rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2020-10-27
rok: 2020
data dokumentu: 2020-10-27
rok: 2020
sygnatury akt.:
KIO 2501/20
KIO 2501/20
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 października 2020 r. odwołania wniesionego do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 2 października 2020r. przez wykonawców W. M.,
R. C., P. J.
prowadzących działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej pod firmą: SD
PROJEKT s.c. w Poznaniu
w postępowaniu, w którym zamawiającym jest Skarb Państwa – Generalny Dyrektor Dróg
Krajowych i Autostrad
z siedzibą w Warszawie, a prowadzącym postępowanie: Generalna
Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Bydgoszczy
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 2 października 2020r. przez wykonawców W. M.,
R. C., P. J.
prowadzących działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej pod firmą: SD
PROJEKT s.c. w Poznaniu
w postępowaniu, w którym zamawiającym jest Skarb Państwa – Generalny Dyrektor Dróg
Krajowych i Autostrad
z siedzibą w Warszawie, a prowadzącym postępowanie: Generalna
Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Bydgoszczy
orzeka:
1.
Uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu:
1.1.
unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty,
1.2.
dokonanie ponownej czynności badania i oceny ofert, w tym odrzucenie oferty
złożonej przez Biuro Projektów TRASA Spółka z ograniczona odpowiedzialnością
z siedzibą w Poznaniu na podstawie art. 90 ust. 3 w związku z art. 89 ust. 1 pkt 4
ustawy Prawo zamówień publicznych,
2.
Kosztami postępowania obciąża Zamawiającego, i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego
tytułem wpisu od odwołania;
2.2. zasądza od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kwotę 19 675 zł 00 gr tytułem
uiszczonego przez Odwołującego wpisu od odwołania oraz zwrotu uzasadnionych
kosztów dojazdu na posiedzenie i rozprawę w kwocie 1041 zł 00 gr, wynagrodzenia
pełnomocnika strony w kwocie 3 600 zł 00 gr oraz kosztów opłaty skarbowej od
dwóch pełnomocnictw łącznej wysokości 34 zł.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (tj. Dz. U. z 2019 r. poz. 1843 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ………………………………
Sygn. akt: KIO 2501/20
U z a s a d n i e n i e
Skarb Państwa – Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad zwany, w imieniu,
którego działa Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Bydgoszczy (dalej:
„Zamawiający”) prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na podstawie
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych, zwanej dalej: „ustawa Pzp”,
w trybie przetargu nieograniczonego pn.: Opracowanie dokumentacji projektowej oraz
zobowiązanie do sprawowania nadzoru autorskiego dla zadnia pod nazwą: Rozbudowa
skrzyżowania DK 15 i DW 552 w miejscowości Grębocin, numer referencyjny:
GDDKiA.O.BY.D-
3.2413.8.2020.12. Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 3 czerwca.2020 r. pod numerem 2020/S 106-
256876, ze zmianą z dnia 1 lipca 2020 r. numer 2020/S 125-306906.
W dniu 22
września 2020 r. Zamawiający powiadomił wykonawców o wyborze
najkorzystniejszej oferty
. Wobec tej czynności oraz zaniechania przez Zamawiającego
czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego wykonawca SD PROJEKT
s.c. (dalej: „Odwołujący”) wniósł odwołanie, zarzucając Zamawiającemu naruszenie:
1) art. 90 ust.3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia oferty Biura Projek
tów TRASA
sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu (dalej również: „Wykonawca”), na skutek udzielenia
przez Wykonawcę odpowiedzi - na wezwanie zamawiającego - w zakresie rażąco niskiej
ceny, która nie wyjaśniła zgłaszanych przez Zamawiającego wątpliwości, nie zawierała
dowodów uzasadniających możliwość zaoferowania konkretnych stawek za realizację
zamówienia, która była ogólnikową odpowiedzią odnoszącą się w znacznym zakresie do
doświadczenia personelu w realizacji zamówień i która sprowadziła się de facto do
rozbi
cia ceny oferty na poszczególne pozycje kwotowe, a nie wyśnienia w przedmiocie
możliwości zaoferowania konkretnych kwot;
2) art. 89 ust 1
pkt.4 w związku z art. 90 ust.3 ustawy Pzp przez zaniechanie odrzucenia
oferty Biura Projektów TRASA sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu chociaż wyjaśnienia
Wykonawcy nie przyczyniły się do ustalenia, które okoliczności (elementy oferty) mają
realny wpływ na wysokość zaoferowanej ceny, tym samym Zamawiający nie miał
podstaw do uznania, iż oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny;
3) art. 7 ust. 1 ustawy Pzp
w związku z naruszeniem wyżej wymienionych przepisów ustawy
opisanych w pkt 1 i 2 odwołania, co skutkowało prowadzeniem postępowania w sposób
niezapewniający uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców;
4) art. 7 ust. 3 ustawy Pzp
w związku z naruszeniem wyżej wymienionych przepisów ustawy
opisanych w pkt 1 i 2 odwołania, przez udzielenie zamówienia wykonawcy, który nie
został wybrany zgodnie z przepisami ustawy.
W
skazując na powyższe zarzuty Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i:
1)
unieważnienie wyboru oferty najkorzystniejszej złożonej przez Biuro Projektów TRASA
sp. z o.o.;
2)
odrzucenie oferty Biura Projektów TRASA sp. z o.o. jako sprzecznej z przywołanymi
wyżej przepisami ustawy Pzp;
3) dokonanie ponownej oceny oferty Od
wołującego, jako jedynej niepodlegającej
odrzuceniu oferty w postępowaniu;
4)
obciążenie kosztami postępowania Skarb Państwa - Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych
i Autostrad Oddział w Bydgoszczy i zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego, w
tym kosztów z tytułu uiszczonego wpisu, na rzecz Odwołującego.
Ponadto
Odwołujący wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie następujących
dowodów:
-
postanowienia w sprawie wysokości stawki na rok 2020 r. - ustalonych przez Izbę
Projektowania Budowlanego
, na okoliczności przywołane w odwołaniu,
-
strony 84-
85 z punktem 4.10.24 z Rozdziału 4 Inwestycje liniowe, Środowiskowych
Zasad Wycen Prac Projektowych -
2016, wydanych przez Izbę Projektowania
Budowlanego,
-
mapy z zaznaczonymi zatokami autobusowymi w rejonie skrzyżowania DK 15 z DW 552,
-
mapy z przebiegiem sieci uzbrojenia terenu w rejonie skrzyżowania DK 15 i DW 552.
W
uzasadnieniu Odwołujący podał m.in., że wartość szacunkowa zamówienia,
została ustalona na kwotę 1 060 975,61 zł, co wynika z protokołu postępowania, stąd
Zamawiający ustalił, iż cena oferty Wykonawcy Biuro Projektów TRASA sp. z o.o. jest niższa
o 50,23 % od wartości szacunkowej zamówienia po ubruttowieniu. Zamawiający wzywając
Wykonawcę. w trybie art. 90 ust. 1a ustawy Pzp wyjaśnił, iż zaoferowana cena wydaje się
rażąco niska i budzi wątpliwości, co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia
zgodnie z wymaganiami określonymi w SIWZ. Zamawiający dodatkowo sprecyzował, iż
domaga się wyjaśnień w zakresie przedstawienia przez Biuro Projektów TRASA sp. z o.o.
wyliczeń w zakresie ceny, które dotyczą m.in.:
1)
oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla
wykonawcy, oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta
do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo
minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10
października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2018 r. poz. 2177);
2)
pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.;
3)
wynikającym z przepisów prawa pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym,
obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
4)
wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska;
5)
powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy.
Zamawiający zażądał również przedstawienia dowodów, dotyczących wyliczeń w
zakresie ceny.
Wykonawca Biuro Projektów TRASA sp. z o.o. udzielił, co prawda odpowiedzi na
wezwanie Zamawi
ającego, ale wyliczenia sprowadziły się wyłącznie do rozbicia ceny oferty
na 11 pozycji, które łącznie dały cenę przedstawioną w ofercie Wykonawcy.
Zdaniem Odwołującego analizując szczegółowo treść załącznika nr 1 do wyjaśnień z
dnia 10.07.2020 r. (szczeg
ółowa wycena wykonania zamówienia publicznego) nie sposób w
jakikolwiek sposób stwierdzić, jak zaproponowane metody wykonania zamówienia przełożą
się na cenę oferty, przykładowo w pozycjach 3-11 kosztorysu, nie ma żadnych informacji na
temat zastosowania k
onkretnej metody wykonania zamówienia, która przyniesie
oszczędności i umożliwi Biuru Projektów TRASA sp. z o.o. realizację zamówienia po
szczególnie korzystnych stawkach. Odwołując się do opisowej treści wyjaśnień Wykonawcy
(vide: strona nr 1 pisma z dnia 10.07.2020 r.), gdzie Wykonawca
twierdzi, iż zaoferowana
metoda realizacji zamówienia sprowadza się do wykorzystania posiadanego kapitału
rzeczowego oraz osobowego, co w konsekwencji będzie miało przełożenie na skrócenie
czasu realizacji zadania, Wykonawc
a nie podjął próby wykazania (ani w postaci złożonych
wyjaśnień, ani w postaci załączonych dowodów), o jaki czas może ulec skrócenie całości
wykonania całego zamówienia i jak to się przełoży na cenę. Nie ma wyliczenia, iż
korzystanie z konkretnej wersji oprogramowania skraca czas projektowania, co potwierdza
np. instrukcja producenta oprogramowania.
Niczym nieuzasadnione wydają się tłumaczenia,
iż fakt posiadania własnych komputerów, ploterów, czy oprogramowania (które są
standardem, nie tylko w branży projektowej) realnie skraca czas realizacji zamówienia i ma
jakikolwiek wpływ na zaoferowaną cenę. Ta sama uwaga dotyczy argumentu, iż Wykonawca
Biuro Projektów TRASA sp. z o.o. będzie posługiwał się własnym kapitałem ludzkim i ten
element wpływa na zaoferowaną cenę realizacji zamówienia. Wykonawca Biuro Projektów
TRASA sp. z o.o. kompletnie pominął w sprawie fakt, iż na mocy zapisów SIWZ tj. pkt. 5.4
oraz § 6 ust. 1 projektu umowy, Zamawiający postawił wymóg realizacji zamówienia przez
personel zatrudniony na
umowę o pracę, który będzie wykonywał przedmiot umowy, stąd
wykonawca winien przedstawić wyliczenie kosztów pracy zatrudnionego personelu w
osobach projektantów, asystentów projektantów czy kosztorysanta. Dodatkowo wykonawca
powinien wykazać, iż wynagrodzenie zatrudnionego personelu odpowiada płacy lub stawkom
minimalnym wynagrodzenia, które wynikają z przepisów. Szczegółowe wyliczenia stawek,
wg których wykonawca rozlicza się z osobami mającymi realizować umowę, powinny być
punktem wyjścia do wyjaśnienia, w jaki sposób warunki płacowe umożliwiają wykonawcy
realizację zamówienia po szczególnie korzystnych stawkach np. wszyscy zatrudnieni
projektanci otrzymują płacę minimalną (najniższą krajową) lub Wykonawca otrzymał
dofinansowanie do kwoty wynagrodzeń, co dodatkowo potwierdzone jest dowodami w
postaci umów o pracę z konkretnymi osobami. Nie ma też żadnych informacji na temat
realnego skrócenia czasu realizacji umowy, gdy zamówienie będzie realizowane przez
zaproponowany skład osobowy. Dodatkowo w §4 projektu umowy, który dotyczy zmian
realizacji terminu umowy, nie ma wpisanej przesłanki polegającej na szybszym terminie
realizacji prac. Wykonawca
zaoferował do realizacji zamówienia wyłącznie 2 osoby w
osobach projektantów p. A. S. i M. M., nie ma więc w ofercie mowy o asystentach
projektantów czy kosztorysanta. Treść wyjaśnień przeczy zatem treści oferty. Dodatkowo
Zamawiający wymagał na podstawie §6 ust. 9 projektu umowy, żeby personel oddelegowany
do realizacji umowy, nie podejmował, w okresie realizacji umowy, żadnej innej pracy, która
będzie kolidować z realizacją umowy. Wykonawca wcale nie poruszył tego aspektu w
złożonych wyjaśnieniach, stąd Zamawiający nie miał żadnych podstaw by stwierdzić, iż 2-
osobowy skład, będzie realizował umowę sprawniej, niż w szacowanym okresie jej realizacji.
