rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2016-12-21
rok: 2016
data dokumentu: 2016-12-21
rok: 2016
sygnatury akt.:
KIO 2333/16
KIO 2333/16
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu
20 grudnia 2016 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu
12 grudnia 2016 r. przez
wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie
Konsorcjum firm: 1. Dolnośląskie
Przedsiębiorstwo Usługowe Sp. z o.o. (Lider Konsorcjum); 2. Przedsiębiorstwo Usług
Wielobranżowych Sp. z o.o., ul. Joannitów 13, 50-525 Wrocław (Partner); 3. Wodrol
Inwestycje Sp. z o.o. Spółka komandytowa, ul. Wilczyka 14, 55-093 Kiełczów (Partner);
z adresem dla lidera konsorcjum: ul. Boczna 2, 50-502 Wrocław w postępowaniu
prowadzonym przez
1. Polskie Koleje Państwowe Sp. A., ul. Szczęśliwiecka 62, 00-973
Warszawa; 2. PKP Polskie Linie Kolejowe Sp. A., ul. Targowa 74, 03-734 Warszawa;
w imieniu i na rzecz których działają na podstawie udzielonego pełnomocnictwa
Polskie Koleje Państwowe Sp. A., ul. Szczęśliwicka 62, 00-973 Warszawa
20 grudnia 2016 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu
12 grudnia 2016 r. przez
wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie
Konsorcjum firm: 1. Dolnośląskie
Przedsiębiorstwo Usługowe Sp. z o.o. (Lider Konsorcjum); 2. Przedsiębiorstwo Usług
Wielobranżowych Sp. z o.o., ul. Joannitów 13, 50-525 Wrocław (Partner); 3. Wodrol
Inwestycje Sp. z o.o. Spółka komandytowa, ul. Wilczyka 14, 55-093 Kiełczów (Partner);
z adresem dla lidera konsorcjum: ul. Boczna 2, 50-502 Wrocław w postępowaniu
prowadzonym przez
1. Polskie Koleje Państwowe Sp. A., ul. Szczęśliwiecka 62, 00-973
Warszawa; 2. PKP Polskie Linie Kolejowe Sp. A., ul. Targowa 74, 03-734 Warszawa;
w imieniu i na rzecz których działają na podstawie udzielonego pełnomocnictwa
Polskie Koleje Państwowe Sp. A., ul. Szczęśliwicka 62, 00-973 Warszawa
orzeka:
1. oddala odwołanie
2. kosztami postępowania obciąża
Konsorcjum firm: 1. Dolnośląskie Przedsiębiorstwo
Usługowe Sp. z o.o. (Lider Konsorcjum); 2. Przedsiębiorstwo Usług Wielobranżowych
Sp. z o.o., ul. Joannitów 13, 50-525 Wrocław (Partner); 3. Wodrol Inwestycje Sp. z o.o.
Spółka komandytowa, ul. Wilczyka 14, 55-093 Kiełczów (Partner); z adresem dla lidera
konsorcjum: ul. Boczna 2, 50-502 Wrocław i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców
Konsorcjum firm: 1. Dolnośląskie Przedsiębiorstwo Usługowe Sp. z o.o. (Lider
Konsorcjum); 2. Przedsiębiorstwo Usług Wielobranżowych Sp. z o.o., ul.
Joannitów 13, 50-525 Wrocław (Partner); 3. Wodrol Inwestycje Sp. z o.o.
Spółka komandytowa, ul. Wilczyka 14, 55-093 Kiełczów (Partner); z adresem
dla lidera konsorcjum: ul. Boczna 2, 50-502 Wrocław tytułem wpisu od
odwołania,
2.2. zasądza od wykonawców
Konsorcjum firm: 1. Dolnośląskie Przedsiębiorstwo
Usługowe Sp. z o.o. (Lider Konsorcjum); 2. Przedsiębiorstwo Usług
Wielobranżowych Sp. z o.o., ul. Joannitów 13, 50-525 Wrocław (Partner);
3. Wodrol Inwestycje Sp. z o.o. Spółka komandytowa, ul. Wilczyka 14, 55-093
Kiełczów (Partner); z adresem dla lidera konsorcjum: ul. Boczna 2, 50-502
Wrocław na rzecz 1. Polskie Koleje Państwowe Sp. A., ul. Szczęśliwiecka 62,
00-973 Warszawa; 2. PKP Polskie Linie Kolejowe Sp. A., ul. Targowa 74, 03-734
Warszawa; w imieniu i na rzecz których działają na podstawie udzielonego
pełnomocnictwa Polskie Koleje Państwowe Sp. A., ul. Szczęśliwicka 62,
00-973 Warszawa kwotę
3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero
groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 22 grudnia 2015 r. poz. 2164 z późn. zm.) na niniejszy wyrok -
w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego
w Warszawie.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt: KIO 2333/16
U z a s a d n i e n i e
Postępowanie o udzielnie zamówienia publicznego prowadzone w trybie przetargu
nieograniczonego
pn.:
„Świadczenie-usług
utrzymania
czystości
w
wybranych
lokalizacjach zarządzanych przez PKP S.A. i PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.”
(nr postępowania KIZ/2016/WNP-005618) - zadanie nr 14 - Wrocław, zostało wszczęte
ogłoszeniem w Dzienniku Urzędowym Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich za
numerem 2016/S 172-309518 z 07.09.2016 r., przez 1. Polskie Koleje Państwowe Sp. A.,
ul. Szczęśliwiecka 62, 00-973 Warszawa; 2. PKP Polskie Linie Kolejowe Sp. A., ul. Targowa
74, 03-734 Warszawa; w imieniu i na rzecz których działają na podstawie udzielonego
pełnomocnictwa Polskie Koleje Państwowe Sp. A., ul. Szczęśliwicka 62, 00-973 Warszawa
zwane dalej: „Zamawiającym”.
W dniu 02.12.2016 r. (e-mailem) Zamawiający poinformował o odrzuceniu oferty -
Konsorcjum firm: 1. Dolnośląskie Przedsiębiorstwo Usługowe Sp.
z o.o. (Lider Konsorcjum);
2. Przedsiębiorstwo Usług Wielobranżowych Sp. z o.o.,
ul. Joannitów 13, 50-525 Wrocław
(Partner); 3. Wodrol Inwestycje Sp. z o.o. Spółka komandytowa, ul. Wilczyka
14, 55-093
Kiełczów
(Partner); z adresem dla lidera konsorcjum: ul. Boczna 2, 50-502 Wrocław zwane
daje: „Konsorcjum DPU” albo „Odwołującym”.
W dniu 12.12.2016 r. (wpływ bezpośredni do Prezesa KIO): Konsorcjum DPU wniosło
odwołanie na w/w czynność i zaniechania z 02.12.2016 r. Kopie odwołania Zamawiający
otrzymał w dniu 09.12.2016 r. (wpływ bezpośredni do Kancelarii Zamawiającego). Wniósł
odwołanie względem odrzucenia oferty Odwołującego w ww. przetargu w zakresie zadania
nr 14 - Wrocław, pomimo, że oferta Odwołującego powinna zostać uznana za
najkorzystniejszą albowiem uzyskała najwyższą ilość punktów według kryteriów
Zamawiającego, a w konsekwencji powinna zostać wybrana. Wobec powyższego zarzucił
Zamawiającemu naruszenie przepisów:
1. art. 89 ust. 1 pkt. 4 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
(t.j. Dz. U. z 22 grudnia 2015 r. poz. 2164 z późn. zm.) zwanej dalej: „Pzp” poprzez uznanie
przez Zamawiającego, że oferta Odwołującego jak i poszczególne jej składniki zawierają
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, pomimo, że oferta Odwołującego
jak i jej poszczególne składniki nie zawierają rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu
zamówienia,
2. art. 90 ust. 3 Pzp poprzez uznanie, że oferta Odwołującego jak i jej poszczególne
składniki zawierają rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, oraz, że
Odwołujący nie udowodnił, że jest w stanie wykonać usługę z zyskiem, pomimo że złożone
wyjaśnienia przez Odwołującego w sposób wyczerpujący dowodzą, że oferta Odwołującego
jak i poszczególne jej składniki nie zawierają rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu
zamówienia, a Odwołujący jest w stanie wykonać usługę osiągając zysk,
3. art. 7 ust. 1 Pzp poprzez naruszenie zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania
Wykonawców, przejawiającej się w szczególności tym, że Zamawiający wezwał do
wyjaśnienia rażąco niskiej ceny tylko Odwołującego, a następnie odrzucił jego ofertę a nie
wzywał Przedsiębiorstwo BACA sp. z o.o. lub Impel Cleaning Sp. z o.o. do wyjaśnienia
rażąco niskiej ceny, oraz nie odrzucił oferty Przedsiębiorstwo BACA Sp. z o.o. oraz Impel
Cleaning Sp. z o.o. z powodu podejrzenia stosowania rażąco niskiej ceny lub niektórych
składników ceny. Wobec powyższych zarzutów wnosił o nakazanie:
1. Zamawiającemu unieważnienie czynności odrzucenia oferty Odwołującego w zakresie
zadania nr 14 - Wrocław ww. postępowania,
2. Zamawiającemu dokonania czynności powtórnej oceny ofert w zakresie zadania nr 14 -
Wrocław ww. postępowania, zgodnie z kryteriami oceny SIWZ,
3. zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego zwrotu kosztów postępowania
odwoławczego, według norm przepisanych.
Pismem z 18.10.2016r. Zamawiający wezwał Odwołującego do wyjaśnienia
wątpliwości Zamawiającego dot. rażąco niskiej ceny, wskazując, że Wykonawca w ofercie
zaoferował cenę za usługi utrzymania czystości powierzchni zewnętrznych, która budzi
wątpliwości Zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie
z wymaganiami określonymi SIWZ. Zamawiający wskazał, że Wykonawca zaproponował
cenę za 1 m2 powierzchni zewnętrznej w wysokości 0,01 zł (zarówno dla PKP S.A. jaki i dla
PKP PLK S.A.) która wydaje się rażąco niska i budzi wątpliwość Zamawiającego w zakresie
możliwości prawidłowej realizacji usługi. W odpowiedzi na powyższe wezwanie, Wykonawca
w terminie złożył obszerne wyjaśnienia dotyczące sposobu obliczenia ceny, zgodnie
z żądaniem Zamawiającego. Pismem z 02.12.2016r. Zamawiający poinformował
Odwołującego o tym, że jego oferta została odrzucona na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 oraz
art. 90 ust. 3 Pzp. W uzasadnieniu odrzucenia oferty Zamawiający wskazał m.in., iż
wyjaśnienia Odwołującego maja charakter ogólny, odnoszą się do łącznej wartości ceny
oferty, a przyjęte dla wyliczenia koszty realizacji usług na terenach zewnętrznych nie
potwierdzają, iż można zrealizować usługi za kwotę wskazaną w ofercie. Jednocześnie
w uzasadnieniu Zamawiający wskazuje, iż złożone wyjaśnienia nie zawierają rozbicia
kosztów w zależności od rodzaju sprzątanej powierzchni, z których wynikałaby możliwość
należytego wykonania usługi za 0,01 zł/m2 powierzchni zewnętrznej. W tym miejscu
wskazał, iż Zamawiający w wezwaniu z 18.10.2016 r. pomimo zgłoszonych wątpliwości nie
wymagał od Odwołującego przedstawienia szczegółowej kalkulacji ceny jednostkowej za 1
m2 powierzchni zewnętrznej. Zamawiający wezwał Odwołującego do złożenia wyjaśnień
i przedstawienia dowodów dotyczących wyliczenia ceny, czyli ceny oferty, nie zaś ceny
jednostkowej za 1 m2 powierzchni zewnętrznej. Fakt ten potwierdza określenie przez
Zamawiającego obligatoryjnych elementów jakie powinny znaleźć się w wyjaśnieniach
Odwołującego, które dotyczą ceny oferty dla danego zadania, w tym elementów dotyczących
powierzchni wewnętrznych, np. „2) miesięczny całkowity koszt wynagrodzenia pracowników
dedykowanych dla serwisu dziennego wraz z liczbą RBH/mc - serwis na być zapewniony
zgodnie SIWZ codziennie, w godz. 6:00 - 20:00 przez cały okres umowy.”. Również
w żadnym innym miejscu wezwania Zamawiający nie wymagał przedstawienia szczegółowej
kalkulacji ceny jednostkowej za 1 m2 powierzchni zewnętrznej. Nie należy tego traktować
jako błąd Zamawiającego, ale jako jego celowe działanie wynikające z faktu, iż Zamawiający
nie dopuścił realnej wyceny obiektów tak aby Wykonawcy w formularzu ofertowym wskazali
rzeczywiste ceny usługi za dany obiekt. W wyjaśnieniach z 30.09.2016 r. w odpowiedzi na
pytanie 5 Zamawiający jednoznacznie wskazał, iż: „nie ma możliwości odrębnej wyceny
poszczególnych obiektów w zadaniu.”, ponadto wskazał, iż Stawki są stawkami ryczałtowymi
dla całego zadania. Zaś w przypadku podania różnych stawek Zamawiający dokona
uśrednienia stawki dla danego zadania odpowiednio dla PKP SA i PKP PLK. Odwołujący
przedstawił
szczegółowe
wyjaśnienia
zgodnie
z
wymaganiami
Zamawiającego
przedstawiając i uzasadniając m.in. wszystkie obligatoryjne elementy. Wobec powyższego
uznanie przez Zamawiającego, że wyjaśnienia Odwołującego mają charakter ogólny i nie
zawierają rozbicia kosztów w zależności od rodzaju sprzątanej powierzchni, czego nie
wymagał de facto w wezwaniu Zamawiający i na tej podstawie twierdzenie, że oferta zawiera
rażąco niską cenę i w konsekwencji jej odrzucenie stanowi naruszenie art. 90 ust. 3 Pzp.
Odnosząc się do stanu faktycznego nn. postępowania, jak i przepisów prawnych
w tym zakresie należy uznać, że decyzja Zamawiającego o odrzuceniu oferty Odwołującego
w zakresie zadania nr 14 - Wrocław ww. postępowania narusza przepisy ustawy Prawo
zamówień publicznych i winna zostać unieważniona. Wykonawca wskazał, że cena oferty
Wykonawcy w zakresie zadania nr 14 - Wrocław wynosi kwotę 7.486.381,56 zł, tj.
w części PKP S.A. 2.419.190,97 zł brutto oraz w części PKP PLK S.A. 5.067.190,59 zł
brutto. Cena zaproponowana przez Wykonawcę na realizację zadania nr 14 - Wrocław jest
jedynie niewiele niższa od kwot, jakie Zamawiający zamierzał przeznaczyć na realizację tego
zadania. Zamawiający zamierzał mianowicie przeznaczyć na sfinansowanie zadania nr 14 -
Wrocław kwotę 7.655.181,06 zł w tym dla części PKP S.A. 2.421.736,20 zł brutto oraz dla
części PKP PLK S.A. 5.233.444,86 zł brutto. Wykonawca również wskazał, że oferta cenowa
Odwołującego w zakresie zadania nr 14 - Wrocław jest wyższa od drugiej oferty w zakresie
zadania nr 14, tj. od oferty Przedsiębiorstwa BACA sp. z o.o., który zaproponował kwotę
6.802.263,09 zł brutto, w tym kwotę 2.357.984,58 zł w części przeznaczonej na rzecz PKP
S.A. oraz kwotę 4.444.278,51 zł w części przeznaczonej na rzecz PKP PLK S.A. Porównanie
całkowitej ceny Odwołującego do ceny zaproponowanej przez Przedsiębiorstwo BACA Sp.
z .o.o. ma istotne znaczenie dla oceny czy w sprawie zachodzi rażąco niska cena, albowiem
Odwołujący wykonuje obecnie usługę utrzymania czystości dworców w zakresie tożsamym
z zakresem zadania nr 14 - Wrocław. Skoro zatem Odwołujący posiadając wiedzę
i doświadczenie w zakresie realizacji tej samej usługi, proponuje cenę wyższą od ceny
zaproponowanej przez Przedsiębiorstwo BACA Sp. z o.o., to należy przyjąć, że Odwołujący
jest w stanie zagwarantować należyte wykonanie przedmiotu zamówienia osiągając zysk.
Ponadto Przedsiębiorstwo BACA Sp. z o.o. wykonuje podobne zadania na terenie kraju
i również posiada szerokie doświadczenie w zakresie realizacji podobnych usług, co
prowadzi do wniosku, że zna koszty świadczenia usługi, w tym w zakresie zadania nr 14 -
Wrocław. Powyższe porównanie cen, powinno również prowadzić do wniosku, że
Odwołujący skalkulował cenę w sposób prawidłowy i zgodnie z aktualnymi warunkami
rynkowymi, uwzględniając wszystkie koszty świadczenia usługi oraz w taki sposób, abyświadczyć usługę osiągając zysk z realizacji kontraktu. Cena oferty Odwołującego nie
powinna zostać zatem uznana za rażąco niską, mogącą skutkować sankcją odrzucenia
oferty z postępowania. Odwołujący zauważył, że Pzp nie zawiera definicji legalnej „rażąco
niskiej ceny”. W piśmiennictwie i orzecznictwie KIO najczęściej wskazuje się, że z uwagi na
cel przedmiotowej regulacji: „za ofertę z rażąco niską ceną można uznać ofertę z ceną
niewiarygodną, nierealistyczną w porównaniu do cen rynkowych podobnych zamówień.
Oznacza to cenę znacząco odbiegającą od cen przyjętych, wskazującą na fakt realizacji
zamówienia poniżej kosztów wytworzenia usługi, dostawy, roboty budowlanej. Przyczyną
wyraźnie niższej ceny od innych ofert może być albo świadome działanie wykonawcy, albo
nierzetelność kalkulacji wykonawcy, co grozi nienależytym wykonaniem lub niewykonaniem
zamówienia w przyszłości” (W. Dzierżanowski, J. Jerzykowski, M. Stachowiak, Prawo
zamówień publicznych, Komentarz, Warszawa 2012, komentarz do art. 89). Powszechnie
ukształtował się również pogląd, że „rażąco niska cena odnosi się do ceny za cały przedmiot
zamówienia, a nie do poszczególnych pozycji kosztowych, co wynika jednoznacznie
z brzmienia przepisu art. 89 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 90 ust. 3 ustawy z dnia 29 stycznia
2004 roku - Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.)”
(wyrok KIO z dnia 18.02.2012 sygn. akt. KIO 240/13). Podobne stanowisko wyrażone zostało
w orzeczeniach KIO: wyrok KIO z 26.06.2015 r., sygn. akt: KIO 1246/15, wyrok KIO
z 04.07.2013 r., sygn. akt: KIO 1395/13, wyrok KIO z 19.04.2013 r., sygn. akt: KIO 791/13,
wyrok KIO z 06.02.2009 r., sygn. akt: KIO/UZP/109/09, wyrok SO Kraków z 13.03.2012 r.,
sygn. akt: XII Ga 73/12, wyrok KIO z 18.02.2012 r., sygn. akt: KIO 240/13, wyrok KIO
z 20.01.2012 r., sygn. akt: KIO 2814/11, wyrok KIO z 07.01.2016 r., sygn. akt: KIO 2775/15,
wyrok KIO z 29.05.2008 r., sygn. akt: KIO/UZP 466/08. Zwrócił także uwagę na niedawne
orzeczenie KIO z 20.07.2016r pod sygn. akt. KIO 1145/16. W uzasadnieniu tego orzeczenia
KIO obszernie uzasadniła w jaki sposób należy interpretować pojęcie „rażąco niskiej ceny”.
Zgodnie uzasadnieniem tego wyroku: „W orzecznictwie przyjmuje się, że za ofertę z rażąco
niską ceną należy uznać ofertę, której cena jest nierealna w relacji m.in. do cen rynkowych
podobnych zamówień, co może wskazywać na fakt wykonania zamówienia poniżej kosztów
wytworzenia, chyba że wykonawca jest w stanie wykazać szczególne okoliczności, które
pozwalają na przyjęcie ceny na danym poziomie, bez zagrożenia dla prawidłowej realizacji
zamówienia. Jak stwierdził Sąd Okręgowy w Katowicach w wyroku z dnia 30 stycznia 2007 r.
sygn. akt XIX GA 3/07, o cenie rażąco niskiej można mówić wówczas, gdy oczywiste jest, że
przy zachowaniu reguł rynkowych wykonanie umowy przez wykonawcę byłoby dla niego
nieopłacalne. Rażąco niska cena jest to cena niewiarygodna, oderwana całkowicie od
realiów rynkowych. Stanowisko o niedopuszczalności automatycznego przyjmowania,
wyłącznie na podstawie kryterium arytmetycznego, że cena poniżej pewnego poziomu jest
ceną rażąco niską, jest ugruntowane w orzecznictwie (tak m.in. orzeczenie ETS z dnia 22
czerwca 1989 r., w sprawie C-l 03/8 - Fratelli Constanzo). Pogląd przeciwny kłóciłby się
z logiką i celem postępowań przetargowych, które mają prowadzić - w warunkach
konkurencji - do wyboru oferty najkorzystniejszej” (por. uzasadnienie wyroku KIO z dnia
20.07.2016r sygn. akt. 1145/16”). Mając na uwadze powyższe wskazał, że oferta
Odwołującego nie odbiega od ofert rynkowych, albowiem jest wyższa od oferty
Przedsiębiorstwa BACA sp. z o.o. w zakresie zadania nr 14 - Wrocław i porównywalna
z pozostałymi ofertami składanymi w nn. postępowaniu. Ponadto wskazał, że w zakresie
ceny za sprzątanie 1 m2 powierzchni zewnętrznej oferta Odwołującego jest porównywalna
z ofertami innych wykonawców występujących w nn. postępowaniu. Otóż oferta
Przedsiębiorstwa BACA Sp. z o.o. w zakresie zadania nr 14 na sprzątanie 1 m2 powierzchni
zewnętrznej przedstawia stawkę 0,08 złotych za 1 m2. Warty uwagi jest również fakt, że
Impel Cleaning Sp. z o.o. złożyła oferty cenowe m.in. na zadania nr 2, 4, 10 i 12, proponując
stawki w zakresie sprzątania 1m2 powierzchni zewnętrznej według poniższego zestawienia:
Firma
Oferta na zadanie
Stawka sprzątania lm
2
pow.
zewnętrznej PKP S.A.
Stawka sprzątania lm
2
pow.
zewnętrznej PKP PLK S.A.
