rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2020-07-22
rok: 2020
data dokumentu: 2020-07-22
rok: 2020
sygnatury akt.:
KIO 1274/20
KIO 1274/20
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 lipca 2020 r., w Warszawie,
odwołania wniesionego
do Pre
zesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 8 czerwca 2020 r. przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Przedsiębiorstwo Budowlane
CZĘSTOBUD D. Ś., Przedsiębiorstwo Budowlane BUDOPOL sp. z o.o.,
al. Bohaterów Monte Cassino 40; 42-200 Częstochowa, w postępowaniu prowadzonym
przez
zamawiającego Miejski Zarząd Gospodarki Komunalnej, ul. Orzeszkowej 12;
41-
253 Czeladź,
przy udziale wykonawcy Firma Budowlana A. Bud sp. z o.o., ul. Rondo ONZ 1
, piętro 10;
00-124 Warszawa,
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego - po
stronie
zamawiającego,
odwołania wniesionego
do Pre
zesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 8 czerwca 2020 r. przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Przedsiębiorstwo Budowlane
CZĘSTOBUD D. Ś., Przedsiębiorstwo Budowlane BUDOPOL sp. z o.o.,
al. Bohaterów Monte Cassino 40; 42-200 Częstochowa, w postępowaniu prowadzonym
przez
zamawiającego Miejski Zarząd Gospodarki Komunalnej, ul. Orzeszkowej 12;
41-
253 Czeladź,
przy udziale wykonawcy Firma Budowlana A. Bud sp. z o.o., ul. Rondo ONZ 1
, piętro 10;
00-124 Warszawa,
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego - po
stronie
zamawiającego,
orzeka:
1. Oddala
odwołanie.
2. K
osztami postępowania obciąża wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia: Przedsiębiorstwo Budowlane CZĘSTOBUD D. Ś., Przedsiębiorstwo
Bud
owlane BUDOPOL sp. z o.o., al. Bohaterów Monte Cassino 40; 42-200
Częstochowa i zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20 000 zł
00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Przedsiębiorstwo Budowlane
CZĘSTOBUD D. Ś., Przedsiębiorstwo Budowlane BUDOPOL sp. z o.o., al.
Bohaterów Monte Cassino 40; 42-200 Częstochowa, tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1843) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w Katowicach.
Przewodniczący:
…………………………
sygn. akt: KIO 1274/20
Uzasadnienie
Zamawiający – Miejski Zarząd Gospodarki Komunalnej w Czeladzi, prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, w trybie przetargu nieograniczonego,
którego przedmiotem jest „Postindustrialne Centrum Dziedzictwa Górnictwa Węglowego
w Zagłębiu wraz z zagospodarowaniem terenu”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej z dnia 10 lutego 2020 r., pod nr 2020/S 028-063552.
Dnia 29 maja 2020
roku, zamawiający poinformował wykonawców o wyniku
prowadzonego postępowania.
Dnia 8 czerwca 2020 roku, wykonawcy
wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia:
Przedsiębiorstwo Budowlane CZĘSTOBUD D. Ś., Przedsiębiorstwo Budowlane BUDOPOL
sp. z o.o.
(dalej „Odwołujący”) wnieśli odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej od
niezgodnej
z
przepisami
ustawy
czynności
podjętej
przez
z
amawiającego
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, polegającej na wyborze oferty
wykonawcy Firma Budowlana A. BUD sp. z. o.o. oraz zaniechaniu odrzucenia tego
wykonawcy z uwagi na to, iż złożył ofertę z rażąco niską ceną, ofertę niezgodą z ustawą oraz
ofertę zawierającą błąd w cenie, co jest przejawem prowadzenia postępowania w sposób
naruszający uczciwą konkurencję jak również wskazuje na nierówne traktowanie
wykonawców.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
1. Art. 89 ust. 1 pkt 4, art. 90 ust 3 w zw. z art. 7 ustawy Pzp oraz poprzez zaniechanie
odrzucenia oferty zawierającej rażąco niską cenę, pomimo że wykonawca zastosował
do wyceny stawki roboczogodziny niższe niż wynikające z przepisów o wynagrodzeniu
minimalnym a wykonawca nie udzielił wyczerpujących wyjaśnień w tym zakresie i nie
złożył stosownych dowodów,
2.
Art 89 ust 1 pkt 6 ustawy Pzp w zw. z §1 ust. 2 pkt 1 i §6 ust. 2 rozporządzenia
Ministra Infrastruktury z 18 maja 2004 r. w sprawie określenia metod i podstaw
sporządzania kosztorysu inwestorskiego, obliczania planowanych kosztów prac
projektowych oraz planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie
funkcjonalno-
użytkowym, poprzez zaniechanie odrzucenia oferty zawierającej błąd
w cenie polegający na nie uwzględnieniu w cenie jednostkowej stawki godzinowej
kosztów pośrednich oraz art. 89 ust 1 pkt 6 ustawy Pzp w zw. z rozporządzeniem
Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie wysokości minimalnego
wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2020 r.,
poprzez przyjęcie oferty zawierającej stawki robocizny na poziomie niższym niż płaca
minimalna,
3. Art 89 ust. 1 pkt. 1 w zw. z art. 90 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp, w zw. z r
ozporządzeniem
Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie wysokości minimalnego
wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2020 r.,
poprzez zaniechanie odrzucenia oferty, której cena jest niezgodna z ustawą, gdyż
obejmuje wynagrodzenie niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę.
W związku z powyższym odwołujący wniósł o: uwzględnienie odwołania, unieważnienie
czynności wyboru oferty najkorzystniejszej i nakazanie zamawiającemu dokonania ponownej
oceny i badania ofert oraz odrzucenia oferty A. BUD.
Interes odwołującego.
Odwołujący wskazał, że posiada interes we wniesieniu odwołania, gdyż jego oferta zajęła
drugie miejsce w rankingu cenowym, a co za tym idzie wybór oferty A. BUD powoduje
niemożność dalszego ubiegania się odwołującego o zamówienie publiczne. Wykonanie
czynności zgodnie z ustawą Pzp może skutkować wyborem oferty odwołującego.
Odwołujący wskazał, co następuje.
1. Z
arzut rażąco niskiej ceny.
Wykonawca A.
BUD złożył ofertę, która zawierała kosztorys ofertowy wskazujący
konkretne stawki roboczogodziny przyjęte na potrzeby wyliczenia ceny oferty. Na stronie 54
kosztorysu budowlan
ego, wykonawca zawarł tabelę pn. zestawienie robocizny. Jak wynika
z ww. dokumentu wykonawca zasto
sował do kalkulacji ceny różne stawki roboczogodziny,
z czego większość jest zdecydowanie poniżej stawki minimalnego wynagrodzenia za pracę
tj.
15,47 zł (stawka 2600 zł wg. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r.
w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej
stawki godzinowej w 2020 r.,
przy 168 godzinach pracy w miesiącu). Zaoferowane stawki
wynoszą od 2,41 zł/ roboczogodzinę do 144,34 zł/ roboczogodzinę.
Zamawiający w wezwaniu z dnia 5 maja 2020 r., zwrócił się do wykonawcy w trybie art. 90
ust. 1 ustawy Pzp, w zakresie wyjaśnienia ujętych kosztów pracy wskazując, że stawki
roboczogodziny ujawnione na pierwszych stronach kosztorysu budowlanego, elektrycznego
i sanitarnego budzą jego wątpliwości w kontekście rażąco niskiej ceny.
Zamawiający powziął wątpliwość, co do zaoferowanych stawek za roboczogodzinę,
a wykonawca pismem z dnia 5 maja
2020 r. wyjaśnił, że są to kwoty netto, do których należy
dodać 65% kosztów pośrednich. Powyższa argumentacja nie może się ostać z uwagi na
fakt, że zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z 18 maja 2004 r. w sprawie
określenia metod i podstaw sporządzania kosztorysu inwestorskiego, obliczania
planowanych kosztów prac projektowych oraz planowanych kosztów robót budowlanych
określonych w programie funkcjonalno-użytkowym (Dz.U. Nr 130, poz. 1389) kosztorys
powinien uwzględnić w stawce robocizny obligatoryjne obciążenia płac, odpisy na zakładowy
fundusz świadczeń socjalnych. Stosownie zaś do § 1 ust. 2 pkt 1 ww. rozporządzenia przez
cenę jednostkową należy rozumieć sumę kosztów bezpośredniej robocizny, materiałów
i pracy sprzętu oraz kosztów pośrednich i zysku, wyliczoną na jednostkę przedmiarową robót
podstawowych. Natomiast zgodnie z §6 ust 2 rozporządzenia obligatoryjnym elementem
stawk
i roboczogodziny pozostają m.in. obligatoryjne obciążenia płac. Wbrew temu, co
twierdzi wykonawca A.
Bud w złożonych wyjaśnieniach kosztem mogącym być
kwalifikowanym jako pośredni są wyłącznie koszty ogólne budowy oraz koszty zarządu.
