rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2021-07-23
rok: 2021
data dokumentu: 2021-07-23
rok: 2021
sygnatury akt.:
KIO 1806/21
KIO 1806/21
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 lipca 2021 roku w
Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej I
zby Odwoławczej w dniu 16 czerwca 2021 roku
przez
wykonawcę W. M., prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą W. M. Firma
Handlowo-
Usługowa „SANIT-BUD” w postępowaniu prowadzonym przez Powiatową
Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Krakowie
przy udziale
wykonawców: J. K. i K. K. prowadzących wspólnie działalność gospodarczą w
formie spółki cywilnej pod nazwą F.H.U. „Lawina” S.C. J. K., K. K., zgłaszających
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego,
Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej I
zby Odwoławczej w dniu 16 czerwca 2021 roku
przez
wykonawcę W. M., prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą W. M. Firma
Handlowo-
Usługowa „SANIT-BUD” w postępowaniu prowadzonym przez Powiatową
Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Krakowie
przy udziale
wykonawców: J. K. i K. K. prowadzących wspólnie działalność gospodarczą w
formie spółki cywilnej pod nazwą F.H.U. „Lawina” S.C. J. K., K. K., zgłaszających
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego,
orzeka:
1.
Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu - Powiatowej Stacji Sanitarno-
Epidemiologicznej w Krakowie:
1.1.
unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej;
1.2.
powtórzenie czynności badania i oceny ofert, w tym odrzucenie oferty wykonawców J. K.
i K. K.
prowadzących wspólnie działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej pod nazwą
F.H.U.
„Lawina” S.C. J. K., K. K. na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6
ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych.
2. K
osztami postępowania obciąża zamawiającego Powiatową Stację Sanitarno-
Epidemiol
ogiczną w Krakowie i:
2.1. zalicza w
poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr (słownie:
dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego W. M., prowadzącego
działalność gospodarczą pod firmą W. M. Firma Handlowo-Usługowa „SANIT-BUD”,
tytułem wpisu od odwołania;
2.2.
zasądza od zamawiającego Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej
w Krakowie
na rzecz odwołującego W. M., prowadzącego działalność gospodarczą pod
firmą W. M. Firma Handlowo-Usługowa „SANIT-BUD” kwotę 13 902 zł 00 gr (słownie:
trzynaście tysięcy dziewięćset dwa złote zero groszy), stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania, wynagrodzenia pełnomocnika
odwołującego, dojazdu pełnomocnika odwołującego na rozprawę oraz uiszczenia opłaty
skarbowej od pełnomocnictwa.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (tj. Dz. U. z 2021 r., poz. 1129) na niniejszy wyrok - w terminie
14 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej
Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ………................................
Sygn. akt: KIO 1806/21
UZASADNIENIE
Zamawiający – Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie podstawowym z możliwością
negocjacji na
realizację zadania pn.: Przebudowa instalacji centralnego ogrzewania obieg 1
i
obieg 3 wraz z częściową wymianą grzejników w budynku Powiatowej Stacji Sanitarno-
Epidemiologicznej w Krakowie przy ul. Makuszyńskiego 9 na podstawie przepisów ustawy
z
dnia 11 września 2019 roku (tj. Dz. U. z 2021 r., poz. 1129 z późn. zm.) - zwanej dalej:
„ustawą Pzp”.
Wartość zamówienia nie przekracza kwot określonych w przepisach wydanych
na podstawie art. 3 ust. 3 ustawy Pzp.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone
w
Biuletynie Zamówień Publicznych z dnia 7 maja 2021 roku pod numerem:
2021/BZP 00048278/01.
Zamawiający w dniu 11 czerwca 2021 roku przekazał wykonawcom biorącym udział
w
postępowaniu informację o wyborze oferty najkorzystniejszej.
W dniu 16 czerwca 2021 roku wykonawca W.M.
, prowadzący działalność
gospodarczą pod firmą W. M. Firma Handlowo-Usługowa „SANIT-BUD” (zwany dalej:
„odwołującym”) wniósł odwołanie od czynności zamawiającego podjętych w postępowaniu, a
polegających na:
- nieodrzuceniu oferty firmy: F.H.U. LAWINA s.c. J. K., K. K. za
wierającej rażąco niską cenę;
- wyborze jako najkorzystniejszej oferty firmy: F.H.U. LAWINA s.c. J. K., K. K. pomimo
nie
wyjaśnienia rażąco niskiej ceny.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie art. 226 ust. 1 pkt 8
w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp
polegające na nieodrzuceniu oferty firmy: F.H.U. LAWINA
s.c. J. K., K. K.
z uwagi na rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, gdyż
o
ferent nie wyjaśnił w sposób wyczerpujący w tym poprzez przedstawienie stosownych
dowodów zaproponowanej ceny, która w ocenie zamawiającego wydaje się rażąco niska w
stosunku do przedmiotu zamówienia.
Odwołujący wnosił o uwzględnienie odwołania oraz o:
1.
unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
2.
powtórzenie czynności badania i oceny ofert,
3.
odrzucenie oferty F.H.U. LAWINA s.c. J. K., K. K.
Ponadto, wnosił o obciążenie kosztami postępowania zamawiającego
oraz
zasądzenie od zamawiającego na rzecz odwołującego kwoty 10.000 zł stanowiącej
koszty poniesione z tytułu wpisu, a także kwoty wskazanej przez odwołującego na rozprawie
według przedłożonych na niej dokumentów.
W uzasadnieniu odwołania odwołujący wskazywał, że zamawiający dokonał wyboru
jako najkorzystniejszej oferty, która jest ofertą zawierającą rażąco niską cenę i co do której
wykonawca nie złożył szczegółowych i konkretnych wyjaśnień popartych dowodami
pozwalających na przyjęcie, że zaproponowana cena nie jest ceną rażąco niską. Odwołujący
zauważył, że istotną cześć oferty (przedmiotowy środek dowodowy) stanowił kosztorys
zawierający szczegółowe wyliczenie kosztów materiałów i robocizny, będący podstawą
do kalkulacji ostatecznej ceny oferowanej za realizac
ję przedmiotu zamówienia. Odwołujący
podał, że oferta złożona przez firmę F.H.U. LAWINA s.c. J. K., K. K. zawierała łączną cenę
brutto wynoszącą 110 855,00 zł, w związku z czym zamawiający pismem z dnia 27 maja
2021 r. wezwał ww. wykonawców do złożenia wyjaśnień dotyczących zaproponowanej ceny
wskazując, że jest ona niższa o 31,98 % od średniej arytmetycznej ceny wszystkich
złożonych ofert. Odwołujący podkreślił, iż w wezwaniu tym zamawiający wskazał jakie
konkretnie okoliczności ma wyjaśnić wykonawca w świetle treści art. 224 ust. 3 punkty 2, 4 i
6 ustawy Pzp
wraz z dowodami dotyczącymi wyliczenia ceny. W odpowiedzi na to wezwanie
F.H.U. LAWINA s.c. J. K., K. K.
złożyli wyjaśnienia wskazując, że oferta została sporządzona
na podstawie rzetelnej kalkulacji uwzględniającej m.in. materiał niezbędny do prawidłowego
wykonania zamówienia, koszt robocizny i utylizacji. W dalszej części wyjaśnień
zamieszczono kalkulację kosztów z wyszczególnieniem cen konkretnych urządzeń i
materiałów potrzebnych do realizacji przedmiotu zamówienia, a także kosztów robocizny
i
innych usług. W podsumowaniu wskazano, że suma netto kosztów wynosi 62 614,16 zł
i tym samym kwota zadeklarowana w ofercie jest realna i wiarygodna
. Odwołujący podkreślił,
że do wyjaśnień nie przedłożono żadnych dowodów.
