rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2023-01-04
rok: 2022
data dokumentu: 2023-01-04
rok: 2022
sygnatury akt.:
KIO 3387/22
KIO 3387/22
po rozpoznaniu na rozprawie, w Warszawie, w dniu 4 stycznia 2023
roku odwołania
wniesionego do Prezesa Kr
ajowej Izby Odwoławczej w dniu 19 grudnia 2022 roku przez
odwołującego wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie Impel Security
Solutions spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu (pełnomocnik),
Impel Safety spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu, Impel
Defender spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu, Seris Konsalet
Security spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie, Seris Konsalet
Ochrona spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie,
w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego – Sąd Rejonowy w Świeciu
roku odwołania
wniesionego do Prezesa Kr
ajowej Izby Odwoławczej w dniu 19 grudnia 2022 roku przez
odwołującego wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie Impel Security
Solutions spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu (pełnomocnik),
Impel Safety spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu, Impel
Defender spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu, Seris Konsalet
Security spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie, Seris Konsalet
Ochrona spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie,
w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego – Sąd Rejonowy w Świeciu
orzeka:
1.
Uwzględnia odwołanie w części zarzutów i nakazuje Zamawiającemu
w postępowaniu pn.: Świadczenie usługi ochrony osób i mienia w Sądzie Rejonowym
w Świeciu w roku 2023r. unieważnienie czynności z dnia 14 grudnia 2022 roku tj.
czynności wyboru oferty najkorzystniejszej wykonawcy J. A. prowadzącego
działalność gospodarczą pod nazwą Akoochrona J. A. z siedzibą w Świeciu.
Nakazuje Zamawiającemu odrzucenie oferty wykonawcy J. A. prowadzącego
działalność gospodarczą pod nazwą Akoochrona J. A. z siedzibą w Świeciu na
podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy z dnia 11 wrz
eśnia 2019
roku Prawo zamówień publicznych.
W zakresie zarzutu 3 z peti
tum odwołania uznaje zarzut za niezasadny.
2. K
osztami postępowania obciąża Sąd Rejonowy w Świeciu oraz Zamawiającego Sąd
Rejonowy w Chełmie oraz wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie
Impel Security Solutions spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we
Wrocławiu (pełnomocnik), Impel Safety spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą we Wrocławiu, Impel Defender spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedz
ibą we Wrocławiu, Seris Konsalet Security spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie, Seris Konsalet Ochrona spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie i
2.1
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez
wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie Impel Security Solutions
spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu
(pełnomocnik), Impel Safety spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
we Wrocławiu, Impel Defender spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą we Wrocławiu, Seris Konsalet Security spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie, Seris Konsalet Ochrona spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie tytułem wpisu
od odwołania,
2.2
zasądza od Zamawiającego – Sąd Rejonowy w Świeciu na rzecz wykonawców
wspólnie ubiegających się o zamówienie Impel Security Solutions spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu (pełnomocnik), Impel
Safety spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu, Impel
Defender spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu,
Seris Konsalet Security spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w Warszawie, Seris Konsalet Ochrona spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w Warszawie kwotę 7 801 zł (słownie: siedem tysięcy osiemset jedne
złotych zero groszy) tytułem wpisu od odwołania i wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 poz. 1129 ze zm.) na niniejszy wyrok -
w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Kraj
owej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………………………….
Sygn. akt: KIO 3387/22
U Z A S A D N I E N I E
Zamawiający Sąd Rejonowy w Świeciu prowadzi postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego na Świadczenie usługi ochrony osób i mienia w Sądzie Rejonowym
w Świeciu w roku 2023r.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone w Biuletynie Zamówień Publicznych w dniu
23 listopada 2022 roku pod numerem 2022/BZP 455151/01.
W dniu 19 grudnia 2022 roku wykonawcy
wspólnie ubiegających się o zamówienie
Impel Security Solutions spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu
(pełnomocnik), Impel Safety spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
we Wrocławiu, Impel Defender spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
we Wrocławiu, Seris Konsalet Security spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w Warszawie, Seris Konsalet Ochrona spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w Warszawie
(dalej: „Impel” lub „Odwołujący”) działając na podstawie art. 513 ustawy z dnia
11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych ( tj. Dz. U. z 2022 poz. 1710 dalej
„ustawa”, „PZP”) wnieśli odwołanie od czynności i zaniechań Zamawiającego
w
przedmiotowym postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego zarzucając
Zamawiającemu naruszenie:
1)
art. 224 ust. 1 oraz ust. 6 ustawy przez uznanie, że złożone przez oferenta
Akoochrona wyjaśnienia dotyczące wyliczenia zaoferowanej ceny i kosztów
wykonania usługi nie stanowią rażąco zaniżonej ceny, pomimo oczywistej
d
ysproporcji w wskazywanej przez innych oferentów, w tym Odwołującego, rażącej
dysproporcji pomiędzy rynkową wartością usługi a ceną zaoferowaną przez wyżej
wymienionego,
2) art. 226 ust. 1 pkt 3, 5, 7 i 8 w zw. z art. 16 i 17 ustawy przez zaniechanie odrzucenia
oferty wybranego wykonawcy, w warunkach, w których oferta wybranego Wykonawcy
powinna zostać odrzucona z uwagi na fakt, iż zawiera rażąco niską cenę w stosunku
do przedmiotu zamówienia, a złożenie przez Wykonawcę takiej oferty stanowi czyn
nieuczciwej k
onkurencji w rozumieniu przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji, co doprowadziło do nieprawidłowości w zakresie wyboru oferty
najkorzystniejszej,
3)
art. 239 ustawy przez wadliwy wybór oferty najkorzystniejszej.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania w całości oraz nakazanie Zamawiającemu:
− unieważnienia i uchylenie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
− unieważnienie i uchylenie czynności wyboru jako oferty najkorzystniejszej oferty
złożonej przez Wykonawcę: AKOOCHRONA J. A.,
− ponowne przeprowadzenie czynności badania i oceny ofert złożonych
w postępowaniu,
− nakazanie odrzucenia oferty Wykonawcy: AKOOCHRONA J. A.,
− wyboru oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej w postępowaniu,
− obciążenie kosztami postępowania odwoławczego Zamawiającego, w tym
zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów zastępstwa przed
Krajową Izbą Odwoławczą.
Odwołujący podał w zakresie wykazania interesu we wniesieniu odwołania,
że ma interes w złożeniu niniejszego odwołania, gdyż jest Wykonawcą ubiegającym się
o udzielenie niniejszego zamówienia, ma możliwość uzyskania przedmiotowego
zamówienia, a ponadto, w razie uwzględnienia odwołania, oferta Odwołującego jako oferta
niepodlegająca odrzuceniu i złożona przez Wykonawcę spełniającego warunki udziału
w postępowaniu będzie ofertą najkorzystniejszą.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący podał:
Zamawiający prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego pn.: Świadczenie usługi ochrony osób i mienia w Sądzie
R
ejonowym w Świeciu w roku2023r.
Zamawiający w dniu 14.12.2022 r. przekazał i opublikował informację o wyborze oferty
najkorzystniejszej.
Odwołujący podał, że ww. czynność jest niezgodna z ustawą Prawo zamówień publicznych
i skutkuje bezpodstawnym i wadliwym wyborem oferty najkorzystniejszej a nadto pozbawia
Odwołującego wyboru jego oferty jako najkorzystniejszej i w konsekwencji możliwości
zawarcia umowy.
Odwołujący w uzasadnieniu swojego stanowiska podał, że jest wykonawcą, który w ostatnich
latach wy
konuje z należytą starannością usługi tożsame z niniejszym zamówieniem na
obiektach administrowanych przez Zamawiającego i wskazanych w SWZ. Jest więc
wykonawcą, który zna szczególne wymagania użytkowników, a tym samym posiada wiedzę
w zakresie realnych ko
sztów, poziomu cen jednostkowych, które mają fundamentalny wpływ
na faktyczne wynagrodzenie wykonawcy.
Dokumentacja przetargowa wskazuje, iż w postępowaniu zostały złożone 3 oferty
niepodlegające odrzuceniu:
1) Oferta nr 2 złożona przez Odwołującego z ceną w kwocie: 555 223,71 zł;
2) Oferta nr 1 złożona przez wybranego wykonawcę Akoochrona J. A.
z ceną 469 917, 33 zł
3) Oferta nr 3 złożona przez Konsorcjum reprezentowane przez Lidera Agencja Ochrony
Osób i Mienia DOGMAT sp. z o.o. z ceną 623 139,30 zł
Prze
dmiot zamówienia obejmuje czynności wskazane w punkcie 4 SWZ polegające na:
Ochronie osób i mienia w Sądzie Rejonowym w Świeciu, mieszczącym się przy:
1.
ul. Sądowej 12
Usługa będzie wykonywana 7 dni w tygodniu, 24 godziny w ciągu doby, w ramach
bezpośredniej ochrony fizycznej. Skład dwuosobowy w trakcie godzin urzędowania Sądu
(poniedziałek od 7,30 do 18,00 a od wtorku do piątku od 7,30 do 15,30), poza tymi
godzinami skład jednoosobowy. 2. ul. Mestwina 4
Usługa będzie wykonywana 5 dni w tygodniu, 8 godziny w ciągu doby (7:30-15:30), w
ramach
dwuosobowego stanowiska bezpośredniej ochrony fizycznej.
Zakres, wymagania wobec firmy oraz wymagania wobec pracowników opisane zastały
poniżej.
Wykonawca winien świadczyć usługę zgodnie z zasadami określonymi w art. 36 ust. 1 pkt 1-
4
ustawy o ochronie osób i mienia, poprzez podejmowanie działań zapobiegających
w chronionych
budynkach użytkowych przestępstwom i wykroczeniom przeciwko mieniu,
winien przeciwdziałać powstawaniu szkód oraz nie dopuszczać do wstępu osób
nieuprawnionych na teren chroniony oraz zgodnie z przepisem wydanym na podstawie art.
36 ust. 5 rozporządzenia wykonawczego (rozporządzenie z dnia 18 listopada 1998r. w
sprawie szczegółowego trybu działań pracowników ochrony podejmowanych wobec osób
znajdujących się w granicach chronionych obiektów i obszarów - Dz. U. z 1998r. Nr 144,
poz. 933).
Wykonawca musi posiadać własną zmotoryzowaną grupę interwencyjną, która będzie
interweniowała w razie zakłócenia porządku w Sądzie zgodnie z zapisami rozporządzenia
Ministra
Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie zasad uzbrojenia specjalistycznych
uzbrojonych
formacji ochronnych i warunków przechowywania oraz ewidencjonowania broni
i amunicji tj. z dnia 18 czerwca 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 992.
Zakres usługi obejmuje między innymi:
1)
Monitorowanie systemu alarmowego (włamania) w budynku Zespołu Kuratorskiej Służby
Sądowej przy ul. Mestwina 4 w Świeciu - monitorowanie zdarzeń po godzinie 15.30
2)
Monitorowanie systemu alarmowego (włamania) oraz systemu p. pożarowego w budynku
archiwum Sądu Rejonowego w Świeciu, które znajduje się w Grudziądzu przy ul.
Chełmińskiej 198 - monitorowanie zdarzeń całodobowo
3)
ochronę przed zaborem lub uszkodzeniem wyposażenia obiektu oraz dokumentów
będących własnością Zamawiającego
4)
zabezpieczanie porządku i bezpieczeństwa na terenie obiektu Zamawiającego
5)
kontrolę ruchu osobowego oraz niedopuszczenie do wejścia na teren Sądu osobom
nieuprawnionym, nietrzeźwym pod wpływem wszelkich środków odurzających posiadającym
przedmioty niebezpieczne i niedozwolone do wniesienia
6)
niedopuszczanie do wnoszenia na teren obiektu sądowego alkoholu oraz przedmiotów
zagrażających życiu i zdrowiu osób a także i mienia
7)
patrolowanie ciągów komunikacyjnych, skrzynek hydrantowych i rozdzielnic prądu, wnęk
a także sanitariatów użytku publicznego pod kątem czy nie pozostawiono w nich
przedmiotów mogących stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia osób oraz mienia
8)
sprawdzanie obiektu i pomieszczeń pod względem bezpieczeństwa pożarowego
i ogólnego
9)
reagowanie na zagrożenia, alarmy pożarowe, zakłócanie porządku, powiadamiane
odpowiednich
służb ratunkowych
10)
reagowanie na zgłaszane przypadki przebywania osób nieuprawnionych w
poszczególnych strefach obiektu
11)
kontrolowanie wszystkich pracowników Zamawiającego wchodzących i wychodzących
do
i z obiektu poza godzinami pracy Sądu niedopuszczanie do zakłócania porządku na
terenie obiektu
oraz współdziałanie z innymi służbami w przywracaniu naruszonego
porządku
12)
kontrolowanie legalności wjazdu pracowników Sądu i innych osób na teren sądu
Rejonowego pojazdem prywatnym i innym
13)
informowanie właściwych osób w Sądzie o naruszeniu przez użytkowników zasad
parkowania
14)
dbałość o drożność przejazdową parkingu na wypadek zagrożenia pożarowego i potrzeb
ewakuacji
15)
stałe monitorowanie ilości wolnych miejsc parkingowych w celu niedopuszczenia do
wjazdu na
teren parkingu nadmiernej ilości pojazdów
16)
pilnowanie porządku przed wjazdem na teren parkingu w celu zapobieżenia przypadkom
zastawienia wjazdu przez pojazdy
17)
otwieranie i zamykanie bramy wjazdowej Sądu Rejonowego
18)
informowanie interesantów o drodze do sal rozpraw oraz innych gabinetów i
pomieszczeń w obiekcie.
19)
sprawdzenie stanu technicznego obiektu po zakończeniu pracy przez wydziały i oddziały
oraz
stanu zamknięcia drzwi i okien w sposób uniemożliwiający przedostanie się osób
postronnych
i nieuprawnionych, zapalanie i gaszenie świateł nocnych.
20)
w przypadku stwierdzenia, iż w pomieszczeniach budynków sądu okno/okna jest/są
otwarte lub
włączone są światła, osoba pełniąca ochronę wchodzi do pomieszczenia i
zamyka okno/okna i/lub
wyłącza światła, po czym z zaistniałego zdarzenia sporządza
notatkę służbową oraz wpisuje powyższe w książce raportów i wydarzeń
21)
realizacja zadań i poleceń bieżących wydawanych przez uprawnionego pracownika
zamawiającego, w tym dotyczących realizacja czynności związanych np. z zabezpieczeniem
obiektu w trakcie rozpraw.
22)
niezwłoczne zawiadomienia Policji i Dyrektora Sądu, a pod nieobecność Dyrektora Sądu
osobę zastępującą Dyrektora Sądu o zdarzeniach noszących znamiona przestępstwa lub
wykroczenia;
23)
zachowanie w tajemnicy wszelkich informacji, które mają wpływ na stan bezpieczeństwa
ochranianych budynków użytkowych w okresie trwania umowy oraz po jej rozwiązaniu
Wymagania wobec pracowników ochrony Wykonawcy:
1.
Wszyscy pracownicy ochrony wyznaczeni do realizacji zamówienia muszą być wpisani na
listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej, zgodnie z ustawą z dnia 22 sierpnia
1997 r.
o ochronie osób i mienia (Dz.U. z 2020, 838 t.j.)
2.
Pracownicy wyznaczenie do realizacji umowy muszą być zatrudnieni na podstawie umowy
o pracę w wymiarze pełnego etatu.
3.
Każdy pracownik musi być przeszkolony z zakresu udzielania pierwszej pomocy
przedmedycznej.
4. Pracownic
y ochrony nie mogą posiadać statusu osoby niepełnosprawnej.
5.
Wykonawca ma obowiązek przed rozpoczęciem świadczenia usługi przeszkolić
pracowników w zakresie przepisów BHP i przepisów przeciwpożarowych oraz przepisów o
ochronie danych osobowych.
6. Pracow
nicy Wykonawcy są zobowiązani do:
a)
zachowania tajemnicy mającej wpływ na bezpieczeństwo Zamawiającego i prowadzonych
przez niego spraw urzędowych, zarówno w trakcie trwania umowy jak i po jej wygaśnięciu;
b)
przestrzegania przepisów ustawy z dnia 10 maja 2018r. o ochronie danych osobowych
(Dz.U. z 2019,1781 t.j.) oraz ustawy z dnia 5 sierpnia 2010r. o ochronie informacji
niejawnych (Dz.U. z 2019r., poz. 742 t.j.).
7.
Zatrudnieni przez Wykonawcę pracownicy muszą być zdolni do wykonywania
powierzonych im ob
owiązków.
8.
Pracownicy ochrony muszą być wyposażeni w czytelny identyfikator zawierający: zdjęcie,
imię i nazwisko, nazwę firmy oraz funkcję lub stanowisko.
9.
Pracownicy ochrony winni być też wyposażeni w telefon komórkowy, umożliwiający
realizację połączeń wychodzących w celu powiadomienia Zamawiającego i odpowiednich
służb porządkowych o sytuacjach zagrożenia
10.
Pracownicy muszą posiadać jednolite umundurowanie.
11.
Pracownicy nie mogą być karani za popełnienie przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu i
m
ieniu, ochronie informacji i niedopełnieniu obowiązków pracowniczych.
12.
Pracownik ochrony winien charakteryzować się dobrą prezencją, schludnym wyglądem,
wysoką kulturą osobistą.
Pracownik winien znać obowiązujące przepisy dotyczące ochrony osób i mienia,
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciw pożarowej oraz informacji niejawnych i
innych tajemnic prawnie chronionych
Wśród zadań (czynności) składających się na przedmiot zamówienia są:
1) usługi ciągłe tzn. usługi wykonywane w każdym miesiącu trwania umowy, w każdy dzień
roboczy w sposób nieprzerwany, powtarzalny – stała ochrona fizyczna; monitoring systemów
alarmowych, monitoring wizyjny;
2) usługi interwencyjne - incydentalne tzn. czynności wykonywane doraźnie, na wezwanie
Zamawiającego - interwencja - doraźne przybycie grupy interwencyjnej;
3) usługi polegające na „pozostawaniu w gotowości do wykonania usługi” – czynności
zbliżone do wykonywania dyżuru, o którym mowa w ustawie Kodeks prawy, polegające na
zapewniania
stałej gotowości pracownika lub pracowników do wykonania czynności
(zadania) - interwencja
-
doraźne przybycie grupy interwencyjnej.
Umowa w sprawie niniejszego zamówienia publicznego - Załącznik nr 6 do SWZ stanowi:
1) zgodnie z § 3 pkt. 1 umowy, iż Zamawiający przewidział rozliczanie miesięczne za
faktycznie wykonane prace w oparciu o zaoferowane ceny usług wskazanych w Formularzu
cenowym w rozbiciu dla poszczególnych obiektów;
2) zgodnie z § 3 ust. 2 umowy – wynagrodzenie wykonawcy ma charakter ryczałtowy
i obejmuje wszelkie kosz
ty wykonania zamówienia;
Mając na uwadze powyższe postanowienia SWZ, Odwołujący podał, że wynagrodzenie
wykonawcy ma charakter ryczałtowy. Przy ryczałtowym charakterze wynagrodzenia istotnym
jest, aby
koszty prac, w tym koszty zakupu materiałów, sprzętu, robocizny były ujęte
w odpowiednich adekwatnych dla nich pozycjach kosztorysu ofertowego lub w pozycjach
ściśle z nimi związanych.
Dokumentacja postępowania wskazuje, iż wybrany Wykonawca zaoferował nieadekwatną
do zakresu
zamówienia, znacznie zaniżoną cenę obliczoną w oparciu o nierealistyczne ceny
usług. Oferta wybranego Wykonawcy powinna zostać odrzucona na podstawie art. 226 ust.
1 pkt 3,7,8 ustawy prawo zamówień publicznych, gdyż zawiera rażąco niską cenę oraz jej
złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji.
Mając na względzie obowiązujące na rynku pracy koszty pracy kwalifikowanych
pracowników ochrony, zauważyć należy, iż podana cena oferty Akoochona: 469 917,33 zł
brutto jest nierealistyczna,
gdyż nie pokrywa nawet kosztów zatrudnienia w wysokości
minimalnego wynagrodzenia w 2023 r.
Wszyscy pracownicy kwalifikowani, wykonujący
zadania na posterunkach lub w patrolu
interwencyjnym winni być zatrudnieni w oparciu
o umowę o pracę.
Odwołujący przedstawił kalkulację kosztów zatrudnienia kwalifikowanego pracownika
ochrony dla kwot obowiązujących od 1 stycznia 2023r., w oparciu o wyłącznie matematyczne
wyliczenia niezbędnych kosztów pracy i całkowicie nieuwzględniające rynkowe realia.
W tym miejscu w odwołaniu tabela
„Wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę na 2023 (01.01-30.06) w przeliczeniu na 1 etat”
„Wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę na 2023 (01.07-31.12) w przeliczeniu na 1 etat”
Odwołujący wskazał, że przy założeniu, wynikającym z SWZ tj. zatrudnieniu pracowników
na umowę o pracę, zakazu zatrudniania osób niepełnosprawnych i ilości wymaganych osób,
sam koszt zatrudnienia pracowników wynosi zatem 442 125,60 zł + 23% vat = 543 814,49 zł
Oferta firmy Akoochrona nie pokrywa więc nawet kosztów zatrudnienia w wysokości
minimalnego wynagrodzenia w 2023 r.
Zgodnie z SWZ, poza kosztami pracowniczymi, do kalkulacji oferty należało przyjąć również
dodatkowe koszty tj. koszty wyposażenia pracowników oraz koszt posiadania grupy
interwencyjnej, nie
wspominając o zysku – których to kosztów Wykonawca Akoochrona J. A.,
w sposób realny nie uwzględnił.
Wobec powyższego, z uwagi na stan faktyczny sprawy w postępowaniu istnieją poważne
wątpliwości co do możliwości i prawdziwego zamiaru realizacji zamówienia na warunkach
opisanych
przez wybranego Wykonawcę w ofercie. Ponadto wątpliwą jest również sprawa
zasadności i wysokości kosztów za świadczenie ww. czynności interwencyjnych przyjętych
i uwzględnionych w cenie ofertowej wybranego wykonawcy. Odwołujący zaznacza, że koszt
ten ze względu na dostępne dla wybranego warunki realizacji niniejszego zamówienia
powinien co najmniej odpowiadać pełnemu kosztowi powołania i zorganizowania ww. grup
interwencyjnych na terenie objętym zamówieniem. Cena wybranego wykonawcy budzi więc
wątpliwości tj. wątpliwym jest czy koszt wykonania zamówienia został ustalony w odniesieniu
do rzeczywistych kosztów realizacji zamówienia dla regionu objętego zamówieniem.
Ponadto w sprawie istnieje wątpliwość, czy wybrany wykonawca badał rzeczywistą
wysokość kosztów przed zaoferowaniem zamówienia.
