rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2020-12-28
rok: 2020
data dokumentu: 2020-12-28
rok: 2020
sygnatury akt.:
KIO 3126/20
KIO 3126/20
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 grudnia 2020
r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 30 listopada 2020 r. przez wykonawcę R. P. –
Megamaszyny, ul. Guznera 55, 47-
175 Spórok,
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego: Starostwo Powiatowe w Poznaniu,
ul. Jackowskiego 18 60-
509 Poznań,
przy udziale wykonawcy METAL TECHNICS POLSKA sp. z o.o. sp.k.,
ul. Ryżowa 43D
lok. 1, 02-495 Warszawa
, zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po
stronie zamawiającego,
r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 30 listopada 2020 r. przez wykonawcę R. P. –
Megamaszyny, ul. Guznera 55, 47-
175 Spórok,
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego: Starostwo Powiatowe w Poznaniu,
ul. Jackowskiego 18 60-
509 Poznań,
przy udziale wykonawcy METAL TECHNICS POLSKA sp. z o.o. sp.k.,
ul. Ryżowa 43D
lok. 1, 02-495 Warszawa
, zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po
stronie zamawiającego,
orzeka:
1.
u
względnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu w części nr 1 postępowania:
unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty, odrzucenie oferty
wykonawcy
METAL TECHNICS POLSKA sp. z o.o. sp.k., ul. Ryżowa 43D lok. 1,
02-495 Warszawa na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy Prawo za
mówień publicznych
oraz powtórzenie czynności badania i oceny ofert,
2.
kosztami postępowania obciąża zamawiającego Starostwo Powiatowe w Poznaniu,
ul. Jackowskiego 18 60-
509 Poznań, i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego R. P.
– Megamaszyny, ul. Guznera 55, 47-175 Spórok, tytułem wpisu od odwołania,
2.2.
zasądza od zamawiającego Starostwo Powiatowe w Poznaniu, ul. Jackowskiego
KIO 3126/20
18 60-5
09 Poznań, na rzecz odwołującego R. P. – Megamaszyny,
ul. Guznera 55, 47-
175 Spórok, kwotę 18 600 zł 00 gr (osiemnaście tysięcy
sześćset złotych, zero groszy) tytułem zwrotu kosztu uiszczonego wpisu od
odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz.1843 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Poznaniu.
Przewodniczący: ………….…………..
KIO 3126/20
Sygn. akt KIO 3126/20
UZASADNIENIE
Zamawiający - Starostwo Powiatowe w Poznaniu, ul. Jackowskiego 18 60-509 Poznań,
prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego,
postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego pn.
„Dostawa, montaż, uruchomienie oraz szkolenie w zakresie obsługi i
eksploatacji wyposażenia przeznaczonego do Pracowni Obróbki Mechanicznej”, numer
referencyjny: ZP.272.00025.2020, ZP.ZD-00270/20.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało
opublikowane w
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 03.07.2020 r.,
nr 2020/S 127-309825.
Pismem z dnia 20.11.2020
r. zamawiający poinformował o wyborze jako
najkorzystniejszej
w części nr 1 postępowania oferty wykonawcy: METAL TECHNICS
POLSKA sp. z o.o. sp.k.
W dniu 30.11.2020 r. do Prezesa Krajowej I
zby Odwoławczej wpłynęło odwołanie,
w którym wykonawca R. P. – Megamaszyny, ul. Guznera 55, 47-175 Spórok (dalej:
„odwołujący”) zarzucił zamawiającemu naruszenie:
1) art. 7 ust. 1
ustawy Prawo zamówień publicznych (tj. Dz. U. z 2019 r. poz. 1843 ze zm.),
zwanej dalej „ustawą Pzp”, poprzez niezapewnienie zachowania uczciwej konkurencji
oraz równego traktowania wykonawców, w związku z naruszeniem niżej wymienionych
przepisów ustawy Pzp:
2)
art. 91 ust. 1 ustawy Pzp poprzez nieprawidłowy wybór oferty najkorzystniejszej
w postępowaniu w części nr 1,
3) art. 89 ust. 1 pkt 4 i art. 90 ust. 3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia oferty
Metal-
Technics w części nr 1, pomimo że zawiera ona rażąco niską cenę lub koszt
w st
osunku do przedmiotu zamówienia.
W szczególności odwołujący podniósł, co następuje. „W Postępowaniu w części I zostało
złożone trzy oferty:
1. Metal-
Technics Polska Sp. z o.o. Sp. K. z ceną brutto 850 580,00 zł
2. ZDT TOP P. Sp. z o.o. Zp. k.
z ceną brutto 2 293 333,13 zł
3. Megamaszyny R. P.
z ceną brutto 2 436 000,00 zł
Zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia w części I kwotę brutto
1 373 483,45 zł.
W związku z faktem, iż zaoferowana przez wykonawcę Metal-Technics cena była niższa
o ponad 30% od wartości zamówienia powiększonej o podatek od towarów i usług oraz
średniej arytmetycznej wszystkich złożonych ofert Zamawiający pismem z dnia 27.08.2020 r.
KIO 3126/20
zwrócił się do wykonawcy z wnioskiem o udzielenie wyjaśnień i złożenie dowodów.
Wykonawca w odpowiedzi na wezwanie udzielił w dniu 2.09.2020 r. wyjaśnień, w których
stwierdził, m.in., że:
-
jest dostawcą maszyn z wieloletnim doświadczeniem;
-
istnieje na rynku od ponad 8 lat i zdobył zaufanie wielu klientów;
-
ma bardzo silną pozycję na rynku;
- ma wysokie rabaty;
-
zatrudnia u siebie osoby po specjalistycznych szkołach;
-
zależy mu aby placówki oświatowe dysponowały najnowszym sprzętem;
-
współpracuje z jedną firmą spedycyjną od wielu lat;
- ma niskie stawki za transport drogowy; itd.
Do wyjaśnień dołączona została kalkulacja cenowa o następującej treści:
„Cena wyprodukowania maszyn 70%
Transport, rozładunek, uruchomienie - 15%
Zarobek firmy Metal-Technics Polska - 15%
Łącznie -100%”
Do wyjaśnień dołączono również kilka zdjęć maszyn oferowanych na stronach internetowych
firmy Metal-
Technics. Wykonawca zastrzegł jednak, że nie są to urządzenia, które zamierza
dostarczyć Zamawiającemu. W wyjaśnieniach znalazła się bowiem adnotacja o treści:
„Poniżej przedstawiam Państwu przykładowe maszyny jakie sprzedajemy na naszej stronie
w podobnych cenach. Dla Państwa urządzenia będą wyprodukowane na specjalne
zamówienie, spełniające wszystkie Państwa parametry opisane w szczegółowym
przedmiocie zamówienia.”
W ocenie Odwołującego przedstawione wyjaśnienia nie mogą zostać uznane za
wystarczające do przyjęcia, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. Dysproporcja między
pozostałymi dwoma ofertami jest drastyczna i nie może być uzasadniona ogólnikowymi
stwierd
zeniami, które mają zastosowanie również do pozostałych wykonawców. Dołączone
karty katalogowe przypadkowych urządzeń z oferty Metal-Technics nie mają charakteru
dowodu.