W ramach stawki roboczogodziny, która to jest kosztem bezpośrednim związanym
z wykonywaną usługą, należy ująć m.in. obligatoryjne obciążenia płacowe, których to
zgodnie z przedłożonymi wyjaśnieniami wykonawca nie uwzględnił. Potwierdzeniem tego
stano
wiska jest również treść samego art. 90 ust. 1 Pzp, która to bezpośrednio odwołuje się
do przepisów o płacy minimalnej, w ramach której ustawodawca przyjął stawkę w wysokości
15,47 zł brutto. Argumentacja wykonawcy, iż stawki wskazane na stronach tytułowych
kosztorysów budowlanego, elektrycznego i sanitarnego są stawkami bez kosztów tzw.
pozapłacowych jest więc niewiarygodna, a metoda ta jest niezgodna z obowiązującymi
przepisami.
Zamawiający ponadto w toku oceny złożonych wyjaśnień nie wziął pod uwagę,
że wskazana na 1 stronie kosztorysu budowlanego stawka 14,84 to jedynie pierwsza pozycja
spośród wszystkich przyjętych w kosztorysie stawek wymienionych dalej w zestawieniu
robocizny (str. 54 kosztorysu budowlanego). Nie
można było na podstawie złożonych
wyj
aśnień przyjąć za prawidłowe stawek wymienionych na str. 54 kosztorysu w wysokości:
poz. 3 -
7,62 zł, poz. 6 - 7,22 zł, poz. 10 - 4,81 zł, poz. 16 - 9,62 zł, poz. 22 — 2,41 zł, poz. 24
-
4,81 zł, poz. 25 - 5,94 zł, poz. 27 - 8,2 zł, poz. 28 - 10,83 zł.
Sta
wki te w sposób rażący odbiegają od płacy minimalnej zwłaszcza przy konieczności
zatrudnienia osób wykonujących roboty budowlane na umowę o pracę, co wynika wprost
z s.i.w.z.
Nawet gdyby hipotetycznie przyjąć, że koszty pośrednie uwzględniałyby obciążenia
płacowe to po doliczeniu 65% do ww. wartości w większości wciąż nie są spełnione wymogi
przepisów o płacy minimalnej.
Powyższe wskazuje, że oferta wykonawcy zawiera rażąco niską cenę a wykonawca nie
złożył żadnych dowodów czy nawet nie wyjaśnił, dlaczego poziom wynagrodzenia dla
niektórych robót jest tak niski. Złożone wraz z pismem zanonimizowane umowy o pracę, jak
wskazuje sam wykonawca, są jedynie przykładowe i nie jest wiadome czy w ogóle dotyczą
pracowników fizycznych, którzy będą wykonywali przedmiot zamówienia. Biorąc pod uwagę
wynagrodzenie określone w tych umowach na poziomie w większości 3000 zł brutto
i przeciętną ilość godzin pracy w miesiącu tj. 168 stawka/godzinę brutto wyniosłaby 17,86 zł.
Natomiast kwoty wskazywane w tabeli na stronie 4 wyj
aśnień są odmienne
-
dla kosztorysu budowlanego wykonawca wskazał kwotę wynagrodzenia 4 114,32 zł
brutto w stawce godzinowej 24,49 zł,
- dla kosztorysu elektrycznego
— wynagrodzenie 4 131,12 ze stawką 24,59 zł,
- dla kosztorysu sanitarnego wynagrodzenie 4
094,16 zł ze stawką 24,37 zł.
Kolejną niespójność polega na tym, że gdyby przyjąć, przykładowo dla kosztorysu
budowlanego, że stawka 14,77 zł jest kwotą netto to łączny koszt pracodawcy wynosiłby
20,62 zł, a nie jak wskazuje wykonawca na stronie 4 wyjaśnień 24,49 zł.
Powyższe rozbieżności potwierdzają, iż złożone wyjaśnienia są niewiarygodne,
a z
amawiający nie powinien był ich uznać.
Ponadto, wobec braku wyjaśnienia i dowodów, co do pozostałych kosztów pracy
wskazanych na stronie 54 kosztorysu budowlanego
oferta wykonawcy powinna zostać
odrzucona.
Złożone wyjaśnienia potwierdzają, że cena oferty jest rażąco niska z uwagi na
przyjęte stawki roboczogodziny w kwotach niższych niż wynikające z przepisów o płacy
minimalnej.
Wykonawca oparł wyjaśnienia jedynie na stwierdzeniu, że podane stawki za
robociznę nie obejmują kosztów pośrednich, które należy doliczyć, jednak jest to niezgodne
z powołanymi przepisami. Wykonawca ponadto nie odniósł się do innych stawek
wskazanych w kosztorysie ofertowym.
Jeśli wykonawca nie udzieli wyjaśnień, bądź gdy udzielone wyjaśnienia potwierdzą,
że cena lub koszt oferty są rażąco niskie, oferta wykonawcy musi zostać odrzucona.
Złożenie wyjaśnień niepopartych dowodami bądź ogólnikowych powinno zostać uznane
przez zamawiającego za brak złożenia wyjaśnień (np. wyrok KIO 170/20, KIO 2682/19,
wyrok Sądu Okręgowego w Gliwicach sygn. akt X ga 535/16 i in). W orzecznictwie podkreśla
się, że wyjaśnienia wykonawcy, udzielone w trybie art 90 ust. 1 ustawy Pzp, nie mogą mieć
charakteru ogólnego, nie mogą ograniczać się do zapewnienia, że wykonawca będzie
w stanie zrealizować zamówienie za podaną w ofercie cenę. Wykonawca, wezwany do
udzielenia wyjaśnień, jest zobowiązany szczegółowo wskazać konkretne, dające się
zweryfikować czynniki umożliwiające mu skalkulowanie ceny lub kosztu na niskim poziomie.
Ponadto wykonawca winien przedstawić w jakim stopniu dany czynnik wpłynął na obniżenie
ceny.
Wykonawca wszelkimi dowodami winien wykazywać możliwość realnego i rzetelnego
wykonania zamówienia za zaproponowaną cenę. Z kolei zamawiający jest zobligowany
przeanalizować i ocenić otrzymane wyjaśnienia, m.in. pod kątem ich wiarygodności. Złożone
przez A.
Bud wyjaśnienia nie mogły zostać ocenione jako wiarygodne, stąd oferta tego
wykonawcy powinna zostać odrzucona.
2. Oferta zawier
ająca błąd w cenie i oferta niezgodna z ustawą w zakresie wymogów
dotyczących płacy minimalnej.
Przez błąd w obliczeniu ceny należy rozumieć przypadek, gdy cena oferty obliczona
została w oparciu o nieprawidłowo ustalony przez wykonawcę zakres wymagań określony
w postępowaniu, w szczególności, gdy nie uwzględnia wszystkich elementów cenotwórczych
koniecznych do prawidłowego wykonania zamówienia. Zamawiający ustanowił w ramach
rozdziału 3.4 s.i.w.z. obowiązek zatrudnienia pracowników wykonujących czynności
w ramach zamówienia na podstawie umowy o pracę. Na podstawie rozdziału 20.2 s.i.w.z.
przy kalkulowaniu ceny oferty każdy z wykonawców składających ofertę w przedmiotowym
postępowaniu zobowiązany był do wzięcia pod uwagę zakresu wymagań zgodnych
z obowiązującymi przepisami. Ponadto, w załączniku nr 7 do s.i.w.z., stanowiącym wzór
umowy w §4 ust. 1 zamawiający zawarł wymóg, aby wykonawca wykonał i przedłożył
w szczególności kosztorys, opracowany metodą kalkulacji szczegółowej, zgodnie
z r
ozporządzeniem Ministra Infrastruktury z 18 maja 2004 r. w sprawie określenia metod
i podstaw sporządzania kosztorysu inwestorskiego, obliczania planowanych kosztów prac
projektowych oraz planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie
funkcjonalno-
użytkowym. Zamawiający ponadto ustanowił zasadę, iż kosztorys szczegółowy
ma być zgodny co do cen z kosztorysem ofertowym i będzie stanowił podstawę rozliczenia
przedmiotu zamówienia oraz dodatkowych robót i robót zamiennych.
Zdaniem odwołującego, bezsprzecznie istniała więc konieczność wyceny zgodnie z ww.
r
ozporządzeniem. Skoro wykonawca nie podał ceny jednostkowej za godzinę pracy
z uwzględnieniem kosztów pozapłacowych należy uznać, że jego oferta zawiera błąd
i powinna zostać odrzucona. Stosownie do §6 ust. 1 ww. rozporządzenia, godzinowe stawki
robocizny kosztorysowej ustalone na podstawie analizy własnej powinny obejmować
wszystkie składniki zaliczane do wynagrodzenia oraz koszty pochodne naliczane od
w
ynagrodzeń, a w szczególności płace zasadnicze, premie regulaminowe, płace dodatkowe
(dodatki stażowe, inne dodatki regulaminowe), płace uzupełniające (wynagrodzenia za
urlopy i inne płatne nieobecności, zasiłki chorobowe, odprawy emerytalne, nagrody
jubileuszowe), obligatoryjne obciążenia płac, odpisy na zakładowy fundusz świadczeń
socjalnych.
Odwołujący wskazał, iż wykonawca A. Bud stwierdził, że w stawce roboczogodziny
przyjętej w poszczególnych kosztorysach ujęto wyłącznie wynagrodzenie pracownika
w kwocie netto rozumianej jako wynagrodzen
ie "na rękę", zaś pozostałe koszty pracy
stanowią koszty pośrednie.
