rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2023-09-25
rok: 2023
data dokumentu: 2023-09-25
rok: 2023
sygnatury akt.:
KIO 2597/23
KIO 2597/23
KIO 2608/23
Komisja w składzie:
Przewodniczący: Adriana Urbanik Członkowie: Emilia Garbala, Joanna Gawdzik - Zawalska Protokolant: Mikołaj Kraska
Przewodniczący: Adriana Urbanik Członkowie: Emilia Garbala, Joanna Gawdzik - Zawalska Protokolant: Mikołaj Kraska
po
rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 i 27 września 2023 r. w Warszawie odwołań
wniesionych do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 4 września 2023 r. przez:
A.
wykonawcę Zakłady Automatyki "KOMBUD" S.A. z siedzibą w Radomiu
(KIO 2597/23),
B.
wykonawcę Alstom Polska S.A. z siedzibą w Warszawie (KIO 2608/23)
w
postępowaniu prowadzonym przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. w Warszawie
przy udziale wykonawcy
Alstom Polska S.A. z siedzibą w Warszawie zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie odwołującego (KIO 2597/23),
przy udziale
wykonawcy Ground Transportation Systems Polska sp. z o.o. z siedzibą
w Warszawie
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego (KIO 2597/23, KIO 2608/23),
rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 i 27 września 2023 r. w Warszawie odwołań
wniesionych do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 4 września 2023 r. przez:
A.
wykonawcę Zakłady Automatyki "KOMBUD" S.A. z siedzibą w Radomiu
(KIO 2597/23),
B.
wykonawcę Alstom Polska S.A. z siedzibą w Warszawie (KIO 2608/23)
w
postępowaniu prowadzonym przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. w Warszawie
przy udziale wykonawcy
Alstom Polska S.A. z siedzibą w Warszawie zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie odwołującego (KIO 2597/23),
przy udziale
wykonawcy Ground Transportation Systems Polska sp. z o.o. z siedzibą
w Warszawie
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego (KIO 2597/23, KIO 2608/23),
orzeka:
1.
Oddala odwołania w sprawach KIO 2597/23 i KIO 2608,
2.
Kosztami postępowania w sprawach KIO 2597/23 i KIO 2608/23 obciąża stosownie
do wyniku postępowania odwołujących Zakłady Automatyki "KOMBUD" S.A.
z siedzibą w Radomiu i Alstom Polska S.A. z siedzibą w Warszawie, i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20 000 zł 00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
Zakłady
Automatyki
"KOMBUD"
S.A.
z
siedzibą
w
Radomiu
tytułem wpisu od odwołania i kwotę 20 000 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia tysięcy
złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę Alstom Polska S.A. z
siedzibą w Warszawie tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1605, z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w
terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ………………………….…
Członkowie:
………………………….…
………………………….…
Sygn. akt: KIO 2597/23, KIO 2608/23
Uzasadnienie
Zamawiający – PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. (ul. Targowa 74, 03-414
Warszawa) prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu
nieograniczonego na podstawie ustawy z dnia 11
września 2019 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2023 r., poz. 1605,
z późn. zm.) – dalej „Pzp”, „PZP”,
pn.
„Zaprojektowanie i zabudowa systemu ERTMS/ETCS na linii kolejowej nr 8 (LCS
Warszawa Okęcie i LCS Radom)”, numer referencyjny: 9090/IREZA1/11699/03052/23/P.
Ogłoszenie o zamówieniu opublikowane zostało w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej
w dniu 1 sierpnia 2023 r., za numerem 2023/S 146-467839.
KIO 2597/23
W dniu
4 września 2023 r. odwołanie wniósł wykonawca Zakłady Automatyki
Kombud S.A. (
ul. Wrocławska 7, 26-600 Radom) – dalej „Odwołujący”. Odwołujący wniósł
odwołanie na treść warunków zamówienia - Specyfikacji Warunków Zamówienia (dalej:
„SWZ”) w zakresie zmienionym przez Zamawiającego w dniu 25 sierpnia 2023 r. (dalej
„Zmiana”), odnoszącym się do treści Tomu III SWZ – Programu Funkcjonalno-Użytkowego
(dalej: „PFU”). Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie: art. 99 ust. 1, 2 i ust. 4 Pzp
w związku z art. 16 pkt 1-3 Pzp, art. 17 ust. 1-2 Pzp, art. 103 ust. 2-3 Pzp oraz w związku z
art. 362 Pzp, poprzez sporządzenie opisu przedmiotu zamówienia („OPZ”) obejmującego:
1. nałożenie na wykonawcę obowiązku uzyskania pozytywnej opinii właściwej jednostki
organizacyjnej upoważnionej do przeprowadzania badań koniecznych do uzyskania
świadectw dopuszczenia do eksploatacji typu urządzeń przeznaczonych do prowadzenia
ruchu kolejowego wchodzących w skład podsystemu strukturalnego sterowanie w zakresie
oddziaływania przeprowadzonej implementacji interfejsu na istniejące urządzenia SRK (nowy
ppkt. 4.3.11.ff) PFU w zakresie odnoszącym się do zaimplementowanych interfejsów po
stronie istniejących urządzeń SRK), 2. nałożenia na wykonawcę obowiązku przeprowadzenia
wyceny i oceny ryzyka dla
przeprowadzonej zmiany technicznej w istniejącym systemie
sterowania ruchem kolejowym
wynikającej z implementacji interfejsu w urządzeniach SRK,
zgodnie z aktualnym
rozporządzeniem (nowy ppkt 4.3.11.gg) PFU w zakresie odnoszącym
się do implementacji interfejsu w istniejących urządzeniach SRK), - z naruszeniem
wskazanych przepisów prawa, nakładając na wykonawców nieuzasadnione obowiązki - w
zakresie opracowania dokumentacji po stronie istniejących urządzeń SRK innego
producenta
-
o zbędnym, niejasnym i wewnętrznie sprzecznym zakresie, w sytuacji gdy wykonawcy nie
mają możliwości technicznych ani prawnych do ich realizacji bez zaangażowania ich
producenta, a przez to także ograniczając uczciwą konkurencję i powodując nieuzasadnione
uprzywilejowanie jednego wykonawcy (producenta/ dostawcy
urządzeń SRK warstwy
podstawowej), co może doprowadzić do wyeliminowania innych wykonawców z ubiegania
się o zamówienie, naruszając przez to także zasady uczciwej konkurencji, równego
traktowania wykonawców, proporcjonalności, efektywności i przejrzystości. Odwołujący w
oparciu o wyżej wskazane zarzuty wniósł o uwzględnienie odwołania, jak również nakazanie
Zamawiającemu: dokonanie odpowiedniej zmiany treści SWZ - pkt 4.3.11 PFU, polegającej
na:
1. usunięciu ppkt 4.3.11.ff) PFU w zakresie odnoszącym się do urządzeń i systemów
SRK,
2. usunięciu ppkt 4.3.11.gg) PFU w zakresie odnoszącym się do urządzeń i systemów
SRK,
3. i w konsekwencji usunięciu ppkt 4.3.11.hh) PFU w zakresie odnoszącym się do
urządzeń i systemów SRK. Nadto, Odwołujący wniósł również o dopuszczenie i
przeprowadzenie dowodów, w tym dowodów z dokumentów powołanych w odwołaniu oraz
dowodu z dokumentów znajdujących się w aktach postępowania, a także przedłożonych w
toku
postępowania
odwoławczego
-
na okoliczności przytoczone w odwołaniu oraz w toku postępowania odwoławczego.
Ewentualnie, na wypadek uznania przez Izbę, że następujące okoliczności: 1) brak
możliwości wprowadzenia zmiany technicznej (implementacji interfejsu) w zabudowanych
urządzeniach SRK warstwy podstawowej oraz uzyskania dla tej zmiany opinii jednostki
organizacyjnej upoważnionej do przeprowadzania badań koniecznych do uzyskania
świadectw dopuszczenia do eksploatacji typu urządzeń przeznaczonych do prowadzenia
ruchu kolejowego wchodzących w skład podsystemu strukturalnego sterowanie w zakresie
oddziaływania przeprowadzonej implementacji interfejsu na istniejące urządzenia SRK
warstwy podstawowej, bez zaangażowania producenta tych urządzeń lub jego
upoważnionego przedstawiciela; 2) brak możliwości dokonania wyceny i oceny ryzyka dla
przeprowadzonej zmiany technicznej
w istniejącym systemie sterowania ruchem kolejowym
wynikającej
z
implementacji
interfejsu
w
urządzeniach
SRK
warstwy
podstawowej,
bez zaangażowania producenta tych urządzeń lub jego upoważnionego przedstawiciela
nie zostały wykazane przez Odwołującego w sposób wystarczający w drodze pozostałych
środków dowodowych przedstawionych w toku postępowania odwoławczego, na podstawie
art. 539 Pzp wn
iósł o powołanie biegłego i dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z
dziedziny
kolejnictwa ze specjalności sterowanie ruchem kolejowym dotyczącej ww.
okoliczności.
W uzasadnieniu
odwołania Odwołujący podał:
1. Wstęp. Zamawiający prowadzi wszczęte w drodze ogłoszenia z dnia 1 sierpnia 2023 r.
p
ostępowanie, którego przedmiotem jest zaprojektowanie i zabudowa systemu
ERTMS/ETCS na linii kolejowej nr
8 (LCS Warszawa Okęcie i LCS Radom). W toku
p
ostępowania zostały złożone dwa odwołania, rozstrzygnięte nieprawomocnym na dzień
wniesienia niniejszego odwołania wyrokiem Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 1 września
2023 r. (sygn. akt KIO 2383/23,
2387/23). Odwołania te referowały do pierwotnej treści
opublikowanych wraz ze wszczęciem postępowania warunków zamówienia. W dniu 25
sierpnia 2023 r., Zamawiający opublikował zmianę treści SWZ. Dowód: Zmiana treści SWZ z
dnia
25
sierpnia
2023
r.
(w aktach sprawy oraz w załączeniu do odwołania). W ramach jej pozycji 13, Zamawiający
dodał szereg nowych podpunktów do punktu 4.3.11 PFU „Inne wymagania”, w tym lit. ff), gg)
i hh), które jako wcześniej niesformułowane wymogi co do realizacji zamówienia stanowią
przedmiot niniejszego odwołania.
2. System ERTMS/ETCS.
Tytułem wstępu, Odwołujący wyjaśnił, że system ERTMS/ETCS
to unijny system sterowania
ruchem kolejowym o wysokim poziomie złożoności technicznej.
Jego funkcją jest umożliwienie interoperacyjności systemu kolejowego w ramach Unii
Europejskiej wraz z jednoczesnym
zwiększeniem jego standardu bezpieczeństwa.
Przedmiotem zamówienia jest system ERTMS/ETCS poziomu 2, którego zasady
implementacji określają tzw. Techniczne Specyfikacje Interoperacyjności podsystemu
„Sterowanie” (dalej „TSI CCS”) określone w rozporządzeniu Komisji (UE) 2016/919 z dnia
27 maja 2016 r. w sprawie technicznej specyfikacji interoperacyjności w zakresie
podsystemów „Sterowanie” systemu kolei w Unii Europejskiej (Dz. U. UE. L. z 2016 r. Nr
158, str. 1,
z późn. zm.). W uproszczeniu, system poziomu 2 spełnia przede wszystkim
zadania sygnalizacji kabinowej
– przekazuje informacje o wskazaniach semaforów do
urządzeń pokładowych zainstalowanych na pojazdach kolejowych, np. lokomotywach,
drezynach
i składach zespolonych. Urządzenia pokładowe nadzorują prawidłową obsługę pojazdów
kolejowych przez maszynistę i w razie potrzeby wywołują reakcję bezpieczną. Co istotne,
prawidłowa praca systemu ERTMS/ETCS poziom 2 jest możliwa tylko w przypadku
odpowiedniej komunikacji z systemami sterowania ruchem kolejowym (dalej:
„SRK”)
w
warstwie
podstawowej, obsługiwanymi przez dyżurnego ruchu urządzeniami
odpowiadającymi za bezpieczeństwo na danym obszarze. Można spośród nich wyróżnić
urządzenia stacyjne (odpowiedzialne za ruch w obrębie stacji) i liniowe (za jazdę pociągu
pomiędzy dwoma kolejnymi stacjami). Na odcinku linii kolejowej (obejmującym LCS
Warszawa Okęcie i LCS Radom, tj. od stacji Warszawa Aleje Jerozolimskie do stacji
Radom), urządzenia SRK warstwy podstawowej już się znajdują – zostały zabudowane w
ramach realizacji odrębnego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego
(
”Zaprojektowanie
i wybudowanie zintegrowanego systemu sterowania i kierowania ruchem kolejowym
na odcinku Warszawa Okęcie – Radom linii nr 8 w ramach projektu POIiŚ 7.1-9.1”,
zamówienie udzielone w roku 2013) i są to urządzenia produkcji Thales (obecna nazwa:
Ground Transportation Systems),
co jest okolicznością bezsporną pomiędzy stronami,
przyznaną przez Zamawiającego także w toku postępowania odwoławczego 2387/23. Typy
tych urządzeń zostały przedstawione w ppkt 2.2.2.6 obecnego PFU – Urządzenia sterowania
ruchem kolejowym.
Dowód: treść PFU, ppkt 2.2.2.6 (w aktach sprawy). Innymi słowy, zakres
zamówienia objętego niniejszym postępowaniem - system ERTMS/ETCS poziom 2 - polega
na wykonaniu swoistej „nakładki” na urządzenia SRK warstwy podstawowej. Przedmiotem
niniejszego p
ostępowania jest zaprojektowanie i zabudowa systemu ERTMS/ETCS poziom 2
na linii kolejowej nr 8 oraz nr 440, a nie zabudowa urządzeń SRK warstwy podstawowej.
3. Wymogi Pzp względem Zamawiającego co do opisu przedmiotu zamówienia. Niniejsze
odwołanie odnosi się do nowych ppkt 4.3.11.ff) i 4.3.11.gg) PFU, a w konsekwencji także
do ppkt 4.3.11.hh) PFU, wskazanych w jako „Inne wymagania”, które to nakładają
na wykonawców nieuzasadnione i nietransparentne, wewnętrznie sprzeczne oraz
niekonkurencyjne obowiązki w zakresie opracowania dokumentacji po stronie
zainstalowanych już, istniejących urządzeń innego producenta (a nie urządzeń
ERTMS/ETCS poziom 2, które będzie dostarczał wykonawca wybrany w niniejszym
p
ostępowaniu). W tym miejscu Odwołujący podkreślił, że to na Zamawiającym spoczywa
obowiązek opisania przedmiotu zamówienia w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za
pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniając wymagania i
okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty. Naruszeniem tej zasady jest
sytuacja, w której wykonawcy muszą domyślać się zakresu swoich przyszłych obowiązków,
czy
przygotowywać
ofertę
na postawie
nietransparentnych zapisów SWZ. Ponadto, zgodnie z powszechnie przyjętą
zasadą, wszelkie niejasności w tym zakresie powinny być wyjaśniane na korzyść
wykonawców (Por. np. wyrok KIO z dnia 10 czerwca 2022 r., sygn. akt KIO 1419/22, wyrok
SO w Warszawie z dnia 28 lipca 2022 r., sygn. akt
XXIII Zs 79/22, wyrok Sądu Najwyższego
z
dnia
28
lipca
2022 r., sygn. akt XXIII Zs 79/22).
Jak wskazał TSUE w wyroku z 10.05.2012 r., C-368/10,
Komisja Europejska v. Królestwo Niderlandów, EU:C:2012:284, „specyfikacje techniczne
powinny umożliwiać oferentom jednakowy dostęp do zamówienia i nie mogą powodować
tworzenia nieuzasadnionych przeszkód w otwarciu zamówień na konkurencję, muszą być
dostatecznie precyzyjne, aby umożliwić oferentom ustalenie przedmiotu zamówienia,
a instytucjom zamawiającym udzielenie zamówienia, oraz powinny być jasno wskazane, aby
wszyscy oferenci wiedzieli, jakie wymagania określone przez instytucje zamawiające należy
spełnić”. Co więcej, w przypadku oceny konkretnego stanu faktycznego jako naruszenia
zakazu opisywania
przedmiotu zamówienia w sposób ograniczający uczciwą konkurencję
(art. 99 ust. 4 Pzp), co stanowi
przedmiot niniejszego odwołania, wystarczającym jest
uprawdopodobnienie utrudnienia
konkurencji przy opisie przedmiotu zamówienia. Z przepisu
tego wynika bowiem zakaz opisywania
przedmiotu zamówienia w taki sposób, który mógłby
potencjalnie zagrozić uczciwej konkurencji, co potwierdza utrwalona linia orzecznicza (por.
m.in. wyrok KIO z 27 marca 2015 r., sygn. akt KIO 496/15, wyrok SA w Warszawie
z 24 stycznia 2012 r., sygn. akt VI ACa
965/11. Za uchwałą Izby z dnia 3 lipca 2017 r. (sygn.
akt: KIO-
KD 36/17): „dla przyjęcia naruszenia prawidłowości opisu przedmiotu zamówienia
jest już sama możliwość wystąpienia potencjalnego ograniczenia konkurencji w
postępowaniu. Opis przedmiotu zamówienia ograniczający możliwość złożenia ofert przez
wszystkich wykonawców mogących to zamówienie wykonać, a który nie jest podyktowany
racjonalnymi
i obiektywnie uzasadnionymi potrzebami zamawiającego, jednoznacznie narusza prawo.
Z art. 29 ust. 1 i 2 Pzp [obecnie art. 99 ust. 1 i 4 Pzp -
przyp. aut.] należy wywieść zatem
zasadę neutralności opisu przedmiotu zamówienia, który powinien być dokonany w taki
sposób, że charakterystyka wymagań Zamawiającego jest tak samo czytelna i zrozumiała
dla wszystkich wykonawców i nie pozycjonuje ich szans na uzyskanie zamówienia”. Jak
wskazano z kolei w wyroku Izby z dnia 11 sierpnia 2020 r. (sygn. akt: KIO 1694/20), prawo
zamawiającego do opisania przedmiotu zamówienia w sposób zapewniający jak najlepszą
realizację swoich potrzeb, nie jest nieograniczone. W orzecznictwie podnosi się także,
iż ograniczający konkurencję jest wymóg uzależniający wykonawców od konkretnego
podmiotu -
producenta, konkurującego na rynku usług będącego przedmiotem zamówienia.
Powyższe już samo w sobie wskazuje na ryzyko uprzywilejowania lub wyeliminowania
niektórych wykonawców z uwagi na narzuconą im konieczność współpracy z określonym
podmiotem (2022-08-19, KIO 2009/22).
W
przypadku
oceny
konkretnego
stanu
faktycznego
jako
naruszenia
zakazu
sformułowanego w art. 99 ust. 4 Pzp wystarczającym jest uprawdopodobnienie utrudnienia
konkurencji przy opisie
przedmiotu zamówienia. Z przepisu tego wynika bowiem zakaz
opisywania przedmiotu zamówienia w taki sposób, który mógłby potencjalnie zagrozić
uczciwej
konkurencji.
W szczególności Odwołujący pragnie przywołać tezy niedawnego wyroku KIO z dnia 13
lutego 2023 r., sygn. akt KIO
209/23: „Ustalony stan rzeczy wprost wpisuje się w
podnoszone przez odwołującego naruszenie art. 99 ust. 4 p.z.p. Norma ta jest jedną z
głównych zasad związanych z procesem formułowania przedmiotu zamówienia, zakazującą
opisywania
go
w sposób który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję, w szczególności przez
scharakteryzowanie produktów dostarczanych przez konkretnego wykonawcę, jeżeli
prowadzi to do uprzywilejowania niektórych wykonawców lub produktów, jak miało miejsce
w rozpoznawanym sporze. Co istotne, w omawianej normie
ustawodawca posłużył się
sformułowaniem "mógłby utrudniać uczciwą konkurencję". Powyższe powoduje, że na
odwołującym ciąży jedynie obowiązek uprawdopodobnienia, że opis przedmiotu zamówienia
może utrudniać uczciwą konkurencję, zaś ciężar dowiedzenia, że do takiego utrudnienia -
pomimo prawdopodobieństwa jego wystąpienia - nie doszło lub nie może dojść zostaje
przerzucony na zamawiającego.”. Biorąc pod uwagę powyższe, Odwołujący w ramach
niniejszego odwołania dąży do wykazania wszelkich relewantnych dla niniejszego odwołania
okoliczności faktycznych, jednakże dla jego skuteczności wystarczające będzie, by zostały
one uprawdopodobnione.
Wszystkie powyższe wymogi Pzp zostały naruszone przez
Zamawiającego w wyniku dodania nowej treści SWZ w zakresie wskazanym w niniejszym
odwołaniu.
4. Charakter obowiązków z pkt 4.3.11.ff) PFU, 4.3.11.gg) oraz 4.3.11.hh) PFU,
uprzywilejowanie jednego wykonawcy.
Zgodnie z wprowadzoną Zmianą, pkt 4.3.11.ff) PFU
stanowi, że „Wykonawca, dla zaimplementowanych interfejsów po stronie urządzeń objętych
obowiązkiem posiadania świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu uzyska pozytywną
opinię właściwej jednostki organizacyjnej upoważnionej do przeprowadzania badań
koniecznych do uzyskania świadectw dopuszczenia do eksploatacji typu urządzeń
przeznaczonych do prowadzenia ruchu kolejowego
wchodzących w skład podsystemu
strukturalnego sterowanie w zakresie oddziaływania przeprowadzonej implementacji
interfejsu na istniejące urządzenia SRK. Wyżej wymieniona opinia będzie zawierała
potwierdzenie,
że rozwiązania zastosowane w niniejszym projekcie nie zmieniają cech typu istniejących
systemów SRK i dSAT oraz zachowują zgodność z typem określonym w świadectwach
wydanych przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego”. Zgodnie natomiast z nowym pkt
4.3.11.gg) PFU „Wykonawca przeprowadzi wycenę i ocenę ryzyka dla przeprowadzonej
zmiany technicznej w istniejącym systemie sterowania ruchem kolejowym wynikającej
z implementacji interfejsu w urządzeniach SRK i dSAT. Wyżej wymieniona ocena zostanie
przeprowadzona zgodnie z aktualnym rozporządzeniem. Raport z wyżej wymienionej
przeprowadzonej wyceny i
oceny Wykonawca przedłoży Zamawiającemu”. W wyżej
wymienionym
ppkt PFU Zamawiający wymaga zatem od Wykonawcy przedłożenia
(pozyskania)
ekstensywnej dokumentacji technicznej dla interfejsów po stronie istniejących
urządzeń SRK warstwy podstawowej, a więc urządzeń innego producenta,
już zainstalowanych u Zamawiającego, a nie stanowiących przedmiotu niniejszego
p
ostępowania. Tylko dostawca/producent urządzeń SRK warstwy podstawowej, który
dokonał zmiany w tych urządzeniach, poprzez implementację interfejsu, może uzyskać
stosowne dokumenty w tym zakresie.
W kontekście ppkt 4.3.11.ff) PFU wskazać należy, że
urządzenia sterowania ruchem kolejowym (SRK) służą do zapewnienia bezpieczeństwa i
sprawności ruchu kolejowego przy założeniu, że tabor oraz pozostałe obiekty i urządzenia
związane
z ruchem kolejowym spełniają również odpowiednie wymagania w zakresie ruchu
kolejowego. Aby to zagwarantować urządzenia SRK objęte są obowiązkiem posiadania
świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu zgodnie z zapisami art. 22f ustawy z dnia 28
marca 2023 r. o transporcie kolejowym (
tj. Dz. U. z 2023 r. poz. 602. Obowiązek ten nie
dotyczy elementów systemu ERTMS/ETCS poziom 2 (które są składnikami
interoperacyjności) zgodnie z art. 22f ust. 12. „Uzyskanie świadectwa dopuszczenia do
eksploatacji typu nie jest wymagane dla typów urządzeń i typów budowli, o których mowa w
ust. 1, ujętych w TSI jako składniki interoperacyjności i objętych deklaracją WE zgodności lub
przydatności do stosowania składnika interoperacyjności.”). Natomiast rozporządzenie
Ministra
Infrastruktury
i
Rozwoju
z dnia 13 maja 2014 r. w sprawie
dopuszczania do eksploatacji określonych rodzajów
budowli, urządzeń i pojazdów kolejowych (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1923) określa w rozdziale
3 wykaz rodzaju budowli i urządzeń oraz pojazdów kolejowych, dla których wymagane jest
uzyskanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu. W skład urządzeń wymagających
świadectw są wymienione: a) Stacyjne urządzenia sterowania ruchem kolejowym, b)
u
rządzenia blokady liniowej, c) Systemy zabezpieczenia ruchu na przejazdach kolejowych,
d)
u
rządzenia
do wykrywania stanów awaryjnych pojazdów kolejowych, e) system zdalnego sterowania
ruchem kolejowym.
Są to typy urządzeń, które są wymienione w tabeli „Zakres podstawowy -
stan odcinka Warszawa Aleje Jerozolimskie
– Radom”, która jest umieszczona w tomie III
SWZ
– PFU w pkt 2.2.2.6 Urządzenia sterowania ruchem kolejowym. Należy je wyraźnie
odróżnić od zamawianych w niniejszym postępowaniu urządzeń systemu ERTMS/ETCS
poziom 2.
Każde kolejne zabudowane urządzenie musi zostać zweryfikowane na zgodność
z typem i przed przekazaniem do eksploatacji producent albo jego
upoważniony
przedstawiciel musi wystawić deklarację zgodności z typem dla danego urządzenia. Proces
ten dla istniejących na linii nr 8 urządzeń SRK warstwy podstawowej produkcji firmy GTS (d.
Thales) został już zrealizowany w ramach wcześniejszego przetargu na zabudowę urządzeń
SRK.
Dokumentacja zmiany technicznej może być wykonana tylko przez podmiot realizujący
zmianę. Tylko producent/dostawca urządzeń SRK warstwy podstawowej może zrealizować
implementację interfejsu po stronie tych urządzeń. Tym samym opracowanie wymaganych
prawem dokumentów, też musi być zrealizowane przez tego producenta/dostawcę – dotyczy
to uzyskania opinii jednostki
upoważnionej do przeprowadzenia badań koniecznych
do uzyskania świadectw dopuszczenia do eksploatacji typu urządzeń przeznaczonych
do prowadzenia ruchu kolejowego wchodzących w skład podsystemu strukturalnego
sterowanie w zakresie oddziaływania przeprowadzonej implementacji interfejsu na istniejące
urządzenia SRK. Tym samym opracowanie dokumentów, o których mowa w ppkt 4.3.11.ff)
PFU, też musi być zrealizowane przez tego producenta/dostawcę, a nie powinno stanowić
odpowiedzialności wykonawcy zamówienia stanowiącego przedmiot postępowania.
Odwołujący podkreślił doniosły zakres tych dokumentów wynikający z obowiązujących
przepisów prawa – ich opracowanie zwyczajnie nie jest możliwe bez dostępu do pełnej
specyfikacji urządzeń. W tym kontekście należy także zauważyć, iż dokumentacja
techniczna urządzeń SRK warstwy podstawowej nie stanowi załączników do SWZ w
niniejszym p
ostępowaniu, a z treści SWZ nie wynikają jakiekolwiek uprawnienia do ingerencji
w
tę dokumentację po stronie wykonawcy innego niż producent urządzeń SRK. Dowód: treść
SWZ, w tym PFU (w aktach sprawy). Analogiczny charakter ma wycena i ocena ryzyk, o
której mowa w pkt 4.3.11.gg) PFU. Tylko producent/dostawca urządzeń SRK warstwy
podstawowej może zrealizować implementację interfejsu po stronie tych urządzeń, a co za
tym idzie przygotowanie stosownej dokumentacji.
Sporządzenie takiego dokumentu bez
dostępu
i znajomości pełnej specyfikacji urządzenia SRK zwyczajnie nie jest możliwe. Tym samym
opracowanie tego dokumentu również będzie musiało zostać zrealizowane przez
producenta/dostawcę wdrażającego zmianę. Tymczasem Zamawiający dąży do tego,
by odpowiedzialność za opracowanie wyżej wymienionych dokumentów ponosił wykonawca
zamówienia stanowiącego przedmiot postępowania, co nie jest możliwe bez udziału
bezpośredniego konkurenta wykonawcy. Nadmienił, iż w pkt 4.3.11.gg) PFU, Zamawiający
odwołuje się niesprecyzowanego rozporządzenia, co jednak, jak należy się domyślać, odnosi
się do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 402/2013 z dnia 30 kwietnia 2013 r.
w sprawie wspólnej metody oceny bezpieczeństwa w zakresie wyceny i oceny ryzyka
i uchylające rozporządzenie (WE) nr 352/20098. W ramach obecnego postępowania,
wykonawca systemu ERTMS/ETCS poziom 2 ma obowiązek realizować proces zarządzania
ryzykiem zgodnie z tym rozporządzeniem (pkt 4.8. PFU). W ramach powyższego wykonawca
systemu ERTMS/ETCS poziom 2 powinien opracować stosowną dokumentację dla
wprowadzanej zmiany w systemie kolei wynikającym z zabudowy systemu ERTMS/ETCS
poziom 2. Czym innym jest jednak zmiana w dostarczanych urządzeniach systemu
ERTMS/ETCS poziom 2 lub zmiana wynikająca z powiązania i integracji, a czym innym
zmiana w urządzeniach SRK warstwy podstawowej, do której prawo ma producent tych
urządzeń. Konsekwencją modyfikacji ppkt 4.3.11.ff) i gg) PFU powinna być także
odpowiednia zmiana pkt 4.3.11.hh) PFU.
Reasumując podał, że jedynie producent urządzeń
SRK posiada niezbędną wiedzę i możliwości prawne realizacji obowiązków z pkt ff), gg) i hh)
z pkt 4.3.11 PFU
– w tym pełną specyfikację swoich urządzeń niezbędną do wprowadzenia
w nich zmian (a także odpowiednie know-how co do ich działania). Podkreślił, że
Zamawiający nie opublikował, ani nie ma (jak wynika z dokumentacji postępowania) prawa
do wykorzystania żadnych dokumentów producenta/dostawcy, które umożliwiłyby
wykonawcy zamówienia stanowiącego przedmiot postępowania wykonanie tych
obowiązków. Ingerencja w urządzenia oraz oprogramowanie, jak i w przedmiocie
dokumentacji
technicznej
dla
takiej
ingerencji
(w tym dane, informacje, kody
źródłowe czy licencje) są przedmiotem ochrony prawa
autorskiego i praw wyłącznych. Co za tym idzie, dokonanie integracji w dokumentację
techniczną przez podmiot inny niż Thales (obecnie Ground Transportation Systems) nie tylko
nie byłoby faktycznie, ale również i prawnie niemożliwe. W konsekwencji, nałożenie
obowiązków z pkt 4.3.11 ppkt ff), gg), hh) PFU - w ramach zamówienia na system
ERTMS/ETCS poziom 2 - powoduje nieuzasadnione uprzywilejowanie w p
ostępowaniu
producenta urządzeń SRK warstwy podstawowej. Wykonawca warstwy podstawowej na linii
objętej przedmiotem postępowania jest podmiotem konkurencyjnym względem innych
wykonawców, posiadającym rozwiązania systemu ERTMS/ETCS, o czym świadczy fakt
złożenia przez niego odwołania w niniejszym postępowaniu o sygn. KIO 2383/23. Na
każdym innym zainteresowanym wykonawcy, w tym Odwołującym, ciąży tymczasem
obowiązek zaangażowania wykonawcy SRK warstwy podstawowej oraz uzależnienie od
jego warunków technicznych oraz handlowych. Producent urządzeń SRK warstwy
podstawowej ma tym samym przewagę i możliwość dyktowania warunków cenowych i
handlowych,
zwłaszcza
w sytuacji braku jakichkolwiek standardów rynkowych czy gwarancji kontraktowych ze strony
Zamawiającego. Wskazana sytuacja zaburza konkurencyjność postępowania. Może to także
realistycznie doprowadzić do sytuacji, w której jedynie wykonawca warstwy podstawowej
będzie w stanie przedstawić konkurencyjną ofertę. Ma to szczególne znaczenie w kontekście
ustalonego kryterium oceny ofert
– 100 % cena. Podkreślił, że w razie zajścia konieczności
realizacji spornych obowiązków dotyczących dokumentacji technicznej dla urządzeń Thales,
to odnoszą się one do rozległej, sensytywnej dokumentacji technicznej, której sporządzenie
wymaga dostępu i znajomości dokumentacji oraz know-how charakterystycznego jedynie dla
producenta/dostawcy.
Na marginesie wskaza
ł, że bez znaczenia pozostaje tutaj wynikające z PFU
dla
zamówienia na urządzenia SRK warstwy podstawowej zobowiązanie nałożone na tego
wykonawcę do współpracy z wykonawcą zamówienia stanowiącego przedmiot niniejszego
p
ostępowania. Zobowiązanie to ma charakter bardzo ogólny, nie określając w żaden sposób
warunków tej współpracy. Ponadto, okoliczność ta potwierdza uzależnienie od jednego
wykonawcy, a więc i także niekonkurencyjność postępowania. Dowód: wyciąg z PFU
z poprzedniego postępowania na wykonanie SRK warstwy podstawowej (w załączeniu).
5. Zbędność, brak jasności oraz wewnętrzna sprzeczność wymogów pkt 4.3.11.ff) PFU,
4.3.11.gg) oraz 4.3.11.hh) PFU.
Odwołujący podniósł ponadto, iż opublikowana przez
Zamawiającego SWZ, w tym treść PFU, nie zawiera explicite wymagania w przedmiocie
zabudowy części interfejsu po stronie urządzeń SRK. Co więcej, w postępowaniu
odwoławczym o sygn. akt 2387/23 dotyczącym innego punktu PFU (pkt 4.3.1 ppkt 8 PFU),
Zamawiający wskazywał, iż nie ma konieczności ingerencji w część sprzętową systemu,
a urządzenia warstwy podstawowej są przystosowane do współpracy z systemem
Euroradio+/Subset098, jednocześnie wskazując w toku postępowania odwoławczego
przystosowanie urządzeń SRK warstwy podstawowej do powiązania. Dowód: pkt 18-20
odpowiedzi Zamawiającego na odwołanie z dn. 25 sierpnia 2023 r. w sprawie o sygn. akt
2387/23 (wyciąg w załączeniu do odwołania). Dowód: wyciąg z PFU z poprzedniego
postępowania na wykonanie SRK warstwy podstawowej (w załączeniu do odwołania).
W związku z powyższym, skoro istniejące urządzenia SRK warstwy podstawowej są
przygotowane
do powiązania z system ERTMS/ETCS poziom 2, to kwestionowane obecnie
zapisy pkt 4.3.11.pkt
ff), gg) i hh) PFU są bezprzedmiotowe, wprowadzając dodatkowy brak
transparentności i jednoznaczności w opisie przedmiotu zamówienia. Skoro bowiem nie ma
potrzeby dokonywania
zmian w urządzeniach SRK warstwy podstawowej w celu ich
powiązania z systemem ERTMS/ETCS poziom 2, to tym samym również nie ma
konieczności opracowywania dedykowanej dokumentacji dla wprowadzanej zmiany,
ponieważ takiej zmiany nie będzie. W istocie, wskazane dokumenty w pkt ff) i gg), tj.: -
pozytywna opinia właściwej jednostki organizacyjnej upoważnionej do przeprowadzania
badań koniecznych do uzyskania świadectw dopuszczenia do eksploatacji typu urządzeń
przeznaczonych
do prowadzenia ruchu kolejowego wchodzących w skład podsystemu
strukturalnego sterowanie w
zakresie oddziaływania przeprowadzonej implementacji
interfejsu
na
istniejące
urządzenia
SRK,
- dokumentacja wyceny i oceny ryzyka dla przeprowadzonej zmiany technicznej w
istniejącym systemie sterowania ruchem kolejowym wynikającej z implementacji interfejsu w
urządzeniach SRK, powinny zostać już opracowane i dostarczone zamawiającemu pkt hh)
przez wykonawcę realizującego zadanie na zabudowę urządzeń SRK warstwy podstawowej
na
linii
kolejowej
nr 8.
Oczekiwanie dostarczenia takiej dokumentacji przez wykonawcę zadania zabudowy
systemu ERTMS/ETCS poziom 2 jest nieuzasadnione i faworyzuje dotychczasowego
dostawcę urządzeń SRK warstwy podstawowej, ponieważ dokumentacja ta - jak również
wszelkie dane niezbędne do jej przygotowania – powinny być w posiadaniu tego wykonawcy
i Zamawiającego, a która nie została udostępniona w ramach obecnego postępowania.
Powyższe dwa stanowiska Zamawiającego (w postępowaniu odwoławczym sygn. akt
2387/23 oraz
Zmianie do SWZ) są ze sobą sprzeczne. Przygotowanie rzetelnej oferty
kontraktowej przez
wykonawcę wymaga jednak precyzyjnych informacji ze strony
Zamawiającego. Brak konieczności zmian w celu implementacji interfejsu po stronie tych
urządzeń jest równoznaczny z brakiem konieczności wytworzenia i dostarczenia
dokumentacji Zamawiającemu. Jeszcze raz podkreślić należy, że konieczność opracowania
dokumentów wymienionych w pkt ff) i gg) oraz przekazania ich Zamawiającemu zgodnie z
pkt
hh)
wynika
z konieczności udokumentowania prawidłowości wprowadzanej zmiany w urządzeniach
objętych obowiązkiem posiadania świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu (de facto –
urządzeniach SRK warstwy podstawowej). Ponownego podkreślenia zdaniem Odwołującego
wymaga także fakt, iż czym innym jest implementacja interfejsu SRK-ETCS po stronie
systemu ERTMS/ETCS poziom 2 wraz ze stosowną dokumentacją techniczną (do czego
zobowiązany będzie wykonawca realizujący zamówienie objęte niniejszym postępowaniem),
a czym innym implementacja interfejsu SRK-ETCS dla
urządzeń SRK warstwy podstawowej
wraz
z dokumentacją (obecny pkt ff) i gg)), dostarczonych w przeszłości Zamawiającemu przez
wykonawcę Thales.
6. Podsumowanie.
Według art. 99 ust. 1 Pzp przedmiot zamówienia opisuje się w sposób
jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń,
uwzględniając wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty. Z kolei
zgodnie z art. 99 ust. 4 Pzp
przedmiotu zamówienia nie można opisywać w sposób, który
mógłby utrudniać uczciwą konkurencję, w szczególności przez wskazanie znaków
towarowych, patentów lub pochodzenia, źródła lub szczególnego procesu, który
charakteryzuje produkty lub usługi dostarczane przez konkretnego wykonawcę, jeżeli
mogłoby to doprowadzić do uprzywilejowania lub wyeliminowania niektórych wykonawców
lub produktów. Nadto, Pzp w art. 16 ustanawia się zasadę, według której zamawiający
przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób
zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców oraz
zgodnie
z zasadami przejrzystości i proporcjonalności. Jednocześnie art. 17 Pzp stanowi,
że zamawiający udziela zamówienia w sposób zapewniający najlepszą jakość dostaw, usług,
oraz robót budowlanych, uzasadnioną charakterem zamówienia, w ramach środków, które
zamawiający może przeznaczyć na jego realizację, oraz uzyskanie najlepszych efektów
zamówienia, w tym efektów społecznych, środowiskowych oraz gospodarczych, o ile
którykolwiek z tych efektów jest możliwy do uzyskania w danym zamówieniu, w stosunku
do poniesionych nakładów. Zachowanie spornych wymogów PFU w obecnym kształcie
prowadziłoby zatem do naruszenia art. 99 Pzp oraz podstawowych zasad uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców. Utrzymanie zaskarżonych wymogów
doprowadziłoby
do nałożenia na wykonawców bądź to obowiązków nadmiarowych i przez to nie
znajdujących uzasadnienia w obiektywnych potrzebach Zamawiającego, bądź to bliżej
niesprecyzowanych, a w każdym wypadku faktycznie niemożliwych do realizacji
samodzielnie przez jakiegokolwiek innego wykonawcę innego niż pierwotny wykonawca
urządzeń SRK warstwy podstawowej, który nie tylko posiada wiedzę o zakresie
przystosowania i jego urządzeń, ale dysponuje już wymaganą dokumentacją. Prowadzi to do
konkluzji, że utrzymanie spornych wymogów jest nieproporcjonalne, nadmiarowe i
uzależniające
wykonawców
od
podmiotu
konkurencyjnego
w obecnym p
ostępowaniu oraz podrażające koszt oferty, a w związku z tym nieefektywne,
biorąc w szczególności pod uwagę, że obowiązki te nie muszą być realizowane w ramach
obecnego p
ostępowania. Również i względy przejrzystości wskazują na konieczność zmiany
spornych wymogów PFU. Dokumentacja postępowania nie zawiera ani danych niezbędnych
do realizacji zaskarżonych obowiązków umownych, ani nawet do określenia ich zakresu –
niezbędne do tego będzie know-how i dokumentacja, którym dysponuje jedynie wykonawca
urządzeń SRK warstwy podstawowej. Narusza to w sposób oczywisty art. 99 ust. 1 Pzp.
Mając na uwadze powyższe, przytoczone postanowienia SWZ świadczą o naruszeniu
przede
wszystkim art. 99 ust. 1, 2 i 4 Pzp oraz art. 103 ust. 2 i 3 Pzp wynikającym z
nienależytego sporządzenia opisu przedmiotu zamówienia, a pośrednio też podstawowe
zasady prowadzenia
postępowania wynikające z art. 16 Pzp: uczciwej konkurencji, równego
traktowania wykonawców, przejrzystości, a także zasady efektywności, gdyż takiego rodzaju
naruszenie może mieć bardzo realne przełożenie na ceny złożone w postępowaniu.
W dniu
15 września 2023 r. Zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie, w której
wniósł o oddalenie zarzutów odwołania w całości jako bezpodstawnych, obciążenie kosztami
postępowania odwoławczego Odwołującego, przeprowadzenie dowodu z dokumentów
wskazanych w piśmie, na wskazane w nim okoliczności. W uzasadnieniu odpowiedzi
na odwołanie Zamawiający podał w szczególności:
Zamawiający podkreślił, iż przygotowując opis przedmiotu zamówienia wykazał się należytą
starannością, uwzględniając przepisy ustawy Pzp oraz uzasadnione i obiektywne potrzeby
Zamawiającego wynikające z konieczności zapewnienia prawidłowej realizacji przedmiotu
zamówienia. Zgodnie z powyższym w uzasadnionych przypadkach zamawiający może
zmienić treść SWZ w każdym momencie przed upływem terminu składania ofert.
Zamawiający dokonał modyfikacji treści SWZ z własnej inicjatywy gdyż podczas wniesionych
poprzednio odwołań w niniejszym postępowaniu, spostrzegł, że postanowienia SWZ nie
odpowiadają
w pełni jego zamierzeniom (nie oddają jego woli w sposób dostatecznie zrozumiały).
Jednocześnie Zamawiający wskazał, że wprowadzone zmiany nie zmieniają charakteru
zamówienia. Powyższe potwierdza przywołana Uchwała Krajowej Izby Odwoławczej z dnia
21 grudnia 2021 r., sygn. akt. KIO KIO/KU 23/21.
Podobnie orzekła Krajowa Izba
Odwoławcza w wyroku z dnia 7 maja 2013 r, sygn. akt. KIO 898/13.
Zamawiający wskazał również, że dla wykazania możliwości naruszenia konkurencji nie jest
wystarczające samo podniesienie, iż dla Odwołującego dane warunki realizacji zamówienia
są niewygodne lub nawet nie do przyjęcia. Fakt, że na rynku występują wykonawcy, którzy
tak opisanego przedmiotu zamówienia nie mogą wykonać lub dla których jego realizacja jest
utrudniona, niewygodna czy nieopłacalna, nie przesądza wcale o możliwości powstania
naruszenia zasady uczciwej konkurencji. Dla stwierdzenia takiego naruszenia niezbędne jest
przedstawienie i ocena, co najmniej kilku okoliczności związanych z danym zamówieniem,
w szczególności takich jak kształt i specyfika rynku, którego zamówienie dotyczy, rodzaj
i charakter danego ograniczenia konkurencji oraz jego skutki dla potencjalnych
wykonawców, a z drugiej strony waga potrzeb Zamawiającego, których realizacji takie
ograniczenie służy.
Przywołał wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 28 marca 2023 r. sygn. akt. KIO 704/23.
W odniesieniu do zarzutów odnośnie zapisów punktu 4.3.11, lit. ff) PFU zdaniem
Zamawiającego bezpodstawne jest twierdzenie, że tylko dostawca/producent urządzeń SRK
warstwy podstawowej, który dokonał zmiany w tych urządzeniach, poprzez implementację
interfejsu, może uzyskać stosowne dokumenty w tym zakresie.
Zamawiający, wykonawca czy też inny podmiot zaangażowany w prace projektowe może
wskazać czy też stwierdzić konieczność zatrudnienia jednostki organizacyjnej. Niezależnie
od wybranego Wykonawcy, nawet jeśli tym podmiotem będzie Producent/Wykonawca
urządzeń warstwy podstawowej, taki sam obowiązek będzie przed nim postawiony
w kontekście zatrudnienia jednostki organizacyjnej.
Przyjęcie takiego postępowania, świadczy o przejrzystości działań podmiotu, który dokłada
wszelkich starań, aby jego prace zostały poparte obiektywną oceną, w tym przypadku
jednostki organizacyjnej. Takie zlecenie może wynikać nie tylko z uwarunkowań
kontraktowych, ale również sam wykonawca może uznać, że istnieje taka potrzeba.
Istotnym zagadnieniem w przedmiotowym kwestii jest sama funkcja i kompetencje jednostki
organizacyjnej. Zgodnie z art. 22f ust. 1 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie
kolejowym: „Warunkiem dopuszczenia do eksploatacji typów budowli i typów urządzeń
mających wpływ na poziom bezpieczeństwa ruchu kolejowego, o których mowa w
przepisach wydanych na podstawie ust. 14 pkt 2, jest uzyskanie świadectwa dopuszczenia
do eksploatacji typu dla pierwszego ich egzemplarza.”.
Zamawiający podkreślił, że system kolei to złożony technicznie układ, którego bezpieczna
integracja wymaga uwzględnienia wszystkich zagrożeń i sprawdzenia interfejsów w danym,
rzeczywistym środowisku technicznym.
Podmiotem wyspecjalizowanym w zakresie wydawania opinii technicznych, certyfikatów
zgodności typu czy certyfikatów zgodności z typem jest przedmiotowa jednostka
organizacyjna. Zgodnie z art. 22g ust 2 ustawy o transporcie kolejowym, jednostka ta
zapewnia przeprowadzenie badań technicznych urządzeń, jest bezstronna w stosunku do
podmiotów bezpośrednio bądź pośrednio związanych z produkcją urządzeń, zapewnia
niezbędny sprzęt do przeprowadzenia badań oraz posiada akredytację Polskiego Centrum
Akredytacji
w przedmiocie swojej działalności. Co za tym idzie, podmiot ten jest gwarantem określenia
zgodności technicznej i spełnianie zasadniczych wymagań urządzeń, które podlegają jego
ocenie, a które niewątpliwe mają bezpośrednie przełożenie na bezpieczeństwo transportu
kolejowego.
Co więcej, w zakresie swojej działalności związanej z dopuszczaniem do eksploatacji
urządzeń typu oraz stwierdzania zgodności z typem, ma opracowywanie opinii technicznych,
co zostało jasno wskazane w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 13
maja 2014 r. w sprawie dopuszczenia do eksploatacji określonych rodzajów budowli,
urządzeń
i pojazdów kolejowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1923).
Bezpodstawnym jest także stwierdzenie, że zatrudnienie jednostki organizacyjnej jest
uprzywilejowaniem producenta urządzeń SRK warstwy podstawowej, ponieważ w opinii
Zamawiającego jest wręcz przeciwnie. Jak już wykazano powyżej, zgodnie ze wskazanymi
regulacjami jednostka organizacyjna zachowuje bezstronność w stosunku co do producenta
urządzeń. Natomiast zgodnie z art. 22f ust. 8 ustawy o transporcie kolejowym „Kolejne
urządzenia albo budowle zgodne z typem, dla którego Prezes UTK wydał świadectwo
dopuszczenia do eksploatacji typu, uznaje się za dopuszczone do eksploatacji, jeżeli:
a) producent albo jego upoważniony przedstawiciel przeprowadził procedurę oceny
zgodności z typem, a następnie wystawił deklarację zgodności z typem, albo b) podmiot
zamawiający, wykonawca modernizacji, importer, inwestor, dysponent, zarządca, użytkownik
bocznicy albo przewoźnik kolejowy wystawił deklarację zgodności z typem dla urządzeń albo
budowli, które zamierza wprowadzić do eksploatacji, po uprzednim przeprowadzeniu przez
jednostkę organizacyjną, o której mowa w art. 22g ust. 9, badań technicznych niezbędnych
do stwierdzenia zgodności z typem, zakończonych wydaniem certyfikatu zgodności z typem.
