rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2015-06-15
rok: 2015
data dokumentu: 2015-06-15
rok: 2015
sygnatury akt.:
KIO 1040/15
KIO 1040/15
KIO 1043/15
Komisja w składzie:
Przewodniczący: Grzegorz Matejczuk Członkowie: Aneta Mlącka, Jolanta Markowska Protokolant: Magdalena Cwyl
Przewodniczący: Grzegorz Matejczuk Członkowie: Aneta Mlącka, Jolanta Markowska Protokolant: Magdalena Cwyl
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 czerwca 2015 r. w Warszawie odwołań wniesionych
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej:
1)
w dniu 18 maja 2015 r. przez
Polską Grupę Pocztową S.A. z siedzibą w Warszawie
(sygn. akt KIO 1040/15);
2)
w dniu 18 maja 2015 r., przez
Pocztę Polską S.A., z siedzibą w Warszawie (sygn.
akt KIO 1043/15);
w postępowaniu prowadzonym przez
Zamawiającego – Sąd Apelacyjny w Krakowie
reprezentowany przez Centrum Zakupów dla Sądownictwa Instytucja Gospodarki
Budżetowej z siedzibą w Krakowie,
przy udziale:
A.
Poczty Polskiej S.A. z siedzibą w Warszawie zgłaszającej przystąpienie do
postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 1040/15 po stronie
Zamawiającego;
B.
Ogólnopolskiego
Związku
Pracodawców
Niepublicznych
Operatorów
Pocztowych z siedzibą w Warszawie zgłaszającego przystąpienie do postępowania
odwoławczego o sygn. akt: KIO 1043/15 po stronie
Zamawiającego;
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej:
1)
w dniu 18 maja 2015 r. przez
Polską Grupę Pocztową S.A. z siedzibą w Warszawie
(sygn. akt KIO 1040/15);
2)
w dniu 18 maja 2015 r., przez
Pocztę Polską S.A., z siedzibą w Warszawie (sygn.
akt KIO 1043/15);
w postępowaniu prowadzonym przez
Zamawiającego – Sąd Apelacyjny w Krakowie
reprezentowany przez Centrum Zakupów dla Sądownictwa Instytucja Gospodarki
Budżetowej z siedzibą w Krakowie,
przy udziale:
A.
Poczty Polskiej S.A. z siedzibą w Warszawie zgłaszającej przystąpienie do
postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 1040/15 po stronie
Zamawiającego;
B.
Ogólnopolskiego
Związku
Pracodawców
Niepublicznych
Operatorów
Pocztowych z siedzibą w Warszawie zgłaszającego przystąpienie do postępowania
odwoławczego o sygn. akt: KIO 1043/15 po stronie
Zamawiającego;
orzeka:
1.1.
uwzględnia odwołanie Polskiej Grupy Pocztowej S.A. z siedzibą w Warszawie i
nakazuje Zamawiającemu modyfikację treści specyfikacji istotnych warunków
zamówienia przez:
− doprecyzowanie warunku określonego w Rozdziale IV pkt 3 ppkt 6 lit. e) SIWZ
poprzez określenie otwartego katalogu wymaganych minimalnie warunków
lub rozwiązań niezbędnych dla uznania, że lokalizacja oraz warunki placówki
pocztowej w sposób oczywisty nie utrudniają dostępu osobom
niepełnosprawnym;
− doprecyzowanie
podstaw i sposobu sprawdzenia wybranych przez
Zamawiającego placówek wykonawcy w zakresie spełnienia warunków, o
których mowa w Rozdziale IV pkt 3 ppkt 6 SIWZ;
− usunięcie klauzuli zawartej w paragrafie 14.3 załącznika nr 6 do SIWZ;
1.2.
w pozostałym zakresie oddala odwołanie Polskiej Grupy Pocztowej S.A.
z siedzibą w Warszawie.
1.3.
uwzględnia odwołanie Poczty Polskiej S.A. z siedzibą w Warszawie i nakazuje
Zamawiającemu modyfikację treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia
i jej załączników przez:
− doprecyzowanie opisu przedmiotu zamówienia w części dotyczącej zakresu
funkcjonalnego oraz interfejsów wymiany danych Elektronicznej książki
nadawczej i Elektronicznej książki odbiorczej;
− wykreślenie z Rozdziału IV pkt 3 ppkt 6 SIWZ wymogu zawartego w literze d)
z jednoczesnym pozostawieniem na etapie realizacji zamówienia tożsamego
wymogu, określonego w pkt 21.7 załącznika nr 5 do SIWZ oraz w § 5.4.7.
załącznika nr 6 do SIWZ;
− doprecyzowanie Rozdziału VI pkt 6.2. ppkt 2) SIWZ oraz paragrafu 14.4.2.
załącznika nr 6 do SIWZ poprzez określenie warunków przewidzianej zmiany
umowy w stosunku do treści oferty;
− doprecyzowanie paragrafu 10.14.3 załącznika nr 6 do SIWZ poprzez
wskazanie, iż brak adnotacji o dwukrotnym awizowaniu przesyłki sądowej, ze
wskazaniem dat awizowania odnosi się do strony adresowej przesyłki;
1.4.
w pozostałym zakresie oddala odwołanie Poczty Polskiej S.A. z siedzibą w
Warszawie;
1.5.
nakazuje Zamawiającemu dokonanie zmiany treści ogłoszenia o zamówieniu w
takim zakresie, w jakim zmiana nakazana w pkt 1.1. i 1.3 wyroku prowadzi do
zmiany treści ogłoszenia;
2. kosztami postępowania obciąża
Zamawiającego, i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwoty po
15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczone przez
Odwołujących tytułem
wpisu od odwołań,
2.2. zasądza od
Zamawiającego na rzecz Odwołującego - Polskiej Grupy Pocztowej S.A.
z siedzibą w Warszawie – kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych
zero groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu
od odwołania, a na rzecz
Odwołującego - Poczty Polskiej S.A. z siedzibą w
Warszawie – kwotę 18 600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero
groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od
odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia
- przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu
Okręgowego w
Krakowie.
Przewodniczący: …………………………….
Członkowie:
…………………………….
…………………………….
Sygn. akt: KIO 1040/15
Sygn. akt: KIO 1043/15
U z a s a d n i e n i e
Zamawiającego – Sąd Apelacyjny w Krakowie reprezentowany przez Centrum
Zakupów dla Sądownictwa Instytucja Gospodarki Budżetowej z siedzibą w Krakowie –
prowadzi na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych
(Dz.U.2013.907 ze zm.) – dalej: Pzp; postępowanie w trybie przetargu nieograniczonego na
„Świadczenie usług pocztowych w obrocie krajowym i zagranicznym w zakresie przyjmowania,
przemieszania i doręczania przesyłek pocztowych oraz zwrotu przesyłek niedoręczonych na
rzecz sądów powszechnych”, nr postępowania ZP-01/2015.
Wartość zamówienia przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na
podstawie art. 11 ust. 8 Pzp.
Ogłoszenie o zamówieniu opublikowane zostało w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej w dniu 7 maja 2015 r. pod nr 2015/S 088-158925.
Odwołanie o sygn. akt KIO 1040/15.
W dniu 18 maja 2015 r., Odwołujący – Polska Grupa Pocztowa S.A. z siedzibą w
Warszawie wniósł do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie wobec treści ogłoszenia
oraz postanowień specyfikacji istotnych warunków zamówienia, zarzucając Zamawiającemu
naruszenie:
1)
art. 29 ust. 1 i 2 oraz art. 7 ustawy Pzp poprzez naruszenie obowiązku opisania
przedmiotu zamówienia w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą
dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniający wszystkie
wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty oraz opisanie
przedmiotu zamówienia w sposób, który utrudnia uczciwą konkurencję w odniesieniu
do wymagań stawianych placówkom pocztowym wykonawcy, określenia terminu
wykonania zamówienia, a także innych postanowień wskazanych w dalszej części
odwołania;
2)
art. 7 ust. 1 ustawy Pzp w związku z art. 26 ust. 1 pkt 2 poprzez opisanie warunków,
jakim muszą odpowiadać oferowane przez wykonawcę usługi w odniesieniu do
wymaganych placówek pocztowych w sposób naruszający zasadę uczciwej
konkurencji;
3)
art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez opis sposobu weryfikacji spełniania przez oferowane
przez wykonawców usługi wymagań Zamawiającego w odniesieniu do wymaganych
placówek pocztowych;
4)
art. 7 ust. 1 w związku z art. 91 ustawy Pzp poprzez przeprowadzenie postępowania o
udzielenie zamówienia w sposób, który nie zapewnia zachowania uczciwej konkurencji
oraz równego traktowania wykonawców w zakresie odnoszącym się do sposobu
opisania przez Zamawiającego kryteriów oceny ofert:
5)
art. 7 i 29 Pzp, a także art. 14 i 139 ustawy Pzp w zw. z art. 58 k.c. i art. 353 k.c.
poprzez wadliwe określenie postanowień wzorca umowy w zakresie opisanych w
dalszej części odwołania naruszeń,
- wnosząc o uwzględnienie odwołania oraz nakazanie Zamawiającemu dokonania
odpowiedniej modyfikacji postanowień ogłoszenia oraz specyfikacji istotnych warunków
zamówienia w sposób określony w dalszej części odwołania.
W uzasadnieniu Odwołujący zwrócił uwagę na szczególny charakter niniejszego
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, zarówno ze względu na znaczącą
wartość przedmiotu zamówienia (powyżej 700 mln zł) oraz na znaczenie dla bezpieczeństwa
działania polskiego wymiaru sprawiedliwości. Tym samym Zamawiający powinien zachować
szczególną dbałość o sporządzenie jednoznacznego opisu warunków przetargowych unikając
z jednej strony niejednoznacznych postanowień, a także wymagań bezzasadnie
faworyzujących jednego z wykonawców.
Odwołujący – w zakresie zarzutów i ich podstaw faktycznych podtrzymanych do
momentu zamknięcia rozprawy – wskazał na następujące, wadliwe w jego ocenie,
postanowienie SIWZ:
W pierwszej kolejności Odwołujący wskazał na wymagania odnoszące się do placówek
pocztowych (opis przedmiotu zamówienia oraz tzw. warunek przedmiotowy).
W tym zakresie podniesiono na wstępie, że w treści załącznika nr 5 do s.i.w.z. (opis
przedmiotu zamówienia - dalej „OPZ”) punkty od 21.1 do 21.8 Zamawiający zawarł wymagania
odnoszące się do placówek pocztowych wykorzystywanych w trakcie wykonywania
zamówienia. Przedmiotowe wymagania zostały powtórzone w treści § 5 wzorca umowy, a
także w treści tzw. przedmiotowego warunku udziału w postępowaniu. W ocenie
Odwołującego Zamawiający dokonał opisu w sposób niezgodny z treścią ustawy Prawo
zamówień publicznych, w szczególności z art. 29 ustawy Pzp. Przekazany wykonawcom opis
jest między innymi niejednoznaczny oraz utrudnia uczciwą konkurencję.
Odnosząc się do poszczególnych wymagań, Odwołujący wskazał na poniżej omówione
okoliczności.
Ułatwienia dla osób niepełnosprawnych.
Odwołujący wskazał, że zgodnie z punktem 21.5 OZP zamawiający postawił
wymaganie, by wszystkie placówki pocztowe, w których wykonawca zapewnia odbiór
przesyłek sądowych powinny być umiejscowione w lokalizacjach oraz posiadać warunki
lokalowe, które w sposób oczywisty nie utrudniają dostępu osobom niepełnosprawnym.
Zamawiający nie doprecyzował przy tym, co oznacza brak utrudniania dostępu osobom
niepełnosprawnym.
Odwołujący podniósł, że zgodnie z treścią ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o
rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2011
roku nr 127 poz.721), pod pojęciem niepełnosprawności należy rozumieć szeroki katalog
naruszenia sprawności organizmu w zakresie takich cech jak przykładowo choroby narządu
wzroku, słuchu, upośledzenia narządu ruchu, choroby neurologiczne, genetyczne, bądź
upośledzenia umysłowe. W ocenie odwołującego koniecznym jest znacząco bardziej
jednoznaczne
określenie
wymagań
Zamawiającego
w
zakresie
postulowanego
przystosowania placówek do wymagań osób niepełnosprawnych.
Argumentowano następnie, że Zamawiający sporządzając opis przedmiotu
zamówienia winien uwzględniać wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na
sporządzenie oferty. W tym zakresie podnosimy, iż żaden z krajowych operatorów pocztowych
nie ma przystosowanych placówek pocztowych nie tylko dla potrzeb osób niepełnosprawnych
w każdym typie niepełnosprawności, ale nawet w odniesieniu do osób wyłącznie z
upośledzeniem narządów ruchu. Jak przykładowo podniesiono w Raporcie o stanie rynku
pocztowego za rok 2013” wydanym przez Urząd Komunikacji Elektronicznej (maj 2014 rok)
odnosząc się do placówek pocztowych Poczty Polskiej S.A. : Stwierdzanym często problemem
było zapewnienie możliwości samodzielnego wjazdu osobom poruszającym się na wózkach
inwalidzkich do kontrolowanych placówek. Przystosowanie to stwierdzono w 276 urzędach, co
stanowiło 57,4% kontrolowanej w 2013 roku próby placówek (z czego placówki w miastach
przystosowane były w ok 65,3% (203 placówki), a na wsi - ok 42,9% (73 placówki). W trakcie
kontroli pracownicy UKE przeprowadzili również czynności polegające na sprawdzeniu czy
przy wejściach do urzędów pocztowych (do których niemożliwy był samodzielny wjazd osoby
poruszającej się na wózku inwalidzkim) istnieje możliwość skorzystania z urządzeń
przywołujących personel placówki. Jedynym zaobserwowanym urządzeniem stosowanym
powszechnie w urzędach Poczty Polskiej S.A. jest dzwonek elektryczny (w niektórych
przypadkach bezprzewodowy).
Odwołujący zwrócił także uwagę na treść dokumentacji konkursowej sporządzonej
przez Urząd Komunikacji Elektronicznej w postępowaniu na wybór na wybór operatora
wyznaczonego do świadczenia pocztowych usług powszechnych . Zawarte tam rozwiązania
można potraktować jako postulowany sposób określania wymagań przez podmiot publiczny w
odniesieniu do przystosowania placówek dla potrzeb osób niepełnosprawnych. UKE postawiło
następujące wymaganie: Obowiązek doręczania osobom: a) z uszkodzeniem narządu ruchu
powodującym konieczność korzystania z wózka inwalidzkiego, b) niewidomym lub
ociemniałym - na ich wniosek i bez pobierania dodatkowych opłat, przesyłek listowych,
przesyłek rejestrowanych, w tym przesyłek z zadeklarowaną wartością oraz kwot pieniężnych
określonych w przekazach pocztowych, z pominięciem oddawczej skrzynia pocztowej oraz
bez konieczności odbierania przesyłki w placówce pocztowej.
Biorąc pod uwagę powyższe Odwołujący stwierdził, że kwestią zasadniczą jest
doprecyzowanie przez Zamawiającego swoich wymagań, tak by z jednej strony zachować
konkurencyjność niniejszego postępowania o udzielenie zamówienia, a zarazem nie
pozostawić wątpliwości co do zakresu wymagań Zamawiającego. W dokumentacji
postępowania winno zostać określone, jakie rozwiązania techniczne lub organizacyjne
Zamawiający w tym zakresie dopuszcza.
W konsekwencji Odwołujący wniósł o n
akazanie Zamawiającemu dokonanie
odpowiedniej zmiany SIWZ.
Godziny otwarcia placówek pocztowych.
Odwołujący wskazał, że zgodnie z treścią punktu 21.7: wszystkie placówki pocztowe,
w których Wykonawca zapewnia odbiór przesyłek sądowych, muszą być czynne we wszystkie
dni robocze przez co najmniej 6 godzin dziennie, w tym w jeden dzień roboczy do godziny
20:00 lub w soboty przez co najmniej 3 godziny. Powyższe wymaganie ma tożsamą treść w
odniesieniu do tzw. przedmiotowego warunku udziału w postępowaniu opisanego w rozdziale
IV SIWZ.
W pierwszej kolejności Odwołujący zwrócił uwagę na niejednoznaczność pojęcia
„placówki muszą być czynne we wszystkie dni”. Zamawiający nie precyzuje, czy placówki mają
być czynne w wymagany sposób wyłącznie w trakcie realizacji zamówienia (tak należy
rozumieć deklarację wykonawcy potwierdzającą posiadanie wymaganych placówek), czy
także w dniu w którym upływa termin na składanie ofert. Przedmiotowa okoliczność ma
kluczowe znaczenie dla badania spełniania przez wykonawcę warunku przedmiotowego (co
będzie przez nas rozwinięte w dalszej części odwołania).
Odwołujący podniósł następnie także niejednoznaczność wymagania Zamawiającego
odnoszącego się do konieczności otwarcia placówek w soboty przez trzy godziny (przy
założeniu że wykonawca korzystać będzie z tego rozwiązania w ramach alternatywy przyjętej
przez Zamawiającego). Zamawiający nie rozstrzyga, czy obowiązkiem wykonawcy będzie
zapewnienie otwarcia placówki także w przypadku, gdy w danym tygodniu sobota będzie
dniem ustawowo wolnym od pracy (sobota 11 listopada 2017 roku, czy sobota 6 stycznia 2018
roku). Należy podkreślić, iż w przypadku sieci składającej się z ponad 8.000 placówek taka
kwestia ma znaczące konsekwencje finansowane dla wykonawcy.
Biorąc pod uwagę powyższe, Odwołujący wniósł o nakazanie doprecyzowania SIWZ
poprzez wyeliminowanie wskazanej powyżej niejednoznaczności.
Wyznaczone stanowisko.
Odwołujący wskazał, że zgodnie z treścią punktu 21.7 OPZ: we wszystkich placówkach
pocztowych w których Wykonawca zapewnia odbiór przesyłek sądowych, wydawanie
przesyłek pocztowych musi być przeprowadzone na specjalnie wyznaczonym do tego
stanowisku, oddzielonym od wszelkich innych czynności wykonywanych w takiej placówce
odbiorczej, w sposób wyraźny i jednoznaczny, zapewniający bezpieczeństwo tajemnicy
korespondencji oraz powagę odbioru korespondencji sądowej.
W pierwszej kolejności Odwołujący zwrócił uwagę na wadliwe w jego ocenie (nie
znajdujące uzasadnienia w celach niniejszego postępowania) ustanowienia zakazu
wykonywania jakichkolwiek innych czynności na stanowisku przeznaczonym do odbioru
przesyłek sądowych. Uważamy za nieuzasadnione uniemożliwienie wykonywania na tym
samym stanowisku innych usług pocztowych, niż tylko wydawanie przesyłek sądowych.
Powyższy wymóg znacząco ogranicza możliwość wykorzystania placówek
pocztowych, takich w których na danym stanowisku wykonywane są także inne czynności.
Należy zauważyć, iż ze względu na spadającą liczbę korespondencji pocztowej wszyscy
operatorzy pocztowi zmuszeni są do dopuszczenia na terenie placówki pocztowej także innej
działalności zarobkowej. Przykładowo w odniesieniu do placówek Poczty Polskiej jest to
działalność ubezpieczeniowa, bankowa, a nawet handel (sprzedaż środków piśmienniczych,
zabawek, etc.). Należy pamiętać, iż to uzasadnione potrzeby Zamawiającego winny
decydować o sposobie opisywania przedmiotu zamówienia, w szczególności gdy określone
wymagania ograniczają konkurencyjność postępowania . Podniesiono także, iż żadne
uzasadnione potrzeby Zamawiającego nie przemawiają za ograniczeniem możliwości
prowadzenia innej działalności na stanowisku przeznaczonym do wydawania przesyłek
sądowych.
Odwołujący argumentował następnie, że podobne wymaganie zostało zamieszczone
przez Urząd Komunikacji Elektronicznej w postępowaniu na wybór operatora wyznaczonego
do świadczenia pocztowych usług powszechnych. Zgodnie z wyjaśnieniami udzielonymi przez
UKE wymóg wyodrębnionego stanowiska należy rozumieć następująco: Zgodnie z pkt.
4.4.3.1. lit. G Dokumentacji konkursowej\ uczestnik konkursu wykaże, że posiada sieć
placówek pocztowych na obszarze całego kraju, w których zapewniona jest obsługa ogółu
społeczeństwa - użytkowników usług pocztowych, w szczególności konsumentów, w sposób
jednolity w porównywalnych warunkach, przy zapewnieniu, że w placówce pocztowej, w której
prowadzona jest inna niż pocztowa działalność gospodarcza, stanowisko obsługi klientów w
zakresie usług pocztowych jest wyodrębnione i oznakowane w sposób widoczny
jednoznacznie wskazujący i identyfikujący uczestnika konkursu. Mając powyższe na uwadze,
wyjaśniamy że stanowisko obsługi klientów w zakresie usług pocztowych powinno być
zorganizowane w ten sposób, by jednoznacznie wskazywać na uczestnika konkursu oraz
prowadzoną przez niego, w obrębie tego stanowiska, działalność pocztową. Pojęcia
wyodrębnionego stanowiska nie należy utożsamiać z koniecznością funkcjonowania
odrębnego stanowiska, w którym oferowane są wyłącznie usługi pocztowe. W ocenie
Odwołującego nie istnieje żadne uzasadnienie mające swoje źródło w potrzebach
Zamawiającego przemawiające za koniecznością wyodrębnienia stanowiska, na którym nie
będzie dopuszczalne wykonywanie jakichkolwiek innych czynności.
Odwołujący podniósł także zarzut niejednoznaczności opisu przedmiotu zamówienia w
zakresie zwrotu: „wydawanie przesyłek pocztowych musi być przeprowadzone na stanowisku
zapewniającym powagę odbioru korespondencji sądowej”.
W ocenie Odwołującego cytowane postanowienie narusza opisany w art. 29 Pzp
obowiązek opisania przedmiotu zamówienia w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za
pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń. W ocenie Odwołującego w toku
badania i oceny ofert (warunek przedmiotowy), a także w trakcie wykonywania umowy
wykładnia przedmiotowego postanowienia może być przedmiotem sporów pomiędzy
Zamawiającym i wykonawcą.
Biorąc pod uwagę powyższe Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu
dokonania modyfikacji treści s.iw.z. oraz ogłoszenia i wzorca umowy w zakresie sposobu
określenia wymagań dotyczących placówek pocztowych poprzez usunięcie opisanych
powyżej naruszeń ustawy Prawo zamówień publicznych.
Lokalizacja placówek.
Odwołujący wskazał, że w punktach 21.1 - 21.2 Zamawiający ustanowił przejrzyste
reguły lokowania wymaganych placówek (liczba mieszkańców, wielkość obszaru etc.).
Następnie w punkcie 21.4 Zamawiający dodał: lokalizacja placówek pocztowych, o których
mowa w postanowieniach pkt 21.1 do 21.3 powyżej, uwzględnia występujące na danym
obszarze zapotrzebowanie na usługi.
W pierwszej kolejności Odwołujący wskazał, że nie jest zrozumiały charakter
niniejszego postanowienia, czy spełnienie wymagań 21.1 - 21.3 potwierdza uwzględnienie
występujących potrzeb, czy też obok spełnienia opisanych wymagań wykonawca ma
obowiązek zapewnienia dodatkowych placówek, o ile pojawią się takie potrzeby. Utworzenie
dodatkowej palcówki wiąże się z koniecznością poniesienia kosztów, zatem obowiązki
wykonawcy w tym zakresie nie mogą być niejednoznaczne. Przykładowo - czy pojedyncze
skargi składane przez adresatów przesyłek mogą być źródłem żądania utworzenia dodatkowej
placówki na danym terenie? SIWZ nie dookreśla wymagań w tym zakresie.
Odwołujący wniósł o nakazanie doprecyzowania opisu przedmiotu zamówienia, bądź
też o wykreślenie przedmiotowego postanowienia.
W odniesieniu do zarzutów związanych z wadliwym opisem procedury weryfikacji
spełniania warunku przedmiotowego (placówki pocztowe).
Odwołujący wskazał, że Zamawiający w treści SIWZ opisał tzw. przedmiotowy warunek
udziału w postępowaniu odnoszący się do placówek pocztowych oraz zarazem działając na
podstawie art. 25 ust. 1 pkt 2 Pzp domaga się od wykonawców przedłożenia listy placówek
pocztowych.
Ponadto Zamawiający zastrzegł, iż przed dokonaniem wyboru najkorzystniejszej oferty,
Zamawiający zastrzega sobie prawo sprawdzenia wybranych przez Zamawiającego placówek
Wykonawcy w zakresie spełnienia warunków.
W pierwszej kolejności Odwołujący podkreślił, że ocena spełniania warunków udziału
w postępowaniu następuje, co do zasady na dzień upływu terminu do składania ofert albo
wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu. Dokumenty mają charakter dowodowy
i ich badanie pod względem spełniania warunków udziału w postępowaniu powinno odnosić
się do terminu tożsamego dla wszystkich wykonawców. Takim terminem może być jedynie
termin składania ofert lub wniosków.
Zatem z jednej strony ustawa określa dzień na który jest dokonywane badanie
spełniania warunków udziału w postępowaniu (data złożenia oświadczenia, nie później niż
dzień składania ofert). Zarazem co warte dodatkowego pokreślenia w przypadku sieci
składających się z kilku tysięcy placówek pocztowych mamy do czynienia ze zrozumiałymi
zmianami placówek w czasie (zamykanie jednych, otwieranie nowych). Tym samym
Zamawiający może badać stan placówek wykonawcy, ale jedynie na dzień złożenia
stosownego oświadczenia (w praktyce dzień składania ofert). Przywołując doświadczenia
PGP z innych postępowań przetargowych należy zauważyć, iż częstym problemem w trakcie
badania ofert operatorów pocztowych jest nieuwzględnienie przez zamawiających tej właśnie
i okoliczności. Na znaczenie uwzględnienia powyższego wskazywała także Krajowa Izba
Odwoławcza odnosząc się do zarzutów (oddalonych) Poczty Polskiej S.A. dotyczących
placówek pocztowych InPost: Słusznie zauważył Przystępujący, ze niektóre z oświadczeń
złożonych przez Odwołującego potwierdzają stan na różne dni, większość wystawiona jest po
dacie składania ofert, co nie może stanowić dowodu na okoliczność, że także w terminie
składania ofert placówka nie istniała.
Tym samym wydaje się, iż zastrzeżenie Zamawiającego prawa do sprawdzenia
wybranych przez niego placówek Wykonawcy w zakresie spełnienia warunków - nie
uwzględnia powyżej przedstawionej argumentacji oraz narusza wyrażoną w art.. 7 ustawy Pzp
zasadę uczciwej konkurencji.
Biorąc pod uwagę powyższe Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu
wykreślenia lub też odpowiedniego zmodyfikowania przedmiotowego postanowienia siwz.
W odniesieniu do zarzutów związanych z wadliwością kryteriów oceny ofert.
Odwołujący wskazał, że Zamawiający w treści dokumentacji postępowania przewidział
następujące kryteria oceny ofert:
•
Cena. Waga 70
•
Społeczne (procent osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę). Waga 15
•
Wolumen doręczenia D+5. Waga 5
•
Terminy zwrotu. Waga 5
•
Obszar dostępności EPO. Waga 5
Odnosząc się do poszczególnych kryteriów Odwołujący wskazał na następujące
nieprawidłowości naruszające wyrażona w art. 7 Pzp zasadę uczciwej konkurencji.
Kryterium społeczne.
Odwołujący wskazał, że zgodnie z treścią s.i.w.z. kryterium społeczne będzie oceniane
w następujący sposób: procent osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, z ogólnej
liczby osób, którym zostanie powierzona realizacja przedmiotu zamówienia w zakresie
doręczania i wydawania przesyłek sądowych (tj. doręczyciele-listonosze, osoby wydające
korespondencję), z uwzględnieniem personelu podwykonawców.
Sformułowane w niniejszym postępowaniu kryterium oceny ofert nie jest elementem
opisu przedmiotu zamówienia dokonywanym na podstawie art. 29 ust. 4 pkt 4 Pzp. Mamy do
czynienia z zakazanym co do zasady kryterium oceny ofert odnoszącym się do właściwości
wykonawcy (art. 91 ust. 3 Pzp), które zastosowane zostało na zasadzie wyjątku
przewidzianego w treści art. 5 ust. 1 Pzp (w odniesieniu do usług pocztowych mających
charakter niepriorytetowy).
Zatem dokonując analizy dopuszczalności zastosowania powyższego kryterium
niejako samodzielnie należy dokonać oceny zgodności przyjętego przez Zamawiającego
rozwiązania z przepisami polskiego i wspólnotowego prawa zamówień publicznych. Warto w
tym zakresie w szczególności przywołać stanowisko Rady Ministrów odnoszące się do
problematyki wymagania zatrudnienia przez wykonawcę osób na podstawie umów o pracę:
Nałożenie w drodze ustawy obowiązku zatrudnienia przez wykonawcę lub podwykonawcę
osób wykonujących czynności przy realizacji zamówienia na podstawie umowy o pracę
należałoby traktować jako arbitralną ingerencję w sferę zachowań podmiotów gospodarczych
niedopuszczalną na gruncie przepisów Konstytucji. Narzucenie konkretnej formy zatrudnienia
wkracza w dziedzinę wolności działalności gospodarczej wykonawcy, czy podwykonawcy
realizujących zamówienie publiczne (...) należy mieć na uwadze, iż cel unijnych regulacji
odnoszących się do szeroko rozumianych względów społecznych, powinien być definiowany
w kontekście brzmienia motywu 33 dyrektywy 2004/18/WE, zgodnie z którym warunki realizacji
zamówienia są zgodne z dyrektywą, pod warunkiem że nie są one, bezpośrednio lub pośrednio
dyskryminujące oraz są przedstawione w ogłoszeniu o zamówieniu lub w dokumentacji
zamówienia. Mogą one w szczególności zachęcać do organizacji wewnętrznych szkoleń
zawodowych zatrudniania osób mających szczególne trudności z integracją, a także
zwalczania bezrobocia lub ochrony środowiska. Można na przykład ustanowić wymóg -
odnoszący się do realizacji zamówienia - co do zatrudnienia osób długotrwale poszukujących
pracy, co do przeprowadzenia szkoleń dla bezrobotnych lub młodocianych oraz co do
zatrudnienia większej liczby osób niepełnosprawnych niż przewiduje to ustawodawstwo
krajowe. Tym samym powyższy cel nie może być interpretowany przez charakter prawny
stosunku łączącego wykonawcę z daną osobą zaangażowaną do realizacji zamówienia
publicznego.
Odwołujący zaznaczył zarazem, że przy tak postawionym kryterium oceny ofert w
niniejszym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego faworyzowany jest
bezzasadnie jeden z operatorów pocztowych - Poczta Polska S.A. Wykonawca ten posiada
bez wątpienia największą liczbę osób zatrudnionych na podstawie umów o pracę, w proporcji
do wszystkich pracowników wykonawcy. Z komunikatu Poczty Polskiej S.A. zamieszczonego
na stronie internetowej operatora wyznaczonego wynika, że Poczta Polska S.A. zatrudnia na
umowach o pracę blisko 80 000 osób10. W przypadku Poczty Polskiej S.A. stosunek pracy
jest podstawową formą zatrudnienia, wynikającą przede wszystkim z faktu, że firma ta jest od
początku swego istnienia państwowa. Można wręcz stwierdzić, że żaden z prywatnych
operatorów pocztowych nie jest w stanie konkurować z Pocztą Polską S.A. pod kątem ilości
osób zatrudnionych na umowach o pracę. Prywatni operatorzy pocztowi zatrudniają
współpracowników w oparciu o różne tytuły, kierując się przede wszystkim efektywnością
przyjętych rozwiązań, w tym często w oparciu o umowy cywilnoprawne. W tym przypadku przy
tak postawionym kryterium operator wyznaczony składając ofertę uzyska maksymalną ilość
punktów przyznawanych za to kryterium, tj. 15 punktów a w konsekwencji to oferta Poczty
Polskiej S.A. może zostać wybrana jako najkorzystniejsza, również wtedy, gdy będzie ofertą
zdecydowanie droższą. Odwołujący podnosi, że takie działanie Zamawiającego stanowi
ograniczenie konkurencji w niniejszego postępowania. Tak postawione kryterium oceny ofert
czyni iluzorycznym konkurencyjność postępowania bowiem w przypadku omawianego
powyżej kryterium oceny ofert maksymalną liczbę punktów może uzyskać wyłącznie jeden
operator pocztowy - Poczta Polska S.A.
Odwołujący zaznaczył następnie, że zamawiający określając warunki i kryteria
udzielenia zamówienia publicznego zobowiązany jest przestrzegać zasady równego
traktowania oferentów i zasady uczciwej konkurencji. Zatem Zamawiający winien się
wystrzegać zamieszczania w dokumentacji postępowania postanowień faktycznie
wskazujących na możliwość złożenia najkorzystniejszej oferty tylko przez jednego wykonawcę
- Pocztę Polską S.A. Powyższe potwierdzone zostało przykładowo w wyroku Krajowej Izby
Odwoławczej z dnia 4 czerwca 2013 r., KIO 1189/13,
W ocenie Odwołującego, ustanowienie w postępowaniu na usługi pocztowe w ramach
kryteriów oceny ofert preferencji w odniesieniu do umów o pracę stanowi naruszenie
wyrażonej w art. 7 zasady uczciwej konkurencji. W tym miejscu chcielibyśmy w całości
zacytować następująca opinię Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 12 kwietnia 2010 r. sygn. akt:
KIO/UZP 361/10: Izba zauważa, iż każde uszczegółowienie przedmiotu zamówienia,
postawienie dodatkowych warunków udziału w postępowania czy rozbudowanie kryteriów
oceny ofert prowadzi do ograniczenia konkurencji wykonawców. (...) Tego typu ograniczenia
konkurencji są niejako w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego naturalne i
nieodzowne. Podlegają jednak badaniu i ocenie pod względem stopnia ograniczenia
możliwości uzyskania zamówienia dla zidentyfikowanego kresu wykonawców obecnych na
rynku. tj. ograniczenia konkurencji, co bezpośrednio ma się przekładać na nieuzasadnione
preferowanie i ułatwianie przez zamawiającego określonym podmiotom uzyskanie
zamówienia kosztem innych wykonawców obecnych na rynku. Podstawową miarą i punktem
odniesienia przy ustalaniu stopnia dopuszczalności tego typu preferencji jest przede
wszystkim identyfikacja i określenie kręgu podmiotów, które dane postanowienia siwz
preferują/dyskryminują oraz skonfrontowanie powyższego i odniesienie do uzasadnionych i
obiektywnych potrzeb zamawiającego, które w skrajnych wypadkach mogą prowadzić nawet
do konieczności zupełnego wyeliminowania konkurencji w danym zamówieniu (np. udzielenia
zamówienia z wolnej ręki), A contrario uznać należy, iż jakiekolwiek ograniczenie dostępu do
zamówienia czy stwarzanie przez zamawiającego bardziej korzystnych warunków dla
określonych wykonawców, zarówno bezpośrednie, jak i pośrednie (poza przewidzianymi w
przepisach ustawy), w przypadku gdy brak ku temu rzeczowego uzasadnienia, stanowiło
będzie naruszenie zasad wyrażonych w art. 7 ust. 1 Pzp* Konsekwentnie: dopuszczalny
stopień ograniczenia dostępu do zamówienia i preferowania jednych wykonawców kosztem
innych rósł będzie wraz ze wzrostem znaczenia i wagi potrzeb zamawiającego, które tego typu
ograniczenia będą dyktować i uzasadniać. I na odwrót: jako proporcjonalnie malejące, wświetle przepisów ustawy, należało będzie ocenić przyzwolenie na ograniczanie konkurencji
w przypadku relatywnie słabego uzasadnienia dla tego typu działań zamawiającego -
nieuzasadnione ograniczenie konkurencji należy uznać za przekreślenie zasady „ uczciwej
konkurencji
Argumentowano następnie, że skoro w chwili wszczęcia postępowania kryterium to
znacząco uprzywilejowuje Pocztę Polską S.A. istotnym jest, by przedmiotowe kryterium miało
uzasadnienie w uzasadnionych potrzebach Zamawiającego. Ustanowienie preferencji w
zakresie umów o pracę musi znaleźć uzasadnienie w celach prowadzonego postępowania.
Odwołujący jest zdania, że cele niniejszego postępowania mogą zostać osiągnięte niezależnie
od wymagań dotyczących umów o pracę. Zwrócono w szczególności uwagę na opinię Prezesa
UZP wyrażoną w Informacji o wynikach kontroli o sygn. UZP/DKUE/KN/7/12 (Informator
Urzędu Zamówień Publicznych nr 6/2013,): W niniejszej sprawienie można uznać, że
wykonawca dysponujący kadrą na innych podstawach prawnych niż umowy o pracę, nie byłby
w stanie należycie zrealizować zamówienia. Dla wykonania zamówienia istot bowiem są
kwalifikacje danych osób, nie zaś rodzaj umowy, w oparciu o którą wykonują swoje zadania.
Warto także powtórzyć za Izbą: iż to "wykonawca kalkulując ofertę ponosi ryzyko związane z
jej złożeniem na zaproponowanych przez siebie warunkach, w tym ryzyko związane z
odpowiedzialnością za przestrzeganie przepisów Kodeksu pracy odpowiedzialność z tytułu
przestrzegania tychże przepisów obciąża bowiem wykonawcę, a nie zamawiającego.
Podobnie np. wyrok z 20.03.2009 r. sygn. akt KIO/UZP 277/09 oraz np. wyrok SO w Gorzowie
Wielkopolskim z 9.10.2008r. sygn. akt VII Ga 24/08. Zamawiający ma możliwość opisu
warunków wykonywania zamówienia zgodnie ze swoimi oczekiwaniami, ale nie może w
sposób arbitralny, nieuzasadniony swoimi potrzebami preferować określonych rozwiązań.
Warto pamiętać, iż to na zamawiającym ciąży obowiązek wykazania, iż określony sposób
realizacji zamówienia umożliwia mu realizację celu założonego w ramach postępowania o
udzielenie zamówienie publicznego (wyrok SO w Bydgoszczy z dn. 25.01. 2006 sygn. akt II
Ca 693/5). Zamawiający może oczekiwać pozyskania przedmiotu zamówienia w najlepszej
dostępnych warunkach, ale nie może tego robić w taki sposób, iż narusza zasady równego
traktowania wykonawców (wyrok z dnia 9 kwietnia 2008, KIO/UZP 270/08). Zamawiający
określa wymogi, jakim ma odpowiadać efekt prawidłowego wykonania usługi, natomiast
ustalenie sposobu i środków niezbędnych dla jej zrealizowania należy do przyszłego
wykonawcy, gdyż czynniki te mają wpływ na przebieg i koszty jej wykonania (wyrok Zespołu
Arbitrów z dnia 27 sierpnia 2004 r. sygn. akt UZP/ZO/O-1363/04). To wykonawcy prowadzący
profesjonalną działalność pocztową są w stanie lepiej określić rodzaj rozwiązań właściwy dla
potrzeb Zamawiającego.
Odwołujący podniósł także, że nowelizacja Pzp z dnia 29 sierpnia 2014 roku w art 29
ust. 4 pkt 4 wprowadziła możliwość domagania się od wykonawców zatrudniania personelu na
podstawie umowy o pracę („zatrudnienia na podstawie umowy o pracę przez wykonawcę lub
podwykonawcę osób wykonujących czynności w trakcie realizacji zamówienia na roboty
budowlane lub usługi, jeżeli jest to uzasadnione przedmiotem lub charakterem tych czynności).
Jak słusznie zauważono jednak w uzasadnieniu nowelizacji: Należy jednak podkreślić, ze
wymóg zatrudnienia na umowę o pracę powinien być dopuszczalny jedynie wówczas, gdy jest
to "uzasadnione charakterem zamówienia", a więc organizacja realizacji zamówienia pociąga
za sobą określone miejsce, czas i kierownictwo wykonawcy (podwykonawcy) nad
zaangażowanym personelem. Wyraźnie zaznaczono, iż sam charakter czynności
wykonywanych przez pracowników operatorów pocztowych nie wiąże się z organizacją
realizacji zamówienia w określonych miejscu, czasie i pod kierownictwem wykonawcy.
Podkreślono również, iż powyższe opinie wydaje się podzielać także Ministerstwo
Sprawiedliwości, chociażby w zakresie wymogów jakie zostały opisane w rozporządzeniu z co
dnia 4 maja 2011 r. w sprawie warunków organizacji oraz struktury sądowej służby
doręczeniowej. Zgodnie z treścią §3 rozporządzenia: Sądową służbę doręczeniową tworzą
pracownicy zatrudnieni w celu doręczania pism sądowych łub inni pracownicy sądu, z którymi
zawarto umowę cywilnoprawną w przedmiocie doręczania pism sądowych jako wykonywania
dodatkowych zadań poza godzinami urzędowania sądów, zwani dalej "doręczycielami". Zatem
w ocenie Ministerstwa świadczenia polegające na doręczaniu korespondencji sądowej mogą i
zazwyczaj są wykonywane na podstawie umów cywilnoprawnych.
Odwołujący wskazał następnie, że forma zatrudnienia osób przy pomocy, których dany
operator pocztowy świadczy usługi, jeśli już ma mieć wpływ na jakość świadczonych usług to
w przypadku zatrudnienia w oparciu o umowę o pracę, jakość tę osłabia, a nie poprawia.
Gwarancją należytego świadczenia usług jest odpowiedni system motywacyjny
współpracowników oraz należyte zabezpieczenie interesów operatora pocztowego, poprzez
odpowiednie uregulowanie zasad odpowiedzialności osób, które wykonują określone
czynności w imieniu operatora. Zdaniem Odwołującego prawdziwym jest twierdzenie, że
osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych (z uwagi na zapisy umowne, których
niejednokrotnie nie dałoby się zastosować w przypadku umów o pracę) nierzadko bardziej
przykładają się do nałożonych na nie obowiązków służbowych niż osoby zatrudnione na
podstawie umów o pracę. Osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawych
samodzielnie organizują sposób wykonywania przez nich usług. Ponadto, w przypadku umów
cywilnoprawnych operatorzy prywatni mają możliwość nałożenia na osoby z nimi
współpracujące sankcji za wadliwe wykonywania usług lub wykonywanie ich w sposób
nienależyty w postaci odpowiedniego zmniejszenia wynagrodzenia za dany miesiąc lub
naliczenia kar umownych. W innych formach zatrudnienia niż umowy o pracę współpracownicy
wynagradzani są za efekty i jakość swojej pracy. W przeciwieństwie do osób zatrudnianych na
podstawie umów o pracę, gdzie odpłatność zależy nie od wyniku pracy, ale od staranności
wykazanej przy świadczeniu pracy. W przypadku umów cywilnoprawnych zatrudniający mogą
w większym stopniu uzależnić wysokość wynagrodzenia od realizacji poszczególnych zadań,
czy też od osiągnięcia uzgodnionych wyników. Uzależnienie wysokości wynagrodzenia od
efektów pracy wpływa w sposób motywujący na osobę świadczącą usługi. Im wyższy stopień
realizacji zadań oraz jakość świadczonych usług, tym wyższe wynagrodzenie. Co więcej,
operatorzy prywatni zatrudniając współpracowników w oparciu o umowy cywilnoprawne celem
zabezpieczenia ewentualnych swoich roszczeń powstałych względem nich z powodu
nienależytego lub wadliwego wykonania usług mogą żądać wystawienia weksla oraz
podpisania deklaracji wekslowej. Nadto, w przypadku zatrudniania w oparciu o umowę o pracę
odpowiedzialność pracownika jest ograniczona do wysokości trzykrotności wynagrodzenia
(art. 119 kodeku pracy). W przypadku umów cywilnoprawnych powyżej opisane ograniczenia
nie występują - za szkodę wyrządzoną osobie trzeciej wyłączną odpowiedzialność ponosi
współpracownik Dodatkowo za niewykonanie lub nienależyte wykonanie przez
współpracowników zobowiązań wynikających umów cywilnoprawnych operatorzy prywatni
mogą nakładać na współpracowników kary umowne. Wymaga podkreślenia, że operator
pocztowy zatrudniający w oparciu o umowy cywilnoprawne nie jest pozbawiony kontroli nad
swoimi współpracownikami. Współpracownicy operatorów prywatnych zatrudniani na umów
cywilnoprawnych zobowiązywani są przykładowo do: potwierdzenia doręczenia przesyłek na
listach wydania, rozliczania się z listy wydań oraz przesyłek niedoręczonych, wystawiania
druków awizo. Operator pocztowy pomimo tego, że w wielu przypadkach nie zatrudnia do
kolportażu przesyłek osób na podstawie umów o pracę posiada gwarancję należytego
wykonania usług przez współpracowników. Operatorzy prywatni dbają o to, aby każda z osób
współpracujących z nimi miała świadomość znaczenia usług jakie wykonuje oraz konsekwencji
związanych z nienależytym wykonaniem usług, jak również o to aby każda z tych osób była
przeszkolona przed przystąpieniem do świadczenia usług. Wobec powyższego, nie można
uznać, że umowa o pracę gwarantuje lepszą jakość usług niż umowa cywilnoprawna.
Warto wreszcie zauważyć, iż szereg współpracowników PGP S.A. uczestniczących w
wykonywaniu świadczeń pocztowych to mikroprzedsiębiorstwa, często o charakterze
rodzinnym. Nie jest zrozumiałym deprecjonowanie agencyjnego sposobu wykonywaniaświadczeń pocztowych przez takie przedsiębiorstwa. W ocenie Odwołującego umowa o pracę
nie zapewnia - jak to określił Zamawiający - „większej rękojmi należytego dokonywania
doręczeń przesyłek sądowych osobom uprawnionym do ich odbioru” (§5 ust. 2 umowy).
Biorąc pod uwagę powyższe Odwołujący wniósł o nakazania Zamawiającemu
wykreślenia przedmiotowego kryterium.
Kryterium obszaru dostępności EPO.
Odwołujący wskazał, że zgodnie z treścią s.i.w.z. kryterium będzie oceniane w
następujący sposób: procent wszystkich kodów pocztowych, będących w powszechnym
użyciu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej (zgodnie z Oficjalnym Spisem Pocztowych
Numerów Adresowych, wprowadzonym 1 stycznia 1973 roku Zarządzeniem Nr 89 Ministra
Łączności z 17 listopada 1972 r., opracowanym i aktualizowanym przez Pocztę Polską S.A.),
dla których będzie świadczona usługa elektronicznego potwierdzenia odbioru (dalej jako
„EPO”), o której mowa w przepisach prawa powszechnie obowiązującego.
W pierwszej kolejności Odwołujący zwrócił uwagę na to, iż sposób oceny ofert w
ramach kryterium obszaru dostępności EPO został sporządzony w sposób niegwarantujący
zachowania uczciwej konkurencji, gdyż oferty badane będą w oparciu o spis pocztowych
numerów adresowych który jest kształtowany przez jednego z potencjalnych wykonawców (ma
on wpływ na zmiany kodów). Warto w tym zakresie przywołać treść strony internetowej Poczty
Polskiej S.A. na której zamieszczono następujące informacje: System kodów pocztowych
wprowadzono 1 stycznia 1973 roku Zarządzeniem Nr 89 Ministra Łączności z 17 listopada
1972 r. w sprawie wprowadzenia pocztowych numerów adresowych i zmiany Ordynacji
pocztowej. (...) System PN A opracowuje i aktualizuje Poczta Polska S.A. Zgodnie z ustawą z
4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 1994 r. Nr 24, poz. 83 z
późn. zm.) autorskie prawa majątkowe do Systemu PNA przysługują Poczcie Polskiej S.A.
Ponadto na podstawie przepisów ustawy z 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej
(tekst jednolity: Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 ze zm.) - Pocztowe Numery Adresowe
chronione są prawem ochronnym R-227807 na słowo - graficzny znak towarowy „Poczta
Polska Pocztowe Numery Adresowe”, udzielonym przez Urząd Patentowy RP na rzecz Poczty
Polskiej Spółka Akcyjna.
W ocenie Odwołującego opisanie kryterium za pomocą kodu, który może być następnie
samodzielnie zmieniamy przez jednego z wykonawców (zmiana obszaru, liczby ludności etc.)
rażąco narusza zasadę uczciwej konkurencji i może mieć wpływ na wynik postępowania.
Poczta Polska S.A. może dokonać takiej zmiany zarówno przed upływem terminu na składanie
ofert, jak i w trakcie wykonywania umowy (w sposób dla siebie korzystny). Domagamy się
nakazania pominięcia przez Zamawiającego w treści kryterium odwołania do System kodów
pocztowych. Przyjęte w tym zakresie powinno pozwalać na zachowanie porównywalności
wydzielonych obszarów (wielkość obszarów, liczba ludności, liczba przesyłek etc.). Jedynie
takie rozwiązanie pozwoli na zachowanie porównywalności ofert.
Biorąc pod uwagę powyższe Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu
odpowiedniego zmodyfikowania treści s.i.w.z. w zakresie omówionych naruszeń ustawy Pzp.
Wadliwość kryterium ceny – stawka podatku VAT.
Odwołujący wskazał, że w treści formularza cenowego Zamawiający wyodrębnił (dla
każdego z typów usług pocztowych) pola uzupełniane przez wykonawców: cena jednostkowa
brutto oraz wartość brutto. Ocenie w ramach kryterium cenowego podlega cena brutto
obejmująca sumę wszystkich wymaganych świadczeń. W ocenie Odwołującego sposób
sporządzenia formularza ofertowego jest wadliwy i narusza zasadę uczciwej konkurencji.
W postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego operator wyznaczony jakim
jest obecnie Poczta Polska S.A. składa oferty w dwiema stawkami podatku VAT: 23% oraz
stawka zwolniona (przykładowo okoliczność omówiona w sprawie o sygn. KIO 745/15). Tym
samym brak wyodrębnienia miejsca na podanie kwoty netto oraz wysokości należnego
podatku VAT uniemożliwiać będzie wykonywanie umowy. W szczególności należy pamiętać o
treści art. 142 ust. 5 pkt 1 Pzp w zakresie odnoszącym się do zmiany umowy w sprawie
zamówienia publicznego w przypadku zmiany stawki podatku od towarów i usług.
Brak wiedzy na temat zastosowanej stawki uniemożliwiać będzie w praktyce
zastosowanie art. 142 ust. 5 pkt 1. Pamiętać także należy, iż postępowanie na wybór operatora
wyznaczonego nie jest jak dotąd rozstrzygnięte, zatem możliwym jest utrata możliwości
zastosowania zwolnienia przez operatora wyznaczonego (o ile usługi wykonywane na rzecz
sądownictwa mogą być objęte takim zwolnieniem). Analogicznie, także rozpoczęcie
wykonywania usług powszechnych przez nowego operatora wyznaczonego może mieć
znaczenie dla wykonywania niniejszego zamówienia.
Odwołujący zwrócił także uwagę na to, iż InPost S.A. (przykładowo postępowanie o
sygn. KIO 745/15) kwestionuje dopuszczalność oferowania przez tzw. operatora
wyznaczonego usług powszechnych w trakcie wykonywania umowy w sprawie zamówienia
publicznego. O ile zatem wszczęte w tym zakresie postępowania administracyjne potwierdzą
brak takiej dopuszczalności - koniecznym może być uwzględnienie tej okoliczności na gruncie
niniejszego zamówienia (o ile operator wyznaczony będzie wykonywał niniejsze zamówienie
oraz zaoferuje usługi ze zwolnieniem od podatku VAT).
Zwrócić wreszcie należy uwagę na zasadę uczciwej konkurencji w odniesieniu do
umożliwienia wykonawcom innym niż Poczta Polska S.A. dokonania oceny dopuszczalności
zastosowania przez Pocztę Polską S.A. stawki VAT „zwolniona” w odniesieniu do
poszczególnych oferowanych świadczeń. Możliwość zastosowania zwolnienia znacząco
wpływa na wynik postępowania, dając znaczącą przewagę w ramach oferowanej ceny
operatorowi wyznaczonemu. Tym samym w interesie publicznym, w celu zachowania uczciwej
konkurencji leży ujawnienie tej informacji w składanych ofertach.
Biorąc pod uwagę powyższe ocenie Odwołującego brak wyodrębnienia w formularzu
ofertowym kwot netto narusza zasadę uczciwej konkurencji i stanowi naruszenie ustawy
Prawo zamówień publicznych. Odwołujący wniósł o nakazanie przez Izbę dokonania stosowej
modyfikacji s.i.w.z.
Wadliwość kryterium ceny – cena za usługę potwierdzenia odbioru.
Odwołujący wskazał, że w treści formularza cenowego w pozycjach 104 i 105
Zamawiający wyodrębnił dwie odrębne ceny za świadczenie usługi potwierdzenia odbioru -
wersja papierowa oraz wersja elektroniczna
rodzaj świadczenia
ilość sztuk
cena
wartość
brutto
104
Potwierdzenie odbioru (forma papierowa) dla paczki pocztowe krajowe
437913
105
Potwierdzenie odbioru (forma elektroniczna) dla paczki pocztowe krajowe
143643
W ocenie Odwołującego tak skonstruowane kryterium oceny ofert narusza zasadę
uczciwej konkurencji poprzez naruszenie porównywalności składanych ofert. Zamawiający
dopuścił możliwość zróżnicowanego sposobu wykonywania umowy w zakresie wprowadzania
elektronicznego potwierdzenia odbioru (potwierdzenie odbioru forma elektroniczna). Zgodnie
z kryterium oceny ofert o nazwie „Obszar dostępności EPO” wykonawca deklaruje obszar
pokrycia kraju na którym będzie świadczona usługa elektronicznego potwierdzenia odbioru w
dwóch datach: rozpoczęcia wykonywania usług oraz po upływie kolejnych 6 miesięcy. Zatem
podane w formularzu cenowym „ilości sztuk” (437.913 oraz 143.643) nie mają charakteru
szacunkowego w tym rozumieniu, iż to wykonawcy poprzez różne ukształtowanie oferty będą
wykonywali świadczenia w proporcji przez siebie wybranej.
W
ocenie
Odwołującego
jedyne
rozwiązanie
zapewniające
Rachowanie
porównywalności ofert to przyjęcie jednej ceny za oba sposoby wykonywania świadczenia
(forma papierowa i elektroniczna potwierdzenia odbioru).
W zakresie zarzutów związanych z wadliwością przedmiotu zamówienia oraz wzorca
umowy.
Odwołując podniósł naruszenie zasady uczciwej konkurencji, o której mowa w art. 7
oraz art. 29 ustawy Pzp, a także art. 14 i 139 ustawy Pzp w zw. z ah. 58 k.c. i art. 353
1
k.c.
poprzez wadliwe opisane przedmiotu zamówienia oraz ukształtowanie postanowień wzorca
umowy w zakresie opisanych poniżej naruszeń. W szczególności:
Opis usług kurierskich.
Odwołujący wskazał, że w treści punktu 5.4.5 opisu przedmiotu zamówienia
Zamawiający określił, iż zakresem zamówienia objęte są przesyłki kurierskie, bez ograniczenia
nadawcy możliwości dowolnego oznaczenia wartości przesyłki kurierskiej, o wadze od 15 kg
do 30 kg oraz od 30 kg do 50 kg.
Należy zauważyć, iż przesyłka kurierska została zdefiniowana w art.3 ust. 19 Prawa
Pocztowego, zgodnie z którym za przesyłkę kurierską uważa się przesyłkę listową będącą
przesyłką rejestrowaną lub paczkę pocztową. Prawo Pocztowe określa maksymalną wagę
paczki pocztowej 20 000 g w art.3 ust. 14 Prawa Pocztowego.
Wobec powyższego, maksymalna waga przesyłki kurierskiej doręczanej za
pośrednictwem operatora pocztowego na podstawie ustawy Prawo Pocztowe może wynosić
20 kg.
Zamawiający w punkcie 5.4 opisu przedmiotu zamówienia przewiduje nadawanie
przesyłek kurierskich w przedziałach 15 - 30 kg (pkt 5.4.4) oraz 30 - 50 kg (pkt 5.4.5) tym
samym wymaga od operatora pocztowego świadczenia usług nieprzewidzianych w ustawie
Prawo Pocztowe. W tym miejscu należy podkreślić, że operator pocztowy wykonuje
działalność pocztową polegającą na świadczeniu usług pocztowych w obrocie krajowym lub
zagranicznym, które to usługi zostały w sposób wyczerpujący uregulowane w ustawie Prawo
Pocztowe.
Usługi nieuregulowane w Prawie Pocztowym nie wchodzą w zakres działalności
pocztowej tym samym nie są świadczone przez operatora pocztowego.
Niezgodność OPZ z przepisami powszechnie obowiązującymi.
Odwołujący wskazał, że w treści punktu 6 opisu przedmiotu zamówienia Zamawiający
zawarł następującą definicję: Na potrzeby określenia sposobu świadczenia przedmiotu
zamówienia „awizowaniem" jest obowiązek pozostawienia zawiadomienia o możliwości
odbioru przesyłki w drzwiach mieszkania adresata, oddawczej skrzynce pocztowej lub skrytce
pocztowej adresata, wynikający dla operatorów pocztowych z przepisów prawa powszechnie
obowiązującego. Postanowienie powtórzono w punkcie 1.4.2 wzorca umowy.
Należy zauważyć, iż powyższa definicja odnosi się do czynności operatora pocztowego
do których znajdują zastosowanie przepisy bezwzględnie obowiązujące. Przykładowo art. 139
§ 1 i § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43,
poz. 296, z późn. zm.) czy też art. 133 ustawy ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks
postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z późn. zm.). Tym samym powyższa definicja
niezgodna jest z przepisami bezwzględnie obowiązującymi znajdującymi zastosowanie do
przedmiotu zamówienia. Zamawiający sporządzając OPZ nie uwzględnił zatem wszystkich
wymagań i okoliczności mogących mieć wpływ na sporządzenie oferty. Warto podkreślić, iż
naruszenie bezwzględnych przepisów prawa w zakresie treści specyfikacji istotnych warunków
zamówienia może być przedmiotem zarzutu podnoszonego w trakcie postępowania
przetargowego (przykładowo wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 14 lipca 2011 r.
sygn. akt XII Ga 314/11, czy wyrok KIO z dnia 30 stycznia 2013 roku sygn. akt: KIO 110/13).
Podobnie postanowienie zawarte w treści punktu 11 OPZ o treści: W szczególności
Wykonawca będzie uprawniony do wysyłania adresatom elektronicznych powiadomień o
awizowaniu przesyłki sądowej, na podstawie zawartych z nimi Umów. Jest ono w ocenie
Odwołującego niezgodne z przepisami powszechnie obowiązującymi nieprzewiadującymi dla
przesyłek objętych przedmiotem zamówienia takiej możliwości.
W punkcie 14 OPZ zamieszczono następujące postanowienie: W razie uchybienia
zobowiązaniom wskazanym w zdaniu poprzedzającym przez osoby dokonujące doręczeń
takich przesyłek, Wykonawca będzie zobowiązany do zapłaty kar umownych wskazanych w
umowie, której wzór stanowi Załącznik 6 do SIWZ, przy czym zapłata kary umownej nie
wyłącza możliwości dochodzenia naprawienia szkody w pełnej wysokości. Zgodnie jednak z
treścią art. 87 ust. 5 Prawa pocztowego operator pocztowy odpowiada za niewykonanie lub
nienależyte wykonanie usługi pocztowej w zakresie określonym ustawą, chyba że
niewykonanie lub nienależyte jej wykonanie jest następstwem czynu niedozwolonego albo
nastąpiło z winy umyślnej operatora albo jest wynikiem rażącego niedbalstwa operatora.
Zatem odpowiedzialność operatora - jedynie poza tymi trzema przypadkami - ma charakter
odpowiedzialności uregulowanej ustawowo. Tym samym cytowane postanowienie jest
niezgodne z przepisami bezwzględnie obowiązującymi.
Z tych samych względów co w punkcie powyżej, kwestionujemy także treść punktu 20
OPZ: W przypadku niewykonanie zobowiązania opisanego w pkt. 15, 16, 17 i 18 powyżej,
Wykonawca będzie zobowiązany do zapłaty kary umownej na rzecz nadawcy, na zasadach
wskazanych w umowie, której wzór stanowi Załącznik nr 6 do SIWZ, przy czym zapłata kary
umownej nie wyłącza możliwości dochodzenia naprawienia szkody w pełnej wysokości.
W punkcie 16 zamawiający dodaje: Termin zwrotu przesyłki kurierskiej do nadawcy
wynosi 2 dni robocze od dnia, w którym zgodnie z przepisami prawa powszechnie
obowiązującego przesyłkę kurierską niepodjętą przez adresata należy zwrócić do nadawcy.
Zwracamy uwagę, iż nie istnieją przepisy prawa powszechnie obowiązującego do których
odwołuje się postanowienie.
W treści OPZ (punkt 22.3) Zamawiający zawarł obowiązki wykonawcy dotyczące
deklarowanego poziomu zatrudnienia osób na podstawie umów o pracę: Wykonawca, dla
zapewnienia kontroli realizacji wymagania, o którym mowa w pkt 22.1 oraz 22.2 powyżej
będzie zobowiązany przedstawiać na każde wezwanie Zamawiającego dokumentację
dotyczącą spełniania tych wymogów, a w razie uchybienia swojemu zobowiązaniu będzie
zobowiązany do zapłaty kary umownej.
W ocenie Odwołującego takie postanowienie jest niezgodne z przepisami
bezwzględnie obowiązującymi w zakresie ochrony danych osobowych. Wykonawca nie może
przekazać Zamawiającemu dokumentacji odnoszącej się do zatrudnienia osób wykonujących
przedmiot zamówienia. Na pracodawcy zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa pracy
(patrz art. 94 pkt 9a ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy oraz Rozporządzenie,
Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez
pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu
prowadzenia akt osobowych pracownika) ciąży obowiązek prowadzenia dokumentacji w
sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akt osobowych pracowników. Znajdujące się
w aktach pracowniczych dane osobowe podlegają ochronie przewidzianej w ustawie z dnia 29
sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (dalej „uodo”). Stosownie do regulacji uodo
pracodawca jest administratorem danych osobowych a w konsekwencji ponosi on
odpowiedzialność za bezprawne udostępnienie danych osobowych pracowników.
Pracodawca zobligowany jest do odpowiedniego zabezpieczenia danych osobowych, jak
również do zapewnienia ochrony danych osobowych przed dostępem osób nieuprawnionych.
Uodo w sposób wyraźny wskazuje w jakich przypadkach dopuszczalne jest przetwarzanie
danych osobowych, w tym danych dotyczących pracowników (art. 23 uodo). Przepis art. 23
ust. 1 uodo reguluje przesłanki legalizujące proces przetwarzania danych osobowych.
