realności poszczególnych cen zobowiązany jest dołączyć dowody.
Niewątpliwie działaniem błędnym jest kompletowanie dowodów na etapie postępowania
odwoławczego, a nie przesłanie ich w terminie wskazanym w wezwaniu do wyjaśnień.
Wszelkie
informacje przedstawione przez wykonawcę muszą być znane zamawiającemu na
konkretnym etapie postępowania, celem umożliwienia mu podjęcia decyzji co do
ewentualnego odrzucenia oferty. Rozprawa przed Krajową Izbą Odwoławczą nie może
stanowić kolejnego etapu procedury określonej w art. 90 ust. 1 i 1a ustawy Pzp. Ponadto, na
uwagę zasługuje fakt, że oferta dotycząca dwóch numerów telefonów, przedłożona na
rozprawie została sporządzona w dniu 5 maja 2018 r., zatem kilka miesięcy po
wystosowanym do Odwołującego Arcus wezwaniu do wyjaśnień.
Izba oceniając wyjaśnienia w zakresie rażąco niskiej ceny złożone przez
Odwołującego Arcus stwierdza, że składały się one wyłącznie z wyjaśnień oraz kalkulacji,
bez wskazania dowodów mających potwierdzać prezentowane stanowisko. Brak załączenia
dowodów obciąża wykonawcę, skutkiem czego jest zazwyczaj odrzucenie jego oferty.
Zdaniem Izby, koszt usługi nadzoru i zarządzania stanowi zasadniczy element mający wpływ
na zaoferowaną cenę, bowiem dotyczy wynagrodzenia personelu zarządzającego i
pełniącego nadzór nad kontraktem. Zatem wykonawca winien przedstawić chociażby
zobowiązania członków personelu kluczowego do podjęcia przez nich obowiązków w ramach
niniejszego zadania.
Jeżeli okolicznością uprawdopodobniającą oszczędności wykonawcy miało być
posiadanie odpowiedniego wyposażenia biura należało przedstawić konkretne dowody, na tę
okoliczność. Odwołujący nie przedstawił również w wyjaśnieniach żadnych dowodów
dotyczących kosztów utrzymania samochodów na potrzeby Biura Konsultanta, kosztów
utrzymania samochodu użyczonego Zamawiającemu, kosztów wynajmu powierzchni
biurowej, czy też kosztów wynikających z usług zaoferowanych w ramach kryterium
pozacenowym. W wyjaśnieniach wskazał przykładowo, że wykona zdjęcia cykliczne w
postaci ortofotomapy oraz DSM w określonej cenie według oferty firmy zewnętrznej, której
nie załączył. Oświadczył także, że otrzyma konkretne dofinansowanie w ramach współpracy
z Powiatowymi Urzędami Pracy, nie przedkładając w tym zakresie żadnego dowodu. Zatem
nie sposób stwierdzić, czy urzędy aktualnie prowadzą nabory wniosków w ramach
wymienionych projektów oraz jaki jest zakres przedmiotowy czy podmiotowy wskazanych
programów. Jak słusznie również zauważył Przystępujący Promost, Odwołujący Arcus

założył możliwość zatrudnienia Inżyniera Kontraktu w okresie projektowania w wymiarze 1/2
etatu. Zgodnie z §13 ust. 7 IPU, Zamawiający dopuścił pracę w niepełnym wymiarze czasu,
nie mniejszym niż 1/2 etatu, jedynie w odniesieniu do kilku określonych ekspertów (tj.
Głównego Inspektora Nadzoru specjalności inżynieryjnej drogowej, Głównego Inspektora
Nadzoru specjalności inżynieryjnej mostowej, Specjalisty ds. rozliczeń, Specjalisty ds.
roszczeń). Inżynier Kontraktu nie został wymieniony w tym katalogu. Oznacza to obowiązek
zatrudnienia Inżyniera Kontraktu w pełnym wymiarze czasu pracy, przez cały okres realizacji
usługi.
W zakresie naruszenia art. 90 ust. 1 ustawy P
zp, Izba podziela pogląd, że
ustawodawca nie określił, ile razy zamawiający może ponawiać wezwania do wyjaśnienia w
zakresie rażąco niskiej ceny. Wezwanie do złożenia wyjaśnień może być skierowane do
wykonawcy nawet kilkakrotnie w sytuacji, gdy na
podstawie złożonych wyjaśnień powstają
dalsze kwestie i nowe wątpliwości wymagające wyjaśnienia. Niemniej, nie oznacza to, że
zamawiający powinien przejmować za wykonawcę inicjatywę w dążeniu do udowodnienia
realności elementów mających wpływ na wysokość zaoferowanej ceny. Zamawiający, będąc
gospodarzem postępowania, winien przestrzegać podstawowych zasad, takich jak chociażby
zasady bezstronności, uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców.
Ponowne
wezwania do wyjaśnienia w rzeczywistości tego samego zakresu informacji, przy
zaniechaniu rzetelnego i starannego działania wykonawcy podczas złożenia wyjaśnień
niepopartych dowodami, należałoby uznać za naruszenie nie tylko art. 90 ust. 1, ale również
art. 7 ust. 1 ustawy Pzp.
Uwzględniając powyższe w ocenie Izby nie doszło do naruszenia ani art. 91 ust. 1
ustawy Pzp, ani art. 90 ust. 3 w zw. z ust. 2 ustawy Pzp. Zamawiający prawidłowo dokonał
oceny i wyboru oferty Przystępującego Promost, a Odwołujący Arcus nie przedstawił żadnej
argumentacji jakob
y oferta Przystępującego Promost zawierała rażąco niską cenę. Wymaga
podkreślenia, że odwołanie nie może mieć charakteru blankietowego; powinno
konkretyzować zarzuty, wskazywać okoliczności faktyczne i prawne, które pozwalają na
dokonanie oceny ich zasadno
ści. Niewystarczające jest więc ogólne twierdzenie
o
wystąpieniu określonego rodzaju nieprawidłowości, ale konieczne jest określenie ich
zakresu
. Oznacza to zatem obowiązek odniesienia się do elementów stanu faktycznego, w
tym
zawartości oferty Przystępującego Promost. W szczególności, odwołanie zawierające
zarzuty dotyczące rażąco niskiej ceny konkurencyjnej oferty, winno jednoznacznie
precyzować które elementy i w jaki sposób świadczą o zaoferowaniu rażąco niskiej ceny.
Ogólne stwierdzenie to za mało, bowiem uniemożliwia dokonanie oceny zasadności zarzutu.
W odniesieniu do naruszenia art. 92 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp
należy uznać zarzut za niezasadny. Konsorcjum Arcus skorzystało ze środków ochrony

