rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2020-07-24
rok: 2020
data dokumentu: 2020-07-24
rok: 2020
sygnatury akt.:
KIO 1289/20
KIO 1289/20
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 lipca 2020
r. w Warszawie odwołania wniesionego
d
o Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 12 czerwca 2020 r. przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Polbud-Pomorze Sp. z o.o. z siedzibą
w Pakości, PRD Nowogard S.A. z siedzibą w Nowogardzie,
w
postępowaniu
prowadzonym
przez
W
ojewództwo
Zachodniopomorskie
–
Zachodniopomorski Zarząd Dróg Wojewódzkich w Koszalinie,
przy udziale wykonawcy Budimex S.A.
z siedzibą w Warszawie, zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego,
r. w Warszawie odwołania wniesionego
d
o Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 12 czerwca 2020 r. przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Polbud-Pomorze Sp. z o.o. z siedzibą
w Pakości, PRD Nowogard S.A. z siedzibą w Nowogardzie,
w
postępowaniu
prowadzonym
przez
W
ojewództwo
Zachodniopomorskie
–
Zachodniopomorski Zarząd Dróg Wojewódzkich w Koszalinie,
przy udziale wykonawcy Budimex S.A.
z siedzibą w Warszawie, zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego,
orzeka:
1.
Uwzględnia odwołanie w zakresie zarzutu dotyczącego oferty Budimex S.A. i nakazuje
Zamawiającemu: unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, wezwanie
wykonawcy Budimex S.A.
– na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp – do złożenia
wyjaśnień dotyczących wyceny wskazanych w odwołaniu części składowych oferty oraz
powtórzenie czynności badania i oceny oferty i wyboru oferty najkorzystniejszej;
2.
W pozostałym zakresie odwołanie oddala;
3.
Kosztami postępowania Województwo Zachodniopomorskie – Zachodniopomorski
Zarząd Dróg Wojewódzkich w Koszalinie w części ½ oraz wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia: Polbud-Pomorze Sp. z o.o., PRD Nowogard
S.A. w części ½ i:
3.1.
zalicza w
poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20 000 zł 00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez
Odwołującego tytułem wpisu od odwołania;
3.2.
zasądza od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kwotę 9 594 zł 28 gr
(słownie: dziewięć tysięcy pięćset dziewięćdziesiąt cztery złote dwadzieścia
osiem groszy).
Sto
sownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1843) na niniejszy wyrok
– w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w Koszalinie.
Przewodniczący: …………………
Sygn. akt KIO 1289/20
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający
Województwo Zachodniopomorskie – Zachodniopomorski Zarząd
Dróg Wojewódzkich w Koszalinie
prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn. Rozbudowa drogi wojewódzkiej nr
111 na odcinku Recław – Stepnica (odcinek szlakowy). Wartość zamówienia jest większa niż
kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp. Ogłoszenie
o
zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej 12 lutego
2020 r. pod numerem 2020/S 030-068995.
W dniu 12 czerwca 2020 r. Konsorcjum: Polbud-Pomorze Sp. z o.o., PRD Nowogard
S.A. wniosło odwołanie wobec nieprawidłowego badania i oceny ofert złożonych przez
Budimex S.A. oraz Przedsiębiorstwo Drogowe Kontrakt Sp. z o.o., zaniechania odrzucenia
ofert tych wykonawców oraz dokonania wyboru oferty Budimex jako najkorzystniejszej.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów:
1) art. 90 ust. 1 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp, poprzez zaniechanie
przeprowadzenia procedury wyjaśniającej w zakresie rażąco niskich istotnych części
składowych oferty Budimex S.A. oraz oferty Przedsiębiorstwa Drogowego Kontrakt Sp.
z o.o. i w kons
ekwencji zaniechanie odrzucenia ofert tych wykonawców, co doprowadziło
do wyboru oferty Budimex S.A.;
2)
art. 7 ust. 1 ustawy Pzp, poprzez przeprowadzenie postępowania w sposób
niezapewniający zachowania uczciwej konkurencji, równego traktowania wykonawców,
p
roporcjonalności i przejrzystości.
Odwołujący wskazał, że w niniejszym postępowaniu zostały złożone cztery oferty:
oferta Strabag Sp. z o.o. (111.422.667,89 zł brutto),
oferta Odwołującego (106.871.839,94 zł brutto),
oferta Budimex S.A. (91.709.251 zł brutto),
oferta Przedsiębiorstwa Drogowego Kontrakt Sp. z o.o. (93 207 803,13 zł brutto).
W dniu 1 czerwca Zamawiający zamieścił na swojej stronie internetowej informację
o
wyborze najkorzystniejszej oferty (dokument opatrzony został datą 29 maja 2020 r.).
W
powyższej informacji Zamawiający poinformował o punktacji przyznanej poszczególnym
ofertom. Zgodnie z rankingiem ofert pierwsze miejsce zajął wykonawca Budimex S.A.
Sygn. akt KIO 1289/20
(100,00 pkt), drugie miejsce
– Przedsiębiorstwo Drogowe Kontrakt Sp. z o.o. (99,04 pkt),
trzecie
– Odwołujący (91 pkt), czwarte – Strabag Sp. z o.o. (89,38 pkt).
Odwołujący podniósł, że Zamawiający zaniechał wszczęcia procedury wyjaśniającej
w
odniesieniu do dwóch wykonawców, których oferty zostały sklasyfikowane najwyżej.
Wskazał, ze nie ziściły się opisane w art. 90 ust. 1a ustawy Pzp przesłanki wszczęcia
obligatoryjnej procedury wyjaśniania rażąco niskiej ceny w ofercie Budimex S.A. oraz
Przedsiębiorstwa Drogowego Kontrakt Sp. z o.o. Z punktu widzenia procedury prowadzącej
do wyboru najkorzyst
niejszej oferty w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego
ma to ten skutek, że nie dochodzi do powstania domniemania rażąco niskiej ceny, a wraz
z
nim obarczenia wykonawcy ciężarem wykazania, że zaoferowana przez niego cena ma
charakter realny. Zd
aniem Odwołującego jednak Zamawiający powinien wszcząć względem
wykonawcy Budimex S.A. oraz wykonawcy PD Kontrakt procedurę wyjaśniającą z uwagi na
rażąco niską wycenę istotnych części składowych ofert.
Odwołujący stwierdził, że z przepisu art. 90 ust. 1a jednoznacznie wynika, że
obowiązkiem zamawiającego badającego poziom cenowy ofert wykonawców jest nie tylko
matematyczne zestawienie ceny końcowej z referencyjnymi wartościami, o których mowa
w
art. 90 ust. 1a Pzp (średnia arytmetyczna ofert, szacunkowa wartość zamówienia), ale
również zbadanie ich istotnych elementów składowych. Tym samym fakt braku
zmaterializowania się przesłanek wszczęcia obligatoryjnej procedury wyjaśniania poziomu
cenowego nie zwalnia Zamawiającego z jej przeprowadzenia, o ile cena lub jej istotne części
składowe budzą obiektywne wątpliwości. Na poparcie tych twierdzeń Odwołujący przywołał
tezy z orzecznictwa Izby, wskazał również na stanowisko Trybunału Sprawiedliwości Unii
Europejskiej, który w sprawie o sygn. akt C-599/19 stwierdził: (…) zamiarem prawodawcy
Unii było ustanowienie względem instytucji zamawiających wymogu, by dokonywały one
weryfikacji składowych elementów rażąco niskich ofert, poprzez nałożenie na nie w tym celu
obowiązku zażądania od kandydatów przedstawienia uzasadnienia koniecznego do
wykazania, że oferty te są poważne.
Odwołujący stwierdził, że uznanie, iż mamy do czynienia z istotną częścią składową
może być pochodną nie tylko wartości tej części w stosunku do całkowitej ceny oferty, ale
i
innych okoliczności, np. zakresu przedmiotowego lub specyfiki zamówienia (w tym np.
liczby części). Oznacza to, że jeśli okoliczność inna niż wartość części przemawia za
przyznaniem jest przymiotu istotności, to wartość ta winna zejść na drugi plan. Zamawiający
nie może akceptować ofert, której istotne części składowe mają rażąco niski charakter. Bez
znaczenia jest, że cena końcowa tej oferty nie wygenerowała konieczności wszczęcia
obligatoryjnego postępowania wyjaśniającego.
Sygn. akt KIO 1289/20
Zdaniem Odwołującego, za kluczowy z punktu widzenia niniejszego odwołania uznać
należy model wynagrodzenia, który obrał Zamawiający. Zgodnie z Działem XVIII ust. 1 SIWZ
Zamawiający przewiduje wynagrodzenie kosztorysowe. Ust. 2 wskazuje, że cena brutto
zostanie wyliczona przez Wykonawcę w Wycenionych przedmiarach robót. Natomiast
zgodnie z ust. 4
ceny jednostkowe określone przez Wykonawcę nie będą zmieniane w toku
realizacji zamówienia. Obrazu kosztorysowego modelu wynagrodzenia dopełnia § 3 ust. 2
wzoru umowy, przedstawiający sposób wyliczenia wynagrodzenia należnego wykonawcy:
Wynagrodzenie stanowić będzie wynik iloczynu ilości jednostek obmiarowych robót
odebranych i cen jednostkowych wskazanych w Wycenionym przedmiarze robót
sporządzonym metoda kalkulacji uproszczonej oraz kwoty podatku od towarów i usług VAT.
Odwołujący stwierdził, że o ile w przypadku wynagrodzenia ryczałtowego wykonawca
może argumentować, że zaniżenie wartości ujętej w danej pozycji nie będzie miało wpływu
na realizację inwestycji (gdyż np. koszty właściwe dla danej pozycji zostały ujęte w innej), tak
argumentacja ta nie znajdzie zastosowania do wynagrodzenia kosztorysowego. Wycena
z
poszczególnych pozycji znajduje bowiem bezpośrednie przełożenie na realizację inwestycji
– wynagrodzenie należne wykonawcy będzie bowiem iloczynem wartości danej ceny
jednostkowej i ilości robót odebranych. O ile bowiem ta druga wartość (ilość robót
odebranych) ma charakter zmienny i jest zależna od faktycznego przebiegu prac, tak cena
jednostkowa nie będzie modyfikowana, czemu dał wyraz Zamawiający wskazując, że ceny
jednostkowe nie będą zmieniane w trakcie realizacji kontraktu. W związku z tym
obowiązkiem Zamawiającego było poddanie cen jednostkowych w ofertach wszystkich
wykonawców szczegółowej i pogłębionej analizie. Ewentualne zaniżenie istotnych cen
jednost
kowych może bowiem skutkować niemożnością zrealizowania całej inwestycji, tym
bardziej w przypadku, gdy nierynkowy charakter mają całe grupy pozycji przedmiaru.
Odwołujący przedstawił zestawienie zaoferowanych przez poszczególnych
wykonawców cen jednostkowych w wybranych przedmiarów. Z zestawienia tego wynika, że
relacja cen Budimex do średniej ceny zaoferowanych przez pozostałych wykonawców
wynosi:
D-02.00.00 Roboty ziemne
D-02.01.01 Wykonanie wykopów z wywozem urobku w miejsce wybrane przez
Wykonawcę – 22,42%
D-02.03.01 Formowanie i zagęszczanie nasypów wraz z wykonaniem schodkowania oraz
pozyskaniem i transportem gruntu zagęszczalnego – kruszywo – 16,26
D-02.03.01 Wymiana gruntu na grunt kwalifikowany wraz pozyskaniem i transportem
materiału – 43,73%
Sygn. akt KIO 1289/20
D-02.03.01 Wykonanie i zagęszczanie warstwy z piasku o gr. po zagęszczeniu 10 cm-
pod wzmocnienie geosiatką i materac z kruszywa – 36,82%
D-04.04.02b Ułożenie geosiatki zbrojeniowej 200/50-20(siatka z poliwinyloalkoholu
o
wytrzymałości na zerwanie min. 200x50 kN/m) m2 – 33,24%
D-04.04.02b Wzmocnienie podłoża – mieszanka z kruszywa niezwiązanego C90/3,
0,63mm gr. warstwy po zagęszczeniu 30cm (materac z kruszywa łamanego) – 34,19%,
D-04.04.02b Wzmocnienie podłoża – mieszanka z kruszywa niezwiązanego C90/3,
0
,63mm gr. warstwy po zagęszczeniu 30cm (warstwa kruszywa owinięta geosiatką –
34,19%,
D-04.00.00 Podbudowa
D-04.05.01a Warstwa wzmacniająca podłoża z gruntu stabilizowanego cementem C3/4
z
dowozu, pielęgnacja podbudowy piaskiem i wodą, gr. warstwy po zagęszczeniu 20 cm –
50,40%,
D-04.04.02b Podbudowa z mieszanki kruszywa niezwiązanego C90/3, 0/31,5 , gr.
warstwy po zagęszczeniu 20 cm (nawierzchnia KR 3, przekopy) – 63,99%,
D-04.07.01a D-04.03.01a Podbudowa zasadnicza z betonu asfaltowego AC22P, gr.
w
arstwy po zagęszczeniu 7 cm (nawierzchnia nowa, przekopy, wzmocnienie nr 2 wraz
z
oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową – 54,09%
D-04.08.01 D-04.03.01a Wyrównanie betonem asfaltowym ACI 6W istniejącej
nawierzchni na grubość min. 4 cm(wzmocnienie nr 3 - średnia grubość 9 cm)
z
oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową – 68,25%
D-05.00.00 Nawierzchnia
D-05.03.05b D-04.03.01a Warstwa wiążąca z betonu asfaltowego AC16W, gr. warstwy po
zagęszczeniu 8 cm (nowa nawierzchnia KR 3, w tym przekopy, wzmocnienie nr 3) wraz
z
oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową – 49,94%
D-05.03.05b D-04.03.01a Warstwa wyrównawcza z betonu asfaltowego ACI 6W, gr.
warstwy po zagęszczeniu min. 4 cm (wzmocnienie nr 2 - średnia grubość 9 cm) wraz
z
oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową – 79,03%
D-05.03.13a D-04.03.01a Warstwa ścieralna z mieszanki SMA8, gr. warstwy po
zagęszczeniu 4 cm wraz z oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową –
77,21%
Sygn. akt KIO 1289/20
D-05.03.26a Ułożenie siatki zbrojeniowej na styku z nawierzchnią istniejącą(siatka
przyklejana na gorąco o wytrzymałości na rozciąganie 120/200 kN/m i maksymalnym
wydłużeniu przy zerwaniu 3% wstępnie przesączana asfaltem) – 57,27%
D-
06.00.00 Roboty wykończeniowe
D-04.04.02b Umocnienie poboczy z mieszanki kruszywa niezwiązanego C50/10, 0/31
stabilizowanego mechanicznie, gr. warstwy po zagęszczeniu 20 cm – 66,24%
D-06.03.01 Pobocza umocnione z destruktu pofrezowego zmieszanego z pospółką 30:70
(mieszanka z dowozu)
– grubość warstwy 10 cm (destrukt z frezowania jezdni) – 123,69%
D-06.01.01 Humusowanie terenu z obsianiem trawą przy grubości warstwy humusu 10
cm wraz z zakupem i dowozem nowego humusu
– 61,83%
Tymczasowe poszerzenie jezdni
D-02.01.01 Wykonanie wykopów z wywozem urobku w miejsce wybrane przez
Wykonawcę z zabezpieczeniem ścian wykopów i ewentualnym odwodnieniem – 16,19%
D-02.03.01 Wykonanie, profilowanie i zagęszczenie nasypów wraz z pozyskaniem
i
transportem gruntu zagęszczalngo (kruszywo) wraz z rozbiórką i wywozem materiału
w
miejsce wybrane przez Wykonawcę – 36,06%
D-02.03.01 Wykonanie i zagęszczenie warstwy piasku o grubości po zagęszczeniu 10 cm
wraz z rozbiórką i wywozem materiału w miejsce wybrane przez Wykonawcę – 27,05%
D-04.04.02b Wykonanie podbudowy z mieszanki kruszywa niezwiązanego C90/3, 0/3 1,5,
grubość warstwy po zagęszczeniu 20 cm wraz z rozbiórką i wywozem materiału
w
miejsce wybrane przez Wykonawcę – 23,89%
D-04.04.02b Nawierzchnia z płyt żelbetowych pełnych wraz z rozbiórką i wywozem
materiału w miejsce wybrane przez Wykonawcę – 31,60%.
Z powyższego Odwołujący wywiódł, że Budimex S.A. drastycznie zaniżył wycenę
przywołanych pozycji przedmiarów. Zdaniem Odwołującego pozycje te mają charakter
istotny w kontekście całej inwestycji, zarówno w zakresie przedmiotowym, jak i biorąc pod
uwagę ich wartość. Przywołane pozycje składają się na całe rodzaje prac, takie jak: roboty
ziemne, podbudowa, nawierzchnia, roboty wykończeniowe, tymczasowe poszerzenie jezdni.
Obrazują one zamysł wykonawcy Budimex S.A. na wycenę niniejszej inwestycji, który
sprowadza się do zaoferowania cen nierynkowych, rażąco odbiegających od cen
zaoferowanych przez innych wykonawców. Biorąc pod uwagę, że przedmiotem zamówienia
jest rozbudowa drogi wojewódzkiej, to właśnie wskazane powyżej zakresy prac stanowią
meritum inwestycji. To z
kolei przekłada się na daleko idące ryzyka. Jeśli bowiem na etapie
realizacji okaże się, że te kluczowe elementy zamówienia nie mogą zostać zrealizowane za
zaoferowaną cenę, to skutkować to może niepowodzeniem całego kontraktu.
Sygn. akt KIO 1289/20
Odwołujący podniósł, że sumaryczna wartość zaniżonych pozycji w ofercie Budimex
S.A. wynosi 27.958.807,66 zł, co stanowi 37,5% wartości końcowej kontraktu i stwierdził, że
nie powinno budzić wątpliwości, iż zakres kwestionowany powyżej ma charakter istotny.
Odwołujący podkreślił, że ww. kwota jest niższa od rzeczywistego znaczenia
kwestionowanych pozycji. Faktyczną rolę badanych pozycji dla całego zamówienia oddaje
wycena pozostałych wykonawców, którzy tożsame prace wycenili na następującym
poziomie:
Przedsiębiorstwo Drogowe Kontrakt Sp. z o.o. – 44.693.210,61 zł, co stanowi 59%
wartości całkowitej oferty;
Odwołujący – 57.865.65,75 zł, co stanowi 66,5% wartości całkowitej oferty;
Strabag Sp. z o.o. – 51.834.327, 83 zł, co stanowi 57% wartości całkowitej oferty.
Zdaniem Odwołującego mamy do czynienia z pozycjami przekładającymi się
w
istotny sposób na wartość całego kontraktu, bezsprzecznie zatem spełniona jest
przesłanka „istotności", o której mowa w art. 90 ust. 1 ustawy Pzp.
