rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2020-09-10
rok: 2020
data dokumentu: 2020-09-10
rok: 2020
sygnatury akt.:
KIO 1948/20
KIO 1948/20
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10
września 2020 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w 14 sierpnia 2020 r. przez
wykonawc
ów Konsorcjum Firm: 1) Impel System Sp. z o.o., 2) Impel Facility Services
Sp. z o.o., ul. Ślężna 118, 53-111 Wrocław w postępowaniu prowadzonym przez Miejskie
Przedsiębiorstwo Komunikacyjne - Łódź Spółka z o.o., ul. Tramwajowa 6, 90-132 Łódź
września 2020 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w 14 sierpnia 2020 r. przez
wykonawc
ów Konsorcjum Firm: 1) Impel System Sp. z o.o., 2) Impel Facility Services
Sp. z o.o., ul. Ślężna 118, 53-111 Wrocław w postępowaniu prowadzonym przez Miejskie
Przedsiębiorstwo Komunikacyjne - Łódź Spółka z o.o., ul. Tramwajowa 6, 90-132 Łódź
orzeka:
1. oddala od
wołanie
2. k
osztami postępowania obciąża Konsorcjum Firm: 1) Impel System Sp. z o.o.,
2) Impel Facility Services Sp. z o.
o., ul. Ślężna 118, 53-111 Wrocław i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców
Konsorcjum Firm: 1) Impel System Sp. z o.o., 2) Impel Facility Services Sp.
z o.o., ul. Ślężna 118, 53-111 Wrocław tytułem wpisu od odwołania,
2.2.
zasądza od Konsorcjum Firm: 1) Impel System Sp. z o.o., 2) Impel Facility
Services Sp. z o.o., ul. Ślężna 118, 53-111 Wrocław na rzecz Miejskiego
Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego - Łódź Spółka z o.o., ul. Tramwajowa 6,
90-
132 Łódź kwotę
3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero
groszy)
stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu zwrotu
kosztów wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych
(t.j. Dz. U. z 16 października 2018 r. poz. 1986 ze zm.) na niniejszy wyrok -
w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Łodzi.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt: KIO 1948/20
U z a s a d n i e n i e
Postępowanie o udzielnie zamówienia publicznego prowadzone w trybie przetargu
nieograniczonego z możliwością składnia ofert częściowych pn.: „Kompleksowe świadczenie
usług czystościowo - porządkowych w obiektach, terenach, taborze oraz bezobsługowych
punktach socjalnych";
zostało wszczęte ogłoszeniem w ogłoszeniem opublikowanym
w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 25.06.2020 r. pod nr 2020/S 121 -
297689
przez:
Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne - Łódź Spółka z o.o., ul. Tramwajowa 6,
90-
132 Łódź zwaną dalej: „Zamawiającym”.
W dniu 07.08.2020 r. (e-mailem oraz platformy EPZ)
Zamawiający poinformował
o odrzuceniu
– w zadaniu 2 - na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 29 stycznia
2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 27 września 2019 r. poz. 1843 ze zm.)
zwanej dalej:
„Pzp” oferty Konsorcjum Firm: 1) Impel System Sp. z o.o., 2) Impel Facility
Services Sp. z o.o., ul. Ślężna 118, 53-111 Wrocław zwanemu dalej: „Konsorcjum Impel”
albo
„Odwołującym”. Uzasadnienie zostało przytoczone w odwołaniu przez Odwołującego.
W dniu 14.08.2020 r.
(wpływ bezpośredni do Prezesa KIO) Konsorcjum Impel
wniosła odwołanie na czynność z 07.08.2020 r. – w zadaniu 2. Kopie odwołania
Zamawiający otrzymał 13.08.2020 r. (e-mailem za pośrednictwem Platformy EPZ).
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie następujących przepisów:
1) art. 7 ust. 1 i 3 Pzp poprzez naruszenie zasad zachowania uczciwej konkurencji i równego
traktowania Wykonawców;
2) art. 89 ust. 1 pkt 6 Pzp poprzez bezpodstawne
odrzucenie oferty Odwołującego
z postępowania w zakresie Zadania nr 2 jako zawierającej błąd w obliczeniu ceny polegający
na zastosowaniu błędnej stawki podatku VAT.
W związku z powyższymi zarzutami wnosił o nakazanie Zamawiającemu:
1) powtórzenia czynności badania i oceny ofert złożonych w postępowaniu;
2) uchylenia odrzucenia oferty Odwołującego z postępowania o zamówienie publiczne;
3) wyboru jako najkorzystniejszej w postępowaniu, nie pod legającej odrzuceniu oferty
z najniższa ceną ofert, złożonej przez Wykonawcę niewykluczonego z udziału
w postępowaniu tj. oferty Odwołującego.
W uzasadnieniu odrzucenia Zamawiający wskazał, że: „Wykonawca w swojej ofercie
(oferta nr 1), z
łożonej w zakresie Zadania (części) nr 2, w formularzu cenowym, którego wzór
stanowił Załącznik nr 2 do SIWZ przy obliczeniu ceny za usługę sprzątania wszystkich
punktów socjalnych będących przedmiotem zamówienia zastosował wyłącznie 23 % stawkę
podatku \/
AT. Wykonawca nie wycenił odrębnie czynności wchodzących w zakres usługi,
które należy wykonać na zewnętrz budynków, dla których, do obliczenia ceny oferty, należy
zastosować 8% stawkę podatku VAT. Zamawiający w Załączniku nr 9B do SIWZ
szczegółowo opisał zakres prac do wykonania przy realizacji usług dla Zadania nr 2, gdzie
wśród czynności wskazano, iż do obowiązków Wykonawcy należy również sprzątanie
terenów wokół punktów socjalnych tj. terenów przyległych (jeśli występują) - dotyczy terenu
zielonego i/lu
b chodnika przylegającego do punktu socjalnego w danej lokalizacji
w odległości 2 m wokół punktu socjalnego. Dalej w pkt II.1 ppkt 3) Załącznika nr 9B do SIWZ
opisano, że utrzymanie czystości najbliższego otoczenia w okresie zimowym będzie polegać
na usuwaniu gołoledzi, odśnieżaniu, posypywaniu piaskiem itp. Zamawiający oczekiwał od
Wykonawcy, iż po zapoznaniu się z opisem przedmiotu zamówienia dla Zadania nr 2, określi
stawki podatku VAT, które będą zgodne z zakresem usługi. W takim celu Zamawiający
w formularzu cenowym (Załącznik nr 2 do SIWZ) pod tabelą, zamieścił informację o treści:
„Niniejszy Formularz cenowy stanowi jedynie wzór dokumentu. Zamawiający dopuszcza jego
modyfikację w szczególności w sytuacji, gdyby wadliwa konstrukcja proponowanego
Formularz cenowego uniemożliwiała poprawne złożenie oferty. W przypadku, gdyby cena
pozycji przedmiotu zamówienia wskazana przez Zamawiającego posiadała różne stawki
VAT, należy zmodyfikować formularz; tak aby każda z pozycji miała oddzielnie przypisana
stawkę procentową podatku VAT Zamawiający przyjął, iż zapisy SIWZ, nie wzbudziły
wątpliwości Wykonawcy, gdyż nie wystąpił on z wnioskiem o wyjaśnienie treści oferty w tym
zakresie. Zgodnie z PKWIU 81.29.12.0 dot. usług zamiatania śmieci i usuwania śniegu oraz
PKWiU 81.30.10.0 dot. usług związanych z zagospodarowaniem terenów zielonych,
obowiązująca, prawidłowo stawka podatku VAT dla powyższych czynności wynosi 8%.
Z uwagi na fakt, iż zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej,
dla celów podatku VAT każde świadczenie usług należy traktować odrębnie i niezależnie,
a zatem mimo, iż pozostałe usługi wchodzące w skład Zadania (części) nr 2 dotyczą prac
poleg
ających na utrzymaniu czystości i porządku wewnątrz budynków, gdzie obowiązuje
23% stawka podatku VAT, nie można przy obliczaniu ceny oferty dla Zadania (części) nr 2
zastosować takiej samej stawki dla usług wyłącznie na zewnątrz budynków. Mając powyższe
n
a uwadze Zamawiający odrzucił w zakresie Zadania nr 2 ofertę nr 1 złożoną Wykonawcę -
konsorcjum firm Impel
(…), zgodnie z art. 89 ust 1 pkt 6) Pzp, gdyż formularz cenowy dla
Zadania (części) nr 2 zawiera błąd w obliczeniu ceny.”
W ocenie Odwołującego, czynności dokonane przez Zamawiającego są wadliwe
i bezpodstawne. W uzasadnieniu powyższego, Odwołujący podnosi, że: Zgodnie z treścią
SIWZ przedmiotem zamówienia jest „Kompleksowe świadczenie usług czystościowo -
porządkowych w obiektach, terenach, taborze oraz bezobsługowych punktach socjalnych",
Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia wskazany został w załącznikach do SIWZ.
W zakresie zadania drugiego -
w załączniku nr 9b. W załączniku tym przedmiot zadania
drugiego o
kreślono jako „utrzymanie w czystości i porządku w punktach socjalnych oraz na
terenach wokół punktów socjalnych oraz w punktach sprzedaży biletów". W pkt I. załącznika
nr 9b określono listę punktów, których dotyczyć ma usługa. W pkt. II załącznika nr 9b
o
kreślono konkretne zadania jakie przypadają na wymienione w załączniku punktu. Lista
zadań obejmuje zarówno sprzątanie wewnątrz punktów, jak i prace na zewnątrz. W dalszej
części załącznika określono częstotliwość prac. Odnośnie prac wewnątrz punktów mają one
być wykonywane - w zależności od punktu - siedem, sześć, pięć lub trzy razy w tygodniu,
natomiast prace zewnętrzne - raz w tygodniu. Formularz cenowy stanowiący załącznik do
SIWZ przedstawiony przez Zamawiającego przewiduje możliwość określenia jednej ceny
(w tym stawki VAT) dla danego punktu, przy czym zawiera zastrzeżenie o możliwości
wydzielenia różnych stawek VAT dla danego punktu. Zgodnie z art. 41 ust. 1 oraz art. 146a
pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz.
106 z późn. zm.) podstawową stawką podatku VAT jest stawka 23%. W drodze odstępstwa
przepisy ustawy jak i aktów wykonawczych przewidują w określonych przypadkach
możliwość zastosowania stawek obniżonych. Pierwszym etapem ustalenia prawidłowej
stawki VAT jest określenie przedmiotu sprzedaży. W przypadku większej ilości
realizowanych świadczeń kluczowa jest ocena czy należy je rozpatrywać odrębnie czy też
łącznie jako tzw. usługi kompleksowe. Wykonawca przystępując do przygotowania oferty
i określenia stawki VAT w formularzu cenowym dokonał analizy przedmiotowego Zadania nr
2 pod kątem możliwości uznania go, na gruncie regulacji podatku VAT, za usługę
kompleksową, która w całości winna zostać opodatkowana jedną stawką VAT. W tym celu
uwzględnił orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) oraz
Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) dotyczące świadczeń złożonych, w świetle
którego zadanie nr 2 należy uznać za usługę kompleksową opodatkowaną jedną stawką
VAT. Na gruncie podatku VAT co do zasady wszelkie usługi podlegają odrębnemu
opodatkowaniu właściwą dla nich stawką VAT. Wyjątkiem w tym zakresie są tzw. usługi
kompleksowe, które mają miejsce w przypadku gdy dwie lub więcej czynności dokonane
przez wykonawcę (świadczącego usługi) są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą
obiektywnie jedno świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter
nienaturalny (wyrok TSUE z 22.10.2009 r. w sprawie C- 242/08, wyrok TSUE
z 27.10.2005 r. w sprawie C-41/04).
Również w orzecznictwie NSA podkreśla się, iż „o kompleksowości świadczeń można
mówić, gdy: 1) co najmniej dwa elementy albo co najmniej dwie czynności dokonane przez
podatnika są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie tylko jedno nierozerwalne
świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby sztuczny charakter, albo gdy 2) co
najmniej jeden element stanowi świadczenie główne, podczas gdy przeciwnie, jedno lub
więcej świadczeń jest postrzegane jako jedno lub więcej świadczeń pomocniczych
dzielących los prawny świadczenia głównego” (orzeczenie z 13.01.2015 r., sygn.
I FSK1913/13). Ponadto przyjmuje się, iż ocenę kompleksowości świadczenia należy
oceniać z punktu widzenia potrzeb ich nabywcy - konsumenta. M. in w orzeczeniu TSUE
z 29.03.2007 r. w sprawie C-
111/05 wskazano, iż w przypadku jednej, złożonej transakcji
dane świadczenie musi być uznane za pomocnicze względem świadczenia głównego, jeżeli
nie stanowi dla klientów celu samego w sobie, lecz środek służący jak najlepszemu
skorzystaniu ze świadczenia głównego. W tym kontekście w praktyce konieczne jest
ocenianie potrzeb nabywcy w sposób zobiektywizowany, z uwzględnieniem rzeczywistości
gospodarczej oraz wszystkich okoliczności transakcji (w tym przykładowo kosztu
poszczególnych świadczeń, rodzaju, czasu realizacji, efektu świadczenia, ustaleń
dokonanych między stronami itp.). Dodatkowo wskazał, iż w orzecznictwie TSUE zwrócono
uwagę, iż zasady rozliczenia usług również mogą dawać wskazówek odnośnie uznania
kompleksowości usług: „Ponadto należy przypomnieć, że sposoby fakturowania i taryfikacji
mogą dostarczać wskazówek w odniesieniu do jednolitego charakteru świadczenia (...).
W tym względzie wydaje się, że sposoby zastosowane w postępowaniu głównym, tj. odrębna
taryfikacja i oddzielne fakturowanie, odzwierciedlają interesy stron umowy” - wyrok TSUE
z 17.01.2013 r. w sprawie C-224/11.
Powyższe tezy mające swoje źródło w orzecznictwie TSUE mają poparcie
i wykorzystywane są w orzecznictwie krajowych organów podatkowych. Przykładowo:
a) Interpretacja Dyrektora izby Skarbowej w Poznaniu z 02.07.2013 r., nr ILPP2/443- 447/13-
3/AD: „Natomiast aby móc wskazać, iż dana usługa jest usługą złożoną (kompleksową),
winna składać się ona z różnych świadczeń, których realizacja prowadzi jednak do jednego
celu. Na usługę złożoną składa się więc kombinacja różnych czynności, prowadzących do
real
izacji określonego celu - do wykonania świadczenia głównego, na które składają się
różne świadczenia pomocnicze. Natomiast usługę należy uznać za pomocniczą, jeśli nie
stanowi ona celu samego w sobie, lecz jest środkiem do pełnego zrealizowania lub
wykorzy
stania usługi zasadniczej. Pojedyncza usługa traktowana jest zatem jak element
usługi kompleksowej wówczas, jeżeli cel świadczenia usługi pomocniczej jest
zdeterminowany przez usługę główną oraz nie można wykonać lub wykorzystać usługi
głównej bez usługi pomocniczej"
b) Interpretacja Dyrektora izby Skarbowej w Łodzi z 30.10.2013 r., nr IPTPP4/443-557/13-
4/BM:
„(…)z ekonomicznego punktu widzenia usługi nie powinny być dzielone dla celów
podatkowych wówczas, gdy tworzyć będą jedną usługę kompleksową, obejmującą kilka
świadczeń pomocniczych. Jeżeli jednak w skład świadczonej usługi wchodzić będą
czynności, które nie służą wyłącznie wykonaniu czynności głównej, zasadniczej, lecz mogą
mieć również charakter samoistny, to wówczas nie ma podstaw dla traktowania ich jako
elementu usługi kompleksowej."