prawnej, wniosło odwołanie oraz polemizowało w uzasadnieniu ze stanowiskiem
Zamawiającego. Odwołujący na podstawie uzasadnienia faktycznego zawiadomienia o
odrzuceniu oferty ustosunkował się do decyzji Zamawiającego.
Odwołanie o sygn. KIO 896/18
Odwołujący TPF postawił w odwołaniu główny zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 w
związku z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp poprzez nieprawidłową ocenę złożonych przez
Konsorcjum Promost wyjaśnień, a w konsekwencji zaniechanie odrzucenie jego oferty jako
zawie
rającej rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Izba ustaliła, że Zamawiający pismem z dnia 13 listopada 2017 r. wezwał Konsorcjum
Promost do złożenia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny. Konsorcjum Promost w
wyznaczonym terminie udzie
liło obszernych wyjaśnień, załączając dowody na potwierdzenie
wskazanych kos
ztów i sposobu kalkulacji ceny, w tym załącznik nr 13 zawierający
planowane koszty realizacji usługi. Następnie pismem z dnia 1 marca 2018 r. Zamawiający
wezwał wykonawcę do udzielenia dalszych wyjaśnień dotyczących elementów oferty
mających wpływ na wysokość ceny, w szczególności dotyczących informacji czy w okresie
projektowania została ujęta (w którym miejscu i w jakiej kwocie) konieczność dysponowania
następującymi osobami: geodetą, specjalistą ds. nadzoru geotechnicznego oraz
geologicznego, specjalistami do spraw ochrony środowiska, specjalistą do spraw umów z
gestorami sieci oraz architektem krajobrazu. Konsorcjum Promost pismem z dnia 7 marca
2018 r. potwierdziło, że ujęło koszty związane z pracą ww. specjalistów w zakładanej
rezerwie finansowej dla okresu projektowania, czy też zarówno w rezerwie dla okresu
projektowania, jak realizacji robót. Równocześnie oświadczyło, że dokonuje korekty
załącznika nr 13, wydzielając w pozycji rezerwa pozycję Inni specjaliści zgodnie z
zapotrzebowaniem, w tym zastępowalność personelu. Oferta Konsorcjum Promost została
uznana w dniu 26 kwietnia 2018 r. jako najkorzystniejsza.
O
dnosząc się wpierw do ponownego wzywania do złożenia wyjaśnień w trybie art. 90
ust. 1 ustawy Pzp, Izba podziela pogląd reprezentowany w wyroku z dnia 18 lutego 2016
roku sygn. akt KIO 150/16,
że powtórzenie wezwania do złożenia wyjaśnień musi wynikać z
obiektywnych okoliczno
ści uzasadniających uszczegółowienie wyjaśnień złożonych przez
wykonawc
ę na
pierwsze
wezwanie
zamawiaj
ącego.
Przyj
ąć
zatem
nale
ży, że
uzasadnieniem do skierowania kolejnego wezwania w trybie art. 90 ust. 1 P.z.p., mo
że
by
ć np. konieczność rozwinięcia lub uszczegółowienia wyjaśnień już złożonych przez
wykonawcę na pierwsze wezwanie, sformułowane przez zamawiającego w sposób ogólny. Z taką sytuacją mamy do czynienia w przedmiotowym postępowaniu.
Zamawiający, wzywając Konsorcjum Promost po raz pierwszy do złożenia wyjaśnień w

