rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2022-01-17
rok: 2021
data dokumentu: 2022-01-17
rok: 2021
sygnatury akt.:
KIO 3811/21
KIO 3811/21
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 stycznia 2022
r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 31 grudnia 2021 r. przez
wykonawc
ów wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Kancelaria Radców
Prawnych Ć. i Partnerzy sp. p. z siedzibą w Warszawie oraz P.C., prowadzącego w
Toruniu
działalność gospodarczą pod firmą Kancelaria Prawna, P. C.
w postępowaniu prowadzonym przez Uniwersyteckie Centrum Kliniczne z siedzibą
w Gdańsku
r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 31 grudnia 2021 r. przez
wykonawc
ów wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Kancelaria Radców
Prawnych Ć. i Partnerzy sp. p. z siedzibą w Warszawie oraz P.C., prowadzącego w
Toruniu
działalność gospodarczą pod firmą Kancelaria Prawna, P. C.
w postępowaniu prowadzonym przez Uniwersyteckie Centrum Kliniczne z siedzibą
w Gdańsku
orzeka:
1.
uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności
unieważnienia postępowania,
2.
kosztami postępowania obciąża Uniwersyteckie Centrum Kliniczne z siedzibą w
Gdańsku i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15.000 zł 00 gr
(słownie: piętnastu tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Kancelaria Radców
Prawnych Ć. i Partnerzy sp. p. z siedzibą w Warszawie oraz P. C.,
prowadzącego w Toruniu działalność gospodarczą pod firmą Kancelaria
Prawna, P. C.
tytułem wpisu od odwołania,
2.2.
zasądza od Uniwersyteckiego Centrum Kliniczne z siedzibą w Gdańsku na
rzecz
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
Kancelaria Radców Prawnych Ć. i Partnerzy sp. p. z siedzibą w Warszawie
oraz P. C.
, prowadzącego w Toruniu działalność gospodarczą pod firmą
Kancelaria Prawna, P. C.
kwotę 18.600 zł 00 gr (słownie: osiemnastu tysięcy
sześciuset złotych zero groszy), stanowiącą uzasadnione koszty strony
poniesi
one z tytułu wpisu od odwołania i wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 i 580 ustawy z dnia
11 września 2019 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 14 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ………………….…
Sygn. akt: KIO 3811/21
U z a s a d n i e n i e
Uniwersyteckie Centrum Kliniczne z
siedzibą w Gdańsku, zwane dalej
„zamawiającym”, prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia na podstawie przepisów
ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz.
1129 ze zm.)
, zwanej dalej „ustawą Pzp” lub „Pzp”, którego przedmiotem jest „świadczenie
kompleksowej obsługi prawnej na rzecz Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej 17 sierpnia 2021 r. nr 2021/S 158-418371.
Wobec czynności i zaniechań zamawiającego w ww. postępowaniu w dniu 31 grudnia
2021
r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wnieśli odwołanie wykonawcy wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia Kancelaria Radców Prawnych Ć. i Partnerzy sp. p.
z siedzibą w Warszawie oraz P. C., prowadzący w Toruniu działalność gospodarczą pod
firmą Kancelaria Prawna, P. C., zwani dalej „odwołującym”.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie art. 255 pkt 3 w zw. z art. 16 pkt 1 i 2 w
zw. 554
ust. 3 pkt 1 lit. a ustawy Pzp wyrażające się w unieważnieniu postępowania, wobec
zadeklarowania
faktu, że cena najkorzystniejszej oferty przewyższa kwotę, którą
Zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, pomimo że – jak wynika
– z okoliczności sprawy, zwłaszcza informacji z otwarcia ofert i podstaw ustalania wartości
zamówienia, kwota podana przez Zamawiającego jako przeznaczona na sfinansowanie
zamówienia stanowiła jedynie wartość pozorną, a ponadto, Zamawiający nie zbadał
obiektywnie i nie wykazał, aby nie mógł zwiększyć kwoty „zadeklarowanej” jako
przeznaczoną na sfinansowanie zamówienia do ceny najkorzystniejszej oferty, co stanowiło
dodatkowo niewyko
nanie wyroku Krajowej Izby Odwoławczej wydanego w sprawie o sygn.
akt. KIO 3004/21.
Odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu unieważnienia czynności unieważnienia
p
ostępowania, a także nakazanie dalszego badania i oceny ofert złożonych w postępowaniu.
W uza
sadnieniu odwołania odwołujący wskazał, że składanie ofert w postępowaniu,
zostało finalnie wyznaczone na dzień 21.09.2021 r., na godzinę 9:30, a otwarcie ofert na ten
sam dzień na godzinę 10:00. Informacja z otwarcia ofert została opublikowana dopiero o
godzinie 22:20. W przedmiotowej
informacji wskazano, że (cyt.): Kwota jaką Zamawiający
zamierza przeznaczyć na realizację zamówienia dla części Postępowanie: 1.771.200,00 zł
brutto. Ze wspomnianej informacji wynika też, że oferty w postępowaniu złożyli dwaj
Wykonawcy:
1) Odwołujący, na kwotę 4 132 681,92 zł brutto;
2) drugi z Wykonawców (dotychczasowy długoletni wykonawca usługi), na kwotę:
4.250.
880,00 zł brutto.
Odwołujący wskazał także, że 29.09.2021 r. Zamawiający opublikował informację o
unieważnieniu postępowania na podstawie przepisu art. 255 pkt 3 ustawy Pzp, zawierając
jedynie poniżej przytoczone uzasadnienie tej czynności: W przedmiotowym postępowaniu
złożono 2 oferty o następujących cenach: Oferta nr 1: 4 250 880,00 PLN i Oferta nr 2: 4 132
681,92 PLN. Kwota jaką Zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia
to: 1 771 200,00 zł brutto. Zaoferowane ceny przewyższają kwotę na sfinansowanie
zamówienia. Tym samym zasadnym jest zastosowanie art. 255 pkt 3) ustawy Pzp jako
podstawy prawnej do unieważnienia przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia.
Odwołujący wskazał, że zakwestionował ww. czynność wnosząc odwołanie, w wyniku
którego Krajowa Izba Odwoławcza, wyrokiem z dnia 8 listopada 2021 r. (sygn. akt KIO
3004/21) nakazała Zamawiającemu unieważnienie czynności unieważnienia Postępowania.
Izba uznała okoliczności przytoczone przez Zamawiającego na uzasadnienie podania kwoty
1.771.200,00 zł jako tej, którą Zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie
zamówienia, tj. ok. 1/3 szacunkowej wartości zamówienia, a tym samym mające uzasadniać
unieważnienie postępowania, a więc:
1) stan pandemii COVID-
19 i zwiększone wydatki na asortyment medyczny,
2) oddanie do użytku nowego szpitala Centrum Medycyny Nieinwazyjnej Etap II,
3) konieczność szukania oszczędności w celu zapewnienia płynności finansowej zagrożonej
stanem epidemicznym,
4) „nasycenie rynku” podmiotami świadczącymi usługi z zakresu obsługi prawnej podmiotów
leczniczych,
za nieudowodnione oraz
takie, które nie mogły powstać dopiero pomiędzy szacowaniem, a
otwarciem ofert.
Odwołujący podniósł, że w ww. wyroku Izba wskazała, że Zamawiający zobowiązany
jest zbadać, czy istnieje obiektywna możliwość zwiększenia kwoty jaką zamierza
przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia i tylko wówczas, gdy wynik tego badania okaże
się negatywny, może podjąć decyzję o unieważnieniu postępowania. Izba za niezbędne dla
skutecznego unieważnienia postępowania uznała ponadto konieczność wykazania, że cena
złożonych w Postępowaniu ofert jest zbyt wysoka – chociażby w odniesieniu do
realizowanych umów we wcześniejszym okresie, że niezasadnym byłoby wydatkowanie
zaoferowanych kwot, albo że popełniono błąd przy szacowaniu wartości zamówienia.
Odwołujący wskazał, że zamawiający zgodnie z ww. wyrokiem unieważnił czynność
unieważnienia postępowania, jednak w dniu 21.12.2021 r. ponownie je unieważnił.
Uzasadniając tę czynność, Zamawiający podał, że:
„W dniu 29.09.2021 roku Zamawiający unieważnił przedmiotowe postępowanie na podstawie
art. 255 pkt 3) ustawy Pzp. Na czynność unieważnienia Wykonawcy wspólnie ubiegający się
o udzielenie zamówienia Kancelaria Radców Prawnych Ć. i Partnerzy Sp. p. oraz Kancelaria
Prawna P. C.
złożyli w dniu 11.10.2021 roku odwołanie do Krajowej Izby Odwoławczej
zarzucając Zamawiającemu naruszenie przepisu art. 255 pkt 3 w zw. z art. 16 pkt 1 i 2
ustawy Pzp wyrażające się w unieważnieniu Postępowania, wobec zadeklarowania faktu, że
cena najkorzystniejszej (i najtańszej) oferty przewyższa kwotę którą Zamawiający zamierza
przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, pomimo, że jak wynika z okoliczności sprawy,
zwłaszcza informacji z otwarcia ofert i podstaw ustalania wartości zamówienia, kwota
podana przez Zamawiającego jako przeznaczona na sfinansowanie zamówienia stanowiła
jedynie wartość pozorną, a ponadto, Zamawiający nie wykazał, aby nie mógł zwiększyć
kwoty zadeklarowanej jako przeznaczoną na sfinansowanie zamówienia do ceny
najkorzystniejszej oferty. W przedmiotowym odwołaniu zażądał jego uwzględnienia i
nakazania Zamawiającemu unieważnienia czynności unieważnienia postępowania, a także
nakazanie dalszego badania i oceny ofert złożonych w postępowaniu. W wyroku wydanym w
dniu 08.11.2021 roku w sprawie o sygn. akt KIO 3004/21 Izba nie podzie
liła stanowiska
Zamawiającego i nakazała unieważnienie czynności unieważnienia postępowania. Stosując
się do wyroku wydanego w sprawie o sygn. akt KIO 3004/21 Zamawiający dokonał
następujących czynności:
1) W pierwszej kolejności unieważnił czynność unieważnienia przedmiotowego
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego,
Następnie:
2) Sekretarz Komisji Przetargowej, powołanej do przedmiotowego postępowania, skierował
wniosek do Głównej Księgowej Szpitala, w którym zwrócił się z prośba o zapoznanie się z
treścią wyroku i przeanalizowanie możliwości budżetowych, pod kątem ew. zwiększenia
kwoty na sfinansowanie przedmiotowego zamówienia;
3) Sekretarz Komisji Przetargowej otrzymał odpowiedź od Głównej Księgowej Szpitala,
wskazującą na brak możliwości zwiększenia kwoty na sfinansowanie zamówienia do
wartości najkorzystniejszej cenowo oferty;
4) W związku z koniecznością zastosowania się do wyroku KIO a także biorąc pod uwagę
stanowisko Głównej Księgowej, zebrała się komisja przetargowa, powołana do
przedmiot
owego postępowania zarządzeniem nr 144/PN/2021. Komisja omówiła tezy
zawarte w wyroku o sygn. KIO 3004/21, przeanalizowała wnikliwie stanowisko Głównej
Księgowej Szpitala i podjęła decyzję o przedłożeniu swojego stanowiska Dyrektorowi
Naczelnemu, Panu J. K
. Ze spotkania komisji została sporządzona notatka, która wraz ze
stanowiskiem Głównej Księgowej oraz rekomendacją Komisji Przetargowej, została
przekazana Dyrektorowi Naczelnemu;
5) Na podstawie otrzymanych informacji, Kierownik Zamawiającego – J. K., podjął decyzję o
ponownym unieważnieniu przedmiotowego postępowania, ze względu na brak możliwości
zwiększenia kwoty na sfinansowanie do ceny najkorzystniejszej oferty (tj. na podstawie art.
255 pkt 3) ustawy Pzp).
”.
Odwołujący podniósł, że w dalszym ciągu kwestionuje poprawność dokonanej czynności
unieważnienia postępowania identyfikując podaną przez zamawiającego przy otwarciu ofert
kwotę, jaką ten zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia jako pozorną.
Odwołujący wskazał, że powyższą ocenę pozorności co do zadeklarowanej kwoty
przeznaczonej na sfinansowanie zamówienia, opiera przede wszystkim na faktycznej
wartości przedmiotu zamówienia ustalonej przed wszczęciem postępowania, na którą
wskazuje też ustawowy tryb, w jakim prowadzone jest postępowanie – art. 359 pkt 1 ustawy
Pzp
(postępowania, których wartość przekracza 750.000,00 zł euro brutto tj. 3.201.975 zł).
Tym samym, przy
tak skonstruowanym OPZ, jak w przedmiotowym Postępowaniu,
zwłaszcza wymaganiach co do liczby osób niezbędnych do zaangażowania w realizację
zamówienia (koniecznych także do wykazania w ramach warunku udziału w postępowaniu),
jak również w zakresie obowiązków tych osób, oraz przy 4-letnim terminie realizacji
zamówienia jako kompleksowej obsługi prawnej, w tym z zakresu prowadzonych badań
klinicznych, trudno byłoby w jakikolwiek racjonalny sposób przyjąć, że oferty wykonawców
złożone w przedmiotowym postępowaniu, chociażby zbliżone będą do kwoty, jaką
Zamawiający podał przy otwarciu ofert.
W ocenie o
dwołującego, zamawiający zadeklarował ww. sumę jako przeznaczoną,
zgodnie z
jego zamiarem, na sfinansowanie zamówienia w sposób pozorny, a jej
opublikowanie w tej wysokości miało w istocie pozwolić gospodarzowi postępowania na w
zasadzie dowolne i niczym nieograniczone
unieważnienie postępowania, które – w wypadku
potwierdzenia wspomnianych podejrzeń – byłoby wadliwym i sprzecznym z zasadami
przejrzystości postępowania, równego traktowania wykonawców, czy możliwą do
zinterpretowania
na gruncie przepisu art. 255 ustawy Pzp, zasadą obowiązku rozstrzygnięcia
postępowania przez wybór oferty najkorzystniejszej (celem postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego jest przecież wybór wykonawcy który złożył ofertę zgodną z
przepisami ustawy Pzp).
Odwołujący wskazywał, że pozorność czynności stanowi jedną z
wad oświadczeń woli skutkującą ich nieważnością (art. 83 § 1 k.c.), a skoro opublikowanie
przez z
amawiającego kwoty przeznaczonej na sfinansowanie zamówienia mającej charakter
pozorny, służyć miało wypaczeniu wyżej przytoczonych zasad postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, czynność taka, służąca do obejścia przepisów ustawy, a przede
wszystkim samo unieważnienie postępowania, powinny być uznane za nieważne również w
świetle przepisu art. 58 § 1 k.c. Odwołujący argumentował także, że treść uzasadnienia
czynności ponownego unieważnienia postępowania w żaden sposób nie odnosi się do
sposobu ustalenia kwoty jaką zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie
zamówienia. Brak jest tam jakiejkolwiek próby wykazania, że kwota ta została określona na
uprawnionych i rzeczywistych podstawach oraz że nie prowadzi to do obejścia przepisów
ustawy Pzp.
Odwołujący podniósł także, że w opisanym stanie faktycznym, a zwłaszcza przy zupełnej
nieporównywalności kwoty podanej przy otwarciu ofert z ustaloną przez samego
Zamawiającego wartością zamówienia (potwierdzoną zresztą kwotami zaoferowanymi przed
dwóch wykonawców i wysokością poprzednio ponoszonych z tego tytułu wydatków), nadal
aktualnym jest zarzut zaniechania przez Zamawiającego przedstawienia odpowiedniego
uzasadnienia dla czynności unieważnienia postępowania, a przez to niewykazania, iż nie ma
możliwości zwiększenia tej kwoty do ceny najkorzystniejszej oferty, zwłaszcza, iż kształtuje
się ona znacznie poniżej poziomu ustalonej obiektywnie wartości zamówienia, w tym
poprzez wartości złożonych ofert.