Odwołujący podniósł, że wadliwość oferty Budimex S.A. nie wynika jedynie z samego
zaniżenia wartości poszczególnych pozycji. Zaniżenie to skutkuje brakiem możliwości
wykonania zakresów przypisanych do tych pozycji za zaoferowane ceny. Zaoferowana przez
Budimex S.A. kwo
ta z tytułu:
wykonania wykopów z wywozem urobku (D-02.01.01) – obejmuje koszt co najwyżej
samego transportu;
formowania i zagęszczania nasypów (D-02.03.01) – nie obejmuje nawet kosztu samego
dowozu kruszywa, nie mówiąc o kosztach materiałów;
wymiany gruntu (D-02.01.01) – nie obejmuje nawet kosztu samego dowozu kruszywa,
nie mówiąc już o kosztach materiałów, utylizacji czy wbudowania;
ułożenia geosiatki (D-04.04.02b) – nie obejmuje nawet kosztów materiałów;
wzmocnienia podłoża (D-04.04.02b) – nie obejmuje nawet kosztów materiałów;
warstwy wzmacniającej podłoża (D-04.05.01a) – nie obejmuje nawet kosztów
materiałów, nie mówiąc o koszcie wbudowania;
podbudowy z mieszanki kruszywa niezwiązanego (D-04.04.02b) – nie obejmuje nawet
kosztów materiałów, nie mówiąc o koszcie przeładunku, transportu i wbudowania;
podbudowy zasadniczej z betonu asfaltowego (D-04.07.01a, D-04.03.01a) – obejmuje
najwyżej koszt materiału, bez transportu i wbudowania;
wyrównania betonem asfaltowym (D-04.08.01, D-04.03.01a) – obejmuje najwyżej koszt
materiału, bez transportu i wbudowania;
Sygn. akt KIO 1289/20
warstwy wiążącej z betonu asfaltowego (D-05.03.05b, D-04.03.01a) – obejmuje najwyżej
koszt materiału, bez transportu i wbudowania;
warstwy wyrównawczej z betonu asfaltowego (D-05.03.05b, D-04.03.01a) – obejmuje
najwyżej koszt materiału, bez transportu i wbudowania;
warstwy ścieralnej (D-05.03.13a, D-04.03.01a) – obejmuje najwyżej koszt materiału, bez
transportu i wbudowania;
ułożenia siatki zbrojnej (D-05.03.26a) – nie obejmuje nawet kosztów materiałów;
umocnienia poboczy (D-04.04.02b) – nie obejmuje nawet kosztów materiałów;
humusowania terenu (D-06.03.01) – obejmuje co najwyżej koszt materiału.
Zdaniem Odwołującego, argumentem dodatkowo przemawiającym za słusznością
zarzutów odwołania jest fakt, że Budimex S.A. wycenia w różny sposób tożsamy zakres
prac. Dotyczy to przykładowo kosztu wykonania wykopów (D-02.01.01). Budimex S.A.
oszacował ten koszt na 6,28 zł za m3, tymczasem tożsamy zakres prac w odniesieniu do
poszczególnych przepustów wycenia już na 20 zł za m3 (co jest wartością zbliżoną do cen
rynkowych).
W celu zobrazowania poziomu cenowego oferty Budimex S.A. Odwołujący
przedstawił
zestawienie
kwestionowanych
pozycji
z
wartościami
wynikającymi
z Sekocenbud. Wynika z
niego następująca relacja wyceny Budimex względem
Sekocenbud:
Nr SST
Opis robót
Wartość netto
Sekocenbud
Różnica
Budimex
do
Sekocenbud
Wartość ceny
Budimex
względem
Sekocenbud
D-02.00.00 Roboty ziemne
D-02.01.01
Wykonanie wykopów z wywozem urobku w
miejsce wybrane przez Wykonawcę
2 025 616,32
1 426 70528
29.57%
D-02.03.01
Formowanie i zagęszczanie nasypów wraz z
wykonaniem
schodkowania
oraz
pozyskaniem
i
transportem
gruntu
zagęszczalnego – kruszywo
2 925 425,36
2 456 814.36
16,02%
D-02.03.01
Wymiana gruntu na grunt kwalifikowany wraz
pozyskaniem i transportem materiału
1 568 463.00
924 218,10
41.07%
D-02.03.01
Wykonanie i zagęszczanie warstwy z piasku
o gr. po zagęszczeniu 10 cm- pod
wzmocnienie geosiatką i materac z kruszywa
232 585.g2
76 970.88
66,91%
D-
04.04.02b
Ułożenie geosiatki zbrojeniowej 200/50-
20(siatka
z
poliwinyloalkoholu
o
wytrzymałości na zerwanie min. 200x50
kN/m) m2
3 475 389.63
2 141 016,59
38.39%
Sygn. akt KIO 1289/20
D-
04.04.02b
Wzmocnienie podłoża – mieszanka z
kruszywa niezwiązanego C90/3, 0,63mm gr.
warstwy po zagęszczeniu 30cm (materac z
kruszywa łamanego)
1 203 104,35
680 919.12
43,40%
D-
04.04.02b
Wzmocnienie podłoża – mieszanka z
kruszywa niezwiązanego C90/3, 0,63mm gr.
warstwy po zagęszczeniu 30cm (warstwa
kruszywa owinięta geosiatką
1 189 720,00
673 344,00
43,40%
D-04.00.00 Podbudowa
D-
04.05.01a
Warstwa wzmacniająca podłoża z gruntu
stabilizowanego cementem C3/4 z dowozu,
pielęgnacja podbudowy piaskiem i wodą, gr.
warstwy po zagęszczeniu 20 cm
4 403 534,08
1 963 488.56
55,41%
D-
04.04.02b
Podbudowa
z
mieszanki
kruszywa
niezwiązanego C90/3, 0/31,5 , gr. warstwy
po zagęszczeniu 20 cm (nawierzchnia KR 3,
przekopy)
3 962 846.91
1 267 385.31
68,02%
D-
04.07.01a
D-
04.03.01a
Podbudowa
zasadnicza
z
betonu
asfaltowego
AC22P,
gr.
warstwy
po
zagęszczeniu 7 cm (nawierzchnia nowa,
przekopy,
wzmocnienie
nr
2
wraz
z
oczyszczeniem podłoża i skropieniem
emulsja asfaltową
2 881 484,52
556 116,33
80,70
-04.08.01
D-
04.03.01a
Wyrównanie betonem asfaltowym ACI 6W
istniejącej nawierzchni na grubość min. 4
cm(wzmocnienie nr 3 -
średnia grubość 9
cm) z oczyszczeniem podłoża i skropieniem
emulsja asfaltową – 68,25%
1 484 538.77
433 649,80
70,79%
D-05.00.00 Nawierzchnia
D-
05.03.05b
D-
04.03.01a
Warstwa wiążąca z betonu asfaltowego
AC16W, gr. warstwy po zagęszczeniu 8 cm
(nowa nawierzchnia KR 3, w tym przekopy,
wzmocnienie nr 3) wraz z oczyszczeniem
podłoża i skropieniem emulsja asfaltową
3 693 098.84
1 351 548.74
63,40%
D-
05.03.05b
D-
04.03.01a
Warstwa
wyrównawcza
z
betonu
asfaltowego ACI 6W, gr. warstwy po
zagęszczeniu min. 4 cm (wzmocnienie nr 2 -
średnia
grubość
9
cm)
wraz
z
oczyszczeniem podłoża i skropieniem
emulsja asfaltową
4 284 978,83
361 905,65
91155%
D-
05.03.13a
D-
04.03.01a
Warstwa ścieralna z mieszanki SMA8, gr.
warstwy po zagęszczeniu 4 cm wraz z
oczyszczeniem
pod
łoża i skropieniem
emulsja asfaltową
5 505
-388 853.17
107,06%
D-
05.03.26a
Ułożenie siatki zbrojeniowej na styku z
nawierzchnią istniejącą(siatka przyklejana na
gorąco o wytrzymałości na rozciąganie
120/200 kN/m i maksymalnym wydłużeniu
przy zerwaniu 3
% wstępnie przesączana
369 530.53
117 054.03
68,11%
Sygn. akt KIO 1289/20
asfaltem)
D-
06.00.00 Roboty wykończeniowe
D-
04.04.02b
Umocnienie poboczy z mieszanki kruszywa
niezwiązanego C50/10, 0/31 stabilizowanego
mechanicznie, gr. warstwy po zagęszczeniu
20 cm
2 794 874,57
1 485 057.47
46,86%
D-06.03.01
Pobocza
umocnione
z
destruktu
pofrezowego zmieszanego z pospółką 30:70
(mieszanka z dowozu)
– grubość warstwy 10
cm (destrukt z frezowania jezdni)
500 567.04
79,52%
D-06.01.01
Humusowanie terenu z obsianiem trawą przy
grubości warstwy humusu 10 cm wraz z
zakupem i dowozem nowego humusu
–
2 160 895,16
1 230 811,16
43,04%
Tymczasowe poszerzenie jezdni
D-02.01.01
Wykonanie wykopów z wywozem urobku w
miejsce wybrane przez Wykonawcę z
zabezpieczeniem
ścian
wykopów
i
ewentualnym odwodnieniem
28 108.35
27 262,35
3,01%
D-02.03.01
Wykonanie, profilowanie i zagęszczenie
nasypów wraz z pozyskaniem i transportem
gruntu zagęszczalngo(kruszywo) wraz z
rozbiórką i wywozem materiału w miejsce
wybrane przez Wykonawcę
3 341.80
-752,64
122,52%
D-02.03.01
Wykonanie i zagęszczenie warstwy piasku o
grubości po zagęszczeniu 10 cm wraz z
rozbiórką i wywozem materiału w miejsce
wybrane przez Wykonawcę
11 785.32
-10 889.35
192,40%
D-
04.04.02b
Wykonanie
podbudowy
z
mieszanki
kruszywa n
iezwiązanego C90/3, 0/3 1,5,
grubość warstwy po zagęszczeniu 20 cm
wraz z rozbiórką i wywozem materiału w
miejsce wybrane przez Wykonawcę
51 345.40
24 190.92
52.89%
D-
04.04.02b
Nawierzchnia z płyt żelbetowych pełnych
wraz z rozbiórką i wywozem materiału w
miejsce wybrane przez Wykonawcę
266 927.16
163 547,16
38.73%
Analogiczny zarzut i argumentację Odwołujący podniósł w odniesieniu do oferty
Przedsiębiorstwa Drogowego Kontrakt Sp. z o.o.
Odwołujący przedstawił zestawienie zaoferowanych przez poszczególnych
wykonawców cen jednostkowych w wybranych przedmiarów. Z zestawienia tego wynika, że
relacja cen PD Kontrakt do średniej ceny zaoferowanych przez pozostałych wykonawców
wynosi:
D-02.00.00 Roboty ziemne
Sygn. akt KIO 1289/20
D-02.03.01 Wymiana gruntu na grunt kwalifikowany wraz pozyskaniem i transportem
materiału – 78,52%
D-
06.00.00 Roboty wykończeniowe
D-04.04.02b Umocnienie poboczy z mieszanki kruszywa niezwiązanego C50/10, 0/31
stabilizowanego mechanicznie, gr. warstwy po zagęszczeniu 20 cm – 49,18%
D-06.03.01 Pobocza umocnione z destruktu pofrezowego zmieszanego z pospółką 30:70
(mieszanka z dowozu)
– grubość warstwy 10 cm (destrukt z frezowania jezdni) – 11,74%
D-06.01.01 Humusowanie terenu z obsianiem trawą przy grubości warstwy humusu 10
cm wraz z zakupem i dowozem nowego humusu
– 12,81%
Tymczasowe poszerzenie jezdni
D-02.01.01 Wykonanie wykopów z wywozem urobku w miejsce wybrane przez
Wykonawcę z zabezpieczeniem ścian wykopów i ewentualnym odwodnieniem – 39,17%
D-02.03.01 Wykonanie i zagęszczenie warstwy piasku o grubości po zagęszczeniu 10 cm
wraz z rozbiórką i wywozem materiału w miejsce wybrane przez Wykonawcę – 20,49%
D-04.04.02b Wykonanie podbudowy z mieszanki kruszywa niezwiązanego C90/3, 0/3 1,5,
grubość warstwy po zagęszczeniu 20 cm wraz z rozbiórką i wywozem materiału
w
miejsce wybrane przez Wykonawcę – 23,47%
D-04.04.02b Nawierzchnia z płyt żelbetowych pełnych wraz z rozbiórką i wywozem
materiału w miejsce wybrane przez Wykonawcę – 68,39%.
Odwołujący przedstawił zestawienie kwestionowanych pozycji z wartościami
wynikającymi z Sekocenbud. Wynika z niego następująca relacja wyceny Budimex
względem Sekocenbud:
Nr SST
Opis robót
Wartość netto
Sekocenbud
Różnica
PD
Kontrakt
do
Sekocenbud
Wartość ceny PD
Kontrakt
względem
Sekocenbud
D-02.00.00 Roboty ziemne
D-
02.03.01
Wymiana gruntu na grunt kwalifikowany
wraz pozyskaniem i transportem materiału 1 568 463.00
597 753,00
61,89%
D-
06.00.00 Roboty wykończeniowe
D-
04.04.02b
Umocnienie
poboczy
z
mieszanki
kruszywa niezwiązanego C50/10, 0/31
stabilizowanego
mechanicznie,
gr.
warstwy po zagęszczeniu 20 cm
2 794 874,57
2 256 593,57
19,26%
D-
06.03.01
Pobocza
umocnione
z
destruktu
pofrezowego zmieszanego z pospółką
30:70 (mieszanka z dowozu)
– grubość
500 567.04
255 191,04
49,02%
Sygn. akt KIO 1289/20
warstwy 10 cm (destrukt z frezowania
jezdni)
D-
06.01.01
Humusowanie terenu z obsianiem trawą
przy grubości warstwy humusu 10 cm
wraz z zakupem i dowozem nowego
humusu
–
2 160 895,16
1 153 304,16
46,63%
Tymczasowe poszerzenie jezdni
D-
02.01.01
Wykonanie wykopów z wywozem urobku
w
miejsce wybrane przez Wykonawcę z
zabezpieczeniem
ścian
wykopów
i
ewentualnym odwodnieniem
28 108.35
26 416,35
6,02%
D-
02.03.01
Wykonanie i zagęszczenie warstwy piasku
o grubości po zagęszczeniu 10 cm wraz z
rozbiórką i wywozem materiału w miejsce
wybr
ane przez Wykonawcę
11 785.32
-1 998,68
116,96%
D-
04.04.02b
Wykonanie
podbudowy
z
mieszanki
kruszywa niezwiązanego C90/3, 0/3 1,5,
grubość warstwy po zagęszczeniu 20 cm
wraz z rozbiórką i wywozem materiału w
miejsce wybrane przez Wykonawcę
51 345.40
30 669,40
40,27%
D-
04.04.02b
Nawierzchnia z płyt żelbetowych pełnych
wraz z rozbiórką i wywozem materiału w
miejsce wybrane przez Wykonawcę
266 927.16
239 359,16
10,33%
Odwołujący podniósł, że jakkolwiek mamy do czynienia z dużo mniejszą liczbą
pozycji or
az mniejszym przełożeniem na cenę końcową, to pozycje te odnoszą się do tak
istotnych zakresów przedmiotowych, jak roboty ziemnie oraz prace wykończeniowe.
Odwołujący stwierdził, że ma świadomość, że Zamawiający, w odróżnieniu od
wykonawców realizujących na co dzień inwestycje drogowe, nie musi mieć kompleksowej
wiedzy na temat rzeczywistych cen materiałów, kosztów wykonawstwa, itd. Między innymi
właśnie z tego powodu ustawodawca przenosi na wykonawców ciężar dowodzenia
w
zakresie wykazania, że ceny ofertowe wykonawcy mają rynkowy charakter. W żaden
sposób okoliczność ta nie wpływa jednak na obowiązek instytucji zamawiającej w zakresie
przeprowadzenia weryfikacji prawidłowości kalkulacji ceny ofertowej. Obowiązek ten
materializuje się już wtedy, gdy różnice pomiędzy ceną końcową lub istotnymi częściami
składowymi są na tyle istotne, że mogą rodzić wątpliwości co do prawidłowości kalkulacji
ofertowej. Jeśli zatem różnice te mają charakter obiektywnie doniosły, to po stronie
zamawiającego rodzi się obowiązek przeprowadzenia procedury wyjaśniającej.
Odwołujący podniósł, że dyspozycja art. 90 ust. 1 ustawy Pzp odwołuje się do
okoliczności subiektywnej, jaką są wątpliwości zamawiającego, co oznacza, że zamawiający
może zawsze (o ile zroszą się po jego stronie wątpliwości) przeprowadzić weryfikację ceny
ofertowej (niezależnie od tego z czego te wątpliwości wynikają i czy są rzeczywiście
uzasadnione). Stanowi to wyraz troski o finansowe publiczne. Nie oznacza to jednak, że nie
Sygn. akt KIO 1289/20
jest możliwe zobiektywizowanie katalogu przypadków, w których zamawiający powinien
zwrócić się do wykonawców o wyjaśnienia. Niewątpliwie jednym z nich jest sytuacja, w której
znacząca liczba pozycji przedmiarów, odpowiadająca swoim zakresem ważnemu
elementowi zamówienia, sumująca się do istotnej wartości w obliczu ceny ofertowej jest
dalece niższa od wycen pozostałych wykonawców. W takim przypadku zamawiający,
kierując się właśnie troską o finanse publiczne i prawidłowość ich wydatkowania, powinien
bezwzględnie skierować do wykonawcy wniosek o złożenie wyjaśnień.
Zdaniem Odwołującego, w niniejszej sprawie mamy do czynienia właśnie
z
przypadkiem, w którym już w oparciu o niepogłębioną analizę pozycji kosztotwórczych
można jednoznacznie stwierdzić, że wszczęta powinna zostać procedura wyjaśniająca.
Zamawiający zaniechał jednak jej przeprowadzenia, nie próbując nawet ustalić czy tak
istotne różnice w kluczowych elementach wyceny, jakie zaistniały pomiędzy ofertą Budimex
S.A. i
ofertą P.D. Kontrakt a ofertami pozostałych wykonawców są uzasadnione i nie
przekładają się na możliwość zrealizowana inwestycji stanowiącej przedmiot Postępowania,
tym bardziej, że różnice te nie są konsekwencją naturalnej konkurencji rynkowej czy efektu
skali wygenerowanego w przedmiotowym zamówieniu. Okoliczność ta nabiera szczególnego
znaczenia w obliczu kosztorysowego charakteru wynagrodzenia, na które zdecydował się
Zamawiający.