Przedsta
wione w kalkulacji wyliczenia są kosztami minimalnymi dotyczącymi zatrudnienia
pracowników, jakie wykonawca musi ponieść, aby zrealizować usługę nie
nieuwzględniającymi kosztów wyposażenia pracowników. Nawet, gdy Wykonawca będzie
próbował dowieść, że wymagany sprzęt lub wyposażenie już posiada w magazynie lub
posiłkować się będzie zasobami, pochodzącymi z innych obecnie realizowanych przez niego
kontraktów – to uprzednio musiał ponieść określone nakłady na ich zakup, które to nakłady
winien wliczyć w koszt realizacji usługi – zgodnie z zasadą, że w kontekście badania rażąco
niskiej ceny niedopuszczalne jest tzw. „subsydiowanie skrośne”.
W celu zobrazowania minimalnych nakładów, Odwołujący zbadał poziom kosztów
wszystkich
składników cenotwórczych (osobowych, sprzętowych, finansowych i innych)
porównując, jakie ceny oferowane są za te różne składniki cenotwórcze poszczególnym
członkom konsorcjum (część z konsorcjantów działa w ramach kilkudziesięciopodmiotowej
grupy kapitałowej, co daje możliwość uzyskania dodatkowych upustów i bonifikat).
Do kalkulacji natomiast zostały przyjęte przez Odwołującego nie koszty uśrednione, lecz
najniższe z możliwych, jakie poniósłby wykonawca - w każdej z kategorii kosztowych
odrębnie.
Koszty pracy kwalifikowanych pracowników ochrony stanowią kluczową część kosztów
całego zamówienia, dlatego też ich zaniżenie wpływa bezpośrednio na zaoferowaną cenę,
która nosi znamiona nierealistycznej, a więc rażąco niskiej ceny.
Zamawiający przy ocenie ofert pominął całkowicie okoliczność, iż przepis art. 226 ustawy
prawo zamówień publicznych nakazuje traktowanie oferty jako zawierającej rażąco niską
cenę, gdy jej istotne części składowe są rażąco niskie, czyli w niniejszym przypadku gdy
wynagrodzenie osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę nie spełnia wymagań
określonych przepisami prawa lub nie zostały wliczone koszty sprzętu albo materiałów.
Powo
łał wyrok sygn. akt KIO 343/15 z dnia 9 marca 2015 r. oraz wyrok z dnia 21 lutego
2013 r., sygn. akt. KIO 267/13
. Odwołujący wskazał, że deklaracja Wykonawcy w zakresie
realizacji niniejszego zamówienia za powyższą cenę grozi Zamawiającemu nienależytym
wykonaniem lub niewykonaniem zamówienia w przyszłości. Kalkulacja wynagrodzenia na
takim poziomie stanowi bezspornie czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisu art.
15 ust. 1 pkt 1) ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
(Dz.U. z 2003r. nr 153, poz. 1503 z późń. zm.). Przepis ten stanowi, iż czynem nieuczciwej
konkurencji jest utrudnianie innym przedsiębiorcom dostępu do rynku przez sprzedaż
towarów lub usług poniżej kosztów ich wytworzenia lub świadczenia albo ich odsprzedaż
poniżej kosztów zakupu w celu eliminacji innych przedsiębiorców. Ponadto działaniem
spełniającym przesłanki uznania danego działania przedsiębiorcy za czyn nieuczciwej
konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub
narusza interes innego przedsiębiorcy. Jeżeli działania podejmowane przez przedsiębiorcę
nie wynikają z istoty konkurencji, lecz są podejmowane w celu utrudnienia dostępu do rynku
i przy pomocy środków nieznajdujących usprawiedliwienia w mechanizmie wolnej
konkurencji, stanowią one czyn nieuczciwej konkurencji. Odwołujący wskazał dodatkowo,
że zadania grupy interwencyjnej mają specyficzny, niestandardowy charakter. Czynności
ta nie stanowią powtórzenia lub zwielokrotnienia cyklicznej, stałej obsługi – ochrony
fizycznej. Zakres czynności i prac objętych usługą grupy interwencyjnej jest nietypowy oraz
charakteryzuje się stopniem skomplikowania odpowiadającym opisowi zawartemu w SWZ,
ale także zdeterminowanym niebezpieczeństwem, któremu grupa interwencyjna
ma
przeciwdziałać. Wykonawca w ramach zadań grupy interwencyjnej zobowiązany jest
do:
1) każdorazowego przybycia do chronionego obiektu w czasie nie dłuższym niż 5 minut
w ciągu od momentu otrzymania zawiadomienia lub wezwania (od chwili zadziałania
systemów alarmowych) lub uzyskania informacji o zdarzeniach mających wpływ
na bezpieczeństwo w obiekcie; 2) podjęcie niezbędnych działań z zakresu, o którym mowa
w 1), w szczególności dokonanie obchodu obiektu, ze zwróceniem szczególnej uwagi
na stan zabezpieczenia przed
niepowołanym dostępem; 3) realizacja działań, o których
mowa w SWZ, do chwili przybycia upoważnionej przez Zamawiającego osoby;
4) po zakończeniu interwencji złożenie u Administratora ochrony lub wyznaczonej przez
niego
osoby notatki służbowej z przebiegu interwencji.
Odwołujący zaznaczył, że w ramach zadań dot. pracowników grup interwencyjnych
podejmowane
są m.in. działania zagrażające ich zdrowiu i życiu, wymagające czasami
użycia przemocy fizycznej. Działania te w żaden sposób nie są identyczne ze zwykłymi
zadaniami „ochroniarza”. Wobec powyższego, Odwołujący wskazuje, że zwykłe koszty
realizacji usługi, powinny uwzględniać i być powiększone ponadto o koszty wywołane
szczególnymi okolicznościami realizacji ww. czynności polegającymi na nietypowym
i specjalistycznym charakterze usługi. Cena oferty wybranego wykonawcy jest na tyle niska,
że budzi wątpliwości, czy ww. okoliczności zostały uwzględnione w jej kalkulacji
już na poziomie „średnim” i nie uwzględniają ww. okoliczności szczególnych.
Zgodnie z zasadą uczciwej konkurencji, dobrymi obyczajami kupieckimi w przetargach
publicznych, w postępowania tych, jaki i wszystkich innych, wymagana jest uczciwa strategia
cenowa,
która polega na kreowaniu łącznej ceny na usługi w oparciu o realne ceny
jednostkowe zapewniające pokrycie kosztów i zysk dla każdej z usług objętych. W takich
okolicznościach są to ceny pokrywające wszystkie koszty wymagane w SWZ i zapewniające
zysk. Nieuczciwa strategia cenowa polega na manipulacji cenami tj. na kreowaniu ceny
na usługi w oparciu o zaniżone ceny usług, które nie pokrywają kosztów i nie zawierają
zysku.
Odwołujący stoi na stanowisku, iż oferta wybrana w przetargu publicznym nie może zawierać
instrumentów pozwalających na pobieranie wynagrodzenia w przypadku nie wykonywania
lub
nienależytego wykonania usług. Zdaniem Odwołującego niedopuszczalne jest
aprobowanie praktyk zastosowanych przez wybra
nego wykonawcę przy kalkulacji ceny
w niniejszym przetargu.
Aprobowanie powyższych praktyk prowadzić może w efekcie
do patologii na rynku zamówień publicznych, bowiem wykonawcy dojdą do przekonania,
że aby skutecznie ubiegać się o zamówienie należy stosować praktyki tego rodzaju,
co będzie ze szkodą dla Zamawiających i interesu publicznego. W ocenie Odwołującego
cena
oferty
wybranego
wykonawcy,
jest
rażąco
niska
w
stosunku
do
przedmiotu zamówienia, bowiem za taką cenę nie można wykonać przedmiotu
ninie
jszego zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez Zamawiającego w SWZ
oraz zgodnie
z odrębnymi przepisami. Reasumując, zdaniem Odwołującego, oferta
wybranego wykonawcy podlega odrzuceniu zgodnie z przepisami ustawy Pzp i jako taka nie
powinna być wybrana.
Jednocześnie z daleko idącej ostrożności, Odwołujący podał, że Zamawiający niejako
zaniechał wyjaśnienia, czy istotne części składowe oferty wybranego wykonawcy
nie zawierają rażąco niskiej ceny. Przyjął bowiem w dniu 13 grudnia 2022r. lakoniczne
wyjaśnienie wybranego wykonawcy nie zawierające żadnej kalkulacji pozwalającej przyjąć,
iż stanowi ona wyjaśnienie, iż cena nie jest rażąco niska. Dokonując wyboru oferty,
Zamawiający jest zobowiązany do należytego badania i oceny ofert, a co za tym idzie
również do dokonania krytycznej analizy treści oferty złożonej przez wykonawcę (wyrok
z dnia 21 czerwca 2019 roku, sygn. akt KIO 1032/19). Brak wypełnienia powyższego
obowiązku prowadzić może do wielu nieprawidłowości w samej procedurze udzielenia
zamówienia publicznego, co w przedmiotowej sprawie doprowadziło do dopuszczenia
do przetargu oferty
zawierającej rażąco niską cenę, a w konsekwencji pozornie
najkorzystniejszej. Z całą stanowczością należy podkreślić, iż wybrana oferta przygotowana
została z pominięciem reguł konkurencji oraz racjonalnej kalkulacji ekonomicznej
i gospodarczej, co również wskazuje na jej faktyczną nieopłacalność dla Oferentów.
W związku z tym całkowicie niezrozumiałym jest fakt braku przeprowadzenia przez
Zamawiającego szczegółowej weryfikacji oferty, która jednoznacznie wskazuje na rażące
zaniżenie ceny. Nadto należy zauważyć, iż Zamawiający w sposób całkowicie niezrozumiały
nie wziął pod uwagę zarówno oceny realności jak i tez rentowności ceny ofertowej,
na co również wskazuje szczegółowa kalkulacja, która zostanie przedłożona na rozprawie.
Przy
dokonywaniu oceny realności i rentowności ceny ofertowej, w zakresie kosztów pracy
należy brać pod uwagę nie tyle stawkę roboczogodziny, co rzeczywiste koszty pracy
ponoszone przez wyko
nawcę i przyjęte przez niego przy kalkulowaniu zaoferowanej ceny.
K
ażdy wykonawca podejmujący decyzję o wzięciu udziału w postępowaniu o udzielenie
zamówienia publicznego obowiązany jest do dokonania prawidłowej i rzetelnej wyceny
swojej oferty. Wykonawca
musi mieć na uwadze, że w trakcie postępowania o udzielenie
zamówienia może zostać wezwany przez zamawiającego do przedstawienia wyjaśnień
(wraz z dowodami) dotyczących zaoferowanej oferty. Takie wyjaśnienia mogą dotyczyć
całkowitej ceny lub kosztu oferty jak ich istotnych części składowych, za które należy między
innymi uznać ceny jednostkowe, według których będzie obliczane wynagrodzenie
wykonawcy.
Nieudzielenie wystarczająco konkretnych i kompletnych wyjaśnień będzie
skutkowało odrzuceniem oferty. Sankcja odrzucenia jest bezpośrednio związana
z procedurą wyjaśnienia sposobu kalkulacji ceny na wezwanie zamawiającego, a także
obowiązkiem wykonawcy wynikającym z – „obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy”. Celem postępowania
wyjaśniającego jest ustalenie faktów świadczących o tym, że zaoferowana przez wykonawcę
cena jest realna, wiarygodna
i zapewni prawidłowe wykonanie przedmiotu zamówienia –
procedura wyjaśniająca musi zmierzać do klarownego sposobu skalkulowania ceny oferty,
a także wątpliwych jej kosztów. Zaś wyjaśnienia wykonawcy powinny zawierać
jednoznaczne informację, przekładające się na uchwytne i wymierne wartości ekonomiczne,
co powinno zostać poparte adekwatnymi i wiarygodnymi dowodami, ponieważ brak
udowodnienia realności ceny skutkuje odrzuceniem oferty.
Po przeprowadzeniu posiedzenia i rozprawy
z udziałem Stron na podstawie
zebranego materiału w sprawie Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła,
co następuje:
Izba
stwierdziła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek, o których stanowi art.
528 nowej ustawy
z dnia 11 września 2022 roku skutkujących odrzuceniem odwołania.
Odwołanie zostało złożone do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej 19 grudnia 2022 roku
od czynności Zamawiającego z dnia 14 grudnia 2022 roku. Kopia odwołania została
przekazana
w ustawowym terminie Zamawiającemu, co zostało potwierdzone przez
Odwołującego na posiedzeniu oraz wynika z akt sprawy odwoławczej.
Izba zaznacza w tym miejscu, że odwołanie zostało złożone do Prezesa Krajowej Izby
w dniu 19 grudnia 2022 roku o godzinie 23:59 z brakami formalnymi, które zgodnie
z obowiązującymi przepisami podlegały uzupełnieniu. Odwołujący został wezwany
do uzupełnienia braków formalnych, dokumentów potwierdzających umocowanie osoby
podpisującej odwołanie do reprezentowania wykonawców wspólnie ubiegających się
o zamówienie, w dniu 21 grudnia 2022 roku i braki te uzupełnił w dniu 27 grudnia 2022 roku.
Izba ustaliła, Odwołujący wykazał wypełnienie łącznie przesłanek z art. 505 ust 1
nowej ustawy
– Środki ochrony prawnej określone w niniejszym dziale przysługują
wykonawcy, uczestnikowi konkursu oraz innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes
w uzyskaniu zamówienia lub nagrody w konkursie oraz poniósł lub może ponieść szkodę
w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy - to jest posiadania interesu
w uzyskaniu danego zamówienia oraz możliwości poniesienia szkody.
Skład orzekający Izby rozpoznając sprawę uwzględnił akta sprawy odwoławczej,
które zgodnie z par. 8 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 roku
w sprawie postępowania przy rozpoznawaniu odwołań przez Krajową Izbę Odwoławczą (Dz.
U. z 2020 r. poz. 2453) stanowią odwołanie wraz z załącznikami oraz dokumentację
postępowania o udzielenie zamówienia w postaci elektronicznej lub kopię dokumentacji,
o której mowa w § 7 ust. 2, a także inne pisma składane w sprawie oraz pisma kierowane
przez Izbę lub Prezesa Izby w związku z wniesionym odwołaniem.
Izba uwzględniła stanowiska prezentowane na rozprawie przez Strony postępowania
odwoławczego.
Izba
uwzględniła stanowisko prezentowane przez Zamawiającego w piśmie
procesowym z dnia 2 stycznia 2023
roku „Odpowiedź na odwołanie”.
Zamawiający w przedmiotowym piśmie wniósł o oddalenie odwołania w całości
uzasadniając:
1.
Zamawiający podał, że nie zgadza się z zarzutem odwołującego co do naruszenia art. 224
ust. 1 oraz ust. 6
poprzez uznanie, że złożone przez oferenta Akoochrona wyjaśnienia
dotyczące wyliczenia zaoferowanej ceny i kosztów wykonania usługi nie stanowią rażąco
zaniżonej ceny, pomimo oczywistej dysproporcji w wskazywanej przez innych oferentów, w
tym Odwołującego, rażącej dysproporcji pomiędzy rynkową wartością usługi a ceną 2
zaoferowaną przez wyżej wymienionego.
Zamawiający ma obowiązek wyjaśnienia rażąco niskiej ceny w przypadku, gdy: cena
całkowita oferty złożonej w terminie jest niższa o co najmniej 30% od:
-
średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert nie podlegających odrzuceniu:
W p
ostępowaniu zostały złożone 4 oferty. Jedna oferta została odrzucona. Uwzględniając
średnią arytmetyczną trzech ofert to obowiązek wyjaśnienia byłby w przypadku oferty z ceną
384 598,74, a oferta Wykonawcy Akoochrona
złożona została w kwocie 469 917,33 zł,
-
wartości zamówienia powiększonej o należy podatek od towarów i usług, ustalonej przed
wszczęciem postępowania. W tym przypadku byłaby to kwota 395 987,02 a oferta
Wykonawcy Akoochrona
złożona została w cenie 469 917,33 zł.
Zamawiający podał, że dochowując należytej staranności przy postępowaniu postanowił
zwrócić się do wykonawcy o wyjaśnienie ceny na podstawie art. 224 ust. 1 ustawy.
2.
Zamawiający nie zgodził się z zarzutem Odwołującego w zakresie naruszenia art. 226 ust.
1 pkt 3, 5, 7 i 8 w zw. z art. 16 i 17 Ustawy poprzez zaniechanie odrzucenia oferty
wybranego wykonawcy, w warunkach, w których oferta wybranego Wykonawcy powinna
zostać odrzucona z uwagi na fakt, iż zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu
zamówienia, a złożenie przez Wykonawcę takiej oferty stanowi czyn nieuczciwej konkurencji
w rozumieniu przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, co doprowadziło do
nieprawidłowości w zakresie wyboru oferty najkorzystniejszej.
W
yjaśnił, że odrzuceniu, jako oferta z rażąco niską ceną, podlega oferta wykonawcy, który
nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz
z dowodami nie uzasadniają rażąco niskiej ceny tej oferty.
Zamawiający w dniu 09.12.2022 r. wezwał wykonawcę AKOOCHRONA na podstawie art.
224 ust. 1 ustaw
y do złożenia wyjaśnień do dnia 14.12.2022 r.
Wykonawca złożył wyjaśnienia 13.12.2022 r., potwierdził, że
− Wszyscy pracownicy mający świadczyć bezpośrednią usługę ochrony fizycznej, posiadają
wpisy na listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej.
− Wszyscy pracownicy zatrudnieni będą na podstawie stosunku pracy.
− W kalkulacji uwzględniono Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13.09.2022 w sprawie
minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w roku
Minimalna staw
ka godzinowa w I półroczu 2023 wynosi 22,80 zł brutto, a kwota ofertowa to
25,67 zł netto. Różnica pokrywa pozostałe koszty przedsiębiorcy.
Zamawiający podał, że mając na względzie powyższe nie miał podstawy prawnej do uznania
oferty za zawierającą rażąco niską cenę i podlegającą odrzuceniu na tej podstawie.
3.Nie zgodził się z zarzutem Odwołującego w zakresie naruszenia art. 239 ustawy Prawo
zamówień publicznych poprzez wadliwy wybór oferty najkorzystniejszej. Podał, że dokonał
wyboru oferty w oparciu
o kryteria określone w części 18 Specyfikacji Warunków
Zamówienia o czym zgodnie z art. 251 ust. 1 pkt. 1 ustawy poinformował Wykonawców za
pośrednictwem platformy eZamówienia.
Izba zważyła w zakresie zarzutów odwołania:
Izba na wstępie wskazuję, zgodnie z art. 559 ust. 2 ustawy podstawy prawne oraz
przytacza przepisy prawa:
- art. 16 ustawy -
Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie
zamówienia w sposób:
1)
zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców,
2) przejrzysty,
3) proporcjonalny,
- art. 17 ustawy -
ust. 1. Zamawiający udziela zamówienia w sposób zapewniający:
1) najlepszą jakość dostaw, usług, oraz robót budowlanych, uzasadnioną charakterem
zamówienia, w ramach środków, które zamawiający może przeznaczyć na jego realizację,
oraz
2) uzyskanie najlepszych efektów zamówienia, w tym efektów społecznych, środowiskowych
oraz gospodarczych, o ile którykolwiek z tych efektów jest możliwy do uzyskania w danym
zamówieniu, w stosunku do poniesionych nakładów.
ust.
2. Zamówienia udziela się wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami ustawy.
ust.
3. Czynności związane z przygotowaniem oraz przeprowadzeniem postępowania
o udzielenie zamówienia wykonują osoby zapewniające bezstronność i obiektywizm.
- art. 226 ustawy
–
ust. 1. Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli:
(…)
3) jest niezgodna z przepisami ustawy;
5) jej treść jest niezgodna z warunkami zamówienia;
7) została złożona w warunkach czynu nieuczciwej konkurencji w rozumieniu ustawy z dnia
16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji;
8) zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia;
- art. 224 ust. 1 ustawy -
Jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe,
wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia lub budzą wątpliwości
zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie
z wymaganiami określonymi w dokumentach zamówienia lub wynikającymi z odrębnych
przepisów, zamawiający żąda od wykonawcy wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w
zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części składowych.
- art. 224 ust. 5 ustawy -
Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub
kosztu spoczywa na wykonawcy;
- art. 224 ust. 6 ustawy - Odrzuceniu, jako
oferta z rażąco niską ceną lub kosztem, podlega
oferta wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone
wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu.
- art. 239 ust. 1 ustawy -
Zamawiający wybiera najkorzystniejszą ofertę na podstawie
kryteriów oceny ofert określonych w dokumentach zamówienia.
Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (tj. Dz.U. z 2022 r.
poz. 1233):
Art. 3 ust. 1 - Czynem
nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub
dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta
Izba ustaliła, pismem z dnia 9 grudnia 2022 roku Zamawiający wezwał wykonawcę J.
A.
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Akoochrona J. A. z siedzibą w
Świeciu do złożenia wyjaśnień:
Na podstawie art. 224 ust. I ustawy z dnia Il września 2019 r. (Dz.U 2022 poz. 1710)
Zamawiający wzywa do złożenia wyjaśnień w tym złożenia dowodów zakresie wyliczenia
ceny lub ich istotnych części składowych. Proszę o potwierdzenie, że w cenie ofert zostały
uwzględnione wszystkie wymagania Zamawiającego określone w Specyfikacji Warunków
Zamówienia w tym w szczególności: - wymóg aby wszyscy pracownicy ochrony świadczący
usługę byli wpisani na listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej,
-
wymóg zatrudnienia przez Wykonawcę na podstawie stosunku pracy osób
wykonujących wskazane przez Zamawiającego czynności w zakresie realizacji zamówienia,
-
wymóg uwzględnienia przy kalkulacji oferty Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
13.09.2022 w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości
minimalnej stawki godzinowej w 2023 r. (Dz.U. 2022, poz. 1952),
Zamawiający przypomina, że obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco
niskiej ceny spoczywa na wykonawcy. Ponadto Zamawiający informuję, że odrzuceniu, jako
oferta z rażąco niską ceną, podlega oferta wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień w
wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają
rażąco niskiej ceny tej oferty.
Wykonawca J. A.
prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Akoochrona J. A.
z siedzibą w Świeciu złożył w dniu 13 grudnia 2022 roku następujące wyjaśnienia:
W odpowiedzi na pismo z dnia09.12.2022, wyjaśniam:
1.
Wszyscy pracownicy mający świadczyć bezpośrednią usługę ochrony
fizycznej, posiadają wpisy na listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej.
2.
Wszyscy pracownicy zatrudni
eni będą na podstawie stosunku pracy.
3.
W kalkulacji uwzględniono Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13.09.2022
w sprawie minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki
godzinowej w roku 2023. Minimalna stawka godzinowa w I półroczu 2023 wynosi
22,80 zł brutto, a kwota ofertowa to 25,67 zł netto. Różnica pokrywa pozostałe koszty
przedsiębiorcy.