Odwołujący podniósł, że analiza uzasadnienia kwestionowanej niniejszym odwołaniem
czy
nności zamawiającego nie daje przede wszystkim podstaw do stwierdzenia, jakoby kwota
jaką zamawiający podał przed otwarciem ofert była kwotą ustaloną prawidłowo i w sposób
realnie uwzględniającą jego możliwości finansowe (mierzone też skalą związanego z
za
mówieniem wydatku, ponoszonego zresztą w przeszłości na o wiele wyższym i rynkowym
poziome). Co więcej, wbrew orzeczeniu wydanym w sprawie o sygn. akt KIO 3004/21,
z
amawiający nie wykazał, iż nie dysponuje środkami umożliwiającymi wybór oferty
najkorzystni
ejszej. Sama treść uzasadnienia stanowi w przeważającej mierze przytoczenie
stanu faktycznego do wydania przez Izbę wspomnianego wyroku i ogólnikową wręcz
informację, że Główna Księgowa Szpitala zajęła stanowisko o braku możliwości zwiększenia
kwoty na sfi
nansowanie zamówienia do wartości najkorzystniejszej cenowo oferty, co nie
licuje z nakazami wyrażonymi w motywach rozstrzygnięcia Izby.
Zdaniem odwołującego opisany wyżej sposób procedowania przez zamawiającego,
godzi przede wszystkim w zasadę jawności i przejrzystości postępowania, z których, poza
obowiązkiem czytelnego komunikowania podstaw i motywacji swoich decyzji, wywodzić
można też nakaz działania w sposób budzący zaufanie do uczestników rynku zamówień
publicznych. Z drugą ze wspomnianych powinności należy więc wiązać co do zasady prawo
do wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia, które realnie może prowadzić do
zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego, co w sytuacji zadeklarowania przez
z
amawiającego posiadania kwoty na ww. poziomie, przy pełnej świadomości rzeczywistych
kosztów związanych z wykonaniem tego zamówienia, jawi się wręcz jako niemożliwe i stawia
pod
znakiem zapytania celowość wszczynania procedury zakupowej czy też rzeczywistych
intencji z
amawiającego związanych z tym postępowaniem.
Zamawiający wniósł o odrzucenie, ewentualnie o oddalenie odwołania. W trakcie
rozprawy przedstawił uzasadnienie faktyczne i prawne swego stanowiska.
Uwzględniając całość dokumentacji z przedmiotowego postępowania, w tym w
szczególności: ogłoszenie o zamówieniu, postanowienia specyfikacji warunków
zamówienia (SWZ), informację z otwarcia ofert, oferty wykonawców, zawiadomienie o
unieważnieniu postępowania z 29 września 2021 r., wyrok Izby z dnia 8 listopada 2021
r. wydany w sprawie o sygn. akt KIO 3004/21,
zawiadomienie o unieważnieniu
postępowania z dnia 21 grudnia 2021 r., jak również biorąc pod uwagę oświadczenia,
stanowiska i dokumenty złożone przez strony w trakcie posiedzenia i rozprawy,
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje:
Art. 16 ustawy Pzp stanowi, że Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie
o udzielenie zamówienia w sposób:
1) zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców;
2) przejrzysty;
3) proporcjonalny.
Art. 255 pkt 3
ustawy Pzp stanowi, że Zamawiający unieważnia postępowanie o
udzielenie zamówienia, jeżeli cena lub koszt najkorzystniejszej oferty lub oferta z najniższą
ceną przewyższa kwotę, którą zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie
zamówienia, chyba że zamawiający może zwiększyć tę kwotę do ceny lub kosztu
najkorzystniejszej oferty.
Ustalono, że przedmiotem zamówienia jest świadczenie kompleksowej obsługi
prawnej na rzecz Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego.
Ustalono także, że zamawiający oszacował w dniu 21 czerwca 2021 r. wartość
zamówienia na kwotę 75 tys. zł netto za miesiąc świadczenia usługi i 3.600.000 zł za okres
48 miesięcy.
Ustalono ponadto
, że termin składania ofert upływał 21.09.2021 r., o 9:30, a zaś
otwarcie ofert
odbyło się w tym samym dniu o g. 10:00. Informacja z otwarcia ofert została
opublikowana
przez zamawiającego na jego stronie internetowej 21 września 2021 r. o
godzinie 22:20. W informacji wskazano, że kwota jaką Zamawiający zamierza przeznaczyć
na realizację zamówienia dla części Postępowanie wynosi 1.771.200,00 zł brutto. Ze
wspomnianej informacji wynika też, że oferty w postępowaniu złożyli dwaj wykonawcy:
1) o
dwołujący, z ceną 4.132.681,92 zł brutto;
2)
wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia (Kancelaria Radcy
Prawnego P. S., Kancelaria Radcy Prawnego M.K., Kancelaria Radcy Prawnego M.A.-P.,
Kancelaria Radcy Prawnego A. B., Kancelaria Prawnicza Radca Prawny G. S.-O.,
Kancelaria Adwokacka Adwokat K. S.) z c
eną brutto 4.250.880,00 zł brutto.
Ustalono także, że 29 września 2021 r. Zamawiający zawiadomił wykonawców
unieważnieniu postępowania na podstawie przepisu art. 255 pkt 3 ustawy Pzp. W
uzasadnieniu faktycznym ww. czynności zamawiający wskazał: W przedmiotowym
postępowaniu złożono 2 oferty o następujących cenach: Oferta nr 1: 4 250 880,00 PLN i
Oferta nr 2: 4 132 681,92 PLN. Kwota jaką Zamawiający zamierzał przeznaczyć na
sfinansowanie zamówienia to: 1 771 200,00 zł brutto. Zaoferowane ceny przewyższają kwotę
na sfinansowanie zamówienia. Tym samym zasadnym jest zastosowanie art. 255 pkt 3)
ustawy Pzp jako podstawy prawnej do unieważnienia przedmiotowego postępowania o
udzielenie zamówienia.
W dalszej kolejności ustalono, że wobec ww. czynności zamawiającego odwołujący
wniósł 11 października 2021 r. odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej.
Odwołujący w ww. odwołaniu zarzucił zamawiającemu naruszenie przepisu art. 255 pkt 3 w
zw. z art.
16 pkt 1 i 2 ustawy Pzp wyrażające się w unieważnieniu postępowania, wobec
zadeklarowania faktu, że cena najkorzystniejszej (i najtańszej) oferty przewyższa kwotę którą
Zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, pomimo, że jak wynika z
o
koliczności sprawy, zwłaszcza informacji z otwarcia ofert i podstaw ustalania wartości
zamówienia, kwota podana przez Zamawiającego jako przeznaczona na sfinansowanie
zamówienia stanowiła jedynie wartość pozorną, a ponadto, Zamawiający nie wykazał, aby
nie
mógł zwiększyć kwoty zadeklarowanej jako przeznaczoną na sfinansowanie zamówienia
do ceny najkorzystniejszej oferty.
Następnie ustalono, że Krajowa Izba Odwoławcza, wyrokiem z dnia 8 listopada 2021
r., wydanym w sprawie o
sygn. akt KIO 3004/21 nakazała zamawiającemu unieważnienie
czynności unieważnienia postępowania. W uzasadnieniu ww. orzeczenia Izba wskazała
m.in. iż:
„Izba podkreśla, że przepisy Pzp nie zawierają obowiązku zamawiającego do
podwyższenia kwoty, jaką zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie
zamówienia do ceny najkorzystniejszej oferty. Nie wymaga także udawadniania faktu braku
możliwości zwiększenia kwoty podanej na etapie otwarcia ofert. Jednakże zdaniem Izby w
sytuacji, kiedy brak wystarczającej kwoty na sfinansowanie zamówienia skutkuje
unieważnieniem postępowania, to zamawiający winien wykazać, że albo cena złożonych
ofert jest zbyt wysoka -
chociażby w odniesieniu do realizowanych podobnych umów we
wcześniejszym okresie, że niezasadnym byłoby wydatkowanie tak wysokiej kwoty na
realizację takiego zamówienia, albo popełniono błąd w szacowaniu wartości zamówienia.
Niewątpliwym jest, że ustalenie wartości zamówienia poprzez dokonanie jego szacowania,
jest bezpośrednią informacja dla zamawiającego, jaką w przybliżeniu kwotę należy
zarezerwować w budżecie, aby móc realizować tego typu zamówienia. Oczywiście kwestie
te są indywidualne dla każdego zamówienia, odstępstwa od wartości szacunkowej w
granicach kilku, czy nawet do 30 % cen złożonych ofert jest normalną sytuacją rynkową – nie
wiąże się z obligatoryjna potrzebą wyjaśniania zaoferowanej ceny. Natomiast sytuacja, kiedy
zamawiający przeznacza na sfinansowanie zamówienia kwotę stanowiącą niewiele ponad
1/3 kwoty szacunkowej, musi budzić uzasadnione wątpliwości w tym zakresie.”. (…)
„Pomimo powyższych okoliczności zamawiający przeznaczył na sfinansowanie
zamówienia to 1 771 200,00 zł brutto, czyli około 1/3 wartości szacunkowej powiększonej o
podatek VAT. Zamawiający uzasadniając tak drastyczne zmniejszenie kwoty przeznaczonej
dla sfinansowania zamówienia w porównaniu z kwotą, jaką oszacował wartość zamówienia
podał, że wpływ na ten fakt miał między innymi: stan pandemii Covid-19 i zwiększone
wydatki na asortyment niezbędny do prawidłowego funkcjonowania szpitala, oddanie do
użytku nowego szpitala Centrum Medycyny Nieinwazyjnej Etap II, konieczność szukania
oszczędności w celu zapewnienia płynności finansowej zagrożonej stanem epidemicznym
oraz „Nasycenie rynku” podmiotami świadczącymi usługi z zakresu obsługi prawnej
podmiotów leczniczych. Izba oceniając powyższe uznaje, że żadna ze wskazanych
okoliczności nie powstała dopiero pomiędzy szacowaniem wartości zamówienia, a terminem
otwarcia ofert. Żadna z tych okoliczności nie została poparta jakimkolwiek dowodem, są to
tylko ogólnikowe stwierdzenia zamawiającego, a do tego częściowo nieprawdziwe, co
wywodził dowodowo odwołujący. Za takim stanowiskiem Izby przemawia chociażby
okoliczność ostatnia, gdzie zamawiający podaje, że na rynku występuje nasycenie
podmiotami świadczącymi usługi z zakresu obsługi prawnej. Gdyby tak było, to nie zostałyby
złożone tylko dwie oferty w postępowaniu. Podać należy, że nie została złożona jakakolwiek
oferta z terenu trójmiasta czy nawet województwa pomorskiego. Niewątpliwym jest, że
wymienione powyżej przez zamawiającego okoliczności już występują na rynku, w
szczególności stan epidemii Covid -19 i nie zostało w żaden sposób wykazane, że nastąpiło
pogorszenie sytuacji finansowej szpitala UCK w sposób zmuszający do ograniczenia
realizacji określonych usług, czy też renegocjacji zawartych już umów. Na pewno nic takiego
nie miało miejsca w zakresie realizacji umowy obejmującej usługi prawne dotychczas
świadczone przez podmiot składający ofertę w postepowaniu.”. (…)
„Reasumując powyższe Izba uznaje, że zamawiający nie ma obowiązku
podwyższania kwoty na sfinansowanie zamówienia, jest to jego prawo, ale w sytuacji – jak w
tym postępowaniu, kiedy zamawiający przeznacza na sfinansowanie zamówienia kwotę
trzykrotnie niższą niż kwota wynikająca oszacowania zamówienia to zamawiający
zobowiązany jest do wykazania, jakie szczególne okoliczności zaistniały, które zmusiły go do
tak radykalnej zmiany,
a w konsekwencji do anulowania postępowania poprzez jego
unieważnienie. W innym przypadku mogą wystąpić uzasadnione obawy, co do
przestrzegania zasady uczciwej konkurencji i przejrzystości przewidzianej w art. 16 ust.1
Pzp.
”.
W dalszej kolejności ustalono, że 1 grudnia 2021 r., zamawiający unieważnił
czynność unieważnienia przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia z
29.09.2021 r.
Następnie ustalono, że 21 grudnia 2021 r. zamawiający zawiadomił wykonawców o
unieważnieniu postępowania na podstawie art. 255 pkt 3 ustawy Pzp. W uzasadnieniu
faktycznym czynności zamawiający wskazał, co następuje:
Zamawiający, w dniu 12.08.2021 roku wszczął postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego na Świadczenie kompleksowej obsługi prawnej na rzecz
Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku. Do upływu terminu składania ofert, tj. do
dnia 21.09.2021 roku (godzina 09:30) oferty złożyło dwóch Wykonawców:
Wartość obydwu ofert, złożonych w przedmiotowym postępowaniu znacznie
przekraczała kwotę jaką zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie
przedmiotowego zamówienia, która wynosi 1.771.200,00zł.
W dniu 29.09.2021 roku Zamawiający unieważnił przedmiotowe postępowanie nana
podstawie art. 255 pkt 3) ustawy Pzp. Na czynność unieważnienia Wykonawcy wspólnie
ubiegający się o udzielenie zamówienia Kancelaria Radców Prawnych Ć. i Partnerzy Sp. p.
oraz Kancelaria Prawna P. C.
złożyli w dniu 11.10.2021 roku odwołanie do Krajowej Izby
Odwoławczej zarzucając Zamawiającemu naruszenie przepisu art. 255 pkt 3 w zw. z art. 16
pkt 1 i 2 ustawy Pzp
wyrażające się w unieważnieniu Postępowania, wobec zadeklarowania
faktu,
że cena najkorzystniejszej (i najtańszej) oferty przewyższa kwotę którą Zamawiający
zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, pomimo że jak wynika z okoliczności
sprawy,
zwłaszcza informacji z otwarcia ofert i podstaw ustalania wartości zamówienia,
kwota podana przez Zamawiającego jako przeznaczona na sfinansowanie zamówienia
stanowiła jedynie wartość pozorną, a ponadto Zamawiający nie wykazał, aby nie mógł
zwiększyć kwoty zadeklarowanej jako przeznaczoną na sfinansowanie zamówienia do ceny
najkorzystniejszej oferty.
W przedmiotowym odwołaniu zażądał jego uwzględnienia i
nakazania
Zamawiającemu unieważnienia czynności unieważnienia postępowania, a także
nakazanie dalszego badania i oceny ofert
złożonych w postępowaniu.
W wyroku wydanym w dniu 08.11.2021 roku w sprawie o sygn. akt KIO 3004/21 Izba
nie podzieliła stanowiska Zamawiającego i nakazała unieważnienie czynności unieważnienia
postępowania.
Stosując się do wyroku wydanego w sprawie o sygn. akt KIO 3004/21 Zamawiający
dokonał następujących czynności:
1)
W pierwszej kolejności unieważnił czynność unieważnienia przedmiotowego
post
ępowania o udzielenie zamówienia publicznego
Następnie:
2)
Sekretarz Komisji Przetargowej, powołanej do przedmiotowego postępowania, skierował
wniosek do Głównej Księgowej Szpitala, w którym zwrócił się z prośba o zapoznanie się
z treścią wyroku i przeanalizowanie możliwości budżetowych, pod kątem ew.
zwiększenia kwoty na sfinansowanie przedmiotowego zamówienia
3)
Sekretarz Komisji Przetargowej otrzymał odpowiedź od Głównej Księgowej Szpitala,
wskazującą na brak możliwości zwiększenia kwoty na sfinansowanie zamówienia do
wartości najkorzystniejszej cenowo oferty
4)
W związku z koniecznością zastosowania się do wyroku KIO a także biorąc pod uwagę
stanowisko Głównej Księgowej, zebrała się komisja przetargowa, powołana do
przedmiotowego
postępowania zarządzeniem nr 144/PN/2021. Komisja omówiła tezy
zawarte w wyroku o sygn. KIO 3004/21, przeanalizowała wnikliwie stanowisko Głównej
Księgowej Szpitala i podjęła decyzję o przedłożeniu swojego stanowiska Dyrektorowi
Naczelnemu, Panu J. K. Ze s
potkania komisji została sporządzona notatka, która wraz ze
stanowiskiem Głównej Księgowej oraz rekomendacją Komisji Przetargowej, została
przekazana Dyrektorowi Naczelnemu
5)
Na podstawie otrzymanych informacji, Kierownik Zamawiającego J. K., podjął decyzję o
ponownym unieważnieniu przedmiotowego postępowania, ze względu na brak
możliwości zwiększenia kwoty na sfinansowanie do ceny najkorzystniejszej oferty (na
podstawie art. 255 pkt 3) ustawy Pzp.
