rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2020-11-17
rok: 2020
data dokumentu: 2020-11-17
rok: 2020
sygnatury akt.:
KIO 2804/20
KIO 2804/20
po rozpatrzeniu na rozprawie w dniu 13 listopada 2020 r. w Warszawie
odwołania
wniesionego do P
rezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 28 października 2020 r. przez
wykonawcę PROJBUD Drogownictwo Sp. z o.o. z siedzibą w Bydgoszczy w
postępowaniu prowadzonym przez Gmina Białe Błota
przy udziale wykonawcy P. M.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą
DROMAKS P. M.
z siedzibą w Bydgoszczy zgłaszającego przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego
odwołania
wniesionego do P
rezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 28 października 2020 r. przez
wykonawcę PROJBUD Drogownictwo Sp. z o.o. z siedzibą w Bydgoszczy w
postępowaniu prowadzonym przez Gmina Białe Błota
przy udziale wykonawcy P. M.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą
DROMAKS P. M.
z siedzibą w Bydgoszczy zgłaszającego przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1.
oddala odwołanie.
2.
kosztami postępowania obciąża wykonawcę PROJBUD Drogownictwo Sp. z
o.o.
z siedzibą w Bydgoszczy i zalicza w poczet kosztów postępowania
odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr (słownie: siedem tysięcy pięćset złotych
zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę tytułem wpisu od odwołania,
2.1. zasądza od wykonawcy PROJBUD Drogownictwo Sp. z o.o. z siedzibą w
Bydgoszczy na rzecz Gminy
Białe Błota kwotę 4 212 zł 00 gr (słownie: cztery
tysiące dwieście dwanaście złotych zero groszy) tytułem zwrotu uzasadnionych
kosztów postępowania odwoławczego, w tym 3 600 zł wynagrodzenie
pełnomocnika, 417 zł – koszty dojazdu i 195 zł – koszt noclegu.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1843) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Bydgoszczy.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt: KIO 2804/20
Uzasadnienie
Zamawiający: Gmina Białe Błota, reprezentowana przez Wójta Gminy 86-005 Białe Błota,
prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego
postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego na
usługi pn. „Wypompowywanie, wywóz wód opadowych i roztopowych z pasa
drogowego na terenie Gminy Białe Błota" (dalej Postępowanie),nr referencyjny postępowania
nadany przez Zamawiającego: RZP.271.74.2020.KZP. Wartość zamówienia nie przekracza
kwot określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 PZP. Ogłoszenie o
zamówieniu opublikowano w BZP 17.09.2020 nr 586405-N-2020.
Odwołujący: PROJBUD Drogownictwo Sp. z o.o. w Bydgoszczy wniósł odwołanie wobec:
1.
czynności odrzucenia oferty Odwołującego przez Zamawiającego
2.
czynności badania i oceny ofert złożonych w postępowaniu;
3.
czynności wyboru oferty P. M. prowadzącego działalność pod firmą DROMAKS P. M.
(dalej DROMAKS) jako oferty najkorzystniejszej.
Zamawiającemu zarzucił naruszenie następujących przepisów:
1.
art. 90 ust. 3 PZP w zw. z art. 90 ust, 1a PZP w zw. z art. 7 PZP
przez uznanie, że
wyjaśnienia Odwołującego złożone na wezwanie Zamawiającego wystosowane w trybie art.
90 ust. 1
a PZP potwierdziły, że złożona przez niego oferta zawiera rażąco niską cenę w
stosunku do przedmiotu zamówienia, albowiem nie uwzględnia wszystkich czynników i
elementów mających wpływ na cenę zamówienia (w postaci odległości prawdopodobnych
miejsc wypompowania wód od najbliższego zbiornika retencyjnego), a tym samym
Odwołujący nie wkalkulował związanych z tym kosztów paliwa i kosztów pracowniczych,
podczas gdy z treści wyjaśnień Odwołującego wynika jednoznacznie, że koszty te zostały
uwzględnione w kalkulacji ofertowej, a tym samym brak jest podstaw do zakwestionowania
złożonych przez niego wyjaśnień i ceny ofertowej,
2.
art. 91 ust. 1 i nast. w tym w zw. z art. 90 ust. 3 i art. 7 PZP
przez wybór jako
najkorzystniejszej oferty DROMAKS i niedokonanie wyboru oferty PROJBUD jako
najkorzystniejszej, pomimo iż oferta była zgodna z SIWZ, kompletna, oferowane usługi
spełniały wymogi określone w SIWZ i załącznikach do niej, nie zawierała rażąco niskiej ceny
i nie podlegała odrzuceniu, a ocena oferty PROJBUD dokonana zgodnie z określonymi w
treści SIWZ kryteriami plasowała ją na I miejscu spośród złożonych w postępowaniu i
niepodlegających odrzuceniu ofert;
Stawiając zarzuty wniósł o:
unieważnienie czynności Zamawiającego i nakazanie powtórzenia czynności oceny i
badania ofert z uwzględnieniem oferty Odwołującego jako ważnie złożonej i niepodlegającej
odrzuceniu, a następnie
wyboru oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej.
Stan faktyczny
Kry
teria oceny ofert obejmowały cenę zamówienia (60%) i czas reakcji (40%), rozumiany
jako zaoferowany przez Wykonawcę czas podjęcia działań przez Wykonawcę w odpowiedzi
na zlecenie wykonania zadań przez Zamawiającego. Zgodnie z Opisem przedmiotu
zamówienia (OPZ) załączonym do SIWZ, zamówienie obejmuje wypompowanie, wywóz wód
opadowych i roztopowych z pasa drogowego na terenie gminy Białe Błota we wskazane
miejsce przez Zamawiającego.
W dniu 25.09.2020
r. Zamawiający, w odpowiedzi na pytania Wykonawcy, opublikował
wyjaśnienia do SIWZ, wskazując, że wypompowane wody należy zrzucać do wymienionych
zbiorników retencyjnych na terenie Gminy Białe Błota (cztery miejsca).
Cena jednostkowa za wywóz 1 m3 wód opadowych powinna zawierać wszelkie koszty
związane z realizacją tego zadania, tj, dojazd na miejsce, koszty paliwa, pompowanie wody,
pracy pracownika i sprzętu, dowozu wody do zbiornika retencyjnego oraz jej zrzutu.
Zgodnie z treścią pkt 15 tomu I SIWZ: (...) Cena oferty powinna być wyrażona w PLN i
obejmować całkowity koszt wykonania zamówienia. Cena oferty powinna obejmować
całkowity koszt wykonania przedmiotu zamówienia w tym również wszelkie koszty
towarzyszące wykonaniu, o których mowa w Tomach Il-III niniejszej SIWZ. Koszty
towarzyszące wykonaniu przedmiotu zamówienia, których nie ujęto w odrębnych pozycjach.
Wykonawca powinien ująć w cenach jednostkowych pozycji opisanych w formularzu
cenowym. (...)"
30.09.2020
r. Zamawiający dokonał otwarcia ofert, a oferta Odwołującego jest
najkorzystniejsza cenowo i w drugim z k
ryteriów. Odwołujący zaoferował najniższą cenę oraz
najkrótszy dopuszczony w SIWZ czas reakcji (1 godzina)..
Dnia 6.10.2020
r. Zamawiający wezwał Odwołującego do udzielenia wyjaśnień w
dotyczących ceny zaoferowanej w ofercie, wzywając do odniesienia się do okoliczności
wymienionych w art. 90 ust. 1 PZP, oraz zwrócił uwagę Wykonawcy, czy w cenie oferty
uwzględnione zostały wszystkie elementy dotyczące przedmiotu zamówienia wynikające z
opisu przedmiotu zamówienia. Zamawiający wskazał jako uzasadnienie wezwania, że cena
oferty Odwołującego stanowi 42,60% wartości przedmiotu zamówienia, co budzi wątpliwości
co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami SIWZ.
Odwołujący złożył wyjaśnienia, załączając do nich szczegółową kalkulację cenową, opartą
na powszechnie stosowanej metodzie kosztorysowania z wykorzystaniem tzw. katalogów
nakładów rzeczowych (KNR),uwzględniających ceny właściwe dla III kw. 2020 r., oraz
rodzaje prac (nakładów), które są konieczne dla realizacji przedmiotu zamówienia. Z
kalkulacji j
ednoznacznie wynikała możliwość zrealizowania zamówienia w cenie
zaoferowanej. W załączonej do wyjaśnień kalkulacji poszczególne pozycje, rozbite na lata
wykonywania umowy (2020-2022) oraz strefy realizacyjne (strefa I i II), zgodnie z
formularzem ofertowym załączonym do SIWZ określono jasno jako wypompowywanie wód
wraz z transportem oraz zrzutem do wskazanego zbiornika retencyjnego. Odwołujący omówił
ponadto sposób dokonania kalkulacji oraz okoliczności, jakie uwzględnił. W szczególności
wskazał, że kalkulacja uwzględnia wszystkie elementy SIWZ i OPZ z załącznikami, aktualne
ceny i sytuację rynkową, koszty robocizny (w tym wynagrodzeń wyższych niż minimalne),
koszty sprzętu, koszty operacyjne i pośrednie etc.