kwestii
zaoferowanej ceny, o
graniczył się w zakresie kosztów zatrudnienia do przedstawienia
kalkulacji ceny dotyczącej zatrudnienia personelu kluczowego na podstawie umowy o pracę
w okresie projektowania, realizacji robót, przeglądów i rozliczania kontraktu oraz personelu
niekluczowe
go w tożsamych okresach. Nie wskazał przy tym, że oczekuje wyszczególnienia
kosztów związanych z konkretnymi specjalnościami. W sytuacji, gdy cena jest sumą wartości
wielu czynników składających się na przedmiot zamówienia, wykonawca może mieć problem
z us
taleniem, które z nich konkretnie wzbudziły wątpliwości zamawiającego. Wykonawca nie
może przy tym ponosić konsekwencji wynikających z braku precyzji i staranności po stronie
zamawiającego. W związku z powyższym Izba nie uwzględniła zarzutu naruszenia przez
Zamawiającego art. 90 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez ponowne wzywanie
Konsorcjum Promost do
złożenia wyjaśnień ceny rażąco niskiej.
W zakresie zaś zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy
Pzp, należy podkreślić, że to realna, rynkowa wartość danego zamówienia jest punktem
odniesienia dla oceny i ustalenia ceny rażąco niskiej. Cena rażąco niska w stosunku do
przedmiotu zamówienia będzie ceną odbiegającą od jego rzeczywistej wartości, a rzeczona
różnica nie będzie uzasadniona obiektywnymi względami pozwalającymi danemu
wykonawcy
bez strat i finansowania wykonania zamówienia z innych źródeł niż
wynagrodzenie umowne,
zamówienie to wykonać. Reasumując, cena rażąco niska jest więc
ceną nierealistyczną, nieadekwatną do zakresu i kosztów prac składających się na dany
przedmiot zamówienia, zakładającą wykonanie zamówienia poniżej jego rzeczywistych
kosztów i w takim sensie nie jest ceną rynkową, tzn. generalnie nie występuje na rynku, na
którym ceny wyznaczane są m.in. poprzez ogólną sytuację gospodarczą panującą w danej
branży i jej otoczeniu biznesowym, postęp technologiczno-organizacyjny oraz obecność i
funkcjonowanie uczciwej
konkurencji podmiotów racjonalnie na nim działających. (vide:
wyrok KIO z dnia 23 marca 2017 r., sygn. akt 416/17).
Zgodnie z art. 90 ust. 2 ustawy Pzp obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny lub kosztu, spoczywa na wykonawcy. W przedmiotowym postępowaniu
odwoławczym ciężar ten spoczywał na Konsorcjum Promost, który ciężarowi temu sprostał.
Wykonawca wykazał zasadność i rzetelność wyjaśnień złożonych w wyniku wezwania
wystosowanego przez zamawiającego. Dokonując analizy wyjaśnień złożonych przez
Konsorcjum Promost, Izba stwierdziła, iż wyjaśnienia potwierdzają realność zaoferowanej
ceny.
Odnosząc się zaś do kwestionowanych przez Odwołującego TPF kosztów, wskazać
należy, co następuje. Odwołujący w przedstawionych w odwołaniu kalkulacjach dotyczących
minimalnych kosztów związanych z utrzymaniem samochodu Konsultanta podaje kwotę

1001,67 zł/m-c na jeden samochód, przyjmując w kalkulacji benzynę jako paliwo.
Przystępujący zaś w złożonych wyjaśnieniach wskazał, iż personel Konsultanta wyposaży w
dwa samochody z instalacją LPG, co już daje pewne oszczędności. W przypadku kosztów
związanych ze środkiem transportu Zamawiającego przekazany przez Konsorcjum Promost
samochód został zamortyzowany, podczas gdy Odwołujący wskazywał koszty
zakupu/amortyzacji w wysokości 776,44 zł.
W odniesieniu do zarzutu, że Przystępujący nie przyjął w kosztach zatrudnienia
personelu biurowego i pomocniczego minimalnego wynagrodzenia za pracę przewidzianego
na 2018 r. w wysokości 2100 zł brutto, Przystępujący podkreślał, że na dzień składania ofert
obowiązującą stawką minimalnego wynagrodzenia była kwota 2000 zł brutto. Przystępujący
przewidział dla personelu biurowego i pomocniczego stawkę wraz z kosztami pracodawcy na
poziomie 2 412,20 zł. Skoro Zamawiający nie zawarł w SIWZ postanowień, że wykonawca
winien
skalkulować w cenie zmianę minimalnego wynagrodzenia na 2018 r., to nie można
stawiać takich wymagań wobec wykonawców. Postanowienia SIWZ nie zawierały również
uwzględnienia założenie absencji chorobowej wynikającej ze statystyk ZUS. Wartości te
stanowią wyłącznie wyliczenie własne Odwołującego i nie mogą być wiążące dla każdego
wykonawcy.
Należy podkreślić, że Przystępujący przewidział również rezerwę w pozycji
związanej z zatrudnienie personelu biurowego i pomocniczego w łącznej kwocie 18 541,60
zł, co daje kwotę 107,80 zł miesięcznie na osobę, którą to kwotę Przystępujący zamierza
przeznaczyć na pozostałe wydatki związane z zatrudnieniem personelu np. koszty badań
lekarskich, czy
pokrycie ewentualnych zastępstw związanych z urlopami.
Koszty cyklicznych zdjęć zostały szczegółowo opisane w punkcie 16 i 17 pisma z
dnia 23.11.2018
r. Przystępujący zadeklarował, że zdjęcia będą wykonywane za pomocą
sprzętu, będącego w jego posiadaniu, przez personel pracujący na kontrakcie, w ramach
wykonywanych obowiązków. Pomimo to przewidział kwotę 14 000 zł w okresie od
rozpoczęcia realizacji robót do wystawienia ostatniego Świadectwa Przejęcia oraz kwotę 1
500 zł w okresie od wystawienia ostatniego Świadectwa Przejęcia do wystawienia
Ostatecznego Świadectwa Płatności. Dodatkowo, z wyjaśnień wynika, że Przystępujący
przewidział koszty wykonania ortofotomapy oraz przeglądarki WWW wraz z dodatkowym
serwerem FTP odpowiednio w pozycjach 2.3.19, 2.1.19 załącznika nr 5 złożonych wraz z
pismem 07.03.2018 r.
Niezrozumiałe są również twierdzenia Odwołującego jakoby
Przystępujący nie uwzględnił odpowiedniego sprzętu geodezyjnego.
Izba podziela pogląd Przystępującego, że skoro Inspektorzy Nadzoru w zakresie
swoich obowiązków uczestniczą w przeprowadzonych próbach, testach i badaniach,
obmiarach i odbiorach technicznych (s
ą to podstawowe zadania Inspektora Nadzoru) są to

