rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2023-03-15
rok: 2023
data dokumentu: 2023-03-15
rok: 2023
sygnatury akt.:
KIO 574/23
KIO 574/23
dam Skowroński
po rozpatrzeniu na rozprawie w dniu 14 marca 2023 r. w Warszawie
odwołania wniesionego
do Prezesa Kr
ajowej Izby Odwoławczej w dniu 1 marca 2023 r. przez wykonawcę
Przedsiębiorstwo Robót Inżynieryjnych „Fart” Sp. z o.o. z siedzibą w Kielcach
w postępowaniu prowadzonym przez Powiat Stalowowolski z siedzibą władz w Stalowej
Woli
po rozpatrzeniu na rozprawie w dniu 14 marca 2023 r. w Warszawie
odwołania wniesionego
do Prezesa Kr
ajowej Izby Odwoławczej w dniu 1 marca 2023 r. przez wykonawcę
Przedsiębiorstwo Robót Inżynieryjnych „Fart” Sp. z o.o. z siedzibą w Kielcach
w postępowaniu prowadzonym przez Powiat Stalowowolski z siedzibą władz w Stalowej
Woli
orzeka:
1. oddala
odwołanie.
2.
kosztami postępowania obciąża odwołującego - wykonawcę Przedsiębiorstwo Robót
Inżynieryjnych „Fart” Sp. z o.o. w Kielcach i zalicza w poczet kosztów postępowania
odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr (słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy),
uiszczoną przez odwołującego tytułem wpisu od odwołania;
Stosownie do art. 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11
września 2019 roku – Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1710 ze zm.), na niniejszy wyrok, w terminie 14
dnia od dnia jego doręczenia, przysługuje skarga, za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej, do Sądu Okręgowego w Warszawie.
…………………………………..
Sygn. akt: KIO 574/23
Uzasadnienie
Zamawiający: Powiat Stalowowolski, 37-450 Stalowa Wola prowadzi postępowanie o
udzielenie zamówienia publicznego, którego przedmiotem jest „Rozbudowa drogi
powiatowej nr 1025R
— ul. Mickiewicza i ul. Żwirki i Wigury w Stalowej Woli", nr ref.:
IMP.272.2.18.2022. O
głoszenie zamieszczono w Biuletynie ZP 2022 Nr pozycji: 2022/BZP
00303600/01
Odwołujący: Przedsiębiorstwo Robót Inżynieryjnych „Fart” Sp. z o.o. w Kielcach zarzuca
Zamawiającemu naruszenie
1) Art. 310 ustawy Prawo zamówień publicznych przez bezpodstawne unieważnienie
postępowania, w sytuacji, gdy:
a. nie zachodzi okoliczność, w której środki publiczne, które zamawiający zamierzał
przeznaczyć na sfinansowanie całości lub części zamówienia, nie zostały mu przyznane, co
najwyżej zostały one cofnięte;
b. wsparcie finansowe z Gminy Stalowa Wola nie war
unkowało wszczęcia postępowania
oraz udzielenia zamówienia, a całość środków finansowych na sfinansowanie zamówienia,
poza środkami z Programu Polski Ład, stanowiła środki własne Zamawiającego;
c. treść pisma Prezydenta Miasta Stalowa Wola z dnia 21.02.2023 r. nie daje podstawy do
przyjęcia, że środki publiczne z Gminy Stalowa faktycznie nie zostały przyznane, a nawet, że
zostały cofnięte;
d. w odniesieniu do wsparcia finansowego z Gminy Stalowa Wola brak
jest przesłanki
dotyczącej przewidzenia w ogłoszeniu o zamówieniu możliwości unieważnienia
postępowania w sytuacji nie przyznania tych środków;
2) Art. 260 ust. 1 w zw. z art. 310 PZP przez brak wykazania w treści decyzji o unieważnieniu
postępowania, iż: a. wsparcie finansowe z Gminy Stalowa Wola faktycznie nie zostało
przyznane; b. nieprzyznanie wsparcia finansowego z Gminy Stalowa Wola uni
emożliwia
sfinansowanie całości zamówienia, a pozyskanie tego wsparcia warunkowało wszczęcie
postępowania o udzielenie zamówienia i udzielenie zamówienia.
Odwołujący wnosi o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
1) unieważnienie czynności unieważnienia postępowania; 2) powtórzenie czynności badania
i oceny ofert oraz dokonanie wyboru oferty najkorzystniejszej.
I.
Odwołujący złożył ofertę w postępowaniu, posiada interes w uzyskaniu zamówienia.
Bezpodstawne unieważnienie postępowania pozbawia Odwołującego możliwości uzyskania
zamówienia, którego oferta w świetle oceny oferta mogłaby być uznana za najkorzystniejszą.
II. 1.a) Odwołujący podnosi, że przesłanka unieważnienia postępowania z art. 310 PZP
dotyczy sytuacji, w której środki publiczne nie zostały zamawiającemu przyznane, a nie
przypadku, gdy
zostały przyznane, a następnie cofnięte. Ratio legis art. 310 było
umożliwienie zamawiającym wszczynania postępowania w sytuacji, gdy nie posiadają
jeszcze przy
znanych środków finansowych, ale są w trakcie procedury aplikacyjnej o te
środki. Na wypadek nieprzyznania tych środków, dano zamawiającym uprawnienie
uniew
ażnienia postępowania. W wyroku KIO 2610/15 wskazano: - „Uzasadnieniem dla jej
wprowadzenia było stworzenie możliwości wszczynania postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego jeszcze przed uzyskaniem decyzji o przyznaniu dofinansowania,
bez narażania się na negatywne skutki takiego działania, przede wszystkim finansowe.”
Odwołujący dodaje, że zakazana jest wykładnia rozszerzająca przesłanek unieważnienia
postępowania. Unieważnienie postępowania wywiera skutek ex tunc i znosi wszystkie
czynności dokonane uprzednio w postępowaniu przez zamawiającego, a tym samym
niweczy ów cel. Z tych względów przesłanki unieważnienia postępowania podlegają wykładni
ścisłej”.
b) W
odniesieniu do wsparcia finansowego z Gminy Stalowa Wola, o którym mowa w decyzji
o uniew
ażnieniu postępowania, nie możemy mówić o jego nieprzyznaniu, a co najwyżej o
cofnięciu. Wszczynając postępowanie Zamawiający oświadczył, że poza środkami z
Programu Polski Ład dysponuje całością pozostałych środków finansowych, co musiało się
odnosić również do środków Gminy Stalowa Wola. Uwzględniając argumentację, przesłanka
unieważnienia postępowania z art. 310 ustawy PZP nie zachodzi.
c) Odwołujący uznaje, że poczynione w ogłoszeniu o zamówieniu zastrzeżenie dotyczące
możliwości unieważnienia postępowania odnosiło się wyłącznie do dofinansowania z
pr
ogramu Rządowy Fundusz Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych, a nie wsparcia
finansowego od Gminy Stalowa Wola. W odniesieniu do wsparcia z Gminy brak jest
obligatoryjnej przesłanki dotyczącej przewidzenia w ogłoszeniu o zamówieniu możliwości
uniew
ażnienia postępowania z powodu nieprzyznania tych środków. Powyższe potwierdza
załączona do SWZ wstępna promesa NR 01/2021/3516/PolskiLad oraz § 8 ust. 3 wzoru
umowy. Treść wskazuje, że finansowanie inwestycji składa się z ww. dotacji z programu
Polski Ład oraz środków własnych Zamawiającego. W żadnym punkcie umowy Zamawiający
nie informował, że poza środkami z ww. funduszu aplikuje on również o środki zewnętrzne z
innych źródeł, czy też, że dysponuje on lub będzie dysponował takimi środkami w celu
sfinanso
wania zamówienia. Nie sposób zatem przyjąć, że poczynione w ogłoszeniu
zastrzeżenie unieważnienia postępowania mogło odnosić się nie tylko do środków z
Programu Polski Ład, ale również do wsparcia z Gminy Stalowa Wola.
2. a) Odwołujący kwestionuje twierdzenie Zamawiającego, że środki finansowe z Gminy
Stalowa Wola warunkowały wszczęcie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego
oraz udzielenie zamówienia i zapewniały one możliwość sfinansowania zamówienia. Należy
zwrócić uwagę, że 1 postępowanie dotyczące przedmiotowej inwestycji wszczęto 05.04.2022
r. Tymczasem pierwsze pismo z Gminy Stalowa Wola dotyczące wsparcia finansowego
pochodzi z dnia 28.04.2022 r. Kwota, którą Zamawiający zamierzał przeznaczyć na
sfinansowanie zamówienia w toku I postępowania wynosiła 21.552.000 zł, była dokładnie
taka sama kwota jak w obecnym postępowaniu. Powyższe potwierdza, że pozyskanie
środków finansowych z Gminy Stalowa Wola nie warunkowało wszczęcia postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego. Jeszcze przed pozyskaniem wsparcia z Gminy
Zamawiający dysponował na sfinansowanie zamówienia, poza środkami z Programu Polski
Ład, całością środków. Kwalifikacja tych środków jako środki własne Zamawiającego,
wyklucza możliwość przyjęcia, że pula ta obejmowała również kwotę 7 mln zł wsparcia z
Gminy. Środki z Gminy były zatem co najwyżej dodatkowym, ewentualnym źródłem
sfinansowanie inwestyc
ji, z których skorzystanie nie warunkowało możliwości rozstrzygnięcia
postępowania. Zgodnie z pkt 32 Regulaminu Programu Polski Ład: Udział własny środki
finansowe Wnioskodawcy przeznac
zone na realizację Inwestycji, których wysokość
określona jest w § 5, i których posiadanie najpóźniej w dniu wszczęcia Postępowania
zakupowego jest warunkiem uzyskania Dofinansowania. Środki na pokrycie udziału
własnego nie mogą pochodzić z Programu; Powyższe potwierdza, że już w dniu wszczęcia 1
postępowania przetargowego, jak i w dniu wszczęcia przedmiotowego postępowania
Zamawiający posiadał własne środki finansowe na sfinansowanie inwestycji w kwocie
sta
nowiącej różnicę pomiędzy wartością zamówienia, a środkami z programu Polski Ład. W
odniesieniu do tych środków nie może być zatem mowy o ich nieprzyznaniu, co warunkuje
unieważnienie postępowania na podstawie art.310 Pzp.
b) Odwołujący podnosi, że nieprzyznanie środków finansowych, które zamawiający
zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, o czym mowa w art. 310 Pzp musi
prowadzić do sytuacji, w której wskutek nieprzyznania tych środków zamawiający nie jest w
stanie zapewnić finansowania zamówienia. Odwołujący stwierdza, że w odniesieniu do
środków z Gminy Stalowa Wola w sprawie nie mamy do czynienia z taką sytuacją.
Zamawiający zresztą nawet nie próbował wykazać tej okoliczności w treści pisma o
unieważnieniu postępowania, co było jego obowiązkiem w świetle art. 260 ust. 1 ustawy Pzp.
W żadnym miejscu Zamawiający nawet nie stwierdza, że bez środków z Gminy nie jest w
stanie sfinansować zamówienia.
c) Kwestionując, że rezygnacja Gminy Stalowa Wola z partycypowania w kosztach
zamówienia, stanowi przesłankę unieważnienia postępowania na podstawie art. 310 PZP
Odwołujący powołuje się na wypowiedź Starosty Stalowowolskiego podczas Rady Miasta
Stalowa Wola,
z której wynikałoby, że faktyczną przyczyną unieważnienia postępowania nie
jest utrata dofinansowania, czy nawet ryzyko jego utraty, ale decyzja o realizacji innej
inwestycji,
na którą przeznaczone zostałyby środki pierwotnie planowane na sfinansowanie
przedmiotowego zamówienia (https://sztafeta.pl/2022/10/04/powiat-zrezygnuj e-z-remontu-
mickiewicza-oraz-zwirki-iwigury/,https://tvmstalowawola.pl/remont-ul-mickiewicza-i-ul-zwirki-i-
wigury-odlozony/).
3. a) Po stronie
Zamawiającego leży obowiązek wykazania zaistnienia przesłanek
unieważnienia postępowania. Przyczyny te winny wyjaśnione i udowodnione w treści decyzji
o unieważnieniu postępowania. Na okoliczność spełnienia przesłanki „nieprzyznania
środków” Zamawiający w swojej decyzji stwierdził jedynie: „W dniu 22.02.2023 r. pismem z
dnia 21.02.2021 r. Prezydent Miasta Stalowej Woli poinformował Powiat Stalowowolski, że
Gmina Stalowa Wola nie będzie partycypować w kosztach tego zadania we wcześniej
deklarow
anej wysokości 7 000 000,00 zł”. Niezależnie od braku przekazania w treści decyzji
ww. pisma Prezydenta Miasta Stalowej Woli Odwołujący wystąpił do Zamawiającego o jego
przekazanie. Uwzględniając treść pisma Prezydenta Stalowej Woli (z dnia 21.02.2023 r.)
Odwołujący kwestionuje możliwość przyjęcia, że dokument ten stanowi dowód nieprzyznania
środków publicznych. W sprawie brak jest choćby uchwały Rady Miasta Stalowej Woli. Nie
sposób przyjąć, że w kwestii podjęcia decyzji o cofnięciu dofinansowania w kwocie 7 mln zł
miałoby być wystarczające złożenia oświadczenia przez Prezydenta Miasta. Zamawiający
nie wykazał zatem spełnienia przesłanki dotyczącej „nieprzyznania środków publicznych".
b) Warto również zwrócić uwagę na wskazaną w piśmie Prezydenta Stalowej Woli z dnia
22.03.2023 r. przyczynę „nieprzyznania” środków finansowych. Wynika z niego, że zdaniem
Prezydenta Miasta sfinansowanie innych inwestycj
i „będzie dawać większe możliwości dla
zaspokojenia potrzeb mieszkańców miasta”. Również ta okoliczność zaprzecza możliwości
przyjęcia, że spełniona jest przesłanka „nieprzyznania środków”. Nie sposób zaakceptować
sytuacji w której uzasadnieniem dla tak szczególnej decyzji jak unieważnienie postępowania
jest uznanie, że priorytetem są inne projekty inwestycyjne, co uzasadniałoby cofnięcie
środków finansowych. Taka przesłanka unieważnienia postępowania nie mieści się w
dyspozycji art. 310 ustawy Pzp.
c) Zdziwienie budzi sama forma decyzji o przyznaniu dofinansowania z Gminy Stalowa Wola.
W piśmie Gminy z dnia 28.04.2022 r. mającym stanowić dowód przyznania dofinansowania
stwierdza się: „W odpowiedzi na pismo znak: IMP.042.2.2.2022 z 31.03.2022 r. informuję, że
zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami Gmina Stalowa Wola przewiduje wsparcie finansowe
zadania pn. „Rozbudowa drogi powiatowej nr 1025R ul. Mickiewicza i ul. Żwirki i Wigury w
Stalowej Woli” w wysokości 7.000.000 zł”, Uwzględniając powyższe Odwołujący kwestionuje
możliwość przyjęcia, że środki finansowe z Gminy Stalowa Wola skutecznie zostały
przeznaczone na
realizację przedmiotowej inwestycji. W przypadku jednostki sektora
finansów publicznych jaką jest gmina nie sposób przyjąć, aby tego rodzaju pismo Prezydenta
Miasta, bez jakiejkolwiek uchwały Rady Gminy, stanowiło dowód przyznania środków
finansowych. W ty
m miejscu należy powtórzyć, że jak wynika z warunków przedmiotowego
przetargu, w tym
§ 8 ust. 3 wzoru umowy, poza środkami z Programu Polski Ład, pozostałe
środki na sfinansowanie zamówienia stanowiły środki własne Zamawiającego. Potwierdza to
zatem, że środki z Gminy Stalowa Wola nie składały się i nie mogły składać się na kwotę
niezbędnego finansowania zamówienia.
