rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2019-06-14
rok: 2019
data dokumentu: 2019-06-14
rok: 2019
sygnatury akt.:
KIO 1020/19
KIO 1020/19
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 czerwca 2019 r., w Warszawie, odwołania
w
niesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 4 czerwca 2019 r. przez
wykonawcę A.K. prowadzącą działalność gospodarczą pod nazwą A.K. Starpol
Meble z siedzibą w Puławach
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego
Polską Spółkę Gazownictwa
Spółkę
z
ograniczoną
odpowiedzialnością
z
siedzibą
w Warszawie
przy udziale wykonawcy
Przedsiębiorstwo Zaopatrzenia Szkół „Cezas” Spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Białystoku zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
w
niesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 4 czerwca 2019 r. przez
wykonawcę A.K. prowadzącą działalność gospodarczą pod nazwą A.K. Starpol
Meble z siedzibą w Puławach
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego
Polską Spółkę Gazownictwa
Spółkę
z
ograniczoną
odpowiedzialnością
z
siedzibą
w Warszawie
przy udziale wykonawcy
Przedsiębiorstwo Zaopatrzenia Szkół „Cezas” Spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Białystoku zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1.
umarza postępowanie odwoławcze w zakresie zarzutu oznaczonego w odwołaniu
numerem 4, dotyczącego wykonawców Ergosystem Spółka jawna R. M.,
M. W., J. W. oraz M. N.
Spółka jawna,
2.
uwzględnia odwołanie w zakresie zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy
Prawo zamówień publicznych i nakazuje Polskiej Spółce Gazownictwa Spółce
z ograniczoną odpowiedzialnością unieważnienie czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej dla części nr 1 zamówienia oraz powtórzenie czynności badania
i oceny ofert dla części nr 1 zamówienia, w tym odrzucenie oferty wykonawcy
Przedsiębiorstwo
Zaopatrzenia
Szkół
„Cezas”
Spółki
z
ograniczoną
odpowiedzialnością na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych jako niezgodnej z treścią specyfikacji istotnych warunków
zamówienia,
3.
oddala odwołanie w zakresie zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 i art. 90 ust. 3
ustawy Prawo zamówień publicznych,
4.
kosztami postępowania obciąża Polską Spółkę Gazownictwa Spółkę z
ograniczoną odpowiedzialnością i:
4.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł
00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez
A.K.
prowadzącą działalność gospodarczą pod nazwą A.K. Starpol
Meble tytułem wpisu od odwołania,
4.2.
zasądza od Polskiej Spółki Gazownictwa Spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością
na
rzecz
A.K.
prowadzącej
działalność
gospodarczą pod nazwą A.K. Starpol Meble kwotę 9 450 zł 00 gr
(słownie: dziewięć tysięcy czterysta pięćdziesiąt złotych zero groszy)
sta
nowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu
połowy wpisu oraz połowy kosztów dojazdu i wynagrodzenia
pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz.
1986 z późn. zm.) na niniejszy wyrok – w
terminie 7 dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
……………………..…
Sygn. akt: KIO 1020/19
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. prowadzi postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego na „dostawę mebli biurowych dla Polskiej Spółki Gazownictwa Sp.
z o.o. Oddział Wsparcia w Warszawie” na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
P
rawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1986 z późn. zm.), w trybie przetargu
nieograniczonego.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane 14 września 2018 r. w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej pod numerem 2018/S 177-402132. Wartość zamówienia jest
większa niż kwoty określone na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień
publicznych.
I
Zarzuty i żądania odwołania
Odwołujący – A.K. prowadząca działalność gospodarczą pod firmą A.K. Starpol Meble wniósł
odwołanie wobec następujących czynności i zaniechań Zamawiającego:
1. zaniechania
odrzucenia oferty złożonej w części nr 1 zamówienia przez Przedsiębiorstwo
Zaopatrzenia Szkół „Cezas” Sp. z o.o. (zwanego dalej „Cezas”), mimo że treść tej oferty jest
niezgodna z treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz mimo że wykonawca
nie udzielił wyjaśnień potwierdzających, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny,
a w konsekwencji
2.
czynności wyboru oferty najkorzystniejszej w części nr 1 zamówienia złożonej przez
wy
konawcę Cezas, mimo że powinna ona podlegać odrzuceniu oraz
3. zaniechania
wyboru oferty najkorzystniejszej w części nr 1 złożonej przez Odwołującego
jako jedynej oferty niepodlegającej odrzuceniu i jako oferty, której cena mieści się w kwocie,
którą Zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia,
4.
a ponadto z ostrożności (na wypadek złożenia odwołania od odrzucenia ofert lub
wykluczenia z postępowania przez tych wykonawców, którzy w przypadku uwzględnienia
takiego odwołania mieliby szansę na zajęcie w rankingu ofert pozycji wyższej niż
Odwołujący) zaniechania odrzucenia ofert złożonych w części nr 1 zamówienia przez
Ergosystem Sp. j. R. M., M. W., J. W. i M. N. Sp. j. na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy
Prawo zamówień publicznych w związku z niezgodnością złożonych wraz z ofertą zdjęć
oferowanych mebli z opisem tych mebl
i i z wymaganiami Zamawiającego,
zarzucając Zamawiającemu naruszenie:
1. art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez zaniechanie odrzucenia
oferty wykonawcy Cezas
mimo istniejącej i niemożliwej do poprawy na podstawie art. 87 ust.
2 ustawy Prawo zamówień publicznych niezgodności treści oferty z treścią specyfikacji
istotnych warunków zamówienia,
2. art. 89 ust. 1 pkt 4 oraz art. 90 ust. 3 ustawy Prawo zam
ówień publicznych poprzez
zaniechanie odrzucenia oferty Cezas mimo niewykazania przez Cezas
, że oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny,
3. art. 91 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez wybór oferty najkorzystniejszej
złożonej przez Cezas, mimo iż oferta ta powinna zostać odrzucona oraz poprzez
zaniechanie wyboru oferty złożonej przez Odwołującego, mimo że była to jedyna oferta
niepodlega
jąca odrzuceniu,
4. art. 7 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez prowadzenie postępowania
w sposób niezapewniający zachowania uczciwej konkurencji,
5. a ponadto z ostrożności (na wypadek złożenia odwołania od odrzucenia ofert lub
wykluczenia z postępowania przez tych wykonawców) art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo
zamówień publicznych poprzez zaniechanie odrzucenia oferty Ergosystem Sp. j. R. M., M.
W., J. W. i M. N. Sp.
j. mimo istniejącej i niemożliwej do poprawy niezgodności treści ofert z
treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania oraz o nakazanie:
1. unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty w części nr 1 zamówienia
złożonej przez Cezas,
2. nakazanie powtórzenia badania oferty Cezas oraz jej odrzucenia,
3. nakazanie wykonania czynności polegającej na wyborze oferty najkorzystniejszej złożonej
przez Odwołującego,
4. a ponadto z ostrożności (na wypadek złożenia odwołania od odrzucenia ofert lub
wykluczenia z postępowania przez tych wykonawców) powtórzenia badania ofert
Ergosystem Sp. j. R. M., M. W., J. W. i M. N. Sp. j. oraz ich odrzucen
ia w związku z
niezgodnością złożonych wraz z ofertą zdjęć oferowanych mebli z opisem tych mebli i z
wymaganiami Zamawiającego,
5. zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący wskazał, że w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia Zamawiający wymagał przedłożenia wraz z ofertą zdjęć prezentujących wygląd
oferowanych mebli, m.in. w punkcie 3.7: „Wykonawca łącznie z ofertą przedłoży
szczegółowy opis oferowanych mebli wraz ze zdjęciami prezentującymi ich wygląd”, punkcie
12.2: „Oferta wraz ze szczegółowym opisem przedmiotu zamówienia i zdjęciami, pod
rygorem nieważności, powinna być sporządzona w formie pisemnej, z zastrzeżeniem
zastosowania dla jednolitego dokumentu wymogów z pkt 9.5 SIWZ”, punkcie 12.5.1 „Oferta
składa się z: oferty przygotowanej zgodnie z załącznikiem nr 1 do SIWZ oraz szczegółowego
opisu oferowanego przedmiotu zamówienia i zdjęć”. Ponadto w wyniku udzielenia
odpowiedzi na prośby o wyjaśnienie treści specyfikacji (wyjaśnienia z 10 października 2018
r.,
odpowiedź nr 9) Zamawiający podkreślił: „Wykonawca łącznie z ofertą przedłoży
szczegółowy opis oferowanych mebli wraz ze zdjęciami prezentującymi ich wygląd.
Zamawiający przez zdjęcia rozumie formę graficznej prezentacji przedmiotu zamówienia,
która powinna odzwierciedlać jego realny obraz”, podobnie w odpowiedzi nr 26
z 10 października 2018 r. oraz odpowiedzi nr 11 z 10 października 2018 r.: „Zamawiający
przez zdjęcia rozumie formę graficznej prezentacji przedmiotu zamówienia, która powinna
odzwierciedla
ć realny obraz jak i szczegółowy opis.”
Zatem Zamawiający wymagał od wykonawców złożenia w ramach oferty zdjęć
prezentujących wygląd oferowanych mebli (a nie innych czy podobnych mebli), a składane
w ramach oferty zdjęcia mają „odzwierciedlać realny obraz” oferowanych mebli i być zgodne
z opisem. Nie da się powyższych sformułowań ocenić inaczej niż jako wymóg, aby na
składanych z ofertą zdjęciach znajdowały się oferowane meble, a nie zbliżone, pochodzące
od tego samego producenta, czy z tej samej linii, al
e różniące się od oferowanych, jak też, że
zdjęcia te stanowiły istotny element treści oferty.
W ofercie złożonej przez Cezas znalazły się opisy oferowanych mebli oraz zdjęcia. Opisy
zawierają dosłowne powtórzenie wymagań postawionych w ich zakresie przez
Zamawiającego, w tym m.in.:
1. w zakresie biurka prostego z blendą (pozycja 1. w części nr 1) – element pionowy nogi
wykonany z profilu 50x25 mm, w blacie biurka zamontowany plastikowy przepust kablowy
o średnicy 70 mm,
2. w zakresie biurka L-
kształtnego z blendą (pozycja 2. w części nr 1) – element pionowy
nogi wykonany z profilu 50x25 mm, nogi w ilości 3 sztuk wykonane w kształcie odwróconej
litery T, w blacie biurka zamontowany plastikowy przepust kablowy o średnicy 70 mm,
3. w zakresie stołu konferencyjnego z kasetą multimedialną (pozycja 8. w części nr 1) –
wsparty na czterech nogach,
4. w zakresie wieszaka biurowego metalowego wolnostojącego (pozycja 9. w części nr 1) –
wieszak zaopatrzony w stabilną okrągłą podstawę.
Jednak złożone jednocześnie zdjęcia nie są zgodne z tymi opisami. W przypadku obu biurek
wyraźnie widoczne jest, że elementy pionowe nogi nie są wykonane z profilu 50x25 mm,
a są profilami o zupełnie innym kształcie. Żadne z biurek nie ma przepustu kablowego.
Ponadto na zdjęciu biurka L-kształtnego z blendą wyraźnie widać, że biurko to ma dwie nogi
w kształcie odwróconej litery T oraz jedną nogę w innym kształcie (zwykły okrągły profil).
Wieszak biurowy ma zamiast podstawy okrągłej podstawę z czterech wygiętych rurek
(nóżek). Z kolei w przypadku stołu konferencyjnego zdjęcie obejmuje tylko fragment mebla,
a nie całość i nie pozwala na potwierdzenie, czy oferowany stół spełnia wszystkie
wymagania. Niemniej już na tym fragmencie widać, że sfotografowany stół nie miał czterech
nóg – ułożenie jedynego widocznego fragmentu nogi wskazuje, że stół jest wsparty na
dwóch nogach w kształcie odwróconej litery T.
Wszystkie te elementy stanowią o niezgodności przedstawionych na zdjęciach mebli
z wymaganiami zawartymi w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Zamawiający, na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, wezwał
Cezas
do wyjaśnienia części wskazanych wyżej rozbieżności (pominął jednak kwestię braku
przepustu kablowego w biurkach oraz niezgodności stołu konferencyjnego). Cezas
potwierdził, że oferuje meble zgodne z oczekiwaniami Zamawiającego (a więc prawidłowy
jest opis mebla zawarty w ofercie), natomiast sprawę niezgodności zdjęcia z opisem
i wymaganiami skwitował stwierdzeniem, że „graficzna prezentacja biurka/wieszaka miała
charakter tylko poglądowy”.
Opisane wyżej okoliczności jednoznacznie wskazują na fakt, że złożone zdjęcia nie są
zdjęciami oferowanych mebli i nie oddają ich realnego wyglądu. Nie ulega także wątpliwości,
że zgodnie ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia i wyjaśnieniami jej treści zdjęcia
miały stanowić element treści oferty oraz prezentować „realny obraz” oferowanych mebli –
zgodny z opisem przedmiotu zamówienia oraz zgodny z opisem oferowanych mebli. Nie
sposób interpretować tego zapisu inaczej niż jako wymóg przedstawienia na zdjęciach
wiernego wizerunku oferowanych mebli, a nie zdjęć poglądowych. Fakt niewypełnienia przez
Cezas
tego wymogu oznacza, że treść jego oferty jest niezgodna z treścią specyfikacji
istotnych warunków zamówienia – załączył on do oferty zdjęcia przedstawiające inne meble
niż oferowane.
Zamawiający wielokrotnie podkreślał wymóg złożenia zdjęć przedstawiających oferowane
meble i na tym etapie postępowania nie może tego wymogu zlekceważyć. Z postanowień
specyfikacji m
ożna wnioskować, że celem żądania Zamawiającego było potwierdzenie, że
oferowane meble spełniają wymagania specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Można
także wnioskować, że zdjęcia miały służyć ocenie tych właściwości oferowanych mebli, które
nie stan
owią prostych parametrów technicznych. Dotyczy to m.in. wymagania, aby wszystkie
oferowane meble były meblami systemowymi (punkt 2. wymagań ogólnych w załączniku nr 5
do specyfikacji istotnych warunków zamówienia): „Wszystkie zaproponowane rozwiązania
musz
ą być systemowe, seryjnie produkowane. Pod pojęciem systemowe Zamawiający
rozumie meble, które można łączyć ze sobą w różnych konfiguracjach oraz pozwalające
w przyszłości na rozbudowę.”). Nieprzedstawienie zdjęć oferowanych mebli, a jedynie zdjęć
„poglądowych” nie pozwala stwierdzić, czy oferowane meble są meblami systemowymi
w rozumieniu Zamawiającego, skoro nie przedstawiają oferowanych mebli. Można także
powziąć uzasadnioną wątpliwość, czy oferowane meble są meblami seryjnie
produkowanymi, bowiem gdyb
y były faktycznie produkowane, uzyskanie odpowiednich zdjęć
nie powinno być problemem.
Dodatkowo przedstawione na zdjęciach Cezas biurka nie są meblami systemowymi,
ponieważ stelaże metalowe biurek prostych są całkowicie inne niż biurek L-kształtnych:
część pionowa stelaża biurka prostego obudowana jest blachą i łączy się ze stopą centralnie
na jej środku, a w biurku L-kształtnym część pionowa stelaża wykonana jest z dwóch rurek
połączonych w środku płytą meblową, a następnie połączonych ze stopą z przesunięciem –
nie jest to kształt odwróconej litery T.
Nie sposób zatem uznać, że niezgodności wynikające z tych opisów nie stanowią
niezgodności treści oferty z treścią specyfikacji, bowiem ewidentnie nie dotyczą formy oferty,
ale spełnienia wyraźnie wyrażonego i wielokrotnie powtórzonego wymagania dotyczącego
sposobu prezentacji przedmiotu oferty.
Niezgodności tej nie można rozwiązać przez wyjaśnienie, bowiem wyjaśnienie może jedynie
potwierdzić fakt, że oferowane zdjęcia nie są zdjęciami oferowanych mebli, natomiast
doprowadzenie treści oferty do zgodności z treścią specyfikacji istotnych warunków
zamówienia wymagałoby zmiany zdjęć, co stanowiłoby niedozwoloną zmianę treści oferty
i naruszenie art. 87 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Nie jest możliwe także uzupełnienie dokumentów zawierających zdjęcia, albowiem
Zamawiający jednoznacznie i w wielu miejscach specyfikacji istotnych warunków
zamówienia wskazał, że opisy wraz ze zdjęciami są integralną częścią oferty, a zatem nie
potraktował ich jako dokumentów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo
zamówień publicznych.
W punkcie 2. informacji o wyborze najkorzystniejszej oferty w części nr 1 zamówienia
Zamawiający jednoznacznie wskazał, w przypadku niezgodności treści innych ofert z treścią
specyfikacji, wynikających z oceny tych samych dokumentów, co w przypadku będącym
przedmiotem odwołania, że w takiej sytuacji nie jest możliwe konwalidowanie
nieprawidłowości w drodze wyjaśnienia treści oferty na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy
Prawo zam
ówień publicznych oraz uzupełnienie prawidłowych dokumentów na podstawie
art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Nie jest możliwe także potraktowanie wyżej opisanej niezgodności jako innej omyłki, która
mogłaby zostać poprawiona na podstawie art. 87 ust. 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych. W takim bowiem przypadku konieczna jest możliwość samodzielnej poprawy
omyłki przez Zamawiającego, co wynika z zawartego w art. 87 ust. 1 ustawy Prawo
zamówień publicznych zakazu negocjacji dotyczących treści oferty oraz dokonywania
jakichkolwiek zmian w jej treści. W obecnej sytuacji Zamawiający nie jest w stanie dokonać
samodzielnie poprawy takiej omyłki, bowiem nie dysponuje zdjęciami oferowanych mebli,
a nawet nie wie, jakie meble zaoferował Cezas.