więc czynności objęte planowaną stawką wynagrodzenia i nie generują dodatkowych
kosztów. Tym bardziej, że SIWZ nie określa, którzy członkowie personelu Konsultanta mogą
uczestniczyć w czynnościach określonych w pkt 19.1.2.2.2) IDW, czyli Podkryterium 1.2
Kontrola jakości. Nadto, zgodnie z oświadczeniem Przystępującego przewidział on ponad
1 mln rezerwy, zatem niewątpliwie jest w stanie pokryć koszt ewentualnego zdublowania
dwutygodniowego okresu zatrudnienia eksperta.
W zakresie kosztów personelu w okresie realizacji robót oraz gwarancji wskazać
należy, że zgodnie z §13 ust. 7 IPU wszystkie osoby, których dotyczy obowiązek
zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, tj. wskazane w ust. 5 i 6, przez okres realizacji
U
sługi, do wydania ostatniego Świadectwa Przejęcia, będą zatrudnione na umowie o pracę
w wymiarze pełnego etatu. Stosownie zaś do §3 ust. 3 IPU okres przeglądów i rozliczenia
kontraktu trwa od daty wskazanej w ostatnim Świadectwie Przejęcia do daty wystawienia
ostatecznego Świadectwa Płatności, tj. 15 miesięcy. Nie sposób zatem uznać, aby Eksperci
Kluczowi i pracownicy biurowi oraz personel pomocniczy winni być zatrudnieni na umowę o
pracę również w okresie przeglądów i rozliczenia kontraktu, tj. po wydaniu ostatniego
Świadectwa Przejęcia.
Izba uznała również za bezzasadny zarzut (pomijając fakt, iż został podniesiony
dopiero na rozprawie) dotyczący korekty załącznika nr 13. Zgodnie z pkt 13 wyjaśnień
Konsorcjum Promost z dnia 7 marca 2018 r.
dokonał korekty załącznika nr 13 (planowane
koszty realizacji usługi), wydzielając w pozycji rezerwa pozycję Inni specjaliści zgodnie z
zapotrzebowaniem, w tym zastępowalność personelu. Odwołujący podnosił, że skorygowany
załącznik stanowi zmianę pierwotnie złożonych wyjaśnień, co jest nieuprawnione. W ocenie
Izby w
ydzielając z pozycji rezerwy pozycję Inni specjaliści dokonano jedynie
uszczegółowienia, co koresponduje z oświadczeniem Przystępującego, że koszty związane
z pracą specjalistów wymienionych w wyjaśnieniach zostały ujęte w rezerwie finansowej. W
zakresie zaś pozycji 4 załącznika nr 13 Izba wskazuje, że podnoszony na rozprawie zarzut
niezgodności treści oferty z treścią SIWZ nie podlegał rozpoznaniu, bowiem nie był objęty
treścią odwołania.
Abstrahując od powyższych rozważań należy podkreślić, że w skali całej oferty
koszty negowane przez Odwołującego TPF mają nieznaczne znaczenie i nie można mówić
o istotnych częściach składowych oferty.
W zakresie zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp
Izba podziela pogląd zarówno Zamawiającego, jak i Przystępującego, że przedłożenie
Harmonogramu Pracy Personelu Konsultanta nie było wymagane. Nadto, Przystępujący
wyjaśnił, że koszty geodety, specjalisty ds. nadzoru geotechnicznego, specjalisty ds.