Zgodnie z powyższym deklarację taką może wystawić producent bądź inny podmiot
nie będący producentem, chociażby wykonawca modernizacji. Natomiast, aby inny podmiot
niż producent mógł wystawić deklarację zgodności z typem, zobowiązany jest wcześniej
zlecić przeprowadzenie przez jednostkę organizacyjną badań technicznych niezbędnych
do stwierdzenia zgodności z typem, które potwierdzą, że budowla/urządzenie mające wpływ
na bezpieczeństwo prowadzenia ruchu kolejowego jest wykonane prawidłowo i spełnia
zasadnicze wymagania, co skutkuje wystawieniem certyfikatu zgodności z typem przez
uprawnioną jednostkę. Dopiero po otrzymaniu wyżej wymienionego dokumentu podmiot inny
niż producent może wystawić deklaracje zgodności z typem. Zamawiający podkreślił,
że w przypadku tym, jak i w przypadku wskazanym w punkcie 4.3.11.ff) PFU brak jest
konieczności angażowania producenta danego urządzenia.
Dlatego też, ponad wszelką wątpliwość, jednostka organizacyjna posiada odpowiednie
uprawnienia, wiedzę i doświadczenie w kontekście stwierdzania zgodności z dopuszczanym
typem, jest podmiotem całkowicie bezstronnym i może być zatrudniona przez każdy podmiot
na zasadach rynkowych.
Zamawiający, jako zarządca narodowej sieci infrastruktury kolejowej, odpowiedzialny
za bezpieczeństwo ruchu kolejowego, wskazał na konieczność zatrudnienia jednostki
organizacyjnej, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, a także podstawowo z uwagi
na świadomość wpływu na bezpieczeństwo jakie mają urządzenia SRK objęte świadectwami
dopuszczenia do eksploatacji typu.
Jednocześnie Zamawiający wskazał, że w celu całkowitej pewności co do braku wpływu
realizowanych prac na zgodność techniczną i bezpieczeństwo urządzeń z którymi będzie
wiązał się przyszły wykonawca systemu ETCS (obowiązek braku naruszalności urządzeń
wynika z SWZ) Z
amawiający wymaga zatrudnienia jednostki organizacyjnej niezależnie,
również w przypadku, jeżeli podmiotem realizującym zadanie w niniejszym postępowaniu
będzie producent obecnie zainstalowanych urządzeń klasycznych.
Wobec powyższego nieprawdziwa jest argumentacja Odwołującego, który wskazuje,
że zatrudnienie jednostki organizacyjnej narusza zasady uczciwej konkurencji i stawia
w uprzywilejowanej pozycji jeden podmiot.
Odwołujący wniósł również o usunięcie pkt. 4.3.11.gg) PFU w zakresie odnoszącym się
do urządzeń i systemów SRK.
Zamawiający wskazał, że zarzuty Odwołania w tym zakresie są również całkowicie
niezasadne i nie zasługują na uwzględnienie. Zgodnie z zapisami Rozdziału 4.8 PFU
wykonawca ma obowiązek realizować proces zarządzania ryzykiem zgodnie z wymogami
Rozporządzenia Wykonawczego Komisji (UE) nr 402/2013 z dnia 30 kwietnia 2013 r. w
sprawie wspólnej metody oceny bezpieczeństwa w zakresie wyceny i oceny ryzyka i
uchylające rozporządzenie (WE) nr 352/2009 (dalej: „Rozporządzenie”), więc zapis, że
Wykonawca przeprowadzi wycenę i ocenę ryzyka dla przeprowadzonej zmiany technicznej w
istniejącym systemie sterowania ruchem kolejowym wynikającej z implementacji interfejsu w
urządzeniach SRK i dSAT, nie jest novum a jedynie podkreśleniem istotności
przeprowadzenia takiej analizy.
Zgodnie z art. 3 pkt. 11 Rozporządzenia „wnioskodawca" oznacza jedno z poniższych:
a)
przedsiębiorstwo kolejowe lub zarządcę infrastruktury, którzy wdrażają środki nadzoru
ryzyka zgodnie z art. 4 dyrektywy 2004/49/WE; b) podmiot odpowiedzialny za utrzymanie,
który podejmuje działania zgodnie z art. 14a ust. 3 dyrektywy 2004/49/WE; c) podmiot
zamawiający lub producenta, który wzywa jednostkę notyfikowaną do zastosowania
procedury weryfikacji WE zgodnie z art. 18 ust. 1 dyrektywy 2008/57/WE lub podmiot
wyznaczony zgodnie z art. 17 ust. 3 tej dyrektywy; d) podmiot składający wniosek o
zezwolenie
na dopuszczenie do eksploatacji podsystemów strukturalnych.”.
Natomiast zgodnie z art. 5 Rozporządzenia: „Wnioskodawca jest odpowiedzialny
za stosowanie niniejszego rozporządzenia w tym za ocenę znaczenia zmiany na podstawie
kryteriów określonych w art. 4, oraz realizację procesu zarządzania ryzykiem określonego
w załączniku I. 2. Dodatkowo, przedmiotowe Rozporządzenie definiuje konieczność analizy
zmiany także w aspekcie interfejsów.
W odniesieniu do systemu ETCS zarządzanie dokonywanymi zmianami w zakresie
bezpieczeństwa definiuje punkt 3.2.1. TSI CCS, a punkt 4.5.2. określa odpowiedzialność
podmiotu występującego z wnioskiem o weryfikację podsystemu, w zakresie uwzględnienia
zagrożeń wynikających ze wzajemnych oddziaływań różnych składników podsystemu
oraz interfejsów z innymi podsystemami.
Zabudowa systemu ETCS poziom 2 wraz z implementacją powiązania (w tym interfejsów)
przez Wykonawcę jest przedmiotem zamówienia, czyli przedmiotem zmiany w istniejącym
systemie kolejowym (rozumianym jako ogół infrastruktury kolejowej), dlatego też powinno
zostać kompleksowo ocenione przez Wykonawcę zgodnie z PFU. Natomiast Zamawiający
w pkt. 4.3.11.gg) PFU jedynie doprecyzowuje zakres tej oceny, ażeby ponad wszelką
wątpliwość wykonawca przeprowadził ją w zakresie wymaganym zgodnie z obowiązującymi
przepisami prawa.
Wobec powyższego zarzut dotyczący procesu zarządzania ryzykiem jest bezpodstawny,
gdyż to przepisy prawa narzucają obowiązek przeprowadzenia przez producenta,
wykonawcę czy wnioskodawcę oceny znaczenia zmiany. To wykonawca jako
odpowiedzialny realizator zmiany na własną odpowiedzialność i kierując się własnym
doświadczeniem i kompetencjami decyduje o konieczności bądź nie w przedmiotowej ocenie
uwzględniania przedstawicieli podmiotów stron trzecich związanych z daną zmianą. Takie
same działania musi realizować zamawiający czy inne podmioty działające na rynku
kolejowym,
co
wynika
bezpośrednio
z przepisów prawa. To tylko od danego podmiotu i przepisów prawa zależy zakres, forma
i stopień szczegółowości przedmiotowych ocen oraz skład zespołu oceniającego.
Odnosząc się do pkt. 4.3.11.hh) PFU, Zamawiający wskazał, że dotyczy wprowadzenia
terminów dostarczenia dokumentów i jest ściśle powiązany z pkt. 4.3.11.ff)
oraz pkt. 4.3.11.gg), z których wynika obowiązek dostarczenia dokumentów dotyczących
bezpiecznego interfejsu urządzeń sterowania ruchem i co z tym związane, potwierdzenie
przeprowadzenia analizy ryzyka. Punkt hh) jedynie wskazuje na termin i sposób przekazania
wyżej
wymienionych
dokumentów.
Wprowadzenie
tego
punktu
jest
tylko
usystematyzowaniem działań.
Ponadto Zamawiający podkreślił, że taki sposób opisu przedmiotu zamówienia zawierający
tożsame wymagania jak w punktach 4.3.11.ff) 4.3.11.gg) oraz 4.3.11.hh) stosowany był
niejednokrotnie podczas realizowanych zadań związanych z zabudową systemu ETCS
poziom 2 i dotychczas nie budził wątpliwości, i nie był przedmiotem odwołania. Przykładowo
Zamawiający wskazał poniższe umowy, będące w fazie realizacji: Wdrożenie systemu
ERTMS/ETCS poziom 2, wraz z budową LCS oraz samoczynnej blokady liniowej, na
odcinku linii kolejowej nr 4, Korytów – Zawiercie (załącznik nr 3), Zabudowa systemu
ERTMS/ETCS poziom 2 na linii E20 Kunowice
– Terespol (z wyłączeniem węzła
warszawskiego) (załącznik nr 4), „Zabudowa systemu ERTMS/ETCS poziom 2 na linii E30
odcinek Podłęże - Rzeszów” (załącznik nr 5), Zabudowa systemu ERTMS/ETCS poziom 2
na linii E59 odcinek Wrocław - Poznań w ramach projektu Zabudowa systemy ERTMS/ETCS
na liniach sieci bazowej TEN-
T (załącznik nr 6), „Projekt i zabudowa systemu ERTMS/ETCS
na linii E75 na odcinku Warszawa Rembertów – Białystok” w ramach projektów CEF I ”Prace
na linii E 75 na odcinku Sadowne
– Czyżew wraz z robotami pozostałymi na odcinku
Warszawa Rembertów – Sadowne” i CEF II „Prace na linii E 75 na odcinku Czyżew –
Białystok”
(załącznik
nr
7),
Roboty
budowlane
na linii 227/249 i stacji Gdańsk Zaspa Towarowa oraz linii 722 w ramach Projektu". Poprawa
infrastruktury kolejowego dostępu do Portu Gdańsk" (załącznik nr 8).
Zabudowa systemu ERTMS/ETCS na linii 278 Węgliniec Zgorzelec w ramach projektu
Zabudowa ERTMS/ETCS na liniach sieci bazowej TEN-
T (załącznik nr 9). Powyższa
argumentacja wyraźnie potwierdza, że wymóg wskazany w pkt. 4.3.11.ff) 4.3.11.gg)
oraz 4.3.11.hh) PFU jest podyktowany ważnymi względami zagwarantowania i zapewnienia
współpracy, integracji i bezpieczeństwa użytkowania urządzeń systemu ERTMS/ETCS
poziom 2 z urządzeniami sterowania ruchem kolejowym warstwy podstawowej, które
Zamawiający już posiada.
Tym samym zarzuty i wnioski Odwołującego sformułowane względem omówionych wyżej
zapisów PFU są niezasadne i stanowią wyłącznie próbę dostosowania brzmienia
dokumentacji przetargowej pod indywidulane potrzeby lub możliwości Odwołującego.
Należy zdaniem Zamawiającego podkreślić, że przepisy ustawy Pzp nie nakazują
Zamawiającemu rezygnacji z własnych założeń i preferencji celem dopuszczenia do udziału
w postępowaniu wszystkich podmiotów działających na danym rynku. W każdym
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego dochodzi do ograniczenia konkurencji
w pewnym stopniu z uwagi na opis wymagań zamawiającego, postawione warunki udziału
w postępowaniu czy kryteria oceny ofert.
Zamawiający mając na uwadze swoje potrzeby, a także zobowiązania wynikające
z obowiązujących przepisów krajowych oraz przepisów unijnych jest uprawniony do ich
odzwierciedlenia w opisie przedmiotu zamówienia, o ile krąg wykonawców zdolnych do jego
realizacji nie zostanie w sposób bezzasadny znacząco ograniczony.
Zamawiający przywołał wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 8 grudnia 2021 r., sygn. akt.
KIO 3395/21.
Zamawiający wskazał, że to na Odwołującym spoczywa ciężar okoliczności faktycznych
będących podstawą odwołania i uzasadniających jego wnioski. Potwierdza to orzecznictwo
m.in. wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 10 sierpnia 2022 r., sygn. akt. XXIII
Zs 86/22
oraz wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 27 marca 2023 r., sygn. akt. KIO
674/23.
Powyższe potwierdza, że ciężar dowodu spoczywa na Odwołującym, który w żadnym
stopniu nie wykazał i nie udowodnił, że czynności Zamawiającego naruszały przepisy ustawy
Pzp.
Odwołujący nie udźwignął ciężaru wykazania, że zmiana opisu przedmiotu zamówienia
nastąpiła w sposób naruszający przepisy ustawy Pzp, ograniczający uczciwą konkurencję,
powodując nieuzasadnione uprzywilejowanie jednego wykonawcy, co może doprowadzić
do wyeliminowania innych wykonawców z ubiegania się o zamówienie, naruszając przez to
także zasady uczciwej konkurencji, równego traktowania wykonawców, proporcjonalności,
efektywności i przejrzystości. Wobec tego, zarzut w tym zakresie nie zasługuje
na uwzględnienie.
KIO 2608/23
W dniu
4 września 2023 r. odwołanie wniósł wykonawca Alstom Polska S.A. (ul.
Emilii Plater 53, 00-113 Warszawa)
– dalej „Odwołujący”. Odwołujący wniósł odwołanie
wobec
niezgodnych z przepisami czynności Zamawiającego – PKP Polskie Linie Kolejowe
S.A.
z siedzibą w Warszawie polegających na dokonaniu opisu przedmiotu zamówienia objętego
p
ostępowaniem poprzez modyfikacje dotyczące treści Specyfikacji Warunków Zamówienia
(dalej:
„SWZ”) w zakresie opisu przedmiotu zamówienia, w tym w szczególności treści Tomu
III SWZ
– Programu Funkcjonalno-Użytkowego (dalej: „PFU”) w zakresie dotyczącym
obowiązku adaptacji istniejących urządzeń SRK (urządzeń warstwy podstawowej)
niezgodnie
z przepisami PZP oraz na nienależytym przygotowaniu postępowania. Odwołujący zarzucił
Zamawiającemu naruszenie: art. 99 ust. 1, 2 i ust. 4 PZP w zw. z art. 16 pkt 1-3 PZP, art. 17
ust. 1-2 PZP, art. 103 ust. 2-3 PZP w zw. z art. 362 PZP oraz w zw.
z art. 433 pkt 3 PZP, poprzez sporządzenie OPZ w zakresie obowiązku wykonania
(implementacji) interfejsu do urządzeń SRK warstwy podstawowej, co zdaniem
Odwołującego stanowi naruszenie wskazanych wyżej przepisów PZP i skutkuje
uniemożliwieniem złożenia oferty w warunkach zapewniających uczciwą konkurencję, a
nadto
które
prowadzi
do uprzywilejowania
jednego wykonawcy kosztem innych, którzy mogą zostać
wyeliminowani z ubiegania
się o zamówienie, w szczególności w okolicznościach, gdy tak
określony opis przedmiotu zamówienia nie jest uzasadniony specyfiką przedmiotu
zamówienia oraz nakłada na wykonawcę odpowiedzialność za ryzyka związane z
wykonaniem
zamówienia, które są niedostosowane do określonych przez samego
Zamawiającego warunków realizacji zamówienia, za które wyłączną odpowiedzialność
ponosi
Zamawiający
–
w
szczególności
za niezapewnienie odpowiednich praw własności intelektualnej umożliwiających ingerencję
w interfejs urządzeń warstwy podstawowej. Skutkuje to nadto uniemożliwieniem
wykonawcom prawidłowego przygotowania i wyceny ofert, a w konsekwencji skutkuje
również nieporównywalnością ofert, jakie zostałyby ewentualnie złożone w postępowaniu.
Odwołujący w oparciu o wyżej wskazane zarzuty wniósł o nakazanie Zamawiającemu
zmiany SWZ w pkt 4.3.11 lit. bb), dd), ff), gg), hh) PFU
(dodane zmianą z 25 sierpnia 2023 r.)
poprzez wyłączenie z zakresu zamówienia w niniejszym postępowaniu obowiązku
Wykonawcy
polegającego
na zaprojektowaniu
i wykonaniu adaptacji istniejących urządzeń SRK (urządzeń warstwy
podstawowej)
w zakresie, który jest konieczny do ich powiązania i integracji
z urządzeniami ERTMS/ETCS poziomu 2, poprzez wykreślenie z SWZ wskazanych powyżej
postanowień pkt 4.3.11 lit. bb), dd), ff), gg), hh) PFU alternatywnie uszczegółowienie
i uzupełnienie wprowadzonych zmianą z dnia 25 sierpnia 2023 r. postanowień pkt 4.3.11
lit. bb), dd), ff), gg), hh) PFU poprzez sprecyzowanie, że wykonanie adaptacji istniejących
urządzeń SRK warstwy podstawowej w zakresie niezbędnym do ich powiązania i integracji
z urządzeniami ERTMS/ETCS poziomu 2 nie wchodzą w zakres przedmiotowego
p
ostępowania. Odwołujący wniósł także o zasądzenie na rzecz Odwołującego kosztów
postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa prawnego. Odwołujący
wn
iósł nadto o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z dokumentów wskazanych w
treści odwołania (wynikających z dokumentacji postępowania) oraz dowodów złożonych w
toku postępowania odwoławczego. W uzasadnieniu odwołania Odwołujący podał:
1. Zamawiający prowadzi postępowanie na zaprojektowanie i zabudowę systemu
ERTMS/ETCS na linii
kolejowej nr 8 (LCS Warszawa Okęcie i LCS Radom) przewidzianego
do realizacji w ramach Programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat,
Środowisko 2021 – 2027.
2. W dniu 25 sierpnia 2023 r. na platformie zakupowej Zamawiającego pojawiła się
informacja o zmianie SWZ, m.in. w zakresie zmian dotyczących wykonania integracji
urządzeń SRK, urządzeń dSAT, urządzeń CUiD z urządzeniami systemu ERTMS/ETCS
poziom 2. Wprowadzona zmiana zakłada m.in.: a) nałożenie na wykonawcę obowiązku
wykonania interfejsów do urządzeń SRK, urządzeń przejazdowych i urządzeń dSAT.
Wszelkie dane niezbędne do realizacji ww. interfejsów wykonawca zobowiązany jest
uzyskać własnym sumptem; b) nałożenie wymogu, że urządzenia systemu ERTMS/ETCS
nie mogą naruszać właściwości funkcjonalnych i konstrukcyjnych urządzeń SRK i dSAT, z
którymi będą współpracować. W przeciwnym razie wykonawca we własnym zakresie i na
własny koszt uzyska wymagane świadectwa i dopuszczenia do eksploatacji dla urządzeń
SRK
i
dSAT,
w których dokonał zmian, wymaganych zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa;
c) nałożenie na wykonawcę obowiązku uzyskania dla zaimplementowanych interfejsów
po stronie urządzeń objętych obowiązkiem posiadania świadectwa dopuszczenia
do eksploatacji typu pozytywnej opinii właściwej jednostki organizacyjnej upoważnionej
do przeprowadzania badań koniecznych do uzyskania świadectw dopuszczenia
do eksploatacji typu urządzeń przeznaczonych do prowadzenia ruchu kolejowego
wchodzących w skład podsystemu strukturalnego sterowanie w zakresie oddziaływania
przeprowadzonej implementacji interfejsu na istniejące urządzenia SRK. Wskazana wyżej
opinia ma zawierać potwierdzenie, że rozwiązania zastosowane w niniejszym projekcie nie
zmieniają cech typu istniejących systemów SRK i dSAT oraz zachowują zgodność z typem
określonym w świadectwach wydanych przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego;
d) p
rzeprowadzenie przez wykonawcę wyceny i oceny ryzyka dla przeprowadzonej zmiany
technicznej w istniejącym systemie sterowania ruchem kolejowym wynikającej z
implementacji interfejsu w urządzeniach SRK i dSAT. Wyżej wymieniona ocena zostanie
przeprowadzona zgodnie z aktualnym
rozporządzeniem. Raport z wyżej wymienionej
przeprowadzonej wyceny i oceny Wykonawca
przedłoży Zamawiającemu.
3. Zdaniem Odwołującego, Zamawiający dokonując wyżej wymienionych zmian istotnie
zmienił zakres zamówienia, wprowadzając obowiązek dokonania adaptacji urządzeń SRK
z systemem
ERTMS/ETCS. Pierwotne brzmienie SWZ, w szczególności pkt 4.3.1 ppkt 8
PFU nie
wskazywał nawet pośrednio na konieczność dokonania adaptacji przez wykonawcę
i Odwołujący nie zamierzał i nie zamierza kwestionować jakichkolwiek postanowień
specyfikacji znajdujących się w niej przed dokonaniem zmian w dniu 25 sierpnia 2023 r.
Odwołujący wskazał, że dotychczasowy punkt 4.3.1.8 PFU odnosi się wyłącznie
do
powiązania i integracji, do potrzeb których można wykorzystać wskazane w tym punkcie
protokoły: „CBI-CBR Interface. Top Level Specification”, „EGO Protocol. Interface
Specification”, „Interface Specification CBI-CBR Interface, Application layer”. W brzmieniu
SWZ do 25 sierpnia 2023 r. wykonawca miał prawo zakładać, że adaptacja nie wchodzi
w zakres przedmiotowy tego zadania.
4. Szczególną uwagę należy zwrócić na różnice pomiędzy zakresami prac do wykonania
przez wykonawcę, to jest a) powiązanie i integrację za pomocą specyfikacji warstwy
aplikacyjnej (co nie
oznacza ingerencji w urządzenia sterowania ruchem kolejowym warstwy
podstawowej
– zgodnie z dotychczasowym brzmieniem SWZ), a b) wykonaniem interfejsu do urządzeń
SRK
(czego nie da się zrobić bez ingerencji w istniejące urządzenia sterowania ruchem
kolejowym warstwy podstawowej i wymaga szerokiego/istotnego zakresu prac do wykonania
po stronie
producenta istniejących na linii urządzeń SRK warstwy podstawowej), a która to
konieczność wyrażona została w sposób dostateczny przez Zamawiającego dopiero w
wyniku dodania punktu 4.3.11 PFU.
Stąd potrzeba odwołania zaistniała dopiero na tym
etapie.
5. Odwołujący wyjaśnił przy tym, że system ERTMS/ETCS, który podlegać ma zabudowie
na
wyżej wymienionej linii kolejowej, to wdrażany w całej Unii Europejskiej system
sterowania
ruchem kolejowym, kompatybilny pomiędzy różnymi państwami. Celem
wdrażania tego systemu jest zapewnienie interoperacyjności transportu kolejowego, czyli
możliwości swobodnego poruszania się pociągów w sieciach kolejowych poszczególnych
państw (właścicieli infrastruktury) bez konieczności zatrzymywania się na granicach oraz
wymiany lokomotyw lub maszynistów. Celem działania tego systemu jest również
zwiększenie bezpieczeństwa w ruchu kolejowym (np. poprzez automatyczne informowanie o
zajętości danego toru oraz o innych zagrożeniach). System ten ma złożony technicznie
charakter
i bazuje na istniejącej infrastrukturze kolejowej, działa w oparciu o urządzenia sterowania
ruchem kolejowym i współpracuje tylko z określonymi standardami tych urządzeń.
Podstawowe dane niezbędne dla jego działania pochodzą z już zabudowanych urządzeń
sterowania ruchem kolejowym
i systemów (dSAT). Z tego względu, istotne dla
przygotowania wyceny i późniejszego zaprojektowania oraz zabudowy systemu
ERTMS/ETCS są dane dotyczące: lokalizacji, odległości, pochyleń miarodajnych itp. Każda
zmiana danych geograficznych (np.
zmiany istniejącego układu torowego) ma bezpośredni
znaczący wpływ na projektowanie systemu ERTMS/ETCS. Zabudowa systemu
ERTMS/ETCS
wymaga
w związku z tym odpowiedniego uprzedniego przygotowania linii kolejowej poprzez
wyposażenie jej w wyżej wymienione urządzenia sterowania ruchem kolejowym warstwy
podstawowej, urządzenia łączności kolejowej i systemy teletransmisyjne.
6. Innymi słowy, system ERTMS/ETCS stanowi co do zasady pewnego rodzaju „nakładkę”
na uprzednio odpowiednio przygotowane i zmodernizowane urządzenia sterowania ruchem
kolejowym tzw. warstwy podstawowej. Zakres zamówienia objętego niniejszym
p
ostępowaniem polega na wykonaniu „nakładki” ERTMS/ETCS na urządzenia warstwy
podstawowej, zaś sama warstwa podstawowa realizowana jest na zlecenie Zamawiającego
w odrębnym zamówieniu, przez wybranego dla tego zamówienia wykonawcę.
7. Wykonanie opisywanej wyżej „nakładki” ERTMS/ETCS na urządzenia sterowania ruchem
kolejowym warstwy podstawowej wymaga zapewnienia wzajemnej
komunikacji pomiędzy
urządzeniami warstwy podstawowej a urządzeniami („nakładką”) ERTMS/ETCS.
Standardem na sieci PKP PLK jest komunikacja w oparciu
o 3 protokoły (dokumenty): „CBI-
CBR Interface. Top Level Specification”, „EGO Protocol. Interface Specification”, „Interface
Specification CBI-
CBR Interface, Application layer”.
8. Powyższe protokoły mają być stosowane zarówno po stronie urządzeń tzw. warstwy
podstawowej, jak również po stronie nakładki ERTMS/ETCS. Po stronie warstwy
podstawowej, wdrożenie wyżej wymienionych protokołów wymaga bezpośredniej ingerencji
w same
urządzenia warstwy podstawowej oraz ich oprogramowanie i wyposażenie tych
urządzeń w odpowiednie funkcjonalności umożliwiające ich późniejszą komunikację
z wykonaną nakładką ERTMS/ETCS. Ingerencji takiej może dokonać jedynie wykonawca
będący wykonawcą urządzeń i jednocześnie autorem ich oprogramowania (a zatem
wykonawca zabudowy urządzeń warstwy podstawowej), a każdy inny wykonawca, który
zamierzałby dokonać takiego wdrożenia zmuszony jest skorzystać w tym zakresie z usług
wykonawcy warstwy podstawowej. Z tego względu, wdrożenie takie realizowane jest zwykle
w ramach zamówienia dotyczącego wykonania warstwy podstawowej urządzeń sterowania
ruchem kolejowym (co zazwyczaj przewidywane
jest przez Zamawiającego od razu
w materiałach przetargowych na wykonanie warstwy podstawowej, lub – jeżeli z jakichś
względów nie zostało to przewidziane - jako prace dodatkowe).
9. Odnosząc się do treści wprowadzonych zmian – z punktu 4.3.11 lit. bb) PFU
jednoznacznie wynika obowiązek wykonania (implementacji) interfejsu do urządzeń SRK
warstwy podstawowej i zdaniem Odwołującego postanowienie to nie powinno być
odczytywane w inny sposób, tym bardziej, że pozostałe nowo wprowadzone postanowienia
potwierdzają wyżej wymienioną interpretację. Dodatkowo wskazać należy, że nałożenie
przez Zamawiającego obowiązku uzyskania przez wykonawcę wszelkich niezbędnych
danych „własnym sumptem” wskazuje na brak przygotowania ze strony Zamawiającego
odpowiednich warunków do wykonania zamówienia przez wykonawców niebędących
producentami urządzeń SRK warstwy podstawowej. Odwołujący wskazuje, że pozyskanie
odpowiednich uprawnień jest potencjonalnie bardzo kosztownym procesem w porównaniu do
szacowanej wartości wykonania całego zamówienia, co znacząco wpływa na
konkurencyjność ofert oraz przejrzystość postępowania. Reasumując – wykonanie
interfejsów do urządzeń SRK, urządzeń przejazdowych i dSAT jest faktycznie uzupełnianiem
czynności niezleconych przez Zamawiającego na wcześniejszym etapie oraz przerzucaniem
odpowiedzialności
na
wykonawców za swoje uprzednie zaniechania.
10. Wskaza
ł na punkt 4.3.11. lit dd), gdzie Zamawiający wyraźnie sugeruje,
że implementacja interfejsów w urządzeniach SRK i dSAT do współpracy z systemem
ERTMS/ETCS może naruszyć właściwości tych urządzeń, gdyż wtedy wymagane są nowe
świadectwa, dopuszczenia itp. Sama implementacja interfejsu w dostosowanych
do
współpracy urządzeniach nie powinna naruszać typu tych urządzeń, tak więc czyniąc
wykonawcę odpowiedzialnym za certyfikację, Zamawiający czyni go odpowiedzialnym
również za adaptację. Jednocześnie w punkcie 4.3.11. lit. gg Zamawiający stwierdza
jednoznacznie, że zmiana będzie konieczna w urządzeniach SRK warstwy podstawowej
poprzez
nałożenie
na wykonawcę obowiązku „przeprowadzenia wyceny i oceny ryzyka dla przeprowadzonej
zmiany technicznej w istniejącym systemie sterowania ruchem kolejowym wynikającej
z implementacji interfejsu w urządzeniach SRK i dSAT”. Postanowienie to nie jest
warunkowane w żaden sposób, co wskazuje, że taka ocena jest konieczna
do przeprowadzenia.
11. Odwołujący podniósł, że istniejące urządzenia SRK i dSAT nie są przystosowane
do
współpracy z systemami ERTMS/ETCS – wbrew twierdzeniom Zamawiającego
podnoszonym w toku postępowania odwoławczego o sygnaturze KIO 2387/23 dotyczącym
niniejszego zamówienia. Świadczy o tym redakcja wprowadzonej zmiany w punkcie 4.3.11
lit. ff) PFU. W przypadku, w którym takie przystosowanie do współpracy między
urządzeniami istniałoby, oznaczałoby to że Zamawiający posiada „dopuszczony” i
zaimplementowany typ interfejsu do współpracy z ERTMS/ETCS bez warstwy aplikacyjnej
(SA) w ramach dopuszczonego typu. W takim wypadku
Zamawiający musiałby pozyskać
jedynie
opinię
od właściwej jednostki potwierdzającą, że zaimplementowany interfejs jest zgodny
z dopuszczonym typem interfejsu.
12. Zamawiający czyniąc odpowiedzialnym wykonawcę za dopuszczenie interfejsu po
stronie istniejących urządzeń SRK, czyni wykonawcę odpowiedzialnym za dostosowanie
istniejących urządzeń do współpracy z systemami ERTMS/ETCS.
13. Ponadto, w poprzednim postępowaniu na zaprojektowanie i zabudowę systemu
ERTMS/ETCS poziom 2 na linii kolejowej nr 8 (unieważnionym z uwagi na przekroczenie
budżetu zamawiającego przez najkorzystniejszą ofertę) Zamawiający potwierdził
w sprostowaniu do odpowiedzi nr 243, że urządzenia SRK warstwy podstawowej nie są
dostosowane do współpracy z systemem ERTMS/ETCS poziom 2 zgodnie ze specyfikacjami
warstwy aplikacji interfejsu RBC
– nastawnica. Dowód: pismo Zamawiającego
z 22 października 2021 r. – wyjaśnienia do Specyfikacji Warunków Zamówienia
w postępowaniu na „Zaprojektowanie i zabudowę systemu ERTMS/ETCS na linii kolejowej
nr 7 w ramach projektu POIiŚ 5.1 -10 Prace na linii kolejowej nr 8, odcinek Warka – Radom
(LOT C,D,E) nr
postępowania 9090/IREZA1/10303/02941/21/P – na okoliczność
potwierdzającą brak dostosowania urządzeń SRK warstwy podstawowej do współpracy
z systemem ERTMS/ETVS poziom 2 zgodnie ze specyfikacjami warstwy aplikacji interfejsu
RBC
– nastawnica.
14. W zakresie prac przedmiotowego przetargu dla linii kolejowej nr 8 na odcinku Warszawa
– Radom jest powiązanie urządzeń systemu ERTMS/ETCS poziom 2 tj. komputera RBC
dla LCS Okęcie obejmującego 4 systemy zależnościowe typu ESTW (warstwa podstawowa)
oraz komputera RBC dla LCS Radom obejmującego 6 systemów zależnościowych typu
ESTW (warstwa podstawowa) (załącznik nr 4 do PFU "Specyfikacja interfejsu CBI-CBR").
Wymagana jest również obsługa granic wjazd/wyjazd do ERTMS/ETCS poziom 2 na
posterunkach:
al. Jerozolimskie, Okęcie, Czachówek Płd, Radom Wschodni, Radom Główny. Zgodnie
z informacją przekazaną nam przez jednego z wykonawców urządzeń warstwy podstawowej
w ramach innego zadania realizowanego dla PKP PLK rozwiązanie techniczne
w urządzeniach ESTW warstwy podstawowej implementowane dotychczas na sieci PKP
PLK w ramach zabudowy systemu ERTMS/ETCS poziom 2 na jednej
z głównych linii
kolejowych przy wykorzystaniu specyfikacji warstwy aplikacyjnej interfejsu RBC
– nastawnica
umożliwia jedynie współpracę istniejącego interfejsu pomiędzy dwoma systemami
zależnościowymi typu ESTW do RBC innego producenta. Dodatkowo rozwiązanie
techniczne urządzeń SRK warstwy podstawowej ESTW nie obejmuje obsługi granic
wjazd/wyjazd do ERTMS/ETCS poziom 2 z RBC innego Producenta przy wykorzystaniu
specyfikacji warstwy aplikacyjnej intefejsu RBC
– nastawnica.
15. Według wyżej wymienionego wykonawcy urządzeń SRK przygotowanie oferty
podwykonawczej
w zakresie dostosowania urządzeń warstwy podstawowej, których
producentem jest
wyżej wymieniona spółka do współpracy z systemem ETCS produkcji
Alstom (RBC) nie jest
aktualnie możliwe ze względów technicznych, jak i organizacyjnych.
Ewentualnie
rozszerzenie rozwiązania technicznego byłoby możliwe do wykonania,
ale
wiązałoby się z przeprowadzeniem odpowiednich prac rozwojowych, programistycznych
i inżynierii bezpieczeństwa, co skutkowałoby znacznym kosztem i niewspółmiernym
wydłużeniem czasu realizacji całego projektu. Tym samym, podkreślany przez
Zamawiającego, wymóg ewentualnej współpracy na warunkach rynkowych pomiędzy
wykonawcą a producentem urządzeń obarczony jest bardzo wysokim ryzykiem nieustalenia
takich warunków między dwoma podmiotami niezależnymi od Zamawiającego, co może
mieć kluczowe znaczenie dla należytego wykonania zamówienia, w szczególności przez
podmiot niebędący producentem urządzeń warstwy podstawowej. Za wysoce
prawdopodobne należałoby uznać, że analogiczna sytuacja miałaby miejsce także w
przypadku realizacji zamówienia na podstawie postępowania, którego dotyczy odwołanie –
niezależnie
od okoliczności który z podmiotów trzecich jest wykonawcą urządzeń SRK warstwy
podstawowej.
Odwołujący wskazuje, że ewentualne ryzyko braku współpracy pomiędzy
wykonawcą systemu ERTMS/ETCS a wykonawcą urządzeń warstwy podstawowej rzutuje
na terminy
wykonania zamówienia, sytuację majątkową wykonawcy – w tym konieczność
uwzględnienia niedochowania terminów wskazanych przez Zamawiającego, a tym samym
poniesienia odpowiedzialności za nienależytą realizację zamówienia – de facto z przyczyn,
na które wykonawca nie powinien ponosić odpowiedzialności. Bowiem do obowiązków
Zamawiającego należy zapewnienie odpowiednich warunków realizacji zamówienia,
w niniejszym p
ostępowaniu zapewnienie dostosowania urządzeń SRK warstwy podstawowej
do systemów ERTMS/ETCS. Dowód: pismo wykonawcy urządzeń SRK warstwy
podstawowej do Odwołującego dotyczące realizacji zabudowy systemu ERTMS/ETCS na
jednej z linii
kolejowych znajdujących się w zarządzie PKP PLK – na okoliczność
uprzywilejowania przez Zamawiającego jednego z potencjalnych wykonawców w
nieuzasadniony
sposób
wskazany
w niniejszym odwołaniu, a także na okoliczność przerzucenia na wykonawcę
odpowiedzialności za okoliczności, za które wyłączną odpowiedzialność ponosi Zamawiający
oraz
na okoliczność nienależytego przygotowania postępowania. Jednocześnie Odwołujący
zastrzeg
ł, iż wyżej wymieniony dowód stanowić może tajemnicę przedsiębiorstwa podmiotu
trzeciego będącego wykonawcą urządzeń SRK warstwy podstawowej. Z tego też względu
wskazane wyżej pismo zostanie przedstawione Izbie oraz Zamawiającemu w toku rozprawy.
16. W świetle powyższego, Odwołujący wskazał, że nałożenie takiego obowiązku
na wykonawcę zamówienia objętego postępowaniem, mimo iż wdrożenie wskazanych
3 protokołów, w zakresie warstwy podstawowej, może być bezpośrednio zrealizowane
wyłącznie przez konkretnego producenta – wykonawcę zadania dotyczącego realizacji
warstwy podstawowej sterowania ruchem kolejowym, powoduje uprzywilejowanie
w p
ostępowaniu tegoż właśnie podmiotu. Przy aktualnym brzmieniu opisu przedmiotu
zamówienia każdy bowiem inny wykonawca zainteresowany ubieganiem się o udzielenie
zamówienia będzie musiał, w celu przygotowania i skalkulowania swojej oferty
w p
ostępowaniu, wpierw zwrócić się do wykonawcy warstwy podstawowej o przedstawienie
jego oferty współpracy w zakresie zrealizowania wyżej wymienionych 3 protokołów
oraz uwzględnić takie warunki w swojej własnej ofercie w postępowaniu, czego z kolei nie
będzie musiał czynić wykonawca warstwy podstawowej. Zamawiający nie przewidział przy
tym w p
ostępowaniu w wyżej wymienionym zakresie żadnych środków, które zapewniłyby
równą konkurencję pomiędzy wykonawcami ubiegającymi się o udzielenie zamówienia.
Odwołujący również wskazał, że wykonawca warstwy podstawowej również posiada
rozwiązania nakładki ERTMS/ETCS i z pewnością zainteresowany jest również
p
ostępowaniem.
17. Powyższe okoliczności w oczywisty sposób stawiają producenta urządzeń SRK
w uprzywilejowanej pozycji, gdyż wyłącznie on jest w posiadaniu niezbędnego know-how
oraz praw własności intelektualnej do dostosowania urządzeń warstwy podstawowej celem
umożliwienia współpracy z systemem ERTMS/ETCS.
18. Opisane działania Zamawiającego wiążą się w związku z powyższym z ograniczeniem
kręgu potencjalnych wykonawców oraz nieuzasadnionego faworyzowania jednego podmiotu
i tym samym do dyskryminowania innych wykonawców i producentów, co stanowi
naruszenie art. 99 ust. 4 PZP, zgodnie z którym przedmiotu zamówienia nie można opisywać
w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję, w szczególności przez wskazanie
znaków towarowych, patentów lub pochodzenia, źródła lub szczególnego procesu, który
charakteryzuje produkty lub usługi dostarczane przez konkretnego wykonawcę, jeżeli
mogłoby to doprowadzić do uprzywilejowania lub wyeliminowania niektórych wykonawców
lub produktów. Jak przykładowo wskazano w uchwale Krajowej Izby Odwoławczej z dnia
3 lipca 2017 r. (sygn. akt: KIOKD 36/17): „dla przyjęcia naruszenia prawidłowości opisu
przedmiotu zamówienia jest już sama możliwość wystąpienia potencjalnego ograniczenie
konkurencji
w postępowaniu. Opis przedmiotu zamówienia ograniczający możliwość złożenia
ofert
przez wszystkich wykonawców mogących to zamówienie wykonać, a który nie jest
podyktowany racjonalnymi i obiektywnie
uzasadnionymi potrzebami zamawiającego,
jednoznacznie narusza prawo. Z art. 29 ust. 1 i 2 PZP [obecnie art. 99 ust. 1 i 4 PZP - przyp.
aut.] należy wywieść zatem zasadę neutralności opisu przedmiotu zamówienia, który
powinien być dokonany w taki sposób, że charakterystyka wymagań Zamawiającego jest tak
samo czytelna i zrozumiała dla wszystkich wykonawców i nie pozycjonuje ich szans na
uzyskanie zamówienia”. Jak wskazano z kolei w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia
11 sierpnia 2020 r. (sygn. akt: KIO 1694/20):
„Zamawiający ma pełne prawo tak opisać
przedmiot zamówienia, aby zapewnić jak najlepszą realizację swoich potrzeb. Nie jest to
jednak prawo nieograniczone.
Swoboda Zamawiającego w tym zakresie nie może bowiem w
sposób nieuzasadniony zawężać kręgu wykonawców, którzy mogą wykonać przedmiot
zamówienia. Zatem oceniając opis przedmiotu zamówienia pod kątem zgodności z art. 29
ust. 2 PZP [obecnie art. 99 ust. 4 PZP
– przyp. aut.] należy ustalić, czemu służą jego
poszczególne elementy - czy są one uzasadnione istotą i celem zamówienia, czy też, nie
służąc żadnym obiektywnie uzasadnionym potrzebom, zawężają krąg wykonawców
mogących zamówienie wykonać.”. Mając na uwadze powyższe, przytoczone postanowienia
SWZ
należy
uznać
za niezgodne z art. 99 ust. 1, 2 i 4 PZP oraz art. 103 ust. 2 i 3 PZP
określającymi zakres
obowiązków spoczywających na Zamawiającym w zakresie należytego opisu przedmiotu
zamówienia w postępowaniu, jak również naruszające wyrażone w art. 16 PZP wymogi
dotyczące przygotowania i przeprowadzenia postępowania w sposób zapewniający
zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców.
19. Redakcja wprowadzonych zmian do SWZ wskazuje, zdaniem Odwołującego,
że wykonawca zadania objętego postępowaniem odpowiedzialny będzie za zapewnienie
powiązania i integracji urządzeń systemu ERTMS/ETCS poziom 2 z urządzeniami
sterowania ruchem kolejowym warstwy podstawowej zgodnie z 3 protokołami. Wykonawca
będzie zatem odpowiedzialny za efekt końcowy w postaci wdrożenia działającego systemu
ERTMS/ETCS poziom 2 na modernizowanej linii kolejowej.
Pomimo jednak podkreślenia
takiej odpowiedzialności Wykonawcy, Zamawiający jednocześnie zaniechał jednoznacznego
opisania stanu linii kolejowej, na której prace prowadzić będzie miał wykonawca,
w szczególności co do stanu urządzeń SRK warstwy podstawowej, z którymi wykonawca
dokonywać będzie miał wymaganego powiązania i integracji. Zamawiający odmówił bowiem
jednoznacznego określenia, czy urządzenia te są już do takiej współpracy dostosowane
bądź dostosowane będą (co – jak wyjaśniono powyżej – determinuje możliwość wykonania
niniejszego zamówienia przez wykonawcę), a jeśli tak: kiedy to nastąpi, w szczególności czy
nastąpi to w terminie umożliwiającym wykonawcy wywiązanie się z ciążących na nim
zobowiązań w terminach narzuconych w niniejszym postępowaniu przez Zamawiającego.
Z treści zmodyfikowanego SWZ można natomiast wręcz interpretować w ten sposób,
iż Zamawiający w ogóle nie przewiduje dokonania przezeń dostosowania urządzeń SRK
warstwy podstawowej do współpracy z systemem ERTMS/ETCS poziom 2, a mimo to
oczekuje od wykonawcy niniejszego zamówienia, iż ten wdroży działający system
ERTMS/ETCS poziom 2, współpracujący z tymi urządzeniami SRK, i obciąża wykonawcę
ryzykami wynikającymi z tego tytułu (w tym ryzykiem terminowej realizacji zamówienia
i sankcjami z tytułu kar umownych za niedotrzymanie tego terminu).
20. Wskutek dokonanych przez Zamawiającego zmian treści SWZ, Zamawiający nie dopełnił
spoczywającego na nim obowiązku jednoznacznego określenia, jaki konkretnie zakres prac
i czynności wykonawcy mają uwzględnić (a w konsekwencji również wycenić) w swoich
ofertach, tj. czy mają uwzględniać konieczność dokonywania modernizacji urządzeń SRK
warstwy podstawowej oraz w jakim zakresie.
Ewentualnie złożone w postępowaniu oferty
obarczone będą zatem wadą w postaci ich nieporównywalności, bowiem w świetle
zmodyfikowanej treści SWZ i opisanych niejednoznaczności, każdy z wykonawców może
poczynić w tym zakresie odmienne założenia.
21. Tym samym, Zamawiający nie opisał przedmiotu zamówienia oraz stanu linii kolejowej,
na której wykonana ma zostać zabudowa systemu ERTMS/ETCS w sposób zgodny
z powołanymi wyżej przepisami prawa, zgodnie z którymi to na Zamawiającym spoczywa
obowiązek precyzyjnego i wyczerpującego przedstawienia wykonawcom informacji na temat
zakresu zamówienia i jego uwarunkowań, na potrzeby sporządzenia (w tym kalkulacji) ofert.
W szczególności, stosownie do powołanych regulacji prawnych Zamawiający zobowiązany
jest przedstawić w PFU aktualne uwarunkowania wykonania przedmiotu zamówienia (a
zatem również wiążący Zamawiającego wobec wykonawców, stan linii kolejowej, na jakiej
ma zostać zrealizowane zamówienie, oraz założenia, jakie wykonawcy mają przyjąć w tym
względzie) czy dodatkowe wytyczne inwestorskie i uwarunkowania związane z budową i jej
przeprowadzeniem.
22. Ponadto, Zamawiający przeniósł również na wykonawcę zamówienia objętego
p
ostępowaniem w sposób nieuzasadniony ryzyka związane z realizacją zamówienia,
niedostosowane do określonych przez Zamawiającego uwarunkowań realizacji zamówienia,
a za które wyłączną odpowiedzialność ponosi Zamawiający, co czyni postanowienia takie
również niedopuszczalnymi na gruncie art. 433 pkt 3 PZP. W przypadku, w którym
wykonawca odpowiadać miałby za efekt końcowy w postaci zapewnienia funkcjonowania
systemu ERTMS/ETCS poziom 2, a przy tym poza
zakresem jego obowiązków leżałoby
wykonanie dostosowania urządzeń SRK do współpracy z systemem ERTMS/ETCS,
wykonawca odpowiadać miałby (tak terminowo, jak i finansowo) za okoliczności odeń
niezależne, a leżące wyłącznie w gestii Zamawiającego. Zamawiający nie przewidział przy
tym w opisywanym przypadku
uprawnień dla wykonawcy do dochodzenia np. zmiany
terminu realizacji zamówienia czy zmiany wysokości wynagrodzenia wykonawcy w
przypadku, w którym Zamawiający nie wywiązałby się z obowiązków co do przekazania
wykonawcy na potrzeby realizacji
zamówienia linii kolejowej w stanie umożliwiającym
wykonanie „nakładki” systemu ERTMS/ETCS poziom 2. Ponadto Zamawiający nie
uwzględnił okoliczności, że zarówno same urządzenia, jak i oprogramowanie znajdujące się
w ich wyposażeniu podlegają ochronie prawnoautorskiej. W związku z powyższym,
obowiązkiem Zamawiającego w przedmiotowym postępowaniu było zapewnienie każdemu z
wykonawców odpowiednich licencji w odniesieniu do wszelkich kodów źródłowych, danych
dotyczących urządzeń SRK warstwy podstawowej, tak aby wykonawca mógł wykonać
zamówienie w sposób nienaruszający własności intelektualnej podmiotu trzeciego.
Powyższa okoliczność powoduje w oczywisty sposób nieuzasadnione uprzywilejowanie
dostawy urządzeń warstwy podstawowej względem innych wykonawców, gdyż ci ostatni są
faktycznie „zmuszeni” do uzyskania odpowiednich praw umożliwiających ingerencję w
urządzenia warstwy podstawowej, co znacząco wpływa na konkurencyjność ofert, ich cenę
oraz faktyczną możliwość złożenia oferty przez innego wykonawcę. Powyższe ograniczenia
należy uznać za rażąco sprzeczne z PZP, tym bardziej, że w przedmiotowym postępowaniu
cena jest jedynym kryterium oceny ofert.
23. W konsekwencji, w świetle przytoczonych przepisów oraz mając na uwadze wynikający
z art. 99 ust. 1 i 2 PZP obowiązek jednoznacznego i wyczerpującego opisu przedmiotu
zamówienia oraz obowiązku powiązania określonych przez Zamawiającego cech robót
budowlanych z przedmiotem zamówienia i ich proporcjonalności do jego wartości i celów,
jak również wynikającą z art. 16 pkt 3 PZP zasadę proporcjonalności, bezpodstawnym jest
obciążanie wykonawcy obowiązkami oraz ryzykami wynikającymi z braku należytego
przygotowania przez Zamawiającego urządzeń SRK warstwy podstawowej do współpracy
z systemem ERTMS/ETCS poziom 2.
24. Mając powyższe na uwadze, przedstawiony przez Zamawiającego opis przedmiotu
zamówienia nie spełnia wymagań przewidzianych w powołanych przepisach PZP,
Rozporządzenia i Kodeksu cywilnego, zaś Zamawiający przerzuca na wykonawcę ryzyko
i odpowiedzialność za sytuacje nieleżące w gestii wykonawcy. Tym samym, Zamawiający
w powyższym zakresie nadużył również swojej pozycji dominującej jako autora dokumentacji
p
ostępowania.
W dniu 15 września 2023 r. Zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie, w której
wniósł o oddalenie zarzutów odwołania w całości jako bezpodstawnych, obciążenie kosztami
postępowania odwoławczego Odwołującego, w tym zasądzenie od Odwołującego na rzecz
Zamawiającego kosztów zastępstwa przed Krajową Izbą Odwoławczą, przeprowadzenie
dowodu z dokumentów wskazanych w piśmie, na wskazane w nim okoliczności.