Następnie Odwołujący stwierdził, że gdyby nawet hipotetycznie założyć, iż realizacja
zamówienia w oparciu o własny kapitał rzeczowy i osobowy będzie miała miejsce, to
załączone do pisma wykonawcy dowody, absolutnie nie potwierdzają, iż wykonawca Biuro
Projektów TRASA sp. z o.o. jest w stanie zrealizować zamówienie po niższych stawkach i w
szybszym terminie. Po pierwsze,
dowód dotyczy umowy zawartej w roku 2009, a więc 11 lat
przed ogłoszeniem niniejszego postępowania, gdzie zmianie uległy nie tylko realia realizacji
umowy, co metodyka pracy, przepisy w oparciu o które opracowuje się dokumentację
projektową, technologie, zmieniła się zapewne praktyka działania zamawiającego. W ocenie
odwołującego, fakt, iż jakiś podmiot realizował wcześniej jakieś zamówienie, może co
najwyżej świadczyć o zdobytym doświadczeniu, nie ma natomiast realnego przełożenia na
czas realizacji zamówienia. Po drugie, przedmiot umowy na jaki powołuje się Wykonawca,
nie jest tożsamy z przedmiotem niniejszego postępowania. Umowa, na którą powołuje się
wykonawca dotyczyła wyłącznie opracowania projektu budowlanego i wykonawczego, a jest
to jedynie fragment dokumentacji projektowej. U
mowa nie dotyczyła realizacji nadzoru
autorskiego, który jest przedmiotem aktualnego postępowania. Stąd nie ma żadnej
pewności, czy wykonawca poradzi sobie ze świadczeniem tego rodzaju usług i będzie czynił
to sprawnie, realnie sk
róci czas realizacji zamówienia. Po trzecie, dowód zawarcia
konkretnej umowy wcale n
ie świadczy o tym, iż konkretne zamówienie zostało zrealizowane
właściwie. Gdyby Wykonawca załączył referencje, to można by twierdzić, iż zdobył
doświadczenie w określonym zakresie. Po czwarte, Wykonawca przedstawiając argumenty
dotyczące czasu realizacji umowy - kompletnie abstrahuje od zapisów załącznika do SIWZ w
postaci projektu umowy (vide: zapisy § 3 ust. 5 projektu umowy). Z projektu umowy
ewidentnie wynika, iż przedmiot realizacji umowy w zakresie opracowania dokumentacji
projektowej, Zamawiający określił na 24 miesiące, a na kolejne 60 miesięcy przewidziane
jest świadczenie usług nadzoru autorskiego, w tym świadczenie usług gwarancji na rzecz
Zamawiającego. Zamawiający wyraźnie zapisał, iż czas realizacji umowy, to szacowane 84
miesiące (przy założeniu, iż okres umowy nie zostanie wydłużony, co jasno zastrzeżono w
projekcie umowy). W tym stanie rzeczy, gdyby nawet Wykonawca wykazał, w jak krótszym
czasie zamierza zrealizować umowę i jak to się przełoży na cenę realizacji zamówienia,
okres związania umową pozostaje generalnie niezmienny, ponieważ Wykonawca nie ma
realnej możliwości na wpłynięcia (skrócenie) zamówień na roboty budowlane, które wpływają
na czas realizacji usługi nadzoru autorskiego. Wyjaśnienia wykonawcy i rozbicie ceny na
poszczególne pozycje w tzw. wycenie, nie zawierają także żadnych informacji na temat
kosztów pracy (kosztów osobowych), które są dominująca pozycją kosztową w zakresie prac
projektowych.
Odwołujący zauważył, że Zamawiający miał wątpliwość, czy Wykonawca zrealizuje
umowę zgodnie z wymogami postawionymi w SIWZ. Z załącznika do SIWZ w postaci
projektu umowy (
załącznik nr 5 do wniosku o udzielenie zamówienia publicznego, z §6
ust.10 projektu umowy)
Wykonawca zobowiązał się zapewnić do realizacji umowy: biuro,
sprzęt, środki transportu, środki łączności. Są to wszystko elementy mające wpływ na
wartość zaoferowanej ceny. Zamawiający na podstawie udzielonych przez Wykonawcę
wyjaśnień nie miał natomiast nawet elementarnej wiedzy, jak kształtują się te koszty, bo
Wykonawca wcale i
ch w szczegółowej wycenie, nie podał.
W ocenie Odwołującego, największym mankamentem wyjaśnień Wykonawcy jest to, iż
Wykonawca nie wykazał żadnego zysku, a nawet marży, jaka mu przysługuje na wypadek
odsprzedaży jakiegoś dobra. Generalną zasadą prowadzenia działalności gospodarczej w
postaci spółki z o.o., jaką jest Wykonawca, jest prowadzenie działalności przynoszącej zysk.
Wykonawca nie byt w stanie nawet opisać ile ten zysk wyniesie, stąd związanie się na okres
siedmiu lat umową z takim Wykonawcą, jest dla Zamawiającego bardzo niebezpieczne. Taki
Wykonawca nie daje
żadnej gwarancji, iż dotrwa do końca realizacji umowy. Nadto biorąc
pod uwagę szczegółowy zakres powinności Wykonawcy - opisany w §7 i 8 projektu umowy -
Wykonawca Biuro Projektów TRASA sp. z o.o. winien przedstawić kalkulację cenową
poszczególnych obowiązków np. przedstawić szacowane koszty udziału w konsultacjach
społecznych, koszty przygotowania pisemnych raportów z przygotowania prac, czy jakie są
szacowane koszty wprowadzania rozwiązań zamiennych w tworzonej dokumentacji
projektowej. Tych informacji w wyjaśnieniach, po prostu, nie ma.
Zamawiający podjął ryzyko udzielenia zamówienia podmiotowi, który nie jest wiarygodny,
bo nie udowodnił, z czego będzie utrzymywał spółkę w okresie realizacji umowy.
Zamawiający pozbawił Odwołującego możliwości pozyskania zamówienia i jego realizacji w
oparciu o realia rynkowe, gdzie wynagrodzenie pokryje koszty zatrudniania na umowę o
pracę personelu niezbędnego do realizacji zamówienia, wynagrodzenie pokryje inne koszty
niezależne od Wykonawcy np. w postaci opłat za mapy do celów projektowych, czy wypisów
z rejestru gruntów, ale też pozwoli Odwołującemu mieć jakiś zysk z realizacji umowy.
Zamawiający naruszył więc art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Pzp, będący konsekwencją naruszenia
art. 90 ust. 3 i art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy.
Gdyby Zamawiający rzetelnie ocenił zawartość
merytoryczną wyjaśnień wykonawcy (zweryfikował z osobami mającymi kompetencje w
zakresie realizacji prac projektowych, zawodowo trudniącymi się realizacją tych prac lub np.
z inspektorami nadzoru), to musiałby dojść do wniosku, iż szczegółowa wycena wykonania
zamówienia, stanowiąca załącznik do wyjaśnień wykonawcy z dnia 10.07.2020 roku, pełna
jest błędów i nieścisłości, opiera się o nieaktualne dane i stawki oraz nie uwzględnia
kluczowych aspektów realizacji zamówienia. Wątpliwości budzą następujące pozycje z
Wyceny:
Uwaga nr 1:
Wykonawca zadeklarował "Niezależnie od opisanych okoliczności, składam
w załączeniu także szczegółową kalkulację kosztów wykonania usługi projektowej będącej
przedmiotem zamówienia, która opracowana została zgodnie z zaleceniami Izby
Projektowania Budowlanego tj. wg. Środowiskowych Zasad Wycen Prac Projektowych. W
ocenie Odwołującego, pomimo powyższego, w szczegółowej wycenie (na podstawie
Środowiskowych Zasad Wycen Prac Projektowych) został wyceniony tylko projekt branży
drogowej (z brakami/błędami wyszczególnionymi w dalszych uwagach), pozostałe koszty
wykonania usługi projektowej (punkt 1 oraz punkty od 3 do 11 szczegółowej wyceny) zostały
podane bez szczegółowych wyliczeń.
Uwaga 2:
Wycena została wykonana na podstawie archiwalnych Środowiskowych Zasad
Wycen Prac Projektowych z 2012 roku, obecnie stosuje się Środowiskowe Zasady Wycen
Prac Projektowych - 2016. Uzasadnienie konie
czności stosowania nowego wydania ŚZWPP
znajduje się na stronie Izby Projektowania Budowlanego. Od ukazania się wydawnictwa pt.
„Środowiskowe Zasady Wycen Prac Projektowych - 2012" nastąpiły istotne zmiany w aktach
prawnych dotyczących budowlanego procesu inwestycyjnego oraz Prawa budowlanego. W
latach 2012-
2015 ukazało się kilkanaście nowych ustaw, do ponad 20 ustaw opublikowano
jednolite teksty. Wydano też 18 nowych rozporządzeń wykonawczych, a w 16 wprowadzono
zmiany. Nowe akty prawne oraz zmiany w istni
ejących przepisach wymagały uaktualnienia
wydawnictwa ŚZWPP - 2012 pod względem prawnym oraz w wyniku analizy zakresu i
pracochłonności. ŚZWPP są obecnie jedynym materiałem informacyjnym i pomocniczym do
określania obiektywnego poziomu cen oferowanych i negocjowanych za opracowanie
projektowe i usługi inżynierskie dla wszystkich rodzajów budownictwa kubaturowego i
liniowego oraz innych prac finansowanych z różnych źródeł. Izba Projektowania
Budowlanego -
Rada Koordynacyjna Biur Projektów przystąpiły do opracowania kolejnego, X
wydania Środowiskowych Zasad Wycen Prac Projektowych - 2016. Zakres wydawnictwa w
porównaniu do ŚZWPP - 2012 nie uległ zmianie co do ilości i tematyki poszczególnych
rozdziałów. Ceny wydawnictwa (w kompletach) oraz poszczególnych rozdziałów nie uległy
zmianie.
W nowym wydawnictwie zmieniono: wprowadzono aktualizacje wynikające z
nowych lub zmienionych aktów prawnych, ustaleń z biuletynu „Informacja", zmiany
niektórych dodatków i współczynników, nowych przykładów liczbowych wycen prac
projektowych.
Nowe wydawnictwo pt. Środowiskowe Zasady Wycen Prac Projektowych -
2016 ukazało się w [I kwartale 2016 r.
Uwaga nr 3:
W wycenie projektu drogowego przyjęto wartość jednostki projektowej w
wysokości 20,00 zł, przy czym Izba Projektowania Budowlanego wskazuje, że wartość
jednostki nakładu pracy w 2020 roku należy przyjmować w wysokości 20,70 zł, co znacząco
wpływa na wycenę projektu drogowego w szczegółowej wycenie oraz na obniżenie wartości
rezerwy podanej w punkcie 11 tej wyceny. (
Dowód: Postanowienie w sprawie wysokości
stawki na rok 2020 r. -
ustalonej przez Izbę Projektowania Budowlanego).
W wycenie projektu drogowego nie wzięto pod uwagę, że zgodnie z SIWZ (IDW TOM III
Opis przedmiotu zamówienia, punkt 6.1. Specyfikacja techniczna P - 00.00 Wymagania
ogólne, punkt 2.2. Ogólna charakterystyka projektowanej inwestycji, podpunkt 1. a)):
"Przewiduje się budowę dwóch jezdni po dwa pasy ruchu na drodze krajowej nr 15" oraz
konieczna będzie "regulacja dostępności do drogi krajowej (np. poprzez budowę dróg
serwisowych do obsługi przyległych nieruchomości", a także "budowa dróg serwisowych
(jeśli wymagane)". W związku z powyższym, w szczegółowej wycenie projektu drogowego
nie uwzględniono (zgodnie z punktem 4.10.24 ŚZWPP): współczynnika W-41003 "Za drogę
dwujezdniową, lub doprojektowanie drugiej jezdni do jezdni istniejącej", dodatku D-41013
"Przy projektowaniu w ramach jednego zadania inwestycyjnego sieci dróg dojazdowych", w
tym przypadku drogami dojazdowymi będą drogi serwisowe, o których mowa w SIWZ.
(
Dowód: strony 84-85 z punktem 4.10.24 z Rozdziału 4 Inwestycje liniowe, Środowiskowych
Zasad Wycen Prac Projektowych -
2016, wydanych przez Izbę Projektowania Budowlanego).
Uwaga nr 5:
Zgodnie z opisem z punktu 4.10.24 ŚZWPP uwzględniony w punkcie 2
szcz
egółowej wyceny dodatek D-41002 stosuje się "za każdą zatokę dla autobusowej
komunikacji zbiorowej". W
szczegółowej wycenie przyjęto tylko jeden dodatek, natomiast w
rejonie skrzyżowania DK 15 z DW 552 znajdują się dwie zatoki autobusowe, które będą
musiały zostać uwzględnione w dokumentacji projektowej. (Dowód: mapa z zaznaczonymi
zatokami autobusowymi w rejonie skrzyżowania DK 15 i DW 552, strony 84-85 z punktem
4.10.24 z Rozdziału 4 Inwestycje liniowe, Środowiskowych Zasad Wycen Prac Projektowych
- 2016,
wydanych przez Izbę Projektowania Budowlanego.
