rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2022-08-29
rok: 2022
data dokumentu: 2022-08-29
rok: 2022
sygnatury akt.:
KIO 2051/22
KIO 2051/22
Komisja w składzie:
Przewodniczący: Joanna Gawdzik - Zawalska Członkowie: Danuta Dziubińska, Emilia Garbala Protokolant: Rafał Komoń
Przewodniczący: Joanna Gawdzik - Zawalska Członkowie: Danuta Dziubińska, Emilia Garbala Protokolant: Rafał Komoń
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 sierpnia 2022 r.
w Warszawie odwołania
wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 5 sierpnia 2022 r. przez
wykonawc
ów:
DGP Clean Partner Sp. z o.o. w Warszawie,
SEBAN Sp. z o.o. w Katowicach oraz
4 OP Sp. z o.o. w Legnicy
ubiegających się wspólnie o udzielenie zamówienia publicznego
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego
Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. w Bytomiu
przy udziale wykonawcy
Raflex sp. z o.o. w Piekarach
Śląskich
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie odwołującego,
w Warszawie odwołania
wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 5 sierpnia 2022 r. przez
wykonawc
ów:
DGP Clean Partner Sp. z o.o. w Warszawie,
SEBAN Sp. z o.o. w Katowicach oraz
4 OP Sp. z o.o. w Legnicy
ubiegających się wspólnie o udzielenie zamówienia publicznego
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego
Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. w Bytomiu
przy udziale wykonawcy
Raflex sp. z o.o. w Piekarach
Śląskich
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie odwołującego,
orzeka:
1.
Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu - Spółka Restrukturyzacji Kopalń
S.A.
w
Bytomiu
unieważnienie czynności unieważnienia postępowania,
unieważnienie czynności odrzuceniu oferty odwołujących DGP Clean Partner Sp. z
o.o. w Warszawie, SEBAN Sp. z o.o. w Katowicach oraz 4 OP Sp. z o.o. w Legnicy
ubiegających się wspólnie o udzielenie zamówienia publicznego i nakazuje
dokonanie czynności ponownego badania i oceny ofert z uwzględnieniem oferty
odwołujących.
2.
Kosztami postępowania obciąża zamawiającego - Spółka Restrukturyzacji Kopalń
S.A. w Bytomiu:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego uiszczoną przez
odwołujących DGP Clean Partner Sp. z o.o. w Warszawie, SEBAN Sp. z o.o.
w Katowicach oraz 4 OP Sp. z o.o. w Legnicy
ubiegających się wspólnie o
udzielenie zamówienia publicznego kwotę 15.000 zł 00 groszy (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) tytułem wpisu od odwołania, kwotę
3.600 zł 00 (trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) poniesioną tytułem
kosztów wynagrodzenia i wydatków pełnomocnika odwołujących DGP Clean
Partner Sp. z o.o. w Warszawie, SEBAN Sp. z o.o. w Katowicach oraz 4 OP
Sp. z o.o. w Legnicy
ubiegających się wspólnie o udzielenie zamówienia
publicznego oraz kwotę 720 złotych 46 groszy (słownie: siedemset
dwadzieścia złotych czterdzieści sześć groszy) tytułem kosztów dojazdu na
posiedzenie i rozprawę;
2.2.
zasądza od zamawiającego - Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. w Bytomiu
na rzecz
odwołujących - DGP Clean Partner Sp. z o.o. w Warszawie, SEBAN
Sp. z o.o. w Katowicach oraz 4 OP Sp. z o.o. w Legnicy
ubiegających się
wspólnie o udzielenie zamówienia publicznego kwotę 19 320 złotych 46
groszy
(słownie: dziewiętnaście tysięcy trzysta dwadzieścia złotych
czterdzieści sześć groszy) tytułem zwrotu kosztów.
Stosownie do art. 579 i art.
580 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień
publicznych (tj.: Dz.U. z 2022 r., poz. 1710) na niniejszy wyrok - w terminie 14 dni od
dnia jeg
o doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………………..
Członkowie:
……………………………..
……………………………..
KIO 2051/22
Uzasadnienie
W postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy z dnia 11 września 2019 roku
Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1129 ze zm., aktualnie tj.: Dz.U. z
2022 r., poz.
1710) (dalej: „Ustawa” lub „Pzp”) w procedurze otwartej przez zamawiającego
Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. w Bytomiu pn.: Część I: „Świadczenie kompleksowej
usługi polegającej na utrzymaniu porządku i czystości w budynkach mieszkalnych będących
wyłączną własnością SRK S.A. oraz utrzymanie czystości i porządku wokół tych budynków
po
łożonych na terenie miast Sosnowiec, Czeladź, Będzin, Bytom, Ruda Śląska,
Radzionków, Zabrze, Gliwice, Lędziny, Chorzów, Radlin, Siemianowice, Katowice.". Cześć II:
„Świadczenie kompleksowej usługi w zakresie porządku i czystości wokół budynków
mieszkalnyc
h będących wyłączną własnością SRK S.A. położonych na terenie gminy
Wałbrzych i Boguszów Gorce." dla Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A. Oddział Administracja
Zasobów Mieszkaniowych (Numer referencyjny: ZP-AZM-0001/22, ogłoszenie o zamówieniu
opublikowane w dzienniku Unii Europejskiej z dnia 8 marca 2022 r. pod numerem 2022/S
047-122227)
(dalej: „Postępowanie”) odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w
Warszawie w dniu 5 sierpnia 2022 r. złożyli wykonawcy: DGP Clean Partner Sp. z o.o. w
Warszawie, SEBAN Sp. z o.o. w Katowicach oraz 4 OP Sp. z o.o. w Legnicy
ubiegający się
wspólnie o udzielenie zamówienia publicznego (zwany: „Odwołującym” lub „Wykonawcą”).
Do postępowania w dniu 10 sierpnia 2022 r. przystąpienie po stronie Odwołującego
zgłosił Raflex sp. z o.o. w Piekarach Śląskich (zwany również: „Przystępującym”).
Przystępujący jako interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia odwołania na korzyść Odwołującego
wskazał sytuację prawną wywołaną skarżoną przez Odwołującego czynnością
Zamawiającego odrzucenia oferty Wykonawcy ze względu na zmowę przetargową z
Przystępującym.
Odwołanie wniesione zostało przez Wykonawcę wobec: unieważnienia wyboru
oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej w Postępowaniu; odrzucenia oferty
Odwołującego, w sytuacji gdy Wykonawca nie zawarł z Raflex sp. z o.o. porozumienia
mającego na celu zakłócenie konkurencji w Postępowaniu; unieważnienia Postępowania, w
s
ytuacji gdy to oferta Odwołującego powinna być uznana za najkorzystniejszą w
Postępowaniu, a zaoferowana przez Odwołującego cena jest znacząco niższa niż kwota,
jaką Zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia.
Zaskarżonym czynnościom i zaniechaniom Zamawiającego Odwołujący zarzucił:
1. naruszenie przepisu art. 226 ust. 1 pkt 2 lit. a) Ustawy w zw. z art. 108 ust. 1 pkt 5
Ustawy w zw. z art. 253 ust. 1 pkt 2 Ustawy w zw. z art. 16 pkt 3 Ustawy poprzez
bezpodstawne odrzucenie oferty Odwołującego (poprzedzone bezpodstawnym
unieważnieniem
wyboru oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej w
Postępowaniu), w sytuacji gdy Wykonawca nie zawarł z Raflex sp. z o.o.
porozumienia mającego na celu zakłócenie konkurencji w Postępowaniu, a
Zamawiający nie zdołał wykazać, za pomocą wiarygodnych przesłanek, że
Wykonawc
a i Przystępujący dopuścili się zmowy przetargowej i wyciągnął zbyt
daleko idące wnioski na podstawie zdarzeń, które są codzienną praktyką
przedsiębiorców, czym dodatkowo Zamawiający naruszył zasadę proporcjonalności;
a w konsekwencji
2. naruszenie przepisu art. 255 pkt 3 Ustawy
poprzez bezpodstawne unieważnienie
Pos
tępowania, w sytuacji gdy to oferta Odwołującego powinna być uznana za
najkorzystniejszą w Postępowaniu, a zaoferowana przez Odwołującego cena jest
znacząco niższa niż kwota, jaką Zamawiający zamierzał przeznaczyć na
sfinansowanie zamówienia.
Odwołujący wnosił o nakazanie Zamawiającemu:
1.
unieważnienie czynności unieważnienia Postępowania;
2.
unieważnienie czynności odrzucenia oferty Odwołującego;
3.
unieważnienie czynności unieważnienie wyboru oferty Odwołującego jako oferty
najkorzystniejszej w Postępowaniu, względnie nakazanie Zamawiającemu
przeprowadzenia ponownego badania i oceny ofert złożonych w Postępowaniu z
uwzględnieniem oferty Odwołującego.
Odwołujący wskazał, że ma interes we wniesieniu odwołania, bowiem między innymi w
wyniku działań i zaniechań Zamawiającego oferta Odwołującego została bezzasadnie
odrzucona, czego skutkiem jest pozbawienie go
możliwości uzyskania przedmiotowego
zamówienia, a nadto narażenie Odwołującego na utratę dobrego imienia, co ma znaczenie
dla całej działalności Odwołującego.
Pismem z dnia 7 czerwca 2022 r. Z
amawiający wniósł o oddalenie odwołania w
całości.
W toku postępowania Strony przedłożyły Izbie szereg dokumentów - Zamawiający
dokumentację postępowania, Odwołujący dokumenty na okoliczność podejmowanych przez
Odwołującego działań w celu pozyskania dowodów i potwierdzenia faktów negatywnych,
braku jakichkol
wiek powiązań z Raflex oraz braku porozumienia – zmowy przetargowej
pomiędzy Wykonawcą i Raflex, Przystępujący dokumenty na okoliczność podjęcia kontaktu z
wykonawcą dopiero 28 czerwca 2022 r. oraz przyczyny nieudzielenia Zamawiającemu
wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny na trzecie z kolei zapytanie w tym zakresie.
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem Stron i Uczestnika, na podstawie
zebranego materiału w sprawie, w postaci dokumentacji postępowania, złożonych
przez Strony i Uczestnika dokumentów oraz oświadczeń i stanowisk Stron i
Uczestnika
, Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co niżej opisano.
Na wstępie Izba ustaliła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek, o których
stanowi art. 528 U
stawy, skutkujących odrzuceniem odwołania. Izba oceniła, że Odwołujący
posiada interes w uzyskaniu zamówienia oraz możliwość poniesienia szkody w związku z
ewentualnym naruszeniem przez z
amawiającego przepisów Ustawy, czym wypełnił
materialnoprawną przesłankę dopuszczalności odwołania, o której mowa w art. 505 ust. 1
Ustawy.
Izba ustaliła dalej, co następuje.
Przedmiotem zamówienia jest wykonanie usługi polegającej na utrzymaniu porządku i
czystości w budynkach oraz wokół budynków mieszkalnych Spółki Restrukturyzacji Kopalń
S.A. z podz
iałem na dwie części, które realizowane ma być przez okres do 12 miesięcy od
dnia podpisania umowy
z wykonawcą. Odwołanie dotyczy czynności podjętych przez
Zamawiającego w zakresie części I Postępowania.. Specyfikacja Warunków Zamówienia
(dalej: „SWZ”) przewiduje przeprowadzenie w ramach Postępowania aukcji elektronicznej.
W zakresie części I przedmiotu zamówienia oferty złożyło 4 wykonawców.
W dniu 7 kwietnia 2022 r. dokonano otwarcia ofert:
1) Raflex sp. z o.o. oferta na
kwotę 3.417.211,51 zł brutto;
2) P.U. Agas K. G. (dalej
również : „Agas”) oferta na kwotę 4.635.608,55 zł brutto;
3) Zakład Usług Komunalno- Budowlanych ZUKOMB Z. S. oferta na kwotę
4.0
75.069,72 zł brutto;
4) Odwołujący oferta na kwotę 1.854.322,40 zł brutto.
i Zamawiający poinformował, że kwotą jaką zamierza przeznaczyć na sfinansowanie
zamówienia w I części wynosi 2.890.031,89 zł brutto.
Pismem z dnia 8 kwietnia 2022 r. Zamawiający wezwał Odwołującego do złożenia
wyjaśnień w zakresie zaoferowanej przez Odwołującego ceny jako rażąco niskiej.
W dniu 14 kwietnia 2022 r. Odwołujący złożył wyjaśnienia zawierające szereg
wyliczeń i kalkulacji, odwołujące się do dokumentów źródłowych, które Zamawiający uznał
za przekonujące.
W d
niu 26 kwietnia 2022 r. Zamawiający przeprowadził, aukcję elektroniczną, w której
wykonawcy zaoferowali Zamawiającemu realizację części I przedmiotu zamówienia za
następującą cenę:
1) Raflex sp. z o.o.
– 1.574.000,00 zł brutto – cena obniżona w stosunku do
pierwotnej,
2) P.U. Agas K. G.
(dalej: „Agas”) – 1.579.608,55 zł brutto- cena obniżona- w
stosunku do pierwotnej;
3)
Zakład Usług Komunalno- Budowlanych ZUKOMB Z. S. – 4.075.069,72 zł brutto –
cena nie zmieniona w stosunku do pierwotnej,
4) Od
wołujący – 1.854.322,40 zł brutto- cena nie zmieniona w stosunku do
pierwotnej.
W dniu 27 kwietnia 2022 r. Zamawiający wezwał Raflex i Agas do wyjaśnień ceny
zaoferowanej w aukcji elektronicznej
jako rażąco niskiej. Zakres żądanych wyjaśnień był
szczegółowy i tożsamy w odniesieniu do obu wykonawców. Obaj wykonawcy złożyli
wyjaśnienia. Wyjaśnienia zawierały szereg wyliczeń i kalkulacji oraz odwoływały się do
dokumentów źródłowych.
W dniu 3 czerwca 2022 r. Zamawia
jący ponownie wezwał Raflex i Agas do udzielenia
dodatkowych wyjaśnień ceny. Zapytania w części odnosiły się do zróżnicowanych kwestii.
Na wezwanie z dnia 3 czerwca 2022r. wykonawca Agas nie odpowiedział, co skutkowało
odrzuceniem jego oferty w oparciu o art. 226 ust. 1 pkt. 8) Ustawy.
Raflex od
powiedział na drugie wezwanie. Wyjaśnienia Raflex były obszerne,
szczegółowe i zawierały szereg wyliczeń i kalkulacji oraz odwoływały się do dokumentów
źródłowych.
Pismem z dnia 20 czerwca 2022 r. Zamawiający skierował do Raflex trzecie
wezwanie w trybie
art. 224 ust. 1 Ustawy, zawierające dwa pytania:
• pierwsze stanowiące żądanie wyjaśnienia, w jakiej pozycji złożonych już
wyjaśnień Raflex wskazane zostały koszty PPK;
• drugie dlaczego podane w złożonych już wyjaśnieniach koszty zatrudnienia nie
uwzględniają podwyżki płacy minimalnej, jeśli wiadomym jest, że zamówienie
będzie realizowane na przełomie roku 2022 i 2023.
Na trzecie wezwanie do udzielenia wyjaśnień Raflex nie udzielił odpowiedzi.
W dniu 24 czerwca 20
22 r. Zamawiający, wobec nie udzielania wyjaśnień przez
Raflex, odrzucił ofertę Przystępującego w oparciu o art. 226 ust. 1 pkt. 8) Ustawy.
Zamawiający dokonał oceny ofert i w dniu 13 lipca 2022 r. poinformował
wykonawców o wyborze oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej w Postępowaniu .
Zamaw
iający przesłał Odwołującemu projekt umowy w sprawie zamówienia
publicznego.
W dniu 18 lipca 2022 r. Odwołujący zgłosił Zamawiającemu podwykonawcę, przy
pomocy którego zamierzał realizować usługę, tj. Raflex.
W
dniu 26 lipca 2022 r. Zamawiający unieważnił czynność odrzucenia oferty złożonej
przez Raflex, unieważnił czynność wyboru oferty złożonej przez Odwołującego, odrzucił
ofertę Odwołującego i Raflex na podstawie art. 226 ust. 1 pkt. 2a w zw . z art. 108 ust. 1 pkt.
5
) Ustawy z uwagi na istnienie wiarygodnych przesłanek wskazujących na zawarcie przez
Odwołującego i Przystępującego porozumienia mającego na celu zakłócenie konkurencji
w Postępowaniu oraz unieważnił Postępowanie wobec tego, że oferta z najniższą ceną,
złożona przez wykonawcę Zakład Usług Komunalno- Budowlanych ZUKOMB Z. S. z ceną
4.075.069,72 zł brutto, przewyższa kwotę, którą Zamawiający zamierza przeznaczyć na
sfinansowanie zamówienia o 1.185.037,87 zł brutto.