Zdaniem odwołującego, oferta F.H.U. LAWINA s.c. J. K., K. K. powinna zostać
odrzucona na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp,
gdyż złożone pismem z dnia 28 maja 2021 r. wyjaśnienia dotyczące rażąco niskiej ceny,
są lakoniczne, ogólnikowe, a ponadto nie zostały poparte żadnymi dowodami. Jednocześnie
odwołujący powołał się na wyrok Krajowej Izby Odwoławczej wydany w sprawie o sygn. akt:
KIO 1287/13 oraz KIO 66/16.
Ponadto, w ocenie odwołującego, treść złożonych wyjaśnień
nie
obala istniejącego domniemania co do zaoferowanej przez F.H.U. LAWINA s.c. J. K., K.
K.
rażąco niskiej ceny, a wręcz wzbudza dodatkowe wątpliwości. Odwołujący podał, że
przedstawiona w wyjaśnieniach kalkulacja kosztów wynosi 62 614,16 zł netto, a więc jest
znacznie niższa niż cena wynikająca z kosztorysu ofertowego (90 126,00 zł netto), przy
czym wykonawca
w żaden sposób nie wyjaśnia tej różnicy, jak również z treści złożonych
wyjaśnień nie wynika skąd taka rozbieżność w przedstawionych kalkulacjach. Dodatkowo
odwołujący stwierdził, iż wyjaśniania wykonawcy zawierają się w dwóch zdaniach, gdzie
podaje, że posiadany sprzęt nie jest obciążony leasingiem i kredytami a także,
że nie korzysta on z podwykonawców. Odnosząc się do poszczególnych pozycji zawartych
w
kosztorysie ofertowym i wyjaśnieniach wykonawcy odwołujący zwrócił uwagę na różnice
w zaoferowanych cenach (np. w przypadku rur miedzianych), co
– jego zdaniem - również
nie
znajduje żadnego wyjaśnienia, a także w żaden sposób nie wyjaśnia cen zaoferowanych
w kosztorysie ofertowym, do których odnieść się miał wykonawca. Zaakcentował też,
że w udzielonych
wyjaśnieniach
nie
zawarto
żadnych
konkretnych
dowodów
potwierdzających możliwość zakupu poszczególnych urządzeń i materiałów w
zaoferowanych cenach. Dalej,
odwołujący zauważył, że zgodnie z treścią wezwania
zamawiającego F.H.U. LAWINA s.c. J. K., K K. została zobligowana do złożenia wyjaśnień
w
świetle treści art. 224 ust. 3 punkty 2, 4 i 6 ustawy Pzp, natomiast w wyjaśnieniach
nie
wykazała zaistnienia żadnej z powyższych okoliczności, w tym nie przedłożyła żadnych
dowodów, chociażby na poparcie przedstawionego wyliczenia cen zakupu materiałów i
usług, które są rozbieżne z tymi przedstawionymi w kosztorysie ofertowym.
Ponadto, odwołujący zwrócił uwagę na to, iż przyjęta stawka roboczogodziny
w
wyjaśnieniach rażąco niskiej ceny wynosi 20,00 i jest o 3,00 zł niższa niż stawka przyjęta
w kosztorysie ofertowym.
Natomiast dla odwołującego całkowicie dyskwalifikujący jest fakt,
że zaproponowana w wyjaśnieniach kalkulacja cenowa jest o blisko 30 tys. zł niższa
niż kalkulacja zawarta w kosztorysie ofertowym, która z kolei była już o ponad 30% niższa
niż średnia arytmetyczna wszystkich ofert, przy czym wykonawca w żaden sposób
nie
wyjaśnia tej kwestii.
Odwołujący dodatkowo powołał się na orzeczenia Krajowej Izby Odwoławczej
o sygn. akt: KIO 1856/20, KIO 110/20 oraz KIO 2640/18.
Reasumując, odwołujący stwierdził, że F.H.U. LAWINA s.c. J. K., K. K. nie
przedstawiła żadnych wiarygodnych wyjaśnień i dowodów uzasadniających zaoferowaną
cenę. Jego zdaniem, ogólne stwierdzenia o braku leasingów i kredytów, czy też braku
podwykonawców, jak i gołosłowne przedstawienie cen poszczególnych materiałów
w
żadnym wypadku nie może być uznane za wiarygodne wyjaśnienie, że zaproponowana
cena została oszacowana na realnym poziomie. Według odwołującego wyjaśnień tych
w
żadnym wypadku nie można uznać za sprostanie obowiązkowi wynikającemu
z art. 224 ust. 3 ustawy Pzp. To
na wykonawcy ciąży bowiem obowiązek wykazania,
jakie
elementy mają wpływ na wysokość ceny i w jaki sposób dokonano ich kalkulacji,
tak aby
udowodnić, że zaproponowana cena nie jest rażąco niska. Jeżeli wykonawca
nie
sprosta obowiązkowi nałożonemu na niego przepisem art. 224 ust. 3 ustawy Pzp,
to na podstawie art. 224 ust. 6 -
odrzuceniu, jako oferta z rażąco niską ceną lub kosztem,
podlega ofer
ta wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie
lub
jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub
kosztu
. Odwołujący wskazał, że w związku z tym, że zamawiający zaniechał odrzucenia
oferty F.H.U. LAWINA s.c. J. K., K. K. , pomimo
że oferta ta powinna podlegać odrzuceniu, a
następnie wybrał ofertę ww. wykonawcy jako najkorzystniejszą, naruszone zostały przepisy
postępowania
poprz
ez
podjęcie
przez
zamawiającego
czynności
sprzecznych
z art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp.
Wobec powyższego odwołujący wnosił jak w petitum odwołania.
Zamawiający w dniu 17 czerwca 2021 roku przekazał wykonawcom biorącym udział
w
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego – za pomocą poczty elektronicznej -
informację o wniesieniu odwołania wraz z jego kopią.
W dniu 21 czerwca 2021 roku wykonawcy J. K. i K. K.
prowadzący wspólnie
działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej pod nazwą F.H.U. „Lawina” S.C. J. K., K.
K.
(zwani dalej łącznie: „przystępującym” bądź „F.H.U. Lawina s.c.”) zgłosili przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego.
Izba ust
aliła, że zgłoszenie przystąpienia do postępowania odwoławczego
ww.
wykonawców spełnia wymogi określone w art. 525 ust. 1 i 2 ustawy Pzp i tym samym
wykonawcy ci
stali się uczestnikiem postępowania odwoławczego.
W dniu 20 lipca
2021 roku zamawiający przekazał do Izby – za pośrednictwem poczty
elektronicznej -
stanowisko pisemne wnosząc o oddalenie odwołania.
W dniu 22 lipca 2021 roku odwołujący przekazał do Izby – za pośrednictwem poczty
elektronicznej
– pismo przygotowawcze, w którym zawarł dodatkową argumentację.
Po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 23 lipca 2021 rok
u z udziałem stron,
na
podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz oświadczeń
i
stanowisk stron, Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje:
Izba ustaliła, iż nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
o
dwołania na podstawie art. 528 ustawy Pzp.
Ponadto, Izba uznała, iż odwołujący wykazał interes w uzyskaniu zamówienia
oraz
możliwość
poniesienia
szkody
w
związku
z
ewentualnym
naruszeniem
przez
zamawiającego przepisów ustawy Pzp, czym wypełnił materialnoprawne przesłanki
dopuszczalności odwołania, o których mowa w art. 505 ustawy Pzp.