Formularz ofertowy w niniejszym postępowaniu nie nakładał na wykonawców obowiązku
pod
ania dokładnych nazw oferowanych urządzeń. W związku z tym oferta wybranego
wykonawcy zawiera pozycje, których nazwy narzucił Zamawiający, np. „tokarka
uniwersalna”, „szlifierka do wałków” itp. Nie jest zatem możliwe zweryfikowanie jakie
konkretne urządzenia zaoferował wykonawca Metal -Technics. Pewnym jest jednak, iż nie
jest
realne dostarczenie urządzeń spełniających wszystkie wymogi Zamawiającego
w przestawionych przez tego wykonawcę cenach. Dla zobrazowania dysproporcji cenowych
przedstawiamy poniżej kilka przykładów z oferty Metal-Technics i naszej:
KIO 3126/20
Tokarka uniwersalna - Metal-
Technics 34 440,00 zł, Megamaszyny - 125 000,00 zł
Szlifierka do wałków - Metal-Technics 88 560,00 zł, Megamaszyny - 420 000,00 zł
Frezarka konsolowa - Metal-
Technics 55 350,00 zł, Megamaszyny - 151 500,00 zł, itd.
Wykonawca, który został wezwany do udzielenia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny
jest obowiązany złożyć wyjaśnienia, które w sposób nie budzący wątpliwości pozwalają na
ustalenie, czy
oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. (…)
O okolicznościach stanowiących podstawę wniesienia niniejszego odwołania Odwołujący
powziął wiadomość w dniu 20.11.2020 r. (…). Po uwzględnieniu kryterium gwarancji nasza
oferta skl
asyfikowana została na drugim miejscu w części l Postępowania.”
W związku z powyższymi zarzutami odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu:
1)
unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej w części nr 1 postępowania,
2)
powtórzenia badania i oceny ofert w części nr 1 postępowania,
3) odrzucenia oferty wykonawcy Metal-
Technics w części nr 1 postępowania.
Pismem z dnia 04.12.2020 r. wykonawca METAL TECHNICS POLSKA sp. z o.o.
sp.k., ul. Ryżowa 43D lok. 1, 02-495 Warszawa (dalej: „przystępujący”), zgłosił przystąpienie
do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego. Izba stwierdziła, że
przystąpienie zostało dokonane skutecznie.
Pismem z dnia 23.12.2020
r. zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie, w której
wniósł o jego oddalenie.
W trakcie rozprawy strony oraz
przystępujący podtrzymali swoje stanowiska.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, co następuje:
Przedmiotem
zamówienia jest dostawa, montaż, uruchomienie oraz szkolenie
w zakresie obsługi i eksploatacji wyposażenia przeznaczonego do Pracowni Obróbki
Mechanicznej
w
placówce oświatowej. Przedmiotem zamówienia części nr 1 postępowania,
której dotyczy niniejsze postępowanie odwoławcze, jest dostawa obrabiarek z osprzętem
technologicznym.
Wartość szacunkowa zamówienia w części nr 1 postępowania wynosi 1.099.837,40 zł
netto, co stanowi 1.352.800,00
zł brutto. Średnia arytmetyczna cen ofert wynosi
1.859.971,04
zł brutto. Przystępujący złożył ofertę z ceną 850.580,00 zł brutto. Oznacza to,
że cena oferty przystępującego jest niższa o ok. 37% od wartości szacunkowej zamówienia
powiększonej o VAT oraz o ok. 54% od średniej arytmetycznej cen wszystkich ofert.
KIO 3126/20
W pkt XII.1. siwz zamawiający wskazał, że wykonawca w złożonej ofercie winien
zaproponować kompletną i jednoznaczną cenę, uwzględniającą ilości wskazane
w szczegółowym opisie przedmiotu zamówienia oraz wszystkie elementy niezbędne do
prawidłowej realizacji zamówienia, jak również udzielenie ewentualnych upustów.
W fo
rmularzu ofertowym wykonawcy mieli wskazać ceny jednostkowe za poszczególne
maszyny.
W projekcie umowy zamawiający zawarł szczegółowy opis poszczególnych
maszyn.
Pismem z dnia 27.08.2020
r. zamawiający wezwał przystępującego, na podstawie
art. 90 ust. 1
ustawy Pzp, do złożenia wyjaśnień i dowodów w przedmiocie ceny jego oferty.
Zamawiający wezwał m.in. „o złożenie wyjaśnień dotyczących czynników cenotwórczych,
które powodują zaoferowanie tak niskiej kwoty za wykonanie przedmiotu zamówienia.
W szczególności proszę o informację i wykazanie czy:
-
zaoferowane wyposażenie posiada parametry określone przez Zamawiającego w SIWZ,
-
zaoferowane wyposażenie będzie fabrycznie nowe, wolne od wad, nie będzie posiadało
znamion użytkowania,
- za
oferowane wyposażenie zawierało będzie odpowiednie, aktualne i wymagane certyfikaty,
świadectwa jakości, atesty, deklaracje zgodności lub oznaczenia, informujące o
dopuszczeniu do sprzedaży oraz spełniało będzie wszelkie wymogi norm określonych
obowiązującym prawem,
-
w cenę wyposażenia wliczono zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia również koszty
transportu, montażu, uruchomienia oraz przeprowadzenia szkolenia.”
W odpowiedzi z dnia 02.09.2020
r. przystępujący wskazał, że: „Jesteśmy dostawcą
maszyn z
wieloletnim doświadczeniem. Istniejemy na rynku już ponad 8 lat i zdobyliśmy
zaufanie wielu Klientów. Mamy bardzo silną pozycję na rynku, wieloletnie kontrakty
z dostawcami. Nie zamawiamy poje
dynczych sztuk a całe kontenery określonego modelu,
dz
ięki czemu mamy wysokie rabaty. Co roku dostarczamy tysiące maszyn do różnych
jednostek takich jak: duże zakłady produkcyjne, małe i średnie zakłady przemysłowe, osoby
prywatne lub placówki oświatowe. Zatrudniamy u siebie osoby po specjalistycznych
szkołach, gdzie młodzież pracuje i uczy się obsługi maszyn. Zależy nam, aby placówki
oświatowe dysponowały najnowszym sprzętem w bardzo dobrej jakości. Absolwenci tych
szkół, stają się później potencjalnymi naszymi pracownikami, dlatego startując w przetargach
dla Szkół i Powiatów, ograniczamy nasz zarobek, aby szkoły mogły dysponować
odpowiednim sprzętem dydaktycznym. Ze względu na ilość importowanego towaru, mamy
wypracowane korzystne warunki z firmami spedycyjnymi,
co również wpływa na naszą
marże. Współpracujemy z jedną firmą spedycyjną od wielu lat dlatego mamy atrakcyjne
KIO 3126/20
stawki umowne
. Przez ciągłość transportów, mamy również niskie stawki na transport
drogowy, co bezpo
średnio wpływa na ceny końcowe. Zapewniamy własny mobilny serwis na
terenie
całego kraju. Nie korzystamy z usług innych, zewnętrznych serwisów, dlatego nie
nara
żamy Firmy na dodatkowe koszta. Serwis ma wyznaczone trasy, aby zrealizować
możliwie największą ilość punktów, jeśli chodzi o szkolenia, uruchomienia czy konserwacje.
Dzięki dobrej logistyce, oszczędzamy czas i pieniądze na bezcelowe wyjazdy serwisu.
Dostawy realizujemy sami, nie korzystamy z
pomocy podwykonawców. Magazyn jak i biuro
znajdują się w małej miejscowości, co nie generuje wysokich kosztów utrzymania firmy.
