rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2015-03-31
rok: 2015
data dokumentu: 2015-03-31
rok: 2015
sygnatury akt.:
KIO 540/15
KIO 540/15
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 marca 2015 roku w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 19 marca 2015 roku
przez wykonawcę
SITA Polska Sp. z o. o. z siedzibą w Warszawie, ul. Zawodzie 5,
02-981
Warszawa,
w
postępowaniu
prowadzonym
przez
Zamawiającego:
Gminę Michałowice, Al. Powstańców Warszawy 1, 05-816 Reguły,
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 19 marca 2015 roku
przez wykonawcę
SITA Polska Sp. z o. o. z siedzibą w Warszawie, ul. Zawodzie 5,
02-981
Warszawa,
w
postępowaniu
prowadzonym
przez
Zamawiającego:
Gminę Michałowice, Al. Powstańców Warszawy 1, 05-816 Reguły,
orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie w części, i:
1.1. nakazuje Zamawiającemu Gminie Michałowice dokonanie modyfikacji
specyfikacji istotnych warunków zamówienia (dalej: SIWZ) przez:
1) dokonanie modyfikacji rozdz. 10 pkt 10.3 w części dotyczącej potencjału
technicznego litera a) przez wykreślenie wyrażenia: „w tym trzemaśmieciarkami bezpylnymi min. dwukomorowymi, spełniającymi normę
emisji spalin min. EURO IV”;
2) dokonanie modyfikacji rozdz. 10 pkt 10.3 w części dotyczącej potencjału
osobowego litera c) poprzez nadanie brzmienia: „min. dziesięć osób do
załadunku odpadów”
oraz nakazuje uwzględnienie konsekwencji powyższych zmian w treści
ogłoszenia o zamówieniu i w treści SIWZ wraz z załącznikami.
1.2 w pozostałym zakresie nie uwzględnia zarzutów odwołania.
2. Kosztami postępowania obciąża Zamawiającego Gminę Michałowice, i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
15 000 zł 00
gr
(słownie:
piętnaście
tysięcy
złotych
zero
groszy),
uiszczoną
przez wykonawcę SITA Polska Sp. z o. o. z siedzibą w Warszawie, tytułem wpisu
od odwołania,
2.2. zasądza od Zamawiającego Gminy Michałowice na rzecz wykonawcy SITA
Polska Sp. z o. o. z siedzibą w Warszawie kwotę
18 600 zł 00 gr (słownie:
osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy), stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania
i wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (j.t. Dz. U. z 2013 r., poz. 907, ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………………..
Sygn. akt: KIO 540/15
U z a s a d n i e n i e
Gmina Michałowice [zwana dalej: „Zamawiającym”] prowadzi postępowanie
o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na realizację
zadania: Odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych z
zamieszkanych
nieruchomości położonych na terenie gminy Michałowice, na podstawie przepisów ustawy
z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych [j.t. Dz. U. z 2013 r., poz. 907
z późn. zm.], zwanej dalej „ustawą Pzp”.
Ogłoszenie o zamówieniu
zostało
opublikowane
w Dzienniku
Urzędowym
Unii Europejskiej w dniu 14 marca 2015 roku pod numerem 2015/S 052-091128. Natomiast
w dniu 9 marca 2015 roku Zamawiający zamieścił na swojej stronie internetowej
Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia [zwaną dalej: „SIWZ”].
W dniu 19 marca 2015 roku wykonawca - SITA Polska Sp. z o. o. z siedzibą
w Warszawie [zwana dalej: „Odwołującym”] wniosła odwołanie wobec czynności
Zamawiającego polegającej na sformułowaniu treści ogłoszenia o zamówieniu oraz treści
SIWZ w sposób niezgodny z przepisami ustawy Pzp w zakresie:
1. pkt III.2.1).2.c Ogłoszenia oraz pkt 10.1.c SIWZ poprzez brak określenia jakiego rodzaju
odpadów (poprzez określenie ich kodów) dotyczyć powinno zezwolenie na zbieranie
odpadów lub zezwolenie na przetwarzanie odpadów lub pozwolenie na wytwarzanie
odpadów lub pozwolenie zintegrowane lub odpowiadające im decyzje wydane na podstawie
wcześniejszych przepisów oraz pkt 11.2.d SIWZ w zakresie w jakim postanowienia
te wymagają przedłożenia odpowiedniego zezwolenia bez wskazania jakiego rodzaju
odpadów powinno ono dotyczyć;
2. pkt III.2.3).a (w części dotyczącej opisu spełniania warunku posiadania potencjału
technicznego) Ogłoszenia oraz pkt 10.3 część pt. „potencjał techniczny" ppkt a SIWZ
poprzez określenie, że warunek ubiegania się o zamówienie w zakresie wymogu wykazania
się odpowiednim potencjałem technicznym zostanie uznany za spełniony, gdy wykonawca
wykaże, że dysponuje minimalnie sześcioma pojazdami przystosowanymi do odbierania
odpadów komunalnych zmieszanych: śmieciarki bezpylne o ładowności min 6 Mg,
spełniające normę emisji spalin min. EURO IV, w tym trzema śmieciarkami bezpylnymi min.
dwukomorowymi, spełniającymi normę emisji spalin min. EURO IV;
3. pkt III.2.3).c (w części dotyczącej opisu spełniania warunku posiadania potencjału
osobowego) Ogłoszenia oraz pkt 10.3 część pt. „potencjał osobowy" ppkt c SIWZ poprzez
określenie, że warunek ubiegania się o zamówienie w zakresie wymogu wykazania się
odpowiednim potencjałem osobowym zostanie uznany za spełniony, gdy wykonawca
wykaże, że dysponuje minimalnie dwudziestoma osobami do załadunku odpadów.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu:
1. w odniesieniu do pkt 1 powyżej - naruszenie art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez
prowadzenie postępowania w sposób, który uchybia zasadom uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców, poprzez brak precyzyjnego
i jednoznacznego określenia warunku ubiegania się o zamówienie i wskutek tego
uniemożliwienie wykonawcom jednoznacznej oceny czy spełniają postawiony
przez zamawiającego warunek, a także powodujące brak porównywalności
uprawnień posiadanych przez różnych wykonawców,
2. w odniesieniu do pkt 2 i 3 powyżej – naruszenie art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez
dokonanie opisu warunku ubiegania się o zamówienie w sposób uchybiający
zasadom
uczciwej
konkurencji
i
równego
traktowania
wykonawców
oraz naruszenie art. 22 ust. 4 ustawy Pzp poprzez dokonanie tego opisu
bez związku
z
rzeczywistym
zweryfikowaniem
zdolności
wykonawcy
do należytego wykonania udzielanego zamówienia i w sposób nieproporcjonalny
do przedmiotu zamówienia.
W oparciu o powyższe zarzuty Odwołujący wnosił o:
1. nakazanie
zamawiającemu
zmiany
treści
pkt
III.2.1).2.c
Ogłoszenia
oraz pkt 10.1. c SIWZ poprzez określenie, że zezwolenie na zbieranie odpadów
lub zezwolenie na przetwarzanie odpadów lub pozwolenie na wytwarzanie
odpadów lub pozwolenie zintegrowane lub odpowiadające im decyzje wydane
na podstawie wcześniejszych przepisów powinno dotyczyć kodów odpadów
odpowiadających rodzajowi odpadów objętych przedmiotem zamówienia oraz pkt
11.2.d SIWZ w tym samym zakresie,
2. nakazanie zamawiającemu zmiany treści pkt III.2.3).a (w części dotyczącej opisu
spełniania warunku posiadania potencjału technicznego) Ogłoszenia oraz pkt 10.3
część pt. „potencjał techniczny" ppkt a SIWZ poprzez określenie, że warunek
ubiegania się o zamówienie w zakresie wymogu wykazania się odpowiednim
potencjałem technicznym zostanie uznany za spełniony, gdy wykonawca wykaże,że dysponuje minimalnie trzema pojazdami przystosowanymi do odbierania
odpadów komunalnych zmieszanych: śmieciarki bezpylne o ładowności min 6 Mg,
spełniające normę emisji spalin min. EURO IV oraz poprzez wykreślenie
wyrażenia w tym trzema śmieciarkami bezpylnymi min. dwukomorowymi
spełniającymi normę emisji spalin min. EURO IV,
3. nakazanie zamawiającemu zmiany pkt III.2.3).c (w części dotyczącej opisu
spełniania warunku posiadania potencjału osobowego) Ogłoszenia oraz pkt 10.3
część pt. „potencjał osobowy" ppkt c SIWZ poprzez określenie, że warunek
ubiegania się o zamówienie w zakresie wymogu wykazania się odpowiednim
potencjałem osobowym zostanie uznany za spełniony, gdy wykonawca wykaże,że dysponuje minimalnie dziewięcioma osobami do załadunku odpadów,
4. zasądzenie od zamawiającego na rzecz odwołującego kosztów postępowania,
w tym kosztów reprezentacji wg przedstawionych na rozprawie rachunków.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący wskazywał, że Zamawiający w pkt III.2.1).2.c
Ogłoszenia oraz pkt 10.1.c i 11.2.d SIWZ określił wymóg posiadania przez wykonawców
ubiegających się o udzielenie zamówienia zezwolenia na zbieranie odpadów lub zezwolenie
na przetwarzanie odpadów lub pozwolenie na wytwarzanie odpadów lub pozwolenie
zintegrowane lub odpowiadające im decyzje wydane na podstawie wcześniejszych
przepisów, jednak w żaden sposób nie doprecyzował, jakiego rodzaju odpadów wydana
decyzja ma dotyczyć. Powołał się przy tym na art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 14 grudnia
2012 roku o odpadach zgodnie, z którym w zezwoleniu na zbieranie odpadów określa się
m.in. rodzaje odpadów przewidywanych do zbierania. Odwołujący podniósł także, iż odpady
klasyfikuje się przez ich zaliczenie do odpowiedniej grupy, podgrupy i rodzaju odpadów,
a katalog ten jest określony w odpowiednim akcie wykonawczym, którym jest
Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska z dnia 9 grudnia 2014 r. w sprawie katalogu
odpadów. Odwołujący stwierdził, że wymagana przez zamawiającego decyzja nie jest
wydawana w odniesieniu do wszystkich odpadów, a tylko w odniesieniu do tych, które
zostały w niej określone, co oznacza, że zakres uprawnień wynikający z poszczególnych
decyzji może być całkowicie inny, stosownie do tego jakiego rodzaju odpady zostały
wymienione w tych decyzjach. Zdaniem Odwołującego, fakt zaniechania przez
Zamawiającego precyzyjnego opisania jakiego rodzaju odpadów powinna dotyczyć
wymagana decyzja powoduje, że do postępowania przystąpić mogą podmioty o całkowicie
różnych uprawnieniach, czasami całkowicie nieprzystających do przedmiotu zamówienia,
co narusza art. 7 ust. 1 Pzp poprzez naruszenie zasad uczciwej konkurencji i może
skutkować nierównym traktowaniem wykonawców. Odwołujący wyraził przypuszczenie,że najpewniej intencją zamawiającego jest to, aby decyzja ta odnosiła się do tego rodzaju
odpadów jakie są objęte przedmiotem zamówienia, jednakże podkreślił, że intencja ta
(o ile jest) nie została precyzyjnie wyrażona.
Odnosząc się do warunku dysponowania odpowiednim potencjałem technicznym
w postaci dysponowania minimalnie sześcioma pojazdami przystosowanymi do odbierania
odpadów komunalnych zmieszanych: śmieciarki bezpylne o ładowności min 6 Mg,
spełniające normę emisji spalin min. EURO IV, w tym trzema śmieciarkami bezpylnymi min.
dwukomorowymi, spełniającymi normę emisji spalin min. EURO IV oraz do warunku
dysponowania potencjałem osobowym w postaci 20 ładowaczy Odwołujący stwierdził,że opis tych warunków narusza art. 7 ust. 1 ustawy Pzp, gdyż uchybia zasadom uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców oraz narusza przepis art. 22 ust. 4 ustawy
Pzp z uwagi na to, że opis tych warunków został dokonany bez związku z rzeczywistym
zweryfikowaniem zdolności wykonawcy do należytego wykonania udzielonego zamówienia
i w sposób nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia.
W ocenie Odwołującego do wykonania zamówienia wystarczające jest posiadanie
trzech pojazdów przystosowanych do odbierania odpadów komunalnych zmieszanych
oraz, że nie ma potrzeby posiadania śmieciarek dwukomorowych. Odwołujący wskazał,że przedmiot zamówienia obejmuje odbieranie odpadów z 5.700 posesji oraz, że zmieszane
odpady komunalne oraz zmieszane odpady komunalne pozostałe po segregacji na terenie
zabudowy jednorodzinnej należy odebrać nie rzadziej niż raz na dwa tygodnie, a z zabudowy
wielorodzinnej/wspólnotowej nie rzadziej niż raz na tydzień zgodnie z ustalonym między
Zamawiającym i Wykonawcą harmonogramem, przy czym 95% osób zamieszkuje
w zabudowie wielorodzinnej. Oznacza to, zdaniem Odwołującego, że w praktyce miesięcznie
muszą być odebrane odpady z 11.970 punktów.
Następnie Odwołujący przedstawił obliczenia: 5.700, z czego 95 % to posesje
jednorodzinne, a 5 % to zabudowa wielorodzinna; zatem 5700 x 95 % x 2 razy na miesiąc =
10 830 opróżnień / miesiąc posesji jednorodzinnych, 5700 x 5% x 4 razy na miesiąc = 1.140
opróżnień z posesji wielorodzinnych. Razem 10.830 + 1.140 = 11.970 opróżnień.
Przyjmując 10.000 opróżnień na śmieciarkę przy obsłudze posesji jednorodzinnych
na miesiąc: 10.830 : 8.000 = 1,35 śmieciarki, a przy posesjach wielorodzinnych 1.140 : 800 =
1,42 śmieciarki - razem 3 śmieciarki.
Jednocześnie
Odwołujący
wskazał,że
Zamawiający
wymagaśmieciarek
o ładowności minimum 6 Mg, zaś w Polsce w ponad 70% używa się śmieciarek
o pojemności 10-12 Mg, co oznacza mniejsze potrzeby co do ilości śmieciarek. Stwierdził
ponadto, że jedna śmieciarka odbiera średnio dziennie z około 400 punktów (posesji
jednorodzinnych) i z 40 punktów (posesji wielorodzinnych), a zatem trzy śmieciarki są
w stanie odebrać dziennie odpady z 1.200 punktów (posesji jednorodzinnych) i z 120
punktów (posesji wielorodzinnych). Zdaniem Odwołującego, trzy tego rodzaju śmieciarki,
bez problemu są w stanie obsłużyć wszystkie posesje, zgodnie z wymaganym przez
zamawiającego harmonogramem.