Impel Cleaning sp z oo
Zadanie nr 2
0,10 zł
0,04 zł
Impel Cleaning sp z oo
Zadanie nr 4
0,18 zł
0,02 zł
Impel Cleaning sp z oo
Zadanie nr 10
0,06 zł
0,04 zł
Impel Cleaning sp z oo
Zadanie nr 12
0,11 zł
0,03 zł
W dniu 07.12.2016 r. decyzją Zamawiającego oferta Impel Cleaning Sp. z o.o. na
zadanie nr 10 i zad. 13 została wybrana pomimo iż w zadaniu 10 stawka za sprzątanie 1 m2
wynosiła zaledwie 0,04 zł i 0,06 zł a w zadaniu nr 13 w części PKP PLK wynosiła zaledwie
0,05 zł, natomiast kwota jaka Zamawiający przeznaczył, została przekroczona
o 5.770.637,28 zł. W ocenie Zamawiającego firma Impel jest w stanie wykonać usługę na
powierzchniach terenów zewnętrznych na poziomie 0,02 zł 0,03 zł i 0,04, a nasze
konsorcjum nie. Jest to jaskrawy przykład, że Zamawiający nie traktuje wszystkich
wykonawców jednakowo albo istnieje inna możliwość , iż Zamawiający przyjął cenę w ofercie
firmy Impel za całe zadanie a nie analizował jej dla każdego obiektu osobno .
Powyższe informację dowodzą, że oferta Odwołującego nie odbiega od cen
rynkowych zaproponowanych przez konkurencję w szczególności jeżeli chodzi
o świadczenie usług sprzątania powierzchni zewnętrznej na rzecz PKP PLK S.A. W tym
zakresie firma konkurencyjna - Impel Cleaninig Sp. z o.o. - zaproponowała świadczenie
usług niemalże na tym samym poziomie cenowym, co Odwołujący, oferując stawki od 0,02
złotego do 0,04 złotego za świadczenie usług sprzątania 1 m2 powierzchni zewnętrznej.
W tym zakresie Zamawiający nie miał wątpliwości co do faktu, że nie zachodzi
przypadek rażąco niskiej ceny i nie wzywał nawet Impel Cleaning Sp. z o.o. do wyjaśnienia
rażąco niskiej ceny. Możliwość taka przewidziana została również w znowelizowanym
przepisie art. 24aa ust. 1 Pzp, zgodnie z którym Zamawiający może, w postępowaniu
prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego, najpierw dokonać oceny ofert,
a następnie zbadać, czy wykonawca, którego oferta została oceniona jako najkorzystniejsza,
nie podlega wykluczeniu oraz spełnia warunki udziału w postępowaniu, o ile taka możliwość
została przewidziana w specyfikacji istotnych warunków zamówienia lub w ogłoszeniu
o zamówieniu. Wprowadzony przepis art. 24aa ust. 1 Pzp reguluje tzw. procedurę
odwróconą wyboru ofert, która umożliwia Zamawiającemu najpierw ocenę ofert, a następnie
zbadanie czy wykonawca, którego oferta została oceniona jako najkorzystniejsza, nie
podlega wykluczeniu oraz spełnia warunki udziału w postępowaniu.
Brak ze strony Zamawiającego wezwania Impel Cleaning Sp. z o.o. do wyjaśnienia
wątpliwości dot. rażąco niskiej ceny w zakresie oferty sprzątania 1m2 powierzchni
zewnętrznej lub wręcz brak takich wątpliwości oznacza naruszenie przez Zamawiającego
zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania Wykonawców, o której mowa w art. 7 ust.
1 Pzp. Zamawiający jedynie Odwołującego wzywał do wyjaśnienia czy zachodzi rażąco niska
cena poszczególnych pozycji kosztorysowych, co sprawia, że Odwołujący jest w sposób
gorszy traktowany przez Zamawiającego aniżeli pozostali oferenci. Natomiast Zamawiający
nie wypełnił ustawowego obowiązku przeprowadzenia postępowania zgodnie z zasadami
proporcjonalności i przejrzystości.
Wobec powyższego należy ponownie odnieść się do uzasadnienia orzeczenia KIO
z 20.07.2016r. pod sygn. akt. KIO 1145/16, w którym KIO wskazuje, że: „przy ocenie, czy
mamy do czynienia z „rażąco niską ceną”, co do zasady należy brać pod uwagę cenę
całkowitą oferty, a nie ceny jednostkowe za poszczególne elementy oferty. Tak więc ocena
tego, czy dana oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia
powinna być dokonana, w odniesieniu do całości ceny zaproponowanej przez wykonawcę
(tak wyrok SO w Lublinie z dnia 24 marca 2005 r. w sprawie o sygn. akt II Ca 425/04 oraz
wyrok SO w Poznaniu z dnia 17 stycznia 2006 r. w sprawie o sygn. akt II Ca 219/05).”
(uzasadnienie wyroku KIO z dnia 20.07.2016r. pod sygn. akt. KIO 1145/16).
Nie ulega natomiast wątpliwości, że całkowita cena za realizację zadania nr 14 -
Wrocław nie jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia i gwarantuje należyte
wykonanie przedmiotu zamówienia z zyskiem dla Odwołującego.
Ponadto KIO ww. orzeczeniu (sygn. akt. KIO 1145/16) wskazała, że- „Istotny jest
także fakt, że każdy z wykonawców ma własny indywidualny sposób budowania strategii
cenowej w składanej ofercie i kalkulacji jej elementów składowych. Tak więc różnica
pomiędzy cenami zaoferowanymi w ofertach złożonych przez poszczególnych wykonawców
ubiegających się o zamówienie należy co do zasady uznać za naturalny objaw strategii
cenowej wykonawców, jak i konkurencji na rynku. Nie jest ona także elementem
wystarczającym dla stwierdzenia rażąco niskiej ceny oferty.
Jak pokazuje praktyka, dokonanie prawidłowej oceny, czy zaoferowana przez
wykonawcę w danym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego cena jest ceną
rażąco niską wymaga uwzględnienia wielu czynników, w szczególności analizy wysokości
danej ceny ofertowej w stosunku do panujących warunków rynkowych oraz przede
wszystkim indywidualnych warunków działania danego wykonawcy - dostępnych tylko temu
wykonawcy (w odróżnieniu od warunków, w których działa przeciętny przedsiębiorca w danej
branży). W orzecznictwie dominuje ugruntowany pogląd, że w każdym przypadku konieczne
jest dokonanie oceny indywidualnej, z uwzględnieniem okoliczności charakterystycznych dla
danego przedmiotu zamówienia, warunków rynkowych i sytuacji danego wykonawcy.”
(uzasadnienie wyroku KIO z dnia 20.07.2016r. sygn. akt. KIO 1145/16).
Wobec powyższego należy uznać, że zaproponowanie przez Odwołującego
w zakresie zadania nr 14 - Wrocław stawki 0,01 złotego za sprzątanie 1 m2 pow.
zewnętrznej jak i przez Impel Cleaning sp. z o.o. stawki 0,02 złotego do 0,04 złotego za
sprzątanie 1 m2 pow. zewnętrznej w zadaniach 2, 4, 10 i 12 należy uznać za element
budowania strategii cenowej i kalkulacji jej elementów składowych a nie za rażąco niską
cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, gdyż całkowita cena oferty gwarantuje
wykonanie zadania z osiągnięciem zysku.
Istotne dla nn. postępowania pozostają również zapisy SIWZ dotyczące sposobu
kalkulacji ceny. Zamawiający ustalił, że wykonawcy podają w ofercie cenę całkowitą brutto
dla danego zadania w sposób określony w Formularzu ofertowym (Załącznik nr 1 do SIWZ)
oraz formularzu cenowym dla danego zadania (załącznik nr 1.1 do 1.15. do SIWZ). (por.
rozdział XVII Opis sposobu obliczenia ceny, pkt. 2 lit. d) SIWZ - str. 20). Pkt. 2 lit. f tego
rozdziału stanowi: „Cenę oferty w każdym Zadaniu stanowi suma iloczynów: stawki 1m2
powierzchni wewnętrznej i liczby metrów kwadratowych tej powierzchni oraz stawki za 1 m2
powierzchni zewnętrznej i liczby metrów kwadratowych tej powierzchni w odniesieniu do
każdego obiektu PKP S.A. oraz dla PKP PLK S.A. powiększona o prawo opcji”. Zapis ten nie
stanowi, że ceną oferty są ceny jednostkowe świadczenia usługi za lm2 powierzchni
zewnętrznej lub powierzchni wewnętrznej a co za tym idzie Odwołujący nie określał kosztów
i ceny wykonania usługi dla terenów zewnętrznych i wewnętrznych osobno
z uwzględnieniem podziału na spółki PKP S.A. i PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. lecz
traktowało usługę jako usługę kompleksową.
Pragniemy również zwrócić uwagę na zapisy SIWZ dotyczące sposobu kalkulacji
oferty
w
postępowaniu
nr
KIZ/2016/WNP-004720
oraz
KIZ/2016/WNP-005618.
W pierwszych z nich w rozdz. VI „Opis sposobu obliczenia ceny oferty” pkt. 2 ust. e) -
(załącznik nr 3) istnieje zapis „Wykonawca zobowiązany jest skalkulować stawkę za lm2
powierzchni wewnętrznej i za 1 m2 powierzchni zewnętrznej dla każdego obiektu oddzielnie
dla PKP S.A. oraz dla PKP PLK S.A., natomiast w bieżącym postępowaniu KIZ/2016/WNP-
005618 rozdz. XVII „Opis sposobu obliczenia ceny” pkt 2. ust. e) (załącznik nr 4):
„Wykonawca zobowiązany jest skalkulować stawkę za 1 m2 powierzchni wewnętrznej i za 1
m2 powierzchni zewnętrznej dla każdego zadania oddzielnie dla PKP S.A. oraz dla PKP PLK
S.A. W złożonej ofercie kalkulacja opiewa na kwoty: dla PKP S.A. 2.419.190,97 złotych
brutto (wartość przeznaczona 2.421.736,20 złotych brutto - oferta niższa o 0,11%) oraz dla
części PKP PLK S.A. 5.067.190,59 złotych brutto (wartość przeznaczona 5.233.444,86
złotych brutto - oferta niższa o 3,18%).
Należy przy tym również zwrócić uwagę, że Wykonawca przystępujący do
postępowania zadał pytanie nr 5 o treści: „Czy stawka jednostkowa dla każdego obiektu
(stacji) za 1 m2 sprzątanej powierzchni (zarówno wewnętrznej jak i zewnętrznej) musi być
taka sama? Sugeruje to konstrukcja formularza cenowego”.
W odpowiedzi na pytanie Zamawiający wskazał: „Zamawiający informuje, że
Wykonawca wycenia koszt usługi za 1m2 powierzchni wewnętrznej oraz 1m2 powierzchni
zewnętrznej odrębnie dla PKP S.A. i odrębnie dla PKP PLK S.A. dla całego zdania.
Wykonawca wycenia 2 stawki dla PKP S.A. (za po w. zewn. i pow. wewn.) oraz 2 stawki dla
PKP PLK S.A. (za pow. zewn. i pow. wewn.). Nie ma możliwości odrębnej wyceny
poszczególnych obiektów w zadaniu. Stawki (za 1 m2 pow. wewn. dla PKP S.A., za 1 m2
pow. zewn. dla PKP S.A., za 1 m2 pow. wewn. dla PKP PLK S.A., za 1m2 pow. zewn. dla
PKP PLK S.A.) są stawkami ryczałtowymi dla całego zadania. Ponadto, Zamawiający
informuje, że w przypadku podania różnych stawek (odrębnie dla każdego obiektu),
Zamawiający dokona uśrednienia stawki dla danego zadania odpowiednio dla PKP S.A. oraz
dla PKP PLK S.A”.
Powyższy zapis jest o tyle istotny dla nn. postępowania, że Zamawiający wskazał, że
stawki w niniejszym postępowaniu są stawkami ryczałtowymi dla całego zadania, a nie
stawkami kosztorysowymi. Ponadto Zamawiający wskazał, że nawet gdyby doszło do
podania różnych stawek, to Zamawiający jest uprawniony do ich zmiany poprzez uśrednienie
stawek dla danego zadania odpowiednio dla PKP S.A. oraz dla PKP PLK S.A. Tym samym
Zamawiający potwierdził, że wartość oferty w rozbiciu na PKP S.A. i PKP PLK S.A. jest
wielkością podlegającą ocenia a nie poszczególne ceny jednostkowe. Należy zatem
wyciągnąć wniosek, że cena jednostkowa za sprzątanie 1m2 pow. zewnętrznej nie ma
znaczenia dla ostatecznej ceny za realizację zadania i nie wpływa na ocenę czy zachodzi
rażąco niska cena całej oferty w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Istotne znaczenie posiada również fakt, że Zamawiający wprowadził formuły do
formularza cenowego, które narzucają stosowanie jednych stawek dla terenów zewnętrznych
jak i powierzchni wewnętrznych jedynie w rozbiciu na właścicieli nieruchomości. Stosowanie
tych samych cen jednostkowych na określonych powierzchniach bez względu na kategorię
obiektu prowadzi do sytuacji, w której duże obiekty o złożonej technologii sprzątania, są
wyceniane
na
podobnym
poziomie
co
przystanki
niewymagające
technologii
wielogodzinnego
i
wielozmianowego
sprzątania.
Sytuacja
w
zakresie
wyceny
poszczególnych obiektów komplikuje się w przypadkach prowadzenia robót na obiekcie,
przekazania obiektu, wyłączenia niezależnie od przyczyny. W takich przypadkach, na skutek
wprowadzenia jednej ceny dla wszystkich określonych powierzchni niektóre obiekty,
w szczególności małe dworce, wycenione są znacznie wyżej niż np. dworce Premium. Przez
tak skonstruowany „Formularz Cenowy” nader trudne stawało się ustalenie rzeczywistej cenyświadczenia usługi dla poszczególnych obiektów. Z tego też powodu Wykonawca wnosił
(pytanie nr 48) o zmianę formularza cenowego umożliwiającą wycenę każdego obiektu
indywidualnie, z uwzględnieniem jego złożoności i technologii sprzątania odpowiedniej dla
każdej lokalizacji.
Ponadto Wykonawca wskazywał w pyt. 49, że ww. sytuacja, tzn. brak możliwości
wycenienia w formularzu ofertowym ceny świadczenia usługi dla poszczególnych obiektów
może powodować u Zamawiającego wątpliwości co do możliwości realizacji usługi, w tym
w szczególności na dużych obiektach. Wykonawca wskazywał na etapie wyjaśniania treści
SIWZ, że w wielu przypadkach wartość usługi sprzątania obiektów wyceniana według
„Formularza cenowego” może znacząco odbiegać od faktycznych kosztów niezbędnych do
realizacji usługi. Wobec takiego stanu rzeczy Wykonawca prosił o zmianę sposobu wyceny
składników oferty, poprzez umożliwienie określenia wartości świadczenia usługi
indywidualnie dla każdego obiektu (pyt. nr 49).
W odpowiedzi na powyższe Zamawiający nie uwzględnił prośby Wykonawcy
o umożliwienie indywidualnej wyceny poszczególnych obiektów.
Wykonawca chciałby również zwrócić uwagę na fakt, że Zamawiający wśród
kryteriów wyboru oferty zamieścił kryterium - „wskaźnik dot. podatku VAT - waga: 15%”.
Możliwość wprowadzenia takiego kryterium wyboru ofert wydawała się Wykonawcom
sprzeczna z ustawą Prawo zamówień publicznych. Z tego też powodu złożone zostały
odwołania do Krajowej Izby Odwoławczej przez innych uczestników postępowania, w tym
m.in. przez Impel Cleaning sp. z o.o. oraz Zakłady Usługowe „Południe” sp. z o.o. Krajowa
Izba Odwoławcza po rozpoznaniu odwołań tych podmiotów uznała jednak, że ustawa Prawo
zamówień publicznych po jej nowelizacji z 22.06.2016 r., która weszła w życie 28.07.2016 r.
umożliwia wprowadzenie takiego kryterium wyboru ofert. Wyrok w tej sprawie pod sygn. akt.
KIO 1738/16 oraz KIO 1740/16 wydany został w dniu 20.10.2016 r. Izba ww. wyroku
wskazała również, że „kryteria pozacenowe nie mają za zadanie prowadzić do wyboru oferty
najtańszej, ich zadaniem jest prowadzenie do wyboru oferty najkorzystniejszej, może
droższej ale najkorzystniejszej pod względem jakości, sposobu i adekwatności do potrzeb
Zamawiającego świadczenie usługi” (uzasadnienie wyroku KIO z 20.10.2016r., sygn. akt.
KIO 1738/16 i KIO 1740/16 - str. 36).
Wprowadzenie kryterium „wskaźnik dot. podatku VAT - waga: 15%” ma wpływ na
ocenę ofert składanych w niniejszym postępowaniu, albowiem od tego kryterium również
uzależniona jest ilość punktów przyznanych poszczególnym ofertom. Przy takim
ukształtowaniu kryteriów wyboru ofert, należy się spodziewać, że wykonawcy przystępujący
do przetargu będą tak przygotowywać oferty aby konieczne do wygrania przetargu punkty
uzyskać nie tylko za kryterium najniższej ceny ale również za kryterium wskaźnik dot.
podatku VAT. Zgodnie z postawionymi przez Zamawiającego kryteriami najwięcej punktów
osiągnie oferta o wartości VAT wynikającej ze stawki 23 % przy najmniejszym udziale
wartości VAT wynikającym ze stawki 8%, przy czym oferta, w której zastosowano by
wyłącznie stawkę 8% VAT osiągnęłaby 0 pkt. Przy tak ukształtowanych kryteriach wyboru
ofert jak mamy w nn. postępowaniu, w przypadku występowania identycznych cen netto
ofert, cena brutto najkorzystniejszej oferty, według zastosowania kryterium wskaźnik dot.
podatku VAT, może być wyższa nawet o kilkanaście procent od oferty, w której wartość
podatku VAT obliczona została przy pomocy 8 % stawki podatku VAT.
Powyższe ukształtowanie kryteriów jest w zasadzie bezprecedensowe w historii
zamówień publicznych i nie doczekało się orzecznictwa KIO w kontekście budowania
strategii cenowej przez wykonawców uczestniczących w postępowaniu ani w kontekście
podejrzenia występowania rażąco niskiej ceny. Odwołujący jednak stoi na stanowisku, że
Zamawiający poprzez ukształtowanie kryterium wyboru ofert wskaźnik dot. podatku VAT -
waga: 15% wymusił na uczestnikach postępowania takie kształtowanie ceny za świadczenie
usług opodatkowanych różnymi stawkami podatku VAT (8% lub 23 %) aby uzyskać jak
najwięcej punktów. Zamawiający dał uczestnikom postępowania wyraźny asumpt do tego, że
będzie preferował oferty, które w swej cenie będą zawierać najwyższą kwotę podatku VAT,
albowiem takie oferty otrzymają największą ilość punktów. Sytuacja taka korzystna poniekąd
dla Skarbu Państwa albowiem preferowane są oferty, które wiążą się z obowiązkiem zapłaty
na rzecz Skarbu Państwa wyższej kwoty podatku VAT przy tych samych cenach netto,
spowodowała, że uczestnicy postępowania zmuszeni zostali do oferowania usług o jak
najwyższej wartości obciążonej 23% stawką podatku VAT. Nie może zatem być
okolicznością obciążającą dla uczestników postępowania taka sytuacja, w której proponują
cenę wyższą za świadczenie usług opodatkowanych stawką 23% VAT (powierzchnie
wewnętrzne), albowiem za takie działanie uzyskują więcej punktów według ustalonych przez
Zamawiającego kryteriów wyboru ofert. Powyższa sytuacja ma doniosłe znaczenie dla
pojęcia „rażąco niskiej ceny” jak również wpływa na poszczególne ceny jednostkowe
składające się na ostateczną cenę oferty. Skoro Zamawiający preferuje oferty z wyższymi
kwotami podatku VAT i za to przyznaje dodatkowe punkty przy wyborze ofert, to nie może
dziwić się temu, że Wykonawcy starają się za te kryterium uzyskać wysoką ilość punktów.
Konsekwencją takiego ukształtowania kryteriów wyboru ofert, jest to, że nie można twierdzić,że poszczególne stawki jednostkowe (np. za świadczenie usług opodatkowanych stawką 8%
podatku VAT) stanowią rażąco niską cenę, albowiem sam Zamawiający uznał, że będzie
preferował takie oferty.
Mając zatem na uwadze specyfikę postępowania, w tym w szczególności preferencje
samego Zamawiającego aby uczestnicy postępowania płacili wyższy podatek VAT, który dla
Zamawiającego jest neutralny, należy uznać, że o rażąco niskiej cenie winna decydować
tylko i wyłącznie cena końcowa brutto, a nie poszczególne składniki oferty. Końcowa
natomiast cena Odwołującego jest wyższa od ceny Przedsiębiorstwa BACA Sp.
z o.o. o 0,684 mln złotych, co gwarantuje należyte wykonanie zamówienia przez
Odwołującego, który przy realizacji zadania osiągnie zysk.
Należy również zwrócić uwagę, że Zamawiający zorganizował przetarg na łączneświadczenie usług sprzątania powierzchni wewnętrznych i zewnętrznych, co oznacza, że nie
jest na obecnym etapie, ani na etapie realizacji usługi możliwe całkowite rozdzielenieświadczenia usług sprzątania terenów zewnętrznych od wewnętrznych lub całkowita
rezygnacja ze sprzątania terenów wewnętrznych. Okoliczność taka sprzeczna byłaby nie
tylko z opisem przedmiotu zamówienia, który musi być opisany przez Zamawiającego
z należytą starannością, czy projektem umowy ale podważałaby również sens niniejszego
postępowania na świadczenie usług sprzątania powierzchni zewnętrznych i wewnętrznych.
Ponadto Zamawiający w latach poprzednich również organizował podobne postępowania,
a umowy w podobnym zakresie są realizowane również i przez podmioty tworzące
Konsorcjum Odwołującego. Nigdy jednak nie było sytuacji aby Zamawiający całkowicie
oddzielił świadczenie usług utrzymania czystości terenów zewnętrznych od terenów
wewnętrznych lub na odwrót. Nigdy również Zamawiający nie zrezygnował ze świadczenia
jednych z tych usług. Nawet gdyby doszło do wyłączenia niektórych stacji z przedmiotu
zamówienia i w związku z tym obniżenia proporcjonalnie wynagrodzenia Odwołującego, to
i tak Odwołujący będzie w stanie w sposób prawidłowy wykonać zamówienia osiągając zysk.
