rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2016-02-02
rok: 2016
data dokumentu: 2016-02-02
rok: 2016
sygnatury akt.:
KIO 58/16
KIO 58/16
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 1 lutego 2016 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 18 stycznia 2016 r. przez wykonawcę Impel
Cleaning Sp. z o.o., ul. Ślężna 118, 53-111 Wrocław w postępowaniu prowadzonym przez
Pocztę Polską S.A., ul. Rodziny Hiszpańskich 8, 00-940 Warszawa
przy udziale wykonawcy Ever Grupa Sp. z o.o., ul. Arkuszowa 39, 01-934 Warszawa
zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 18 stycznia 2016 r. przez wykonawcę Impel
Cleaning Sp. z o.o., ul. Ślężna 118, 53-111 Wrocław w postępowaniu prowadzonym przez
Pocztę Polską S.A., ul. Rodziny Hiszpańskich 8, 00-940 Warszawa
przy udziale wykonawcy Ever Grupa Sp. z o.o., ul. Arkuszowa 39, 01-934 Warszawa
zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego
orzeka:
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża wykonawcę Impel Cleaning Sp. z o.o., ul. Ślężna 118,
53-111 Wrocław i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od wykonawcy Impel Cleaning Sp. z o.o., ul. Ślężna 118, 53-111 Wrocław
na rzecz Poczty Polskiej S.A., ul. Rodziny Hiszpańskich 8, 00-940 Warszawa kwotę
3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………
Sygn. akt: KIO 58/16
U z a s a d n i e n i e
Poczta Polska S.A. (dalej: „zamawiający”) prowadzi w trybie przetargu
nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na świadczenie
kompleksowych usług w zakresie sprzątania i utrzymania w czystości obiektów
użytkowanych przez Pocztę Polską S.A. w tym przyległych do nich placów, chodników,
schodów i podjazdów dla osób niepełnosprawnych. Postępowanie to prowadzone jest
na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2015 r. poz. 2164), zwanej dalej: „ustawa Pzp”. Ogłoszenie o zamówieniu zostało
opublikowane w dniu 31 października 2015 r. w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej pod
pozycją 2015/S 212-387340.
W dniu 18 stycznia 2016 r. wykonawca Impel Cleaning Sp. z o.o. (dalej: „odwołujący”)
wniósł do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie zarzucając zamawiającemu
naruszenie następujących przepisów:
1) art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Pzp poprzez naruszenie zasad zachowania uczciwej konkurencji
oraz równego traktowania wykonawców;
2) art. 89 ust. 1 pkt 3 i 4 w zw. z art. 90 ust. 1-3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie przez
zamawiającego oceny wyjaśnień rażąco niskiej ceny wybranego wykonawcy EVER GRUPA
Sp. z o.o. oraz zaniechania odrzucenia oferty złożonej przez tego wykonawcę jako
zawierającej rażąco niską cenę, a ponadto stanowiącej czyn nieuczciwej konkurencji;
3) art. 24b ust. 3 ustawy Pzp w zw. z art. 26 ust. 2d ustawy Pzp oraz w zw. z art. 26 ust. 3
ustawy Pzp poprzez zaniechanie przez zamawiającego wezwania do uzupełnienia
dokumentów oraz w razie ich nieuzupełnienia wykluczenia wybranego wykonawcy z powodu
niezłożenia w ofercie prawidłowej listy podmiotów należących do tej samej grupy kapitałowej;
4) art. 91 ust 1 ustawy Pzp poprzez wadliwy wybór oferty najkorzystniejszej.
Uzasadniając zarzut naruszenia przez zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy
Pzp odwołujący wskazał, iż za wykonanie kompleksowej usługi porządkowej obejmującej
711 placówek o łącznej powierzchni terenu wewnętrznego 218 569,99 m², terenu
zewnętrznego 257 111,40 m² oraz powierzchni dachów 59 687,85 m² na 25,31 miesięcy
wykonawcy przedstawili oferty cenowe kształtujące się następująco:
- EVER GRUPA Sp. z o.o. – wartość oferty brutto za całość zamówienia:
19 731 501, 52 PLN, wartość oferty brutto miesięcznie: 779 593, 11 PLN,
- wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia: CLEAN-SERVICE Sp. z o.o.
i CS Sp. z o.o. - wartość oferty brutto za całość zamówienia: 26 697 377,70 PLN, wartość
oferty brutto miesięcznie: 1 054 815,40 PLN,
- wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia: KONSALNET OCHRONA
Sp. z o.o. i KLINET Sp. z o.o. - wartość oferty brutto za całość zamówienia:
30 671 501,60 PLN, wartość oferty brutto miesięcznie: 1 211 833,33 PLN,
- SKROMAK Sp. z o.o. - wartość oferty brutto za całość zamówienia: 22 482 973,46 PLN,
wartość oferty brutto miesięcznie: 888 303,97 PLN,
- Impel Cleaning Sp. z o.o. - wartość oferty brutto za całość zamówienia: 21 401 734,57 PLN,
wartość oferty brutto miesięcznie: 845 805,84 PLN.
Na dowód zobrazowania, jak kolosalnie pozostałe ceny ofert wykonawców odbiegają od
ceny oferty firmy EVER GRUPA Sp. z o.o. odwołujący przedstawił poniższe wyliczenia:
A) Oferta wykonawcy wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: CLEAN-SERVICE
Sp. z o.o. i CS Sp. z o.o. - różnica do oferty wybranej firmy EVER GRUPA Sp. z o.o. wynosi -
6 965 876,18 PLN brutto, co daje wartość niższą o 26,09%,
B) Oferta wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: KONSALNET
OCHRONA Sp. z o.o. i KLINET Sp. z o.o. - różnica do oferty wybranej firmy EVER GRUPA
Sp. z o.o. wynosi - 10 940 000,18 PLN brutto, co daje wartość niższą o 35,67%,
C) Oferta SKROMAK Sp. z o.o. - różnica do oferty wybranej firmy EVER GRUPA Sp. z o.o.
wynosi - 2 751 471,94 PLN brutto, co daje wartość niższą o 12,24%,
D) Oferta Impel Cleaning Sp. z o.o. - różnica do oferty wybranej firmy EVER GRUPA
Sp. z o.o. wynosi - 1 670 233,05 PLN brutto, co daje wartość niższą o 7,80%.
Zdaniem odwołującego, analizując powyższe dane wartościowe można z całą pewnością
jednoznacznie stwierdzić, iż oferta firmy EVER GRUPA Sp. z o.o. zawiera warunki cenowe,
które są wadliwie i nieprawidłowo skalkulowane z dużym elementem niedoszacowania
kosztów, bez uwzględnienia aktualnych cen rynkowych oraz bez uwzględnienia większości
parametrów realizacji usługi wskazanych przez zamawiającego w specyfikacji istotnych
warunków zamówienia. W ocenie odwołującego, trudno inaczej jest odczytać różnice na
poziomie przewyższającym ok. 30% i 20% między ofertą wybraną a ofertami pozostałych
wykonawców. Odwołujący podkreślił, że kwoty te liczone są w milionach złotych.
Jak zauważył odwołujący, w poprzednim postępowaniu przetargowym z roku 2013 na
zakres wykonania kompleksowej usługi porządkowej obejmujący 686 placówek o łącznej
powierzchni terenu wewnętrznego 228 993,46 m², terenu zewnętrznego 267 422,69 m² oraz
powierzchni dachów 72 312,62 m² na 24 miesiące złożono łącznie następujące oferty brutto:
- SKROMAK Sp. z o.o. – wartość oferty brutto za całość zamówienia: 16 505 799, 08 PLN,
wartość oferty brutto miesięcznie: 687 741,63 PLN,
- Clar System S.A. - wartość oferty brutto za całość zamówienia: 16 693 091,93 PLN,
wartość oferty brutto miesięcznie: 695 545,50 PLN,
- Impel Cleaning Sp. z o.o. - wartość oferty brutto za całość zamówienia: 18 376 553,16 PLN,
wartość oferty brutto miesięcznie: 765 689,72 PLN.
Odwołujący podał, że zamawiający w postępowaniu z roku 2013 wybrał za najkorzystniejszą
ofertę firmy Skromak Sp. z o.o., która w aktualnym postępowaniu, pomimo zmniejszenia
powierzchni, na której ma być realizowana usługa sprzątania, złożyła ofertę o znacznie
zwiększonej wartości miesięcznej brutto 888 303,97 PLN, co, w opinii odwołującego,
najlepiej obrazuje złożoność zadań wynikających z postanowień postępowania
przetargowego, rosnące koszty stawki zatrudnienia pracowników (w tym stawki płacy
minimalnej) oraz ogromnie wzrastające od 1 stycznia 2016 r. warunki związane z kosztami
zatrudnienia osób (wzrost wartości składek na ubezpieczenie społeczne).
Odwołujący stwierdził, że ustalona przez zamawiającego szacunkowa wartość
przedmiotu zamówienia na poziomie 14 301 019,43 PLN netto została ustalona
z naruszeniem art. 32 ust. 1 ustawy Pzp, co w konsekwencji uniemożliwia uwzględnienie tej
wartości jako punktu odniesienia do oceny czy wybrana oferta zawiera cenę rażąco niską.
Odwołujący podkreślił, że zamawiający w stosunku do postępowania z roku 2013 zwiększył
zakres przedmiotu zamówienia poprzez dołożenie 25 placówek. Ponadto, jak wskazał
odwołujący, corocznie ulega zwiększeniu płaca minimalna oraz od 1 stycznia 2016 r.
w sposób istotny wzrosły w stosunku do zarówno zasad z roku 2013 jak i 2014 koszty
zatrudnienia pracowników w związku z wprowadzonymi przez ustawodawcę zmianami zasad
zatrudniania pracowników na umowy cywilnoprawne oraz wynikającymi z nich składkami na
ubezpieczenie społeczne. Dodatkowo, w zakresie obowiązków jest wiele usług dodatkowych,
jak np. polimeryzacja, pranie wykładzin, czyszczenie żaluzji, pranie verticali, mycie okien itd.
oraz od roku 2014 znacznie zostały zmniejszone dotacje na osoby niepełnosprawne.
Odwołujący podniósł, że z jego wieloletniego doświadczenia wynika, iż największym
kosztem wykonawcy przy świadczeniu usług porządkowych są koszty pracy, które według
wyceny usługi firmy EVER GRUPA Sp. z o.o. nie zakładają ryzyka zmian gospodarczych, ani
zwiększenia zakresu powierzchni placówek pocztowych zawartych w SIWZ. Zdaniem
odwołującego, przy takiej skali przedsięwzięcia oraz jego złożoności, powyższe dane
jednoznacznie przesądzają o zastosowaniu cen nieuczciwych lub noszących znamiona
ogromnej pomyłki w liczeniu, nieuwzględniającej wszystkich kosztów usługi bądź ich
nierealne zaniżenie.
Jak zauważył odwołujący, potwierdzeniem wyżej przedstawionych wyliczeń i kolejnym
bardzo istotnym i znaczącym dowodem w sprawie, wskazującym na fakt niedoszacowania
kosztów realizacji usługi przez EVER GRUPA Sp. z o.o., a co za tym idzie, zaoferowania
rażąco niskiej ceny, będzie odniesienie się do postanowień specyfikacji istotnych warunków
zamówienia, która rzeczowo opisuje przedmiot usługi oczekiwany przez zamawiającego.
Zamawiający bardzo skrupulatnie i szczegółowo wyspecyfikował rzeczowy zakres
przedmiotu usługi. Zamawiający w załączniku nr 1 do umowy dla części 2, tj. „Szczegółowy
zakres prac porządkowych i częstotliwość ich wykonywania” oraz w załączniku nr 2 do
umowy dla części 2 tj. „Wykaz adresów oraz powierzchnia budynków i posesji objętych
sprzątaniem i utrzymaniem w czystości” bardzo precyzyjnie określił poszczególne parametry
usługi tj. rodzaje powierzchni przeznaczonych do sprzątania, zakres i częstotliwość prac dla
poszczególnych powierzchni, postanowienia końcowe opisujące pozostałe uwarunkowania
związane z realizacją przedmiotu usługi.
Odwołujący przedstawił wyliczenie kosztów realizacji usługi bazując na minimalnych
oczekiwaniach zamawiającego przedstawionych w zacytowanych załącznikach do umowy.
STRUKTURA ZATRUDNIENIA - KOSZTY ROBOCIZNY:
- Teren wewnętrzny - Metraż (m²): 205 845,10 m2, Norma wydajnościowa m² na jeden etat:
1200 m²/etat, Ilość etatów potrzebna do realizacji zamówienia w przeliczeniu wg. max
wydajności stosowanych na rynku: 171,54 etatu przy max wydajności 1300 m/h (bez serwisu
dziennego),
- Teren utwardzony zewnętrzny - Metraż (m²): 197 479,14 m², Norma wydajnościowa m² na
jeden etat: 16 000 m² /etat przy założeniu sprzętu, Ilość etatów potrzebna do realizacji
zamówienia w przeliczeniu wg. max wydajności stosowanych na rynku: 12,34 etatu przy
założeniu wykonywania prac średnio raz w tygodniu oraz przy użyciu sprzętu,
- Teren zielony zewnętrzny - Metraż (m²): 59 632,26 m², Norma wydajnościowa m² na jeden
etat: 6 600 m² /etat przy założeniu sprzętu, Ilość etatów potrzebna do realizacji zamówienia
w przeliczeniu wg. max wydajności stosowanych na rynku: 9,12 etatu przy założeniu
koszenie lub wszelkich innych prac nie częściej niż raz w miesiącu.
Suma: 193,00 pełnych etatów do wykonania tego zadania (bez zapewnienia serwisu
dziennego podczas okresu zimy).