23.10.2020r. Zamawiający poinformował o wyborze jako najkorzystniejszej oferty
DROMAKS, oraz o odrzuceniu oferty Odwołującego na podstawie art. 90 ust. 3 PZP.
Zamawiający uzasadniając odrzucenie podniósł, iż oferta PROJBUD stanowiła 29,13% w
stosunku do średniej arytmetycznej wszystkich złożonych ofert i 42,6% wartości
szacunkowej zamówienia. Zwrócił uwagę na treść swoich wyjaśnień SIWZ z dnia
25.09.2020r., wywodząc w oparciu o nie oraz o treść wyjaśnień Odwołującego, że
PROJBUD nie uwzględnił wszystkich elementów, mających wpływ na cenę zamówienia.
Zdaniem Zamawiającego PROJBUD nie udowodnił, że w dokonanej wycenie uwzględnił
takie czynniki, jak odległości prawdopodobnych miejsc wypompowania wód od najbliższego
zbiornika retencyjnego, a tym samym nie wkalkulował związanych z tym kosztów paliwa i
kosztów pracowniczych:
• na czas dojazdu do miejsc wypompowania
• na czas przejazdów pomiędzy poszczególnymi miejscami dokonywania wypompowania
• na czas potrzebny na dojazdy do zbiorników retencyjnych
• na czas niezbędny do powrotu do bazy.
P
onadto odwołał się do cen jednostkowych, oferowanych w postępowaniach Zamawiającego
z
lat 2019 i 2020, które były wyższe niż zaoferowane przez Odwołującego w niniejszym
postępowaniu. Z powyższego wywiódł, iż wykazane w treści wyjaśnień wskaźniki „nadwyżki"
i „zysku" są niewystarczające dla pokrycia w/w kosztów paliwa i pracowniczych tras i czasu
przejazdu innych, niż bezpośrednie wykonywanie czynności wypompowywania.
II. Odwołujący posiada oczywisty interes we wniesieniu odwołania, jego oferta oceniana w
ra
mach kryteriów jest ofertą najkorzystniejszą z najniższą ceną i uzyskując maksymalną
przewidzianą liczbę punktów w drugim z kryteriów. Odwołujący zmierza do unieważnienia
odrzucenia jego oferty a tym samym-
przywrócenia go do udziału w postępowaniu, co
sku
tkować z kolei będzie obowiązkiem wyboru jego oferty jako najkorzystniejszej.
Uwzględnienie odwołania umożliwi z Odwołującemu zawarcie umowy z Zamawiającym.
III. ZARZUTY 1. Zarzut naruszenia przepisu art. 90 ust. 3 w zw. z art 90 ust. 1 a i art. 7 PZP
Wyko
nawca decyduje o sposobie udzielenia wyjaśnień i nie jest związany okolicznościami
wyegzemplifikowanymi w treści art. 90 ust. 1 PZP. Jeżeli przyjęte czynniki cenotwórcze
nawet bez uwzględnienia szczególnych okoliczności rynkowych wraz z dowodami powodują,
iż jest ona wiarygodna i umożliwia realizację zamówienia w zamian za zaoferowane
wynagrodzenie, bezprzedmiotowe jest prowadzenia dalej idącego postępowania
dowodowego czy udzielanie innych, szczególnych wyjaśnień. W doktrynie wskazuje się, iż
dowodzenie tw
ierdzeń zawartych w wyjaśnieniach może sprowadzać się do przedstawienia
przez wykonawcę własnych i szczegółowych kalkulacji kosztów, związanych z wykonaniem
określonego przedmiotu zamówienia, albowiem kosztorys ten wraz z poszczególnymi
ofertami pozwala oc
enić, czy poszczególne ceny nie odbiegają od cen rynkowych. Kosztorys
taki winien potwierdzać realność zaoferowanych cen jednostkowych. Zamawiający nie
podważa wysokości stawek jednostkowych przyjętych przez Odwołującego czy też
założonych przez niego parametrów zysku, a jedynie wyprowadza wniosek odnośnie
pominięcia przez Wykonawcę niektórych istotnych elementów realizacji zamówienia w
dokonanej przez niego kalkulacji. Jest to wniosek wprost sprzeczny ze złożonymi przez
Odwołującego wyjaśnieniami i załączonym kosztorysem. Zamawiający pominął treść
wyjaśnień w tej mierze, pominął treść głównych pozycji kosztorysu, pominął wreszcie dane
szczegółowe. Kosztorysowanie przy wykorzystaniu KNR stanowi powszechnie stosowaną
metodę działania, ułatwiającą uwzględnianie wszystkich elementów składowych ceny
realizacji określonej usługi. W oparciu o podane przez kosztorysującego dane wejściowe (w
tym stawkę robocizny, poziom oczekiwanego zysku oraz ilość i charakter prac podlegających
wykonaniu) oraz zawarte w KNR normy i
ceny (stanowiące średnie stawki rynkowe dla
czynności określonego rodzaju aktualizowane raz na kwartał) ustala się stawki jednostkowe
wykorzystywane przy kalkulacji. Daje to gwarancję, że nie zostaną pominięte żadne aspekty
wykonywanej działalności, jak choćby koszty pracy sprzętu, transportowe, pracownicze etc.
Kwestionując kompletność sporządzonej kalkulacji Zamawiający ewidentnie wadliwie
odczytał treść kosztorysu, pomijając, że czynniki których jego zdaniem brakuje w kalkulacji
(koszty paliwa, koszty r
obocizny na czas dojazdów, transportu i powrotów) stanowią
składowe stawek jednostkowych ujętych pod pozycjami szczegółowymi kosztorysu (nota
bene-
jest to sposób prezentacji kalkulacji wykonany zgodnie z wyjaśnieniami
Zamawiającego z dnia 25.09.2020r., w których koszty niewyszczególnione w formularzu
cenowym nakazał ująć pod wymienionymi tam pozycjami). Inaczej rzecz ujmując - koszty
paliwa i pracy sprzętu mieszczą się w zawartej w kosztorysie stawce jednostkowej dla
określonej czynności wykonywanej przy użyciu sprzętu (w analizowanym przypadku
odpowiednio -
pompy głębinowej, zespołu prądotwórczego i pojazdu samochodowego), a
koszty robocizny są obliczane łącznie adekwatnie dla czasu obsługi wszystkich urządzeń,
których wykorzystanie jest niezbędne dla danej czynności. Odwołujący nie był w stanie
domyślić się, w jaki sposób (z rozbiciem na jakie pozycje) ma przedstawić Zamawiającemu
swój kosztorys, jednak oczywiste jest, że przedstawił w nim wszystkie niezbędne pozycje, a
jedyną różnicą w stosunku do oczekiwań Zamawiającego nie jest jego kompletność, a
odmienny sposób agregacji kosztów jednostkowych (z podziałem na łączny koszt pracy
urządzenia i łączną robociznę, a nie na koszty pompowania i koszty transportu, jak zdaje się
oczekiwać Zamawiający, który jednak mógł odtworzyć pozycje zagregowane według w/w
koncepcji w oparciu o kosztorys przedłożony do wyjaśnień).
Zamawiający wadliwie odczytuje również sposób kalkulacji wywodząc, jakoby kosztorys
uwzględniał jedynie pracę przez czas samego wypompowywania. Ten element ujęty jest w
pozycjach pracy sprzętu pompującego, natomiast dodanie do kosztorysu kosztów pracy
pojazdu samochodowego dotyczy uwzględnienia właśnie - rzekomo pominiętych kosztów
transportowych. Wadliwie również Zamawiający zakłada, iż odrębnej wycenie i analizie
należałoby poddać koszt dojazdu do miejsc wypompowywania, pomiędzy nimi, do
zbiorników retencyjnych, powrotu do bazy. Taki sposób kosztorysowania byłby sprzeczny nie
tylko-
z zasadami logistyki, ale i z samym OPZ, albowiem nie uwzględniałby prawidłowego
zarządzania środkami transportu. Odwołujący podnosi w szczególności, że irracjonalny byłby
każdorazowy powrót po wypompowywaniu wody do bazy transportowej, czy też
każdorazowo wyjazd pojazdu do miejsc wypompowywania z terenu bazy transportowej
Odwołującego, zwłaszcza wobec b. krótkiego zaoferowanego czasu reakcji (1 godzina).