Z przetwarzaniem danych osobowych będziemy mieli do czynienia także w przypadku
przekazania Zamawiającemu przez Wykonawcę danych pracowników celem zweryfikowania
czy spełnione zostały deklaracje Wykonawcy w zakresie deklarowanego poziomu
zatrudnienia. Wykonawca nie będzie jednak mógł w sposób dowolny zadysponować danymi
osobowymi zatrudnianych przez siebie osób. Proces przetwarzania danych osobowych będzie
zgodny z prawem o ile zajdzie jedna z przesłanek wskazanych w art. 23 ust.1 uodo. Przede
wszystkim, administrator danych osobowych może przekazać innemu podmiotowi dane
osobowe pracownika do przetwarzania, jeżeli pracownik wyrazi na to uprzednio zgodę.
Przekazywanie dokumentacji dotyczącej zatrudnienia u danego Wykonawcy - zawierającej
dane osobowe pracownika (przykładowo: imię, nazwisko, adres zamieszkania, nr PESEL) -
na każde żądanie Zamawiającego bez zgody osoby, której dane dotyczą stanowić będzie
naruszenie przepisów o ochronie danych osobowych, o ile nie zajdą inne z przesłanek z art.
23 ust. 1 uodo (Odwołujący zaprzecza aby zachodziły jakiekolwiek przesłanki legalizujące
proces przetwarzania danych osobowych). Należy w tym miejscu podkreślić, że zgoda musi
być udzielona w sposób dobrowolny, niczym nieskrępowany. Jak wskazano w doktrynie:
„Decyzja w sprawie wyrażenia zgody powinna być podjęta swobodnie” (tak Barta J., Fąjgielski
P., Markiewicz R., Ochrona danych osobowych. Komentarz, LEX 2011). Wykonawca nie
będzie mógł „zmusić” pracownika do wyrażenia zgody na powierzenie przetwarzania danych
osobowych Zamawiającemu. Brak zgody pracownika uniemożliwi Wykonawcy przekazanie
Zamawiającemu w pełni kompletnej dokumentacji dotyczącej zatrudnienia. Zamawiający zaś
zgodnie z zapisem OPZ będzie mógł nałożyć na Wykonawcę karę umowną. Wykonawca w
takiej sytuacji aby uniknąć kary umownej musiałby przekazać Zamawiającemu dane osobowe
pracowników bez ich zgody, narażając się jednocześnie na odpowiedzialność kamą
wynikającą z uodo. Należy w tym miejscu zwrócić uwagę, że wprawdzie wyrażenie zgody na
przetwarzane danych osobowych nie jest jedyną przesłanką legalizującą proces przetwarzania
danych osobowych, ale okoliczności niniejszej sprawy nie wyczerpują i nie będą wyczerpywać
znamion żadnej z przesłanek uregulowanych w art 23 ust. 1 uodo. W szczególności
przekazanie danych osobowych pracowników nie jest niezbędne dla zrealizowania
uprawnienia lub spełnienia obowiązku wynikającego z przepisu prawa (art. 23 ust. 1 pkt 2
uodo), czy też jest niezbędne do wykonania określonych prawem zadań realizowanych dla
dobra publicznego (art. 23 ust. 1 pkt 4 uodo). Powyższe oznacza, że Wykonawca nie będzie
w stanie bez naruszenia przepisów uodo przekazać Zamawiającemu danych dotyczących
zatrudnienia pracowników.
W zakresie zarzutów związanych z niejednoznacznością opisu przedmiotu
zamówienia.
Odwołujący wskazał, że w punktach 23 i 24 Zamawiający zamieścił informację na temat
obowiązków wykonawcy związanych z dostosowaniem systemów informatycznych oraz
szkoleniami:
23.
[wykorzystanie systemów informatycznych] Wykonawca będzie zobowiązany
dostosować systemy informatyczne, które wykorzystuje do prowadzenia działalności
pocztowej do systemów informatycznych wykorzystywanych przez poszczególne Sądy, a w
przypadku zmiany takich systemów informatycznych Wykonawca będzie zobowiązany do
wdrożenia zmian, w ciągu sześciu miesięcy od otrzymania informacji o ich przedmiocie.
23.1
[Szkolenia] Wykonawca będzie zobowiązany do nieodpłatnego przeprowadzenia
szkoleń
dotyczących
wdrożonych
przez
Wykonawcę
funkcjonalności
systemów
informatycznych wykorzystywanych przez Sądy - w zakresie, terminach i na żądanie
poszczególnych Sądów, jeżeli wprowadzone rozwiązania wymagają przeprowadzenia takiego
szkolenia.
24.
[Elektroniczna książka nadawcza w sądach powszechnych] Wykonawca będzie
zobowiązany, na własny koszt doręczyć i zapewnić należyte funkcjonowanie, w każdym
Sądzie, narzędzia informatycznego zapewniającego możliwość rozliczenia nadanej
korespondencji w danym okresie rozliczeniowym oraz integrację tego sytemu z narzędziami
informatycznymi, wskazanymi przez Zamawiającego.
W ocenie Odwołującego powyższe postanowienia są niejednoznaczne, uniemożliwiają
sporządzenie oferty. Nie jest znana liczba wymaganych szkoleń, liczna uczestników, ani tym
bardziej zakres prac niezbędnych do dostosowania systemów informatycznych (jakie systemy
są w posiadaniu jednostek, w ilu jednostkach będą dokonywane zmiany, na czym mają one
polegać, jak ma przebiegać integracja z systemami zamawiającego etc.). Należy pamiętać, iż
mamy do czynienia z liczbą 377 jednostek organizacyjnych sądownictwa. Zamawiający
przerzuca na wykonawcę ryzyko zdarzeń przyszłych i niepewnych oraz ryzyko wykonania
niedookreślonych świadczeń uniemożliwiając oszacowanie kosztów oferty w tym zakresie, Jak
słusznie podnosi KIO w podobnych okolicznościach : Zamawiający dokonując opisu
przedmiotu zamówienia nie zapewnił porównywalności złożonych ofert, gdyż każdy z
wykonawców dokonując obliczenia ceny dla tego pakietu kierować się będzie odmienną oceną
ryzyka gospodarczego oraz przypuszczeniami dotyczącymi potrzeb zamawiającego
precyzowanymi dopiero na etapie realizacji dostaw po zawarciu umowy. Hipotetyczne
założenia wykonawców co do wielkości i ilości poszczególnych [świadczeń...j nie mogą zostać
uznane za dane służące do skonstruowania przez wykonawców prawidłowej oferty, tym
bardziej nie mają statusu danych wyjściowych umożliwiających prawidłowe określenie ceny,
która jest gwarantem porównywalności złożonych w postępowaniu ofert. Jak słusznie
podkreśla Izba14: nadużywanie praw podmiotowych przez zamawiającego, do ustalania
warunków zamówienia, nadmierny rygoryzm i asekuracja, niewłaściwe stosowanie prawa, nie
służy realizacji celów zakładanych przez Ustawę prawo zamówień publicznych - otwartych na
konkurencję. Zniechęca wykonawców do uczestnictwa w takim postępowaniu, gdzie granice
przedmiotu zamówienia, które przyjdzie im realizować nie zostały w sposób przewidywalny
określone, a wykonawcę obarcza się nadmiernym ryzykiem niedoszacowania ceny oferty. W
warunkach tak prowadzonego postępowania, każdy z wykonawców będzie mógł inaczej
identyfikować poszczególne ryzyka, co może doprowadzić do złożenia nieporównywalnych
ofert, także w aspekcie określonym art. 90 ust. 1 ustawy Pzp.
Podobnie w punkcie 45 OPZ o treści: Wykonawca będzie zobowiązany do świadczenia
usług pocztowych, których przedmiotem będzie korespondencja nadawana w elektronicznym
postępowaniu upominawczym, w szacunkowej ilości około 10 000 przesyłek pocztowych
dziennie, na takich samych zasadach jak w przypadku pozostałej korespondencji sądowej, z
zachowaniem wymogów technicznych dotyczący organizacji elektronicznego postępowania
upominawczego. Zamawiający nie precyzuje żadnych wymagań technicznych dotyczący
organizacji elektronicznego postępowania upominawczego. Mamy zatem do czynienia z
obowiązkiem, który nie został jednoznacznie określony uniemożliwiając oszacowanie kosztów
wykonywania świadczenia.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu dokonania zmiany s.i.w.z. poprzez
wykreślenie lub modyfikację przedmiotowych postanowień.
W zakresie innych naruszeń odnoszących się do treści umowy.
Odwołujący wskazał, że Zamawiający w treści §3 punkt 3.1 wzorca umowy zawarł
wymagania dotyczące odbiorów przesyłek pocztowych: Wykonawca zobowiązuje się odbierać
przesyłki pocztowe nadawane przez Jednostki w punktach wskazanych przez te Jednostki,
przy czym każda Jednostka będzie uprawniona do wskazania więcej niż jednego punktu
nadawania przesyłek pocztowych oraz wskazania Wykonawcy punktu odbioru przesyłek
nadawanych, będącego punktem centralnego wydruku, z którego Wykonawca będzie
zobowiązany odbierać masowo część korespondencji nadawanej przez dużą liczbę sądów.
W ocenie Odwołującego takie postanowienie - wobec skali świadczeń objętych
zamówieniem - skutkuje brakiem możliwości jednoznacznego określenia kosztów jego
wykonywania. W ocenie wykonawcy koniecznym jest określenie maksymalnej liczby punktów
nadawania przesyłek.
W §4 punkt 4.3 zamieszczono wymaganie: Wykonawca zobowiązuje się do doręczenia
lub awizowania każdej przesyłki pocztowej nadanej przez poszczególne z Jednostek, w
terminie 14 dni roboczych od dnia nadania, przy czym korespondencję nadaną po godzinie
16:00 uznaje się za nadaną w następnym dniu roboczym.
Odwołujący zwrócił uwagę, iż w przypadku listu zwykłego (przesyłki nierejestrowanej)
nie jest możliwe weryfikowanie powyższego wymagania. Zatem wymaganie jest
nieprecyzyjne, nie uwzględnia charakteru wykonywanych świadczeń. Z tych samych
względów
kwestionujemy
brzmienie
punktu
4.8
(w
odniesieniu
do
przesyłek
nierejestrowanych).
W §4 wzorca umowy Zamawiający określił swoje wymagania w zakresie sposobu
wykonywania usług pocztowych (gwarancje doręczenia). W punkcie 4.7 doprecyzowano:
Wolumeny, o których mowa w postanowieniach niniejszego § 4 Umowy, będą obliczane
osobno, w stosunku do poszczególnych Jednostek, w tym wskazanych przez te Jednostki
punktów nadawania i odbioru korespondencji.
Odwołujący zwrócił uwagę, iż punkty nadawania i obioru przesyłek mogą się różnić.
Nie zostało doprecyzowane czy wymagania winny być spełnianie dla każdej jednostki
samodzielnie, czy też ponadto dla każdego nadawczego punktu oraz dla każdego punktu
odbioru oddzielnie. Postanowienie jest zatem niejednoznaczne i nie pozwala na precyzyjne
określenie obowiązków wykonawcy.
W § 6 punkt 6.7 zawarto następujące postanowienie: Wykonawca oświadcza, że w
zakresie, w jakim otrzyma od Jednostek informacje zawierające dane osobowe, w rozumieniu
przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2014 r.,
poz. 1182), zobowiązuje się przetwarzać takie dane osobowe zgodnie z przepisami prawa
powszechnie obowiązującego oraz złożyć Jednostkom i Zamawiającemu ofertę zawarcia
umów dotyczących przetwarzania danych osobowych, ilekroć sposób przetwarzania danych
osobowych będzie wymagać zawarcia takiej umowy. Zarazem nie doprecyzowano zasad
zawierania takiej umowy, czy będzie miała ona charakter odpłatny, jakie będą zasady
ustalania w tym zakresie ewentualnego wynagrodzenia wykonawcy (skoro będziemy mieć do
czynienia z odrębną umową). W ocenie Odwołującego jest to niejednoznaczne postanowienie.
W §7 punkt 7.7 wzorca umowy określono: Wykonawca zobowiązuje się dostosować
sposób świadczenia usług pocztowych na rzecz każdej Jednostki prowadzącej elektroniczne
postępowanie upominawcze, o którym mowa w przepisach prawa powszechnie
obowiązującego, (dalej jako „EPU”) do szczególnych wymogów należytego funkcjonowania
takiej Jednostki, w szczególności faktu nadawania około 10.000 przesyłek pocztowych
dziennie oraz innych wymogów wskazanych w Załączniku nr 7 do Umowy - „Opis techniczny
EPU". Strony oświadczają, że w dniu zawarcia Umowy EPU jest prowadzone wyłącznie przez
Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie. Ponownie Zamawiający w sposób niejednoznaczny
opisuje swoje wymagania w zakresie dostosowania sposobu wykonywania świadczeń do
nieopisanych i niedookreślonych „szczególnych wymogów należytego funkcjonowania
Jednostki”. Zamawiający uniemożliwia złożenie oferty, jednoznaczne określenie kosztów
wykonywania świadczeń.
Odwołujący zakwestionował także jednoznaczność opisu obowiązków wykonawcy
określonych w punkcie 8.1 w §8 wzorca umowy, o treści: Wykonawca, zobowiązuje się
niezwłocznie dostarczyć na każde wezwanie Zamawiającego, jednak nie później niż w terminie
5 dni kalendarzowych od dnia otrzymania takiego wezwania, informacje oraz kopie
dokumentów, związanych z wykonywaniem Umowy. Zamawiający nie określa jakie to kopie
dokumentów oraz informacji winien wykonawca przekazywać. Wskazać należy, iż przy
zaangażowaniu nawet kilkudziesięciu tysięcy osób współpracujących przy realizacji
zamówienia niezbędnych jest precyzyjne określenie, jakie obowiązki sprawozdawcze
spoczywają na wykonawcy.
Biorąc pod uwagę skalę świadczeń objętych zamówieniem (przykładowo w formularzu
cenowym liczbę przesyłek zwykłych rejestrowanych określono na około 160 mln), koniecznym
jest precyzyjne określenie zasad naliczania kar umownych za nienależyte wykonywanie
umowy. W treści §10 punkt 10.1 zamieszczono następujące postanowienie: Wykonawca, w
przypadku nienależytego wykonania któregokolwiek ze zobowiązań Wykonawcy, zawartego
w postanowieniach § 1 ust. 1 do 6 oraz § 5 ust. 2 i 3 Umowy , zobowiązuje się zapłacić na
rzecz Zamawiającego karę umowną w wysokości 0,003 % kwoty brutto wskazanej w
postanowieniu § 9 ust. 1 Umowy - za każdy rozpoczęty dzień trwania naruszenia.
W ocenie Odwołującego poprzez zastosowane odesłanie całkowicie nieprecyzyjnie
określono zakres odpowiedzialności wykonawcy. Utrudnia to oszacowanie kosztów
wykonywania świadczenia. Podobna niejednoznaczność dotycząca obciążania karami
umownymi zawarta jest punkcie 10.6 w odniesieniu do zdania: ,za każdy zgłoszony przez
Jednostkę przypadek naruszenia”.
W § 6 i 7 umowy określono obowiązki wykonawcy odnoszące się do systemów
informatycznych. Następnie w punkcie 10.10 zamieszczono postanowienie: Wykonawca, w
przypadku nienależytego wykonania któregokolwiek ze zobowiązań Wykonawcy, zawartych w
postanowieniach § 6 i 7 Umowy z wyłączeniem § 7 ust. 3 Umowy, zobowiązuje się zapłacić
na rzecz Zamawiającego, karę umowną w wysokości 0,0001 % kwoty brutto wskazanej w
postanowieniu § 9 ust. 1 Umowy, za każdą pełną godzinę trwania naruszenia, w ciągu dnia
roboczego, w godzinach od 07:30 do 16:00, w odniesieniu do którejkolwiek z Jednostek,
niezależnie od faktu wykonywania Umowy w sposób należyty w odniesieniu do innych
Jednostek
W ocenie Odwołującego przedmiotowe postanowienie nie koresponduje z treścią
postanowień §6 i 7 do których wprost odsyła. Zamawiający tym samym w sposób
niejednoznaczny określa zasady obciążania wykonawcy karami umownymi.
Przywołany już kilkukrotnie argument skali wykonywanych na podstawie umowyświadczeń przemawia także za obowiązkiem dochowania przez Zamawiającego szczególnej
staranności przy określeniu przesłanek odstąpienia od umowy (jakie naruszenia umowy, w
jakiej skali i okresie). W treści punktu 10.19 Zamawiający określił: Wykonawca zobowiązuje
się zapłacić na rzecz Zamawiającego karę umowną w wysokości 5 % kwoty brutto wskazanej
w postanowieniu § 9 ust. 1 Umowy, w przypadku odstąpienia przez Zamawiającego od Umowy
z powodu okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi Wykonawca, w szczególności w
sytuacji niewykonywania lub nienależytego wykonywania Umowy przez Wykonawcę. Tak
określone przesłanki odstąpienia od umowy nie pozwalają na sporządzenie oferty z
uwzględnieniem ryzyk występujących przy realizacji świadczenia. Jak zauważała Izba
odnosząc się do niedookreślonych przesłanek odstąpienia od umowy: W ocenie Izby
Zamawiający w sposób nieuprawniony, powyższą możliwość pozostawia do rozstrzygnięcia
po wyborze oferty najkorzystniejszej, na. etapie podpisywania umowy. Jak słusznie zauważył
Odwołujący, kwestie ustalenia terminu, po którym Zamawiający będzie mógł odstąpić od
umowy wchodzą w zakres oceny ryzyka i kosztów z tym związanych.
Zamawiający winien także dokonać jednoznaczne rozgraniczenia odpowiedzialności
wykonawcy wynikającej z przepisów Prawa pocztowego oraz odpowiedzialności umownej. W
tym zakresie wskazujemy na brzmienie punktu 10.19.1 o treści: W przypadku utraty, ubytku,
uszkodzenia przesyłki bądź niewykonania lub nienależytego wykonania przedmiotu
zamówienia Wykonawca zapłaci jednostce należne odszkodowania i inne świadczenia
zgodnie z przepisami ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. Prawo pocztowe (Dz. U. poz. 1529 z
późn. zm.). Uprawnionymi do dochodzenia odszkodowania z tego tytułu są Jednostki będące
odbiorcą przedmiotu zamówienia. Zamawiający nie określa czy wzajemnych relacji pomiędzy
powyższym postanowieniem a uprawnieniami Zamawiającego opisanymi w §10 wzorca
umowy.
Zgodnie z punktem 12.2.1: Zamawiający jest uprawniony do odstąpienia od umowy gdy
Wykonawca, pomimo pisemnego wezwania Zamawiającego lub Jednostki nie wykonuje
zobowiązań wynikających z Umowy lub wykonuje je nienależycie , a stan nienależytego
wykonywania Umowy na rzecz wszystkich Jednostek przekracza 120 dni roku
kalendarzowego.
Przedmiotowe postanowienie jest niejednoznaczne, ponadto nie uwzględnia
charakteru wykonywanych świadczeń. Przykładowo za rażąco niezasadne należałoby uznać
uprawnienie Zamawiającego do odstąpienia od umowy już w przypadku opóźnienia
jednodniowego w dostarczeniu korespondencji w odniesieniu do 120 przesyłek.
Zgodnie z treścią art. 145 ust. 1 Pzp: w razie zaistnienia istotnej zmiany okoliczności
powodującej, że wykonanie umowy nie leży w interesie publicznym, czego nie można było
przewidzieć w chwili zawarcia umowy, zamawiający może odstąpić od umowy w terminie 30
dni od powzięcia wiadomości o tych okolicznościach. Jak podkreśla się w piśmiennictwie :
Zaistnienie istotnej zmiany okoliczności prowadzącej do stanu, w którym wykonanie nie leży
w interesie publicznym, nie może być przewidywalne w chwili zawarcia umowy. Zamawiający
w treści punktu 14.1 wzorca umowy zawarł następujące postanowienie: Strony ustalają, że
powierzenie doręczania przesyłek sądowych operatorowi wyznaczonemu lub innemu
podmiotowi, w drodze regulacji prawa powszechnie obowiązującego stanowi zaistnienie
istotnej zmiany okoliczności powodującej, że wykonanie Umowy nie leży w interesie
publicznym w rozumieniu przepisu art. 145 ust. 1 p.z.p. począwszy od dnia opublikowania aktu
prawnego wprowadzającego taką zmianę.
W ocenie Odwołującego takie postanowienie stanowi obejście przepisów ustawy. Z
jednej strony mamy bowiem do czynienia z próbą obejścia art. 145 ust. 1 Pzp poprzez z góry
określenie jaka okoliczność ma decydować o zastosowaniu przepisu, choć zgodnie z ustawą
winna mieć ona charakter nieprzewidywalny. Ponadto Zamawiający - Skarb Państwa zamierza
pozostawić możliwość odstąpienia od umowy w okolicznościach całkowicie zależnych od
siebie (zmiana przepisów). W ocenie Odwołującego takie postanowienie należy uznać za
niedopuszczalne.
Biorąc pod uwagę powyższe Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu
dokonania odpowiedniej modyfikacji s.i.w.z.
Odwołanie o sygn. akt KIO 1043/15.
W dniu 18 maja 2015 r., Odwołujący – Poczta Polska S.A. z siedzibą w Warszawie –
wniósł do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie wobec treści ogłoszenia oraz
postanowień specyfikacji istotnych warunków zamówienia, zarzucając Zamawiającemu
naruszenie:
1) art. 29 ust. 1 ustawy Pzp poprzez zaniechanie sporządzenia opisu przedmiotu zamówienia
w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i
zrozumiałych określeń, uwzględniających wszystkie wymagania i okoliczności mogące
mieć wpływ na sporządzenie ważnej oferty, spełniającej w całości wymagania
Zamawiającego;
2) art. 29 ust. 2 ustawy Pzp poprzez opisanie przedmiotu zamówienia w sposób, który
utrudnia uczciwą konkurencję;
3) art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp w zw. z art. 19 ust. 1 i art. 23 pkt 2 ustawy z dnia 25 czerwca
1997 r. o świadku koronnym oraz art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez opisanie przedmiotu
zamówienia w sposób nieuwzględniający wymogów ustawowych w zakresie doręczania
przesyłek świadkom koronnym;
4) art.25 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 22 ust. 4 oraz art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez ustalenie
wzajemnie sprzecznych postanowień w zakresie zasad weryfikacji oferowanego
przedmiotu zamówienia, a także ustalenie tych zasad w sposób naruszający zasadę
proporcjonalności.
5) art. 91 ust 1 i 2 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez określenie sposobu weryfikacji
kryteriów oceny ofert w sposób naruszający zasady uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców.
6) art. 139 ust. 1 ustawy Pzp w z w. z art. 5 i 353
1
kodeksu cywilnego oraz art. 87-89 Prawa
pocztowego poprzez wprowadzenie do wzoru umowy zapisów niekorzystnych dla
wykonawców, naruszających bezwzględnie obowiązujące przepisy prawa oraz
równowagę stron umowy i prowadzących do nadużycia własnego prawa podmiotowego w
zakresie w szczególności dotyczących kar umownych, oraz określenie niektórych
terminów realizacji przedmiotu zamówienia w sposób preferujący jednego wykonawcę,
7) art. 140 ust. 1 oraz art. 144 ust. 1 ustawy Pzp poprzez wprowadzenie do projektu umowy
postanowień mogących skutkować istotną modyfikacją zakresu świadczenia wykonawcy
w przedmiocie wykonania zamówienia w stosunku do zobowiązania zawartego w złożonej
ofercie, w sposób sprzeczny z dyspozycją art. 140 ust. 1 i art. 144 ust. 1 ustawy Pzp.
8) art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez przygotowanie i prowadzenie Postępowania w sposób
niezapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równego traktowania
wykonawców.
9) inne wskazane w uzasadnieniu odwołania.
Na podstawie powyższych zarzutów Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i:
1) nakazanie Zamawiającemu dokonania zmiany treści SIWZ w sposób wskazany w
uzasadnieniu odwołania,
2) nakazanie Zamawiającemu zmiany terminu składania ofert, jeśli okaże się to niezbędne.
Odwołujący – w zakresie zarzutów i ich podstaw faktycznych podtrzymanych do
momentu zamknięcia rozprawy – wskazał na następujące, wadliwe w jego ocenie,
postanowienie SIWZ:
Kwestie odnoszące się do opisu przedmiotu zamówienia.
System – zarzut naruszenia art. 29 ust. 1 i 2 oraz art. 7 ust. 1 Pzp.
Odwołujący wskazał na wstępnie, że wykonawca świadczący obecnie analogiczne
usługi na rzecz Zamawiającego posiada dużo szerszą wiedzę o oczekiwaniach
Zamawiającego co do systemu oraz jego funkcjonowania. Przy opisanym poniżej kształcie
postanowień OPZ, dotychczasowy wykonawca świadczący przedmiotowe usługi na rzecz
Zamawiającego, posiada niczym nieuzasadnioną przewagę nad pozostałymi wykonawcami w
zakresie wiedzy o oczekiwanym i możliwym do wdrożenia systemie informatycznym.
Elektroniczna książka nadawcza i odbiorcza – interfejsy.
Odwołujący podniósł, że w pkt. 24 i 25 Opisu Przedmiotu Zamówienia (załącznik nr 5
do SIWZ, dalej jako "OPZ"), Zamawiający nałożył na wykonawcę obowiązek doręczenia i
zapewnienia należytego funkcjonowania w każdym Sądzie narzędzi informatycznych
zapewniających możliwość rozliczenia odpowiednio nadanej i odebranej korespondencji wraz
z koniecznością integracji tego systemu z narzędziami informatycznymi, wskazanymi przez
Zamawiającego. W powyższych punktach OPZ nie opisano jednak zakresu funkcjonalnego
narzędzia informatycznego, a także interfejsów wymiany danych, których oczekuje
Zamawiający. W opisie brakuje:
(i)
specyfikacji interfejsów,
(ii)
opisu zakresu i wymagań funkcjonalnych,
(iii)
opisu zakresu i wymagań niefunkcjonalnych (na przykład aplikacja ma działać
przez stronę WWW, wspierać pracę określonej liczby użytkowników).
Brak szczegółowych informacji i wytycznych w tym zakresie determinuje, że
Zamawiający nie uwzględnił w przedstawionym opisie wszystkich okoliczności, które mogą
mieć wpływ na sporządzenie oferty i nie przekazał tych informacji wszystkim wykonawcom
potencjalnie zainteresowanym zamówieniem, co w konsekwencji prowadzi do możliwości
zaoferowania przez poszczególnych wykonawców nieporównywalnych rozwiązań w tym
zakresie. Przy obecnych, ogólnych zapisach OPZ, możliwa jest interpretacja pozwalająca na
dostarczenie zarówno narzędzia w postaci tabelki w Excelu jak i dedykowanego systemu
informatycznego, gdzie koszty wytworzenia rozwiązań są nieporównywalne. Co za tym idzie,
sporządzony przez Zamawiającego OPZ w tym zakresie nie pozwala wykonawcom na
zidentyfikowanie rzeczywistych potrzeb Zamawiającego i uniemożliwia identyfikację
oczekiwanej klasy produktu, co w konsekwencji prowadzi do niemożliwości precyzyjnego
obliczenie ceny za dostarczenie prawidłowego rozwiązania i wprost świadczy o naruszeniu
art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp.
W związku z tym Odwołujący wniósł o zmianę treści SIWZ poprzez sporządzenie
załącznika do opisu przedmiotu zamówienia (zgodnie z numeracją istniejących załączników -
załącznik nr 5E do SIWZ) szczegółowo określającego wymagania dotyczące i) specyfikacji
interfejsów. ii) opisu zakresu i wymagań funkcjonalnych, (iii) opisu zakresu i wymagań
niefunkcjonalnych (na przykład aplikacja ma działać przez stronę WWW, wspierać prace
określonej liczby użytkowników). W konsekwencji Odwołujący wniósł o nadanie pkt 24 i 25
OPZ następującego brzmienia:
Pkt 24 - w brzmieniu:
„Elektroniczna książka nadawcza w sadach powszechnych - Wykonawca będzie
zobowiązany, na własny koszt doręczyć i zapewnić należyte funkcjonowanie, w każdym
Sądzie, narzędzia informatycznego zapewniającego możliwość rozliczenia nadanej
korespondencji w danym okresie rozliczeniowym oraz integracje tego sytemu z narzędziami
informatycznymi,
wskazanymi
przez
Zamawiającego
wg
specyfikacji
wymagań
funkcjonalnych i niefunkcjonalnych oraz interfejsów stanowiących Załącznik 5E do SIWZ."
Pkt 25 - w brzmieniu:
Elektroniczna książka odbiorcza w sadach powszechnych - Wykonawca będzie zobowiązany,
na własny koszt doręczyć i zapewnić należyte funkcjonowanie, w każdym Sadzie, narzędzia
informatycznego zapewniającego możliwość rozliczenia odebranej korespondencji w danym
dniu oraz integracje tego sytemu z narzędziami informatycznymi, wskazanymi przez
Zamawiającego, za pośrednictwem elektronicznej książki nadawczej, odpowiadającej
funkcjonalnościom. o których mowa w postanowieniach pkt 24 powyżej.
Komunikacja systemów informatycznych – brak wskazania kanału komunikacji oraz
specyfikacji interfejsów.
Odwołujący podniósł, że zgodnie z pkt 29 OPZ Zamawiający wskazał, iż „Wykonawca
będzie zobowiązany zapewnić komunikację swoich systemów informatycznych z systemami
informatycznymi Sądów, za pośrednictwem usług sieciowych (ang. web services) oraz innych
form przekazu informatycznego, zgodnie ze specyfikacją techniczną, która stanowi Załączniki
nr 5A-C do SIWZ, z wyjątkiem formatów komunikacji zastrzeżonych dla wydziałów Krajowego
Rejestru Sądowego i Rejestru zastawów, Wydziałów Ksiąg Wieczystych oraz Wydziału
prowadzącego elektroniczne postępowanie upominawcze, dla których zobowiązany będzie
przyjmować komunikację również poprzez xml.”
Powyższe oznacza, że dla Krajowego Rejestru Sądowego i Rejestru zastawów,
Wydziałów Ksiąg Wieczystych oraz Wydziału prowadzącego elektroniczne postępowanie
upominawcze nie określono kanałów komunikacji (e-mail, ftp, strona www) oraz formatów
plików (poza określeniem "również xml"), a także specyfikacji interfejsu wymiany danych.
Tym samym, Zamawiający nie przekazał wykonawcom zainteresowanym udziałem w
postępowaniu szczegółowych informacji niezbędnych dla prawidłowego sporządzenia i
wyceny składanej oferty, a więc naruszył art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp. Wykonawca w rezultacie
tych zaniechań nie ma bowiem wiedzy o sposobach komunikacji z Zamawiającym oraz
zakresie i wolumenie danych jaki będzie przetwarzany. W konsekwencji nie jest w stanie
oszacować kosztów i czasu niezbędnego na przygotowanie przedmiotowej integracji
systemów.
Odwołujący wniósł o zmianę treści SIWZ poprzez sporządzenie załącznika do opisu
przedmiotu zamówienia (zgodnie z numeracja istniejących i postulowanych załączników -
załącznik nr 5 F do SIWZ) szczegółowo i jednoznacznie określającego możliwe kanały
komunikacji, formaty plików, specyfikacje interfejsów oraz przetwarzany zakres informacyjny
na wzór tego, jak uczynił to na przykład w załącznikach 5A-C dla części systemów i jednostek.
W konsekwencji Odwołujący wnosi o zmianę pkt 29 OPZ poprzez nadanie mu następującego
brzmienia:
„Komunikacja systemów informatycznych - Wykonawca będzie zobowiązany zapewnić
komunikację swoich systemów informatycznych z systemami informatycznymi Sadów,
za
pośrednictwem usług sieciowych (ang. web services)
oraz innych form przekazu
informatycznego,
zgodnie ze specyfikacja techniczną, która stanowi Załączniki nr 5A-C do
SIWZ
, z wyjątkiem formatów komunikacji zastrzeżonych dla wydziałów Krajowego Rejestru
Sadowego i Rejestru zastawów, Wydziałów Ksiąg Wieczystych oraz Wydziału prowadzącego
elektroniczne postępowanie upominawcze, dla których zobowiązany będzie przyjmować
komunikacje
również poprzez xml. Specyfikacje interfejsów wymiany danych dla wydziałów
Krajowego
Rejestru Sadowego i Rejestru zastawów, Wydziałów Ksiąg Wieczystych oraz
Wydziału
prowadzącego elektroniczne postępowanie upominawcze stanowi załącznik 5F do
SIWZ".
Numery nadawcze korespondencji wychodzącej.
Odwołujący podniósł, że w pkt 33.1. OPZ oraz w §6 ust. 6.4 Załącznika nr 6 do SIWZ
("Projekt Umowy") Zamawiający wskazał na konieczność zapewnienia 14 cyfrowego
algorytmu generowania kodów indywidualizujących przesyłki pocztowe nadane przez
poszczególnych nadawców, pozwalającego na przyporządkowanie każdej przesyłki nadanej
z wykorzystaniem takiego kodu do każdego z poszczególnych wydziałów Jednostek.
Jednocześnie, w Załączniku Z5C umieszczony został przykład Księgi Nadawczej xml, w
którym numery nadania przesyłek są 20 znakowe.
W związku z tym, postanowienia zawarte w poszczególnych częściach SIWZ,
odnoszące się do algorytmu cyfrowego są ze sobą niespójne w aspekcie ilości cyfr tego
algorytmu. Jednocześnie, wskazać przy tym należy, że 14-cyfrowy numer nadania nie jest
stosowany przez operatorów zarówno krajowych jak i zagranicznych i jest niezgodny ze
standardami organizacji pocztowych (na przykład UPU - Światowy Związek Pocztowy). Co za
tym idzie, dotychczasowy kształt postanowień SIWZ, w tym postanowień zwartych w OPZ, jest
nie tylko nieprecyzyjny, ale może również doprowadzić do niemożliwości złożenia ważnej
oferty przez wykonawców dających najwyższą rękojmię wykonywania usług tego rodzaju, czyli
wykonawców będących członkami UPU. Świadczy to w sposób bezpośredni o naruszeniu
m.in. art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, w rozumieniu przedstawionym na wstępie niniejszego
odwołania.
W związku z tym Odwołujący wniósł o modyfikacje pkt 33.1 OPZ poprzez nadanie mu
następującego brzmienia: „Wykonawca będzie zobowiązany zapewnić algorytm generowania
kodów
indywidualizujących przesyłki pocztowe nadawane przez poszczególnych nadawców.
Algorytm, o
którym mowa w zdaniu poprzednim będzie składał się z 20 cyfr w przypadku
przesyłek listowych i
pączkowych krajowych albo 13 znaków w przypadku usług
zagranicznych i kurierskich,
pozwalających na przyporządkowanie każdej przesyłki nadanej z
wykorzystaniem takiego kodu do
każdego z poszczególnych wydziałów Jednostek”.
W konsekwencji Odwołujący wniósł przy tym o dokonanie analogicznej zmiany w treści
§ 6 ust. 6.4. Projektu Umowy.
Zmiany systemów informatycznych – termin.
Argumentowano, że w pkt 23 OPZ Zamawiający zastrzegł: "Wykonawca będzie
zobowiązany dostosować systemy informatyczne, które wykorzystuje do prowadzenia
działalności pocztowej do systemów informatycznych wykorzystywanych przez poszczególne
Sądy, a w przypadku zmiany takich systemów informatycznych, Wykonawca będzie
zobowiązany do wdrożenia zmian, w ciągu sześciu miesięcy od otrzymania informacji o ich
przedmiocie". Jednocześnie, w §6.6.3 umowy wskazano, że: "Wykonawca zobowiązuje się
zapewnić komunikację swoich systemów informatycznych z systemami informatycznymi
Jednostek za pośrednictwem usług sieciowych (ang. web services) oraz innych form przekazu
informatycznego, zgodnie ze specyfikacją techniczną, która stanowi Załączniki nr 4, 5A, 5B i
5C do Umowy. W przypadku zmiany zakresu lub struktury elektronicznej książki nadawczej
lub innych danych umożliwiających monitorowanie statusu przesyłek nadanych lub środków
ich przekazywania Wykonawcy w formie elektronicznej, Wykonawca zobowiązuje się
niezwłocznie wdrożyć zmiany w swojej strukturze informatycznej, nie później niż w terminie
miesiąca od otrzymania informacji o zakresie zmian od Zamawiającego ".
Biorąc pod uwagę powyższe, oraz fakt, iż dyspozycje obu wskazanych zapisów
odnoszą się do zmian w systemach informatycznych, termin na wprowadzenie tych zmian
przewidziany w treści SIWZ powinien być jednolity, tak aby Wykonawca mógł w sposób
prawidłowy przygotować się do realizacji przedmiotu umowy.
W związku z tym. Odwołujący wniósł o modyfikacje § 6 ust. 6.3. Projektu Umowy,
poprzez nadanie mu następującego brzmienia: "Wykonawca zobowiązuje się zapewnić
komunikacje swoich systemów informatycznych z systemami
informatycznymi Jednostek za
pośrednictwem usług sieciowych (ang. web services) oraz innych form
przekazu
informatycznego, zgodnie ze specyfikacja techniczna, która stanowi Załączniki nr 4. 5A. 5B i
5C do Umowy. W przypadku zmiany zakresu lub struktury elektronicznej książki nadawczej
lub innych
danych umożliwiających monitorowanie statusu przesyłek nadanych lub środków
ich przekazywania
Wykonawcy w formie elektronicznej. Wykonawca zobowiązuje się
niezwłocznie wdrożyć zmiany w
swojej strukturze informatycznej, nie później niż w terminie 6
miesięcy od otrzymania
informacji o zakresie zmian od Zamawiającego”.
Świadek koronny.
Odwołujący wskazał, że z treści Opisu Przedmiotu Zamówienia sporządzonego przez
Zamawiającego wynika, iż przedmiotem zamówienia ma być świadczenie kompleksowej
usługi pocztowej w zakresie przyjmowania, przemieszczania i doręczania przesyłek
pocztowych, bez względu na tematykę czy rodzaj adresata. Kompleksowe świadczenie usługi
tego rodzaju determinuje, iż w jej ramach mieści się również korespondencja kierowana doświadków koronnych, która podlega szczególnej ochronie.
Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1997 r. o świadku koronnym (t.j. Dz.
U. z 2007 r. Nr 36 poz. 232 ze zm.) w razie zastosowania ochrony lub pomocy polegającej na
zmianie miejsca pobytu lub wydaniu dokumentów, o których mowa w art. 14 ust. 1, Komendant
Centralnego Biura Śledczego Policji może zobowiązać operatora pocztowego w rozumieniu
ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz. U. poz. 1529) lub jego placówkę
pocztową do: 1) przekazywania pod wskazany przez siebie adres przesyłek przeznaczonych
dla osoby objętej ochroną, 2) doręczania przesyłek przeznaczonych dla osoby objętej ochroną
za pośrednictwem osoby przez niego upoważnionej.
Operator pocztowy zobowiązany jest do realizacji zadań nałożonych rozporządzeniem
Rady Ministrów z dnia 18 października 2006 r. w sprawie udzielania ochrony i pomocyświadkom koronnym i innym uprawnionym osobom oraz rozporządzeniem Rady Ministrów z
dnia 8 października 2014 r. (zmieniającym rozporządzenie w sprawie udzielania ochrony i
pomocy świadkom koronnym i innym uprawnionym osobom użyte w Rozporządzeniu Rady
Ministrów z dnia 18 października 2006 r. w sprawie udzielania ochrony i pomocy świadkom
koronnym i innym uprawnionym osobom), w sposób określony przez Komendanta
Centralnego Biura Śledczego Policji. Ww. zadania realizowane są w trybie określonym w
ustawie z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. Nr 182, poz.
1228).
W związku z tym, realizacja ww. zadań wiąże się z obowiązkiem posiadania przez
operatora pocztowego odpowiedniego świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego, co
determinuje konieczność spełniania przez operatora wszelkich wymagań, wynikających z
ustawy z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych. Świadectwem
bezpieczeństwa uprawniającym do wykonywania tego rodzaju działań jest świadectwo
bezpieczeństwa przemysłowego II stopnia do kl. "ściśle tajne".
Niewątpliwie w postępowaniach przed sądami występują świadkowie koronni, co
więcej są do nich kierowane pisma zawierające wezwania do stawiennictwa w toku rozprawy.
Korespondencja kierowana przez jednostki reprezentowane przez Zamawiającego będzie
więc poddana rygorowi wynikającemu z art. 19 ust. 1 ustawy o świadku koronnym.
Jednocześnie ustawa o świadku koronnym wyraźnie zastrzega ochronę informacji o
zastosowaniu opisanego powyżej trybu doręczania przesyłek świadkom koronnym. Do
wskazanych informacji zastosowanie winna znaleźć ochrona przewidziana dla informacji
niejawnych (art. 23 pkt 2 ustawy o świadku koronnym). Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 7 ustawy
z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. Nr 182, poz. 1228) klauzulą
"ściśle tajne" objęte sąm.in. informacje, których nieuprawnione ujawnienie informacji zagrozi
lub może zagrozić życiu lub zdrowiu świadków koronnych lub osób dla nich najbliższych alboświadków, o których mowa w art. 184 ustawy z dnia 6 czerwca 1997r. - Kodeks postępowania
karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z późn. zm.5), lub osób dla nich najbliższych.
Powierzając zatem wykonawcy doręczanie przesyłek sądowych, które z konieczności
obejmować będą także przesyłki dla świadków koronnych, Zamawiający powinien
zagwarantować spełnianie przez wykonawców wymogów przewidzianych dla zabezpieczenia
informacji niejawnych. Ustawa o ochronie informacji niejawnych przewiduje zaś co następuje
(art. 54 ust. 1 i 2): „1. Warunkiem dostępu przedsiębiorcy do informacji niejawnych w związku
z wykonywaniem umów albo zadań wynikających z przepisów prawa, zwanych dalej
"umowami", jest zdolność do ochrony informacji niejawnych. 2. Dokumentem potwierdzającym
zdolność do ochrony informacji niejawnych o klauzuli „poufne” lub wyższej jest świadectwo
bezpieczeństwa przemysłowego, zwane dalej „świadectwem”, wydawane przez ABW albo
SKW po przeprowadzeniu postępowania bezpieczeństwa przemysłowego”.
W związku z powyższym podmiot doręczający przesyłki adresowane do świadków
koronnych winien posiadać stosowne świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego, w
przeciwnym przypadku nie będzie mógł on wykonywać wskazanego przedmiotu zamówienia.
W związku z powyższym Odwołujący wniósł o zmianę treści OPZ poprzez wyraźne
wskazanie, iż przedmiot umowy obejmuje również dostarczanie przesyłek świadkom
koronnym, z czym wiąże się obowiązek posiadania świadectwa bezpieczeństwa
przemysłowego II stopnia do kl. "ściśle tajne". Z uwagi na wagę omawianej kwestii Odwołujący
wskazuje przy tym na marginesie, iż zasadnym jest aby Zamawiający w sposób rzeczywisty
zweryfikował fakt posiadania wskazanego świadectwa przez wykonawców, rozszerzając
katalog dokumentów przedmiotowych, zamieszczony w Rozdziale 3 ust. 6 SIWZ o świadectwo
bezpieczeństwa przemysłowego II stopnia do kl. "ściśle tajne", Jednocześnie, Odwołujący
wniósł o rozszerzenie katalogu ustaw regulujących realizacje przedmiotowego zamówienia,
zawartego w pkt 1 OPZ. o ustawę z dnia 25 czerwca 1997 r. o świadku koronnym oraz ustawę
z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych.
„Polecona – e”
Odwołujący wskazał, że Zamawiający w treści OPZ umieścił definicję EPO, w której
został sformułowany wymóg zastosowania EPO w odniesieniu do przesyłek, dla których
Zamawiający dokona umieszczenia oznaczenia "Polecona-e". Wykonawca interpretuje
obecny zapis OPZ z uwzględnieniem przepisów Kodeksu postępowania karnego i Kodeksu
postępowania cywilnego oraz Rozporządzeń do ww. Kodeksów w taki sposób, iż możliwość
Zamawiającego do zastosowania EPO dotyczy przesyłki poleconej, o której mowa w ww.
aktach prawnych a w OPZ zdefiniowanych jako przesyłki listowe rejestrowane, pomimo iż
Zamawiający w dalszej części SIWZ taką przesyłkę określił jako „Polecona-e". Interpretację
Wykonawcy potwierdza fakt, umieszczenia w poz. 6 Formularza cenowego oczekiwania
wyceny usługi potwierdzenie odbioru (forma elektroniczna) dla usługi w nagłówku tej sekcji
formularza nazwanego „Przesyłki listowe rejestrowane krajowe". W definicji EPO nie zostały
ujęte żadne inne zapisy powodujące możliwość interpretacji przez Wykonawcę, iż
Zamawiający oczekuje zastosowania EPO dla paczek pocztowych. Jednocześnie w poz. 105
Formularza cenowego, Zamawiający zawarł oczekiwanie wyceny tego rodzaju usługi, co czyni
postanowienia SIWZ w tym zakresie wzajemnie niekompatybilnymi. Jednocześnie,
postanowienia SIWZ we wskazanym kształcie determinują konieczność wyceny elementu,
który nie jest objęty przedmiotem zamówienia w myśl terminologii nadanej przez
Zamawiającego i obowiązujące przepisy prawa, które zgodnie z OPZ mają zastosowanie do
przesyłek pocztowych objętych zamówieniem.
W związku z tym. Odwołujący wniósł o modyfikacje treści SIWZ poprzez wykreślenie z
Formularza cenowego, poz. 105, odnoszącej się do wyceny elementu nie objętego
przedmiotem świadczenia.
Wartość przesyłki kurierskiej.
Zgodnie z pkt 5.4. OPZ Zamawiający dokonał podziału przesyłek kurierskich będących
przedmiotem niniejszego zamówienia na pięć kategorii w oparciu o wagę tych przesyłek.
Jednocześnie we wskazanym punkcie wskazane zostało, iż nie zostaje wprowadzone
ograniczenie nadawcy co do możliwości dowolnego oznaczenia wartości przesyłki kurierskiej.
W tym miejscu, Odwołujący wskazuje, iż określone przez Zamawiającego w treści OPZ dane
są niewystarczające dla prawidłowej wyceny świadczenia w tym zakresie. Wycena tego typu
usług oparta jest bowiem nie tylko na ich wadze, ale również na innych parametrach usługi,
które są wymagane przez Zamawiającego jak na przykład wartości każdej z przesyłek. Tym
samym, w celu prawidłowej wyceny oferty, wykonawcy muszą dysponować kompleksowymi
informacjami w tym zakresie, w tym wartością przesyłki, która w sposób bezpośredni wpływa
na jej cenę. Omawiany postulat, nie tylko nie został zrealizowany przez Zamawiającego, ale
wręcz został zaprzeczony poprzez wprowadzenie zasady braku jakiegokolwiek limitu wartości
przesyłek kurierskich. Odwołujący zwraca uwagę, iż Zamawiający ma świadomość
konieczności przekazania wszystkich koniecznych parametrów usług objętych zamówieniem
na potwierdzenie czego w sposób szczegółowy prezentuje wszystkie wymagane usługi objęte
zamówieniem w formularzu cenowym stanowiącym Załącznik nr 1a do SIWZ, uwzględniając
ich podziały wagowy, maksymalną masę, gabaryty, kraje przeznaczenia i świadczenia
dodatkowe, wobec powyższego zasadne jest uzupełnienie wymagań i podanie Wykonawcom
równie wyczerpujących informacji w zakresie wartości przesyłki kurierskiej.
Biorąc pod uwagę powyższe Odwołujący wniósł o modyfikacje treści SIWZ poprzez
zmianę pkt 5.4. OPZ poprzez określenie maksymalnej wartości pojedynczej przesyłki
kurierskiej. Zasadne jest przy tym aby maksymalna wartość pojedynczej przesyłki została
określona na poziomie nie wyższym niż 10.000 zł w stosunku do pojedynczej przesyłki.
W odniesieniu do kwestii związanych z nieprawidłowościami w zakresie sposobu
weryfikacji, czy oferowane usługi spełniają wymagania Zamawiającego.
Oświadczenie dotyczące placówek.
Zgodnie z Rozdziałem IV pkt 6 lit. d) i e) SIWZ, Zamawiający wskazał odpowiednio, że
"wszystkie placówki pocztowe, w których Wykonawca zapewnia odbiór przesyłek sądowych
muszą być czynne są we wszystkie dni robocze przez co najmniej 6 godzin dziennie, w tym
jeden dzień roboczy w tygodniu do godziny 20:00 lub w soboty przez co najmniej 3 godziny"
oraz, że "wszystkie placówki pocztowe, w których Wykonawca zapewnia odbiór przesyłek
sądowych umiejscowione muszą być w lokalizacjach oraz posiadać warunki lokalowe, które
w sposób oczywisty nie utrudniają dostępu osobom niepełnosprawnym. Jednocześnie, w celu
potwierdzenia, że oferowane usługi odpowiadają wymaganiom określonym w Rozdziale IV pkt
6 SIWZ, Zamawiający zażądał od wykonawców przedłożenia wraz z ofertą załącznika nr 9,
we wzorze, którego znalazło się oświadczenie, o treści sprzecznej ze wskazanymi
wymaganiami, określonymi w Rozdziale IV pkt 6 lit. d) i e) SIWZ, tj., oświadczenie o treści:
oświadczamy, iż wszystkie placówki pocztowe wskazane powyżej spełniają następujące
wymogi: a) wszystkie placówki pocztowe, czynne są we wszystkie dni robocze przez co
najmniej 6 godzin dziennie, w tym jeden dzień roboczy w tygodniu do godziny 20:00 lub w
soboty przez co najmniej 3 godziny; b) "wszystkie placówki pocztowe, umiejscowione są w
lokalizacjach oraz posiadać warunki lokalowe, które w sposób oczywisty nie utrudniają
dostępu osobom niepełnosprawnym
W związku ze wskazanymi, sprzecznymi postanowieniami Odwołujący zawnioskował
o modyfikację treści SIWZ poprzez zmianę treści załącznika nr 9 polegająca na wykreśleniu
oświadczenia zawartego pod tabela "Wykaz placówek”.
W odniesieniu do wymagań co do sieci placówek.
Odwołujący wskazał, że Zamawiający w Rozdziale IV ust. 3.6. lit. a-g sformułował
szereg wymogów dotyczących sieci placówek, którymi dysponować ma wykonawca dla
potrzeb wykonania przedmiotu zamówienia. Należy zauważyć, że wymagania w odniesieniu
do sieci placówek zawarte w SIWZ są zdecydowanie wyższe, niż w przypadku wymogów
nałożonych na operatora wyznaczonego - a w konsekwencji zdecydowanie nadmierne i
oderwane od realiów rynkowych.
Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 29 kwietnia 2013 roku w
sprawie warunków wykonywania usług powszechnych przez operatora wyznaczonego (Dz. U.
2013 r., nr 545 - dalej „Rozporządzenie") zawiera jedynie wskazanie dotyczące gęstości sieci
placówek operatora wyznaczonego (§ 24 Rozporządzenia) oraz określa zdecydowanie niższe,
niż w SIWZ, wymagania dotyczące okresów, w których placówki maja pozostać otwarte (§ 25
Rozporządzenia).
Co prawda samo Rozporządzenie nie jest wiążące dla zamawiających, jeśli chodzi o
ustalenie warunków, jakim odpowiadać ma sieć placówek wykonawcy, pozwala jednak na
ustalenie, jakie wymogi uznawane są za proporcjonalne przez samego ustawodawcę. Zgodnie
zaś z regulacją europejską ustanowienie operatora wyznaczonego służy zagwarantowaniu,
by potencjalni „użytkownicy korzystali z prawa do usług powszechnych obejmujących ciągłe świadczenie usług pocztowych o określonej jakości we wszystkich punktach na swoich
obszarach" (art. 3 ust. 1 dyrektywy 97/67/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15
grudnia 1997 r. w sprawie wspólnych zasad rozwoju rynku wewnętrznego usług pocztowych
Wspólnoty oraz poprawy jakości usług, Dz.U.L 015, 21 stycznia 1998 r., p. 14 ze zm. - dalej
„Dyrektywa Pocztowa").
Krajowy ustawodawca określając wymogi dotyczące operatora wyznaczonego
wskazuje jednocześnie warunki świadczenia usług pocztowych, które zapewniają określoną
jakość. W niniejszym postępowaniu Zamawiający formułuje warunki zdecydowanie surowsze
od warunków przewidzianych w Rozporządzeniu wobec operatora wyznaczonego, co narusza
zasadę proporcjonalności warunków postępowania. Określone warunki są na tyle surowe, iż
zdecydowanie ograniczają konkurencję w postępowaniu.
Powyższe w sposób dobitny pokazuje, iż w praktyce zamawiania i świadczenia usług
pocztowych warunek posiadania sieci placówek pocztowej określony bardziej rygorystycznie
niż warunki dotyczące sieci placówek operatora wyznaczonego stanowią wymóg nadmierny i
nieproporcjonalny.
W związku z powyższym Odwołujący wniósł o dokonanie zmiany treści SIWZ poprzez
zastąpienie treści Rozdziału IV SIWZ pkt 3 ppkt 6 lit d): ”wszystkie placówki pocztowe, w
których Wykonawca zapewnia odbiór przesyłek sadowych, musza być czynne są we
wszystkie dni robocze przez co najmniej 6 godzin dziennie, w tym w jeden dzień roboczy w
tygodniu do godziny 20:00 lub w soboty przez co najmniej 3 godziny", na następującą treść,
odpowiednio wynikająca z Rozporządzenia: „wszystkie placówki pocztowe operatora powinny
być czynne we wszystkie dni robocze, z wyjątkiem sobót, co najmniej 5 dni w tygodniu, a jeżeli
w tygodniu przypada dzień ustawowo wolny od pracy, liczba ta może być odpowiednio niższa"
W konsekwencji Odwołujący wniósł również o analogiczna zmianę pkt 21.7 OPZ oraz
§5 ust. 5.4.7 projektu Umowy.
W odniesieniu do kwestii związanych z koniecznością wprowadzenia zmian do projektu
umowy.
EPO – termin.
Odwołujący wskazał, że w § 7 ust. 7.3 Projektu Umowy, Zamawiający wskazał terminy,
w których wykonawca zobowiązany będzie do świadczenia usługi elektronicznego
potwierdzenia odbioru dla kodów adresowych obejmujących określony pułap procentowy.
Realizacja usługi EPO, której dotyczy wskazany fragment Projektu Umowy wymaga
dopasowania i spozycjonowania infrastruktury aplikacyjno - sprzętowej. Wymagania
Zamawiającego odnoszące się do świadczenia usług EPO są bowiem na tyle
spersonalizowane, iż konieczne jest poczynienie odpowiednich przygotowań i zaangażowania
odpowiednich środków rzeczowo- finansowych przed przystąpieniem do realizacji
przedmiotowego zamówienia.
Sprzęt wymagany do świadczenia usługi Elektronicznego Potwierdzenia Odbioru
zgodnego z wymaganiami Zamawiającego musi posiadać specyficzne cechy, miedzy innymi
musi on zbierać indywidualne cechy składanego na nim podpisu uwzględniając np. siłę
nacisku. Powoduje to, że liczba modeli (tabletów) spełniających takie wymagania jest
ograniczona i wymaga dostosowania i rozbudowania posiadanej przez wykonawców
infrastruktury sprzętowej. Jednocześnie, aby w sposób prawidłowy świadczyć usługę EPO
konieczne jest przeprowadzenie prac związanych ze zmianą systemów informatycznych, które
są niezbędne do świadczenia usługi EPO (aplikacja na tablety oraz integrację z systemami
centralnymi funkcjonującymi u danego Wykonawcy).
Biorąc pod uwagę powyższe, a także fakt, iż Zamawiający przewidział wysokie kary za
nieprawidłowe obsłużenie korespondencji wysłanej z EPO (wielokrotność wartości
pojedynczej przesyłki), stwierdzić należy, iż oczekiwaniem Zamawiającego jest otrzymanie
usługi po pierwsze spersonalizowanej, po drugiej zaś usługi o odpowiednim standardzie
jakości. Aby standard taki uzyskać, jak zostało wskazane powyżej, konieczne jest poczynienie
licznych przygotowań po stronie Wykonawcy ale z koniecznością współpracy z
Zamawiającym, w tym z dokonaniem integracji systemowej.
W przypadku niniejszego przedmiotu zamówienia istotne jest, aby przed podjęciemświadczenia właściwych usług objętych przedmiotowym zamówieniem, wykonawca wybrany
do wykonania zamówienia podjął szereg działań o charakterze przygotowawczym, które
wymagają określonego czasu, zgodnie z zakładanym przez Zamawiającego harmonogramem
prac.
W celu przygotowania do wymagań Zamawiającego, Odwołujący pozyskać musi
infrastrukturę sprzętową (m.in. tablety, pady do podpisu) niezbędne do świadczenia usługi,
dostosować posiadane systemy informatyczne, zapewnić ich integrację z systemem
Zamawiającego, o czym też Odwołujący wspomina w powyższych zapisach odwołania, oraz
przeprowadzić testy przed produkcyjnym uruchomieniem usługi EPO. Dodatkowo zgodnie z
wymaganiami Zamawiającego, Odwołujący zobowiązany jest do przeprowadzenia szkoleń dla
osób, którym zostanie powierzone wykonywanie Umowy w zakresie wymaganej przez
Zamawiającego procedury doręczania i wydawania przesyłek sądowych. Co istotne, część
prac na które zwraca uwagę Odwołujący może zostać wykonana dopiero po skompletowaniu
sprzętu dedykowanego do realizacji przedmiotowego zamówienia, gdyż wybór urządzeń
determinuje rozwiązania systemów informatycznych, które muszą zostać zaimplementowane
(np. każdy typ padu do podpisu ma swój interfejs komunikacyjny z innymi systemami; taka
sama sytuacja jest z tabletami) oraz co wymaga podkreślenia, dopiero po integracji z
Zamawiającym.
Mając na uwadze powyższe, terminy wskazane przez Zamawiającego są zbyt krótkie,
przez co ograniczają konkurencyjność postępowania. Podkreślenia wymaga, że nadmierne
ograniczenie dostępu do zamówienia czy stwarzanie przez zamawiającego bardziej
korzystnych warunków dla określonych wykonawców, zarówno bezpośrednie, jak i pośrednie
w przypadku, gdy brak ku temu rzeczowego uzasadnienia stanowi naruszenie zasady
uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców. Jakiekolwiek ograniczenie
konkurencji musi opierać się na realnych i proporcjonalnych powodach, które stopień tego
ograniczenia będą uzasadniać. Należy odmówić zamawiającym prawa do zupełnie dowolnego
kształtowania wymagań SIWZ, które mogą prowadzić do nadmiernego ograniczenia
konkurencji w stopniu wykraczającym ponad jego potrzeby.
W związku z tym Odwołujący wskazuje, iż terminy uruchomienia EPO przewidziane w
Projekcie umowy generują ryzyko niemożliwości świadczenia przez inny podmiot niż
wykonawca, który aktualnie realizuje dane zamówienie. Wskazać bowiem należy, że
Zamawiający wspólnie z obsługującym go obecnie operatorem usług pocztowych uruchamia
usługę Elektronicznego Potwierdzenia Odbioru od około 1,5 roku. Pierwotnie pilotaż usługi
prowadzony był na infrastrukturze aplikacyjno-sprzętowej (aplikacja do obsługi EPO oraz
tablety dla doręczycieli) Zamawiającego, co oznacza, że firma obecnie dostarczająca usługi
pocztowe dla Zamawiającego, bez inwestowania własnych środków, mogła przygotować się
do spełnienia tego wymagania. Dodatkowo Polska Grupa Pocztowa miała dużo większy
dostęp do informacji na temat działania Elektronicznego Potwierdzenia Odbioru według
wymagań Zamawiającego, przez co mogła dużo lepiej przygotować się do wskazanego wyżej
wymagania. Co za tym idzie, utrzymanie postanowień SIWZ w dotychczasowym kształcie
prowadzi do nieuzasadnionego preferowania wykonawcy, który obecnie świadczy dane usługi
na rzecz Zamawiającego.
W tym aspekcie należy również raz jeszcze podkreślić, iż warunki realizacji
zamówienia powinny być tak wyznaczone, by dawały możliwość wywiązania się ze
zobowiązania zarówno podmiotom, które dotychczas świadczyły usługi objęte przedmiotem
zamówienia (w tym na rzecz Zamawiającego) i posiadają pełną lub częściową infrastrukturę,
jak i tym podmiotom, które dla realizacji zamówienia muszą pozyskać niezbędną
infrastrukturę, (wyrok KIO z dnia 24 lipca 2008 r. sygn. akt KIO/UZP 707/08).
Biorąc pod uwagę powyższe Odwołujący wniósł o dokonanie modyfikacji Umowy w §
7 ust. 7.3.1 - 7.3.3. w następujący sposób:
7.3.1 (% wskazany w ofercie, nie mniej niż 50%) kodów pocztowych (PNA) na terenie
Rzeczypospolitej Polskiej, począwszy od pierwszego dnia po upływie trzech miesięcy od dnia
rozpoczęcia świadczenia usług przez Wykonawcę, zgodnie z postanowieniem g 11 ust. 1
Umowy:
7.3.2 [ % wskazany w ofercie, nie mniej niż 75% ) kodów pocztowych na terenie
Rzeczypospolitej Polskiej, począwszy od pierwszego dnia po upływie dziewięciu miesięcy od
dnia rozpoczęcia świadczenia usług przez Wykonawcę, zgodnie z postanowieniem §11 ust.
1 Umowy:
7.3.3 100% kodów pocztowych na terenie Rzeczpospolitej Polskiej, począwszy od pierwszego
dnia po upływie dwunastu miesięcy od dnia rozpoczęcia świadczenia usług przez Wykonawcę,
zgodnie z postanowieniem § 11 ust. Umowy.
Jednocześnie, Odwołujący wniósł przy tym o dostosowanie zapisów SIWZ Rozdział VI
pkt. 2 lit, d) odnoszący się do sposobu wyliczenia punktacji dotyczącej kryteriów obszaru
dostępności EPO (E) / do wskazanych powyżej zmian.
W kwestii zmiany umowy.
Odwołujący podniósł, że zgodnie z Rozdziałem VI pkt 6.2. ppkt 2) SIWZ (oraz
odpowiednio §14 ust. 14.4. ppkt 14.4.2 Projektu Umowy) Zamawiający przewidział
następującą możliwość wprowadzenia zmian w umowie: "Zmiana jednostkowej ceny brutto
oraz zmiana całkowitego wynagrodzenia brutto Wykonawcy, w przypadku zaistnienia
okoliczności uzasadniających zmianę, w szczególności w przypadku zmiany warunkówświadczenia usług."
Odwołujący zwrócił uwagę, iż zgodnie z art. 140 ust. 1 ustawy Pzp, zakres świadczenia
wykonawcy wynikający z umowy jest tożsamy z jego zobowiązaniem zawartym w ofercie.