Osoby
zatrudnione pochodzą z okolicy, co przekłada się na niskie koszty dojazdów bądź
znikome.
Zapewniamy, że wynagrodzenie naszych pracowników nie jest niższe od płacy
minimalnej, a wszyscy są zatrudnieni na umowy o pracę. Korzystamy również z form
zatrudnienia w
ramach refundacji z Urzędu Pracy, co też wpływa na naszą marżę. Ponadto
zaoferowane przez nas wyposażenie posiada parametry określone przez Zamawiającego
w SIWZ.
Zaoferowane przez nas wyposażenie będzie fabrycznie nowe, wolne od wad, nie
b
ędzie posiadało znamion użytkowania. Zaoferowane wyposażenie będzie zawierało
odpowiednie, aktualne i wymagane certyfikaty, świadectwa jakości, atesty, deklaracje
zgodności i inne oznaczenia informujące o dopuszczeniu do sprzedaży, oraz będzie
spełniało wszelkie wymogi norm określonych obowiązującym prawem. W cenę wyposażenia
wliczono zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia również koszty transportu, montaż,
uruchomienie oraz szkolenie
. (…) Poniżej przedstawiam Państwu przykładowe maszyny
jakie sprzedajemy na naszej stronie w podobnych cenach.
Dla Państwa urządzenia będą
wyprodu
kowane na specjalne zamówienie, spełniające wszystkie Państwa parametry
opisane w szczegółowym przedmiocie zamówienia.”
Przystępujący przedstawił też następującą kalkulację cenową:
Cena wyprodukowania maszyn
70%
Transport, rozładunek, uruchomienie
15%
Zarobek firmy Metal Technics Polska
15%
Łącznie
100%
Do wyjaśnień przystępujący załączył wydruki z poglądowymi zdjęciami tokarek, frezarek,
szlifierek, przecinarek i wiertarek oraz z k
rótkimi opisami dla niektórych z nich.
Pismem z dnia 20.11.2020 r. zamawiający poinformował o wyborze oferty
przystępującego jako najkorzystniejszej w części nr 1 postępowania.
KIO 3126/20
Krajowa Izba Odwoławcza rozpoznając na rozprawie złożone odwołanie
i uwzględniając dokumentację z niniejszego postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego oraz stanowiska stron
i przystępującego złożone na piśmie i podane do
protokołu rozprawy, zważyła, co następuje.
W pierwsze
j kolejności Izba stwierdziła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek
ustawowych skutkujących odrzuceniem odwołania, wynikających z art. 189 ust. 2 ustawy
Pzp. Ponadto Izba ustaliła wystąpienie przesłanek z art. 179 ust. 1 Pzp, tj. istnienie po
stron
ie odwołującego interesu w uzyskaniu zamówienia oraz możliwość poniesienia przez
niego szkody z uwagi na kwestionowane zaniechanie
zamawiającego.
Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne
części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą
wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie
z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów,
z
amawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących
wyliczenia ceny lub kosztu, w szczególności w zakresie:
1)
oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla
wykonawcy, oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta
do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo
minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepis
ów ustawy z dnia 10
października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2015 r. poz. 2008
oraz z 2016 r. poz. 1265);
2)
pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów;
3)
wynikającym z przepisów prawa pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym,
obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
4)
wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska;
5)
powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy.
Zgodnie z art. 90 ust. 1a ustawy Pzp, w przypadku gdy cena całkowita oferty jest
niższa o co najmniej 30% od:
1)
wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej
przed wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 lub średniej arytmetycznej
cen wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, o
których mowa w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które
nie wymagają wyjaśnienia;
KIO 3126/20
2)
wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług,
zaktualizowanej z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu
postępowania, w szczególności istotnej zmiany cen rynkowych, zamawiający może
zwrócić się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa w ust. 1.
Zgodnie z art. 90 ust. 2 i 3 ustawy Pzp, obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy, zaś zamawiający odrzuca ofertę
wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz ze
złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku
do przedmiotu zamówienia. Ponadto zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp, zamawiający
odrzuca ofertę, jeżeli zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu
zamówienia.
Ustawodawca wskazał jednoznacznie, że obowiązek wykazania, że oferta nie
zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy, który złożył ofertę
z ceną budzącą wątpliwości. W przepisie mowa jest o „wykazaniu”, czyli udowodnieniu, że
cena nie jest rażąco niska. Tym samym wyjaśnienia wykonawcy nie mogą stanowić jedynie
formalnej odpowiedzi na wezwanie zamawiającego, zawierającej ogólne informacje
o działalności wykonawcy lub deklaracje co do realizacji zamówienia za zaoferowaną cenę,
niepoparte stosownymi dowoda
mi. Wyjaśnienia wykonawcy muszą być na tyle konkretne
i szczegółowe, aby na ich podstawie zamawiający był w stanie dowiedzieć się, jakie
okoliczności właściwe wzywanemu do wyjaśnień wykonawcy, spowodowały obniżenie ceny
jego oferty, w ja
ki sposób okoliczności te spowodowały obniżenie ceny i jakich oszczędności
wykonawca mógł dzięki nim dokonać. W zależności od przedmiotu zamówienia, wykonawca
powinien wykazać przykładowo: ceny poszczególnych materiałów, ceny ofertowe
dostawców, przyjętą technologię i organizację prac, koszty wynagrodzeń, koszty
podwykonawców, koszty stałe (paliwa, energia), koszty zarządzania, koszty zabezpieczenia
należytego wykonania umowy, koszty ubezpieczenia, rezerwę, zysk. Obowiązkiem
wykonawcy jest zatem przedstawie
nie tych składników i wykazanie indywidualnych
czynników wpływających na to, że wykonawca mógł zaoferować tak niską cenę. Dodatkowo,
Ustawodawca wymaga, aby wskazane w wyjaśnieniach informacje, były poparte dowodami,
którymi mogą być przykładowo oferty uzyskane od dostawców, w tym zawierające
uzgodnione upusty, umowy wstępne z podwykonawcami, czy zawarte w samych
wyjaśnieniach obliczenia wskazujące na prawidłowość kalkulacji cenowej i zysk.
Brak udzielenia przez wykonawcę wyjaśnień lub udzielenie wyjaśnień, w których
wykonawca nie udowodnił, że cena oferty nie jest rażąco niska, obliguje zamawiającego do
odrzucenia oferty. Tym samym od rzetelności wyjaśnień wykonawcy zależy jego dalszy
udział w postępowaniu.
KIO 3126/20
W przedmiotowej sprawie przede wszystkim należy zauważyć, że zamawiający
w wezwaniu wyraźnie żądał wskazania m.in. cenników cenotwórczych oraz dowodów.
Niezależnie od tego należy dodać, że nie tylko treść wezwania zamawiającego określa
zakres wyjaśnień wykonawcy. Wytyczne co do tego, co powinny zawierać wyjaśnienia
wynikają także z art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, którego treść w przedmiotowej sprawie
zamawiający przytoczył w wezwaniu. Wykonawca powinien więc odpowiedzieć na wszystkie
szczegółowe pytania zamawiającego, jak też powołać się na te dotyczące go okoliczności,
które zostały przez ustawodawcę wskazane w art. 90 ust. 1 ustawy Pzp oraz przedstawić je
w taki sposób, aby jasno wynikało z nich, jak została skalkulowana cena oferty i że kalkulacja
ta jest pełna, rzetelna i umożliwiająca należyte wykonanie zamówienia. Dodatkowo zarówno
z art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, jak i z wezwania zamawiającego wynika, że wyjaśnienia muszą
być poparte dowodami. W przedmiotowej sprawie należy stwierdzić, że treść wyjaśnień
złożonych przez przystępującego nie daje podstaw do uznania ceny jego oferty za realną.
