rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2020-07-27
rok: 2020
data dokumentu: 2020-07-27
rok: 2020
sygnatury akt.:
KIO 1279/20
KIO 1279/20
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 lipca 2020 r. w Warszawie
odwołania wniesionego
do Prez
esa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 09 czerwca 2020 r. przez Odwołującego
Izabela Krępa prowadząca działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Drogowo-
Budowlane GRAN-BUD I. K. (ul. Foluszowa 108B, 65-
751 Zielona Góra) w postępowaniu
prowadzonym przez
Zamawiającego Gmina Nowa Sól – Miasto (ul. M.J. Piłsudskiego 12,
67-
100 Nowa Sól)
odwołania wniesionego
do Prez
esa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 09 czerwca 2020 r. przez Odwołującego
Izabela Krępa prowadząca działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Drogowo-
Budowlane GRAN-BUD I. K. (ul. Foluszowa 108B, 65-
751 Zielona Góra) w postępowaniu
prowadzonym przez
Zamawiającego Gmina Nowa Sól – Miasto (ul. M.J. Piłsudskiego 12,
67-
100 Nowa Sól)
orzeka:
1.
oddala odwołanie
2.
kosztami postępowania obciąża Odwołującego I. K. prowadzącą działalność gospodarczą
pod firmą Przedsiębiorstwo Drogowo-Budowlane GRAN-BUD I. K. (ul. Foluszowa 108B,
65-
751 Zielona Góra) i
2.1
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10000 zł 00 gr (słownie:
dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego I. K. prowadzącą
działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Drogowo-Budowlane GRAN-BUD I.
K. (ul. Foluszowa 108B, 65-
751 Zielona Góra) tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz.1843) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Zielonej Górze.
P
rzewodniczący: ………………………..
Sygn. akt: KIO 1279/20
UZASADNIENIE
Zamawiający Gmina Nowa Sól Miasto prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego, którego przedmiotem jest Budowa dróg gminnych pomiędzy ulicami Fredry,
Staszica, Matejki i 1 Maja w Nowej Soli.
Ogłoszenie o zamówieniu ukazało się 26 lutego 2020 roku w Biuletynie Zamówień
Publicznych pod numerem 516567-N-2020.
Odwołujący I. K. prowadząca działalność gospodarcza pod firmą Przedsiębiorstwo Drogowo-
Budowlane GRAN-BUD I. K.
wniósł odwołanie, w którym zarzucił Zamawiającemu
narusze
nie art. 7 ust 1 oraz art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp w związku z art 90 ust. 3 ustawy poprzez
wadliwe i przedwczesne odrzucenie oferty Odwołującego
Odwołujący wniósł o unieważnienie czynności odrzucenia oferty Odwołującego, powtórzenie
czynności badania i oceny ofert z uwzględnieniem oferty Odwołującego, co w konsekwencji
winno skutkować uznaniem tej oferty za najkorzystniejszą.
Zgodnie z Rozdziałem 8.8 SIWZ ofertę w postępowaniu należało sporządzić wypełniając i
podpisując formularz oferty, którego wzór stanowi załącznik nr 8 do SIWZ zaś do oferty
należy załączyć m.in.: wypełniony formularz cenowy stanowiący załącznik nr 9 do SIWZ
(kosztorys ofertowy).
Jak wskazywał Odwołujący, cena oferty jest ceną orientacyjną zaś
Zamawiający zapłaci wykonawcy wynagrodzenie ustalone na podstawie cen jednostkowych
wyszczególnionych w formularzu cenowym wykonawcy oraz ilości rzeczywiście wykonanych
i odebranych robót. Zdaniem Odwołującego nie ulega wątpliwości, że przyjęto wycenę i
rozliczenie kosztorysowe robót a sam kosztorys ofertowy stanowił ofertę w postępowaniu.
Zgodnie z SIWZ wykonawca ubiegający się o zamówienie winien złożyć jako ofertę sensu
stricte poza Formularzem oferty tak
że wypełniony Kosztorys ofertowy.
Odwołujący złożył wraz z ofertą obydwa wymagane dokumenty, jak wskazał, kosztorys
ofertowy został przygotowany zgodnie z przedmiarami Zamawiającego i złożony w formie
kosztorysu opracowanego metodą kalkulacji uproszczonej.
Zamawiający podał kwotę jaką zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia w
wysokości: 9.950.000 zł brutto.
W postępowaniu zostało złożonych łącznie 9 ofert w przedziale od 4.826.337,48 zł do
10.341.398,47 zł. Tylko jeden z wykonawców zaoferował cenę na poziomie 10 mln zł. Cena
Odwołującego nie była najniższą ceną w postępowaniu. Powyższe w ocenie Odwołującego
oznacza, że rynkowa wartość zamówienia została ustalona w sposób poprawny na poziomie
cen złożonych ofert (nawet przy jedynej zawyżonej ofercie średnia arytmetyczna jest na
poziomie 6,5 mln zł).
W ocenie Odwołującego właściwym puntem odniesienia w zakresie ustalenia rzetelności i
realności wyceny ofertowej nie powinna być wartość szacunkowa ale wyceny ofertowe, te
zaś wskazują, że różnice pomiędzy cenami ofert nie mają zasadniczego charakteru. Zatem
skoro
oferta złożona przez Odwołującego nie odbiega w sposób rażący od cen rynkowych
pozostałych wykonawców, uznać można, że reprezentuje rynkową, konkurencyjną cenę
ofertową.
Jak wskazał dalej Odwołujący, o rażąco niskiej cenie można mówić jedynie wtedy, gdy cena
ta nie uwzględnia wszystkich kosztów niezbędnych do prawidłowego wykonania przedmiotu
zamówienia, nie odzwierciedla cen rynkowych, gdy cena zakłada realizację zamówienia
poniżej kosztów lub gdy jest ceną symboliczną. Ceny zaproponowanej w jego ofercie nie
można w świetle powyższych orzeczeń uznać za rażąco niską, skoro nie odbiega w znaczny
sposób od cen zaproponowanych przez innych wykonawców w tym postępowaniu -
uwzględnia ona wszystkie koszty związane z prawidłową realizacją przedmiotu zamówienia
przy uwzględnieniu niezbędnych czynników mających wpływ na wysokość ceny oferty,
zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia, zawartym w SIWZ, oraz wzorem umowy, nie jest
ceną symboliczną, ani ceną ukształtowaną poniżej kosztów wytworzenia, co znalazło
uzasadnienie w szczegółowych wyjaśnieniach ceny, a w szczególności należy wskazać na
założony i wykazany w wyjaśnieniach godziwy zysk firmy.
Zamawiający w dniu 11 maja 2020 r. wezwał Odwołującego do złożenia wyjaśnień
dotyczących ceny oferty.
Zamawiający oczekiwał od wykonawcy udzielenia wyjaśnień dotyczących wyliczenia
(kalkulacji) ceny oferty,
a w wyjaśnieniach należało przedstawić kalkulację wysokości ceny
jednostkowej w wybranych pozycjach kosztorysu ofertowego. W
ykonawca zobowiązany był
przedstawić kalkulację ceny jednostkowej poprzez wyszczególnienie kosztów robocizny,
materiałów i pracy sprzętu oraz podanie wysokości zastosowanych stawek i narzutów tj.
stawki roboczogodziny, kosztów zakupu materiałów, kosztów pośrednich oraz zysku.
Dodatkowo w wyjaśnieniach należało wskazać nazwę i rodzaj oraz producenta studni
rewizyjnych, kostki betonowej oraz słupów i opraw oświetleniowych, które wykonawca
zamierza zastosować przy realizacji przedmiotu zamówienia. Ponadto należało przedstawić
wszelkie dowody potwierdzające możliwość uzyskania za ceny wskazane w wyjaśnieniach
następujących materiałów: kruszywa, studnie rewizyjne, rury kanalizacyjne PVC, rury
osłonowe, kostki betonowe, oprawy i słupy oświetleniowe, obrzeża betonowe i krawężniki
betonowe.
Odwołujący złożył kosztorys sporządzony metodą szczegółową dla całego zadania. Do
wyjaśnień zostały złożone także dowody w postaci wyceny kosztu zakupu wybranych
materiałów z wskazanych hurtowni budowlanych.
Zamawiający uznał, że oferta Odwołującego podlega odrzuceniu na podstawie art. 89 ust. 1
pkt 4 Pzp, gd
yż zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia
w związku z art 90 ust. 3 Pzp, zgodnie z którym zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy,
który nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi
dowodami pot
wierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do
przedmiotu zamówienia.
W zakresie uzasadnienia faktycznego odrzucenia oferty Zamawiający wskazał, że
Wykonawca zaniżył koszty wykonania wykopu na potrzeby kanalizacji deszczowej.
Zamawia
jący stwierdził, na podstawie przedstawionej przez wykonawcę szczegółowej
kalkulacji ceny jednostkowej wykonania 1 m³ wykopu, że cena jednostkowa nie zawiera
kosztów związanych z pompowaniem wody, gdyż w wycenie nie została uwzględniona praca
pompy a także, że do kalkulacji tej ceny została przyjęta zaniżona ilość nakładów robocizny
związana z wykonaniem 1 m³ wykopu. Na czynności obejmujące wykonanie wykopu
mechanicznie i ręcznie, założenie umocnienia wykopu (szalunków w ilości 2m² na 1m³),
założenia kolektora z igłofiltrami na odcinku 1 mb, zabezpieczenia linii energetycznej przez
założenie rury osłonowej oraz zabezpieczenie istniejących sieci wykonawca przyjął nakład
robocizny w ilości 0.3711 roboczogodziny co odpowiada 22 minutom. Jednocześnie w
podstawie
kalkulacji wykonawca powołał się na Katalogi Nakładów Rzeczowych nr KAIR 2-
01 0206-03, KAIR 2-01 0301-01 oraz KNR 2-01 0607-
01, zgodnie z którymi nakłady
robocizny na 1 m³ wynosi co najmniej 6,327 co odpowiada 6 h i 20 min. pracy.