4. Odwołujący jedynie na marginesie wskazuje, że jego oferta była już dwukrotnie odrzucana
przez Zamawiającego, co skutkowało już dwukrotnym unieważnieniem postępowania na
podstawie art. 255 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp. Za każdym razem decyzje Zamawiającego w tym
zakresie były kwestionowane przez Krajową Izbę Odwoławczą. Aktualnie Zamawiający już
po raz trzeci unieważnia to samo postępowania, tym razem na innej podstawie. W dalszym
jednak ciągu Odwołujący uznaje, że decyzja Zamawiającego o unieważnieniu postępowania
podejmowana jest z naruszeniem prawa i prowadzi do powstania szkody po jego stronie. W
wyroku Izby KIO 2610/15 wskazano: -
„Wszczynając postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego zamawiający de facto zobowiązuje się bowiem do zawarcia umowy z
wykonawcą, którego oferta okaże się najkorzystniejsza, a wykonawcy przysługuje w
stosunku do zamawiającego o to roszczenie [. . .]”
Zamawiający: Powiat Stalowowolski w odpowiedzi złożonej dnia 10 marca 2023 r., na
odwołanie wniósł o oddalenie odwołania w całości.
Uzasadni
ając stanowisko wskazał, co następuje.
Zamawiający podtrzymuje w całości swoje stanowisko zawarte w rozstrzygnięciu
postępowania, a postawione przez Odwołującego zarzuty uznaje za bezzasadne.
Odnosząc się kolejno do podniesionych w odwołaniu argumentów wskazał.
Pod
stawową przesłanką dla zastosowania normy wyrażonej w art. Ustawy 310 Pzp jest
okoliczność nieprzyznania środków publicznych, które Zamawiający zamierzał przeznaczyć
na sfinansowanie zamówienia. Dla ustalenia czy przesłanka ta zaistniała, skuteczna jest
za
równo okoliczność nieprzyznania środków publicznych, jak i cofnięcia środków już
poprzednio przyznanych. Istotne jest bowiem aby środki te w sposób ostateczny i
niebudzący wątpliwości nie mogły zostać przez podmiot ten wykorzystane. Powyższa
argumentacja z
najduje również oparcie w orzecznictwie. W dodatku stanowisko to zostało
wyrażone w orzeczeniu powołanym przez Odwołującego, tj. w wyroku z 08.12.2015 r., KIO
2610/15. Stwierdzono tam: „Również cofnięcie uprzednio przyznanego finansowania ze
środków pomocowych, które nastąpi w toku prowadzonego postępowania o udzielenie
zamówienia, może być rozumiane za jego (ostateczne) nieprzyznanie.” Skoro więc wyrok
zabrania, zgodnie z powołanymi przez Odwołującego cytatami, rozszerzającego rozumienia
treści normy prawnej, a jednocześnie dopuszcza pod pojęciem nieprzyznania również
sytuację cofnięcia przyznanych środków to oznacza, że zakaz wykładni rozszerzającej nie
dotyczy omawianego przypadku. Izba podkreśliła to w dalszej części orzeczenia
stwierdzając: „Izba nie podziela jednak stanowiska Odwołującego, że nieprzyznanie
środków, o którym mowa w powyższym przepisie, ogranicza się jedynie do sytuacji ich
pierwotnego nieuzyskania, pomimo podjęcia takich starań. Również cofnięcie uprzednio
przyznanego finansowania ze środków pomocowych, które nastąpi w toku prowadzonego
postępowania o udzielenie zamówienia, może być rozumiane za jego (ostateczne)
nieprzyznanie.”
Odwołujący uznał, że zastrzeżenie w ogłoszeniu o zamówieniu dotyczące możliwości
unieważnienia postępowania ze względu na nieotrzymanie środków publicznych odnosiło się
jedynie do środków przyznanych w ramach programu Rządowy Fundusz Polski Ład. Nie
sposób się zgodzić z tym twierdzeniem. Polemika ze szczegółowymi elementami stanowiska
Odwołującego zostanie przedstawiona dalej.
Stan fakty
czny był następujący. W zamieszczonym przez Zamawiającego w dniu
12.08.2022r. ogłoszeniu o zamówieniu znalazł się zapis o następującej treści: „Zamawiający
przewiduje unieważnienie postępowania, jeśli środki publiczne, które zamierzał przeznaczyć
na sfinan
sowanie całości lub części zamówienia nie zostały przyznane: Tak.”
Z
apis nie przewiduje jakiegokolwiek rozróżnienia źródła środków publicznych. Jest to zapis
standardowy, stosowany przy wykorzystaniu wzorca ogłoszenia. Wyłączanie określonych
źródeł finansowania spod jego dyspozycji nie tylko nie było intencją Zamawiającego, ale i
byłoby nieskuteczne. Zapis ten jest bowiem wypełnieniem dyspozycji ustawowej. Przepisy
dopuszczające możliwość unieważnienia postępowania należy interpretować ściśle. Nie jest
możliwe zarówno ich nieuzasadnione interpretowanie w sposób rozszerzający, jak i
zawężający. Art. 310 ustawy Pzp przewiduje możliwość unieważnienia postępowania w
przypadku, gdy środki publiczne nie zostaną przyznane. Przepis ten nie umożliwia
rozróżnienia źródeł pochodzenia środków publicznych i nie umożliwia odmiennego
stosowania normy prawnej w zależności od rodzaju tych źródeł. Możliwe jest jedynie
zastrzeżenie możliwości unieważnienia postępowania w przypadku nieprzyznania środków
publicznych albo brak takiego zastrzeżenia. W tej sytuacji również zapis w ogłoszeniu należy
uznać za powielający dyspozycję tej normy i odnoszący się do wszelkich środków
publicznych.
Biorąc powyższe pod uwagę i zapisy promesy nr 01/2021/3516/PolskiLad oraz § 8 ust. 3
wzoru umowy nie mają znaczenia dla rozumienia treści zapisu o unieważnieniu
postępowania w ogłoszeniu o zamówieniu. Unieważnienie postępowania jest możliwe w
razie n
ieprzyznania jakichkolwiek środków publicznych. Zgodnie z promesą wstępną z
Programu Rządowego Fundusz Polski Ład Powiatowi Stalowowolskiemu zostało przyznane
dofinansowanie na realizacje przedmiotowej inwestycji w wysokości do kwoty 11 400 000 zł,
przy za
pewnieniu udziału własnego Zamawiającego w kwocie nie niższej niż udział własny
wskazany we wniosku o dofinansowanie tj. w kwocie nie mniej niż 600 000 zł. Zamawiający
wyjaśnia, że § 8 ust 3 wzoru umowy określa jedynie informacje o obowiązkowych zasadach
wynikających z promesy wstępnej dotyczących płatności wynagrodzenia środkami
dofinansowania z Funduszu Polski Ład.
Uzupełniająco wskazać należy, że wszelkie wypłaty związane z realizacją inwestycji
dokonywane byłyby z rachunku Zamawiającego. Przepis art. 310 ustawy Pzp nie wskazuje,
z jakiego źródła wypłata taka powinna nastąpić. Ustawa nie rozróżnia czy środki publiczne
miałyby najpierw wpłynąć do budżetu Zamawiającego, a następnie wydatki na rzecz
Inwestycji miałyby być pokrywane z tego budżetu, czy też płatności miałyby być dokonywane
bezpośrednio przez podmioty zewnętrzne z użyciem środków publicznych. Podstawą do
unieważnienia postępowania jest sytuacja nieprzyznania środków, nie zaś sposób przepływu
pieniędzy.
Odwołujący „kwestionuje twierdzenie Zamawiającego, że środki finansowe z Gminy Stalowa
Wola warunkowały wszczęcie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego oraz
udzielenie zamówienia i zapewniały one możliwość sfinansowania zamówienia.”
Zamawiający unieważniając postępowanie nie podnosił, że otrzymanie środków publicznych
warunkuje wszczęcie postępowania. Zgodnie z komentarzem: „Zamawiający może wszcząć
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego bez zabezpieczenia odpowiednich
środków finansowych na sfinansowanie jego realizacji. Środki te winny być jednak
zabezpieczone najpóźniej w momencie zawierania umowy w sprawie zamówienia
publicznego.”
Zamawiający nigdzie nie oświadczył, że dysponuje całością środków na sfinansowanie
inwestycji poza środkami z programu Polski Ład. Zamawiający jedynie zgodnie z dyspozycją
art. 222 ustawy Pzp poinformował przed otwarciem ofert o kwocie jaką „zamierza”
przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia. W kwocie tej uwzględniał dofinansowanie z
Gminy Stalowa Wola.
Uzasadniając decyzję o unieważnieniu wykazano istnienie przesłanek ustawowych - środki
publiczne, które Zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, nie
zostały mu przyznane, a możliwość unieważnienia postępowania na tej podstawie została
przewidziana w ogłoszeniu. Natomiast intencją Zamawiającego było od początku
zapewnienie finansowania inwestyc
ji przez Gminę Stalowa Wola. Wynikało to zarówno z
faktu konieczności współdziałania dwóch jednostek samorządu w realizacji przedsięwzięcia
znacznych rozmiarów, jak i z charakteru prac objętych inwestycją. Znaczną jej część
stanowiła bowiem przebudowa infrastruktury uzbrojenia podziemnego tj. sieci wodociągowej,
ciepłowniczej i kanalizacji sanitarnej niezwiązanej z drogą zgodnie z wydanymi warunkami
technicznymi przez właściciela sieci w odpowiedzi na wniosek Zamawiającego o wydanie
warunków technicznych na zbliżenie się do infrastruktury technicznej w związku z planowaną
rozbu
dową ulicy. Zgodnie z art. 32 ust.1ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach
publicznych (Dz.U. z 2022 r. poz
. 1693) „Jeżeli budowa lub przebudowa drogi w miejscu jej
krzyżowania się z inną drogą transportu lądowego, z wyjątkiem skrzyżowania z linią kolejową
w poziomie szyn, o którym mowa w art. 28 ust.1, wodnego, korytarzem powietrznym w
strefie lotniska lub lin
iowym urządzeniem obcym powoduje naruszenie tych obiektów lub
urządzeń albo konieczność zmian dotychczasowego ich stanu, przywrócenie poprzedniego
s
tanu lub dokonanie zmiany należy do zarządcy drogi. Art. 32 ust.2 mówi, że „Koszty
przyłączy do urządzeń obcych w granicach pasa drogowego pokrywa w całości zarządca
drogi, a poza ty
mi granicami właściciel lub użytkownik urządzeń. Również art. 32 ust.3
m
ówi, że „Koszty przełożenia urządzeń obcych w pasie drogowym, wynikające z naruszenia
lub konieczności zmian stanu dotychczasowego urządzenia obcego, w wysokości
odpowiadającej wartości tych urządzeń i przy zachowaniu dotychczasowych właściwości
użytkowych i parametrów technicznych pokrywa zarządca drogi”. Natomiast zgodnie z art.
32 ust.4 wyżej cyt. ustawy „Jeżeli w wyniku uzgodnień zarządcy drogi z zainteresowaną
stroną zostaną wprowadzone ulepszenia urządzeń, koszty tych ulepszeń pokrywa
odpowiednio ic
h właściciel lub użytkownik”.
Również art. 38 ust.1 tej samej ustawy mówi, że „Istniejące w pasie drogowym urządzenia
obce, które nie powodują zagrożenia i utrudnień ruchu drogowego oraz nie zakłócają
wykonywania zadań zarządcy drogi, mogą pozostać w dotychczasowym stanie”.
Miejski Zakład Komunalny Spółka z o.o. w Stalowej Woli - właściciel sieci ciepłowniczej,
wodociągowej i kanalizacji sanitarnej, ze względu na stan techniczny istniejących sieci w
wydanych warunkach zobowiązał inwestora do wymiany całych sieci (nie tylko przebudowy
„kolizji”)- wydane warunki w załączeniu. Powiat Stalowowolski jako inwestor zadania
inwestycyjnego na podstawie otrzymanych warunków wiedział, że działając zgodnie z
prawem nie może ponosić kosztów ulepszeń, w tym wymiany lub przekładania całej sieci.
Zgodnie z art. 39 ust.
5 ustawy o drogach, który wprost stanowi że jeżeli budowa,
przebudowa lub remont drogi wymagają przełożenia urządzenia lub obiektu niezwiązanego z
potrzebami zarządzania drogą lub ruchem drogowym, koszt tego przełożenia ponosi jego
właściciel.
Ustalonym zwyczajem w Powiecie Stalowowolskim jest, że każda z gmin powiatu
stalowowolskiego partycypuje w kosztach inwestycji związanej z budową/przebudowa/
rozbudową dróg powiatowych na terenie danej gminy. To samo dotyczy Gminy Stalowa
Wola. Lata współpracy przy realizacji inwestycji drogowych pozwoliły nie mieć wątpliwości,
że Gmina Stalowa Wola udzieli Powiatowi pomocy finansowej na zadanie. Taka współpraca
miała już wiele razy miejsce przy realizacji dużych inwestycji drogowych na terenie Stalowej
Woli. Ponadto Gmina Stalowa Wola jest właścicielem Miejskiego Zakładu Komunalnego Sp.
z o.o. w Stalowej Woli, stąd jako właściciel sieci uzbrojenia podziemnego niezwiązanych z
funkcjonowaniem infrastru
ktury drogowej, a planowanej do wymiany ze względu na stan
techniczny, zobowiązana była do poniesienia kosztów tych ulepszeń. Wydatkowanie
środków przez Powiat Stalowowolski na rzecz przebudowy instalacji podmiotów prywatnych
bądź innych podmiotów publicznych mogłoby zostać uznane za naruszenie dyscypliny
finansów publicznych. Stąd od początku Powiat podjął działania zmierzające do
współfinansowania Inwestycji przez Gminę Stalowa Wola. Przedstawiciele Gminy czynnie
uczestniczyli w spotkaniach dotyczących inwestycji. Udział Gminy jako podmiotu
finansującego wykonanie prac, właśnie w zakresie instalacji był od początku przedmiotem
rozmów pomiędzy stronami. Potwierdzeniem woli współpracy ze strony Gminy jest pismo
Prezydenta Stalowej Woli z dnia 28.04.2022 r., w którym deklaruje on wolę finansowania
Inwestycji w omawianym zakresie. Jednocześnie wstępne ustalenia w tym zakresie zostały
dokonane już wcześniej, na co wskazuje pismo Naczelnika Wydziału Inwestycji i Mienia
Powiatu do Wydziału Budżetu i Finansów z 01.04.2022 r.
Przyjęto przy tym model, w którym pieniądze na omawiany cel zostaną przekazane do
budżetu Powiatu jako pomoc finansowa Gminy Stalowa Wola ze wskazaniem celu
finansowania. Ostatecznie G
mina wycofała się z finansowania projektu, uzasadniając swoje
stanowisko pismem z dnia 21.02.2023 r. Podkreślenia wymaga, że Zamawiający od
początku zabiegał o współfinansowanie Inwestycji przez Gminę. Zmiana stanowiska tego
podmiotu była efektem działań od Powiatu niezależnych – Gmina uzasadniła stanowisko w
sposób podany do wiadomości Odwołującego.
Tak więc Zamawiający podnosi, że finansowanie części Inwestycji przez Gminę Stalowa
Wola było dla niego niezbędne dla realizacji inwestycji, nie zaś dla wszczęcia postępowania.
Podsumowując - Zamawiający nie uzależniał formalnie wszczęcia postępowania od
zapewnienia udzielenia pomocy finansowej, choć zapewnienie takie istniało w chwili
o
publikowania ogłoszenia o zamówieniu. Od początku przewidywano partycypację Gminy w
kosztach inwestycji. O
dmowa przyznania pomocy finansowej przez Gminę spowodowała
utratę źródła dofinansowania, niezbędnego dla realizacji inwestycji. Powiat nie ma
możliwości uzupełnienia kwoty deklarowanego dofinansowania w wysokości 7 mln złotych z
powodu braku innych dochodów własnych. Wycofanie Gminy z przyrzeczonego
dofinansowania w dniu 21.02.2023 r., już na etapie trwającej procedury, zdeterminowało
podjęcie decyzji przez Zamawiającego o unieważnieniu postępowania ze względu na brak
dofinan
sowania ze środków publicznych, które zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie
części zamówienia. Pomoc finansowa Gminy stanowi środki publiczne, które łącznie ze
środkami Powiatu stanowić miały udział własny Zamawiającego niezbędny do realizacji
zakresu rze
czowego określonego w PFU. Wycofanie deklarowanej pomocy przez Gminę
uniem
ożliwiło wprowadzenie do budżetu Powiatu dotacji celowej w planowanej kwocie 7 mln
złotych.