Po pierwsze, przystępujący powołał się na szereg okoliczności (doświadczenie,
rodzaj odbiorców maszyn, zatrudnianie osób kończących specjalistyczne szkoły), które ani
nie są wyjątkowe na rynku, ani nie stanowią wyjaśnienia, dlaczego cena jego oferty jest tak
niska na tle wartości szacunkowej zamówienia powiększonej o VAT i na tle średniej
arytmetycznej ofert
złożonych w tym postępowaniu. Po drugie, przystępujący wymienił
w wyjaśnieniach również inne okoliczności, jednakże w ogóle nie wskazał, w jaki sposób i
w jakim stopniu
okoliczności te przekładają się na cenę jego oferty, jak też nie dołączył na
ich potwierdzenie żadnych dowodów:
a)
przystępujący wskazał na wysokie rabaty, ale nie przedstawił na to dowodów w postaci
np. ofert czy umów z dostawcami, z których wynikałby fakt udzielenia takich rabatów i ich
wysokość, jak też nie wskazał, w jaki sposób przełożyło się to na cenę jego oferty,
b)
przystępujący wskazał, że „mamy wypracowane korzystne warunki z firmami
spedycyjnymi,
co również wpływa na naszą marżę. Współpracujemy z jedną firmą
spedycyjną od wielu lat, dlatego mamy atrakcyjne stawki umowne” - jednakże (pomijając
kwestię sprzeczności, czy jest to jedna czy kilka firm spedycyjnych) nie wskazał, na czym
polegają specjalne korzyści wynikające z ww. umów, jak te korzyści przekładają się na
kwestie finansowe,
jaka jest wysokość stawek umownych i dlaczego są one „atrakcyjne”
na tle innych funkcjonujących na rynku, a w konsekwencji – w jaki sposób ww. czynniki
wpłynęły na zastosowaną przez niego w niniejszym postępowaniu marżę, a ponadto nie
dołączył żadnych dowodów w postaci kopii ww. umów,
c)
przystępujący wskazał na niskie stawki na transport drogowy, nie wyjaśniając jednak,
o jakie „stawki” chodzi, jaka jest różnica ich wysokości w stosunku do obowiązujących na
rynku i w jaki sposób wpływa to na cenę jego oferty,
KIO 3126/20
d)
przystępujący wskazał na własny mobilny serwis i to, że dzięki „dobrej logistyce,
oszczędzamy czas i pieniądze na bezcelowe wyjazdy serwisu”, jednak nie dołączył
dowodów na posiadanie własnego serwisu w postaci np. kopii umów z zatrudnianymi
przez siebie osobami, które zajmują się serwisem, jak też nie wyjaśnił, na czym polega
w jego firmie „dobra logistyka”, czym się różni od logistyki innych firm na rynku, ile dzięki
niej można zaoszczędzić i jak się to przekłada na cenę oferty w tym postępowaniu,
e)
przystępujący wskazał, że „osoby zatrudnione pochodzą z okolicy, co przekłada się na
niskie kosz
ty dojazdów bądź znikome”, ale nie wyjaśnił, czy sam finansuje transport
pracowników do firmy, a jeśli tak – nie przedstawił na to dowodów w postaci np.
regulaminów czy zarządzeń, w których zawarte byłoby zobowiązanie pracodawcy do
dowożenia pracowników do miejsca pracy, jak też nie wyjaśnił, w jaki sposób przekłada
się to na niską cenę jego oferty (zwłaszcza, że finansowanie pracownikom dojazdu do
pracy powinno raczej podnosić koszty działalności spółki, a nie odwrotnie),
f)
przystępujący wskazał, że „wynagrodzenie naszych pracowników nie jest niższe od płacy
minimalnej, a wszyscy są zatrudnieni na umowy o pracę. Korzystamy również z form
zatrudnienia w ramach refundacji z Urzędu Pracy, co też wpływa na naszą marżę”,
jednakże nie dołączył dowodów w postaci np. kopii umów z pracownikami na różnego
rodzaju stanowiskach potwierdzających wysokość ich wynagrodzenia oraz kopii
dokumentacji potwierdzającej korzystanie z refundacji z Urzędu Pracy, jak też nie
wyjaśnił, ile dzięki ww. refundacji oszczędza na wynagrodzeniach i jaki ma to wpływ na
cenę oferty złożonej w tym postępowaniu,
g)
przystępujący zawarł w wyjaśnieniach tabelę z kalkulacją kosztów, jednak jest ona bardzo
ogólna, na podstawie wskazanych wielkości procentowych można z niej wyliczyć kwoty
jedynie podstaw
owych części zamówienia, bez bardziej szczegółowego rozbicia,
w szczególności bez pokazania tych kosztów i oszczędności, na które powołuje się
przystępujący w wyjaśnieniach,
h)
przystępujący dołączył do wyjaśnień wydruki z poglądowymi zdjęciami tokarek, frezarek,
szlifierek, przecinarek i wiertarek i krótkimi opisami dla niektórych z nich, jednakże zdjęcia
te ani nie potwierdzają oferowania urządzeń zgodnych z siwz (sam przystępujący
wskazał, że nie są to tożsame urządzenia), ani tym bardziej nie odnoszą się do kwestii
realności ceny oferty, zwłaszcza zaś do tych okoliczności, które przystępujący wskazał
w wyjaśnieniach. Wydruki te zatem nie potwierdzają np. istnienia rabatów, korzystnych
umów, czy innych oszczędności, na które powołuje się przystępujący w wyjaśnieniach i
wobec tego nie stanowią dowodów niezbędnych do dokonania oceny realności ceny
oferty.
Dodać także należy, że wykonawca ma obowiązek wyjaśnić cenę swojej oferty w terminie
wyznaczonym przez zamawiającego. Wobec powyższego przedstawianie dodatkowej
KIO 3126/20
argumentacji, czy dowodów na rozprawie, jest już działaniem spóźnionym i nie może zostać
uwzględnione (niezależnie od tego, że dowody złożone przez przystępującego na rozprawie
również nie odnoszą się do kwestii realności ceny i do okoliczności podniesionych
w wyjaśnieniach z dnia 02.09.2020 r.).
Reasumując, złożone przez przystępującego wyjaśnienia są bardzo ogólne, nie
zawierają szczegółowego wskazania czynników cenotwórczych, jak też wskazania, w jaki
sposób okoliczności wymienione w wyjaśnieniach konkretnie przekładają się na cenę oferty,
a ponadto nie dołączono do nich żadnych dowodów potwierdzających treść tych wyjaśnień.
W związku z powyższym oferta przystępującego podlega odrzuceniu na podstawie art. 90
ust. 3 ustawy Pzp, tj. z powodu braku wykazania
w treści wyjaśnień realności zaoferowanej
ceny.
Dlatego odwołanie zostało uwzględnione.