Odwołujący podkreślił, że badanie rażąco niskiej ceny nie powinno odbywać się
w
postępowaniu odwoławczym przed Izbą. W opinii Odwołującego analiza przedmiarów
złożonych przez Budimex S.A. oraz PD. Kontrakt jednoznacznie wskazuje, że Zamawiający
zobligowany był do przeprowadzenia procedury wyjaśniającej.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu:
unieważnienia czynności badania i oceny ofert,
wezwania wykonawcy Budimex S.A. oraz wykonawcy Przedsiębiorstwo Drogowe Kontrakt
Sp. z o.o. do złożenia wyjaśnień w zakresie rażąco niskich istotnych części składowych
oferty,
powtórzenia czynności badania i oceny ofert,
dokonania wyboru oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej.
Na podstawie dokument
acji przedmiotowego postępowania oraz biorąc pod uwagę
stanowiska stron, Izba
ustaliła i zważyła, co następuje:
Na wstępie Izba ustaliła, że Odwołujący spełnia określone w art. 179 ust. 1 ustawy
Pzp przesłanki korzystania ze środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu
Sygn. akt KIO 1289/20
zamówienia, a naruszenie przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp może spowodować
poniesienie przez niego szkody polegającej na nieuzyskaniu zamówienia.
Do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego skutecznie przystąpił
wykonawca Budimex S.A., wnosząc o oddalenie odwołania.
Izba ustaliła następujący stan faktyczny:
Przedmiotem
zamówienia – zgodnie z działem III SIWZ (Opis przedmiotu
zamówienia) jest przebudowa drogi wojewódzkiej nr 111 na odcinku Recław – Stepnica
o
długości ok. 23,24 km
Zakres robót budowlanych obejmuje:
1)
wycinkę drzew i krzewów kolidujących z projektowaną inwestycją,
2)
roboty rozbiórkowe i przygotowawcze,
3)
rozbiórkę budynku gospodarczego,
4)
poszerzenie, wzmocnienie I prz
ebudowę istniejącej jezdni bitumicznej,
5)
budowę nowych chodników i ciągów pieszo-rowerowych
6)
budowę azyli dla pieszych,
7)
budowę i przebudowę zatok autobusowych,
8)
przebudowę istniejących zjazdów i skrzyżowań,
9)
budowę elementów spowolnienia ruchu,
10)
przebudowę (profilowanie) istniejących rowów drogowych i miejscowa budowa nowych
rowów drogowych,
11)
budowę zbiorników retencyjnych,
12)
budowę kanalizacji deszczowej,
13)
przebudowę mostu Ml i M2 na Kanale Miłowskim,
14)
przebudowę istniejących i budowę nowych przepustów,
15)
przebudowę istniejącego i budowę nowego oświetlenia drogowego,
16)
przebudowę kolidujących sieci uzbrojenia,
17)
montaż drogowych barier ochronnych,
18) wykonanie oznakowania poziomego i pionowego.
Zgodnie z działem XVIII SIWZ (Opis sposobu obliczenia ceny oferty):
1. Zamawiający przewiduje wynagrodzenie kosztorysowe.
2. Cena brutto zostanie wyliczona przez Wykonawcę w Wycenionych przedmiarach robót.
3. Cena oferty winna być wyrażona w złotych polskich z dokładnością do dwóch miejsc po
przecinku i obejmować całkowity koszt wykonania zamówienia.
Sygn. akt KIO 1289/20
4. Ceny jednostkowe określone przez Wykonawcę nie będą zmieniane w toku realizacji
zamówienia. (…)
Zgodnie z § 3 projektu umowy, wynagrodzenie, stanowić będzie wynik iloczynu ilości
jednostek obmiarowych robót odebranych i cen jednostkowych wskazanych w Wycenionym
przedmiarze robót sporządzonym metodą kalkulacji uproszczonej oraz kwoty podatku od
towarów i usług VAT. Wynagrodzenie za wykonanie robót wynikających z Dokumentacji
projektowej, a nie wyszczególnionych w Wycenionych Przedmiarach Robót, nie podlega
dodatkowej zapłacie
Wartość zamówienia została oszacowana na kwotę 93.057.291,70 zł) w tym wartość
zamówienia podstawowego: 86.057.792,00 zł, wartość zamówień, o których mowa w art. 67
ust. 1 pkt 6 i 7: 7.000.000 zł).
W postępowaniu zostały złożone oferty z następującymi cenami:
Strabag Sp. z o.o.: 111 422 667,89 zł,
Odwołujący: 106 871 839,94 zł,
Budimex S.A.: 91 709 251,18 zł,
PD Kontrakt Sp. z o.o.: 93 207 803,13 zł.
W zakwestionowanych pozycjach kosztorysu zaoferowane zostały następujące ceny:
D-02.00.00 Roboty ziemne
D-02.01.01 Wykonanie wykopów z wywozem urobku w miejsce wybrane przez
Wykonawcę:
Budimex: cena jednostkowa: 6,28 zł, wartość netto: 598 911,04 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 35,00 zł, wartość: 3 337 880,00 zł
Strabag:
cena jednostkowa: 30,55 zł, wartość netto: 2 913 492,20 zł
Polbud-
Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 18,50 zł, wartość netto: 1 764 308,00 zł
D-02.03.01 Formowanie i zagęszczanie nasypów wraz z wykonaniem schodkowania oraz
pozyskaniem i transportem gruntu za
gęszczalnego – kruszywo
Budimex: cena jednostkowa: 7,25 zł, wartość netto: 468 611,00 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 38,00 zł, wartość: 2 456 168,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 47,45 zł, wartość netto: 3 066 978,20 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jedno
stkowa: 48,30 zł, wartość netto: 3 121 918,80 zł
Sygn. akt KIO 1289/20
D-02.03.01 Wymiana gruntu na grunt kwalifikowany wraz pozyskaniem i transportem
materiału
Budimex: cena jednostkowa: 37,83 zł, wartość netto: 644 244,00 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 57,00 zł, wartość: 979 710,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 78,52 zł, wartość netto: 1 337 195,60 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 124,00
wartość netto: 2 111 720,00 zł
D-02.03.01 Wykonanie i zagęszczanie warstwy z piasku o gr. po zagęszczeniu 10 cm-
pod wzmocnieni
e geosiatką i materac z kruszywa
Budimex: cena jednostkowa: 3,72 zł, wartość netto: 155 615,04 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 6,00 zł, wartość: 250 992,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 15,31 zł, wartość netto: 640 447,92 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena j
ednostkowa: 9,00 wartość netto: 376 488,00 zł
D-04.04.02b Ułożenie geosiatki zbrojeniowej 200/50-20(siatka z poliwinyloalkoholu
o
wytrzymałości na zerwanie min. 200x50 kN/m) m2
Budimex: cena jednostkowa: 13,30
zł, wartość netto: 1 334 373,04 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 32,43
zł, wartość: 3 253 662,98 zł
Strabag: cena jednostkowa: 34,82
zł, wartość netto: 3 493 448,82 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 52,80
wartość netto: 5 297 369,64 zł
D-04.04.02b Wzmocnienie podłoża – mieszanka z kruszywa niezwiązanego C90/3,
0,63mm gr. warstwy po zagęszczeniu 30cm (materac z kruszywa łamanego)
Budimex: cena jednostkowa: 92,21 zł, wartość netto: 522 185,23 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 230,00 zł, wartość: 1 302 490,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 274,
00 zł, wartość netto: 1 551 662,00 zł
Polbud-
Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 305,00 wartość netto: 1 727 215,00 zł
D-04.04.02b Wzmocnienie podłoża – mieszanka z kruszywa niezwiązanego C90/3,
0,63mm gr. warstwy po zagęszczeniu 30cm (warstwa kruszywa owinięta geosiatką
Budimex: cena jednostkowa: 92,21
zł, wartość netto: 516 376,00 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 230
,00 zł, wartość: 1 288 000,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 274,00
zł, wartość netto: 1 534 400,00 zł
Sygn. akt KIO 1289/20
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 305
,00 wartość netto: 1 708 000,00 zł
D-04.00.00 Podbudowa
D-04.05.01a Warstwa wzmacniająca podłoża z gruntu stabilizowanego cementem C3/4
z
dowozu, pielęgnacja podbudowy piaskiem i wodą, gr. warstwy po zagęszczeniu 20 cm
Budimex: cena jednostkowa: 26,42 z
ł, wartość netto: 2 440 045,52 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 45
,00 zł, wartość: 4 156 020,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 50,25
zł, wartość netto: 4 640 889,00 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 62,00
wartość netto: 5 726 072 zł
D-04.04.02b Podbudowa z mieszanki kruszywa niezwiązanego C90/3, 0/31,5, gr. warstwy
po zagęszczeniu 20 cm (nawierzchnia KR 3, przekopy)
Budimex: cena jednostkowa: 31,20
zł, wartość netto: 2 695 461,60 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 45
,00 zł, wartość: 3 887 685,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 53,85
zł, wartość netto: 4 652 263,05 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 47,42
wartość netto: 4 096 756,06 zł
D-04.07.01a D-04.03.01a Podbudowa zasadnicza z betonu asfaltowego AC22P, gr.
warstwy po zagęszczeniu 7 cm (nawierzchnia nowa, przekopy, wzmocnienie nr 2 wraz
z
oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową
Budimex: cena jednostkowa: 30,57 zł, wartość netto: 2 325 368,19 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 55,00 zł, wartość: 4 183 685,00 zł
Strabag: ce
na jednostkowa: 50,69 zł, wartość netto: 3 855 836,23 zł
Polbud-
Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 63,85 wartość netto: 4 856 877,95 zł
D-04.08.01 D-04.03.01a Wyrównanie betonem asfaltowym ACI 6W istniejącej nawierzchni
na grubość min. 4 cm (wzmocnienie nr 3 - średnia grubość 9 cm) z oczyszczeniem
podłoża i skropieniem emulsja asfaltową
Budimex: cena jednostkowa: 192,76
zł, wartość netto: 1 050 888,97 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 285
,00 zł, wartość: 1 553 763,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 256,05
zł, wartość netto: 1 395 933,39 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 306,29
wartość netto: 1 669 831,82 zł
D-05.00.00 Nawierzchnia
Sygn. akt KIO 1289/20
D-05.03.05b D-04.03.01a Warstwa wiążąca z betonu asfaltowego AC16W, gr. warstwy po
zagęszczeniu 8 cm (nowa nawierzchnia KR 3, w tym przekopy, wzmocnienie nr 3) wraz
z
oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową
Budimex: cena jednostkowa: 31,10
zł, wartość netto: 2 341 550,10 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 56,00
zł, wartość: 4 216 296,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 59,77
zł, wartość netto: 4 500 143,07 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 71,06
wartość netto: 5 350 178,46 zł
D-05.03.05b D-04.03.01a Warstwa wyrównawcza z betonu asfaltowego ACI 6W, gr.
warstwy po zagęszczeniu min. 4 cm (wzmocnienie nr 2 - średnia grubość 9 cm) wraz
z
oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową
Budimex: cena jednostkowa: 50,31
zł, wartość netto: 3 923 073,18 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 63,00
zł, wartość: 4 912 614,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 57,02
zł, wartość netto: 4 446 305,56 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 70,96
wartość netto: 5 533 318,88 zł
D-05.03.13a D-04.03.01a Warstwa ścieralna z mieszanki SMA8, gr. warstwy po
zagęszczeniu 4 cm wraz z oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową
Budimex: cena jednostkowa: 34,25
zł, wartość netto: 5 894 322,25 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 38,79
zł, wartość: 6 675 642,63 zł
Strabag: cena jednostkowa: 42,76
zł, wartość netto: 7 358 867,72 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 51,53 warto
ść netto: 8 868 158,41 zł
D-05.03.26a Ułożenie siatki zbrojeniowej na styku z nawierzchnią istniejącą(siatka
przyklejana na gorąco o wytrzymałości na rozciąganie 120/200 kN/m i maksymalnym
wydłużeniu przy zerwaniu 3% wstępnie przesączana asfaltem)
Budimex: cena jednostkowa: 14,50
zł, wartość netto: 251 676,50 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 22
,00 zł, wartość: 381 854,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 23,50
zł, wartość netto: 407 889,50 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 30,45
wartość netto: 528 520,65 zł
D-
06.00.00 Roboty wykończeniowe
D-04.04.02b Umocnienie poboczy z mieszanki kruszywa niezwiązanego C50/10, 0/31
stabilizowanego mechanicznie, gr. warstwy po zagęszczeniu 20 cm
Budimex: cena jednostkowa: 21,90
zł, wartość netto: 1 309 817,00 zł
Sygn. akt KIO 1289/20
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 9,00
zł, wartość: 538 821,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 49,18
zł, wartość netto: 2 941 406,62 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 41,00
wartość netto: 2 452 169,00 zł
D-06.03.01 Pobocza umocnione z destruktu pofrezowego zmieszanego z pospółką 30:70
(mieszanka z dowozu)
– grubość warstwy 10 cm (destrukt z frezowania jezdni)
Budimex: cena jednostkowa: 14,60
zł, wartość netto: 398 054,40 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 9,00
zł, wartość: 245 376,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 11,74
zł, wartość netto: 320 079,36 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 14,67
wartość netto: 399 962,88 zł
D-06.01.01 Humusowanie terenu z obsianiem trawą przy grubości warstwy humusu 10
cm wraz z zakupem i dowozem nowego humusu
Budimex: cena jednostkowa: 6,00
zł, wartość netto: 930 084,00 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 6,5
0 zł, wartość: 1 007 591,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 12,81
zł, wartość netto: 1 985 729,34 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 9,8
0 wartość netto: 1 519 137,20 zł
Tymczasowe poszerzenie jezdni
D-02.01.01 Wykonanie wykopów z wywozem urobku w miejsce wybrane przez
Wykonawcę z zabezpieczeniem ścian wykopów i ewentualnym odwodnieniem
Budimex: cena jednostkowa: 6,00
zł, wartość netto: 846,00 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 12
,00 zł, wartość: 1 692,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 39,17
zł, wartość netto: 5 522,97 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 60
,00 wartość netto: 8 460,00 zł
D-02.03.01 Wykonanie, profilowanie i zagęszczenie nasypów wraz z pozyskaniem
i
transportem gruntu zagęszczalngo (kruszywo) wraz z rozbiórką i wywozem materiału
w
miejsce wybrane przez Wykonawcę
Budimex: cena jednostkowa: 20,89
zł, wartość netto: 4 094,44 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 55
,00 zł, wartość: 10 780,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 58,78
zł, wartość netto: 11 520,88 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 60
,00 wartość netto: 11 760,00 zł
Sygn. akt KIO 1289/20
D-02.03.01 Wykonanie i zagęszczenie warstwy piasku o grubości po zagęszczeniu 10 cm
wraz z rozbiórką i wywozem materiału w miejsce wybrane przez Wykonawcę
Budimex: cena jednostkowa: 3,29
zł, wartość netto: 22 672,68 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 2
,00 zł, wartość: 13 784,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 20,49
zł, wartość netto: 141 217,08 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 14
,00 wartość netto: 96 488,00 zł
D-04.04.02b Wykonanie podbudowy z mieszanki kruszywa niezwiązanego C90/3, 0/3 1,5,
grubość warstwy po zagęszczeniu 20 cm wraz z rozbiórką i wywozem materiału
w
miejsce wybrane przez Wykonawcę
Budimex: cena jednostkowa: 3,94
zł, wartość netto: 27 154,48 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 3
,00 zł, wartość: 20 6767,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 23,47
zł, wartość netto: 161 755,24 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 23
,00 wartość netto: 158 516,00 zł
D-04.04.02b Nawierzchnia z płyt żelbetowych pełnych wraz z rozbiórką i wywozem
materiału w miejsce wybrane przez Wykonawcę
Budimex: cena jednostkowa: 15,00
zł, wartość netto: 103 380,00 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 4
,00 zł, wartość: 27 568,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 68,39
zł, wartość netto: 471 343,88 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 70
,00 wartość netto: 482 440,00 zł
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie w zakresie zarzutu zaniechania wezwania
wykonawcy Budimex S.A. do złożenia wyjaśnień dotyczących istotnych części składowych
ceny.
Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, j
eżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne
części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą
wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie
z
wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów,
zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących
wyliczenia ceny lub kosztu, w szczególności w zakresie:
1) oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla wykonawcy,
oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia
Sygn. akt KIO 1289/20
ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie
art. 2 ust. 3-
5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
(Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z późn. zm.);
2) pomocy publicznej udzielonej na p
odstawie odrębnych przepisów.
3) wynikającym z przepisów prawa pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym,
obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
4) wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska;
5) powierzenia wykonania c
zęści zamówienia podwykonawcy.
Powyższy przepis nie określa sztywnych reguł wyznaczających obowiązek wezwania
wykon
awcy do złożenia wyjaśnień (tak jak ma to miejsce w przypadku art. 90 ust. 1a ustawy
Pzp), a uzależnia skierowanie wezwania do wyjaśnień od istnienia wątpliwości co do
realności ceny lub jej istotnych części składowych. Wystąpienie takich wątpliwości powinno
być oceniane w sposób zobiektywizowany, a nie wyłącznie przez pryzmat subiektywnego
przeświadczenia zamawiającego. Oznacza to, że ocena, czy istnieją wątpliwości co do
realności ceny, powinna być dokonywana z uwzględnieniem czynników obiektywnych
i
wymaga odpowiedzi na pytanie, czy oceniając zaoferowane ceny racjonalnie,
z
uwzględnieniem realiów rynkowych, należy dojść do wniosku, że cena jest na tyle niska, że
uzasadnione jest uzyskanie dodatkowych informacji, które pozwolą stwierdzić, czy jest to
usprawiedliwione okolicznościami, w których działa dany wykonawca. Jeżeli takie
obiektywnie uzasadnione wątpliwości zachodzą, wezwanie do złożenia wyjaśnień jest
obowiązkiem Zamawiającego, a zaniechanie realizacji tego obowiązku stanowi naruszenie
przepisu art. 90 ust. 1 ustawy Pzp.
Obowiązek, o którym mowa powyżej, dotyczy nie tylko ceny za całość przedmiotu
zamówienia, ale – o czym wprost stanowi art. 90 ust. 1 ustawy Pzp – również jej istotnych
części składowych. Oznacza to, że nawet jeśli całkowita cena oferty nie budzi wątpliwości
i
nie odbiega rażąco od realiów rynkowych, a tylko jej niektóre elementy są istotnie zaniżone,
to
– o ile mają one charakter istotny – stanowi to również podstawę do żądania wyjaśnień.
