rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2022-11-21
rok: 2022
data dokumentu: 2022-11-21
rok: 2022
sygnatury akt.:
KIO 2931/22
KIO 2931/22
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 listopada 2022 r.
w Warszawie odwołania
wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 7 listopada 2022 r. przez
wykonawcę:
Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe EcoTech K.W. (ul. Tadeusza Kościuszki
65c, 28-130 Stopnica)
u
biegającego się o udzielenie zamówienia w postępowaniu prowadzonym przez
zamawiającego:
Gmina Czarna (ul. Dworcowa 6, 39-215 Czarna)
w Warszawie odwołania
wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 7 listopada 2022 r. przez
wykonawcę:
Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe EcoTech K.W. (ul. Tadeusza Kościuszki
65c, 28-130 Stopnica)
u
biegającego się o udzielenie zamówienia w postępowaniu prowadzonym przez
zamawiającego:
Gmina Czarna (ul. Dworcowa 6, 39-215 Czarna)
orzeka:
1.
Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu usunięcie zapisów specyfikacji
warunków zamówienia oraz ogłoszenia o zamówieniu wprowadzających warunek
udziału w postępowaniu w postaci wymogu posiadania przez wykonawcę decyzji na
zbieranie odpadów, która uwzględnia co najmniej te frakcje odpadów komunalnych,
które są objęte zamówieniem;
2.
Kosztami postępowania obciąża zamawiającego i zalicza w ich poczet poniesione
przez odwołującego kwoty: 15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero
groszy) tytułem wpisu oraz poniesioną przez odwołującego kwotę 3 600 zł 00 gr
(słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) tytułem wynagrodzenia
pełnomocnika oraz zasądza od zamawiającego na rzecz odwołującego kwotę 18 600
zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy) tytułem zwrotu
kosztów.
Stosownie do art. 579 i art.
580 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień
publicznych (tj.: Dz.U. z 2022 r., poz. 1710
z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 14
dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
KIO 2931/22
Przewodniczący: ……………………………..
UZASADNIENIE
Zamawiający – GMINA CZARNA (39-215 Czarna ul. Dworcowa 6) (dalej również
„Zamawiający”) prowadzi w trybie podstawowym na podstawie ustawy z dnia 11 września
2019 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2022 r., poz. 1710 z późn. zm.) (dalej
również: „Ustawa” lub „Pzp”) postępowanie o udzielenie zamówienia na: Odbiór i
zagospodarowanie odpadów komunalnych pochodzących z nieruchomości zamieszkałych
na terenie gminy czarna oraz odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych z pkt
selektywnej zbiórki odpadów. Numer referencyjny: IUE.271.23.2022 (dalej również:
„Postępowanie”).
W dniu 7 listopada 2022 r.
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w Warszawie
wpłynęło odwołanie wykonawcy Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe EcoTech K.W. (ul.
Tadeusza Kościuszki 65c, 28-130 Stopnica) (dalej również: „Wykonawca”, „Odwołujący” lub
„EcoTech”) ubiegającego się o udzielenie zamówienia publicznego w ramach Postępowania
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 112 ust. 1 Pzp w zw. z art. 112
ust. 2 pkt 2 Pzp w zw. z art.16 Pzp w zw. z art. 3 ust. 1 pkt 34 ustawy o odpadach
(Dz.U.2022.699 t.j. z dnia 2022.03.29 ze zm.) (dalej
również: „ustawa o odpadach”) poprzez
sformułowanie warunku udziału w postępowaniu rozdział V. ust. 2 pkt 2) ppkt c) specyfikacji
warunków zamówienia (dalej również: „SWZ”) i w sekcji III.1.1) pkt 3) ogłoszenie o
zamówieniu w sposób nie odpowiadający przedmiotowi zamówienia to jest wprowadzenie
wymogu
posiadania „decyzji na zbieranie odpadów, która uwzględnia co najmniej te frakcje
odpadów komunalnych, które są objęte zamówieniem
”,
gdzie
zakres
przedmiotu
zamówienia określmy SWZ i ogłoszeniu o zamówieniu nie wymaga zbierania odpadów a jest
ograniczony do odbioru odpadów komunalnych i ich zagospodarowania (tj. przekazania do
odpowiedniej instalacji a nie przechowywania).
Odwołujący żądał nakazania Zamawiającemu modyfikacji opisanego warunku w SWZ
i ogłoszeniu o zamówieniu przez jego usunięcie.
Zamawiający pismem z dnia 15 listopada 2022 r. wniósł o oddalenie odwołania w
KIO 2931/22
całości odwołując się do wykładni przepisów oraz:
-
dotychczasowego,
niekorzystnego,
przebiegu
współpracy z podmiotami
wygrywającymi poprzednio przetargi na odbiór i zagospodarowanie odpadów Gminy Czarna,
gdzie dochodziło do opóźnień w odbiorze odpadów wobec problemów z ich
magazynowaniem i przekazywaniem do odpowiednich instalacji oraz
-
możliwości zbierania odpadów (w tym ich tymczasowego magazynowania) przez
podmioty dokonujące transportu odpadów, w szczególności w sytuacji, jeśli te podmioty
dokonują tymczasowego magazynowania odpadów u siebie, tj. jeśli podmiot obowiązany do
transportu odpadów do tzw. instalacji - czasowo zbiera te odpady w swojej lokalizacji, co jest
dopuszczalne w świetle SWZ.
Na okoliczność dotychczasowego przebiegu współpracy z podmiotami dokonującymi
transportu odpadów, w tym EcoTech, Zamawiający przedłożył dowody w postaci:
• Dowód: 1 (o-e). E-maile od podmiotu prowadzącego punkt selektywnej zbiórki
odpadów komunalnych, który informuje, iż pomimo wezwania, obecny
wykonawca nie odbierał odpadów z PSZOK
• Dowód: 2. Korty Przekazania Odpadów, w których firmo NEW ENERGY w
Cieszynie widnieje jako podmiot przejmujący odpady z PSZOK z Czarnej
• Dowód 3. E-mail firmy EcoTech o problemach w znalezieniu podmiotu do
zagospodarowania odpadów bio
• Dowód 4. E-mail podmiotu prowadzącego PSZOK dla Gminy Czarna o ryzyku
wstrzymania odbioru odpadów od mieszkańców
• Dowód 5: Karta Przekazania Odpadów z 31.08.2022 oraz z 1.09.2022, a także
dokument wagowy z dostarczenia odpadu w dniu 1.09.2022 - fakt
zmagazynowania odpadu, pomimo braku zezwolenia
• Dowód 6 a: Korespodencja z podmiotem prowadzącym PSZOK na rzecz
Gminy Czarna w Paszczynie (plik w pdf, załącznik nr 6)
• Dowód 6 b,c: Pismo z PSZOK Paszczyna o możliwości odstąpienia od umowy
na prowadzenie PSZOK oraz rozwiązanie umowy
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, co następuje:
KIO 2931/22
Zgodnie z SWZ przedmiotem
zamówienia w ramach Postępowania jest odbiór i
zagospodarowanie odpadów komunalnych pochodzących z nieruchomości zamieszkałych oraz odbiór
i zagospodarowanie odpadów z punktu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych na terenie gminy
Czarna, zgodnie z obowiązującym w czasie trwania umowy Regulaminem w sprawie utrzymania
czystości i porządku na terenie Gminy Czarna - Uchwała nr XVI/113/2019 Rady Gminy Czarna z dnia
30.09.2019 r. w sprawie uchwalenia Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy
Czarna -
załącznik nr 1 oraz uchwały nr XVII/126/2019 Rady Gminy Czarna z dnia 30.10.2019 r. w
sprawie określenia szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania
odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów w zamian za
uiszczaną przez właściciela nieruchomości opłatę za gospodarowanie odpadami wraz ze zmianami-
załącznik nr 2 oraz Uchwała Nr XXIX/275/2021 Rady Gminy Czarna z dnia 28 stycznia 2021 r. w
sprawie określenia szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania
odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów, w zamian za
uiszczaną przez właściciela nieruchomości opłatę za gospodarowanie odpadami. Zamówienie
obejmuje usługi określone następującymi kodami CPV (Wspólny Słownik Zamówień): 90.53.30.0-2,
90.51.10.0-2, 90.51.31.0-7, 90.51.20.0-9.