Izba nie podzieliła stanowiska zamawiającego, że odwołujący nie posiada interesu
w
uzyskaniu zamówienia, z uwagi na to, że cena oferty złożonej przez odwołującego
przewyższa kwotę jaką zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia,
a
zamawiający nie może zwiększyć tej kwoty. Okoliczność ta nie stanowi o braku interesu
odwołującego w uzyskaniu zamówienia, który w dalszym ciągu ma legitymację do
korzystania z
e środków ochrony prawnej, pomimo że cena jego oferty przekracza budżet
zamawiającego. Z drugiej zaś strony zamawiający jest uprawniony do zwiększenia kwoty
przeznaczonej do
sfinansowania zamówienia. Twierdzenia zamawiającego zawarte w piśmie
z dnia 20 lipca 2021 roku, że nie zwiększy środków przeznaczonych na realizację
zamówienia mają charakter jedynie deklaratywny.
Izba dopuściła i przeprowadziła dowody z dokumentacji postępowania przekazanej
przez zamawi
ającego w szczególności z: ogłoszenia o zamówieniu, informacji z otwarcia
ofert, oferty F.H.U. Lawina s.c., wezwania z dnia 27 maja 2021 roku skierowanego do
wykonawcy F.H.U. Lawina s.c., a
dotyczącego wyliczenia ceny oferty, odpowiedzi
wykonawcy F.H.U. Lawina na to wezwanie
, a także z informacji o wyborze oferty
najkorzystniejszej.
Izba
pominęła dowody złożone przez przystępującego przy piśmie zawierającym
zgłoszenie przystąpienia do postępowania odwoławczego (oferty handlowe) uznając, iż ich
złożenie na etapie postępowania odwoławczego jest spóźnione. Podkreślić należy, że Izba
ocenia czynność zamawiającego polegającą na ocenie wyjaśnień dotyczących wyliczenia
ceny oferty złożonych w postępowaniu o udzieleniu zamówienia.
Skład orzekający Izby wziął także pod uwagę stanowiska i oświadczenia stron
i
uczestnika postępowania odwoławczego złożone w odwołaniu, odpowiedzi na odwołanie,
piśmie przystępującego zawierającym zgłoszenie przystąpienia oraz ustnie do protokołu
posiedzenia i rozprawy w dniu 23 lipca 2021 roku.
Izba ustaliła co następuje:
Przedmiotowe postępowanie dotyczy przebudowy instalacji centralnego ogrzewania
obieg 1 i obieg 3 wraz z częściową wymianą grzejników w budynku Powiatowej Stacji
Sanitarno-
Epidemiologicznej w Krakowie przy ul. Makuszyńskiego 9.
W postępowaniu zostało złożonych 5 ofert odpowiednio z cenami: 238.620,00 zł;
174.489,44 zł; 172.577,24 zł (oferta odwołującego); 118.350,17 zł oraz 110.855,00 zł (oferta
przystępującego).
W dniu 27 maja 2021 roku zamawiający wystosował wezwanie do wykonawcy F.H.U.
Lawina s.c.
wskazując, że: „w związku z faktem, że cena, za jaką Wykonawca zaoferował
wykonać usługę jest o 31,98 % niższa od średniej arytmetycznej złożonych ofert, na
podstawie art. 224 ust. 2 pkt 1 ustawy (…) Prawo zamówień publicznych, wzywa wykonawcę
do złożenia wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny, w
szczególności okoliczności wskazanych w art. 224 ust. 3 punkty 2, 4 i 6 Pzp”.
Dalej zamawiający podał czego winny dotyczyć wyjaśnienia Wykonawcy w celu
potwierdzenia, że zaproponowana w ofercie cena nie jest rażąco niska i zacytował
okoli
czności wskazane w art. 224 ust. 3 pkt 2, 4 i 6, a także wskazał, że wyjaśnienia powinny
dotyczyć sposobów, metod oraz technik wykonania przedmiotu zamówienia (określonych
jako
generujące oszczędności dla Wykonawcy i umożliwiające tańsze wykonanie robót
bu
dowlanych) oraz wszelkich innych wyliczeń i dowodów, które pozwolą mu w sposób
jednoznaczny uznać, że cena oferty nie jest rażąco niska.
Zamawiający podkreślił, że wyjaśnienia winny być szczegółowe i wyczerpujące,
a
Wykonawca winien przedstawić, wyjaśnić i udowodnić okoliczności na podstawie których
możliwym będzie uznanie, że zaoferowana cena nie jest rażąco niska.
Pismem z dnia 28 maja 2
021 roku wykonawca F.H.U. Lawina s.c. złożył wyjaśnienia
dotyczące zaoferowanej ceny wskazując, iż: „W związku z otrzymanym wezwaniem w dniu
27.05.2021 r. oświadczamy, że oferta została sporządzona na podstawie rzetelnej kalkulacji
uwzględniającej m.in. materiał niezbędny do prawidłowego wykonania zamówienia, koszt
robocizny i utylizacji. Koszty realizacji zamówienia na podstawie kosztorysu ofertowego
kształtują się następująco( …)”. Tu następuje wskazanie 43 pozycji wraz z cenami, przy
czym do kosztów pracy odnosi się pozycja 42 opisana w sposób następujący: „42.
Robocizna (3
osoby x 20 dni x 8 godzin = 480 godzin x 20 zł) 9.600 zł.”.
Suma kosztów wyniosła 62.614,16 zł.
Następnie wykonawca F.H.U. Lawina s.c. podał, że: „Na obniżenie kosztów
realizowanego zadania wpływa posiadanie przez naszą firmę sprzętu nie obciążonego
leasingiem i kredytami. Ponadto wszystkie prace wykonujemy sami i nie zlecamy
ich
podwykonawcom. Kwota zadeklarowana do wykonania zadania jest więc realna
i wiarygodna, co pr
zedstawiliśmy powyżej. Zgodnie z powyższym podtrzymujemy kwotę
proponowaną w ofercie jako możliwą do wykonania zadania. Cena przez nas
zaproponowana gwarantuje wysoką jakość wykonania zadania oraz materiał renomowanych
firm.”.
Do wyjaśnień nie zostały załączone jakiekolwiek dowody.
Izba zważyła co następuje.
Izba uwzględniła odwołanie w całości.
Zgodnie z art. 228 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp
zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera
rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Z art. 224 ust. 2 ustawy Pzp wynika, że w przypadku gdy cena całkowita oferty
złożonej w terminie jest niższa o co najmniej 30% od:
1) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed
wszczęciem postępowania lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert
niepodlegających odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 1 i 10, zamawiający zwraca się
o
udzielenie wyjaśnień, o których mowa w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika z
okoliczności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia;
2) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług,
zaktualizowanej z
uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu postępowania,
w szczególności istotnej zmiany cen rynkowych, zamawiający może zwrócić się o udzielenie
wyjaśnień, o których mowa w ust. 1.
W art. 224 ust. 3 pkt 2, 4 i 6 ustawy Pzp ustawodawca wskazał, że wyjaśnienia,
o
których mowa w ust. 1, mogą dotyczyć w szczególności:
2) wybranych rozwiązań technicznych, wyjątkowo korzystnych warunków dostaw, usług albo
związanych z realizacją robót budowlanych;
4) zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia
ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki
go
dzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r.
o
minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2020 r. poz. 2207) lub przepisów odrębnych
właściwych dla spraw, z którymi związane jest realizowane zamówienie;
6) zgodności z przepisami z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego,
obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie.
Z art. 224 ust. 5 ustawy Pzp wynika, że obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy.
Natomiast stosownie do art. 224 ust. 6 ustawy Pzp odrzuceniu, jako oferta z rażąco
niską ceną lub kosztem, podlega oferta wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień
w
wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają
podanej w ofercie ceny lub kosztu.
Izba podzieliła stanowisko i argumentację odwołującego,
W ocenie Izby
wyjaśnienia ceny oferty złożone przez wykonawcę F.H.U. LAWINA s.c.
nie
uzasadniają w sposób wystarczający podanej w ofercie ceny. Są one lakoniczne,
ogólnikowe i niewyczerpujące. Przede wszystkim zaś należy zwrócić uwagę na brak
jakichkolwiek dowodów załączonych do wyjaśnień, mimo że zamawiający wzywał
do ich przedstawienia.