Pomoc finansow
a udzielona innym jednostkom samorządu terytorialnego w formie dotacji
cel
owej, zgodnie z ustawami o samorządzie powiatowym, o samorządzie gminnym oraz o
finansach publicznych jest źródłem dochodów dla samorządu otrzymującego tę pomoc,
stanowi również środki publiczne przeznaczone na określony cel.
Wymaga przy tym rozróżnienia pojęcie środków publicznych, które Zamawiający zamierzał
przeznaczyć na sfinansowanie całości lub części zamówienia, od pojęcia środków własnych.
Odwołujący podnosi, że w Promesie nr 01/2021/3516/PolskiLad środki inne niż przyznane w
ramach tego programu zostały określone jako udział własny wnioskodawcy. Jednak wskazać
należy, że postanowienia Programu nie wskazują jakiego rodzaju mają być inne środki niż z
Programu pochodzące. Żaden zapis nie przewiduje, że mają to być środki pochodzące
rzeczywiście z własnych przychodów Wnioskodawcy. Istotą było rozróżnienie środków
pochodzących z programu oraz środków pochodzących z innych źródeł, które zapewnia
Zamawiający. Ponadto we wniosku o dofinansowanie Powiat Stalowowolski zadeklarował
wysokość udziału własnego na kwotę 600.000 zł, a promesa została wydana w odniesieniu
do tego wniosku. Środki finansowe w tej wysokości Powiat posiadał. Z powyższego wynika,
że określenie gotowości Powiatu Stalowowolskiego do dysponowania „udziałem własnym” w
postępowaniu o przyznanie dofinansowania z Polskiego Ładu nie ma związku z tym, jakie
kwoty i z jakiego źródła pochodzące będą następnie wykorzystywane w ramach Inwestycji.
P
odkreślić należy ponownie, że posiadanie lub nie środków własnych przez Zamawiającego
na sfinansowanie zamówienia już w momencie wszczęcia postępowania o udzielenie
zamówienia nie ma znaczenia dla zaistnienia przesłanek do unieważnienia postępowania..
Należy w tym miejscu odwołać się do wyroku KIO/UZP 1784/10. Zgodnie z jego treścią:
„Przepis art. 93 ust. 1a ustawy Pzp, pozostawia decyzję w kwestii unieważnienia
postępowania zamawiającemu – stanowi jego prawo, a nie obowiązek. Zamawiający może
podjąć decyzję, iż pomimo nieprzyznania środków, jest w stanie i zrealizuje zamówienie.”
Treść tego rozstrzygnięcia obala powołany przez stronę przeciwną argument, zgodnie z
którym nieprzyznanie środków finansowych, które Zamawiający zamierzał przeznaczyć na
sfinansowanie zamówienia, o czym mowa w art. 310 Pzp musi prowadzić do sytuacji, w
k
tórej wskutek nieprzyznania tych środków Zamawiający nie jest w stanie zapewnić
finansowania zamówienia. Decyzja o unieważnieniu postępowania nie jest uzależniona od
możliwości dalszej realizacji inwestycji przy wykorzystaniu środków własnych. W sytuacji
w
ycofania finansowania środkami publicznymi przez podmiot zewnętrzny decyzja o
kontynuowaniu i jest suwerenną decyzją Zamawiającego.
J
akiekolwiek informacje przekazane przez Starostę na forum publicznym, czy też prywatnym
nie są oficjalnym stanowiskiem Powiatu. Oficjalny charakter ma informacja o unieważnieniu
postępowania i zawarte w niej podstawy. W powołanym artykule prasowym nie została
podana przyczyna ani forma rezygnacji z inwestycji. T
reść nie może w żadnym razie
stanowić merytorycznej przyczyny dla oceny prawidłowości działań Powiatu w niniejszej
sprawie.
Odwołujący podnosi, że przesłanki cofnięcia dofinansowania nie zostały należycie
wykazane. W pierwszej kolejności należy odnieść się do związanego z tym zarzutu formy
przyznania dofinansowania.
Zgodnie z art. 31, w zw. z art. 26 ust. 4 u
stawy o samorządzie gminnym prezydent miasta
kieruje bieżącymi sprawami gminy oraz reprezentuje ją na zewnątrz. W sprawie Prezydent
Miasta Stalowej Woli, jako uprawniony organ władz miasta, do którego należy inicjatywa
uchwałodawcza, zadeklarował wsparcie finansowe przedmiotowej Inwestycji, a następnie
wycofał się z deklaracji. Dla Zamawiającego zgodnym z prawem działaniem było złożenie
oficjalnych oświadczeń przez ww. podmiot.
Skoro Odwołujący wskazuje, że dla przyznania dofinansowania właściwe byłoby działanie
innego podmiotu, to oznaczałoby że środki publiczne nie zostały ostatecznie przyznane
Zamawiającemu. W tym momencie nieuprawniona byłaby zawarta we wcześniejszym
fragmencie odwołania argumentacja o cofnięciu już przyznanych środków.
Kwestia przed
miotowej inwestycji leży w sferze żywotnych zainteresowań Miasta i Powiatu.
Prezydent Miasta, posiadał pełną wiedzę co do przebiegu procesu inwestycyjnego.
Przyczyny,
dla których Gmina Stalowa Wola nie przyznała dofinansowania nie są
jednocześnie przyczynami unieważnienia postępowania. To ostatnie jest efektem
nieprzyznania środków. Natomiast powody, którymi kierowały się władze Miasta są
kwestiami dotyczącymi bezpośrednio tego podmiotu, na które Powiat nie miał wpływu.
Uzasadnieniem unieważnienia postępowania jest nieprzyznanie środków publicznych, nie
zaś przesłanki stojące za decyzją o nieprzyznaniu tych środków. Te nie mogą podlegać
ocenie, nie są bowiem ustawową przesłanką do unieważnienia postępowania.
B
ędący podstawą unieważnienia art. 310 ustawy Pzp przewiduje jedynie trzy przesłanki jakie
muszą zostać spełnione aby czynność unieważnienia mogła być uznana za odpowiadającą
prawu. Zgodnie z nimi:
1.
Zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie części lub całości zamówienia
środki publiczne;
2.
Środki te nie zostały mu przyznane;
3.
Możliwość unieważnienia postępowania na tej podstawie została przewidziana w
odpowiednim dokumencie.
W niniejsz
ym postępowaniu przesłanki te należy uznać za spełnione.
Ad
. 1. Zamawiający zamierzał sfinansować część inwestycji ze środków publicznych
pochodzących od Gminy Stalowa Wola. Niewątpliwie środki te należy uznać za środki
publiczne
– w świetle art. 5 ustawy o finansach publicznych. Zamiar sfinansowania inwestycji
ty
mi środkami wynika m. in. z korespondencji prowadzonej z Gminą Stalowa Wola, czy też z
informacji o ustaleniach z Gminą przekazaną do Skarbnika Powiatu.
Na okoliczność tę wskazuje również cel na jaki miały być przeznaczone środki - przebudowa
instalacji -
infrastruktury technicznej niezwiązanych bezpośrednio z przebudową drogi.
Ad. 2 Środki te zostały Zamawiającemu zapewnione przez uprawniony do tego organ nimi
dysponujący – Prezydenta Miasta Stalowej Woli, który jest podmiotem uprawnionym do
reprezentowa
nia Gminy na zewnątrz. Również ten sam uprawniony podmiot cofnął
następnie swoją decyzję, co w świetle orzecznictwa wypełnia znamię „nieprzyznania
środków”.
Ad. 3. Możliwość unieważnienia postępowania została zawarta w ogłoszeniu o zamówieniu,
a jej zakre
s niewątpliwie obejmuje swoją dyspozycją przedmiotowy stan faktyczny.
W tej sytuacji wypełnienie wszystkich niezbędnych przesłanek, wymaganych dla ważności
rozstrzygnięcia o unieważnieniu postępowania powoduje, że odwołanie strony przeciwnej nie
powinno z
ostać uwzględnione.
Biorąc powyższe pod uwagę wnoszę jak na wstępie niniejszej Odpowiedzi.
Załączono- pismo naczelnika Wydziału Inwestycji i Mienia Powiatu do Wydziału Budżetu i
Finansów z 01.04.2022 r.; - wniosek o dofinansowanie z programu Polski Ład z dnia
09.08.2021 r.; -
Promesa wstępna nr 01/2021/3516/PolskiLad z 17.11.2021 r.; - listy
obecności z narad dotyczących przygotowania inwestycji; - pismo Prezydenta Miasta
Stalowej Woli z 28.04.2022 r. w sprawie przyznania wsparcia finansowego inwestycji; -
pismo Prezydenta Miasta Stalowej Woli z 21.02.2023 r. w sprawie nieprzyznania wsparcia
finansowego inwestycji; - warunki techniczne przebudowy infrastruktury podziemnej.
Odwołujący w odniesieniu do odpowiedzi Zamawiającego na odwołanie wskazał w piśmie z
dnia 14 marca 2023 r.,
co następuje:
I. 1.
Z udzielonej odpowiedzi na odwołanie wynika, że w sprawie rzekomej dotacji z Gminy
Stalowa Wola brak jest uchwały Rady Gminy w sprawie udzielenia dotacji innej jednostce
samorządu terytorialnego, a w konsekwencji nie ma uchwały o cofnięciu tej dotacji, jak
również nie ma umowy pomiędzy Gminą Stalowa Wola oraz Powiatem w sprawie warunków
udzielenia dotacji. W sprawie mamy ewentualnie do czynienia z
sytuacją, w której
Zamawiający zakładał finansowanie zamówienia ze środków z Gminy Stalowa Wola jedynie
w oparciu o oświadczenia Prezydenta Miasta, będącego organem wykonawczym Gminy, w
sytuacji w której zgodnie z przepisami prawa nie ma on w zakresie udzielenia dotacji innej
jednostce żadnych kompetencji.
2. Odw
ołujący stwierdza, że słuszny jest zarzut odwołania z pkt 1c, zgodnie z którym nie jest
spełniona przesłanka „nieprzyznania środków, które Zamawiający zamierzał przeznaczyć na
sfinansowanie zamówienia”.
Zdaniem Odwołującego wskazana w piśmie o unieważnieniu postępowania okoliczność
mająca potwierdzać spełnienie przesłanki nie spełnia przesłanki unieważnienia
postępowania z art. 257 tj. nieprzyznania środków.
3. Prezydent Miasta jako organ wykon
awczy Gminy nie ma żadnych kompetencji do
udzielania dotacji
, jej cofnięcia, czy nieprzyznania.
W odniesieniu do środków z Gminy Stalowa Wola nie jest spełniona przesłanka z art. 257
ustawy Pzp dotycząca „nieprzyznania środków”, gdyż w odniesieniu do tych środków nie
została spełniona jakakolwiek podstawa prawna do oczekiwania, że te środki mogą zostać
przyznane. W konsekwencji nie można było czynić w odniesieniu do nich założenia
możliwości przeznaczenia ich na sfinansowanie zamówienia. Skoro nie było podstaw
prawnych do oczekiwania, że środki mogą być przyznane, to nie jest spełniona przesłanka
ich „nieprzyznania”.
Zgodnie z art. 47 ust. 2 ustawy z dnia 13.11.2003 r. o dochodach jednostek samorządu
terytorialnego (Dz.U. z 2022 poz. 2267)
–„ustawa o dochodach jst” - wysokość
dofinansowania dla innej jst określa w drodze uchwały organ stanowiący tej jednostki
samorządu terytorialnego, który udziela dotacji. Analogicznie wskazano w art. 216 ust. 2 pkt
5 ustawy o finansach publicznych. Z kolei warunki udzielenia pomocy finansowej, w tym
terminu rozliczenia dotacji
określa umowa zawierana pomiędzy organami wykonawczymi
tych jst (art. 220 ustawy o finansach publicznych).
4. W celu potwierdzenia powyższego, w tym wykazania znaczenia uchwały Rady Gminy w
spra
wie udzielenia dotacji oraz umowy w sprawie warunków jest wypłaty Odwołujący
powołuje się na: Komentarz do art. 220 ustawy o finansach publicznych (red. Dr Agnieszki
Mikos-Sitek
– wyd. CH.BECK), „Niewątpliwie warunkiem koniecznym do udzielenia pomocy
inne
j j.s.t. jest zaplanowanie wydatku na ten cel w uchwale budżetowej. Uchwała budżetowa
jest bowiem podstawą gospodarki finansowej jednostki samorządu terytorialnego w danym
roku budżetowym (art. 211 ust. 4 FinPubU)” , „Upoważnienie do zawarcia przez organ
wykonawczy j.s.t. umowy jest konsekwencją uprzedniej woli udzielenia pomocy, wyrażonej w
uchwale organu stanowiącego.” „Zgodnie z art. 250 FinPubU, zarząd jst, udzielając dotacji
celowej, w tym jednostce sektor finansów publicznych, w przypadku gdy odrębne przepisy
lub umowa międzynarodowa nie określają trybu i zasad udzielania lub rozliczania tej dotacji,
zawiera umowę, która określa w szczególności:
-
wysokość dotacji, cel lub opis zakresu rzeczowego zadania, na którego realizację są
przekazywane środki dotacji, -termin wykorzystania dotacji, nie dłuższy niż do dnia 31
grudnia danego roku budżetowego, -termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji oraz
termin zwrotu niewykorzystanej części dotacji celowej, z tym że termin ten nie może być
dłuższy niż terminy zwrotu określone w niniejszym dziale.”
-Wyrok NSA z 10.03.2020 r. I GSK 89/20, gdzie wskazano: -
„W myśl art. 47 ust. 2 ustawy z
13 listopada 2003 r. o dochodach jst
wysokość dofinansowania określa, w drodze uchwały,
organ stanowiący jst, która udziela dotacji. Zatem to rada gminy winna określić kwotę
dofinansow
ania. Powołany przepis w sposób jednoznaczny i kategoryczny zobowiązuje radę
gminy do określenia w uchwale wysokości dotacji na realizowane przez inną jednostkę
samorządu zadanie.”
5. Aby można było w ogóle mówić o fakcie ubiegania się o dotację z Gminy Stalowa Wola to
najpierw musiałaby zostać podjęta uchwała tej gminy w trybie art. 47 ust. 2 ustawy o
dochodach jst. Wysokość dotacji określa przecież Rada Gminy. Można zadać sobie pytanie,
na jakiej w ogóle podstawie Prezydent Miasta arbitralnie oświadczał, że Gmina zamierza
przeznaczyć na inwestycję akurat 7 mln zł?
Najpierw musiała zostać podjęta uchwała Rady Gminy dająca zielone światło do
uwzględnienia tego finansowania w budżecie zamówienia, a następnie umowa określając
warunki wypłaty/udzielenia dotacji. W przedmiotowej sprawie nie było ani uchwały, ani
umowy.
W sprawie nie możemy mówić choćby nawet o promesie udzielenia dofinansowania. Taką
promesa mo
głaby być jedynie uchwała Rady Gminy, a nie pismo Prezydenta. Rzeczone
pismo Prezydenta może świadczyć jedynie o przekroczeniu przez niego swoich kompetencji.
Prezydent w tym zakresie nie miał żadnych kompetencji.
6. Z opisanych wyżej względów nie można uznać, że wycofanie się Prezydenta ze swojej
deklaracji może być traktowane jako „nieprzyznanie dotacji” o czym mowa w art. 257 Pzp.