Odwołujący skalkulował ofertę według poniższego zestawiania:
Miejsce świadczenia usługi
Wynagrodzenie miesięczne netto
Wynagrodzenie miesięczne brutto
Dworzec Wrocław Główny
156.461,00 złotych
192.382,00 złotych
Dworzec Legnica
50.976,00 złotych
62.669,00 złotych
Razem
207.437,00 złotych
255.051,00 złotych
Odwołujący wskazuje, że nawet gdyby doszło do wyłączenia kilku - kilkunastu
„małych” dworców z ogólnej liczby 120 dworców dla zadania nr 14, to i tak będzie w stanie
z zyskiem wykonać zamówienie albowiem 71 % przychodu będzie generować świadczenie
usługi na rzecz Dworca Głównego we Wrocławiu i Legnicy. Aby Odwołujący stracił 29 %
przychodu z oferty Zamawiający musiałby wyłączyć ze świadczenia usługi pozostałe 120
dworców, co wydaje się raczej nierealne.
Wyłączenie natomiast kilku - kilkunastu dworców nie wpłynie na rentowność oferty
Odwołującego ponieważ z wyłączeniem obiektów wiąże się również obniżenie kosztów ich
obsługi.
Odnosząc się do samej kalkulacji ceny oferty Odwołujący uważa, że udowodnił, że
nie zachodzi rażąco niska cena w jego ofercie.
W odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego wskazał, że kalkulując ofertę nie brał pod
uwagę zatrudnienia ludzi stałych na małych obiektach ze względu na fakt, iż Zamawiający
nie gwarantuje pomieszczeń, energii elektrycznej i wody. Tym samym jest niemożliwe
sprzątanie „stacjonarne” małych obiektów. Założyliśmy, że tego typu obiekty będą sprzątane
metodą grup „lotnych” interwencyjnych wyposażonych w sprzęt do kompleksowego
sprzątania oraz wykonywania prac okresowych. Tego typu system pozwoli nam znacząco
obniżyć koszty realizacji usługi (nie powstaje koszt wynajmu pomieszczeń, wyposażenia
każdego pracownika w odzież i sprzęt do bieżącej obsługi poszczególnych obiektów). Poza
tym do prac okresowych i specjalistycznych poza „stałymi” pracownikami i tak musiałyby być
wykorzystane ekipy „lotne” dodatkowo wyposażone w sprzęt specjalistyczny: kosiarki, kosy
spalinowe, odśnieżarki mechaniczne, agregaty prądotwórcze, drabiny, pojemniki na wodę,
kompresory itp. To zadanie powierzyli częściowo Podwykonawcy, który będzie również
wedle potrzeb korzystał ze sprzętu Konsorcjum.
Odwołujący, odnośnie poszczególnych pytań Zamawiającego, udzielił następujących
odpowiedzi:
AD 1 - miesięczny całkowity koszt wynagrodzenia pracowników dedykowanych do realizacji
usługi, bez serwisu dziennego, wraz z liczbą RBH/m-c:
Wartość konsorcjum 80.301,68
Liczba RBH/m-c
4536
Wartość podwykonawcy
87.839,81
Liczba RBH/m-c
4032
AD 2 - miesięczny całkowity koszt wynagrodzenia pracowników dedykowanych do serwisu
dziennego, wraz z liczbą RBH/m-c:
Wartość konsorcjum 7.538,13
Liczba RBH/m-c
420
Wartość podwykonawcy
-
Liczba RBH/m-c
AD 3 - miesięczny koszt środków chemicznych i worków na śmieci:
Wartość konsorcjum 5.600,00
Wartość podwykonawcy
4.800,00
AD 4 - miesięczny koszt artykułów higienicznych (papier toaletowy, mydło, ręczniki
papierowe dedykowane do WC):
Wartość konsorcjum 8.200,00
Wartość podwykonawcy
5.500,00
AD 5 - miesięczny koszt sprzętu mechanicznego przeznaczonego do wykonania usługi:
Wartość konsorcjum 6.258,32
Wartość podwykonawcy
7.200,00
AD 6 - miesięczny koszt sprzętu ręcznego przeznaczonego do wykonania usługi:
Wartość konsorcjum 3.192,00
Wartość podwykonawcy
1.800,00
AD 7 - wysokość nałożonej marży:
Wartość konsorcjum 17.567,32
Wartość podwykonawcy
9.372,61
Odwołujący przedstawił w swoich wyjaśnieniach tabelę poszczególnych pozycji kosztów.
pkt
zapytania
pozycja kosztów
Konsorcjum
Podwykonawca
ilość RBH/m-
c
koszt
całkowity
ilość
koszt
całkowity
1
Miesięczny całkowity koszt
wynagrodzenia pracowników
dedykowanych do realizacji usługi, bez
serwisu dziennego, wraz z liczbą
4536
80.301,68
4032
87.839,81
2
miesięczny całkowity koszt
wynagrodzenia pracowników
dedykowanych do serwisu dziennego,
wraz z liczbą RBH/m-c,
codziennie w godz. 6:00 - 20:00 cały
420
7.538,13
-
-
3
miesięczny koszt środków chemicznych
i worków na śmieci
5.600,00
4.800,00
4
miesięczny koszt artykułów
higienicznych (papier toaletowy, mydło,
ręczniki papierowe dedykowane do WC)
8.200,00
5.500,00
5
miesięczny koszt sprzętu
mechanicznego przeznaczonego do
6.258,32
7.200,00
6
miesięczny koszt sprzętu ręcznego
przeznaczonego do wykonania usługi
3.192,00
1.800,00
7
wysokość nałożonej marży
17.567,32
9.372,61
ponadto oferta uwzględnia koszty niewyspecyfikowane w Państwa zapytaniu
koszt skrzyń na piasek (uzupełnienie
brakujących), piasek do akcji zima, koszt
pomieszczeń na cele socjalno- magazynowe,
łączność,
8
uzupełnienie sprzętu elektronicznego, koszt
utylizacji odpadów biodegradowainych, koszt
odzieży ochronnej, koszty obsługi kadrowej i
księgowej, koszt gwarancji zabezpieczenia
należytego wykonania usługi oraz koszty
nieprzewidziane na etapie składania oferty.
22.272,54
29.100,00
Przy realizacji przedmiotowego zadania zaangażowanych będzie 70 osób z tego 46
osób będzie zatrudnionych przez Konsorcjum, natomiast podwykonawca będzie zatrudniał
24 osoby. Konsorcjum będzie zatrudniać 28 osób na umowę o pracę w różnym wymiarze
czasu pracy w zależności od potrzeb (w tym brygadzistę oraz osobę do prowadzenia
audytów). W ramach serwisu dziennego przewidziano 2,5 etatu, ponieważ serwis dzienny
ma być świadczony codziennie w godzinach od 06:00 do 20:00 (tj. 14 godzin / dzień x 30 dni
tj. 420 RBH / m-c) przyjmując że 1 etat to 168 RBH / m-c, zatem wychodzi że 2,5 etatu jest
potrzebne aby zabezpieczyć serwis dzienny stacji Wrocław Gł. w skali całego miesiąca.
Ze względu na brak możliwości dostępu do mediów takich jak woda i prąd na
terenach PKP PLK S.A. które są niezbędne do prawidłowego wykonania przedmiotowego
zamówienia, Wykonawca przyjął jako rozwiązanie technologiczne korzystanie z usług
podwykonawcy, uzyskując w ten sposób oszczędności w wykonaniu zamówienia.
Podwykonawca będzie posiadał tzw. „ekipy lotne. Do zadań ekip będzie należało
kompleksowe utrzymanie czystości obiektów z gr. X1, X2, X3, X4, których nie obsługują
pracownicy konsorcjum. Natomiast podwykonawca będzie dodatkowo na wszystkich
obiektach świadczyć usługi w zakresie, gdzie potrzebny jest sprzęt specjalistyczny (np.
koszenie) lub specjalistyczne uprawnienia tj. prace na wysokościach. Każdy z zespołów
mobilnych składający się z trzech osób będzie dysponował jednym samochodem
dostawczym, agregatem prądotwórczym do zasilania urządzeń elektrycznych takich jak
myjka ciśnieniowa lub automat szorująco-zbierający (szorowarka), zbiornik z wodą, kosy do
koszenia terenów zielonych oraz dmuchawy, jak również szczoty mechaniczne typu Limpar
Pro do utrzymania zimowego. W dyspozycji będzie także drabina do prac na wysokościach,środki chemiczne do mycia oraz usuwania graffiti oraz wszelkie wyposażenie drobne do
realizacji zamówienia tj. miotły wiadra, ścierki, mopy itd.
W związku z powyższym, przedstawił kalkulację oferty:
KONSORCJUM
PODWYKONAWCA
wartość faktury netto miesięcznie
290 776,48 zł
127 000,00 zł
RAZEM
1
- koszty zatrudnienia
80 301,68
zł
63 218,88 zł
143 520,56 zł
2
- serwis dzienny
7 538,13 zł
- zł
7 538,13 zł
3 - koszt środków chemicznych i worków na śmieci
5 600,00 zł
4 800,00 zł
10 400,00 zł
4 - miesięczny koszt artykułów higienicznych
8 200,00 zł
5 500,00
2i
13 700,00 zł
5 - miesięczny koszt sprzętu mechanicznego
6 258,32 zł
7 200,00 zł
13 458,32 zł
6
- miesięczny koszt sprzętu ręcznego
3 192,00 zł
l
1 800,00 zł
4 992,00 zł
koszty poza placowe
22 272,54 zł /
29 100,00 zł
51 372,54 zł
usługi obce - podwykonawstwo
127 000,00 zł
- zł
127 000,00 zł
koszty ogólnozakładowe
8 723.29 zł
3 810,00 zł
12 533,29 zł
razem koszty
269 085,97 zł
115 428,88 zł
384 514,85 zł
podatek
4 121,20 zł
2198,51 zł
6 319,71 zł
7 - wysokość nałożonej marży
17 569,32 zł
9 372,61 zł
26 941,92 zł
Ponadto Odwołujący w odpowiedzi na zapytanie Zamawiającego wskazał
szczegółowe koszty płacowe (średnio w skali miesiąca) oraz koszty pozapłacowe
(uśrednione w skali miesiąca), które stanowią załącznik nr 1 i 2 do nn. odwołania.
Zamawiający w dniu 12.12.2016 r. (e-mailem) wraz kopią odwołania, w trybie art. 185
ust.1 Pzp, wezwał uczestników postępowania przetargowego do wzięcia udziału
w postępowaniu odwoławczym. Żadne zgłoszenia przystąpienia nie miały miejsca.
W dniu 19.12.2016 r. (wpływ bezpośredni do Prezesa KIO) Zamawiający wobec
wniesienia odwołanie do Prezesa KIO wniósł na piśmie, w trybie art. 186 ust. 1 Pzp,
odpowiedź na odwołanie, w której wnosił o oddalenie w całości odwołania. Kopia została
przekazana Odwołującemu. Po pierwsze zauważył, że przepis art. 90 ust 1 Pzp wskazuje,że procedura wyjaśnień ceny złożonej w ofercie, przy podejrzeniu, że zaoferowana cena nie
wystarcza na pokrycie kosztów wykonania zamówienia jest wszczynana nie tylko
w przypadku gdy cena całkowita jest niska, ale także, gdy cena za istotną część składową
przedmiotu zamówienia budzi wątpliwości co do możliwości jego wykonania za zaoferowaną
cenę. W tym wypadku usługi utrzymania czystości dotyczą powierzchni wewnętrznych oraz
zewnętrznych, które wyceniane były odrębnie. Należy więc uznać, że istotną częścią
składową zamówienia jest świadczenie usług na powierzchniach zewnętrznych.
Po drugie, skierowane do Odwołującego wezwanie, dotyczące wyjaśnień rażąco
niskiej ceny wyraźnie wskazywało z jakiego powodu Zamawiający wzywa do wyjaśnień.
Wykonawca w ofercie na zadanie nr 14 zaoferował cenę za utrzymanie czystości
powierzchni zewnętrznych, która budzi wątpliwości Zamawiającego co do możliwości
wykonania zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi w SIWZ. Wykonawca
zaoferował cenę za 1 m
2
powierzchni zewnętrznej w wysokości 0,01 zł (zarówno dla PKP SA
jak i PKP PLK SA), która wydaje się rażąco niska i budzi wątpliwości Zamawiającego
w zakresie możliwości prawidłowej realizacji usługi. Tym samym nie jest prawdziwe
stanowisko Odwołującego wyrażone w odwołaniu, jakoby nie wiedział on składając
wyjaśnienia dotyczące rażąco niskiej ceny, jakie elementy tej ceny wymagają wyjaśnienia.
Po trzecie, dla rozpoznania sprawy, znaczenie ma przyjęta konstrukcja udzielania
zamówienia oraz jego późniejszej realizacji. Zamówienie na usługi utrzymania czystości
obejmuje wskazane lokalizacje - dla zadania 14 jest to 112 stacji i przystanków. Obiekty te
obejmują powierzchnie wewnętrzne (budynki dworca) oraz powierzchnie zewnętrzne, do
których należą m.in. perony, przejścia, tereny zielone wokół budynków dworcowych.
W niektórych lokalizacjach nie występują tereny wewnętrzne - całość obiektu jest
klasyfikowana jako tereny zewnętrzne. W przypadku zadania 14 jest to ponad połowa
obiektów. Usługa utrzymania czystości obejmuje wykonywanie szeregu czynności
sprzątania obiektów z różną częstotliwością, przy zastosowaniu różnych metod, w tym
odpowiednich do rodzaju sprzątanej powierzchni, jak też pory roku. Opis czynności
wchodzących w zakres świadczenia usług został zawarty w Szczegółowym Opisie
Przedmiotu Zamówienia stanowiącym Załącznik nr 9 do SIWZ. Dla terenów zewnętrznych
jest to m.in.:
- utrzymywanie czystości na ciągach komunikacyjnych, chodnikach, drogach dojazdowych,
terenach przed dworcami, stacjami i przystankami kolejowymi, parkingach, itp. poprzez:
a) w okresie, kiedy nie występują temperatury ujemne lub opady śniegu - zamiatanie,
zmywanie wodą oraz wodą z dodatkiem środka usuwającego plamy i zanieczyszczenia, itp.,
b) w okresie zimowym, w czasie opadów śniegu lub wystąpienia temperatur ujemnych
- usuwanie śniegu i lodu, posypywanie piaskiem i środkami chemicznymi obojętnymi dla
powierzchni sprzątanych,
c) w przypadku zalegania śniegu utrudniającego swobodną komunikację, Wykonawca
zobowiązany jest do jego usunięcia i wywozu poza obręb sprzątanego terenu we własnym
zakresie. Za utrudnienie należy uznać sytuację, w której ze zgarniętego śniegu na obrzeżach
dróg komunikacyjnych i parkingów utworzyły się pryzmy ciągłe o szerokości i wysokości
większej niż 0,5 m. Podczas odśnieżania Wykonawca będzie zobowiązany uwzględnić
wskazania Zamawiającego co do miejsc i wielkości usypywanych pojedynczych pryzm ześniegu,
d) usuwanie błota, piachu oraz wykonywanie podobnych czynności mających na celu
usunięcie nieczystości powstałych w związku z korzystaniem przez pasażerów z obiektów;
Zabrania się zgarniania śniegu, błota, piasku na jezdnie, do kratek ściekowych, na ściany
budynków oraz nasadzenia żywopłotowe graniczące z oczyszczanym terenem;
e) odśnieżanie i likwidację śliskości na peronach i kładkach dla pieszych na terenach
zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe - powinno być prowadzone zgodnie
z § 17 i 24 Instrukcji o zapewnieniu sprawności kolei w zimie (Ir -17)
- utrzymywanie i pielęgnacja terenów zielonych, w tym koszenie trawy oraz grabienie liści,
utrzymywanie oraz pielęgnacja istniejących kwietników i gazonów; wywóz powstałych
odpadów zielonych,
- jak też inne czynności polegające na zamiataniu, myciu, usuwaniu śmieci, gum do żucia,
opróżnianiu koszy na śmieci itp.
Zamawiający podał opis sposobu kalkulacji ceny w pkt XVII SIWZ. Zgodnie z tymi
postanowieniami, Wykonawca zobowiązany był skalkulować cenę oferty tak, aby
obejmowała wszystkie koszty, jakie Zamawiający poniesie przy realizacji zamówienia.
W cenie podawanej jako cena za 1m
2
należało ująć wycenę sprzątania 1m
2
powierzchni
płaskiej wraz z elementami do niej przynależnymi, a także pozostałymi elementami
wskazanymi w karcie obmiarowej Obiektu.
Zamawiający wskazał, że Wykonawca zobowiązany jest skalkulować stawkę za 1m
2
powierzchni wewnętrznej i za 1 m
2
powierzchni zewnętrznej dla każdego zadania oddzielnie
dla PKP S.A. oraz dla PKP PLK S.A. Cenę oferty w każdym Zadaniu stanowi suma
iloczynów: stawki za 1m
2
powierzchni wewnętrznej i liczby metrów kwadratowych tej
powierzchni oraz stawki za 1m
2
powierzchni zewnętrznej i liczby metrów kwadratowych tej
powierzchni w odniesieniu do każdego obiektu dla PKP S.A. oraz dla PKP PLK S.A.
Konsekwentnie przygotowany formularz cenowy przewidywał podanie cen za 1 m
2
powierzchni wewnętrznej oraz powierzchni zewnętrznej dla danego obiektu w ramach
Zadania. Stawka za 1 m
2
jest podstawową jednostką, zgodnie z którą rozliczana jest umowa.
Ma ona znaczenie również w przypadku możliwości opisanej w § 8 wzoru umowy, zgodnie
z którym możliwe jest ograniczenie rzeczowe świadczenia usług w przypadku wyłączenia
obiektu lub jego części z eksploatacji. W takim przypadku wynagrodzenie wykonawcy jest
pomniejszane za dany obiekt o kwotę wyliczoną jako iloczyn powierzchni wyłączonych oraz
odpowiednia stawka za 1 m
2
powierzchni (zewnętrznej lub wewnętrznej w zależności od
tego która była wyłączona). Podobnie w przypadku skorzystania z prawa opcji
przewidzianego w § 9 wzoru umowy. Wynagrodzenie za zwiększenie zakresu świadczenia
wyliczane powinno być jako iloczyn powierzchni zewnętrznej lub wewnętrznej oraz
odpowiedniej stawki za 1m
2
. Jak wynika z powyższego, nie sposób przyjąć za prawidłowe
stanowiska Odwołującego, jakoby jedynie cena całkowita oferty była miarodajna dla
ustalenia, czy pokryte zostały wszystkie koszty wykonania zamówienia. Wynagrodzenie
wykonawcy w tym wypadku obliczane jest zawsze przy pomocy ceny jednostkowej za metr
powierzchni - oddzielnie dla powierzchni zewnętrznych oraz oddzielnie dla powierzchni
wewnętrznych. Nie można więc założyć, że wykonawca mógł pokrywać koszty sprzątania
powierzchni zewnętrznych kwotami uzyskanymi ze sprzątania powierzchni wewnętrznych.
Ze względu na mogące wystąpić przesunięcia, ograniczenia lub rozszerzenia pomiędzy tymi
typami powierzchni wymagane jest rzetelne policzenie kosztów dla każdego typu
powierzchni. Zwrócić uwagę, że znacząca liczba obiektów w zadaniu 14 obejmuje jedynie
obiekty z powierzchniami zewnętrznymi. Ich wycena na zaniżonym poziomie (przy
zastosowaniu nierealistycznej stawki 0.01 zł) wpływa na egzekwowanie prawidłowego
wykonania umowy. W przypadku uzyskania negatywnego wyniku audytu kontrolnego na
danym obiekcie zamawiającemu przysługuje kara umowna wyliczona jako % wynagrodzenia
miesięcznego brutto wyliczonego dla danego obiektu. Tym samym istnieje zagrożenie, że
wykonawca nie będzie prawidłowo wykonywał usług na obiektach obejmujący jedynie lub
głównie powierzchnie zewnętrzne bez zagrożenia karą umowną w wysokości odpowiedniej
do naruszenia postanowień umowy.
Nie ma również znaczenia dla odrzucenia oferty fakt, że Zamawiający wymagał
przyjęcia jednolitej stawki dla wszystkich obiektów w ramach danego zadania, pozwalając na
jej różnicowanie jedynie w zależności od tego, czy powierzchnia jest w zarządzie PKP SA,
czy też PKP PLK SA. Takie założenie pozwala Zamawiającemu na unikanie sytuacji,
w której wykonawca wykonujący usługę celowo zaniża stawki dla obiektów mniej
atrakcyjnych, godząc się na ewentualne płacenie kar umownych z tego tytułu (które
naliczane są w zależności od wyceny obiektu). Ze względu na to, że powierzchnie
wewnętrzne i zewnętrzne sprzątane są przy zastosowaniu tych samych metod niezależnie
od lokalizacji, jednolita stawka nie powinna utrudniać realnej wyceny. Ponadto Odwołujący,
który obecnie podnosi, że takie działanie uniemożliwiło mu złożenie poprawnej oferty nie
złożył odwołania na odpowiednie zapisy SIWZ. Odwołujący nie przedstawił też w jaki
sposób brak możliwości różnicowania stawek na poszczególne obiekty wpływa na
możliwość wykonania usług utrzymania czystości terenów zewnętrznych za 0,01 zł za m
2
.
Odwołujący wskazał, że jego wycena na poziomie 0,01 zł nie odbiega od wyceny
Przedsiębiorstwa Baca Sp z o.o., które zaoferowało stawkę 0,08 zł. Z tym twierdzeniem nie
sposób się zgodzić. Stawka przedstawiona przez Przedsiębiorstwa Baca Sp. z o.o. jest 8
razy wyższa niż przedstawiona przez Odwołującego. Bezzasadne jest natomiast odnoszenie
się do ofert Impel Cleaning Sp z o.o. złożonych dla innych zadań. Zamawiający podtrzymuje
stanowisko, że przestawione wyjaśnienia dotyczące kalkulacji ceny oferty nie wskazują na
możliwość wykonania czynności przewidzianych dla terenów zewnętrznych w cenie 0,01 zł
za 1m
2
. Zauważył, że cena miesięczna za usługi utrzymania czystości na terenach
zewnętrznych w ofercie Odwołującego wynosi:
- dla PKP S.A. - 1 327,89 zł netto za ponad 132.000m2
- dla PKP PLK S.A. - 6 410,24 zł netto za ponad 430.000m2; w 112 różnych lokalizacjach.