Biorąc powyższe pod uwagę Zamawiający wskazuje, iż zaoferowane ceny przewyższają
kwotę na sfinansowanie zamówienia. Tym samym zasadnym jest zastosowanie art. 255 pkt
3) ustawy Pzp jako podstawy prawnej do unieważnienia przedmiotowego postępowania o
udzielenie zamówienia.
Izba postanowiła oddalić wnioski zamawiającego o odrzucenie odwołania na
podstawie art. 528 pkt 3, art. 528 pkt 4 oraz art. 528 pkt 5 ustawy Pzp.
Stosownie do art. 528
Izba odrzuca odwołanie, jeżeli stwierdzi, że:
3) odwołanie zostało wniesione po upływie terminu określonego w ustawie;
4)
odwołujący powołuje się wyłącznie na te same okoliczności, które były przedmiotem
rozstrzygnięcia przez Izbę w sprawie innego odwołania, dotyczącego tego samego
postępowania wniesionego przez tego samego odwołującego;
5) odwołanie dotyczy czynności, którą zamawiający wykonał zgodnie z treścią wyroku Izby
lub sądu lub, w przypadku uwzględnienia zarzutów przedstawionych w odwołaniu, którą
wykonał zgodnie z żądaniem zawartym w odwołaniu;
Uzasadniając wniosek o odrzucenie odwołania na podstawie art. 528 pkt 3 ustawy
Pzp, zamawiający w trakcie posiedzenia 13 stycznia 2022 r. podniósł, że odwołujący powziął
informację o wysokości kwoty przeznaczonej przez zamawiającego na sfinansowanie
zamówienia we wrześniu 2021 r. Wskazał, że jeśli odwołujący uważał, iż kwota ta jest
zaniżona, to powinien wnieść odwołanie w terminie liczonym od daty powzięcia informacji o
tej okoliczności. Wniosek zamawiającego okazał się niezasadny. Wbrew stanowisku
zamawia
jącego odwołanie nie zostało skierowane wobec czynności polegającej na ustaleniu
kwoty przeznaczonej na sfinansowanie zamówienia, ale wobec czynności unieważnienia
postępowania z dnia 21 grudnia 2021 r.
Uzasadniając wniosek o odrzucenie odwołania na podstawie art. 528 pkt 4 ustawy
Pzp, zamawiający w odpowiedzi na odwołanie z 12 stycznia 2022 r. podniósł, że odwołujący
powołał się w odwołaniu wyłącznie na te same okoliczności, które były przedmiotem
rozstrzygnięcia Izby zawartego w wyroku z dnia 8 listopada 2021 r. wydanego w sprawie o
sygn. akt KIO 3004/21. Wniosek
zamawiającego okazał się oczywiście niezasadny.
Przedmiotem
obecnego odwołania była czynność unieważnienia postepowania z dnia 21
grudnia 2021 r. co do
której odwołujący sformułował obecnie zarzuty, iż nie uwzględnia ona
wskazówek wynikających z wyroku Izby z dnia 8 listopada 2021 r. Oczywistym jest, że Izba
w wyroku z dnia 8 listopada 2021 r. nie mogła wypowiadać się o zgodności z tym wyrokiem
czynności podjętej przez zamawiającego dopiero w dniu 21 grudnia 2021 r. Wobec
powyższego wniosek oddalono.
Uzasadniając wniosek o odrzucenie odwołania na podstawie art. 528 pkt 5 ustawy
Pzp, zamawiający w odpowiedzi na odwołanie z 12 stycznia 2022 r. podniósł, że odwołanie
dotyczy czynności, którą zamawiający wykonał zgodnie z treścią wyroku Izby z dnia 8
listopada 2021 r. wydanego w sprawie o sygn. akt KIO 3004/21. Wniosek
zamawiającego
okazał się oczywiście niezasadny. Jak wynikało z sentencji ww. wyroku Izba nakazała
zamawiającemu „unieważnienie czynności unieważnienia postępowania.”. Realizując ww.
wyrok zam
awiający unieważnił czynność unieważnienia postępowania pismem z dnia 1
grudnia 2021 r.
Obecne odwołanie nie zostało zatem wniesione wobec ww. czynności
wykonanej zgodnie z wyrokiem Izby.
Wobec powyższego wniosek podlegał oddaleniu.
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Skład orzekający Izby w analizowanej sprawie stwierdził, że rację ma odwołujący
podnosząc w odwołaniu, że zamawiający nie zastosował się do wskazówek wynikających z
uzasadnienia wyroku Izby z 8 listopada 2021 r., wydanego w sprawie o sygn. akt KIO
3004/21.
Na wstępie podkreślenia wymagało, że skoro zamawiający nie skorzystał z
uprawnienia
do zaskarżenia ww. wyroku, to jego obowiązkiem było zastosować się do jego
treści.
Przypomnieć należało, że Krajowa Izba Odwoławcza, wyrokiem z 8 listopada 2021 r.,
wydanym w sprawie o
sygn. akt KIO 3004/21 nakazała zamawiającemu unieważnienie
czynności unieważnienia postępowania. W uzasadnieniu ww. orzeczenia Izba wskazała
m.in. iż:
„Izba podkreśla, że przepisy Pzp nie zawierają obowiązku zamawiającego do podwyższenia
kwoty, jaką zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia do ceny
najkorzystniejszej oferty. Nie wymaga także udawadniania faktu braku możliwości
zwiększenia kwoty podanej na etapie otwarcia ofert. Jednakże zdaniem Izby w sytuacji,
kiedy brak wystarczającej kwoty na sfinansowanie zamówienia skutkuje unieważnieniem
postępowania, to zamawiający winien wykazać, że albo cena złożonych ofert jest zbyt
wysoka -
chociażby w odniesieniu do realizowanych podobnych umów we wcześniejszym
okresie, że niezasadnym byłoby wydatkowanie tak wysokiej kwoty na realizację takiego
zamówienia, albo popełniono błąd w szacowaniu wartości zamówienia. Niewątpliwym jest, że
ustalenie wartości zamówienia poprzez dokonanie jego szacowania, jest bezpośrednią
informacja dla zamawiającego, jaką w przybliżeniu kwotę należy zarezerwować w budżecie,
aby móc realizować tego typu zamówienia. Oczywiście kwestie te są indywidualne dla
każdego zamówienia, odstępstwa od wartości szacunkowej w granicach kilku, czy nawet do
30 % cen złożonych ofert jest normalną sytuacją rynkową – nie wiąże się z obligatoryjna
potrzebą wyjaśniania zaoferowanej ceny. Natomiast sytuacja, kiedy zamawiający
przeznacza na sfinansowanie zamówienia kwotę stanowiącą niewiele ponad 1/3 kwoty
szacunkowej, musi budzić uzasadnione wątpliwości w tym zakresie.”. (…)
„Pomimo powyższych okoliczności zamawiający przeznaczył na sfinansowanie
zamówienia to 1 771 200,00 zł brutto, czyli około 1/3 wartości szacunkowej powiększonej o
podatek VAT. Zamawiaj
ący uzasadniając tak drastyczne zmniejszenie kwoty przeznaczonej
dla sfinansowania zamówienia w porównaniu z kwotą, jaką oszacował wartość zamówienia
podał, że wpływ na ten fakt miał między innymi: stan pandemii Covid-19 i zwiększone
wydatki na asortyment
niezbędny do prawidłowego funkcjonowania szpitala, oddanie do
użytku nowego szpitala Centrum Medycyny Nieinwazyjnej Etap II, konieczność szukania
oszczędności w celu zapewnienia płynności finansowej zagrożonej stanem epidemicznym
oraz „Nasycenie rynku” podmiotami świadczącymi usługi z zakresu obsługi prawnej
podmiotów leczniczych. Izba oceniając powyższe uznaje, że żadna ze wskazanych
okoliczności nie powstała dopiero pomiędzy szacowaniem wartości zamówienia, a terminem
otwarcia ofert. Żadna z tych okoliczności nie została poparta jakimkolwiek dowodem, są to
tylko ogólnikowe stwierdzenia zamawiającego, a do tego częściowo nieprawdziwe, co
wywodził dowodowo odwołujący. Za takim stanowiskiem Izby przemawia chociażby
okoliczność ostatnia, gdzie zamawiający podaje, że na rynku występuje nasycenie
podmiotami świadczącymi usługi z zakresu obsługi prawnej. Gdyby tak było, to nie zostałyby
złożone tylko dwie oferty w postępowaniu. Podać należy, że nie została złożona jakakolwiek
oferta z terenu trójmiasta czy nawet województwa pomorskiego. Niewątpliwym jest, że
wymienione powyżej przez zamawiającego okoliczności już występują na rynku, w
szczególności stan epidemii Covid -19 i nie zostało w żaden sposób wykazane, że nastąpiło
pogorszenie sytuacji finansowej szpitala U
CK w sposób zmuszający do ograniczenia
realizacji określonych usług, czy też renegocjacji zawartych już umów. Na pewno nic takiego
nie miało miejsca w zakresie realizacji umowy obejmującej usługi prawne dotychczas
świadczone przez podmiot składający ofertę w postepowaniu.”. (…)
„Reasumując powyższe Izba uznaje, że zamawiający nie ma obowiązku
podwyższania kwoty na sfinansowanie zamówienia, jest to jego prawo, ale w sytuacji – jak w
tym postępowaniu, kiedy zamawiający przeznacza na sfinansowanie zamówienia kwotę
trzykrotnie niższą niż kwota wynikająca oszacowania zamówienia to zamawiający
zobowiązany jest do wykazania, jakie szczególne okoliczności zaistniały, które zmusiły go do
tak radykalnej zmiany, a w konsekwencji do anulowania postępowania poprzez jego
unieważnienie. W innym przypadku mogą wystąpić uzasadnione obawy, co do
przestrzegania zasady uczciwej konkurencji i przejrzystości przewidzianej w art. 16 ust.1
Pzp.
”.
Jak wynika
ło z przytoczonych powyżej fragmentów uzasadnienia wyroku Izby z dnia 8
list
opada 2021 r., zamawiający – w specyficznych okolicznościach analizowanej sprawy,
jakimi
było przeznaczenie na sfinansowanie zamówienia kwoty stanowiącej zaledwie 1/3
wartości szacunkowej zamówienia - zobowiązany został do wykonania zaleceń szczegółowo
opisanych
przez Izbę.
Po pierwsze, Izba w poprzednim orzeczeniu wyt
knęła zamawiającemu, że
powoływane przez niego ówcześnie okoliczności mające uzasadniać zmniejszenie kwoty
przeznaczonej na sfinansowanie
zamówienia do wartości 1/3 wartości szacunkowej (to jest:
stan pandemii Covid-
19 i zwiększone wydatki na asortyment niezbędny do prawidłowego
funkcjonowania szpitala, oddanie do użytku nowego szpitala Centrum Medycyny
Nieinwazyjnej Etap II, konieczność szukania oszczędności w celu zapewnienia płynności
finansowej zagrożonej stanem epidemicznym oraz „Nasycenie rynku” podmiotami
świadczącymi usługi z zakresu obsługi prawnej podmiotów leczniczych) nie powstały dopiero
w okresie
pomiędzy szacowaniem wartości zamówienia, a terminem otwarcia ofert. Innymi
słowy Izba w wyroku z dnia 8 listopada 2021 r. uznała, że zamawiający mógł się powołać
tylko na takie
okoliczności, które zaistniały między datą szacowania wartości zamówienia,
przypad
ającą w czerwcu 2021 r. a datą otwarcia ofert, to jest 21 września 2021 r. Powyższe
I
zba wywiodła z treści art. 83 Pzp, który stanowi, że:
Zamawiający publiczny, przed wszczęciem postępowania o udzielenie zamówienia,
dokonuje analizy potrzeb i wymagań, uwzględniając rodzaj i wartość zamówienia.
2. Analiza, o której mowa w ust. 1, obejmuje w szczególności:
1) badanie możliwości zaspokojenia zidentyfikowanych potrzeb z wykorzystaniem zasobów
własnych;
2) rozeznanie rynku:
a) w aspekcie alternatywnych środków zaspokojenia zidentyfikowanych potrzeb,
b) w aspekcie możliwych wariantów realizacji zamówienia albo wskazuje, że jest wyłącznie
jedna możliwość wykonania zamówienia.
3. Analiza, o której mowa w ust. 1, wskazuje:
1) orientacyjną wartość zamówienia dla każdego ze wskazanych wariantów, o których mowa
w ust. 2 pkt 2 lit. b;
2) możliwość podziału zamówienia na części;
3) przewidywany tryb udzielenia zamówienia;
4) możliwość uwzględnienia aspektów społecznych, środowiskowych lub innowacyjnych
zamówienia;
5) ryzyka związane z postępowaniem o udzielenie i realizacją zamówienia.
Izba w tej sprawie stwierdziła, że pełnomocnik zamawiającego w trakcie rozprawy w
dniu 13 stycznia
2022 r. oświadczył wyraźnie do protokołu: „Zamawiający oświadcza, że w
momencie wszczęcia postępowania posiadał wiedzę, że usługa zamawiana jest mu
potr
zebna, natomiast wszczynając postępowanie miał zabezpieczone środki na kwotę 1 mln
700 zł”. Powyższe oświadczenie pełnomocnika zamawiającego dowodziło, że żadna z
okoliczności, na jakie powoływał się zamawiający ówcześnie jak i na rozprawie w dniu 13
stycznia 2022 r.,
nie powstały dopiero pomiędzy szacowaniem wartości zamówienia, a
terminem otwarcia ofert i to nie one
były powodem ustalenia kwoty przeznaczonej na
sfinansowanie
zamówienia na poziomie równym 30% wartości szacunkowej zamówienia. W
związku z powyższym Izba w analizowanej sprawie stwierdziła, że zamawiający nie
zastosował się do. ww. wskazówek i nakazów wynikających z uzasadnienia wyroku Izby
wydanego w sprawie sygn. akt KIO 3004/21.
Po drugie, z mocy ww. wyroku z 8 listopada 2021 r. z
amawiający zobowiązany był
kolejno do ustalenia, jednej
z dwóch następujących okoliczności. Zamawiający zobowiązany
został do stwierdzenia, że albo cena złożonych ofert jest zbyt wysoka - chociażby w
odniesieniu do realizowanych podobnych umów we wcześniejszym okresie, że niezasadnym
byłoby wydatkowanie tak wysokiej kwoty na realizację takiego zamówienia, albo popełniono
błąd w szacowaniu wartości zamówienia.
Jak wynikało z uzasadnienia faktycznego czynności unieważnienia z 21 grudnia 2021
r., jak i z notatki z posiedzenia komisji przetargowej, opinii
głównej księgowej i innych
dokumentów wewnętrznych zamawiającego, zalegających w dokumentacji postępowania,
zamawiający nie ustalił, aby ceny ofertowe uzyskane w postępowaniu odbiegały od cen
realizowanych
umów we wcześniejszym okresie, tak że niezasadnym byłoby wydatkowanie
kwoty na rea
lizację zamówienia. W uzasadnieniu faktycznym czynności, jak i w
dokumentach przekazanych przez
zamawiającego próżno było szukać tego typu ustaleń.