Uwaga nr 6:
W wyliczeniach dotyczących dodatku D-41010 w punkcie 2 szczegółowej
wyceny Wykonawcy
nie wzięto pod uwagę występujących w rejonie skrzyżowania sieci:
kanalizacji sanitarnej, wodociągowej i gazowej (przebieg sieci można sprawdzić na mapie
dostępnej na stronie https://www.geoportal.gov.pl). Wartość tego dodatku, po uwzględnieniu
powyższych sieci uzbrojenia terenu powinna wynosić 0,35, a nie 0,2 jak przyjęto w wycenie,
co znacząco wpływa na wycenę projektu drogowego w szczegółowej wycenie oraz na
obniżenie wartości rezerwy podanej w punkcie 11 tej wyceny. (Dowód: mapa z przebiegiem
sieci uzbrojenia terenu w rejonie skrzyżowania DK 15 i DW 552).
Uwaga nr 7:
Brak wyceny projektu kanału technologicznego, o którym mowa w SIWZ.
Uwaga nr 8:
W punkcie 5 szczegółowej wyceny Biura Projektów TRASA zamiast ceny 45
000 zł wyliczonej w punkcie 3 "Projekt mostowy - przepusty" tej wyceny wpisano wartość 15
000, przez co wy
cena koncepcji jest zaniżona, a wartość rezerwy podana w punkcie 11
szczegółowej wyceny zawyżona.
Uwaga nr 9:
Nie wiadomo na jakiej podstawie przyjęto w punkcie 5 wyceny szczegółowej
Biura Projektów TRASA sp. z o.o. współczynnik 0,3 do ustalenia wartości wstępnej
koncepcji.
Wszystkie zgłoszone powyżej uwagi, mają bezpośrednie przełożenie na wartość
oferowanej ceny. Tak istotne błędy Zamawiający powinien ustalić w procesie oceny
złożonych wyjaśnień. Odwołujący podniósł, iż o ile przepisy ustawy Pzp, nie zawierają
zamkniętego katalogu elementów, który powinny zawierać wyjaśnienia Wykonawcy, to
ukształtowała się w tym zakresie praktyka, jak należy wyjaśnienia przygotowywać, jakim
stopniem szczegółowości powinny się one charakteryzować i jak Zamawiający takie
wy
jaśnienia powinien oceniać. Odwołujący przywołał wyroki Krajowej Izby Odwoławczej z
dnia 18 stycznia 2016 r. sygn. akt KIO 1487/18, z dnia 10 listopada 2016 r. sygn. akt KIO
2017/16 oraz bez wskazania dat wydania: sygn. akt KIO 2332/19, KIO 2514/19, KIO 170/20.
W załączeniu Odwołujący przedłożył m.in. Postanowienie w sprawie wysokości stawki na
rok 2020 r. - ustalonych przez
Izbę Projektowania Budowlanego, Strony 84-85 z punktem
4.10.24 z Rozdziału 4 Inwestycje liniowe, Środowiskowych Zasad Wycen Prac Projektowych
- 2016, wydanych przez
Izbę Projektowania Budowlanego, Mapę z zaznaczonymi zatokami
autobusowymi w rejo
nie skrzyżowania DK 15 z DW 552, Mapę z przebiegiem sieci
uzbrojenia terenu w rejonie skrzyżowania DK 15 i DW 552.
Zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie, w której wniósł o oddalenie odwołania.
Izba dopuściła dowody z dokumentacji postępowania złożonej przez Zamawiającego
oraz dowody przedłożone przez Odwołującego załączone do odwołania oraz złożone na
rozprawie w postaci:
informacji pochodzących ze stron internetowych dotyczących
wynagrodzenia projektanta drogowego oraz asystenta projektanta (budownictwo),
zawiadomienia GDDKiA Oddział w Bydgoszczy z dnia 2 listopada 2016 r. o ponownym
wyborze oferty najkorzystniejszej, Kalkulacji sporządzonej prze Odwołującego dotyczącej
Szczegółowej wyceny wykonania zamówienia publicznego BP TRASA Sp. z o.o.
sporządzonej na podstawie Środowiskowych Zasad Wyceny Prac Projektowych z 2016 r.
Krajowa Izba Odwoławcza rozpoznając odwołanie, uwzględniając dokumentację
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego oraz stanowiska Stron, a także
zgromadzone
dowody, ustaliła i zważyła co następuje:
Odwołanie nie zawiera braków formalnych. Wpis w prawidłowej wysokości został
wniesiony w ustawowym terminie. N
ie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących
odrzuceniem odwołania, o których stanowi art. 189 ust. 2 ustawy Pzp.
Uzasadniając swoje uprawnienie do skorzystania ze środków ochrony prawnej
Odwołujący wskazał, iż Odwołujący jest uprawniony do wniesienia odwołania zgodnie z art.
179 ust. 1 ustawy Pzp, bowiem oferta Odwołującego uplasowała się na drugiej pozycji w
rankingu ofert.
Stąd zaniechanie Zamawiającego polegające na zaniechaniu odrzucenia
oferty Biura Projektów TRASA sp. z o.o. uniemożliwia Odwołującemu wygranie
postępowania i pozyskanie zamówienia. Na skutek odrzucenia oferty Biura Projektów
TRASA sp. z o.o. najkorzystniejszą ofertą, pozostanie oferta Odwołującego.
W ocenie Izby Odwołujący legitymuje się uprawnieniem do skorzystania w
przedmiotowym postępowaniu ze środków ochrony prawnej. Została wypełniona
materialnoprawna przesłanka, o której mowa w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp. Odwołujący jest
zainteresowany pozyskaniem zamówienia i w tym celu złożył ofertę. W przypadku
potwierdzenia się zarzutów odwołania Odwołujący mógłby liczyć na udzielenie zamówienia.
Następnie Izba ustaliła:
Zgo
dnie z SIWZ przedmiotem zamówienia jest opracowanie dokumentacji projektowej
oraz zobowiązanie do sprawowania nadzoru autorskiego dla zadania pod nazwą:
Rozbudowa skrzyżowania DK 15 i DW 552 w miejscowości Grębocin.
Jak wynika z protokołu postępowania kwota, jaka Zamawiający zamierza przeznaczyć na
realizację zamówienia wynosi 1 305 000,00 zł., zaś cena oferty Biura Projektów TRASA sp. z
o.o. wynosi 649
440,00 zł.
Pismem z dnia 9 lipca 2020 r. Zamawiający działając na podstawie art. 90 ust. 1 i 1a
ustawy Pzp wezwał Biuro Projektów TRASA sp. z o.o. do wyjaśnień rażąco niskiej ceny
przytaczając brzmienie odnośnych przepisów ustawy Pzp. W odpowiedzi na wezwanie,
pismem z dnia 10 lipca 2020 r. Biuro Projektów TRASA sp. z o.o. złożył wyjaśnienia, do
których załączył: jak wynika z użytego określenia: Szczegółową wycenę wykonania
zamówienia publicznego oraz kopię 1 strony umowy nr GDDKiA-O-BY-R-2/2814/61/2009 z
dnia 2 listopada 2009r., kopię 1 strony projektu wykonanego w ramach umowy GDDKiA -O-
BY-R-2/2814/61/2009 z dnia 2 listopada 2009r.
Izba zważyła, co następuje:
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy Pzp,
jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne
części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą
wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie
z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów,
zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących
wyliczenia ceny lub kosztu, w szczególności w zakresie: 1) oszczędności metody wykonania
zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych, wyjątkowo sprzyjających warunków
wykonywania zamówienia dostępnych dla wykonawcy, oryginalności projektu wykonawcy,
kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od
minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na
podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za
pracę (Dz. U. z 2015 r. poz. 2008 oraz 2016 r. poz. 1265); 2) pomocy publicznej udzielonej
na podstawie odrębnych przepisów; 3) wynikającym z przepisów prawa pracy i przepisów o
zabezpieczeniu społecznym, obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest
zamówienie; 4) wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska; 5) powierzenia
wykonania części zamówienia podwykonawcy.
Zgodnie z art. 90 ust. 1a ustawy Pzp,
w przypadku gdy cena całkowita oferty jest niższa
o co najmniej 30% od: 1) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i
usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 lub średniej
arytmetycznej
cen wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie
wyjaśnień, o których mowa w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności
oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia; 2) wartości zamówienia powiększonej o
należny podatek od towarów i usług, zaktualizowanej z uwzględnieniem okoliczności, które
nastąpiły po wszczęciu postępowania, w szczególności istotnej zmiany cen rynkowych,
zamawiający może zwrócić się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa w ust. 1.
Stosownie do art. 90 ust. 2 ustawy Pzp,
obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy.
Z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp wynika, że zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie
udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami
potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu
zamówienia. Zgodnie natomiast z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp zamawiający odrzuca
ofertę, jeżeli zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
W sytuacji, gdy oferta wykonawcy Biuro Projektów Trasa Sp. z o.o. zawierała cenę, o
50,23
% niższą niż wartość szacunkowa zamówienia, powiększona o podatek VAT, ustalonej
przez Zamawiającego przed wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 ustawy
Pzp, jak podaje
w wezwaniu do wyjaśnień Zamawiający, wystosowanie wezwania do
wyjaśnień wskazywało, że Zamawiający nie uznał, że ww. rozbieżność wynika z okoliczności
oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia, a zatem oznaczało powstanie domniemania
istnienia w ofercie rażąco niskiej ceny. Domniemanie to winno być obalone przez
wykonawcę.
Nie chodzi przy tym o sam formalny aspekt
udzielenia wyjaśnień, zawierających ogólne
informacje lub zapewnienie
realizacji zamówienia za zaoferowaną cenę, niepoparte
stosownymi dowodami. Dla
obalenia domniemania rażąco niskiej ceny wyjaśnienia
wykonawcy muszą być na tyle pełne i odnoszące się do przedmiotu zamówienia, aby
pozwalały na pozyskanie przez zamawiającego wiedzy, jakie okoliczności spowodowały
obniżenie ceny oferty, czy cena oferty obejmuje wszystkie elementy przedmiotu zamówienia
i wszystkie czynniki składające się na koszty jego realizacji, w tym czy np. koszty
wynagrodzeń są zgodne z obowiązującymi przepisami prawa. Ustawa Pzp nie określa jak
mają być sporządzone wyjaśnienia. W tym zakresie wykonawcy mają swobodę, muszą
jednak mieć na uwadze w szczególności cel ich składania, jakim jest obalenie domniemania
istnienia w ich ofercie rażąco niskiej ceny, a także to, że od rzetelności złożonych wyjaśnień
zależy ich dalszy udział w postępowaniu
Wykonawca powinien przede wszystkim
wskazać i wyjaśnić te elementy ceny, które
składają na jej ostateczną wysokość, przy uwzględnieniu pełnego i należytego wykonania
danego przedmiotu
zamówienia, w tym w przypadku takiego przedmiotu zamówienia, jaki
jest w analizowanym postępowaniu np. przyjętą organizację prac, koszty wynagrodzeń osób
skierowanych do realizacji zamówienia, koszty utrzymania biura, zysk. Jego zadaniem jest
bowiem wykazanie indywidualnych
czynników pozwalających mu na zaoferowanie tak niskiej
ceny.
Wyjaśnienia powinny być rzeczowe i konkretne, aby mogły stanowić podstawę dla
pozyskania przez zamawiającego wiedzy w zakresie okoliczności właściwych danemu
wykonawcy, które spowodowały obniżenie ceny jego oferty, jakie oszczędności w ich wyniku
wykonawca może osiągnąć. W sytuacji podawania przez wykonawcę kosztów
poszczególnych elementów powinien on mieć na uwadze potrzebę przedstawienia pełnych,
adekwatnych dla przedmiotu zamówienia kosztów, w tym wykazać z czego wynika wysokość
tych kosztów. Podane w wyjaśnieniach informacje, powinny być poparte odpowiednimi
dowodami, np.
umowami z osobami, które będą realizować zamówienie, a także, w
określonych sytuacjach, zawartymi w wyjaśnieniach szczegółowymi kalkulacjami
wskazującymi na to, że cena oferty została prawidłowo skalkulowana, w tym zawiera zysk na
danym zamówieniu. Udzielenie wyjaśnień, które nie spełniają ww. wymogów, w
szczególności nieodpowiadających w pełni na wezwanie zamawiającego, takich, w których
wykonawca nie wykaza
ł, że cena jego oferty nie jest rażąco niska, nakłada na
zamawiającego obowiązek odrzucenia oferty tego wykonawcy.
Zgodnie z art. 190 ust. 1 a ustawy Pzp
ciężar dowodu, że oferta nie zawiera rażąco
niskiej ceny, sp
oczywa na: 1) wykonawcy, który ją złożył, jeżeli jest stroną albo uczestnikiem
postępowania odwoławczego; 2) zamawiającym, jeżeli wykonawca, który złożył ofertę, nie
jest uczestnikiem postępowania. Wykonawca Biuro Projektów TRASA sp. z o.o. nie zgłosił
swo
jego przystąpienia do postępowania odwoławczego. Izba dokonuje oceny czynności
Zamawiającego polegających na ocenie wyjaśnień złożonych przez wykonawcę w
odpowiedzi na wezwanie w związku z podejrzeniem istnienia w ofercie rażąco niskiej ceny.