Zamawiający stwierdził ponadto, że przyjęty nakład pracy w ilości 0.3711 roboczogodziny
jest nierealny i znacznie odbiegający od rzeczywistych nakładów pracy niezbędnych do
wykonania tych czynności a zaniżenie ilości nakładów pracy oraz nieuwzględnienie w cenie
jednostkowej koszt
ów pompowania wody przekłada się na przyjęcie do wyceny ceny
jednostkowej w wysokości 38 zł za 1 rn³ oraz ustalenie wartości robót obejmujących
wykonanie wykopu na potrzeby kanalizacji deszczowej na łączną kwotę w wysokości
147.151,58 zł a nieuwzględnienie rzeczywistych, zdaniem Zamawiającego kosztów w
powyższym zakresie, wpłynęło na cenę wykonania tych robót, która jest niższa o ponad 500
tys. złotych w stosunku do ich szacunkowego kosztu określonego w kosztorysie
inwestorskim w wysokości 658.310,50 zł.
Z
amawiający wskazał także, że Wykonawca zaniżył koszty wykonania rurociągów kanalizacji
deszczowej.
Zamawiający stwierdził, że w odniesieniu do wskazanych w uzasadnieniu
pozycji kosztorysowych -
na podstawie przedstawionej przez wykonawcę szczegółowej
kalku
lacji ceny jednostkowej wykonania rurociągów kanalizacji deszczowej z rur PVC oraz
załączonej przez wykonawcę oferty cenowej dostawy rur kanalizacji deszczowej firmy
TADMAR SAINT-
GOBAIN POLSKA sp. z o.o., że w kalkulacji szczegółowej ceny
jednostkowej wyko
nawca przyjął zaniżone koszty materiałów niezbędnych do wykonania
rurociągów kanalizacji deszczowej.
Jak wskazał Odwołujący, Zamawiający opiera swoje stanowisko dotyczące wykonania 1 m
3
wykopu mającego związek z kanalizacją deszczową na Katalogu Nakładów Rzeczowych, nie
biorąc jednak pod uwagę, że nie zawsze zachodzi konieczność zakładania kolektora z
igłofiltrami, zabezpieczania sieci czy nawet zakładania umocnienia wykopów na każdym 1 m³
wykopu, który należy wykonać. W nawiązaniu do wyceny wykopów Zamawiający w swoich
szacunkach skorzystał wprost z Katalogu Nakładów Rzeczowych, które są w ocenie
Odwołującego oderwane od faktycznych kosztów i czasochłonności prac, nie uwzględniając
jednocześnie charakterystyki prac jak i elementów zawartych w załączonej dokumentacji
przetargowej do której należało się odnieść dokonując kalkulacji ofertowej. Odwołujący
odniósł się do dokumentacji geotechnicznej załączonej do dokumentacji przedmiotowego
postępowania przetargowego i zauważył, że na dziewięć wykonanych odwiertów
stwierdzono występowanie zwierciadła wody gruntowej w 5 otworach, a głębokość
występującej wody przekracza 2 m, przy czym w 3 otworach zwierciadło wody występuje
poniżej 2,5m. Dalej Odwołujący wskazał, że uwzględniając dokumentację projektową
(rysunki 14-
19 profile kanalizacji deszczowej), w której głębokość posadowienia
projektowanej kanalizacji na przeważającej długości wynosi ok. 2m, wywnioskować można,
że zakładanie kolektora z igłofiltrami będzie miało miejsce na ok 20-25% trasy kanalizacji w
końcowej fazie jej kopania. Ponadto w nawiązaniu do zabezpieczania sieci w przedstawionej
dokumentacji projektowej wskazuje
się konieczność założenia 54,5 mb rur osłonowych na
wszystkich 6 odcinka
ch. W nawiązaniu do powyższego Odwołujący stwierdził, że
zabezpiec
zanie sieci będzie miało charakter incydentalny.
Dalej Odwołujący stwierdził, że na podstawie materiałów dotyczących geotechniki, z
gestorami sieci, a także planszy koordynacyjnej usytuowania sieci, które w postępowaniu
udostępnił Zamawiający można dojść do wniosku, że prace związane z zabiciem igłofiltrów,
a także zabezpieczenia sieci (prace pracochłonne i czasochłonne) będą miały charakter
sporadyczny.
Powyższe dowodzi, że analiza udostępnionej i obowiązującej w postępowaniu
dokumentacji technicznej poz
woliła ustalić realną wartość prac w powyższym zakresie.
O
dwołujący podkreślił, że mamy do czynienia z pozycją dotyczącą wykonania wykopu na
potrzeby kanalizacji deszczowej,
tak więc samo wykonanie wykopu nie jest celem samym w
sobie.
Zdaniem Odwołującego, Zamawiający na potrzeby odrzucenia i uznania że cena jest rażąco
niska, izoluje powyższą pozycję w stosunku pozycji z nią funkcjonalnie i bezpośrednio
związanych tj. pozycji dotyczących samej instalacji kanalizacji deszczowej. W tej sytuacji
koniecznością jest badanie ceny oferty wykonawcy przy uwzględnieniu przedmiotu
zamówienia w postępowaniu.
W odniesieniu do wykonania rurociągów kanalizacji deszczowej Odwołujący wskazał, że
popełnił w złożonym kosztorysie metodą szczegółową oczywiste błędy matematyczne, które
Zamawiający już samodzielnie ustalił na etapie weryfikacji przedstawionego wyjaśnienia.
Celem złożonych wyjaśnień przez Wykonawcę jest wskazanie Zamawiającemu, że dana
pozycja nie nosi znamion zaniżenia ceny jednostkowej, czy niedoszacowania i zaoferowania
jej wykonania poniżej faktycznych kosztów.
Odwołujący wskazał, że mając na uwadze charakter robót związanych z układaniem
kanalizacji deszczowej, niezbędnych do wykonania prac określonych w spornych pozycjach
— ułożenie plastikowej rury (we wcześniej przygotowanym wykopie), która w przeważającej
większości waży znacznie poniżej 100kg, na wykonanie której to czynności niezbędne jest
zaangażowanie 2 osób w czasie ok 0,5h/1mb (średnica rury nie zmienia czasu pracy, ani
ilości osób niezbędnych do osadzenia rury), samochodu skrzyniowego oraz
ładowarki/żurawia samochodowego (który tak naprawdę niezbędny jest jedynie przy rurach o
średnicy 600mm) z łatwością można było zauważyć, że mowa jest o błędzie
matematycznym, a nie niedoszacowaniu pozycji, przekładającej się „rażąco niską cenę całej
oferty”.
Odwołujący wskazał także, że Zamawiający sam zauważył ewidentne błędy matematyczne i
nic nie stało na przeszkodzie aby wezwać Wykonawcę do odniesienia się do ww. błędów.
Udostępnił Zamawiającemu ceny zakupowe materiału, z których Zamawiający z łatwością
mógł zauważyć omyłkę. Przy czym oczywistym jest że racjonalny wykonawca nie
przedstawia Zamawiającemu jako dowodów realności wyceny ofertowej zaniżonych cen
zakupowych materiałów, skoro wcześniej (w kosztorysie ofertowym) wskazał
Zamawiającemu faktyczne ceny.
Odwołujący wskazywał także, że cena działu „Kanalizacja deszczowa” w przedstawionej
przez Odwołującego ofercie w odniesieniu do średniej arytmetycznej wartości przedstawionej
przez wszystkich oferentów stanowi ofertę jedynie 0 19% niższą i z pewnością nie ma
znamion nierealnego i rażącego zaniżenia.
Izba ustaliła i zważyła co następuje:
Bezsporna pomiędzy stronami jest okoliczność, że wynagrodzenie zostanie zapłacone
wykonawcy na podstawie cen jednostkow
ych wyszczególnionych w formularzu cenowym
wykonawcy oraz ilości rzeczywiście wykonanych i odebranych robót. Odwołujący nie miał
zatem wątpliwości, że w postępowaniu przyjęto wycenę i rozliczenie kosztorysowe robót, a
sam kosztorys ofertowy stanowił część oferty złożonej w postępowaniu.
Zamawiający wezwał Odwołującego do złożenia wyjaśnień w zakresie zaoferowanej ceny.
Odwołujący przedstawił wyjaśnienia, w których przedstawił kalkulację cen jednostkowych w
odniesieniu do wskazanych przez Zamawiającego pozycji kosztorysu.
W wyniku analizy wyjaśnień Odwołującego, Zamawiający stwierdził, że cena jednostkowa
nie zawiera kosztów związanych z pompowaniem wody, gdyż w wycenie nie została
uwzględniona praca pompy, a także, że do kalkulacji ceny została przyjęta zaniżona ilość
nakładów robocizny związana z wykonaniem 1 m³ wykopu. Zamawiający wskazał, że na
czynności obejmujące wykonanie wykopu (mechanicznie i ręcznie) składają się również
założenie umocnienia wykopu, założenia kolektora z igłofiltrami na odcinku 1 mb,
zabezpieczenia linii energetycznej przez założenie rury osłonowej oraz zabezpieczenie sieci
istniejących. Na wszystkie te prace Odwołujący przyjął nakład roboczy w ilości 0,3711
roboczogodziny, co odpowiada 22 minutom. Jednocześnie w podstawie kalkulacji,
Odwołujący powołał się na Katalogi Nakładów Rzeczowych, zgodnie z którymi nakład
robocizny na 1 m³ wynosi co najmniej 6,327, co odpowiada 6 godzinom i 20 minutom pracy.