Jednocześnie, zgodnie z art. 144 ust. 1 ustawy Pzp, zakazuje się istotnych zmian postanowień
zawartej umowy w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano wyboru
wykonawcy, chyba że zamawiający przewidział możliwość dokonania takiej zmiany w
ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz określił
warunki takiej zmiany.
Bazując na orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej jako
„TSUE"), za istotne należy przy tym uznać zmiany, które charakteryzują się cechami w sposób
istotny odbiegającymi od postanowień pierwotnego zamówienia i w związku z tym: 1. wskazują
one na wolę ponownego negocjowania warunków zamówienia, 2.
modyfikują krąg
wykonawców mogących ubiegać się o udzielenie zamówienia, 3. dopuszczają inne oferty niż
pierwotnie wybrana, 4. dochodzi do znacznego poszerzenia zakresu zamówionych usług,
które nie było wcześniej przewidziane, 5. ma miejsce modyfikacja równowagi ekonomicznej
umowy na korzyść wykonawcy w sposób, który nie był przewidziany w jej pierwotnej treści, 6.
dochodzi do zastąpienia kontrahenta, któremu instytucja zamawiająca pierwotnie udzieliła
zamówienia, przez inny podmiot.
Biorąc powyższe pod uwagę, bez wątpliwości wskazać należy, że kwestia przyjętych
w umowie cen jednostkowych oraz standardu świadczenia danej usługi i warunków jejświadczenia, stanowi istotny element treści oferty, który odbiega w znacznym stopniu od
zobowiązań podjętych na etapie składania ofert, gdzie w tożsamych warunkach faktycznych
zobowiązania podejmowane były przez wszystkich zainteresowanych wykonawców.
Jednocześnie, wskazanie, iż możliwość wprowadzenia takiej zmiany istnieje w sytuacji
zmiany warunków świadczenia usług nie może być uznane za wypełnienie przesłanki
umożliwiającej wprowadzenie takiej zmiany, o której mowa w art. 144 ust 1 ustawy Pzp. Jest
to bowiem określenie na tyle niekonkretne i nieprecyzyjne, że może być ono przedmiotem
dowolnych ustaleń pomiędzy przyszłym wykonawcą, a Zamawiającym, zmierzających do
obejścia przepisów ustawy Pzp i jako takie narusza zasady uczciwej konkurencji.
W tym aspekcie, należy przy tym podnieść, że podstawową wartością podlegającą
ochronie poprzez treść cytowanego powyżej art 144 ust. 1 ustawy Pzp jest ochrona uczciwej
konkurencji. W związku z tym, wszystkie zmiany, które mogą być wprowadzone do przyszłego
stosunku zobowiązaniowego, muszą być na tyle precyzyjne, aby nie budziło wątpliwości, że
intencją zamawiającego nie jest próba pozornego przeprowadzenia postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, w następstwie której, planuje on dowolnie kształtować stosunek
zobowiązaniowy z wybranym przez siebie wykonawcą. Co za tym idzie, swoboda
zamawiającego ograniczona jest w tym zakresie w tym sensie, że niedopuszczalne są
wszelkie zmiany, które przez sposób ich redakcji otwierają drogę zamawiającemu oraz
przyszłemu wykonawcy do renegocjowania zakresu zamówienia, w taki sposób, który
niweczyłby skutek przeprowadzenia konkurencyjnego postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego.
Biorąc pod uwagę powyższe, należy uznać, iż przesłanki zmiany umowy określone w
Rozdziale VI pkt 6.2. ppkt 2) SIWZ (oraz odpowiednio §14 ust. 14.4. ppkt 14.4.2 Projektu
Umowy), z uwagi na swój brak precyzji, nie powinny być wprowadzane przez Zamawiającego
do treści umowy, i choć dotyczą przyszłego stosunku zobowiązaniowego, powinny zostać
eliminowane na jak najwcześniejszym etapie, tak aby w sposób realny chroniona była
podstawowa zasada zamówień publicznych mówiąca o konieczności zachowania uczciwej
konkurencji.
W związku z tym. Odwołujący wniósł o wykreślenie z katalogu możliwych zmian w
umowie, przesłanki wskazanej w Rozdziale VI pkt 6.2. ppkt 2) SIWZ (oraz odpowiednio § 14
ust. 14.4. ppkt 14.4.2 Projektu Umowy).
W kwestii kar umownych.
Odwołujący wskazał, że w §10 ust. 10.1 -10.19 Projektu umowy Zamawiający
przewidział szczegółowe wytyczne co do zakresu i wysokości naliczanych na wykonawcę kar
umownych. Należy w tym miejscu wskazać, że postanowienia Projektu umowy w tym zakresie,
stoją w sprzeczności z bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa w tym zakresie, które
wskazują na maksymalną wysokość odpowiedzialności ponoszonej przez podmiotyświadczące usługi pocztowe. Wysokość kar umownych określonych przez Zamawiającego
cechuje się jednocześnie rażącym wygórowaniem i stanowi o nieuzasadnionym zaburzeniu
równowagi stron przyszłego stosunku zobowiązaniowego.
Odwołujący podkreślił m.in. fakt, iż w doktrynie prawa zamówień publicznych oraz w
aktualnym orzecznictwie KIO wskazuje się, że ustanawianie przez Zamawiającego w umowie
rażąco wysokich kar umownych, bezwzględnie należy uznać, za naruszenie zasad
zachowania uczciwej konkurencji, które może być uzasadnioną podstawą do unieważnienia
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w trybie art. 93 ust. 1 pkt 7 ustawy Pzp z
uwagi, iż postępowanie jest obarczone wadą uniemożliwiającą zawarcie ważnej umowy w
sprawie zamówienia publicznego. Zgodnie z zasadami obowiązującego porządku prawnego
uprawnienie zamawiającego do ustalenia warunków umowy nie ma bowiem charakteru
absolutnego, gdyż zamawiający nie może swego prawa podmiotowego nadużywać. Wynika to
zarówno z ograniczeń zasady swobody umów, jak i z innej podstawowej zasady prawa
cywilnego, wyrażonej w art 5 Kodeksu cywilnego.
Wysokość kar umownych przewidzianych przez Zamawiającego pozostaje też w
sprzeczności z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa odnoszącymi się doświadczenia usług pocztowych co wynika z regulacji zawartej w art. 87 Prawa pocztowego.
Przepis art. 87 ust. 5 wskazuje na wzajemne powiązanie pomiędzy Prawem
pocztowym a Kodeksem cywilnym. W świetle rzeczonego przepisu, odejście od zasad
odpowiedzialności określonych w Prawie pocztowym, jest dopuszczalne wyłącznie w
przypadkach kwalifikowanych, związanych ze znacznie wyższym stopniem nieprawidłowości
po stronie operatora pocztowego. Tylko wówczas dopuszczalne jest przejście na ogólne
zasady odpowiedzialności i - przykładowo - określenie odrębnych kar umownych w umowie oświadczenie usług pocztowych.
Innymi słowy, co literalnie już wynika z cytowanego przepisu, odpowiedzialność
operatora pocztowego co do zasady ograniczona jest do okoliczności i wysokości określonej
w dalszych przepisach tej ustawy (tj. w art. 88 i 89 Prawa Pocztowego). Jedyny wyjątek,
determinujący konieczność ponoszenia odpowiedzialności w wysokości przewyższającej
limity określone w art. 88 i 89 Prawa Pocztowego, związany jest ze ziszczeniem się jednej z
okoliczności wymienionych w art. 87 ust. 5 Prawa pocztowego. Tylko wtedy odpowiedzialność
operatora pocztowego może przewyższać zakres i wysokość odpowiedzialności wynikającej
z samej tej ustawy.
Zakres odpowiedzialności operatora pocztowego wyznaczony jest w art. 88 i 89 Prawa
pocztowego, które w sposób precyzyjny określają maksymalną wysokość odszkodowań za
poszczególne przypadki niewykonania lub nienależytego wykonania usług pocztowych. Są to
przepisy bezwzględnie obowiązujące, a zatem postanowienia umów o świadczenie usług
pocztowych nie mogą modyfikować zasad odpowiedzialności - w tym zwłaszcza zastrzegać
kar umownych w wysokości przekraczającej maksymalne stawki odszkodowań, wynikające z
art. 88 i 89 Prawa pocztowego. Jakkolwiek umowa o świadczenie usług może zastrzegać
odrębne zasady odpowiedzialności, to jednak - w świetle art. 87 ust. 5 Prawa pocztowego -
zasady te mogą znaleźć zastosowanie wyłącznie w przypadku, gdy niewykonanie lub
nienależyte wykonanie usługi pocztowej jest następstwem czynu niedozwolonego, nastąpiło z
winy umyślnej operatora albo też jest wynikiem rażącego niedbalstwa operatora.
Wskazać należy przy tym, iż art 87 ust 5 Prawa pocztowego stanowi niewielką
modyfikację art. 57 ust. 3 uprzednio obowiązującej ustawy z dnia 12 czerwca 2003 r. Prawo
pocztowe (tekst jedn. Dz.U. z 2008 r. Nr 189, poz. 1159 z późn. zm.), w myśl którego operator
publiczny odpowiadał za niewykonanie lub nienależyte wykonanie powszechnej usługi
pocztowej jedynie w zakresie określonym ustawa, chyba że niewykonanie lub nienależyte
wykonanie powszechnej usługi pocztowej było następstwem czynu niedozwolonego. O tym,że intencją ustawodawcy było uregulowanie w aktualnej ustawie kwestii odpowiedzialności
operatora w sposób analogiczny, gdzie granice i zakres tej odpowiedzialności wynika z samej
ustawy, świadczy uzasadnienie projektu ustawy Prawo pocztowe, złożonego w Sejmie VII
kadencji (druk nr 801 z dnia 8 października 2012 r., str. 59-60).
Stanowisko Odwołującego potwierdza, z zastosowaniem analogu przepisów prawa,
choćby interpretacja i praktyka stosowania art 65 Prawa przewozowego, który określając
zasady i zakres odpowiedzialności przewoźnika kreuje w tym zakresie zasady bezwzględnie
obowiązujące, które nie mogą być modyfikowane w ramach indywidualnych umów. Jak
wskazuje się w piśmiennictwie dotyczącym Prawa przewozowego: „Przyjmuje się, że przepisy
regulujące zasady odpowiedzialności (jak również przepisy dotyczące ustalenia szkody i
dochodzenia roszczeń oraz wysokości odszkodowania) mają charakter bezwzględnie
obowiązujący (...). Choć przepisy komentowanej ustawy wprost tego nie stanowią, pogląd ten
oparty jest na celu regulacji, jakim jest właściwe rozłożenie ciężarów i ryzyka związanego z
przewozem pomiędzy uczestników procesu transportowego. Rozłożenie to, będące wyrazem
pewnego kompromisu, zasadza się nie tylko na odpowiednim unormowaniu przesłanek i
granic odpowiedzialności przewoźnika, lecz także kwestii rozkładu ciężaru dowodu na istnienie
tych przesłanek i przyczyn zwalniających oraz wysokości należnego odszkodowania.
Problemy te są ściśle ze sobą związane. Każda ingerencja w stworzony ustawowo system
odpowiedzialności przewoźnika prowadzi do jego dezintegracji. Stąd też jako nieważne należy
ocenić postanowienia umów czy też regulaminów wydawanych przez przewoźników, w których
granice odpowiedzialności określone zostały w sposób odmienny od postanowień ustawy.
Pogląd ten w niczym nie uchybia możliwości regulowania w umowach i regulaminach
odpowiedzialności za inne niż unormowane ustawowo przypadki niewykonania lub
nienależytego wykonania umowy przewozu, w tym na zasadzie obowiązku zapłaty kar
umownych. Wątpliwa jest natomiast praktyka stosowania kar umownych w odniesieniu do
unormowanego w ustawie przypadku opóźnienia w przewozie przesyłki, z którym ustawa
wiąże konsekwencje prawne w postaci odszkodowania wyłącznie w przypadku, gdy wskutek
opóźnienia powstaje szkoda. Praktyka taka prowadzi do naruszenia równowagi interesów
uczestników procesu transportowego" .
W świetle powyższych uwag, Odwołujący wskazał, że przepisy Prawa pocztowego,
regulujące zasady odpowiedzialności za nienależyte wykonanie usług pocztowych, mają
charakter bezwzględnie obowiązujący. Przepisy te stanowią systemowe unormowanie
przesłanek i granic odpowiedzialności operatora pocztowego a także przyczyn zwalniających
oraz wysokości należnego odszkodowania i nie podlegają dowolnym modyfikacjom.
Biorąc pod uwagę powyższe Odwołujący wniósł o modyfikacje SIWZ poprzez dodanie
w Projekcie umowy w §10 ust. 10.20 o następującej treści: ” Postanowienia ustępów 1-19 maja
zastosowanie w przypadkach określonych w art. 87 ust. 5 ustawił Prawo Pocztowe, natomiast
z tytułu niewykonania bądź nienależytego wykonania usługi pocztowej przysługuje
Zamawiającemu odszkodowanie określone w art. 88 lub art. 89 ustawy Prawo Pocztowe".
W odniesieniu do pkt 10.14.3 załącznika nr 6 do SIWZ.
Odwołujący wskazał, że w katalogu przyczyn wadliwości wypełnienia formularza
potwierdzenia odbioru, stanowiących podstawę do wypłaty kary umownej, wskazano jako
jedną z przyczyn brak adnotacji o dwukrotnym awizowaniu przesyłki sądowej, ze wskazaniem
dat awizowania lub wskazania błędnych dat awizowania. Zgodnie z przepisami prawa
powszechnie obowiązującego w tym zakresie, w szczególności kpc, kpk oraz aktami
wykonawczymi do nich wymóg nanoszenia adnotacji o dwukrotnym awizowaniu przesyłki
sądowej, ze wskazaniem dat awizowania odnosi się do strony adresowej przesyłki, a nie do
formularza.
Przepisy nie wskazują na obowiązek nanoszenia tego typu adnotacji na formularzu
potwierdzenia odbioru czy formularzu pokwitowania odbioru. Wzór formularza pokwitowania
odbioru w postępowaniu karnym, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości w sprawie szczegółowych zasad i trybu doręczania pism sądowych w
postępowaniu karnym i wzór formularza potwierdzenia odbioru w postępowaniu cywilnym,
stanowiącym załącznik do rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie szczegółowego
trybu i sposobu doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnym nie przewiduje nawet
miejsca na adnotacje o dwukrotnym awizowaniu przesyłki sądowej.
W związku z powyższym wymóg w rzeczonym załączniku wykracza poza zakres
przepisów, w oparciu których ma być świadczony przedmiot zamówienia i o których mowa w
pkt 1 załącznika nr 5 do SIWZ. Wobec tego Odwołujący wniósł o dostosowanie tego
postanowienia do obowiązujących przepisów.
W odpowiedzi na odwołania Zamawiający wniósł o ich oddalenie.
Odnosząc się do poszczególnych zarzutów i twierdzeń Odwołujących Zamawiający
wskazał m.in.:
Istotą walki konkurencyjnej jest wyścig oferentów wzwyż, a nie dążenie do obniżania
wymogów SIWZ do najniższych możliwości w poszczególnych zakresach świadczenia z uwagi
na ograniczenia dotyczące poszczególnych oferentów.Żaden przepis prawa nie ogranicza zamawiającego w swobodzie określenia
przedmiotu zamówienia, zgodnie z jego indywidualnymi potrzebami. Powszechnie przyjmuje
się, że w zakresie tego uprawnienia mieści się również wskazanie skonkretyzowanego
rozwiązania technicznego. Jeżeli konsekwencją swobodnie określonych przez zamawiającego
wymagań co do przedmiotu namówienia, jest brak dostatecznej ilości ofert, fakt ten, sam przez
się, nie stanowi przejawu naruszenia ustawy Pzp.
Podkreślono, że Zamawiający prowadzi postępowanie, którego przedmiotem jest
doręczanie przesyłek nadawanych przede wszystkim w postępowaniu sądowym, zawartość
korespondencji sądowej, a także terminy \ prawidłowy sposób ich doręczania stanowią
szczególny element świadczenia usług pocztowych, konstruują bowiem element
publicznoprawnej relacji obywateli i podmiotów gospodarczych, występujących jako strony
postępowań sądowych. Skutki nienależytego wykonywania usługi pocztowej, której
przedmiotem jest korespondencja sądowa, mogą okazać się nieodwracalne i zawsze
towarzyszą im trudności w wykazaniu, jakie faktycznie czynności z zakresu prawidłowego
doręczenia zostały wykonane, a które zostały zaniedbane. W konsekwencji, Zamawiający
podejmuje starania, aby całość świadczenia usług pocztowych na rzecz sądów powszechnych
była możliwie precyzyjnie uregulowana i stwarzała atmosferę zaufania do systemu doręczeń
korespondencji sądowej, uwalniając go od społecznej krytyki.
Podkreślono, że Zamawiający prowadzi postępowanie, którego przedmiotem jestświadczenie usług pocztowych na rzecz niemal 400 sądów powszechnych, będących
nadawcą kilku milionów przesyłek miesięcznie. Jakość tak zdefiniowanego przedmiotu
zamówienia obejmuje nie tylko terminowe doręczenie całego wolumenu przesyłek, ale też
najwyższy dopuszczalny prawem poziom staranności w odniesieniu do każdej z tych milionów
przesyłek. W ocenie Zamawiającego, realizacja tych dwóch postulatów - jakości i terminowości
doręczeń, wymaga z jednej strony dogłębnego \ szerokiego zdefiniowania zakresu
zobowiązań wykonawców, a z drugiej restrykcyjnego systemu kar umownych, stanowiących
narządzie do wyciągnięcia należnych konsekwencji w odniesieniu do każdej nienależycie
doręczonej przesyłki sądowej.
Realizując cele zamówień publicznych wskazane przez ustawodawcę, Zamawiający
zdecydował, aby na udzielenie zamówienia publicznego miał wpływ również zakres
społecznego zobowiązania Wykonawcy. Na podstawie przepisów prawe zamówień
publicznych oraz w celu zwiększenia jakości świadczonych usług i społecznego zaufana do
metod i zasad doręczania korespondencji sądowej, Zamawiający wprowadził wymóg, aby,
elementem oceny ofert był stopień, w jakim poszczególni wykonawcy powierzą realizację
przedmiotu zamówienia w zakresie doręczania i wydawania korespondencji sądowej osobom
pozostającym w stosunku pracy. Sposób sformułowania tego kryterium obejmuje również
personel podwykonawców. Zamawiający stoi na stanowisku, iż osoby zatrudnione na
podstawie stosunku pracy dają lepszą rękojmię realizacji zamówienia, w tak ważnym
przedmiocie jakim jest obsługa korespondencji sądowej. Nie ulega bowiem wątpliwości, że w
odczuciu społecznym zatrudnienie na podstawie umowy o pracę jest bardziej cenione niż inne
formy zatrudnienia, przez co stwarza oczekiwanie większej dbałości o rzetelne wykonywanie
obowiązków pracowniczych. W przypadku listonoszy, zatrudnienie na podstawie stosunku
pracy stwarza dodatkowe społeczne oczekiwanie, iż dla danego obszaru listonoszom będzie
niezmiennie ta sarna osoba, znając specyfikę poszczególnych adresów, z którą łatwo będzie
pozostawać w stałym kontakcie. Stosunek pracy zapewnia większą stabilność zatrudnienia,
bezpośredni nadzór i jasne zasady odpowiedzialności.
W odniesieniu do poszczególnych zarzutów odwołań Zamawiający wskazał m.in.:
Nie sposób stworzyć zamkniętego, wyczerpującego katalogu rozwiązań technicznych
czy organizacyjnych, ułatwiających osobom niepełnosprawnym dostąp do usług pocztowych.
Katalogu takich rozwiązań i norm nie stworzył również ustawodawca.
Nie powinno także budzić wątpliwości, że warunki zawarte w SIWZ (tzw. warunki
przedmiotowe) powinny być spełnione w dniu składania ofert.
Podobnie jak w przypadku wymogu nie utrudniania osobom niepełnosprawnym
dostępu do placówki pocztowej, w której została awizowana korespondencja sądowa, tak
również w przypadku formułowania wymogu zapewnienia stanowiska wydawania przesyłek
sądowych, licującego z powagą takiej korespondencji, został przez Zamawiającego
sformułowany na podstawie skarg i krytyki społecznej. Nie ulega wątpliwości, że przedmiotem
zamówienia publicznego będzie doręczanie przesyłek sądowych o szczególnej wartości dla jej
adresatów. Wydawanie takich przesyłek, w ocenie Zamawiającego nie może odbywać się przy
tym sarny stanowisku, przy którym świadczone są również inne usługi. Wymóg ten nie
powinien jednak dotyczyć czynności związanych ze świadczeniem usług pocztowych, w celu
uniknięcia zarzutu potencjalnej stygmatyzacji społecznej osób odbierających korespondencję
sądową.
Nie sposób również nie .zauważyć prokonkurencyjnych skutków wymogu
sformułowanego przez Zamawiającego, który dopuszcza możliwość korzystania przez
wykonawcę z sieci usługowej podwykonawców, z jednoczesnym zachowaniem standardów
wydawania przesyłek sądowych, do których przyzwyczajone jest społeczeństwo.
W odniesieniu do lokalizacji placówek Zamawiający wskazał, że kwestionowane przez
Odwołującego postanowienie jest tożsame z przepisem prawa powszechnie obowiązującego
(Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 29 kwietnia 2013 r. w sprawie
warunków wykonywania usług powszechnych przez operatora wyznaczonego) oraz obecnie
wykonywanego zamówienia publicznego, którego Odwołujący jest stroną. Wymóg
ukształtowania sieci pocztowej wykonawcy, zgodnie ze standardem wymaganym od operatora
wyznaczanego stanowi konsekwentny wymóg Zamawiającego, stosowany również w obecnie
wykonywanym zamówieniu publicznym W sposób oczywisty, celem omawianego
postanowienia jest zapobiegnięcie sytuacji, w której sieć pocztowa wykonawcy nie jest
dostosowana do ilości adresatów odbierających korespondencją sądową na danym obszarze
co może skutkować ograniczeniem dostępu do przesyłek awizowanych.
Podniesiono także, że zgodnie z intencją ustawodawcy, Zamawiający zdecydował, że
jednym z elementów wyboru najkorzystniejszej oferty będzie kryterium społeczne, rozumiane
jako uwzględnienie w procesie decyzyjnym stopnia społecznej odpowiedzialności
przedsiębiorców, ubiegających się o uzyskanie zamówienia publicznego. Zgodnie z wolą
ustawodawcy, Zamawiający, w sposób wyraźny powiązał to kryterium z przedmiotemświadczeń. Nie powinno bowiem ulegać wątpliwości, że stosunek pracy odznacza się większą
trwałością, zwłaszcza w odbiorze społecznym, niż jakiekolwiek systemy motywacyjne
generowane przez umowy inne niż urnowa o pracę. Osoba, z którą operator pocztowy
nawiązuje stosunek pracy jest objęta ochroną ustawową, obejmującą wiele elementów, które
stanowią dla niej wartość skutecznie motywującą do należytego wykonywania obowiązków
pracowniczych jak np.: urlop na żądanie, urlopy macierzyńskie oraz większa wiarygodność
kredytowa.
Dodatkowo, w ocenie Zamawiającego, na podstawie przepisu art. 29 ust. 4 pkt 4 Pzp
w zw. i art. 7 Pzp dopuszczalne, a w przypadku obecnego kształtu rynku usług pocztowych
konieczne jest sformułowanie wymogu, aby zadeklarowany przez oferentów procent
personelu, któremu zostanie powierzone doręczanie \ wydawanie przesyłek sądowych
stanowiły osoby pozostające w stosunku pracy. Zamawiający stoi bowiem na stanowisku, że
sytuacja, w której każdy z oferentów podejmuje pewne zobowiązanie do utrzymania
minimalnej ilości pracowników pozostających w stosunku pracy, wykonujących określone
czynności w ramach realizacji zamówienia publicznego, jest sytuacją bardziej korzystną dla
Zamawiającego, z uwagi na oczekiwaną jakość przedmiotu świadczenia, jak i oczekiwania
społeczne, niż sytuacja, w której struktura zatrudnienia przedsiębiorcy będącego stroną
zamówienia publicznego pozostawiona jest wyłącznie ocenie takiego przedsiębiorcy, który ze
swojej natury kieruje się w pierwszej kolejności kryteriami finansowy, a nie społecznymi.
Wskazano następnie, że nienależnie od statusu prawnego kodów pocztowych
przypisanych do poszczególnych adresów na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, ani na etapie
oceny ofert, ani na etapie wykonywania zamówienia publicznego, nie powstanie wątpliwość,
jakie kody pocztowe są w powszechnym użyciu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Na
podstawie swoich obecnych doświadczeń z wdrażaniem usługi elektronicznego potwierdzenia
odbioru, Zamawiający jest przekonany, że lista kodów pocztowych jest jedynym obiektywnym
kryterium weryfikowania należytego realizowania tej usługi.
Zamawiający wskazał także m.in., że jeden z sądów, na rzecz których operator
pocztowy będzie zobowiązany świadczyć usługi pocztowe, będzie nadawcą znacznego
wolumenu około 10.000 przesyłek pocztowych dziennie. Dodatkowo Zamawiający opisał
zasady współpracy operatora pocztowego i takim nadawcą, w aspekcie technicznym, w
osobnym załączniku do OPZ. W celu uniknięcia ewentualnych wątpliwości Zamawiający
wskazał we wzorze umowy notoryjny fakt, iż jedynym sądem w Polsce prowadzącym
elektroniczne postępowanie upominawcze jest Sad Rejonowy Lublin-Zachów w Lublinie. W
sposób oczywisty, Zamawiający będzie oczekiwał od operatora pocztowego, będącego
przedsiębiorcą, zawodowym uczestnikiem obrotu na rynku pocztowym, do dochowania
należytej staranności l takiej organizacji sposobu wykonania zobowiązań wykonawcy, który
będzie odpowiadał właśnie tej specyfice nadawcy. Nie sposób dociec jakich jeszcze informacji
wykonawca mógłby potrzebować, aby oszacować koszty świadczenia usługi w zakresie, który
wykonuje również obecnie.
Argumentowano także, że Zamawiający określił obecny sposób współpracy Sądu
Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie z operatorem pocztowym (który powinien być znany
Odwołującemu, który obecnie świadczy usługi pocztowe na rzecz tego Sądu) jednocześnie
przewidując teoretyczną możliwość utworzenia Wydziału prowadzącego elektroniczne
postępowanie upominawcze w innym Sądzie. Zasady współpracy z operatorem pocztowym, z
uwagi na duży wolumen nadawany w elektronicznym postępowemu upominawczym różnią się
w stosunku do innych nadawców objętych zamówieniem publicznym przede wszystkim
możliwą formą składania reklamacji oraz formą elektronicznej książki nadawczej. Zamawiający
nie wykluczył jednak konieczności zmiany tych odmienności na przestrzeni 36 miesięcy
wykonywania zamówienia publicznego i ewentualnej przyszłej współpracy wydziałów
nadających korespondencją w elektronicznym postępowaniu upominawczym według tych
samych standardów technicznych co pozostałe sądy powszechne.
W świetle powyższego stwierdzono, że Zamawiający opublikował nie tylko wszystkie
informacje dotyczące zasad współpracy operatora pocztowego z wydziałem Sądu
prowadzącym elektroniczne postępowanie upominawcze, ale też przekazał informacje
wystarczające do podjęcia takiej współpracy. Zasady te nie uległy zmianie na przestrzeni
ostatnich lat i obaj Odwołujący świadczyli usługi pocztowe na rzecz tego sądu w oparciu
właśnie o te zasady.
W ocenie omawiającego, w .sposób oczywisty „zakres funkcjonalny narzędzia
informatycznego” a także „interfejsy wymiany danych”, których oczekuje Zamawiający zostały
wyczerpująco i bardzo szczegółowo oprane w Załącznikach 5A do 5D do SIWZ. W
szczególności, w treści tych załączników zostały osadzone przykładowe pliki elektronicznych
książek nadawczych, zaś wskazane przez Odwołującego pkt OPZ w sposób wyczerpujący i
technologicznie neutralny wskazują oczekiwania Zamawiającego co do funkcji, jakie będzie
realizować elektroniczna książka nadawcza.
Odnośnie komunikacji systemów informatycznych Zamawiający podniósł, że prowadzi
postępowanie, którego przedmiotem jest zawarcie umowy o świadczenie usług pocztowych
na rzecz niespełna 400 sądów powszechnych. W sposób oczywisty Zamawiający nie jest w
stanie przewidzieć dokładnego harmonogramu przekształceń infrastruktury informatycznej
uwzględniającej tak wiele lokalizacji. W konsekwencji, w postanowieniach SIWZ zostały
określone oczekiwania dotyczące obsługi technicznej korespondencji nadawanej przez Sądy
poprzez SOP, ale z z zastrzeżeniem trzech wyjątków. Pierwszym jest korespondencja
nadawana w elektronicznym postępowaniu upominawczym, gdzie wraz ze wskazaniem
szacunkowego wolumenu nadawanej korespondencji, Zamawiający zastrzegł konieczność
zachowania przez wykonawcę gotowości do świadczenia usług me tylko przez SOP, ale
również na dotychczasowych zasadach - według wybory Sądu, na rzecz którego świadczona
będą usługi pocztowe. Oczekiwany przez zamawiającego sposób wykonywania umowy przez
wykonawcę w tym zakresie nie wydaje się naruszać interesów żadnego z Odwołujących,
bowiem obecny sposób wykonywania zamówienia publicznego w zakresie świadczenia usług
pocztowych na rzecz Sądy Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie nie odbiega od zasad,
zgodnie z którymi świadczenie usług pocztowych w elektronicznym postępowaniu
upominawczym bym wykonywane również przez PP. Drugim wyjątkiem od modelu
komunikacji nadawców z operatorem pocztowym poprzez SOP jest możliwość komunikowania
wykonawcy elektronicznej książki nadawczej w formacie xml, we wszystkich przypadkach, w
których integracja tych wydziałów z SOP byłaby opóźniona lub wyłączona z jakiegokolwiek
powodu. Należy zatem uznać, że Zamawiający według swojej najlepszej wiedzy, stworzył
wyczerpujący i zamknięty katalog form komunikacji pomiędzy systemami informatycznymi
sądów powszechnych, a systemami informatycznymi operatora pocztowego, ograniczając je
do dwóch form oraz pozostawiając stronom zamówienia publicznego swobodę znalezienia
najlepszej, stricte technicznej formy należytego wykonania umowy, w odniesieniu do
poszczególnych nadawców, na etapie realizacji.
Zamawiający podkreślił także, że żaden przepis prawa powszechnie obowiązującego
nie zakazuje Zamawiającemu formułować w SIWZ wyższego standardu świadczenia usług
jeżeli jest to uzasadniona obiektywnymi potrzebami. Formułując kwestionowane przez
Odwołującego wymaganie, Zamawiający kierował się obiektywna potrzebą realizacji
postulatów szybkości postępowania sądowego oraz prawa do sądu, dążąc do zapewnienia
każdemu adresatowi możliwości odbioru korespondencji sądowej - również poza godzinamiświadczenia pracy. Uwzględnienie odwołania PP w tym zakresie może skutkować
utrudnieniem dostępu do odbioru korespondencji sądowej.
Odnośnie EPO Zamawiający wskazał m.in., że przedstawiony przez Odwołującego
zarzut sprowadza się do żądania, aby Zamawiający zaniechał ciągłości usług świadczonych
na rzecz sądów powszechnych, w zakresie elektronicznego potwierdzenia odbioru.
Zamawiający posiada potrzebę zachowania ciągłości wykonywania tej usługi i za
niedopuszczalną należy uznać sytuację, w której formułując warunki jej wykonywania miałby
dopuścić do zaprzestania jej świadczenia, z uwagi na ograniczenia jednego z potencjalnych
wykonawców.
Zamawiający odniósł się także szczegółowo do pozostałych zarzutów obu odwołań.
W kolejnych pismach procesowych oraz na rozprawie strony podtrzymały swoje
stanowiska i argumentację.
Przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego zgłosili:
Poczta Polska S.A. z siedzibą w Warszawie w sprawie o sygn. akt KIO 1040/15, oraz
Ogólnopolski
Związek
Pracodawców
-
Niepublicznych
Operatorów
Pocztowych
z siedzibą w Warszawie w sprawie o sygn. akt KIO 1043/15.
Izba na posiedzeniu nie uwzględniła opozycji zgłoszonej przez Odwołującego – Pocztę
Polską S.A. wobec przystąpienia złożonego przez ww. związek. W ocenie Izby zgłaszający
przystąpienie w sposób należyty wykazał legitymację do skorzystania ze środków ochrony
prawnej, o których mowa w art. 179 ust. 2 Pzp. W ocenie Izby okolicznością przesądzającą
jest tu fakt wydania decyzji o wpisie związku na listę, o której mowa w art. 154 pkt 5 Pzp.
Decyzja, a nie lista ogłaszana na stronie internetowej ma moc konstytutywną i rozstrzyga o
legitymacji, o której mowa w art. 179 ust. 2 Pzp.
W konsekwencji Izba stwierdziła skuteczność ww. przystąpień i dopuściła
zgłaszających przystąpienia do udziału w postępowaniu w charakterze uczestników.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje:
Izba uznała, że Odwołujący posiadają legitymację do wniesienia odwołania wymaganą
w art. 179 ust. 1 Pzp.
Rozpoznając odwołanie Izba kierowała się dyrektywami wynikającymi z art. 190 ust. 1
Pzp, zgodnie z którym strony i uczestnicy postępowania odwoławczego są obowiązani
wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne, jak również z
art. 192 ust. 7 Pzp, w myśl którego Izba nie może orzekać, co do zarzutów, które nie były
zawarte w odwołaniu.
Po przeprowadzeniu rozprawy, uwzględniając zgromadzony materiał dowodowy,
jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska stron oraz uczestników
postępowania, Izba uznała, że część zarzutów z obu odwołań potwierdziła się, co mogło
mieć istotny wpływ na wynik postępowania.
W zakresie zarzutów uwzględnionych z odwołania Polskiej Grupy Pocztowej S.A. z
siedzibą w Warszawie (dalej także: PGP), sygn. akt KIO 1040/15.
Izba podzieliła argumentację Odwołującego, iż koniecznym jest bardziej jednoznaczne
określenie wymagań Zamawiającego w zakresie postulowanego przystosowania placówek do
wymagań osób niepełnosprawnych. Zamawiający nie doprecyzował w szczególności, co
oznacza poczynione w specyfikacji zastrzeżenie, o braku utrudnienia dostępu osobom
niepełnosprawnym.
W pierwszej kolejności należy jednak docenić słuszność i potrzebę zaakcentowania
przez Zamawiającego w treści specyfikacji konieczności świadczenia usług pocztowych w
sposób zapewniający dostępność tych usług dla osób niepełnosprawnych. Istnieje szereg aktów
prawa, w tym aktów prawa międzynarodowego, wskazujących na potrzebę podejmowania
działań nakierowanych na zapewnienie równego traktowania osób niepełnosprawnych, także w
sferze dostępu do usług, co jest możliwe w szczególności poprzez likwidację istniejących barier.
Warto wskazać chociażby na ustawę z dnia 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów
Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania (Dz. U. z 2010 r., Nr 254, poz. 1700 ze zm.),
czy przywołać wynikający z art. 68 ust. 3 Konstytucji RP obowiązek władz publicznych do
zapewnienia szczególnej opieki m.in. osobom niepełnosprawnym. Zamawiający sam odwołał
się w odpowiedzi na odwołanie do pojęcia uniwersalnego projektowania, którego używa m.in.
Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych z dnia 27 stycznia 2010 r.
Na gruncie ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. Prawo pocztowe (Dz.U.2012.1529),
ustawodawca, w art. 62 ustawy, nałożył na operatora wyznaczonego obowiązek zapewnienia
osobom niepełnosprawnym dostępu do usług powszechnych. Potrzeby realizacji tego celu nie
należy przy tym zawężać jedynie do operatora wyznaczonego, skoro usługi pocztowe – dla
których dostęp ten powinien być także zapewniony, co wynika chociażby z konstytucyjnego
zakazu dyskryminacji w życiu społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny (art. 32
ust. 2 Konstytucji RP) – realizowane są dla podmiotów publicznych nie tylko przez operatora
wyznaczonego, ale również przez innych operatorów pocztowych, a więc przedsiębiorców
uprawnionych do wykonywania działalności pocztowej, na podstawie wpisu do rejestru
operatorów pocztowych. Skutecznym środkiem do realizacji powyższych celów mogą być m.in.
zamówienia publiczne, w których strona publiczna, poprzez kształtowanie wymogów służących
urzeczywistnianiu wartości, którymi kieruje się państwo, włącza się aktywnie w realizację
wynikających z tych wartości obowiązków. Nie ulega wątpliwości, że chęć uzyskania
zamówienia publicznego, może być dla podmiotów z sektora prywatnego, szczególną
motywacją do podjęcia działań dostosowujących swoją działalność do określonych standardów.
Perspektywa korzyści ekonomicznej, pomijając nawet inne korzyści biznesowe i rynkowe, które
wykonawca może zdobyć z uwagi na realizację zadań objętych zamówieniami publicznymi,
zwłaszcza w przetargach o znacznych wartościach, czy o zasięgu ogólnokrajowym, jest w tej
materii z pewnością istotnym argumentem. Zamawiający mają możliwość wpływania w sposób
realny, by przynajmniej pewne minimum rozwiązań i warunków stało się normą w procesie
likwidacji tych barier.
Abstrahując od powyższego, to w tej sprawie zadaniem Izby była ocena, czy użyte
przez Zamawiającego określenie, tj. opis odwołujący się do pojęcia „oczywistego utrudniania”
wypełnia wytyczne zawarte w art. 29 ust. 1 i 2 Pzp oraz art. 7 Pzp w kontekście zapewnienia
porównywalności ofert.
Zgodnie z art. 29 Pzp, przedmiot zamówienia opisuje się w sposób jednoznaczny i
wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniając
wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty (ust. 1).
Przedmiotu zamówienia nie można opisywać w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą
konkurencję (ust. 2). Przepis art. 7 ust. 1 Pzp, stanowi o tym, że zamawiający przygotowuje i
przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie
uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców.
W niniejszej sprawie, Zamawiający w ramach tzw. warunków przedmiotowych, wskazał
w Rozdziale IV pkt 3 ppkt 6 lit. e) SIWZ, że wszystkie placówki pocztowe, w których wykonawca
zapewnia odbiór przesyłek sądowych umiejscowione muszą być w lokalizacjach oraz posiadać
warunki lokalowe, które w sposób oczywisty nie utrudniają dostępu osobom niepełnosprawnym.
Tożsamy wymóg zamawiający przewidział w pkt 21.5 Opisu przedmiotu zamówienia (załącznik
nr 5 do SIWZ) oraz w § 5.4.5 wzoru umowy (załącznik nr 6 do SIWZ).
Izba uznała ostatecznie, że wskazane jest doprecyzowanie specyfikacji w zakresie, co
oznacza dla Zamawiającego oczekiwanie, by placówki pocztowe w sposób oczywisty nie
utrudniały dostępu osobom niepełnosprawnym. W istocie sam Zamawiający przedstawił
argumentację przemawiającą właśnie za możliwością dokonania opisu w sposób bardziej
jednoznaczny i wyczerpujący, a więc w sposób wymagany przepisem art. 29 ust. 1 Pzp.
Zamawiający wskazał m.in., że ocena czy nie ma miejsce oczywiste utrudnienie osobie
niepełnosprawnej odebrania korespondencji – cytując – „nigdy nie będzie nastręczała trudności
w okolicznościach konkretnego przypadku”. Świadczy to o tym, że Zamawiającemu znane jest,
co może lub nie, zostać uznane za oczywiste utrudnienie. Cel i istota wytycznych z art. 29 ust.
1 Pzp jest prosta – jeżeli daną kwestię wchodzącą w zakres przedmiotu zamówienia można
opisać to należy to właśnie zrobić w sposób najpełniej oddający i obrazujący jej zakres – i w tym
przypadku ograniczanie się do ogólnego pojęcia, które niewątpliwie może być bardziej
doprecyzowane, nie jest działaniem, które powinno zostać uznane za wystarczające.
Wymóg wyczerpującego opisu nie oznacza w przypadku tego postępowania
obowiązku tworzenia przez Zamawiającego zamkniętego katalogu wszystkich rozwiązań i
warunków ułatwiających dostęp do usług pocztowych. Natomiast istnieje z pewnością
możliwość stworzenia opisu, który przedstawiać będzie pewne minimum, podstawowy standard,
którego spełnienie wpisuje się w pojęcie oczywistego nie utrudniania dostępu. Zamawiający
dysponuje w tym zakresie możliwością wskazania otwartego katalogu podstawowych rozwiązań
i warunków, które dopuszcza, jako świadczących o braku oczywistego utrudnienia dostępu
osobom niepełnosprawnym. Zamawiający nie powinien mieć żadnych trudności ze stworzeniem
takiego katalogu. Istnieje szereg cennych źródeł – chociażby raportów i opracowań Rzecznika
Praw Obywatelskich, Urzędu Komunikacji Elektronicznej czy Urzędu Ochrony Konkurencji i
Konsumentów, które charakteryzują bariery w dostępie do usług, w tym usług pocztowych.
Zamawiający, niezależnie od posiadania w tym zakresie własnej wiedzy i doświadczenia, może
z nich korzystać, by w sposób bardziej pełny i precyzyjny opisać, co faktycznie oznaczać będzie
dla niego postawiony w specyfikacji wymóg.
Odwołujący zasadnie argumentował, że obecna treść specyfikacji może być różnie
interpretowana – bardziej lub mniej rygorystycznie. Wykonawca nie zna nawet minimum
wytycznych Zamawiającego, a znaczenie pojęć „oczywistego” czy „utrudniania”, będących
pojęciami ocennymi, może być szeroko i w odmienny sposób wykładane w praktyce.
Konfrontując to z faktem, że to minimum może zostać niewątpliwie określone przez
Zamawiającego Izba uznała za zasadne nakazanie doprecyzowania treści specyfikacji.
Działanie to będzie nie tylko wypełnieniem dyspozycji z art. 29 ust. 1 i 2 Pzp, ale skutkować
będzie także tym, że w zakresie tego wymogu zostanie zapewniona porównywalność ofert.
Potrzeba doprecyzowania postawionego wymogu jest tym bardziej widoczna, gdy zważy się, że
wymóg ten zamawiający uczynił tzw. warunkiem przedmiotowym.
Izba uznała także za niezbędne doprecyzowanie przez Zamawiającego podstaw i
sposobu sprawdzenia wybranych placówek wykonawcy w zakresie spełnienia warunków, o
których mowa w Rozdziale IV pkt 3 ppkt 6 SIWZ. W zakresie żądań Odwołującego Izba
podzieliła jedynie żądanie, by Zamawiający określił, w jaki sposób i na jakich podstawach będzie
dokonywał sprawdzenia spełniania warunków przedmiotowych.
W przywołanym miejscu specyfikacji Zamawiający wskazał, że przed dokonaniem
wyboru najkorzystniejszej oferty zastrzega sobie prawo sprawdzenia wybranych placówek
wykonawcy w zakresie spełnienia warunków, o których mowa w ppkt 6 a) – g). Prawo
Zamawiającego do przeprowadzenie tego rodzaju weryfikacji nie może być kwestionowane.
Z treści specyfikacji wynika jednak, w ocenie Izby, że zamawiający określił jedynie, co
będzie podstawą weryfikacji w zakresie wymogów z litery a) do c). W odniesieniu do wymogów
wykazania, że wykonawca posiada: a) co najmniej jedną stałą placówkę pocztową, liczącśrednio w skali kraju, przypadającą na 6000 mieszkańców na terenie gmin miejskich i gmin
miejsko-wiejskich; b) co najmniej jedną placówkę pocztową, licząc średnio w skali kraju,
przypadającą na 85 m2 powierzchni w gminach wiejskich; c) w każdej gminie co najmniej jedną
stałą placówkę pocztową, Zamawiający wskazał – po modyfikacji SIWZ z dnia 29 maja 2015 r.
– że podstawą weryfikacji będą dane Urzędu Statystycznego zawarte w opracowaniu pt.
Powierzchnia ludności w przekroju terytorialnym w 2014 r. dostępnej pod wskazanym w SIWZ
linkiem, tabeli nr 26, w którym podział administracyjny kraju został opracowany wg stanu na
dzień 1 stycznia 2014 r., a liczba ludności we wszystkich jednostkach wykazana jest wg stanu
na dzień 31 grudnia 2013 r., z uwzględnieniem zmian dokonanych na mocy rozporządzenia
Rady Ministrów z dnia 29 lipca 2014 r. w sprawie połączenia gmin, ustalenia granic niektórych
gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta oraz zmiany siedziby władz
gminy (Dz. U. z 2014 r., poz. 1032).
W zakresie pozostałych wymogów treść specyfikacji nie określa podstawy weryfikacji
ani jej sposobu.
Zgodnie z art. 25 ust. 1 Pzp w postępowaniu o udzielenie zamówienia zamawiający
może żądać od wykonawców wyłącznie oświadczeń lub dokumentów niezbędnych do
przeprowadzenia postępowania. Oświadczenia lub dokumenty potwierdzające spełnianie: 1)
warunków udziału w postępowaniu, 2) przez oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane
wymagań określonych przez zamawiającego - zamawiający wskazuje w ogłoszeniu o
zamówieniu, specyfikacji istotnych warunków zamówienia lub zaproszeniu do składania ofert.
Na mocy delegacji zawartej w ust. 2 Prezes Rady Ministrów wydał rozporządzenie z dnia 19
lutego 2013 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od
wykonawcy, oraz formy, w jakich dokumenty te mogą być składane (Dz.U.2013.231).
Ustawodawca dostrzegł więc potrzebę, by podstawy i zasady weryfikacji, nie pozostawały
niedookreślone w postępowaniu o zamówienie publiczne. Przeciwnie istnieje obowiązek, by te
kluczowe dla przebiegu postępowania kwestie miały określone ramy faktyczne i prawne.
Zamawiający dokonując opisu przedmiotu zamówienia, postawił w tym postępowaniu
określone wymagania wobec oferowanego przedmiotu, a tym samym powinien wskazać w
SIWZ narzędzia, za pomocą których dokona badania zgodności oferty z jego wymaganiami. W
tym przypadku Zamawiający nie określił, czy podstawą badania będą jedynie dokumenty, a
jeżeli tak to jakie, jak również, czy sprawdzenie będzie polegało np. terenowej kontroli placówek.
Mając na uwadze specyfikę tego postępowania oraz to, że nie można wykluczyć, że na moment
wyboru oferty, placówki podane przez oferenta na potwierdzenie spełniania warunków
przedmiotowych, a więc wykaz obrazujący stan rzeczy na moment złożenia oferty, mogą
przykładowo już nie istnieć – dynamika życia gospodarczego nie pozwala na wykluczenie takiej
sytuacji – celowe jest, by Zamawiający doprecyzował zasady weryfikacji. Wykonawca musi
bowiem wiedzieć, co Zamawiający chce sprawdzać i jak oraz w jaki sposób będzie miał
obowiązek dowodzenia – w przypadku powstania takiej potrzeby, że jego oferta była prawidłowa
na moment jej złożenia.
Izba podzieliła także zasadność zarzutów i żądanie usunięcia klauzuli zawartej w §
14.3 wzoru umowy. Paragram 14 – zgodnie z nadanym tytułem – dotyczy klauzul salwatoryjnych
i zmiany umowy. Trudno uznać, by klauzula z § 14.3 nosiła w ogóle cechy klauzul
salwatoryjnych, które służą zachowaniu ważności umowy pomimo, że część zawartych w niej
postanowień może być obarczona sankcją nieważności. Klauzula z § 14.3 wzoru umowy
zmierza do zakończenie stosunku zobowiązaniowego, a nie utrzymania mocy obowiązującej
chociażby części jej postanowień. Zgodne z brzmieniem § 14.3 wzoru umowy: „Strony ustalają,że powierzenie doręczania przesyłek sądowych operatorowi wyznaczonemu lub innemu
podmiotowi, w drodze regulacji prawa powszechnie obowiązującego stanowi zaistnienie istotnej
zmiany okoliczności powodującej, że wykonanie Umowy nie leży w interesie publicznym w
rozumieniu przepisu art. 145 ust. 1 p.z.p. począwszy od dnia opublikowania aktu prawnego
wprowadzającego taką zmianę”. Zgodnie z art. 145 ust. 1 Pzp, w razie zaistnienia istotnej
zmiany okoliczności powodującej, że wykonanie umowy nie leży w interesie publicznym, czego
nie można było przewidzieć w chwili zawarcia umowy, zamawiający może odstąpić od umowy
w terminie 30 dni od powzięcia wiadomości o tych okolicznościach.
Izba podzieliła także argumentację Odwołującego, że nie jest dopuszczalne, by na tym
etapie postępowania Zamawiający przesądzał o tym, że powierzenie doręczania przesyłek
sądowych operatorowi wyznaczonemu lub innemu podmiotowi, w drodze regulacji prawa
powszechnie obowiązującego stanowi zaistnienie istotnej zmiany okoliczności powodującej, że
wykonanie umowy nie leży w interesie publicznym – a więc by przesądzał o zastosowaniu art.
145 ust. 1 Pzp. Słusznie argumentował Odwołujący, że okoliczność decydująca o zastosowaniu
tej normy musi mieć charakter nieprzewidywalny. Tymczasem Zamawiający już teraz tą
okoliczność identyfikuje, a w dodatku chce przesądzić, że wypełnia ona dyspozycję art. 145 ust.
1 Pzp. Wbrew stanowisku Zamawiającego nie sposób uznać, że § 14.3 wzoru umowy ma
charakter informacyjny. Taki charakter ma postanowienie z § 12.1 wzoru umowy, gdzie
wskazano, że zamawiający jest uprawniony do odstąpienia umowy w przypadkach wskazanych
w przepisach prawa powszechnie obowiązującego, w szczególności art. 145 Pzp.
Postanowienie z § 14.3 wzoru umowy nie ma waloru informacyjnego lecz wprost przesądza o
tym, że strony ustalają dla potrzeb tej umowy, że określona okoliczność stanowi wypełnienie
dyspozycji art. 145 Pzp. Wprowadzenie tego rodzaju ustaleń, nie koresponduje z celem i treścią
art. 145 Pzp. Tego rodzaju działanie może być odczytywane jako wymaganie, by wykonawca,
już obecnie, przyjął wobec Zamawiającego ustalenia o charakterze wiążącym, w dodatku, co do
okoliczności, które w świetle art. 145 Pzp powinny być nieprzewidywalne. W szczególności nie
sposób uznawać, by Zamawiający mógł w chwili obecnej ustalać, że wykonanie tej umowy nie
będzie w interesie publicznym z uwagi na powierzenie przesyłek sądowych operatorowi w
drodze regulacji prawa powszechnie obowiązującego. Nawet gdy dojdzie do wprowadzenia
tego rodzaju regulacji – gdzie nie sposób teraz oceniać jej skutków, czy przyjmować
konkretnego momentu, od kiedy inny operator będzie świadczyć te usługi – to nie można już
teraz wykluczać oceny przeciwnej do ustalenia wprowadzonego przez Zamawiającego, a więc,że wykonanie do końca umowy zawartej wskutek tego postępowania może jednak pozostawać
w interesie publicznym. Przesądzenie tej kwestii będzie możliwe dopiero w momencie
wprowadzenia tego rodzaju regulacji i z uwzględnieniem realiów, jakie będą wówczas istnieć.
Dopiero na ten moment Zamawiający będzie miał podstawy do analizy zaistnienia przesłanek z
art. 145 ust. 1 Pzp.
W zakresie zarzutów uwzględnionych z odwołania Poczty Polskiej S.A. z siedzibą w
Warszawie (dalej także: PP), sygn. akt KIO 1043/15.
Izba podzieliła twierdzenia i zarzuty Odwołującego, co do niejednoznaczności opisu
przedmiotu zamówienia w części dotyczącej Elektronicznej książki nadawczej i Elektronicznej
książki odbiorczej (EKN i EKO).
Izba szczegółowo przeanalizowała treść OPZ oraz załączników i doszła do
przekonania, że faktycznie nie sposób wyczytać, jakie zakresy funkcjonalne czy interfejsy
wymiany danych mają charakteryzować wymagane przez Zamawiającego narzędzie
informatyczne. Zamawiający argumentował, że dokonał opisu w sposób precyzyjny i
wystarczający do sporządzenia oferty. Zamawiający ograniczył się w tym zakresie do ogólnych
wywodów i twierdzeń. Izbie nie przedstawiono, jakie konkretne zapisy definiują ww. narzędzia
informatyczne, ich zawartość i funkcje, oraz nie wykazano, że obecna treść i forma zapisów
specyfikacji tworzy czytelny i pełny obraz wymogów Zamawiającego, w tym nie przedstawiono
Izbie przykładowych książek, do których odwoływał się Zamawiający.
W pkt 24 OPZ, Zamawiający wskazał, że wykonawca będzie zobowiązany, na własny
koszt doręczyć i zapewnić należyte funkcjonowanie, w każdym Sądzie, narzędzia
informatycznego zapewniającego możliwość rozliczenia nadanej korespondencji w danym
okresie rozliczeniowym oraz integrację tego sytemu z narzędziami informatycznymi,
wskazanymi przez Zamawiającego.
W pkt 24.1 OPZ, Zamawiający dokonał rozwinięcia wymogów z pkt 24 OPZ, wskazując,że wykonawca będzie zobowiązany przyjmować od każdego nadawcy elektroniczną książkę
nadawczą za pośrednictwem web service, w formacie odpowiadającym strukturze opisanej w
Załączniku 5B Opis Techniczny EPO.
Następnie w pkt 25 OPZ, Zamawiający przewidział także, że wykonawca będzie
zobowiązany, na własny koszt doręczyć i zapewnić należyte funkcjonowanie, w każdym
Sądzie, narzędzia informatycznego zapewniającego możliwość rozliczenia odebranej
korespondencji w danym dniu oraz integrację tego sytemu z narzędziami informatycznymi,
wskazanymi przez Zamawiającego, za pośrednictwem elektronicznej książki nadawczej,
odpowiadającej funkcjonalnościom, o których mowa w postanowieniach pkt 24 powyżej.
W § 6.1 wzoru umowy Zamawiający wskazał, że niezależnie od zobowiązania
wykonawcy, do integracji z systemami informatycznymi opisanymi w postanowieniach § 7
Umowy, Wykonawca zobowiązuje się utrzymać gotowość do udostępnienia Jednostkom
rzetelnych informacji o zakresie obejmującym funkcjonalności opisane w Załączniku nr 4 do
Umowy – „Opis Przedmiotu Zamówienia”, jako elektroniczna książka nadawcza, śledzenie
przesyłek i elektroniczna książka odbiorcza.
Powyższe zapisy cechuje niejednoznaczność. Punkt 24.1 OPZ stanowi o
przyjmowaniu od nadawcy (a więc sądu) EKN w formacie odpowiadającym strukturze opisanej
w załączniku 5B. Nie można z tego wywnioskować jednoznacznie, co doręczyć ma
wykonawca. Pkt 25 OPZ w ogóle nie opisuje elektronicznej książki odbiorczej – jego treść
skupia się na elektronicznej książce nadawczej o funkcjonalnościach, które ma
charakteryzować pkt 24. Pkt 24 nie wskazuje wprost na konkretne funkcjonalności, a w
zakresie struktury odsyła do załącznika 5B, którego analiza także nie daje jasnego obrazu
wymogów związanych z EKN i EKO. Załącznik ten definiuje jedynie elektroniczną książkę
nadawczą – elektroniczna struktura danych zawierająca spis przesyłek rejestrowanych
przekazywanych przez sąd operatorowi pocztowemu do doręczenia – a dalsza jego treść
także nie pozwala na odkodowanie wymogów, które należy przypisać właśnie tym narzędziom
informatycznym. Funkcjonalności opisane natomiast w § 7 umowy dotyczą innych,
określonych narzędzi informatycznych i wskazane jest, by Zamawiający w sposób bardziej
czytelny sprecyzował, które spośród nich, ewentualnie czy także inne w tym paragrafie nie
ujęte, dotyczą EKN i EKO.
Przewidywany po stronie wykonawcy obowiązek dostarczenia i zapewnienia
funkcjonowania EKN i EKO dotyczy stworzenia określonego narzędzie informatycznego o
funkcjach kluczowych dla współpracy między stronami umowy. Już sama ta okoliczność
wymaga precyzyjnego, czytelnego i pełnego opisania wymogów Zamawiającego, także, gdy
weźmie się pod uwagę okoliczność, że wadliwie działające narzędzia mogą wpływać na
poziom świadczenia usługi, a w konsekwencji na obciążanie wykonawcy przewidywanymi
karami umownymi. Tymczasem Zamawiający poświęcił ww. narzędziom dwa ogólne punkty
OPZ, które w dodatku odsyłają, w sposób nieczytelny, do innych części SIWZ, dotyczących
odrębnych narzędzi informatycznych. Zamawiający argumentował przed Izbą, że w treści OPZ
znajduje się zapis o „odpowiedniej” strukturze, czy funkcjonalnościach, a więc nie tożsamej do
EPO, którego dotyczy załącznik 5B. Potwierdza to jedynie, że tak przyjęty opis nie przedstawia
w sposób precyzyjny wymagań Zamawiającego. Wykonawca musi w konsekwencji
wyinterpretować, co z danej struktury czy funkcjonalności może być „odpowiednie”.
Konieczne jest doprecyzowanie powyższych kwestii, tak by specyfikacja dawała
wykonawcy przejrzysty obraz wymagań Zamawiającego. Zamawiający zobowiązany jest
bowiem do jednoznacznego formułowania postanowień specyfikacji tak, aby wykonawcy
składający ofertę byli świadomi rzeczywistego zakresu zamówienia, jego warunków,
okoliczności wpływających na jego realizację oraz mieli możliwość rzetelnego obliczenia ceny
za wykonanie zamówienia (vide przykładowo: wyrok KIO z dnia 14 listopada 2014 r., sygn. akt
KIO 2251/14).
Izba pozostawiła jednocześnie Zamawiającemu swobodę, co do formy tego
doprecyzowania. Czy zostanie to dokonane poprzez stworzenie odrębnych załączników, czy
poprzez wprowadzenie systemu czytelnych odesłań to już pozostaje w gestii Zamawiającego.
Izba uwzględniła także zarzut dotyczący dni i godzi funkcjonowania placówek
pocztowych, ale jedynie w aspekcie nadmierności tego wymogu, jako tzw. warunku
przedmiotowego.
Zgodnie z Rozdziałem IV pkt 3 ppkt 6 lit. d) SIWZ, Zamawiający wymaga w ramach
tzw. warunków przedmiotowych, że wszystkie placówki, w których wykonawca zapewnia
odbiór przesyłek sądowych, muszą być czynne we wszystkie dni robocze przez co najmniej 6
godzin dziennie, w tym w jeden dzień roboczy w tygodniu do godziny 20:00 lub w soboty przez
co najmniej 3 godziny.
Zamawiający weryfikuje spełnianie warunków przedmiotowych przez oferowane
dostawy, usługi lub roboty budowlane, nie później niż w dniu, w którym upłynął termin
składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo termin składania ofert.
Odnosząc powyższe do warunków tego postępowania, w zakresie godzin i dni pracy
placówek pocztowych, wykonawca musiałby najpóźniej na dzień składania ofert
przeorganizować swoją dotychczasową działalność, tak by placówki były czynne przez co
najmniej 6 godzin dziennie, w tym w jeden dzień roboczy w tygodniu do godziny 20:00 lub w
soboty przez co najmniej 3 godziny. W konsekwencji jedynie dla potrzeb złożenia oferty, bez
gwarancji wykonywania zamówienia, wykonawca musiałby wprowadzić zmiany w zakresie
funkcjonowania kilku tysięcy placówek, co oczywiście musi wiązać się ze znacznymi kosztami
oraz trudnościami organizacyjnymi, czy koniecznością ustalenia z pracownikami lub innymi
osobami/podmiotami współpracującymi z wykonawcą nowych zasad (godzin lub dni). Izba
podzieliła argumentację Odwołującego, że żadne uzasadnione względy i potrzeby
Zamawiającego nie przemawiają za tym, by oczekiwać od wykonawców, by już na moment
składania ofert zmieniali dni bądź godziny pracy placówek. Zamawiający nie przedstawił w tej
materii przekonującej i rzeczowej argumentacji, ograniczając się jedynie do stwierdzenia, że
wymóg otwarcia placówek stwarza możliwość zweryfikowania, czy wykonawca będzie
należycie wykonywał zamówienie, a taka konstrukcja pozwala na sprawdzenie tego już na
etapie wyboru oferty. Przy skali tego zamówienia jest to wymóg, który niesie ze sobą zarówno
ogromne koszty jak i trudności organizacyjne. Dla Zamawiającego istotne jest, by na etapie
realizacji tego zamówienia placówki były czynne ww. godziny i dni. Ważąc racje i interesy stron
oraz wymóg zachowania warunków, które nie są nadmierne oraz nie utrudniają uczciwej
konkurencji, Izba uznała ostatecznie, że Zamawiający powinien przenieść swoje oczekiwania
w tym zakresie już na etap realizacji umowy.
Izba podzieliła także twierdzenia Odwołującego o ogólnym brzmieniu zmiany umowy
przewidzianej w § 14.4.2. wzoru umowy. Zgodnie z art. 144 ust. 1 Pzp, zakazuje się istotnych
zmian postanowień zawartej umowy w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano
wyboru wykonawcy, chyba że zamawiający przewidział możliwość dokonania takiej zmiany w
ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz określił
warunki takiej zmiany. Zamawiający zgodnie z art. 144 ust. 1 Pzp uprawniony jest do
przewidywania zmian umowy, jednak przepis wymaga, by jednocześnie określone zostały
warunki tej zmiany, co w tym przypadku nie zostało dochowane. Jednocześnie Izba wskazuje,że przepis ten – odnoszący się do zmiany umowy zawartej w sprawie zamówienia publicznego,
może być zatem naruszony przez Zamawiającego w trakcie realizacji umowy w sprawie
zamówienia publicznego, w sytuacji gdy Zamawiający wprowadza do umowy w sprawie
zamówienia publicznego zmiany, które mają charakter istotny w stosunku do treści oferty, na
podstawie której dokonano wyboru wykonawcy do realizacji zamówienia i jeżeli możliwości
takiej zmiany i jej warunków nie przewidział w ogłoszeniu o zamówieniu lub specyfikacji. Na
etapie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego przywołane przez Odwołującego
okoliczności mogły być oceniane, co najwyżej, jako mogące mieć wpływ na brak możliwości
przygotowania i wyceny oferty w danym postępowaniu przez wykonawcę i naruszenia w tym
względzie art. 29 ust. 1 i 2 Pzp.