Treść oferty Cezas jest więc niezgodna z treścią specyfikacji w następującym zakresie:
przedstawione zdjęcia biurka prostego z blendą, biurka L-kształtnego z blendą, stołu
konferencyjnego z kasetą multimedialną oraz wieszaka biurowego metalowego
wolnostojącego przedstawiają meble niespełniające wymagań zawartych w opisie
przedmiotu zamówienia i nie przedstawiają oferowanych mebli; przedstawione zdjęcie stołu
konferencyjnego z kasetą multimedialną przedstawia jedynie część mebla, a nie cały mebel;
dodatkowo biurk
a przedstawione na zdjęciach nie są meblami systemowymi.
Zgodnie z punktem 8.2.2 specyfikacji istotnych warunków zamówienia Zamawiający
wymagał od wykonawcy przedłożenia na wezwanie Zamawiającego „certyfikatów i atestów
CE lub deklaracji zgodności dopuszczenia do sprzedaży, potwierdzenia, że użyte w procesie
produkcji materiały i substancje spełniają wymagania Polskich norm oraz posiadają atesty
PZH”, natomiast w opisie przedmiotu zamówienia uściślił wymagania odnośnie atestów
i certyfikatów do oferowanych mebli: „Oferowane meble muszą spełniać wymagania niżej
wymienionych norm lub norm równoważnych …”.
W ofercie złożonej przez Cezas znalazła się informacja, że wszystkie oferowane w części nr
1 meble są produktami Cezas (w tabeli stanowiącej część formularza ofertowego,
w kolumnie „Producent” Cezas w każdym przypadku umieścił sformułowanie „produkt
własny”, co jednoznacznie wskazuje na to, że ofertuje meble, które sam produkuje).
W odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego do złożenia dokumentów, wystosowane na
podstawie art. 26 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, Cezas złożył pierwszą stronę
atestu dla mebli produkowanych przez Jard Sp. z o.o. (zgodnie z informacją zawartą
w ateście, integralną część atestu stanowi kolejne 7 stron dokumentu, których Cezas nie
złożył), z którego nie wynika, że meble oferowane w przedmiotowym przetargu przez Cezas
są tym atestem objęte.
Zamawiający zwrócił uwagę na rozbieżność pomiędzy deklaracją dostarczenia własnych
produktów zawartych w ofercie a faktem przedłożenia atestu dotyczącego mebli
produkowanych przez inny podmiot, a także podkreślił, że w treści oferty wykonawca
oświadczył, że nie zamierza zlecić żadnych części zamówienia podwykonawcom i wezwał
Cezas
do złożenia prawidłowych certyfikatów, atestów itp.
Cezas nie
złożył takich dokumentów, a w odpowiedzi jedynie wyjaśnił, że jest firmą
handlową, kupuje towary u swoich partnerów, a partnerzy ci nie stanowią jego
podwykonawców.
Nie można zgodzić się już ze stwierdzeniem, że w przypadku kupowania mebli od
producenta
w celu dalszej ich odsprzedaży, producent tych mebli nie stanowi
podwykonawcy. Z art. 474 Kodeksu cywilnego wynika, że korzystanie z podwykonawców
i samodzielna odpowiedzialność wykonawcy są elementami współistniejącymi. Art. 1 pkt 9b
ustawy Prawo zamówień publicznych zawiera definicję umowy o podwykonawstwo, z której
wynika, że objęte są nią umowy, których przedmiotem są m.in. dostawy stanowiące część
zamówienia publicznego. A zatem umowa zawarta między Cezas a spółką Jard o dostawę
mebli stanowiących część zamówienia będzie umową o podwykonawstwo, a sam Jard
podwykonawcą.
Niezależnie od oceny, czy jest to podwykonawstwo, mamy do czynienia z jednoznacznym
oświadczeniem Cezas w ofercie, że oferuje meble, których jest producentem. Na taki fakt
wskazują również wyjaśnienia rażąco niskiej ceny, z których także wynika, że Cezas
samodzielnie wyprodukuje oferowane meble (zawarte są tam wzmianki jedynie
o dystrybutorach płyty meblowej i innych akcesoriów meblowych, natomiast brak wzmianki
o zakupie mebli od innego podmiotu).
Oświadczenie zawarte w ofercie nie może być przez wykonawcę zmienione, stoi temu
bowiem na przeszkodzie art. 87 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych. Z całokształtu
dokumentów wynika także, że nie mamy do czynienia z omyłką, ale z celowym działaniem
Cezas
– m.in. w wyjaśnieniach złożonych w odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego do
uzupełnienia dokumentu Cezas ani razu nie stwierdza, że pomylił się wypełniając ofertę.
Biorąc pod uwagę powyższe, Cezas złożył atest/certyfikat dotyczący innych mebli niż
zaoferowane. Niezgodność treści oferty z treścią specyfikacji w tym zakresie nie może
zostać usunięta. Co prawda jest to dokument składany na wezwanie Zamawiającego,
o którym mowa w art. 26 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, a zatem dokument
podlegający uzupełnieniu na podstawie art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych,
jednak Cezas
został wezwany do takiego uzupełnienia w tym zakresie i wezwania tego nie
wykonał.
Zatem treść oferty Cezas jest niezgodna z treścią specyfikacji istotnych warunków
zamówienia i oferta powinna zostać odrzucona.
W związku z faktem, że cena oferty Cezas znacząco (o ponad 30%) odbiegała od wartości
szacunkowej zamówienia powiększonej o podatek VAT, Zamawiający powziął podejrzenia
co do zaoferowania przez Cezas
rażąco niskiej ceny i pismem z 8 marca 2019 r. zażądał od
Cezas
złożenia wyjaśnień w tym zakresie wraz ze złożeniem dowodów dotyczących
wyliczenia ceny.
Cezas, w odpowiedzi na wezwanie,
udzielił wyjaśnień, jednak wyjaśnienia te są lakoniczne
i niek
onkretne. Można odnaleźć zaledwie dwa ogólnikowe stwierdzenia, które można uznać
za dotyczące szczególnie korzystnych okoliczności pozwalających Cezasowi na
zaoferowanie korzystnej ceny. Pierwszym z nich jest stwierdzenie, że na cenę oferty miało
wpływ „uzyskanie dużych upustów u dystrybutorów handlowych na płytę i inne akcesoria
meblowe, wynikające z wieloletniej współpracy”. Wyjaśnienie nie zawiera jednak żadnych
konkretnych informacji, chociażby informacji o wysokości takich upustów ani dowodów, że
fakty
cznie zostały one udzielone. Wyjaśnienie nie zawiera ani jednej konkretnej informacji,
która pozwoliłaby ocenić wpływ tych upustów na koszty realizacji zamówienia. Uznanie na tej
podstawie, że cena nie jest rażąco niska, nie jest możliwe, nie zawiera bowiem żadnego
materiału, który mógłby stanowić podstawę oceny.
Ponadto wyjaśnienie zawiera stwierdzenie, jakoby istotnym czynnikiem wyceny była „dobra
organizacja pracy i wysoka wydajność zespołu pracowniczego, wynikająca m.in.
z wieloletniej praktyki”. Jednak i w tym przypadku w ślad za tym stwierdzeniem nie idą żadne
konkrety, nie wiadomo, jaka jest organizacja pracy, jak wysoka wydajność zespołu i jak
konkretnie wpływa to na koszty realizacji. Tego typu ogólnikowe oświadczenie mogłoby być
zastosowane do każdego spośród wykonawców uczestniczących w przedmiotowym
postępowaniu, którzy mimo to zaoferowali ceny wyższe od firmy Cezas.
Jedynym konkretnym elementem wyjaśnienia jest kalkulacja kosztów wytworzenia każdego
mebla, obejmująca ogólne kwoty kosztów materiałowych, robocizny, transportu i rozładunku
i pośrednich przypadających na ten mebel. Przedmiotowe wyjaśnienie jednak niczego nie
dowodzi, a w szczególności, wobec braku informacji na temat organizacji pracy czy
czasochłonności wykonywanych prac, nie jest możliwa ocena, czy poszczególne grupy
kosztów zostały wycenione na odpowiednim poziomie. Przykładowo – koszty robocizny,
które w przypadku każdego mebla z wyjątkiem stołu konferencyjnego wynoszą 23,00 zł na
mebel (w przypadku stołu 28,00 zł) – nie wiadomo, czy w tych wyliczeniach ujęto wymaganą
liczbę pracowników i wymagany czas pracy niezbędny do wykonania tego mebla, a zatem
nie wiadomo, czy np. skalkulowano koszty pracy w wysokości wynikającej z obowiązujących
przepisów.
Zatem Cezas
nie wykazał, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, co było jego
obowiązkiem zgodnie z art. 90 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, i oferta ta
powinna zostać odrzucona.
Wskazane naruszenia przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych, polegające na
zaniechaniu odrzucenia oferty Cezas
, prowadziły do jej wyboru jako oferty najkorzystniejszej,
mimo iż podlegała ona odrzuceniu, a faktycznie to oferta Odwołującego była ofertą
najkorzystniejszą zgodnie z kryteriami oceny ofert. Ocena przez Zamawiającego oferty
Cezas, z pom
inięciem przywołanych postanowień specyfikacji istotnych warunków
zamówienia, w szczególności w przypadku odmiennego ich interpretowania w odniesieniu do
innych ofert w postępowaniu, stanowi także naruszenie podstawowych zasad prowadzenia
postępowania wynikających z art. 7 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Identyczne zarzuty dotyczące niezgodności złożonych w ramach oferty zdjęć oferowanych
mebli z opisami tych mebli oraz wymaganiami Zamawiającego dotyczą ofert Ergosystem Sp.
j. R. M., M. W., J. W. i M. N. Sp.
j., a Zamawiający, odrzucając te oferty, nie powołał się na
art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień publicznych w związku z tą niezgodnością.
W ofercie Ergosystem w opisie biurka prostego z blendą oraz biurka L-kształtnego z blendą
wykonawca
wskazał w opisie, iż element pionowy nogi będzie wykonany z profilu 50x25 mm,
tymczasem na zdjęciach przedstawione są te elementy w formie walca (nogi o przekroju
okrągłym).
W ofercie M.
w opisie biurka prostego z blendą oraz biurka L-kształtnego z blendą
wykonawca wskazał w opisie, iż element pionowy nogi będzie wykonany z profilu 50x25 mm,
tymczasem na zdjęciach przedstawione są te elementy w innej formie (wstawki płytowe
w pionowej części nogi). Ponadto w opisie biurka L-kształtnego podaje wymiar 1800/800 x
1200/600 mm, tymczasem na zdjęciu podaje wymiar 1600/800x1200/600 mm.
II Stanowisko Zamawiającego
W odpowiedzi Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania oraz o zasądzenie kosztów
postępowania odwoławczego.
W zakresie zarzutu niezgodn
ości oferty Cezas z treścią specyfikacji istotnych warunków
zamówienia Zamawiający stwierdził, że w punkcie 5.2 formularza ofertowego Cezas wprost
oświadczył, że zapoznał się ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia, przyjmuje ją
bez zastrzeżeń i zobowiązuje się wykonać zamówienie zgodnie z wymogami określonymi
w specyfikacji.
Również opisy potwierdzają spełnienie wymagań zawartych w specyfikacji.
Nie sposób przy tym czynić zarzutu wobec oferty, że dosłowne powtórzenie wymagań
postawionych w specyfikacji przy opisi
e jest nieprawidłowe, bowiem wpisanie dosłownego
brzmienia wymogu w miejsce, w którym należało wskazać parametry oferowanego sprzętu,
czyni zadość wymogom potwierdzenia, że wskazane urządzenie spełnia potwierdzony
parametr (wyrok KIO sygn. KIO 413/19). Zam
awiający uznał, te oferta Cezas spełnia
wymagania, bowiem tę okoliczność potwierdzały oświadczenia złożone w ofercie Cezas,
opisy oferowanych mebli przedstawione wraz z ofertą Cezas oraz treść wyjaśnień, które
Cezas
udzielił w trybie wezwania z art. 87 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Nieprawdziwe jest przy tym twierdzenie Odwołującego, że Zamawiający w informacji
o wyborze najkorzystniejszej oferty w części nr 1 zamówienia stwierdził, jakoby
nieprawidłowe zdjęcia stanowiły błąd, który nie podlega konwalidacji. Stwierdzenie, na które
powołuje się Odwołujący, Zamawiający odniósł do ofert złożonych przez wykonawców: Bryła
Plus J.K.
, Przedsiębiorstwa Handlowego Logos A. Ł., M Ł. sp. j., MIKOMAX Warszawa sp. z
o.o. oraz PUHP MEBLOSTAL M.B.
. W każdej z tych ofert niezgodność ze specyfikacją
istotnych warunków zamówienia wynikała z zaprezentowanego opisu oferowanych mebli, nie
zaś ze zdjęć mebli, które dostarczono wraz z ofertą. Tymczasem Cezas w opisie mebli
potwierdził spełnienie wymagań. Zamawiający napisał o niemożności zastosowania art. 87
ust. 1
ustawy Prawo zamówień publicznych w stosunku do ofert złożonych przez tych
wykonawców z uwagi na opis wyraźnie sprzeczny z postanowieniami specyfikacji, a nie
zdjęcia przedstawione wraz z opisem. Jednocześnie Zamawiający napisał, że
niedopuszczalne jest zastosowanie
instytucji z art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień
publicznych jedynie co do p
rzedstawionych w ofercie opisów. Faktycznie intencją
Zamawiającego było to, aby treść oferty stanowiły opisy, a nie zdjęcia. Zamawiający w tym
zakresie jest konsekwentny, bowiem w podobny sposób traktował inne oferty, które zostały
złożone w postępowaniu.
Tym samym
nie należy traktować w jednakowy sposób potencjalnych „błędów” w ofertach
złożonych przez pozostałych wykonawców oraz Cezas. Zamawiający nie ma też
wystarczających podstaw do stwierdzenia niezgodności oferty Cezas ze specyfikacją
istotnych warunków zamówienia, bowiem opis oferowanych mebli potwierdza, że
zaoferowane przez Cezas
meble są zgodne ze specyfikacją.
P
otencjalnie jedynym zarzutem, który w tym zakresie można postawić Zamawiającemu, jest
naruszenie art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez jego niezastosowanie
i niewezwanie Cezas
do uzupełnienia zdjęć. Takiego zarzutu jednak Odwołujący nie
postawił.
Zdaniem Zamawiającego zaoferowane przez Cezas biurka mają charakter systemowy.
Zgodnie bowiem z załącznikiem nr 5 do specyfikacji istotnych warunków zamówienia –
s
zczegółowy opis przedmiotu zamówienia: „pod pojęciem systemowe Zamawiający rozumie
meble, które można łączyć ze sobą w różnych konfiguracjach oraz pozwalające
w przyszłości na rozbudowę.” Postawiony wymóg ma charakter dosyć ogólny, co umożliwia
pewną elastyczność po stronie wykonawców co do oferowanych mebli, z zastrzeżeniem, że
ta ela
styczność ograniczona jest poprzez postawione przez Zamawiającego wymagania,
w tym co do wymiarów mebli. Faktycznie więc wszystkie zaoferowane Zamawiającemu
meble, o ile posiadają odpowiednie wymiary i spełniają pozostałe wymagania, spełniają
wymóg „systemowości” w rozumieniu wymagań ogólnych opisu przedmiotu zamówienia.
W zakresie zarzutu
niezgodności oferty Cezas z treścią specyfikacji istotnych warunków
zamówienia co do certyfikatów i atestów, Zamawiający wskazał, że, zgodnie
z orzecznictwem, nie nale
ży traktować producenta jako podwykonawcy (wyrok KIO sygn.
KIO/UZP 84/08, sygn. KIO/UZP 1213/08).
Sytuacja, w której producent miałby być z samego
faktu bycia wytwórcą produktu traktowany jednocześnie jako podwykonawca,
doprowadziłaby do absurdalnej sytuacji. Przykładowo, w branży IT należałoby za
podwykonawców traktować firmy pokroju IBM, Microsoft, Oracle tylko dlatego, że ich
rozwiązania są sprzedawane przez dystrybutorów. Analogicznie taki wniosek byłby
niemożliwy do zaakceptowania w branży meblarskiej.
Pojęcie „produkt własny” nie musi być utożsamiane jednoznacznie ze stwierdzeniem, że
Cezas
jest producentem danego mebla. Wydaje się zasadnym odwołanie do pojęcia
„własny” w sposób, jak jest on rozumiany w mowie potocznej. „Własny” to równie dobrze
„taki, którym ktoś się posługuje”, a więc pojęcie „produkt własny” może znaczyć tyle, co
„produkt, którym wykonawca dysponuje”.
P
otencjalnie jedynym zarzutem, który w tym zakresie można postawić Zamawiającemu, jest
naruszenie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo za
mówień publicznych poprzez jego
niezastosowanie i niepoprawienie
omyłki polegającej na niezgodności oferty Cezas ze
specyfikacją istotnych warunków zamówienia, która nie powoduje istotnych zmian w treści
oferty, w postaci niepoprawienia w ofercie Cezas sfo
rmułowania „produkt własny” użytego
w tabeli formularza ofertowego. Takiego zarzutu jednak Odwołujący nie postawił.
Z orzecznictwa
wynika, że zanim zamawiający podejmie decyzję o odrzuceniu oferty jako
niezgodnej z treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia, zobowiązany jest
wszechstronnie ją zbadać bacząc, by wyjaśnić w trybie opisanym w art. 87 ust. 1 ustawy
Prawo zamówień publicznych stwierdzone nieprawidłowości i dokonać poprawy omyłek
zgodnie z dyrektywami wyrażonymi w art. 87 ust. 2 pkt 1-3 ustawy Prawo zamówień
publicznych (wyrok sygn. KIO 1247/16).