nadzoru geologicznego, specjalisty ds. ochrony środowiska, architekta krajobrazu oraz
specjalisty ds. umów z gestorami sieci, zostały uwzględnione w rezerwie przewidzianej w
tym okresie, co wynika z pisma z dnia 07.03.2018 r. Natomiast koszt pracy specjalisty ds.
kontaktów ze społecznością i promocji oraz specjalisty ds. sprawozdawczości został
przedstawiony w załączniku nr 13 poz. 2.1.14 i 2.1.15 do pisma z dnia 23.11.2018 r.
Jednocześnie Przystępujący oświadczył, że w sytuacji zaistnienia konieczności konsultacji
opracowań związanych z organizacją ruchu w okresie projektowania koszty te zostaną
pokryte z planowanej rezerwy wynoszącej ok. 200 000 zł. Zatem, zarzut Odwołującego nie
potwierdził się.
Z uwagi na fakt, że Zamawiający złożył na rozprawie oświadczenie o uwzględnieniu
zarzutu
nr II.2 z odwołania, nie podlegało ono rozpoznaniu przez Izbę.
Odwołanie o sygn. KIO 916/18
W zakresie odrzucenia oferty Odwołującego Inko jako niezgodnej z postanowieniami
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, należy wskazać, co następuje. Zgodnie z art.
82 ust. 3 ustawy Pzp treść oferty musi odpowiadać treści specyfikacji istotnych warunków
zamówienia. Art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp zawiera sankcję niedochowania ww. wymogu, z
której wynika obowiązek zamawiającego odrzucenia oferty, której treść nie odpowiada treści
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, z zastrzeżeniem art. 87 ust. 2 pkt 3 tej ustawy,
tj. możliwości dokonania jej korekty. Powyższe przepisy odnoszą się do zasady związania
wykonawcy oświadczeniami zawartymi w ofercie oraz do zasady niezmienności oferty.
Zasady te odnoszą się do elementów, które treścią oferty zostały objęte i w niej wyrażone.
Z
godnie z pkt 15 SIWZ Zamawiający dokonał opisu sposobu obliczenia ceny oferty w
następujący sposób: 15.1. Cena oferty zostanie wyliczona przez Wykonawcę w oparciu o
Formularz Cenowy zawarty w Tomie IV SIWZ. 15.2. Formularz Cenowy, o którym mowa w
pkt 10.1, należy wypełnić ściśle według kolejności pozycji wyszczególnionych w tym
formularzu wyliczając poszczególne ceny jednostkowe netto. Wykonawca winien określić
ceny jednostkowe netto oraz wartości netto dla wszystkich pozycji wymienionych w tym
formularzu, a następnie wyliczy cenę netto łącznie. Wykonawca obliczając cenę oferty musi
uwzględnić wszystkie pozycje opisane w Formularzu Cenowym. Wykonawca nie może
samodzielnie wprowadzić żadnych zmian do Formularza Cenowego. 15.3. Każda cena
jednostkowa zawarta w Ofercie powinna obejmować całkowity koszt wykonania danej pozycji
w przyjętej jednostce czasu/ilości rozliczenia w Formularzu cenowym. Dodatkowo
Wykonawca przeprowadzi właściwe analizy i w cenach ryczałtowych (dział 2, pozycje 2.1,
2.2, 2.3) uwzględni odpowiednią ilość wszystkich ekspertów i specjalistów tak, aby zapewnić
sprawną i terminową realizację umowy. 15.4. Dla działów 1, 2, (pozycja 2.1 i 2.3.), 3, 4 oraz

5 Formularza Cenowego Zamawiający przewiduje limity określone w tych Formularzach. W
przypadku gdy którykolwiek z wymienionych limitów zostanie przekroczony w ofercie
Wykonawcy, Zamawiający odrzuci taką ofertę. 15.5. Dla każdej pozycji wyszczególnionej na
Formularzu Cenowym, jeśli składają się na nią elementy o zróżnicowanych kosztach,
jednolita stawka jednostkowa powinna zostać skalkulowana na zasadzie uśrednienia
kosztów składowych.
Stosownie do §11 ust. 18-20 IPU: 18. Konsultant jest zobowiązany z własnej
inicjatywy zaproponować natychmiastowe zastępstwo w przypadkach: 1) śmierci, choroby,
wypadku lub urlopu którejkolwiek z osób Personelu Konsultanta; 2) jeżeli jest konieczne
zastąpienie którejkolwiek z osób Personelu Konsultanta z innych niż wymienione w pkt 1,
niezależnych od Konsultanta przyczyn. Kierownik Projektu jest zobowiązany rozpatrzyć
propozycję najpóźniej następnego dnia roboczego następującego po dniu, w którym
Kierownik Projektu otrzymał propozycję Konsultanta. Kierownik Projektu może nie wyrazić
zgody na osobę zaproponowaną przez Konsultanta z podaniem uzasadnienia. 19. W
przypadku gdy członek Personelu Konsultanta nie może zostać niezwłocznie, tj. w tym
samym dniu, zastąpiony lub zmieniony, Inżynier Kontraktu lub Konsultant jest zobowiązany
najpóźniej w tym samym dniu wskazać spośród Personelu Konsultanta osobę lub osoby
wykonujące tymczasowo obowiązki osoby zastępowanej lub zmienianej, przy czym stan taki
nie będzie trwał dłużej niż 3 miesiące. 20. Konsultant nie otrzymuje wynagrodzenia z tytułu
tymczasowego wykonywanych obowiązków przez członka Personelu Konsultanta
jednocześnie wykonującego obowiązki własne i obowiązki osoby tymczasowo zastępowanej.
W pkt 2.2. OPZ Koszty administracyjne wskazano: 2.2.1. Biuro Konsultanta:
„Konsultant zobowiązany jest zapewnić (np. dostarczyć, wynająć) oraz zorganizować,
urządzić, wyposażyć i utrzymywać, na własny koszt biuro na potrzeby Personelu Konsultanta
i Personelu biurowego i pomocniczego. (..) Konsultant będzie ponosić wszystkie koszty
związane z urządzeniem, utrzymaniem i likwidacją biura Konsultanta, w szczególności: a)
koszty zainstalowania wszystkich niezbędnych urządzeń, sprzętu, instalacji, dróg
dojazdowych i wewnętrznych, miejsc parkingowych, wyposażenia biura i zabezpieczeń, b)
koszty eksploatacyjne związane z użytkowaniem biura — m.in. opłaty za energię
elektryczną, Internet, usługi telekomunikacyjne, ogrzewanie, wodę, wywóz nieczystości,
śmieci, odprowadzenie ścieków, ochronę mienia, dzierżawę terenu, opłaty za wynajem
pomieszczeń, koszty środków transportu, c) koszty usunięcia wszystkich urządzeń, instalacji,
dróg dojazdowych i wewnętrznych, biur, placów, zabezpieczeń, oczyszczenie terenu i
doprowadzenie do stanu pierwotnego (jeśli to konieczne), d) koszty ubezpieczeń. Biuro
może być wykorzystywane wyłącznie do pełnienia usługi.