Szczegółowy zakres przedmiotu zamówienia opisuje
załącznik nr 4 do SWZ, który dookreśla i uszczegóławia obowiązki wykonawcy w zakresie odpadów
wyłącznie w odniesieniu do ich odbioru, transportu i przekazania do zgłoszonej instalacji.
Ponadto z
godnie z umową paragraf 5.: „1. Wykonawca jest obowiązany przekazać
niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne, do następującej instalacji komunalnej …………….,
a pozostałe odpady segregowane według przyporządkowania do danego rodzaju odpadu: ……
Zmiana instalacji w trakcie trwania umowy wymaga bezzwłocznego powiadomienia Zamawiającego. 2.
Wykonawca
zobowiązany jest odebrać odpady z PSZOK nie później niż 72 godziny po powiadomieniu
przez Zamawiającego. W przypadku nieodebrania w tym terminie odpadów przez Wykonawcę,
Zamawiający będzie uprawniony do zlecenia odbioru odpadów komunalnych z PSZOK innej firmie na
koszt i ryzyko Wykonawcy (wykonanie zastępcze). W takim przypadku Zamawiający może potrącić
poniesione przez s
iebie koszty zlecenia wykonania zastępczego z wynagrodzenia Wykonawcy, tj. z
wystawionej przez Wykonawcę faktury za odbiór, transport i zagospodarowanie odpadów
komunalnych.
(…) 5. W przypadku stwierdzenia niewłaściwej segregacji odpadów przez mieszkańców
KIO 2931/22
Wykonawca przyjmuje te odpady, jako zmieszane. Przed zakwalifikowaniem odpadów selektywnych
do zmieszanych w wypadku niedopełnienia przez właściciela nieruchomości obowiązku w zakresie
selektywnego zbierania odpadów komunalnych, Wykonawca sporządza na tę okoliczność
dokumentację (np. oświadczenie, dokumentację fotograficzną) informuje o tym fakcie właściciela
nieruchomości i przekazuje informacje Zamawiającemu.”
SWZ, w tym również wzór umowy, w zakresie zagospodarowania odpadów nie przewiduje
obowiązku wykonawcy tymczasowego magazynowania ani gromadzenie odpadów przed ich
transportem do miejsc przetwarzania, recyklingu, odzysku, unieszkodliwiania ani selekcji odbieranych
opadów. Sposób realizacji usługi, poza obowiązkami opisanymi SWZ sprowadzającymi się do
zagospodarowywania odpadów zgodnie z przepisami, w tym również prawem miejscowym, odbioru
określonych odpadów zgodnie z harmonogramem, utrzymaniem porządku oraz dostarczaniem
work
ów na odpady, pozostawiony został decyzji wykonawcy, który może, lecz nie jest w żaden sposób
zobowiązany do magazynowania odpadów, przeprowadzania ich selekcji czy recyklingu.
Jednocześnie Zamawiający przewidział, że warunkiem udzielenia zamówienia jest posiadanie
przez wykonawcę uprawnień do prowadzenia określonej działalności gospodarczej lub zawodowej, o
ile
wynika to z odrębnych przepisów w postaci decyzji na zbieranie odpadów, która uwzględnia co
najmniej te frakcje odpadów komunalnych, które są objęte zamówieniem tj. odpady o następujących
kodach: 20 01 02, 15 01 07, 20 01 39, 15 01 02, 15 01 05,20 01 40, 15 01 04,20 01 01, 15 01 01,20 01
08,20 02 01, 20 03 02, 20 01 33*, 20 01 34, 20 01 35*, 20 01 36, 20 03 07, 17 01 01, 17 01 03, 17 01
07, 17 04 11, 17 06 04, 17 09 04, ex 20 03 99, 16 01 03,20 01 99, 20 01 31*, 20 01 32, 20 01 26*, ex
20 01 32
(SWZ rozdział 2 pkt. 2 lit. c), ogłoszenie o zamówieniu sekcja III.1.1) pkt. 3).
Motywem wprowadzenia przez Zamawiającego kwestionowanego odwołaniem warunku
u
działu w Postępowaniu jest zwiększająca się ilość odpadów, oraz zdarzające się w przeszłości
problemy z realizacj
ą umów na odbiór odpadów w związku z nieterminowym ich odbiorem przez
wykonawców od mieszkańców gminy lub PSZOK, w szczególności wobec problemów z przekazaniem
odpadów przez wykonawcę do zgłoszonej instalacji.
Ustalając powyższy stan faktyczny Izba dopuściła dowody wnioskowane przez
Strony
, załączone do pism procesowych oraz złożone na rozprawie i oparła się na
dokumentacji
Postępowania,
uwzględniając
stanowiska
i
oświadczenia
Stron
zaprezentowane w pismach procesowych i na rozprawie.
KIO 2931/22
Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje:
Izba nie dopatrzyła się zaistnienia przesłanek skutkujących odrzuceniem odwołania na
podstawie art. 528 Ustawy.
Izba uznała, że Odwołujący wykazał interes w uzyskaniu zamówienia i możliwość poniesienia
szkody jako przesłanki materialnoprawnej dopuszczalności odwołania z art. 505 ust. 1 Ustawy.
Mając na uwadze zebrany w sprawie materiał dowodowy oraz stanowiska stron Izba
u
względnia odwołanie nakazując modyfikację dokumentów postępowania poprzez usunięcie
zapisów specyfikacji warunków zamówienia oraz ogłoszenia o zamówieniu wprowadzających
warunek udziału w postępowaniu w postaci wymogu posiadania przez wykonawcę decyzji na
zbieranie odpadów, która uwzględnia co najmniej te frakcje odpadów komunalnych, które są
objęte zamówieniem.