Odwołujący winien w związku z tym wykazać wadliwość tej czynności Zamawiającego.
W ocenie Izby Odwołujący wykazał, iż czynność oceny wyjaśnień rażąco niskiej ceny
dokonana przez Zamawiającego nie była prawidłowa. Odwołujący słusznie zarówno w
odwołaniu jak na rozprawie zauważył m.in., że Wykonawca w swoich wyjaśnieniach nie
przedstawił informacji dotyczących kosztów pracy, w tym wynagrodzeń osób zatrudnionych.
Nadto
nie wyjaśnił dlaczego podnoszone przez niego szybsze wykonanie zamówienia
spowoduje oszczędności. W wyjaśnienia brak jest informacji o kosztach utrzymania biura,
sprzętu, łączności, a także kosztów dojazdów pomimo, iż przedmiot zamówienia przewiduje
wiele obowiązków, które się z nimi wiążą, np. branie udziału w konsultacjach społecznych,
udział w czynnościach na budowach, pobieranie urzędowych dokumentów przez
Z
amawiającego, udział w naradach. Wyjaśnienia nie zawierają także informacji dotyczących
ubezpieczenia czy zysku spółki oraz nie zawierają stosownych dowodów, poza jedną kartką
kontraktu sprzed 12 lat,
dla którego nie jest wiadomo, jaki był przedmiot zamówienia, jaka
była jego wartość, a według Odwołującego był to inny przedmiot zamówienia.
Analiza wyjaśnień Biura Projektów TRASA sp. z o.o. wskazuje, że są one ogólnikowe.
Wykonawc
a wskazał, że zaoferowana cena wynikała z przyjętego założenia o krótkim czasie
realizacji zamówienia, w którym wykonane zostaną kolejne elementy opracowania, jednak
nie zostało wykazane, o jak krótki czas chodzi, i jak takie skrócenie czasu wykonania
zamówienia, przekłada na obniżenie wynagrodzenia, przy uwzględnieniu, że nie jest sporne,
że umowa została przewidziana na 7 lat, w tym, dwa lata na wykonania projektu i 5 lat na
nadzór. Podobnie nie zostało wskazane jak pozostałe podniesione w wyjaśnieniach
okoliczności, w tym posiadanie kapitału rzeczowego w postaci komputerów, ploterów,
specjalistycznego oprogramowania, które umożliwia skrócenie czasu projektowania, w tym
rozwiązania firmy Autodesk – Civil3D oraz posiadanego kapitału ludzkiego w postaci
zespołów projektowych tj. projektantów, asystentów projektantów, kosztorysanta etc.
p
rzedkładają się na obniżenie wynagrodzenia. Jest wprawdzie informacja, że poprzez
zmniejszenie czasu potrzebnego na wykonanie dokumentacji projektowej z uwagi na
posiadane zasoby materialne wykorzys
tywane w procesie wykonania usługi projektowej,
oraz, że założenie wykorzystania własnych pracowników pozwala na lepszą organizację
pracy, co wpływa na zmniejszenie kosztów świadczenia usługi, jednakże zaznaczenia jednak
wymaga, że w ogóle nie zostały wskazane, a tym bardziej wykazane, koszty związane z
prowadzeniem biura i wykorzystaniem sprzętu, jak też koszty wynagrodzeń personelu, a
także wpływ ewentualnego skrócenia czasu realizacji usługi na cenę oferty. Jako okoliczność
wyjątkowo sprzyjającą wykonaniu zamówienia Wykonawca wskazał, iż przyjął założenie o
skierowaniu zespołu pracowników spółki, wskazując dane dwóch pracowników, którzy w
przeszłości wykonali dokumentację projektową w zbliżonym zakresie także dla
Zamawi
ającego, co wpływa na możliwość szybszego wykonania zamówienia, wskazując na
umo
wę z 2 listopada 2009 r. zawartą z Zamawiającym. W sprawie nie jest natomiast sporne,
że w wykonanie zamówienia musi być zaangażowanych więcej niż dwóch pracowników.
Nadto, jak słusznie zauważył Odwołujący, złożona jako dowód ww. umowa, co najwyżej
mogłaby potwierdzać doświadczenie w realizacji podobnych zadań zdobyte w czasie jej
realizacji.
W końcowej części tych wyjaśnień wykonawca oświadczył, że zaoferowana cena
ofertowa zapewnia pokrycie wszystkich kosztów wykonawcy i jest skalkulowana prawidłowo
oraz przytoczył orzeczenie Zespołu Arbitrów zawierające definicję rażąco niskiej ceny.
Do wyjaśnień została załączona kalkulacja, która wbrew użytemu przez wykonawcę
określeniu: „Szczegółowa wycena wykonania zamówienia publicznego (…)” nie jest wyceną
szczegółową. Zawiera ona 11 pozycji, w tym rezerwę oraz cenę łącznie + VAT oraz Koszt
nadzoru autorskiego
, jednakże nie obejmuje informacji jak zostały ustalone ceny zawarte w
zdecydowanej
większości pozycji kalkulacji, tj. z czego wynika, że mają one wskazaną w
nich wartość, w szczególności w pozycjach 3,4,5,6,7,8,9 i 10 tej kalkulacji oraz koszcie
nadzoru autorskiego. Kalkulacja nie przedstawia
np. kosztów pracy, które przy tego rodzaju
zamówieniu są istotnym czynnikiem wpływającym na cenę oferty. Nie przedstawia kosztów
prowadzenia biura, kosztów dojazdów. Nadto nie zawiera dowodów na poparcie
przedstawionych cen, np.
zanonimizowanych umów o pracę.
Na rozprawie, w m.in. w odniesieniu do poz. 2 Projekt drogowy- podstawa wyceny wg
Środowiskowych Zasad Wyceny Prac Projektowych z 2012 r., rozdział 1.4. Odwołujący
złożył sporządzoną przez siebie kalkulację na podstawie Środowiskowych Zasad Wyceny
Prac Projektowych z 2016 r.
, przyjmując dodatki i współczynniki wynikające z tych Zasad
oraz zakres robót wynikający z SIWZ i stwierdził zdecydowanie wyższą wartość projektu
drogowego,
niż podana przez Wykonawcę. Podobne wnioski płyną z kalkulacji sporządzonej
przez Odwołującego w odniesieniu do poz. 4 Kolizje + oświetlenie, poz. 8 Kosztorysy, SST,
przedmiary, dokumentacja przetargowa, wersja elektroniczna, BIOZ. Ze stanowiska
zaprezentowanego przez Odwołującego wynika, że koszty realizacji zamówienia
przekraczają cenę oferty.
Zamawiający na rozprawie nie zakwestionował wyliczeń zawartych w ww. kalkulacji,
sporządzonej przez Odwołującego jak też nie zakwestionował średniej wysokości
wynagrodzeń projektantów przedstawionych przez Odwołującego oraz jego wyliczeń
podanych na rozprawie odnoszących się do wysokości wynagrodzenia tych osób przy
realizacji zamówienia. Stwierdził natomiast, że nie sugerował, co mają zawierać wyjaśnienia,
oraz, że wynagrodzenie jest ryczałtowe, więc przedstawienie szczegółowej kalkulacji było
zbędne i w związku z tym ocenił wyjaśnienia jako wystarczające. Nadto przy weryfikacji
rażąco niskiej ceny w ostatnim okresie bierze pod uwagę realia innych zamówień, faktycznie
przez niego udzielonych i zrealizowanych,
dotyczących podobnego przedmiotu zamówienia.
Z jego doświadczenia wynika, że na podobne zamówienia mogą obowiązywać także niższe
ceny niż zaoferowana w niniejszym postępowaniu. W związku z tym według Zamawiającego
jest możliwe wykonanie zamówienia za cenę zaoferowaną przez Wykonawcę. Zamawiający
nie przedstawił jednak dowodów na te twierdzenia, w tym nie przedstawił zakresu tych
zamówień i kiedy były realizowane.
W ocenie Izby n
ie można podzielić takiego stanowiska Zamawiającego.
Wbrew obecnym twierdzeniom,
Zamawiający w wezwaniu do wyjaśnień rażąco niskiej
ceny, skierowanym do wykonawcy TRASA
, pomimo, iż nie zawiera ono wskazania, co
konkretnie budzi wątpliwości Zamawiającego, to jednak wskazał, co mają zawierać
wyjaśnienia, tj., że oczekuje wyjaśnień oraz złożenia dowodów, dotyczących wyliczenia
ceny, wskazując przykładowy zakres wyjaśnień, w tym m.in. że mają obejmować koszty
pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego
wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki godzinowej ustalonych na podstawie
przepisów ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, jak również w zakresie
wynikającym z przepisów prawa pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym,
obowiązującym w miejscu, w którym jest realizowane zamówienie.
Skoro wartość kosztów pracy ma być zgodna z obowiązującymi przepisami, a
Zamawiający wymagał m.in. podania wyliczenia ceny w tym zakresie, to wykonawca był tym
związany. Bez stosownych informacji w wyjaśnieniach złożonych przez wykonawcę,
Zamawiający nie był w stanie ocenić prawidłowości kalkulacji ceny oferty w odniesieniu do
tych kosztów.
Nadto argumentacja Zam
awiającego wskazuje na jego niekonsekwencję. Z jednej strony
Zamawiający żąda wyjaśnień m.in. w zakresie wyliczenia ceny w zakresie kosztów pracy, a z
drugiej strony stwierdza, że wynagrodzenie jest ryczałtowe, więc przedstawienie
szczeg
ółowej kalkulacji było zbędne. Tymczasem okoliczność, iż w postępowaniu
zastosowanie ma cena ryczałtowa, przy ocenie wyjaśnień złożonych na wezwanie
Zamawiającego w związku z podejrzeniem rażąco niskiej ceny w ofercie wykonawcy, nie
powinna
mieć decydującego znaczenia. Kierując wezwanie do wyjaśnień Zamawiający
wiedział, że w postępowaniu jest przewidziana cena ryczałtowa. Nadto z jednej strony
Zamawiający stwierdza, że należycie oszacował przedmiot zamówienia, a z drugiej strony
stwierdza, że z jego doświadczenia wynika, że na podobne zamówienia mogą obowiązywać
także niższe ceny niż zaoferowana w niniejszym postępowaniu przez Wykonawcę, i że to
cena oferty Odwołującego, która jest zbliżona do przyjętych przez niego wartości, odbiega od
cen rynkowych.
Powyższe wskazuje, że Zamawiający nie wykazał, że dokonał rzetelnej oceny
otrzymanych wyjaśnień wykonawcy TRASA. Natomiast Odwołujący wykazał na czym
polegały błędy Zamawiającego w zakresie oceny wyjaśnień złożonych przez TRASA.
W ocenie Izby niekompletne
wyjaśnienia wykonawcy Biuro Projektów TRASA sp. z o.o.
nie pozwalały Zamawiającemu na stwierdzenie, że cena oferty tego wykonawcy jest ceną
wiarygodną, realistyczną, za którą możliwe jest należyte wykonanie zamówienia, przy
uwzględnieniu obowiązujących przepisów prawa, bez poniesienia na tym zadaniu strat przez
wykonawcę. Wyjaśnienia nie obaliły domniemania istnienia w ofercie Wykonawcy rażąco
niskiej ceny.
W związku z tym stanowiły podstawę do odrzucenia oferty na podstawie art. 90
ust. 3 ustawy Pzp
w związku z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp.
Potwierdziły się także zarzuty odwołania dotyczące naruszenia ww. przepisów ustawy
Pzp, jak również zarzuty dotyczące naruszenia art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Pzp, postawionych w
związku z ww. naruszeniami. Przepisy te stanowią:
1.
Zamawiający przygotowuje i
przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie
uczciwej konkurencji i równe traktowanie wykonawców oraz zgodnie z zasadami
proporcjonalności i przejrzystości.3. Zamówienia udziela się wyłącznie wykonawcy wybranemu
zgodnie z przepisami ustawy.
Niewłaściwa ocena przez Zamawiającego wyjaśnień Wykonawcy narusza zasadę
zapewnienia
uczciwego konkurowania podmiotów ubiegających się o zamówienie publiczne,
a w efekcie mogła doprowadzić do wyboru oferty z naruszeniem przepisów ustawy Pzp.