Wobec
powyższego uznano, że zamawiający nie ustalił ww. faktu, pomimo nakazu Izby.
Z
amawiający alternatywnie zobowiązany był do zbadania, czy wobec tak drastycznej
różnicy między wartością szacunkową zamówienia a kwotą przeznaczoną na sfinansowanie
zamówienia, nie popełniono błędu przy określeniu wartości szacunkowej zamówienia. Izba
stwierdziła, że tego typu ustaleń również brak było w uzasadnieniu faktycznym czynności
unieważnienia, notatkach z posiedzenia komisji i opinii głównego księgowego. Co więcej, w
trakcie rozprawy w dniu 13 stycznia 2022 r. pełnomocnik zamawiającego przyznał wyraźnie,
że wartość szacunkowa zamówienia została ustalona przez zamawiającego w czerwcu 2021
r. na kwotę aż 3.600.000 zł netto z należytą starannością. Wobec powyższego należało
dojść do wniosku, że zamawiający nie zastosował się do ww. wskazówek wynikających
wyraźnie z uzasadnienia wyroku Izby z dnia 8 listopada 2021 r.
J
ak wynikało z treści uzasadniania faktycznego wyroku Izby z dnia 8 listopada 2021 r,
wydanego w sprawie o sygn. akt KIO 3004/21 kolejnym powodem
uwzględnienia
poprzedniego
odwołania było to, że zamawiający ówcześnie nie sporządził prawidłowego
uzasadnienia
faktycznego czynności unieważnienia. Izba w ww. wyroku wskazała, że
zamawiający nie przeprowadził i nie utrwalił na piśmie, jakie działania podjął celem
zwiększenia kwoty przeznaczonej na sfinansowanie zamówienia, w nietypowych
okolicznościach danej sprawy.
Odwołujący w uzasadnieniu zarzutów obecnego odwołania podniósł, że również
uzasadnienie
faktyczne kolejnej, czyli zaskarżonej czynności unieważnienia postępowania z
dnia 21 grudnia 2021 r., nie odpowiada
ło ww. wskazówkom Izby. Odnosząc się do tego
zarzutu Izba w analizowanej sprawie
stwierdziła, że uzasadnienie faktyczne obecnej
czynności unieważnienia postępowania okazało się szczątkowe, lakoniczne i nie
odpowiadało nakazom Izby wynikającym z wyroku z dnia 8 listopada 2021 r.
Już w poprzednim wyroku z dnia 8 listopada 2021 r. wydanym w sprawie o sygn. akt
KIO 3004/21 Izba, odnosząc się do uzasadnienia faktycznego pierwszej czynności
unieważnienia postępowania, wskazała, że wykonawcy winni mieć możliwość zapoznania
się z wszelkimi okolicznościami, mającymi wpływ na tego rodzaju czynność zamawiającego.
Izba wytknęła zamawiającemu, że Brak wykazania, jakie czynności zamawiający podjął, aby
móc zwiększyć kwotę na sfinansowanie zamówienia, ale okazały się one nieskuteczne, jest
podstawą do uznania przez Izbę także zasadności zarzutu o braku właściwego podania
uzasadnienia faktycznego i prawnego w informacji o unieważnieniu postępowania. Powyższe
spostrzeżenia Izby powinny stanowić dla zamawiającego jasną wskazówkę, jak – w
okol
icznościach danej sprawy – powinno wyglądać uzasadnienie faktyczne czynności
unieważnienia postępowania.
Izba stwierdziła, że sporządzone przez zamawiającego uzasadnienie czynności
unieważnienia postępowania z 21 grudnia 2021 r., nie odpowiadało ww. zaleceniom Izby.
Wywody zawarte w uzasadnieniu sprowadz
ały się de facto jedynie do przytoczenia stanu
faktycznego do wydania przez Izbę wspomnianego wyroku i zawierały ogólnikową
informację, że główna księgowa szpitala zajęła stanowisko o braku możliwości zwiększenia
kwoty na sfinansowanie zamówienia do wartości oferty najkorzystniejszej cenowo. W
szczególności w uzasadnieniu faktycznym czynności unieważnienia postępowania próżno
było szukać jakiejkolwiek informacji na temat tego, jakie powody skłoniły główną księgową do
zajęcia takiego stanowiska. Na ten temat w uzasadnieniu nie podano jakichkolwiek danych.
W tym
kontekście należało zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 260 ust. 1 ustawy Pzp, o
u
nieważnieniu postępowania o udzielenie zamówienia zamawiający zawiadamia
równocześnie wykonawców, którzy złożyli oferty lub wnioski o dopuszczenie do udziału w
postępowaniu lub zostali zaproszeni do negocjacji – podając uzasadnienie faktyczne i
prawne. Jak wynika
z przywołanego przepisu Pzp, na zamawiającego został nałożony
obowiązek nie tylko poinformowania wykonawcy o czynności unieważnienia, ale także
sporządzenia uzasadnienia faktycznego i prawnego takiej czynności. Sporządzenie
uzasadnienia faktyczneg
o czynności unieważniania ma doniosłe znacznie. To bowiem w
oparciu o ten dokument wykonawcy
dowiadują się o motywach, jakie legły u podstaw
czynności zamawiającego. Na podstawie argumentacji w nim zawartej wykonawcy
podejmują decyzję o skorzystaniu lub nie ze środków ochrony prawnej przysługujących im
wobec tej czynności.
Izba podziela w całej rozciągłości stanowisko o doniosłości instytucji uzasadnienia
czynności zamawiającego, wyrażone w wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 15
lipca 2011 r., XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy, sygn. akt sygn. akt XXIII Ga 416/11,
iż „(…) Z punktu widzenia Zamawiającego, oznacza to że nie może on zmienić ani
rozszerzać podstawy faktycznej decyzji o wykluczeniu wykonawcy z postępowania po
wniesieniu przez tego drugiego odwołania. W świetle związania KIO, Sądu Okręgowego i
Odwołującego zarzutami podniesionymi w odwołaniu, sprzeczne z naczelną zasadą
postępowania cywilnego, jaką jest zasada równouprawnienia stron, byłoby dopuszczenie do
rozszerzenia podstawy faktycznej decyzji o wykluczeniu Odwołującego. Wobec związania
swoimi zarzutami, Odwołujący nie mógłby bowiem odnieść się do nowych okoliczności
przedstawionych przez Zamawiającego, po wniesieniu odwołania. Z tych względów
postępowanie Zamawiającego, polegającego na przedstawieniu nowych dowodów w
odpowiedzi na odwołanie i skardze, nie można traktować jedynie jako rozszerzenia
argumentacji zawartej w decyzji o wykluczeniu. Powyższej wykładni nie podważa zasada
ekonomiki procesowej ani zasada dyspozycyjności formalnej czyli rozporządzania przez
stronę czynnościami procesowymi. Zasady te aczkolwiek ważne, nie mogą mieć charakteru
dominującego. Z punktu widzenia naczelnych zasad postępowania cywilnego z pewnością
ważniejszą rolę odgrywa zasada równouprawnienia stron a dokładniej zasada równości
środków procesowych. Podsumowując, skoro Odwołujący – wykonawca był związany swoimi
zarzutami zawartymi w odwołaniu to również Zamawiający był związany podstawą faktyczną
decyzji od której to odwołanie wniesiono. Dopuszczenie do rozszerzenia podstawy faktycznej
decyzji przez Zamawiającego uniemożliwiłoby jednocześnie Odwołującemu – wykonawcy
przedstawienie zarzutów, co do tych nowych okoliczności. Wobec tego dowody zgłoszone
przez Zamawiającego jako dotyczące okoliczności związanych z rozszerzoną podstawą
faktyczną decyzji o wykluczeniu, nie mogły zostać uwzględnione (…)”.
Orzeczenie
Sądu to dotyczyło wprawdzie instytucji uzasadnienia czynności
wykluczenia wykonawcy
, jednakże poglądy tam wyrażone znajdują także zastosowanie do
uzasadnienia
czynności unieważnienia postępowania. Zasadnym wydaje w tym miejscu
przywołanie również wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 28 stycznia
2010 r. w sprawie C-
406/08 Uniplex, który wskazuje, iż: „W tym względzie należy
przypomnieć, że zgodnie z art. 1 ust. 1 dyrektywy 89/665 państwa członkowskie są
zobowiązane do zapewnienia, iż sprzeczne z prawem decyzje instytucji zamawiających
mogą skutecznie i możliwie szybko podlegać odwołaniu. Tymczasem fakt, że kandydat lub
oferent dowiaduje się, że jego kandydatura lub oferta zostały odrzucone nie pozwala mu na
skuteczne wniesienie odwołania. Takie informacje nie są wystarczające, aby umożliwić
kandydatom lub ofere
ntom wykrycie wystąpienia naruszenia prawa, które może być
przedmiotem odwołania. Wyłącznie po poinformowaniu zainteresowanego kandydata lub
oferenta o motywach wykluczenia go z postępowania o udzielenie zamówienia, może on
nabrać wyraźnego przekonania co do występowania ewentualnego naruszenia
obowiązujących przepisów, jak też co do możliwości wniesienia odwołania. Wynika z tego,
że cel założony w art. 1 ust. 1 dyrektywy 89/665, jakim jest zagwarantowanie skutecznych
środków odwoławczych w razie naruszenia przepisów obowiązujących w zakresie zamówień
publicznych, może zostać osiągnięty, wyłącznie jeśli bieg terminów wyznaczonych do
wniesienia takich środków odwoławczych rozpoczyna się od dnia, w którym skarżący
dowiedział się lub powinien był dowiedzieć się o podnoszonym naruszeniu rzeczonych
przepisów”.
Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy Izba stwierdziła,
że odwołujący dopiero na rozprawie dowiedział się od zamawiającego o rzeczywistych,
konkretnych motywach
zaskarżonej czynności. Dopiero w trakcie rozprawy zamawiający
poinformował odwołującego, dlaczego jego zdaniem niemożliwe było zwiększenie kwoty
finansowania do ceny oferty najkorzystniejszej. Dopiero w trakc
ie rozprawy zamawiający
ujawnił bowiem, że na przeszkodzie zwiększeniu finansowania stanęły następujące
okoliczności:
a)
stan zaległości ze strony NFZ na nadwykonania usług medycznych,
b) wydanie decyzji przez W
ojewodę Pomorskiego co do konieczności utworzenia i
utrzymania
przez zamawiającego tzw. „łóżek covidowych”,
c) ujemne saldo na rachunku
zysków i strat zamawiającego w okresie październik-listopad
2021r.,
d)
wzrost cen za podstawowe wyroby medyczne jednorazowego użytku tj. maski, rękawice i
fartuchy w okresie styczeń-grudzień 2021 r.
e) wzrost cen zakupu energii elektrycznej i gazu ziemnego,
f)
konieczność zakupu towarów i usług niezbędnych po pożarze w niektórych
pomieszczeniach z
amawiającego.
Izba stwierdziła, że ujawnienie ww. rzeczywistych powodów unieważnienia postępowania
odwołującemu dopiero w trakcie rozprawy należało uznać za spóźnione, z przyczyn
omówionych wcześniej.
Wobec powyższego Izba, działając na podstawie art. 541 Pzp, postanowiła oddalić
wnioski zarówno zamawiającego jak i odwołującego o przeprowadzenie dowodów z
dokumentów, dotyczących ww. okoliczności, jako powołanych dla zwłoki. Izba stwierdziła
bowiem,
że dokumenty te służyły wykazaniu faktów, niemających znaczenia dla
rozstrzygnięcia sprawy, w kontekście sporządzonego przez zamawiającego uzasadnienia
faktycznego
zaskarżonej czynności. Podkreślenia wymaga także, że zgodnie z art. 555 Pzp,
Izba nie może orzekać co do zarzutów, które nie były zawarte w odwołaniu.
Kierując się powyższymi rozważaniami, Izba stwierdziła, że zamawiający naruszył art.
255 pkt 3 i art. 16 Pzp.
Stosownie do art. 553 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień
publicznych (t. jedn. Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 ze zm.),
o oddaleniu odwołania lub jego
uwzględnieniu Izba orzeka w wyroku. W pozostałych przypadkach Izba wydaje
postanowienie
. Orzeczenie Izby, o którym mowa w pkt 1 sentencji, miało charakter
merytoryczny, gdyż odnosiło się do uwzględnienia odwołania. Z kolei orzeczenie Izby
zawarte w pkt 2 sentencji miało charakter formalny, gdyż dotyczyło kosztów postępowania, a
zatem było postanowieniem. O tym, że orzeczenie o kosztach zawarte w wyroku Izby jest
postanowieniem przesądził Sąd Najwyższy w uchwale z 8 grudnia 2005 r. III CZP 109/05
(OSN 2006/11/182). Z powołanego przepisu art. 553 ust. 1 ustawy Pzp wynika zakaz
wydawania przez Izbę orzeczenia o charakterze merytorycznym w innej formie aniżeli wyrok.
Z uwagi zatem na zbieg w jednym orzeczeniu
rozstrzygnięć o charakterze merytorycznym
(pkt 1 sentencji) i formalnym (pkt 2 sentencji), całe orzeczenie musiało przybrać postać
wyroku.
Zgodnie z przepisem art. 554 ust. 1 pkt 1 ustawy
Pzp, Krajowa Izba Odwoławcza
uwzględnia odwołanie w całości lub w części, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy,
które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie
zamówienia, konkursu lub systemu kwalifikowania wykonawców. W analizowanej sprawie
stwierdzone naruszenia ustawy Pzp,
mogą mieć istotny wpływ na wynik postępowania.
W świetle art. 554 ust. 3 pkt 1 ustawy Pzp, uwzględniając odwołanie, Izba może jeżeli
umowa nie została zawarta:
a) nakazać wykonanie lub powtórzenie czynności zamawiającego albo
b) nakazać unieważnienie czynności zamawiającego, albo
c) nakazać zmianę projektowanego postanowienia umowy albo jego usunięcie, jeżeli jest
niezgodne z przepisami ustawy.
W konsekwencji Izba nakazała zamawiającemu unieważnienie czynności
unieważnienia postępowania, w sposób opisany w pkt 1 sentencji.
Wobec powyższego, na podstawie art. 554 ust. 1 pkt 1 i art. 554 ust. 3 pkt 1 ustawy
Pzp, orzeczono jak w pkt 1 sentencji.
Zgodnie z art. 557 ustawy Pzp, w wyroku oraz w
postanowieniu kończącym
postępowanie odwoławcze Izba rozstrzyga o kosztach postępowania odwoławczego. Z kolei
w świetle art. 575 ustawy Pzp, strony oraz uczestnik postępowania odwoławczego wnoszący
sprzeciw ponoszą koszty postępowania odwoławczego stosownie do jego wyniku.
Jak wskazuje się w piśmiennictwie, reguła ponoszenia przez strony kosztów
postępowania odwoławczego stosownie do wyników postępowania odwoławczego oznacza,
że „obowiązuje w nim, analogicznie do procesu cywilnego, zasada odpowiedzialności za
wynik procesu, według której koszty postępowania obciążają ostatecznie stronę
„przegrywającą” sprawę (por. art. 98 § 1 k.p.c.)” Jarosław Jerzykowski, Komentarz do art.192
ustawy -
Prawo zamówień publicznych, w: Dzierżanowski W., Jerzykowski J., Stachowiak M.
Prawo zamówień publicznych. Komentarz, LEX, 2014, wydanie VI.
W analizowanej sprawie Izba
uwzględniła odwołanie. Odpowiedzialność za wynik
postępowania ponosił zatem zamawiający. Na koszty postępowania składał się wpis od
odwołania uiszczony przez odwołującego w kwocie 15.000 zł oraz wynagrodzenie
pełnomocnika odwołującego w kwocie 3.600 zł, ustalone na podstawie rachunku złożonego
do akt sprawy.