7. Odwołujący nie jest w stanie jednoznacznie stwierdzić, czy Zamawiający w oparciu o
deklaracje Prezydenta Stalowa Wola z pism z dnia 28.04.2022 oraz z dnia 21.02.2023, nie
mające umocowania w przepisach prawa, faktycznie zakładał, że te 7 mln z Gminy Stalowa
Wola będzie domykało budżet zamówienia, a zatem, że faktycznie zamierzał przeznaczyć te
środki na sfinansowanie zamówienia. Bez względu na to, uwzględniając treść art. 257 Pzp,
nie można uznać, że kolejne, wydane bez podstawy prawnej oświadczenie Prezydenta
Miasta, o nieudzieleniu dotacji, stanowi wystarczającą przesłankę do unieważnienia
postępowania i stanowi dowód „nieprzyznania środków publicznych, które Zamawiający
zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia”.
II.
1. Zdaniem Odwołującego słuszny jest również zarzut z pkt 1) lit. b. odwołania.
O
dpowiedź na odwołanie potwierdza, że w odniesieniu do środków z Gminy Stalowa Wola
nie było uchwały Rady Gminy wydanej w trybie art. 47 ust. 2 ustawy o dochodach jst., która
określałby choćby wysokość możliwej dotacji, to w sprawie nie możemy mówić o tym, ze
Zamawiający faktycznie zamierzał przeznaczyć środki z Gminy Stalowa Wola wysokości 7
mln zł na sfinansowanie zamówienia.
B
ez uchwały Rady Gminy nie ma podstaw prawnych do czynienia założenia, że środki z
Gminy będą mogły zostać wykorzystane do sfinansowania zamówienia, Odwołujący uznaje,
że w rzeczywistości Zamawiający nie zamierzał przeznaczyć tych środków na sfinansowanie
zamówienia. Nie jest zatem spełniona przesłanka z art. 257 Pzp, zgodnie z którą podstawą
unieważnienia postępowania jest nieprzyznanie środków, które Zamawiający zamierzał
przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia.
2. Potwierdzeniem powyższego jest treść Regulaminu Naboru Wniosków o Dofinansowanie
z Rządowego Programu Polski Ład. Zgodnie z § 2 pkt 32) tego Regulaminu:
-
„Udział własny – środki finansowe Wnioskodawcy przeznaczone na realizację Inwestycji,
których wysokość określona jest w § 5, i których posiadanie najpóźniej w dniu wszczęcia
Postępowania zakupowego jest warunkiem uzyskania Dofinansowania z Programu. Środki
na pokrycie udziału własnego nie mogą pochodzić z Programu”.
Odwołujący uznaje, że poza środkami z ww. programu pozostałe środki finansowe stanowiły
wkład własny Zamawiającego. Musiały być to zatem środki, które Zamawiający posiadał
najpóźniej w dniu wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia. Zamawiający nie mógł
posiadać w dniu wszczęcia postępowania środków z Gminy Stalowa Wola, gdyż brak było
uchwały Rady Gminy wydanej w trybie ustawy o dochodach jst oraz umowy, o której mowa w
220 ust. 2 ustawy o finansach publicznych.
3. Potw
ierdzeniem, że Zamawiający nie zamierzał przeznaczyć środków z Gminy Stalowa
Wola na sfinansowanie zamówienia, a całość środków finansowych poza środkami z
Programu Polski Ład stanowiła środki własne, które posiadał już w dniu wszczęcia
postępowania jest pismo z dnia 01.04.2022 załączone do odpowiedzi na odwołanie. Wprost
wynika z niego, że środki z Gminy Stalowa Wola nie są traktowane jako środki własne
Zamawiającego, a całość budżetu zamówienia pokryta jest z jego środków własnych oraz
dotacji z programu
Polski Ład.
W toku rozprawy strony przedstawiły stanowiska.
Odwołujący poparł odwołanie w całości w szczególności zarzut 1c.
Zauważył, że art. 310 omawiany w odwołaniu dotyczy środków zewnętrznych. Przypomniał,
że sam Zamawiający kwalifikował jako środki własne wszystkie przewidziane na
sfinansowanie inwestycji z wyjątkiem przewidzianych do pozyskania z Polskiego Ładu.
Stwierdz
ił, że zgodnie z ustawą o finansach publicznych środki pozyskane z innej jednostki
są środkami własnymi i traktowane są jako środki własne (wskazał na art. 5 ust. 1 pkt 10
ustawy o dochodach JST). Zasadność zarzutu podkreśla fakt, iż przewidywane środki
finansowe nie
zostały Zamawiającemu przyznane. Stwierdził, że o przyznaniu lub o odmowie
udzielenia dotacji
decyduje rada miasta, co stanowi jej wyłączną kompetencję. Prezydent nie
ma takich kompetencji, jest organem wykonawczym. Nie jest zatem spełniona przesłanka
„nieprzyznania środków”. Można zatem stwierdzić, że procedura przyznawania środków
nadal trwa, albo alternatywnie,
nie została rozpoczęta. Wskazuje na treść pisma z 1.04.2022
r.
między wydziałami starostwa z wnioskiem o zabezpieczenie w budżecie kwot na kolejne
lata. Stwierdz
ił, że w budżecie wobec braku uchwały rady miasta nie można było przewidzieć
i
wpisać środków pochodzących z miasta Stalowa Wola. Przypomniał o wniosku o
dofinansowanie z Polskiego Ładu, gdzie zadeklarowano środki własne w wysokości 600 000
zł, kwot stanowi 5% od wartości inwestycji, a Zamawiający zadeklarował posiadanie środków
w wysokości wymaganych 5%.
Stwierdz
ił, że Zamawiający nie wykazał, że środki nie zostały przyznane na podstawie art.
310. Brak w tym względzie stosownych decyzji organu stanowiącego (rady gminy) jak i
inicjatywy prezydenta kierowanej w tym zakresie do rad
y gminy. Powyższe oznacza brak
przesłanek z art. 310 – nieprzyznania środków. Przypomniał, że według art. 5 ust. 1 pkt 10
ustawy o dochodach samorządu dotacja z programu Polski Ład nie stanowi dochodów
własnych. Zauważył, że z pisma z 1.04. wynika, że nie przewidywano poza dofinansowaniem
innych środków. Wskazał na artykuł:
https://wspolnota.org.pl/newsletter/brak-srodkow-w-
budzecie-a-uniewaznienie-przetargu
Zamawiający stwierdził, że środki zewnętrzne w tym z Polskiego Ładu są wprowadzane do
budżetu. Przypomniał, że w piśmie z 1.04. wskazano, iż określona część kosztów zostanie
poniesio
na przez gminę Stalowa Wola. Środki te miały pochodzić ze źródeł zewnętrznych, a
w tym zakresie stosowne obietnice wyraził Prezydent Miasta. Zauważył, że inicjatywa w
zakresie spraw finansowych, w tym dot
yczących budżetu, należy do prezydenta jako organu
wykonawczego,
który reprezentuje gminę na zewnątrz. Potwierdził, że rada miasta nie
podjęła uchwały co do omawianych środków finansowych, czyli nie przyznano środków w
rozumieniu art. 310 PZP. Zauważył, że gdyby zawarł umowę, a nie dysponował niezbędnymi
finansami,
doszłoby do powstania szkody i ewentualnych odszkodowań. Podkreślił, że
zostały spełnione przesłanki unieważnienia postępowania na podstawie art. 310 PZP, co
wykazał ostatniej części swojego pisma.
Krajowa Izba Odwoławcza po rozpatrzeniu odwołania na rozprawie z udziałem stron i
uczestnika ustaliła i zważyła co następuje.
Przedmiotem sporu jest ustalenie, czy w okolicznościach faktycznych prowadzonego przez
zamawiającego postępowania zaistniały przesłanki do unieważnienia tego postępowania na
podstawie art. 310 ustawy pzp.
Przepis ten stanowi
, w zakresie mogącym mieć zastosowanie w sprawie, że Zamawiający
może unieważnić postępowanie o udzielenie zamówienia, jeżeli środki publiczne, które
zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie całości lub części zamówienia, nie
zostały mu przyznane, a możliwość unieważnienia postępowania na tej podstawie została
przewidziana w ogłoszeniu o zamówieniu w postępowaniu prowadzonym w trybie
podstawowym.
W toku postępowania odwoławczego odwołujący kilkakrotnie wskazywał na
art. 257 pzp,
co uznać należy jedynie za oczywistą omyłkę, bez wpływu na sposób
argumentacji.
Unieważnienie postępowania z powodu nieprzyznania środków finansowych co do zasady
należy do sytuacji wyjątkowych i wymaga, jak wskazano, uprzedniego zastrzeżenia takiej
możliwości. Niespornie w prowadzonym postępowaniu takie zastrzeżenie zostało dokonane
w ogłoszeniu o zamówieniu.
Ustawodawca nie wskazuje na źródło środków, określa jedynie ich charakter jako środki
public
zne. Pojęcie „środki publiczne” należy więc definiować szeroko, jako środki publiczne
w rozumieniu przepisów ustawy o finansach publicznych. Brak możliwości sfinansowania
zamówienia wyłącznie z budżetu zamawiającego uniemożliwia udzielenie zamówienia, gdy z
różnych przyczyn środki, które miały służyć współfinansowaniu zamówienia, nie zostaną
zamawiającemu przyznane. Jak wskazuje się w piśmiennictwie Przepis art. 310 Pzp
umożliwia zamawiającemu wszczęcie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego
przed
uzyskaniem decyzji o przyznaniu mu środków finansowych, a więc bez zapewnienia w
budżecie zamawiającego pełnej kwoty środków przeznaczonych na finansowanie
zamówienia. Okoliczność braku przyznania środków finansowych, o które ubiegał się
zamawiający dla celów dofinansowania zamówienia, może stanowić podstawę do
unieważnienia postępowania pod warunkiem, że zamawiający przewidział, że taka podstawa
do
unieważnienia postępowania może być przez niego zastosowana. (por. Komentarz do
ustawy wyd. Urząd Zamówień Publicznych W-wa 2021 r, red. H. Nowak i M. Winiarz.).
„Nieprzyznanie środków”, o których mowa w art. 310 Pzp, będzie to zarówno sytuacja, w
której zamawiający otrzymał powiadomienie o takiej decyzji podmiotu przyznającego
dofinansowanie, jak i sytuacja, w
której wprawdzie początkowo zapadła decyzja o przyznaniu
środków, ale na skutek innych okoliczności decyzja ta została cofnięta i ostatecznie
zamawiającemu środki na dofinansowanie zamówienia nie zostały przyznane. Nie są
przesłanką do unieważnienia postępowania w oparciu o art. 310 Pzp przypuszczenia
zamawiającego co do tego, że środki na dofinansowanie zamówienia nie zostaną mu
przyznane. Musi istnieć dowód pozwalający obiektywnie zweryfikować taką okoliczność
stosowny do formy uzyskania takiej informacji.
” (Ibidem).
W sprawie niniejszej odwołujący zasadnie, wobec braku dowodów przeciwnych, stwierdził,
że Rada Miasta Stalowa Wola, nie podejmowała uchwały w sprawie udzielenia
dofinansowania środkami publicznymi inwestycji zamawiającego, ani w uchwale budżetowej,
ani w i
nnym odrębnym akcie co do przyznania środków bądź ich nieprzyznania (odmowie
przyznania) .
Tym samym rzeczywiści środki finansowe nie zostały przyznane
zamawiającemu.
Oceniając postępowanie zamawiającego stwierdzić należy, że miał on uzasadnione
podstawy do uznania, że może się spodziewać uzyskania dofinansowania od jednostki
samorządu terytorialnego stopnia podstawowego – Gminy Miasta Stalowa Wola. Podstawą
tej oceny jest oficjalna deklaracja Prezydenta Miasta Prezydent Miasta Stalowej Woli
zawarte w piśmie z dnia 28 kwietnia 2022 r. w którym informuje on, że „zgodnie z
wcześniejszymi ustaleniami Gmina Stalowa Wola przewiduje wsparcie finansowe zadania
pn. „Rozbudowa drogi powiatowej nr 1025R ul. Mickiewicza i ul. Žwirki i Wigury w Stalowej
Woli” w wysokości 7.000.000, 00 zł. Proszę o przekazanie informacji po rozstrzygnięciu
postępowania przetargowego w zakresie wysokości zaoferowanych kosztów przebudowy
infrastruktury podziemnej oraz oczekiwanego terminu udzielenia pomocy finansowej przez
Gminę Stalowa Wola.”. Pismo to zostało doręczone po dacie wszczęcia przez
zamawiającego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, jednakże wskazuje na
wcześniej dokonane ustalenia, co oznacza, że zamawiający miał uzasadnione podstawy
uznać realność przyszłego dofinansowania.
W tym miejscu należy zauważyć, że Prezydent Miasta jest organem wykonawczym, a nie
stanowiącym Gminy, jednakże jest on jedynym podmiotem reprezentującym gminę na
zewnątrz mającym przy tym wyłączną kompetencję inicjatywy uchwałodawczej w sprawach
budżetowych – planu dochodów i wydatków gminy. Zatem zamawiający nie miał potrzeby i
po
dstaw oczekiwać informacji z gminy sygnowanych przez inny organ gminy.
Zatem informacja
o „przewidywanym wsparciu” w konkretnej kwocie była dla zamawiającego
wiarygodna i realna.
Bez wątpienia cytowane wsparcie miało nastąpić w drodze przekazania
środków publicznych od podmiotu zewnętrznego reprezentowanego przez autora
cytowanego pisma.
Odwołujący uzasadniał swoje stanowisko w szczególności poglądem przedstawionym w
piśmie „Wspólnota” z 26.10.2022 r. (
https://wspolnota.org.pl/newsletter/brak-srodkow-w-
budzecie-a-uniewaznienie-przetargu
). Niniejsze rozs
trzygnięcie jest zgodne ze wskazanym
stanowiskiem w ww artykule
, w tym co do pojęcia środków publicznych, podmiotu
zewnętrznego przyznającego środki na dofinasowanie, i kompetencji organów samorządu
gminnego.
Oczywiste jest także, że nie jest możliwe unieważnienie postępowania w sytuacji,
w której „organ stanowiący postanowił o niewprowadzeniu do budżetu środków służących do
sfinansowania zamówienia publicznego lub postanowił o niewprowadzeniu odpowiednich
zmian do budżetu – odrzucił projekt uchwały przygotowany przez zarząd JST. Niekiedy
można spotkać się z interpretacją, że rada lub sejmik „nie przyznaje” zarządowi JST środków
na sfinansowanie danego zadania i tym samym możliwe jest unieważnienie przetargu na
podstawie przepisu art. 257 pzp. Taka interpre
tacja prawa nie jest jednak prawidłowa.”
W sprawie rozpatrywanej jednak nie zachodzi sytuacja wzajemnych relacji organu
stanowiącego i wykonawczego tej samej jednostki samorządu, lecz odrębnych jednostek
samorządu terytorialnego tj. Powiatu Stalowowolskiego i Miasta (Gminy) Stalowa Wola.
W piśmie z dnia 21 lutego 2023 r., skierowanym do zamawiającego Prezydent Stalowej Woli
Poinformował, że Gmina Stalowa Wola nie będzie partycypować w kosztach tego zadania
we wcześniej deklarowanej wysokości 7.000.000 zł. wskazując m.in., że ważny interes
publiczny oraz zasady celowości i gospodarności, które determinują kierunki inwestycyjne
Gminy, nie pozw
alają na partycypację w deklarowanej wcześniej wysokości 7.000.000 zł, ani
też w innej wysokości lub formie, przy realizacji zadania rozbudowy ul. Mickiewicza i Żwirki i
Wigury w Stalowej Woli w planowanym okresie realizacji.
”
W takim stanie rzeczy stwierd
zić należy, jakkolwiek zamawiający na uzasadnionych
podstawach
, wynikających z deklaracji Gminy Miasta Stalowa Wola, zamierzał przeznaczyć
na sfinansowanie części zamówienia zewnętrzne środki publiczne, które miały pochodzić z
tej
że gminy, to bez wątpienia nie zostały mu środki te przyznane.
Powyższe ustalenie wraz z przewidzianą w ogłoszeniu o zamówieniu, ewentualnością
unieważnienia postępowania, uzasadnia stwierdzenie o zaistnieniu w prowadzonym
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, przesłanki unieważnienia tego
postępowania na podstawie art. 310 ustawy pzp.