Z tych względów na podstawie art. 192 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, Izba orzekła jak w
sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt 1 i pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. z 2018 r. poz. 972
), zasądzając od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kwotę 19
675 zł 00 gr tytułem uiszczonego przez Odwołującego wpisu od odwołania oraz zwrotu
uzasadnionych kosztów dojazdu na posiedzenie i rozprawę w kwocie 1041 zł 00 gr,
wynagrodzenia pełnomocnika strony w kwocie 3 600 zł 00 gr oraz kosztów opłaty skarbowej
od dwóch pełnomocnictw łącznej wysokości 34 zł.
Przewodni
czący: ………………………………….
1.
Uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu:
1.1.
unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty,
1.2.
dokonanie ponownej czynności badania i oceny ofert, w tym odrzucenie oferty
złożonej przez Biuro Projektów TRASA Spółka z ograniczona odpowiedzialnością
z siedzibą w Poznaniu na podstawie art. 90 ust. 3 w związku z art. 89 ust. 1 pkt 4
ustawy Prawo zamówień publicznych,
2.
Kosztami postępowania obciąża Zamawiającego, i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego
tytułem wpisu od odwołania;
2.2. zasądza od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kwotę 19 675 zł 00 gr tytułem
uiszczonego przez Odwołującego wpisu od odwołania oraz zwrotu uzasadnionych
kosztów dojazdu na posiedzenie i rozprawę w kwocie 1041 zł 00 gr, wynagrodzenia
pełnomocnika strony w kwocie 3 600 zł 00 gr oraz kosztów opłaty skarbowej od
dwóch pełnomocnictw łącznej wysokości 34 zł.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (tj. Dz. U. z 2019 r. poz. 1843 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ………………………………
Sygn. akt: KIO 2501/20
U z a s a d n i e n i e
Skarb Państwa – Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad zwany, w imieniu,
którego działa Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Bydgoszczy (dalej:
„Zamawiający”) prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na podstawie
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych, zwanej dalej: „ustawa Pzp”,
w trybie przetargu nieograniczonego pn.: Opracowanie dokumentacji projektowej oraz
zobowiązanie do sprawowania nadzoru autorskiego dla zadnia pod nazwą: Rozbudowa
skrzyżowania DK 15 i DW 552 w miejscowości Grębocin, numer referencyjny:
GDDKiA.O.BY.D-
3.2413.8.2020.12. Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 3 czerwca.2020 r. pod numerem 2020/S 106-
256876, ze zmianą z dnia 1 lipca 2020 r. numer 2020/S 125-306906.
W dniu 22
września 2020 r. Zamawiający powiadomił wykonawców o wyborze
najkorzystniejszej oferty
. Wobec tej czynności oraz zaniechania przez Zamawiającego
czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego wykonawca SD PROJEKT
s.c. (dalej: „Odwołujący”) wniósł odwołanie, zarzucając Zamawiającemu naruszenie:
1) art. 90 ust.3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia oferty Biura Projek
tów TRASA
sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu (dalej również: „Wykonawca”), na skutek udzielenia
przez Wykonawcę odpowiedzi - na wezwanie zamawiającego - w zakresie rażąco niskiej
ceny, która nie wyjaśniła zgłaszanych przez Zamawiającego wątpliwości, nie zawierała
dowodów uzasadniających możliwość zaoferowania konkretnych stawek za realizację
zamówienia, która była ogólnikową odpowiedzią odnoszącą się w znacznym zakresie do
doświadczenia personelu w realizacji zamówień i która sprowadziła się de facto do
rozbi
cia ceny oferty na poszczególne pozycje kwotowe, a nie wyśnienia w przedmiocie
możliwości zaoferowania konkretnych kwot;
2) art. 89 ust 1
pkt.4 w związku z art. 90 ust.3 ustawy Pzp przez zaniechanie odrzucenia
oferty Biura Projektów TRASA sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu chociaż wyjaśnienia
Wykonawcy nie przyczyniły się do ustalenia, które okoliczności (elementy oferty) mają
realny wpływ na wysokość zaoferowanej ceny, tym samym Zamawiający nie miał
podstaw do uznania, iż oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny;
3) art. 7 ust. 1 ustawy Pzp
w związku z naruszeniem wyżej wymienionych przepisów ustawy
opisanych w pkt 1 i 2 odwołania, co skutkowało prowadzeniem postępowania w sposób
niezapewniający uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców;
4) art. 7 ust. 3 ustawy Pzp
w związku z naruszeniem wyżej wymienionych przepisów ustawy
opisanych w pkt 1 i 2 odwołania, przez udzielenie zamówienia wykonawcy, który nie
został wybrany zgodnie z przepisami ustawy.
W
skazując na powyższe zarzuty Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i:
1)
unieważnienie wyboru oferty najkorzystniejszej złożonej przez Biuro Projektów TRASA
sp. z o.o.;
2)
odrzucenie oferty Biura Projektów TRASA sp. z o.o. jako sprzecznej z przywołanymi
wyżej przepisami ustawy Pzp;
3) dokonanie ponownej oceny oferty Od
wołującego, jako jedynej niepodlegającej
odrzuceniu oferty w postępowaniu;
4)
obciążenie kosztami postępowania Skarb Państwa - Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych
i Autostrad Oddział w Bydgoszczy i zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego, w
tym kosztów z tytułu uiszczonego wpisu, na rzecz Odwołującego.
Ponadto
Odwołujący wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie następujących
dowodów:
-
postanowienia w sprawie wysokości stawki na rok 2020 r. - ustalonych przez Izbę
Projektowania Budowlanego
, na okoliczności przywołane w odwołaniu,
-
strony 84-
85 z punktem 4.10.24 z Rozdziału 4 Inwestycje liniowe, Środowiskowych
Zasad Wycen Prac Projektowych -
2016, wydanych przez Izbę Projektowania
Budowlanego,
-
mapy z zaznaczonymi zatokami autobusowymi w rejonie skrzyżowania DK 15 z DW 552,
-
mapy z przebiegiem sieci uzbrojenia terenu w rejonie skrzyżowania DK 15 i DW 552.
W
uzasadnieniu Odwołujący podał m.in., że wartość szacunkowa zamówienia,
została ustalona na kwotę 1 060 975,61 zł, co wynika z protokołu postępowania, stąd
Zamawiający ustalił, iż cena oferty Wykonawcy Biuro Projektów TRASA sp. z o.o. jest niższa
o 50,23 % od wartości szacunkowej zamówienia po ubruttowieniu. Zamawiający wzywając
Wykonawcę. w trybie art. 90 ust. 1a ustawy Pzp wyjaśnił, iż zaoferowana cena wydaje się
rażąco niska i budzi wątpliwości, co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia
zgodnie z wymaganiami określonymi w SIWZ. Zamawiający dodatkowo sprecyzował, iż
domaga się wyjaśnień w zakresie przedstawienia przez Biuro Projektów TRASA sp. z o.o.
wyliczeń w zakresie ceny, które dotyczą m.in.:
1)
oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla
wykonawcy, oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta
do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo
minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10
października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2018 r. poz. 2177);
2)
pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.;
3)
wynikającym z przepisów prawa pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym,
obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
4)
wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska;
5)
powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy.
Zamawiający zażądał również przedstawienia dowodów, dotyczących wyliczeń w
zakresie ceny.
Wykonawca Biuro Projektów TRASA sp. z o.o. udzielił, co prawda odpowiedzi na
wezwanie Zamawi
ającego, ale wyliczenia sprowadziły się wyłącznie do rozbicia ceny oferty
na 11 pozycji, które łącznie dały cenę przedstawioną w ofercie Wykonawcy.
Zdaniem Odwołującego analizując szczegółowo treść załącznika nr 1 do wyjaśnień z
dnia 10.07.2020 r. (szczeg
ółowa wycena wykonania zamówienia publicznego) nie sposób w
jakikolwiek sposób stwierdzić, jak zaproponowane metody wykonania zamówienia przełożą
się na cenę oferty, przykładowo w pozycjach 3-11 kosztorysu, nie ma żadnych informacji na
temat zastosowania k
onkretnej metody wykonania zamówienia, która przyniesie
oszczędności i umożliwi Biuru Projektów TRASA sp. z o.o. realizację zamówienia po
szczególnie korzystnych stawkach. Odwołując się do opisowej treści wyjaśnień Wykonawcy
(vide: strona nr 1 pisma z dnia 10.07.2020 r.), gdzie Wykonawca
twierdzi, iż zaoferowana
metoda realizacji zamówienia sprowadza się do wykorzystania posiadanego kapitału
rzeczowego oraz osobowego, co w konsekwencji będzie miało przełożenie na skrócenie
czasu realizacji zadania, Wykonawc
a nie podjął próby wykazania (ani w postaci złożonych
wyjaśnień, ani w postaci załączonych dowodów), o jaki czas może ulec skrócenie całości
wykonania całego zamówienia i jak to się przełoży na cenę. Nie ma wyliczenia, iż
korzystanie z konkretnej wersji oprogramowania skraca czas projektowania, co potwierdza
np. instrukcja producenta oprogramowania.
Niczym nieuzasadnione wydają się tłumaczenia,
iż fakt posiadania własnych komputerów, ploterów, czy oprogramowania (które są
standardem, nie tylko w branży projektowej) realnie skraca czas realizacji zamówienia i ma
jakikolwiek wpływ na zaoferowaną cenę. Ta sama uwaga dotyczy argumentu, iż Wykonawca
Biuro Projektów TRASA sp. z o.o. będzie posługiwał się własnym kapitałem ludzkim i ten
element wpływa na zaoferowaną cenę realizacji zamówienia. Wykonawca Biuro Projektów
TRASA sp. z o.o. kompletnie pominął w sprawie fakt, iż na mocy zapisów SIWZ tj. pkt. 5.4
oraz § 6 ust. 1 projektu umowy, Zamawiający postawił wymóg realizacji zamówienia przez
personel zatrudniony na
umowę o pracę, który będzie wykonywał przedmiot umowy, stąd
wykonawca winien przedstawić wyliczenie kosztów pracy zatrudnionego personelu w
osobach projektantów, asystentów projektantów czy kosztorysanta. Dodatkowo wykonawca
powinien wykazać, iż wynagrodzenie zatrudnionego personelu odpowiada płacy lub stawkom
minimalnym wynagrodzenia, które wynikają z przepisów. Szczegółowe wyliczenia stawek,
wg których wykonawca rozlicza się z osobami mającymi realizować umowę, powinny być
punktem wyjścia do wyjaśnienia, w jaki sposób warunki płacowe umożliwiają wykonawcy
realizację zamówienia po szczególnie korzystnych stawkach np. wszyscy zatrudnieni
projektanci otrzymują płacę minimalną (najniższą krajową) lub Wykonawca otrzymał
dofinansowanie do kwoty wynagrodzeń, co dodatkowo potwierdzone jest dowodami w
postaci umów o pracę z konkretnymi osobami. Nie ma też żadnych informacji na temat
realnego skrócenia czasu realizacji umowy, gdy zamówienie będzie realizowane przez
zaproponowany skład osobowy. Dodatkowo w §4 projektu umowy, który dotyczy zmian
realizacji terminu umowy, nie ma wpisanej przesłanki polegającej na szybszym terminie
realizacji prac. Wykonawca
zaoferował do realizacji zamówienia wyłącznie 2 osoby w
osobach projektantów p. A. S. i M. M., nie ma więc w ofercie mowy o asystentach
projektantów czy kosztorysanta. Treść wyjaśnień przeczy zatem treści oferty. Dodatkowo
Zamawiający wymagał na podstawie §6 ust. 9 projektu umowy, żeby personel oddelegowany
do realizacji umowy, nie podejmował, w okresie realizacji umowy, żadnej innej pracy, która
będzie kolidować z realizacją umowy. Wykonawca wcale nie poruszył tego aspektu w
złożonych wyjaśnieniach, stąd Zamawiający nie miał żadnych podstaw by stwierdzić, iż 2-
osobowy skład, będzie realizował umowę sprawniej, niż w szacowanym okresie jej realizacji.
