rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2020-08-24
rok: 2020
data dokumentu: 2020-08-24
rok: 2020
sygnatury akt.:
KIO 1742/20
KIO 1742/20
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 sierpnia 2020 r. w Warszawie
odwołania
wniesi
onego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 27 lipca 2020 r. przez
wykonawcę ABRAMSS Sp. z o.o. (ul. Zgoda 13/62, 00-012 Warszawa) w postępowaniu
prowadzonym przez
Zamawiającego Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad
Oddział w Białymstoku (ul. Zwycięstwa 2, 15-703 Białystok),
przy udziale Wykonawcy GARDEN-COM Sp. z o.o. (ul. Octowa 4c, 15-
339 Białystok),
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego.
odwołania
wniesi
onego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 27 lipca 2020 r. przez
wykonawcę ABRAMSS Sp. z o.o. (ul. Zgoda 13/62, 00-012 Warszawa) w postępowaniu
prowadzonym przez
Zamawiającego Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad
Oddział w Białymstoku (ul. Zwycięstwa 2, 15-703 Białystok),
przy udziale Wykonawcy GARDEN-COM Sp. z o.o. (ul. Octowa 4c, 15-
339 Białystok),
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego.
orzeka:
1.
uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru
oferty najkorzystniejszej
(w zakresie części IX postępowania), dokonanie powtórnej
czynności badania i oceny ofert, w tym odrzucenia oferty Wykonawcy GARDEN-COM sp. z
o.o.
2.
kosztami postępowania obciąża Zamawiającego Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i
Autostrad Oddział w Białymstoku (ul. Zwycięstwa 2, 15-703 Białystok) i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15000 zł 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego ABRAMSS Sp. z o.o.
(ul. Zgoda 13/62, 00-012 Warszawa)
tytułem wpisu od odwołania,
2.2.
zasądza od Zamawiającego Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad
Oddział w Białymstoku (ul. Zwycięstwa 2, 15-703 Białystok) na rzecz Odwołującego
ABRAMSS Sp. z o.o. (ul. Zgoda 13/62, 00-012 Warszawa)
kwotę 18600 zł 00 gr (słownie:
osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania i wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz.1843) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Białymstoku.
Przewodniczący: ………………………..
Sygn. akt: KIO 1742/20
UZASADNIENIE
Zamawiający Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Białymstoku
prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, którego przedmiotem są
„Usługi likwidacji śliskości zimowej i odśnieżania nawierzchni dróg, parkingów, zatok
autobusowych oraz ciągów pieszo-rowerowych administrowanych przez Generalną Dyrekcję
Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Białymstoku Rejon w Augustowie, Białymstoku,
Bielsku Podlaskim, Łomży, Suwałkach i Rejon w Zambrowie, w sezonach zimowych 2020 –
2024
” w podziale na IX części.
Odwołujący ABRAMSS sp. z .o.o. wniósł odwołanie, w którym zarzucił Zamawiającemu
naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp w zw. z art. 90 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp w zw. z
rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie wysokości
minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2020
r., poprzez zaniechanie odrzucenia oferty,
której cena jest niezgodna z ustawą, gdyż zawiera
wynagrodzenie niższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę, art 89 ust. 1 pkt 4 ustawy
Pzp w zw. z art 90 ust. 2 i 3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia oferty zawierającej
rażąco niską cenę, w sytuacji gdy wezwany przez Zamawiającego Wykonawca GARDEN-
COM sp. z o.o. nie udzielił wyczerpujących wyjaśnień, ani nie złożył dowodów, ewentualnie
naruszenie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp poprzez zaniechanie wezwania Wykonawcy GARDEN-
COM sp. z o.o. do złożenia dodatkowych wyjaśnień oraz dowodów.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania, nakazanie Zamawiającemu unieważnienia
czynności wyboru najkorzystniejszej oferty, odrzucenia oferty Wykonawcy GARDEN-COM
sp. z o.o.
, ewentualnie wezwanie tego wykonawcy do złożenia dodatkowych wyjaśnień,
obciążenie Zamawiającego kosztami postępowania odwoławczego.
Jak wskazał Odwołujący, zgodnie ze wskazanym przez Zamawiającego sposobem
obliczenia ceny (Tom I Rozdział 15, pkt 15.2. i 15.3. SIWZ) wykonawca zobowiązany był
określić w Formularzu cenowym ceny jednostkowe netto, wyliczyć wartość netto i wartość
podatku VAT. Tak obliczoną cenę brutto oferty należało przenieść do Formularza oferty.
Wykonawca obliczając cenę oferty zobowiązany był uwzględnić wszystkie pozycje opisane w
For
mularzu cenowym. Zamawiający wskazał, że wykonawca nie może samodzielnie
wprowadzić żadnych zmian w Formularzu cenowym. Ponadto wykonawca uwzględniając
wszystkie wymogi
objęte SIWZ zobowiązany był w cenie oferty ująć całkowity koszt
wykonania przedmiotu za
mówienia, w tym również wszelkie koszty towarzyszące wykonaniu,
o których mowa w SIWZ. Koszty, których nie ujęto w odrębnych pozycjach w Formularzu
cenowym, wykonawca zobowiązany był ująć w cenach jednostkowych pozycji opisanych w
Formularzu cenowym.
Stosownie do Tom II SIWZ (Istotne Postanowienia Umowy)
podstawą do rozliczenia
wykonanej usługi będą ceny jednostkowe zawarte w formularzu cenowym (§ 4 ust. 2),
ostateczna wartość wynagrodzenia ustalona zostanie na podstawie cen jednostkowych oraz
rzeczywiście wykonanych i odebranych usług (§ 4 ust. 3).
W
edług postanowień Tomu III SIWZ, pkt 9.1. oraz pkt 9.2. (OPZ) podstawą płatności jest
cena jednostkowa skalkulowana przez wykonawcę za jednostkę obmiarową ustaloną dla
danej pozycji kosztorysu, cena jednostkowa
będzie uwzględniać wszystkie czynności i
wymagania składające się na jej wykonanie, określone dla danej roboty w SST i w Opisie
przedmiotu zamówienia, do cen jednostkowych nie należy wliczać podatku VAT.
Jak wskazał Odwołujący, z powyższych postanowień wynika, iż w poszczególnych cenach
jednostkowych netto zawartych w Formularzu cenowym wykonawca zobowiązany był
uwzględnić wszystkie koszty, oprócz podatku VAT.
Odwołujący wskazał na następujące okoliczności: Pozycja 14 Formularza cenowego oferty
Przystępującego dotyczy ręcznego oczyszczania ze śniegu i lodu miejsc trudno dostępnych.