Twierdzenia wykonawcy A.
Bud są bezpodstawne. Definicja kosztów pośrednich jest
zawarta w ust. 2 pkt 4 r
ozporządzenia i określa koszty pośrednie jako składniki kalkulacyjne
wartości kosztorysowej, uwzględniające nieujęte w kosztach bezpośrednich koszty zaliczane
zgodnie z odrębnymi przepisami do kosztów uzyskania przychodów, w szczególności koszty
ogólne budowy oraz koszty zarządu. Przykładem kosztów pośrednich mogą być m.in. koszty
kredytu
, najmu biura, usług telekomunikacyjnych - poczta, telefon - natomiast koszty pracy
nie należą do kosztów pośrednich i powinny zostać uwzględnione jako koszty bezpośrednie
w określonej przez wykonawcę w kosztorysie ofertowym stawce roboczogodziny, co wynika
wprost z przepisów rozporządzenia (podobnie w wyrokach KIO 596/16, KIO 1489/18 i in.).
Niezależnie od przywołanych przepisów powszechnie obowiązującego prawa, zgodnie
z podstawowymi zasadami kosztory
sowania, koszty bezpośrednie i pośrednie stanowią dwie
odrębne grupy kosztów, jak również niedopuszczalne jest zwiększanie kosztów
bezpośrednich poprzez koszty pośrednie. Przerzucanie części kosztów pracy do kosztów
pośrednich generuje koszty niekontrolowane w ten sposób wykonawca tworzy sobie
kompletnie niekontrolowany budżet oraz może próbować przeznaczać część kosztów na
cele niezwiązane z pokryciem kosztów pracy w wysokości wynikającej z przepisów
o minimalnym wynagrodzeniu za pracę i minimalnej stawce godzinowej. Należy wskazać,
że po to są koszty bezpośrednie, żeby koszty pracy były określone w sposób wymierny.
Co więcej, tego typu metodologia wyceny, poza tym, że nie znajduje podstaw prawnych,
również wpłynie na trudności w rozliczeniu powykonawczym, które w tym postępowaniu ma
zastosowanie. Skoro bowiem stawka roboczogodziny nie obejmuje kosztów pozapłacowych,
zwanych przez ww. r
ozporządzenie obligatoryjnymi obciążeniami płac, to ustalenie
ostatecznej stawki godzinowej dla poszczególnych robót w trakcie realizacji będzie za
każdym razem podlegało dodatkowym wyliczeniom. Nie taka jest idea sporządzania
kosztorysu. Służy on bowiem wskazaniu konkretnych kwot, dla poszczególnych czynności,
które następnie wprost będą podstawą rozliczenia. W rezultacie wykonawca A. Bud na
etapie realizacji umowy nie rozliczy robocizny z z
amawiającym nie naruszając ustawy,
a z
amawiający będzie płacił wykonawcy wynagrodzenie niezgodnie z jej przepisami.
W przedmiotowej sprawie błąd w obliczeniu przez A. Bud ceny polega również na
nieuwzględnieniu przepisów dotyczących wysokości minimalnego wynagrodzenia oraz
regulacji wynikających z przepisów ustawy Pzp w tym zakresie.
Ponadto, konieczność uwzględnienia w cenie płacy minimalnej wynika bezpośrednio
z przepisu ustawy Pzp. Zg
odnie z art. 90 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp zamawiający wzywa do
złożenia wyjaśnień w szczególności, gdy zaoferowana cena budzi wątpliwości co do kosztów
pracy, których wartość nie może być niższa niż od minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Przepis ten określa więc jasną dyrektywę co do wysokości kosztów pracy, a jej naruszenie
stanowi o niezgodności oferty z ustawą Pzp. Jak wskazywano powyżej, w roku 2020 płaca
minimalna wynosi 2600 zł i 15,47 zł/godzinę. Tymczasem, jak wynika z kosztorysu
ofertowego wykonawca A.
Bud nie uwzględnił w cenie swojej oferty płacy minimalnej,
bowiem przyjął do kalkulacji ceny oferty stawki roboczogodziny na poziomie dużo niższym
aniżeli wynikające z rozporządzenia, co wskazywano powyżej.
Zamawiający złożył pisemną odpowiedź na odwołanie, w której wniósł o odrzucenie
odwołania, a w przypadku niepotwierdzenia się wniosku o odrzucenie odwołania, oddalenie
odwołania w całości.
Do postępowania odwoławczego – po stronie zamawiającego, skuteczne przystąpienie
zgłosił wykonawca A. Bud sp. z o.o., który złożył pismo procesowe, w którym wniósł
o oddalenie odwołania.
Odwołujący złożył pismo procesowe wraz z wnioskami dowodowymi.
Izba ustaliła i zważyła, co następuje.
Izba stwierdziła, że nie zachodzą przesłanki do odrzucenia odwołania, o których stanowi
przepis art. 189 ust. 2 ustawy -
Prawo zamówień publicznych.
Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
z zastosowaniem przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych wymaganych przy
procedurze, której wartość szacunkowa zamówienia przekracza kwoty określone
w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdziła, że odwołujący posiada interes w uzyskaniu
przedmiotowego zamówienia, kwalifikowanego możliwością poniesienia szkody w wyniku
naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy, o których mowa w art. 179 ust. 1
ustawy -
Prawo zamówień publicznych, co uprawniało go do złożenia odwołania.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska
stron, oraz uczestnika postępowania odwoławczego, złożone w pismach
procesowych, jak też podczas rozprawy Izba stwierdziła, iż odwołanie nie zasługuje na
uwzględnienie.
W oc
enie Krajowej Izby Odwoławczej zarzuty odwołującego są bezzasadne.
Krajowa Izba Odwoławcza w pełni podziela stanowiska prezentowane przez
zamawiającego oraz przystępującego, wskazując ponadto, co następuje.
Stwierdzić należało, iż de facto wszystkie zarzuty postawione w odwołaniu sprowadzały
się do jednej okoliczności faktycznej, związanej z przedstawieniem przez przystępującego,
wyceny stawki roboczogodziny, która w ocenie odwołującego nie odpowiadała przepisom
r
ozporządzenia Ministra Infrastruktury z 18 maja 2004 r. w sprawie określenia metod
i podstaw sporządzania kosztorysu inwestorskiego, obliczania planowanych kosztów prac
projektowych oraz planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie
funkcjonalno-
użytkowym oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r.
w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej
stawki godzinowej w 2020 r
., które to naruszenie wypełniało przesłanki do odrzucenia oferty
przystępującego na podstawie przepisów art. 89 ust. 1 pkt 1 oraz pkt 6 ustawy Pzp,
a wyjaśnienia złożone przez przystępującego winny dawać podstawę do odrzucenia oferty
na podstawie przepisu art. 89 ust. 1 pkt 4 oraz art. 90 ust. 3 ustawy Pzp.
Z takim stanowiskiem odwołującego nie sposób się zgodzić.
Punktem wyjścia do takiego stanowiska muszą być postanowienia specyfikacji istotnych
warunków zamówienia, które w ramach przedmiotowego postępowania, postawił
zamawiający.
Wskazać należy, iż zamawiający w treści s.i.w.z. podał, że do oferty należy dołączyć
kosztorys ofertowy sporządzony metodą uproszczoną (pkt 19.8 ppkt 4). Już tylko ta
okoliczność daje podstawy do twierdzenia, że wszelkie informacje składane wraz z ofertą,
stanowiące informacje nadmiarowe, niewymagane przez zamawiającego, nie mogły
podlega
ć ocenie, pod kątem prawidłowości złożonej oferty. Kosztorys ofertowy sporządzany
metodą uproszczoną, to inaczej kalkulacja uproszczona, która polega na obliczeniu wartości
kosztorysowej robót jako sumy iloczynów liczby jednostek przedmiarowych robót i ich cen
jednostkowych, a następnie doliczeniu VAT. Tym samym wszelkie dodatkowe informacje
załączone do tego typu kosztorysu, muszą być zakwalifikowane, jako materiał pomocniczy
służący jedynie wyliczeniu cen jednostkowych.
Szczegółowe informacje w zakresie sposobu opracowania kosztorysu ofertowego metodą
kalkulacji uproszczonej, zamawiający sprecyzował w pkt 20.4 s.i.w.z. (Założenia do
opracowania kosztorysu ofertowego).
Jednocześnie zamawiający w projekcie umowy, która stanowiła dokumentację
postępowania podał, iż wykonawca zobowiązany będzie do wykonania i przedłożenia
zamawiającemu, w terminie 10 dni od daty podpisania umowy, m.in. kosztorysu,
opracowanego metodą kalkulacji szczegółowej, zgodnie z rozporządzeniem Ministra
Infrastruktury z 18 maja 2004 r. w
sprawie określenia metod i podstaw sporządzania
kosztorysu inwestorskiego, obliczania planowanych kosztów prac projektowych oraz
planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonalno-użytkowym
(Dz.U 2004, nr 130, poz. 1389) (
§4 wzoru umowy). Jednakże podkreślić należy,
że postanowienia powyższe dotyczyły etapu postępowania – po wyborze oferty
najkorzystniejszej
– przed podpisaniem umowy. Ponadto zamawiający wskazał, że wyliczone
w tych kosztorysach ceny poszczególnych elementów, jak również cena całkowita musi być
zgodna z cenami przedstawionymi w ofercie przetargowej.