Uwzględniając powyższe należy zwrócić uwagę na sposób określenia przedmiotu
zamówienia, sposób kalkulacji czy też zapisy umowy, która miałaby być podstawą jego
wykonania. Wskazać należy, iż sam Zamawiający określił przedmiot zamówienia jako
kompleksowe świadczenie usług czystościowo - porządkowych. Ponadto istotne są zapisy
projektu umowy na wykonanie przedmiotowego zadania, W § 3 ust. 5 wskazano, iż
wykonawca będzie wystawiać faktury VAT z podziałem na obiekty (bezobsługowe punkty
socjalne/punkty sprzedaży biletów), po wystawieniu przez Zamawiającego protokołu
odbiorczego, o którym mowa w § 3 ust 8 niniejszej umowy. Natomiast wzór protokołu
odbiorczego przewiduje podział ze względu na przedmiot zamówienia - obiekty, a nie usługi
wewnątrz oraz na zewnątrz punktu. Protokoły odbioru nie przewidują oddzielnej weryfikacji
wykonania usług wewnątrz jak i na zewnątrz danego punktu. Podobnie fakturowanie ma
dotyczyć danego punktu. Oznacza to zdaniem Odwołującego, iż Zamawiającego interesuje
nabycie jednego świadczenia - usługi porządkowo - czystościowej względem danego punktu
jako całości. W przeciwnym razie Wykonawca powinien być rozliczany odrębnie za
wykonanie usługi wewnątrz oraz na zewnątrz punktu. Okoliczność tę potwierdza również
wzór formularza cenowego. Choć przewiduje możliwość podziału ceny w ramach danego
punktu, to pierwotne określenie we wzorze jednej ceny dla danego punktu jest przejawem
woli Zmawiającego w postaci zakupu jednego świadczenia, a nie kilku oderwanych od siebie
usług. Podział zadania na kilka niezależnych usług miałby charakter sztuczny. Celem
Zamawiającego jest nabycie usługi utrzymania w czystości punktów wymienionych
w zamówieniu jako całości a nie w odniesieniu tylko do części wewnętrznej lub tylko
zewnętrznej obiektu. Prowadzi to do wniosku że przedmiotem zadania nr 2 jest jedna usługa
kompleksowego utrzymania czystości i porządku obejmująca zarówno prace wewnątrz jak
i na zewnątrz punktów. Natomiast dla takiego świadczenia przepisy dotycząc podatku VAT
nie przewidują obniżonej stawki VAT, w związku z czym w formularzu cenowym Wykonawca
zastosował całości podstawową stawkę VAT 23%.
Dodatkowo należy odnieść się do wniosków płynących z orzecznictwa TSUE
wskazujących na to, że w usłudze kompleksowej mogą występować świadczenia
pomocnicze względem świadczenia głównego, które nie są celem samym w sobie lecz jak
najlepszemu skorzystaniu ze świadczenia głównego. W świetle tej tezy Odwołujący widzi
argumenty za tym aby uzn
ać sprzątanie wewnątrz punktu za świadczenia główne
(determinujące zastosowanie dla całości usługi podstawowej stawki VAT 23%), natomiast
prace zewnętrzne stanowią dodatkowe świadczenie (które nie powinna być opodatkowywane
odrębnie). Przede wszystkim potrzeba nabycia przez Zamawiającego usługi wynika
z istnienia danego punktu, zatem gdyby nie konieczność zapewnienia porządku wewnątrz
danego punktu nie zaistniałaby konieczność uporządkowania terenu zewnętrznego. Ponadto
argumentem w tym zakr
esie jest stosunek częstotliwości prac wewnątrz (odpowiednio
siedem, cześć, piec lub trzy dni w tygodniu) do prac na zewnątrz (raz w tygodniu). Natomiast
część prac na zewnątrz może w ogóle nie zostać wykonanych ze względu na brak takiej
potrzeby (np. odśnieżanie w przypadku braku opadów śniegu). Wynika zatem, iż
w zdecydowanej większej części usługa opierać będzie się na pracy wewnątrz danego
punktu. Mając na uwadze powyższe zdaniem Odwołującego całość zadania drugiego
powinna zostać opodatkowana jedną stawką VAT w wysokości 23%. Natomiast niezasadne
jest wydzielanie poszczególnych świadczeń i ich opodatkowanie na odrębnych zasadach
niższymi stawkami VAT. Jest to również zgodne z zasadą, iż zastosowanie obniżonej stawki
podatku stanowi
wyjątek od reguły, który należy interpretować w sposób ścisły, tak aby nie
dopuścić do nieuprawnionego skorzystania z preferencji. Wobec powyższego Odwołujący
podnosi, że zastosowana przez niego do obliczenia ceny ofert w Zadaniu nr 2, stawka
podatku VAT,
wskazana i przyjęta została prawidłowo tj. zgodnie z obowiązującymi
przepisami ustawy o podatku od towarów i usług. Odwołujący ustalając stawkę podatku od
towarów i usług w Zadaniu nr 2 kierował się treścią SIWZ oraz zawartą w treści opisem
przedmiotu zam
ówienia a także stanowiskiem NSA, zgodnie, z którym: „przy czynnościach
o charakterze kompleksowym (..), na które składa się czynność podstawowa, będąca celem
umowy zawartej przez podatnika z klientem, a także czynności pomocnicze niezbędne do
wykonywania czynności podstawowej, ustalając właściwą stawkę podatku od towarów
i usług, należy przyjmować jedną stawkę dla całego kompleksu czynności, biorąc pod uwagę
charakter czynności podstawowej" (wyrok NSA z 05.07.2006 r. sygn. akt: I FSK 945/05
opublikowane w ONSAiWSA 2007/4/91) oraz Sądu Administracyjnego w Krakowie tj.: „(...)
istnieje grupa usług o charakterze złożonym, w skład których może wchodzić szereg innych,
odrębnych usług. Pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub
więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas gdy inny lub inne
traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania co
do usługi zasadniczej. Usługę należy uznać za usługę pomocniczą do usługi zasadniczej,
jeśli nie stanowi ona dla podatnika celu samego w sobie, lecz jest środkiem do lepszego
wykorzystania usługi zasadniczej” (wyrok NSA w Krakowie z 02.10.2008 r. sygn. akt: l/SA/Kr
128/07).
Odwołujący podnosi również, że przywołane przez Zamawiającego, uzasadnienie dla
obowiązku stosowania różnych stawek podatku VAT, nie znajduje uzasadnienia
w przedmiotowej sytuacji. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem w przypadku świadczenia
o char
akterze kompleksowym, na które składa się czynność podstawowa, której wykonanie
było celem zawartej umowy oraz czynności pomocnicze, które wykonanie umowy miały
ułatwiać lub też być niezbędnymi do jej wykonania, stosować należy jedną stawkę podatku
VAT. Po
wyższy pogląd potwierdził ETS w wyroku z 25.02.1999 r. w sprawie C-349/96 Card
Protection Plan Ltd (CPP) v, Commissioners of Customs and Excise (Wielka Brytania).
Trybunał uznał, że „w celu ustalenia dla celów VAT, czy świadczenie usług obejmujące kilka
cz
ęści składowych należy traktować jako jedno świadczenie, czy też jako dwa lub więcej
świadczeń wycenianych odrębnie, należy przede wszystkim wziąć pod uwagę treść artykułu
2(1) VI Dyrektywy, zgodnie z którym każde świadczenie usług powinno być traktowane jako
odrębne i niezależne oraz fakt, iż świadczenie obejmujące z ekonomicznego punktu widzenia
jedną usługę nie powinno być sztucznie dzielone, co mogłoby prowadzić do nieprawidłowości
w funkcjonowaniu systemu podatku VAT. Pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza
wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas
gdy inny lub inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te
same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej. Usługę należy uznać za usługę
pomocniczą w stosunku do usługi zasadniczej, jeśli nie stanowi ona dla klienta celu samego
w sobie, lecz jest środkiem do lepszego wykorzystania usługi zasadniczej.". Ponadto,
pochylając się nad przedmiotową kwestią w wyroku z 02.05.1996 r., w sprawie C-231/94
Faaborg-
Geiting Linen ETS orzekł, że „jeżeli transakcja składa się z zespołu świadczeń
i czynności, należy wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności, w jakich dokonywana jest
rozpatrywana transakcja celem określenia, po pierwsze, czy są to dwa lub więcej niż dwa
świadczenia odrębne, czy też jednolite świadczenie, a po drugie, czy w tym ostatnim
przypadku owo jednolite świadczenie powinno zostać zakwalifikowane jako świadczenie
usługi". Odwołujący zauważa jednocześnie, że ww. zaprezentowane stanowisko znajduje
także odzwierciedlenie w orzecznictwie KIO i tak np.: w myśl wyroku KIO z 14.01.2010 r.
(sygn. akt: KIO/UZP 1827/09) „Gdy czynność ma charakter kompleksowy, ojej istocie,
a zarazem wysokości stawki VAT, powinna przesadzać czynność główna."; wyroku KIO
z 07.01.2010 r. (sygn. akt: KIO/UZP 1845/09)
„W przypadku czynności o kompleksowym
charakterze, na które składa się czynność podstawowa, której wykonanie było celem umowy
zawartej prz
ez podatnika z klientem, a także czynności pomocnicze niezbędne do wykonania
czynności podstawowej, ustalając właściwą stawkę podatku od towarów i usług należy
przyjmować jednolitą stawkę dla całego kompleksu czynności, biorąc pod uwagę charakter
czynności podstawowej".
W związku z powyższym, a również z uwagi na bezsporną okoliczność, że przedmiot
zamówienia oznaczony został przez Zamawiającego w SIWZ jako usługa kompleksowa, to
niedopuszczalnym jest sztuczne i nieuzasadnione potrzebami prawidłowego wykonania
świadczenia, stosowanie dla ww. jednolitej usługi, różnych stawek podatku od towarów
i usług. Tym samym cena skalkulowana przez Odwołującego i zastosowana do jej ustalenia
stawka podatku VAT jest prawidłowa. Odwołujący zaznaczył również, że w poprzednim
postępowania w zakresie usług objętych niniejszym Zadaniem nr 2 również zaoferowała
wykonanie zamówienia przy zastosowaniu jednolitej stawki podatku VAT 23%. Powyższe nie
zostało wówczas zakwestionowane przez Zamawiającego.
Zamawiający w dniu 13.08.2020 r. (za pośrednictwem Platformy EPZ) wezwał wraz
kopią odwołania, w trybie art. 185 ust.1 Pzp, uczestników postępowania przetargowego do
wzięcia udziału w postępowaniu odwoławczym.
W dniu 19.08.2020 r.
(wpływ bezpośredni do Prezesa KIO) J. S. prowadzący
działalność gospodarczą pod firmą KUBIZ Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe J. S., ul.
Obywatelska 31/43B lok. 20, 93-
558 Łódź zwane dalej: „KUBIZ Przedsiębiorstwo Handlowo-
Usługowe J. S.” zgłosiło przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
Zamawiającego wnosząc o oddalenie odwołania w całości. Kopia zgłoszenia została
przekazana Zamawiającemu oraz Odwołującemu. Zgłoszenie zostało podpisane przez
właściciela.
W dniu 27.08.2020 r.
(wpływ bezpośredni do Prezesa KIO) KUBIZ Przedsiębiorstwo
Handlowo-
Usługowe J. S. złożył pismo procesowe wnosząc o oddalenie odwołania w
całości. Kopia zgłoszenia została przekazana Zamawiającemu oraz Odwołującemu.
Zgłoszenie zostało podpisane przez właściciela.
Do otwarcia posiedzenia Zamawiający wobec wniesienia odwołanie do Prezesa KIO
nie wniósł na piśmie, w trybie art. 186 ust. 1 Pzp, odpowiedzi na odwołanie.
Skład orzekający Krajowej Izby Odwoławczej po zapoznaniu się z przedstawionymi
poniżej dowodami, po wysłuchaniu oświadczeń, jak i stanowisk stron oraz
Przystępującego złożonych ustnie do protokołu w toku rozprawy, ustalił i zważył, co
następuje.
Skład orzekający Izby ustalił, że nie została wypełniona żadna z przesłanek
skutkujących odrzuceniem odwołania na podstawie art. 189 ust. 2 Pzp, zaś Odwołujący ma
interes w uzyskaniu zamówieniu.
Izba nie uznała skuteczności zgłoszonego przystąpienia KUBIZ Przedsiębiorstwo
Handlowo-
Usługowe J. S., gdyż nie został dochowany termin wynikający z art. 185 ust. 2
Pzp
. Wykonawca doręczył zgłoszenie w dniu 19.08.2020 r. Biorąc pod uwagę, że wezwanie
do zgłoszenia przystąpienia miało miejsce 13.08.2020 r. Nie został dochowany 3 dniowy
term
in. Zgodnie z przepisem zgłoszenie doręcza się wiec zastosowanie ma teoria doręczenia
a nie wysłania, istotny jest wiec termin otrzymania takiego zgłoszenia, a nie jego wysłania.
Skład orzekający Izby dopuścił w niniejszej sprawie dowody z: dokumentacji
postępowania o zamówienie publiczne nadesłanej przez Zamawiającego w formie
elektronicznej,
w tym w szczególności postanowień SIWZ, załącznika nr 9 B do SIWZ, wzoru
umowy
– załącznika nr 10 B do SIWZ, wzoru protokołu pokontrolnego, formularza
ofertowego,
formularza cenowego dla zadnia 2, oferty Odwołującego oraz formularza
cenowego dla zadania 2 Odwołującego, jak i informacji o odrzuceniu w zadaniu 2
z 07.08.2020 r.
Izba dopuściła także jako dowód dołączone do odpowiedzi na odwołania przez
Zamawiającego załączniki:
1)
załącznik nr 9B do SIWZ – OPZ;
2)
faktura Odwołującego za maj 2020;
3)
faktura Odwołującego za kwiecień 2020;
4)
wyciąg z umowy z postępowania WZ-091-35/17 - § 3 umowy.