Wobec powyższego stwierdza się, że zamawiający w prowadzonym postępowaniu nie
naruszył przepisów ustawy wskazanych przez odwołującego w petitum odwołania. Z tego
względu orzeczono, jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art.
575 ustawy z dnia 11 wrze
śnia 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz.
1710 ze zm.) oraz § 8 ust. 2 zdanie pierwsze rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z
dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania
odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu wysokości wpisu
od odwołania (Dz. U. poz. 2437).
Przewodniczący: ……………………..
1. oddala
odwołanie.
2.
kosztami postępowania obciąża odwołującego - wykonawcę Przedsiębiorstwo Robót
Inżynieryjnych „Fart” Sp. z o.o. w Kielcach i zalicza w poczet kosztów postępowania
odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr (słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy),
uiszczoną przez odwołującego tytułem wpisu od odwołania;
Stosownie do art. 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11
września 2019 roku – Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1710 ze zm.), na niniejszy wyrok, w terminie 14
dnia od dnia jego doręczenia, przysługuje skarga, za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej, do Sądu Okręgowego w Warszawie.
…………………………………..
Sygn. akt: KIO 574/23
Uzasadnienie
Zamawiający: Powiat Stalowowolski, 37-450 Stalowa Wola prowadzi postępowanie o
udzielenie zamówienia publicznego, którego przedmiotem jest „Rozbudowa drogi
powiatowej nr 1025R
— ul. Mickiewicza i ul. Żwirki i Wigury w Stalowej Woli", nr ref.:
IMP.272.2.18.2022. O
głoszenie zamieszczono w Biuletynie ZP 2022 Nr pozycji: 2022/BZP
00303600/01
Odwołujący: Przedsiębiorstwo Robót Inżynieryjnych „Fart” Sp. z o.o. w Kielcach zarzuca
Zamawiającemu naruszenie
1) Art. 310 ustawy Prawo zamówień publicznych przez bezpodstawne unieważnienie
postępowania, w sytuacji, gdy:
a. nie zachodzi okoliczność, w której środki publiczne, które zamawiający zamierzał
przeznaczyć na sfinansowanie całości lub części zamówienia, nie zostały mu przyznane, co
najwyżej zostały one cofnięte;
b. wsparcie finansowe z Gminy Stalowa Wola nie war
unkowało wszczęcia postępowania
oraz udzielenia zamówienia, a całość środków finansowych na sfinansowanie zamówienia,
poza środkami z Programu Polski Ład, stanowiła środki własne Zamawiającego;
c. treść pisma Prezydenta Miasta Stalowa Wola z dnia 21.02.2023 r. nie daje podstawy do
przyjęcia, że środki publiczne z Gminy Stalowa faktycznie nie zostały przyznane, a nawet, że
zostały cofnięte;
d. w odniesieniu do wsparcia finansowego z Gminy Stalowa Wola brak
jest przesłanki
dotyczącej przewidzenia w ogłoszeniu o zamówieniu możliwości unieważnienia
postępowania w sytuacji nie przyznania tych środków;
2) Art. 260 ust. 1 w zw. z art. 310 PZP przez brak wykazania w treści decyzji o unieważnieniu
postępowania, iż: a. wsparcie finansowe z Gminy Stalowa Wola faktycznie nie zostało
przyznane; b. nieprzyznanie wsparcia finansowego z Gminy Stalowa Wola uni
emożliwia
sfinansowanie całości zamówienia, a pozyskanie tego wsparcia warunkowało wszczęcie
postępowania o udzielenie zamówienia i udzielenie zamówienia.
Odwołujący wnosi o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
1) unieważnienie czynności unieważnienia postępowania; 2) powtórzenie czynności badania
i oceny ofert oraz dokonanie wyboru oferty najkorzystniejszej.
I.
Odwołujący złożył ofertę w postępowaniu, posiada interes w uzyskaniu zamówienia.
Bezpodstawne unieważnienie postępowania pozbawia Odwołującego możliwości uzyskania
zamówienia, którego oferta w świetle oceny oferta mogłaby być uznana za najkorzystniejszą.
II. 1.a) Odwołujący podnosi, że przesłanka unieważnienia postępowania z art. 310 PZP
dotyczy sytuacji, w której środki publiczne nie zostały zamawiającemu przyznane, a nie
przypadku, gdy
zostały przyznane, a następnie cofnięte. Ratio legis art. 310 było
umożliwienie zamawiającym wszczynania postępowania w sytuacji, gdy nie posiadają
jeszcze przy
znanych środków finansowych, ale są w trakcie procedury aplikacyjnej o te
środki. Na wypadek nieprzyznania tych środków, dano zamawiającym uprawnienie
uniew
ażnienia postępowania. W wyroku KIO 2610/15 wskazano: - „Uzasadnieniem dla jej
wprowadzenia było stworzenie możliwości wszczynania postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego jeszcze przed uzyskaniem decyzji o przyznaniu dofinansowania,
bez narażania się na negatywne skutki takiego działania, przede wszystkim finansowe.”
Odwołujący dodaje, że zakazana jest wykładnia rozszerzająca przesłanek unieważnienia
postępowania. Unieważnienie postępowania wywiera skutek ex tunc i znosi wszystkie
czynności dokonane uprzednio w postępowaniu przez zamawiającego, a tym samym
niweczy ów cel. Z tych względów przesłanki unieważnienia postępowania podlegają wykładni
ścisłej”.
b) W
odniesieniu do wsparcia finansowego z Gminy Stalowa Wola, o którym mowa w decyzji
o uniew
ażnieniu postępowania, nie możemy mówić o jego nieprzyznaniu, a co najwyżej o
cofnięciu. Wszczynając postępowanie Zamawiający oświadczył, że poza środkami z
Programu Polski Ład dysponuje całością pozostałych środków finansowych, co musiało się
odnosić również do środków Gminy Stalowa Wola. Uwzględniając argumentację, przesłanka
unieważnienia postępowania z art. 310 ustawy PZP nie zachodzi.
c) Odwołujący uznaje, że poczynione w ogłoszeniu o zamówieniu zastrzeżenie dotyczące
możliwości unieważnienia postępowania odnosiło się wyłącznie do dofinansowania z
pr
ogramu Rządowy Fundusz Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych, a nie wsparcia
finansowego od Gminy Stalowa Wola. W odniesieniu do wsparcia z Gminy brak jest
obligatoryjnej przesłanki dotyczącej przewidzenia w ogłoszeniu o zamówieniu możliwości
uniew
ażnienia postępowania z powodu nieprzyznania tych środków. Powyższe potwierdza
załączona do SWZ wstępna promesa NR 01/2021/3516/PolskiLad oraz § 8 ust. 3 wzoru
umowy. Treść wskazuje, że finansowanie inwestycji składa się z ww. dotacji z programu
Polski Ład oraz środków własnych Zamawiającego. W żadnym punkcie umowy Zamawiający
nie informował, że poza środkami z ww. funduszu aplikuje on również o środki zewnętrzne z
innych źródeł, czy też, że dysponuje on lub będzie dysponował takimi środkami w celu
sfinanso
wania zamówienia. Nie sposób zatem przyjąć, że poczynione w ogłoszeniu
zastrzeżenie unieważnienia postępowania mogło odnosić się nie tylko do środków z
Programu Polski Ład, ale również do wsparcia z Gminy Stalowa Wola.
2. a) Odwołujący kwestionuje twierdzenie Zamawiającego, że środki finansowe z Gminy
Stalowa Wola warunkowały wszczęcie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego
oraz udzielenie zamówienia i zapewniały one możliwość sfinansowania zamówienia. Należy
zwrócić uwagę, że 1 postępowanie dotyczące przedmiotowej inwestycji wszczęto 05.04.2022
r. Tymczasem pierwsze pismo z Gminy Stalowa Wola dotyczące wsparcia finansowego
pochodzi z dnia 28.04.2022 r. Kwota, którą Zamawiający zamierzał przeznaczyć na
sfinansowanie zamówienia w toku I postępowania wynosiła 21.552.000 zł, była dokładnie
taka sama kwota jak w obecnym postępowaniu. Powyższe potwierdza, że pozyskanie
środków finansowych z Gminy Stalowa Wola nie warunkowało wszczęcia postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego. Jeszcze przed pozyskaniem wsparcia z Gminy
Zamawiający dysponował na sfinansowanie zamówienia, poza środkami z Programu Polski
Ład, całością środków. Kwalifikacja tych środków jako środki własne Zamawiającego,
wyklucza możliwość przyjęcia, że pula ta obejmowała również kwotę 7 mln zł wsparcia z
Gminy. Środki z Gminy były zatem co najwyżej dodatkowym, ewentualnym źródłem
sfinansowanie inwestyc
ji, z których skorzystanie nie warunkowało możliwości rozstrzygnięcia
postępowania. Zgodnie z pkt 32 Regulaminu Programu Polski Ład: Udział własny środki
finansowe Wnioskodawcy przeznac
zone na realizację Inwestycji, których wysokość
określona jest w § 5, i których posiadanie najpóźniej w dniu wszczęcia Postępowania
zakupowego jest warunkiem uzyskania Dofinansowania. Środki na pokrycie udziału
własnego nie mogą pochodzić z Programu; Powyższe potwierdza, że już w dniu wszczęcia 1
postępowania przetargowego, jak i w dniu wszczęcia przedmiotowego postępowania
Zamawiający posiadał własne środki finansowe na sfinansowanie inwestycji w kwocie
sta
nowiącej różnicę pomiędzy wartością zamówienia, a środkami z programu Polski Ład. W
odniesieniu do tych środków nie może być zatem mowy o ich nieprzyznaniu, co warunkuje
unieważnienie postępowania na podstawie art.310 Pzp.
b) Odwołujący podnosi, że nieprzyznanie środków finansowych, które zamawiający
zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, o czym mowa w art. 310 Pzp musi
prowadzić do sytuacji, w której wskutek nieprzyznania tych środków zamawiający nie jest w
stanie zapewnić finansowania zamówienia. Odwołujący stwierdza, że w odniesieniu do
środków z Gminy Stalowa Wola w sprawie nie mamy do czynienia z taką sytuacją.
Zamawiający zresztą nawet nie próbował wykazać tej okoliczności w treści pisma o
unieważnieniu postępowania, co było jego obowiązkiem w świetle art. 260 ust. 1 ustawy Pzp.
W żadnym miejscu Zamawiający nawet nie stwierdza, że bez środków z Gminy nie jest w
stanie sfinansować zamówienia.
c) Kwestionując, że rezygnacja Gminy Stalowa Wola z partycypowania w kosztach
zamówienia, stanowi przesłankę unieważnienia postępowania na podstawie art. 310 PZP
Odwołujący powołuje się na wypowiedź Starosty Stalowowolskiego podczas Rady Miasta
Stalowa Wola,
z której wynikałoby, że faktyczną przyczyną unieważnienia postępowania nie
jest utrata dofinansowania, czy nawet ryzyko jego utraty, ale decyzja o realizacji innej
inwestycji,
na którą przeznaczone zostałyby środki pierwotnie planowane na sfinansowanie
przedmiotowego zamówienia (https://sztafeta.pl/2022/10/04/powiat-zrezygnuj e-z-remontu-
mickiewicza-oraz-zwirki-iwigury/,https://tvmstalowawola.pl/remont-ul-mickiewicza-i-ul-zwirki-i-
wigury-odlozony/).
3. a) Po stronie
Zamawiającego leży obowiązek wykazania zaistnienia przesłanek
unieważnienia postępowania. Przyczyny te winny wyjaśnione i udowodnione w treści decyzji
o unieważnieniu postępowania. Na okoliczność spełnienia przesłanki „nieprzyznania
środków” Zamawiający w swojej decyzji stwierdził jedynie: „W dniu 22.02.2023 r. pismem z
dnia 21.02.2021 r. Prezydent Miasta Stalowej Woli poinformował Powiat Stalowowolski, że
Gmina Stalowa Wola nie będzie partycypować w kosztach tego zadania we wcześniej
deklarow
anej wysokości 7 000 000,00 zł”. Niezależnie od braku przekazania w treści decyzji
ww. pisma Prezydenta Miasta Stalowej Woli Odwołujący wystąpił do Zamawiającego o jego
przekazanie. Uwzględniając treść pisma Prezydenta Stalowej Woli (z dnia 21.02.2023 r.)
Odwołujący kwestionuje możliwość przyjęcia, że dokument ten stanowi dowód nieprzyznania
środków publicznych. W sprawie brak jest choćby uchwały Rady Miasta Stalowej Woli. Nie
sposób przyjąć, że w kwestii podjęcia decyzji o cofnięciu dofinansowania w kwocie 7 mln zł
miałoby być wystarczające złożenia oświadczenia przez Prezydenta Miasta. Zamawiający
nie wykazał zatem spełnienia przesłanki dotyczącej „nieprzyznania środków publicznych".
b) Warto również zwrócić uwagę na wskazaną w piśmie Prezydenta Stalowej Woli z dnia
22.03.2023 r. przyczynę „nieprzyznania” środków finansowych. Wynika z niego, że zdaniem
Prezydenta Miasta sfinansowanie innych inwestycj
i „będzie dawać większe możliwości dla
zaspokojenia potrzeb mieszkańców miasta”. Również ta okoliczność zaprzecza możliwości
przyjęcia, że spełniona jest przesłanka „nieprzyznania środków”. Nie sposób zaakceptować
sytuacji w której uzasadnieniem dla tak szczególnej decyzji jak unieważnienie postępowania
jest uznanie, że priorytetem są inne projekty inwestycyjne, co uzasadniałoby cofnięcie
środków finansowych. Taka przesłanka unieważnienia postępowania nie mieści się w
dyspozycji art. 310 ustawy Pzp.
c) Zdziwienie budzi sama forma decyzji o przyznaniu dofinansowania z Gminy Stalowa Wola.
W piśmie Gminy z dnia 28.04.2022 r. mającym stanowić dowód przyznania dofinansowania
stwierdza się: „W odpowiedzi na pismo znak: IMP.042.2.2.2022 z 31.03.2022 r. informuję, że
zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami Gmina Stalowa Wola przewiduje wsparcie finansowe
zadania pn. „Rozbudowa drogi powiatowej nr 1025R ul. Mickiewicza i ul. Żwirki i Wigury w
Stalowej Woli” w wysokości 7.000.000 zł”, Uwzględniając powyższe Odwołujący kwestionuje
możliwość przyjęcia, że środki finansowe z Gminy Stalowa Wola skutecznie zostały
przeznaczone na
realizację przedmiotowej inwestycji. W przypadku jednostki sektora
finansów publicznych jaką jest gmina nie sposób przyjąć, aby tego rodzaju pismo Prezydenta
Miasta, bez jakiejkolwiek uchwały Rady Gminy, stanowiło dowód przyznania środków
finansowych. W ty
m miejscu należy powtórzyć, że jak wynika z warunków przedmiotowego
przetargu, w tym
§ 8 ust. 3 wzoru umowy, poza środkami z Programu Polski Ład, pozostałe
środki na sfinansowanie zamówienia stanowiły środki własne Zamawiającego. Potwierdza to
zatem, że środki z Gminy Stalowa Wola nie składały się i nie mogły składać się na kwotę
niezbędnego finansowania zamówienia.
4. Odwołujący jedynie na marginesie wskazuje, że jego oferta była już dwukrotnie odrzucana
przez Zamawiającego, co skutkowało już dwukrotnym unieważnieniem postępowania na
podstawie art. 255 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp. Za każdym razem decyzje Zamawiającego w tym
zakresie były kwestionowane przez Krajową Izbę Odwoławczą. Aktualnie Zamawiający już
po raz trzeci unieważnia to samo postępowania, tym razem na innej podstawie. W dalszym
jednak ciągu Odwołujący uznaje, że decyzja Zamawiającego o unieważnieniu postępowania
podejmowana jest z naruszeniem prawa i prowadzi do powstania szkody po jego stronie. W
wyroku Izby KIO 2610/15 wskazano: -
„Wszczynając postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego zamawiający de facto zobowiązuje się bowiem do zawarcia umowy z
wykonawcą, którego oferta okaże się najkorzystniejsza, a wykonawcy przysługuje w
stosunku do zamawiającego o to roszczenie [. . .]”