Zamawiający wskazał, że przyjęty nakład pracy jest nierealny i znacznie odbiegający od
rzeczywistych nakładów pracy niezbędnych do wykonania tych czynności. Nieuwzględnienie
rzeczywistych kosztów wpłynęło na cenę wykonania tych robót, która jest niższa o ponad
500.000 złotych w stosunku do ich szacunkowego kosztu określonego w kosztorysie
inwestorskim. W trakcie rozprawy natomiast Zamawiający wskazał, że średnia wartość, jaką
szacowali wykonawcy na zrealizowanie tych prac, to kwota 337
000 złotych.
Odwołujący w treści odwołania wyjaśnił, że nie zawsze zachodzi konieczność zakładania
kolektora z igłofiltrami, zabezpieczenia sieci, czy nawet zakładania umocnienia wykopów na
każdym 1 m³ wykopu, który należy wykonać. Jednocześnie zauważył, że Zamawiający w
swoich szacunkach skorzystał z Katalogu Nakładów Rzeczowych, które są oderwane od
faktycznych kosztów i czasochłonności prac, nie uwzględniając jednocześnie zarówno
charakterystyki prac, jak i elementów zawartych w dokumentacji przetargowej, do której
należało się odnieść, dokonując kalkulacji ofertowej. Ponadto Odwołujący wskazał, że z
dokumentacji geotechnicznej należało wywnioskować, że zakładanie kolektora z igłofiltrami
będzie miało miejsce na ok. 20-25% trasy kanalizacji w końcowej fazie jej kopania. W
nawiązaniu do zabezpieczenia sieci, Odwołujący wskazał na konieczność założenia 54,5 mb
rur osłonowych na wszystkich 6 odcinkach i w oparciu o tę okoliczność Odwołujący
stwierdził, że zabezpieczenie sieci będzie miało charakter incydentalny.
Jedno
cześnie Zamawiający w treści informacji o odrzuceniu oferty Odwołującego, na
podstawie przedstawionej przez Odwołującego szczegółowej kalkulacji ceny jednostkowej
wykonania rurociągów kanalizacji deszczowej z rur PVC oraz załączonej oferty cenowej
dostawy
rur kanalizacji deszczowej stwierdził, że w kalkulacji szczegółowej ceny
jednostkowej Odwołujący przyjął zaniżone koszty materiałów niezbędnych do wykonania
rurociągów kanalizacji deszczowej. Zamawiający w oparciu o jedną z przedstawionych ofert
dokonał obliczeń i stwierdził, że łączne niedoszacowanie oferty w zakresie tej pozycji wynosi
98.624,15 złotych netto.
Odwołujący w treści odwołania wskazał, że popełnił w złożonym kosztorysie, sporządzonym
metodą szczegółową, oczywiste błędy matematyczne, które Zamawiający już samodzielnie
ustalił na etapie weryfikacji przedstawionego wyjaśnienia. W trakcie rozprawy Odwołujący
wyjaśnił, że błąd matematyczny polegał na przyjęciu przez pracownika sporządzającego
kosztorys w przypadku zakupu np. rury o średnicy ȹ = 250, długości L=3 m i cenie zakupu
52,42 zł za 1 m - wartości 1 metra tej rury w kwocie 17,47 złotych, podczas gdy cena w
pozycji kosztorysu, w której wyspecyfikowana została rura o średnicy 250 i długości 1 m
powinna wynosić 52,42 zł. Wynika to, jak wyjaśnił Odwołujący, z konieczności zakupu całego
odcinka rury (tj. 3 m).
Zamawiający w uzasadnieniu odrzucenia oferty Odwołującego wskazał także, że w
niniejszym postępowaniu przewidział rozliczenie kosztorysowe w oparciu o zaoferowane
ceny jednostkowe. W takim
przypadku, ceny jednostkowe nie są jedynie składnikiem ceny
łącznej (wynagrodzenia wykonawcy), tak jak ma to miejsce w przypadku wynagrodzenia
ryczałtowego, lecz pełnią funkcję samodzielnych cen, w oparciu o które naliczane jest
wynagrodzenie. Wobec powyższego, kalkulacja cen jednostkowych ma istotne znaczenie z
punktu widzenia oceny całości oferty wykonawcy, jako obarczonej zarzutem rażąco niskiej
ceny. Dalej Zamawiający stwierdził, że w niniejszym przypadku przedstawione przez
Odwołującego wyjaśnienia potwierdzają, że wskazane ceny jednostkowe dotyczące
wykonania wykopu na potrzeby kanalizacji deszczowej oraz wykonania rurociągów
kanalizacji deszczowej z rur PVC, zostały skalkulowane w sposób oderwany od
rzeczywistych kosztów wykonania. W przypadku ceny jednostkowej wykonania wykopu na
potrzeby kanalizacji deszczowej, przedstawione przez Odwołującego wyjaśnienia
potwierdzają nieuwzględnienie w cenie jednostkowej wszystkich kosztów związanych z
wykonaniem tych robót, a w przypadku ceny jednostkowej wykonania rurociągów kanalizacji
deszczowej z rur PCV, nieuwzględnienie rzeczywistych kosztów zakupu niezbędnych
materiałów, co świadczy o niedoszacowaniu zaoferowanych cen jednostkowych. Niemająca
uzasadnienia kalkulacja ceny jednostkowej tego asortymentu robót przekłada się na całą
cenę oferty, albowiem pochodną (wynikiem) zaniżonych cen jednostkowych zawartych w
kosztorysie, jest rażąco niska cena całej oferty, co przesądza za uznaniem, że Odwołujący
złożył ofertą zawierającą rażąco niską cenę.
Oceniając powyższe okoliczności oraz przedstawione przez Strony stanowiska, Izba
stwierdziła, co następuje:
Odwołujący był zobowiązany złożyć wyjaśnienia w zakresie zaoferowanej ceny. Złożenie
tych wyjaśnień było tym bardziej uzasadnione faktem, iż cena zaoferowana przez
Odwołującego stanowiła zaledwie połowę ceny oszacowanej przez Zamawiającego. Złożone
przez Odwołującego wyjaśnienia nie rozwiały wątpliwości co do zaoferowania przez
Odwołującego zaniżonej ceny za realizację zamówienia. Przeciwnie, złożone wyjaśnienia
pogłębiły wątpliwości co do realności zaoferowanej ceny. Wyjaśnienia te potwierdzają
nieuwzględnienie przez Odwołującego wszystkich kosztów, związanych z realizacją
zamówienia. W tym zakresie należy wskazać na wyjaśnienia dotyczące zakupu materiałów –
w tym pr
zypadku rur. Odwołujący przedstawił zaniżone ceny zakupu rur. Wyjaśnił, że
poszczególne pozycje kosztorysu zawierają błąd. Jednakże błąd ten polega na
niedoszacowaniu zamówienia. Wobec tego wartość oferty Odwołującego, w przypadku
prawidłowego dokonania kalkulacji cenowej zakupu materiałów, powinna ulec zwiększeniu,
bowiem w przypadku prawidłowej kalkulacji ceny oferty (a zatem, gdyby Odwołujący błędu
nie popełnił) cena oferty byłaby wyższa, gdyż uwzględniałaby prawidłowe (czyli wyższe)
ceny zakupu materiałów. Odwołujący wskazywał natomiast, że nawet pomimo, iż
poszczególne pozycje kosztorysu w zakresie zakupu materiałów zostały zaniżone, to oferta
nie zawiera ceny nierealnej, co wynikać ma z okoliczności, że Odwołujący przewidział zysk w
wysokości 10% zamówienia netto (a zatem około 430 000 złotych). Trafnie w tym zakresie
argumentował Zamawiający, że w niniejszym postępowaniu zostało przewidziane rozliczenie
kosztorysowe w oparciu o zaoferowane ceny jednostkowe. W takim przypadku, ceny
jednostkowe nie są jedynie składnikiem ceny łącznej (wynagrodzenia wykonawcy), tak jak
ma to miejsce w przypadku wynagrodzenia ryczałtowego, lecz pełnią funkcję samodzielnych
cen, w oparciu o które naliczane jest wynagrodzenie. Wobec powyższego, kalkulacja cen
jednostkowych ma
istotne znaczenie z punktu widzenia oceny całości oferty wykonawcy,
jako obarczonej zarzutem rażąco niskiej ceny. Oznacza to, że skoro zaniżone zostały
poszczególne pozycje kosztorysu (czemu nie zaprzecza Odwołujący), to Odwołujący nie
będzie mógł otrzymać wynagrodzenia zgodnie z rynkową wartością materiałów, ale będzie
musiał zadowolić się wynagrodzeniem znacząco poniżej poniesionych kosztów. Kalkulacja
ceny przy przyjęciu zaniżonych cen wskazuje na cenę rażąco niską.
Odnosząc się zatem do twierdzenia Odwołującego dotyczącego zysku przekraczającego
wartość niedoszacowania oferty w zakresie zaoferowanych materiałów należy ponownie
podkreślić, że w niniejszym postępowaniu cena zamówienia kalkulowana była dla
poszczególnych pozycji i nie miała charakteru ceny ryczałtowej. Zatem cenę oferty należy
badać w odniesieniu do realności ceny każdej z pozycji.
Odwołujący w treści odwołania wskazał także, że: „Zamawiający sam zauważył ewidentne
błędy matematyczne i nic nie stało na przeszkodzie aby wezwać Wykonawcę do odniesienia
się do ww. błędów. Udostępnił Zamawiającemu ceny zakupowe materiału, z których
Zamawiający z łatwością mógł zauważyć omyłkę”. W ocenie Izby Zamawiający trafnie
wyjaśnił w treści odpowiedzi na odwołanie, że oceniając wyjaśnienia nie stwierdził żadnego
błędu matematycznego, ale porównując sporządzony przez Wykonawcę kosztorys oraz
jedną z przedstawionych przez Wykonawcę ofert stwierdził niedoszacowanie kosztów
materiałów wynoszące 98.624,15 złotych. Izba podziela stanowisko Zamawiającego, mając
n
a uwadze, że wyjaśnienia wykonawcy wykazać mają prawidłowość i wiarygodność
zaoferowanej ceny. Zamawiający jedynie dokonuje oceny złożonych wyjaśnień.