Przy rozpoznawaniu przedmiotowej sprawy skład orzekający Izby wziął pod uwagę
także odpowiedź na odwołanie, stanowiska i oświadczenia stron oraz Przystępującego
złożone ustnie do protokołu.
Odnosząc się do podniesionych w treści odwołania zarzutów, stwierdzić należy, że
odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Odwołujący sformułował w odwołaniu następujące zarzuty naruszenia:
1) art. 7 ust. 1 i 3 Pzp poprzez naruszenie zasad zachowania uczciwej konkurencji i równego
traktowania Wykonawców;
2) art. 89 us
t. 1 pkt 6 Pzp poprzez bezpodstawne odrzucenie oferty Odwołującego
z postępowania w zakresie Zadania nr 2 jako zawierającej błąd w obliczeniu ceny polegający
na zastosowaniu błędnej stawki podatku VAT.
Izba dokonała następujących ustaleń odnośnie do przedmiotowego odwołania:
W pierwszej kolejności Izba przywołuje stan faktyczny wynikający z treści odwołania
oraz
odpowiedzi na odwołanie. Skład orzekający Izby stwierdził, że nie było sporu co do
zaistniałego stanu faktycznego, ale dopuszczalności określonych działań ze strony
Zamawiającego, tj. uznania, że oferta Odwołującego podlega odrzuceniu.
Zgodnie z Rozdz. XII. SIWZ /OPIS SPOSOBU OBLICZENIA CENY/:
„1. Podana
w ofercie cena ofertowa dla danego zadania musi uwzg
lędniać wszystkie wymagania SIWZ
oraz obejmować wszelkie koszty, jakie poniesie Wykonawca z tytułu należytej oraz zgodnej
z obowiązującymi przepisami realizacji przedmiotu zamówienia.
2. Cenę ofertową dla danego zadania należy podać w formularzu ofertowym (załącznik nr 1
do SIWZ) oraz w formularzu cenowym (załącznik nr 2 do SIWZ), z dokładnością do drugiego
miejsca po przecinku.
3. Cena ofertowa dla danego zadania to łączna wartość brutto oferty. Cenę należy wyliczyć
zgodnie z ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz.
535 ze zm.) oraz zgodnie z poniższym opisem:
1) DOTYCZY ZADANIA NR 1, 2 i 7
a) określoną przez Wykonawcę cenę jednostkową netto (w kolumnie nr 5 tabeli zawartej
w załączniku nr 2 do SIWZ), należy pomnożyć przez ilość (m²/obiekt) podaną przez
Zamawiającego (kolumna nr 3 w załączniku nr 2 do SIWZ) oraz ilość (miesiąc/usługa)
podaną przez Zamawiającego (kolumna nr 7 w załączniku nr 2 do SIWZ), otrzymując w ten
sposób wartość netto usługi dla danej pozycji (w kolumnie nr 9 tabeli zawartej w załączniku
nr 2 SIWZ),
b) obliczone wartości netto usługi dla danej pozycji (w kolumnie nr 9 tabeli zawartej
w załączniku nr 2 do SIWZ), należy powiększyć o obowiązującą stawkę podatku VAT,
określoną przez Wykonawcę (w kolumnie nr 10 tabeli zawartej w załączniku nr 2 do SIWZ)
i uzyskane w ten sposób ich wartości brutto należy podać w kolumnie nr 11 tabeli zawartej
w załączniku nr 2 do SIWZ,
c) suma war
tości brutto poszczególnych pozycji przedmiotu zamówienia podlegających
wycenie, wskazanych przez Zamawiającego w kolumnie nr 1 tabeli zawartej w załączniku nr
2 do SIWZ, stanowi łączną wartość brutto usługi sprzątania obiektów i terenów, czyli cenę
oferto
wą dla Zadania nr 1, 2 i 7, którą w ujęciu liczbowym i słownym należy podać także
w formularzu ofertowym; (…)”.
W
formularzy cenowym dla zadania 2 pod tabelą – znajduje się zastrzeżenie:
„* Niniejszy Formularz cenowy stanowi jedynie wzór dokumentu. Zamawiający dopuszcza
jego modyfikację w szczególności w sytuacji, gdyby wadliwa konstrukcja proponowanego
Formularza cenowego uniemożliwiała poprawne złożenie oferty. W przypadku, gdy cena
pozycji przedmiotu zamówienia wskazana przez Zamawiającego posiada różne stawki VAT,
należy zmodyfikować formularz, tak aby każda z pozycji miała oddzielnie przypisaną stawkę
procentowa podatku VAT. ”
W ramach
załącznika nr 9 B do SIWZ (zadanie 2) /Opis przedmiotu zamówienia/ - pkt
II. 1 ppkt 2 - 4 -
Zamawiający wskazał, że: „II. Zadania związane z utrzymaniem czystości
i porządku obiektów i terenów do nich przyległych
1. Punkty socjalne z Grupy A, B i C: (…)
2) sprzątanie terenów przyległych (jeśli występują) - dotyczy terenu zielonego i/lub chodnika
przylegającego do punktu socjalnego w danej lokalizacji w odległości 2 m wokół punktu
socjalnego.
3) utrzymanie czystości najbliższego otoczenia, w okresie zimowym usuwanie gołoledzi,
odśnieżanie i posypywanie piaskiem lub piaskiem z solą dojść do punktów socjalnych na
odcinku punkt socjalny-
przystanek/ki przyjazdowy na pętlę oraz punkt socjalny -
przystanek/ki odjazdowy z pętli. W okresie zimowym oczyszczanie terenu niezwłocznie po
wystąpieniu zjawiska atmosferycznego.
4) usuwanie graffiti na ze
wnątrz budynków w trybie natychmiastowym, po uzgodnieniu
z Zamawiającym sposobu (…)”. W dalszej części w kolumnie 23 tabeli dla każdego obiektu
wskazana ilość metrów kwadratowych powierzchni zewnętrznych oraz częstotliwość
wykonywania.
Z kolei
zgodnie z § 3 wzoru umowy – załącznik nr 10 B do SIWZ:
„ 1. Wynagrodzenie Wykonawcy z tytułu realizacji przedmiotowej umowy, Strony określają na
kwotę netto … PLN (słownie: złotych ..../100), plus należny podatek VAT, zgodnie z ilością
i cenami jednostkowymi wskazanymi w formularzu cenowym stanowiącym załącznik nr 2 do
niniejszej umowy.
2. Miesięczne wynagrodzenie wynikające z cen jednostkowych wskazanych w formularzu
cenowym (załącznik nr 2 do niniejszej umowy) ma charakter ryczałtowy, jednakże w okresie
obowiązywania niniejszej umowy może ulec zmianie w sytuacjach, o których mowa w §6
niniejszej umowy. Wynagrodzenie, o którym mowa w niniejszym ustępie, może również
zostać wypłacone Wykonawcy w pomniejszonej kwocie, w przypadkach opisanych w ust. 3
niniejszego paragrafu oraz w § 4 ust. 9 niniejszej umowy.
3. W przypadku, gdyby okres realizacji umowy nie obejmował całego miesiąca, Zamawiający
wypłaci Wykonawcy wynagrodzenie w wysokości proporcjonalnej do okresu wykonywania
Usługi.
4. Z tytułu wykonania niniejszej Umowy Wykonawcy nie będzie przysługiwać od
Zamawiającego żadne inne wynagrodzenie, oprócz określonego w niniejszym paragrafie.
5. Wykonawca będzie wystawiać faktury VAT z podziałem na obiekty (bezobsługowe punkty
so
cjalne/punkty sprzedaży biletów), po wystawieniu przez Zamawiającego protokołu
odbiorczego, o którym mowa w § 2 ust. 8 niniejszej umowy.
6. Wynagrodzenie określone na fakturach płatne będzie na konto Wykonawcy wskazane na
fakturach, w terminie 30 dni od da
ty skutecznego doręczenia do kancelarii Zamawiającego
mieszczącej się w Łodzi przy ul. Tramwajowej 6, prawidłowo wystawionych faktur. Za termin
zapłaty Strony przyjmują datę obciążenia rachunku bankowego Zamawiającego.
W pr
zypadku stwierdzenia przez Zamawiającego, iż faktura nie została wystawiona
prawidłowo lub jest niezgodna z protokołem sporządzonym przez Zamawiającego, o którym
mowa w § 2 ust. 8 niniejszej umowy, Wykonawca zobowiązany będzie do wystawienia
faktury korygu
jącej. Termin zapłaty nie biegnie, a należność w całości nie jest wymagalna.
7. Wykonawca wystawiając faktury obowiązany jest w ich treści powołać się na numer
umowy.
8. Strony akceptują wystawianie i dostarczanie w formie elektronicznej, w formacie PDF:
f
aktur, faktur korygujących oraz duplikatów faktur, zgodnie z art. 106n ustawy z dnia 11
marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tj. Dz.U. z 2016 r., Nr 710, ze zm.).
9. Faktury elektroniczne będą Zamawiającemu wysyłane na adres e-mail:
e-
faktura@mpk.lodz.pl. Zamawiający zobowiązuje się do poinformowania Wykonawcy
o każdorazowej zmianie adresu e-mail.
10. Osoby upoważnione do kontaktów w sprawie e-faktur ze strony Zamawiającego zostały
wskazane
w § 8 ust. 1 niniejszej umowy.
11. W przypadku, gdy Wykonawca będzie wystawiał faktury elektroniczne, Zamawiający
zapłaci wynagrodzenie Wykonawcy określone na fakturach na konto Wykonawcy wskazane
na fakturach, w terminie 30 dni od daty skutecznego doręczenia prawidłowo wystawionych
faktur na wskazany w ust. 9 niniejszego paragrafu adres e-
mail. Za termin zapłaty Strony
przyjmują datę obciążenia rachunku bankowego Zamawiającego. W przypadku stwierdzenia
przez Zamawiającego, iż faktura nie została wystawiona prawidłowo lub jest niezgodna
z protokołem sporządzonym przez Zamawiającego, o którym mowa w § 2 ust. 8 niniejszej
umowy, Wykonawca zobowiązany będzie do wystawienia faktury korygującej. Termin zapłaty
nie biegnie, a należność w całości nie jest wymagalna.
12. Zamawiający zastrzega sobie prawo dokonania przelewu metodą podzielonej płatności
(split payment).
13. Wykonawca oświadcza, że w przypadku, gdy transakcje będące przedmiotem umowy są
objęte solidarną odpowiedzialnością za zobowiązania podatkowe, o której mowa
w przepisach o podatku od towarów i usług, wykona prawidłowo zobowiązania podatkowe,
w szczególności prawidłowo określi stawki podatku od towarów i usług oraz rozliczy kwotę
podatku należnego przypadającego na te transakcje. W przypadku uznania przez
administrację podatkową, że z tytułu przedmiotowych transakcji Wykonawca/Zamawiający
nie wykonał prawidłowo zobowiązań podatkowych, Wykonawca zobowiązuje się do
poniesienia obciążeń nałożonych na Zamawiającego przez administrację podatkową. (…)”.
Odwołujący w zadaniu 2 w ramach swojej oferty podał jednolita stawkę podatku VAT
– 23 %.
Jednocześnie, Zamawiający w ramach odpowiedzi na odwołanie złożonej na
posiedzeniu
stwierdził co następuje: „(…) Na początku niniejszych rozważań konieczne jest
zwrócenie uwagi na kilka istotnych faktów, które są niezbędne do prawidłowej oceny sporu
obj
ętego niniejszym postępowaniem. Zamawiający określił szczegółowo w załączniku nr 9B
do SIWZ -
opis przedmiotu zamówienia dla Zadania nr 2. W zakresie przedmiotowego opisu
-
Zamawiający w sposób jednoznaczny wskazał, iż „przedmiotem zamówienia jest
utrzymanie czystości i porządku w punktach socjalnych oraz na terenach wokół punktów
socjalnych oraz w pu
nktach sprzedaży biletów (..)" Zamawiający zatem wskazał, iż ZADANIE
nr 2 składa się z 3 rodzajów usług utrzymania czystości i porządku:
-
punktów socjalnych (obiekt)
-
terenów wokół punktów socjalnych (tereny zielone, zewnętrzne)
-
punkty sprzedaży biletów (obiekt).
Zamawiający wskazał tym samym, iż w zakresie usługi utrzymania czystości
i porządku dla terenów wokół punktów socjalnych - nie mamy do czynienia z usługa
pomocniczą wobec usługi utrzymania czystości i porządku w punktach socjalnych, lecz są to
d
wie usługi równorzędne wobec siebie. Szczegółowa analiza OPZ dla Zadania nr 2, a nie
samo posługiwanie się tytułem postępowania (jak to czyni Odwołujący) pozwala na
postawienie wniosku, iż w tym przypadku mamy do czynienia z dwoma niezależnymi
świadczeniami (utrzymanie czystości wewnątrz oraz utrzymanie czystości na zewnątrz).
Żadnego z nich nie można zakwalifikować jako świadczenia głównego, a drugiego jako
pomocniczego -
żadne z nich nie wspomaga drugiego. Przywoływane w odwołaniu
orzecznictwo i stanowisk
o Odwołującego - odnoszą się do usług, w których usługa
sprzątania terenów zielonych była usługa pomocniczą, akcesoryjną i marginalną wobec
głównej usługi sprzątania obiektu. Tak nie dzieje się w zakresie usługi objętej niniejszym
postępowaniem. (…)
W tym
miejscu warto odnieść się także do szczegółów samego załącznika nr 9B do
SIWZ. W pierwszej kolejności należy odnieść się do treści pkt. II. 1.2) załącznika nr 9B do
SIWZ -
gdzie wprost opisane są jakie dokładnie czynności wchodzą w zakres usługi
utrzymania
czystości i porządku dla terenów wokół punktów socjalnych. W skład tych
czynności wchodzą:
• sprzątanie terenów przyległych - dotyczy terenu zielonego i/lub chodnika przylegającego do
punktu socjalnego w danej lokalizacji w odległości 2 m wokół punktu socjalnego;
• utrzymanie czystości najbliższego otoczenia, w okresie zimowym ;
• usuwanie gołoledzi;
• odśnieżanie;
• posypywanie piaskiem lub piaskiem z solą dojść do punktów socjalnych na odcinku punkt
socjalny przystanek/ki przyjazdowy na pętlę oraz punkt socjalny - przystanek/ki odjazdowy
z pętli.
• w okresie zimowym oczyszczanie terenu niezwłocznie po wystąpieniu zjawiska
atmosferycznego.