Nadto Odwołujący wskazał, że nie ma w ogóle potrzeby realizacji przedmiotu
zamówienia przy użyciu śmieciarek dwukomorowych, ponieważ do odbioru przeznaczony
jest jeden rodzaj odpadów, tj. odpady komunalne zmieszane. Odpady mają być odbierane
z pojemników o pojemności od 120 do 1100 litrów i według Odwołującego każda śmieciarka
ma urządzenia załadowcze przystosowane do takich objętości. Odwołujący stwierdził,że zgodnie z przepisami prawa nie wolno mieszać odpadów selektywnie zbieranych.
Odwołujący powołał się na doświadczenie własne w zakresie odbioru odpadów
komunalnych, także w gminach o podobnych rozmiarach, strukturze mieszkańców
i zabudowy jak gmina Zamawiającego. Odwołujący podał, że posiada w tym zakresie
adekwatne dane, co też pozwala na dokonanie właściwej oceny czasochłonności wykonania
przedmiotu zamówienia i konieczności odpowiednich nakładów rzeczowych i osobowych.
Z kolei odnosząc się do warunku dysponowania odpowiednim potencjałem
osobowym w postaci 20 ładowaczy Odwołujący wskazał, że warunek ten jest niezrozumiały,
ponieważ przy jednoczesnym wymogu wykazania się dysponowania 9 kierowcami, oznacza,że na 1 kierowcę Zamawiający przewiduje 2 ładowaczy. Odwołujący podniósł, że proces
ładowania odbieranych odpadów przy aktualnie używanym sprzęcie jest wysoce
wyspecjalizowany i zautomatyzowany. Wskazał, że praca jest niezbędna jedynie w zakresie
podstawienia pojemnika z odpadami (który jest wyposażony w koła) pod śmieciarkę i, że do
tej czynności całkowicie wystarczająca jest jedna osoba. Odwołujący zauważył, że bardzo
często wystarczająca jest obsługa 1 osoby, które jednocześnie pełni funkcję kierowcy
i ładowacza, zaś niekiedy śmieciarka obsługiwana jest przez dwie osoby, tj. kierowcę
pełniącego jednocześnie funkcję ładowacza i dodatkowego ładowacza.
W konsekwencji, zdaniem Odwołującego, zupełnie wystarczające byłoby wymaganie
wykazania się przez wykonawców dysponowaniem 9 ładowaczami, a wymóg dysponowania
20 ładowaczami jest całkowicie nieadekwatny do przedmiotu zamówienia.
Dodatkowo, Odwołujący wskazał, że jego zdaniem, Zamawiający w załączniku A
do SIWZ podał znacznie zawyżone i niewiarygodne dane dotyczące ilości przewidywanych
odpadów. Odwołujący stwierdził, że przewidywane przez Zamawiającego ilości zebranych
odpadów – 10.609 ton w przeciągu roku, co przy 16.800 mieszkańców daje ok. 629 kg
na osobę są nieadekwatne do rzeczywistości. W ocenie Odwołującego, dane WPGO
wskazują na ilość 360 kg odpadów na mieszkańca w roku. Odwołujący wskazał również,że dane podane przez Zamawiającego w sposób istotny odbiegają od danych z innych gmin
o podobnej strukturze mieszkańców i zabudowy, gdzie są i ok 50% niższe. Odwołujący
podniósł, że jako jeden z największych podmiotów działających w zakresie odbioru
i zagospodarowania odpadów ma możliwość pozyskiwania tego rodzaju danych nie tylko
z dokumentów, ale i własnego doświadczenia, jak i z wymiany informacji ze spółkami z grupy
SITA Polska działającymi na terenie całej Polski. Wskazał, że Gmina Michałowice
nie odbiega od innych tego rodzaju gmin i nie są możliwe tego rodzaju istotne różnice.
Zdaniem Odwołującego zawyżone dane determinują opis sposobu oceny warunków
ubiegania się o zamówienie i jego nieproporcjonalność do rzeczywistej wielkości przedmiotu
zamówienia.
W dniu 26 marca 2015 roku Zamawiający złożył pisemną odpowiedź, w której
wskazał, że uwzględnił odwołanie w części, tj. w zakresie pkt III 2.1. 2.c Ogłoszenia oraz pkt
10.1.c SIWZ i w tym zakresie dokonał zmiany treści pkt III 2.1. 2.c Ogłoszenia oraz pkt 10.1.c
SIWZ przez dodanie określenia: „zezwolenie, na zbieranie odpadów lub zezwolenie
na przetwarzanie odpadów lub pozwolenie na wytwarzanie odpadów lub pozwolenie
zintegrowane lub odpowiadające im decyzje wydane na podstawie wcześniejszych
przepisów uprawniające swym zakresem co najmniej do wykonania przedmiotu
zamówienia”. W pozostałym zakresie Zamawiający wnosił o odrzucenie odwołania
na podstawie art. 189 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp. Natomiast w przypadku nie uwzględnienia
wniosku o odrzucenie odwołania Zamawiający wnosił o oddalenie odwołania w pozostałej
części oraz o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z dokumentów załączonych
do odpowiedzi na odwołanie. Zamawiający podnosił ponadto, że Odwołujący nie ma interesu
i nie jest podmiotem legitymowanym do wnoszenia środków ochrony prawnej. Stwierdził,że Odwołujący nie wykazał, że ogłoszenie o zamówieniu oraz SIWZ uniemożliwiają bądź
utrudniają ubieganie się Odwołującemu o udzielenie zamówienia oraz, że Odwołujący
dysponuje odpowiednim potencjałem do uzyskania zamówienia, w tym 2.600,00
pracownikami. Nie wykazał też możliwości poniesienia szkody. Ponadto, Zamawiający
odniósł się merytorycznie do zarzutów podniesionych w odwołaniu, wskazując, że są one
bezzasadne.
Izba ustaliła i zważyła, co następuje:
Izba nie stwierdziła podstaw do odrzucenia odwołania w oparciu o przepis
art. 189 ust. 2 ustawy Pzp, w tym w szczególności w oparciu o powoływany
przez Zamawiającego przepis art. 189 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp zgodnie z którym Izba
odrzuca odwołanie, jeżeli stwierdzi, że odwołanie zostało wniesione przez podmiot
nieuprawniony.
Zgodnie z art. 179 ust. 1 ustawy Pzp Środki ochrony prawnej określone w niniejszym
dziale przysługują wykonawcy, uczestnikowi konkursu, a także innemu podmiotowi, jeżeli
ma lub miał interes w uzyskaniu danego zamówienia oraz poniósł lub może ponieść szkodę
w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów niniejszej ustawy.
Wskazać należy, że Izba, przystępując do merytorycznego rozpoznania odwołania
w pierwszej kolejności jest zobowiązana do zbadania kwestii spełnienia przesłanek z art. 179
ust. 1 ustawy Pzp, a dopiero w następnej kolejności bada zasadność podnoszonych
zarzutów.
Izba ustaliła, że Odwołującemu przysługiwało prawo do wniesienia odwołania,
ponieważ wypełniona została materialnoprawna przesłanka interesu w uzyskaniu
zamówienia, określona w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp, kwalifikowana możliwością poniesienia
przez niego szkody.
W ocenie Izby Odwołujący ma interes w uzyskaniu tego konkretnego zamówienia.
Zważyć należy, że przesłanki określone w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp,
w szczególności w przypadku odwołań dotyczących treści ogłoszenia o zamówieniu
i postanowień SIWZ, należy interpretować szeroko. W tym miejscu warto zwrócić uwagę
na pogląd wyrażony w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 8 maja 2013 r., wydanym
w sprawie KIO 906/13, w którym wskazano, że: „Izba podkreśla, że na etapie specyfikacji
istotnych warunków zamówienia krąg podmiotów, mogących skorzystać ze środka ochrony
prawnej, jakim jest odwołanie, jest szeroki. Na tym etapie postępowania wystarczające jest
bowiem wykazanie jedynie hipotetycznej szkody, polegającej na sformułowaniu postanowień
specyfikacji istotnych warunków zamówienia i ogłoszenia w sposób, który może utrudniać
dostęp do zamówienia lub może spowodować zawarcie umowy z naruszeniem przepisów
prawa.”. Z kolei w wyroku z dnia 29 maja 2014 r., wydanym w sprawie o sygn. akt
KIO 979/14, Izba stwierdziła, że: „Istnienia po stronie wykonawcy interesu w uzyskaniu
zamówienia na etapie kwestionowania postanowień SIWZ, czy treści ogłoszenia
o zamówieniu należy bowiem upatrywać w jakichkolwiek przejawach zainteresowania
postępowaniem o udzielenie zamówienia publicznego (pobranie SIWZ ze strony internetowej
zamawiającego, składanie wniosków o wyjaśnienie jej SIWZ). Trzeba przy tym pamiętać, że na wspomnianym etapie procedury przetargowej odwołujący nie ma możliwości
określenia i udowodnienia konkretnej szkody, którą wykonawca w trakcie dalszego biegu
postępowania o udzielenie zamówienia może ponieść. Wystarczające jest tu wskazanie
na naruszenie obowiązujących przepisów prowadzące do powstania hipotetycznej szkody
w postaci utrudniania dostępu do zamówienia lub spowodowania konieczności ubiegania się
o udzielenie zamówienia niezgodnie z prawem”.
Nie bez znaczenia jest fakt, że Odwołujący jest przedsiębiorcą prowadzącym
działalność gospodarczą związaną z przedmiotem zamówienia.
Nie ulega wątpliwości, że ma on potencjalną możliwość uzyskania zamówienia.
Spełniona została także druga przesłanka, o której mowa w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp,
a mianowicie możliwość poniesienia szkody przez Odwołującego w wyniku naruszenia przez
Zamawiającego przepisów ustawy Pzp. Sposób określenia warunku udziału w postępowaniu
może bowiem niekorzystnie kształtować pozycję wykonawcy w danym postępowaniu,
może również utrudniać mu ocenę co do konieczności podjęcia dalszych działań
niezbędnych do uzyskania zamówienia. Także wygórowane wymagania Zamawiającego
co do dysponowania odpowiednim potencjałem technicznym czy osobami zdolnymi
do wykonania zamówienia, mogą utrudnić Odwołującemu dostęp do zamówienia.
Reasumując, Izba ustaliła, że zarzuty podniesione w odwołaniu podlegają
merytorycznemu rozpoznaniu.
Izba
dopuściła
i
przeprowadziła
dowody
z
dokumentów
znajdujących
się w dokumentacji przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienie publicznego,
a przedłożonej Izbie przez Zamawiającego w kopii potwierdzonej za zgodność z oryginałem,
a w szczególności z: ogłoszenia o zamówieniu i Specyfikacji Istotnych Warunków
Zamówienia, a także z dokumentów przedłożonych przez Strony w toku postępowania
odwoławczego.
Nadto, Izba rozważyła stanowiska Stron przedstawione w pismach oraz do protokołu
rozprawy.
Rozpatrując odwołanie w granicach podnoszonych zarzutów podtrzymanych
na rozprawie – stosownie do art. 192 ust. 7 ustawy Pzp - Izba ustaliła, co następuje.
Przedmiotem zamówienia jest odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych
z zamieszkanych nieruchomości położonych na terenie gminy Michałowice.
Zgodnie z pkt III.2.1) Sytuacja podmiotowa wykonawców, w tym wymogi związane
z wpisem do rejestru zawodowego lub handlowego ogłoszenia o zamówieniu „2. Wykonawca
musi posiadać uprawnienia do wykonywania określonej działalności. Warunek
ten Zamawiający uzna za spełniony, jeżeli wykonawca dołączy do oferty następujące
dokumenty: (…) c. zezwolenie na zbieranie odpadów lub zezwolenie na przetwarzanie
odpadów lub pozwolenie na wytwarzanie odpadów lub pozwolenie zintegrowane
lub odpowiadające im decyzje wydane na podstawie wcześniejszych przepisów”.
Przy czym Zamawiający zmodyfikował ten warunek po wniesieniu odwołania poprzez
wskazanie, że: „2. Wykonawca musi posiadać uprawnienia do wykonywania określonej
działalności. Warunek ten Zamawiający uzna za spełniony, jeżeli wykonawca dołączy
do oferty następujące dokumenty: (…) c. zezwolenie na zbieranie odpadów lub zezwolenie
na przetwarzanie odpadów lub pozwolenie na wytwarzanie odpadów lub pozwolenie
zintegrowane lub odpowiadające im decyzje wydane na podstawie wcześniejszych
przepisów uprawniające swym zakresem co najmniej do wykonania przedmiotu
zamówienia”.
Z
kolei
w
III.2.3)
Kwalifikacje
techniczne
Zamawiający
wskazał,że: „Wykonawca musi dysponować odpowiednim potencjałem technicznym.
Warunek dysponowania odpowiednim potencjałem technicznym Zamawiający
uzna za spełniony, jeżeli wykonawca dołączy do oferty wykaz narzędzi, wyposażenia
zakładu i urządzeń technicznych dostępnych wykonawcy w celu realizacji zamówienia
wraz z informacją o podstawie dysponowania tymi zasobami.
Aby warunek został uznany za spełniony wykaz ma zawierać:
a. min. 6 pojazdów przystosowanych do odbierania odpadów komunalnych
zmieszanych: śmieciarki bezpylne o ładowności min 6 Mg, spełniające normę emisji spalin
min. EURO IV, w tym trzema śmieciarkami bezpylnymi min. dwukomorowymi, spełniającymi
normę emisji spalin min. EURO IV;
b. min. 3 pojazdy przystosowane do odbioru selektywnie zbieranych odpadów
komunalnych; spełniające normę emisji spalin min. EURO IV;
c. min. 1 pojazd specjalny z HDS przystosowany do odbioru selektywnie zebranych
odpadów, spełniające normę emisji spalin min. EURO IV;
d. min. 10 kontenerów każdy o pojemności 5–7 m³ na odpady;
e. min. 5 kontenerów każdy o pojemności min 14 m³ na odpady. (…)
Wykonawca musi dysponować odpowiednim potencjałem osobowym do wykonania
zamówienia. Warunek dysponowania osobami zdolnymi do wykonania zamówienia
Zamawiający uzna za spełniony, jeżeli wykonawca dołączy do oferty:
— wykaz osób, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia, w szczególności
odpowiedzialnych za świadczenie usług, kontrolę, jakości, wraz z informacjami na temat
ich kwalifikacji zawodowych, doświadczenia i wykształcenia niezbędnych dla wykonania
zamówienia, a także zakresu wykonywanych przez nie czynności, oraz informacją
o podstawie do dysponowania tymi osobami,
— oświadczenie, że osoby, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia, posiadają
wymagane uprawnienia, jeżeli ustawy nakładają obowiązek posiadania takich uprawnień.