Istotność części składowych ceny należy definiować przez pryzmat ich znaczenia dla
wykonania przedmiotu zamówienia. Znaczenie to może mieć charakter zarówno
merytoryczny (jeśli określone elementy składające się na przedmiot zamówienia są kluczowe
z punktu widzenia osiągnięcia prawidłowego efektu końcowego danego zamówienia) lub
wartościowy (jeśli wartość tych składowych ma istotny udział w wartości całkowitej oferty).
W rozpoznawanej spra
wie ceny całkowite ofert Budimex oraz PD Kontrakt nie
odbiegały istotnie od wartości szacunkowej zamówienia ani od średniej arytmetycznej cen
oferowanych w postępowaniu i nie były przedmiotem zarzutów odwołania. Przedmiotem
Sygn. akt KIO 1289/20
zarzutów była wycena wskazanych w odwołaniu pozycji kosztorysu „Branża drogowa
i
zieleń”.
W ocenie Izby Odwołującemu udało się wykazać, że wycena zakwestionowanych
pozycji
kosztorysowych przez Budimex S.A. powinna wzbudzić wątpliwości Zamawiającego
oraz że wątpliwości te dotyczą istotnych części składowych ceny ofertowej.
Po pierwsze zostało wykazane, że w 22 pozycjach kosztorysowych ceny jednostkowe
i wartości tych pozycji istotnie odbiegają od średniej arytmetycznej tożsamych pozycji
w
pozostałych ofertach złożonych w postępowaniu, którą to średnią należy potraktować jako
obrazującą przeciętne realia rynkowe. W pozycjach tych wartość z oferty Odwołującego jest
od kilkuset tysięcy do kilku milionów niższa od średniej pozostałych ofert i stanowi od
16,19% do 79,03%
tej średniej, przy czym w większości przypadków wartości te są niższe
o
ponad 50% od średniej (jedynie pozycja D-06.03.01 – Pobocza umocnione z destruktu
pofrezowego zmieszanego z pospółką 30:70, mimo że wskazana w odwołaniu, jest
wyceniona powyżej średniej arytmetycznej).
Dod
atkowo zauważyć należy, że podobne, a nawet większe różnice, występują
między wyceną dokonaną przez Przystępującego a kosztorysem inwestorskim. Tytułem
przykładu, porównanie oferty Odwołującego do kosztorysu inwestorskiego w pozycjach
dotyczących nawierzchni przedstawia się następująco:
D-05.03.05b D-04.03.01a Warstwa wiążąca z betonu asfaltowego AC16W, gr. warstwy po
zagęszczeniu 8 cm (nowa nawierzchnia KR 3, w tym przekopy, wzmocnienie nr 3) wraz
z
oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową
Bu
dimex: cena jednostkowa: 31,10 zł, wartość netto: 2 341 550,10 zł
Wartość szacunkowa: cena jednostkowa: 81,12 zł, wartość: 6 107 605,92 zł
D-05.03.05b D-04.03.01a Warstwa wyrównawcza z betonu asfaltowego ACI 6W, gr.
warstwy po zagęszczeniu min. 4 cm (wzmocnienie nr 2 - średnia grubość 9 cm) wraz
z
oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową
Budimex: cena jednostkowa: 50,31 zł, wartość netto: 3 923 073,18 zł
Wartość szacunkowa: cena jednostkowa: 79,66 zł, wartość: 6 211 727,48 zł
D-05.03.13a D-04.03.01a Warstwa ścieralna z mieszanki SMA8, gr. warstwy po
zagęszczeniu 4 cm wraz z oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową
Budimex: cena jednostkowa: 34,25 zł, wartość netto: 5 894 322,25 zł
Wartość szacunkowa: cena jednostkowa: 47,50 zł, wartość: 8 174 607,50 zł
Sygn. akt KIO 1289/20
D-05.03.26a Ułożenie siatki zbrojeniowej na styku z nawierzchnią istniejącą(siatka
przyklejana na gorąco o wytrzymałości na rozciąganie 120/200 kN/m i maksymalnym
wydłużeniu przy zerwaniu 3% wstępnie przesączana asfaltem)
Budimex: c
ena jednostkowa: 14,50 zł, wartość netto: 251 676,50 zł
Wartość szacunkowa: cena jednostkowa: 25,15 zł, wartość: 436 528,55 zł.
W tej sytuacji dokonane
przez Odwołującego porównanie do cen z Sekocenbud
(które same w sobie trudno byłoby traktować jako jedyny wyznacznik) mogą być uznane
jedynie za dodatkowe wskazanie
, że wycena została dokonania znacznie poniżej
przeciętnych cen rynkowych.
W ocenie Izby wskazane przez Odwołującego różnice są widoczne „na pierwszy rzut
oka” i powinny doprowadzić do wniosku o konieczności ich pogłębionej analizy, w tym pod
kątem istotności dla ceny całej oferty i możliwości prawidłowego wykonania przedmiotu
zamówienia.
O istotności zakwestionowanych elementów ceny świadczy – zdaniem Izby – kilka
okoliczności.
Po pierwsze, zas
trzeżenia dotyczą wielu elementów kosztorysu branży drogowej,
a
więc odnoszącego się do istoty przedmiotu zamówienia. Kosztorys ten, według szacunków
Zamawiającego, to ponad 70 mln zł, przy wartości szacunkowej całego zamówienia
wynoszącej ponad 86 mln zł. Nie ma wątpliwości, że w przypadku zamówienia polegającego
na modernizacji drogi, takie elementy, jak roboty ziemne, wykonanie podbudowy,
nawierzchni czy innych prac z tym związanych, stanowią zasadniczą pod względem
merytorycznym i jakościowym część zamówienia.
Po drugie, nie bez znaczenia jest wartość zakwestionowanych pozycji
kosztorysowych, wynosząca ponad 27 mln zł netto, przy całkowitej wartości oferty
Przystępującego w wysokości 74,5 mln netto. Jak słusznie wskazał Odwołujący, sumaryczna
wartość tych pozycji według wyceny pozostałych wykonawców jest znacząco wyższa.
Po trzecie, w kontekście wskazanej wyżej istotności merytorycznej i wartościowej
pozycji kosztorysu objętych zarzutami, rozstrzygające znaczenie ma charakter
wynagrodzenia i znaczenie kos
ztorysu dla jego ustalenia. Zgodnie z SIWZ Zamawiający
przewidział wynagrodzenie kosztorysowe, ustalane na postawie iloczynu jednostek
obmiarowych i cen jednostkowych, które to ceny nie podlegają żadnym zmianom. W związku
z
powyższym ewentualna nierealistyczna wycena pozycji kosztorysowych nie będzie mogła
być w żaden sposób skorygowana, a wykonawca otrzyma wynagrodzenie ustalone na
podstawie takiej wyceny.
Przy tak określonym wynagrodzeniu, w przypadku elementów
Sygn. akt KIO 1289/20
mających istotne znaczenie, może zaistnieć ryzyko jeśli chodzi o powodzenie całego
zamówienia.
Odnosząc się do złożonych przez Odwołującego dowodów w postaci ofert
uzyskanych od dostawców materiałów, wskazać należy, że skoro w niniejszym
postępowaniu odwoławczym przedmiotem oceny nie była cena oferty Przystępującego,
a
kwestia zasadności wezwania do wyjaśnienia tej ceny, to złożone dowody należy
potraktować jedynie w kategoriach dodatkowego uprawdopodobnienia, że wycena dokonana
przez Przystępującego jest na tyle niska, że wymaga wyjaśnienia.
Analog
iczne oferty dostawców przedłożone przez Przystępującego nie mogą być
uznane za przesądzające o braku obowiązku wezwania do wyjaśnień. Jeśli miałyby one
potwierdzać, że Przystępujący ma ustalone takie warunki współpracy z kontrahentami, które
uzasadniają obniżenie ceny, to będzie to przedmiotem dowodzenia i badania dopiero
w
prowadzonej przez Zamawiającego procedurze wyjaśniającej. Oferty te nie mogą być
natomiast uznane za dowodzące, że tak niska wycena nie powinna wzbudzać wątpliwości
i
uzasadniać konieczności uzyskania w tym zakresie wyjaśnień wykonawcy.
Podobnie
należy ocenić złożone przez Przystępującego dowody dotyczące cen
oferowanych w innych postępowaniach, zwłaszcza w sytuacji, gdy nie zostało wykazane, że
dotyczyły one zamówienia porównywalnego do tego, którego dotyczy postępowanie
odwoławcze.
Za niezasadnością zarzutów odwołania nie przemawia podniesiona przez
Przystępującego okoliczność, że Zamawiający nie określił w przedmiarach osobnych pozycji
na wykazanie tzw. kosztów ogólnych, zakładanego zysku, kosztów transportu, czy wyceny
wszelkich ryzyk,
co dawało wykonawcom dowolność wyceny. Zauważenia wymaga, że jeśli
sposób ujęcia tych kosztów miał wpływ na dokonaną wycenę, to będzie to mogło być
wykazane w złożonych Zamawiającemu wyjaśnieniach. Okoliczność ta nie usprawiedliwia
jednak braku wątpliwości co do prawidłowości wyceny.
Chybiona jest również argumentacja odnosząca się do oferty Odwołującego
i
występowania w niej istotnie zaniżonej wyceny niektórych pozycji kosztorysowych.
Podkreślenia wymaga, że realność cen zaoferowanych przez Odwołującego nie jest
przedmiotem niniejszego postępowania odwoławczego i nie może wpływać na jego
rozstrzygnięcie. Jeśli natomiast Zamawiający dokona analizy tej oferty i dojdzie do wniosku,
że istnieją wątpliwości co do wyceny istotnych elementów składowych, może i powinien
wezwanie do wyjaśnień skierować również do Odwołującego. Kwestia ta pozostaje jednak
obecnie poza zakresem rozstrzygania Izby.
Sygn. akt KIO 1289/20
Izba podziela stanowisko Przystępującego, że chociaż wskazane w odwołaniu ceny
jednostkowe Budimex S.A. są niższe niż ceny konkurentów, to sama różnica w sposobie
wyceny cen jednostkowych przez poszczególnych wykonawców nie świadczy jeszcze
o
jakiejkolwiek nieprawidłowości w wycenie. Ponownie jednak podkreślić należy, że
p
rawidłowość tej wyceny nie jest istotą przedmiotowej sprawy, w której Izba rozstrzyga
jedynie o konieczności wezwania Przystępującego do wyjaśnień. Nie można wykluczyć, że
Przystępujący złoży wyjaśnienia, w których wykaże realność zaoferowanych cen
jednost
kowych, dowodząc istnienia okoliczności, które umożliwiły ich obniżenie. Temu
właśnie służy procedura wyjaśniająca, którą – w ocenie Izby – Zamawiający powinien
przeprowadzić.
W związku z powyższym również wskazane przez Przystępującego okoliczności,
które pozwoliły mu na obniżenie cen (takie jak wykonywanie zadań w bezpośrednim
sąsiedztwie inwestycji objętej niniejszym postępowaniem, posiadanie koncesji pozwalającej
na
bezpłatne pozyskanie materiałów takich jak piasek), nie mogą przesądzać
o
niezasadności zarzutów odwołania, a mogą być skutecznie podniesione dopiero
w
skierowanych do Zamawiającego wyjaśnieniach. Są to bowiem okoliczności dotyczące
indywidualnie wykonawcy, a wątpliwości które uzasadniają wezwanie do wyjaśnień ocenia
się z uwzględnieniem czynników obiektywnych. Z tych samych powodów nie sposób
podzielić stanowiska Zamawiającego, który powoływał się na własną wiedzę
o
okolicznościach, które pozwalają Przystępującego obniżyć ceny. Zamawiający nie może
w
tym zakresie kierować się własnymi przypuszczeniami, ale w celu uzyskania pewności co
do prawidłowości kalkulacji, powinien przeprowadzić procedurę wyjaśniającą.
Z uwagi na powyższe Izba stwierdziła, że Zamawiający naruszył przepis art. 90 ust. 1
ustawy Pzp poprzez zaniechanie wezwania wykonawcy
Budimex S.A. do złożenia wyjaśnień
dotyczących istotnych części składowych ceny. Ponieważ naruszenie to może mieć istotny
wpływ na wynik postępowania, odwołanie w tym zakresie – stosownie do art. 192 ust. 2
ustawy Pzp
– podlegało uwzględnieniu.
Izba nie
uwzględniła natomiast odwołania w zakresie zarzutów dotyczących oferty PD
Kontrakt.
W odniesieniu do oferty tego wykonawcy zauważenia wymaga, że wycena
zakwestionowanych pozycji kosztorysowych nie jest aż tak niska, jak w przypadku
wykonawcy Budimex, zakr
es elementów wycenionych na niskim poziomie jest znacznie
mniejszy
, a Odwołujący nie wykazał, aby były to elementy mające istotne znaczenie dla ceny
oferty ogółem czy dla możliwości prawidłowego wykonania zamówienia.
Sygn. akt KIO 1289/20
Zarzuty odwołania dotyczą w tym przypadku 8 pozycji kosztorysu branży drogowej,
o
łącznej wartości ok. 2,8 mln zł, co jest wartości dziesięciokrotnie niższą niż w przypadku
wykonawcy Budimex. Połowa z tych pozycji dotyczy tymczasowego poszerzenia jezdni,
obejmującego pozycje o wartości od kilku do kilkudziesięciu tysięcy złotych, co stanowi
niewielki udział w cenie oferty ogółem. Pozostałe zarzuty odnoszą się do robót
wykończeniowych, a tylko w jednym przypadku – do robót ziemnych (Wymiany gruntu na
grunt kwalifikowany wraz pozyskaniem i transp
ortem materiału), która to pozycja została
wyceniona na poziomie stanowiącym 78,52% średniej arytmetycznej.
Odwołujący, formułując zarzuty dotyczące oferty PD Kontrakt, ograniczył się do
zestawienia danych liczbowych, nie wykazując, czy i dlaczego kwestionowane elementy
wyceny mają charakter istotny. W związku z powyższym Izba uznała, że zasadność
zarzutów w tym zakresie nie została wykazana.
W odniesieniu do kosztów postępowania wskazać należy, ze zgodnie z art. 192 ust. 9
ustawy Pzp, w wyroku oraz w po
stanowieniu kończącym postępowanie odwoławcze Izba
rozstrzyga o kosztach postępowania odwoławczego. Z kolei w świetle art. 192 ust. 10 ustawy
Pzp, strony ponoszą koszty postępowania odwoławczego stosownie do jego wyniku,
z
zastrzeżeniem art. 186 ust. 6.
J
ak wynika z postanowienia Sądu Okręgowego w Gliwicach z 20 lipca 2016 r. sygn.
akt X Ga 280/16
– w przypadku rozstrzygnięcia, w którym część odwołania wniesionego do
Krajowej Izby Odwoławczej zostaje oddalona, zaś część uwzględniona zasada
odpowiedzialności za wynik postępowania odwoławczego oznacza obowiązek stosunkowego
rozdzielenia kosztów postępowania odwoławczego w takiej części, w jakiej odwołanie
odniosło skutek. Identyczny pogląd wyrażono w wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie
z 22 stycznia 2016 r. sy
gn. akt XXIII Ga 1992/15, w postanowieniu Sądu Okręgowego we
Wrocławiu z dnia 3 października 2013 r. sygn. akt X Ga 286/13, wyroku Sądu Okręgowego
w
Warszawie z dnia 29 listopada 2016 r. sygn. akt XXIII Ga 880/16, wyroku Sądu
Okręgowego we Wrocławiu z 17 listopada 2016 r. sygn. akt X Ga 653/16, postanowieniu
Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 12 grudnia 2017 r. sygn. akt XXIII Ga 1886/17,
postanowieniu Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 18 grudnia 2018 r. sygn. akt XXIII Ga
830/18 i postanowieniu Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 12 października 2018 r.
sygn. akt XXIII Ga 1123/18. W tym ostatnim postanowieniu Sąd Okręgowy wskazał, co
następuje: Nie budziło zatem wątpliwości, że odwołanie zostało uwzględnione jak i oddalone
w równych (co do ilości zarzutów) częściach, w tym uwzględnione co do obu zarzutów
Sygn. akt KIO 1289/20
uwzględnionych przez Zamawiającego, co do której to czynności został wniesiony sprzeciw.
Odwołujący (…) i wnoszący sprzeciw przystępujący Wykonawca TPF Sp. z o. o. wygrali
zatem i jednocześnie przegrali w połowie. Sąd Okręgowy przychylił się do zarzutu skargi na
wyrok KIO i głównej tezy jej uzasadnienia, zgodnie z którą wynik sprawy winien być badany
w odniesieniu do ilości uwzględnionych i oddalonych zarzutów. Na przyjęcie takiego
stanowiska, w ocenie Sądu Okręgowego, pozwala przepis 5 ust. 4 rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania,
zgodnie z brzmieniem k
tórego w przypadkach nieuregulowanych w 5 ust. 1-3 Izba powinna
orzec o kosztach postępowania uwzględniając, że strony ponoszą koszty postępowania
odwoławczego stosownie do jego wyniku. Jednocześnie zauważyć należało, że żaden
przepis nie reguluje wprost s
ytuacji, w której odwołanie odwołującego lub wnoszącego
sprzeciw zostało uwzględnione dokładnie w połowie. Przepisy Ś5 ust. 2 jak i ust. 3
rozporządzenia dotyczą bowiem uwzględnienia lub oddalenia odwołania w całości, a zatem
nie mogły stanowić oparcia dla rozstrzygnięcia o kosztach niniejszego postępowania. W tym
stanie rzeczy koszty postępowania należało rozliczyć proporcjonalnie do wyniku
postępowania wywołanego odwołaniem wniesionym przez Odwołującego (…). Takie
rozwiązanie jest zgodne z art. 192 ust. 10 pzp ustanawiającym zasadę orzekania stosownie
do wyniku postępowania odwoławczego.
W niniejszej sprawie Izba
– co wynika z sentencji orzeczenia - częściowo uwzględniła
i częściowo oddaliła odwołanie. W ocenie Izby odwołanie okazało się zasadne w stosunku ½
(zarzuty odwołania dotyczyły dwóch ofert, a okazały się zasadne w stosunku do jednej
oferty)
. Kosztami postępowania po połowie obciążono zatem Zamawiającego
i
Odwołującego. Na koszty postępowania odwoławczego składał się wpis uiszczony przez
Odwołującego w wysokości 20.000 zł, koszty poniesione przez Odwołującego z tytułu
zastępstwa przed Izbą w kwocie 3.600 zł oraz koszty poniesione z tytułu wynagrodzenia
pełnomocnika Zamawiającego w kwocie 3.600 zł i dojazdu pełnomocnika Zamawiającego na
rozprawę w kwocie 811,44 zł (łącznie 28.011,44 zł).
Sygn. akt KIO 1289/20
Odwołujący poniósł dotychczas koszty postępowania odwoławczego w wysokości
23.600
zł tytułem wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika (20.000 + 3.600),
tymczasem odpowiadał za nie jedynie do wysokości 14.005,72 zł (28.011,44 zł x 50%).