Biorąc powyższe pod uwagę, o kosztach postępowania odwoławczego orzeczono
stosownie do wyniku postępowania - na podstawie art. 557 oraz art. 575 ustawy Pzp oraz w
oparciu o przepisy § 7 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 5 pkt 2 lit. b rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów
postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437).
Przewodniczący: ………………….…
1.
uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności
unieważnienia postępowania,
2.
kosztami postępowania obciąża Uniwersyteckie Centrum Kliniczne z siedzibą w
Gdańsku i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15.000 zł 00 gr
(słownie: piętnastu tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Kancelaria Radców
Prawnych Ć. i Partnerzy sp. p. z siedzibą w Warszawie oraz P. C.,
prowadzącego w Toruniu działalność gospodarczą pod firmą Kancelaria
Prawna, P. C.
tytułem wpisu od odwołania,
2.2.
zasądza od Uniwersyteckiego Centrum Kliniczne z siedzibą w Gdańsku na
rzecz
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
Kancelaria Radców Prawnych Ć. i Partnerzy sp. p. z siedzibą w Warszawie
oraz P. C.
, prowadzącego w Toruniu działalność gospodarczą pod firmą
Kancelaria Prawna, P. C.
kwotę 18.600 zł 00 gr (słownie: osiemnastu tysięcy
sześciuset złotych zero groszy), stanowiącą uzasadnione koszty strony
poniesi
one z tytułu wpisu od odwołania i wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 i 580 ustawy z dnia
11 września 2019 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 14 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ………………….…
Sygn. akt: KIO 3811/21
U z a s a d n i e n i e
Uniwersyteckie Centrum Kliniczne z
siedzibą w Gdańsku, zwane dalej
„zamawiającym”, prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia na podstawie przepisów
ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz.
1129 ze zm.)
, zwanej dalej „ustawą Pzp” lub „Pzp”, którego przedmiotem jest „świadczenie
kompleksowej obsługi prawnej na rzecz Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej 17 sierpnia 2021 r. nr 2021/S 158-418371.
Wobec czynności i zaniechań zamawiającego w ww. postępowaniu w dniu 31 grudnia
2021
r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wnieśli odwołanie wykonawcy wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia Kancelaria Radców Prawnych Ć. i Partnerzy sp. p.
z siedzibą w Warszawie oraz P. C., prowadzący w Toruniu działalność gospodarczą pod
firmą Kancelaria Prawna, P. C., zwani dalej „odwołującym”.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie art. 255 pkt 3 w zw. z art. 16 pkt 1 i 2 w
zw. 554
ust. 3 pkt 1 lit. a ustawy Pzp wyrażające się w unieważnieniu postępowania, wobec
zadeklarowania
faktu, że cena najkorzystniejszej oferty przewyższa kwotę, którą
Zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, pomimo że – jak wynika
– z okoliczności sprawy, zwłaszcza informacji z otwarcia ofert i podstaw ustalania wartości
zamówienia, kwota podana przez Zamawiającego jako przeznaczona na sfinansowanie
zamówienia stanowiła jedynie wartość pozorną, a ponadto, Zamawiający nie zbadał
obiektywnie i nie wykazał, aby nie mógł zwiększyć kwoty „zadeklarowanej” jako
przeznaczoną na sfinansowanie zamówienia do ceny najkorzystniejszej oferty, co stanowiło
dodatkowo niewyko
nanie wyroku Krajowej Izby Odwoławczej wydanego w sprawie o sygn.
akt. KIO 3004/21.
Odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu unieważnienia czynności unieważnienia
p
ostępowania, a także nakazanie dalszego badania i oceny ofert złożonych w postępowaniu.
W uza
sadnieniu odwołania odwołujący wskazał, że składanie ofert w postępowaniu,
zostało finalnie wyznaczone na dzień 21.09.2021 r., na godzinę 9:30, a otwarcie ofert na ten
sam dzień na godzinę 10:00. Informacja z otwarcia ofert została opublikowana dopiero o
godzinie 22:20. W przedmiotowej
informacji wskazano, że (cyt.): Kwota jaką Zamawiający
zamierza przeznaczyć na realizację zamówienia dla części Postępowanie: 1.771.200,00 zł
brutto. Ze wspomnianej informacji wynika też, że oferty w postępowaniu złożyli dwaj
Wykonawcy:
1) Odwołujący, na kwotę 4 132 681,92 zł brutto;
2) drugi z Wykonawców (dotychczasowy długoletni wykonawca usługi), na kwotę:
4.250.
880,00 zł brutto.
Odwołujący wskazał także, że 29.09.2021 r. Zamawiający opublikował informację o
unieważnieniu postępowania na podstawie przepisu art. 255 pkt 3 ustawy Pzp, zawierając
jedynie poniżej przytoczone uzasadnienie tej czynności: W przedmiotowym postępowaniu
złożono 2 oferty o następujących cenach: Oferta nr 1: 4 250 880,00 PLN i Oferta nr 2: 4 132
681,92 PLN. Kwota jaką Zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia
to: 1 771 200,00 zł brutto. Zaoferowane ceny przewyższają kwotę na sfinansowanie
zamówienia. Tym samym zasadnym jest zastosowanie art. 255 pkt 3) ustawy Pzp jako
podstawy prawnej do unieważnienia przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia.
Odwołujący wskazał, że zakwestionował ww. czynność wnosząc odwołanie, w wyniku
którego Krajowa Izba Odwoławcza, wyrokiem z dnia 8 listopada 2021 r. (sygn. akt KIO
3004/21) nakazała Zamawiającemu unieważnienie czynności unieważnienia Postępowania.
Izba uznała okoliczności przytoczone przez Zamawiającego na uzasadnienie podania kwoty
1.771.200,00 zł jako tej, którą Zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie
zamówienia, tj. ok. 1/3 szacunkowej wartości zamówienia, a tym samym mające uzasadniać
unieważnienie postępowania, a więc:
1) stan pandemii COVID-
19 i zwiększone wydatki na asortyment medyczny,
2) oddanie do użytku nowego szpitala Centrum Medycyny Nieinwazyjnej Etap II,
3) konieczność szukania oszczędności w celu zapewnienia płynności finansowej zagrożonej
stanem epidemicznym,
4) „nasycenie rynku” podmiotami świadczącymi usługi z zakresu obsługi prawnej podmiotów
leczniczych,
za nieudowodnione oraz
takie, które nie mogły powstać dopiero pomiędzy szacowaniem, a
otwarciem ofert.
Odwołujący podniósł, że w ww. wyroku Izba wskazała, że Zamawiający zobowiązany
jest zbadać, czy istnieje obiektywna możliwość zwiększenia kwoty jaką zamierza
przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia i tylko wówczas, gdy wynik tego badania okaże
się negatywny, może podjąć decyzję o unieważnieniu postępowania. Izba za niezbędne dla
skutecznego unieważnienia postępowania uznała ponadto konieczność wykazania, że cena
złożonych w Postępowaniu ofert jest zbyt wysoka – chociażby w odniesieniu do
realizowanych umów we wcześniejszym okresie, że niezasadnym byłoby wydatkowanie
zaoferowanych kwot, albo że popełniono błąd przy szacowaniu wartości zamówienia.
Odwołujący wskazał, że zamawiający zgodnie z ww. wyrokiem unieważnił czynność
unieważnienia postępowania, jednak w dniu 21.12.2021 r. ponownie je unieważnił.
Uzasadniając tę czynność, Zamawiający podał, że:
„W dniu 29.09.2021 roku Zamawiający unieważnił przedmiotowe postępowanie na podstawie
art. 255 pkt 3) ustawy Pzp. Na czynność unieważnienia Wykonawcy wspólnie ubiegający się
o udzielenie zamówienia Kancelaria Radców Prawnych Ć. i Partnerzy Sp. p. oraz Kancelaria
Prawna P. C.
złożyli w dniu 11.10.2021 roku odwołanie do Krajowej Izby Odwoławczej
zarzucając Zamawiającemu naruszenie przepisu art. 255 pkt 3 w zw. z art. 16 pkt 1 i 2
ustawy Pzp wyrażające się w unieważnieniu Postępowania, wobec zadeklarowania faktu, że
cena najkorzystniejszej (i najtańszej) oferty przewyższa kwotę którą Zamawiający zamierza
przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, pomimo, że jak wynika z okoliczności sprawy,
zwłaszcza informacji z otwarcia ofert i podstaw ustalania wartości zamówienia, kwota
podana przez Zamawiającego jako przeznaczona na sfinansowanie zamówienia stanowiła
jedynie wartość pozorną, a ponadto, Zamawiający nie wykazał, aby nie mógł zwiększyć
kwoty zadeklarowanej jako przeznaczoną na sfinansowanie zamówienia do ceny
najkorzystniejszej oferty. W przedmiotowym odwołaniu zażądał jego uwzględnienia i
nakazania Zamawiającemu unieważnienia czynności unieważnienia postępowania, a także
nakazanie dalszego badania i oceny ofert złożonych w postępowaniu. W wyroku wydanym w
dniu 08.11.2021 roku w sprawie o sygn. akt KIO 3004/21 Izba nie podzie
liła stanowiska
Zamawiającego i nakazała unieważnienie czynności unieważnienia postępowania. Stosując
się do wyroku wydanego w sprawie o sygn. akt KIO 3004/21 Zamawiający dokonał
następujących czynności:
1) W pierwszej kolejności unieważnił czynność unieważnienia przedmiotowego
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego,
Następnie:
2) Sekretarz Komisji Przetargowej, powołanej do przedmiotowego postępowania, skierował
wniosek do Głównej Księgowej Szpitala, w którym zwrócił się z prośba o zapoznanie się z
treścią wyroku i przeanalizowanie możliwości budżetowych, pod kątem ew. zwiększenia
kwoty na sfinansowanie przedmiotowego zamówienia;
3) Sekretarz Komisji Przetargowej otrzymał odpowiedź od Głównej Księgowej Szpitala,
wskazującą na brak możliwości zwiększenia kwoty na sfinansowanie zamówienia do
wartości najkorzystniejszej cenowo oferty;
4) W związku z koniecznością zastosowania się do wyroku KIO a także biorąc pod uwagę
stanowisko Głównej Księgowej, zebrała się komisja przetargowa, powołana do
przedmiot
owego postępowania zarządzeniem nr 144/PN/2021. Komisja omówiła tezy
zawarte w wyroku o sygn. KIO 3004/21, przeanalizowała wnikliwie stanowisko Głównej
Księgowej Szpitala i podjęła decyzję o przedłożeniu swojego stanowiska Dyrektorowi
Naczelnemu, Panu J. K
. Ze spotkania komisji została sporządzona notatka, która wraz ze
stanowiskiem Głównej Księgowej oraz rekomendacją Komisji Przetargowej, została
przekazana Dyrektorowi Naczelnemu;
5) Na podstawie otrzymanych informacji, Kierownik Zamawiającego – J. K., podjął decyzję o
ponownym unieważnieniu przedmiotowego postępowania, ze względu na brak możliwości
zwiększenia kwoty na sfinansowanie do ceny najkorzystniejszej oferty (tj. na podstawie art.
255 pkt 3) ustawy Pzp).
”.
Odwołujący podniósł, że w dalszym ciągu kwestionuje poprawność dokonanej czynności
unieważnienia postępowania identyfikując podaną przez zamawiającego przy otwarciu ofert
kwotę, jaką ten zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia jako pozorną.
Odwołujący wskazał, że powyższą ocenę pozorności co do zadeklarowanej kwoty
przeznaczonej na sfinansowanie zamówienia, opiera przede wszystkim na faktycznej
wartości przedmiotu zamówienia ustalonej przed wszczęciem postępowania, na którą
wskazuje też ustawowy tryb, w jakim prowadzone jest postępowanie – art. 359 pkt 1 ustawy
Pzp
(postępowania, których wartość przekracza 750.000,00 zł euro brutto tj. 3.201.975 zł).
Tym samym, przy
tak skonstruowanym OPZ, jak w przedmiotowym Postępowaniu,
zwłaszcza wymaganiach co do liczby osób niezbędnych do zaangażowania w realizację
zamówienia (koniecznych także do wykazania w ramach warunku udziału w postępowaniu),
jak również w zakresie obowiązków tych osób, oraz przy 4-letnim terminie realizacji
zamówienia jako kompleksowej obsługi prawnej, w tym z zakresu prowadzonych badań
klinicznych, trudno byłoby w jakikolwiek racjonalny sposób przyjąć, że oferty wykonawców
złożone w przedmiotowym postępowaniu, chociażby zbliżone będą do kwoty, jaką
Zamawiający podał przy otwarciu ofert.
W ocenie o
dwołującego, zamawiający zadeklarował ww. sumę jako przeznaczoną,
zgodnie z
jego zamiarem, na sfinansowanie zamówienia w sposób pozorny, a jej
opublikowanie w tej wysokości miało w istocie pozwolić gospodarzowi postępowania na w
zasadzie dowolne i niczym nieograniczone
unieważnienie postępowania, które – w wypadku
potwierdzenia wspomnianych podejrzeń – byłoby wadliwym i sprzecznym z zasadami
przejrzystości postępowania, równego traktowania wykonawców, czy możliwą do
zinterpretowania
na gruncie przepisu art. 255 ustawy Pzp, zasadą obowiązku rozstrzygnięcia
postępowania przez wybór oferty najkorzystniejszej (celem postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego jest przecież wybór wykonawcy który złożył ofertę zgodną z
przepisami ustawy Pzp).
Odwołujący wskazywał, że pozorność czynności stanowi jedną z
wad oświadczeń woli skutkującą ich nieważnością (art. 83 § 1 k.c.), a skoro opublikowanie
przez z
amawiającego kwoty przeznaczonej na sfinansowanie zamówienia mającej charakter
pozorny, służyć miało wypaczeniu wyżej przytoczonych zasad postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, czynność taka, służąca do obejścia przepisów ustawy, a przede
wszystkim samo unieważnienie postępowania, powinny być uznane za nieważne również w
świetle przepisu art. 58 § 1 k.c. Odwołujący argumentował także, że treść uzasadnienia
czynności ponownego unieważnienia postępowania w żaden sposób nie odnosi się do
sposobu ustalenia kwoty jaką zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie
zamówienia. Brak jest tam jakiejkolwiek próby wykazania, że kwota ta została określona na
uprawnionych i rzeczywistych podstawach oraz że nie prowadzi to do obejścia przepisów
ustawy Pzp.
Odwołujący podniósł także, że w opisanym stanie faktycznym, a zwłaszcza przy zupełnej
nieporównywalności kwoty podanej przy otwarciu ofert z ustaloną przez samego
Zamawiającego wartością zamówienia (potwierdzoną zresztą kwotami zaoferowanymi przed
dwóch wykonawców i wysokością poprzednio ponoszonych z tego tytułu wydatków), nadal
aktualnym jest zarzut zaniechania przez Zamawiającego przedstawienia odpowiedniego
uzasadnienia dla czynności unieważnienia postępowania, a przez to niewykazania, iż nie ma
możliwości zwiększenia tej kwoty do ceny najkorzystniejszej oferty, zwłaszcza, iż kształtuje
się ona znacznie poniżej poziomu ustalonej obiektywnie wartości zamówienia, w tym
poprzez wartości złożonych ofert.
Odwołujący podniósł, że analiza uzasadnienia kwestionowanej niniejszym odwołaniem
czy
nności zamawiającego nie daje przede wszystkim podstaw do stwierdzenia, jakoby kwota
jaką zamawiający podał przed otwarciem ofert była kwotą ustaloną prawidłowo i w sposób
realnie uwzględniającą jego możliwości finansowe (mierzone też skalą związanego z
za
mówieniem wydatku, ponoszonego zresztą w przeszłości na o wiele wyższym i rynkowym
poziome). Co więcej, wbrew orzeczeniu wydanym w sprawie o sygn. akt KIO 3004/21,
z
amawiający nie wykazał, iż nie dysponuje środkami umożliwiającymi wybór oferty
najkorzystni
ejszej. Sama treść uzasadnienia stanowi w przeważającej mierze przytoczenie
stanu faktycznego do wydania przez Izbę wspomnianego wyroku i ogólnikową wręcz
informację, że Główna Księgowa Szpitala zajęła stanowisko o braku możliwości zwiększenia
kwoty na sfi
nansowanie zamówienia do wartości najkorzystniejszej cenowo oferty, co nie
licuje z nakazami wyrażonymi w motywach rozstrzygnięcia Izby.