Zgodnie z ustawą o odpadach art. 3 pkt. 34) pod pojęciem zbierania odpadów
rozumie się gromadzenie odpadów przed ich transportem do miejsc przetwarzania, w tym
wstępne sortowanie nieprowadzące do zasadniczej zmiany charakteru i składu odpadów i
niepowodujące zmiany klasyfikacji odpadów oraz tymczasowe magazynowanie odpadów, o
którym mowa w pkt 5 lit. b. tj. tymczasowe magazynowanie odpadów przez prowadzącego
zbieranie o
dpadów. Jednocześnie przyjmuje się, że odbiorem odpadów jest zabieranie i
wywożenie odpadów komunalnych z terenu nieruchomości na podstawie umowy z gminą lub
z właścicielem nieruchomości. Akcyjne bądź jednorazowe zabranie selektywnie zebranych
odpadów komunalnych (np. zabranie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego czy
złomu metali) na zlecenie wytwórcy tych odpadów lub zbierającego takie odpady nie jest
traktowane jako odbieranie odpadów komunalnych, tylko jako ich transport. Zgodnie z art. 41
i następnymi ustawy o odpadach wymagane jest zezwolenie wyłącznie na gospodarowanie
odpadami obejmujące zbieranie odpadów w rozumieniu art. 3 pkt. 34), sam transport i odbiór
odpadów nie wymaga pozwolenia. Wymagania podmiotu realizującego usługę odbierania
odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, określa zaś art. 9d ustawy z dnia 13
września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U.2022.0.1297 t.j.) (dalej
KIO 2931/22
uucpg)
, zgodnie z którym wykonawca zobowiązany jest między innymi do zapewnienia
odpowiedniego usytuowania i wyposażenia bazy magazynowo-transportowej. Zgodnie z
przepisami pr
zedsiębiorca odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości,
podlega
wyłącznie obowiązkowi uzyskania wpisu do rejestru działalności regulowanej w
gminie, na terenie której zamierza prowadzić działalność w tym zakresie. Szczegółowe
wymagania dotyczące odbierania odpadów komunalnych określa zaś rozporządzenie
Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych wymagań zakresie odbierania odpadów
ko
munalnych od właścicieli nieruchomości, np. wymagania dotyczące bazy magazynowo-
transportowej
, aby baza ta była wyposażona w miejsca do magazynowania selektywnie
zebranych odpadów z grupy odpadów komunalnych. Z § 3 pkt 3 ww. rozporządzenia wynika
obowiązek zapewnienia, w zakresie posiadania wyposażenia umożliwiającego odbieranie
odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości oraz jego odpowiedniego stanu
technicznego, aby na terenie bazy magazynowo-
transportowej znajdowały się urządzenia
do selektywnego gromadzenia odpadów komunalnych przed ich transportem do miejsc
przetwarzania.
Ustawa uucpg
ani ustawa o odpadach nie przewidują in genere obowiązku
posiadania przez podmiot odbierający odpady i je transportujący posiadania zezwolenia na
zbieranie odpadów w bazie magazynowo-transportowej. Obowiązek ewentualnego
posiadania takiego pozwolenia mat
erializuje się dopiero w sytuacji zobowiązania tegoż do
prowadzenia zbierania odbieranych odpadów. Jednocześnie przedmiot zamówienia w
Postępowaniu nie obejmuje żadnej z czynności, dla których ustawodawca przewidział
obowiązek posiadania zezwolenia na zbieranie odpadów.
Zgodnie z przepisem art. 112 ust. 1 P
zp zamawiający określa warunki udziału w
postępowaniu w sposób proporcjonalny do przedmiotu zamówienia oraz umożliwiający
ocenę zdolności wykonawcy do należytego wykonania zamówienia, w szczególności
wy
rażając je jako minimalne poziomy zdolności. Ustęp 2 tej samej jednostki redakcyjnej
mówi zaś, że warunki udziału w postępowaniu mogą dotyczyć: zdolności do występowania w
obrocie gospodarczym,
uprawnień do prowadzenia określonej działalności gospodarczej lub
zawodowej, o ile wynika to z odrębnych przepisów, sytuacji ekonomicznej lub finansowej,
zdolności technicznej lub zawodowej.
KIO 2931/22
Jednocześnie zamawiający określa warunki udziału w postępowaniu w odniesieniu do
konkretnego zamówienia, którego zamierza udzielić, a ich treść w każdym przypadku zależy
od przedmiotu danego zamówienia, jego cech charakterystycznych, w tym także wartości.
Zgodnie z Ustawą warunek udziału w postepowaniu w postaci doświadczenia
powinien być związany z przedmiotem zamówienia oraz do niego proporcjonalny. Warunki
udziału w postępowaniu są stawiane w celu zbadania, czy wykonawca posiada zdolność do
należytego wykonania zamówienia. Muszą być one zatem określone na takim poziomie, aby
można było zweryfikować, czy dany wykonawca ma potencjał zapewniający należyte
wykonanie zamówienia i nie mogą być nadmiarowe. Ustawodawca wymaga, aby poziom
warunku wskazywał minimalny wymagany potencjał potrzebny do należytego wykonania
z
amówienia. Warunki udziału w postępowaniu muszą być zatem określone w taki sposób,
aby w ich ramach zbadać ten potencjał wykonawcy, który jest rzeczywiście niezbędny do
należytego wykonania zamówienia. Wynika to także z użytego przez ustawodawcę
sformułowania „proporcjonalny do przedmiotu zamówienia”, co również potwierdza, że
warunki nie mogą być nadmierne w stosunku do przedmiotu zamówienia bądź w sposób
nieuzasadniony ograniczające dostęp do zamówienia wykonawcom, którzy są w stanie
należycie wykonać zamówienie. Skoro w Postępowaniu nie ma obowiązku realizacji przez
wykonawcę czynności, dla których wymagane jest zgodnie z przepisami legitymowanie się
zezwoleniem na zbieranie odpadów wymaganie posiadania rzeczonego aktu
administracyjnego jest sprzeczne z Ustawą. Tym samym kwestionowany warunek udziału w
postępowaniu uznać należy za nadmiarowy, a jego wprowadzenie za naruszające
przywołane w odwołaniu przepisy Ustawy tj. art. 112 ust. 1 w zw. z art. 112 ust. 2 pkt 2 w zw.
z art.16
również w świetle art. 3 pkt. 34 ustawy o odpadach.