Wobec powyższego Izba zasądziła od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kwotę
9.594,28
zł, stanowiącą różnicę pomiędzy kosztami poniesionymi dotychczas przez
Odwołującego a kosztami postępowania, za jakie odpowiada w świetle jego wyniku.
Przewodniczący: …………………
1.
Uwzględnia odwołanie w zakresie zarzutu dotyczącego oferty Budimex S.A. i nakazuje
Zamawiającemu: unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, wezwanie
wykonawcy Budimex S.A.
– na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp – do złożenia
wyjaśnień dotyczących wyceny wskazanych w odwołaniu części składowych oferty oraz
powtórzenie czynności badania i oceny oferty i wyboru oferty najkorzystniejszej;
2.
W pozostałym zakresie odwołanie oddala;
3.
Kosztami postępowania Województwo Zachodniopomorskie – Zachodniopomorski
Zarząd Dróg Wojewódzkich w Koszalinie w części ½ oraz wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia: Polbud-Pomorze Sp. z o.o., PRD Nowogard
S.A. w części ½ i:
3.1.
zalicza w
poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20 000 zł 00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez
Odwołującego tytułem wpisu od odwołania;
3.2.
zasądza od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kwotę 9 594 zł 28 gr
(słownie: dziewięć tysięcy pięćset dziewięćdziesiąt cztery złote dwadzieścia
osiem groszy).
Sto
sownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1843) na niniejszy wyrok
– w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w Koszalinie.
Przewodniczący: …………………
Sygn. akt KIO 1289/20
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający
Województwo Zachodniopomorskie – Zachodniopomorski Zarząd
Dróg Wojewódzkich w Koszalinie
prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn. Rozbudowa drogi wojewódzkiej nr
111 na odcinku Recław – Stepnica (odcinek szlakowy). Wartość zamówienia jest większa niż
kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp. Ogłoszenie
o
zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej 12 lutego
2020 r. pod numerem 2020/S 030-068995.
W dniu 12 czerwca 2020 r. Konsorcjum: Polbud-Pomorze Sp. z o.o., PRD Nowogard
S.A. wniosło odwołanie wobec nieprawidłowego badania i oceny ofert złożonych przez
Budimex S.A. oraz Przedsiębiorstwo Drogowe Kontrakt Sp. z o.o., zaniechania odrzucenia
ofert tych wykonawców oraz dokonania wyboru oferty Budimex jako najkorzystniejszej.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów:
1) art. 90 ust. 1 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp, poprzez zaniechanie
przeprowadzenia procedury wyjaśniającej w zakresie rażąco niskich istotnych części
składowych oferty Budimex S.A. oraz oferty Przedsiębiorstwa Drogowego Kontrakt Sp.
z o.o. i w kons
ekwencji zaniechanie odrzucenia ofert tych wykonawców, co doprowadziło
do wyboru oferty Budimex S.A.;
2)
art. 7 ust. 1 ustawy Pzp, poprzez przeprowadzenie postępowania w sposób
niezapewniający zachowania uczciwej konkurencji, równego traktowania wykonawców,
p
roporcjonalności i przejrzystości.
Odwołujący wskazał, że w niniejszym postępowaniu zostały złożone cztery oferty:
oferta Strabag Sp. z o.o. (111.422.667,89 zł brutto),
oferta Odwołującego (106.871.839,94 zł brutto),
oferta Budimex S.A. (91.709.251 zł brutto),
oferta Przedsiębiorstwa Drogowego Kontrakt Sp. z o.o. (93 207 803,13 zł brutto).
W dniu 1 czerwca Zamawiający zamieścił na swojej stronie internetowej informację
o
wyborze najkorzystniejszej oferty (dokument opatrzony został datą 29 maja 2020 r.).
W
powyższej informacji Zamawiający poinformował o punktacji przyznanej poszczególnym
ofertom. Zgodnie z rankingiem ofert pierwsze miejsce zajął wykonawca Budimex S.A.
Sygn. akt KIO 1289/20
(100,00 pkt), drugie miejsce
– Przedsiębiorstwo Drogowe Kontrakt Sp. z o.o. (99,04 pkt),
trzecie
– Odwołujący (91 pkt), czwarte – Strabag Sp. z o.o. (89,38 pkt).
Odwołujący podniósł, że Zamawiający zaniechał wszczęcia procedury wyjaśniającej
w
odniesieniu do dwóch wykonawców, których oferty zostały sklasyfikowane najwyżej.
Wskazał, ze nie ziściły się opisane w art. 90 ust. 1a ustawy Pzp przesłanki wszczęcia
obligatoryjnej procedury wyjaśniania rażąco niskiej ceny w ofercie Budimex S.A. oraz
Przedsiębiorstwa Drogowego Kontrakt Sp. z o.o. Z punktu widzenia procedury prowadzącej
do wyboru najkorzyst
niejszej oferty w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego
ma to ten skutek, że nie dochodzi do powstania domniemania rażąco niskiej ceny, a wraz
z
nim obarczenia wykonawcy ciężarem wykazania, że zaoferowana przez niego cena ma
charakter realny. Zd
aniem Odwołującego jednak Zamawiający powinien wszcząć względem
wykonawcy Budimex S.A. oraz wykonawcy PD Kontrakt procedurę wyjaśniającą z uwagi na
rażąco niską wycenę istotnych części składowych ofert.
Odwołujący stwierdził, że z przepisu art. 90 ust. 1a jednoznacznie wynika, że
obowiązkiem zamawiającego badającego poziom cenowy ofert wykonawców jest nie tylko
matematyczne zestawienie ceny końcowej z referencyjnymi wartościami, o których mowa
w
art. 90 ust. 1a Pzp (średnia arytmetyczna ofert, szacunkowa wartość zamówienia), ale
również zbadanie ich istotnych elementów składowych. Tym samym fakt braku
zmaterializowania się przesłanek wszczęcia obligatoryjnej procedury wyjaśniania poziomu
cenowego nie zwalnia Zamawiającego z jej przeprowadzenia, o ile cena lub jej istotne części
składowe budzą obiektywne wątpliwości. Na poparcie tych twierdzeń Odwołujący przywołał
tezy z orzecznictwa Izby, wskazał również na stanowisko Trybunału Sprawiedliwości Unii
Europejskiej, który w sprawie o sygn. akt C-599/19 stwierdził: (…) zamiarem prawodawcy
Unii było ustanowienie względem instytucji zamawiających wymogu, by dokonywały one
weryfikacji składowych elementów rażąco niskich ofert, poprzez nałożenie na nie w tym celu
obowiązku zażądania od kandydatów przedstawienia uzasadnienia koniecznego do
wykazania, że oferty te są poważne.
Odwołujący stwierdził, że uznanie, iż mamy do czynienia z istotną częścią składową
może być pochodną nie tylko wartości tej części w stosunku do całkowitej ceny oferty, ale
i
innych okoliczności, np. zakresu przedmiotowego lub specyfiki zamówienia (w tym np.
liczby części). Oznacza to, że jeśli okoliczność inna niż wartość części przemawia za
przyznaniem jest przymiotu istotności, to wartość ta winna zejść na drugi plan. Zamawiający
nie może akceptować ofert, której istotne części składowe mają rażąco niski charakter. Bez
znaczenia jest, że cena końcowa tej oferty nie wygenerowała konieczności wszczęcia
obligatoryjnego postępowania wyjaśniającego.
Sygn. akt KIO 1289/20
Zdaniem Odwołującego, za kluczowy z punktu widzenia niniejszego odwołania uznać
należy model wynagrodzenia, który obrał Zamawiający. Zgodnie z Działem XVIII ust. 1 SIWZ
Zamawiający przewiduje wynagrodzenie kosztorysowe. Ust. 2 wskazuje, że cena brutto
zostanie wyliczona przez Wykonawcę w Wycenionych przedmiarach robót. Natomiast
zgodnie z ust. 4
ceny jednostkowe określone przez Wykonawcę nie będą zmieniane w toku
realizacji zamówienia. Obrazu kosztorysowego modelu wynagrodzenia dopełnia § 3 ust. 2
wzoru umowy, przedstawiający sposób wyliczenia wynagrodzenia należnego wykonawcy:
Wynagrodzenie stanowić będzie wynik iloczynu ilości jednostek obmiarowych robót
odebranych i cen jednostkowych wskazanych w Wycenionym przedmiarze robót
sporządzonym metoda kalkulacji uproszczonej oraz kwoty podatku od towarów i usług VAT.
Odwołujący stwierdził, że o ile w przypadku wynagrodzenia ryczałtowego wykonawca
może argumentować, że zaniżenie wartości ujętej w danej pozycji nie będzie miało wpływu
na realizację inwestycji (gdyż np. koszty właściwe dla danej pozycji zostały ujęte w innej), tak
argumentacja ta nie znajdzie zastosowania do wynagrodzenia kosztorysowego. Wycena
z
poszczególnych pozycji znajduje bowiem bezpośrednie przełożenie na realizację inwestycji
– wynagrodzenie należne wykonawcy będzie bowiem iloczynem wartości danej ceny
jednostkowej i ilości robót odebranych. O ile bowiem ta druga wartość (ilość robót
odebranych) ma charakter zmienny i jest zależna od faktycznego przebiegu prac, tak cena
jednostkowa nie będzie modyfikowana, czemu dał wyraz Zamawiający wskazując, że ceny
jednostkowe nie będą zmieniane w trakcie realizacji kontraktu. W związku z tym
obowiązkiem Zamawiającego było poddanie cen jednostkowych w ofertach wszystkich
wykonawców szczegółowej i pogłębionej analizie. Ewentualne zaniżenie istotnych cen
jednost
kowych może bowiem skutkować niemożnością zrealizowania całej inwestycji, tym
bardziej w przypadku, gdy nierynkowy charakter mają całe grupy pozycji przedmiaru.
Odwołujący przedstawił zestawienie zaoferowanych przez poszczególnych
wykonawców cen jednostkowych w wybranych przedmiarów. Z zestawienia tego wynika, że
relacja cen Budimex do średniej ceny zaoferowanych przez pozostałych wykonawców
wynosi:
D-02.00.00 Roboty ziemne
D-02.01.01 Wykonanie wykopów z wywozem urobku w miejsce wybrane przez
Wykonawcę – 22,42%
D-02.03.01 Formowanie i zagęszczanie nasypów wraz z wykonaniem schodkowania oraz
pozyskaniem i transportem gruntu zagęszczalnego – kruszywo – 16,26
D-02.03.01 Wymiana gruntu na grunt kwalifikowany wraz pozyskaniem i transportem
materiału – 43,73%
Sygn. akt KIO 1289/20
D-02.03.01 Wykonanie i zagęszczanie warstwy z piasku o gr. po zagęszczeniu 10 cm-
pod wzmocnienie geosiatką i materac z kruszywa – 36,82%
D-04.04.02b Ułożenie geosiatki zbrojeniowej 200/50-20(siatka z poliwinyloalkoholu
o
wytrzymałości na zerwanie min. 200x50 kN/m) m2 – 33,24%
D-04.04.02b Wzmocnienie podłoża – mieszanka z kruszywa niezwiązanego C90/3,
0,63mm gr. warstwy po zagęszczeniu 30cm (materac z kruszywa łamanego) – 34,19%,
D-04.04.02b Wzmocnienie podłoża – mieszanka z kruszywa niezwiązanego C90/3,
0
,63mm gr. warstwy po zagęszczeniu 30cm (warstwa kruszywa owinięta geosiatką –
34,19%,
D-04.00.00 Podbudowa
D-04.05.01a Warstwa wzmacniająca podłoża z gruntu stabilizowanego cementem C3/4
z
dowozu, pielęgnacja podbudowy piaskiem i wodą, gr. warstwy po zagęszczeniu 20 cm –
50,40%,
D-04.04.02b Podbudowa z mieszanki kruszywa niezwiązanego C90/3, 0/31,5 , gr.
warstwy po zagęszczeniu 20 cm (nawierzchnia KR 3, przekopy) – 63,99%,
D-04.07.01a D-04.03.01a Podbudowa zasadnicza z betonu asfaltowego AC22P, gr.
w
arstwy po zagęszczeniu 7 cm (nawierzchnia nowa, przekopy, wzmocnienie nr 2 wraz
z
oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową – 54,09%
D-04.08.01 D-04.03.01a Wyrównanie betonem asfaltowym ACI 6W istniejącej
nawierzchni na grubość min. 4 cm(wzmocnienie nr 3 - średnia grubość 9 cm)
z
oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową – 68,25%
D-05.00.00 Nawierzchnia
D-05.03.05b D-04.03.01a Warstwa wiążąca z betonu asfaltowego AC16W, gr. warstwy po
zagęszczeniu 8 cm (nowa nawierzchnia KR 3, w tym przekopy, wzmocnienie nr 3) wraz
z
oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową – 49,94%
D-05.03.05b D-04.03.01a Warstwa wyrównawcza z betonu asfaltowego ACI 6W, gr.
warstwy po zagęszczeniu min. 4 cm (wzmocnienie nr 2 - średnia grubość 9 cm) wraz
z
oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową – 79,03%
D-05.03.13a D-04.03.01a Warstwa ścieralna z mieszanki SMA8, gr. warstwy po
zagęszczeniu 4 cm wraz z oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową –
77,21%
Sygn. akt KIO 1289/20
D-05.03.26a Ułożenie siatki zbrojeniowej na styku z nawierzchnią istniejącą(siatka
przyklejana na gorąco o wytrzymałości na rozciąganie 120/200 kN/m i maksymalnym
wydłużeniu przy zerwaniu 3% wstępnie przesączana asfaltem) – 57,27%
D-
06.00.00 Roboty wykończeniowe
D-04.04.02b Umocnienie poboczy z mieszanki kruszywa niezwiązanego C50/10, 0/31
stabilizowanego mechanicznie, gr. warstwy po zagęszczeniu 20 cm – 66,24%
D-06.03.01 Pobocza umocnione z destruktu pofrezowego zmieszanego z pospółką 30:70
(mieszanka z dowozu)
– grubość warstwy 10 cm (destrukt z frezowania jezdni) – 123,69%
D-06.01.01 Humusowanie terenu z obsianiem trawą przy grubości warstwy humusu 10
cm wraz z zakupem i dowozem nowego humusu
– 61,83%
Tymczasowe poszerzenie jezdni
D-02.01.01 Wykonanie wykopów z wywozem urobku w miejsce wybrane przez
Wykonawcę z zabezpieczeniem ścian wykopów i ewentualnym odwodnieniem – 16,19%
D-02.03.01 Wykonanie, profilowanie i zagęszczenie nasypów wraz z pozyskaniem
i
transportem gruntu zagęszczalngo (kruszywo) wraz z rozbiórką i wywozem materiału
w
miejsce wybrane przez Wykonawcę – 36,06%
D-02.03.01 Wykonanie i zagęszczenie warstwy piasku o grubości po zagęszczeniu 10 cm
wraz z rozbiórką i wywozem materiału w miejsce wybrane przez Wykonawcę – 27,05%
D-04.04.02b Wykonanie podbudowy z mieszanki kruszywa niezwiązanego C90/3, 0/3 1,5,
grubość warstwy po zagęszczeniu 20 cm wraz z rozbiórką i wywozem materiału
w
miejsce wybrane przez Wykonawcę – 23,89%
D-04.04.02b Nawierzchnia z płyt żelbetowych pełnych wraz z rozbiórką i wywozem
materiału w miejsce wybrane przez Wykonawcę – 31,60%.
Z powyższego Odwołujący wywiódł, że Budimex S.A. drastycznie zaniżył wycenę
przywołanych pozycji przedmiarów. Zdaniem Odwołującego pozycje te mają charakter
istotny w kontekście całej inwestycji, zarówno w zakresie przedmiotowym, jak i biorąc pod
uwagę ich wartość. Przywołane pozycje składają się na całe rodzaje prac, takie jak: roboty
ziemne, podbudowa, nawierzchnia, roboty wykończeniowe, tymczasowe poszerzenie jezdni.
Obrazują one zamysł wykonawcy Budimex S.A. na wycenę niniejszej inwestycji, który
sprowadza się do zaoferowania cen nierynkowych, rażąco odbiegających od cen
zaoferowanych przez innych wykonawców. Biorąc pod uwagę, że przedmiotem zamówienia
jest rozbudowa drogi wojewódzkiej, to właśnie wskazane powyżej zakresy prac stanowią
meritum inwestycji. To z
kolei przekłada się na daleko idące ryzyka. Jeśli bowiem na etapie
realizacji okaże się, że te kluczowe elementy zamówienia nie mogą zostać zrealizowane za
zaoferowaną cenę, to skutkować to może niepowodzeniem całego kontraktu.
Sygn. akt KIO 1289/20
Odwołujący podniósł, że sumaryczna wartość zaniżonych pozycji w ofercie Budimex
S.A. wynosi 27.958.807,66 zł, co stanowi 37,5% wartości końcowej kontraktu i stwierdził, że
nie powinno budzić wątpliwości, iż zakres kwestionowany powyżej ma charakter istotny.
Odwołujący podkreślił, że ww. kwota jest niższa od rzeczywistego znaczenia
kwestionowanych pozycji. Faktyczną rolę badanych pozycji dla całego zamówienia oddaje
wycena pozostałych wykonawców, którzy tożsame prace wycenili na następującym
poziomie:
Przedsiębiorstwo Drogowe Kontrakt Sp. z o.o. – 44.693.210,61 zł, co stanowi 59%
wartości całkowitej oferty;
Odwołujący – 57.865.65,75 zł, co stanowi 66,5% wartości całkowitej oferty;
Strabag Sp. z o.o. – 51.834.327, 83 zł, co stanowi 57% wartości całkowitej oferty.
Zdaniem Odwołującego mamy do czynienia z pozycjami przekładającymi się
w
istotny sposób na wartość całego kontraktu, bezsprzecznie zatem spełniona jest
przesłanka „istotności", o której mowa w art. 90 ust. 1 ustawy Pzp.