Zdaniem odwołującego opisany wyżej sposób procedowania przez zamawiającego,
godzi przede wszystkim w zasadę jawności i przejrzystości postępowania, z których, poza
obowiązkiem czytelnego komunikowania podstaw i motywacji swoich decyzji, wywodzić
można też nakaz działania w sposób budzący zaufanie do uczestników rynku zamówień
publicznych. Z drugą ze wspomnianych powinności należy więc wiązać co do zasady prawo
do wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia, które realnie może prowadzić do
zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego, co w sytuacji zadeklarowania przez
z
amawiającego posiadania kwoty na ww. poziomie, przy pełnej świadomości rzeczywistych
kosztów związanych z wykonaniem tego zamówienia, jawi się wręcz jako niemożliwe i stawia
pod
znakiem zapytania celowość wszczynania procedury zakupowej czy też rzeczywistych
intencji z
amawiającego związanych z tym postępowaniem.
Zamawiający wniósł o odrzucenie, ewentualnie o oddalenie odwołania. W trakcie
rozprawy przedstawił uzasadnienie faktyczne i prawne swego stanowiska.
Uwzględniając całość dokumentacji z przedmiotowego postępowania, w tym w
szczególności: ogłoszenie o zamówieniu, postanowienia specyfikacji warunków
zamówienia (SWZ), informację z otwarcia ofert, oferty wykonawców, zawiadomienie o
unieważnieniu postępowania z 29 września 2021 r., wyrok Izby z dnia 8 listopada 2021
r. wydany w sprawie o sygn. akt KIO 3004/21,
zawiadomienie o unieważnieniu
postępowania z dnia 21 grudnia 2021 r., jak również biorąc pod uwagę oświadczenia,
stanowiska i dokumenty złożone przez strony w trakcie posiedzenia i rozprawy,
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje:
Art. 16 ustawy Pzp stanowi, że Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie
o udzielenie zamówienia w sposób:
1) zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców;
2) przejrzysty;
3) proporcjonalny.
Art. 255 pkt 3
ustawy Pzp stanowi, że Zamawiający unieważnia postępowanie o
udzielenie zamówienia, jeżeli cena lub koszt najkorzystniejszej oferty lub oferta z najniższą
ceną przewyższa kwotę, którą zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie
zamówienia, chyba że zamawiający może zwiększyć tę kwotę do ceny lub kosztu
najkorzystniejszej oferty.
Ustalono, że przedmiotem zamówienia jest świadczenie kompleksowej obsługi
prawnej na rzecz Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego.
Ustalono także, że zamawiający oszacował w dniu 21 czerwca 2021 r. wartość
zamówienia na kwotę 75 tys. zł netto za miesiąc świadczenia usługi i 3.600.000 zł za okres
48 miesięcy.
Ustalono ponadto
, że termin składania ofert upływał 21.09.2021 r., o 9:30, a zaś
otwarcie ofert
odbyło się w tym samym dniu o g. 10:00. Informacja z otwarcia ofert została
opublikowana
przez zamawiającego na jego stronie internetowej 21 września 2021 r. o
godzinie 22:20. W informacji wskazano, że kwota jaką Zamawiający zamierza przeznaczyć
na realizację zamówienia dla części Postępowanie wynosi 1.771.200,00 zł brutto. Ze
wspomnianej informacji wynika też, że oferty w postępowaniu złożyli dwaj wykonawcy:
1) o
dwołujący, z ceną 4.132.681,92 zł brutto;
2)
wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia (Kancelaria Radcy
Prawnego P. S., Kancelaria Radcy Prawnego M.K., Kancelaria Radcy Prawnego M.A.-P.,
Kancelaria Radcy Prawnego A. B., Kancelaria Prawnicza Radca Prawny G. S.-O.,
Kancelaria Adwokacka Adwokat K. S.) z c
eną brutto 4.250.880,00 zł brutto.
Ustalono także, że 29 września 2021 r. Zamawiający zawiadomił wykonawców
unieważnieniu postępowania na podstawie przepisu art. 255 pkt 3 ustawy Pzp. W
uzasadnieniu faktycznym ww. czynności zamawiający wskazał: W przedmiotowym
postępowaniu złożono 2 oferty o następujących cenach: Oferta nr 1: 4 250 880,00 PLN i
Oferta nr 2: 4 132 681,92 PLN. Kwota jaką Zamawiający zamierzał przeznaczyć na
sfinansowanie zamówienia to: 1 771 200,00 zł brutto. Zaoferowane ceny przewyższają kwotę
na sfinansowanie zamówienia. Tym samym zasadnym jest zastosowanie art. 255 pkt 3)
ustawy Pzp jako podstawy prawnej do unieważnienia przedmiotowego postępowania o
udzielenie zamówienia.
W dalszej kolejności ustalono, że wobec ww. czynności zamawiającego odwołujący
wniósł 11 października 2021 r. odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej.
Odwołujący w ww. odwołaniu zarzucił zamawiającemu naruszenie przepisu art. 255 pkt 3 w
zw. z art.
16 pkt 1 i 2 ustawy Pzp wyrażające się w unieważnieniu postępowania, wobec
zadeklarowania faktu, że cena najkorzystniejszej (i najtańszej) oferty przewyższa kwotę którą
Zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, pomimo, że jak wynika z
o
koliczności sprawy, zwłaszcza informacji z otwarcia ofert i podstaw ustalania wartości
zamówienia, kwota podana przez Zamawiającego jako przeznaczona na sfinansowanie
zamówienia stanowiła jedynie wartość pozorną, a ponadto, Zamawiający nie wykazał, aby
nie
mógł zwiększyć kwoty zadeklarowanej jako przeznaczoną na sfinansowanie zamówienia
do ceny najkorzystniejszej oferty.
Następnie ustalono, że Krajowa Izba Odwoławcza, wyrokiem z dnia 8 listopada 2021
r., wydanym w sprawie o
sygn. akt KIO 3004/21 nakazała zamawiającemu unieważnienie
czynności unieważnienia postępowania. W uzasadnieniu ww. orzeczenia Izba wskazała
m.in. iż:
„Izba podkreśla, że przepisy Pzp nie zawierają obowiązku zamawiającego do
podwyższenia kwoty, jaką zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie
zamówienia do ceny najkorzystniejszej oferty. Nie wymaga także udawadniania faktu braku
możliwości zwiększenia kwoty podanej na etapie otwarcia ofert. Jednakże zdaniem Izby w
sytuacji, kiedy brak wystarczającej kwoty na sfinansowanie zamówienia skutkuje
unieważnieniem postępowania, to zamawiający winien wykazać, że albo cena złożonych
ofert jest zbyt wysoka -
chociażby w odniesieniu do realizowanych podobnych umów we
wcześniejszym okresie, że niezasadnym byłoby wydatkowanie tak wysokiej kwoty na
realizację takiego zamówienia, albo popełniono błąd w szacowaniu wartości zamówienia.
Niewątpliwym jest, że ustalenie wartości zamówienia poprzez dokonanie jego szacowania,
jest bezpośrednią informacja dla zamawiającego, jaką w przybliżeniu kwotę należy
zarezerwować w budżecie, aby móc realizować tego typu zamówienia. Oczywiście kwestie
te są indywidualne dla każdego zamówienia, odstępstwa od wartości szacunkowej w
granicach kilku, czy nawet do 30 % cen złożonych ofert jest normalną sytuacją rynkową – nie
wiąże się z obligatoryjna potrzebą wyjaśniania zaoferowanej ceny. Natomiast sytuacja, kiedy
zamawiający przeznacza na sfinansowanie zamówienia kwotę stanowiącą niewiele ponad
1/3 kwoty szacunkowej, musi budzić uzasadnione wątpliwości w tym zakresie.”. (…)
„Pomimo powyższych okoliczności zamawiający przeznaczył na sfinansowanie
zamówienia to 1 771 200,00 zł brutto, czyli około 1/3 wartości szacunkowej powiększonej o
podatek VAT. Zamawiający uzasadniając tak drastyczne zmniejszenie kwoty przeznaczonej
dla sfinansowania zamówienia w porównaniu z kwotą, jaką oszacował wartość zamówienia
podał, że wpływ na ten fakt miał między innymi: stan pandemii Covid-19 i zwiększone
wydatki na asortyment niezbędny do prawidłowego funkcjonowania szpitala, oddanie do
użytku nowego szpitala Centrum Medycyny Nieinwazyjnej Etap II, konieczność szukania
oszczędności w celu zapewnienia płynności finansowej zagrożonej stanem epidemicznym
oraz „Nasycenie rynku” podmiotami świadczącymi usługi z zakresu obsługi prawnej
podmiotów leczniczych. Izba oceniając powyższe uznaje, że żadna ze wskazanych
okoliczności nie powstała dopiero pomiędzy szacowaniem wartości zamówienia, a terminem
otwarcia ofert. Żadna z tych okoliczności nie została poparta jakimkolwiek dowodem, są to
tylko ogólnikowe stwierdzenia zamawiającego, a do tego częściowo nieprawdziwe, co
wywodził dowodowo odwołujący. Za takim stanowiskiem Izby przemawia chociażby
okoliczność ostatnia, gdzie zamawiający podaje, że na rynku występuje nasycenie
podmiotami świadczącymi usługi z zakresu obsługi prawnej. Gdyby tak było, to nie zostałyby
złożone tylko dwie oferty w postępowaniu. Podać należy, że nie została złożona jakakolwiek
oferta z terenu trójmiasta czy nawet województwa pomorskiego. Niewątpliwym jest, że
wymienione powyżej przez zamawiającego okoliczności już występują na rynku, w
szczególności stan epidemii Covid -19 i nie zostało w żaden sposób wykazane, że nastąpiło
pogorszenie sytuacji finansowej szpitala UCK w sposób zmuszający do ograniczenia
realizacji określonych usług, czy też renegocjacji zawartych już umów. Na pewno nic takiego
nie miało miejsca w zakresie realizacji umowy obejmującej usługi prawne dotychczas
świadczone przez podmiot składający ofertę w postepowaniu.”. (…)
„Reasumując powyższe Izba uznaje, że zamawiający nie ma obowiązku
podwyższania kwoty na sfinansowanie zamówienia, jest to jego prawo, ale w sytuacji – jak w
tym postępowaniu, kiedy zamawiający przeznacza na sfinansowanie zamówienia kwotę
trzykrotnie niższą niż kwota wynikająca oszacowania zamówienia to zamawiający
zobowiązany jest do wykazania, jakie szczególne okoliczności zaistniały, które zmusiły go do
tak radykalnej zmiany,
a w konsekwencji do anulowania postępowania poprzez jego
unieważnienie. W innym przypadku mogą wystąpić uzasadnione obawy, co do
przestrzegania zasady uczciwej konkurencji i przejrzystości przewidzianej w art. 16 ust.1
Pzp.
”.
W dalszej kolejności ustalono, że 1 grudnia 2021 r., zamawiający unieważnił
czynność unieważnienia przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia z
29.09.2021 r.
Następnie ustalono, że 21 grudnia 2021 r. zamawiający zawiadomił wykonawców o
unieważnieniu postępowania na podstawie art. 255 pkt 3 ustawy Pzp. W uzasadnieniu
faktycznym czynności zamawiający wskazał, co następuje:
Zamawiający, w dniu 12.08.2021 roku wszczął postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego na Świadczenie kompleksowej obsługi prawnej na rzecz
Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku. Do upływu terminu składania ofert, tj. do
dnia 21.09.2021 roku (godzina 09:30) oferty złożyło dwóch Wykonawców:
Wartość obydwu ofert, złożonych w przedmiotowym postępowaniu znacznie
przekraczała kwotę jaką zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie
przedmiotowego zamówienia, która wynosi 1.771.200,00zł.
W dniu 29.09.2021 roku Zamawiający unieważnił przedmiotowe postępowanie nana
podstawie art. 255 pkt 3) ustawy Pzp. Na czynność unieważnienia Wykonawcy wspólnie
ubiegający się o udzielenie zamówienia Kancelaria Radców Prawnych Ć. i Partnerzy Sp. p.
oraz Kancelaria Prawna P. C.
złożyli w dniu 11.10.2021 roku odwołanie do Krajowej Izby
Odwoławczej zarzucając Zamawiającemu naruszenie przepisu art. 255 pkt 3 w zw. z art. 16
pkt 1 i 2 ustawy Pzp
wyrażające się w unieważnieniu Postępowania, wobec zadeklarowania
faktu,
że cena najkorzystniejszej (i najtańszej) oferty przewyższa kwotę którą Zamawiający
zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, pomimo że jak wynika z okoliczności
sprawy,
zwłaszcza informacji z otwarcia ofert i podstaw ustalania wartości zamówienia,
kwota podana przez Zamawiającego jako przeznaczona na sfinansowanie zamówienia
stanowiła jedynie wartość pozorną, a ponadto Zamawiający nie wykazał, aby nie mógł
zwiększyć kwoty zadeklarowanej jako przeznaczoną na sfinansowanie zamówienia do ceny
najkorzystniejszej oferty.
W przedmiotowym odwołaniu zażądał jego uwzględnienia i
nakazania
Zamawiającemu unieważnienia czynności unieważnienia postępowania, a także
nakazanie dalszego badania i oceny ofert
złożonych w postępowaniu.
W wyroku wydanym w dniu 08.11.2021 roku w sprawie o sygn. akt KIO 3004/21 Izba
nie podzieliła stanowiska Zamawiającego i nakazała unieważnienie czynności unieważnienia
postępowania.
Stosując się do wyroku wydanego w sprawie o sygn. akt KIO 3004/21 Zamawiający
dokonał następujących czynności:
1)
W pierwszej kolejności unieważnił czynność unieważnienia przedmiotowego
post
ępowania o udzielenie zamówienia publicznego
Następnie:
2)
Sekretarz Komisji Przetargowej, powołanej do przedmiotowego postępowania, skierował
wniosek do Głównej Księgowej Szpitala, w którym zwrócił się z prośba o zapoznanie się
z treścią wyroku i przeanalizowanie możliwości budżetowych, pod kątem ew.
zwiększenia kwoty na sfinansowanie przedmiotowego zamówienia
3)
Sekretarz Komisji Przetargowej otrzymał odpowiedź od Głównej Księgowej Szpitala,
wskazującą na brak możliwości zwiększenia kwoty na sfinansowanie zamówienia do
wartości najkorzystniejszej cenowo oferty
4)
W związku z koniecznością zastosowania się do wyroku KIO a także biorąc pod uwagę
stanowisko Głównej Księgowej, zebrała się komisja przetargowa, powołana do
przedmiotowego
postępowania zarządzeniem nr 144/PN/2021. Komisja omówiła tezy
zawarte w wyroku o sygn. KIO 3004/21, przeanalizowała wnikliwie stanowisko Głównej
Księgowej Szpitala i podjęła decyzję o przedłożeniu swojego stanowiska Dyrektorowi
Naczelnemu, Panu J. K. Ze s
potkania komisji została sporządzona notatka, która wraz ze
stanowiskiem Głównej Księgowej oraz rekomendacją Komisji Przetargowej, została
przekazana Dyrektorowi Naczelnemu
5)
Na podstawie otrzymanych informacji, Kierownik Zamawiającego J. K., podjął decyzję o
ponownym unieważnieniu przedmiotowego postępowania, ze względu na brak
możliwości zwiększenia kwoty na sfinansowanie do ceny najkorzystniejszej oferty (na
podstawie art. 255 pkt 3) ustawy Pzp.