Izba podzieliła stanowisko odwołującego, że za taki dowód nie
sposób uznać własnej kalkulacji zawartej w wyjaśnieniach, w sytuacji, gdy do oferty
wykonawca załączył szczegółowy kosztorys ofertowy. Zgodnie z dyspozycją art. 224 ust. 5
ustawy Pzp obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu
spoczywa na wykonawcy.
Zamawiający w swojej odpowiedzi na odwołanie wskazywał, że we własnym zakresie
dokonał sprawdzenia ceny zaoferowanych materiałów w wyszukiwarkach internetowych
i stwier
dził, że są one niskie, ale możliwe do uzyskania przez wykonawcę w przypadku
uwzględnienia rabatowania. Tymczasem, w wyjaśnieniach ceny oferty wykonawca w żaden
sposób nie wyjaśnił cen materiałów, nie powołał się na uzyskane rabaty od dostawców,
a co
więcej nie przedstawił dowodów. To na podstawie złożonych wyjaśnień zamawiający
powinien mieć możliwość weryfikacji czy zaoferowana cena jest oszacowana w sposób
prawidłowy. Dopiero do zgłoszenia przystąpienia wykonawca załączył przykładowe oferty
handlowe, ale
jako, że Izba ocenia czynność zamawiającego polegającą na ocenie
wyjaśnień złożonych przez wykonawcę w postępowaniu o udzielenie zamówienia,
to
należało uznać dowody w tym zakresie za spóźnione.
Wykonawca
F.H.U. LAWINA s.c. pomimo szczegółowego wezwania w tym zakresie
nie
odniósł się w ogóle do kosztów pracy poza zdawkową pozycją 42 : „Robocizna (3 osoby
x 20 dni x 8 godzin= 480 godzin x 20 zł) – 9.600 zł”. Nie wskazał, że uwzględnił w tych
kosztach m.in. koszty pracodawcy.
Podkreślić należy, że minimalna stawka brutto za
godzinę pracy w 2021 roku to 18,30 zł. Powstaje zatem pytanie czy podana kwota 20 zł za
godzinę uwzględnia wszystkie koszty. Słusznie także odwołujący wskazywał na rozbieżność
między przyjętą stawką roboczogodziny w wyjaśnieniach ceny oferty, tj. kwotą 20 zł od ceny
przyjętej w kosztorysie - 23 zł. Do tej różnicy wykonawca F.H.U. LAWINA s.c. w swoich
wyjaśnieniach ceny oferty w ogóle się nie odniósł, a dopiero w zgłoszeniu przystąpienia
wyjaśnił, że różnica 3 zł stanowi zysk firmy. Podnieść należy, że zamawiający wzywał
wykonawcę m.in. do wyjaśnień w zakresie zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów
pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego
wynagrodzenia za
pracę albo minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie
przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
(Dz.U. z 2020 r. poz.
2207) lub przepisów odrębnych właściwych dla spraw, z którymi
związane jest realizowane zamówienie, jak i do wyjaśnień w zakresie zgodności z
przepisami dotyczącymi kosztów pracy i zakresu zabezpieczenia społecznego. Tymczasem
brak jakiejkolwiek argumentacji w tym zakresie w
wyjaśnieniach ww. wykonawcy.
Wykonawca w wyjaśnieniach ceny oferty nie wskazał także na wyjątkowo korzystne
warunki dostaw czy szczególne sposoby, metody czy techniki wykonania zamówienia,
oprócz stwierdzenia, że wykona zadanie we własnym zakresie (bez udziału
podwykonawców) oraz, że posiada sprzęt nie obciążony kredytami czy leasingiem.
Ponadto, jak zauważył odwołujący, kalkulacja kosztów przedstawiona w
wyjaśnieniach ceny oferty wynosi 62.614,16 zł netto i jest znacznie niższa niż cena
wyni
kająca z kosztorysu ofertowego, tj. 90.126,00 zł netto. Wykonawca nie wyjaśnił tej
różnicy, z treści złożonych wyjaśnień nie wynika skąd taka rozbieżność w przedstawionych
kalkulacjach
. Dopiero z pisma zawierającego zgłoszenie przystąpienia wynika, że różnica w
podanych kwotach stanowi zysk wykonawcy.
Odwołujący zwrócił również uwagę na różnicę
w wycenie materiałów (rur miedzianych) w kosztorysie ofertowym dołączonym do oferty w
stosunku do cen podanych w wyjaśnieniach zaoferowanej ceny z dnia 28.05.2021 r.
Z podanych powyżej względów Izba uznała, że wyjaśnienia ceny oferty wykonawcy
F.H.U. LAWINA s.c
. są niepełne, ogólnikowe, lakoniczne i budzą wątpliwości. Wskazane
wyjaśnienia nie zawierały także dowodów, pomimo że wykonawca zobowiązany został
w
wezwaniu do ich przedłożenia.
W konsekwencji
Izba uznała, że zamawiający w sposób nieprawidłowy ocenił
wyjaśnienia ww. wykonawcy oraz, że potwierdził się zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 8
w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp poprzez nieodrzucenie oferty F.H.U. LAWINA s.c. z uwagi
na rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, gdyż oferent nie wyjaśnił
w
sposób wyczerpujący w tym poprzez przedstawienie stosownych dowodów
zaproponowanej ceny.
Mając powyższe na uwadze Izba uwzględniła odwołanie i nakazała zamawiającemu
unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej oraz powtórzenie czynności
badania i oceny ofert, w tym odrzucenie oferty wykonawcy F.H.U. Lawina s.c. na podstawie
art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp.
O kosztach postępowania odwoławczego Izba orzekła na podstawie art. 557 i 575
ustawy
Pzp w zw. z § 2 ust. 2 pkt 1, § 5 pkt 1 i pkt 2 lit. a), b) i d) oraz § 7 ust. 1 pkt 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów
postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu
od
odwołania z dnia 30 grudnia 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 2437).
Zgodnie z art. 557 ustawy
Pzp w wyroku oraz w postanowieniu kończącym
postępowanie odwoławcze Izba rozstrzyga o kosztach postępowania odwoławczego.
Stosown
ie do art. 575 tejże ustawy strony oraz uczestnik postępowania odwoławczego
wnoszący sprzeciw ponoszą koszty postępowania odwoławczego stosownie do jego wyniku.
Przepis § 2 ust. 2 pkt 1 ww. rozporządzenia określa wysokość wpisu w postępowaniu
o udzielenie
zamówienia na roboty budowlane o wartości mniejszej niż progi unijne na kwotę
10
000 zł. Z kolei § 5 pkt 1 i pkt 2 lit. a), b) i d) powołanego rozporządzenia stanowi,
że do kosztów postępowania odwoławczego zalicza się wpis oraz uzasadnione koszty stron
postępowania odwoławczego, w tym koszty związane z dojazdem na wyznaczone
posiedzenie lub rozprawę, wynagrodzenie i wydatki jednego pełnomocnika, jednak
nieprzekracza
jące łącznie kwoty 3600 złotych oraz inne uzasadnione wydatki.
Stosownie zaś do § 7 ust. 1 pkt 1 ww. rozporządzenia w przypadku uwzględnienia
odwołania przez Izbę w całości, koszty ponosi zamawiający; w takim przypadku Izba
zasądza od zamawiającego na rzecz odwołującego równowartość kwoty wpisu oraz koszty,
o których mowa w § 5 pkt 2.