Odwołujący korzystać będzie przy realizacji zamówienia z pojazdów, które posiada
rozlokowane na terenie inwestycji realizowanych na obszarz
e całej gminy Białe Błota, stąd
przejazd będzie każdorazowo realizowany na znacznie mniejszą odległość. Jednocześnie
zadane do kalkulacji dane wejściowe (których pochodną są stawki i normy ujęte w tabelach)
uwzględniają w wycenie transport wypompowanych wód (dojazd do miejsca pompowania i z
tego miejsca do zbiornika retencyjnego), obliczony jak dla najdalszego od poszczególnych
zbiorników punktów pompowania (największa taka odległość na terenie gminy Białe Błota to
ok. 13 km). Taki sposób kalkulacji (według najdroższego fragmentu zamówienia) gwarantuje
prawidłowe obliczenie kosztów transportu - w większości przypadków będą one bowiem
znacznie niższe (odległość od punktu pompowania będzie w większości przypadków
mniejsza, a kalkulację ofertową sporządzono dla odległości największej).
Zupełnie chybione jest też odwołanie się przez Zamawiającego do cen ofertowych w
podobnych postępowaniach prowadzonych przez Zamawiającego w analogicznym
przedmiocie, skoro po pierwsze-
odmienne były warunki zamówienia (czas obowiązywania
umowy), a po wtóre i co istotniejsze - tryb ich prowadzenia (zapytanie ofertowe, a nie otwarta
procedura przetargowa) był diametralnie odmienny, niż w niniejszej sprawie. Powyższe czyni
te postępowania nieporównywalnymi z niniejszą sprawą. dowód: informacja o wynikach
analogicznych postępowań prowadzonych przez Zamawiającego za lata 2019 i 2020
Podsumowując- przedłożony kosztorys wraz z wyjaśnieniami nie potwierdzają zaoferowania
ceny rażąco niskiej, a przeciwnie - fakt kompleksowego uwzględnienia przez Odwołującego
elementów składających się na przedmiot zamówienia przy kalkulacji ceny ofertowej, co
czyni postawiony zarzut zasadnym.
2, zarzut naruszenia przepisu art. 91 ust 1 i nast. w tym - w zw. z art. 90 ust. 3 i art. 7 PZP
Skutkiem wadliwego od
rzucenia oferty Odwołującego było niedokonanie jej prawidłowej ceny
i wybór jako najkorzystniejszej oferty, która nie powinna uzyskać najwyższej liczby punktów.
W przypadku prawidłowej oceny oferty Odwołującego uzyskałaby ona najwyższą liczbę
punktów w obu kryteriach (odpowiednio cena - 60 pkt i czas reakcji- 40 pkt, łącznie 100 pkt) i
to ona winna zostać wybrana jako najkorzystniejsza.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie wniósł o oddalenie odwołania w całości.
W
skazał że 23 października 2020 r. wybrał ofertę najkorzystniejszą w oparciu o kryteria
oceny
(cena 60% i czas reakcji 40%). Jednocześnie odrzucił ofertę Odwołującego na
podstawie art. 90 ust. 3 pzp.
Zamawiający uznał, że zarzuty Odwołującego są bezzasadne i
powinny zostać oddalone. Odwołujący nie wkalkulował kosztów paliwa i kosztów
pracowniczych, podczas gdy z treści wyjaśnień Odwołującego ma wynikać jednoznacznie,
że koszty te zostały uwzględnione w kalkulacji ofertowej. Z powyższym nie sposób się
zgodzić, albowiem Zamawiający w sposób szczegółowy dokonał oceny złożonych wyjaśnień
wraz z załączonym kosztorysem, zaś dokumenty te potwierdziły że oferta zawiera rażąco
niską cenę.
W złożonych wyjaśnieniach Odwołujący wskazał m.in., że kalkulacja została oparta o ceny
rynkowe z III kwartału 2020 roku. Jednocześnie podał, iż zaoferowane ceny, już po
odliczeniu zysku, pozwalają na osiągnięcie rezerwy wartościowej na nieprzewidziane
wydatki. Wyjaśnienia zostały zastrzeżone w części w jakiej odnoszą się do wartości
liczbowych zawartych w kalkulacji cenowej
, w szczególności kosztów robocizny, kosztów
pracy sprzętu, założonego poziomu zysku itp. w zakresie omówienia kalkulacji szczegółowej.
Kalkulacja cenowa została zastrzeżona w całości.
Odwołujący w przedstawionych wyjaśnieniach i kosztorysie nie uwzględnił wszystkich
elementów mających wpływ na cenę zamówienia. Zamawiający w odpowiedzi z 25 września
2020 roku wskazał, że: wypompowane wody należy zrzucać do wymienionych zbiorników
retencyjnych na terenie Gminy.
Cena jednostkowa za wywóz 1 rn3 wód opadowych powinna
zawierać wszelkie koszty związane z realizacją tego zadania, tj. dojazd na miejsce, koszty
paliwa, pompowanie wody, pracy pracownika i sprzętu, dowozu wody do zbiornika
retencyjnego oraz jej zrzutu.
Cena oferty powinna obejmować całkowity koszt wykonania przedmiotu zamówienia w tym
również wszelkie koszty towarzyszące wykonaniu, o których mowa w SIWZ. Z przedłożonych
wyjaśnień i kalkulacji nie wynika, by Odwołujący udowodnił, że w dokonanej wycenie
uwzględnił takie czynniki jak odległość prawdopodobnych miejsc wypompowywania wód od
najbliższego wskazanego w treści wyjaśnień zbiornika retencyjnego.
W
ocenie Zamawiającego Odwołujący w cenie oferty nie wkalkulował kosztów paliwa i
kosztów pracowniczych:1. na czas dojazdu do miejsc wypompowywania, 2. na czas
przejazdów pomiędzy poszczególnymi miejscami dokonywania wypompowania 3. na czas
potrzebny na dojazdy do zbiorników retencyjnych, 4. na czas niezbędny do powrotu do bazy.
Zamawiający nie kwestionuje przy tym sporządzenia kosztorysu w oparciu o katalog
nakładów rzeczowych, bowiem jak słusznie wskazuje Odwołujący to wykonawca podejmuje
decyzję co do sposobu i treści złożonych wyjaśnień. Jednocześnie Zamawiający podkreśla,
że normy KNNR 1 0603/01 zastosowane przez Odwołującego zgodnie z tablicą 0603/1
uw
zględniają jedynie nakłady niezbędne na wykonanie pracy odpowiadającej jednej godzinie
pompowania. Zatem nie jest zgodne z prawdą twierdzenie, że Odwołujący ujął koszty paliwa
i robocizny na w/w czas dojazdów, transportu i powrotów w przedstawionej kalkulacji.
Potwierdza to również wykazany w treści wyjaśnień wskaźnik zysku i „nadwyżki", które są
niewystarczające w ocenie Zamawiającego dla pokrycia kosztów paliwa i kosztów
pracowniczych tras i czasu przejazdów innych niż bezpośrednie wykonywanie czynności
wypompowywania.
Z kosztorysu przedłożonego do wyjaśnień wynika, że koszt świadczenia usługi wynosi 6,00
zł za 1 m3 netto.
Pojemność pojazdów służących do odpompowywania wody to 12 m3. Odległość pomiędzy
siedzibą wykonawcy a miejscem świadczenia usług to 7,6 km. To pozwała przyjąć, że
każdy jednorazowy transport wody opadowej to min. 15,2 km transportu autem ciężarowym
oraz transport z miejsca odpompowania do wskazanego zbiornika retencyjnego. Pojazd
ciężarowy spala min. 30 litrów paliwa na 100 km, przy cenie 4,50 zł za 1 litr i innych kosztach
utrzymania pojazdu ciężarowego (podatki, amortyzacja, ubezpieczenie, itd.) można przyjąć,
że 1 km transportu kosztuje 3,74 zł. Biorąc powyższe pod uwagę koszt samego transportu
wywozu 1 pojazdu, czyli 12 m3 to 15,2 k
m x 3,74 zł co daje 56,84 zł. Wynagrodzenie z
kosztorysu to 12 m3 x 6,00 zł co daje 72 zł, Nie sposób uznać, że w tej cenie został
uwzględniony koszt dojazdu/transportu, zatrudnienia drugiego pracownika, który jest
niezbędny ze względów bezpieczeństwa do obsługi powyższego pojazdu. Brak też kosztów
paliwa podczas samego pompowania.