Jednocześnie omyłka popełniona przez Cezas
w ofercie nie powinna być pojmowana w kategoriach istotnej wady, w szczególności nie ma
wpływu na cenę, która stanowi jedyne kryterium oceny ofert i nie zaprzecza opisowi mebli,
który został przedłożony wraz z ofertą.
Odwołujący błędnie wskazuje na art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych. Atesty
i
certyfikaty przedłożone przez Cezas są bowiem prawidłowe, a ewentualnie nieprawidłowe
jest jedynie wskazanie w formularzu ofertowym Cezas informacji o tym
, że oferowane meble
stanowią „produkt własny”.
Co do zarzut
u wystąpienia w ofercie Cezas rażąco niskiej ceny Zamawiający wskazał, że
p
odstawowym założeniem badania rażąco niskiej ceny jest określenie, czy wykonawca jest
zdolny zrealizować zamówienie za kwotę, która została wskazana w ofercie oraz czy
osiągnie zysk z tytułu realizacji zamówienia publicznego. Zatem jakikolwiek zysk zakładany
przez wykonawcę świadczy o tym, że zaoferowana przez niego cena nie jest rażąco niska.
Dla
rozstrzygnięcia, czy zaoferowana cena jest rażąco niska, podstawowe znaczenie ma
więc ustalenie przez zamawiającego, czy wykonawca osiągnie zysk z tytułu realizacji
zamówienia publicznego.
Wyjaśnienia, które zostały złożone przez Cezas na skutek wezwania w trybie art. 90 ust. 1a
w zw. z art. 90 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, są w ocenie Zamawiającego
wystarczające dla uznania, że Cezas jest w stanie zrealizować zamówienie za cenę ofertową
oraz osiągnie zysk z tytułu realizacji zamówienia publicznego.
Co do zarzut
u dotyczącego wyboru oferty, która powinna podlegać odrzuceniu oraz
naruszenie zasady zapewnienia uczciwej konkurencji Zamawi
ający wskazał, że obecnie nie
zachodzą okoliczności, które pozwalają Zamawiającemu na dokonanie odrzucenia oferty
Cezas.
Zamawiający mógłby ewentualnie uznać zarzuty co do niezastosowania procedury
z art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych w odniesieniu do zdjęć lub zarzuty, co
do niezastosowania art. 87 ust. 1 pkt 3
ustawy Prawo zamówień publicznych w odniesieniu
do certyfikatów/atestów, gdyby zostały sformułowane w odwołaniu.
Jednocześnie nie sposób potwierdzić, że oferta złożona przez Odwołującego jest
najkorzystniejsza w p
ostępowaniu. Z jednej bowiem strony jest ona droższa od oferty
złożonej przez Cezas, a z drugiej Odwołujący nie został wezwany do przedłożenia
oświadczeń i dokumentów w trybie art. 26 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, i nie
da się wykluczyć, że przedłożenie tych oświadczeń i dokumentów spowoduje wątpliwości
Zamawiającego co do zgodności jego oferty ze specyfikacją. Brak wezwania Odwołującego
do przedłożenia oświadczeń i dokumentów wynika z przyjętej w postępowaniu procedury
odwróconej w rozumieniu art. 24aa ustawy Prawo zamówień publicznych i tego, że oferta
złożona przez Odwołującego nie została oceniona jako najkorzystniejsza.
W ocenie Zamawiającego nieodrzucenie oferty Cezas czyni zadość dyspozycji art. 7 ust. 1
ustaw
y Prawo zamówień publicznych, w szczególności jest zgodne z zasadą
proporcjonalności i przejrzystości.
Co do zarzut
u niezgodności ofert wykonawców Ergosystem i M. z treścią specyfikacji
istotnych warunków zamówienia w zakresie zdjęć prezentujących wygląd mebli Zamawiający
wn
iósł o jego oddalenie z uwagi na brak interesu prawnego Odwołującego w zaskarżaniu
ofert złożonych przez tych wykonawców. Obie oferty zostały odrzucone, a żaden
z wykonawców nie wniósł odwołania na czynność odrzucenia. Oferta Ergosystem została
odrzuc
ona zgodnie z art. 24 ust. 4 ustawy Prawo zamówień publicznych, ponieważ
Ergosystem nie złożył dokumentu JEDZ i w związku z tym został wykluczony na podstawie
art. 24 ust. 1 pkt 12
ustawy Prawo zamówień publicznych. Oferta złożona przez M. została
odrzucona na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 7b ustawy Prawo zamówień publicznych, zgodnie
z którym Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli wadium nie zostało wniesione lub zostało
wniesione w sposób nieprawidłowy, jeżeli Zamawiający żądał jego wniesienia.
Z ostrożności, na wypadek gdyby Izba uznała, że zarzuty wobec ofert Ergosystem i M.
zasługują na rozpoznanie, Zamawiający wniósł o ich oddalenie z przyczyn analogicznych do
wskazanych w odniesieniu do oferty Cezas.
III Stanowisko Przystępującego
Przystępujący po stronie Zamawiającego – Przedsiębiorstwo Zaopatrzenia Szkół „Cezas”
Sp. z o.o.
poparł stanowisko Zamawiającego i wniósł o oddalenie odwołania.
Wskaz
ał, że postawione zarzuty nie znajdują uzasadnienia w ustaleniach faktycznych oraz
przepisach. Ofe
rta Przystępującego w żadnym aspekcie nie wprowadzała Zamawiającego
w błąd, a Przystępujący przedstawił meble zgodne z warunkami specyfikacji istotnych
warunków zamówienia. Podkreślił też, że gdyby intencją Zamawiającego było szczegółowe
odwzorowanie mebl
i, żądałby on dokładniejszych rysunków, rzutów itp. Natomiast wymóg
przedstawienia zdjęcia wskazuje, że Zamawiający chciał uzyskać ogólny pogląd o wyglądzie
mebli.
P
rzystępujący podzielił stanowisko Zamawiającego, że określenie „produkt własny” to
produkt,
którym miał prawo dysponować jako swoją własnością, natomiast nigdy nie
stwierdził, że jest producentem. Zawsze podkreślał, że jest firmą handlową i odsprzedaje
meble różnych producentów. Nie było też wymagane posiadanie mebli na składzie w chwili
składania oferty.
Zarzut braku systemowości mebli również odwołuje się do zdjęć. Jednak każdy
z uczestników miał prawo stosować własne rozumienie systemowości.
Transakcja zakupu mebli nie jest związana z podwykonawstwem. Przystępujący przedstawił
atesty mebli, k
tóre producent posiadał, więc nie wprowadził Zamawiającego w błąd.
Odwołujący również nie jest wpisany w CEIDG jako producent mebli, lecz jako firma
handlowa.
Co do wy
jaśnień w zakresie ceny wskazał, że sama okoliczność, iż cena jest niższa od
innych, nie
potwierdza, że jest ona rażąco niska. Różnice cenowe pomiędzy ofertami nie
przekraczają 30%, a to, że Zamawiający miał więcej pieniędzy na sfinansowanie zamówienia
lub też przeszacował wartość mebli, nie oznacza, że cena jest rażąco niska. Przystępujący
p
rzedstawił Zamawiającemu kalkulację, z której wynikało, jakie są koszty produkcji,
a kalkulacja zawierała w sobie również zysk, więc cena nie jest rażąco niska. Była to
kalkulacja sporządzona przez producenta, więc Przystępujący nie miał podstawy jej
kwes
tionować. Wyjaśnił też, że dlatego odnosił się w wyjaśnieniach do kosztów produkcji,
a nie do nabycia i sprzedaży mebli, że opierał się właśnie na kalkulacji producenta, która
wydawała mu się bardziej przekonująca. Przedstawił na dowód kalkulację cenową mebli
sporządzoną przez spółkę Jard Sp. z o.o.
P
rzeciętne wynagrodzenie pracownika jest wskaźnikiem ekonomicznym i statystycznym, ale
nie
ma bezpośredniego przełożenia na koszty produkcji, gdyż nie wszyscy pracownicy
osiągają takie samo wynagrodzenie. Zawarte w wyjaśnieniach z 13 marca 2019 r. średnie
wynagrodzenie dotyczy spółki Cezas, a nie spółki Jard.
Z
aoferowana przez niego cena nie może być uznana za rażąco niską i nie stanowi efektu
nieuczciwej konkurencji.
IV Ustalenia Izby
Na wstępie Izba stwierdziła, że nie zachodzi żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
odwołania, opisanych w art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, a Odwołujący
ma inte
res we wniesieniu odwołania w rozumieniu art. 179 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych.
Izba ustaliła także, iż stan faktyczny postępowania w zakresie postawionych zarzutów (treść
specyfikacji istotnych warunków zamówienia i wyjaśnień do niej, oferty Przystępującego
i złożonych przez niego wyjaśnień) nie jest sporny między Stronami i Przystępującym.
Strony i Przystępujący zgodnie potwierdziły też, że nie jest pomiędzy nimi sporne, iż zawarte
w ofercie Przystępującego opisy oraz zdjęcia nie są swoim wzajemnym odzwierciedleniem,
a także to, że producentem oferowanych mebli nie jest spółka Cezas (Przystępujący), lecz
spółka Jard Sp. z o.o.
Podczas posiedzenia Odwołujący podtrzymał odwołanie za wyjątkiem zarzutu ewentualnego
dotyczącego spółek Ergosystem Sp. jawna R. M., M. W., J. W. oraz M. N. Spółka jawna.
Zgodnie z art. 187 ust. 8 zd. 1 ustaw
y Prawo zamówień publicznych odwołujący może cofnąć
odwołanie do czasu zamknięcia rozprawy; w takim przypadku Izba umarza postępowanie
odwoławcze. Przepis ten znajduje również zastosowanie per analogiam do częściowego
cofnięcia odwołania, tj. cofnięcia poszczególnych zarzutów. W takim przypadku
postępowanie odwoławcze można umorzyć w stosunku do owych cofniętych zarzutów.
W związku z powyższym Izba umorzyła postępowanie odwoławcze w zakresie zarzutu
oznaczonego dotyczącego wykonawców Ergosystem Spółka jawna R. M., M. W.,
J. W. oraz M. N.
Spółka jawna.
Co do pozostałych zarzutów – po zapoznaniu się z przedmiotem sporu oraz argumentacją
obu Stron
i Przystępującego, w oparciu o stan faktyczny ustalony na podstawie dokumentów
postępowania przetargowego przedstawionych przez Zamawiającego oraz dokumentów
i
oświadczeń złożonych podczas rozprawy Izba ustaliła i zważyła, co następuje: odwołanie
zasługuje na uwzględnienie w zakresie zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo
zamówień publicznych i nie zasługuje na uwzględnienie w zakresie zarzutu naruszenia art.
89 ust. 1 pkt 4 i art. 90 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, jak też pozostałych
zarzutów będących konsekwencją innych czynności Zamawiającego.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
1. art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez zaniechanie odrzucenia
oferty wykonawcy Cezas
mimo istniejącej i niemożliwej do poprawy na podstawie art. 87 ust.
2 ustawy Prawo zamówień publicznych niezgodności treści oferty z treścią specyfikacji
istotnych warunków zamówienia,
2. art. 89 ust. 1 pkt 4 oraz art. 90 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez
zaniechanie odrzucenia oferty Cezas mimo niewykazania przez Cezas
, że oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny,
3. art. 91 ust.
1 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez wybór oferty najkorzystniejszej
złożonej przez Cezas, mimo iż oferta ta powinna zostać odrzucona oraz poprzez
zaniechanie wyboru oferty złożonej przez Odwołującego, mimo że była to jedyna oferta
niepodlega
jąca odrzuceniu,
4. art. 7 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez prowadzenie postępowania
w sposób niezapewniający zachowania uczciwej konkurencji.
W odniesieniu do zarzutu naruszenia przez Zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo
zamówień publicznych poprzez zaniechanie odrzucenia oferty wykonawcy Cezas mimo
istniejącej i niemożliwej do poprawy na podstawie art. 87 ust. 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych niezgodności treści oferty z treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia
Izba stw
ierdziła, co następuje.
Jak wynika z dyspozycji art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień publicznych,
zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli jej treść nie odpowiada treści specyfikacji istotnych
warunków zamówienia, z zastrzeżeniem art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo zamówień
publicznych.
Art. 87 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych stanowi, że zamawiający poprawia
w ofercie: 1)
oczywiste omyłki pisarskie, 2) oczywiste omyłki rachunkowe, z uwzględnieniem
konsekwencji rachunkowych dokonanych poprawek, 3)
inne omyłki polegające na
niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia, niepowodujące
istotnych zmian w treści oferty – niezwłocznie zawiadamiając o tym wykonawcę, którego
oferta została poprawiona.
Możliwość poprawienia omyłek, o których mowa w art. 87 ust. 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych, stanowi
wyjątek od zasady niezmienności oferty wskazanej w art. 87 ust. 1 zd.
2 ust
awy Prawo zamówień publicznych. Przepis ten stanowi, że „w toku badania i oceny
ofert zamawiający może żądać od wykonawców wyjaśnień dotyczących treści złożonych
ofert. Niedopuszczalne jest prowadzenie między zamawiającym a wykonawcą negocjacji
dotyczących złożonej oferty oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a i 2, dokonywanie jakiejkolwiek
zmiany w jej treści.” Ust. 1a tego przepisu dotyczy dialogu konkurencyjnego i nie ma
zastosowania w niniejszej sprawie.
Jak wynika z treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia (pkt 3.7, 12.2, 12.5.1) oraz
udzielonych do niej wyjaśnień (m.in. odpowiedź na pytanie 9 i 11 z 10 października 2018 r.),
cytowanych powyżej, Zamawiający żądał w ramach złożonej oferty przedstawienia
szczegółowego opisu oferowanych mebli wraz ze zdjęciami prezentującymi ich wygląd, przy
czym,
odpowiadając na pytania wykonawców, wyjaśnił, że przez „zdjęcia” rozumie formę
graficznej prezentacji
przedmiotu zamówienia, która powinna odzwierciedlać jego realny
obraz.
Wszyscy wykonawcy w ofertach w ramach wymaganych
„zdjęć” przedstawili rysunki
komputerowe.
W opisie przedmiotu zamówienia Zamawiający postawił również wymóg, że wszystkie
oferowane rozwiązania muszą być systemowe, seryjnie produkowane (punkt 2. wymagań
ogólnych). W odpowiedzi na pytanie 11. Zamawiający wyjaśnił również, co rozumie pod
pojęciem „mebli systemowych”, tj. meble, które może łączyć ze sobą w różnych
konfiguracjach
pozwalających w przyszłości na rozbudowę.
Podczas rozprawy Strony i Przystępujący zgodnie potwierdzili, że chodzi tu – w skrócie – o
tzw. meble „do kompletu”.
W odpowiedzi na pytanie 11. Zamawiający podkreślił również, że oferowane meble muszą
zostać opisane zgodnie z formularzem ofertowym oraz zapisami punktu 3.13 specyfikacji
istotnych warunków zamówienia (pkt 3.13 dotyczy ofert równoważnych i nie ma
bezpośredniego znaczenia dla niniejszego sporu).
W formularzu ofertowym Zamawiający zawarł natomiast tabelę z następującymi kolumnami:
„L.p.”, „Przedmiot zamówienia”, „Producent”, „Liczba sztuk”, „Cena jednostkowa netto zł”,
„Wartość netto zł”, „Wartość VAT zł”, „Wartość brutto zł” oraz wersami dla części nr 1
zamówienia: „Biurko proste z blendą”, „Biurko L-kształtne z blendą”, „Kontener podbiurkowy”,
„Szafa aktowa 5OH”, „Szafa garderobiana”, „Szafa aktowa niska dwudrzwiowa”, „Stół okrągły
do pomieszczeń pracowniczych”, „Stół konferencyjny z kasetą multimedialną”, „Wieszak
biurowy metalowy
wolnostojący”.
Jak wynika z powyższego, oferowany przedmiot miał być opisany przez wykonawców przy
zastosowaniu trzech elementów: opisu, zdjęć (graficznej prezentacji) oraz wskazania
producenta.
Przystępujący zawarł w ofercie:
1)
opis oferowanych mebli, który – co nie było sporne – zasadniczo jest tekstem
przekopiowanym z opisu przedmiotu zamówienia,
2)
prezentację graficzną w postaci rysunków – co do których również nie było sporne, że nie
odpowiadają opisowi mebli zawartemu w części opisowej oferty (a skoro był on kopią opisu z
opisu przedmiotu zamówienia, to również temu opisowi),
3) w formularzu ofertowym, w
kolumnie „Producent” w każdym wersie wpis „produkt własny”.
Różnica pomiędzy opisem a prezentacją graficzną mebli, w ocenie Izby, oznacza
w konsekwencji, że Zamawiający otrzymał sprzeczne informacje co do tego, jak oferowane
meble będą wyglądać, a tym samym – co konkretnie zostało mu zaoferowane. Przy tym Izba
nie widzi tu podstaw do stwierdzenia wyższości czy pierwszeństwa opisów nad rysunkami –
jest to niejako komplet
, który musi do siebie pasować. Częścią tego „kompletu” jest także
producent mebli.
Po drugie, jak wynika z us
taleń dokonanych podczas rozprawy, Przystępujący oferuje meble,
których rzeczywistym producentem nie jest on sam, lecz Jard Sp. z o.o., co nie zostało
wskazane w ofercie
, lecz dopiero w ramach przedstawienia dokumentów żądanych w trybie
art. 26 ust. 1 usta
wy Prawo zamówień publicznych.