W oparciu powołane powyżej przepisy Izba zaliczyła w poczet kosztów postępowania
odwoławczego kwotę 10.000 zł uiszczoną przez odwołującego tytułem wpisu od odwołania
oraz zasądziła od zamawiającego na rzecz odwołującego kwotę 13.902 zł, stanowiącą
koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu uiszczenia wpisu od odwołania
(10.000 zł), wynagrodzenia pełnomocnika (3.600 zł), dojazdu pełnomocnika odwołującego na
rozprawę (285 zł) oraz uiszczenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa (17 zł).
Mając powyższe na uwadze Izba orzekła jak w sentencji.
Przewodniczący: ……………………………………..
1.
Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu - Powiatowej Stacji Sanitarno-
Epidemiologicznej w Krakowie:
1.1.
unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej;
1.2.
powtórzenie czynności badania i oceny ofert, w tym odrzucenie oferty wykonawców J. K.
i K. K.
prowadzących wspólnie działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej pod nazwą
F.H.U.
„Lawina” S.C. J. K., K. K. na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6
ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych.
2. K
osztami postępowania obciąża zamawiającego Powiatową Stację Sanitarno-
Epidemiol
ogiczną w Krakowie i:
2.1. zalicza w
poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr (słownie:
dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego W. M., prowadzącego
działalność gospodarczą pod firmą W. M. Firma Handlowo-Usługowa „SANIT-BUD”,
tytułem wpisu od odwołania;
2.2.
zasądza od zamawiającego Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej
w Krakowie
na rzecz odwołującego W. M., prowadzącego działalność gospodarczą pod
firmą W. M. Firma Handlowo-Usługowa „SANIT-BUD” kwotę 13 902 zł 00 gr (słownie:
trzynaście tysięcy dziewięćset dwa złote zero groszy), stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania, wynagrodzenia pełnomocnika
odwołującego, dojazdu pełnomocnika odwołującego na rozprawę oraz uiszczenia opłaty
skarbowej od pełnomocnictwa.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (tj. Dz. U. z 2021 r., poz. 1129) na niniejszy wyrok - w terminie
14 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej
Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ………................................
Sygn. akt: KIO 1806/21
UZASADNIENIE
Zamawiający – Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie podstawowym z możliwością
negocjacji na
realizację zadania pn.: Przebudowa instalacji centralnego ogrzewania obieg 1
i
obieg 3 wraz z częściową wymianą grzejników w budynku Powiatowej Stacji Sanitarno-
Epidemiologicznej w Krakowie przy ul. Makuszyńskiego 9 na podstawie przepisów ustawy
z
dnia 11 września 2019 roku (tj. Dz. U. z 2021 r., poz. 1129 z późn. zm.) - zwanej dalej:
„ustawą Pzp”.
Wartość zamówienia nie przekracza kwot określonych w przepisach wydanych
na podstawie art. 3 ust. 3 ustawy Pzp.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone
w
Biuletynie Zamówień Publicznych z dnia 7 maja 2021 roku pod numerem:
2021/BZP 00048278/01.
Zamawiający w dniu 11 czerwca 2021 roku przekazał wykonawcom biorącym udział
w
postępowaniu informację o wyborze oferty najkorzystniejszej.
W dniu 16 czerwca 2021 roku wykonawca W.M.
, prowadzący działalność
gospodarczą pod firmą W. M. Firma Handlowo-Usługowa „SANIT-BUD” (zwany dalej:
„odwołującym”) wniósł odwołanie od czynności zamawiającego podjętych w postępowaniu, a
polegających na:
- nieodrzuceniu oferty firmy: F.H.U. LAWINA s.c. J. K., K. K. za
wierającej rażąco niską cenę;
- wyborze jako najkorzystniejszej oferty firmy: F.H.U. LAWINA s.c. J. K., K. K. pomimo
nie
wyjaśnienia rażąco niskiej ceny.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie art. 226 ust. 1 pkt 8
w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp
polegające na nieodrzuceniu oferty firmy: F.H.U. LAWINA
s.c. J. K., K. K.
z uwagi na rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, gdyż
o
ferent nie wyjaśnił w sposób wyczerpujący w tym poprzez przedstawienie stosownych
dowodów zaproponowanej ceny, która w ocenie zamawiającego wydaje się rażąco niska w
stosunku do przedmiotu zamówienia.
Odwołujący wnosił o uwzględnienie odwołania oraz o:
1.
unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
2.
powtórzenie czynności badania i oceny ofert,
3.
odrzucenie oferty F.H.U. LAWINA s.c. J. K., K. K.
Ponadto, wnosił o obciążenie kosztami postępowania zamawiającego
oraz
zasądzenie od zamawiającego na rzecz odwołującego kwoty 10.000 zł stanowiącej
koszty poniesione z tytułu wpisu, a także kwoty wskazanej przez odwołującego na rozprawie
według przedłożonych na niej dokumentów.
W uzasadnieniu odwołania odwołujący wskazywał, że zamawiający dokonał wyboru
jako najkorzystniejszej oferty, która jest ofertą zawierającą rażąco niską cenę i co do której
wykonawca nie złożył szczegółowych i konkretnych wyjaśnień popartych dowodami
pozwalających na przyjęcie, że zaproponowana cena nie jest ceną rażąco niską. Odwołujący
zauważył, że istotną cześć oferty (przedmiotowy środek dowodowy) stanowił kosztorys
zawierający szczegółowe wyliczenie kosztów materiałów i robocizny, będący podstawą
do kalkulacji ostatecznej ceny oferowanej za realizac
ję przedmiotu zamówienia. Odwołujący
podał, że oferta złożona przez firmę F.H.U. LAWINA s.c. J. K., K. K. zawierała łączną cenę
brutto wynoszącą 110 855,00 zł, w związku z czym zamawiający pismem z dnia 27 maja
2021 r. wezwał ww. wykonawców do złożenia wyjaśnień dotyczących zaproponowanej ceny
wskazując, że jest ona niższa o 31,98 % od średniej arytmetycznej ceny wszystkich
złożonych ofert. Odwołujący podkreślił, iż w wezwaniu tym zamawiający wskazał jakie
konkretnie okoliczności ma wyjaśnić wykonawca w świetle treści art. 224 ust. 3 punkty 2, 4 i
6 ustawy Pzp
wraz z dowodami dotyczącymi wyliczenia ceny. W odpowiedzi na to wezwanie
F.H.U. LAWINA s.c. J. K., K. K.
złożyli wyjaśnienia wskazując, że oferta została sporządzona
na podstawie rzetelnej kalkulacji uwzględniającej m.in. materiał niezbędny do prawidłowego
wykonania zamówienia, koszt robocizny i utylizacji. W dalszej części wyjaśnień
zamieszczono kalkulację kosztów z wyszczególnieniem cen konkretnych urządzeń i
materiałów potrzebnych do realizacji przedmiotu zamówienia, a także kosztów robocizny
i
innych usług. W podsumowaniu wskazano, że suma netto kosztów wynosi 62 614,16 zł
i tym samym kwota zadeklarowana w ofercie jest realna i wiarygodna
. Odwołujący podkreślił,
że do wyjaśnień nie przedłożono żadnych dowodów.
Zdaniem odwołującego, oferta F.H.U. LAWINA s.c. J. K., K. K. powinna zostać
odrzucona na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp,
gdyż złożone pismem z dnia 28 maja 2021 r. wyjaśnienia dotyczące rażąco niskiej ceny,
są lakoniczne, ogólnikowe, a ponadto nie zostały poparte żadnymi dowodami. Jednocześnie
odwołujący powołał się na wyrok Krajowej Izby Odwoławczej wydany w sprawie o sygn. akt:
KIO 1287/13 oraz KIO 66/16.
Ponadto, w ocenie odwołującego, treść złożonych wyjaśnień
nie
obala istniejącego domniemania co do zaoferowanej przez F.H.U. LAWINA s.c. J. K., K.