Faktem jest, że kosztorys w cenie 6,00 zł netto
zawiera sam koszt pompowania bez kosztów transportu i dojazdu oraz zatrudnienia 2
pracowników. Przy szacunku zamówienia na 40 000,00 m3 i pojemności pojazdu 12 m3
należy przyjąć, że koszty nieuwzględnionego transportu to min. 40 000 1 12 x 30 zł (przy
założeniu że 1 interwencja to trzykrotne opróżnienie wozu przed powrotem do bazy) to koszt
blisko 100 000 zł niedoszacowania. Zamawiający wskazuje, że przedmiot zamówienia ma
być realizowany całodobowo, 7/24h, również w dni ustawowo wolne od pracy. Z wyjaśnień
jak i kosztorysu nie wynika,
by koszt robocizny obejmował także koszty pozostawania w
gotowości do przyjęcia i obsługi składanych zleceń.
Przy ustaleniu, że do obsługi pojazdu niezbędnych jest dwóch pracowników, w tym kierowca
i przy przyjęciu przez wykonawcę zobowiązania, że będą przystępować do reakcji w ciągu 1
godziny od otrzymania zlecenia, przy normach aktualnych czasu pracy,
należy przyjąć, że do
wykonania powyższej umowy należy wliczyć zatrudnienie min. czterech pracowników, którzy
będą pracowali w systemie chociażby dyżurowym. Przy założeniu wynagrodzenia w
wysokości najniższego wynagrodzenia oraz terminu wykonywania umowy koszt
wynagrodzenia pracowników to 4 x 2600 zł x 24 miesięcy, co daje 249 600 zł. W ocenie
zamawiającego przedstawiony w wyjaśnieniach kosztorys nie zawiera tego kosztu w całości
a jedynie koszt obsługi samego pojazdu podczas trwania czynności odpompowywania. Co
nie jest z oczywistych względów jedynym kosztem pracowniczym.
Nie sposób zgodzić się także z argumentem, iż chybione jest odwołanie się przez
Zamawiającego do cen ofertowych w postępowaniach prowadzonych przez Zamawiającego
w analogicznym przedmiocie
w latach poprzednich. Wbrew twierdzeniom Odwołującego bez
znaczenia pozostaje to, że w 2019 i 2020 r. Zamawiający udzielił zamówień w trybie
zapytania ofertowego, albowiem przedmiot zamówień jest tego samego rodzaju. Porównanie
przez Zamawiającego oferty Odwołującego z ofertami złożonymi w latach poprzednich,
celem oceny złożonych wyjaśnień jest prawidłowe i potwierdzające charakter rażąco niskiej
ceny (w tożsamym postępowaniu prowadzonym w 2019 roku złożono 2 oferty, w których
średnio ceny jednostkowe wynosiły od 8,43 do 13,84 zł za 1 m3. W roku 2020 roku cena
jednostkowa złożonej oferty wynosiła 13,5 zł netto. Cena przedstawiona w ofercie
Odwołującego była znacznie niższa w porównaniu do powyższych).
Zamawiający w przedmiotowej sprawie miał prawo odrzucić ofertę Odwołującego się,
ponieważ nie wykazał on w prawidłowy sposób kalkulacji ceny, a przedłożony kosztorys
wprost wskazuje, że pominięte zostały koszty niezbędne. Prawidłowo dokonał zatem wyboru
oferty złożonej przez P. M., a zarzuty odwołania są bezzasadne w całości.
Przystępujący do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego wniósł o
oddalenie odwołania.
Strony i uczestnik postępowania odwoławczego przedstawili stanowiska na
rozprawie.
Krajowa Izba Odwoławcza, rozpoznając odwołanie na rozprawie i uwzględniając
zgromadzony materiał dowodowy w sprawie, w tym dokumentację postępowania, jak
również stanowiska stron i uczestnika przedstawione na piśmie i ustnie do protokołu
rozprawy, ustaliła i zważyła co następuje.
Izba stwierdziła, że odwołujący legitymuje się interesem we wniesieniu środka ochrony
prawnej, o którym mowa w art. 179 ust. 1 ustawy pzp. Zarzut, w sytuacji potwierdzenia,
wskazałby na możliwość ubiegania się przez niego o zamówienie oraz jego realizację, a tym
samym na poniesienie w tym zakresie wymiernej szkody w sytuacji udzielenia przez
zamawiającego zamówienia innemu wykonawcy.
Rozpoznając odwołania w granicach podniesionych zarzutów w ustalonym w
postępowaniu stanie faktycznym, Izba uznała, że zaistniały przesłanki do wydania
rozstrzygnięcia, jak w sentencji.
Niesporne w sprawie jest stwierdzenie, iż z racji wielkości ceny ofertowej
odwołującego i jej relacji do średniej ceny ofert w postępowaniu, jak stosunku szacunkowej
wartości zamówienia obliczonej przez zamawiającego, zaistniały ustawowe przesłanki
obligujące zamawiającego do przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w celu
ustalenia, czy cena zaoferowana przez wykonawcę nie jest ceną rażąco niską.
Wykonawca na wezwanie zamawiającego, w trybie art. 90 ust. 1a ustawy pzp w piśmie z
dnia 6 października 2020 r. złożył wyjaśnienia „w przedmiocie rażąco niskiej ceny”, w których
w części pierwszej wskazał na ogólne zasady wyjaśniania i wobec braku szczególnego
wymogu, wybrany sposób w postaci szczegółowej kalkulacji ceny w złożonej ofercie. W
części drugiej pisma pt. Kalkulacja szczegółowa – omówienie złożył dokument kalkulacji w
oparciu o model kosztorysowania z wykorzystaniem katalogu nakładów rzeczowych KNR.
Kalkulacja ta wraz z omówieniem została zastrzeżona jako zawierająca informacje
stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa, która to okoliczność nie jest przedmiotem sporu.
Tym niemniej należy zauważyć, że zastrzeżenie jako tajemnicy danych kalkulacyjnych dla
usług co do zasady opartych na ogólnie dostępnych stawkach i nie mających charakteru
szczególnie złożonych pod względem technologii, techniki i organizacji pracy, w sprawie
niniejszej powoduje jedynie dodatkowe utrudnienie proceduralne w toku ustalania stanu
faktycznego.
Skład orzekający w wyniku rozpatrzenia sprawy podziela stanowisko zamawiającego z
końcowym wnioskiem co zasadności odrzucenia oferty wobec niewykazania, iż nie zawiera
ona ceny rażąco niskiej. W szczególności stwierdzić należy, że złożony przez wykonawcę
kosztorys i deklaracja, że uwzględniono w niej wszystkie koszty nie stanowi wystarczających
wyjaśnień odniesionych do konkretnej usługi - przedmiotu zamówienia. W wyjaśnieniach
stwierdzono m. in., że na cenę miało wpływ korzystne położenie bazy sprzętowej, w bliskim
sąsiedztwie prowadzonych prac oraz miejsc realizacji innych zamówień w relacji do miejsca
wykonywania prac. Stwierdzenie powyższe nie zostało jednak poparte konkretnym faktem i
dowodami, w tym np., co do kosztów przejazdu. W wycenie kosztów nie uwzględniono także,
że usługa ma odmienne składowe kosztów w porównaniu wywozem nieczystości płynnych,
natomiast, jest w
przedmiotowej usłudze, wymogiem pozostawanie w gotowości
świadczenia akcji pompowania, a zgodnie z deklaracją z oferty wykonawca musi przystąpić
do akcji w ciągu godziny od zgłoszenia, co jest nazwane czasem reakcji. Ta okoliczność
o
znacza dodatkowy koszt zapewnienia gotowości (dyżuru) ekipy awaryjnej, ten jednakże nie
został wykazany w złożonej kalkulacji. W konsekwencji koszty pracownicze i przewozu
mające charakter czynności awaryjnych są niedoszacowane tak co do czasu, jak i miejsca.
Skład orzekający przyznaje także rację zamawiającego co do zasadności dokonanego
porównania cen usług tożsamych świadczonych w okresach wcześniejszych, niezależnie
bowiem od trybu zawarcia u
mów, ich charakter rynkowy nie powinien budzić wątpliwości.
Tym samym właściwe i porównywalne jest odniesienie do analogicznych wcześniejszych
postępowań i przy dokonywaniu oszacowaniu wartości zamówienia, a w konsekwencji
odniesienie do ceny ofertowej, ja
ko rażąco niskiej.