Biorąc pod uwagę powyższe rozważania i ustalenia, Izba postanowiła jak w sentencji
wyroku
, orzekając na podstawie przepisów art. 190 ust. 7, art. 191 ust. 2 i art. 192 ust. 2
ustawy Pzp.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku, na podstawie art. 192 ust.
9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy
§ 5 ust. 2 pkt 1 w zw. z § 3 pkt 1 i pkt 2 lit. b
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 972).
Przewodniczący …………………….
1.
u
względnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu w części nr 1 postępowania:
unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty, odrzucenie oferty
wykonawcy
METAL TECHNICS POLSKA sp. z o.o. sp.k., ul. Ryżowa 43D lok. 1,
02-495 Warszawa na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy Prawo za
mówień publicznych
oraz powtórzenie czynności badania i oceny ofert,
2.
kosztami postępowania obciąża zamawiającego Starostwo Powiatowe w Poznaniu,
ul. Jackowskiego 18 60-
509 Poznań, i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego R. P.
– Megamaszyny, ul. Guznera 55, 47-175 Spórok, tytułem wpisu od odwołania,
2.2.
zasądza od zamawiającego Starostwo Powiatowe w Poznaniu, ul. Jackowskiego
KIO 3126/20
18 60-5
09 Poznań, na rzecz odwołującego R. P. – Megamaszyny,
ul. Guznera 55, 47-
175 Spórok, kwotę 18 600 zł 00 gr (osiemnaście tysięcy
sześćset złotych, zero groszy) tytułem zwrotu kosztu uiszczonego wpisu od
odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz.1843 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Poznaniu.
Przewodniczący: ………….…………..
KIO 3126/20
Sygn. akt KIO 3126/20
UZASADNIENIE
Zamawiający - Starostwo Powiatowe w Poznaniu, ul. Jackowskiego 18 60-509 Poznań,
prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego,
postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego pn.
„Dostawa, montaż, uruchomienie oraz szkolenie w zakresie obsługi i
eksploatacji wyposażenia przeznaczonego do Pracowni Obróbki Mechanicznej”, numer
referencyjny: ZP.272.00025.2020, ZP.ZD-00270/20.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało
opublikowane w
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 03.07.2020 r.,
nr 2020/S 127-309825.
Pismem z dnia 20.11.2020
r. zamawiający poinformował o wyborze jako
najkorzystniejszej
w części nr 1 postępowania oferty wykonawcy: METAL TECHNICS
POLSKA sp. z o.o. sp.k.
W dniu 30.11.2020 r. do Prezesa Krajowej I
zby Odwoławczej wpłynęło odwołanie,
w którym wykonawca R. P. – Megamaszyny, ul. Guznera 55, 47-175 Spórok (dalej:
„odwołujący”) zarzucił zamawiającemu naruszenie:
1) art. 7 ust. 1
ustawy Prawo zamówień publicznych (tj. Dz. U. z 2019 r. poz. 1843 ze zm.),
zwanej dalej „ustawą Pzp”, poprzez niezapewnienie zachowania uczciwej konkurencji
oraz równego traktowania wykonawców, w związku z naruszeniem niżej wymienionych
przepisów ustawy Pzp:
2)
art. 91 ust. 1 ustawy Pzp poprzez nieprawidłowy wybór oferty najkorzystniejszej
w postępowaniu w części nr 1,
3) art. 89 ust. 1 pkt 4 i art. 90 ust. 3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia oferty
Metal-
Technics w części nr 1, pomimo że zawiera ona rażąco niską cenę lub koszt
w st
osunku do przedmiotu zamówienia.
W szczególności odwołujący podniósł, co następuje. „W Postępowaniu w części I zostało
złożone trzy oferty:
1. Metal-
Technics Polska Sp. z o.o. Sp. K. z ceną brutto 850 580,00 zł
2. ZDT TOP P. Sp. z o.o. Zp. k.
z ceną brutto 2 293 333,13 zł
3. Megamaszyny R. P.
z ceną brutto 2 436 000,00 zł
Zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia w części I kwotę brutto
1 373 483,45 zł.
W związku z faktem, iż zaoferowana przez wykonawcę Metal-Technics cena była niższa
o ponad 30% od wartości zamówienia powiększonej o podatek od towarów i usług oraz
średniej arytmetycznej wszystkich złożonych ofert Zamawiający pismem z dnia 27.08.2020 r.
KIO 3126/20
zwrócił się do wykonawcy z wnioskiem o udzielenie wyjaśnień i złożenie dowodów.
Wykonawca w odpowiedzi na wezwanie udzielił w dniu 2.09.2020 r. wyjaśnień, w których
stwierdził, m.in., że:
-
jest dostawcą maszyn z wieloletnim doświadczeniem;
-
istnieje na rynku od ponad 8 lat i zdobył zaufanie wielu klientów;
-
ma bardzo silną pozycję na rynku;
- ma wysokie rabaty;
-
zatrudnia u siebie osoby po specjalistycznych szkołach;
-
zależy mu aby placówki oświatowe dysponowały najnowszym sprzętem;
-
współpracuje z jedną firmą spedycyjną od wielu lat;
- ma niskie stawki za transport drogowy; itd.
Do wyjaśnień dołączona została kalkulacja cenowa o następującej treści:
„Cena wyprodukowania maszyn 70%
Transport, rozładunek, uruchomienie - 15%
Zarobek firmy Metal-Technics Polska - 15%
Łącznie -100%”
Do wyjaśnień dołączono również kilka zdjęć maszyn oferowanych na stronach internetowych
firmy Metal-
Technics. Wykonawca zastrzegł jednak, że nie są to urządzenia, które zamierza
dostarczyć Zamawiającemu. W wyjaśnieniach znalazła się bowiem adnotacja o treści:
„Poniżej przedstawiam Państwu przykładowe maszyny jakie sprzedajemy na naszej stronie
w podobnych cenach. Dla Państwa urządzenia będą wyprodukowane na specjalne
zamówienie, spełniające wszystkie Państwa parametry opisane w szczegółowym
przedmiocie zamówienia.”
W ocenie Odwołującego przedstawione wyjaśnienia nie mogą zostać uznane za
wystarczające do przyjęcia, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. Dysproporcja między
pozostałymi dwoma ofertami jest drastyczna i nie może być uzasadniona ogólnikowymi
stwierd
zeniami, które mają zastosowanie również do pozostałych wykonawców. Dołączone
karty katalogowe przypadkowych urządzeń z oferty Metal-Technics nie mają charakteru
dowodu.
Formularz ofertowy w niniejszym postępowaniu nie nakładał na wykonawców obowiązku
pod
ania dokładnych nazw oferowanych urządzeń. W związku z tym oferta wybranego
wykonawcy zawiera pozycje, których nazwy narzucił Zamawiający, np. „tokarka
uniwersalna”, „szlifierka do wałków” itp. Nie jest zatem możliwe zweryfikowanie jakie
konkretne urządzenia zaoferował wykonawca Metal -Technics. Pewnym jest jednak, iż nie
jest
realne dostarczenie urządzeń spełniających wszystkie wymogi Zamawiającego
w przestawionych przez tego wykonawcę cenach. Dla zobrazowania dysproporcji cenowych
przedstawiamy poniżej kilka przykładów z oferty Metal-Technics i naszej:
KIO 3126/20
Tokarka uniwersalna - Metal-
Technics 34 440,00 zł, Megamaszyny - 125 000,00 zł
Szlifierka do wałków - Metal-Technics 88 560,00 zł, Megamaszyny - 420 000,00 zł
Frezarka konsolowa - Metal-
Technics 55 350,00 zł, Megamaszyny - 151 500,00 zł, itd.