W uzasa
dnieniu odrzucenia ofert Wykonawcy i Raflex Zamawiający wskazał,
że przebieg przetargu ujawnia budzące wątpliwości zachowania Wykonawcy i Raflex: „Na
podstawie ich zachowania po ogłoszeniu przez Zamawiającego informacji o wyborze oferty
najkorzystniejszej można dostrzec, że wykonawcy mogli wejść w porozumienie faktycznie
wyłączające konkurencję między nimi - uczestniczyli w zmowie przetargowej o charakterze
horyzontalnym. Wskazania wymaga, iż po przeprowadzeniu aukcji elektronicznej oferta
RAFLEX sp. z o.o. była pierwszą ofertą w rankingu ofert z ceną 1 574 000,00 zł, druga była
oferta P.U. „Agas” K. G. z ceną 1 579 608,55 zł, zaś trzecia była oferta konsorcjum DGP
CLEAN sp. z o.o., SEBAN sp. z o.o., 4 OP sp. z o.o. z
ceną 1 854 322,40 zł. (informacja o
wynikach aukcji elektronicznej z dnia 26 kwietnia 2022 r.).” Dalej w uzasadnieniu odrzucenia
ofert
Zamawiający opisał przebieg czynności w Postępowaniu do czasu zgłoszenia przez
Wykonawcę Raflex jako podwykonawcy i wskazał następnie, że:
„Po przeanalizowaniu przebiegu niniejszego postępowania, w ocenie Zamawiającego brak
jest racjonalnego uzasadnienia dla zachowania wykonawcy RAFLEX sp. z o.o., który
po wygranej przez siebie aukcji elektronicznej, odrzuceniu oferty P.U. Agas K. G. oraz
dwukrotnym udzieleniu wyjaśnień rażąco niskiej ceny zaniechał udzielenia odpowiedzi na
ostatnie uzupełniające wezwanie do złożenia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny, w
konsekwencji czego jego oferta została odrzucona. Daleko idące wątpliwości
Zamawiającego co do zachowania Wykonawców RAFLEX sp. z o.o. oraz Konsorcjum DGP
Clean Partner wzbudził fakt zaniechania ostatnich uzupełniających wyjaśnień skutkujących
odrzu
ceniem oferty pierwszej z rankingu oraz uznaniem, iż najkorzystniejszą ofertą stała się
trzecia oferta z rankingu to jest oferta Konsorcjum DGP Clean Partner sp. z o.o.
Kolejną istotną okolicznością, która wzbudziła wątpliwości Zamawiającego jest fakt, iż DGP
Clean Partner sp. z o.o., SEBAN sp. z o.o., 4 OP sp. z o.o. na etapie składania ofert w
swoich oświadczeniach JEDZ nie wskazywały, iż planują części wykonania przedmiotu
zamówienia powierzyć podwykonawcy.
W ocenie Zamawiającego sam fakt powołania konsorcjum w celu wspólnego ubiegania się o
udzielenie zamówienia pozostaje w sprzeczności z późniejszym powierzaniem części
realizacji przedmiotu umowy podwykonawcy. Zasady logiki oraz doświadczenie życiowe
potwierdza, iż konsorcja firm są zawiązywane w celu uniknięcia powierzania części
zamówienia podwykonawcom. Co istotne jednym z członków konsorcjum jest firma z
siedzibą na Górnym Śląsku nie sposób zatem przyjąć, iż członkowie konsorcjum nie
posiadali stosowych sił i zasobów do realizacji przedmiotu zamówienia w oparciu o własne
zasoby.
W tym miejscu wskazania wymaga, iż porozumienia mające na celu zakłócenie konkurencji
to przede wszystkim porozumienia ograniczające konkurencję w rozumieniu art. 6 ust. 1
ustawy o ochronie konkurencji i konsume
ntów. Są to porozumienia pomiędzy
przedsiębiorcami, których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub w inny
sposób naruszenie konkurencji na rynku właściwym. Polegają one w szczególności na
ustalaniu, bezpośrednio lub pośrednio, cen i innych warunków zakupu lub sprzedaży
towarów, uzgadnianiu przez przedsiębiorców przystępujących do przetargu lub przez tych
przedsiębiorców i przedsiębiorcę będącego organizatorem przetargu warunków składanych
ofert, w szczególności zakresu prac lub ceny.”
Dalej Zama
wiający przywołał opisy rodzajów zmów przetargowych i dalej wskazał,
że:
„Uwzględniając
powyższe
stanowisko
doktryny,
a
także
zachowanie
firmy
RAFLEX sp. z o.o., która pomimo, iż jej oferta była pierwsza w rankingu ofert, po pozyskaniu
informacji o odrzuceniu oferty drugiej w rankingu zaniechał złożenia wyjaśnień godząc się
w ten sposób z faktem odrzucenia oferty, a następnie wyjaśnienia co do przyczyny braku
odpowiedzi na wezwanie do w
yjaśnienia rażąco niskiej ceny, Zamawiający na podstawie
wiarygodnych przesłanek, nabrał daleko idących wątpliwości i obecnie stwierdza,
że wykonawcy uzgodnili cenę ofert, które padły w toku przedmiotowego postępowania
i wycofanie się RAFLEX sp. z o.o. z postępowania na jego końcowym etapie wskazują na to,
że RAFLEX sp. z o.o. oraz konsorcjum DGP CLEAN sp. z o.o., SEBAN sp. z o.o., 4 OP sp. z
o.o. pozostawały w porozumieniu celowo doprowadzając do sytuacji, w której SRK S.A. za
realizację zamówienia zapłaciłaby kwotę o 280 322,40 zł złotych wyższą niż cena najniższej
oferty złożona w toku aukcji przez RAFLEX sp. z o.o. „
i w konsekwencji uznał, że zachodzą przesłanki do odrzucenia ofert Wykonawcy i
Przystępującego w związku ze zmową przetargową. Dodatkowo w informacji o odrzuceniu
ofert
Zamawiający wskazał, że w stosunku do Raflex podstawą odrzucenia oferty jest
również brak wyjaśnień, co do rażąco niskiej ceny.
Od czynności dokonanych przez Zamawiającego w dniu 26 lipca 2022 r. odwołanie
złożył Wykonawca, wskazując na brak istnienia jakiejkolwiek współpracy i kontaktów
z Przystępującym w czasie do dokonania czynności odrzucenia oferty Raflex i na
arb
itralność decyzji Zamawiającego w zakresie ustalenia istnienia zmowy przetargowej,
braku jakiegokolwiek uwiarygodnienia tej okoliczności i wewnętrznej sprzeczności
podniesionej dla uzasadnienia istnienia zmowy argumentacji. Zaprzecz
ył, jakoby zawarł z
wyko
nawcą Raflex porozumienie mające na celu zakłócenie konkurencji w Postępowaniu.
Zaznaczył, że działania obu przedsiębiorców były typowym zachowaniem, powszechnie
spotykanym na rynku, które Zamawiający mylnie zinterpretował, wyciągając zbyt daleko
idące wnioski, działając wbrew logice i doświadczeniu życiowemu. Odwołujący szeroko
uzasadnił zarzuty odwołania i poza powołaniem się na dokumentację postępowania,
przedstawił dowody na poparcie swoich twierdzeń o braku jakichkolwiek uzgodnień
pomiędzy Odwołującym i Raflex, co do treści oferty i podejmowanych w toku Postępowania
czynności i daty pierwszego kontaktu z Raflex w postaci dowodów:
1. i 2. print screen strony internetowej z numerem telefonu i wynikami wyszukiwania
Przystępującego,
w
skazujące
sposób
pozyskania
telefonu
kontaktowego
do
Przystępującego,
3. Print screen z telefonu pracownika Odwołującego z SMS do Przystępującego
z treścią „witam z tej strony M. K. firma DGP Clean Partner proszę o kontakt” wskazujący
pierwsz
y kontakt z Przystępującym w dniu 28 czerwca 2022 r.,
4. Wyciąg połączeń telefonicznych z telefonu pracownika Odwołującego za czerwiec
2022 r. (8 stron)
potwierdzający zakres kontaktów telefonicznych i SMS pomiędzy
Odwołującym i Raflex,
5. korespondencj
a SMS pracownika Odwołującego z Przystępującym wskazująca
na brak powiązań i wcześniejszej współpracy oraz sposób pozyskania dalszych numerów
kontaktowych Raflex,
6. Korespondencja email 28 czerwca
– 5 lipca 2022 r. z Odwołującego z
Przystępującym wskazująca na brak powiązań i wcześniejszej współpracy oraz ryzyko
niedojścia do porozumienia w zakresie współpracy przy realizacji zamówienia,
7. email z 5 lipca 2022 r. inicjujący spotkanie Odwołującego z Przystępującym na
Zoom.
8. korespondencja email 5 - 12 lipca 2022 r.
Odwołującego z Przystępującym –
wskazująca na brak powiązań i wcześniejszej współpracy oraz uzgodnienie współpracy,
9. Oświadczenia pracowników Odwołującego i prezesa – 5 dokumentów, wskazujące
na brak powiązań i wcześniejszej współpracy
10. print screeny Kartoteki Klientów Odwołującego z wyszukiwania danych
Przystępującego oraz Raflex A. B. w bazie klientów, gdzie brak jest zapisów dotyczących
tych podmiotów, wskazujące na brak powiązań i wcześniejszej współpracy
11. i 12. zaświadczenia z ING Bank Śląski dotyczące wszystkich posiadanych przez
Wykonawcę rachunków bankowych wskazujące na brak transakcji pomiędzy Odwołującym a
Przystępującym oraz Raflex A. B. w okresie od 10 listopada 2015 r. wraz z wnioskiem o
udost
ępnienie tych danych i korespondencją email tego dotyczącą,
13. oświadczenia konsorcjantów – 3 sztuki - dotyczące faktu prowadzenia rachunków
bankowych wyłącznie w ING Bank Śląski, wskazujące na brak powiązań i wcześniejszej
współpracy,
14. Wydruki z systemu Beck KRS
powiązań kapitałowych oraz osobowych
Przystępującego, A. B. oraz K. G. M. i Zakładu Usług Komunalnych Car Sp. z o.o. (4 sztuki)
wskazujące na brak powiązań i wcześniejszej współpracy
15. Wniosek o udostępnienie informacji publicznej z 17 marca 2022 r.
do Zamawiającego z żądaniem przekazania umów z wykonawcą usług utrzymania porządku
i czystości, aneksów do tych umów, faktur za grudzień 2021, styczeń, luty 2022, formularza
ofertowe
go / cenowego złożonego z ofertą przez aktualnego wykonawcę, dokumentacji
dotyczących nałożonych kar umownych z potwierdzeniem wysłania, celem wykazania źródła,
z jakiego Wykonawca pozyskał numery rachunków bankowych Raflex i faktur wystawionych
przez Raflex na Zamawia
jącego, wskazujące na brak powiązań i wcześniejszej współpracy
16. faktury wystawione przez Raflex na Zamawiającego z tytułu realizacji usług
utrzymania czystości wewnątrz budynków i na terenie zewnętrznym z numerami rachunków
bankowych Raflex oraz protokołem odbioru usług Raflex w ramach uprzednio zawartej
umowy,
celem wykazania źródła pozyskania numerów rachunków bankowych Raflex oraz
wskazujące na brak powiązań i wcześniejszej współpracy,
17. korespondencja
email pomiędzy Odwołującym a platformą internetową za okres
od 16 -
18 sierpnia 2022 r. z prośbą o adresację przydzieloną do usługi o określonym adresie
IP, wskazująca, że urządzenie Odwołującego o określonym adresie IP zainstalowane było
p
od adresem Legnica , ul. Środkowa 22, celem wykazania, że cena ofertowa przesyłana była
z urządzenia w Legnicy z adresu gdzie znajduje się jedna ze spółek z grupy kapitałowej
Odwołującego oraz wskazująca na brak powiązań i wcześniejszej współpracy
18 . pis
mo Odwołującego do Zamawiającego z dnia 18 sierpnia 2022 r. z prośbą o
potwierdzenie IP dla użytkownika składającego ofertę w imieniu Odwołującego oraz prośbą o
zwrócenie się z tym zapytaniem do COIG S.A., która odmówiła tej informacji na wniosek
Odwołującego warunkując udzielenie odpowiedzi zgodą Zamawiającego, celem
potwierdzenia adres IP i lokalizacji oraz wskazujące na brak powiązań i wcześniejszej
współpracy
19. pismo Odwo
łującego z dnia 16 sierpnia 2022 r. do Orange Polska o
potwierdzenie przypisania numeru IP,
z którego logowano się celem złożenia oferty, z
miejscem lokalizacji instalacji w Legnicy ul. Środkowa 20, celem potwierdzenia adres IP i
lokalizacji oraz wskazujące na brak powiązań i wcześniejszej współpracy
20. pismo Odwołującego z dnia 16 sierpnia 2022 r. do CIOG S.A. z prośbą o
potwierdzenie, że dla Zamawiającego w trakcie aukcji w Postępowaniu użytkownik o
określonym w piśmie loginie był widoczny z IP w wskazanym w piśmie numerze, celem
potwierdzenia adres IP i lokalizacji, wskazujące na brak powiązań i wcześniejszej
współpracy.
Odwołujący wskazał, że: „W uzasadnieniu swojej decyzji o odrzuceniu ofert
wykonawców Zamawiający, co prawda deklaruje, że zaistniały wiarygodne przesłanki
wskazujące na zawarcie przez Odwołującego i Raflex porozumienia mającego na celu
zakłócenie konkurencji w Postępowaniu, jednak analiza treści uzasadnienia decyzji prowadzi
do zgoła odmiennego wniosku. Zamawiający dopatruje się zmowy przetargowej w typowym
zachowaniu
dwóch
przedsiębiorców
(całkowicie
od
siebie
niezależnych,
niewspółpracujących dotychczas), którzy podjęli decyzję o współpracy w ramach
przedmiotowego zadania, o czym transparentnie poinformowali Zamawiającego. Wykonawcy
nie
działali w celu zakłócenia konkurencji w Postępowaniu, a poszczególne zdarzenia, które
miały miejsce w trakcie Postępowania, są zachowaniami znanymi szeregu zamawiającym,
którzy prowadzą postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Upatrywanie zmowy
p
rzetargowej w fakcie zgłoszenia podwykonawcy, którego oferta została odrzucona przez
Zamawiającego, stanowi nadinterpretację faktów. Odwołujący może jedynie przypuszczać,
że tak daleko idące wnioski, jakie wyciągnął Zamawiający w związku z działaniami obu
wykonawców, wynikają z negatywnych doświadczeń Zamawiającego z innych postępowań
(w tym przegranych postępowań odwoławczych), których nie można jednak w żaden sposób
przekładać na niniejszą sprawę. Odwołujący zdaje sobie sprawę, że przy ocenie zmów
przetar
gowych, Zamawiającego obowiązują obniżone standardy dowodowe, co jednak nie
oznac
za, że zachowanie Zamawiającego może mieć charakter arbitralny. Przepis art. 108
ust. 1 pkt 5 Pzp odwołuje się bowiem do „wiarygodnych przesłanek”, które wskazać powinien
Zama
wiający, a nadto, przepis art. 253 ust. 1 pkt 2 Pzp obliguje Zamawiającego do podania
uzasadnienia prawnego i faktycznego decyzji o odrzuceniu oferty wykonawcy. Temu
obowiązkowi Zamawiający nie sprostał, co potwierdza zarzut Odwołującego, że działania
Zama
wiającego były bezprawne. W ocenie Odwołującego uzasadnienie faktyczne
przedstawi
one w informacji Zamawiającego z dnia 26 lipca 2022 r. przeczy konkluzji
Zamawiaj
ącego, że w niniejszym stanie faktycznym zaistniały wiarygodne przesłanki
wskazujące na zawarcie przez Odwołującego i Raflex porozumienia mającego na celu
zakłócenie konkurencji w Postępowaniu. Owych „wiarygodnych przesłanek” zmowy
przetargowej Zamawiający upatruje bowiem w następujących zdarzeniach:
A. zaniechaniu udzielenia przez Raflex odpowiedzi na ostatnie wezwanie do
udzielenia
wyjaśnień ceny;
B. braku złożenia przez Odwołującego w treści JEDZ oświadczenia, że wykonawca
planuje powierzyć do wykonania część zamówienia podwykonawcy;
C. ubieganiu się przez Odwołującego o udzielenie przedmiotowego zamówienia
wspólnie z innymi wykonawcami.
Odwołujący wskazuje, że żadne z wyżej wymienionych zachowań nie jest zachowaniem
nadzwyczajnym, niewystępującym w toku postępowań o udzielenie zamówienia publicznego,
a ich wystąpienie (pojedynczo czy kumulatywnie) w żadnym wypadku nie może świadczyć o
tym, że wykonawcy dopuścili się zmowy przetargowej. (…) „
Odwołujący podkreślił, że: :Zamawiający skierował do Raflex łącznie trzy wezwania o
wyjaśnienie zaoferowanej ceny, przy czym każde kolejne wyjaśnienie zawierało coraz to
bardziej szczegółowe pytania adresowane do wykonawcy. W pierwszym wezwaniu
skierowanym do Raflex Zamawiający zwrócił się do wykonawcy, aby wykazał, że jego oferta
uwzględnia wymagania zawarte w SWZ, a cena obejmuje całkowity koszt wykonania
przedmiotu zamówienia. Wezwał także do przedłożenia dowodów dotyczących przede
w
szystkim kosztów poniesionych w związku z zatrudnieniem pracowników, kosztów
związanych z użyciem i pozyskaniem sprzętu, którymi wykonawca zamierza realizować
zamówienie, kosztów związanych z użyciem materiałów i środków czystości, a także kosztów
zagospod
arowania odpadów. Zamawiający zamieścił też w treści wezwania dodatkowe
pytanie, do których mieli odnieść się wykonawcy w swoich wyjaśnieniach. (…) Dla oceny
zachowania wykonawcy znaczenie ma przede wszystkim ta część wyjaśnień Raflex, która
odnosiła się do kosztów pracowniczych. W odpowiedzi na pierwotne wezwanie do
wyjaśnienia ceny Raflex wskazywał, że szacował miesięczny koszt zatrudnienia jednego
pracownika na poziomie 3626,46 zł miesięcznie, wskazując jednocześnie, że zatrudnia
pracowników w oparciu o umowę o pracę, na pełen etat lub „na ¾ etatu”. Odwołujący zwraca
uwagę, że kwota 3626,46 zł to kwota, która uwzględnia całkowity koszt pracodawcy, co
oznacza, że wynagrodzenie brutto pracownika przy tej kwocie wyniesie 3010 zł brutto, czyli
dokładnie tyle, ile minimalne wynagrodzenie za pracę, które obowiązuje w roku 2022 r.