Powyższe oznacza, że ceny jednostkowe za poszczególne jednostki przedmiarowe,
muszą być przeniesione z kosztorysu ofertowego (kalkulacja uproszczona), do kosztorysu
sta
nowiącego załącznik do umowy (kalkulacja szczegółowa). W żadnym miejscu specyfikacji
istotnych warunków zamówienia zamawiający nie wymagał przedstawienia przez
wykonawców, cen za 1 roboczogodzinę, stawiając jedynie wymóg, że z uwagi na fakt,
iż czynności w zakresie realizacji niniejszego zamówienia polegają na wykonywaniu pracy
w sposób określony w art. 22 §1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r - Kodeks pracy (Dz. U
z 2019 r poz. 1040 z późn. zm.) zamawiający na podstawie art. 29 ust. 3a ustawy pzp
wymaga za
trudnienia na podstawie umowy o pracę przez wykonawcę lub podwykonawcę
osób wykonujących czynności bezpośrednio związane z wykonaniem robót budowlanych
opis
anych przedmiotem zamówienia tj. tzw. pracowników fizycznych. Wymóg nie dotyczy
więc, między innymi osób: kierujących budową, wykonujących obsługę geodezyjną,
dostawców materiałów budowlanych oraz innych osób, w stosunku do których Wykonawca
wykaże, że czynności przez nich realizowane nie polegają na wykonywaniu pracy w sposób
określony w art. 22 §1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (pkt 3.4.1 s.i.w.z.).
Jak zatem wynika z powyższego, na etapie składania ofert, wykonawcy nie mieli
obowiązku informowania zamawiającego o stawkach za 1 roboczogodzinę pracy tzw.
pracowników fizycznych, ale mieli obowiązek ujęcia kosztów ich pracy w zakresie
przedmiarów robót oraz podania cen jednostkowych za poszczególne pozycje
przedmiarowe. I tak też to przystępujący uczynił.
Izba zwraca uwagę, iż rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18 maja 2004 r.
w s
prawie określenia metod i podstaw sporządzania kosztorysu inwestorskiego, obliczania
planowanych kosztów prac projektowych oraz planowanych kosztów robót budowlanych
określonych w programie funkcjonalno-użytkowym (Dz. U. 130 poz. 1389), zostało wydane
na p
odstawie ustawowego upoważnienia z art. 33 ust. 3 ustawy Pzp. Jest ono adresowane
tylko i wyłącznie do zamawiających na potrzeby określenia wartości zamówienia na roboty
budowlane. Nie ma ono żadnego odniesienia do wykonawców składających oferty
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Ww. rozporządzenie nie definiuje
pojęcia kosztów bezpośrednich lecz jedynie kosztów pośrednich. §1 ust. 2 pkt 4 tego
rozporządzenia stanowi: „kosztach pośrednich - należy przez to rozumieć składnik
kalkulacyjny wa
rtości kosztorysowej, uwzględniający nieujęte w kosztach bezpośrednich
koszty zaliczane zgodnie z odrębnymi przepisami do kosztów uzyskania przychodów,
w szczególności koszty ogólne budowy oraz koszty zarządu”.
Zdaniem Izby, z powyższego wynika, że żaden przepis prawa nie wskazuje, że do
kosztów bezpośrednich należy zaliczyć kwotę minimalnego wynagrodzenia za prace,
określanego według przepisów ustawy o minimalnym wynagrodzeniu w kwocie
netto/brutto/kosztów pracodawcy. Nadto przepisy rozporządzenia pośrednio wskazują
jedynie na przykładowe wyliczenie jakimi są koszty ogólne budowy oraz koszty zarządu i nie
stanowi
ą zamkniętego katalogu tych kosztów. W konsekwencji nie ma przeszkód, aby do
kosztów bezpośrednich zaliczyć stawki netto pracownika zaś do kosztów pośrednich
wartości z tytułu ubezpieczeń społecznych, podatków, nagród, premii, kosztów budowy, itp.
Odnosząc się do zarzutów dotyczących zaniechania odrzucenia oferty przystępującego
na podstawie przepisu art. 89 ust. 1 pkt 4 oraz art. 90 ust. 3 ustawy P
zp, Izba stwierdziła,
co następuje.
Przystępujący w kosztorysie stanowiącym załącznik do oferty, mimo braku takiego
obowiązku, podał konkretne stawki roboczogodziny.
Zamawiający, pismem z dnia 5 maja 2020 roku, wezwał przystępującego, na podstawie
przepis
u art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, do złożenia wyjaśnień, w tym przedłożenia dowodów
dotyczących wyliczenia ceny oferty w zakresie ujętych w niej kosztów pracy. Zamawiający
wskazał, iż przyjęte przez przystępującego stawki (w zakresie robót sanitarnych,
elektryc
znych i budowlanych) wydają się rażąco niskie i budzą wątpliwości, co do możliwości
wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiem zamawiającego dotyczącym
minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Pismem z dnia 11 maja 2020 roku, przystępujący udzielił wyjaśnień zamawiającemu oraz
w ramach dowodów przedłożył przykładowe scany umów o pracę.
W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej, wyjaśnienia złożone przez przystępującego wprost
korespondują z wątpliwościami zamawiającego przedstawionymi w wezwaniu z dnia 5 maja
2020 roku. W szczególności wskazać należy, iż przystępujący w sposób bezpośredni
wyjaśnił, w jaki sposób skalkulował cenę ofertową oraz jakie czynniki uprawniały go do
zaoferowania
konkretnych
stawek
roboczogodziny
w poszczególnych branżach.
Przystępujący w ujęciu tabelarycznym dokonał rozbicia ceny w odniesieniu do każdego
elementu kosztotwórczego oraz wyjaśnił, że dodatkowo uwzględnił ryzyko ewentualnego
zwiększenia tych kosztów. Zdaniem Izby, oferta przystępującego nie zawiera rażąco niskiej
ceny (art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp)
, a wyjaśnienia przystępującego wraz ze złożonymi
dowodami nie dają podstaw do stwierdzenia okoliczności skutkujących odrzuceniem oferty
na podstawie przepisu art. 90 ust. 3 ustawy Pzp.
Tym samym stwierdzić należało, że żadna ze stawek, która była przedmiotem wezwania
zamawiającego i jednocześnie wyjaśnień przystępującego, nie była skalkulowana poniżej
wysokości wynikającej z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r.
w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej
stawki godzinowej w 2020 r.
, co oznacza, że oferta przystępującego nie jest obciążona
błędem w obliczeniu ceny (art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp), nie jest również niezgodna
z ustawą (art. 89 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp).
Odwołujący wniósł o przeprowadzenie dowodów:
1)
Dowód nr 1a, 1b, 1c - wydruki z kalkulatora wynagrodzeń,
2)
Dowód nr 2 - wyciąg z informacji o stawkach robocizny kosztorysowej oraz cenach
pr
acy sprzętu budowlanego IRS za I kwartał 2020 r. (SEKOCENBUD zeszyt 4/2020
(1922)),
3)
Dowód nr 3 - opinia Stowarzyszenia Kosztorysantów Budowlanych,
4)
Dowód nr 4 - wyciąg z Polskich standardów kosztorysowania tobół budowlanych
opracowanych przez Stowarzyszenie Kosztorysantów Budowlanych (wydanie II
z 2017 r.),
5)
Dowód nr 5 - wyciąg z Poradnika Kosztorysowanie obiektów i robót budowlanych
(wyd. Polcen, Warszawa 2010 r.),
na okoliczność wykazania, że cena oferty przystępującego jest rażąco niska w związku
z zaniżonymi i nierynkowymi stawkami robocizny oraz wykazania, że zaliczenie przez
p
rzystępującego obligatoryjnych obciążeń płac do kosztów pośrednich stanowi błąd w cenie,
oraz
że twierdzenia przystępującego zostały powołane jedynie na potrzeby wyjaśnienia
rażąco niskiej ceny i są niewiarygodne, gdyż wszystkie stosowane w praktyce metodologie
obliczania stawki roboczogodziny
przewidują, iż obciążenia płac powinny być w tej stawce
zawarte, oraz
że należy odróżnić koszty bezpośrednie poszczególnych robót wymienionych
w kosztorysie, do których należą wynagrodzenia pracowników wraz z obligatoryjnymi
obciążeniami od kosztów pośrednich, które są kosztami związanymi z budową jednak
niemożliwymi do przypisania danej konkretnej pozycji kosztorysu. Są one wyliczane
wskaźnikowo i obejmują koszty ogólne budowy i koszty zarządu.
Izba przyjęła ww. dokumenty złożone przez odwołującego, uznając iż stanowią one
jedynie stanowisko strony i tak też zostały zakwalifikowane. Nadto wskazać należy,
iż z treści tych dokumentów wynikają jedynie okoliczności, które zostały w nich
potwierdzone. Kalkulatory przedstaw
iają sposób wyliczenia określonych wynagrodzeń,
cennik Sekocenbud prezentuje stawki, które nie są obowiązujące dla wykonawców, a jedynie
wskazują średni poziom cen, opinia i wyciągi z publikacji prezentują stanowiska osób je
sporządzających. Tym samym uznać należało, że złożone dokumenty sa bez znaczenia dla
sprawy.