• usuwanie graffiti na zewnątrz budynków w trybie natychmiastowym, po uzgodnieniu
z Zamawiającym sposobu
W tabelach do załącznika nr 9B do SIWZ - Zamawiający w pozycji nr 23 w każdej
z tabeli -
określił wymaganą częstotliwość sprzątania terenów przylegających do punktów
socjalnych, a także określił powierzchnie tych terenów przylegających. Zamawiający tym
samym dla każdej lokalizacji dał jasne i precyzyjne dane umożliwiające osobne oszacowanie
wartości tej usługi - sprzątania terenów zielonych. Gdyby usługa ta miała być pomocnicza
i nieistotna dla c
ałości zamówienia - to Zamawiający nie wskazywałby zapewne powierzchni
(skoro przy usługach pomocniczych - usługa sprzątania terenów zielonych dotyczy
powierzchni marginalnych). W przypadku tego postępowania - tak nie jest. Dla zobrazowania
sytuacji - wart
o porównać powierzchnie punktów socjalnych, które mają być sprzątane
i powierzchnie terenów zielonych - wymaga to porównania tabele stanowiących element
załącznika nr 9B do SIWZ. Na przykład:
-
punkt socjalny Łódź Cmentarz Szczecińska - krańcówka autobusowa - powierzchnia 16m2,
a sprzątanie terenów zielonych wokół tego punktu socjalnego to 24 m2
- punkt s
ocjalny Łódź Widzew - Augustów - krańcówka tramwajowa - powierzchnia 27,6 m 2,
a sprzątanie terenów zielonych wokół tego punktu socjalnego dotyczy powierzchni 56 m 2
Powierzchnia terenów zielonych i terenów przylegających (chodniki, etc.) jest średnio
dwa razy większa niż powierzchnia samych punktów socjalnych. Zatem w zakresie tej usługi
nie możemy mówić, iż usługa utrzymania terenów przyległych i zielonych przylegających do
punktów socjalnych to marginalny element zamówienia. To jeden z elementów zamówienia -
stanowiący samoistna usługę. (…)
Zamawiający dla poparcia swojego stanowiska wskazuje, iż warto także w tym
zakresie odnieść się do stanowiska Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 08.11.2018 r.
0111-KDIB3-
1.4012.676.2018.3.ICz., w którym to stanowisku Dyrektor KIS wskazał na kilka
istotnych elementów dla spraw takich jak ta objęta niniejszym postępowaniem: - „Podkreślić
należy, że co do zasady, każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od
towarów i usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne (...) Pojedyncze
świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedna lub więcej części składowych uznaje
się za usługę zasadniczą, podczas gdy inny lub inne elementy trakt uje się jako usługi
pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do usługi
zasadniczej. Natomiast aby móc wskazać, że dana usługa jest usługą złożoną
(kompleksową), winna składać się ona z różnych świadczeń, których realizacja prowadzi
jednak do jednego celu. Na usługę złożoną składa się więc kombinacja różnych czynności,
prowadzących do realizacji określonego celu - do wykonania świadczenia głównego, na które
składają się różne świadczenia pomocnicze. Natomiast usługę należy uznać za pomocniczą,
jeśli nie stanowi ona celu samego w sobie, lecz jest środkiem do pełnego zrealizowania lub
wykorzystania usługi zasadniczej. Pojedyncza usługa traktowana jest zatem jak element
usługi kompleksowej wówczas, jeżeli cel świadczenia usługi pomocniczej jest
zdeterminowany przez usługę główną oraz nie można wykonać lub wykorzystać usługi
głównej bez usługi pomocniczej. (..) Jeżeli jednak w skład świadczonej usługi wchodzić będą
czynności, które nie służą wyłącznie wykonaniu czynności głównej, zasadniczej, lecz mogą
mieć również charakter samoistny, to wówczas nie ma podstaw dla traktowania ich jako
elementu usługi kompleksowej. ”
Stanowisko takie przedstawił również Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej -
dalej: TSUE - w wyroku z 25.02.1999 r. w sprawie C-349/96 Card Protection Plan Ltd (CPP),
ECLI:EU:C: 1999:93, stwierdzając, iż: "Pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza
wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas
gdy inny lub inne element}’ traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te
same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej. Usługę należy uznać za usługę
pomocniczą w stosunku do usługi zasadniczej, jeśli nie stanowi ona dla klienta celu samego
w sobie, lecz jest środkiem do lepszego wykorzystania usługi zasadniczej". Zwrócić należy
uwagę na fakt, iż użycie słowa "zwłaszcza" oznacza, iż z pojedynczym świadczeniem
możemy mieć również do czynienia w sytuacji, gdy żadnej z części składowych usługi nie
można uznać za usługę główną, np. w sytuacji, gdy wszystkie czynności będące elementami
składowymi (lub przynajmniej część z nich) są równie istotne dla wykonania całego
świadczenia złożonego (usługi kompleksowej), a jednocześnie brak pomiędzy tymi
elementami związku, wskazującego na istnienie relacji usługa główna usługa pomocnicza. ”
Aby móc wskazać, iż dana usługa jest usługą złożoną (kompleksową), winna składać
się ona z różnych świadczeń, których realizacja prowadzi jednak do jednego celu. Na usługę
złożoną składa się więc kombinacja różnych czynności, prowadzących do realizacji
określonego celu, na które składają się różnego rodzaju świadczenia. Z powyższego wynika,
że celem usługi pomocniczej tworzącej razem z usługą dominującą usługę złożoną jest
lepsze wykorzystanie przez nabywcę usługi zasadniczej - dominującej. Stwierdzić zatem
należy, że usługa pomocnicza nie może realizować tego samego celu co usługa zasadnicza.
W związku z tym, w każdym przypadku dla określenia skutków podatkowych transakcji
złożonych należy badać, czy mamy do czynienia z kompozycją świadczenia głównego
dominującego, wzbogaconą jedynie o świadczenia pomocnicze, czy też dostawca realizuje
kilka odrębnych i niezależnych świadczeń. W analizowanej sprawie poszczególne usługi,
które będą realizowane w ramach opisanego w załączniku nr 9B do SIWZ zamówienia nie
pozostają wobec siebie w relacji usługa dodatkowa (pomocnicza) - usługą główna, żadna
z tych usług nie posiada bowiem charakteru nadrzędnego wobec innych usług.
Należy zauważyć, że poszczególne usługi wskazane w załączniku nr 9B do SIWZ -
nie są od siebie w ścisły sposób zależne, w tym sensie, że choć wszystkie one dotyczą
utrzymania czystości w pomieszczeniach nieruchomości oraz na terenie zewnętrznym, to
jednak waga poszczególnych z nich nie jest wyższa od innych, a wykonanie każdej z tych
usług nie wpływa, co do zasady, na właściwości czy jakość innych z nich. Ponadto,
świadczenie poszczególnej usługi ma dla Zamawiającego wymierną wartość, każda
z wymienionych w załączniku nr 9B do SIWZ - usług stanowi odrębny cel sama w sobie,
służy realizacji konkretnego zadania związanego z utrzymaniem czystości. W tym kontekście
nie występuje zatem powiązanie funkcjonalne pomiędzy poszczególnymi usługami.
Wskazane usługi mogą być świadczone odrębnie, nie tracąc przy tym swojego
ekonomicznego rezultatu dla nabywcy. (…)
Zamawiający celem ułatwienia zadania i zasygnalizowania Wykonawcom kwestii
konieczności rozdzielenia usług i zastosowania właściwych stawek VAT - w formularzu
cenowym -
załącznik nr 2 do SIWZ (ZAKŁADKA NR 2 - ZADANIE NR 2) na dole wzoru
formularza cenowego -
wskazał następującą informację:
„* Niniejszy Formularz cenowy stanowi jedynie wzór dokumentu. Zamawiający
dopuszc
za jego modyfikację w szczególności w sytuacji, gdyby wadliwa konstrukcja
proponowanego Formularza cenowego uniemożliwiała poprawne złożenie oferty.
W przypadku, gdy cena pozycji przedmiotu zamówienia wskazana przez Zamawiającego
posiada różne stawki VAT, należy zmodyfikować formularz, tak aby każda z pozycji miała
oddzielnie przypisaną stawkę procentowa podatku VAT. ” Inni wykonawcy skorzystali z tej
sygnalizacji -
zamieszczając dodatkową pozycję w formularzu ofertowym - obejmująca
wycenę usługi za sprzątanie i utrzymanie czystości terenów zielonych. Tak między innymi
zrobił Przystępujący po stronie Zamawiającego. Warto także dodać, iż Odwołujący na etapie
kierowania pytań do SIWZ nie wskazywał i nie podnosił żadnych wątpliwości co do kwestii
podatkowych zamawianych usług. (…)
Na końcu warto także podnieść kwestię, iż sam Odwołujący aktualnie nie widzi
problemów, które podnosi w treści odwołania - wystawiając aktualnie faktury wobec MPK
Łódź sp. z o.o. za sprzątanie tych samych punktów socjalnych i tych samych terenów
zielonych przylegających do punktów socjalnych. Odwołując w poprzednim postępowaniu
przetargowym w 2017 roku - n
a ten sam przedmiot zamówienia - złożył ofertę i załączył
formularz ofertowy, w którym rozdzielił usługę sprzątania obiektów i usługę sprzątania
terenów zielonych - zewnętrznych - wskazując osobne stawki dla tych usług. Od 2017 roku
Odwołujący co miesiąc wobec Zamawiającego wystawia jedna fakturę, która posiada
odrębne pozycje zawierające osobne stawki VAT 8 i 23 %. W obowiązującej aktualnie
umowie (obowiązującej do 31.08.2020 r.) zawartej z 1MPEL CLEANING Sp. z o.o. z siedzibą
we Wrocławiu, znajduje się § 3 ust. 1 pkt. 14 - gdzie określono cenę za usługę utrzymania
terenów zewnętrznych: “cena jednostkowa netto za jeden miesiąc utrzymania porządku
i czystości terenów zlokalizowanych przy obiektach wymienionych w pkt 1) - 2), 4) - 9)
niniejszego ustępu wynosi netto 3 779,00 PLN”. W załączeniu Zamawiający przedkłada dwie
przykładowe konie aktualnych faktur za kwiecie i mai - wystawionych przez Odwołującego -
gdzie w każdej z faktur ostatnia pozycją jest pozycja: „utrzymanie porządku i czystości
terenów” ze stawka 8 % VAT. Warto wspomnieć, iż faktury te są wystawiane na kanwie
analogicznej um
owy jak ta objęta niniejszym postępowaniem, a oferta złożona w poprzednim
postępowaniu oparta była o dokumentację przetargową analogiczną do tego, którego
dotyczy niniejsze postępowanie. (…)”.
Biorąc pod uwagę ustalenia i stan rzeczy ustalony w toku postępowania (art. 191
ust.1 Pzp), Izba stwierdziła co następuje.
Odnośnie do zarzutu drugiego, Izba uznała w/w zarzuty za podlegające oddaleniu.
Należy zauważyć, że usługi wskazane w załączniku nr 9 B (w zadaniu 2) w pkt II.1
ppkt 2, 3 i 4 SIWZ stanow
ią odrębne usługi, które nie mają charakteru pomocniczego
względem usługi utrzymania czystości wewnątrz punktów socjalnych. W ocenie Izby, są to
usługi równorzędne i zarazem oddzielne względem siebie, mogłyby być realizowane
samodzielnie, czyli osobno prze
z Wykonawcę, powinny być zatem zostać objęte oddzielnymi
stawkami podatku VAT.
Generalnie również te usług mogłyby być przedmiotem oddzielnego
postępowania o udzielnie zamówienia publicznego.
Izba po analizie zakresu usługi utrzymania czystości na zewnętrz, uważa, że nie mają
one w tym stanie faktycznym charakteru nieistotnego. Izba wzięła pod uwagę nie tylko
metraż przywołany przez Zamawiającego w odpowiedzi na odwołanie, a także w kolumnie 23
w
każdej z tabeli załącznika nr 9 B do SIWZ oraz oczekiwaną częstotliwość, ale również to,
że w okresie zimowym charakter świadczonych usług, będzie wręcz konieczny z punktu
widzenia charakteru pętli. Jednocześnie, wskazuje, że istota utrzymania czystości zimą nie
jest tylko usuwanie śniegu, ale także gołoledzi, posypywanie piaskiem lub piaskiem z solą.
Konieczne jest także zwrócenie uwagi, na wyraźne zastrzeżenie w formularzu
cenowym. Z kolei sam formularz cenowy miał charakter jedynie wzoru. Zamawiający
dopuszczał możliwość jego modyfikacji. Do tego wskazał, że: „w szczególności”, gdyby
wadliwa konstrukcja uniemożliwiała poprawne złożenie oferty. Nadto, Zamawiający wyraźnie
podnosił w formularzu cenowym, że jeżeli cena pozycji przedmiotu zamówienia wskazana
przez Zamawiającego posiada różne stawki VAT, należy zmodyfikować formularz, tak aby
każda z pozycji miała oddzielnie przypisaną stawkę podatku VAT. Można nawet uznać, że
tak wskazana formuła uniemożliwiała podanie stawki jednolitej w sytuacji, gdy przedmiot
zamówienia posiada różne stawki podatku VAT, a wręcz nakazywała w tak dedykowanej
sytuacji zmodyfikowanie formularza i podanie oddzielnych stawek podatku VAT. Ta
okoliczność, w połączeniu, z bezsprzecznie istnieniem dwóch stawek podatku VAT
(okoliczność bezsporna między stronami), czyniła konieczność utrzymania czynności
odrzucenia oferty Odwołującego. Izba w tym zakresie podzieliła stanowisko Zamawiającego
z rozprawy, który przedstawił dwa sposoby ewentualnej modyfikacji formularza cenowego
uwzględniającego istnienie dwóch stawek podatku VAT (w ramach danego obiektu lub
oddzielnie na koniec tabeli przez dodanie dodatkowej rubryki).
Izba także wskazuje, że dotychczasowa praktyka przy realizacji wcześniejszego
kontraktu
nota bene przez Odwołującego na identyczny przedmiot zamówienia, czemu
Odwołujący nie zaprzeczył podczas rozprawy potwierdza trafność stanowiska Izby, w tym
zakresie. Zamawiający przedstawił bowiem wraz z odpowiedzią na odwołanie faktury
z poprzedniego kontraktu, w ramach których Odwołujący wystawiał faktury uwzględniając nie
tylko stawkę podatku VAT podstawowa, ale również preferencyjna. Ustalenie sposób
sposobu fakturowania dla każdego z obiektów nie oznacza, iż faktura nie może zawierać
dwóch pozycji z podziałem na poszczególne stawki podatku VAT, a protokół odbioru
wskazan
ia, że prace zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz zostały wykonane.
Biorąc powyższe pod uwagę, Izba uznała jak na wstępie.
Odnośnie do zarzutu pierwszego, Izba uznała w/w zarzut za podlegający oddaleniu,
w konsekwencji odd
aleniu wcześniejszego zarzutu.
Biorąc powyższe pod uwagę, Izba uznała jak na wstępie.
W tym stanie rzeczy, Izba oddaliła odwołanie na podstawie art. 192 ust. 1 zdanie
pierwsze i ust. 2 Pzp oraz orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy, na podstawie
przepisu art. 192 ust. 9 i 10 Pzp w zw. z
§ 3 pkt 1 lit. a i pkt 2 lit. b oraz § 5 ust. 3 pkt 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j.: Dz. U. z 2018 r. poz. 972). Izba uznała wniosek
Zamawiającego o zasądzenie kosztów wynagrodzenia pełnomocnika w kwocie 3.600,00 zł,
tj. zgodnie z przedłożonym rachunkiem (§ 3 pkt 2 lit. b w/w rozporządzenia).