W pkt 2.4. Środki transportu i łączności wskazano: Konsultant niniejszego
zamówienia wyposaży swój personel w odpowiednią ilość środków transportu i łączności
(telefony komórkowe), zapewniającą sprawne pełnienie Usługi. W celu identyfikacji pojazdów
samochody Konsultanta będą odpowiednio oznakowane i wyposażone w lampy
ostrzegawcze.
W formularzu cenowym w Dziale 1 miały być zawarte koszty administracyjne od
rozpoczęcia Usługi do wystawienia ostatniego Świadectwa Przejęcia w przeliczeniu na
miesiąc. W pkt 1.1. koszty Biura Konsultanta, w pkt 1.2. koszty Biura Zamawiającego, w pkt
1.2a. koszty środka transportu, w pkt 1.3. i 1.4. koszty zatrudnienia personelu biurowego
i pomocn
iczego. Koszty te miały stanowić nie więcej niż 15% wartości wyliczonej w pozycji A
formularza (cena łączna netto). W Dziale 2 miały zostać zawarte ryczałtowe koszty usługi
nadzoru i zarządzania, a w Dziale 3 koszty działań promocyjnych, zaś w Dziale 4 - koszty (w
przeliczeniu na miesiąc) administracyjne od wystawienia ostatniego Świadectwa Przejęcia
do wystawienia Ostatecznego Świadectwa Płatności. W pkt 4.1. koszty Biura Konsultanta, w
pkt 4.2. koszty Biura Zamawiającego, w pkt 4.2a. koszty środka transportu oraz w pkt 4.3. i
4.4. koszty personelu biurowego i pomocniczego. Pod Tabelą w Uwagach Zamawiającego
wskazano: dla Działu 1: Dział musi obejmować całość kosztów związanych z prawidłową
realizacją Usługi zgodnie z Umową i OPZ. Pozycja „personel biurowy” musi obejmować
całość kosztów związanych z zapewnieniem osób niezbędnych do prawidłowego
funkcjonowania Biura Konsultanta. Pozycja „personel pomocniczy” musi obejmować całość
kosztów związanych z zapewnieniem wszelkich innych asystentów i pracowników, którzy są
niezbędni do prawidłowego wykonania Usługi zgodnie z Umową i OPZ. Uwagi do Działu 4
były analogiczne.
Odwołujący Inko w formularzu cenowym w pozycji 1.2a. wskazał koszty w wysokości
2 500,00 zł netto, łącznie: 107 500,00 zł netto, w pkt 1.3. koszty w wysokości 4 800,00 zł
netto, łącznie: 206 400 zł netto, w pkt 1.4. koszty w wysokości 4 800,00 zł netto, łącznie:
206
400 zł netto, w pozycji 4.2a. koszty w wysokości 1 250,00 zł netto, łącznie: 18 750,00 zł
netto, w pozycji 4.3. koszty w wysokości 2400 zł netto, łącznie: 36 000 zł netto, w pozycji 4.4.
koszty w wysokości 2400 zł netto, łącznie: 36 000 zł netto.
Pismem z d
nia 13 listopada 2017 r. Zamawiający wezwał Odwołującego Inko do
złożenia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny. Dnia 27 listopada 2017 r. Odwołujący
Inko złożył wyjaśnienia, dołączając m.in. szczegółową kalkulację kosztów (załącznik nr 1 do
pisma). Zaznaczył, że koszty planowych nieobecności i zastępowalności Personelu
Biurowego i Pomocniczego zostały ujęte w odpowiednich podpozycjach pozycji 2.1, 2.2 i 2.3
odnoszących się do planowych nieobecności i zastępowalności całego personelu we
wszystkich okresach realizacji kontraktu. Oświadczył nadto, że koszty zapewnienia środków