W zakresie zarzutu 1 i 2
odwołania tj. naruszenia:
(1)
art
. 224 ust. 1 oraz ust. 6 ustawy przez uznanie, że złożone przez oferenta Akoochrona
wyjaśnienia dotyczące wyliczenia zaoferowanej ceny i kosztów wykonania usługi nie
stanowią rażąco zaniżonej ceny, pomimo oczywistej dysproporcji w wskazywanej przez
innych
oferentów, w tym Odwołującego, rażącej dysproporcji pomiędzy rynkową wartością
usługi a ceną zaoferowaną przez wyżej wymienionego,
(2) art. 226 ust. 1 pkt 3, 5, 7 i 8 w zw. z art. 16 i 17 ustawy przez zaniechanie odrzucenia
oferty wybranego wykonawcy, w wa
runkach, w których oferta wybranego Wykonawcy
powinna zostać odrzucona z uwagi na fakt, iż zawiera rażąco niską cenę w stosunku
do przedmiotu zamówienia, a złożenie przez Wykonawcę takiej oferty stanowi czyn
nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji, co doprowadziło do nieprawidłowości w zakresie wyboru oferty
najkorzystniejszej,
– Izba zarzuty (nr 1 i 2) uznała za zasadne.
Izba mając na uwadze treść odwołania, jak również treść pisma Zamawiającego
„Odpowiedź na odwołanie” uznała za niezbędne w pierwszej kolejności odniesienie się
do znaczenia pojęcia rażąco niskiej ceny w zamówieniach publicznych.
Na wstępie należy wskazać, że regulacje prawne z art. 90 oraz 89 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia
29 stycznia 20
04 r. Prawo zamówień publicznych tj. ustawy obowiązującej do dnia 31
grudnia 2020 zbieżne są z regulacjami art. 224 oraz 226 ust. 1 pkt 8 ustawy z 11 września
2019 roku Prawo zamówień publicznych, co oznacza, że cały dorobek orzeczniczy oraz
stanowiska dok
tryny wypracowane w oparciu o wcześniej obowiązujące regulacje pozostaje
aktualny
w obowiązującym stanie prawny. Pozwala to zatem na szerokie czerpanie wiedzy
oraz korzystanie z utartych wykładni, wyjaśnień jak również przyjętych w doktrynie
i orzecznictwie stanowisk.
Cena rażąco niska to cena oferty, za którą nie da się wykonać zamówienia – tak
w sposób najbardziej prosty i zrozumiały można wytłumaczyć czym jest cena oferty rażąco
niska. Cena
rażąco niska to cena, która jest nierealistyczna, nieadekwatna do zakresu
i kosztów prac składających się na dany przedmiot zamówienia, zakłada wykonanie
zamówienia poniżej jego rzeczywistych kosztów i w takim sensie nie jest ceną rynkową,
a więc nie występuje na danym rynku, na którym ceny wyznaczane są m.in. przez ogólną
sytuację gospodarczą panującą w danej branży i jej otoczeniu biznesowym, postęp
technologiczno-
organizacyjny oraz obecność i funkcjonowanie uczciwej konkurencji
podmiotów racjonalnie na nim działających. Cena rażąco niska to taka, za którą nie może
wykonawca wykonać zamówienia w sposób zgodny z przedmiotem, rzetelny i prawidłowy,
to cena za którą nie ma możliwości wykonania zamówienia z poszanowaniem warunków
i wymagań jakie określił Zmawiający w opisie przedmiotu zamówienia.
Podkreślenia wymaga, że to po stronie Zamawiającego w procedurze udzielenia
zamówienia publicznego ustawodawca wprowadził obowiązek dokonania oceny
prawidłowości kalkulacji ceny oferty i oceny tego, czy cena zaoferowana w postępowaniu
za realizację danego zamówienia nie jest ceną rażąco niską. Ukształtowana, tak w obecnie
obowiązującej ustawie jak i w ustawie z 2004 roku procedura wyjaśnienia ceny oferty polega
na wezwaniu wykonawcy do złożenia wyjaśnień, które Zamawiający poddaje ocenie. Na ich
podstawie ocenia czy zaof
erowana przez wykonawcę cena ofertowa nie jest rażąco niska.
Natomiast, co również należy podkreślić, to po stronie wykonawcy pozostaje obowiązek
wykazania, że cena oferty nie jest rażąco niska (art. 224 ust. 5 ustawy). W przedmiotowym
postępowaniu odwoławczym kwestionowana przez Odwołującego jest ocena wyjaśnień
wykonawcy J. A.
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Akoochrona J. A. z
siedzibą w Świeciu (dalej: Akoochrona), jakie dokonał Zamawiający.
Izba wskazuje, że w ramach postępowania odwoławczego przed Izbę oceniana jest
prawidłowość czynności Zamawiającego, tj. Izba poddaje ocenie w ramach obowiązujących
regulacji prawnych dokon
aną przez Zamawiającego ocenę złożonych w postępowaniu
wyjaśnień elementów zaoferowanej ceny oferty oraz samej oferty wykonawcy. Zamawiający
dokonuje czynności oceny zaoferowanej w postępowaniu przez wykonawcę ceny w oparciu
o dostępne mu informacje, które uzyskuje w wyniku przedstawienia przez wezwanego
wykonawcę wyjaśnień – temu służy procedura wyjaśnienia opisana w art. 224 ustawy.
Wykonawca
wezwany do złożenia wyjaśnień winien podać Zamawiającemu wszystkie
informacje dotyczące kalkulacji zaoferowanej ceny, w tym informacje dotyczące sposobu
kalkulacji ceny oferty, uwarunkowania w jakich dokonywał tej kalkulacji, szczególne
przesłanki warunkujące przyjęty sposób kalkulacji i inne istotne elementy mające wpływ na
wysokość zaoferowanej ceny takie jak korzystne upusty, sprzyjające w oparciu o konkretne
informacje
warunki finansowego, uzyskane specjalne oferty, a dowodzące możliwości
zaoferowania cen obniżonej w stosunku do wartości zamówienia. Wyjaśnienia wykonawcy –
informacje jakie przedstawił wykonawca - powinny umożliwić Zamawiającemu przyjęcie bądź
odrzucenie oferty
, które będzie Zamawiający również w stanie uzasadnić, choćby
w postępowaniu odwoławczym. Podkreślenia wymaga, że Zamawiający informacje
dotyczące indywidualnych elementów kalkulacji danej ceny jak również okoliczności, które
wpływają na daną kalkulację uzyskuje od danego wykonawcy w wyniku wezwania
do z
łożenia wyjaśnień w określonym przez Zamawiającego terminie, w danym postępowaniu
o zamówienie. Tym samym wykonawca składający wyjaśnienia Zamawiającemu,
już w ramach swoich wyjaśnień winien wskazać na te okoliczności, które stanowiły podstawę
dokonanej w
yceny, bowiem na wykonawcy ciąży obowiązek wykazania, że oferta nie
zawiera rażąco niskiej ceny.
Nadal aktualność swą zachowuje stanowisko wypracowane w dotychczasowym
orzecznictwie Izby i sądów powszechnych wskazujące, że Izba może ocenić i stwierdzić
je
dynie czy wyjaśnienia w przedmiocie elementów zaoferowanej ceny były wystarczające,
a ich ocena dokonana przez Zamawiającego prawidłowa. Zachowuje swoją aktualność
wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 30 lipca 2014 r. (sygn. akt XXIII Ga 1293/14),
w k
tórym pokreślono znaczenie staranności wykonawcy w składaniu wyjaśnień, o których
mowa w art. 90 ustawy z 2004 (obecnie art. 224 ustawy)
, a także wskazano na konieczność
uznania, że cena ofertowa jest ceną rażąco niską, w przypadku braku przedstawienia przez
wykonawcę takich wyjaśnień, które wykażą, że oferowana przezeń cena rażąco niska
nie jest. W o
becnie obowiązującym stanie prawnym ustawodawca właściwie przesądził ich
słuszność, wprost wskazując w przepisie art. 224 ust. 5 ustawy, że to wykonawca powinien
wykazać Zamawiającemu, że cena jego oferty lub koszt nie zawiera rażąco niskiej ceny.
M
usi to wykazać to na etapie postępowania o udzielenie zamówienia. Tym samym jak
najbardziej aktualna i wymagająca podkreślenia, jest wyrażana w orzecznictwie Krajowej
Izby Odwoławczej i sądów powszechnych teza o wymaganej staranności wykonawcy
w składaniu wyjaśnień, a tym samym ryzyku jakie ponosi wykonawca w przypadku uznania,
że wyjaśnienia są niewystarczające do wykazania legalnego charakteru jego ceny. Izba
wskaz
uje, że nie istnieje jeden optymalny i powinny kształt czy sposób dowodzenia
okoliczności związanych z kalkulacją ceny dokonanej przez wykonawcę i sposobu
prezentowania okoliczności umożliwiających mu jej zaoferowanie. Sposób wykazania,
że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny zależy od indywidualnych okoliczności sprawy,
zwłaszcza w związku z rodzajem podawanych informacji, będzie można ocenić i przyjąć
konieczny sposób i stopień uwiarygodnienia podawanych danych. Niewątpliwie można
natomiast sformułować jeden generalny postulat, który przy ocenie wyjaśnień wykonawców
powinien być bezwzględnie egzekwowany - wyjaśnienia powinny być konkretne, jasne,
spójne i adekwatne do danego przedmiotu zamówienia.
W rozpoznawanej sprawie Izba poddał ocenie czynność Zamawiającego oceny
wyjaśnień wykonawcy Akoochrona z dnia 13 grudnia 2022 roku i uznała, że Zamawiający
dokonał nieprawidłowej oceny tych wyjaśnień, a co za tym idzie w sposób nieprawidłowy
uznał, że cena oferty Akoochrona nie zawiera rażąco niskiej ceny.
Izba zaznacza w tym miejscu, że zgodnie z art. 224 ust. 1 ustawy jeżeli zaoferowana cena
lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku
do przedmiotu zamówienia lub budzą wątpliwości Zamawiającego co do możliwości
wykonan
ia przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi w dokumentach
zamówienia lub wynikającymi z odrębnych przepisów, Zamawiający żąda od wykonawcy
wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych
części składowych. Powyższa regulacja zbieżna jest w znaczącej części z art. 90 ust. 1
ustawy z 2004 roku, co pozwala na
odwołanie się do orzecznictwa i doktryny
wypracowanych
na podstawie obowiązujących poprzednio przepisów. Izba wskazuje, że
zgodnie z regulacją art. 224 ust. 1 ustawy w przypadku, gdy cena oferty wydawała się
Zamawiającemu rażąco niska zobowiązany jest on do żądania od wykonawcy wyjaśnień
co do oferowanej ceny. Skoro w przedmiotowym postępowaniu o udzielnie zamówienia
publicznego Zamawiający pismem z dnia 9 grudnia 2022 roku wezwał wykonawcę
Akoochrona do złożenia wyjaśnień w oparciu o powyższą podstawę prawną, to potwierdził
tym samym, że cena oferty wydawała się Zamawiającemu rażąco niska. Prawidłowo dokonał
tym samym czynności wezwania do złożenia wyjaśnień w zakresie elementów ceny oferty,
niemniej nieprawidłowo dokonał oceny tych wyjaśnień oraz w konsekwencji oceny oferty
Akoochrona. Nadmienić należy, że powoływana w „Odpowiedzi na odwołanie” przez
Zamawiającego argumentacja odnosząc się do proporcji ceny oferty do szacunkowej
wartości zamówienia powiększonej o podatek oraz do proporcji ceny oferty do cen
wszystkich złożonych ofert niepodlegających odrzuceniu – a o czym traktuje art. 224 ust. 2
ustawy
– nie stanowiła podstawy do wezwania do złożenia wyjaśnień przez Akoochrona,
co jasno i jednoznacznie wynika z treści wezwania do złożenia wyjaśnień tj. pisma z dnia
9 grudnia 2022 roku. Tym samym bezprzedmiotowa w ocenie Izby jest argumentacja
Zamawiającego odnosząca się właśnie do tych podstaw faktycznych stanowiących podstawę
wezwania do złożenia wyjaśnień, bowiem w ocenie Izby ta argumentacja nie wynika ze stanu
faktycznego postępowania o udzielnie zamówienia.
Zgodnie z poczynionymi ustaleniami
przez Odwołującego, a które nie były kwestionowane
przez Zamawiającego i jednoznacznie wynikają z treści Specyfikacji Warunków Zamówienia
(powołanie w części historycznej wyroku wraz ze stanowiskiem Zamawiającego) odnotować
należy, że zatrudnienie pracowników ochrony w ramach realizacji przedmiotowego
zam
ówienia miało się odbyć na podstawie umowy o pracę, co pociąga za sobą konieczność
skalkulowania w cenie oferty wszystkich niezbędnych kosztów minimalnego wynagrodzenia
pracowników. Wymagania wobec pracowników ochrony Wykonawcy ustalone zostały między
inny
mi następująco - Wszyscy pracownicy ochrony wyznaczeni do realizacji zamówienia
muszą być wpisani na listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej, zgodnie
z ustawą z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia (Dz.U. z 2020, 838 t.j.);
Pracow
nicy wyznaczenie do realizacji umowy muszą być zatrudnieni na podstawie umowyo
pracę w wymiarze pełnego etatu; Pracownicy ochrony nie mogą posiadać statusu osoby
niepełnosprawnej.
Izba uznała, że wykonawca Odwołujący wykazał, że podana cena oferty Akoochona
tj.
469 917,33 zł brutto jest ceną rażąco niską, bowiem nie pokrywa ona nawet kosztów
zatrudnienia
w wysokości minimalnego wynagrodzenia w 2023 r. niezbędnej ilości
pracowników (7,38 etatu określone zgodnie z wymaganiami Zamawiającego w przeliczeniu
wskazanych godzin w Formularzu ofertowym). W wyniku kalkulacji dokonanych
i przedstawionej
przez Odwołującego koszt zatrudnienia wymaganej liczby pracowników
z minimalnym wynagrodzeniem w roku 2023 wyniesie
442 125,60 zł + 23% vat = 543 814,49
zł, co oznacza, że cena oferty przedstawiona w ofercie Akoochrona nie pokrywa nawet
kosztów zatrudnienia na minimalnym poziomie.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2022 w sprawie wysokości minimalnego
wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2023 r. (Dz.U.
2022 poz. 1952)
, określa, że:
Na podstawie art. 2 ust. 5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym
wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207) zarządza się, co następuje:
§ 1. Od dnia 1 stycznia 2023 r. ustala się minimalne wynagrodzenie za pracę w wysokości
3490 zł.
§ 2. Od dnia 1 stycznia 2023 r. ustala się minimalną stawkę godzinową w wysokości 22,80
zł.
§ 3. Od dnia 1 lipca 2023 r. ustala się minimalne wynagrodzenie za pracę w wysokości 3600
zł.
§ 4. Od dnia 1 lipca 2023 r. ustala się minimalną stawkę godzinową w wysokości 23,50 zł.
Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 10 października 2002 roku o minimalnym wynagrodzeniu
za pracę (tj. z dnia 13 listopada 2020 r. Dz.U. z 2020 r. poz. 2207) pkt 1a „minimalna stawka
godzinowa” to minimalna wysokość wynagrodzenia za każdą godzinę wykonania zlecenia
lub świadczenia usług, przysługująca przyjmującemu zlecenie lub świadczącemu usługi.
W punkcie 1b ww. przepisu wskazano
natomiast, że „przyjmujący zlecenie lub świadczący
usługi”: a) osoba fizyczna wykonująca działalność gospodarczą zarejestrowaną
w Rzeczypospolitej Polskiej albo w państwie niebędącym państwem członkowskim Unii
Europejskiej lub państwem Europejskiego Obszaru Gospodarczego, niezatrudniająca
pracowników lub niezawierająca umów ze zleceniobiorcami albo, b) osoba fizyczna
niewykonująca działalności gospodarczej - która przyjmuje zlecenie lub świadczy usługi na
po
dstawie umów, o których mowa w art. 734 i art. 750 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. -
Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r. poz. 1740
), zwanej dalej „Kodeksem cywilnym”, na rzecz
pr
zedsiębiorcy lub na rzecz innej jednostki organizacyjnej, w ramach prowadzonej przez
te podmioty działalności;
Powyższe wyjaśnia w sposób jednoznaczny, że czym innym jest minimalne wynagrodzenie
za pracę a czym innym jest minimalna stawka godzinowa, która stanowi podstawę
do wynagrodzenia za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług w oparciu
o umowy cywilnoprawne, a nie umowę o pracę. W przedmiotowym postępowaniu o udzielnie
zamówienia publicznego Zamawiający wymagał zatrudnienia na umowę o pracę
co jednoznacznie
implikowało obowiązek skalkulowania kosztów pracy zgodnie
z minimalnym wynagrodzenie ustalonym z przyjęciem stawki minimalnego wynagrodzenia
za pracę w 2023 roku zgodnie z ww. rozporządzenie, przyjmując (§ 1.) od dnia 1 stycznia
2023 r. ustala się minimalne wynagrodzenie za pracę w wysokości 3490 zł. oraz (§ 3.)
o
d dnia 1 lipca 2023 r. ustala się minimalne wynagrodzenie za pracę w wysokości 3600 zł.
W ocenie Izby wymaga podkreślenia, że Zamawiający w ogóle pominął aspekt
Rozp
orządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2022 w sprawie wysokości minimalnego
wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2023 r. choć sam
dokładnie wskazuje na to rozporządzenie w wezwaniu z dnia 9 grudnia 2022 roku.
Jednakże Izba również dostrzega, że Zamawiający uwzględniając złożone wyjaśnienia
z dnia 13 grudnia 2022 roku przez Akoochrona przyjmuje ich zasadność co do kalkulacji
ceny oferty
i uznaje, że podana informacja minimalna stawka godzinowa w I półroczu 2023
wynosi
22,80 zł brutto, a kwota ofertowa to 25,67 zł netto. Różnica pokrywa pozostałe koszty
przedsiębiorcy, potwierdza prawidłowość kalkulacji ceny oferty Akoochrona w warunkach
zamówienia. To pozwala na stwierdzenie, że Zamawiający nie zrozumiał treści
ww. roz
porządzenia Rady Ministrów z dnia 13 września 2022 w sprawie wysokości
minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2023
r.
i uznał, że wyjaśnienia w zakresie kalkulacji ceny oferty w odniesieniu do minimalnego
wynagrodz
enia za pracę są zbieżne z tymi odnoszącymi się do minimalnej stawki
godzinowej, co oczywiście jest błędem. Zamawiający przyjmując owe wyjaśnienia mógł
nie popełnić błędu w rozumieniu przepisów ww. rozporządzenia lecz dopuścić wyjaśnienia
i uznać je za prawidłowe w celu dokonania wyboru oferty i zawarcia umowy, na którą jak
wyjaśniał w trakcie rozprawy ma zagwarantowany określony budżet. Izba stwierdza
jednakże w tym miejscu, że niezależnie od tego jaka faktyczna była podstawa dokonania
oceny wyjaśnień przez Akoochronę, czy niezrozumienie ww. rozporządzenia czy chęć
zawarcia umowy, to dokonana ocena
wyjaśnień z dnia 13 grudnia 2022 roku
i w konsekwencji złożonej oferty przez Akoochrona jest niezgodne z obowiązującymi
regulacjami prawnymi oraz postanowieniami SWZ.
Wyjaśnienia Akoochrony wprost potwierdzają, że wykonawca ten do kalkulacji ceny oferty
nie ujął minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2022 roku określonego
ww. rozporządzeniem a minimalną stawkę godzinową i to jedynie za pierwsze półrocze.
Potw
ierdza to tym samym, że kalkulacja ceny oferty dokonana była niezgodnie z warunkami
zamówienia dotyczącymi zatrudnienia na umowę o pracę. Słusznie dostrzegł Odwołujący,
że ze złożonych wyjaśnień wynika, że Akoochrona zamierza zatrudniać pracowników
na podstawie
niedopuszczonych warunkami zamówienia umów cywilnoprawnych, ponieważ
podana kwota
w wyjaśnieniach – 22, 80 zł odpowiada właśnie takiemu wynagrodzeniu. Izba
wskazuje, że właśnie taka kwota została podana w treści § 2 ww. rozporządzenia Rady
Minist
rów z dnia 13 września 2022 w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za
pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2023 r.. Implikuje powyższe również
fakt nieuwzględnienia w cenie oferty kosztów pracowniczych wynagrodzeń za czas urlopów
czy
ewentualnych zwolnień lekarskich, a w przypadku to których wykonawca obowiązany
jest do zapewnienia kolejnego pracownika lub pracowników realizujących zamówienie
a
zatrudnionych na podstawie umowy o pracę i tym samym skalkulowania kosztów tego
wynagrodzenia w cenie oferty.
Brak jest również w konsekwencji uwzględnienia wszelkich
innych kosztów powstałych w wyniku wymagań wynikających z warunków zamówienia oraz
obowiązujących przepisów prawa. Dodać należy również, na co wskazywał Odwołujący,
że w ramach tego postępowania nie można było zatrudniać osób niepełnosprawnych,
co oznaczało, że w cenie oferty nie mogły być uwzględniane żadne dotacje, które
uzasadniałyby zmianę stawki minimalnego wynagrodzenia za pracę. Przy czym Izba zwraca
uwagę, że w wyjaśnieniach nie ma odniesienia do takiego argumentu, co oznacza,
że Akoochrona nie opierał stawki wynagrodzenia godzinowego o taki przypadek.
W ocenie Izby Zamawiający w sposób nieprawidłowo dokonał oceny złożonych wyjaśnień,
które w ocenie Izby wprost potwierdzają, że zaoferowana cena oferty Akoochrona jest
rażąco niska, bowiem oparta na kalkulacjach, które przyjmują do wyliczenia nie minimalne
wynagrodzenie za pracę, a niedopuszczoną postanowieniami SWZ minimalną stawkę
godzinową.
W odniesieniu do zaoferowanej ceny przez Akoochorona tj.
469 917,33 zł brutto Izba
uznała, że jest ona rażąco niska, co też potwierdziły same wyjaśnienia wykonawcy
Akoochrona.
Nadmienić należy, że zgodnie z SWZ wykonawca kalkulując cenę oferty
obowiązany był uwzględnić wynagrodzenie za pracę co najmniej na poziomie minimalnym
zgodnie z
rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 13 września 2022 w sprawie wysokości
minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2023
r.
ponieważ Zamawiający wymagał zatrudnienia na podstawie umowy o pracę.
W złożonych wyjaśnieniach wykonawca Akoochrona podał, że wszyscy pracownicy
zatrudnieni będą na podstawie stosunku pracy. Przyjmując, że oświadczenie to miało
dowieść, że pracownicy będą zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, to niezbędne było
wykazanie, że zaoferowana cena oferty odpowiada przyjęciu chociaż minimalnego
wynagrodzenia za pracę określonego ww. rozporządzeniem.
Zgodnie z ww. rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 13 września 2022 w sprawie
wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki
godzinowej w 2023
przewidziane zostały dwie stawki minimalnego wynagrodzenia, które
zostały określone następująco: od 01.01.2023 – 3 490 zł oraz od 01.07.2023 – 3 600 zł.