Przewodniczący:
………………………………
1. oddala od
wołanie
2. k
osztami postępowania obciąża Konsorcjum Firm: 1) Impel System Sp. z o.o.,
2) Impel Facility Services Sp. z o.
o., ul. Ślężna 118, 53-111 Wrocław i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców
Konsorcjum Firm: 1) Impel System Sp. z o.o., 2) Impel Facility Services Sp.
z o.o., ul. Ślężna 118, 53-111 Wrocław tytułem wpisu od odwołania,
2.2.
zasądza od Konsorcjum Firm: 1) Impel System Sp. z o.o., 2) Impel Facility
Services Sp. z o.o., ul. Ślężna 118, 53-111 Wrocław na rzecz Miejskiego
Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego - Łódź Spółka z o.o., ul. Tramwajowa 6,
90-
132 Łódź kwotę
3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero
groszy)
stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu zwrotu
kosztów wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych
(t.j. Dz. U. z 16 października 2018 r. poz. 1986 ze zm.) na niniejszy wyrok -
w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Łodzi.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt: KIO 1948/20
U z a s a d n i e n i e
Postępowanie o udzielnie zamówienia publicznego prowadzone w trybie przetargu
nieograniczonego z możliwością składnia ofert częściowych pn.: „Kompleksowe świadczenie
usług czystościowo - porządkowych w obiektach, terenach, taborze oraz bezobsługowych
punktach socjalnych";
zostało wszczęte ogłoszeniem w ogłoszeniem opublikowanym
w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 25.06.2020 r. pod nr 2020/S 121 -
297689
przez:
Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne - Łódź Spółka z o.o., ul. Tramwajowa 6,
90-
132 Łódź zwaną dalej: „Zamawiającym”.
W dniu 07.08.2020 r. (e-mailem oraz platformy EPZ)
Zamawiający poinformował
o odrzuceniu
– w zadaniu 2 - na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 29 stycznia
2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 27 września 2019 r. poz. 1843 ze zm.)
zwanej dalej:
„Pzp” oferty Konsorcjum Firm: 1) Impel System Sp. z o.o., 2) Impel Facility
Services Sp. z o.o., ul. Ślężna 118, 53-111 Wrocław zwanemu dalej: „Konsorcjum Impel”
albo
„Odwołującym”. Uzasadnienie zostało przytoczone w odwołaniu przez Odwołującego.
W dniu 14.08.2020 r.
(wpływ bezpośredni do Prezesa KIO) Konsorcjum Impel
wniosła odwołanie na czynność z 07.08.2020 r. – w zadaniu 2. Kopie odwołania
Zamawiający otrzymał 13.08.2020 r. (e-mailem za pośrednictwem Platformy EPZ).
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie następujących przepisów:
1) art. 7 ust. 1 i 3 Pzp poprzez naruszenie zasad zachowania uczciwej konkurencji i równego
traktowania Wykonawców;
2) art. 89 ust. 1 pkt 6 Pzp poprzez bezpodstawne
odrzucenie oferty Odwołującego
z postępowania w zakresie Zadania nr 2 jako zawierającej błąd w obliczeniu ceny polegający
na zastosowaniu błędnej stawki podatku VAT.
W związku z powyższymi zarzutami wnosił o nakazanie Zamawiającemu:
1) powtórzenia czynności badania i oceny ofert złożonych w postępowaniu;
2) uchylenia odrzucenia oferty Odwołującego z postępowania o zamówienie publiczne;
3) wyboru jako najkorzystniejszej w postępowaniu, nie pod legającej odrzuceniu oferty
z najniższa ceną ofert, złożonej przez Wykonawcę niewykluczonego z udziału
w postępowaniu tj. oferty Odwołującego.
W uzasadnieniu odrzucenia Zamawiający wskazał, że: „Wykonawca w swojej ofercie
(oferta nr 1), z
łożonej w zakresie Zadania (części) nr 2, w formularzu cenowym, którego wzór
stanowił Załącznik nr 2 do SIWZ przy obliczeniu ceny za usługę sprzątania wszystkich
punktów socjalnych będących przedmiotem zamówienia zastosował wyłącznie 23 % stawkę
podatku \/
AT. Wykonawca nie wycenił odrębnie czynności wchodzących w zakres usługi,
które należy wykonać na zewnętrz budynków, dla których, do obliczenia ceny oferty, należy
zastosować 8% stawkę podatku VAT. Zamawiający w Załączniku nr 9B do SIWZ
szczegółowo opisał zakres prac do wykonania przy realizacji usług dla Zadania nr 2, gdzie
wśród czynności wskazano, iż do obowiązków Wykonawcy należy również sprzątanie
terenów wokół punktów socjalnych tj. terenów przyległych (jeśli występują) - dotyczy terenu
zielonego i/lu
b chodnika przylegającego do punktu socjalnego w danej lokalizacji
w odległości 2 m wokół punktu socjalnego. Dalej w pkt II.1 ppkt 3) Załącznika nr 9B do SIWZ
opisano, że utrzymanie czystości najbliższego otoczenia w okresie zimowym będzie polegać
na usuwaniu gołoledzi, odśnieżaniu, posypywaniu piaskiem itp. Zamawiający oczekiwał od
Wykonawcy, iż po zapoznaniu się z opisem przedmiotu zamówienia dla Zadania nr 2, określi
stawki podatku VAT, które będą zgodne z zakresem usługi. W takim celu Zamawiający
w formularzu cenowym (Załącznik nr 2 do SIWZ) pod tabelą, zamieścił informację o treści:
„Niniejszy Formularz cenowy stanowi jedynie wzór dokumentu. Zamawiający dopuszcza jego
modyfikację w szczególności w sytuacji, gdyby wadliwa konstrukcja proponowanego
Formularz cenowego uniemożliwiała poprawne złożenie oferty. W przypadku, gdyby cena
pozycji przedmiotu zamówienia wskazana przez Zamawiającego posiadała różne stawki
VAT, należy zmodyfikować formularz; tak aby każda z pozycji miała oddzielnie przypisana
stawkę procentową podatku VAT Zamawiający przyjął, iż zapisy SIWZ, nie wzbudziły
wątpliwości Wykonawcy, gdyż nie wystąpił on z wnioskiem o wyjaśnienie treści oferty w tym
zakresie. Zgodnie z PKWIU 81.29.12.0 dot. usług zamiatania śmieci i usuwania śniegu oraz
PKWiU 81.30.10.0 dot. usług związanych z zagospodarowaniem terenów zielonych,
obowiązująca, prawidłowo stawka podatku VAT dla powyższych czynności wynosi 8%.
Z uwagi na fakt, iż zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej,
dla celów podatku VAT każde świadczenie usług należy traktować odrębnie i niezależnie,
a zatem mimo, iż pozostałe usługi wchodzące w skład Zadania (części) nr 2 dotyczą prac
poleg
ających na utrzymaniu czystości i porządku wewnątrz budynków, gdzie obowiązuje
23% stawka podatku VAT, nie można przy obliczaniu ceny oferty dla Zadania (części) nr 2
zastosować takiej samej stawki dla usług wyłącznie na zewnątrz budynków. Mając powyższe
n
a uwadze Zamawiający odrzucił w zakresie Zadania nr 2 ofertę nr 1 złożoną Wykonawcę -
konsorcjum firm Impel
(…), zgodnie z art. 89 ust 1 pkt 6) Pzp, gdyż formularz cenowy dla
Zadania (części) nr 2 zawiera błąd w obliczeniu ceny.”
W ocenie Odwołującego, czynności dokonane przez Zamawiającego są wadliwe
i bezpodstawne. W uzasadnieniu powyższego, Odwołujący podnosi, że: Zgodnie z treścią
SIWZ przedmiotem zamówienia jest „Kompleksowe świadczenie usług czystościowo -
porządkowych w obiektach, terenach, taborze oraz bezobsługowych punktach socjalnych",
Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia wskazany został w załącznikach do SIWZ.
W zakresie zadania drugiego -
w załączniku nr 9b. W załączniku tym przedmiot zadania
drugiego o
kreślono jako „utrzymanie w czystości i porządku w punktach socjalnych oraz na
terenach wokół punktów socjalnych oraz w punktach sprzedaży biletów". W pkt I. załącznika
nr 9b określono listę punktów, których dotyczyć ma usługa. W pkt. II załącznika nr 9b
o
kreślono konkretne zadania jakie przypadają na wymienione w załączniku punktu. Lista
zadań obejmuje zarówno sprzątanie wewnątrz punktów, jak i prace na zewnątrz. W dalszej
części załącznika określono częstotliwość prac. Odnośnie prac wewnątrz punktów mają one
być wykonywane - w zależności od punktu - siedem, sześć, pięć lub trzy razy w tygodniu,
natomiast prace zewnętrzne - raz w tygodniu. Formularz cenowy stanowiący załącznik do
SIWZ przedstawiony przez Zamawiającego przewiduje możliwość określenia jednej ceny
(w tym stawki VAT) dla danego punktu, przy czym zawiera zastrzeżenie o możliwości
wydzielenia różnych stawek VAT dla danego punktu. Zgodnie z art. 41 ust. 1 oraz art. 146a
pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz.
106 z późn. zm.) podstawową stawką podatku VAT jest stawka 23%. W drodze odstępstwa
przepisy ustawy jak i aktów wykonawczych przewidują w określonych przypadkach
możliwość zastosowania stawek obniżonych. Pierwszym etapem ustalenia prawidłowej
stawki VAT jest określenie przedmiotu sprzedaży. W przypadku większej ilości
realizowanych świadczeń kluczowa jest ocena czy należy je rozpatrywać odrębnie czy też
łącznie jako tzw. usługi kompleksowe. Wykonawca przystępując do przygotowania oferty
i określenia stawki VAT w formularzu cenowym dokonał analizy przedmiotowego Zadania nr
2 pod kątem możliwości uznania go, na gruncie regulacji podatku VAT, za usługę
kompleksową, która w całości winna zostać opodatkowana jedną stawką VAT. W tym celu
uwzględnił orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) oraz
Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) dotyczące świadczeń złożonych, w świetle
którego zadanie nr 2 należy uznać za usługę kompleksową opodatkowaną jedną stawką
VAT. Na gruncie podatku VAT co do zasady wszelkie usługi podlegają odrębnemu
opodatkowaniu właściwą dla nich stawką VAT. Wyjątkiem w tym zakresie są tzw. usługi
kompleksowe, które mają miejsce w przypadku gdy dwie lub więcej czynności dokonane
przez wykonawcę (świadczącego usługi) są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą
obiektywnie jedno świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter
nienaturalny (wyrok TSUE z 22.10.2009 r. w sprawie C- 242/08, wyrok TSUE
z 27.10.2005 r. w sprawie C-41/04).
Również w orzecznictwie NSA podkreśla się, iż „o kompleksowości świadczeń można
mówić, gdy: 1) co najmniej dwa elementy albo co najmniej dwie czynności dokonane przez
podatnika są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie tylko jedno nierozerwalne
świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby sztuczny charakter, albo gdy 2) co
najmniej jeden element stanowi świadczenie główne, podczas gdy przeciwnie, jedno lub
więcej świadczeń jest postrzegane jako jedno lub więcej świadczeń pomocniczych
dzielących los prawny świadczenia głównego” (orzeczenie z 13.01.2015 r., sygn.
I FSK1913/13). Ponadto przyjmuje się, iż ocenę kompleksowości świadczenia należy
oceniać z punktu widzenia potrzeb ich nabywcy - konsumenta. M. in w orzeczeniu TSUE
z 29.03.2007 r. w sprawie C-
111/05 wskazano, iż w przypadku jednej, złożonej transakcji
dane świadczenie musi być uznane za pomocnicze względem świadczenia głównego, jeżeli
nie stanowi dla klientów celu samego w sobie, lecz środek służący jak najlepszemu
skorzystaniu ze świadczenia głównego. W tym kontekście w praktyce konieczne jest
ocenianie potrzeb nabywcy w sposób zobiektywizowany, z uwzględnieniem rzeczywistości
gospodarczej oraz wszystkich okoliczności transakcji (w tym przykładowo kosztu
poszczególnych świadczeń, rodzaju, czasu realizacji, efektu świadczenia, ustaleń
dokonanych między stronami itp.). Dodatkowo wskazał, iż w orzecznictwie TSUE zwrócono
uwagę, iż zasady rozliczenia usług również mogą dawać wskazówek odnośnie uznania
kompleksowości usług: „Ponadto należy przypomnieć, że sposoby fakturowania i taryfikacji
mogą dostarczać wskazówek w odniesieniu do jednolitego charakteru świadczenia (...).
W tym względzie wydaje się, że sposoby zastosowane w postępowaniu głównym, tj. odrębna
taryfikacja i oddzielne fakturowanie, odzwierciedlają interesy stron umowy” - wyrok TSUE
z 17.01.2013 r. w sprawie C-224/11.
Powyższe tezy mające swoje źródło w orzecznictwie TSUE mają poparcie
i wykorzystywane są w orzecznictwie krajowych organów podatkowych. Przykładowo:
a) Interpretacja Dyrektora izby Skarbowej w Poznaniu z 02.07.2013 r., nr ILPP2/443- 447/13-
3/AD: „Natomiast aby móc wskazać, iż dana usługa jest usługą złożoną (kompleksową),
winna składać się ona z różnych świadczeń, których realizacja prowadzi jednak do jednego
celu. Na usługę złożoną składa się więc kombinacja różnych czynności, prowadzących do
real
izacji określonego celu - do wykonania świadczenia głównego, na które składają się
różne świadczenia pomocnicze. Natomiast usługę należy uznać za pomocniczą, jeśli nie
stanowi ona celu samego w sobie, lecz jest środkiem do pełnego zrealizowania lub
wykorzy
stania usługi zasadniczej. Pojedyncza usługa traktowana jest zatem jak element
usługi kompleksowej wówczas, jeżeli cel świadczenia usługi pomocniczej jest
zdeterminowany przez usługę główną oraz nie można wykonać lub wykorzystać usługi
głównej bez usługi pomocniczej"
b) Interpretacja Dyrektora izby Skarbowej w Łodzi z 30.10.2013 r., nr IPTPP4/443-557/13-
4/BM:
„(…)z ekonomicznego punktu widzenia usługi nie powinny być dzielone dla celów
podatkowych wówczas, gdy tworzyć będą jedną usługę kompleksową, obejmującą kilka
świadczeń pomocniczych. Jeżeli jednak w skład świadczonej usługi wchodzić będą
czynności, które nie służą wyłącznie wykonaniu czynności głównej, zasadniczej, lecz mogą
mieć również charakter samoistny, to wówczas nie ma podstaw dla traktowania ich jako
elementu usługi kompleksowej."