transportu dla personelu Konsultanta zostały ujęte w pozycjach 2.1, 2.2 i 2.3 Formularza
cenowego i odpowiadającej mu Tabeli – Rozbicie ceny ofertowej.
Izba ustaliła, że podstawą odrzucenia oferty Odwołującego Inko była niezgodność jej
treści z treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia w zakresie w jakim wykonawca
przerzucił koszty środków transportu dla personelu konsultanta oraz koszty zastępowalności
pracowników biurowych i pomocniczych do Działu 2 Usługi nadzoru i zarządzania
Formularza Cenowego, tj. do poz. 2.1.
Usługi nadzoru i zarządzania - okres projektowania,
do poz. 2.2.
Usługi nadzoru i zarządzania - okres realizacji robót i do poz. 2.3 Usługi nadzoru
i zarządzania - okres przeglądów i rozliczenia kontraktu. Zamawiający w uzasadnieniu
odrzucenia wskazywał, że koszty te Odwołujący Inko winien uwzględnić w Dziale 1 oraz
odpowiednio w Dziale 4 Formularza Cenowego, a dokonanie samodzielnych,
nieuprawnionych zmian w Formularzu Cenowym
doprowadziło do niezgodności oferty z
treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia, której nie można poprawić, bowiem
prowadziłoby to do przekroczenia ustalonego procentowego limitu dla Działu 1 Formularza
Cenowego.
Spór między stronami dotyczy wykładni Formularza cenowego, który miał być
sporządzony przez wykonawców na załączniku, stanowiącym integralną część SIWZ, a
dokładnie umiejscowienia w tymże formularzu kosztów środków transportu dla personelu
Konsultanta, a także kosztów zastępowalności pracowników biurowych i pomocniczych.
W
ocenie Izby, wbrew twierdzeniom Odwołującego Inko, postanowienia SIWZ wskazywały
jednoznacznie, że koszty środków transportu dla personelu Konsultanta oraz
Zamawiającego, a także koszty zastępowalności pracowników biurowych i pomocniczych
powinny być ujęte w Dziale 1 Formularza cenowego oraz odpowiednio w Dziale 4.
Izba nie odstępuje od akceptowanej od lat zasady, że wątpliwości interpretacyjne i
niejasności treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia należy tłumaczyć na korzyść
wykonawców, jednak aby stwierdzić, że one zaistniały, należy wpierw odnieść się do
całokształtu treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia i uznać, że z logicznego i
racjonalnego punktu widzenia obiektywnie wątpliwości takie można było powziąć lub przyjąć
inne rozumienie danych postanowień i wymogów. Natomiast tutaj, zdaniem Izby, taka
sytuacja nie zaistniała.
W pkt 2.2.1. OPZ (podpunkt kosztów administracyjnych) dotyczącym Biura
Konsultanta wskazano, że Konsultant będzie ponosić koszty środków transportu, co
koresponduje z układem formularza cenowego, gdzie w Dziale 1: „Koszty administracyjne od
rozpoczęcia Usługi do wystawienia ostatniego Świadectwa Przejęcia” w przeliczeniu na
miesiąc w pkt 1.1. miały być wykazane koszty Biura Konsultanta. Punkt 2.4. OPZ opisuje

szczegółowo wymagania dotyczące środków transportu zarówno dla Zamawiającego, jak i
Personelu Konsultanta. Jednocześnie jedynie w pkt 1.2a oraz 4.2a Formularza cenowego
wymieniono wprost „środek transportu”. W ocenie Izby koszty środków transportu personelu
Konsultanta winny być ujęte w pkt 1.1. oraz odpowiednio w pkt 4.1. Formularza cenowego.
Zgodnie bowiem z instrukcją Zamawiającego, znajdującą się pod Formularzem cenowym,
Dział 1 winien obejmować całość kosztów związanych z prawidłową realizacją usługi zgodnie
z umową i OPZ (analogicznie Dział 4). W zakresie zaś Działu 2 Zamawiający wskazał, że
każda pozycja musi obejmować całość kosztów zatrudnienia i wynagrodzenia wszystkich
Ekspertów.
Nie sposób również zgodzić się z argumentacją Odwołującego Inko w zakresie
kosztów nieobecności pracowników biurowych i pomocniczych. Powoływanie się w tym
zakresie na §11 ust. 18-20 IPU, jako rzekomo określających procedurę zastępowania tychże
pracowników, jest nieuprawnione. §11 ust. 18-20 IPU dotyczy tylko i wyłącznie zasad
nieobecności osób Personelu Konsultanta, do których członkowie personelu biurowego i
pomocniczego nie zaliczają się. Po pierwsze wynika to z pkt 2.1 OPZ, który rozróżnia trzy
grupy personelu, wskazując że w celu realizacji zamówienia Konsultant zapewni
odpowiednio: 1. Personel Konsultanta (Eksperci Kluczowi, Inni Eksperci), 2. Personel
biurowy. 3. Personel pomocniczy. Ponadto, zgodnie z definicją Personelu biurowego i
pomocniczego, zawartą w §1 ust. 1 IPU personel ten nie stanowi Personelu Konsultanta
(Personel biurowy i pomocniczy: personel skierowany przez Konsultanta do realizacji
Umowy, zapewniający działanie Biura Konsultanta w pełnym zakresie opisanym w umowie i
Opisie Przedmiotu Zamówienia (OPZ) nie będący Personelem Konsultanta.). Na uwagę
zasługuje również fakt, że zgodnie z instrukcją Zamawiającego, znajdującą się pod
Formularzem cenowym, zarówno pozycja dotycząca personelu biurowego, jak i
pomocniczego, winna obejmować całość kosztów związanych z zapewnieniem osób
niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania Biura Konsultanta oraz z zapewnieniem
wszelkich innych asystentów i pracowników, którzy są niezbędni do prawidłowego wykonania
usługi zgodnie z umową i OPZ. Oznacza to, że w pozycjach w pkt 1.3 i 1.4 oraz odpowiednio
w pkt 4.
3 i 4.4 Formularza cenowego wykonawca winien przewidzieć wszystkie koszty
personelu biurowego i pomocniczego, również w zakresie jego zastępowalności.
Ze względu zaś na określone przez Zamawiającego limity, niezgodności tej nie
można poprawić w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp. Zamawiający postanowił bowiem,
że łączne koszty Działu 1 miały stanowić nie więcej niż 15% wartości wyliczonej w pozycji A
formularza (cena łączna netto). Uwzględniając więc wyłącznie koszty środków transportu
wskazane przez O
dwołującego Inko limit procentowy zostałby przekroczony, gdyby
prawidłowo zakwalifikował te wydatki. W przypadku przeniesienia do Działu 1 jedynie