Zgodnie z Tomem III SIWZ, dla Części IX, obowiązkiem wykonawcy jest ręczne
oczyszczenie ze śniegu i logu miejsc trudno dostępnych na chodnikach, przejściach dla
pieszych, perona
ch zatok autobusowych, kładkach, schodach itp. występujących wzdłuż
dróg wskazanych wyżej oraz posypanie materiałem uszarstniającym. Poza sporem
pozostaje, że ten element przedmiotu zamówienia musi być realizowany zasobami ludzkimi,
a co za tym idzie, wyce
na tego zakresu prac powinna być zgodna z minimalnymi stawkami
godzinowymi za pracę.
Koszty pracy osób wykonujących ręczne oczyszczanie ze śniegu i lodu miejsc trudno
dostępnych nie mogły zostać ujęte w innych pozycjach Formularza cenowego. Zamawiający
wsk
azał, że koszty których nie ujęto w odrębnych pozycjach Formularza cenowego należało
ująć w cenach jednostkowych pozycji opisanych w Formularzu cenowym. Koszty pracy osób
wykonujących ręczne oczyszczanie ze śniegu i lodu miejsc trudno dostępnych zostały ujęte
przez Zamawiającego w odrębnej pozycji, a co za tym idzie, wszystkie koszty dotyczące tego
elementu przedmiotu zamówienia należało ująć w tej pozycji. Zdaniem Odwołującego
z
aoferowanie innego sposobu kalkulacji czyniłoby ofertę Wykonawcy GARDEN-COM sp. z
o.o. niezgodną z SIWZ i podlegającą odrzuceniu.
W przypadku kosztu pracy w cenie jednostkowej netto poz. 14, podawanej w Formularzu
cenowym, należało uwzględnić całe wynagrodzenie (płaca netto wraz z kosztami
pracowniczymi -
składki ubezpieczeniowe, zaliczka na podatek, itd).
W Formularzu cenowym dla Części IX w poz. 14 - Ręczne oczyszczenie ze śniegu i lodu
miejsc trudno dostępnych, Wykonawca GARDEN-COM sp. z o.o. podał stawkę za godzinę
pracy w wysokości 14,00 zł, wyliczając końcową wartość tego elementu na kwotę 14 000,00
zł. Oznacza to, jak wskazał Odwołujący, że zaoferowana przez Wykonawcę GARDEN-COM
sp. z o.o. stawka za 1 godzinę pracy osoby wykonującej ręczne oczyszczanie ze śniegu i
lodu jest poniżej minimalnej stawki godzinowej, która zgodnie z rozporządzeniem Rady
Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za
pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2020 r. (Dz. U. z 2019 r. poz. 1778),
wynosi 17 zł.
Odwołujący podkreślał, że zaoferowanie przez Wykonawcę GARDEN-COM sp. z o.o.
wynagrodzenia na poziomie niższym od minimalnego pozostaje niezgodne z przepisami
ustawy. Okoliczność ta świadczy zarówno o niezgodności tej oferty z ustawą oraz SIWZ, jak
również wskazuje, iż zaoferowana przez tego Wykonawcę cena jest ceną rażąco niską.
Ponadto Odwołujący zwrócił uwagę, że powyższa niezgodność występuje też w poz. 1.2.,
pkt 5.1. oraz pkt 7.1. Formularza cenowego dla Części IX.
W pkt 6.9 Tomu III SIWZ Zamawiający przewidział dyżur sprzętu wraz z Operatorem na
bazie Rejonu w miesiącu październik, marzec i kwiecień. Wykonawca ustalając cenę 1
godziny dyżuru nie może przekroczyć wartości 25% oferowanej ceny 1 godziny pracy
sprzętu. Odwołujący wskazał, że podana przez Wykonawcę GARDEN-COM sp. z o.o. cena
w wysok
ości 15,00 zł za 1 godzinę oraz 10,00 zł za godzinę nie pozwala na pokrycie
wynagrodzenia Operatora, jak również pokrycia pozostałych kosztów związanych z
pełnieniem dyżuru (np. koszt dojazdu do Rejonu). Stawka 15,00 zł za 1 godzinę dyżuru, a
tym bardziej
10,00 zł za godzinę, pozostaje też sprzeczna z minimalną stawką godzinową
określoną w ww. rozporządzeniu.
Odwołujący wskazał także, że w części IX zostało złożonych 5 ofert. Cena oferty Wykonawcy
GARDEN-COM sp. z o.o. odbiega znacznie od cen rynkowych poz
ostałych oferentów
(32,58% od średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert w tej części).
Zamawiający wezwał Wykonawcę GARDEN-COM sp. z o.o. do złożenia wyczerpującej i
szczegółowej informacji, czy oferta w części IX uwzględnia wszystkie wymagania zawarte w
OPZ i Umowie, a cena ofertowa zawiera wszystkie związane z tym niezbędne do poniesienia
koszty. W szczególności Zamawiający wezwał do odpowiedzi, czy wykonawca uwzględnił w
cenie ofertowej całkowity koszt wykonania przedmiotu zamówienia, w tym wszystkie koszty
towarzyszące wykonaniu zamówienia.
Zamawiający zastrzegł, że: „przedstawione przez Wykonawcę wyjaśnienia muszą być
merytoryczne, a Wykonawca
musi dostarczyć materiał do sformułowania przez
Zamawiającego oceny zaoferowanej w ofercie ceny, za którą Wykonawca ma zamiar
wykonać przedmiot zamówienia. Dlatego prosimy o przesłanie wszelkich informacji oraz
dowodów, które uznacie Państwo za istotne, na temat sposobu obliczenia przez Państwa
ceny zamówienia".
Odwołujący zauważył, że Wykonawca GARDEN-COM sp. z o.o. nie złożył merytorycznych i
szczegółowych informacji. Nie załączył też żadnych dowodów na potwierdzenie realności
zaoferowanej ceny. O
graniczył swoje wyjaśnienia do ogólnikowych, zdawkowych i
jednoakapitowych wyjaśnień, niezrozumiałych z uwagi na wyliczanie przychodu spółki,
zamiast wykazania Zamawiającemu, w jaki sposób i w oparciu o co zostały wyliczone koszty
przyjęte do kalkulacji oferty. Nie udzielił żadnych wyjaśnień, gdyż ograniczył się jedynie do
przedstawienia prognozowanego przycho
du z realizacji zamówienia wraz z ogólnikowym
zapewnieniem, że przewidywany przychód pozwoli na pokrycie kosztów. Odwołujący
wskazał na następujące okoliczności:
„Względem pkt 1 oraz 1.2. Formularza cenowego Wykonawca GARDEN-COM sp. z o.o. nie
udzielił żadnych wyjaśnień. Wskazał jedynie, że wyliczona kwota przychodu pokryje koszty
pracownicze, paliwowe, amortyzacyjne i naprawcze. Wyjaśnienia rażąco niskiej ceny zostały
więc ograniczone do samych zapewnień zainteresowanego wykonawcy. Wykonawca
GARDEN w żaden też sposób nie wyjaśnił dlaczego zaoferował stawkę 15 zł za dyżur, tj.
stawkę poniżej minimalnej stawki godzinowej.