Stawka / stawki minimalneg
o wynagrodzenia za pracę, które określono w rozporządzeniu
generuj
ą po stronie wykonawcy dodatkowe koszty, tj. narzuty wynikające z obowiązujących
regulacji prawnych odnoszące się do obowiązujących składek ZUS oraz fundusz pracy
i fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych. Tym samym przy gwarantowanej
rozporządzeniem minimalnym wynagrodzeniu za pracę w kwocie, stawce 3 490 zł
uwzględniając minimalne narzuty jakie musi ponieść wykonawca to koszt 1 pracownika
w okresie 1 miesiąca (1 etat) wynosi minimum 4 189 zł, co w przeliczeniu na 1h daje 24,94 zł
przy założeniu 168 h pracy w miesiącu. Natomiast w przypadku minimalnego wynagrodzenia
za pracę obwiązującego od 01.07.2023, tj. 3 600 zł to koszt 1 pracownika w okresie
1 miesiąca (1 etat) wyniesie 4 321 zł, co godzinowo daje 25,72 zł. Izba wskazuje w tym
miejscu, że Zamawiający nie kwestionował powyższych kalkulacji prezentowanych przez
Odwołującego. Natomiast podał, że firmy ochroniarskie zatrudniają dwie kategorie
pracowników, tj. zatrudniają studentów do 25 r. życia oraz emerytowanych policjantów,
co wpływa na zmianę składowych kosztów zatrudnienia takich pracowników na umowie
o pracę. Niemniej nie był w stanie przedstawić faktycznego kosztu zatrudnienia takiego
pracownika na umowę o pracę w okresie jednego miesiąca. Jednocześnie co należy
podkreślić w tym miejscu, w żaden sposób nie wynika ze złożonych wyjaśnień wykonawcy
Akoochrona, że będzie on zatrudniał pracowników na umowę o pracę, w stosunku do których
zmieniona będzie wysokość składowych kosztów zatrudnienia. Podana w złożonych
wyjaśnieniach przez Akoochrona podana została w punkcie 3 stawka 22,80 zł brutto, to jest
stawka odpowiad
ająca minimalnej stawce godzinowej z rozporządzenia, co również wynika
ze złożonych wyjaśnień, w których (zdanie 2 w punkcie 3 wyjaśnień z dnia 13 grudnia 2022
roku) wprost wykonawca odwołuje się do minimalnej stawki godzinowej, a nie minimalnego
wynagrodzenia za pracę. Tym samym argumentacja Zamawiającego z rozprawy nie jest
zbieżna z oświadczeniem Akoochrona.
Dodatk
owo należy w odniesieniu do kalkulacji minimalnego wynagrodzenia za pracę przyjąć,
że dla jednego z dwóch budynków objętych przedmiotem zamówienia Zamawiający określił
ochronę całodobową, co powoduje, że 8 godzin w każdej dobie będzie świadczeniem usługi
w godzinach nocnych. W konsekwencji
pracownikowi wykonującemu pracę w godzinach
nocnych zgodnie z kodeksem pracy przysługuje dodatek w wysokości 20% minimalnego
wynagrodzenia za pracę. Izba, w braku kwestionowania przez Zamawiającego wyliczeń
przedstawionyc
h w odwołaniu, przy uwzględnieniu, że postępowanie przed Izbą jest
postępowaniem kontradyktoryjnym przyjęła, że kalkulacja Odwołującego z odwołania
tj. kosztu
zatrudnienia pracowników wyniesie 442 125,60 zł + 23% vat = 543 814,49 zł,
co przy cenie oferty Akoochona tj.
469 917,33 zł brutto potwierdza, że ta cena jest rażąco
niska i nie pokrywa nawet kosztów zatrudnienia z uwzględnieniem minimalnego
wynagrodzenia za pracę w roku 2023 zgodnego z ww. rozporządzeniem. Potwierdzają
to również wyliczenia stawki godzinowej przy zatrudnieniu na umowę o pracę w zakresie
podstawowym, bez uwzględnienia pracy w godzinach nocnych (o tym powyżej
w uzasadnieniu zarzutów odwołania). Nadmienić należy również, że zgodnie z art. 537 pkt 2
ustawy to na Zamawiającym, w postępowaniu odwoławczym, ciążył ciężar dowodu, że oferta
wykonawcy Akoochrona nie zawierała rażąco niskiej ceny. Zamawiający nie sprostał temu
obowiązki, nie dowiódł, że oferta wykonawcy Akoochrnona nie zawiera rażąco niskiej ceny,
natomiast Odwołujący przedstawioną argumentacją i kalkulacjami zarówno w odwołaniu jak
i na rozprawie uprawdopodobnił, że niemożliwe jest wykonanie zamówienia zgodnie
z warunkami zamówienia za cenę jaką zaoferował Akoochrona.
W odniesieniu do naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 3 Izba
stwierdza, że Odwołujący
nie wykazał na czym miałaby polegać niezgodność złożonej oferty Akoochrona z przepisami
ustawy.
Izba podkreśla w tym miejscu, że w zakresie odwołania i podniesionego
w odwołaniu, a dokładniej w zakresie uzasadnienia faktycznego jakie w zakresie tego
zarzutu podniósł Odwołujący brak jest faktycznej argumentacji jaka dałaby się poddać ocenie
w naruszenia podniesionego w zarzucie 2
odwołania.
Izba wskazuje, że poczyniona przez Odwołującego w części odwołania zawierającej
uzasadnien
ie argumentacja jest ogólna i nie odnoszącą się do żadnych konkretów.
Wykonawca składający odwołanie obowiązany jest do skonkretyzowania swojego
stanowiska przez podanie uzasadnienia faktycznego oraz jednoznacznego odniesienia się
do czynności czy zaniechań Zamawiającego. Izba nie może domyślać się intencji czy
zamierzeń Odwołującego, jak również Izba nie może podejmować za Odwołującego
czynności zmierzających do sprecyzowania zakresu zarzutu. Izba podkreśla, że Wykonawca
składając odwołanie w postępowaniu zobowiązany jest do przedstawienia w odwołaniu
okoliczności faktycznych i prawnych oraz dowodów na poparcie przytoczonych okoliczności.
W ramach środków ochrony prawnej następuje ocena działania Zmawiającego
(podejmowanych przez niego czynności w postępowaniu bądź bezprawnych zaniechań), pod
względem zgodności z przepisami ustawy. Jednakże, aby to było możliwe niezbędne jest
podanie argumentacji faktycznej przez Odwołującego. Tym samym odwołanie powinno
wyrażać zastrzeżenia wobec dokonanych przez Zamawiającego czynności lub zaniechań, co
oznacza obowiązek zaprezentowania przez Odwołującego nie tylko podstawy prawnej takich
zastrzeżeń, ale przede wszystkim argumentacji odnoszącej się postulowanej oceny.
Oznacza to zatem konieczność odniesienia się do elementów stanu faktycznego, jak również
podjętych czynności lub zaniechań Zamawiającego w taki sposób, który pozwoli na uznanie,
że podniesione zostały konkretne i uzasadnione faktycznie zarzuty wobec tych czynności lub
zaniechań przypisanych Zamawiającemu. To oznacza, że odwołanie powinno
konkretyzować wskazane naruszenie danego przepisu ustawy oraz zawierać uzasadnienie
wskazujące argumentację faktyczną pozwalającą na zapoznanie się ze stanowiskiem
Odwołującego, jego twierdzeniami i przyczynami, wskazującymi, że takie stanowisko
zasługuje na aprobatę. Orzecznictwo sądów powszechnych jak również Krajowej Izby
Odwoławczej wskazuje na potrzebę ścisłego odczytywania treści zarzutu, w tym przede
wszystkim niedopuszczalność wykraczania poza jego treść. Jak wskazano, w nieprzerwanie
aktualnym orzeczeniu, w wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z 29 czerwca 2009 r. sygn.
akt X Ga 110/09, „Jeśli więc strona nie odwołuje się do konkretnych okoliczności faktycznych
to skład orzekający nie może samodzielnie ich wprowadzić do postępowania tylko dlatego,
że można je przyporządkować określonej, wskazanej w odwołaniu kwalifikacji prawnej.”
Na potrzebę ścisłego traktowania pojęcia zarzutu wskazał również Sąd Okręgowy
w Rzeszowie w uzasadnieniu wyroku z dnia 18 kwietnia 2012 r. w sprawie o sygn. akt I Ca
117/12: „Z analizy powyższych przepisów można wyciągnąć dwa zasadnicze wnioski dla
niniejszej sprawy. Po pierwsze, zarówno granice rozpoznania sprawy przez KIO jak i Sąd są
ściśle określone przez zarzuty odwołania, oparte na konkretnej i precyzyjnej podstawie
faktycznej. Sąd w postępowaniu toczącym się na skutek wniesienia skargi jest związany
podniesionymi w odwołaniu zarzutami i wyznaczonymi przez nie granicami zaskarżenia.”
W orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej również ugruntowany jest również pogląd,
że dla oceny zrzutu kluczowe znaczenie ma podanie w treści odwołania uzasadnienia
faktycznego, wyczerpującego i zawierającego argumentację pozwalającą na ocenę
poprawności zachowań (czynności, zaniechań) Zamawiającego, które kwestionuje
we wniesionym odwołaniu Odwołujący. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się
również, że powód nie jest obowiązany do wskazania w pozwie podstawy prawnej swego
roszczenia. „Zgodnie z zasadą da mihi factum, dabo tibi ius – wynikającą w polskim prawie
procesowym z nałożenia na powoda jedynie obowiązku przytoczenia okoliczności
faktycznych uzasadniających żądanie – konstrukcja prawna podstawy rozstrzygnięcia należy
do sądu.” (wyrok Sądu najwyższego z dnia 26 czerwca 1997 roku sygn. akt I CKN 130/97).
Sąd Najwyższy podkreśla w swoim orzecznictwie, że obligatoryjnym elementem pozwu jest
przytoczenie okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie pozwu (art. 187 par. 1 ust. 2
KPC), okoliczności te stanowią podstawę faktyczną powództwa (causa petendi) – tak Sąd
Najwyższy w wyroku z dnia 2 maja 1957 roku sygn. akt II CR 305/57. W orzecznictwie
Krajowej Izby Odwoławczej również ugruntowany jest pogląd, że o prawidłowości konstrukcji
zarzutu odwołania nie może przesądzać kwalifikacja prawna zaskarżonej czynności,
ponieważ ostatecznie to do Izby należy subsumcja stanu faktycznego pod określoną normę
prawną, natomiast kluczowe znaczenie ma podanie w treści odwołania uzasadnienia
faktycznego, wyczerpującego i zawierającego argumentację pozwalającą na ocenę
zachowań (czynności, zaniechań) Zamawiającego, które kwestionuje we wniesionym
odwołaniu Odwołujący. W tym zakresie aktualne pozostaje wypracowane na podstawie
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 Prawo zamówień publicznych stanowisko co do konieczności
podania
uzasadnienie faktycznego podnoszonych zarzutów, bowiem przepisy uprzednio
obwiązującej ustawy nie odbiegają od treści obowiązujących obecnie. Jednocześnie
wypracowane w orzecznictwie stanowisko znajduje również swoje odwzorowanie
w piśmiennictwie.
Mając na uwadze powyższe Izba stwierdza, że stanowisko zaprezentowane w odwołaniu nie
zawiera żadnego uzasadnienia faktycznego, które można byłoby poddać ocenie
w kontekście podnoszonego naruszenia w zakresie zarzutu 2 odwołania. Izba ocenia
czynność Zamawiającego w kontekście podniesionego zarzutu i przypisanej mu
argumentacji faktycznej co do ustalonego stanu faktycznego. Natomiast brak takiej
argumentacji powoduje, że nie jest możliwie dokonanie oceny zarzutu w kontekście podanej
przez Zamawiającego podstawy naruszenia wskazanego przepisu. Izba nie ma obowiązku,
ani prawa, poszukiwania za Odwołującego uzasadnienia zarzutów podniesionych
w odwołaniu.
Również w odniesieniu do podnoszonego naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy
odnoszących się do niezgodności oferty z warunkami zamówienia wykonawca Odwołujący
nie
wykazał w ocenie Izby tej niezgodności. Samo odwoływanie się przez odniesienie
do nieprawidłowej kalkulacji ceny oferty, która została stwierdzona przez Izbę w rozpoznaniu
naruszenia przepisów art. 224 ust. 1 i 6 oraz 226 ust. 1 pkt 8 nie stanowi uzasadnienia
dla naruszanie na wstępie tego akapitu wskazanej podstawy prawnej. W zakresie tej
podstawy naruszenia podniesionej w zrzucie 2
– tj. naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy
pozostaje aktualna i w
całości przyjęta przez Izbę powyżej wskazana argumentacja prawna
poczyniona przy rozpoznaniu naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 3 ustawy.
W
ocenie Izby nie wykazał również Odwołujący naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 7
ustawy tj. że oferta została złożona w warunkach czynu nieuczciwej konkurencji
w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Tym
samym, powyżej wskazany przepis zawiera odesłanie do konstrukcji czynu nieuczciwej
konkurencji określonego w ustawie z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji (tj. z dnia 13 maja 2022 r. Dz.U. z 2022 r. poz. 1233),
która to ustawa zawiera
definicję legalną czynu nieuczciwej konkurencji w art. 3 ust. 1 stanowiąc, że czynem
nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli
zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. Pojęcie „dobre obyczaje” jest,
jak podkreślają komentatorzy, pojęciem nieostrym i dopiero w konkretnych sytuacjach można
mu przypisać określone treści. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że dobre obyczaje nie
są normami prawnymi, lecz normami postępowania, podobnie jak zasady współżycia
społecznego (…) oraz ustalone zwyczaje(…) które powinny być przestrzegane zarówno
przez osoby fizyczne jak i podmioty (jednostki organizacyjne) prowadzące działalność
gospodarczą (Ewa Nowińska, Michał du Vall, Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Komentarz, 2010)
. Ugruntowane jest również stanowisko, że naruszenie któregoś z powyżej
wskazanych systemów normatywnych - aby można było zakwalifikować dany czyn, dane
działanie podmiotu jako czyn nieuczciwej konkurencji - musi mieć choćby potencjalny wpływ
na interes
innego przedsiębiorcy lub klienta. Tak więc aby można było zakwalifikować dane
działania jako czyn nieuczciwej konkurencji musi to działanie łącznie spełniać dwie
przesłanki: musi być sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami oraz zagrażać lub
naruszać interes innego przedsiębiorcy lub klienta. Stanowisko takie ugruntowane jest w
orzecznictwie i doktrynie. Przepis art. 3 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
odróżnia sprzeczność z prawem (bezprawność w sensie ścisłym) od sprzeczności z dobrymi
obyczajami. (…). Bezprawnymi w sensie szerszym są więc jedne i drugie czyny. Dla uznania
konkretnego działania lub zaniechania za czyn nieuczciwej konkurencji wystarczy, jeżeli
narusza on prawo lub dobre obyczaje (…), jeżeli jednocześnie jest szkodliwy, tzn. zagraża
lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub przedsiębiorców albo klienta lub klientów
(Szwaja J., Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, 2006). Co istotne, i co
należy podkreślić w tym miejscu, zagrożenie lub naruszenie interesu przedsiębiorcy czy
klienta musi mieć charakter obiektywny, tym samym dostrzegalny dla wszystkich podmiotów
w tym Zamawiającego, czyli nie może być kwalifikowane jako takie zagrożenie jedynie
subiektywne odczucie wykonawcy. Jednocześnie zagrożenie to musi być realne.
Podkreślenia wymaga w tym miejscu, ze podstawą odrzucenia oferty w oparciu o art. 226
ust. 1 pkt 7 ustawy
jest naruszenie zasady konkurencji, które prowadzi do utrudnienia
dostępu do rynku innym przedsiębiorcą. Zarzut naruszenia przez wykonawcę
w postępowaniu o udzielnie zamówienia zasad konkurencji musi zostać udowodniony
i skonkretyzowany przez Odwołującego przez przytoczenie konkretnego przepisu ustawy
o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Izba wskazuje, że Uznanie konkretnego czynu za czyn
nieuczciwej konkurencji wymaga bowiem ustalenia na czym określone działanie polegało
oraz zakwalifikowania go jako konkretnego deliktu ujętego w rozdziale 2 ustawy o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji albo deliktu nieujętego w tym rozdziale, lecz odpowiadającego
hipotezie art. 3 ust. 1 tejże ustawy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22.10.2002 r., II CKN
271/01, OSNC 2004, nr 2, poz. 26). Należy wskazać, że podstawą odrzucenia są działania
wykonawcy, które prowadzą do utrudnienia dostępu do rynku innym przedsiębiorcą.
Jednakże Odwołujący nie powołał konkretnych okoliczności faktycznych, które uzasadniałby
celowe działania uczestnika postępowania odwoławczego w celu eliminacji Odwołującego z
postępowania o zamówienie.
Reasumując w zakresie rozpoznania zarzutu 1 i 2, w ocenie Izby Zamawiający
dokonując oceny wyjaśnień Akoochrona z dnia 13 grudnia 2022 roku wykonał to w sposób
nieprawidłowy i w oparciu niemające umocowania w przepisach prawa zasady.
Prezentowana w piśmie procesowym Zamawiającego oraz w stanowisku na rozprawie
argumentacja Zamawiającego w żaden sposób nie zasługuje na uznanie za prawidłową,
czemu Izba dała wyraz w powyższym uzasadnieniu oceny zarzutów podniesionych
w odwołaniu. Ocena oferty pod kątem rażąco niskiej ceny uregulowana ustawą (art. 224
ustawy) ma odpowiedzieć Zmawiającemu na pytanie czy za zaoferowaną cenę będzie
możliwe zrealizowanie zamówienia zgodnie z wymaganiami Zamawiającego oraz
obowiązującymi przepisami. Natomiast przyjęty przez Zamawiającego sposób oceny
złożonych wyjaśnień nie wynika z obowiązujących przepisów prawa. Wydaje się,
że Zamawiający dokonując oceny złożonych wyjaśnień, a w konsekwencji uznając, że cena
oferty Akoochrona nie jest rażąco niska miał na celu utrzymanie dokonanej wcześniej
czynności, bowiem w trakcie rozprawy wyjaśnił, że Zamawiający ma określoną w budżecie
kwotę, a wiadomym jest, że wykonawca będzie chciał otrzymać jak najwięcej. Na pytanie
Przewodniczącej w jaki sposób Zamawiający zweryfikował ofertę Akoochrony
w wyjaśnieniach wskazuje, że nie umie odpowiedzieć na to pytanie.
W konsekwencji, w
ocenie Izby doszło do naruszenia przez Zamawiającego zasad prawa
zamówień publicznych, bowiem wypaczenie procedury wyjaśnienia ceny oferty nie może być
uzasadnieniem dochowania
zasad prawa zamówień publicznych. Dochodzi do naruszenia
zasad zawsze wtedy, gdy postępowanie Zamawiającego nie jest zgodne z ustawowymi
przesłankami i ma służyć uzasadnieniu czynności Zamawiającego. Zamawiający w sposób
nieprawidłowy dokonał oceny złożonych wyjaśnień oraz w sposób nieprawidłowy nie odrzucił
oferty wykonawcy Akoochrona z post
ępowania, której cena oferty była rażąco niska
w stosunku do przedmiotu zamówienia i warunków w jakich przedmiot zamówienia miał być
realizowany a określonych w SWZ. W konsekwencji powyższego Izba orzekła jak w sentencji
wyroku.
W zakresie zarzutu 3 tj. naruszenia
art. 239 ustawy przez wadliwy wybór oferty
najkorzystniejszej
– Izba zarzut uznała za niezasadny.
Izba stwierdza, że w żadnej części odwołania nie było przedstawionej argumentacji
od
noszącej się do naruszenia regulacji SWZ odnoszących się do kryteriów oceny ofert, ich
zastosowania lub nie czy też stosowania kryteriów niewskazanych w SWZ. Odwołujący nie
przedstawił uzasadnienia faktycznego naruszenia powyższej podstawy prawnej
odnoszącego się do nieprawidłowej czynności Zamawiającego w zakresie oceny ofert
w ramach ukształtowanych kryteriów oceny ofert. Argumentacja jaka została zawarta
w odwołaniu stanowi wynikową innych podnoszonych zarzutów i w żaden sposób nie jest
powiązana z czynnością oceny oferty w ramach kryteriów tj. na podstawie i w granicach
tychże kryteriów oceny ofert jakie przyjął Zamawiający w tym postępowaniu o udzielnie
zamówienia publicznego.
Izba podkreśla, że postępowanie o udzielnie zamówienia publicznego, stanowi
szczególną formę prowadzącą do zawarcia umowy w sprawie realizacji danego zamówienia,
kreowane jest przez obowiązujące przepisy prawa dla tej dyscypliny i zobowiązuje tymi
przepisami wszystkich uczestników tego systemu. Postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego nie powinno być formalizmem samym w sobie, a jego głównym zadaniem jest
doprowadzenie do zawarcia umowy
według reguł postępowania określonych ustawą
i zdefiniowanych co do wymagań w SWZ, a w konsekwencji prowadzić do wyboru
w postępowaniu oferty, która jest zgodna z wymaganiami Zamawiającego. Wymaga
podkreślenia, że niedopuszczalna jest interpretacja przepisów prawa zamówień publicznych
czy prowadząca do wypaczenia stosowanych i uregulowanych w tym prawie instytucji
i procedur np. takich
jak wyjaśnienie ceny oferty pod kątem rażąco niskiej ceny.
Szczególna regulacja postępowań o udzielnie zamówienia publicznego zobowiązuje
Zamawiających do takiego działania oraz korzystania z praw jakie przypisuje mu ustawa,
które to działanie doprowadzi do obiektywnie najkorzystniejszego rozstrzygnięcia
postępowania, zgodnego z postanowieniami SWZ, a działanie takie zapewni jednocześnie
poszanowanie zasad prawa zamówień publicznych oraz interesów wszystkich uczestników
procesu udzielania zamówień publicznych.
Izba wskazuje,
że zgodnie z art. 554 ust. 1 pkt 1 ustawy Izba uwzględnia odwołanie
w całości lub w części, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ
lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia, konkursu
lub systemu kwalifikowania wykonawców. Zgodnie z art. 557 ustawy w wyroku oraz
w postanowieniu kończącym postępowanie odwoławcze Izba rozstrzyga o kosztach
postępowania odwoławczego.
W rozpoznawanie sprawie odwołanie okazało się zasadne z przyczyn wskazanych
przez Izbę w uzasadnieniu wyroku, w zakresie 2 z 3 zarzutów odwołania.
Jednocześnie Izba wyjaśnia, że w postanowieniu o kosztach zawartym w tenorze
wyroku
Izba rozdzieliła koszty zgodnie z rozstrzygnięciem w proporcji dwa zarzuty
uw
zględnione i jedne zarzut nieuwzględniony. Jednocześnie Izba wskazuje że mimo
złożenia wniosku kosztowego Zamawiający nie złożył do akt sprawy żadnego dokumentu na
podstawie którego możliwe było by zasadzenie proporcjonalnie kosztów ( § 5 pkt 2
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych
rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu
pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437).