Odwołujący podniósł, że wadliwość oferty Budimex S.A. nie wynika jedynie z samego
zaniżenia wartości poszczególnych pozycji. Zaniżenie to skutkuje brakiem możliwości
wykonania zakresów przypisanych do tych pozycji za zaoferowane ceny. Zaoferowana przez
Budimex S.A. kwo
ta z tytułu:
wykonania wykopów z wywozem urobku (D-02.01.01) – obejmuje koszt co najwyżej
samego transportu;
formowania i zagęszczania nasypów (D-02.03.01) – nie obejmuje nawet kosztu samego
dowozu kruszywa, nie mówiąc o kosztach materiałów;
wymiany gruntu (D-02.01.01) – nie obejmuje nawet kosztu samego dowozu kruszywa,
nie mówiąc już o kosztach materiałów, utylizacji czy wbudowania;
ułożenia geosiatki (D-04.04.02b) – nie obejmuje nawet kosztów materiałów;
wzmocnienia podłoża (D-04.04.02b) – nie obejmuje nawet kosztów materiałów;
warstwy wzmacniającej podłoża (D-04.05.01a) – nie obejmuje nawet kosztów
materiałów, nie mówiąc o koszcie wbudowania;
podbudowy z mieszanki kruszywa niezwiązanego (D-04.04.02b) – nie obejmuje nawet
kosztów materiałów, nie mówiąc o koszcie przeładunku, transportu i wbudowania;
podbudowy zasadniczej z betonu asfaltowego (D-04.07.01a, D-04.03.01a) – obejmuje
najwyżej koszt materiału, bez transportu i wbudowania;
wyrównania betonem asfaltowym (D-04.08.01, D-04.03.01a) – obejmuje najwyżej koszt
materiału, bez transportu i wbudowania;
Sygn. akt KIO 1289/20
warstwy wiążącej z betonu asfaltowego (D-05.03.05b, D-04.03.01a) – obejmuje najwyżej
koszt materiału, bez transportu i wbudowania;
warstwy wyrównawczej z betonu asfaltowego (D-05.03.05b, D-04.03.01a) – obejmuje
najwyżej koszt materiału, bez transportu i wbudowania;
warstwy ścieralnej (D-05.03.13a, D-04.03.01a) – obejmuje najwyżej koszt materiału, bez
transportu i wbudowania;
ułożenia siatki zbrojnej (D-05.03.26a) – nie obejmuje nawet kosztów materiałów;
umocnienia poboczy (D-04.04.02b) – nie obejmuje nawet kosztów materiałów;
humusowania terenu (D-06.03.01) – obejmuje co najwyżej koszt materiału.
Zdaniem Odwołującego, argumentem dodatkowo przemawiającym za słusznością
zarzutów odwołania jest fakt, że Budimex S.A. wycenia w różny sposób tożsamy zakres
prac. Dotyczy to przykładowo kosztu wykonania wykopów (D-02.01.01). Budimex S.A.
oszacował ten koszt na 6,28 zł za m3, tymczasem tożsamy zakres prac w odniesieniu do
poszczególnych przepustów wycenia już na 20 zł za m3 (co jest wartością zbliżoną do cen
rynkowych).
W celu zobrazowania poziomu cenowego oferty Budimex S.A. Odwołujący
przedstawił
zestawienie
kwestionowanych
pozycji
z
wartościami
wynikającymi
z Sekocenbud. Wynika z
niego następująca relacja wyceny Budimex względem
Sekocenbud:
Nr SST
Opis robót
Wartość netto
Sekocenbud
Różnica
Budimex
do
Sekocenbud
Wartość ceny
Budimex
względem
Sekocenbud
D-02.00.00 Roboty ziemne
D-02.01.01
Wykonanie wykopów z wywozem urobku w
miejsce wybrane przez Wykonawcę
2 025 616,32
1 426 70528
29.57%
D-02.03.01
Formowanie i zagęszczanie nasypów wraz z
wykonaniem
schodkowania
oraz
pozyskaniem
i
transportem
gruntu
zagęszczalnego – kruszywo
2 925 425,36
2 456 814.36
16,02%
D-02.03.01
Wymiana gruntu na grunt kwalifikowany wraz
pozyskaniem i transportem materiału
1 568 463.00
924 218,10
41.07%
D-02.03.01
Wykonanie i zagęszczanie warstwy z piasku
o gr. po zagęszczeniu 10 cm- pod
wzmocnienie geosiatką i materac z kruszywa
232 585.g2
76 970.88
66,91%
D-
04.04.02b
Ułożenie geosiatki zbrojeniowej 200/50-
20(siatka
z
poliwinyloalkoholu
o
wytrzymałości na zerwanie min. 200x50
kN/m) m2
3 475 389.63
2 141 016,59
38.39%
Sygn. akt KIO 1289/20
D-
04.04.02b
Wzmocnienie podłoża – mieszanka z
kruszywa niezwiązanego C90/3, 0,63mm gr.
warstwy po zagęszczeniu 30cm (materac z
kruszywa łamanego)
1 203 104,35
680 919.12
43,40%
D-
04.04.02b
Wzmocnienie podłoża – mieszanka z
kruszywa niezwiązanego C90/3, 0,63mm gr.
warstwy po zagęszczeniu 30cm (warstwa
kruszywa owinięta geosiatką
1 189 720,00
673 344,00
43,40%
D-04.00.00 Podbudowa
D-
04.05.01a
Warstwa wzmacniająca podłoża z gruntu
stabilizowanego cementem C3/4 z dowozu,
pielęgnacja podbudowy piaskiem i wodą, gr.
warstwy po zagęszczeniu 20 cm
4 403 534,08
1 963 488.56
55,41%
D-
04.04.02b
Podbudowa
z
mieszanki
kruszywa
niezwiązanego C90/3, 0/31,5 , gr. warstwy
po zagęszczeniu 20 cm (nawierzchnia KR 3,
przekopy)
3 962 846.91
1 267 385.31
68,02%
D-
04.07.01a
D-
04.03.01a
Podbudowa
zasadnicza
z
betonu
asfaltowego
AC22P,
gr.
warstwy
po
zagęszczeniu 7 cm (nawierzchnia nowa,
przekopy,
wzmocnienie
nr
2
wraz
z
oczyszczeniem podłoża i skropieniem
emulsja asfaltową
2 881 484,52
556 116,33
80,70
-04.08.01
D-
04.03.01a
Wyrównanie betonem asfaltowym ACI 6W
istniejącej nawierzchni na grubość min. 4
cm(wzmocnienie nr 3 -
średnia grubość 9
cm) z oczyszczeniem podłoża i skropieniem
emulsja asfaltową – 68,25%
1 484 538.77
433 649,80
70,79%
D-05.00.00 Nawierzchnia
D-
05.03.05b
D-
04.03.01a
Warstwa wiążąca z betonu asfaltowego
AC16W, gr. warstwy po zagęszczeniu 8 cm
(nowa nawierzchnia KR 3, w tym przekopy,
wzmocnienie nr 3) wraz z oczyszczeniem
podłoża i skropieniem emulsja asfaltową
3 693 098.84
1 351 548.74
63,40%
D-
05.03.05b
D-
04.03.01a
Warstwa
wyrównawcza
z
betonu
asfaltowego ACI 6W, gr. warstwy po
zagęszczeniu min. 4 cm (wzmocnienie nr 2 -
średnia
grubość
9
cm)
wraz
z
oczyszczeniem podłoża i skropieniem
emulsja asfaltową
4 284 978,83
361 905,65
91155%
D-
05.03.13a
D-
04.03.01a
Warstwa ścieralna z mieszanki SMA8, gr.
warstwy po zagęszczeniu 4 cm wraz z
oczyszczeniem
pod
łoża i skropieniem
emulsja asfaltową
5 505
-388 853.17
107,06%
D-
05.03.26a
Ułożenie siatki zbrojeniowej na styku z
nawierzchnią istniejącą(siatka przyklejana na
gorąco o wytrzymałości na rozciąganie
120/200 kN/m i maksymalnym wydłużeniu
przy zerwaniu 3
% wstępnie przesączana
369 530.53
117 054.03
68,11%
Sygn. akt KIO 1289/20
asfaltem)
D-
06.00.00 Roboty wykończeniowe
D-
04.04.02b
Umocnienie poboczy z mieszanki kruszywa
niezwiązanego C50/10, 0/31 stabilizowanego
mechanicznie, gr. warstwy po zagęszczeniu
20 cm
2 794 874,57
1 485 057.47
46,86%
D-06.03.01
Pobocza
umocnione
z
destruktu
pofrezowego zmieszanego z pospółką 30:70
(mieszanka z dowozu)
– grubość warstwy 10
cm (destrukt z frezowania jezdni)
500 567.04
79,52%
D-06.01.01
Humusowanie terenu z obsianiem trawą przy
grubości warstwy humusu 10 cm wraz z
zakupem i dowozem nowego humusu
–
2 160 895,16
1 230 811,16
43,04%
Tymczasowe poszerzenie jezdni
D-02.01.01
Wykonanie wykopów z wywozem urobku w
miejsce wybrane przez Wykonawcę z
zabezpieczeniem
ścian
wykopów
i
ewentualnym odwodnieniem
28 108.35
27 262,35
3,01%
D-02.03.01
Wykonanie, profilowanie i zagęszczenie
nasypów wraz z pozyskaniem i transportem
gruntu zagęszczalngo(kruszywo) wraz z
rozbiórką i wywozem materiału w miejsce
wybrane przez Wykonawcę
3 341.80
-752,64
122,52%
D-02.03.01
Wykonanie i zagęszczenie warstwy piasku o
grubości po zagęszczeniu 10 cm wraz z
rozbiórką i wywozem materiału w miejsce
wybrane przez Wykonawcę
11 785.32
-10 889.35
192,40%
D-
04.04.02b
Wykonanie
podbudowy
z
mieszanki
kruszywa n
iezwiązanego C90/3, 0/3 1,5,
grubość warstwy po zagęszczeniu 20 cm
wraz z rozbiórką i wywozem materiału w
miejsce wybrane przez Wykonawcę
51 345.40
24 190.92
52.89%
D-
04.04.02b
Nawierzchnia z płyt żelbetowych pełnych
wraz z rozbiórką i wywozem materiału w
miejsce wybrane przez Wykonawcę
266 927.16
163 547,16
38.73%
Analogiczny zarzut i argumentację Odwołujący podniósł w odniesieniu do oferty
Przedsiębiorstwa Drogowego Kontrakt Sp. z o.o.
Odwołujący przedstawił zestawienie zaoferowanych przez poszczególnych
wykonawców cen jednostkowych w wybranych przedmiarów. Z zestawienia tego wynika, że
relacja cen PD Kontrakt do średniej ceny zaoferowanych przez pozostałych wykonawców
wynosi:
D-02.00.00 Roboty ziemne
Sygn. akt KIO 1289/20
D-02.03.01 Wymiana gruntu na grunt kwalifikowany wraz pozyskaniem i transportem
materiału – 78,52%
D-
06.00.00 Roboty wykończeniowe
D-04.04.02b Umocnienie poboczy z mieszanki kruszywa niezwiązanego C50/10, 0/31
stabilizowanego mechanicznie, gr. warstwy po zagęszczeniu 20 cm – 49,18%
D-06.03.01 Pobocza umocnione z destruktu pofrezowego zmieszanego z pospółką 30:70
(mieszanka z dowozu)
– grubość warstwy 10 cm (destrukt z frezowania jezdni) – 11,74%
D-06.01.01 Humusowanie terenu z obsianiem trawą przy grubości warstwy humusu 10
cm wraz z zakupem i dowozem nowego humusu
– 12,81%
Tymczasowe poszerzenie jezdni
D-02.01.01 Wykonanie wykopów z wywozem urobku w miejsce wybrane przez
Wykonawcę z zabezpieczeniem ścian wykopów i ewentualnym odwodnieniem – 39,17%
D-02.03.01 Wykonanie i zagęszczenie warstwy piasku o grubości po zagęszczeniu 10 cm
wraz z rozbiórką i wywozem materiału w miejsce wybrane przez Wykonawcę – 20,49%
D-04.04.02b Wykonanie podbudowy z mieszanki kruszywa niezwiązanego C90/3, 0/3 1,5,
grubość warstwy po zagęszczeniu 20 cm wraz z rozbiórką i wywozem materiału
w
miejsce wybrane przez Wykonawcę – 23,47%
D-04.04.02b Nawierzchnia z płyt żelbetowych pełnych wraz z rozbiórką i wywozem
materiału w miejsce wybrane przez Wykonawcę – 68,39%.
Odwołujący przedstawił zestawienie kwestionowanych pozycji z wartościami
wynikającymi z Sekocenbud. Wynika z niego następująca relacja wyceny Budimex
względem Sekocenbud:
Nr SST
Opis robót
Wartość netto
Sekocenbud
Różnica
PD
Kontrakt
do
Sekocenbud
Wartość ceny PD
Kontrakt
względem
Sekocenbud
D-02.00.00 Roboty ziemne
D-
02.03.01
Wymiana gruntu na grunt kwalifikowany
wraz pozyskaniem i transportem materiału 1 568 463.00
597 753,00
61,89%
D-
06.00.00 Roboty wykończeniowe
D-
04.04.02b
Umocnienie
poboczy
z
mieszanki
kruszywa niezwiązanego C50/10, 0/31
stabilizowanego
mechanicznie,
gr.
warstwy po zagęszczeniu 20 cm
2 794 874,57
2 256 593,57
19,26%
D-
06.03.01
Pobocza
umocnione
z
destruktu
pofrezowego zmieszanego z pospółką
30:70 (mieszanka z dowozu)
– grubość
500 567.04
255 191,04
49,02%
Sygn. akt KIO 1289/20
warstwy 10 cm (destrukt z frezowania
jezdni)
D-
06.01.01
Humusowanie terenu z obsianiem trawą
przy grubości warstwy humusu 10 cm
wraz z zakupem i dowozem nowego
humusu
–
2 160 895,16
1 153 304,16
46,63%
Tymczasowe poszerzenie jezdni
D-
02.01.01
Wykonanie wykopów z wywozem urobku
w
miejsce wybrane przez Wykonawcę z
zabezpieczeniem
ścian
wykopów
i
ewentualnym odwodnieniem
28 108.35
26 416,35
6,02%
D-
02.03.01
Wykonanie i zagęszczenie warstwy piasku
o grubości po zagęszczeniu 10 cm wraz z
rozbiórką i wywozem materiału w miejsce
wybr
ane przez Wykonawcę
11 785.32
-1 998,68
116,96%
D-
04.04.02b
Wykonanie
podbudowy
z
mieszanki
kruszywa niezwiązanego C90/3, 0/3 1,5,
grubość warstwy po zagęszczeniu 20 cm
wraz z rozbiórką i wywozem materiału w
miejsce wybrane przez Wykonawcę
51 345.40
30 669,40
40,27%
D-
04.04.02b
Nawierzchnia z płyt żelbetowych pełnych
wraz z rozbiórką i wywozem materiału w
miejsce wybrane przez Wykonawcę
266 927.16
239 359,16
10,33%
Odwołujący podniósł, że jakkolwiek mamy do czynienia z dużo mniejszą liczbą
pozycji or
az mniejszym przełożeniem na cenę końcową, to pozycje te odnoszą się do tak
istotnych zakresów przedmiotowych, jak roboty ziemnie oraz prace wykończeniowe.
Odwołujący stwierdził, że ma świadomość, że Zamawiający, w odróżnieniu od
wykonawców realizujących na co dzień inwestycje drogowe, nie musi mieć kompleksowej
wiedzy na temat rzeczywistych cen materiałów, kosztów wykonawstwa, itd. Między innymi
właśnie z tego powodu ustawodawca przenosi na wykonawców ciężar dowodzenia
w
zakresie wykazania, że ceny ofertowe wykonawcy mają rynkowy charakter. W żaden
sposób okoliczność ta nie wpływa jednak na obowiązek instytucji zamawiającej w zakresie
przeprowadzenia weryfikacji prawidłowości kalkulacji ceny ofertowej. Obowiązek ten
materializuje się już wtedy, gdy różnice pomiędzy ceną końcową lub istotnymi częściami
składowymi są na tyle istotne, że mogą rodzić wątpliwości co do prawidłowości kalkulacji
ofertowej. Jeśli zatem różnice te mają charakter obiektywnie doniosły, to po stronie
zamawiającego rodzi się obowiązek przeprowadzenia procedury wyjaśniającej.
Odwołujący podniósł, że dyspozycja art. 90 ust. 1 ustawy Pzp odwołuje się do
okoliczności subiektywnej, jaką są wątpliwości zamawiającego, co oznacza, że zamawiający
może zawsze (o ile zroszą się po jego stronie wątpliwości) przeprowadzić weryfikację ceny
ofertowej (niezależnie od tego z czego te wątpliwości wynikają i czy są rzeczywiście
uzasadnione). Stanowi to wyraz troski o finansowe publiczne. Nie oznacza to jednak, że nie
Sygn. akt KIO 1289/20
jest możliwe zobiektywizowanie katalogu przypadków, w których zamawiający powinien
zwrócić się do wykonawców o wyjaśnienia. Niewątpliwie jednym z nich jest sytuacja, w której
znacząca liczba pozycji przedmiarów, odpowiadająca swoim zakresem ważnemu
elementowi zamówienia, sumująca się do istotnej wartości w obliczu ceny ofertowej jest
dalece niższa od wycen pozostałych wykonawców. W takim przypadku zamawiający,
kierując się właśnie troską o finanse publiczne i prawidłowość ich wydatkowania, powinien
bezwzględnie skierować do wykonawcy wniosek o złożenie wyjaśnień.
Zdaniem Odwołującego, w niniejszej sprawie mamy do czynienia właśnie
z
przypadkiem, w którym już w oparciu o niepogłębioną analizę pozycji kosztotwórczych
można jednoznacznie stwierdzić, że wszczęta powinna zostać procedura wyjaśniająca.
Zamawiający zaniechał jednak jej przeprowadzenia, nie próbując nawet ustalić czy tak
istotne różnice w kluczowych elementach wyceny, jakie zaistniały pomiędzy ofertą Budimex
S.A. i
ofertą P.D. Kontrakt a ofertami pozostałych wykonawców są uzasadnione i nie
przekładają się na możliwość zrealizowana inwestycji stanowiącej przedmiot Postępowania,
tym bardziej, że różnice te nie są konsekwencją naturalnej konkurencji rynkowej czy efektu
skali wygenerowanego w przedmiotowym zamówieniu. Okoliczność ta nabiera szczególnego
znaczenia w obliczu kosztorysowego charakteru wynagrodzenia, na które zdecydował się
Zamawiający.
Odwołujący podkreślił, że badanie rażąco niskiej ceny nie powinno odbywać się
w
postępowaniu odwoławczym przed Izbą. W opinii Odwołującego analiza przedmiarów
złożonych przez Budimex S.A. oraz PD. Kontrakt jednoznacznie wskazuje, że Zamawiający
zobligowany był do przeprowadzenia procedury wyjaśniającej.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu:
unieważnienia czynności badania i oceny ofert,
wezwania wykonawcy Budimex S.A. oraz wykonawcy Przedsiębiorstwo Drogowe Kontrakt
Sp. z o.o. do złożenia wyjaśnień w zakresie rażąco niskich istotnych części składowych
oferty,
powtórzenia czynności badania i oceny ofert,
dokonania wyboru oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej.