W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie Zamawiający podał w szczególności:
P
rzygotowując opis przedmiotu zamówienia Zamawiający wykazał się należytą starannością,
uwzględniając przepisy ustawy Pzp oraz uzasadnione i obiektywne potrzeby Zamawiającego
wynikające z konieczności zapewnienia prawidłowej realizacji przedmiotu zamówienia.
Zgodnie z powyższym w uzasadnionych przypadkach zamawiający może zmienić treść SWZ
w każdym momencie przed upływem terminu składania ofert. Zamawiający dokonał
modyfikacji treści SWZ z własnej inicjatywy gdyż podczas wniesionych poprzednio odwołań
w niniejszym p
ostępowaniu, spostrzegł, że postanowienia SWZ nie odpowiadają w pełni jego
zamierzeniom (nie oddają jego woli w sposób dostatecznie zrozumiały). Jednocześnie
Zamawiający wskazuje, że wprowadzone zmiany nie zmieniają charakteru zamówienia.
Powyższe potwierdza uchwała Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 21 grudnia 2021 r.,
sygn. akt. KIO KIO/KU 23/21.
Podobnie orzekła Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 7 maja 2013 r, sygn. akt. KIO
898/13.
Zamawiający wskazał również, że dla wykazania możliwości naruszenia konkurencji nie jest
wystarczające samo podniesienie, iż dla Odwołującego dane warunki realizacji zamówienia
są niewygodne lub nawet nie do przyjęcia. Fakt, że na rynku występują wykonawcy, którzy
tak opisanego przedmiotu zamówienia nie mogą wykonać lub dla których jego realizacja jest
utrudniona, niewygodna czy nieopłacalna, nie przesądza wcale o możliwości powstania
naruszenia zasady uczciwej konkurencji. Dla stwierdzenia takiego naruszenia niezbędne jest
przedstawienie i ocena, co najmniej kilku okoliczności związanych z danym zamówieniem,
w szczególności takich jak kształt i specyfika rynku, którego zamówienie dotyczy, rodzaj
i charakter danego ograniczenia konkurencji oraz jego skutki dla potencjalnych
wykonawców, a z drugiej strony waga potrzeb Zamawiającego, których realizacji takie
ograniczenie służy.
Przywołał wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 28 marca 2023 r. sygn. akt. KIO 704/23.
Zamawiający poinformował, że system ETCS poziom 2 będący przedmiotem niniejszego
p
ostępowania jest systemem kontroli jazdy pociągu zgodnym ze standardem europejskim
zdefiniowanym w Technicznej Specyfikacji Interoperacyjności w zakresie podsystemów
„Sterowanie” („TSI CCS”) stanowiącej załącznik do rozporządzenia Komisji (UE) 2016/919
z dnia 27 maja 2016 r. w sprawie technicznej specyfikacji interoperacyjności w zakresie
podsystemów „Sterowanie” systemu kolei w Unii Europejskiej (Dz.U.UE.L.2016.158.1 z dnia
2016.06.15). Wymóg jego instalacji na liniach kolejowych w Polsce wynika bezpośrednio
z przepisów unijnych celem zapewnienia jednolitego systemu sygnalizacji w skali Unii
Europejskiej (tzw. interoperacyjności), poprawy bezpieczeństwa ruchu kolejowego
oraz poprawy osiągów eksploatacyjnych.
System ETCS nie może jednak funkcjonować samodzielnie, a informacje niezbędne
do zapewnienia właściwego działania, określonego w PFU wymagają zapewnienia
współpracy z urządzeniami sterowania ruchem kolejowym tzw. warstwy podstawowej,
urządzeniami zabezpieczenia ruchu na przejazdach kolejowo-drogowych, urządzeniami
detekcji stanów awaryjnych taboru (dSAT) oraz centrum utrzymania i diagnostyki (CUiD),
które obecnie są zabudowane na odcinku linii objętej przedmiotowym zamówieniem. Celem
zapewnienia współpracy systemu ETCS poziom 2 będącego przedmiotem niniejszego
zamówienia niezbędne jest zapewnienie tzw. powiązania (w tym interfejsu) pomiędzy
systemem ETCS poziom 2 a ww. urządzeniami.
Odwołujący odnosząc się do treści wprowadzonych przez Zamawiającego zmian
w zakresie pkt. 4.3.11 lit. bb) wskaz
ał, że „jednoznacznie wynika obowiązek wykonania
(implementacji) interfejsu do urządzeń SRK warstwy podstawowej i zdaniem Odwołującego
postanowienie to nie powinno być odczytywane w inny sposób, tym bardziej, że pozostałe
nowo wprowadzone postanowienia potwierdzają ww. interpretacje. Dodatkowo należy
wskazać, że nałożenie przez Zamawiającego obowiązku uzyskania przez wykonawcę
wszelkich niezbędnych danych „własnym sumptem” wskazuje na brak przygotowania
ze strony Zamawiającego odpowiednich warunków do wykonania zamówienia przez
wykonawców niebędących producentami urządzeń SRK warstwy podstawowej. Odwołujący
wskazuje, że pozyskanie odpowiednich uprawnień jest potencjalnie bardzo kosztownym
procesem w porównaniu do szacowanej wartości wykonania całego zamówienia, co
znacząco wpływa na konkurencyjność ofert oraz przejrzystość postępowania.”.
W odniesieniu do powyższego Zamawiający poinformował, że wymagania te zostały zawarte
w PFU przed wprowadzeniem modyfikacji, wobec powyższego twierdzenia należy
w tym zakresie uznać za spóźnione.
Powyższe wymaganie zostało zawarte, w PFU w punkcie 4.3.1, ppkt 8, o następującej treści:
W ramach zamówienia Wykonawca odpowiedzialny jest za powiązanie i integrację urządzeń
systemu ERTMS/ETCS poziom 2 z urządzeniami sterowania ruchem kolejowym warstwy
podstawowej zgodnie z protokołem Euroradio+/Subset098. Do ww. powiązania Wykonawca
może ponadto wykorzystać specyfikację warstwy aplikacji interfejsu RBC – nastawnica
(załącznik nr 4) na którą składają się następujące dokumenty: „CBI-CBR Interface. Top Level
Specification”, „EGO Protocol. Interface Specification”, „Interface Specification CBI-CBR
Interface, Application layer”.
Należy przy tym, zdaniem Zamawiającego, odnieść się do twierdzenia Odwołującego, który
podkreśla różnicę pomiędzy „powiązaniem i integracją” a „wykonaniem interfejsu”.
Zamawiający zwrócił uwagę, że pojęcie „powiązania” jest pojęciem szerszym i zawiera w
sobie interfejs. W związku z powyższym poprzez zawarcie w PFU wymogu „powiązania i
integracji” Zamawiający oczekuje przeprowadzenia wszelkich niezbędnych prac, w tym
interfejsów umożliwiających współpracę urządzeń systemu ETCS poziom 2 z urządzeniami
SRK warstwy podstawowej.
Obecnie trudno znaleźć w regulacjach prawnych definicji pojęć „powiązania” oraz „interfejsu”
w urządzeniach sterowania ruchem kolejowym. Dlatego Zamawiający przywołał artykuł
autorstwa Wydziału Transportu Politechniki Warszawskiej zamieszczony w czasopiśmie
popularno-
naukowym „Logistyka” wydanie 4/2015 pt. „Powiązania krajowych urządzeń SRK
warstwy podstawowej i ETCS” (załącznik nr 4), w którym autorzy przedstawiają definicję
„powiązania” i „interfejsu”, które brzmią następująco: Interfejs – jest to układ wejść
i wyjść danego urządzenia (systemu, podsystemu) wraz z sygnałami przez nie przesyłanymi
oraz odpowiadającą im logiką i sekwencjami działania urządzenia, umożliwiający łączenie
i współpracę pomiędzy tym urządzeniem a innymi urządzeniami. Powiązanie - jest to układ
połączeń wykorzystujący interfejsy urządzeń, mogący zawierać dodatkowe elementy, który
umożliwia łączenie i współpracę pomiędzy urządzeniami połączonymi za jego
pośrednictwem. Współpraca rozumiana jest jako przenoszenie energii i/lub sygnałów o
określonej postaci. Ponadto, w ww. artykule stwierdza się, że: „…powiązanie jest pojęciem
szerszym, obejmującym zawsze interfejsy łączonych urządzeń”.
Dowód: Wyciąg z artykułu Wydziału Transportu Politechniki Warszawskiej pt. „Powiązania
krajowych urządzeń sterowania ruchem kolejowym i ETCS”.
Tak więc wymóg zawarty w bazowej treści PFU dotyczący powiązania i integracji urządzeń
systemu ERTMS/ETCS poziom 2 z urządzeniami sterowania ruchem kolejowym warstwy
podstawowej za
wiera w sobie interfejsy. Wyżej przywołane zapisy PFU zawierające wymóg
dokonania powi
ązania urządzeń były już przedmiotem wcześniejszego odwołania o sygn. akt
KIO 2383/23, KIO 2387/23, gdzie Krajowa Izba Odwoławcza oddaliła zarzuty Odwołującego
w tym zakresie.
W odniesieniu do wymogu wykonawca jest zobowiązany do wykonania interfejsów
do urządzeń przejazdowych i dSAT. Powyższe wymaganie zostało zawarte w punkcie
3.3.2.1, ppkt 1, lit a) PFU (załącznik nr 5), o treści: Wykonawca opracuje koncepcję
projektową (koncepcję wyposażenia linii), opisującą proponowane rozwiązania techniczne
uwzględniające wieloetapowość niniejszego zadania. Koncepcja zawierać będzie, co
najmniej opis: f) powiązania systemu ERTMS/ETCS poziom 2 z urządzeniami
zabezpieczenia
ruchu
na przejazdach kolejowo-
drogowych, g) powiązania systemu ERTMS/ETCS poziom 2
z urządzeniami dSAT, h) powiązania systemu ERTMS/ETCS poziomu 2 z urządzeniami
sterowania ruchem kolejowym.
W dalszej części SWZ to jest Tom IV Rozbicie Ceny Ofertowej („RCO”), Zamawiający
odpowiednio w części 3 Tabeli Roboty budowlane ERTMS/ETCS poziom 2, poz. 3.5
wymaga: „Powiązanie urządzeń ETCS z urządzeniami SRK warstwy podstawowej, CUiD i
dSAT
”, natomiast w poz. 4.2 Tabeli „Testy funkcjonalno-integracyjne z urządzeniami SRK”,
nałożył wręcz obowiązek powiązania istniejących urządzeń SRK (sterowania ruchem
kolejowym)
oraz dSAT
(detekcji stanu awaryjnych taboru) z urządzeniami ERTMS/ETCS poziom 2. Przy
czym dla
potwierdzenia poprawności działania powyższego powiązania, również przewidział
dokonanie testów funkcjonalno-integracyjnych z urządzeniami SRK z urządzeniami
ERTMS/ETCS Poziom 2.
Zamawiający wskazał, że powyższe wymagania wskazane w dokumentacji niniejszego
postępowania nie były zakwestionowane przez wykonawców i nie stanowiły zarzutów
odwołania do Krajowej Izby Odwoławczej.
Dodatkowo wymóg powiązania urządzeń systemu ETCS z urządzeniami SRK w tym
przypadku ssp (samoczynny system przejazdowy), został również przewidziany w SWZ Tom
III w pkt. 4.3.9 ppkt. 10 Wymagania dla urządzeń zewnętrznych, zgodnie z którym:
„w przypadku powiązania urządzeń systemu ETCS z urządzeniami zabezpieczenia ruchu
na przejazdach kolejowo-
drogowych i przejściach wyposażonych w Top z wykorzystaniem
koderów LEU i balis, grupy balis, składające się z balisy przełączalnej i nieprzełączalnej
zabudowane zostaną przed Tarczami Ostrzegawczymi Przejazdowymi. Szczegółowa
konfiguracja powiązania urządzeń zabezpieczenia ruchu na przejazdach kolejowych
z urządzeniami systemu ERTMS/ETCS zostanie przedstawiona przez Wykonawcę w ramach
opracowania Koncepcji wyposażenia linii. Zaproponowane w koncepcji rozwiązanie
techniczne musi umożliwiać przejazd pojazdu jadącego pod nadzorem systemu ETCS obok
tarczy ostrzegawczej przejazdowej wskazującej sygnał Osp 2 z maksymalną dozwoloną
prędkością.”.
Ponadto konieczność powiązania systemu ETCS poziom 2 z urządzeniami zabezpieczenia
ruchu kolejowego na przejazdach kolejowo-
drogowych oraz urządzeniami dSAT wynika
z wymagań funkcjonalnych określonych w dokumencie stanowiącym załącznik nr 7 do PFU
pn.: Scenariusze operacyjne
– wymagania eksploatacyjne dla systemu ETCS poziomu 2
zgodnego z wzorcem 3 wydanie 2 (SRS 3.6.0).
Wyżej wymieniony dokument definiuje wymaganą funkcjonalność systemu ETCS poziom 2
z uwzględnieniem współpracy z innymi systemami, w tym z urządzeniami zabezpieczenia
ruchu na przejazdach kolejowo-
drogowych (urządzenia przejazdowe) i urządzeniami dSAT.
Dowód: Wyciąg z dokumentu pn.: Scenariusze operacyjne – wymagania eksploatacyjne dla
systemu ETCS poziomu 2 zgodnego z wzorcem 3 wydanie 2 (SRS 3.6.0)
– wymagania
funkcjonalne dla współpracy z urządzeniami zabezpieczenia ruchu na przejazdach kolejowo-
drogowych;
Wyciąg z dokumentu pn.: Scenariusze operacyjne – wymagania eksploatacyjne
dla systemu ETCS poziomu 2 zgodnego z wzorcem 3 wydanie 2 (SRS 3.6.0)
– wymagania
funkcjonalne dla współpracy z urządzeniami detekcji stanów awaryjnych taboru (dSAT).
Zapewnienie funkcjonalności określonej w wyżej wymienionych Scenariuszach Operacyjnych
wymaga dokonania powiązania (w tym implementacji interfejsów) urządzeń systemu ETCS
poziom 2 z urządzeniami przejazdowymi i dSAT.
Powyższa argumentacja jednoznacznie wskazuje, że zarzut w zakresie punktu 4.3.11
lit. bb) PFU należy uznać za spóźniony, gdyż jak to zostało wykazane powyżej to wymaganie
zostało już wskazane w pierwotnej treści SWZ.
Nawet jeżeli można uznać, że jest inaczej (co Zamawiający kwestionuje) to należy
podkreślić, że nie jest to wymaganie nadmiarowe, niemożliwe do wykonania, które
Odwołujący może skutecznie kwestionować.
Ponadto
Zamawiający podkreślił, że taki sposób opisu przedmiotu zamówienia zawierający
wymóg zapewnienia współpracy z urządzeniami przejazdowymi i dSAT i realizowany
w obecnej formule był stosowany niejednokrotnie podczas realizowanych zadań związanych
z zabudową systemu ETCS poziom 2 i dotychczas nie budził wątpliwości a także nie był
przedmiotem odwołania. Przykładowo Zamawiający wskazał na poniższe umowy, będące
w trakcie realizacji :
1) Wdrożenie systemu ERTMS/ETCS poziom 2, wraz z budową LCS
oraz samoczynnej blokady liniowej, na odcinku linii kolejowej nr 4, Korytów – Zawiercie
(załącznik nr 8), 2) Zabudowa systemu ERTMS/ETCS poziom 2 na linii E20 Kunowice
– Terespol (z wyłączeniem węzła warszawskiego) (załącznik nr 9), 3) „Zabudowa systemu
ERTMS/ETCS poziom 2 na linii E30 odcinek Podłęże - Rzeszów” (załącznik nr 10),
4) Zabudowa systemu ERTMS/ETCS poziom 2 na linii E59 odcinek Wrocław - Poznań
w ramach projektu Zabudowa systemy ERTMS/ETCS na liniach sieci bazowej TEN-T
(załącznik nr 11), 5) „Projekt i zabudowa systemu ERTMS/ETCS na linii E75 na odcinku
Warszawa Rembertów – Białystok” w ramach projektów CEF I ”Prace na linii E 75 na
odcinku Sadowne
– Czyżew wraz z robotami pozostałymi na odcinku Warszawa Rembertów
– Sadowne” i CEF II „Prace na linii E 75 na odcinku Czyżew – Białystok” (załącznik nr 12),
6) Roboty budowlane na linii 227/249 i stacji Gdańsk Zaspa Towarowa oraz linii 722 w
ramach Projektu". Poprawa infrastruktury kolejowego dostępu do Portu Gdańsk" (załącznik
nr
13),
7) Zabudowa systemu ERTMS/ETCS na
linii 278 Węgliniec Zgorzelec w ramach projektu
Zabudowa ERTMS/ETCS na liniach sieci bazowej TEN-
T (załącznik nr 14).
W odniesieniu do kwestii wymagania zawartego w PFU, punkt 4.3.11, lit. dd), o treści:
dd) zaoferowane przez Wykonawcę urządzenia systemu ERTMS/ETCS nie mogą naruszać
właściwości funkcjonalnych i konstrukcyjnych urządzeń SRK i dSAT, z którymi będą
współpracować. W przeciwnym razie Wykonawca we własnym zakresie i na własny koszt
uzyska wymagane świadectwa i dopuszczenia do eksploatacji dla urządzeń SRK i dSAT,
w których dokonał zmian, wymaganych zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa,
Zamawiający wyjaśnił, że wyżej wymienione wymaganie nie stanowi sugestii,
że implementacja interfejsów po stronie urządzeń SRK i dSAT z systemem ERTMS/ETCS
może naruszyć właściwości tych urządzeń, a kierowana jest troską o zapewnienie takiej
implementacji ich powiązania z urządzeniami systemu ETCS, żeby nie naruszyć ich
konstrukcji na tyle, żeby miało to wpływ na cechy typu urządzenia określonego w
świadectwie dopuszczenia typu do eksploatacji, a w konsekwencji zapewnienia
bezpiecznego prowadzenia ruchu kolejowego z ich wykorzystaniem.
W odniesieniu do kwestii przystosowania istniejących systemów SRK i dSAT
do współpracy Zamawiający podkreślił, że: 1) urządzenia dSAT współpracują z systemem
ETCS poziom 2. Na sieci zarządzanej przez PLK S.A. funkcjonują urządzenia dSAT tylko
jednego dostawcy. Urządzenia te współpracują poprawnie z urządzeniami systemu ETCS
poziom 2 na już zrealizowanych projektach zabudowy tego systemu w ramach
następujących zadań: I. "Modernizacja linii kolejowej E30, etap II. Pilotażowe wdrożenie
ERTMS
w
Polsce
na odcinku Legnica -
Węgliniec - Bielawa Dolna – w części ETCS II", II. „Projekt, budowa
i wdrożenie systemu ERTMS na odcinku linii kolejowej E30 Legnica – Wrocław – Opole oraz
opracowanie rezultatów studium wykonalności i sporządzenie załączników do wniosku
o dofinansowanie”, III. „Projekt i zabudowa systemu ERTMS/ETCS poziom 2 i ERTMS/
GSM-
R wraz z urządzeniami sterowania ruchem kolejowym warstwy nadrzędnej dla 8
LCS-
ów na linii kolejowej E-65 Warszawa – Gdynia”; 2) w odniesieniu do kwestii wykonania
interfejsów do urządzeń przejazdowych Zamawiający poinformował, że taki interfejs stanowi
część urządzeń systemu ETCS tzw. koderów LEU. Potwierdza się w treści przywołanego
wcześniej artykułu autorstwa Wydziału Transportu Politechniki Warszawskiej, zgodnie
z którym: I. ”Interfejs ten opracowuje konstruktor kodera LEU biorąc pod uwagę rozwiązania
konstrukcyjne urządzeń warstwy podstawowej”; 3) urządzenia SRK są przystosowane
do współpracy z systemem ETCS poziom 2 zgodnie z protokołem Euroradio+/Subset098.
Zapewnienie takiego przystosowania do współpracy zostało zrealizowane w ramach
postępowania na zabudowę urządzeń SRK warstwy podstawowej na tej linii pn.:
„Zintegrowany system sterowania i kierowania ruchem kolejowym na odcinku Warszawa
Okęcie - Radom linii nr 8” w ramach projektu „Modernizacja linii kolejowej nr 8, odcinek
Warszawa Okęcie – Radom”. Dowód: Wyciąg z PFU dla zadania: „Zintegrowany system
sterowania i kierowania ruchem kolejowym na odcinku Warszawa Okęcie - Radom linii nr 8”
w ramach projektu „Modernizacja linii kolejowej nr 8, odcinek Warszawa Okęcie – Radom”.
Ponadto w odniesieniu do kwestii posiadania przez Zamawiającego „dopuszczonego”
i zaimplementowanego typu interfejsu do współpracy z systemem ETCS w ramach
dopuszczonego typu urządzeń (odniesienie w odwołaniu do punktu 4.3.11, lit. ff) stwierdził,
że z zgodnie z § 7 pkt 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 13 maja
2014 r. w sprawie dopuszczania do eksploatacji określonych rodzajów budowli urządzeń
i pojazdów kolejowych interfejsy nie są wymienione jako urządzenie, na które wydawane jest
świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typu. Ponadto w tym miejscu podkreślił, że
zgodnie zapisami § 13 ust. 1 pkt 3 wyżej wymienionego rozporządzenia: „§ 13. 1. Zakres
badań technicznych dla wszystkich typów urządzeń obejmuje (…): 3) badanie interfejsów
z przewidzianymi do zabudowy urządzeniami powiązanymi, dla których wymagane jest
uzyskanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu.”. Dowód: Wyciąg z
Rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 13 maja 2014 r. w sprawie
dopuszczania
do eksploatacji określonych rodzajów budowli urządzeń i pojazdów kolejowych.
Powyższe zapisy oznaczają, że Zamawiający zgodnie z istniejącym prawem krajowym nie
może posiadać dopuszczonego typu interfejsu, gdyż nie wydaje się świadectw dopuszczenia
do eksploatacji typu na takie urządzanie, jakim jest interfejs. Ponadto zgodnie powyżej
przywołanymi przepisami w świadectwie dopuszczenia do eksploatacji typu dla urządzeń
sterowania ruchem kolejowym warstwy podstawowej zainstalowanych obecnie na odcinku
linii nr 8 (odcinek objęty przedmiotowym zamówieniem) nie może znajdować się informacja
o interfejsach do urządzeń ETCS poziom 2, gdyż system ETCS nie jest systemem dla
którego wymagane jest uzyskanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu.
Urządzenia ETCS poziom 2 dopuszczane są do eksploatacji na zasadzie weryfikacji na
zgodność
z wymaganiami zasadniczymi określonymi w Technicznej specyfikacji interoperacyjności
w zakresie podsystemów „Sterowanie” systemu kolei w Unii Europejskiej („TSI Sterowanie”).
Zgodnie z
wyżej wymienioną TSI Sterowanie, pkt 6.3.4, tabela 6.3., aspekt 5 w ramach
weryfikacji podsystemu przedmiotem oceny jest integracja z przytorowymi urządzeniami
sterowania ruchem kolejowym, a więc interfejsy pomiędzy urządzeniami SRK warstwy
podstawowej a urządzeniami systemu ETCS. Dowód: Wyciąg z Technicznej specyfikacji
interoperacyjności w zakresie podsystemów „Sterowanie” systemu kolei w Unii Europejskiej.
W odniesieniu do wymagania określonego w punkcie 4.3.11. lit. gg) Zamawiający
poinform
ował, że zgodnie z zapisami rozdział 4.8 PFU wykonawca ma obowiązek realizować
proces zarządzania ryzykiem zgodnie z wymogami Rozporządzenia Wykonawczego Komisji
(UE) nr 402/2013 z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie wspólnej metody oceny
bezpieczeństwa w zakresie wyceny i oceny ryzyka i uchylające rozporządzenie (WE) nr
352/2009 (dalej: „Rozporządzenie nr 402/2013”), więc zapis, że wykonawca przeprowadzi
wycenę i ocenę ryzyka dla przeprowadzonej zmiany technicznej w istniejącym systemie
sterowania ruchem kolejowym wynikającej z implementacji interfejsu w urządzeniach SRK i
dSAT, nie jest novum a jedynie podkreśleniem istotności przeprowadzenia takiej analizy.
Zgodnie z art. 3 pkt. 11 Rozporządzenia nr 402/2013 „wnioskodawca" oznacza jedno
z poniższych: a) przedsiębiorstwo kolejowe lub zarządcę infrastruktury, którzy wdrażają
środki nadzoru ryzyka zgodnie z art. 4 dyrektywy 2004/49/WE; b) podmiot odpowiedzialny
za
utrzymanie, który podejmuje działania zgodnie z art. 14a ust. 3 dyrektywy 2004/49/WE;
c) podmiot zamawiający lub producenta, który wzywa jednostkę notyfikowaną
do zastosowania procedury weryfikacji WE zgodnie z art. 18 ust. 1 dyrektywy 2008/57/WE
lub podmiot wyznaczony zgodnie z art. 17 ust. 3 tej dyrektywy; d) podmiot składający
wniosek
o zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji podsystemów strukturalnych.”.
Natomiast zgodnie z art. 5 Rozporządzenia nr 402/2013: „Wnioskodawca jest
odpowiedzialny za stosowanie niniejszego rozporządzenia w tym za ocenę znaczenia
zmiany na podstawie kryteriów określonych w art. 4, oraz realizację procesu zarządzania
ryzykiem
określonego
w załączniku I. 2. Dodatkowo, przedmiotowe Rozporządzenie definiuje konieczność analizy
zmiany także w aspekcie interfejsów.
W odniesieniu do systemu ETCS zarządzanie dokonywanymi zmianami w zakresie
bezpieczeństwa definiuje punkt 3.2.1. TSI CCS a punkt 4.5.2. wskazuje odpowiedzialność
podmiotu występującego z wnioskiem o weryfikację podsystemu, w zakresie uwzględnienia
zagrożeń wynikających ze wzajemnych oddziaływań różnych składników podsystemu
oraz interfejsów z innymi podsystemami.
Zabudowa systemu ETCS poziom 2 wraz z implementacją powiązania (w tym interfejsów)
przez w
ykonawcę jest przedmiotem zamówienia, czyli przedmiotem zmiany w istniejącym
systemie kolejowym (rozumianym jako ogół infrastruktury kolejowej), dlatego też powinno
zostać kompleksowo ocenione przez wykonawcę zgodnie z PFU.
Zarzut dotyczący punktu 4.3.11 lit. gg) PFU jest niezasadny, gdyż to przepisy prawa
narzucają obowiązek przeprowadzenia przez producenta, wykonawcę czy wnioskodawcę
oceny znaczenia zmiany. To wykonawca jako odpowiedzialny realizator zmiany na własną
odpowiedzialność i kierując się własnym doświadczeniem i kompetencjami decyduje
o konieczności bądź nie w przedmiotowej ocenie uwzględniania przedstawicieli podmiotów
stron
trzecich związanych z daną zmianą. Takie same działania musi realizować
zamawiający czy inne podmioty działające na rynku kolejowym, co wynika bezpośrednio z
przepisów prawa. To tylko od danego podmiotu i przepisów prawa zależy zakres, forma i
stopień szczegółowości przedmiotowych ocen.
Odnosząc się do pkt. 4.3.11. lit. hh) PFU, Zamawiający wskazał, że dotyczy wprowadzenia
terminów dostarczenia dokumentów i jest ściśle powiązany z pkt. 4.3.11. lit. ff) oraz pkt.
4.3.11. lit. gg), z których wynika obowiązek dostarczenia dokumentów dotyczących
bezpiecznego interfejsu urządzeń sterowania ruchem i co z tym związane, potwierdzenie
przeprowadzenia analizy ryzyka. 4.3.11. lit. hh) jedynie wskazuje na termin i sposób
przekazania
wyżej wymienionych dokumentów. Wobec powyższego wprowadzenie tego
punktu jest tylko usystematyzowaniem działań.
W dalszej części odwołania poruszane są zagadnienia, które odnoszą się do treści zawartej
w pierwotnej treści zamówienia to jest zapewnienia powiązania, które zawiera w sobie
implementację interfejsu i jako takie nie mogą stanowić skutecznej podstawy faktycznej
do wniesienia odwołania.
Ponadto w dalszej części odwołania Odwołujący, w żaden sposób nie uzasadnia żądania
wykreślenia postanowień pkt 4.3.1 lit ff), gg) i hh) odniesienie się do treści tych punktów
w odwołaniu służy tylko do udowodnienia głównej tezy postawionej w odwołaniu.
Należy podkreślić, że przepisy ustawy Pzp nie nakazują Zamawiającemu rezygnacji
z własnych założeń i preferencji celem dopuszczenia do udziału w postępowaniu wszystkich
podmiotów działających na danym rynku. W każdym postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego dochodzi do ograniczenia konkurencji w pewnym stopniu z uwagi na opis
wymagań zamawiającego, postawione warunki udziału w postępowaniu czy kryteria oceny
ofert.
Zamawiający mając na uwadze swoje potrzeby, a także zobowiązania wynikające
z przepisów unijnych jest uprawniony do ich odzwierciedlenia w opisie przedmiotu
zamówienia, o ile krąg wykonawców zdolnych do jego realizacji nie zostanie w sposób
bezzasadny znacząco ograniczony.
Powyższa argumentacja wyraźnie potwierdza, że wymóg wskazany w pkt. 4.3.11. lit. bb),
dd), ff), gg), hh) PFU jest podyktowany ważnymi względami zagwarantowania i zapewnienia
współpracy, integracji i bezpieczeństwa użytkowania urządzeń systemu ERTMS/ETCS
poziom 2 z urządzeniami sterowania ruchem kolejowym warstwy podstawowej, które
Zamawiający już posiada.
Zamawiający przywołał wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 26 kwietnia 2021 r., sygn.
akt: 938/21.
Zamawiający wskazał, że to na Odwołującym spoczywa ciężar okoliczności faktycznych
będących podstawą odwołania i uzasadniających jego wnioski. Potwierdza to orzecznictwo
m.in. wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 10 sierpnia 2022 r., sygn. akt. XXIII
Zs 86/22
oraz wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 27 marca 2023 r., sygn. akt. KIO
674/23.
Powyższe potwierdza, że ciężar dowodu spoczywa na Odwołującym, który w żadnym
stopniu nie wykazał i nie udowodnił, że czynności Zamawiającego naruszały przepisy ustawy
Pzp.
Odwołujący nie udźwignął ciężaru wykazania, że sporządzenie opisu przedmiotu
zamówienia nastąpiło w sposób naruszający przepisy ustawy Pzp, ograniczający uczciwą
konkurencję, powodując nieuzasadnione uprzywilejowanie jednego wykonawcy (wykonawcy
urządzeń warstwy podstawowej), co może doprowadzić do wyeliminowania innych
wykonawców
z ubiegania się o zamówienie, naruszając przez to także zasady uczciwej konkurencji,
równego traktowania wykonawców, proporcjonalności, efektywności i przejrzystości. Wobec
tego, zarzut w tym zakresie nie zasługuje zdaniem Zamawiającego na uwzględnienie.
Krajowa Izba
Odwoławcza po zapoznaniu się z przedstawionymi w toku
postępowania odwoławczego dowodami, po wysłuchaniu oświadczeń, jak i stanowisk
stron
i przystępujących złożonych ustnie do protokołu w toku rozprawy, ustaliła
i zważyła, co następuje.
Izba ustaliła, że odwołania czynią zadość wymogom proceduralnym zdefiniowanym
w Dziale IX ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych, to jest
odwołania nie zawierają braków formalnych oraz został uiszczony od nich wpis. Izba ustaliła,
że nie zaistniały przesłanki, określone w art. 528 ustawy Pzp, które skutkowałyby
odrzuceniem
odwołań. Zatem Izba oddaliła wnioski Zamawiającego i Przystępującego po
stronie z
amawiającego Ground Transportation Systems Polska Sp. z o.o w przedmiocie
odrzucenia odwołań, złożone tak w odpowiedzi na odwołanie w sprawie KIO 2608/23, jak i
na rozprawie w dniu 18 września 2023 r. wobec obu odwołań w rozpatrywanych połączonych
sprawach
z uwagi na to, iż podstawą rozpatrzenia odwołań w sprawach KIO 2597/23 i KIO 2608/23
są zmiany dokonane w dniu 25 sierpnia 2023 r. przez Zamawiającego i że licząc od tej daty,
odwołania zostały wniesione w terminie ustawowym.
Izba stwierdziła, że Odwołujący wykazali przesłanki dla wniesienia odwołania
określone w art. 505 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, to jest posiadanie interesu w uzyskaniu danego
zamówienia oraz możliwość poniesienia szkody w wyniku naruszenia przez Zamawiającego
przepisów ustawy Pzp.
Do postępowania odwoławczego zachowując termin ustawowy oraz wskazując
interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia na korzyść strony, do której zgłoszono przystąpienie,
zgłosił skuteczne przystąpienie:
1)
po stronie Zamawiającego w sprawie KIO 2597/23 i KIO 2608/23:
Ground
Transportation Systems Polska sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie;
2)
po stronie Odwołującego:
a)
Alstom Polska S.A. z siedzibą w Warszawie w sprawie KIO 2597/23,
b)
Zakłady Automatyki Kombud S.A. z siedzibą w Radomiu w sprawie KIO 2608/23.
Izba
, działając zgodnie z art. 542 ust. 1 Pzp, dopuściła w niniejszej sprawie dowody
z dokumentacji postępowania o zamówienie publiczne, nadesłanej przez Zamawiającego
w formie elektronicznej, jak również dowody zawnioskowane w odwołaniach,
odpowiedziach
na odwołanie, a także przedstawione odpowiednio przez strony i uczestników
postępowania odwoławczego drogą elektroniczną i na rozprawie w dniu 18 i 27 września
2023 r.
Izba
z uwagi na nieistotność wnioskowanego w odwołaniu Zakładu Automatyki
Kombud S.A. dowodu
z opinii biegłego, bowiem konieczność współpracy z producentem
warstwy podstawowej
w wykonaniu zamówienia wynika z dotychczasowego brzmienia PFU,
a obowiązki potwierdzone zmianą SWZ z powszechnie obowiązujących przepisów prawa,
nie dopuściła dowodu z opinii biegłego z dziedziny kolejnictwa ze specjalności sterowanie
ruchem kolejowym dotyczącej okoliczności: 1) brak możliwości wprowadzenia zmiany
technicznej (implementacji interfejsu) w zabudowanych urządzeniach SRK warstwy
podstawowej oraz uzyskania dla tej zmiany opinii jednostki organizacyjnej upoważnionej
do przeprowadzania badań koniecznych do uzyskania świadectw dopuszczenia
do eksploatacji typu urządzeń przeznaczonych do prowadzenia ruchu kolejowego
wchodzących w skład podsystemu strukturalnego sterowanie w zakresie oddziaływania
przeprowadzonej implementacji interfejsu na istniejące urządzenia SRK warstwy
podstawowej, bez zaangażowania producenta tych urządzeń lub jego upoważnionego
przedstawiciela; 2) brak możliwości dokonania wyceny i oceny ryzyka dla przeprowadzonej
zmiany technicznej w istniejącym systemie sterowania ruchem kolejowym wynikającej
z implementacji interfejsu w urządzeniach SRK warstwy podstawowej, bez zaangażowania
producenta tych urządzeń lub jego upoważnionego przedstawiciela.
Odwołujący Alstom Polska S.A. na rozprawie w dniu 18 września 2023 r. wniósł
o
włączenie do postępowania KIO 2608/23 dowodów złożonych przez Odwołującego
Zakłady Automatyki Kombud S.A. na rozprawie w dniu 18 września 2023 r. w sprawie KIO
2597/23.
Odwołujący Alstom Polska S.A. na rozprawie w dniu 27 września 2023 r. wniósł
o
włączenie do postępowania KIO 2608/23 dowodów złożonych przez Odwołującego
Zakłady Automatyki Kombud S.A. drogą elektroniczną i w wersji papierowej na rozprawie w
dniu 27 września 2023 r. w sprawie KIO 2597/23.
Przy rozpoznawaniu przedmiotowej sprawy Izb
a wzięła pod uwagę także stanowisko
wynikające ze złożonych pism, to jest odwołań, odpowiedzi na odwołania, oraz stanowiska
i oświadczenia stron i uczestników postępowania odwoławczego, złożone drogą
elektroniczną i ustnie do protokołu.
W zakresie podniesionych zarzut
ów Izba ustaliła następujący stan faktyczny:
Urządzenia SRK warstwy podstawowej zostały wykonane w ramach realizacji
odrębnego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego pn. ”Zaprojektowanie
i wybudowanie zintegrowanego systemu sterowania i kierowania ruchem kolejowym
na odcinku Warszawa Okęcie – Radom linii nr 8 w ramach projektu POIiŚ 7.1-19.1”
(
zamówienie udzielone w roku 2013) i są to urządzenia produkcji Thales (obecna nazwa
przedsiębiorcy: Ground Transportation Systems Polska Sp. z o.o.), co jest okolicznością
nie
sporną pomiędzy stronami i uczestnikami postępowania odwoławczego.
Typ i rodzaj
urządzeń sterowania ruchem kolejowym określone zostały w Specyfikacji
Warunków Zamówienia dla przetargu nieograniczonego na zaprojektowanie i wykonanie
robót dla zadania pn. Zaprojektowanie i zabudowa systemu ERTMS/ETCS na linii kolejowej
nr 8 (LCS Warszawa Okęcie i LCS Radom) przewidzianego do realizacji w ramach
Programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027, (FEnIKS),
dalej „SWZ”, w tomie III Programie Funkcjonalno-Użytkowym (PFU) - dalej „PFU” (w
postępowaniu o udzielenie zamówienia stanowiącym przedmiot niniejszego postępowania
odwoławczego), w ppkt 2.2.2.6. Jak wskazano w tym punkcie: „Obowiązkiem Wykonawcy,
przed przystąpieniem do prac projektowych, jest dokonanie inwentaryzacji urządzeń w
terenie.
”.
Wykonawca warstwy podstawowej -
urządzeń SRK ma obowiązek współpracy
z wykonawcą warstwy nadrzędnej - systemu ERTMS/ETCS, co wynika z SIWZ - Programu
Funkcjonalno-
Użytkowego w postępowaniu na wykonanie SRK warstwy podstawowej
pn. „Zaprojektowanie i Wybudowanie Zintegrowanego Systemu Sterowania i Kierowania
Ruchem Kolejowym n
a Odcinku Warszawa Okęcie - Radom Linii Nr 8 w ramach Projektu
POIi
Ś 7.1-19.1 „Modernizacja Linii Kolejowej Nr 8, Odcinek Warszawa Okęcie - Radom”,
bowiem
na stronie 15, tiret drugie, Zamawiający wskazał, iż: „Wykonawca urządzeń SRK
będzie zobowiązany do współpracy z dostawcą systemu ERTMS/ETCS poziom 2 na
zasadach rynkowych, w szczególności poprzez ustalenie zakresu wymiany informacji
pomiędzy systemami SRK a ERTMS/ETCS poziom 2 przy wykorzystaniu protokołu
Euroradio+/Subset098.” (tak w wyciągu z PFU z poprzedniego postępowania na wykonanie
SRK warstwy podstawowej).
W PFU,
w pkt 4.3.1. ppkt 8 Zamawiający wskazał: „W ramach zamówienia
Wykonawca odpowiedzialny jest za powiązanie i integrację urządzeń systemu ERTMS/ETCS
poziom
2
z urządzeniami sterowania ruchem kolejowym warstwy podstawowej zgodnie z protokołem
Euroradio+/Subset098. Do ww. powiązania Wykonawca może ponadto wykorzystać
specyfikację warstwy aplikacji interfejsu RBC – nastawnica (załącznik nr 4) na którą składają
się następujące dokumenty:
• „CBI-CBR Interface. Top Level Specification”
• ,„EGO Protocol. Interface Specification”
• „Interface Specification CBI-CBR Interface, Application layer””.
Zgodnie natomiast z postanowieniami 4.8 PFU:
„Wykonawca ma obowiązek
realizować proces zarządzania ryzykiem zgodnie z wymogami Rozporządzenia
Wykonawczego Komisji (UE) nr 402/2013 z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie wspólnej
metody
oceny
bezpieczeństwa
w zakresie wyceny i oceny ryzyka i uchylające rozporządzenie (WE) nr 352/2009 (Dz.Urz.
UE L 121 z dnia 03.05.2013r., z późn. zm.).”, dalej: „Rozporządzenie nr 402/2013”.
W dniu 25 sierpnia 2023 r. Zamawiający opublikował zmianę treści SWZ (pismo z
dnia
23 sierpnia 2023 r., znak: IREZA1.292.11.2023.h.6). W ramach tej zmiany, w ust. 13 pisma,
Zamawiający wskazał: „W TOMIE III SWZ – PFU, pkt 4.3.11 Inne wymagania dodaje się
nową treść: y) urządzenia systemu ETCS poziom 2 muszą współpracować z urządzeniami
LCS,
z) urządzenia systemu ETCS poziom 2 muszą współpracować z urządzeniami dSAT,
aa) urządzenia systemu ETCS muszą współpracować z urządzeniami przejazdowymi,
bb) wykonawca jest zobowiązany do wykonania interfejsów do urządzeń SRK, urządzeń
przejazdowych i urządzeń dSAT. Wszelkie dane niezbędne do realizacji ww. interfejsów.
Wykonawca zobowiązany jest uzyskać własnym sumptem.
cc) Szczegółową specyfikację, parametry techniczne i sposób zabudowy niezbędnych
Interfejsów opracuje Wykonawca. Właściwości funkcjonalno – użytkowe Interfejsów powinny
spełniać wymagania bezpieczeństwa SIL 4, zgodnie z normami: PN-EN 50126:2002(U), PN-
EN 50128:2002(U) i PN-EN 50129:2003(U),
dd) zaoferowane przez Wykonawcę urządzenia systemu ERTMS/ETCS nie mogą naruszać
właściwości funkcjonalnych i konstrukcyjnych urządzeń SRK i dSAT, z którymi będą
współpracować. W przeciwnym razie Wykonawca we własnym zakresie i na własny koszt
uzyska wymagane świadectwa i dopuszczenia do eksploatacji dla urządzeń SRK i dSAT,
w których dokonał zmian, wymaganych zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa,
ee) za integrację urządzeń SRK, urządzeń dSAT, urządzeń CUiD z urządzeniami systemu
ERTMS/ETCS poziom 2 odpowiedzialny jest Wykonawca,
ff) Wykonawca, dla zaimplementowanych interfejsów po stronie urządzeń objętych
obowiązkiem posiadania świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu uzyska pozytywną
opinię właściwej jednostki organizacyjnej upoważnionej do przeprowadzania badań
koniecznych do uzyskania świadectw dopuszczenia do eksploatacji typu urządzeń
przeznaczonych do prowadzenia ruchu kolejowego wchodzących w skład podsystemu
strukturalnego sterowanie w zakresie oddziaływania przeprowadzonej implementacji
interfejsu na istniejące urządzenia SRK. Ww. opinia będzie zawierała potwierdzenie, że
rozwiązania zastosowane w niniejszym projekcie nie zmieniają cech typu istniejących
systemów
SRK
i dSAT oraz zachowują zgodność z typem określonym w świadectwach wydanych przez
Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego,
gg) ponadto, Wykonawca przeprowadzi wycenę i ocenę ryzyka dla przeprowadzonej zmiany
technicznej w istniejącym systemie sterowania ruchem kolejowym wynikającej z
implementacji interfejsu w urządzeniach SRK i dSAT. Ww. ocena zostanie przeprowadzona
zgodnie
z aktualnym rozporządzeniem. Raport z ww. przeprowadzonej wyceny i oceny Wykonawca
przedłoży Zamawiającemu.
hh) dokumenty, o których mowa w punktach ff) i gg) zostaną dostarczone Zamawiającemu
przed implementacją interfejsu.”.
Powyższe potwierdza zarówno dokumentacja zamówienia, przekazana Izbie przez
Zamawiającego, jak i dowód, załączony do odwołania Odwołującego Zakłady Automatyki
Kombud S.A. w sprawie KIO 2597/23
– Zmiana treści SWZ z dnia 23 sierpnia 2023 r.
(opublikowana w dniu 25 sierpnia 2023 r.).
Wykonawca jest zobowiązany do wykonania interfejsów do urządzeń przejazdowych
i dSAT
. Powyższe wymaganie zostało zawarte w punkcie 3.3.2.1 ppkt 1 lit f-h) PFU:
„Wykonawca opracuje koncepcję projektową (koncepcję wyposażenia linii) dokument”,
opisującą proponowane rozwiązania techniczne uwzględniające wieloetapowość niniejszego
zadania. Koncepcja zawierać będzie, co najmniej opis: f) powiązania systemu ERTMS/ETCS
poziom 2 z urządzeniami zabezpieczenia ruchu na przejazdach kolejowo-drogowych,
g) powiązania systemu ERTMS/ETCS poziom 2 z urządzeniami dSAT, h) powiązania
systemu ERTMS/ETCS poziomu 2 z urządzeniami sterowania ruchem kolejowym.”.
W SWZ, tomie IV Rozbicie Ceny Ofertowej (RCO), dalej
„RCO”, Zamawiający
odpowiednio w tabeli
w kolumnie 2 „Opis zadania” w wierszu 3 „Roboty budowlane
ERTMS/ETCS poziom 2 (suma poz. 3.1.-
3.6)”, poz. 3.5 wymaga: „Powiązanie urządzeń
ETCS z urządzeniami srk warstwy podstawowej, CUiD i dsat”, natomiast w wierszu 4
„Przeprowadzenie testów (suma poz. 4.1.-4.4.)”, poz. 4.2 wymaga: „Testy funkcjonalno-
integracyjne z urządzeniami srk”. Zamawiający zatem nałożył obowiązek powiązania
istniejących urządzeń SRK (sterowania ruchem kolejowym) oraz dSAT - (detekcji stanu
awaryjnych taboru) z urządzeniami ERTMS/ETCS poziom 2. Przy czym dla potwierdzenia
poprawności działania powyższego powiązania, również przewidział dokonanie testów
funkcjonalno-integracyjnych
z urządzeniami SRK z urządzeniami ERTMS/ETCS Poziom 2.
W
ymóg powiązania urządzeń systemu ERTMS/ETCS z urządzeniami SRK w tym
przypadku ssp (samoczynny system przejazdowy), został również przewidziany w pkt. 4.3.9
ppkt. 10
„Wymagania dla urządzeń zewnętrznych” PFU: „W przypadku powiązania urządzeń
systemu ETCS z urządzeniami zabezpieczenia ruchu na przejazdach kolejowo-drogowych
i przejściach wyposażonych w Top z wykorzystaniem koderów LEU i balis, grupy balis,
składające się z balisy przełączalnej i nieprzełączalnej zabudowane zostaną przed Tarczami
Ostrzegawczymi Przejazdowymi. Szczegółowa konfiguracja powiązania urządzeń
zabezpieczenia ruchu na przejazdach kolejowych z urządzeniami systemu ERTMS/ETCS
zostanie przedstawiona przez Wykonawcę w ramach opracowania Koncepcji wyposażenia
linii. Zaproponowane w koncepcji rozwiązanie techniczne musi umożliwiać przejazd pojazdu
jadącego pod nadzorem systemu ETCS obok tarczy ostrzegawczej przejazdowej
wskazującej sygnał Osp 2 z maksymalną dozwoloną prędkością.”.
Ponadto konieczność powiązania systemu ERTMS/ETCS poziom 2 z urządzeniami
zabezpieczenia ruchu kolejowego na przejazdach kolejowo-
drogowych oraz urządzeniami
dSAT wynika z wymagań funkcjonalnych określonych w dokumencie stanowiącym załącznik
nr 7 do PFU pn.:
„Scenariusze operacyjne – wymagania eksploatacyjne dla systemu ETCS
poziomu 2 zgodnego z wzorcem 3 wydanie 2 (SRS 3.6.0)
”. Wyżej wymieniony dokument
definiuje wymaganą funkcjonalność systemu ERTMS/ETCS poziom 2 z uwzględnieniem
współpracy z innymi systemami, w tym z urządzeniami zabezpieczenia ruchu na przejazdach
kolejowo-
drogowych (urządzenia przejazdowe) i urządzeniami dSAT (dokumenty te
Zamawiający złożył jako dowody w sprawie – w dokumentacji zamówienia). Zapewnienie
funkcjonalności określonej w wyżej wymienionych Scenariuszach Operacyjnych wymaga
dokonania powiązania (w tym implementacji interfejsów) urządzeń systemu ETCS poziom 2
z urządzeniami przejazdowymi i dSAT.