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 557, art. 574
ustawy z 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 5 pkt
1 oraz § 7 ust. 2 pkt 1, § 7 ust. 6 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia
2020 r. w sprawie szczeg
ółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich
rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz.
2437), stosownie do wyniku postępowania.
Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji wyroku.
Przewodniczący: …………………………………..
1.
Uwzględnia odwołanie w części zarzutów i nakazuje Zamawiającemu
w postępowaniu pn.: Świadczenie usługi ochrony osób i mienia w Sądzie Rejonowym
w Świeciu w roku 2023r. unieważnienie czynności z dnia 14 grudnia 2022 roku tj.
czynności wyboru oferty najkorzystniejszej wykonawcy J. A. prowadzącego
działalność gospodarczą pod nazwą Akoochrona J. A. z siedzibą w Świeciu.
Nakazuje Zamawiającemu odrzucenie oferty wykonawcy J. A. prowadzącego
działalność gospodarczą pod nazwą Akoochrona J. A. z siedzibą w Świeciu na
podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy z dnia 11 wrz
eśnia 2019
roku Prawo zamówień publicznych.
W zakresie zarzutu 3 z peti
tum odwołania uznaje zarzut za niezasadny.
2. K
osztami postępowania obciąża Sąd Rejonowy w Świeciu oraz Zamawiającego Sąd
Rejonowy w Chełmie oraz wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie
Impel Security Solutions spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we
Wrocławiu (pełnomocnik), Impel Safety spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą we Wrocławiu, Impel Defender spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedz
ibą we Wrocławiu, Seris Konsalet Security spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie, Seris Konsalet Ochrona spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie i
2.1
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez
wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie Impel Security Solutions
spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu
(pełnomocnik), Impel Safety spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
we Wrocławiu, Impel Defender spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą we Wrocławiu, Seris Konsalet Security spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie, Seris Konsalet Ochrona spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie tytułem wpisu
od odwołania,
2.2
zasądza od Zamawiającego – Sąd Rejonowy w Świeciu na rzecz wykonawców
wspólnie ubiegających się o zamówienie Impel Security Solutions spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu (pełnomocnik), Impel
Safety spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu, Impel
Defender spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu,
Seris Konsalet Security spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w Warszawie, Seris Konsalet Ochrona spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w Warszawie kwotę 7 801 zł (słownie: siedem tysięcy osiemset jedne
złotych zero groszy) tytułem wpisu od odwołania i wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 poz. 1129 ze zm.) na niniejszy wyrok -
w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Kraj
owej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………………………….
Sygn. akt: KIO 3387/22
U Z A S A D N I E N I E
Zamawiający Sąd Rejonowy w Świeciu prowadzi postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego na Świadczenie usługi ochrony osób i mienia w Sądzie Rejonowym
w Świeciu w roku 2023r.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone w Biuletynie Zamówień Publicznych w dniu
23 listopada 2022 roku pod numerem 2022/BZP 455151/01.
W dniu 19 grudnia 2022 roku wykonawcy
wspólnie ubiegających się o zamówienie
Impel Security Solutions spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu
(pełnomocnik), Impel Safety spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
we Wrocławiu, Impel Defender spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
we Wrocławiu, Seris Konsalet Security spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w Warszawie, Seris Konsalet Ochrona spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w Warszawie
(dalej: „Impel” lub „Odwołujący”) działając na podstawie art. 513 ustawy z dnia
11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych ( tj. Dz. U. z 2022 poz. 1710 dalej
„ustawa”, „PZP”) wnieśli odwołanie od czynności i zaniechań Zamawiającego
w
przedmiotowym postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego zarzucając
Zamawiającemu naruszenie:
1)
art. 224 ust. 1 oraz ust. 6 ustawy przez uznanie, że złożone przez oferenta
Akoochrona wyjaśnienia dotyczące wyliczenia zaoferowanej ceny i kosztów
wykonania usługi nie stanowią rażąco zaniżonej ceny, pomimo oczywistej
d
ysproporcji w wskazywanej przez innych oferentów, w tym Odwołującego, rażącej
dysproporcji pomiędzy rynkową wartością usługi a ceną zaoferowaną przez wyżej
wymienionego,
2) art. 226 ust. 1 pkt 3, 5, 7 i 8 w zw. z art. 16 i 17 ustawy przez zaniechanie odrzucenia
oferty wybranego wykonawcy, w warunkach, w których oferta wybranego Wykonawcy
powinna zostać odrzucona z uwagi na fakt, iż zawiera rażąco niską cenę w stosunku
do przedmiotu zamówienia, a złożenie przez Wykonawcę takiej oferty stanowi czyn
nieuczciwej k
onkurencji w rozumieniu przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji, co doprowadziło do nieprawidłowości w zakresie wyboru oferty
najkorzystniejszej,
3)
art. 239 ustawy przez wadliwy wybór oferty najkorzystniejszej.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania w całości oraz nakazanie Zamawiającemu:
− unieważnienia i uchylenie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
− unieważnienie i uchylenie czynności wyboru jako oferty najkorzystniejszej oferty
złożonej przez Wykonawcę: AKOOCHRONA J. A.,
− ponowne przeprowadzenie czynności badania i oceny ofert złożonych
w postępowaniu,
− nakazanie odrzucenia oferty Wykonawcy: AKOOCHRONA J. A.,
− wyboru oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej w postępowaniu,
− obciążenie kosztami postępowania odwoławczego Zamawiającego, w tym
zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów zastępstwa przed
Krajową Izbą Odwoławczą.
Odwołujący podał w zakresie wykazania interesu we wniesieniu odwołania,
że ma interes w złożeniu niniejszego odwołania, gdyż jest Wykonawcą ubiegającym się
o udzielenie niniejszego zamówienia, ma możliwość uzyskania przedmiotowego
zamówienia, a ponadto, w razie uwzględnienia odwołania, oferta Odwołującego jako oferta
niepodlegająca odrzuceniu i złożona przez Wykonawcę spełniającego warunki udziału
w postępowaniu będzie ofertą najkorzystniejszą.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący podał:
Zamawiający prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego pn.: Świadczenie usługi ochrony osób i mienia w Sądzie
R
ejonowym w Świeciu w roku2023r.
Zamawiający w dniu 14.12.2022 r. przekazał i opublikował informację o wyborze oferty
najkorzystniejszej.
Odwołujący podał, że ww. czynność jest niezgodna z ustawą Prawo zamówień publicznych
i skutkuje bezpodstawnym i wadliwym wyborem oferty najkorzystniejszej a nadto pozbawia
Odwołującego wyboru jego oferty jako najkorzystniejszej i w konsekwencji możliwości
zawarcia umowy.
Odwołujący w uzasadnieniu swojego stanowiska podał, że jest wykonawcą, który w ostatnich
latach wy
konuje z należytą starannością usługi tożsame z niniejszym zamówieniem na
obiektach administrowanych przez Zamawiającego i wskazanych w SWZ. Jest więc
wykonawcą, który zna szczególne wymagania użytkowników, a tym samym posiada wiedzę
w zakresie realnych ko
sztów, poziomu cen jednostkowych, które mają fundamentalny wpływ
na faktyczne wynagrodzenie wykonawcy.
Dokumentacja przetargowa wskazuje, iż w postępowaniu zostały złożone 3 oferty
niepodlegające odrzuceniu:
1) Oferta nr 2 złożona przez Odwołującego z ceną w kwocie: 555 223,71 zł;
2) Oferta nr 1 złożona przez wybranego wykonawcę Akoochrona J. A.
z ceną 469 917, 33 zł
3) Oferta nr 3 złożona przez Konsorcjum reprezentowane przez Lidera Agencja Ochrony
Osób i Mienia DOGMAT sp. z o.o. z ceną 623 139,30 zł
Prze
dmiot zamówienia obejmuje czynności wskazane w punkcie 4 SWZ polegające na:
Ochronie osób i mienia w Sądzie Rejonowym w Świeciu, mieszczącym się przy:
1.
ul. Sądowej 12
Usługa będzie wykonywana 7 dni w tygodniu, 24 godziny w ciągu doby, w ramach
bezpośredniej ochrony fizycznej. Skład dwuosobowy w trakcie godzin urzędowania Sądu
(poniedziałek od 7,30 do 18,00 a od wtorku do piątku od 7,30 do 15,30), poza tymi
godzinami skład jednoosobowy. 2. ul. Mestwina 4
Usługa będzie wykonywana 5 dni w tygodniu, 8 godziny w ciągu doby (7:30-15:30), w
ramach
dwuosobowego stanowiska bezpośredniej ochrony fizycznej.
Zakres, wymagania wobec firmy oraz wymagania wobec pracowników opisane zastały
poniżej.
Wykonawca winien świadczyć usługę zgodnie z zasadami określonymi w art. 36 ust. 1 pkt 1-
4
ustawy o ochronie osób i mienia, poprzez podejmowanie działań zapobiegających
w chronionych
budynkach użytkowych przestępstwom i wykroczeniom przeciwko mieniu,
winien przeciwdziałać powstawaniu szkód oraz nie dopuszczać do wstępu osób
nieuprawnionych na teren chroniony oraz zgodnie z przepisem wydanym na podstawie art.
36 ust. 5 rozporządzenia wykonawczego (rozporządzenie z dnia 18 listopada 1998r. w
sprawie szczegółowego trybu działań pracowników ochrony podejmowanych wobec osób
znajdujących się w granicach chronionych obiektów i obszarów - Dz. U. z 1998r. Nr 144,
poz. 933).
Wykonawca musi posiadać własną zmotoryzowaną grupę interwencyjną, która będzie
interweniowała w razie zakłócenia porządku w Sądzie zgodnie z zapisami rozporządzenia
Ministra
Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie zasad uzbrojenia specjalistycznych
uzbrojonych
formacji ochronnych i warunków przechowywania oraz ewidencjonowania broni
i amunicji tj. z dnia 18 czerwca 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 992.
Zakres usługi obejmuje między innymi:
1)
Monitorowanie systemu alarmowego (włamania) w budynku Zespołu Kuratorskiej Służby
Sądowej przy ul. Mestwina 4 w Świeciu - monitorowanie zdarzeń po godzinie 15.30
2)
Monitorowanie systemu alarmowego (włamania) oraz systemu p. pożarowego w budynku
archiwum Sądu Rejonowego w Świeciu, które znajduje się w Grudziądzu przy ul.
Chełmińskiej 198 - monitorowanie zdarzeń całodobowo
3)
ochronę przed zaborem lub uszkodzeniem wyposażenia obiektu oraz dokumentów
będących własnością Zamawiającego
4)
zabezpieczanie porządku i bezpieczeństwa na terenie obiektu Zamawiającego
5)
kontrolę ruchu osobowego oraz niedopuszczenie do wejścia na teren Sądu osobom
nieuprawnionym, nietrzeźwym pod wpływem wszelkich środków odurzających posiadającym
przedmioty niebezpieczne i niedozwolone do wniesienia
6)
niedopuszczanie do wnoszenia na teren obiektu sądowego alkoholu oraz przedmiotów
zagrażających życiu i zdrowiu osób a także i mienia
7)
patrolowanie ciągów komunikacyjnych, skrzynek hydrantowych i rozdzielnic prądu, wnęk
a także sanitariatów użytku publicznego pod kątem czy nie pozostawiono w nich
przedmiotów mogących stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia osób oraz mienia
8)
sprawdzanie obiektu i pomieszczeń pod względem bezpieczeństwa pożarowego
i ogólnego
9)
reagowanie na zagrożenia, alarmy pożarowe, zakłócanie porządku, powiadamiane
odpowiednich
służb ratunkowych
10)
reagowanie na zgłaszane przypadki przebywania osób nieuprawnionych w
poszczególnych strefach obiektu
11)
kontrolowanie wszystkich pracowników Zamawiającego wchodzących i wychodzących
do
i z obiektu poza godzinami pracy Sądu niedopuszczanie do zakłócania porządku na
terenie obiektu
oraz współdziałanie z innymi służbami w przywracaniu naruszonego
porządku
12)
kontrolowanie legalności wjazdu pracowników Sądu i innych osób na teren sądu
Rejonowego pojazdem prywatnym i innym
13)
informowanie właściwych osób w Sądzie o naruszeniu przez użytkowników zasad
parkowania
14)
dbałość o drożność przejazdową parkingu na wypadek zagrożenia pożarowego i potrzeb
ewakuacji
15)
stałe monitorowanie ilości wolnych miejsc parkingowych w celu niedopuszczenia do
wjazdu na
teren parkingu nadmiernej ilości pojazdów
16)
pilnowanie porządku przed wjazdem na teren parkingu w celu zapobieżenia przypadkom
zastawienia wjazdu przez pojazdy
17)
otwieranie i zamykanie bramy wjazdowej Sądu Rejonowego
18)
informowanie interesantów o drodze do sal rozpraw oraz innych gabinetów i
pomieszczeń w obiekcie.
19)
sprawdzenie stanu technicznego obiektu po zakończeniu pracy przez wydziały i oddziały
oraz
stanu zamknięcia drzwi i okien w sposób uniemożliwiający przedostanie się osób
postronnych
i nieuprawnionych, zapalanie i gaszenie świateł nocnych.
20)
w przypadku stwierdzenia, iż w pomieszczeniach budynków sądu okno/okna jest/są
otwarte lub
włączone są światła, osoba pełniąca ochronę wchodzi do pomieszczenia i
zamyka okno/okna i/lub
wyłącza światła, po czym z zaistniałego zdarzenia sporządza
notatkę służbową oraz wpisuje powyższe w książce raportów i wydarzeń
21)
realizacja zadań i poleceń bieżących wydawanych przez uprawnionego pracownika
zamawiającego, w tym dotyczących realizacja czynności związanych np. z zabezpieczeniem
obiektu w trakcie rozpraw.
22)
niezwłoczne zawiadomienia Policji i Dyrektora Sądu, a pod nieobecność Dyrektora Sądu
osobę zastępującą Dyrektora Sądu o zdarzeniach noszących znamiona przestępstwa lub
wykroczenia;
23)
zachowanie w tajemnicy wszelkich informacji, które mają wpływ na stan bezpieczeństwa
ochranianych budynków użytkowych w okresie trwania umowy oraz po jej rozwiązaniu
Wymagania wobec pracowników ochrony Wykonawcy:
1.
Wszyscy pracownicy ochrony wyznaczeni do realizacji zamówienia muszą być wpisani na
listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej, zgodnie z ustawą z dnia 22 sierpnia
1997 r.
o ochronie osób i mienia (Dz.U. z 2020, 838 t.j.)
2.
Pracownicy wyznaczenie do realizacji umowy muszą być zatrudnieni na podstawie umowy
o pracę w wymiarze pełnego etatu.
3.
Każdy pracownik musi być przeszkolony z zakresu udzielania pierwszej pomocy
przedmedycznej.
4. Pracownic
y ochrony nie mogą posiadać statusu osoby niepełnosprawnej.
5.
Wykonawca ma obowiązek przed rozpoczęciem świadczenia usługi przeszkolić
pracowników w zakresie przepisów BHP i przepisów przeciwpożarowych oraz przepisów o
ochronie danych osobowych.
6. Pracow
nicy Wykonawcy są zobowiązani do:
a)
zachowania tajemnicy mającej wpływ na bezpieczeństwo Zamawiającego i prowadzonych
przez niego spraw urzędowych, zarówno w trakcie trwania umowy jak i po jej wygaśnięciu;
b)
przestrzegania przepisów ustawy z dnia 10 maja 2018r. o ochronie danych osobowych
(Dz.U. z 2019,1781 t.j.) oraz ustawy z dnia 5 sierpnia 2010r. o ochronie informacji
niejawnych (Dz.U. z 2019r., poz. 742 t.j.).
7.
Zatrudnieni przez Wykonawcę pracownicy muszą być zdolni do wykonywania
powierzonych im ob
owiązków.
8.
Pracownicy ochrony muszą być wyposażeni w czytelny identyfikator zawierający: zdjęcie,
imię i nazwisko, nazwę firmy oraz funkcję lub stanowisko.
9.
Pracownicy ochrony winni być też wyposażeni w telefon komórkowy, umożliwiający
realizację połączeń wychodzących w celu powiadomienia Zamawiającego i odpowiednich
służb porządkowych o sytuacjach zagrożenia
10.
Pracownicy muszą posiadać jednolite umundurowanie.
11.
Pracownicy nie mogą być karani za popełnienie przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu i
m
ieniu, ochronie informacji i niedopełnieniu obowiązków pracowniczych.
12.
Pracownik ochrony winien charakteryzować się dobrą prezencją, schludnym wyglądem,
wysoką kulturą osobistą.
Pracownik winien znać obowiązujące przepisy dotyczące ochrony osób i mienia,
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciw pożarowej oraz informacji niejawnych i
innych tajemnic prawnie chronionych
Wśród zadań (czynności) składających się na przedmiot zamówienia są:
1) usługi ciągłe tzn. usługi wykonywane w każdym miesiącu trwania umowy, w każdy dzień
roboczy w sposób nieprzerwany, powtarzalny – stała ochrona fizyczna; monitoring systemów
alarmowych, monitoring wizyjny;
2) usługi interwencyjne - incydentalne tzn. czynności wykonywane doraźnie, na wezwanie
Zamawiającego - interwencja - doraźne przybycie grupy interwencyjnej;
3) usługi polegające na „pozostawaniu w gotowości do wykonania usługi” – czynności
zbliżone do wykonywania dyżuru, o którym mowa w ustawie Kodeks prawy, polegające na
zapewniania
stałej gotowości pracownika lub pracowników do wykonania czynności
(zadania) - interwencja
-
doraźne przybycie grupy interwencyjnej.
Umowa w sprawie niniejszego zamówienia publicznego - Załącznik nr 6 do SWZ stanowi:
1) zgodnie z § 3 pkt. 1 umowy, iż Zamawiający przewidział rozliczanie miesięczne za
faktycznie wykonane prace w oparciu o zaoferowane ceny usług wskazanych w Formularzu
cenowym w rozbiciu dla poszczególnych obiektów;
2) zgodnie z § 3 ust. 2 umowy – wynagrodzenie wykonawcy ma charakter ryczałtowy
i obejmuje wszelkie kosz
ty wykonania zamówienia;
Mając na uwadze powyższe postanowienia SWZ, Odwołujący podał, że wynagrodzenie
wykonawcy ma charakter ryczałtowy. Przy ryczałtowym charakterze wynagrodzenia istotnym
jest, aby
koszty prac, w tym koszty zakupu materiałów, sprzętu, robocizny były ujęte
w odpowiednich adekwatnych dla nich pozycjach kosztorysu ofertowego lub w pozycjach
ściśle z nimi związanych.
Dokumentacja postępowania wskazuje, iż wybrany Wykonawca zaoferował nieadekwatną
do zakresu
zamówienia, znacznie zaniżoną cenę obliczoną w oparciu o nierealistyczne ceny
usług. Oferta wybranego Wykonawcy powinna zostać odrzucona na podstawie art. 226 ust.
1 pkt 3,7,8 ustawy prawo zamówień publicznych, gdyż zawiera rażąco niską cenę oraz jej
złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji.
Mając na względzie obowiązujące na rynku pracy koszty pracy kwalifikowanych
pracowników ochrony, zauważyć należy, iż podana cena oferty Akoochona: 469 917,33 zł
brutto jest nierealistyczna,
gdyż nie pokrywa nawet kosztów zatrudnienia w wysokości
minimalnego wynagrodzenia w 2023 r.
Wszyscy pracownicy kwalifikowani, wykonujący
zadania na posterunkach lub w patrolu
interwencyjnym winni być zatrudnieni w oparciu
o umowę o pracę.
Odwołujący przedstawił kalkulację kosztów zatrudnienia kwalifikowanego pracownika
ochrony dla kwot obowiązujących od 1 stycznia 2023r., w oparciu o wyłącznie matematyczne
wyliczenia niezbędnych kosztów pracy i całkowicie nieuwzględniające rynkowe realia.
W tym miejscu w odwołaniu tabela
„Wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę na 2023 (01.01-30.06) w przeliczeniu na 1 etat”
„Wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę na 2023 (01.07-31.12) w przeliczeniu na 1 etat”
Odwołujący wskazał, że przy założeniu, wynikającym z SWZ tj. zatrudnieniu pracowników
na umowę o pracę, zakazu zatrudniania osób niepełnosprawnych i ilości wymaganych osób,
sam koszt zatrudnienia pracowników wynosi zatem 442 125,60 zł + 23% vat = 543 814,49 zł
Oferta firmy Akoochrona nie pokrywa więc nawet kosztów zatrudnienia w wysokości
minimalnego wynagrodzenia w 2023 r.
Zgodnie z SWZ, poza kosztami pracowniczymi, do kalkulacji oferty należało przyjąć również
dodatkowe koszty tj. koszty wyposażenia pracowników oraz koszt posiadania grupy
interwencyjnej, nie
wspominając o zysku – których to kosztów Wykonawca Akoochrona J. A.,
w sposób realny nie uwzględnił.
Wobec powyższego, z uwagi na stan faktyczny sprawy w postępowaniu istnieją poważne
wątpliwości co do możliwości i prawdziwego zamiaru realizacji zamówienia na warunkach
opisanych
przez wybranego Wykonawcę w ofercie. Ponadto wątpliwą jest również sprawa
zasadności i wysokości kosztów za świadczenie ww. czynności interwencyjnych przyjętych
i uwzględnionych w cenie ofertowej wybranego wykonawcy. Odwołujący zaznacza, że koszt
ten ze względu na dostępne dla wybranego warunki realizacji niniejszego zamówienia
powinien co najmniej odpowiadać pełnemu kosztowi powołania i zorganizowania ww. grup
interwencyjnych na terenie objętym zamówieniem. Cena wybranego wykonawcy budzi więc
wątpliwości tj. wątpliwym jest czy koszt wykonania zamówienia został ustalony w odniesieniu
do rzeczywistych kosztów realizacji zamówienia dla regionu objętego zamówieniem.
Ponadto w sprawie istnieje wątpliwość, czy wybrany wykonawca badał rzeczywistą
wysokość kosztów przed zaoferowaniem zamówienia.
Przedsta
wione w kalkulacji wyliczenia są kosztami minimalnymi dotyczącymi zatrudnienia
pracowników, jakie wykonawca musi ponieść, aby zrealizować usługę nie
nieuwzględniającymi kosztów wyposażenia pracowników. Nawet, gdy Wykonawca będzie
próbował dowieść, że wymagany sprzęt lub wyposażenie już posiada w magazynie lub
posiłkować się będzie zasobami, pochodzącymi z innych obecnie realizowanych przez niego
kontraktów – to uprzednio musiał ponieść określone nakłady na ich zakup, które to nakłady
winien wliczyć w koszt realizacji usługi – zgodnie z zasadą, że w kontekście badania rażąco
niskiej ceny niedopuszczalne jest tzw. „subsydiowanie skrośne”.