Jak wskazano powyżej, Odwołujący przyjął na realizację zadania w postaci wykonania 1m³
wykopu 22 minuty,
jednocześnie przyjmując jako podstawę KNR, według którego na
realizację takiej części zadania przewiduje się 6 godzin i 20 minut. Zdaniem Zamawiającego,
taki czas realizacji zamówienia jest nierealny. Odwołujący powinien przyjąć dłuższy czas
realizacji, c
o wpłynęłoby także na przyjęcie wyższej ceny realizacji zadania. Natomiast
Odwołujący w odniesieniu do stanowiska Zamawiającego stwierdził, że przyjął zaledwie 22
minuty na wykonanie 1m³ wykopu, gdyż nie na każdym metrze uwzględnione zostały
wszystkie prac
e, na jakie zwracał uwagę Zamawiający.
W pierwszej kolejności należy zauważyć, że Odwołujący nie wykazał, ile pracy jest
niezbędne do wykonania 1 m³ wykopu.
Odwołujący w treści odwołania wskazał, że wywnioskował z treści dokumentacji, że
zakładanie kolektora z igłofiltrami będzie miało miejsce na około 20-25% trasy kanalizacji w
końcowej fazie jej kopania. Są to zatem szacunki Odwołującego. Sam Odwołujący przyznał
w trakcie rozprawy, że wykonawca przyjmuje pewne ryzyko, co do okoliczności, że nie na
całej trasie prowadzonego wykopu konieczne będzie wykonywanie czynności pompowania,
a będzie to miało miejsce jedynie w niewielkim zakresie (maksymalnie w ilości 25%). W
sytuacji zatem, gdyby okazało się, że konieczne będzie prowadzenie prac w zakresie
pompowan
ia na większym obszarze, to Odwołujący będzie musiał ponieść dodatkowe
koszty, co zmniejszy zakładany przez niego zysk. Nie jest jednak wiadomo, o ile zmniejszyć
się może zysk Odwołującego. To z kolei oznacza, że nie wiadomo, czy Odwołujący byłby w
stanie
zrealizować całość zamówienia osiągając jakikolwiek zysk, tym bardziej, że jak
wskazano powyżej, Odwołujący nie doszacował już części oferty związanej z zakupem
materiałów (rur). Te okoliczności oznaczają, że Odwołujący nie dowiódł, że jest w stanie
zreali
zować zamówienie za zaoferowaną cenę.
Podkreślić ponownie należy, że Odwołujący nie wykazał, że możliwe jest zrealizowanie 1m³
wykopu w zaledwie 22 minuty. Jak wskazał Zamawiający, jest to szereg prac związanych z
wykopaniem wykopu, transportem nadmiaru ziemi, wykonywaniem pionowego umocowania
ścian wykopów, wykonaniem zabezpieczenia istniejącej sieci, w tym kabli energetycznych,
poprzez ułożenie rur ochronnych, przy czym aż 40% prac należy wykonać ręcznie.
Tymczasem Odwołujący nie odniósł się do ilości pracochłonności poszczególnych prac, nie
wskazał, w jaki sposób dokonał swojej kalkulacji. Odwołujący powołał się natomiast na opisy
Katalogu Nakładów Rzeczowych, które dla przedmiotowych prac wskazywały przyjęcie
czasochłonności 6 godzin i 20 minut. Ponadto na dłuższy czas realizacji zadania wskazuje
także ilość kolizji, czy przecięć linii prowadzonej kanalizacji z istniejącymi instalacjami. Ich
istnienie oznacza występowanie sporych utrudnień dla mechanicznego wykonywania
wykopu, co wpływa na trudność i czasochłonność prac.
Przyjęcie przez Odwołującego czasu na realizację wykopu w ilości zaledwie 22 minut
wskazuje na ogromną różnicę, której Odwołujący nie wyjaśnił. Przyjęcie tak krótkiego czasu
realizacji wykopu przełożyło się również na niższą cenę. Zamawiający wskazał, że
Wykonawcy szacowali średnio na realizację przedmiotowych prac 337 000 złotych, co
wskazuje na znacznie większy nakład pracy, jaki przyjmowali pozostali Wykonawcy.
Powyższe może także wskazywać na niedoszacowanie oferty Odwołującego. W sytuacji
konieczności zwiększenia czasu pracy, Odwołujący musiałby ponieść dodatkowe koszty, co
zmniejszyłoby zakładany przez niego zysk.
Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy pozostaje argumentacja Odwołującego
dotycząca porównania cen całkowitych ofert Wykonawców. Należy zauważyć, że każdy
wykonawca kalkuluje poszczególne ceny w sposób indywidulany, w oparciu o dostępne
wyłącznie jemu ceny i inne czynniki. Tym samym nie jest uprawnione porównanie cen
całkowitych oferty Odwołującego z cenami innych Wykonawców.
Ponadto należy ponownie podkreślić, że cena w niniejszym postępowaniu nie ma charakteru
ceny ryczałtowej, ale rozlicznie z wykonawcą ma nastąpić na podstawie cen wskazanych w
kosztorysie. Zatem ceny jednostkowe pełnią funkcję samodzielnych cen, w oparciu o które
naliczane jest wynagrodzenie, a zatem każda z poszczególnych pozycji podlega badaniu i
ocenie. Nawet gdyby przyjąć, że należy poszczególne ceny rozpatrywać w kontekście ceny
całego zamówienia, to należy wskazać, że wobec niedoszacowania przez Odwołującego
poszczególnych pozycji, nie jest możliwe ustalenie, czy Odwołujący osiągnie jakikolwiek zysk
(o czym powyżej).
Wyjaśnienia Odwołującego nie uzasadniły przyczyn przyjęcia znacząco niższej ceny niż
szacowana przez Zamawiającego. Złożone wyjaśnienia nie rozwiały wątpliwości co do
realności zaoferowanej przez Odwołującego ceny realizacji zamówienia. Wyjaśnienia te
zwiększyły ilość wątpliwości, jak chociażby co do prawidłowości przyjmowanych ilości prac, a
także wskazały na niedoszacowanie oferty w postaci np. przyjęcia zaniżonych stawek
zakupu materiałów (rur). Skoro z treści wyjaśnień wynikało, że nie zostały uwzględnione
wszystkie koszty, to w konsekwencji cena jest zaniżona. Wynikiem zaniżonych cen
jednostkowych zawartych w kosztorys
ie jest zaniżona, nierealna cena całej oferty.
Sam Odwołujący w treści odwołania wskazał, że o rażąco niskiej cenie można mówić jedynie
wtedy, gdy cena ta nie uwzględnia wszystkich kosztów niezbędnych do prawidłowego
wykonania przedmiotu zamówienia, nie odzwierciedla cen rynkowych, gdy cena zakłada
realizację zamówienia poniżej kosztów lub gdy jest ceną symboliczną. Odwołujący nie
doszacował kosztów zamówienia, zaś przyjęte szacunki co do ilości prac i kosztów
materiałów nie pozwalają ustalić z całkowitą pewnością, czy Odwołujący osiągnie jakikolwiek
zysk.
Dodatkowo należy wskazać, że nieścisłości wynikały także z treści odwołania w odniesieniu
do treści wyjaśnień. W treści odwołania Odwołujący wskazał, że: „mając na uwadze
charakter robót związanych z układaniem kanalizacji deszczowej, niezbędnych do
wykonania prac określonych w spornych pozycjach — ułożenie plastikowej rury (we
wcześniej przygotowanym wykopie), która w przeważającej większości waży znacznie
poniżej 100 kg, na wykonanie której to czynności niezbędne jest zaangażowanie 2 osób w
czasie ok 0,5h/1mb (średnica rury nie zmienia czasu pracy, ani ilości osób niezbędnych do
osadzenia rury), samochodu skrzyniowego oraz ładowarki/żurawia samochodowego (który
tak naprawdę niezbędny jest jedynie przy rurach o średnicy 600 mm) z łatwością można było
zauważyć, że mowa jest o błędzie matematycznym, a nie niedoszacowaniu pozycji,
przekładającej się „rażąco niską cenę całej oferty””.
Natomiast jak wskazał Zamawiający w treści odpowiedzi na odwołanie, twierdzenia te są
sprzeczne z udzielonymi przez Odwołującego wyjaśnieniami ceny oferty, złożonymi na
etapie badania oferty. W wyjaśnieniach Odwołujący przedstawił kalkulację ceny
jednostkowej, w której wykazał przyjęte nakłady pracy i koszty z nimi związane oraz koszty
zakupu materiałów. Przykładowo dla ułożenia 1 m rurociągu o średnicy 400 mm, Odwołujący
przedłożył kalkulację cenową, w której przyjął ilość r-g 6,3, dla ułożenia rury 315 mm założył
7,93 r-
g, a dla ułożenia 250 mm 6,8 r-g, podczas gdy w złożonym odwołaniu wskazuje, że na
ułożenie 1 mb rury potrzeba pracy 2 osób w czasie ok 0,5h/m.
Izba podziela stanowisko Zamawiającego, że powyższe sprzeczności jedynie potwierdzają
nierzetelność przestawionej kalkulacji kosztów związanych z układaniem kanalizacji
deszczowej
mogą zostać uznane za zmianę treści złożonych uprzednio wyjaśnień.