Izba w odniesieniu do warunku powstania obowiązku posiadania zezwolenia na
zbieranie odpadów podziela stanowisko Ministra Klimatu z dnia 23 lipca 2020 roku
(DGO.VI.021.26.2020.MD, 1204624.3867369.3035827
), w tym również, co do naruszenia
wprowadzeniem kwestionowanego warunku zasady
swobody podejmowania działalności
gospodarczej,
o której mowa w art. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców
(Dz. U. z 2019 r. poz. 1
292, z późn. zm.) a wobec zakresu odbieranych w ramach
przedmiotu zamówienia w Postępowaniu odpadów również co do sprzeczności warunku z
KIO 2931/22
art. 23 ust. 2 pkt. 1), 5), 6) ustawy o odpadach, zgodnie z którym zakazuje się zbierania poza
miejscem wytwarzania: 1)
pozostałości z sortowania odpadów komunalnych, o ile są
przeznaczone do składowania; 2) komunalnych osadów ściekowych; 3) zakaźnych odpadów
medycznych;
4) zakaźnych odpadów weterynaryjnych; 5) niesegregowanych (zmieszanych)
odpadów komunalnych; 6) bioodpadów stanowiących odpady komunalne. Zgodnie z w
powołanym stanowiskiem: „Selektywnie zebrane odpady komunalne odebrane od właścicieli
nieruchomości podmiot odbierający jest obowiązany przekazywać bezpośrednio lub za
pośrednictwem innego zbierającego odpady do instalacji odzysku lub unieszkodliwiania
odpadów . Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne powinny być przekazywane
bezpośrednio do instalacji komunalnej, dopuszcza się również ich przekazywanie za
pośrednictwem stacji przeładunkowej . Stacja przeładunkowa może być prowadzona
zarówno przez samego odbierającego odpady komunalne jak i przez prowadzącego
instalację komunalną i niewątpliwie jest to miejsce zbierania odpadów komunalnych, na
prowadzenie którego jest wymagane uzyskanie zezwolenia na zbieranie odpadów. Możliwe
jest przekazywanie odpadów niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych do
termicznego przekształcania, jeżeli gmina, z której są odbierane te odpady, prowadzi
selektywne zbieranie odpadów zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 4a uucpg.
Obowiązek prowadzenia zbierania przez odbierającego odpady komunalne musiałby być
wyrażony w ustawie wprost, nie można bowiem domniemywać istnienia takiego obowiązku.
Odebrane odpady komunalne podmiot odbierający jest obowiązany przekazać do
posiadacza odpadów mającego zezwolenie na zbieranie lub przetwarzanie odpadów lub do
własnego miejsca prowadzenia działalności w zakresie zbierania lub przetwarzania odpadów
(i wówczas podmiot odbierający musi mieć zezwolenie na prowadzenie tej działalności).
Jeżeli odbierający odpady komunalne ma tak zorganizowany proces odbierania odpadów
komunalnych, że nie wymaga on od niego magazynowania tych odpadów, bo bezpośrednio
przekazuje te odpady do instalacji, w której zostaną przetworzone, albo przekazuje te
odpady do innego podmiotu, który działając na podstawie stosownego zezwolenia zbiera te
odpady przed transportem do instalacji do przetwarzania odpadów, uzyskiwanie zezwolenia
na zbieranie odpadów przez podmiot odbierający jest zupełnie zbędne i nieracjonalne, a
nawet niemożliwe do spełnienia. Przyjęcie interpretacji, że podmiot odbierający odpady
KIO 2931/22
komunalne jest obowiązany do uzyskania zezwolenia na zbieranie selektywnie zbieranych
odpadów komunalnych bez względu na to, czy zamierza w rzeczywistości te odpady zbierać,
pozostawałoby w sprzeczności z przepisami dotyczącymi uzyskiwania zezwoleń na zbieranie
odpadów. Zgodnie z art. 41 ust 1 ustawy o odpadach prowadzenie zbierania odpadów
wymaga uzyskania zezwolenia. W przypadku, gdy podmiot nie zami
erza faktycznie zbierać
odpadów, udzielenie mu zezwolenia na zbieranie odpadów jest bezprzedmiotowe. Tak
również przyjął WSA w Poznaniu w wyroku z 10 marca 2016 r., sygn. akt II SA/Po 22/16:
Podnieść należy, iż niedopuszczalne były składane w toku postępowania administracyjnego
wnioski strony skarżącej o wydanie przez organy decyzji o zezwoleniu na zbieranie odpadów
z zastrzeżeniem, iż wnioskodawca nie będzie magazynował odpadów. (...). Znamiennym jest
w niniejszej sprawie, iż strona skarżąca wprost domagała się od organów działania
stanowiącego obejście prawa wskazując z jednej strony na wynikającą wprost z przepisów
konieczność wskazania we wniosku miejsca zbierania i magazynowania odpadów,
jednocześnie przyznając, iż wskazanie to ma charakter pozorny, mający na celu jedynie
formalne spełnienie wymogów ustawowych i oczekując, iż organy pozorność tą nie tylko
zaakceptują, lecz wręcz usankcjonują poprzez sprzeczne z wymogami ustawowymi
skonstruowanie rozstrzygnięcia decyzji i wskazanie, w niej, iż odpady nie będą zbierane i
magazynowane na działce, której wniosek o zezwolenie na zbieranie odpadów dotyczył.
Ponadto należy zauważyć, że zgodnie z art. 48 ustawy o odpadach niepodjęcie działalności,
zaprzestanie działalności lub przerwa w działalności objętej zezwoleniem przez 2 lata
skutkują wygaśnięciem zezwolenia na zbieranie odpadów. Chcąc tego uniknąć podmiot
odbierający odpady komunalne musiałby przed upływem 2 lat podejmować aktywność w
zakresie zbierania odpadów, nawet krótkotrwałą, pomimo braku faktycznej potrzeby
prowadzenia przez niego takiej działalności. W przeciwnym razie udzielone mu zezwolenie
na zbieranie odpadów wygasa. Na podstawie przytoczonych przepisów należy stwierdzić, że
prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli
nieruchomości nie wiąże się z obowiązkiem zbierania tych odpadów, w tym obligatoryjnego
zbierania tych odpadów na terenie bazy magazynowo-transportowej, a tym samym nie wiąże
się z koniecznością posiadania zezwolenia na zbieranie odpadów. Posiadanie takiej decyzji
nie jest zatem warunkiem uzyskania wpisu do rejestru działalności regulowanej ani nie
KIO 2931/22
decyduje o możliwości prowadzenia działalności w zakresie odbierania odpadów
komunalnych.
Ponadto za przyjęciem powyższej interpretacji przemawia także zasada
swobody podejmowania działalności gospodarczej, która została wyrażona wprost w art. 2
Prawa przedsiębiorców. Zgodnie z tym przepisem podejmowanie, wykonywanie i
zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach. W myśl
tej zasady to do przedsiębiorcy powinna należeć decyzja co do zakresu podejmowanej
działalności gospodarczej, co odnosić również należy do wyboru zakresu działalności
dotyczącej gospodarki odpadami. Zatem to do przedsiębiorcy należy decyzja, czy chce
pro
wadzić działalność tylko w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli
nieruchomości, czy również działalność w zakresie zbierania tych odpadów.”
Wobec powyższego, Izba postanowiła jak w sentencji wyroku, orzekając na
podstawie art. 552 ust. 1, art. 553, art. 554 ust. 1 pkt. 1) Ustawy.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku, na podstawie art. 575 i
art. 574 Ustawy oraz w oparciu o przepisy
§ 7 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 5 pkt 1 i pkt 2 lit. b)
R
ozporządzenia w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego,
ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz.U. z 2020 r.
poz. 2437).