W analizowanym § 14.4.2 wzoru umowy Zamawiający przewidział zmianę
jednostkowej ceny brutto oraz zmianę całkowitego wynagrodzenia brutto wykonawcy, w
przypadku zaistnienia okoliczności uzasadniających zmianę, w szczególności w przypadku
zmiany warunków świadczenia usług. Posłużenie się ogólnym zwrotem „okoliczności
uzasadniających zmianę” nie może być uznawane za wypełnienie dyspozycji art. 144 ust. 1
Pzp, przewidującej obowiązek określenia warunków przewidywanej zmiany. Jednocześnie,
analizowane postanowienie umowy dotyczy istotnych elementów umowy związanych z ceną
oraz całkowitym wynagrodzeniem brutto wykonawcy. Brak sprecyzowania warunków zmiany
tych kluczowych dla wykonawcy elementów może skutkować brakiem możliwości wyceny
ryzyk związanych z realizacją zamówienia, a w konsekwencji rzutować na możliwość
przygotowania i wyceny oferty.
Doprecyzowania wymaga także § 10.14.3 wzoru umowy, gdyż przepisy prawa
wskazują stronę adresową przesyłki, jako miejsce nanoszenia adnotacji o awizowaniu.
Paragraf 10.14 wzoru umowy dotyczy kar umownych związanych z formularzem zwrotnego
potwierdzenia odbioru. Analiza dalszej części umowy nakazuje wniosek, że postanowienia z
tego paragrafu dotyczącą formularzy papierowych. Przesyłce z elektronicznym
potwierdzeniem odbioru Zamawiający poświęcił bowiem odrębny § 10.15. W § 10.14.13 wzoru
umowy Zamawiający przewidział karę umowną za brak adnotacji o dwukrotnym awizowaniu
przesyłki sądowej, ze wskazaniem dat awizowania lub wskazaniu błędnych dat awizowania.
Przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 października 2010 r. w sprawie
szczegółowego trybu i sposobu doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnym
(Dz.U.2013.1350) - § 7 ust. 1 pkt 1; § 8 ust. 2 pkt 2; oraz rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 17 grudnia 2014 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu doręczania
pism sądowych w postępowaniu karnym (Dz.U.2015.82) - § 6 ust. 1; mówią o dokonywaniu
zaznaczeń w kwestiach awizowania na adresowej stronie przesyłki, a nie na formularzu
odbioru.
W zakresie pozostałych zarzutów odwołanie Polskiej Grupy Pocztowej S.A. z siedzibą
w Warszawie oraz odwołanie Poczty Polskiej S.A. z siedzibą w Warszawie, podlegały
oddaleniu. Izba w pełni podzieliła zasadność krytycznej oceny twierdzeń Odwołujących oraz
argumentację i wywody Zamawiającego przedstawione w odniesieniu do poszczególnych
zarzutów – uznając je tym samym za własne. W zakresie oddalonych zarzutów Izba nie uznała
także znaczenia dowodowego dokumentów składanych przez Odwołujących, gdyż nie
dotyczyły one kwestii mogących zostać uznane za istotne z punktu widzenia istoty zarzutów
oraz powołanych przepisów prawa. Dodatkowo Izba wskazuje na następujące podstawy
swojego rozstrzygnięcia.
W odniesieniu do zarzutów wspólnie podnoszonych przez obu Odwołujących, a
dotyczących kar umownych i zasad oraz zakresu odpowiedzialności operatora na gruncie
ustawy Prawo pocztowe.
Zgodnie z art. 87 ust. 1 Prawa pocztowego do odpowiedzialności operatorów
pocztowych za niewykonanie lub nienależyte wykonanie usługi pocztowej stosuje się ustawę
z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej.
Stosownie do art. 87 ust. 3 ww. ustawy, operator pocztowy, który zawarł umowę oświadczenie usługi pocztowej z nadawcą, odpowiada za niewykonanie lub nienależyte
wykonanie usługi pocztowej, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie nastąpiło:
1) wskutek siły wyższej; 2) z przyczyn występujących po stronie nadawcy lub adresata,
niewywołanych winą operatora pocztowego; 3) z powodu naruszenia przez nadawcę lub
adresata przepisów ustawy albo regulaminu świadczenia usług pocztowych lub
powszechnych; 4) z powodu właściwości przesyłanej rzeczy.
W myśl art. 87 ust. 5 ustawy operator pocztowy odpowiada za niewykonanie lub
nienależyte wykonanie usługi pocztowej w zakresie określonym ustawą, chyba że
niewykonanie lub nienależyte jej wykonanie: 1) jest następstwem czynu niedozwolonego; 2)
nastąpiło z winy umyślnej operatora; 3) jest wynikiem rażącego niedbalstwa operatora.
Przepis art. 88 Prawa pocztowego określa z kolei zdarzenia będące podstawą
odpowiedzialności i wysokość (zasady jej ustalania) przysługującego odszkodowania z tytułu
niewykonania lub nienależytego wykonania usługi powszechnej (ust. 1) oraz z tytułu usługi
pocztowej nie będącej usługą powszechną (ust. 4).
W ocenie Izby przepisy Prawa pocztowego nie zakazują Zamawiającemu stosowania
kar umownych, w szczególności, jako instrumentu służącego zapewnieniu odpowiedniego
poziomu jakości świadczonych usług. Przepisy te odnoszone muszą być bowiem do
odpowiedzialności stricte odszkodowawczej. Kary umowne, pomimo że orzecznictwo i
doktryna akcentuje ich główny – kompensacyjny – charakter, pełnią natomiast także inne
funkcje, obok funkcji odszkodowawczej. Są m.in. narzędziem o funkcji mobilizującej i
dyscyplinującej stronę umowy do należytego wykonywania umowy. Zadania te można określić
mianem funkcji stymulacyjnej kary umownej, bowiem zastrzeżenie kary umownej ma
mobilizować dłużnika do prawidłowego wykonania zobowiązania (zob. P. Drapała (w:)
System..., s. 957). Zastrzeżenie kary umownej jest więc środkiem jurydycznym, mającym na
celu wzmocnienie więzi między stronami (W. Czachórski, A. Brzozowski, M. Safjan, E.
Skowrońska-Bocian, Zobowiązania..., s. 340) – zob. Kodeks cywilny. Komentarz do art. 483,
Rzetecka-Gil Agnieszka, LEX/el 2011.
Zamawiający ma prawo korzystać z tych funkcji kar umownych po to, by zapewnić
sobie możliwie szeroki wachlarz gwarancji, że wykonawca będzie wykonywał zamówienie
publiczne w sposób oczekiwany przez zamawiającego, terminowy i zgodny z wymaganymi
standardami. Prawo pocztowe nie zawiera szczególnej regulacji dotyczącej kar umownych, a
tym samym nie sposób uznawać, by art. 87 ust. 1 in fine, wyłączał w całości instytucję kar
umownych, wraz z różnymi jej funkcjami i celami wypracowanymi na gruncie przepisów
Kodeksu cywilnego. W zakresie kar umownych treść wzoru umowy nie stanowi przy tym, by
były zastrzegane tytułem kompensacji szkody, co nakazuje właśnie wniosek, że służą one
innym funkcjom. W kwestii odpowiedzialności stricte odszkodowawczej zamawiający odwołuje
się natomiast do zasad wynikających z Prawa pocztowego i całościowa analiza treści umowy
pozwala na ocenę, że zamawiający w sposób czytelny oddziela obie te kwestie. Analiza
poszczególnych postanowień umowy pozwala także na wykładnię, jakie naruszenia
Zamawiający opatrzył sankcją kary umownej i brak jest podstaw do wywodzenia, że
postanowienia umowy wzajemnie ze sobą nie korespondują. Dodatkowo, należy wskazać, że
wykonawcy przysługuje sądowa droga do kwestionowania ewentualnie wadliwej wykładni
postanowień, która będzie miała miejsce na etapie realizacji umowy, bądź do korzystania z
innych środków ochrony przysługujących wobec kar umownych na gruncie procedury cywilnej.
Ponadto, nie istnieją racjonalne powody, by uznawać, że pozycja operatora
pocztowego jest, aż tak dalece uprzywilejowana względem Zamawiającego, tym bardziej że
na efekt końcowy w postaci należytego wykonania usługi pocztowej składa się szereg innych
obowiązków wykonawcy, co do których nie sposób przyjmować, by Prawo pocztowe
wprowadzało limitowanie odpowiedzialności operatora. Szczególny dysonans widoczny był w
stanowisku i wywodach PGP. Odwołujący z jednej strony dążył w istocie do wyeliminowania
kar umownych wobec podmiotu będącego operatorem pocztowym, a z drugiej strony
wskazywał na praktykę ich stosowania przez operatora pocztowego wobec osób
wykonujących usługi z ramienia wykonawcy, jego podwykonawców czy współpracowników.
Wykonawca dał wyraz temu, że kary umowne także dla niego stanowią instrument służący
zapewnieniu jakości usług (a nie, jedynie jako źródło kompensacji szkody), potwierdzając tym
samym, zdaniem Izby, różnorodność funkcji i celów kary umownej, a jednocześnie wykonawca
odmawiał Zamawiającemu prawa do korzystania z tego instrumentu w tożsamych celach. Nie
zostało również w żaden sposób wykazane przed Izbą, by wysokość zastrzeżonych kar
umownych cechowała się rażącym wygórowaniem. Tytułem uwagi ogólnej należy wskazać,że odwołanie składane do Izby jest środkiem ochrony prawnej a nie narzędziem do negocjacji
z Zamawiającym i do domagania się – z uwagi na adhezyjny charakter wzoru umowy
określanego przez jedną stroną stosunku zobowiązaniowego – modyfikacji czy
doprecyzowania przez Izbę postanowień umowy w sposób korzystny i uznawany przez
potencjalnego oferenta za pożądany i właściwy.
W zakresie pozostałych nieuwzględnionych zarzutów z odwołania Polskiej Grupy
Pocztowej S.A. z siedzibą w Warszawie.
W odniesieniu do „Godzin otwarcia placówek pocztowych” to w niniejszej sprawie nie
istniała podnoszona przez Odwołującego wątpliwość, na jaki moment Zamawiający będzie
sprawdzał spełnienie warunku przedmiotowego. Nie istniała także wątpliwość, co do pracy w
dni ustawowo wolne od pracy. W żadnym miejscu specyfikacji Zamawiający nie wskazywał na
obowiązek świadczenia usługi w dni wolne od pracy. Kwestie dotyczące weryfikacji warunku
przedmiotowego z Rozdziału IV pkt 3 ppkt 6 lit. d) SIWZ, straciły przy tym na aktualności w
związku z uznaniem przez Izbę argumentacji drugiego Odwołującego, a w konsekwencji
nakazaniem, by wymogi związane z dniami i godzinami otwarcia placówek pocztowych
Zamawiający ograniczył do etapu realizacji zamówienia.
W odniesieniu do „Wyznaczonego stanowiska”, Zamawiający w Rozdziale IV pkt 3 ppkt
6 lit. f) oraz w § 5.4.6 wzoru umowy – po modyfikacji dokonanej w dniu 29 maja 2015 r. –
zastrzegł, że „we wszystkich placówkach pocztowych, w których Wykonawca zapewnia odbiór
przesyłek sądowych, wydawanie przesyłek sądowych musi być przeprowadzone przy
specjalnie wyznaczonym do tego stanowisku, oddzielonym od wszelkich innych czynności
wykonywanych w takiej placówce odbiorczej, innych niż świadczenie usług pocztowych, w
sposób wyraźny i jednoznaczny, zapewniający bezpieczeństwo tajemnicy korespondencji oraz
powagę odbioru korespondencji sądowej”.
Odwołujący dokonał, w ocenie Izby, stopniowania swoich żądań. Odwołujący podnosił
bowiem brak podstaw do uniemożliwienia wykonywania na tym samym stanowisku innych
usług pocztowych, niż tylko wydawanie przesyłek sądowych – w tym zakresie Zamawiający
dokonał modyfikacji specyfikacji i na moment wyrokowania spór nie istniał. Dalej idące żądania
Odwołującego dotyczyły natomiast dopuszczenia także innego rodzaju czynności o
charakterze handlowym i biznesowym – Odwołujący wskazywał na działalność bankową,
ubezpieczeniową czy handlową, przywołując m.in. możliwość zakupu przy stanowiskach
konkurenta różnego rodzaju artykułów, w tym artykułów biurowych.
Izba nie uznała przedmiotowych żądań za zasadne. Zamawiający przedstawił
rzeczowe argumenty przemawiające za wprowadzonym ograniczeniem. Należy w
szczególności podkreślić, że wymogi stawiane przez Zamawiającego nie wynikają z arbitralnej
decyzji, by akurat w tym właśnie postępowaniu poczynić dodatkowe obostrzenia, lecz stanowią
m.in. konsekwencję dotychczasowych doświadczeń, w tym skarg i problemów, jakie zaistniały
przy odbiorze korespondencji sądowej – a tym samym wpisują się one w uzasadnione
potrzeby Zamawiającego, które nabrały aktualności i znaczenia w świetle doświadczeń i
wiedzy Zamawiającego. W zakres uzasadnionych potrzeb Zamawiającego wpisuje się z
pewnością potrzeba wyeliminowania lub zminimalizowania, w ramach zlecenia kolejnej usługi,
dowolności w stosowaniu – dla wydawania przesyłek o charakterze sądowym – rozwiązań czy
organizacji pracy na stanowiskach do wydawania przesyłek, które w ocenie Zamawiającego
nie poprawiają jakości świadczenia usługi, a nawet przeciwnie – mogą ją obniżać.
Postawione ograniczenie znajduje tym samym, w ocenie Izby, oparcie w
uzasadnionych potrzebach Zamawiającego, w tym w potrzebie zapewnienia bezpieczeństwa
korespondencji sądowej, sprawnego przebiegu procesu ich doręczania i zachowania
wymogów dotyczących tajemnicy tej korespondencji. Są to niewątpliwie wartości
fundamentalne dla Zamawiającego i nie sposób uznawać, by Zamawiający musiał od nich
odstępować tylko po to, by wykonawca mógł w sposób bardziej elastyczny prowadzić swoją
działalność, przykładowo, by dla własnych korzyści biznesowych mógł prowadzić na tym
samym stanowisku czy to działalność bankową, ubezpieczeniową czy handlową. Zamawiający
nie zakazuje wykonawcy prowadzenia tego rodzaju działalności w danej placówce, wymaga
jedynie by nie łączyć jej ze stanowiskiem do wydawania korespondencji i jest to w ocenie Izby
wymagania współmierne, jak również odpowiadające potrzebom Zamawiającego wynikającym
z charakteru i specyfiki przedmiotu zamówienia. W sposób wyraźny Zamawiający dał wyraz
swoim potrzebom także w preambule wzoru umowy, gdzie wskazano m.in. na obiektywne
przyczyny skutkujące powstaniem tych potrzeb po stronie Zamawiającego – cytując –
„zważywszy, że świadczenie usług pocztowych na rzecz sądów powszechnych, w zakresie
doręczania korespondencji sądowej, w latach 2014-2015 było przedmiotem skarg dotyczących
staranności doręczycieli, ilości przesyłek zagubionych, braku ich należytego zabezpieczenia,
niewystarczającej troski o każdą indywidualną przesyłkę sądową oraz dotyczącą jej
reklamację, powstaje konieczność zwrócenia szczególnej uwagi na te elementy świadczenia
usług pocztowych na rzecz sądów powszechnych”.
Izba nie uznała przy tym, by Zamawiający miał obowiązek bardziej szczegółowego
definiowania pojęcia „powagi odbioru korespondencji sądowej”. Wykonawca ograniczył się w
tej materii do ogólnikowego twierdzenia, bez podjęcia chociażby próby sprecyzowania na
czym ma polegać niedookreśloność tego pojęcia oraz w jaki sposób miałaby ona zostać
usunięta. W ocenie Izby tej ogólnej klauzuli nie należy kwalifikować, jako nieprecyzyjny opis,
zwłaszcza gdy nie jest celowym bądź możliwym poszukiwanie jakiejś uniwersalnej treści
przedmiotowego pojęcia, którego znaczenie jest w dodatku w sposób powszechny
odkodowywane.
W odniesieniu do „Lokalizacji placówek”, Izba wskazuje, że Zamawiający zastrzegł na
etapie realizacji zamówienia, że co najmniej jedna stała placówka pocztowa, licząc średnio w
skali kraju, przypada na 6000 mieszkańców na terenie gmin miejskich i gmin miejsko-
wiejskich; co najmniej jedna placówka pocztowa, licząc średnio w skali kraju, przypada na 85
km2 powierzchni w gminach wiejskich; w każdej gminie co najmniej jedna stała placówka
pocztowa (pkt 21.1 – 21.3 OPZ). Następnie w pkt 21.4 OPZ, Zamawiający wskazał, że
lokalizacja placówek pocztowych, o których mowa w postanowieniach pkt 0 do 0 powyżej,
uwzględnia występujące na danym obszarze zapotrzebowanie na usługi. Izba krytycznie
oceniła wywody Odwołującego, że nie jest zrozumiały charakter postanowienia z pkt 21.4
OPZ. Jest to argumentacja tym bardziej niezrozumiała, jeżeli weźmie się pod uwagę – jak
podnosił Zamawiający – że tożsamy zapis zawarty jest w obecnie wykonywanym zamówieniu,
którego Odwołujący jest stroną. Odwołujący ograniczył się w zakresie tego wymogu jedynie
do ogólnikowych twierdzeń. Postawiony wymóg odpowiada przepisom prawa powszechnie
obowiązującego i Izba nie znalazła żądnych podstaw, by nakazywać Zamawiającemu
modyfikacji w tym zakresie. W istocie całe brzmienie pkt 21.1 – 21.4 powiela wymogi
przewidziane w § 24 rozporządzenia Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 29 kwietnia 2013
r. w sprawie warunków wykonywania usług powszechnych przez operatora wyznaczonego
(Dz.U.2013.545). Zamawiający ma prawo korzystania ze standardów wyznaczonych
przepisami prawa, a postawiony wymóg realizuje potrzebę zapewnienia na etapie realizacji
umowy, że sieć pocztowa będzie dostosowywana do ilości adresatów na danym obszarze.
W odniesieniu do „Wadliwości kryteriów oceny ofert”:
W zakresie kryterium społecznego, Izba wskazuje, że Zamawiający przyjął
następujące kryteria, którymi będzie się kierował przy wyborze oferty: 1) cena z wagą 70%;
2) wolumen doręczenia D+5 z wagą 5%; 3) Termin zwrotu z wagą 5%; 4) Obszar dostępności
EPO z wagą 5%; 5) społeczne z wagą 15% (Rozdział VI pkt 1 SIWZ). Jako sposób wyliczenia
punktów w kryterium społecznym Zamawiający wskazał, że kryterium rozumiane jest jako
procent osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, z ogólnej liczby osób, którym
zostanie powierzona realizacja przedmiotu zamówienia w zakresie doręczania i wydawania
przesyłek sądowych (tj. doręczyciele-listonosze, osoby wydające korespondencję), z
uwzględnieniem personelu podwykonawców.
W pkt 22.1 OPZ, Zamawiający zastrzegł, że z uwagi na konieczność zapewnienia
najwyższego standardu dbałości o przestrzeganie przepisów prawa, w zakresie doręczania i
wydawania przesyłek sądowych, wymagającą stałego nadzoru oraz oceniając, że wzrost
procentowego udziału osób zatrudnionych przy wykonywaniu przedmiotu zamówienia na
podstawie stosunku pracy, zwłaszcza w zakresie doręczania i wydawania przesyłek
sądowych, daje większą rękojmię należytego dokonywania doręczeń przesyłek sądowych
osobom uprawnionym do ich odbioru, zgodnie z dyspozycją przepisu art. 29 ust. 4 pkt 4 w zw.
z art. 36 ust. 2 pkt 9 p.z.p. Wykonawca będzie zobowiązany zapewnić, że realizacja
przedmiotu zamówienia, w zakresie doręczania i wydawania przesyłek sądowych, a w
szczególności doręczania i wydawania przesyłek sądowych nadanych z elektronicznym
potwierdzeniem odbioru, będzie wykonywana przez osoby, spośród których osoby
pozostające w stosunku pracy będą stanowić wskazany w ofercie procent wszystkich osób,
którym Wykonawca powierzy realizację przedmiotu zamówienia w zakresie doręczania i
wydawania przesyłek sądowych, z uwzględnieniem personelu podwykonawców i samych
podwykonawców.
W preambule do wzoru umowy Zamawiający także zwrócił uwagę na kwestie
szczególnie dla niego istotne wskazują m.in., że istnieje obiektywna konieczność zapewnienia
najwyższego standardu dbałości o przestrzeganie przepisów prawa w zakresie szeroko
rozumianego sposobu doręczenia korespondencji sądowej, wymagające stałego nadzoru i
stosunku pracowniczego podporządkowania oraz, że wzrost procentowego udziału osób
zatrudnionych przy wykonywaniu Umowy na podstawie stosunku pracy, należy ocenić jako
sytuację dającą większą rękojmię należytego dokonywania doręczeń korespondencji sądowej
jej adresatom.
W ocenie Izby Zamawiający nie dopuścił się żadnych naruszeń w zakresie przyjętego
kryterium, jak również wagi tego kryterium. Postawiony przez Zamawiającego wymów w pełni
koresponduje z zasadami i celami nowelizacji Prawa zamówień publicznych, na mocy której
ustawodawca położył nacisk na potrzebę stosowania klauzul społecznych, w tym potrzebę i
możliwość wymagania przez zamawiających od wykonawców zatrudniania na podstawie
umowy o pracę. Izba w pełni uznała argumentację Zamawiającego, że zgodnie z intencją
ustawodawcy zastosował to kryterium i powiązał je z przedmiotem zamówienia.
Zgodnie z art. 29 ust. 4 pkt 4 Pzp, zamawiający może określić w opisie przedmiotu
zamówienia wymagania związane z realizacją zamówienia, dotyczące zatrudnienia na
podstawie umowy o pracę przez wykonawcę lub podwykonawcę osób wykonujących
czynności w trakcie realizacji zamówienia na roboty budowlane lub usługi, jeżeli jest to
uzasadnione przedmiotem lub charakterem tych czynności.
W myśl art. 91 ust. 2 Pzp kryteriami oceny ofert są cena albo cena i inne kryteria
odnoszące się do przedmiotu zamówienia, w szczególności jakość, funkcjonalność, parametry
techniczne, aspekty środowiskowe, społeczne, innowacyjne, serwis, termin wykonania
zamówienia oraz koszty eksploatacji.
W uzasadnieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień
publicznych (Dz.U.2014.1232), ustawodawca wskazał m.in., że najpełniejszą ochronę prac
osób wykonujących pracę najemną zapewnia umowa o pracę. Dotyczy to tak aspektów
dotyczących samego stosunku pracy (przede wszystkim wynagrodzenia co najmniej równego
wynagrodzeniu minimalnemu za pracę), jak i zabezpieczenia w razie choroby, czy wypadku.
Wszystkie te funkcje gwarancyjne są kosztowne. Przedsiębiorcy zatrudniający na podstawie
umowy o pracę ponoszą znacznie większe koszty od przedsiębiorców angażujących personel
w inny sposób. Warunek angażowania personelu na podstawie umowy o pracę nie ogranicza
konkurencji w dostępie do zamówień publicznych (podkreślenie Izby). Należy bowiem odróżnić
warunki uczestnictwa w postępowaniu, które wykonawca musi wykazać najczęściej już na
etapie ubiegania się o zamówienie. W przypadku warunku umownego wykonawca może
jedynie zobowiązać się do zawarcia umów o pracę dopiero na potrzeby wykonania
zamówienia, a więc gdy uzyska zamówienie. Zgodnie z art. 22 §1
1
Kodeksu pracy "nie jest
dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków
wykonywania pracy". To oznacza, że jeżeli praca jest wykonywana w miejscu i czasie
wskazanym przez pracodawcę, oraz pod jego kierownictwem, to należy stosować umowę o
pracę. W związku z tym, jeżeli przedmiotem zamówienia publicznego są czynności, których
wykonywanie odpowiada warunkom wykonywania pracy, bowiem jest określone miejsce i czas
wykonywania czynności, to postawienie warunku zatrudnienia personelu na podstawie umowy
o pracę jest w pełni uzasadnione. Z pragmatycznego punktu widzenia skutki są nawet dalej
idące. Praworządni przedsiębiorcy są stopniowo eliminowani z rynku zamówień publicznych.
Tolerowanie nieformalnego zatrudnienia na rynku zamówień publicznych niesie za sobą
osłabienie pewności obrotu gospodarczego. Koszty tego procesu ponoszą nie tylko
pracodawcy, ale także ich pracownicy, system zabezpieczenia społecznego, system opieki
zdrowotnej i w konsekwencji - budżet państwa. Obecny stan wymaga pilnej i radykalnej
poprawy. Wydatki publiczne powinny wspierać rzetelnych i praworządnych uczestników rynku
i ich pracowników. Stąd, w przypadku, gdy charakter zamówienia publicznego to uzasadnia,
potrzebne jest wyraźne upoważnienie zamawiających do stawiania warunku angażowania
personelu na podstawie umowy o pracę. Należy jednak podkreślić, że wymóg zatrudnienia na
umowę o pracę powinien być dopuszczalny jedynie wówczas, gdy jest to "uzasadnione
charakterem zamówienia", a więc organizacja realizacji zamówienia pociąga za sobą
określone miejsce, czas i kierownictwo wykonawcy (podwykonawcy) nad zaangażowanym
personelem. Ponieważ nie jest możliwe abstrakcyjne określenie tych sytuacji w ustawie PZP,
decyzję o skorzystaniu z upoważnienia przewidzianego w proponowanym art. 29 ust. 4 pkt 4
każdorazowo podejmowałby sam zamawiający.
W ocenie Izby, charakter tego zamówienia, w tym czynności, które będą w ramach jego
realizacji wykonywane, wypełniają warunki z art. 29 ust. 4 pkt 4 Pzp. Zamówienia publiczne
muszą być postrzegane także jako instrument realizacji społecznych obowiązków państwa, w
tym obowiązku ochrony stosunku pracy i jego promocji, ograniczania dowolności podmiotów
rynkowych, co do formy współpracy z osobami przewidzianymi do realizacji zamówienia
publicznego i dowolności w zastępowaniu umów o pracę, umowami cywilnoprawnymi, w
szczególności tam, gdzie charakter czynności wykonywanych w ramach zamówienia
publicznego w sposób naturalny nasuwa wniosek o istnieniu zbioru cech, które ustawodawca
wyspecyfikował w uzasadnieniu ustawy nowelizującej.
. W żadnym stopniu postawione kryterium nie może być postrzegane jako utrudnienie
konkurencji. Wykonawca ma obowiązek jedynie zadeklarowania, jaki procent osób będzie
zatrudniał na umowę o pracę. Do jego decyzji pozostaje strategia budowania swojej oferty, w
tym czy w większym stopniu zdecyduje się na konkurowanie poziomem zatrudnienia na
umowę o pracę, czy też – z uwagi na stosowanie innych form współpracy nie generujących
takich kosztów, jak stosunek pracy – ceną za wykonanie usługi lub innymi kryteriami. Izba
wskazuje przy tym, że naturalnym jest również to, że jednego rodzaju kryteria, jedni
wykonawcy spełniają „lepiej”, a inni „gorzej”. Taki bowiem jest charakter kryteriów oceny ofert.
Zamawiający w oparciu o przepisy ustawy Pzp nie ma obowiązku precyzowania kryteriów
oceny ofert w taki sposób, aby w równym stopniu spełniać oczekiwania każdego z
wykonawców na danym rynku usług. Przyjęta przez Zamawiającego waga przedmiotowego
kryterium nie jawi się, jako nadmierna. W tym zakresie Odwołujący nie przedstawił
przekonującej i rzeczowej argumentacji – za taką nie można bowiem uznawać jedynie
odwoływanie się do potencjalnej przewagi konkurenta.
Reasumując, w ocenie Izby, Odwołujący nie wykazał w żaden sposób naruszenia
zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców w postępowaniu. Naturalnym
stanem rzeczy jest sytuacja, w której w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego
wykonawcy konkurują ze sobą na zasadach uczciwej konkurencji, w oparciu o różne kryteria
oceny ofert opisane przez Zamawiającego. Obecnie ustawodawca w art. 91 ust. 2a ustawy
Pzp wprowadził nawet co do zasady obowiązek stosowania pozacenowych kryteriów oceny
ofert. Argumenty, czy dowody podnoszone w zasadzie dla wykazania, że także z
wykorzystaniem umów cywilnoprawnych można świadczyć usługi na odpowiednim poziomie
jakości nie mogły zostać uznane za przesądzające o wadliwości działań Zamawiającego.
Istotnym dla wyniku tej sprawy nie było rozstrzygnięcie, czy za pomocą umów
cywilnoprawnych można także wykonywać określone usługi na właściwym, bądź nawet
lepszym, poziomie – tak, jak wskazywał Odwołujący za pomocą szerszego wachlarza środków
dyscyplinujących osoby zaangażowane do realizacji zadań (np. wysokie kary umowne), czy
poprzez brak ograniczeń odpowiedzialności odszkodowawczej (jak ma to miejsce w stosunku
do pracowników – przy czym należy wskazać, że ograniczenie odpowiedzialności materialnej
dotyczy szkody wyrządzonej z winy nieumyślnej, przepis art. 122 Kodeksu pracy stanowi
bowiem, że jeżeli pracownik umyślnie wyrządza szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia w
pełnej wysokości) – ale istota dotyczyła tego, czy wymóg zatrudnienia na umowę o pracę
powinien zostać uznany za dopuszczalny z uwagi na charakter niniejszego zamówienia – a
więc, czy zgodnie z art. 29 ust. 4 pkt 4 Pzp, postawiony wymóg znajduje uzasadnienie w
przedmiocie lub charakterze czynności wykonywanych w trakcie realizacji zamówienia. W
ocenie Izby fakt spełnienia tych przesłanek w tym postępowaniu jest oczywisty. Świadczenie
usług pocztowych niewątpliwie wymaga takiej organizacji, gdzie określone jest miejsce, czas
realizacji zadań, a w dodatku po stronie wykonawcy musi istnieć atrybut w postaci możliwości
sprawowania kierownictwa nad zaangażowanym personelem. Brak któregokolwiek z tych
elementów nie pozwalałby na należyte wykonywanie zadań na rzecz Zamawiającego.
Nie można także zgodzić się z twierdzeniami Odwołującego, że kryterium to ma na
celu wyłącznie preferowania konkretnego wykonawcy, który będzie mógł wykazać do realizacji
zamówienia nieograniczoną ilość osób, bez względu na faktyczne zapotrzebowanie w tym
zakresie związane z realizacją przedmiotu zamówienia. Kwestionowane kryterium oceny ofert
odnosi się bowiem wprost do pracowników, którzy będą wykorzystywani stricte do realizacji
niniejszego zamówienia.
W odniesieniu do „Kryterium obszaru dostępności EPO” Zamawiający wskazał w
SIWZ, że kryterium to rozumiane jest jako procent wszystkich kodów pocztowych, będących
w powszechnym użyciu na terenie RP (zgodnie z Oficjalnym Spisem Pocztowych Numerów
Adresowych, wprowadzonym 1 stycznia 1973 r. Zarządzeniem Nr 89 Ministra Łączności z 17
listopada 1972 r. opracowanym i aktualizowanym przez Pocztę Polską). W ocenie Izby,
Odwołujący nie udowodnił, by lista kodów pocztowych nie mogła stanowić obiektywnego
kryterium weryfikacji. Izba w pełni podzieliła w tej materii stanowisko Zamawiającego, jak
również argumentację Przystępującego. Potencjalna możliwość zmiany kodów nie może w
szczególności sama w sobie świadczyć o uprawdopodobnieniu naruszenia uczciwej
konkurencji. Zarzut oparty został na założeniu, że konkurent – dla partykularnych celów tego
postępowania – będzie dokonywał zmian w oficjalnym spisie kodów. Nie sposób przyjąć
zasadności tego rodzaju sposobu argumentacji i dowodzenia Zamawiającemu dopuszczania
się do naruszenia przepisów ustawy Pzp. Pomijając, że nawet jeden przykład, tego rodzaju
działań nie został przytoczony, to wykonawca, który uważa, że inny podmiot funkcjonujący na
rynku dopuszcza się działań naruszających uczciwą konkurencję, dysponuje środkami do
dochodzenia swoich interesów w trybie przewidzianym m.in. w ustawie z dnia 16 kwietnia 1993
r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U.2003.153.1503 ze zm.).
W odniesieniu do kryterium ceny – stawka podatku VAT, Izba wskazuje, że z ustawy
Pzp nie wynika dla zamawiającego obowiązek wyodrębnienia w formularzu cenowym kwoty
podatku. To na wykonawcy spoczywa obowiązek uwzględnienia podatku w cenie oferty.
Zamawiający jest więc uprawniony do tego, aby wymagać podania w ofertach wyłącznie ceny
brutto. Już w wyroku z dnia 20 stycznia 2011 r., Izba wskazała, że „z przepisu art. 3 ust. 1 pkt
1 ustawy z 2001 r. o cenach nie wynika obowiązek wskazania, wyodrębnienia kwoty podatku,
lecz jedynie ujęcia jej w cenie. Zamawiający jest uprawniony do tego, aby po rozważeniu
charakteru przedmiotu postępowania, wymagać podania w ofertach wyłącznie ceny brutto”.
Powyższe stanowisko zachowuje aktualność także na gruncie obecnie obowiązującej ustawy
z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług, do której art. 3 ust. 1 pkt 1 i
ust. 2, odsyła art. 2 pkt 1 Pzp. Na marginesie należ wskazać, że we wcześniejszym
postępowaniu, Zamawiający także nie wyodrębniał pozycji netto w formularzu cenowym, tym
bardziej nieuprawnione i niezrozumiałe za razem, były wywody na temat braku możliwości
wykonania umowy, czy potrzebie zapewnienie uczciwej konkurencji poprzez umożliwienie
wykonawcom innym niż Poczta Polska S.A. dokonania oceny dopuszczalności zastosowania
zwolnienia ze stawki VAT. Brak wyodrębnienia nie uniemożliwia tego rodzaju weryfikacji.
W kwestii kryterium ceny – „cena za usługę potwierdzenia odbioru”, w ocenie Izby
Odwołujący nie uprawdopodobnił, by przyjęta konstrukcja ocen ofert – w zakresie tego zarzutu
odnosząca się do dwóch z szeregu innych pozycji formularza cenowego – mogła rzeczywiście
utrudniać uczciwą konkurencję lub zaburzać porównywalność ofert.
W odniesieniu do pozostałych zarzutów dotyczących wadliwości opisu przedmiotu
zamówienia oraz treści umowy, w ocenie Izby, Odwołujący nie wykazał podstawowej
okoliczności – mianowicie, by kwestionowane postanowienia umowy naruszały przywołane w
petitum oraz w uzasadnieniu odwołania przepisy prawa. Nie zostało w szczególności
wykazane, by zamawiający wyszedł poza granice swobody kontraktowania; by kwestionowana
treść umowy naruszała zasady współżycia społecznego, bądź była sprzeczna z przepisami
prawa lub by celem tych postanowień było obejście przepisów prawa, jak również by
postanowienia te naruszały zasady wynikające z art. 7 i 29 Pzp.
W ocenie Izby przewidziane treścią specyfikacji, w tym treścią umowy obowiązki
wykonawcy, co do których odwołujący argumentował o ich niejednoznaczności, mieszczą się
także w granicach normalnego ryzyka wykonawcy związanego z realizacją tego zamówienia.
Należy to w szczególności odnieść do obowiązku przeszkolenia oraz do żądania określenia
maksymalnej liczby punktów nadawania przesyłek. Zamawiający w sposób przekonujący
argumentował, że tego rodzaju ograniczenie mogłoby negatywnie wpłynąć na funkcjonowanie
sądów, a ponadto Odwołujący nie wykazał, by częstotliwość potencjalnych zmian – mając na
uwadze stałą strukturę sądów – była tak duża, że wykonawca rzeczywiście nie jest w stanie
skalkulować ryzyka i wycenić swoją ofertę.
Ponadto, Izba krytycznie ocenia argumentację o wadliwości specyfikacji – dotyczy to
kwestii relacji specyfikacji do ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych
(Dz.U.2014.1182 ze zm.) – wywodzoną w zasadzie z założenia, że na etapie realizacji umowy
Zamawiający będzie działał niezgodnie z prawem, w tym, że będzie wymagał od wykonawcy
przekazywania danych w sposób naruszający przepisy ww. regulacji. Przepis art. 36 ust. 2 pkt
9 lit. c) Pzp wskazuje, że w przypadku, gdy przepisy ustawy nie stanowią inaczej, specyfikacja
istotnych warunków zamówienia zawiera również, jeżeli zamawiający przewiduje wymagania,
o których mowa w art. 29 ust. 4, określenie w szczególności: uprawnienia zamawiającego w
zakresie kontroli spełniania przez wykonawcę wymagań, o których mowa w art. 29 ust. 4, oraz
sankcji z tytułu niespełnienia tych wymagań. W okolicznościach niniejszej sprawy brak było
podstaw do uznania, by Zamawiający wyszedł poza dyspozycję ww. przepisu.
W odniesieniu do „Opisu usług kurierskich” żądania Odwołującego zmierzały w istocie
do tego, by ograniczyć przedmiot zamówienia i realizować taki zakres zadań, które nie
obejmuje w sposób całościowy wszystkich uzasadnionych potrzeb Zamawiającego.
Zamawiający w sposób rzeczowy uzasadnił powody i potrzeby przesyłania przesyłek o wadze
większej, niż 20 kg. Ponadto, Zamawiający wskazał, że znaczenie ustawowe należy
przypisywać wskazanym w SIWZ pojęciom, chyba, że Zamawiający nadał im inną treść. W
konsekwencji Zamawiający był uprawniony do własnego zdefiniowania wymaganych usług, a
odstępstwa od definicji ustawowych, w tym w zakresie przesyłki kurierskiej, nie mogąświadczyć o działaniu niezgodnie z przepisami prawa. Zamawiający trafnie argumentował, żeżaden przepis prawa nie zakazuje realizacji tego rodzaju usług. Jest więc logicznym, że
zapotrzebowanie na realizację tego rodzaju świadczeń Zamawiający może zaspokoić właśnie
w ramach prowadzonego postępowania o zamówienie publiczne. Jako całkowicie bezzasadne
i nie potwierdzone należało także uznać wywody dotyczące terminu zwrotu przesyłki
kurierskiej. Zamawiający przedstawił w tej materii rzeczowe i przekonujące argumenty
obalającego sposób wnioskowania Odwołującego.
Odnosząc się do kolejnych, poszczególnych postanowień wzoru umowy
zakwestionowanych przez Odwołującego Izba wskazuje, że:
W kwestii gwarancji doręczeń – Zamawiający udzielił wyjaśnień wskazując, że
gwarantowane wolumeny dotyczą wyłącznie przesyłek krajowych. Na moment rozstrzygania
sprawy wątpliwość, na której osadzał się zarzut Odwołującego przestała istnieć.
Podtrzymywanie zarzutu w tej sytuacji, w istocie nie ze względu na dalsze istnienie sporu, lecz
z uwagi na to, że dla Odwołującego wyjaśnienia udzielone w tej materii w trybie art. 38 Pzp
nie są wystarczające, należało uznać za bezzasadne.
Odnośnie zarzutu dotyczącego § 4 pkt 4.3 i 4.8. wzoru umowy, Odwołujący ograniczył
się jedynie do ogólne stwierdzenia, że nie jest możliwe weryfikowanie zawartego w nim
wymogu. Teza ta nie została w żaden sposób udowodniona, ani nawet uprawdopodobniona.
Odwołujący poprzestał przy tym jedynie na tym, że kwestionuje brzmienie tego punktu, nie
wskazując żadnego konkretnego żądania.
Odnośnie § 4 pkt 4.7 wzoru umowy – to wbrew twierdzeniom Odwołującego
postanowienie w nim zawarte cechuje się jednoznacznością i wprost wskazuje, że wolumeny
będą obliczane osobno dla każdej jednostki i wskazany przez te jednostki punktów nadawania
i odbioru korespondencji. Nie istniała w tym zakresie żadna nieprecyzyjność, która w dodatku
mogłaby świadczyć o naruszeniu przywołanych przez Odwołującego przepisów prawa.
Następnie Odwołujący nie przedstawił żadnej rzeczowej argumentacji dlaczego
postulowane określenie zasad zawarcia ewentualnie umowy w zakresie przetwarzania danych
osobowych miałoby już na tym etapie stanowić obowiązek Zamawiającego i dlaczego brak
tych zasad miałby naruszać wskazane w odwołaniu przepisy. Izba podzieliła stanowisko
Zamawiającego, że kwestionowany § 6 pkt 6.7 wzoru umowy ma charakter informacyjny i
nawet przy jego braku zakres obowiązków wykonawcy nie uległby zmianie. Co także istotne
w świetle tego postanowienia to stroną inicjującą zawarcie umowy jest wykonawca, to on ma
bowiem złożyć ofertę. Akcentowany przez Odwołującego aspekt ewentualnego
wynagrodzenia zależy więc od tego z jaką ofertą zechce wystąpić wykonawca, a także od
tego, do jakich ustaleń strony dojdą ostatecznie w trakcie przyszłych ewentualnych negocjacji.
Celem tego zapisu nie jest określanie już na ten moment zasad tego rodzaju umowy, ale
jedynie określenie, w jaki sposób ma do tej umowy dojść, jeżeli zajdzie konieczność jej
zawarcia.
Nie zasługiwały na uwzględnienie także twierdzenia Odwołującego dotyczące
niejednoznaczności wymagań związanych ze specyfiką elektronicznego postępowania
upominawczego i szczególnymi wymogami związanymi z obowiązkiem należytego
funkcjonowania, jak na razie jedynej jednostki, gdzie funkcjonuje to postępowanie odrębne.
Trafnie wskazał Zamawiający, że odwołanie nie precyzowało żadnych informacji, które
wykonawca musiałby dodatkowo pozyskać dla oszacowania swojej oferty oraz dla określenia
zasad przyszłej współpracy. W istocie zarzut koncentrował się na użyciu przez zamawiającego
zwrotu „szczególne wymogi”. W ocenie Izby Zamawiający wypełnił ten zwrot w sposób
wystarczająco precyzyjny i kompleksowy treścią zawartą w specyfikacji, w tym w powołanym
opisie technicznym EPU, a dodatkowo specyfika tego postępowania jest niewątpliwie znana
podmiotom działającym na rynku.
Krytycznie należało ocenić zarzut dotyczący przewidzianego środka nadzoru w postaciżądania dokumentów i informacji. Wbrew twierdzeniom Odwołującego zamawiający – poprzez
zwrot „związanych z wykonaniem umowy” – określił, jakie kopie dokumentów oraz informacje
mogą być żądane od wykonawcy. Postawiony w tym zakresie zarzut nie miał na celu
wyeliminowanie niezgodności treści specyfikacji z przepisami prawa – takowych wadliwości
odwołujący w istocie nie sprecyzował, ani nie udowodnił – lecz zarzut ten stanowił w ocenie
Izby próbę wynegocjowania, by Zamawiający wprowadził bardziej szczegółowe zapisy, które
ułatwią wykonawcy działania na etapie realizacji zadania, w sytuacji gdy Zamawiający
skorzysta z prawa nadzoru.
Izba nie uznała także zarzutu, iż sposób określenia przesłanek odstąpienia od umowy
narusza wskazane przez Odwołującego przepisy prawa, a w konsekwencji, że zawarte we
wzorze umowy przesłanki odstąpienia nie pozwalają na sporządzenie oferty z uwzględnieniem
ryzyk występujących przy realizacji świadczenia. Twierdzenia Odwołującego zostały w ocenie
Izby oparte o fragmentaryczną analizę treści umowy. Odwołujący podając w podstawie § 10.19
umowy – dla porządku wymaga wskazania, że kwestionowana treść umowy znajduje się w §
10.18 – pominął brzmienie § 12.2 gdzie określono precyzyjnie kiedy Zamawiający jest
uprawniony do odstąpienia od umowy. Izba uznała przy tym argumentację Zamawiającego, że
tożsame postanowienie jest zawarte w obecnie wykonywanym kontrakcie, którego stroną jest
Odwołujący – co obala twierdzenie o braku możliwości sporządzenia oferty z uwzględnieniem
ryzyk, skoro bowiem przy takim samym postanowieniu wykonawca potrafił wcześniej je
oszacować, złożyć ofertę, a nawet wygrać, to trudno uznać, by obecny kształt wzoru umowy
faktycznie wyłączał taką możliwość, w dodatku Odwołujący nie przedstawił żadnej rzeczowej
argumentacji, czy dowodów na poparcie swoich twierdzeń.
Odnośnie przywołanego § 12.2 pkt 1 wzoru umowy to zarzut Odwołującego
abstrahował od brzmienia wzoru umowy. Odwołujący wskazał, że rażąco niezasadne byłoby
odstąpienie od umowy już w przypadku opóźnienia jednodniowego w dostarczeniu
korespondencji w odniesieniu do 120 przesyłek. Analizowany pkt wzoru umowy nie mówi w
ogóle o liczbie 120 przesyłek lecz o 120 dniach roku kalendarzowego stanu nienależytego
wykonywania umowy. Przewidzianej przez Zamawiającego podstawy odstąpienia nie sposób
uznawać za sprzeczną z przepisami prawa, czy to zamówień publicznych, czy Kodeksu
cywilnego, w szczególności nie sposób przyjąć, by Zamawiający przyznał dla siebie
uprawnienie naruszające w sposób rażący interes wykonawcy. Przewidziany mechanizm
odstąpienia wymaga wcześniejszego pisemnego wezwania wykonawcy – a więc w istocie daje
wykonawcy dodatkową szansę i możliwość uchronienia się przed sankcją w postaci
odstąpienia, także poprzez to, że dzięki wezwaniu wykonawca będzie wiedział, gdzie
Zamawiający dostrzega niewykonywanie bądź nienależyte wykonywanie umowy. Ponadto
stan nienależytego wykonywania umowy Zamawiający odnosi do wszystkich jednostek, a
dodatkowo warunkuje sankcję odstąpienia tym, że stan ten musi przekroczyć 120 dni roku
kalendarzowego. Musi zaistnieć więc kumulacja szeregu warunków by po stronie
Zamawiającego zaktualizowała się możliwość odstąpienia. W kwestii tego zarzutu należy
dodatkowo wskazać, że odwołujący ograniczył się do ogólnego stwierdzenia o
niejednoznaczności § 12.2.1 wzoru umowy i do przytoczenia przykładu abstrahującego od
jego treści, bez podania dalszej argumentacji, czy chociażby żądania, co do sposobu zmiany.
Ponadto należy pamiętać, że wykonawca, jako strona umowy ma także możliwość
dochodzenia przed sądem swoich racji i obrony swoich interesów przed niezgodnym, w jego
ocenie, działaniem drugiej strony stosunku zobowiązaniowego.
Odnośnie definicji „awizowania”, Izba wskazuje dodatkowo, że Zmawiający poczynił
generalne założenie, że użytym słowom należy przypisywać znaczenie ustawowe, chyba że
Zamawiający nadał im inną treść (pkt 2 OPZ).
Izba w pełni podzieliła również argumentację Zamawiającego dotyczącą pkt 11 OPZ,
gdzie Zamawiający wskazał m.in., że wykonawca będzie uprawniony do wysyłania adresatom
elektronicznych powiadomień o awizowaniu przesyłki sądowej, na podstawie zawartych z nimi
Umów. Izba nie dopatrzyła się żadnego naruszenia powołanych w odwołaniu przepisów prawa
w związku z wprowadzeniem przedmiotowego postanowienia, o charakterze informacyjnym i
zachęcającym operatora pocztowego do oferowania adresatom możliwości wysyłania
powiadomień o możliwości odebrania awizowanej przesyłki za pośrednictwem środków
komunikacji elektronicznej, po wcześniejszym podpisaniu na życzenie konkretnych adresatów
stosowanych umów. Swoboda kontraktowania z pewnością nie zabrania zawierania tego
rodzaju umów, czy proponowania ich zawarcia i nie sposób uznać, by doszło w tej materii do
niezgodności z przepisami prawa powszechnie obowiązującego.
W zakresie wszystkich nieuwzględnionych zarzutów Izba końcowo uznała, że treść
specyfikacji nie narusza art. 29, art. 7 Pzp oraz innych przepisów prawa wskazanych w treści
odwołania. Odwołujący nie udowodnił, ani nie uprawdopodobnił swoich twierdzeń, ponadto
Izba wskazuje, że żądania odwołania zostały w dużej mierze sformułowane w sposób bardzo
ogólny, wręcz blankietowy.
W zakresie pozostałych nieuwzględnionych zarzutów z odwołania Poczty Polskiej S.A.
z siedzibą w Warszawie.
W odniesieniu do wymagań co do sieci placówek – godzin i dni funkcjonowania na
etapie realizacji zamówienia – Izba wskazuje, że Odwołujący nie wykazał głównej tezy, a więc
konieczności odstąpienia od wymogów postawionych przez Zamawiającego. Przedmiot tego
zamówienia, w tym cel realizowanych zadań – związanych m.in. ze sprawnością przebiegu
postępowań sądowych i tworzenie dogodnych warunków odbioru korespondencji sądowej – w
pełni uzasadnia godziny i dni pracy placówek przyjęte przez Zamawiającego. Jest to także z
pewnością z korzyścią dla ogółu społeczeństwa i zgodne z jego oczekiwaniami. Ponadto, sam
Odwołujący wskazał, że warunki z przywołanego rozporządzenia jest są wiążące dla
zamawiających, jeśli chodzi o ustalenie warunków, jakim odpowiadać ma sieć placówek
wykonawcy.
Izba nie znalazła podstaw od uznania wywodów i żądań dotyczących algorytmu kodów
i konieczności nakazania Zamawiającemu zmiany tego algorytmu. W pkt 33 OPZ,
Zamawiający wskazał, że wykonawca będzie zobowiązany zapewnić, iż przesyłki pocztowe
nadawane przez sądy będą otrzymywać indywidualne oznaczenie, umożliwiające ich
jednoznaczną identyfikację, zgodnie z następującymi wymogami: pkt 33.1 wykonawca będzie
zobowiązany zapewnić algorytm generowania kodów indywidualizujących przesyłki pocztowe
nadawane przez poszczególnych nadawców. Algorytm, o którym mowa w zdaniu poprzednim
będzie składał się z 14 cyfr, pozwalających na przyporządkowanie każdej przesyłki nadanej z
wykorzystaniem takiego kodu do każdego z poszczególnych wydziałów Jednostek.
Zamawiający ma prawo opisać przedmiot zamówienia stosowanie do swoich potrzeb.
Skoro Zamawiający stosuje 14-sto cyfrowy numer nadania to w pełni uzasadnione jest
oczekiwanie od wykonawcy zapewnienia takiego właśnie algorytmu generowania kodów. Izba
nie znalazła żadnych przesłanek by nakazywać Zamawiającemu dostosowanie swojego
systemu – co jednocześnie wiązałoby się z koniecznością poniesienia przez Zamawiającego
kosztów – do tego, co stosuje Odwołujący. Relacja jest tu przeciwna – to wykonawca chcący
współpracować z zamawiającym musi dostosować się do potrzeb zamawiającego.
Krytycznie Izba oceniła także zarzuty dotyczące niejednoznaczności kanałów
komunikacji.
Izba w pełni podzieliła argumentację Zamawiającego i uznała wagę wyjaśnień
podnoszących okoliczność, że Zamawiający nie jest w stanie przewidzieć dokładnego
harmonogramu przekształceń infrastruktury informatycznej uwzględniającej tak wiele
lokalizacji. W konsekwencji, w postanowieniach SIWZ zostały określone oczekiwania
dotyczące obsługi technicznej korespondencji nadawanej przez Sądy poprzez SOP, ale z
zastrzeżeniem trzech wyjątków. Należy zatem uznać, że Zamawiający według swojej
najlepszej wiedzy, stworzył wyczerpujący i zamknięty katalog form komunikacji pomiędzy
systemami informatycznymi sądów powszechnych, a systemami informatycznymi operatora
pocztowego, ograniczając je do dwóch form oraz pozostawiając stronom zamówienia
publicznego swobodę znalezienia najlepszej, stricte technicznej formy należytego wykonania
umowy, w odniesieniu do poszczególnych nadawców, na etapie realizacji. Całościowa analiza
treści specyfikacji świadczy o tym, że Zamawiający – stosownie do swoich możliwości i
posiadanych informacji – sprecyzował kanały komunikacji, w tym wskazał na przykładowo
akceptowane, a tym samym wykonawca posiada wiedzę, jakie rozwiązania Zamawiający
dopuszcza, co stanowi zakres informacji, który należy uznać za wystarczający do
sporządzenia oferty.
Odwołujący nie wykazał następnie zasadności żądania wprowadzenia jednolitego
terminu w przypadku zmiany systemu informatycznego oraz zmiany zasad komunikacji. Izba
podzieliła argumentację Zamawiającego, że § 6.3 wzoru umowy dotyczy zmiany wyłącznie
zasad komunikowania. Zgodnie z jego brzmieniem wykonawca zobowiązuje się zapewnić
komunikację swoich systemów informatycznych z systemami informatycznymi Jednostek za
pośrednictwem usług sieciowych (ang. web services) oraz innych form przekazu
informatycznego, zgodnie ze specyfikacją techniczną, która stanowi Załączniki nr 4, 5A, 5B i
5C do Umowy. W przypadku zmiany zakresu lub struktury elektronicznej książki nadawczej
lub innych danych umożliwiających monitorowanie statusu przesyłek nadanych lub środków
ich przekazywania Wykonawcy w formie elektronicznej, Wykonawca zobowiązuje się
niezwłocznie wdrożyć zmiany w swojej strukturze informatycznej, nie później niż w terminie
miesiąca od otrzymania informacji o zakresie zmian od Zamawiającego. Odwołujący nie
wykazał przy tym, by zastrzeżony termin miesięczny uniemożliwiał realizację zadań
związanych tylko ze zmianą zasad komunikowania.
Krytycznie Izba oceniła także argumentację Odwołującego odnoszącą się do kwestii
wymogów, które aktualizują się w sytuacji, gdy przesyłka jest dostarczana świadkom
koronnym, a w konsekwencji do żądania wprowadzenia obowiązku wykazania się przez
oferenta posiadaniem odpowiedniego świadectwa bezpieczeństwa.
Zarzut został oparty na błędnym założeniu, że w ramach tego zamówienia
Zamawiający – nie respektując szczególnych zasad wynikających z przepisów prawa – będzie
dostarczał tego rodzaju korespondencję za pośrednictwem operatora nie posiadającegoświadectwa bezpieczeństwa. Jak wskazano wcześniej, Izba krytycznie ocenia argumentację
o wadliwości specyfikacji wywodzoną w zasadzie z założenia, że na etapie realizacji umowy
Zamawiający będzie działał niezgodnie z prawem. W zakresie tego zarzuty argumenty
odwołania stanowiły własne nieuprawnione przypuszczenia Odwołującego, które w żaden
sposób nie zostały udowodnione.
Odnośnie „Poleconej-e”,
Izba wskazuje, że Zamawiający poczynił generalne założenie,że użytym słowom należy przypisywać znaczenie ustawowe, chyba że zamawiający nadał im
inną treść. Ponadto żądanie Odwołującego sprowadzające się w istocie do tego, by
Zamawiający nie wykorzystywał usługi EPO w odniesieniu do paczek pocztowych pozostaje
w jawnej sprzeczności z celami wprowadzenia elektronicznego potwierdzenia odbioru,
określonymi przez prawodawcę w uzasadnieniach projektów rozporządzeń zmieniających tryb
i sposób doręczania pism sądowych w procedurze cywilnej i karnej. Nie istnieją żądne
racjonalne względy by odmawiać Zamawiającemu potrzeby dążenia do skrócenia czasu
przepływu informacji o przesyłce, a w konsekwencji do skrócenia czasu procedury sądowej,
także gdy w danej sprawie przesyłką muszą być objęte paczki.
W odniesieniu do wartości przesyłki kurierskiej, w ocenie Izby Zamawiający w sposób
rzeczowy uzasadnił potrzebę nadawania przesyłek kurierskich o dowolnie oznaczonej
wartości. Obowiązki wynikające z tego wymogu po stronie wykonawcy mieszczą się także,
zdaniem Izby, w granicach normalnego ryzyka wykonawcy związanego z realizacją tego
zamówienia. Odwołujący nie wykazał przy tym ostatecznie, na jakim poziomie wartość ta
winna zostać ustalona i nie sposób było uznać, by sprostano w tym zakresie ciężarowi
dowodowemu.
W odniesieniu do żądania wprowadzenia dłuższych terminów dla uruchomienia i
realizacji EPO, Izba wskazuje w pierwszej kolejności, że argument, iż inny wykonawca –
wskutek dotychczasowej współpracy z zamawiającym – może posiadać pewną przewagę
rynkową nie świadczy automatycznie o naruszeniu zasady równego traktowania, ani nie
uprawdopodabnia opisania przedmiotu w sposób utrudniający uczciwą konkurencję.
To, że dotychczasowemu wykonawcy może być łatwiej wykonać określone obowiązki,że może to zrobić szybciej i mniejszym nakładem pracy, nie stanowi jeszcze o tym, że
dochodzi do utrudnienia uczciwej konkurencji. Jest to pewna przewaga rynkowa, będąca
zjawiskiem naturalnym, natomiast nie jest obowiązkiem Zamawiającego niwelowanie tej
przewagi, kosztem swoich uzasadnionych potrzeb, w celu stworzenia Odwołującemu
warunków, które wykonawca ten uważa za dogodne dla siebie.
Indywidualny interes wykonawcy nie może stawać ponad tym, co jest uzasadnionym –
m.in. specyfiką tego zamówienia – wymogiem zamawiającego. To, że jeden wykonawca może
mieć większą skalę trudności w przystąpieniu do wykonania zadania nie jest wystarczającą
podstawą do dowodzenia zachwiania uczciwej konkurencji w ubieganiu się o zamowienie.
Stworzenie warunków uczciwej konkurencji i równego traktowania nie oznacza także, że
Zamawiający ma odstąpić od pewnym zasadniczych kwestii i dawać wykonawcom tak długi
czas, jaki uważają oni za właściwy dla uzyskania takiej pozycji startowej przy wykonaniu
zadania, jaką pozycję może mieć inny wykonawca.
Ponadto, w ocenie Izby zarzut i twierdzenia Odwołującego zmierzały w istocie do tego,
by wprowadzić taki termin, by Odwołujący – przewidujący, że konkurent korzystający z
wypracowanych doświadczeń może mieć przewagę – także miał możliwość podania 100
procentowej wartości w ramach kryterium oceny ofert.
Zamawiający nie wymaga 100% realizacji od początku świadczenia usług – minimum
to 50% kodów pocztowych. Wykonawca powinien realnie ocenić, jaki procent jest w stanie
obsługiwać na początku realizacji usługi i dać temu wyraz w treści oferty, a nie domagać się
takiej modyfikacji specyfikacji, by stowrzyć mu, kosztem potrzeb zamawiającego, takie
terminy, ktore pozwolą od razu na oferowanie 100%. Tak zaś Izba oceniła argumentację
odwołującego – który podnosił m.in. jaką ilość sprzętu, czy przeszkolenia ludzi będzie
zmuszony zakupić i przeprowadzić, żeby realizować od początku zadanie w 100%. Należy
przy tym wskazać, że argumenty o braku możliwości zakupu sprzętu w terminie przewidzianym
przez zamawiającego, czy przeszkolenia personelu, nie zostały w żaden sposób
udowodnione.
Końcowo Izba wskazuje, że uwzględnienie żądania w sposób sformułowany w treści
odwołania mogło by prowadzić do sprzeczności treści umowy z przepisami prawa
powszechnie obowiązującego. Przykładowo, zgodnie z § 13a rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 12 października 2010 r. w sprawie szczegółowego trybu i sposobu
doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnym, jeżeli warunki techniczne sądu
wysyłającego oraz operatora na to pozwalają, formularz potwierdzenia odbioru, o którym
mowa w § 2 ust. 2, ma postać elektroniczną i jest przekazywany za pomocą systemu
teleinformatycznego służącego do obsługi elektronicznego formularza potwierdzenia odbioru
sądu wysyłającego. Jak wynika z tego przepisu, co potwierdza także uzasadnienie projektu
rozporządzenia zmieniającego, założeniem wprowadzonej regulacji jest to, że powyższy
sposób jest obowiązkowy i będzie miał zastosowanie wówczas, kiedy warunki techniczne na
to zezwolą. W każdym sądzie, w którym wdrożono system teleinformatyczny służący do
obsługi elektronicznego formularza odbioru, będzie istniał obowiązek używania tego systemu.
W swoim żądaniu Odwołujący wnosił natomiast o wprowadzenie postanowień, iż wykonawca
zobowiązuje się świadczyć usługę elektronicznego potwierdzenia odbioru dla adresów
obejmujących następujący procent kodów pocztowych, będących w powszechnym użyciu na
terenie Rzeczypospolitej Polskiej: [ % wskazany w ofercie, nie mniej niż 50% ] kodów
pocztowych (PNA) na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, począwszy od pierwszego dnia po
upływie 3 (i 9) miesięcy od dnia rozpoczęcia świadczenia usług przez wykonawcę, zgodnie z
postanowieniami § 11 ust. 1 umowy.
Zwrot „począwszy od pierwszego dnia po upływie 3
miesięcy” wskazuje, że w okresie poprzedzającym ten moment „startowy”, wykonawca mający
możliwość świadczenia usługi na określonym poziomie (przykładowo 100%) musiałby wświetle tego postanowienia wstrzymywać się z tym działaniem do momentu nastąpienia
pierwszego dnia po upływie 3 miesięcy. Byłaby to sytuacja nie do pogodzenia z ww. regulacją,
która przesądza o tym, że gdy po stronie sądu i po stronie operatora istnieją warunki
techniczne to aktualizuje się obowiązek stosowania EPO. Sposób zredagowania żądanej
modyfikacji potwierdza, że w tym zakresie Odwołujący kierował się jedynie własnymi
potrzebami – w zasadzie chęcią stworzenia zapisów dających możliwość zadeklarowania w
ofercie 100% w kryterium oceny ofert – a nie potrzebami i sytuacją Zamawiającego. Jak
wskazano wcześniej, w istotę kryterium oceny ofert wpisuje się natomiast to, że jedni
wykonawcy spełniają je „lepiej”, a inni „gorzej”.
Na moment wyrokowania nie istniała już także podnoszona przez Odwołującego
sprzeczność między oświadczeniem dotyczącym placówek a brzmieniem specyfikacji.
W toku
rozprawy Zamawiający przedstawił rzeczowe i przekonujące argumenty w tej materii.