Następnie Odwołujący stwierdził, że gdyby nawet hipotetycznie założyć, iż realizacja
zamówienia w oparciu o własny kapitał rzeczowy i osobowy będzie miała miejsce, to
załączone do pisma wykonawcy dowody, absolutnie nie potwierdzają, iż wykonawca Biuro
Projektów TRASA sp. z o.o. jest w stanie zrealizować zamówienie po niższych stawkach i w
szybszym terminie. Po pierwsze,
dowód dotyczy umowy zawartej w roku 2009, a więc 11 lat
przed ogłoszeniem niniejszego postępowania, gdzie zmianie uległy nie tylko realia realizacji
umowy, co metodyka pracy, przepisy w oparciu o które opracowuje się dokumentację
projektową, technologie, zmieniła się zapewne praktyka działania zamawiającego. W ocenie
odwołującego, fakt, iż jakiś podmiot realizował wcześniej jakieś zamówienie, może co
najwyżej świadczyć o zdobytym doświadczeniu, nie ma natomiast realnego przełożenia na
czas realizacji zamówienia. Po drugie, przedmiot umowy na jaki powołuje się Wykonawca,
nie jest tożsamy z przedmiotem niniejszego postępowania. Umowa, na którą powołuje się
wykonawca dotyczyła wyłącznie opracowania projektu budowlanego i wykonawczego, a jest
to jedynie fragment dokumentacji projektowej. U
mowa nie dotyczyła realizacji nadzoru
autorskiego, który jest przedmiotem aktualnego postępowania. Stąd nie ma żadnej
pewności, czy wykonawca poradzi sobie ze świadczeniem tego rodzaju usług i będzie czynił
to sprawnie, realnie sk
róci czas realizacji zamówienia. Po trzecie, dowód zawarcia
konkretnej umowy wcale n
ie świadczy o tym, iż konkretne zamówienie zostało zrealizowane
właściwie. Gdyby Wykonawca załączył referencje, to można by twierdzić, iż zdobył
doświadczenie w określonym zakresie. Po czwarte, Wykonawca przedstawiając argumenty
dotyczące czasu realizacji umowy - kompletnie abstrahuje od zapisów załącznika do SIWZ w
postaci projektu umowy (vide: zapisy § 3 ust. 5 projektu umowy). Z projektu umowy
ewidentnie wynika, iż przedmiot realizacji umowy w zakresie opracowania dokumentacji
projektowej, Zamawiający określił na 24 miesiące, a na kolejne 60 miesięcy przewidziane
jest świadczenie usług nadzoru autorskiego, w tym świadczenie usług gwarancji na rzecz
Zamawiającego. Zamawiający wyraźnie zapisał, iż czas realizacji umowy, to szacowane 84
miesiące (przy założeniu, iż okres umowy nie zostanie wydłużony, co jasno zastrzeżono w
projekcie umowy). W tym stanie rzeczy, gdyby nawet Wykonawca wykazał, w jak krótszym
czasie zamierza zrealizować umowę i jak to się przełoży na cenę realizacji zamówienia,
okres związania umową pozostaje generalnie niezmienny, ponieważ Wykonawca nie ma
realnej możliwości na wpłynięcia (skrócenie) zamówień na roboty budowlane, które wpływają
na czas realizacji usługi nadzoru autorskiego. Wyjaśnienia wykonawcy i rozbicie ceny na
poszczególne pozycje w tzw. wycenie, nie zawierają także żadnych informacji na temat
kosztów pracy (kosztów osobowych), które są dominująca pozycją kosztową w zakresie prac
projektowych.
Odwołujący zauważył, że Zamawiający miał wątpliwość, czy Wykonawca zrealizuje
umowę zgodnie z wymogami postawionymi w SIWZ. Z załącznika do SIWZ w postaci
projektu umowy (
załącznik nr 5 do wniosku o udzielenie zamówienia publicznego, z §6
ust.10 projektu umowy)
Wykonawca zobowiązał się zapewnić do realizacji umowy: biuro,
sprzęt, środki transportu, środki łączności. Są to wszystko elementy mające wpływ na
wartość zaoferowanej ceny. Zamawiający na podstawie udzielonych przez Wykonawcę
wyjaśnień nie miał natomiast nawet elementarnej wiedzy, jak kształtują się te koszty, bo
Wykonawca wcale i
ch w szczegółowej wycenie, nie podał.
W ocenie Odwołującego, największym mankamentem wyjaśnień Wykonawcy jest to, iż
Wykonawca nie wykazał żadnego zysku, a nawet marży, jaka mu przysługuje na wypadek
odsprzedaży jakiegoś dobra. Generalną zasadą prowadzenia działalności gospodarczej w
postaci spółki z o.o., jaką jest Wykonawca, jest prowadzenie działalności przynoszącej zysk.
Wykonawca nie byt w stanie nawet opisać ile ten zysk wyniesie, stąd związanie się na okres
siedmiu lat umową z takim Wykonawcą, jest dla Zamawiającego bardzo niebezpieczne. Taki
Wykonawca nie daje
żadnej gwarancji, iż dotrwa do końca realizacji umowy. Nadto biorąc
pod uwagę szczegółowy zakres powinności Wykonawcy - opisany w §7 i 8 projektu umowy -
Wykonawca Biuro Projektów TRASA sp. z o.o. winien przedstawić kalkulację cenową
poszczególnych obowiązków np. przedstawić szacowane koszty udziału w konsultacjach
społecznych, koszty przygotowania pisemnych raportów z przygotowania prac, czy jakie są
szacowane koszty wprowadzania rozwiązań zamiennych w tworzonej dokumentacji
projektowej. Tych informacji w wyjaśnieniach, po prostu, nie ma.
Zamawiający podjął ryzyko udzielenia zamówienia podmiotowi, który nie jest wiarygodny,
bo nie udowodnił, z czego będzie utrzymywał spółkę w okresie realizacji umowy.
Zamawiający pozbawił Odwołującego możliwości pozyskania zamówienia i jego realizacji w
oparciu o realia rynkowe, gdzie wynagrodzenie pokryje koszty zatrudniania na umowę o
pracę personelu niezbędnego do realizacji zamówienia, wynagrodzenie pokryje inne koszty
niezależne od Wykonawcy np. w postaci opłat za mapy do celów projektowych, czy wypisów
z rejestru gruntów, ale też pozwoli Odwołującemu mieć jakiś zysk z realizacji umowy.
Zamawiający naruszył więc art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Pzp, będący konsekwencją naruszenia
art. 90 ust. 3 i art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy.
Gdyby Zamawiający rzetelnie ocenił zawartość
merytoryczną wyjaśnień wykonawcy (zweryfikował z osobami mającymi kompetencje w
zakresie realizacji prac projektowych, zawodowo trudniącymi się realizacją tych prac lub np.
z inspektorami nadzoru), to musiałby dojść do wniosku, iż szczegółowa wycena wykonania
zamówienia, stanowiąca załącznik do wyjaśnień wykonawcy z dnia 10.07.2020 roku, pełna
jest błędów i nieścisłości, opiera się o nieaktualne dane i stawki oraz nie uwzględnia
kluczowych aspektów realizacji zamówienia. Wątpliwości budzą następujące pozycje z
Wyceny:
Uwaga nr 1:
Wykonawca zadeklarował "Niezależnie od opisanych okoliczności, składam
w załączeniu także szczegółową kalkulację kosztów wykonania usługi projektowej będącej
przedmiotem zamówienia, która opracowana została zgodnie z zaleceniami Izby
Projektowania Budowlanego tj. wg. Środowiskowych Zasad Wycen Prac Projektowych. W
ocenie Odwołującego, pomimo powyższego, w szczegółowej wycenie (na podstawie
Środowiskowych Zasad Wycen Prac Projektowych) został wyceniony tylko projekt branży
drogowej (z brakami/błędami wyszczególnionymi w dalszych uwagach), pozostałe koszty
wykonania usługi projektowej (punkt 1 oraz punkty od 3 do 11 szczegółowej wyceny) zostały
podane bez szczegółowych wyliczeń.
Uwaga 2:
Wycena została wykonana na podstawie archiwalnych Środowiskowych Zasad
Wycen Prac Projektowych z 2012 roku, obecnie stosuje się Środowiskowe Zasady Wycen
Prac Projektowych - 2016. Uzasadnienie konie
czności stosowania nowego wydania ŚZWPP
znajduje się na stronie Izby Projektowania Budowlanego. Od ukazania się wydawnictwa pt.
„Środowiskowe Zasady Wycen Prac Projektowych - 2012" nastąpiły istotne zmiany w aktach
prawnych dotyczących budowlanego procesu inwestycyjnego oraz Prawa budowlanego. W
latach 2012-
2015 ukazało się kilkanaście nowych ustaw, do ponad 20 ustaw opublikowano
jednolite teksty. Wydano też 18 nowych rozporządzeń wykonawczych, a w 16 wprowadzono
zmiany. Nowe akty prawne oraz zmiany w istni
ejących przepisach wymagały uaktualnienia
wydawnictwa ŚZWPP - 2012 pod względem prawnym oraz w wyniku analizy zakresu i
pracochłonności. ŚZWPP są obecnie jedynym materiałem informacyjnym i pomocniczym do
określania obiektywnego poziomu cen oferowanych i negocjowanych za opracowanie
projektowe i usługi inżynierskie dla wszystkich rodzajów budownictwa kubaturowego i
liniowego oraz innych prac finansowanych z różnych źródeł. Izba Projektowania
Budowlanego -
Rada Koordynacyjna Biur Projektów przystąpiły do opracowania kolejnego, X
wydania Środowiskowych Zasad Wycen Prac Projektowych - 2016. Zakres wydawnictwa w
porównaniu do ŚZWPP - 2012 nie uległ zmianie co do ilości i tematyki poszczególnych
rozdziałów. Ceny wydawnictwa (w kompletach) oraz poszczególnych rozdziałów nie uległy
zmianie.
W nowym wydawnictwie zmieniono: wprowadzono aktualizacje wynikające z
nowych lub zmienionych aktów prawnych, ustaleń z biuletynu „Informacja", zmiany
niektórych dodatków i współczynników, nowych przykładów liczbowych wycen prac
projektowych.
Nowe wydawnictwo pt. Środowiskowe Zasady Wycen Prac Projektowych -
2016 ukazało się w [I kwartale 2016 r.
Uwaga nr 3:
W wycenie projektu drogowego przyjęto wartość jednostki projektowej w
wysokości 20,00 zł, przy czym Izba Projektowania Budowlanego wskazuje, że wartość
jednostki nakładu pracy w 2020 roku należy przyjmować w wysokości 20,70 zł, co znacząco
wpływa na wycenę projektu drogowego w szczegółowej wycenie oraz na obniżenie wartości
rezerwy podanej w punkcie 11 tej wyceny. (
Dowód: Postanowienie w sprawie wysokości
stawki na rok 2020 r. -
ustalonej przez Izbę Projektowania Budowlanego).
W wycenie projektu drogowego nie wzięto pod uwagę, że zgodnie z SIWZ (IDW TOM III
Opis przedmiotu zamówienia, punkt 6.1. Specyfikacja techniczna P - 00.00 Wymagania
ogólne, punkt 2.2. Ogólna charakterystyka projektowanej inwestycji, podpunkt 1. a)):
"Przewiduje się budowę dwóch jezdni po dwa pasy ruchu na drodze krajowej nr 15" oraz
konieczna będzie "regulacja dostępności do drogi krajowej (np. poprzez budowę dróg
serwisowych do obsługi przyległych nieruchomości", a także "budowa dróg serwisowych
(jeśli wymagane)". W związku z powyższym, w szczegółowej wycenie projektu drogowego
nie uwzględniono (zgodnie z punktem 4.10.24 ŚZWPP): współczynnika W-41003 "Za drogę
dwujezdniową, lub doprojektowanie drugiej jezdni do jezdni istniejącej", dodatku D-41013
"Przy projektowaniu w ramach jednego zadania inwestycyjnego sieci dróg dojazdowych", w
tym przypadku drogami dojazdowymi będą drogi serwisowe, o których mowa w SIWZ.
(
Dowód: strony 84-85 z punktem 4.10.24 z Rozdziału 4 Inwestycje liniowe, Środowiskowych
Zasad Wycen Prac Projektowych -
2016, wydanych przez Izbę Projektowania Budowlanego).
Uwaga nr 5:
Zgodnie z opisem z punktu 4.10.24 ŚZWPP uwzględniony w punkcie 2
szcz
egółowej wyceny dodatek D-41002 stosuje się "za każdą zatokę dla autobusowej
komunikacji zbiorowej". W
szczegółowej wycenie przyjęto tylko jeden dodatek, natomiast w
rejonie skrzyżowania DK 15 z DW 552 znajdują się dwie zatoki autobusowe, które będą
musiały zostać uwzględnione w dokumentacji projektowej. (Dowód: mapa z zaznaczonymi
zatokami autobusowymi w rejonie skrzyżowania DK 15 i DW 552, strony 84-85 z punktem
4.10.24 z Rozdziału 4 Inwestycje liniowe, Środowiskowych Zasad Wycen Prac Projektowych
- 2016,
wydanych przez Izbę Projektowania Budowlanego.
Uwaga nr 6:
W wyliczeniach dotyczących dodatku D-41010 w punkcie 2 szczegółowej
wyceny Wykonawcy
nie wzięto pod uwagę występujących w rejonie skrzyżowania sieci:
kanalizacji sanitarnej, wodociągowej i gazowej (przebieg sieci można sprawdzić na mapie
dostępnej na stronie https://www.geoportal.gov.pl). Wartość tego dodatku, po uwzględnieniu
powyższych sieci uzbrojenia terenu powinna wynosić 0,35, a nie 0,2 jak przyjęto w wycenie,
co znacząco wpływa na wycenę projektu drogowego w szczegółowej wycenie oraz na
obniżenie wartości rezerwy podanej w punkcie 11 tej wyceny. (Dowód: mapa z przebiegiem
sieci uzbrojenia terenu w rejonie skrzyżowania DK 15 i DW 552).