Biorąc pod uwagę powyższe, orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust.
1 pkt 2, § 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie
wysokości wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym
i sposobu ich rozliczania (Dz. U. 2018, poz. 972)
, uwzględniając koszty poniesione przez
odwołującego związane z wpisem od odwołania.
Przewodniczący:
…………………………
1. Oddala
odwołanie.
2. K
osztami postępowania obciąża wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia: Przedsiębiorstwo Budowlane CZĘSTOBUD D. Ś., Przedsiębiorstwo
Bud
owlane BUDOPOL sp. z o.o., al. Bohaterów Monte Cassino 40; 42-200
Częstochowa i zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20 000 zł
00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Przedsiębiorstwo Budowlane
CZĘSTOBUD D. Ś., Przedsiębiorstwo Budowlane BUDOPOL sp. z o.o., al.
Bohaterów Monte Cassino 40; 42-200 Częstochowa, tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1843) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w Katowicach.
Przewodniczący:
…………………………
sygn. akt: KIO 1274/20
Uzasadnienie
Zamawiający – Miejski Zarząd Gospodarki Komunalnej w Czeladzi, prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, w trybie przetargu nieograniczonego,
którego przedmiotem jest „Postindustrialne Centrum Dziedzictwa Górnictwa Węglowego
w Zagłębiu wraz z zagospodarowaniem terenu”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej z dnia 10 lutego 2020 r., pod nr 2020/S 028-063552.
Dnia 29 maja 2020
roku, zamawiający poinformował wykonawców o wyniku
prowadzonego postępowania.
Dnia 8 czerwca 2020 roku, wykonawcy
wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia:
Przedsiębiorstwo Budowlane CZĘSTOBUD D. Ś., Przedsiębiorstwo Budowlane BUDOPOL
sp. z o.o.
(dalej „Odwołujący”) wnieśli odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej od
niezgodnej
z
przepisami
ustawy
czynności
podjętej
przez
z
amawiającego
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, polegającej na wyborze oferty
wykonawcy Firma Budowlana A. BUD sp. z. o.o. oraz zaniechaniu odrzucenia tego
wykonawcy z uwagi na to, iż złożył ofertę z rażąco niską ceną, ofertę niezgodą z ustawą oraz
ofertę zawierającą błąd w cenie, co jest przejawem prowadzenia postępowania w sposób
naruszający uczciwą konkurencję jak również wskazuje na nierówne traktowanie
wykonawców.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
1. Art. 89 ust. 1 pkt 4, art. 90 ust 3 w zw. z art. 7 ustawy Pzp oraz poprzez zaniechanie
odrzucenia oferty zawierającej rażąco niską cenę, pomimo że wykonawca zastosował
do wyceny stawki roboczogodziny niższe niż wynikające z przepisów o wynagrodzeniu
minimalnym a wykonawca nie udzielił wyczerpujących wyjaśnień w tym zakresie i nie
złożył stosownych dowodów,
2.
Art 89 ust 1 pkt 6 ustawy Pzp w zw. z §1 ust. 2 pkt 1 i §6 ust. 2 rozporządzenia
Ministra Infrastruktury z 18 maja 2004 r. w sprawie określenia metod i podstaw
sporządzania kosztorysu inwestorskiego, obliczania planowanych kosztów prac
projektowych oraz planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie
funkcjonalno-
użytkowym, poprzez zaniechanie odrzucenia oferty zawierającej błąd
w cenie polegający na nie uwzględnieniu w cenie jednostkowej stawki godzinowej
kosztów pośrednich oraz art. 89 ust 1 pkt 6 ustawy Pzp w zw. z rozporządzeniem
Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie wysokości minimalnego
wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2020 r.,
poprzez przyjęcie oferty zawierającej stawki robocizny na poziomie niższym niż płaca
minimalna,
3. Art 89 ust. 1 pkt. 1 w zw. z art. 90 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp, w zw. z r
ozporządzeniem
Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie wysokości minimalnego
wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2020 r.,
poprzez zaniechanie odrzucenia oferty, której cena jest niezgodna z ustawą, gdyż
obejmuje wynagrodzenie niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę.
W związku z powyższym odwołujący wniósł o: uwzględnienie odwołania, unieważnienie
czynności wyboru oferty najkorzystniejszej i nakazanie zamawiającemu dokonania ponownej
oceny i badania ofert oraz odrzucenia oferty A. BUD.
Interes odwołującego.
Odwołujący wskazał, że posiada interes we wniesieniu odwołania, gdyż jego oferta zajęła
drugie miejsce w rankingu cenowym, a co za tym idzie wybór oferty A. BUD powoduje
niemożność dalszego ubiegania się odwołującego o zamówienie publiczne. Wykonanie
czynności zgodnie z ustawą Pzp może skutkować wyborem oferty odwołującego.
Odwołujący wskazał, co następuje.
1. Z
arzut rażąco niskiej ceny.
Wykonawca A.
BUD złożył ofertę, która zawierała kosztorys ofertowy wskazujący
konkretne stawki roboczogodziny przyjęte na potrzeby wyliczenia ceny oferty. Na stronie 54
kosztorysu budowlan
ego, wykonawca zawarł tabelę pn. zestawienie robocizny. Jak wynika
z ww. dokumentu wykonawca zasto
sował do kalkulacji ceny różne stawki roboczogodziny,
z czego większość jest zdecydowanie poniżej stawki minimalnego wynagrodzenia za pracę
tj.
15,47 zł (stawka 2600 zł wg. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r.
w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej
stawki godzinowej w 2020 r.,
przy 168 godzinach pracy w miesiącu). Zaoferowane stawki
wynoszą od 2,41 zł/ roboczogodzinę do 144,34 zł/ roboczogodzinę.
Zamawiający w wezwaniu z dnia 5 maja 2020 r., zwrócił się do wykonawcy w trybie art. 90
ust. 1 ustawy Pzp, w zakresie wyjaśnienia ujętych kosztów pracy wskazując, że stawki
roboczogodziny ujawnione na pierwszych stronach kosztorysu budowlanego, elektrycznego
i sanitarnego budzą jego wątpliwości w kontekście rażąco niskiej ceny.
Zamawiający powziął wątpliwość, co do zaoferowanych stawek za roboczogodzinę,
a wykonawca pismem z dnia 5 maja
2020 r. wyjaśnił, że są to kwoty netto, do których należy
dodać 65% kosztów pośrednich. Powyższa argumentacja nie może się ostać z uwagi na
fakt, że zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z 18 maja 2004 r. w sprawie
określenia metod i podstaw sporządzania kosztorysu inwestorskiego, obliczania
planowanych kosztów prac projektowych oraz planowanych kosztów robót budowlanych
określonych w programie funkcjonalno-użytkowym (Dz.U. Nr 130, poz. 1389) kosztorys
powinien uwzględnić w stawce robocizny obligatoryjne obciążenia płac, odpisy na zakładowy
fundusz świadczeń socjalnych. Stosownie zaś do § 1 ust. 2 pkt 1 ww. rozporządzenia przez
cenę jednostkową należy rozumieć sumę kosztów bezpośredniej robocizny, materiałów
i pracy sprzętu oraz kosztów pośrednich i zysku, wyliczoną na jednostkę przedmiarową robót
podstawowych. Natomiast zgodnie z §6 ust 2 rozporządzenia obligatoryjnym elementem
stawk
i roboczogodziny pozostają m.in. obligatoryjne obciążenia płac. Wbrew temu, co
twierdzi wykonawca A.
Bud w złożonych wyjaśnieniach kosztem mogącym być
kwalifikowanym jako pośredni są wyłącznie koszty ogólne budowy oraz koszty zarządu.
W ramach stawki roboczogodziny, która to jest kosztem bezpośrednim związanym
z wykonywaną usługą, należy ująć m.in. obligatoryjne obciążenia płacowe, których to
zgodnie z przedłożonymi wyjaśnieniami wykonawca nie uwzględnił. Potwierdzeniem tego
stano
wiska jest również treść samego art. 90 ust. 1 Pzp, która to bezpośrednio odwołuje się
do przepisów o płacy minimalnej, w ramach której ustawodawca przyjął stawkę w wysokości
15,47 zł brutto. Argumentacja wykonawcy, iż stawki wskazane na stronach tytułowych
kosztorysów budowlanego, elektrycznego i sanitarnego są stawkami bez kosztów tzw.
pozapłacowych jest więc niewiarygodna, a metoda ta jest niezgodna z obowiązującymi
przepisami.