Wyjaśnienia Odwołującego nie rozwiały wątpliwości co do prawidłowej wyceny oferty i
realności zaoferowanej ceny, zatem zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 89 ust. 1
pkt 4 w
związku z art. 90 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych jest nieuzasadniony.
Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, tj. stosownie do wyniku postępowania, z uwzględnieniem
postanowień rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2018 r., poz. 972).
Przewodniczący:
……………………………
1.
oddala odwołanie
2.
kosztami postępowania obciąża Odwołującego I. K. prowadzącą działalność gospodarczą
pod firmą Przedsiębiorstwo Drogowo-Budowlane GRAN-BUD I. K. (ul. Foluszowa 108B,
65-
751 Zielona Góra) i
2.1
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10000 zł 00 gr (słownie:
dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego I. K. prowadzącą
działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Drogowo-Budowlane GRAN-BUD I.
K. (ul. Foluszowa 108B, 65-
751 Zielona Góra) tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz.1843) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Zielonej Górze.
P
rzewodniczący: ………………………..
Sygn. akt: KIO 1279/20
UZASADNIENIE
Zamawiający Gmina Nowa Sól Miasto prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego, którego przedmiotem jest Budowa dróg gminnych pomiędzy ulicami Fredry,
Staszica, Matejki i 1 Maja w Nowej Soli.
Ogłoszenie o zamówieniu ukazało się 26 lutego 2020 roku w Biuletynie Zamówień
Publicznych pod numerem 516567-N-2020.
Odwołujący I. K. prowadząca działalność gospodarcza pod firmą Przedsiębiorstwo Drogowo-
Budowlane GRAN-BUD I. K.
wniósł odwołanie, w którym zarzucił Zamawiającemu
narusze
nie art. 7 ust 1 oraz art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp w związku z art 90 ust. 3 ustawy poprzez
wadliwe i przedwczesne odrzucenie oferty Odwołującego
Odwołujący wniósł o unieważnienie czynności odrzucenia oferty Odwołującego, powtórzenie
czynności badania i oceny ofert z uwzględnieniem oferty Odwołującego, co w konsekwencji
winno skutkować uznaniem tej oferty za najkorzystniejszą.
Zgodnie z Rozdziałem 8.8 SIWZ ofertę w postępowaniu należało sporządzić wypełniając i
podpisując formularz oferty, którego wzór stanowi załącznik nr 8 do SIWZ zaś do oferty
należy załączyć m.in.: wypełniony formularz cenowy stanowiący załącznik nr 9 do SIWZ
(kosztorys ofertowy).
Jak wskazywał Odwołujący, cena oferty jest ceną orientacyjną zaś
Zamawiający zapłaci wykonawcy wynagrodzenie ustalone na podstawie cen jednostkowych
wyszczególnionych w formularzu cenowym wykonawcy oraz ilości rzeczywiście wykonanych
i odebranych robót. Zdaniem Odwołującego nie ulega wątpliwości, że przyjęto wycenę i
rozliczenie kosztorysowe robót a sam kosztorys ofertowy stanowił ofertę w postępowaniu.
Zgodnie z SIWZ wykonawca ubiegający się o zamówienie winien złożyć jako ofertę sensu
stricte poza Formularzem oferty tak
że wypełniony Kosztorys ofertowy.
Odwołujący złożył wraz z ofertą obydwa wymagane dokumenty, jak wskazał, kosztorys
ofertowy został przygotowany zgodnie z przedmiarami Zamawiającego i złożony w formie
kosztorysu opracowanego metodą kalkulacji uproszczonej.
Zamawiający podał kwotę jaką zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia w
wysokości: 9.950.000 zł brutto.
W postępowaniu zostało złożonych łącznie 9 ofert w przedziale od 4.826.337,48 zł do
10.341.398,47 zł. Tylko jeden z wykonawców zaoferował cenę na poziomie 10 mln zł. Cena
Odwołującego nie była najniższą ceną w postępowaniu. Powyższe w ocenie Odwołującego
oznacza, że rynkowa wartość zamówienia została ustalona w sposób poprawny na poziomie
cen złożonych ofert (nawet przy jedynej zawyżonej ofercie średnia arytmetyczna jest na
poziomie 6,5 mln zł).
W ocenie Odwołującego właściwym puntem odniesienia w zakresie ustalenia rzetelności i
realności wyceny ofertowej nie powinna być wartość szacunkowa ale wyceny ofertowe, te
zaś wskazują, że różnice pomiędzy cenami ofert nie mają zasadniczego charakteru. Zatem
skoro
oferta złożona przez Odwołującego nie odbiega w sposób rażący od cen rynkowych
pozostałych wykonawców, uznać można, że reprezentuje rynkową, konkurencyjną cenę
ofertową.
Jak wskazał dalej Odwołujący, o rażąco niskiej cenie można mówić jedynie wtedy, gdy cena
ta nie uwzględnia wszystkich kosztów niezbędnych do prawidłowego wykonania przedmiotu
zamówienia, nie odzwierciedla cen rynkowych, gdy cena zakłada realizację zamówienia
poniżej kosztów lub gdy jest ceną symboliczną. Ceny zaproponowanej w jego ofercie nie
można w świetle powyższych orzeczeń uznać za rażąco niską, skoro nie odbiega w znaczny
sposób od cen zaproponowanych przez innych wykonawców w tym postępowaniu -
uwzględnia ona wszystkie koszty związane z prawidłową realizacją przedmiotu zamówienia
przy uwzględnieniu niezbędnych czynników mających wpływ na wysokość ceny oferty,
zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia, zawartym w SIWZ, oraz wzorem umowy, nie jest
ceną symboliczną, ani ceną ukształtowaną poniżej kosztów wytworzenia, co znalazło
uzasadnienie w szczegółowych wyjaśnieniach ceny, a w szczególności należy wskazać na
założony i wykazany w wyjaśnieniach godziwy zysk firmy.
Zamawiający w dniu 11 maja 2020 r. wezwał Odwołującego do złożenia wyjaśnień
dotyczących ceny oferty.
Zamawiający oczekiwał od wykonawcy udzielenia wyjaśnień dotyczących wyliczenia
(kalkulacji) ceny oferty,
a w wyjaśnieniach należało przedstawić kalkulację wysokości ceny
jednostkowej w wybranych pozycjach kosztorysu ofertowego. W
ykonawca zobowiązany był
przedstawić kalkulację ceny jednostkowej poprzez wyszczególnienie kosztów robocizny,
materiałów i pracy sprzętu oraz podanie wysokości zastosowanych stawek i narzutów tj.
stawki roboczogodziny, kosztów zakupu materiałów, kosztów pośrednich oraz zysku.
Dodatkowo w wyjaśnieniach należało wskazać nazwę i rodzaj oraz producenta studni
rewizyjnych, kostki betonowej oraz słupów i opraw oświetleniowych, które wykonawca
zamierza zastosować przy realizacji przedmiotu zamówienia. Ponadto należało przedstawić
wszelkie dowody potwierdzające możliwość uzyskania za ceny wskazane w wyjaśnieniach
następujących materiałów: kruszywa, studnie rewizyjne, rury kanalizacyjne PVC, rury
osłonowe, kostki betonowe, oprawy i słupy oświetleniowe, obrzeża betonowe i krawężniki
betonowe.
Odwołujący złożył kosztorys sporządzony metodą szczegółową dla całego zadania. Do
wyjaśnień zostały złożone także dowody w postaci wyceny kosztu zakupu wybranych
materiałów z wskazanych hurtowni budowlanych.
Zamawiający uznał, że oferta Odwołującego podlega odrzuceniu na podstawie art. 89 ust. 1
pkt 4 Pzp, gd
yż zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia
w związku z art 90 ust. 3 Pzp, zgodnie z którym zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy,
który nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi
dowodami pot
wierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do
przedmiotu zamówienia.
W zakresie uzasadnienia faktycznego odrzucenia oferty Zamawiający wskazał, że
Wykonawca zaniżył koszty wykonania wykopu na potrzeby kanalizacji deszczowej.
Zamawia
jący stwierdził, na podstawie przedstawionej przez wykonawcę szczegółowej
kalkulacji ceny jednostkowej wykonania 1 m³ wykopu, że cena jednostkowa nie zawiera
kosztów związanych z pompowaniem wody, gdyż w wycenie nie została uwzględniona praca
pompy a także, że do kalkulacji tej ceny została przyjęta zaniżona ilość nakładów robocizny
związana z wykonaniem 1 m³ wykopu. Na czynności obejmujące wykonanie wykopu
mechanicznie i ręcznie, założenie umocnienia wykopu (szalunków w ilości 2m² na 1m³),
założenia kolektora z igłofiltrami na odcinku 1 mb, zabezpieczenia linii energetycznej przez
założenie rury osłonowej oraz zabezpieczenie istniejących sieci wykonawca przyjął nakład
robocizny w ilości 0.3711 roboczogodziny co odpowiada 22 minutom. Jednocześnie w
podstawie
kalkulacji wykonawca powołał się na Katalogi Nakładów Rzeczowych nr KAIR 2-
01 0206-03, KAIR 2-01 0301-01 oraz KNR 2-01 0607-
01, zgodnie z którymi nakłady
robocizny na 1 m³ wynosi co najmniej 6,327 co odpowiada 6 h i 20 min. pracy.