W celu zobrazowania minimalnych nakładów, Odwołujący zbadał poziom kosztów
wszystkich
składników cenotwórczych (osobowych, sprzętowych, finansowych i innych)
porównując, jakie ceny oferowane są za te różne składniki cenotwórcze poszczególnym
członkom konsorcjum (część z konsorcjantów działa w ramach kilkudziesięciopodmiotowej
grupy kapitałowej, co daje możliwość uzyskania dodatkowych upustów i bonifikat).
Do kalkulacji natomiast zostały przyjęte przez Odwołującego nie koszty uśrednione, lecz
najniższe z możliwych, jakie poniósłby wykonawca - w każdej z kategorii kosztowych
odrębnie.
Koszty pracy kwalifikowanych pracowników ochrony stanowią kluczową część kosztów
całego zamówienia, dlatego też ich zaniżenie wpływa bezpośrednio na zaoferowaną cenę,
która nosi znamiona nierealistycznej, a więc rażąco niskiej ceny.
Zamawiający przy ocenie ofert pominął całkowicie okoliczność, iż przepis art. 226 ustawy
prawo zamówień publicznych nakazuje traktowanie oferty jako zawierającej rażąco niską
cenę, gdy jej istotne części składowe są rażąco niskie, czyli w niniejszym przypadku gdy
wynagrodzenie osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę nie spełnia wymagań
określonych przepisami prawa lub nie zostały wliczone koszty sprzętu albo materiałów.
Powo
łał wyrok sygn. akt KIO 343/15 z dnia 9 marca 2015 r. oraz wyrok z dnia 21 lutego
2013 r., sygn. akt. KIO 267/13
. Odwołujący wskazał, że deklaracja Wykonawcy w zakresie
realizacji niniejszego zamówienia za powyższą cenę grozi Zamawiającemu nienależytym
wykonaniem lub niewykonaniem zamówienia w przyszłości. Kalkulacja wynagrodzenia na
takim poziomie stanowi bezspornie czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisu art.
15 ust. 1 pkt 1) ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
(Dz.U. z 2003r. nr 153, poz. 1503 z późń. zm.). Przepis ten stanowi, iż czynem nieuczciwej
konkurencji jest utrudnianie innym przedsiębiorcom dostępu do rynku przez sprzedaż
towarów lub usług poniżej kosztów ich wytworzenia lub świadczenia albo ich odsprzedaż
poniżej kosztów zakupu w celu eliminacji innych przedsiębiorców. Ponadto działaniem
spełniającym przesłanki uznania danego działania przedsiębiorcy za czyn nieuczciwej
konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub
narusza interes innego przedsiębiorcy. Jeżeli działania podejmowane przez przedsiębiorcę
nie wynikają z istoty konkurencji, lecz są podejmowane w celu utrudnienia dostępu do rynku
i przy pomocy środków nieznajdujących usprawiedliwienia w mechanizmie wolnej
konkurencji, stanowią one czyn nieuczciwej konkurencji. Odwołujący wskazał dodatkowo,
że zadania grupy interwencyjnej mają specyficzny, niestandardowy charakter. Czynności
ta nie stanowią powtórzenia lub zwielokrotnienia cyklicznej, stałej obsługi – ochrony
fizycznej. Zakres czynności i prac objętych usługą grupy interwencyjnej jest nietypowy oraz
charakteryzuje się stopniem skomplikowania odpowiadającym opisowi zawartemu w SWZ,
ale także zdeterminowanym niebezpieczeństwem, któremu grupa interwencyjna
ma
przeciwdziałać. Wykonawca w ramach zadań grupy interwencyjnej zobowiązany jest
do:
1) każdorazowego przybycia do chronionego obiektu w czasie nie dłuższym niż 5 minut
w ciągu od momentu otrzymania zawiadomienia lub wezwania (od chwili zadziałania
systemów alarmowych) lub uzyskania informacji o zdarzeniach mających wpływ
na bezpieczeństwo w obiekcie; 2) podjęcie niezbędnych działań z zakresu, o którym mowa
w 1), w szczególności dokonanie obchodu obiektu, ze zwróceniem szczególnej uwagi
na stan zabezpieczenia przed
niepowołanym dostępem; 3) realizacja działań, o których
mowa w SWZ, do chwili przybycia upoważnionej przez Zamawiającego osoby;
4) po zakończeniu interwencji złożenie u Administratora ochrony lub wyznaczonej przez
niego
osoby notatki służbowej z przebiegu interwencji.
Odwołujący zaznaczył, że w ramach zadań dot. pracowników grup interwencyjnych
podejmowane
są m.in. działania zagrażające ich zdrowiu i życiu, wymagające czasami
użycia przemocy fizycznej. Działania te w żaden sposób nie są identyczne ze zwykłymi
zadaniami „ochroniarza”. Wobec powyższego, Odwołujący wskazuje, że zwykłe koszty
realizacji usługi, powinny uwzględniać i być powiększone ponadto o koszty wywołane
szczególnymi okolicznościami realizacji ww. czynności polegającymi na nietypowym
i specjalistycznym charakterze usługi. Cena oferty wybranego wykonawcy jest na tyle niska,
że budzi wątpliwości, czy ww. okoliczności zostały uwzględnione w jej kalkulacji
już na poziomie „średnim” i nie uwzględniają ww. okoliczności szczególnych.
Zgodnie z zasadą uczciwej konkurencji, dobrymi obyczajami kupieckimi w przetargach
publicznych, w postępowania tych, jaki i wszystkich innych, wymagana jest uczciwa strategia
cenowa,
która polega na kreowaniu łącznej ceny na usługi w oparciu o realne ceny
jednostkowe zapewniające pokrycie kosztów i zysk dla każdej z usług objętych. W takich
okolicznościach są to ceny pokrywające wszystkie koszty wymagane w SWZ i zapewniające
zysk. Nieuczciwa strategia cenowa polega na manipulacji cenami tj. na kreowaniu ceny
na usługi w oparciu o zaniżone ceny usług, które nie pokrywają kosztów i nie zawierają
zysku.
Odwołujący stoi na stanowisku, iż oferta wybrana w przetargu publicznym nie może zawierać
instrumentów pozwalających na pobieranie wynagrodzenia w przypadku nie wykonywania
lub
nienależytego wykonania usług. Zdaniem Odwołującego niedopuszczalne jest
aprobowanie praktyk zastosowanych przez wybra
nego wykonawcę przy kalkulacji ceny
w niniejszym przetargu.
Aprobowanie powyższych praktyk prowadzić może w efekcie
do patologii na rynku zamówień publicznych, bowiem wykonawcy dojdą do przekonania,
że aby skutecznie ubiegać się o zamówienie należy stosować praktyki tego rodzaju,
co będzie ze szkodą dla Zamawiających i interesu publicznego. W ocenie Odwołującego
cena
oferty
wybranego
wykonawcy,
jest
rażąco
niska
w
stosunku
do
przedmiotu zamówienia, bowiem za taką cenę nie można wykonać przedmiotu
ninie
jszego zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez Zamawiającego w SWZ
oraz zgodnie
z odrębnymi przepisami. Reasumując, zdaniem Odwołującego, oferta
wybranego wykonawcy podlega odrzuceniu zgodnie z przepisami ustawy Pzp i jako taka nie
powinna być wybrana.
Jednocześnie z daleko idącej ostrożności, Odwołujący podał, że Zamawiający niejako
zaniechał wyjaśnienia, czy istotne części składowe oferty wybranego wykonawcy
nie zawierają rażąco niskiej ceny. Przyjął bowiem w dniu 13 grudnia 2022r. lakoniczne
wyjaśnienie wybranego wykonawcy nie zawierające żadnej kalkulacji pozwalającej przyjąć,
iż stanowi ona wyjaśnienie, iż cena nie jest rażąco niska. Dokonując wyboru oferty,
Zamawiający jest zobowiązany do należytego badania i oceny ofert, a co za tym idzie
również do dokonania krytycznej analizy treści oferty złożonej przez wykonawcę (wyrok
z dnia 21 czerwca 2019 roku, sygn. akt KIO 1032/19). Brak wypełnienia powyższego
obowiązku prowadzić może do wielu nieprawidłowości w samej procedurze udzielenia
zamówienia publicznego, co w przedmiotowej sprawie doprowadziło do dopuszczenia
do przetargu oferty
zawierającej rażąco niską cenę, a w konsekwencji pozornie
najkorzystniejszej. Z całą stanowczością należy podkreślić, iż wybrana oferta przygotowana
została z pominięciem reguł konkurencji oraz racjonalnej kalkulacji ekonomicznej
i gospodarczej, co również wskazuje na jej faktyczną nieopłacalność dla Oferentów.
W związku z tym całkowicie niezrozumiałym jest fakt braku przeprowadzenia przez
Zamawiającego szczegółowej weryfikacji oferty, która jednoznacznie wskazuje na rażące
zaniżenie ceny. Nadto należy zauważyć, iż Zamawiający w sposób całkowicie niezrozumiały
nie wziął pod uwagę zarówno oceny realności jak i tez rentowności ceny ofertowej,
na co również wskazuje szczegółowa kalkulacja, która zostanie przedłożona na rozprawie.
Przy
dokonywaniu oceny realności i rentowności ceny ofertowej, w zakresie kosztów pracy
należy brać pod uwagę nie tyle stawkę roboczogodziny, co rzeczywiste koszty pracy
ponoszone przez wyko
nawcę i przyjęte przez niego przy kalkulowaniu zaoferowanej ceny.
K
ażdy wykonawca podejmujący decyzję o wzięciu udziału w postępowaniu o udzielenie
zamówienia publicznego obowiązany jest do dokonania prawidłowej i rzetelnej wyceny
swojej oferty. Wykonawca
musi mieć na uwadze, że w trakcie postępowania o udzielenie
zamówienia może zostać wezwany przez zamawiającego do przedstawienia wyjaśnień
(wraz z dowodami) dotyczących zaoferowanej oferty. Takie wyjaśnienia mogą dotyczyć
całkowitej ceny lub kosztu oferty jak ich istotnych części składowych, za które należy między
innymi uznać ceny jednostkowe, według których będzie obliczane wynagrodzenie
wykonawcy.
Nieudzielenie wystarczająco konkretnych i kompletnych wyjaśnień będzie
skutkowało odrzuceniem oferty. Sankcja odrzucenia jest bezpośrednio związana
z procedurą wyjaśnienia sposobu kalkulacji ceny na wezwanie zamawiającego, a także
obowiązkiem wykonawcy wynikającym z – „obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy”. Celem postępowania
wyjaśniającego jest ustalenie faktów świadczących o tym, że zaoferowana przez wykonawcę
cena jest realna, wiarygodna
i zapewni prawidłowe wykonanie przedmiotu zamówienia –
procedura wyjaśniająca musi zmierzać do klarownego sposobu skalkulowania ceny oferty,
a także wątpliwych jej kosztów. Zaś wyjaśnienia wykonawcy powinny zawierać
jednoznaczne informację, przekładające się na uchwytne i wymierne wartości ekonomiczne,
co powinno zostać poparte adekwatnymi i wiarygodnymi dowodami, ponieważ brak
udowodnienia realności ceny skutkuje odrzuceniem oferty.
Po przeprowadzeniu posiedzenia i rozprawy
z udziałem Stron na podstawie
zebranego materiału w sprawie Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła,
co następuje:
Izba
stwierdziła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek, o których stanowi art.
528 nowej ustawy
z dnia 11 września 2022 roku skutkujących odrzuceniem odwołania.
Odwołanie zostało złożone do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej 19 grudnia 2022 roku
od czynności Zamawiającego z dnia 14 grudnia 2022 roku. Kopia odwołania została
przekazana
w ustawowym terminie Zamawiającemu, co zostało potwierdzone przez
Odwołującego na posiedzeniu oraz wynika z akt sprawy odwoławczej.
Izba zaznacza w tym miejscu, że odwołanie zostało złożone do Prezesa Krajowej Izby
w dniu 19 grudnia 2022 roku o godzinie 23:59 z brakami formalnymi, które zgodnie
z obowiązującymi przepisami podlegały uzupełnieniu. Odwołujący został wezwany
do uzupełnienia braków formalnych, dokumentów potwierdzających umocowanie osoby
podpisującej odwołanie do reprezentowania wykonawców wspólnie ubiegających się
o zamówienie, w dniu 21 grudnia 2022 roku i braki te uzupełnił w dniu 27 grudnia 2022 roku.
Izba ustaliła, Odwołujący wykazał wypełnienie łącznie przesłanek z art. 505 ust 1
nowej ustawy
– Środki ochrony prawnej określone w niniejszym dziale przysługują
wykonawcy, uczestnikowi konkursu oraz innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes
w uzyskaniu zamówienia lub nagrody w konkursie oraz poniósł lub może ponieść szkodę
w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy - to jest posiadania interesu
w uzyskaniu danego zamówienia oraz możliwości poniesienia szkody.
Skład orzekający Izby rozpoznając sprawę uwzględnił akta sprawy odwoławczej,
które zgodnie z par. 8 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 roku
w sprawie postępowania przy rozpoznawaniu odwołań przez Krajową Izbę Odwoławczą (Dz.
U. z 2020 r. poz. 2453) stanowią odwołanie wraz z załącznikami oraz dokumentację
postępowania o udzielenie zamówienia w postaci elektronicznej lub kopię dokumentacji,
o której mowa w § 7 ust. 2, a także inne pisma składane w sprawie oraz pisma kierowane
przez Izbę lub Prezesa Izby w związku z wniesionym odwołaniem.
Izba uwzględniła stanowiska prezentowane na rozprawie przez Strony postępowania
odwoławczego.
Izba
uwzględniła stanowisko prezentowane przez Zamawiającego w piśmie
procesowym z dnia 2 stycznia 2023
roku „Odpowiedź na odwołanie”.
Zamawiający w przedmiotowym piśmie wniósł o oddalenie odwołania w całości
uzasadniając:
1.
Zamawiający podał, że nie zgadza się z zarzutem odwołującego co do naruszenia art. 224
ust. 1 oraz ust. 6
poprzez uznanie, że złożone przez oferenta Akoochrona wyjaśnienia
dotyczące wyliczenia zaoferowanej ceny i kosztów wykonania usługi nie stanowią rażąco
zaniżonej ceny, pomimo oczywistej dysproporcji w wskazywanej przez innych oferentów, w
tym Odwołującego, rażącej dysproporcji pomiędzy rynkową wartością usługi a ceną 2
zaoferowaną przez wyżej wymienionego.
Zamawiający ma obowiązek wyjaśnienia rażąco niskiej ceny w przypadku, gdy: cena
całkowita oferty złożonej w terminie jest niższa o co najmniej 30% od:
-
średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert nie podlegających odrzuceniu:
W p
ostępowaniu zostały złożone 4 oferty. Jedna oferta została odrzucona. Uwzględniając
średnią arytmetyczną trzech ofert to obowiązek wyjaśnienia byłby w przypadku oferty z ceną
384 598,74, a oferta Wykonawcy Akoochrona
złożona została w kwocie 469 917,33 zł,
-
wartości zamówienia powiększonej o należy podatek od towarów i usług, ustalonej przed
wszczęciem postępowania. W tym przypadku byłaby to kwota 395 987,02 a oferta
Wykonawcy Akoochrona
złożona została w cenie 469 917,33 zł.
Zamawiający podał, że dochowując należytej staranności przy postępowaniu postanowił
zwrócić się do wykonawcy o wyjaśnienie ceny na podstawie art. 224 ust. 1 ustawy.
2.
Zamawiający nie zgodził się z zarzutem Odwołującego w zakresie naruszenia art. 226 ust.
1 pkt 3, 5, 7 i 8 w zw. z art. 16 i 17 Ustawy poprzez zaniechanie odrzucenia oferty
wybranego wykonawcy, w warunkach, w których oferta wybranego Wykonawcy powinna
zostać odrzucona z uwagi na fakt, iż zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu
zamówienia, a złożenie przez Wykonawcę takiej oferty stanowi czyn nieuczciwej konkurencji
w rozumieniu przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, co doprowadziło do
nieprawidłowości w zakresie wyboru oferty najkorzystniejszej.
W
yjaśnił, że odrzuceniu, jako oferta z rażąco niską ceną, podlega oferta wykonawcy, który
nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz
z dowodami nie uzasadniają rażąco niskiej ceny tej oferty.
Zamawiający w dniu 09.12.2022 r. wezwał wykonawcę AKOOCHRONA na podstawie art.
224 ust. 1 ustaw
y do złożenia wyjaśnień do dnia 14.12.2022 r.
Wykonawca złożył wyjaśnienia 13.12.2022 r., potwierdził, że
− Wszyscy pracownicy mający świadczyć bezpośrednią usługę ochrony fizycznej, posiadają
wpisy na listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej.
− Wszyscy pracownicy zatrudnieni będą na podstawie stosunku pracy.
− W kalkulacji uwzględniono Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13.09.2022 w sprawie
minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w roku
Minimalna staw
ka godzinowa w I półroczu 2023 wynosi 22,80 zł brutto, a kwota ofertowa to
25,67 zł netto. Różnica pokrywa pozostałe koszty przedsiębiorcy.
Zamawiający podał, że mając na względzie powyższe nie miał podstawy prawnej do uznania
oferty za zawierającą rażąco niską cenę i podlegającą odrzuceniu na tej podstawie.
3.Nie zgodził się z zarzutem Odwołującego w zakresie naruszenia art. 239 ustawy Prawo
zamówień publicznych poprzez wadliwy wybór oferty najkorzystniejszej. Podał, że dokonał
wyboru oferty w oparciu
o kryteria określone w części 18 Specyfikacji Warunków
Zamówienia o czym zgodnie z art. 251 ust. 1 pkt. 1 ustawy poinformował Wykonawców za
pośrednictwem platformy eZamówienia.
Izba zważyła w zakresie zarzutów odwołania:
Izba na wstępie wskazuję, zgodnie z art. 559 ust. 2 ustawy podstawy prawne oraz
przytacza przepisy prawa:
- art. 16 ustawy -
Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie
zamówienia w sposób:
1)
zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców,
2) przejrzysty,
3) proporcjonalny,
- art. 17 ustawy -
ust. 1. Zamawiający udziela zamówienia w sposób zapewniający:
1) najlepszą jakość dostaw, usług, oraz robót budowlanych, uzasadnioną charakterem
zamówienia, w ramach środków, które zamawiający może przeznaczyć na jego realizację,
oraz
2) uzyskanie najlepszych efektów zamówienia, w tym efektów społecznych, środowiskowych
oraz gospodarczych, o ile którykolwiek z tych efektów jest możliwy do uzyskania w danym
zamówieniu, w stosunku do poniesionych nakładów.
ust.
2. Zamówienia udziela się wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami ustawy.
ust.
3. Czynności związane z przygotowaniem oraz przeprowadzeniem postępowania
o udzielenie zamówienia wykonują osoby zapewniające bezstronność i obiektywizm.
- art. 226 ustawy
–
ust. 1. Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli:
(…)
3) jest niezgodna z przepisami ustawy;
5) jej treść jest niezgodna z warunkami zamówienia;
7) została złożona w warunkach czynu nieuczciwej konkurencji w rozumieniu ustawy z dnia
16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji;
8) zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia;
- art. 224 ust. 1 ustawy -
Jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe,
wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia lub budzą wątpliwości
zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie
z wymaganiami określonymi w dokumentach zamówienia lub wynikającymi z odrębnych
przepisów, zamawiający żąda od wykonawcy wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w
zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części składowych.
- art. 224 ust. 5 ustawy -
Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub
kosztu spoczywa na wykonawcy;
- art. 224 ust. 6 ustawy - Odrzuceniu, jako
oferta z rażąco niską ceną lub kosztem, podlega
oferta wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone
wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu.
- art. 239 ust. 1 ustawy -
Zamawiający wybiera najkorzystniejszą ofertę na podstawie
kryteriów oceny ofert określonych w dokumentach zamówienia.
Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (tj. Dz.U. z 2022 r.
poz. 1233):
Art. 3 ust. 1 - Czynem
nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub
dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta
Izba ustaliła, pismem z dnia 9 grudnia 2022 roku Zamawiający wezwał wykonawcę J.
A.
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Akoochrona J. A. z siedzibą w
Świeciu do złożenia wyjaśnień:
Na podstawie art. 224 ust. I ustawy z dnia Il września 2019 r. (Dz.U 2022 poz. 1710)
Zamawiający wzywa do złożenia wyjaśnień w tym złożenia dowodów zakresie wyliczenia
ceny lub ich istotnych części składowych. Proszę o potwierdzenie, że w cenie ofert zostały
uwzględnione wszystkie wymagania Zamawiającego określone w Specyfikacji Warunków
Zamówienia w tym w szczególności: - wymóg aby wszyscy pracownicy ochrony świadczący
usługę byli wpisani na listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej,
-
wymóg zatrudnienia przez Wykonawcę na podstawie stosunku pracy osób
wykonujących wskazane przez Zamawiającego czynności w zakresie realizacji zamówienia,
-
wymóg uwzględnienia przy kalkulacji oferty Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
13.09.2022 w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości
minimalnej stawki godzinowej w 2023 r. (Dz.U. 2022, poz. 1952),
Zamawiający przypomina, że obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco
niskiej ceny spoczywa na wykonawcy. Ponadto Zamawiający informuję, że odrzuceniu, jako
oferta z rażąco niską ceną, podlega oferta wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień w
wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają
rażąco niskiej ceny tej oferty.
Wykonawca J. A.
prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Akoochrona J. A.
z siedzibą w Świeciu złożył w dniu 13 grudnia 2022 roku następujące wyjaśnienia:
W odpowiedzi na pismo z dnia09.12.2022, wyjaśniam:
1.
Wszyscy pracownicy mający świadczyć bezpośrednią usługę ochrony
fizycznej, posiadają wpisy na listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej.
2.
Wszyscy pracownicy zatrudni
eni będą na podstawie stosunku pracy.
3.
W kalkulacji uwzględniono Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13.09.2022
w sprawie minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki
godzinowej w roku 2023. Minimalna stawka godzinowa w I półroczu 2023 wynosi
22,80 zł brutto, a kwota ofertowa to 25,67 zł netto. Różnica pokrywa pozostałe koszty
przedsiębiorcy.
W zakresie zarzutu 1 i 2
odwołania tj. naruszenia:
(1)
art
. 224 ust. 1 oraz ust. 6 ustawy przez uznanie, że złożone przez oferenta Akoochrona
wyjaśnienia dotyczące wyliczenia zaoferowanej ceny i kosztów wykonania usługi nie
stanowią rażąco zaniżonej ceny, pomimo oczywistej dysproporcji w wskazywanej przez
innych
oferentów, w tym Odwołującego, rażącej dysproporcji pomiędzy rynkową wartością
usługi a ceną zaoferowaną przez wyżej wymienionego,
(2) art. 226 ust. 1 pkt 3, 5, 7 i 8 w zw. z art. 16 i 17 ustawy przez zaniechanie odrzucenia
oferty wybranego wykonawcy, w wa
runkach, w których oferta wybranego Wykonawcy
powinna zostać odrzucona z uwagi na fakt, iż zawiera rażąco niską cenę w stosunku
do przedmiotu zamówienia, a złożenie przez Wykonawcę takiej oferty stanowi czyn
nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji, co doprowadziło do nieprawidłowości w zakresie wyboru oferty
najkorzystniejszej,
– Izba zarzuty (nr 1 i 2) uznała za zasadne.