Zamawiający ponadto w toku oceny złożonych wyjaśnień nie wziął pod uwagę,
że wskazana na 1 stronie kosztorysu budowlanego stawka 14,84 to jedynie pierwsza pozycja
spośród wszystkich przyjętych w kosztorysie stawek wymienionych dalej w zestawieniu
robocizny (str. 54 kosztorysu budowlanego). Nie
można było na podstawie złożonych
wyj
aśnień przyjąć za prawidłowe stawek wymienionych na str. 54 kosztorysu w wysokości:
poz. 3 -
7,62 zł, poz. 6 - 7,22 zł, poz. 10 - 4,81 zł, poz. 16 - 9,62 zł, poz. 22 — 2,41 zł, poz. 24
-
4,81 zł, poz. 25 - 5,94 zł, poz. 27 - 8,2 zł, poz. 28 - 10,83 zł.
Sta
wki te w sposób rażący odbiegają od płacy minimalnej zwłaszcza przy konieczności
zatrudnienia osób wykonujących roboty budowlane na umowę o pracę, co wynika wprost
z s.i.w.z.
Nawet gdyby hipotetycznie przyjąć, że koszty pośrednie uwzględniałyby obciążenia
płacowe to po doliczeniu 65% do ww. wartości w większości wciąż nie są spełnione wymogi
przepisów o płacy minimalnej.
Powyższe wskazuje, że oferta wykonawcy zawiera rażąco niską cenę a wykonawca nie
złożył żadnych dowodów czy nawet nie wyjaśnił, dlaczego poziom wynagrodzenia dla
niektórych robót jest tak niski. Złożone wraz z pismem zanonimizowane umowy o pracę, jak
wskazuje sam wykonawca, są jedynie przykładowe i nie jest wiadome czy w ogóle dotyczą
pracowników fizycznych, którzy będą wykonywali przedmiot zamówienia. Biorąc pod uwagę
wynagrodzenie określone w tych umowach na poziomie w większości 3000 zł brutto
i przeciętną ilość godzin pracy w miesiącu tj. 168 stawka/godzinę brutto wyniosłaby 17,86 zł.
Natomiast kwoty wskazywane w tabeli na stronie 4 wyj
aśnień są odmienne
-
dla kosztorysu budowlanego wykonawca wskazał kwotę wynagrodzenia 4 114,32 zł
brutto w stawce godzinowej 24,49 zł,
- dla kosztorysu elektrycznego
— wynagrodzenie 4 131,12 ze stawką 24,59 zł,
- dla kosztorysu sanitarnego wynagrodzenie 4
094,16 zł ze stawką 24,37 zł.
Kolejną niespójność polega na tym, że gdyby przyjąć, przykładowo dla kosztorysu
budowlanego, że stawka 14,77 zł jest kwotą netto to łączny koszt pracodawcy wynosiłby
20,62 zł, a nie jak wskazuje wykonawca na stronie 4 wyjaśnień 24,49 zł.
Powyższe rozbieżności potwierdzają, iż złożone wyjaśnienia są niewiarygodne,
a z
amawiający nie powinien był ich uznać.
Ponadto, wobec braku wyjaśnienia i dowodów, co do pozostałych kosztów pracy
wskazanych na stronie 54 kosztorysu budowlanego
oferta wykonawcy powinna zostać
odrzucona.
Złożone wyjaśnienia potwierdzają, że cena oferty jest rażąco niska z uwagi na
przyjęte stawki roboczogodziny w kwotach niższych niż wynikające z przepisów o płacy
minimalnej.
Wykonawca oparł wyjaśnienia jedynie na stwierdzeniu, że podane stawki za
robociznę nie obejmują kosztów pośrednich, które należy doliczyć, jednak jest to niezgodne
z powołanymi przepisami. Wykonawca ponadto nie odniósł się do innych stawek
wskazanych w kosztorysie ofertowym.
Jeśli wykonawca nie udzieli wyjaśnień, bądź gdy udzielone wyjaśnienia potwierdzą,
że cena lub koszt oferty są rażąco niskie, oferta wykonawcy musi zostać odrzucona.
Złożenie wyjaśnień niepopartych dowodami bądź ogólnikowych powinno zostać uznane
przez zamawiającego za brak złożenia wyjaśnień (np. wyrok KIO 170/20, KIO 2682/19,
wyrok Sądu Okręgowego w Gliwicach sygn. akt X ga 535/16 i in). W orzecznictwie podkreśla
się, że wyjaśnienia wykonawcy, udzielone w trybie art 90 ust. 1 ustawy Pzp, nie mogą mieć
charakteru ogólnego, nie mogą ograniczać się do zapewnienia, że wykonawca będzie
w stanie zrealizować zamówienie za podaną w ofercie cenę. Wykonawca, wezwany do
udzielenia wyjaśnień, jest zobowiązany szczegółowo wskazać konkretne, dające się
zweryfikować czynniki umożliwiające mu skalkulowanie ceny lub kosztu na niskim poziomie.
Ponadto wykonawca winien przedstawić w jakim stopniu dany czynnik wpłynął na obniżenie
ceny.
Wykonawca wszelkimi dowodami winien wykazywać możliwość realnego i rzetelnego
wykonania zamówienia za zaproponowaną cenę. Z kolei zamawiający jest zobligowany
przeanalizować i ocenić otrzymane wyjaśnienia, m.in. pod kątem ich wiarygodności. Złożone
przez A.
Bud wyjaśnienia nie mogły zostać ocenione jako wiarygodne, stąd oferta tego
wykonawcy powinna zostać odrzucona.
2. Oferta zawier
ająca błąd w cenie i oferta niezgodna z ustawą w zakresie wymogów
dotyczących płacy minimalnej.
Przez błąd w obliczeniu ceny należy rozumieć przypadek, gdy cena oferty obliczona
została w oparciu o nieprawidłowo ustalony przez wykonawcę zakres wymagań określony
w postępowaniu, w szczególności, gdy nie uwzględnia wszystkich elementów cenotwórczych
koniecznych do prawidłowego wykonania zamówienia. Zamawiający ustanowił w ramach
rozdziału 3.4 s.i.w.z. obowiązek zatrudnienia pracowników wykonujących czynności
w ramach zamówienia na podstawie umowy o pracę. Na podstawie rozdziału 20.2 s.i.w.z.
przy kalkulowaniu ceny oferty każdy z wykonawców składających ofertę w przedmiotowym
postępowaniu zobowiązany był do wzięcia pod uwagę zakresu wymagań zgodnych
z obowiązującymi przepisami. Ponadto, w załączniku nr 7 do s.i.w.z., stanowiącym wzór
umowy w §4 ust. 1 zamawiający zawarł wymóg, aby wykonawca wykonał i przedłożył
w szczególności kosztorys, opracowany metodą kalkulacji szczegółowej, zgodnie
z r
ozporządzeniem Ministra Infrastruktury z 18 maja 2004 r. w sprawie określenia metod
i podstaw sporządzania kosztorysu inwestorskiego, obliczania planowanych kosztów prac
projektowych oraz planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie
funkcjonalno-
użytkowym. Zamawiający ponadto ustanowił zasadę, iż kosztorys szczegółowy
ma być zgodny co do cen z kosztorysem ofertowym i będzie stanowił podstawę rozliczenia
przedmiotu zamówienia oraz dodatkowych robót i robót zamiennych.
Zdaniem odwołującego, bezsprzecznie istniała więc konieczność wyceny zgodnie z ww.
r
ozporządzeniem. Skoro wykonawca nie podał ceny jednostkowej za godzinę pracy
z uwzględnieniem kosztów pozapłacowych należy uznać, że jego oferta zawiera błąd
i powinna zostać odrzucona. Stosownie do §6 ust. 1 ww. rozporządzenia, godzinowe stawki
robocizny kosztorysowej ustalone na podstawie analizy własnej powinny obejmować
wszystkie składniki zaliczane do wynagrodzenia oraz koszty pochodne naliczane od
w
ynagrodzeń, a w szczególności płace zasadnicze, premie regulaminowe, płace dodatkowe
(dodatki stażowe, inne dodatki regulaminowe), płace uzupełniające (wynagrodzenia za
urlopy i inne płatne nieobecności, zasiłki chorobowe, odprawy emerytalne, nagrody
jubileuszowe), obligatoryjne obciążenia płac, odpisy na zakładowy fundusz świadczeń
socjalnych.
Odwołujący wskazał, iż wykonawca A. Bud stwierdził, że w stawce roboczogodziny
przyjętej w poszczególnych kosztorysach ujęto wyłącznie wynagrodzenie pracownika
w kwocie netto rozumianej jako wynagrodzen
ie "na rękę", zaś pozostałe koszty pracy
stanowią koszty pośrednie.
Twierdzenia wykonawcy A.
Bud są bezpodstawne. Definicja kosztów pośrednich jest
zawarta w ust. 2 pkt 4 r
ozporządzenia i określa koszty pośrednie jako składniki kalkulacyjne
wartości kosztorysowej, uwzględniające nieujęte w kosztach bezpośrednich koszty zaliczane
zgodnie z odrębnymi przepisami do kosztów uzyskania przychodów, w szczególności koszty
ogólne budowy oraz koszty zarządu. Przykładem kosztów pośrednich mogą być m.in. koszty
kredytu
, najmu biura, usług telekomunikacyjnych - poczta, telefon - natomiast koszty pracy
nie należą do kosztów pośrednich i powinny zostać uwzględnione jako koszty bezpośrednie
w określonej przez wykonawcę w kosztorysie ofertowym stawce roboczogodziny, co wynika
wprost z przepisów rozporządzenia (podobnie w wyrokach KIO 596/16, KIO 1489/18 i in.).