Nie sposób uznać, aby cena pracy ludzkiej, sprzętu do koszenia, do odśnieżania,
worków na śmieci, paliwa na dojazd ekip do 112 lokalizacji była ujęta w cenie za sprzątanie
tak dużych powierzchni. W wyjaśnieniu wykonawca wskazał koszty bez podziału na koszty
przypisane do powierzchni zewnętrznych oraz wewnętrznych, wbrew celowi wezwania. Nie
wykazał ani w wyjaśnieniach, ani w odwołaniu, że cena za sprzątanie powierzchni
zewnętrznych pokrywa koszty wykonania zamówienia w tej części. Wręcz przeciwnie -
zgodnie z załącznikiem do wyjaśnień oraz odwołania koszty uśredniona sprzętu do
odśnieżania, jak też do koszenia łącznie wynoszą 9 000 zł, a więc więcej niż łączna kwota za
sprzątanie powierzchni zewnętrznych. W zakresie zaniechania wyjaśnień oraz odrzucenia
oferty złożonej przez Przedsiębiorstwo Baca Sp. z o.o. w odwołaniu nie podano argumentacji
odnoszącej się do rzekomego naruszenia, a w związku z tym odniesienie się nie jest
możliwe.
Skład orzekający Krajowej Izby Odwoławczej po zapoznaniu się z przedstawionymi
poniżej dowodami, po wysłuchaniu oświadczeń, jak i stanowisk stron złożonych
ustnie do protokołu w toku rozprawy, ustalił i zważył, co następuje.
Skład orzekający Izby ustalił, że nie została wypełniona żadna z przesłanek
skutkujących odrzuceniem odwołania na podstawie art. 189 ust. 2 Pzp. Odwołujący, którego
oferta została odrzucona, w przypadku potwierdzenia się podnoszonych zarzutów, zostanie
przywrócony do postępowania i ma szanse na uzyskanie zamówienia.
Skład orzekający Izby działając zgodnie z art. 190 ust. 7 Pzp dopuścił w niniejszej
sprawie dowody z: dokumentacji postępowania o zamówienie publiczne nadesłanej przez
Zamawiającego do akt sprawy w kopii potwierdzonej za zgodność z oryginałem, w tym
w szczególności postanowienia SIWZ m.in. formularza ofertowego (Załącznik nr 1 do SIWZ)
oraz formularza cenowego dla danego zadania (załącznik nr 1.1 do 1.15. do SIWZ –
załącznik dla zadania 10 oraz 14), postanowienia z rozdz. XVII Opis sposobu obliczenia
ceny, pkt. 2 lit. a - k) SIWZ - str. 20; odpowiedzi z 30.09.2016 r. na pytanie nr 5, 48, 49;
formularza ofertowego (Załącznik nr 1 do SIWZ) oraz formularza cenowego dla danego
zadania 14 – wyciągu z oferty Odwołującego (załączonego do odwołania), wzoru umowy,
kopii oferty Odwołującego (kopia oferty wraz z przesłaną dokumentacją, oryginał okazany na
rozprawie), wezwania Zamawiającego do wyjaśnień w trybie art. 90 ust.1 Pzp z 18.10.2016 r.
(załączonego do odwołania); odpowiedzi Wykonawcy na wezwanie dot. wątpliwości rażąco
niskiej ceny z 20.10.2016 r.: a) uzasadnienie zastrzeżenia treści wyjaśnień wraz z kosztami
płacowymi (średnio w skali miesiąca) oraz kalkulacją kosztów pozapłacowych (wartość
uśredniona miesięcznie) – zał. nr 1 do pisma; b) wyjaśnienia i opis elementów wpływających
na cenę – zał. nr 2 do pisma; c) wyciągi postanowień SIWZ dotyczących sposobu kalkulacji
oferty w postępowaniu nr KIZ/2016/WNP-004720 - rozdz. VI „Opis sposobu obliczenia ceny
oferty” pkt 2 ust. e) – zał. nr 3 do pisma; d) wyciągi postanowień SIWZ dotyczących sposobu
kalkulacji oferty w postępowaniu nr KIZ/2016/WNP-005618 - rozdz. XVII „Opis sposobu
obliczenia ceny” pkt 2. ust. e) - zał. nr 4 do pisma; e) umowa przedwstępna z podwykonawcą
– zał. nr 5 do pisma (całości załączonej do odwołania); zawiadomienia o wyborze oferty
najkorzystniejszej dla zadania 1,3,4,6,8,9,11 – z 15.11.2016 r. wraz ze streszczeniem
i ocena ofert (załączonego do odwołania); zawiadomienie o wyborze oferty najkorzystniejszej
dla zadania 7,10,13,15 – z 07.12.2016 r. wraz ze streszczeniem i ocena ofert (załączonego
do odwołania);
pismo Zamawiającego dot. odrzucenia oferty Odwołującego w zakresie
zadania nr 14 z 02.12.2016 r. (załączonego do odwołania); formularzy cenowych Impel
Cleaning Sp. z o.o. w zakresie zadanie nr 2, 4, 10 i 12 (załączonych do odwołania) oraz
formularza ofertowego Przedsiębiorstwa BACA sp. z o.o. (kopia oferty wraz z przesłaną
dokumentacją, oryginał okazany na rozprawie).
Przy rozpoznawaniu przedmiotowej sprawy skład orzekający Izby wziął pod uwagę
także odwołanie, odpowiedź na odwołanie, stanowiska i oświadczenia stron złożone ustnie
do protokołu. Izba zapoznała się również z uzasadnieniem wyroku KIO z 20.10.2016r., sygn.
akt. KIO 1738/16, sygn. akt: KIO 1740/16.
Odnosząc się do podniesionych w treści odwołania oraz podtrzymanych na
posiedzeniu i rozprawie zarzutów stwierdzić należy, że odwołanie nie zasługuje na
uwzględnienie.
Izba dokonała następujących ustaleń odnośnie przedmiotowego odwołania:
W tym zakresie, Izba przywołuje treść postanowień SIWZ oraz odpowiedzi na pytanie
5, 48 i 49 /pismo z 30.09.2016 r./ wskazane w odwołaniu. Nadto, wskazuje w szczególności
na postanowienia - Opis sposobu obliczenia ceny - Rozdz. XVII SIWZ w tym postępowaniu
oraz w postępowaniu nr KIZ/2016/WNP-004720 - Rozdz. VI SIWZ również tam powołane.
Istotna jest również treść formularza ofertowego (Załącznik nr 1 do SIWZ) oraz formularza
cenowego dla danego zadania (załącznik nr 1.1 do 1.15. do SIWZ – załącznik dla zadania 10
oraz 14). Ważne są również postanowienia wzoru umowy przywoływane przez obie strony
podczas rozprawy, do których Izba się odniesie w dalszej części uzasadnienia. Nadto, treść
oferty Odwołującego, tzn. złożonego przez niego formularza ofertowego oraz formularza
cenowego dla zadania 14. Wartość ceny jednostkowej zaoferowanej za 1 m
2
powierzchni
zewnętrznych przez Odwołującego, ale także Przedsiębiorstwo BACA nie była sporna
między stronami. Izba przywołuje również treść wezwania do wyjaśnień z 18.10.2016 r.
załączoną do odwołania oraz wyjaśnienia Odwołującego z 20.10.2016 r. wraz z wszystkimi
wymienionymi powyżej załącznikami do tych wyjaśnień, a zwłaszcza kosztami płacowymi
oraz pozapłacowymi przedstawionymi przez Odwołującego. W tym kontekście ważna jest
również informacja o odrzuceniu oferty Odwołującego z 02.12.2016 r. W ocenie Izby
formularze cenowe firmy Impel Cleaning Sp. z o.o. zostały złożone na inne zadania i nie
mogą być brane pod uwagę w zakresie przedmiotu sporu wynikającego z odwołania,
a zwłaszcza w kontekście zarzutu trzeciego.
Odnosząc
się
do
poszczególnych
zagadnień
w
ramach
rozpatrywania
poszczególnych zarzutów.
Biorąc pod uwagę ustalenia i stan rzeczy ustalony w toku postępowania (art. 191
ust.1 Pzp), oceniając wiarygodność i moc dowodową, po wszechstronnym rozważeniu
zebranego materiału (art. 190 ust. 7 Pzp), Izba stwierdziła co następuje.
Odwołujący sformułował w odwołaniu zarzutu naruszenia przez Zamawiającego:
1. art. 89 ust. 1 pkt. 4 Pzp poprzez uznanie przez Zamawiającego, że oferta Odwołującego,
jak i poszczególne jej składniki zawierają rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu
zamówienia, pomimo, że oferta Odwołującego jak i jej poszczególne składniki nie zawierają
rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia,
2. art. 90 ust. 3 Pzp poprzez uznanie, że oferta Odwołującego jak i jej poszczególne
składniki zawierają rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, oraz, że
Odwołujący nie udowodnił, że jest w stanie wykonać usługę z zyskiem, pomimo że złożone
wyjaśnienia przez Odwołującego w sposób wyczerpujący dowodzą, że oferta Odwołującego
jak i poszczególne jej składniki nie zawierają rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu
zamówienia, a Odwołujący jest w stanie wykonać usługę osiągając zysk,
3. art. 7 ust. 1 Pzp poprzez naruszenie zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania
Wykonawców, przejawiającej się w szczególności tym, że Zamawiający wezwał do
wyjaśnienia rażąco niskiej ceny tylko Odwołującego, a następnie odrzucił jego ofertę a nie
wzywał Przedsiębiorstwo BACA sp. z o.o. lub Impel Cleaning Sp. z o.o. do wyjaśnienia
rażąco niskiej ceny, oraz nie odrzucił oferty Przedsiębiorstwo BACA sp. z o.o. oraz Impel
Cleaning Sp. z o.o. z powodu podejrzenia stosowania rażąco niskiej ceny lub niektórych
składników ceny.
Z uwagi na charakter zarzutów Izba odniesie się do nich łącznie, akcentując
poszczególne naruszenia, w konsekwencji oddalając wszystkie zarzuty.
W zakresie przedmiotowych zarzutów Izba wskazuje na następujące okoliczności.
W pierwszej kolejności, w kontekście pierwszego zarzutu, Izba podzieliła stanowisko
Zamawiającego, wyrażone w odpowiedzi na odwołanie, a wynikające z nowego brzmienia
przepisu art. 90 ust.1 Pzp, zgodnie z którym podejrzenie ceny rażąco niskiej może zaistnieć
także w kontekście ceny za istotną część składową przedmiotu zamówienia, gdy budzi ona
wątpliwości co do możliwości jego wykonania za zaoferowaną cenę. Analiza odwołania rodzi
wniosek, że Odwołujący nie dostrzegł tej zmiany w przepisach, cytowane bowiem
orzecznictwo odnosi się niewątpliwie do poprzedniego stanu prawnego. Izba wskazuje na
wyrok z 24.08.2016 r., sygn. akt: KIO 1463/16: „(…) Dodatkowo na potwierdzenie
powyższego należy zauważyć, że dopiero ostatnia nowelizacja wprowadziła wprost, że
„jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe” możliwość badania –
istotnych części składowych zaoferowanej ceny w kontekście ceny rażąco niskiej.(...)”.
Dopiero na rozprawie de facto okazało się, że Odwołujący stoi na stanowisku, że nie
pokrywanie kosztów przez cenę za 1 m
2
powierzchni zewnętrznych zostanie
skompensowane przez cenę za inne elementy zamówienia. W tym zakresie nie zaprzeczył
Odwołujący, stanowisku Zamawiającemu z rozprawy, który uznał, że należy to rozumieć
w ten sposób, iż chodzi o skompensowanie poprzez ceny zaoferowane za realizacje usług
na powierzchniach wewnętrznych. Z kontekstu wypowiedzi Odwołującego przedstawionej na
rozprawie oraz z samego odwołania wynikało, że takie działanie było dopuszczalne, a nawet
wynikało z postanowień SIWZ i udzielonych odpowiedzi na pytania, a zwłaszcza na pytanie
5, 48 i 49.
Odwołujący zaprzeczył jedynie tezie Zamawiającego, że na skutek tak, a nie inaczej
skonstruowanej oferty Odwołującego tylko jeden po stronie Zamawiającego z podmiotów
będzie faktycznie ponosił koszty zamówienia w ramach zadania 14, tzn. jeden podmiot (PKP
S.A.) będzie płacił za świadczenia realizowane na rzecz drugiego (PKP PLK S.A). Stwierdził
bowiem, że zaoferował cenę za 1 m
2
taką samą dla obu podmiotów, czyli taką sama stawkę.
Oświadczył również na rozprawie, że rozliczenie będzie miało charakter zadaniowy, a nie
powierzchniowy.
W ocenie Izby, tezy Zamawiającego mają uzasadnienie w strukturze powierzchni
zewnętrznych i wewnętrznych dla obu podmiotów (PKP S.A. i PKP PLK S.A.). Niewątpliwie
większa część powierzchni wewnętrznych znajduje się w gestii PKP S.A. Inną kwestią jest na
ile wniosek Zamawiającego jest wynikiem przyjętej struktury powierzchniowej, a na ile
strategii działania Odwołującego, a ściślej przyjętej przez niego strategii cenowej będącej
odpowiedzią na strukturę powierzchniową ustaloną dla tego zadania 14. Izba w tym zakresie,
zwraca także uwagę, na okoliczność podnoszoną na rozprawie i w odwołaniu, że Odwołujący
realizował dotychczasowe zamówienie na rzecz Zamawiającego na tożsamym obszarze. Te
okoliczności dawały podstawę do wezwania do wyjaśnień w zakresie art. 90 ust.1 Pzp i do
powstania podejrzenia, co do nieadekwatności ceny jednostkowej za powierzchnie
zewnętrzne w stosunku do przedmiotu zamówienia. Bez względu bowiem na kontekst
zaoferowanej ceny Wykonawca musi być przygotowany na jej obronę i adekwatność
względem przedmiotu zamówienia, zwłaszcza jeśli operuje wielkością 1 grosza.
Izba przeanalizował argumentację Odwołującego oraz jego dowody załączone do
odwołania. W rezultacie, nie można podzielić stanowiska Odwołującego, co do generalnego
umniejszania znaczenia ceny jednostkowej za 1 m
2
, z racji przede wszystkim braku jej
odniesienia do faktycznych kosztów ponoszonych za realizacje przedmiotu zamówienia na
danym obiekcie. Z okoliczności, że Zamawiający wymagał, aby cena jednostkowa za 1 m
2
powierzchni zewnętrznych i wewnętrznych była zryczałtowana i uśredniona, nie można
wywodzić, że nie miała ona żadnego znaczenia dla ostatecznej ceny za realizacje zadania
14. Po pierwsze, dlatego, że Odwołujący zaoferował, co prawda taką samą cenę
jednostkową dla obu podmiotów, ale za powierzchnie zewnętrzne była to stawka 0,01 zł,
a w zakresie powierzchni wewnętrznych zaoferował stałą stawkę 7 zł 55 gr., czyli zawyżył
jedną stawkę kosztem drugiej. Po drugie, Izba zweryfikowała przywołane w odwołaniu oraz
na rozprawie postanowienia SIWZ oraz odpowiedzi na pytania i o ile odnoszą się one do
powierzchni zewnętrznych dla każdego zadania (Rozdz. XVII SIWZ), to struktura formularza
cenowego dla danego zadnia, w tym dla zadania 14, także w kontekście § 6 ust.1 lit. b, § 5
ust. 3, § 8 i 9 wzoru umowy daje podstawy do tego, że cena jednostkowa za 1 m
2
, w tym za
powierzchnie zewnętrzne jest ceną za istotną część składową przedmiotu zamówienia, gdyż
stanowi faktyczną podstawę rozliczenia w każdym z tych przypadków, a w § 5 ust. 3 wzoru
umowy niewątpliwie jest wyraźne odniesienie do rozliczenia w kontekście - obiektu, a nie
zadania /„Wynagrodzenie płatne będzie po zakończeniu każdego miesiąca w wysokości
wynikającej z sumy cen brutto wyliczonych dla obiektów objętych Umowa w danym miesiącu
(…)”/. Okoliczność, że ma to być stawka zryczałtowana, a nie stricte kosztorysowa – nic nie
zmienia, gdyż nadal nie zwalania to Odwołującego do ujęcia w jej ramach wszystkich
niezbędnych kosztów i wykazania jej adekwatności, jeśli zajdzie taka potrzeba, zwłaszcza
w wobec aktualnych przepisów Pzp.
W kontekście drugiego zarzutu, Izba podkreśla, że wezwanie z 18.10.2016 r.
jednoznacznie w drugim i trzecim akapicie odnosi się do ceny jednostkowej za 1 m
2
powierzchni zewnętrznych, w konsekwencji Odwołujący nie może twierdzić, że nie wiedział
co przyświecało Zamawiającemu w niniejszym wezwaniu. Nadto, Izba zwraca uwagę
Odwołującemu, w kontekście podnoszonej na rozprawie konieczności tego rodzaju, aby
wyjaśnienia odzwierciedlały treść wezwania, że oczekiwania Zamawiającego w wezwaniu
wbrew pozorom miały charakter otwarty – patrz sformułowanie: „w szczególności”, uczulały
także Odwołującego na konieczność uwzględnienia aspektów mających wpływ na cenę, tak
aby nie pozostawały wątpliwości co do prawidłowego jej wyliczenia. W konsekwencji wobec
wskazania w pierwszych zdaniach wezwania wątpliwości co do zaoferowanej ceny
jednostkowej, zażądania przedstawienia określonych dowodów, których katalog nie miał
charakteru zamkniętego, uświadomienia Odwołującego konieczność rozwiania owych
wątpliwości, był on świadomy tego, dlaczego i po co wystosowano do niego przedmiotowe
wezwanie.
Z tej też przyczyn niezrozumiała jest generalnie teza wynikająca z odwołania, że
Odwołujący nie zrozumiał intencji Zamawiającego i kontekstu wezwania, w kontekście
zaoferowanej ceny jednostkowej i został w tym zakresie uświadomiony dopiero po
otrzymaniu informacji o odrzuceniu jego oferty dla zadania 14.
Nadto, Izba podzieliła argumentacje Zamawiającego z rozprawy i wskazane
nieścisłości w wyliczeniach kosztów płacowych i pozapłacowych w przyrównaniu do
formularza cenowego dla zadania, co zostało obrazowo przedstawione na rozprawie na
okazanej oryginalnej ofercie Odwołującego. Rzeczywiście w formularzu cenowym dla
zadania 14 w poz. 82 w zakresie ceny netto za 1 miesiąc zadeklarowano dla PKP PLK
wartość 12 zł 50 gr jest to wielkość niższa niż koszt wskazany w tabeli załączonej do
wyjaśnień przez Odwołującego, gdzie wskazał, że pracownikowi na umowę o prace będzie
płacił stawkę godzinową 13 zł 10 gr, zaś osobie zatrudnionej na umowę zlecenia 13 zł.
Z kolei w ramach kalkulacji pozapłacowej zadeklarował koszt sprzętu do odśnieżania łączny
6 000 zł, sprzęt do koszenia 3 000 zł, skrzynki na piasek 750 zł i koszt wysypiska 1 500 zł, co
daje łączną kwotę 11 250 zł jest to wielkość wyższa niż cena miesięczna zadeklarowana
w ofercie za wszystkie tereny zewnętrze dla obu podmiotów, wynosząca 7 738 zł netto. Izba
także wskazuje, że skonfrontowała argumentację Odwołującego z rozprawy i jego uwagi
względem złożonych dowodów dołączonych do wyjaśnień. Z umowy z podwykonawcą nic
nie wynika, chociażby np. w kwestii tzw. grup „lotnych” (kluczowy kontrargument
Odwołującego z rozprawy), a zgodnie ze stanowiskiem Odwołującego z udzielonych
wyjaśnień i rozprawy – częściowo będą one w gestii podwykonawcy. W tym miejscy, niejako
na marginesie, Izba wskazuje także na nowe brzmienie art. 90 ust.1 pkt 5 Pzp – dotyczącego
ofert podwykonawców,
i konieczności analizowania ich rynkowego charakteru, po ostatniej
nowelizacji.
W ocenie Izby, Odwołujący nie sprostał spoczywającemu na nim ciężarowi
dowodowemu wykazania, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny – art. 90 ust. 2 Pzp.
Izba naturalnie pamięta o możliwości wieloetapowego wezwania do wyjaśnień
(dopytywania), jednakże w tym zakresie nie było takiego wniosku ze strony Odwołującego,
a nawet sugestii. Jednocześnie, całokształt okoliczności w ocenie Izby, wyklucza taka
możliwość, gdyż Odwołujący de facto przyznał, że cena za 1 m 2 powierzchni zewnętrznych
nie pokrywa wszystkich kosztów, a wynikający z tego faktu różnice zamierzał skompensować
poprzez cenę jednostkową za 1 m 2 powierzchni wewnętrznych.
Odnośnie kwestii dotyczącej trzeciego zarzutu, Izba podkreśla względem oferty Impel
Cleaning Sp. z o.o., że nie może być ona punktem odniesienia albowiem została złożona dla
innych zadań, Odwołujący podkreślał cenę jednostkową dla zadania 10. Niewątpliwie
struktura obu zadań wynikająca z formularzy cenowych dla tych zadań jest różna (zakres –
liczba dworców /poz. 70 - zadanie 10, poz. 112 - zadanie 14/, obszar i ilość powierzchni
zewnętrznych i wewnętrznych, odmienna struktura kategorii dworców oraz klasy peronów,
w zadaniu 10 przeważa klasa 4 peronów), z tej też przyczyny, zarzut z samej tej racji, iż
dotyczy oddzielnej części/zadania, ocenianej oddzielnie, w zakresie której miał miejsce
oddzielny wybór nie może być oceniany. Odnośnie firmy Przedsiębiorstwa BACA, Izba
podkreśla, że oblig wezwania wynika z art. 90 ust.1a Pzp. W innych wypadkach, ocena czy
istnieje konieczność wezwania spoczywa w gestii Zamawiającego. W tym wypadku,
Zamawiający oświadczył na rozprawie, że wezwanie wystosował wszędzie tam, gdzie
zaoferowano cenę jednostkowa na poziomie 0,01 złotego. Przedsiębiorstwo BACA
zaoferowała cenę jednostkową za 1 m
2
powierzchni zewnętrznych na poziomie 0,08 złotego.
Niewątpliwie jest to cena o 800 % wyższa od ceny zaoferowanej przez Odwołującego.
Nadto, Odwołujący jest niekonsekwentny, z jednej bowiem strony domagał się wezwania do
wyjaśnienia ceny jednostkowej za 1 m
2
zaoferowanej przez tego Wykonawcy, z drugiej
strony na stronie 4 odwołania uznaje, że zna ten Wykonawca koszty świadczenia usługi,
czyli de facto je akceptuje. W tym kontekście zachowuje Odwołujący jedynie konsekwencje
wobec oferty Impel Cleaning Sp. z o.o., którą złożono jednakże na zupełnie inne części.