Uwzględniając powyższe należy zwrócić uwagę na sposób określenia przedmiotu
zamówienia, sposób kalkulacji czy też zapisy umowy, która miałaby być podstawą jego
wykonania. Wskazać należy, iż sam Zamawiający określił przedmiot zamówienia jako
kompleksowe świadczenie usług czystościowo - porządkowych. Ponadto istotne są zapisy
projektu umowy na wykonanie przedmiotowego zadania, W § 3 ust. 5 wskazano, iż
wykonawca będzie wystawiać faktury VAT z podziałem na obiekty (bezobsługowe punkty
socjalne/punkty sprzedaży biletów), po wystawieniu przez Zamawiającego protokołu
odbiorczego, o którym mowa w § 3 ust 8 niniejszej umowy. Natomiast wzór protokołu
odbiorczego przewiduje podział ze względu na przedmiot zamówienia - obiekty, a nie usługi
wewnątrz oraz na zewnątrz punktu. Protokoły odbioru nie przewidują oddzielnej weryfikacji
wykonania usług wewnątrz jak i na zewnątrz danego punktu. Podobnie fakturowanie ma
dotyczyć danego punktu. Oznacza to zdaniem Odwołującego, iż Zamawiającego interesuje
nabycie jednego świadczenia - usługi porządkowo - czystościowej względem danego punktu
jako całości. W przeciwnym razie Wykonawca powinien być rozliczany odrębnie za
wykonanie usługi wewnątrz oraz na zewnątrz punktu. Okoliczność tę potwierdza również
wzór formularza cenowego. Choć przewiduje możliwość podziału ceny w ramach danego
punktu, to pierwotne określenie we wzorze jednej ceny dla danego punktu jest przejawem
woli Zmawiającego w postaci zakupu jednego świadczenia, a nie kilku oderwanych od siebie
usług. Podział zadania na kilka niezależnych usług miałby charakter sztuczny. Celem
Zamawiającego jest nabycie usługi utrzymania w czystości punktów wymienionych
w zamówieniu jako całości a nie w odniesieniu tylko do części wewnętrznej lub tylko
zewnętrznej obiektu. Prowadzi to do wniosku że przedmiotem zadania nr 2 jest jedna usługa
kompleksowego utrzymania czystości i porządku obejmująca zarówno prace wewnątrz jak
i na zewnątrz punktów. Natomiast dla takiego świadczenia przepisy dotycząc podatku VAT
nie przewidują obniżonej stawki VAT, w związku z czym w formularzu cenowym Wykonawca
zastosował całości podstawową stawkę VAT 23%.
Dodatkowo należy odnieść się do wniosków płynących z orzecznictwa TSUE
wskazujących na to, że w usłudze kompleksowej mogą występować świadczenia
pomocnicze względem świadczenia głównego, które nie są celem samym w sobie lecz jak
najlepszemu skorzystaniu ze świadczenia głównego. W świetle tej tezy Odwołujący widzi
argumenty za tym aby uzn
ać sprzątanie wewnątrz punktu za świadczenia główne
(determinujące zastosowanie dla całości usługi podstawowej stawki VAT 23%), natomiast
prace zewnętrzne stanowią dodatkowe świadczenie (które nie powinna być opodatkowywane
odrębnie). Przede wszystkim potrzeba nabycia przez Zamawiającego usługi wynika
z istnienia danego punktu, zatem gdyby nie konieczność zapewnienia porządku wewnątrz
danego punktu nie zaistniałaby konieczność uporządkowania terenu zewnętrznego. Ponadto
argumentem w tym zakr
esie jest stosunek częstotliwości prac wewnątrz (odpowiednio
siedem, cześć, piec lub trzy dni w tygodniu) do prac na zewnątrz (raz w tygodniu). Natomiast
część prac na zewnątrz może w ogóle nie zostać wykonanych ze względu na brak takiej
potrzeby (np. odśnieżanie w przypadku braku opadów śniegu). Wynika zatem, iż
w zdecydowanej większej części usługa opierać będzie się na pracy wewnątrz danego
punktu. Mając na uwadze powyższe zdaniem Odwołującego całość zadania drugiego
powinna zostać opodatkowana jedną stawką VAT w wysokości 23%. Natomiast niezasadne
jest wydzielanie poszczególnych świadczeń i ich opodatkowanie na odrębnych zasadach
niższymi stawkami VAT. Jest to również zgodne z zasadą, iż zastosowanie obniżonej stawki
podatku stanowi
wyjątek od reguły, który należy interpretować w sposób ścisły, tak aby nie
dopuścić do nieuprawnionego skorzystania z preferencji. Wobec powyższego Odwołujący
podnosi, że zastosowana przez niego do obliczenia ceny ofert w Zadaniu nr 2, stawka
podatku VAT,
wskazana i przyjęta została prawidłowo tj. zgodnie z obowiązującymi
przepisami ustawy o podatku od towarów i usług. Odwołujący ustalając stawkę podatku od
towarów i usług w Zadaniu nr 2 kierował się treścią SIWZ oraz zawartą w treści opisem
przedmiotu zam
ówienia a także stanowiskiem NSA, zgodnie, z którym: „przy czynnościach
o charakterze kompleksowym (..), na które składa się czynność podstawowa, będąca celem
umowy zawartej przez podatnika z klientem, a także czynności pomocnicze niezbędne do
wykonywania czynności podstawowej, ustalając właściwą stawkę podatku od towarów
i usług, należy przyjmować jedną stawkę dla całego kompleksu czynności, biorąc pod uwagę
charakter czynności podstawowej" (wyrok NSA z 05.07.2006 r. sygn. akt: I FSK 945/05
opublikowane w ONSAiWSA 2007/4/91) oraz Sądu Administracyjnego w Krakowie tj.: „(...)
istnieje grupa usług o charakterze złożonym, w skład których może wchodzić szereg innych,
odrębnych usług. Pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub
więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas gdy inny lub inne
traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania co
do usługi zasadniczej. Usługę należy uznać za usługę pomocniczą do usługi zasadniczej,
jeśli nie stanowi ona dla podatnika celu samego w sobie, lecz jest środkiem do lepszego
wykorzystania usługi zasadniczej” (wyrok NSA w Krakowie z 02.10.2008 r. sygn. akt: l/SA/Kr
128/07).
Odwołujący podnosi również, że przywołane przez Zamawiającego, uzasadnienie dla
obowiązku stosowania różnych stawek podatku VAT, nie znajduje uzasadnienia
w przedmiotowej sytuacji. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem w przypadku świadczenia
o char
akterze kompleksowym, na które składa się czynność podstawowa, której wykonanie
było celem zawartej umowy oraz czynności pomocnicze, które wykonanie umowy miały
ułatwiać lub też być niezbędnymi do jej wykonania, stosować należy jedną stawkę podatku
VAT. Po
wyższy pogląd potwierdził ETS w wyroku z 25.02.1999 r. w sprawie C-349/96 Card
Protection Plan Ltd (CPP) v, Commissioners of Customs and Excise (Wielka Brytania).
Trybunał uznał, że „w celu ustalenia dla celów VAT, czy świadczenie usług obejmujące kilka
cz
ęści składowych należy traktować jako jedno świadczenie, czy też jako dwa lub więcej
świadczeń wycenianych odrębnie, należy przede wszystkim wziąć pod uwagę treść artykułu
2(1) VI Dyrektywy, zgodnie z którym każde świadczenie usług powinno być traktowane jako
odrębne i niezależne oraz fakt, iż świadczenie obejmujące z ekonomicznego punktu widzenia
jedną usługę nie powinno być sztucznie dzielone, co mogłoby prowadzić do nieprawidłowości
w funkcjonowaniu systemu podatku VAT. Pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza
wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas
gdy inny lub inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te
same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej. Usługę należy uznać za usługę
pomocniczą w stosunku do usługi zasadniczej, jeśli nie stanowi ona dla klienta celu samego
w sobie, lecz jest środkiem do lepszego wykorzystania usługi zasadniczej.". Ponadto,
pochylając się nad przedmiotową kwestią w wyroku z 02.05.1996 r., w sprawie C-231/94
Faaborg-
Geiting Linen ETS orzekł, że „jeżeli transakcja składa się z zespołu świadczeń
i czynności, należy wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności, w jakich dokonywana jest
rozpatrywana transakcja celem określenia, po pierwsze, czy są to dwa lub więcej niż dwa
świadczenia odrębne, czy też jednolite świadczenie, a po drugie, czy w tym ostatnim
przypadku owo jednolite świadczenie powinno zostać zakwalifikowane jako świadczenie
usługi". Odwołujący zauważa jednocześnie, że ww. zaprezentowane stanowisko znajduje
także odzwierciedlenie w orzecznictwie KIO i tak np.: w myśl wyroku KIO z 14.01.2010 r.
(sygn. akt: KIO/UZP 1827/09) „Gdy czynność ma charakter kompleksowy, ojej istocie,
a zarazem wysokości stawki VAT, powinna przesadzać czynność główna."; wyroku KIO
z 07.01.2010 r. (sygn. akt: KIO/UZP 1845/09)
„W przypadku czynności o kompleksowym
charakterze, na które składa się czynność podstawowa, której wykonanie było celem umowy
zawartej prz
ez podatnika z klientem, a także czynności pomocnicze niezbędne do wykonania
czynności podstawowej, ustalając właściwą stawkę podatku od towarów i usług należy
przyjmować jednolitą stawkę dla całego kompleksu czynności, biorąc pod uwagę charakter
czynności podstawowej".
W związku z powyższym, a również z uwagi na bezsporną okoliczność, że przedmiot
zamówienia oznaczony został przez Zamawiającego w SIWZ jako usługa kompleksowa, to
niedopuszczalnym jest sztuczne i nieuzasadnione potrzebami prawidłowego wykonania
świadczenia, stosowanie dla ww. jednolitej usługi, różnych stawek podatku od towarów
i usług. Tym samym cena skalkulowana przez Odwołującego i zastosowana do jej ustalenia
stawka podatku VAT jest prawidłowa. Odwołujący zaznaczył również, że w poprzednim
postępowania w zakresie usług objętych niniejszym Zadaniem nr 2 również zaoferowała
wykonanie zamówienia przy zastosowaniu jednolitej stawki podatku VAT 23%. Powyższe nie
zostało wówczas zakwestionowane przez Zamawiającego.
Zamawiający w dniu 13.08.2020 r. (za pośrednictwem Platformy EPZ) wezwał wraz
kopią odwołania, w trybie art. 185 ust.1 Pzp, uczestników postępowania przetargowego do
wzięcia udziału w postępowaniu odwoławczym.
W dniu 19.08.2020 r.
(wpływ bezpośredni do Prezesa KIO) J. S. prowadzący
działalność gospodarczą pod firmą KUBIZ Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe J. S., ul.
Obywatelska 31/43B lok. 20, 93-
558 Łódź zwane dalej: „KUBIZ Przedsiębiorstwo Handlowo-
Usługowe J. S.” zgłosiło przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
Zamawiającego wnosząc o oddalenie odwołania w całości. Kopia zgłoszenia została
przekazana Zamawiającemu oraz Odwołującemu. Zgłoszenie zostało podpisane przez
właściciela.
W dniu 27.08.2020 r.
(wpływ bezpośredni do Prezesa KIO) KUBIZ Przedsiębiorstwo
Handlowo-
Usługowe J. S. złożył pismo procesowe wnosząc o oddalenie odwołania w
całości. Kopia zgłoszenia została przekazana Zamawiającemu oraz Odwołującemu.
Zgłoszenie zostało podpisane przez właściciela.
Do otwarcia posiedzenia Zamawiający wobec wniesienia odwołanie do Prezesa KIO
nie wniósł na piśmie, w trybie art. 186 ust. 1 Pzp, odpowiedzi na odwołanie.
Skład orzekający Krajowej Izby Odwoławczej po zapoznaniu się z przedstawionymi
poniżej dowodami, po wysłuchaniu oświadczeń, jak i stanowisk stron oraz
Przystępującego złożonych ustnie do protokołu w toku rozprawy, ustalił i zważył, co
następuje.
Skład orzekający Izby ustalił, że nie została wypełniona żadna z przesłanek
skutkujących odrzuceniem odwołania na podstawie art. 189 ust. 2 Pzp, zaś Odwołujący ma
interes w uzyskaniu zamówieniu.
Izba nie uznała skuteczności zgłoszonego przystąpienia KUBIZ Przedsiębiorstwo
Handlowo-
Usługowe J. S., gdyż nie został dochowany termin wynikający z art. 185 ust. 2
Pzp
. Wykonawca doręczył zgłoszenie w dniu 19.08.2020 r. Biorąc pod uwagę, że wezwanie
do zgłoszenia przystąpienia miało miejsce 13.08.2020 r. Nie został dochowany 3 dniowy
term
in. Zgodnie z przepisem zgłoszenie doręcza się wiec zastosowanie ma teoria doręczenia
a nie wysłania, istotny jest wiec termin otrzymania takiego zgłoszenia, a nie jego wysłania.
Skład orzekający Izby dopuścił w niniejszej sprawie dowody z: dokumentacji
postępowania o zamówienie publiczne nadesłanej przez Zamawiającego w formie
elektronicznej,
w tym w szczególności postanowień SIWZ, załącznika nr 9 B do SIWZ, wzoru
umowy
– załącznika nr 10 B do SIWZ, wzoru protokołu pokontrolnego, formularza
ofertowego,
formularza cenowego dla zadnia 2, oferty Odwołującego oraz formularza
cenowego dla zadania 2 Odwołującego, jak i informacji o odrzuceniu w zadaniu 2
z 07.08.2020 r.
Izba dopuściła także jako dowód dołączone do odpowiedzi na odwołania przez
Zamawiającego załączniki:
1)
załącznik nr 9B do SIWZ – OPZ;
2)
faktura Odwołującego za maj 2020;
3)
faktura Odwołującego za kwiecień 2020;
4)
wyciąg z umowy z postępowania WZ-091-35/17 - § 3 umowy.
Przy rozpoznawaniu przedmiotowej sprawy skład orzekający Izby wziął pod uwagę
także odpowiedź na odwołanie, stanowiska i oświadczenia stron oraz Przystępującego
złożone ustnie do protokołu.
Odnosząc się do podniesionych w treści odwołania zarzutów, stwierdzić należy, że
odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Odwołujący sformułował w odwołaniu następujące zarzuty naruszenia:
1) art. 7 ust. 1 i 3 Pzp poprzez naruszenie zasad zachowania uczciwej konkurencji i równego
traktowania Wykonawców;
2) art. 89 us
t. 1 pkt 6 Pzp poprzez bezpodstawne odrzucenie oferty Odwołującego
z postępowania w zakresie Zadania nr 2 jako zawierającej błąd w obliczeniu ceny polegający
na zastosowaniu błędnej stawki podatku VAT.