Niezależnie od przywołanych przepisów powszechnie obowiązującego prawa, zgodnie
z podstawowymi zasadami kosztory
sowania, koszty bezpośrednie i pośrednie stanowią dwie
odrębne grupy kosztów, jak również niedopuszczalne jest zwiększanie kosztów
bezpośrednich poprzez koszty pośrednie. Przerzucanie części kosztów pracy do kosztów
pośrednich generuje koszty niekontrolowane w ten sposób wykonawca tworzy sobie
kompletnie niekontrolowany budżet oraz może próbować przeznaczać część kosztów na
cele niezwiązane z pokryciem kosztów pracy w wysokości wynikającej z przepisów
o minimalnym wynagrodzeniu za pracę i minimalnej stawce godzinowej. Należy wskazać,
że po to są koszty bezpośrednie, żeby koszty pracy były określone w sposób wymierny.
Co więcej, tego typu metodologia wyceny, poza tym, że nie znajduje podstaw prawnych,
również wpłynie na trudności w rozliczeniu powykonawczym, które w tym postępowaniu ma
zastosowanie. Skoro bowiem stawka roboczogodziny nie obejmuje kosztów pozapłacowych,
zwanych przez ww. r
ozporządzenie obligatoryjnymi obciążeniami płac, to ustalenie
ostatecznej stawki godzinowej dla poszczególnych robót w trakcie realizacji będzie za
każdym razem podlegało dodatkowym wyliczeniom. Nie taka jest idea sporządzania
kosztorysu. Służy on bowiem wskazaniu konkretnych kwot, dla poszczególnych czynności,
które następnie wprost będą podstawą rozliczenia. W rezultacie wykonawca A. Bud na
etapie realizacji umowy nie rozliczy robocizny z z
amawiającym nie naruszając ustawy,
a z
amawiający będzie płacił wykonawcy wynagrodzenie niezgodnie z jej przepisami.
W przedmiotowej sprawie błąd w obliczeniu przez A. Bud ceny polega również na
nieuwzględnieniu przepisów dotyczących wysokości minimalnego wynagrodzenia oraz
regulacji wynikających z przepisów ustawy Pzp w tym zakresie.
Ponadto, konieczność uwzględnienia w cenie płacy minimalnej wynika bezpośrednio
z przepisu ustawy Pzp. Zg
odnie z art. 90 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp zamawiający wzywa do
złożenia wyjaśnień w szczególności, gdy zaoferowana cena budzi wątpliwości co do kosztów
pracy, których wartość nie może być niższa niż od minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Przepis ten określa więc jasną dyrektywę co do wysokości kosztów pracy, a jej naruszenie
stanowi o niezgodności oferty z ustawą Pzp. Jak wskazywano powyżej, w roku 2020 płaca
minimalna wynosi 2600 zł i 15,47 zł/godzinę. Tymczasem, jak wynika z kosztorysu
ofertowego wykonawca A.
Bud nie uwzględnił w cenie swojej oferty płacy minimalnej,
bowiem przyjął do kalkulacji ceny oferty stawki roboczogodziny na poziomie dużo niższym
aniżeli wynikające z rozporządzenia, co wskazywano powyżej.
Zamawiający złożył pisemną odpowiedź na odwołanie, w której wniósł o odrzucenie
odwołania, a w przypadku niepotwierdzenia się wniosku o odrzucenie odwołania, oddalenie
odwołania w całości.
Do postępowania odwoławczego – po stronie zamawiającego, skuteczne przystąpienie
zgłosił wykonawca A. Bud sp. z o.o., który złożył pismo procesowe, w którym wniósł
o oddalenie odwołania.
Odwołujący złożył pismo procesowe wraz z wnioskami dowodowymi.
Izba ustaliła i zważyła, co następuje.
Izba stwierdziła, że nie zachodzą przesłanki do odrzucenia odwołania, o których stanowi
przepis art. 189 ust. 2 ustawy -
Prawo zamówień publicznych.
Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
z zastosowaniem przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych wymaganych przy
procedurze, której wartość szacunkowa zamówienia przekracza kwoty określone
w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdziła, że odwołujący posiada interes w uzyskaniu
przedmiotowego zamówienia, kwalifikowanego możliwością poniesienia szkody w wyniku
naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy, o których mowa w art. 179 ust. 1
ustawy -
Prawo zamówień publicznych, co uprawniało go do złożenia odwołania.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska
stron, oraz uczestnika postępowania odwoławczego, złożone w pismach
procesowych, jak też podczas rozprawy Izba stwierdziła, iż odwołanie nie zasługuje na
uwzględnienie.
W oc
enie Krajowej Izby Odwoławczej zarzuty odwołującego są bezzasadne.
Krajowa Izba Odwoławcza w pełni podziela stanowiska prezentowane przez
zamawiającego oraz przystępującego, wskazując ponadto, co następuje.
Stwierdzić należało, iż de facto wszystkie zarzuty postawione w odwołaniu sprowadzały
się do jednej okoliczności faktycznej, związanej z przedstawieniem przez przystępującego,
wyceny stawki roboczogodziny, która w ocenie odwołującego nie odpowiadała przepisom
r
ozporządzenia Ministra Infrastruktury z 18 maja 2004 r. w sprawie określenia metod
i podstaw sporządzania kosztorysu inwestorskiego, obliczania planowanych kosztów prac
projektowych oraz planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie
funkcjonalno-
użytkowym oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r.
w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej
stawki godzinowej w 2020 r
., które to naruszenie wypełniało przesłanki do odrzucenia oferty
przystępującego na podstawie przepisów art. 89 ust. 1 pkt 1 oraz pkt 6 ustawy Pzp,
a wyjaśnienia złożone przez przystępującego winny dawać podstawę do odrzucenia oferty
na podstawie przepisu art. 89 ust. 1 pkt 4 oraz art. 90 ust. 3 ustawy Pzp.
Z takim stanowiskiem odwołującego nie sposób się zgodzić.
Punktem wyjścia do takiego stanowiska muszą być postanowienia specyfikacji istotnych
warunków zamówienia, które w ramach przedmiotowego postępowania, postawił
zamawiający.
Wskazać należy, iż zamawiający w treści s.i.w.z. podał, że do oferty należy dołączyć
kosztorys ofertowy sporządzony metodą uproszczoną (pkt 19.8 ppkt 4). Już tylko ta
okoliczność daje podstawy do twierdzenia, że wszelkie informacje składane wraz z ofertą,
stanowiące informacje nadmiarowe, niewymagane przez zamawiającego, nie mogły
podlega
ć ocenie, pod kątem prawidłowości złożonej oferty. Kosztorys ofertowy sporządzany
metodą uproszczoną, to inaczej kalkulacja uproszczona, która polega na obliczeniu wartości
kosztorysowej robót jako sumy iloczynów liczby jednostek przedmiarowych robót i ich cen
jednostkowych, a następnie doliczeniu VAT. Tym samym wszelkie dodatkowe informacje
załączone do tego typu kosztorysu, muszą być zakwalifikowane, jako materiał pomocniczy
służący jedynie wyliczeniu cen jednostkowych.
Szczegółowe informacje w zakresie sposobu opracowania kosztorysu ofertowego metodą
kalkulacji uproszczonej, zamawiający sprecyzował w pkt 20.4 s.i.w.z. (Założenia do
opracowania kosztorysu ofertowego).
Jednocześnie zamawiający w projekcie umowy, która stanowiła dokumentację
postępowania podał, iż wykonawca zobowiązany będzie do wykonania i przedłożenia
zamawiającemu, w terminie 10 dni od daty podpisania umowy, m.in. kosztorysu,
opracowanego metodą kalkulacji szczegółowej, zgodnie z rozporządzeniem Ministra
Infrastruktury z 18 maja 2004 r. w
sprawie określenia metod i podstaw sporządzania
kosztorysu inwestorskiego, obliczania planowanych kosztów prac projektowych oraz
planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonalno-użytkowym
(Dz.U 2004, nr 130, poz. 1389) (
§4 wzoru umowy). Jednakże podkreślić należy,
że postanowienia powyższe dotyczyły etapu postępowania – po wyborze oferty
najkorzystniejszej
– przed podpisaniem umowy. Ponadto zamawiający wskazał, że wyliczone
w tych kosztorysach ceny poszczególnych elementów, jak również cena całkowita musi być
zgodna z cenami przedstawionymi w ofercie przetargowej.