Biorąc powyższe pod uwagę, Izba uznała jak na wstępie.
W tym stanie rzeczy, Izba oddaliła odwołanie na podstawie art. 192 ust. 1 zdanie
pierwsze i ust. 2 Pzp oraz orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy, na podstawie
przepisu art. 192 ust. 9 i 10 Pzp w zw. z § 3 pkt 1 lit. a i pkt 2 lit. b
oraz § 5 ust. 3 pkt 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238). Izba uznała wniosek
Zamawiającego o zasądzenie kosztów wynagrodzenia pełnomocnika w kwocie 3.600,00 zł, ,
tj. zgodnie z przedłożonym rachunkiem (§ 3 pkt 2 lit. b w/w rozporządzenia).
Przewodniczący:
………………………………
1. oddala odwołanie
2. kosztami postępowania obciąża
Konsorcjum firm: 1. Dolnośląskie Przedsiębiorstwo
Usługowe Sp. z o.o. (Lider Konsorcjum); 2. Przedsiębiorstwo Usług Wielobranżowych
Sp. z o.o., ul. Joannitów 13, 50-525 Wrocław (Partner); 3. Wodrol Inwestycje Sp. z o.o.
Spółka komandytowa, ul. Wilczyka 14, 55-093 Kiełczów (Partner); z adresem dla lidera
konsorcjum: ul. Boczna 2, 50-502 Wrocław i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców
Konsorcjum firm: 1. Dolnośląskie Przedsiębiorstwo Usługowe Sp. z o.o. (Lider
Konsorcjum); 2. Przedsiębiorstwo Usług Wielobranżowych Sp. z o.o., ul.
Joannitów 13, 50-525 Wrocław (Partner); 3. Wodrol Inwestycje Sp. z o.o.
Spółka komandytowa, ul. Wilczyka 14, 55-093 Kiełczów (Partner); z adresem
dla lidera konsorcjum: ul. Boczna 2, 50-502 Wrocław tytułem wpisu od
odwołania,
2.2. zasądza od wykonawców
Konsorcjum firm: 1. Dolnośląskie Przedsiębiorstwo
Usługowe Sp. z o.o. (Lider Konsorcjum); 2. Przedsiębiorstwo Usług
Wielobranżowych Sp. z o.o., ul. Joannitów 13, 50-525 Wrocław (Partner);
3. Wodrol Inwestycje Sp. z o.o. Spółka komandytowa, ul. Wilczyka 14, 55-093
Kiełczów (Partner); z adresem dla lidera konsorcjum: ul. Boczna 2, 50-502
Wrocław na rzecz 1. Polskie Koleje Państwowe Sp. A., ul. Szczęśliwiecka 62,
00-973 Warszawa; 2. PKP Polskie Linie Kolejowe Sp. A., ul. Targowa 74, 03-734
Warszawa; w imieniu i na rzecz których działają na podstawie udzielonego
pełnomocnictwa Polskie Koleje Państwowe Sp. A., ul. Szczęśliwicka 62,
00-973 Warszawa kwotę
3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero
groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 22 grudnia 2015 r. poz. 2164 z późn. zm.) na niniejszy wyrok -
w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego
w Warszawie.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt: KIO 2333/16
U z a s a d n i e n i e
Postępowanie o udzielnie zamówienia publicznego prowadzone w trybie przetargu
nieograniczonego
pn.:
„Świadczenie-usług
utrzymania
czystości
w
wybranych
lokalizacjach zarządzanych przez PKP S.A. i PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.”
(nr postępowania KIZ/2016/WNP-005618) - zadanie nr 14 - Wrocław, zostało wszczęte
ogłoszeniem w Dzienniku Urzędowym Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich za
numerem 2016/S 172-309518 z 07.09.2016 r., przez 1. Polskie Koleje Państwowe Sp. A.,
ul. Szczęśliwiecka 62, 00-973 Warszawa; 2. PKP Polskie Linie Kolejowe Sp. A., ul. Targowa
74, 03-734 Warszawa; w imieniu i na rzecz których działają na podstawie udzielonego
pełnomocnictwa Polskie Koleje Państwowe Sp. A., ul. Szczęśliwicka 62, 00-973 Warszawa
zwane dalej: „Zamawiającym”.
W dniu 02.12.2016 r. (e-mailem) Zamawiający poinformował o odrzuceniu oferty -
Konsorcjum firm: 1. Dolnośląskie Przedsiębiorstwo Usługowe Sp.
z o.o. (Lider Konsorcjum);
2. Przedsiębiorstwo Usług Wielobranżowych Sp. z o.o.,
ul. Joannitów 13, 50-525 Wrocław
(Partner); 3. Wodrol Inwestycje Sp. z o.o. Spółka komandytowa, ul. Wilczyka
14, 55-093
Kiełczów
(Partner); z adresem dla lidera konsorcjum: ul. Boczna 2, 50-502 Wrocław zwane
daje: „Konsorcjum DPU” albo „Odwołującym”.
W dniu 12.12.2016 r. (wpływ bezpośredni do Prezesa KIO): Konsorcjum DPU wniosło
odwołanie na w/w czynność i zaniechania z 02.12.2016 r. Kopie odwołania Zamawiający
otrzymał w dniu 09.12.2016 r. (wpływ bezpośredni do Kancelarii Zamawiającego). Wniósł
odwołanie względem odrzucenia oferty Odwołującego w ww. przetargu w zakresie zadania
nr 14 - Wrocław, pomimo, że oferta Odwołującego powinna zostać uznana za
najkorzystniejszą albowiem uzyskała najwyższą ilość punktów według kryteriów
Zamawiającego, a w konsekwencji powinna zostać wybrana. Wobec powyższego zarzucił
Zamawiającemu naruszenie przepisów:
1. art. 89 ust. 1 pkt. 4 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
(t.j. Dz. U. z 22 grudnia 2015 r. poz. 2164 z późn. zm.) zwanej dalej: „Pzp” poprzez uznanie
przez Zamawiającego, że oferta Odwołującego jak i poszczególne jej składniki zawierają
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, pomimo, że oferta Odwołującego
jak i jej poszczególne składniki nie zawierają rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu
zamówienia,
2. art. 90 ust. 3 Pzp poprzez uznanie, że oferta Odwołującego jak i jej poszczególne
składniki zawierają rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, oraz, że
Odwołujący nie udowodnił, że jest w stanie wykonać usługę z zyskiem, pomimo że złożone
wyjaśnienia przez Odwołującego w sposób wyczerpujący dowodzą, że oferta Odwołującego
jak i poszczególne jej składniki nie zawierają rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu
zamówienia, a Odwołujący jest w stanie wykonać usługę osiągając zysk,
3. art. 7 ust. 1 Pzp poprzez naruszenie zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania
Wykonawców, przejawiającej się w szczególności tym, że Zamawiający wezwał do
wyjaśnienia rażąco niskiej ceny tylko Odwołującego, a następnie odrzucił jego ofertę a nie
wzywał Przedsiębiorstwo BACA sp. z o.o. lub Impel Cleaning Sp. z o.o. do wyjaśnienia
rażąco niskiej ceny, oraz nie odrzucił oferty Przedsiębiorstwo BACA Sp. z o.o. oraz Impel
Cleaning Sp. z o.o. z powodu podejrzenia stosowania rażąco niskiej ceny lub niektórych
składników ceny. Wobec powyższych zarzutów wnosił o nakazanie:
1. Zamawiającemu unieważnienie czynności odrzucenia oferty Odwołującego w zakresie
zadania nr 14 - Wrocław ww. postępowania,
2. Zamawiającemu dokonania czynności powtórnej oceny ofert w zakresie zadania nr 14 -
Wrocław ww. postępowania, zgodnie z kryteriami oceny SIWZ,
3. zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego zwrotu kosztów postępowania
odwoławczego, według norm przepisanych.
Pismem z 18.10.2016r. Zamawiający wezwał Odwołującego do wyjaśnienia
wątpliwości Zamawiającego dot. rażąco niskiej ceny, wskazując, że Wykonawca w ofercie
zaoferował cenę za usługi utrzymania czystości powierzchni zewnętrznych, która budzi
wątpliwości Zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie
z wymaganiami określonymi SIWZ. Zamawiający wskazał, że Wykonawca zaproponował
cenę za 1 m2 powierzchni zewnętrznej w wysokości 0,01 zł (zarówno dla PKP S.A. jaki i dla
PKP PLK S.A.) która wydaje się rażąco niska i budzi wątpliwość Zamawiającego w zakresie
możliwości prawidłowej realizacji usługi. W odpowiedzi na powyższe wezwanie, Wykonawca
w terminie złożył obszerne wyjaśnienia dotyczące sposobu obliczenia ceny, zgodnie
z żądaniem Zamawiającego. Pismem z 02.12.2016r. Zamawiający poinformował
Odwołującego o tym, że jego oferta została odrzucona na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 oraz
art. 90 ust. 3 Pzp. W uzasadnieniu odrzucenia oferty Zamawiający wskazał m.in., iż
wyjaśnienia Odwołującego maja charakter ogólny, odnoszą się do łącznej wartości ceny
oferty, a przyjęte dla wyliczenia koszty realizacji usług na terenach zewnętrznych nie
potwierdzają, iż można zrealizować usługi za kwotę wskazaną w ofercie. Jednocześnie
w uzasadnieniu Zamawiający wskazuje, iż złożone wyjaśnienia nie zawierają rozbicia
kosztów w zależności od rodzaju sprzątanej powierzchni, z których wynikałaby możliwość
należytego wykonania usługi za 0,01 zł/m2 powierzchni zewnętrznej. W tym miejscu
wskazał, iż Zamawiający w wezwaniu z 18.10.2016 r. pomimo zgłoszonych wątpliwości nie
wymagał od Odwołującego przedstawienia szczegółowej kalkulacji ceny jednostkowej za 1
m2 powierzchni zewnętrznej. Zamawiający wezwał Odwołującego do złożenia wyjaśnień
i przedstawienia dowodów dotyczących wyliczenia ceny, czyli ceny oferty, nie zaś ceny
jednostkowej za 1 m2 powierzchni zewnętrznej. Fakt ten potwierdza określenie przez
Zamawiającego obligatoryjnych elementów jakie powinny znaleźć się w wyjaśnieniach
Odwołującego, które dotyczą ceny oferty dla danego zadania, w tym elementów dotyczących
powierzchni wewnętrznych, np. „2) miesięczny całkowity koszt wynagrodzenia pracowników
dedykowanych dla serwisu dziennego wraz z liczbą RBH/mc - serwis na być zapewniony
zgodnie SIWZ codziennie, w godz. 6:00 - 20:00 przez cały okres umowy.”. Również
w żadnym innym miejscu wezwania Zamawiający nie wymagał przedstawienia szczegółowej
kalkulacji ceny jednostkowej za 1 m2 powierzchni zewnętrznej. Nie należy tego traktować
jako błąd Zamawiającego, ale jako jego celowe działanie wynikające z faktu, iż Zamawiający
nie dopuścił realnej wyceny obiektów tak aby Wykonawcy w formularzu ofertowym wskazali
rzeczywiste ceny usługi za dany obiekt. W wyjaśnieniach z 30.09.2016 r. w odpowiedzi na
pytanie 5 Zamawiający jednoznacznie wskazał, iż: „nie ma możliwości odrębnej wyceny
poszczególnych obiektów w zadaniu.”, ponadto wskazał, iż Stawki są stawkami ryczałtowymi
dla całego zadania. Zaś w przypadku podania różnych stawek Zamawiający dokona
uśrednienia stawki dla danego zadania odpowiednio dla PKP SA i PKP PLK. Odwołujący
przedstawił
szczegółowe
wyjaśnienia
zgodnie
z
wymaganiami
Zamawiającego
przedstawiając i uzasadniając m.in. wszystkie obligatoryjne elementy. Wobec powyższego
uznanie przez Zamawiającego, że wyjaśnienia Odwołującego mają charakter ogólny i nie
zawierają rozbicia kosztów w zależności od rodzaju sprzątanej powierzchni, czego nie
wymagał de facto w wezwaniu Zamawiający i na tej podstawie twierdzenie, że oferta zawiera
rażąco niską cenę i w konsekwencji jej odrzucenie stanowi naruszenie art. 90 ust. 3 Pzp.
Odnosząc się do stanu faktycznego nn. postępowania, jak i przepisów prawnych
w tym zakresie należy uznać, że decyzja Zamawiającego o odrzuceniu oferty Odwołującego
w zakresie zadania nr 14 - Wrocław ww. postępowania narusza przepisy ustawy Prawo
zamówień publicznych i winna zostać unieważniona. Wykonawca wskazał, że cena oferty
Wykonawcy w zakresie zadania nr 14 - Wrocław wynosi kwotę 7.486.381,56 zł, tj.
w części PKP S.A. 2.419.190,97 zł brutto oraz w części PKP PLK S.A. 5.067.190,59 zł
brutto. Cena zaproponowana przez Wykonawcę na realizację zadania nr 14 - Wrocław jest
jedynie niewiele niższa od kwot, jakie Zamawiający zamierzał przeznaczyć na realizację tego
zadania. Zamawiający zamierzał mianowicie przeznaczyć na sfinansowanie zadania nr 14 -
Wrocław kwotę 7.655.181,06 zł w tym dla części PKP S.A. 2.421.736,20 zł brutto oraz dla
części PKP PLK S.A. 5.233.444,86 zł brutto. Wykonawca również wskazał, że oferta cenowa
Odwołującego w zakresie zadania nr 14 - Wrocław jest wyższa od drugiej oferty w zakresie
zadania nr 14, tj. od oferty Przedsiębiorstwa BACA sp. z o.o., który zaproponował kwotę
6.802.263,09 zł brutto, w tym kwotę 2.357.984,58 zł w części przeznaczonej na rzecz PKP
S.A. oraz kwotę 4.444.278,51 zł w części przeznaczonej na rzecz PKP PLK S.A. Porównanie
całkowitej ceny Odwołującego do ceny zaproponowanej przez Przedsiębiorstwo BACA Sp.
z .o.o. ma istotne znaczenie dla oceny czy w sprawie zachodzi rażąco niska cena, albowiem
Odwołujący wykonuje obecnie usługę utrzymania czystości dworców w zakresie tożsamym
z zakresem zadania nr 14 - Wrocław. Skoro zatem Odwołujący posiadając wiedzę
i doświadczenie w zakresie realizacji tej samej usługi, proponuje cenę wyższą od ceny
zaproponowanej przez Przedsiębiorstwo BACA Sp. z o.o., to należy przyjąć, że Odwołujący
jest w stanie zagwarantować należyte wykonanie przedmiotu zamówienia osiągając zysk.
Ponadto Przedsiębiorstwo BACA Sp. z o.o. wykonuje podobne zadania na terenie kraju
i również posiada szerokie doświadczenie w zakresie realizacji podobnych usług, co
prowadzi do wniosku, że zna koszty świadczenia usługi, w tym w zakresie zadania nr 14 -
Wrocław. Powyższe porównanie cen, powinno również prowadzić do wniosku, że
Odwołujący skalkulował cenę w sposób prawidłowy i zgodnie z aktualnymi warunkami
rynkowymi, uwzględniając wszystkie koszty świadczenia usługi oraz w taki sposób, abyświadczyć usługę osiągając zysk z realizacji kontraktu. Cena oferty Odwołującego nie
powinna zostać zatem uznana za rażąco niską, mogącą skutkować sankcją odrzucenia
oferty z postępowania. Odwołujący zauważył, że Pzp nie zawiera definicji legalnej „rażąco
niskiej ceny”. W piśmiennictwie i orzecznictwie KIO najczęściej wskazuje się, że z uwagi na
cel przedmiotowej regulacji: „za ofertę z rażąco niską ceną można uznać ofertę z ceną
niewiarygodną, nierealistyczną w porównaniu do cen rynkowych podobnych zamówień.
Oznacza to cenę znacząco odbiegającą od cen przyjętych, wskazującą na fakt realizacji
zamówienia poniżej kosztów wytworzenia usługi, dostawy, roboty budowlanej. Przyczyną
wyraźnie niższej ceny od innych ofert może być albo świadome działanie wykonawcy, albo
nierzetelność kalkulacji wykonawcy, co grozi nienależytym wykonaniem lub niewykonaniem
zamówienia w przyszłości” (W. Dzierżanowski, J. Jerzykowski, M. Stachowiak, Prawo
zamówień publicznych, Komentarz, Warszawa 2012, komentarz do art. 89). Powszechnie
ukształtował się również pogląd, że „rażąco niska cena odnosi się do ceny za cały przedmiot
zamówienia, a nie do poszczególnych pozycji kosztowych, co wynika jednoznacznie
z brzmienia przepisu art. 89 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 90 ust. 3 ustawy z dnia 29 stycznia
2004 roku - Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.)”
(wyrok KIO z dnia 18.02.2012 sygn. akt. KIO 240/13). Podobne stanowisko wyrażone zostało
w orzeczeniach KIO: wyrok KIO z 26.06.2015 r., sygn. akt: KIO 1246/15, wyrok KIO
z 04.07.2013 r., sygn. akt: KIO 1395/13, wyrok KIO z 19.04.2013 r., sygn. akt: KIO 791/13,
wyrok KIO z 06.02.2009 r., sygn. akt: KIO/UZP/109/09, wyrok SO Kraków z 13.03.2012 r.,
sygn. akt: XII Ga 73/12, wyrok KIO z 18.02.2012 r., sygn. akt: KIO 240/13, wyrok KIO
z 20.01.2012 r., sygn. akt: KIO 2814/11, wyrok KIO z 07.01.2016 r., sygn. akt: KIO 2775/15,
wyrok KIO z 29.05.2008 r., sygn. akt: KIO/UZP 466/08. Zwrócił także uwagę na niedawne
orzeczenie KIO z 20.07.2016r pod sygn. akt. KIO 1145/16. W uzasadnieniu tego orzeczenia
KIO obszernie uzasadniła w jaki sposób należy interpretować pojęcie „rażąco niskiej ceny”.
Zgodnie uzasadnieniem tego wyroku: „W orzecznictwie przyjmuje się, że za ofertę z rażąco
niską ceną należy uznać ofertę, której cena jest nierealna w relacji m.in. do cen rynkowych
podobnych zamówień, co może wskazywać na fakt wykonania zamówienia poniżej kosztów
wytworzenia, chyba że wykonawca jest w stanie wykazać szczególne okoliczności, które
pozwalają na przyjęcie ceny na danym poziomie, bez zagrożenia dla prawidłowej realizacji
zamówienia. Jak stwierdził Sąd Okręgowy w Katowicach w wyroku z dnia 30 stycznia 2007 r.
sygn. akt XIX GA 3/07, o cenie rażąco niskiej można mówić wówczas, gdy oczywiste jest, że
przy zachowaniu reguł rynkowych wykonanie umowy przez wykonawcę byłoby dla niego
nieopłacalne. Rażąco niska cena jest to cena niewiarygodna, oderwana całkowicie od
realiów rynkowych. Stanowisko o niedopuszczalności automatycznego przyjmowania,
wyłącznie na podstawie kryterium arytmetycznego, że cena poniżej pewnego poziomu jest
ceną rażąco niską, jest ugruntowane w orzecznictwie (tak m.in. orzeczenie ETS z dnia 22
czerwca 1989 r., w sprawie C-l 03/8 - Fratelli Constanzo). Pogląd przeciwny kłóciłby się
z logiką i celem postępowań przetargowych, które mają prowadzić - w warunkach
konkurencji - do wyboru oferty najkorzystniejszej” (por. uzasadnienie wyroku KIO z dnia
20.07.2016r sygn. akt. 1145/16”). Mając na uwadze powyższe wskazał, że oferta
Odwołującego nie odbiega od ofert rynkowych, albowiem jest wyższa od oferty
Przedsiębiorstwa BACA sp. z o.o. w zakresie zadania nr 14 - Wrocław i porównywalna
z pozostałymi ofertami składanymi w nn. postępowaniu. Ponadto wskazał, że w zakresie
ceny za sprzątanie 1 m2 powierzchni zewnętrznej oferta Odwołującego jest porównywalna
z ofertami innych wykonawców występujących w nn. postępowaniu. Otóż oferta
Przedsiębiorstwa BACA Sp. z o.o. w zakresie zadania nr 14 na sprzątanie 1 m2 powierzchni
zewnętrznej przedstawia stawkę 0,08 złotych za 1 m2. Warty uwagi jest również fakt, że
Impel Cleaning Sp. z o.o. złożyła oferty cenowe m.in. na zadania nr 2, 4, 10 i 12, proponując
stawki w zakresie sprzątania 1m2 powierzchni zewnętrznej według poniższego zestawienia:
Firma
Oferta na zadanie
Stawka sprzątania lm
2
pow.
zewnętrznej PKP S.A.
Stawka sprzątania lm
2
pow.
zewnętrznej PKP PLK S.A.
Impel Cleaning sp z oo
Zadanie nr 2
0,10 zł
0,04 zł
Impel Cleaning sp z oo
Zadanie nr 4
0,18 zł
0,02 zł
Impel Cleaning sp z oo
Zadanie nr 10
0,06 zł
0,04 zł
Impel Cleaning sp z oo
Zadanie nr 12
0,11 zł
0,03 zł
W dniu 07.12.2016 r. decyzją Zamawiającego oferta Impel Cleaning Sp. z o.o. na
zadanie nr 10 i zad. 13 została wybrana pomimo iż w zadaniu 10 stawka za sprzątanie 1 m2
wynosiła zaledwie 0,04 zł i 0,06 zł a w zadaniu nr 13 w części PKP PLK wynosiła zaledwie
0,05 zł, natomiast kwota jaka Zamawiający przeznaczył, została przekroczona
o 5.770.637,28 zł. W ocenie Zamawiającego firma Impel jest w stanie wykonać usługę na
powierzchniach terenów zewnętrznych na poziomie 0,02 zł 0,03 zł i 0,04, a nasze
konsorcjum nie. Jest to jaskrawy przykład, że Zamawiający nie traktuje wszystkich
wykonawców jednakowo albo istnieje inna możliwość , iż Zamawiający przyjął cenę w ofercie
firmy Impel za całe zadanie a nie analizował jej dla każdego obiektu osobno .