Izba dokonała następujących ustaleń odnośnie do przedmiotowego odwołania:
W pierwszej kolejności Izba przywołuje stan faktyczny wynikający z treści odwołania
oraz
odpowiedzi na odwołanie. Skład orzekający Izby stwierdził, że nie było sporu co do
zaistniałego stanu faktycznego, ale dopuszczalności określonych działań ze strony
Zamawiającego, tj. uznania, że oferta Odwołującego podlega odrzuceniu.
Zgodnie z Rozdz. XII. SIWZ /OPIS SPOSOBU OBLICZENIA CENY/:
„1. Podana
w ofercie cena ofertowa dla danego zadania musi uwzg
lędniać wszystkie wymagania SIWZ
oraz obejmować wszelkie koszty, jakie poniesie Wykonawca z tytułu należytej oraz zgodnej
z obowiązującymi przepisami realizacji przedmiotu zamówienia.
2. Cenę ofertową dla danego zadania należy podać w formularzu ofertowym (załącznik nr 1
do SIWZ) oraz w formularzu cenowym (załącznik nr 2 do SIWZ), z dokładnością do drugiego
miejsca po przecinku.
3. Cena ofertowa dla danego zadania to łączna wartość brutto oferty. Cenę należy wyliczyć
zgodnie z ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz.
535 ze zm.) oraz zgodnie z poniższym opisem:
1) DOTYCZY ZADANIA NR 1, 2 i 7
a) określoną przez Wykonawcę cenę jednostkową netto (w kolumnie nr 5 tabeli zawartej
w załączniku nr 2 do SIWZ), należy pomnożyć przez ilość (m²/obiekt) podaną przez
Zamawiającego (kolumna nr 3 w załączniku nr 2 do SIWZ) oraz ilość (miesiąc/usługa)
podaną przez Zamawiającego (kolumna nr 7 w załączniku nr 2 do SIWZ), otrzymując w ten
sposób wartość netto usługi dla danej pozycji (w kolumnie nr 9 tabeli zawartej w załączniku
nr 2 SIWZ),
b) obliczone wartości netto usługi dla danej pozycji (w kolumnie nr 9 tabeli zawartej
w załączniku nr 2 do SIWZ), należy powiększyć o obowiązującą stawkę podatku VAT,
określoną przez Wykonawcę (w kolumnie nr 10 tabeli zawartej w załączniku nr 2 do SIWZ)
i uzyskane w ten sposób ich wartości brutto należy podać w kolumnie nr 11 tabeli zawartej
w załączniku nr 2 do SIWZ,
c) suma war
tości brutto poszczególnych pozycji przedmiotu zamówienia podlegających
wycenie, wskazanych przez Zamawiającego w kolumnie nr 1 tabeli zawartej w załączniku nr
2 do SIWZ, stanowi łączną wartość brutto usługi sprzątania obiektów i terenów, czyli cenę
oferto
wą dla Zadania nr 1, 2 i 7, którą w ujęciu liczbowym i słownym należy podać także
w formularzu ofertowym; (…)”.
W
formularzy cenowym dla zadania 2 pod tabelą – znajduje się zastrzeżenie:
„* Niniejszy Formularz cenowy stanowi jedynie wzór dokumentu. Zamawiający dopuszcza
jego modyfikację w szczególności w sytuacji, gdyby wadliwa konstrukcja proponowanego
Formularza cenowego uniemożliwiała poprawne złożenie oferty. W przypadku, gdy cena
pozycji przedmiotu zamówienia wskazana przez Zamawiającego posiada różne stawki VAT,
należy zmodyfikować formularz, tak aby każda z pozycji miała oddzielnie przypisaną stawkę
procentowa podatku VAT. ”
W ramach
załącznika nr 9 B do SIWZ (zadanie 2) /Opis przedmiotu zamówienia/ - pkt
II. 1 ppkt 2 - 4 -
Zamawiający wskazał, że: „II. Zadania związane z utrzymaniem czystości
i porządku obiektów i terenów do nich przyległych
1. Punkty socjalne z Grupy A, B i C: (…)
2) sprzątanie terenów przyległych (jeśli występują) - dotyczy terenu zielonego i/lub chodnika
przylegającego do punktu socjalnego w danej lokalizacji w odległości 2 m wokół punktu
socjalnego.
3) utrzymanie czystości najbliższego otoczenia, w okresie zimowym usuwanie gołoledzi,
odśnieżanie i posypywanie piaskiem lub piaskiem z solą dojść do punktów socjalnych na
odcinku punkt socjalny-
przystanek/ki przyjazdowy na pętlę oraz punkt socjalny -
przystanek/ki odjazdowy z pętli. W okresie zimowym oczyszczanie terenu niezwłocznie po
wystąpieniu zjawiska atmosferycznego.
4) usuwanie graffiti na ze
wnątrz budynków w trybie natychmiastowym, po uzgodnieniu
z Zamawiającym sposobu (…)”. W dalszej części w kolumnie 23 tabeli dla każdego obiektu
wskazana ilość metrów kwadratowych powierzchni zewnętrznych oraz częstotliwość
wykonywania.
Z kolei
zgodnie z § 3 wzoru umowy – załącznik nr 10 B do SIWZ:
„ 1. Wynagrodzenie Wykonawcy z tytułu realizacji przedmiotowej umowy, Strony określają na
kwotę netto … PLN (słownie: złotych ..../100), plus należny podatek VAT, zgodnie z ilością
i cenami jednostkowymi wskazanymi w formularzu cenowym stanowiącym załącznik nr 2 do
niniejszej umowy.
2. Miesięczne wynagrodzenie wynikające z cen jednostkowych wskazanych w formularzu
cenowym (załącznik nr 2 do niniejszej umowy) ma charakter ryczałtowy, jednakże w okresie
obowiązywania niniejszej umowy może ulec zmianie w sytuacjach, o których mowa w §6
niniejszej umowy. Wynagrodzenie, o którym mowa w niniejszym ustępie, może również
zostać wypłacone Wykonawcy w pomniejszonej kwocie, w przypadkach opisanych w ust. 3
niniejszego paragrafu oraz w § 4 ust. 9 niniejszej umowy.
3. W przypadku, gdyby okres realizacji umowy nie obejmował całego miesiąca, Zamawiający
wypłaci Wykonawcy wynagrodzenie w wysokości proporcjonalnej do okresu wykonywania
Usługi.
4. Z tytułu wykonania niniejszej Umowy Wykonawcy nie będzie przysługiwać od
Zamawiającego żadne inne wynagrodzenie, oprócz określonego w niniejszym paragrafie.
5. Wykonawca będzie wystawiać faktury VAT z podziałem na obiekty (bezobsługowe punkty
so
cjalne/punkty sprzedaży biletów), po wystawieniu przez Zamawiającego protokołu
odbiorczego, o którym mowa w § 2 ust. 8 niniejszej umowy.
6. Wynagrodzenie określone na fakturach płatne będzie na konto Wykonawcy wskazane na
fakturach, w terminie 30 dni od da
ty skutecznego doręczenia do kancelarii Zamawiającego
mieszczącej się w Łodzi przy ul. Tramwajowej 6, prawidłowo wystawionych faktur. Za termin
zapłaty Strony przyjmują datę obciążenia rachunku bankowego Zamawiającego.
W pr
zypadku stwierdzenia przez Zamawiającego, iż faktura nie została wystawiona
prawidłowo lub jest niezgodna z protokołem sporządzonym przez Zamawiającego, o którym
mowa w § 2 ust. 8 niniejszej umowy, Wykonawca zobowiązany będzie do wystawienia
faktury korygu
jącej. Termin zapłaty nie biegnie, a należność w całości nie jest wymagalna.
7. Wykonawca wystawiając faktury obowiązany jest w ich treści powołać się na numer
umowy.
8. Strony akceptują wystawianie i dostarczanie w formie elektronicznej, w formacie PDF:
f
aktur, faktur korygujących oraz duplikatów faktur, zgodnie z art. 106n ustawy z dnia 11
marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tj. Dz.U. z 2016 r., Nr 710, ze zm.).
9. Faktury elektroniczne będą Zamawiającemu wysyłane na adres e-mail:
e-
faktura@mpk.lodz.pl. Zamawiający zobowiązuje się do poinformowania Wykonawcy
o każdorazowej zmianie adresu e-mail.
10. Osoby upoważnione do kontaktów w sprawie e-faktur ze strony Zamawiającego zostały
wskazane
w § 8 ust. 1 niniejszej umowy.
11. W przypadku, gdy Wykonawca będzie wystawiał faktury elektroniczne, Zamawiający
zapłaci wynagrodzenie Wykonawcy określone na fakturach na konto Wykonawcy wskazane
na fakturach, w terminie 30 dni od daty skutecznego doręczenia prawidłowo wystawionych
faktur na wskazany w ust. 9 niniejszego paragrafu adres e-
mail. Za termin zapłaty Strony
przyjmują datę obciążenia rachunku bankowego Zamawiającego. W przypadku stwierdzenia
przez Zamawiającego, iż faktura nie została wystawiona prawidłowo lub jest niezgodna
z protokołem sporządzonym przez Zamawiającego, o którym mowa w § 2 ust. 8 niniejszej
umowy, Wykonawca zobowiązany będzie do wystawienia faktury korygującej. Termin zapłaty
nie biegnie, a należność w całości nie jest wymagalna.
12. Zamawiający zastrzega sobie prawo dokonania przelewu metodą podzielonej płatności
(split payment).
13. Wykonawca oświadcza, że w przypadku, gdy transakcje będące przedmiotem umowy są
objęte solidarną odpowiedzialnością za zobowiązania podatkowe, o której mowa
w przepisach o podatku od towarów i usług, wykona prawidłowo zobowiązania podatkowe,
w szczególności prawidłowo określi stawki podatku od towarów i usług oraz rozliczy kwotę
podatku należnego przypadającego na te transakcje. W przypadku uznania przez
administrację podatkową, że z tytułu przedmiotowych transakcji Wykonawca/Zamawiający
nie wykonał prawidłowo zobowiązań podatkowych, Wykonawca zobowiązuje się do
poniesienia obciążeń nałożonych na Zamawiającego przez administrację podatkową. (…)”.
Odwołujący w zadaniu 2 w ramach swojej oferty podał jednolita stawkę podatku VAT
– 23 %.
Jednocześnie, Zamawiający w ramach odpowiedzi na odwołanie złożonej na
posiedzeniu
stwierdził co następuje: „(…) Na początku niniejszych rozważań konieczne jest
zwrócenie uwagi na kilka istotnych faktów, które są niezbędne do prawidłowej oceny sporu
obj
ętego niniejszym postępowaniem. Zamawiający określił szczegółowo w załączniku nr 9B
do SIWZ -
opis przedmiotu zamówienia dla Zadania nr 2. W zakresie przedmiotowego opisu
-
Zamawiający w sposób jednoznaczny wskazał, iż „przedmiotem zamówienia jest
utrzymanie czystości i porządku w punktach socjalnych oraz na terenach wokół punktów
socjalnych oraz w pu
nktach sprzedaży biletów (..)" Zamawiający zatem wskazał, iż ZADANIE
nr 2 składa się z 3 rodzajów usług utrzymania czystości i porządku:
-
punktów socjalnych (obiekt)
-
terenów wokół punktów socjalnych (tereny zielone, zewnętrzne)
-
punkty sprzedaży biletów (obiekt).
Zamawiający wskazał tym samym, iż w zakresie usługi utrzymania czystości
i porządku dla terenów wokół punktów socjalnych - nie mamy do czynienia z usługa
pomocniczą wobec usługi utrzymania czystości i porządku w punktach socjalnych, lecz są to
d
wie usługi równorzędne wobec siebie. Szczegółowa analiza OPZ dla Zadania nr 2, a nie
samo posługiwanie się tytułem postępowania (jak to czyni Odwołujący) pozwala na
postawienie wniosku, iż w tym przypadku mamy do czynienia z dwoma niezależnymi
świadczeniami (utrzymanie czystości wewnątrz oraz utrzymanie czystości na zewnątrz).
Żadnego z nich nie można zakwalifikować jako świadczenia głównego, a drugiego jako
pomocniczego -
żadne z nich nie wspomaga drugiego. Przywoływane w odwołaniu
orzecznictwo i stanowisk
o Odwołującego - odnoszą się do usług, w których usługa
sprzątania terenów zielonych była usługa pomocniczą, akcesoryjną i marginalną wobec
głównej usługi sprzątania obiektu. Tak nie dzieje się w zakresie usługi objętej niniejszym
postępowaniem. (…)
W tym
miejscu warto odnieść się także do szczegółów samego załącznika nr 9B do
SIWZ. W pierwszej kolejności należy odnieść się do treści pkt. II. 1.2) załącznika nr 9B do
SIWZ -
gdzie wprost opisane są jakie dokładnie czynności wchodzą w zakres usługi
utrzymania
czystości i porządku dla terenów wokół punktów socjalnych. W skład tych
czynności wchodzą:
• sprzątanie terenów przyległych - dotyczy terenu zielonego i/lub chodnika przylegającego do
punktu socjalnego w danej lokalizacji w odległości 2 m wokół punktu socjalnego;
• utrzymanie czystości najbliższego otoczenia, w okresie zimowym ;
• usuwanie gołoledzi;
• odśnieżanie;
• posypywanie piaskiem lub piaskiem z solą dojść do punktów socjalnych na odcinku punkt
socjalny przystanek/ki przyjazdowy na pętlę oraz punkt socjalny - przystanek/ki odjazdowy
z pętli.
• w okresie zimowym oczyszczanie terenu niezwłocznie po wystąpieniu zjawiska
atmosferycznego.
• usuwanie graffiti na zewnątrz budynków w trybie natychmiastowym, po uzgodnieniu
z Zamawiającym sposobu
W tabelach do załącznika nr 9B do SIWZ - Zamawiający w pozycji nr 23 w każdej
z tabeli -
określił wymaganą częstotliwość sprzątania terenów przylegających do punktów
socjalnych, a także określił powierzchnie tych terenów przylegających. Zamawiający tym
samym dla każdej lokalizacji dał jasne i precyzyjne dane umożliwiające osobne oszacowanie
wartości tej usługi - sprzątania terenów zielonych. Gdyby usługa ta miała być pomocnicza
i nieistotna dla c
ałości zamówienia - to Zamawiający nie wskazywałby zapewne powierzchni
(skoro przy usługach pomocniczych - usługa sprzątania terenów zielonych dotyczy
powierzchni marginalnych). W przypadku tego postępowania - tak nie jest. Dla zobrazowania
sytuacji - wart
o porównać powierzchnie punktów socjalnych, które mają być sprzątane
i powierzchnie terenów zielonych - wymaga to porównania tabele stanowiących element
załącznika nr 9B do SIWZ. Na przykład:
-
punkt socjalny Łódź Cmentarz Szczecińska - krańcówka autobusowa - powierzchnia 16m2,
a sprzątanie terenów zielonych wokół tego punktu socjalnego to 24 m2
- punkt s
ocjalny Łódź Widzew - Augustów - krańcówka tramwajowa - powierzchnia 27,6 m 2,
a sprzątanie terenów zielonych wokół tego punktu socjalnego dotyczy powierzchni 56 m 2
Powierzchnia terenów zielonych i terenów przylegających (chodniki, etc.) jest średnio
dwa razy większa niż powierzchnia samych punktów socjalnych. Zatem w zakresie tej usługi
nie możemy mówić, iż usługa utrzymania terenów przyległych i zielonych przylegających do
punktów socjalnych to marginalny element zamówienia. To jeden z elementów zamówienia -
stanowiący samoistna usługę. (…)
Zamawiający dla poparcia swojego stanowiska wskazuje, iż warto także w tym
zakresie odnieść się do stanowiska Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 08.11.2018 r.