Odwołujący zaznaczył, że do realizacji usługi powinny być zatrudnione osoby w ilości
wystarczającej do zrealizowania zadań, opisanych przez zamawiającego w SIWZ. Wyjaśnił,że do wyliczeń przyjęto powierzchnię wewnętrzną 218 569, 99 m², przy czym zauważył,że do codziennego sprzątania jest powierzchnia 205 664,29 m², natomiast pozostała
powierzchnia jest utrzymana w czystości okresowo. Przyjmując uśrednione wartości do
sprzątania codziennego otrzymujemy, jak wskazał odwołujący, wielkość, jaką każdego dnia
pracownicy wykonawcy powinni sprzątać, czyli 205 845,10 m². Powierzchnia rynkowa, jaką
wykonawca powinien wyznaczyć do obsługi na jedną godz. wynosi od 120 m² /h do 180 m²
w zależności od rodzaju powierzchni, czyli na jeden etat od 960 m² do 1440 m². Odwołujący
zwrócił uwagę, że sprzątanie powierzchni wewnętrznej pokoi gościnnych ma się odbywać
40 razy w ciągu trwania umowy (1235,58 m²), a sprzątanie powierzchni wewnętrznej
dodatkowej (11 670,12 m²) 4 razy w ciągu trwania umowy, co w sposób oczywisty zmienia
parametry wpływające do wyliczeń średniej powierzchni sprzątania. W kalkulacji posłużono
się średnią z tych powierzchni i przyjęto, że jeden etat będzie obsługiwał powierzchnię
ok. 1200 m². Dzieląc uśrednioną wartość powierzchni do obsługi codziennej przez średnią
wartość do obsługi przez jeden etat otrzymujemy 171,54 etatów, jako liczbę osób
przeznaczonych do obsługi powierzchni wewnętrznej. Obsługa powierzchni zewnętrznych
powinna być prowadzona przez 21,46 etatów obsługujących tereny utwardzone i zielone.
W założeniu kalkulacji pracownicy obsługują sprzęt zmechanizowany (traktory
z wyposażeniem, zamiatarki spalinowe, kosiarki spalinowe itd.), co pozwala na obsługę
przez jeden etat ok. 11 870 m² powierzchni.
Analizując dalej strukturę zatrudnienia odwołujący podkreślił, iż zamawiający według
załącznika nr 2 do umowy dla części 2 tj. „Wykaz adresów oraz powierzchnia budynków
i posesji objętych sprzątaniem i utrzymaniem w czystości” wymaga serwisu dziennego
zimowego w 178 placówkach zarówno na terenach miejskich jak i terenach wiejskich,
co zostało wyszczególnione w Załączniku nr 2 ( przykładowo: placówka w Radomiu na
ul. Władysława Beliny-Prażmowskiego 2 czynna w pn-pt: 06:00-22:00, soboty: 08:00-18:00,
niedziele: 08:00-14:00, Warszawa ul. Świętokrzyska 31/33 - czynna całą dobę, a placówka
w Tłuszczu ul. Warszawska 4 - czynna pn-pt: 08:00-18:00, soboty: 08:00-13:00). Przy
uśrednionym założeniu 1 osoby na 8 godzin dziennie w 178 placówkach na terenach
miejskich otrzymujemy dodatkowe 178 etatów w okresie zimowym, trwającym szacunkowo
minimum 4 miesiące (grudzień - marzec). Odwołujący założył, że osoby te będą realizować
dodatkowe zadania na terenie zewnętrznym jako uzupełnienie etatów stałych zatrudnionych
na tymże terenie zewnętrznym. Jest to zbliżona liczba etatów do etatów, które według
wieloletniego doświadczenia odwołującego powinny wykonywać usługę na wskazanych
przez zamawiającego powierzchniach. Odwołujący podkreślił, że każde inne wyliczenie ilości
etatów jest tylko fikcją na papierze - pomyłka mogłaby nastąpić, ale tylko na większą liczbę
etatów przyjmując mniejsze wydajności.
Wyliczenie kosztów pracy usługi:
- Łączna minimalna ilość etatów przewidziana do realizacji części II zamówienia, w tym
45,75 etatu na UP oraz 147,25 etatu na UZ - 193,00 etaty,
- Łączna minimalna ilość etatów serwisu zimowego trwającego szacunkowo minimum
4 miesiące (zatrudnionych na UZ) - 178 etatów,
- Koszt wynagrodzenia 1 pracownika zatrudnionego na UP, na minimalną krajową 1850,00
PLN + urlop 26 dni + zwolnienia lekarskie ok. 10%, zatem łączny koszt pracodawcy wynosi
2512,45 PLN; łączny koszt wynagrodzenia 1 pracownika zatrudnionego na UZ, na minimalną
krajową 1850,00 PLN wynosi 2300,00 PLN - zatrudnienie na UP 2 512,00 PLN / zatrudnienie
na UZ 2 300,00 PLN,
- Minimalne koszty zatrudnienia łącznie 193 osoby w wymiarze 193,00 etatów (na UP 45,75
x 2512,00 PLN) + (na UZ 147,25 x 2300,00 PLN) + 178,00 etatów serwisu na 4 miesiące
(178 x 2300,00 PLN) - 114 924,00 PLN + 338 675,00 (miesięcznie) + 409 400,00 PLN
(serwis zimowy miesięcznie),
- Koszty robocizny w trakcie trwania całego zamówienia (114 924,00 + 338 675,00 PLN
x czas trwania kontraktu - 25,31 miesięcy) + (409 400,00 PLN x 9,00 miesięcy zimowych -
ponad 2 zimy w trakcie trwania kontraktu) - 11 480 590,69 PLN + 3 684 600,00 PLN =
15 165 190,69 PLN,
- Uwzględnienie, iż max. 45,75 etatów mogą stanowić osoby niepełnosprawne
z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności można obniżyć koszty robocizny o wartość
przysługującej dotacji - wynoszącej 1 125 PLN na etat w roku 2015. Rozliczenie dotacji
wygląda następująco ( 45,75 etatów x 1 125 PLN x 25,31 miesiące): - 1 302 674,06 PLN,
- Minimalne całkowite koszty robocizny w trakcie trwania całego zamówienia
z uwzględnieniem dotacji do osób niepełnosprawnych - 13 862 516,63 PLN.
Odwołujący zwrócił uwagę, iż przyjęta ilość osób niepełnosprawnych w ilości 45,75
etatów stanowi ok. 23% stałego zatrudnienia. Zdaniem odwołującego, jest to maksymalna
wartość, która jest w stanie umożliwić prawidłową realizację zakresu prac wskazanego przez
zamawiającego w SIWZ. Odwołujący jednak ze względu na złożoność zadań oraz ilość
placówek w tym zapytaniu nie rekomenduje i w praktyce nie stosuje takiego odsetka osób
niepełnosprawnych. Odwołujący zaznaczył, że wskazywanie większej ilości etatów osób
niepełnosprawnych jest tylko fikcją i sztucznym zaniżaniem kosztów pracy. Przyjmowanie
wartości większych niż 20%, tj. 30%, 40% i więcej jest nierealnym budowaniem organizacji
pracy, która nie umożliwi realizacji zadania zgodnie z wymogami zamawiającego i podanymi
wydajnościami pracy. Innymi słowy, przy zwiększeniu ilości osób niepełnosprawnych
wydajności sprzątania spada, a zatem rośnie ilość wymaganych do realizacji etatów.
Ponadto odwołujący wskazał, że zakres prac ustalony przez zamawiającego jest bardzo
szeroki i należy go realizować na 711 oddzielnych placówkach pocztowych w różnych
lokalizacjach i o różnych powierzchniach, w których często brak jest możliwości zatrudnienia
osób niepełnosprawnych (szczególnie na terenach wiejskich bądź w mniejszych
miejscowościach). Istotną rzeczą jest również fakt, iż usługa będzie realizowana również
w latach 2017 i 2018, w których oczywistością jest coroczny wzrost kosztów zatrudnienia
poprzez wzrost minimalnej krajowej, a co za tym idzie, możliwy spadek rentowności realizacji
kontraktu i zysku firmy EVER GRUPA Sp. z o.o., co niewątpliwie przełoży się na niższą
jakość świadczenia usługi, niezgodną z wymogami zamawiającego.
KOSZTY SPRZĘTU ZMECHANIZOWANEGO:
- Odkurzacz -1 szt. może przypadać na maksimum 1000 m² sprzątanej powierzchni
wewnętrznej - niemniej jednak mamy 711 różnych lokalizacji i szacunkowo należy przyjąć
min 1 odkurzacz na każdą placówkę + min. 5% dodatkowo, tj. łącznie ok. 747 szt.
Amortyzacja 1 szt. ok. 10 PLN miesięcznie - 747 szt.,
- Maszyna szorująco-zmywająca posadzki, ok. 50 szt. na 711 placówek, amortyzacja 1 szt.
ok. 400 zł miesięcznie - 50 szt.,
- Kosiarka spalinowa, ok. 40 szt. na 711 placówek, amortyzacja 1 szt. ok. 40 PLN
miesięcznie - 40 szt.,
- Zamiatarka spalinowa na większe placówki ok. 25 szt., amortyzacja ok. 150 PLN
miesięcznie - 25 szt.,
- Traktor z wyposażeniem do koszenia i odśnieżania obejmujący łącznie 711 placówek.Średni koszt zakupu jednego traktora z osprzętem to 97 tys. PLN, zatem amortyzacja
2500 PLN miesięcznie - 2 szt.,
- Automat bateryjny z siedzeniem dla operatora, Średni koszt zakupu jednego urządzenia to
45 tys. PLN, zatem amortyzacja 1 300 PLN miesięcznie - 4 szt.,
Podsumowanie minimalnego kosztu amortyzacji sprzętu:
- Koszt miesięcznej amortyzacji sprzętu z uwzględnieniem rabatów otrzymanych przy
zakupie ww. minimalnego sprzętu. - 43 020,00 PLN,
- Całkowite koszty amortyzacji w trakcie trwania całego zamówienia (43 020,00 x czas
trwania kontraktu - 25,31 miesiące) - 1 088 836,20 PLN.
Istotną informacją, w ocenie odwołującego, jest, iż podana przez odwołującego
wartość kosztu amortyzacji całości sprzętu wskazanego przez zamawiającego uwzględnia
bardzo wysokie rabaty, jakie otrzymuje firma Impel Cleaning Sp. z o.o. będąca liderem
branży. Ponadto, jak zaznaczył odwołujący, IMPEL kalkulując ofertę w przedmiotowym
postępowaniu wziął pod uwagę, iż należy do Grupy Kapitałowej IMPEL. Grupa Kapitałowa
IMPEL posiada 12 oddziałów terenowych w kraju, co daje dostęp do zasobów ludzkich,
sprzętu i materiałów niezbędnych do dobrego i rzetelnego wykonania usługi, a także
umożliwia świadczenie usługi przy obniżeniu wszelkich kosztów pomocniczych tzw. innych
kosztów. W związku z powyższym, jak również z uwagi na fakt, iż odwołujący należy do
Grupy Kapitałowej IMPEL, odwołujący posiada rozbudowane zasoby ludzkie oraz zaplecze
logistyczne, a także odpowiednią ilość sprzętu, który może zostać zadysponowany do
realizacji np. tego kontraktu.
POZOSTAŁE KOSZTY REALIZACJI PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA ZGODNIE Z OPISEM
ZAŁ. NR 1 DO UMOWY:
A) ŚREDNIE KOSZTY MIESIĘCZNE:
- koszt środków chemicznych i drobnego sprzętu - 24 000,00 PLN,
- koszt środków eksploatacyjnych (papier, mydło, ręczniki) - 53 400,00 PLN,
- koszt soli i piasku oraz paliwa – 6 600,00 PLN,
- koszt usług dodatkowych + podwykonawcy (koszt wykonywania usług okresowych -
mycie okien, pranie wykładzin i żaluzji, verticali, polimeryzacja posadzek, itp. zgodnie
z załącznikiem) - 14 854,00 PLN,
- koszty rezerwowe i zewnętrzne (koszt wywozu trawy, koszt wywozu śniegu, kontenerów
itp. zgodnie z załącznikiem) - 1 500,00 PLN,
Łącznie wszystkie koszty miesięcznie za ww. pozycje - 100 354,00 PLN,
B) PODUMOWANIE KOSZTÓW POZOSTAŁYCH:
Całkowita wartość kosztów pozostałych wskazanych punkcie „A” w trakcie trwania całego
zamówienia (100 354,00 PLN x czas trwania kontraktu - 25,31 miesiące) -
2 539 959,74 PLN.
Podsumowanie powyższych wyliczeń, tj. ujęcie poszczególnych ww. wartości za pełny okres
trwania zamówienia kształtuję się następująco:
WARTOŚCI ZA CAŁOŚĆ ZAMÓWIENIA:
1. MINIMALNE KOSZTY ROBOCIZNY - 13 862 516,63 PLN,
2. MINIMLANE KOSZTY SPRZĘTU - 1 088 836,20 PLN,
3. POZOSTAŁE KOSZTY - 2 539 959,74 PLN.
Całkowita wartość zamówienia w pełnym okresie trwania kontraktu - suma poz. 1,2 i 3 -
17 491 312,57 PLN.
Biorąc pod uwagę powyższe wyliczenia bez wątpienia, w ocenie odwołującego, wartości
zaoferowane przez EVER GRUPA Sp. z o.o., są nierealistyczne, mające niewątpliwie
znamię niedoszacowanej wyceny usługi. Takie skalkulowanie przedmiotu zamówienia
uniemożliwia bezpieczne, prawidłowe i należyte wykonanie zadania zgodnie z zapisami
i jasno określonymi minimalnymi wymogami zamawiającego zawartymi w specyfikacji.
Dowodem na to jest fakt, iż oferta EVER GRUPA Sp. z o.o. wynosi netto za całość
zamówienia 16 651 170,04 PLN. Jest to wartość, która jest zaledwie wyższa o kwotę
2 788 653,41 PLN od samych kosztów robocizny, które wynoszą 13 862 516,63 PLN,
jednakże nie pokrywa już łącznych kosztów sprzętu oraz pozostałych kosztów należytego
i zgodnego z oczekiwaniami zamawiającego wykonania usługi. Należy pamiętać, jak
zauważył odwołujący, iż przedstawiony poziom zatrudnienia określony został jako minimalne
wymaganie, a zatem wykonawcy mogą przyjąć większe ilości osób do realizacji przedmiotu
zamówienia niż wskazał odwołujący. Licząc pozostałe koszty związane z realizacją usługi
okazuje się, że oferta EVER GRUPA Sp. z o.o. jest niedoszacowana na poziomie
840 142,53 PLN netto w skali całości zamówienia.