Zatrudnienie pracowników w oparciu o minimalne wynagrodzenie o pracę potwierdza zresztą
lista płacowa, która została złożona przez Raflex wraz z wyjaśnieniami ceny. (…)
Wyjaśnienia Raflex wzbudziły wątpliwości Zamawiającego co do możliwości wykonania
przedmiotu zamówienia za zaoferowaną cenę. Z tego też względu, pismem z dnia 3 czerwca
2022 r., Zamawiający skierował do Raflex kolejne wezwanie do wyjaśnień ceny. Dodatkowe
wyjaśnienia miały zawierać:
1) wyliczenia składowych części oferowanej kwoty z rozbiciem na sprzątanie
powierzchni zewnętrznych i wewnętrznych i podanie ich w kwocie netto i brutto;
2) uszczegółowienie pozycji kosztów pracy w rozbiciu na poszczególne elementy w
taki sposób, aby wykazane zostały wszelkie koszty, jakie winny być poniesione przez
pracodawcę w świetle obowiązujących w tym zakresie przepisów;
3) informację, w jakiej pozycji złożonych wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny
wskazane
zostały koszty ewentualnych zastępstw podczas nieobecności pracowników;
4) informację, w jakiej pozycji złożonych wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny
wskazane zostały koszty odzieży roboczej, koszt narzędzi do pracy, koszt obsługi kadrowo-
płacowej i bhp oraz szkoleń pracowników;
5) przedstawienie w rozbiciu na rejony (miasta) kosztów opróżnienia mieszkań i
wywozu kontenerów wraz z kosztami transportu;
6) wskazanie sposobu organizacji pracy podczas realizacji zamówienia w aspekcie
wykorzystywania w
tym celu 18 etatów;
7) informacje, w jakiej pozycji został zamieszczony koszt sprawowania nadzoru nad
prawidłową realizacją zadania;
8) informację, w jakiej pozycji złożonych wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny
wskazane zostały koszty sprzętu i samochodów, które są niezbędne do realizacji zadania.
(…) Na to wezwanie Raflex również odpowiedział. W treści złożonych wyjaśnień potwierdził
między innymi, że w swojej kalkulacji założył koszty pracownicze na poziomie 2.363,56 zł
brutto, wskazując dodatkowo, że „przy minimalnym wynagrodzeniu w roku 2022 czyli 3010
złotych brutto koszty Pracodawcy wynoszą 3626,46 zł i takie koszty wskazałem w moim
pierwszym wyjaśnieniu z dnia 27.04.2022 roku. Nie wiem zatem skąd kolejne wezwanie
Zamawiającego w tym zakresie, skoro w kwocie 3626,46 złotych zawierają się wszystkie
koszty Pracodawcy w odniesieniu do minimalnego wynagrodzenia i jest to wiedza
powszechnie dostępna.”. (…) Odwołujący podkreśla przy tym, że zgodnie z pkt 6 SWZ
przedmiotowe zamówienie miało być realizowane w okresie do 12 miesięcy od daty zawarcia
umowy. Oznacza to, że wykonawca będzie świadczył swoją usługę na pewno w 2023 r. Z
treści wyjaśnień widać jednoznacznie, że wykonawca Raflex nie założył w swojej ofercie
jakiegokolwiek wzrostu wysokości minimalnego wynagrodzenie za pracę, jaki co roku
następuje. Tymczasem od 1 stycznia 2023 r. minimalne wynagrodzenie wzroście do kwoty
3383 zł brutto, a od lipca 2023 r. do kwoty 3450 zł. W związku z powyższym, w ostatnim
wezwaniu skierowanym do wykonawcy w dni
u 20 czerwca 2022 r., Zamawiający wskazał
następująco: „W nawiązaniu do złożonych pismem z dnia 27.04.2022r. oraz 06.06.2022r.
wyjaśnień dotyczących elementów oferty mających wpływa na wysokość ceny wzywamy
Państwa do złożenia dodatkowych wyjaśnień, które będą zawierały informacje:
− w jakiej pozycji wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny z dnia 27.04.2022r. oraz
06.06.2022r. wskazane zostały koszty PPK,
− dlaczego podane w wyjaśnieniu w zakresie rażąco niskiej ceny z dnia 27 kwietnia
2022 oraz 06.06.20
22 roku koszty zatrudnienia nie uwzględniają podwyżki płacy minimalnej
w roku 2023 jeśli wiadomym jest, że zamówienie będzie realizowane na przełomie rok 2022 i
2023, Zamawiający nie może uznać złożonych wyjaśnień jako wystarczających w związku z
powyższym prosimy o złożenie dodatkowych wyjaśnień. Przypominamy, że w wyjaśnieniach
należy podać wszelkie obiektywne czynniki odnoszące się do elementów oferty i mające
znaczenie dla należytej realizacji zamówienia wraz z dowodami.”. (…) W ocenie
Odwołującego fakt, że wykonawca Raflex nie odpowiedział na to wezwanie, powinno raczej
prowadzić Zamawiającego do wniosku, że dopiero w momencie otrzymania od
Zamawiającego trzeciego wezwania, które sprowadzało się do dwóch, bardzo precyzyjnych
pytań, wykonawca zorientował się, że jego oferta nie zawiera wyceny tych dwóch
elementów.
Zachowanie odwołującego nie jest przy tym odosobnione. Wielu wykonawców, kalkulując
swoje of
erty zapomina o tym, że w przypadku kontraktów realizowanych na przełomie roku,
w kalkulacjach cenow
ych należy uwzględniać wzrosty minimalnego wynagrodzenia o pracę,
którego wysokość wzrasta przecież regularnie. Założenie takie jest tym bardziej zasadne w
aktualnych warunkach gospodarczych, gdzie utrzymujący się (i stale rosnący) wysoki poziom
inflacji,
zawsze przekłada się na wzrosty wynagrodzeń. Jest to fakt notoryjny. Odwołujący
przypuszcza więc, że wykonawca Raflex najpewniej zapomniał o uwzględnieniu w swojej
kalkulacji tych kosztów. Zachowanie Raflex jest przy tym o tyle „usprawiedliwione”, że jest on
wykonawcą, który aktualnie realizuje tę samą usługę na rzecz tego Zamawiającego. W
umowie, którą Raflex realizuje, są zawarte przesłanki umożliwiające wykonawcy
podwyższenie wysokości wynagrodzenia z uwagi na wzrost minimalnego wynagrodzenia o
pracę. Takich postanowień nie zawiera aktualny projekt umowy, bowiem usługa ma być
realizowana przez czas nieprzekraczający 12 miesięcy. Raflex, przyzwyczajony do aktualnie
obowiązujących zapisów umowy, mógł zwyczajnie nie zauważyć, ze w tym zakresie
nastąpiła zmiana w zakresie postanowień umownych. To z kolei miało przełożenie na
sposób kalkulowania przez tego wykonawcę ceny w Postępowaniu. Fakt, że Raflex nie
odpowi
edział na wezwanie Zamawiającego, wskazuje więc na to, że takich założeń w
momencie kalkulowania cen
y, Raflex nie poczynił, na co słusznie zwrócił mu uwagę
Zamawiający. Wskazuje też na to zdanie zawarte w odpowiedzi na drugie wezwanie do
udzielenia wyjaśnień „Nie wiem zatem skąd kolejne wezwanie Zamawiającego w tym
zakresie, skoro w kwocie 3626,46 złotych zawierają się wszystkie koszty Pracodawcy w
odniesieniu do minimalnego wynagrodzenia i jest to wiedza powszechnie dostępna”. To
samo dotyczy najpewniej ko
sztów PPK. Jak bowiem inaczej wyjaśnić zachowanie
wykonawcy, który wcześniej dwukrotnie udzielał wyjaśnień w zakresie ceny, jak nie właśnie
uświadomieniem sobie, że zaoferowana cena omyłkowo nie uwzględnia określonych
elementów (PPK i wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę w roku 2023 r.). Co
więcej, doświadczenie życiowe wskazuje więc raczej na to, że gdyby zachowanie Raflex było
z góry zaplanowaną strategią, to raczej od początku wykonawca nie udzielałby odpowiedzi
na wezwanie do udzielenie wyjaśnień. Raflex nie mógł bowiem przewidzieć, że Zamawiający
zwróci się do wykonawcy z prośbą o udzielenie dalszych wyjaśnień, w dodatku aż
dwukrotnie (co w praktyce nie należy do częstych przypadków). Czy zatem naprawdę
ryzykowałby ewentualny wybór jego oferty, składając wyjaśnienia ceny poparte szeregiem
dowodów, skoro tak naprawdę jego działania miałyby prowadzić do wyboru oferty
Odwołującego? Na marginesie Odwołujący zwraca uwagę, że najlepszym przykładem na
to, że w praktyce zdarza się, że wykonawcy nie odpowiadają na wezwanie do wyjaśnień
ceny w sytuacji, gdy dochodzą do przekonania, że zaoferowana przez nich cena jest rażąco
niska, jest niniejsze Postępowanie, gdzie nie tylko Raflex, ale także wykonawca Agas nie
odpowiedział (bez jakiegokolwiek komentarza) na wezwanie Zamawiającego. Tym bardziej
dziwi więc fakt, że za wiarygodną przesłankę rzekomej zmowy przetargowej Zamawiający
uznał okoliczność zaniechania udzielenia odpowiedzi na wezwanie do udzielenia
dodatkowych wyjaśnień, skoro inny wykonawca (Agas) postąpił dokładnie tak samo tzn.
najpierw udzielił oddzielił odpowiedzi na wezwanie, ale zaniechał już udzielenia odpowiedzi
na dalsze wezwanie. Co istotne, dodatkowe pytanie kierowane do Agas dotyczyły także PPK
i zaniechania uwzględniania podwyżki płacy minimalnej w 2023 i na to wezwanie do
wyjaśnień Agas już nie odpowiedział. (…) Czym zatem różni się sytuacja obu wykonawców?
Dlaczego więc Zamawiający upatruje zmowy przetargowej na podstawie okoliczności, które
nie są nadzwyczajne nawet w ramach tego Postępowania? Już sam ten fakt przeczy więc
tezie stawianej przez Zamawiającego, jakoby brak udzielenia odpowiedzi na wezwanie był
działaniem nieracjonalnym. Wydaje się, że w zależności od momentu, w którym wykonawca
poweźmie wiedzę o „niedoszacowaniu” swojej ceny, wykonawca może zaniechać udzielania
dalszych wyjaśnień, ponieważ zwyczajnie nie ma to już sensu. W ocenie Odwołującego
doświadczenie życiowe wskazuje, że właśnie z taką sytuacją mamy do czynienia na gruncie
przedmiotowej sprawy.
„ W zakresie twierdzeń Zamawiającego odnoszących się do
powierzenia części zamówienia podwykonawcy Odwołujący stwierdził ,że:
„Odwołujący stoi na stanowisku, że postrzeganie jako jednej w wiarygodnych przesłanek
zmowy przetargowej okoliczności braku zadeklarowania w treści JEDZ zamiaru realizowania
przedmiotu umowy z pomocą wykonawcy, jest nadużyciem ze strony Zamawiającego. Taka
interpretacja nie znajduje uzasadnienia ani na gruncie przepisów Pzp ani realiów życiowych.
Odwołujący mógł bowiem nie wiedzieć, w momencie, w którym składał oświadczenie w
JEDZ, że będzie w ogóle chciał realizować usługę z pomocą podwykonawców. W pkt 10.1
SWZ Zamawiający wskazał przecież, że „dopuszcza udział podwykonawców w realizacji
zamówienia. Powierzenie realizacji części zamówienia podwykonawcom nie zwalnia
wykonawcy z odpowiedzialności za prawidłową realizację tego zamówienia”. Ani w treści
SW
Z, ani w projekcie umowy, Zamawiający nie zastrzegł jakiejkolwiek części zamówienia,
która miałaby być wykonana osobiście przez wykonawcę. Oznacza to, że sam Zamawiający
pozostawił wykonawcom dużą swobodę co do tego, w jaki sposób będą realizowali swoją
us
ługę. Zamawiający skorzystał z uprawnienia, jakie zawarte jest w art. 462 ust. 2 Pzp i
pouczył wykonawców, aby wskazywali w swoich ofertach części zamówienia, których
wykonanie zamierzają powierzyć podwykonawcom, oraz podali nazwy ewentualnych
podwykonawców, jeżeli są już znani, ale w doktrynie podkreśla się, że: „wskazywane przez
wykonawcę na etapie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego części
zam
ówienia, których wykonanie zamierza powierzyć podwykonawcom, oraz podania nazw
ewentualnych podwykon
awców, jeżeli są już znani, ma charakter informacyjny. Intencjonalny
charakter informacji wskazywanych w ofercie, dotyczący nazw podwykonawców, był
przyjmow
any powszechnie w orzecznictwie KIO już na gruncie Pzp2004. Pzp (jak wcześniej
Pzp2004) dopuszcza bo
wiem zmianę podwykonawcy na etapie realizacyjnym. W odniesieniu
natomiast do charakteru informacji dotyczącej nazwy części, którą wykonawca zamierza
realizo
wać za pomocą podwykonawcy, na gruncie Pzp2004 istniał spór w doktrynie, czy
informacja ta składa się na ofertę wykonawcy (jako oświadczenie woli co do sposobu
realizacji zamówienia), czy też nie. Brzmienie art. 462 ust. 2 Pzp wprowadzające
fakultatywne wy
maganie żądania informacji o części zamówienia, których wykonanie
wykonawca zamierza powierzyć podwykonawcom, faktycznie przesądza o jego
informacyjnym charakterze.” (zob. H. Nowak, M. Winiarz, Prawo zamówień publicznych.
Komentarz, Urząd Zamówień Publicznych, Warszawa 2021). W związku więc z tym, że
Zamawiający nie zastrzegł do osobistego wykonania przez wykonawcę jakiejkolwiek części
zamówienia, to oświadczenie zawarte w JEDZ dotyczące chęci skorzystania przez
wykonawcę z pomocy podwykonawców, należy uznać za oświadczenie o charakterze
informacyjnym, mogącym ulec zmianie w przyszłości. W przypadku Odwołującego właśnie
do takiej zmiany doszło. Odwołujący doszedł po prostu do przekonania, że realizowanie
zamówienia z udziałem podwykonawców będzie dla niego bardziej optymalnym
rozwiązaniem. Praktyka pokazuje, że bardzo często zdarza się, że wykonawcy decydują się
na wykonanie zamówienia przy pomocy podwykonawców na późniejszym etapie (często
nawet po podpisaniu umowy), a dopuszczalność takich działań nie powinna budzić
wątpliwości. Co więcej, zasady logiki i doświadczenia życiowego nakazują zadać sobie
pytan
ie, czy naprawdę Odwołujący (po wyborze oferty najkorzystniejszej) dokonywałby
oficjalnego zgłoszenia Raflex jako podwykonawcy zadania jeszcze przed podpisaniem
umowy, gdyby wcześniej dopuściłby się zmowy przetargowej i uzgodnił z Raflex ceny ofert?
Czy pr
zypadkiem w takiej sytuacji wykonawcy, którzy dopuścili się zmowy, nie czekaliby
najpierw do podpisania umowy? Niejako naturalnymi pytaniami, jakie nasuwają się w takiej
sytuacji, są pytania o to, po co wykonawcy mieliby się tak zachować? Czy takie zachowanie
nie powinno być przypadkiem poczytywane przez Zamawiającego, jako przejaw uczciwości i
transparentności działań Odwołującego? Podsumowując, Odwołujący stoi na stanowisku, że
treść oświadczenia złożonego przez niego w JEDZ w zakresie dotyczącym zamiaru realizacji
umowy przy pomocy podwykonawców w żadnym wypadku nie może być uznana, za
okoliczność przemawiającą za możliwością przypisania Odwołującemu dopuszczenia się
zmowy przetargowej.
„ W odniesieniu do twierdzeń Zamawiającego o okoliczności złożenia
of
erty wspólnie z innymi wykonawcami jako wskazujących na uwiarygodnienie istnienia
zmowy przetargowej Odwołujący podniósł, że: „Odwołujący nie znajduje jakiegokolwiek
racjonalnego uzasadnienia dla twierdzenia Zamawiającego, że konsorcja firm zawiązywane
są w celu uniknięcia powierzania części zamówienia podwykonawcom. Zamawiający
formułuję tę tezę w całkowitym oderwaniu od realiów rynkowych, gdzie przede wszystkim na
gruncie zamówień o roboty budowlane, kontrakty są realizowane bardzo często z dużą liczbą
po
dwykonawców i to niezależnie od tego, czy wykonawcą zamówienia jest jeden podmiot,
czy kilku wykonawców, którzy złożyli swoją ofertę jako konsorcja firm. Wykonawcy tworzący
konsorcjum firm Odwołującego bardzo często występują w innych postępowaniach wspólnie
z innymi wykonawcami, co nie oznacza, że nie korzystają z usług podwykonawców.
Konsorcja firm zawierane są w celu wspólnego ubiegania się o udzielenie zamówienia, ale
nie wyklucza to możliwości korzystania przez takich wykonawców z pomocy
podwykonawców. Rozważania Zamawiającego mogłyby być uznane za zasadne np. wtedy,
gdyby Zamawiający zastrzegł określoną część zamówienia do osobistego wykonania przez
wyko
nawcę, gdzie podwykonawstwo dla tego obszaru byłoby niedozwolone, ale z taką
sytuacją nie mamy do czynienia na gruncie przedmiotowej sprawy. Jak to już zostało
wskazane wcześniej, Odwołujący miał prawo powierzyć część usług do wykonania
podwykonawcy i w żaden sposób nie oznacza to, że nie posiada stosownych sił i zasobów
do realizacji przedmiotu zamówienia. Niezależnie od posiadania własnych zasobów,
Odwołujący ma prawo tak zorganizować świadczenie usługi, który będzie dla niego
najbardziej optymalny. Jeżeli takie rozwiązanie zakłada skorzystanie z usług innych
podmiotów (podwykonawców), to brak jest podstaw do kwestionowania takiego zamiaru. Co
więcej, w praktyce bardzo często wykonawcy decydują się na zaangażowanie w charakterze
podwykonawcy, dotychczasow
ego wykonawcę usługi, który najlepiej zna realia danego
zamówienia i może bez najmniejszych kłopotów po prostu kontynuować świadczenie usługi,
tyle tylko że w innym charakterze. W związku z powyższym, takie zachowanie
Odwołującego, nie może być poczytywane jako wiarygodną przesłankę dopuszczenia się
przez niego zmowy przetargowej.