Wykonawca, który został wezwany do udzielenia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny
jest obowiązany złożyć wyjaśnienia, które w sposób nie budzący wątpliwości pozwalają na
ustalenie, czy
oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. (…)
O okolicznościach stanowiących podstawę wniesienia niniejszego odwołania Odwołujący
powziął wiadomość w dniu 20.11.2020 r. (…). Po uwzględnieniu kryterium gwarancji nasza
oferta skl
asyfikowana została na drugim miejscu w części l Postępowania.”
W związku z powyższymi zarzutami odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu:
1)
unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej w części nr 1 postępowania,
2)
powtórzenia badania i oceny ofert w części nr 1 postępowania,
3) odrzucenia oferty wykonawcy Metal-
Technics w części nr 1 postępowania.
Pismem z dnia 04.12.2020 r. wykonawca METAL TECHNICS POLSKA sp. z o.o.
sp.k., ul. Ryżowa 43D lok. 1, 02-495 Warszawa (dalej: „przystępujący”), zgłosił przystąpienie
do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego. Izba stwierdziła, że
przystąpienie zostało dokonane skutecznie.
Pismem z dnia 23.12.2020
r. zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie, w której
wniósł o jego oddalenie.
W trakcie rozprawy strony oraz
przystępujący podtrzymali swoje stanowiska.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, co następuje:
Przedmiotem
zamówienia jest dostawa, montaż, uruchomienie oraz szkolenie
w zakresie obsługi i eksploatacji wyposażenia przeznaczonego do Pracowni Obróbki
Mechanicznej
w
placówce oświatowej. Przedmiotem zamówienia części nr 1 postępowania,
której dotyczy niniejsze postępowanie odwoławcze, jest dostawa obrabiarek z osprzętem
technologicznym.
Wartość szacunkowa zamówienia w części nr 1 postępowania wynosi 1.099.837,40 zł
netto, co stanowi 1.352.800,00
zł brutto. Średnia arytmetyczna cen ofert wynosi
1.859.971,04
zł brutto. Przystępujący złożył ofertę z ceną 850.580,00 zł brutto. Oznacza to,
że cena oferty przystępującego jest niższa o ok. 37% od wartości szacunkowej zamówienia
powiększonej o VAT oraz o ok. 54% od średniej arytmetycznej cen wszystkich ofert.
KIO 3126/20
W pkt XII.1. siwz zamawiający wskazał, że wykonawca w złożonej ofercie winien
zaproponować kompletną i jednoznaczną cenę, uwzględniającą ilości wskazane
w szczegółowym opisie przedmiotu zamówienia oraz wszystkie elementy niezbędne do
prawidłowej realizacji zamówienia, jak również udzielenie ewentualnych upustów.
W fo
rmularzu ofertowym wykonawcy mieli wskazać ceny jednostkowe za poszczególne
maszyny.
W projekcie umowy zamawiający zawarł szczegółowy opis poszczególnych
maszyn.
Pismem z dnia 27.08.2020
r. zamawiający wezwał przystępującego, na podstawie
art. 90 ust. 1
ustawy Pzp, do złożenia wyjaśnień i dowodów w przedmiocie ceny jego oferty.
Zamawiający wezwał m.in. „o złożenie wyjaśnień dotyczących czynników cenotwórczych,
które powodują zaoferowanie tak niskiej kwoty za wykonanie przedmiotu zamówienia.
W szczególności proszę o informację i wykazanie czy:
-
zaoferowane wyposażenie posiada parametry określone przez Zamawiającego w SIWZ,
-
zaoferowane wyposażenie będzie fabrycznie nowe, wolne od wad, nie będzie posiadało
znamion użytkowania,
- za
oferowane wyposażenie zawierało będzie odpowiednie, aktualne i wymagane certyfikaty,
świadectwa jakości, atesty, deklaracje zgodności lub oznaczenia, informujące o
dopuszczeniu do sprzedaży oraz spełniało będzie wszelkie wymogi norm określonych
obowiązującym prawem,
-
w cenę wyposażenia wliczono zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia również koszty
transportu, montażu, uruchomienia oraz przeprowadzenia szkolenia.”
W odpowiedzi z dnia 02.09.2020
r. przystępujący wskazał, że: „Jesteśmy dostawcą
maszyn z
wieloletnim doświadczeniem. Istniejemy na rynku już ponad 8 lat i zdobyliśmy
zaufanie wielu Klientów. Mamy bardzo silną pozycję na rynku, wieloletnie kontrakty
z dostawcami. Nie zamawiamy poje
dynczych sztuk a całe kontenery określonego modelu,
dz
ięki czemu mamy wysokie rabaty. Co roku dostarczamy tysiące maszyn do różnych
jednostek takich jak: duże zakłady produkcyjne, małe i średnie zakłady przemysłowe, osoby
prywatne lub placówki oświatowe. Zatrudniamy u siebie osoby po specjalistycznych
szkołach, gdzie młodzież pracuje i uczy się obsługi maszyn. Zależy nam, aby placówki
oświatowe dysponowały najnowszym sprzętem w bardzo dobrej jakości. Absolwenci tych
szkół, stają się później potencjalnymi naszymi pracownikami, dlatego startując w przetargach
dla Szkół i Powiatów, ograniczamy nasz zarobek, aby szkoły mogły dysponować
odpowiednim sprzętem dydaktycznym. Ze względu na ilość importowanego towaru, mamy
wypracowane korzystne warunki z firmami spedycyjnymi,
co również wpływa na naszą
marże. Współpracujemy z jedną firmą spedycyjną od wielu lat dlatego mamy atrakcyjne
KIO 3126/20
stawki umowne
. Przez ciągłość transportów, mamy również niskie stawki na transport
drogowy, co bezpo
średnio wpływa na ceny końcowe. Zapewniamy własny mobilny serwis na
terenie
całego kraju. Nie korzystamy z usług innych, zewnętrznych serwisów, dlatego nie
nara
żamy Firmy na dodatkowe koszta. Serwis ma wyznaczone trasy, aby zrealizować
możliwie największą ilość punktów, jeśli chodzi o szkolenia, uruchomienia czy konserwacje.
Dzięki dobrej logistyce, oszczędzamy czas i pieniądze na bezcelowe wyjazdy serwisu.
Dostawy realizujemy sami, nie korzystamy z
pomocy podwykonawców. Magazyn jak i biuro
znajdują się w małej miejscowości, co nie generuje wysokich kosztów utrzymania firmy.
Osoby
zatrudnione pochodzą z okolicy, co przekłada się na niskie koszty dojazdów bądź
znikome.
Zapewniamy, że wynagrodzenie naszych pracowników nie jest niższe od płacy
minimalnej, a wszyscy są zatrudnieni na umowy o pracę. Korzystamy również z form
zatrudnienia w
ramach refundacji z Urzędu Pracy, co też wpływa na naszą marżę. Ponadto
zaoferowane przez nas wyposażenie posiada parametry określone przez Zamawiającego
w SIWZ.