Powyższe informację dowodzą, że oferta Odwołującego nie odbiega od cen
rynkowych zaproponowanych przez konkurencję w szczególności jeżeli chodzi
o świadczenie usług sprzątania powierzchni zewnętrznej na rzecz PKP PLK S.A. W tym
zakresie firma konkurencyjna - Impel Cleaninig Sp. z o.o. - zaproponowała świadczenie
usług niemalże na tym samym poziomie cenowym, co Odwołujący, oferując stawki od 0,02
złotego do 0,04 złotego za świadczenie usług sprzątania 1 m2 powierzchni zewnętrznej.
W tym zakresie Zamawiający nie miał wątpliwości co do faktu, że nie zachodzi
przypadek rażąco niskiej ceny i nie wzywał nawet Impel Cleaning Sp. z o.o. do wyjaśnienia
rażąco niskiej ceny. Możliwość taka przewidziana została również w znowelizowanym
przepisie art. 24aa ust. 1 Pzp, zgodnie z którym Zamawiający może, w postępowaniu
prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego, najpierw dokonać oceny ofert,
a następnie zbadać, czy wykonawca, którego oferta została oceniona jako najkorzystniejsza,
nie podlega wykluczeniu oraz spełnia warunki udziału w postępowaniu, o ile taka możliwość
została przewidziana w specyfikacji istotnych warunków zamówienia lub w ogłoszeniu
o zamówieniu. Wprowadzony przepis art. 24aa ust. 1 Pzp reguluje tzw. procedurę
odwróconą wyboru ofert, która umożliwia Zamawiającemu najpierw ocenę ofert, a następnie
zbadanie czy wykonawca, którego oferta została oceniona jako najkorzystniejsza, nie
podlega wykluczeniu oraz spełnia warunki udziału w postępowaniu.
Brak ze strony Zamawiającego wezwania Impel Cleaning Sp. z o.o. do wyjaśnienia
wątpliwości dot. rażąco niskiej ceny w zakresie oferty sprzątania 1m2 powierzchni
zewnętrznej lub wręcz brak takich wątpliwości oznacza naruszenie przez Zamawiającego
zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania Wykonawców, o której mowa w art. 7 ust.
1 Pzp. Zamawiający jedynie Odwołującego wzywał do wyjaśnienia czy zachodzi rażąco niska
cena poszczególnych pozycji kosztorysowych, co sprawia, że Odwołujący jest w sposób
gorszy traktowany przez Zamawiającego aniżeli pozostali oferenci. Natomiast Zamawiający
nie wypełnił ustawowego obowiązku przeprowadzenia postępowania zgodnie z zasadami
proporcjonalności i przejrzystości.
Wobec powyższego należy ponownie odnieść się do uzasadnienia orzeczenia KIO
z 20.07.2016r. pod sygn. akt. KIO 1145/16, w którym KIO wskazuje, że: „przy ocenie, czy
mamy do czynienia z „rażąco niską ceną”, co do zasady należy brać pod uwagę cenę
całkowitą oferty, a nie ceny jednostkowe za poszczególne elementy oferty. Tak więc ocena
tego, czy dana oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia
powinna być dokonana, w odniesieniu do całości ceny zaproponowanej przez wykonawcę
(tak wyrok SO w Lublinie z dnia 24 marca 2005 r. w sprawie o sygn. akt II Ca 425/04 oraz
wyrok SO w Poznaniu z dnia 17 stycznia 2006 r. w sprawie o sygn. akt II Ca 219/05).”
(uzasadnienie wyroku KIO z dnia 20.07.2016r. pod sygn. akt. KIO 1145/16).
Nie ulega natomiast wątpliwości, że całkowita cena za realizację zadania nr 14 -
Wrocław nie jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia i gwarantuje należyte
wykonanie przedmiotu zamówienia z zyskiem dla Odwołującego.
Ponadto KIO ww. orzeczeniu (sygn. akt. KIO 1145/16) wskazała, że- „Istotny jest
także fakt, że każdy z wykonawców ma własny indywidualny sposób budowania strategii
cenowej w składanej ofercie i kalkulacji jej elementów składowych. Tak więc różnica
pomiędzy cenami zaoferowanymi w ofertach złożonych przez poszczególnych wykonawców
ubiegających się o zamówienie należy co do zasady uznać za naturalny objaw strategii
cenowej wykonawców, jak i konkurencji na rynku. Nie jest ona także elementem
wystarczającym dla stwierdzenia rażąco niskiej ceny oferty.
Jak pokazuje praktyka, dokonanie prawidłowej oceny, czy zaoferowana przez
wykonawcę w danym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego cena jest ceną
rażąco niską wymaga uwzględnienia wielu czynników, w szczególności analizy wysokości
danej ceny ofertowej w stosunku do panujących warunków rynkowych oraz przede
wszystkim indywidualnych warunków działania danego wykonawcy - dostępnych tylko temu
wykonawcy (w odróżnieniu od warunków, w których działa przeciętny przedsiębiorca w danej
branży). W orzecznictwie dominuje ugruntowany pogląd, że w każdym przypadku konieczne
jest dokonanie oceny indywidualnej, z uwzględnieniem okoliczności charakterystycznych dla
danego przedmiotu zamówienia, warunków rynkowych i sytuacji danego wykonawcy.”
(uzasadnienie wyroku KIO z dnia 20.07.2016r. sygn. akt. KIO 1145/16).
Wobec powyższego należy uznać, że zaproponowanie przez Odwołującego
w zakresie zadania nr 14 - Wrocław stawki 0,01 złotego za sprzątanie 1 m2 pow.
zewnętrznej jak i przez Impel Cleaning sp. z o.o. stawki 0,02 złotego do 0,04 złotego za
sprzątanie 1 m2 pow. zewnętrznej w zadaniach 2, 4, 10 i 12 należy uznać za element
budowania strategii cenowej i kalkulacji jej elementów składowych a nie za rażąco niską
cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, gdyż całkowita cena oferty gwarantuje
wykonanie zadania z osiągnięciem zysku.
Istotne dla nn. postępowania pozostają również zapisy SIWZ dotyczące sposobu
kalkulacji ceny. Zamawiający ustalił, że wykonawcy podają w ofercie cenę całkowitą brutto
dla danego zadania w sposób określony w Formularzu ofertowym (Załącznik nr 1 do SIWZ)
oraz formularzu cenowym dla danego zadania (załącznik nr 1.1 do 1.15. do SIWZ). (por.
rozdział XVII Opis sposobu obliczenia ceny, pkt. 2 lit. d) SIWZ - str. 20). Pkt. 2 lit. f tego
rozdziału stanowi: „Cenę oferty w każdym Zadaniu stanowi suma iloczynów: stawki 1m2
powierzchni wewnętrznej i liczby metrów kwadratowych tej powierzchni oraz stawki za 1 m2
powierzchni zewnętrznej i liczby metrów kwadratowych tej powierzchni w odniesieniu do
każdego obiektu PKP S.A. oraz dla PKP PLK S.A. powiększona o prawo opcji”. Zapis ten nie
stanowi, że ceną oferty są ceny jednostkowe świadczenia usługi za lm2 powierzchni
zewnętrznej lub powierzchni wewnętrznej a co za tym idzie Odwołujący nie określał kosztów
i ceny wykonania usługi dla terenów zewnętrznych i wewnętrznych osobno
z uwzględnieniem podziału na spółki PKP S.A. i PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. lecz
traktowało usługę jako usługę kompleksową.
Pragniemy również zwrócić uwagę na zapisy SIWZ dotyczące sposobu kalkulacji
oferty
w
postępowaniu
nr
KIZ/2016/WNP-004720
oraz
KIZ/2016/WNP-005618.
W pierwszych z nich w rozdz. VI „Opis sposobu obliczenia ceny oferty” pkt. 2 ust. e) -
(załącznik nr 3) istnieje zapis „Wykonawca zobowiązany jest skalkulować stawkę za lm2
powierzchni wewnętrznej i za 1 m2 powierzchni zewnętrznej dla każdego obiektu oddzielnie
dla PKP S.A. oraz dla PKP PLK S.A., natomiast w bieżącym postępowaniu KIZ/2016/WNP-
005618 rozdz. XVII „Opis sposobu obliczenia ceny” pkt 2. ust. e) (załącznik nr 4):
„Wykonawca zobowiązany jest skalkulować stawkę za 1 m2 powierzchni wewnętrznej i za 1
m2 powierzchni zewnętrznej dla każdego zadania oddzielnie dla PKP S.A. oraz dla PKP PLK
S.A. W złożonej ofercie kalkulacja opiewa na kwoty: dla PKP S.A. 2.419.190,97 złotych
brutto (wartość przeznaczona 2.421.736,20 złotych brutto - oferta niższa o 0,11%) oraz dla
części PKP PLK S.A. 5.067.190,59 złotych brutto (wartość przeznaczona 5.233.444,86
złotych brutto - oferta niższa o 3,18%).
Należy przy tym również zwrócić uwagę, że Wykonawca przystępujący do
postępowania zadał pytanie nr 5 o treści: „Czy stawka jednostkowa dla każdego obiektu
(stacji) za 1 m2 sprzątanej powierzchni (zarówno wewnętrznej jak i zewnętrznej) musi być
taka sama? Sugeruje to konstrukcja formularza cenowego”.
W odpowiedzi na pytanie Zamawiający wskazał: „Zamawiający informuje, że
Wykonawca wycenia koszt usługi za 1m2 powierzchni wewnętrznej oraz 1m2 powierzchni
zewnętrznej odrębnie dla PKP S.A. i odrębnie dla PKP PLK S.A. dla całego zdania.
Wykonawca wycenia 2 stawki dla PKP S.A. (za po w. zewn. i pow. wewn.) oraz 2 stawki dla
PKP PLK S.A. (za pow. zewn. i pow. wewn.). Nie ma możliwości odrębnej wyceny
poszczególnych obiektów w zadaniu. Stawki (za 1 m2 pow. wewn. dla PKP S.A., za 1 m2
pow. zewn. dla PKP S.A., za 1 m2 pow. wewn. dla PKP PLK S.A., za 1m2 pow. zewn. dla
PKP PLK S.A.) są stawkami ryczałtowymi dla całego zadania. Ponadto, Zamawiający
informuje, że w przypadku podania różnych stawek (odrębnie dla każdego obiektu),
Zamawiający dokona uśrednienia stawki dla danego zadania odpowiednio dla PKP S.A. oraz
dla PKP PLK S.A”.
Powyższy zapis jest o tyle istotny dla nn. postępowania, że Zamawiający wskazał, że
stawki w niniejszym postępowaniu są stawkami ryczałtowymi dla całego zadania, a nie
stawkami kosztorysowymi. Ponadto Zamawiający wskazał, że nawet gdyby doszło do
podania różnych stawek, to Zamawiający jest uprawniony do ich zmiany poprzez uśrednienie
stawek dla danego zadania odpowiednio dla PKP S.A. oraz dla PKP PLK S.A. Tym samym
Zamawiający potwierdził, że wartość oferty w rozbiciu na PKP S.A. i PKP PLK S.A. jest
wielkością podlegającą ocenia a nie poszczególne ceny jednostkowe. Należy zatem
wyciągnąć wniosek, że cena jednostkowa za sprzątanie 1m2 pow. zewnętrznej nie ma
znaczenia dla ostatecznej ceny za realizację zadania i nie wpływa na ocenę czy zachodzi
rażąco niska cena całej oferty w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Istotne znaczenie posiada również fakt, że Zamawiający wprowadził formuły do
formularza cenowego, które narzucają stosowanie jednych stawek dla terenów zewnętrznych
jak i powierzchni wewnętrznych jedynie w rozbiciu na właścicieli nieruchomości. Stosowanie
tych samych cen jednostkowych na określonych powierzchniach bez względu na kategorię
obiektu prowadzi do sytuacji, w której duże obiekty o złożonej technologii sprzątania, są
wyceniane
na
podobnym
poziomie
co
przystanki
niewymagające
technologii
wielogodzinnego
i
wielozmianowego
sprzątania.
Sytuacja
w
zakresie
wyceny
poszczególnych obiektów komplikuje się w przypadkach prowadzenia robót na obiekcie,
przekazania obiektu, wyłączenia niezależnie od przyczyny. W takich przypadkach, na skutek
wprowadzenia jednej ceny dla wszystkich określonych powierzchni niektóre obiekty,
w szczególności małe dworce, wycenione są znacznie wyżej niż np. dworce Premium. Przez
tak skonstruowany „Formularz Cenowy” nader trudne stawało się ustalenie rzeczywistej cenyświadczenia usługi dla poszczególnych obiektów. Z tego też powodu Wykonawca wnosił
(pytanie nr 48) o zmianę formularza cenowego umożliwiającą wycenę każdego obiektu
indywidualnie, z uwzględnieniem jego złożoności i technologii sprzątania odpowiedniej dla
każdej lokalizacji.
Ponadto Wykonawca wskazywał w pyt. 49, że ww. sytuacja, tzn. brak możliwości
wycenienia w formularzu ofertowym ceny świadczenia usługi dla poszczególnych obiektów
może powodować u Zamawiającego wątpliwości co do możliwości realizacji usługi, w tym
w szczególności na dużych obiektach. Wykonawca wskazywał na etapie wyjaśniania treści
SIWZ, że w wielu przypadkach wartość usługi sprzątania obiektów wyceniana według
„Formularza cenowego” może znacząco odbiegać od faktycznych kosztów niezbędnych do
realizacji usługi. Wobec takiego stanu rzeczy Wykonawca prosił o zmianę sposobu wyceny
składników oferty, poprzez umożliwienie określenia wartości świadczenia usługi
indywidualnie dla każdego obiektu (pyt. nr 49).
W odpowiedzi na powyższe Zamawiający nie uwzględnił prośby Wykonawcy
o umożliwienie indywidualnej wyceny poszczególnych obiektów.
Wykonawca chciałby również zwrócić uwagę na fakt, że Zamawiający wśród
kryteriów wyboru oferty zamieścił kryterium - „wskaźnik dot. podatku VAT - waga: 15%”.
Możliwość wprowadzenia takiego kryterium wyboru ofert wydawała się Wykonawcom
sprzeczna z ustawą Prawo zamówień publicznych. Z tego też powodu złożone zostały
odwołania do Krajowej Izby Odwoławczej przez innych uczestników postępowania, w tym
m.in. przez Impel Cleaning sp. z o.o. oraz Zakłady Usługowe „Południe” sp. z o.o. Krajowa
Izba Odwoławcza po rozpoznaniu odwołań tych podmiotów uznała jednak, że ustawa Prawo
zamówień publicznych po jej nowelizacji z 22.06.2016 r., która weszła w życie 28.07.2016 r.
umożliwia wprowadzenie takiego kryterium wyboru ofert. Wyrok w tej sprawie pod sygn. akt.
KIO 1738/16 oraz KIO 1740/16 wydany został w dniu 20.10.2016 r. Izba ww. wyroku
wskazała również, że „kryteria pozacenowe nie mają za zadanie prowadzić do wyboru oferty
najtańszej, ich zadaniem jest prowadzenie do wyboru oferty najkorzystniejszej, może
droższej ale najkorzystniejszej pod względem jakości, sposobu i adekwatności do potrzeb
Zamawiającego świadczenie usługi” (uzasadnienie wyroku KIO z 20.10.2016r., sygn. akt.
KIO 1738/16 i KIO 1740/16 - str. 36).
Wprowadzenie kryterium „wskaźnik dot. podatku VAT - waga: 15%” ma wpływ na
ocenę ofert składanych w niniejszym postępowaniu, albowiem od tego kryterium również
uzależniona jest ilość punktów przyznanych poszczególnym ofertom. Przy takim
ukształtowaniu kryteriów wyboru ofert, należy się spodziewać, że wykonawcy przystępujący
do przetargu będą tak przygotowywać oferty aby konieczne do wygrania przetargu punkty
uzyskać nie tylko za kryterium najniższej ceny ale również za kryterium wskaźnik dot.
podatku VAT. Zgodnie z postawionymi przez Zamawiającego kryteriami najwięcej punktów
osiągnie oferta o wartości VAT wynikającej ze stawki 23 % przy najmniejszym udziale
wartości VAT wynikającym ze stawki 8%, przy czym oferta, w której zastosowano by
wyłącznie stawkę 8% VAT osiągnęłaby 0 pkt. Przy tak ukształtowanych kryteriach wyboru
ofert jak mamy w nn. postępowaniu, w przypadku występowania identycznych cen netto
ofert, cena brutto najkorzystniejszej oferty, według zastosowania kryterium wskaźnik dot.
podatku VAT, może być wyższa nawet o kilkanaście procent od oferty, w której wartość
podatku VAT obliczona została przy pomocy 8 % stawki podatku VAT.
Powyższe ukształtowanie kryteriów jest w zasadzie bezprecedensowe w historii
zamówień publicznych i nie doczekało się orzecznictwa KIO w kontekście budowania
strategii cenowej przez wykonawców uczestniczących w postępowaniu ani w kontekście
podejrzenia występowania rażąco niskiej ceny. Odwołujący jednak stoi na stanowisku, że
Zamawiający poprzez ukształtowanie kryterium wyboru ofert wskaźnik dot. podatku VAT -
waga: 15% wymusił na uczestnikach postępowania takie kształtowanie ceny za świadczenie
usług opodatkowanych różnymi stawkami podatku VAT (8% lub 23 %) aby uzyskać jak
najwięcej punktów. Zamawiający dał uczestnikom postępowania wyraźny asumpt do tego, że
będzie preferował oferty, które w swej cenie będą zawierać najwyższą kwotę podatku VAT,
albowiem takie oferty otrzymają największą ilość punktów. Sytuacja taka korzystna poniekąd
dla Skarbu Państwa albowiem preferowane są oferty, które wiążą się z obowiązkiem zapłaty
na rzecz Skarbu Państwa wyższej kwoty podatku VAT przy tych samych cenach netto,
spowodowała, że uczestnicy postępowania zmuszeni zostali do oferowania usług o jak
najwyższej wartości obciążonej 23% stawką podatku VAT. Nie może zatem być
okolicznością obciążającą dla uczestników postępowania taka sytuacja, w której proponują
cenę wyższą za świadczenie usług opodatkowanych stawką 23% VAT (powierzchnie
wewnętrzne), albowiem za takie działanie uzyskują więcej punktów według ustalonych przez
Zamawiającego kryteriów wyboru ofert. Powyższa sytuacja ma doniosłe znaczenie dla
pojęcia „rażąco niskiej ceny” jak również wpływa na poszczególne ceny jednostkowe
składające się na ostateczną cenę oferty. Skoro Zamawiający preferuje oferty z wyższymi
kwotami podatku VAT i za to przyznaje dodatkowe punkty przy wyborze ofert, to nie może
dziwić się temu, że Wykonawcy starają się za te kryterium uzyskać wysoką ilość punktów.
Konsekwencją takiego ukształtowania kryteriów wyboru ofert, jest to, że nie można twierdzić,że poszczególne stawki jednostkowe (np. za świadczenie usług opodatkowanych stawką 8%
podatku VAT) stanowią rażąco niską cenę, albowiem sam Zamawiający uznał, że będzie
preferował takie oferty.
Mając zatem na uwadze specyfikę postępowania, w tym w szczególności preferencje
samego Zamawiającego aby uczestnicy postępowania płacili wyższy podatek VAT, który dla
Zamawiającego jest neutralny, należy uznać, że o rażąco niskiej cenie winna decydować
tylko i wyłącznie cena końcowa brutto, a nie poszczególne składniki oferty. Końcowa
natomiast cena Odwołującego jest wyższa od ceny Przedsiębiorstwa BACA Sp.
z o.o. o 0,684 mln złotych, co gwarantuje należyte wykonanie zamówienia przez
Odwołującego, który przy realizacji zadania osiągnie zysk.
Należy również zwrócić uwagę, że Zamawiający zorganizował przetarg na łączneświadczenie usług sprzątania powierzchni wewnętrznych i zewnętrznych, co oznacza, że nie
jest na obecnym etapie, ani na etapie realizacji usługi możliwe całkowite rozdzielenieświadczenia usług sprzątania terenów zewnętrznych od wewnętrznych lub całkowita
rezygnacja ze sprzątania terenów wewnętrznych. Okoliczność taka sprzeczna byłaby nie
tylko z opisem przedmiotu zamówienia, który musi być opisany przez Zamawiającego
z należytą starannością, czy projektem umowy ale podważałaby również sens niniejszego
postępowania na świadczenie usług sprzątania powierzchni zewnętrznych i wewnętrznych.
Ponadto Zamawiający w latach poprzednich również organizował podobne postępowania,
a umowy w podobnym zakresie są realizowane również i przez podmioty tworzące
Konsorcjum Odwołującego. Nigdy jednak nie było sytuacji aby Zamawiający całkowicie
oddzielił świadczenie usług utrzymania czystości terenów zewnętrznych od terenów
wewnętrznych lub na odwrót. Nigdy również Zamawiający nie zrezygnował ze świadczenia
jednych z tych usług. Nawet gdyby doszło do wyłączenia niektórych stacji z przedmiotu
zamówienia i w związku z tym obniżenia proporcjonalnie wynagrodzenia Odwołującego, to
i tak Odwołujący będzie w stanie w sposób prawidłowy wykonać zamówienia osiągając zysk.
Odwołujący skalkulował ofertę według poniższego zestawiania:
Miejsce świadczenia usługi
Wynagrodzenie miesięczne netto
Wynagrodzenie miesięczne brutto
Dworzec Wrocław Główny
156.461,00 złotych
192.382,00 złotych
Dworzec Legnica
50.976,00 złotych
62.669,00 złotych
Razem
207.437,00 złotych
255.051,00 złotych
Odwołujący wskazuje, że nawet gdyby doszło do wyłączenia kilku - kilkunastu
„małych” dworców z ogólnej liczby 120 dworców dla zadania nr 14, to i tak będzie w stanie
z zyskiem wykonać zamówienie albowiem 71 % przychodu będzie generować świadczenie
usługi na rzecz Dworca Głównego we Wrocławiu i Legnicy. Aby Odwołujący stracił 29 %
przychodu z oferty Zamawiający musiałby wyłączyć ze świadczenia usługi pozostałe 120
dworców, co wydaje się raczej nierealne.
Wyłączenie natomiast kilku - kilkunastu dworców nie wpłynie na rentowność oferty
Odwołującego ponieważ z wyłączeniem obiektów wiąże się również obniżenie kosztów ich
obsługi.
Odnosząc się do samej kalkulacji ceny oferty Odwołujący uważa, że udowodnił, że
nie zachodzi rażąco niska cena w jego ofercie.
W odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego wskazał, że kalkulując ofertę nie brał pod
uwagę zatrudnienia ludzi stałych na małych obiektach ze względu na fakt, iż Zamawiający
nie gwarantuje pomieszczeń, energii elektrycznej i wody. Tym samym jest niemożliwe
sprzątanie „stacjonarne” małych obiektów. Założyliśmy, że tego typu obiekty będą sprzątane
metodą grup „lotnych” interwencyjnych wyposażonych w sprzęt do kompleksowego
sprzątania oraz wykonywania prac okresowych. Tego typu system pozwoli nam znacząco
obniżyć koszty realizacji usługi (nie powstaje koszt wynajmu pomieszczeń, wyposażenia
każdego pracownika w odzież i sprzęt do bieżącej obsługi poszczególnych obiektów). Poza
tym do prac okresowych i specjalistycznych poza „stałymi” pracownikami i tak musiałyby być
wykorzystane ekipy „lotne” dodatkowo wyposażone w sprzęt specjalistyczny: kosiarki, kosy
spalinowe, odśnieżarki mechaniczne, agregaty prądotwórcze, drabiny, pojemniki na wodę,
kompresory itp. To zadanie powierzyli częściowo Podwykonawcy, który będzie również
wedle potrzeb korzystał ze sprzętu Konsorcjum.
Odwołujący, odnośnie poszczególnych pytań Zamawiającego, udzielił następujących
odpowiedzi:
AD 1 - miesięczny całkowity koszt wynagrodzenia pracowników dedykowanych do realizacji
usługi, bez serwisu dziennego, wraz z liczbą RBH/m-c:
Wartość konsorcjum 80.301,68
Liczba RBH/m-c
4536
Wartość podwykonawcy
87.839,81
Liczba RBH/m-c
4032
AD 2 - miesięczny całkowity koszt wynagrodzenia pracowników dedykowanych do serwisu
dziennego, wraz z liczbą RBH/m-c:
Wartość konsorcjum 7.538,13
Liczba RBH/m-c
420
Wartość podwykonawcy
-
Liczba RBH/m-c
AD 3 - miesięczny koszt środków chemicznych i worków na śmieci:
Wartość konsorcjum 5.600,00
Wartość podwykonawcy
4.800,00
AD 4 - miesięczny koszt artykułów higienicznych (papier toaletowy, mydło, ręczniki
papierowe dedykowane do WC):
Wartość konsorcjum 8.200,00
Wartość podwykonawcy
5.500,00
AD 5 - miesięczny koszt sprzętu mechanicznego przeznaczonego do wykonania usługi:
Wartość konsorcjum 6.258,32
Wartość podwykonawcy
7.200,00
AD 6 - miesięczny koszt sprzętu ręcznego przeznaczonego do wykonania usługi:
Wartość konsorcjum 3.192,00
Wartość podwykonawcy
1.800,00
AD 7 - wysokość nałożonej marży:
Wartość konsorcjum 17.567,32
Wartość podwykonawcy
9.372,61
Odwołujący przedstawił w swoich wyjaśnieniach tabelę poszczególnych pozycji kosztów.
pkt
zapytania
pozycja kosztów
Konsorcjum
Podwykonawca
ilość RBH/m-
c
koszt
całkowity
ilość
koszt
całkowity
1
Miesięczny całkowity koszt
wynagrodzenia pracowników
dedykowanych do realizacji usługi, bez
serwisu dziennego, wraz z liczbą
4536
80.301,68
4032
87.839,81
2
miesięczny całkowity koszt
wynagrodzenia pracowników
dedykowanych do serwisu dziennego,
wraz z liczbą RBH/m-c,
codziennie w godz. 6:00 - 20:00 cały
420
7.538,13
-
-
3
miesięczny koszt środków chemicznych
i worków na śmieci
5.600,00
4.800,00
4
miesięczny koszt artykułów
higienicznych (papier toaletowy, mydło,
ręczniki papierowe dedykowane do WC)
8.200,00
5.500,00
5
miesięczny koszt sprzętu
mechanicznego przeznaczonego do
6.258,32
7.200,00
6
miesięczny koszt sprzętu ręcznego
przeznaczonego do wykonania usługi
3.192,00
1.800,00
7
wysokość nałożonej marży
17.567,32
9.372,61
ponadto oferta uwzględnia koszty niewyspecyfikowane w Państwa zapytaniu
koszt skrzyń na piasek (uzupełnienie
brakujących), piasek do akcji zima, koszt
pomieszczeń na cele socjalno- magazynowe,
łączność,
8
uzupełnienie sprzętu elektronicznego, koszt
utylizacji odpadów biodegradowainych, koszt
odzieży ochronnej, koszty obsługi kadrowej i
księgowej, koszt gwarancji zabezpieczenia
należytego wykonania usługi oraz koszty
nieprzewidziane na etapie składania oferty.
22.272,54
29.100,00
Przy realizacji przedmiotowego zadania zaangażowanych będzie 70 osób z tego 46
osób będzie zatrudnionych przez Konsorcjum, natomiast podwykonawca będzie zatrudniał
24 osoby. Konsorcjum będzie zatrudniać 28 osób na umowę o pracę w różnym wymiarze
czasu pracy w zależności od potrzeb (w tym brygadzistę oraz osobę do prowadzenia
audytów). W ramach serwisu dziennego przewidziano 2,5 etatu, ponieważ serwis dzienny
ma być świadczony codziennie w godzinach od 06:00 do 20:00 (tj. 14 godzin / dzień x 30 dni
tj. 420 RBH / m-c) przyjmując że 1 etat to 168 RBH / m-c, zatem wychodzi że 2,5 etatu jest
potrzebne aby zabezpieczyć serwis dzienny stacji Wrocław Gł. w skali całego miesiąca.
Ze względu na brak możliwości dostępu do mediów takich jak woda i prąd na
terenach PKP PLK S.A. które są niezbędne do prawidłowego wykonania przedmiotowego
zamówienia, Wykonawca przyjął jako rozwiązanie technologiczne korzystanie z usług
podwykonawcy, uzyskując w ten sposób oszczędności w wykonaniu zamówienia.
Podwykonawca będzie posiadał tzw. „ekipy lotne. Do zadań ekip będzie należało
kompleksowe utrzymanie czystości obiektów z gr. X1, X2, X3, X4, których nie obsługują
pracownicy konsorcjum. Natomiast podwykonawca będzie dodatkowo na wszystkich
obiektach świadczyć usługi w zakresie, gdzie potrzebny jest sprzęt specjalistyczny (np.
koszenie) lub specjalistyczne uprawnienia tj. prace na wysokościach. Każdy z zespołów
mobilnych składający się z trzech osób będzie dysponował jednym samochodem
dostawczym, agregatem prądotwórczym do zasilania urządzeń elektrycznych takich jak
myjka ciśnieniowa lub automat szorująco-zbierający (szorowarka), zbiornik z wodą, kosy do
koszenia terenów zielonych oraz dmuchawy, jak również szczoty mechaniczne typu Limpar
Pro do utrzymania zimowego. W dyspozycji będzie także drabina do prac na wysokościach,środki chemiczne do mycia oraz usuwania graffiti oraz wszelkie wyposażenie drobne do
realizacji zamówienia tj. miotły wiadra, ścierki, mopy itd.
W związku z powyższym, przedstawił kalkulację oferty:
KONSORCJUM
PODWYKONAWCA
wartość faktury netto miesięcznie
290 776,48 zł
127 000,00 zł
RAZEM
1
- koszty zatrudnienia
80 301,68
zł
63 218,88 zł
143 520,56 zł
2
- serwis dzienny
7 538,13 zł
- zł
7 538,13 zł
3 - koszt środków chemicznych i worków na śmieci
5 600,00 zł
4 800,00 zł
10 400,00 zł
4 - miesięczny koszt artykułów higienicznych
8 200,00 zł
5 500,00
2i
13 700,00 zł
5 - miesięczny koszt sprzętu mechanicznego
6 258,32 zł
7 200,00 zł
13 458,32 zł
6
- miesięczny koszt sprzętu ręcznego
3 192,00 zł
l
1 800,00 zł
4 992,00 zł
koszty poza placowe
22 272,54 zł /
29 100,00 zł
51 372,54 zł
usługi obce - podwykonawstwo
127 000,00 zł
- zł
127 000,00 zł
koszty ogólnozakładowe
8 723.29 zł
3 810,00 zł
12 533,29 zł
razem koszty
269 085,97 zł
115 428,88 zł
384 514,85 zł
podatek
4 121,20 zł
2198,51 zł
6 319,71 zł
7 - wysokość nałożonej marży
17 569,32 zł
9 372,61 zł
26 941,92 zł
Ponadto Odwołujący w odpowiedzi na zapytanie Zamawiającego wskazał
szczegółowe koszty płacowe (średnio w skali miesiąca) oraz koszty pozapłacowe
(uśrednione w skali miesiąca), które stanowią załącznik nr 1 i 2 do nn. odwołania.
Zamawiający w dniu 12.12.2016 r. (e-mailem) wraz kopią odwołania, w trybie art. 185
ust.1 Pzp, wezwał uczestników postępowania przetargowego do wzięcia udziału
w postępowaniu odwoławczym. Żadne zgłoszenia przystąpienia nie miały miejsca.
W dniu 19.12.2016 r. (wpływ bezpośredni do Prezesa KIO) Zamawiający wobec
wniesienia odwołanie do Prezesa KIO wniósł na piśmie, w trybie art. 186 ust. 1 Pzp,
odpowiedź na odwołanie, w której wnosił o oddalenie w całości odwołania. Kopia została
przekazana Odwołującemu. Po pierwsze zauważył, że przepis art. 90 ust 1 Pzp wskazuje,że procedura wyjaśnień ceny złożonej w ofercie, przy podejrzeniu, że zaoferowana cena nie
wystarcza na pokrycie kosztów wykonania zamówienia jest wszczynana nie tylko
w przypadku gdy cena całkowita jest niska, ale także, gdy cena za istotną część składową
przedmiotu zamówienia budzi wątpliwości co do możliwości jego wykonania za zaoferowaną
cenę. W tym wypadku usługi utrzymania czystości dotyczą powierzchni wewnętrznych oraz
zewnętrznych, które wyceniane były odrębnie. Należy więc uznać, że istotną częścią
składową zamówienia jest świadczenie usług na powierzchniach zewnętrznych.
Po drugie, skierowane do Odwołującego wezwanie, dotyczące wyjaśnień rażąco
niskiej ceny wyraźnie wskazywało z jakiego powodu Zamawiający wzywa do wyjaśnień.
Wykonawca w ofercie na zadanie nr 14 zaoferował cenę za utrzymanie czystości
powierzchni zewnętrznych, która budzi wątpliwości Zamawiającego co do możliwości
wykonania zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi w SIWZ. Wykonawca
zaoferował cenę za 1 m
2
powierzchni zewnętrznej w wysokości 0,01 zł (zarówno dla PKP SA
jak i PKP PLK SA), która wydaje się rażąco niska i budzi wątpliwości Zamawiającego
w zakresie możliwości prawidłowej realizacji usługi. Tym samym nie jest prawdziwe
stanowisko Odwołującego wyrażone w odwołaniu, jakoby nie wiedział on składając
wyjaśnienia dotyczące rażąco niskiej ceny, jakie elementy tej ceny wymagają wyjaśnienia.
Po trzecie, dla rozpoznania sprawy, znaczenie ma przyjęta konstrukcja udzielania
zamówienia oraz jego późniejszej realizacji. Zamówienie na usługi utrzymania czystości
obejmuje wskazane lokalizacje - dla zadania 14 jest to 112 stacji i przystanków. Obiekty te
obejmują powierzchnie wewnętrzne (budynki dworca) oraz powierzchnie zewnętrzne, do
których należą m.in. perony, przejścia, tereny zielone wokół budynków dworcowych.
W niektórych lokalizacjach nie występują tereny wewnętrzne - całość obiektu jest
klasyfikowana jako tereny zewnętrzne. W przypadku zadania 14 jest to ponad połowa
obiektów. Usługa utrzymania czystości obejmuje wykonywanie szeregu czynności
sprzątania obiektów z różną częstotliwością, przy zastosowaniu różnych metod, w tym
odpowiednich do rodzaju sprzątanej powierzchni, jak też pory roku. Opis czynności
wchodzących w zakres świadczenia usług został zawarty w Szczegółowym Opisie
Przedmiotu Zamówienia stanowiącym Załącznik nr 9 do SIWZ. Dla terenów zewnętrznych
jest to m.in.:
- utrzymywanie czystości na ciągach komunikacyjnych, chodnikach, drogach dojazdowych,
terenach przed dworcami, stacjami i przystankami kolejowymi, parkingach, itp. poprzez:
a) w okresie, kiedy nie występują temperatury ujemne lub opady śniegu - zamiatanie,
zmywanie wodą oraz wodą z dodatkiem środka usuwającego plamy i zanieczyszczenia, itp.,
b) w okresie zimowym, w czasie opadów śniegu lub wystąpienia temperatur ujemnych
- usuwanie śniegu i lodu, posypywanie piaskiem i środkami chemicznymi obojętnymi dla
powierzchni sprzątanych,
c) w przypadku zalegania śniegu utrudniającego swobodną komunikację, Wykonawca
zobowiązany jest do jego usunięcia i wywozu poza obręb sprzątanego terenu we własnym
zakresie. Za utrudnienie należy uznać sytuację, w której ze zgarniętego śniegu na obrzeżach
dróg komunikacyjnych i parkingów utworzyły się pryzmy ciągłe o szerokości i wysokości
większej niż 0,5 m. Podczas odśnieżania Wykonawca będzie zobowiązany uwzględnić
wskazania Zamawiającego co do miejsc i wielkości usypywanych pojedynczych pryzm ześniegu,
d) usuwanie błota, piachu oraz wykonywanie podobnych czynności mających na celu
usunięcie nieczystości powstałych w związku z korzystaniem przez pasażerów z obiektów;
Zabrania się zgarniania śniegu, błota, piasku na jezdnie, do kratek ściekowych, na ściany
budynków oraz nasadzenia żywopłotowe graniczące z oczyszczanym terenem;
e) odśnieżanie i likwidację śliskości na peronach i kładkach dla pieszych na terenach
zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe - powinno być prowadzone zgodnie
z § 17 i 24 Instrukcji o zapewnieniu sprawności kolei w zimie (Ir -17)
- utrzymywanie i pielęgnacja terenów zielonych, w tym koszenie trawy oraz grabienie liści,
utrzymywanie oraz pielęgnacja istniejących kwietników i gazonów; wywóz powstałych
odpadów zielonych,
- jak też inne czynności polegające na zamiataniu, myciu, usuwaniu śmieci, gum do żucia,
opróżnianiu koszy na śmieci itp.
Zamawiający podał opis sposobu kalkulacji ceny w pkt XVII SIWZ. Zgodnie z tymi
postanowieniami, Wykonawca zobowiązany był skalkulować cenę oferty tak, aby
obejmowała wszystkie koszty, jakie Zamawiający poniesie przy realizacji zamówienia.
W cenie podawanej jako cena za 1m
2
należało ująć wycenę sprzątania 1m
2
powierzchni
płaskiej wraz z elementami do niej przynależnymi, a także pozostałymi elementami
wskazanymi w karcie obmiarowej Obiektu.
Zamawiający wskazał, że Wykonawca zobowiązany jest skalkulować stawkę za 1m
2
powierzchni wewnętrznej i za 1 m
2
powierzchni zewnętrznej dla każdego zadania oddzielnie
dla PKP S.A. oraz dla PKP PLK S.A. Cenę oferty w każdym Zadaniu stanowi suma
iloczynów: stawki za 1m
2
powierzchni wewnętrznej i liczby metrów kwadratowych tej
powierzchni oraz stawki za 1m
2
powierzchni zewnętrznej i liczby metrów kwadratowych tej
powierzchni w odniesieniu do każdego obiektu dla PKP S.A. oraz dla PKP PLK S.A.
Konsekwentnie przygotowany formularz cenowy przewidywał podanie cen za 1 m
2
powierzchni wewnętrznej oraz powierzchni zewnętrznej dla danego obiektu w ramach
Zadania. Stawka za 1 m
2
jest podstawową jednostką, zgodnie z którą rozliczana jest umowa.
Ma ona znaczenie również w przypadku możliwości opisanej w § 8 wzoru umowy, zgodnie
z którym możliwe jest ograniczenie rzeczowe świadczenia usług w przypadku wyłączenia
obiektu lub jego części z eksploatacji. W takim przypadku wynagrodzenie wykonawcy jest
pomniejszane za dany obiekt o kwotę wyliczoną jako iloczyn powierzchni wyłączonych oraz
odpowiednia stawka za 1 m
2
powierzchni (zewnętrznej lub wewnętrznej w zależności od
tego która była wyłączona). Podobnie w przypadku skorzystania z prawa opcji
przewidzianego w § 9 wzoru umowy. Wynagrodzenie za zwiększenie zakresu świadczenia
wyliczane powinno być jako iloczyn powierzchni zewnętrznej lub wewnętrznej oraz
odpowiedniej stawki za 1m
2
. Jak wynika z powyższego, nie sposób przyjąć za prawidłowe
stanowiska Odwołującego, jakoby jedynie cena całkowita oferty była miarodajna dla
ustalenia, czy pokryte zostały wszystkie koszty wykonania zamówienia. Wynagrodzenie
wykonawcy w tym wypadku obliczane jest zawsze przy pomocy ceny jednostkowej za metr
powierzchni - oddzielnie dla powierzchni zewnętrznych oraz oddzielnie dla powierzchni
wewnętrznych. Nie można więc założyć, że wykonawca mógł pokrywać koszty sprzątania
powierzchni zewnętrznych kwotami uzyskanymi ze sprzątania powierzchni wewnętrznych.
Ze względu na mogące wystąpić przesunięcia, ograniczenia lub rozszerzenia pomiędzy tymi
typami powierzchni wymagane jest rzetelne policzenie kosztów dla każdego typu
powierzchni. Zwrócić uwagę, że znacząca liczba obiektów w zadaniu 14 obejmuje jedynie
obiekty z powierzchniami zewnętrznymi. Ich wycena na zaniżonym poziomie (przy
zastosowaniu nierealistycznej stawki 0.01 zł) wpływa na egzekwowanie prawidłowego
wykonania umowy. W przypadku uzyskania negatywnego wyniku audytu kontrolnego na
danym obiekcie zamawiającemu przysługuje kara umowna wyliczona jako % wynagrodzenia
miesięcznego brutto wyliczonego dla danego obiektu. Tym samym istnieje zagrożenie, że
wykonawca nie będzie prawidłowo wykonywał usług na obiektach obejmujący jedynie lub
głównie powierzchnie zewnętrzne bez zagrożenia karą umowną w wysokości odpowiedniej
do naruszenia postanowień umowy.
Nie ma również znaczenia dla odrzucenia oferty fakt, że Zamawiający wymagał
przyjęcia jednolitej stawki dla wszystkich obiektów w ramach danego zadania, pozwalając na
jej różnicowanie jedynie w zależności od tego, czy powierzchnia jest w zarządzie PKP SA,
czy też PKP PLK SA. Takie założenie pozwala Zamawiającemu na unikanie sytuacji,
w której wykonawca wykonujący usługę celowo zaniża stawki dla obiektów mniej
atrakcyjnych, godząc się na ewentualne płacenie kar umownych z tego tytułu (które
naliczane są w zależności od wyceny obiektu). Ze względu na to, że powierzchnie
wewnętrzne i zewnętrzne sprzątane są przy zastosowaniu tych samych metod niezależnie
od lokalizacji, jednolita stawka nie powinna utrudniać realnej wyceny. Ponadto Odwołujący,
który obecnie podnosi, że takie działanie uniemożliwiło mu złożenie poprawnej oferty nie
złożył odwołania na odpowiednie zapisy SIWZ. Odwołujący nie przedstawił też w jaki
sposób brak możliwości różnicowania stawek na poszczególne obiekty wpływa na
możliwość wykonania usług utrzymania czystości terenów zewnętrznych za 0,01 zł za m
2
.
Odwołujący wskazał, że jego wycena na poziomie 0,01 zł nie odbiega od wyceny
Przedsiębiorstwa Baca Sp z o.o., które zaoferowało stawkę 0,08 zł. Z tym twierdzeniem nie
sposób się zgodzić. Stawka przedstawiona przez Przedsiębiorstwa Baca Sp. z o.o. jest 8
razy wyższa niż przedstawiona przez Odwołującego. Bezzasadne jest natomiast odnoszenie
się do ofert Impel Cleaning Sp z o.o. złożonych dla innych zadań. Zamawiający podtrzymuje
stanowisko, że przestawione wyjaśnienia dotyczące kalkulacji ceny oferty nie wskazują na
możliwość wykonania czynności przewidzianych dla terenów zewnętrznych w cenie 0,01 zł
za 1m
2
. Zauważył, że cena miesięczna za usługi utrzymania czystości na terenach
zewnętrznych w ofercie Odwołującego wynosi:
- dla PKP S.A. - 1 327,89 zł netto za ponad 132.000m2
- dla PKP PLK S.A. - 6 410,24 zł netto za ponad 430.000m2; w 112 różnych lokalizacjach.
Nie sposób uznać, aby cena pracy ludzkiej, sprzętu do koszenia, do odśnieżania,
worków na śmieci, paliwa na dojazd ekip do 112 lokalizacji była ujęta w cenie za sprzątanie
tak dużych powierzchni. W wyjaśnieniu wykonawca wskazał koszty bez podziału na koszty
przypisane do powierzchni zewnętrznych oraz wewnętrznych, wbrew celowi wezwania. Nie
wykazał ani w wyjaśnieniach, ani w odwołaniu, że cena za sprzątanie powierzchni
zewnętrznych pokrywa koszty wykonania zamówienia w tej części. Wręcz przeciwnie -
zgodnie z załącznikiem do wyjaśnień oraz odwołania koszty uśredniona sprzętu do
odśnieżania, jak też do koszenia łącznie wynoszą 9 000 zł, a więc więcej niż łączna kwota za
sprzątanie powierzchni zewnętrznych. W zakresie zaniechania wyjaśnień oraz odrzucenia
oferty złożonej przez Przedsiębiorstwo Baca Sp. z o.o. w odwołaniu nie podano argumentacji
odnoszącej się do rzekomego naruszenia, a w związku z tym odniesienie się nie jest
możliwe.
Skład orzekający Krajowej Izby Odwoławczej po zapoznaniu się z przedstawionymi
poniżej dowodami, po wysłuchaniu oświadczeń, jak i stanowisk stron złożonych
ustnie do protokołu w toku rozprawy, ustalił i zważył, co następuje.