W wykazie i oświadczeniu mają być wymienione nast. osoby:
a. min. 10 kierowców pojazdów przystosowanych do odbioru odpadów;
b. min. 2 osoby do obsługi Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych;
c. min. 20 osób do załadunku odpadów;
d. min. 1 osoby będącej koordynatorem/kierownikiem z ramienia Wykonawcy”.
Odpowiednie postanowienia znalazły się także w treści SIWZ, tj.:
- pkt 10.1. SIWZ „Wykonawca musi posiadać uprawnienia do wykonywania określonej
działalności tj. działalności odbioru i zagospodarowania odpadów. (…) Aby warunek został
uznany za spełniony wykonawca musi dołączyć do oferty następujące dokumenty: (…) c.
zezwolenie na zbieranie odpadów lub zezwolenie na przetwarzanie odpadów lub pozwolenie
na wytwarzanie odpadów lub pozwolenie zintegrowane lub odpowiadające im decyzje
wydane na podstawie wcześniejszych przepisów”. Postanowienie to zostało następnie
zmodyfikowane poprzez dodanie sformułowania: ”uprawniające swym zakresem co najmniej
do wykonania przedmiotu zamówienia”;
- pkt 10.3. SIWZ „Warunek dysponowania odpowiednim potencjałem technicznym
zamawiający uzna za spełniony jeżeli wykonawca dołączy do oferty wykaz narzędzi,
wyposażenia zakładu i urządzeń technicznych dostępnych wykonawcy w celu realizacji
zamówienia wraz z informacją o podstawie dysponowania tymi zasobami.
Aby warunek został uznany za spełniony wykaz ma zawierać:
a. min. 6 pojazdów przystosowanych do odbierania odpadów komunalnych zmieszanych: śmieciarki bezpylne o ładowności min 6 Mg, spełniające normę emisji spalin min. EURO IV,
w tym trzema śmieciarkami bezpylnymi min. dwukomorowymi, spełniającymi normę emisji
spalin min. EURO IV;
b. min. 3 pojazdy przystosowane do odbioru selektywnie zbieranych odpadów komunalnych;
spełniające normę emisji spalin min. EURO IV;
c. min. 1 pojazd specjalny z HDS przystosowany do odbioru selektywnie zebranych
odpadów, spełniające normę emisji spalin min. EURO IV;
d. min. 10 kontenerów każdy o pojemności 5–7 m³ na odpady;
e. min. 5 kontenerów każdy o pojemności min 14 m³ na odpady. (…)
Warunek dysponowania osobami zdolnymi do wykonania zamówienia Zamawiający uzna za
spełniony, jeżeli wykonawca dołączy do oferty: (…)
W wykazie i oświadczeniu mają być wymienione nast. osoby:
a. min. 10 kierowców pojazdów przystosowanych do odbioru odpadów;
b. min. 2 osoby do obsługi Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych;
c. min. 20 osób do załadunku odpadów;
d. min. 1 osoby będącej koordynatorem/kierownikiem z ramienia Wykonawcy”.
Zarzut wskazany w pkt 1 odwołania, dotyczący braku określenia jakiego rodzaju
odpadów (poprzez określenie ich kodów) dotyczyć powinno zezwolenie na zbieranie
odpadów lub zezwolenie na przetwarzanie odpadów lub pozwolenie na wytwarzanie
odpadów lub pozwolenie zintegrowane lub odpowiadające im decyzje wydane na podstawie
wcześniejszych przepisów, nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp O udzielenie zamówienia mogą ubiegać się
wykonawcy, którzy spełniają warunki, dotyczące: posiadania uprawnień do wykonywania
określonej działalności lub czynności, jeżeli przepisy prawa nakładają obowiązek ich
posiadania. Z kolei przepis art. 26 ust. 1 ustawy Pzp stanowi, że Zamawiający żąda od
wykonawcy dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu,
jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza kwoty określone w przepisach
wydanych na podstawie art. 11 ust. 8. Zgodnie zaś z § 1 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich
może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą
być składane [Dz. U. z 2013, poz. 231] w celu oceny spełniania przez wykonawcę warunków,
o których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy Pzp zamawiający może żądać dokumentów:
potwierdzających posiadanie uprawnień do wykonywania określonej działalności
lub czynności, jeżeli przepisy prawa nakładają obowiązek ich posiadania, w szczególności
koncesji, zezwolenia lub licencji.
Zamawiający w pierwotnym brzmieniu warunku, dotyczącego posiadania stosownych
uprawnień, wymagał przedłożenia zezwolenia na zbieranie odpadów lub zezwolenia
na przetwarzanie odpadów lub pozwolenia na wytwarzanie odpadów lub pozwolenia
zintegrowanego lub odpowiadającym im decyzji wydanym na podstawie wcześniejszych
przepisów. Następnie, po wniesieniu odwołania, dookreślił, że mają one uprawniać swym
zakresem co najmniej do wykonania przedmiotu zamówienia.
Nie ulega wątpliwości, że wykonawca jest zobowiązany posiadać uprawnienia
do prowadzenia działalności, objętej przedmiotem zamówienia. Art. 41 ust. 1 ustawy
z dnia 14 grudnia 2012 roku o odpadach [Dz. U. z 2013 r., poz. 21, z późn. zm.] stanowi, iż:
Prowadzenie zbierania odpadów i prowadzenie przetwarzania odpadów wymaga uzyskania
zezwolenia. Prawdą jest również to, że w zezwoleniu tym określa się m.in. rodzaje odpadów
przewidywanych do zbierania [art. 43 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy].
Nie oznacza to jednak, że Zamawiający był zobowiązany do sprecyzowania warunku
w tym zakresie poprzez dookreślenie rodzajów odpadów (ich kodów), które powinny
obejmować zezwolenia, pozwolenia czy decyzje przez niego wymagane. Oczywistym jest,że powinny być one związane z przedmiotem zamówienia. Tylko bowiem wykonawca
posiadający stosowne zezwolenie czy wymaganą decyzję może wykonywać działalność,
w przypadku, gdy obowiązek posiadania stosownych uprawnień wynika z przepisów prawa.
Odwołujący sam przyznał w toku rozprawy, że nie miał wątpliwości co do przedmiotu
zamówienia, lecz tylko co do uprawnień wymaganych przez Zamawiającego.
Sam w odwołaniu wymienił kody CPV dla usług objętych przedmiotem zamówienia.
Wobec powyższego, jako profesjonalista wykonujący zawodowo działalność objętą
zakresem przedmiotu zamówienia, winien wiedzieć jakiego typu zezwolenia są konieczne
i niezbędne do jej wykonywania. W orzecznictwie Izby wskazuje się, że przepis art. 22 ust. 1
pkt 1 ustawy Pzp w swojej treści odsyła do przepisów prawa, czego konsekwencją jest to,że „podmiot zamawiający nie ma obowiązku precyzyjnego wskazywania, jakie dokumenty
winni przedstawić wykonawcy (…) w takim wypadku powyższe odesłanie jest wystarczające
aby uznać, iż zarówno podmiot zamawiający, jak również wykonawca są zobligowani
do respektowania wszelkich unormowań prawnych regulujących działalność odnoszącą
się do przedmiotu zamówienia objętego postępowaniem” [por. wyrok Krajowej Izby
Odwoławczej z dnia 7 czerwca 2013 r. sygn. akt: KIO 1231/13].
Ponadto, zwrócić należy uwagę, że zarzut ten Odwołujący oparł jedynie na
naruszeniu przepisu art. 7 ust. 1 ustawy Pzp, wskazując na brak precyzyjnego
i jednoznacznego określenia warunku ubiegania się o zamówienie i wskutek tego
uniemożliwienie wykonawcom jednoznacznej oceny czy spełniają postawiony przez
zamawiającego warunek, a także brak porównywalności uprawnień posiadanych przez
różnych wykonawców.
Zdaniem Izby nie potwierdził się zarzut naruszenia art. 7 ust. 1 ustawy Pzp przede
wszystkim z uwagi na to, że jak już powyżej wskazano, Zamawiający nie ma obowiązku
precyzowania warunku w tym zakresie (oczywiście o ile przedmiot zamówienia nie budzi
wątpliwości). Nadto, stwierdzić należy, że warunek ten dotyczy w jednakowym stopniu
wszystkich potencjalnych wykonawców. Nie ogranicza możliwości udziału w postępowaniu
w sposób bezprawny, za wyjątkiem ograniczenia wynikającego bezpośrednio z przepisów
prawa, określających konieczność posiadania stosownych uprawnień. Nie wskazuje również
na preferowanie lub dyskryminowanie któregokolwiek z wykonawców. Odwołujący w żaden
sposób nie wykazał, by Zamawiający, tak formułując warunek naruszył zasadę uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców.
Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez dokonanie
opisu warunku ubiegania się o zamówienie w sposób uchybiający zasadom uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców oraz naruszenie art. 22 ust. 4 ustawy Pzp
poprzez dokonanie opisu bez związku z rzeczywistym zweryfikowaniem zdolności
wykonawcy do należytego wykonania udzielanego zamówienia i w sposób nieproporcjonalny
do przedmiotu zamówienia w odniesieniu do warunku dysponowania odpowiednim
potencjałem technicznym, Izba uznała, że częściowo zasługuje on na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 22 ust. 4 ustawy Pzp Opis sposobu dokonania oceny spełniania
warunków, o których mowa w ust. 1, powinien być związany z przedmiotem zamówienia
oraz proporcjonalny do przedmiotu zamówienia.
Niewątpliwie to Zamawiający jest gospodarzem postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego i on decyduje, czy będzie wymagał od wykonawców spełnienia
określonych warunków udziału w postępowaniu czy też nie. Niemniej jednak działania
Zamawiającego powinny być dokonywane w granicach określonych przez przepisy ustawy.
Ustawa zaś nakłada na Zamawiającego obowiązek takiego opisu sposobu dokonania oceny
spełniania warunków, by był on związany z przedmiotem zamówienia, a nadto
proporcjonalny do przedmiotu zamówienia.
Biorąc powyższe pod uwagę Izba uznała, że Odwołujący nie wykazał, że warunek
dysponowania minimum sześcioma pojazdami przystosowanymi do odbierania odpadów
komunalnych zmieszanych: śmieciarki bezpylne o ładowności min 6 Mg, spełniającymi
normę emisji spalin min. EURO IV, nie jest związany z przedmiotem zamówienia oraz, że nie
jest proporcjonalny do przedmiotu zamówienia.
Odwołujący podnosząc ten zarzut przedstawił obliczenia mające potwierdzać tezę,że do realizacji przedmiotu zamówienia, obejmującego odbiór zmieszanych odpadów
komunalnych z 5.700 posesji, z zachowaniem harmonogramu określonego przez
Zamawiającego, są wystarczające trzy śmieciarki. Odwołujący wskazał, że jedna śmieciarka
odbiera odpady średnio dziennie z około 400 posesji jednorodzinnych i z 40 wielorodzinnych.
Stwierdził również, że Zamawiający wymaga pojemności minimum 6 Mg, a
zwykle używane
są śmieciarki o pojemności 10-12 Mg, co oznacza potrzeby o połowę mniejsze. Twierdzeń
swoich Odwołujący nie poparł żadnymi dowodami, nie uprawdopodobnił też ich w jakikolwiek
inny sposób. W ocenie Izby założenia przyjęte przez Odwołującego mogą budzić
wątpliwości. Otóż, Odwołujący na rozprawie podnosił, że jego pracownicy będą pracować
po 8 godzin dziennie. Jeśli zatem jeden pojazd obsługiwaliby pracownicy pracujący
po 8 godzin dziennie, to oznaczałoby, że w ciągu 480 minut śmieciarka ma zrealizować
odbiór z 400 posesji jednorodzinnych i 40 posesji wielorodzinnych.
Odwołujący podniósł w trakcie rozprawy, iż sam Zamawiający w poprzednim
postępowaniu w 2013 roku, dotyczącym odbioru odpadów, określił mniejsze wymagania
w zakresie dysponowania potencjałem technicznym, jak i osobami zdolnymi do wykonania
zamówienia (na dowód czego przedłożył kopię SIWZ z 2013 roku). Skoro zaś Zamawiający
twierdzi, że obecny wykonawca w sposób prawidłowy realizuje zadanie to tym samym,
zdaniem Odwołującego, oznacza, że do realizacji przedmiotu zamówienia wystarczy
potencjał
techniczny
i
osobowy
wymagany
poprzednio
przez
Zamawiającego.
Ponadto, Odwołujący powołał się na postępowania prowadzone w innych gminach,
o podobnej strukturze i wielkości, wskazując, że tam zamawiający stawiali znacznie mniejsze
wymagania. Dodatkowo, Odwołujący podniósł, że w jego ocenie, Zamawiający w opisie
przedmiotu zamówienia, zawarł znacząco zawyżone szacunki co do przewidywanej ilości
odpadów poszczególnych frakcji, które mają zostać wytworzone, co według Odwołującego,
zdeterminowało opis sposobu oceny warunków udziału w postępowaniu. Powołał się także
na prognozy Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami dla Mazowsza na lata 2012 –
2017 z uwzględnieniem lat 2018 – 2023.
W ocenie Izby argumentacja Odwołującego jest chybiona. Przede wszystkim należy
zwrócić, że niezasadne jest powoływanie się na warunki określone przez innych
zamawiających. Uwarunkowania i potrzeby każdej z gmin w zakresie gospodarowania
odpadami
mogą
się
znacznie
różnić,
pomimo
pozornego
podobieństwa
co do np. powierzchni, liczby ludności, czy struktury gospodarstw domowych. Zamawiający
dokonują opisu przedmiotu zamówienia oraz określają warunki udziału w postępowaniu
stosownie do swoich potrzeb.
W postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego w 2013 roku na realizację
zadania: Odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych z zamieszkanych
nieruchomości położonych na terenie gminy Michałowice, warunek dotyczący dysponowania
odpowiednim potencjałem technicznym obejmował konieczność wykazania dysponowania,
co najmniej: „czterema pojazdami przystosowanymi do odbierania odpadów komunalnych
zmieszanych: śmieciarki bezpylne o ładowności min. 4 Mg, czterema pojazdami
przystosowanymi do odbioru selektywnie zebranych odpadów komunalnych, jednym
pojazdem specjalnym z HDS przystosowanym do odbioru selektywnie zebranych odpadów”.