W zakresie wszystkich nieuwzględnionych zarzutów
Izba końcowo uznała, że treść
specyfikacji nie narusza art. 29, art. 7 Pzp oraz innych wskazanych w treści odwołania, a
Odwołujący nie udowodnił, ani nie uprawdopodobnił swoich twierdzeń.
Jednocześnie Izba pozostawiła do decyzji Zamawiającego ewentualną potrzebę
przesunięcia terminu składania ofert.
O kosztach postępowania, stosownie do wyniku, orzeczono na podstawie art. 192 ust.
9 i 10 Pzp. W związku z uwzględnieniem odwołań Izba zasądziła od Zamawiającego na rzecz
Odwołujących
uzasadnione
koszty
postępowania
odwoławczego
poniesione
z tytułu wpisu od odwołań, a w odniesieniu do Poczty Polskiej S.A. z siedzibą w Warszawie –
poniesione także z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika, o co Odwołujący wnosił, składając
jednocześnie fakturę VAT (§ 5 ust. 2 pkt 1 w zw. z § 3 pkt 1 i 2 lit. b) rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. z 2010 r., Nr 41, poz. 238).
Mając powyższe na uwadze orzeczono, jak w sentencji wyroku.
Przewodniczący: …………………………….
Członkowie:
…………………………….
…………………………….
1.1.
uwzględnia odwołanie Polskiej Grupy Pocztowej S.A. z siedzibą w Warszawie i
nakazuje Zamawiającemu modyfikację treści specyfikacji istotnych warunków
zamówienia przez:
− doprecyzowanie warunku określonego w Rozdziale IV pkt 3 ppkt 6 lit. e) SIWZ
poprzez określenie otwartego katalogu wymaganych minimalnie warunków
lub rozwiązań niezbędnych dla uznania, że lokalizacja oraz warunki placówki
pocztowej w sposób oczywisty nie utrudniają dostępu osobom
niepełnosprawnym;
− doprecyzowanie
podstaw i sposobu sprawdzenia wybranych przez
Zamawiającego placówek wykonawcy w zakresie spełnienia warunków, o
których mowa w Rozdziale IV pkt 3 ppkt 6 SIWZ;
− usunięcie klauzuli zawartej w paragrafie 14.3 załącznika nr 6 do SIWZ;
1.2.
w pozostałym zakresie oddala odwołanie Polskiej Grupy Pocztowej S.A.
z siedzibą w Warszawie.
1.3.
uwzględnia odwołanie Poczty Polskiej S.A. z siedzibą w Warszawie i nakazuje
Zamawiającemu modyfikację treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia
i jej załączników przez:
− doprecyzowanie opisu przedmiotu zamówienia w części dotyczącej zakresu
funkcjonalnego oraz interfejsów wymiany danych Elektronicznej książki
nadawczej i Elektronicznej książki odbiorczej;
− wykreślenie z Rozdziału IV pkt 3 ppkt 6 SIWZ wymogu zawartego w literze d)
z jednoczesnym pozostawieniem na etapie realizacji zamówienia tożsamego
wymogu, określonego w pkt 21.7 załącznika nr 5 do SIWZ oraz w § 5.4.7.
załącznika nr 6 do SIWZ;
− doprecyzowanie Rozdziału VI pkt 6.2. ppkt 2) SIWZ oraz paragrafu 14.4.2.
załącznika nr 6 do SIWZ poprzez określenie warunków przewidzianej zmiany
umowy w stosunku do treści oferty;
− doprecyzowanie paragrafu 10.14.3 załącznika nr 6 do SIWZ poprzez
wskazanie, iż brak adnotacji o dwukrotnym awizowaniu przesyłki sądowej, ze
wskazaniem dat awizowania odnosi się do strony adresowej przesyłki;
1.4.
w pozostałym zakresie oddala odwołanie Poczty Polskiej S.A. z siedzibą w
Warszawie;
1.5.
nakazuje Zamawiającemu dokonanie zmiany treści ogłoszenia o zamówieniu w
takim zakresie, w jakim zmiana nakazana w pkt 1.1. i 1.3 wyroku prowadzi do
zmiany treści ogłoszenia;
2. kosztami postępowania obciąża
Zamawiającego, i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwoty po
15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczone przez
Odwołujących tytułem
wpisu od odwołań,
2.2. zasądza od
Zamawiającego na rzecz Odwołującego - Polskiej Grupy Pocztowej S.A.
z siedzibą w Warszawie – kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych
zero groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu
od odwołania, a na rzecz
Odwołującego - Poczty Polskiej S.A. z siedzibą w
Warszawie – kwotę 18 600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero
groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od
odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia
- przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu
Okręgowego w
Krakowie.
Przewodniczący: …………………………….
Członkowie:
…………………………….
…………………………….
Sygn. akt: KIO 1040/15
Sygn. akt: KIO 1043/15
U z a s a d n i e n i e
Zamawiającego – Sąd Apelacyjny w Krakowie reprezentowany przez Centrum
Zakupów dla Sądownictwa Instytucja Gospodarki Budżetowej z siedzibą w Krakowie –
prowadzi na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych
(Dz.U.2013.907 ze zm.) – dalej: Pzp; postępowanie w trybie przetargu nieograniczonego na
„Świadczenie usług pocztowych w obrocie krajowym i zagranicznym w zakresie przyjmowania,
przemieszania i doręczania przesyłek pocztowych oraz zwrotu przesyłek niedoręczonych na
rzecz sądów powszechnych”, nr postępowania ZP-01/2015.
Wartość zamówienia przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na
podstawie art. 11 ust. 8 Pzp.
Ogłoszenie o zamówieniu opublikowane zostało w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej w dniu 7 maja 2015 r. pod nr 2015/S 088-158925.
Odwołanie o sygn. akt KIO 1040/15.
W dniu 18 maja 2015 r., Odwołujący – Polska Grupa Pocztowa S.A. z siedzibą w
Warszawie wniósł do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie wobec treści ogłoszenia
oraz postanowień specyfikacji istotnych warunków zamówienia, zarzucając Zamawiającemu
naruszenie:
1)
art. 29 ust. 1 i 2 oraz art. 7 ustawy Pzp poprzez naruszenie obowiązku opisania
przedmiotu zamówienia w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą
dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniający wszystkie
wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty oraz opisanie
przedmiotu zamówienia w sposób, który utrudnia uczciwą konkurencję w odniesieniu
do wymagań stawianych placówkom pocztowym wykonawcy, określenia terminu
wykonania zamówienia, a także innych postanowień wskazanych w dalszej części
odwołania;
2)
art. 7 ust. 1 ustawy Pzp w związku z art. 26 ust. 1 pkt 2 poprzez opisanie warunków,
jakim muszą odpowiadać oferowane przez wykonawcę usługi w odniesieniu do
wymaganych placówek pocztowych w sposób naruszający zasadę uczciwej
konkurencji;
3)
art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez opis sposobu weryfikacji spełniania przez oferowane
przez wykonawców usługi wymagań Zamawiającego w odniesieniu do wymaganych
placówek pocztowych;
4)
art. 7 ust. 1 w związku z art. 91 ustawy Pzp poprzez przeprowadzenie postępowania o
udzielenie zamówienia w sposób, który nie zapewnia zachowania uczciwej konkurencji
oraz równego traktowania wykonawców w zakresie odnoszącym się do sposobu
opisania przez Zamawiającego kryteriów oceny ofert:
5)
art. 7 i 29 Pzp, a także art. 14 i 139 ustawy Pzp w zw. z art. 58 k.c. i art. 353 k.c.
poprzez wadliwe określenie postanowień wzorca umowy w zakresie opisanych w
dalszej części odwołania naruszeń,
- wnosząc o uwzględnienie odwołania oraz nakazanie Zamawiającemu dokonania
odpowiedniej modyfikacji postanowień ogłoszenia oraz specyfikacji istotnych warunków
zamówienia w sposób określony w dalszej części odwołania.
W uzasadnieniu Odwołujący zwrócił uwagę na szczególny charakter niniejszego
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, zarówno ze względu na znaczącą
wartość przedmiotu zamówienia (powyżej 700 mln zł) oraz na znaczenie dla bezpieczeństwa
działania polskiego wymiaru sprawiedliwości. Tym samym Zamawiający powinien zachować
szczególną dbałość o sporządzenie jednoznacznego opisu warunków przetargowych unikając
z jednej strony niejednoznacznych postanowień, a także wymagań bezzasadnie
faworyzujących jednego z wykonawców.
Odwołujący – w zakresie zarzutów i ich podstaw faktycznych podtrzymanych do
momentu zamknięcia rozprawy – wskazał na następujące, wadliwe w jego ocenie,
postanowienie SIWZ:
W pierwszej kolejności Odwołujący wskazał na wymagania odnoszące się do placówek
pocztowych (opis przedmiotu zamówienia oraz tzw. warunek przedmiotowy).
W tym zakresie podniesiono na wstępie, że w treści załącznika nr 5 do s.i.w.z. (opis
przedmiotu zamówienia - dalej „OPZ”) punkty od 21.1 do 21.8 Zamawiający zawarł wymagania
odnoszące się do placówek pocztowych wykorzystywanych w trakcie wykonywania
zamówienia. Przedmiotowe wymagania zostały powtórzone w treści § 5 wzorca umowy, a
także w treści tzw. przedmiotowego warunku udziału w postępowaniu. W ocenie
Odwołującego Zamawiający dokonał opisu w sposób niezgodny z treścią ustawy Prawo
zamówień publicznych, w szczególności z art. 29 ustawy Pzp. Przekazany wykonawcom opis
jest między innymi niejednoznaczny oraz utrudnia uczciwą konkurencję.
Odnosząc się do poszczególnych wymagań, Odwołujący wskazał na poniżej omówione
okoliczności.
Ułatwienia dla osób niepełnosprawnych.
Odwołujący wskazał, że zgodnie z punktem 21.5 OZP zamawiający postawił
wymaganie, by wszystkie placówki pocztowe, w których wykonawca zapewnia odbiór
przesyłek sądowych powinny być umiejscowione w lokalizacjach oraz posiadać warunki
lokalowe, które w sposób oczywisty nie utrudniają dostępu osobom niepełnosprawnym.
Zamawiający nie doprecyzował przy tym, co oznacza brak utrudniania dostępu osobom
niepełnosprawnym.
Odwołujący podniósł, że zgodnie z treścią ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o
rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2011
roku nr 127 poz.721), pod pojęciem niepełnosprawności należy rozumieć szeroki katalog
naruszenia sprawności organizmu w zakresie takich cech jak przykładowo choroby narządu
wzroku, słuchu, upośledzenia narządu ruchu, choroby neurologiczne, genetyczne, bądź
upośledzenia umysłowe. W ocenie odwołującego koniecznym jest znacząco bardziej
jednoznaczne
określenie
wymagań
Zamawiającego
w
zakresie
postulowanego
przystosowania placówek do wymagań osób niepełnosprawnych.
Argumentowano następnie, że Zamawiający sporządzając opis przedmiotu
zamówienia winien uwzględniać wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na
sporządzenie oferty. W tym zakresie podnosimy, iż żaden z krajowych operatorów pocztowych
nie ma przystosowanych placówek pocztowych nie tylko dla potrzeb osób niepełnosprawnych
w każdym typie niepełnosprawności, ale nawet w odniesieniu do osób wyłącznie z
upośledzeniem narządów ruchu. Jak przykładowo podniesiono w Raporcie o stanie rynku
pocztowego za rok 2013” wydanym przez Urząd Komunikacji Elektronicznej (maj 2014 rok)
odnosząc się do placówek pocztowych Poczty Polskiej S.A. : Stwierdzanym często problemem
było zapewnienie możliwości samodzielnego wjazdu osobom poruszającym się na wózkach
inwalidzkich do kontrolowanych placówek. Przystosowanie to stwierdzono w 276 urzędach, co
stanowiło 57,4% kontrolowanej w 2013 roku próby placówek (z czego placówki w miastach
przystosowane były w ok 65,3% (203 placówki), a na wsi - ok 42,9% (73 placówki). W trakcie
kontroli pracownicy UKE przeprowadzili również czynności polegające na sprawdzeniu czy
przy wejściach do urzędów pocztowych (do których niemożliwy był samodzielny wjazd osoby
poruszającej się na wózku inwalidzkim) istnieje możliwość skorzystania z urządzeń
przywołujących personel placówki. Jedynym zaobserwowanym urządzeniem stosowanym
powszechnie w urzędach Poczty Polskiej S.A. jest dzwonek elektryczny (w niektórych
przypadkach bezprzewodowy).
Odwołujący zwrócił także uwagę na treść dokumentacji konkursowej sporządzonej
przez Urząd Komunikacji Elektronicznej w postępowaniu na wybór na wybór operatora
wyznaczonego do świadczenia pocztowych usług powszechnych . Zawarte tam rozwiązania
można potraktować jako postulowany sposób określania wymagań przez podmiot publiczny w
odniesieniu do przystosowania placówek dla potrzeb osób niepełnosprawnych. UKE postawiło
następujące wymaganie: Obowiązek doręczania osobom: a) z uszkodzeniem narządu ruchu
powodującym konieczność korzystania z wózka inwalidzkiego, b) niewidomym lub
ociemniałym - na ich wniosek i bez pobierania dodatkowych opłat, przesyłek listowych,
przesyłek rejestrowanych, w tym przesyłek z zadeklarowaną wartością oraz kwot pieniężnych
określonych w przekazach pocztowych, z pominięciem oddawczej skrzynia pocztowej oraz
bez konieczności odbierania przesyłki w placówce pocztowej.
Biorąc pod uwagę powyższe Odwołujący stwierdził, że kwestią zasadniczą jest
doprecyzowanie przez Zamawiającego swoich wymagań, tak by z jednej strony zachować
konkurencyjność niniejszego postępowania o udzielenie zamówienia, a zarazem nie
pozostawić wątpliwości co do zakresu wymagań Zamawiającego. W dokumentacji
postępowania winno zostać określone, jakie rozwiązania techniczne lub organizacyjne
Zamawiający w tym zakresie dopuszcza.
W konsekwencji Odwołujący wniósł o n
akazanie Zamawiającemu dokonanie
odpowiedniej zmiany SIWZ.
Godziny otwarcia placówek pocztowych.
Odwołujący wskazał, że zgodnie z treścią punktu 21.7: wszystkie placówki pocztowe,
w których Wykonawca zapewnia odbiór przesyłek sądowych, muszą być czynne we wszystkie
dni robocze przez co najmniej 6 godzin dziennie, w tym w jeden dzień roboczy do godziny
20:00 lub w soboty przez co najmniej 3 godziny. Powyższe wymaganie ma tożsamą treść w
odniesieniu do tzw. przedmiotowego warunku udziału w postępowaniu opisanego w rozdziale
IV SIWZ.
W pierwszej kolejności Odwołujący zwrócił uwagę na niejednoznaczność pojęcia
„placówki muszą być czynne we wszystkie dni”. Zamawiający nie precyzuje, czy placówki mają
być czynne w wymagany sposób wyłącznie w trakcie realizacji zamówienia (tak należy
rozumieć deklarację wykonawcy potwierdzającą posiadanie wymaganych placówek), czy
także w dniu w którym upływa termin na składanie ofert. Przedmiotowa okoliczność ma
kluczowe znaczenie dla badania spełniania przez wykonawcę warunku przedmiotowego (co
będzie przez nas rozwinięte w dalszej części odwołania).
Odwołujący podniósł następnie także niejednoznaczność wymagania Zamawiającego
odnoszącego się do konieczności otwarcia placówek w soboty przez trzy godziny (przy
założeniu że wykonawca korzystać będzie z tego rozwiązania w ramach alternatywy przyjętej
przez Zamawiającego). Zamawiający nie rozstrzyga, czy obowiązkiem wykonawcy będzie
zapewnienie otwarcia placówki także w przypadku, gdy w danym tygodniu sobota będzie
dniem ustawowo wolnym od pracy (sobota 11 listopada 2017 roku, czy sobota 6 stycznia 2018
roku). Należy podkreślić, iż w przypadku sieci składającej się z ponad 8.000 placówek taka
kwestia ma znaczące konsekwencje finansowane dla wykonawcy.
Biorąc pod uwagę powyższe, Odwołujący wniósł o nakazanie doprecyzowania SIWZ
poprzez wyeliminowanie wskazanej powyżej niejednoznaczności.
Wyznaczone stanowisko.
Odwołujący wskazał, że zgodnie z treścią punktu 21.7 OPZ: we wszystkich placówkach
pocztowych w których Wykonawca zapewnia odbiór przesyłek sądowych, wydawanie
przesyłek pocztowych musi być przeprowadzone na specjalnie wyznaczonym do tego
stanowisku, oddzielonym od wszelkich innych czynności wykonywanych w takiej placówce
odbiorczej, w sposób wyraźny i jednoznaczny, zapewniający bezpieczeństwo tajemnicy
korespondencji oraz powagę odbioru korespondencji sądowej.
W pierwszej kolejności Odwołujący zwrócił uwagę na wadliwe w jego ocenie (nie
znajdujące uzasadnienia w celach niniejszego postępowania) ustanowienia zakazu
wykonywania jakichkolwiek innych czynności na stanowisku przeznaczonym do odbioru
przesyłek sądowych. Uważamy za nieuzasadnione uniemożliwienie wykonywania na tym
samym stanowisku innych usług pocztowych, niż tylko wydawanie przesyłek sądowych.
Powyższy wymóg znacząco ogranicza możliwość wykorzystania placówek
pocztowych, takich w których na danym stanowisku wykonywane są także inne czynności.
Należy zauważyć, iż ze względu na spadającą liczbę korespondencji pocztowej wszyscy
operatorzy pocztowi zmuszeni są do dopuszczenia na terenie placówki pocztowej także innej
działalności zarobkowej. Przykładowo w odniesieniu do placówek Poczty Polskiej jest to
działalność ubezpieczeniowa, bankowa, a nawet handel (sprzedaż środków piśmienniczych,
zabawek, etc.). Należy pamiętać, iż to uzasadnione potrzeby Zamawiającego winny
decydować o sposobie opisywania przedmiotu zamówienia, w szczególności gdy określone
wymagania ograniczają konkurencyjność postępowania . Podniesiono także, iż żadne
uzasadnione potrzeby Zamawiającego nie przemawiają za ograniczeniem możliwości
prowadzenia innej działalności na stanowisku przeznaczonym do wydawania przesyłek
sądowych.
Odwołujący argumentował następnie, że podobne wymaganie zostało zamieszczone
przez Urząd Komunikacji Elektronicznej w postępowaniu na wybór operatora wyznaczonego
do świadczenia pocztowych usług powszechnych. Zgodnie z wyjaśnieniami udzielonymi przez
UKE wymóg wyodrębnionego stanowiska należy rozumieć następująco: Zgodnie z pkt.
4.4.3.1. lit. G Dokumentacji konkursowej\ uczestnik konkursu wykaże, że posiada sieć
placówek pocztowych na obszarze całego kraju, w których zapewniona jest obsługa ogółu
społeczeństwa - użytkowników usług pocztowych, w szczególności konsumentów, w sposób
jednolity w porównywalnych warunkach, przy zapewnieniu, że w placówce pocztowej, w której
prowadzona jest inna niż pocztowa działalność gospodarcza, stanowisko obsługi klientów w
zakresie usług pocztowych jest wyodrębnione i oznakowane w sposób widoczny
jednoznacznie wskazujący i identyfikujący uczestnika konkursu. Mając powyższe na uwadze,
wyjaśniamy że stanowisko obsługi klientów w zakresie usług pocztowych powinno być
zorganizowane w ten sposób, by jednoznacznie wskazywać na uczestnika konkursu oraz
prowadzoną przez niego, w obrębie tego stanowiska, działalność pocztową. Pojęcia
wyodrębnionego stanowiska nie należy utożsamiać z koniecznością funkcjonowania
odrębnego stanowiska, w którym oferowane są wyłącznie usługi pocztowe. W ocenie
Odwołującego nie istnieje żadne uzasadnienie mające swoje źródło w potrzebach
Zamawiającego przemawiające za koniecznością wyodrębnienia stanowiska, na którym nie
będzie dopuszczalne wykonywanie jakichkolwiek innych czynności.
Odwołujący podniósł także zarzut niejednoznaczności opisu przedmiotu zamówienia w
zakresie zwrotu: „wydawanie przesyłek pocztowych musi być przeprowadzone na stanowisku
zapewniającym powagę odbioru korespondencji sądowej”.
W ocenie Odwołującego cytowane postanowienie narusza opisany w art. 29 Pzp
obowiązek opisania przedmiotu zamówienia w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za
pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń. W ocenie Odwołującego w toku
badania i oceny ofert (warunek przedmiotowy), a także w trakcie wykonywania umowy
wykładnia przedmiotowego postanowienia może być przedmiotem sporów pomiędzy
Zamawiającym i wykonawcą.
Biorąc pod uwagę powyższe Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu
dokonania modyfikacji treści s.iw.z. oraz ogłoszenia i wzorca umowy w zakresie sposobu
określenia wymagań dotyczących placówek pocztowych poprzez usunięcie opisanych
powyżej naruszeń ustawy Prawo zamówień publicznych.
Lokalizacja placówek.
Odwołujący wskazał, że w punktach 21.1 - 21.2 Zamawiający ustanowił przejrzyste
reguły lokowania wymaganych placówek (liczba mieszkańców, wielkość obszaru etc.).
Następnie w punkcie 21.4 Zamawiający dodał: lokalizacja placówek pocztowych, o których
mowa w postanowieniach pkt 21.1 do 21.3 powyżej, uwzględnia występujące na danym
obszarze zapotrzebowanie na usługi.
W pierwszej kolejności Odwołujący wskazał, że nie jest zrozumiały charakter
niniejszego postanowienia, czy spełnienie wymagań 21.1 - 21.3 potwierdza uwzględnienie
występujących potrzeb, czy też obok spełnienia opisanych wymagań wykonawca ma
obowiązek zapewnienia dodatkowych placówek, o ile pojawią się takie potrzeby. Utworzenie
dodatkowej palcówki wiąże się z koniecznością poniesienia kosztów, zatem obowiązki
wykonawcy w tym zakresie nie mogą być niejednoznaczne. Przykładowo - czy pojedyncze
skargi składane przez adresatów przesyłek mogą być źródłem żądania utworzenia dodatkowej
placówki na danym terenie? SIWZ nie dookreśla wymagań w tym zakresie.
Odwołujący wniósł o nakazanie doprecyzowania opisu przedmiotu zamówienia, bądź
też o wykreślenie przedmiotowego postanowienia.
W odniesieniu do zarzutów związanych z wadliwym opisem procedury weryfikacji
spełniania warunku przedmiotowego (placówki pocztowe).
Odwołujący wskazał, że Zamawiający w treści SIWZ opisał tzw. przedmiotowy warunek
udziału w postępowaniu odnoszący się do placówek pocztowych oraz zarazem działając na
podstawie art. 25 ust. 1 pkt 2 Pzp domaga się od wykonawców przedłożenia listy placówek
pocztowych.
Ponadto Zamawiający zastrzegł, iż przed dokonaniem wyboru najkorzystniejszej oferty,
Zamawiający zastrzega sobie prawo sprawdzenia wybranych przez Zamawiającego placówek
Wykonawcy w zakresie spełnienia warunków.
W pierwszej kolejności Odwołujący podkreślił, że ocena spełniania warunków udziału
w postępowaniu następuje, co do zasady na dzień upływu terminu do składania ofert albo
wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu. Dokumenty mają charakter dowodowy
i ich badanie pod względem spełniania warunków udziału w postępowaniu powinno odnosić
się do terminu tożsamego dla wszystkich wykonawców. Takim terminem może być jedynie
termin składania ofert lub wniosków.
Zatem z jednej strony ustawa określa dzień na który jest dokonywane badanie
spełniania warunków udziału w postępowaniu (data złożenia oświadczenia, nie później niż
dzień składania ofert). Zarazem co warte dodatkowego pokreślenia w przypadku sieci
składających się z kilku tysięcy placówek pocztowych mamy do czynienia ze zrozumiałymi
zmianami placówek w czasie (zamykanie jednych, otwieranie nowych). Tym samym
Zamawiający może badać stan placówek wykonawcy, ale jedynie na dzień złożenia
stosownego oświadczenia (w praktyce dzień składania ofert). Przywołując doświadczenia
PGP z innych postępowań przetargowych należy zauważyć, iż częstym problemem w trakcie
badania ofert operatorów pocztowych jest nieuwzględnienie przez zamawiających tej właśnie
i okoliczności. Na znaczenie uwzględnienia powyższego wskazywała także Krajowa Izba
Odwoławcza odnosząc się do zarzutów (oddalonych) Poczty Polskiej S.A. dotyczących
placówek pocztowych InPost: Słusznie zauważył Przystępujący, ze niektóre z oświadczeń
złożonych przez Odwołującego potwierdzają stan na różne dni, większość wystawiona jest po
dacie składania ofert, co nie może stanowić dowodu na okoliczność, że także w terminie
składania ofert placówka nie istniała.
Tym samym wydaje się, iż zastrzeżenie Zamawiającego prawa do sprawdzenia
wybranych przez niego placówek Wykonawcy w zakresie spełnienia warunków - nie
uwzględnia powyżej przedstawionej argumentacji oraz narusza wyrażoną w art.. 7 ustawy Pzp
zasadę uczciwej konkurencji.
Biorąc pod uwagę powyższe Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu
wykreślenia lub też odpowiedniego zmodyfikowania przedmiotowego postanowienia siwz.
W odniesieniu do zarzutów związanych z wadliwością kryteriów oceny ofert.
Odwołujący wskazał, że Zamawiający w treści dokumentacji postępowania przewidział
następujące kryteria oceny ofert:
•
Cena. Waga 70
•
Społeczne (procent osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę). Waga 15
•
Wolumen doręczenia D+5. Waga 5
•
Terminy zwrotu. Waga 5
•
Obszar dostępności EPO. Waga 5
Odnosząc się do poszczególnych kryteriów Odwołujący wskazał na następujące
nieprawidłowości naruszające wyrażona w art. 7 Pzp zasadę uczciwej konkurencji.
Kryterium społeczne.
Odwołujący wskazał, że zgodnie z treścią s.i.w.z. kryterium społeczne będzie oceniane
w następujący sposób: procent osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, z ogólnej
liczby osób, którym zostanie powierzona realizacja przedmiotu zamówienia w zakresie
doręczania i wydawania przesyłek sądowych (tj. doręczyciele-listonosze, osoby wydające
korespondencję), z uwzględnieniem personelu podwykonawców.
Sformułowane w niniejszym postępowaniu kryterium oceny ofert nie jest elementem
opisu przedmiotu zamówienia dokonywanym na podstawie art. 29 ust. 4 pkt 4 Pzp. Mamy do
czynienia z zakazanym co do zasady kryterium oceny ofert odnoszącym się do właściwości
wykonawcy (art. 91 ust. 3 Pzp), które zastosowane zostało na zasadzie wyjątku
przewidzianego w treści art. 5 ust. 1 Pzp (w odniesieniu do usług pocztowych mających
charakter niepriorytetowy).
Zatem dokonując analizy dopuszczalności zastosowania powyższego kryterium
niejako samodzielnie należy dokonać oceny zgodności przyjętego przez Zamawiającego
rozwiązania z przepisami polskiego i wspólnotowego prawa zamówień publicznych. Warto w
tym zakresie w szczególności przywołać stanowisko Rady Ministrów odnoszące się do
problematyki wymagania zatrudnienia przez wykonawcę osób na podstawie umów o pracę:
Nałożenie w drodze ustawy obowiązku zatrudnienia przez wykonawcę lub podwykonawcę
osób wykonujących czynności przy realizacji zamówienia na podstawie umowy o pracę
należałoby traktować jako arbitralną ingerencję w sferę zachowań podmiotów gospodarczych
niedopuszczalną na gruncie przepisów Konstytucji. Narzucenie konkretnej formy zatrudnienia
wkracza w dziedzinę wolności działalności gospodarczej wykonawcy, czy podwykonawcy
realizujących zamówienie publiczne (...) należy mieć na uwadze, iż cel unijnych regulacji
odnoszących się do szeroko rozumianych względów społecznych, powinien być definiowany
w kontekście brzmienia motywu 33 dyrektywy 2004/18/WE, zgodnie z którym warunki realizacji
zamówienia są zgodne z dyrektywą, pod warunkiem że nie są one, bezpośrednio lub pośrednio
dyskryminujące oraz są przedstawione w ogłoszeniu o zamówieniu lub w dokumentacji
zamówienia. Mogą one w szczególności zachęcać do organizacji wewnętrznych szkoleń
zawodowych zatrudniania osób mających szczególne trudności z integracją, a także
zwalczania bezrobocia lub ochrony środowiska. Można na przykład ustanowić wymóg -
odnoszący się do realizacji zamówienia - co do zatrudnienia osób długotrwale poszukujących
pracy, co do przeprowadzenia szkoleń dla bezrobotnych lub młodocianych oraz co do
zatrudnienia większej liczby osób niepełnosprawnych niż przewiduje to ustawodawstwo
krajowe. Tym samym powyższy cel nie może być interpretowany przez charakter prawny
stosunku łączącego wykonawcę z daną osobą zaangażowaną do realizacji zamówienia
publicznego.
Odwołujący zaznaczył zarazem, że przy tak postawionym kryterium oceny ofert w
niniejszym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego faworyzowany jest
bezzasadnie jeden z operatorów pocztowych - Poczta Polska S.A. Wykonawca ten posiada
bez wątpienia największą liczbę osób zatrudnionych na podstawie umów o pracę, w proporcji
do wszystkich pracowników wykonawcy. Z komunikatu Poczty Polskiej S.A. zamieszczonego
na stronie internetowej operatora wyznaczonego wynika, że Poczta Polska S.A. zatrudnia na
umowach o pracę blisko 80 000 osób10. W przypadku Poczty Polskiej S.A. stosunek pracy
jest podstawową formą zatrudnienia, wynikającą przede wszystkim z faktu, że firma ta jest od
początku swego istnienia państwowa. Można wręcz stwierdzić, że żaden z prywatnych
operatorów pocztowych nie jest w stanie konkurować z Pocztą Polską S.A. pod kątem ilości
osób zatrudnionych na umowach o pracę. Prywatni operatorzy pocztowi zatrudniają
współpracowników w oparciu o różne tytuły, kierując się przede wszystkim efektywnością
przyjętych rozwiązań, w tym często w oparciu o umowy cywilnoprawne. W tym przypadku przy
tak postawionym kryterium operator wyznaczony składając ofertę uzyska maksymalną ilość
punktów przyznawanych za to kryterium, tj. 15 punktów a w konsekwencji to oferta Poczty
Polskiej S.A. może zostać wybrana jako najkorzystniejsza, również wtedy, gdy będzie ofertą
zdecydowanie droższą. Odwołujący podnosi, że takie działanie Zamawiającego stanowi
ograniczenie konkurencji w niniejszego postępowania. Tak postawione kryterium oceny ofert
czyni iluzorycznym konkurencyjność postępowania bowiem w przypadku omawianego
powyżej kryterium oceny ofert maksymalną liczbę punktów może uzyskać wyłącznie jeden
operator pocztowy - Poczta Polska S.A.
Odwołujący zaznaczył następnie, że zamawiający określając warunki i kryteria
udzielenia zamówienia publicznego zobowiązany jest przestrzegać zasady równego
traktowania oferentów i zasady uczciwej konkurencji. Zatem Zamawiający winien się
wystrzegać zamieszczania w dokumentacji postępowania postanowień faktycznie
wskazujących na możliwość złożenia najkorzystniejszej oferty tylko przez jednego wykonawcę
- Pocztę Polską S.A. Powyższe potwierdzone zostało przykładowo w wyroku Krajowej Izby
Odwoławczej z dnia 4 czerwca 2013 r., KIO 1189/13,
W ocenie Odwołującego, ustanowienie w postępowaniu na usługi pocztowe w ramach
kryteriów oceny ofert preferencji w odniesieniu do umów o pracę stanowi naruszenie
wyrażonej w art. 7 zasady uczciwej konkurencji. W tym miejscu chcielibyśmy w całości
zacytować następująca opinię Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 12 kwietnia 2010 r. sygn. akt:
KIO/UZP 361/10: Izba zauważa, iż każde uszczegółowienie przedmiotu zamówienia,
postawienie dodatkowych warunków udziału w postępowania czy rozbudowanie kryteriów
oceny ofert prowadzi do ograniczenia konkurencji wykonawców. (...) Tego typu ograniczenia
konkurencji są niejako w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego naturalne i
nieodzowne. Podlegają jednak badaniu i ocenie pod względem stopnia ograniczenia
możliwości uzyskania zamówienia dla zidentyfikowanego kresu wykonawców obecnych na
rynku. tj. ograniczenia konkurencji, co bezpośrednio ma się przekładać na nieuzasadnione
preferowanie i ułatwianie przez zamawiającego określonym podmiotom uzyskanie
zamówienia kosztem innych wykonawców obecnych na rynku. Podstawową miarą i punktem
odniesienia przy ustalaniu stopnia dopuszczalności tego typu preferencji jest przede
wszystkim identyfikacja i określenie kręgu podmiotów, które dane postanowienia siwz
preferują/dyskryminują oraz skonfrontowanie powyższego i odniesienie do uzasadnionych i
obiektywnych potrzeb zamawiającego, które w skrajnych wypadkach mogą prowadzić nawet
do konieczności zupełnego wyeliminowania konkurencji w danym zamówieniu (np. udzielenia
zamówienia z wolnej ręki), A contrario uznać należy, iż jakiekolwiek ograniczenie dostępu do
zamówienia czy stwarzanie przez zamawiającego bardziej korzystnych warunków dla
określonych wykonawców, zarówno bezpośrednie, jak i pośrednie (poza przewidzianymi w
przepisach ustawy), w przypadku gdy brak ku temu rzeczowego uzasadnienia, stanowiło
będzie naruszenie zasad wyrażonych w art. 7 ust. 1 Pzp* Konsekwentnie: dopuszczalny
stopień ograniczenia dostępu do zamówienia i preferowania jednych wykonawców kosztem
innych rósł będzie wraz ze wzrostem znaczenia i wagi potrzeb zamawiającego, które tego typu
ograniczenia będą dyktować i uzasadniać. I na odwrót: jako proporcjonalnie malejące, wświetle przepisów ustawy, należało będzie ocenić przyzwolenie na ograniczanie konkurencji
w przypadku relatywnie słabego uzasadnienia dla tego typu działań zamawiającego -
nieuzasadnione ograniczenie konkurencji należy uznać za przekreślenie zasady „ uczciwej
konkurencji
Argumentowano następnie, że skoro w chwili wszczęcia postępowania kryterium to
znacząco uprzywilejowuje Pocztę Polską S.A. istotnym jest, by przedmiotowe kryterium miało
uzasadnienie w uzasadnionych potrzebach Zamawiającego. Ustanowienie preferencji w
zakresie umów o pracę musi znaleźć uzasadnienie w celach prowadzonego postępowania.
Odwołujący jest zdania, że cele niniejszego postępowania mogą zostać osiągnięte niezależnie
od wymagań dotyczących umów o pracę. Zwrócono w szczególności uwagę na opinię Prezesa
UZP wyrażoną w Informacji o wynikach kontroli o sygn. UZP/DKUE/KN/7/12 (Informator
Urzędu Zamówień Publicznych nr 6/2013,): W niniejszej sprawienie można uznać, że
wykonawca dysponujący kadrą na innych podstawach prawnych niż umowy o pracę, nie byłby
w stanie należycie zrealizować zamówienia. Dla wykonania zamówienia istot bowiem są
kwalifikacje danych osób, nie zaś rodzaj umowy, w oparciu o którą wykonują swoje zadania.
Warto także powtórzyć za Izbą: iż to "wykonawca kalkulując ofertę ponosi ryzyko związane z
jej złożeniem na zaproponowanych przez siebie warunkach, w tym ryzyko związane z
odpowiedzialnością za przestrzeganie przepisów Kodeksu pracy odpowiedzialność z tytułu
przestrzegania tychże przepisów obciąża bowiem wykonawcę, a nie zamawiającego.
Podobnie np. wyrok z 20.03.2009 r. sygn. akt KIO/UZP 277/09 oraz np. wyrok SO w Gorzowie
Wielkopolskim z 9.10.2008r. sygn. akt VII Ga 24/08. Zamawiający ma możliwość opisu
warunków wykonywania zamówienia zgodnie ze swoimi oczekiwaniami, ale nie może w
sposób arbitralny, nieuzasadniony swoimi potrzebami preferować określonych rozwiązań.
Warto pamiętać, iż to na zamawiającym ciąży obowiązek wykazania, iż określony sposób
realizacji zamówienia umożliwia mu realizację celu założonego w ramach postępowania o
udzielenie zamówienie publicznego (wyrok SO w Bydgoszczy z dn. 25.01. 2006 sygn. akt II
Ca 693/5). Zamawiający może oczekiwać pozyskania przedmiotu zamówienia w najlepszej
dostępnych warunkach, ale nie może tego robić w taki sposób, iż narusza zasady równego
traktowania wykonawców (wyrok z dnia 9 kwietnia 2008, KIO/UZP 270/08). Zamawiający
określa wymogi, jakim ma odpowiadać efekt prawidłowego wykonania usługi, natomiast
ustalenie sposobu i środków niezbędnych dla jej zrealizowania należy do przyszłego
wykonawcy, gdyż czynniki te mają wpływ na przebieg i koszty jej wykonania (wyrok Zespołu
Arbitrów z dnia 27 sierpnia 2004 r. sygn. akt UZP/ZO/O-1363/04). To wykonawcy prowadzący
profesjonalną działalność pocztową są w stanie lepiej określić rodzaj rozwiązań właściwy dla
potrzeb Zamawiającego.
Odwołujący podniósł także, że nowelizacja Pzp z dnia 29 sierpnia 2014 roku w art 29
ust. 4 pkt 4 wprowadziła możliwość domagania się od wykonawców zatrudniania personelu na
podstawie umowy o pracę („zatrudnienia na podstawie umowy o pracę przez wykonawcę lub
podwykonawcę osób wykonujących czynności w trakcie realizacji zamówienia na roboty
budowlane lub usługi, jeżeli jest to uzasadnione przedmiotem lub charakterem tych czynności).
Jak słusznie zauważono jednak w uzasadnieniu nowelizacji: Należy jednak podkreślić, ze
wymóg zatrudnienia na umowę o pracę powinien być dopuszczalny jedynie wówczas, gdy jest
to "uzasadnione charakterem zamówienia", a więc organizacja realizacji zamówienia pociąga
za sobą określone miejsce, czas i kierownictwo wykonawcy (podwykonawcy) nad
zaangażowanym personelem. Wyraźnie zaznaczono, iż sam charakter czynności
wykonywanych przez pracowników operatorów pocztowych nie wiąże się z organizacją
realizacji zamówienia w określonych miejscu, czasie i pod kierownictwem wykonawcy.
Podkreślono również, iż powyższe opinie wydaje się podzielać także Ministerstwo
Sprawiedliwości, chociażby w zakresie wymogów jakie zostały opisane w rozporządzeniu z co
dnia 4 maja 2011 r. w sprawie warunków organizacji oraz struktury sądowej służby
doręczeniowej. Zgodnie z treścią §3 rozporządzenia: Sądową służbę doręczeniową tworzą
pracownicy zatrudnieni w celu doręczania pism sądowych łub inni pracownicy sądu, z którymi
zawarto umowę cywilnoprawną w przedmiocie doręczania pism sądowych jako wykonywania
dodatkowych zadań poza godzinami urzędowania sądów, zwani dalej "doręczycielami". Zatem
w ocenie Ministerstwa świadczenia polegające na doręczaniu korespondencji sądowej mogą i
zazwyczaj są wykonywane na podstawie umów cywilnoprawnych.
Odwołujący wskazał następnie, że forma zatrudnienia osób przy pomocy, których dany
operator pocztowy świadczy usługi, jeśli już ma mieć wpływ na jakość świadczonych usług to
w przypadku zatrudnienia w oparciu o umowę o pracę, jakość tę osłabia, a nie poprawia.
Gwarancją należytego świadczenia usług jest odpowiedni system motywacyjny
współpracowników oraz należyte zabezpieczenie interesów operatora pocztowego, poprzez
odpowiednie uregulowanie zasad odpowiedzialności osób, które wykonują określone
czynności w imieniu operatora. Zdaniem Odwołującego prawdziwym jest twierdzenie, że
osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych (z uwagi na zapisy umowne, których
niejednokrotnie nie dałoby się zastosować w przypadku umów o pracę) nierzadko bardziej
przykładają się do nałożonych na nie obowiązków służbowych niż osoby zatrudnione na
podstawie umów o pracę. Osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawych
samodzielnie organizują sposób wykonywania przez nich usług. Ponadto, w przypadku umów
cywilnoprawnych operatorzy prywatni mają możliwość nałożenia na osoby z nimi
współpracujące sankcji za wadliwe wykonywania usług lub wykonywanie ich w sposób
nienależyty w postaci odpowiedniego zmniejszenia wynagrodzenia za dany miesiąc lub
naliczenia kar umownych. W innych formach zatrudnienia niż umowy o pracę współpracownicy
wynagradzani są za efekty i jakość swojej pracy. W przeciwieństwie do osób zatrudnianych na
podstawie umów o pracę, gdzie odpłatność zależy nie od wyniku pracy, ale od staranności
wykazanej przy świadczeniu pracy. W przypadku umów cywilnoprawnych zatrudniający mogą
w większym stopniu uzależnić wysokość wynagrodzenia od realizacji poszczególnych zadań,
czy też od osiągnięcia uzgodnionych wyników. Uzależnienie wysokości wynagrodzenia od
efektów pracy wpływa w sposób motywujący na osobę świadczącą usługi. Im wyższy stopień
realizacji zadań oraz jakość świadczonych usług, tym wyższe wynagrodzenie. Co więcej,
operatorzy prywatni zatrudniając współpracowników w oparciu o umowy cywilnoprawne celem
zabezpieczenia ewentualnych swoich roszczeń powstałych względem nich z powodu
nienależytego lub wadliwego wykonania usług mogą żądać wystawienia weksla oraz
podpisania deklaracji wekslowej. Nadto, w przypadku zatrudniania w oparciu o umowę o pracę
odpowiedzialność pracownika jest ograniczona do wysokości trzykrotności wynagrodzenia
(art. 119 kodeku pracy). W przypadku umów cywilnoprawnych powyżej opisane ograniczenia
nie występują - za szkodę wyrządzoną osobie trzeciej wyłączną odpowiedzialność ponosi
współpracownik Dodatkowo za niewykonanie lub nienależyte wykonanie przez
współpracowników zobowiązań wynikających umów cywilnoprawnych operatorzy prywatni
mogą nakładać na współpracowników kary umowne. Wymaga podkreślenia, że operator
pocztowy zatrudniający w oparciu o umowy cywilnoprawne nie jest pozbawiony kontroli nad
swoimi współpracownikami. Współpracownicy operatorów prywatnych zatrudniani na umów
cywilnoprawnych zobowiązywani są przykładowo do: potwierdzenia doręczenia przesyłek na
listach wydania, rozliczania się z listy wydań oraz przesyłek niedoręczonych, wystawiania
druków awizo. Operator pocztowy pomimo tego, że w wielu przypadkach nie zatrudnia do
kolportażu przesyłek osób na podstawie umów o pracę posiada gwarancję należytego
wykonania usług przez współpracowników. Operatorzy prywatni dbają o to, aby każda z osób
współpracujących z nimi miała świadomość znaczenia usług jakie wykonuje oraz konsekwencji
związanych z nienależytym wykonaniem usług, jak również o to aby każda z tych osób była
przeszkolona przed przystąpieniem do świadczenia usług. Wobec powyższego, nie można
uznać, że umowa o pracę gwarantuje lepszą jakość usług niż umowa cywilnoprawna.
Warto wreszcie zauważyć, iż szereg współpracowników PGP S.A. uczestniczących w
wykonywaniu świadczeń pocztowych to mikroprzedsiębiorstwa, często o charakterze
rodzinnym. Nie jest zrozumiałym deprecjonowanie agencyjnego sposobu wykonywaniaświadczeń pocztowych przez takie przedsiębiorstwa. W ocenie Odwołującego umowa o pracę
nie zapewnia - jak to określił Zamawiający - „większej rękojmi należytego dokonywania
doręczeń przesyłek sądowych osobom uprawnionym do ich odbioru” (§5 ust. 2 umowy).
Biorąc pod uwagę powyższe Odwołujący wniósł o nakazania Zamawiającemu
wykreślenia przedmiotowego kryterium.
Kryterium obszaru dostępności EPO.
Odwołujący wskazał, że zgodnie z treścią s.i.w.z. kryterium będzie oceniane w
następujący sposób: procent wszystkich kodów pocztowych, będących w powszechnym
użyciu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej (zgodnie z Oficjalnym Spisem Pocztowych
Numerów Adresowych, wprowadzonym 1 stycznia 1973 roku Zarządzeniem Nr 89 Ministra
Łączności z 17 listopada 1972 r., opracowanym i aktualizowanym przez Pocztę Polską S.A.),
dla których będzie świadczona usługa elektronicznego potwierdzenia odbioru (dalej jako
„EPO”), o której mowa w przepisach prawa powszechnie obowiązującego.
W pierwszej kolejności Odwołujący zwrócił uwagę na to, iż sposób oceny ofert w
ramach kryterium obszaru dostępności EPO został sporządzony w sposób niegwarantujący
zachowania uczciwej konkurencji, gdyż oferty badane będą w oparciu o spis pocztowych
numerów adresowych który jest kształtowany przez jednego z potencjalnych wykonawców (ma
on wpływ na zmiany kodów). Warto w tym zakresie przywołać treść strony internetowej Poczty
Polskiej S.A. na której zamieszczono następujące informacje: System kodów pocztowych
wprowadzono 1 stycznia 1973 roku Zarządzeniem Nr 89 Ministra Łączności z 17 listopada
1972 r. w sprawie wprowadzenia pocztowych numerów adresowych i zmiany Ordynacji
pocztowej. (...) System PN A opracowuje i aktualizuje Poczta Polska S.A. Zgodnie z ustawą z
4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 1994 r. Nr 24, poz. 83 z
późn. zm.) autorskie prawa majątkowe do Systemu PNA przysługują Poczcie Polskiej S.A.
Ponadto na podstawie przepisów ustawy z 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej
(tekst jednolity: Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 ze zm.) - Pocztowe Numery Adresowe
chronione są prawem ochronnym R-227807 na słowo - graficzny znak towarowy „Poczta
Polska Pocztowe Numery Adresowe”, udzielonym przez Urząd Patentowy RP na rzecz Poczty
Polskiej Spółka Akcyjna.
W ocenie Odwołującego opisanie kryterium za pomocą kodu, który może być następnie
samodzielnie zmieniamy przez jednego z wykonawców (zmiana obszaru, liczby ludności etc.)
rażąco narusza zasadę uczciwej konkurencji i może mieć wpływ na wynik postępowania.
Poczta Polska S.A. może dokonać takiej zmiany zarówno przed upływem terminu na składanie
ofert, jak i w trakcie wykonywania umowy (w sposób dla siebie korzystny). Domagamy się
nakazania pominięcia przez Zamawiającego w treści kryterium odwołania do System kodów
pocztowych. Przyjęte w tym zakresie powinno pozwalać na zachowanie porównywalności
wydzielonych obszarów (wielkość obszarów, liczba ludności, liczba przesyłek etc.). Jedynie
takie rozwiązanie pozwoli na zachowanie porównywalności ofert.
Biorąc pod uwagę powyższe Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu
odpowiedniego zmodyfikowania treści s.i.w.z. w zakresie omówionych naruszeń ustawy Pzp.
Wadliwość kryterium ceny – stawka podatku VAT.
Odwołujący wskazał, że w treści formularza cenowego Zamawiający wyodrębnił (dla
każdego z typów usług pocztowych) pola uzupełniane przez wykonawców: cena jednostkowa
brutto oraz wartość brutto. Ocenie w ramach kryterium cenowego podlega cena brutto
obejmująca sumę wszystkich wymaganych świadczeń. W ocenie Odwołującego sposób
sporządzenia formularza ofertowego jest wadliwy i narusza zasadę uczciwej konkurencji.
W postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego operator wyznaczony jakim
jest obecnie Poczta Polska S.A. składa oferty w dwiema stawkami podatku VAT: 23% oraz
stawka zwolniona (przykładowo okoliczność omówiona w sprawie o sygn. KIO 745/15). Tym
samym brak wyodrębnienia miejsca na podanie kwoty netto oraz wysokości należnego
podatku VAT uniemożliwiać będzie wykonywanie umowy. W szczególności należy pamiętać o
treści art. 142 ust. 5 pkt 1 Pzp w zakresie odnoszącym się do zmiany umowy w sprawie
zamówienia publicznego w przypadku zmiany stawki podatku od towarów i usług.
Brak wiedzy na temat zastosowanej stawki uniemożliwiać będzie w praktyce
zastosowanie art. 142 ust. 5 pkt 1. Pamiętać także należy, iż postępowanie na wybór operatora
wyznaczonego nie jest jak dotąd rozstrzygnięte, zatem możliwym jest utrata możliwości
zastosowania zwolnienia przez operatora wyznaczonego (o ile usługi wykonywane na rzecz
sądownictwa mogą być objęte takim zwolnieniem). Analogicznie, także rozpoczęcie
wykonywania usług powszechnych przez nowego operatora wyznaczonego może mieć
znaczenie dla wykonywania niniejszego zamówienia.
Odwołujący zwrócił także uwagę na to, iż InPost S.A. (przykładowo postępowanie o
sygn. KIO 745/15) kwestionuje dopuszczalność oferowania przez tzw. operatora
wyznaczonego usług powszechnych w trakcie wykonywania umowy w sprawie zamówienia
publicznego. O ile zatem wszczęte w tym zakresie postępowania administracyjne potwierdzą
brak takiej dopuszczalności - koniecznym może być uwzględnienie tej okoliczności na gruncie
niniejszego zamówienia (o ile operator wyznaczony będzie wykonywał niniejsze zamówienie
oraz zaoferuje usługi ze zwolnieniem od podatku VAT).
Zwrócić wreszcie należy uwagę na zasadę uczciwej konkurencji w odniesieniu do
umożliwienia wykonawcom innym niż Poczta Polska S.A. dokonania oceny dopuszczalności
zastosowania przez Pocztę Polską S.A. stawki VAT „zwolniona” w odniesieniu do
poszczególnych oferowanych świadczeń. Możliwość zastosowania zwolnienia znacząco
wpływa na wynik postępowania, dając znaczącą przewagę w ramach oferowanej ceny
operatorowi wyznaczonemu. Tym samym w interesie publicznym, w celu zachowania uczciwej
konkurencji leży ujawnienie tej informacji w składanych ofertach.
Biorąc pod uwagę powyższe ocenie Odwołującego brak wyodrębnienia w formularzu
ofertowym kwot netto narusza zasadę uczciwej konkurencji i stanowi naruszenie ustawy
Prawo zamówień publicznych. Odwołujący wniósł o nakazanie przez Izbę dokonania stosowej
modyfikacji s.i.w.z.
Wadliwość kryterium ceny – cena za usługę potwierdzenia odbioru.
Odwołujący wskazał, że w treści formularza cenowego w pozycjach 104 i 105
Zamawiający wyodrębnił dwie odrębne ceny za świadczenie usługi potwierdzenia odbioru -
wersja papierowa oraz wersja elektroniczna
rodzaj świadczenia
ilość sztuk
cena
wartość
brutto
104
Potwierdzenie odbioru (forma papierowa) dla paczki pocztowe krajowe
437913
105
Potwierdzenie odbioru (forma elektroniczna) dla paczki pocztowe krajowe
143643
W ocenie Odwołującego tak skonstruowane kryterium oceny ofert narusza zasadę
uczciwej konkurencji poprzez naruszenie porównywalności składanych ofert. Zamawiający
dopuścił możliwość zróżnicowanego sposobu wykonywania umowy w zakresie wprowadzania
elektronicznego potwierdzenia odbioru (potwierdzenie odbioru forma elektroniczna). Zgodnie
z kryterium oceny ofert o nazwie „Obszar dostępności EPO” wykonawca deklaruje obszar
pokrycia kraju na którym będzie świadczona usługa elektronicznego potwierdzenia odbioru w
dwóch datach: rozpoczęcia wykonywania usług oraz po upływie kolejnych 6 miesięcy. Zatem
podane w formularzu cenowym „ilości sztuk” (437.913 oraz 143.643) nie mają charakteru
szacunkowego w tym rozumieniu, iż to wykonawcy poprzez różne ukształtowanie oferty będą
wykonywali świadczenia w proporcji przez siebie wybranej.
W
ocenie
Odwołującego
jedyne
rozwiązanie
zapewniające
Rachowanie
porównywalności ofert to przyjęcie jednej ceny za oba sposoby wykonywania świadczenia
(forma papierowa i elektroniczna potwierdzenia odbioru).
W zakresie zarzutów związanych z wadliwością przedmiotu zamówienia oraz wzorca
umowy.
Odwołując podniósł naruszenie zasady uczciwej konkurencji, o której mowa w art. 7
oraz art. 29 ustawy Pzp, a także art. 14 i 139 ustawy Pzp w zw. z ah. 58 k.c. i art. 353
1
k.c.
poprzez wadliwe opisane przedmiotu zamówienia oraz ukształtowanie postanowień wzorca
umowy w zakresie opisanych poniżej naruszeń. W szczególności:
Opis usług kurierskich.
Odwołujący wskazał, że w treści punktu 5.4.5 opisu przedmiotu zamówienia
Zamawiający określił, iż zakresem zamówienia objęte są przesyłki kurierskie, bez ograniczenia
nadawcy możliwości dowolnego oznaczenia wartości przesyłki kurierskiej, o wadze od 15 kg
do 30 kg oraz od 30 kg do 50 kg.
Należy zauważyć, iż przesyłka kurierska została zdefiniowana w art.3 ust. 19 Prawa
Pocztowego, zgodnie z którym za przesyłkę kurierską uważa się przesyłkę listową będącą
przesyłką rejestrowaną lub paczkę pocztową. Prawo Pocztowe określa maksymalną wagę
paczki pocztowej 20 000 g w art.3 ust. 14 Prawa Pocztowego.
Wobec powyższego, maksymalna waga przesyłki kurierskiej doręczanej za
pośrednictwem operatora pocztowego na podstawie ustawy Prawo Pocztowe może wynosić
20 kg.
Zamawiający w punkcie 5.4 opisu przedmiotu zamówienia przewiduje nadawanie
przesyłek kurierskich w przedziałach 15 - 30 kg (pkt 5.4.4) oraz 30 - 50 kg (pkt 5.4.5) tym
samym wymaga od operatora pocztowego świadczenia usług nieprzewidzianych w ustawie
Prawo Pocztowe. W tym miejscu należy podkreślić, że operator pocztowy wykonuje
działalność pocztową polegającą na świadczeniu usług pocztowych w obrocie krajowym lub
zagranicznym, które to usługi zostały w sposób wyczerpujący uregulowane w ustawie Prawo
Pocztowe.
Usługi nieuregulowane w Prawie Pocztowym nie wchodzą w zakres działalności
pocztowej tym samym nie są świadczone przez operatora pocztowego.
Niezgodność OPZ z przepisami powszechnie obowiązującymi.
Odwołujący wskazał, że w treści punktu 6 opisu przedmiotu zamówienia Zamawiający
zawarł następującą definicję: Na potrzeby określenia sposobu świadczenia przedmiotu
zamówienia „awizowaniem" jest obowiązek pozostawienia zawiadomienia o możliwości
odbioru przesyłki w drzwiach mieszkania adresata, oddawczej skrzynce pocztowej lub skrytce
pocztowej adresata, wynikający dla operatorów pocztowych z przepisów prawa powszechnie
obowiązującego. Postanowienie powtórzono w punkcie 1.4.2 wzorca umowy.
Należy zauważyć, iż powyższa definicja odnosi się do czynności operatora pocztowego
do których znajdują zastosowanie przepisy bezwzględnie obowiązujące. Przykładowo art. 139
§ 1 i § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43,
poz. 296, z późn. zm.) czy też art. 133 ustawy ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks
postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z późn. zm.). Tym samym powyższa definicja
niezgodna jest z przepisami bezwzględnie obowiązującymi znajdującymi zastosowanie do
przedmiotu zamówienia. Zamawiający sporządzając OPZ nie uwzględnił zatem wszystkich
wymagań i okoliczności mogących mieć wpływ na sporządzenie oferty. Warto podkreślić, iż
naruszenie bezwzględnych przepisów prawa w zakresie treści specyfikacji istotnych warunków
zamówienia może być przedmiotem zarzutu podnoszonego w trakcie postępowania
przetargowego (przykładowo wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 14 lipca 2011 r.
sygn. akt XII Ga 314/11, czy wyrok KIO z dnia 30 stycznia 2013 roku sygn. akt: KIO 110/13).
Podobnie postanowienie zawarte w treści punktu 11 OPZ o treści: W szczególności
Wykonawca będzie uprawniony do wysyłania adresatom elektronicznych powiadomień o
awizowaniu przesyłki sądowej, na podstawie zawartych z nimi Umów. Jest ono w ocenie
Odwołującego niezgodne z przepisami powszechnie obowiązującymi nieprzewiadującymi dla
przesyłek objętych przedmiotem zamówienia takiej możliwości.
W punkcie 14 OPZ zamieszczono następujące postanowienie: W razie uchybienia
zobowiązaniom wskazanym w zdaniu poprzedzającym przez osoby dokonujące doręczeń
takich przesyłek, Wykonawca będzie zobowiązany do zapłaty kar umownych wskazanych w
umowie, której wzór stanowi Załącznik 6 do SIWZ, przy czym zapłata kary umownej nie
wyłącza możliwości dochodzenia naprawienia szkody w pełnej wysokości. Zgodnie jednak z
treścią art. 87 ust. 5 Prawa pocztowego operator pocztowy odpowiada za niewykonanie lub
nienależyte wykonanie usługi pocztowej w zakresie określonym ustawą, chyba że
niewykonanie lub nienależyte jej wykonanie jest następstwem czynu niedozwolonego albo
nastąpiło z winy umyślnej operatora albo jest wynikiem rażącego niedbalstwa operatora.
Zatem odpowiedzialność operatora - jedynie poza tymi trzema przypadkami - ma charakter
odpowiedzialności uregulowanej ustawowo. Tym samym cytowane postanowienie jest
niezgodne z przepisami bezwzględnie obowiązującymi.
Z tych samych względów co w punkcie powyżej, kwestionujemy także treść punktu 20
OPZ: W przypadku niewykonanie zobowiązania opisanego w pkt. 15, 16, 17 i 18 powyżej,
Wykonawca będzie zobowiązany do zapłaty kary umownej na rzecz nadawcy, na zasadach
wskazanych w umowie, której wzór stanowi Załącznik nr 6 do SIWZ, przy czym zapłata kary
umownej nie wyłącza możliwości dochodzenia naprawienia szkody w pełnej wysokości.
W punkcie 16 zamawiający dodaje: Termin zwrotu przesyłki kurierskiej do nadawcy
wynosi 2 dni robocze od dnia, w którym zgodnie z przepisami prawa powszechnie
obowiązującego przesyłkę kurierską niepodjętą przez adresata należy zwrócić do nadawcy.
Zwracamy uwagę, iż nie istnieją przepisy prawa powszechnie obowiązującego do których
odwołuje się postanowienie.
W treści OPZ (punkt 22.3) Zamawiający zawarł obowiązki wykonawcy dotyczące
deklarowanego poziomu zatrudnienia osób na podstawie umów o pracę: Wykonawca, dla
zapewnienia kontroli realizacji wymagania, o którym mowa w pkt 22.1 oraz 22.2 powyżej
będzie zobowiązany przedstawiać na każde wezwanie Zamawiającego dokumentację
dotyczącą spełniania tych wymogów, a w razie uchybienia swojemu zobowiązaniu będzie
zobowiązany do zapłaty kary umownej.
W ocenie Odwołującego takie postanowienie jest niezgodne z przepisami
bezwzględnie obowiązującymi w zakresie ochrony danych osobowych. Wykonawca nie może
przekazać Zamawiającemu dokumentacji odnoszącej się do zatrudnienia osób wykonujących
przedmiot zamówienia. Na pracodawcy zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa pracy
(patrz art. 94 pkt 9a ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy oraz Rozporządzenie,
Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez
pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu
prowadzenia akt osobowych pracownika) ciąży obowiązek prowadzenia dokumentacji w
sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akt osobowych pracowników. Znajdujące się
w aktach pracowniczych dane osobowe podlegają ochronie przewidzianej w ustawie z dnia 29
sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (dalej „uodo”). Stosownie do regulacji uodo
pracodawca jest administratorem danych osobowych a w konsekwencji ponosi on
odpowiedzialność za bezprawne udostępnienie danych osobowych pracowników.
Pracodawca zobligowany jest do odpowiedniego zabezpieczenia danych osobowych, jak
również do zapewnienia ochrony danych osobowych przed dostępem osób nieuprawnionych.
Uodo w sposób wyraźny wskazuje w jakich przypadkach dopuszczalne jest przetwarzanie
danych osobowych, w tym danych dotyczących pracowników (art. 23 uodo). Przepis art. 23
ust. 1 uodo reguluje przesłanki legalizujące proces przetwarzania danych osobowych.
Z przetwarzaniem danych osobowych będziemy mieli do czynienia także w przypadku
przekazania Zamawiającemu przez Wykonawcę danych pracowników celem zweryfikowania
czy spełnione zostały deklaracje Wykonawcy w zakresie deklarowanego poziomu
zatrudnienia. Wykonawca nie będzie jednak mógł w sposób dowolny zadysponować danymi
osobowymi zatrudnianych przez siebie osób. Proces przetwarzania danych osobowych będzie
zgodny z prawem o ile zajdzie jedna z przesłanek wskazanych w art. 23 ust.1 uodo. Przede
wszystkim, administrator danych osobowych może przekazać innemu podmiotowi dane
osobowe pracownika do przetwarzania, jeżeli pracownik wyrazi na to uprzednio zgodę.
Przekazywanie dokumentacji dotyczącej zatrudnienia u danego Wykonawcy - zawierającej
dane osobowe pracownika (przykładowo: imię, nazwisko, adres zamieszkania, nr PESEL) -
na każde żądanie Zamawiającego bez zgody osoby, której dane dotyczą stanowić będzie
naruszenie przepisów o ochronie danych osobowych, o ile nie zajdą inne z przesłanek z art.