Mając na względzie stan rzeczy ustalony w toku postępowania, Izba orzekła, jak w
sentencji, na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy pzp.
O kosztach post
ępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy pzp stosownie do wyniku post
ępowania oraz w oparciu o przepisy rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania
wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238 ze zm.).
......................................
1.
oddala odwołanie.
2.
kosztami postępowania obciąża wykonawcę PROJBUD Drogownictwo Sp. z
o.o.
z siedzibą w Bydgoszczy i zalicza w poczet kosztów postępowania
odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr (słownie: siedem tysięcy pięćset złotych
zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę tytułem wpisu od odwołania,
2.1. zasądza od wykonawcy PROJBUD Drogownictwo Sp. z o.o. z siedzibą w
Bydgoszczy na rzecz Gminy
Białe Błota kwotę 4 212 zł 00 gr (słownie: cztery
tysiące dwieście dwanaście złotych zero groszy) tytułem zwrotu uzasadnionych
kosztów postępowania odwoławczego, w tym 3 600 zł wynagrodzenie
pełnomocnika, 417 zł – koszty dojazdu i 195 zł – koszt noclegu.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1843) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Bydgoszczy.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt: KIO 2804/20
Uzasadnienie
Zamawiający: Gmina Białe Błota, reprezentowana przez Wójta Gminy 86-005 Białe Błota,
prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego
postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego na
usługi pn. „Wypompowywanie, wywóz wód opadowych i roztopowych z pasa
drogowego na terenie Gminy Białe Błota" (dalej Postępowanie),nr referencyjny postępowania
nadany przez Zamawiającego: RZP.271.74.2020.KZP. Wartość zamówienia nie przekracza
kwot określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 PZP. Ogłoszenie o
zamówieniu opublikowano w BZP 17.09.2020 nr 586405-N-2020.
Odwołujący: PROJBUD Drogownictwo Sp. z o.o. w Bydgoszczy wniósł odwołanie wobec:
1.
czynności odrzucenia oferty Odwołującego przez Zamawiającego
2.
czynności badania i oceny ofert złożonych w postępowaniu;
3.
czynności wyboru oferty P. M. prowadzącego działalność pod firmą DROMAKS P. M.
(dalej DROMAKS) jako oferty najkorzystniejszej.
Zamawiającemu zarzucił naruszenie następujących przepisów:
1.
art. 90 ust. 3 PZP w zw. z art. 90 ust, 1a PZP w zw. z art. 7 PZP
przez uznanie, że
wyjaśnienia Odwołującego złożone na wezwanie Zamawiającego wystosowane w trybie art.
90 ust. 1
a PZP potwierdziły, że złożona przez niego oferta zawiera rażąco niską cenę w
stosunku do przedmiotu zamówienia, albowiem nie uwzględnia wszystkich czynników i
elementów mających wpływ na cenę zamówienia (w postaci odległości prawdopodobnych
miejsc wypompowania wód od najbliższego zbiornika retencyjnego), a tym samym
Odwołujący nie wkalkulował związanych z tym kosztów paliwa i kosztów pracowniczych,
podczas gdy z treści wyjaśnień Odwołującego wynika jednoznacznie, że koszty te zostały
uwzględnione w kalkulacji ofertowej, a tym samym brak jest podstaw do zakwestionowania
złożonych przez niego wyjaśnień i ceny ofertowej,
2.
art. 91 ust. 1 i nast. w tym w zw. z art. 90 ust. 3 i art. 7 PZP
przez wybór jako
najkorzystniejszej oferty DROMAKS i niedokonanie wyboru oferty PROJBUD jako
najkorzystniejszej, pomimo iż oferta była zgodna z SIWZ, kompletna, oferowane usługi
spełniały wymogi określone w SIWZ i załącznikach do niej, nie zawierała rażąco niskiej ceny
i nie podlegała odrzuceniu, a ocena oferty PROJBUD dokonana zgodnie z określonymi w
treści SIWZ kryteriami plasowała ją na I miejscu spośród złożonych w postępowaniu i
niepodlegających odrzuceniu ofert;
Stawiając zarzuty wniósł o:
unieważnienie czynności Zamawiającego i nakazanie powtórzenia czynności oceny i
badania ofert z uwzględnieniem oferty Odwołującego jako ważnie złożonej i niepodlegającej
odrzuceniu, a następnie
wyboru oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej.
Stan faktyczny
Kry
teria oceny ofert obejmowały cenę zamówienia (60%) i czas reakcji (40%), rozumiany
jako zaoferowany przez Wykonawcę czas podjęcia działań przez Wykonawcę w odpowiedzi
na zlecenie wykonania zadań przez Zamawiającego. Zgodnie z Opisem przedmiotu
zamówienia (OPZ) załączonym do SIWZ, zamówienie obejmuje wypompowanie, wywóz wód
opadowych i roztopowych z pasa drogowego na terenie gminy Białe Błota we wskazane
miejsce przez Zamawiającego.
W dniu 25.09.2020
r. Zamawiający, w odpowiedzi na pytania Wykonawcy, opublikował
wyjaśnienia do SIWZ, wskazując, że wypompowane wody należy zrzucać do wymienionych
zbiorników retencyjnych na terenie Gminy Białe Błota (cztery miejsca).
Cena jednostkowa za wywóz 1 m3 wód opadowych powinna zawierać wszelkie koszty
związane z realizacją tego zadania, tj, dojazd na miejsce, koszty paliwa, pompowanie wody,
pracy pracownika i sprzętu, dowozu wody do zbiornika retencyjnego oraz jej zrzutu.
Zgodnie z treścią pkt 15 tomu I SIWZ: (...) Cena oferty powinna być wyrażona w PLN i
obejmować całkowity koszt wykonania zamówienia. Cena oferty powinna obejmować
całkowity koszt wykonania przedmiotu zamówienia w tym również wszelkie koszty
towarzyszące wykonaniu, o których mowa w Tomach Il-III niniejszej SIWZ. Koszty
towarzyszące wykonaniu przedmiotu zamówienia, których nie ujęto w odrębnych pozycjach.
Wykonawca powinien ująć w cenach jednostkowych pozycji opisanych w formularzu
cenowym. (...)"
30.09.2020
r. Zamawiający dokonał otwarcia ofert, a oferta Odwołującego jest
najkorzystniejsza cenowo i w drugim z k
ryteriów. Odwołujący zaoferował najniższą cenę oraz
najkrótszy dopuszczony w SIWZ czas reakcji (1 godzina)..
Dnia 6.10.2020
r. Zamawiający wezwał Odwołującego do udzielenia wyjaśnień w
dotyczących ceny zaoferowanej w ofercie, wzywając do odniesienia się do okoliczności
wymienionych w art. 90 ust. 1 PZP, oraz zwrócił uwagę Wykonawcy, czy w cenie oferty
uwzględnione zostały wszystkie elementy dotyczące przedmiotu zamówienia wynikające z
opisu przedmiotu zamówienia. Zamawiający wskazał jako uzasadnienie wezwania, że cena
oferty Odwołującego stanowi 42,60% wartości przedmiotu zamówienia, co budzi wątpliwości
co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami SIWZ.
Odwołujący złożył wyjaśnienia, załączając do nich szczegółową kalkulację cenową, opartą
na powszechnie stosowanej metodzie kosztorysowania z wykorzystaniem tzw. katalogów
nakładów rzeczowych (KNR),uwzględniających ceny właściwe dla III kw. 2020 r., oraz
rodzaje prac (nakładów), które są konieczne dla realizacji przedmiotu zamówienia. Z
kalkulacji j
ednoznacznie wynikała możliwość zrealizowania zamówienia w cenie
zaoferowanej. W załączonej do wyjaśnień kalkulacji poszczególne pozycje, rozbite na lata
wykonywania umowy (2020-2022) oraz strefy realizacyjne (strefa I i II), zgodnie z
formularzem ofertowym załączonym do SIWZ określono jasno jako wypompowywanie wód
wraz z transportem oraz zrzutem do wskazanego zbiornika retencyjnego. Odwołujący omówił
ponadto sposób dokonania kalkulacji oraz okoliczności, jakie uwzględnił. W szczególności
wskazał, że kalkulacja uwzględnia wszystkie elementy SIWZ i OPZ z załącznikami, aktualne
ceny i sytuację rynkową, koszty robocizny (w tym wynagrodzeń wyższych niż minimalne),
koszty sprzętu, koszty operacyjne i pośrednie etc.