„
Odwołujący podkreślił również, że: „na dodatkowe fakty i okoliczności, które całkowicie już
wykluczają możliwość przypisania Odwołującemu czynu, o którym mowa w art. 108 ust. 1 pkt
5 Pzp. I tak,:
1) pierwszy kontakt przedstawicieli Odwołującego z Raflex nastąpił dopiero po
od
rzuceniu oferty Raflex przez Zamawiającego – wykonawcy prowadzili normalne
negocjacje cenowe, odbierali stosowne oświadczenia (np. klauzula informacyjna RODO), co
wskazuje jednoznacznie na to, że wykonawcy wcześniej nie czynili jakichkolwiek ustaleń w z
zw
iązku z niniejszym Postępowaniem;
2) żaden z wykonawców tworzących konsorcjum firm Odwołującego nie jest w
jakikolwiek sposób powiązany osobowo lub kapitałowo z Raflex;
3) żaden z wykonawców tworzących konsorcjum firm Odwołującego nie
współpracował do tej pory z Raflex w jakiejkolwiek formie;
4) żaden z przedstawicieli wykonawców tworzących konsorcjum firm Odwołującego
nie utrzymuje relacji towarzyskich ani nie jest spokrewniony z przedstawicielami Raflex;
5) wykonawcy prowadzą od siebie całkowicie niezależne działalności gospodarcze;
6) Odwołujący przygotowywał swoją ofertę samodzielnie, nie miał też żadnego
wpływu i nie konsultował ani tym bardziej nie uzgadniał z Raflex ceny, jaką Raflex
zaoferował Zamawiającemu;
7) Odwołujący, działając w pełni transparentnie, dokonał Zamawiającemu zgłoszenia
Raflex jako swojego podwykonawcy.
„
Dla wykazania powyższych okoliczności Odwołujący przedłożył opisane wyżej w
uzasadnieniu dowody, którym Izba dała wiarę.
Zamawiający pismem z dnia 16 sierpnia 2022 r. wniósł o oddalenie odwołania. W
piśmie przywołał argumentację uzasadnienia odrzucenia ofert Wykonawcy i Raflex zawartą
w piśmie z dnia 26 lipca 2022 r. Dodatkowo podkreślił, że brak jest dla Zamawiającego
ustawowego obowiązku udowodnienia zaistnienia zmowy przetargowej i zgodna z Ustawą
jest
możliwość podjęcia decyzji o odrzuceniu ofert wykonawców w oparciu o poszlaki i
wiarygodne przesłanki istnienia zmowy przetargowej („w tym znaczeniu, że wystarczające
jest wnioskowanie z zachowania wykonawców, że pozostają oni w porozumieniu i chcą
wpływać na wynik postępowania (wyrok KIO z 19 stycznia 2022 r., sygn. KIO 3745/21)”)
oraz
, że brak jest ustawowego obowiązku prowadzenia w tym zakresie własnego
postępowania mającego na celu weryfikację uzyskanych danych. Zamawiający zaznaczył
również, że: „w związku z zaistniałym podejrzeniem nie tylko podjęła określone czynności w
toku prowadzonego postępowania, ale także złożyła stosowne zawiadomienia do Urzędu
Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Centralnego Biura Antykorupcyjnego.„, na czego
dowód przedłożył zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa wraz z
potwierdzeniem nadania oraz zawiadomienia o naruszeniu praw konkurencji wraz z
potwierdzeniem nadania.
Zamawiaj
ący odwołał się także do doświadczenia, jakie nabył w licznych innych
postępowaniach, „które potwierdza, iż co do zasady oferenci, których oferta jest pierwsza w
rankingu ofert po aukcji elektroniczn
ej ,,bronią” swoje oferty do samego końca i udzielając
żądanych przez zamawiającego wyjaśnień.” Zamawiający zaznaczył, że w jego ocenie
należy zróżnicować brak wyjaśnień przez Agas oraz Raflex. Agas była bowiem drugą firmą w
rankingu ofert po aukcji elektr
onicznej, jej oferta została odrzucona jako pierwsza, a ponadto
Agas nie został zgłoszony przez Odwołującego jako jego podwykonawca. Wszystkie
powyższe okoliczności potwierdzają zasadność w różnicowaniu braku udzielenia wyjaśnień
rażąco niskiej ceny przez omawiane firmy. Zamawiający przedłożył również dokumentację
Postępowania.
Przystępujący po stronie Odwołującego wskazał na niezasadność wzywania go do
wyja
śnień w zakresie rażąco niskiej ceny i przedstawił w tym zakresie szczegółowe
wyjaśnienia i wyliczenia, znajdujące oparcie w dokumentacji postępowania, w szczególności
w złożonych ofertach wykonawców oraz treści udzielanych na żądanie Zamawiającego przez
Raflex szerokich i szczegółowych wyjaśnień, podkreślając, że „ Nie da się w niniejszej
sprawie n
ie zauważyć oczywistych okoliczności takich jak: 1. złożenie przez jednego z
wykonawców oferty ponad dwu i pół krotnie wyższej niż pozostałych ofert; 2.
przeszacowanie wartości zamówienia przez Zamawiającego; 3. złożenie przez pozostałych
wykonawców bardzo zbliżonych cen.” Jednocześnie ocena zachowania Zamawiającego, w
zakresie bezzasadności wzywania Przystępującego do wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej
ceny zbieżna jest z oceną tej okoliczności dokonaną przez Odwołującego. Raflex wskazał
również, że powodem nie złożenia ostatnich, trzecich z kolei wyjaśnień było: niezasadne
wezwanie wykonawcy; trzykrotne wz
ywanie do wyjaśnień a przede wszystkim naciski ze
strony pracownika Zamawiającego zmierzające do zniechęcenia Raflex do udzielenia
odpowiedzi.
Przystępujący wskazał, że został poinformowany przez jednego z pracowników
Zamawiającego, że z punktu widzenia interesów Zamawiającego lepiej byłoby, gdyby Raflex
nie złożył wyjaśnień na trzecie już zapytanie dotyczące rażąco niskiej ceny, gdyż
Wykonawca odwoła się od wyboru Raflex jako składającego najkorzystniejszą ofertę, co
przedłuży Postępowanie i zagrozi ciągłości realizacji usług utrzymania czystości. Wzgląd na
dobro interesu Zamawiającego był podstawową przyczyną zaniechania złożenia wyjaśnień.
Przystępujący wskazał, że pierwszy kontakt z Odwołującym miał miejsce 28 czerwca 2022 r.
(na potwierdzenie tej okolic
zności złożył dowód nr 1 i 2 w postaci korespondencji z dnia 5
lipca 2022r. i od
28 czerwca do 1 lipca 2022r. tożsamy z dowodami numer 6 i 7 złożonymi
przez Odwołującego). Na dowód nacisków ze strony pracownika Zamawiającego złożył
dowód A oraz B w postaci wymiany wiadomości Messenger jaką prowadził bezpośrednio po
spotkaniu w oddziale Zamawiającego z jego pracownikiem z pełnomocnik Przystępującego,
która to korespondencja referuje do tego zdarzenia i nacisków.
Przystępujący podkreślił również, że dla zgodnego z Ustawą wykluczenia wykonawców z
powołaniem się na zmowę przetargową Zamawiający musiałby dysponować, co najmniej
wiarygodnym
i przesłankami, co nie miało miejsca w tej sprawie i zaznaczył, że: „Słowu
„wiarygodny” odpowiadają synonimy przekonujący czy też niepodważalny. Do wykluczenia
wykonawcy na tej podstawie może zatem dojść dopiero wtedy, gdy Zamawiający dysponuje
niepodważalnymi czy też przekonującymi przesłankami. Tymczasem jak wynika z samego
uzasadnienia Zamawiającego ma on tylko cyt: „daleko idące wątpliwości co do zachowania
wykonawców”, „brak racjonalnego uzasadnienia dla zachowania wykonawcy Raflex”, czy też
wskazuje c
yt: „Kolejną istotną okolicznością”, która wzbudziła wątpliwości Zamawiającego”.
Sam Zamawiający w uzasadnieniu faktycznym odrzucenia ofert wskazuje tylko i wyłącznie
na swoje wątpliwości, nie zaś na jakiekolwiek wiarygodne przesłanki.”(…) Z faktu
transpar
entnego zgłoszenia Przystępującego jako podwykonawcy - Zamawiający wywodzi
istnienie zmowy przetargowej. Tymczasem Przystępujący potwierdza, iż jest to normalna
praktyka rynkowa, co zauważyła także Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 19
stycznia 2021 o
sygnaturze KIO 3745/21, w którym wskazała cyt: „Okoliczność iż J. G. i H.
G. polegają wzajemnie na zasobach i podwykonawstwie celem spełnienia warunku udziału w
postępowaniu czy też przyznania punktów w kryterium nie świadczy jeszcze o zawarciu
przez nich
niedozwolonego porozumienia antykonkurencyjnego. Nie każde porozumienie
może zostać uznane za zakłócające konkurencję w postępowaniu. Zawarcie umowy
podwykonawczej z innym wykonawcą, który złożył w postępowaniu ofertę nie jest
wystarczające dla stwierdzenia, że celem i skutkiem takiego działania było zakłócenie
konkurencji. Przesłanki zawarcia niedozwolonego porozumienia muszą być wiarygodne.”
Na rozprawie oprócz przedstawienia dodatkowych dowodów i wyjaśnień Strony
podtrzymały dotychczasowe stanowiska.
Zgodnie z art. 108 ust. 1 pkt 5 Ustawy z postępowania o udzielenie zamówienia
wyklucza się wykonawcę, jeżeli Zamawiający może stwierdzić, na podstawie wiarygodnych
przesłanek, że wykonawca zawarł z innymi wykonawcami porozumienie mające na celu
zakłócenie konkurencji, w szczególności jeżeli należąc do tej samej grupy kapitałowej w
rozumieniu ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o och
ronie konkurencji i konsumentów, złożyli
odrębne oferty, oferty częściowe lub wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu,
chy
ba że wykażą, że przygotowali te oferty lub wnioski niezależnie od siebie.
Jak słusznie wskazuje się w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej: „aby można
stwierdzić, że doszło do istnienia zmowy, w okolicznościach danej sprawy należy rozważyć
czy takie w
iarygodne przesłanki, wskazujące na zawarcie takiego porozumienia da się
zaobserwować i czy wynikają one z dokumentacji postępowania o udzielenie zamówienia. W
przeciwnym razie, jeśli ocena okoliczności danej sprawy oraz zebrany materiał dowodowy
nie wskaz
ują na wyraźne symptomy zmowy przetargowej, to zamawiający nie jest
uprawniony do podjęcia decyzji o wykluczeniu wykonawcy z postępowania w oparciu o
przepis art. 108 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp.” (zob. wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 24
czerwca 2022 r., sygn. akt: KIO 1529/22).
W niniejszej sprawie
Izba stwierdza, że oświadczenia złożone na rozprawie przez
Odwołującego i Przystępującego potwierdziły stanowiska zaprezentowane przez nich na
piśmie i jednocześnie, wobec poparcia ich dowodami, skutecznie wykazana została
nieprawidłowość stanowiska Zamawiającego, co do istnienia zmowy przetargowej, czyniąc
odrzucenie ofert na te
j podstawie nieuzasadnionym w świetle Ustawy. Oświadczenia
Odwołującego i Przystępującego, w zestawieniu z dowodami zgromadzonymi w toku
niniejszego post
ępowania, są spójne i wiarygodne a przedstawiony przez nich przebieg
wydarzeń zgodny z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Ocena podejmowanych
przez te podmioty
w toku Postępowania czynności i ich sekwencja, nie dają w ocenie Izby
p
odstaw do przyjęcia, że doszło do zmowy lub nawet do uwiarygodnienia jej zajścia. Izba
podziela
stanowisko Odwołującego i Przystępującego, co do nieistnienia podstaw do
przyjęcia za wiarygodne, że doszło do zawarcia porozumienia zakłócającego konkurencje.
Projekcja rzeczywistości opisana przez Zamawiającego, jako uwiarygadniająca istnienie
zmowy, nie pozwala na uznanie jej
za prawidłową wobec przedstawionych w toku
post
ępowania Izbie dowodów. W świetle zarówno normy art. 108 ust. 1 pkt. 5, konsekwencji
wiążących się wykluczeniem wykonawcy na tej podstawie, o których mowa w art. 226 ust. 1
pkt 2 lit. a) Ustawy,
a także zasady ciężaru dowodzenia w postępowaniu odwoławczym (art.
534 ust. 1 Ustawy)
i stanowiska popartego dowodami Odwołującego i Przystępującego, Izba
stwierdza, że argumentacja Zamawiającego oparta wyłącznie na:
-
sekwencji zdarzeń w Postępowaniu, bez doprecyzowania nawet kiedy doszło do
zarzucanej zmowy, i
sprowadzająca się do przypuszczeń;
-
niesprecyzowanym doświadczeniu Zamawiającego,
są niewystarczające dla przyjęcia, że kwestionowane przez Odwołującego czynności
Zamawiającego były zgodne z Ustawą.
W szczeg
ólności należy zauważyć, że stanowisku Zamawiającego o zawarciu przez
ww
. wykonawców zmowy przetargowej przeczą następują okoliczności.
Przede wszystkim z przedstawionych przez Odwołującego dowodów wynika, że
wykonawcy podjęli kontakt i zaczęli negocjować warunki współpracy dopiero od 28 czerwca
2022 r. Nie ma jednocześnie innych dowodów wskazujących na ich współpracę przed tą
datą, zwłaszcza zaś przed upływem terminu składania ofert lub przed przeprowadzeniem
aukcji elektronicznej. Po drugie, jak wynika z
przedłożonych dowodów, na pewnych etapie
korespondencji mailowej między stronami, wykonawcy nie mogli dojść do porozumienia
w zakresie warunków współpracy, w związku z czym uznali, że konieczne jest spotkanie
w formi
e telekonferencji, co również potwierdza, że podejmowana współpraca była dla nich
okolicznością nową. Po trzecie, nie sposób pominąć faktu, że Przystępujący dwukrotnie
udzielił odpowiedzi na pytania Zamawiającego w zakresie ceny jego oferty, co również
prz
eczy tezie o istniejącej zmowie. Gdyby bowiem zmowa taka została zawarta,
Przystępujący nie ryzykowałby, że jego oferta zostanie uznana za najkorzystniejszą i nie
udzieliłby odpowiedzi już na pierwsze wezwanie Zamawiającego. Po czwarte, należy też
zauważyć, że Odwołujący w odwołaniu błędnie wskazał przyczyny, dla których Raflex nie
udzielił wyjaśnień w odpowiedzi na trzecie wezwanie Zamawiającego. Odwołujący uznał
bowiem, że Przystępujący po trzecim wezwaniu zorientował się, że nie skalkulował właściwie
kos
ztów wynagrodzenia pracowników, podczas gdy w toku postępowania odwoławczego
Raflex wskazał na inne okoliczności, w tym m.in. na presję ze strony samego
Zamawiającego. Ta rozbieżność pomiędzy stanowiskiem Odwołującego i Przystępującego
również świadczy o tym, że nie istniało między nimi porozumienie dotyczące niniejszego
post
ępowania o udzielenie zamówienia.
Nie jest przy tym zasadne kwestionowanie przez Zamawiającego przedłożonych
przez Odwołującego dowodów, jako niewykazujących, że do zmowy nie doszło. Należy
zauważyć, że co do zasady niemożliwe jest jednoznaczne i niepodważalne wykazanie faktu
negatywnego, czyli czegoś czego nie było. Odwołujący przedstawił dowody, z których
wynika, że przed 28 czerwca 2022 r. nie istniała żadna relacja i współpraca pomiędzy nim a
wykonawcą Raflex i trudno oczekiwać, aby był w stanie wykazać to w inny sposób.
Powyższe ustalenia nie dają podstaw do przyjęcia, że Odwołujący i Przystępujący
zawarli porozumienie mające na celu zakłócenie konkurencji w postępowaniu.
Tym samym, wobec braku podstaw do uznania za wiarygodne istnienia zmowy
przetargowej,
odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku na
podstawie art. 557 i art. 575 Ustawy oraz
§ 5 oraz 7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów
postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437, dalej jako „rozporządzenie”).
Jak stanowi § 7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia, w przypadku uwzględnienia odwołania
przez Izbę w całości koszty ponosi zamawiający; w takim przypadku Izba zasądza od
zamawiającego na rzecz odwołującego równowartość kwoty wpisu oraz koszty, o których
mo
wa w § 5 pkt 2. W świetle powyższych regulacji, Izba obciążyła Zamawiającego całością
kosztów i wpisu poniesionych przez Odwołującego.