Uwaga nr 7:
Brak wyceny projektu kanału technologicznego, o którym mowa w SIWZ.
Uwaga nr 8:
W punkcie 5 szczegółowej wyceny Biura Projektów TRASA zamiast ceny 45
000 zł wyliczonej w punkcie 3 "Projekt mostowy - przepusty" tej wyceny wpisano wartość 15
000, przez co wy
cena koncepcji jest zaniżona, a wartość rezerwy podana w punkcie 11
szczegółowej wyceny zawyżona.
Uwaga nr 9:
Nie wiadomo na jakiej podstawie przyjęto w punkcie 5 wyceny szczegółowej
Biura Projektów TRASA sp. z o.o. współczynnik 0,3 do ustalenia wartości wstępnej
koncepcji.
Wszystkie zgłoszone powyżej uwagi, mają bezpośrednie przełożenie na wartość
oferowanej ceny. Tak istotne błędy Zamawiający powinien ustalić w procesie oceny
złożonych wyjaśnień. Odwołujący podniósł, iż o ile przepisy ustawy Pzp, nie zawierają
zamkniętego katalogu elementów, który powinny zawierać wyjaśnienia Wykonawcy, to
ukształtowała się w tym zakresie praktyka, jak należy wyjaśnienia przygotowywać, jakim
stopniem szczegółowości powinny się one charakteryzować i jak Zamawiający takie
wy
jaśnienia powinien oceniać. Odwołujący przywołał wyroki Krajowej Izby Odwoławczej z
dnia 18 stycznia 2016 r. sygn. akt KIO 1487/18, z dnia 10 listopada 2016 r. sygn. akt KIO
2017/16 oraz bez wskazania dat wydania: sygn. akt KIO 2332/19, KIO 2514/19, KIO 170/20.
W załączeniu Odwołujący przedłożył m.in. Postanowienie w sprawie wysokości stawki na
rok 2020 r. - ustalonych przez
Izbę Projektowania Budowlanego, Strony 84-85 z punktem
4.10.24 z Rozdziału 4 Inwestycje liniowe, Środowiskowych Zasad Wycen Prac Projektowych
- 2016, wydanych przez
Izbę Projektowania Budowlanego, Mapę z zaznaczonymi zatokami
autobusowymi w rejo
nie skrzyżowania DK 15 z DW 552, Mapę z przebiegiem sieci
uzbrojenia terenu w rejonie skrzyżowania DK 15 i DW 552.
Zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie, w której wniósł o oddalenie odwołania.
Izba dopuściła dowody z dokumentacji postępowania złożonej przez Zamawiającego
oraz dowody przedłożone przez Odwołującego załączone do odwołania oraz złożone na
rozprawie w postaci:
informacji pochodzących ze stron internetowych dotyczących
wynagrodzenia projektanta drogowego oraz asystenta projektanta (budownictwo),
zawiadomienia GDDKiA Oddział w Bydgoszczy z dnia 2 listopada 2016 r. o ponownym
wyborze oferty najkorzystniejszej, Kalkulacji sporządzonej prze Odwołującego dotyczącej
Szczegółowej wyceny wykonania zamówienia publicznego BP TRASA Sp. z o.o.
sporządzonej na podstawie Środowiskowych Zasad Wyceny Prac Projektowych z 2016 r.
Krajowa Izba Odwoławcza rozpoznając odwołanie, uwzględniając dokumentację
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego oraz stanowiska Stron, a także
zgromadzone
dowody, ustaliła i zważyła co następuje:
Odwołanie nie zawiera braków formalnych. Wpis w prawidłowej wysokości został
wniesiony w ustawowym terminie. N
ie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących
odrzuceniem odwołania, o których stanowi art. 189 ust. 2 ustawy Pzp.
Uzasadniając swoje uprawnienie do skorzystania ze środków ochrony prawnej
Odwołujący wskazał, iż Odwołujący jest uprawniony do wniesienia odwołania zgodnie z art.
179 ust. 1 ustawy Pzp, bowiem oferta Odwołującego uplasowała się na drugiej pozycji w
rankingu ofert.
Stąd zaniechanie Zamawiającego polegające na zaniechaniu odrzucenia
oferty Biura Projektów TRASA sp. z o.o. uniemożliwia Odwołującemu wygranie
postępowania i pozyskanie zamówienia. Na skutek odrzucenia oferty Biura Projektów
TRASA sp. z o.o. najkorzystniejszą ofertą, pozostanie oferta Odwołującego.
W ocenie Izby Odwołujący legitymuje się uprawnieniem do skorzystania w
przedmiotowym postępowaniu ze środków ochrony prawnej. Została wypełniona
materialnoprawna przesłanka, o której mowa w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp. Odwołujący jest
zainteresowany pozyskaniem zamówienia i w tym celu złożył ofertę. W przypadku
potwierdzenia się zarzutów odwołania Odwołujący mógłby liczyć na udzielenie zamówienia.
Następnie Izba ustaliła:
Zgo
dnie z SIWZ przedmiotem zamówienia jest opracowanie dokumentacji projektowej
oraz zobowiązanie do sprawowania nadzoru autorskiego dla zadania pod nazwą:
Rozbudowa skrzyżowania DK 15 i DW 552 w miejscowości Grębocin.
Jak wynika z protokołu postępowania kwota, jaka Zamawiający zamierza przeznaczyć na
realizację zamówienia wynosi 1 305 000,00 zł., zaś cena oferty Biura Projektów TRASA sp. z
o.o. wynosi 649
440,00 zł.
Pismem z dnia 9 lipca 2020 r. Zamawiający działając na podstawie art. 90 ust. 1 i 1a
ustawy Pzp wezwał Biuro Projektów TRASA sp. z o.o. do wyjaśnień rażąco niskiej ceny
przytaczając brzmienie odnośnych przepisów ustawy Pzp. W odpowiedzi na wezwanie,
pismem z dnia 10 lipca 2020 r. Biuro Projektów TRASA sp. z o.o. złożył wyjaśnienia, do
których załączył: jak wynika z użytego określenia: Szczegółową wycenę wykonania
zamówienia publicznego oraz kopię 1 strony umowy nr GDDKiA-O-BY-R-2/2814/61/2009 z
dnia 2 listopada 2009r., kopię 1 strony projektu wykonanego w ramach umowy GDDKiA -O-
BY-R-2/2814/61/2009 z dnia 2 listopada 2009r.
Izba zważyła, co następuje:
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy Pzp,
jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne
części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą
wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie
z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów,
zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących
wyliczenia ceny lub kosztu, w szczególności w zakresie: 1) oszczędności metody wykonania
zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych, wyjątkowo sprzyjających warunków
wykonywania zamówienia dostępnych dla wykonawcy, oryginalności projektu wykonawcy,
kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od
minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na
podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za
pracę (Dz. U. z 2015 r. poz. 2008 oraz 2016 r. poz. 1265); 2) pomocy publicznej udzielonej
na podstawie odrębnych przepisów; 3) wynikającym z przepisów prawa pracy i przepisów o
zabezpieczeniu społecznym, obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest
zamówienie; 4) wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska; 5) powierzenia
wykonania części zamówienia podwykonawcy.
Zgodnie z art. 90 ust. 1a ustawy Pzp,
w przypadku gdy cena całkowita oferty jest niższa
o co najmniej 30% od: 1) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i
usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 lub średniej
arytmetycznej
cen wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie
wyjaśnień, o których mowa w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności
oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia; 2) wartości zamówienia powiększonej o
należny podatek od towarów i usług, zaktualizowanej z uwzględnieniem okoliczności, które
nastąpiły po wszczęciu postępowania, w szczególności istotnej zmiany cen rynkowych,
zamawiający może zwrócić się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa w ust. 1.
Stosownie do art. 90 ust. 2 ustawy Pzp,
obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy.
Z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp wynika, że zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie
udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami
potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu
zamówienia. Zgodnie natomiast z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp zamawiający odrzuca
ofertę, jeżeli zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
W sytuacji, gdy oferta wykonawcy Biuro Projektów Trasa Sp. z o.o. zawierała cenę, o
50,23
% niższą niż wartość szacunkowa zamówienia, powiększona o podatek VAT, ustalonej
przez Zamawiającego przed wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 ustawy
Pzp, jak podaje
w wezwaniu do wyjaśnień Zamawiający, wystosowanie wezwania do
wyjaśnień wskazywało, że Zamawiający nie uznał, że ww. rozbieżność wynika z okoliczności
oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia, a zatem oznaczało powstanie domniemania
istnienia w ofercie rażąco niskiej ceny. Domniemanie to winno być obalone przez
wykonawcę.
Nie chodzi przy tym o sam formalny aspekt
udzielenia wyjaśnień, zawierających ogólne
informacje lub zapewnienie
realizacji zamówienia za zaoferowaną cenę, niepoparte
stosownymi dowodami. Dla
obalenia domniemania rażąco niskiej ceny wyjaśnienia
wykonawcy muszą być na tyle pełne i odnoszące się do przedmiotu zamówienia, aby
pozwalały na pozyskanie przez zamawiającego wiedzy, jakie okoliczności spowodowały
obniżenie ceny oferty, czy cena oferty obejmuje wszystkie elementy przedmiotu zamówienia
i wszystkie czynniki składające się na koszty jego realizacji, w tym czy np. koszty
wynagrodzeń są zgodne z obowiązującymi przepisami prawa. Ustawa Pzp nie określa jak
mają być sporządzone wyjaśnienia. W tym zakresie wykonawcy mają swobodę, muszą
jednak mieć na uwadze w szczególności cel ich składania, jakim jest obalenie domniemania
istnienia w ich ofercie rażąco niskiej ceny, a także to, że od rzetelności złożonych wyjaśnień
zależy ich dalszy udział w postępowaniu
Wykonawca powinien przede wszystkim
wskazać i wyjaśnić te elementy ceny, które
składają na jej ostateczną wysokość, przy uwzględnieniu pełnego i należytego wykonania
danego przedmiotu
zamówienia, w tym w przypadku takiego przedmiotu zamówienia, jaki
jest w analizowanym postępowaniu np. przyjętą organizację prac, koszty wynagrodzeń osób
skierowanych do realizacji zamówienia, koszty utrzymania biura, zysk. Jego zadaniem jest
bowiem wykazanie indywidualnych
czynników pozwalających mu na zaoferowanie tak niskiej
ceny.
Wyjaśnienia powinny być rzeczowe i konkretne, aby mogły stanowić podstawę dla
pozyskania przez zamawiającego wiedzy w zakresie okoliczności właściwych danemu
wykonawcy, które spowodowały obniżenie ceny jego oferty, jakie oszczędności w ich wyniku
wykonawca może osiągnąć. W sytuacji podawania przez wykonawcę kosztów
poszczególnych elementów powinien on mieć na uwadze potrzebę przedstawienia pełnych,
adekwatnych dla przedmiotu zamówienia kosztów, w tym wykazać z czego wynika wysokość
tych kosztów. Podane w wyjaśnieniach informacje, powinny być poparte odpowiednimi
dowodami, np.
umowami z osobami, które będą realizować zamówienie, a także, w
określonych sytuacjach, zawartymi w wyjaśnieniach szczegółowymi kalkulacjami
wskazującymi na to, że cena oferty została prawidłowo skalkulowana, w tym zawiera zysk na
danym zamówieniu. Udzielenie wyjaśnień, które nie spełniają ww. wymogów, w
szczególności nieodpowiadających w pełni na wezwanie zamawiającego, takich, w których
wykonawca nie wykaza
ł, że cena jego oferty nie jest rażąco niska, nakłada na
zamawiającego obowiązek odrzucenia oferty tego wykonawcy.
Zgodnie z art. 190 ust. 1 a ustawy Pzp
ciężar dowodu, że oferta nie zawiera rażąco
niskiej ceny, sp
oczywa na: 1) wykonawcy, który ją złożył, jeżeli jest stroną albo uczestnikiem
postępowania odwoławczego; 2) zamawiającym, jeżeli wykonawca, który złożył ofertę, nie
jest uczestnikiem postępowania. Wykonawca Biuro Projektów TRASA sp. z o.o. nie zgłosił
swo
jego przystąpienia do postępowania odwoławczego. Izba dokonuje oceny czynności
Zamawiającego polegających na ocenie wyjaśnień złożonych przez wykonawcę w
odpowiedzi na wezwanie w związku z podejrzeniem istnienia w ofercie rażąco niskiej ceny.
Odwołujący winien w związku z tym wykazać wadliwość tej czynności Zamawiającego.
W ocenie Izby Odwołujący wykazał, iż czynność oceny wyjaśnień rażąco niskiej ceny
dokonana przez Zamawiającego nie była prawidłowa. Odwołujący słusznie zarówno w
odwołaniu jak na rozprawie zauważył m.in., że Wykonawca w swoich wyjaśnieniach nie
przedstawił informacji dotyczących kosztów pracy, w tym wynagrodzeń osób zatrudnionych.