Izba mając na uwadze treść odwołania, jak również treść pisma Zamawiającego
„Odpowiedź na odwołanie” uznała za niezbędne w pierwszej kolejności odniesienie się
do znaczenia pojęcia rażąco niskiej ceny w zamówieniach publicznych.
Na wstępie należy wskazać, że regulacje prawne z art. 90 oraz 89 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia
29 stycznia 20
04 r. Prawo zamówień publicznych tj. ustawy obowiązującej do dnia 31
grudnia 2020 zbieżne są z regulacjami art. 224 oraz 226 ust. 1 pkt 8 ustawy z 11 września
2019 roku Prawo zamówień publicznych, co oznacza, że cały dorobek orzeczniczy oraz
stanowiska dok
tryny wypracowane w oparciu o wcześniej obowiązujące regulacje pozostaje
aktualny
w obowiązującym stanie prawny. Pozwala to zatem na szerokie czerpanie wiedzy
oraz korzystanie z utartych wykładni, wyjaśnień jak również przyjętych w doktrynie
i orzecznictwie stanowisk.
Cena rażąco niska to cena oferty, za którą nie da się wykonać zamówienia – tak
w sposób najbardziej prosty i zrozumiały można wytłumaczyć czym jest cena oferty rażąco
niska. Cena
rażąco niska to cena, która jest nierealistyczna, nieadekwatna do zakresu
i kosztów prac składających się na dany przedmiot zamówienia, zakłada wykonanie
zamówienia poniżej jego rzeczywistych kosztów i w takim sensie nie jest ceną rynkową,
a więc nie występuje na danym rynku, na którym ceny wyznaczane są m.in. przez ogólną
sytuację gospodarczą panującą w danej branży i jej otoczeniu biznesowym, postęp
technologiczno-
organizacyjny oraz obecność i funkcjonowanie uczciwej konkurencji
podmiotów racjonalnie na nim działających. Cena rażąco niska to taka, za którą nie może
wykonawca wykonać zamówienia w sposób zgodny z przedmiotem, rzetelny i prawidłowy,
to cena za którą nie ma możliwości wykonania zamówienia z poszanowaniem warunków
i wymagań jakie określił Zmawiający w opisie przedmiotu zamówienia.
Podkreślenia wymaga, że to po stronie Zamawiającego w procedurze udzielenia
zamówienia publicznego ustawodawca wprowadził obowiązek dokonania oceny
prawidłowości kalkulacji ceny oferty i oceny tego, czy cena zaoferowana w postępowaniu
za realizację danego zamówienia nie jest ceną rażąco niską. Ukształtowana, tak w obecnie
obowiązującej ustawie jak i w ustawie z 2004 roku procedura wyjaśnienia ceny oferty polega
na wezwaniu wykonawcy do złożenia wyjaśnień, które Zamawiający poddaje ocenie. Na ich
podstawie ocenia czy zaof
erowana przez wykonawcę cena ofertowa nie jest rażąco niska.
Natomiast, co również należy podkreślić, to po stronie wykonawcy pozostaje obowiązek
wykazania, że cena oferty nie jest rażąco niska (art. 224 ust. 5 ustawy). W przedmiotowym
postępowaniu odwoławczym kwestionowana przez Odwołującego jest ocena wyjaśnień
wykonawcy J. A.
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Akoochrona J. A. z
siedzibą w Świeciu (dalej: Akoochrona), jakie dokonał Zamawiający.
Izba wskazuje, że w ramach postępowania odwoławczego przed Izbę oceniana jest
prawidłowość czynności Zamawiającego, tj. Izba poddaje ocenie w ramach obowiązujących
regulacji prawnych dokon
aną przez Zamawiającego ocenę złożonych w postępowaniu
wyjaśnień elementów zaoferowanej ceny oferty oraz samej oferty wykonawcy. Zamawiający
dokonuje czynności oceny zaoferowanej w postępowaniu przez wykonawcę ceny w oparciu
o dostępne mu informacje, które uzyskuje w wyniku przedstawienia przez wezwanego
wykonawcę wyjaśnień – temu służy procedura wyjaśnienia opisana w art. 224 ustawy.
Wykonawca
wezwany do złożenia wyjaśnień winien podać Zamawiającemu wszystkie
informacje dotyczące kalkulacji zaoferowanej ceny, w tym informacje dotyczące sposobu
kalkulacji ceny oferty, uwarunkowania w jakich dokonywał tej kalkulacji, szczególne
przesłanki warunkujące przyjęty sposób kalkulacji i inne istotne elementy mające wpływ na
wysokość zaoferowanej ceny takie jak korzystne upusty, sprzyjające w oparciu o konkretne
informacje
warunki finansowego, uzyskane specjalne oferty, a dowodzące możliwości
zaoferowania cen obniżonej w stosunku do wartości zamówienia. Wyjaśnienia wykonawcy –
informacje jakie przedstawił wykonawca - powinny umożliwić Zamawiającemu przyjęcie bądź
odrzucenie oferty
, które będzie Zamawiający również w stanie uzasadnić, choćby
w postępowaniu odwoławczym. Podkreślenia wymaga, że Zamawiający informacje
dotyczące indywidualnych elementów kalkulacji danej ceny jak również okoliczności, które
wpływają na daną kalkulację uzyskuje od danego wykonawcy w wyniku wezwania
do z
łożenia wyjaśnień w określonym przez Zamawiającego terminie, w danym postępowaniu
o zamówienie. Tym samym wykonawca składający wyjaśnienia Zamawiającemu,
już w ramach swoich wyjaśnień winien wskazać na te okoliczności, które stanowiły podstawę
dokonanej w
yceny, bowiem na wykonawcy ciąży obowiązek wykazania, że oferta nie
zawiera rażąco niskiej ceny.
Nadal aktualność swą zachowuje stanowisko wypracowane w dotychczasowym
orzecznictwie Izby i sądów powszechnych wskazujące, że Izba może ocenić i stwierdzić
je
dynie czy wyjaśnienia w przedmiocie elementów zaoferowanej ceny były wystarczające,
a ich ocena dokonana przez Zamawiającego prawidłowa. Zachowuje swoją aktualność
wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 30 lipca 2014 r. (sygn. akt XXIII Ga 1293/14),
w k
tórym pokreślono znaczenie staranności wykonawcy w składaniu wyjaśnień, o których
mowa w art. 90 ustawy z 2004 (obecnie art. 224 ustawy)
, a także wskazano na konieczność
uznania, że cena ofertowa jest ceną rażąco niską, w przypadku braku przedstawienia przez
wykonawcę takich wyjaśnień, które wykażą, że oferowana przezeń cena rażąco niska
nie jest. W o
becnie obowiązującym stanie prawnym ustawodawca właściwie przesądził ich
słuszność, wprost wskazując w przepisie art. 224 ust. 5 ustawy, że to wykonawca powinien
wykazać Zamawiającemu, że cena jego oferty lub koszt nie zawiera rażąco niskiej ceny.
M
usi to wykazać to na etapie postępowania o udzielenie zamówienia. Tym samym jak
najbardziej aktualna i wymagająca podkreślenia, jest wyrażana w orzecznictwie Krajowej
Izby Odwoławczej i sądów powszechnych teza o wymaganej staranności wykonawcy
w składaniu wyjaśnień, a tym samym ryzyku jakie ponosi wykonawca w przypadku uznania,
że wyjaśnienia są niewystarczające do wykazania legalnego charakteru jego ceny. Izba
wskaz
uje, że nie istnieje jeden optymalny i powinny kształt czy sposób dowodzenia
okoliczności związanych z kalkulacją ceny dokonanej przez wykonawcę i sposobu
prezentowania okoliczności umożliwiających mu jej zaoferowanie. Sposób wykazania,
że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny zależy od indywidualnych okoliczności sprawy,
zwłaszcza w związku z rodzajem podawanych informacji, będzie można ocenić i przyjąć
konieczny sposób i stopień uwiarygodnienia podawanych danych. Niewątpliwie można
natomiast sformułować jeden generalny postulat, który przy ocenie wyjaśnień wykonawców
powinien być bezwzględnie egzekwowany - wyjaśnienia powinny być konkretne, jasne,
spójne i adekwatne do danego przedmiotu zamówienia.
W rozpoznawanej sprawie Izba poddał ocenie czynność Zamawiającego oceny
wyjaśnień wykonawcy Akoochrona z dnia 13 grudnia 2022 roku i uznała, że Zamawiający
dokonał nieprawidłowej oceny tych wyjaśnień, a co za tym idzie w sposób nieprawidłowy
uznał, że cena oferty Akoochrona nie zawiera rażąco niskiej ceny.
Izba zaznacza w tym miejscu, że zgodnie z art. 224 ust. 1 ustawy jeżeli zaoferowana cena
lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku
do przedmiotu zamówienia lub budzą wątpliwości Zamawiającego co do możliwości
wykonan
ia przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi w dokumentach
zamówienia lub wynikającymi z odrębnych przepisów, Zamawiający żąda od wykonawcy
wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych
części składowych. Powyższa regulacja zbieżna jest w znaczącej części z art. 90 ust. 1
ustawy z 2004 roku, co pozwala na
odwołanie się do orzecznictwa i doktryny
wypracowanych
na podstawie obowiązujących poprzednio przepisów. Izba wskazuje, że
zgodnie z regulacją art. 224 ust. 1 ustawy w przypadku, gdy cena oferty wydawała się
Zamawiającemu rażąco niska zobowiązany jest on do żądania od wykonawcy wyjaśnień
co do oferowanej ceny. Skoro w przedmiotowym postępowaniu o udzielnie zamówienia
publicznego Zamawiający pismem z dnia 9 grudnia 2022 roku wezwał wykonawcę
Akoochrona do złożenia wyjaśnień w oparciu o powyższą podstawę prawną, to potwierdził
tym samym, że cena oferty wydawała się Zamawiającemu rażąco niska. Prawidłowo dokonał
tym samym czynności wezwania do złożenia wyjaśnień w zakresie elementów ceny oferty,
niemniej nieprawidłowo dokonał oceny tych wyjaśnień oraz w konsekwencji oceny oferty
Akoochrona. Nadmienić należy, że powoływana w „Odpowiedzi na odwołanie” przez
Zamawiającego argumentacja odnosząc się do proporcji ceny oferty do szacunkowej
wartości zamówienia powiększonej o podatek oraz do proporcji ceny oferty do cen
wszystkich złożonych ofert niepodlegających odrzuceniu – a o czym traktuje art. 224 ust. 2
ustawy
– nie stanowiła podstawy do wezwania do złożenia wyjaśnień przez Akoochrona,
co jasno i jednoznacznie wynika z treści wezwania do złożenia wyjaśnień tj. pisma z dnia
9 grudnia 2022 roku. Tym samym bezprzedmiotowa w ocenie Izby jest argumentacja
Zamawiającego odnosząca się właśnie do tych podstaw faktycznych stanowiących podstawę
wezwania do złożenia wyjaśnień, bowiem w ocenie Izby ta argumentacja nie wynika ze stanu
faktycznego postępowania o udzielnie zamówienia.
Zgodnie z poczynionymi ustaleniami
przez Odwołującego, a które nie były kwestionowane
przez Zamawiającego i jednoznacznie wynikają z treści Specyfikacji Warunków Zamówienia
(powołanie w części historycznej wyroku wraz ze stanowiskiem Zamawiającego) odnotować
należy, że zatrudnienie pracowników ochrony w ramach realizacji przedmiotowego
zam
ówienia miało się odbyć na podstawie umowy o pracę, co pociąga za sobą konieczność
skalkulowania w cenie oferty wszystkich niezbędnych kosztów minimalnego wynagrodzenia
pracowników. Wymagania wobec pracowników ochrony Wykonawcy ustalone zostały między
inny
mi następująco - Wszyscy pracownicy ochrony wyznaczeni do realizacji zamówienia
muszą być wpisani na listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej, zgodnie
z ustawą z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia (Dz.U. z 2020, 838 t.j.);
Pracow
nicy wyznaczenie do realizacji umowy muszą być zatrudnieni na podstawie umowyo
pracę w wymiarze pełnego etatu; Pracownicy ochrony nie mogą posiadać statusu osoby
niepełnosprawnej.
Izba uznała, że wykonawca Odwołujący wykazał, że podana cena oferty Akoochona
tj.
469 917,33 zł brutto jest ceną rażąco niską, bowiem nie pokrywa ona nawet kosztów
zatrudnienia
w wysokości minimalnego wynagrodzenia w 2023 r. niezbędnej ilości
pracowników (7,38 etatu określone zgodnie z wymaganiami Zamawiającego w przeliczeniu
wskazanych godzin w Formularzu ofertowym). W wyniku kalkulacji dokonanych
i przedstawionej
przez Odwołującego koszt zatrudnienia wymaganej liczby pracowników
z minimalnym wynagrodzeniem w roku 2023 wyniesie
442 125,60 zł + 23% vat = 543 814,49
zł, co oznacza, że cena oferty przedstawiona w ofercie Akoochrona nie pokrywa nawet
kosztów zatrudnienia na minimalnym poziomie.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2022 w sprawie wysokości minimalnego
wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2023 r. (Dz.U.
2022 poz. 1952)
, określa, że:
Na podstawie art. 2 ust. 5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym
wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207) zarządza się, co następuje:
§ 1. Od dnia 1 stycznia 2023 r. ustala się minimalne wynagrodzenie za pracę w wysokości
3490 zł.
§ 2. Od dnia 1 stycznia 2023 r. ustala się minimalną stawkę godzinową w wysokości 22,80
zł.
§ 3. Od dnia 1 lipca 2023 r. ustala się minimalne wynagrodzenie za pracę w wysokości 3600
zł.
§ 4. Od dnia 1 lipca 2023 r. ustala się minimalną stawkę godzinową w wysokości 23,50 zł.
Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 10 października 2002 roku o minimalnym wynagrodzeniu
za pracę (tj. z dnia 13 listopada 2020 r. Dz.U. z 2020 r. poz. 2207) pkt 1a „minimalna stawka
godzinowa” to minimalna wysokość wynagrodzenia za każdą godzinę wykonania zlecenia
lub świadczenia usług, przysługująca przyjmującemu zlecenie lub świadczącemu usługi.
W punkcie 1b ww. przepisu wskazano
natomiast, że „przyjmujący zlecenie lub świadczący
usługi”: a) osoba fizyczna wykonująca działalność gospodarczą zarejestrowaną
w Rzeczypospolitej Polskiej albo w państwie niebędącym państwem członkowskim Unii
Europejskiej lub państwem Europejskiego Obszaru Gospodarczego, niezatrudniająca
pracowników lub niezawierająca umów ze zleceniobiorcami albo, b) osoba fizyczna
niewykonująca działalności gospodarczej - która przyjmuje zlecenie lub świadczy usługi na
po
dstawie umów, o których mowa w art. 734 i art. 750 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. -
Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r. poz. 1740
), zwanej dalej „Kodeksem cywilnym”, na rzecz
pr
zedsiębiorcy lub na rzecz innej jednostki organizacyjnej, w ramach prowadzonej przez
te podmioty działalności;
Powyższe wyjaśnia w sposób jednoznaczny, że czym innym jest minimalne wynagrodzenie
za pracę a czym innym jest minimalna stawka godzinowa, która stanowi podstawę
do wynagrodzenia za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług w oparciu
o umowy cywilnoprawne, a nie umowę o pracę. W przedmiotowym postępowaniu o udzielnie
zamówienia publicznego Zamawiający wymagał zatrudnienia na umowę o pracę
co jednoznacznie
implikowało obowiązek skalkulowania kosztów pracy zgodnie
z minimalnym wynagrodzenie ustalonym z przyjęciem stawki minimalnego wynagrodzenia
za pracę w 2023 roku zgodnie z ww. rozporządzenie, przyjmując (§ 1.) od dnia 1 stycznia
2023 r. ustala się minimalne wynagrodzenie za pracę w wysokości 3490 zł. oraz (§ 3.)
o
d dnia 1 lipca 2023 r. ustala się minimalne wynagrodzenie za pracę w wysokości 3600 zł.
W ocenie Izby wymaga podkreślenia, że Zamawiający w ogóle pominął aspekt
Rozp
orządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2022 w sprawie wysokości minimalnego
wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2023 r. choć sam
dokładnie wskazuje na to rozporządzenie w wezwaniu z dnia 9 grudnia 2022 roku.
Jednakże Izba również dostrzega, że Zamawiający uwzględniając złożone wyjaśnienia
z dnia 13 grudnia 2022 roku przez Akoochrona przyjmuje ich zasadność co do kalkulacji
ceny oferty
i uznaje, że podana informacja minimalna stawka godzinowa w I półroczu 2023
wynosi
22,80 zł brutto, a kwota ofertowa to 25,67 zł netto. Różnica pokrywa pozostałe koszty
przedsiębiorcy, potwierdza prawidłowość kalkulacji ceny oferty Akoochrona w warunkach
zamówienia. To pozwala na stwierdzenie, że Zamawiający nie zrozumiał treści
ww. roz
porządzenia Rady Ministrów z dnia 13 września 2022 w sprawie wysokości
minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2023
r.
i uznał, że wyjaśnienia w zakresie kalkulacji ceny oferty w odniesieniu do minimalnego
wynagrodz
enia za pracę są zbieżne z tymi odnoszącymi się do minimalnej stawki
godzinowej, co oczywiście jest błędem. Zamawiający przyjmując owe wyjaśnienia mógł
nie popełnić błędu w rozumieniu przepisów ww. rozporządzenia lecz dopuścić wyjaśnienia
i uznać je za prawidłowe w celu dokonania wyboru oferty i zawarcia umowy, na którą jak
wyjaśniał w trakcie rozprawy ma zagwarantowany określony budżet. Izba stwierdza
jednakże w tym miejscu, że niezależnie od tego jaka faktyczna była podstawa dokonania
oceny wyjaśnień przez Akoochronę, czy niezrozumienie ww. rozporządzenia czy chęć
zawarcia umowy, to dokonana ocena
wyjaśnień z dnia 13 grudnia 2022 roku
i w konsekwencji złożonej oferty przez Akoochrona jest niezgodne z obowiązującymi
regulacjami prawnymi oraz postanowieniami SWZ.
Wyjaśnienia Akoochrony wprost potwierdzają, że wykonawca ten do kalkulacji ceny oferty
nie ujął minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2022 roku określonego
ww. rozporządzeniem a minimalną stawkę godzinową i to jedynie za pierwsze półrocze.
Potw
ierdza to tym samym, że kalkulacja ceny oferty dokonana była niezgodnie z warunkami
zamówienia dotyczącymi zatrudnienia na umowę o pracę. Słusznie dostrzegł Odwołujący,
że ze złożonych wyjaśnień wynika, że Akoochrona zamierza zatrudniać pracowników
na podstawie
niedopuszczonych warunkami zamówienia umów cywilnoprawnych, ponieważ
podana kwota
w wyjaśnieniach – 22, 80 zł odpowiada właśnie takiemu wynagrodzeniu. Izba
wskazuje, że właśnie taka kwota została podana w treści § 2 ww. rozporządzenia Rady
Minist
rów z dnia 13 września 2022 w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za
pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2023 r.. Implikuje powyższe również
fakt nieuwzględnienia w cenie oferty kosztów pracowniczych wynagrodzeń za czas urlopów
czy
ewentualnych zwolnień lekarskich, a w przypadku to których wykonawca obowiązany
jest do zapewnienia kolejnego pracownika lub pracowników realizujących zamówienie
a
zatrudnionych na podstawie umowy o pracę i tym samym skalkulowania kosztów tego
wynagrodzenia w cenie oferty.
Brak jest również w konsekwencji uwzględnienia wszelkich
innych kosztów powstałych w wyniku wymagań wynikających z warunków zamówienia oraz
obowiązujących przepisów prawa. Dodać należy również, na co wskazywał Odwołujący,
że w ramach tego postępowania nie można było zatrudniać osób niepełnosprawnych,
co oznaczało, że w cenie oferty nie mogły być uwzględniane żadne dotacje, które
uzasadniałyby zmianę stawki minimalnego wynagrodzenia za pracę. Przy czym Izba zwraca
uwagę, że w wyjaśnieniach nie ma odniesienia do takiego argumentu, co oznacza,
że Akoochrona nie opierał stawki wynagrodzenia godzinowego o taki przypadek.
W ocenie Izby Zamawiający w sposób nieprawidłowo dokonał oceny złożonych wyjaśnień,
które w ocenie Izby wprost potwierdzają, że zaoferowana cena oferty Akoochrona jest
rażąco niska, bowiem oparta na kalkulacjach, które przyjmują do wyliczenia nie minimalne
wynagrodzenie za pracę, a niedopuszczoną postanowieniami SWZ minimalną stawkę
godzinową.
W odniesieniu do zaoferowanej ceny przez Akoochorona tj.
469 917,33 zł brutto Izba
uznała, że jest ona rażąco niska, co też potwierdziły same wyjaśnienia wykonawcy
Akoochrona.
Nadmienić należy, że zgodnie z SWZ wykonawca kalkulując cenę oferty
obowiązany był uwzględnić wynagrodzenie za pracę co najmniej na poziomie minimalnym
zgodnie z
rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 13 września 2022 w sprawie wysokości
minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2023
r.
ponieważ Zamawiający wymagał zatrudnienia na podstawie umowy o pracę.
W złożonych wyjaśnieniach wykonawca Akoochrona podał, że wszyscy pracownicy
zatrudnieni będą na podstawie stosunku pracy. Przyjmując, że oświadczenie to miało
dowieść, że pracownicy będą zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, to niezbędne było
wykazanie, że zaoferowana cena oferty odpowiada przyjęciu chociaż minimalnego
wynagrodzenia za pracę określonego ww. rozporządzeniem.
Zgodnie z ww. rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 13 września 2022 w sprawie
wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki
godzinowej w 2023
przewidziane zostały dwie stawki minimalnego wynagrodzenia, które
zostały określone następująco: od 01.01.2023 – 3 490 zł oraz od 01.07.2023 – 3 600 zł.