Podobnie względem pkt 2,2.1. i 2.2. Wykonawca GARDEN-COM sp. z o.o. nie udzielił
żadnych wyjaśnień.
Względem pkt 4 Wykonawca GARDEN-COM sp. z o.o. ograniczył się jedynie do
stwierdzenia, że nośniki i posypywarka mogą mieć niższe parametry oraz, że wpływa to na
niższe koszty eksploatacyjne i amortyzacyjne, przy czym nie wskazano, jakie parametry
pozwalają na obniżenie ceny, w jakim stopniu, jak wpływa to na koszty eksploatacyjne czy
amortyzacyjne. Nie zawarto żadnych rzeczowych informacji, wyliczeń, ani dowodów. W
to
żsamy ogólnikowy sposób wykonawca odniósł się do pkt 5, 5.1., 7,7.1., 8,9,10,11,12 oraz
13.
Względem pkt 14 Wykonawca GARDEN-COM sp. z o.o. przyjął średniomiesięczne
zapotrzebowanie na ręczne oczyszczanie ze śniegu i lodu miejsc trudno dostępnych na
poziom
ie ok. 35,7 h, stwierdzając, że daje to spółce przychód równy 499,8 zł netto.
Wykonawca swoimi wyjaśnieniami wprost więc potwierdził, że ten element prac zamierza w
całości wykonać po stawce 14 zł (35,7h x 14 zł = 499,8 zł), a więc stawce niższej od
minimalnej.
”
W konsekwencji Odwołujący stwierdził, że wyjaśnienia złożone przez Wykonawcę GARDEN-
COM sp. z o.o. uchybiają wezwaniu Zamawiającego, nie pozwalają na ocenę realności
zaoferowanej ceny i nie obalają domniemania rażąco niskiej ceny. Zamawiający zdaniem
Odwołującego winien uznać, że Wykonawca GARDEN-COM sp. z o.o. nie wywiązał się z
obowiązku wyjaśnienia i udowodnienia realności zaoferowanej ceny, a tym samym winien
odrzucić ofertę, czego zaniechał.
Izba ustaliła i zważyła co następuje:
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Przystępujący w pozycji 5.1 formularza cenowego zaoferował wynagrodzenie za dyżur
nośnika typu średniego o dmc 16-18 ton z pługiem w wysokości 10 złotych. Podobnie w
pozycji 7.1,
za dyżur nośnika typu ciężkiego (3 osiowy) o dmc 24-26 ton pod pług
zaoferowano 10 złotych za 1 godzinę dyżuru.
Zgodnie z § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 20019 roku w sprawie
wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki
godzinowej, w 2020 roku minima
lna stawka godzinowa jaka została ustalona od 1 stycznia
2020 roku wynosi 17 złotych. Zatem zaproponowana przez Przystępującego stawka za
godzinę dyżuru jest poniżej stawki minimalnej wynikającej z ustawy o minimalnym
wynagrodzeniu za pracę i jako taka jest niezgodna z obowiązującymi przepisami.
W pozycji 5.1 Przystępujący zaproponował stawkę za pełnienie dyżuru w wysokości 10 zł
netto. Jednocześnie w treści wyjaśnień Przystępujący oświadczył, że praca oraz dyżur w
ramach tej pozycji,
wykonywane będą przez osoby zatrudnione na umowę zlecenie: „polegać
będziemy na pracownikach zatrudnionych na umowę zlecenie.” Wynagrodzenie za godzinę
wykonywania zlecenia nie może być niższe od wynikającej z ustawy minimalnej stawki
godzinowej, która obecnie wynosi 17 złotych brutto. Z tytułu pełnienia dyżuru Przystępujący
zaoferował stawkę wynoszącą 10 złotych, a więc poniżej minimalnej stawki godzinowej.
Podkreślenia wymaga, że stawka godziny dyżuru obejmować musi dyżur sprzętu, jak
również dyżur operatora sprzętu. Oznacza to, że Przystępujący zaoferował stawkę za
godzinę dyżuru operatora o wartości nawet niższej niż 10 złotych, skoro stawka ta obejmuje
zarówno dyżur sprzętu, jak i operatora. Przystępujący w treści pisma procesowego nie
odniósł się do zastosowanych stawek w pozycji 1.2, 5.1, 5.2.
Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy pozostają przedstawione przez
Przystępującego w trakcie rozprawy dowody w postaci danych historycznych w zakresie
wartości godzinowych w latach 2016-2020 zgromadzonych przez Zamawiającego. Przede
wszystkim informacje w tym zakresie nie były powoływane przez Przystępującego w trakcie
procedury wyjaśnień w zakresie zaoferowanej ceny. Ponadto pewne dane, jak np.
incydentalne prace związane z odśnieżaniem, pozostają bez znaczenia dla rozstrzygnięcia,
bowiem każdy z wykonawców jest zobowiązany wycenić ofertę zgodnie z obowiązującymi
stawkami. Niezależnie od ilości prac, Wykonawca powinien zastosować stawkę zgodną z
przepisami prawa.
Odwołujący podniósł zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 1 w związku
z artykułem 90 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, w związku z
Rozporządzeniem Rady Ministrów z 10 września 2019 roku w sprawie wysokości
minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2020
roku,
poprzez zaniechanie odrzucenia oferty, której cena jest niezgodna z ustawą, gdyż
zawiera wynagrodzenie niższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Zdaniem Przystępującego zarzut ten jest niezasadny, gdyż artykuł 89 ust. 1 pkt 1 ustawy
Prawo zamówień publicznych odnosi się do możliwości odrzucenia oferty, która jest
niezgodna z ustawą, tj. ustawą Prawo zamówień publicznych, nie zaś inną ustawą. Jednakże
Odwołujący w treści zarzutu wskazał związek tego artykułu z artykułem 90 ust. 1 pkt 1
ustawy Prawo z
amówień publicznych. Z artykułu 90 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych wynika wymagani
e, aby koszty pracy przyjęte przez wykonawców do ustalenia
ceny nie były niższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie art.
2 ust. 3-
5 ustawy z dnia 10 października 2002 roku o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
W związku z powyższym, ustalenie wysokości wynagrodzenia niezgodnie z tą ustawą i
wydanym na jej podstawie rozporządzeniem wskazującym minimalną wysokość
wynagrodz
enia należy uznać za niezgodne także z ustawą Prawo zamówień publicznych.