Urządzenia SRK i dSAT są przystosowane do współpracy. Zapewnienie takiego
przystosowania do współpracy zostało zrealizowane w ramach postępowania na zabudowę
urządzeń SRK warstwy podstawowej na tej linii pn.: „Zintegrowany system sterowania
i kierowania ruchem kolejowym na odcinku Warszawa Okęcie - Radom linii nr 8” w ramach
projektu „Modernizacja linii kolejowej nr 8, odcinek Warszawa Okęcie – Radom”
(tak odpowiednio
w odpowiedzi na odwołanie Alstom Polska S.A. i co wynika z dowodu:
Wyciąg z PFU dla zadania: „Zintegrowany system sterowania i kierowania ruchem
kolejowym na odcinku Warszawa Okęcie - Radom linii nr 8” w ramach projektu
„Modernizacja linii kolejowej nr 8, odcinek Warszawa Okęcie – Radom”).
Na podstawie:
1) ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2023 r. poz. 1786,
z późn. zm.):
a)
art. 22f ust. 1:
„1. Warunkiem dopuszczenia do eksploatacji typów budowli i typów
urządzeń mających wpływ na poziom bezpieczeństwa ruchu kolejowego, o których
mowa w przepisach wydanych na podstawie ust. 14 pkt 2, jest uzyskanie
świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu dla pierwszego ich egzemplarza.”;
b)
art. 22f ust. 8:
„8. Kolejne urządzenia albo budowle zgodne z typem, dla którego
Prezes UTK wydał świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typu, uznaje się za
dopuszczone
do eksploatacji, jeżeli:
1
) producent albo jego upoważniony przedstawiciel przeprowadził procedurę oceny
zgodności z typem, a następnie wystawił deklarację zgodności z typem, albo
2
) podmiot zamawiający, wykonawca modernizacji, importer, inwestor, dysponent,
zarządca, użytkownik bocznicy albo przewoźnik kolejowy wystawił deklarację
zgodności z typem dla urządzeń albo budowli, które zamierza wprowadzić
do eksploatacji, po uprzednim przeprowadzeniu przez jednostkę organizacyjną,
o której mowa w art. 22g ust. 9, badań technicznych niezbędnych
do stwierdzenia zgodności z typem, zakończonych wydaniem certyfikatu
zgodności
z typem.”;
c)
art. 22g ust. 2:
„2. Zgoda na prowadzenie działalności, o której mowa
w ust. 1, może być udzielona jednostce organizacyjnej, która spełnia następujące
wymagania:
1)
zapewnia przeprowadzanie badań technicznych przez osoby posiadające wiedzę
techniczną w zakresie odpowiednio rodzajów budowli, urządzeń albo pojazdów
kolejowych podlegających badaniom technicznym i certyfikacji;
2)
jest niezależna i bezstronna w stosunku do podmiotów bezpośrednio lub
pośrednio związanych z procesem produkcji odpowiednio typów budowli,
urządzeń albo pojazdów kolejowych podlegających badaniom technicznym i
certyfikacji;
3)
zapewnia przeprowadzanie badań technicznych przy użyciu niezbędnego
sprzętu;
4)
uzyskała certyfikat akredytacji na podstawie ustawy z dnia 13 kwietnia 2016 r.
o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku w zakresie odpowiadającym
prowadzonej działalności.”;
2)
§ 13 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 13 maja
2014 r. w sprawie dopuszczania do eksploatacji określonych rodzajów budowli,
urządzeń i pojazdów kolejowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1923): „1. Zakres badań
technicznych dla wszystkich typów urządzeń obejmuje: 3) badanie interfejsów
z przewidzianymi do zabudowy urządzeniami powiązanymi, dla których wymagane
jest uzyskanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu.”;
3)
Technicznych Specyfikacji Interoperacyjności podsystemu „Sterowanie”, określonych
w Rozporządzeniu Komisji (UE) 2016/919 z dnia 27 maja 2016 r. w sprawie
technicznej specyfikacji interoperacyjności w zakresie podsystemów „Sterowanie”
systemu
kolei
w Unii Europejskiej (Dz. U. UE. L. z 2016 r. Nr 158, str. 1,
z późn. zm.):
a) pkt 3.2.1.:
„3.2.1. Bezpieczeństwo. Każdy projekt, do którego zastosowanie
ma niniejsza specyfikacja, musi obejmować wdrożenie środków niezbędnych
celem zapewnienia, aby poziom ryzyka incydentu w zakresie podsystemów
„Sterowanie” nie był wyższy niż docelowy dla danego rodzaju przewozów.
W tym celu stosuje się rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 402/2013
(3), o którym mowa w art. 6 ust. 3 lit. a) dyrektywy 2004/49/WE (wspólna
metoda oceny bezpieczeństwa). Aby środki podjęte dla zapewnienia
bezpieczeństwa nie wpływały negatywnie na interoperacyjność, należy
przestrzegać
wymagań
dotyczących
parametrów
podstawowych
zdefiniowanych w pkt 4.2.1 (Właściwości podsystemów „Sterowanie”
związane
z
bezpieczeństwem
i mające znaczenie dla interoperacyjności). W systemie ETCS klasy A zadanie
zapewnienia bezpieczeństwa zostało podzielone między podsystemy
„Sterowanie – urządzenia pokładowe” i „Sterowanie – urządzenia przytorowe”.
Szczegółowe
wymagania
podane
są
parametrze
podstawowym,
zdefiniowanym w pkt 4.2.1 (Właściwości podsystemów „Sterowanie” związane
z bezpieczeństwem i mające znaczenie dla interoperacyjności). Spełnieniu
wymagań dotyczących bezpieczeństwa musi towarzyszyć spełnienie
wymagań w zakresie dostępności, określonych w pkt 3.2.2 (Niezawodność
i dostępność).”,
b) pkt 4.5.2.:
„4.5.2. Odpowiedzialność podmiotu występującego z wnioskiem
o weryfikację podsystemu Wnioskujący:
1)
zapewnia, aby dla wszystkich elementów objętych niniejszą TSI
(niezależnie od tego, czy są to składniki interoperacyjności, czy nie)
określono wymagania dotyczące utrzymania, zgodnie z opisem podanym
w punkcie 4.5.1 (Odpowiedzialność producenta urządzeń);
2)
w ramach realizacji powyższych wymagań uwzględnia zagrożenia
wynikające ze wzajemnych oddziaływań różnych składników podsystemu
oraz interfejsów z innymi podsystemami.”,
c) pkt 6.3.4 tabela 6.3 Aspekt 5
„Integracja z przytorowymi urządzeniami
sterowania ruchem kolejowym
” wiersz 3 w drugiej kolumnie „Przedmiot
oceny”: „Sprawdzić, czy interfejsy zostały prawidłowo zainstalowane i czy
funkcjonują prawidłowo.”, wiersz 3 w trzeciej kolumnie „Dowody”: „Weryfikacja
projektu
i próby zgodnie z informacjami przekazanymi przez wnioskodawcę.”.
KIO 2597/23
ZARZUT NR 1
– art. 99 ust. 1, 2 i ust. 4 Pzp w związku z art. 16 pkt 1-3 Pzp, art. 17 ust. 1-2
Pzp, art. 103 ust. 2-
3 Pzp oraz w związku z art. 362 Pzp, poprzez sporządzenie opisu
przedmiotu zamówienia obejmującego nałożenie na wykonawcę obowiązku uzyskania
pozytywnej opinii właściwej jednostki organizacyjnej upoważnionej do przeprowadzania
badań koniecznych do uzyskania świadectw dopuszczenia do eksploatacji typu urządzeń
przeznaczonych do prowadzenia
ruchu kolejowego wchodzących w skład podsystemu
strukturalnego sterowanie w zakresie
oddziaływania przeprowadzonej implementacji
interfejsu na istniejące urządzenia SRK (nowy ppkt. 4.3.11.ff) PFU w zakresie odnoszącym
się
do zaimplementowanych interfejsów po stronie istniejących urządzeń SRK) - z naruszeniem
wskazanych przepisów prawa, nakładając na wykonawców nieuzasadnione obowiązki
-
w zakresie opracowania dokumentacji po stronie istniejących urządzeń SRK innego
producenta -
o zbędnym, niejasnym i wewnętrznie sprzecznym zakresie, w sytuacji gdy
wykonawcy nie mają możliwości technicznych ani prawnych do ich realizacji bez
zaangażowania ich producenta, a przez to także ograniczając uczciwą konkurencję
i
powodując nieuzasadnione uprzywilejowanie jednego wykonawcy (producenta/ dostawcy
urządzeń SRK warstwy podstawowej), co może doprowadzić do wyeliminowania innych
wykonawców z ubiegania się o zamówienie, naruszając przez to także zasady uczciwej
konkurencji, równego traktowania wykonawców, proporcjonalności, efektywności
i
przejrzystości.
Zarzut
nie zasługiwał na uwzględnienie.
ZARZUT NR 2
– art. 99 ust. 1, 2 i ust. 4 Pzp w związku z art. 16 pkt 1-3 Pzp, art. 17 ust. 1-2
Pzp, art. 103 ust. 2-
3 Pzp oraz w związku z art. 362 Pzp, poprzez sporządzenie opisu
przedmiotu
zamówienia
obejmującego
nałożenie
na
wykonawcę
obowiązku
przeprowadzenia wyceny i oceny ryzyka dla przeprowadzonej zmiany technicznej w
istniejącym systemie sterowania ruchem kolejowym wynikającej z implementacji interfejsu w
urządzeniach SRK, zgodnie z aktualnym rozporządzeniem (nowy ppkt 4.3.11.gg) PFU w
zakresie odnoszącym się do implementacji interfejsu w istniejących urządzeniach SRK) - z
naruszeniem wskazanych przepisów prawa, nakładając na wykonawców nieuzasadnione
obowiązki - w zakresie opracowania dokumentacji po stronie istniejących urządzeń SRK
innego
producenta
-
o zbędnym, niejasnym i wewnętrznie sprzecznym zakresie, w sytuacji gdy wykonawcy
nie mają możliwości technicznych ani prawnych do ich realizacji bez zaangażowania ich
producenta, a przez to także ograniczając uczciwą konkurencję i powodując nieuzasadnione
uprzywilejowanie jednego wykonawcy (producenta/ dostawcy
urządzeń SRK warstwy
podstawowej), co może doprowadzić do wyeliminowania innych wykonawców z ubiegania
się o zamówienie, naruszając przez to także zasady uczciwej konkurencji, równego
traktowania wykonawców, proporcjonalności, efektywności i przejrzystości.
Zarzut
nie zasługiwał na uwzględnienie.
KIO 2608/23
ZARZUT
– art. 99 ust. 1,2 i ust. 4 PZP w zw. z art. 16 pkt 1-3 PZP, art. 17 ust. 1-2 PZP,
art. 103 ust. 2-3 PZP w zw. z art. 362 PZP oraz w zw. z art. 433 pkt 3 PZP, poprzez
sporządzenie opisu przedmiotu zamówienia w zakresie obowiązku wykonania
(implementacji) interfejsu do urządzeń SRK warstwy podstawowej, co zdaniem
Odwołującego stanowi naruszenie wskazanych wyżej przepisów PZP i skutkuje
uniemożliwieniem
złożenia
oferty
w
warunkach
zapewniających uczciwą konkurencję, a nadto które prowadzi
do uprzywilejowania
jednego wykonawcy kosztem innych, którzy mogą zostać
wyeliminowani z ubiegania
się o zamówienie, w szczególności w okolicznościach, gdy tak
określony opis przedmiotu zamówienia nie jest uzasadniony specyfiką przedmiotu
zamówienia oraz nakłada na wykonawcę odpowiedzialność za ryzyka związane z
wykonaniem
zamówienia, które są niedostosowane do określonych przez samego
Zamawiającego warunków realizacji zamówienia, za które wyłączną odpowiedzialność
ponosi
Zamawiający
–
w
szczególności
za niezapewnienie odpowiednich praw własności intelektualnej umożliwiających ingerencję
w interfejs urządzeń warstwy podstawowej. Skutkuje to nadto uniemożliwieniem
wykonawcom prawidłowego przygotowania i wyceny ofert, a w konsekwencji skutkuje
również nieporównywalnością ofert, jakie zostałyby ewentualnie złożone w postępowaniu.
Zarzut
nie zasługiwał na uwzględnienie.
Izba odnosi się do wszystkich zarzutów w sprawie KIO 2597/23 i 2608/23 łącznie,
z uwagi na to, że sporne między stronami i uczestnikami postępowania odwoławczego w obu
połączonych sprawach było w istocie to, iż wykonanie zamówienia wiąże się z koniecznością
współpracy z producentem warstwy podstawowej na zasadach rynkowych w wykonaniu
obowiązków, wskazanych zmianą postanowień SWZ (uzyskania pozytywnej opinii właściwej
jednostki organizacyjnej, przeprowadzenia wyceny i oceny ryzyka dla przeprowadzonej
zmiany
technicznej, wykonania (implementacji) interfejsu do urządzeń SRK i innych warstwy
podstawowej).
W pierwszej kolejności Izba zauważa, że odwołania oparte są na błędnym założeniu
co do zakresu obowiązków, wynikających z opisu przedmiotu zamówienia, w odniesieniu
do błędnej interpretacji wymogu Zamawiającego o powiązaniu. Odwołujący bowiem odczytali
SWZ w ten sposób, że Zamawiający wymaga od nich wykonania adaptacji – to jest
ingerencji
w urządzenia warstwy podstawowej w zakresie warstwy sprzętowej i warstwy hardwear tych
urządzeń, podczas gdy z dotychczasowych postanowień SWZ wynikało oczekiwanie
Zamawiającego wyłącznie ingerencji w warstwę softwear poprzez opracowanie interfejsu
urządzeń warstwy podstawowej we współpracy z producentem tych urządzeń w taki sposób,
aby zapewniona była komunikacja w zakresie opisanym w SWZ z urządzeniami warstwy
nadrzędnej – interfejsem warstwy nadrzędnej, co jest wymagane do prawidłowego działania
systemu ERTMS/ETCS poziom 2.
Dalej podnieść należy, że to błędne założenie Odwołujących wynikało z tego,
że interpretowali pojęcie adaptacji na podstawie dotychczasowych postanowień w odrębnych
podobnych postępowaniach prowadzonych przez Zamawiającego, który nadawał temu
pojęciu w innych postępowaniach inne znaczenie. Zamawiający nie wymaga od
wykonawców w SWZ wykonania adaptacji (Odwołujący Alstom Polska S.A. nie wykazał
dowodami wymagania przez Zamawiającego w niniejszym postępowaniu o udzielenie
zamówienia adaptacji, nie wskazał w SWZ sformułowanego wprost wymogu adaptacji – w
odwołaniu Odwołujący Alstom Polska S.A. wywiódł dorozumianą adaptację ze zmiany SWZ
z
dnia
25 sierpnia 2023 r. i wymogu wykonania interfejsu do urządzeń SRK).
Na rozprawie w dniu 27 września 2023 r. Zamawiający oświadczył, co rozumie
poprzez pojęcia, którymi posługuje się w spornym postępowaniu, a co wynika z SWZ - RCO i
PFU,
i tak: p
od pojęciem „adaptacja” rozumie przystosowania urządzeń SRK do współpracy
z urządzeniami ERTMS/ETCS. Jest to przebudowa urządzeń, wykonanie modułów
umożliwiających współpracę z ERTMS/ETCS zgodnie ze wskazanym protokołem. Adaptacja
była wykonana w ramach zamówienia udzielonego około 10 lat temu. Zamawiający obecnie
wymaga powiązania i implementacji, przez co rozumie stworzenie interfejsu zarówno
w urządzeniach warstwy podstawowej, jak i urządzeniach warstwy ERTMS/ETCS celem
zapewnienia właściwej współpracy pomiędzy tymi urządzeniami tych warstw. Zamawiający
podał różne rozwiązania do wykonania zamówienia, ale w żadnym z rozwiązań, w tym
dopuszczonych innych rozwiązaniach, nie ma potrzeby ingerencji w hardware, a tylko
w software urządzeń warstwy podstawowej. Zamawiający w specyfikacji zaproponował jeden
z dopuszczalnych protokołów specyfikując go jako CBI-CBR Interface, opisany w trzech
dokumentach („CBI-CBR Interface. Top Level Specuification”, „EGO Protocol Interface
Specification”, „Interface Specification CBI-CBR Interface, Application layer”), ale również
dopuścił inne protokoły, o ile wymagane będą wymagania specyfikacji dotyczące
współdziałania urządzeń warstwy podstawowej i nadrzędnej. Zamawiający oświadczył,
że w przypadku, gdyby urządzenia warstwy podstawowej nie były należycie zaadaptowane
to będzie miał roszczenie do producenta urządzeń warstwy podstawowej na podstawie
zawartej z nim umowy na wykonanie zamówienia dotyczącego warstwy podstawowej, która
to umowa jest w toku, a odbiór przedmiotu tej umowy planowany jest w listopadzie – grudniu
2023 r.
Izba zgodziła się ze stanowiskiem Zamawiającego co do tak przedstawionego w toku
postępowania odwoławczego zakresu przedmiotu zamówienia, ustalając, że wynika on z
treści SWZ, a w szczególności, przywołanych już wyżej w uzasadnieniu, pkt 4.3.1. ppkt 8
PFU,
pkt 2.2.2.6 PFU, pkt 3.3.2.1 ppkt 1 lit. f-h) PFU, w tabeli w
kolumnie 2 „Opis zadania”: w
wierszu 3 „Roboty budowlane ERTMS/ETCS poziom 2 (suma poz. 3.1.-3.6)”, poz. 3.5 RCO
oraz w
wierszu 4 „Przeprowadzenie testów (suma poz. 4.1.-4.4.)”, poz. 4.2 RCO, 4.3.9
ppkt. 10 „Wymagania dla urządzeń zewnętrznych” PFU, z wymagań funkcjonalnych
określonych w dokumencie stanowiącym załącznik nr 7 do PFU pn.: „Scenariusze
operacyjne
– wymagania eksploatacyjne dla systemu ETCS poziomu 2 zgodnego z wzorcem
3 wydanie 2 (SRS 3.6.0)
”.
W ocenie Izby, skoro
nawet hipotetyczne uchylenie kwestionowanych w odwołaniach
postanowień SWZ nie zmieniłoby innych postanowień SWZ, których zarzuty odwołania nie
dotyczyły, a także skoro obowiązki wyartykułowane zaskarżoną zmianą SWZ wynikają
wprost z przepisów obowiązującego prawa, to oznacza to, iż w istocie nie doszłoby do
zmiany obowiązków wykonawcy określonych zmianą SWZ. W ocenie Izby obowiązek
wykonania (implementacji) interfejsu do urządzeń SRK i innych warstwy podstawowej w
softwear
wynika z wyżej przywołanych niezaskarżonych postanowień SWZ (w szczególności
pkt 4.3.1.8 PFU, pkt 4.8 PFU, RCO), a
obowiązek uzyskania pozytywnej opinii właściwej
jednostki organizacyjnej
i obowiązek przeprowadzenia wyceny i oceny ryzyka dla
przeprowadzonej zmiany technicznej wynika odpowiednio z ustawy z dnia 28 marca 2023 r.
o transporcie kolejowym (art. 22f ust. 8)
(Dz. U. z 2023 r. poz. 1786,
z późn. zm.),
§ 13 ust. 1
pkt 3 r
ozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 13 maja 2014 r. w sprawie
dopuszczania do eksploatacji określonych rodzajów budowli, urządzeń i pojazdów
kolejowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1923)
i r
ozporządzenia Wykonawczego Komisji (UE) nr
402/2013 z dnia 30 kwietnia 2013 r.
w sprawie wspólnej metody oceny bezpieczeństwa w
zakresie
wyceny
i oceny ryzyka i uchylające rozporządzenie (WE) nr 352/2009 (Dz.Urz. UE L 121 z dnia
03.05.2013r., z późn. zm.).
Izba wskazuje
, że w jej ocenie dowody wniesione przez Zakłady Automatyki
Kombud S.A.:
1) W
yciąg z prezentacji PKP PLK, złożony na okoliczność interfejsów przygotowywanych
przez dostawcę urządzeń SRK (dostawca A) oraz dostawcę ERTMS/ETCS poziom 2 – RBC
(dostawca B)
– nie potwierdza, że dostawca A przygotowuje interfejsy SRK, a potwierdza,
że przygotowuje stacyjne urządzenia SRK, a wobec tego Odwołujący nie udowodnił
przedmiotowego twierdzenia;
2) P
rotokół z rozprawy KIO 2387/23, złożony na okoliczność twierdzeń Zamawiającego,
iż w celu wykonania obecnego zamówienia nie ma potrzeby ingerencji w urządzenia warstwy
podstawowej
– z protokołu tego wynikają jedynie oświadczenia o treści tam zawartej,
natomiast nie stoją w sprzeczności ze stanowiskiem Zamawiającego co do braku
konieczności adaptacji, to jest ingerencji w hardwear warstwy podstawowej, wobec tego
Odwołujący nie udowodnił przedmiotowego twierdzenia;
3) Opinia Instytutu Kolejnictwa
, złożona na okoliczność, iż nie jest możliwe uzyskanie opinii
jednostki organizacyjnej upoważnionej do przeprowadzania badań koniecznych w zakresie
oddziaływania przeprowadzonej implementacji interfejsu na istniejące urządzenia SRK
warstwy podstawowej, bez zaangażowania producenta urządzeń SRK warstwy podstawowej
lub jego upoważnionego przedstawiciela, jeżeli taki interfejs nie był przewidziany
w urządzeniach SRK takiego producenta; w innym przypadku opis takiego interfejsu już
powinien znajdować się w dokumentacji technicznej danego urządzenia typu; nie jest
możliwe wprowadzenie żadnej zmiany w dokumentacji procesu zarządzania ryzykiem (w tym
dokonanie wyceny i oceny ryzyka dla przeprowadzonej zmiany technicznej), bez
zaangażowania producenta urządzeń SRK warstwy podstawowej lub jego upoważnionego
przedstawiciela, jeżeli taki interfejs nie był przewidziany w urządzeniach SRK; w innym
przypadku dokumentacja procesu zarządzania ryzykiem już istnieje i tylko na tej podstawie
możliwe jest eksploatowanie urządzeń danego typu - dowód ten jedynie potwierdza
konieczność współpracy zarówno producenta warstwy podstawowej jak i wykonawcy
warstwy nadrzędnej co nie jest sporne, nie ma zatem znaczenia rozstrzygnięcie w
przedmiocie możliwości wydania takiej opinii przez Kierownika Zakładu Sterowania Ruchem
i Teleinformatyki w imieniu Instytutu Kolejnictwa, co
podważał na rozprawie w dniu 18
września 2023 r. Zamawiający;
4) Prezentacja Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju,
złożona na okoliczność sytuacji,
w których podmiot trzeci może uczestniczyć w procesie dopuszczenia do eksploatacji
kolejnych egzemplarzy (tj. typu dopuszczone przed 1997 r., sprowadzone z zagranicy, gdy
już nie istnieje producent) - dowód w postaci prezentacji potwierdza jedynie, że prezentujący
zaprezentował określoną treść wypowiedzi w prezentacji, nie stanowi dowodu
na potwierdzenie
okoliczności sytuacji, w których podmiot trzeci może uczestniczyć w
procesie dopuszczenia do eksploatacji kolejnych egzemplarzy;
5) W
ykaz dokumentów niezbędnych do przekazania jednostce organizacyjnej,
o jakiej mowa w art. 22g ust. 9 ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym,
w celu opracowania opinii technicznej wynikającej ze zmiany technicznej w urządzeniach
SRK warstwy podstawowej, wraz z wyciągiem z podstaw prawnych, złożony na okoliczność
zakresu tej dokumentacji oraz podmiotu wykonującego dokumentację – wykaz dokumentów
przygotowanych na podstawie doświadczenia Odwołującego stanowi stanowisko
Odwołującego w zakresie potrzebnych jednostce organizacyjnej dokumentów, przy czym
wywodzenie
potrzeby dokumentacji co do której wiedzę ma producent warstwy podstawowej
nie ma znaczenia w sprawie wobec
konieczności współpracy z producentem warstwy
podstawowej co jest niesporne;
6) W
yciąg z odpowiedzi Zamawiającego na odwołanie w sprawie 2387/23, złożony
na okoliczność innego zakresu zamówień ogłaszanych w ramach przywoływanych przez
Zamawiającego postępowań o udzielenie zamówień publicznych – w ust. 24 i 26 odpowiedzi
na odwołanie Zamawiający wskazał pod lit a-h osiem postępowań w których jak oświadczył
gwarantował konkurencyjność i opisał przedmiot zamówienia w każdym z nich - dowód ten
wskazuje na różny opis przedmiotu zamówienia, jednak nie odnosi się on do opisu
przedmiotu zamówienia w niniejszym postępowaniu o udzielenie zamówienia, a jak
oświadczył na rozprawie w dniu 27 września 2023 r. Zamawiający, czemu nie zaprzeczyli
pozostali uczestnicy postępowania odwoławczego, stosował Zamawiający różną, niejednolitą
terminologi
ę do podobnych zadań, stąd Izba przyjęła, że dowód ten nie potwierdza
twierdzenia Odwołującego o innym zakresie zamówień; w wyciągu nie załączył pkt 35 do
którego się odniósł na rozprawie w dniu 18 września 2023 r. co do przywołanych tam
postępowań
z wymogiem adaptacji SKR;
7)
Zakres zgody Prezesa UTK na prowadzenie działalności, o której mowa
w art. 22g ust. 1 ustawy o transporcie kolejowym z informacją ze strony internetowej UTK,
złożony na okoliczność zakresu akredytacji Instytutu Kolejnictwa – stanowi potwierdzenie
treści załącznika do decyzji o sygn. DTW-WRIK.810.7.2021.KP, w ocenie Izby dowód
nieistotny z uwagi na nieistotność dowodu opinii Instytutu Kolejnictwa;
8)
Wyciągi z opinii technicznych Zakładu Sterowania Ruchem i Teleinformatyki Instytutu
Kolejnictwa
, złożone na okoliczność zakresu działania tej jednostki – stanowią potwierdzenie
wydania przez Instytut Kolejnictwa Zakład Sterowania Ruchem i Teleinformatyki opinii
technicznych o treści w nich zawartej, w ocenie Izby dowód nieistotny z uwagi na
nieistotność dowodu opinii Instytutu Kolejnictwa;
9)
Wyjaśnienia i zmiana treści SWZ w postępowaniu 9090/IREZA1/10303/02941/ 21/P
na zaprojektowanie i zabudowę systemu ERTMS/ETCS na linii kolejowej nr 8,
z dn. 27.08.2021 r. (p. 3-4 pisma
– usunięcie pkt 4.2. ppkt 7 SWZ-PFU)
-
złożone na okoliczność wyłączenia przez Zamawiającego z treści OPZ wymogu adaptacji
istniejących urządzeń SRK do współpracy z systemem ERTMS/ETCS poziom 2 (dot.
postępowania 9090/IREZA1/10303/02941/21/P, poprzedzającego obecne postępowanie)
-
dowód ten jest nieistotny, gdyż dotyczy innego postępowania, wskazuje jedynie na stan
faktyczny w tamtym
postępowaniu;
10)
Ogłoszenie o udzieleniu zamówienia oraz o dobrowolnej przejrzystości
na zaprojektowanie i zabudowę półsprzęgu interfejsu po stronie istniejących urządzeń
sterowania ruchem kolejowym o nr ref. IREZA1m-216-
33/16 oraz ogłoszenie o udzieleniu
zamówienia na zaprojektowanie i zabudowę interfejsu oraz adaptację urządzeń sterowania
ruchem kolejowym, zainstalowanych na odcinku linii E30 Legnica-
Wrocław-Opole
do współpracy z urządzeniami ERTMS/ETCS poziom 2, złożone na okoliczność praktyki
Zamawiającego wyłączania prac adaptacyjnych z zamówienia głównego oraz wyłączności
danego producenta w zakresie ingerencji w komputerowe urządzenia sterowania ruchem
kolejowym warstwy podstawowej - dowody te
są nieistotne, gdyż dotyczą innych
postępowań, wskazują jedynie na stany faktyczne w tamtych postępowaniach;
11)
Wyciąg z rozporządzenia Komisji (UE) 2016/919 z dnia 27 maja 2016 r.
w sprawie technicznej specyfikacji interoperacyjności w zakresie podsystemów „Sterowanie”
systemu kolei w Unii Europejskiej (z późn. zm.), złożony na okoliczność jego treści – dowód
ten jest nieistotny wobec niedoprecyzowania
o jakie postanowienie i w jakim kontekście
chodzi;
12)
Wyciąg z PFU z poprzedniego postępowania na wykonanie SRK warstwy podstawowej,
złożony na okoliczność zobowiązania wykonawcy warstwy podstawowej do współpracy
z wykonawcą zamówienia w postępowaniu – dowód potwierdza zobowiązanie wykonawcy
warstwy podstawowej do współpracy z wykonawcą zamówienia w postępowaniu.
Izba wskazuje, że w jej ocenie dowody wniesione przez Alstom Polska S.A.:
1) Informacja z 15 listopada 2021 r.,
która dotyczy tego samego zamówienia, jednak już
w postępowaniu unieważnionym (zadania są tożsame jak w obecnym postępowaniu). Jest to
oferta złożona przez GTS (Thales) odwołującemu z wyceną jego współpracy;
2) Pismo dot
yczące współpracy przy wykonaniu E 75
(zadanie w trakcie realizacji)
, złożone
na okoliczność wykazania, że współpraca z producentem warstwy podstawowej skutkować
będzie koniecznością uwzględnienia około 20-40% wartości zamówienia
- dowody
są nieistotne, gdyż dotyczą innych postępowań, wskazują jedynie na stany
faktyczne w tamt
ych postępowaniach;
3) S
prostowanie wyjaśnień do treści SWZ w postępowaniu 9090/IREZA1/10303/02941/21/P
– na potwierdzenie niedostosowania urządzeń SRK warstwy podstawowej do współpracy
z systemem ERTMS/ETCS poziom 2 zgodnie ze specyfikacjami warstwy aplikacji interfejsu
RBC
– nastawnica - dotyczyło odcinka Warka – Radom, a w niniejszej sprawie chodzi o LCS
Warszawa Okęcie i LCS Radom, stąd dowód ten jest nieistotny w niniejszej sprawie.
Izba wskazuje, że w jej ocenie dowody wniesione przez Zamawiającego:
1)
Wyciąg z PFU dla zadania: Wdrożenie systemu ERTMS/ETCS poziom 2, wraz
z budową LCS oraz samoczynnej blokady liniowej, na odcinku linii kolejowej nr 4, Korytów
– Zawiercie;
2)
Wyciąg z PFU dla zadania: „Zabudowa systemu ERTMS/ETCS poziom 2 na linii E20
Kunowice
– Terespol (z wyłączeniem węzła warszawskiego) i systemu ERTMS/ETCS
poziom 1 na linii C-
E20 Łowicz - Łuków”;
3)
Wyciąg z PFU dla zadania: „Zabudowa systemu ERTMS/ETCS poziom 2 na linii E30
odcinek Podłęże - Rzeszów”;
4)
Wyciąg z PFU dla zadania: „Zabudowa systemu ERTMS/ETCS poziom 2 na linii E59
odcinek Wrocław - Poznań w ramach projektu Zabudowa systemy ERTMS/ETCS na
liniach sieci bazowej TEN-
T”;
5)
Wyciąg z PFU dla zadania: „Projekt i zabudowa systemu ERTMS/ETCS na linii E75 na
odcinku Warszawa Rembertów – Białystok” w ramach projektów CEF I ”Prace na linii E 75
na odcinku Sadowne
– Czyżew wraz z robotami pozostałymi na odcinku Warszawa
Rembertów – Sadowne” i CEF II „Prace na linii E 75 na odcinku Czyżew – Białystok”;
6)
Wyciąg z STWiORB dla zadania Roboty budowlane na linii 227/249 i stacji Gdańsk Zaspa
Towarowa oraz linii 722 w ramach Projektu". Poprawa infrastruktury kolejowego dostępu
do Portu Gdańsk";
7)
Wyciąg z PFU dla zadania: „Zabudowa systemu ERTMS/ETCS na linii 278 Węgliniec
Zgorzelec w ramach projektu Zabudowa ERTMS/ETCS na liniach sieci bazowej TEN-
T”
-
złożone na potwierdzenie takiego sposobu opisu przedmiotu zamówienia zawierającego
tożsame wymagania jak w pkt 4.3.11. bb) 4.3.11 ff), 4.3.11. gg), 4.3.11. hh) - w ocenie Izby
dowody w pkt 1-7
są nieistotne, gdyż dotyczą innych postępowań, wskazują jedynie na
stany faktyczne w tamt
ych postępowaniach;
8)
Wyciąg z artykułu Wydziału Transportu Politechniki Warszawskiej pt. „Powiązania
krajowych urządzeń sterowania ruchem kolejowym i ETCS” – złożony na potwierdzenie,
że pojęcie „powiązanie” zawiera w sobie interfejs - dowód potwierdza, że w opinii autorów
artykułu przez pojęcie „powiązanie” rozumie się wykonanie interfejsów;
9)
Wyciąg z dokumentu z załącznika nr 7 do PFU pn.: Scenariusze operacyjne –
wymagania eksploatacyjne dla systemu ETCS poziomu 2 zgodnego z wzorcem 3 wydanie
2 (SRS 3.6.0)
– wymagania funkcjonalne dla współpracy z urządzeniami zabezpieczenia
ruchu
na przejazdach kolejowo-drogowych i Scenariusze operacyjne
– wymagania
eksploatacyjne dla systemu ETCS poziomu 2 zgodnego z wzorcem 3 wydanie 2 (SRS
3.6.0)
– wymagania funkcjonalne dla współpracy z urządzeniami detekcji stanów
awaryjnych taboru (dSAT)
– złożony na potwierdzenie, że wyżej wymieniony dokument
definiuje wymaganą funkcjonalność systemu ETCS poziom 2 z uwzględnieniem
współpracy z innymi systemami, w tym urządzeniami zabezpieczenia ruchu na
przejazdach kolejowo-
drogowych (urządzenia przejazdowe) i urządzeniami dSAT - dowód
potwierdza
tezę dowodową;
10)
Wyciąg z PFU dla zadania: „Zintegrowany system sterowania i kierowania ruchem
kolejowym na odcinku Warszawa Okęcie - Radom linii nr 8” w ramach projektu
„Modernizacja linii kolejowej nr 8, odcinek Warszawa Okęcie – Radom” – złożony
na okoliczność przystosowania istniejących systemów SRK i dSAT do współpracy -
dowód potwierdza wymóg w PFU przystosowania istniejących systemów SRK i dSAT
do współpracy;
11)
Wyciąg z Rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 13 maja 2014 r.
w sprawie dopuszczania do eksploatacji określonych rodzajów budowli urządzeń
i pojazdów kolejowych – złożony na okoliczność, że interfejsy nie są wymienione jako
urządzenia, na które wydawane jest świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typu i
zakres badań technicznych dla wszystkich typów urządzeń obejmuje badanie interfejsów
z przewidzianymi do zabudowy urządzeniami powiązanymi, dla których wymagane jest
uzyskanie
świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu – dowód potwierdza, że w
danych przepisach interfejsy nie są wymienione jako urządzenia, na które wydawane jest
świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typu i zakres badań technicznych dla
wszystkich typów urządzeń obejmuje badanie interfejsów z przewidzianymi do zabudowy
urządzeniami powiązanymi, dla których wymagane jest uzyskanie świadectwa
dopuszczenia
do eksploatacji typu;
12)
Wyciąg z Technicznej specyfikacji interoperacyjności w zakresie podsystemów
„Sterowanie” systemu kolei w Unii Europejskiej – złożony na okoliczność, że przedmiotem
oceny jest integracja z przytorowymi urządzeniami sterowania ruchem kolejowym, a więc
interfejsy pomiędzy urządzeniami SRK warstwy podstawowej a urządzeniami systemu
ERTMS/ETCS - dow
ód potwierdza, że zgodnie z danymi przepisami przedmiotem oceny
jest integracja z przytorowymi urządzeniami sterowania ruchem kolejowym, a więc
interfejsy pomiędzy urządzeniami SRK warstwy podstawowej a urządzeniami systemu
ERTMS/ETCS;
13) Deklaracja
zgodności z typem nr 005/MOR-3/2021, Deklaracja właściwości użytkowych
z dnia 18 czerwca 2018 r., Deklaracja
właściwości użytkowych Nr 03/2018, Deklaracja
właściwości użytkowych Nr 01/2018, Deklaracja zgodności z typem numer
08/PZ01/1/2018,
Świadectwo kontroli jakości nr 08/2018, Deklaracja zgodności
nr 266/2018, Deklaracja
zgodności UE Nr TF2/WE/0007, Deklaracja zgodności
z zamówieniem nr 182/TJ2/2018, Deklaracja zgodności Nr 42/16, Atest nr 019/18, Atest
nr 021/18, Deklaracja
zgodności UE Nr 2016/009/UE, Deklaracja właściwości
użytkowych nr E036/A/DoP, Wyniki badania nr A1800123, Wyniki badania nr
A1701316, Wyniki badania nr A1701219, Deklaracja
zgodności WE nr TF2/WE/0012,
Atest nr 350/TJ1/2018, Atest nr 349/TJ1/2018, Deklaracja
zgodności nr 13/2016,
Deklaracja
zgodności
nr 03/2018, Deklaracja
zgodności nr 14/2016, Deklaracja zgodności nr 04/2018,
Deklaracja
zgodności nr 05/2018, Deklaracja zgodności nr 07/2018, Deklaracja
zgodności WE nr TF1-WE-0030, Atest nr 352/TJ1/2018, Atest nr 353/TJ1/2018, Krajowa
Deklaracja
właściwości użytkowych nr A102, Krajowa Deklaracja właściwości
użytkowych nr A104, Krajowa Deklaracja właściwości użytkowych nr A112, Krajowa
Deklaracja
właściwości użytkowych nr A116, Krajowa Deklaracja właściwości
użytkowych nr A117, Krajowa Deklaracja właściwości użytkowych nr A122, Deklaracja
zgodności z typem nr 002/SKZR-2/2018, Deklaracja Producenta Nr UniAC1/DZ/R7/05,
Deklaracja
zgodności
nr 002/ZUS/2018, Deklaracja
zgodności CE, Deklaracja zgodności UE Nr 48, Deklaracja
zgodności z typem nr 007/MOR-3/2021, Deklaracja zgodności z typem nr 007/SKT-
6R/2019, Deklaracja
zgodności z typem nr 025/SK/2019, Deklaracja zgodności z typem
nr 096/SK/2019, Deklaracja
zgodności z typem nr 023/SK/2019, Deklaracja zgodności z
typem nr 008/ZSK/2019, Deklaracja
zgodności z typem nr 033/ZSK/2019, Deklaracja
zgodności z typem nr 097/SK/2019, Deklaracja zgodności z typem nr 007/SKT-
6R/2019, Deklaracja
zgodności z typem nr 032/SKT-6R/2019, Deklaracja zgodności z
typem
nr 003/SKZP-2/2019, Deklaracja
zgodności z typem nr 006/MOR-3/2019, Deklaracja
zgodności z typem nr 008/MOR-1.01/2019, Deklaracja zgodności z typem
nr 008/ZSK/2019, Deklaracja
zgodności z typem nr 068/SK/2019, Deklaracja zgodności
z typem nr 007/SKT-6R/2019, Deklaracja
zgodności z typem nr 007/ZSK/2019,
Deklaracja
zgodności z typem nr 013/SR-1/2019, Deklaracja zgodności z typem
nr 023/SK/2019, Deklaracja
zgodności z typem nr 024/SK/2019 - złożone na okoliczność
wykazania nieistotności opinii technicznej wskazanej w pkt 2 pisma Odwołującego
Zakłady Automatyki Kombud S.A. z dnia 27 września 2023 r., że zakład nie jest
uprawniony do reprezentowania Instytutu Kolejnictwa - dowody
są nieistotne, gdyż
wykazanie uprawnienia do reprezentacji nie ma znaczenia w
kontekście że opinia
techniczna
jedynie potwierdza konieczność współpracy zarówno producenta warstwy
podstawowej jak i wykonawcy warstwy nadrzędnej co nie jest sporne, nie ma zatem
znaczenia rozstrzygnięcie w przedmiocie możliwości wydania takiej opinii przez
Kierownika Zakładu Sterowania Ruchem i Teleinformatyki w imieniu Instytutu
Kolejnictwa, co podważał na rozprawie w dniu 18 września 2023 r. Zamawiający;
14) W
yjaśnienia do specyfikacji z dnia 27 sierpnia 2021 r. (wyciąg), złożone na okoliczność
potwierdzenia
tożsamości
zakresu
zobowiązania
wykonawców
w
obecnym
i w poprzednim postępowaniu – dowód potwierdza tożsamość zakresu zobowiązania w
tych postępowaniach, w obu nie wymagano adaptacji;
15)
Informacje na temat polegania na zdolności innych podmiotów – wyciąg z oferty
Bombardier z poprzedniego postępowania, dowód złożony w zakresie rozumienia
wymogów Zamawiającego w przedmiocie tego na jaką okoliczność wykonawca będzie
współpracował z Thales i wykazania, że zarówno poprzednio, jak i obecnie, zakres
oczekiwanego świadczenia jest tożsamy – dowód potwierdza tożsamość zakresu
zobowiązania w tych postępowaniach - w obu wymagano współpracy z producentem
warstwy podstawowej.
Izba wskazuje, że w jej ocenie dowód wniesiony przez Ground Transportation
Systems Polska sp. z o.o.:
wyciąg z PFU warstwy podstawowej złożony na okoliczność,
że Zamawiający uwzględnił obowiązek współpracy z Thales - potwierdza zobowiązanie
producenta warstwy podstawowej
do współpracy z wykonawcą warstwy nadrzędnej, co nie
jest sporne.
W ocenie Izby zmiana SWZ w
zaskarżonym zakresie jest zgodna z niezaskarżonymi
postanowieniami SWZ,
ustawą Pzp i przepisami odrębnymi, i tak:
1) punkt 4.3.11 lit. bb) PFU zgodny z pkt 4.3.1.8 PFU i 3.3.2.1 ppkt 1 lit a) PFU, poz. 3.5
i poz. 4.2 RCO w
tabeli w kolumnie 2 „Opis zadania”: odpowiednio w wierszu 3 „Roboty
budowlane ERTMS/ETCS poziom 2 (suma poz. 3.1.-3.6) i w wierszu 4
„Przeprowadzenie testów (suma poz. 4.1.-4.4.)”, pkt 4.3.9 ppkt. 10 PFU, załącznikiem nr
7 do PFU pn.: Scenariusze operacyjne
– wymagania eksploatacyjne dla systemu ETCS
poziomu 2 zgodnego z wzorcem 3 wydanie 2 (SRS 3.6.0) wobec
wymogu powiązania, w
którym mieści się wykonanie interfejsu do urządzeń warstwy podstawowej SRK, do
urządzeń przejazdowych i dSAT;
2) punkt 4.3.11 lit. dd) zgodny z pkt 4.3.1.8 PFU, nie dotyczy adaptacji, wymaganie nie
stanowi sugestii, że implementacja interfejsów po stronie urządzeń SRK i dSAT
z systemem ERTMS/ETCS może naruszyć właściwości tych urządzeń, a kierowana jest
troską o zapewnienie takiej implementacji ich powiązania z urządzeniami systemu
ERTMS/ETCS, aby
nie naruszyć ich konstrukcji na tyle, żeby miało to wpływ na cechy
typu urządzenia określonego w świadectwie dopuszczenia typu do eksploatacji,
a w konsekwencji zapewnienia bezpiecznego prowadzenia ruchu kolejowego z ich
wykorzystaniem;
3) punkt 4.3.11 lit. ff) PFU
zgodny
w szczególności art. 22f ust. 8, art. 22g ust. 2 ustawy
o transporcie kolejowym
(Dz. U. z 2023 r. poz. 1786, z późn. zm.)
,
§ 7 pkt 3 i § 13
ust. 1 pkt 3
rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 13 maja 2014 r.
w sprawie dopuszczenia do eksploatacji określonych rodzajów budowli, urządzeń
i pojazdów kolejowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1923), pkt 6.3.4 tabela 6.3 aspekt 5
Technicznych Specyfikacji Interoperacyjności podsystemu „Sterowanie”, określonych
w Rozporządzeniu Komisji (UE) 2016/919 z dnia 27 maja 2016 r. w sprawie technicznej
specyfikacji interoperacyjności w zakresie podsystemów „Sterowanie” systemu kolei
w Unii Europejskiej (Dz. U. UE. L. z 2016 r. Nr 158, str. 1 z późn. zm.);
4) punkt 4.3.11 lit. gg) PFU zgodny z
wymogami Rozporządzenia Wykonawczego Komisji
(UE) nr 402/2013 z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie wspólnej metody oceny
bezpieczeństwa w zakresie wyceny i oceny ryzyka i uchylające rozporządzenie (WE) nr
352/2009
, w szczególności art. 3 pkt 11 i art. 5, oraz pkt 3.2.1. i 4.5.2. Technicznych
Specyfikacji
Interoperacyjności
podsystemu
„Sterowanie”,
określonych
w Rozporządzeniu Komisji (UE) 2016/919 z dnia 27 maja 2016 r. w sprawie technicznej
specyfikacji interoperacyjności w zakresie podsystemów „Sterowanie” systemu kolei
w Unii Europejskiej (Dz. U. UE. L. z 2016 r. Nr 158, str. 1 z późn. zm.);
5) punkt 4.3.11 lit. hh) PFU
dotyczy wprowadzenia terminów dostarczenia dokumentów
i jest ściśle powiązany z pkt. 4.3.11 lit. ff) oraz pkt. 4.3.11 lit. gg), z których wynika
obowiązek dostarczenia dokumentów dotyczących bezpiecznego interfejsu urządzeń
sterowania ruchem i co z tym związane, potwierdzenie przeprowadzenia analizy ryzyka.
Punkt hh) jedynie wskazuje na termin i sposób przekazania wyżej wymienionych
dokumentów. Wprowadzenie tego punktu jest tylko usystematyzowaniem działań.
W ocenie Izby
zmiana SWZ w spornym zakresie nie naruszyła zarzucanych
Zamawiającemu przepisów ustawy Pzp, jest zgodna z przepisami prawa obowiązującego
w zakresie wskazanych
zmianą SWZ obowiązków wykonawców i koresponduje
z postanowieniami nie
zaskarżonymi, w szczególności pkt 4.3.1.8 PFU i w RCO, w zakresie
konieczn
ości współpracy producenta warstwy podstawowej i wykonawcy zamówienia.
Odwołujący Zakłady Automatyki Kombud S.A. nie udźwignął ciężaru wykazania, że zmiana
opisu przedmiotu zamówienia nastąpiła w sposób naruszający przepisy ustawy Pzp,
ograniczający uczciwą konkurencję, powodując nieuzasadnione uprzywilejowanie jednego
wykonawcy, co może doprowadzić do wyeliminowania innych wykonawców z ubiegania się
o zamówienie, naruszając przez to także zasady uczciwej konkurencji, równego traktowania
wykonawców, proporcjonalności, efektywności i przejrzystości.
Odwołujący Alstom Polska S.A. nie udźwignął ciężaru wykazania, że sporządzenie
opisu przedmiotu zamówienia nastąpiło w sposób naruszający przepisy ustawy Pzp,
ograniczający uczciwą konkurencję, powodując nieuzasadnione uprzywilejowanie jednego
wykonawcy
(wykonawcy urządzeń warstwy podstawowej), co może doprowadzić
do wyeliminowania innych wykonawców z ubiegania się o zamówienie, naruszając przez to
także zasady uczciwej konkurencji, równego traktowania wykonawców, proporcjonalności,
efektywności i przejrzystości.
Zamawiający natomiast wskazał, co nie było sporne między stronami, że na rynku
jest praktyka wykonywania warstwy nadrzędnej przez innych wykonawców niż producent
warstwy podstawowej i wykonawcy obu
warstw współpracują na zasadach rynkowych, co w
ocenie Izby pozwoliło uznać, że Zamawiający nie sformułował zmiany z niedozwolonym
prawnie ograniczeniem konkurencji w realizacji zamówienia, a potrzeba współpracy z
producentem warstwy podstawowej nie
mogła stanowić uzasadnienia podniesionych
zarzutów odwołania, bowiem współpraca ta jest uregulowana niezaskarżonymi
postanowieniami SWZ.
Wskazane zmianą SWZ obowiązki wynikają nadto z wyżej
przy
wołanych przepisów prawa obowiązującego. Wobec tego, zarzuty odwołania nie
zasługiwały na uwzględnienie. Z tych względów Izba uznała, iż brak jest uzasadnienia
nakazania Zamawia
jącemu wykreślenia spornych postanowień SWZ.
Mając powyższe na względzie, Izba nakazała powyższe w sentencji orzeczenia.
O kosztach postępowania odwoławczego w sprawie KIO 2597/23 i KIO 2608/23
orzeczono na podstawie art. 557, art. 574 i art. 575 Pzp oraz w oparciu o
przepisy § 8 ust. 2
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych
rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu
pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. poz. 2437), stosownie do wyniku postępowania
obciążając kosztami postępowania Odwołującego, w sprawie KIO 2597/23 wykonawcę
Zakłady Automatyki "KOMBUD" S.A. z siedzibą w Radomiu oraz w sprawie KIO 2608/23
wykonawcę Alstom Polska S.A. z siedzibą w Warszawie. Na koszty postępowania
odwoławczego składał się: w sprawie KIO 2597/23 wpis uiszczony przez Odwołującego
wykonawcę Zakłady Automatyki "KOMBUD" S.A. z siedzibą w Radomiu w wysokości
20.000,00 zł oraz w sprawie KIO 2608/23 wpis uiszczony przez Odwołującego wykonawcę
Alstom Polska S.A. z siedzibą w Warszawie w wysokości 20.000,00 zł. Zamawiający nie
wniósł w sprawach KIO 2597/23 i KIO 2608/23 wniosku o uzasadnione koszty stron
postępowania, a zatem Izba nie zasądziła od Odwołującego na rzecz Zamawiającego
kosztów, o których mowa w § 5 pkt 2 w związku z § 8 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów
postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu
od odwołania.