23.10.2020r. Zamawiający poinformował o wyborze jako najkorzystniejszej oferty
DROMAKS, oraz o odrzuceniu oferty Odwołującego na podstawie art. 90 ust. 3 PZP.
Zamawiający uzasadniając odrzucenie podniósł, iż oferta PROJBUD stanowiła 29,13% w
stosunku do średniej arytmetycznej wszystkich złożonych ofert i 42,6% wartości
szacunkowej zamówienia. Zwrócił uwagę na treść swoich wyjaśnień SIWZ z dnia
25.09.2020r., wywodząc w oparciu o nie oraz o treść wyjaśnień Odwołującego, że
PROJBUD nie uwzględnił wszystkich elementów, mających wpływ na cenę zamówienia.
Zdaniem Zamawiającego PROJBUD nie udowodnił, że w dokonanej wycenie uwzględnił
takie czynniki, jak odległości prawdopodobnych miejsc wypompowania wód od najbliższego
zbiornika retencyjnego, a tym samym nie wkalkulował związanych z tym kosztów paliwa i
kosztów pracowniczych:
• na czas dojazdu do miejsc wypompowania
• na czas przejazdów pomiędzy poszczególnymi miejscami dokonywania wypompowania
• na czas potrzebny na dojazdy do zbiorników retencyjnych
• na czas niezbędny do powrotu do bazy.
P
onadto odwołał się do cen jednostkowych, oferowanych w postępowaniach Zamawiającego
z
lat 2019 i 2020, które były wyższe niż zaoferowane przez Odwołującego w niniejszym
postępowaniu. Z powyższego wywiódł, iż wykazane w treści wyjaśnień wskaźniki „nadwyżki"
i „zysku" są niewystarczające dla pokrycia w/w kosztów paliwa i pracowniczych tras i czasu
przejazdu innych, niż bezpośrednie wykonywanie czynności wypompowywania.
II. Odwołujący posiada oczywisty interes we wniesieniu odwołania, jego oferta oceniana w
ra
mach kryteriów jest ofertą najkorzystniejszą z najniższą ceną i uzyskując maksymalną
przewidzianą liczbę punktów w drugim z kryteriów. Odwołujący zmierza do unieważnienia
odrzucenia jego oferty a tym samym-
przywrócenia go do udziału w postępowaniu, co
sku
tkować z kolei będzie obowiązkiem wyboru jego oferty jako najkorzystniejszej.
Uwzględnienie odwołania umożliwi z Odwołującemu zawarcie umowy z Zamawiającym.
III. ZARZUTY 1. Zarzut naruszenia przepisu art. 90 ust. 3 w zw. z art 90 ust. 1 a i art. 7 PZP
Wyko
nawca decyduje o sposobie udzielenia wyjaśnień i nie jest związany okolicznościami
wyegzemplifikowanymi w treści art. 90 ust. 1 PZP. Jeżeli przyjęte czynniki cenotwórcze
nawet bez uwzględnienia szczególnych okoliczności rynkowych wraz z dowodami powodują,
iż jest ona wiarygodna i umożliwia realizację zamówienia w zamian za zaoferowane
wynagrodzenie, bezprzedmiotowe jest prowadzenia dalej idącego postępowania
dowodowego czy udzielanie innych, szczególnych wyjaśnień. W doktrynie wskazuje się, iż
dowodzenie tw
ierdzeń zawartych w wyjaśnieniach może sprowadzać się do przedstawienia
przez wykonawcę własnych i szczegółowych kalkulacji kosztów, związanych z wykonaniem
określonego przedmiotu zamówienia, albowiem kosztorys ten wraz z poszczególnymi
ofertami pozwala oc
enić, czy poszczególne ceny nie odbiegają od cen rynkowych. Kosztorys
taki winien potwierdzać realność zaoferowanych cen jednostkowych. Zamawiający nie
podważa wysokości stawek jednostkowych przyjętych przez Odwołującego czy też
założonych przez niego parametrów zysku, a jedynie wyprowadza wniosek odnośnie
pominięcia przez Wykonawcę niektórych istotnych elementów realizacji zamówienia w
dokonanej przez niego kalkulacji. Jest to wniosek wprost sprzeczny ze złożonymi przez
Odwołującego wyjaśnieniami i załączonym kosztorysem. Zamawiający pominął treść
wyjaśnień w tej mierze, pominął treść głównych pozycji kosztorysu, pominął wreszcie dane
szczegółowe. Kosztorysowanie przy wykorzystaniu KNR stanowi powszechnie stosowaną
metodę działania, ułatwiającą uwzględnianie wszystkich elementów składowych ceny
realizacji określonej usługi. W oparciu o podane przez kosztorysującego dane wejściowe (w
tym stawkę robocizny, poziom oczekiwanego zysku oraz ilość i charakter prac podlegających
wykonaniu) oraz zawarte w KNR normy i
ceny (stanowiące średnie stawki rynkowe dla
czynności określonego rodzaju aktualizowane raz na kwartał) ustala się stawki jednostkowe
wykorzystywane przy kalkulacji. Daje to gwarancję, że nie zostaną pominięte żadne aspekty
wykonywanej działalności, jak choćby koszty pracy sprzętu, transportowe, pracownicze etc.
Kwestionując kompletność sporządzonej kalkulacji Zamawiający ewidentnie wadliwie
odczytał treść kosztorysu, pomijając, że czynniki których jego zdaniem brakuje w kalkulacji
(koszty paliwa, koszty r
obocizny na czas dojazdów, transportu i powrotów) stanowią
składowe stawek jednostkowych ujętych pod pozycjami szczegółowymi kosztorysu (nota
bene-
jest to sposób prezentacji kalkulacji wykonany zgodnie z wyjaśnieniami
Zamawiającego z dnia 25.09.2020r., w których koszty niewyszczególnione w formularzu
cenowym nakazał ująć pod wymienionymi tam pozycjami). Inaczej rzecz ujmując - koszty
paliwa i pracy sprzętu mieszczą się w zawartej w kosztorysie stawce jednostkowej dla
określonej czynności wykonywanej przy użyciu sprzętu (w analizowanym przypadku
odpowiednio -
pompy głębinowej, zespołu prądotwórczego i pojazdu samochodowego), a
koszty robocizny są obliczane łącznie adekwatnie dla czasu obsługi wszystkich urządzeń,
których wykorzystanie jest niezbędne dla danej czynności. Odwołujący nie był w stanie
domyślić się, w jaki sposób (z rozbiciem na jakie pozycje) ma przedstawić Zamawiającemu
swój kosztorys, jednak oczywiste jest, że przedstawił w nim wszystkie niezbędne pozycje, a
jedyną różnicą w stosunku do oczekiwań Zamawiającego nie jest jego kompletność, a
odmienny sposób agregacji kosztów jednostkowych (z podziałem na łączny koszt pracy
urządzenia i łączną robociznę, a nie na koszty pompowania i koszty transportu, jak zdaje się
oczekiwać Zamawiający, który jednak mógł odtworzyć pozycje zagregowane według w/w
koncepcji w oparciu o kosztorys przedłożony do wyjaśnień).
Zamawiający wadliwie odczytuje również sposób kalkulacji wywodząc, jakoby kosztorys
uwzględniał jedynie pracę przez czas samego wypompowywania. Ten element ujęty jest w
pozycjach pracy sprzętu pompującego, natomiast dodanie do kosztorysu kosztów pracy
pojazdu samochodowego dotyczy uwzględnienia właśnie - rzekomo pominiętych kosztów
transportowych. Wadliwie również Zamawiający zakłada, iż odrębnej wycenie i analizie
należałoby poddać koszt dojazdu do miejsc wypompowywania, pomiędzy nimi, do
zbiorników retencyjnych, powrotu do bazy. Taki sposób kosztorysowania byłby sprzeczny nie
tylko-
z zasadami logistyki, ale i z samym OPZ, albowiem nie uwzględniałby prawidłowego
zarządzania środkami transportu. Odwołujący podnosi w szczególności, że irracjonalny byłby
każdorazowy powrót po wypompowywaniu wody do bazy transportowej, czy też
każdorazowo wyjazd pojazdu do miejsc wypompowywania z terenu bazy transportowej
Odwołującego, zwłaszcza wobec b. krótkiego zaoferowanego czasu reakcji (1 godzina).