Oczywistym jest, że nawet warunki udziału w postępowaniu określone przez tego samego
Zamawiającego, co do tego samego nawet zadania, ale realizowanego we wcześniejszych
latach, nie mogą być podstawą do czynienia zarzutu Zamawiającemu, że określił
wygórowane warunki w bieżącym postępowaniu, z uwagi na nieustannie zmieniające się
uwarunkowania, np. w zakresie liczby mieszkańców, czy rodzaju i ilości wytwarzanych
odpadów. Niemniej, jednak skoro Odwołujący odwołał się do poprzednio prowadzonego
postępowania, to wskazać należy, że w jego ramach Zamawiający wymagał wykazania
dysponowania przez wykonawcę łącznie 9 pojazdami, w tym 4 pojazdami przystosowanymi
do odbierania odpadów komunalnych zmieszanych. Natomiast w obecnie prowadzonym
postępowaniu postawił wymóg dysponowania łącznie 10 pojazdami, w tym min. 6 pojazdami
przystosowanymi
do
odbierania
odpadów
komunalnych
zmieszanych.
Zatem,
nawet powołanie się na poprzednie postępowanie, nie wskazuje na to, że warunek został
opisany w sposób nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia. Zamawiający wprawdzie
poprzednio wymagał pojazdów przystosowanych do odbierania odpadów komunalnych
zmieszanych o ładowności min. 4 Mg, a obecnie 6 Mg, co jednak nie stanowi w ocenie Izby
o tym, że warunek został określony w sposób nieproporcjonalny, a nadto nie podnosił tej
okoliczności Odwołujący. Odwołujący też nie kwestionował wymagania Zamawiającego
dotyczącego ładowności pojazdów, a jedynie ich liczby.
Niezależnie od tego, że jak już wcześniej zostało wspomniane, potrzeby i warunki
określone przez innych zamawiających, nie mogą mieć wpływu na rozstrzygnięcie kwestii
czy Zamawiający w przedmiotowym postępowaniu w sposób prawidłowy określił warunki
udziału w postępowaniu, to zauważyć należy, że nawet w tym względzie argumentacja
Odwołującego jest chybiona, gdyż z przedłożonych przez Odwołującego kopii SIWZ
dotyczących postępowań w pozostałych gminach wynika, że poszczególni zamawiający
żądali wykazania się dysponowaniem: łącznie co najmniej 10 pojazdami, w tym co najmniej
4 samochodami
(śmieciarami)
przystosowanymi
do
opróżniania
pojemników
o pojemnościach od 120 l do 1100 l (gmina Jabłonna); łącznie co najmniej 9 pojazdami,
w tym co najmniej 4 pojazdami przystosowanymi do odbierania zmieszanych odpadów
komunalnych (gmina Stare Babice); łącznie 8 pojazdami, w tym co najmniej 4 samochodami
specjalnymi (śmieciarami) przystosowanymi do opróżniania pojemników o pojemnościach
od 120 l do 1100 l (gmina Łomianki – część I ).
Tymczasem Odwołujący żądał modyfikacji warunku poprzez określenie, że warunek
ubiegania się o zamówienie w zakresie wymogu wykazania się odpowiednim potencjałem
technicznym zostanie uznany za spełniony gdy wykonawca wykaże, że dysponuje
minimalnie trzema pojazdami przystosowanymi do odbierania odpadów komunalnych
zmieszanych: śmieciarki bezpylne o ładowności min 6 Mg, spełniające normę emisji spalin
min. EURO IV. Żądanie Odwołującego co do ograniczenia warunku do 3 pojazdów przystosowanych
do odbierania odpadów komunalnych zmieszanych nie znajduje potwierdzenia
w powołanych przez niego dowodach, ani twierdzeniach. Jedyne uzasadnienie może
wynikać z obliczeń przedstawionych przez Odwołującego, na które jednak nie przedstawiłżadnych dowodów.
Na marginesie należy zaznaczyć, że w warunkach udziału w postępowaniu chodzi
o sprawdzenie potencjału wykonawcy do realizacji danego zamówienia, a nie o realne
przygotowanie do wykonania przedmiotu zamówienia na etapie składania ofert, co de facto
przeczy wyrażonej w art. 22 ust. 4 ustawy Pzp zasadzie proporcjonalnego opisu sposobu
dokonania oceny spełniania warunków do przedmiotu zamówienia. Tymczasem
ze stanowiska Zamawiającego, jak i Odwołującego wprost wynikało, że odnoszą warunek do
faktycznej możliwości realizacji zamówienia. Jednak, skoro nie została ta okoliczność
podniesiona w ramach zarzutów odwołania, to tym samym kwestia ta pozostawała poza
rozstrzygnięciem Izby.
Mając powyższe na uwadze Izba uznała, że zarzut Odwołującego w tym zakresie
nie zasługuje na uwzględnienie.
Izba natomiast uwzględniła zarzut Odwołującego w zakresie odnoszącym się do
warunku
dysponowania
min.
dwukomorowymi
trzemaśmieciarkami
bezpylnymi
przystosowanymi do odbioru zmieszanych odpadów komunalnych.
Wymóg ten dotyczy bowiem pojazdów przystosowanych do odbioru zmieszanych
odpadów komunalnych, a zatem do odbioru jednej frakcji odpadów, co wynika bezpośrednio
z brzmienia opisu sposobu dokonywania oceny spełniania tego warunku: „Aby warunek
został uznany za spełniony wykaz ma zawierać: a. min. sześć pojazdów przystosowanych
do odbierania odpadów komunalnych zmieszanych: śmieciarki bezpylne o ładowności
min 6 Mg, spełniające normę emisji spalin min. EURO IV, w tym trzema śmieciarkami
bezpylnymi min. dwukomorowymi, spełniającymi normę emisji spalin min. EURO IV”.
Skoro więc warunek odnosi się do pojazdów przystosowanych do odbioru
zmieszanych odpadów komunalnych to wymóg posiadania śmieciarek min. dwukomorowych
należy uznać za nieproporcjonalny i nieadekwatny do opisu przedmiotu zamówienia,
gdyż nie ma żadnego uzasadnienia dla konieczności posiadania co najmniej
dwukomorowych pojazdów, w sytuacji, gdy zmieszane odpady komunalne mogą być
zbierane do jednej komory. Izba nie podzieliła argumentacji Zamawiającego, że wymóg
posiadania dwukomorowych pojazdów jest uzasadniony koniecznością selektywnej zbiórki
odpadów i , że druga komora może być przeznaczona na inne odpady, gdyż nie wynikało
to z brzmienia warunku, ani z opisu przedmiotu zamówienia. Co więcej, z brzmienia opisu
sposobu dokonywania oceny spełniania tego warunku wynika, że wykonawca
ma przedstawić wykaz zawierający ponadto: „b. min. 3 pojazdy przystosowane do odbioru
selektywnie zbieranych odpadów komunalnych; spełniające normę emisji spalin min. EURO
IV; c. min. 1 pojazd specjalny z HDS przystosowany do odbioru selektywnie zebranych
odpadów, spełniające normę emisji spalin min. EURO IV”.
Podkreślić należy, że również zgodnie z § 3 pkt 1) Rozporządzeniu MinistraŚrodowiska z dnia 11 stycznia 2013 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie
odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości [Dz. U. z 2013, poz. 122]:
W zakresie posiadania wyposażenia umożliwiającego odbieranie odpadów komunalnych
od właścicieli nieruchomości oraz jego odpowiedniego stanu technicznego należy zapewnić,
aby: 1) w posiadaniu podmiotu odbierającego odpady komunalne od właścicieli
nieruchomości znajdowały się co najmniej dwa pojazdy przystosowane do odbierania
zmieszanych odpadów komunalnych oraz co najmniej dwa pojazdy przystosowane do
odbierania selektywnie zebranych odpadów komunalnych, a także co najmniej jeden pojazd
do odbierania odpadów bez funkcji kompaktującej. Zatem, także z powołanego powyżej
Rozporządzenia wynika wymóg co do posiadania zarówno pojazdów przystosowanych
do odbierania zmieszanych odpadów komunalnych, jak i przystosowanych do odbierania
selektywnie zebranych odpadów komunalnych.
Biorąc pod uwagę powyższe Izba nakazała wykreślenie wyrażenia: „w tym trzema śmieciarkami bezpylnymi min. dwukomorowymi, spełniającymi normę emisji spalin min.
EURO IV”, zgodnie z żądaniem Odwołującego.
W tym miejscu należy stwierdzić, że w ocenie Izby, Odwołujący w ogóle nie wykazał
w jaki sposób Zamawiający, określając warunki udziału w postępowaniu w zakresie
potencjału technicznego i osobowego, naruszył zasadę, wyrażoną w art. 7 ust. 1 ustawy
Pzp zgodnie z którym: Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie
o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji
oraz równe
traktowanie
wykonawców
i w odniesieniu
do
powołanego
przepisu.
Nie potwierdził żadnymi dowodami swoich twierdzeń, że Zamawiający formułując warunki
udziału w postępowaniu, w szczególności co do dysponowania dwukomorowymiśmieciarkami, faworyzował obecnego wykonawcę. Tym samym, zarzut naruszenia
art. 7 ust. 1 nie potwierdził się, a jedynie potwierdził się zarzut naruszenia art. 22 ust. 4
ustawy Pzp w zakresie w jakim mowa jest w niniejszym uzasadnieniu.
Izba uznała za uzasadniony także zarzut Odwołującego odnoszący się do opisu
spełniania warunku posiadania potencjału osobowego i stwierdziła, że w tym zakresie został
naruszony przepis art. 22 ust. 4 ustawy Pzp. Izba nie stwierdziła w tym zakresie naruszenia
art. 7 ust. 1 ustawy Pzp, o czym była mowa powyżej.
Wskazać należy, że opis przedmiotu zamówienia musi wynikać z obiektywnie
uzasadnionych potrzeb Zamawiającego. W zakresie potencjału osobowego Zamawiający
wymagał wykazania: „a. min. 10 kierowców pojazdów przystosowanych do odbioru odpadów;
b. min. 2 osób do obsługi Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych;
c. min. 20 osób do załadunku odpadów; d. min. 1 osoby będącej koordynatorem/
kierownikiem z ramienia Wykonawcy”. Odwołujący podnosił, że wymóg dysponowania
20 osobami do załadunku odpadów nie znajduje uzasadnienia wobec wymaganej,
dwukrotnie mniejszej liczby, kierowców. Warunek postawiony przez Zamawiającego,
zdaniem Odwołującego, oznacza, że Zamawiający na 1 kierowcę przewiduje, aż dwóch
ładowaczy. W ocenie Odwołującego jest to wymóg chybiony, ponieważ proces ładowania
odbieranych odpadów jest wysoce wyspecjalizowany i zautomatyzowany. Odwołujący
wyjaśniał, że pracownik jedynie podstawia wyposażony w koła pojemnik z odpadami
pod śmieciarkę, a same odpady są ładowane automatycznie. Izba dała wiarę wyjaśnieniom
Odwołującego, że do załadunku odpadów wystarczy jedna osoba. Zamawiający nie negował
możliwości takiego systemu pracy, a jedynie powoływał się na specyficzną charakterystykę
zabudowy Gminy Michałowice. Wskazywał na znaczne odległości pomiędzy poszczególnymi
posesjami oraz na wąskie i jednokierunkowe ulice. Nie przedstawił na to jednak żadnych
dowodów. Wskazał, że według jego szacunków 9 ładowaczy nie będzie w stanie wykonać
obowiązków wynikających z zamówienia z zachowaniem przepisów o czasie pracy
kierowców i dobowym czasie pozostałych pracowników. Zamawiający nie wykazał jednak tej
okoliczności. Wskazywał na konieczność zapewnienia osób na zastępstwo w przypadku
urlopów bądź zwolnień, niemniej jednak ta argumentacja budzi wątpliwości, skoro liczba
ładowaczy miała być proporcjonalna do liczby kierowców w stosunku 1 do 1.
W ocenie Izby sposób organizacji pracy swoich pracowników leży bezpośrednio
w gestii wykonawcy. Wykonawca jest zobowiązany do realizacji przedmiotu zamówienia
w sposób określony w opisie przedmiotu zamówienia oraz na warunkach określonych
w umowie o udzielenie zamówienia. Sam sposób organizacji pracy, w tym również sposób
dokonywania poszczególnych czynności, wchodzących w zakres zamówienia należy
do wykonawcy. Wykonawca jest zobowiązany do przestrzegania norm wynikających z prawa
pracy i ponosi z tego tytułu odpowiedzialność. Co istotne, z opisu przedmiotu zamówienia,
nie wynika sposób załadunku odpadów.
Biorąc pod uwagę powyższe Izba uznała, że warunek dotyczący dysponowania min.
20 osób do załadunku odpadów jest nieadekwatny i nieproporcjonalny do przedmiotu
zamówienia, a zatem Zamawiający naruszył w tym zakresie art. 22 ust. 4 ustawy Pzp.
Odwołujący wnosił o ograniczenie liczby ładowaczy do 9 osób, przy czym z treści
odwołania wynika, że liczbę tą odnosił do liczby kierowców (w odwołaniu wskazał,że Zamawiający żąda dysponowania 9 kierowcami). Tymczasem w pkt 10.3 SIWZ
Zamawiający zawarł wymaganie co do wykazania min. 10 kierowców. Odwołujący
nie kwestionował wymogu Zamawiającego co do określenia minimalnej wymaganej liczby
kierowców.
Wobec powyższego, Izba uznała za zasadne nakazanie ograniczenia liczby osób
do załadunku odpadów do tej samej liczby co liczba kierowców, w stosunku 1:1, tj. do min.
10 osób do załadunku odpadów, a nie do 9 osób, jak żądał Odwołujący.
Zgodnie z art. 192 ust. 7 ustawy Pzp Izba nie może orzekać co do zarzutów, które nie
były zawarte w odwołaniu. Izba nie jest natomiast związana żądaniami zawartymi
w odwołaniu, dlatego też Izba nakazała m.in. dokonanie modyfikacji rozdz. 10 pkt 10.3
w części dotyczącej potencjału osobowego litera c) poprzez nadanie brzmienia:
„min. dziesięć osób do załadunku odpadów” oraz nakazała uwzględnienie konsekwencji
powyższych zmian w treści ogłoszenia o zamówieniu i w treści SIWZ wraz z załącznikami
Mając powyższe na uwadze, Izba orzekła jak w sentencji.