Odwołujący stwierdził, że EVER GRUPA Sp. z o.o. drastycznie zaniżyła swoją cenę
przedstawioną w ofercie, co ma przełożenie na fakt, iż nie są w stanie pokryć minimalnych
kosztów związanych z realizacją przedmiotu zamówienia, nie wspominając już
o wygenerowaniu jakichkolwiek zysków, gdyż przy tym poziomie cen jest to nierealne. Biorąc
pod uwagę powyższe, w ocenie odwołującego, realizacja przedmiotu zamówienia przez
EVER GRUPA Sp. z o.o. jest ogromnym niebezpieczeństwem dla zamawiającego i naraża
go na wadliwe wykonanie postanowień Umowy. Odwołujący wskazał, że część usług będzie
fakturowana ryczałtem, jednakże pozostała część będzie wykonywana na pisemne zlecenie
zamawiającego według krotności zawartej w formularzu oferty (załącznik nr 1 do SIWZ),
według której co miesięczne ryczałtowe wynagrodzenia EVER GRUPA Sp. z o.o. będzie
wynosiło zaledwie 593 293,27 PLN netto. W przekonaniu odwołującego, przy takim poziomie
wynagrodzenia ryczałtowego, EVER GRUPA Sp. z o.o. nie jest w stanie wykonać
zamówienia zgodnie z założeniami specyfikacji istotnych warunków zamówienia, czego
dowodem są minimalne wyliczenia przedstawione przez odwołującego, z których wynika, że
cena miesięczna netto wynosi 691 083,07 PLN. Minimalna różnica miesięczna netto wynosi
zatem 97 789,80 PLN. W opinii odwołującego, tak duża rozbieżność miesięczna nie daje
szans na prawidłowe wykonanie usługi przez EVER GRUPA Sp. z o.o.
Innym ważnym elementem składającym się na wycenę usługi przez firmę EVER
GRUPA Sp. z o.o. jest, jak wskazał odwołujący, wyliczona w formularzu oferty (załącznik nr 1
do SIWZ) uśredniona ryczałtowa cena jednostkowa netto za 1 m² sprzątania pomieszczeń
biurowych wraz z licznymi i drogimi do wykonania pracami dodatkowymi (odwołujący
wspomniał o nich wcześniej), która wynosi 2,20 PLN. Odwołujący oświadczył, iż według jego
wieloletniego doświadczenia i rozeznania rynkowego, takie stawki za sprzątanie
pomieszczeń biurowych wraz z licznymi pracami dodatkowymi za 1 m² nie występują na
rynku, są bezspornie nierealistyczne.
Kolejnym niebezpieczeństwem kalkulowania ceny, nieuwzględniającym warunków
zawartych w SIWZ jest, jak zauważył odwołujący, postanowienie § 1 ust. 5 projektu umowy,
którym jest prawo zamawiającego do zmniejszenia czasowego lub stałego powierzchni
sprzątanej o 20% łącznej powierzchni wyszczególnionej w załączniku nr 2 do umowy, co
praktycznie zdarzało się już innym wykonawcom podczas świadczenia usługi.
Istotnym jest także, w ocenie odwołującego, fakt, że oferta oraz brak wyjaśnień
wykonawcy dotyczących ww. postępowania uniemożliwią zweryfikowanie informacji
o elementach kosztowych usługi, z których wynikałoby, że wykonawca zastosował
szczególnie oszczędne metody wykonania zamówienia, specyficzne rozwiązania techniczne
lub że znajduje się w wyjątkowo sprzyjających warunkach wykonywania zamówienia.
W związku z powyższym, w ustalonym stanie faktycznym sprawy oraz z uwagi na
dysproporcję ceny ofertowej wybranego wykonawcy zarówno względem wartości rynkowych
cen wykonania rzeczonego zamówienia, w ocenie odwołującego, uzasadniony jest wniosek,że cena oferty najkorzystniejszej jest ceną niedoszacowaną, uniemożliwiającą w aktualnych
warunkach gospodarczych realizację zamówienia. Odwołujący wskazał ponadto, że ww.
cena, z uwagi na brak jakichkolwiek czynników wpływających na ich „okazyjność” oraz ze
względu rzeczywistą wartość rynkową umów o przedmiotowe zamówienie, skalkulowana
została poniżej kosztów wykonywania przedmiotowych usług. Mając na uwadze powyższe,
odwołujący podkreślił, iż posiada pełną wiedzę i wieloletnie doświadczenie we współpracy
z zamawiającym przy wykonywaniu usługi. Odwołujący podkreślił, że wiedza dotycząca ww.
obiektów, ale przede wszystkim wspomniane powyżej wieloletnie doświadczenie pozwala
oszacować realne koszty wykonania usługi.
Odwołujący podniósł ponadto, że zgodnie z art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia
16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2003 r. Nr 153. poz. 1503,
ze zm.) czynem nieuczciwej konkurencji jest utrudnianie innym przedsiębiorcom dostępu do
rynku, w szczególności przez sprzedaż towarów lub usług poniżej kosztów ich wytworzenia
lub świadczenia albo ich odprzedaż poniżej kosztów zakupu w celu eliminacji innych
przedsiębiorców. Zaoferowane przez ww. wykonawcę ceny za realizację zamówienia,
w ocenie odwołującego rażąco niskie, stanowi de facto sprzedaż usług poniżej kosztów ich
wytworzenia lub świadczenia, co wypełnia dyspozycję przepisu art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy
o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Odwołujący podkreślił, iż przedstawione stanowisko
potwierdza opinia Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 4 lutego 2003 r.
„Interpretacja przepisów nowelizacji ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji (Dz. Urz. UOKiK z 2003 r. Nr 1. poz. 240)”. Jak wskazał odwołujący,
w opinii tej UOKiK napisał m.in.: „Na wstępie należy wskazać, że nie każde utrudnianie
dostępu do rynku jest czynem nieuczciwej konkurencji. Jest nim tylko takie utrudnianie innym
przedsiębiorcom dostępu do rynku, które może być uznane za sprzeczne z ustawą czyli
nieuczciwe. Aby tak się stało, muszą być spełnione przesłanki z art. 15 uznk. Za takie będą
więc uznawane tylko działania, które naruszają klauzulę generalną ustawy (art. 3 ust. 1) są
sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami oraz zagrażają lub naruszają interes innego
przedsiębiorcy lub klienta, a równocześnie skutkują utrudnianiem dostępu do rynku
i polegają w szczególności na zachowaniach wskazanych w przepisie szczególnym, którym
w tym wypadku jest art. 15 ustawy. Utrudnianie dostępu do rynku ma miejsce wtedy, gdy
przedsiębiorca podejmuje działania, które uniemożliwiają innemu przedsiębiorcy rynkową
konfrontację produkowanych przez niego towarów, w efekcie, czego swoboda
uczestniczenia w działalności gospodarczej, czyli swoboda wejścia na rynek, oferowania na
nim swoich towarów lub usług lub wyjścia z danego rynku, ulega ograniczeniu. Jeżeli
działania te nie wynikają z istoty konkurencji, lecz są podejmowane w celu utrudnienia
dostępu do rynku i przy pomocy środków nieznajdujących usprawiedliwienia w mechanizmie
wolnej konkurencji, stanowią one czyn nieuczciwej konkurencji”. Oferowanie towarów lub
usług poniżej ceny ich wytworzenia (cena dumpingowa, do której kwalifikowana jest również
cena rażąco niska) jest działaniem mającym na celu utrudnianie dostępu do rynku, co
stanowi czyn nieuczciwej konkurencji i tym samym wypełnia przesłanki, o których mowa
zarówno w przywołanej powyżej ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji jak również
stanowi przesłankę odrzucenia oferty z art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp.
Odwołujący zwrócił uwagę na fakt, iż zamawiający udzielając zamówienia
publicznego, a więc de facto dysponując środkami publicznymi, działa w celu zaspokojenia
potrzeb ludności i zobligowany jest mieć pewność, że wybrany wykonawca daje rękojmię
należytego, wykonania zamówienia a złożona przez niego oferta jest ofertą realistyczną,
gwarantującą świadczenie usługi zgodnie ze standardem wskazanym w specyfikacji
istotnych warunków zamówienia. Niedopuszczalnym jest, więc, w ocenie odwołującego, nie
tylko z uwagi na treść i znaczenie podstawowych zasad Pzp, ale również z uwagi na ww. cel,
któremu służyć ma prawidłowe procedowanie o udzielenie zamówienia publicznego,
zaniechanie przez zamawiającego jakiejkolwiek czynności wskazanej w ustawie służącej
wyborowi oferty najkorzystniejszej, a w konsekwencji narażenie zamawiającego na
ponoszenie wszelkich negatywnych skutków uzyskania świadczenia o niewłaściwej jakości.
Odwołujący podkreślił jednocześnie, że jako wykonawca świadczący kilka lat temu na
rzecz zamawiającego podobną usługę, posiada wiedzę pozwalającą jednoznacznie
twierdzić, że ryzyka związane z wykonywaniem przedmiotu zamówienia, wycenione zostały
przez ww. wykonawcę rażąco poniżej poziomu, który powinien być zakładany, jako
realistyczny, a tym samym gwarantujący prawidłowe wykonanie umowy o zamówienie
publiczne.
Argumentując zarzut naruszenia art. 24b ust. 3 ustawy Pzp w zw. z art. 26 ust. 2d
ustawy Pzp oraz w zw. z art. 26 ust. 3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie przez
zamawiającego wezwania do uzupełniania dokumentów, a w razie ich nieuzupełniania
wykluczenia wybranego wykonawcy z powodu niezłożenia w ofercie prawidłowej listy
podmiotów należących do tej samej grupy kapitałowej odwołujący wskazał, iż informacja
o grupie kapitałowej na str. 13 oferty jest niepełna. Jak zauważył odwołujący, nie można
pomijać faktu, że w skład grupy kapitałowej wybranego wykonawcy wchodzą również
następujące podmioty: Ever Cleaning Sp. z o.o., Ever Catering Sp. z o.o., Ever Holding
Sp. z o.o. oraz Ever Security Sp. z o.o. Mimo to wykonawca zaniechał uwzględnienia tych
podmiotów w złożonej w ofercie informacji o grupie kapitałowej. Zamawiający ma zatem
obowiązek wezwania wykonawcy do uzupełnienia braku w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp,
zaś w razie nieuzupełnienia zamawiający na podstawie art. 24b ust. 3 ustawy Pzp wyklucza
z postępowania o udzielenie zamówienia wykonawcę, który nie złożył wyjaśnień, oraz
wykonawcę, który nie złożył listy, o której mowa w art. 26 ust. 2d.
Odwołujący wniósł o:
1) uchylenie czynności wyboru jako najkorzystniejszej w postępowaniu oferty złożonej przez
wykonawcę EVER GRUPA Sp. z o.o.,
2) nakazanie zamawiającemu powtórzenia czynności badania i oceny ofert,
3) nakazanie zamawiającemu odrzucenia na podstawie art. 89 ust. 1 pkt. 3 i 4 ustawy Pzp
oferty złożonej przez wykonawcę EVER GRUPA Sp. z o.o. gdyż:
a) zawiera rażąco niską cenę;
b) jej złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji;
4) nakazanie zamawiającemu wezwania do uzupełnienia dokumentów w trybie art. 26 ust. 3
ustawy Pzp oraz w razie ich nieuzupełnienia wykluczenia wybranego wykonawcy na
podstawie art. 24b ust. 3 ustawy Pzp w zw. z art. 26 ust. 2d ustawy Pzp w związku ze
złożeniem wadliwej informacji o grupie kapitałowej,
5) nakazanie zamawiającemu dokonania ponownej oceny ofert i wybór oferty
najkorzystniejszej spośród niepodlegających odrzuceniu ofert złożonych przez wykonawców
niewykluczonych z postępowania, tj. oferty odwołującego.
Na rozprawie strony podtrzymały dotychczas prezentowane stanowiska.
Izba dokonała następujących ustaleń:
Szacunkowa wartość zamówienia została ustalona przez zamawiającego na kwotę
14 301 019,43 PLN netto, co sanowi równowartość 3 384 936,79 euro (pkt 2 Protokołu
postępowania w trybie przetargu nieograniczonego, Druk ZP-PN). Szacunkowa wartość
zamówienia powiększona o kwotę VAT to 16 755 723,30 PLN (oświadczenie
zamawiającego).
W przedmiotowym postępowaniu oferty złożyli następujący wykonawcy:
- wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia: CLEAN-SERVICE Sp. z o.o.
i CS Sp. z o.o. - cena brutto za całość zamówienia: 26 697 377,70 PLN, cena brutto
miesięcznie: 1 054 815,40 PLN, ilość etatów na umowy o pracę: 10,
- EVER GRUPA Sp. z o.o. – cena brutto za całość zamówienia: 19 731 501, 52 PLN, cena
brutto miesięcznie: 779 593, 11 PLN, ilość etatów na umowy o pracę: 45,75,
- wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia: KONSALNET OCHRONA
Sp. z o.o. i KLINET Sp. z o.o. - cena brutto za całość zamówienia: 30 671 501,60 PLN,
wartość oferty brutto miesięcznie: 1 211 833, 33 PLN, ilość etatów na umowy o pracę: 0,
- SKROMAK Sp. z o.o. - cena brutto za całość zamówienia: 22 482 973,46 PLN, cena brutto
miesięcznie: 888 303,97 PLN, ilość etatów na umowy o pracę: 40,
- Impel Cleaning Sp. z o.o. - cena brutto za całość zamówienia: 21 401 734,57 PLN, cena
brutto miesięcznie: 845 805, 84 PLN, ilość etatów na umowy o pracę: 27 (pkt 9 Protokołu
postępowania w trybie przetargu nieograniczonego, Druk ZP-PN, oferty poszczególnych
wykonawców).
W dniu 8 stycznia 2016 r. zamawiający poinformował wykonawców
o wyborze jako najkorzystniejszej oferty EVER GRUPA Sp. z o.o.
Krajowa
Izba
Odwoławcza,
rozpoznając
złożone
odwołanie
na
rozprawie
i uwzględniając zgromadzony materiał dowodowy w sprawie, w tym w szczególności treść
specyfikacji istotnych warunków zamówienia wraz z załącznikami, treść ofert złożonych
przez wykonawców ubiegających się o przedmiotowe zamówienie oraz dokumenty
wskazane w treści uzasadnienia, jak również stanowiska stron i uczestnika postępowania
zaprezentowane na piśmie i ustnie do protokołu posiedzenia i rozprawy, ustaliła i zważyła
co następuje.
Izba stwierdziła, że odwołujący legitymuje się interesem we wniesieniu środka
ochrony prawnej, o którym mowa w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp. Zakres zarzutów, w sytuacji
ich potwierdzenia się, wskazuje na pozbawienie odwołującego możliwości uzyskania
zamówienia i jego realizacji, narażając go tym samym na poniesienie w tym zakresie
wymiernej szkody. Izba nie podzieliła stanowiska zamawiającego stwierdzając, iż podstawą
do ustalenia braku interesu w uzyskaniu zamówienia nie może być okoliczność, iż cena
zaoferowana przez odwołującego przekracza kwotę, jaką zamawiający przeznaczył na
sfinansowanie zamówienia. Zamawiający nie wywodził, iż niemożliwe jest zwiększenie
ww. kwoty. Izba wzięła przy tym pod uwagę okoliczność, że wszystkie ceny zaoferowane
w przedmiotowym postępowaniu przez wykonawców ubiegających się o zamówienie
przekraczają kwotę, jaką zamawiający przeznaczył na sfinansowanie zamówienia, a mimo to
zamawiający dokonał wyboru oferty najkorzystniejszej, co świadczy o możliwości
zwiększenia budżetu na realizację przedmiotowego zamówienia.