Zamawiający stwierdził ponadto, że przyjęty nakład pracy w ilości 0.3711 roboczogodziny
jest nierealny i znacznie odbiegający od rzeczywistych nakładów pracy niezbędnych do
wykonania tych czynności a zaniżenie ilości nakładów pracy oraz nieuwzględnienie w cenie
jednostkowej koszt
ów pompowania wody przekłada się na przyjęcie do wyceny ceny
jednostkowej w wysokości 38 zł za 1 rn³ oraz ustalenie wartości robót obejmujących
wykonanie wykopu na potrzeby kanalizacji deszczowej na łączną kwotę w wysokości
147.151,58 zł a nieuwzględnienie rzeczywistych, zdaniem Zamawiającego kosztów w
powyższym zakresie, wpłynęło na cenę wykonania tych robót, która jest niższa o ponad 500
tys. złotych w stosunku do ich szacunkowego kosztu określonego w kosztorysie
inwestorskim w wysokości 658.310,50 zł.
Z
amawiający wskazał także, że Wykonawca zaniżył koszty wykonania rurociągów kanalizacji
deszczowej.
Zamawiający stwierdził, że w odniesieniu do wskazanych w uzasadnieniu
pozycji kosztorysowych -
na podstawie przedstawionej przez wykonawcę szczegółowej
kalku
lacji ceny jednostkowej wykonania rurociągów kanalizacji deszczowej z rur PVC oraz
załączonej przez wykonawcę oferty cenowej dostawy rur kanalizacji deszczowej firmy
TADMAR SAINT-
GOBAIN POLSKA sp. z o.o., że w kalkulacji szczegółowej ceny
jednostkowej wyko
nawca przyjął zaniżone koszty materiałów niezbędnych do wykonania
rurociągów kanalizacji deszczowej.
Jak wskazał Odwołujący, Zamawiający opiera swoje stanowisko dotyczące wykonania 1 m
3
wykopu mającego związek z kanalizacją deszczową na Katalogu Nakładów Rzeczowych, nie
biorąc jednak pod uwagę, że nie zawsze zachodzi konieczność zakładania kolektora z
igłofiltrami, zabezpieczania sieci czy nawet zakładania umocnienia wykopów na każdym 1 m³
wykopu, który należy wykonać. W nawiązaniu do wyceny wykopów Zamawiający w swoich
szacunkach skorzystał wprost z Katalogu Nakładów Rzeczowych, które są w ocenie
Odwołującego oderwane od faktycznych kosztów i czasochłonności prac, nie uwzględniając
jednocześnie charakterystyki prac jak i elementów zawartych w załączonej dokumentacji
przetargowej do której należało się odnieść dokonując kalkulacji ofertowej. Odwołujący
odniósł się do dokumentacji geotechnicznej załączonej do dokumentacji przedmiotowego
postępowania przetargowego i zauważył, że na dziewięć wykonanych odwiertów
stwierdzono występowanie zwierciadła wody gruntowej w 5 otworach, a głębokość
występującej wody przekracza 2 m, przy czym w 3 otworach zwierciadło wody występuje
poniżej 2,5m. Dalej Odwołujący wskazał, że uwzględniając dokumentację projektową
(rysunki 14-
19 profile kanalizacji deszczowej), w której głębokość posadowienia
projektowanej kanalizacji na przeważającej długości wynosi ok. 2m, wywnioskować można,
że zakładanie kolektora z igłofiltrami będzie miało miejsce na ok 20-25% trasy kanalizacji w
końcowej fazie jej kopania. Ponadto w nawiązaniu do zabezpieczania sieci w przedstawionej
dokumentacji projektowej wskazuje
się konieczność założenia 54,5 mb rur osłonowych na
wszystkich 6 odcinka
ch. W nawiązaniu do powyższego Odwołujący stwierdził, że
zabezpiec
zanie sieci będzie miało charakter incydentalny.
Dalej Odwołujący stwierdził, że na podstawie materiałów dotyczących geotechniki, z
gestorami sieci, a także planszy koordynacyjnej usytuowania sieci, które w postępowaniu
udostępnił Zamawiający można dojść do wniosku, że prace związane z zabiciem igłofiltrów,
a także zabezpieczenia sieci (prace pracochłonne i czasochłonne) będą miały charakter
sporadyczny.
Powyższe dowodzi, że analiza udostępnionej i obowiązującej w postępowaniu
dokumentacji technicznej poz
woliła ustalić realną wartość prac w powyższym zakresie.
O
dwołujący podkreślił, że mamy do czynienia z pozycją dotyczącą wykonania wykopu na
potrzeby kanalizacji deszczowej,
tak więc samo wykonanie wykopu nie jest celem samym w
sobie.
Zdaniem Odwołującego, Zamawiający na potrzeby odrzucenia i uznania że cena jest rażąco
niska, izoluje powyższą pozycję w stosunku pozycji z nią funkcjonalnie i bezpośrednio
związanych tj. pozycji dotyczących samej instalacji kanalizacji deszczowej. W tej sytuacji
koniecznością jest badanie ceny oferty wykonawcy przy uwzględnieniu przedmiotu
zamówienia w postępowaniu.
W odniesieniu do wykonania rurociągów kanalizacji deszczowej Odwołujący wskazał, że
popełnił w złożonym kosztorysie metodą szczegółową oczywiste błędy matematyczne, które
Zamawiający już samodzielnie ustalił na etapie weryfikacji przedstawionego wyjaśnienia.
Celem złożonych wyjaśnień przez Wykonawcę jest wskazanie Zamawiającemu, że dana
pozycja nie nosi znamion zaniżenia ceny jednostkowej, czy niedoszacowania i zaoferowania
jej wykonania poniżej faktycznych kosztów.
Odwołujący wskazał, że mając na uwadze charakter robót związanych z układaniem
kanalizacji deszczowej, niezbędnych do wykonania prac określonych w spornych pozycjach
— ułożenie plastikowej rury (we wcześniej przygotowanym wykopie), która w przeważającej
większości waży znacznie poniżej 100kg, na wykonanie której to czynności niezbędne jest
zaangażowanie 2 osób w czasie ok 0,5h/1mb (średnica rury nie zmienia czasu pracy, ani
ilości osób niezbędnych do osadzenia rury), samochodu skrzyniowego oraz
ładowarki/żurawia samochodowego (który tak naprawdę niezbędny jest jedynie przy rurach o
średnicy 600mm) z łatwością można było zauważyć, że mowa jest o błędzie
matematycznym, a nie niedoszacowaniu pozycji, przekładającej się „rażąco niską cenę całej
oferty”.
Odwołujący wskazał także, że Zamawiający sam zauważył ewidentne błędy matematyczne i
nic nie stało na przeszkodzie aby wezwać Wykonawcę do odniesienia się do ww. błędów.
Udostępnił Zamawiającemu ceny zakupowe materiału, z których Zamawiający z łatwością
mógł zauważyć omyłkę. Przy czym oczywistym jest że racjonalny wykonawca nie
przedstawia Zamawiającemu jako dowodów realności wyceny ofertowej zaniżonych cen
zakupowych materiałów, skoro wcześniej (w kosztorysie ofertowym) wskazał
Zamawiającemu faktyczne ceny.
Odwołujący wskazywał także, że cena działu „Kanalizacja deszczowa” w przedstawionej
przez Odwołującego ofercie w odniesieniu do średniej arytmetycznej wartości przedstawionej
przez wszystkich oferentów stanowi ofertę jedynie 0 19% niższą i z pewnością nie ma
znamion nierealnego i rażącego zaniżenia.
Izba ustaliła i zważyła co następuje:
Bezsporna pomiędzy stronami jest okoliczność, że wynagrodzenie zostanie zapłacone
wykonawcy na podstawie cen jednostkow
ych wyszczególnionych w formularzu cenowym
wykonawcy oraz ilości rzeczywiście wykonanych i odebranych robót. Odwołujący nie miał
zatem wątpliwości, że w postępowaniu przyjęto wycenę i rozliczenie kosztorysowe robót, a
sam kosztorys ofertowy stanowił część oferty złożonej w postępowaniu.
Zamawiający wezwał Odwołującego do złożenia wyjaśnień w zakresie zaoferowanej ceny.
Odwołujący przedstawił wyjaśnienia, w których przedstawił kalkulację cen jednostkowych w
odniesieniu do wskazanych przez Zamawiającego pozycji kosztorysu.
W wyniku analizy wyjaśnień Odwołującego, Zamawiający stwierdził, że cena jednostkowa
nie zawiera kosztów związanych z pompowaniem wody, gdyż w wycenie nie została
uwzględniona praca pompy, a także, że do kalkulacji ceny została przyjęta zaniżona ilość
nakładów robocizny związana z wykonaniem 1 m³ wykopu. Zamawiający wskazał, że na
czynności obejmujące wykonanie wykopu (mechanicznie i ręcznie) składają się również
założenie umocnienia wykopu, założenia kolektora z igłofiltrami na odcinku 1 mb,
zabezpieczenia linii energetycznej przez założenie rury osłonowej oraz zabezpieczenie sieci
istniejących. Na wszystkie te prace Odwołujący przyjął nakład roboczy w ilości 0,3711
roboczogodziny, co odpowiada 22 minutom. Jednocześnie w podstawie kalkulacji,
Odwołujący powołał się na Katalogi Nakładów Rzeczowych, zgodnie z którymi nakład
robocizny na 1 m³ wynosi co najmniej 6,327, co odpowiada 6 godzinom i 20 minutom pracy.
Zamawiający wskazał, że przyjęty nakład pracy jest nierealny i znacznie odbiegający od
rzeczywistych nakładów pracy niezbędnych do wykonania tych czynności. Nieuwzględnienie
rzeczywistych kosztów wpłynęło na cenę wykonania tych robót, która jest niższa o ponad
500.000 złotych w stosunku do ich szacunkowego kosztu określonego w kosztorysie
inwestorskim. W trakcie rozprawy natomiast Zamawiający wskazał, że średnia wartość, jaką
szacowali wykonawcy na zrealizowanie tych prac, to kwota 337
000 złotych.