O kosztach orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy P.z.p., a także stosownie do postanowień zawartych w § 1 ust. 1 pkt 2, § 3 pkt 1 lit. a)
i pkt 2 lit. b) oraz § 5 ust. 2 pkt 1 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca
2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzaju kosztów
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ……………………………..
1. Uwzględnia odwołanie w części, i:
1.1. nakazuje Zamawiającemu Gminie Michałowice dokonanie modyfikacji
specyfikacji istotnych warunków zamówienia (dalej: SIWZ) przez:
1) dokonanie modyfikacji rozdz. 10 pkt 10.3 w części dotyczącej potencjału
technicznego litera a) przez wykreślenie wyrażenia: „w tym trzemaśmieciarkami bezpylnymi min. dwukomorowymi, spełniającymi normę
emisji spalin min. EURO IV”;
2) dokonanie modyfikacji rozdz. 10 pkt 10.3 w części dotyczącej potencjału
osobowego litera c) poprzez nadanie brzmienia: „min. dziesięć osób do
załadunku odpadów”
oraz nakazuje uwzględnienie konsekwencji powyższych zmian w treści
ogłoszenia o zamówieniu i w treści SIWZ wraz z załącznikami.
1.2 w pozostałym zakresie nie uwzględnia zarzutów odwołania.
2. Kosztami postępowania obciąża Zamawiającego Gminę Michałowice, i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
15 000 zł 00
gr
(słownie:
piętnaście
tysięcy
złotych
zero
groszy),
uiszczoną
przez wykonawcę SITA Polska Sp. z o. o. z siedzibą w Warszawie, tytułem wpisu
od odwołania,
2.2. zasądza od Zamawiającego Gminy Michałowice na rzecz wykonawcy SITA
Polska Sp. z o. o. z siedzibą w Warszawie kwotę
18 600 zł 00 gr (słownie:
osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy), stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania
i wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (j.t. Dz. U. z 2013 r., poz. 907, ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………………..
Sygn. akt: KIO 540/15
U z a s a d n i e n i e
Gmina Michałowice [zwana dalej: „Zamawiającym”] prowadzi postępowanie
o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na realizację
zadania: Odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych z
zamieszkanych
nieruchomości położonych na terenie gminy Michałowice, na podstawie przepisów ustawy
z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych [j.t. Dz. U. z 2013 r., poz. 907
z późn. zm.], zwanej dalej „ustawą Pzp”.
Ogłoszenie o zamówieniu
zostało
opublikowane
w Dzienniku
Urzędowym
Unii Europejskiej w dniu 14 marca 2015 roku pod numerem 2015/S 052-091128. Natomiast
w dniu 9 marca 2015 roku Zamawiający zamieścił na swojej stronie internetowej
Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia [zwaną dalej: „SIWZ”].
W dniu 19 marca 2015 roku wykonawca - SITA Polska Sp. z o. o. z siedzibą
w Warszawie [zwana dalej: „Odwołującym”] wniosła odwołanie wobec czynności
Zamawiającego polegającej na sformułowaniu treści ogłoszenia o zamówieniu oraz treści
SIWZ w sposób niezgodny z przepisami ustawy Pzp w zakresie:
1. pkt III.2.1).2.c Ogłoszenia oraz pkt 10.1.c SIWZ poprzez brak określenia jakiego rodzaju
odpadów (poprzez określenie ich kodów) dotyczyć powinno zezwolenie na zbieranie
odpadów lub zezwolenie na przetwarzanie odpadów lub pozwolenie na wytwarzanie
odpadów lub pozwolenie zintegrowane lub odpowiadające im decyzje wydane na podstawie
wcześniejszych przepisów oraz pkt 11.2.d SIWZ w zakresie w jakim postanowienia
te wymagają przedłożenia odpowiedniego zezwolenia bez wskazania jakiego rodzaju
odpadów powinno ono dotyczyć;
2. pkt III.2.3).a (w części dotyczącej opisu spełniania warunku posiadania potencjału
technicznego) Ogłoszenia oraz pkt 10.3 część pt. „potencjał techniczny" ppkt a SIWZ
poprzez określenie, że warunek ubiegania się o zamówienie w zakresie wymogu wykazania
się odpowiednim potencjałem technicznym zostanie uznany za spełniony, gdy wykonawca
wykaże, że dysponuje minimalnie sześcioma pojazdami przystosowanymi do odbierania
odpadów komunalnych zmieszanych: śmieciarki bezpylne o ładowności min 6 Mg,
spełniające normę emisji spalin min. EURO IV, w tym trzema śmieciarkami bezpylnymi min.
dwukomorowymi, spełniającymi normę emisji spalin min. EURO IV;
3. pkt III.2.3).c (w części dotyczącej opisu spełniania warunku posiadania potencjału
osobowego) Ogłoszenia oraz pkt 10.3 część pt. „potencjał osobowy" ppkt c SIWZ poprzez
określenie, że warunek ubiegania się o zamówienie w zakresie wymogu wykazania się
odpowiednim potencjałem osobowym zostanie uznany za spełniony, gdy wykonawca
wykaże, że dysponuje minimalnie dwudziestoma osobami do załadunku odpadów.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu:
1. w odniesieniu do pkt 1 powyżej - naruszenie art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez
prowadzenie postępowania w sposób, który uchybia zasadom uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców, poprzez brak precyzyjnego
i jednoznacznego określenia warunku ubiegania się o zamówienie i wskutek tego
uniemożliwienie wykonawcom jednoznacznej oceny czy spełniają postawiony
przez zamawiającego warunek, a także powodujące brak porównywalności
uprawnień posiadanych przez różnych wykonawców,
2. w odniesieniu do pkt 2 i 3 powyżej – naruszenie art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez
dokonanie opisu warunku ubiegania się o zamówienie w sposób uchybiający
zasadom
uczciwej
konkurencji
i
równego
traktowania
wykonawców
oraz naruszenie art. 22 ust. 4 ustawy Pzp poprzez dokonanie tego opisu
bez związku
z
rzeczywistym
zweryfikowaniem
zdolności
wykonawcy
do należytego wykonania udzielanego zamówienia i w sposób nieproporcjonalny
do przedmiotu zamówienia.
W oparciu o powyższe zarzuty Odwołujący wnosił o:
1. nakazanie
zamawiającemu
zmiany
treści
pkt
III.2.1).2.c
Ogłoszenia
oraz pkt 10.1. c SIWZ poprzez określenie, że zezwolenie na zbieranie odpadów
lub zezwolenie na przetwarzanie odpadów lub pozwolenie na wytwarzanie
odpadów lub pozwolenie zintegrowane lub odpowiadające im decyzje wydane
na podstawie wcześniejszych przepisów powinno dotyczyć kodów odpadów
odpowiadających rodzajowi odpadów objętych przedmiotem zamówienia oraz pkt
11.2.d SIWZ w tym samym zakresie,
2. nakazanie zamawiającemu zmiany treści pkt III.2.3).a (w części dotyczącej opisu
spełniania warunku posiadania potencjału technicznego) Ogłoszenia oraz pkt 10.3
część pt. „potencjał techniczny" ppkt a SIWZ poprzez określenie, że warunek
ubiegania się o zamówienie w zakresie wymogu wykazania się odpowiednim
potencjałem technicznym zostanie uznany za spełniony, gdy wykonawca wykaże,że dysponuje minimalnie trzema pojazdami przystosowanymi do odbierania
odpadów komunalnych zmieszanych: śmieciarki bezpylne o ładowności min 6 Mg,
spełniające normę emisji spalin min. EURO IV oraz poprzez wykreślenie
wyrażenia w tym trzema śmieciarkami bezpylnymi min. dwukomorowymi
spełniającymi normę emisji spalin min. EURO IV,
3. nakazanie zamawiającemu zmiany pkt III.2.3).c (w części dotyczącej opisu
spełniania warunku posiadania potencjału osobowego) Ogłoszenia oraz pkt 10.3
część pt. „potencjał osobowy" ppkt c SIWZ poprzez określenie, że warunek
ubiegania się o zamówienie w zakresie wymogu wykazania się odpowiednim
potencjałem osobowym zostanie uznany za spełniony, gdy wykonawca wykaże,że dysponuje minimalnie dziewięcioma osobami do załadunku odpadów,
4. zasądzenie od zamawiającego na rzecz odwołującego kosztów postępowania,
w tym kosztów reprezentacji wg przedstawionych na rozprawie rachunków.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący wskazywał, że Zamawiający w pkt III.2.1).2.c
Ogłoszenia oraz pkt 10.1.c i 11.2.d SIWZ określił wymóg posiadania przez wykonawców
ubiegających się o udzielenie zamówienia zezwolenia na zbieranie odpadów lub zezwolenie
na przetwarzanie odpadów lub pozwolenie na wytwarzanie odpadów lub pozwolenie
zintegrowane lub odpowiadające im decyzje wydane na podstawie wcześniejszych
przepisów, jednak w żaden sposób nie doprecyzował, jakiego rodzaju odpadów wydana
decyzja ma dotyczyć. Powołał się przy tym na art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 14 grudnia
2012 roku o odpadach zgodnie, z którym w zezwoleniu na zbieranie odpadów określa się
m.in. rodzaje odpadów przewidywanych do zbierania. Odwołujący podniósł także, iż odpady
klasyfikuje się przez ich zaliczenie do odpowiedniej grupy, podgrupy i rodzaju odpadów,
a katalog ten jest określony w odpowiednim akcie wykonawczym, którym jest
Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska z dnia 9 grudnia 2014 r. w sprawie katalogu
odpadów. Odwołujący stwierdził, że wymagana przez zamawiającego decyzja nie jest
wydawana w odniesieniu do wszystkich odpadów, a tylko w odniesieniu do tych, które
zostały w niej określone, co oznacza, że zakres uprawnień wynikający z poszczególnych
decyzji może być całkowicie inny, stosownie do tego jakiego rodzaju odpady zostały
wymienione w tych decyzjach. Zdaniem Odwołującego, fakt zaniechania przez
Zamawiającego precyzyjnego opisania jakiego rodzaju odpadów powinna dotyczyć
wymagana decyzja powoduje, że do postępowania przystąpić mogą podmioty o całkowicie
różnych uprawnieniach, czasami całkowicie nieprzystających do przedmiotu zamówienia,
co narusza art. 7 ust. 1 Pzp poprzez naruszenie zasad uczciwej konkurencji i może
skutkować nierównym traktowaniem wykonawców. Odwołujący wyraził przypuszczenie,że najpewniej intencją zamawiającego jest to, aby decyzja ta odnosiła się do tego rodzaju
odpadów jakie są objęte przedmiotem zamówienia, jednakże podkreślił, że intencja ta
(o ile jest) nie została precyzyjnie wyrażona.
Odnosząc się do warunku dysponowania odpowiednim potencjałem technicznym
w postaci dysponowania minimalnie sześcioma pojazdami przystosowanymi do odbierania
odpadów komunalnych zmieszanych: śmieciarki bezpylne o ładowności min 6 Mg,
spełniające normę emisji spalin min. EURO IV, w tym trzema śmieciarkami bezpylnymi min.
dwukomorowymi, spełniającymi normę emisji spalin min. EURO IV oraz do warunku
dysponowania potencjałem osobowym w postaci 20 ładowaczy Odwołujący stwierdził,że opis tych warunków narusza art. 7 ust. 1 ustawy Pzp, gdyż uchybia zasadom uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców oraz narusza przepis art. 22 ust. 4 ustawy
Pzp z uwagi na to, że opis tych warunków został dokonany bez związku z rzeczywistym
zweryfikowaniem zdolności wykonawcy do należytego wykonania udzielonego zamówienia
i w sposób nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia.
W ocenie Odwołującego do wykonania zamówienia wystarczające jest posiadanie
trzech pojazdów przystosowanych do odbierania odpadów komunalnych zmieszanych
oraz, że nie ma potrzeby posiadania śmieciarek dwukomorowych. Odwołujący wskazał,że przedmiot zamówienia obejmuje odbieranie odpadów z 5.700 posesji oraz, że zmieszane
odpady komunalne oraz zmieszane odpady komunalne pozostałe po segregacji na terenie
zabudowy jednorodzinnej należy odebrać nie rzadziej niż raz na dwa tygodnie, a z zabudowy
wielorodzinnej/wspólnotowej nie rzadziej niż raz na tydzień zgodnie z ustalonym między
Zamawiającym i Wykonawcą harmonogramem, przy czym 95% osób zamieszkuje
w zabudowie wielorodzinnej. Oznacza to, zdaniem Odwołującego, że w praktyce miesięcznie
muszą być odebrane odpady z 11.970 punktów.
Następnie Odwołujący przedstawił obliczenia: 5.700, z czego 95 % to posesje
jednorodzinne, a 5 % to zabudowa wielorodzinna; zatem 5700 x 95 % x 2 razy na miesiąc =
10 830 opróżnień / miesiąc posesji jednorodzinnych, 5700 x 5% x 4 razy na miesiąc = 1.140
opróżnień z posesji wielorodzinnych. Razem 10.830 + 1.140 = 11.970 opróżnień.
Przyjmując 10.000 opróżnień na śmieciarkę przy obsłudze posesji jednorodzinnych
na miesiąc: 10.830 : 8.000 = 1,35 śmieciarki, a przy posesjach wielorodzinnych 1.140 : 800 =
1,42 śmieciarki - razem 3 śmieciarki.
Jednocześnie
Odwołujący
wskazał,że
Zamawiający
wymagaśmieciarek
o ładowności minimum 6 Mg, zaś w Polsce w ponad 70% używa się śmieciarek
o pojemności 10-12 Mg, co oznacza mniejsze potrzeby co do ilości śmieciarek. Stwierdził
ponadto, że jedna śmieciarka odbiera średnio dziennie z około 400 punktów (posesji
jednorodzinnych) i z 40 punktów (posesji wielorodzinnych), a zatem trzy śmieciarki są
w stanie odebrać dziennie odpady z 1.200 punktów (posesji jednorodzinnych) i z 120
punktów (posesji wielorodzinnych). Zdaniem Odwołującego, trzy tego rodzaju śmieciarki,
bez problemu są w stanie obsłużyć wszystkie posesje, zgodnie z wymaganym przez
zamawiającego harmonogramem.
Nadto Odwołujący wskazał, że nie ma w ogóle potrzeby realizacji przedmiotu
zamówienia przy użyciu śmieciarek dwukomorowych, ponieważ do odbioru przeznaczony
jest jeden rodzaj odpadów, tj. odpady komunalne zmieszane. Odpady mają być odbierane
z pojemników o pojemności od 120 do 1100 litrów i według Odwołującego każda śmieciarka
ma urządzenia załadowcze przystosowane do takich objętości. Odwołujący stwierdził,że zgodnie z przepisami prawa nie wolno mieszać odpadów selektywnie zbieranych.