Należy zauważyć, że jeszcze w ramach wyjaśnień dotyczących ceny Przystępujący
dokonywał wyjaśnień w taki sposób, jakby to on był producentem i nie wskazał na fakt ich
nabycia od innego podmiotu.
Jak wynika z art. 65 § 1 Kodeksu cywilnego, oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak
tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia
społecznego oraz ustalone zwyczaje. Dlatego Izba nie zgadza się z twierdzeniem
Zamawiającego i Przystępującego, że wpis „produkt własny” w kolumnie „Producent” można
tłumaczyć w inny sposób niż taki, że jest to wyrób wyprodukowany przez samego oferenta.
Izba w swoim długoletnim doświadczeniu orzeczniczym nie spotkała się jeszcze bowiem
z tym, by ktoś rozumiał takie pojęcie w inny sposób. Również wymaganie podania
producenta jednoznacznie przez wykonawców i zamawiających pojmowane jest tak, że
zamawiający żąda zidentyfikowania producenta, podania jego nazwy.
Zatem w kolumnie „Producent” powinna się znaleźć nazwa producenta (co do zasady
w pełnej wersji nazwy), ale co najmniej „Cezas”, „Jard” itd. Samo wskazanie „produkt własny”
dla zidentyfikowana
producenta jest już więc pewnym nadużyciem (które niweluje się
interpretacją owego oświadczenia), a dla określenia jakiejkolwiek innej firmy niż oferent mija
się z celem, bowiem w żaden sposób takowego producenta nie identyfikuje i nie da się
żadnej nazwy takiego producenta wywnioskować przy użyciu klasycznych zasad
interpretacji.
Wykonawca musi ją więc odrębnie podać już po złożeniu oferty.
Tym samym w każdym innym przypadku niż odniesienia się do własnej nazwy, nie można
uznać, że producent został przez Przystępującego wskazany, mimo wyraźnego żądania
Zamawiającego.
Jest oczywiste, że określenie producenta oferowanych mebli jest istotnym elementem
identyfikującym przedmiot oferty i istotnym elementem oświadczenia woli, jakim jest ta oferta
(istotną treścią oferty) – zwłaszcza że meble o takim opisie i wyglądzie, jak zawarty
w ofercie,
może wykonać dowolny producent (dodatkowo jeszcze przedstawiony opis i
wygląd mebli różnią się od siebie).
Zatem zaistniałe w ofercie rozbieżności powodują, że przedmiot oferty nie został prawidłowo
określony, a sama oferta w części „merytorycznej” jest niezgodna z wymaganiami
specyfi
kacji istotnych warunków zamówienia.
Przy czym, w ocenie Izby, nie jest to błąd podlegający naprawieniu czy to w trybie art. 87 ust.
2 pkt 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, czy to wyjaśnień treści oferty, o których mowa
w art. 87 ust. 1 ustawy Prawo zam
ówień publicznych, czy też uzupełnienia dokumentów
w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych.
W każdym bowiem przypadku czy to Zamawiający, poprawiając „omyłkę”, czy to wykonawca
udzielając wyjaśnień lub uzupełniając dokumenty, musiałby istotnie zmienić treść oferty – po
pierwsze,
poprzez wskazanie innego producenta niż w formularzu oferty (co jest
niedopuszczalne), a po drugie
– poprzez zmianę zdjęć/rysunków (co w tym przypadku
również jest niedopuszczalne, gdyż zespół: opis – zdjęcia – nazwa producenta jest jedynym
występującym w ofercie sposobem konkretyzacji przedmiotu oferty), a Zamawiający,
akceptując taką zmianę, naruszyłby zakaz zmiany treści oferty i negocjacji jej treści zawarty
w art. 87 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Natomiast co do niemożności uzupełnienia dokumentów w oparciu o art. 26 ust. 3 ustawy
Prawo zamówień publicznych należy wskazać, że – co bezspornie i jednolicie wynika
z dotychczasowego orzecznictwa
– przepis ten nie dotyczy samego formularza oferty jako jej
rdzenia
i dokumentu nie objętego treścią art. 25 ust. 1 i art. 25a ust. 1 ustawy Prawo
zamówień publicznych. Czyli na podstawie tego przepisu niemożliwa byłaby już przede
wszystkim zmiana co do wskazania producenta.
Art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych stanowi, że jeżeli wykonawca nie złożył
oświadczenia, o którym mowa w art. 25a ust. 1, oświadczeń lub dokumentów
potwierdzających okoliczności, o których mowa w art. 25 ust. 1, lub innych dokumentów
niezbędnych do przeprowadzenia postępowania, oświadczenia lub dokumenty są
niekompletne, zawierają błędy lub budzą wskazane przez zamawiającego wątpliwości,
zamawiający wzywa do ich złożenia, uzupełnienia lub poprawienia lub do udzielania
wyjaśnień w terminie przez siebie wskazanym, chyba że mimo ich złożenia, uzupełnienia lub
p
oprawienia lub udzielenia wyjaśnień oferta wykonawcy podlega odrzuceniu albo konieczne
byłoby unieważnienie postępowania.
Art. 25 ust. 1 odnosi się do oświadczeń lub dokumentów potwierdzających: 1) spełnianie
warunków udziału w postępowaniu lub kryteria selekcji, 2) spełnianie przez oferowane
dostawy, usługi lub roboty budowlane wymagań określonych przez zamawiającego oraz
3) brak podstaw wykluczenia, natomiast art. 25 aa ust. 1 do
oświadczenia stanowiącego
wstępne potwierdzenie, że wykonawca: 1) nie podlega wykluczeniu oraz spełnia warunki
udziału w postępowaniu oraz 2) spełnia kryteria selekcji, o których mowa w art. 51 ust. 2, art.
57 ust. 3 i art. 60d ust. 3.
Co prawda wyda
ne na podstawie art. 25 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych
rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie rodzajów dokumentów,
jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia
(Dz.U. z 2016 r. poz. 1126
z późn. zm.) w § 13 ust. 1 pkt 1 wskazuje, że w celu
potwierdzenia, że oferowane roboty budowlane, dostawy lub usługi odpowiadają
wymaganiom określonym przez zamawiającego, zamawiający może żądać w szczególności
próbek, opisów, fotografii, planów, projektów, rysunków, modeli, wzorów, programów
komputerowych or
az innych podobnych materiałów, a zatem opisy i fotografie mogą być
uzupełniane, nie zmienia to zasady niezmienności oferty.
Zostało to wyraźnie wskazane w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
z 11 maja 2017 r. w sprawie C-
131/16, w którym Trybunał, odnosząc się wprost do polskiego
art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych stwierdził, że „zasadę równego
tr
aktowania wykonawców zapisaną w art. 10 dyrektywy 2004/17/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004
r. koordynującej procedury udzielania zamówień
przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług
po
cztowych należy interpretować w ten sposób, że stoi ona na przeszkodzie temu, by
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego instytucja zamawiająca wezwała
oferenta do dostarczenia oświadczeń lub dokumentów, których przedstawienia wymagała
specyfikacja i
stotnych warunków zamówienia, a których nie dostarczono w terminie
składania ofert. Artykuł ten nie stoi natomiast na przeszkodzie temu, by instytucja
zamawiająca wezwała oferenta do wyjaśnienia oferty lub sprostowania oczywistej omyłki
w
tej ofercie, pod warunkiem jednak, że takie wezwanie zostanie skierowane do wszystkich
oferentów znajdujących się w tej samej sytuacji, że wszyscy oferenci będą traktowani równo
i lojalnie i
że tego wyjaśnienia lub sprostowania nie będzie można zrównać
z
przedstawieniem nowej oferty, co powinien sprawdzić sąd odsyłający.” Wyrok ten
zachowuje aktualność również w obecnym stanie prawnym.
Tym samym wezwanie z art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych i następujące
w jego konsekwencji uzupełnienie oświadczeń i dokumentów nie może łamać zakazu zmiany
treści oferty zawartego w art. 87 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych oraz zasad
uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, o której mowa w art. 7 ust. 1
ustawy Prawo zamówień publicznych.
W niniejszym stanie faktycznym, jak już wskazano powyżej, takie uzupełnienie byłoby
zmianą treści oferty, a zatem byłoby niezgodne z oboma tymi przepisami.
Należy również przyznać rację Odwołującemu, że z przedstawionych prezentacji wizualnych
nie wynika, że oferowane meble są meblami systemowymi („do kompletu”), przy czym nie
chodzi tu wyłącznie o ich kolor, ale też inne elementy wyglądu, np. nogi. Zaś co do samego
koloru należy zauważyć, że co prawda Zamawiający zastrzegł możliwość wyboru
konkretnego koloru na etapie umowy, jednak powszechnie znana praktyka producentów
mebli wskazuje, że nie we wszystkich oferowanych przez nich zestawach mebli kolory czy to
płyt meblowych, elementów wspornych czy wykończeń są identyczne. Zatem nie zawsze te
kolory dadzą się do siebie dopasować. Tym samym jeśli nie ma pewności, że meble
pochodzą z jednego „kompletu” (a rysunki na to nie wskazują), nie ma też pewności, czy
finalnie ich kolory będą sobie odpowiadały. Poza tym Zamawiający, jak wskazał np.
w odpowiedzi nr 9 w ramach wyjaśnień specyfikacji istotnych warunków zamówienia, żądał,
by
graficzna prezentacja przedmiotu zamówienia odzwierciedlała jego realny obraz. Tym
samym Zamawiający powinien spełnienie tego wymogu na wykonawcach wyegzekwować.
Zgodnie z punktem 8.2.2 specyfikacji istotnych warunków zamówienia Zamawiający
wymagał przedłożenia na wezwanie certyfikatów i atestów CE lub deklaracji zgodności
dopuszczenia do sprzedaży, potwierdzenia, że użyte w procesie produkcji materiały
i substancje spełniają wymagania Polskich Norm oraz posiadają atesty PZH.
Odwołujący prawidłowo również zidentyfikował, że przedstawione przez Przystępującego na
żądanie Zamawiającego certyfikaty/atesty nie odnoszą się do przedmiotu oferty („produktów
własnych” firmy Cezas), lecz produktów firmy Jard Sp. z o.o. Jakkolwiek, jak się okazało
w trakcie postępowania odwoławczego, na podstawie wyjaśnień Przystępującego,
w zamierzeniu Przystępującego to nie one zostały przedstawione błędnie, lecz błędnie
określono przedmiot oferty w samej ofercie (lub ewentualnie Przystępujący już po złożeniu
oferty, przedstawiając takie dokumenty, usiłował zmienić jej treść).
Należy też podkreślić, że w orzecznictwie od lat jednolicie przyjmuje się, iż sam fakt, że dany
wykonawca oświadczył ogólnie, że zapoznał się ze specyfikacją istotnych warunków
zamówienia, przyjmuje ją bez zastrzeżeń i zobowiązuje się wykonać zamówienie zgodnie
z wymogami określonymi w specyfikacji, jak też, że wykonawca miał zamiar złożyć ofertę
zgodną z wymaganiami specyfikacji istotnych warunków zamówienia, nie oznacza jeszcze,
że oferta rzeczywiście jest zgodna ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia. To
bowiem ustala się dopiero badając całą ofertę.
Tym samym przedmiotowa oferta, jako niezgodna w swojej treści z treścią specyfikacji
istotnych warunków zamówienia, podlega odrzuceniu na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2
ustawy Prawo za
mówień publicznych.
W odniesieniu do zarzutu naruszenia przez Zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 4 oraz art. 90
ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez zaniechanie odrzucenia oferty Cezas
mimo niewykazania przez Cezas
, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, Izba stwierdziła,
co następuje.
Jak wynika z dyspozycji art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo zamówień publicznych,
zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do
przedmiotu zamówienia. Z kolei art. 90 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych stanowi,
że zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana
ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską
cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Przystępujący udzielił przedmiotowych wyjaśnień pismem z 13 marca 2019 r.
Jak wynika z treści postawionego w odwołaniu zarzutu, Odwołujący odniósł się nie tyle do
wskazania, dlaczego cena jest rażąco niska, lecz wyłącznie do mankamentów udzielonych
przez Przystępującego wyjaśnień – głównie wskazując na ich lakoniczność, ogólnikowość
i brak konkretności oraz brak dowodów na poparcie twierdzeń.
Jednak należy zauważyć, że poza ową częścią, w której Przystępujący rzeczywiście podał
informac
je ogólne (które zasadniczo były odpowiedzią na pytanie Zamawiającego z 8 marca
2019 r.
– polegające głównie na zacytowaniu art. 90 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych),
zawarł on też konkretne dane liczbowe (kosztowe), w szczególności w postaci
kalkulacji kosztowej dla mebli
, „która ukazuje możliwość uzyskania tak korzystnej ceny”.
Kalkulacja ta zawierała porównanie zaoferowanej ceny do kosztu produkcji mebli w rozbiciu
na poszczególne pozycje ww. tabeli (meble) i koszty: materiałowe, robocizny, transportu
i rozładunku, pośrednie oraz koszt całkowity.
Przy uznaniu, że wyjaśnienia te są niewystarczające i wymagają doprecyzowania lub
uzupełnienia o dodatkowe dane (czego Zamawiający nie zrobił), właściwym działaniem na
tym etapie byłoby wystosowanie do Przystępującego takiego wezwania, a nie odrzucenie
oferty.
Tym samym, w ocenie Izby,
zarzut rażąco niskiej ceny, czy też braku lub nieprawidłowej
oceny złożonych wyjaśnień de facto nie został poprawnie sformułowany. Odwołujący bowiem
w ogóle nie wyczerpał przesłanek opisanych w przywołanych przepisach, tj. że cena oferty
jest niższa niż koszt wytworzenia i sprzedaży oferowanych mebli, jak też, że Przystępujący
nie udzielił wyjaśnień albo też z wyjaśnień tych wynika, że oferta zawiera rażąco niską
cenę/koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Należy zauważyć, że samo przeniesienie w art. 190 ust. 1a ustawy Prawo zamówień
publicznych
na Przystępującego i Zamawiającego ciężaru dowodu, że oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny, nie zmienia faktu, że, po pierwsze, Odwołujący musi wpierw zarzut
sformułować, aby przeciwnicy i Izba w ogóle mieli się do czego odnieść. Po drugie, nie
zmienia też zasady wynikającej z art. 190 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych,
zgodnie z którą strony i uczestnicy postępowania odwoławczego są obowiązani wskazywać
dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Sam zaś rozkład ciężaru
dowodu jest sprawą wtórną.
W związku z powyższym Izba nie znalazła podstaw do odrzucenia oferty wykonawcy Cezas
na podstawie art.
89 ust. 1 pkt 4 lub art. 90 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Jeśli zaś chodzi o zarzuty naruszenia art. 91 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych
poprzez wybór oferty najkorzystniejszej złożonej przez Cezas, mimo iż oferta ta powinna
zostać odrzucona oraz poprzez zaniechanie wyboru oferty złożonej przez Odwołującego,
mimo że była to jedyna oferta niepodlegająca odrzuceniu oraz art. 7 ust. 1 ustawy Prawo
zamówień publicznych poprzez prowadzenie postępowania w sposób niezapewniający
zachowania uczciwej konkurencji,
Izba stwierdziła, co następuje.
Zgodnie z przywołanym art. 7 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych zamawiający
przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób
zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji i równe traktowanie wykonawców oraz
zgodnie z zasadami proporcjonalności i przejrzystości.
Z dyspozycji art. 91 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych wynika, że zamawiający
wybiera ofertę najkorzystniejszą na podstawie kryteriów oceny ofert określonych
w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Jak wskazał sam Odwołujący, nie są to zarzuty samodzielne, lecz stanowiące konsekwencję
innych czynności Zamawiającego. Tym samym nie zostały przez Izbę potraktowane jako
samodzielny zarzut. Dodatkowo, jak wy
nika z treści art. 91 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych
, nie ma on związku z zarzutami niniejszego odwołania, które nie dotyczą oceny
złożonych ofert według ustanowionych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia
kryteriów oceny, lecz odrzucenia oferty Cezas, czyli art. 89 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych.
W związku z powyższym Izba orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust. 1 pkt
2
, § 3 i § 5 ust. 2 pkt 1 i ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca
2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz.
972).
Zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 2 przywołanego rozporządzenia wpis w niniejszej sprawie, uiszczony
przez Odwołującego, wynosi 15.000 zł.
Wskazany § 5 ust. 2 pkt 1 stanowi, że w przypadku uwzględnienia odwołania przez Izbę,
Izba zasądza koszty, o których mowa w § 3 pkt 2 od zamawiającego na rzecz odwołującego,
natomiast w przypadku
oddalenia odwołania przez Izbę, Izba zasądza od odwołującego na
rzecz zamawiającego koszty, o których mowa w § 3 pkt 2 (są to uzasadnione koszty stron
postępowania odwoławczego, w szczególności koszty związane z dojazdem na wyznaczoną
rozprawę lub posiedzenie Izby oraz wynagrodzenie pełnomocników, jednak nie wyższe niż
3600 zł).
Natomiast zgodnie z § 5 ust. 4 rozporządzenia, w przypadkach nieuregulowanych w ust. 1-3
Izba orzeka o kosztach postępowania, uwzględniając, że strony ponoszą koszty
postępowania odwoławczego stosownie do jego wyniku.
Ze względu na to, że rozpoznaniu podlegały dwa zarzuty mające charakter merytoryczny, tj.
1) naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień publicznych oraz 2) art. 89 ust. 1
pkt 4 i art. 90 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, z których jeden został
uwzględniony, a jeden oddalony, Izba, stosownie do wyniku postępowania, obciążyła
kosztami obie Strony w częściach równych, tj. po 9.450 zł, uwzględniając wpis w wysokości
15.000
złotych, koszty dojazdu pełnomocnika Odwołującego w wysokości 300 zł oraz
wynagrodzenie
pełnomocnika Odwołującego w kwocie 3.600 złotych, co łącznie daje kwotę
18.900 złotych (18.900 x ½ = 9.450).
Przewodniczący: ……………………..…
1.
umarza postępowanie odwoławcze w zakresie zarzutu oznaczonego w odwołaniu
numerem 4, dotyczącego wykonawców Ergosystem Spółka jawna R. M.,
M. W., J. W. oraz M. N.
Spółka jawna,
2.
uwzględnia odwołanie w zakresie zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy
Prawo zamówień publicznych i nakazuje Polskiej Spółce Gazownictwa Spółce
z ograniczoną odpowiedzialnością unieważnienie czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej dla części nr 1 zamówienia oraz powtórzenie czynności badania
i oceny ofert dla części nr 1 zamówienia, w tym odrzucenie oferty wykonawcy
Przedsiębiorstwo
Zaopatrzenia
Szkół
„Cezas”
Spółki
z
ograniczoną
odpowiedzialnością na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych jako niezgodnej z treścią specyfikacji istotnych warunków
zamówienia,
3.
oddala odwołanie w zakresie zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 i art. 90 ust. 3
ustawy Prawo zamówień publicznych,
4.
kosztami postępowania obciąża Polską Spółkę Gazownictwa Spółkę z
ograniczoną odpowiedzialnością i:
4.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł
00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez
A.K.
prowadzącą działalność gospodarczą pod nazwą A.K. Starpol
Meble tytułem wpisu od odwołania,
4.2.
zasądza od Polskiej Spółki Gazownictwa Spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością
na
rzecz
A.K.
prowadzącej
działalność
gospodarczą pod nazwą A.K. Starpol Meble kwotę 9 450 zł 00 gr
(słownie: dziewięć tysięcy czterysta pięćdziesiąt złotych zero groszy)
sta
nowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu
połowy wpisu oraz połowy kosztów dojazdu i wynagrodzenia
pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz.
1986 z późn. zm.) na niniejszy wyrok – w
terminie 7 dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
……………………..…
Sygn. akt: KIO 1020/19
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. prowadzi postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego na „dostawę mebli biurowych dla Polskiej Spółki Gazownictwa Sp.
z o.o. Oddział Wsparcia w Warszawie” na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
P
rawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1986 z późn. zm.), w trybie przetargu
nieograniczonego.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane 14 września 2018 r. w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej pod numerem 2018/S 177-402132. Wartość zamówienia jest
większa niż kwoty określone na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień
publicznych.
I
Zarzuty i żądania odwołania
Odwołujący – A.K. prowadząca działalność gospodarczą pod firmą A.K. Starpol Meble wniósł
odwołanie wobec następujących czynności i zaniechań Zamawiającego:
1. zaniechania
odrzucenia oferty złożonej w części nr 1 zamówienia przez Przedsiębiorstwo
Zaopatrzenia Szkół „Cezas” Sp. z o.o. (zwanego dalej „Cezas”), mimo że treść tej oferty jest
niezgodna z treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz mimo że wykonawca
nie udzielił wyjaśnień potwierdzających, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny,
a w konsekwencji
2.
czynności wyboru oferty najkorzystniejszej w części nr 1 zamówienia złożonej przez
wy
konawcę Cezas, mimo że powinna ona podlegać odrzuceniu oraz
3. zaniechania
wyboru oferty najkorzystniejszej w części nr 1 złożonej przez Odwołującego
jako jedynej oferty niepodlegającej odrzuceniu i jako oferty, której cena mieści się w kwocie,
którą Zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia,
4.
a ponadto z ostrożności (na wypadek złożenia odwołania od odrzucenia ofert lub
wykluczenia z postępowania przez tych wykonawców, którzy w przypadku uwzględnienia
takiego odwołania mieliby szansę na zajęcie w rankingu ofert pozycji wyższej niż
Odwołujący) zaniechania odrzucenia ofert złożonych w części nr 1 zamówienia przez
Ergosystem Sp. j. R. M., M. W., J. W. i M. N. Sp. j. na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy
Prawo zamówień publicznych w związku z niezgodnością złożonych wraz z ofertą zdjęć
oferowanych mebli z opisem tych mebl
i i z wymaganiami Zamawiającego,
zarzucając Zamawiającemu naruszenie:
1. art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez zaniechanie odrzucenia
oferty wykonawcy Cezas
mimo istniejącej i niemożliwej do poprawy na podstawie art. 87 ust.
2 ustawy Prawo zamówień publicznych niezgodności treści oferty z treścią specyfikacji
istotnych warunków zamówienia,
2. art. 89 ust. 1 pkt 4 oraz art. 90 ust. 3 ustawy Prawo zam
ówień publicznych poprzez
zaniechanie odrzucenia oferty Cezas mimo niewykazania przez Cezas
, że oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny,
3. art. 91 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez wybór oferty najkorzystniejszej
złożonej przez Cezas, mimo iż oferta ta powinna zostać odrzucona oraz poprzez
zaniechanie wyboru oferty złożonej przez Odwołującego, mimo że była to jedyna oferta
niepodlega
jąca odrzuceniu,
4. art. 7 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez prowadzenie postępowania
w sposób niezapewniający zachowania uczciwej konkurencji,
5. a ponadto z ostrożności (na wypadek złożenia odwołania od odrzucenia ofert lub
wykluczenia z postępowania przez tych wykonawców) art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo
zamówień publicznych poprzez zaniechanie odrzucenia oferty Ergosystem Sp. j. R. M., M.
W., J. W. i M. N. Sp.
j. mimo istniejącej i niemożliwej do poprawy niezgodności treści ofert z
treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania oraz o nakazanie:
1. unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty w części nr 1 zamówienia
złożonej przez Cezas,
2. nakazanie powtórzenia badania oferty Cezas oraz jej odrzucenia,
3. nakazanie wykonania czynności polegającej na wyborze oferty najkorzystniejszej złożonej
przez Odwołującego,
4. a ponadto z ostrożności (na wypadek złożenia odwołania od odrzucenia ofert lub
wykluczenia z postępowania przez tych wykonawców) powtórzenia badania ofert
Ergosystem Sp. j. R. M., M. W., J. W. i M. N. Sp. j. oraz ich odrzucen
ia w związku z
niezgodnością złożonych wraz z ofertą zdjęć oferowanych mebli z opisem tych mebli i z
wymaganiami Zamawiającego,
5. zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący wskazał, że w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia Zamawiający wymagał przedłożenia wraz z ofertą zdjęć prezentujących wygląd
oferowanych mebli, m.in. w punkcie 3.7: „Wykonawca łącznie z ofertą przedłoży
szczegółowy opis oferowanych mebli wraz ze zdjęciami prezentującymi ich wygląd”, punkcie
12.2: „Oferta wraz ze szczegółowym opisem przedmiotu zamówienia i zdjęciami, pod
rygorem nieważności, powinna być sporządzona w formie pisemnej, z zastrzeżeniem
zastosowania dla jednolitego dokumentu wymogów z pkt 9.5 SIWZ”, punkcie 12.5.1 „Oferta
składa się z: oferty przygotowanej zgodnie z załącznikiem nr 1 do SIWZ oraz szczegółowego
opisu oferowanego przedmiotu zamówienia i zdjęć”. Ponadto w wyniku udzielenia
odpowiedzi na prośby o wyjaśnienie treści specyfikacji (wyjaśnienia z 10 października 2018
r.,
odpowiedź nr 9) Zamawiający podkreślił: „Wykonawca łącznie z ofertą przedłoży
szczegółowy opis oferowanych mebli wraz ze zdjęciami prezentującymi ich wygląd.
Zamawiający przez zdjęcia rozumie formę graficznej prezentacji przedmiotu zamówienia,
która powinna odzwierciedlać jego realny obraz”, podobnie w odpowiedzi nr 26
z 10 października 2018 r. oraz odpowiedzi nr 11 z 10 października 2018 r.: „Zamawiający
przez zdjęcia rozumie formę graficznej prezentacji przedmiotu zamówienia, która powinna
odzwierciedla
ć realny obraz jak i szczegółowy opis.”
Zatem Zamawiający wymagał od wykonawców złożenia w ramach oferty zdjęć
prezentujących wygląd oferowanych mebli (a nie innych czy podobnych mebli), a składane
w ramach oferty zdjęcia mają „odzwierciedlać realny obraz” oferowanych mebli i być zgodne
z opisem. Nie da się powyższych sformułowań ocenić inaczej niż jako wymóg, aby na
składanych z ofertą zdjęciach znajdowały się oferowane meble, a nie zbliżone, pochodzące
od tego samego producenta, czy z tej samej linii, al
e różniące się od oferowanych, jak też, że
zdjęcia te stanowiły istotny element treści oferty.
W ofercie złożonej przez Cezas znalazły się opisy oferowanych mebli oraz zdjęcia. Opisy
zawierają dosłowne powtórzenie wymagań postawionych w ich zakresie przez
Zamawiającego, w tym m.in.:
1. w zakresie biurka prostego z blendą (pozycja 1. w części nr 1) – element pionowy nogi
wykonany z profilu 50x25 mm, w blacie biurka zamontowany plastikowy przepust kablowy
o średnicy 70 mm,
2. w zakresie biurka L-
kształtnego z blendą (pozycja 2. w części nr 1) – element pionowy
nogi wykonany z profilu 50x25 mm, nogi w ilości 3 sztuk wykonane w kształcie odwróconej
litery T, w blacie biurka zamontowany plastikowy przepust kablowy o średnicy 70 mm,
3. w zakresie stołu konferencyjnego z kasetą multimedialną (pozycja 8. w części nr 1) –
wsparty na czterech nogach,
4. w zakresie wieszaka biurowego metalowego wolnostojącego (pozycja 9. w części nr 1) –
wieszak zaopatrzony w stabilną okrągłą podstawę.
Jednak złożone jednocześnie zdjęcia nie są zgodne z tymi opisami. W przypadku obu biurek
wyraźnie widoczne jest, że elementy pionowe nogi nie są wykonane z profilu 50x25 mm,
a są profilami o zupełnie innym kształcie. Żadne z biurek nie ma przepustu kablowego.
Ponadto na zdjęciu biurka L-kształtnego z blendą wyraźnie widać, że biurko to ma dwie nogi
w kształcie odwróconej litery T oraz jedną nogę w innym kształcie (zwykły okrągły profil).
Wieszak biurowy ma zamiast podstawy okrągłej podstawę z czterech wygiętych rurek
(nóżek). Z kolei w przypadku stołu konferencyjnego zdjęcie obejmuje tylko fragment mebla,
a nie całość i nie pozwala na potwierdzenie, czy oferowany stół spełnia wszystkie
wymagania. Niemniej już na tym fragmencie widać, że sfotografowany stół nie miał czterech
nóg – ułożenie jedynego widocznego fragmentu nogi wskazuje, że stół jest wsparty na
dwóch nogach w kształcie odwróconej litery T.
Wszystkie te elementy stanowią o niezgodności przedstawionych na zdjęciach mebli
z wymaganiami zawartymi w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Zamawiający, na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, wezwał
Cezas
do wyjaśnienia części wskazanych wyżej rozbieżności (pominął jednak kwestię braku
przepustu kablowego w biurkach oraz niezgodności stołu konferencyjnego). Cezas
potwierdził, że oferuje meble zgodne z oczekiwaniami Zamawiającego (a więc prawidłowy
jest opis mebla zawarty w ofercie), natomiast sprawę niezgodności zdjęcia z opisem
i wymaganiami skwitował stwierdzeniem, że „graficzna prezentacja biurka/wieszaka miała
charakter tylko poglądowy”.
Opisane wyżej okoliczności jednoznacznie wskazują na fakt, że złożone zdjęcia nie są
zdjęciami oferowanych mebli i nie oddają ich realnego wyglądu. Nie ulega także wątpliwości,
że zgodnie ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia i wyjaśnieniami jej treści zdjęcia
miały stanowić element treści oferty oraz prezentować „realny obraz” oferowanych mebli –
zgodny z opisem przedmiotu zamówienia oraz zgodny z opisem oferowanych mebli. Nie
sposób interpretować tego zapisu inaczej niż jako wymóg przedstawienia na zdjęciach
wiernego wizerunku oferowanych mebli, a nie zdjęć poglądowych. Fakt niewypełnienia przez
Cezas
tego wymogu oznacza, że treść jego oferty jest niezgodna z treścią specyfikacji
istotnych warunków zamówienia – załączył on do oferty zdjęcia przedstawiające inne meble
niż oferowane.
Zamawiający wielokrotnie podkreślał wymóg złożenia zdjęć przedstawiających oferowane
meble i na tym etapie postępowania nie może tego wymogu zlekceważyć. Z postanowień
specyfikacji m
ożna wnioskować, że celem żądania Zamawiającego było potwierdzenie, że
oferowane meble spełniają wymagania specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Można
także wnioskować, że zdjęcia miały służyć ocenie tych właściwości oferowanych mebli, które
nie stan
owią prostych parametrów technicznych. Dotyczy to m.in. wymagania, aby wszystkie
oferowane meble były meblami systemowymi (punkt 2. wymagań ogólnych w załączniku nr 5
do specyfikacji istotnych warunków zamówienia): „Wszystkie zaproponowane rozwiązania
musz
ą być systemowe, seryjnie produkowane. Pod pojęciem systemowe Zamawiający
rozumie meble, które można łączyć ze sobą w różnych konfiguracjach oraz pozwalające
w przyszłości na rozbudowę.”). Nieprzedstawienie zdjęć oferowanych mebli, a jedynie zdjęć
„poglądowych” nie pozwala stwierdzić, czy oferowane meble są meblami systemowymi
w rozumieniu Zamawiającego, skoro nie przedstawiają oferowanych mebli. Można także
powziąć uzasadnioną wątpliwość, czy oferowane meble są meblami seryjnie
produkowanymi, bowiem gdyb
y były faktycznie produkowane, uzyskanie odpowiednich zdjęć
nie powinno być problemem.
Dodatkowo przedstawione na zdjęciach Cezas biurka nie są meblami systemowymi,
ponieważ stelaże metalowe biurek prostych są całkowicie inne niż biurek L-kształtnych:
część pionowa stelaża biurka prostego obudowana jest blachą i łączy się ze stopą centralnie
na jej środku, a w biurku L-kształtnym część pionowa stelaża wykonana jest z dwóch rurek
połączonych w środku płytą meblową, a następnie połączonych ze stopą z przesunięciem –
nie jest to kształt odwróconej litery T.
Nie sposób zatem uznać, że niezgodności wynikające z tych opisów nie stanowią
niezgodności treści oferty z treścią specyfikacji, bowiem ewidentnie nie dotyczą formy oferty,
ale spełnienia wyraźnie wyrażonego i wielokrotnie powtórzonego wymagania dotyczącego
sposobu prezentacji przedmiotu oferty.
Niezgodności tej nie można rozwiązać przez wyjaśnienie, bowiem wyjaśnienie może jedynie
potwierdzić fakt, że oferowane zdjęcia nie są zdjęciami oferowanych mebli, natomiast
doprowadzenie treści oferty do zgodności z treścią specyfikacji istotnych warunków
zamówienia wymagałoby zmiany zdjęć, co stanowiłoby niedozwoloną zmianę treści oferty
i naruszenie art. 87 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Nie jest możliwe także uzupełnienie dokumentów zawierających zdjęcia, albowiem
Zamawiający jednoznacznie i w wielu miejscach specyfikacji istotnych warunków
zamówienia wskazał, że opisy wraz ze zdjęciami są integralną częścią oferty, a zatem nie
potraktował ich jako dokumentów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo
zamówień publicznych.
W punkcie 2. informacji o wyborze najkorzystniejszej oferty w części nr 1 zamówienia
Zamawiający jednoznacznie wskazał, w przypadku niezgodności treści innych ofert z treścią
specyfikacji, wynikających z oceny tych samych dokumentów, co w przypadku będącym
przedmiotem odwołania, że w takiej sytuacji nie jest możliwe konwalidowanie
nieprawidłowości w drodze wyjaśnienia treści oferty na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy
Prawo zam
ówień publicznych oraz uzupełnienie prawidłowych dokumentów na podstawie
art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Nie jest możliwe także potraktowanie wyżej opisanej niezgodności jako innej omyłki, która
mogłaby zostać poprawiona na podstawie art. 87 ust. 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych. W takim bowiem przypadku konieczna jest możliwość samodzielnej poprawy
omyłki przez Zamawiającego, co wynika z zawartego w art. 87 ust. 1 ustawy Prawo
zamówień publicznych zakazu negocjacji dotyczących treści oferty oraz dokonywania
jakichkolwiek zmian w jej treści. W obecnej sytuacji Zamawiający nie jest w stanie dokonać
samodzielnie poprawy takiej omyłki, bowiem nie dysponuje zdjęciami oferowanych mebli,
a nawet nie wie, jakie meble zaoferował Cezas.
Treść oferty Cezas jest więc niezgodna z treścią specyfikacji w następującym zakresie:
przedstawione zdjęcia biurka prostego z blendą, biurka L-kształtnego z blendą, stołu
konferencyjnego z kasetą multimedialną oraz wieszaka biurowego metalowego
wolnostojącego przedstawiają meble niespełniające wymagań zawartych w opisie
przedmiotu zamówienia i nie przedstawiają oferowanych mebli; przedstawione zdjęcie stołu
konferencyjnego z kasetą multimedialną przedstawia jedynie część mebla, a nie cały mebel;
dodatkowo biurk
a przedstawione na zdjęciach nie są meblami systemowymi.