23 ust. 1 uodo (Odwołujący zaprzecza aby zachodziły jakiekolwiek przesłanki legalizujące
proces przetwarzania danych osobowych). Należy w tym miejscu podkreślić, że zgoda musi
być udzielona w sposób dobrowolny, niczym nieskrępowany. Jak wskazano w doktrynie:
„Decyzja w sprawie wyrażenia zgody powinna być podjęta swobodnie” (tak Barta J., Fąjgielski
P., Markiewicz R., Ochrona danych osobowych. Komentarz, LEX 2011). Wykonawca nie
będzie mógł „zmusić” pracownika do wyrażenia zgody na powierzenie przetwarzania danych
osobowych Zamawiającemu. Brak zgody pracownika uniemożliwi Wykonawcy przekazanie
Zamawiającemu w pełni kompletnej dokumentacji dotyczącej zatrudnienia. Zamawiający zaś
zgodnie z zapisem OPZ będzie mógł nałożyć na Wykonawcę karę umowną. Wykonawca w
takiej sytuacji aby uniknąć kary umownej musiałby przekazać Zamawiającemu dane osobowe
pracowników bez ich zgody, narażając się jednocześnie na odpowiedzialność kamą
wynikającą z uodo. Należy w tym miejscu zwrócić uwagę, że wprawdzie wyrażenie zgody na
przetwarzane danych osobowych nie jest jedyną przesłanką legalizującą proces przetwarzania
danych osobowych, ale okoliczności niniejszej sprawy nie wyczerpują i nie będą wyczerpywać
znamion żadnej z przesłanek uregulowanych w art 23 ust. 1 uodo. W szczególności
przekazanie danych osobowych pracowników nie jest niezbędne dla zrealizowania
uprawnienia lub spełnienia obowiązku wynikającego z przepisu prawa (art. 23 ust. 1 pkt 2
uodo), czy też jest niezbędne do wykonania określonych prawem zadań realizowanych dla
dobra publicznego (art. 23 ust. 1 pkt 4 uodo). Powyższe oznacza, że Wykonawca nie będzie
w stanie bez naruszenia przepisów uodo przekazać Zamawiającemu danych dotyczących
zatrudnienia pracowników.
W zakresie zarzutów związanych z niejednoznacznością opisu przedmiotu
zamówienia.
Odwołujący wskazał, że w punktach 23 i 24 Zamawiający zamieścił informację na temat
obowiązków wykonawcy związanych z dostosowaniem systemów informatycznych oraz
szkoleniami:
23.
[wykorzystanie systemów informatycznych] Wykonawca będzie zobowiązany
dostosować systemy informatyczne, które wykorzystuje do prowadzenia działalności
pocztowej do systemów informatycznych wykorzystywanych przez poszczególne Sądy, a w
przypadku zmiany takich systemów informatycznych Wykonawca będzie zobowiązany do
wdrożenia zmian, w ciągu sześciu miesięcy od otrzymania informacji o ich przedmiocie.
23.1
[Szkolenia] Wykonawca będzie zobowiązany do nieodpłatnego przeprowadzenia
szkoleń
dotyczących
wdrożonych
przez
Wykonawcę
funkcjonalności
systemów
informatycznych wykorzystywanych przez Sądy - w zakresie, terminach i na żądanie
poszczególnych Sądów, jeżeli wprowadzone rozwiązania wymagają przeprowadzenia takiego
szkolenia.
24.
[Elektroniczna książka nadawcza w sądach powszechnych] Wykonawca będzie
zobowiązany, na własny koszt doręczyć i zapewnić należyte funkcjonowanie, w każdym
Sądzie, narzędzia informatycznego zapewniającego możliwość rozliczenia nadanej
korespondencji w danym okresie rozliczeniowym oraz integrację tego sytemu z narzędziami
informatycznymi, wskazanymi przez Zamawiającego.
W ocenie Odwołującego powyższe postanowienia są niejednoznaczne, uniemożliwiają
sporządzenie oferty. Nie jest znana liczba wymaganych szkoleń, liczna uczestników, ani tym
bardziej zakres prac niezbędnych do dostosowania systemów informatycznych (jakie systemy
są w posiadaniu jednostek, w ilu jednostkach będą dokonywane zmiany, na czym mają one
polegać, jak ma przebiegać integracja z systemami zamawiającego etc.). Należy pamiętać, iż
mamy do czynienia z liczbą 377 jednostek organizacyjnych sądownictwa. Zamawiający
przerzuca na wykonawcę ryzyko zdarzeń przyszłych i niepewnych oraz ryzyko wykonania
niedookreślonych świadczeń uniemożliwiając oszacowanie kosztów oferty w tym zakresie, Jak
słusznie podnosi KIO w podobnych okolicznościach : Zamawiający dokonując opisu
przedmiotu zamówienia nie zapewnił porównywalności złożonych ofert, gdyż każdy z
wykonawców dokonując obliczenia ceny dla tego pakietu kierować się będzie odmienną oceną
ryzyka gospodarczego oraz przypuszczeniami dotyczącymi potrzeb zamawiającego
precyzowanymi dopiero na etapie realizacji dostaw po zawarciu umowy. Hipotetyczne
założenia wykonawców co do wielkości i ilości poszczególnych [świadczeń...j nie mogą zostać
uznane za dane służące do skonstruowania przez wykonawców prawidłowej oferty, tym
bardziej nie mają statusu danych wyjściowych umożliwiających prawidłowe określenie ceny,
która jest gwarantem porównywalności złożonych w postępowaniu ofert. Jak słusznie
podkreśla Izba14: nadużywanie praw podmiotowych przez zamawiającego, do ustalania
warunków zamówienia, nadmierny rygoryzm i asekuracja, niewłaściwe stosowanie prawa, nie
służy realizacji celów zakładanych przez Ustawę prawo zamówień publicznych - otwartych na
konkurencję. Zniechęca wykonawców do uczestnictwa w takim postępowaniu, gdzie granice
przedmiotu zamówienia, które przyjdzie im realizować nie zostały w sposób przewidywalny
określone, a wykonawcę obarcza się nadmiernym ryzykiem niedoszacowania ceny oferty. W
warunkach tak prowadzonego postępowania, każdy z wykonawców będzie mógł inaczej
identyfikować poszczególne ryzyka, co może doprowadzić do złożenia nieporównywalnych
ofert, także w aspekcie określonym art. 90 ust. 1 ustawy Pzp.
Podobnie w punkcie 45 OPZ o treści: Wykonawca będzie zobowiązany do świadczenia
usług pocztowych, których przedmiotem będzie korespondencja nadawana w elektronicznym
postępowaniu upominawczym, w szacunkowej ilości około 10 000 przesyłek pocztowych
dziennie, na takich samych zasadach jak w przypadku pozostałej korespondencji sądowej, z
zachowaniem wymogów technicznych dotyczący organizacji elektronicznego postępowania
upominawczego. Zamawiający nie precyzuje żadnych wymagań technicznych dotyczący
organizacji elektronicznego postępowania upominawczego. Mamy zatem do czynienia z
obowiązkiem, który nie został jednoznacznie określony uniemożliwiając oszacowanie kosztów
wykonywania świadczenia.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu dokonania zmiany s.i.w.z. poprzez
wykreślenie lub modyfikację przedmiotowych postanowień.
W zakresie innych naruszeń odnoszących się do treści umowy.
Odwołujący wskazał, że Zamawiający w treści §3 punkt 3.1 wzorca umowy zawarł
wymagania dotyczące odbiorów przesyłek pocztowych: Wykonawca zobowiązuje się odbierać
przesyłki pocztowe nadawane przez Jednostki w punktach wskazanych przez te Jednostki,
przy czym każda Jednostka będzie uprawniona do wskazania więcej niż jednego punktu
nadawania przesyłek pocztowych oraz wskazania Wykonawcy punktu odbioru przesyłek
nadawanych, będącego punktem centralnego wydruku, z którego Wykonawca będzie
zobowiązany odbierać masowo część korespondencji nadawanej przez dużą liczbę sądów.
W ocenie Odwołującego takie postanowienie - wobec skali świadczeń objętych
zamówieniem - skutkuje brakiem możliwości jednoznacznego określenia kosztów jego
wykonywania. W ocenie wykonawcy koniecznym jest określenie maksymalnej liczby punktów
nadawania przesyłek.
W §4 punkt 4.3 zamieszczono wymaganie: Wykonawca zobowiązuje się do doręczenia
lub awizowania każdej przesyłki pocztowej nadanej przez poszczególne z Jednostek, w
terminie 14 dni roboczych od dnia nadania, przy czym korespondencję nadaną po godzinie
16:00 uznaje się za nadaną w następnym dniu roboczym.
Odwołujący zwrócił uwagę, iż w przypadku listu zwykłego (przesyłki nierejestrowanej)
nie jest możliwe weryfikowanie powyższego wymagania. Zatem wymaganie jest
nieprecyzyjne, nie uwzględnia charakteru wykonywanych świadczeń. Z tych samych
względów
kwestionujemy
brzmienie
punktu
4.8
(w
odniesieniu
do
przesyłek
nierejestrowanych).
W §4 wzorca umowy Zamawiający określił swoje wymagania w zakresie sposobu
wykonywania usług pocztowych (gwarancje doręczenia). W punkcie 4.7 doprecyzowano:
Wolumeny, o których mowa w postanowieniach niniejszego § 4 Umowy, będą obliczane
osobno, w stosunku do poszczególnych Jednostek, w tym wskazanych przez te Jednostki
punktów nadawania i odbioru korespondencji.
Odwołujący zwrócił uwagę, iż punkty nadawania i obioru przesyłek mogą się różnić.
Nie zostało doprecyzowane czy wymagania winny być spełnianie dla każdej jednostki
samodzielnie, czy też ponadto dla każdego nadawczego punktu oraz dla każdego punktu
odbioru oddzielnie. Postanowienie jest zatem niejednoznaczne i nie pozwala na precyzyjne
określenie obowiązków wykonawcy.
W § 6 punkt 6.7 zawarto następujące postanowienie: Wykonawca oświadcza, że w
zakresie, w jakim otrzyma od Jednostek informacje zawierające dane osobowe, w rozumieniu
przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2014 r.,
poz. 1182), zobowiązuje się przetwarzać takie dane osobowe zgodnie z przepisami prawa
powszechnie obowiązującego oraz złożyć Jednostkom i Zamawiającemu ofertę zawarcia
umów dotyczących przetwarzania danych osobowych, ilekroć sposób przetwarzania danych
osobowych będzie wymagać zawarcia takiej umowy. Zarazem nie doprecyzowano zasad
zawierania takiej umowy, czy będzie miała ona charakter odpłatny, jakie będą zasady
ustalania w tym zakresie ewentualnego wynagrodzenia wykonawcy (skoro będziemy mieć do
czynienia z odrębną umową). W ocenie Odwołującego jest to niejednoznaczne postanowienie.
W §7 punkt 7.7 wzorca umowy określono: Wykonawca zobowiązuje się dostosować
sposób świadczenia usług pocztowych na rzecz każdej Jednostki prowadzącej elektroniczne
postępowanie upominawcze, o którym mowa w przepisach prawa powszechnie
obowiązującego, (dalej jako „EPU”) do szczególnych wymogów należytego funkcjonowania
takiej Jednostki, w szczególności faktu nadawania około 10.000 przesyłek pocztowych
dziennie oraz innych wymogów wskazanych w Załączniku nr 7 do Umowy - „Opis techniczny
EPU". Strony oświadczają, że w dniu zawarcia Umowy EPU jest prowadzone wyłącznie przez
Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie. Ponownie Zamawiający w sposób niejednoznaczny
opisuje swoje wymagania w zakresie dostosowania sposobu wykonywania świadczeń do
nieopisanych i niedookreślonych „szczególnych wymogów należytego funkcjonowania
Jednostki”. Zamawiający uniemożliwia złożenie oferty, jednoznaczne określenie kosztów
wykonywania świadczeń.
Odwołujący zakwestionował także jednoznaczność opisu obowiązków wykonawcy
określonych w punkcie 8.1 w §8 wzorca umowy, o treści: Wykonawca, zobowiązuje się
niezwłocznie dostarczyć na każde wezwanie Zamawiającego, jednak nie później niż w terminie
5 dni kalendarzowych od dnia otrzymania takiego wezwania, informacje oraz kopie
dokumentów, związanych z wykonywaniem Umowy. Zamawiający nie określa jakie to kopie
dokumentów oraz informacji winien wykonawca przekazywać. Wskazać należy, iż przy
zaangażowaniu nawet kilkudziesięciu tysięcy osób współpracujących przy realizacji
zamówienia niezbędnych jest precyzyjne określenie, jakie obowiązki sprawozdawcze
spoczywają na wykonawcy.
Biorąc pod uwagę skalę świadczeń objętych zamówieniem (przykładowo w formularzu
cenowym liczbę przesyłek zwykłych rejestrowanych określono na około 160 mln), koniecznym
jest precyzyjne określenie zasad naliczania kar umownych za nienależyte wykonywanie
umowy. W treści §10 punkt 10.1 zamieszczono następujące postanowienie: Wykonawca, w
przypadku nienależytego wykonania któregokolwiek ze zobowiązań Wykonawcy, zawartego
w postanowieniach § 1 ust. 1 do 6 oraz § 5 ust. 2 i 3 Umowy , zobowiązuje się zapłacić na
rzecz Zamawiającego karę umowną w wysokości 0,003 % kwoty brutto wskazanej w
postanowieniu § 9 ust. 1 Umowy - za każdy rozpoczęty dzień trwania naruszenia.
W ocenie Odwołującego poprzez zastosowane odesłanie całkowicie nieprecyzyjnie
określono zakres odpowiedzialności wykonawcy. Utrudnia to oszacowanie kosztów
wykonywania świadczenia. Podobna niejednoznaczność dotycząca obciążania karami
umownymi zawarta jest punkcie 10.6 w odniesieniu do zdania: ,za każdy zgłoszony przez
Jednostkę przypadek naruszenia”.
W § 6 i 7 umowy określono obowiązki wykonawcy odnoszące się do systemów
informatycznych. Następnie w punkcie 10.10 zamieszczono postanowienie: Wykonawca, w
przypadku nienależytego wykonania któregokolwiek ze zobowiązań Wykonawcy, zawartych w
postanowieniach § 6 i 7 Umowy z wyłączeniem § 7 ust. 3 Umowy, zobowiązuje się zapłacić
na rzecz Zamawiającego, karę umowną w wysokości 0,0001 % kwoty brutto wskazanej w
postanowieniu § 9 ust. 1 Umowy, za każdą pełną godzinę trwania naruszenia, w ciągu dnia
roboczego, w godzinach od 07:30 do 16:00, w odniesieniu do którejkolwiek z Jednostek,
niezależnie od faktu wykonywania Umowy w sposób należyty w odniesieniu do innych
Jednostek
W ocenie Odwołującego przedmiotowe postanowienie nie koresponduje z treścią
postanowień §6 i 7 do których wprost odsyła. Zamawiający tym samym w sposób
niejednoznaczny określa zasady obciążania wykonawcy karami umownymi.
Przywołany już kilkukrotnie argument skali wykonywanych na podstawie umowyświadczeń przemawia także za obowiązkiem dochowania przez Zamawiającego szczególnej
staranności przy określeniu przesłanek odstąpienia od umowy (jakie naruszenia umowy, w
jakiej skali i okresie). W treści punktu 10.19 Zamawiający określił: Wykonawca zobowiązuje
się zapłacić na rzecz Zamawiającego karę umowną w wysokości 5 % kwoty brutto wskazanej
w postanowieniu § 9 ust. 1 Umowy, w przypadku odstąpienia przez Zamawiającego od Umowy
z powodu okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi Wykonawca, w szczególności w
sytuacji niewykonywania lub nienależytego wykonywania Umowy przez Wykonawcę. Tak
określone przesłanki odstąpienia od umowy nie pozwalają na sporządzenie oferty z
uwzględnieniem ryzyk występujących przy realizacji świadczenia. Jak zauważała Izba
odnosząc się do niedookreślonych przesłanek odstąpienia od umowy: W ocenie Izby
Zamawiający w sposób nieuprawniony, powyższą możliwość pozostawia do rozstrzygnięcia
po wyborze oferty najkorzystniejszej, na. etapie podpisywania umowy. Jak słusznie zauważył
Odwołujący, kwestie ustalenia terminu, po którym Zamawiający będzie mógł odstąpić od
umowy wchodzą w zakres oceny ryzyka i kosztów z tym związanych.
Zamawiający winien także dokonać jednoznaczne rozgraniczenia odpowiedzialności
wykonawcy wynikającej z przepisów Prawa pocztowego oraz odpowiedzialności umownej. W
tym zakresie wskazujemy na brzmienie punktu 10.19.1 o treści: W przypadku utraty, ubytku,
uszkodzenia przesyłki bądź niewykonania lub nienależytego wykonania przedmiotu
zamówienia Wykonawca zapłaci jednostce należne odszkodowania i inne świadczenia
zgodnie z przepisami ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. Prawo pocztowe (Dz. U. poz. 1529 z
późn. zm.). Uprawnionymi do dochodzenia odszkodowania z tego tytułu są Jednostki będące
odbiorcą przedmiotu zamówienia. Zamawiający nie określa czy wzajemnych relacji pomiędzy
powyższym postanowieniem a uprawnieniami Zamawiającego opisanymi w §10 wzorca
umowy.
Zgodnie z punktem 12.2.1: Zamawiający jest uprawniony do odstąpienia od umowy gdy
Wykonawca, pomimo pisemnego wezwania Zamawiającego lub Jednostki nie wykonuje
zobowiązań wynikających z Umowy lub wykonuje je nienależycie , a stan nienależytego
wykonywania Umowy na rzecz wszystkich Jednostek przekracza 120 dni roku
kalendarzowego.
Przedmiotowe postanowienie jest niejednoznaczne, ponadto nie uwzględnia
charakteru wykonywanych świadczeń. Przykładowo za rażąco niezasadne należałoby uznać
uprawnienie Zamawiającego do odstąpienia od umowy już w przypadku opóźnienia
jednodniowego w dostarczeniu korespondencji w odniesieniu do 120 przesyłek.
Zgodnie z treścią art. 145 ust. 1 Pzp: w razie zaistnienia istotnej zmiany okoliczności
powodującej, że wykonanie umowy nie leży w interesie publicznym, czego nie można było
przewidzieć w chwili zawarcia umowy, zamawiający może odstąpić od umowy w terminie 30
dni od powzięcia wiadomości o tych okolicznościach. Jak podkreśla się w piśmiennictwie :
Zaistnienie istotnej zmiany okoliczności prowadzącej do stanu, w którym wykonanie nie leży
w interesie publicznym, nie może być przewidywalne w chwili zawarcia umowy. Zamawiający
w treści punktu 14.1 wzorca umowy zawarł następujące postanowienie: Strony ustalają, że
powierzenie doręczania przesyłek sądowych operatorowi wyznaczonemu lub innemu
podmiotowi, w drodze regulacji prawa powszechnie obowiązującego stanowi zaistnienie
istotnej zmiany okoliczności powodującej, że wykonanie Umowy nie leży w interesie
publicznym w rozumieniu przepisu art. 145 ust. 1 p.z.p. począwszy od dnia opublikowania aktu
prawnego wprowadzającego taką zmianę.
W ocenie Odwołującego takie postanowienie stanowi obejście przepisów ustawy. Z
jednej strony mamy bowiem do czynienia z próbą obejścia art. 145 ust. 1 Pzp poprzez z góry
określenie jaka okoliczność ma decydować o zastosowaniu przepisu, choć zgodnie z ustawą
winna mieć ona charakter nieprzewidywalny. Ponadto Zamawiający - Skarb Państwa zamierza
pozostawić możliwość odstąpienia od umowy w okolicznościach całkowicie zależnych od
siebie (zmiana przepisów). W ocenie Odwołującego takie postanowienie należy uznać za
niedopuszczalne.
Biorąc pod uwagę powyższe Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu
dokonania odpowiedniej modyfikacji s.i.w.z.
Odwołanie o sygn. akt KIO 1043/15.
W dniu 18 maja 2015 r., Odwołujący – Poczta Polska S.A. z siedzibą w Warszawie –
wniósł do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie wobec treści ogłoszenia oraz
postanowień specyfikacji istotnych warunków zamówienia, zarzucając Zamawiającemu
naruszenie:
1) art. 29 ust. 1 ustawy Pzp poprzez zaniechanie sporządzenia opisu przedmiotu zamówienia
w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i
zrozumiałych określeń, uwzględniających wszystkie wymagania i okoliczności mogące
mieć wpływ na sporządzenie ważnej oferty, spełniającej w całości wymagania
Zamawiającego;
2) art. 29 ust. 2 ustawy Pzp poprzez opisanie przedmiotu zamówienia w sposób, który
utrudnia uczciwą konkurencję;
3) art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp w zw. z art. 19 ust. 1 i art. 23 pkt 2 ustawy z dnia 25 czerwca
1997 r. o świadku koronnym oraz art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez opisanie przedmiotu
zamówienia w sposób nieuwzględniający wymogów ustawowych w zakresie doręczania
przesyłek świadkom koronnym;
4) art.25 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 22 ust. 4 oraz art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez ustalenie
wzajemnie sprzecznych postanowień w zakresie zasad weryfikacji oferowanego
przedmiotu zamówienia, a także ustalenie tych zasad w sposób naruszający zasadę
proporcjonalności.
5) art. 91 ust 1 i 2 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez określenie sposobu weryfikacji
kryteriów oceny ofert w sposób naruszający zasady uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców.
6) art. 139 ust. 1 ustawy Pzp w z w. z art. 5 i 353
1
kodeksu cywilnego oraz art. 87-89 Prawa
pocztowego poprzez wprowadzenie do wzoru umowy zapisów niekorzystnych dla
wykonawców, naruszających bezwzględnie obowiązujące przepisy prawa oraz
równowagę stron umowy i prowadzących do nadużycia własnego prawa podmiotowego w
zakresie w szczególności dotyczących kar umownych, oraz określenie niektórych
terminów realizacji przedmiotu zamówienia w sposób preferujący jednego wykonawcę,
7) art. 140 ust. 1 oraz art. 144 ust. 1 ustawy Pzp poprzez wprowadzenie do projektu umowy
postanowień mogących skutkować istotną modyfikacją zakresu świadczenia wykonawcy
w przedmiocie wykonania zamówienia w stosunku do zobowiązania zawartego w złożonej
ofercie, w sposób sprzeczny z dyspozycją art. 140 ust. 1 i art. 144 ust. 1 ustawy Pzp.
8) art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez przygotowanie i prowadzenie Postępowania w sposób
niezapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równego traktowania
wykonawców.
9) inne wskazane w uzasadnieniu odwołania.
Na podstawie powyższych zarzutów Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i:
1) nakazanie Zamawiającemu dokonania zmiany treści SIWZ w sposób wskazany w
uzasadnieniu odwołania,
2) nakazanie Zamawiającemu zmiany terminu składania ofert, jeśli okaże się to niezbędne.
Odwołujący – w zakresie zarzutów i ich podstaw faktycznych podtrzymanych do
momentu zamknięcia rozprawy – wskazał na następujące, wadliwe w jego ocenie,
postanowienie SIWZ:
Kwestie odnoszące się do opisu przedmiotu zamówienia.
System – zarzut naruszenia art. 29 ust. 1 i 2 oraz art. 7 ust. 1 Pzp.
Odwołujący wskazał na wstępnie, że wykonawca świadczący obecnie analogiczne
usługi na rzecz Zamawiającego posiada dużo szerszą wiedzę o oczekiwaniach
Zamawiającego co do systemu oraz jego funkcjonowania. Przy opisanym poniżej kształcie
postanowień OPZ, dotychczasowy wykonawca świadczący przedmiotowe usługi na rzecz
Zamawiającego, posiada niczym nieuzasadnioną przewagę nad pozostałymi wykonawcami w
zakresie wiedzy o oczekiwanym i możliwym do wdrożenia systemie informatycznym.
Elektroniczna książka nadawcza i odbiorcza – interfejsy.
Odwołujący podniósł, że w pkt. 24 i 25 Opisu Przedmiotu Zamówienia (załącznik nr 5
do SIWZ, dalej jako "OPZ"), Zamawiający nałożył na wykonawcę obowiązek doręczenia i
zapewnienia należytego funkcjonowania w każdym Sądzie narzędzi informatycznych
zapewniających możliwość rozliczenia odpowiednio nadanej i odebranej korespondencji wraz
z koniecznością integracji tego systemu z narzędziami informatycznymi, wskazanymi przez
Zamawiającego. W powyższych punktach OPZ nie opisano jednak zakresu funkcjonalnego
narzędzia informatycznego, a także interfejsów wymiany danych, których oczekuje
Zamawiający. W opisie brakuje:
(i)
specyfikacji interfejsów,
(ii)
opisu zakresu i wymagań funkcjonalnych,
(iii)
opisu zakresu i wymagań niefunkcjonalnych (na przykład aplikacja ma działać
przez stronę WWW, wspierać pracę określonej liczby użytkowników).
Brak szczegółowych informacji i wytycznych w tym zakresie determinuje, że
Zamawiający nie uwzględnił w przedstawionym opisie wszystkich okoliczności, które mogą
mieć wpływ na sporządzenie oferty i nie przekazał tych informacji wszystkim wykonawcom
potencjalnie zainteresowanym zamówieniem, co w konsekwencji prowadzi do możliwości
zaoferowania przez poszczególnych wykonawców nieporównywalnych rozwiązań w tym
zakresie. Przy obecnych, ogólnych zapisach OPZ, możliwa jest interpretacja pozwalająca na
dostarczenie zarówno narzędzia w postaci tabelki w Excelu jak i dedykowanego systemu
informatycznego, gdzie koszty wytworzenia rozwiązań są nieporównywalne. Co za tym idzie,
sporządzony przez Zamawiającego OPZ w tym zakresie nie pozwala wykonawcom na
zidentyfikowanie rzeczywistych potrzeb Zamawiającego i uniemożliwia identyfikację
oczekiwanej klasy produktu, co w konsekwencji prowadzi do niemożliwości precyzyjnego
obliczenie ceny za dostarczenie prawidłowego rozwiązania i wprost świadczy o naruszeniu
art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp.
W związku z tym Odwołujący wniósł o zmianę treści SIWZ poprzez sporządzenie
załącznika do opisu przedmiotu zamówienia (zgodnie z numeracją istniejących załączników -
załącznik nr 5E do SIWZ) szczegółowo określającego wymagania dotyczące i) specyfikacji
interfejsów. ii) opisu zakresu i wymagań funkcjonalnych, (iii) opisu zakresu i wymagań
niefunkcjonalnych (na przykład aplikacja ma działać przez stronę WWW, wspierać prace
określonej liczby użytkowników). W konsekwencji Odwołujący wniósł o nadanie pkt 24 i 25
OPZ następującego brzmienia:
Pkt 24 - w brzmieniu:
„Elektroniczna książka nadawcza w sadach powszechnych - Wykonawca będzie
zobowiązany, na własny koszt doręczyć i zapewnić należyte funkcjonowanie, w każdym
Sądzie, narzędzia informatycznego zapewniającego możliwość rozliczenia nadanej
korespondencji w danym okresie rozliczeniowym oraz integracje tego sytemu z narzędziami
informatycznymi,
wskazanymi
przez
Zamawiającego
wg
specyfikacji
wymagań
funkcjonalnych i niefunkcjonalnych oraz interfejsów stanowiących Załącznik 5E do SIWZ."
Pkt 25 - w brzmieniu:
Elektroniczna książka odbiorcza w sadach powszechnych - Wykonawca będzie zobowiązany,
na własny koszt doręczyć i zapewnić należyte funkcjonowanie, w każdym Sadzie, narzędzia
informatycznego zapewniającego możliwość rozliczenia odebranej korespondencji w danym
dniu oraz integracje tego sytemu z narzędziami informatycznymi, wskazanymi przez
Zamawiającego, za pośrednictwem elektronicznej książki nadawczej, odpowiadającej
funkcjonalnościom. o których mowa w postanowieniach pkt 24 powyżej.
Komunikacja systemów informatycznych – brak wskazania kanału komunikacji oraz
specyfikacji interfejsów.
Odwołujący podniósł, że zgodnie z pkt 29 OPZ Zamawiający wskazał, iż „Wykonawca
będzie zobowiązany zapewnić komunikację swoich systemów informatycznych z systemami
informatycznymi Sądów, za pośrednictwem usług sieciowych (ang. web services) oraz innych
form przekazu informatycznego, zgodnie ze specyfikacją techniczną, która stanowi Załączniki
nr 5A-C do SIWZ, z wyjątkiem formatów komunikacji zastrzeżonych dla wydziałów Krajowego
Rejestru Sądowego i Rejestru zastawów, Wydziałów Ksiąg Wieczystych oraz Wydziału
prowadzącego elektroniczne postępowanie upominawcze, dla których zobowiązany będzie
przyjmować komunikację również poprzez xml.”
Powyższe oznacza, że dla Krajowego Rejestru Sądowego i Rejestru zastawów,
Wydziałów Ksiąg Wieczystych oraz Wydziału prowadzącego elektroniczne postępowanie
upominawcze nie określono kanałów komunikacji (e-mail, ftp, strona www) oraz formatów
plików (poza określeniem "również xml"), a także specyfikacji interfejsu wymiany danych.
Tym samym, Zamawiający nie przekazał wykonawcom zainteresowanym udziałem w
postępowaniu szczegółowych informacji niezbędnych dla prawidłowego sporządzenia i
wyceny składanej oferty, a więc naruszył art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp. Wykonawca w rezultacie
tych zaniechań nie ma bowiem wiedzy o sposobach komunikacji z Zamawiającym oraz
zakresie i wolumenie danych jaki będzie przetwarzany. W konsekwencji nie jest w stanie
oszacować kosztów i czasu niezbędnego na przygotowanie przedmiotowej integracji
systemów.
Odwołujący wniósł o zmianę treści SIWZ poprzez sporządzenie załącznika do opisu
przedmiotu zamówienia (zgodnie z numeracja istniejących i postulowanych załączników -
załącznik nr 5 F do SIWZ) szczegółowo i jednoznacznie określającego możliwe kanały
komunikacji, formaty plików, specyfikacje interfejsów oraz przetwarzany zakres informacyjny
na wzór tego, jak uczynił to na przykład w załącznikach 5A-C dla części systemów i jednostek.
W konsekwencji Odwołujący wnosi o zmianę pkt 29 OPZ poprzez nadanie mu następującego
brzmienia:
„Komunikacja systemów informatycznych - Wykonawca będzie zobowiązany zapewnić
komunikację swoich systemów informatycznych z systemami informatycznymi Sadów,
za
pośrednictwem usług sieciowych (ang. web services)
oraz innych form przekazu
informatycznego,
zgodnie ze specyfikacja techniczną, która stanowi Załączniki nr 5A-C do
SIWZ
, z wyjątkiem formatów komunikacji zastrzeżonych dla wydziałów Krajowego Rejestru
Sadowego i Rejestru zastawów, Wydziałów Ksiąg Wieczystych oraz Wydziału prowadzącego
elektroniczne postępowanie upominawcze, dla których zobowiązany będzie przyjmować
komunikacje
również poprzez xml. Specyfikacje interfejsów wymiany danych dla wydziałów
Krajowego
Rejestru Sadowego i Rejestru zastawów, Wydziałów Ksiąg Wieczystych oraz
Wydziału
prowadzącego elektroniczne postępowanie upominawcze stanowi załącznik 5F do
SIWZ".
Numery nadawcze korespondencji wychodzącej.
Odwołujący podniósł, że w pkt 33.1. OPZ oraz w §6 ust. 6.4 Załącznika nr 6 do SIWZ
("Projekt Umowy") Zamawiający wskazał na konieczność zapewnienia 14 cyfrowego
algorytmu generowania kodów indywidualizujących przesyłki pocztowe nadane przez
poszczególnych nadawców, pozwalającego na przyporządkowanie każdej przesyłki nadanej
z wykorzystaniem takiego kodu do każdego z poszczególnych wydziałów Jednostek.
Jednocześnie, w Załączniku Z5C umieszczony został przykład Księgi Nadawczej xml, w
którym numery nadania przesyłek są 20 znakowe.
W związku z tym, postanowienia zawarte w poszczególnych częściach SIWZ,
odnoszące się do algorytmu cyfrowego są ze sobą niespójne w aspekcie ilości cyfr tego
algorytmu. Jednocześnie, wskazać przy tym należy, że 14-cyfrowy numer nadania nie jest
stosowany przez operatorów zarówno krajowych jak i zagranicznych i jest niezgodny ze
standardami organizacji pocztowych (na przykład UPU - Światowy Związek Pocztowy). Co za
tym idzie, dotychczasowy kształt postanowień SIWZ, w tym postanowień zwartych w OPZ, jest
nie tylko nieprecyzyjny, ale może również doprowadzić do niemożliwości złożenia ważnej
oferty przez wykonawców dających najwyższą rękojmię wykonywania usług tego rodzaju, czyli
wykonawców będących członkami UPU. Świadczy to w sposób bezpośredni o naruszeniu
m.in. art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, w rozumieniu przedstawionym na wstępie niniejszego
odwołania.
W związku z tym Odwołujący wniósł o modyfikacje pkt 33.1 OPZ poprzez nadanie mu
następującego brzmienia: „Wykonawca będzie zobowiązany zapewnić algorytm generowania
kodów
indywidualizujących przesyłki pocztowe nadawane przez poszczególnych nadawców.
Algorytm, o
którym mowa w zdaniu poprzednim będzie składał się z 20 cyfr w przypadku
przesyłek listowych i
pączkowych krajowych albo 13 znaków w przypadku usług
zagranicznych i kurierskich,
pozwalających na przyporządkowanie każdej przesyłki nadanej z
wykorzystaniem takiego kodu do
każdego z poszczególnych wydziałów Jednostek”.
W konsekwencji Odwołujący wniósł przy tym o dokonanie analogicznej zmiany w treści
§ 6 ust. 6.4. Projektu Umowy.
Zmiany systemów informatycznych – termin.
Argumentowano, że w pkt 23 OPZ Zamawiający zastrzegł: "Wykonawca będzie
zobowiązany dostosować systemy informatyczne, które wykorzystuje do prowadzenia
działalności pocztowej do systemów informatycznych wykorzystywanych przez poszczególne
Sądy, a w przypadku zmiany takich systemów informatycznych, Wykonawca będzie
zobowiązany do wdrożenia zmian, w ciągu sześciu miesięcy od otrzymania informacji o ich
przedmiocie". Jednocześnie, w §6.6.3 umowy wskazano, że: "Wykonawca zobowiązuje się
zapewnić komunikację swoich systemów informatycznych z systemami informatycznymi
Jednostek za pośrednictwem usług sieciowych (ang. web services) oraz innych form przekazu
informatycznego, zgodnie ze specyfikacją techniczną, która stanowi Załączniki nr 4, 5A, 5B i
5C do Umowy. W przypadku zmiany zakresu lub struktury elektronicznej książki nadawczej
lub innych danych umożliwiających monitorowanie statusu przesyłek nadanych lub środków
ich przekazywania Wykonawcy w formie elektronicznej, Wykonawca zobowiązuje się
niezwłocznie wdrożyć zmiany w swojej strukturze informatycznej, nie później niż w terminie
miesiąca od otrzymania informacji o zakresie zmian od Zamawiającego ".
Biorąc pod uwagę powyższe, oraz fakt, iż dyspozycje obu wskazanych zapisów
odnoszą się do zmian w systemach informatycznych, termin na wprowadzenie tych zmian
przewidziany w treści SIWZ powinien być jednolity, tak aby Wykonawca mógł w sposób
prawidłowy przygotować się do realizacji przedmiotu umowy.
W związku z tym. Odwołujący wniósł o modyfikacje § 6 ust. 6.3. Projektu Umowy,
poprzez nadanie mu następującego brzmienia: "Wykonawca zobowiązuje się zapewnić
komunikacje swoich systemów informatycznych z systemami
informatycznymi Jednostek za
pośrednictwem usług sieciowych (ang. web services) oraz innych form
przekazu
informatycznego, zgodnie ze specyfikacja techniczna, która stanowi Załączniki nr 4. 5A. 5B i
5C do Umowy. W przypadku zmiany zakresu lub struktury elektronicznej książki nadawczej
lub innych
danych umożliwiających monitorowanie statusu przesyłek nadanych lub środków
ich przekazywania
Wykonawcy w formie elektronicznej. Wykonawca zobowiązuje się
niezwłocznie wdrożyć zmiany w
swojej strukturze informatycznej, nie później niż w terminie 6
miesięcy od otrzymania
informacji o zakresie zmian od Zamawiającego”.
Świadek koronny.
Odwołujący wskazał, że z treści Opisu Przedmiotu Zamówienia sporządzonego przez
Zamawiającego wynika, iż przedmiotem zamówienia ma być świadczenie kompleksowej
usługi pocztowej w zakresie przyjmowania, przemieszczania i doręczania przesyłek
pocztowych, bez względu na tematykę czy rodzaj adresata. Kompleksowe świadczenie usługi
tego rodzaju determinuje, iż w jej ramach mieści się również korespondencja kierowana doświadków koronnych, która podlega szczególnej ochronie.
Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1997 r. o świadku koronnym (t.j. Dz.
U. z 2007 r. Nr 36 poz. 232 ze zm.) w razie zastosowania ochrony lub pomocy polegającej na
zmianie miejsca pobytu lub wydaniu dokumentów, o których mowa w art. 14 ust. 1, Komendant
Centralnego Biura Śledczego Policji może zobowiązać operatora pocztowego w rozumieniu
ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz. U. poz. 1529) lub jego placówkę
pocztową do: 1) przekazywania pod wskazany przez siebie adres przesyłek przeznaczonych
dla osoby objętej ochroną, 2) doręczania przesyłek przeznaczonych dla osoby objętej ochroną
za pośrednictwem osoby przez niego upoważnionej.
Operator pocztowy zobowiązany jest do realizacji zadań nałożonych rozporządzeniem
Rady Ministrów z dnia 18 października 2006 r. w sprawie udzielania ochrony i pomocyświadkom koronnym i innym uprawnionym osobom oraz rozporządzeniem Rady Ministrów z
dnia 8 października 2014 r. (zmieniającym rozporządzenie w sprawie udzielania ochrony i
pomocy świadkom koronnym i innym uprawnionym osobom użyte w Rozporządzeniu Rady
Ministrów z dnia 18 października 2006 r. w sprawie udzielania ochrony i pomocy świadkom
koronnym i innym uprawnionym osobom), w sposób określony przez Komendanta
Centralnego Biura Śledczego Policji. Ww. zadania realizowane są w trybie określonym w
ustawie z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. Nr 182, poz.
1228).
W związku z tym, realizacja ww. zadań wiąże się z obowiązkiem posiadania przez
operatora pocztowego odpowiedniego świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego, co
determinuje konieczność spełniania przez operatora wszelkich wymagań, wynikających z
ustawy z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych. Świadectwem
bezpieczeństwa uprawniającym do wykonywania tego rodzaju działań jest świadectwo
bezpieczeństwa przemysłowego II stopnia do kl. "ściśle tajne".
Niewątpliwie w postępowaniach przed sądami występują świadkowie koronni, co
więcej są do nich kierowane pisma zawierające wezwania do stawiennictwa w toku rozprawy.
Korespondencja kierowana przez jednostki reprezentowane przez Zamawiającego będzie
więc poddana rygorowi wynikającemu z art. 19 ust. 1 ustawy o świadku koronnym.
Jednocześnie ustawa o świadku koronnym wyraźnie zastrzega ochronę informacji o
zastosowaniu opisanego powyżej trybu doręczania przesyłek świadkom koronnym. Do
wskazanych informacji zastosowanie winna znaleźć ochrona przewidziana dla informacji
niejawnych (art. 23 pkt 2 ustawy o świadku koronnym). Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 7 ustawy
z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. Nr 182, poz. 1228) klauzulą
"ściśle tajne" objęte sąm.in. informacje, których nieuprawnione ujawnienie informacji zagrozi
lub może zagrozić życiu lub zdrowiu świadków koronnych lub osób dla nich najbliższych alboświadków, o których mowa w art. 184 ustawy z dnia 6 czerwca 1997r. - Kodeks postępowania
karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z późn. zm.5), lub osób dla nich najbliższych.
Powierzając zatem wykonawcy doręczanie przesyłek sądowych, które z konieczności
obejmować będą także przesyłki dla świadków koronnych, Zamawiający powinien
zagwarantować spełnianie przez wykonawców wymogów przewidzianych dla zabezpieczenia
informacji niejawnych. Ustawa o ochronie informacji niejawnych przewiduje zaś co następuje
(art. 54 ust. 1 i 2): „1. Warunkiem dostępu przedsiębiorcy do informacji niejawnych w związku
z wykonywaniem umów albo zadań wynikających z przepisów prawa, zwanych dalej
"umowami", jest zdolność do ochrony informacji niejawnych. 2. Dokumentem potwierdzającym
zdolność do ochrony informacji niejawnych o klauzuli „poufne” lub wyższej jest świadectwo
bezpieczeństwa przemysłowego, zwane dalej „świadectwem”, wydawane przez ABW albo
SKW po przeprowadzeniu postępowania bezpieczeństwa przemysłowego”.
W związku z powyższym podmiot doręczający przesyłki adresowane do świadków
koronnych winien posiadać stosowne świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego, w
przeciwnym przypadku nie będzie mógł on wykonywać wskazanego przedmiotu zamówienia.
W związku z powyższym Odwołujący wniósł o zmianę treści OPZ poprzez wyraźne
wskazanie, iż przedmiot umowy obejmuje również dostarczanie przesyłek świadkom
koronnym, z czym wiąże się obowiązek posiadania świadectwa bezpieczeństwa
przemysłowego II stopnia do kl. "ściśle tajne". Z uwagi na wagę omawianej kwestii Odwołujący
wskazuje przy tym na marginesie, iż zasadnym jest aby Zamawiający w sposób rzeczywisty
zweryfikował fakt posiadania wskazanego świadectwa przez wykonawców, rozszerzając
katalog dokumentów przedmiotowych, zamieszczony w Rozdziale 3 ust. 6 SIWZ o świadectwo
bezpieczeństwa przemysłowego II stopnia do kl. "ściśle tajne", Jednocześnie, Odwołujący
wniósł o rozszerzenie katalogu ustaw regulujących realizacje przedmiotowego zamówienia,
zawartego w pkt 1 OPZ. o ustawę z dnia 25 czerwca 1997 r. o świadku koronnym oraz ustawę
z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych.
„Polecona – e”
Odwołujący wskazał, że Zamawiający w treści OPZ umieścił definicję EPO, w której
został sformułowany wymóg zastosowania EPO w odniesieniu do przesyłek, dla których
Zamawiający dokona umieszczenia oznaczenia "Polecona-e". Wykonawca interpretuje
obecny zapis OPZ z uwzględnieniem przepisów Kodeksu postępowania karnego i Kodeksu
postępowania cywilnego oraz Rozporządzeń do ww. Kodeksów w taki sposób, iż możliwość
Zamawiającego do zastosowania EPO dotyczy przesyłki poleconej, o której mowa w ww.
aktach prawnych a w OPZ zdefiniowanych jako przesyłki listowe rejestrowane, pomimo iż
Zamawiający w dalszej części SIWZ taką przesyłkę określił jako „Polecona-e". Interpretację
Wykonawcy potwierdza fakt, umieszczenia w poz. 6 Formularza cenowego oczekiwania
wyceny usługi potwierdzenie odbioru (forma elektroniczna) dla usługi w nagłówku tej sekcji
formularza nazwanego „Przesyłki listowe rejestrowane krajowe". W definicji EPO nie zostały
ujęte żadne inne zapisy powodujące możliwość interpretacji przez Wykonawcę, iż
Zamawiający oczekuje zastosowania EPO dla paczek pocztowych. Jednocześnie w poz. 105
Formularza cenowego, Zamawiający zawarł oczekiwanie wyceny tego rodzaju usługi, co czyni
postanowienia SIWZ w tym zakresie wzajemnie niekompatybilnymi. Jednocześnie,
postanowienia SIWZ we wskazanym kształcie determinują konieczność wyceny elementu,
który nie jest objęty przedmiotem zamówienia w myśl terminologii nadanej przez
Zamawiającego i obowiązujące przepisy prawa, które zgodnie z OPZ mają zastosowanie do
przesyłek pocztowych objętych zamówieniem.
W związku z tym. Odwołujący wniósł o modyfikacje treści SIWZ poprzez wykreślenie z
Formularza cenowego, poz. 105, odnoszącej się do wyceny elementu nie objętego
przedmiotem świadczenia.
Wartość przesyłki kurierskiej.
Zgodnie z pkt 5.4. OPZ Zamawiający dokonał podziału przesyłek kurierskich będących
przedmiotem niniejszego zamówienia na pięć kategorii w oparciu o wagę tych przesyłek.
Jednocześnie we wskazanym punkcie wskazane zostało, iż nie zostaje wprowadzone
ograniczenie nadawcy co do możliwości dowolnego oznaczenia wartości przesyłki kurierskiej.
W tym miejscu, Odwołujący wskazuje, iż określone przez Zamawiającego w treści OPZ dane
są niewystarczające dla prawidłowej wyceny świadczenia w tym zakresie. Wycena tego typu
usług oparta jest bowiem nie tylko na ich wadze, ale również na innych parametrach usługi,
które są wymagane przez Zamawiającego jak na przykład wartości każdej z przesyłek. Tym
samym, w celu prawidłowej wyceny oferty, wykonawcy muszą dysponować kompleksowymi
informacjami w tym zakresie, w tym wartością przesyłki, która w sposób bezpośredni wpływa
na jej cenę. Omawiany postulat, nie tylko nie został zrealizowany przez Zamawiającego, ale
wręcz został zaprzeczony poprzez wprowadzenie zasady braku jakiegokolwiek limitu wartości
przesyłek kurierskich. Odwołujący zwraca uwagę, iż Zamawiający ma świadomość
konieczności przekazania wszystkich koniecznych parametrów usług objętych zamówieniem
na potwierdzenie czego w sposób szczegółowy prezentuje wszystkie wymagane usługi objęte
zamówieniem w formularzu cenowym stanowiącym Załącznik nr 1a do SIWZ, uwzględniając
ich podziały wagowy, maksymalną masę, gabaryty, kraje przeznaczenia i świadczenia
dodatkowe, wobec powyższego zasadne jest uzupełnienie wymagań i podanie Wykonawcom
równie wyczerpujących informacji w zakresie wartości przesyłki kurierskiej.
Biorąc pod uwagę powyższe Odwołujący wniósł o modyfikacje treści SIWZ poprzez
zmianę pkt 5.4. OPZ poprzez określenie maksymalnej wartości pojedynczej przesyłki
kurierskiej. Zasadne jest przy tym aby maksymalna wartość pojedynczej przesyłki została
określona na poziomie nie wyższym niż 10.000 zł w stosunku do pojedynczej przesyłki.
W odniesieniu do kwestii związanych z nieprawidłowościami w zakresie sposobu
weryfikacji, czy oferowane usługi spełniają wymagania Zamawiającego.
Oświadczenie dotyczące placówek.
Zgodnie z Rozdziałem IV pkt 6 lit. d) i e) SIWZ, Zamawiający wskazał odpowiednio, że
"wszystkie placówki pocztowe, w których Wykonawca zapewnia odbiór przesyłek sądowych
muszą być czynne są we wszystkie dni robocze przez co najmniej 6 godzin dziennie, w tym
jeden dzień roboczy w tygodniu do godziny 20:00 lub w soboty przez co najmniej 3 godziny"
oraz, że "wszystkie placówki pocztowe, w których Wykonawca zapewnia odbiór przesyłek
sądowych umiejscowione muszą być w lokalizacjach oraz posiadać warunki lokalowe, które
w sposób oczywisty nie utrudniają dostępu osobom niepełnosprawnym. Jednocześnie, w celu
potwierdzenia, że oferowane usługi odpowiadają wymaganiom określonym w Rozdziale IV pkt
6 SIWZ, Zamawiający zażądał od wykonawców przedłożenia wraz z ofertą załącznika nr 9,
we wzorze, którego znalazło się oświadczenie, o treści sprzecznej ze wskazanymi
wymaganiami, określonymi w Rozdziale IV pkt 6 lit. d) i e) SIWZ, tj., oświadczenie o treści:
oświadczamy, iż wszystkie placówki pocztowe wskazane powyżej spełniają następujące
wymogi: a) wszystkie placówki pocztowe, czynne są we wszystkie dni robocze przez co
najmniej 6 godzin dziennie, w tym jeden dzień roboczy w tygodniu do godziny 20:00 lub w
soboty przez co najmniej 3 godziny; b) "wszystkie placówki pocztowe, umiejscowione są w
lokalizacjach oraz posiadać warunki lokalowe, które w sposób oczywisty nie utrudniają
dostępu osobom niepełnosprawnym
W związku ze wskazanymi, sprzecznymi postanowieniami Odwołujący zawnioskował
o modyfikację treści SIWZ poprzez zmianę treści załącznika nr 9 polegająca na wykreśleniu
oświadczenia zawartego pod tabela "Wykaz placówek”.
W odniesieniu do wymagań co do sieci placówek.
Odwołujący wskazał, że Zamawiający w Rozdziale IV ust. 3.6. lit. a-g sformułował
szereg wymogów dotyczących sieci placówek, którymi dysponować ma wykonawca dla
potrzeb wykonania przedmiotu zamówienia. Należy zauważyć, że wymagania w odniesieniu
do sieci placówek zawarte w SIWZ są zdecydowanie wyższe, niż w przypadku wymogów
nałożonych na operatora wyznaczonego - a w konsekwencji zdecydowanie nadmierne i
oderwane od realiów rynkowych.
Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 29 kwietnia 2013 roku w
sprawie warunków wykonywania usług powszechnych przez operatora wyznaczonego (Dz. U.
2013 r., nr 545 - dalej „Rozporządzenie") zawiera jedynie wskazanie dotyczące gęstości sieci
placówek operatora wyznaczonego (§ 24 Rozporządzenia) oraz określa zdecydowanie niższe,
niż w SIWZ, wymagania dotyczące okresów, w których placówki maja pozostać otwarte (§ 25
Rozporządzenia).
Co prawda samo Rozporządzenie nie jest wiążące dla zamawiających, jeśli chodzi o
ustalenie warunków, jakim odpowiadać ma sieć placówek wykonawcy, pozwala jednak na
ustalenie, jakie wymogi uznawane są za proporcjonalne przez samego ustawodawcę. Zgodnie
zaś z regulacją europejską ustanowienie operatora wyznaczonego służy zagwarantowaniu,
by potencjalni „użytkownicy korzystali z prawa do usług powszechnych obejmujących ciągłe świadczenie usług pocztowych o określonej jakości we wszystkich punktach na swoich
obszarach" (art. 3 ust. 1 dyrektywy 97/67/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15
grudnia 1997 r. w sprawie wspólnych zasad rozwoju rynku wewnętrznego usług pocztowych
Wspólnoty oraz poprawy jakości usług, Dz.U.L 015, 21 stycznia 1998 r., p. 14 ze zm. - dalej
„Dyrektywa Pocztowa").
Krajowy ustawodawca określając wymogi dotyczące operatora wyznaczonego
wskazuje jednocześnie warunki świadczenia usług pocztowych, które zapewniają określoną
jakość. W niniejszym postępowaniu Zamawiający formułuje warunki zdecydowanie surowsze
od warunków przewidzianych w Rozporządzeniu wobec operatora wyznaczonego, co narusza
zasadę proporcjonalności warunków postępowania. Określone warunki są na tyle surowe, iż
zdecydowanie ograniczają konkurencję w postępowaniu.
Powyższe w sposób dobitny pokazuje, iż w praktyce zamawiania i świadczenia usług
pocztowych warunek posiadania sieci placówek pocztowej określony bardziej rygorystycznie
niż warunki dotyczące sieci placówek operatora wyznaczonego stanowią wymóg nadmierny i
nieproporcjonalny.
W związku z powyższym Odwołujący wniósł o dokonanie zmiany treści SIWZ poprzez
zastąpienie treści Rozdziału IV SIWZ pkt 3 ppkt 6 lit d): ”wszystkie placówki pocztowe, w
których Wykonawca zapewnia odbiór przesyłek sadowych, musza być czynne są we
wszystkie dni robocze przez co najmniej 6 godzin dziennie, w tym w jeden dzień roboczy w
tygodniu do godziny 20:00 lub w soboty przez co najmniej 3 godziny", na następującą treść,
odpowiednio wynikająca z Rozporządzenia: „wszystkie placówki pocztowe operatora powinny
być czynne we wszystkie dni robocze, z wyjątkiem sobót, co najmniej 5 dni w tygodniu, a jeżeli
w tygodniu przypada dzień ustawowo wolny od pracy, liczba ta może być odpowiednio niższa"
W konsekwencji Odwołujący wniósł również o analogiczna zmianę pkt 21.7 OPZ oraz
§5 ust. 5.4.7 projektu Umowy.
W odniesieniu do kwestii związanych z koniecznością wprowadzenia zmian do projektu
umowy.
EPO – termin.
Odwołujący wskazał, że w § 7 ust. 7.3 Projektu Umowy, Zamawiający wskazał terminy,
w których wykonawca zobowiązany będzie do świadczenia usługi elektronicznego
potwierdzenia odbioru dla kodów adresowych obejmujących określony pułap procentowy.
Realizacja usługi EPO, której dotyczy wskazany fragment Projektu Umowy wymaga
dopasowania i spozycjonowania infrastruktury aplikacyjno - sprzętowej. Wymagania
Zamawiającego odnoszące się do świadczenia usług EPO są bowiem na tyle
spersonalizowane, iż konieczne jest poczynienie odpowiednich przygotowań i zaangażowania
odpowiednich środków rzeczowo- finansowych przed przystąpieniem do realizacji
przedmiotowego zamówienia.
Sprzęt wymagany do świadczenia usługi Elektronicznego Potwierdzenia Odbioru
zgodnego z wymaganiami Zamawiającego musi posiadać specyficzne cechy, miedzy innymi
musi on zbierać indywidualne cechy składanego na nim podpisu uwzględniając np. siłę
nacisku. Powoduje to, że liczba modeli (tabletów) spełniających takie wymagania jest
ograniczona i wymaga dostosowania i rozbudowania posiadanej przez wykonawców
infrastruktury sprzętowej. Jednocześnie, aby w sposób prawidłowy świadczyć usługę EPO
konieczne jest przeprowadzenie prac związanych ze zmianą systemów informatycznych, które
są niezbędne do świadczenia usługi EPO (aplikacja na tablety oraz integrację z systemami
centralnymi funkcjonującymi u danego Wykonawcy).
Biorąc pod uwagę powyższe, a także fakt, iż Zamawiający przewidział wysokie kary za
nieprawidłowe obsłużenie korespondencji wysłanej z EPO (wielokrotność wartości
pojedynczej przesyłki), stwierdzić należy, iż oczekiwaniem Zamawiającego jest otrzymanie
usługi po pierwsze spersonalizowanej, po drugiej zaś usługi o odpowiednim standardzie
jakości. Aby standard taki uzyskać, jak zostało wskazane powyżej, konieczne jest poczynienie
licznych przygotowań po stronie Wykonawcy ale z koniecznością współpracy z
Zamawiającym, w tym z dokonaniem integracji systemowej.
W przypadku niniejszego przedmiotu zamówienia istotne jest, aby przed podjęciemświadczenia właściwych usług objętych przedmiotowym zamówieniem, wykonawca wybrany
do wykonania zamówienia podjął szereg działań o charakterze przygotowawczym, które
wymagają określonego czasu, zgodnie z zakładanym przez Zamawiającego harmonogramem
prac.
W celu przygotowania do wymagań Zamawiającego, Odwołujący pozyskać musi
infrastrukturę sprzętową (m.in. tablety, pady do podpisu) niezbędne do świadczenia usługi,
dostosować posiadane systemy informatyczne, zapewnić ich integrację z systemem
Zamawiającego, o czym też Odwołujący wspomina w powyższych zapisach odwołania, oraz
przeprowadzić testy przed produkcyjnym uruchomieniem usługi EPO. Dodatkowo zgodnie z
wymaganiami Zamawiającego, Odwołujący zobowiązany jest do przeprowadzenia szkoleń dla
osób, którym zostanie powierzone wykonywanie Umowy w zakresie wymaganej przez
Zamawiającego procedury doręczania i wydawania przesyłek sądowych. Co istotne, część
prac na które zwraca uwagę Odwołujący może zostać wykonana dopiero po skompletowaniu
sprzętu dedykowanego do realizacji przedmiotowego zamówienia, gdyż wybór urządzeń
determinuje rozwiązania systemów informatycznych, które muszą zostać zaimplementowane
(np. każdy typ padu do podpisu ma swój interfejs komunikacyjny z innymi systemami; taka
sama sytuacja jest z tabletami) oraz co wymaga podkreślenia, dopiero po integracji z
Zamawiającym.
Mając na uwadze powyższe, terminy wskazane przez Zamawiającego są zbyt krótkie,
przez co ograniczają konkurencyjność postępowania. Podkreślenia wymaga, że nadmierne
ograniczenie dostępu do zamówienia czy stwarzanie przez zamawiającego bardziej
korzystnych warunków dla określonych wykonawców, zarówno bezpośrednie, jak i pośrednie
w przypadku, gdy brak ku temu rzeczowego uzasadnienia stanowi naruszenie zasady
uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców. Jakiekolwiek ograniczenie
konkurencji musi opierać się na realnych i proporcjonalnych powodach, które stopień tego
ograniczenia będą uzasadniać. Należy odmówić zamawiającym prawa do zupełnie dowolnego
kształtowania wymagań SIWZ, które mogą prowadzić do nadmiernego ograniczenia
konkurencji w stopniu wykraczającym ponad jego potrzeby.
W związku z tym Odwołujący wskazuje, iż terminy uruchomienia EPO przewidziane w
Projekcie umowy generują ryzyko niemożliwości świadczenia przez inny podmiot niż
wykonawca, który aktualnie realizuje dane zamówienie. Wskazać bowiem należy, że
Zamawiający wspólnie z obsługującym go obecnie operatorem usług pocztowych uruchamia
usługę Elektronicznego Potwierdzenia Odbioru od około 1,5 roku. Pierwotnie pilotaż usługi
prowadzony był na infrastrukturze aplikacyjno-sprzętowej (aplikacja do obsługi EPO oraz
tablety dla doręczycieli) Zamawiającego, co oznacza, że firma obecnie dostarczająca usługi
pocztowe dla Zamawiającego, bez inwestowania własnych środków, mogła przygotować się
do spełnienia tego wymagania. Dodatkowo Polska Grupa Pocztowa miała dużo większy
dostęp do informacji na temat działania Elektronicznego Potwierdzenia Odbioru według
wymagań Zamawiającego, przez co mogła dużo lepiej przygotować się do wskazanego wyżej
wymagania. Co za tym idzie, utrzymanie postanowień SIWZ w dotychczasowym kształcie
prowadzi do nieuzasadnionego preferowania wykonawcy, który obecnie świadczy dane usługi
na rzecz Zamawiającego.
W tym aspekcie należy również raz jeszcze podkreślić, iż warunki realizacji
zamówienia powinny być tak wyznaczone, by dawały możliwość wywiązania się ze
zobowiązania zarówno podmiotom, które dotychczas świadczyły usługi objęte przedmiotem
zamówienia (w tym na rzecz Zamawiającego) i posiadają pełną lub częściową infrastrukturę,
jak i tym podmiotom, które dla realizacji zamówienia muszą pozyskać niezbędną
infrastrukturę, (wyrok KIO z dnia 24 lipca 2008 r. sygn. akt KIO/UZP 707/08).
Biorąc pod uwagę powyższe Odwołujący wniósł o dokonanie modyfikacji Umowy w §
7 ust. 7.3.1 - 7.3.3. w następujący sposób:
7.3.1 (% wskazany w ofercie, nie mniej niż 50%) kodów pocztowych (PNA) na terenie
Rzeczypospolitej Polskiej, począwszy od pierwszego dnia po upływie trzech miesięcy od dnia
rozpoczęcia świadczenia usług przez Wykonawcę, zgodnie z postanowieniem g 11 ust. 1
Umowy:
7.3.2 [ % wskazany w ofercie, nie mniej niż 75% ) kodów pocztowych na terenie
Rzeczypospolitej Polskiej, począwszy od pierwszego dnia po upływie dziewięciu miesięcy od
dnia rozpoczęcia świadczenia usług przez Wykonawcę, zgodnie z postanowieniem §11 ust.
1 Umowy:
7.3.3 100% kodów pocztowych na terenie Rzeczpospolitej Polskiej, począwszy od pierwszego
dnia po upływie dwunastu miesięcy od dnia rozpoczęcia świadczenia usług przez Wykonawcę,
zgodnie z postanowieniem § 11 ust. Umowy.
Jednocześnie, Odwołujący wniósł przy tym o dostosowanie zapisów SIWZ Rozdział VI
pkt. 2 lit, d) odnoszący się do sposobu wyliczenia punktacji dotyczącej kryteriów obszaru
dostępności EPO (E) / do wskazanych powyżej zmian.
W kwestii zmiany umowy.
Odwołujący podniósł, że zgodnie z Rozdziałem VI pkt 6.2. ppkt 2) SIWZ (oraz
odpowiednio §14 ust. 14.4. ppkt 14.4.2 Projektu Umowy) Zamawiający przewidział
następującą możliwość wprowadzenia zmian w umowie: "Zmiana jednostkowej ceny brutto
oraz zmiana całkowitego wynagrodzenia brutto Wykonawcy, w przypadku zaistnienia
okoliczności uzasadniających zmianę, w szczególności w przypadku zmiany warunkówświadczenia usług."
Odwołujący zwrócił uwagę, iż zgodnie z art. 140 ust. 1 ustawy Pzp, zakres świadczenia
wykonawcy wynikający z umowy jest tożsamy z jego zobowiązaniem zawartym w ofercie.
Jednocześnie, zgodnie z art. 144 ust. 1 ustawy Pzp, zakazuje się istotnych zmian postanowień
zawartej umowy w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano wyboru
wykonawcy, chyba że zamawiający przewidział możliwość dokonania takiej zmiany w
ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz określił
warunki takiej zmiany.
Bazując na orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej jako
„TSUE"), za istotne należy przy tym uznać zmiany, które charakteryzują się cechami w sposób
istotny odbiegającymi od postanowień pierwotnego zamówienia i w związku z tym: 1. wskazują
one na wolę ponownego negocjowania warunków zamówienia, 2.
modyfikują krąg
wykonawców mogących ubiegać się o udzielenie zamówienia, 3. dopuszczają inne oferty niż
pierwotnie wybrana, 4. dochodzi do znacznego poszerzenia zakresu zamówionych usług,
które nie było wcześniej przewidziane, 5. ma miejsce modyfikacja równowagi ekonomicznej
umowy na korzyść wykonawcy w sposób, który nie był przewidziany w jej pierwotnej treści, 6.
dochodzi do zastąpienia kontrahenta, któremu instytucja zamawiająca pierwotnie udzieliła
zamówienia, przez inny podmiot.
Biorąc powyższe pod uwagę, bez wątpliwości wskazać należy, że kwestia przyjętych
w umowie cen jednostkowych oraz standardu świadczenia danej usługi i warunków jejświadczenia, stanowi istotny element treści oferty, który odbiega w znacznym stopniu od
zobowiązań podjętych na etapie składania ofert, gdzie w tożsamych warunkach faktycznych
zobowiązania podejmowane były przez wszystkich zainteresowanych wykonawców.