Odwołujący powołał się na doświadczenie własne w zakresie odbioru odpadów
komunalnych, także w gminach o podobnych rozmiarach, strukturze mieszkańców
i zabudowy jak gmina Zamawiającego. Odwołujący podał, że posiada w tym zakresie
adekwatne dane, co też pozwala na dokonanie właściwej oceny czasochłonności wykonania
przedmiotu zamówienia i konieczności odpowiednich nakładów rzeczowych i osobowych.
Z kolei odnosząc się do warunku dysponowania odpowiednim potencjałem
osobowym w postaci 20 ładowaczy Odwołujący wskazał, że warunek ten jest niezrozumiały,
ponieważ przy jednoczesnym wymogu wykazania się dysponowania 9 kierowcami, oznacza,że na 1 kierowcę Zamawiający przewiduje 2 ładowaczy. Odwołujący podniósł, że proces
ładowania odbieranych odpadów przy aktualnie używanym sprzęcie jest wysoce
wyspecjalizowany i zautomatyzowany. Wskazał, że praca jest niezbędna jedynie w zakresie
podstawienia pojemnika z odpadami (który jest wyposażony w koła) pod śmieciarkę i, że do
tej czynności całkowicie wystarczająca jest jedna osoba. Odwołujący zauważył, że bardzo
często wystarczająca jest obsługa 1 osoby, które jednocześnie pełni funkcję kierowcy
i ładowacza, zaś niekiedy śmieciarka obsługiwana jest przez dwie osoby, tj. kierowcę
pełniącego jednocześnie funkcję ładowacza i dodatkowego ładowacza.
W konsekwencji, zdaniem Odwołującego, zupełnie wystarczające byłoby wymaganie
wykazania się przez wykonawców dysponowaniem 9 ładowaczami, a wymóg dysponowania
20 ładowaczami jest całkowicie nieadekwatny do przedmiotu zamówienia.
Dodatkowo, Odwołujący wskazał, że jego zdaniem, Zamawiający w załączniku A
do SIWZ podał znacznie zawyżone i niewiarygodne dane dotyczące ilości przewidywanych
odpadów. Odwołujący stwierdził, że przewidywane przez Zamawiającego ilości zebranych
odpadów – 10.609 ton w przeciągu roku, co przy 16.800 mieszkańców daje ok. 629 kg
na osobę są nieadekwatne do rzeczywistości. W ocenie Odwołującego, dane WPGO
wskazują na ilość 360 kg odpadów na mieszkańca w roku. Odwołujący wskazał również,że dane podane przez Zamawiającego w sposób istotny odbiegają od danych z innych gmin
o podobnej strukturze mieszkańców i zabudowy, gdzie są i ok 50% niższe. Odwołujący
podniósł, że jako jeden z największych podmiotów działających w zakresie odbioru
i zagospodarowania odpadów ma możliwość pozyskiwania tego rodzaju danych nie tylko
z dokumentów, ale i własnego doświadczenia, jak i z wymiany informacji ze spółkami z grupy
SITA Polska działającymi na terenie całej Polski. Wskazał, że Gmina Michałowice
nie odbiega od innych tego rodzaju gmin i nie są możliwe tego rodzaju istotne różnice.
Zdaniem Odwołującego zawyżone dane determinują opis sposobu oceny warunków
ubiegania się o zamówienie i jego nieproporcjonalność do rzeczywistej wielkości przedmiotu
zamówienia.
W dniu 26 marca 2015 roku Zamawiający złożył pisemną odpowiedź, w której
wskazał, że uwzględnił odwołanie w części, tj. w zakresie pkt III 2.1. 2.c Ogłoszenia oraz pkt
10.1.c SIWZ i w tym zakresie dokonał zmiany treści pkt III 2.1. 2.c Ogłoszenia oraz pkt 10.1.c
SIWZ przez dodanie określenia: „zezwolenie, na zbieranie odpadów lub zezwolenie
na przetwarzanie odpadów lub pozwolenie na wytwarzanie odpadów lub pozwolenie
zintegrowane lub odpowiadające im decyzje wydane na podstawie wcześniejszych
przepisów uprawniające swym zakresem co najmniej do wykonania przedmiotu
zamówienia”. W pozostałym zakresie Zamawiający wnosił o odrzucenie odwołania
na podstawie art. 189 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp. Natomiast w przypadku nie uwzględnienia
wniosku o odrzucenie odwołania Zamawiający wnosił o oddalenie odwołania w pozostałej
części oraz o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z dokumentów załączonych
do odpowiedzi na odwołanie. Zamawiający podnosił ponadto, że Odwołujący nie ma interesu
i nie jest podmiotem legitymowanym do wnoszenia środków ochrony prawnej. Stwierdził,że Odwołujący nie wykazał, że ogłoszenie o zamówieniu oraz SIWZ uniemożliwiają bądź
utrudniają ubieganie się Odwołującemu o udzielenie zamówienia oraz, że Odwołujący
dysponuje odpowiednim potencjałem do uzyskania zamówienia, w tym 2.600,00
pracownikami. Nie wykazał też możliwości poniesienia szkody. Ponadto, Zamawiający
odniósł się merytorycznie do zarzutów podniesionych w odwołaniu, wskazując, że są one
bezzasadne.
Izba ustaliła i zważyła, co następuje:
Izba nie stwierdziła podstaw do odrzucenia odwołania w oparciu o przepis
art. 189 ust. 2 ustawy Pzp, w tym w szczególności w oparciu o powoływany
przez Zamawiającego przepis art. 189 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp zgodnie z którym Izba
odrzuca odwołanie, jeżeli stwierdzi, że odwołanie zostało wniesione przez podmiot
nieuprawniony.
Zgodnie z art. 179 ust. 1 ustawy Pzp Środki ochrony prawnej określone w niniejszym
dziale przysługują wykonawcy, uczestnikowi konkursu, a także innemu podmiotowi, jeżeli
ma lub miał interes w uzyskaniu danego zamówienia oraz poniósł lub może ponieść szkodę
w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów niniejszej ustawy.
Wskazać należy, że Izba, przystępując do merytorycznego rozpoznania odwołania
w pierwszej kolejności jest zobowiązana do zbadania kwestii spełnienia przesłanek z art. 179
ust. 1 ustawy Pzp, a dopiero w następnej kolejności bada zasadność podnoszonych
zarzutów.
Izba ustaliła, że Odwołującemu przysługiwało prawo do wniesienia odwołania,
ponieważ wypełniona została materialnoprawna przesłanka interesu w uzyskaniu
zamówienia, określona w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp, kwalifikowana możliwością poniesienia
przez niego szkody.
W ocenie Izby Odwołujący ma interes w uzyskaniu tego konkretnego zamówienia.
Zważyć należy, że przesłanki określone w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp,
w szczególności w przypadku odwołań dotyczących treści ogłoszenia o zamówieniu
i postanowień SIWZ, należy interpretować szeroko. W tym miejscu warto zwrócić uwagę
na pogląd wyrażony w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 8 maja 2013 r., wydanym
w sprawie KIO 906/13, w którym wskazano, że: „Izba podkreśla, że na etapie specyfikacji
istotnych warunków zamówienia krąg podmiotów, mogących skorzystać ze środka ochrony
prawnej, jakim jest odwołanie, jest szeroki. Na tym etapie postępowania wystarczające jest
bowiem wykazanie jedynie hipotetycznej szkody, polegającej na sformułowaniu postanowień
specyfikacji istotnych warunków zamówienia i ogłoszenia w sposób, który może utrudniać
dostęp do zamówienia lub może spowodować zawarcie umowy z naruszeniem przepisów
prawa.”. Z kolei w wyroku z dnia 29 maja 2014 r., wydanym w sprawie o sygn. akt
KIO 979/14, Izba stwierdziła, że: „Istnienia po stronie wykonawcy interesu w uzyskaniu
zamówienia na etapie kwestionowania postanowień SIWZ, czy treści ogłoszenia
o zamówieniu należy bowiem upatrywać w jakichkolwiek przejawach zainteresowania
postępowaniem o udzielenie zamówienia publicznego (pobranie SIWZ ze strony internetowej
zamawiającego, składanie wniosków o wyjaśnienie jej SIWZ). Trzeba przy tym pamiętać, że na wspomnianym etapie procedury przetargowej odwołujący nie ma możliwości
określenia i udowodnienia konkretnej szkody, którą wykonawca w trakcie dalszego biegu
postępowania o udzielenie zamówienia może ponieść. Wystarczające jest tu wskazanie
na naruszenie obowiązujących przepisów prowadzące do powstania hipotetycznej szkody
w postaci utrudniania dostępu do zamówienia lub spowodowania konieczności ubiegania się
o udzielenie zamówienia niezgodnie z prawem”.
Nie bez znaczenia jest fakt, że Odwołujący jest przedsiębiorcą prowadzącym
działalność gospodarczą związaną z przedmiotem zamówienia.
Nie ulega wątpliwości, że ma on potencjalną możliwość uzyskania zamówienia.
Spełniona została także druga przesłanka, o której mowa w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp,
a mianowicie możliwość poniesienia szkody przez Odwołującego w wyniku naruszenia przez
Zamawiającego przepisów ustawy Pzp. Sposób określenia warunku udziału w postępowaniu
może bowiem niekorzystnie kształtować pozycję wykonawcy w danym postępowaniu,
może również utrudniać mu ocenę co do konieczności podjęcia dalszych działań
niezbędnych do uzyskania zamówienia. Także wygórowane wymagania Zamawiającego
co do dysponowania odpowiednim potencjałem technicznym czy osobami zdolnymi
do wykonania zamówienia, mogą utrudnić Odwołującemu dostęp do zamówienia.
Reasumując, Izba ustaliła, że zarzuty podniesione w odwołaniu podlegają
merytorycznemu rozpoznaniu.
Izba
dopuściła
i
przeprowadziła
dowody
z
dokumentów
znajdujących
się w dokumentacji przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienie publicznego,
a przedłożonej Izbie przez Zamawiającego w kopii potwierdzonej za zgodność z oryginałem,
a w szczególności z: ogłoszenia o zamówieniu i Specyfikacji Istotnych Warunków
Zamówienia, a także z dokumentów przedłożonych przez Strony w toku postępowania
odwoławczego.
Nadto, Izba rozważyła stanowiska Stron przedstawione w pismach oraz do protokołu
rozprawy.
Rozpatrując odwołanie w granicach podnoszonych zarzutów podtrzymanych
na rozprawie – stosownie do art. 192 ust. 7 ustawy Pzp - Izba ustaliła, co następuje.
Przedmiotem zamówienia jest odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych
z zamieszkanych nieruchomości położonych na terenie gminy Michałowice.
Zgodnie z pkt III.2.1) Sytuacja podmiotowa wykonawców, w tym wymogi związane
z wpisem do rejestru zawodowego lub handlowego ogłoszenia o zamówieniu „2. Wykonawca
musi posiadać uprawnienia do wykonywania określonej działalności. Warunek
ten Zamawiający uzna za spełniony, jeżeli wykonawca dołączy do oferty następujące
dokumenty: (…) c. zezwolenie na zbieranie odpadów lub zezwolenie na przetwarzanie
odpadów lub pozwolenie na wytwarzanie odpadów lub pozwolenie zintegrowane
lub odpowiadające im decyzje wydane na podstawie wcześniejszych przepisów”.
Przy czym Zamawiający zmodyfikował ten warunek po wniesieniu odwołania poprzez
wskazanie, że: „2. Wykonawca musi posiadać uprawnienia do wykonywania określonej
działalności. Warunek ten Zamawiający uzna za spełniony, jeżeli wykonawca dołączy
do oferty następujące dokumenty: (…) c. zezwolenie na zbieranie odpadów lub zezwolenie
na przetwarzanie odpadów lub pozwolenie na wytwarzanie odpadów lub pozwolenie
zintegrowane lub odpowiadające im decyzje wydane na podstawie wcześniejszych
przepisów uprawniające swym zakresem co najmniej do wykonania przedmiotu
zamówienia”.
Z
kolei
w
III.2.3)
Kwalifikacje
techniczne
Zamawiający
wskazał,że: „Wykonawca musi dysponować odpowiednim potencjałem technicznym.
Warunek dysponowania odpowiednim potencjałem technicznym Zamawiający
uzna za spełniony, jeżeli wykonawca dołączy do oferty wykaz narzędzi, wyposażenia
zakładu i urządzeń technicznych dostępnych wykonawcy w celu realizacji zamówienia
wraz z informacją o podstawie dysponowania tymi zasobami.
Aby warunek został uznany za spełniony wykaz ma zawierać:
a. min. 6 pojazdów przystosowanych do odbierania odpadów komunalnych
zmieszanych: śmieciarki bezpylne o ładowności min 6 Mg, spełniające normę emisji spalin
min. EURO IV, w tym trzema śmieciarkami bezpylnymi min. dwukomorowymi, spełniającymi
normę emisji spalin min. EURO IV;
b. min. 3 pojazdy przystosowane do odbioru selektywnie zbieranych odpadów
komunalnych; spełniające normę emisji spalin min. EURO IV;
c. min. 1 pojazd specjalny z HDS przystosowany do odbioru selektywnie zebranych
odpadów, spełniające normę emisji spalin min. EURO IV;
d. min. 10 kontenerów każdy o pojemności 5–7 m³ na odpady;
e. min. 5 kontenerów każdy o pojemności min 14 m³ na odpady. (…)
Wykonawca musi dysponować odpowiednim potencjałem osobowym do wykonania
zamówienia. Warunek dysponowania osobami zdolnymi do wykonania zamówienia
Zamawiający uzna za spełniony, jeżeli wykonawca dołączy do oferty:
— wykaz osób, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia, w szczególności
odpowiedzialnych za świadczenie usług, kontrolę, jakości, wraz z informacjami na temat
ich kwalifikacji zawodowych, doświadczenia i wykształcenia niezbędnych dla wykonania
zamówienia, a także zakresu wykonywanych przez nie czynności, oraz informacją
o podstawie do dysponowania tymi osobami,
— oświadczenie, że osoby, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia, posiadają
wymagane uprawnienia, jeżeli ustawy nakładają obowiązek posiadania takich uprawnień.