Mając na uwadze powyższe Izba orzekła jak w sentencji.
Przewodniczący ...………………….
1.
Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu usunięcie zapisów specyfikacji
warunków zamówienia oraz ogłoszenia o zamówieniu wprowadzających warunek
udziału w postępowaniu w postaci wymogu posiadania przez wykonawcę decyzji na
zbieranie odpadów, która uwzględnia co najmniej te frakcje odpadów komunalnych,
które są objęte zamówieniem;
2.
Kosztami postępowania obciąża zamawiającego i zalicza w ich poczet poniesione
przez odwołującego kwoty: 15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero
groszy) tytułem wpisu oraz poniesioną przez odwołującego kwotę 3 600 zł 00 gr
(słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) tytułem wynagrodzenia
pełnomocnika oraz zasądza od zamawiającego na rzecz odwołującego kwotę 18 600
zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy) tytułem zwrotu
kosztów.
Stosownie do art. 579 i art.
580 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień
publicznych (tj.: Dz.U. z 2022 r., poz. 1710
z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 14
dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
KIO 2931/22
Przewodniczący: ……………………………..
UZASADNIENIE
Zamawiający – GMINA CZARNA (39-215 Czarna ul. Dworcowa 6) (dalej również
„Zamawiający”) prowadzi w trybie podstawowym na podstawie ustawy z dnia 11 września
2019 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2022 r., poz. 1710 z późn. zm.) (dalej
również: „Ustawa” lub „Pzp”) postępowanie o udzielenie zamówienia na: Odbiór i
zagospodarowanie odpadów komunalnych pochodzących z nieruchomości zamieszkałych
na terenie gminy czarna oraz odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych z pkt
selektywnej zbiórki odpadów. Numer referencyjny: IUE.271.23.2022 (dalej również:
„Postępowanie”).
W dniu 7 listopada 2022 r.
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w Warszawie
wpłynęło odwołanie wykonawcy Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe EcoTech K.W. (ul.
Tadeusza Kościuszki 65c, 28-130 Stopnica) (dalej również: „Wykonawca”, „Odwołujący” lub
„EcoTech”) ubiegającego się o udzielenie zamówienia publicznego w ramach Postępowania
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 112 ust. 1 Pzp w zw. z art. 112
ust. 2 pkt 2 Pzp w zw. z art.16 Pzp w zw. z art. 3 ust. 1 pkt 34 ustawy o odpadach
(Dz.U.2022.699 t.j. z dnia 2022.03.29 ze zm.) (dalej
również: „ustawa o odpadach”) poprzez
sformułowanie warunku udziału w postępowaniu rozdział V. ust. 2 pkt 2) ppkt c) specyfikacji
warunków zamówienia (dalej również: „SWZ”) i w sekcji III.1.1) pkt 3) ogłoszenie o
zamówieniu w sposób nie odpowiadający przedmiotowi zamówienia to jest wprowadzenie
wymogu
posiadania „decyzji na zbieranie odpadów, która uwzględnia co najmniej te frakcje
odpadów komunalnych, które są objęte zamówieniem
”,
gdzie
zakres
przedmiotu
zamówienia określmy SWZ i ogłoszeniu o zamówieniu nie wymaga zbierania odpadów a jest
ograniczony do odbioru odpadów komunalnych i ich zagospodarowania (tj. przekazania do
odpowiedniej instalacji a nie przechowywania).
Odwołujący żądał nakazania Zamawiającemu modyfikacji opisanego warunku w SWZ
i ogłoszeniu o zamówieniu przez jego usunięcie.
Zamawiający pismem z dnia 15 listopada 2022 r. wniósł o oddalenie odwołania w
KIO 2931/22
całości odwołując się do wykładni przepisów oraz:
-
dotychczasowego,
niekorzystnego,
przebiegu
współpracy z podmiotami
wygrywającymi poprzednio przetargi na odbiór i zagospodarowanie odpadów Gminy Czarna,
gdzie dochodziło do opóźnień w odbiorze odpadów wobec problemów z ich
magazynowaniem i przekazywaniem do odpowiednich instalacji oraz
-
możliwości zbierania odpadów (w tym ich tymczasowego magazynowania) przez
podmioty dokonujące transportu odpadów, w szczególności w sytuacji, jeśli te podmioty
dokonują tymczasowego magazynowania odpadów u siebie, tj. jeśli podmiot obowiązany do
transportu odpadów do tzw. instalacji - czasowo zbiera te odpady w swojej lokalizacji, co jest
dopuszczalne w świetle SWZ.
Na okoliczność dotychczasowego przebiegu współpracy z podmiotami dokonującymi
transportu odpadów, w tym EcoTech, Zamawiający przedłożył dowody w postaci:
• Dowód: 1 (o-e). E-maile od podmiotu prowadzącego punkt selektywnej zbiórki
odpadów komunalnych, który informuje, iż pomimo wezwania, obecny
wykonawca nie odbierał odpadów z PSZOK
• Dowód: 2. Korty Przekazania Odpadów, w których firmo NEW ENERGY w
Cieszynie widnieje jako podmiot przejmujący odpady z PSZOK z Czarnej
• Dowód 3. E-mail firmy EcoTech o problemach w znalezieniu podmiotu do
zagospodarowania odpadów bio
• Dowód 4. E-mail podmiotu prowadzącego PSZOK dla Gminy Czarna o ryzyku
wstrzymania odbioru odpadów od mieszkańców
• Dowód 5: Karta Przekazania Odpadów z 31.08.2022 oraz z 1.09.2022, a także
dokument wagowy z dostarczenia odpadu w dniu 1.09.2022 - fakt
zmagazynowania odpadu, pomimo braku zezwolenia
• Dowód 6 a: Korespodencja z podmiotem prowadzącym PSZOK na rzecz
Gminy Czarna w Paszczynie (plik w pdf, załącznik nr 6)
• Dowód 6 b,c: Pismo z PSZOK Paszczyna o możliwości odstąpienia od umowy
na prowadzenie PSZOK oraz rozwiązanie umowy
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, co następuje:
KIO 2931/22
Zgodnie z SWZ przedmiotem
zamówienia w ramach Postępowania jest odbiór i
zagospodarowanie odpadów komunalnych pochodzących z nieruchomości zamieszkałych oraz odbiór
i zagospodarowanie odpadów z punktu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych na terenie gminy
Czarna, zgodnie z obowiązującym w czasie trwania umowy Regulaminem w sprawie utrzymania
czystości i porządku na terenie Gminy Czarna - Uchwała nr XVI/113/2019 Rady Gminy Czarna z dnia
30.09.2019 r. w sprawie uchwalenia Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy
Czarna -
załącznik nr 1 oraz uchwały nr XVII/126/2019 Rady Gminy Czarna z dnia 30.10.2019 r. w
sprawie określenia szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania
odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów w zamian za
uiszczaną przez właściciela nieruchomości opłatę za gospodarowanie odpadami wraz ze zmianami-
załącznik nr 2 oraz Uchwała Nr XXIX/275/2021 Rady Gminy Czarna z dnia 28 stycznia 2021 r. w
sprawie określenia szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania
odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów, w zamian za
uiszczaną przez właściciela nieruchomości opłatę za gospodarowanie odpadami. Zamówienie
obejmuje usługi określone następującymi kodami CPV (Wspólny Słownik Zamówień): 90.53.30.0-2,
90.51.10.0-2, 90.51.31.0-7, 90.51.20.0-9.