Odwołujący w treści odwołania wyjaśnił, że nie zawsze zachodzi konieczność zakładania
kolektora z igłofiltrami, zabezpieczenia sieci, czy nawet zakładania umocnienia wykopów na
każdym 1 m³ wykopu, który należy wykonać. Jednocześnie zauważył, że Zamawiający w
swoich szacunkach skorzystał z Katalogu Nakładów Rzeczowych, które są oderwane od
faktycznych kosztów i czasochłonności prac, nie uwzględniając jednocześnie zarówno
charakterystyki prac, jak i elementów zawartych w dokumentacji przetargowej, do której
należało się odnieść, dokonując kalkulacji ofertowej. Ponadto Odwołujący wskazał, że z
dokumentacji geotechnicznej należało wywnioskować, że zakładanie kolektora z igłofiltrami
będzie miało miejsce na ok. 20-25% trasy kanalizacji w końcowej fazie jej kopania. W
nawiązaniu do zabezpieczenia sieci, Odwołujący wskazał na konieczność założenia 54,5 mb
rur osłonowych na wszystkich 6 odcinkach i w oparciu o tę okoliczność Odwołujący
stwierdził, że zabezpieczenie sieci będzie miało charakter incydentalny.
Jedno
cześnie Zamawiający w treści informacji o odrzuceniu oferty Odwołującego, na
podstawie przedstawionej przez Odwołującego szczegółowej kalkulacji ceny jednostkowej
wykonania rurociągów kanalizacji deszczowej z rur PVC oraz załączonej oferty cenowej
dostawy
rur kanalizacji deszczowej stwierdził, że w kalkulacji szczegółowej ceny
jednostkowej Odwołujący przyjął zaniżone koszty materiałów niezbędnych do wykonania
rurociągów kanalizacji deszczowej. Zamawiający w oparciu o jedną z przedstawionych ofert
dokonał obliczeń i stwierdził, że łączne niedoszacowanie oferty w zakresie tej pozycji wynosi
98.624,15 złotych netto.
Odwołujący w treści odwołania wskazał, że popełnił w złożonym kosztorysie, sporządzonym
metodą szczegółową, oczywiste błędy matematyczne, które Zamawiający już samodzielnie
ustalił na etapie weryfikacji przedstawionego wyjaśnienia. W trakcie rozprawy Odwołujący
wyjaśnił, że błąd matematyczny polegał na przyjęciu przez pracownika sporządzającego
kosztorys w przypadku zakupu np. rury o średnicy ȹ = 250, długości L=3 m i cenie zakupu
52,42 zł za 1 m - wartości 1 metra tej rury w kwocie 17,47 złotych, podczas gdy cena w
pozycji kosztorysu, w której wyspecyfikowana została rura o średnicy 250 i długości 1 m
powinna wynosić 52,42 zł. Wynika to, jak wyjaśnił Odwołujący, z konieczności zakupu całego
odcinka rury (tj. 3 m).
Zamawiający w uzasadnieniu odrzucenia oferty Odwołującego wskazał także, że w
niniejszym postępowaniu przewidział rozliczenie kosztorysowe w oparciu o zaoferowane
ceny jednostkowe. W takim
przypadku, ceny jednostkowe nie są jedynie składnikiem ceny
łącznej (wynagrodzenia wykonawcy), tak jak ma to miejsce w przypadku wynagrodzenia
ryczałtowego, lecz pełnią funkcję samodzielnych cen, w oparciu o które naliczane jest
wynagrodzenie. Wobec powyższego, kalkulacja cen jednostkowych ma istotne znaczenie z
punktu widzenia oceny całości oferty wykonawcy, jako obarczonej zarzutem rażąco niskiej
ceny. Dalej Zamawiający stwierdził, że w niniejszym przypadku przedstawione przez
Odwołującego wyjaśnienia potwierdzają, że wskazane ceny jednostkowe dotyczące
wykonania wykopu na potrzeby kanalizacji deszczowej oraz wykonania rurociągów
kanalizacji deszczowej z rur PVC, zostały skalkulowane w sposób oderwany od
rzeczywistych kosztów wykonania. W przypadku ceny jednostkowej wykonania wykopu na
potrzeby kanalizacji deszczowej, przedstawione przez Odwołującego wyjaśnienia
potwierdzają nieuwzględnienie w cenie jednostkowej wszystkich kosztów związanych z
wykonaniem tych robót, a w przypadku ceny jednostkowej wykonania rurociągów kanalizacji
deszczowej z rur PCV, nieuwzględnienie rzeczywistych kosztów zakupu niezbędnych
materiałów, co świadczy o niedoszacowaniu zaoferowanych cen jednostkowych. Niemająca
uzasadnienia kalkulacja ceny jednostkowej tego asortymentu robót przekłada się na całą
cenę oferty, albowiem pochodną (wynikiem) zaniżonych cen jednostkowych zawartych w
kosztorysie, jest rażąco niska cena całej oferty, co przesądza za uznaniem, że Odwołujący
złożył ofertą zawierającą rażąco niską cenę.
Oceniając powyższe okoliczności oraz przedstawione przez Strony stanowiska, Izba
stwierdziła, co następuje:
Odwołujący był zobowiązany złożyć wyjaśnienia w zakresie zaoferowanej ceny. Złożenie
tych wyjaśnień było tym bardziej uzasadnione faktem, iż cena zaoferowana przez
Odwołującego stanowiła zaledwie połowę ceny oszacowanej przez Zamawiającego. Złożone
przez Odwołującego wyjaśnienia nie rozwiały wątpliwości co do zaoferowania przez
Odwołującego zaniżonej ceny za realizację zamówienia. Przeciwnie, złożone wyjaśnienia
pogłębiły wątpliwości co do realności zaoferowanej ceny. Wyjaśnienia te potwierdzają
nieuwzględnienie przez Odwołującego wszystkich kosztów, związanych z realizacją
zamówienia. W tym zakresie należy wskazać na wyjaśnienia dotyczące zakupu materiałów –
w tym pr
zypadku rur. Odwołujący przedstawił zaniżone ceny zakupu rur. Wyjaśnił, że
poszczególne pozycje kosztorysu zawierają błąd. Jednakże błąd ten polega na
niedoszacowaniu zamówienia. Wobec tego wartość oferty Odwołującego, w przypadku
prawidłowego dokonania kalkulacji cenowej zakupu materiałów, powinna ulec zwiększeniu,
bowiem w przypadku prawidłowej kalkulacji ceny oferty (a zatem, gdyby Odwołujący błędu
nie popełnił) cena oferty byłaby wyższa, gdyż uwzględniałaby prawidłowe (czyli wyższe)
ceny zakupu materiałów. Odwołujący wskazywał natomiast, że nawet pomimo, iż
poszczególne pozycje kosztorysu w zakresie zakupu materiałów zostały zaniżone, to oferta
nie zawiera ceny nierealnej, co wynikać ma z okoliczności, że Odwołujący przewidział zysk w
wysokości 10% zamówienia netto (a zatem około 430 000 złotych). Trafnie w tym zakresie
argumentował Zamawiający, że w niniejszym postępowaniu zostało przewidziane rozliczenie
kosztorysowe w oparciu o zaoferowane ceny jednostkowe. W takim przypadku, ceny
jednostkowe nie są jedynie składnikiem ceny łącznej (wynagrodzenia wykonawcy), tak jak
ma to miejsce w przypadku wynagrodzenia ryczałtowego, lecz pełnią funkcję samodzielnych
cen, w oparciu o które naliczane jest wynagrodzenie. Wobec powyższego, kalkulacja cen
jednostkowych ma
istotne znaczenie z punktu widzenia oceny całości oferty wykonawcy,
jako obarczonej zarzutem rażąco niskiej ceny. Oznacza to, że skoro zaniżone zostały
poszczególne pozycje kosztorysu (czemu nie zaprzecza Odwołujący), to Odwołujący nie
będzie mógł otrzymać wynagrodzenia zgodnie z rynkową wartością materiałów, ale będzie
musiał zadowolić się wynagrodzeniem znacząco poniżej poniesionych kosztów. Kalkulacja
ceny przy przyjęciu zaniżonych cen wskazuje na cenę rażąco niską.
Odnosząc się zatem do twierdzenia Odwołującego dotyczącego zysku przekraczającego
wartość niedoszacowania oferty w zakresie zaoferowanych materiałów należy ponownie
podkreślić, że w niniejszym postępowaniu cena zamówienia kalkulowana była dla
poszczególnych pozycji i nie miała charakteru ceny ryczałtowej. Zatem cenę oferty należy
badać w odniesieniu do realności ceny każdej z pozycji.
Odwołujący w treści odwołania wskazał także, że: „Zamawiający sam zauważył ewidentne
błędy matematyczne i nic nie stało na przeszkodzie aby wezwać Wykonawcę do odniesienia
się do ww. błędów. Udostępnił Zamawiającemu ceny zakupowe materiału, z których
Zamawiający z łatwością mógł zauważyć omyłkę”. W ocenie Izby Zamawiający trafnie
wyjaśnił w treści odpowiedzi na odwołanie, że oceniając wyjaśnienia nie stwierdził żadnego
błędu matematycznego, ale porównując sporządzony przez Wykonawcę kosztorys oraz
jedną z przedstawionych przez Wykonawcę ofert stwierdził niedoszacowanie kosztów
materiałów wynoszące 98.624,15 złotych. Izba podziela stanowisko Zamawiającego, mając
n
a uwadze, że wyjaśnienia wykonawcy wykazać mają prawidłowość i wiarygodność
zaoferowanej ceny. Zamawiający jedynie dokonuje oceny złożonych wyjaśnień.