kosztów środków transportu dla personelu konsultanta, określonego przez Odwołującego
Inko w piśmie z dnia 27 listopada 2017 r. wartość Działu 1 wyniosłaby 1 088 800,00 zł, co o
3,25% przekracza ustalony limit.
Wobec powyższego Izba uznała, że Odwołujący Inko w sposób nieuprawniony
przerzucił koszty środków transportu oraz koszty zastępowalności pracowników biurowych i
pomocniczych do Działu 2 Formularza cenowego. Treść oferty Odwołującego Inko nie
odpowiada post
anowieniom SIWZ, a niezgodności tej nie można poprawić w trybie art. 87
ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp.
Izba nie przychyliła się również do stanowiska Odwołującego Inko, że w tej sprawie
mamy do czynienia z błędem w obliczeniu ceny (art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp). W
orzecznictwie przyjmuje się, że błędem w obliczeniu ceny jest każdy, inny niż omyłka
rachunkowa, błąd w obliczeniu ceny, polegający na przyjęciu niewłaściwych lub niepełnych
danych do jej obliczenia. W niniejszej stanie faktycznym wyjaśnienia Odwołującego Inko
wskazywały, że zaoferowana cena objęła wszystkie elementy określone w SIWZ, a jedynie
sposób jej przedstawienia był niezgodny z postanowieniami specyfikacji.
Uwzględniając powyższe w ocenie Izby nie doszło do naruszenia ani art. 91 ust. 1
ustaw
y Pzp, ani zasad prawa zamówień publicznych opisanych w art. 7 ust. 1 ustawy Pzp.
Zamawiający prawidłowo dokonał oceny i wyboru oferty Przystępującego Promost oraz
prawidłowo odrzucił ofertę Odwołującego Inko, czym potwierdził, że równo traktuje
wykonawców w postępowaniu, bowiem jak podniósł to Sąd Okręgowy w Bydgoszczy równe
traktowanie wykonawców oznacza jednakowe traktowanie wykonawców na każdym etapie
postępowania, bez stosowania przywilejów, ale także środków dyskryminujących
wykonawców ze względu na ich właściwości. Jej przestrzeganie polega na stosowaniu jednej
miary do wszystkich wykonawców znajdujących się w tej samej lub podobnej sytuacji, nie
zaś na jednakowej ocenie wykonawców (vide: postanowienie Sądu Okręgowego w
Bydgoszczy z dnia 17 marca 2008 r., sygn. akt VIII Ga 22/08).
W
zakresie zaś naruszenia przez Zamawiającego zasady udzielenia zamówienia
wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami ustawy Pzp w art. 7 ust. 3, uwzględniając
znaczenie zasad określonych w art. 7 ust. 1 ustawy Pzp oraz racjonalność przepisów,
zasada
ta dotyczy zakazu dokonywania cesji praw lub przejęcia długów na rzecz podmiotów
lub przez podmioty nieuczestniczące w postępowaniu o zamówienie publiczne. Tym samym
Zamawiający zobowiązany jest do udzielenia zamówienia wykonawcy, który uczestniczył
w postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego oraz został wybrany zgodnie
z przepisami ustawy, a więc w niniejszym stanie faktycznym nie doszło do naruszenia
przez Zamawiającego wskazanej zasady.

O
kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 3 i § 5
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i s
posobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238 z późn. zm.).

Przewodniczący:
……………………..………….

……………………..………….

……………………..…………..

Wcześniejsze orzeczenia:

• Sygn. akt KIO 730/18, KIO 739/18 z dnia 2018-08-20
• Sygn. akt KIO 1459/18 z dnia 2018-08-09
• Sygn. akt KIO 1439/18 z dnia 2018-08-07
• Sygn. akt KIO 1319/18 z dnia 2018-07-20
• Sygn. akt KIO 1342/18 z dnia 2018-07-18