W wykazie i oświadczeniu mają być wymienione nast. osoby:
a. min. 10 kierowców pojazdów przystosowanych do odbioru odpadów;
b. min. 2 osoby do obsługi Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych;
c. min. 20 osób do załadunku odpadów;
d. min. 1 osoby będącej koordynatorem/kierownikiem z ramienia Wykonawcy”.
Odpowiednie postanowienia znalazły się także w treści SIWZ, tj.:
- pkt 10.1. SIWZ „Wykonawca musi posiadać uprawnienia do wykonywania określonej
działalności tj. działalności odbioru i zagospodarowania odpadów. (…) Aby warunek został
uznany za spełniony wykonawca musi dołączyć do oferty następujące dokumenty: (…) c.
zezwolenie na zbieranie odpadów lub zezwolenie na przetwarzanie odpadów lub pozwolenie
na wytwarzanie odpadów lub pozwolenie zintegrowane lub odpowiadające im decyzje
wydane na podstawie wcześniejszych przepisów”. Postanowienie to zostało następnie
zmodyfikowane poprzez dodanie sformułowania: ”uprawniające swym zakresem co najmniej
do wykonania przedmiotu zamówienia”;
- pkt 10.3. SIWZ „Warunek dysponowania odpowiednim potencjałem technicznym
zamawiający uzna za spełniony jeżeli wykonawca dołączy do oferty wykaz narzędzi,
wyposażenia zakładu i urządzeń technicznych dostępnych wykonawcy w celu realizacji
zamówienia wraz z informacją o podstawie dysponowania tymi zasobami.
Aby warunek został uznany za spełniony wykaz ma zawierać:
a. min. 6 pojazdów przystosowanych do odbierania odpadów komunalnych zmieszanych: śmieciarki bezpylne o ładowności min 6 Mg, spełniające normę emisji spalin min. EURO IV,
w tym trzema śmieciarkami bezpylnymi min. dwukomorowymi, spełniającymi normę emisji
spalin min. EURO IV;
b. min. 3 pojazdy przystosowane do odbioru selektywnie zbieranych odpadów komunalnych;
spełniające normę emisji spalin min. EURO IV;
c. min. 1 pojazd specjalny z HDS przystosowany do odbioru selektywnie zebranych
odpadów, spełniające normę emisji spalin min. EURO IV;
d. min. 10 kontenerów każdy o pojemności 5–7 m³ na odpady;
e. min. 5 kontenerów każdy o pojemności min 14 m³ na odpady. (…)
Warunek dysponowania osobami zdolnymi do wykonania zamówienia Zamawiający uzna za
spełniony, jeżeli wykonawca dołączy do oferty: (…)
W wykazie i oświadczeniu mają być wymienione nast. osoby:
a. min. 10 kierowców pojazdów przystosowanych do odbioru odpadów;
b. min. 2 osoby do obsługi Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych;
c. min. 20 osób do załadunku odpadów;
d. min. 1 osoby będącej koordynatorem/kierownikiem z ramienia Wykonawcy”.
Zarzut wskazany w pkt 1 odwołania, dotyczący braku określenia jakiego rodzaju
odpadów (poprzez określenie ich kodów) dotyczyć powinno zezwolenie na zbieranie
odpadów lub zezwolenie na przetwarzanie odpadów lub pozwolenie na wytwarzanie
odpadów lub pozwolenie zintegrowane lub odpowiadające im decyzje wydane na podstawie
wcześniejszych przepisów, nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp O udzielenie zamówienia mogą ubiegać się
wykonawcy, którzy spełniają warunki, dotyczące: posiadania uprawnień do wykonywania
określonej działalności lub czynności, jeżeli przepisy prawa nakładają obowiązek ich
posiadania. Z kolei przepis art. 26 ust. 1 ustawy Pzp stanowi, że Zamawiający żąda od
wykonawcy dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu,
jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza kwoty określone w przepisach
wydanych na podstawie art. 11 ust. 8. Zgodnie zaś z § 1 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich
może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą
być składane [Dz. U. z 2013, poz. 231] w celu oceny spełniania przez wykonawcę warunków,
o których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy Pzp zamawiający może żądać dokumentów:
potwierdzających posiadanie uprawnień do wykonywania określonej działalności
lub czynności, jeżeli przepisy prawa nakładają obowiązek ich posiadania, w szczególności
koncesji, zezwolenia lub licencji.
Zamawiający w pierwotnym brzmieniu warunku, dotyczącego posiadania stosownych
uprawnień, wymagał przedłożenia zezwolenia na zbieranie odpadów lub zezwolenia
na przetwarzanie odpadów lub pozwolenia na wytwarzanie odpadów lub pozwolenia
zintegrowanego lub odpowiadającym im decyzji wydanym na podstawie wcześniejszych
przepisów. Następnie, po wniesieniu odwołania, dookreślił, że mają one uprawniać swym
zakresem co najmniej do wykonania przedmiotu zamówienia.
Nie ulega wątpliwości, że wykonawca jest zobowiązany posiadać uprawnienia
do prowadzenia działalności, objętej przedmiotem zamówienia. Art. 41 ust. 1 ustawy
z dnia 14 grudnia 2012 roku o odpadach [Dz. U. z 2013 r., poz. 21, z późn. zm.] stanowi, iż:
Prowadzenie zbierania odpadów i prowadzenie przetwarzania odpadów wymaga uzyskania
zezwolenia. Prawdą jest również to, że w zezwoleniu tym określa się m.in. rodzaje odpadów
przewidywanych do zbierania [art. 43 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy].
Nie oznacza to jednak, że Zamawiający był zobowiązany do sprecyzowania warunku
w tym zakresie poprzez dookreślenie rodzajów odpadów (ich kodów), które powinny
obejmować zezwolenia, pozwolenia czy decyzje przez niego wymagane. Oczywistym jest,że powinny być one związane z przedmiotem zamówienia. Tylko bowiem wykonawca
posiadający stosowne zezwolenie czy wymaganą decyzję może wykonywać działalność,
w przypadku, gdy obowiązek posiadania stosownych uprawnień wynika z przepisów prawa.
Odwołujący sam przyznał w toku rozprawy, że nie miał wątpliwości co do przedmiotu
zamówienia, lecz tylko co do uprawnień wymaganych przez Zamawiającego.
Sam w odwołaniu wymienił kody CPV dla usług objętych przedmiotem zamówienia.
Wobec powyższego, jako profesjonalista wykonujący zawodowo działalność objętą
zakresem przedmiotu zamówienia, winien wiedzieć jakiego typu zezwolenia są konieczne
i niezbędne do jej wykonywania. W orzecznictwie Izby wskazuje się, że przepis art. 22 ust. 1
pkt 1 ustawy Pzp w swojej treści odsyła do przepisów prawa, czego konsekwencją jest to,że „podmiot zamawiający nie ma obowiązku precyzyjnego wskazywania, jakie dokumenty
winni przedstawić wykonawcy (…) w takim wypadku powyższe odesłanie jest wystarczające
aby uznać, iż zarówno podmiot zamawiający, jak również wykonawca są zobligowani
do respektowania wszelkich unormowań prawnych regulujących działalność odnoszącą
się do przedmiotu zamówienia objętego postępowaniem” [por. wyrok Krajowej Izby
Odwoławczej z dnia 7 czerwca 2013 r. sygn. akt: KIO 1231/13].
Ponadto, zwrócić należy uwagę, że zarzut ten Odwołujący oparł jedynie na
naruszeniu przepisu art. 7 ust. 1 ustawy Pzp, wskazując na brak precyzyjnego
i jednoznacznego określenia warunku ubiegania się o zamówienie i wskutek tego
uniemożliwienie wykonawcom jednoznacznej oceny czy spełniają postawiony przez
zamawiającego warunek, a także brak porównywalności uprawnień posiadanych przez
różnych wykonawców.
Zdaniem Izby nie potwierdził się zarzut naruszenia art. 7 ust. 1 ustawy Pzp przede
wszystkim z uwagi na to, że jak już powyżej wskazano, Zamawiający nie ma obowiązku
precyzowania warunku w tym zakresie (oczywiście o ile przedmiot zamówienia nie budzi
wątpliwości). Nadto, stwierdzić należy, że warunek ten dotyczy w jednakowym stopniu
wszystkich potencjalnych wykonawców. Nie ogranicza możliwości udziału w postępowaniu
w sposób bezprawny, za wyjątkiem ograniczenia wynikającego bezpośrednio z przepisów
prawa, określających konieczność posiadania stosownych uprawnień. Nie wskazuje również
na preferowanie lub dyskryminowanie któregokolwiek z wykonawców. Odwołujący w żaden
sposób nie wykazał, by Zamawiający, tak formułując warunek naruszył zasadę uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców.
Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez dokonanie
opisu warunku ubiegania się o zamówienie w sposób uchybiający zasadom uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców oraz naruszenie art. 22 ust. 4 ustawy Pzp
poprzez dokonanie opisu bez związku z rzeczywistym zweryfikowaniem zdolności
wykonawcy do należytego wykonania udzielanego zamówienia i w sposób nieproporcjonalny
do przedmiotu zamówienia w odniesieniu do warunku dysponowania odpowiednim
potencjałem technicznym, Izba uznała, że częściowo zasługuje on na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 22 ust. 4 ustawy Pzp Opis sposobu dokonania oceny spełniania
warunków, o których mowa w ust. 1, powinien być związany z przedmiotem zamówienia
oraz proporcjonalny do przedmiotu zamówienia.
Niewątpliwie to Zamawiający jest gospodarzem postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego i on decyduje, czy będzie wymagał od wykonawców spełnienia
określonych warunków udziału w postępowaniu czy też nie. Niemniej jednak działania
Zamawiającego powinny być dokonywane w granicach określonych przez przepisy ustawy.
Ustawa zaś nakłada na Zamawiającego obowiązek takiego opisu sposobu dokonania oceny
spełniania warunków, by był on związany z przedmiotem zamówienia, a nadto
proporcjonalny do przedmiotu zamówienia.
Biorąc powyższe pod uwagę Izba uznała, że Odwołujący nie wykazał, że warunek
dysponowania minimum sześcioma pojazdami przystosowanymi do odbierania odpadów
komunalnych zmieszanych: śmieciarki bezpylne o ładowności min 6 Mg, spełniającymi
normę emisji spalin min. EURO IV, nie jest związany z przedmiotem zamówienia oraz, że nie
jest proporcjonalny do przedmiotu zamówienia.
Odwołujący podnosząc ten zarzut przedstawił obliczenia mające potwierdzać tezę,że do realizacji przedmiotu zamówienia, obejmującego odbiór zmieszanych odpadów
komunalnych z 5.700 posesji, z zachowaniem harmonogramu określonego przez
Zamawiającego, są wystarczające trzy śmieciarki. Odwołujący wskazał, że jedna śmieciarka
odbiera odpady średnio dziennie z około 400 posesji jednorodzinnych i z 40 wielorodzinnych.
Stwierdził również, że Zamawiający wymaga pojemności minimum 6 Mg, a
zwykle używane
są śmieciarki o pojemności 10-12 Mg, co oznacza potrzeby o połowę mniejsze. Twierdzeń
swoich Odwołujący nie poparł żadnymi dowodami, nie uprawdopodobnił też ich w jakikolwiek
inny sposób. W ocenie Izby założenia przyjęte przez Odwołującego mogą budzić
wątpliwości. Otóż, Odwołujący na rozprawie podnosił, że jego pracownicy będą pracować
po 8 godzin dziennie. Jeśli zatem jeden pojazd obsługiwaliby pracownicy pracujący
po 8 godzin dziennie, to oznaczałoby, że w ciągu 480 minut śmieciarka ma zrealizować
odbiór z 400 posesji jednorodzinnych i 40 posesji wielorodzinnych.
Odwołujący podniósł w trakcie rozprawy, iż sam Zamawiający w poprzednim
postępowaniu w 2013 roku, dotyczącym odbioru odpadów, określił mniejsze wymagania
w zakresie dysponowania potencjałem technicznym, jak i osobami zdolnymi do wykonania
zamówienia (na dowód czego przedłożył kopię SIWZ z 2013 roku). Skoro zaś Zamawiający
twierdzi, że obecny wykonawca w sposób prawidłowy realizuje zadanie to tym samym,
zdaniem Odwołującego, oznacza, że do realizacji przedmiotu zamówienia wystarczy
potencjał
techniczny
i
osobowy
wymagany
poprzednio
przez
Zamawiającego.
Ponadto, Odwołujący powołał się na postępowania prowadzone w innych gminach,
o podobnej strukturze i wielkości, wskazując, że tam zamawiający stawiali znacznie mniejsze
wymagania. Dodatkowo, Odwołujący podniósł, że w jego ocenie, Zamawiający w opisie
przedmiotu zamówienia, zawarł znacząco zawyżone szacunki co do przewidywanej ilości
odpadów poszczególnych frakcji, które mają zostać wytworzone, co według Odwołującego,
zdeterminowało opis sposobu oceny warunków udziału w postępowaniu. Powołał się także
na prognozy Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami dla Mazowsza na lata 2012 –
2017 z uwzględnieniem lat 2018 – 2023.
W ocenie Izby argumentacja Odwołującego jest chybiona. Przede wszystkim należy
zwrócić, że niezasadne jest powoływanie się na warunki określone przez innych
zamawiających. Uwarunkowania i potrzeby każdej z gmin w zakresie gospodarowania
odpadami
mogą
się
znacznie
różnić,
pomimo
pozornego
podobieństwa
co do np. powierzchni, liczby ludności, czy struktury gospodarstw domowych. Zamawiający
dokonują opisu przedmiotu zamówienia oraz określają warunki udziału w postępowaniu
stosownie do swoich potrzeb.
W postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego w 2013 roku na realizację
zadania: Odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych z zamieszkanych
nieruchomości położonych na terenie gminy Michałowice, warunek dotyczący dysponowania
odpowiednim potencjałem technicznym obejmował konieczność wykazania dysponowania,
co najmniej: „czterema pojazdami przystosowanymi do odbierania odpadów komunalnych
zmieszanych: śmieciarki bezpylne o ładowności min. 4 Mg, czterema pojazdami
przystosowanymi do odbioru selektywnie zebranych odpadów komunalnych, jednym
pojazdem specjalnym z HDS przystosowanym do odbioru selektywnie zebranych odpadów”.