Przystępujący zwracał także uwagę na marginalne znaczenie elementów oferty
zakwestionowanych przez Odwołującego, wskazując, że wartość tych elementów jest
niewielka w stosunku do w
artości całej oferty.
Powyższy argument jest nietrafny, bowiem niezależnie od wartości zakwestionowanych
elementów oferty, powinny one przewidywać wynagrodzenie zgodne z wynagrodzeniem
wynikającym z treści rozporządzenia w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za
pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2020 roku.
Przystępujący w treści formularza cenowego w pozycji 14 dotyczącej ręcznego oczyszczenia
ze śniegu i lodu miejsc trudno dostępnych zaoferował cenę jednostkową w wysokości 14
złotych za jedną godzinę. Trafnie wskazał Odwołujący, że ten element przedmiotu
zamówienia musi być realizowany zasobami ludzkimi, z użyciem co najwyżej ręcznych
narzędzi, a co za tym idzie, wycena tego zakresu prac powinna być zgodna z minimalnymi
stawkami
godzinowymi za pracę. Również wysokość tej stawki w treści formularza
cenowego przedstawionego w ofercie Przystępującego skalkulowana została poniżej stawki
wynikającej z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 20019 roku w sprawie
wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki
godzinowej w 2020 roku.
Przystępujący podniósł w argumentacji, że już w treści wyjaśnień wskazał, że dedykuje do tej
usługi pracowników zatrudnionych na stałe, którzy pracują w sezonie letnim, natomiast w
sezonie zimowym zostanie im zapewnione minimalne wynagrodzenie. Należy jednak
wskazać, że nawet jeśli wykonawca zatrudnia pracowników na podstawie umowy o pracę, to
stawka ta i tak jest poniżej przewidzianej w przepisach ustawy o minimalnym wynagrodzeniu.
Wynagrodzenie za pracę pracownika jest kosztem pracodawcy, zatem wykonawca powinien
otrzymać wynagrodzenie z kontraktu w takiej wysokości, która zapewni pokrycie tego kosztu.
Pracodawca czerpie środki na pokrycie swoich kosztów (takich jak koszty wynagrodzeń
pracowników) z wynagrodzeń otrzymywanych od kontrahentów. Zamawiający w niniejszym
postępowaniu jest jednym z takich kontrahentów. Zamawiający nie ma natomiast wiedzy o
ewentualnych innych kontrahentach Przystępującego. Okoliczność, że Przystępujący będzie
zawierał umowy z Zamawiającym w ramach innych części zamówienia, pozostaje bez
znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Wykonawca w chwili składania oferty nie
miał wiedzy, czy – a jeżeli tak - do ilu części postępowania uzyska zamówienie. Nie było
zatem wykluczone, że uzyska zamówienie tylko w jednej z części i wynagrodzenie
otrzymane z tego tytułu powinno pokryć koszty wykonawcy, w tym koszty wynagrodzeń
pracowników. Cena zaoferowana na każdą z części zamówienia powinna być zatem tak
skalkulowana, aby
była to cena realna i porywała koszty wykonawcy. Ponadto Przystępujący
powinien wykazać koszty zatrudnienia pracownika przy wykonywaniu tej konkretnej usługi.
Koszty te powinny zostać odzwierciedlone w formularzu cenowym.
Ponadto Prz
ystępujący powoływał się na okoliczność, że wskazana stawka 14 złotych
będzie stanowiła „dodatek” do wynagrodzenia. Ponownie należy wskazać, że przede
wszystkim Przystępujący powinien był wykazać, iż pracownik za godzinę pracy otrzyma
wynagrodzenie, które będzie zgodne ze stawkami wynikającymi ze wskazanego powyżej
rozporządzenia. Ponadto twierdzenie Przystępującego jest niewiarygodne, bowiem z
przedstawionych list płac nie wynika, aby pracownicy otrzymywali „dodatek” do
wynagrodzenia. Jest to zatem twierdz
enie sformułowane na potrzeby postepowania
odwoławczego.
W świetle powyższego Izba uznała za zasadny zarzut naruszenia przez Zamawiającego
art. 89 ust. 1 pkt 1 w zw
iązku z art. 90 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo zamówień publicznych w
związku z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie wysokości
minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w
2020
r., poprzez zaniechanie odrzucenia oferty, której cena jest niezgodna z ustawą, gdyż
zawiera wynagrodzenie ni
ższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Izba uznała za zasadny zarzut naruszenia przez Zamawiającego artykułu 89 ust. 1 pkt 4 w
zw
iązku z art 90 ust. 2 i 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, poprzez zaniechanie
odrzucenia oferty zawierającej rażąco niską cenę, w sytuacji, gdy wezwany przez
Zamawiającego Wykonawca GARDEN-COM sp. z o.o. (Przystępujący) nie udzielił
wyczerpujących wyjaśnień, ani nie złożył dowodów.
Treść wyjaśnień sprowadza się do zapewnienia Zamawiającego o tym, że zaoferowane
stawki są stawkami rynkowymi i na pewno przyniosą zysk Przystępującemu. Takie
stwierdzenie nie może zostać uznane za jakąkolwiek informację, czy uzasadnienie
wiarygodności zaoferowanej ceny. Przystępujący zarzucił Odwołującemu, że ten nie odniósł
się (w zakresie stawianych zarzutów) do kalkulacji Przystępującego. Tymczasem
Przystępujący nie przedstawił żadnej kalkulacji. Niezależnie od powyższego, nieliczne
przedstawione działania arytmetyczne w pojedynczych punktach wyjaśnień są zupełnie
niezrozumiałe, np. uzasadnienie, że 9 godzin dyżuru i 14 godzin pracy, które zsumowane,
zdaniem Przystępującego dają 31 godzin pracy miesięcznie (wyjaśnienia do pkt. 5 i 5.1 w
części IX).
Istotne znaczenie ma także fakt, że Przystępujący dokonał kalkulacji ceny przyjmując stawki
pon
iżej stawek wynikających z ustawy (a więc stawki w wysokości 10 złotych, 14 złotych, 15
złotych). Okoliczność ta potwierdza, że cena oferty nie została prawidłowo skalkulowana. To
z kolei oznacza, że wyjaśnienia złożone przez Przystępującego nie obaliły domniemania, że
cena oferty jest rażąco niska.
Rację ma Przystępujący, iż zgodnie z orzecznictwem, Zamawiający ma możliwość
powtórnego wezwania wykonawcy do złożenia wyjaśnień w zakresie zaoferowanej ceny.
Jednakże w niniejszym postępowaniu nie zachodzą ku temu przesłanki. Procedura
ponownego wyjaśnienia mogłaby zostać zastosowana w sytuacji, gdy do wyjaśnienia
pozostaną drobne niejasności, nie zaś w sytuacji, gdy wyjaśnienia są zbyt ogólne oraz
zastosowano stawki niezgodne z obowiązującym rozporządzeniem.
Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, tj. stosownie do wyniku postępowania, z uwzględnieniem
postanowień rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. z dnia 7 maja 2018 r. Dz. U. z 2018 r., poz. 972),
w tym w szczególności § 5 ust. 2 pkt 1).
Przewodniczący:
………………………………
1.
uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru
oferty najkorzystniejszej
(w zakresie części IX postępowania), dokonanie powtórnej
czynności badania i oceny ofert, w tym odrzucenia oferty Wykonawcy GARDEN-COM sp. z
o.o.
2.
kosztami postępowania obciąża Zamawiającego Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i
Autostrad Oddział w Białymstoku (ul. Zwycięstwa 2, 15-703 Białystok) i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15000 zł 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego ABRAMSS Sp. z o.o.
(ul. Zgoda 13/62, 00-012 Warszawa)
tytułem wpisu od odwołania,
2.2.
zasądza od Zamawiającego Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad
Oddział w Białymstoku (ul. Zwycięstwa 2, 15-703 Białystok) na rzecz Odwołującego
ABRAMSS Sp. z o.o. (ul. Zgoda 13/62, 00-012 Warszawa)
kwotę 18600 zł 00 gr (słownie:
osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania i wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz.1843) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Białymstoku.
Przewodniczący: ………………………..
Sygn. akt: KIO 1742/20
UZASADNIENIE
Zamawiający Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Białymstoku
prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, którego przedmiotem są
„Usługi likwidacji śliskości zimowej i odśnieżania nawierzchni dróg, parkingów, zatok
autobusowych oraz ciągów pieszo-rowerowych administrowanych przez Generalną Dyrekcję
Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Białymstoku Rejon w Augustowie, Białymstoku,
Bielsku Podlaskim, Łomży, Suwałkach i Rejon w Zambrowie, w sezonach zimowych 2020 –
2024
” w podziale na IX części.
Odwołujący ABRAMSS sp. z .o.o. wniósł odwołanie, w którym zarzucił Zamawiającemu
naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp w zw. z art. 90 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp w zw. z
rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie wysokości
minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2020
r., poprzez zaniechanie odrzucenia oferty,
której cena jest niezgodna z ustawą, gdyż zawiera
wynagrodzenie niższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę, art 89 ust. 1 pkt 4 ustawy
Pzp w zw. z art 90 ust. 2 i 3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia oferty zawierającej
rażąco niską cenę, w sytuacji gdy wezwany przez Zamawiającego Wykonawca GARDEN-
COM sp. z o.o. nie udzielił wyczerpujących wyjaśnień, ani nie złożył dowodów, ewentualnie
naruszenie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp poprzez zaniechanie wezwania Wykonawcy GARDEN-
COM sp. z o.o. do złożenia dodatkowych wyjaśnień oraz dowodów.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania, nakazanie Zamawiającemu unieważnienia
czynności wyboru najkorzystniejszej oferty, odrzucenia oferty Wykonawcy GARDEN-COM
sp. z o.o.
, ewentualnie wezwanie tego wykonawcy do złożenia dodatkowych wyjaśnień,
obciążenie Zamawiającego kosztami postępowania odwoławczego.
Jak wskazał Odwołujący, zgodnie ze wskazanym przez Zamawiającego sposobem
obliczenia ceny (Tom I Rozdział 15, pkt 15.2. i 15.3. SIWZ) wykonawca zobowiązany był
określić w Formularzu cenowym ceny jednostkowe netto, wyliczyć wartość netto i wartość
podatku VAT. Tak obliczoną cenę brutto oferty należało przenieść do Formularza oferty.
Wykonawca obliczając cenę oferty zobowiązany był uwzględnić wszystkie pozycje opisane w
For
mularzu cenowym. Zamawiający wskazał, że wykonawca nie może samodzielnie
wprowadzić żadnych zmian w Formularzu cenowym. Ponadto wykonawca uwzględniając
wszystkie wymogi
objęte SIWZ zobowiązany był w cenie oferty ująć całkowity koszt
wykonania przedmiotu za
mówienia, w tym również wszelkie koszty towarzyszące wykonaniu,
o których mowa w SIWZ. Koszty, których nie ujęto w odrębnych pozycjach w Formularzu
cenowym, wykonawca zobowiązany był ująć w cenach jednostkowych pozycji opisanych w
Formularzu cenowym.
Stosownie do Tom II SIWZ (Istotne Postanowienia Umowy)
podstawą do rozliczenia
wykonanej usługi będą ceny jednostkowe zawarte w formularzu cenowym (§ 4 ust. 2),
ostateczna wartość wynagrodzenia ustalona zostanie na podstawie cen jednostkowych oraz
rzeczywiście wykonanych i odebranych usług (§ 4 ust. 3).
W
edług postanowień Tomu III SIWZ, pkt 9.1. oraz pkt 9.2. (OPZ) podstawą płatności jest
cena jednostkowa skalkulowana przez wykonawcę za jednostkę obmiarową ustaloną dla
danej pozycji kosztorysu, cena jednostkowa
będzie uwzględniać wszystkie czynności i
wymagania składające się na jej wykonanie, określone dla danej roboty w SST i w Opisie
przedmiotu zamówienia, do cen jednostkowych nie należy wliczać podatku VAT.
Jak wskazał Odwołujący, z powyższych postanowień wynika, iż w poszczególnych cenach
jednostkowych netto zawartych w Formularzu cenowym wykonawca zobowiązany był
uwzględnić wszystkie koszty, oprócz podatku VAT.
Odwołujący wskazał na następujące okoliczności: Pozycja 14 Formularza cenowego oferty
Przystępującego dotyczy ręcznego oczyszczania ze śniegu i lodu miejsc trudno dostępnych.
Zgodnie z Tomem III SIWZ, dla Części IX, obowiązkiem wykonawcy jest ręczne
oczyszczenie ze śniegu i logu miejsc trudno dostępnych na chodnikach, przejściach dla
pieszych, perona
ch zatok autobusowych, kładkach, schodach itp. występujących wzdłuż
dróg wskazanych wyżej oraz posypanie materiałem uszarstniającym. Poza sporem
pozostaje, że ten element przedmiotu zamówienia musi być realizowany zasobami ludzkimi,
a co za tym idzie, wyce
na tego zakresu prac powinna być zgodna z minimalnymi stawkami
godzinowymi za pracę.