Na podstawie dokument
acji przedmiotowego postępowania oraz biorąc pod uwagę
stanowiska stron, Izba
ustaliła i zważyła, co następuje:
Na wstępie Izba ustaliła, że Odwołujący spełnia określone w art. 179 ust. 1 ustawy
Pzp przesłanki korzystania ze środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu
Sygn. akt KIO 1289/20
zamówienia, a naruszenie przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp może spowodować
poniesienie przez niego szkody polegającej na nieuzyskaniu zamówienia.
Do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego skutecznie przystąpił
wykonawca Budimex S.A., wnosząc o oddalenie odwołania.
Izba ustaliła następujący stan faktyczny:
Przedmiotem
zamówienia – zgodnie z działem III SIWZ (Opis przedmiotu
zamówienia) jest przebudowa drogi wojewódzkiej nr 111 na odcinku Recław – Stepnica
o
długości ok. 23,24 km
Zakres robót budowlanych obejmuje:
1)
wycinkę drzew i krzewów kolidujących z projektowaną inwestycją,
2)
roboty rozbiórkowe i przygotowawcze,
3)
rozbiórkę budynku gospodarczego,
4)
poszerzenie, wzmocnienie I prz
ebudowę istniejącej jezdni bitumicznej,
5)
budowę nowych chodników i ciągów pieszo-rowerowych
6)
budowę azyli dla pieszych,
7)
budowę i przebudowę zatok autobusowych,
8)
przebudowę istniejących zjazdów i skrzyżowań,
9)
budowę elementów spowolnienia ruchu,
10)
przebudowę (profilowanie) istniejących rowów drogowych i miejscowa budowa nowych
rowów drogowych,
11)
budowę zbiorników retencyjnych,
12)
budowę kanalizacji deszczowej,
13)
przebudowę mostu Ml i M2 na Kanale Miłowskim,
14)
przebudowę istniejących i budowę nowych przepustów,
15)
przebudowę istniejącego i budowę nowego oświetlenia drogowego,
16)
przebudowę kolidujących sieci uzbrojenia,
17)
montaż drogowych barier ochronnych,
18) wykonanie oznakowania poziomego i pionowego.
Zgodnie z działem XVIII SIWZ (Opis sposobu obliczenia ceny oferty):
1. Zamawiający przewiduje wynagrodzenie kosztorysowe.
2. Cena brutto zostanie wyliczona przez Wykonawcę w Wycenionych przedmiarach robót.
3. Cena oferty winna być wyrażona w złotych polskich z dokładnością do dwóch miejsc po
przecinku i obejmować całkowity koszt wykonania zamówienia.
Sygn. akt KIO 1289/20
4. Ceny jednostkowe określone przez Wykonawcę nie będą zmieniane w toku realizacji
zamówienia. (…)
Zgodnie z § 3 projektu umowy, wynagrodzenie, stanowić będzie wynik iloczynu ilości
jednostek obmiarowych robót odebranych i cen jednostkowych wskazanych w Wycenionym
przedmiarze robót sporządzonym metodą kalkulacji uproszczonej oraz kwoty podatku od
towarów i usług VAT. Wynagrodzenie za wykonanie robót wynikających z Dokumentacji
projektowej, a nie wyszczególnionych w Wycenionych Przedmiarach Robót, nie podlega
dodatkowej zapłacie
Wartość zamówienia została oszacowana na kwotę 93.057.291,70 zł) w tym wartość
zamówienia podstawowego: 86.057.792,00 zł, wartość zamówień, o których mowa w art. 67
ust. 1 pkt 6 i 7: 7.000.000 zł).
W postępowaniu zostały złożone oferty z następującymi cenami:
Strabag Sp. z o.o.: 111 422 667,89 zł,
Odwołujący: 106 871 839,94 zł,
Budimex S.A.: 91 709 251,18 zł,
PD Kontrakt Sp. z o.o.: 93 207 803,13 zł.
W zakwestionowanych pozycjach kosztorysu zaoferowane zostały następujące ceny:
D-02.00.00 Roboty ziemne
D-02.01.01 Wykonanie wykopów z wywozem urobku w miejsce wybrane przez
Wykonawcę:
Budimex: cena jednostkowa: 6,28 zł, wartość netto: 598 911,04 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 35,00 zł, wartość: 3 337 880,00 zł
Strabag:
cena jednostkowa: 30,55 zł, wartość netto: 2 913 492,20 zł
Polbud-
Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 18,50 zł, wartość netto: 1 764 308,00 zł
D-02.03.01 Formowanie i zagęszczanie nasypów wraz z wykonaniem schodkowania oraz
pozyskaniem i transportem gruntu za
gęszczalnego – kruszywo
Budimex: cena jednostkowa: 7,25 zł, wartość netto: 468 611,00 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 38,00 zł, wartość: 2 456 168,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 47,45 zł, wartość netto: 3 066 978,20 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jedno
stkowa: 48,30 zł, wartość netto: 3 121 918,80 zł
Sygn. akt KIO 1289/20
D-02.03.01 Wymiana gruntu na grunt kwalifikowany wraz pozyskaniem i transportem
materiału
Budimex: cena jednostkowa: 37,83 zł, wartość netto: 644 244,00 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 57,00 zł, wartość: 979 710,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 78,52 zł, wartość netto: 1 337 195,60 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 124,00
wartość netto: 2 111 720,00 zł
D-02.03.01 Wykonanie i zagęszczanie warstwy z piasku o gr. po zagęszczeniu 10 cm-
pod wzmocnieni
e geosiatką i materac z kruszywa
Budimex: cena jednostkowa: 3,72 zł, wartość netto: 155 615,04 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 6,00 zł, wartość: 250 992,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 15,31 zł, wartość netto: 640 447,92 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena j
ednostkowa: 9,00 wartość netto: 376 488,00 zł
D-04.04.02b Ułożenie geosiatki zbrojeniowej 200/50-20(siatka z poliwinyloalkoholu
o
wytrzymałości na zerwanie min. 200x50 kN/m) m2
Budimex: cena jednostkowa: 13,30
zł, wartość netto: 1 334 373,04 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 32,43
zł, wartość: 3 253 662,98 zł
Strabag: cena jednostkowa: 34,82
zł, wartość netto: 3 493 448,82 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 52,80
wartość netto: 5 297 369,64 zł
D-04.04.02b Wzmocnienie podłoża – mieszanka z kruszywa niezwiązanego C90/3,
0,63mm gr. warstwy po zagęszczeniu 30cm (materac z kruszywa łamanego)
Budimex: cena jednostkowa: 92,21 zł, wartość netto: 522 185,23 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 230,00 zł, wartość: 1 302 490,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 274,
00 zł, wartość netto: 1 551 662,00 zł
Polbud-
Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 305,00 wartość netto: 1 727 215,00 zł
D-04.04.02b Wzmocnienie podłoża – mieszanka z kruszywa niezwiązanego C90/3,
0,63mm gr. warstwy po zagęszczeniu 30cm (warstwa kruszywa owinięta geosiatką
Budimex: cena jednostkowa: 92,21
zł, wartość netto: 516 376,00 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 230
,00 zł, wartość: 1 288 000,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 274,00
zł, wartość netto: 1 534 400,00 zł
Sygn. akt KIO 1289/20
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 305
,00 wartość netto: 1 708 000,00 zł
D-04.00.00 Podbudowa
D-04.05.01a Warstwa wzmacniająca podłoża z gruntu stabilizowanego cementem C3/4
z
dowozu, pielęgnacja podbudowy piaskiem i wodą, gr. warstwy po zagęszczeniu 20 cm
Budimex: cena jednostkowa: 26,42 z
ł, wartość netto: 2 440 045,52 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 45
,00 zł, wartość: 4 156 020,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 50,25
zł, wartość netto: 4 640 889,00 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 62,00
wartość netto: 5 726 072 zł
D-04.04.02b Podbudowa z mieszanki kruszywa niezwiązanego C90/3, 0/31,5, gr. warstwy
po zagęszczeniu 20 cm (nawierzchnia KR 3, przekopy)
Budimex: cena jednostkowa: 31,20
zł, wartość netto: 2 695 461,60 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 45
,00 zł, wartość: 3 887 685,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 53,85
zł, wartość netto: 4 652 263,05 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 47,42
wartość netto: 4 096 756,06 zł
D-04.07.01a D-04.03.01a Podbudowa zasadnicza z betonu asfaltowego AC22P, gr.
warstwy po zagęszczeniu 7 cm (nawierzchnia nowa, przekopy, wzmocnienie nr 2 wraz
z
oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową
Budimex: cena jednostkowa: 30,57 zł, wartość netto: 2 325 368,19 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 55,00 zł, wartość: 4 183 685,00 zł
Strabag: ce
na jednostkowa: 50,69 zł, wartość netto: 3 855 836,23 zł
Polbud-
Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 63,85 wartość netto: 4 856 877,95 zł
D-04.08.01 D-04.03.01a Wyrównanie betonem asfaltowym ACI 6W istniejącej nawierzchni
na grubość min. 4 cm (wzmocnienie nr 3 - średnia grubość 9 cm) z oczyszczeniem
podłoża i skropieniem emulsja asfaltową
Budimex: cena jednostkowa: 192,76
zł, wartość netto: 1 050 888,97 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 285
,00 zł, wartość: 1 553 763,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 256,05
zł, wartość netto: 1 395 933,39 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 306,29
wartość netto: 1 669 831,82 zł
D-05.00.00 Nawierzchnia
Sygn. akt KIO 1289/20
D-05.03.05b D-04.03.01a Warstwa wiążąca z betonu asfaltowego AC16W, gr. warstwy po
zagęszczeniu 8 cm (nowa nawierzchnia KR 3, w tym przekopy, wzmocnienie nr 3) wraz
z
oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową
Budimex: cena jednostkowa: 31,10
zł, wartość netto: 2 341 550,10 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 56,00
zł, wartość: 4 216 296,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 59,77
zł, wartość netto: 4 500 143,07 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 71,06
wartość netto: 5 350 178,46 zł
D-05.03.05b D-04.03.01a Warstwa wyrównawcza z betonu asfaltowego ACI 6W, gr.
warstwy po zagęszczeniu min. 4 cm (wzmocnienie nr 2 - średnia grubość 9 cm) wraz
z
oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową
Budimex: cena jednostkowa: 50,31
zł, wartość netto: 3 923 073,18 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 63,00
zł, wartość: 4 912 614,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 57,02
zł, wartość netto: 4 446 305,56 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 70,96
wartość netto: 5 533 318,88 zł
D-05.03.13a D-04.03.01a Warstwa ścieralna z mieszanki SMA8, gr. warstwy po
zagęszczeniu 4 cm wraz z oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową
Budimex: cena jednostkowa: 34,25
zł, wartość netto: 5 894 322,25 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 38,79
zł, wartość: 6 675 642,63 zł
Strabag: cena jednostkowa: 42,76
zł, wartość netto: 7 358 867,72 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 51,53 warto
ść netto: 8 868 158,41 zł
D-05.03.26a Ułożenie siatki zbrojeniowej na styku z nawierzchnią istniejącą(siatka
przyklejana na gorąco o wytrzymałości na rozciąganie 120/200 kN/m i maksymalnym
wydłużeniu przy zerwaniu 3% wstępnie przesączana asfaltem)
Budimex: cena jednostkowa: 14,50
zł, wartość netto: 251 676,50 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 22
,00 zł, wartość: 381 854,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 23,50
zł, wartość netto: 407 889,50 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 30,45
wartość netto: 528 520,65 zł
D-
06.00.00 Roboty wykończeniowe
D-04.04.02b Umocnienie poboczy z mieszanki kruszywa niezwiązanego C50/10, 0/31
stabilizowanego mechanicznie, gr. warstwy po zagęszczeniu 20 cm
Budimex: cena jednostkowa: 21,90
zł, wartość netto: 1 309 817,00 zł
Sygn. akt KIO 1289/20
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 9,00
zł, wartość: 538 821,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 49,18
zł, wartość netto: 2 941 406,62 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 41,00
wartość netto: 2 452 169,00 zł
D-06.03.01 Pobocza umocnione z destruktu pofrezowego zmieszanego z pospółką 30:70
(mieszanka z dowozu)
– grubość warstwy 10 cm (destrukt z frezowania jezdni)
Budimex: cena jednostkowa: 14,60
zł, wartość netto: 398 054,40 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 9,00
zł, wartość: 245 376,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 11,74
zł, wartość netto: 320 079,36 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 14,67
wartość netto: 399 962,88 zł
D-06.01.01 Humusowanie terenu z obsianiem trawą przy grubości warstwy humusu 10
cm wraz z zakupem i dowozem nowego humusu
Budimex: cena jednostkowa: 6,00
zł, wartość netto: 930 084,00 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 6,5
0 zł, wartość: 1 007 591,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 12,81
zł, wartość netto: 1 985 729,34 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 9,8
0 wartość netto: 1 519 137,20 zł
Tymczasowe poszerzenie jezdni
D-02.01.01 Wykonanie wykopów z wywozem urobku w miejsce wybrane przez
Wykonawcę z zabezpieczeniem ścian wykopów i ewentualnym odwodnieniem
Budimex: cena jednostkowa: 6,00
zł, wartość netto: 846,00 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 12
,00 zł, wartość: 1 692,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 39,17
zł, wartość netto: 5 522,97 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 60
,00 wartość netto: 8 460,00 zł
D-02.03.01 Wykonanie, profilowanie i zagęszczenie nasypów wraz z pozyskaniem
i
transportem gruntu zagęszczalngo (kruszywo) wraz z rozbiórką i wywozem materiału
w
miejsce wybrane przez Wykonawcę
Budimex: cena jednostkowa: 20,89
zł, wartość netto: 4 094,44 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 55
,00 zł, wartość: 10 780,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 58,78
zł, wartość netto: 11 520,88 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 60
,00 wartość netto: 11 760,00 zł
Sygn. akt KIO 1289/20
D-02.03.01 Wykonanie i zagęszczenie warstwy piasku o grubości po zagęszczeniu 10 cm
wraz z rozbiórką i wywozem materiału w miejsce wybrane przez Wykonawcę
Budimex: cena jednostkowa: 3,29
zł, wartość netto: 22 672,68 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 2
,00 zł, wartość: 13 784,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 20,49
zł, wartość netto: 141 217,08 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 14
,00 wartość netto: 96 488,00 zł
D-04.04.02b Wykonanie podbudowy z mieszanki kruszywa niezwiązanego C90/3, 0/3 1,5,
grubość warstwy po zagęszczeniu 20 cm wraz z rozbiórką i wywozem materiału
w
miejsce wybrane przez Wykonawcę
Budimex: cena jednostkowa: 3,94
zł, wartość netto: 27 154,48 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 3
,00 zł, wartość: 20 6767,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 23,47
zł, wartość netto: 161 755,24 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 23
,00 wartość netto: 158 516,00 zł
D-04.04.02b Nawierzchnia z płyt żelbetowych pełnych wraz z rozbiórką i wywozem
materiału w miejsce wybrane przez Wykonawcę
Budimex: cena jednostkowa: 15,00
zł, wartość netto: 103 380,00 zł
PD Kontrakt: cena jednostkowa: 4
,00 zł, wartość: 27 568,00 zł
Strabag: cena jednostkowa: 68,39
zł, wartość netto: 471 343,88 zł
Polbud-Pomorze, PRD: cena jednostkowa: 70
,00 wartość netto: 482 440,00 zł
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie w zakresie zarzutu zaniechania wezwania
wykonawcy Budimex S.A. do złożenia wyjaśnień dotyczących istotnych części składowych
ceny.
Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, j
eżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne
części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą
wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie
z
wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów,
zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących
wyliczenia ceny lub kosztu, w szczególności w zakresie:
1) oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla wykonawcy,
oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia
Sygn. akt KIO 1289/20
ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie
art. 2 ust. 3-
5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
(Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z późn. zm.);
2) pomocy publicznej udzielonej na p
odstawie odrębnych przepisów.
3) wynikającym z przepisów prawa pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym,
obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
4) wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska;
5) powierzenia wykonania c
zęści zamówienia podwykonawcy.
Powyższy przepis nie określa sztywnych reguł wyznaczających obowiązek wezwania
wykon
awcy do złożenia wyjaśnień (tak jak ma to miejsce w przypadku art. 90 ust. 1a ustawy
Pzp), a uzależnia skierowanie wezwania do wyjaśnień od istnienia wątpliwości co do
realności ceny lub jej istotnych części składowych. Wystąpienie takich wątpliwości powinno
być oceniane w sposób zobiektywizowany, a nie wyłącznie przez pryzmat subiektywnego
przeświadczenia zamawiającego. Oznacza to, że ocena, czy istnieją wątpliwości co do
realności ceny, powinna być dokonywana z uwzględnieniem czynników obiektywnych
i
wymaga odpowiedzi na pytanie, czy oceniając zaoferowane ceny racjonalnie,
z
uwzględnieniem realiów rynkowych, należy dojść do wniosku, że cena jest na tyle niska, że
uzasadnione jest uzyskanie dodatkowych informacji, które pozwolą stwierdzić, czy jest to
usprawiedliwione okolicznościami, w których działa dany wykonawca. Jeżeli takie
obiektywnie uzasadnione wątpliwości zachodzą, wezwanie do złożenia wyjaśnień jest
obowiązkiem Zamawiającego, a zaniechanie realizacji tego obowiązku stanowi naruszenie
przepisu art. 90 ust. 1 ustawy Pzp.
Obowiązek, o którym mowa powyżej, dotyczy nie tylko ceny za całość przedmiotu
zamówienia, ale – o czym wprost stanowi art. 90 ust. 1 ustawy Pzp – również jej istotnych
części składowych. Oznacza to, że nawet jeśli całkowita cena oferty nie budzi wątpliwości
i
nie odbiega rażąco od realiów rynkowych, a tylko jej niektóre elementy są istotnie zaniżone,
to
– o ile mają one charakter istotny – stanowi to również podstawę do żądania wyjaśnień.
Istotność części składowych ceny należy definiować przez pryzmat ich znaczenia dla
wykonania przedmiotu zamówienia. Znaczenie to może mieć charakter zarówno
merytoryczny (jeśli określone elementy składające się na przedmiot zamówienia są kluczowe
z punktu widzenia osiągnięcia prawidłowego efektu końcowego danego zamówienia) lub
wartościowy (jeśli wartość tych składowych ma istotny udział w wartości całkowitej oferty).
W rozpoznawanej spra
wie ceny całkowite ofert Budimex oraz PD Kontrakt nie
odbiegały istotnie od wartości szacunkowej zamówienia ani od średniej arytmetycznej cen
oferowanych w postępowaniu i nie były przedmiotem zarzutów odwołania. Przedmiotem
Sygn. akt KIO 1289/20
zarzutów była wycena wskazanych w odwołaniu pozycji kosztorysu „Branża drogowa
i
zieleń”.