W
poczet kosztów postępowania zaliczono kwotę 15.000 złotych 00 groszy (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) tytułem wpisu od odwołania, kwotę 3.600 złotych 00
groszy
(trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) poniesioną tytułem kosztów
wynagrodzenia i wydatków pełnomocnika odwołujących DGP Clean Partner Sp. z o.o. w
Warszawie, SEBAN Sp. z o.o. w Katowica
ch oraz 4 OP Sp. z o.o. w Legnicy ubiegających
się wspólnie o udzielenie zamówienia publicznego oraz kwotę 720 złotych 46 groszy
(słownie: siedemset dwadzieścia złotych czterdzieści sześć groszy) tytułem kosztów dojazdu
na posiedzenie i rozprawę.
Mając na uwadze powyższe Izba rozstrzygnęła jak w sentencji.
Przewodniczący: ……………………………..
Członkowie:
……………………………..
……………………………..
1.
Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu - Spółka Restrukturyzacji Kopalń
S.A.
w
Bytomiu
unieważnienie czynności unieważnienia postępowania,
unieważnienie czynności odrzuceniu oferty odwołujących DGP Clean Partner Sp. z
o.o. w Warszawie, SEBAN Sp. z o.o. w Katowicach oraz 4 OP Sp. z o.o. w Legnicy
ubiegających się wspólnie o udzielenie zamówienia publicznego i nakazuje
dokonanie czynności ponownego badania i oceny ofert z uwzględnieniem oferty
odwołujących.
2.
Kosztami postępowania obciąża zamawiającego - Spółka Restrukturyzacji Kopalń
S.A. w Bytomiu:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego uiszczoną przez
odwołujących DGP Clean Partner Sp. z o.o. w Warszawie, SEBAN Sp. z o.o.
w Katowicach oraz 4 OP Sp. z o.o. w Legnicy
ubiegających się wspólnie o
udzielenie zamówienia publicznego kwotę 15.000 zł 00 groszy (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) tytułem wpisu od odwołania, kwotę
3.600 zł 00 (trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) poniesioną tytułem
kosztów wynagrodzenia i wydatków pełnomocnika odwołujących DGP Clean
Partner Sp. z o.o. w Warszawie, SEBAN Sp. z o.o. w Katowicach oraz 4 OP
Sp. z o.o. w Legnicy
ubiegających się wspólnie o udzielenie zamówienia
publicznego oraz kwotę 720 złotych 46 groszy (słownie: siedemset
dwadzieścia złotych czterdzieści sześć groszy) tytułem kosztów dojazdu na
posiedzenie i rozprawę;
2.2.
zasądza od zamawiającego - Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. w Bytomiu
na rzecz
odwołujących - DGP Clean Partner Sp. z o.o. w Warszawie, SEBAN
Sp. z o.o. w Katowicach oraz 4 OP Sp. z o.o. w Legnicy
ubiegających się
wspólnie o udzielenie zamówienia publicznego kwotę 19 320 złotych 46
groszy
(słownie: dziewiętnaście tysięcy trzysta dwadzieścia złotych
czterdzieści sześć groszy) tytułem zwrotu kosztów.
Stosownie do art. 579 i art.
580 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień
publicznych (tj.: Dz.U. z 2022 r., poz. 1710) na niniejszy wyrok - w terminie 14 dni od
dnia jeg
o doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………………..
Członkowie:
……………………………..
……………………………..
KIO 2051/22
Uzasadnienie
W postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy z dnia 11 września 2019 roku
Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1129 ze zm., aktualnie tj.: Dz.U. z
2022 r., poz.
1710) (dalej: „Ustawa” lub „Pzp”) w procedurze otwartej przez zamawiającego
Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. w Bytomiu pn.: Część I: „Świadczenie kompleksowej
usługi polegającej na utrzymaniu porządku i czystości w budynkach mieszkalnych będących
wyłączną własnością SRK S.A. oraz utrzymanie czystości i porządku wokół tych budynków
po
łożonych na terenie miast Sosnowiec, Czeladź, Będzin, Bytom, Ruda Śląska,
Radzionków, Zabrze, Gliwice, Lędziny, Chorzów, Radlin, Siemianowice, Katowice.". Cześć II:
„Świadczenie kompleksowej usługi w zakresie porządku i czystości wokół budynków
mieszkalnyc
h będących wyłączną własnością SRK S.A. położonych na terenie gminy
Wałbrzych i Boguszów Gorce." dla Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A. Oddział Administracja
Zasobów Mieszkaniowych (Numer referencyjny: ZP-AZM-0001/22, ogłoszenie o zamówieniu
opublikowane w dzienniku Unii Europejskiej z dnia 8 marca 2022 r. pod numerem 2022/S
047-122227)
(dalej: „Postępowanie”) odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w
Warszawie w dniu 5 sierpnia 2022 r. złożyli wykonawcy: DGP Clean Partner Sp. z o.o. w
Warszawie, SEBAN Sp. z o.o. w Katowicach oraz 4 OP Sp. z o.o. w Legnicy
ubiegający się
wspólnie o udzielenie zamówienia publicznego (zwany: „Odwołującym” lub „Wykonawcą”).
Do postępowania w dniu 10 sierpnia 2022 r. przystąpienie po stronie Odwołującego
zgłosił Raflex sp. z o.o. w Piekarach Śląskich (zwany również: „Przystępującym”).
Przystępujący jako interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia odwołania na korzyść Odwołującego
wskazał sytuację prawną wywołaną skarżoną przez Odwołującego czynnością
Zamawiającego odrzucenia oferty Wykonawcy ze względu na zmowę przetargową z
Przystępującym.
Odwołanie wniesione zostało przez Wykonawcę wobec: unieważnienia wyboru
oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej w Postępowaniu; odrzucenia oferty
Odwołującego, w sytuacji gdy Wykonawca nie zawarł z Raflex sp. z o.o. porozumienia
mającego na celu zakłócenie konkurencji w Postępowaniu; unieważnienia Postępowania, w
s
ytuacji gdy to oferta Odwołującego powinna być uznana za najkorzystniejszą w
Postępowaniu, a zaoferowana przez Odwołującego cena jest znacząco niższa niż kwota,
jaką Zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia.
Zaskarżonym czynnościom i zaniechaniom Zamawiającego Odwołujący zarzucił:
1. naruszenie przepisu art. 226 ust. 1 pkt 2 lit. a) Ustawy w zw. z art. 108 ust. 1 pkt 5
Ustawy w zw. z art. 253 ust. 1 pkt 2 Ustawy w zw. z art. 16 pkt 3 Ustawy poprzez
bezpodstawne odrzucenie oferty Odwołującego (poprzedzone bezpodstawnym
unieważnieniem
wyboru oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej w
Postępowaniu), w sytuacji gdy Wykonawca nie zawarł z Raflex sp. z o.o.
porozumienia mającego na celu zakłócenie konkurencji w Postępowaniu, a
Zamawiający nie zdołał wykazać, za pomocą wiarygodnych przesłanek, że
Wykonawc
a i Przystępujący dopuścili się zmowy przetargowej i wyciągnął zbyt
daleko idące wnioski na podstawie zdarzeń, które są codzienną praktyką
przedsiębiorców, czym dodatkowo Zamawiający naruszył zasadę proporcjonalności;
a w konsekwencji
2. naruszenie przepisu art. 255 pkt 3 Ustawy
poprzez bezpodstawne unieważnienie
Pos
tępowania, w sytuacji gdy to oferta Odwołującego powinna być uznana za
najkorzystniejszą w Postępowaniu, a zaoferowana przez Odwołującego cena jest
znacząco niższa niż kwota, jaką Zamawiający zamierzał przeznaczyć na
sfinansowanie zamówienia.
Odwołujący wnosił o nakazanie Zamawiającemu:
1.
unieważnienie czynności unieważnienia Postępowania;
2.
unieważnienie czynności odrzucenia oferty Odwołującego;
3.
unieważnienie czynności unieważnienie wyboru oferty Odwołującego jako oferty
najkorzystniejszej w Postępowaniu, względnie nakazanie Zamawiającemu
przeprowadzenia ponownego badania i oceny ofert złożonych w Postępowaniu z
uwzględnieniem oferty Odwołującego.
Odwołujący wskazał, że ma interes we wniesieniu odwołania, bowiem między innymi w
wyniku działań i zaniechań Zamawiającego oferta Odwołującego została bezzasadnie
odrzucona, czego skutkiem jest pozbawienie go
możliwości uzyskania przedmiotowego
zamówienia, a nadto narażenie Odwołującego na utratę dobrego imienia, co ma znaczenie
dla całej działalności Odwołującego.
Pismem z dnia 7 czerwca 2022 r. Z
amawiający wniósł o oddalenie odwołania w
całości.
W toku postępowania Strony przedłożyły Izbie szereg dokumentów - Zamawiający
dokumentację postępowania, Odwołujący dokumenty na okoliczność podejmowanych przez
Odwołującego działań w celu pozyskania dowodów i potwierdzenia faktów negatywnych,
braku jakichkol
wiek powiązań z Raflex oraz braku porozumienia – zmowy przetargowej
pomiędzy Wykonawcą i Raflex, Przystępujący dokumenty na okoliczność podjęcia kontaktu z
wykonawcą dopiero 28 czerwca 2022 r. oraz przyczyny nieudzielenia Zamawiającemu
wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny na trzecie z kolei zapytanie w tym zakresie.
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem Stron i Uczestnika, na podstawie
zebranego materiału w sprawie, w postaci dokumentacji postępowania, złożonych
przez Strony i Uczestnika dokumentów oraz oświadczeń i stanowisk Stron i
Uczestnika
, Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co niżej opisano.
Na wstępie Izba ustaliła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek, o których
stanowi art. 528 U
stawy, skutkujących odrzuceniem odwołania. Izba oceniła, że Odwołujący
posiada interes w uzyskaniu zamówienia oraz możliwość poniesienia szkody w związku z
ewentualnym naruszeniem przez z
amawiającego przepisów Ustawy, czym wypełnił
materialnoprawną przesłankę dopuszczalności odwołania, o której mowa w art. 505 ust. 1
Ustawy.
Izba ustaliła dalej, co następuje.
Przedmiotem zamówienia jest wykonanie usługi polegającej na utrzymaniu porządku i
czystości w budynkach oraz wokół budynków mieszkalnych Spółki Restrukturyzacji Kopalń
S.A. z podz
iałem na dwie części, które realizowane ma być przez okres do 12 miesięcy od
dnia podpisania umowy
z wykonawcą. Odwołanie dotyczy czynności podjętych przez
Zamawiającego w zakresie części I Postępowania.. Specyfikacja Warunków Zamówienia
(dalej: „SWZ”) przewiduje przeprowadzenie w ramach Postępowania aukcji elektronicznej.
W zakresie części I przedmiotu zamówienia oferty złożyło 4 wykonawców.
W dniu 7 kwietnia 2022 r. dokonano otwarcia ofert:
1) Raflex sp. z o.o. oferta na
kwotę 3.417.211,51 zł brutto;
2) P.U. Agas K. G. (dalej
również : „Agas”) oferta na kwotę 4.635.608,55 zł brutto;
3) Zakład Usług Komunalno- Budowlanych ZUKOMB Z. S. oferta na kwotę
4.0
75.069,72 zł brutto;
4) Odwołujący oferta na kwotę 1.854.322,40 zł brutto.
i Zamawiający poinformował, że kwotą jaką zamierza przeznaczyć na sfinansowanie
zamówienia w I części wynosi 2.890.031,89 zł brutto.
Pismem z dnia 8 kwietnia 2022 r. Zamawiający wezwał Odwołującego do złożenia
wyjaśnień w zakresie zaoferowanej przez Odwołującego ceny jako rażąco niskiej.
W dniu 14 kwietnia 2022 r. Odwołujący złożył wyjaśnienia zawierające szereg
wyliczeń i kalkulacji, odwołujące się do dokumentów źródłowych, które Zamawiający uznał
za przekonujące.
W d
niu 26 kwietnia 2022 r. Zamawiający przeprowadził, aukcję elektroniczną, w której
wykonawcy zaoferowali Zamawiającemu realizację części I przedmiotu zamówienia za
następującą cenę:
1) Raflex sp. z o.o.
– 1.574.000,00 zł brutto – cena obniżona w stosunku do
pierwotnej,
2) P.U. Agas K. G.
(dalej: „Agas”) – 1.579.608,55 zł brutto- cena obniżona- w
stosunku do pierwotnej;
3)
Zakład Usług Komunalno- Budowlanych ZUKOMB Z. S. – 4.075.069,72 zł brutto –
cena nie zmieniona w stosunku do pierwotnej,
4) Od
wołujący – 1.854.322,40 zł brutto- cena nie zmieniona w stosunku do
pierwotnej.
W dniu 27 kwietnia 2022 r. Zamawiający wezwał Raflex i Agas do wyjaśnień ceny
zaoferowanej w aukcji elektronicznej
jako rażąco niskiej. Zakres żądanych wyjaśnień był
szczegółowy i tożsamy w odniesieniu do obu wykonawców. Obaj wykonawcy złożyli
wyjaśnienia. Wyjaśnienia zawierały szereg wyliczeń i kalkulacji oraz odwoływały się do
dokumentów źródłowych.
W dniu 3 czerwca 2022 r. Zamawia
jący ponownie wezwał Raflex i Agas do udzielenia
dodatkowych wyjaśnień ceny. Zapytania w części odnosiły się do zróżnicowanych kwestii.
Na wezwanie z dnia 3 czerwca 2022r. wykonawca Agas nie odpowiedział, co skutkowało
odrzuceniem jego oferty w oparciu o art. 226 ust. 1 pkt. 8) Ustawy.
Raflex od
powiedział na drugie wezwanie. Wyjaśnienia Raflex były obszerne,
szczegółowe i zawierały szereg wyliczeń i kalkulacji oraz odwoływały się do dokumentów
źródłowych.
Pismem z dnia 20 czerwca 2022 r. Zamawiający skierował do Raflex trzecie
wezwanie w trybie
art. 224 ust. 1 Ustawy, zawierające dwa pytania:
• pierwsze stanowiące żądanie wyjaśnienia, w jakiej pozycji złożonych już
wyjaśnień Raflex wskazane zostały koszty PPK;
• drugie dlaczego podane w złożonych już wyjaśnieniach koszty zatrudnienia nie
uwzględniają podwyżki płacy minimalnej, jeśli wiadomym jest, że zamówienie
będzie realizowane na przełomie roku 2022 i 2023.
Na trzecie wezwanie do udzielenia wyjaśnień Raflex nie udzielił odpowiedzi.
W dniu 24 czerwca 20
22 r. Zamawiający, wobec nie udzielania wyjaśnień przez
Raflex, odrzucił ofertę Przystępującego w oparciu o art. 226 ust. 1 pkt. 8) Ustawy.
Zamawiający dokonał oceny ofert i w dniu 13 lipca 2022 r. poinformował
wykonawców o wyborze oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej w Postępowaniu .
Zamaw
iający przesłał Odwołującemu projekt umowy w sprawie zamówienia
publicznego.
W dniu 18 lipca 2022 r. Odwołujący zgłosił Zamawiającemu podwykonawcę, przy
pomocy którego zamierzał realizować usługę, tj. Raflex.
W
dniu 26 lipca 2022 r. Zamawiający unieważnił czynność odrzucenia oferty złożonej
przez Raflex, unieważnił czynność wyboru oferty złożonej przez Odwołującego, odrzucił
ofertę Odwołującego i Raflex na podstawie art. 226 ust. 1 pkt. 2a w zw . z art. 108 ust. 1 pkt.
5
) Ustawy z uwagi na istnienie wiarygodnych przesłanek wskazujących na zawarcie przez
Odwołującego i Przystępującego porozumienia mającego na celu zakłócenie konkurencji
w Postępowaniu oraz unieważnił Postępowanie wobec tego, że oferta z najniższą ceną,
złożona przez wykonawcę Zakład Usług Komunalno- Budowlanych ZUKOMB Z. S. z ceną
4.075.069,72 zł brutto, przewyższa kwotę, którą Zamawiający zamierza przeznaczyć na
sfinansowanie zamówienia o 1.185.037,87 zł brutto.
W uzasa
dnieniu odrzucenia ofert Wykonawcy i Raflex Zamawiający wskazał,
że przebieg przetargu ujawnia budzące wątpliwości zachowania Wykonawcy i Raflex: „Na
podstawie ich zachowania po ogłoszeniu przez Zamawiającego informacji o wyborze oferty
najkorzystniejszej można dostrzec, że wykonawcy mogli wejść w porozumienie faktycznie
wyłączające konkurencję między nimi - uczestniczyli w zmowie przetargowej o charakterze
horyzontalnym. Wskazania wymaga, iż po przeprowadzeniu aukcji elektronicznej oferta
RAFLEX sp. z o.o. była pierwszą ofertą w rankingu ofert z ceną 1 574 000,00 zł, druga była
oferta P.U. „Agas” K. G. z ceną 1 579 608,55 zł, zaś trzecia była oferta konsorcjum DGP
CLEAN sp. z o.o., SEBAN sp. z o.o., 4 OP sp. z o.o. z
ceną 1 854 322,40 zł. (informacja o
wynikach aukcji elektronicznej z dnia 26 kwietnia 2022 r.).” Dalej w uzasadnieniu odrzucenia
ofert
Zamawiający opisał przebieg czynności w Postępowaniu do czasu zgłoszenia przez
Wykonawcę Raflex jako podwykonawcy i wskazał następnie, że:
„Po przeanalizowaniu przebiegu niniejszego postępowania, w ocenie Zamawiającego brak
jest racjonalnego uzasadnienia dla zachowania wykonawcy RAFLEX sp. z o.o., który
po wygranej przez siebie aukcji elektronicznej, odrzuceniu oferty P.U. Agas K. G. oraz
dwukrotnym udzieleniu wyjaśnień rażąco niskiej ceny zaniechał udzielenia odpowiedzi na
ostatnie uzupełniające wezwanie do złożenia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny, w
konsekwencji czego jego oferta została odrzucona. Daleko idące wątpliwości
Zamawiającego co do zachowania Wykonawców RAFLEX sp. z o.o. oraz Konsorcjum DGP
Clean Partner wzbudził fakt zaniechania ostatnich uzupełniających wyjaśnień skutkujących
odrzu
ceniem oferty pierwszej z rankingu oraz uznaniem, iż najkorzystniejszą ofertą stała się
trzecia oferta z rankingu to jest oferta Konsorcjum DGP Clean Partner sp. z o.o.