Koszty pracy osób wykonujących ręczne oczyszczanie ze śniegu i lodu miejsc trudno
dostępnych nie mogły zostać ujęte w innych pozycjach Formularza cenowego. Zamawiający
wsk
azał, że koszty których nie ujęto w odrębnych pozycjach Formularza cenowego należało
ująć w cenach jednostkowych pozycji opisanych w Formularzu cenowym. Koszty pracy osób
wykonujących ręczne oczyszczanie ze śniegu i lodu miejsc trudno dostępnych zostały ujęte
przez Zamawiającego w odrębnej pozycji, a co za tym idzie, wszystkie koszty dotyczące tego
elementu przedmiotu zamówienia należało ująć w tej pozycji. Zdaniem Odwołującego
z
aoferowanie innego sposobu kalkulacji czyniłoby ofertę Wykonawcy GARDEN-COM sp. z
o.o. niezgodną z SIWZ i podlegającą odrzuceniu.
W przypadku kosztu pracy w cenie jednostkowej netto poz. 14, podawanej w Formularzu
cenowym, należało uwzględnić całe wynagrodzenie (płaca netto wraz z kosztami
pracowniczymi -
składki ubezpieczeniowe, zaliczka na podatek, itd).
W Formularzu cenowym dla Części IX w poz. 14 - Ręczne oczyszczenie ze śniegu i lodu
miejsc trudno dostępnych, Wykonawca GARDEN-COM sp. z o.o. podał stawkę za godzinę
pracy w wysokości 14,00 zł, wyliczając końcową wartość tego elementu na kwotę 14 000,00
zł. Oznacza to, jak wskazał Odwołujący, że zaoferowana przez Wykonawcę GARDEN-COM
sp. z o.o. stawka za 1 godzinę pracy osoby wykonującej ręczne oczyszczanie ze śniegu i
lodu jest poniżej minimalnej stawki godzinowej, która zgodnie z rozporządzeniem Rady
Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za
pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2020 r. (Dz. U. z 2019 r. poz. 1778),
wynosi 17 zł.
Odwołujący podkreślał, że zaoferowanie przez Wykonawcę GARDEN-COM sp. z o.o.
wynagrodzenia na poziomie niższym od minimalnego pozostaje niezgodne z przepisami
ustawy. Okoliczność ta świadczy zarówno o niezgodności tej oferty z ustawą oraz SIWZ, jak
również wskazuje, iż zaoferowana przez tego Wykonawcę cena jest ceną rażąco niską.
Ponadto Odwołujący zwrócił uwagę, że powyższa niezgodność występuje też w poz. 1.2.,
pkt 5.1. oraz pkt 7.1. Formularza cenowego dla Części IX.
W pkt 6.9 Tomu III SIWZ Zamawiający przewidział dyżur sprzętu wraz z Operatorem na
bazie Rejonu w miesiącu październik, marzec i kwiecień. Wykonawca ustalając cenę 1
godziny dyżuru nie może przekroczyć wartości 25% oferowanej ceny 1 godziny pracy
sprzętu. Odwołujący wskazał, że podana przez Wykonawcę GARDEN-COM sp. z o.o. cena
w wysok
ości 15,00 zł za 1 godzinę oraz 10,00 zł za godzinę nie pozwala na pokrycie
wynagrodzenia Operatora, jak również pokrycia pozostałych kosztów związanych z
pełnieniem dyżuru (np. koszt dojazdu do Rejonu). Stawka 15,00 zł za 1 godzinę dyżuru, a
tym bardziej
10,00 zł za godzinę, pozostaje też sprzeczna z minimalną stawką godzinową
określoną w ww. rozporządzeniu.
Odwołujący wskazał także, że w części IX zostało złożonych 5 ofert. Cena oferty Wykonawcy
GARDEN-COM sp. z o.o. odbiega znacznie od cen rynkowych poz
ostałych oferentów
(32,58% od średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert w tej części).
Zamawiający wezwał Wykonawcę GARDEN-COM sp. z o.o. do złożenia wyczerpującej i
szczegółowej informacji, czy oferta w części IX uwzględnia wszystkie wymagania zawarte w
OPZ i Umowie, a cena ofertowa zawiera wszystkie związane z tym niezbędne do poniesienia
koszty. W szczególności Zamawiający wezwał do odpowiedzi, czy wykonawca uwzględnił w
cenie ofertowej całkowity koszt wykonania przedmiotu zamówienia, w tym wszystkie koszty
towarzyszące wykonaniu zamówienia.
Zamawiający zastrzegł, że: „przedstawione przez Wykonawcę wyjaśnienia muszą być
merytoryczne, a Wykonawca
musi dostarczyć materiał do sformułowania przez
Zamawiającego oceny zaoferowanej w ofercie ceny, za którą Wykonawca ma zamiar
wykonać przedmiot zamówienia. Dlatego prosimy o przesłanie wszelkich informacji oraz
dowodów, które uznacie Państwo za istotne, na temat sposobu obliczenia przez Państwa
ceny zamówienia".
Odwołujący zauważył, że Wykonawca GARDEN-COM sp. z o.o. nie złożył merytorycznych i
szczegółowych informacji. Nie załączył też żadnych dowodów na potwierdzenie realności
zaoferowanej ceny. O
graniczył swoje wyjaśnienia do ogólnikowych, zdawkowych i
jednoakapitowych wyjaśnień, niezrozumiałych z uwagi na wyliczanie przychodu spółki,
zamiast wykazania Zamawiającemu, w jaki sposób i w oparciu o co zostały wyliczone koszty
przyjęte do kalkulacji oferty. Nie udzielił żadnych wyjaśnień, gdyż ograniczył się jedynie do
przedstawienia prognozowanego przycho
du z realizacji zamówienia wraz z ogólnikowym
zapewnieniem, że przewidywany przychód pozwoli na pokrycie kosztów. Odwołujący
wskazał na następujące okoliczności:
„Względem pkt 1 oraz 1.2. Formularza cenowego Wykonawca GARDEN-COM sp. z o.o. nie
udzielił żadnych wyjaśnień. Wskazał jedynie, że wyliczona kwota przychodu pokryje koszty
pracownicze, paliwowe, amortyzacyjne i naprawcze. Wyjaśnienia rażąco niskiej ceny zostały
więc ograniczone do samych zapewnień zainteresowanego wykonawcy. Wykonawca
GARDEN w żaden też sposób nie wyjaśnił dlaczego zaoferował stawkę 15 zł za dyżur, tj.
stawkę poniżej minimalnej stawki godzinowej.
Podobnie względem pkt 2,2.1. i 2.2. Wykonawca GARDEN-COM sp. z o.o. nie udzielił
żadnych wyjaśnień.