Zamawiający: Powiat Stalowowolski w odpowiedzi złożonej dnia 10 marca 2023 r., na
odwołanie wniósł o oddalenie odwołania w całości.
Uzasadni
ając stanowisko wskazał, co następuje.
Zamawiający podtrzymuje w całości swoje stanowisko zawarte w rozstrzygnięciu
postępowania, a postawione przez Odwołującego zarzuty uznaje za bezzasadne.
Odnosząc się kolejno do podniesionych w odwołaniu argumentów wskazał.
Pod
stawową przesłanką dla zastosowania normy wyrażonej w art. Ustawy 310 Pzp jest
okoliczność nieprzyznania środków publicznych, które Zamawiający zamierzał przeznaczyć
na sfinansowanie zamówienia. Dla ustalenia czy przesłanka ta zaistniała, skuteczna jest
za
równo okoliczność nieprzyznania środków publicznych, jak i cofnięcia środków już
poprzednio przyznanych. Istotne jest bowiem aby środki te w sposób ostateczny i
niebudzący wątpliwości nie mogły zostać przez podmiot ten wykorzystane. Powyższa
argumentacja z
najduje również oparcie w orzecznictwie. W dodatku stanowisko to zostało
wyrażone w orzeczeniu powołanym przez Odwołującego, tj. w wyroku z 08.12.2015 r., KIO
2610/15. Stwierdzono tam: „Również cofnięcie uprzednio przyznanego finansowania ze
środków pomocowych, które nastąpi w toku prowadzonego postępowania o udzielenie
zamówienia, może być rozumiane za jego (ostateczne) nieprzyznanie.” Skoro więc wyrok
zabrania, zgodnie z powołanymi przez Odwołującego cytatami, rozszerzającego rozumienia
treści normy prawnej, a jednocześnie dopuszcza pod pojęciem nieprzyznania również
sytuację cofnięcia przyznanych środków to oznacza, że zakaz wykładni rozszerzającej nie
dotyczy omawianego przypadku. Izba podkreśliła to w dalszej części orzeczenia
stwierdzając: „Izba nie podziela jednak stanowiska Odwołującego, że nieprzyznanie
środków, o którym mowa w powyższym przepisie, ogranicza się jedynie do sytuacji ich
pierwotnego nieuzyskania, pomimo podjęcia takich starań. Również cofnięcie uprzednio
przyznanego finansowania ze środków pomocowych, które nastąpi w toku prowadzonego
postępowania o udzielenie zamówienia, może być rozumiane za jego (ostateczne)
nieprzyznanie.”
Odwołujący uznał, że zastrzeżenie w ogłoszeniu o zamówieniu dotyczące możliwości
unieważnienia postępowania ze względu na nieotrzymanie środków publicznych odnosiło się
jedynie do środków przyznanych w ramach programu Rządowy Fundusz Polski Ład. Nie
sposób się zgodzić z tym twierdzeniem. Polemika ze szczegółowymi elementami stanowiska
Odwołującego zostanie przedstawiona dalej.
Stan fakty
czny był następujący. W zamieszczonym przez Zamawiającego w dniu
12.08.2022r. ogłoszeniu o zamówieniu znalazł się zapis o następującej treści: „Zamawiający
przewiduje unieważnienie postępowania, jeśli środki publiczne, które zamierzał przeznaczyć
na sfinan
sowanie całości lub części zamówienia nie zostały przyznane: Tak.”
Z
apis nie przewiduje jakiegokolwiek rozróżnienia źródła środków publicznych. Jest to zapis
standardowy, stosowany przy wykorzystaniu wzorca ogłoszenia. Wyłączanie określonych
źródeł finansowania spod jego dyspozycji nie tylko nie było intencją Zamawiającego, ale i
byłoby nieskuteczne. Zapis ten jest bowiem wypełnieniem dyspozycji ustawowej. Przepisy
dopuszczające możliwość unieważnienia postępowania należy interpretować ściśle. Nie jest
możliwe zarówno ich nieuzasadnione interpretowanie w sposób rozszerzający, jak i
zawężający. Art. 310 ustawy Pzp przewiduje możliwość unieważnienia postępowania w
przypadku, gdy środki publiczne nie zostaną przyznane. Przepis ten nie umożliwia
rozróżnienia źródeł pochodzenia środków publicznych i nie umożliwia odmiennego
stosowania normy prawnej w zależności od rodzaju tych źródeł. Możliwe jest jedynie
zastrzeżenie możliwości unieważnienia postępowania w przypadku nieprzyznania środków
publicznych albo brak takiego zastrzeżenia. W tej sytuacji również zapis w ogłoszeniu należy
uznać za powielający dyspozycję tej normy i odnoszący się do wszelkich środków
publicznych.
Biorąc powyższe pod uwagę i zapisy promesy nr 01/2021/3516/PolskiLad oraz § 8 ust. 3
wzoru umowy nie mają znaczenia dla rozumienia treści zapisu o unieważnieniu
postępowania w ogłoszeniu o zamówieniu. Unieważnienie postępowania jest możliwe w
razie n
ieprzyznania jakichkolwiek środków publicznych. Zgodnie z promesą wstępną z
Programu Rządowego Fundusz Polski Ład Powiatowi Stalowowolskiemu zostało przyznane
dofinansowanie na realizacje przedmiotowej inwestycji w wysokości do kwoty 11 400 000 zł,
przy za
pewnieniu udziału własnego Zamawiającego w kwocie nie niższej niż udział własny
wskazany we wniosku o dofinansowanie tj. w kwocie nie mniej niż 600 000 zł. Zamawiający
wyjaśnia, że § 8 ust 3 wzoru umowy określa jedynie informacje o obowiązkowych zasadach
wynikających z promesy wstępnej dotyczących płatności wynagrodzenia środkami
dofinansowania z Funduszu Polski Ład.
Uzupełniająco wskazać należy, że wszelkie wypłaty związane z realizacją inwestycji
dokonywane byłyby z rachunku Zamawiającego. Przepis art. 310 ustawy Pzp nie wskazuje,
z jakiego źródła wypłata taka powinna nastąpić. Ustawa nie rozróżnia czy środki publiczne
miałyby najpierw wpłynąć do budżetu Zamawiającego, a następnie wydatki na rzecz
Inwestycji miałyby być pokrywane z tego budżetu, czy też płatności miałyby być dokonywane
bezpośrednio przez podmioty zewnętrzne z użyciem środków publicznych. Podstawą do
unieważnienia postępowania jest sytuacja nieprzyznania środków, nie zaś sposób przepływu
pieniędzy.
Odwołujący „kwestionuje twierdzenie Zamawiającego, że środki finansowe z Gminy Stalowa
Wola warunkowały wszczęcie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego oraz
udzielenie zamówienia i zapewniały one możliwość sfinansowania zamówienia.”
Zamawiający unieważniając postępowanie nie podnosił, że otrzymanie środków publicznych
warunkuje wszczęcie postępowania. Zgodnie z komentarzem: „Zamawiający może wszcząć
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego bez zabezpieczenia odpowiednich
środków finansowych na sfinansowanie jego realizacji. Środki te winny być jednak
zabezpieczone najpóźniej w momencie zawierania umowy w sprawie zamówienia
publicznego.”
Zamawiający nigdzie nie oświadczył, że dysponuje całością środków na sfinansowanie
inwestycji poza środkami z programu Polski Ład. Zamawiający jedynie zgodnie z dyspozycją
art. 222 ustawy Pzp poinformował przed otwarciem ofert o kwocie jaką „zamierza”
przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia. W kwocie tej uwzględniał dofinansowanie z
Gminy Stalowa Wola.
Uzasadniając decyzję o unieważnieniu wykazano istnienie przesłanek ustawowych - środki
publiczne, które Zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, nie
zostały mu przyznane, a możliwość unieważnienia postępowania na tej podstawie została
przewidziana w ogłoszeniu. Natomiast intencją Zamawiającego było od początku
zapewnienie finansowania inwestyc
ji przez Gminę Stalowa Wola. Wynikało to zarówno z
faktu konieczności współdziałania dwóch jednostek samorządu w realizacji przedsięwzięcia
znacznych rozmiarów, jak i z charakteru prac objętych inwestycją. Znaczną jej część
stanowiła bowiem przebudowa infrastruktury uzbrojenia podziemnego tj. sieci wodociągowej,
ciepłowniczej i kanalizacji sanitarnej niezwiązanej z drogą zgodnie z wydanymi warunkami
technicznymi przez właściciela sieci w odpowiedzi na wniosek Zamawiającego o wydanie
warunków technicznych na zbliżenie się do infrastruktury technicznej w związku z planowaną
rozbu
dową ulicy. Zgodnie z art. 32 ust.1ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach
publicznych (Dz.U. z 2022 r. poz
. 1693) „Jeżeli budowa lub przebudowa drogi w miejscu jej
krzyżowania się z inną drogą transportu lądowego, z wyjątkiem skrzyżowania z linią kolejową
w poziomie szyn, o którym mowa w art. 28 ust.1, wodnego, korytarzem powietrznym w
strefie lotniska lub lin
iowym urządzeniem obcym powoduje naruszenie tych obiektów lub
urządzeń albo konieczność zmian dotychczasowego ich stanu, przywrócenie poprzedniego
s
tanu lub dokonanie zmiany należy do zarządcy drogi. Art. 32 ust.2 mówi, że „Koszty
przyłączy do urządzeń obcych w granicach pasa drogowego pokrywa w całości zarządca
drogi, a poza ty
mi granicami właściciel lub użytkownik urządzeń. Również art. 32 ust.3
m
ówi, że „Koszty przełożenia urządzeń obcych w pasie drogowym, wynikające z naruszenia
lub konieczności zmian stanu dotychczasowego urządzenia obcego, w wysokości
odpowiadającej wartości tych urządzeń i przy zachowaniu dotychczasowych właściwości
użytkowych i parametrów technicznych pokrywa zarządca drogi”. Natomiast zgodnie z art.
32 ust.4 wyżej cyt. ustawy „Jeżeli w wyniku uzgodnień zarządcy drogi z zainteresowaną
stroną zostaną wprowadzone ulepszenia urządzeń, koszty tych ulepszeń pokrywa
odpowiednio ic
h właściciel lub użytkownik”.
Również art. 38 ust.1 tej samej ustawy mówi, że „Istniejące w pasie drogowym urządzenia
obce, które nie powodują zagrożenia i utrudnień ruchu drogowego oraz nie zakłócają
wykonywania zadań zarządcy drogi, mogą pozostać w dotychczasowym stanie”.
Miejski Zakład Komunalny Spółka z o.o. w Stalowej Woli - właściciel sieci ciepłowniczej,
wodociągowej i kanalizacji sanitarnej, ze względu na stan techniczny istniejących sieci w
wydanych warunkach zobowiązał inwestora do wymiany całych sieci (nie tylko przebudowy
„kolizji”)- wydane warunki w załączeniu. Powiat Stalowowolski jako inwestor zadania
inwestycyjnego na podstawie otrzymanych warunków wiedział, że działając zgodnie z
prawem nie może ponosić kosztów ulepszeń, w tym wymiany lub przekładania całej sieci.
Zgodnie z art. 39 ust.
5 ustawy o drogach, który wprost stanowi że jeżeli budowa,
przebudowa lub remont drogi wymagają przełożenia urządzenia lub obiektu niezwiązanego z
potrzebami zarządzania drogą lub ruchem drogowym, koszt tego przełożenia ponosi jego
właściciel.
Ustalonym zwyczajem w Powiecie Stalowowolskim jest, że każda z gmin powiatu
stalowowolskiego partycypuje w kosztach inwestycji związanej z budową/przebudowa/
rozbudową dróg powiatowych na terenie danej gminy. To samo dotyczy Gminy Stalowa
Wola. Lata współpracy przy realizacji inwestycji drogowych pozwoliły nie mieć wątpliwości,
że Gmina Stalowa Wola udzieli Powiatowi pomocy finansowej na zadanie. Taka współpraca
miała już wiele razy miejsce przy realizacji dużych inwestycji drogowych na terenie Stalowej
Woli. Ponadto Gmina Stalowa Wola jest właścicielem Miejskiego Zakładu Komunalnego Sp.
z o.o. w Stalowej Woli, stąd jako właściciel sieci uzbrojenia podziemnego niezwiązanych z
funkcjonowaniem infrastru
ktury drogowej, a planowanej do wymiany ze względu na stan
techniczny, zobowiązana była do poniesienia kosztów tych ulepszeń. Wydatkowanie
środków przez Powiat Stalowowolski na rzecz przebudowy instalacji podmiotów prywatnych
bądź innych podmiotów publicznych mogłoby zostać uznane za naruszenie dyscypliny
finansów publicznych. Stąd od początku Powiat podjął działania zmierzające do
współfinansowania Inwestycji przez Gminę Stalowa Wola. Przedstawiciele Gminy czynnie
uczestniczyli w spotkaniach dotyczących inwestycji. Udział Gminy jako podmiotu
finansującego wykonanie prac, właśnie w zakresie instalacji był od początku przedmiotem
rozmów pomiędzy stronami. Potwierdzeniem woli współpracy ze strony Gminy jest pismo
Prezydenta Stalowej Woli z dnia 28.04.2022 r., w którym deklaruje on wolę finansowania
Inwestycji w omawianym zakresie. Jednocześnie wstępne ustalenia w tym zakresie zostały
dokonane już wcześniej, na co wskazuje pismo Naczelnika Wydziału Inwestycji i Mienia
Powiatu do Wydziału Budżetu i Finansów z 01.04.2022 r.
Przyjęto przy tym model, w którym pieniądze na omawiany cel zostaną przekazane do
budżetu Powiatu jako pomoc finansowa Gminy Stalowa Wola ze wskazaniem celu
finansowania. Ostatecznie G
mina wycofała się z finansowania projektu, uzasadniając swoje
stanowisko pismem z dnia 21.02.2023 r. Podkreślenia wymaga, że Zamawiający od
początku zabiegał o współfinansowanie Inwestycji przez Gminę. Zmiana stanowiska tego
podmiotu była efektem działań od Powiatu niezależnych – Gmina uzasadniła stanowisko w
sposób podany do wiadomości Odwołującego.
Tak więc Zamawiający podnosi, że finansowanie części Inwestycji przez Gminę Stalowa
Wola było dla niego niezbędne dla realizacji inwestycji, nie zaś dla wszczęcia postępowania.
Podsumowując - Zamawiający nie uzależniał formalnie wszczęcia postępowania od
zapewnienia udzielenia pomocy finansowej, choć zapewnienie takie istniało w chwili
o
publikowania ogłoszenia o zamówieniu. Od początku przewidywano partycypację Gminy w
kosztach inwestycji. O
dmowa przyznania pomocy finansowej przez Gminę spowodowała
utratę źródła dofinansowania, niezbędnego dla realizacji inwestycji. Powiat nie ma
możliwości uzupełnienia kwoty deklarowanego dofinansowania w wysokości 7 mln złotych z
powodu braku innych dochodów własnych. Wycofanie Gminy z przyrzeczonego
dofinansowania w dniu 21.02.2023 r., już na etapie trwającej procedury, zdeterminowało
podjęcie decyzji przez Zamawiającego o unieważnieniu postępowania ze względu na brak
dofinan
sowania ze środków publicznych, które zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie
części zamówienia. Pomoc finansowa Gminy stanowi środki publiczne, które łącznie ze
środkami Powiatu stanowić miały udział własny Zamawiającego niezbędny do realizacji
zakresu rze
czowego określonego w PFU. Wycofanie deklarowanej pomocy przez Gminę
uniem
ożliwiło wprowadzenie do budżetu Powiatu dotacji celowej w planowanej kwocie 7 mln
złotych.
Pomoc finansow
a udzielona innym jednostkom samorządu terytorialnego w formie dotacji
cel
owej, zgodnie z ustawami o samorządzie powiatowym, o samorządzie gminnym oraz o
finansach publicznych jest źródłem dochodów dla samorządu otrzymującego tę pomoc,
stanowi również środki publiczne przeznaczone na określony cel.