Kolejną istotną okolicznością, która wzbudziła wątpliwości Zamawiającego jest fakt, iż DGP
Clean Partner sp. z o.o., SEBAN sp. z o.o., 4 OP sp. z o.o. na etapie składania ofert w
swoich oświadczeniach JEDZ nie wskazywały, iż planują części wykonania przedmiotu
zamówienia powierzyć podwykonawcy.
W ocenie Zamawiającego sam fakt powołania konsorcjum w celu wspólnego ubiegania się o
udzielenie zamówienia pozostaje w sprzeczności z późniejszym powierzaniem części
realizacji przedmiotu umowy podwykonawcy. Zasady logiki oraz doświadczenie życiowe
potwierdza, iż konsorcja firm są zawiązywane w celu uniknięcia powierzania części
zamówienia podwykonawcom. Co istotne jednym z członków konsorcjum jest firma z
siedzibą na Górnym Śląsku nie sposób zatem przyjąć, iż członkowie konsorcjum nie
posiadali stosowych sił i zasobów do realizacji przedmiotu zamówienia w oparciu o własne
zasoby.
W tym miejscu wskazania wymaga, iż porozumienia mające na celu zakłócenie konkurencji
to przede wszystkim porozumienia ograniczające konkurencję w rozumieniu art. 6 ust. 1
ustawy o ochronie konkurencji i konsume
ntów. Są to porozumienia pomiędzy
przedsiębiorcami, których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub w inny
sposób naruszenie konkurencji na rynku właściwym. Polegają one w szczególności na
ustalaniu, bezpośrednio lub pośrednio, cen i innych warunków zakupu lub sprzedaży
towarów, uzgadnianiu przez przedsiębiorców przystępujących do przetargu lub przez tych
przedsiębiorców i przedsiębiorcę będącego organizatorem przetargu warunków składanych
ofert, w szczególności zakresu prac lub ceny.”
Dalej Zama
wiający przywołał opisy rodzajów zmów przetargowych i dalej wskazał,
że:
„Uwzględniając
powyższe
stanowisko
doktryny,
a
także
zachowanie
firmy
RAFLEX sp. z o.o., która pomimo, iż jej oferta była pierwsza w rankingu ofert, po pozyskaniu
informacji o odrzuceniu oferty drugiej w rankingu zaniechał złożenia wyjaśnień godząc się
w ten sposób z faktem odrzucenia oferty, a następnie wyjaśnienia co do przyczyny braku
odpowiedzi na wezwanie do w
yjaśnienia rażąco niskiej ceny, Zamawiający na podstawie
wiarygodnych przesłanek, nabrał daleko idących wątpliwości i obecnie stwierdza,
że wykonawcy uzgodnili cenę ofert, które padły w toku przedmiotowego postępowania
i wycofanie się RAFLEX sp. z o.o. z postępowania na jego końcowym etapie wskazują na to,
że RAFLEX sp. z o.o. oraz konsorcjum DGP CLEAN sp. z o.o., SEBAN sp. z o.o., 4 OP sp. z
o.o. pozostawały w porozumieniu celowo doprowadzając do sytuacji, w której SRK S.A. za
realizację zamówienia zapłaciłaby kwotę o 280 322,40 zł złotych wyższą niż cena najniższej
oferty złożona w toku aukcji przez RAFLEX sp. z o.o. „
i w konsekwencji uznał, że zachodzą przesłanki do odrzucenia ofert Wykonawcy i
Przystępującego w związku ze zmową przetargową. Dodatkowo w informacji o odrzuceniu
ofert
Zamawiający wskazał, że w stosunku do Raflex podstawą odrzucenia oferty jest
również brak wyjaśnień, co do rażąco niskiej ceny.
Od czynności dokonanych przez Zamawiającego w dniu 26 lipca 2022 r. odwołanie
złożył Wykonawca, wskazując na brak istnienia jakiejkolwiek współpracy i kontaktów
z Przystępującym w czasie do dokonania czynności odrzucenia oferty Raflex i na
arb
itralność decyzji Zamawiającego w zakresie ustalenia istnienia zmowy przetargowej,
braku jakiegokolwiek uwiarygodnienia tej okoliczności i wewnętrznej sprzeczności
podniesionej dla uzasadnienia istnienia zmowy argumentacji. Zaprzecz
ył, jakoby zawarł z
wyko
nawcą Raflex porozumienie mające na celu zakłócenie konkurencji w Postępowaniu.
Zaznaczył, że działania obu przedsiębiorców były typowym zachowaniem, powszechnie
spotykanym na rynku, które Zamawiający mylnie zinterpretował, wyciągając zbyt daleko
idące wnioski, działając wbrew logice i doświadczeniu życiowemu. Odwołujący szeroko
uzasadnił zarzuty odwołania i poza powołaniem się na dokumentację postępowania,
przedstawił dowody na poparcie swoich twierdzeń o braku jakichkolwiek uzgodnień
pomiędzy Odwołującym i Raflex, co do treści oferty i podejmowanych w toku Postępowania
czynności i daty pierwszego kontaktu z Raflex w postaci dowodów:
1. i 2. print screen strony internetowej z numerem telefonu i wynikami wyszukiwania
Przystępującego,
w
skazujące
sposób
pozyskania
telefonu
kontaktowego
do
Przystępującego,
3. Print screen z telefonu pracownika Odwołującego z SMS do Przystępującego
z treścią „witam z tej strony M. K. firma DGP Clean Partner proszę o kontakt” wskazujący
pierwsz
y kontakt z Przystępującym w dniu 28 czerwca 2022 r.,
4. Wyciąg połączeń telefonicznych z telefonu pracownika Odwołującego za czerwiec
2022 r. (8 stron)
potwierdzający zakres kontaktów telefonicznych i SMS pomiędzy
Odwołującym i Raflex,
5. korespondencj
a SMS pracownika Odwołującego z Przystępującym wskazująca
na brak powiązań i wcześniejszej współpracy oraz sposób pozyskania dalszych numerów
kontaktowych Raflex,
6. Korespondencja email 28 czerwca
– 5 lipca 2022 r. z Odwołującego z
Przystępującym wskazująca na brak powiązań i wcześniejszej współpracy oraz ryzyko
niedojścia do porozumienia w zakresie współpracy przy realizacji zamówienia,
7. email z 5 lipca 2022 r. inicjujący spotkanie Odwołującego z Przystępującym na
Zoom.
8. korespondencja email 5 - 12 lipca 2022 r.
Odwołującego z Przystępującym –
wskazująca na brak powiązań i wcześniejszej współpracy oraz uzgodnienie współpracy,
9. Oświadczenia pracowników Odwołującego i prezesa – 5 dokumentów, wskazujące
na brak powiązań i wcześniejszej współpracy
10. print screeny Kartoteki Klientów Odwołującego z wyszukiwania danych
Przystępującego oraz Raflex A. B. w bazie klientów, gdzie brak jest zapisów dotyczących
tych podmiotów, wskazujące na brak powiązań i wcześniejszej współpracy
11. i 12. zaświadczenia z ING Bank Śląski dotyczące wszystkich posiadanych przez
Wykonawcę rachunków bankowych wskazujące na brak transakcji pomiędzy Odwołującym a
Przystępującym oraz Raflex A. B. w okresie od 10 listopada 2015 r. wraz z wnioskiem o
udost
ępnienie tych danych i korespondencją email tego dotyczącą,
13. oświadczenia konsorcjantów – 3 sztuki - dotyczące faktu prowadzenia rachunków
bankowych wyłącznie w ING Bank Śląski, wskazujące na brak powiązań i wcześniejszej
współpracy,
14. Wydruki z systemu Beck KRS
powiązań kapitałowych oraz osobowych
Przystępującego, A. B. oraz K. G. M. i Zakładu Usług Komunalnych Car Sp. z o.o. (4 sztuki)
wskazujące na brak powiązań i wcześniejszej współpracy
15. Wniosek o udostępnienie informacji publicznej z 17 marca 2022 r.
do Zamawiającego z żądaniem przekazania umów z wykonawcą usług utrzymania porządku
i czystości, aneksów do tych umów, faktur za grudzień 2021, styczeń, luty 2022, formularza
ofertowe
go / cenowego złożonego z ofertą przez aktualnego wykonawcę, dokumentacji
dotyczących nałożonych kar umownych z potwierdzeniem wysłania, celem wykazania źródła,
z jakiego Wykonawca pozyskał numery rachunków bankowych Raflex i faktur wystawionych
przez Raflex na Zamawia
jącego, wskazujące na brak powiązań i wcześniejszej współpracy
16. faktury wystawione przez Raflex na Zamawiającego z tytułu realizacji usług
utrzymania czystości wewnątrz budynków i na terenie zewnętrznym z numerami rachunków
bankowych Raflex oraz protokołem odbioru usług Raflex w ramach uprzednio zawartej
umowy,
celem wykazania źródła pozyskania numerów rachunków bankowych Raflex oraz
wskazujące na brak powiązań i wcześniejszej współpracy,
17. korespondencja
email pomiędzy Odwołującym a platformą internetową za okres
od 16 -
18 sierpnia 2022 r. z prośbą o adresację przydzieloną do usługi o określonym adresie
IP, wskazująca, że urządzenie Odwołującego o określonym adresie IP zainstalowane było
p
od adresem Legnica , ul. Środkowa 22, celem wykazania, że cena ofertowa przesyłana była
z urządzenia w Legnicy z adresu gdzie znajduje się jedna ze spółek z grupy kapitałowej
Odwołującego oraz wskazująca na brak powiązań i wcześniejszej współpracy
18 . pis
mo Odwołującego do Zamawiającego z dnia 18 sierpnia 2022 r. z prośbą o
potwierdzenie IP dla użytkownika składającego ofertę w imieniu Odwołującego oraz prośbą o
zwrócenie się z tym zapytaniem do COIG S.A., która odmówiła tej informacji na wniosek
Odwołującego warunkując udzielenie odpowiedzi zgodą Zamawiającego, celem
potwierdzenia adres IP i lokalizacji oraz wskazujące na brak powiązań i wcześniejszej
współpracy
19. pismo Odwo
łującego z dnia 16 sierpnia 2022 r. do Orange Polska o
potwierdzenie przypisania numeru IP,
z którego logowano się celem złożenia oferty, z
miejscem lokalizacji instalacji w Legnicy ul. Środkowa 20, celem potwierdzenia adres IP i
lokalizacji oraz wskazujące na brak powiązań i wcześniejszej współpracy
20. pismo Odwołującego z dnia 16 sierpnia 2022 r. do CIOG S.A. z prośbą o
potwierdzenie, że dla Zamawiającego w trakcie aukcji w Postępowaniu użytkownik o
określonym w piśmie loginie był widoczny z IP w wskazanym w piśmie numerze, celem
potwierdzenia adres IP i lokalizacji, wskazujące na brak powiązań i wcześniejszej
współpracy.
Odwołujący wskazał, że: „W uzasadnieniu swojej decyzji o odrzuceniu ofert
wykonawców Zamawiający, co prawda deklaruje, że zaistniały wiarygodne przesłanki
wskazujące na zawarcie przez Odwołującego i Raflex porozumienia mającego na celu
zakłócenie konkurencji w Postępowaniu, jednak analiza treści uzasadnienia decyzji prowadzi
do zgoła odmiennego wniosku. Zamawiający dopatruje się zmowy przetargowej w typowym
zachowaniu
dwóch
przedsiębiorców
(całkowicie
od
siebie
niezależnych,
niewspółpracujących dotychczas), którzy podjęli decyzję o współpracy w ramach
przedmiotowego zadania, o czym transparentnie poinformowali Zamawiającego. Wykonawcy
nie
działali w celu zakłócenia konkurencji w Postępowaniu, a poszczególne zdarzenia, które
miały miejsce w trakcie Postępowania, są zachowaniami znanymi szeregu zamawiającym,
którzy prowadzą postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Upatrywanie zmowy
p
rzetargowej w fakcie zgłoszenia podwykonawcy, którego oferta została odrzucona przez
Zamawiającego, stanowi nadinterpretację faktów. Odwołujący może jedynie przypuszczać,
że tak daleko idące wnioski, jakie wyciągnął Zamawiający w związku z działaniami obu
wykonawców, wynikają z negatywnych doświadczeń Zamawiającego z innych postępowań
(w tym przegranych postępowań odwoławczych), których nie można jednak w żaden sposób
przekładać na niniejszą sprawę. Odwołujący zdaje sobie sprawę, że przy ocenie zmów
przetar
gowych, Zamawiającego obowiązują obniżone standardy dowodowe, co jednak nie
oznac
za, że zachowanie Zamawiającego może mieć charakter arbitralny. Przepis art. 108
ust. 1 pkt 5 Pzp odwołuje się bowiem do „wiarygodnych przesłanek”, które wskazać powinien
Zama
wiający, a nadto, przepis art. 253 ust. 1 pkt 2 Pzp obliguje Zamawiającego do podania
uzasadnienia prawnego i faktycznego decyzji o odrzuceniu oferty wykonawcy. Temu
obowiązkowi Zamawiający nie sprostał, co potwierdza zarzut Odwołującego, że działania
Zama
wiającego były bezprawne. W ocenie Odwołującego uzasadnienie faktyczne
przedstawi
one w informacji Zamawiającego z dnia 26 lipca 2022 r. przeczy konkluzji
Zamawiaj
ącego, że w niniejszym stanie faktycznym zaistniały wiarygodne przesłanki
wskazujące na zawarcie przez Odwołującego i Raflex porozumienia mającego na celu
zakłócenie konkurencji w Postępowaniu. Owych „wiarygodnych przesłanek” zmowy
przetargowej Zamawiający upatruje bowiem w następujących zdarzeniach:
A. zaniechaniu udzielenia przez Raflex odpowiedzi na ostatnie wezwanie do
udzielenia
wyjaśnień ceny;
B. braku złożenia przez Odwołującego w treści JEDZ oświadczenia, że wykonawca
planuje powierzyć do wykonania część zamówienia podwykonawcy;
C. ubieganiu się przez Odwołującego o udzielenie przedmiotowego zamówienia
wspólnie z innymi wykonawcami.
Odwołujący wskazuje, że żadne z wyżej wymienionych zachowań nie jest zachowaniem
nadzwyczajnym, niewystępującym w toku postępowań o udzielenie zamówienia publicznego,
a ich wystąpienie (pojedynczo czy kumulatywnie) w żadnym wypadku nie może świadczyć o
tym, że wykonawcy dopuścili się zmowy przetargowej. (…) „
Odwołujący podkreślił, że: :Zamawiający skierował do Raflex łącznie trzy wezwania o
wyjaśnienie zaoferowanej ceny, przy czym każde kolejne wyjaśnienie zawierało coraz to
bardziej szczegółowe pytania adresowane do wykonawcy. W pierwszym wezwaniu
skierowanym do Raflex Zamawiający zwrócił się do wykonawcy, aby wykazał, że jego oferta
uwzględnia wymagania zawarte w SWZ, a cena obejmuje całkowity koszt wykonania
przedmiotu zamówienia. Wezwał także do przedłożenia dowodów dotyczących przede
w
szystkim kosztów poniesionych w związku z zatrudnieniem pracowników, kosztów
związanych z użyciem i pozyskaniem sprzętu, którymi wykonawca zamierza realizować
zamówienie, kosztów związanych z użyciem materiałów i środków czystości, a także kosztów
zagospod
arowania odpadów. Zamawiający zamieścił też w treści wezwania dodatkowe
pytanie, do których mieli odnieść się wykonawcy w swoich wyjaśnieniach. (…) Dla oceny
zachowania wykonawcy znaczenie ma przede wszystkim ta część wyjaśnień Raflex, która
odnosiła się do kosztów pracowniczych. W odpowiedzi na pierwotne wezwanie do
wyjaśnienia ceny Raflex wskazywał, że szacował miesięczny koszt zatrudnienia jednego
pracownika na poziomie 3626,46 zł miesięcznie, wskazując jednocześnie, że zatrudnia
pracowników w oparciu o umowę o pracę, na pełen etat lub „na ¾ etatu”. Odwołujący zwraca
uwagę, że kwota 3626,46 zł to kwota, która uwzględnia całkowity koszt pracodawcy, co
oznacza, że wynagrodzenie brutto pracownika przy tej kwocie wyniesie 3010 zł brutto, czyli
dokładnie tyle, ile minimalne wynagrodzenie za pracę, które obowiązuje w roku 2022 r.