Zaoferowane przez nas wyposażenie będzie fabrycznie nowe, wolne od wad, nie
b
ędzie posiadało znamion użytkowania. Zaoferowane wyposażenie będzie zawierało
odpowiednie, aktualne i wymagane certyfikaty, świadectwa jakości, atesty, deklaracje
zgodności i inne oznaczenia informujące o dopuszczeniu do sprzedaży, oraz będzie
spełniało wszelkie wymogi norm określonych obowiązującym prawem. W cenę wyposażenia
wliczono zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia również koszty transportu, montaż,
uruchomienie oraz szkolenie
. (…) Poniżej przedstawiam Państwu przykładowe maszyny
jakie sprzedajemy na naszej stronie w podobnych cenach.
Dla Państwa urządzenia będą
wyprodu
kowane na specjalne zamówienie, spełniające wszystkie Państwa parametry
opisane w szczegółowym przedmiocie zamówienia.”
Przystępujący przedstawił też następującą kalkulację cenową:
Cena wyprodukowania maszyn
70%
Transport, rozładunek, uruchomienie
15%
Zarobek firmy Metal Technics Polska
15%
Łącznie
100%
Do wyjaśnień przystępujący załączył wydruki z poglądowymi zdjęciami tokarek, frezarek,
szlifierek, przecinarek i wiertarek oraz z k
rótkimi opisami dla niektórych z nich.
Pismem z dnia 20.11.2020 r. zamawiający poinformował o wyborze oferty
przystępującego jako najkorzystniejszej w części nr 1 postępowania.
KIO 3126/20
Krajowa Izba Odwoławcza rozpoznając na rozprawie złożone odwołanie
i uwzględniając dokumentację z niniejszego postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego oraz stanowiska stron
i przystępującego złożone na piśmie i podane do
protokołu rozprawy, zważyła, co następuje.
W pierwsze
j kolejności Izba stwierdziła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek
ustawowych skutkujących odrzuceniem odwołania, wynikających z art. 189 ust. 2 ustawy
Pzp. Ponadto Izba ustaliła wystąpienie przesłanek z art. 179 ust. 1 Pzp, tj. istnienie po
stron
ie odwołującego interesu w uzyskaniu zamówienia oraz możliwość poniesienia przez
niego szkody z uwagi na kwestionowane zaniechanie
zamawiającego.
Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne
części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą
wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie
z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów,
z
amawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących
wyliczenia ceny lub kosztu, w szczególności w zakresie:
1)
oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla
wykonawcy, oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta
do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo
minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepis
ów ustawy z dnia 10
października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2015 r. poz. 2008
oraz z 2016 r. poz. 1265);
2)
pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów;
3)
wynikającym z przepisów prawa pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym,
obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
4)
wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska;
5)
powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy.
Zgodnie z art. 90 ust. 1a ustawy Pzp, w przypadku gdy cena całkowita oferty jest
niższa o co najmniej 30% od:
1)
wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej
przed wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 lub średniej arytmetycznej
cen wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, o
których mowa w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które
nie wymagają wyjaśnienia;
KIO 3126/20
2)
wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług,
zaktualizowanej z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu
postępowania, w szczególności istotnej zmiany cen rynkowych, zamawiający może
zwrócić się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa w ust. 1.
Zgodnie z art. 90 ust. 2 i 3 ustawy Pzp, obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy, zaś zamawiający odrzuca ofertę
wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz ze
złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku
do przedmiotu zamówienia. Ponadto zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp, zamawiający
odrzuca ofertę, jeżeli zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu
zamówienia.
Ustawodawca wskazał jednoznacznie, że obowiązek wykazania, że oferta nie
zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy, który złożył ofertę
z ceną budzącą wątpliwości. W przepisie mowa jest o „wykazaniu”, czyli udowodnieniu, że
cena nie jest rażąco niska. Tym samym wyjaśnienia wykonawcy nie mogą stanowić jedynie
formalnej odpowiedzi na wezwanie zamawiającego, zawierającej ogólne informacje
o działalności wykonawcy lub deklaracje co do realizacji zamówienia za zaoferowaną cenę,
niepoparte stosownymi dowoda
mi. Wyjaśnienia wykonawcy muszą być na tyle konkretne
i szczegółowe, aby na ich podstawie zamawiający był w stanie dowiedzieć się, jakie
okoliczności właściwe wzywanemu do wyjaśnień wykonawcy, spowodowały obniżenie ceny
jego oferty, w ja
ki sposób okoliczności te spowodowały obniżenie ceny i jakich oszczędności
wykonawca mógł dzięki nim dokonać. W zależności od przedmiotu zamówienia, wykonawca
powinien wykazać przykładowo: ceny poszczególnych materiałów, ceny ofertowe
dostawców, przyjętą technologię i organizację prac, koszty wynagrodzeń, koszty
podwykonawców, koszty stałe (paliwa, energia), koszty zarządzania, koszty zabezpieczenia
należytego wykonania umowy, koszty ubezpieczenia, rezerwę, zysk. Obowiązkiem
wykonawcy jest zatem przedstawie
nie tych składników i wykazanie indywidualnych
czynników wpływających na to, że wykonawca mógł zaoferować tak niską cenę. Dodatkowo,
Ustawodawca wymaga, aby wskazane w wyjaśnieniach informacje, były poparte dowodami,
którymi mogą być przykładowo oferty uzyskane od dostawców, w tym zawierające
uzgodnione upusty, umowy wstępne z podwykonawcami, czy zawarte w samych
wyjaśnieniach obliczenia wskazujące na prawidłowość kalkulacji cenowej i zysk.
Brak udzielenia przez wykonawcę wyjaśnień lub udzielenie wyjaśnień, w których
wykonawca nie udowodnił, że cena oferty nie jest rażąco niska, obliguje zamawiającego do
odrzucenia oferty. Tym samym od rzetelności wyjaśnień wykonawcy zależy jego dalszy
udział w postępowaniu.
KIO 3126/20
W przedmiotowej sprawie przede wszystkim należy zauważyć, że zamawiający
w wezwaniu wyraźnie żądał wskazania m.in. cenników cenotwórczych oraz dowodów.
Niezależnie od tego należy dodać, że nie tylko treść wezwania zamawiającego określa
zakres wyjaśnień wykonawcy. Wytyczne co do tego, co powinny zawierać wyjaśnienia
wynikają także z art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, którego treść w przedmiotowej sprawie
zamawiający przytoczył w wezwaniu. Wykonawca powinien więc odpowiedzieć na wszystkie
szczegółowe pytania zamawiającego, jak też powołać się na te dotyczące go okoliczności,
które zostały przez ustawodawcę wskazane w art. 90 ust. 1 ustawy Pzp oraz przedstawić je
w taki sposób, aby jasno wynikało z nich, jak została skalkulowana cena oferty i że kalkulacja
ta jest pełna, rzetelna i umożliwiająca należyte wykonanie zamówienia. Dodatkowo zarówno
z art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, jak i z wezwania zamawiającego wynika, że wyjaśnienia muszą
być poparte dowodami. W przedmiotowej sprawie należy stwierdzić, że treść wyjaśnień
złożonych przez przystępującego nie daje podstaw do uznania ceny jego oferty za realną.