Zgodnie z punktem 8.2.2 specyfikacji istotnych warunków zamówienia Zamawiający
wymagał od wykonawcy przedłożenia na wezwanie Zamawiającego „certyfikatów i atestów
CE lub deklaracji zgodności dopuszczenia do sprzedaży, potwierdzenia, że użyte w procesie
produkcji materiały i substancje spełniają wymagania Polskich norm oraz posiadają atesty
PZH”, natomiast w opisie przedmiotu zamówienia uściślił wymagania odnośnie atestów
i certyfikatów do oferowanych mebli: „Oferowane meble muszą spełniać wymagania niżej
wymienionych norm lub norm równoważnych …”.
W ofercie złożonej przez Cezas znalazła się informacja, że wszystkie oferowane w części nr
1 meble są produktami Cezas (w tabeli stanowiącej część formularza ofertowego,
w kolumnie „Producent” Cezas w każdym przypadku umieścił sformułowanie „produkt
własny”, co jednoznacznie wskazuje na to, że ofertuje meble, które sam produkuje).
W odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego do złożenia dokumentów, wystosowane na
podstawie art. 26 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, Cezas złożył pierwszą stronę
atestu dla mebli produkowanych przez Jard Sp. z o.o. (zgodnie z informacją zawartą
w ateście, integralną część atestu stanowi kolejne 7 stron dokumentu, których Cezas nie
złożył), z którego nie wynika, że meble oferowane w przedmiotowym przetargu przez Cezas
są tym atestem objęte.
Zamawiający zwrócił uwagę na rozbieżność pomiędzy deklaracją dostarczenia własnych
produktów zawartych w ofercie a faktem przedłożenia atestu dotyczącego mebli
produkowanych przez inny podmiot, a także podkreślił, że w treści oferty wykonawca
oświadczył, że nie zamierza zlecić żadnych części zamówienia podwykonawcom i wezwał
Cezas
do złożenia prawidłowych certyfikatów, atestów itp.
Cezas nie
złożył takich dokumentów, a w odpowiedzi jedynie wyjaśnił, że jest firmą
handlową, kupuje towary u swoich partnerów, a partnerzy ci nie stanowią jego
podwykonawców.
Nie można zgodzić się już ze stwierdzeniem, że w przypadku kupowania mebli od
producenta
w celu dalszej ich odsprzedaży, producent tych mebli nie stanowi
podwykonawcy. Z art. 474 Kodeksu cywilnego wynika, że korzystanie z podwykonawców
i samodzielna odpowiedzialność wykonawcy są elementami współistniejącymi. Art. 1 pkt 9b
ustawy Prawo zamówień publicznych zawiera definicję umowy o podwykonawstwo, z której
wynika, że objęte są nią umowy, których przedmiotem są m.in. dostawy stanowiące część
zamówienia publicznego. A zatem umowa zawarta między Cezas a spółką Jard o dostawę
mebli stanowiących część zamówienia będzie umową o podwykonawstwo, a sam Jard
podwykonawcą.
Niezależnie od oceny, czy jest to podwykonawstwo, mamy do czynienia z jednoznacznym
oświadczeniem Cezas w ofercie, że oferuje meble, których jest producentem. Na taki fakt
wskazują również wyjaśnienia rażąco niskiej ceny, z których także wynika, że Cezas
samodzielnie wyprodukuje oferowane meble (zawarte są tam wzmianki jedynie
o dystrybutorach płyty meblowej i innych akcesoriów meblowych, natomiast brak wzmianki
o zakupie mebli od innego podmiotu).
Oświadczenie zawarte w ofercie nie może być przez wykonawcę zmienione, stoi temu
bowiem na przeszkodzie art. 87 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych. Z całokształtu
dokumentów wynika także, że nie mamy do czynienia z omyłką, ale z celowym działaniem
Cezas
– m.in. w wyjaśnieniach złożonych w odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego do
uzupełnienia dokumentu Cezas ani razu nie stwierdza, że pomylił się wypełniając ofertę.
Biorąc pod uwagę powyższe, Cezas złożył atest/certyfikat dotyczący innych mebli niż
zaoferowane. Niezgodność treści oferty z treścią specyfikacji w tym zakresie nie może
zostać usunięta. Co prawda jest to dokument składany na wezwanie Zamawiającego,
o którym mowa w art. 26 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, a zatem dokument
podlegający uzupełnieniu na podstawie art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych,
jednak Cezas
został wezwany do takiego uzupełnienia w tym zakresie i wezwania tego nie
wykonał.
Zatem treść oferty Cezas jest niezgodna z treścią specyfikacji istotnych warunków
zamówienia i oferta powinna zostać odrzucona.
W związku z faktem, że cena oferty Cezas znacząco (o ponad 30%) odbiegała od wartości
szacunkowej zamówienia powiększonej o podatek VAT, Zamawiający powziął podejrzenia
co do zaoferowania przez Cezas
rażąco niskiej ceny i pismem z 8 marca 2019 r. zażądał od
Cezas
złożenia wyjaśnień w tym zakresie wraz ze złożeniem dowodów dotyczących
wyliczenia ceny.
Cezas, w odpowiedzi na wezwanie,
udzielił wyjaśnień, jednak wyjaśnienia te są lakoniczne
i niek
onkretne. Można odnaleźć zaledwie dwa ogólnikowe stwierdzenia, które można uznać
za dotyczące szczególnie korzystnych okoliczności pozwalających Cezasowi na
zaoferowanie korzystnej ceny. Pierwszym z nich jest stwierdzenie, że na cenę oferty miało
wpływ „uzyskanie dużych upustów u dystrybutorów handlowych na płytę i inne akcesoria
meblowe, wynikające z wieloletniej współpracy”. Wyjaśnienie nie zawiera jednak żadnych
konkretnych informacji, chociażby informacji o wysokości takich upustów ani dowodów, że
fakty
cznie zostały one udzielone. Wyjaśnienie nie zawiera ani jednej konkretnej informacji,
która pozwoliłaby ocenić wpływ tych upustów na koszty realizacji zamówienia. Uznanie na tej
podstawie, że cena nie jest rażąco niska, nie jest możliwe, nie zawiera bowiem żadnego
materiału, który mógłby stanowić podstawę oceny.
Ponadto wyjaśnienie zawiera stwierdzenie, jakoby istotnym czynnikiem wyceny była „dobra
organizacja pracy i wysoka wydajność zespołu pracowniczego, wynikająca m.in.
z wieloletniej praktyki”. Jednak i w tym przypadku w ślad za tym stwierdzeniem nie idą żadne
konkrety, nie wiadomo, jaka jest organizacja pracy, jak wysoka wydajność zespołu i jak
konkretnie wpływa to na koszty realizacji. Tego typu ogólnikowe oświadczenie mogłoby być
zastosowane do każdego spośród wykonawców uczestniczących w przedmiotowym
postępowaniu, którzy mimo to zaoferowali ceny wyższe od firmy Cezas.
Jedynym konkretnym elementem wyjaśnienia jest kalkulacja kosztów wytworzenia każdego
mebla, obejmująca ogólne kwoty kosztów materiałowych, robocizny, transportu i rozładunku
i pośrednich przypadających na ten mebel. Przedmiotowe wyjaśnienie jednak niczego nie
dowodzi, a w szczególności, wobec braku informacji na temat organizacji pracy czy
czasochłonności wykonywanych prac, nie jest możliwa ocena, czy poszczególne grupy
kosztów zostały wycenione na odpowiednim poziomie. Przykładowo – koszty robocizny,
które w przypadku każdego mebla z wyjątkiem stołu konferencyjnego wynoszą 23,00 zł na
mebel (w przypadku stołu 28,00 zł) – nie wiadomo, czy w tych wyliczeniach ujęto wymaganą
liczbę pracowników i wymagany czas pracy niezbędny do wykonania tego mebla, a zatem
nie wiadomo, czy np. skalkulowano koszty pracy w wysokości wynikającej z obowiązujących
przepisów.
Zatem Cezas
nie wykazał, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, co było jego
obowiązkiem zgodnie z art. 90 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, i oferta ta
powinna zostać odrzucona.
Wskazane naruszenia przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych, polegające na
zaniechaniu odrzucenia oferty Cezas
, prowadziły do jej wyboru jako oferty najkorzystniejszej,
mimo iż podlegała ona odrzuceniu, a faktycznie to oferta Odwołującego była ofertą
najkorzystniejszą zgodnie z kryteriami oceny ofert. Ocena przez Zamawiającego oferty
Cezas, z pom
inięciem przywołanych postanowień specyfikacji istotnych warunków
zamówienia, w szczególności w przypadku odmiennego ich interpretowania w odniesieniu do
innych ofert w postępowaniu, stanowi także naruszenie podstawowych zasad prowadzenia
postępowania wynikających z art. 7 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Identyczne zarzuty dotyczące niezgodności złożonych w ramach oferty zdjęć oferowanych
mebli z opisami tych mebli oraz wymaganiami Zamawiającego dotyczą ofert Ergosystem Sp.
j. R. M., M. W., J. W. i M. N. Sp.
j., a Zamawiający, odrzucając te oferty, nie powołał się na
art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień publicznych w związku z tą niezgodnością.
W ofercie Ergosystem w opisie biurka prostego z blendą oraz biurka L-kształtnego z blendą
wykonawca
wskazał w opisie, iż element pionowy nogi będzie wykonany z profilu 50x25 mm,
tymczasem na zdjęciach przedstawione są te elementy w formie walca (nogi o przekroju
okrągłym).
W ofercie M.
w opisie biurka prostego z blendą oraz biurka L-kształtnego z blendą
wykonawca wskazał w opisie, iż element pionowy nogi będzie wykonany z profilu 50x25 mm,
tymczasem na zdjęciach przedstawione są te elementy w innej formie (wstawki płytowe
w pionowej części nogi). Ponadto w opisie biurka L-kształtnego podaje wymiar 1800/800 x
1200/600 mm, tymczasem na zdjęciu podaje wymiar 1600/800x1200/600 mm.
II Stanowisko Zamawiającego
W odpowiedzi Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania oraz o zasądzenie kosztów
postępowania odwoławczego.
W zakresie zarzutu niezgodn
ości oferty Cezas z treścią specyfikacji istotnych warunków
zamówienia Zamawiający stwierdził, że w punkcie 5.2 formularza ofertowego Cezas wprost
oświadczył, że zapoznał się ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia, przyjmuje ją
bez zastrzeżeń i zobowiązuje się wykonać zamówienie zgodnie z wymogami określonymi
w specyfikacji.
Również opisy potwierdzają spełnienie wymagań zawartych w specyfikacji.
Nie sposób przy tym czynić zarzutu wobec oferty, że dosłowne powtórzenie wymagań
postawionych w specyfikacji przy opisi
e jest nieprawidłowe, bowiem wpisanie dosłownego
brzmienia wymogu w miejsce, w którym należało wskazać parametry oferowanego sprzętu,
czyni zadość wymogom potwierdzenia, że wskazane urządzenie spełnia potwierdzony
parametr (wyrok KIO sygn. KIO 413/19). Zam
awiający uznał, te oferta Cezas spełnia
wymagania, bowiem tę okoliczność potwierdzały oświadczenia złożone w ofercie Cezas,
opisy oferowanych mebli przedstawione wraz z ofertą Cezas oraz treść wyjaśnień, które
Cezas
udzielił w trybie wezwania z art. 87 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Nieprawdziwe jest przy tym twierdzenie Odwołującego, że Zamawiający w informacji
o wyborze najkorzystniejszej oferty w części nr 1 zamówienia stwierdził, jakoby
nieprawidłowe zdjęcia stanowiły błąd, który nie podlega konwalidacji. Stwierdzenie, na które
powołuje się Odwołujący, Zamawiający odniósł do ofert złożonych przez wykonawców: Bryła
Plus J.K.
, Przedsiębiorstwa Handlowego Logos A. Ł., M Ł. sp. j., MIKOMAX Warszawa sp. z
o.o. oraz PUHP MEBLOSTAL M.B.
. W każdej z tych ofert niezgodność ze specyfikacją
istotnych warunków zamówienia wynikała z zaprezentowanego opisu oferowanych mebli, nie
zaś ze zdjęć mebli, które dostarczono wraz z ofertą. Tymczasem Cezas w opisie mebli
potwierdził spełnienie wymagań. Zamawiający napisał o niemożności zastosowania art. 87
ust. 1
ustawy Prawo zamówień publicznych w stosunku do ofert złożonych przez tych
wykonawców z uwagi na opis wyraźnie sprzeczny z postanowieniami specyfikacji, a nie
zdjęcia przedstawione wraz z opisem. Jednocześnie Zamawiający napisał, że
niedopuszczalne jest zastosowanie
instytucji z art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień
publicznych jedynie co do p
rzedstawionych w ofercie opisów. Faktycznie intencją
Zamawiającego było to, aby treść oferty stanowiły opisy, a nie zdjęcia. Zamawiający w tym
zakresie jest konsekwentny, bowiem w podobny sposób traktował inne oferty, które zostały
złożone w postępowaniu.
Tym samym
nie należy traktować w jednakowy sposób potencjalnych „błędów” w ofertach
złożonych przez pozostałych wykonawców oraz Cezas. Zamawiający nie ma też
wystarczających podstaw do stwierdzenia niezgodności oferty Cezas ze specyfikacją
istotnych warunków zamówienia, bowiem opis oferowanych mebli potwierdza, że
zaoferowane przez Cezas
meble są zgodne ze specyfikacją.
P
otencjalnie jedynym zarzutem, który w tym zakresie można postawić Zamawiającemu, jest
naruszenie art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez jego niezastosowanie
i niewezwanie Cezas
do uzupełnienia zdjęć. Takiego zarzutu jednak Odwołujący nie
postawił.
Zdaniem Zamawiającego zaoferowane przez Cezas biurka mają charakter systemowy.
Zgodnie bowiem z załącznikiem nr 5 do specyfikacji istotnych warunków zamówienia –
s
zczegółowy opis przedmiotu zamówienia: „pod pojęciem systemowe Zamawiający rozumie
meble, które można łączyć ze sobą w różnych konfiguracjach oraz pozwalające
w przyszłości na rozbudowę.” Postawiony wymóg ma charakter dosyć ogólny, co umożliwia
pewną elastyczność po stronie wykonawców co do oferowanych mebli, z zastrzeżeniem, że
ta ela
styczność ograniczona jest poprzez postawione przez Zamawiającego wymagania,
w tym co do wymiarów mebli. Faktycznie więc wszystkie zaoferowane Zamawiającemu
meble, o ile posiadają odpowiednie wymiary i spełniają pozostałe wymagania, spełniają
wymóg „systemowości” w rozumieniu wymagań ogólnych opisu przedmiotu zamówienia.
W zakresie zarzutu
niezgodności oferty Cezas z treścią specyfikacji istotnych warunków
zamówienia co do certyfikatów i atestów, Zamawiający wskazał, że, zgodnie
z orzecznictwem, nie nale
ży traktować producenta jako podwykonawcy (wyrok KIO sygn.
KIO/UZP 84/08, sygn. KIO/UZP 1213/08).
Sytuacja, w której producent miałby być z samego
faktu bycia wytwórcą produktu traktowany jednocześnie jako podwykonawca,
doprowadziłaby do absurdalnej sytuacji. Przykładowo, w branży IT należałoby za
podwykonawców traktować firmy pokroju IBM, Microsoft, Oracle tylko dlatego, że ich
rozwiązania są sprzedawane przez dystrybutorów. Analogicznie taki wniosek byłby
niemożliwy do zaakceptowania w branży meblarskiej.
Pojęcie „produkt własny” nie musi być utożsamiane jednoznacznie ze stwierdzeniem, że
Cezas
jest producentem danego mebla. Wydaje się zasadnym odwołanie do pojęcia
„własny” w sposób, jak jest on rozumiany w mowie potocznej. „Własny” to równie dobrze
„taki, którym ktoś się posługuje”, a więc pojęcie „produkt własny” może znaczyć tyle, co
„produkt, którym wykonawca dysponuje”.
P
otencjalnie jedynym zarzutem, który w tym zakresie można postawić Zamawiającemu, jest
naruszenie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo za
mówień publicznych poprzez jego
niezastosowanie i niepoprawienie
omyłki polegającej na niezgodności oferty Cezas ze
specyfikacją istotnych warunków zamówienia, która nie powoduje istotnych zmian w treści
oferty, w postaci niepoprawienia w ofercie Cezas sfo
rmułowania „produkt własny” użytego
w tabeli formularza ofertowego. Takiego zarzutu jednak Odwołujący nie postawił.
Z orzecznictwa
wynika, że zanim zamawiający podejmie decyzję o odrzuceniu oferty jako
niezgodnej z treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia, zobowiązany jest
wszechstronnie ją zbadać bacząc, by wyjaśnić w trybie opisanym w art. 87 ust. 1 ustawy
Prawo zamówień publicznych stwierdzone nieprawidłowości i dokonać poprawy omyłek
zgodnie z dyrektywami wyrażonymi w art. 87 ust. 2 pkt 1-3 ustawy Prawo zamówień
publicznych (wyrok sygn. KIO 1247/16).
Jednocześnie omyłka popełniona przez Cezas
w ofercie nie powinna być pojmowana w kategoriach istotnej wady, w szczególności nie ma
wpływu na cenę, która stanowi jedyne kryterium oceny ofert i nie zaprzecza opisowi mebli,
który został przedłożony wraz z ofertą.
Odwołujący błędnie wskazuje na art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych. Atesty
i
certyfikaty przedłożone przez Cezas są bowiem prawidłowe, a ewentualnie nieprawidłowe
jest jedynie wskazanie w formularzu ofertowym Cezas informacji o tym
, że oferowane meble
stanowią „produkt własny”.