Względem pkt 4 Wykonawca GARDEN-COM sp. z o.o. ograniczył się jedynie do
stwierdzenia, że nośniki i posypywarka mogą mieć niższe parametry oraz, że wpływa to na
niższe koszty eksploatacyjne i amortyzacyjne, przy czym nie wskazano, jakie parametry
pozwalają na obniżenie ceny, w jakim stopniu, jak wpływa to na koszty eksploatacyjne czy
amortyzacyjne. Nie zawarto żadnych rzeczowych informacji, wyliczeń, ani dowodów. W
to
żsamy ogólnikowy sposób wykonawca odniósł się do pkt 5, 5.1., 7,7.1., 8,9,10,11,12 oraz
13.
Względem pkt 14 Wykonawca GARDEN-COM sp. z o.o. przyjął średniomiesięczne
zapotrzebowanie na ręczne oczyszczanie ze śniegu i lodu miejsc trudno dostępnych na
poziom
ie ok. 35,7 h, stwierdzając, że daje to spółce przychód równy 499,8 zł netto.
Wykonawca swoimi wyjaśnieniami wprost więc potwierdził, że ten element prac zamierza w
całości wykonać po stawce 14 zł (35,7h x 14 zł = 499,8 zł), a więc stawce niższej od
minimalnej.
”
W konsekwencji Odwołujący stwierdził, że wyjaśnienia złożone przez Wykonawcę GARDEN-
COM sp. z o.o. uchybiają wezwaniu Zamawiającego, nie pozwalają na ocenę realności
zaoferowanej ceny i nie obalają domniemania rażąco niskiej ceny. Zamawiający zdaniem
Odwołującego winien uznać, że Wykonawca GARDEN-COM sp. z o.o. nie wywiązał się z
obowiązku wyjaśnienia i udowodnienia realności zaoferowanej ceny, a tym samym winien
odrzucić ofertę, czego zaniechał.
Izba ustaliła i zważyła co następuje:
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Przystępujący w pozycji 5.1 formularza cenowego zaoferował wynagrodzenie za dyżur
nośnika typu średniego o dmc 16-18 ton z pługiem w wysokości 10 złotych. Podobnie w
pozycji 7.1,
za dyżur nośnika typu ciężkiego (3 osiowy) o dmc 24-26 ton pod pług
zaoferowano 10 złotych za 1 godzinę dyżuru.
Zgodnie z § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 20019 roku w sprawie
wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki
godzinowej, w 2020 roku minima
lna stawka godzinowa jaka została ustalona od 1 stycznia
2020 roku wynosi 17 złotych. Zatem zaproponowana przez Przystępującego stawka za
godzinę dyżuru jest poniżej stawki minimalnej wynikającej z ustawy o minimalnym
wynagrodzeniu za pracę i jako taka jest niezgodna z obowiązującymi przepisami.
W pozycji 5.1 Przystępujący zaproponował stawkę za pełnienie dyżuru w wysokości 10 zł
netto. Jednocześnie w treści wyjaśnień Przystępujący oświadczył, że praca oraz dyżur w
ramach tej pozycji,
wykonywane będą przez osoby zatrudnione na umowę zlecenie: „polegać
będziemy na pracownikach zatrudnionych na umowę zlecenie.” Wynagrodzenie za godzinę
wykonywania zlecenia nie może być niższe od wynikającej z ustawy minimalnej stawki
godzinowej, która obecnie wynosi 17 złotych brutto. Z tytułu pełnienia dyżuru Przystępujący
zaoferował stawkę wynoszącą 10 złotych, a więc poniżej minimalnej stawki godzinowej.
Podkreślenia wymaga, że stawka godziny dyżuru obejmować musi dyżur sprzętu, jak
również dyżur operatora sprzętu. Oznacza to, że Przystępujący zaoferował stawkę za
godzinę dyżuru operatora o wartości nawet niższej niż 10 złotych, skoro stawka ta obejmuje
zarówno dyżur sprzętu, jak i operatora. Przystępujący w treści pisma procesowego nie
odniósł się do zastosowanych stawek w pozycji 1.2, 5.1, 5.2.
Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy pozostają przedstawione przez
Przystępującego w trakcie rozprawy dowody w postaci danych historycznych w zakresie
wartości godzinowych w latach 2016-2020 zgromadzonych przez Zamawiającego. Przede
wszystkim informacje w tym zakresie nie były powoływane przez Przystępującego w trakcie
procedury wyjaśnień w zakresie zaoferowanej ceny. Ponadto pewne dane, jak np.
incydentalne prace związane z odśnieżaniem, pozostają bez znaczenia dla rozstrzygnięcia,
bowiem każdy z wykonawców jest zobowiązany wycenić ofertę zgodnie z obowiązującymi
stawkami. Niezależnie od ilości prac, Wykonawca powinien zastosować stawkę zgodną z
przepisami prawa.
Odwołujący podniósł zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 1 w związku
z artykułem 90 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, w związku z
Rozporządzeniem Rady Ministrów z 10 września 2019 roku w sprawie wysokości
minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2020
roku,
poprzez zaniechanie odrzucenia oferty, której cena jest niezgodna z ustawą, gdyż
zawiera wynagrodzenie niższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Zdaniem Przystępującego zarzut ten jest niezasadny, gdyż artykuł 89 ust. 1 pkt 1 ustawy
Prawo zamówień publicznych odnosi się do możliwości odrzucenia oferty, która jest
niezgodna z ustawą, tj. ustawą Prawo zamówień publicznych, nie zaś inną ustawą. Jednakże
Odwołujący w treści zarzutu wskazał związek tego artykułu z artykułem 90 ust. 1 pkt 1
ustawy Prawo z
amówień publicznych. Z artykułu 90 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych wynika wymagani
e, aby koszty pracy przyjęte przez wykonawców do ustalenia
ceny nie były niższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie art.
2 ust. 3-
5 ustawy z dnia 10 października 2002 roku o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
W związku z powyższym, ustalenie wysokości wynagrodzenia niezgodnie z tą ustawą i
wydanym na jej podstawie rozporządzeniem wskazującym minimalną wysokość
wynagrodz
enia należy uznać za niezgodne także z ustawą Prawo zamówień publicznych.
Przystępujący zwracał także uwagę na marginalne znaczenie elementów oferty
zakwestionowanych przez Odwołującego, wskazując, że wartość tych elementów jest
niewielka w stosunku do w
artości całej oferty.
Powyższy argument jest nietrafny, bowiem niezależnie od wartości zakwestionowanych
elementów oferty, powinny one przewidywać wynagrodzenie zgodne z wynagrodzeniem
wynikającym z treści rozporządzenia w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za
pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2020 roku.