Jednocześnie, wskazanie, iż możliwość wprowadzenia takiej zmiany istnieje w sytuacji
zmiany warunków świadczenia usług nie może być uznane za wypełnienie przesłanki
umożliwiającej wprowadzenie takiej zmiany, o której mowa w art. 144 ust 1 ustawy Pzp. Jest
to bowiem określenie na tyle niekonkretne i nieprecyzyjne, że może być ono przedmiotem
dowolnych ustaleń pomiędzy przyszłym wykonawcą, a Zamawiającym, zmierzających do
obejścia przepisów ustawy Pzp i jako takie narusza zasady uczciwej konkurencji.
W tym aspekcie, należy przy tym podnieść, że podstawową wartością podlegającą
ochronie poprzez treść cytowanego powyżej art 144 ust. 1 ustawy Pzp jest ochrona uczciwej
konkurencji. W związku z tym, wszystkie zmiany, które mogą być wprowadzone do przyszłego
stosunku zobowiązaniowego, muszą być na tyle precyzyjne, aby nie budziło wątpliwości, że
intencją zamawiającego nie jest próba pozornego przeprowadzenia postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, w następstwie której, planuje on dowolnie kształtować stosunek
zobowiązaniowy z wybranym przez siebie wykonawcą. Co za tym idzie, swoboda
zamawiającego ograniczona jest w tym zakresie w tym sensie, że niedopuszczalne są
wszelkie zmiany, które przez sposób ich redakcji otwierają drogę zamawiającemu oraz
przyszłemu wykonawcy do renegocjowania zakresu zamówienia, w taki sposób, który
niweczyłby skutek przeprowadzenia konkurencyjnego postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego.
Biorąc pod uwagę powyższe, należy uznać, iż przesłanki zmiany umowy określone w
Rozdziale VI pkt 6.2. ppkt 2) SIWZ (oraz odpowiednio §14 ust. 14.4. ppkt 14.4.2 Projektu
Umowy), z uwagi na swój brak precyzji, nie powinny być wprowadzane przez Zamawiającego
do treści umowy, i choć dotyczą przyszłego stosunku zobowiązaniowego, powinny zostać
eliminowane na jak najwcześniejszym etapie, tak aby w sposób realny chroniona była
podstawowa zasada zamówień publicznych mówiąca o konieczności zachowania uczciwej
konkurencji.
W związku z tym. Odwołujący wniósł o wykreślenie z katalogu możliwych zmian w
umowie, przesłanki wskazanej w Rozdziale VI pkt 6.2. ppkt 2) SIWZ (oraz odpowiednio § 14
ust. 14.4. ppkt 14.4.2 Projektu Umowy).
W kwestii kar umownych.
Odwołujący wskazał, że w §10 ust. 10.1 -10.19 Projektu umowy Zamawiający
przewidział szczegółowe wytyczne co do zakresu i wysokości naliczanych na wykonawcę kar
umownych. Należy w tym miejscu wskazać, że postanowienia Projektu umowy w tym zakresie,
stoją w sprzeczności z bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa w tym zakresie, które
wskazują na maksymalną wysokość odpowiedzialności ponoszonej przez podmiotyświadczące usługi pocztowe. Wysokość kar umownych określonych przez Zamawiającego
cechuje się jednocześnie rażącym wygórowaniem i stanowi o nieuzasadnionym zaburzeniu
równowagi stron przyszłego stosunku zobowiązaniowego.
Odwołujący podkreślił m.in. fakt, iż w doktrynie prawa zamówień publicznych oraz w
aktualnym orzecznictwie KIO wskazuje się, że ustanawianie przez Zamawiającego w umowie
rażąco wysokich kar umownych, bezwzględnie należy uznać, za naruszenie zasad
zachowania uczciwej konkurencji, które może być uzasadnioną podstawą do unieważnienia
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w trybie art. 93 ust. 1 pkt 7 ustawy Pzp z
uwagi, iż postępowanie jest obarczone wadą uniemożliwiającą zawarcie ważnej umowy w
sprawie zamówienia publicznego. Zgodnie z zasadami obowiązującego porządku prawnego
uprawnienie zamawiającego do ustalenia warunków umowy nie ma bowiem charakteru
absolutnego, gdyż zamawiający nie może swego prawa podmiotowego nadużywać. Wynika to
zarówno z ograniczeń zasady swobody umów, jak i z innej podstawowej zasady prawa
cywilnego, wyrażonej w art 5 Kodeksu cywilnego.
Wysokość kar umownych przewidzianych przez Zamawiającego pozostaje też w
sprzeczności z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa odnoszącymi się doświadczenia usług pocztowych co wynika z regulacji zawartej w art. 87 Prawa pocztowego.
Przepis art. 87 ust. 5 wskazuje na wzajemne powiązanie pomiędzy Prawem
pocztowym a Kodeksem cywilnym. W świetle rzeczonego przepisu, odejście od zasad
odpowiedzialności określonych w Prawie pocztowym, jest dopuszczalne wyłącznie w
przypadkach kwalifikowanych, związanych ze znacznie wyższym stopniem nieprawidłowości
po stronie operatora pocztowego. Tylko wówczas dopuszczalne jest przejście na ogólne
zasady odpowiedzialności i - przykładowo - określenie odrębnych kar umownych w umowie oświadczenie usług pocztowych.
Innymi słowy, co literalnie już wynika z cytowanego przepisu, odpowiedzialność
operatora pocztowego co do zasady ograniczona jest do okoliczności i wysokości określonej
w dalszych przepisach tej ustawy (tj. w art. 88 i 89 Prawa Pocztowego). Jedyny wyjątek,
determinujący konieczność ponoszenia odpowiedzialności w wysokości przewyższającej
limity określone w art. 88 i 89 Prawa Pocztowego, związany jest ze ziszczeniem się jednej z
okoliczności wymienionych w art. 87 ust. 5 Prawa pocztowego. Tylko wtedy odpowiedzialność
operatora pocztowego może przewyższać zakres i wysokość odpowiedzialności wynikającej
z samej tej ustawy.
Zakres odpowiedzialności operatora pocztowego wyznaczony jest w art. 88 i 89 Prawa
pocztowego, które w sposób precyzyjny określają maksymalną wysokość odszkodowań za
poszczególne przypadki niewykonania lub nienależytego wykonania usług pocztowych. Są to
przepisy bezwzględnie obowiązujące, a zatem postanowienia umów o świadczenie usług
pocztowych nie mogą modyfikować zasad odpowiedzialności - w tym zwłaszcza zastrzegać
kar umownych w wysokości przekraczającej maksymalne stawki odszkodowań, wynikające z
art. 88 i 89 Prawa pocztowego. Jakkolwiek umowa o świadczenie usług może zastrzegać
odrębne zasady odpowiedzialności, to jednak - w świetle art. 87 ust. 5 Prawa pocztowego -
zasady te mogą znaleźć zastosowanie wyłącznie w przypadku, gdy niewykonanie lub
nienależyte wykonanie usługi pocztowej jest następstwem czynu niedozwolonego, nastąpiło z
winy umyślnej operatora albo też jest wynikiem rażącego niedbalstwa operatora.
Wskazać należy przy tym, iż art 87 ust 5 Prawa pocztowego stanowi niewielką
modyfikację art. 57 ust. 3 uprzednio obowiązującej ustawy z dnia 12 czerwca 2003 r. Prawo
pocztowe (tekst jedn. Dz.U. z 2008 r. Nr 189, poz. 1159 z późn. zm.), w myśl którego operator
publiczny odpowiadał za niewykonanie lub nienależyte wykonanie powszechnej usługi
pocztowej jedynie w zakresie określonym ustawa, chyba że niewykonanie lub nienależyte
wykonanie powszechnej usługi pocztowej było następstwem czynu niedozwolonego. O tym,że intencją ustawodawcy było uregulowanie w aktualnej ustawie kwestii odpowiedzialności
operatora w sposób analogiczny, gdzie granice i zakres tej odpowiedzialności wynika z samej
ustawy, świadczy uzasadnienie projektu ustawy Prawo pocztowe, złożonego w Sejmie VII
kadencji (druk nr 801 z dnia 8 października 2012 r., str. 59-60).
Stanowisko Odwołującego potwierdza, z zastosowaniem analogu przepisów prawa,
choćby interpretacja i praktyka stosowania art 65 Prawa przewozowego, który określając
zasady i zakres odpowiedzialności przewoźnika kreuje w tym zakresie zasady bezwzględnie
obowiązujące, które nie mogą być modyfikowane w ramach indywidualnych umów. Jak
wskazuje się w piśmiennictwie dotyczącym Prawa przewozowego: „Przyjmuje się, że przepisy
regulujące zasady odpowiedzialności (jak również przepisy dotyczące ustalenia szkody i
dochodzenia roszczeń oraz wysokości odszkodowania) mają charakter bezwzględnie
obowiązujący (...). Choć przepisy komentowanej ustawy wprost tego nie stanowią, pogląd ten
oparty jest na celu regulacji, jakim jest właściwe rozłożenie ciężarów i ryzyka związanego z
przewozem pomiędzy uczestników procesu transportowego. Rozłożenie to, będące wyrazem
pewnego kompromisu, zasadza się nie tylko na odpowiednim unormowaniu przesłanek i
granic odpowiedzialności przewoźnika, lecz także kwestii rozkładu ciężaru dowodu na istnienie
tych przesłanek i przyczyn zwalniających oraz wysokości należnego odszkodowania.
Problemy te są ściśle ze sobą związane. Każda ingerencja w stworzony ustawowo system
odpowiedzialności przewoźnika prowadzi do jego dezintegracji. Stąd też jako nieważne należy
ocenić postanowienia umów czy też regulaminów wydawanych przez przewoźników, w których
granice odpowiedzialności określone zostały w sposób odmienny od postanowień ustawy.
Pogląd ten w niczym nie uchybia możliwości regulowania w umowach i regulaminach
odpowiedzialności za inne niż unormowane ustawowo przypadki niewykonania lub
nienależytego wykonania umowy przewozu, w tym na zasadzie obowiązku zapłaty kar
umownych. Wątpliwa jest natomiast praktyka stosowania kar umownych w odniesieniu do
unormowanego w ustawie przypadku opóźnienia w przewozie przesyłki, z którym ustawa
wiąże konsekwencje prawne w postaci odszkodowania wyłącznie w przypadku, gdy wskutek
opóźnienia powstaje szkoda. Praktyka taka prowadzi do naruszenia równowagi interesów
uczestników procesu transportowego" .
W świetle powyższych uwag, Odwołujący wskazał, że przepisy Prawa pocztowego,
regulujące zasady odpowiedzialności za nienależyte wykonanie usług pocztowych, mają
charakter bezwzględnie obowiązujący. Przepisy te stanowią systemowe unormowanie
przesłanek i granic odpowiedzialności operatora pocztowego a także przyczyn zwalniających
oraz wysokości należnego odszkodowania i nie podlegają dowolnym modyfikacjom.
Biorąc pod uwagę powyższe Odwołujący wniósł o modyfikacje SIWZ poprzez dodanie
w Projekcie umowy w §10 ust. 10.20 o następującej treści: ” Postanowienia ustępów 1-19 maja
zastosowanie w przypadkach określonych w art. 87 ust. 5 ustawił Prawo Pocztowe, natomiast
z tytułu niewykonania bądź nienależytego wykonania usługi pocztowej przysługuje
Zamawiającemu odszkodowanie określone w art. 88 lub art. 89 ustawy Prawo Pocztowe".
W odniesieniu do pkt 10.14.3 załącznika nr 6 do SIWZ.
Odwołujący wskazał, że w katalogu przyczyn wadliwości wypełnienia formularza
potwierdzenia odbioru, stanowiących podstawę do wypłaty kary umownej, wskazano jako
jedną z przyczyn brak adnotacji o dwukrotnym awizowaniu przesyłki sądowej, ze wskazaniem
dat awizowania lub wskazania błędnych dat awizowania. Zgodnie z przepisami prawa
powszechnie obowiązującego w tym zakresie, w szczególności kpc, kpk oraz aktami
wykonawczymi do nich wymóg nanoszenia adnotacji o dwukrotnym awizowaniu przesyłki
sądowej, ze wskazaniem dat awizowania odnosi się do strony adresowej przesyłki, a nie do
formularza.
Przepisy nie wskazują na obowiązek nanoszenia tego typu adnotacji na formularzu
potwierdzenia odbioru czy formularzu pokwitowania odbioru. Wzór formularza pokwitowania
odbioru w postępowaniu karnym, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości w sprawie szczegółowych zasad i trybu doręczania pism sądowych w
postępowaniu karnym i wzór formularza potwierdzenia odbioru w postępowaniu cywilnym,
stanowiącym załącznik do rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie szczegółowego
trybu i sposobu doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnym nie przewiduje nawet
miejsca na adnotacje o dwukrotnym awizowaniu przesyłki sądowej.
W związku z powyższym wymóg w rzeczonym załączniku wykracza poza zakres
przepisów, w oparciu których ma być świadczony przedmiot zamówienia i o których mowa w
pkt 1 załącznika nr 5 do SIWZ. Wobec tego Odwołujący wniósł o dostosowanie tego
postanowienia do obowiązujących przepisów.
W odpowiedzi na odwołania Zamawiający wniósł o ich oddalenie.
Odnosząc się do poszczególnych zarzutów i twierdzeń Odwołujących Zamawiający
wskazał m.in.:
Istotą walki konkurencyjnej jest wyścig oferentów wzwyż, a nie dążenie do obniżania
wymogów SIWZ do najniższych możliwości w poszczególnych zakresach świadczenia z uwagi
na ograniczenia dotyczące poszczególnych oferentów.Żaden przepis prawa nie ogranicza zamawiającego w swobodzie określenia
przedmiotu zamówienia, zgodnie z jego indywidualnymi potrzebami. Powszechnie przyjmuje
się, że w zakresie tego uprawnienia mieści się również wskazanie skonkretyzowanego
rozwiązania technicznego. Jeżeli konsekwencją swobodnie określonych przez zamawiającego
wymagań co do przedmiotu namówienia, jest brak dostatecznej ilości ofert, fakt ten, sam przez
się, nie stanowi przejawu naruszenia ustawy Pzp.
Podkreślono, że Zamawiający prowadzi postępowanie, którego przedmiotem jest
doręczanie przesyłek nadawanych przede wszystkim w postępowaniu sądowym, zawartość
korespondencji sądowej, a także terminy \ prawidłowy sposób ich doręczania stanowią
szczególny element świadczenia usług pocztowych, konstruują bowiem element
publicznoprawnej relacji obywateli i podmiotów gospodarczych, występujących jako strony
postępowań sądowych. Skutki nienależytego wykonywania usługi pocztowej, której
przedmiotem jest korespondencja sądowa, mogą okazać się nieodwracalne i zawsze
towarzyszą im trudności w wykazaniu, jakie faktycznie czynności z zakresu prawidłowego
doręczenia zostały wykonane, a które zostały zaniedbane. W konsekwencji, Zamawiający
podejmuje starania, aby całość świadczenia usług pocztowych na rzecz sądów powszechnych
była możliwie precyzyjnie uregulowana i stwarzała atmosferę zaufania do systemu doręczeń
korespondencji sądowej, uwalniając go od społecznej krytyki.
Podkreślono, że Zamawiający prowadzi postępowanie, którego przedmiotem jestświadczenie usług pocztowych na rzecz niemal 400 sądów powszechnych, będących
nadawcą kilku milionów przesyłek miesięcznie. Jakość tak zdefiniowanego przedmiotu
zamówienia obejmuje nie tylko terminowe doręczenie całego wolumenu przesyłek, ale też
najwyższy dopuszczalny prawem poziom staranności w odniesieniu do każdej z tych milionów
przesyłek. W ocenie Zamawiającego, realizacja tych dwóch postulatów - jakości i terminowości
doręczeń, wymaga z jednej strony dogłębnego \ szerokiego zdefiniowania zakresu
zobowiązań wykonawców, a z drugiej restrykcyjnego systemu kar umownych, stanowiących
narządzie do wyciągnięcia należnych konsekwencji w odniesieniu do każdej nienależycie
doręczonej przesyłki sądowej.
Realizując cele zamówień publicznych wskazane przez ustawodawcę, Zamawiający
zdecydował, aby na udzielenie zamówienia publicznego miał wpływ również zakres
społecznego zobowiązania Wykonawcy. Na podstawie przepisów prawe zamówień
publicznych oraz w celu zwiększenia jakości świadczonych usług i społecznego zaufana do
metod i zasad doręczania korespondencji sądowej, Zamawiający wprowadził wymóg, aby,
elementem oceny ofert był stopień, w jakim poszczególni wykonawcy powierzą realizację
przedmiotu zamówienia w zakresie doręczania i wydawania korespondencji sądowej osobom
pozostającym w stosunku pracy. Sposób sformułowania tego kryterium obejmuje również
personel podwykonawców. Zamawiający stoi na stanowisku, iż osoby zatrudnione na
podstawie stosunku pracy dają lepszą rękojmię realizacji zamówienia, w tak ważnym
przedmiocie jakim jest obsługa korespondencji sądowej. Nie ulega bowiem wątpliwości, że w
odczuciu społecznym zatrudnienie na podstawie umowy o pracę jest bardziej cenione niż inne
formy zatrudnienia, przez co stwarza oczekiwanie większej dbałości o rzetelne wykonywanie
obowiązków pracowniczych. W przypadku listonoszy, zatrudnienie na podstawie stosunku
pracy stwarza dodatkowe społeczne oczekiwanie, iż dla danego obszaru listonoszom będzie
niezmiennie ta sarna osoba, znając specyfikę poszczególnych adresów, z którą łatwo będzie
pozostawać w stałym kontakcie. Stosunek pracy zapewnia większą stabilność zatrudnienia,
bezpośredni nadzór i jasne zasady odpowiedzialności.
W odniesieniu do poszczególnych zarzutów odwołań Zamawiający wskazał m.in.:
Nie sposób stworzyć zamkniętego, wyczerpującego katalogu rozwiązań technicznych
czy organizacyjnych, ułatwiających osobom niepełnosprawnym dostąp do usług pocztowych.
Katalogu takich rozwiązań i norm nie stworzył również ustawodawca.
Nie powinno także budzić wątpliwości, że warunki zawarte w SIWZ (tzw. warunki
przedmiotowe) powinny być spełnione w dniu składania ofert.
Podobnie jak w przypadku wymogu nie utrudniania osobom niepełnosprawnym
dostępu do placówki pocztowej, w której została awizowana korespondencja sądowa, tak
również w przypadku formułowania wymogu zapewnienia stanowiska wydawania przesyłek
sądowych, licującego z powagą takiej korespondencji, został przez Zamawiającego
sformułowany na podstawie skarg i krytyki społecznej. Nie ulega wątpliwości, że przedmiotem
zamówienia publicznego będzie doręczanie przesyłek sądowych o szczególnej wartości dla jej
adresatów. Wydawanie takich przesyłek, w ocenie Zamawiającego nie może odbywać się przy
tym sarny stanowisku, przy którym świadczone są również inne usługi. Wymóg ten nie
powinien jednak dotyczyć czynności związanych ze świadczeniem usług pocztowych, w celu
uniknięcia zarzutu potencjalnej stygmatyzacji społecznej osób odbierających korespondencję
sądową.
Nie sposób również nie .zauważyć prokonkurencyjnych skutków wymogu
sformułowanego przez Zamawiającego, który dopuszcza możliwość korzystania przez
wykonawcę z sieci usługowej podwykonawców, z jednoczesnym zachowaniem standardów
wydawania przesyłek sądowych, do których przyzwyczajone jest społeczeństwo.
W odniesieniu do lokalizacji placówek Zamawiający wskazał, że kwestionowane przez
Odwołującego postanowienie jest tożsame z przepisem prawa powszechnie obowiązującego
(Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 29 kwietnia 2013 r. w sprawie
warunków wykonywania usług powszechnych przez operatora wyznaczonego) oraz obecnie
wykonywanego zamówienia publicznego, którego Odwołujący jest stroną. Wymóg
ukształtowania sieci pocztowej wykonawcy, zgodnie ze standardem wymaganym od operatora
wyznaczanego stanowi konsekwentny wymóg Zamawiającego, stosowany również w obecnie
wykonywanym zamówieniu publicznym W sposób oczywisty, celem omawianego
postanowienia jest zapobiegnięcie sytuacji, w której sieć pocztowa wykonawcy nie jest
dostosowana do ilości adresatów odbierających korespondencją sądową na danym obszarze
co może skutkować ograniczeniem dostępu do przesyłek awizowanych.
Podniesiono także, że zgodnie z intencją ustawodawcy, Zamawiający zdecydował, że
jednym z elementów wyboru najkorzystniejszej oferty będzie kryterium społeczne, rozumiane
jako uwzględnienie w procesie decyzyjnym stopnia społecznej odpowiedzialności
przedsiębiorców, ubiegających się o uzyskanie zamówienia publicznego. Zgodnie z wolą
ustawodawcy, Zamawiający, w sposób wyraźny powiązał to kryterium z przedmiotemświadczeń. Nie powinno bowiem ulegać wątpliwości, że stosunek pracy odznacza się większą
trwałością, zwłaszcza w odbiorze społecznym, niż jakiekolwiek systemy motywacyjne
generowane przez umowy inne niż urnowa o pracę. Osoba, z którą operator pocztowy
nawiązuje stosunek pracy jest objęta ochroną ustawową, obejmującą wiele elementów, które
stanowią dla niej wartość skutecznie motywującą do należytego wykonywania obowiązków
pracowniczych jak np.: urlop na żądanie, urlopy macierzyńskie oraz większa wiarygodność
kredytowa.
Dodatkowo, w ocenie Zamawiającego, na podstawie przepisu art. 29 ust. 4 pkt 4 Pzp
w zw. i art. 7 Pzp dopuszczalne, a w przypadku obecnego kształtu rynku usług pocztowych
konieczne jest sformułowanie wymogu, aby zadeklarowany przez oferentów procent
personelu, któremu zostanie powierzone doręczanie \ wydawanie przesyłek sądowych
stanowiły osoby pozostające w stosunku pracy. Zamawiający stoi bowiem na stanowisku, że
sytuacja, w której każdy z oferentów podejmuje pewne zobowiązanie do utrzymania
minimalnej ilości pracowników pozostających w stosunku pracy, wykonujących określone
czynności w ramach realizacji zamówienia publicznego, jest sytuacją bardziej korzystną dla
Zamawiającego, z uwagi na oczekiwaną jakość przedmiotu świadczenia, jak i oczekiwania
społeczne, niż sytuacja, w której struktura zatrudnienia przedsiębiorcy będącego stroną
zamówienia publicznego pozostawiona jest wyłącznie ocenie takiego przedsiębiorcy, który ze
swojej natury kieruje się w pierwszej kolejności kryteriami finansowy, a nie społecznymi.
Wskazano następnie, że nienależnie od statusu prawnego kodów pocztowych
przypisanych do poszczególnych adresów na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, ani na etapie
oceny ofert, ani na etapie wykonywania zamówienia publicznego, nie powstanie wątpliwość,
jakie kody pocztowe są w powszechnym użyciu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Na
podstawie swoich obecnych doświadczeń z wdrażaniem usługi elektronicznego potwierdzenia
odbioru, Zamawiający jest przekonany, że lista kodów pocztowych jest jedynym obiektywnym
kryterium weryfikowania należytego realizowania tej usługi.
Zamawiający wskazał także m.in., że jeden z sądów, na rzecz których operator
pocztowy będzie zobowiązany świadczyć usługi pocztowe, będzie nadawcą znacznego
wolumenu około 10.000 przesyłek pocztowych dziennie. Dodatkowo Zamawiający opisał
zasady współpracy operatora pocztowego i takim nadawcą, w aspekcie technicznym, w
osobnym załączniku do OPZ. W celu uniknięcia ewentualnych wątpliwości Zamawiający
wskazał we wzorze umowy notoryjny fakt, iż jedynym sądem w Polsce prowadzącym
elektroniczne postępowanie upominawcze jest Sad Rejonowy Lublin-Zachów w Lublinie. W
sposób oczywisty, Zamawiający będzie oczekiwał od operatora pocztowego, będącego
przedsiębiorcą, zawodowym uczestnikiem obrotu na rynku pocztowym, do dochowania
należytej staranności l takiej organizacji sposobu wykonania zobowiązań wykonawcy, który
będzie odpowiadał właśnie tej specyfice nadawcy. Nie sposób dociec jakich jeszcze informacji
wykonawca mógłby potrzebować, aby oszacować koszty świadczenia usługi w zakresie, który
wykonuje również obecnie.
Argumentowano także, że Zamawiający określił obecny sposób współpracy Sądu
Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie z operatorem pocztowym (który powinien być znany
Odwołującemu, który obecnie świadczy usługi pocztowe na rzecz tego Sądu) jednocześnie
przewidując teoretyczną możliwość utworzenia Wydziału prowadzącego elektroniczne
postępowanie upominawcze w innym Sądzie. Zasady współpracy z operatorem pocztowym, z
uwagi na duży wolumen nadawany w elektronicznym postępowemu upominawczym różnią się
w stosunku do innych nadawców objętych zamówieniem publicznym przede wszystkim
możliwą formą składania reklamacji oraz formą elektronicznej książki nadawczej. Zamawiający
nie wykluczył jednak konieczności zmiany tych odmienności na przestrzeni 36 miesięcy
wykonywania zamówienia publicznego i ewentualnej przyszłej współpracy wydziałów
nadających korespondencją w elektronicznym postępowaniu upominawczym według tych
samych standardów technicznych co pozostałe sądy powszechne.
W świetle powyższego stwierdzono, że Zamawiający opublikował nie tylko wszystkie
informacje dotyczące zasad współpracy operatora pocztowego z wydziałem Sądu
prowadzącym elektroniczne postępowanie upominawcze, ale też przekazał informacje
wystarczające do podjęcia takiej współpracy. Zasady te nie uległy zmianie na przestrzeni
ostatnich lat i obaj Odwołujący świadczyli usługi pocztowe na rzecz tego sądu w oparciu
właśnie o te zasady.
W ocenie omawiającego, w .sposób oczywisty „zakres funkcjonalny narzędzia
informatycznego” a także „interfejsy wymiany danych”, których oczekuje Zamawiający zostały
wyczerpująco i bardzo szczegółowo oprane w Załącznikach 5A do 5D do SIWZ. W
szczególności, w treści tych załączników zostały osadzone przykładowe pliki elektronicznych
książek nadawczych, zaś wskazane przez Odwołującego pkt OPZ w sposób wyczerpujący i
technologicznie neutralny wskazują oczekiwania Zamawiającego co do funkcji, jakie będzie
realizować elektroniczna książka nadawcza.
Odnośnie komunikacji systemów informatycznych Zamawiający podniósł, że prowadzi
postępowanie, którego przedmiotem jest zawarcie umowy o świadczenie usług pocztowych
na rzecz niespełna 400 sądów powszechnych. W sposób oczywisty Zamawiający nie jest w
stanie przewidzieć dokładnego harmonogramu przekształceń infrastruktury informatycznej
uwzględniającej tak wiele lokalizacji. W konsekwencji, w postanowieniach SIWZ zostały
określone oczekiwania dotyczące obsługi technicznej korespondencji nadawanej przez Sądy
poprzez SOP, ale z z zastrzeżeniem trzech wyjątków. Pierwszym jest korespondencja
nadawana w elektronicznym postępowaniu upominawczym, gdzie wraz ze wskazaniem
szacunkowego wolumenu nadawanej korespondencji, Zamawiający zastrzegł konieczność
zachowania przez wykonawcę gotowości do świadczenia usług me tylko przez SOP, ale
również na dotychczasowych zasadach - według wybory Sądu, na rzecz którego świadczona
będą usługi pocztowe. Oczekiwany przez zamawiającego sposób wykonywania umowy przez
wykonawcę w tym zakresie nie wydaje się naruszać interesów żadnego z Odwołujących,
bowiem obecny sposób wykonywania zamówienia publicznego w zakresie świadczenia usług
pocztowych na rzecz Sądy Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie nie odbiega od zasad,
zgodnie z którymi świadczenie usług pocztowych w elektronicznym postępowaniu
upominawczym bym wykonywane również przez PP. Drugim wyjątkiem od modelu
komunikacji nadawców z operatorem pocztowym poprzez SOP jest możliwość komunikowania
wykonawcy elektronicznej książki nadawczej w formacie xml, we wszystkich przypadkach, w
których integracja tych wydziałów z SOP byłaby opóźniona lub wyłączona z jakiegokolwiek
powodu. Należy zatem uznać, że Zamawiający według swojej najlepszej wiedzy, stworzył
wyczerpujący i zamknięty katalog form komunikacji pomiędzy systemami informatycznymi
sądów powszechnych, a systemami informatycznymi operatora pocztowego, ograniczając je
do dwóch form oraz pozostawiając stronom zamówienia publicznego swobodę znalezienia
najlepszej, stricte technicznej formy należytego wykonania umowy, w odniesieniu do
poszczególnych nadawców, na etapie realizacji.
Zamawiający podkreślił także, że żaden przepis prawa powszechnie obowiązującego
nie zakazuje Zamawiającemu formułować w SIWZ wyższego standardu świadczenia usług
jeżeli jest to uzasadniona obiektywnymi potrzebami. Formułując kwestionowane przez
Odwołującego wymaganie, Zamawiający kierował się obiektywna potrzebą realizacji
postulatów szybkości postępowania sądowego oraz prawa do sądu, dążąc do zapewnienia
każdemu adresatowi możliwości odbioru korespondencji sądowej - również poza godzinamiświadczenia pracy. Uwzględnienie odwołania PP w tym zakresie może skutkować
utrudnieniem dostępu do odbioru korespondencji sądowej.
Odnośnie EPO Zamawiający wskazał m.in., że przedstawiony przez Odwołującego
zarzut sprowadza się do żądania, aby Zamawiający zaniechał ciągłości usług świadczonych
na rzecz sądów powszechnych, w zakresie elektronicznego potwierdzenia odbioru.
Zamawiający posiada potrzebę zachowania ciągłości wykonywania tej usługi i za
niedopuszczalną należy uznać sytuację, w której formułując warunki jej wykonywania miałby
dopuścić do zaprzestania jej świadczenia, z uwagi na ograniczenia jednego z potencjalnych
wykonawców.
Zamawiający odniósł się także szczegółowo do pozostałych zarzutów obu odwołań.
W kolejnych pismach procesowych oraz na rozprawie strony podtrzymały swoje
stanowiska i argumentację.
Przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego zgłosili:
Poczta Polska S.A. z siedzibą w Warszawie w sprawie o sygn. akt KIO 1040/15, oraz
Ogólnopolski
Związek
Pracodawców
-
Niepublicznych
Operatorów
Pocztowych
z siedzibą w Warszawie w sprawie o sygn. akt KIO 1043/15.
Izba na posiedzeniu nie uwzględniła opozycji zgłoszonej przez Odwołującego – Pocztę
Polską S.A. wobec przystąpienia złożonego przez ww. związek. W ocenie Izby zgłaszający
przystąpienie w sposób należyty wykazał legitymację do skorzystania ze środków ochrony
prawnej, o których mowa w art. 179 ust. 2 Pzp. W ocenie Izby okolicznością przesądzającą
jest tu fakt wydania decyzji o wpisie związku na listę, o której mowa w art. 154 pkt 5 Pzp.
Decyzja, a nie lista ogłaszana na stronie internetowej ma moc konstytutywną i rozstrzyga o
legitymacji, o której mowa w art. 179 ust. 2 Pzp.
W konsekwencji Izba stwierdziła skuteczność ww. przystąpień i dopuściła
zgłaszających przystąpienia do udziału w postępowaniu w charakterze uczestników.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje:
Izba uznała, że Odwołujący posiadają legitymację do wniesienia odwołania wymaganą
w art. 179 ust. 1 Pzp.
Rozpoznając odwołanie Izba kierowała się dyrektywami wynikającymi z art. 190 ust. 1
Pzp, zgodnie z którym strony i uczestnicy postępowania odwoławczego są obowiązani
wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne, jak również z
art. 192 ust. 7 Pzp, w myśl którego Izba nie może orzekać, co do zarzutów, które nie były
zawarte w odwołaniu.
Po przeprowadzeniu rozprawy, uwzględniając zgromadzony materiał dowodowy,
jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska stron oraz uczestników
postępowania, Izba uznała, że część zarzutów z obu odwołań potwierdziła się, co mogło
mieć istotny wpływ na wynik postępowania.
W zakresie zarzutów uwzględnionych z odwołania Polskiej Grupy Pocztowej S.A. z
siedzibą w Warszawie (dalej także: PGP), sygn. akt KIO 1040/15.
Izba podzieliła argumentację Odwołującego, iż koniecznym jest bardziej jednoznaczne
określenie wymagań Zamawiającego w zakresie postulowanego przystosowania placówek do
wymagań osób niepełnosprawnych. Zamawiający nie doprecyzował w szczególności, co
oznacza poczynione w specyfikacji zastrzeżenie, o braku utrudnienia dostępu osobom
niepełnosprawnym.
W pierwszej kolejności należy jednak docenić słuszność i potrzebę zaakcentowania
przez Zamawiającego w treści specyfikacji konieczności świadczenia usług pocztowych w
sposób zapewniający dostępność tych usług dla osób niepełnosprawnych. Istnieje szereg aktów
prawa, w tym aktów prawa międzynarodowego, wskazujących na potrzebę podejmowania
działań nakierowanych na zapewnienie równego traktowania osób niepełnosprawnych, także w
sferze dostępu do usług, co jest możliwe w szczególności poprzez likwidację istniejących barier.
Warto wskazać chociażby na ustawę z dnia 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów
Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania (Dz. U. z 2010 r., Nr 254, poz. 1700 ze zm.),
czy przywołać wynikający z art. 68 ust. 3 Konstytucji RP obowiązek władz publicznych do
zapewnienia szczególnej opieki m.in. osobom niepełnosprawnym. Zamawiający sam odwołał
się w odpowiedzi na odwołanie do pojęcia uniwersalnego projektowania, którego używa m.in.
Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych z dnia 27 stycznia 2010 r.
Na gruncie ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. Prawo pocztowe (Dz.U.2012.1529),
ustawodawca, w art. 62 ustawy, nałożył na operatora wyznaczonego obowiązek zapewnienia
osobom niepełnosprawnym dostępu do usług powszechnych. Potrzeby realizacji tego celu nie
należy przy tym zawężać jedynie do operatora wyznaczonego, skoro usługi pocztowe – dla
których dostęp ten powinien być także zapewniony, co wynika chociażby z konstytucyjnego
zakazu dyskryminacji w życiu społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny (art. 32
ust. 2 Konstytucji RP) – realizowane są dla podmiotów publicznych nie tylko przez operatora
wyznaczonego, ale również przez innych operatorów pocztowych, a więc przedsiębiorców
uprawnionych do wykonywania działalności pocztowej, na podstawie wpisu do rejestru
operatorów pocztowych. Skutecznym środkiem do realizacji powyższych celów mogą być m.in.
zamówienia publiczne, w których strona publiczna, poprzez kształtowanie wymogów służących
urzeczywistnianiu wartości, którymi kieruje się państwo, włącza się aktywnie w realizację
wynikających z tych wartości obowiązków. Nie ulega wątpliwości, że chęć uzyskania
zamówienia publicznego, może być dla podmiotów z sektora prywatnego, szczególną
motywacją do podjęcia działań dostosowujących swoją działalność do określonych standardów.
Perspektywa korzyści ekonomicznej, pomijając nawet inne korzyści biznesowe i rynkowe, które
wykonawca może zdobyć z uwagi na realizację zadań objętych zamówieniami publicznymi,
zwłaszcza w przetargach o znacznych wartościach, czy o zasięgu ogólnokrajowym, jest w tej
materii z pewnością istotnym argumentem. Zamawiający mają możliwość wpływania w sposób
realny, by przynajmniej pewne minimum rozwiązań i warunków stało się normą w procesie
likwidacji tych barier.
Abstrahując od powyższego, to w tej sprawie zadaniem Izby była ocena, czy użyte
przez Zamawiającego określenie, tj. opis odwołujący się do pojęcia „oczywistego utrudniania”
wypełnia wytyczne zawarte w art. 29 ust. 1 i 2 Pzp oraz art. 7 Pzp w kontekście zapewnienia
porównywalności ofert.
Zgodnie z art. 29 Pzp, przedmiot zamówienia opisuje się w sposób jednoznaczny i
wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniając
wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty (ust. 1).
Przedmiotu zamówienia nie można opisywać w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą
konkurencję (ust. 2). Przepis art. 7 ust. 1 Pzp, stanowi o tym, że zamawiający przygotowuje i
przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie
uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców.
W niniejszej sprawie, Zamawiający w ramach tzw. warunków przedmiotowych, wskazał
w Rozdziale IV pkt 3 ppkt 6 lit. e) SIWZ, że wszystkie placówki pocztowe, w których wykonawca
zapewnia odbiór przesyłek sądowych umiejscowione muszą być w lokalizacjach oraz posiadać
warunki lokalowe, które w sposób oczywisty nie utrudniają dostępu osobom niepełnosprawnym.
Tożsamy wymóg zamawiający przewidział w pkt 21.5 Opisu przedmiotu zamówienia (załącznik
nr 5 do SIWZ) oraz w § 5.4.5 wzoru umowy (załącznik nr 6 do SIWZ).
Izba uznała ostatecznie, że wskazane jest doprecyzowanie specyfikacji w zakresie, co
oznacza dla Zamawiającego oczekiwanie, by placówki pocztowe w sposób oczywisty nie
utrudniały dostępu osobom niepełnosprawnym. W istocie sam Zamawiający przedstawił
argumentację przemawiającą właśnie za możliwością dokonania opisu w sposób bardziej
jednoznaczny i wyczerpujący, a więc w sposób wymagany przepisem art. 29 ust. 1 Pzp.
Zamawiający wskazał m.in., że ocena czy nie ma miejsce oczywiste utrudnienie osobie
niepełnosprawnej odebrania korespondencji – cytując – „nigdy nie będzie nastręczała trudności
w okolicznościach konkretnego przypadku”. Świadczy to o tym, że Zamawiającemu znane jest,
co może lub nie, zostać uznane za oczywiste utrudnienie. Cel i istota wytycznych z art. 29 ust.
1 Pzp jest prosta – jeżeli daną kwestię wchodzącą w zakres przedmiotu zamówienia można
opisać to należy to właśnie zrobić w sposób najpełniej oddający i obrazujący jej zakres – i w tym
przypadku ograniczanie się do ogólnego pojęcia, które niewątpliwie może być bardziej
doprecyzowane, nie jest działaniem, które powinno zostać uznane za wystarczające.
Wymóg wyczerpującego opisu nie oznacza w przypadku tego postępowania
obowiązku tworzenia przez Zamawiającego zamkniętego katalogu wszystkich rozwiązań i
warunków ułatwiających dostęp do usług pocztowych. Natomiast istnieje z pewnością
możliwość stworzenia opisu, który przedstawiać będzie pewne minimum, podstawowy standard,
którego spełnienie wpisuje się w pojęcie oczywistego nie utrudniania dostępu. Zamawiający
dysponuje w tym zakresie możliwością wskazania otwartego katalogu podstawowych rozwiązań
i warunków, które dopuszcza, jako świadczących o braku oczywistego utrudnienia dostępu
osobom niepełnosprawnym. Zamawiający nie powinien mieć żadnych trudności ze stworzeniem
takiego katalogu. Istnieje szereg cennych źródeł – chociażby raportów i opracowań Rzecznika
Praw Obywatelskich, Urzędu Komunikacji Elektronicznej czy Urzędu Ochrony Konkurencji i
Konsumentów, które charakteryzują bariery w dostępie do usług, w tym usług pocztowych.
Zamawiający, niezależnie od posiadania w tym zakresie własnej wiedzy i doświadczenia, może
z nich korzystać, by w sposób bardziej pełny i precyzyjny opisać, co faktycznie oznaczać będzie
dla niego postawiony w specyfikacji wymóg.
Odwołujący zasadnie argumentował, że obecna treść specyfikacji może być różnie
interpretowana – bardziej lub mniej rygorystycznie. Wykonawca nie zna nawet minimum
wytycznych Zamawiającego, a znaczenie pojęć „oczywistego” czy „utrudniania”, będących
pojęciami ocennymi, może być szeroko i w odmienny sposób wykładane w praktyce.
Konfrontując to z faktem, że to minimum może zostać niewątpliwie określone przez
Zamawiającego Izba uznała za zasadne nakazanie doprecyzowania treści specyfikacji.
Działanie to będzie nie tylko wypełnieniem dyspozycji z art. 29 ust. 1 i 2 Pzp, ale skutkować
będzie także tym, że w zakresie tego wymogu zostanie zapewniona porównywalność ofert.
Potrzeba doprecyzowania postawionego wymogu jest tym bardziej widoczna, gdy zważy się, że
wymóg ten zamawiający uczynił tzw. warunkiem przedmiotowym.
Izba uznała także za niezbędne doprecyzowanie przez Zamawiającego podstaw i
sposobu sprawdzenia wybranych placówek wykonawcy w zakresie spełnienia warunków, o
których mowa w Rozdziale IV pkt 3 ppkt 6 SIWZ. W zakresie żądań Odwołującego Izba
podzieliła jedynie żądanie, by Zamawiający określił, w jaki sposób i na jakich podstawach będzie
dokonywał sprawdzenia spełniania warunków przedmiotowych.
W przywołanym miejscu specyfikacji Zamawiający wskazał, że przed dokonaniem
wyboru najkorzystniejszej oferty zastrzega sobie prawo sprawdzenia wybranych placówek
wykonawcy w zakresie spełnienia warunków, o których mowa w ppkt 6 a) – g). Prawo
Zamawiającego do przeprowadzenie tego rodzaju weryfikacji nie może być kwestionowane.
Z treści specyfikacji wynika jednak, w ocenie Izby, że zamawiający określił jedynie, co
będzie podstawą weryfikacji w zakresie wymogów z litery a) do c). W odniesieniu do wymogów
wykazania, że wykonawca posiada: a) co najmniej jedną stałą placówkę pocztową, liczącśrednio w skali kraju, przypadającą na 6000 mieszkańców na terenie gmin miejskich i gmin
miejsko-wiejskich; b) co najmniej jedną placówkę pocztową, licząc średnio w skali kraju,
przypadającą na 85 m2 powierzchni w gminach wiejskich; c) w każdej gminie co najmniej jedną
stałą placówkę pocztową, Zamawiający wskazał – po modyfikacji SIWZ z dnia 29 maja 2015 r.
– że podstawą weryfikacji będą dane Urzędu Statystycznego zawarte w opracowaniu pt.
Powierzchnia ludności w przekroju terytorialnym w 2014 r. dostępnej pod wskazanym w SIWZ
linkiem, tabeli nr 26, w którym podział administracyjny kraju został opracowany wg stanu na
dzień 1 stycznia 2014 r., a liczba ludności we wszystkich jednostkach wykazana jest wg stanu
na dzień 31 grudnia 2013 r., z uwzględnieniem zmian dokonanych na mocy rozporządzenia
Rady Ministrów z dnia 29 lipca 2014 r. w sprawie połączenia gmin, ustalenia granic niektórych
gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta oraz zmiany siedziby władz
gminy (Dz. U. z 2014 r., poz. 1032).
W zakresie pozostałych wymogów treść specyfikacji nie określa podstawy weryfikacji
ani jej sposobu.
Zgodnie z art. 25 ust. 1 Pzp w postępowaniu o udzielenie zamówienia zamawiający
może żądać od wykonawców wyłącznie oświadczeń lub dokumentów niezbędnych do
przeprowadzenia postępowania. Oświadczenia lub dokumenty potwierdzające spełnianie: 1)
warunków udziału w postępowaniu, 2) przez oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane
wymagań określonych przez zamawiającego - zamawiający wskazuje w ogłoszeniu o
zamówieniu, specyfikacji istotnych warunków zamówienia lub zaproszeniu do składania ofert.
Na mocy delegacji zawartej w ust. 2 Prezes Rady Ministrów wydał rozporządzenie z dnia 19
lutego 2013 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od
wykonawcy, oraz formy, w jakich dokumenty te mogą być składane (Dz.U.2013.231).
Ustawodawca dostrzegł więc potrzebę, by podstawy i zasady weryfikacji, nie pozostawały
niedookreślone w postępowaniu o zamówienie publiczne. Przeciwnie istnieje obowiązek, by te
kluczowe dla przebiegu postępowania kwestie miały określone ramy faktyczne i prawne.
Zamawiający dokonując opisu przedmiotu zamówienia, postawił w tym postępowaniu
określone wymagania wobec oferowanego przedmiotu, a tym samym powinien wskazać w
SIWZ narzędzia, za pomocą których dokona badania zgodności oferty z jego wymaganiami. W
tym przypadku Zamawiający nie określił, czy podstawą badania będą jedynie dokumenty, a
jeżeli tak to jakie, jak również, czy sprawdzenie będzie polegało np. terenowej kontroli placówek.
Mając na uwadze specyfikę tego postępowania oraz to, że nie można wykluczyć, że na moment
wyboru oferty, placówki podane przez oferenta na potwierdzenie spełniania warunków
przedmiotowych, a więc wykaz obrazujący stan rzeczy na moment złożenia oferty, mogą
przykładowo już nie istnieć – dynamika życia gospodarczego nie pozwala na wykluczenie takiej
sytuacji – celowe jest, by Zamawiający doprecyzował zasady weryfikacji. Wykonawca musi
bowiem wiedzieć, co Zamawiający chce sprawdzać i jak oraz w jaki sposób będzie miał
obowiązek dowodzenia – w przypadku powstania takiej potrzeby, że jego oferta była prawidłowa
na moment jej złożenia.
Izba podzieliła także zasadność zarzutów i żądanie usunięcia klauzuli zawartej w §
14.3 wzoru umowy. Paragram 14 – zgodnie z nadanym tytułem – dotyczy klauzul salwatoryjnych
i zmiany umowy. Trudno uznać, by klauzula z § 14.3 nosiła w ogóle cechy klauzul
salwatoryjnych, które służą zachowaniu ważności umowy pomimo, że część zawartych w niej
postanowień może być obarczona sankcją nieważności. Klauzula z § 14.3 wzoru umowy
zmierza do zakończenie stosunku zobowiązaniowego, a nie utrzymania mocy obowiązującej
chociażby części jej postanowień. Zgodne z brzmieniem § 14.3 wzoru umowy: „Strony ustalają,że powierzenie doręczania przesyłek sądowych operatorowi wyznaczonemu lub innemu
podmiotowi, w drodze regulacji prawa powszechnie obowiązującego stanowi zaistnienie istotnej
zmiany okoliczności powodującej, że wykonanie Umowy nie leży w interesie publicznym w
rozumieniu przepisu art. 145 ust. 1 p.z.p. począwszy od dnia opublikowania aktu prawnego
wprowadzającego taką zmianę”. Zgodnie z art. 145 ust. 1 Pzp, w razie zaistnienia istotnej
zmiany okoliczności powodującej, że wykonanie umowy nie leży w interesie publicznym, czego
nie można było przewidzieć w chwili zawarcia umowy, zamawiający może odstąpić od umowy
w terminie 30 dni od powzięcia wiadomości o tych okolicznościach.
Izba podzieliła także argumentację Odwołującego, że nie jest dopuszczalne, by na tym
etapie postępowania Zamawiający przesądzał o tym, że powierzenie doręczania przesyłek
sądowych operatorowi wyznaczonemu lub innemu podmiotowi, w drodze regulacji prawa
powszechnie obowiązującego stanowi zaistnienie istotnej zmiany okoliczności powodującej, że
wykonanie umowy nie leży w interesie publicznym – a więc by przesądzał o zastosowaniu art.
145 ust. 1 Pzp. Słusznie argumentował Odwołujący, że okoliczność decydująca o zastosowaniu
tej normy musi mieć charakter nieprzewidywalny. Tymczasem Zamawiający już teraz tą
okoliczność identyfikuje, a w dodatku chce przesądzić, że wypełnia ona dyspozycję art. 145 ust.
1 Pzp. Wbrew stanowisku Zamawiającego nie sposób uznać, że § 14.3 wzoru umowy ma
charakter informacyjny. Taki charakter ma postanowienie z § 12.1 wzoru umowy, gdzie
wskazano, że zamawiający jest uprawniony do odstąpienia umowy w przypadkach wskazanych
w przepisach prawa powszechnie obowiązującego, w szczególności art. 145 Pzp.
Postanowienie z § 14.3 wzoru umowy nie ma waloru informacyjnego lecz wprost przesądza o
tym, że strony ustalają dla potrzeb tej umowy, że określona okoliczność stanowi wypełnienie
dyspozycji art. 145 Pzp. Wprowadzenie tego rodzaju ustaleń, nie koresponduje z celem i treścią
art. 145 Pzp. Tego rodzaju działanie może być odczytywane jako wymaganie, by wykonawca,
już obecnie, przyjął wobec Zamawiającego ustalenia o charakterze wiążącym, w dodatku, co do
okoliczności, które w świetle art. 145 Pzp powinny być nieprzewidywalne. W szczególności nie
sposób uznawać, by Zamawiający mógł w chwili obecnej ustalać, że wykonanie tej umowy nie
będzie w interesie publicznym z uwagi na powierzenie przesyłek sądowych operatorowi w
drodze regulacji prawa powszechnie obowiązującego. Nawet gdy dojdzie do wprowadzenia
tego rodzaju regulacji – gdzie nie sposób teraz oceniać jej skutków, czy przyjmować
konkretnego momentu, od kiedy inny operator będzie świadczyć te usługi – to nie można już
teraz wykluczać oceny przeciwnej do ustalenia wprowadzonego przez Zamawiającego, a więc,że wykonanie do końca umowy zawartej wskutek tego postępowania może jednak pozostawać
w interesie publicznym. Przesądzenie tej kwestii będzie możliwe dopiero w momencie
wprowadzenia tego rodzaju regulacji i z uwzględnieniem realiów, jakie będą wówczas istnieć.
Dopiero na ten moment Zamawiający będzie miał podstawy do analizy zaistnienia przesłanek z
art. 145 ust. 1 Pzp.
W zakresie zarzutów uwzględnionych z odwołania Poczty Polskiej S.A. z siedzibą w
Warszawie (dalej także: PP), sygn. akt KIO 1043/15.
Izba podzieliła twierdzenia i zarzuty Odwołującego, co do niejednoznaczności opisu
przedmiotu zamówienia w części dotyczącej Elektronicznej książki nadawczej i Elektronicznej
książki odbiorczej (EKN i EKO).
Izba szczegółowo przeanalizowała treść OPZ oraz załączników i doszła do
przekonania, że faktycznie nie sposób wyczytać, jakie zakresy funkcjonalne czy interfejsy
wymiany danych mają charakteryzować wymagane przez Zamawiającego narzędzie
informatyczne. Zamawiający argumentował, że dokonał opisu w sposób precyzyjny i
wystarczający do sporządzenia oferty. Zamawiający ograniczył się w tym zakresie do ogólnych
wywodów i twierdzeń. Izbie nie przedstawiono, jakie konkretne zapisy definiują ww. narzędzia
informatyczne, ich zawartość i funkcje, oraz nie wykazano, że obecna treść i forma zapisów
specyfikacji tworzy czytelny i pełny obraz wymogów Zamawiającego, w tym nie przedstawiono
Izbie przykładowych książek, do których odwoływał się Zamawiający.
W pkt 24 OPZ, Zamawiający wskazał, że wykonawca będzie zobowiązany, na własny
koszt doręczyć i zapewnić należyte funkcjonowanie, w każdym Sądzie, narzędzia
informatycznego zapewniającego możliwość rozliczenia nadanej korespondencji w danym
okresie rozliczeniowym oraz integrację tego sytemu z narzędziami informatycznymi,
wskazanymi przez Zamawiającego.
W pkt 24.1 OPZ, Zamawiający dokonał rozwinięcia wymogów z pkt 24 OPZ, wskazując,że wykonawca będzie zobowiązany przyjmować od każdego nadawcy elektroniczną książkę
nadawczą za pośrednictwem web service, w formacie odpowiadającym strukturze opisanej w
Załączniku 5B Opis Techniczny EPO.
Następnie w pkt 25 OPZ, Zamawiający przewidział także, że wykonawca będzie
zobowiązany, na własny koszt doręczyć i zapewnić należyte funkcjonowanie, w każdym
Sądzie, narzędzia informatycznego zapewniającego możliwość rozliczenia odebranej
korespondencji w danym dniu oraz integrację tego sytemu z narzędziami informatycznymi,
wskazanymi przez Zamawiającego, za pośrednictwem elektronicznej książki nadawczej,
odpowiadającej funkcjonalnościom, o których mowa w postanowieniach pkt 24 powyżej.
W § 6.1 wzoru umowy Zamawiający wskazał, że niezależnie od zobowiązania
wykonawcy, do integracji z systemami informatycznymi opisanymi w postanowieniach § 7
Umowy, Wykonawca zobowiązuje się utrzymać gotowość do udostępnienia Jednostkom
rzetelnych informacji o zakresie obejmującym funkcjonalności opisane w Załączniku nr 4 do
Umowy – „Opis Przedmiotu Zamówienia”, jako elektroniczna książka nadawcza, śledzenie
przesyłek i elektroniczna książka odbiorcza.
Powyższe zapisy cechuje niejednoznaczność. Punkt 24.1 OPZ stanowi o
przyjmowaniu od nadawcy (a więc sądu) EKN w formacie odpowiadającym strukturze opisanej
w załączniku 5B. Nie można z tego wywnioskować jednoznacznie, co doręczyć ma
wykonawca. Pkt 25 OPZ w ogóle nie opisuje elektronicznej książki odbiorczej – jego treść
skupia się na elektronicznej książce nadawczej o funkcjonalnościach, które ma
charakteryzować pkt 24. Pkt 24 nie wskazuje wprost na konkretne funkcjonalności, a w
zakresie struktury odsyła do załącznika 5B, którego analiza także nie daje jasnego obrazu
wymogów związanych z EKN i EKO. Załącznik ten definiuje jedynie elektroniczną książkę
nadawczą – elektroniczna struktura danych zawierająca spis przesyłek rejestrowanych
przekazywanych przez sąd operatorowi pocztowemu do doręczenia – a dalsza jego treść
także nie pozwala na odkodowanie wymogów, które należy przypisać właśnie tym narzędziom
informatycznym. Funkcjonalności opisane natomiast w § 7 umowy dotyczą innych,
określonych narzędzi informatycznych i wskazane jest, by Zamawiający w sposób bardziej
czytelny sprecyzował, które spośród nich, ewentualnie czy także inne w tym paragrafie nie
ujęte, dotyczą EKN i EKO.
Przewidywany po stronie wykonawcy obowiązek dostarczenia i zapewnienia
funkcjonowania EKN i EKO dotyczy stworzenia określonego narzędzie informatycznego o
funkcjach kluczowych dla współpracy między stronami umowy. Już sama ta okoliczność
wymaga precyzyjnego, czytelnego i pełnego opisania wymogów Zamawiającego, także, gdy
weźmie się pod uwagę okoliczność, że wadliwie działające narzędzia mogą wpływać na
poziom świadczenia usługi, a w konsekwencji na obciążanie wykonawcy przewidywanymi
karami umownymi. Tymczasem Zamawiający poświęcił ww. narzędziom dwa ogólne punkty
OPZ, które w dodatku odsyłają, w sposób nieczytelny, do innych części SIWZ, dotyczących
odrębnych narzędzi informatycznych. Zamawiający argumentował przed Izbą, że w treści OPZ
znajduje się zapis o „odpowiedniej” strukturze, czy funkcjonalnościach, a więc nie tożsamej do
EPO, którego dotyczy załącznik 5B. Potwierdza to jedynie, że tak przyjęty opis nie przedstawia
w sposób precyzyjny wymagań Zamawiającego. Wykonawca musi w konsekwencji
wyinterpretować, co z danej struktury czy funkcjonalności może być „odpowiednie”.
Konieczne jest doprecyzowanie powyższych kwestii, tak by specyfikacja dawała
wykonawcy przejrzysty obraz wymagań Zamawiającego. Zamawiający zobowiązany jest
bowiem do jednoznacznego formułowania postanowień specyfikacji tak, aby wykonawcy
składający ofertę byli świadomi rzeczywistego zakresu zamówienia, jego warunków,
okoliczności wpływających na jego realizację oraz mieli możliwość rzetelnego obliczenia ceny
za wykonanie zamówienia (vide przykładowo: wyrok KIO z dnia 14 listopada 2014 r., sygn. akt
KIO 2251/14).
Izba pozostawiła jednocześnie Zamawiającemu swobodę, co do formy tego
doprecyzowania. Czy zostanie to dokonane poprzez stworzenie odrębnych załączników, czy
poprzez wprowadzenie systemu czytelnych odesłań to już pozostaje w gestii Zamawiającego.
Izba uwzględniła także zarzut dotyczący dni i godzi funkcjonowania placówek
pocztowych, ale jedynie w aspekcie nadmierności tego wymogu, jako tzw. warunku
przedmiotowego.
Zgodnie z Rozdziałem IV pkt 3 ppkt 6 lit. d) SIWZ, Zamawiający wymaga w ramach
tzw. warunków przedmiotowych, że wszystkie placówki, w których wykonawca zapewnia
odbiór przesyłek sądowych, muszą być czynne we wszystkie dni robocze przez co najmniej 6
godzin dziennie, w tym w jeden dzień roboczy w tygodniu do godziny 20:00 lub w soboty przez
co najmniej 3 godziny.
Zamawiający weryfikuje spełnianie warunków przedmiotowych przez oferowane
dostawy, usługi lub roboty budowlane, nie później niż w dniu, w którym upłynął termin
składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo termin składania ofert.
Odnosząc powyższe do warunków tego postępowania, w zakresie godzin i dni pracy
placówek pocztowych, wykonawca musiałby najpóźniej na dzień składania ofert
przeorganizować swoją dotychczasową działalność, tak by placówki były czynne przez co
najmniej 6 godzin dziennie, w tym w jeden dzień roboczy w tygodniu do godziny 20:00 lub w
soboty przez co najmniej 3 godziny. W konsekwencji jedynie dla potrzeb złożenia oferty, bez
gwarancji wykonywania zamówienia, wykonawca musiałby wprowadzić zmiany w zakresie
funkcjonowania kilku tysięcy placówek, co oczywiście musi wiązać się ze znacznymi kosztami
oraz trudnościami organizacyjnymi, czy koniecznością ustalenia z pracownikami lub innymi
osobami/podmiotami współpracującymi z wykonawcą nowych zasad (godzin lub dni). Izba
podzieliła argumentację Odwołującego, że żadne uzasadnione względy i potrzeby
Zamawiającego nie przemawiają za tym, by oczekiwać od wykonawców, by już na moment
składania ofert zmieniali dni bądź godziny pracy placówek. Zamawiający nie przedstawił w tej
materii przekonującej i rzeczowej argumentacji, ograniczając się jedynie do stwierdzenia, że
wymóg otwarcia placówek stwarza możliwość zweryfikowania, czy wykonawca będzie
należycie wykonywał zamówienie, a taka konstrukcja pozwala na sprawdzenie tego już na
etapie wyboru oferty. Przy skali tego zamówienia jest to wymóg, który niesie ze sobą zarówno
ogromne koszty jak i trudności organizacyjne. Dla Zamawiającego istotne jest, by na etapie
realizacji tego zamówienia placówki były czynne ww. godziny i dni. Ważąc racje i interesy stron
oraz wymóg zachowania warunków, które nie są nadmierne oraz nie utrudniają uczciwej
konkurencji, Izba uznała ostatecznie, że Zamawiający powinien przenieść swoje oczekiwania
w tym zakresie już na etap realizacji umowy.
Izba podzieliła także twierdzenia Odwołującego o ogólnym brzmieniu zmiany umowy
przewidzianej w § 14.4.2. wzoru umowy. Zgodnie z art. 144 ust. 1 Pzp, zakazuje się istotnych
zmian postanowień zawartej umowy w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano
wyboru wykonawcy, chyba że zamawiający przewidział możliwość dokonania takiej zmiany w
ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz określił
warunki takiej zmiany. Zamawiający zgodnie z art. 144 ust. 1 Pzp uprawniony jest do
przewidywania zmian umowy, jednak przepis wymaga, by jednocześnie określone zostały
warunki tej zmiany, co w tym przypadku nie zostało dochowane. Jednocześnie Izba wskazuje,że przepis ten – odnoszący się do zmiany umowy zawartej w sprawie zamówienia publicznego,
może być zatem naruszony przez Zamawiającego w trakcie realizacji umowy w sprawie
zamówienia publicznego, w sytuacji gdy Zamawiający wprowadza do umowy w sprawie
zamówienia publicznego zmiany, które mają charakter istotny w stosunku do treści oferty, na
podstawie której dokonano wyboru wykonawcy do realizacji zamówienia i jeżeli możliwości
takiej zmiany i jej warunków nie przewidział w ogłoszeniu o zamówieniu lub specyfikacji. Na
etapie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego przywołane przez Odwołującego
okoliczności mogły być oceniane, co najwyżej, jako mogące mieć wpływ na brak możliwości
przygotowania i wyceny oferty w danym postępowaniu przez wykonawcę i naruszenia w tym
względzie art. 29 ust. 1 i 2 Pzp.
W analizowanym § 14.4.2 wzoru umowy Zamawiający przewidział zmianę
jednostkowej ceny brutto oraz zmianę całkowitego wynagrodzenia brutto wykonawcy, w
przypadku zaistnienia okoliczności uzasadniających zmianę, w szczególności w przypadku
zmiany warunków świadczenia usług. Posłużenie się ogólnym zwrotem „okoliczności
uzasadniających zmianę” nie może być uznawane za wypełnienie dyspozycji art. 144 ust. 1
Pzp, przewidującej obowiązek określenia warunków przewidywanej zmiany. Jednocześnie,
analizowane postanowienie umowy dotyczy istotnych elementów umowy związanych z ceną
oraz całkowitym wynagrodzeniem brutto wykonawcy. Brak sprecyzowania warunków zmiany
tych kluczowych dla wykonawcy elementów może skutkować brakiem możliwości wyceny
ryzyk związanych z realizacją zamówienia, a w konsekwencji rzutować na możliwość
przygotowania i wyceny oferty.
Doprecyzowania wymaga także § 10.14.3 wzoru umowy, gdyż przepisy prawa
wskazują stronę adresową przesyłki, jako miejsce nanoszenia adnotacji o awizowaniu.