Izba ustaliła, że rozpoznawane przez Izbę odwołanie dotyczy postępowania
o udzielenie zamówienia publicznego, które zostało wszczęte po dniu 19 października
2014 r., tj. po wejściu w życie przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy
– Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1232). Uwzględniając dyspozycję
art. 3 wskazanej ustawy, Izba rozpoznała niniejsze odwołanie w oparciu o przepisy ustawy
Pzp w brzmieniu obowiązującym aktualnie.
Rozpoznając odwołanie w granicach podniesionych zarzutów Izba uznała, że nie
podlega ono uwzględnieniu.
Za niezasadny Izba uznała zarzut naruszenia przez zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt
3 i 4 w zw. z art. 90 ust. 1 – 3 ustawy Pzp. Izba ustaliła, że do przedmiotowego
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego ma zastosowanie art. 90 ust. 1 ustawy
Pzp w brzmieniu nadanym mu w wyniku nowelizacji ustawy Pzp ustawą z dnia 29 sierpnia
2014 r. o zmianie ustawy Prawo zamówień publicznych (Dz. U. poz. 1232). Zgodnie z tym
przepisem, jeżeli cena oferty wydaje się rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia
i budzi uzasadnione wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu
zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi
z odrębnych przepisów, w szczególności jest niższa o 30% od wartości zamówienia lubśredniej arytmetycznej cen wszystkich ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień,
w tym złożenie dowodów, dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny.
Przywołany przepis zakłada możliwość powzięcia przez zamawiającego wątpliwości co do
zaoferowanej przez wykonawcę w postępowaniu ceny ofertowej, czy daje ona szanse na
prawidłowe wykonanie zamówienia. Ustawodawca dał w tym zakresie jednoznaczne
wytyczne, kiedy z całą pewnością zamawiający musi wystąpić o wyjaśnienia do wykonawcy,
tj. w sytuacji, gdy w danym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego zaistnieje
jedna z dwóch wymienionych w tym przepisie okoliczności - oferta jest niższa o 30% od
wartości szacunkowej zamówienia lub niższa o 30% od średniej arytmetycznej cen
wszystkich ofert złożonych w postępowaniu. Powyższe nie wyklucza możliwości wystąpienia
przez zamawiającego do wykonawcy o wyjaśnienia w zakresie elementów oferty mających
wpływ na wysokość ceny również w sytuacji, gdy różnica pomiędzy zaoferowaną ceną
a szacunkową wartością zamówienia lub średnią arytmetyczną cen wszystkich ofert
złożonych w postępowaniu jest mniejsza niż 30%, jeżeli zamawiający poweźmie wątpliwości
co do możliwości prawidłowej realizacji zamówienia.
W przedmiotowej sprawie ustawa Pzp nie zobowiązywała zamawiającego
do wezwania wykonawcy EVER GRUPA Sp. z o.o. do złożenia wyjaśnień w zakresie rażąco
niskiej ceny. Cena zaoferowana przez tego wykonawcę nie była niższa o 30% od
szacunkowej wartości zamówienia powiększonej o VAT (16 755 723,30 PLN), ale kwotę tę
przewyższała, jak też nie była niższa o 30% od średniej arytmetycznej ceny wszystkich
złożonych w tym postępowaniu ofert (24 197 017,77 PLN). Decyzja o skierowaniu wezwania
do wyjaśnień należała zatem do zamawiającego. Zamawiający oświadczył, że nie stwierdził
podstaw do skierowania takiego wezwania, nie powziął wątpliwości co do wysokości
zaoferowanych cen.
Izba stwierdziła, że odwołujący nie wykazał, że cena zaoferowana przez wykonawcę
EVER GRUPA Sp. z o.o. jest rażąco niska, jak też nie dowiódł, że powinna ona budzić
wątpliwości. Odwołujący nie wykazał przede wszystkim, że wartość zamówienia została
oszacowana przez zamawiającego w sposób nieprawidłowy. Dowodu na tę okoliczność nie
może stanowić złożone przez odwołującego na rozprawie Zestawienie budżetów oraz
najniższych wartości ofert w poszczególnych Oddziałach Poczty Polskiej S.A. Okoliczność,że w innych postępowaniach prowadzonych przez zamawiającego ceny ofert przekraczały
wartości zamówienia oszacowane przez zamawiającego sama w sobie nie może stanowić
o niedoszacowaniu przedmiotowego zamówienia. O niedoszacowaniu zamówienia przez
zamawiającego nie może też w prosty sposób świadczyć np. zwiększenie liczby placówek
objętych usługą w stosunku do postępowania z 2013 r., bowiem, jak wynika z oświadczenia
odwołującego złożonego w odwołaniu, mimo zwiększenia liczby placówek, zmniejszeniu
w stosunku do postępowania z 2013 r. uległy łączna powierzchnia terenu wewnętrznego,
terenu zewnętrznego, powierzchnia dachów.
Izba wzięła pod uwagę przedstawione w odwołaniu kalkulacje sporządzone przez
odwołującego. Odwołujący nie wykazał jednak, że kalkulacje te oparte są na najniższych
możliwych do poniesienia w toku realizacji zamówienia kosztach. Dowodów
potwierdzających prawidłowość wyliczeń odwołujący nie przedstawił. Z tego względu
zaprezentowane w odwołaniu kalkulacje mogą co najwyżej obrazować w jaki sposób
odwołujący kalkulował cenę swojej oferty tym bardziej, że zostały one oparte o własne, nie
narzucone przez zamawiającego czy wynikające z powszechnie obowiązujących norm
założenia. Odwołujący nie zakwestionował również skutecznie kalkulacji złożonej przez
EVER GRUPA Sp. z o.o. na rozprawie. Odwołujący odnosząc się do kalkulacji
zaprezentowanej przez przystępującego skupił się wyłącznie na wskazanej w kalkulacji
stawce 7 zł netto za godzinę pracy pracownika zatrudnionego na umowę zlecenia
stwierdzając, że kalkulując taką stawkę EVER GRUPA Sp. z o.o. nie ma świadomości treści
art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, zgodnie z którym niezależnie od tego czy przystępujący będzie
kalkulował cenę w oparciu o zatrudnienie na umowę o pracę czy w oparciu o umowę
zlecenia koszty pracy powinny być identyczne. Izba stoi na stanowisku, iż minimalne
wynagrodzenie, o którym mowa w art. 90 ust. 1 ustawy Pzp ma zastosowanie wyłącznie doświadczeń, które stanowią w świetle art. 22 § 1 ustawy dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks
pracy (Dz. U. z 2014 r., poz. 1502) stosunek pracy, w ramach którego pracownik
zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego
kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do
zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem. Tym samym, regulacji odnoszących się do
minimalnego wynagrodzenia nie stosuje się do świadczeń, które powyższego charakteru nie
mają i są realizowane zgodnie z odrębnymi przepisami prawa oraz z uwzględnieniem
okoliczności faktycznych, dotyczących przedmiotu lub charakteru świadczeń danej osoby na
podstawie umów cywilnoprawnych o dzieło, zlecenia, współpracy w oparciu o przepisy
Kodeksu cywilnego. Izba wzięła również pod uwagę okoliczność, iż w § 13 projektu umowy
zamawiający przewidział możliwość zmiany wynagrodzenia m.in. w sytuacji zmiany
minimalnego wynagrodzenia za pracę czy zasad podlegania ubezpieczeniom społecznym
oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu lub wysokości stawki składki na ubezpieczenie społeczne
lub zdrowotne.
O nierealności zaoferowanej przez EVER GRUPA Sp. z o.o. ceny, nie może, wbrew
twierdzeniom odwołującego, świadczyć zaoferowana stawka 2,20 PLN za 1 m² sprzątania
powierzchni biurowych. Odwołujący w odwołaniu kategorycznie stwierdził, że takie stawki na
rynku nie występują, są „bezspornie nierealistyczne”. Tymczasem, jak wynika
z oświadczenia zamawiającego, popartego załączonymi do odpowiedzi na odwołanie
wyciągami z ofert złożonych przez odwołującego w analogicznych postępowaniach
prowadzonych przez zamawiającego dla terenu Obszaru operacyjnego ds. nieruchomości
w Katowicach oraz dla obszaru wrocławskiego zaoferował stawki odpowiednio 1,84 PLN
i 0,65 PLN za sprzątanie 1 m² powierzchni biurowych. Co więcej, jak wykazał zamawiający,
aktualnie obowiązująca stawka dla 1 m² sprzątania powierzchni biurowych w umowie
zawartej z SKROMAK Sp. z o.o. dla regionu lubelskiego i świętokrzyskiego wynosi 1,60 PLN
(wyciąg z Umowy nr 135/PI14/2015/I/MNNLU z dnia 22 grudnia 2015 r. zawartej pomiędzy
Pocztą Polską S.A. a SKROMAK Sp. z o.o.). Odwołujący twierdzeniom zamawiającego
w tym zakresie nie zaprzeczył. Już powyższe świadczy o tym, iż stawka 2,20 PLN za 1 m²
sprzątania powierzchni biurowych nie może być uznana za nie występującą na rynku.
Mając powyższe na uwadze Izba stwierdziła, że odwołujący nie wykazał zasadności
swoich twierdzeń. Izba wzięła pod uwagę, że na obecnym etapie postępowania ciężar
wykazania, iż zamawiający powinien powziąć wątpliwości co do wysokości zaoferowanej
przez przystępującego ceny spoczywa na odwołującym. Dopiero po złożeniu na wezwanie
zamawiającego dokonane w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp wyjaśnień w zakresie
elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny, kiedy to wykonawca składający
wyjaśnienia zobowiązany jest wykazać, że zaoferowana przez niego cena nie jest rażąco
niska, oraz złożyć dowody na tę okoliczność, ciężar dowodu w postępowaniu odwoławczym
przechodzi na wykonawcę, którego oferty dotyczą zarzuty, o czym stanowi art. 190 ust. 1a
ustawy Pzp. W przedmiotowej sprawie, w ocenie Izby, różnice między cenami ofert
złożonych w przedmiotowym postępowaniu należy uznać za naturalny rezultat konkurencji
pomiędzy wykonawcami. Co za tym idzie, brak jest podstaw do nakazywania
zamawiającemu kierowania do wykonawcy EVER GRUPA Sp. z o.o. wezwania do złożenia
wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny, a tym bardziej do odrzucenia oferty EVER GRUPA
Sp. z o.o. na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp, bowiem czynność odrzucenia oferty
na tej podstawie w każdym przypadku musiałoby poprzedzać wezwanie dokonane na
podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, co wprost wynika z dyspozycji tego przepisu.
Wobec nie potwierdzenia się zarzutu dotyczącego zaoferowania przez EVER GRUPA
Sp. z o.o. rażąco niskiej ceny, na uwzględnienie nie zasługuje także zarzut zaniechania
odrzucenia przez zamawiającego oferty tego wykonawcy na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 3
ustawy Pzp, jako że odwołujący oparł przedmiotowy zarzut na twierdzeniu o nierealności
zaoferowanej przez przystępującego ceny.
Potwierdził się zarzut naruszenia przez zamawiającego art. 24b ust. 3 w zw. z art. 26
ust. 2d w zw. z art. 26 ust. 3 ustawy Pzp przez zaniechanie wezwania EVER GRUPA
Sp. z o.o. do uzupełnienia dokumentów, a w razie ich nieuzupełnienia wykluczenia ww.
wykonawcy z powodu niezłożenia w ofercie prawidłowej listy podmiotów należących do tej
samej grupy kapitałowej.
Zgodnie z art. 24 ust. 2 pkt 5 ustawy Pzp z postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego wyklucza się wykonawców, którzy należąc do tej samej grupy kapitałowej,
w rozumieniu ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów
(Dz. U. z 2015 r. poz. 184, 1618 i 1634), złożyli odrębne oferty lub wnioski o dopuszczenie
do udziału w tym samym postępowaniu, chyba że wykażą, że istniejące między nimi
powiązania nie prowadzą do zachwiania uczciwej konkurencji pomiędzy wykonawcami
w postępowaniu o udzielenie zamówienia. W celu uzyskania przez zamawiającego informacji
pozwalających na dokonanie oceny, czy w okolicznościach faktycznych konkretnego
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w stosunku do określonego wykonawcy
może zachodzić podstawa wykluczenia określona w art. 24 ust. 2 pkt 5 ustawy Pzp,
wykonawcy ubiegający się o zamówienie publiczne zostali ustawowo zobowiązani do
złożenia, wraz z ofertą lub wnioskiem o dopuszczenie do udziału w postępowaniu,
dokumentu w postaci listy podmiotów należących do tej samej grupy kapitałowej, bądź
dokumentu w postaci informacji o braku przynależności do takiej grupy (art. 26 ust. 2d
ustawy Pzp). Złożenia listy podmiotów należących do tej samej grupy kapitałowej wymagał
też zamawiający w przedmiotowym postępowaniu w pkt 6 ppkt 2 lit. c specyfikacji istotnych
warunków zamówienia.
Izba stwierdziła, iż w celu umożliwienia zamawiającemu dokonania należytej
weryfikacji, o której mowa w art. 24 ust. 2 pkt 5 ustawy Pzp, wykonawcy zobowiązani są
złożyć listę wszystkich podmiotów należących do tej samej grupy kapitałowej. Konsekwencją
nie złożenia takiej listy powinno być wykluczenie z postępowania na podstawie art. 24b ust. 3
ustawy Pzp, po uprzednim nieskutecznym wezwaniu wykonawcy do uzupełnienia
przedmiotowego braku. W przedmiotowej sprawie bezsporne między stronami jest, że
złożona przez EVER GRUPA Sp. z o.o. na stronie 13 oferty informacja o grupie kapitałowej
jest niepełna. Jednak również bezstronne między stronami jest, że wykonawcy, którzy poza
EVER GRUPA Sp. z o.o. złożyli oferty w przedmiotowym postępowaniu o udzielenie
zamówienia publicznego nie należą do grupy kapitałowej, do której należy przystępujący.
Tym samym, zaniechanie zamawiającego pozostaje bez wpływu na wynik postępowania
o udzielenie zamówienia. Z tego względu, mając na uwadze dyspozycję art. 192 ust. 2
ustawy Pzp, Izba, pomimo zasadności przedmiotowego zarzutu, nie uwzględniła odwołania.