Szczegółowy zakres przedmiotu zamówienia opisuje
załącznik nr 4 do SWZ, który dookreśla i uszczegóławia obowiązki wykonawcy w zakresie odpadów
wyłącznie w odniesieniu do ich odbioru, transportu i przekazania do zgłoszonej instalacji.
Ponadto z
godnie z umową paragraf 5.: „1. Wykonawca jest obowiązany przekazać
niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne, do następującej instalacji komunalnej …………….,
a pozostałe odpady segregowane według przyporządkowania do danego rodzaju odpadu: ……
Zmiana instalacji w trakcie trwania umowy wymaga bezzwłocznego powiadomienia Zamawiającego. 2.
Wykonawca
zobowiązany jest odebrać odpady z PSZOK nie później niż 72 godziny po powiadomieniu
przez Zamawiającego. W przypadku nieodebrania w tym terminie odpadów przez Wykonawcę,
Zamawiający będzie uprawniony do zlecenia odbioru odpadów komunalnych z PSZOK innej firmie na
koszt i ryzyko Wykonawcy (wykonanie zastępcze). W takim przypadku Zamawiający może potrącić
poniesione przez s
iebie koszty zlecenia wykonania zastępczego z wynagrodzenia Wykonawcy, tj. z
wystawionej przez Wykonawcę faktury za odbiór, transport i zagospodarowanie odpadów
komunalnych.
(…) 5. W przypadku stwierdzenia niewłaściwej segregacji odpadów przez mieszkańców
KIO 2931/22
Wykonawca przyjmuje te odpady, jako zmieszane. Przed zakwalifikowaniem odpadów selektywnych
do zmieszanych w wypadku niedopełnienia przez właściciela nieruchomości obowiązku w zakresie
selektywnego zbierania odpadów komunalnych, Wykonawca sporządza na tę okoliczność
dokumentację (np. oświadczenie, dokumentację fotograficzną) informuje o tym fakcie właściciela
nieruchomości i przekazuje informacje Zamawiającemu.”
SWZ, w tym również wzór umowy, w zakresie zagospodarowania odpadów nie przewiduje
obowiązku wykonawcy tymczasowego magazynowania ani gromadzenie odpadów przed ich
transportem do miejsc przetwarzania, recyklingu, odzysku, unieszkodliwiania ani selekcji odbieranych
opadów. Sposób realizacji usługi, poza obowiązkami opisanymi SWZ sprowadzającymi się do
zagospodarowywania odpadów zgodnie z przepisami, w tym również prawem miejscowym, odbioru
określonych odpadów zgodnie z harmonogramem, utrzymaniem porządku oraz dostarczaniem
work
ów na odpady, pozostawiony został decyzji wykonawcy, który może, lecz nie jest w żaden sposób
zobowiązany do magazynowania odpadów, przeprowadzania ich selekcji czy recyklingu.
Jednocześnie Zamawiający przewidział, że warunkiem udzielenia zamówienia jest posiadanie
przez wykonawcę uprawnień do prowadzenia określonej działalności gospodarczej lub zawodowej, o
ile
wynika to z odrębnych przepisów w postaci decyzji na zbieranie odpadów, która uwzględnia co
najmniej te frakcje odpadów komunalnych, które są objęte zamówieniem tj. odpady o następujących
kodach: 20 01 02, 15 01 07, 20 01 39, 15 01 02, 15 01 05,20 01 40, 15 01 04,20 01 01, 15 01 01,20 01
08,20 02 01, 20 03 02, 20 01 33*, 20 01 34, 20 01 35*, 20 01 36, 20 03 07, 17 01 01, 17 01 03, 17 01
07, 17 04 11, 17 06 04, 17 09 04, ex 20 03 99, 16 01 03,20 01 99, 20 01 31*, 20 01 32, 20 01 26*, ex
20 01 32
(SWZ rozdział 2 pkt. 2 lit. c), ogłoszenie o zamówieniu sekcja III.1.1) pkt. 3).
Motywem wprowadzenia przez Zamawiającego kwestionowanego odwołaniem warunku
u
działu w Postępowaniu jest zwiększająca się ilość odpadów, oraz zdarzające się w przeszłości
problemy z realizacj
ą umów na odbiór odpadów w związku z nieterminowym ich odbiorem przez
wykonawców od mieszkańców gminy lub PSZOK, w szczególności wobec problemów z przekazaniem
odpadów przez wykonawcę do zgłoszonej instalacji.
Ustalając powyższy stan faktyczny Izba dopuściła dowody wnioskowane przez
Strony
, załączone do pism procesowych oraz złożone na rozprawie i oparła się na
dokumentacji
Postępowania,
uwzględniając
stanowiska
i
oświadczenia
Stron
zaprezentowane w pismach procesowych i na rozprawie.
KIO 2931/22
Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje:
Izba nie dopatrzyła się zaistnienia przesłanek skutkujących odrzuceniem odwołania na
podstawie art. 528 Ustawy.
Izba uznała, że Odwołujący wykazał interes w uzyskaniu zamówienia i możliwość poniesienia
szkody jako przesłanki materialnoprawnej dopuszczalności odwołania z art. 505 ust. 1 Ustawy.
Mając na uwadze zebrany w sprawie materiał dowodowy oraz stanowiska stron Izba
u
względnia odwołanie nakazując modyfikację dokumentów postępowania poprzez usunięcie
zapisów specyfikacji warunków zamówienia oraz ogłoszenia o zamówieniu wprowadzających
warunek udziału w postępowaniu w postaci wymogu posiadania przez wykonawcę decyzji na
zbieranie odpadów, która uwzględnia co najmniej te frakcje odpadów komunalnych, które są
objęte zamówieniem.