K.
rażąco niskiej ceny, a wręcz wzbudza dodatkowe wątpliwości. Odwołujący podał, że
przedstawiona w wyjaśnieniach kalkulacja kosztów wynosi 62 614,16 zł netto, a więc jest
znacznie niższa niż cena wynikająca z kosztorysu ofertowego (90 126,00 zł netto), przy
czym wykonawca
w żaden sposób nie wyjaśnia tej różnicy, jak również z treści złożonych
wyjaśnień nie wynika skąd taka rozbieżność w przedstawionych kalkulacjach. Dodatkowo
odwołujący stwierdził, iż wyjaśniania wykonawcy zawierają się w dwóch zdaniach, gdzie
podaje, że posiadany sprzęt nie jest obciążony leasingiem i kredytami a także,
że nie korzysta on z podwykonawców. Odnosząc się do poszczególnych pozycji zawartych
w
kosztorysie ofertowym i wyjaśnieniach wykonawcy odwołujący zwrócił uwagę na różnice
w zaoferowanych cenach (np. w przypadku rur miedzianych), co
– jego zdaniem - również
nie
znajduje żadnego wyjaśnienia, a także w żaden sposób nie wyjaśnia cen zaoferowanych
w kosztorysie ofertowym, do których odnieść się miał wykonawca. Zaakcentował też,
że w udzielonych
wyjaśnieniach
nie
zawarto
żadnych
konkretnych
dowodów
potwierdzających możliwość zakupu poszczególnych urządzeń i materiałów w
zaoferowanych cenach. Dalej,
odwołujący zauważył, że zgodnie z treścią wezwania
zamawiającego F.H.U. LAWINA s.c. J. K., K K. została zobligowana do złożenia wyjaśnień
w
świetle treści art. 224 ust. 3 punkty 2, 4 i 6 ustawy Pzp, natomiast w wyjaśnieniach
nie
wykazała zaistnienia żadnej z powyższych okoliczności, w tym nie przedłożyła żadnych
dowodów, chociażby na poparcie przedstawionego wyliczenia cen zakupu materiałów i
usług, które są rozbieżne z tymi przedstawionymi w kosztorysie ofertowym.
Ponadto, odwołujący zwrócił uwagę na to, iż przyjęta stawka roboczogodziny
w
wyjaśnieniach rażąco niskiej ceny wynosi 20,00 i jest o 3,00 zł niższa niż stawka przyjęta
w kosztorysie ofertowym.
Natomiast dla odwołującego całkowicie dyskwalifikujący jest fakt,
że zaproponowana w wyjaśnieniach kalkulacja cenowa jest o blisko 30 tys. zł niższa
niż kalkulacja zawarta w kosztorysie ofertowym, która z kolei była już o ponad 30% niższa
niż średnia arytmetyczna wszystkich ofert, przy czym wykonawca w żaden sposób
nie
wyjaśnia tej kwestii.
Odwołujący dodatkowo powołał się na orzeczenia Krajowej Izby Odwoławczej
o sygn. akt: KIO 1856/20, KIO 110/20 oraz KIO 2640/18.
Reasumując, odwołujący stwierdził, że F.H.U. LAWINA s.c. J. K., K. K. nie
przedstawiła żadnych wiarygodnych wyjaśnień i dowodów uzasadniających zaoferowaną
cenę. Jego zdaniem, ogólne stwierdzenia o braku leasingów i kredytów, czy też braku
podwykonawców, jak i gołosłowne przedstawienie cen poszczególnych materiałów
w
żadnym wypadku nie może być uznane za wiarygodne wyjaśnienie, że zaproponowana
cena została oszacowana na realnym poziomie. Według odwołującego wyjaśnień tych
w
żadnym wypadku nie można uznać za sprostanie obowiązkowi wynikającemu
z art. 224 ust. 3 ustawy Pzp. To
na wykonawcy ciąży bowiem obowiązek wykazania,
jakie
elementy mają wpływ na wysokość ceny i w jaki sposób dokonano ich kalkulacji,
tak aby
udowodnić, że zaproponowana cena nie jest rażąco niska. Jeżeli wykonawca
nie
sprosta obowiązkowi nałożonemu na niego przepisem art. 224 ust. 3 ustawy Pzp,
to na podstawie art. 224 ust. 6 -
odrzuceniu, jako oferta z rażąco niską ceną lub kosztem,
podlega ofer
ta wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie
lub
jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub
kosztu
. Odwołujący wskazał, że w związku z tym, że zamawiający zaniechał odrzucenia
oferty F.H.U. LAWINA s.c. J. K., K. K. , pomimo
że oferta ta powinna podlegać odrzuceniu, a
następnie wybrał ofertę ww. wykonawcy jako najkorzystniejszą, naruszone zostały przepisy
postępowania
poprz
ez
podjęcie
przez
zamawiającego
czynności
sprzecznych
z art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp.
Wobec powyższego odwołujący wnosił jak w petitum odwołania.
Zamawiający w dniu 17 czerwca 2021 roku przekazał wykonawcom biorącym udział
w
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego – za pomocą poczty elektronicznej -
informację o wniesieniu odwołania wraz z jego kopią.
W dniu 21 czerwca 2021 roku wykonawcy J. K. i K. K.
prowadzący wspólnie
działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej pod nazwą F.H.U. „Lawina” S.C. J. K., K.
K.
(zwani dalej łącznie: „przystępującym” bądź „F.H.U. Lawina s.c.”) zgłosili przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego.
Izba ust
aliła, że zgłoszenie przystąpienia do postępowania odwoławczego
ww.
wykonawców spełnia wymogi określone w art. 525 ust. 1 i 2 ustawy Pzp i tym samym
wykonawcy ci
stali się uczestnikiem postępowania odwoławczego.
W dniu 20 lipca
2021 roku zamawiający przekazał do Izby – za pośrednictwem poczty
elektronicznej -
stanowisko pisemne wnosząc o oddalenie odwołania.
W dniu 22 lipca 2021 roku odwołujący przekazał do Izby – za pośrednictwem poczty
elektronicznej
– pismo przygotowawcze, w którym zawarł dodatkową argumentację.
Po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 23 lipca 2021 rok
u z udziałem stron,
na
podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz oświadczeń
i
stanowisk stron, Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje:
Izba ustaliła, iż nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
o
dwołania na podstawie art. 528 ustawy Pzp.
Ponadto, Izba uznała, iż odwołujący wykazał interes w uzyskaniu zamówienia
oraz
możliwość
poniesienia
szkody
w
związku
z
ewentualnym
naruszeniem
przez
zamawiającego przepisów ustawy Pzp, czym wypełnił materialnoprawne przesłanki
dopuszczalności odwołania, o których mowa w art. 505 ustawy Pzp.
Izba nie podzieliła stanowiska zamawiającego, że odwołujący nie posiada interesu
w
uzyskaniu zamówienia, z uwagi na to, że cena oferty złożonej przez odwołującego
przewyższa kwotę jaką zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia,
a
zamawiający nie może zwiększyć tej kwoty. Okoliczność ta nie stanowi o braku interesu
odwołującego w uzyskaniu zamówienia, który w dalszym ciągu ma legitymację do
korzystania z
e środków ochrony prawnej, pomimo że cena jego oferty przekracza budżet
zamawiającego. Z drugiej zaś strony zamawiający jest uprawniony do zwiększenia kwoty
przeznaczonej do
sfinansowania zamówienia. Twierdzenia zamawiającego zawarte w piśmie
z dnia 20 lipca 2021 roku, że nie zwiększy środków przeznaczonych na realizację
zamówienia mają charakter jedynie deklaratywny.