Biorąc powyższe pod uwagę, Izba stwierdziła, że nie potwierdził się zarzut
naruszenia przez zamawiającego art. 7 ust. 1 i 3 oraz art. 91 ust. 1 ustawy Pzp.
Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 192 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, orzeczono jak
w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp
oraz § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r.
w sprawie wysokości wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: …………………
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża wykonawcę Impel Cleaning Sp. z o.o., ul. Ślężna 118,
53-111 Wrocław i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od wykonawcy Impel Cleaning Sp. z o.o., ul. Ślężna 118, 53-111 Wrocław
na rzecz Poczty Polskiej S.A., ul. Rodziny Hiszpańskich 8, 00-940 Warszawa kwotę
3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………
Sygn. akt: KIO 58/16
U z a s a d n i e n i e
Poczta Polska S.A. (dalej: „zamawiający”) prowadzi w trybie przetargu
nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na świadczenie
kompleksowych usług w zakresie sprzątania i utrzymania w czystości obiektów
użytkowanych przez Pocztę Polską S.A. w tym przyległych do nich placów, chodników,
schodów i podjazdów dla osób niepełnosprawnych. Postępowanie to prowadzone jest
na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2015 r. poz. 2164), zwanej dalej: „ustawa Pzp”. Ogłoszenie o zamówieniu zostało
opublikowane w dniu 31 października 2015 r. w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej pod
pozycją 2015/S 212-387340.
W dniu 18 stycznia 2016 r. wykonawca Impel Cleaning Sp. z o.o. (dalej: „odwołujący”)
wniósł do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie zarzucając zamawiającemu
naruszenie następujących przepisów:
1) art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Pzp poprzez naruszenie zasad zachowania uczciwej konkurencji
oraz równego traktowania wykonawców;
2) art. 89 ust. 1 pkt 3 i 4 w zw. z art. 90 ust. 1-3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie przez
zamawiającego oceny wyjaśnień rażąco niskiej ceny wybranego wykonawcy EVER GRUPA
Sp. z o.o. oraz zaniechania odrzucenia oferty złożonej przez tego wykonawcę jako
zawierającej rażąco niską cenę, a ponadto stanowiącej czyn nieuczciwej konkurencji;
3) art. 24b ust. 3 ustawy Pzp w zw. z art. 26 ust. 2d ustawy Pzp oraz w zw. z art. 26 ust. 3
ustawy Pzp poprzez zaniechanie przez zamawiającego wezwania do uzupełnienia
dokumentów oraz w razie ich nieuzupełnienia wykluczenia wybranego wykonawcy z powodu
niezłożenia w ofercie prawidłowej listy podmiotów należących do tej samej grupy kapitałowej;
4) art. 91 ust 1 ustawy Pzp poprzez wadliwy wybór oferty najkorzystniejszej.
Uzasadniając zarzut naruszenia przez zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy
Pzp odwołujący wskazał, iż za wykonanie kompleksowej usługi porządkowej obejmującej
711 placówek o łącznej powierzchni terenu wewnętrznego 218 569,99 m², terenu
zewnętrznego 257 111,40 m² oraz powierzchni dachów 59 687,85 m² na 25,31 miesięcy
wykonawcy przedstawili oferty cenowe kształtujące się następująco:
- EVER GRUPA Sp. z o.o. – wartość oferty brutto za całość zamówienia:
19 731 501, 52 PLN, wartość oferty brutto miesięcznie: 779 593, 11 PLN,
- wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia: CLEAN-SERVICE Sp. z o.o.
i CS Sp. z o.o. - wartość oferty brutto za całość zamówienia: 26 697 377,70 PLN, wartość
oferty brutto miesięcznie: 1 054 815,40 PLN,
- wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia: KONSALNET OCHRONA
Sp. z o.o. i KLINET Sp. z o.o. - wartość oferty brutto za całość zamówienia:
30 671 501,60 PLN, wartość oferty brutto miesięcznie: 1 211 833,33 PLN,
- SKROMAK Sp. z o.o. - wartość oferty brutto za całość zamówienia: 22 482 973,46 PLN,
wartość oferty brutto miesięcznie: 888 303,97 PLN,
- Impel Cleaning Sp. z o.o. - wartość oferty brutto za całość zamówienia: 21 401 734,57 PLN,
wartość oferty brutto miesięcznie: 845 805,84 PLN.
Na dowód zobrazowania, jak kolosalnie pozostałe ceny ofert wykonawców odbiegają od
ceny oferty firmy EVER GRUPA Sp. z o.o. odwołujący przedstawił poniższe wyliczenia:
A) Oferta wykonawcy wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: CLEAN-SERVICE
Sp. z o.o. i CS Sp. z o.o. - różnica do oferty wybranej firmy EVER GRUPA Sp. z o.o. wynosi -
6 965 876,18 PLN brutto, co daje wartość niższą o 26,09%,
B) Oferta wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: KONSALNET
OCHRONA Sp. z o.o. i KLINET Sp. z o.o. - różnica do oferty wybranej firmy EVER GRUPA
Sp. z o.o. wynosi - 10 940 000,18 PLN brutto, co daje wartość niższą o 35,67%,
C) Oferta SKROMAK Sp. z o.o. - różnica do oferty wybranej firmy EVER GRUPA Sp. z o.o.
wynosi - 2 751 471,94 PLN brutto, co daje wartość niższą o 12,24%,
D) Oferta Impel Cleaning Sp. z o.o. - różnica do oferty wybranej firmy EVER GRUPA
Sp. z o.o. wynosi - 1 670 233,05 PLN brutto, co daje wartość niższą o 7,80%.
Zdaniem odwołującego, analizując powyższe dane wartościowe można z całą pewnością
jednoznacznie stwierdzić, iż oferta firmy EVER GRUPA Sp. z o.o. zawiera warunki cenowe,
które są wadliwie i nieprawidłowo skalkulowane z dużym elementem niedoszacowania
kosztów, bez uwzględnienia aktualnych cen rynkowych oraz bez uwzględnienia większości
parametrów realizacji usługi wskazanych przez zamawiającego w specyfikacji istotnych
warunków zamówienia. W ocenie odwołującego, trudno inaczej jest odczytać różnice na
poziomie przewyższającym ok. 30% i 20% między ofertą wybraną a ofertami pozostałych
wykonawców. Odwołujący podkreślił, że kwoty te liczone są w milionach złotych.
Jak zauważył odwołujący, w poprzednim postępowaniu przetargowym z roku 2013 na
zakres wykonania kompleksowej usługi porządkowej obejmujący 686 placówek o łącznej
powierzchni terenu wewnętrznego 228 993,46 m², terenu zewnętrznego 267 422,69 m² oraz
powierzchni dachów 72 312,62 m² na 24 miesiące złożono łącznie następujące oferty brutto:
- SKROMAK Sp. z o.o. – wartość oferty brutto za całość zamówienia: 16 505 799, 08 PLN,
wartość oferty brutto miesięcznie: 687 741,63 PLN,
- Clar System S.A. - wartość oferty brutto za całość zamówienia: 16 693 091,93 PLN,
wartość oferty brutto miesięcznie: 695 545,50 PLN,
- Impel Cleaning Sp. z o.o. - wartość oferty brutto za całość zamówienia: 18 376 553,16 PLN,
wartość oferty brutto miesięcznie: 765 689,72 PLN.
Odwołujący podał, że zamawiający w postępowaniu z roku 2013 wybrał za najkorzystniejszą
ofertę firmy Skromak Sp. z o.o., która w aktualnym postępowaniu, pomimo zmniejszenia
powierzchni, na której ma być realizowana usługa sprzątania, złożyła ofertę o znacznie
zwiększonej wartości miesięcznej brutto 888 303,97 PLN, co, w opinii odwołującego,
najlepiej obrazuje złożoność zadań wynikających z postanowień postępowania
przetargowego, rosnące koszty stawki zatrudnienia pracowników (w tym stawki płacy
minimalnej) oraz ogromnie wzrastające od 1 stycznia 2016 r. warunki związane z kosztami
zatrudnienia osób (wzrost wartości składek na ubezpieczenie społeczne).
Odwołujący stwierdził, że ustalona przez zamawiającego szacunkowa wartość
przedmiotu zamówienia na poziomie 14 301 019,43 PLN netto została ustalona
z naruszeniem art. 32 ust. 1 ustawy Pzp, co w konsekwencji uniemożliwia uwzględnienie tej
wartości jako punktu odniesienia do oceny czy wybrana oferta zawiera cenę rażąco niską.
Odwołujący podkreślił, że zamawiający w stosunku do postępowania z roku 2013 zwiększył
zakres przedmiotu zamówienia poprzez dołożenie 25 placówek. Ponadto, jak wskazał
odwołujący, corocznie ulega zwiększeniu płaca minimalna oraz od 1 stycznia 2016 r.
w sposób istotny wzrosły w stosunku do zarówno zasad z roku 2013 jak i 2014 koszty
zatrudnienia pracowników w związku z wprowadzonymi przez ustawodawcę zmianami zasad
zatrudniania pracowników na umowy cywilnoprawne oraz wynikającymi z nich składkami na
ubezpieczenie społeczne. Dodatkowo, w zakresie obowiązków jest wiele usług dodatkowych,
jak np. polimeryzacja, pranie wykładzin, czyszczenie żaluzji, pranie verticali, mycie okien itd.
oraz od roku 2014 znacznie zostały zmniejszone dotacje na osoby niepełnosprawne.
Odwołujący podniósł, że z jego wieloletniego doświadczenia wynika, iż największym
kosztem wykonawcy przy świadczeniu usług porządkowych są koszty pracy, które według
wyceny usługi firmy EVER GRUPA Sp. z o.o. nie zakładają ryzyka zmian gospodarczych, ani
zwiększenia zakresu powierzchni placówek pocztowych zawartych w SIWZ. Zdaniem
odwołującego, przy takiej skali przedsięwzięcia oraz jego złożoności, powyższe dane
jednoznacznie przesądzają o zastosowaniu cen nieuczciwych lub noszących znamiona
ogromnej pomyłki w liczeniu, nieuwzględniającej wszystkich kosztów usługi bądź ich
nierealne zaniżenie.
Jak zauważył odwołujący, potwierdzeniem wyżej przedstawionych wyliczeń i kolejnym
bardzo istotnym i znaczącym dowodem w sprawie, wskazującym na fakt niedoszacowania
kosztów realizacji usługi przez EVER GRUPA Sp. z o.o., a co za tym idzie, zaoferowania
rażąco niskiej ceny, będzie odniesienie się do postanowień specyfikacji istotnych warunków
zamówienia, która rzeczowo opisuje przedmiot usługi oczekiwany przez zamawiającego.
Zamawiający bardzo skrupulatnie i szczegółowo wyspecyfikował rzeczowy zakres
przedmiotu usługi. Zamawiający w załączniku nr 1 do umowy dla części 2, tj. „Szczegółowy
zakres prac porządkowych i częstotliwość ich wykonywania” oraz w załączniku nr 2 do
umowy dla części 2 tj. „Wykaz adresów oraz powierzchnia budynków i posesji objętych
sprzątaniem i utrzymaniem w czystości” bardzo precyzyjnie określił poszczególne parametry
usługi tj. rodzaje powierzchni przeznaczonych do sprzątania, zakres i częstotliwość prac dla
poszczególnych powierzchni, postanowienia końcowe opisujące pozostałe uwarunkowania
związane z realizacją przedmiotu usługi.
Odwołujący przedstawił wyliczenie kosztów realizacji usługi bazując na minimalnych
oczekiwaniach zamawiającego przedstawionych w zacytowanych załącznikach do umowy.
STRUKTURA ZATRUDNIENIA - KOSZTY ROBOCIZNY:
- Teren wewnętrzny - Metraż (m²): 205 845,10 m2, Norma wydajnościowa m² na jeden etat:
1200 m²/etat, Ilość etatów potrzebna do realizacji zamówienia w przeliczeniu wg. max
wydajności stosowanych na rynku: 171,54 etatu przy max wydajności 1300 m/h (bez serwisu
dziennego),
- Teren utwardzony zewnętrzny - Metraż (m²): 197 479,14 m², Norma wydajnościowa m² na
jeden etat: 16 000 m² /etat przy założeniu sprzętu, Ilość etatów potrzebna do realizacji
zamówienia w przeliczeniu wg. max wydajności stosowanych na rynku: 12,34 etatu przy
założeniu wykonywania prac średnio raz w tygodniu oraz przy użyciu sprzętu,
- Teren zielony zewnętrzny - Metraż (m²): 59 632,26 m², Norma wydajnościowa m² na jeden
etat: 6 600 m² /etat przy założeniu sprzętu, Ilość etatów potrzebna do realizacji zamówienia
w przeliczeniu wg. max wydajności stosowanych na rynku: 9,12 etatu przy założeniu
koszenie lub wszelkich innych prac nie częściej niż raz w miesiącu.
Suma: 193,00 pełnych etatów do wykonania tego zadania (bez zapewnienia serwisu
dziennego podczas okresu zimy).
Odwołujący zaznaczył, że do realizacji usługi powinny być zatrudnione osoby w ilości
wystarczającej do zrealizowania zadań, opisanych przez zamawiającego w SIWZ. Wyjaśnił,że do wyliczeń przyjęto powierzchnię wewnętrzną 218 569, 99 m², przy czym zauważył,że do codziennego sprzątania jest powierzchnia 205 664,29 m², natomiast pozostała
powierzchnia jest utrzymana w czystości okresowo. Przyjmując uśrednione wartości do
sprzątania codziennego otrzymujemy, jak wskazał odwołujący, wielkość, jaką każdego dnia
pracownicy wykonawcy powinni sprzątać, czyli 205 845,10 m². Powierzchnia rynkowa, jaką
wykonawca powinien wyznaczyć do obsługi na jedną godz. wynosi od 120 m² /h do 180 m²
w zależności od rodzaju powierzchni, czyli na jeden etat od 960 m² do 1440 m². Odwołujący
zwrócił uwagę, że sprzątanie powierzchni wewnętrznej pokoi gościnnych ma się odbywać
40 razy w ciągu trwania umowy (1235,58 m²), a sprzątanie powierzchni wewnętrznej
dodatkowej (11 670,12 m²) 4 razy w ciągu trwania umowy, co w sposób oczywisty zmienia
parametry wpływające do wyliczeń średniej powierzchni sprzątania. W kalkulacji posłużono
się średnią z tych powierzchni i przyjęto, że jeden etat będzie obsługiwał powierzchnię
ok. 1200 m². Dzieląc uśrednioną wartość powierzchni do obsługi codziennej przez średnią
wartość do obsługi przez jeden etat otrzymujemy 171,54 etatów, jako liczbę osób
przeznaczonych do obsługi powierzchni wewnętrznej. Obsługa powierzchni zewnętrznych
powinna być prowadzona przez 21,46 etatów obsługujących tereny utwardzone i zielone.