Co do zarzut
u wystąpienia w ofercie Cezas rażąco niskiej ceny Zamawiający wskazał, że
p
odstawowym założeniem badania rażąco niskiej ceny jest określenie, czy wykonawca jest
zdolny zrealizować zamówienie za kwotę, która została wskazana w ofercie oraz czy
osiągnie zysk z tytułu realizacji zamówienia publicznego. Zatem jakikolwiek zysk zakładany
przez wykonawcę świadczy o tym, że zaoferowana przez niego cena nie jest rażąco niska.
Dla
rozstrzygnięcia, czy zaoferowana cena jest rażąco niska, podstawowe znaczenie ma
więc ustalenie przez zamawiającego, czy wykonawca osiągnie zysk z tytułu realizacji
zamówienia publicznego.
Wyjaśnienia, które zostały złożone przez Cezas na skutek wezwania w trybie art. 90 ust. 1a
w zw. z art. 90 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, są w ocenie Zamawiającego
wystarczające dla uznania, że Cezas jest w stanie zrealizować zamówienie za cenę ofertową
oraz osiągnie zysk z tytułu realizacji zamówienia publicznego.
Co do zarzut
u dotyczącego wyboru oferty, która powinna podlegać odrzuceniu oraz
naruszenie zasady zapewnienia uczciwej konkurencji Zamawi
ający wskazał, że obecnie nie
zachodzą okoliczności, które pozwalają Zamawiającemu na dokonanie odrzucenia oferty
Cezas.
Zamawiający mógłby ewentualnie uznać zarzuty co do niezastosowania procedury
z art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych w odniesieniu do zdjęć lub zarzuty, co
do niezastosowania art. 87 ust. 1 pkt 3
ustawy Prawo zamówień publicznych w odniesieniu
do certyfikatów/atestów, gdyby zostały sformułowane w odwołaniu.
Jednocześnie nie sposób potwierdzić, że oferta złożona przez Odwołującego jest
najkorzystniejsza w p
ostępowaniu. Z jednej bowiem strony jest ona droższa od oferty
złożonej przez Cezas, a z drugiej Odwołujący nie został wezwany do przedłożenia
oświadczeń i dokumentów w trybie art. 26 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, i nie
da się wykluczyć, że przedłożenie tych oświadczeń i dokumentów spowoduje wątpliwości
Zamawiającego co do zgodności jego oferty ze specyfikacją. Brak wezwania Odwołującego
do przedłożenia oświadczeń i dokumentów wynika z przyjętej w postępowaniu procedury
odwróconej w rozumieniu art. 24aa ustawy Prawo zamówień publicznych i tego, że oferta
złożona przez Odwołującego nie została oceniona jako najkorzystniejsza.
W ocenie Zamawiającego nieodrzucenie oferty Cezas czyni zadość dyspozycji art. 7 ust. 1
ustaw
y Prawo zamówień publicznych, w szczególności jest zgodne z zasadą
proporcjonalności i przejrzystości.
Co do zarzut
u niezgodności ofert wykonawców Ergosystem i M. z treścią specyfikacji
istotnych warunków zamówienia w zakresie zdjęć prezentujących wygląd mebli Zamawiający
wn
iósł o jego oddalenie z uwagi na brak interesu prawnego Odwołującego w zaskarżaniu
ofert złożonych przez tych wykonawców. Obie oferty zostały odrzucone, a żaden
z wykonawców nie wniósł odwołania na czynność odrzucenia. Oferta Ergosystem została
odrzuc
ona zgodnie z art. 24 ust. 4 ustawy Prawo zamówień publicznych, ponieważ
Ergosystem nie złożył dokumentu JEDZ i w związku z tym został wykluczony na podstawie
art. 24 ust. 1 pkt 12
ustawy Prawo zamówień publicznych. Oferta złożona przez M. została
odrzucona na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 7b ustawy Prawo zamówień publicznych, zgodnie
z którym Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli wadium nie zostało wniesione lub zostało
wniesione w sposób nieprawidłowy, jeżeli Zamawiający żądał jego wniesienia.
Z ostrożności, na wypadek gdyby Izba uznała, że zarzuty wobec ofert Ergosystem i M.
zasługują na rozpoznanie, Zamawiający wniósł o ich oddalenie z przyczyn analogicznych do
wskazanych w odniesieniu do oferty Cezas.
III Stanowisko Przystępującego
Przystępujący po stronie Zamawiającego – Przedsiębiorstwo Zaopatrzenia Szkół „Cezas”
Sp. z o.o.
poparł stanowisko Zamawiającego i wniósł o oddalenie odwołania.
Wskaz
ał, że postawione zarzuty nie znajdują uzasadnienia w ustaleniach faktycznych oraz
przepisach. Ofe
rta Przystępującego w żadnym aspekcie nie wprowadzała Zamawiającego
w błąd, a Przystępujący przedstawił meble zgodne z warunkami specyfikacji istotnych
warunków zamówienia. Podkreślił też, że gdyby intencją Zamawiającego było szczegółowe
odwzorowanie mebl
i, żądałby on dokładniejszych rysunków, rzutów itp. Natomiast wymóg
przedstawienia zdjęcia wskazuje, że Zamawiający chciał uzyskać ogólny pogląd o wyglądzie
mebli.
P
rzystępujący podzielił stanowisko Zamawiającego, że określenie „produkt własny” to
produkt,
którym miał prawo dysponować jako swoją własnością, natomiast nigdy nie
stwierdził, że jest producentem. Zawsze podkreślał, że jest firmą handlową i odsprzedaje
meble różnych producentów. Nie było też wymagane posiadanie mebli na składzie w chwili
składania oferty.
Zarzut braku systemowości mebli również odwołuje się do zdjęć. Jednak każdy
z uczestników miał prawo stosować własne rozumienie systemowości.
Transakcja zakupu mebli nie jest związana z podwykonawstwem. Przystępujący przedstawił
atesty mebli, k
tóre producent posiadał, więc nie wprowadził Zamawiającego w błąd.
Odwołujący również nie jest wpisany w CEIDG jako producent mebli, lecz jako firma
handlowa.
Co do wy
jaśnień w zakresie ceny wskazał, że sama okoliczność, iż cena jest niższa od
innych, nie
potwierdza, że jest ona rażąco niska. Różnice cenowe pomiędzy ofertami nie
przekraczają 30%, a to, że Zamawiający miał więcej pieniędzy na sfinansowanie zamówienia
lub też przeszacował wartość mebli, nie oznacza, że cena jest rażąco niska. Przystępujący
p
rzedstawił Zamawiającemu kalkulację, z której wynikało, jakie są koszty produkcji,
a kalkulacja zawierała w sobie również zysk, więc cena nie jest rażąco niska. Była to
kalkulacja sporządzona przez producenta, więc Przystępujący nie miał podstawy jej
kwes
tionować. Wyjaśnił też, że dlatego odnosił się w wyjaśnieniach do kosztów produkcji,
a nie do nabycia i sprzedaży mebli, że opierał się właśnie na kalkulacji producenta, która
wydawała mu się bardziej przekonująca. Przedstawił na dowód kalkulację cenową mebli
sporządzoną przez spółkę Jard Sp. z o.o.
P
rzeciętne wynagrodzenie pracownika jest wskaźnikiem ekonomicznym i statystycznym, ale
nie
ma bezpośredniego przełożenia na koszty produkcji, gdyż nie wszyscy pracownicy
osiągają takie samo wynagrodzenie. Zawarte w wyjaśnieniach z 13 marca 2019 r. średnie
wynagrodzenie dotyczy spółki Cezas, a nie spółki Jard.
Z
aoferowana przez niego cena nie może być uznana za rażąco niską i nie stanowi efektu
nieuczciwej konkurencji.
IV Ustalenia Izby
Na wstępie Izba stwierdziła, że nie zachodzi żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
odwołania, opisanych w art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, a Odwołujący
ma inte
res we wniesieniu odwołania w rozumieniu art. 179 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych.
Izba ustaliła także, iż stan faktyczny postępowania w zakresie postawionych zarzutów (treść
specyfikacji istotnych warunków zamówienia i wyjaśnień do niej, oferty Przystępującego
i złożonych przez niego wyjaśnień) nie jest sporny między Stronami i Przystępującym.
Strony i Przystępujący zgodnie potwierdziły też, że nie jest pomiędzy nimi sporne, iż zawarte
w ofercie Przystępującego opisy oraz zdjęcia nie są swoim wzajemnym odzwierciedleniem,
a także to, że producentem oferowanych mebli nie jest spółka Cezas (Przystępujący), lecz
spółka Jard Sp. z o.o.
Podczas posiedzenia Odwołujący podtrzymał odwołanie za wyjątkiem zarzutu ewentualnego
dotyczącego spółek Ergosystem Sp. jawna R. M., M. W., J. W. oraz M. N. Spółka jawna.
Zgodnie z art. 187 ust. 8 zd. 1 ustaw
y Prawo zamówień publicznych odwołujący może cofnąć
odwołanie do czasu zamknięcia rozprawy; w takim przypadku Izba umarza postępowanie
odwoławcze. Przepis ten znajduje również zastosowanie per analogiam do częściowego
cofnięcia odwołania, tj. cofnięcia poszczególnych zarzutów. W takim przypadku
postępowanie odwoławcze można umorzyć w stosunku do owych cofniętych zarzutów.
W związku z powyższym Izba umorzyła postępowanie odwoławcze w zakresie zarzutu
oznaczonego dotyczącego wykonawców Ergosystem Spółka jawna R. M., M. W.,
J. W. oraz M. N.
Spółka jawna.
Co do pozostałych zarzutów – po zapoznaniu się z przedmiotem sporu oraz argumentacją
obu Stron
i Przystępującego, w oparciu o stan faktyczny ustalony na podstawie dokumentów
postępowania przetargowego przedstawionych przez Zamawiającego oraz dokumentów
i
oświadczeń złożonych podczas rozprawy Izba ustaliła i zważyła, co następuje: odwołanie
zasługuje na uwzględnienie w zakresie zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo
zamówień publicznych i nie zasługuje na uwzględnienie w zakresie zarzutu naruszenia art.
89 ust. 1 pkt 4 i art. 90 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, jak też pozostałych
zarzutów będących konsekwencją innych czynności Zamawiającego.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
1. art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez zaniechanie odrzucenia
oferty wykonawcy Cezas
mimo istniejącej i niemożliwej do poprawy na podstawie art. 87 ust.
2 ustawy Prawo zamówień publicznych niezgodności treści oferty z treścią specyfikacji
istotnych warunków zamówienia,
2. art. 89 ust. 1 pkt 4 oraz art. 90 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez
zaniechanie odrzucenia oferty Cezas mimo niewykazania przez Cezas
, że oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny,
3. art. 91 ust.
1 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez wybór oferty najkorzystniejszej
złożonej przez Cezas, mimo iż oferta ta powinna zostać odrzucona oraz poprzez
zaniechanie wyboru oferty złożonej przez Odwołującego, mimo że była to jedyna oferta
niepodlega
jąca odrzuceniu,
4. art. 7 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez prowadzenie postępowania
w sposób niezapewniający zachowania uczciwej konkurencji.
W odniesieniu do zarzutu naruszenia przez Zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo
zamówień publicznych poprzez zaniechanie odrzucenia oferty wykonawcy Cezas mimo
istniejącej i niemożliwej do poprawy na podstawie art. 87 ust. 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych niezgodności treści oferty z treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia
Izba stw
ierdziła, co następuje.
Jak wynika z dyspozycji art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień publicznych,
zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli jej treść nie odpowiada treści specyfikacji istotnych
warunków zamówienia, z zastrzeżeniem art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo zamówień
publicznych.
Art. 87 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych stanowi, że zamawiający poprawia
w ofercie: 1)
oczywiste omyłki pisarskie, 2) oczywiste omyłki rachunkowe, z uwzględnieniem
konsekwencji rachunkowych dokonanych poprawek, 3)
inne omyłki polegające na
niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia, niepowodujące
istotnych zmian w treści oferty – niezwłocznie zawiadamiając o tym wykonawcę, którego
oferta została poprawiona.
Możliwość poprawienia omyłek, o których mowa w art. 87 ust. 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych, stanowi
wyjątek od zasady niezmienności oferty wskazanej w art. 87 ust. 1 zd.
2 ust
awy Prawo zamówień publicznych. Przepis ten stanowi, że „w toku badania i oceny
ofert zamawiający może żądać od wykonawców wyjaśnień dotyczących treści złożonych
ofert. Niedopuszczalne jest prowadzenie między zamawiającym a wykonawcą negocjacji
dotyczących złożonej oferty oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a i 2, dokonywanie jakiejkolwiek
zmiany w jej treści.” Ust. 1a tego przepisu dotyczy dialogu konkurencyjnego i nie ma
zastosowania w niniejszej sprawie.
Jak wynika z treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia (pkt 3.7, 12.2, 12.5.1) oraz
udzielonych do niej wyjaśnień (m.in. odpowiedź na pytanie 9 i 11 z 10 października 2018 r.),
cytowanych powyżej, Zamawiający żądał w ramach złożonej oferty przedstawienia
szczegółowego opisu oferowanych mebli wraz ze zdjęciami prezentującymi ich wygląd, przy
czym,
odpowiadając na pytania wykonawców, wyjaśnił, że przez „zdjęcia” rozumie formę
graficznej prezentacji
przedmiotu zamówienia, która powinna odzwierciedlać jego realny
obraz.
Wszyscy wykonawcy w ofertach w ramach wymaganych
„zdjęć” przedstawili rysunki
komputerowe.
W opisie przedmiotu zamówienia Zamawiający postawił również wymóg, że wszystkie
oferowane rozwiązania muszą być systemowe, seryjnie produkowane (punkt 2. wymagań
ogólnych). W odpowiedzi na pytanie 11. Zamawiający wyjaśnił również, co rozumie pod
pojęciem „mebli systemowych”, tj. meble, które może łączyć ze sobą w różnych
konfiguracjach
pozwalających w przyszłości na rozbudowę.
Podczas rozprawy Strony i Przystępujący zgodnie potwierdzili, że chodzi tu – w skrócie – o
tzw. meble „do kompletu”.
W odpowiedzi na pytanie 11. Zamawiający podkreślił również, że oferowane meble muszą
zostać opisane zgodnie z formularzem ofertowym oraz zapisami punktu 3.13 specyfikacji
istotnych warunków zamówienia (pkt 3.13 dotyczy ofert równoważnych i nie ma
bezpośredniego znaczenia dla niniejszego sporu).
W formularzu ofertowym Zamawiający zawarł natomiast tabelę z następującymi kolumnami:
„L.p.”, „Przedmiot zamówienia”, „Producent”, „Liczba sztuk”, „Cena jednostkowa netto zł”,
„Wartość netto zł”, „Wartość VAT zł”, „Wartość brutto zł” oraz wersami dla części nr 1
zamówienia: „Biurko proste z blendą”, „Biurko L-kształtne z blendą”, „Kontener podbiurkowy”,
„Szafa aktowa 5OH”, „Szafa garderobiana”, „Szafa aktowa niska dwudrzwiowa”, „Stół okrągły
do pomieszczeń pracowniczych”, „Stół konferencyjny z kasetą multimedialną”, „Wieszak
biurowy metalowy
wolnostojący”.
Jak wynika z powyższego, oferowany przedmiot miał być opisany przez wykonawców przy
zastosowaniu trzech elementów: opisu, zdjęć (graficznej prezentacji) oraz wskazania
producenta.
Przystępujący zawarł w ofercie:
1)
opis oferowanych mebli, który – co nie było sporne – zasadniczo jest tekstem
przekopiowanym z opisu przedmiotu zamówienia,
2)
prezentację graficzną w postaci rysunków – co do których również nie było sporne, że nie
odpowiadają opisowi mebli zawartemu w części opisowej oferty (a skoro był on kopią opisu z
opisu przedmiotu zamówienia, to również temu opisowi),
3) w formularzu ofertowym, w
kolumnie „Producent” w każdym wersie wpis „produkt własny”.
Różnica pomiędzy opisem a prezentacją graficzną mebli, w ocenie Izby, oznacza
w konsekwencji, że Zamawiający otrzymał sprzeczne informacje co do tego, jak oferowane
meble będą wyglądać, a tym samym – co konkretnie zostało mu zaoferowane. Przy tym Izba
nie widzi tu podstaw do stwierdzenia wyższości czy pierwszeństwa opisów nad rysunkami –
jest to niejako komplet
, który musi do siebie pasować. Częścią tego „kompletu” jest także
producent mebli.
Po drugie, jak wynika z us
taleń dokonanych podczas rozprawy, Przystępujący oferuje meble,
których rzeczywistym producentem nie jest on sam, lecz Jard Sp. z o.o., co nie zostało
wskazane w ofercie
, lecz dopiero w ramach przedstawienia dokumentów żądanych w trybie
art. 26 ust. 1 usta
wy Prawo zamówień publicznych.
Należy zauważyć, że jeszcze w ramach wyjaśnień dotyczących ceny Przystępujący
dokonywał wyjaśnień w taki sposób, jakby to on był producentem i nie wskazał na fakt ich
nabycia od innego podmiotu.
Jak wynika z art. 65 § 1 Kodeksu cywilnego, oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak
tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia
społecznego oraz ustalone zwyczaje. Dlatego Izba nie zgadza się z twierdzeniem
Zamawiającego i Przystępującego, że wpis „produkt własny” w kolumnie „Producent” można
tłumaczyć w inny sposób niż taki, że jest to wyrób wyprodukowany przez samego oferenta.