Izba dopuściła i przeprowadziła dowody z dokumentacji postępowania przekazanej
przez zamawi
ającego w szczególności z: ogłoszenia o zamówieniu, informacji z otwarcia
ofert, oferty F.H.U. Lawina s.c., wezwania z dnia 27 maja 2021 roku skierowanego do
wykonawcy F.H.U. Lawina s.c., a
dotyczącego wyliczenia ceny oferty, odpowiedzi
wykonawcy F.H.U. Lawina na to wezwanie
, a także z informacji o wyborze oferty
najkorzystniejszej.
Izba
pominęła dowody złożone przez przystępującego przy piśmie zawierającym
zgłoszenie przystąpienia do postępowania odwoławczego (oferty handlowe) uznając, iż ich
złożenie na etapie postępowania odwoławczego jest spóźnione. Podkreślić należy, że Izba
ocenia czynność zamawiającego polegającą na ocenie wyjaśnień dotyczących wyliczenia
ceny oferty złożonych w postępowaniu o udzieleniu zamówienia.
Skład orzekający Izby wziął także pod uwagę stanowiska i oświadczenia stron
i
uczestnika postępowania odwoławczego złożone w odwołaniu, odpowiedzi na odwołanie,
piśmie przystępującego zawierającym zgłoszenie przystąpienia oraz ustnie do protokołu
posiedzenia i rozprawy w dniu 23 lipca 2021 roku.
Izba ustaliła co następuje:
Przedmiotowe postępowanie dotyczy przebudowy instalacji centralnego ogrzewania
obieg 1 i obieg 3 wraz z częściową wymianą grzejników w budynku Powiatowej Stacji
Sanitarno-
Epidemiologicznej w Krakowie przy ul. Makuszyńskiego 9.
W postępowaniu zostało złożonych 5 ofert odpowiednio z cenami: 238.620,00 zł;
174.489,44 zł; 172.577,24 zł (oferta odwołującego); 118.350,17 zł oraz 110.855,00 zł (oferta
przystępującego).
W dniu 27 maja 2021 roku zamawiający wystosował wezwanie do wykonawcy F.H.U.
Lawina s.c.
wskazując, że: „w związku z faktem, że cena, za jaką Wykonawca zaoferował
wykonać usługę jest o 31,98 % niższa od średniej arytmetycznej złożonych ofert, na
podstawie art. 224 ust. 2 pkt 1 ustawy (…) Prawo zamówień publicznych, wzywa wykonawcę
do złożenia wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny, w
szczególności okoliczności wskazanych w art. 224 ust. 3 punkty 2, 4 i 6 Pzp”.
Dalej zamawiający podał czego winny dotyczyć wyjaśnienia Wykonawcy w celu
potwierdzenia, że zaproponowana w ofercie cena nie jest rażąco niska i zacytował
okoli
czności wskazane w art. 224 ust. 3 pkt 2, 4 i 6, a także wskazał, że wyjaśnienia powinny
dotyczyć sposobów, metod oraz technik wykonania przedmiotu zamówienia (określonych
jako
generujące oszczędności dla Wykonawcy i umożliwiające tańsze wykonanie robót
bu
dowlanych) oraz wszelkich innych wyliczeń i dowodów, które pozwolą mu w sposób
jednoznaczny uznać, że cena oferty nie jest rażąco niska.
Zamawiający podkreślił, że wyjaśnienia winny być szczegółowe i wyczerpujące,
a
Wykonawca winien przedstawić, wyjaśnić i udowodnić okoliczności na podstawie których
możliwym będzie uznanie, że zaoferowana cena nie jest rażąco niska.
Pismem z dnia 28 maja 2
021 roku wykonawca F.H.U. Lawina s.c. złożył wyjaśnienia
dotyczące zaoferowanej ceny wskazując, iż: „W związku z otrzymanym wezwaniem w dniu
27.05.2021 r. oświadczamy, że oferta została sporządzona na podstawie rzetelnej kalkulacji
uwzględniającej m.in. materiał niezbędny do prawidłowego wykonania zamówienia, koszt
robocizny i utylizacji. Koszty realizacji zamówienia na podstawie kosztorysu ofertowego
kształtują się następująco( …)”. Tu następuje wskazanie 43 pozycji wraz z cenami, przy
czym do kosztów pracy odnosi się pozycja 42 opisana w sposób następujący: „42.
Robocizna (3
osoby x 20 dni x 8 godzin = 480 godzin x 20 zł) 9.600 zł.”.
Suma kosztów wyniosła 62.614,16 zł.
Następnie wykonawca F.H.U. Lawina s.c. podał, że: „Na obniżenie kosztów
realizowanego zadania wpływa posiadanie przez naszą firmę sprzętu nie obciążonego
leasingiem i kredytami. Ponadto wszystkie prace wykonujemy sami i nie zlecamy
ich
podwykonawcom. Kwota zadeklarowana do wykonania zadania jest więc realna
i wiarygodna, co pr
zedstawiliśmy powyżej. Zgodnie z powyższym podtrzymujemy kwotę
proponowaną w ofercie jako możliwą do wykonania zadania. Cena przez nas
zaproponowana gwarantuje wysoką jakość wykonania zadania oraz materiał renomowanych
firm.”.
Do wyjaśnień nie zostały załączone jakiekolwiek dowody.
Izba zważyła co następuje.
Izba uwzględniła odwołanie w całości.
Zgodnie z art. 228 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp
zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera
rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Z art. 224 ust. 2 ustawy Pzp wynika, że w przypadku gdy cena całkowita oferty
złożonej w terminie jest niższa o co najmniej 30% od:
1) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed
wszczęciem postępowania lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert
niepodlegających odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 1 i 10, zamawiający zwraca się
o
udzielenie wyjaśnień, o których mowa w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika z
okoliczności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia;
2) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług,
zaktualizowanej z
uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu postępowania,
w szczególności istotnej zmiany cen rynkowych, zamawiający może zwrócić się o udzielenie
wyjaśnień, o których mowa w ust. 1.
W art. 224 ust. 3 pkt 2, 4 i 6 ustawy Pzp ustawodawca wskazał, że wyjaśnienia,
o
których mowa w ust. 1, mogą dotyczyć w szczególności:
2) wybranych rozwiązań technicznych, wyjątkowo korzystnych warunków dostaw, usług albo
związanych z realizacją robót budowlanych;
4) zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia
ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki
go
dzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r.
o
minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2020 r. poz. 2207) lub przepisów odrębnych
właściwych dla spraw, z którymi związane jest realizowane zamówienie;
6) zgodności z przepisami z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego,
obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie.
Z art. 224 ust. 5 ustawy Pzp wynika, że obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy.
Natomiast stosownie do art. 224 ust. 6 ustawy Pzp odrzuceniu, jako oferta z rażąco
niską ceną lub kosztem, podlega oferta wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień
w
wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają
podanej w ofercie ceny lub kosztu.
Izba podzieliła stanowisko i argumentację odwołującego,
W ocenie Izby
wyjaśnienia ceny oferty złożone przez wykonawcę F.H.U. LAWINA s.c.
nie
uzasadniają w sposób wystarczający podanej w ofercie ceny. Są one lakoniczne,
ogólnikowe i niewyczerpujące. Przede wszystkim zaś należy zwrócić uwagę na brak
jakichkolwiek dowodów załączonych do wyjaśnień, mimo że zamawiający wzywał
do ich przedstawienia.
Izba podzieliła stanowisko odwołującego, że za taki dowód nie
sposób uznać własnej kalkulacji zawartej w wyjaśnieniach, w sytuacji, gdy do oferty
wykonawca załączył szczegółowy kosztorys ofertowy. Zgodnie z dyspozycją art. 224 ust. 5
ustawy Pzp obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu
spoczywa na wykonawcy.