Zatrudnienie pracowników w oparciu o minimalne wynagrodzenie o pracę potwierdza zresztą
lista płacowa, która została złożona przez Raflex wraz z wyjaśnieniami ceny. (…)
Wyjaśnienia Raflex wzbudziły wątpliwości Zamawiającego co do możliwości wykonania
przedmiotu zamówienia za zaoferowaną cenę. Z tego też względu, pismem z dnia 3 czerwca
2022 r., Zamawiający skierował do Raflex kolejne wezwanie do wyjaśnień ceny. Dodatkowe
wyjaśnienia miały zawierać:
1) wyliczenia składowych części oferowanej kwoty z rozbiciem na sprzątanie
powierzchni zewnętrznych i wewnętrznych i podanie ich w kwocie netto i brutto;
2) uszczegółowienie pozycji kosztów pracy w rozbiciu na poszczególne elementy w
taki sposób, aby wykazane zostały wszelkie koszty, jakie winny być poniesione przez
pracodawcę w świetle obowiązujących w tym zakresie przepisów;
3) informację, w jakiej pozycji złożonych wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny
wskazane
zostały koszty ewentualnych zastępstw podczas nieobecności pracowników;
4) informację, w jakiej pozycji złożonych wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny
wskazane zostały koszty odzieży roboczej, koszt narzędzi do pracy, koszt obsługi kadrowo-
płacowej i bhp oraz szkoleń pracowników;
5) przedstawienie w rozbiciu na rejony (miasta) kosztów opróżnienia mieszkań i
wywozu kontenerów wraz z kosztami transportu;
6) wskazanie sposobu organizacji pracy podczas realizacji zamówienia w aspekcie
wykorzystywania w
tym celu 18 etatów;
7) informacje, w jakiej pozycji został zamieszczony koszt sprawowania nadzoru nad
prawidłową realizacją zadania;
8) informację, w jakiej pozycji złożonych wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny
wskazane zostały koszty sprzętu i samochodów, które są niezbędne do realizacji zadania.
(…) Na to wezwanie Raflex również odpowiedział. W treści złożonych wyjaśnień potwierdził
między innymi, że w swojej kalkulacji założył koszty pracownicze na poziomie 2.363,56 zł
brutto, wskazując dodatkowo, że „przy minimalnym wynagrodzeniu w roku 2022 czyli 3010
złotych brutto koszty Pracodawcy wynoszą 3626,46 zł i takie koszty wskazałem w moim
pierwszym wyjaśnieniu z dnia 27.04.2022 roku. Nie wiem zatem skąd kolejne wezwanie
Zamawiającego w tym zakresie, skoro w kwocie 3626,46 złotych zawierają się wszystkie
koszty Pracodawcy w odniesieniu do minimalnego wynagrodzenia i jest to wiedza
powszechnie dostępna.”. (…) Odwołujący podkreśla przy tym, że zgodnie z pkt 6 SWZ
przedmiotowe zamówienie miało być realizowane w okresie do 12 miesięcy od daty zawarcia
umowy. Oznacza to, że wykonawca będzie świadczył swoją usługę na pewno w 2023 r. Z
treści wyjaśnień widać jednoznacznie, że wykonawca Raflex nie założył w swojej ofercie
jakiegokolwiek wzrostu wysokości minimalnego wynagrodzenie za pracę, jaki co roku
następuje. Tymczasem od 1 stycznia 2023 r. minimalne wynagrodzenie wzroście do kwoty
3383 zł brutto, a od lipca 2023 r. do kwoty 3450 zł. W związku z powyższym, w ostatnim
wezwaniu skierowanym do wykonawcy w dni
u 20 czerwca 2022 r., Zamawiający wskazał
następująco: „W nawiązaniu do złożonych pismem z dnia 27.04.2022r. oraz 06.06.2022r.
wyjaśnień dotyczących elementów oferty mających wpływa na wysokość ceny wzywamy
Państwa do złożenia dodatkowych wyjaśnień, które będą zawierały informacje:
− w jakiej pozycji wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny z dnia 27.04.2022r. oraz
06.06.2022r. wskazane zostały koszty PPK,
− dlaczego podane w wyjaśnieniu w zakresie rażąco niskiej ceny z dnia 27 kwietnia
2022 oraz 06.06.20
22 roku koszty zatrudnienia nie uwzględniają podwyżki płacy minimalnej
w roku 2023 jeśli wiadomym jest, że zamówienie będzie realizowane na przełomie rok 2022 i
2023, Zamawiający nie może uznać złożonych wyjaśnień jako wystarczających w związku z
powyższym prosimy o złożenie dodatkowych wyjaśnień. Przypominamy, że w wyjaśnieniach
należy podać wszelkie obiektywne czynniki odnoszące się do elementów oferty i mające
znaczenie dla należytej realizacji zamówienia wraz z dowodami.”. (…) W ocenie
Odwołującego fakt, że wykonawca Raflex nie odpowiedział na to wezwanie, powinno raczej
prowadzić Zamawiającego do wniosku, że dopiero w momencie otrzymania od
Zamawiającego trzeciego wezwania, które sprowadzało się do dwóch, bardzo precyzyjnych
pytań, wykonawca zorientował się, że jego oferta nie zawiera wyceny tych dwóch
elementów.
Zachowanie odwołującego nie jest przy tym odosobnione. Wielu wykonawców, kalkulując
swoje of
erty zapomina o tym, że w przypadku kontraktów realizowanych na przełomie roku,
w kalkulacjach cenow
ych należy uwzględniać wzrosty minimalnego wynagrodzenia o pracę,
którego wysokość wzrasta przecież regularnie. Założenie takie jest tym bardziej zasadne w
aktualnych warunkach gospodarczych, gdzie utrzymujący się (i stale rosnący) wysoki poziom
inflacji,
zawsze przekłada się na wzrosty wynagrodzeń. Jest to fakt notoryjny. Odwołujący
przypuszcza więc, że wykonawca Raflex najpewniej zapomniał o uwzględnieniu w swojej
kalkulacji tych kosztów. Zachowanie Raflex jest przy tym o tyle „usprawiedliwione”, że jest on
wykonawcą, który aktualnie realizuje tę samą usługę na rzecz tego Zamawiającego. W
umowie, którą Raflex realizuje, są zawarte przesłanki umożliwiające wykonawcy
podwyższenie wysokości wynagrodzenia z uwagi na wzrost minimalnego wynagrodzenia o
pracę. Takich postanowień nie zawiera aktualny projekt umowy, bowiem usługa ma być
realizowana przez czas nieprzekraczający 12 miesięcy. Raflex, przyzwyczajony do aktualnie
obowiązujących zapisów umowy, mógł zwyczajnie nie zauważyć, ze w tym zakresie
nastąpiła zmiana w zakresie postanowień umownych. To z kolei miało przełożenie na
sposób kalkulowania przez tego wykonawcę ceny w Postępowaniu. Fakt, że Raflex nie
odpowi
edział na wezwanie Zamawiającego, wskazuje więc na to, że takich założeń w
momencie kalkulowania cen
y, Raflex nie poczynił, na co słusznie zwrócił mu uwagę
Zamawiający. Wskazuje też na to zdanie zawarte w odpowiedzi na drugie wezwanie do
udzielenia wyjaśnień „Nie wiem zatem skąd kolejne wezwanie Zamawiającego w tym
zakresie, skoro w kwocie 3626,46 złotych zawierają się wszystkie koszty Pracodawcy w
odniesieniu do minimalnego wynagrodzenia i jest to wiedza powszechnie dostępna”. To
samo dotyczy najpewniej ko
sztów PPK. Jak bowiem inaczej wyjaśnić zachowanie
wykonawcy, który wcześniej dwukrotnie udzielał wyjaśnień w zakresie ceny, jak nie właśnie
uświadomieniem sobie, że zaoferowana cena omyłkowo nie uwzględnia określonych
elementów (PPK i wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę w roku 2023 r.). Co
więcej, doświadczenie życiowe wskazuje więc raczej na to, że gdyby zachowanie Raflex było
z góry zaplanowaną strategią, to raczej od początku wykonawca nie udzielałby odpowiedzi
na wezwanie do udzielenie wyjaśnień. Raflex nie mógł bowiem przewidzieć, że Zamawiający
zwróci się do wykonawcy z prośbą o udzielenie dalszych wyjaśnień, w dodatku aż
dwukrotnie (co w praktyce nie należy do częstych przypadków). Czy zatem naprawdę
ryzykowałby ewentualny wybór jego oferty, składając wyjaśnienia ceny poparte szeregiem
dowodów, skoro tak naprawdę jego działania miałyby prowadzić do wyboru oferty
Odwołującego? Na marginesie Odwołujący zwraca uwagę, że najlepszym przykładem na
to, że w praktyce zdarza się, że wykonawcy nie odpowiadają na wezwanie do wyjaśnień
ceny w sytuacji, gdy dochodzą do przekonania, że zaoferowana przez nich cena jest rażąco
niska, jest niniejsze Postępowanie, gdzie nie tylko Raflex, ale także wykonawca Agas nie
odpowiedział (bez jakiegokolwiek komentarza) na wezwanie Zamawiającego. Tym bardziej
dziwi więc fakt, że za wiarygodną przesłankę rzekomej zmowy przetargowej Zamawiający
uznał okoliczność zaniechania udzielenia odpowiedzi na wezwanie do udzielenia
dodatkowych wyjaśnień, skoro inny wykonawca (Agas) postąpił dokładnie tak samo tzn.
najpierw udzielił oddzielił odpowiedzi na wezwanie, ale zaniechał już udzielenia odpowiedzi
na dalsze wezwanie. Co istotne, dodatkowe pytanie kierowane do Agas dotyczyły także PPK
i zaniechania uwzględniania podwyżki płacy minimalnej w 2023 i na to wezwanie do
wyjaśnień Agas już nie odpowiedział. (…) Czym zatem różni się sytuacja obu wykonawców?
Dlaczego więc Zamawiający upatruje zmowy przetargowej na podstawie okoliczności, które
nie są nadzwyczajne nawet w ramach tego Postępowania? Już sam ten fakt przeczy więc
tezie stawianej przez Zamawiającego, jakoby brak udzielenia odpowiedzi na wezwanie był
działaniem nieracjonalnym. Wydaje się, że w zależności od momentu, w którym wykonawca
poweźmie wiedzę o „niedoszacowaniu” swojej ceny, wykonawca może zaniechać udzielania
dalszych wyjaśnień, ponieważ zwyczajnie nie ma to już sensu. W ocenie Odwołującego
doświadczenie życiowe wskazuje, że właśnie z taką sytuacją mamy do czynienia na gruncie
przedmiotowej sprawy.
„ W zakresie twierdzeń Zamawiającego odnoszących się do
powierzenia części zamówienia podwykonawcy Odwołujący stwierdził ,że:
„Odwołujący stoi na stanowisku, że postrzeganie jako jednej w wiarygodnych przesłanek
zmowy przetargowej okoliczności braku zadeklarowania w treści JEDZ zamiaru realizowania
przedmiotu umowy z pomocą wykonawcy, jest nadużyciem ze strony Zamawiającego. Taka
interpretacja nie znajduje uzasadnienia ani na gruncie przepisów Pzp ani realiów życiowych.
Odwołujący mógł bowiem nie wiedzieć, w momencie, w którym składał oświadczenie w
JEDZ, że będzie w ogóle chciał realizować usługę z pomocą podwykonawców. W pkt 10.1
SWZ Zamawiający wskazał przecież, że „dopuszcza udział podwykonawców w realizacji
zamówienia. Powierzenie realizacji części zamówienia podwykonawcom nie zwalnia
wykonawcy z odpowiedzialności za prawidłową realizację tego zamówienia”. Ani w treści
SW
Z, ani w projekcie umowy, Zamawiający nie zastrzegł jakiejkolwiek części zamówienia,
która miałaby być wykonana osobiście przez wykonawcę. Oznacza to, że sam Zamawiający
pozostawił wykonawcom dużą swobodę co do tego, w jaki sposób będą realizowali swoją
us
ługę. Zamawiający skorzystał z uprawnienia, jakie zawarte jest w art. 462 ust. 2 Pzp i
pouczył wykonawców, aby wskazywali w swoich ofertach części zamówienia, których
wykonanie zamierzają powierzyć podwykonawcom, oraz podali nazwy ewentualnych
podwykonawców, jeżeli są już znani, ale w doktrynie podkreśla się, że: „wskazywane przez
wykonawcę na etapie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego części
zam
ówienia, których wykonanie zamierza powierzyć podwykonawcom, oraz podania nazw
ewentualnych podwykon
awców, jeżeli są już znani, ma charakter informacyjny. Intencjonalny
charakter informacji wskazywanych w ofercie, dotyczący nazw podwykonawców, był
przyjmow
any powszechnie w orzecznictwie KIO już na gruncie Pzp2004. Pzp (jak wcześniej
Pzp2004) dopuszcza bo
wiem zmianę podwykonawcy na etapie realizacyjnym. W odniesieniu
natomiast do charakteru informacji dotyczącej nazwy części, którą wykonawca zamierza
realizo
wać za pomocą podwykonawcy, na gruncie Pzp2004 istniał spór w doktrynie, czy
informacja ta składa się na ofertę wykonawcy (jako oświadczenie woli co do sposobu
realizacji zamówienia), czy też nie. Brzmienie art. 462 ust. 2 Pzp wprowadzające
fakultatywne wy
maganie żądania informacji o części zamówienia, których wykonanie
wykonawca zamierza powierzyć podwykonawcom, faktycznie przesądza o jego
informacyjnym charakterze.” (zob. H. Nowak, M. Winiarz, Prawo zamówień publicznych.
Komentarz, Urząd Zamówień Publicznych, Warszawa 2021). W związku więc z tym, że
Zamawiający nie zastrzegł do osobistego wykonania przez wykonawcę jakiejkolwiek części
zamówienia, to oświadczenie zawarte w JEDZ dotyczące chęci skorzystania przez
wykonawcę z pomocy podwykonawców, należy uznać za oświadczenie o charakterze
informacyjnym, mogącym ulec zmianie w przyszłości. W przypadku Odwołującego właśnie
do takiej zmiany doszło. Odwołujący doszedł po prostu do przekonania, że realizowanie
zamówienia z udziałem podwykonawców będzie dla niego bardziej optymalnym
rozwiązaniem. Praktyka pokazuje, że bardzo często zdarza się, że wykonawcy decydują się
na wykonanie zamówienia przy pomocy podwykonawców na późniejszym etapie (często
nawet po podpisaniu umowy), a dopuszczalność takich działań nie powinna budzić
wątpliwości. Co więcej, zasady logiki i doświadczenia życiowego nakazują zadać sobie
pytan
ie, czy naprawdę Odwołujący (po wyborze oferty najkorzystniejszej) dokonywałby
oficjalnego zgłoszenia Raflex jako podwykonawcy zadania jeszcze przed podpisaniem
umowy, gdyby wcześniej dopuściłby się zmowy przetargowej i uzgodnił z Raflex ceny ofert?
Czy pr
zypadkiem w takiej sytuacji wykonawcy, którzy dopuścili się zmowy, nie czekaliby
najpierw do podpisania umowy? Niejako naturalnymi pytaniami, jakie nasuwają się w takiej
sytuacji, są pytania o to, po co wykonawcy mieliby się tak zachować? Czy takie zachowanie
nie powinno być przypadkiem poczytywane przez Zamawiającego, jako przejaw uczciwości i
transparentności działań Odwołującego? Podsumowując, Odwołujący stoi na stanowisku, że
treść oświadczenia złożonego przez niego w JEDZ w zakresie dotyczącym zamiaru realizacji
umowy przy pomocy podwykonawców w żadnym wypadku nie może być uznana, za
okoliczność przemawiającą za możliwością przypisania Odwołującemu dopuszczenia się
zmowy przetargowej.
„ W odniesieniu do twierdzeń Zamawiającego o okoliczności złożenia
of
erty wspólnie z innymi wykonawcami jako wskazujących na uwiarygodnienie istnienia
zmowy przetargowej Odwołujący podniósł, że: „Odwołujący nie znajduje jakiegokolwiek
racjonalnego uzasadnienia dla twierdzenia Zamawiającego, że konsorcja firm zawiązywane
są w celu uniknięcia powierzania części zamówienia podwykonawcom. Zamawiający
formułuję tę tezę w całkowitym oderwaniu od realiów rynkowych, gdzie przede wszystkim na
gruncie zamówień o roboty budowlane, kontrakty są realizowane bardzo często z dużą liczbą
po
dwykonawców i to niezależnie od tego, czy wykonawcą zamówienia jest jeden podmiot,
czy kilku wykonawców, którzy złożyli swoją ofertę jako konsorcja firm. Wykonawcy tworzący
konsorcjum firm Odwołującego bardzo często występują w innych postępowaniach wspólnie
z innymi wykonawcami, co nie oznacza, że nie korzystają z usług podwykonawców.
Konsorcja firm zawierane są w celu wspólnego ubiegania się o udzielenie zamówienia, ale
nie wyklucza to możliwości korzystania przez takich wykonawców z pomocy
podwykonawców. Rozważania Zamawiającego mogłyby być uznane za zasadne np. wtedy,
gdyby Zamawiający zastrzegł określoną część zamówienia do osobistego wykonania przez
wyko
nawcę, gdzie podwykonawstwo dla tego obszaru byłoby niedozwolone, ale z taką
sytuacją nie mamy do czynienia na gruncie przedmiotowej sprawy. Jak to już zostało
wskazane wcześniej, Odwołujący miał prawo powierzyć część usług do wykonania
podwykonawcy i w żaden sposób nie oznacza to, że nie posiada stosownych sił i zasobów
do realizacji przedmiotu zamówienia. Niezależnie od posiadania własnych zasobów,
Odwołujący ma prawo tak zorganizować świadczenie usługi, który będzie dla niego
najbardziej optymalny. Jeżeli takie rozwiązanie zakłada skorzystanie z usług innych
podmiotów (podwykonawców), to brak jest podstaw do kwestionowania takiego zamiaru. Co
więcej, w praktyce bardzo często wykonawcy decydują się na zaangażowanie w charakterze
podwykonawcy, dotychczasow
ego wykonawcę usługi, który najlepiej zna realia danego
zamówienia i może bez najmniejszych kłopotów po prostu kontynuować świadczenie usługi,
tyle tylko że w innym charakterze. W związku z powyższym, takie zachowanie
Odwołującego, nie może być poczytywane jako wiarygodną przesłankę dopuszczenia się
przez niego zmowy przetargowej.