Izba w swoim długoletnim doświadczeniu orzeczniczym nie spotkała się jeszcze bowiem
z tym, by ktoś rozumiał takie pojęcie w inny sposób. Również wymaganie podania
producenta jednoznacznie przez wykonawców i zamawiających pojmowane jest tak, że
zamawiający żąda zidentyfikowania producenta, podania jego nazwy.
Zatem w kolumnie „Producent” powinna się znaleźć nazwa producenta (co do zasady
w pełnej wersji nazwy), ale co najmniej „Cezas”, „Jard” itd. Samo wskazanie „produkt własny”
dla zidentyfikowana
producenta jest już więc pewnym nadużyciem (które niweluje się
interpretacją owego oświadczenia), a dla określenia jakiejkolwiek innej firmy niż oferent mija
się z celem, bowiem w żaden sposób takowego producenta nie identyfikuje i nie da się
żadnej nazwy takiego producenta wywnioskować przy użyciu klasycznych zasad
interpretacji.
Wykonawca musi ją więc odrębnie podać już po złożeniu oferty.
Tym samym w każdym innym przypadku niż odniesienia się do własnej nazwy, nie można
uznać, że producent został przez Przystępującego wskazany, mimo wyraźnego żądania
Zamawiającego.
Jest oczywiste, że określenie producenta oferowanych mebli jest istotnym elementem
identyfikującym przedmiot oferty i istotnym elementem oświadczenia woli, jakim jest ta oferta
(istotną treścią oferty) – zwłaszcza że meble o takim opisie i wyglądzie, jak zawarty
w ofercie,
może wykonać dowolny producent (dodatkowo jeszcze przedstawiony opis i
wygląd mebli różnią się od siebie).
Zatem zaistniałe w ofercie rozbieżności powodują, że przedmiot oferty nie został prawidłowo
określony, a sama oferta w części „merytorycznej” jest niezgodna z wymaganiami
specyfi
kacji istotnych warunków zamówienia.
Przy czym, w ocenie Izby, nie jest to błąd podlegający naprawieniu czy to w trybie art. 87 ust.
2 pkt 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, czy to wyjaśnień treści oferty, o których mowa
w art. 87 ust. 1 ustawy Prawo zam
ówień publicznych, czy też uzupełnienia dokumentów
w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych.
W każdym bowiem przypadku czy to Zamawiający, poprawiając „omyłkę”, czy to wykonawca
udzielając wyjaśnień lub uzupełniając dokumenty, musiałby istotnie zmienić treść oferty – po
pierwsze,
poprzez wskazanie innego producenta niż w formularzu oferty (co jest
niedopuszczalne), a po drugie
– poprzez zmianę zdjęć/rysunków (co w tym przypadku
również jest niedopuszczalne, gdyż zespół: opis – zdjęcia – nazwa producenta jest jedynym
występującym w ofercie sposobem konkretyzacji przedmiotu oferty), a Zamawiający,
akceptując taką zmianę, naruszyłby zakaz zmiany treści oferty i negocjacji jej treści zawarty
w art. 87 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Natomiast co do niemożności uzupełnienia dokumentów w oparciu o art. 26 ust. 3 ustawy
Prawo zamówień publicznych należy wskazać, że – co bezspornie i jednolicie wynika
z dotychczasowego orzecznictwa
– przepis ten nie dotyczy samego formularza oferty jako jej
rdzenia
i dokumentu nie objętego treścią art. 25 ust. 1 i art. 25a ust. 1 ustawy Prawo
zamówień publicznych. Czyli na podstawie tego przepisu niemożliwa byłaby już przede
wszystkim zmiana co do wskazania producenta.
Art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych stanowi, że jeżeli wykonawca nie złożył
oświadczenia, o którym mowa w art. 25a ust. 1, oświadczeń lub dokumentów
potwierdzających okoliczności, o których mowa w art. 25 ust. 1, lub innych dokumentów
niezbędnych do przeprowadzenia postępowania, oświadczenia lub dokumenty są
niekompletne, zawierają błędy lub budzą wskazane przez zamawiającego wątpliwości,
zamawiający wzywa do ich złożenia, uzupełnienia lub poprawienia lub do udzielania
wyjaśnień w terminie przez siebie wskazanym, chyba że mimo ich złożenia, uzupełnienia lub
p
oprawienia lub udzielenia wyjaśnień oferta wykonawcy podlega odrzuceniu albo konieczne
byłoby unieważnienie postępowania.
Art. 25 ust. 1 odnosi się do oświadczeń lub dokumentów potwierdzających: 1) spełnianie
warunków udziału w postępowaniu lub kryteria selekcji, 2) spełnianie przez oferowane
dostawy, usługi lub roboty budowlane wymagań określonych przez zamawiającego oraz
3) brak podstaw wykluczenia, natomiast art. 25 aa ust. 1 do
oświadczenia stanowiącego
wstępne potwierdzenie, że wykonawca: 1) nie podlega wykluczeniu oraz spełnia warunki
udziału w postępowaniu oraz 2) spełnia kryteria selekcji, o których mowa w art. 51 ust. 2, art.
57 ust. 3 i art. 60d ust. 3.
Co prawda wyda
ne na podstawie art. 25 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych
rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie rodzajów dokumentów,
jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia
(Dz.U. z 2016 r. poz. 1126
z późn. zm.) w § 13 ust. 1 pkt 1 wskazuje, że w celu
potwierdzenia, że oferowane roboty budowlane, dostawy lub usługi odpowiadają
wymaganiom określonym przez zamawiającego, zamawiający może żądać w szczególności
próbek, opisów, fotografii, planów, projektów, rysunków, modeli, wzorów, programów
komputerowych or
az innych podobnych materiałów, a zatem opisy i fotografie mogą być
uzupełniane, nie zmienia to zasady niezmienności oferty.
Zostało to wyraźnie wskazane w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
z 11 maja 2017 r. w sprawie C-
131/16, w którym Trybunał, odnosząc się wprost do polskiego
art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych stwierdził, że „zasadę równego
tr
aktowania wykonawców zapisaną w art. 10 dyrektywy 2004/17/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004
r. koordynującej procedury udzielania zamówień
przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług
po
cztowych należy interpretować w ten sposób, że stoi ona na przeszkodzie temu, by
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego instytucja zamawiająca wezwała
oferenta do dostarczenia oświadczeń lub dokumentów, których przedstawienia wymagała
specyfikacja i
stotnych warunków zamówienia, a których nie dostarczono w terminie
składania ofert. Artykuł ten nie stoi natomiast na przeszkodzie temu, by instytucja
zamawiająca wezwała oferenta do wyjaśnienia oferty lub sprostowania oczywistej omyłki
w
tej ofercie, pod warunkiem jednak, że takie wezwanie zostanie skierowane do wszystkich
oferentów znajdujących się w tej samej sytuacji, że wszyscy oferenci będą traktowani równo
i lojalnie i
że tego wyjaśnienia lub sprostowania nie będzie można zrównać
z
przedstawieniem nowej oferty, co powinien sprawdzić sąd odsyłający.” Wyrok ten
zachowuje aktualność również w obecnym stanie prawnym.
Tym samym wezwanie z art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych i następujące
w jego konsekwencji uzupełnienie oświadczeń i dokumentów nie może łamać zakazu zmiany
treści oferty zawartego w art. 87 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych oraz zasad
uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, o której mowa w art. 7 ust. 1
ustawy Prawo zamówień publicznych.
W niniejszym stanie faktycznym, jak już wskazano powyżej, takie uzupełnienie byłoby
zmianą treści oferty, a zatem byłoby niezgodne z oboma tymi przepisami.
Należy również przyznać rację Odwołującemu, że z przedstawionych prezentacji wizualnych
nie wynika, że oferowane meble są meblami systemowymi („do kompletu”), przy czym nie
chodzi tu wyłącznie o ich kolor, ale też inne elementy wyglądu, np. nogi. Zaś co do samego
koloru należy zauważyć, że co prawda Zamawiający zastrzegł możliwość wyboru
konkretnego koloru na etapie umowy, jednak powszechnie znana praktyka producentów
mebli wskazuje, że nie we wszystkich oferowanych przez nich zestawach mebli kolory czy to
płyt meblowych, elementów wspornych czy wykończeń są identyczne. Zatem nie zawsze te
kolory dadzą się do siebie dopasować. Tym samym jeśli nie ma pewności, że meble
pochodzą z jednego „kompletu” (a rysunki na to nie wskazują), nie ma też pewności, czy
finalnie ich kolory będą sobie odpowiadały. Poza tym Zamawiający, jak wskazał np.
w odpowiedzi nr 9 w ramach wyjaśnień specyfikacji istotnych warunków zamówienia, żądał,
by
graficzna prezentacja przedmiotu zamówienia odzwierciedlała jego realny obraz. Tym
samym Zamawiający powinien spełnienie tego wymogu na wykonawcach wyegzekwować.
Zgodnie z punktem 8.2.2 specyfikacji istotnych warunków zamówienia Zamawiający
wymagał przedłożenia na wezwanie certyfikatów i atestów CE lub deklaracji zgodności
dopuszczenia do sprzedaży, potwierdzenia, że użyte w procesie produkcji materiały
i substancje spełniają wymagania Polskich Norm oraz posiadają atesty PZH.
Odwołujący prawidłowo również zidentyfikował, że przedstawione przez Przystępującego na
żądanie Zamawiającego certyfikaty/atesty nie odnoszą się do przedmiotu oferty („produktów
własnych” firmy Cezas), lecz produktów firmy Jard Sp. z o.o. Jakkolwiek, jak się okazało
w trakcie postępowania odwoławczego, na podstawie wyjaśnień Przystępującego,
w zamierzeniu Przystępującego to nie one zostały przedstawione błędnie, lecz błędnie
określono przedmiot oferty w samej ofercie (lub ewentualnie Przystępujący już po złożeniu
oferty, przedstawiając takie dokumenty, usiłował zmienić jej treść).
Należy też podkreślić, że w orzecznictwie od lat jednolicie przyjmuje się, iż sam fakt, że dany
wykonawca oświadczył ogólnie, że zapoznał się ze specyfikacją istotnych warunków
zamówienia, przyjmuje ją bez zastrzeżeń i zobowiązuje się wykonać zamówienie zgodnie
z wymogami określonymi w specyfikacji, jak też, że wykonawca miał zamiar złożyć ofertę
zgodną z wymaganiami specyfikacji istotnych warunków zamówienia, nie oznacza jeszcze,
że oferta rzeczywiście jest zgodna ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia. To
bowiem ustala się dopiero badając całą ofertę.
Tym samym przedmiotowa oferta, jako niezgodna w swojej treści z treścią specyfikacji
istotnych warunków zamówienia, podlega odrzuceniu na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2
ustawy Prawo za
mówień publicznych.
W odniesieniu do zarzutu naruszenia przez Zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 4 oraz art. 90
ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez zaniechanie odrzucenia oferty Cezas
mimo niewykazania przez Cezas
, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, Izba stwierdziła,
co następuje.
Jak wynika z dyspozycji art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo zamówień publicznych,
zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do
przedmiotu zamówienia. Z kolei art. 90 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych stanowi,
że zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana
ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską
cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Przystępujący udzielił przedmiotowych wyjaśnień pismem z 13 marca 2019 r.
Jak wynika z treści postawionego w odwołaniu zarzutu, Odwołujący odniósł się nie tyle do
wskazania, dlaczego cena jest rażąco niska, lecz wyłącznie do mankamentów udzielonych
przez Przystępującego wyjaśnień – głównie wskazując na ich lakoniczność, ogólnikowość
i brak konkretności oraz brak dowodów na poparcie twierdzeń.
Jednak należy zauważyć, że poza ową częścią, w której Przystępujący rzeczywiście podał
informac
je ogólne (które zasadniczo były odpowiedzią na pytanie Zamawiającego z 8 marca
2019 r.
– polegające głównie na zacytowaniu art. 90 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych),
zawarł on też konkretne dane liczbowe (kosztowe), w szczególności w postaci
kalkulacji kosztowej dla mebli
, „która ukazuje możliwość uzyskania tak korzystnej ceny”.
Kalkulacja ta zawierała porównanie zaoferowanej ceny do kosztu produkcji mebli w rozbiciu
na poszczególne pozycje ww. tabeli (meble) i koszty: materiałowe, robocizny, transportu
i rozładunku, pośrednie oraz koszt całkowity.
Przy uznaniu, że wyjaśnienia te są niewystarczające i wymagają doprecyzowania lub
uzupełnienia o dodatkowe dane (czego Zamawiający nie zrobił), właściwym działaniem na
tym etapie byłoby wystosowanie do Przystępującego takiego wezwania, a nie odrzucenie
oferty.
Tym samym, w ocenie Izby,
zarzut rażąco niskiej ceny, czy też braku lub nieprawidłowej
oceny złożonych wyjaśnień de facto nie został poprawnie sformułowany. Odwołujący bowiem
w ogóle nie wyczerpał przesłanek opisanych w przywołanych przepisach, tj. że cena oferty
jest niższa niż koszt wytworzenia i sprzedaży oferowanych mebli, jak też, że Przystępujący
nie udzielił wyjaśnień albo też z wyjaśnień tych wynika, że oferta zawiera rażąco niską
cenę/koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Należy zauważyć, że samo przeniesienie w art. 190 ust. 1a ustawy Prawo zamówień
publicznych
na Przystępującego i Zamawiającego ciężaru dowodu, że oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny, nie zmienia faktu, że, po pierwsze, Odwołujący musi wpierw zarzut
sformułować, aby przeciwnicy i Izba w ogóle mieli się do czego odnieść. Po drugie, nie
zmienia też zasady wynikającej z art. 190 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych,
zgodnie z którą strony i uczestnicy postępowania odwoławczego są obowiązani wskazywać
dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Sam zaś rozkład ciężaru
dowodu jest sprawą wtórną.
W związku z powyższym Izba nie znalazła podstaw do odrzucenia oferty wykonawcy Cezas
na podstawie art.
89 ust. 1 pkt 4 lub art. 90 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Jeśli zaś chodzi o zarzuty naruszenia art. 91 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych
poprzez wybór oferty najkorzystniejszej złożonej przez Cezas, mimo iż oferta ta powinna
zostać odrzucona oraz poprzez zaniechanie wyboru oferty złożonej przez Odwołującego,
mimo że była to jedyna oferta niepodlegająca odrzuceniu oraz art. 7 ust. 1 ustawy Prawo
zamówień publicznych poprzez prowadzenie postępowania w sposób niezapewniający
zachowania uczciwej konkurencji,
Izba stwierdziła, co następuje.
Zgodnie z przywołanym art. 7 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych zamawiający
przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób
zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji i równe traktowanie wykonawców oraz
zgodnie z zasadami proporcjonalności i przejrzystości.
Z dyspozycji art. 91 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych wynika, że zamawiający
wybiera ofertę najkorzystniejszą na podstawie kryteriów oceny ofert określonych
w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Jak wskazał sam Odwołujący, nie są to zarzuty samodzielne, lecz stanowiące konsekwencję
innych czynności Zamawiającego. Tym samym nie zostały przez Izbę potraktowane jako
samodzielny zarzut. Dodatkowo, jak wy
nika z treści art. 91 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych
, nie ma on związku z zarzutami niniejszego odwołania, które nie dotyczą oceny
złożonych ofert według ustanowionych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia
kryteriów oceny, lecz odrzucenia oferty Cezas, czyli art. 89 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych.
W związku z powyższym Izba orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust. 1 pkt
2
, § 3 i § 5 ust. 2 pkt 1 i ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca
2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz.
972).
Zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 2 przywołanego rozporządzenia wpis w niniejszej sprawie, uiszczony
przez Odwołującego, wynosi 15.000 zł.
Wskazany § 5 ust. 2 pkt 1 stanowi, że w przypadku uwzględnienia odwołania przez Izbę,
Izba zasądza koszty, o których mowa w § 3 pkt 2 od zamawiającego na rzecz odwołującego,
natomiast w przypadku
oddalenia odwołania przez Izbę, Izba zasądza od odwołującego na
rzecz zamawiającego koszty, o których mowa w § 3 pkt 2 (są to uzasadnione koszty stron
postępowania odwoławczego, w szczególności koszty związane z dojazdem na wyznaczoną
rozprawę lub posiedzenie Izby oraz wynagrodzenie pełnomocników, jednak nie wyższe niż
3600 zł).
Natomiast zgodnie z § 5 ust. 4 rozporządzenia, w przypadkach nieuregulowanych w ust. 1-3
Izba orzeka o kosztach postępowania, uwzględniając, że strony ponoszą koszty
postępowania odwoławczego stosownie do jego wyniku.
Ze względu na to, że rozpoznaniu podlegały dwa zarzuty mające charakter merytoryczny, tj.
1) naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień publicznych oraz 2) art. 89 ust. 1
pkt 4 i art. 90 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, z których jeden został
uwzględniony, a jeden oddalony, Izba, stosownie do wyniku postępowania, obciążyła
kosztami obie Strony w częściach równych, tj. po 9.450 zł, uwzględniając wpis w wysokości
15.000
złotych, koszty dojazdu pełnomocnika Odwołującego w wysokości 300 zł oraz
wynagrodzenie
pełnomocnika Odwołującego w kwocie 3.600 złotych, co łącznie daje kwotę
18.900 złotych (18.900 x ½ = 9.450).
Przewodniczący: ……………………..…
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 1383/19, KIO 1396/19 z dnia 2019-08-07
- Sygn. akt KIO 1392/19 z dnia 2019-07-31
- Sygn. akt KIO 1323/19 z dnia 2019-07-26
- Sygn. akt KIO 1000/19, KIO 999/19 z dnia 2019-07-18
- Sygn. akt KIO 1209/19 z dnia 2019-07-15