Nadto
nie wyjaśnił dlaczego podnoszone przez niego szybsze wykonanie zamówienia
spowoduje oszczędności. W wyjaśnienia brak jest informacji o kosztach utrzymania biura,
sprzętu, łączności, a także kosztów dojazdów pomimo, iż przedmiot zamówienia przewiduje
wiele obowiązków, które się z nimi wiążą, np. branie udziału w konsultacjach społecznych,
udział w czynnościach na budowach, pobieranie urzędowych dokumentów przez
Z
amawiającego, udział w naradach. Wyjaśnienia nie zawierają także informacji dotyczących
ubezpieczenia czy zysku spółki oraz nie zawierają stosownych dowodów, poza jedną kartką
kontraktu sprzed 12 lat,
dla którego nie jest wiadomo, jaki był przedmiot zamówienia, jaka
była jego wartość, a według Odwołującego był to inny przedmiot zamówienia.
Analiza wyjaśnień Biura Projektów TRASA sp. z o.o. wskazuje, że są one ogólnikowe.
Wykonawc
a wskazał, że zaoferowana cena wynikała z przyjętego założenia o krótkim czasie
realizacji zamówienia, w którym wykonane zostaną kolejne elementy opracowania, jednak
nie zostało wykazane, o jak krótki czas chodzi, i jak takie skrócenie czasu wykonania
zamówienia, przekłada na obniżenie wynagrodzenia, przy uwzględnieniu, że nie jest sporne,
że umowa została przewidziana na 7 lat, w tym, dwa lata na wykonania projektu i 5 lat na
nadzór. Podobnie nie zostało wskazane jak pozostałe podniesione w wyjaśnieniach
okoliczności, w tym posiadanie kapitału rzeczowego w postaci komputerów, ploterów,
specjalistycznego oprogramowania, które umożliwia skrócenie czasu projektowania, w tym
rozwiązania firmy Autodesk – Civil3D oraz posiadanego kapitału ludzkiego w postaci
zespołów projektowych tj. projektantów, asystentów projektantów, kosztorysanta etc.
p
rzedkładają się na obniżenie wynagrodzenia. Jest wprawdzie informacja, że poprzez
zmniejszenie czasu potrzebnego na wykonanie dokumentacji projektowej z uwagi na
posiadane zasoby materialne wykorzys
tywane w procesie wykonania usługi projektowej,
oraz, że założenie wykorzystania własnych pracowników pozwala na lepszą organizację
pracy, co wpływa na zmniejszenie kosztów świadczenia usługi, jednakże zaznaczenia jednak
wymaga, że w ogóle nie zostały wskazane, a tym bardziej wykazane, koszty związane z
prowadzeniem biura i wykorzystaniem sprzętu, jak też koszty wynagrodzeń personelu, a
także wpływ ewentualnego skrócenia czasu realizacji usługi na cenę oferty. Jako okoliczność
wyjątkowo sprzyjającą wykonaniu zamówienia Wykonawca wskazał, iż przyjął założenie o
skierowaniu zespołu pracowników spółki, wskazując dane dwóch pracowników, którzy w
przeszłości wykonali dokumentację projektową w zbliżonym zakresie także dla
Zamawi
ającego, co wpływa na możliwość szybszego wykonania zamówienia, wskazując na
umo
wę z 2 listopada 2009 r. zawartą z Zamawiającym. W sprawie nie jest natomiast sporne,
że w wykonanie zamówienia musi być zaangażowanych więcej niż dwóch pracowników.
Nadto, jak słusznie zauważył Odwołujący, złożona jako dowód ww. umowa, co najwyżej
mogłaby potwierdzać doświadczenie w realizacji podobnych zadań zdobyte w czasie jej
realizacji.
W końcowej części tych wyjaśnień wykonawca oświadczył, że zaoferowana cena
ofertowa zapewnia pokrycie wszystkich kosztów wykonawcy i jest skalkulowana prawidłowo
oraz przytoczył orzeczenie Zespołu Arbitrów zawierające definicję rażąco niskiej ceny.
Do wyjaśnień została załączona kalkulacja, która wbrew użytemu przez wykonawcę
określeniu: „Szczegółowa wycena wykonania zamówienia publicznego (…)” nie jest wyceną
szczegółową. Zawiera ona 11 pozycji, w tym rezerwę oraz cenę łącznie + VAT oraz Koszt
nadzoru autorskiego
, jednakże nie obejmuje informacji jak zostały ustalone ceny zawarte w
zdecydowanej
większości pozycji kalkulacji, tj. z czego wynika, że mają one wskazaną w
nich wartość, w szczególności w pozycjach 3,4,5,6,7,8,9 i 10 tej kalkulacji oraz koszcie
nadzoru autorskiego. Kalkulacja nie przedstawia
np. kosztów pracy, które przy tego rodzaju
zamówieniu są istotnym czynnikiem wpływającym na cenę oferty. Nie przedstawia kosztów
prowadzenia biura, kosztów dojazdów. Nadto nie zawiera dowodów na poparcie
przedstawionych cen, np.
zanonimizowanych umów o pracę.
Na rozprawie, w m.in. w odniesieniu do poz. 2 Projekt drogowy- podstawa wyceny wg
Środowiskowych Zasad Wyceny Prac Projektowych z 2012 r., rozdział 1.4. Odwołujący
złożył sporządzoną przez siebie kalkulację na podstawie Środowiskowych Zasad Wyceny
Prac Projektowych z 2016 r.
, przyjmując dodatki i współczynniki wynikające z tych Zasad
oraz zakres robót wynikający z SIWZ i stwierdził zdecydowanie wyższą wartość projektu
drogowego,
niż podana przez Wykonawcę. Podobne wnioski płyną z kalkulacji sporządzonej
przez Odwołującego w odniesieniu do poz. 4 Kolizje + oświetlenie, poz. 8 Kosztorysy, SST,
przedmiary, dokumentacja przetargowa, wersja elektroniczna, BIOZ. Ze stanowiska
zaprezentowanego przez Odwołującego wynika, że koszty realizacji zamówienia
przekraczają cenę oferty.
Zamawiający na rozprawie nie zakwestionował wyliczeń zawartych w ww. kalkulacji,
sporządzonej przez Odwołującego jak też nie zakwestionował średniej wysokości
wynagrodzeń projektantów przedstawionych przez Odwołującego oraz jego wyliczeń
podanych na rozprawie odnoszących się do wysokości wynagrodzenia tych osób przy
realizacji zamówienia. Stwierdził natomiast, że nie sugerował, co mają zawierać wyjaśnienia,
oraz, że wynagrodzenie jest ryczałtowe, więc przedstawienie szczegółowej kalkulacji było
zbędne i w związku z tym ocenił wyjaśnienia jako wystarczające. Nadto przy weryfikacji
rażąco niskiej ceny w ostatnim okresie bierze pod uwagę realia innych zamówień, faktycznie
przez niego udzielonych i zrealizowanych,
dotyczących podobnego przedmiotu zamówienia.
Z jego doświadczenia wynika, że na podobne zamówienia mogą obowiązywać także niższe
ceny niż zaoferowana w niniejszym postępowaniu. W związku z tym według Zamawiającego
jest możliwe wykonanie zamówienia za cenę zaoferowaną przez Wykonawcę. Zamawiający
nie przedstawił jednak dowodów na te twierdzenia, w tym nie przedstawił zakresu tych
zamówień i kiedy były realizowane.
W ocenie Izby n
ie można podzielić takiego stanowiska Zamawiającego.
Wbrew obecnym twierdzeniom,
Zamawiający w wezwaniu do wyjaśnień rażąco niskiej
ceny, skierowanym do wykonawcy TRASA
, pomimo, iż nie zawiera ono wskazania, co
konkretnie budzi wątpliwości Zamawiającego, to jednak wskazał, co mają zawierać
wyjaśnienia, tj., że oczekuje wyjaśnień oraz złożenia dowodów, dotyczących wyliczenia
ceny, wskazując przykładowy zakres wyjaśnień, w tym m.in. że mają obejmować koszty
pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego
wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki godzinowej ustalonych na podstawie
przepisów ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, jak również w zakresie
wynikającym z przepisów prawa pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym,
obowiązującym w miejscu, w którym jest realizowane zamówienie.
Skoro wartość kosztów pracy ma być zgodna z obowiązującymi przepisami, a
Zamawiający wymagał m.in. podania wyliczenia ceny w tym zakresie, to wykonawca był tym
związany. Bez stosownych informacji w wyjaśnieniach złożonych przez wykonawcę,
Zamawiający nie był w stanie ocenić prawidłowości kalkulacji ceny oferty w odniesieniu do
tych kosztów.
Nadto argumentacja Zam
awiającego wskazuje na jego niekonsekwencję. Z jednej strony
Zamawiający żąda wyjaśnień m.in. w zakresie wyliczenia ceny w zakresie kosztów pracy, a z
drugiej strony stwierdza, że wynagrodzenie jest ryczałtowe, więc przedstawienie
szczeg
ółowej kalkulacji było zbędne. Tymczasem okoliczność, iż w postępowaniu
zastosowanie ma cena ryczałtowa, przy ocenie wyjaśnień złożonych na wezwanie
Zamawiającego w związku z podejrzeniem rażąco niskiej ceny w ofercie wykonawcy, nie
powinna
mieć decydującego znaczenia. Kierując wezwanie do wyjaśnień Zamawiający
wiedział, że w postępowaniu jest przewidziana cena ryczałtowa. Nadto z jednej strony
Zamawiający stwierdza, że należycie oszacował przedmiot zamówienia, a z drugiej strony
stwierdza, że z jego doświadczenia wynika, że na podobne zamówienia mogą obowiązywać
także niższe ceny niż zaoferowana w niniejszym postępowaniu przez Wykonawcę, i że to
cena oferty Odwołującego, która jest zbliżona do przyjętych przez niego wartości, odbiega od
cen rynkowych.
Powyższe wskazuje, że Zamawiający nie wykazał, że dokonał rzetelnej oceny
otrzymanych wyjaśnień wykonawcy TRASA. Natomiast Odwołujący wykazał na czym
polegały błędy Zamawiającego w zakresie oceny wyjaśnień złożonych przez TRASA.
W ocenie Izby niekompletne
wyjaśnienia wykonawcy Biuro Projektów TRASA sp. z o.o.
nie pozwalały Zamawiającemu na stwierdzenie, że cena oferty tego wykonawcy jest ceną
wiarygodną, realistyczną, za którą możliwe jest należyte wykonanie zamówienia, przy
uwzględnieniu obowiązujących przepisów prawa, bez poniesienia na tym zadaniu strat przez
wykonawcę. Wyjaśnienia nie obaliły domniemania istnienia w ofercie Wykonawcy rażąco
niskiej ceny.
W związku z tym stanowiły podstawę do odrzucenia oferty na podstawie art. 90
ust. 3 ustawy Pzp
w związku z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp.
Potwierdziły się także zarzuty odwołania dotyczące naruszenia ww. przepisów ustawy
Pzp, jak również zarzuty dotyczące naruszenia art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Pzp, postawionych w
związku z ww. naruszeniami. Przepisy te stanowią:
1.
Zamawiający przygotowuje i
przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie
uczciwej konkurencji i równe traktowanie wykonawców oraz zgodnie z zasadami
proporcjonalności i przejrzystości.3. Zamówienia udziela się wyłącznie wykonawcy wybranemu
zgodnie z przepisami ustawy.
Niewłaściwa ocena przez Zamawiającego wyjaśnień Wykonawcy narusza zasadę
zapewnienia
uczciwego konkurowania podmiotów ubiegających się o zamówienie publiczne,
a w efekcie mogła doprowadzić do wyboru oferty z naruszeniem przepisów ustawy Pzp.
Z tych względów na podstawie art. 192 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, Izba orzekła jak w
sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt 1 i pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. z 2018 r. poz. 972
), zasądzając od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kwotę 19
675 zł 00 gr tytułem uiszczonego przez Odwołującego wpisu od odwołania oraz zwrotu
uzasadnionych kosztów dojazdu na posiedzenie i rozprawę w kwocie 1041 zł 00 gr,
wynagrodzenia pełnomocnika strony w kwocie 3 600 zł 00 gr oraz kosztów opłaty skarbowej
od dwóch pełnomocnictw łącznej wysokości 34 zł.
Przewodni
czący: ………………………………….
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 3085/20 z dnia 2020-12-07
- Sygn. akt KIO 2434/20, KIO 2437/20 z dnia 2020-12-04
- Sygn. akt KIO 2974/20 z dnia 2020-12-03
- Sygn. akt KIO 2911/20 z dnia 2020-11-25
- Sygn. akt KIO 2416/20 z dnia 2020-11-24