Biorąc pod uwagę powyższe orzeczono jak w sentencji.
Przewodniczący: ………………………….…
Członkowie:
………………………….…
………………………….…
1.
Oddala odwołania w sprawach KIO 2597/23 i KIO 2608,
2.
Kosztami postępowania w sprawach KIO 2597/23 i KIO 2608/23 obciąża stosownie
do wyniku postępowania odwołujących Zakłady Automatyki "KOMBUD" S.A.
z siedzibą w Radomiu i Alstom Polska S.A. z siedzibą w Warszawie, i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20 000 zł 00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
Zakłady
Automatyki
"KOMBUD"
S.A.
z
siedzibą
w
Radomiu
tytułem wpisu od odwołania i kwotę 20 000 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia tysięcy
złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę Alstom Polska S.A. z
siedzibą w Warszawie tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1605, z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w
terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ………………………….…
Członkowie:
………………………….…
………………………….…
Sygn. akt: KIO 2597/23, KIO 2608/23
Uzasadnienie
Zamawiający – PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. (ul. Targowa 74, 03-414
Warszawa) prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu
nieograniczonego na podstawie ustawy z dnia 11
września 2019 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2023 r., poz. 1605,
z późn. zm.) – dalej „Pzp”, „PZP”,
pn.
„Zaprojektowanie i zabudowa systemu ERTMS/ETCS na linii kolejowej nr 8 (LCS
Warszawa Okęcie i LCS Radom)”, numer referencyjny: 9090/IREZA1/11699/03052/23/P.
Ogłoszenie o zamówieniu opublikowane zostało w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej
w dniu 1 sierpnia 2023 r., za numerem 2023/S 146-467839.
KIO 2597/23
W dniu
4 września 2023 r. odwołanie wniósł wykonawca Zakłady Automatyki
Kombud S.A. (
ul. Wrocławska 7, 26-600 Radom) – dalej „Odwołujący”. Odwołujący wniósł
odwołanie na treść warunków zamówienia - Specyfikacji Warunków Zamówienia (dalej:
„SWZ”) w zakresie zmienionym przez Zamawiającego w dniu 25 sierpnia 2023 r. (dalej
„Zmiana”), odnoszącym się do treści Tomu III SWZ – Programu Funkcjonalno-Użytkowego
(dalej: „PFU”). Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie: art. 99 ust. 1, 2 i ust. 4 Pzp
w związku z art. 16 pkt 1-3 Pzp, art. 17 ust. 1-2 Pzp, art. 103 ust. 2-3 Pzp oraz w związku z
art. 362 Pzp, poprzez sporządzenie opisu przedmiotu zamówienia („OPZ”) obejmującego:
1. nałożenie na wykonawcę obowiązku uzyskania pozytywnej opinii właściwej jednostki
organizacyjnej upoważnionej do przeprowadzania badań koniecznych do uzyskania
świadectw dopuszczenia do eksploatacji typu urządzeń przeznaczonych do prowadzenia
ruchu kolejowego wchodzących w skład podsystemu strukturalnego sterowanie w zakresie
oddziaływania przeprowadzonej implementacji interfejsu na istniejące urządzenia SRK (nowy
ppkt. 4.3.11.ff) PFU w zakresie odnoszącym się do zaimplementowanych interfejsów po
stronie istniejących urządzeń SRK), 2. nałożenia na wykonawcę obowiązku przeprowadzenia
wyceny i oceny ryzyka dla
przeprowadzonej zmiany technicznej w istniejącym systemie
sterowania ruchem kolejowym
wynikającej z implementacji interfejsu w urządzeniach SRK,
zgodnie z aktualnym
rozporządzeniem (nowy ppkt 4.3.11.gg) PFU w zakresie odnoszącym
się do implementacji interfejsu w istniejących urządzeniach SRK), - z naruszeniem
wskazanych przepisów prawa, nakładając na wykonawców nieuzasadnione obowiązki - w
zakresie opracowania dokumentacji po stronie istniejących urządzeń SRK innego
producenta
-
o zbędnym, niejasnym i wewnętrznie sprzecznym zakresie, w sytuacji gdy wykonawcy nie
mają możliwości technicznych ani prawnych do ich realizacji bez zaangażowania ich
producenta, a przez to także ograniczając uczciwą konkurencję i powodując nieuzasadnione
uprzywilejowanie jednego wykonawcy (producenta/ dostawcy
urządzeń SRK warstwy
podstawowej), co może doprowadzić do wyeliminowania innych wykonawców z ubiegania
się o zamówienie, naruszając przez to także zasady uczciwej konkurencji, równego
traktowania wykonawców, proporcjonalności, efektywności i przejrzystości. Odwołujący w
oparciu o wyżej wskazane zarzuty wniósł o uwzględnienie odwołania, jak również nakazanie
Zamawiającemu: dokonanie odpowiedniej zmiany treści SWZ - pkt 4.3.11 PFU, polegającej
na:
1. usunięciu ppkt 4.3.11.ff) PFU w zakresie odnoszącym się do urządzeń i systemów
SRK,
2. usunięciu ppkt 4.3.11.gg) PFU w zakresie odnoszącym się do urządzeń i systemów
SRK,
3. i w konsekwencji usunięciu ppkt 4.3.11.hh) PFU w zakresie odnoszącym się do
urządzeń i systemów SRK. Nadto, Odwołujący wniósł również o dopuszczenie i
przeprowadzenie dowodów, w tym dowodów z dokumentów powołanych w odwołaniu oraz
dowodu z dokumentów znajdujących się w aktach postępowania, a także przedłożonych w
toku
postępowania
odwoławczego
-
na okoliczności przytoczone w odwołaniu oraz w toku postępowania odwoławczego.
Ewentualnie, na wypadek uznania przez Izbę, że następujące okoliczności: 1) brak
możliwości wprowadzenia zmiany technicznej (implementacji interfejsu) w zabudowanych
urządzeniach SRK warstwy podstawowej oraz uzyskania dla tej zmiany opinii jednostki
organizacyjnej upoważnionej do przeprowadzania badań koniecznych do uzyskania
świadectw dopuszczenia do eksploatacji typu urządzeń przeznaczonych do prowadzenia
ruchu kolejowego wchodzących w skład podsystemu strukturalnego sterowanie w zakresie
oddziaływania przeprowadzonej implementacji interfejsu na istniejące urządzenia SRK
warstwy podstawowej, bez zaangażowania producenta tych urządzeń lub jego
upoważnionego przedstawiciela; 2) brak możliwości dokonania wyceny i oceny ryzyka dla
przeprowadzonej zmiany technicznej
w istniejącym systemie sterowania ruchem kolejowym
wynikającej
z
implementacji
interfejsu
w
urządzeniach
SRK
warstwy
podstawowej,
bez zaangażowania producenta tych urządzeń lub jego upoważnionego przedstawiciela
nie zostały wykazane przez Odwołującego w sposób wystarczający w drodze pozostałych
środków dowodowych przedstawionych w toku postępowania odwoławczego, na podstawie
art. 539 Pzp wn
iósł o powołanie biegłego i dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z
dziedziny
kolejnictwa ze specjalności sterowanie ruchem kolejowym dotyczącej ww.
okoliczności.
W uzasadnieniu
odwołania Odwołujący podał:
1. Wstęp. Zamawiający prowadzi wszczęte w drodze ogłoszenia z dnia 1 sierpnia 2023 r.
p
ostępowanie, którego przedmiotem jest zaprojektowanie i zabudowa systemu
ERTMS/ETCS na linii kolejowej nr
8 (LCS Warszawa Okęcie i LCS Radom). W toku
p
ostępowania zostały złożone dwa odwołania, rozstrzygnięte nieprawomocnym na dzień
wniesienia niniejszego odwołania wyrokiem Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 1 września
2023 r. (sygn. akt KIO 2383/23,
2387/23). Odwołania te referowały do pierwotnej treści
opublikowanych wraz ze wszczęciem postępowania warunków zamówienia. W dniu 25
sierpnia 2023 r., Zamawiający opublikował zmianę treści SWZ. Dowód: Zmiana treści SWZ z
dnia
25
sierpnia
2023
r.
(w aktach sprawy oraz w załączeniu do odwołania). W ramach jej pozycji 13, Zamawiający
dodał szereg nowych podpunktów do punktu 4.3.11 PFU „Inne wymagania”, w tym lit. ff), gg)
i hh), które jako wcześniej niesformułowane wymogi co do realizacji zamówienia stanowią
przedmiot niniejszego odwołania.
2. System ERTMS/ETCS.
Tytułem wstępu, Odwołujący wyjaśnił, że system ERTMS/ETCS
to unijny system sterowania
ruchem kolejowym o wysokim poziomie złożoności technicznej.
Jego funkcją jest umożliwienie interoperacyjności systemu kolejowego w ramach Unii
Europejskiej wraz z jednoczesnym
zwiększeniem jego standardu bezpieczeństwa.
Przedmiotem zamówienia jest system ERTMS/ETCS poziomu 2, którego zasady
implementacji określają tzw. Techniczne Specyfikacje Interoperacyjności podsystemu
„Sterowanie” (dalej „TSI CCS”) określone w rozporządzeniu Komisji (UE) 2016/919 z dnia
27 maja 2016 r. w sprawie technicznej specyfikacji interoperacyjności w zakresie
podsystemów „Sterowanie” systemu kolei w Unii Europejskiej (Dz. U. UE. L. z 2016 r. Nr
158, str. 1,
z późn. zm.). W uproszczeniu, system poziomu 2 spełnia przede wszystkim
zadania sygnalizacji kabinowej
– przekazuje informacje o wskazaniach semaforów do
urządzeń pokładowych zainstalowanych na pojazdach kolejowych, np. lokomotywach,
drezynach
i składach zespolonych. Urządzenia pokładowe nadzorują prawidłową obsługę pojazdów
kolejowych przez maszynistę i w razie potrzeby wywołują reakcję bezpieczną. Co istotne,
prawidłowa praca systemu ERTMS/ETCS poziom 2 jest możliwa tylko w przypadku
odpowiedniej komunikacji z systemami sterowania ruchem kolejowym (dalej:
„SRK”)
w
warstwie
podstawowej, obsługiwanymi przez dyżurnego ruchu urządzeniami
odpowiadającymi za bezpieczeństwo na danym obszarze. Można spośród nich wyróżnić
urządzenia stacyjne (odpowiedzialne za ruch w obrębie stacji) i liniowe (za jazdę pociągu
pomiędzy dwoma kolejnymi stacjami). Na odcinku linii kolejowej (obejmującym LCS
Warszawa Okęcie i LCS Radom, tj. od stacji Warszawa Aleje Jerozolimskie do stacji
Radom), urządzenia SRK warstwy podstawowej już się znajdują – zostały zabudowane w
ramach realizacji odrębnego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego
(
”Zaprojektowanie
i wybudowanie zintegrowanego systemu sterowania i kierowania ruchem kolejowym
na odcinku Warszawa Okęcie – Radom linii nr 8 w ramach projektu POIiŚ 7.1-9.1”,
zamówienie udzielone w roku 2013) i są to urządzenia produkcji Thales (obecna nazwa:
Ground Transportation Systems),
co jest okolicznością bezsporną pomiędzy stronami,
przyznaną przez Zamawiającego także w toku postępowania odwoławczego 2387/23. Typy
tych urządzeń zostały przedstawione w ppkt 2.2.2.6 obecnego PFU – Urządzenia sterowania
ruchem kolejowym.
Dowód: treść PFU, ppkt 2.2.2.6 (w aktach sprawy). Innymi słowy, zakres
zamówienia objętego niniejszym postępowaniem - system ERTMS/ETCS poziom 2 - polega
na wykonaniu swoistej „nakładki” na urządzenia SRK warstwy podstawowej. Przedmiotem
niniejszego p
ostępowania jest zaprojektowanie i zabudowa systemu ERTMS/ETCS poziom 2
na linii kolejowej nr 8 oraz nr 440, a nie zabudowa urządzeń SRK warstwy podstawowej.
3. Wymogi Pzp względem Zamawiającego co do opisu przedmiotu zamówienia. Niniejsze
odwołanie odnosi się do nowych ppkt 4.3.11.ff) i 4.3.11.gg) PFU, a w konsekwencji także
do ppkt 4.3.11.hh) PFU, wskazanych w jako „Inne wymagania”, które to nakładają
na wykonawców nieuzasadnione i nietransparentne, wewnętrznie sprzeczne oraz
niekonkurencyjne obowiązki w zakresie opracowania dokumentacji po stronie
zainstalowanych już, istniejących urządzeń innego producenta (a nie urządzeń
ERTMS/ETCS poziom 2, które będzie dostarczał wykonawca wybrany w niniejszym
p
ostępowaniu). W tym miejscu Odwołujący podkreślił, że to na Zamawiającym spoczywa
obowiązek opisania przedmiotu zamówienia w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za
pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniając wymagania i
okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty. Naruszeniem tej zasady jest
sytuacja, w której wykonawcy muszą domyślać się zakresu swoich przyszłych obowiązków,
czy
przygotowywać
ofertę
na postawie
nietransparentnych zapisów SWZ. Ponadto, zgodnie z powszechnie przyjętą
zasadą, wszelkie niejasności w tym zakresie powinny być wyjaśniane na korzyść
wykonawców (Por. np. wyrok KIO z dnia 10 czerwca 2022 r., sygn. akt KIO 1419/22, wyrok
SO w Warszawie z dnia 28 lipca 2022 r., sygn. akt
XXIII Zs 79/22, wyrok Sądu Najwyższego
z
dnia
28
lipca
2022 r., sygn. akt XXIII Zs 79/22).
Jak wskazał TSUE w wyroku z 10.05.2012 r., C-368/10,
Komisja Europejska v. Królestwo Niderlandów, EU:C:2012:284, „specyfikacje techniczne
powinny umożliwiać oferentom jednakowy dostęp do zamówienia i nie mogą powodować
tworzenia nieuzasadnionych przeszkód w otwarciu zamówień na konkurencję, muszą być
dostatecznie precyzyjne, aby umożliwić oferentom ustalenie przedmiotu zamówienia,
a instytucjom zamawiającym udzielenie zamówienia, oraz powinny być jasno wskazane, aby
wszyscy oferenci wiedzieli, jakie wymagania określone przez instytucje zamawiające należy
spełnić”. Co więcej, w przypadku oceny konkretnego stanu faktycznego jako naruszenia
zakazu opisywania
przedmiotu zamówienia w sposób ograniczający uczciwą konkurencję
(art. 99 ust. 4 Pzp), co stanowi
przedmiot niniejszego odwołania, wystarczającym jest
uprawdopodobnienie utrudnienia
konkurencji przy opisie przedmiotu zamówienia. Z przepisu
tego wynika bowiem zakaz opisywania
przedmiotu zamówienia w taki sposób, który mógłby
potencjalnie zagrozić uczciwej konkurencji, co potwierdza utrwalona linia orzecznicza (por.
m.in. wyrok KIO z 27 marca 2015 r., sygn. akt KIO 496/15, wyrok SA w Warszawie
z 24 stycznia 2012 r., sygn. akt VI ACa
965/11. Za uchwałą Izby z dnia 3 lipca 2017 r. (sygn.
akt: KIO-
KD 36/17): „dla przyjęcia naruszenia prawidłowości opisu przedmiotu zamówienia
jest już sama możliwość wystąpienia potencjalnego ograniczenia konkurencji w
postępowaniu. Opis przedmiotu zamówienia ograniczający możliwość złożenia ofert przez
wszystkich wykonawców mogących to zamówienie wykonać, a który nie jest podyktowany
racjonalnymi
i obiektywnie uzasadnionymi potrzebami zamawiającego, jednoznacznie narusza prawo.
Z art. 29 ust. 1 i 2 Pzp [obecnie art. 99 ust. 1 i 4 Pzp -
przyp. aut.] należy wywieść zatem
zasadę neutralności opisu przedmiotu zamówienia, który powinien być dokonany w taki
sposób, że charakterystyka wymagań Zamawiającego jest tak samo czytelna i zrozumiała
dla wszystkich wykonawców i nie pozycjonuje ich szans na uzyskanie zamówienia”. Jak
wskazano z kolei w wyroku Izby z dnia 11 sierpnia 2020 r. (sygn. akt: KIO 1694/20), prawo
zamawiającego do opisania przedmiotu zamówienia w sposób zapewniający jak najlepszą
realizację swoich potrzeb, nie jest nieograniczone. W orzecznictwie podnosi się także,
iż ograniczający konkurencję jest wymóg uzależniający wykonawców od konkretnego
podmiotu -
producenta, konkurującego na rynku usług będącego przedmiotem zamówienia.
Powyższe już samo w sobie wskazuje na ryzyko uprzywilejowania lub wyeliminowania
niektórych wykonawców z uwagi na narzuconą im konieczność współpracy z określonym
podmiotem (2022-08-19, KIO 2009/22).
W
przypadku
oceny
konkretnego
stanu
faktycznego
jako
naruszenia
zakazu
sformułowanego w art. 99 ust. 4 Pzp wystarczającym jest uprawdopodobnienie utrudnienia
konkurencji przy opisie
przedmiotu zamówienia. Z przepisu tego wynika bowiem zakaz
opisywania przedmiotu zamówienia w taki sposób, który mógłby potencjalnie zagrozić
uczciwej
konkurencji.
W szczególności Odwołujący pragnie przywołać tezy niedawnego wyroku KIO z dnia 13
lutego 2023 r., sygn. akt KIO
209/23: „Ustalony stan rzeczy wprost wpisuje się w
podnoszone przez odwołującego naruszenie art. 99 ust. 4 p.z.p. Norma ta jest jedną z
głównych zasad związanych z procesem formułowania przedmiotu zamówienia, zakazującą
opisywania
go
w sposób który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję, w szczególności przez
scharakteryzowanie produktów dostarczanych przez konkretnego wykonawcę, jeżeli
prowadzi to do uprzywilejowania niektórych wykonawców lub produktów, jak miało miejsce
w rozpoznawanym sporze. Co istotne, w omawianej normie
ustawodawca posłużył się
sformułowaniem "mógłby utrudniać uczciwą konkurencję". Powyższe powoduje, że na
odwołującym ciąży jedynie obowiązek uprawdopodobnienia, że opis przedmiotu zamówienia
może utrudniać uczciwą konkurencję, zaś ciężar dowiedzenia, że do takiego utrudnienia -
pomimo prawdopodobieństwa jego wystąpienia - nie doszło lub nie może dojść zostaje
przerzucony na zamawiającego.”. Biorąc pod uwagę powyższe, Odwołujący w ramach
niniejszego odwołania dąży do wykazania wszelkich relewantnych dla niniejszego odwołania
okoliczności faktycznych, jednakże dla jego skuteczności wystarczające będzie, by zostały
one uprawdopodobnione.
Wszystkie powyższe wymogi Pzp zostały naruszone przez
Zamawiającego w wyniku dodania nowej treści SWZ w zakresie wskazanym w niniejszym
odwołaniu.
4. Charakter obowiązków z pkt 4.3.11.ff) PFU, 4.3.11.gg) oraz 4.3.11.hh) PFU,
uprzywilejowanie jednego wykonawcy.
Zgodnie z wprowadzoną Zmianą, pkt 4.3.11.ff) PFU
stanowi, że „Wykonawca, dla zaimplementowanych interfejsów po stronie urządzeń objętych
obowiązkiem posiadania świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu uzyska pozytywną
opinię właściwej jednostki organizacyjnej upoważnionej do przeprowadzania badań
koniecznych do uzyskania świadectw dopuszczenia do eksploatacji typu urządzeń
przeznaczonych do prowadzenia ruchu kolejowego
wchodzących w skład podsystemu
strukturalnego sterowanie w zakresie oddziaływania przeprowadzonej implementacji
interfejsu na istniejące urządzenia SRK. Wyżej wymieniona opinia będzie zawierała
potwierdzenie,
że rozwiązania zastosowane w niniejszym projekcie nie zmieniają cech typu istniejących
systemów SRK i dSAT oraz zachowują zgodność z typem określonym w świadectwach
wydanych przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego”. Zgodnie natomiast z nowym pkt
4.3.11.gg) PFU „Wykonawca przeprowadzi wycenę i ocenę ryzyka dla przeprowadzonej
zmiany technicznej w istniejącym systemie sterowania ruchem kolejowym wynikającej
z implementacji interfejsu w urządzeniach SRK i dSAT. Wyżej wymieniona ocena zostanie
przeprowadzona zgodnie z aktualnym rozporządzeniem. Raport z wyżej wymienionej
przeprowadzonej wyceny i
oceny Wykonawca przedłoży Zamawiającemu”. W wyżej
wymienionym
ppkt PFU Zamawiający wymaga zatem od Wykonawcy przedłożenia
(pozyskania)
ekstensywnej dokumentacji technicznej dla interfejsów po stronie istniejących
urządzeń SRK warstwy podstawowej, a więc urządzeń innego producenta,
już zainstalowanych u Zamawiającego, a nie stanowiących przedmiotu niniejszego
p
ostępowania. Tylko dostawca/producent urządzeń SRK warstwy podstawowej, który
dokonał zmiany w tych urządzeniach, poprzez implementację interfejsu, może uzyskać
stosowne dokumenty w tym zakresie.
W kontekście ppkt 4.3.11.ff) PFU wskazać należy, że
urządzenia sterowania ruchem kolejowym (SRK) służą do zapewnienia bezpieczeństwa i
sprawności ruchu kolejowego przy założeniu, że tabor oraz pozostałe obiekty i urządzenia
związane
z ruchem kolejowym spełniają również odpowiednie wymagania w zakresie ruchu
kolejowego. Aby to zagwarantować urządzenia SRK objęte są obowiązkiem posiadania
świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu zgodnie z zapisami art. 22f ustawy z dnia 28
marca 2023 r. o transporcie kolejowym (
tj. Dz. U. z 2023 r. poz. 602. Obowiązek ten nie
dotyczy elementów systemu ERTMS/ETCS poziom 2 (które są składnikami
interoperacyjności) zgodnie z art. 22f ust. 12. „Uzyskanie świadectwa dopuszczenia do
eksploatacji typu nie jest wymagane dla typów urządzeń i typów budowli, o których mowa w
ust. 1, ujętych w TSI jako składniki interoperacyjności i objętych deklaracją WE zgodności lub
przydatności do stosowania składnika interoperacyjności.”). Natomiast rozporządzenie
Ministra
Infrastruktury
i
Rozwoju
z dnia 13 maja 2014 r. w sprawie
dopuszczania do eksploatacji określonych rodzajów
budowli, urządzeń i pojazdów kolejowych (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1923) określa w rozdziale
3 wykaz rodzaju budowli i urządzeń oraz pojazdów kolejowych, dla których wymagane jest
uzyskanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu. W skład urządzeń wymagających
świadectw są wymienione: a) Stacyjne urządzenia sterowania ruchem kolejowym, b)
u
rządzenia blokady liniowej, c) Systemy zabezpieczenia ruchu na przejazdach kolejowych,
d)
u
rządzenia
do wykrywania stanów awaryjnych pojazdów kolejowych, e) system zdalnego sterowania
ruchem kolejowym.
Są to typy urządzeń, które są wymienione w tabeli „Zakres podstawowy -
stan odcinka Warszawa Aleje Jerozolimskie
– Radom”, która jest umieszczona w tomie III
SWZ
– PFU w pkt 2.2.2.6 Urządzenia sterowania ruchem kolejowym. Należy je wyraźnie
odróżnić od zamawianych w niniejszym postępowaniu urządzeń systemu ERTMS/ETCS
poziom 2.
Każde kolejne zabudowane urządzenie musi zostać zweryfikowane na zgodność
z typem i przed przekazaniem do eksploatacji producent albo jego
upoważniony
przedstawiciel musi wystawić deklarację zgodności z typem dla danego urządzenia. Proces
ten dla istniejących na linii nr 8 urządzeń SRK warstwy podstawowej produkcji firmy GTS (d.
Thales) został już zrealizowany w ramach wcześniejszego przetargu na zabudowę urządzeń
SRK.
Dokumentacja zmiany technicznej może być wykonana tylko przez podmiot realizujący
zmianę. Tylko producent/dostawca urządzeń SRK warstwy podstawowej może zrealizować
implementację interfejsu po stronie tych urządzeń. Tym samym opracowanie wymaganych
prawem dokumentów, też musi być zrealizowane przez tego producenta/dostawcę – dotyczy
to uzyskania opinii jednostki
upoważnionej do przeprowadzenia badań koniecznych
do uzyskania świadectw dopuszczenia do eksploatacji typu urządzeń przeznaczonych
do prowadzenia ruchu kolejowego wchodzących w skład podsystemu strukturalnego
sterowanie w zakresie oddziaływania przeprowadzonej implementacji interfejsu na istniejące
urządzenia SRK. Tym samym opracowanie dokumentów, o których mowa w ppkt 4.3.11.ff)
PFU, też musi być zrealizowane przez tego producenta/dostawcę, a nie powinno stanowić
odpowiedzialności wykonawcy zamówienia stanowiącego przedmiot postępowania.
Odwołujący podkreślił doniosły zakres tych dokumentów wynikający z obowiązujących
przepisów prawa – ich opracowanie zwyczajnie nie jest możliwe bez dostępu do pełnej
specyfikacji urządzeń. W tym kontekście należy także zauważyć, iż dokumentacja
techniczna urządzeń SRK warstwy podstawowej nie stanowi załączników do SWZ w
niniejszym p
ostępowaniu, a z treści SWZ nie wynikają jakiekolwiek uprawnienia do ingerencji
w
tę dokumentację po stronie wykonawcy innego niż producent urządzeń SRK. Dowód: treść
SWZ, w tym PFU (w aktach sprawy). Analogiczny charakter ma wycena i ocena ryzyk, o
której mowa w pkt 4.3.11.gg) PFU. Tylko producent/dostawca urządzeń SRK warstwy
podstawowej może zrealizować implementację interfejsu po stronie tych urządzeń, a co za
tym idzie przygotowanie stosownej dokumentacji.
Sporządzenie takiego dokumentu bez
dostępu
i znajomości pełnej specyfikacji urządzenia SRK zwyczajnie nie jest możliwe. Tym samym
opracowanie tego dokumentu również będzie musiało zostać zrealizowane przez
producenta/dostawcę wdrażającego zmianę. Tymczasem Zamawiający dąży do tego,
by odpowiedzialność za opracowanie wyżej wymienionych dokumentów ponosił wykonawca
zamówienia stanowiącego przedmiot postępowania, co nie jest możliwe bez udziału
bezpośredniego konkurenta wykonawcy. Nadmienił, iż w pkt 4.3.11.gg) PFU, Zamawiający
odwołuje się niesprecyzowanego rozporządzenia, co jednak, jak należy się domyślać, odnosi
się do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 402/2013 z dnia 30 kwietnia 2013 r.
w sprawie wspólnej metody oceny bezpieczeństwa w zakresie wyceny i oceny ryzyka
i uchylające rozporządzenie (WE) nr 352/20098. W ramach obecnego postępowania,
wykonawca systemu ERTMS/ETCS poziom 2 ma obowiązek realizować proces zarządzania
ryzykiem zgodnie z tym rozporządzeniem (pkt 4.8. PFU). W ramach powyższego wykonawca
systemu ERTMS/ETCS poziom 2 powinien opracować stosowną dokumentację dla
wprowadzanej zmiany w systemie kolei wynikającym z zabudowy systemu ERTMS/ETCS
poziom 2. Czym innym jest jednak zmiana w dostarczanych urządzeniach systemu
ERTMS/ETCS poziom 2 lub zmiana wynikająca z powiązania i integracji, a czym innym
zmiana w urządzeniach SRK warstwy podstawowej, do której prawo ma producent tych
urządzeń. Konsekwencją modyfikacji ppkt 4.3.11.ff) i gg) PFU powinna być także
odpowiednia zmiana pkt 4.3.11.hh) PFU.
Reasumując podał, że jedynie producent urządzeń
SRK posiada niezbędną wiedzę i możliwości prawne realizacji obowiązków z pkt ff), gg) i hh)
z pkt 4.3.11 PFU
– w tym pełną specyfikację swoich urządzeń niezbędną do wprowadzenia
w nich zmian (a także odpowiednie know-how co do ich działania). Podkreślił, że
Zamawiający nie opublikował, ani nie ma (jak wynika z dokumentacji postępowania) prawa
do wykorzystania żadnych dokumentów producenta/dostawcy, które umożliwiłyby
wykonawcy zamówienia stanowiącego przedmiot postępowania wykonanie tych
obowiązków. Ingerencja w urządzenia oraz oprogramowanie, jak i w przedmiocie
dokumentacji
technicznej
dla
takiej
ingerencji
(w tym dane, informacje, kody
źródłowe czy licencje) są przedmiotem ochrony prawa
autorskiego i praw wyłącznych. Co za tym idzie, dokonanie integracji w dokumentację
techniczną przez podmiot inny niż Thales (obecnie Ground Transportation Systems) nie tylko
nie byłoby faktycznie, ale również i prawnie niemożliwe. W konsekwencji, nałożenie
obowiązków z pkt 4.3.11 ppkt ff), gg), hh) PFU - w ramach zamówienia na system
ERTMS/ETCS poziom 2 - powoduje nieuzasadnione uprzywilejowanie w p
ostępowaniu
producenta urządzeń SRK warstwy podstawowej. Wykonawca warstwy podstawowej na linii
objętej przedmiotem postępowania jest podmiotem konkurencyjnym względem innych
wykonawców, posiadającym rozwiązania systemu ERTMS/ETCS, o czym świadczy fakt
złożenia przez niego odwołania w niniejszym postępowaniu o sygn. KIO 2383/23. Na
każdym innym zainteresowanym wykonawcy, w tym Odwołującym, ciąży tymczasem
obowiązek zaangażowania wykonawcy SRK warstwy podstawowej oraz uzależnienie od
jego warunków technicznych oraz handlowych. Producent urządzeń SRK warstwy
podstawowej ma tym samym przewagę i możliwość dyktowania warunków cenowych i
handlowych,
zwłaszcza
w sytuacji braku jakichkolwiek standardów rynkowych czy gwarancji kontraktowych ze strony
Zamawiającego. Wskazana sytuacja zaburza konkurencyjność postępowania. Może to także
realistycznie doprowadzić do sytuacji, w której jedynie wykonawca warstwy podstawowej
będzie w stanie przedstawić konkurencyjną ofertę. Ma to szczególne znaczenie w kontekście
ustalonego kryterium oceny ofert
– 100 % cena. Podkreślił, że w razie zajścia konieczności
realizacji spornych obowiązków dotyczących dokumentacji technicznej dla urządzeń Thales,
to odnoszą się one do rozległej, sensytywnej dokumentacji technicznej, której sporządzenie
wymaga dostępu i znajomości dokumentacji oraz know-how charakterystycznego jedynie dla
producenta/dostawcy.
Na marginesie wskaza
ł, że bez znaczenia pozostaje tutaj wynikające z PFU
dla
zamówienia na urządzenia SRK warstwy podstawowej zobowiązanie nałożone na tego
wykonawcę do współpracy z wykonawcą zamówienia stanowiącego przedmiot niniejszego
p
ostępowania. Zobowiązanie to ma charakter bardzo ogólny, nie określając w żaden sposób
warunków tej współpracy. Ponadto, okoliczność ta potwierdza uzależnienie od jednego
wykonawcy, a więc i także niekonkurencyjność postępowania. Dowód: wyciąg z PFU
z poprzedniego postępowania na wykonanie SRK warstwy podstawowej (w załączeniu).
5. Zbędność, brak jasności oraz wewnętrzna sprzeczność wymogów pkt 4.3.11.ff) PFU,
4.3.11.gg) oraz 4.3.11.hh) PFU.
Odwołujący podniósł ponadto, iż opublikowana przez
Zamawiającego SWZ, w tym treść PFU, nie zawiera explicite wymagania w przedmiocie
zabudowy części interfejsu po stronie urządzeń SRK. Co więcej, w postępowaniu
odwoławczym o sygn. akt 2387/23 dotyczącym innego punktu PFU (pkt 4.3.1 ppkt 8 PFU),
Zamawiający wskazywał, iż nie ma konieczności ingerencji w część sprzętową systemu,
a urządzenia warstwy podstawowej są przystosowane do współpracy z systemem
Euroradio+/Subset098, jednocześnie wskazując w toku postępowania odwoławczego
przystosowanie urządzeń SRK warstwy podstawowej do powiązania. Dowód: pkt 18-20
odpowiedzi Zamawiającego na odwołanie z dn. 25 sierpnia 2023 r. w sprawie o sygn. akt
2387/23 (wyciąg w załączeniu do odwołania). Dowód: wyciąg z PFU z poprzedniego
postępowania na wykonanie SRK warstwy podstawowej (w załączeniu do odwołania).
W związku z powyższym, skoro istniejące urządzenia SRK warstwy podstawowej są
przygotowane
do powiązania z system ERTMS/ETCS poziom 2, to kwestionowane obecnie
zapisy pkt 4.3.11.pkt
ff), gg) i hh) PFU są bezprzedmiotowe, wprowadzając dodatkowy brak
transparentności i jednoznaczności w opisie przedmiotu zamówienia. Skoro bowiem nie ma
potrzeby dokonywania
zmian w urządzeniach SRK warstwy podstawowej w celu ich
powiązania z systemem ERTMS/ETCS poziom 2, to tym samym również nie ma
konieczności opracowywania dedykowanej dokumentacji dla wprowadzanej zmiany,
ponieważ takiej zmiany nie będzie. W istocie, wskazane dokumenty w pkt ff) i gg), tj.: -
pozytywna opinia właściwej jednostki organizacyjnej upoważnionej do przeprowadzania
badań koniecznych do uzyskania świadectw dopuszczenia do eksploatacji typu urządzeń
przeznaczonych
do prowadzenia ruchu kolejowego wchodzących w skład podsystemu
strukturalnego sterowanie w
zakresie oddziaływania przeprowadzonej implementacji
interfejsu
na
istniejące
urządzenia
SRK,
- dokumentacja wyceny i oceny ryzyka dla przeprowadzonej zmiany technicznej w
istniejącym systemie sterowania ruchem kolejowym wynikającej z implementacji interfejsu w
urządzeniach SRK, powinny zostać już opracowane i dostarczone zamawiającemu pkt hh)
przez wykonawcę realizującego zadanie na zabudowę urządzeń SRK warstwy podstawowej
na
linii
kolejowej
nr 8.
Oczekiwanie dostarczenia takiej dokumentacji przez wykonawcę zadania zabudowy
systemu ERTMS/ETCS poziom 2 jest nieuzasadnione i faworyzuje dotychczasowego
dostawcę urządzeń SRK warstwy podstawowej, ponieważ dokumentacja ta - jak również
wszelkie dane niezbędne do jej przygotowania – powinny być w posiadaniu tego wykonawcy
i Zamawiającego, a która nie została udostępniona w ramach obecnego postępowania.
Powyższe dwa stanowiska Zamawiającego (w postępowaniu odwoławczym sygn. akt
2387/23 oraz
Zmianie do SWZ) są ze sobą sprzeczne. Przygotowanie rzetelnej oferty
kontraktowej przez
wykonawcę wymaga jednak precyzyjnych informacji ze strony
Zamawiającego. Brak konieczności zmian w celu implementacji interfejsu po stronie tych
urządzeń jest równoznaczny z brakiem konieczności wytworzenia i dostarczenia
dokumentacji Zamawiającemu. Jeszcze raz podkreślić należy, że konieczność opracowania
dokumentów wymienionych w pkt ff) i gg) oraz przekazania ich Zamawiającemu zgodnie z
pkt
hh)
wynika
z konieczności udokumentowania prawidłowości wprowadzanej zmiany w urządzeniach
objętych obowiązkiem posiadania świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu (de facto –
urządzeniach SRK warstwy podstawowej). Ponownego podkreślenia zdaniem Odwołującego
wymaga także fakt, iż czym innym jest implementacja interfejsu SRK-ETCS po stronie
systemu ERTMS/ETCS poziom 2 wraz ze stosowną dokumentacją techniczną (do czego
zobowiązany będzie wykonawca realizujący zamówienie objęte niniejszym postępowaniem),
a czym innym implementacja interfejsu SRK-ETCS dla
urządzeń SRK warstwy podstawowej
wraz
z dokumentacją (obecny pkt ff) i gg)), dostarczonych w przeszłości Zamawiającemu przez
wykonawcę Thales.
6. Podsumowanie.
Według art. 99 ust. 1 Pzp przedmiot zamówienia opisuje się w sposób
jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń,
uwzględniając wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty. Z kolei
zgodnie z art. 99 ust. 4 Pzp
przedmiotu zamówienia nie można opisywać w sposób, który
mógłby utrudniać uczciwą konkurencję, w szczególności przez wskazanie znaków
towarowych, patentów lub pochodzenia, źródła lub szczególnego procesu, który
charakteryzuje produkty lub usługi dostarczane przez konkretnego wykonawcę, jeżeli
mogłoby to doprowadzić do uprzywilejowania lub wyeliminowania niektórych wykonawców
lub produktów. Nadto, Pzp w art. 16 ustanawia się zasadę, według której zamawiający
przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób
zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców oraz
zgodnie
z zasadami przejrzystości i proporcjonalności. Jednocześnie art. 17 Pzp stanowi,
że zamawiający udziela zamówienia w sposób zapewniający najlepszą jakość dostaw, usług,
oraz robót budowlanych, uzasadnioną charakterem zamówienia, w ramach środków, które
zamawiający może przeznaczyć na jego realizację, oraz uzyskanie najlepszych efektów
zamówienia, w tym efektów społecznych, środowiskowych oraz gospodarczych, o ile
którykolwiek z tych efektów jest możliwy do uzyskania w danym zamówieniu, w stosunku
do poniesionych nakładów. Zachowanie spornych wymogów PFU w obecnym kształcie
prowadziłoby zatem do naruszenia art. 99 Pzp oraz podstawowych zasad uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców. Utrzymanie zaskarżonych wymogów
doprowadziłoby
do nałożenia na wykonawców bądź to obowiązków nadmiarowych i przez to nie
znajdujących uzasadnienia w obiektywnych potrzebach Zamawiającego, bądź to bliżej
niesprecyzowanych, a w każdym wypadku faktycznie niemożliwych do realizacji
samodzielnie przez jakiegokolwiek innego wykonawcę innego niż pierwotny wykonawca
urządzeń SRK warstwy podstawowej, który nie tylko posiada wiedzę o zakresie
przystosowania i jego urządzeń, ale dysponuje już wymaganą dokumentacją. Prowadzi to do
konkluzji, że utrzymanie spornych wymogów jest nieproporcjonalne, nadmiarowe i
uzależniające
wykonawców
od
podmiotu
konkurencyjnego
w obecnym p
ostępowaniu oraz podrażające koszt oferty, a w związku z tym nieefektywne,
biorąc w szczególności pod uwagę, że obowiązki te nie muszą być realizowane w ramach
obecnego p
ostępowania. Również i względy przejrzystości wskazują na konieczność zmiany
spornych wymogów PFU. Dokumentacja postępowania nie zawiera ani danych niezbędnych
do realizacji zaskarżonych obowiązków umownych, ani nawet do określenia ich zakresu –
niezbędne do tego będzie know-how i dokumentacja, którym dysponuje jedynie wykonawca
urządzeń SRK warstwy podstawowej. Narusza to w sposób oczywisty art. 99 ust. 1 Pzp.
Mając na uwadze powyższe, przytoczone postanowienia SWZ świadczą o naruszeniu
przede
wszystkim art. 99 ust. 1, 2 i 4 Pzp oraz art. 103 ust. 2 i 3 Pzp wynikającym z
nienależytego sporządzenia opisu przedmiotu zamówienia, a pośrednio też podstawowe
zasady prowadzenia
postępowania wynikające z art. 16 Pzp: uczciwej konkurencji, równego
traktowania wykonawców, przejrzystości, a także zasady efektywności, gdyż takiego rodzaju
naruszenie może mieć bardzo realne przełożenie na ceny złożone w postępowaniu.
W dniu
15 września 2023 r. Zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie, w której
wniósł o oddalenie zarzutów odwołania w całości jako bezpodstawnych, obciążenie kosztami
postępowania odwoławczego Odwołującego, przeprowadzenie dowodu z dokumentów
wskazanych w piśmie, na wskazane w nim okoliczności. W uzasadnieniu odpowiedzi
na odwołanie Zamawiający podał w szczególności:
Zamawiający podkreślił, iż przygotowując opis przedmiotu zamówienia wykazał się należytą
starannością, uwzględniając przepisy ustawy Pzp oraz uzasadnione i obiektywne potrzeby
Zamawiającego wynikające z konieczności zapewnienia prawidłowej realizacji przedmiotu
zamówienia. Zgodnie z powyższym w uzasadnionych przypadkach zamawiający może
zmienić treść SWZ w każdym momencie przed upływem terminu składania ofert.
Zamawiający dokonał modyfikacji treści SWZ z własnej inicjatywy gdyż podczas wniesionych
poprzednio odwołań w niniejszym postępowaniu, spostrzegł, że postanowienia SWZ nie
odpowiadają
w pełni jego zamierzeniom (nie oddają jego woli w sposób dostatecznie zrozumiały).
Jednocześnie Zamawiający wskazał, że wprowadzone zmiany nie zmieniają charakteru
zamówienia. Powyższe potwierdza przywołana Uchwała Krajowej Izby Odwoławczej z dnia
21 grudnia 2021 r., sygn. akt. KIO KIO/KU 23/21.
Podobnie orzekła Krajowa Izba
Odwoławcza w wyroku z dnia 7 maja 2013 r, sygn. akt. KIO 898/13.
Zamawiający wskazał również, że dla wykazania możliwości naruszenia konkurencji nie jest
wystarczające samo podniesienie, iż dla Odwołującego dane warunki realizacji zamówienia
są niewygodne lub nawet nie do przyjęcia. Fakt, że na rynku występują wykonawcy, którzy
tak opisanego przedmiotu zamówienia nie mogą wykonać lub dla których jego realizacja jest
utrudniona, niewygodna czy nieopłacalna, nie przesądza wcale o możliwości powstania
naruszenia zasady uczciwej konkurencji. Dla stwierdzenia takiego naruszenia niezbędne jest
przedstawienie i ocena, co najmniej kilku okoliczności związanych z danym zamówieniem,
w szczególności takich jak kształt i specyfika rynku, którego zamówienie dotyczy, rodzaj
i charakter danego ograniczenia konkurencji oraz jego skutki dla potencjalnych
wykonawców, a z drugiej strony waga potrzeb Zamawiającego, których realizacji takie
ograniczenie służy.
Przywołał wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 28 marca 2023 r. sygn. akt. KIO 704/23.
W odniesieniu do zarzutów odnośnie zapisów punktu 4.3.11, lit. ff) PFU zdaniem
Zamawiającego bezpodstawne jest twierdzenie, że tylko dostawca/producent urządzeń SRK
warstwy podstawowej, który dokonał zmiany w tych urządzeniach, poprzez implementację
interfejsu, może uzyskać stosowne dokumenty w tym zakresie.
Zamawiający, wykonawca czy też inny podmiot zaangażowany w prace projektowe może
wskazać czy też stwierdzić konieczność zatrudnienia jednostki organizacyjnej. Niezależnie
od wybranego Wykonawcy, nawet jeśli tym podmiotem będzie Producent/Wykonawca
urządzeń warstwy podstawowej, taki sam obowiązek będzie przed nim postawiony
w kontekście zatrudnienia jednostki organizacyjnej.
Przyjęcie takiego postępowania, świadczy o przejrzystości działań podmiotu, który dokłada
wszelkich starań, aby jego prace zostały poparte obiektywną oceną, w tym przypadku
jednostki organizacyjnej. Takie zlecenie może wynikać nie tylko z uwarunkowań
kontraktowych, ale również sam wykonawca może uznać, że istnieje taka potrzeba.
Istotnym zagadnieniem w przedmiotowym kwestii jest sama funkcja i kompetencje jednostki
organizacyjnej. Zgodnie z art. 22f ust. 1 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie
kolejowym: „Warunkiem dopuszczenia do eksploatacji typów budowli i typów urządzeń
mających wpływ na poziom bezpieczeństwa ruchu kolejowego, o których mowa w
przepisach wydanych na podstawie ust. 14 pkt 2, jest uzyskanie świadectwa dopuszczenia
do eksploatacji typu dla pierwszego ich egzemplarza.”.
Zamawiający podkreślił, że system kolei to złożony technicznie układ, którego bezpieczna
integracja wymaga uwzględnienia wszystkich zagrożeń i sprawdzenia interfejsów w danym,
rzeczywistym środowisku technicznym.
Podmiotem wyspecjalizowanym w zakresie wydawania opinii technicznych, certyfikatów
zgodności typu czy certyfikatów zgodności z typem jest przedmiotowa jednostka
organizacyjna. Zgodnie z art. 22g ust 2 ustawy o transporcie kolejowym, jednostka ta
zapewnia przeprowadzenie badań technicznych urządzeń, jest bezstronna w stosunku do
podmiotów bezpośrednio bądź pośrednio związanych z produkcją urządzeń, zapewnia
niezbędny sprzęt do przeprowadzenia badań oraz posiada akredytację Polskiego Centrum
Akredytacji
w przedmiocie swojej działalności. Co za tym idzie, podmiot ten jest gwarantem określenia
zgodności technicznej i spełnianie zasadniczych wymagań urządzeń, które podlegają jego
ocenie, a które niewątpliwe mają bezpośrednie przełożenie na bezpieczeństwo transportu
kolejowego.
Co więcej, w zakresie swojej działalności związanej z dopuszczaniem do eksploatacji
urządzeń typu oraz stwierdzania zgodności z typem, ma opracowywanie opinii technicznych,
co zostało jasno wskazane w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 13
maja 2014 r. w sprawie dopuszczenia do eksploatacji określonych rodzajów budowli,
urządzeń
i pojazdów kolejowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1923).
Bezpodstawnym jest także stwierdzenie, że zatrudnienie jednostki organizacyjnej jest
uprzywilejowaniem producenta urządzeń SRK warstwy podstawowej, ponieważ w opinii
Zamawiającego jest wręcz przeciwnie. Jak już wykazano powyżej, zgodnie ze wskazanymi
regulacjami jednostka organizacyjna zachowuje bezstronność w stosunku co do producenta
urządzeń. Natomiast zgodnie z art. 22f ust. 8 ustawy o transporcie kolejowym „Kolejne
urządzenia albo budowle zgodne z typem, dla którego Prezes UTK wydał świadectwo
dopuszczenia do eksploatacji typu, uznaje się za dopuszczone do eksploatacji, jeżeli:
a) producent albo jego upoważniony przedstawiciel przeprowadził procedurę oceny
zgodności z typem, a następnie wystawił deklarację zgodności z typem, albo b) podmiot
zamawiający, wykonawca modernizacji, importer, inwestor, dysponent, zarządca, użytkownik
bocznicy albo przewoźnik kolejowy wystawił deklarację zgodności z typem dla urządzeń albo
budowli, które zamierza wprowadzić do eksploatacji, po uprzednim przeprowadzeniu przez
jednostkę organizacyjną, o której mowa w art. 22g ust. 9, badań technicznych niezbędnych
do stwierdzenia zgodności z typem, zakończonych wydaniem certyfikatu zgodności z typem.
Zgodnie z powyższym deklarację taką może wystawić producent bądź inny podmiot
nie będący producentem, chociażby wykonawca modernizacji. Natomiast, aby inny podmiot
niż producent mógł wystawić deklarację zgodności z typem, zobowiązany jest wcześniej
zlecić przeprowadzenie przez jednostkę organizacyjną badań technicznych niezbędnych
do stwierdzenia zgodności z typem, które potwierdzą, że budowla/urządzenie mające wpływ
na bezpieczeństwo prowadzenia ruchu kolejowego jest wykonane prawidłowo i spełnia
zasadnicze wymagania, co skutkuje wystawieniem certyfikatu zgodności z typem przez
uprawnioną jednostkę. Dopiero po otrzymaniu wyżej wymienionego dokumentu podmiot inny
niż producent może wystawić deklaracje zgodności z typem. Zamawiający podkreślił,
że w przypadku tym, jak i w przypadku wskazanym w punkcie 4.3.11.ff) PFU brak jest
konieczności angażowania producenta danego urządzenia.
Dlatego też, ponad wszelką wątpliwość, jednostka organizacyjna posiada odpowiednie
uprawnienia, wiedzę i doświadczenie w kontekście stwierdzania zgodności z dopuszczanym
typem, jest podmiotem całkowicie bezstronnym i może być zatrudniona przez każdy podmiot
na zasadach rynkowych.