Zgodnie z ustawą o odpadach art. 3 pkt. 34) pod pojęciem zbierania odpadów
rozumie się gromadzenie odpadów przed ich transportem do miejsc przetwarzania, w tym
wstępne sortowanie nieprowadzące do zasadniczej zmiany charakteru i składu odpadów i
niepowodujące zmiany klasyfikacji odpadów oraz tymczasowe magazynowanie odpadów, o
którym mowa w pkt 5 lit. b. tj. tymczasowe magazynowanie odpadów przez prowadzącego
zbieranie o
dpadów. Jednocześnie przyjmuje się, że odbiorem odpadów jest zabieranie i
wywożenie odpadów komunalnych z terenu nieruchomości na podstawie umowy z gminą lub
z właścicielem nieruchomości. Akcyjne bądź jednorazowe zabranie selektywnie zebranych
odpadów komunalnych (np. zabranie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego czy
złomu metali) na zlecenie wytwórcy tych odpadów lub zbierającego takie odpady nie jest
traktowane jako odbieranie odpadów komunalnych, tylko jako ich transport. Zgodnie z art. 41
i następnymi ustawy o odpadach wymagane jest zezwolenie wyłącznie na gospodarowanie
odpadami obejmujące zbieranie odpadów w rozumieniu art. 3 pkt. 34), sam transport i odbiór
odpadów nie wymaga pozwolenia. Wymagania podmiotu realizującego usługę odbierania
odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, określa zaś art. 9d ustawy z dnia 13
września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U.2022.0.1297 t.j.) (dalej
KIO 2931/22
uucpg)
, zgodnie z którym wykonawca zobowiązany jest między innymi do zapewnienia
odpowiedniego usytuowania i wyposażenia bazy magazynowo-transportowej. Zgodnie z
przepisami pr
zedsiębiorca odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości,
podlega
wyłącznie obowiązkowi uzyskania wpisu do rejestru działalności regulowanej w
gminie, na terenie której zamierza prowadzić działalność w tym zakresie. Szczegółowe
wymagania dotyczące odbierania odpadów komunalnych określa zaś rozporządzenie
Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych wymagań zakresie odbierania odpadów
ko
munalnych od właścicieli nieruchomości, np. wymagania dotyczące bazy magazynowo-
transportowej
, aby baza ta była wyposażona w miejsca do magazynowania selektywnie
zebranych odpadów z grupy odpadów komunalnych. Z § 3 pkt 3 ww. rozporządzenia wynika
obowiązek zapewnienia, w zakresie posiadania wyposażenia umożliwiającego odbieranie
odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości oraz jego odpowiedniego stanu
technicznego, aby na terenie bazy magazynowo-
transportowej znajdowały się urządzenia
do selektywnego gromadzenia odpadów komunalnych przed ich transportem do miejsc
przetwarzania.
Ustawa uucpg
ani ustawa o odpadach nie przewidują in genere obowiązku
posiadania przez podmiot odbierający odpady i je transportujący posiadania zezwolenia na
zbieranie odpadów w bazie magazynowo-transportowej. Obowiązek ewentualnego
posiadania takiego pozwolenia mat
erializuje się dopiero w sytuacji zobowiązania tegoż do
prowadzenia zbierania odbieranych odpadów. Jednocześnie przedmiot zamówienia w
Postępowaniu nie obejmuje żadnej z czynności, dla których ustawodawca przewidział
obowiązek posiadania zezwolenia na zbieranie odpadów.
Zgodnie z przepisem art. 112 ust. 1 P
zp zamawiający określa warunki udziału w
postępowaniu w sposób proporcjonalny do przedmiotu zamówienia oraz umożliwiający
ocenę zdolności wykonawcy do należytego wykonania zamówienia, w szczególności
wy
rażając je jako minimalne poziomy zdolności. Ustęp 2 tej samej jednostki redakcyjnej
mówi zaś, że warunki udziału w postępowaniu mogą dotyczyć: zdolności do występowania w
obrocie gospodarczym,
uprawnień do prowadzenia określonej działalności gospodarczej lub
zawodowej, o ile wynika to z odrębnych przepisów, sytuacji ekonomicznej lub finansowej,
zdolności technicznej lub zawodowej.
KIO 2931/22
Jednocześnie zamawiający określa warunki udziału w postępowaniu w odniesieniu do
konkretnego zamówienia, którego zamierza udzielić, a ich treść w każdym przypadku zależy
od przedmiotu danego zamówienia, jego cech charakterystycznych, w tym także wartości.
Zgodnie z Ustawą warunek udziału w postepowaniu w postaci doświadczenia
powinien być związany z przedmiotem zamówienia oraz do niego proporcjonalny. Warunki
udziału w postępowaniu są stawiane w celu zbadania, czy wykonawca posiada zdolność do
należytego wykonania zamówienia. Muszą być one zatem określone na takim poziomie, aby
można było zweryfikować, czy dany wykonawca ma potencjał zapewniający należyte
wykonanie zamówienia i nie mogą być nadmiarowe. Ustawodawca wymaga, aby poziom
warunku wskazywał minimalny wymagany potencjał potrzebny do należytego wykonania
z
amówienia. Warunki udziału w postępowaniu muszą być zatem określone w taki sposób,
aby w ich ramach zbadać ten potencjał wykonawcy, który jest rzeczywiście niezbędny do
należytego wykonania zamówienia. Wynika to także z użytego przez ustawodawcę
sformułowania „proporcjonalny do przedmiotu zamówienia”, co również potwierdza, że
warunki nie mogą być nadmierne w stosunku do przedmiotu zamówienia bądź w sposób
nieuzasadniony ograniczające dostęp do zamówienia wykonawcom, którzy są w stanie
należycie wykonać zamówienie. Skoro w Postępowaniu nie ma obowiązku realizacji przez
wykonawcę czynności, dla których wymagane jest zgodnie z przepisami legitymowanie się
zezwoleniem na zbieranie odpadów wymaganie posiadania rzeczonego aktu
administracyjnego jest sprzeczne z Ustawą. Tym samym kwestionowany warunek udziału w
postępowaniu uznać należy za nadmiarowy, a jego wprowadzenie za naruszające
przywołane w odwołaniu przepisy Ustawy tj. art. 112 ust. 1 w zw. z art. 112 ust. 2 pkt 2 w zw.
z art.16
również w świetle art. 3 pkt. 34 ustawy o odpadach.
Izba w odniesieniu do warunku powstania obowiązku posiadania zezwolenia na
zbieranie odpadów podziela stanowisko Ministra Klimatu z dnia 23 lipca 2020 roku
(DGO.VI.021.26.2020.MD, 1204624.3867369.3035827
), w tym również, co do naruszenia
wprowadzeniem kwestionowanego warunku zasady
swobody podejmowania działalności
gospodarczej,
o której mowa w art. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców
(Dz. U. z 2019 r. poz. 1
292, z późn. zm.) a wobec zakresu odbieranych w ramach
przedmiotu zamówienia w Postępowaniu odpadów również co do sprzeczności warunku z
KIO 2931/22
art. 23 ust. 2 pkt. 1), 5), 6) ustawy o odpadach, zgodnie z którym zakazuje się zbierania poza
miejscem wytwarzania: 1)
pozostałości z sortowania odpadów komunalnych, o ile są
przeznaczone do składowania; 2) komunalnych osadów ściekowych; 3) zakaźnych odpadów
medycznych;
4) zakaźnych odpadów weterynaryjnych; 5) niesegregowanych (zmieszanych)
odpadów komunalnych; 6) bioodpadów stanowiących odpady komunalne. Zgodnie z w
powołanym stanowiskiem: „Selektywnie zebrane odpady komunalne odebrane od właścicieli
nieruchomości podmiot odbierający jest obowiązany przekazywać bezpośrednio lub za
pośrednictwem innego zbierającego odpady do instalacji odzysku lub unieszkodliwiania
odpadów . Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne powinny być przekazywane
bezpośrednio do instalacji komunalnej, dopuszcza się również ich przekazywanie za
pośrednictwem stacji przeładunkowej . Stacja przeładunkowa może być prowadzona
zarówno przez samego odbierającego odpady komunalne jak i przez prowadzącego
instalację komunalną i niewątpliwie jest to miejsce zbierania odpadów komunalnych, na
prowadzenie którego jest wymagane uzyskanie zezwolenia na zbieranie odpadów. Możliwe
jest przekazywanie odpadów niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych do
termicznego przekształcania, jeżeli gmina, z której są odbierane te odpady, prowadzi
selektywne zbieranie odpadów zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 4a uucpg.