Wymaga przy tym rozróżnienia pojęcie środków publicznych, które Zamawiający zamierzał
przeznaczyć na sfinansowanie całości lub części zamówienia, od pojęcia środków własnych.
Odwołujący podnosi, że w Promesie nr 01/2021/3516/PolskiLad środki inne niż przyznane w
ramach tego programu zostały określone jako udział własny wnioskodawcy. Jednak wskazać
należy, że postanowienia Programu nie wskazują jakiego rodzaju mają być inne środki niż z
Programu pochodzące. Żaden zapis nie przewiduje, że mają to być środki pochodzące
rzeczywiście z własnych przychodów Wnioskodawcy. Istotą było rozróżnienie środków
pochodzących z programu oraz środków pochodzących z innych źródeł, które zapewnia
Zamawiający. Ponadto we wniosku o dofinansowanie Powiat Stalowowolski zadeklarował
wysokość udziału własnego na kwotę 600.000 zł, a promesa została wydana w odniesieniu
do tego wniosku. Środki finansowe w tej wysokości Powiat posiadał. Z powyższego wynika,
że określenie gotowości Powiatu Stalowowolskiego do dysponowania „udziałem własnym” w
postępowaniu o przyznanie dofinansowania z Polskiego Ładu nie ma związku z tym, jakie
kwoty i z jakiego źródła pochodzące będą następnie wykorzystywane w ramach Inwestycji.
P
odkreślić należy ponownie, że posiadanie lub nie środków własnych przez Zamawiającego
na sfinansowanie zamówienia już w momencie wszczęcia postępowania o udzielenie
zamówienia nie ma znaczenia dla zaistnienia przesłanek do unieważnienia postępowania..
Należy w tym miejscu odwołać się do wyroku KIO/UZP 1784/10. Zgodnie z jego treścią:
„Przepis art. 93 ust. 1a ustawy Pzp, pozostawia decyzję w kwestii unieważnienia
postępowania zamawiającemu – stanowi jego prawo, a nie obowiązek. Zamawiający może
podjąć decyzję, iż pomimo nieprzyznania środków, jest w stanie i zrealizuje zamówienie.”
Treść tego rozstrzygnięcia obala powołany przez stronę przeciwną argument, zgodnie z
którym nieprzyznanie środków finansowych, które Zamawiający zamierzał przeznaczyć na
sfinansowanie zamówienia, o czym mowa w art. 310 Pzp musi prowadzić do sytuacji, w
k
tórej wskutek nieprzyznania tych środków Zamawiający nie jest w stanie zapewnić
finansowania zamówienia. Decyzja o unieważnieniu postępowania nie jest uzależniona od
możliwości dalszej realizacji inwestycji przy wykorzystaniu środków własnych. W sytuacji
w
ycofania finansowania środkami publicznymi przez podmiot zewnętrzny decyzja o
kontynuowaniu i jest suwerenną decyzją Zamawiającego.
J
akiekolwiek informacje przekazane przez Starostę na forum publicznym, czy też prywatnym
nie są oficjalnym stanowiskiem Powiatu. Oficjalny charakter ma informacja o unieważnieniu
postępowania i zawarte w niej podstawy. W powołanym artykule prasowym nie została
podana przyczyna ani forma rezygnacji z inwestycji. T
reść nie może w żadnym razie
stanowić merytorycznej przyczyny dla oceny prawidłowości działań Powiatu w niniejszej
sprawie.
Odwołujący podnosi, że przesłanki cofnięcia dofinansowania nie zostały należycie
wykazane. W pierwszej kolejności należy odnieść się do związanego z tym zarzutu formy
przyznania dofinansowania.
Zgodnie z art. 31, w zw. z art. 26 ust. 4 u
stawy o samorządzie gminnym prezydent miasta
kieruje bieżącymi sprawami gminy oraz reprezentuje ją na zewnątrz. W sprawie Prezydent
Miasta Stalowej Woli, jako uprawniony organ władz miasta, do którego należy inicjatywa
uchwałodawcza, zadeklarował wsparcie finansowe przedmiotowej Inwestycji, a następnie
wycofał się z deklaracji. Dla Zamawiającego zgodnym z prawem działaniem było złożenie
oficjalnych oświadczeń przez ww. podmiot.
Skoro Odwołujący wskazuje, że dla przyznania dofinansowania właściwe byłoby działanie
innego podmiotu, to oznaczałoby że środki publiczne nie zostały ostatecznie przyznane
Zamawiającemu. W tym momencie nieuprawniona byłaby zawarta we wcześniejszym
fragmencie odwołania argumentacja o cofnięciu już przyznanych środków.
Kwestia przed
miotowej inwestycji leży w sferze żywotnych zainteresowań Miasta i Powiatu.
Prezydent Miasta, posiadał pełną wiedzę co do przebiegu procesu inwestycyjnego.
Przyczyny,
dla których Gmina Stalowa Wola nie przyznała dofinansowania nie są
jednocześnie przyczynami unieważnienia postępowania. To ostatnie jest efektem
nieprzyznania środków. Natomiast powody, którymi kierowały się władze Miasta są
kwestiami dotyczącymi bezpośrednio tego podmiotu, na które Powiat nie miał wpływu.
Uzasadnieniem unieważnienia postępowania jest nieprzyznanie środków publicznych, nie
zaś przesłanki stojące za decyzją o nieprzyznaniu tych środków. Te nie mogą podlegać
ocenie, nie są bowiem ustawową przesłanką do unieważnienia postępowania.
B
ędący podstawą unieważnienia art. 310 ustawy Pzp przewiduje jedynie trzy przesłanki jakie
muszą zostać spełnione aby czynność unieważnienia mogła być uznana za odpowiadającą
prawu. Zgodnie z nimi:
1.
Zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie części lub całości zamówienia
środki publiczne;
2.
Środki te nie zostały mu przyznane;
3.
Możliwość unieważnienia postępowania na tej podstawie została przewidziana w
odpowiednim dokumencie.
W niniejsz
ym postępowaniu przesłanki te należy uznać za spełnione.
Ad
. 1. Zamawiający zamierzał sfinansować część inwestycji ze środków publicznych
pochodzących od Gminy Stalowa Wola. Niewątpliwie środki te należy uznać za środki
publiczne
– w świetle art. 5 ustawy o finansach publicznych. Zamiar sfinansowania inwestycji
ty
mi środkami wynika m. in. z korespondencji prowadzonej z Gminą Stalowa Wola, czy też z
informacji o ustaleniach z Gminą przekazaną do Skarbnika Powiatu.
Na okoliczność tę wskazuje również cel na jaki miały być przeznaczone środki - przebudowa
instalacji -
infrastruktury technicznej niezwiązanych bezpośrednio z przebudową drogi.
Ad. 2 Środki te zostały Zamawiającemu zapewnione przez uprawniony do tego organ nimi
dysponujący – Prezydenta Miasta Stalowej Woli, który jest podmiotem uprawnionym do
reprezentowa
nia Gminy na zewnątrz. Również ten sam uprawniony podmiot cofnął
następnie swoją decyzję, co w świetle orzecznictwa wypełnia znamię „nieprzyznania
środków”.
Ad. 3. Możliwość unieważnienia postępowania została zawarta w ogłoszeniu o zamówieniu,
a jej zakre
s niewątpliwie obejmuje swoją dyspozycją przedmiotowy stan faktyczny.
W tej sytuacji wypełnienie wszystkich niezbędnych przesłanek, wymaganych dla ważności
rozstrzygnięcia o unieważnieniu postępowania powoduje, że odwołanie strony przeciwnej nie
powinno z
ostać uwzględnione.
Biorąc powyższe pod uwagę wnoszę jak na wstępie niniejszej Odpowiedzi.
Załączono- pismo naczelnika Wydziału Inwestycji i Mienia Powiatu do Wydziału Budżetu i
Finansów z 01.04.2022 r.; - wniosek o dofinansowanie z programu Polski Ład z dnia
09.08.2021 r.; -
Promesa wstępna nr 01/2021/3516/PolskiLad z 17.11.2021 r.; - listy
obecności z narad dotyczących przygotowania inwestycji; - pismo Prezydenta Miasta
Stalowej Woli z 28.04.2022 r. w sprawie przyznania wsparcia finansowego inwestycji; -
pismo Prezydenta Miasta Stalowej Woli z 21.02.2023 r. w sprawie nieprzyznania wsparcia
finansowego inwestycji; - warunki techniczne przebudowy infrastruktury podziemnej.
Odwołujący w odniesieniu do odpowiedzi Zamawiającego na odwołanie wskazał w piśmie z
dnia 14 marca 2023 r.,
co następuje:
I. 1.
Z udzielonej odpowiedzi na odwołanie wynika, że w sprawie rzekomej dotacji z Gminy
Stalowa Wola brak jest uchwały Rady Gminy w sprawie udzielenia dotacji innej jednostce
samorządu terytorialnego, a w konsekwencji nie ma uchwały o cofnięciu tej dotacji, jak
również nie ma umowy pomiędzy Gminą Stalowa Wola oraz Powiatem w sprawie warunków
udzielenia dotacji. W sprawie mamy ewentualnie do czynienia z
sytuacją, w której
Zamawiający zakładał finansowanie zamówienia ze środków z Gminy Stalowa Wola jedynie
w oparciu o oświadczenia Prezydenta Miasta, będącego organem wykonawczym Gminy, w
sytuacji w której zgodnie z przepisami prawa nie ma on w zakresie udzielenia dotacji innej
jednostce żadnych kompetencji.
2. Odw
ołujący stwierdza, że słuszny jest zarzut odwołania z pkt 1c, zgodnie z którym nie jest
spełniona przesłanka „nieprzyznania środków, które Zamawiający zamierzał przeznaczyć na
sfinansowanie zamówienia”.
Zdaniem Odwołującego wskazana w piśmie o unieważnieniu postępowania okoliczność
mająca potwierdzać spełnienie przesłanki nie spełnia przesłanki unieważnienia
postępowania z art. 257 tj. nieprzyznania środków.
3. Prezydent Miasta jako organ wykon
awczy Gminy nie ma żadnych kompetencji do
udzielania dotacji
, jej cofnięcia, czy nieprzyznania.
W odniesieniu do środków z Gminy Stalowa Wola nie jest spełniona przesłanka z art. 257
ustawy Pzp dotycząca „nieprzyznania środków”, gdyż w odniesieniu do tych środków nie
została spełniona jakakolwiek podstawa prawna do oczekiwania, że te środki mogą zostać
przyznane. W konsekwencji nie można było czynić w odniesieniu do nich założenia
możliwości przeznaczenia ich na sfinansowanie zamówienia. Skoro nie było podstaw
prawnych do oczekiwania, że środki mogą być przyznane, to nie jest spełniona przesłanka
ich „nieprzyznania”.
Zgodnie z art. 47 ust. 2 ustawy z dnia 13.11.2003 r. o dochodach jednostek samorządu
terytorialnego (Dz.U. z 2022 poz. 2267)
–„ustawa o dochodach jst” - wysokość
dofinansowania dla innej jst określa w drodze uchwały organ stanowiący tej jednostki
samorządu terytorialnego, który udziela dotacji. Analogicznie wskazano w art. 216 ust. 2 pkt
5 ustawy o finansach publicznych. Z kolei warunki udzielenia pomocy finansowej, w tym
terminu rozliczenia dotacji
określa umowa zawierana pomiędzy organami wykonawczymi
tych jst (art. 220 ustawy o finansach publicznych).
4. W celu potwierdzenia powyższego, w tym wykazania znaczenia uchwały Rady Gminy w
spra
wie udzielenia dotacji oraz umowy w sprawie warunków jest wypłaty Odwołujący
powołuje się na: Komentarz do art. 220 ustawy o finansach publicznych (red. Dr Agnieszki
Mikos-Sitek
– wyd. CH.BECK), „Niewątpliwie warunkiem koniecznym do udzielenia pomocy
inne
j j.s.t. jest zaplanowanie wydatku na ten cel w uchwale budżetowej. Uchwała budżetowa
jest bowiem podstawą gospodarki finansowej jednostki samorządu terytorialnego w danym
roku budżetowym (art. 211 ust. 4 FinPubU)” , „Upoważnienie do zawarcia przez organ
wykonawczy j.s.t. umowy jest konsekwencją uprzedniej woli udzielenia pomocy, wyrażonej w
uchwale organu stanowiącego.” „Zgodnie z art. 250 FinPubU, zarząd jst, udzielając dotacji
celowej, w tym jednostce sektor finansów publicznych, w przypadku gdy odrębne przepisy
lub umowa międzynarodowa nie określają trybu i zasad udzielania lub rozliczania tej dotacji,
zawiera umowę, która określa w szczególności:
-
wysokość dotacji, cel lub opis zakresu rzeczowego zadania, na którego realizację są
przekazywane środki dotacji, -termin wykorzystania dotacji, nie dłuższy niż do dnia 31
grudnia danego roku budżetowego, -termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji oraz
termin zwrotu niewykorzystanej części dotacji celowej, z tym że termin ten nie może być
dłuższy niż terminy zwrotu określone w niniejszym dziale.”
-Wyrok NSA z 10.03.2020 r. I GSK 89/20, gdzie wskazano: -
„W myśl art. 47 ust. 2 ustawy z
13 listopada 2003 r. o dochodach jst
wysokość dofinansowania określa, w drodze uchwały,
organ stanowiący jst, która udziela dotacji. Zatem to rada gminy winna określić kwotę
dofinansow
ania. Powołany przepis w sposób jednoznaczny i kategoryczny zobowiązuje radę
gminy do określenia w uchwale wysokości dotacji na realizowane przez inną jednostkę
samorządu zadanie.”
5. Aby można było w ogóle mówić o fakcie ubiegania się o dotację z Gminy Stalowa Wola to
najpierw musiałaby zostać podjęta uchwała tej gminy w trybie art. 47 ust. 2 ustawy o
dochodach jst. Wysokość dotacji określa przecież Rada Gminy. Można zadać sobie pytanie,
na jakiej w ogóle podstawie Prezydent Miasta arbitralnie oświadczał, że Gmina zamierza
przeznaczyć na inwestycję akurat 7 mln zł?
Najpierw musiała zostać podjęta uchwała Rady Gminy dająca zielone światło do
uwzględnienia tego finansowania w budżecie zamówienia, a następnie umowa określając
warunki wypłaty/udzielenia dotacji. W przedmiotowej sprawie nie było ani uchwały, ani
umowy.
W sprawie nie możemy mówić choćby nawet o promesie udzielenia dofinansowania. Taką
promesa mo
głaby być jedynie uchwała Rady Gminy, a nie pismo Prezydenta. Rzeczone
pismo Prezydenta może świadczyć jedynie o przekroczeniu przez niego swoich kompetencji.
Prezydent w tym zakresie nie miał żadnych kompetencji.
6. Z opisanych wyżej względów nie można uznać, że wycofanie się Prezydenta ze swojej
deklaracji może być traktowane jako „nieprzyznanie dotacji” o czym mowa w art. 257 Pzp.
7. Odwołujący nie jest w stanie jednoznacznie stwierdzić, czy Zamawiający w oparciu o
deklaracje Prezydenta Stalowa Wola z pism z dnia 28.04.2022 oraz z dnia 21.02.2023, nie
mające umocowania w przepisach prawa, faktycznie zakładał, że te 7 mln z Gminy Stalowa
Wola będzie domykało budżet zamówienia, a zatem, że faktycznie zamierzał przeznaczyć te
środki na sfinansowanie zamówienia. Bez względu na to, uwzględniając treść art. 257 Pzp,
nie można uznać, że kolejne, wydane bez podstawy prawnej oświadczenie Prezydenta
Miasta, o nieudzieleniu dotacji, stanowi wystarczającą przesłankę do unieważnienia
postępowania i stanowi dowód „nieprzyznania środków publicznych, które Zamawiający
zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia”.
II.