Zamawiający, jako zarządca narodowej sieci infrastruktury kolejowej, odpowiedzialny
za bezpieczeństwo ruchu kolejowego, wskazał na konieczność zatrudnienia jednostki
organizacyjnej, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, a także podstawowo z uwagi
na świadomość wpływu na bezpieczeństwo jakie mają urządzenia SRK objęte świadectwami
dopuszczenia do eksploatacji typu.
Jednocześnie Zamawiający wskazał, że w celu całkowitej pewności co do braku wpływu
realizowanych prac na zgodność techniczną i bezpieczeństwo urządzeń z którymi będzie
wiązał się przyszły wykonawca systemu ETCS (obowiązek braku naruszalności urządzeń
wynika z SWZ) Z
amawiający wymaga zatrudnienia jednostki organizacyjnej niezależnie,
również w przypadku, jeżeli podmiotem realizującym zadanie w niniejszym postępowaniu
będzie producent obecnie zainstalowanych urządzeń klasycznych.
Wobec powyższego nieprawdziwa jest argumentacja Odwołującego, który wskazuje,
że zatrudnienie jednostki organizacyjnej narusza zasady uczciwej konkurencji i stawia
w uprzywilejowanej pozycji jeden podmiot.
Odwołujący wniósł również o usunięcie pkt. 4.3.11.gg) PFU w zakresie odnoszącym się
do urządzeń i systemów SRK.
Zamawiający wskazał, że zarzuty Odwołania w tym zakresie są również całkowicie
niezasadne i nie zasługują na uwzględnienie. Zgodnie z zapisami Rozdziału 4.8 PFU
wykonawca ma obowiązek realizować proces zarządzania ryzykiem zgodnie z wymogami
Rozporządzenia Wykonawczego Komisji (UE) nr 402/2013 z dnia 30 kwietnia 2013 r. w
sprawie wspólnej metody oceny bezpieczeństwa w zakresie wyceny i oceny ryzyka i
uchylające rozporządzenie (WE) nr 352/2009 (dalej: „Rozporządzenie”), więc zapis, że
Wykonawca przeprowadzi wycenę i ocenę ryzyka dla przeprowadzonej zmiany technicznej w
istniejącym systemie sterowania ruchem kolejowym wynikającej z implementacji interfejsu w
urządzeniach SRK i dSAT, nie jest novum a jedynie podkreśleniem istotności
przeprowadzenia takiej analizy.
Zgodnie z art. 3 pkt. 11 Rozporządzenia „wnioskodawca" oznacza jedno z poniższych:
a)
przedsiębiorstwo kolejowe lub zarządcę infrastruktury, którzy wdrażają środki nadzoru
ryzyka zgodnie z art. 4 dyrektywy 2004/49/WE; b) podmiot odpowiedzialny za utrzymanie,
który podejmuje działania zgodnie z art. 14a ust. 3 dyrektywy 2004/49/WE; c) podmiot
zamawiający lub producenta, który wzywa jednostkę notyfikowaną do zastosowania
procedury weryfikacji WE zgodnie z art. 18 ust. 1 dyrektywy 2008/57/WE lub podmiot
wyznaczony zgodnie z art. 17 ust. 3 tej dyrektywy; d) podmiot składający wniosek o
zezwolenie
na dopuszczenie do eksploatacji podsystemów strukturalnych.”.
Natomiast zgodnie z art. 5 Rozporządzenia: „Wnioskodawca jest odpowiedzialny
za stosowanie niniejszego rozporządzenia w tym za ocenę znaczenia zmiany na podstawie
kryteriów określonych w art. 4, oraz realizację procesu zarządzania ryzykiem określonego
w załączniku I. 2. Dodatkowo, przedmiotowe Rozporządzenie definiuje konieczność analizy
zmiany także w aspekcie interfejsów.
W odniesieniu do systemu ETCS zarządzanie dokonywanymi zmianami w zakresie
bezpieczeństwa definiuje punkt 3.2.1. TSI CCS, a punkt 4.5.2. określa odpowiedzialność
podmiotu występującego z wnioskiem o weryfikację podsystemu, w zakresie uwzględnienia
zagrożeń wynikających ze wzajemnych oddziaływań różnych składników podsystemu
oraz interfejsów z innymi podsystemami.
Zabudowa systemu ETCS poziom 2 wraz z implementacją powiązania (w tym interfejsów)
przez Wykonawcę jest przedmiotem zamówienia, czyli przedmiotem zmiany w istniejącym
systemie kolejowym (rozumianym jako ogół infrastruktury kolejowej), dlatego też powinno
zostać kompleksowo ocenione przez Wykonawcę zgodnie z PFU. Natomiast Zamawiający
w pkt. 4.3.11.gg) PFU jedynie doprecyzowuje zakres tej oceny, ażeby ponad wszelką
wątpliwość wykonawca przeprowadził ją w zakresie wymaganym zgodnie z obowiązującymi
przepisami prawa.
Wobec powyższego zarzut dotyczący procesu zarządzania ryzykiem jest bezpodstawny,
gdyż to przepisy prawa narzucają obowiązek przeprowadzenia przez producenta,
wykonawcę czy wnioskodawcę oceny znaczenia zmiany. To wykonawca jako
odpowiedzialny realizator zmiany na własną odpowiedzialność i kierując się własnym
doświadczeniem i kompetencjami decyduje o konieczności bądź nie w przedmiotowej ocenie
uwzględniania przedstawicieli podmiotów stron trzecich związanych z daną zmianą. Takie
same działania musi realizować zamawiający czy inne podmioty działające na rynku
kolejowym,
co
wynika
bezpośrednio
z przepisów prawa. To tylko od danego podmiotu i przepisów prawa zależy zakres, forma
i stopień szczegółowości przedmiotowych ocen oraz skład zespołu oceniającego.
Odnosząc się do pkt. 4.3.11.hh) PFU, Zamawiający wskazał, że dotyczy wprowadzenia
terminów dostarczenia dokumentów i jest ściśle powiązany z pkt. 4.3.11.ff)
oraz pkt. 4.3.11.gg), z których wynika obowiązek dostarczenia dokumentów dotyczących
bezpiecznego interfejsu urządzeń sterowania ruchem i co z tym związane, potwierdzenie
przeprowadzenia analizy ryzyka. Punkt hh) jedynie wskazuje na termin i sposób przekazania
wyżej
wymienionych
dokumentów.
Wprowadzenie
tego
punktu
jest
tylko
usystematyzowaniem działań.
Ponadto Zamawiający podkreślił, że taki sposób opisu przedmiotu zamówienia zawierający
tożsame wymagania jak w punktach 4.3.11.ff) 4.3.11.gg) oraz 4.3.11.hh) stosowany był
niejednokrotnie podczas realizowanych zadań związanych z zabudową systemu ETCS
poziom 2 i dotychczas nie budził wątpliwości, i nie był przedmiotem odwołania. Przykładowo
Zamawiający wskazał poniższe umowy, będące w fazie realizacji: Wdrożenie systemu
ERTMS/ETCS poziom 2, wraz z budową LCS oraz samoczynnej blokady liniowej, na
odcinku linii kolejowej nr 4, Korytów – Zawiercie (załącznik nr 3), Zabudowa systemu
ERTMS/ETCS poziom 2 na linii E20 Kunowice
– Terespol (z wyłączeniem węzła
warszawskiego) (załącznik nr 4), „Zabudowa systemu ERTMS/ETCS poziom 2 na linii E30
odcinek Podłęże - Rzeszów” (załącznik nr 5), Zabudowa systemu ERTMS/ETCS poziom 2
na linii E59 odcinek Wrocław - Poznań w ramach projektu Zabudowa systemy ERTMS/ETCS
na liniach sieci bazowej TEN-
T (załącznik nr 6), „Projekt i zabudowa systemu ERTMS/ETCS
na linii E75 na odcinku Warszawa Rembertów – Białystok” w ramach projektów CEF I ”Prace
na linii E 75 na odcinku Sadowne
– Czyżew wraz z robotami pozostałymi na odcinku
Warszawa Rembertów – Sadowne” i CEF II „Prace na linii E 75 na odcinku Czyżew –
Białystok”
(załącznik
nr
7),
Roboty
budowlane
na linii 227/249 i stacji Gdańsk Zaspa Towarowa oraz linii 722 w ramach Projektu". Poprawa
infrastruktury kolejowego dostępu do Portu Gdańsk" (załącznik nr 8).
Zabudowa systemu ERTMS/ETCS na linii 278 Węgliniec Zgorzelec w ramach projektu
Zabudowa ERTMS/ETCS na liniach sieci bazowej TEN-
T (załącznik nr 9). Powyższa
argumentacja wyraźnie potwierdza, że wymóg wskazany w pkt. 4.3.11.ff) 4.3.11.gg)
oraz 4.3.11.hh) PFU jest podyktowany ważnymi względami zagwarantowania i zapewnienia
współpracy, integracji i bezpieczeństwa użytkowania urządzeń systemu ERTMS/ETCS
poziom 2 z urządzeniami sterowania ruchem kolejowym warstwy podstawowej, które
Zamawiający już posiada.
Tym samym zarzuty i wnioski Odwołującego sformułowane względem omówionych wyżej
zapisów PFU są niezasadne i stanowią wyłącznie próbę dostosowania brzmienia
dokumentacji przetargowej pod indywidulane potrzeby lub możliwości Odwołującego.
Należy zdaniem Zamawiającego podkreślić, że przepisy ustawy Pzp nie nakazują
Zamawiającemu rezygnacji z własnych założeń i preferencji celem dopuszczenia do udziału
w postępowaniu wszystkich podmiotów działających na danym rynku. W każdym
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego dochodzi do ograniczenia konkurencji
w pewnym stopniu z uwagi na opis wymagań zamawiającego, postawione warunki udziału
w postępowaniu czy kryteria oceny ofert.
Zamawiający mając na uwadze swoje potrzeby, a także zobowiązania wynikające
z obowiązujących przepisów krajowych oraz przepisów unijnych jest uprawniony do ich
odzwierciedlenia w opisie przedmiotu zamówienia, o ile krąg wykonawców zdolnych do jego
realizacji nie zostanie w sposób bezzasadny znacząco ograniczony.
Zamawiający przywołał wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 8 grudnia 2021 r., sygn. akt.
KIO 3395/21.
Zamawiający wskazał, że to na Odwołującym spoczywa ciężar okoliczności faktycznych
będących podstawą odwołania i uzasadniających jego wnioski. Potwierdza to orzecznictwo
m.in. wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 10 sierpnia 2022 r., sygn. akt. XXIII
Zs 86/22
oraz wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 27 marca 2023 r., sygn. akt. KIO
674/23.
Powyższe potwierdza, że ciężar dowodu spoczywa na Odwołującym, który w żadnym
stopniu nie wykazał i nie udowodnił, że czynności Zamawiającego naruszały przepisy ustawy
Pzp.
Odwołujący nie udźwignął ciężaru wykazania, że zmiana opisu przedmiotu zamówienia
nastąpiła w sposób naruszający przepisy ustawy Pzp, ograniczający uczciwą konkurencję,
powodując nieuzasadnione uprzywilejowanie jednego wykonawcy, co może doprowadzić
do wyeliminowania innych wykonawców z ubiegania się o zamówienie, naruszając przez to
także zasady uczciwej konkurencji, równego traktowania wykonawców, proporcjonalności,
efektywności i przejrzystości. Wobec tego, zarzut w tym zakresie nie zasługuje
na uwzględnienie.
KIO 2608/23
W dniu
4 września 2023 r. odwołanie wniósł wykonawca Alstom Polska S.A. (ul.
Emilii Plater 53, 00-113 Warszawa)
– dalej „Odwołujący”. Odwołujący wniósł odwołanie
wobec
niezgodnych z przepisami czynności Zamawiającego – PKP Polskie Linie Kolejowe
S.A.
z siedzibą w Warszawie polegających na dokonaniu opisu przedmiotu zamówienia objętego
p
ostępowaniem poprzez modyfikacje dotyczące treści Specyfikacji Warunków Zamówienia
(dalej:
„SWZ”) w zakresie opisu przedmiotu zamówienia, w tym w szczególności treści Tomu
III SWZ
– Programu Funkcjonalno-Użytkowego (dalej: „PFU”) w zakresie dotyczącym
obowiązku adaptacji istniejących urządzeń SRK (urządzeń warstwy podstawowej)
niezgodnie
z przepisami PZP oraz na nienależytym przygotowaniu postępowania. Odwołujący zarzucił
Zamawiającemu naruszenie: art. 99 ust. 1, 2 i ust. 4 PZP w zw. z art. 16 pkt 1-3 PZP, art. 17
ust. 1-2 PZP, art. 103 ust. 2-3 PZP w zw. z art. 362 PZP oraz w zw.
z art. 433 pkt 3 PZP, poprzez sporządzenie OPZ w zakresie obowiązku wykonania
(implementacji) interfejsu do urządzeń SRK warstwy podstawowej, co zdaniem
Odwołującego stanowi naruszenie wskazanych wyżej przepisów PZP i skutkuje
uniemożliwieniem złożenia oferty w warunkach zapewniających uczciwą konkurencję, a
nadto
które
prowadzi
do uprzywilejowania
jednego wykonawcy kosztem innych, którzy mogą zostać
wyeliminowani z ubiegania
się o zamówienie, w szczególności w okolicznościach, gdy tak
określony opis przedmiotu zamówienia nie jest uzasadniony specyfiką przedmiotu
zamówienia oraz nakłada na wykonawcę odpowiedzialność za ryzyka związane z
wykonaniem
zamówienia, które są niedostosowane do określonych przez samego
Zamawiającego warunków realizacji zamówienia, za które wyłączną odpowiedzialność
ponosi
Zamawiający
–
w
szczególności
za niezapewnienie odpowiednich praw własności intelektualnej umożliwiających ingerencję
w interfejs urządzeń warstwy podstawowej. Skutkuje to nadto uniemożliwieniem
wykonawcom prawidłowego przygotowania i wyceny ofert, a w konsekwencji skutkuje
również nieporównywalnością ofert, jakie zostałyby ewentualnie złożone w postępowaniu.
Odwołujący w oparciu o wyżej wskazane zarzuty wniósł o nakazanie Zamawiającemu
zmiany SWZ w pkt 4.3.11 lit. bb), dd), ff), gg), hh) PFU
(dodane zmianą z 25 sierpnia 2023 r.)
poprzez wyłączenie z zakresu zamówienia w niniejszym postępowaniu obowiązku
Wykonawcy
polegającego
na zaprojektowaniu
i wykonaniu adaptacji istniejących urządzeń SRK (urządzeń warstwy
podstawowej)
w zakresie, który jest konieczny do ich powiązania i integracji
z urządzeniami ERTMS/ETCS poziomu 2, poprzez wykreślenie z SWZ wskazanych powyżej
postanowień pkt 4.3.11 lit. bb), dd), ff), gg), hh) PFU alternatywnie uszczegółowienie
i uzupełnienie wprowadzonych zmianą z dnia 25 sierpnia 2023 r. postanowień pkt 4.3.11
lit. bb), dd), ff), gg), hh) PFU poprzez sprecyzowanie, że wykonanie adaptacji istniejących
urządzeń SRK warstwy podstawowej w zakresie niezbędnym do ich powiązania i integracji
z urządzeniami ERTMS/ETCS poziomu 2 nie wchodzą w zakres przedmiotowego
p
ostępowania. Odwołujący wniósł także o zasądzenie na rzecz Odwołującego kosztów
postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa prawnego. Odwołujący
wn
iósł nadto o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z dokumentów wskazanych w
treści odwołania (wynikających z dokumentacji postępowania) oraz dowodów złożonych w
toku postępowania odwoławczego. W uzasadnieniu odwołania Odwołujący podał:
1. Zamawiający prowadzi postępowanie na zaprojektowanie i zabudowę systemu
ERTMS/ETCS na linii
kolejowej nr 8 (LCS Warszawa Okęcie i LCS Radom) przewidzianego
do realizacji w ramach Programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat,
Środowisko 2021 – 2027.
2. W dniu 25 sierpnia 2023 r. na platformie zakupowej Zamawiającego pojawiła się
informacja o zmianie SWZ, m.in. w zakresie zmian dotyczących wykonania integracji
urządzeń SRK, urządzeń dSAT, urządzeń CUiD z urządzeniami systemu ERTMS/ETCS
poziom 2. Wprowadzona zmiana zakłada m.in.: a) nałożenie na wykonawcę obowiązku
wykonania interfejsów do urządzeń SRK, urządzeń przejazdowych i urządzeń dSAT.
Wszelkie dane niezbędne do realizacji ww. interfejsów wykonawca zobowiązany jest
uzyskać własnym sumptem; b) nałożenie wymogu, że urządzenia systemu ERTMS/ETCS
nie mogą naruszać właściwości funkcjonalnych i konstrukcyjnych urządzeń SRK i dSAT, z
którymi będą współpracować. W przeciwnym razie wykonawca we własnym zakresie i na
własny koszt uzyska wymagane świadectwa i dopuszczenia do eksploatacji dla urządzeń
SRK
i
dSAT,
w których dokonał zmian, wymaganych zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa;
c) nałożenie na wykonawcę obowiązku uzyskania dla zaimplementowanych interfejsów
po stronie urządzeń objętych obowiązkiem posiadania świadectwa dopuszczenia
do eksploatacji typu pozytywnej opinii właściwej jednostki organizacyjnej upoważnionej
do przeprowadzania badań koniecznych do uzyskania świadectw dopuszczenia
do eksploatacji typu urządzeń przeznaczonych do prowadzenia ruchu kolejowego
wchodzących w skład podsystemu strukturalnego sterowanie w zakresie oddziaływania
przeprowadzonej implementacji interfejsu na istniejące urządzenia SRK. Wskazana wyżej
opinia ma zawierać potwierdzenie, że rozwiązania zastosowane w niniejszym projekcie nie
zmieniają cech typu istniejących systemów SRK i dSAT oraz zachowują zgodność z typem
określonym w świadectwach wydanych przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego;
d) p
rzeprowadzenie przez wykonawcę wyceny i oceny ryzyka dla przeprowadzonej zmiany
technicznej w istniejącym systemie sterowania ruchem kolejowym wynikającej z
implementacji interfejsu w urządzeniach SRK i dSAT. Wyżej wymieniona ocena zostanie
przeprowadzona zgodnie z aktualnym
rozporządzeniem. Raport z wyżej wymienionej
przeprowadzonej wyceny i oceny Wykonawca
przedłoży Zamawiającemu.
3. Zdaniem Odwołującego, Zamawiający dokonując wyżej wymienionych zmian istotnie
zmienił zakres zamówienia, wprowadzając obowiązek dokonania adaptacji urządzeń SRK
z systemem
ERTMS/ETCS. Pierwotne brzmienie SWZ, w szczególności pkt 4.3.1 ppkt 8
PFU nie
wskazywał nawet pośrednio na konieczność dokonania adaptacji przez wykonawcę
i Odwołujący nie zamierzał i nie zamierza kwestionować jakichkolwiek postanowień
specyfikacji znajdujących się w niej przed dokonaniem zmian w dniu 25 sierpnia 2023 r.
Odwołujący wskazał, że dotychczasowy punkt 4.3.1.8 PFU odnosi się wyłącznie
do
powiązania i integracji, do potrzeb których można wykorzystać wskazane w tym punkcie
protokoły: „CBI-CBR Interface. Top Level Specification”, „EGO Protocol. Interface
Specification”, „Interface Specification CBI-CBR Interface, Application layer”. W brzmieniu
SWZ do 25 sierpnia 2023 r. wykonawca miał prawo zakładać, że adaptacja nie wchodzi
w zakres przedmiotowy tego zadania.
4. Szczególną uwagę należy zwrócić na różnice pomiędzy zakresami prac do wykonania
przez wykonawcę, to jest a) powiązanie i integrację za pomocą specyfikacji warstwy
aplikacyjnej (co nie
oznacza ingerencji w urządzenia sterowania ruchem kolejowym warstwy
podstawowej
– zgodnie z dotychczasowym brzmieniem SWZ), a b) wykonaniem interfejsu do urządzeń
SRK
(czego nie da się zrobić bez ingerencji w istniejące urządzenia sterowania ruchem
kolejowym warstwy podstawowej i wymaga szerokiego/istotnego zakresu prac do wykonania
po stronie
producenta istniejących na linii urządzeń SRK warstwy podstawowej), a która to
konieczność wyrażona została w sposób dostateczny przez Zamawiającego dopiero w
wyniku dodania punktu 4.3.11 PFU.
Stąd potrzeba odwołania zaistniała dopiero na tym
etapie.
5. Odwołujący wyjaśnił przy tym, że system ERTMS/ETCS, który podlegać ma zabudowie
na
wyżej wymienionej linii kolejowej, to wdrażany w całej Unii Europejskiej system
sterowania
ruchem kolejowym, kompatybilny pomiędzy różnymi państwami. Celem
wdrażania tego systemu jest zapewnienie interoperacyjności transportu kolejowego, czyli
możliwości swobodnego poruszania się pociągów w sieciach kolejowych poszczególnych
państw (właścicieli infrastruktury) bez konieczności zatrzymywania się na granicach oraz
wymiany lokomotyw lub maszynistów. Celem działania tego systemu jest również
zwiększenie bezpieczeństwa w ruchu kolejowym (np. poprzez automatyczne informowanie o
zajętości danego toru oraz o innych zagrożeniach). System ten ma złożony technicznie
charakter
i bazuje na istniejącej infrastrukturze kolejowej, działa w oparciu o urządzenia sterowania
ruchem kolejowym i współpracuje tylko z określonymi standardami tych urządzeń.
Podstawowe dane niezbędne dla jego działania pochodzą z już zabudowanych urządzeń
sterowania ruchem kolejowym
i systemów (dSAT). Z tego względu, istotne dla
przygotowania wyceny i późniejszego zaprojektowania oraz zabudowy systemu
ERTMS/ETCS są dane dotyczące: lokalizacji, odległości, pochyleń miarodajnych itp. Każda
zmiana danych geograficznych (np.
zmiany istniejącego układu torowego) ma bezpośredni
znaczący wpływ na projektowanie systemu ERTMS/ETCS. Zabudowa systemu
ERTMS/ETCS
wymaga
w związku z tym odpowiedniego uprzedniego przygotowania linii kolejowej poprzez
wyposażenie jej w wyżej wymienione urządzenia sterowania ruchem kolejowym warstwy
podstawowej, urządzenia łączności kolejowej i systemy teletransmisyjne.
6. Innymi słowy, system ERTMS/ETCS stanowi co do zasady pewnego rodzaju „nakładkę”
na uprzednio odpowiednio przygotowane i zmodernizowane urządzenia sterowania ruchem
kolejowym tzw. warstwy podstawowej. Zakres zamówienia objętego niniejszym
p
ostępowaniem polega na wykonaniu „nakładki” ERTMS/ETCS na urządzenia warstwy
podstawowej, zaś sama warstwa podstawowa realizowana jest na zlecenie Zamawiającego
w odrębnym zamówieniu, przez wybranego dla tego zamówienia wykonawcę.
7. Wykonanie opisywanej wyżej „nakładki” ERTMS/ETCS na urządzenia sterowania ruchem
kolejowym warstwy podstawowej wymaga zapewnienia wzajemnej
komunikacji pomiędzy
urządzeniami warstwy podstawowej a urządzeniami („nakładką”) ERTMS/ETCS.
Standardem na sieci PKP PLK jest komunikacja w oparciu
o 3 protokoły (dokumenty): „CBI-
CBR Interface. Top Level Specification”, „EGO Protocol. Interface Specification”, „Interface
Specification CBI-
CBR Interface, Application layer”.
8. Powyższe protokoły mają być stosowane zarówno po stronie urządzeń tzw. warstwy
podstawowej, jak również po stronie nakładki ERTMS/ETCS. Po stronie warstwy
podstawowej, wdrożenie wyżej wymienionych protokołów wymaga bezpośredniej ingerencji
w same
urządzenia warstwy podstawowej oraz ich oprogramowanie i wyposażenie tych
urządzeń w odpowiednie funkcjonalności umożliwiające ich późniejszą komunikację
z wykonaną nakładką ERTMS/ETCS. Ingerencji takiej może dokonać jedynie wykonawca
będący wykonawcą urządzeń i jednocześnie autorem ich oprogramowania (a zatem
wykonawca zabudowy urządzeń warstwy podstawowej), a każdy inny wykonawca, który
zamierzałby dokonać takiego wdrożenia zmuszony jest skorzystać w tym zakresie z usług
wykonawcy warstwy podstawowej. Z tego względu, wdrożenie takie realizowane jest zwykle
w ramach zamówienia dotyczącego wykonania warstwy podstawowej urządzeń sterowania
ruchem kolejowym (co zazwyczaj przewidywane
jest przez Zamawiającego od razu
w materiałach przetargowych na wykonanie warstwy podstawowej, lub – jeżeli z jakichś
względów nie zostało to przewidziane - jako prace dodatkowe).
9. Odnosząc się do treści wprowadzonych zmian – z punktu 4.3.11 lit. bb) PFU
jednoznacznie wynika obowiązek wykonania (implementacji) interfejsu do urządzeń SRK
warstwy podstawowej i zdaniem Odwołującego postanowienie to nie powinno być
odczytywane w inny sposób, tym bardziej, że pozostałe nowo wprowadzone postanowienia
potwierdzają wyżej wymienioną interpretację. Dodatkowo wskazać należy, że nałożenie
przez Zamawiającego obowiązku uzyskania przez wykonawcę wszelkich niezbędnych
danych „własnym sumptem” wskazuje na brak przygotowania ze strony Zamawiającego
odpowiednich warunków do wykonania zamówienia przez wykonawców niebędących
producentami urządzeń SRK warstwy podstawowej. Odwołujący wskazuje, że pozyskanie
odpowiednich uprawnień jest potencjonalnie bardzo kosztownym procesem w porównaniu do
szacowanej wartości wykonania całego zamówienia, co znacząco wpływa na
konkurencyjność ofert oraz przejrzystość postępowania. Reasumując – wykonanie
interfejsów do urządzeń SRK, urządzeń przejazdowych i dSAT jest faktycznie uzupełnianiem
czynności niezleconych przez Zamawiającego na wcześniejszym etapie oraz przerzucaniem
odpowiedzialności
na
wykonawców za swoje uprzednie zaniechania.
10. Wskaza
ł na punkt 4.3.11. lit dd), gdzie Zamawiający wyraźnie sugeruje,
że implementacja interfejsów w urządzeniach SRK i dSAT do współpracy z systemem
ERTMS/ETCS może naruszyć właściwości tych urządzeń, gdyż wtedy wymagane są nowe
świadectwa, dopuszczenia itp. Sama implementacja interfejsu w dostosowanych
do
współpracy urządzeniach nie powinna naruszać typu tych urządzeń, tak więc czyniąc
wykonawcę odpowiedzialnym za certyfikację, Zamawiający czyni go odpowiedzialnym
również za adaptację. Jednocześnie w punkcie 4.3.11. lit. gg Zamawiający stwierdza
jednoznacznie, że zmiana będzie konieczna w urządzeniach SRK warstwy podstawowej
poprzez
nałożenie
na wykonawcę obowiązku „przeprowadzenia wyceny i oceny ryzyka dla przeprowadzonej
zmiany technicznej w istniejącym systemie sterowania ruchem kolejowym wynikającej
z implementacji interfejsu w urządzeniach SRK i dSAT”. Postanowienie to nie jest
warunkowane w żaden sposób, co wskazuje, że taka ocena jest konieczna
do przeprowadzenia.
11. Odwołujący podniósł, że istniejące urządzenia SRK i dSAT nie są przystosowane
do
współpracy z systemami ERTMS/ETCS – wbrew twierdzeniom Zamawiającego
podnoszonym w toku postępowania odwoławczego o sygnaturze KIO 2387/23 dotyczącym
niniejszego zamówienia. Świadczy o tym redakcja wprowadzonej zmiany w punkcie 4.3.11
lit. ff) PFU. W przypadku, w którym takie przystosowanie do współpracy między
urządzeniami istniałoby, oznaczałoby to że Zamawiający posiada „dopuszczony” i
zaimplementowany typ interfejsu do współpracy z ERTMS/ETCS bez warstwy aplikacyjnej
(SA) w ramach dopuszczonego typu. W takim wypadku
Zamawiający musiałby pozyskać
jedynie
opinię
od właściwej jednostki potwierdzającą, że zaimplementowany interfejs jest zgodny
z dopuszczonym typem interfejsu.
12. Zamawiający czyniąc odpowiedzialnym wykonawcę za dopuszczenie interfejsu po
stronie istniejących urządzeń SRK, czyni wykonawcę odpowiedzialnym za dostosowanie
istniejących urządzeń do współpracy z systemami ERTMS/ETCS.
13. Ponadto, w poprzednim postępowaniu na zaprojektowanie i zabudowę systemu
ERTMS/ETCS poziom 2 na linii kolejowej nr 8 (unieważnionym z uwagi na przekroczenie
budżetu zamawiającego przez najkorzystniejszą ofertę) Zamawiający potwierdził
w sprostowaniu do odpowiedzi nr 243, że urządzenia SRK warstwy podstawowej nie są
dostosowane do współpracy z systemem ERTMS/ETCS poziom 2 zgodnie ze specyfikacjami
warstwy aplikacji interfejsu RBC
– nastawnica. Dowód: pismo Zamawiającego
z 22 października 2021 r. – wyjaśnienia do Specyfikacji Warunków Zamówienia
w postępowaniu na „Zaprojektowanie i zabudowę systemu ERTMS/ETCS na linii kolejowej
nr 7 w ramach projektu POIiŚ 5.1 -10 Prace na linii kolejowej nr 8, odcinek Warka – Radom
(LOT C,D,E) nr
postępowania 9090/IREZA1/10303/02941/21/P – na okoliczność
potwierdzającą brak dostosowania urządzeń SRK warstwy podstawowej do współpracy
z systemem ERTMS/ETVS poziom 2 zgodnie ze specyfikacjami warstwy aplikacji interfejsu
RBC
– nastawnica.
14. W zakresie prac przedmiotowego przetargu dla linii kolejowej nr 8 na odcinku Warszawa
– Radom jest powiązanie urządzeń systemu ERTMS/ETCS poziom 2 tj. komputera RBC
dla LCS Okęcie obejmującego 4 systemy zależnościowe typu ESTW (warstwa podstawowa)
oraz komputera RBC dla LCS Radom obejmującego 6 systemów zależnościowych typu
ESTW (warstwa podstawowa) (załącznik nr 4 do PFU "Specyfikacja interfejsu CBI-CBR").
Wymagana jest również obsługa granic wjazd/wyjazd do ERTMS/ETCS poziom 2 na
posterunkach:
al. Jerozolimskie, Okęcie, Czachówek Płd, Radom Wschodni, Radom Główny. Zgodnie
z informacją przekazaną nam przez jednego z wykonawców urządzeń warstwy podstawowej
w ramach innego zadania realizowanego dla PKP PLK rozwiązanie techniczne
w urządzeniach ESTW warstwy podstawowej implementowane dotychczas na sieci PKP
PLK w ramach zabudowy systemu ERTMS/ETCS poziom 2 na jednej
z głównych linii
kolejowych przy wykorzystaniu specyfikacji warstwy aplikacyjnej interfejsu RBC
– nastawnica
umożliwia jedynie współpracę istniejącego interfejsu pomiędzy dwoma systemami
zależnościowymi typu ESTW do RBC innego producenta. Dodatkowo rozwiązanie
techniczne urządzeń SRK warstwy podstawowej ESTW nie obejmuje obsługi granic
wjazd/wyjazd do ERTMS/ETCS poziom 2 z RBC innego Producenta przy wykorzystaniu
specyfikacji warstwy aplikacyjnej intefejsu RBC
– nastawnica.
15. Według wyżej wymienionego wykonawcy urządzeń SRK przygotowanie oferty
podwykonawczej
w zakresie dostosowania urządzeń warstwy podstawowej, których
producentem jest
wyżej wymieniona spółka do współpracy z systemem ETCS produkcji
Alstom (RBC) nie jest
aktualnie możliwe ze względów technicznych, jak i organizacyjnych.
Ewentualnie
rozszerzenie rozwiązania technicznego byłoby możliwe do wykonania,
ale
wiązałoby się z przeprowadzeniem odpowiednich prac rozwojowych, programistycznych
i inżynierii bezpieczeństwa, co skutkowałoby znacznym kosztem i niewspółmiernym
wydłużeniem czasu realizacji całego projektu. Tym samym, podkreślany przez
Zamawiającego, wymóg ewentualnej współpracy na warunkach rynkowych pomiędzy
wykonawcą a producentem urządzeń obarczony jest bardzo wysokim ryzykiem nieustalenia
takich warunków między dwoma podmiotami niezależnymi od Zamawiającego, co może
mieć kluczowe znaczenie dla należytego wykonania zamówienia, w szczególności przez
podmiot niebędący producentem urządzeń warstwy podstawowej. Za wysoce
prawdopodobne należałoby uznać, że analogiczna sytuacja miałaby miejsce także w
przypadku realizacji zamówienia na podstawie postępowania, którego dotyczy odwołanie –
niezależnie
od okoliczności który z podmiotów trzecich jest wykonawcą urządzeń SRK warstwy
podstawowej.
Odwołujący wskazuje, że ewentualne ryzyko braku współpracy pomiędzy
wykonawcą systemu ERTMS/ETCS a wykonawcą urządzeń warstwy podstawowej rzutuje
na terminy
wykonania zamówienia, sytuację majątkową wykonawcy – w tym konieczność
uwzględnienia niedochowania terminów wskazanych przez Zamawiającego, a tym samym
poniesienia odpowiedzialności za nienależytą realizację zamówienia – de facto z przyczyn,
na które wykonawca nie powinien ponosić odpowiedzialności. Bowiem do obowiązków
Zamawiającego należy zapewnienie odpowiednich warunków realizacji zamówienia,
w niniejszym p
ostępowaniu zapewnienie dostosowania urządzeń SRK warstwy podstawowej
do systemów ERTMS/ETCS. Dowód: pismo wykonawcy urządzeń SRK warstwy
podstawowej do Odwołującego dotyczące realizacji zabudowy systemu ERTMS/ETCS na
jednej z linii
kolejowych znajdujących się w zarządzie PKP PLK – na okoliczność
uprzywilejowania przez Zamawiającego jednego z potencjalnych wykonawców w
nieuzasadniony
sposób
wskazany
w niniejszym odwołaniu, a także na okoliczność przerzucenia na wykonawcę
odpowiedzialności za okoliczności, za które wyłączną odpowiedzialność ponosi Zamawiający
oraz
na okoliczność nienależytego przygotowania postępowania. Jednocześnie Odwołujący
zastrzeg
ł, iż wyżej wymieniony dowód stanowić może tajemnicę przedsiębiorstwa podmiotu
trzeciego będącego wykonawcą urządzeń SRK warstwy podstawowej. Z tego też względu
wskazane wyżej pismo zostanie przedstawione Izbie oraz Zamawiającemu w toku rozprawy.
16. W świetle powyższego, Odwołujący wskazał, że nałożenie takiego obowiązku
na wykonawcę zamówienia objętego postępowaniem, mimo iż wdrożenie wskazanych
3 protokołów, w zakresie warstwy podstawowej, może być bezpośrednio zrealizowane
wyłącznie przez konkretnego producenta – wykonawcę zadania dotyczącego realizacji
warstwy podstawowej sterowania ruchem kolejowym, powoduje uprzywilejowanie
w p
ostępowaniu tegoż właśnie podmiotu. Przy aktualnym brzmieniu opisu przedmiotu
zamówienia każdy bowiem inny wykonawca zainteresowany ubieganiem się o udzielenie
zamówienia będzie musiał, w celu przygotowania i skalkulowania swojej oferty
w p
ostępowaniu, wpierw zwrócić się do wykonawcy warstwy podstawowej o przedstawienie
jego oferty współpracy w zakresie zrealizowania wyżej wymienionych 3 protokołów
oraz uwzględnić takie warunki w swojej własnej ofercie w postępowaniu, czego z kolei nie
będzie musiał czynić wykonawca warstwy podstawowej. Zamawiający nie przewidział przy
tym w p
ostępowaniu w wyżej wymienionym zakresie żadnych środków, które zapewniłyby
równą konkurencję pomiędzy wykonawcami ubiegającymi się o udzielenie zamówienia.
Odwołujący również wskazał, że wykonawca warstwy podstawowej również posiada
rozwiązania nakładki ERTMS/ETCS i z pewnością zainteresowany jest również
p
ostępowaniem.
17. Powyższe okoliczności w oczywisty sposób stawiają producenta urządzeń SRK
w uprzywilejowanej pozycji, gdyż wyłącznie on jest w posiadaniu niezbędnego know-how
oraz praw własności intelektualnej do dostosowania urządzeń warstwy podstawowej celem
umożliwienia współpracy z systemem ERTMS/ETCS.
18. Opisane działania Zamawiającego wiążą się w związku z powyższym z ograniczeniem
kręgu potencjalnych wykonawców oraz nieuzasadnionego faworyzowania jednego podmiotu
i tym samym do dyskryminowania innych wykonawców i producentów, co stanowi
naruszenie art. 99 ust. 4 PZP, zgodnie z którym przedmiotu zamówienia nie można opisywać
w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję, w szczególności przez wskazanie
znaków towarowych, patentów lub pochodzenia, źródła lub szczególnego procesu, który
charakteryzuje produkty lub usługi dostarczane przez konkretnego wykonawcę, jeżeli
mogłoby to doprowadzić do uprzywilejowania lub wyeliminowania niektórych wykonawców
lub produktów. Jak przykładowo wskazano w uchwale Krajowej Izby Odwoławczej z dnia
3 lipca 2017 r. (sygn. akt: KIOKD 36/17): „dla przyjęcia naruszenia prawidłowości opisu
przedmiotu zamówienia jest już sama możliwość wystąpienia potencjalnego ograniczenie
konkurencji
w postępowaniu. Opis przedmiotu zamówienia ograniczający możliwość złożenia
ofert
przez wszystkich wykonawców mogących to zamówienie wykonać, a który nie jest
podyktowany racjonalnymi i obiektywnie
uzasadnionymi potrzebami zamawiającego,
jednoznacznie narusza prawo. Z art. 29 ust. 1 i 2 PZP [obecnie art. 99 ust. 1 i 4 PZP - przyp.
aut.] należy wywieść zatem zasadę neutralności opisu przedmiotu zamówienia, który
powinien być dokonany w taki sposób, że charakterystyka wymagań Zamawiającego jest tak
samo czytelna i zrozumiała dla wszystkich wykonawców i nie pozycjonuje ich szans na
uzyskanie zamówienia”. Jak wskazano z kolei w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia
11 sierpnia 2020 r. (sygn. akt: KIO 1694/20):
„Zamawiający ma pełne prawo tak opisać
przedmiot zamówienia, aby zapewnić jak najlepszą realizację swoich potrzeb. Nie jest to
jednak prawo nieograniczone.
Swoboda Zamawiającego w tym zakresie nie może bowiem w
sposób nieuzasadniony zawężać kręgu wykonawców, którzy mogą wykonać przedmiot
zamówienia. Zatem oceniając opis przedmiotu zamówienia pod kątem zgodności z art. 29
ust. 2 PZP [obecnie art. 99 ust. 4 PZP
– przyp. aut.] należy ustalić, czemu służą jego
poszczególne elementy - czy są one uzasadnione istotą i celem zamówienia, czy też, nie
służąc żadnym obiektywnie uzasadnionym potrzebom, zawężają krąg wykonawców
mogących zamówienie wykonać.”. Mając na uwadze powyższe, przytoczone postanowienia
SWZ
należy
uznać
za niezgodne z art. 99 ust. 1, 2 i 4 PZP oraz art. 103 ust. 2 i 3 PZP
określającymi zakres
obowiązków spoczywających na Zamawiającym w zakresie należytego opisu przedmiotu
zamówienia w postępowaniu, jak również naruszające wyrażone w art. 16 PZP wymogi
dotyczące przygotowania i przeprowadzenia postępowania w sposób zapewniający
zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców.
19. Redakcja wprowadzonych zmian do SWZ wskazuje, zdaniem Odwołującego,
że wykonawca zadania objętego postępowaniem odpowiedzialny będzie za zapewnienie
powiązania i integracji urządzeń systemu ERTMS/ETCS poziom 2 z urządzeniami
sterowania ruchem kolejowym warstwy podstawowej zgodnie z 3 protokołami. Wykonawca
będzie zatem odpowiedzialny za efekt końcowy w postaci wdrożenia działającego systemu
ERTMS/ETCS poziom 2 na modernizowanej linii kolejowej.
Pomimo jednak podkreślenia
takiej odpowiedzialności Wykonawcy, Zamawiający jednocześnie zaniechał jednoznacznego
opisania stanu linii kolejowej, na której prace prowadzić będzie miał wykonawca,
w szczególności co do stanu urządzeń SRK warstwy podstawowej, z którymi wykonawca
dokonywać będzie miał wymaganego powiązania i integracji. Zamawiający odmówił bowiem
jednoznacznego określenia, czy urządzenia te są już do takiej współpracy dostosowane
bądź dostosowane będą (co – jak wyjaśniono powyżej – determinuje możliwość wykonania
niniejszego zamówienia przez wykonawcę), a jeśli tak: kiedy to nastąpi, w szczególności czy
nastąpi to w terminie umożliwiającym wykonawcy wywiązanie się z ciążących na nim
zobowiązań w terminach narzuconych w niniejszym postępowaniu przez Zamawiającego.
Z treści zmodyfikowanego SWZ można natomiast wręcz interpretować w ten sposób,
iż Zamawiający w ogóle nie przewiduje dokonania przezeń dostosowania urządzeń SRK
warstwy podstawowej do współpracy z systemem ERTMS/ETCS poziom 2, a mimo to
oczekuje od wykonawcy niniejszego zamówienia, iż ten wdroży działający system
ERTMS/ETCS poziom 2, współpracujący z tymi urządzeniami SRK, i obciąża wykonawcę
ryzykami wynikającymi z tego tytułu (w tym ryzykiem terminowej realizacji zamówienia
i sankcjami z tytułu kar umownych za niedotrzymanie tego terminu).
20. Wskutek dokonanych przez Zamawiającego zmian treści SWZ, Zamawiający nie dopełnił
spoczywającego na nim obowiązku jednoznacznego określenia, jaki konkretnie zakres prac
i czynności wykonawcy mają uwzględnić (a w konsekwencji również wycenić) w swoich
ofertach, tj. czy mają uwzględniać konieczność dokonywania modernizacji urządzeń SRK
warstwy podstawowej oraz w jakim zakresie.
Ewentualnie złożone w postępowaniu oferty
obarczone będą zatem wadą w postaci ich nieporównywalności, bowiem w świetle
zmodyfikowanej treści SWZ i opisanych niejednoznaczności, każdy z wykonawców może
poczynić w tym zakresie odmienne założenia.
21. Tym samym, Zamawiający nie opisał przedmiotu zamówienia oraz stanu linii kolejowej,
na której wykonana ma zostać zabudowa systemu ERTMS/ETCS w sposób zgodny
z powołanymi wyżej przepisami prawa, zgodnie z którymi to na Zamawiającym spoczywa
obowiązek precyzyjnego i wyczerpującego przedstawienia wykonawcom informacji na temat
zakresu zamówienia i jego uwarunkowań, na potrzeby sporządzenia (w tym kalkulacji) ofert.
W szczególności, stosownie do powołanych regulacji prawnych Zamawiający zobowiązany
jest przedstawić w PFU aktualne uwarunkowania wykonania przedmiotu zamówienia (a
zatem również wiążący Zamawiającego wobec wykonawców, stan linii kolejowej, na jakiej
ma zostać zrealizowane zamówienie, oraz założenia, jakie wykonawcy mają przyjąć w tym
względzie) czy dodatkowe wytyczne inwestorskie i uwarunkowania związane z budową i jej
przeprowadzeniem.
22. Ponadto, Zamawiający przeniósł również na wykonawcę zamówienia objętego
p
ostępowaniem w sposób nieuzasadniony ryzyka związane z realizacją zamówienia,
niedostosowane do określonych przez Zamawiającego uwarunkowań realizacji zamówienia,
a za które wyłączną odpowiedzialność ponosi Zamawiający, co czyni postanowienia takie
również niedopuszczalnymi na gruncie art. 433 pkt 3 PZP. W przypadku, w którym
wykonawca odpowiadać miałby za efekt końcowy w postaci zapewnienia funkcjonowania
systemu ERTMS/ETCS poziom 2, a przy tym poza
zakresem jego obowiązków leżałoby
wykonanie dostosowania urządzeń SRK do współpracy z systemem ERTMS/ETCS,
wykonawca odpowiadać miałby (tak terminowo, jak i finansowo) za okoliczności odeń
niezależne, a leżące wyłącznie w gestii Zamawiającego. Zamawiający nie przewidział przy
tym w opisywanym przypadku
uprawnień dla wykonawcy do dochodzenia np. zmiany
terminu realizacji zamówienia czy zmiany wysokości wynagrodzenia wykonawcy w
przypadku, w którym Zamawiający nie wywiązałby się z obowiązków co do przekazania
wykonawcy na potrzeby realizacji
zamówienia linii kolejowej w stanie umożliwiającym
wykonanie „nakładki” systemu ERTMS/ETCS poziom 2. Ponadto Zamawiający nie
uwzględnił okoliczności, że zarówno same urządzenia, jak i oprogramowanie znajdujące się
w ich wyposażeniu podlegają ochronie prawnoautorskiej. W związku z powyższym,
obowiązkiem Zamawiającego w przedmiotowym postępowaniu było zapewnienie każdemu z
wykonawców odpowiednich licencji w odniesieniu do wszelkich kodów źródłowych, danych
dotyczących urządzeń SRK warstwy podstawowej, tak aby wykonawca mógł wykonać
zamówienie w sposób nienaruszający własności intelektualnej podmiotu trzeciego.
Powyższa okoliczność powoduje w oczywisty sposób nieuzasadnione uprzywilejowanie
dostawy urządzeń warstwy podstawowej względem innych wykonawców, gdyż ci ostatni są
faktycznie „zmuszeni” do uzyskania odpowiednich praw umożliwiających ingerencję w
urządzenia warstwy podstawowej, co znacząco wpływa na konkurencyjność ofert, ich cenę
oraz faktyczną możliwość złożenia oferty przez innego wykonawcę. Powyższe ograniczenia
należy uznać za rażąco sprzeczne z PZP, tym bardziej, że w przedmiotowym postępowaniu
cena jest jedynym kryterium oceny ofert.
23. W konsekwencji, w świetle przytoczonych przepisów oraz mając na uwadze wynikający
z art. 99 ust. 1 i 2 PZP obowiązek jednoznacznego i wyczerpującego opisu przedmiotu
zamówienia oraz obowiązku powiązania określonych przez Zamawiającego cech robót
budowlanych z przedmiotem zamówienia i ich proporcjonalności do jego wartości i celów,
jak również wynikającą z art. 16 pkt 3 PZP zasadę proporcjonalności, bezpodstawnym jest
obciążanie wykonawcy obowiązkami oraz ryzykami wynikającymi z braku należytego
przygotowania przez Zamawiającego urządzeń SRK warstwy podstawowej do współpracy
z systemem ERTMS/ETCS poziom 2.
24. Mając powyższe na uwadze, przedstawiony przez Zamawiającego opis przedmiotu
zamówienia nie spełnia wymagań przewidzianych w powołanych przepisach PZP,
Rozporządzenia i Kodeksu cywilnego, zaś Zamawiający przerzuca na wykonawcę ryzyko
i odpowiedzialność za sytuacje nieleżące w gestii wykonawcy. Tym samym, Zamawiający
w powyższym zakresie nadużył również swojej pozycji dominującej jako autora dokumentacji
p
ostępowania.
W dniu 15 września 2023 r. Zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie, w której
wniósł o oddalenie zarzutów odwołania w całości jako bezpodstawnych, obciążenie kosztami
postępowania odwoławczego Odwołującego, w tym zasądzenie od Odwołującego na rzecz
Zamawiającego kosztów zastępstwa przed Krajową Izbą Odwoławczą, przeprowadzenie
dowodu z dokumentów wskazanych w piśmie, na wskazane w nim okoliczności.
W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie Zamawiający podał w szczególności:
P
rzygotowując opis przedmiotu zamówienia Zamawiający wykazał się należytą starannością,
uwzględniając przepisy ustawy Pzp oraz uzasadnione i obiektywne potrzeby Zamawiającego
wynikające z konieczności zapewnienia prawidłowej realizacji przedmiotu zamówienia.
Zgodnie z powyższym w uzasadnionych przypadkach zamawiający może zmienić treść SWZ
w każdym momencie przed upływem terminu składania ofert. Zamawiający dokonał
modyfikacji treści SWZ z własnej inicjatywy gdyż podczas wniesionych poprzednio odwołań
w niniejszym p
ostępowaniu, spostrzegł, że postanowienia SWZ nie odpowiadają w pełni jego
zamierzeniom (nie oddają jego woli w sposób dostatecznie zrozumiały). Jednocześnie
Zamawiający wskazuje, że wprowadzone zmiany nie zmieniają charakteru zamówienia.