Obowiązek prowadzenia zbierania przez odbierającego odpady komunalne musiałby być
wyrażony w ustawie wprost, nie można bowiem domniemywać istnienia takiego obowiązku.
Odebrane odpady komunalne podmiot odbierający jest obowiązany przekazać do
posiadacza odpadów mającego zezwolenie na zbieranie lub przetwarzanie odpadów lub do
własnego miejsca prowadzenia działalności w zakresie zbierania lub przetwarzania odpadów
(i wówczas podmiot odbierający musi mieć zezwolenie na prowadzenie tej działalności).
Jeżeli odbierający odpady komunalne ma tak zorganizowany proces odbierania odpadów
komunalnych, że nie wymaga on od niego magazynowania tych odpadów, bo bezpośrednio
przekazuje te odpady do instalacji, w której zostaną przetworzone, albo przekazuje te
odpady do innego podmiotu, który działając na podstawie stosownego zezwolenia zbiera te
odpady przed transportem do instalacji do przetwarzania odpadów, uzyskiwanie zezwolenia
na zbieranie odpadów przez podmiot odbierający jest zupełnie zbędne i nieracjonalne, a
nawet niemożliwe do spełnienia. Przyjęcie interpretacji, że podmiot odbierający odpady
KIO 2931/22
komunalne jest obowiązany do uzyskania zezwolenia na zbieranie selektywnie zbieranych
odpadów komunalnych bez względu na to, czy zamierza w rzeczywistości te odpady zbierać,
pozostawałoby w sprzeczności z przepisami dotyczącymi uzyskiwania zezwoleń na zbieranie
odpadów. Zgodnie z art. 41 ust 1 ustawy o odpadach prowadzenie zbierania odpadów
wymaga uzyskania zezwolenia. W przypadku, gdy podmiot nie zami
erza faktycznie zbierać
odpadów, udzielenie mu zezwolenia na zbieranie odpadów jest bezprzedmiotowe. Tak
również przyjął WSA w Poznaniu w wyroku z 10 marca 2016 r., sygn. akt II SA/Po 22/16:
Podnieść należy, iż niedopuszczalne były składane w toku postępowania administracyjnego
wnioski strony skarżącej o wydanie przez organy decyzji o zezwoleniu na zbieranie odpadów
z zastrzeżeniem, iż wnioskodawca nie będzie magazynował odpadów. (...). Znamiennym jest
w niniejszej sprawie, iż strona skarżąca wprost domagała się od organów działania
stanowiącego obejście prawa wskazując z jednej strony na wynikającą wprost z przepisów
konieczność wskazania we wniosku miejsca zbierania i magazynowania odpadów,
jednocześnie przyznając, iż wskazanie to ma charakter pozorny, mający na celu jedynie
formalne spełnienie wymogów ustawowych i oczekując, iż organy pozorność tą nie tylko
zaakceptują, lecz wręcz usankcjonują poprzez sprzeczne z wymogami ustawowymi
skonstruowanie rozstrzygnięcia decyzji i wskazanie, w niej, iż odpady nie będą zbierane i
magazynowane na działce, której wniosek o zezwolenie na zbieranie odpadów dotyczył.
Ponadto należy zauważyć, że zgodnie z art. 48 ustawy o odpadach niepodjęcie działalności,
zaprzestanie działalności lub przerwa w działalności objętej zezwoleniem przez 2 lata
skutkują wygaśnięciem zezwolenia na zbieranie odpadów. Chcąc tego uniknąć podmiot
odbierający odpady komunalne musiałby przed upływem 2 lat podejmować aktywność w
zakresie zbierania odpadów, nawet krótkotrwałą, pomimo braku faktycznej potrzeby
prowadzenia przez niego takiej działalności. W przeciwnym razie udzielone mu zezwolenie
na zbieranie odpadów wygasa. Na podstawie przytoczonych przepisów należy stwierdzić, że
prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli
nieruchomości nie wiąże się z obowiązkiem zbierania tych odpadów, w tym obligatoryjnego
zbierania tych odpadów na terenie bazy magazynowo-transportowej, a tym samym nie wiąże
się z koniecznością posiadania zezwolenia na zbieranie odpadów. Posiadanie takiej decyzji
nie jest zatem warunkiem uzyskania wpisu do rejestru działalności regulowanej ani nie
KIO 2931/22
decyduje o możliwości prowadzenia działalności w zakresie odbierania odpadów
komunalnych.
Ponadto za przyjęciem powyższej interpretacji przemawia także zasada
swobody podejmowania działalności gospodarczej, która została wyrażona wprost w art. 2
Prawa przedsiębiorców. Zgodnie z tym przepisem podejmowanie, wykonywanie i
zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach. W myśl
tej zasady to do przedsiębiorcy powinna należeć decyzja co do zakresu podejmowanej
działalności gospodarczej, co odnosić również należy do wyboru zakresu działalności
dotyczącej gospodarki odpadami. Zatem to do przedsiębiorcy należy decyzja, czy chce
pro
wadzić działalność tylko w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli
nieruchomości, czy również działalność w zakresie zbierania tych odpadów.”
Wobec powyższego, Izba postanowiła jak w sentencji wyroku, orzekając na
podstawie art. 552 ust. 1, art. 553, art. 554 ust. 1 pkt. 1) Ustawy.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku, na podstawie art. 575 i
art. 574 Ustawy oraz w oparciu o przepisy
§ 7 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 5 pkt 1 i pkt 2 lit. b)
R
ozporządzenia w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego,
ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz.U. z 2020 r.
poz. 2437).
Mając na uwadze powyższe Izba orzekła jak w sentencji.
Przewodniczący ...………………….
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 296/23 z dnia 2023-02-16
- Sygn. akt KIO 344/23 z dnia 2023-02-15
- Sygn. akt KIO 342/23 z dnia 2023-02-15
- Sygn. akt KIO 340/23 z dnia 2023-02-15
- Sygn. akt KIO 332/23 z dnia 2023-02-15