Biorąc powyższe pod uwagę Zamawiający wskazuje, iż zaoferowane ceny przewyższają
kwotę na sfinansowanie zamówienia. Tym samym zasadnym jest zastosowanie art. 255 pkt
3) ustawy Pzp jako podstawy prawnej do unieważnienia przedmiotowego postępowania o
udzielenie zamówienia.
Izba postanowiła oddalić wnioski zamawiającego o odrzucenie odwołania na
podstawie art. 528 pkt 3, art. 528 pkt 4 oraz art. 528 pkt 5 ustawy Pzp.
Stosownie do art. 528
Izba odrzuca odwołanie, jeżeli stwierdzi, że:
3) odwołanie zostało wniesione po upływie terminu określonego w ustawie;
4)
odwołujący powołuje się wyłącznie na te same okoliczności, które były przedmiotem
rozstrzygnięcia przez Izbę w sprawie innego odwołania, dotyczącego tego samego
postępowania wniesionego przez tego samego odwołującego;
5) odwołanie dotyczy czynności, którą zamawiający wykonał zgodnie z treścią wyroku Izby
lub sądu lub, w przypadku uwzględnienia zarzutów przedstawionych w odwołaniu, którą
wykonał zgodnie z żądaniem zawartym w odwołaniu;
Uzasadniając wniosek o odrzucenie odwołania na podstawie art. 528 pkt 3 ustawy
Pzp, zamawiający w trakcie posiedzenia 13 stycznia 2022 r. podniósł, że odwołujący powziął
informację o wysokości kwoty przeznaczonej przez zamawiającego na sfinansowanie
zamówienia we wrześniu 2021 r. Wskazał, że jeśli odwołujący uważał, iż kwota ta jest
zaniżona, to powinien wnieść odwołanie w terminie liczonym od daty powzięcia informacji o
tej okoliczności. Wniosek zamawiającego okazał się niezasadny. Wbrew stanowisku
zamawia
jącego odwołanie nie zostało skierowane wobec czynności polegającej na ustaleniu
kwoty przeznaczonej na sfinansowanie zamówienia, ale wobec czynności unieważnienia
postępowania z dnia 21 grudnia 2021 r.
Uzasadniając wniosek o odrzucenie odwołania na podstawie art. 528 pkt 4 ustawy
Pzp, zamawiający w odpowiedzi na odwołanie z 12 stycznia 2022 r. podniósł, że odwołujący
powołał się w odwołaniu wyłącznie na te same okoliczności, które były przedmiotem
rozstrzygnięcia Izby zawartego w wyroku z dnia 8 listopada 2021 r. wydanego w sprawie o
sygn. akt KIO 3004/21. Wniosek
zamawiającego okazał się oczywiście niezasadny.
Przedmiotem
obecnego odwołania była czynność unieważnienia postepowania z dnia 21
grudnia 2021 r. co do
której odwołujący sformułował obecnie zarzuty, iż nie uwzględnia ona
wskazówek wynikających z wyroku Izby z dnia 8 listopada 2021 r. Oczywistym jest, że Izba
w wyroku z dnia 8 listopada 2021 r. nie mogła wypowiadać się o zgodności z tym wyrokiem
czynności podjętej przez zamawiającego dopiero w dniu 21 grudnia 2021 r. Wobec
powyższego wniosek oddalono.
Uzasadniając wniosek o odrzucenie odwołania na podstawie art. 528 pkt 5 ustawy
Pzp, zamawiający w odpowiedzi na odwołanie z 12 stycznia 2022 r. podniósł, że odwołanie
dotyczy czynności, którą zamawiający wykonał zgodnie z treścią wyroku Izby z dnia 8
listopada 2021 r. wydanego w sprawie o sygn. akt KIO 3004/21. Wniosek
zamawiającego
okazał się oczywiście niezasadny. Jak wynikało z sentencji ww. wyroku Izba nakazała
zamawiającemu „unieważnienie czynności unieważnienia postępowania.”. Realizując ww.
wyrok zam
awiający unieważnił czynność unieważnienia postępowania pismem z dnia 1
grudnia 2021 r.
Obecne odwołanie nie zostało zatem wniesione wobec ww. czynności
wykonanej zgodnie z wyrokiem Izby.
Wobec powyższego wniosek podlegał oddaleniu.
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Skład orzekający Izby w analizowanej sprawie stwierdził, że rację ma odwołujący
podnosząc w odwołaniu, że zamawiający nie zastosował się do wskazówek wynikających z
uzasadnienia wyroku Izby z 8 listopada 2021 r., wydanego w sprawie o sygn. akt KIO
3004/21.
Na wstępie podkreślenia wymagało, że skoro zamawiający nie skorzystał z
uprawnienia
do zaskarżenia ww. wyroku, to jego obowiązkiem było zastosować się do jego
treści.
Przypomnieć należało, że Krajowa Izba Odwoławcza, wyrokiem z 8 listopada 2021 r.,
wydanym w sprawie o
sygn. akt KIO 3004/21 nakazała zamawiającemu unieważnienie
czynności unieważnienia postępowania. W uzasadnieniu ww. orzeczenia Izba wskazała
m.in. iż:
„Izba podkreśla, że przepisy Pzp nie zawierają obowiązku zamawiającego do podwyższenia
kwoty, jaką zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia do ceny
najkorzystniejszej oferty. Nie wymaga także udawadniania faktu braku możliwości
zwiększenia kwoty podanej na etapie otwarcia ofert. Jednakże zdaniem Izby w sytuacji,
kiedy brak wystarczającej kwoty na sfinansowanie zamówienia skutkuje unieważnieniem
postępowania, to zamawiający winien wykazać, że albo cena złożonych ofert jest zbyt
wysoka -
chociażby w odniesieniu do realizowanych podobnych umów we wcześniejszym
okresie, że niezasadnym byłoby wydatkowanie tak wysokiej kwoty na realizację takiego
zamówienia, albo popełniono błąd w szacowaniu wartości zamówienia. Niewątpliwym jest, że
ustalenie wartości zamówienia poprzez dokonanie jego szacowania, jest bezpośrednią
informacja dla zamawiającego, jaką w przybliżeniu kwotę należy zarezerwować w budżecie,
aby móc realizować tego typu zamówienia. Oczywiście kwestie te są indywidualne dla
każdego zamówienia, odstępstwa od wartości szacunkowej w granicach kilku, czy nawet do
30 % cen złożonych ofert jest normalną sytuacją rynkową – nie wiąże się z obligatoryjna
potrzebą wyjaśniania zaoferowanej ceny. Natomiast sytuacja, kiedy zamawiający
przeznacza na sfinansowanie zamówienia kwotę stanowiącą niewiele ponad 1/3 kwoty
szacunkowej, musi budzić uzasadnione wątpliwości w tym zakresie.”. (…)
„Pomimo powyższych okoliczności zamawiający przeznaczył na sfinansowanie
zamówienia to 1 771 200,00 zł brutto, czyli około 1/3 wartości szacunkowej powiększonej o
podatek VAT. Zamawiaj
ący uzasadniając tak drastyczne zmniejszenie kwoty przeznaczonej
dla sfinansowania zamówienia w porównaniu z kwotą, jaką oszacował wartość zamówienia
podał, że wpływ na ten fakt miał między innymi: stan pandemii Covid-19 i zwiększone
wydatki na asortyment
niezbędny do prawidłowego funkcjonowania szpitala, oddanie do
użytku nowego szpitala Centrum Medycyny Nieinwazyjnej Etap II, konieczność szukania
oszczędności w celu zapewnienia płynności finansowej zagrożonej stanem epidemicznym
oraz „Nasycenie rynku” podmiotami świadczącymi usługi z zakresu obsługi prawnej
podmiotów leczniczych. Izba oceniając powyższe uznaje, że żadna ze wskazanych
okoliczności nie powstała dopiero pomiędzy szacowaniem wartości zamówienia, a terminem
otwarcia ofert. Żadna z tych okoliczności nie została poparta jakimkolwiek dowodem, są to
tylko ogólnikowe stwierdzenia zamawiającego, a do tego częściowo nieprawdziwe, co
wywodził dowodowo odwołujący. Za takim stanowiskiem Izby przemawia chociażby
okoliczność ostatnia, gdzie zamawiający podaje, że na rynku występuje nasycenie
podmiotami świadczącymi usługi z zakresu obsługi prawnej. Gdyby tak było, to nie zostałyby
złożone tylko dwie oferty w postępowaniu. Podać należy, że nie została złożona jakakolwiek
oferta z terenu trójmiasta czy nawet województwa pomorskiego. Niewątpliwym jest, że
wymienione powyżej przez zamawiającego okoliczności już występują na rynku, w
szczególności stan epidemii Covid -19 i nie zostało w żaden sposób wykazane, że nastąpiło
pogorszenie sytuacji finansowej szpitala U
CK w sposób zmuszający do ograniczenia
realizacji określonych usług, czy też renegocjacji zawartych już umów. Na pewno nic takiego
nie miało miejsca w zakresie realizacji umowy obejmującej usługi prawne dotychczas
świadczone przez podmiot składający ofertę w postepowaniu.”. (…)
„Reasumując powyższe Izba uznaje, że zamawiający nie ma obowiązku
podwyższania kwoty na sfinansowanie zamówienia, jest to jego prawo, ale w sytuacji – jak w
tym postępowaniu, kiedy zamawiający przeznacza na sfinansowanie zamówienia kwotę
trzykrotnie niższą niż kwota wynikająca oszacowania zamówienia to zamawiający
zobowiązany jest do wykazania, jakie szczególne okoliczności zaistniały, które zmusiły go do
tak radykalnej zmiany, a w konsekwencji do anulowania postępowania poprzez jego
unieważnienie. W innym przypadku mogą wystąpić uzasadnione obawy, co do
przestrzegania zasady uczciwej konkurencji i przejrzystości przewidzianej w art. 16 ust.1
Pzp.
”.
Jak wynika
ło z przytoczonych powyżej fragmentów uzasadnienia wyroku Izby z dnia 8
list
opada 2021 r., zamawiający – w specyficznych okolicznościach analizowanej sprawy,
jakimi
było przeznaczenie na sfinansowanie zamówienia kwoty stanowiącej zaledwie 1/3
wartości szacunkowej zamówienia - zobowiązany został do wykonania zaleceń szczegółowo
opisanych
przez Izbę.
Po pierwsze, Izba w poprzednim orzeczeniu wyt
knęła zamawiającemu, że
powoływane przez niego ówcześnie okoliczności mające uzasadniać zmniejszenie kwoty
przeznaczonej na sfinansowanie
zamówienia do wartości 1/3 wartości szacunkowej (to jest:
stan pandemii Covid-
19 i zwiększone wydatki na asortyment niezbędny do prawidłowego
funkcjonowania szpitala, oddanie do użytku nowego szpitala Centrum Medycyny
Nieinwazyjnej Etap II, konieczność szukania oszczędności w celu zapewnienia płynności
finansowej zagrożonej stanem epidemicznym oraz „Nasycenie rynku” podmiotami
świadczącymi usługi z zakresu obsługi prawnej podmiotów leczniczych) nie powstały dopiero
w okresie
pomiędzy szacowaniem wartości zamówienia, a terminem otwarcia ofert. Innymi
słowy Izba w wyroku z dnia 8 listopada 2021 r. uznała, że zamawiający mógł się powołać
tylko na takie
okoliczności, które zaistniały między datą szacowania wartości zamówienia,
przypad
ającą w czerwcu 2021 r. a datą otwarcia ofert, to jest 21 września 2021 r. Powyższe
I
zba wywiodła z treści art. 83 Pzp, który stanowi, że:
Zamawiający publiczny, przed wszczęciem postępowania o udzielenie zamówienia,
dokonuje analizy potrzeb i wymagań, uwzględniając rodzaj i wartość zamówienia.
2. Analiza, o której mowa w ust. 1, obejmuje w szczególności:
1) badanie możliwości zaspokojenia zidentyfikowanych potrzeb z wykorzystaniem zasobów
własnych;
2) rozeznanie rynku:
a) w aspekcie alternatywnych środków zaspokojenia zidentyfikowanych potrzeb,
b) w aspekcie możliwych wariantów realizacji zamówienia albo wskazuje, że jest wyłącznie
jedna możliwość wykonania zamówienia.
3. Analiza, o której mowa w ust. 1, wskazuje:
1) orientacyjną wartość zamówienia dla każdego ze wskazanych wariantów, o których mowa
w ust. 2 pkt 2 lit. b;
2) możliwość podziału zamówienia na części;
3) przewidywany tryb udzielenia zamówienia;
4) możliwość uwzględnienia aspektów społecznych, środowiskowych lub innowacyjnych
zamówienia;
5) ryzyka związane z postępowaniem o udzielenie i realizacją zamówienia.
Izba w tej sprawie stwierdziła, że pełnomocnik zamawiającego w trakcie rozprawy w
dniu 13 stycznia
2022 r. oświadczył wyraźnie do protokołu: „Zamawiający oświadcza, że w
momencie wszczęcia postępowania posiadał wiedzę, że usługa zamawiana jest mu
potr
zebna, natomiast wszczynając postępowanie miał zabezpieczone środki na kwotę 1 mln
700 zł”. Powyższe oświadczenie pełnomocnika zamawiającego dowodziło, że żadna z
okoliczności, na jakie powoływał się zamawiający ówcześnie jak i na rozprawie w dniu 13
stycznia 2022 r.,
nie powstały dopiero pomiędzy szacowaniem wartości zamówienia, a
terminem otwarcia ofert i to nie one
były powodem ustalenia kwoty przeznaczonej na
sfinansowanie
zamówienia na poziomie równym 30% wartości szacunkowej zamówienia. W
związku z powyższym Izba w analizowanej sprawie stwierdziła, że zamawiający nie
zastosował się do. ww. wskazówek i nakazów wynikających z uzasadnienia wyroku Izby
wydanego w sprawie sygn. akt KIO 3004/21.
Po drugie, z mocy ww. wyroku z 8 listopada 2021 r. z
amawiający zobowiązany był
kolejno do ustalenia, jednej
z dwóch następujących okoliczności. Zamawiający zobowiązany
został do stwierdzenia, że albo cena złożonych ofert jest zbyt wysoka - chociażby w
odniesieniu do realizowanych podobnych umów we wcześniejszym okresie, że niezasadnym
byłoby wydatkowanie tak wysokiej kwoty na realizację takiego zamówienia, albo popełniono
błąd w szacowaniu wartości zamówienia.
Jak wynikało z uzasadnienia faktycznego czynności unieważnienia z 21 grudnia 2021
r., jak i z notatki z posiedzenia komisji przetargowej, opinii
głównej księgowej i innych
dokumentów wewnętrznych zamawiającego, zalegających w dokumentacji postępowania,
zamawiający nie ustalił, aby ceny ofertowe uzyskane w postępowaniu odbiegały od cen
realizowanych
umów we wcześniejszym okresie, tak że niezasadnym byłoby wydatkowanie
kwoty na rea
lizację zamówienia. W uzasadnieniu faktycznym czynności, jak i w
dokumentach przekazanych przez
zamawiającego próżno było szukać tego typu ustaleń.
Wobec
powyższego uznano, że zamawiający nie ustalił ww. faktu, pomimo nakazu Izby.
Z
amawiający alternatywnie zobowiązany był do zbadania, czy wobec tak drastycznej
różnicy między wartością szacunkową zamówienia a kwotą przeznaczoną na sfinansowanie
zamówienia, nie popełniono błędu przy określeniu wartości szacunkowej zamówienia. Izba
stwierdziła, że tego typu ustaleń również brak było w uzasadnieniu faktycznym czynności
unieważnienia, notatkach z posiedzenia komisji i opinii głównego księgowego. Co więcej, w
trakcie rozprawy w dniu 13 stycznia 2022 r. pełnomocnik zamawiającego przyznał wyraźnie,
że wartość szacunkowa zamówienia została ustalona przez zamawiającego w czerwcu 2021
r. na kwotę aż 3.600.000 zł netto z należytą starannością. Wobec powyższego należało
dojść do wniosku, że zamawiający nie zastosował się do ww. wskazówek wynikających
wyraźnie z uzasadnienia wyroku Izby z dnia 8 listopada 2021 r.