Zamawiający w swojej odpowiedzi na odwołanie wskazywał, że we własnym zakresie
dokonał sprawdzenia ceny zaoferowanych materiałów w wyszukiwarkach internetowych
i stwier
dził, że są one niskie, ale możliwe do uzyskania przez wykonawcę w przypadku
uwzględnienia rabatowania. Tymczasem, w wyjaśnieniach ceny oferty wykonawca w żaden
sposób nie wyjaśnił cen materiałów, nie powołał się na uzyskane rabaty od dostawców,
a co
więcej nie przedstawił dowodów. To na podstawie złożonych wyjaśnień zamawiający
powinien mieć możliwość weryfikacji czy zaoferowana cena jest oszacowana w sposób
prawidłowy. Dopiero do zgłoszenia przystąpienia wykonawca załączył przykładowe oferty
handlowe, ale
jako, że Izba ocenia czynność zamawiającego polegającą na ocenie
wyjaśnień złożonych przez wykonawcę w postępowaniu o udzielenie zamówienia,
to
należało uznać dowody w tym zakresie za spóźnione.
Wykonawca
F.H.U. LAWINA s.c. pomimo szczegółowego wezwania w tym zakresie
nie
odniósł się w ogóle do kosztów pracy poza zdawkową pozycją 42 : „Robocizna (3 osoby
x 20 dni x 8 godzin= 480 godzin x 20 zł) – 9.600 zł”. Nie wskazał, że uwzględnił w tych
kosztach m.in. koszty pracodawcy.
Podkreślić należy, że minimalna stawka brutto za
godzinę pracy w 2021 roku to 18,30 zł. Powstaje zatem pytanie czy podana kwota 20 zł za
godzinę uwzględnia wszystkie koszty. Słusznie także odwołujący wskazywał na rozbieżność
między przyjętą stawką roboczogodziny w wyjaśnieniach ceny oferty, tj. kwotą 20 zł od ceny
przyjętej w kosztorysie - 23 zł. Do tej różnicy wykonawca F.H.U. LAWINA s.c. w swoich
wyjaśnieniach ceny oferty w ogóle się nie odniósł, a dopiero w zgłoszeniu przystąpienia
wyjaśnił, że różnica 3 zł stanowi zysk firmy. Podnieść należy, że zamawiający wzywał
wykonawcę m.in. do wyjaśnień w zakresie zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów
pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego
wynagrodzenia za
pracę albo minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie
przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
(Dz.U. z 2020 r. poz.
2207) lub przepisów odrębnych właściwych dla spraw, z którymi
związane jest realizowane zamówienie, jak i do wyjaśnień w zakresie zgodności z
przepisami dotyczącymi kosztów pracy i zakresu zabezpieczenia społecznego. Tymczasem
brak jakiejkolwiek argumentacji w tym zakresie w
wyjaśnieniach ww. wykonawcy.
Wykonawca w wyjaśnieniach ceny oferty nie wskazał także na wyjątkowo korzystne
warunki dostaw czy szczególne sposoby, metody czy techniki wykonania zamówienia,
oprócz stwierdzenia, że wykona zadanie we własnym zakresie (bez udziału
podwykonawców) oraz, że posiada sprzęt nie obciążony kredytami czy leasingiem.
Ponadto, jak zauważył odwołujący, kalkulacja kosztów przedstawiona w
wyjaśnieniach ceny oferty wynosi 62.614,16 zł netto i jest znacznie niższa niż cena
wyni
kająca z kosztorysu ofertowego, tj. 90.126,00 zł netto. Wykonawca nie wyjaśnił tej
różnicy, z treści złożonych wyjaśnień nie wynika skąd taka rozbieżność w przedstawionych
kalkulacjach
. Dopiero z pisma zawierającego zgłoszenie przystąpienia wynika, że różnica w
podanych kwotach stanowi zysk wykonawcy.
Odwołujący zwrócił również uwagę na różnicę
w wycenie materiałów (rur miedzianych) w kosztorysie ofertowym dołączonym do oferty w
stosunku do cen podanych w wyjaśnieniach zaoferowanej ceny z dnia 28.05.2021 r.
Z podanych powyżej względów Izba uznała, że wyjaśnienia ceny oferty wykonawcy
F.H.U. LAWINA s.c
. są niepełne, ogólnikowe, lakoniczne i budzą wątpliwości. Wskazane
wyjaśnienia nie zawierały także dowodów, pomimo że wykonawca zobowiązany został
w
wezwaniu do ich przedłożenia.
W konsekwencji
Izba uznała, że zamawiający w sposób nieprawidłowy ocenił
wyjaśnienia ww. wykonawcy oraz, że potwierdził się zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 8
w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp poprzez nieodrzucenie oferty F.H.U. LAWINA s.c. z uwagi
na rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, gdyż oferent nie wyjaśnił
w
sposób wyczerpujący w tym poprzez przedstawienie stosownych dowodów
zaproponowanej ceny.
Mając powyższe na uwadze Izba uwzględniła odwołanie i nakazała zamawiającemu
unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej oraz powtórzenie czynności
badania i oceny ofert, w tym odrzucenie oferty wykonawcy F.H.U. Lawina s.c. na podstawie
art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp.
O kosztach postępowania odwoławczego Izba orzekła na podstawie art. 557 i 575
ustawy
Pzp w zw. z § 2 ust. 2 pkt 1, § 5 pkt 1 i pkt 2 lit. a), b) i d) oraz § 7 ust. 1 pkt 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów
postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu
od
odwołania z dnia 30 grudnia 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 2437).
Zgodnie z art. 557 ustawy
Pzp w wyroku oraz w postanowieniu kończącym
postępowanie odwoławcze Izba rozstrzyga o kosztach postępowania odwoławczego.
Stosown
ie do art. 575 tejże ustawy strony oraz uczestnik postępowania odwoławczego
wnoszący sprzeciw ponoszą koszty postępowania odwoławczego stosownie do jego wyniku.
Przepis § 2 ust. 2 pkt 1 ww. rozporządzenia określa wysokość wpisu w postępowaniu
o udzielenie
zamówienia na roboty budowlane o wartości mniejszej niż progi unijne na kwotę
10
000 zł. Z kolei § 5 pkt 1 i pkt 2 lit. a), b) i d) powołanego rozporządzenia stanowi,
że do kosztów postępowania odwoławczego zalicza się wpis oraz uzasadnione koszty stron
postępowania odwoławczego, w tym koszty związane z dojazdem na wyznaczone
posiedzenie lub rozprawę, wynagrodzenie i wydatki jednego pełnomocnika, jednak
nieprzekracza
jące łącznie kwoty 3600 złotych oraz inne uzasadnione wydatki.
Stosownie zaś do § 7 ust. 1 pkt 1 ww. rozporządzenia w przypadku uwzględnienia
odwołania przez Izbę w całości, koszty ponosi zamawiający; w takim przypadku Izba
zasądza od zamawiającego na rzecz odwołującego równowartość kwoty wpisu oraz koszty,
o których mowa w § 5 pkt 2.
W oparciu powołane powyżej przepisy Izba zaliczyła w poczet kosztów postępowania
odwoławczego kwotę 10.000 zł uiszczoną przez odwołującego tytułem wpisu od odwołania
oraz zasądziła od zamawiającego na rzecz odwołującego kwotę 13.902 zł, stanowiącą
koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu uiszczenia wpisu od odwołania
(10.000 zł), wynagrodzenia pełnomocnika (3.600 zł), dojazdu pełnomocnika odwołującego na
rozprawę (285 zł) oraz uiszczenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa (17 zł).
Mając powyższe na uwadze Izba orzekła jak w sentencji.
Przewodniczący: ……………………………………..
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 3624/21 z dnia 2022-01-10
- Sygn. akt KIO 3659/21 z dnia 2021-12-30
- Sygn. akt KIO 3555/21 z dnia 2021-12-20
- Sygn. akt KIO 3522/21 z dnia 2021-12-16
- Sygn. akt KIO 3499/21 z dnia 2021-12-13