„
Odwołujący podkreślił również, że: „na dodatkowe fakty i okoliczności, które całkowicie już
wykluczają możliwość przypisania Odwołującemu czynu, o którym mowa w art. 108 ust. 1 pkt
5 Pzp. I tak,:
1) pierwszy kontakt przedstawicieli Odwołującego z Raflex nastąpił dopiero po
od
rzuceniu oferty Raflex przez Zamawiającego – wykonawcy prowadzili normalne
negocjacje cenowe, odbierali stosowne oświadczenia (np. klauzula informacyjna RODO), co
wskazuje jednoznacznie na to, że wykonawcy wcześniej nie czynili jakichkolwiek ustaleń w z
zw
iązku z niniejszym Postępowaniem;
2) żaden z wykonawców tworzących konsorcjum firm Odwołującego nie jest w
jakikolwiek sposób powiązany osobowo lub kapitałowo z Raflex;
3) żaden z wykonawców tworzących konsorcjum firm Odwołującego nie
współpracował do tej pory z Raflex w jakiejkolwiek formie;
4) żaden z przedstawicieli wykonawców tworzących konsorcjum firm Odwołującego
nie utrzymuje relacji towarzyskich ani nie jest spokrewniony z przedstawicielami Raflex;
5) wykonawcy prowadzą od siebie całkowicie niezależne działalności gospodarcze;
6) Odwołujący przygotowywał swoją ofertę samodzielnie, nie miał też żadnego
wpływu i nie konsultował ani tym bardziej nie uzgadniał z Raflex ceny, jaką Raflex
zaoferował Zamawiającemu;
7) Odwołujący, działając w pełni transparentnie, dokonał Zamawiającemu zgłoszenia
Raflex jako swojego podwykonawcy.
„
Dla wykazania powyższych okoliczności Odwołujący przedłożył opisane wyżej w
uzasadnieniu dowody, którym Izba dała wiarę.
Zamawiający pismem z dnia 16 sierpnia 2022 r. wniósł o oddalenie odwołania. W
piśmie przywołał argumentację uzasadnienia odrzucenia ofert Wykonawcy i Raflex zawartą
w piśmie z dnia 26 lipca 2022 r. Dodatkowo podkreślił, że brak jest dla Zamawiającego
ustawowego obowiązku udowodnienia zaistnienia zmowy przetargowej i zgodna z Ustawą
jest
możliwość podjęcia decyzji o odrzuceniu ofert wykonawców w oparciu o poszlaki i
wiarygodne przesłanki istnienia zmowy przetargowej („w tym znaczeniu, że wystarczające
jest wnioskowanie z zachowania wykonawców, że pozostają oni w porozumieniu i chcą
wpływać na wynik postępowania (wyrok KIO z 19 stycznia 2022 r., sygn. KIO 3745/21)”)
oraz
, że brak jest ustawowego obowiązku prowadzenia w tym zakresie własnego
postępowania mającego na celu weryfikację uzyskanych danych. Zamawiający zaznaczył
również, że: „w związku z zaistniałym podejrzeniem nie tylko podjęła określone czynności w
toku prowadzonego postępowania, ale także złożyła stosowne zawiadomienia do Urzędu
Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Centralnego Biura Antykorupcyjnego.„, na czego
dowód przedłożył zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa wraz z
potwierdzeniem nadania oraz zawiadomienia o naruszeniu praw konkurencji wraz z
potwierdzeniem nadania.
Zamawiaj
ący odwołał się także do doświadczenia, jakie nabył w licznych innych
postępowaniach, „które potwierdza, iż co do zasady oferenci, których oferta jest pierwsza w
rankingu ofert po aukcji elektroniczn
ej ,,bronią” swoje oferty do samego końca i udzielając
żądanych przez zamawiającego wyjaśnień.” Zamawiający zaznaczył, że w jego ocenie
należy zróżnicować brak wyjaśnień przez Agas oraz Raflex. Agas była bowiem drugą firmą w
rankingu ofert po aukcji elektr
onicznej, jej oferta została odrzucona jako pierwsza, a ponadto
Agas nie został zgłoszony przez Odwołującego jako jego podwykonawca. Wszystkie
powyższe okoliczności potwierdzają zasadność w różnicowaniu braku udzielenia wyjaśnień
rażąco niskiej ceny przez omawiane firmy. Zamawiający przedłożył również dokumentację
Postępowania.
Przystępujący po stronie Odwołującego wskazał na niezasadność wzywania go do
wyja
śnień w zakresie rażąco niskiej ceny i przedstawił w tym zakresie szczegółowe
wyjaśnienia i wyliczenia, znajdujące oparcie w dokumentacji postępowania, w szczególności
w złożonych ofertach wykonawców oraz treści udzielanych na żądanie Zamawiającego przez
Raflex szerokich i szczegółowych wyjaśnień, podkreślając, że „ Nie da się w niniejszej
sprawie n
ie zauważyć oczywistych okoliczności takich jak: 1. złożenie przez jednego z
wykonawców oferty ponad dwu i pół krotnie wyższej niż pozostałych ofert; 2.
przeszacowanie wartości zamówienia przez Zamawiającego; 3. złożenie przez pozostałych
wykonawców bardzo zbliżonych cen.” Jednocześnie ocena zachowania Zamawiającego, w
zakresie bezzasadności wzywania Przystępującego do wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej
ceny zbieżna jest z oceną tej okoliczności dokonaną przez Odwołującego. Raflex wskazał
również, że powodem nie złożenia ostatnich, trzecich z kolei wyjaśnień było: niezasadne
wezwanie wykonawcy; trzykrotne wz
ywanie do wyjaśnień a przede wszystkim naciski ze
strony pracownika Zamawiającego zmierzające do zniechęcenia Raflex do udzielenia
odpowiedzi.
Przystępujący wskazał, że został poinformowany przez jednego z pracowników
Zamawiającego, że z punktu widzenia interesów Zamawiającego lepiej byłoby, gdyby Raflex
nie złożył wyjaśnień na trzecie już zapytanie dotyczące rażąco niskiej ceny, gdyż
Wykonawca odwoła się od wyboru Raflex jako składającego najkorzystniejszą ofertę, co
przedłuży Postępowanie i zagrozi ciągłości realizacji usług utrzymania czystości. Wzgląd na
dobro interesu Zamawiającego był podstawową przyczyną zaniechania złożenia wyjaśnień.
Przystępujący wskazał, że pierwszy kontakt z Odwołującym miał miejsce 28 czerwca 2022 r.
(na potwierdzenie tej okolic
zności złożył dowód nr 1 i 2 w postaci korespondencji z dnia 5
lipca 2022r. i od
28 czerwca do 1 lipca 2022r. tożsamy z dowodami numer 6 i 7 złożonymi
przez Odwołującego). Na dowód nacisków ze strony pracownika Zamawiającego złożył
dowód A oraz B w postaci wymiany wiadomości Messenger jaką prowadził bezpośrednio po
spotkaniu w oddziale Zamawiającego z jego pracownikiem z pełnomocnik Przystępującego,
która to korespondencja referuje do tego zdarzenia i nacisków.
Przystępujący podkreślił również, że dla zgodnego z Ustawą wykluczenia wykonawców z
powołaniem się na zmowę przetargową Zamawiający musiałby dysponować, co najmniej
wiarygodnym
i przesłankami, co nie miało miejsca w tej sprawie i zaznaczył, że: „Słowu
„wiarygodny” odpowiadają synonimy przekonujący czy też niepodważalny. Do wykluczenia
wykonawcy na tej podstawie może zatem dojść dopiero wtedy, gdy Zamawiający dysponuje
niepodważalnymi czy też przekonującymi przesłankami. Tymczasem jak wynika z samego
uzasadnienia Zamawiającego ma on tylko cyt: „daleko idące wątpliwości co do zachowania
wykonawców”, „brak racjonalnego uzasadnienia dla zachowania wykonawcy Raflex”, czy też
wskazuje c
yt: „Kolejną istotną okolicznością”, która wzbudziła wątpliwości Zamawiającego”.
Sam Zamawiający w uzasadnieniu faktycznym odrzucenia ofert wskazuje tylko i wyłącznie
na swoje wątpliwości, nie zaś na jakiekolwiek wiarygodne przesłanki.”(…) Z faktu
transpar
entnego zgłoszenia Przystępującego jako podwykonawcy - Zamawiający wywodzi
istnienie zmowy przetargowej. Tymczasem Przystępujący potwierdza, iż jest to normalna
praktyka rynkowa, co zauważyła także Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 19
stycznia 2021 o
sygnaturze KIO 3745/21, w którym wskazała cyt: „Okoliczność iż J. G. i H.
G. polegają wzajemnie na zasobach i podwykonawstwie celem spełnienia warunku udziału w
postępowaniu czy też przyznania punktów w kryterium nie świadczy jeszcze o zawarciu
przez nich
niedozwolonego porozumienia antykonkurencyjnego. Nie każde porozumienie
może zostać uznane za zakłócające konkurencję w postępowaniu. Zawarcie umowy
podwykonawczej z innym wykonawcą, który złożył w postępowaniu ofertę nie jest
wystarczające dla stwierdzenia, że celem i skutkiem takiego działania było zakłócenie
konkurencji. Przesłanki zawarcia niedozwolonego porozumienia muszą być wiarygodne.”
Na rozprawie oprócz przedstawienia dodatkowych dowodów i wyjaśnień Strony
podtrzymały dotychczasowe stanowiska.
Zgodnie z art. 108 ust. 1 pkt 5 Ustawy z postępowania o udzielenie zamówienia
wyklucza się wykonawcę, jeżeli Zamawiający może stwierdzić, na podstawie wiarygodnych
przesłanek, że wykonawca zawarł z innymi wykonawcami porozumienie mające na celu
zakłócenie konkurencji, w szczególności jeżeli należąc do tej samej grupy kapitałowej w
rozumieniu ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o och
ronie konkurencji i konsumentów, złożyli
odrębne oferty, oferty częściowe lub wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu,
chy
ba że wykażą, że przygotowali te oferty lub wnioski niezależnie od siebie.
Jak słusznie wskazuje się w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej: „aby można
stwierdzić, że doszło do istnienia zmowy, w okolicznościach danej sprawy należy rozważyć
czy takie w
iarygodne przesłanki, wskazujące na zawarcie takiego porozumienia da się
zaobserwować i czy wynikają one z dokumentacji postępowania o udzielenie zamówienia. W
przeciwnym razie, jeśli ocena okoliczności danej sprawy oraz zebrany materiał dowodowy
nie wskaz
ują na wyraźne symptomy zmowy przetargowej, to zamawiający nie jest
uprawniony do podjęcia decyzji o wykluczeniu wykonawcy z postępowania w oparciu o
przepis art. 108 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp.” (zob. wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 24
czerwca 2022 r., sygn. akt: KIO 1529/22).
W niniejszej sprawie
Izba stwierdza, że oświadczenia złożone na rozprawie przez
Odwołującego i Przystępującego potwierdziły stanowiska zaprezentowane przez nich na
piśmie i jednocześnie, wobec poparcia ich dowodami, skutecznie wykazana została
nieprawidłowość stanowiska Zamawiającego, co do istnienia zmowy przetargowej, czyniąc
odrzucenie ofert na te
j podstawie nieuzasadnionym w świetle Ustawy. Oświadczenia
Odwołującego i Przystępującego, w zestawieniu z dowodami zgromadzonymi w toku
niniejszego post
ępowania, są spójne i wiarygodne a przedstawiony przez nich przebieg
wydarzeń zgodny z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Ocena podejmowanych
przez te podmioty
w toku Postępowania czynności i ich sekwencja, nie dają w ocenie Izby
p
odstaw do przyjęcia, że doszło do zmowy lub nawet do uwiarygodnienia jej zajścia. Izba
podziela
stanowisko Odwołującego i Przystępującego, co do nieistnienia podstaw do
przyjęcia za wiarygodne, że doszło do zawarcia porozumienia zakłócającego konkurencje.
Projekcja rzeczywistości opisana przez Zamawiającego, jako uwiarygadniająca istnienie
zmowy, nie pozwala na uznanie jej
za prawidłową wobec przedstawionych w toku
post
ępowania Izbie dowodów. W świetle zarówno normy art. 108 ust. 1 pkt. 5, konsekwencji
wiążących się wykluczeniem wykonawcy na tej podstawie, o których mowa w art. 226 ust. 1
pkt 2 lit. a) Ustawy,
a także zasady ciężaru dowodzenia w postępowaniu odwoławczym (art.
534 ust. 1 Ustawy)
i stanowiska popartego dowodami Odwołującego i Przystępującego, Izba
stwierdza, że argumentacja Zamawiającego oparta wyłącznie na:
-
sekwencji zdarzeń w Postępowaniu, bez doprecyzowania nawet kiedy doszło do
zarzucanej zmowy, i
sprowadzająca się do przypuszczeń;
-
niesprecyzowanym doświadczeniu Zamawiającego,
są niewystarczające dla przyjęcia, że kwestionowane przez Odwołującego czynności
Zamawiającego były zgodne z Ustawą.
W szczeg
ólności należy zauważyć, że stanowisku Zamawiającego o zawarciu przez
ww
. wykonawców zmowy przetargowej przeczą następują okoliczności.
Przede wszystkim z przedstawionych przez Odwołującego dowodów wynika, że
wykonawcy podjęli kontakt i zaczęli negocjować warunki współpracy dopiero od 28 czerwca
2022 r. Nie ma jednocześnie innych dowodów wskazujących na ich współpracę przed tą
datą, zwłaszcza zaś przed upływem terminu składania ofert lub przed przeprowadzeniem
aukcji elektronicznej. Po drugie, jak wynika z
przedłożonych dowodów, na pewnych etapie
korespondencji mailowej między stronami, wykonawcy nie mogli dojść do porozumienia
w zakresie warunków współpracy, w związku z czym uznali, że konieczne jest spotkanie
w formi
e telekonferencji, co również potwierdza, że podejmowana współpraca była dla nich
okolicznością nową. Po trzecie, nie sposób pominąć faktu, że Przystępujący dwukrotnie
udzielił odpowiedzi na pytania Zamawiającego w zakresie ceny jego oferty, co również
prz
eczy tezie o istniejącej zmowie. Gdyby bowiem zmowa taka została zawarta,
Przystępujący nie ryzykowałby, że jego oferta zostanie uznana za najkorzystniejszą i nie
udzieliłby odpowiedzi już na pierwsze wezwanie Zamawiającego. Po czwarte, należy też
zauważyć, że Odwołujący w odwołaniu błędnie wskazał przyczyny, dla których Raflex nie
udzielił wyjaśnień w odpowiedzi na trzecie wezwanie Zamawiającego. Odwołujący uznał
bowiem, że Przystępujący po trzecim wezwaniu zorientował się, że nie skalkulował właściwie
kos
ztów wynagrodzenia pracowników, podczas gdy w toku postępowania odwoławczego
Raflex wskazał na inne okoliczności, w tym m.in. na presję ze strony samego
Zamawiającego. Ta rozbieżność pomiędzy stanowiskiem Odwołującego i Przystępującego
również świadczy o tym, że nie istniało między nimi porozumienie dotyczące niniejszego
post
ępowania o udzielenie zamówienia.
Nie jest przy tym zasadne kwestionowanie przez Zamawiającego przedłożonych
przez Odwołującego dowodów, jako niewykazujących, że do zmowy nie doszło. Należy
zauważyć, że co do zasady niemożliwe jest jednoznaczne i niepodważalne wykazanie faktu
negatywnego, czyli czegoś czego nie było. Odwołujący przedstawił dowody, z których
wynika, że przed 28 czerwca 2022 r. nie istniała żadna relacja i współpraca pomiędzy nim a
wykonawcą Raflex i trudno oczekiwać, aby był w stanie wykazać to w inny sposób.
Powyższe ustalenia nie dają podstaw do przyjęcia, że Odwołujący i Przystępujący
zawarli porozumienie mające na celu zakłócenie konkurencji w postępowaniu.
Tym samym, wobec braku podstaw do uznania za wiarygodne istnienia zmowy
przetargowej,
odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku na
podstawie art. 557 i art. 575 Ustawy oraz
§ 5 oraz 7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów
postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437, dalej jako „rozporządzenie”).
Jak stanowi § 7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia, w przypadku uwzględnienia odwołania
przez Izbę w całości koszty ponosi zamawiający; w takim przypadku Izba zasądza od
zamawiającego na rzecz odwołującego równowartość kwoty wpisu oraz koszty, o których
mo
wa w § 5 pkt 2. W świetle powyższych regulacji, Izba obciążyła Zamawiającego całością
kosztów i wpisu poniesionych przez Odwołującego.
W
poczet kosztów postępowania zaliczono kwotę 15.000 złotych 00 groszy (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) tytułem wpisu od odwołania, kwotę 3.600 złotych 00
groszy
(trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) poniesioną tytułem kosztów
wynagrodzenia i wydatków pełnomocnika odwołujących DGP Clean Partner Sp. z o.o. w
Warszawie, SEBAN Sp. z o.o. w Katowica
ch oraz 4 OP Sp. z o.o. w Legnicy ubiegających
się wspólnie o udzielenie zamówienia publicznego oraz kwotę 720 złotych 46 groszy
(słownie: siedemset dwadzieścia złotych czterdzieści sześć groszy) tytułem kosztów dojazdu
na posiedzenie i rozprawę.
Mając na uwadze powyższe Izba rozstrzygnęła jak w sentencji.
Przewodniczący: ……………………………..
Członkowie:
……………………………..
……………………………..
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 1929/22, KIO 1943/22 z dnia 2022-08-22
- Sygn. akt KIO 2009/22 z dnia 2022-08-19
- Sygn. akt KIO 1680/22, KIO 1682/22 z dnia 2022-08-12
- Sygn. akt KIO 1965/22 z dnia 2022-08-09
- Sygn. akt KIO 1895/22 z dnia 2022-08-09