W założeniu kalkulacji pracownicy obsługują sprzęt zmechanizowany (traktory
z wyposażeniem, zamiatarki spalinowe, kosiarki spalinowe itd.), co pozwala na obsługę
przez jeden etat ok. 11 870 m² powierzchni.
Analizując dalej strukturę zatrudnienia odwołujący podkreślił, iż zamawiający według
załącznika nr 2 do umowy dla części 2 tj. „Wykaz adresów oraz powierzchnia budynków
i posesji objętych sprzątaniem i utrzymaniem w czystości” wymaga serwisu dziennego
zimowego w 178 placówkach zarówno na terenach miejskich jak i terenach wiejskich,
co zostało wyszczególnione w Załączniku nr 2 ( przykładowo: placówka w Radomiu na
ul. Władysława Beliny-Prażmowskiego 2 czynna w pn-pt: 06:00-22:00, soboty: 08:00-18:00,
niedziele: 08:00-14:00, Warszawa ul. Świętokrzyska 31/33 - czynna całą dobę, a placówka
w Tłuszczu ul. Warszawska 4 - czynna pn-pt: 08:00-18:00, soboty: 08:00-13:00). Przy
uśrednionym założeniu 1 osoby na 8 godzin dziennie w 178 placówkach na terenach
miejskich otrzymujemy dodatkowe 178 etatów w okresie zimowym, trwającym szacunkowo
minimum 4 miesiące (grudzień - marzec). Odwołujący założył, że osoby te będą realizować
dodatkowe zadania na terenie zewnętrznym jako uzupełnienie etatów stałych zatrudnionych
na tymże terenie zewnętrznym. Jest to zbliżona liczba etatów do etatów, które według
wieloletniego doświadczenia odwołującego powinny wykonywać usługę na wskazanych
przez zamawiającego powierzchniach. Odwołujący podkreślił, że każde inne wyliczenie ilości
etatów jest tylko fikcją na papierze - pomyłka mogłaby nastąpić, ale tylko na większą liczbę
etatów przyjmując mniejsze wydajności.
Wyliczenie kosztów pracy usługi:
- Łączna minimalna ilość etatów przewidziana do realizacji części II zamówienia, w tym
45,75 etatu na UP oraz 147,25 etatu na UZ - 193,00 etaty,
- Łączna minimalna ilość etatów serwisu zimowego trwającego szacunkowo minimum
4 miesiące (zatrudnionych na UZ) - 178 etatów,
- Koszt wynagrodzenia 1 pracownika zatrudnionego na UP, na minimalną krajową 1850,00
PLN + urlop 26 dni + zwolnienia lekarskie ok. 10%, zatem łączny koszt pracodawcy wynosi
2512,45 PLN; łączny koszt wynagrodzenia 1 pracownika zatrudnionego na UZ, na minimalną
krajową 1850,00 PLN wynosi 2300,00 PLN - zatrudnienie na UP 2 512,00 PLN / zatrudnienie
na UZ 2 300,00 PLN,
- Minimalne koszty zatrudnienia łącznie 193 osoby w wymiarze 193,00 etatów (na UP 45,75
x 2512,00 PLN) + (na UZ 147,25 x 2300,00 PLN) + 178,00 etatów serwisu na 4 miesiące
(178 x 2300,00 PLN) - 114 924,00 PLN + 338 675,00 (miesięcznie) + 409 400,00 PLN
(serwis zimowy miesięcznie),
- Koszty robocizny w trakcie trwania całego zamówienia (114 924,00 + 338 675,00 PLN
x czas trwania kontraktu - 25,31 miesięcy) + (409 400,00 PLN x 9,00 miesięcy zimowych -
ponad 2 zimy w trakcie trwania kontraktu) - 11 480 590,69 PLN + 3 684 600,00 PLN =
15 165 190,69 PLN,
- Uwzględnienie, iż max. 45,75 etatów mogą stanowić osoby niepełnosprawne
z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności można obniżyć koszty robocizny o wartość
przysługującej dotacji - wynoszącej 1 125 PLN na etat w roku 2015. Rozliczenie dotacji
wygląda następująco ( 45,75 etatów x 1 125 PLN x 25,31 miesiące): - 1 302 674,06 PLN,
- Minimalne całkowite koszty robocizny w trakcie trwania całego zamówienia
z uwzględnieniem dotacji do osób niepełnosprawnych - 13 862 516,63 PLN.
Odwołujący zwrócił uwagę, iż przyjęta ilość osób niepełnosprawnych w ilości 45,75
etatów stanowi ok. 23% stałego zatrudnienia. Zdaniem odwołującego, jest to maksymalna
wartość, która jest w stanie umożliwić prawidłową realizację zakresu prac wskazanego przez
zamawiającego w SIWZ. Odwołujący jednak ze względu na złożoność zadań oraz ilość
placówek w tym zapytaniu nie rekomenduje i w praktyce nie stosuje takiego odsetka osób
niepełnosprawnych. Odwołujący zaznaczył, że wskazywanie większej ilości etatów osób
niepełnosprawnych jest tylko fikcją i sztucznym zaniżaniem kosztów pracy. Przyjmowanie
wartości większych niż 20%, tj. 30%, 40% i więcej jest nierealnym budowaniem organizacji
pracy, która nie umożliwi realizacji zadania zgodnie z wymogami zamawiającego i podanymi
wydajnościami pracy. Innymi słowy, przy zwiększeniu ilości osób niepełnosprawnych
wydajności sprzątania spada, a zatem rośnie ilość wymaganych do realizacji etatów.
Ponadto odwołujący wskazał, że zakres prac ustalony przez zamawiającego jest bardzo
szeroki i należy go realizować na 711 oddzielnych placówkach pocztowych w różnych
lokalizacjach i o różnych powierzchniach, w których często brak jest możliwości zatrudnienia
osób niepełnosprawnych (szczególnie na terenach wiejskich bądź w mniejszych
miejscowościach). Istotną rzeczą jest również fakt, iż usługa będzie realizowana również
w latach 2017 i 2018, w których oczywistością jest coroczny wzrost kosztów zatrudnienia
poprzez wzrost minimalnej krajowej, a co za tym idzie, możliwy spadek rentowności realizacji
kontraktu i zysku firmy EVER GRUPA Sp. z o.o., co niewątpliwie przełoży się na niższą
jakość świadczenia usługi, niezgodną z wymogami zamawiającego.
KOSZTY SPRZĘTU ZMECHANIZOWANEGO:
- Odkurzacz -1 szt. może przypadać na maksimum 1000 m² sprzątanej powierzchni
wewnętrznej - niemniej jednak mamy 711 różnych lokalizacji i szacunkowo należy przyjąć
min 1 odkurzacz na każdą placówkę + min. 5% dodatkowo, tj. łącznie ok. 747 szt.
Amortyzacja 1 szt. ok. 10 PLN miesięcznie - 747 szt.,
- Maszyna szorująco-zmywająca posadzki, ok. 50 szt. na 711 placówek, amortyzacja 1 szt.
ok. 400 zł miesięcznie - 50 szt.,
- Kosiarka spalinowa, ok. 40 szt. na 711 placówek, amortyzacja 1 szt. ok. 40 PLN
miesięcznie - 40 szt.,
- Zamiatarka spalinowa na większe placówki ok. 25 szt., amortyzacja ok. 150 PLN
miesięcznie - 25 szt.,
- Traktor z wyposażeniem do koszenia i odśnieżania obejmujący łącznie 711 placówek.Średni koszt zakupu jednego traktora z osprzętem to 97 tys. PLN, zatem amortyzacja
2500 PLN miesięcznie - 2 szt.,
- Automat bateryjny z siedzeniem dla operatora, Średni koszt zakupu jednego urządzenia to
45 tys. PLN, zatem amortyzacja 1 300 PLN miesięcznie - 4 szt.,
Podsumowanie minimalnego kosztu amortyzacji sprzętu:
- Koszt miesięcznej amortyzacji sprzętu z uwzględnieniem rabatów otrzymanych przy
zakupie ww. minimalnego sprzętu. - 43 020,00 PLN,
- Całkowite koszty amortyzacji w trakcie trwania całego zamówienia (43 020,00 x czas
trwania kontraktu - 25,31 miesiące) - 1 088 836,20 PLN.
Istotną informacją, w ocenie odwołującego, jest, iż podana przez odwołującego
wartość kosztu amortyzacji całości sprzętu wskazanego przez zamawiającego uwzględnia
bardzo wysokie rabaty, jakie otrzymuje firma Impel Cleaning Sp. z o.o. będąca liderem
branży. Ponadto, jak zaznaczył odwołujący, IMPEL kalkulując ofertę w przedmiotowym
postępowaniu wziął pod uwagę, iż należy do Grupy Kapitałowej IMPEL. Grupa Kapitałowa
IMPEL posiada 12 oddziałów terenowych w kraju, co daje dostęp do zasobów ludzkich,
sprzętu i materiałów niezbędnych do dobrego i rzetelnego wykonania usługi, a także
umożliwia świadczenie usługi przy obniżeniu wszelkich kosztów pomocniczych tzw. innych
kosztów. W związku z powyższym, jak również z uwagi na fakt, iż odwołujący należy do
Grupy Kapitałowej IMPEL, odwołujący posiada rozbudowane zasoby ludzkie oraz zaplecze
logistyczne, a także odpowiednią ilość sprzętu, który może zostać zadysponowany do
realizacji np. tego kontraktu.
POZOSTAŁE KOSZTY REALIZACJI PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA ZGODNIE Z OPISEM
ZAŁ. NR 1 DO UMOWY:
A) ŚREDNIE KOSZTY MIESIĘCZNE:
- koszt środków chemicznych i drobnego sprzętu - 24 000,00 PLN,
- koszt środków eksploatacyjnych (papier, mydło, ręczniki) - 53 400,00 PLN,
- koszt soli i piasku oraz paliwa – 6 600,00 PLN,
- koszt usług dodatkowych + podwykonawcy (koszt wykonywania usług okresowych -
mycie okien, pranie wykładzin i żaluzji, verticali, polimeryzacja posadzek, itp. zgodnie
z załącznikiem) - 14 854,00 PLN,
- koszty rezerwowe i zewnętrzne (koszt wywozu trawy, koszt wywozu śniegu, kontenerów
itp. zgodnie z załącznikiem) - 1 500,00 PLN,
Łącznie wszystkie koszty miesięcznie za ww. pozycje - 100 354,00 PLN,
B) PODUMOWANIE KOSZTÓW POZOSTAŁYCH:
Całkowita wartość kosztów pozostałych wskazanych punkcie „A” w trakcie trwania całego
zamówienia (100 354,00 PLN x czas trwania kontraktu - 25,31 miesiące) -
2 539 959,74 PLN.
Podsumowanie powyższych wyliczeń, tj. ujęcie poszczególnych ww. wartości za pełny okres
trwania zamówienia kształtuję się następująco:
WARTOŚCI ZA CAŁOŚĆ ZAMÓWIENIA:
1. MINIMALNE KOSZTY ROBOCIZNY - 13 862 516,63 PLN,
2. MINIMLANE KOSZTY SPRZĘTU - 1 088 836,20 PLN,
3. POZOSTAŁE KOSZTY - 2 539 959,74 PLN.
Całkowita wartość zamówienia w pełnym okresie trwania kontraktu - suma poz. 1,2 i 3 -
17 491 312,57 PLN.
Biorąc pod uwagę powyższe wyliczenia bez wątpienia, w ocenie odwołującego, wartości
zaoferowane przez EVER GRUPA Sp. z o.o., są nierealistyczne, mające niewątpliwie
znamię niedoszacowanej wyceny usługi. Takie skalkulowanie przedmiotu zamówienia
uniemożliwia bezpieczne, prawidłowe i należyte wykonanie zadania zgodnie z zapisami
i jasno określonymi minimalnymi wymogami zamawiającego zawartymi w specyfikacji.
Dowodem na to jest fakt, iż oferta EVER GRUPA Sp. z o.o. wynosi netto za całość
zamówienia 16 651 170,04 PLN. Jest to wartość, która jest zaledwie wyższa o kwotę
2 788 653,41 PLN od samych kosztów robocizny, które wynoszą 13 862 516,63 PLN,
jednakże nie pokrywa już łącznych kosztów sprzętu oraz pozostałych kosztów należytego
i zgodnego z oczekiwaniami zamawiającego wykonania usługi. Należy pamiętać, jak
zauważył odwołujący, iż przedstawiony poziom zatrudnienia określony został jako minimalne
wymaganie, a zatem wykonawcy mogą przyjąć większe ilości osób do realizacji przedmiotu
zamówienia niż wskazał odwołujący. Licząc pozostałe koszty związane z realizacją usługi
okazuje się, że oferta EVER GRUPA Sp. z o.o. jest niedoszacowana na poziomie
840 142,53 PLN netto w skali całości zamówienia.
Odwołujący stwierdził, że EVER GRUPA Sp. z o.o. drastycznie zaniżyła swoją cenę
przedstawioną w ofercie, co ma przełożenie na fakt, iż nie są w stanie pokryć minimalnych
kosztów związanych z realizacją przedmiotu zamówienia, nie wspominając już
o wygenerowaniu jakichkolwiek zysków, gdyż przy tym poziomie cen jest to nierealne. Biorąc
pod uwagę powyższe, w ocenie odwołującego, realizacja przedmiotu zamówienia przez
EVER GRUPA Sp. z o.o. jest ogromnym niebezpieczeństwem dla zamawiającego i naraża
go na wadliwe wykonanie postanowień Umowy. Odwołujący wskazał, że część usług będzie
fakturowana ryczałtem, jednakże pozostała część będzie wykonywana na pisemne zlecenie
zamawiającego według krotności zawartej w formularzu oferty (załącznik nr 1 do SIWZ),
według której co miesięczne ryczałtowe wynagrodzenia EVER GRUPA Sp. z o.o. będzie
wynosiło zaledwie 593 293,27 PLN netto. W przekonaniu odwołującego, przy takim poziomie
wynagrodzenia ryczałtowego, EVER GRUPA Sp. z o.o. nie jest w stanie wykonać
zamówienia zgodnie z założeniami specyfikacji istotnych warunków zamówienia, czego
dowodem są minimalne wyliczenia przedstawione przez odwołującego, z których wynika, że
cena miesięczna netto wynosi 691 083,07 PLN. Minimalna różnica miesięczna netto wynosi
zatem 97 789,80 PLN. W opinii odwołującego, tak duża rozbieżność miesięczna nie daje
szans na prawidłowe wykonanie usługi przez EVER GRUPA Sp. z o.o.