Odwołujący korzystać będzie przy realizacji zamówienia z pojazdów, które posiada
rozlokowane na terenie inwestycji realizowanych na obszarz
e całej gminy Białe Błota, stąd
przejazd będzie każdorazowo realizowany na znacznie mniejszą odległość. Jednocześnie
zadane do kalkulacji dane wejściowe (których pochodną są stawki i normy ujęte w tabelach)
uwzględniają w wycenie transport wypompowanych wód (dojazd do miejsca pompowania i z
tego miejsca do zbiornika retencyjnego), obliczony jak dla najdalszego od poszczególnych
zbiorników punktów pompowania (największa taka odległość na terenie gminy Białe Błota to
ok. 13 km). Taki sposób kalkulacji (według najdroższego fragmentu zamówienia) gwarantuje
prawidłowe obliczenie kosztów transportu - w większości przypadków będą one bowiem
znacznie niższe (odległość od punktu pompowania będzie w większości przypadków
mniejsza, a kalkulację ofertową sporządzono dla odległości największej).
Zupełnie chybione jest też odwołanie się przez Zamawiającego do cen ofertowych w
podobnych postępowaniach prowadzonych przez Zamawiającego w analogicznym
przedmiocie, skoro po pierwsze-
odmienne były warunki zamówienia (czas obowiązywania
umowy), a po wtóre i co istotniejsze - tryb ich prowadzenia (zapytanie ofertowe, a nie otwarta
procedura przetargowa) był diametralnie odmienny, niż w niniejszej sprawie. Powyższe czyni
te postępowania nieporównywalnymi z niniejszą sprawą. dowód: informacja o wynikach
analogicznych postępowań prowadzonych przez Zamawiającego za lata 2019 i 2020
Podsumowując- przedłożony kosztorys wraz z wyjaśnieniami nie potwierdzają zaoferowania
ceny rażąco niskiej, a przeciwnie - fakt kompleksowego uwzględnienia przez Odwołującego
elementów składających się na przedmiot zamówienia przy kalkulacji ceny ofertowej, co
czyni postawiony zarzut zasadnym.
2, zarzut naruszenia przepisu art. 91 ust 1 i nast. w tym - w zw. z art. 90 ust. 3 i art. 7 PZP
Skutkiem wadliwego od
rzucenia oferty Odwołującego było niedokonanie jej prawidłowej ceny
i wybór jako najkorzystniejszej oferty, która nie powinna uzyskać najwyższej liczby punktów.
W przypadku prawidłowej oceny oferty Odwołującego uzyskałaby ona najwyższą liczbę
punktów w obu kryteriach (odpowiednio cena - 60 pkt i czas reakcji- 40 pkt, łącznie 100 pkt) i
to ona winna zostać wybrana jako najkorzystniejsza.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie wniósł o oddalenie odwołania w całości.
W
skazał że 23 października 2020 r. wybrał ofertę najkorzystniejszą w oparciu o kryteria
oceny
(cena 60% i czas reakcji 40%). Jednocześnie odrzucił ofertę Odwołującego na
podstawie art. 90 ust. 3 pzp.
Zamawiający uznał, że zarzuty Odwołującego są bezzasadne i
powinny zostać oddalone. Odwołujący nie wkalkulował kosztów paliwa i kosztów
pracowniczych, podczas gdy z treści wyjaśnień Odwołującego ma wynikać jednoznacznie,
że koszty te zostały uwzględnione w kalkulacji ofertowej. Z powyższym nie sposób się
zgodzić, albowiem Zamawiający w sposób szczegółowy dokonał oceny złożonych wyjaśnień
wraz z załączonym kosztorysem, zaś dokumenty te potwierdziły że oferta zawiera rażąco
niską cenę.
W złożonych wyjaśnieniach Odwołujący wskazał m.in., że kalkulacja została oparta o ceny
rynkowe z III kwartału 2020 roku. Jednocześnie podał, iż zaoferowane ceny, już po
odliczeniu zysku, pozwalają na osiągnięcie rezerwy wartościowej na nieprzewidziane
wydatki. Wyjaśnienia zostały zastrzeżone w części w jakiej odnoszą się do wartości
liczbowych zawartych w kalkulacji cenowej
, w szczególności kosztów robocizny, kosztów
pracy sprzętu, założonego poziomu zysku itp. w zakresie omówienia kalkulacji szczegółowej.
Kalkulacja cenowa została zastrzeżona w całości.
Odwołujący w przedstawionych wyjaśnieniach i kosztorysie nie uwzględnił wszystkich
elementów mających wpływ na cenę zamówienia. Zamawiający w odpowiedzi z 25 września
2020 roku wskazał, że: wypompowane wody należy zrzucać do wymienionych zbiorników
retencyjnych na terenie Gminy.
Cena jednostkowa za wywóz 1 rn3 wód opadowych powinna
zawierać wszelkie koszty związane z realizacją tego zadania, tj. dojazd na miejsce, koszty
paliwa, pompowanie wody, pracy pracownika i sprzętu, dowozu wody do zbiornika
retencyjnego oraz jej zrzutu.
Cena oferty powinna obejmować całkowity koszt wykonania przedmiotu zamówienia w tym
również wszelkie koszty towarzyszące wykonaniu, o których mowa w SIWZ. Z przedłożonych
wyjaśnień i kalkulacji nie wynika, by Odwołujący udowodnił, że w dokonanej wycenie
uwzględnił takie czynniki jak odległość prawdopodobnych miejsc wypompowywania wód od
najbliższego wskazanego w treści wyjaśnień zbiornika retencyjnego.
W
ocenie Zamawiającego Odwołujący w cenie oferty nie wkalkulował kosztów paliwa i
kosztów pracowniczych:1. na czas dojazdu do miejsc wypompowywania, 2. na czas
przejazdów pomiędzy poszczególnymi miejscami dokonywania wypompowania 3. na czas
potrzebny na dojazdy do zbiorników retencyjnych, 4. na czas niezbędny do powrotu do bazy.
Zamawiający nie kwestionuje przy tym sporządzenia kosztorysu w oparciu o katalog
nakładów rzeczowych, bowiem jak słusznie wskazuje Odwołujący to wykonawca podejmuje
decyzję co do sposobu i treści złożonych wyjaśnień. Jednocześnie Zamawiający podkreśla,
że normy KNNR 1 0603/01 zastosowane przez Odwołującego zgodnie z tablicą 0603/1
uw
zględniają jedynie nakłady niezbędne na wykonanie pracy odpowiadającej jednej godzinie
pompowania. Zatem nie jest zgodne z prawdą twierdzenie, że Odwołujący ujął koszty paliwa
i robocizny na w/w czas dojazdów, transportu i powrotów w przedstawionej kalkulacji.
Potwierdza to również wykazany w treści wyjaśnień wskaźnik zysku i „nadwyżki", które są
niewystarczające w ocenie Zamawiającego dla pokrycia kosztów paliwa i kosztów
pracowniczych tras i czasu przejazdów innych niż bezpośrednie wykonywanie czynności
wypompowywania.
Z kosztorysu przedłożonego do wyjaśnień wynika, że koszt świadczenia usługi wynosi 6,00
zł za 1 m3 netto.
Pojemność pojazdów służących do odpompowywania wody to 12 m3. Odległość pomiędzy
siedzibą wykonawcy a miejscem świadczenia usług to 7,6 km. To pozwała przyjąć, że
każdy jednorazowy transport wody opadowej to min. 15,2 km transportu autem ciężarowym
oraz transport z miejsca odpompowania do wskazanego zbiornika retencyjnego. Pojazd
ciężarowy spala min. 30 litrów paliwa na 100 km, przy cenie 4,50 zł za 1 litr i innych kosztach
utrzymania pojazdu ciężarowego (podatki, amortyzacja, ubezpieczenie, itd.) można przyjąć,
że 1 km transportu kosztuje 3,74 zł. Biorąc powyższe pod uwagę koszt samego transportu
wywozu 1 pojazdu, czyli 12 m3 to 15,2 k
m x 3,74 zł co daje 56,84 zł. Wynagrodzenie z
kosztorysu to 12 m3 x 6,00 zł co daje 72 zł, Nie sposób uznać, że w tej cenie został
uwzględniony koszt dojazdu/transportu, zatrudnienia drugiego pracownika, który jest
niezbędny ze względów bezpieczeństwa do obsługi powyższego pojazdu. Brak też kosztów
paliwa podczas samego pompowania.
Faktem jest, że kosztorys w cenie 6,00 zł netto
zawiera sam koszt pompowania bez kosztów transportu i dojazdu oraz zatrudnienia 2
pracowników. Przy szacunku zamówienia na 40 000,00 m3 i pojemności pojazdu 12 m3
należy przyjąć, że koszty nieuwzględnionego transportu to min. 40 000 1 12 x 30 zł (przy
założeniu że 1 interwencja to trzykrotne opróżnienie wozu przed powrotem do bazy) to koszt
blisko 100 000 zł niedoszacowania. Zamawiający wskazuje, że przedmiot zamówienia ma
być realizowany całodobowo, 7/24h, również w dni ustawowo wolne od pracy. Z wyjaśnień
jak i kosztorysu nie wynika,
by koszt robocizny obejmował także koszty pozostawania w
gotowości do przyjęcia i obsługi składanych zleceń.