Powyższe oznacza, że ceny jednostkowe za poszczególne jednostki przedmiarowe,
muszą być przeniesione z kosztorysu ofertowego (kalkulacja uproszczona), do kosztorysu
sta
nowiącego załącznik do umowy (kalkulacja szczegółowa). W żadnym miejscu specyfikacji
istotnych warunków zamówienia zamawiający nie wymagał przedstawienia przez
wykonawców, cen za 1 roboczogodzinę, stawiając jedynie wymóg, że z uwagi na fakt,
iż czynności w zakresie realizacji niniejszego zamówienia polegają na wykonywaniu pracy
w sposób określony w art. 22 §1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r - Kodeks pracy (Dz. U
z 2019 r poz. 1040 z późn. zm.) zamawiający na podstawie art. 29 ust. 3a ustawy pzp
wymaga za
trudnienia na podstawie umowy o pracę przez wykonawcę lub podwykonawcę
osób wykonujących czynności bezpośrednio związane z wykonaniem robót budowlanych
opis
anych przedmiotem zamówienia tj. tzw. pracowników fizycznych. Wymóg nie dotyczy
więc, między innymi osób: kierujących budową, wykonujących obsługę geodezyjną,
dostawców materiałów budowlanych oraz innych osób, w stosunku do których Wykonawca
wykaże, że czynności przez nich realizowane nie polegają na wykonywaniu pracy w sposób
określony w art. 22 §1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (pkt 3.4.1 s.i.w.z.).
Jak zatem wynika z powyższego, na etapie składania ofert, wykonawcy nie mieli
obowiązku informowania zamawiającego o stawkach za 1 roboczogodzinę pracy tzw.
pracowników fizycznych, ale mieli obowiązek ujęcia kosztów ich pracy w zakresie
przedmiarów robót oraz podania cen jednostkowych za poszczególne pozycje
przedmiarowe. I tak też to przystępujący uczynił.
Izba zwraca uwagę, iż rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18 maja 2004 r.
w s
prawie określenia metod i podstaw sporządzania kosztorysu inwestorskiego, obliczania
planowanych kosztów prac projektowych oraz planowanych kosztów robót budowlanych
określonych w programie funkcjonalno-użytkowym (Dz. U. 130 poz. 1389), zostało wydane
na p
odstawie ustawowego upoważnienia z art. 33 ust. 3 ustawy Pzp. Jest ono adresowane
tylko i wyłącznie do zamawiających na potrzeby określenia wartości zamówienia na roboty
budowlane. Nie ma ono żadnego odniesienia do wykonawców składających oferty
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Ww. rozporządzenie nie definiuje
pojęcia kosztów bezpośrednich lecz jedynie kosztów pośrednich. §1 ust. 2 pkt 4 tego
rozporządzenia stanowi: „kosztach pośrednich - należy przez to rozumieć składnik
kalkulacyjny wa
rtości kosztorysowej, uwzględniający nieujęte w kosztach bezpośrednich
koszty zaliczane zgodnie z odrębnymi przepisami do kosztów uzyskania przychodów,
w szczególności koszty ogólne budowy oraz koszty zarządu”.
Zdaniem Izby, z powyższego wynika, że żaden przepis prawa nie wskazuje, że do
kosztów bezpośrednich należy zaliczyć kwotę minimalnego wynagrodzenia za prace,
określanego według przepisów ustawy o minimalnym wynagrodzeniu w kwocie
netto/brutto/kosztów pracodawcy. Nadto przepisy rozporządzenia pośrednio wskazują
jedynie na przykładowe wyliczenie jakimi są koszty ogólne budowy oraz koszty zarządu i nie
stanowi
ą zamkniętego katalogu tych kosztów. W konsekwencji nie ma przeszkód, aby do
kosztów bezpośrednich zaliczyć stawki netto pracownika zaś do kosztów pośrednich
wartości z tytułu ubezpieczeń społecznych, podatków, nagród, premii, kosztów budowy, itp.
Odnosząc się do zarzutów dotyczących zaniechania odrzucenia oferty przystępującego
na podstawie przepisu art. 89 ust. 1 pkt 4 oraz art. 90 ust. 3 ustawy P
zp, Izba stwierdziła,
co następuje.
Przystępujący w kosztorysie stanowiącym załącznik do oferty, mimo braku takiego
obowiązku, podał konkretne stawki roboczogodziny.
Zamawiający, pismem z dnia 5 maja 2020 roku, wezwał przystępującego, na podstawie
przepis
u art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, do złożenia wyjaśnień, w tym przedłożenia dowodów
dotyczących wyliczenia ceny oferty w zakresie ujętych w niej kosztów pracy. Zamawiający
wskazał, iż przyjęte przez przystępującego stawki (w zakresie robót sanitarnych,
elektryc
znych i budowlanych) wydają się rażąco niskie i budzą wątpliwości, co do możliwości
wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiem zamawiającego dotyczącym
minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Pismem z dnia 11 maja 2020 roku, przystępujący udzielił wyjaśnień zamawiającemu oraz
w ramach dowodów przedłożył przykładowe scany umów o pracę.
W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej, wyjaśnienia złożone przez przystępującego wprost
korespondują z wątpliwościami zamawiającego przedstawionymi w wezwaniu z dnia 5 maja
2020 roku. W szczególności wskazać należy, iż przystępujący w sposób bezpośredni
wyjaśnił, w jaki sposób skalkulował cenę ofertową oraz jakie czynniki uprawniały go do
zaoferowania
konkretnych
stawek
roboczogodziny
w poszczególnych branżach.
Przystępujący w ujęciu tabelarycznym dokonał rozbicia ceny w odniesieniu do każdego
elementu kosztotwórczego oraz wyjaśnił, że dodatkowo uwzględnił ryzyko ewentualnego
zwiększenia tych kosztów. Zdaniem Izby, oferta przystępującego nie zawiera rażąco niskiej
ceny (art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp)
, a wyjaśnienia przystępującego wraz ze złożonymi
dowodami nie dają podstaw do stwierdzenia okoliczności skutkujących odrzuceniem oferty
na podstawie przepisu art. 90 ust. 3 ustawy Pzp.
Tym samym stwierdzić należało, że żadna ze stawek, która była przedmiotem wezwania
zamawiającego i jednocześnie wyjaśnień przystępującego, nie była skalkulowana poniżej
wysokości wynikającej z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r.
w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej
stawki godzinowej w 2020 r.
, co oznacza, że oferta przystępującego nie jest obciążona
błędem w obliczeniu ceny (art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp), nie jest również niezgodna
z ustawą (art. 89 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp).
Odwołujący wniósł o przeprowadzenie dowodów:
1)
Dowód nr 1a, 1b, 1c - wydruki z kalkulatora wynagrodzeń,
2)
Dowód nr 2 - wyciąg z informacji o stawkach robocizny kosztorysowej oraz cenach
pr
acy sprzętu budowlanego IRS za I kwartał 2020 r. (SEKOCENBUD zeszyt 4/2020
(1922)),
3)
Dowód nr 3 - opinia Stowarzyszenia Kosztorysantów Budowlanych,
4)
Dowód nr 4 - wyciąg z Polskich standardów kosztorysowania tobół budowlanych
opracowanych przez Stowarzyszenie Kosztorysantów Budowlanych (wydanie II
z 2017 r.),
5)
Dowód nr 5 - wyciąg z Poradnika Kosztorysowanie obiektów i robót budowlanych
(wyd. Polcen, Warszawa 2010 r.),
na okoliczność wykazania, że cena oferty przystępującego jest rażąco niska w związku
z zaniżonymi i nierynkowymi stawkami robocizny oraz wykazania, że zaliczenie przez
p
rzystępującego obligatoryjnych obciążeń płac do kosztów pośrednich stanowi błąd w cenie,
oraz
że twierdzenia przystępującego zostały powołane jedynie na potrzeby wyjaśnienia
rażąco niskiej ceny i są niewiarygodne, gdyż wszystkie stosowane w praktyce metodologie
obliczania stawki roboczogodziny
przewidują, iż obciążenia płac powinny być w tej stawce
zawarte, oraz
że należy odróżnić koszty bezpośrednie poszczególnych robót wymienionych
w kosztorysie, do których należą wynagrodzenia pracowników wraz z obligatoryjnymi
obciążeniami od kosztów pośrednich, które są kosztami związanymi z budową jednak
niemożliwymi do przypisania danej konkretnej pozycji kosztorysu. Są one wyliczane
wskaźnikowo i obejmują koszty ogólne budowy i koszty zarządu.
Izba przyjęła ww. dokumenty złożone przez odwołującego, uznając iż stanowią one
jedynie stanowisko strony i tak też zostały zakwalifikowane. Nadto wskazać należy,
iż z treści tych dokumentów wynikają jedynie okoliczności, które zostały w nich
potwierdzone. Kalkulatory przedstaw
iają sposób wyliczenia określonych wynagrodzeń,
cennik Sekocenbud prezentuje stawki, które nie są obowiązujące dla wykonawców, a jedynie
wskazują średni poziom cen, opinia i wyciągi z publikacji prezentują stanowiska osób je
sporządzających. Tym samym uznać należało, że złożone dokumenty sa bez znaczenia dla
sprawy.
Biorąc pod uwagę powyższe, orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust.
1 pkt 2, § 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie
wysokości wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym
i sposobu ich rozliczania (Dz. U. 2018, poz. 972)
, uwzględniając koszty poniesione przez
odwołującego związane z wpisem od odwołania.
Przewodniczący:
…………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 1211/20 z dnia 2020-08-19
- Sygn. akt KIO 1229/20 z dnia 2020-08-14
- Sygn. akt KIO 1194/20 z dnia 2020-08-14
- Sygn. akt KIO 1752/20 z dnia 2020-08-14
- Sygn. akt KIO 1430/20 z dnia 2020-08-12