Innym ważnym elementem składającym się na wycenę usługi przez firmę EVER
GRUPA Sp. z o.o. jest, jak wskazał odwołujący, wyliczona w formularzu oferty (załącznik nr 1
do SIWZ) uśredniona ryczałtowa cena jednostkowa netto za 1 m² sprzątania pomieszczeń
biurowych wraz z licznymi i drogimi do wykonania pracami dodatkowymi (odwołujący
wspomniał o nich wcześniej), która wynosi 2,20 PLN. Odwołujący oświadczył, iż według jego
wieloletniego doświadczenia i rozeznania rynkowego, takie stawki za sprzątanie
pomieszczeń biurowych wraz z licznymi pracami dodatkowymi za 1 m² nie występują na
rynku, są bezspornie nierealistyczne.
Kolejnym niebezpieczeństwem kalkulowania ceny, nieuwzględniającym warunków
zawartych w SIWZ jest, jak zauważył odwołujący, postanowienie § 1 ust. 5 projektu umowy,
którym jest prawo zamawiającego do zmniejszenia czasowego lub stałego powierzchni
sprzątanej o 20% łącznej powierzchni wyszczególnionej w załączniku nr 2 do umowy, co
praktycznie zdarzało się już innym wykonawcom podczas świadczenia usługi.
Istotnym jest także, w ocenie odwołującego, fakt, że oferta oraz brak wyjaśnień
wykonawcy dotyczących ww. postępowania uniemożliwią zweryfikowanie informacji
o elementach kosztowych usługi, z których wynikałoby, że wykonawca zastosował
szczególnie oszczędne metody wykonania zamówienia, specyficzne rozwiązania techniczne
lub że znajduje się w wyjątkowo sprzyjających warunkach wykonywania zamówienia.
W związku z powyższym, w ustalonym stanie faktycznym sprawy oraz z uwagi na
dysproporcję ceny ofertowej wybranego wykonawcy zarówno względem wartości rynkowych
cen wykonania rzeczonego zamówienia, w ocenie odwołującego, uzasadniony jest wniosek,że cena oferty najkorzystniejszej jest ceną niedoszacowaną, uniemożliwiającą w aktualnych
warunkach gospodarczych realizację zamówienia. Odwołujący wskazał ponadto, że ww.
cena, z uwagi na brak jakichkolwiek czynników wpływających na ich „okazyjność” oraz ze
względu rzeczywistą wartość rynkową umów o przedmiotowe zamówienie, skalkulowana
została poniżej kosztów wykonywania przedmiotowych usług. Mając na uwadze powyższe,
odwołujący podkreślił, iż posiada pełną wiedzę i wieloletnie doświadczenie we współpracy
z zamawiającym przy wykonywaniu usługi. Odwołujący podkreślił, że wiedza dotycząca ww.
obiektów, ale przede wszystkim wspomniane powyżej wieloletnie doświadczenie pozwala
oszacować realne koszty wykonania usługi.
Odwołujący podniósł ponadto, że zgodnie z art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia
16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2003 r. Nr 153. poz. 1503,
ze zm.) czynem nieuczciwej konkurencji jest utrudnianie innym przedsiębiorcom dostępu do
rynku, w szczególności przez sprzedaż towarów lub usług poniżej kosztów ich wytworzenia
lub świadczenia albo ich odprzedaż poniżej kosztów zakupu w celu eliminacji innych
przedsiębiorców. Zaoferowane przez ww. wykonawcę ceny za realizację zamówienia,
w ocenie odwołującego rażąco niskie, stanowi de facto sprzedaż usług poniżej kosztów ich
wytworzenia lub świadczenia, co wypełnia dyspozycję przepisu art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy
o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Odwołujący podkreślił, iż przedstawione stanowisko
potwierdza opinia Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 4 lutego 2003 r.
„Interpretacja przepisów nowelizacji ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji (Dz. Urz. UOKiK z 2003 r. Nr 1. poz. 240)”. Jak wskazał odwołujący,
w opinii tej UOKiK napisał m.in.: „Na wstępie należy wskazać, że nie każde utrudnianie
dostępu do rynku jest czynem nieuczciwej konkurencji. Jest nim tylko takie utrudnianie innym
przedsiębiorcom dostępu do rynku, które może być uznane za sprzeczne z ustawą czyli
nieuczciwe. Aby tak się stało, muszą być spełnione przesłanki z art. 15 uznk. Za takie będą
więc uznawane tylko działania, które naruszają klauzulę generalną ustawy (art. 3 ust. 1) są
sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami oraz zagrażają lub naruszają interes innego
przedsiębiorcy lub klienta, a równocześnie skutkują utrudnianiem dostępu do rynku
i polegają w szczególności na zachowaniach wskazanych w przepisie szczególnym, którym
w tym wypadku jest art. 15 ustawy. Utrudnianie dostępu do rynku ma miejsce wtedy, gdy
przedsiębiorca podejmuje działania, które uniemożliwiają innemu przedsiębiorcy rynkową
konfrontację produkowanych przez niego towarów, w efekcie, czego swoboda
uczestniczenia w działalności gospodarczej, czyli swoboda wejścia na rynek, oferowania na
nim swoich towarów lub usług lub wyjścia z danego rynku, ulega ograniczeniu. Jeżeli
działania te nie wynikają z istoty konkurencji, lecz są podejmowane w celu utrudnienia
dostępu do rynku i przy pomocy środków nieznajdujących usprawiedliwienia w mechanizmie
wolnej konkurencji, stanowią one czyn nieuczciwej konkurencji”. Oferowanie towarów lub
usług poniżej ceny ich wytworzenia (cena dumpingowa, do której kwalifikowana jest również
cena rażąco niska) jest działaniem mającym na celu utrudnianie dostępu do rynku, co
stanowi czyn nieuczciwej konkurencji i tym samym wypełnia przesłanki, o których mowa
zarówno w przywołanej powyżej ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji jak również
stanowi przesłankę odrzucenia oferty z art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp.
Odwołujący zwrócił uwagę na fakt, iż zamawiający udzielając zamówienia
publicznego, a więc de facto dysponując środkami publicznymi, działa w celu zaspokojenia
potrzeb ludności i zobligowany jest mieć pewność, że wybrany wykonawca daje rękojmię
należytego, wykonania zamówienia a złożona przez niego oferta jest ofertą realistyczną,
gwarantującą świadczenie usługi zgodnie ze standardem wskazanym w specyfikacji
istotnych warunków zamówienia. Niedopuszczalnym jest, więc, w ocenie odwołującego, nie
tylko z uwagi na treść i znaczenie podstawowych zasad Pzp, ale również z uwagi na ww. cel,
któremu służyć ma prawidłowe procedowanie o udzielenie zamówienia publicznego,
zaniechanie przez zamawiającego jakiejkolwiek czynności wskazanej w ustawie służącej
wyborowi oferty najkorzystniejszej, a w konsekwencji narażenie zamawiającego na
ponoszenie wszelkich negatywnych skutków uzyskania świadczenia o niewłaściwej jakości.
Odwołujący podkreślił jednocześnie, że jako wykonawca świadczący kilka lat temu na
rzecz zamawiającego podobną usługę, posiada wiedzę pozwalającą jednoznacznie
twierdzić, że ryzyka związane z wykonywaniem przedmiotu zamówienia, wycenione zostały
przez ww. wykonawcę rażąco poniżej poziomu, który powinien być zakładany, jako
realistyczny, a tym samym gwarantujący prawidłowe wykonanie umowy o zamówienie
publiczne.
Argumentując zarzut naruszenia art. 24b ust. 3 ustawy Pzp w zw. z art. 26 ust. 2d
ustawy Pzp oraz w zw. z art. 26 ust. 3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie przez
zamawiającego wezwania do uzupełniania dokumentów, a w razie ich nieuzupełniania
wykluczenia wybranego wykonawcy z powodu niezłożenia w ofercie prawidłowej listy
podmiotów należących do tej samej grupy kapitałowej odwołujący wskazał, iż informacja
o grupie kapitałowej na str. 13 oferty jest niepełna. Jak zauważył odwołujący, nie można
pomijać faktu, że w skład grupy kapitałowej wybranego wykonawcy wchodzą również
następujące podmioty: Ever Cleaning Sp. z o.o., Ever Catering Sp. z o.o., Ever Holding
Sp. z o.o. oraz Ever Security Sp. z o.o. Mimo to wykonawca zaniechał uwzględnienia tych
podmiotów w złożonej w ofercie informacji o grupie kapitałowej. Zamawiający ma zatem
obowiązek wezwania wykonawcy do uzupełnienia braku w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp,
zaś w razie nieuzupełnienia zamawiający na podstawie art. 24b ust. 3 ustawy Pzp wyklucza
z postępowania o udzielenie zamówienia wykonawcę, który nie złożył wyjaśnień, oraz
wykonawcę, który nie złożył listy, o której mowa w art. 26 ust. 2d.
Odwołujący wniósł o:
1) uchylenie czynności wyboru jako najkorzystniejszej w postępowaniu oferty złożonej przez
wykonawcę EVER GRUPA Sp. z o.o.,
2) nakazanie zamawiającemu powtórzenia czynności badania i oceny ofert,
3) nakazanie zamawiającemu odrzucenia na podstawie art. 89 ust. 1 pkt. 3 i 4 ustawy Pzp
oferty złożonej przez wykonawcę EVER GRUPA Sp. z o.o. gdyż:
a) zawiera rażąco niską cenę;
b) jej złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji;
4) nakazanie zamawiającemu wezwania do uzupełnienia dokumentów w trybie art. 26 ust. 3
ustawy Pzp oraz w razie ich nieuzupełnienia wykluczenia wybranego wykonawcy na
podstawie art. 24b ust. 3 ustawy Pzp w zw. z art. 26 ust. 2d ustawy Pzp w związku ze
złożeniem wadliwej informacji o grupie kapitałowej,
5) nakazanie zamawiającemu dokonania ponownej oceny ofert i wybór oferty
najkorzystniejszej spośród niepodlegających odrzuceniu ofert złożonych przez wykonawców
niewykluczonych z postępowania, tj. oferty odwołującego.
Na rozprawie strony podtrzymały dotychczas prezentowane stanowiska.
Izba dokonała następujących ustaleń:
Szacunkowa wartość zamówienia została ustalona przez zamawiającego na kwotę
14 301 019,43 PLN netto, co sanowi równowartość 3 384 936,79 euro (pkt 2 Protokołu
postępowania w trybie przetargu nieograniczonego, Druk ZP-PN). Szacunkowa wartość
zamówienia powiększona o kwotę VAT to 16 755 723,30 PLN (oświadczenie
zamawiającego).
W przedmiotowym postępowaniu oferty złożyli następujący wykonawcy:
- wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia: CLEAN-SERVICE Sp. z o.o.
i CS Sp. z o.o. - cena brutto za całość zamówienia: 26 697 377,70 PLN, cena brutto
miesięcznie: 1 054 815,40 PLN, ilość etatów na umowy o pracę: 10,
- EVER GRUPA Sp. z o.o. – cena brutto za całość zamówienia: 19 731 501, 52 PLN, cena
brutto miesięcznie: 779 593, 11 PLN, ilość etatów na umowy o pracę: 45,75,
- wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia: KONSALNET OCHRONA
Sp. z o.o. i KLINET Sp. z o.o. - cena brutto za całość zamówienia: 30 671 501,60 PLN,
wartość oferty brutto miesięcznie: 1 211 833, 33 PLN, ilość etatów na umowy o pracę: 0,
- SKROMAK Sp. z o.o. - cena brutto za całość zamówienia: 22 482 973,46 PLN, cena brutto
miesięcznie: 888 303,97 PLN, ilość etatów na umowy o pracę: 40,
- Impel Cleaning Sp. z o.o. - cena brutto za całość zamówienia: 21 401 734,57 PLN, cena
brutto miesięcznie: 845 805, 84 PLN, ilość etatów na umowy o pracę: 27 (pkt 9 Protokołu
postępowania w trybie przetargu nieograniczonego, Druk ZP-PN, oferty poszczególnych
wykonawców).
W dniu 8 stycznia 2016 r. zamawiający poinformował wykonawców
o wyborze jako najkorzystniejszej oferty EVER GRUPA Sp. z o.o.
Krajowa
Izba
Odwoławcza,
rozpoznając
złożone
odwołanie
na
rozprawie
i uwzględniając zgromadzony materiał dowodowy w sprawie, w tym w szczególności treść
specyfikacji istotnych warunków zamówienia wraz z załącznikami, treść ofert złożonych
przez wykonawców ubiegających się o przedmiotowe zamówienie oraz dokumenty
wskazane w treści uzasadnienia, jak również stanowiska stron i uczestnika postępowania
zaprezentowane na piśmie i ustnie do protokołu posiedzenia i rozprawy, ustaliła i zważyła
co następuje.
Izba stwierdziła, że odwołujący legitymuje się interesem we wniesieniu środka
ochrony prawnej, o którym mowa w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp. Zakres zarzutów, w sytuacji
ich potwierdzenia się, wskazuje na pozbawienie odwołującego możliwości uzyskania
zamówienia i jego realizacji, narażając go tym samym na poniesienie w tym zakresie
wymiernej szkody. Izba nie podzieliła stanowiska zamawiającego stwierdzając, iż podstawą
do ustalenia braku interesu w uzyskaniu zamówienia nie może być okoliczność, iż cena
zaoferowana przez odwołującego przekracza kwotę, jaką zamawiający przeznaczył na
sfinansowanie zamówienia. Zamawiający nie wywodził, iż niemożliwe jest zwiększenie
ww. kwoty. Izba wzięła przy tym pod uwagę okoliczność, że wszystkie ceny zaoferowane
w przedmiotowym postępowaniu przez wykonawców ubiegających się o zamówienie
przekraczają kwotę, jaką zamawiający przeznaczył na sfinansowanie zamówienia, a mimo to
zamawiający dokonał wyboru oferty najkorzystniejszej, co świadczy o możliwości
zwiększenia budżetu na realizację przedmiotowego zamówienia.
Izba ustaliła, że rozpoznawane przez Izbę odwołanie dotyczy postępowania
o udzielenie zamówienia publicznego, które zostało wszczęte po dniu 19 października
2014 r., tj. po wejściu w życie przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy
– Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1232). Uwzględniając dyspozycję
art. 3 wskazanej ustawy, Izba rozpoznała niniejsze odwołanie w oparciu o przepisy ustawy
Pzp w brzmieniu obowiązującym aktualnie.