Jak wskazano powyżej, Odwołujący przyjął na realizację zadania w postaci wykonania 1m³
wykopu 22 minuty,
jednocześnie przyjmując jako podstawę KNR, według którego na
realizację takiej części zadania przewiduje się 6 godzin i 20 minut. Zdaniem Zamawiającego,
taki czas realizacji zamówienia jest nierealny. Odwołujący powinien przyjąć dłuższy czas
realizacji, c
o wpłynęłoby także na przyjęcie wyższej ceny realizacji zadania. Natomiast
Odwołujący w odniesieniu do stanowiska Zamawiającego stwierdził, że przyjął zaledwie 22
minuty na wykonanie 1m³ wykopu, gdyż nie na każdym metrze uwzględnione zostały
wszystkie prac
e, na jakie zwracał uwagę Zamawiający.
W pierwszej kolejności należy zauważyć, że Odwołujący nie wykazał, ile pracy jest
niezbędne do wykonania 1 m³ wykopu.
Odwołujący w treści odwołania wskazał, że wywnioskował z treści dokumentacji, że
zakładanie kolektora z igłofiltrami będzie miało miejsce na około 20-25% trasy kanalizacji w
końcowej fazie jej kopania. Są to zatem szacunki Odwołującego. Sam Odwołujący przyznał
w trakcie rozprawy, że wykonawca przyjmuje pewne ryzyko, co do okoliczności, że nie na
całej trasie prowadzonego wykopu konieczne będzie wykonywanie czynności pompowania,
a będzie to miało miejsce jedynie w niewielkim zakresie (maksymalnie w ilości 25%). W
sytuacji zatem, gdyby okazało się, że konieczne będzie prowadzenie prac w zakresie
pompowan
ia na większym obszarze, to Odwołujący będzie musiał ponieść dodatkowe
koszty, co zmniejszy zakładany przez niego zysk. Nie jest jednak wiadomo, o ile zmniejszyć
się może zysk Odwołującego. To z kolei oznacza, że nie wiadomo, czy Odwołujący byłby w
stanie
zrealizować całość zamówienia osiągając jakikolwiek zysk, tym bardziej, że jak
wskazano powyżej, Odwołujący nie doszacował już części oferty związanej z zakupem
materiałów (rur). Te okoliczności oznaczają, że Odwołujący nie dowiódł, że jest w stanie
zreali
zować zamówienie za zaoferowaną cenę.
Podkreślić ponownie należy, że Odwołujący nie wykazał, że możliwe jest zrealizowanie 1m³
wykopu w zaledwie 22 minuty. Jak wskazał Zamawiający, jest to szereg prac związanych z
wykopaniem wykopu, transportem nadmiaru ziemi, wykonywaniem pionowego umocowania
ścian wykopów, wykonaniem zabezpieczenia istniejącej sieci, w tym kabli energetycznych,
poprzez ułożenie rur ochronnych, przy czym aż 40% prac należy wykonać ręcznie.
Tymczasem Odwołujący nie odniósł się do ilości pracochłonności poszczególnych prac, nie
wskazał, w jaki sposób dokonał swojej kalkulacji. Odwołujący powołał się natomiast na opisy
Katalogu Nakładów Rzeczowych, które dla przedmiotowych prac wskazywały przyjęcie
czasochłonności 6 godzin i 20 minut. Ponadto na dłuższy czas realizacji zadania wskazuje
także ilość kolizji, czy przecięć linii prowadzonej kanalizacji z istniejącymi instalacjami. Ich
istnienie oznacza występowanie sporych utrudnień dla mechanicznego wykonywania
wykopu, co wpływa na trudność i czasochłonność prac.
Przyjęcie przez Odwołującego czasu na realizację wykopu w ilości zaledwie 22 minut
wskazuje na ogromną różnicę, której Odwołujący nie wyjaśnił. Przyjęcie tak krótkiego czasu
realizacji wykopu przełożyło się również na niższą cenę. Zamawiający wskazał, że
Wykonawcy szacowali średnio na realizację przedmiotowych prac 337 000 złotych, co
wskazuje na znacznie większy nakład pracy, jaki przyjmowali pozostali Wykonawcy.
Powyższe może także wskazywać na niedoszacowanie oferty Odwołującego. W sytuacji
konieczności zwiększenia czasu pracy, Odwołujący musiałby ponieść dodatkowe koszty, co
zmniejszyłoby zakładany przez niego zysk.
Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy pozostaje argumentacja Odwołującego
dotycząca porównania cen całkowitych ofert Wykonawców. Należy zauważyć, że każdy
wykonawca kalkuluje poszczególne ceny w sposób indywidulany, w oparciu o dostępne
wyłącznie jemu ceny i inne czynniki. Tym samym nie jest uprawnione porównanie cen
całkowitych oferty Odwołującego z cenami innych Wykonawców.
Ponadto należy ponownie podkreślić, że cena w niniejszym postępowaniu nie ma charakteru
ceny ryczałtowej, ale rozlicznie z wykonawcą ma nastąpić na podstawie cen wskazanych w
kosztorysie. Zatem ceny jednostkowe pełnią funkcję samodzielnych cen, w oparciu o które
naliczane jest wynagrodzenie, a zatem każda z poszczególnych pozycji podlega badaniu i
ocenie. Nawet gdyby przyjąć, że należy poszczególne ceny rozpatrywać w kontekście ceny
całego zamówienia, to należy wskazać, że wobec niedoszacowania przez Odwołującego
poszczególnych pozycji, nie jest możliwe ustalenie, czy Odwołujący osiągnie jakikolwiek zysk
(o czym powyżej).
Wyjaśnienia Odwołującego nie uzasadniły przyczyn przyjęcia znacząco niższej ceny niż
szacowana przez Zamawiającego. Złożone wyjaśnienia nie rozwiały wątpliwości co do
realności zaoferowanej przez Odwołującego ceny realizacji zamówienia. Wyjaśnienia te
zwiększyły ilość wątpliwości, jak chociażby co do prawidłowości przyjmowanych ilości prac, a
także wskazały na niedoszacowanie oferty w postaci np. przyjęcia zaniżonych stawek
zakupu materiałów (rur). Skoro z treści wyjaśnień wynikało, że nie zostały uwzględnione
wszystkie koszty, to w konsekwencji cena jest zaniżona. Wynikiem zaniżonych cen
jednostkowych zawartych w kosztorys
ie jest zaniżona, nierealna cena całej oferty.
Sam Odwołujący w treści odwołania wskazał, że o rażąco niskiej cenie można mówić jedynie
wtedy, gdy cena ta nie uwzględnia wszystkich kosztów niezbędnych do prawidłowego
wykonania przedmiotu zamówienia, nie odzwierciedla cen rynkowych, gdy cena zakłada
realizację zamówienia poniżej kosztów lub gdy jest ceną symboliczną. Odwołujący nie
doszacował kosztów zamówienia, zaś przyjęte szacunki co do ilości prac i kosztów
materiałów nie pozwalają ustalić z całkowitą pewnością, czy Odwołujący osiągnie jakikolwiek
zysk.
Dodatkowo należy wskazać, że nieścisłości wynikały także z treści odwołania w odniesieniu
do treści wyjaśnień. W treści odwołania Odwołujący wskazał, że: „mając na uwadze
charakter robót związanych z układaniem kanalizacji deszczowej, niezbędnych do
wykonania prac określonych w spornych pozycjach — ułożenie plastikowej rury (we
wcześniej przygotowanym wykopie), która w przeważającej większości waży znacznie
poniżej 100 kg, na wykonanie której to czynności niezbędne jest zaangażowanie 2 osób w
czasie ok 0,5h/1mb (średnica rury nie zmienia czasu pracy, ani ilości osób niezbędnych do
osadzenia rury), samochodu skrzyniowego oraz ładowarki/żurawia samochodowego (który
tak naprawdę niezbędny jest jedynie przy rurach o średnicy 600 mm) z łatwością można było
zauważyć, że mowa jest o błędzie matematycznym, a nie niedoszacowaniu pozycji,
przekładającej się „rażąco niską cenę całej oferty””.
Natomiast jak wskazał Zamawiający w treści odpowiedzi na odwołanie, twierdzenia te są
sprzeczne z udzielonymi przez Odwołującego wyjaśnieniami ceny oferty, złożonymi na
etapie badania oferty. W wyjaśnieniach Odwołujący przedstawił kalkulację ceny
jednostkowej, w której wykazał przyjęte nakłady pracy i koszty z nimi związane oraz koszty
zakupu materiałów. Przykładowo dla ułożenia 1 m rurociągu o średnicy 400 mm, Odwołujący
przedłożył kalkulację cenową, w której przyjął ilość r-g 6,3, dla ułożenia rury 315 mm założył
7,93 r-
g, a dla ułożenia 250 mm 6,8 r-g, podczas gdy w złożonym odwołaniu wskazuje, że na
ułożenie 1 mb rury potrzeba pracy 2 osób w czasie ok 0,5h/m.
Izba podziela stanowisko Zamawiającego, że powyższe sprzeczności jedynie potwierdzają
nierzetelność przestawionej kalkulacji kosztów związanych z układaniem kanalizacji
deszczowej
mogą zostać uznane za zmianę treści złożonych uprzednio wyjaśnień.
Wyjaśnienia Odwołującego nie rozwiały wątpliwości co do prawidłowej wyceny oferty i
realności zaoferowanej ceny, zatem zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 89 ust. 1
pkt 4 w
związku z art. 90 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych jest nieuzasadniony.
Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, tj. stosownie do wyniku postępowania, z uwzględnieniem
postanowień rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2018 r., poz. 972).
Przewodniczący:
……………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 1211/20 z dnia 2020-08-19
- Sygn. akt KIO 1229/20 z dnia 2020-08-14
- Sygn. akt KIO 1194/20 z dnia 2020-08-14
- Sygn. akt KIO 1752/20 z dnia 2020-08-14
- Sygn. akt KIO 1430/20 z dnia 2020-08-12