Przystępujący w treści formularza cenowego w pozycji 14 dotyczącej ręcznego oczyszczenia
ze śniegu i lodu miejsc trudno dostępnych zaoferował cenę jednostkową w wysokości 14
złotych za jedną godzinę. Trafnie wskazał Odwołujący, że ten element przedmiotu
zamówienia musi być realizowany zasobami ludzkimi, z użyciem co najwyżej ręcznych
narzędzi, a co za tym idzie, wycena tego zakresu prac powinna być zgodna z minimalnymi
stawkami
godzinowymi za pracę. Również wysokość tej stawki w treści formularza
cenowego przedstawionego w ofercie Przystępującego skalkulowana została poniżej stawki
wynikającej z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 20019 roku w sprawie
wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki
godzinowej w 2020 roku.
Przystępujący podniósł w argumentacji, że już w treści wyjaśnień wskazał, że dedykuje do tej
usługi pracowników zatrudnionych na stałe, którzy pracują w sezonie letnim, natomiast w
sezonie zimowym zostanie im zapewnione minimalne wynagrodzenie. Należy jednak
wskazać, że nawet jeśli wykonawca zatrudnia pracowników na podstawie umowy o pracę, to
stawka ta i tak jest poniżej przewidzianej w przepisach ustawy o minimalnym wynagrodzeniu.
Wynagrodzenie za pracę pracownika jest kosztem pracodawcy, zatem wykonawca powinien
otrzymać wynagrodzenie z kontraktu w takiej wysokości, która zapewni pokrycie tego kosztu.
Pracodawca czerpie środki na pokrycie swoich kosztów (takich jak koszty wynagrodzeń
pracowników) z wynagrodzeń otrzymywanych od kontrahentów. Zamawiający w niniejszym
postępowaniu jest jednym z takich kontrahentów. Zamawiający nie ma natomiast wiedzy o
ewentualnych innych kontrahentach Przystępującego. Okoliczność, że Przystępujący będzie
zawierał umowy z Zamawiającym w ramach innych części zamówienia, pozostaje bez
znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Wykonawca w chwili składania oferty nie
miał wiedzy, czy – a jeżeli tak - do ilu części postępowania uzyska zamówienie. Nie było
zatem wykluczone, że uzyska zamówienie tylko w jednej z części i wynagrodzenie
otrzymane z tego tytułu powinno pokryć koszty wykonawcy, w tym koszty wynagrodzeń
pracowników. Cena zaoferowana na każdą z części zamówienia powinna być zatem tak
skalkulowana, aby
była to cena realna i porywała koszty wykonawcy. Ponadto Przystępujący
powinien wykazać koszty zatrudnienia pracownika przy wykonywaniu tej konkretnej usługi.
Koszty te powinny zostać odzwierciedlone w formularzu cenowym.
Ponadto Prz
ystępujący powoływał się na okoliczność, że wskazana stawka 14 złotych
będzie stanowiła „dodatek” do wynagrodzenia. Ponownie należy wskazać, że przede
wszystkim Przystępujący powinien był wykazać, iż pracownik za godzinę pracy otrzyma
wynagrodzenie, które będzie zgodne ze stawkami wynikającymi ze wskazanego powyżej
rozporządzenia. Ponadto twierdzenie Przystępującego jest niewiarygodne, bowiem z
przedstawionych list płac nie wynika, aby pracownicy otrzymywali „dodatek” do
wynagrodzenia. Jest to zatem twierdz
enie sformułowane na potrzeby postepowania
odwoławczego.
W świetle powyższego Izba uznała za zasadny zarzut naruszenia przez Zamawiającego
art. 89 ust. 1 pkt 1 w zw
iązku z art. 90 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo zamówień publicznych w
związku z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie wysokości
minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w
2020
r., poprzez zaniechanie odrzucenia oferty, której cena jest niezgodna z ustawą, gdyż
zawiera wynagrodzenie ni
ższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Izba uznała za zasadny zarzut naruszenia przez Zamawiającego artykułu 89 ust. 1 pkt 4 w
zw
iązku z art 90 ust. 2 i 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, poprzez zaniechanie
odrzucenia oferty zawierającej rażąco niską cenę, w sytuacji, gdy wezwany przez
Zamawiającego Wykonawca GARDEN-COM sp. z o.o. (Przystępujący) nie udzielił
wyczerpujących wyjaśnień, ani nie złożył dowodów.
Treść wyjaśnień sprowadza się do zapewnienia Zamawiającego o tym, że zaoferowane
stawki są stawkami rynkowymi i na pewno przyniosą zysk Przystępującemu. Takie
stwierdzenie nie może zostać uznane za jakąkolwiek informację, czy uzasadnienie
wiarygodności zaoferowanej ceny. Przystępujący zarzucił Odwołującemu, że ten nie odniósł
się (w zakresie stawianych zarzutów) do kalkulacji Przystępującego. Tymczasem
Przystępujący nie przedstawił żadnej kalkulacji. Niezależnie od powyższego, nieliczne
przedstawione działania arytmetyczne w pojedynczych punktach wyjaśnień są zupełnie
niezrozumiałe, np. uzasadnienie, że 9 godzin dyżuru i 14 godzin pracy, które zsumowane,
zdaniem Przystępującego dają 31 godzin pracy miesięcznie (wyjaśnienia do pkt. 5 i 5.1 w
części IX).
Istotne znaczenie ma także fakt, że Przystępujący dokonał kalkulacji ceny przyjmując stawki
pon
iżej stawek wynikających z ustawy (a więc stawki w wysokości 10 złotych, 14 złotych, 15
złotych). Okoliczność ta potwierdza, że cena oferty nie została prawidłowo skalkulowana. To
z kolei oznacza, że wyjaśnienia złożone przez Przystępującego nie obaliły domniemania, że
cena oferty jest rażąco niska.
Rację ma Przystępujący, iż zgodnie z orzecznictwem, Zamawiający ma możliwość
powtórnego wezwania wykonawcy do złożenia wyjaśnień w zakresie zaoferowanej ceny.
Jednakże w niniejszym postępowaniu nie zachodzą ku temu przesłanki. Procedura
ponownego wyjaśnienia mogłaby zostać zastosowana w sytuacji, gdy do wyjaśnienia
pozostaną drobne niejasności, nie zaś w sytuacji, gdy wyjaśnienia są zbyt ogólne oraz
zastosowano stawki niezgodne z obowiązującym rozporządzeniem.
Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, tj. stosownie do wyniku postępowania, z uwzględnieniem
postanowień rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. z dnia 7 maja 2018 r. Dz. U. z 2018 r., poz. 972),
w tym w szczególności § 5 ust. 2 pkt 1).
Przewodniczący:
………………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 1735/20 z dnia 2020-10-08
- Sygn. akt KIO 2140/20 z dnia 2020-09-30
- Sygn. akt KIO 1733/20 z dnia 2020-09-28
- Sygn. akt KIO 1727/20 z dnia 2020-09-28
- Sygn. akt KIO 1390/20 z dnia 2020-09-24