0111-KDIB3-
1.4012.676.2018.3.ICz., w którym to stanowisku Dyrektor KIS wskazał na kilka
istotnych elementów dla spraw takich jak ta objęta niniejszym postępowaniem: - „Podkreślić
należy, że co do zasady, każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od
towarów i usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne (...) Pojedyncze
świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedna lub więcej części składowych uznaje
się za usługę zasadniczą, podczas gdy inny lub inne elementy trakt uje się jako usługi
pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do usługi
zasadniczej. Natomiast aby móc wskazać, że dana usługa jest usługą złożoną
(kompleksową), winna składać się ona z różnych świadczeń, których realizacja prowadzi
jednak do jednego celu. Na usługę złożoną składa się więc kombinacja różnych czynności,
prowadzących do realizacji określonego celu - do wykonania świadczenia głównego, na które
składają się różne świadczenia pomocnicze. Natomiast usługę należy uznać za pomocniczą,
jeśli nie stanowi ona celu samego w sobie, lecz jest środkiem do pełnego zrealizowania lub
wykorzystania usługi zasadniczej. Pojedyncza usługa traktowana jest zatem jak element
usługi kompleksowej wówczas, jeżeli cel świadczenia usługi pomocniczej jest
zdeterminowany przez usługę główną oraz nie można wykonać lub wykorzystać usługi
głównej bez usługi pomocniczej. (..) Jeżeli jednak w skład świadczonej usługi wchodzić będą
czynności, które nie służą wyłącznie wykonaniu czynności głównej, zasadniczej, lecz mogą
mieć również charakter samoistny, to wówczas nie ma podstaw dla traktowania ich jako
elementu usługi kompleksowej. ”
Stanowisko takie przedstawił również Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej -
dalej: TSUE - w wyroku z 25.02.1999 r. w sprawie C-349/96 Card Protection Plan Ltd (CPP),
ECLI:EU:C: 1999:93, stwierdzając, iż: "Pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza
wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas
gdy inny lub inne element}’ traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te
same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej. Usługę należy uznać za usługę
pomocniczą w stosunku do usługi zasadniczej, jeśli nie stanowi ona dla klienta celu samego
w sobie, lecz jest środkiem do lepszego wykorzystania usługi zasadniczej". Zwrócić należy
uwagę na fakt, iż użycie słowa "zwłaszcza" oznacza, iż z pojedynczym świadczeniem
możemy mieć również do czynienia w sytuacji, gdy żadnej z części składowych usługi nie
można uznać za usługę główną, np. w sytuacji, gdy wszystkie czynności będące elementami
składowymi (lub przynajmniej część z nich) są równie istotne dla wykonania całego
świadczenia złożonego (usługi kompleksowej), a jednocześnie brak pomiędzy tymi
elementami związku, wskazującego na istnienie relacji usługa główna usługa pomocnicza. ”
Aby móc wskazać, iż dana usługa jest usługą złożoną (kompleksową), winna składać
się ona z różnych świadczeń, których realizacja prowadzi jednak do jednego celu. Na usługę
złożoną składa się więc kombinacja różnych czynności, prowadzących do realizacji
określonego celu, na które składają się różnego rodzaju świadczenia. Z powyższego wynika,
że celem usługi pomocniczej tworzącej razem z usługą dominującą usługę złożoną jest
lepsze wykorzystanie przez nabywcę usługi zasadniczej - dominującej. Stwierdzić zatem
należy, że usługa pomocnicza nie może realizować tego samego celu co usługa zasadnicza.
W związku z tym, w każdym przypadku dla określenia skutków podatkowych transakcji
złożonych należy badać, czy mamy do czynienia z kompozycją świadczenia głównego
dominującego, wzbogaconą jedynie o świadczenia pomocnicze, czy też dostawca realizuje
kilka odrębnych i niezależnych świadczeń. W analizowanej sprawie poszczególne usługi,
które będą realizowane w ramach opisanego w załączniku nr 9B do SIWZ zamówienia nie
pozostają wobec siebie w relacji usługa dodatkowa (pomocnicza) - usługą główna, żadna
z tych usług nie posiada bowiem charakteru nadrzędnego wobec innych usług.
Należy zauważyć, że poszczególne usługi wskazane w załączniku nr 9B do SIWZ -
nie są od siebie w ścisły sposób zależne, w tym sensie, że choć wszystkie one dotyczą
utrzymania czystości w pomieszczeniach nieruchomości oraz na terenie zewnętrznym, to
jednak waga poszczególnych z nich nie jest wyższa od innych, a wykonanie każdej z tych
usług nie wpływa, co do zasady, na właściwości czy jakość innych z nich. Ponadto,
świadczenie poszczególnej usługi ma dla Zamawiającego wymierną wartość, każda
z wymienionych w załączniku nr 9B do SIWZ - usług stanowi odrębny cel sama w sobie,
służy realizacji konkretnego zadania związanego z utrzymaniem czystości. W tym kontekście
nie występuje zatem powiązanie funkcjonalne pomiędzy poszczególnymi usługami.
Wskazane usługi mogą być świadczone odrębnie, nie tracąc przy tym swojego
ekonomicznego rezultatu dla nabywcy. (…)
Zamawiający celem ułatwienia zadania i zasygnalizowania Wykonawcom kwestii
konieczności rozdzielenia usług i zastosowania właściwych stawek VAT - w formularzu
cenowym -
załącznik nr 2 do SIWZ (ZAKŁADKA NR 2 - ZADANIE NR 2) na dole wzoru
formularza cenowego -
wskazał następującą informację:
„* Niniejszy Formularz cenowy stanowi jedynie wzór dokumentu. Zamawiający
dopuszc
za jego modyfikację w szczególności w sytuacji, gdyby wadliwa konstrukcja
proponowanego Formularza cenowego uniemożliwiała poprawne złożenie oferty.
W przypadku, gdy cena pozycji przedmiotu zamówienia wskazana przez Zamawiającego
posiada różne stawki VAT, należy zmodyfikować formularz, tak aby każda z pozycji miała
oddzielnie przypisaną stawkę procentowa podatku VAT. ” Inni wykonawcy skorzystali z tej
sygnalizacji -
zamieszczając dodatkową pozycję w formularzu ofertowym - obejmująca
wycenę usługi za sprzątanie i utrzymanie czystości terenów zielonych. Tak między innymi
zrobił Przystępujący po stronie Zamawiającego. Warto także dodać, iż Odwołujący na etapie
kierowania pytań do SIWZ nie wskazywał i nie podnosił żadnych wątpliwości co do kwestii
podatkowych zamawianych usług. (…)
Na końcu warto także podnieść kwestię, iż sam Odwołujący aktualnie nie widzi
problemów, które podnosi w treści odwołania - wystawiając aktualnie faktury wobec MPK
Łódź sp. z o.o. za sprzątanie tych samych punktów socjalnych i tych samych terenów
zielonych przylegających do punktów socjalnych. Odwołując w poprzednim postępowaniu
przetargowym w 2017 roku - n
a ten sam przedmiot zamówienia - złożył ofertę i załączył
formularz ofertowy, w którym rozdzielił usługę sprzątania obiektów i usługę sprzątania
terenów zielonych - zewnętrznych - wskazując osobne stawki dla tych usług. Od 2017 roku
Odwołujący co miesiąc wobec Zamawiającego wystawia jedna fakturę, która posiada
odrębne pozycje zawierające osobne stawki VAT 8 i 23 %. W obowiązującej aktualnie
umowie (obowiązującej do 31.08.2020 r.) zawartej z 1MPEL CLEANING Sp. z o.o. z siedzibą
we Wrocławiu, znajduje się § 3 ust. 1 pkt. 14 - gdzie określono cenę za usługę utrzymania
terenów zewnętrznych: “cena jednostkowa netto za jeden miesiąc utrzymania porządku
i czystości terenów zlokalizowanych przy obiektach wymienionych w pkt 1) - 2), 4) - 9)
niniejszego ustępu wynosi netto 3 779,00 PLN”. W załączeniu Zamawiający przedkłada dwie
przykładowe konie aktualnych faktur za kwiecie i mai - wystawionych przez Odwołującego -
gdzie w każdej z faktur ostatnia pozycją jest pozycja: „utrzymanie porządku i czystości
terenów” ze stawka 8 % VAT. Warto wspomnieć, iż faktury te są wystawiane na kanwie
analogicznej um
owy jak ta objęta niniejszym postępowaniem, a oferta złożona w poprzednim
postępowaniu oparta była o dokumentację przetargową analogiczną do tego, którego
dotyczy niniejsze postępowanie. (…)”.
Biorąc pod uwagę ustalenia i stan rzeczy ustalony w toku postępowania (art. 191
ust.1 Pzp), Izba stwierdziła co następuje.
Odnośnie do zarzutu drugiego, Izba uznała w/w zarzuty za podlegające oddaleniu.
Należy zauważyć, że usługi wskazane w załączniku nr 9 B (w zadaniu 2) w pkt II.1
ppkt 2, 3 i 4 SIWZ stanow
ią odrębne usługi, które nie mają charakteru pomocniczego
względem usługi utrzymania czystości wewnątrz punktów socjalnych. W ocenie Izby, są to
usługi równorzędne i zarazem oddzielne względem siebie, mogłyby być realizowane
samodzielnie, czyli osobno prze
z Wykonawcę, powinny być zatem zostać objęte oddzielnymi
stawkami podatku VAT.
Generalnie również te usług mogłyby być przedmiotem oddzielnego
postępowania o udzielnie zamówienia publicznego.
Izba po analizie zakresu usługi utrzymania czystości na zewnętrz, uważa, że nie mają
one w tym stanie faktycznym charakteru nieistotnego. Izba wzięła pod uwagę nie tylko
metraż przywołany przez Zamawiającego w odpowiedzi na odwołanie, a także w kolumnie 23
w
każdej z tabeli załącznika nr 9 B do SIWZ oraz oczekiwaną częstotliwość, ale również to,
że w okresie zimowym charakter świadczonych usług, będzie wręcz konieczny z punktu
widzenia charakteru pętli. Jednocześnie, wskazuje, że istota utrzymania czystości zimą nie
jest tylko usuwanie śniegu, ale także gołoledzi, posypywanie piaskiem lub piaskiem z solą.
Konieczne jest także zwrócenie uwagi, na wyraźne zastrzeżenie w formularzu
cenowym. Z kolei sam formularz cenowy miał charakter jedynie wzoru. Zamawiający
dopuszczał możliwość jego modyfikacji. Do tego wskazał, że: „w szczególności”, gdyby
wadliwa konstrukcja uniemożliwiała poprawne złożenie oferty. Nadto, Zamawiający wyraźnie
podnosił w formularzu cenowym, że jeżeli cena pozycji przedmiotu zamówienia wskazana
przez Zamawiającego posiada różne stawki VAT, należy zmodyfikować formularz, tak aby
każda z pozycji miała oddzielnie przypisaną stawkę podatku VAT. Można nawet uznać, że
tak wskazana formuła uniemożliwiała podanie stawki jednolitej w sytuacji, gdy przedmiot
zamówienia posiada różne stawki podatku VAT, a wręcz nakazywała w tak dedykowanej
sytuacji zmodyfikowanie formularza i podanie oddzielnych stawek podatku VAT. Ta
okoliczność, w połączeniu, z bezsprzecznie istnieniem dwóch stawek podatku VAT
(okoliczność bezsporna między stronami), czyniła konieczność utrzymania czynności
odrzucenia oferty Odwołującego. Izba w tym zakresie podzieliła stanowisko Zamawiającego
z rozprawy, który przedstawił dwa sposoby ewentualnej modyfikacji formularza cenowego
uwzględniającego istnienie dwóch stawek podatku VAT (w ramach danego obiektu lub
oddzielnie na koniec tabeli przez dodanie dodatkowej rubryki).
Izba także wskazuje, że dotychczasowa praktyka przy realizacji wcześniejszego
kontraktu
nota bene przez Odwołującego na identyczny przedmiot zamówienia, czemu
Odwołujący nie zaprzeczył podczas rozprawy potwierdza trafność stanowiska Izby, w tym
zakresie. Zamawiający przedstawił bowiem wraz z odpowiedzią na odwołanie faktury
z poprzedniego kontraktu, w ramach których Odwołujący wystawiał faktury uwzględniając nie
tylko stawkę podatku VAT podstawowa, ale również preferencyjna. Ustalenie sposób
sposobu fakturowania dla każdego z obiektów nie oznacza, iż faktura nie może zawierać
dwóch pozycji z podziałem na poszczególne stawki podatku VAT, a protokół odbioru
wskazan
ia, że prace zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz zostały wykonane.
Biorąc powyższe pod uwagę, Izba uznała jak na wstępie.
Odnośnie do zarzutu pierwszego, Izba uznała w/w zarzut za podlegający oddaleniu,
w konsekwencji odd
aleniu wcześniejszego zarzutu.
Biorąc powyższe pod uwagę, Izba uznała jak na wstępie.
W tym stanie rzeczy, Izba oddaliła odwołanie na podstawie art. 192 ust. 1 zdanie
pierwsze i ust. 2 Pzp oraz orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy, na podstawie
przepisu art. 192 ust. 9 i 10 Pzp w zw. z
§ 3 pkt 1 lit. a i pkt 2 lit. b oraz § 5 ust. 3 pkt 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j.: Dz. U. z 2018 r. poz. 972). Izba uznała wniosek
Zamawiającego o zasądzenie kosztów wynagrodzenia pełnomocnika w kwocie 3.600,00 zł,
tj. zgodnie z przedłożonym rachunkiem (§ 3 pkt 2 lit. b w/w rozporządzenia).
Przewodniczący:
………………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 1832/20 z dnia 2020-10-30
- Sygn. akt KIO 1976/20 z dnia 2020-10-13
- Sygn. akt KIO 1932/20 z dnia 2020-10-12
- Sygn. akt KIO 1735/20 z dnia 2020-10-08
- Sygn. akt KIO 1791/20 z dnia 2020-10-05