1. Zdaniem Odwołującego słuszny jest również zarzut z pkt 1) lit. b. odwołania.
O
dpowiedź na odwołanie potwierdza, że w odniesieniu do środków z Gminy Stalowa Wola
nie było uchwały Rady Gminy wydanej w trybie art. 47 ust. 2 ustawy o dochodach jst., która
określałby choćby wysokość możliwej dotacji, to w sprawie nie możemy mówić o tym, ze
Zamawiający faktycznie zamierzał przeznaczyć środki z Gminy Stalowa Wola wysokości 7
mln zł na sfinansowanie zamówienia.
B
ez uchwały Rady Gminy nie ma podstaw prawnych do czynienia założenia, że środki z
Gminy będą mogły zostać wykorzystane do sfinansowania zamówienia, Odwołujący uznaje,
że w rzeczywistości Zamawiający nie zamierzał przeznaczyć tych środków na sfinansowanie
zamówienia. Nie jest zatem spełniona przesłanka z art. 257 Pzp, zgodnie z którą podstawą
unieważnienia postępowania jest nieprzyznanie środków, które Zamawiający zamierzał
przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia.
2. Potwierdzeniem powyższego jest treść Regulaminu Naboru Wniosków o Dofinansowanie
z Rządowego Programu Polski Ład. Zgodnie z § 2 pkt 32) tego Regulaminu:
-
„Udział własny – środki finansowe Wnioskodawcy przeznaczone na realizację Inwestycji,
których wysokość określona jest w § 5, i których posiadanie najpóźniej w dniu wszczęcia
Postępowania zakupowego jest warunkiem uzyskania Dofinansowania z Programu. Środki
na pokrycie udziału własnego nie mogą pochodzić z Programu”.
Odwołujący uznaje, że poza środkami z ww. programu pozostałe środki finansowe stanowiły
wkład własny Zamawiającego. Musiały być to zatem środki, które Zamawiający posiadał
najpóźniej w dniu wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia. Zamawiający nie mógł
posiadać w dniu wszczęcia postępowania środków z Gminy Stalowa Wola, gdyż brak było
uchwały Rady Gminy wydanej w trybie ustawy o dochodach jst oraz umowy, o której mowa w
220 ust. 2 ustawy o finansach publicznych.
3. Potw
ierdzeniem, że Zamawiający nie zamierzał przeznaczyć środków z Gminy Stalowa
Wola na sfinansowanie zamówienia, a całość środków finansowych poza środkami z
Programu Polski Ład stanowiła środki własne, które posiadał już w dniu wszczęcia
postępowania jest pismo z dnia 01.04.2022 załączone do odpowiedzi na odwołanie. Wprost
wynika z niego, że środki z Gminy Stalowa Wola nie są traktowane jako środki własne
Zamawiającego, a całość budżetu zamówienia pokryta jest z jego środków własnych oraz
dotacji z programu
Polski Ład.
W toku rozprawy strony przedstawiły stanowiska.
Odwołujący poparł odwołanie w całości w szczególności zarzut 1c.
Zauważył, że art. 310 omawiany w odwołaniu dotyczy środków zewnętrznych. Przypomniał,
że sam Zamawiający kwalifikował jako środki własne wszystkie przewidziane na
sfinansowanie inwestycji z wyjątkiem przewidzianych do pozyskania z Polskiego Ładu.
Stwierdz
ił, że zgodnie z ustawą o finansach publicznych środki pozyskane z innej jednostki
są środkami własnymi i traktowane są jako środki własne (wskazał na art. 5 ust. 1 pkt 10
ustawy o dochodach JST). Zasadność zarzutu podkreśla fakt, iż przewidywane środki
finansowe nie
zostały Zamawiającemu przyznane. Stwierdził, że o przyznaniu lub o odmowie
udzielenia dotacji
decyduje rada miasta, co stanowi jej wyłączną kompetencję. Prezydent nie
ma takich kompetencji, jest organem wykonawczym. Nie jest zatem spełniona przesłanka
„nieprzyznania środków”. Można zatem stwierdzić, że procedura przyznawania środków
nadal trwa, albo alternatywnie,
nie została rozpoczęta. Wskazuje na treść pisma z 1.04.2022
r.
między wydziałami starostwa z wnioskiem o zabezpieczenie w budżecie kwot na kolejne
lata. Stwierdz
ił, że w budżecie wobec braku uchwały rady miasta nie można było przewidzieć
i
wpisać środków pochodzących z miasta Stalowa Wola. Przypomniał o wniosku o
dofinansowanie z Polskiego Ładu, gdzie zadeklarowano środki własne w wysokości 600 000
zł, kwot stanowi 5% od wartości inwestycji, a Zamawiający zadeklarował posiadanie środków
w wysokości wymaganych 5%.
Stwierdz
ił, że Zamawiający nie wykazał, że środki nie zostały przyznane na podstawie art.
310. Brak w tym względzie stosownych decyzji organu stanowiącego (rady gminy) jak i
inicjatywy prezydenta kierowanej w tym zakresie do rad
y gminy. Powyższe oznacza brak
przesłanek z art. 310 – nieprzyznania środków. Przypomniał, że według art. 5 ust. 1 pkt 10
ustawy o dochodach samorządu dotacja z programu Polski Ład nie stanowi dochodów
własnych. Zauważył, że z pisma z 1.04. wynika, że nie przewidywano poza dofinansowaniem
innych środków. Wskazał na artykuł:
https://wspolnota.org.pl/newsletter/brak-srodkow-w-
budzecie-a-uniewaznienie-przetargu
Zamawiający stwierdził, że środki zewnętrzne w tym z Polskiego Ładu są wprowadzane do
budżetu. Przypomniał, że w piśmie z 1.04. wskazano, iż określona część kosztów zostanie
poniesio
na przez gminę Stalowa Wola. Środki te miały pochodzić ze źródeł zewnętrznych, a
w tym zakresie stosowne obietnice wyraził Prezydent Miasta. Zauważył, że inicjatywa w
zakresie spraw finansowych, w tym dot
yczących budżetu, należy do prezydenta jako organu
wykonawczego,
który reprezentuje gminę na zewnątrz. Potwierdził, że rada miasta nie
podjęła uchwały co do omawianych środków finansowych, czyli nie przyznano środków w
rozumieniu art. 310 PZP. Zauważył, że gdyby zawarł umowę, a nie dysponował niezbędnymi
finansami,
doszłoby do powstania szkody i ewentualnych odszkodowań. Podkreślił, że
zostały spełnione przesłanki unieważnienia postępowania na podstawie art. 310 PZP, co
wykazał ostatniej części swojego pisma.
Krajowa Izba Odwoławcza po rozpatrzeniu odwołania na rozprawie z udziałem stron i
uczestnika ustaliła i zważyła co następuje.
Przedmiotem sporu jest ustalenie, czy w okolicznościach faktycznych prowadzonego przez
zamawiającego postępowania zaistniały przesłanki do unieważnienia tego postępowania na
podstawie art. 310 ustawy pzp.
Przepis ten stanowi
, w zakresie mogącym mieć zastosowanie w sprawie, że Zamawiający
może unieważnić postępowanie o udzielenie zamówienia, jeżeli środki publiczne, które
zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie całości lub części zamówienia, nie
zostały mu przyznane, a możliwość unieważnienia postępowania na tej podstawie została
przewidziana w ogłoszeniu o zamówieniu w postępowaniu prowadzonym w trybie
podstawowym.
W toku postępowania odwoławczego odwołujący kilkakrotnie wskazywał na
art. 257 pzp,
co uznać należy jedynie za oczywistą omyłkę, bez wpływu na sposób
argumentacji.
Unieważnienie postępowania z powodu nieprzyznania środków finansowych co do zasady
należy do sytuacji wyjątkowych i wymaga, jak wskazano, uprzedniego zastrzeżenia takiej
możliwości. Niespornie w prowadzonym postępowaniu takie zastrzeżenie zostało dokonane
w ogłoszeniu o zamówieniu.
Ustawodawca nie wskazuje na źródło środków, określa jedynie ich charakter jako środki
public
zne. Pojęcie „środki publiczne” należy więc definiować szeroko, jako środki publiczne
w rozumieniu przepisów ustawy o finansach publicznych. Brak możliwości sfinansowania
zamówienia wyłącznie z budżetu zamawiającego uniemożliwia udzielenie zamówienia, gdy z
różnych przyczyn środki, które miały służyć współfinansowaniu zamówienia, nie zostaną
zamawiającemu przyznane. Jak wskazuje się w piśmiennictwie Przepis art. 310 Pzp
umożliwia zamawiającemu wszczęcie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego
przed
uzyskaniem decyzji o przyznaniu mu środków finansowych, a więc bez zapewnienia w
budżecie zamawiającego pełnej kwoty środków przeznaczonych na finansowanie
zamówienia. Okoliczność braku przyznania środków finansowych, o które ubiegał się
zamawiający dla celów dofinansowania zamówienia, może stanowić podstawę do
unieważnienia postępowania pod warunkiem, że zamawiający przewidział, że taka podstawa
do
unieważnienia postępowania może być przez niego zastosowana. (por. Komentarz do
ustawy wyd. Urząd Zamówień Publicznych W-wa 2021 r, red. H. Nowak i M. Winiarz.).
„Nieprzyznanie środków”, o których mowa w art. 310 Pzp, będzie to zarówno sytuacja, w
której zamawiający otrzymał powiadomienie o takiej decyzji podmiotu przyznającego
dofinansowanie, jak i sytuacja, w
której wprawdzie początkowo zapadła decyzja o przyznaniu
środków, ale na skutek innych okoliczności decyzja ta została cofnięta i ostatecznie
zamawiającemu środki na dofinansowanie zamówienia nie zostały przyznane. Nie są
przesłanką do unieważnienia postępowania w oparciu o art. 310 Pzp przypuszczenia
zamawiającego co do tego, że środki na dofinansowanie zamówienia nie zostaną mu
przyznane. Musi istnieć dowód pozwalający obiektywnie zweryfikować taką okoliczność
stosowny do formy uzyskania takiej informacji.
” (Ibidem).
W sprawie niniejszej odwołujący zasadnie, wobec braku dowodów przeciwnych, stwierdził,
że Rada Miasta Stalowa Wola, nie podejmowała uchwały w sprawie udzielenia
dofinansowania środkami publicznymi inwestycji zamawiającego, ani w uchwale budżetowej,
ani w i
nnym odrębnym akcie co do przyznania środków bądź ich nieprzyznania (odmowie
przyznania) .
Tym samym rzeczywiści środki finansowe nie zostały przyznane
zamawiającemu.
Oceniając postępowanie zamawiającego stwierdzić należy, że miał on uzasadnione
podstawy do uznania, że może się spodziewać uzyskania dofinansowania od jednostki
samorządu terytorialnego stopnia podstawowego – Gminy Miasta Stalowa Wola. Podstawą
tej oceny jest oficjalna deklaracja Prezydenta Miasta Prezydent Miasta Stalowej Woli
zawarte w piśmie z dnia 28 kwietnia 2022 r. w którym informuje on, że „zgodnie z
wcześniejszymi ustaleniami Gmina Stalowa Wola przewiduje wsparcie finansowe zadania
pn. „Rozbudowa drogi powiatowej nr 1025R ul. Mickiewicza i ul. Žwirki i Wigury w Stalowej
Woli” w wysokości 7.000.000, 00 zł. Proszę o przekazanie informacji po rozstrzygnięciu
postępowania przetargowego w zakresie wysokości zaoferowanych kosztów przebudowy
infrastruktury podziemnej oraz oczekiwanego terminu udzielenia pomocy finansowej przez
Gminę Stalowa Wola.”. Pismo to zostało doręczone po dacie wszczęcia przez
zamawiającego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, jednakże wskazuje na
wcześniej dokonane ustalenia, co oznacza, że zamawiający miał uzasadnione podstawy
uznać realność przyszłego dofinansowania.
W tym miejscu należy zauważyć, że Prezydent Miasta jest organem wykonawczym, a nie
stanowiącym Gminy, jednakże jest on jedynym podmiotem reprezentującym gminę na
zewnątrz mającym przy tym wyłączną kompetencję inicjatywy uchwałodawczej w sprawach
budżetowych – planu dochodów i wydatków gminy. Zatem zamawiający nie miał potrzeby i
po
dstaw oczekiwać informacji z gminy sygnowanych przez inny organ gminy.
Zatem informacja
o „przewidywanym wsparciu” w konkretnej kwocie była dla zamawiającego
wiarygodna i realna.
Bez wątpienia cytowane wsparcie miało nastąpić w drodze przekazania
środków publicznych od podmiotu zewnętrznego reprezentowanego przez autora
cytowanego pisma.
Odwołujący uzasadniał swoje stanowisko w szczególności poglądem przedstawionym w
piśmie „Wspólnota” z 26.10.2022 r. (
https://wspolnota.org.pl/newsletter/brak-srodkow-w-
budzecie-a-uniewaznienie-przetargu
). Niniejsze rozs
trzygnięcie jest zgodne ze wskazanym
stanowiskiem w ww artykule
, w tym co do pojęcia środków publicznych, podmiotu
zewnętrznego przyznającego środki na dofinasowanie, i kompetencji organów samorządu
gminnego.
Oczywiste jest także, że nie jest możliwe unieważnienie postępowania w sytuacji,
w której „organ stanowiący postanowił o niewprowadzeniu do budżetu środków służących do
sfinansowania zamówienia publicznego lub postanowił o niewprowadzeniu odpowiednich
zmian do budżetu – odrzucił projekt uchwały przygotowany przez zarząd JST. Niekiedy
można spotkać się z interpretacją, że rada lub sejmik „nie przyznaje” zarządowi JST środków
na sfinansowanie danego zadania i tym samym możliwe jest unieważnienie przetargu na
podstawie przepisu art. 257 pzp. Taka interpre
tacja prawa nie jest jednak prawidłowa.”
W sprawie rozpatrywanej jednak nie zachodzi sytuacja wzajemnych relacji organu
stanowiącego i wykonawczego tej samej jednostki samorządu, lecz odrębnych jednostek
samorządu terytorialnego tj. Powiatu Stalowowolskiego i Miasta (Gminy) Stalowa Wola.
W piśmie z dnia 21 lutego 2023 r., skierowanym do zamawiającego Prezydent Stalowej Woli
Poinformował, że Gmina Stalowa Wola nie będzie partycypować w kosztach tego zadania
we wcześniej deklarowanej wysokości 7.000.000 zł. wskazując m.in., że ważny interes
publiczny oraz zasady celowości i gospodarności, które determinują kierunki inwestycyjne
Gminy, nie pozw
alają na partycypację w deklarowanej wcześniej wysokości 7.000.000 zł, ani
też w innej wysokości lub formie, przy realizacji zadania rozbudowy ul. Mickiewicza i Żwirki i
Wigury w Stalowej Woli w planowanym okresie realizacji.
”
W takim stanie rzeczy stwierd
zić należy, jakkolwiek zamawiający na uzasadnionych
podstawach
, wynikających z deklaracji Gminy Miasta Stalowa Wola, zamierzał przeznaczyć
na sfinansowanie części zamówienia zewnętrzne środki publiczne, które miały pochodzić z
tej
że gminy, to bez wątpienia nie zostały mu środki te przyznane.
Powyższe ustalenie wraz z przewidzianą w ogłoszeniu o zamówieniu, ewentualnością
unieważnienia postępowania, uzasadnia stwierdzenie o zaistnieniu w prowadzonym
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, przesłanki unieważnienia tego
postępowania na podstawie art. 310 ustawy pzp.
Wobec powyższego stwierdza się, że zamawiający w prowadzonym postępowaniu nie
naruszył przepisów ustawy wskazanych przez odwołującego w petitum odwołania. Z tego
względu orzeczono, jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art.
575 ustawy z dnia 11 wrze
śnia 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz.
1710 ze zm.) oraz § 8 ust. 2 zdanie pierwsze rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z
dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania
odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu wysokości wpisu
od odwołania (Dz. U. poz. 2437).
Przewodniczący: ……………………..
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 3393/22 z dnia 2023-12-30
- Sygn. akt 1, KIO 413/23, KIO 510/23 z dnia 2023-03-21
- Sygn. akt KIO 559/23 z dnia 2023-03-20
- Sygn. akt KIO 560/23 z dnia 2023-03-16
- Sygn. akt KIO 625/23 z dnia 2023-03-16