Skład orzekający Izby ustalił, że nie została wypełniona żadna z przesłanek
skutkujących odrzuceniem odwołania na podstawie art. 189 ust. 2 Pzp. Odwołujący, którego
oferta została odrzucona, w przypadku potwierdzenia się podnoszonych zarzutów, zostanie
przywrócony do postępowania i ma szanse na uzyskanie zamówienia.
Skład orzekający Izby działając zgodnie z art. 190 ust. 7 Pzp dopuścił w niniejszej
sprawie dowody z: dokumentacji postępowania o zamówienie publiczne nadesłanej przez
Zamawiającego do akt sprawy w kopii potwierdzonej za zgodność z oryginałem, w tym
w szczególności postanowienia SIWZ m.in. formularza ofertowego (Załącznik nr 1 do SIWZ)
oraz formularza cenowego dla danego zadania (załącznik nr 1.1 do 1.15. do SIWZ –
załącznik dla zadania 10 oraz 14), postanowienia z rozdz. XVII Opis sposobu obliczenia
ceny, pkt. 2 lit. a - k) SIWZ - str. 20; odpowiedzi z 30.09.2016 r. na pytanie nr 5, 48, 49;
formularza ofertowego (Załącznik nr 1 do SIWZ) oraz formularza cenowego dla danego
zadania 14 – wyciągu z oferty Odwołującego (załączonego do odwołania), wzoru umowy,
kopii oferty Odwołującego (kopia oferty wraz z przesłaną dokumentacją, oryginał okazany na
rozprawie), wezwania Zamawiającego do wyjaśnień w trybie art. 90 ust.1 Pzp z 18.10.2016 r.
(załączonego do odwołania); odpowiedzi Wykonawcy na wezwanie dot. wątpliwości rażąco
niskiej ceny z 20.10.2016 r.: a) uzasadnienie zastrzeżenia treści wyjaśnień wraz z kosztami
płacowymi (średnio w skali miesiąca) oraz kalkulacją kosztów pozapłacowych (wartość
uśredniona miesięcznie) – zał. nr 1 do pisma; b) wyjaśnienia i opis elementów wpływających
na cenę – zał. nr 2 do pisma; c) wyciągi postanowień SIWZ dotyczących sposobu kalkulacji
oferty w postępowaniu nr KIZ/2016/WNP-004720 - rozdz. VI „Opis sposobu obliczenia ceny
oferty” pkt 2 ust. e) – zał. nr 3 do pisma; d) wyciągi postanowień SIWZ dotyczących sposobu
kalkulacji oferty w postępowaniu nr KIZ/2016/WNP-005618 - rozdz. XVII „Opis sposobu
obliczenia ceny” pkt 2. ust. e) - zał. nr 4 do pisma; e) umowa przedwstępna z podwykonawcą
– zał. nr 5 do pisma (całości załączonej do odwołania); zawiadomienia o wyborze oferty
najkorzystniejszej dla zadania 1,3,4,6,8,9,11 – z 15.11.2016 r. wraz ze streszczeniem
i ocena ofert (załączonego do odwołania); zawiadomienie o wyborze oferty najkorzystniejszej
dla zadania 7,10,13,15 – z 07.12.2016 r. wraz ze streszczeniem i ocena ofert (załączonego
do odwołania);
pismo Zamawiającego dot. odrzucenia oferty Odwołującego w zakresie
zadania nr 14 z 02.12.2016 r. (załączonego do odwołania); formularzy cenowych Impel
Cleaning Sp. z o.o. w zakresie zadanie nr 2, 4, 10 i 12 (załączonych do odwołania) oraz
formularza ofertowego Przedsiębiorstwa BACA sp. z o.o. (kopia oferty wraz z przesłaną
dokumentacją, oryginał okazany na rozprawie).
Przy rozpoznawaniu przedmiotowej sprawy skład orzekający Izby wziął pod uwagę
także odwołanie, odpowiedź na odwołanie, stanowiska i oświadczenia stron złożone ustnie
do protokołu. Izba zapoznała się również z uzasadnieniem wyroku KIO z 20.10.2016r., sygn.
akt. KIO 1738/16, sygn. akt: KIO 1740/16.
Odnosząc się do podniesionych w treści odwołania oraz podtrzymanych na
posiedzeniu i rozprawie zarzutów stwierdzić należy, że odwołanie nie zasługuje na
uwzględnienie.
Izba dokonała następujących ustaleń odnośnie przedmiotowego odwołania:
W tym zakresie, Izba przywołuje treść postanowień SIWZ oraz odpowiedzi na pytanie
5, 48 i 49 /pismo z 30.09.2016 r./ wskazane w odwołaniu. Nadto, wskazuje w szczególności
na postanowienia - Opis sposobu obliczenia ceny - Rozdz. XVII SIWZ w tym postępowaniu
oraz w postępowaniu nr KIZ/2016/WNP-004720 - Rozdz. VI SIWZ również tam powołane.
Istotna jest również treść formularza ofertowego (Załącznik nr 1 do SIWZ) oraz formularza
cenowego dla danego zadania (załącznik nr 1.1 do 1.15. do SIWZ – załącznik dla zadania 10
oraz 14). Ważne są również postanowienia wzoru umowy przywoływane przez obie strony
podczas rozprawy, do których Izba się odniesie w dalszej części uzasadnienia. Nadto, treść
oferty Odwołującego, tzn. złożonego przez niego formularza ofertowego oraz formularza
cenowego dla zadania 14. Wartość ceny jednostkowej zaoferowanej za 1 m
2
powierzchni
zewnętrznych przez Odwołującego, ale także Przedsiębiorstwo BACA nie była sporna
między stronami. Izba przywołuje również treść wezwania do wyjaśnień z 18.10.2016 r.
załączoną do odwołania oraz wyjaśnienia Odwołującego z 20.10.2016 r. wraz z wszystkimi
wymienionymi powyżej załącznikami do tych wyjaśnień, a zwłaszcza kosztami płacowymi
oraz pozapłacowymi przedstawionymi przez Odwołującego. W tym kontekście ważna jest
również informacja o odrzuceniu oferty Odwołującego z 02.12.2016 r. W ocenie Izby
formularze cenowe firmy Impel Cleaning Sp. z o.o. zostały złożone na inne zadania i nie
mogą być brane pod uwagę w zakresie przedmiotu sporu wynikającego z odwołania,
a zwłaszcza w kontekście zarzutu trzeciego.
Odnosząc
się
do
poszczególnych
zagadnień
w
ramach
rozpatrywania
poszczególnych zarzutów.
Biorąc pod uwagę ustalenia i stan rzeczy ustalony w toku postępowania (art. 191
ust.1 Pzp), oceniając wiarygodność i moc dowodową, po wszechstronnym rozważeniu
zebranego materiału (art. 190 ust. 7 Pzp), Izba stwierdziła co następuje.
Odwołujący sformułował w odwołaniu zarzutu naruszenia przez Zamawiającego:
1. art. 89 ust. 1 pkt. 4 Pzp poprzez uznanie przez Zamawiającego, że oferta Odwołującego,
jak i poszczególne jej składniki zawierają rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu
zamówienia, pomimo, że oferta Odwołującego jak i jej poszczególne składniki nie zawierają
rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia,
2. art. 90 ust. 3 Pzp poprzez uznanie, że oferta Odwołującego jak i jej poszczególne
składniki zawierają rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, oraz, że
Odwołujący nie udowodnił, że jest w stanie wykonać usługę z zyskiem, pomimo że złożone
wyjaśnienia przez Odwołującego w sposób wyczerpujący dowodzą, że oferta Odwołującego
jak i poszczególne jej składniki nie zawierają rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu
zamówienia, a Odwołujący jest w stanie wykonać usługę osiągając zysk,
3. art. 7 ust. 1 Pzp poprzez naruszenie zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania
Wykonawców, przejawiającej się w szczególności tym, że Zamawiający wezwał do
wyjaśnienia rażąco niskiej ceny tylko Odwołującego, a następnie odrzucił jego ofertę a nie
wzywał Przedsiębiorstwo BACA sp. z o.o. lub Impel Cleaning Sp. z o.o. do wyjaśnienia
rażąco niskiej ceny, oraz nie odrzucił oferty Przedsiębiorstwo BACA sp. z o.o. oraz Impel
Cleaning Sp. z o.o. z powodu podejrzenia stosowania rażąco niskiej ceny lub niektórych
składników ceny.
Z uwagi na charakter zarzutów Izba odniesie się do nich łącznie, akcentując
poszczególne naruszenia, w konsekwencji oddalając wszystkie zarzuty.
W zakresie przedmiotowych zarzutów Izba wskazuje na następujące okoliczności.
W pierwszej kolejności, w kontekście pierwszego zarzutu, Izba podzieliła stanowisko
Zamawiającego, wyrażone w odpowiedzi na odwołanie, a wynikające z nowego brzmienia
przepisu art. 90 ust.1 Pzp, zgodnie z którym podejrzenie ceny rażąco niskiej może zaistnieć
także w kontekście ceny za istotną część składową przedmiotu zamówienia, gdy budzi ona
wątpliwości co do możliwości jego wykonania za zaoferowaną cenę. Analiza odwołania rodzi
wniosek, że Odwołujący nie dostrzegł tej zmiany w przepisach, cytowane bowiem
orzecznictwo odnosi się niewątpliwie do poprzedniego stanu prawnego. Izba wskazuje na
wyrok z 24.08.2016 r., sygn. akt: KIO 1463/16: „(…) Dodatkowo na potwierdzenie
powyższego należy zauważyć, że dopiero ostatnia nowelizacja wprowadziła wprost, że
„jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe” możliwość badania –
istotnych części składowych zaoferowanej ceny w kontekście ceny rażąco niskiej.(...)”.
Dopiero na rozprawie de facto okazało się, że Odwołujący stoi na stanowisku, że nie
pokrywanie kosztów przez cenę za 1 m
2
powierzchni zewnętrznych zostanie
skompensowane przez cenę za inne elementy zamówienia. W tym zakresie nie zaprzeczył
Odwołujący, stanowisku Zamawiającemu z rozprawy, który uznał, że należy to rozumieć
w ten sposób, iż chodzi o skompensowanie poprzez ceny zaoferowane za realizacje usług
na powierzchniach wewnętrznych. Z kontekstu wypowiedzi Odwołującego przedstawionej na
rozprawie oraz z samego odwołania wynikało, że takie działanie było dopuszczalne, a nawet
wynikało z postanowień SIWZ i udzielonych odpowiedzi na pytania, a zwłaszcza na pytanie
5, 48 i 49.
Odwołujący zaprzeczył jedynie tezie Zamawiającego, że na skutek tak, a nie inaczej
skonstruowanej oferty Odwołującego tylko jeden po stronie Zamawiającego z podmiotów
będzie faktycznie ponosił koszty zamówienia w ramach zadania 14, tzn. jeden podmiot (PKP
S.A.) będzie płacił za świadczenia realizowane na rzecz drugiego (PKP PLK S.A). Stwierdził
bowiem, że zaoferował cenę za 1 m
2
taką samą dla obu podmiotów, czyli taką sama stawkę.
Oświadczył również na rozprawie, że rozliczenie będzie miało charakter zadaniowy, a nie
powierzchniowy.
W ocenie Izby, tezy Zamawiającego mają uzasadnienie w strukturze powierzchni
zewnętrznych i wewnętrznych dla obu podmiotów (PKP S.A. i PKP PLK S.A.). Niewątpliwie
większa część powierzchni wewnętrznych znajduje się w gestii PKP S.A. Inną kwestią jest na
ile wniosek Zamawiającego jest wynikiem przyjętej struktury powierzchniowej, a na ile
strategii działania Odwołującego, a ściślej przyjętej przez niego strategii cenowej będącej
odpowiedzią na strukturę powierzchniową ustaloną dla tego zadania 14. Izba w tym zakresie,
zwraca także uwagę, na okoliczność podnoszoną na rozprawie i w odwołaniu, że Odwołujący
realizował dotychczasowe zamówienie na rzecz Zamawiającego na tożsamym obszarze. Te
okoliczności dawały podstawę do wezwania do wyjaśnień w zakresie art. 90 ust.1 Pzp i do
powstania podejrzenia, co do nieadekwatności ceny jednostkowej za powierzchnie
zewnętrzne w stosunku do przedmiotu zamówienia. Bez względu bowiem na kontekst
zaoferowanej ceny Wykonawca musi być przygotowany na jej obronę i adekwatność
względem przedmiotu zamówienia, zwłaszcza jeśli operuje wielkością 1 grosza.
Izba przeanalizował argumentację Odwołującego oraz jego dowody załączone do
odwołania. W rezultacie, nie można podzielić stanowiska Odwołującego, co do generalnego
umniejszania znaczenia ceny jednostkowej za 1 m
2
, z racji przede wszystkim braku jej
odniesienia do faktycznych kosztów ponoszonych za realizacje przedmiotu zamówienia na
danym obiekcie. Z okoliczności, że Zamawiający wymagał, aby cena jednostkowa za 1 m
2
powierzchni zewnętrznych i wewnętrznych była zryczałtowana i uśredniona, nie można
wywodzić, że nie miała ona żadnego znaczenia dla ostatecznej ceny za realizacje zadania
14. Po pierwsze, dlatego, że Odwołujący zaoferował, co prawda taką samą cenę
jednostkową dla obu podmiotów, ale za powierzchnie zewnętrzne była to stawka 0,01 zł,
a w zakresie powierzchni wewnętrznych zaoferował stałą stawkę 7 zł 55 gr., czyli zawyżył
jedną stawkę kosztem drugiej. Po drugie, Izba zweryfikowała przywołane w odwołaniu oraz
na rozprawie postanowienia SIWZ oraz odpowiedzi na pytania i o ile odnoszą się one do
powierzchni zewnętrznych dla każdego zadania (Rozdz. XVII SIWZ), to struktura formularza
cenowego dla danego zadnia, w tym dla zadania 14, także w kontekście § 6 ust.1 lit. b, § 5
ust. 3, § 8 i 9 wzoru umowy daje podstawy do tego, że cena jednostkowa za 1 m
2
, w tym za
powierzchnie zewnętrzne jest ceną za istotną część składową przedmiotu zamówienia, gdyż
stanowi faktyczną podstawę rozliczenia w każdym z tych przypadków, a w § 5 ust. 3 wzoru
umowy niewątpliwie jest wyraźne odniesienie do rozliczenia w kontekście - obiektu, a nie
zadania /„Wynagrodzenie płatne będzie po zakończeniu każdego miesiąca w wysokości
wynikającej z sumy cen brutto wyliczonych dla obiektów objętych Umowa w danym miesiącu
(…)”/. Okoliczność, że ma to być stawka zryczałtowana, a nie stricte kosztorysowa – nic nie
zmienia, gdyż nadal nie zwalania to Odwołującego do ujęcia w jej ramach wszystkich
niezbędnych kosztów i wykazania jej adekwatności, jeśli zajdzie taka potrzeba, zwłaszcza
w wobec aktualnych przepisów Pzp.
W kontekście drugiego zarzutu, Izba podkreśla, że wezwanie z 18.10.2016 r.
jednoznacznie w drugim i trzecim akapicie odnosi się do ceny jednostkowej za 1 m
2
powierzchni zewnętrznych, w konsekwencji Odwołujący nie może twierdzić, że nie wiedział
co przyświecało Zamawiającemu w niniejszym wezwaniu. Nadto, Izba zwraca uwagę
Odwołującemu, w kontekście podnoszonej na rozprawie konieczności tego rodzaju, aby
wyjaśnienia odzwierciedlały treść wezwania, że oczekiwania Zamawiającego w wezwaniu
wbrew pozorom miały charakter otwarty – patrz sformułowanie: „w szczególności”, uczulały
także Odwołującego na konieczność uwzględnienia aspektów mających wpływ na cenę, tak
aby nie pozostawały wątpliwości co do prawidłowego jej wyliczenia. W konsekwencji wobec
wskazania w pierwszych zdaniach wezwania wątpliwości co do zaoferowanej ceny
jednostkowej, zażądania przedstawienia określonych dowodów, których katalog nie miał
charakteru zamkniętego, uświadomienia Odwołującego konieczność rozwiania owych
wątpliwości, był on świadomy tego, dlaczego i po co wystosowano do niego przedmiotowe
wezwanie.
Z tej też przyczyn niezrozumiała jest generalnie teza wynikająca z odwołania, że
Odwołujący nie zrozumiał intencji Zamawiającego i kontekstu wezwania, w kontekście
zaoferowanej ceny jednostkowej i został w tym zakresie uświadomiony dopiero po
otrzymaniu informacji o odrzuceniu jego oferty dla zadania 14.
Nadto, Izba podzieliła argumentacje Zamawiającego z rozprawy i wskazane
nieścisłości w wyliczeniach kosztów płacowych i pozapłacowych w przyrównaniu do
formularza cenowego dla zadania, co zostało obrazowo przedstawione na rozprawie na
okazanej oryginalnej ofercie Odwołującego. Rzeczywiście w formularzu cenowym dla
zadania 14 w poz. 82 w zakresie ceny netto za 1 miesiąc zadeklarowano dla PKP PLK
wartość 12 zł 50 gr jest to wielkość niższa niż koszt wskazany w tabeli załączonej do
wyjaśnień przez Odwołującego, gdzie wskazał, że pracownikowi na umowę o prace będzie
płacił stawkę godzinową 13 zł 10 gr, zaś osobie zatrudnionej na umowę zlecenia 13 zł.
Z kolei w ramach kalkulacji pozapłacowej zadeklarował koszt sprzętu do odśnieżania łączny
6 000 zł, sprzęt do koszenia 3 000 zł, skrzynki na piasek 750 zł i koszt wysypiska 1 500 zł, co
daje łączną kwotę 11 250 zł jest to wielkość wyższa niż cena miesięczna zadeklarowana
w ofercie za wszystkie tereny zewnętrze dla obu podmiotów, wynosząca 7 738 zł netto. Izba
także wskazuje, że skonfrontowała argumentację Odwołującego z rozprawy i jego uwagi
względem złożonych dowodów dołączonych do wyjaśnień. Z umowy z podwykonawcą nic
nie wynika, chociażby np. w kwestii tzw. grup „lotnych” (kluczowy kontrargument
Odwołującego z rozprawy), a zgodnie ze stanowiskiem Odwołującego z udzielonych
wyjaśnień i rozprawy – częściowo będą one w gestii podwykonawcy. W tym miejscy, niejako
na marginesie, Izba wskazuje także na nowe brzmienie art. 90 ust.1 pkt 5 Pzp – dotyczącego
ofert podwykonawców,
i konieczności analizowania ich rynkowego charakteru, po ostatniej
nowelizacji.
W ocenie Izby, Odwołujący nie sprostał spoczywającemu na nim ciężarowi
dowodowemu wykazania, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny – art. 90 ust. 2 Pzp.
Izba naturalnie pamięta o możliwości wieloetapowego wezwania do wyjaśnień
(dopytywania), jednakże w tym zakresie nie było takiego wniosku ze strony Odwołującego,
a nawet sugestii. Jednocześnie, całokształt okoliczności w ocenie Izby, wyklucza taka
możliwość, gdyż Odwołujący de facto przyznał, że cena za 1 m 2 powierzchni zewnętrznych
nie pokrywa wszystkich kosztów, a wynikający z tego faktu różnice zamierzał skompensować
poprzez cenę jednostkową za 1 m 2 powierzchni wewnętrznych.
Odnośnie kwestii dotyczącej trzeciego zarzutu, Izba podkreśla względem oferty Impel
Cleaning Sp. z o.o., że nie może być ona punktem odniesienia albowiem została złożona dla
innych zadań, Odwołujący podkreślał cenę jednostkową dla zadania 10. Niewątpliwie
struktura obu zadań wynikająca z formularzy cenowych dla tych zadań jest różna (zakres –
liczba dworców /poz. 70 - zadanie 10, poz. 112 - zadanie 14/, obszar i ilość powierzchni
zewnętrznych i wewnętrznych, odmienna struktura kategorii dworców oraz klasy peronów,
w zadaniu 10 przeważa klasa 4 peronów), z tej też przyczyny, zarzut z samej tej racji, iż
dotyczy oddzielnej części/zadania, ocenianej oddzielnie, w zakresie której miał miejsce
oddzielny wybór nie może być oceniany. Odnośnie firmy Przedsiębiorstwa BACA, Izba
podkreśla, że oblig wezwania wynika z art. 90 ust.1a Pzp. W innych wypadkach, ocena czy
istnieje konieczność wezwania spoczywa w gestii Zamawiającego. W tym wypadku,
Zamawiający oświadczył na rozprawie, że wezwanie wystosował wszędzie tam, gdzie
zaoferowano cenę jednostkowa na poziomie 0,01 złotego. Przedsiębiorstwo BACA
zaoferowała cenę jednostkową za 1 m
2
powierzchni zewnętrznych na poziomie 0,08 złotego.
Niewątpliwie jest to cena o 800 % wyższa od ceny zaoferowanej przez Odwołującego.
Nadto, Odwołujący jest niekonsekwentny, z jednej bowiem strony domagał się wezwania do
wyjaśnienia ceny jednostkowej za 1 m
2
zaoferowanej przez tego Wykonawcy, z drugiej
strony na stronie 4 odwołania uznaje, że zna ten Wykonawca koszty świadczenia usługi,
czyli de facto je akceptuje. W tym kontekście zachowuje Odwołujący jedynie konsekwencje
wobec oferty Impel Cleaning Sp. z o.o., którą złożono jednakże na zupełnie inne części.
Biorąc powyższe pod uwagę, Izba uznała jak na wstępie.
W tym stanie rzeczy, Izba oddaliła odwołanie na podstawie art. 192 ust. 1 zdanie
pierwsze i ust. 2 Pzp oraz orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy, na podstawie
przepisu art. 192 ust. 9 i 10 Pzp w zw. z § 3 pkt 1 lit. a i pkt 2 lit. b
oraz § 5 ust. 3 pkt 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238). Izba uznała wniosek
Zamawiającego o zasądzenie kosztów wynagrodzenia pełnomocnika w kwocie 3.600,00 zł, ,
tj. zgodnie z przedłożonym rachunkiem (§ 3 pkt 2 lit. b w/w rozporządzenia).
Przewodniczący:
………………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 2317/16 z dnia 2017-01-02
- Sygn. akt KIO 2314/16 z dnia 2017-01-02
- Sygn. akt KIO 2323/16, KIO 2325/16 z dnia 2016-12-30
- Sygn. akt KIO 2319/16 z dnia 2016-12-28
- Sygn. akt KIO 2332/16 z dnia 2016-12-27