Powyższe potwierdza uchwała Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 21 grudnia 2021 r.,
sygn. akt. KIO KIO/KU 23/21.
Podobnie orzekła Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 7 maja 2013 r, sygn. akt. KIO
898/13.
Zamawiający wskazał również, że dla wykazania możliwości naruszenia konkurencji nie jest
wystarczające samo podniesienie, iż dla Odwołującego dane warunki realizacji zamówienia
są niewygodne lub nawet nie do przyjęcia. Fakt, że na rynku występują wykonawcy, którzy
tak opisanego przedmiotu zamówienia nie mogą wykonać lub dla których jego realizacja jest
utrudniona, niewygodna czy nieopłacalna, nie przesądza wcale o możliwości powstania
naruszenia zasady uczciwej konkurencji. Dla stwierdzenia takiego naruszenia niezbędne jest
przedstawienie i ocena, co najmniej kilku okoliczności związanych z danym zamówieniem,
w szczególności takich jak kształt i specyfika rynku, którego zamówienie dotyczy, rodzaj
i charakter danego ograniczenia konkurencji oraz jego skutki dla potencjalnych
wykonawców, a z drugiej strony waga potrzeb Zamawiającego, których realizacji takie
ograniczenie służy.
Przywołał wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 28 marca 2023 r. sygn. akt. KIO 704/23.
Zamawiający poinformował, że system ETCS poziom 2 będący przedmiotem niniejszego
p
ostępowania jest systemem kontroli jazdy pociągu zgodnym ze standardem europejskim
zdefiniowanym w Technicznej Specyfikacji Interoperacyjności w zakresie podsystemów
„Sterowanie” („TSI CCS”) stanowiącej załącznik do rozporządzenia Komisji (UE) 2016/919
z dnia 27 maja 2016 r. w sprawie technicznej specyfikacji interoperacyjności w zakresie
podsystemów „Sterowanie” systemu kolei w Unii Europejskiej (Dz.U.UE.L.2016.158.1 z dnia
2016.06.15). Wymóg jego instalacji na liniach kolejowych w Polsce wynika bezpośrednio
z przepisów unijnych celem zapewnienia jednolitego systemu sygnalizacji w skali Unii
Europejskiej (tzw. interoperacyjności), poprawy bezpieczeństwa ruchu kolejowego
oraz poprawy osiągów eksploatacyjnych.
System ETCS nie może jednak funkcjonować samodzielnie, a informacje niezbędne
do zapewnienia właściwego działania, określonego w PFU wymagają zapewnienia
współpracy z urządzeniami sterowania ruchem kolejowym tzw. warstwy podstawowej,
urządzeniami zabezpieczenia ruchu na przejazdach kolejowo-drogowych, urządzeniami
detekcji stanów awaryjnych taboru (dSAT) oraz centrum utrzymania i diagnostyki (CUiD),
które obecnie są zabudowane na odcinku linii objętej przedmiotowym zamówieniem. Celem
zapewnienia współpracy systemu ETCS poziom 2 będącego przedmiotem niniejszego
zamówienia niezbędne jest zapewnienie tzw. powiązania (w tym interfejsu) pomiędzy
systemem ETCS poziom 2 a ww. urządzeniami.
Odwołujący odnosząc się do treści wprowadzonych przez Zamawiającego zmian
w zakresie pkt. 4.3.11 lit. bb) wskaz
ał, że „jednoznacznie wynika obowiązek wykonania
(implementacji) interfejsu do urządzeń SRK warstwy podstawowej i zdaniem Odwołującego
postanowienie to nie powinno być odczytywane w inny sposób, tym bardziej, że pozostałe
nowo wprowadzone postanowienia potwierdzają ww. interpretacje. Dodatkowo należy
wskazać, że nałożenie przez Zamawiającego obowiązku uzyskania przez wykonawcę
wszelkich niezbędnych danych „własnym sumptem” wskazuje na brak przygotowania
ze strony Zamawiającego odpowiednich warunków do wykonania zamówienia przez
wykonawców niebędących producentami urządzeń SRK warstwy podstawowej. Odwołujący
wskazuje, że pozyskanie odpowiednich uprawnień jest potencjalnie bardzo kosztownym
procesem w porównaniu do szacowanej wartości wykonania całego zamówienia, co
znacząco wpływa na konkurencyjność ofert oraz przejrzystość postępowania.”.
W odniesieniu do powyższego Zamawiający poinformował, że wymagania te zostały zawarte
w PFU przed wprowadzeniem modyfikacji, wobec powyższego twierdzenia należy
w tym zakresie uznać za spóźnione.
Powyższe wymaganie zostało zawarte, w PFU w punkcie 4.3.1, ppkt 8, o następującej treści:
W ramach zamówienia Wykonawca odpowiedzialny jest za powiązanie i integrację urządzeń
systemu ERTMS/ETCS poziom 2 z urządzeniami sterowania ruchem kolejowym warstwy
podstawowej zgodnie z protokołem Euroradio+/Subset098. Do ww. powiązania Wykonawca
może ponadto wykorzystać specyfikację warstwy aplikacji interfejsu RBC – nastawnica
(załącznik nr 4) na którą składają się następujące dokumenty: „CBI-CBR Interface. Top Level
Specification”, „EGO Protocol. Interface Specification”, „Interface Specification CBI-CBR
Interface, Application layer”.
Należy przy tym, zdaniem Zamawiającego, odnieść się do twierdzenia Odwołującego, który
podkreśla różnicę pomiędzy „powiązaniem i integracją” a „wykonaniem interfejsu”.
Zamawiający zwrócił uwagę, że pojęcie „powiązania” jest pojęciem szerszym i zawiera w
sobie interfejs. W związku z powyższym poprzez zawarcie w PFU wymogu „powiązania i
integracji” Zamawiający oczekuje przeprowadzenia wszelkich niezbędnych prac, w tym
interfejsów umożliwiających współpracę urządzeń systemu ETCS poziom 2 z urządzeniami
SRK warstwy podstawowej.
Obecnie trudno znaleźć w regulacjach prawnych definicji pojęć „powiązania” oraz „interfejsu”
w urządzeniach sterowania ruchem kolejowym. Dlatego Zamawiający przywołał artykuł
autorstwa Wydziału Transportu Politechniki Warszawskiej zamieszczony w czasopiśmie
popularno-
naukowym „Logistyka” wydanie 4/2015 pt. „Powiązania krajowych urządzeń SRK
warstwy podstawowej i ETCS” (załącznik nr 4), w którym autorzy przedstawiają definicję
„powiązania” i „interfejsu”, które brzmią następująco: Interfejs – jest to układ wejść
i wyjść danego urządzenia (systemu, podsystemu) wraz z sygnałami przez nie przesyłanymi
oraz odpowiadającą im logiką i sekwencjami działania urządzenia, umożliwiający łączenie
i współpracę pomiędzy tym urządzeniem a innymi urządzeniami. Powiązanie - jest to układ
połączeń wykorzystujący interfejsy urządzeń, mogący zawierać dodatkowe elementy, który
umożliwia łączenie i współpracę pomiędzy urządzeniami połączonymi za jego
pośrednictwem. Współpraca rozumiana jest jako przenoszenie energii i/lub sygnałów o
określonej postaci. Ponadto, w ww. artykule stwierdza się, że: „…powiązanie jest pojęciem
szerszym, obejmującym zawsze interfejsy łączonych urządzeń”.
Dowód: Wyciąg z artykułu Wydziału Transportu Politechniki Warszawskiej pt. „Powiązania
krajowych urządzeń sterowania ruchem kolejowym i ETCS”.
Tak więc wymóg zawarty w bazowej treści PFU dotyczący powiązania i integracji urządzeń
systemu ERTMS/ETCS poziom 2 z urządzeniami sterowania ruchem kolejowym warstwy
podstawowej za
wiera w sobie interfejsy. Wyżej przywołane zapisy PFU zawierające wymóg
dokonania powi
ązania urządzeń były już przedmiotem wcześniejszego odwołania o sygn. akt
KIO 2383/23, KIO 2387/23, gdzie Krajowa Izba Odwoławcza oddaliła zarzuty Odwołującego
w tym zakresie.
W odniesieniu do wymogu wykonawca jest zobowiązany do wykonania interfejsów
do urządzeń przejazdowych i dSAT. Powyższe wymaganie zostało zawarte w punkcie
3.3.2.1, ppkt 1, lit a) PFU (załącznik nr 5), o treści: Wykonawca opracuje koncepcję
projektową (koncepcję wyposażenia linii), opisującą proponowane rozwiązania techniczne
uwzględniające wieloetapowość niniejszego zadania. Koncepcja zawierać będzie, co
najmniej opis: f) powiązania systemu ERTMS/ETCS poziom 2 z urządzeniami
zabezpieczenia
ruchu
na przejazdach kolejowo-
drogowych, g) powiązania systemu ERTMS/ETCS poziom 2
z urządzeniami dSAT, h) powiązania systemu ERTMS/ETCS poziomu 2 z urządzeniami
sterowania ruchem kolejowym.
W dalszej części SWZ to jest Tom IV Rozbicie Ceny Ofertowej („RCO”), Zamawiający
odpowiednio w części 3 Tabeli Roboty budowlane ERTMS/ETCS poziom 2, poz. 3.5
wymaga: „Powiązanie urządzeń ETCS z urządzeniami SRK warstwy podstawowej, CUiD i
dSAT
”, natomiast w poz. 4.2 Tabeli „Testy funkcjonalno-integracyjne z urządzeniami SRK”,
nałożył wręcz obowiązek powiązania istniejących urządzeń SRK (sterowania ruchem
kolejowym)
oraz dSAT
(detekcji stanu awaryjnych taboru) z urządzeniami ERTMS/ETCS poziom 2. Przy
czym dla
potwierdzenia poprawności działania powyższego powiązania, również przewidział
dokonanie testów funkcjonalno-integracyjnych z urządzeniami SRK z urządzeniami
ERTMS/ETCS Poziom 2.
Zamawiający wskazał, że powyższe wymagania wskazane w dokumentacji niniejszego
postępowania nie były zakwestionowane przez wykonawców i nie stanowiły zarzutów
odwołania do Krajowej Izby Odwoławczej.
Dodatkowo wymóg powiązania urządzeń systemu ETCS z urządzeniami SRK w tym
przypadku ssp (samoczynny system przejazdowy), został również przewidziany w SWZ Tom
III w pkt. 4.3.9 ppkt. 10 Wymagania dla urządzeń zewnętrznych, zgodnie z którym:
„w przypadku powiązania urządzeń systemu ETCS z urządzeniami zabezpieczenia ruchu
na przejazdach kolejowo-
drogowych i przejściach wyposażonych w Top z wykorzystaniem
koderów LEU i balis, grupy balis, składające się z balisy przełączalnej i nieprzełączalnej
zabudowane zostaną przed Tarczami Ostrzegawczymi Przejazdowymi. Szczegółowa
konfiguracja powiązania urządzeń zabezpieczenia ruchu na przejazdach kolejowych
z urządzeniami systemu ERTMS/ETCS zostanie przedstawiona przez Wykonawcę w ramach
opracowania Koncepcji wyposażenia linii. Zaproponowane w koncepcji rozwiązanie
techniczne musi umożliwiać przejazd pojazdu jadącego pod nadzorem systemu ETCS obok
tarczy ostrzegawczej przejazdowej wskazującej sygnał Osp 2 z maksymalną dozwoloną
prędkością.”.
Ponadto konieczność powiązania systemu ETCS poziom 2 z urządzeniami zabezpieczenia
ruchu kolejowego na przejazdach kolejowo-
drogowych oraz urządzeniami dSAT wynika
z wymagań funkcjonalnych określonych w dokumencie stanowiącym załącznik nr 7 do PFU
pn.: Scenariusze operacyjne
– wymagania eksploatacyjne dla systemu ETCS poziomu 2
zgodnego z wzorcem 3 wydanie 2 (SRS 3.6.0).
Wyżej wymieniony dokument definiuje wymaganą funkcjonalność systemu ETCS poziom 2
z uwzględnieniem współpracy z innymi systemami, w tym z urządzeniami zabezpieczenia
ruchu na przejazdach kolejowo-
drogowych (urządzenia przejazdowe) i urządzeniami dSAT.
Dowód: Wyciąg z dokumentu pn.: Scenariusze operacyjne – wymagania eksploatacyjne dla
systemu ETCS poziomu 2 zgodnego z wzorcem 3 wydanie 2 (SRS 3.6.0)
– wymagania
funkcjonalne dla współpracy z urządzeniami zabezpieczenia ruchu na przejazdach kolejowo-
drogowych;
Wyciąg z dokumentu pn.: Scenariusze operacyjne – wymagania eksploatacyjne
dla systemu ETCS poziomu 2 zgodnego z wzorcem 3 wydanie 2 (SRS 3.6.0)
– wymagania
funkcjonalne dla współpracy z urządzeniami detekcji stanów awaryjnych taboru (dSAT).
Zapewnienie funkcjonalności określonej w wyżej wymienionych Scenariuszach Operacyjnych
wymaga dokonania powiązania (w tym implementacji interfejsów) urządzeń systemu ETCS
poziom 2 z urządzeniami przejazdowymi i dSAT.
Powyższa argumentacja jednoznacznie wskazuje, że zarzut w zakresie punktu 4.3.11
lit. bb) PFU należy uznać za spóźniony, gdyż jak to zostało wykazane powyżej to wymaganie
zostało już wskazane w pierwotnej treści SWZ.
Nawet jeżeli można uznać, że jest inaczej (co Zamawiający kwestionuje) to należy
podkreślić, że nie jest to wymaganie nadmiarowe, niemożliwe do wykonania, które
Odwołujący może skutecznie kwestionować.
Ponadto
Zamawiający podkreślił, że taki sposób opisu przedmiotu zamówienia zawierający
wymóg zapewnienia współpracy z urządzeniami przejazdowymi i dSAT i realizowany
w obecnej formule był stosowany niejednokrotnie podczas realizowanych zadań związanych
z zabudową systemu ETCS poziom 2 i dotychczas nie budził wątpliwości a także nie był
przedmiotem odwołania. Przykładowo Zamawiający wskazał na poniższe umowy, będące
w trakcie realizacji :
1) Wdrożenie systemu ERTMS/ETCS poziom 2, wraz z budową LCS
oraz samoczynnej blokady liniowej, na odcinku linii kolejowej nr 4, Korytów – Zawiercie
(załącznik nr 8), 2) Zabudowa systemu ERTMS/ETCS poziom 2 na linii E20 Kunowice
– Terespol (z wyłączeniem węzła warszawskiego) (załącznik nr 9), 3) „Zabudowa systemu
ERTMS/ETCS poziom 2 na linii E30 odcinek Podłęże - Rzeszów” (załącznik nr 10),
4) Zabudowa systemu ERTMS/ETCS poziom 2 na linii E59 odcinek Wrocław - Poznań
w ramach projektu Zabudowa systemy ERTMS/ETCS na liniach sieci bazowej TEN-T
(załącznik nr 11), 5) „Projekt i zabudowa systemu ERTMS/ETCS na linii E75 na odcinku
Warszawa Rembertów – Białystok” w ramach projektów CEF I ”Prace na linii E 75 na
odcinku Sadowne
– Czyżew wraz z robotami pozostałymi na odcinku Warszawa Rembertów
– Sadowne” i CEF II „Prace na linii E 75 na odcinku Czyżew – Białystok” (załącznik nr 12),
6) Roboty budowlane na linii 227/249 i stacji Gdańsk Zaspa Towarowa oraz linii 722 w
ramach Projektu". Poprawa infrastruktury kolejowego dostępu do Portu Gdańsk" (załącznik
nr
13),
7) Zabudowa systemu ERTMS/ETCS na
linii 278 Węgliniec Zgorzelec w ramach projektu
Zabudowa ERTMS/ETCS na liniach sieci bazowej TEN-
T (załącznik nr 14).
W odniesieniu do kwestii wymagania zawartego w PFU, punkt 4.3.11, lit. dd), o treści:
dd) zaoferowane przez Wykonawcę urządzenia systemu ERTMS/ETCS nie mogą naruszać
właściwości funkcjonalnych i konstrukcyjnych urządzeń SRK i dSAT, z którymi będą
współpracować. W przeciwnym razie Wykonawca we własnym zakresie i na własny koszt
uzyska wymagane świadectwa i dopuszczenia do eksploatacji dla urządzeń SRK i dSAT,
w których dokonał zmian, wymaganych zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa,
Zamawiający wyjaśnił, że wyżej wymienione wymaganie nie stanowi sugestii,
że implementacja interfejsów po stronie urządzeń SRK i dSAT z systemem ERTMS/ETCS
może naruszyć właściwości tych urządzeń, a kierowana jest troską o zapewnienie takiej
implementacji ich powiązania z urządzeniami systemu ETCS, żeby nie naruszyć ich
konstrukcji na tyle, żeby miało to wpływ na cechy typu urządzenia określonego w
świadectwie dopuszczenia typu do eksploatacji, a w konsekwencji zapewnienia
bezpiecznego prowadzenia ruchu kolejowego z ich wykorzystaniem.
W odniesieniu do kwestii przystosowania istniejących systemów SRK i dSAT
do współpracy Zamawiający podkreślił, że: 1) urządzenia dSAT współpracują z systemem
ETCS poziom 2. Na sieci zarządzanej przez PLK S.A. funkcjonują urządzenia dSAT tylko
jednego dostawcy. Urządzenia te współpracują poprawnie z urządzeniami systemu ETCS
poziom 2 na już zrealizowanych projektach zabudowy tego systemu w ramach
następujących zadań: I. "Modernizacja linii kolejowej E30, etap II. Pilotażowe wdrożenie
ERTMS
w
Polsce
na odcinku Legnica -
Węgliniec - Bielawa Dolna – w części ETCS II", II. „Projekt, budowa
i wdrożenie systemu ERTMS na odcinku linii kolejowej E30 Legnica – Wrocław – Opole oraz
opracowanie rezultatów studium wykonalności i sporządzenie załączników do wniosku
o dofinansowanie”, III. „Projekt i zabudowa systemu ERTMS/ETCS poziom 2 i ERTMS/
GSM-
R wraz z urządzeniami sterowania ruchem kolejowym warstwy nadrzędnej dla 8
LCS-
ów na linii kolejowej E-65 Warszawa – Gdynia”; 2) w odniesieniu do kwestii wykonania
interfejsów do urządzeń przejazdowych Zamawiający poinformował, że taki interfejs stanowi
część urządzeń systemu ETCS tzw. koderów LEU. Potwierdza się w treści przywołanego
wcześniej artykułu autorstwa Wydziału Transportu Politechniki Warszawskiej, zgodnie
z którym: I. ”Interfejs ten opracowuje konstruktor kodera LEU biorąc pod uwagę rozwiązania
konstrukcyjne urządzeń warstwy podstawowej”; 3) urządzenia SRK są przystosowane
do współpracy z systemem ETCS poziom 2 zgodnie z protokołem Euroradio+/Subset098.
Zapewnienie takiego przystosowania do współpracy zostało zrealizowane w ramach
postępowania na zabudowę urządzeń SRK warstwy podstawowej na tej linii pn.:
„Zintegrowany system sterowania i kierowania ruchem kolejowym na odcinku Warszawa
Okęcie - Radom linii nr 8” w ramach projektu „Modernizacja linii kolejowej nr 8, odcinek
Warszawa Okęcie – Radom”. Dowód: Wyciąg z PFU dla zadania: „Zintegrowany system
sterowania i kierowania ruchem kolejowym na odcinku Warszawa Okęcie - Radom linii nr 8”
w ramach projektu „Modernizacja linii kolejowej nr 8, odcinek Warszawa Okęcie – Radom”.
Ponadto w odniesieniu do kwestii posiadania przez Zamawiającego „dopuszczonego”
i zaimplementowanego typu interfejsu do współpracy z systemem ETCS w ramach
dopuszczonego typu urządzeń (odniesienie w odwołaniu do punktu 4.3.11, lit. ff) stwierdził,
że z zgodnie z § 7 pkt 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 13 maja
2014 r. w sprawie dopuszczania do eksploatacji określonych rodzajów budowli urządzeń
i pojazdów kolejowych interfejsy nie są wymienione jako urządzenie, na które wydawane jest
świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typu. Ponadto w tym miejscu podkreślił, że
zgodnie zapisami § 13 ust. 1 pkt 3 wyżej wymienionego rozporządzenia: „§ 13. 1. Zakres
badań technicznych dla wszystkich typów urządzeń obejmuje (…): 3) badanie interfejsów
z przewidzianymi do zabudowy urządzeniami powiązanymi, dla których wymagane jest
uzyskanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu.”. Dowód: Wyciąg z
Rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 13 maja 2014 r. w sprawie
dopuszczania
do eksploatacji określonych rodzajów budowli urządzeń i pojazdów kolejowych.
Powyższe zapisy oznaczają, że Zamawiający zgodnie z istniejącym prawem krajowym nie
może posiadać dopuszczonego typu interfejsu, gdyż nie wydaje się świadectw dopuszczenia
do eksploatacji typu na takie urządzanie, jakim jest interfejs. Ponadto zgodnie powyżej
przywołanymi przepisami w świadectwie dopuszczenia do eksploatacji typu dla urządzeń
sterowania ruchem kolejowym warstwy podstawowej zainstalowanych obecnie na odcinku
linii nr 8 (odcinek objęty przedmiotowym zamówieniem) nie może znajdować się informacja
o interfejsach do urządzeń ETCS poziom 2, gdyż system ETCS nie jest systemem dla
którego wymagane jest uzyskanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu.
Urządzenia ETCS poziom 2 dopuszczane są do eksploatacji na zasadzie weryfikacji na
zgodność
z wymaganiami zasadniczymi określonymi w Technicznej specyfikacji interoperacyjności
w zakresie podsystemów „Sterowanie” systemu kolei w Unii Europejskiej („TSI Sterowanie”).
Zgodnie z
wyżej wymienioną TSI Sterowanie, pkt 6.3.4, tabela 6.3., aspekt 5 w ramach
weryfikacji podsystemu przedmiotem oceny jest integracja z przytorowymi urządzeniami
sterowania ruchem kolejowym, a więc interfejsy pomiędzy urządzeniami SRK warstwy
podstawowej a urządzeniami systemu ETCS. Dowód: Wyciąg z Technicznej specyfikacji
interoperacyjności w zakresie podsystemów „Sterowanie” systemu kolei w Unii Europejskiej.
W odniesieniu do wymagania określonego w punkcie 4.3.11. lit. gg) Zamawiający
poinform
ował, że zgodnie z zapisami rozdział 4.8 PFU wykonawca ma obowiązek realizować
proces zarządzania ryzykiem zgodnie z wymogami Rozporządzenia Wykonawczego Komisji
(UE) nr 402/2013 z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie wspólnej metody oceny
bezpieczeństwa w zakresie wyceny i oceny ryzyka i uchylające rozporządzenie (WE) nr
352/2009 (dalej: „Rozporządzenie nr 402/2013”), więc zapis, że wykonawca przeprowadzi
wycenę i ocenę ryzyka dla przeprowadzonej zmiany technicznej w istniejącym systemie
sterowania ruchem kolejowym wynikającej z implementacji interfejsu w urządzeniach SRK i
dSAT, nie jest novum a jedynie podkreśleniem istotności przeprowadzenia takiej analizy.
Zgodnie z art. 3 pkt. 11 Rozporządzenia nr 402/2013 „wnioskodawca" oznacza jedno
z poniższych: a) przedsiębiorstwo kolejowe lub zarządcę infrastruktury, którzy wdrażają
środki nadzoru ryzyka zgodnie z art. 4 dyrektywy 2004/49/WE; b) podmiot odpowiedzialny
za
utrzymanie, który podejmuje działania zgodnie z art. 14a ust. 3 dyrektywy 2004/49/WE;
c) podmiot zamawiający lub producenta, który wzywa jednostkę notyfikowaną
do zastosowania procedury weryfikacji WE zgodnie z art. 18 ust. 1 dyrektywy 2008/57/WE
lub podmiot wyznaczony zgodnie z art. 17 ust. 3 tej dyrektywy; d) podmiot składający
wniosek
o zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji podsystemów strukturalnych.”.
Natomiast zgodnie z art. 5 Rozporządzenia nr 402/2013: „Wnioskodawca jest
odpowiedzialny za stosowanie niniejszego rozporządzenia w tym za ocenę znaczenia
zmiany na podstawie kryteriów określonych w art. 4, oraz realizację procesu zarządzania
ryzykiem
określonego
w załączniku I. 2. Dodatkowo, przedmiotowe Rozporządzenie definiuje konieczność analizy
zmiany także w aspekcie interfejsów.
W odniesieniu do systemu ETCS zarządzanie dokonywanymi zmianami w zakresie
bezpieczeństwa definiuje punkt 3.2.1. TSI CCS a punkt 4.5.2. wskazuje odpowiedzialność
podmiotu występującego z wnioskiem o weryfikację podsystemu, w zakresie uwzględnienia
zagrożeń wynikających ze wzajemnych oddziaływań różnych składników podsystemu
oraz interfejsów z innymi podsystemami.
Zabudowa systemu ETCS poziom 2 wraz z implementacją powiązania (w tym interfejsów)
przez w
ykonawcę jest przedmiotem zamówienia, czyli przedmiotem zmiany w istniejącym
systemie kolejowym (rozumianym jako ogół infrastruktury kolejowej), dlatego też powinno
zostać kompleksowo ocenione przez wykonawcę zgodnie z PFU.
Zarzut dotyczący punktu 4.3.11 lit. gg) PFU jest niezasadny, gdyż to przepisy prawa
narzucają obowiązek przeprowadzenia przez producenta, wykonawcę czy wnioskodawcę
oceny znaczenia zmiany. To wykonawca jako odpowiedzialny realizator zmiany na własną
odpowiedzialność i kierując się własnym doświadczeniem i kompetencjami decyduje
o konieczności bądź nie w przedmiotowej ocenie uwzględniania przedstawicieli podmiotów
stron
trzecich związanych z daną zmianą. Takie same działania musi realizować
zamawiający czy inne podmioty działające na rynku kolejowym, co wynika bezpośrednio z
przepisów prawa. To tylko od danego podmiotu i przepisów prawa zależy zakres, forma i
stopień szczegółowości przedmiotowych ocen.
Odnosząc się do pkt. 4.3.11. lit. hh) PFU, Zamawiający wskazał, że dotyczy wprowadzenia
terminów dostarczenia dokumentów i jest ściśle powiązany z pkt. 4.3.11. lit. ff) oraz pkt.
4.3.11. lit. gg), z których wynika obowiązek dostarczenia dokumentów dotyczących
bezpiecznego interfejsu urządzeń sterowania ruchem i co z tym związane, potwierdzenie
przeprowadzenia analizy ryzyka. 4.3.11. lit. hh) jedynie wskazuje na termin i sposób
przekazania
wyżej wymienionych dokumentów. Wobec powyższego wprowadzenie tego
punktu jest tylko usystematyzowaniem działań.
W dalszej części odwołania poruszane są zagadnienia, które odnoszą się do treści zawartej
w pierwotnej treści zamówienia to jest zapewnienia powiązania, które zawiera w sobie
implementację interfejsu i jako takie nie mogą stanowić skutecznej podstawy faktycznej
do wniesienia odwołania.
Ponadto w dalszej części odwołania Odwołujący, w żaden sposób nie uzasadnia żądania
wykreślenia postanowień pkt 4.3.1 lit ff), gg) i hh) odniesienie się do treści tych punktów
w odwołaniu służy tylko do udowodnienia głównej tezy postawionej w odwołaniu.
Należy podkreślić, że przepisy ustawy Pzp nie nakazują Zamawiającemu rezygnacji
z własnych założeń i preferencji celem dopuszczenia do udziału w postępowaniu wszystkich
podmiotów działających na danym rynku. W każdym postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego dochodzi do ograniczenia konkurencji w pewnym stopniu z uwagi na opis
wymagań zamawiającego, postawione warunki udziału w postępowaniu czy kryteria oceny
ofert.
Zamawiający mając na uwadze swoje potrzeby, a także zobowiązania wynikające
z przepisów unijnych jest uprawniony do ich odzwierciedlenia w opisie przedmiotu
zamówienia, o ile krąg wykonawców zdolnych do jego realizacji nie zostanie w sposób
bezzasadny znacząco ograniczony.
Powyższa argumentacja wyraźnie potwierdza, że wymóg wskazany w pkt. 4.3.11. lit. bb),
dd), ff), gg), hh) PFU jest podyktowany ważnymi względami zagwarantowania i zapewnienia
współpracy, integracji i bezpieczeństwa użytkowania urządzeń systemu ERTMS/ETCS
poziom 2 z urządzeniami sterowania ruchem kolejowym warstwy podstawowej, które
Zamawiający już posiada.
Zamawiający przywołał wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 26 kwietnia 2021 r., sygn.
akt: 938/21.
Zamawiający wskazał, że to na Odwołującym spoczywa ciężar okoliczności faktycznych
będących podstawą odwołania i uzasadniających jego wnioski. Potwierdza to orzecznictwo
m.in. wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 10 sierpnia 2022 r., sygn. akt. XXIII
Zs 86/22
oraz wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 27 marca 2023 r., sygn. akt. KIO
674/23.
Powyższe potwierdza, że ciężar dowodu spoczywa na Odwołującym, który w żadnym
stopniu nie wykazał i nie udowodnił, że czynności Zamawiającego naruszały przepisy ustawy
Pzp.
Odwołujący nie udźwignął ciężaru wykazania, że sporządzenie opisu przedmiotu
zamówienia nastąpiło w sposób naruszający przepisy ustawy Pzp, ograniczający uczciwą
konkurencję, powodując nieuzasadnione uprzywilejowanie jednego wykonawcy (wykonawcy
urządzeń warstwy podstawowej), co może doprowadzić do wyeliminowania innych
wykonawców
z ubiegania się o zamówienie, naruszając przez to także zasady uczciwej konkurencji,
równego traktowania wykonawców, proporcjonalności, efektywności i przejrzystości. Wobec
tego, zarzut w tym zakresie nie zasługuje zdaniem Zamawiającego na uwzględnienie.
Krajowa Izba
Odwoławcza po zapoznaniu się z przedstawionymi w toku
postępowania odwoławczego dowodami, po wysłuchaniu oświadczeń, jak i stanowisk
stron
i przystępujących złożonych ustnie do protokołu w toku rozprawy, ustaliła
i zważyła, co następuje.
Izba ustaliła, że odwołania czynią zadość wymogom proceduralnym zdefiniowanym
w Dziale IX ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych, to jest
odwołania nie zawierają braków formalnych oraz został uiszczony od nich wpis. Izba ustaliła,
że nie zaistniały przesłanki, określone w art. 528 ustawy Pzp, które skutkowałyby
odrzuceniem
odwołań. Zatem Izba oddaliła wnioski Zamawiającego i Przystępującego po
stronie z
amawiającego Ground Transportation Systems Polska Sp. z o.o w przedmiocie
odrzucenia odwołań, złożone tak w odpowiedzi na odwołanie w sprawie KIO 2608/23, jak i
na rozprawie w dniu 18 września 2023 r. wobec obu odwołań w rozpatrywanych połączonych
sprawach
z uwagi na to, iż podstawą rozpatrzenia odwołań w sprawach KIO 2597/23 i KIO 2608/23
są zmiany dokonane w dniu 25 sierpnia 2023 r. przez Zamawiającego i że licząc od tej daty,
odwołania zostały wniesione w terminie ustawowym.
Izba stwierdziła, że Odwołujący wykazali przesłanki dla wniesienia odwołania
określone w art. 505 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, to jest posiadanie interesu w uzyskaniu danego
zamówienia oraz możliwość poniesienia szkody w wyniku naruszenia przez Zamawiającego
przepisów ustawy Pzp.
Do postępowania odwoławczego zachowując termin ustawowy oraz wskazując
interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia na korzyść strony, do której zgłoszono przystąpienie,
zgłosił skuteczne przystąpienie:
1)
po stronie Zamawiającego w sprawie KIO 2597/23 i KIO 2608/23:
Ground
Transportation Systems Polska sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie;
2)
po stronie Odwołującego:
a)
Alstom Polska S.A. z siedzibą w Warszawie w sprawie KIO 2597/23,
b)
Zakłady Automatyki Kombud S.A. z siedzibą w Radomiu w sprawie KIO 2608/23.
Izba
, działając zgodnie z art. 542 ust. 1 Pzp, dopuściła w niniejszej sprawie dowody
z dokumentacji postępowania o zamówienie publiczne, nadesłanej przez Zamawiającego
w formie elektronicznej, jak również dowody zawnioskowane w odwołaniach,
odpowiedziach
na odwołanie, a także przedstawione odpowiednio przez strony i uczestników
postępowania odwoławczego drogą elektroniczną i na rozprawie w dniu 18 i 27 września
2023 r.
Izba
z uwagi na nieistotność wnioskowanego w odwołaniu Zakładu Automatyki
Kombud S.A. dowodu
z opinii biegłego, bowiem konieczność współpracy z producentem
warstwy podstawowej
w wykonaniu zamówienia wynika z dotychczasowego brzmienia PFU,
a obowiązki potwierdzone zmianą SWZ z powszechnie obowiązujących przepisów prawa,
nie dopuściła dowodu z opinii biegłego z dziedziny kolejnictwa ze specjalności sterowanie
ruchem kolejowym dotyczącej okoliczności: 1) brak możliwości wprowadzenia zmiany
technicznej (implementacji interfejsu) w zabudowanych urządzeniach SRK warstwy
podstawowej oraz uzyskania dla tej zmiany opinii jednostki organizacyjnej upoważnionej
do przeprowadzania badań koniecznych do uzyskania świadectw dopuszczenia
do eksploatacji typu urządzeń przeznaczonych do prowadzenia ruchu kolejowego
wchodzących w skład podsystemu strukturalnego sterowanie w zakresie oddziaływania
przeprowadzonej implementacji interfejsu na istniejące urządzenia SRK warstwy
podstawowej, bez zaangażowania producenta tych urządzeń lub jego upoważnionego
przedstawiciela; 2) brak możliwości dokonania wyceny i oceny ryzyka dla przeprowadzonej
zmiany technicznej w istniejącym systemie sterowania ruchem kolejowym wynikającej
z implementacji interfejsu w urządzeniach SRK warstwy podstawowej, bez zaangażowania
producenta tych urządzeń lub jego upoważnionego przedstawiciela.
Odwołujący Alstom Polska S.A. na rozprawie w dniu 18 września 2023 r. wniósł
o
włączenie do postępowania KIO 2608/23 dowodów złożonych przez Odwołującego
Zakłady Automatyki Kombud S.A. na rozprawie w dniu 18 września 2023 r. w sprawie KIO
2597/23.
Odwołujący Alstom Polska S.A. na rozprawie w dniu 27 września 2023 r. wniósł
o
włączenie do postępowania KIO 2608/23 dowodów złożonych przez Odwołującego
Zakłady Automatyki Kombud S.A. drogą elektroniczną i w wersji papierowej na rozprawie w
dniu 27 września 2023 r. w sprawie KIO 2597/23.
Przy rozpoznawaniu przedmiotowej sprawy Izb
a wzięła pod uwagę także stanowisko
wynikające ze złożonych pism, to jest odwołań, odpowiedzi na odwołania, oraz stanowiska
i oświadczenia stron i uczestników postępowania odwoławczego, złożone drogą
elektroniczną i ustnie do protokołu.
W zakresie podniesionych zarzut
ów Izba ustaliła następujący stan faktyczny:
Urządzenia SRK warstwy podstawowej zostały wykonane w ramach realizacji
odrębnego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego pn. ”Zaprojektowanie
i wybudowanie zintegrowanego systemu sterowania i kierowania ruchem kolejowym
na odcinku Warszawa Okęcie – Radom linii nr 8 w ramach projektu POIiŚ 7.1-19.1”
(
zamówienie udzielone w roku 2013) i są to urządzenia produkcji Thales (obecna nazwa
przedsiębiorcy: Ground Transportation Systems Polska Sp. z o.o.), co jest okolicznością
nie
sporną pomiędzy stronami i uczestnikami postępowania odwoławczego.
Typ i rodzaj
urządzeń sterowania ruchem kolejowym określone zostały w Specyfikacji
Warunków Zamówienia dla przetargu nieograniczonego na zaprojektowanie i wykonanie
robót dla zadania pn. Zaprojektowanie i zabudowa systemu ERTMS/ETCS na linii kolejowej
nr 8 (LCS Warszawa Okęcie i LCS Radom) przewidzianego do realizacji w ramach
Programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027, (FEnIKS),
dalej „SWZ”, w tomie III Programie Funkcjonalno-Użytkowym (PFU) - dalej „PFU” (w
postępowaniu o udzielenie zamówienia stanowiącym przedmiot niniejszego postępowania
odwoławczego), w ppkt 2.2.2.6. Jak wskazano w tym punkcie: „Obowiązkiem Wykonawcy,
przed przystąpieniem do prac projektowych, jest dokonanie inwentaryzacji urządzeń w
terenie.
”.
Wykonawca warstwy podstawowej -
urządzeń SRK ma obowiązek współpracy
z wykonawcą warstwy nadrzędnej - systemu ERTMS/ETCS, co wynika z SIWZ - Programu
Funkcjonalno-
Użytkowego w postępowaniu na wykonanie SRK warstwy podstawowej
pn. „Zaprojektowanie i Wybudowanie Zintegrowanego Systemu Sterowania i Kierowania
Ruchem Kolejowym n
a Odcinku Warszawa Okęcie - Radom Linii Nr 8 w ramach Projektu
POIi
Ś 7.1-19.1 „Modernizacja Linii Kolejowej Nr 8, Odcinek Warszawa Okęcie - Radom”,
bowiem
na stronie 15, tiret drugie, Zamawiający wskazał, iż: „Wykonawca urządzeń SRK
będzie zobowiązany do współpracy z dostawcą systemu ERTMS/ETCS poziom 2 na
zasadach rynkowych, w szczególności poprzez ustalenie zakresu wymiany informacji
pomiędzy systemami SRK a ERTMS/ETCS poziom 2 przy wykorzystaniu protokołu
Euroradio+/Subset098.” (tak w wyciągu z PFU z poprzedniego postępowania na wykonanie
SRK warstwy podstawowej).
W PFU,
w pkt 4.3.1. ppkt 8 Zamawiający wskazał: „W ramach zamówienia
Wykonawca odpowiedzialny jest za powiązanie i integrację urządzeń systemu ERTMS/ETCS
poziom
2
z urządzeniami sterowania ruchem kolejowym warstwy podstawowej zgodnie z protokołem
Euroradio+/Subset098. Do ww. powiązania Wykonawca może ponadto wykorzystać
specyfikację warstwy aplikacji interfejsu RBC – nastawnica (załącznik nr 4) na którą składają
się następujące dokumenty:
• „CBI-CBR Interface. Top Level Specification”
• ,„EGO Protocol. Interface Specification”
• „Interface Specification CBI-CBR Interface, Application layer””.
Zgodnie natomiast z postanowieniami 4.8 PFU:
„Wykonawca ma obowiązek
realizować proces zarządzania ryzykiem zgodnie z wymogami Rozporządzenia
Wykonawczego Komisji (UE) nr 402/2013 z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie wspólnej
metody
oceny
bezpieczeństwa
w zakresie wyceny i oceny ryzyka i uchylające rozporządzenie (WE) nr 352/2009 (Dz.Urz.
UE L 121 z dnia 03.05.2013r., z późn. zm.).”, dalej: „Rozporządzenie nr 402/2013”.
W dniu 25 sierpnia 2023 r. Zamawiający opublikował zmianę treści SWZ (pismo z
dnia
23 sierpnia 2023 r., znak: IREZA1.292.11.2023.h.6). W ramach tej zmiany, w ust. 13 pisma,
Zamawiający wskazał: „W TOMIE III SWZ – PFU, pkt 4.3.11 Inne wymagania dodaje się
nową treść: y) urządzenia systemu ETCS poziom 2 muszą współpracować z urządzeniami
LCS,
z) urządzenia systemu ETCS poziom 2 muszą współpracować z urządzeniami dSAT,
aa) urządzenia systemu ETCS muszą współpracować z urządzeniami przejazdowymi,
bb) wykonawca jest zobowiązany do wykonania interfejsów do urządzeń SRK, urządzeń
przejazdowych i urządzeń dSAT. Wszelkie dane niezbędne do realizacji ww. interfejsów.
Wykonawca zobowiązany jest uzyskać własnym sumptem.
cc) Szczegółową specyfikację, parametry techniczne i sposób zabudowy niezbędnych
Interfejsów opracuje Wykonawca. Właściwości funkcjonalno – użytkowe Interfejsów powinny
spełniać wymagania bezpieczeństwa SIL 4, zgodnie z normami: PN-EN 50126:2002(U), PN-
EN 50128:2002(U) i PN-EN 50129:2003(U),
dd) zaoferowane przez Wykonawcę urządzenia systemu ERTMS/ETCS nie mogą naruszać
właściwości funkcjonalnych i konstrukcyjnych urządzeń SRK i dSAT, z którymi będą
współpracować. W przeciwnym razie Wykonawca we własnym zakresie i na własny koszt
uzyska wymagane świadectwa i dopuszczenia do eksploatacji dla urządzeń SRK i dSAT,
w których dokonał zmian, wymaganych zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa,
ee) za integrację urządzeń SRK, urządzeń dSAT, urządzeń CUiD z urządzeniami systemu
ERTMS/ETCS poziom 2 odpowiedzialny jest Wykonawca,
ff) Wykonawca, dla zaimplementowanych interfejsów po stronie urządzeń objętych
obowiązkiem posiadania świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu uzyska pozytywną
opinię właściwej jednostki organizacyjnej upoważnionej do przeprowadzania badań
koniecznych do uzyskania świadectw dopuszczenia do eksploatacji typu urządzeń
przeznaczonych do prowadzenia ruchu kolejowego wchodzących w skład podsystemu
strukturalnego sterowanie w zakresie oddziaływania przeprowadzonej implementacji
interfejsu na istniejące urządzenia SRK. Ww. opinia będzie zawierała potwierdzenie, że
rozwiązania zastosowane w niniejszym projekcie nie zmieniają cech typu istniejących
systemów
SRK
i dSAT oraz zachowują zgodność z typem określonym w świadectwach wydanych przez
Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego,
gg) ponadto, Wykonawca przeprowadzi wycenę i ocenę ryzyka dla przeprowadzonej zmiany
technicznej w istniejącym systemie sterowania ruchem kolejowym wynikającej z
implementacji interfejsu w urządzeniach SRK i dSAT. Ww. ocena zostanie przeprowadzona
zgodnie
z aktualnym rozporządzeniem. Raport z ww. przeprowadzonej wyceny i oceny Wykonawca
przedłoży Zamawiającemu.
hh) dokumenty, o których mowa w punktach ff) i gg) zostaną dostarczone Zamawiającemu
przed implementacją interfejsu.”.
Powyższe potwierdza zarówno dokumentacja zamówienia, przekazana Izbie przez
Zamawiającego, jak i dowód, załączony do odwołania Odwołującego Zakłady Automatyki
Kombud S.A. w sprawie KIO 2597/23
– Zmiana treści SWZ z dnia 23 sierpnia 2023 r.
(opublikowana w dniu 25 sierpnia 2023 r.).
Wykonawca jest zobowiązany do wykonania interfejsów do urządzeń przejazdowych
i dSAT
. Powyższe wymaganie zostało zawarte w punkcie 3.3.2.1 ppkt 1 lit f-h) PFU:
„Wykonawca opracuje koncepcję projektową (koncepcję wyposażenia linii) dokument”,
opisującą proponowane rozwiązania techniczne uwzględniające wieloetapowość niniejszego
zadania. Koncepcja zawierać będzie, co najmniej opis: f) powiązania systemu ERTMS/ETCS
poziom 2 z urządzeniami zabezpieczenia ruchu na przejazdach kolejowo-drogowych,
g) powiązania systemu ERTMS/ETCS poziom 2 z urządzeniami dSAT, h) powiązania
systemu ERTMS/ETCS poziomu 2 z urządzeniami sterowania ruchem kolejowym.”.
W SWZ, tomie IV Rozbicie Ceny Ofertowej (RCO), dalej
„RCO”, Zamawiający
odpowiednio w tabeli
w kolumnie 2 „Opis zadania” w wierszu 3 „Roboty budowlane
ERTMS/ETCS poziom 2 (suma poz. 3.1.-
3.6)”, poz. 3.5 wymaga: „Powiązanie urządzeń
ETCS z urządzeniami srk warstwy podstawowej, CUiD i dsat”, natomiast w wierszu 4
„Przeprowadzenie testów (suma poz. 4.1.-4.4.)”, poz. 4.2 wymaga: „Testy funkcjonalno-
integracyjne z urządzeniami srk”. Zamawiający zatem nałożył obowiązek powiązania
istniejących urządzeń SRK (sterowania ruchem kolejowym) oraz dSAT - (detekcji stanu
awaryjnych taboru) z urządzeniami ERTMS/ETCS poziom 2. Przy czym dla potwierdzenia
poprawności działania powyższego powiązania, również przewidział dokonanie testów
funkcjonalno-integracyjnych
z urządzeniami SRK z urządzeniami ERTMS/ETCS Poziom 2.
W
ymóg powiązania urządzeń systemu ERTMS/ETCS z urządzeniami SRK w tym
przypadku ssp (samoczynny system przejazdowy), został również przewidziany w pkt. 4.3.9
ppkt. 10
„Wymagania dla urządzeń zewnętrznych” PFU: „W przypadku powiązania urządzeń
systemu ETCS z urządzeniami zabezpieczenia ruchu na przejazdach kolejowo-drogowych
i przejściach wyposażonych w Top z wykorzystaniem koderów LEU i balis, grupy balis,
składające się z balisy przełączalnej i nieprzełączalnej zabudowane zostaną przed Tarczami
Ostrzegawczymi Przejazdowymi. Szczegółowa konfiguracja powiązania urządzeń
zabezpieczenia ruchu na przejazdach kolejowych z urządzeniami systemu ERTMS/ETCS
zostanie przedstawiona przez Wykonawcę w ramach opracowania Koncepcji wyposażenia
linii. Zaproponowane w koncepcji rozwiązanie techniczne musi umożliwiać przejazd pojazdu
jadącego pod nadzorem systemu ETCS obok tarczy ostrzegawczej przejazdowej
wskazującej sygnał Osp 2 z maksymalną dozwoloną prędkością.”.
Ponadto konieczność powiązania systemu ERTMS/ETCS poziom 2 z urządzeniami
zabezpieczenia ruchu kolejowego na przejazdach kolejowo-
drogowych oraz urządzeniami
dSAT wynika z wymagań funkcjonalnych określonych w dokumencie stanowiącym załącznik
nr 7 do PFU pn.:
„Scenariusze operacyjne – wymagania eksploatacyjne dla systemu ETCS
poziomu 2 zgodnego z wzorcem 3 wydanie 2 (SRS 3.6.0)
”. Wyżej wymieniony dokument
definiuje wymaganą funkcjonalność systemu ERTMS/ETCS poziom 2 z uwzględnieniem
współpracy z innymi systemami, w tym z urządzeniami zabezpieczenia ruchu na przejazdach
kolejowo-
drogowych (urządzenia przejazdowe) i urządzeniami dSAT (dokumenty te
Zamawiający złożył jako dowody w sprawie – w dokumentacji zamówienia). Zapewnienie
funkcjonalności określonej w wyżej wymienionych Scenariuszach Operacyjnych wymaga
dokonania powiązania (w tym implementacji interfejsów) urządzeń systemu ETCS poziom 2
z urządzeniami przejazdowymi i dSAT.
Urządzenia SRK i dSAT są przystosowane do współpracy. Zapewnienie takiego
przystosowania do współpracy zostało zrealizowane w ramach postępowania na zabudowę
urządzeń SRK warstwy podstawowej na tej linii pn.: „Zintegrowany system sterowania
i kierowania ruchem kolejowym na odcinku Warszawa Okęcie - Radom linii nr 8” w ramach
projektu „Modernizacja linii kolejowej nr 8, odcinek Warszawa Okęcie – Radom”
(tak odpowiednio
w odpowiedzi na odwołanie Alstom Polska S.A. i co wynika z dowodu:
Wyciąg z PFU dla zadania: „Zintegrowany system sterowania i kierowania ruchem
kolejowym na odcinku Warszawa Okęcie - Radom linii nr 8” w ramach projektu
„Modernizacja linii kolejowej nr 8, odcinek Warszawa Okęcie – Radom”).