Stawka / stawki minimalneg
o wynagrodzenia za pracę, które określono w rozporządzeniu
generuj
ą po stronie wykonawcy dodatkowe koszty, tj. narzuty wynikające z obowiązujących
regulacji prawnych odnoszące się do obowiązujących składek ZUS oraz fundusz pracy
i fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych. Tym samym przy gwarantowanej
rozporządzeniem minimalnym wynagrodzeniu za pracę w kwocie, stawce 3 490 zł
uwzględniając minimalne narzuty jakie musi ponieść wykonawca to koszt 1 pracownika
w okresie 1 miesiąca (1 etat) wynosi minimum 4 189 zł, co w przeliczeniu na 1h daje 24,94 zł
przy założeniu 168 h pracy w miesiącu. Natomiast w przypadku minimalnego wynagrodzenia
za pracę obwiązującego od 01.07.2023, tj. 3 600 zł to koszt 1 pracownika w okresie
1 miesiąca (1 etat) wyniesie 4 321 zł, co godzinowo daje 25,72 zł. Izba wskazuje w tym
miejscu, że Zamawiający nie kwestionował powyższych kalkulacji prezentowanych przez
Odwołującego. Natomiast podał, że firmy ochroniarskie zatrudniają dwie kategorie
pracowników, tj. zatrudniają studentów do 25 r. życia oraz emerytowanych policjantów,
co wpływa na zmianę składowych kosztów zatrudnienia takich pracowników na umowie
o pracę. Niemniej nie był w stanie przedstawić faktycznego kosztu zatrudnienia takiego
pracownika na umowę o pracę w okresie jednego miesiąca. Jednocześnie co należy
podkreślić w tym miejscu, w żaden sposób nie wynika ze złożonych wyjaśnień wykonawcy
Akoochrona, że będzie on zatrudniał pracowników na umowę o pracę, w stosunku do których
zmieniona będzie wysokość składowych kosztów zatrudnienia. Podana w złożonych
wyjaśnieniach przez Akoochrona podana została w punkcie 3 stawka 22,80 zł brutto, to jest
stawka odpowiad
ająca minimalnej stawce godzinowej z rozporządzenia, co również wynika
ze złożonych wyjaśnień, w których (zdanie 2 w punkcie 3 wyjaśnień z dnia 13 grudnia 2022
roku) wprost wykonawca odwołuje się do minimalnej stawki godzinowej, a nie minimalnego
wynagrodzenia za pracę. Tym samym argumentacja Zamawiającego z rozprawy nie jest
zbieżna z oświadczeniem Akoochrona.
Dodatk
owo należy w odniesieniu do kalkulacji minimalnego wynagrodzenia za pracę przyjąć,
że dla jednego z dwóch budynków objętych przedmiotem zamówienia Zamawiający określił
ochronę całodobową, co powoduje, że 8 godzin w każdej dobie będzie świadczeniem usługi
w godzinach nocnych. W konsekwencji
pracownikowi wykonującemu pracę w godzinach
nocnych zgodnie z kodeksem pracy przysługuje dodatek w wysokości 20% minimalnego
wynagrodzenia za pracę. Izba, w braku kwestionowania przez Zamawiającego wyliczeń
przedstawionyc
h w odwołaniu, przy uwzględnieniu, że postępowanie przed Izbą jest
postępowaniem kontradyktoryjnym przyjęła, że kalkulacja Odwołującego z odwołania
tj. kosztu
zatrudnienia pracowników wyniesie 442 125,60 zł + 23% vat = 543 814,49 zł,
co przy cenie oferty Akoochona tj.
469 917,33 zł brutto potwierdza, że ta cena jest rażąco
niska i nie pokrywa nawet kosztów zatrudnienia z uwzględnieniem minimalnego
wynagrodzenia za pracę w roku 2023 zgodnego z ww. rozporządzeniem. Potwierdzają
to również wyliczenia stawki godzinowej przy zatrudnieniu na umowę o pracę w zakresie
podstawowym, bez uwzględnienia pracy w godzinach nocnych (o tym powyżej
w uzasadnieniu zarzutów odwołania). Nadmienić należy również, że zgodnie z art. 537 pkt 2
ustawy to na Zamawiającym, w postępowaniu odwoławczym, ciążył ciężar dowodu, że oferta
wykonawcy Akoochrona nie zawierała rażąco niskiej ceny. Zamawiający nie sprostał temu
obowiązki, nie dowiódł, że oferta wykonawcy Akoochrnona nie zawiera rażąco niskiej ceny,
natomiast Odwołujący przedstawioną argumentacją i kalkulacjami zarówno w odwołaniu jak
i na rozprawie uprawdopodobnił, że niemożliwe jest wykonanie zamówienia zgodnie
z warunkami zamówienia za cenę jaką zaoferował Akoochrona.
W odniesieniu do naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 3 Izba
stwierdza, że Odwołujący
nie wykazał na czym miałaby polegać niezgodność złożonej oferty Akoochrona z przepisami
ustawy.
Izba podkreśla w tym miejscu, że w zakresie odwołania i podniesionego
w odwołaniu, a dokładniej w zakresie uzasadnienia faktycznego jakie w zakresie tego
zarzutu podniósł Odwołujący brak jest faktycznej argumentacji jaka dałaby się poddać ocenie
w naruszenia podniesionego w zarzucie 2
odwołania.
Izba wskazuje, że poczyniona przez Odwołującego w części odwołania zawierającej
uzasadnien
ie argumentacja jest ogólna i nie odnoszącą się do żadnych konkretów.
Wykonawca składający odwołanie obowiązany jest do skonkretyzowania swojego
stanowiska przez podanie uzasadnienia faktycznego oraz jednoznacznego odniesienia się
do czynności czy zaniechań Zamawiającego. Izba nie może domyślać się intencji czy
zamierzeń Odwołującego, jak również Izba nie może podejmować za Odwołującego
czynności zmierzających do sprecyzowania zakresu zarzutu. Izba podkreśla, że Wykonawca
składając odwołanie w postępowaniu zobowiązany jest do przedstawienia w odwołaniu
okoliczności faktycznych i prawnych oraz dowodów na poparcie przytoczonych okoliczności.
W ramach środków ochrony prawnej następuje ocena działania Zmawiającego
(podejmowanych przez niego czynności w postępowaniu bądź bezprawnych zaniechań), pod
względem zgodności z przepisami ustawy. Jednakże, aby to było możliwe niezbędne jest
podanie argumentacji faktycznej przez Odwołującego. Tym samym odwołanie powinno
wyrażać zastrzeżenia wobec dokonanych przez Zamawiającego czynności lub zaniechań, co
oznacza obowiązek zaprezentowania przez Odwołującego nie tylko podstawy prawnej takich
zastrzeżeń, ale przede wszystkim argumentacji odnoszącej się postulowanej oceny.
Oznacza to zatem konieczność odniesienia się do elementów stanu faktycznego, jak również
podjętych czynności lub zaniechań Zamawiającego w taki sposób, który pozwoli na uznanie,
że podniesione zostały konkretne i uzasadnione faktycznie zarzuty wobec tych czynności lub
zaniechań przypisanych Zamawiającemu. To oznacza, że odwołanie powinno
konkretyzować wskazane naruszenie danego przepisu ustawy oraz zawierać uzasadnienie
wskazujące argumentację faktyczną pozwalającą na zapoznanie się ze stanowiskiem
Odwołującego, jego twierdzeniami i przyczynami, wskazującymi, że takie stanowisko
zasługuje na aprobatę. Orzecznictwo sądów powszechnych jak również Krajowej Izby
Odwoławczej wskazuje na potrzebę ścisłego odczytywania treści zarzutu, w tym przede
wszystkim niedopuszczalność wykraczania poza jego treść. Jak wskazano, w nieprzerwanie
aktualnym orzeczeniu, w wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z 29 czerwca 2009 r. sygn.
akt X Ga 110/09, „Jeśli więc strona nie odwołuje się do konkretnych okoliczności faktycznych
to skład orzekający nie może samodzielnie ich wprowadzić do postępowania tylko dlatego,
że można je przyporządkować określonej, wskazanej w odwołaniu kwalifikacji prawnej.”
Na potrzebę ścisłego traktowania pojęcia zarzutu wskazał również Sąd Okręgowy
w Rzeszowie w uzasadnieniu wyroku z dnia 18 kwietnia 2012 r. w sprawie o sygn. akt I Ca
117/12: „Z analizy powyższych przepisów można wyciągnąć dwa zasadnicze wnioski dla
niniejszej sprawy. Po pierwsze, zarówno granice rozpoznania sprawy przez KIO jak i Sąd są
ściśle określone przez zarzuty odwołania, oparte na konkretnej i precyzyjnej podstawie
faktycznej. Sąd w postępowaniu toczącym się na skutek wniesienia skargi jest związany
podniesionymi w odwołaniu zarzutami i wyznaczonymi przez nie granicami zaskarżenia.”
W orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej również ugruntowany jest również pogląd,
że dla oceny zrzutu kluczowe znaczenie ma podanie w treści odwołania uzasadnienia
faktycznego, wyczerpującego i zawierającego argumentację pozwalającą na ocenę
poprawności zachowań (czynności, zaniechań) Zamawiającego, które kwestionuje
we wniesionym odwołaniu Odwołujący. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się
również, że powód nie jest obowiązany do wskazania w pozwie podstawy prawnej swego
roszczenia. „Zgodnie z zasadą da mihi factum, dabo tibi ius – wynikającą w polskim prawie
procesowym z nałożenia na powoda jedynie obowiązku przytoczenia okoliczności
faktycznych uzasadniających żądanie – konstrukcja prawna podstawy rozstrzygnięcia należy
do sądu.” (wyrok Sądu najwyższego z dnia 26 czerwca 1997 roku sygn. akt I CKN 130/97).
Sąd Najwyższy podkreśla w swoim orzecznictwie, że obligatoryjnym elementem pozwu jest
przytoczenie okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie pozwu (art. 187 par. 1 ust. 2
KPC), okoliczności te stanowią podstawę faktyczną powództwa (causa petendi) – tak Sąd
Najwyższy w wyroku z dnia 2 maja 1957 roku sygn. akt II CR 305/57. W orzecznictwie
Krajowej Izby Odwoławczej również ugruntowany jest pogląd, że o prawidłowości konstrukcji
zarzutu odwołania nie może przesądzać kwalifikacja prawna zaskarżonej czynności,
ponieważ ostatecznie to do Izby należy subsumcja stanu faktycznego pod określoną normę
prawną, natomiast kluczowe znaczenie ma podanie w treści odwołania uzasadnienia
faktycznego, wyczerpującego i zawierającego argumentację pozwalającą na ocenę
zachowań (czynności, zaniechań) Zamawiającego, które kwestionuje we wniesionym
odwołaniu Odwołujący. W tym zakresie aktualne pozostaje wypracowane na podstawie
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 Prawo zamówień publicznych stanowisko co do konieczności
podania
uzasadnienie faktycznego podnoszonych zarzutów, bowiem przepisy uprzednio
obwiązującej ustawy nie odbiegają od treści obowiązujących obecnie. Jednocześnie
wypracowane w orzecznictwie stanowisko znajduje również swoje odwzorowanie
w piśmiennictwie.
Mając na uwadze powyższe Izba stwierdza, że stanowisko zaprezentowane w odwołaniu nie
zawiera żadnego uzasadnienia faktycznego, które można byłoby poddać ocenie
w kontekście podnoszonego naruszenia w zakresie zarzutu 2 odwołania. Izba ocenia
czynność Zamawiającego w kontekście podniesionego zarzutu i przypisanej mu
argumentacji faktycznej co do ustalonego stanu faktycznego. Natomiast brak takiej
argumentacji powoduje, że nie jest możliwie dokonanie oceny zarzutu w kontekście podanej
przez Zamawiającego podstawy naruszenia wskazanego przepisu. Izba nie ma obowiązku,
ani prawa, poszukiwania za Odwołującego uzasadnienia zarzutów podniesionych
w odwołaniu.
Również w odniesieniu do podnoszonego naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy
odnoszących się do niezgodności oferty z warunkami zamówienia wykonawca Odwołujący
nie
wykazał w ocenie Izby tej niezgodności. Samo odwoływanie się przez odniesienie
do nieprawidłowej kalkulacji ceny oferty, która została stwierdzona przez Izbę w rozpoznaniu
naruszenia przepisów art. 224 ust. 1 i 6 oraz 226 ust. 1 pkt 8 nie stanowi uzasadnienia
dla naruszanie na wstępie tego akapitu wskazanej podstawy prawnej. W zakresie tej
podstawy naruszenia podniesionej w zrzucie 2
– tj. naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy
pozostaje aktualna i w
całości przyjęta przez Izbę powyżej wskazana argumentacja prawna
poczyniona przy rozpoznaniu naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 3 ustawy.
W
ocenie Izby nie wykazał również Odwołujący naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 7
ustawy tj. że oferta została złożona w warunkach czynu nieuczciwej konkurencji
w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Tym
samym, powyżej wskazany przepis zawiera odesłanie do konstrukcji czynu nieuczciwej
konkurencji określonego w ustawie z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji (tj. z dnia 13 maja 2022 r. Dz.U. z 2022 r. poz. 1233),
która to ustawa zawiera
definicję legalną czynu nieuczciwej konkurencji w art. 3 ust. 1 stanowiąc, że czynem
nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli
zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. Pojęcie „dobre obyczaje” jest,
jak podkreślają komentatorzy, pojęciem nieostrym i dopiero w konkretnych sytuacjach można
mu przypisać określone treści. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że dobre obyczaje nie
są normami prawnymi, lecz normami postępowania, podobnie jak zasady współżycia
społecznego (…) oraz ustalone zwyczaje(…) które powinny być przestrzegane zarówno
przez osoby fizyczne jak i podmioty (jednostki organizacyjne) prowadzące działalność
gospodarczą (Ewa Nowińska, Michał du Vall, Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Komentarz, 2010)
. Ugruntowane jest również stanowisko, że naruszenie któregoś z powyżej
wskazanych systemów normatywnych - aby można było zakwalifikować dany czyn, dane
działanie podmiotu jako czyn nieuczciwej konkurencji - musi mieć choćby potencjalny wpływ
na interes
innego przedsiębiorcy lub klienta. Tak więc aby można było zakwalifikować dane
działania jako czyn nieuczciwej konkurencji musi to działanie łącznie spełniać dwie
przesłanki: musi być sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami oraz zagrażać lub
naruszać interes innego przedsiębiorcy lub klienta. Stanowisko takie ugruntowane jest w
orzecznictwie i doktrynie. Przepis art. 3 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
odróżnia sprzeczność z prawem (bezprawność w sensie ścisłym) od sprzeczności z dobrymi
obyczajami. (…). Bezprawnymi w sensie szerszym są więc jedne i drugie czyny. Dla uznania
konkretnego działania lub zaniechania za czyn nieuczciwej konkurencji wystarczy, jeżeli
narusza on prawo lub dobre obyczaje (…), jeżeli jednocześnie jest szkodliwy, tzn. zagraża
lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub przedsiębiorców albo klienta lub klientów
(Szwaja J., Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, 2006). Co istotne, i co
należy podkreślić w tym miejscu, zagrożenie lub naruszenie interesu przedsiębiorcy czy
klienta musi mieć charakter obiektywny, tym samym dostrzegalny dla wszystkich podmiotów
w tym Zamawiającego, czyli nie może być kwalifikowane jako takie zagrożenie jedynie
subiektywne odczucie wykonawcy. Jednocześnie zagrożenie to musi być realne.
Podkreślenia wymaga w tym miejscu, ze podstawą odrzucenia oferty w oparciu o art. 226
ust. 1 pkt 7 ustawy
jest naruszenie zasady konkurencji, które prowadzi do utrudnienia
dostępu do rynku innym przedsiębiorcą. Zarzut naruszenia przez wykonawcę
w postępowaniu o udzielnie zamówienia zasad konkurencji musi zostać udowodniony
i skonkretyzowany przez Odwołującego przez przytoczenie konkretnego przepisu ustawy
o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Izba wskazuje, że Uznanie konkretnego czynu za czyn
nieuczciwej konkurencji wymaga bowiem ustalenia na czym określone działanie polegało
oraz zakwalifikowania go jako konkretnego deliktu ujętego w rozdziale 2 ustawy o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji albo deliktu nieujętego w tym rozdziale, lecz odpowiadającego
hipotezie art. 3 ust. 1 tejże ustawy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22.10.2002 r., II CKN
271/01, OSNC 2004, nr 2, poz. 26). Należy wskazać, że podstawą odrzucenia są działania
wykonawcy, które prowadzą do utrudnienia dostępu do rynku innym przedsiębiorcą.
Jednakże Odwołujący nie powołał konkretnych okoliczności faktycznych, które uzasadniałby
celowe działania uczestnika postępowania odwoławczego w celu eliminacji Odwołującego z
postępowania o zamówienie.
Reasumując w zakresie rozpoznania zarzutu 1 i 2, w ocenie Izby Zamawiający
dokonując oceny wyjaśnień Akoochrona z dnia 13 grudnia 2022 roku wykonał to w sposób
nieprawidłowy i w oparciu niemające umocowania w przepisach prawa zasady.
Prezentowana w piśmie procesowym Zamawiającego oraz w stanowisku na rozprawie
argumentacja Zamawiającego w żaden sposób nie zasługuje na uznanie za prawidłową,
czemu Izba dała wyraz w powyższym uzasadnieniu oceny zarzutów podniesionych
w odwołaniu. Ocena oferty pod kątem rażąco niskiej ceny uregulowana ustawą (art. 224
ustawy) ma odpowiedzieć Zmawiającemu na pytanie czy za zaoferowaną cenę będzie
możliwe zrealizowanie zamówienia zgodnie z wymaganiami Zamawiającego oraz
obowiązującymi przepisami. Natomiast przyjęty przez Zamawiającego sposób oceny
złożonych wyjaśnień nie wynika z obowiązujących przepisów prawa. Wydaje się,
że Zamawiający dokonując oceny złożonych wyjaśnień, a w konsekwencji uznając, że cena
oferty Akoochrona nie jest rażąco niska miał na celu utrzymanie dokonanej wcześniej
czynności, bowiem w trakcie rozprawy wyjaśnił, że Zamawiający ma określoną w budżecie
kwotę, a wiadomym jest, że wykonawca będzie chciał otrzymać jak najwięcej. Na pytanie
Przewodniczącej w jaki sposób Zamawiający zweryfikował ofertę Akoochrony
w wyjaśnieniach wskazuje, że nie umie odpowiedzieć na to pytanie.
W konsekwencji, w
ocenie Izby doszło do naruszenia przez Zamawiającego zasad prawa
zamówień publicznych, bowiem wypaczenie procedury wyjaśnienia ceny oferty nie może być
uzasadnieniem dochowania
zasad prawa zamówień publicznych. Dochodzi do naruszenia
zasad zawsze wtedy, gdy postępowanie Zamawiającego nie jest zgodne z ustawowymi
przesłankami i ma służyć uzasadnieniu czynności Zamawiającego. Zamawiający w sposób
nieprawidłowy dokonał oceny złożonych wyjaśnień oraz w sposób nieprawidłowy nie odrzucił
oferty wykonawcy Akoochrona z post
ępowania, której cena oferty była rażąco niska
w stosunku do przedmiotu zamówienia i warunków w jakich przedmiot zamówienia miał być
realizowany a określonych w SWZ. W konsekwencji powyższego Izba orzekła jak w sentencji
wyroku.
W zakresie zarzutu 3 tj. naruszenia
art. 239 ustawy przez wadliwy wybór oferty
najkorzystniejszej
– Izba zarzut uznała za niezasadny.
Izba stwierdza, że w żadnej części odwołania nie było przedstawionej argumentacji
od
noszącej się do naruszenia regulacji SWZ odnoszących się do kryteriów oceny ofert, ich
zastosowania lub nie czy też stosowania kryteriów niewskazanych w SWZ. Odwołujący nie
przedstawił uzasadnienia faktycznego naruszenia powyższej podstawy prawnej
odnoszącego się do nieprawidłowej czynności Zamawiającego w zakresie oceny ofert
w ramach ukształtowanych kryteriów oceny ofert. Argumentacja jaka została zawarta
w odwołaniu stanowi wynikową innych podnoszonych zarzutów i w żaden sposób nie jest
powiązana z czynnością oceny oferty w ramach kryteriów tj. na podstawie i w granicach
tychże kryteriów oceny ofert jakie przyjął Zamawiający w tym postępowaniu o udzielnie
zamówienia publicznego.
Izba podkreśla, że postępowanie o udzielnie zamówienia publicznego, stanowi
szczególną formę prowadzącą do zawarcia umowy w sprawie realizacji danego zamówienia,
kreowane jest przez obowiązujące przepisy prawa dla tej dyscypliny i zobowiązuje tymi
przepisami wszystkich uczestników tego systemu. Postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego nie powinno być formalizmem samym w sobie, a jego głównym zadaniem jest
doprowadzenie do zawarcia umowy
według reguł postępowania określonych ustawą
i zdefiniowanych co do wymagań w SWZ, a w konsekwencji prowadzić do wyboru
w postępowaniu oferty, która jest zgodna z wymaganiami Zamawiającego. Wymaga
podkreślenia, że niedopuszczalna jest interpretacja przepisów prawa zamówień publicznych
czy prowadząca do wypaczenia stosowanych i uregulowanych w tym prawie instytucji
i procedur np. takich
jak wyjaśnienie ceny oferty pod kątem rażąco niskiej ceny.
Szczególna regulacja postępowań o udzielnie zamówienia publicznego zobowiązuje
Zamawiających do takiego działania oraz korzystania z praw jakie przypisuje mu ustawa,
które to działanie doprowadzi do obiektywnie najkorzystniejszego rozstrzygnięcia
postępowania, zgodnego z postanowieniami SWZ, a działanie takie zapewni jednocześnie
poszanowanie zasad prawa zamówień publicznych oraz interesów wszystkich uczestników
procesu udzielania zamówień publicznych.
Izba wskazuje,
że zgodnie z art. 554 ust. 1 pkt 1 ustawy Izba uwzględnia odwołanie
w całości lub w części, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ
lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia, konkursu
lub systemu kwalifikowania wykonawców. Zgodnie z art. 557 ustawy w wyroku oraz
w postanowieniu kończącym postępowanie odwoławcze Izba rozstrzyga o kosztach
postępowania odwoławczego.
W rozpoznawanie sprawie odwołanie okazało się zasadne z przyczyn wskazanych
przez Izbę w uzasadnieniu wyroku, w zakresie 2 z 3 zarzutów odwołania.
Jednocześnie Izba wyjaśnia, że w postanowieniu o kosztach zawartym w tenorze
wyroku
Izba rozdzieliła koszty zgodnie z rozstrzygnięciem w proporcji dwa zarzuty
uw
zględnione i jedne zarzut nieuwzględniony. Jednocześnie Izba wskazuje że mimo
złożenia wniosku kosztowego Zamawiający nie złożył do akt sprawy żadnego dokumentu na
podstawie którego możliwe było by zasadzenie proporcjonalnie kosztów ( § 5 pkt 2
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych
rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu
pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437).
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 557, art. 574
ustawy z 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 5 pkt
1 oraz § 7 ust. 2 pkt 1, § 7 ust. 6 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia
2020 r. w sprawie szczeg
ółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich
rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz.
2437), stosownie do wyniku postępowania.
Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji wyroku.
Przewodniczący: …………………………………..
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt 1, KIO 413/23, KIO 510/23 z dnia 2023-03-21
- Sygn. akt KIO 625/23 z dnia 2023-03-16
- Sygn. akt KIO 578/23 z dnia 2023-03-16
- Sygn. akt KIO 635/23 z dnia 2023-03-15
- Sygn. akt KIO 631/23 z dnia 2023-03-15