Rozpoznając odwołanie w granicach podniesionych zarzutów Izba uznała, że nie
podlega ono uwzględnieniu.
Za niezasadny Izba uznała zarzut naruszenia przez zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt
3 i 4 w zw. z art. 90 ust. 1 – 3 ustawy Pzp. Izba ustaliła, że do przedmiotowego
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego ma zastosowanie art. 90 ust. 1 ustawy
Pzp w brzmieniu nadanym mu w wyniku nowelizacji ustawy Pzp ustawą z dnia 29 sierpnia
2014 r. o zmianie ustawy Prawo zamówień publicznych (Dz. U. poz. 1232). Zgodnie z tym
przepisem, jeżeli cena oferty wydaje się rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia
i budzi uzasadnione wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu
zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi
z odrębnych przepisów, w szczególności jest niższa o 30% od wartości zamówienia lubśredniej arytmetycznej cen wszystkich ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień,
w tym złożenie dowodów, dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny.
Przywołany przepis zakłada możliwość powzięcia przez zamawiającego wątpliwości co do
zaoferowanej przez wykonawcę w postępowaniu ceny ofertowej, czy daje ona szanse na
prawidłowe wykonanie zamówienia. Ustawodawca dał w tym zakresie jednoznaczne
wytyczne, kiedy z całą pewnością zamawiający musi wystąpić o wyjaśnienia do wykonawcy,
tj. w sytuacji, gdy w danym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego zaistnieje
jedna z dwóch wymienionych w tym przepisie okoliczności - oferta jest niższa o 30% od
wartości szacunkowej zamówienia lub niższa o 30% od średniej arytmetycznej cen
wszystkich ofert złożonych w postępowaniu. Powyższe nie wyklucza możliwości wystąpienia
przez zamawiającego do wykonawcy o wyjaśnienia w zakresie elementów oferty mających
wpływ na wysokość ceny również w sytuacji, gdy różnica pomiędzy zaoferowaną ceną
a szacunkową wartością zamówienia lub średnią arytmetyczną cen wszystkich ofert
złożonych w postępowaniu jest mniejsza niż 30%, jeżeli zamawiający poweźmie wątpliwości
co do możliwości prawidłowej realizacji zamówienia.
W przedmiotowej sprawie ustawa Pzp nie zobowiązywała zamawiającego
do wezwania wykonawcy EVER GRUPA Sp. z o.o. do złożenia wyjaśnień w zakresie rażąco
niskiej ceny. Cena zaoferowana przez tego wykonawcę nie była niższa o 30% od
szacunkowej wartości zamówienia powiększonej o VAT (16 755 723,30 PLN), ale kwotę tę
przewyższała, jak też nie była niższa o 30% od średniej arytmetycznej ceny wszystkich
złożonych w tym postępowaniu ofert (24 197 017,77 PLN). Decyzja o skierowaniu wezwania
do wyjaśnień należała zatem do zamawiającego. Zamawiający oświadczył, że nie stwierdził
podstaw do skierowania takiego wezwania, nie powziął wątpliwości co do wysokości
zaoferowanych cen.
Izba stwierdziła, że odwołujący nie wykazał, że cena zaoferowana przez wykonawcę
EVER GRUPA Sp. z o.o. jest rażąco niska, jak też nie dowiódł, że powinna ona budzić
wątpliwości. Odwołujący nie wykazał przede wszystkim, że wartość zamówienia została
oszacowana przez zamawiającego w sposób nieprawidłowy. Dowodu na tę okoliczność nie
może stanowić złożone przez odwołującego na rozprawie Zestawienie budżetów oraz
najniższych wartości ofert w poszczególnych Oddziałach Poczty Polskiej S.A. Okoliczność,że w innych postępowaniach prowadzonych przez zamawiającego ceny ofert przekraczały
wartości zamówienia oszacowane przez zamawiającego sama w sobie nie może stanowić
o niedoszacowaniu przedmiotowego zamówienia. O niedoszacowaniu zamówienia przez
zamawiającego nie może też w prosty sposób świadczyć np. zwiększenie liczby placówek
objętych usługą w stosunku do postępowania z 2013 r., bowiem, jak wynika z oświadczenia
odwołującego złożonego w odwołaniu, mimo zwiększenia liczby placówek, zmniejszeniu
w stosunku do postępowania z 2013 r. uległy łączna powierzchnia terenu wewnętrznego,
terenu zewnętrznego, powierzchnia dachów.
Izba wzięła pod uwagę przedstawione w odwołaniu kalkulacje sporządzone przez
odwołującego. Odwołujący nie wykazał jednak, że kalkulacje te oparte są na najniższych
możliwych do poniesienia w toku realizacji zamówienia kosztach. Dowodów
potwierdzających prawidłowość wyliczeń odwołujący nie przedstawił. Z tego względu
zaprezentowane w odwołaniu kalkulacje mogą co najwyżej obrazować w jaki sposób
odwołujący kalkulował cenę swojej oferty tym bardziej, że zostały one oparte o własne, nie
narzucone przez zamawiającego czy wynikające z powszechnie obowiązujących norm
założenia. Odwołujący nie zakwestionował również skutecznie kalkulacji złożonej przez
EVER GRUPA Sp. z o.o. na rozprawie. Odwołujący odnosząc się do kalkulacji
zaprezentowanej przez przystępującego skupił się wyłącznie na wskazanej w kalkulacji
stawce 7 zł netto za godzinę pracy pracownika zatrudnionego na umowę zlecenia
stwierdzając, że kalkulując taką stawkę EVER GRUPA Sp. z o.o. nie ma świadomości treści
art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, zgodnie z którym niezależnie od tego czy przystępujący będzie
kalkulował cenę w oparciu o zatrudnienie na umowę o pracę czy w oparciu o umowę
zlecenia koszty pracy powinny być identyczne. Izba stoi na stanowisku, iż minimalne
wynagrodzenie, o którym mowa w art. 90 ust. 1 ustawy Pzp ma zastosowanie wyłącznie doświadczeń, które stanowią w świetle art. 22 § 1 ustawy dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks
pracy (Dz. U. z 2014 r., poz. 1502) stosunek pracy, w ramach którego pracownik
zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego
kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do
zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem. Tym samym, regulacji odnoszących się do
minimalnego wynagrodzenia nie stosuje się do świadczeń, które powyższego charakteru nie
mają i są realizowane zgodnie z odrębnymi przepisami prawa oraz z uwzględnieniem
okoliczności faktycznych, dotyczących przedmiotu lub charakteru świadczeń danej osoby na
podstawie umów cywilnoprawnych o dzieło, zlecenia, współpracy w oparciu o przepisy
Kodeksu cywilnego. Izba wzięła również pod uwagę okoliczność, iż w § 13 projektu umowy
zamawiający przewidział możliwość zmiany wynagrodzenia m.in. w sytuacji zmiany
minimalnego wynagrodzenia za pracę czy zasad podlegania ubezpieczeniom społecznym
oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu lub wysokości stawki składki na ubezpieczenie społeczne
lub zdrowotne.
O nierealności zaoferowanej przez EVER GRUPA Sp. z o.o. ceny, nie może, wbrew
twierdzeniom odwołującego, świadczyć zaoferowana stawka 2,20 PLN za 1 m² sprzątania
powierzchni biurowych. Odwołujący w odwołaniu kategorycznie stwierdził, że takie stawki na
rynku nie występują, są „bezspornie nierealistyczne”. Tymczasem, jak wynika
z oświadczenia zamawiającego, popartego załączonymi do odpowiedzi na odwołanie
wyciągami z ofert złożonych przez odwołującego w analogicznych postępowaniach
prowadzonych przez zamawiającego dla terenu Obszaru operacyjnego ds. nieruchomości
w Katowicach oraz dla obszaru wrocławskiego zaoferował stawki odpowiednio 1,84 PLN
i 0,65 PLN za sprzątanie 1 m² powierzchni biurowych. Co więcej, jak wykazał zamawiający,
aktualnie obowiązująca stawka dla 1 m² sprzątania powierzchni biurowych w umowie
zawartej z SKROMAK Sp. z o.o. dla regionu lubelskiego i świętokrzyskiego wynosi 1,60 PLN
(wyciąg z Umowy nr 135/PI14/2015/I/MNNLU z dnia 22 grudnia 2015 r. zawartej pomiędzy
Pocztą Polską S.A. a SKROMAK Sp. z o.o.). Odwołujący twierdzeniom zamawiającego
w tym zakresie nie zaprzeczył. Już powyższe świadczy o tym, iż stawka 2,20 PLN za 1 m²
sprzątania powierzchni biurowych nie może być uznana za nie występującą na rynku.
Mając powyższe na uwadze Izba stwierdziła, że odwołujący nie wykazał zasadności
swoich twierdzeń. Izba wzięła pod uwagę, że na obecnym etapie postępowania ciężar
wykazania, iż zamawiający powinien powziąć wątpliwości co do wysokości zaoferowanej
przez przystępującego ceny spoczywa na odwołującym. Dopiero po złożeniu na wezwanie
zamawiającego dokonane w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp wyjaśnień w zakresie
elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny, kiedy to wykonawca składający
wyjaśnienia zobowiązany jest wykazać, że zaoferowana przez niego cena nie jest rażąco
niska, oraz złożyć dowody na tę okoliczność, ciężar dowodu w postępowaniu odwoławczym
przechodzi na wykonawcę, którego oferty dotyczą zarzuty, o czym stanowi art. 190 ust. 1a
ustawy Pzp. W przedmiotowej sprawie, w ocenie Izby, różnice między cenami ofert
złożonych w przedmiotowym postępowaniu należy uznać za naturalny rezultat konkurencji
pomiędzy wykonawcami. Co za tym idzie, brak jest podstaw do nakazywania
zamawiającemu kierowania do wykonawcy EVER GRUPA Sp. z o.o. wezwania do złożenia
wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny, a tym bardziej do odrzucenia oferty EVER GRUPA
Sp. z o.o. na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp, bowiem czynność odrzucenia oferty
na tej podstawie w każdym przypadku musiałoby poprzedzać wezwanie dokonane na
podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, co wprost wynika z dyspozycji tego przepisu.
Wobec nie potwierdzenia się zarzutu dotyczącego zaoferowania przez EVER GRUPA
Sp. z o.o. rażąco niskiej ceny, na uwzględnienie nie zasługuje także zarzut zaniechania
odrzucenia przez zamawiającego oferty tego wykonawcy na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 3
ustawy Pzp, jako że odwołujący oparł przedmiotowy zarzut na twierdzeniu o nierealności
zaoferowanej przez przystępującego ceny.
Potwierdził się zarzut naruszenia przez zamawiającego art. 24b ust. 3 w zw. z art. 26
ust. 2d w zw. z art. 26 ust. 3 ustawy Pzp przez zaniechanie wezwania EVER GRUPA
Sp. z o.o. do uzupełnienia dokumentów, a w razie ich nieuzupełnienia wykluczenia ww.
wykonawcy z powodu niezłożenia w ofercie prawidłowej listy podmiotów należących do tej
samej grupy kapitałowej.
Zgodnie z art. 24 ust. 2 pkt 5 ustawy Pzp z postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego wyklucza się wykonawców, którzy należąc do tej samej grupy kapitałowej,
w rozumieniu ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów
(Dz. U. z 2015 r. poz. 184, 1618 i 1634), złożyli odrębne oferty lub wnioski o dopuszczenie
do udziału w tym samym postępowaniu, chyba że wykażą, że istniejące między nimi
powiązania nie prowadzą do zachwiania uczciwej konkurencji pomiędzy wykonawcami
w postępowaniu o udzielenie zamówienia. W celu uzyskania przez zamawiającego informacji
pozwalających na dokonanie oceny, czy w okolicznościach faktycznych konkretnego
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w stosunku do określonego wykonawcy
może zachodzić podstawa wykluczenia określona w art. 24 ust. 2 pkt 5 ustawy Pzp,
wykonawcy ubiegający się o zamówienie publiczne zostali ustawowo zobowiązani do
złożenia, wraz z ofertą lub wnioskiem o dopuszczenie do udziału w postępowaniu,
dokumentu w postaci listy podmiotów należących do tej samej grupy kapitałowej, bądź
dokumentu w postaci informacji o braku przynależności do takiej grupy (art. 26 ust. 2d
ustawy Pzp). Złożenia listy podmiotów należących do tej samej grupy kapitałowej wymagał
też zamawiający w przedmiotowym postępowaniu w pkt 6 ppkt 2 lit. c specyfikacji istotnych
warunków zamówienia.
Izba stwierdziła, iż w celu umożliwienia zamawiającemu dokonania należytej
weryfikacji, o której mowa w art. 24 ust. 2 pkt 5 ustawy Pzp, wykonawcy zobowiązani są
złożyć listę wszystkich podmiotów należących do tej samej grupy kapitałowej. Konsekwencją
nie złożenia takiej listy powinno być wykluczenie z postępowania na podstawie art. 24b ust. 3
ustawy Pzp, po uprzednim nieskutecznym wezwaniu wykonawcy do uzupełnienia
przedmiotowego braku. W przedmiotowej sprawie bezsporne między stronami jest, że
złożona przez EVER GRUPA Sp. z o.o. na stronie 13 oferty informacja o grupie kapitałowej
jest niepełna. Jednak również bezstronne między stronami jest, że wykonawcy, którzy poza
EVER GRUPA Sp. z o.o. złożyli oferty w przedmiotowym postępowaniu o udzielenie
zamówienia publicznego nie należą do grupy kapitałowej, do której należy przystępujący.
Tym samym, zaniechanie zamawiającego pozostaje bez wpływu na wynik postępowania
o udzielenie zamówienia. Z tego względu, mając na uwadze dyspozycję art. 192 ust. 2
ustawy Pzp, Izba, pomimo zasadności przedmiotowego zarzutu, nie uwzględniła odwołania.
Biorąc powyższe pod uwagę, Izba stwierdziła, że nie potwierdził się zarzut
naruszenia przez zamawiającego art. 7 ust. 1 i 3 oraz art. 91 ust. 1 ustawy Pzp.
Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 192 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, orzeczono jak
w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp
oraz § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r.
w sprawie wysokości wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: …………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 129/16 z dnia 2016-02-18
- Sygn. akt KIO 149/16 z dnia 2016-02-17
- Sygn. akt KIO 142/16 z dnia 2016-02-16
- Sygn. akt KIO 132/16 z dnia 2016-02-12
- Sygn. akt KIO 124/16 z dnia 2016-02-12