Na podstawie:
1) ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2023 r. poz. 1786,
z późn. zm.):
a)
art. 22f ust. 1:
„1. Warunkiem dopuszczenia do eksploatacji typów budowli i typów
urządzeń mających wpływ na poziom bezpieczeństwa ruchu kolejowego, o których
mowa w przepisach wydanych na podstawie ust. 14 pkt 2, jest uzyskanie
świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu dla pierwszego ich egzemplarza.”;
b)
art. 22f ust. 8:
„8. Kolejne urządzenia albo budowle zgodne z typem, dla którego
Prezes UTK wydał świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typu, uznaje się za
dopuszczone
do eksploatacji, jeżeli:
1
) producent albo jego upoważniony przedstawiciel przeprowadził procedurę oceny
zgodności z typem, a następnie wystawił deklarację zgodności z typem, albo
2
) podmiot zamawiający, wykonawca modernizacji, importer, inwestor, dysponent,
zarządca, użytkownik bocznicy albo przewoźnik kolejowy wystawił deklarację
zgodności z typem dla urządzeń albo budowli, które zamierza wprowadzić
do eksploatacji, po uprzednim przeprowadzeniu przez jednostkę organizacyjną,
o której mowa w art. 22g ust. 9, badań technicznych niezbędnych
do stwierdzenia zgodności z typem, zakończonych wydaniem certyfikatu
zgodności
z typem.”;
c)
art. 22g ust. 2:
„2. Zgoda na prowadzenie działalności, o której mowa
w ust. 1, może być udzielona jednostce organizacyjnej, która spełnia następujące
wymagania:
1)
zapewnia przeprowadzanie badań technicznych przez osoby posiadające wiedzę
techniczną w zakresie odpowiednio rodzajów budowli, urządzeń albo pojazdów
kolejowych podlegających badaniom technicznym i certyfikacji;
2)
jest niezależna i bezstronna w stosunku do podmiotów bezpośrednio lub
pośrednio związanych z procesem produkcji odpowiednio typów budowli,
urządzeń albo pojazdów kolejowych podlegających badaniom technicznym i
certyfikacji;
3)
zapewnia przeprowadzanie badań technicznych przy użyciu niezbędnego
sprzętu;
4)
uzyskała certyfikat akredytacji na podstawie ustawy z dnia 13 kwietnia 2016 r.
o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku w zakresie odpowiadającym
prowadzonej działalności.”;
2)
§ 13 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 13 maja
2014 r. w sprawie dopuszczania do eksploatacji określonych rodzajów budowli,
urządzeń i pojazdów kolejowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1923): „1. Zakres badań
technicznych dla wszystkich typów urządzeń obejmuje: 3) badanie interfejsów
z przewidzianymi do zabudowy urządzeniami powiązanymi, dla których wymagane
jest uzyskanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu.”;
3)
Technicznych Specyfikacji Interoperacyjności podsystemu „Sterowanie”, określonych
w Rozporządzeniu Komisji (UE) 2016/919 z dnia 27 maja 2016 r. w sprawie
technicznej specyfikacji interoperacyjności w zakresie podsystemów „Sterowanie”
systemu
kolei
w Unii Europejskiej (Dz. U. UE. L. z 2016 r. Nr 158, str. 1,
z późn. zm.):
a) pkt 3.2.1.:
„3.2.1. Bezpieczeństwo. Każdy projekt, do którego zastosowanie
ma niniejsza specyfikacja, musi obejmować wdrożenie środków niezbędnych
celem zapewnienia, aby poziom ryzyka incydentu w zakresie podsystemów
„Sterowanie” nie był wyższy niż docelowy dla danego rodzaju przewozów.
W tym celu stosuje się rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 402/2013
(3), o którym mowa w art. 6 ust. 3 lit. a) dyrektywy 2004/49/WE (wspólna
metoda oceny bezpieczeństwa). Aby środki podjęte dla zapewnienia
bezpieczeństwa nie wpływały negatywnie na interoperacyjność, należy
przestrzegać
wymagań
dotyczących
parametrów
podstawowych
zdefiniowanych w pkt 4.2.1 (Właściwości podsystemów „Sterowanie”
związane
z
bezpieczeństwem
i mające znaczenie dla interoperacyjności). W systemie ETCS klasy A zadanie
zapewnienia bezpieczeństwa zostało podzielone między podsystemy
„Sterowanie – urządzenia pokładowe” i „Sterowanie – urządzenia przytorowe”.
Szczegółowe
wymagania
podane
są
parametrze
podstawowym,
zdefiniowanym w pkt 4.2.1 (Właściwości podsystemów „Sterowanie” związane
z bezpieczeństwem i mające znaczenie dla interoperacyjności). Spełnieniu
wymagań dotyczących bezpieczeństwa musi towarzyszyć spełnienie
wymagań w zakresie dostępności, określonych w pkt 3.2.2 (Niezawodność
i dostępność).”,
b) pkt 4.5.2.:
„4.5.2. Odpowiedzialność podmiotu występującego z wnioskiem
o weryfikację podsystemu Wnioskujący:
1)
zapewnia, aby dla wszystkich elementów objętych niniejszą TSI
(niezależnie od tego, czy są to składniki interoperacyjności, czy nie)
określono wymagania dotyczące utrzymania, zgodnie z opisem podanym
w punkcie 4.5.1 (Odpowiedzialność producenta urządzeń);
2)
w ramach realizacji powyższych wymagań uwzględnia zagrożenia
wynikające ze wzajemnych oddziaływań różnych składników podsystemu
oraz interfejsów z innymi podsystemami.”,
c) pkt 6.3.4 tabela 6.3 Aspekt 5
„Integracja z przytorowymi urządzeniami
sterowania ruchem kolejowym
” wiersz 3 w drugiej kolumnie „Przedmiot
oceny”: „Sprawdzić, czy interfejsy zostały prawidłowo zainstalowane i czy
funkcjonują prawidłowo.”, wiersz 3 w trzeciej kolumnie „Dowody”: „Weryfikacja
projektu
i próby zgodnie z informacjami przekazanymi przez wnioskodawcę.”.
KIO 2597/23
ZARZUT NR 1
– art. 99 ust. 1, 2 i ust. 4 Pzp w związku z art. 16 pkt 1-3 Pzp, art. 17 ust. 1-2
Pzp, art. 103 ust. 2-
3 Pzp oraz w związku z art. 362 Pzp, poprzez sporządzenie opisu
przedmiotu zamówienia obejmującego nałożenie na wykonawcę obowiązku uzyskania
pozytywnej opinii właściwej jednostki organizacyjnej upoważnionej do przeprowadzania
badań koniecznych do uzyskania świadectw dopuszczenia do eksploatacji typu urządzeń
przeznaczonych do prowadzenia
ruchu kolejowego wchodzących w skład podsystemu
strukturalnego sterowanie w zakresie
oddziaływania przeprowadzonej implementacji
interfejsu na istniejące urządzenia SRK (nowy ppkt. 4.3.11.ff) PFU w zakresie odnoszącym
się
do zaimplementowanych interfejsów po stronie istniejących urządzeń SRK) - z naruszeniem
wskazanych przepisów prawa, nakładając na wykonawców nieuzasadnione obowiązki
-
w zakresie opracowania dokumentacji po stronie istniejących urządzeń SRK innego
producenta -
o zbędnym, niejasnym i wewnętrznie sprzecznym zakresie, w sytuacji gdy
wykonawcy nie mają możliwości technicznych ani prawnych do ich realizacji bez
zaangażowania ich producenta, a przez to także ograniczając uczciwą konkurencję
i
powodując nieuzasadnione uprzywilejowanie jednego wykonawcy (producenta/ dostawcy
urządzeń SRK warstwy podstawowej), co może doprowadzić do wyeliminowania innych
wykonawców z ubiegania się o zamówienie, naruszając przez to także zasady uczciwej
konkurencji, równego traktowania wykonawców, proporcjonalności, efektywności
i
przejrzystości.
Zarzut
nie zasługiwał na uwzględnienie.
ZARZUT NR 2
– art. 99 ust. 1, 2 i ust. 4 Pzp w związku z art. 16 pkt 1-3 Pzp, art. 17 ust. 1-2
Pzp, art. 103 ust. 2-
3 Pzp oraz w związku z art. 362 Pzp, poprzez sporządzenie opisu
przedmiotu
zamówienia
obejmującego
nałożenie
na
wykonawcę
obowiązku
przeprowadzenia wyceny i oceny ryzyka dla przeprowadzonej zmiany technicznej w
istniejącym systemie sterowania ruchem kolejowym wynikającej z implementacji interfejsu w
urządzeniach SRK, zgodnie z aktualnym rozporządzeniem (nowy ppkt 4.3.11.gg) PFU w
zakresie odnoszącym się do implementacji interfejsu w istniejących urządzeniach SRK) - z
naruszeniem wskazanych przepisów prawa, nakładając na wykonawców nieuzasadnione
obowiązki - w zakresie opracowania dokumentacji po stronie istniejących urządzeń SRK
innego
producenta
-
o zbędnym, niejasnym i wewnętrznie sprzecznym zakresie, w sytuacji gdy wykonawcy
nie mają możliwości technicznych ani prawnych do ich realizacji bez zaangażowania ich
producenta, a przez to także ograniczając uczciwą konkurencję i powodując nieuzasadnione
uprzywilejowanie jednego wykonawcy (producenta/ dostawcy
urządzeń SRK warstwy
podstawowej), co może doprowadzić do wyeliminowania innych wykonawców z ubiegania
się o zamówienie, naruszając przez to także zasady uczciwej konkurencji, równego
traktowania wykonawców, proporcjonalności, efektywności i przejrzystości.
Zarzut
nie zasługiwał na uwzględnienie.
KIO 2608/23
ZARZUT
– art. 99 ust. 1,2 i ust. 4 PZP w zw. z art. 16 pkt 1-3 PZP, art. 17 ust. 1-2 PZP,
art. 103 ust. 2-3 PZP w zw. z art. 362 PZP oraz w zw. z art. 433 pkt 3 PZP, poprzez
sporządzenie opisu przedmiotu zamówienia w zakresie obowiązku wykonania
(implementacji) interfejsu do urządzeń SRK warstwy podstawowej, co zdaniem
Odwołującego stanowi naruszenie wskazanych wyżej przepisów PZP i skutkuje
uniemożliwieniem
złożenia
oferty
w
warunkach
zapewniających uczciwą konkurencję, a nadto które prowadzi
do uprzywilejowania
jednego wykonawcy kosztem innych, którzy mogą zostać
wyeliminowani z ubiegania
się o zamówienie, w szczególności w okolicznościach, gdy tak
określony opis przedmiotu zamówienia nie jest uzasadniony specyfiką przedmiotu
zamówienia oraz nakłada na wykonawcę odpowiedzialność za ryzyka związane z
wykonaniem
zamówienia, które są niedostosowane do określonych przez samego
Zamawiającego warunków realizacji zamówienia, za które wyłączną odpowiedzialność
ponosi
Zamawiający
–
w
szczególności
za niezapewnienie odpowiednich praw własności intelektualnej umożliwiających ingerencję
w interfejs urządzeń warstwy podstawowej. Skutkuje to nadto uniemożliwieniem
wykonawcom prawidłowego przygotowania i wyceny ofert, a w konsekwencji skutkuje
również nieporównywalnością ofert, jakie zostałyby ewentualnie złożone w postępowaniu.
Zarzut
nie zasługiwał na uwzględnienie.
Izba odnosi się do wszystkich zarzutów w sprawie KIO 2597/23 i 2608/23 łącznie,
z uwagi na to, że sporne między stronami i uczestnikami postępowania odwoławczego w obu
połączonych sprawach było w istocie to, iż wykonanie zamówienia wiąże się z koniecznością
współpracy z producentem warstwy podstawowej na zasadach rynkowych w wykonaniu
obowiązków, wskazanych zmianą postanowień SWZ (uzyskania pozytywnej opinii właściwej
jednostki organizacyjnej, przeprowadzenia wyceny i oceny ryzyka dla przeprowadzonej
zmiany
technicznej, wykonania (implementacji) interfejsu do urządzeń SRK i innych warstwy
podstawowej).
W pierwszej kolejności Izba zauważa, że odwołania oparte są na błędnym założeniu
co do zakresu obowiązków, wynikających z opisu przedmiotu zamówienia, w odniesieniu
do błędnej interpretacji wymogu Zamawiającego o powiązaniu. Odwołujący bowiem odczytali
SWZ w ten sposób, że Zamawiający wymaga od nich wykonania adaptacji – to jest
ingerencji
w urządzenia warstwy podstawowej w zakresie warstwy sprzętowej i warstwy hardwear tych
urządzeń, podczas gdy z dotychczasowych postanowień SWZ wynikało oczekiwanie
Zamawiającego wyłącznie ingerencji w warstwę softwear poprzez opracowanie interfejsu
urządzeń warstwy podstawowej we współpracy z producentem tych urządzeń w taki sposób,
aby zapewniona była komunikacja w zakresie opisanym w SWZ z urządzeniami warstwy
nadrzędnej – interfejsem warstwy nadrzędnej, co jest wymagane do prawidłowego działania
systemu ERTMS/ETCS poziom 2.
Dalej podnieść należy, że to błędne założenie Odwołujących wynikało z tego,
że interpretowali pojęcie adaptacji na podstawie dotychczasowych postanowień w odrębnych
podobnych postępowaniach prowadzonych przez Zamawiającego, który nadawał temu
pojęciu w innych postępowaniach inne znaczenie. Zamawiający nie wymaga od
wykonawców w SWZ wykonania adaptacji (Odwołujący Alstom Polska S.A. nie wykazał
dowodami wymagania przez Zamawiającego w niniejszym postępowaniu o udzielenie
zamówienia adaptacji, nie wskazał w SWZ sformułowanego wprost wymogu adaptacji – w
odwołaniu Odwołujący Alstom Polska S.A. wywiódł dorozumianą adaptację ze zmiany SWZ
z
dnia
25 sierpnia 2023 r. i wymogu wykonania interfejsu do urządzeń SRK).
Na rozprawie w dniu 27 września 2023 r. Zamawiający oświadczył, co rozumie
poprzez pojęcia, którymi posługuje się w spornym postępowaniu, a co wynika z SWZ - RCO i
PFU,
i tak: p
od pojęciem „adaptacja” rozumie przystosowania urządzeń SRK do współpracy
z urządzeniami ERTMS/ETCS. Jest to przebudowa urządzeń, wykonanie modułów
umożliwiających współpracę z ERTMS/ETCS zgodnie ze wskazanym protokołem. Adaptacja
była wykonana w ramach zamówienia udzielonego około 10 lat temu. Zamawiający obecnie
wymaga powiązania i implementacji, przez co rozumie stworzenie interfejsu zarówno
w urządzeniach warstwy podstawowej, jak i urządzeniach warstwy ERTMS/ETCS celem
zapewnienia właściwej współpracy pomiędzy tymi urządzeniami tych warstw. Zamawiający
podał różne rozwiązania do wykonania zamówienia, ale w żadnym z rozwiązań, w tym
dopuszczonych innych rozwiązaniach, nie ma potrzeby ingerencji w hardware, a tylko
w software urządzeń warstwy podstawowej. Zamawiający w specyfikacji zaproponował jeden
z dopuszczalnych protokołów specyfikując go jako CBI-CBR Interface, opisany w trzech
dokumentach („CBI-CBR Interface. Top Level Specuification”, „EGO Protocol Interface
Specification”, „Interface Specification CBI-CBR Interface, Application layer”), ale również
dopuścił inne protokoły, o ile wymagane będą wymagania specyfikacji dotyczące
współdziałania urządzeń warstwy podstawowej i nadrzędnej. Zamawiający oświadczył,
że w przypadku, gdyby urządzenia warstwy podstawowej nie były należycie zaadaptowane
to będzie miał roszczenie do producenta urządzeń warstwy podstawowej na podstawie
zawartej z nim umowy na wykonanie zamówienia dotyczącego warstwy podstawowej, która
to umowa jest w toku, a odbiór przedmiotu tej umowy planowany jest w listopadzie – grudniu
2023 r.
Izba zgodziła się ze stanowiskiem Zamawiającego co do tak przedstawionego w toku
postępowania odwoławczego zakresu przedmiotu zamówienia, ustalając, że wynika on z
treści SWZ, a w szczególności, przywołanych już wyżej w uzasadnieniu, pkt 4.3.1. ppkt 8
PFU,
pkt 2.2.2.6 PFU, pkt 3.3.2.1 ppkt 1 lit. f-h) PFU, w tabeli w
kolumnie 2 „Opis zadania”: w
wierszu 3 „Roboty budowlane ERTMS/ETCS poziom 2 (suma poz. 3.1.-3.6)”, poz. 3.5 RCO
oraz w
wierszu 4 „Przeprowadzenie testów (suma poz. 4.1.-4.4.)”, poz. 4.2 RCO, 4.3.9
ppkt. 10 „Wymagania dla urządzeń zewnętrznych” PFU, z wymagań funkcjonalnych
określonych w dokumencie stanowiącym załącznik nr 7 do PFU pn.: „Scenariusze
operacyjne
– wymagania eksploatacyjne dla systemu ETCS poziomu 2 zgodnego z wzorcem
3 wydanie 2 (SRS 3.6.0)
”.
W ocenie Izby, skoro
nawet hipotetyczne uchylenie kwestionowanych w odwołaniach
postanowień SWZ nie zmieniłoby innych postanowień SWZ, których zarzuty odwołania nie
dotyczyły, a także skoro obowiązki wyartykułowane zaskarżoną zmianą SWZ wynikają
wprost z przepisów obowiązującego prawa, to oznacza to, iż w istocie nie doszłoby do
zmiany obowiązków wykonawcy określonych zmianą SWZ. W ocenie Izby obowiązek
wykonania (implementacji) interfejsu do urządzeń SRK i innych warstwy podstawowej w
softwear
wynika z wyżej przywołanych niezaskarżonych postanowień SWZ (w szczególności
pkt 4.3.1.8 PFU, pkt 4.8 PFU, RCO), a
obowiązek uzyskania pozytywnej opinii właściwej
jednostki organizacyjnej
i obowiązek przeprowadzenia wyceny i oceny ryzyka dla
przeprowadzonej zmiany technicznej wynika odpowiednio z ustawy z dnia 28 marca 2023 r.
o transporcie kolejowym (art. 22f ust. 8)
(Dz. U. z 2023 r. poz. 1786,
z późn. zm.),
§ 13 ust. 1
pkt 3 r
ozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 13 maja 2014 r. w sprawie
dopuszczania do eksploatacji określonych rodzajów budowli, urządzeń i pojazdów
kolejowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1923)
i r
ozporządzenia Wykonawczego Komisji (UE) nr
402/2013 z dnia 30 kwietnia 2013 r.
w sprawie wspólnej metody oceny bezpieczeństwa w
zakresie
wyceny
i oceny ryzyka i uchylające rozporządzenie (WE) nr 352/2009 (Dz.Urz. UE L 121 z dnia
03.05.2013r., z późn. zm.).
Izba wskazuje
, że w jej ocenie dowody wniesione przez Zakłady Automatyki
Kombud S.A.:
1) W
yciąg z prezentacji PKP PLK, złożony na okoliczność interfejsów przygotowywanych
przez dostawcę urządzeń SRK (dostawca A) oraz dostawcę ERTMS/ETCS poziom 2 – RBC
(dostawca B)
– nie potwierdza, że dostawca A przygotowuje interfejsy SRK, a potwierdza,
że przygotowuje stacyjne urządzenia SRK, a wobec tego Odwołujący nie udowodnił
przedmiotowego twierdzenia;
2) P
rotokół z rozprawy KIO 2387/23, złożony na okoliczność twierdzeń Zamawiającego,
iż w celu wykonania obecnego zamówienia nie ma potrzeby ingerencji w urządzenia warstwy
podstawowej
– z protokołu tego wynikają jedynie oświadczenia o treści tam zawartej,
natomiast nie stoją w sprzeczności ze stanowiskiem Zamawiającego co do braku
konieczności adaptacji, to jest ingerencji w hardwear warstwy podstawowej, wobec tego
Odwołujący nie udowodnił przedmiotowego twierdzenia;
3) Opinia Instytutu Kolejnictwa
, złożona na okoliczność, iż nie jest możliwe uzyskanie opinii
jednostki organizacyjnej upoważnionej do przeprowadzania badań koniecznych w zakresie
oddziaływania przeprowadzonej implementacji interfejsu na istniejące urządzenia SRK
warstwy podstawowej, bez zaangażowania producenta urządzeń SRK warstwy podstawowej
lub jego upoważnionego przedstawiciela, jeżeli taki interfejs nie był przewidziany
w urządzeniach SRK takiego producenta; w innym przypadku opis takiego interfejsu już
powinien znajdować się w dokumentacji technicznej danego urządzenia typu; nie jest
możliwe wprowadzenie żadnej zmiany w dokumentacji procesu zarządzania ryzykiem (w tym
dokonanie wyceny i oceny ryzyka dla przeprowadzonej zmiany technicznej), bez
zaangażowania producenta urządzeń SRK warstwy podstawowej lub jego upoważnionego
przedstawiciela, jeżeli taki interfejs nie był przewidziany w urządzeniach SRK; w innym
przypadku dokumentacja procesu zarządzania ryzykiem już istnieje i tylko na tej podstawie
możliwe jest eksploatowanie urządzeń danego typu - dowód ten jedynie potwierdza
konieczność współpracy zarówno producenta warstwy podstawowej jak i wykonawcy
warstwy nadrzędnej co nie jest sporne, nie ma zatem znaczenia rozstrzygnięcie w
przedmiocie możliwości wydania takiej opinii przez Kierownika Zakładu Sterowania Ruchem
i Teleinformatyki w imieniu Instytutu Kolejnictwa, co
podważał na rozprawie w dniu 18
września 2023 r. Zamawiający;
4) Prezentacja Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju,
złożona na okoliczność sytuacji,
w których podmiot trzeci może uczestniczyć w procesie dopuszczenia do eksploatacji
kolejnych egzemplarzy (tj. typu dopuszczone przed 1997 r., sprowadzone z zagranicy, gdy
już nie istnieje producent) - dowód w postaci prezentacji potwierdza jedynie, że prezentujący
zaprezentował określoną treść wypowiedzi w prezentacji, nie stanowi dowodu
na potwierdzenie
okoliczności sytuacji, w których podmiot trzeci może uczestniczyć w
procesie dopuszczenia do eksploatacji kolejnych egzemplarzy;
5) W
ykaz dokumentów niezbędnych do przekazania jednostce organizacyjnej,
o jakiej mowa w art. 22g ust. 9 ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym,
w celu opracowania opinii technicznej wynikającej ze zmiany technicznej w urządzeniach
SRK warstwy podstawowej, wraz z wyciągiem z podstaw prawnych, złożony na okoliczność
zakresu tej dokumentacji oraz podmiotu wykonującego dokumentację – wykaz dokumentów
przygotowanych na podstawie doświadczenia Odwołującego stanowi stanowisko
Odwołującego w zakresie potrzebnych jednostce organizacyjnej dokumentów, przy czym
wywodzenie
potrzeby dokumentacji co do której wiedzę ma producent warstwy podstawowej
nie ma znaczenia w sprawie wobec
konieczności współpracy z producentem warstwy
podstawowej co jest niesporne;
6) W
yciąg z odpowiedzi Zamawiającego na odwołanie w sprawie 2387/23, złożony
na okoliczność innego zakresu zamówień ogłaszanych w ramach przywoływanych przez
Zamawiającego postępowań o udzielenie zamówień publicznych – w ust. 24 i 26 odpowiedzi
na odwołanie Zamawiający wskazał pod lit a-h osiem postępowań w których jak oświadczył
gwarantował konkurencyjność i opisał przedmiot zamówienia w każdym z nich - dowód ten
wskazuje na różny opis przedmiotu zamówienia, jednak nie odnosi się on do opisu
przedmiotu zamówienia w niniejszym postępowaniu o udzielenie zamówienia, a jak
oświadczył na rozprawie w dniu 27 września 2023 r. Zamawiający, czemu nie zaprzeczyli
pozostali uczestnicy postępowania odwoławczego, stosował Zamawiający różną, niejednolitą
terminologi
ę do podobnych zadań, stąd Izba przyjęła, że dowód ten nie potwierdza
twierdzenia Odwołującego o innym zakresie zamówień; w wyciągu nie załączył pkt 35 do
którego się odniósł na rozprawie w dniu 18 września 2023 r. co do przywołanych tam
postępowań
z wymogiem adaptacji SKR;
7)
Zakres zgody Prezesa UTK na prowadzenie działalności, o której mowa
w art. 22g ust. 1 ustawy o transporcie kolejowym z informacją ze strony internetowej UTK,
złożony na okoliczność zakresu akredytacji Instytutu Kolejnictwa – stanowi potwierdzenie
treści załącznika do decyzji o sygn. DTW-WRIK.810.7.2021.KP, w ocenie Izby dowód
nieistotny z uwagi na nieistotność dowodu opinii Instytutu Kolejnictwa;
8)
Wyciągi z opinii technicznych Zakładu Sterowania Ruchem i Teleinformatyki Instytutu
Kolejnictwa
, złożone na okoliczność zakresu działania tej jednostki – stanowią potwierdzenie
wydania przez Instytut Kolejnictwa Zakład Sterowania Ruchem i Teleinformatyki opinii
technicznych o treści w nich zawartej, w ocenie Izby dowód nieistotny z uwagi na
nieistotność dowodu opinii Instytutu Kolejnictwa;
9)
Wyjaśnienia i zmiana treści SWZ w postępowaniu 9090/IREZA1/10303/02941/ 21/P
na zaprojektowanie i zabudowę systemu ERTMS/ETCS na linii kolejowej nr 8,
z dn. 27.08.2021 r. (p. 3-4 pisma
– usunięcie pkt 4.2. ppkt 7 SWZ-PFU)
-
złożone na okoliczność wyłączenia przez Zamawiającego z treści OPZ wymogu adaptacji
istniejących urządzeń SRK do współpracy z systemem ERTMS/ETCS poziom 2 (dot.
postępowania 9090/IREZA1/10303/02941/21/P, poprzedzającego obecne postępowanie)
-
dowód ten jest nieistotny, gdyż dotyczy innego postępowania, wskazuje jedynie na stan
faktyczny w tamtym
postępowaniu;
10)
Ogłoszenie o udzieleniu zamówienia oraz o dobrowolnej przejrzystości
na zaprojektowanie i zabudowę półsprzęgu interfejsu po stronie istniejących urządzeń
sterowania ruchem kolejowym o nr ref. IREZA1m-216-
33/16 oraz ogłoszenie o udzieleniu
zamówienia na zaprojektowanie i zabudowę interfejsu oraz adaptację urządzeń sterowania
ruchem kolejowym, zainstalowanych na odcinku linii E30 Legnica-
Wrocław-Opole
do współpracy z urządzeniami ERTMS/ETCS poziom 2, złożone na okoliczność praktyki
Zamawiającego wyłączania prac adaptacyjnych z zamówienia głównego oraz wyłączności
danego producenta w zakresie ingerencji w komputerowe urządzenia sterowania ruchem
kolejowym warstwy podstawowej - dowody te
są nieistotne, gdyż dotyczą innych
postępowań, wskazują jedynie na stany faktyczne w tamtych postępowaniach;
11)
Wyciąg z rozporządzenia Komisji (UE) 2016/919 z dnia 27 maja 2016 r.
w sprawie technicznej specyfikacji interoperacyjności w zakresie podsystemów „Sterowanie”
systemu kolei w Unii Europejskiej (z późn. zm.), złożony na okoliczność jego treści – dowód
ten jest nieistotny wobec niedoprecyzowania
o jakie postanowienie i w jakim kontekście
chodzi;
12)
Wyciąg z PFU z poprzedniego postępowania na wykonanie SRK warstwy podstawowej,
złożony na okoliczność zobowiązania wykonawcy warstwy podstawowej do współpracy
z wykonawcą zamówienia w postępowaniu – dowód potwierdza zobowiązanie wykonawcy
warstwy podstawowej do współpracy z wykonawcą zamówienia w postępowaniu.
Izba wskazuje, że w jej ocenie dowody wniesione przez Alstom Polska S.A.:
1) Informacja z 15 listopada 2021 r.,
która dotyczy tego samego zamówienia, jednak już
w postępowaniu unieważnionym (zadania są tożsame jak w obecnym postępowaniu). Jest to
oferta złożona przez GTS (Thales) odwołującemu z wyceną jego współpracy;
2) Pismo dot
yczące współpracy przy wykonaniu E 75
(zadanie w trakcie realizacji)
, złożone
na okoliczność wykazania, że współpraca z producentem warstwy podstawowej skutkować
będzie koniecznością uwzględnienia około 20-40% wartości zamówienia
- dowody
są nieistotne, gdyż dotyczą innych postępowań, wskazują jedynie na stany
faktyczne w tamt
ych postępowaniach;
3) S
prostowanie wyjaśnień do treści SWZ w postępowaniu 9090/IREZA1/10303/02941/21/P
– na potwierdzenie niedostosowania urządzeń SRK warstwy podstawowej do współpracy
z systemem ERTMS/ETCS poziom 2 zgodnie ze specyfikacjami warstwy aplikacji interfejsu
RBC
– nastawnica - dotyczyło odcinka Warka – Radom, a w niniejszej sprawie chodzi o LCS
Warszawa Okęcie i LCS Radom, stąd dowód ten jest nieistotny w niniejszej sprawie.
Izba wskazuje, że w jej ocenie dowody wniesione przez Zamawiającego:
1)
Wyciąg z PFU dla zadania: Wdrożenie systemu ERTMS/ETCS poziom 2, wraz
z budową LCS oraz samoczynnej blokady liniowej, na odcinku linii kolejowej nr 4, Korytów
– Zawiercie;
2)
Wyciąg z PFU dla zadania: „Zabudowa systemu ERTMS/ETCS poziom 2 na linii E20
Kunowice
– Terespol (z wyłączeniem węzła warszawskiego) i systemu ERTMS/ETCS
poziom 1 na linii C-
E20 Łowicz - Łuków”;
3)
Wyciąg z PFU dla zadania: „Zabudowa systemu ERTMS/ETCS poziom 2 na linii E30
odcinek Podłęże - Rzeszów”;
4)
Wyciąg z PFU dla zadania: „Zabudowa systemu ERTMS/ETCS poziom 2 na linii E59
odcinek Wrocław - Poznań w ramach projektu Zabudowa systemy ERTMS/ETCS na
liniach sieci bazowej TEN-
T”;
5)
Wyciąg z PFU dla zadania: „Projekt i zabudowa systemu ERTMS/ETCS na linii E75 na
odcinku Warszawa Rembertów – Białystok” w ramach projektów CEF I ”Prace na linii E 75
na odcinku Sadowne
– Czyżew wraz z robotami pozostałymi na odcinku Warszawa
Rembertów – Sadowne” i CEF II „Prace na linii E 75 na odcinku Czyżew – Białystok”;
6)
Wyciąg z STWiORB dla zadania Roboty budowlane na linii 227/249 i stacji Gdańsk Zaspa
Towarowa oraz linii 722 w ramach Projektu". Poprawa infrastruktury kolejowego dostępu
do Portu Gdańsk";
7)
Wyciąg z PFU dla zadania: „Zabudowa systemu ERTMS/ETCS na linii 278 Węgliniec
Zgorzelec w ramach projektu Zabudowa ERTMS/ETCS na liniach sieci bazowej TEN-
T”
-
złożone na potwierdzenie takiego sposobu opisu przedmiotu zamówienia zawierającego
tożsame wymagania jak w pkt 4.3.11. bb) 4.3.11 ff), 4.3.11. gg), 4.3.11. hh) - w ocenie Izby
dowody w pkt 1-7
są nieistotne, gdyż dotyczą innych postępowań, wskazują jedynie na
stany faktyczne w tamt
ych postępowaniach;
8)
Wyciąg z artykułu Wydziału Transportu Politechniki Warszawskiej pt. „Powiązania
krajowych urządzeń sterowania ruchem kolejowym i ETCS” – złożony na potwierdzenie,
że pojęcie „powiązanie” zawiera w sobie interfejs - dowód potwierdza, że w opinii autorów
artykułu przez pojęcie „powiązanie” rozumie się wykonanie interfejsów;
9)
Wyciąg z dokumentu z załącznika nr 7 do PFU pn.: Scenariusze operacyjne –
wymagania eksploatacyjne dla systemu ETCS poziomu 2 zgodnego z wzorcem 3 wydanie
2 (SRS 3.6.0)
– wymagania funkcjonalne dla współpracy z urządzeniami zabezpieczenia
ruchu
na przejazdach kolejowo-drogowych i Scenariusze operacyjne
– wymagania
eksploatacyjne dla systemu ETCS poziomu 2 zgodnego z wzorcem 3 wydanie 2 (SRS
3.6.0)
– wymagania funkcjonalne dla współpracy z urządzeniami detekcji stanów
awaryjnych taboru (dSAT)
– złożony na potwierdzenie, że wyżej wymieniony dokument
definiuje wymaganą funkcjonalność systemu ETCS poziom 2 z uwzględnieniem
współpracy z innymi systemami, w tym urządzeniami zabezpieczenia ruchu na
przejazdach kolejowo-
drogowych (urządzenia przejazdowe) i urządzeniami dSAT - dowód
potwierdza
tezę dowodową;
10)
Wyciąg z PFU dla zadania: „Zintegrowany system sterowania i kierowania ruchem
kolejowym na odcinku Warszawa Okęcie - Radom linii nr 8” w ramach projektu
„Modernizacja linii kolejowej nr 8, odcinek Warszawa Okęcie – Radom” – złożony
na okoliczność przystosowania istniejących systemów SRK i dSAT do współpracy -
dowód potwierdza wymóg w PFU przystosowania istniejących systemów SRK i dSAT
do współpracy;
11)
Wyciąg z Rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 13 maja 2014 r.
w sprawie dopuszczania do eksploatacji określonych rodzajów budowli urządzeń
i pojazdów kolejowych – złożony na okoliczność, że interfejsy nie są wymienione jako
urządzenia, na które wydawane jest świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typu i
zakres badań technicznych dla wszystkich typów urządzeń obejmuje badanie interfejsów
z przewidzianymi do zabudowy urządzeniami powiązanymi, dla których wymagane jest
uzyskanie
świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu – dowód potwierdza, że w
danych przepisach interfejsy nie są wymienione jako urządzenia, na które wydawane jest
świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typu i zakres badań technicznych dla
wszystkich typów urządzeń obejmuje badanie interfejsów z przewidzianymi do zabudowy
urządzeniami powiązanymi, dla których wymagane jest uzyskanie świadectwa
dopuszczenia
do eksploatacji typu;
12)
Wyciąg z Technicznej specyfikacji interoperacyjności w zakresie podsystemów
„Sterowanie” systemu kolei w Unii Europejskiej – złożony na okoliczność, że przedmiotem
oceny jest integracja z przytorowymi urządzeniami sterowania ruchem kolejowym, a więc
interfejsy pomiędzy urządzeniami SRK warstwy podstawowej a urządzeniami systemu
ERTMS/ETCS - dow
ód potwierdza, że zgodnie z danymi przepisami przedmiotem oceny
jest integracja z przytorowymi urządzeniami sterowania ruchem kolejowym, a więc
interfejsy pomiędzy urządzeniami SRK warstwy podstawowej a urządzeniami systemu
ERTMS/ETCS;
13) Deklaracja
zgodności z typem nr 005/MOR-3/2021, Deklaracja właściwości użytkowych
z dnia 18 czerwca 2018 r., Deklaracja
właściwości użytkowych Nr 03/2018, Deklaracja
właściwości użytkowych Nr 01/2018, Deklaracja zgodności z typem numer
08/PZ01/1/2018,
Świadectwo kontroli jakości nr 08/2018, Deklaracja zgodności
nr 266/2018, Deklaracja
zgodności UE Nr TF2/WE/0007, Deklaracja zgodności
z zamówieniem nr 182/TJ2/2018, Deklaracja zgodności Nr 42/16, Atest nr 019/18, Atest
nr 021/18, Deklaracja
zgodności UE Nr 2016/009/UE, Deklaracja właściwości
użytkowych nr E036/A/DoP, Wyniki badania nr A1800123, Wyniki badania nr
A1701316, Wyniki badania nr A1701219, Deklaracja
zgodności WE nr TF2/WE/0012,
Atest nr 350/TJ1/2018, Atest nr 349/TJ1/2018, Deklaracja
zgodności nr 13/2016,
Deklaracja
zgodności
nr 03/2018, Deklaracja
zgodności nr 14/2016, Deklaracja zgodności nr 04/2018,
Deklaracja
zgodności nr 05/2018, Deklaracja zgodności nr 07/2018, Deklaracja
zgodności WE nr TF1-WE-0030, Atest nr 352/TJ1/2018, Atest nr 353/TJ1/2018, Krajowa
Deklaracja
właściwości użytkowych nr A102, Krajowa Deklaracja właściwości
użytkowych nr A104, Krajowa Deklaracja właściwości użytkowych nr A112, Krajowa
Deklaracja
właściwości użytkowych nr A116, Krajowa Deklaracja właściwości
użytkowych nr A117, Krajowa Deklaracja właściwości użytkowych nr A122, Deklaracja
zgodności z typem nr 002/SKZR-2/2018, Deklaracja Producenta Nr UniAC1/DZ/R7/05,
Deklaracja
zgodności
nr 002/ZUS/2018, Deklaracja
zgodności CE, Deklaracja zgodności UE Nr 48, Deklaracja
zgodności z typem nr 007/MOR-3/2021, Deklaracja zgodności z typem nr 007/SKT-
6R/2019, Deklaracja
zgodności z typem nr 025/SK/2019, Deklaracja zgodności z typem
nr 096/SK/2019, Deklaracja
zgodności z typem nr 023/SK/2019, Deklaracja zgodności z
typem nr 008/ZSK/2019, Deklaracja
zgodności z typem nr 033/ZSK/2019, Deklaracja
zgodności z typem nr 097/SK/2019, Deklaracja zgodności z typem nr 007/SKT-
6R/2019, Deklaracja
zgodności z typem nr 032/SKT-6R/2019, Deklaracja zgodności z
typem
nr 003/SKZP-2/2019, Deklaracja
zgodności z typem nr 006/MOR-3/2019, Deklaracja
zgodności z typem nr 008/MOR-1.01/2019, Deklaracja zgodności z typem
nr 008/ZSK/2019, Deklaracja
zgodności z typem nr 068/SK/2019, Deklaracja zgodności
z typem nr 007/SKT-6R/2019, Deklaracja
zgodności z typem nr 007/ZSK/2019,
Deklaracja
zgodności z typem nr 013/SR-1/2019, Deklaracja zgodności z typem
nr 023/SK/2019, Deklaracja
zgodności z typem nr 024/SK/2019 - złożone na okoliczność
wykazania nieistotności opinii technicznej wskazanej w pkt 2 pisma Odwołującego
Zakłady Automatyki Kombud S.A. z dnia 27 września 2023 r., że zakład nie jest
uprawniony do reprezentowania Instytutu Kolejnictwa - dowody
są nieistotne, gdyż
wykazanie uprawnienia do reprezentacji nie ma znaczenia w
kontekście że opinia
techniczna
jedynie potwierdza konieczność współpracy zarówno producenta warstwy
podstawowej jak i wykonawcy warstwy nadrzędnej co nie jest sporne, nie ma zatem
znaczenia rozstrzygnięcie w przedmiocie możliwości wydania takiej opinii przez
Kierownika Zakładu Sterowania Ruchem i Teleinformatyki w imieniu Instytutu
Kolejnictwa, co podważał na rozprawie w dniu 18 września 2023 r. Zamawiający;
14) W
yjaśnienia do specyfikacji z dnia 27 sierpnia 2021 r. (wyciąg), złożone na okoliczność
potwierdzenia
tożsamości
zakresu
zobowiązania
wykonawców
w
obecnym
i w poprzednim postępowaniu – dowód potwierdza tożsamość zakresu zobowiązania w
tych postępowaniach, w obu nie wymagano adaptacji;
15)
Informacje na temat polegania na zdolności innych podmiotów – wyciąg z oferty
Bombardier z poprzedniego postępowania, dowód złożony w zakresie rozumienia
wymogów Zamawiającego w przedmiocie tego na jaką okoliczność wykonawca będzie
współpracował z Thales i wykazania, że zarówno poprzednio, jak i obecnie, zakres
oczekiwanego świadczenia jest tożsamy – dowód potwierdza tożsamość zakresu
zobowiązania w tych postępowaniach - w obu wymagano współpracy z producentem
warstwy podstawowej.
Izba wskazuje, że w jej ocenie dowód wniesiony przez Ground Transportation
Systems Polska sp. z o.o.:
wyciąg z PFU warstwy podstawowej złożony na okoliczność,
że Zamawiający uwzględnił obowiązek współpracy z Thales - potwierdza zobowiązanie
producenta warstwy podstawowej
do współpracy z wykonawcą warstwy nadrzędnej, co nie
jest sporne.
W ocenie Izby zmiana SWZ w
zaskarżonym zakresie jest zgodna z niezaskarżonymi
postanowieniami SWZ,
ustawą Pzp i przepisami odrębnymi, i tak:
1) punkt 4.3.11 lit. bb) PFU zgodny z pkt 4.3.1.8 PFU i 3.3.2.1 ppkt 1 lit a) PFU, poz. 3.5
i poz. 4.2 RCO w
tabeli w kolumnie 2 „Opis zadania”: odpowiednio w wierszu 3 „Roboty
budowlane ERTMS/ETCS poziom 2 (suma poz. 3.1.-3.6) i w wierszu 4
„Przeprowadzenie testów (suma poz. 4.1.-4.4.)”, pkt 4.3.9 ppkt. 10 PFU, załącznikiem nr
7 do PFU pn.: Scenariusze operacyjne
– wymagania eksploatacyjne dla systemu ETCS
poziomu 2 zgodnego z wzorcem 3 wydanie 2 (SRS 3.6.0) wobec
wymogu powiązania, w
którym mieści się wykonanie interfejsu do urządzeń warstwy podstawowej SRK, do
urządzeń przejazdowych i dSAT;
2) punkt 4.3.11 lit. dd) zgodny z pkt 4.3.1.8 PFU, nie dotyczy adaptacji, wymaganie nie
stanowi sugestii, że implementacja interfejsów po stronie urządzeń SRK i dSAT
z systemem ERTMS/ETCS może naruszyć właściwości tych urządzeń, a kierowana jest
troską o zapewnienie takiej implementacji ich powiązania z urządzeniami systemu
ERTMS/ETCS, aby
nie naruszyć ich konstrukcji na tyle, żeby miało to wpływ na cechy
typu urządzenia określonego w świadectwie dopuszczenia typu do eksploatacji,
a w konsekwencji zapewnienia bezpiecznego prowadzenia ruchu kolejowego z ich
wykorzystaniem;
3) punkt 4.3.11 lit. ff) PFU
zgodny
w szczególności art. 22f ust. 8, art. 22g ust. 2 ustawy
o transporcie kolejowym
(Dz. U. z 2023 r. poz. 1786, z późn. zm.)
,
§ 7 pkt 3 i § 13
ust. 1 pkt 3
rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 13 maja 2014 r.
w sprawie dopuszczenia do eksploatacji określonych rodzajów budowli, urządzeń
i pojazdów kolejowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1923), pkt 6.3.4 tabela 6.3 aspekt 5
Technicznych Specyfikacji Interoperacyjności podsystemu „Sterowanie”, określonych
w Rozporządzeniu Komisji (UE) 2016/919 z dnia 27 maja 2016 r. w sprawie technicznej
specyfikacji interoperacyjności w zakresie podsystemów „Sterowanie” systemu kolei
w Unii Europejskiej (Dz. U. UE. L. z 2016 r. Nr 158, str. 1 z późn. zm.);
4) punkt 4.3.11 lit. gg) PFU zgodny z
wymogami Rozporządzenia Wykonawczego Komisji
(UE) nr 402/2013 z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie wspólnej metody oceny
bezpieczeństwa w zakresie wyceny i oceny ryzyka i uchylające rozporządzenie (WE) nr
352/2009
, w szczególności art. 3 pkt 11 i art. 5, oraz pkt 3.2.1. i 4.5.2. Technicznych
Specyfikacji
Interoperacyjności
podsystemu
„Sterowanie”,
określonych
w Rozporządzeniu Komisji (UE) 2016/919 z dnia 27 maja 2016 r. w sprawie technicznej
specyfikacji interoperacyjności w zakresie podsystemów „Sterowanie” systemu kolei
w Unii Europejskiej (Dz. U. UE. L. z 2016 r. Nr 158, str. 1 z późn. zm.);
5) punkt 4.3.11 lit. hh) PFU
dotyczy wprowadzenia terminów dostarczenia dokumentów
i jest ściśle powiązany z pkt. 4.3.11 lit. ff) oraz pkt. 4.3.11 lit. gg), z których wynika
obowiązek dostarczenia dokumentów dotyczących bezpiecznego interfejsu urządzeń
sterowania ruchem i co z tym związane, potwierdzenie przeprowadzenia analizy ryzyka.
Punkt hh) jedynie wskazuje na termin i sposób przekazania wyżej wymienionych
dokumentów. Wprowadzenie tego punktu jest tylko usystematyzowaniem działań.
W ocenie Izby
zmiana SWZ w spornym zakresie nie naruszyła zarzucanych
Zamawiającemu przepisów ustawy Pzp, jest zgodna z przepisami prawa obowiązującego
w zakresie wskazanych
zmianą SWZ obowiązków wykonawców i koresponduje
z postanowieniami nie
zaskarżonymi, w szczególności pkt 4.3.1.8 PFU i w RCO, w zakresie
konieczn
ości współpracy producenta warstwy podstawowej i wykonawcy zamówienia.
Odwołujący Zakłady Automatyki Kombud S.A. nie udźwignął ciężaru wykazania, że zmiana
opisu przedmiotu zamówienia nastąpiła w sposób naruszający przepisy ustawy Pzp,
ograniczający uczciwą konkurencję, powodując nieuzasadnione uprzywilejowanie jednego
wykonawcy, co może doprowadzić do wyeliminowania innych wykonawców z ubiegania się
o zamówienie, naruszając przez to także zasady uczciwej konkurencji, równego traktowania
wykonawców, proporcjonalności, efektywności i przejrzystości.
Odwołujący Alstom Polska S.A. nie udźwignął ciężaru wykazania, że sporządzenie
opisu przedmiotu zamówienia nastąpiło w sposób naruszający przepisy ustawy Pzp,
ograniczający uczciwą konkurencję, powodując nieuzasadnione uprzywilejowanie jednego
wykonawcy
(wykonawcy urządzeń warstwy podstawowej), co może doprowadzić
do wyeliminowania innych wykonawców z ubiegania się o zamówienie, naruszając przez to
także zasady uczciwej konkurencji, równego traktowania wykonawców, proporcjonalności,
efektywności i przejrzystości.
Zamawiający natomiast wskazał, co nie było sporne między stronami, że na rynku
jest praktyka wykonywania warstwy nadrzędnej przez innych wykonawców niż producent
warstwy podstawowej i wykonawcy obu
warstw współpracują na zasadach rynkowych, co w
ocenie Izby pozwoliło uznać, że Zamawiający nie sformułował zmiany z niedozwolonym
prawnie ograniczeniem konkurencji w realizacji zamówienia, a potrzeba współpracy z
producentem warstwy podstawowej nie
mogła stanowić uzasadnienia podniesionych
zarzutów odwołania, bowiem współpraca ta jest uregulowana niezaskarżonymi
postanowieniami SWZ.
Wskazane zmianą SWZ obowiązki wynikają nadto z wyżej
przy
wołanych przepisów prawa obowiązującego. Wobec tego, zarzuty odwołania nie
zasługiwały na uwzględnienie. Z tych względów Izba uznała, iż brak jest uzasadnienia
nakazania Zamawia
jącemu wykreślenia spornych postanowień SWZ.
Mając powyższe na względzie, Izba nakazała powyższe w sentencji orzeczenia.
O kosztach postępowania odwoławczego w sprawie KIO 2597/23 i KIO 2608/23
orzeczono na podstawie art. 557, art. 574 i art. 575 Pzp oraz w oparciu o
przepisy § 8 ust. 2
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych
rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu
pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. poz. 2437), stosownie do wyniku postępowania
obciążając kosztami postępowania Odwołującego, w sprawie KIO 2597/23 wykonawcę
Zakłady Automatyki "KOMBUD" S.A. z siedzibą w Radomiu oraz w sprawie KIO 2608/23
wykonawcę Alstom Polska S.A. z siedzibą w Warszawie. Na koszty postępowania
odwoławczego składał się: w sprawie KIO 2597/23 wpis uiszczony przez Odwołującego
wykonawcę Zakłady Automatyki "KOMBUD" S.A. z siedzibą w Radomiu w wysokości
20.000,00 zł oraz w sprawie KIO 2608/23 wpis uiszczony przez Odwołującego wykonawcę
Alstom Polska S.A. z siedzibą w Warszawie w wysokości 20.000,00 zł. Zamawiający nie
wniósł w sprawach KIO 2597/23 i KIO 2608/23 wniosku o uzasadnione koszty stron
postępowania, a zatem Izba nie zasądziła od Odwołującego na rzecz Zamawiającego
kosztów, o których mowa w § 5 pkt 2 w związku z § 8 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów
postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu
od odwołania.
Biorąc pod uwagę powyższe orzeczono jak w sentencji.
Przewodniczący: ………………………….…
Członkowie:
………………………….…
………………………….…
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 3393/22 z dnia 2023-12-30
- Sygn. akt KIO 2572/23, KIO 2574/23 z dnia 2023-09-26
- Sygn. akt KIO 2591/23 z dnia 2023-09-18
- Sygn. akt 2527/23 z dnia 2023-09-12
- Sygn. akt KIO 2521/23 z dnia 2023-09-12