Przy ustaleniu, że do obsługi pojazdu niezbędnych jest dwóch pracowników, w tym kierowca
i przy przyjęciu przez wykonawcę zobowiązania, że będą przystępować do reakcji w ciągu 1
godziny od otrzymania zlecenia, przy normach aktualnych czasu pracy,
należy przyjąć, że do
wykonania powyższej umowy należy wliczyć zatrudnienie min. czterech pracowników, którzy
będą pracowali w systemie chociażby dyżurowym. Przy założeniu wynagrodzenia w
wysokości najniższego wynagrodzenia oraz terminu wykonywania umowy koszt
wynagrodzenia pracowników to 4 x 2600 zł x 24 miesięcy, co daje 249 600 zł. W ocenie
zamawiającego przedstawiony w wyjaśnieniach kosztorys nie zawiera tego kosztu w całości
a jedynie koszt obsługi samego pojazdu podczas trwania czynności odpompowywania. Co
nie jest z oczywistych względów jedynym kosztem pracowniczym.
Nie sposób zgodzić się także z argumentem, iż chybione jest odwołanie się przez
Zamawiającego do cen ofertowych w postępowaniach prowadzonych przez Zamawiającego
w analogicznym przedmiocie
w latach poprzednich. Wbrew twierdzeniom Odwołującego bez
znaczenia pozostaje to, że w 2019 i 2020 r. Zamawiający udzielił zamówień w trybie
zapytania ofertowego, albowiem przedmiot zamówień jest tego samego rodzaju. Porównanie
przez Zamawiającego oferty Odwołującego z ofertami złożonymi w latach poprzednich,
celem oceny złożonych wyjaśnień jest prawidłowe i potwierdzające charakter rażąco niskiej
ceny (w tożsamym postępowaniu prowadzonym w 2019 roku złożono 2 oferty, w których
średnio ceny jednostkowe wynosiły od 8,43 do 13,84 zł za 1 m3. W roku 2020 roku cena
jednostkowa złożonej oferty wynosiła 13,5 zł netto. Cena przedstawiona w ofercie
Odwołującego była znacznie niższa w porównaniu do powyższych).
Zamawiający w przedmiotowej sprawie miał prawo odrzucić ofertę Odwołującego się,
ponieważ nie wykazał on w prawidłowy sposób kalkulacji ceny, a przedłożony kosztorys
wprost wskazuje, że pominięte zostały koszty niezbędne. Prawidłowo dokonał zatem wyboru
oferty złożonej przez P. M., a zarzuty odwołania są bezzasadne w całości.
Przystępujący do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego wniósł o
oddalenie odwołania.
Strony i uczestnik postępowania odwoławczego przedstawili stanowiska na
rozprawie.
Krajowa Izba Odwoławcza, rozpoznając odwołanie na rozprawie i uwzględniając
zgromadzony materiał dowodowy w sprawie, w tym dokumentację postępowania, jak
również stanowiska stron i uczestnika przedstawione na piśmie i ustnie do protokołu
rozprawy, ustaliła i zważyła co następuje.
Izba stwierdziła, że odwołujący legitymuje się interesem we wniesieniu środka ochrony
prawnej, o którym mowa w art. 179 ust. 1 ustawy pzp. Zarzut, w sytuacji potwierdzenia,
wskazałby na możliwość ubiegania się przez niego o zamówienie oraz jego realizację, a tym
samym na poniesienie w tym zakresie wymiernej szkody w sytuacji udzielenia przez
zamawiającego zamówienia innemu wykonawcy.
Rozpoznając odwołania w granicach podniesionych zarzutów w ustalonym w
postępowaniu stanie faktycznym, Izba uznała, że zaistniały przesłanki do wydania
rozstrzygnięcia, jak w sentencji.
Niesporne w sprawie jest stwierdzenie, iż z racji wielkości ceny ofertowej
odwołującego i jej relacji do średniej ceny ofert w postępowaniu, jak stosunku szacunkowej
wartości zamówienia obliczonej przez zamawiającego, zaistniały ustawowe przesłanki
obligujące zamawiającego do przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w celu
ustalenia, czy cena zaoferowana przez wykonawcę nie jest ceną rażąco niską.
Wykonawca na wezwanie zamawiającego, w trybie art. 90 ust. 1a ustawy pzp w piśmie z
dnia 6 października 2020 r. złożył wyjaśnienia „w przedmiocie rażąco niskiej ceny”, w których
w części pierwszej wskazał na ogólne zasady wyjaśniania i wobec braku szczególnego
wymogu, wybrany sposób w postaci szczegółowej kalkulacji ceny w złożonej ofercie. W
części drugiej pisma pt. Kalkulacja szczegółowa – omówienie złożył dokument kalkulacji w
oparciu o model kosztorysowania z wykorzystaniem katalogu nakładów rzeczowych KNR.
Kalkulacja ta wraz z omówieniem została zastrzeżona jako zawierająca informacje
stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa, która to okoliczność nie jest przedmiotem sporu.
Tym niemniej należy zauważyć, że zastrzeżenie jako tajemnicy danych kalkulacyjnych dla
usług co do zasady opartych na ogólnie dostępnych stawkach i nie mających charakteru
szczególnie złożonych pod względem technologii, techniki i organizacji pracy, w sprawie
niniejszej powoduje jedynie dodatkowe utrudnienie proceduralne w toku ustalania stanu
faktycznego.
Skład orzekający w wyniku rozpatrzenia sprawy podziela stanowisko zamawiającego z
końcowym wnioskiem co zasadności odrzucenia oferty wobec niewykazania, iż nie zawiera
ona ceny rażąco niskiej. W szczególności stwierdzić należy, że złożony przez wykonawcę
kosztorys i deklaracja, że uwzględniono w niej wszystkie koszty nie stanowi wystarczających
wyjaśnień odniesionych do konkretnej usługi - przedmiotu zamówienia. W wyjaśnieniach
stwierdzono m. in., że na cenę miało wpływ korzystne położenie bazy sprzętowej, w bliskim
sąsiedztwie prowadzonych prac oraz miejsc realizacji innych zamówień w relacji do miejsca
wykonywania prac. Stwierdzenie powyższe nie zostało jednak poparte konkretnym faktem i
dowodami, w tym np., co do kosztów przejazdu. W wycenie kosztów nie uwzględniono także,
że usługa ma odmienne składowe kosztów w porównaniu wywozem nieczystości płynnych,
natomiast, jest w
przedmiotowej usłudze, wymogiem pozostawanie w gotowości
świadczenia akcji pompowania, a zgodnie z deklaracją z oferty wykonawca musi przystąpić
do akcji w ciągu godziny od zgłoszenia, co jest nazwane czasem reakcji. Ta okoliczność
o
znacza dodatkowy koszt zapewnienia gotowości (dyżuru) ekipy awaryjnej, ten jednakże nie
został wykazany w złożonej kalkulacji. W konsekwencji koszty pracownicze i przewozu
mające charakter czynności awaryjnych są niedoszacowane tak co do czasu, jak i miejsca.
Skład orzekający przyznaje także rację zamawiającego co do zasadności dokonanego
porównania cen usług tożsamych świadczonych w okresach wcześniejszych, niezależnie
bowiem od trybu zawarcia u
mów, ich charakter rynkowy nie powinien budzić wątpliwości.
Tym samym właściwe i porównywalne jest odniesienie do analogicznych wcześniejszych
postępowań i przy dokonywaniu oszacowaniu wartości zamówienia, a w konsekwencji
odniesienie do ceny ofertowej, ja
ko rażąco niskiej.
Mając na względzie stan rzeczy ustalony w toku postępowania, Izba orzekła, jak w
sentencji, na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy pzp.
O kosztach post
ępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy pzp stosownie do wyniku post
ępowania oraz w oparciu o przepisy rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania
wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238 ze zm.).
......................................
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 3351/20 z dnia 2020-12-29
- Sygn. akt KIO 2642/20, KIO 2649/20 z dnia 2020-12-16
- Sygn. akt KIO 3069/20 z dnia 2020-12-16
- Sygn. akt KIO 2648/20 z dnia 2020-12-14
- Sygn. akt KIO 3085/20 z dnia 2020-12-07