J
ak wynikało z treści uzasadniania faktycznego wyroku Izby z dnia 8 listopada 2021 r,
wydanego w sprawie o sygn. akt KIO 3004/21 kolejnym powodem
uwzględnienia
poprzedniego
odwołania było to, że zamawiający ówcześnie nie sporządził prawidłowego
uzasadnienia
faktycznego czynności unieważnienia. Izba w ww. wyroku wskazała, że
zamawiający nie przeprowadził i nie utrwalił na piśmie, jakie działania podjął celem
zwiększenia kwoty przeznaczonej na sfinansowanie zamówienia, w nietypowych
okolicznościach danej sprawy.
Odwołujący w uzasadnieniu zarzutów obecnego odwołania podniósł, że również
uzasadnienie
faktyczne kolejnej, czyli zaskarżonej czynności unieważnienia postępowania z
dnia 21 grudnia 2021 r., nie odpowiada
ło ww. wskazówkom Izby. Odnosząc się do tego
zarzutu Izba w analizowanej sprawie
stwierdziła, że uzasadnienie faktyczne obecnej
czynności unieważnienia postępowania okazało się szczątkowe, lakoniczne i nie
odpowiadało nakazom Izby wynikającym z wyroku z dnia 8 listopada 2021 r.
Już w poprzednim wyroku z dnia 8 listopada 2021 r. wydanym w sprawie o sygn. akt
KIO 3004/21 Izba, odnosząc się do uzasadnienia faktycznego pierwszej czynności
unieważnienia postępowania, wskazała, że wykonawcy winni mieć możliwość zapoznania
się z wszelkimi okolicznościami, mającymi wpływ na tego rodzaju czynność zamawiającego.
Izba wytknęła zamawiającemu, że Brak wykazania, jakie czynności zamawiający podjął, aby
móc zwiększyć kwotę na sfinansowanie zamówienia, ale okazały się one nieskuteczne, jest
podstawą do uznania przez Izbę także zasadności zarzutu o braku właściwego podania
uzasadnienia faktycznego i prawnego w informacji o unieważnieniu postępowania. Powyższe
spostrzeżenia Izby powinny stanowić dla zamawiającego jasną wskazówkę, jak – w
okol
icznościach danej sprawy – powinno wyglądać uzasadnienie faktyczne czynności
unieważnienia postępowania.
Izba stwierdziła, że sporządzone przez zamawiającego uzasadnienie czynności
unieważnienia postępowania z 21 grudnia 2021 r., nie odpowiadało ww. zaleceniom Izby.
Wywody zawarte w uzasadnieniu sprowadz
ały się de facto jedynie do przytoczenia stanu
faktycznego do wydania przez Izbę wspomnianego wyroku i zawierały ogólnikową
informację, że główna księgowa szpitala zajęła stanowisko o braku możliwości zwiększenia
kwoty na sfinansowanie zamówienia do wartości oferty najkorzystniejszej cenowo. W
szczególności w uzasadnieniu faktycznym czynności unieważnienia postępowania próżno
było szukać jakiejkolwiek informacji na temat tego, jakie powody skłoniły główną księgową do
zajęcia takiego stanowiska. Na ten temat w uzasadnieniu nie podano jakichkolwiek danych.
W tym
kontekście należało zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 260 ust. 1 ustawy Pzp, o
u
nieważnieniu postępowania o udzielenie zamówienia zamawiający zawiadamia
równocześnie wykonawców, którzy złożyli oferty lub wnioski o dopuszczenie do udziału w
postępowaniu lub zostali zaproszeni do negocjacji – podając uzasadnienie faktyczne i
prawne. Jak wynika
z przywołanego przepisu Pzp, na zamawiającego został nałożony
obowiązek nie tylko poinformowania wykonawcy o czynności unieważnienia, ale także
sporządzenia uzasadnienia faktycznego i prawnego takiej czynności. Sporządzenie
uzasadnienia faktyczneg
o czynności unieważniania ma doniosłe znacznie. To bowiem w
oparciu o ten dokument wykonawcy
dowiadują się o motywach, jakie legły u podstaw
czynności zamawiającego. Na podstawie argumentacji w nim zawartej wykonawcy
podejmują decyzję o skorzystaniu lub nie ze środków ochrony prawnej przysługujących im
wobec tej czynności.
Izba podziela w całej rozciągłości stanowisko o doniosłości instytucji uzasadnienia
czynności zamawiającego, wyrażone w wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 15
lipca 2011 r., XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy, sygn. akt sygn. akt XXIII Ga 416/11,
iż „(…) Z punktu widzenia Zamawiającego, oznacza to że nie może on zmienić ani
rozszerzać podstawy faktycznej decyzji o wykluczeniu wykonawcy z postępowania po
wniesieniu przez tego drugiego odwołania. W świetle związania KIO, Sądu Okręgowego i
Odwołującego zarzutami podniesionymi w odwołaniu, sprzeczne z naczelną zasadą
postępowania cywilnego, jaką jest zasada równouprawnienia stron, byłoby dopuszczenie do
rozszerzenia podstawy faktycznej decyzji o wykluczeniu Odwołującego. Wobec związania
swoimi zarzutami, Odwołujący nie mógłby bowiem odnieść się do nowych okoliczności
przedstawionych przez Zamawiającego, po wniesieniu odwołania. Z tych względów
postępowanie Zamawiającego, polegającego na przedstawieniu nowych dowodów w
odpowiedzi na odwołanie i skardze, nie można traktować jedynie jako rozszerzenia
argumentacji zawartej w decyzji o wykluczeniu. Powyższej wykładni nie podważa zasada
ekonomiki procesowej ani zasada dyspozycyjności formalnej czyli rozporządzania przez
stronę czynnościami procesowymi. Zasady te aczkolwiek ważne, nie mogą mieć charakteru
dominującego. Z punktu widzenia naczelnych zasad postępowania cywilnego z pewnością
ważniejszą rolę odgrywa zasada równouprawnienia stron a dokładniej zasada równości
środków procesowych. Podsumowując, skoro Odwołujący – wykonawca był związany swoimi
zarzutami zawartymi w odwołaniu to również Zamawiający był związany podstawą faktyczną
decyzji od której to odwołanie wniesiono. Dopuszczenie do rozszerzenia podstawy faktycznej
decyzji przez Zamawiającego uniemożliwiłoby jednocześnie Odwołującemu – wykonawcy
przedstawienie zarzutów, co do tych nowych okoliczności. Wobec tego dowody zgłoszone
przez Zamawiającego jako dotyczące okoliczności związanych z rozszerzoną podstawą
faktyczną decyzji o wykluczeniu, nie mogły zostać uwzględnione (…)”.
Orzeczenie
Sądu to dotyczyło wprawdzie instytucji uzasadnienia czynności
wykluczenia wykonawcy
, jednakże poglądy tam wyrażone znajdują także zastosowanie do
uzasadnienia
czynności unieważnienia postępowania. Zasadnym wydaje w tym miejscu
przywołanie również wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 28 stycznia
2010 r. w sprawie C-
406/08 Uniplex, który wskazuje, iż: „W tym względzie należy
przypomnieć, że zgodnie z art. 1 ust. 1 dyrektywy 89/665 państwa członkowskie są
zobowiązane do zapewnienia, iż sprzeczne z prawem decyzje instytucji zamawiających
mogą skutecznie i możliwie szybko podlegać odwołaniu. Tymczasem fakt, że kandydat lub
oferent dowiaduje się, że jego kandydatura lub oferta zostały odrzucone nie pozwala mu na
skuteczne wniesienie odwołania. Takie informacje nie są wystarczające, aby umożliwić
kandydatom lub ofere
ntom wykrycie wystąpienia naruszenia prawa, które może być
przedmiotem odwołania. Wyłącznie po poinformowaniu zainteresowanego kandydata lub
oferenta o motywach wykluczenia go z postępowania o udzielenie zamówienia, może on
nabrać wyraźnego przekonania co do występowania ewentualnego naruszenia
obowiązujących przepisów, jak też co do możliwości wniesienia odwołania. Wynika z tego,
że cel założony w art. 1 ust. 1 dyrektywy 89/665, jakim jest zagwarantowanie skutecznych
środków odwoławczych w razie naruszenia przepisów obowiązujących w zakresie zamówień
publicznych, może zostać osiągnięty, wyłącznie jeśli bieg terminów wyznaczonych do
wniesienia takich środków odwoławczych rozpoczyna się od dnia, w którym skarżący
dowiedział się lub powinien był dowiedzieć się o podnoszonym naruszeniu rzeczonych
przepisów”.
Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy Izba stwierdziła,
że odwołujący dopiero na rozprawie dowiedział się od zamawiającego o rzeczywistych,
konkretnych motywach
zaskarżonej czynności. Dopiero w trakcie rozprawy zamawiający
poinformował odwołującego, dlaczego jego zdaniem niemożliwe było zwiększenie kwoty
finansowania do ceny oferty najkorzystniejszej. Dopiero w trakc
ie rozprawy zamawiający
ujawnił bowiem, że na przeszkodzie zwiększeniu finansowania stanęły następujące
okoliczności:
a)
stan zaległości ze strony NFZ na nadwykonania usług medycznych,
b) wydanie decyzji przez W
ojewodę Pomorskiego co do konieczności utworzenia i
utrzymania
przez zamawiającego tzw. „łóżek covidowych”,
c) ujemne saldo na rachunku
zysków i strat zamawiającego w okresie październik-listopad
2021r.,
d)
wzrost cen za podstawowe wyroby medyczne jednorazowego użytku tj. maski, rękawice i
fartuchy w okresie styczeń-grudzień 2021 r.
e) wzrost cen zakupu energii elektrycznej i gazu ziemnego,
f)
konieczność zakupu towarów i usług niezbędnych po pożarze w niektórych
pomieszczeniach z
amawiającego.
Izba stwierdziła, że ujawnienie ww. rzeczywistych powodów unieważnienia postępowania
odwołującemu dopiero w trakcie rozprawy należało uznać za spóźnione, z przyczyn
omówionych wcześniej.
Wobec powyższego Izba, działając na podstawie art. 541 Pzp, postanowiła oddalić
wnioski zarówno zamawiającego jak i odwołującego o przeprowadzenie dowodów z
dokumentów, dotyczących ww. okoliczności, jako powołanych dla zwłoki. Izba stwierdziła
bowiem,
że dokumenty te służyły wykazaniu faktów, niemających znaczenia dla
rozstrzygnięcia sprawy, w kontekście sporządzonego przez zamawiającego uzasadnienia
faktycznego
zaskarżonej czynności. Podkreślenia wymaga także, że zgodnie z art. 555 Pzp,
Izba nie może orzekać co do zarzutów, które nie były zawarte w odwołaniu.
Kierując się powyższymi rozważaniami, Izba stwierdziła, że zamawiający naruszył art.
255 pkt 3 i art. 16 Pzp.
Stosownie do art. 553 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień
publicznych (t. jedn. Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 ze zm.),
o oddaleniu odwołania lub jego
uwzględnieniu Izba orzeka w wyroku. W pozostałych przypadkach Izba wydaje
postanowienie
. Orzeczenie Izby, o którym mowa w pkt 1 sentencji, miało charakter
merytoryczny, gdyż odnosiło się do uwzględnienia odwołania. Z kolei orzeczenie Izby
zawarte w pkt 2 sentencji miało charakter formalny, gdyż dotyczyło kosztów postępowania, a
zatem było postanowieniem. O tym, że orzeczenie o kosztach zawarte w wyroku Izby jest
postanowieniem przesądził Sąd Najwyższy w uchwale z 8 grudnia 2005 r. III CZP 109/05
(OSN 2006/11/182). Z powołanego przepisu art. 553 ust. 1 ustawy Pzp wynika zakaz
wydawania przez Izbę orzeczenia o charakterze merytorycznym w innej formie aniżeli wyrok.
Z uwagi zatem na zbieg w jednym orzeczeniu
rozstrzygnięć o charakterze merytorycznym
(pkt 1 sentencji) i formalnym (pkt 2 sentencji), całe orzeczenie musiało przybrać postać
wyroku.
Zgodnie z przepisem art. 554 ust. 1 pkt 1 ustawy
Pzp, Krajowa Izba Odwoławcza
uwzględnia odwołanie w całości lub w części, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy,
które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie
zamówienia, konkursu lub systemu kwalifikowania wykonawców. W analizowanej sprawie
stwierdzone naruszenia ustawy Pzp,
mogą mieć istotny wpływ na wynik postępowania.
W świetle art. 554 ust. 3 pkt 1 ustawy Pzp, uwzględniając odwołanie, Izba może jeżeli
umowa nie została zawarta:
a) nakazać wykonanie lub powtórzenie czynności zamawiającego albo
b) nakazać unieważnienie czynności zamawiającego, albo
c) nakazać zmianę projektowanego postanowienia umowy albo jego usunięcie, jeżeli jest
niezgodne z przepisami ustawy.
W konsekwencji Izba nakazała zamawiającemu unieważnienie czynności
unieważnienia postępowania, w sposób opisany w pkt 1 sentencji.
Wobec powyższego, na podstawie art. 554 ust. 1 pkt 1 i art. 554 ust. 3 pkt 1 ustawy
Pzp, orzeczono jak w pkt 1 sentencji.
Zgodnie z art. 557 ustawy Pzp, w wyroku oraz w
postanowieniu kończącym
postępowanie odwoławcze Izba rozstrzyga o kosztach postępowania odwoławczego. Z kolei
w świetle art. 575 ustawy Pzp, strony oraz uczestnik postępowania odwoławczego wnoszący
sprzeciw ponoszą koszty postępowania odwoławczego stosownie do jego wyniku.
Jak wskazuje się w piśmiennictwie, reguła ponoszenia przez strony kosztów
postępowania odwoławczego stosownie do wyników postępowania odwoławczego oznacza,
że „obowiązuje w nim, analogicznie do procesu cywilnego, zasada odpowiedzialności za
wynik procesu, według której koszty postępowania obciążają ostatecznie stronę
„przegrywającą” sprawę (por. art. 98 § 1 k.p.c.)” Jarosław Jerzykowski, Komentarz do art.192
ustawy -
Prawo zamówień publicznych, w: Dzierżanowski W., Jerzykowski J., Stachowiak M.
Prawo zamówień publicznych. Komentarz, LEX, 2014, wydanie VI.
W analizowanej sprawie Izba
uwzględniła odwołanie. Odpowiedzialność za wynik
postępowania ponosił zatem zamawiający. Na koszty postępowania składał się wpis od
odwołania uiszczony przez odwołującego w kwocie 15.000 zł oraz wynagrodzenie
pełnomocnika odwołującego w kwocie 3.600 zł, ustalone na podstawie rachunku złożonego
do akt sprawy.
Biorąc powyższe pod uwagę, o kosztach postępowania odwoławczego orzeczono
stosownie do wyniku postępowania - na podstawie art. 557 oraz art. 575 ustawy Pzp oraz w
oparciu o przepisy § 7 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 5 pkt 2 lit. b rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów
postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437).
Przewodniczący: ………………….…
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 561/22, KIO 563/22, KIO 573/22, KIO 574/22, KIO 575/22, KIO 577/22, KIO 579/22, KIO 581/22, KIO 587/22, KIO 589/22 z dnia 2022-05-16
- Sygn. akt KIO 1104/22 z dnia 2022-05-13
- Sygn. akt KIO 1006/22, KIO 991/22 z dnia 2022-05-09
- Sygn. akt KIO 971/22 z dnia 2022-04-25
- Sygn. akt KIO 835/22, KIO 846/22 z dnia 2022-04-15