Oczywistym jest, że nawet warunki udziału w postępowaniu określone przez tego samego
Zamawiającego, co do tego samego nawet zadania, ale realizowanego we wcześniejszych
latach, nie mogą być podstawą do czynienia zarzutu Zamawiającemu, że określił
wygórowane warunki w bieżącym postępowaniu, z uwagi na nieustannie zmieniające się
uwarunkowania, np. w zakresie liczby mieszkańców, czy rodzaju i ilości wytwarzanych
odpadów. Niemniej, jednak skoro Odwołujący odwołał się do poprzednio prowadzonego
postępowania, to wskazać należy, że w jego ramach Zamawiający wymagał wykazania
dysponowania przez wykonawcę łącznie 9 pojazdami, w tym 4 pojazdami przystosowanymi
do odbierania odpadów komunalnych zmieszanych. Natomiast w obecnie prowadzonym
postępowaniu postawił wymóg dysponowania łącznie 10 pojazdami, w tym min. 6 pojazdami
przystosowanymi
do
odbierania
odpadów
komunalnych
zmieszanych.
Zatem,
nawet powołanie się na poprzednie postępowanie, nie wskazuje na to, że warunek został
opisany w sposób nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia. Zamawiający wprawdzie
poprzednio wymagał pojazdów przystosowanych do odbierania odpadów komunalnych
zmieszanych o ładowności min. 4 Mg, a obecnie 6 Mg, co jednak nie stanowi w ocenie Izby
o tym, że warunek został określony w sposób nieproporcjonalny, a nadto nie podnosił tej
okoliczności Odwołujący. Odwołujący też nie kwestionował wymagania Zamawiającego
dotyczącego ładowności pojazdów, a jedynie ich liczby.
Niezależnie od tego, że jak już wcześniej zostało wspomniane, potrzeby i warunki
określone przez innych zamawiających, nie mogą mieć wpływu na rozstrzygnięcie kwestii
czy Zamawiający w przedmiotowym postępowaniu w sposób prawidłowy określił warunki
udziału w postępowaniu, to zauważyć należy, że nawet w tym względzie argumentacja
Odwołującego jest chybiona, gdyż z przedłożonych przez Odwołującego kopii SIWZ
dotyczących postępowań w pozostałych gminach wynika, że poszczególni zamawiający
żądali wykazania się dysponowaniem: łącznie co najmniej 10 pojazdami, w tym co najmniej
4 samochodami
(śmieciarami)
przystosowanymi
do
opróżniania
pojemników
o pojemnościach od 120 l do 1100 l (gmina Jabłonna); łącznie co najmniej 9 pojazdami,
w tym co najmniej 4 pojazdami przystosowanymi do odbierania zmieszanych odpadów
komunalnych (gmina Stare Babice); łącznie 8 pojazdami, w tym co najmniej 4 samochodami
specjalnymi (śmieciarami) przystosowanymi do opróżniania pojemników o pojemnościach
od 120 l do 1100 l (gmina Łomianki – część I ).
Tymczasem Odwołujący żądał modyfikacji warunku poprzez określenie, że warunek
ubiegania się o zamówienie w zakresie wymogu wykazania się odpowiednim potencjałem
technicznym zostanie uznany za spełniony gdy wykonawca wykaże, że dysponuje
minimalnie trzema pojazdami przystosowanymi do odbierania odpadów komunalnych
zmieszanych: śmieciarki bezpylne o ładowności min 6 Mg, spełniające normę emisji spalin
min. EURO IV. Żądanie Odwołującego co do ograniczenia warunku do 3 pojazdów przystosowanych
do odbierania odpadów komunalnych zmieszanych nie znajduje potwierdzenia
w powołanych przez niego dowodach, ani twierdzeniach. Jedyne uzasadnienie może
wynikać z obliczeń przedstawionych przez Odwołującego, na które jednak nie przedstawiłżadnych dowodów.
Na marginesie należy zaznaczyć, że w warunkach udziału w postępowaniu chodzi
o sprawdzenie potencjału wykonawcy do realizacji danego zamówienia, a nie o realne
przygotowanie do wykonania przedmiotu zamówienia na etapie składania ofert, co de facto
przeczy wyrażonej w art. 22 ust. 4 ustawy Pzp zasadzie proporcjonalnego opisu sposobu
dokonania oceny spełniania warunków do przedmiotu zamówienia. Tymczasem
ze stanowiska Zamawiającego, jak i Odwołującego wprost wynikało, że odnoszą warunek do
faktycznej możliwości realizacji zamówienia. Jednak, skoro nie została ta okoliczność
podniesiona w ramach zarzutów odwołania, to tym samym kwestia ta pozostawała poza
rozstrzygnięciem Izby.
Mając powyższe na uwadze Izba uznała, że zarzut Odwołującego w tym zakresie
nie zasługuje na uwzględnienie.
Izba natomiast uwzględniła zarzut Odwołującego w zakresie odnoszącym się do
warunku
dysponowania
min.
dwukomorowymi
trzemaśmieciarkami
bezpylnymi
przystosowanymi do odbioru zmieszanych odpadów komunalnych.
Wymóg ten dotyczy bowiem pojazdów przystosowanych do odbioru zmieszanych
odpadów komunalnych, a zatem do odbioru jednej frakcji odpadów, co wynika bezpośrednio
z brzmienia opisu sposobu dokonywania oceny spełniania tego warunku: „Aby warunek
został uznany za spełniony wykaz ma zawierać: a. min. sześć pojazdów przystosowanych
do odbierania odpadów komunalnych zmieszanych: śmieciarki bezpylne o ładowności
min 6 Mg, spełniające normę emisji spalin min. EURO IV, w tym trzema śmieciarkami
bezpylnymi min. dwukomorowymi, spełniającymi normę emisji spalin min. EURO IV”.
Skoro więc warunek odnosi się do pojazdów przystosowanych do odbioru
zmieszanych odpadów komunalnych to wymóg posiadania śmieciarek min. dwukomorowych
należy uznać za nieproporcjonalny i nieadekwatny do opisu przedmiotu zamówienia,
gdyż nie ma żadnego uzasadnienia dla konieczności posiadania co najmniej
dwukomorowych pojazdów, w sytuacji, gdy zmieszane odpady komunalne mogą być
zbierane do jednej komory. Izba nie podzieliła argumentacji Zamawiającego, że wymóg
posiadania dwukomorowych pojazdów jest uzasadniony koniecznością selektywnej zbiórki
odpadów i , że druga komora może być przeznaczona na inne odpady, gdyż nie wynikało
to z brzmienia warunku, ani z opisu przedmiotu zamówienia. Co więcej, z brzmienia opisu
sposobu dokonywania oceny spełniania tego warunku wynika, że wykonawca
ma przedstawić wykaz zawierający ponadto: „b. min. 3 pojazdy przystosowane do odbioru
selektywnie zbieranych odpadów komunalnych; spełniające normę emisji spalin min. EURO
IV; c. min. 1 pojazd specjalny z HDS przystosowany do odbioru selektywnie zebranych
odpadów, spełniające normę emisji spalin min. EURO IV”.
Podkreślić należy, że również zgodnie z § 3 pkt 1) Rozporządzeniu MinistraŚrodowiska z dnia 11 stycznia 2013 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie
odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości [Dz. U. z 2013, poz. 122]:
W zakresie posiadania wyposażenia umożliwiającego odbieranie odpadów komunalnych
od właścicieli nieruchomości oraz jego odpowiedniego stanu technicznego należy zapewnić,
aby: 1) w posiadaniu podmiotu odbierającego odpady komunalne od właścicieli
nieruchomości znajdowały się co najmniej dwa pojazdy przystosowane do odbierania
zmieszanych odpadów komunalnych oraz co najmniej dwa pojazdy przystosowane do
odbierania selektywnie zebranych odpadów komunalnych, a także co najmniej jeden pojazd
do odbierania odpadów bez funkcji kompaktującej. Zatem, także z powołanego powyżej
Rozporządzenia wynika wymóg co do posiadania zarówno pojazdów przystosowanych
do odbierania zmieszanych odpadów komunalnych, jak i przystosowanych do odbierania
selektywnie zebranych odpadów komunalnych.
Biorąc pod uwagę powyższe Izba nakazała wykreślenie wyrażenia: „w tym trzema śmieciarkami bezpylnymi min. dwukomorowymi, spełniającymi normę emisji spalin min.
EURO IV”, zgodnie z żądaniem Odwołującego.
W tym miejscu należy stwierdzić, że w ocenie Izby, Odwołujący w ogóle nie wykazał
w jaki sposób Zamawiający, określając warunki udziału w postępowaniu w zakresie
potencjału technicznego i osobowego, naruszył zasadę, wyrażoną w art. 7 ust. 1 ustawy
Pzp zgodnie z którym: Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie
o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji
oraz równe
traktowanie
wykonawców
i w odniesieniu
do
powołanego
przepisu.
Nie potwierdził żadnymi dowodami swoich twierdzeń, że Zamawiający formułując warunki
udziału w postępowaniu, w szczególności co do dysponowania dwukomorowymiśmieciarkami, faworyzował obecnego wykonawcę. Tym samym, zarzut naruszenia
art. 7 ust. 1 nie potwierdził się, a jedynie potwierdził się zarzut naruszenia art. 22 ust. 4
ustawy Pzp w zakresie w jakim mowa jest w niniejszym uzasadnieniu.
Izba uznała za uzasadniony także zarzut Odwołującego odnoszący się do opisu
spełniania warunku posiadania potencjału osobowego i stwierdziła, że w tym zakresie został
naruszony przepis art. 22 ust. 4 ustawy Pzp. Izba nie stwierdziła w tym zakresie naruszenia
art. 7 ust. 1 ustawy Pzp, o czym była mowa powyżej.
Wskazać należy, że opis przedmiotu zamówienia musi wynikać z obiektywnie
uzasadnionych potrzeb Zamawiającego. W zakresie potencjału osobowego Zamawiający
wymagał wykazania: „a. min. 10 kierowców pojazdów przystosowanych do odbioru odpadów;
b. min. 2 osób do obsługi Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych;
c. min. 20 osób do załadunku odpadów; d. min. 1 osoby będącej koordynatorem/
kierownikiem z ramienia Wykonawcy”. Odwołujący podnosił, że wymóg dysponowania
20 osobami do załadunku odpadów nie znajduje uzasadnienia wobec wymaganej,
dwukrotnie mniejszej liczby, kierowców. Warunek postawiony przez Zamawiającego,
zdaniem Odwołującego, oznacza, że Zamawiający na 1 kierowcę przewiduje, aż dwóch
ładowaczy. W ocenie Odwołującego jest to wymóg chybiony, ponieważ proces ładowania
odbieranych odpadów jest wysoce wyspecjalizowany i zautomatyzowany. Odwołujący
wyjaśniał, że pracownik jedynie podstawia wyposażony w koła pojemnik z odpadami
pod śmieciarkę, a same odpady są ładowane automatycznie. Izba dała wiarę wyjaśnieniom
Odwołującego, że do załadunku odpadów wystarczy jedna osoba. Zamawiający nie negował
możliwości takiego systemu pracy, a jedynie powoływał się na specyficzną charakterystykę
zabudowy Gminy Michałowice. Wskazywał na znaczne odległości pomiędzy poszczególnymi
posesjami oraz na wąskie i jednokierunkowe ulice. Nie przedstawił na to jednak żadnych
dowodów. Wskazał, że według jego szacunków 9 ładowaczy nie będzie w stanie wykonać
obowiązków wynikających z zamówienia z zachowaniem przepisów o czasie pracy
kierowców i dobowym czasie pozostałych pracowników. Zamawiający nie wykazał jednak tej
okoliczności. Wskazywał na konieczność zapewnienia osób na zastępstwo w przypadku
urlopów bądź zwolnień, niemniej jednak ta argumentacja budzi wątpliwości, skoro liczba
ładowaczy miała być proporcjonalna do liczby kierowców w stosunku 1 do 1.
W ocenie Izby sposób organizacji pracy swoich pracowników leży bezpośrednio
w gestii wykonawcy. Wykonawca jest zobowiązany do realizacji przedmiotu zamówienia
w sposób określony w opisie przedmiotu zamówienia oraz na warunkach określonych
w umowie o udzielenie zamówienia. Sam sposób organizacji pracy, w tym również sposób
dokonywania poszczególnych czynności, wchodzących w zakres zamówienia należy
do wykonawcy. Wykonawca jest zobowiązany do przestrzegania norm wynikających z prawa
pracy i ponosi z tego tytułu odpowiedzialność. Co istotne, z opisu przedmiotu zamówienia,
nie wynika sposób załadunku odpadów.
Biorąc pod uwagę powyższe Izba uznała, że warunek dotyczący dysponowania min.
20 osób do załadunku odpadów jest nieadekwatny i nieproporcjonalny do przedmiotu
zamówienia, a zatem Zamawiający naruszył w tym zakresie art. 22 ust. 4 ustawy Pzp.
Odwołujący wnosił o ograniczenie liczby ładowaczy do 9 osób, przy czym z treści
odwołania wynika, że liczbę tą odnosił do liczby kierowców (w odwołaniu wskazał,że Zamawiający żąda dysponowania 9 kierowcami). Tymczasem w pkt 10.3 SIWZ
Zamawiający zawarł wymaganie co do wykazania min. 10 kierowców. Odwołujący
nie kwestionował wymogu Zamawiającego co do określenia minimalnej wymaganej liczby
kierowców.
Wobec powyższego, Izba uznała za zasadne nakazanie ograniczenia liczby osób
do załadunku odpadów do tej samej liczby co liczba kierowców, w stosunku 1:1, tj. do min.
10 osób do załadunku odpadów, a nie do 9 osób, jak żądał Odwołujący.
Zgodnie z art. 192 ust. 7 ustawy Pzp Izba nie może orzekać co do zarzutów, które nie
były zawarte w odwołaniu. Izba nie jest natomiast związana żądaniami zawartymi
w odwołaniu, dlatego też Izba nakazała m.in. dokonanie modyfikacji rozdz. 10 pkt 10.3
w części dotyczącej potencjału osobowego litera c) poprzez nadanie brzmienia:
„min. dziesięć osób do załadunku odpadów” oraz nakazała uwzględnienie konsekwencji
powyższych zmian w treści ogłoszenia o zamówieniu i w treści SIWZ wraz z załącznikami
Mając powyższe na uwadze, Izba orzekła jak w sentencji.
O kosztach orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy P.z.p., a także stosownie do postanowień zawartych w § 1 ust. 1 pkt 2, § 3 pkt 1 lit. a)
i pkt 2 lit. b) oraz § 5 ust. 2 pkt 1 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca
2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzaju kosztów
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ……………………………..
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 537/15 z dnia 2015-04-07
- Sygn. akt KIO 507/15 z dnia 2015-04-07
- Sygn. akt KIO 532/15, KIO 534/15 z dnia 2015-04-02
- Sygn. akt KIO 538/15 z dnia 2015-04-01