W ocenie Izby Odwołującemu udało się wykazać, że wycena zakwestionowanych
pozycji
kosztorysowych przez Budimex S.A. powinna wzbudzić wątpliwości Zamawiającego
oraz że wątpliwości te dotyczą istotnych części składowych ceny ofertowej.
Po pierwsze zostało wykazane, że w 22 pozycjach kosztorysowych ceny jednostkowe
i wartości tych pozycji istotnie odbiegają od średniej arytmetycznej tożsamych pozycji
w
pozostałych ofertach złożonych w postępowaniu, którą to średnią należy potraktować jako
obrazującą przeciętne realia rynkowe. W pozycjach tych wartość z oferty Odwołującego jest
od kilkuset tysięcy do kilku milionów niższa od średniej pozostałych ofert i stanowi od
16,19% do 79,03%
tej średniej, przy czym w większości przypadków wartości te są niższe
o
ponad 50% od średniej (jedynie pozycja D-06.03.01 – Pobocza umocnione z destruktu
pofrezowego zmieszanego z pospółką 30:70, mimo że wskazana w odwołaniu, jest
wyceniona powyżej średniej arytmetycznej).
Dod
atkowo zauważyć należy, że podobne, a nawet większe różnice, występują
między wyceną dokonaną przez Przystępującego a kosztorysem inwestorskim. Tytułem
przykładu, porównanie oferty Odwołującego do kosztorysu inwestorskiego w pozycjach
dotyczących nawierzchni przedstawia się następująco:
D-05.03.05b D-04.03.01a Warstwa wiążąca z betonu asfaltowego AC16W, gr. warstwy po
zagęszczeniu 8 cm (nowa nawierzchnia KR 3, w tym przekopy, wzmocnienie nr 3) wraz
z
oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową
Bu
dimex: cena jednostkowa: 31,10 zł, wartość netto: 2 341 550,10 zł
Wartość szacunkowa: cena jednostkowa: 81,12 zł, wartość: 6 107 605,92 zł
D-05.03.05b D-04.03.01a Warstwa wyrównawcza z betonu asfaltowego ACI 6W, gr.
warstwy po zagęszczeniu min. 4 cm (wzmocnienie nr 2 - średnia grubość 9 cm) wraz
z
oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową
Budimex: cena jednostkowa: 50,31 zł, wartość netto: 3 923 073,18 zł
Wartość szacunkowa: cena jednostkowa: 79,66 zł, wartość: 6 211 727,48 zł
D-05.03.13a D-04.03.01a Warstwa ścieralna z mieszanki SMA8, gr. warstwy po
zagęszczeniu 4 cm wraz z oczyszczeniem podłoża i skropieniem emulsja asfaltową
Budimex: cena jednostkowa: 34,25 zł, wartość netto: 5 894 322,25 zł
Wartość szacunkowa: cena jednostkowa: 47,50 zł, wartość: 8 174 607,50 zł
Sygn. akt KIO 1289/20
D-05.03.26a Ułożenie siatki zbrojeniowej na styku z nawierzchnią istniejącą(siatka
przyklejana na gorąco o wytrzymałości na rozciąganie 120/200 kN/m i maksymalnym
wydłużeniu przy zerwaniu 3% wstępnie przesączana asfaltem)
Budimex: c
ena jednostkowa: 14,50 zł, wartość netto: 251 676,50 zł
Wartość szacunkowa: cena jednostkowa: 25,15 zł, wartość: 436 528,55 zł.
W tej sytuacji dokonane
przez Odwołującego porównanie do cen z Sekocenbud
(które same w sobie trudno byłoby traktować jako jedyny wyznacznik) mogą być uznane
jedynie za dodatkowe wskazanie
, że wycena została dokonania znacznie poniżej
przeciętnych cen rynkowych.
W ocenie Izby wskazane przez Odwołującego różnice są widoczne „na pierwszy rzut
oka” i powinny doprowadzić do wniosku o konieczności ich pogłębionej analizy, w tym pod
kątem istotności dla ceny całej oferty i możliwości prawidłowego wykonania przedmiotu
zamówienia.
O istotności zakwestionowanych elementów ceny świadczy – zdaniem Izby – kilka
okoliczności.
Po pierwsze, zas
trzeżenia dotyczą wielu elementów kosztorysu branży drogowej,
a
więc odnoszącego się do istoty przedmiotu zamówienia. Kosztorys ten, według szacunków
Zamawiającego, to ponad 70 mln zł, przy wartości szacunkowej całego zamówienia
wynoszącej ponad 86 mln zł. Nie ma wątpliwości, że w przypadku zamówienia polegającego
na modernizacji drogi, takie elementy, jak roboty ziemne, wykonanie podbudowy,
nawierzchni czy innych prac z tym związanych, stanowią zasadniczą pod względem
merytorycznym i jakościowym część zamówienia.
Po drugie, nie bez znaczenia jest wartość zakwestionowanych pozycji
kosztorysowych, wynosząca ponad 27 mln zł netto, przy całkowitej wartości oferty
Przystępującego w wysokości 74,5 mln netto. Jak słusznie wskazał Odwołujący, sumaryczna
wartość tych pozycji według wyceny pozostałych wykonawców jest znacząco wyższa.
Po trzecie, w kontekście wskazanej wyżej istotności merytorycznej i wartościowej
pozycji kosztorysu objętych zarzutami, rozstrzygające znaczenie ma charakter
wynagrodzenia i znaczenie kos
ztorysu dla jego ustalenia. Zgodnie z SIWZ Zamawiający
przewidział wynagrodzenie kosztorysowe, ustalane na postawie iloczynu jednostek
obmiarowych i cen jednostkowych, które to ceny nie podlegają żadnym zmianom. W związku
z
powyższym ewentualna nierealistyczna wycena pozycji kosztorysowych nie będzie mogła
być w żaden sposób skorygowana, a wykonawca otrzyma wynagrodzenie ustalone na
podstawie takiej wyceny.
Przy tak określonym wynagrodzeniu, w przypadku elementów
Sygn. akt KIO 1289/20
mających istotne znaczenie, może zaistnieć ryzyko jeśli chodzi o powodzenie całego
zamówienia.
Odnosząc się do złożonych przez Odwołującego dowodów w postaci ofert
uzyskanych od dostawców materiałów, wskazać należy, że skoro w niniejszym
postępowaniu odwoławczym przedmiotem oceny nie była cena oferty Przystępującego,
a
kwestia zasadności wezwania do wyjaśnienia tej ceny, to złożone dowody należy
potraktować jedynie w kategoriach dodatkowego uprawdopodobnienia, że wycena dokonana
przez Przystępującego jest na tyle niska, że wymaga wyjaśnienia.
Analog
iczne oferty dostawców przedłożone przez Przystępującego nie mogą być
uznane za przesądzające o braku obowiązku wezwania do wyjaśnień. Jeśli miałyby one
potwierdzać, że Przystępujący ma ustalone takie warunki współpracy z kontrahentami, które
uzasadniają obniżenie ceny, to będzie to przedmiotem dowodzenia i badania dopiero
w
prowadzonej przez Zamawiającego procedurze wyjaśniającej. Oferty te nie mogą być
natomiast uznane za dowodzące, że tak niska wycena nie powinna wzbudzać wątpliwości
i
uzasadniać konieczności uzyskania w tym zakresie wyjaśnień wykonawcy.
Podobnie
należy ocenić złożone przez Przystępującego dowody dotyczące cen
oferowanych w innych postępowaniach, zwłaszcza w sytuacji, gdy nie zostało wykazane, że
dotyczyły one zamówienia porównywalnego do tego, którego dotyczy postępowanie
odwoławcze.
Za niezasadnością zarzutów odwołania nie przemawia podniesiona przez
Przystępującego okoliczność, że Zamawiający nie określił w przedmiarach osobnych pozycji
na wykazanie tzw. kosztów ogólnych, zakładanego zysku, kosztów transportu, czy wyceny
wszelkich ryzyk,
co dawało wykonawcom dowolność wyceny. Zauważenia wymaga, że jeśli
sposób ujęcia tych kosztów miał wpływ na dokonaną wycenę, to będzie to mogło być
wykazane w złożonych Zamawiającemu wyjaśnieniach. Okoliczność ta nie usprawiedliwia
jednak braku wątpliwości co do prawidłowości wyceny.
Chybiona jest również argumentacja odnosząca się do oferty Odwołującego
i
występowania w niej istotnie zaniżonej wyceny niektórych pozycji kosztorysowych.
Podkreślenia wymaga, że realność cen zaoferowanych przez Odwołującego nie jest
przedmiotem niniejszego postępowania odwoławczego i nie może wpływać na jego
rozstrzygnięcie. Jeśli natomiast Zamawiający dokona analizy tej oferty i dojdzie do wniosku,
że istnieją wątpliwości co do wyceny istotnych elementów składowych, może i powinien
wezwanie do wyjaśnień skierować również do Odwołującego. Kwestia ta pozostaje jednak
obecnie poza zakresem rozstrzygania Izby.
Sygn. akt KIO 1289/20
Izba podziela stanowisko Przystępującego, że chociaż wskazane w odwołaniu ceny
jednostkowe Budimex S.A. są niższe niż ceny konkurentów, to sama różnica w sposobie
wyceny cen jednostkowych przez poszczególnych wykonawców nie świadczy jeszcze
o
jakiejkolwiek nieprawidłowości w wycenie. Ponownie jednak podkreślić należy, że
p
rawidłowość tej wyceny nie jest istotą przedmiotowej sprawy, w której Izba rozstrzyga
jedynie o konieczności wezwania Przystępującego do wyjaśnień. Nie można wykluczyć, że
Przystępujący złoży wyjaśnienia, w których wykaże realność zaoferowanych cen
jednost
kowych, dowodząc istnienia okoliczności, które umożliwiły ich obniżenie. Temu
właśnie służy procedura wyjaśniająca, którą – w ocenie Izby – Zamawiający powinien
przeprowadzić.
W związku z powyższym również wskazane przez Przystępującego okoliczności,
które pozwoliły mu na obniżenie cen (takie jak wykonywanie zadań w bezpośrednim
sąsiedztwie inwestycji objętej niniejszym postępowaniem, posiadanie koncesji pozwalającej
na
bezpłatne pozyskanie materiałów takich jak piasek), nie mogą przesądzać
o
niezasadności zarzutów odwołania, a mogą być skutecznie podniesione dopiero
w
skierowanych do Zamawiającego wyjaśnieniach. Są to bowiem okoliczności dotyczące
indywidualnie wykonawcy, a wątpliwości które uzasadniają wezwanie do wyjaśnień ocenia
się z uwzględnieniem czynników obiektywnych. Z tych samych powodów nie sposób
podzielić stanowiska Zamawiającego, który powoływał się na własną wiedzę
o
okolicznościach, które pozwalają Przystępującego obniżyć ceny. Zamawiający nie może
w
tym zakresie kierować się własnymi przypuszczeniami, ale w celu uzyskania pewności co
do prawidłowości kalkulacji, powinien przeprowadzić procedurę wyjaśniającą.
Z uwagi na powyższe Izba stwierdziła, że Zamawiający naruszył przepis art. 90 ust. 1
ustawy Pzp poprzez zaniechanie wezwania wykonawcy
Budimex S.A. do złożenia wyjaśnień
dotyczących istotnych części składowych ceny. Ponieważ naruszenie to może mieć istotny
wpływ na wynik postępowania, odwołanie w tym zakresie – stosownie do art. 192 ust. 2
ustawy Pzp
– podlegało uwzględnieniu.
Izba nie
uwzględniła natomiast odwołania w zakresie zarzutów dotyczących oferty PD
Kontrakt.
W odniesieniu do oferty tego wykonawcy zauważenia wymaga, że wycena
zakwestionowanych pozycji kosztorysowych nie jest aż tak niska, jak w przypadku
wykonawcy Budimex, zakr
es elementów wycenionych na niskim poziomie jest znacznie
mniejszy
, a Odwołujący nie wykazał, aby były to elementy mające istotne znaczenie dla ceny
oferty ogółem czy dla możliwości prawidłowego wykonania zamówienia.
Sygn. akt KIO 1289/20
Zarzuty odwołania dotyczą w tym przypadku 8 pozycji kosztorysu branży drogowej,
o
łącznej wartości ok. 2,8 mln zł, co jest wartości dziesięciokrotnie niższą niż w przypadku
wykonawcy Budimex. Połowa z tych pozycji dotyczy tymczasowego poszerzenia jezdni,
obejmującego pozycje o wartości od kilku do kilkudziesięciu tysięcy złotych, co stanowi
niewielki udział w cenie oferty ogółem. Pozostałe zarzuty odnoszą się do robót
wykończeniowych, a tylko w jednym przypadku – do robót ziemnych (Wymiany gruntu na
grunt kwalifikowany wraz pozyskaniem i transp
ortem materiału), która to pozycja została
wyceniona na poziomie stanowiącym 78,52% średniej arytmetycznej.
Odwołujący, formułując zarzuty dotyczące oferty PD Kontrakt, ograniczył się do
zestawienia danych liczbowych, nie wykazując, czy i dlaczego kwestionowane elementy
wyceny mają charakter istotny. W związku z powyższym Izba uznała, że zasadność
zarzutów w tym zakresie nie została wykazana.
W odniesieniu do kosztów postępowania wskazać należy, ze zgodnie z art. 192 ust. 9
ustawy Pzp, w wyroku oraz w po
stanowieniu kończącym postępowanie odwoławcze Izba
rozstrzyga o kosztach postępowania odwoławczego. Z kolei w świetle art. 192 ust. 10 ustawy
Pzp, strony ponoszą koszty postępowania odwoławczego stosownie do jego wyniku,
z
zastrzeżeniem art. 186 ust. 6.
J
ak wynika z postanowienia Sądu Okręgowego w Gliwicach z 20 lipca 2016 r. sygn.
akt X Ga 280/16
– w przypadku rozstrzygnięcia, w którym część odwołania wniesionego do
Krajowej Izby Odwoławczej zostaje oddalona, zaś część uwzględniona zasada
odpowiedzialności za wynik postępowania odwoławczego oznacza obowiązek stosunkowego
rozdzielenia kosztów postępowania odwoławczego w takiej części, w jakiej odwołanie
odniosło skutek. Identyczny pogląd wyrażono w wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie
z 22 stycznia 2016 r. sy
gn. akt XXIII Ga 1992/15, w postanowieniu Sądu Okręgowego we
Wrocławiu z dnia 3 października 2013 r. sygn. akt X Ga 286/13, wyroku Sądu Okręgowego
w
Warszawie z dnia 29 listopada 2016 r. sygn. akt XXIII Ga 880/16, wyroku Sądu
Okręgowego we Wrocławiu z 17 listopada 2016 r. sygn. akt X Ga 653/16, postanowieniu
Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 12 grudnia 2017 r. sygn. akt XXIII Ga 1886/17,
postanowieniu Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 18 grudnia 2018 r. sygn. akt XXIII Ga
830/18 i postanowieniu Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 12 października 2018 r.
sygn. akt XXIII Ga 1123/18. W tym ostatnim postanowieniu Sąd Okręgowy wskazał, co
następuje: Nie budziło zatem wątpliwości, że odwołanie zostało uwzględnione jak i oddalone
w równych (co do ilości zarzutów) częściach, w tym uwzględnione co do obu zarzutów
Sygn. akt KIO 1289/20
uwzględnionych przez Zamawiającego, co do której to czynności został wniesiony sprzeciw.
Odwołujący (…) i wnoszący sprzeciw przystępujący Wykonawca TPF Sp. z o. o. wygrali
zatem i jednocześnie przegrali w połowie. Sąd Okręgowy przychylił się do zarzutu skargi na
wyrok KIO i głównej tezy jej uzasadnienia, zgodnie z którą wynik sprawy winien być badany
w odniesieniu do ilości uwzględnionych i oddalonych zarzutów. Na przyjęcie takiego
stanowiska, w ocenie Sądu Okręgowego, pozwala przepis 5 ust. 4 rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania,
zgodnie z brzmieniem k
tórego w przypadkach nieuregulowanych w 5 ust. 1-3 Izba powinna
orzec o kosztach postępowania uwzględniając, że strony ponoszą koszty postępowania
odwoławczego stosownie do jego wyniku. Jednocześnie zauważyć należało, że żaden
przepis nie reguluje wprost s
ytuacji, w której odwołanie odwołującego lub wnoszącego
sprzeciw zostało uwzględnione dokładnie w połowie. Przepisy Ś5 ust. 2 jak i ust. 3
rozporządzenia dotyczą bowiem uwzględnienia lub oddalenia odwołania w całości, a zatem
nie mogły stanowić oparcia dla rozstrzygnięcia o kosztach niniejszego postępowania. W tym
stanie rzeczy koszty postępowania należało rozliczyć proporcjonalnie do wyniku
postępowania wywołanego odwołaniem wniesionym przez Odwołującego (…). Takie
rozwiązanie jest zgodne z art. 192 ust. 10 pzp ustanawiającym zasadę orzekania stosownie
do wyniku postępowania odwoławczego.
W niniejszej sprawie Izba
– co wynika z sentencji orzeczenia - częściowo uwzględniła
i częściowo oddaliła odwołanie. W ocenie Izby odwołanie okazało się zasadne w stosunku ½
(zarzuty odwołania dotyczyły dwóch ofert, a okazały się zasadne w stosunku do jednej
oferty)
. Kosztami postępowania po połowie obciążono zatem Zamawiającego
i
Odwołującego. Na koszty postępowania odwoławczego składał się wpis uiszczony przez
Odwołującego w wysokości 20.000 zł, koszty poniesione przez Odwołującego z tytułu
zastępstwa przed Izbą w kwocie 3.600 zł oraz koszty poniesione z tytułu wynagrodzenia
pełnomocnika Zamawiającego w kwocie 3.600 zł i dojazdu pełnomocnika Zamawiającego na
rozprawę w kwocie 811,44 zł (łącznie 28.011,44 zł).
Sygn. akt KIO 1289/20
Odwołujący poniósł dotychczas koszty postępowania odwoławczego w wysokości
23.600
zł tytułem wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika (20.000 + 3.600),
tymczasem odpowiadał za nie jedynie do wysokości 14.005,72 zł (28.011,44 zł x 50%).
Wobec powyższego Izba zasądziła od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kwotę
9.594,28
zł, stanowiącą różnicę pomiędzy kosztami poniesionymi dotychczas przez
Odwołującego a kosztami postępowania, za jakie odpowiada w świetle jego wyniku.
Przewodniczący: …………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 1211/20 z dnia 2020-08-19
- Sygn. akt KIO 1716/20 z dnia 2020-08-18
- Sygn. akt KIO 1229/20 z dnia 2020-08-14
- Sygn. akt KIO 1194/20 z dnia 2020-08-14
- Sygn. akt KIO 1752/20 z dnia 2020-08-14