Paragraf 10.14 wzoru umowy dotyczy kar umownych związanych z formularzem zwrotnego
potwierdzenia odbioru. Analiza dalszej części umowy nakazuje wniosek, że postanowienia z
tego paragrafu dotyczącą formularzy papierowych. Przesyłce z elektronicznym
potwierdzeniem odbioru Zamawiający poświęcił bowiem odrębny § 10.15. W § 10.14.13 wzoru
umowy Zamawiający przewidział karę umowną za brak adnotacji o dwukrotnym awizowaniu
przesyłki sądowej, ze wskazaniem dat awizowania lub wskazaniu błędnych dat awizowania.
Przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 października 2010 r. w sprawie
szczegółowego trybu i sposobu doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnym
(Dz.U.2013.1350) - § 7 ust. 1 pkt 1; § 8 ust. 2 pkt 2; oraz rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 17 grudnia 2014 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu doręczania
pism sądowych w postępowaniu karnym (Dz.U.2015.82) - § 6 ust. 1; mówią o dokonywaniu
zaznaczeń w kwestiach awizowania na adresowej stronie przesyłki, a nie na formularzu
odbioru.
W zakresie pozostałych zarzutów odwołanie Polskiej Grupy Pocztowej S.A. z siedzibą
w Warszawie oraz odwołanie Poczty Polskiej S.A. z siedzibą w Warszawie, podlegały
oddaleniu. Izba w pełni podzieliła zasadność krytycznej oceny twierdzeń Odwołujących oraz
argumentację i wywody Zamawiającego przedstawione w odniesieniu do poszczególnych
zarzutów – uznając je tym samym za własne. W zakresie oddalonych zarzutów Izba nie uznała
także znaczenia dowodowego dokumentów składanych przez Odwołujących, gdyż nie
dotyczyły one kwestii mogących zostać uznane za istotne z punktu widzenia istoty zarzutów
oraz powołanych przepisów prawa. Dodatkowo Izba wskazuje na następujące podstawy
swojego rozstrzygnięcia.
W odniesieniu do zarzutów wspólnie podnoszonych przez obu Odwołujących, a
dotyczących kar umownych i zasad oraz zakresu odpowiedzialności operatora na gruncie
ustawy Prawo pocztowe.
Zgodnie z art. 87 ust. 1 Prawa pocztowego do odpowiedzialności operatorów
pocztowych za niewykonanie lub nienależyte wykonanie usługi pocztowej stosuje się ustawę
z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej.
Stosownie do art. 87 ust. 3 ww. ustawy, operator pocztowy, który zawarł umowę oświadczenie usługi pocztowej z nadawcą, odpowiada za niewykonanie lub nienależyte
wykonanie usługi pocztowej, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie nastąpiło:
1) wskutek siły wyższej; 2) z przyczyn występujących po stronie nadawcy lub adresata,
niewywołanych winą operatora pocztowego; 3) z powodu naruszenia przez nadawcę lub
adresata przepisów ustawy albo regulaminu świadczenia usług pocztowych lub
powszechnych; 4) z powodu właściwości przesyłanej rzeczy.
W myśl art. 87 ust. 5 ustawy operator pocztowy odpowiada za niewykonanie lub
nienależyte wykonanie usługi pocztowej w zakresie określonym ustawą, chyba że
niewykonanie lub nienależyte jej wykonanie: 1) jest następstwem czynu niedozwolonego; 2)
nastąpiło z winy umyślnej operatora; 3) jest wynikiem rażącego niedbalstwa operatora.
Przepis art. 88 Prawa pocztowego określa z kolei zdarzenia będące podstawą
odpowiedzialności i wysokość (zasady jej ustalania) przysługującego odszkodowania z tytułu
niewykonania lub nienależytego wykonania usługi powszechnej (ust. 1) oraz z tytułu usługi
pocztowej nie będącej usługą powszechną (ust. 4).
W ocenie Izby przepisy Prawa pocztowego nie zakazują Zamawiającemu stosowania
kar umownych, w szczególności, jako instrumentu służącego zapewnieniu odpowiedniego
poziomu jakości świadczonych usług. Przepisy te odnoszone muszą być bowiem do
odpowiedzialności stricte odszkodowawczej. Kary umowne, pomimo że orzecznictwo i
doktryna akcentuje ich główny – kompensacyjny – charakter, pełnią natomiast także inne
funkcje, obok funkcji odszkodowawczej. Są m.in. narzędziem o funkcji mobilizującej i
dyscyplinującej stronę umowy do należytego wykonywania umowy. Zadania te można określić
mianem funkcji stymulacyjnej kary umownej, bowiem zastrzeżenie kary umownej ma
mobilizować dłużnika do prawidłowego wykonania zobowiązania (zob. P. Drapała (w:)
System..., s. 957). Zastrzeżenie kary umownej jest więc środkiem jurydycznym, mającym na
celu wzmocnienie więzi między stronami (W. Czachórski, A. Brzozowski, M. Safjan, E.
Skowrońska-Bocian, Zobowiązania..., s. 340) – zob. Kodeks cywilny. Komentarz do art. 483,
Rzetecka-Gil Agnieszka, LEX/el 2011.
Zamawiający ma prawo korzystać z tych funkcji kar umownych po to, by zapewnić
sobie możliwie szeroki wachlarz gwarancji, że wykonawca będzie wykonywał zamówienie
publiczne w sposób oczekiwany przez zamawiającego, terminowy i zgodny z wymaganymi
standardami. Prawo pocztowe nie zawiera szczególnej regulacji dotyczącej kar umownych, a
tym samym nie sposób uznawać, by art. 87 ust. 1 in fine, wyłączał w całości instytucję kar
umownych, wraz z różnymi jej funkcjami i celami wypracowanymi na gruncie przepisów
Kodeksu cywilnego. W zakresie kar umownych treść wzoru umowy nie stanowi przy tym, by
były zastrzegane tytułem kompensacji szkody, co nakazuje właśnie wniosek, że służą one
innym funkcjom. W kwestii odpowiedzialności stricte odszkodowawczej zamawiający odwołuje
się natomiast do zasad wynikających z Prawa pocztowego i całościowa analiza treści umowy
pozwala na ocenę, że zamawiający w sposób czytelny oddziela obie te kwestie. Analiza
poszczególnych postanowień umowy pozwala także na wykładnię, jakie naruszenia
Zamawiający opatrzył sankcją kary umownej i brak jest podstaw do wywodzenia, że
postanowienia umowy wzajemnie ze sobą nie korespondują. Dodatkowo, należy wskazać, że
wykonawcy przysługuje sądowa droga do kwestionowania ewentualnie wadliwej wykładni
postanowień, która będzie miała miejsce na etapie realizacji umowy, bądź do korzystania z
innych środków ochrony przysługujących wobec kar umownych na gruncie procedury cywilnej.
Ponadto, nie istnieją racjonalne powody, by uznawać, że pozycja operatora
pocztowego jest, aż tak dalece uprzywilejowana względem Zamawiającego, tym bardziej że
na efekt końcowy w postaci należytego wykonania usługi pocztowej składa się szereg innych
obowiązków wykonawcy, co do których nie sposób przyjmować, by Prawo pocztowe
wprowadzało limitowanie odpowiedzialności operatora. Szczególny dysonans widoczny był w
stanowisku i wywodach PGP. Odwołujący z jednej strony dążył w istocie do wyeliminowania
kar umownych wobec podmiotu będącego operatorem pocztowym, a z drugiej strony
wskazywał na praktykę ich stosowania przez operatora pocztowego wobec osób
wykonujących usługi z ramienia wykonawcy, jego podwykonawców czy współpracowników.
Wykonawca dał wyraz temu, że kary umowne także dla niego stanowią instrument służący
zapewnieniu jakości usług (a nie, jedynie jako źródło kompensacji szkody), potwierdzając tym
samym, zdaniem Izby, różnorodność funkcji i celów kary umownej, a jednocześnie wykonawca
odmawiał Zamawiającemu prawa do korzystania z tego instrumentu w tożsamych celach. Nie
zostało również w żaden sposób wykazane przed Izbą, by wysokość zastrzeżonych kar
umownych cechowała się rażącym wygórowaniem. Tytułem uwagi ogólnej należy wskazać,że odwołanie składane do Izby jest środkiem ochrony prawnej a nie narzędziem do negocjacji
z Zamawiającym i do domagania się – z uwagi na adhezyjny charakter wzoru umowy
określanego przez jedną stroną stosunku zobowiązaniowego – modyfikacji czy
doprecyzowania przez Izbę postanowień umowy w sposób korzystny i uznawany przez
potencjalnego oferenta za pożądany i właściwy.
W zakresie pozostałych nieuwzględnionych zarzutów z odwołania Polskiej Grupy
Pocztowej S.A. z siedzibą w Warszawie.
W odniesieniu do „Godzin otwarcia placówek pocztowych” to w niniejszej sprawie nie
istniała podnoszona przez Odwołującego wątpliwość, na jaki moment Zamawiający będzie
sprawdzał spełnienie warunku przedmiotowego. Nie istniała także wątpliwość, co do pracy w
dni ustawowo wolne od pracy. W żadnym miejscu specyfikacji Zamawiający nie wskazywał na
obowiązek świadczenia usługi w dni wolne od pracy. Kwestie dotyczące weryfikacji warunku
przedmiotowego z Rozdziału IV pkt 3 ppkt 6 lit. d) SIWZ, straciły przy tym na aktualności w
związku z uznaniem przez Izbę argumentacji drugiego Odwołującego, a w konsekwencji
nakazaniem, by wymogi związane z dniami i godzinami otwarcia placówek pocztowych
Zamawiający ograniczył do etapu realizacji zamówienia.
W odniesieniu do „Wyznaczonego stanowiska”, Zamawiający w Rozdziale IV pkt 3 ppkt
6 lit. f) oraz w § 5.4.6 wzoru umowy – po modyfikacji dokonanej w dniu 29 maja 2015 r. –
zastrzegł, że „we wszystkich placówkach pocztowych, w których Wykonawca zapewnia odbiór
przesyłek sądowych, wydawanie przesyłek sądowych musi być przeprowadzone przy
specjalnie wyznaczonym do tego stanowisku, oddzielonym od wszelkich innych czynności
wykonywanych w takiej placówce odbiorczej, innych niż świadczenie usług pocztowych, w
sposób wyraźny i jednoznaczny, zapewniający bezpieczeństwo tajemnicy korespondencji oraz
powagę odbioru korespondencji sądowej”.
Odwołujący dokonał, w ocenie Izby, stopniowania swoich żądań. Odwołujący podnosił
bowiem brak podstaw do uniemożliwienia wykonywania na tym samym stanowisku innych
usług pocztowych, niż tylko wydawanie przesyłek sądowych – w tym zakresie Zamawiający
dokonał modyfikacji specyfikacji i na moment wyrokowania spór nie istniał. Dalej idące żądania
Odwołującego dotyczyły natomiast dopuszczenia także innego rodzaju czynności o
charakterze handlowym i biznesowym – Odwołujący wskazywał na działalność bankową,
ubezpieczeniową czy handlową, przywołując m.in. możliwość zakupu przy stanowiskach
konkurenta różnego rodzaju artykułów, w tym artykułów biurowych.
Izba nie uznała przedmiotowych żądań za zasadne. Zamawiający przedstawił
rzeczowe argumenty przemawiające za wprowadzonym ograniczeniem. Należy w
szczególności podkreślić, że wymogi stawiane przez Zamawiającego nie wynikają z arbitralnej
decyzji, by akurat w tym właśnie postępowaniu poczynić dodatkowe obostrzenia, lecz stanowią
m.in. konsekwencję dotychczasowych doświadczeń, w tym skarg i problemów, jakie zaistniały
przy odbiorze korespondencji sądowej – a tym samym wpisują się one w uzasadnione
potrzeby Zamawiającego, które nabrały aktualności i znaczenia w świetle doświadczeń i
wiedzy Zamawiającego. W zakres uzasadnionych potrzeb Zamawiającego wpisuje się z
pewnością potrzeba wyeliminowania lub zminimalizowania, w ramach zlecenia kolejnej usługi,
dowolności w stosowaniu – dla wydawania przesyłek o charakterze sądowym – rozwiązań czy
organizacji pracy na stanowiskach do wydawania przesyłek, które w ocenie Zamawiającego
nie poprawiają jakości świadczenia usługi, a nawet przeciwnie – mogą ją obniżać.
Postawione ograniczenie znajduje tym samym, w ocenie Izby, oparcie w
uzasadnionych potrzebach Zamawiającego, w tym w potrzebie zapewnienia bezpieczeństwa
korespondencji sądowej, sprawnego przebiegu procesu ich doręczania i zachowania
wymogów dotyczących tajemnicy tej korespondencji. Są to niewątpliwie wartości
fundamentalne dla Zamawiającego i nie sposób uznawać, by Zamawiający musiał od nich
odstępować tylko po to, by wykonawca mógł w sposób bardziej elastyczny prowadzić swoją
działalność, przykładowo, by dla własnych korzyści biznesowych mógł prowadzić na tym
samym stanowisku czy to działalność bankową, ubezpieczeniową czy handlową. Zamawiający
nie zakazuje wykonawcy prowadzenia tego rodzaju działalności w danej placówce, wymaga
jedynie by nie łączyć jej ze stanowiskiem do wydawania korespondencji i jest to w ocenie Izby
wymagania współmierne, jak również odpowiadające potrzebom Zamawiającego wynikającym
z charakteru i specyfiki przedmiotu zamówienia. W sposób wyraźny Zamawiający dał wyraz
swoim potrzebom także w preambule wzoru umowy, gdzie wskazano m.in. na obiektywne
przyczyny skutkujące powstaniem tych potrzeb po stronie Zamawiającego – cytując –
„zważywszy, że świadczenie usług pocztowych na rzecz sądów powszechnych, w zakresie
doręczania korespondencji sądowej, w latach 2014-2015 było przedmiotem skarg dotyczących
staranności doręczycieli, ilości przesyłek zagubionych, braku ich należytego zabezpieczenia,
niewystarczającej troski o każdą indywidualną przesyłkę sądową oraz dotyczącą jej
reklamację, powstaje konieczność zwrócenia szczególnej uwagi na te elementy świadczenia
usług pocztowych na rzecz sądów powszechnych”.
Izba nie uznała przy tym, by Zamawiający miał obowiązek bardziej szczegółowego
definiowania pojęcia „powagi odbioru korespondencji sądowej”. Wykonawca ograniczył się w
tej materii do ogólnikowego twierdzenia, bez podjęcia chociażby próby sprecyzowania na
czym ma polegać niedookreśloność tego pojęcia oraz w jaki sposób miałaby ona zostać
usunięta. W ocenie Izby tej ogólnej klauzuli nie należy kwalifikować, jako nieprecyzyjny opis,
zwłaszcza gdy nie jest celowym bądź możliwym poszukiwanie jakiejś uniwersalnej treści
przedmiotowego pojęcia, którego znaczenie jest w dodatku w sposób powszechny
odkodowywane.
W odniesieniu do „Lokalizacji placówek”, Izba wskazuje, że Zamawiający zastrzegł na
etapie realizacji zamówienia, że co najmniej jedna stała placówka pocztowa, licząc średnio w
skali kraju, przypada na 6000 mieszkańców na terenie gmin miejskich i gmin miejsko-
wiejskich; co najmniej jedna placówka pocztowa, licząc średnio w skali kraju, przypada na 85
km2 powierzchni w gminach wiejskich; w każdej gminie co najmniej jedna stała placówka
pocztowa (pkt 21.1 – 21.3 OPZ). Następnie w pkt 21.4 OPZ, Zamawiający wskazał, że
lokalizacja placówek pocztowych, o których mowa w postanowieniach pkt 0 do 0 powyżej,
uwzględnia występujące na danym obszarze zapotrzebowanie na usługi. Izba krytycznie
oceniła wywody Odwołującego, że nie jest zrozumiały charakter postanowienia z pkt 21.4
OPZ. Jest to argumentacja tym bardziej niezrozumiała, jeżeli weźmie się pod uwagę – jak
podnosił Zamawiający – że tożsamy zapis zawarty jest w obecnie wykonywanym zamówieniu,
którego Odwołujący jest stroną. Odwołujący ograniczył się w zakresie tego wymogu jedynie
do ogólnikowych twierdzeń. Postawiony wymóg odpowiada przepisom prawa powszechnie
obowiązującego i Izba nie znalazła żądnych podstaw, by nakazywać Zamawiającemu
modyfikacji w tym zakresie. W istocie całe brzmienie pkt 21.1 – 21.4 powiela wymogi
przewidziane w § 24 rozporządzenia Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 29 kwietnia 2013
r. w sprawie warunków wykonywania usług powszechnych przez operatora wyznaczonego
(Dz.U.2013.545). Zamawiający ma prawo korzystania ze standardów wyznaczonych
przepisami prawa, a postawiony wymóg realizuje potrzebę zapewnienia na etapie realizacji
umowy, że sieć pocztowa będzie dostosowywana do ilości adresatów na danym obszarze.
W odniesieniu do „Wadliwości kryteriów oceny ofert”:
W zakresie kryterium społecznego, Izba wskazuje, że Zamawiający przyjął
następujące kryteria, którymi będzie się kierował przy wyborze oferty: 1) cena z wagą 70%;
2) wolumen doręczenia D+5 z wagą 5%; 3) Termin zwrotu z wagą 5%; 4) Obszar dostępności
EPO z wagą 5%; 5) społeczne z wagą 15% (Rozdział VI pkt 1 SIWZ). Jako sposób wyliczenia
punktów w kryterium społecznym Zamawiający wskazał, że kryterium rozumiane jest jako
procent osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, z ogólnej liczby osób, którym
zostanie powierzona realizacja przedmiotu zamówienia w zakresie doręczania i wydawania
przesyłek sądowych (tj. doręczyciele-listonosze, osoby wydające korespondencję), z
uwzględnieniem personelu podwykonawców.
W pkt 22.1 OPZ, Zamawiający zastrzegł, że z uwagi na konieczność zapewnienia
najwyższego standardu dbałości o przestrzeganie przepisów prawa, w zakresie doręczania i
wydawania przesyłek sądowych, wymagającą stałego nadzoru oraz oceniając, że wzrost
procentowego udziału osób zatrudnionych przy wykonywaniu przedmiotu zamówienia na
podstawie stosunku pracy, zwłaszcza w zakresie doręczania i wydawania przesyłek
sądowych, daje większą rękojmię należytego dokonywania doręczeń przesyłek sądowych
osobom uprawnionym do ich odbioru, zgodnie z dyspozycją przepisu art. 29 ust. 4 pkt 4 w zw.
z art. 36 ust. 2 pkt 9 p.z.p. Wykonawca będzie zobowiązany zapewnić, że realizacja
przedmiotu zamówienia, w zakresie doręczania i wydawania przesyłek sądowych, a w
szczególności doręczania i wydawania przesyłek sądowych nadanych z elektronicznym
potwierdzeniem odbioru, będzie wykonywana przez osoby, spośród których osoby
pozostające w stosunku pracy będą stanowić wskazany w ofercie procent wszystkich osób,
którym Wykonawca powierzy realizację przedmiotu zamówienia w zakresie doręczania i
wydawania przesyłek sądowych, z uwzględnieniem personelu podwykonawców i samych
podwykonawców.
W preambule do wzoru umowy Zamawiający także zwrócił uwagę na kwestie
szczególnie dla niego istotne wskazują m.in., że istnieje obiektywna konieczność zapewnienia
najwyższego standardu dbałości o przestrzeganie przepisów prawa w zakresie szeroko
rozumianego sposobu doręczenia korespondencji sądowej, wymagające stałego nadzoru i
stosunku pracowniczego podporządkowania oraz, że wzrost procentowego udziału osób
zatrudnionych przy wykonywaniu Umowy na podstawie stosunku pracy, należy ocenić jako
sytuację dającą większą rękojmię należytego dokonywania doręczeń korespondencji sądowej
jej adresatom.
W ocenie Izby Zamawiający nie dopuścił się żadnych naruszeń w zakresie przyjętego
kryterium, jak również wagi tego kryterium. Postawiony przez Zamawiającego wymów w pełni
koresponduje z zasadami i celami nowelizacji Prawa zamówień publicznych, na mocy której
ustawodawca położył nacisk na potrzebę stosowania klauzul społecznych, w tym potrzebę i
możliwość wymagania przez zamawiających od wykonawców zatrudniania na podstawie
umowy o pracę. Izba w pełni uznała argumentację Zamawiającego, że zgodnie z intencją
ustawodawcy zastosował to kryterium i powiązał je z przedmiotem zamówienia.
Zgodnie z art. 29 ust. 4 pkt 4 Pzp, zamawiający może określić w opisie przedmiotu
zamówienia wymagania związane z realizacją zamówienia, dotyczące zatrudnienia na
podstawie umowy o pracę przez wykonawcę lub podwykonawcę osób wykonujących
czynności w trakcie realizacji zamówienia na roboty budowlane lub usługi, jeżeli jest to
uzasadnione przedmiotem lub charakterem tych czynności.
W myśl art. 91 ust. 2 Pzp kryteriami oceny ofert są cena albo cena i inne kryteria
odnoszące się do przedmiotu zamówienia, w szczególności jakość, funkcjonalność, parametry
techniczne, aspekty środowiskowe, społeczne, innowacyjne, serwis, termin wykonania
zamówienia oraz koszty eksploatacji.
W uzasadnieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień
publicznych (Dz.U.2014.1232), ustawodawca wskazał m.in., że najpełniejszą ochronę prac
osób wykonujących pracę najemną zapewnia umowa o pracę. Dotyczy to tak aspektów
dotyczących samego stosunku pracy (przede wszystkim wynagrodzenia co najmniej równego
wynagrodzeniu minimalnemu za pracę), jak i zabezpieczenia w razie choroby, czy wypadku.
Wszystkie te funkcje gwarancyjne są kosztowne. Przedsiębiorcy zatrudniający na podstawie
umowy o pracę ponoszą znacznie większe koszty od przedsiębiorców angażujących personel
w inny sposób. Warunek angażowania personelu na podstawie umowy o pracę nie ogranicza
konkurencji w dostępie do zamówień publicznych (podkreślenie Izby). Należy bowiem odróżnić
warunki uczestnictwa w postępowaniu, które wykonawca musi wykazać najczęściej już na
etapie ubiegania się o zamówienie. W przypadku warunku umownego wykonawca może
jedynie zobowiązać się do zawarcia umów o pracę dopiero na potrzeby wykonania
zamówienia, a więc gdy uzyska zamówienie. Zgodnie z art. 22 §1
1
Kodeksu pracy "nie jest
dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków
wykonywania pracy". To oznacza, że jeżeli praca jest wykonywana w miejscu i czasie
wskazanym przez pracodawcę, oraz pod jego kierownictwem, to należy stosować umowę o
pracę. W związku z tym, jeżeli przedmiotem zamówienia publicznego są czynności, których
wykonywanie odpowiada warunkom wykonywania pracy, bowiem jest określone miejsce i czas
wykonywania czynności, to postawienie warunku zatrudnienia personelu na podstawie umowy
o pracę jest w pełni uzasadnione. Z pragmatycznego punktu widzenia skutki są nawet dalej
idące. Praworządni przedsiębiorcy są stopniowo eliminowani z rynku zamówień publicznych.
Tolerowanie nieformalnego zatrudnienia na rynku zamówień publicznych niesie za sobą
osłabienie pewności obrotu gospodarczego. Koszty tego procesu ponoszą nie tylko
pracodawcy, ale także ich pracownicy, system zabezpieczenia społecznego, system opieki
zdrowotnej i w konsekwencji - budżet państwa. Obecny stan wymaga pilnej i radykalnej
poprawy. Wydatki publiczne powinny wspierać rzetelnych i praworządnych uczestników rynku
i ich pracowników. Stąd, w przypadku, gdy charakter zamówienia publicznego to uzasadnia,
potrzebne jest wyraźne upoważnienie zamawiających do stawiania warunku angażowania
personelu na podstawie umowy o pracę. Należy jednak podkreślić, że wymóg zatrudnienia na
umowę o pracę powinien być dopuszczalny jedynie wówczas, gdy jest to "uzasadnione
charakterem zamówienia", a więc organizacja realizacji zamówienia pociąga za sobą
określone miejsce, czas i kierownictwo wykonawcy (podwykonawcy) nad zaangażowanym
personelem. Ponieważ nie jest możliwe abstrakcyjne określenie tych sytuacji w ustawie PZP,
decyzję o skorzystaniu z upoważnienia przewidzianego w proponowanym art. 29 ust. 4 pkt 4
każdorazowo podejmowałby sam zamawiający.
W ocenie Izby, charakter tego zamówienia, w tym czynności, które będą w ramach jego
realizacji wykonywane, wypełniają warunki z art. 29 ust. 4 pkt 4 Pzp. Zamówienia publiczne
muszą być postrzegane także jako instrument realizacji społecznych obowiązków państwa, w
tym obowiązku ochrony stosunku pracy i jego promocji, ograniczania dowolności podmiotów
rynkowych, co do formy współpracy z osobami przewidzianymi do realizacji zamówienia
publicznego i dowolności w zastępowaniu umów o pracę, umowami cywilnoprawnymi, w
szczególności tam, gdzie charakter czynności wykonywanych w ramach zamówienia
publicznego w sposób naturalny nasuwa wniosek o istnieniu zbioru cech, które ustawodawca
wyspecyfikował w uzasadnieniu ustawy nowelizującej.
. W żadnym stopniu postawione kryterium nie może być postrzegane jako utrudnienie
konkurencji. Wykonawca ma obowiązek jedynie zadeklarowania, jaki procent osób będzie
zatrudniał na umowę o pracę. Do jego decyzji pozostaje strategia budowania swojej oferty, w
tym czy w większym stopniu zdecyduje się na konkurowanie poziomem zatrudnienia na
umowę o pracę, czy też – z uwagi na stosowanie innych form współpracy nie generujących
takich kosztów, jak stosunek pracy – ceną za wykonanie usługi lub innymi kryteriami. Izba
wskazuje przy tym, że naturalnym jest również to, że jednego rodzaju kryteria, jedni
wykonawcy spełniają „lepiej”, a inni „gorzej”. Taki bowiem jest charakter kryteriów oceny ofert.
Zamawiający w oparciu o przepisy ustawy Pzp nie ma obowiązku precyzowania kryteriów
oceny ofert w taki sposób, aby w równym stopniu spełniać oczekiwania każdego z
wykonawców na danym rynku usług. Przyjęta przez Zamawiającego waga przedmiotowego
kryterium nie jawi się, jako nadmierna. W tym zakresie Odwołujący nie przedstawił
przekonującej i rzeczowej argumentacji – za taką nie można bowiem uznawać jedynie
odwoływanie się do potencjalnej przewagi konkurenta.
Reasumując, w ocenie Izby, Odwołujący nie wykazał w żaden sposób naruszenia
zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców w postępowaniu. Naturalnym
stanem rzeczy jest sytuacja, w której w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego
wykonawcy konkurują ze sobą na zasadach uczciwej konkurencji, w oparciu o różne kryteria
oceny ofert opisane przez Zamawiającego. Obecnie ustawodawca w art. 91 ust. 2a ustawy
Pzp wprowadził nawet co do zasady obowiązek stosowania pozacenowych kryteriów oceny
ofert. Argumenty, czy dowody podnoszone w zasadzie dla wykazania, że także z
wykorzystaniem umów cywilnoprawnych można świadczyć usługi na odpowiednim poziomie
jakości nie mogły zostać uznane za przesądzające o wadliwości działań Zamawiającego.
Istotnym dla wyniku tej sprawy nie było rozstrzygnięcie, czy za pomocą umów
cywilnoprawnych można także wykonywać określone usługi na właściwym, bądź nawet
lepszym, poziomie – tak, jak wskazywał Odwołujący za pomocą szerszego wachlarza środków
dyscyplinujących osoby zaangażowane do realizacji zadań (np. wysokie kary umowne), czy
poprzez brak ograniczeń odpowiedzialności odszkodowawczej (jak ma to miejsce w stosunku
do pracowników – przy czym należy wskazać, że ograniczenie odpowiedzialności materialnej
dotyczy szkody wyrządzonej z winy nieumyślnej, przepis art. 122 Kodeksu pracy stanowi
bowiem, że jeżeli pracownik umyślnie wyrządza szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia w
pełnej wysokości) – ale istota dotyczyła tego, czy wymóg zatrudnienia na umowę o pracę
powinien zostać uznany za dopuszczalny z uwagi na charakter niniejszego zamówienia – a
więc, czy zgodnie z art. 29 ust. 4 pkt 4 Pzp, postawiony wymóg znajduje uzasadnienie w
przedmiocie lub charakterze czynności wykonywanych w trakcie realizacji zamówienia. W
ocenie Izby fakt spełnienia tych przesłanek w tym postępowaniu jest oczywisty. Świadczenie
usług pocztowych niewątpliwie wymaga takiej organizacji, gdzie określone jest miejsce, czas
realizacji zadań, a w dodatku po stronie wykonawcy musi istnieć atrybut w postaci możliwości
sprawowania kierownictwa nad zaangażowanym personelem. Brak któregokolwiek z tych
elementów nie pozwalałby na należyte wykonywanie zadań na rzecz Zamawiającego.
Nie można także zgodzić się z twierdzeniami Odwołującego, że kryterium to ma na
celu wyłącznie preferowania konkretnego wykonawcy, który będzie mógł wykazać do realizacji
zamówienia nieograniczoną ilość osób, bez względu na faktyczne zapotrzebowanie w tym
zakresie związane z realizacją przedmiotu zamówienia. Kwestionowane kryterium oceny ofert
odnosi się bowiem wprost do pracowników, którzy będą wykorzystywani stricte do realizacji
niniejszego zamówienia.
W odniesieniu do „Kryterium obszaru dostępności EPO” Zamawiający wskazał w
SIWZ, że kryterium to rozumiane jest jako procent wszystkich kodów pocztowych, będących
w powszechnym użyciu na terenie RP (zgodnie z Oficjalnym Spisem Pocztowych Numerów
Adresowych, wprowadzonym 1 stycznia 1973 r. Zarządzeniem Nr 89 Ministra Łączności z 17
listopada 1972 r. opracowanym i aktualizowanym przez Pocztę Polską). W ocenie Izby,
Odwołujący nie udowodnił, by lista kodów pocztowych nie mogła stanowić obiektywnego
kryterium weryfikacji. Izba w pełni podzieliła w tej materii stanowisko Zamawiającego, jak
również argumentację Przystępującego. Potencjalna możliwość zmiany kodów nie może w
szczególności sama w sobie świadczyć o uprawdopodobnieniu naruszenia uczciwej
konkurencji. Zarzut oparty został na założeniu, że konkurent – dla partykularnych celów tego
postępowania – będzie dokonywał zmian w oficjalnym spisie kodów. Nie sposób przyjąć
zasadności tego rodzaju sposobu argumentacji i dowodzenia Zamawiającemu dopuszczania
się do naruszenia przepisów ustawy Pzp. Pomijając, że nawet jeden przykład, tego rodzaju
działań nie został przytoczony, to wykonawca, który uważa, że inny podmiot funkcjonujący na
rynku dopuszcza się działań naruszających uczciwą konkurencję, dysponuje środkami do
dochodzenia swoich interesów w trybie przewidzianym m.in. w ustawie z dnia 16 kwietnia 1993
r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U.2003.153.1503 ze zm.).
W odniesieniu do kryterium ceny – stawka podatku VAT, Izba wskazuje, że z ustawy
Pzp nie wynika dla zamawiającego obowiązek wyodrębnienia w formularzu cenowym kwoty
podatku. To na wykonawcy spoczywa obowiązek uwzględnienia podatku w cenie oferty.
Zamawiający jest więc uprawniony do tego, aby wymagać podania w ofertach wyłącznie ceny
brutto. Już w wyroku z dnia 20 stycznia 2011 r., Izba wskazała, że „z przepisu art. 3 ust. 1 pkt
1 ustawy z 2001 r. o cenach nie wynika obowiązek wskazania, wyodrębnienia kwoty podatku,
lecz jedynie ujęcia jej w cenie. Zamawiający jest uprawniony do tego, aby po rozważeniu
charakteru przedmiotu postępowania, wymagać podania w ofertach wyłącznie ceny brutto”.
Powyższe stanowisko zachowuje aktualność także na gruncie obecnie obowiązującej ustawy
z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług, do której art. 3 ust. 1 pkt 1 i
ust. 2, odsyła art. 2 pkt 1 Pzp. Na marginesie należ wskazać, że we wcześniejszym
postępowaniu, Zamawiający także nie wyodrębniał pozycji netto w formularzu cenowym, tym
bardziej nieuprawnione i niezrozumiałe za razem, były wywody na temat braku możliwości
wykonania umowy, czy potrzebie zapewnienie uczciwej konkurencji poprzez umożliwienie
wykonawcom innym niż Poczta Polska S.A. dokonania oceny dopuszczalności zastosowania
zwolnienia ze stawki VAT. Brak wyodrębnienia nie uniemożliwia tego rodzaju weryfikacji.
W kwestii kryterium ceny – „cena za usługę potwierdzenia odbioru”, w ocenie Izby
Odwołujący nie uprawdopodobnił, by przyjęta konstrukcja ocen ofert – w zakresie tego zarzutu
odnosząca się do dwóch z szeregu innych pozycji formularza cenowego – mogła rzeczywiście
utrudniać uczciwą konkurencję lub zaburzać porównywalność ofert.
W odniesieniu do pozostałych zarzutów dotyczących wadliwości opisu przedmiotu
zamówienia oraz treści umowy, w ocenie Izby, Odwołujący nie wykazał podstawowej
okoliczności – mianowicie, by kwestionowane postanowienia umowy naruszały przywołane w
petitum oraz w uzasadnieniu odwołania przepisy prawa. Nie zostało w szczególności
wykazane, by zamawiający wyszedł poza granice swobody kontraktowania; by kwestionowana
treść umowy naruszała zasady współżycia społecznego, bądź była sprzeczna z przepisami
prawa lub by celem tych postanowień było obejście przepisów prawa, jak również by
postanowienia te naruszały zasady wynikające z art. 7 i 29 Pzp.
W ocenie Izby przewidziane treścią specyfikacji, w tym treścią umowy obowiązki
wykonawcy, co do których odwołujący argumentował o ich niejednoznaczności, mieszczą się
także w granicach normalnego ryzyka wykonawcy związanego z realizacją tego zamówienia.
Należy to w szczególności odnieść do obowiązku przeszkolenia oraz do żądania określenia
maksymalnej liczby punktów nadawania przesyłek. Zamawiający w sposób przekonujący
argumentował, że tego rodzaju ograniczenie mogłoby negatywnie wpłynąć na funkcjonowanie
sądów, a ponadto Odwołujący nie wykazał, by częstotliwość potencjalnych zmian – mając na
uwadze stałą strukturę sądów – była tak duża, że wykonawca rzeczywiście nie jest w stanie
skalkulować ryzyka i wycenić swoją ofertę.
Ponadto, Izba krytycznie ocenia argumentację o wadliwości specyfikacji – dotyczy to
kwestii relacji specyfikacji do ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych
(Dz.U.2014.1182 ze zm.) – wywodzoną w zasadzie z założenia, że na etapie realizacji umowy
Zamawiający będzie działał niezgodnie z prawem, w tym, że będzie wymagał od wykonawcy
przekazywania danych w sposób naruszający przepisy ww. regulacji. Przepis art. 36 ust. 2 pkt
9 lit. c) Pzp wskazuje, że w przypadku, gdy przepisy ustawy nie stanowią inaczej, specyfikacja
istotnych warunków zamówienia zawiera również, jeżeli zamawiający przewiduje wymagania,
o których mowa w art. 29 ust. 4, określenie w szczególności: uprawnienia zamawiającego w
zakresie kontroli spełniania przez wykonawcę wymagań, o których mowa w art. 29 ust. 4, oraz
sankcji z tytułu niespełnienia tych wymagań. W okolicznościach niniejszej sprawy brak było
podstaw do uznania, by Zamawiający wyszedł poza dyspozycję ww. przepisu.
W odniesieniu do „Opisu usług kurierskich” żądania Odwołującego zmierzały w istocie
do tego, by ograniczyć przedmiot zamówienia i realizować taki zakres zadań, które nie
obejmuje w sposób całościowy wszystkich uzasadnionych potrzeb Zamawiającego.
Zamawiający w sposób rzeczowy uzasadnił powody i potrzeby przesyłania przesyłek o wadze
większej, niż 20 kg. Ponadto, Zamawiający wskazał, że znaczenie ustawowe należy
przypisywać wskazanym w SIWZ pojęciom, chyba, że Zamawiający nadał im inną treść. W
konsekwencji Zamawiający był uprawniony do własnego zdefiniowania wymaganych usług, a
odstępstwa od definicji ustawowych, w tym w zakresie przesyłki kurierskiej, nie mogąświadczyć o działaniu niezgodnie z przepisami prawa. Zamawiający trafnie argumentował, żeżaden przepis prawa nie zakazuje realizacji tego rodzaju usług. Jest więc logicznym, że
zapotrzebowanie na realizację tego rodzaju świadczeń Zamawiający może zaspokoić właśnie
w ramach prowadzonego postępowania o zamówienie publiczne. Jako całkowicie bezzasadne
i nie potwierdzone należało także uznać wywody dotyczące terminu zwrotu przesyłki
kurierskiej. Zamawiający przedstawił w tej materii rzeczowe i przekonujące argumenty
obalającego sposób wnioskowania Odwołującego.
Odnosząc się do kolejnych, poszczególnych postanowień wzoru umowy
zakwestionowanych przez Odwołującego Izba wskazuje, że:
W kwestii gwarancji doręczeń – Zamawiający udzielił wyjaśnień wskazując, że
gwarantowane wolumeny dotyczą wyłącznie przesyłek krajowych. Na moment rozstrzygania
sprawy wątpliwość, na której osadzał się zarzut Odwołującego przestała istnieć.
Podtrzymywanie zarzutu w tej sytuacji, w istocie nie ze względu na dalsze istnienie sporu, lecz
z uwagi na to, że dla Odwołującego wyjaśnienia udzielone w tej materii w trybie art. 38 Pzp
nie są wystarczające, należało uznać za bezzasadne.
Odnośnie zarzutu dotyczącego § 4 pkt 4.3 i 4.8. wzoru umowy, Odwołujący ograniczył
się jedynie do ogólne stwierdzenia, że nie jest możliwe weryfikowanie zawartego w nim
wymogu. Teza ta nie została w żaden sposób udowodniona, ani nawet uprawdopodobniona.
Odwołujący poprzestał przy tym jedynie na tym, że kwestionuje brzmienie tego punktu, nie
wskazując żadnego konkretnego żądania.
Odnośnie § 4 pkt 4.7 wzoru umowy – to wbrew twierdzeniom Odwołującego
postanowienie w nim zawarte cechuje się jednoznacznością i wprost wskazuje, że wolumeny
będą obliczane osobno dla każdej jednostki i wskazany przez te jednostki punktów nadawania
i odbioru korespondencji. Nie istniała w tym zakresie żadna nieprecyzyjność, która w dodatku
mogłaby świadczyć o naruszeniu przywołanych przez Odwołującego przepisów prawa.
Następnie Odwołujący nie przedstawił żadnej rzeczowej argumentacji dlaczego
postulowane określenie zasad zawarcia ewentualnie umowy w zakresie przetwarzania danych
osobowych miałoby już na tym etapie stanowić obowiązek Zamawiającego i dlaczego brak
tych zasad miałby naruszać wskazane w odwołaniu przepisy. Izba podzieliła stanowisko
Zamawiającego, że kwestionowany § 6 pkt 6.7 wzoru umowy ma charakter informacyjny i
nawet przy jego braku zakres obowiązków wykonawcy nie uległby zmianie. Co także istotne
w świetle tego postanowienia to stroną inicjującą zawarcie umowy jest wykonawca, to on ma
bowiem złożyć ofertę. Akcentowany przez Odwołującego aspekt ewentualnego
wynagrodzenia zależy więc od tego z jaką ofertą zechce wystąpić wykonawca, a także od
tego, do jakich ustaleń strony dojdą ostatecznie w trakcie przyszłych ewentualnych negocjacji.
Celem tego zapisu nie jest określanie już na ten moment zasad tego rodzaju umowy, ale
jedynie określenie, w jaki sposób ma do tej umowy dojść, jeżeli zajdzie konieczność jej
zawarcia.
Nie zasługiwały na uwzględnienie także twierdzenia Odwołującego dotyczące
niejednoznaczności wymagań związanych ze specyfiką elektronicznego postępowania
upominawczego i szczególnymi wymogami związanymi z obowiązkiem należytego
funkcjonowania, jak na razie jedynej jednostki, gdzie funkcjonuje to postępowanie odrębne.
Trafnie wskazał Zamawiający, że odwołanie nie precyzowało żadnych informacji, które
wykonawca musiałby dodatkowo pozyskać dla oszacowania swojej oferty oraz dla określenia
zasad przyszłej współpracy. W istocie zarzut koncentrował się na użyciu przez zamawiającego
zwrotu „szczególne wymogi”. W ocenie Izby Zamawiający wypełnił ten zwrot w sposób
wystarczająco precyzyjny i kompleksowy treścią zawartą w specyfikacji, w tym w powołanym
opisie technicznym EPU, a dodatkowo specyfika tego postępowania jest niewątpliwie znana
podmiotom działającym na rynku.
Krytycznie należało ocenić zarzut dotyczący przewidzianego środka nadzoru w postaciżądania dokumentów i informacji. Wbrew twierdzeniom Odwołującego zamawiający – poprzez
zwrot „związanych z wykonaniem umowy” – określił, jakie kopie dokumentów oraz informacje
mogą być żądane od wykonawcy. Postawiony w tym zakresie zarzut nie miał na celu
wyeliminowanie niezgodności treści specyfikacji z przepisami prawa – takowych wadliwości
odwołujący w istocie nie sprecyzował, ani nie udowodnił – lecz zarzut ten stanowił w ocenie
Izby próbę wynegocjowania, by Zamawiający wprowadził bardziej szczegółowe zapisy, które
ułatwią wykonawcy działania na etapie realizacji zadania, w sytuacji gdy Zamawiający
skorzysta z prawa nadzoru.
Izba nie uznała także zarzutu, iż sposób określenia przesłanek odstąpienia od umowy
narusza wskazane przez Odwołującego przepisy prawa, a w konsekwencji, że zawarte we
wzorze umowy przesłanki odstąpienia nie pozwalają na sporządzenie oferty z uwzględnieniem
ryzyk występujących przy realizacji świadczenia. Twierdzenia Odwołującego zostały w ocenie
Izby oparte o fragmentaryczną analizę treści umowy. Odwołujący podając w podstawie § 10.19
umowy – dla porządku wymaga wskazania, że kwestionowana treść umowy znajduje się w §
10.18 – pominął brzmienie § 12.2 gdzie określono precyzyjnie kiedy Zamawiający jest
uprawniony do odstąpienia od umowy. Izba uznała przy tym argumentację Zamawiającego, że
tożsame postanowienie jest zawarte w obecnie wykonywanym kontrakcie, którego stroną jest
Odwołujący – co obala twierdzenie o braku możliwości sporządzenia oferty z uwzględnieniem
ryzyk, skoro bowiem przy takim samym postanowieniu wykonawca potrafił wcześniej je
oszacować, złożyć ofertę, a nawet wygrać, to trudno uznać, by obecny kształt wzoru umowy
faktycznie wyłączał taką możliwość, w dodatku Odwołujący nie przedstawił żadnej rzeczowej
argumentacji, czy dowodów na poparcie swoich twierdzeń.
Odnośnie przywołanego § 12.2 pkt 1 wzoru umowy to zarzut Odwołującego
abstrahował od brzmienia wzoru umowy. Odwołujący wskazał, że rażąco niezasadne byłoby
odstąpienie od umowy już w przypadku opóźnienia jednodniowego w dostarczeniu
korespondencji w odniesieniu do 120 przesyłek. Analizowany pkt wzoru umowy nie mówi w
ogóle o liczbie 120 przesyłek lecz o 120 dniach roku kalendarzowego stanu nienależytego
wykonywania umowy. Przewidzianej przez Zamawiającego podstawy odstąpienia nie sposób
uznawać za sprzeczną z przepisami prawa, czy to zamówień publicznych, czy Kodeksu
cywilnego, w szczególności nie sposób przyjąć, by Zamawiający przyznał dla siebie
uprawnienie naruszające w sposób rażący interes wykonawcy. Przewidziany mechanizm
odstąpienia wymaga wcześniejszego pisemnego wezwania wykonawcy – a więc w istocie daje
wykonawcy dodatkową szansę i możliwość uchronienia się przed sankcją w postaci
odstąpienia, także poprzez to, że dzięki wezwaniu wykonawca będzie wiedział, gdzie
Zamawiający dostrzega niewykonywanie bądź nienależyte wykonywanie umowy. Ponadto
stan nienależytego wykonywania umowy Zamawiający odnosi do wszystkich jednostek, a
dodatkowo warunkuje sankcję odstąpienia tym, że stan ten musi przekroczyć 120 dni roku
kalendarzowego. Musi zaistnieć więc kumulacja szeregu warunków by po stronie
Zamawiającego zaktualizowała się możliwość odstąpienia. W kwestii tego zarzutu należy
dodatkowo wskazać, że odwołujący ograniczył się do ogólnego stwierdzenia o
niejednoznaczności § 12.2.1 wzoru umowy i do przytoczenia przykładu abstrahującego od
jego treści, bez podania dalszej argumentacji, czy chociażby żądania, co do sposobu zmiany.
Ponadto należy pamiętać, że wykonawca, jako strona umowy ma także możliwość
dochodzenia przed sądem swoich racji i obrony swoich interesów przed niezgodnym, w jego
ocenie, działaniem drugiej strony stosunku zobowiązaniowego.
Odnośnie definicji „awizowania”, Izba wskazuje dodatkowo, że Zmawiający poczynił
generalne założenie, że użytym słowom należy przypisywać znaczenie ustawowe, chyba że
Zamawiający nadał im inną treść (pkt 2 OPZ).
Izba w pełni podzieliła również argumentację Zamawiającego dotyczącą pkt 11 OPZ,
gdzie Zamawiający wskazał m.in., że wykonawca będzie uprawniony do wysyłania adresatom
elektronicznych powiadomień o awizowaniu przesyłki sądowej, na podstawie zawartych z nimi
Umów. Izba nie dopatrzyła się żadnego naruszenia powołanych w odwołaniu przepisów prawa
w związku z wprowadzeniem przedmiotowego postanowienia, o charakterze informacyjnym i
zachęcającym operatora pocztowego do oferowania adresatom możliwości wysyłania
powiadomień o możliwości odebrania awizowanej przesyłki za pośrednictwem środków
komunikacji elektronicznej, po wcześniejszym podpisaniu na życzenie konkretnych adresatów
stosowanych umów. Swoboda kontraktowania z pewnością nie zabrania zawierania tego
rodzaju umów, czy proponowania ich zawarcia i nie sposób uznać, by doszło w tej materii do
niezgodności z przepisami prawa powszechnie obowiązującego.
W zakresie wszystkich nieuwzględnionych zarzutów Izba końcowo uznała, że treść
specyfikacji nie narusza art. 29, art. 7 Pzp oraz innych przepisów prawa wskazanych w treści
odwołania. Odwołujący nie udowodnił, ani nie uprawdopodobnił swoich twierdzeń, ponadto
Izba wskazuje, że żądania odwołania zostały w dużej mierze sformułowane w sposób bardzo
ogólny, wręcz blankietowy.
W zakresie pozostałych nieuwzględnionych zarzutów z odwołania Poczty Polskiej S.A.
z siedzibą w Warszawie.
W odniesieniu do wymagań co do sieci placówek – godzin i dni funkcjonowania na
etapie realizacji zamówienia – Izba wskazuje, że Odwołujący nie wykazał głównej tezy, a więc
konieczności odstąpienia od wymogów postawionych przez Zamawiającego. Przedmiot tego
zamówienia, w tym cel realizowanych zadań – związanych m.in. ze sprawnością przebiegu
postępowań sądowych i tworzenie dogodnych warunków odbioru korespondencji sądowej – w
pełni uzasadnia godziny i dni pracy placówek przyjęte przez Zamawiającego. Jest to także z
pewnością z korzyścią dla ogółu społeczeństwa i zgodne z jego oczekiwaniami. Ponadto, sam
Odwołujący wskazał, że warunki z przywołanego rozporządzenia jest są wiążące dla
zamawiających, jeśli chodzi o ustalenie warunków, jakim odpowiadać ma sieć placówek
wykonawcy.
Izba nie znalazła podstaw od uznania wywodów i żądań dotyczących algorytmu kodów
i konieczności nakazania Zamawiającemu zmiany tego algorytmu. W pkt 33 OPZ,
Zamawiający wskazał, że wykonawca będzie zobowiązany zapewnić, iż przesyłki pocztowe
nadawane przez sądy będą otrzymywać indywidualne oznaczenie, umożliwiające ich
jednoznaczną identyfikację, zgodnie z następującymi wymogami: pkt 33.1 wykonawca będzie
zobowiązany zapewnić algorytm generowania kodów indywidualizujących przesyłki pocztowe
nadawane przez poszczególnych nadawców. Algorytm, o którym mowa w zdaniu poprzednim
będzie składał się z 14 cyfr, pozwalających na przyporządkowanie każdej przesyłki nadanej z
wykorzystaniem takiego kodu do każdego z poszczególnych wydziałów Jednostek.
Zamawiający ma prawo opisać przedmiot zamówienia stosowanie do swoich potrzeb.
Skoro Zamawiający stosuje 14-sto cyfrowy numer nadania to w pełni uzasadnione jest
oczekiwanie od wykonawcy zapewnienia takiego właśnie algorytmu generowania kodów. Izba
nie znalazła żadnych przesłanek by nakazywać Zamawiającemu dostosowanie swojego
systemu – co jednocześnie wiązałoby się z koniecznością poniesienia przez Zamawiającego
kosztów – do tego, co stosuje Odwołujący. Relacja jest tu przeciwna – to wykonawca chcący
współpracować z zamawiającym musi dostosować się do potrzeb zamawiającego.
Krytycznie Izba oceniła także zarzuty dotyczące niejednoznaczności kanałów
komunikacji.
Izba w pełni podzieliła argumentację Zamawiającego i uznała wagę wyjaśnień
podnoszących okoliczność, że Zamawiający nie jest w stanie przewidzieć dokładnego
harmonogramu przekształceń infrastruktury informatycznej uwzględniającej tak wiele
lokalizacji. W konsekwencji, w postanowieniach SIWZ zostały określone oczekiwania
dotyczące obsługi technicznej korespondencji nadawanej przez Sądy poprzez SOP, ale z
zastrzeżeniem trzech wyjątków. Należy zatem uznać, że Zamawiający według swojej
najlepszej wiedzy, stworzył wyczerpujący i zamknięty katalog form komunikacji pomiędzy
systemami informatycznymi sądów powszechnych, a systemami informatycznymi operatora
pocztowego, ograniczając je do dwóch form oraz pozostawiając stronom zamówienia
publicznego swobodę znalezienia najlepszej, stricte technicznej formy należytego wykonania
umowy, w odniesieniu do poszczególnych nadawców, na etapie realizacji. Całościowa analiza
treści specyfikacji świadczy o tym, że Zamawiający – stosownie do swoich możliwości i
posiadanych informacji – sprecyzował kanały komunikacji, w tym wskazał na przykładowo
akceptowane, a tym samym wykonawca posiada wiedzę, jakie rozwiązania Zamawiający
dopuszcza, co stanowi zakres informacji, który należy uznać za wystarczający do
sporządzenia oferty.
Odwołujący nie wykazał następnie zasadności żądania wprowadzenia jednolitego
terminu w przypadku zmiany systemu informatycznego oraz zmiany zasad komunikacji. Izba
podzieliła argumentację Zamawiającego, że § 6.3 wzoru umowy dotyczy zmiany wyłącznie
zasad komunikowania. Zgodnie z jego brzmieniem wykonawca zobowiązuje się zapewnić
komunikację swoich systemów informatycznych z systemami informatycznymi Jednostek za
pośrednictwem usług sieciowych (ang. web services) oraz innych form przekazu
informatycznego, zgodnie ze specyfikacją techniczną, która stanowi Załączniki nr 4, 5A, 5B i
5C do Umowy. W przypadku zmiany zakresu lub struktury elektronicznej książki nadawczej
lub innych danych umożliwiających monitorowanie statusu przesyłek nadanych lub środków
ich przekazywania Wykonawcy w formie elektronicznej, Wykonawca zobowiązuje się
niezwłocznie wdrożyć zmiany w swojej strukturze informatycznej, nie później niż w terminie
miesiąca od otrzymania informacji o zakresie zmian od Zamawiającego. Odwołujący nie
wykazał przy tym, by zastrzeżony termin miesięczny uniemożliwiał realizację zadań
związanych tylko ze zmianą zasad komunikowania.
Krytycznie Izba oceniła także argumentację Odwołującego odnoszącą się do kwestii
wymogów, które aktualizują się w sytuacji, gdy przesyłka jest dostarczana świadkom
koronnym, a w konsekwencji do żądania wprowadzenia obowiązku wykazania się przez
oferenta posiadaniem odpowiedniego świadectwa bezpieczeństwa.
Zarzut został oparty na błędnym założeniu, że w ramach tego zamówienia
Zamawiający – nie respektując szczególnych zasad wynikających z przepisów prawa – będzie
dostarczał tego rodzaju korespondencję za pośrednictwem operatora nie posiadającegoświadectwa bezpieczeństwa. Jak wskazano wcześniej, Izba krytycznie ocenia argumentację
o wadliwości specyfikacji wywodzoną w zasadzie z założenia, że na etapie realizacji umowy
Zamawiający będzie działał niezgodnie z prawem. W zakresie tego zarzuty argumenty
odwołania stanowiły własne nieuprawnione przypuszczenia Odwołującego, które w żaden
sposób nie zostały udowodnione.
Odnośnie „Poleconej-e”,
Izba wskazuje, że Zamawiający poczynił generalne założenie,że użytym słowom należy przypisywać znaczenie ustawowe, chyba że zamawiający nadał im
inną treść. Ponadto żądanie Odwołującego sprowadzające się w istocie do tego, by
Zamawiający nie wykorzystywał usługi EPO w odniesieniu do paczek pocztowych pozostaje
w jawnej sprzeczności z celami wprowadzenia elektronicznego potwierdzenia odbioru,
określonymi przez prawodawcę w uzasadnieniach projektów rozporządzeń zmieniających tryb
i sposób doręczania pism sądowych w procedurze cywilnej i karnej. Nie istnieją żądne
racjonalne względy by odmawiać Zamawiającemu potrzeby dążenia do skrócenia czasu
przepływu informacji o przesyłce, a w konsekwencji do skrócenia czasu procedury sądowej,
także gdy w danej sprawie przesyłką muszą być objęte paczki.
W odniesieniu do wartości przesyłki kurierskiej, w ocenie Izby Zamawiający w sposób
rzeczowy uzasadnił potrzebę nadawania przesyłek kurierskich o dowolnie oznaczonej
wartości. Obowiązki wynikające z tego wymogu po stronie wykonawcy mieszczą się także,
zdaniem Izby, w granicach normalnego ryzyka wykonawcy związanego z realizacją tego
zamówienia. Odwołujący nie wykazał przy tym ostatecznie, na jakim poziomie wartość ta
winna zostać ustalona i nie sposób było uznać, by sprostano w tym zakresie ciężarowi
dowodowemu.
W odniesieniu do żądania wprowadzenia dłuższych terminów dla uruchomienia i
realizacji EPO, Izba wskazuje w pierwszej kolejności, że argument, iż inny wykonawca –
wskutek dotychczasowej współpracy z zamawiającym – może posiadać pewną przewagę
rynkową nie świadczy automatycznie o naruszeniu zasady równego traktowania, ani nie
uprawdopodabnia opisania przedmiotu w sposób utrudniający uczciwą konkurencję.
To, że dotychczasowemu wykonawcy może być łatwiej wykonać określone obowiązki,że może to zrobić szybciej i mniejszym nakładem pracy, nie stanowi jeszcze o tym, że
dochodzi do utrudnienia uczciwej konkurencji. Jest to pewna przewaga rynkowa, będąca
zjawiskiem naturalnym, natomiast nie jest obowiązkiem Zamawiającego niwelowanie tej
przewagi, kosztem swoich uzasadnionych potrzeb, w celu stworzenia Odwołującemu
warunków, które wykonawca ten uważa za dogodne dla siebie.
Indywidualny interes wykonawcy nie może stawać ponad tym, co jest uzasadnionym –
m.in. specyfiką tego zamówienia – wymogiem zamawiającego. To, że jeden wykonawca może
mieć większą skalę trudności w przystąpieniu do wykonania zadania nie jest wystarczającą
podstawą do dowodzenia zachwiania uczciwej konkurencji w ubieganiu się o zamowienie.
Stworzenie warunków uczciwej konkurencji i równego traktowania nie oznacza także, że
Zamawiający ma odstąpić od pewnym zasadniczych kwestii i dawać wykonawcom tak długi
czas, jaki uważają oni za właściwy dla uzyskania takiej pozycji startowej przy wykonaniu
zadania, jaką pozycję może mieć inny wykonawca.
Ponadto, w ocenie Izby zarzut i twierdzenia Odwołującego zmierzały w istocie do tego,
by wprowadzić taki termin, by Odwołujący – przewidujący, że konkurent korzystający z
wypracowanych doświadczeń może mieć przewagę – także miał możliwość podania 100
procentowej wartości w ramach kryterium oceny ofert.
Zamawiający nie wymaga 100% realizacji od początku świadczenia usług – minimum
to 50% kodów pocztowych. Wykonawca powinien realnie ocenić, jaki procent jest w stanie
obsługiwać na początku realizacji usługi i dać temu wyraz w treści oferty, a nie domagać się
takiej modyfikacji specyfikacji, by stowrzyć mu, kosztem potrzeb zamawiającego, takie
terminy, ktore pozwolą od razu na oferowanie 100%. Tak zaś Izba oceniła argumentację
odwołującego – który podnosił m.in. jaką ilość sprzętu, czy przeszkolenia ludzi będzie
zmuszony zakupić i przeprowadzić, żeby realizować od początku zadanie w 100%. Należy
przy tym wskazać, że argumenty o braku możliwości zakupu sprzętu w terminie przewidzianym
przez zamawiającego, czy przeszkolenia personelu, nie zostały w żaden sposób
udowodnione.
Końcowo Izba wskazuje, że uwzględnienie żądania w sposób sformułowany w treści
odwołania mogło by prowadzić do sprzeczności treści umowy z przepisami prawa
powszechnie obowiązującego. Przykładowo, zgodnie z § 13a rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 12 października 2010 r. w sprawie szczegółowego trybu i sposobu
doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnym, jeżeli warunki techniczne sądu
wysyłającego oraz operatora na to pozwalają, formularz potwierdzenia odbioru, o którym
mowa w § 2 ust. 2, ma postać elektroniczną i jest przekazywany za pomocą systemu
teleinformatycznego służącego do obsługi elektronicznego formularza potwierdzenia odbioru
sądu wysyłającego. Jak wynika z tego przepisu, co potwierdza także uzasadnienie projektu
rozporządzenia zmieniającego, założeniem wprowadzonej regulacji jest to, że powyższy
sposób jest obowiązkowy i będzie miał zastosowanie wówczas, kiedy warunki techniczne na
to zezwolą. W każdym sądzie, w którym wdrożono system teleinformatyczny służący do
obsługi elektronicznego formularza odbioru, będzie istniał obowiązek używania tego systemu.
W swoim żądaniu Odwołujący wnosił natomiast o wprowadzenie postanowień, iż wykonawca
zobowiązuje się świadczyć usługę elektronicznego potwierdzenia odbioru dla adresów
obejmujących następujący procent kodów pocztowych, będących w powszechnym użyciu na
terenie Rzeczypospolitej Polskiej: [ % wskazany w ofercie, nie mniej niż 50% ] kodów
pocztowych (PNA) na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, począwszy od pierwszego dnia po
upływie 3 (i 9) miesięcy od dnia rozpoczęcia świadczenia usług przez wykonawcę, zgodnie z
postanowieniami § 11 ust. 1 umowy.
Zwrot „począwszy od pierwszego dnia po upływie 3
miesięcy” wskazuje, że w okresie poprzedzającym ten moment „startowy”, wykonawca mający
możliwość świadczenia usługi na określonym poziomie (przykładowo 100%) musiałby wświetle tego postanowienia wstrzymywać się z tym działaniem do momentu nastąpienia
pierwszego dnia po upływie 3 miesięcy. Byłaby to sytuacja nie do pogodzenia z ww. regulacją,
która przesądza o tym, że gdy po stronie sądu i po stronie operatora istnieją warunki
techniczne to aktualizuje się obowiązek stosowania EPO. Sposób zredagowania żądanej
modyfikacji potwierdza, że w tym zakresie Odwołujący kierował się jedynie własnymi
potrzebami – w zasadzie chęcią stworzenia zapisów dających możliwość zadeklarowania w
ofercie 100% w kryterium oceny ofert – a nie potrzebami i sytuacją Zamawiającego. Jak
wskazano wcześniej, w istotę kryterium oceny ofert wpisuje się natomiast to, że jedni
wykonawcy spełniają je „lepiej”, a inni „gorzej”.
Na moment wyrokowania nie istniała już także podnoszona przez Odwołującego
sprzeczność między oświadczeniem dotyczącym placówek a brzmieniem specyfikacji.
W toku
rozprawy Zamawiający przedstawił rzeczowe i przekonujące argumenty w tej materii.
W zakresie wszystkich nieuwzględnionych zarzutów
Izba końcowo uznała, że treść
specyfikacji nie narusza art. 29, art. 7 Pzp oraz innych wskazanych w treści odwołania, a
Odwołujący nie udowodnił, ani nie uprawdopodobnił swoich twierdzeń.
Jednocześnie Izba pozostawiła do decyzji Zamawiającego ewentualną potrzebę
przesunięcia terminu składania ofert.
O kosztach postępowania, stosownie do wyniku, orzeczono na podstawie art. 192 ust.
9 i 10 Pzp. W związku z uwzględnieniem odwołań Izba zasądziła od Zamawiającego na rzecz
Odwołujących
uzasadnione
koszty
postępowania
odwoławczego
poniesione
z tytułu wpisu od odwołań, a w odniesieniu do Poczty Polskiej S.A. z siedzibą w Warszawie –
poniesione także z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika, o co Odwołujący wnosił, składając
jednocześnie fakturę VAT (§ 5 ust. 2 pkt 1 w zw. z § 3 pkt 1 i 2 lit. b) rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. z 2010 r., Nr 41, poz. 238).
Mając powyższe na uwadze orzeczono, jak w sentencji wyroku.
Przewodniczący: …………………………….
Członkowie:
…………………………….
…………………………….
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 1611/15 z dnia 2015-08-07
- Sygn. akt KIO 1490/15, KIO 1577/15, KIO 1584/15 z dnia 2015-08-06
- Sygn. akt KIO 1560/15 z dnia 2015-08-04
- Sygn. akt KIO 1519/15 z dnia 2015-07-31