Po pierwsze, przystępujący powołał się na szereg okoliczności (doświadczenie,
rodzaj odbiorców maszyn, zatrudnianie osób kończących specjalistyczne szkoły), które ani
nie są wyjątkowe na rynku, ani nie stanowią wyjaśnienia, dlaczego cena jego oferty jest tak
niska na tle wartości szacunkowej zamówienia powiększonej o VAT i na tle średniej
arytmetycznej ofert
złożonych w tym postępowaniu. Po drugie, przystępujący wymienił
w wyjaśnieniach również inne okoliczności, jednakże w ogóle nie wskazał, w jaki sposób i
w jakim stopniu
okoliczności te przekładają się na cenę jego oferty, jak też nie dołączył na
ich potwierdzenie żadnych dowodów:
a)
przystępujący wskazał na wysokie rabaty, ale nie przedstawił na to dowodów w postaci
np. ofert czy umów z dostawcami, z których wynikałby fakt udzielenia takich rabatów i ich
wysokość, jak też nie wskazał, w jaki sposób przełożyło się to na cenę jego oferty,
b)
przystępujący wskazał, że „mamy wypracowane korzystne warunki z firmami
spedycyjnymi,
co również wpływa na naszą marżę. Współpracujemy z jedną firmą
spedycyjną od wielu lat, dlatego mamy atrakcyjne stawki umowne” - jednakże (pomijając
kwestię sprzeczności, czy jest to jedna czy kilka firm spedycyjnych) nie wskazał, na czym
polegają specjalne korzyści wynikające z ww. umów, jak te korzyści przekładają się na
kwestie finansowe,
jaka jest wysokość stawek umownych i dlaczego są one „atrakcyjne”
na tle innych funkcjonujących na rynku, a w konsekwencji – w jaki sposób ww. czynniki
wpłynęły na zastosowaną przez niego w niniejszym postępowaniu marżę, a ponadto nie
dołączył żadnych dowodów w postaci kopii ww. umów,
c)
przystępujący wskazał na niskie stawki na transport drogowy, nie wyjaśniając jednak,
o jakie „stawki” chodzi, jaka jest różnica ich wysokości w stosunku do obowiązujących na
rynku i w jaki sposób wpływa to na cenę jego oferty,
KIO 3126/20
d)
przystępujący wskazał na własny mobilny serwis i to, że dzięki „dobrej logistyce,
oszczędzamy czas i pieniądze na bezcelowe wyjazdy serwisu”, jednak nie dołączył
dowodów na posiadanie własnego serwisu w postaci np. kopii umów z zatrudnianymi
przez siebie osobami, które zajmują się serwisem, jak też nie wyjaśnił, na czym polega
w jego firmie „dobra logistyka”, czym się różni od logistyki innych firm na rynku, ile dzięki
niej można zaoszczędzić i jak się to przekłada na cenę oferty w tym postępowaniu,
e)
przystępujący wskazał, że „osoby zatrudnione pochodzą z okolicy, co przekłada się na
niskie kosz
ty dojazdów bądź znikome”, ale nie wyjaśnił, czy sam finansuje transport
pracowników do firmy, a jeśli tak – nie przedstawił na to dowodów w postaci np.
regulaminów czy zarządzeń, w których zawarte byłoby zobowiązanie pracodawcy do
dowożenia pracowników do miejsca pracy, jak też nie wyjaśnił, w jaki sposób przekłada
się to na niską cenę jego oferty (zwłaszcza, że finansowanie pracownikom dojazdu do
pracy powinno raczej podnosić koszty działalności spółki, a nie odwrotnie),
f)
przystępujący wskazał, że „wynagrodzenie naszych pracowników nie jest niższe od płacy
minimalnej, a wszyscy są zatrudnieni na umowy o pracę. Korzystamy również z form
zatrudnienia w ramach refundacji z Urzędu Pracy, co też wpływa na naszą marżę”,
jednakże nie dołączył dowodów w postaci np. kopii umów z pracownikami na różnego
rodzaju stanowiskach potwierdzających wysokość ich wynagrodzenia oraz kopii
dokumentacji potwierdzającej korzystanie z refundacji z Urzędu Pracy, jak też nie
wyjaśnił, ile dzięki ww. refundacji oszczędza na wynagrodzeniach i jaki ma to wpływ na
cenę oferty złożonej w tym postępowaniu,
g)
przystępujący zawarł w wyjaśnieniach tabelę z kalkulacją kosztów, jednak jest ona bardzo
ogólna, na podstawie wskazanych wielkości procentowych można z niej wyliczyć kwoty
jedynie podstaw
owych części zamówienia, bez bardziej szczegółowego rozbicia,
w szczególności bez pokazania tych kosztów i oszczędności, na które powołuje się
przystępujący w wyjaśnieniach,
h)
przystępujący dołączył do wyjaśnień wydruki z poglądowymi zdjęciami tokarek, frezarek,
szlifierek, przecinarek i wiertarek i krótkimi opisami dla niektórych z nich, jednakże zdjęcia
te ani nie potwierdzają oferowania urządzeń zgodnych z siwz (sam przystępujący
wskazał, że nie są to tożsame urządzenia), ani tym bardziej nie odnoszą się do kwestii
realności ceny oferty, zwłaszcza zaś do tych okoliczności, które przystępujący wskazał
w wyjaśnieniach. Wydruki te zatem nie potwierdzają np. istnienia rabatów, korzystnych
umów, czy innych oszczędności, na które powołuje się przystępujący w wyjaśnieniach i
wobec tego nie stanowią dowodów niezbędnych do dokonania oceny realności ceny
oferty.
Dodać także należy, że wykonawca ma obowiązek wyjaśnić cenę swojej oferty w terminie
wyznaczonym przez zamawiającego. Wobec powyższego przedstawianie dodatkowej
KIO 3126/20
argumentacji, czy dowodów na rozprawie, jest już działaniem spóźnionym i nie może zostać
uwzględnione (niezależnie od tego, że dowody złożone przez przystępującego na rozprawie
również nie odnoszą się do kwestii realności ceny i do okoliczności podniesionych
w wyjaśnieniach z dnia 02.09.2020 r.).
Reasumując, złożone przez przystępującego wyjaśnienia są bardzo ogólne, nie
zawierają szczegółowego wskazania czynników cenotwórczych, jak też wskazania, w jaki
sposób okoliczności wymienione w wyjaśnieniach konkretnie przekładają się na cenę oferty,
a ponadto nie dołączono do nich żadnych dowodów potwierdzających treść tych wyjaśnień.
W związku z powyższym oferta przystępującego podlega odrzuceniu na podstawie art. 90
ust. 3 ustawy Pzp, tj. z powodu braku wykazania
w treści wyjaśnień realności zaoferowanej
ceny.
Dlatego odwołanie zostało uwzględnione.
Biorąc pod uwagę powyższe rozważania i ustalenia, Izba postanowiła jak w sentencji
wyroku
, orzekając na podstawie przepisów art. 190 ust. 7, art. 191 ust. 2 i art. 192 ust. 2
ustawy Pzp.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku, na podstawie art. 192 ust.
9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy
§ 5 ust. 2 pkt 1 w zw. z § 3 pkt 1 i pkt 2 lit. b
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 972).
Przewodniczący …………………….
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 3410/20 z dnia 2021-01-22
- Sygn. akt KIO 3122/20 z dnia 2020-12-30
- Sygn. akt KIO 3227/20 z dnia 2020-12-30
- Sygn. akt KIO 3351/20 z dnia 2020-12-29
- Sygn. akt KIO 3095/20 z dnia 2020-12-23
