rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2018-01-02
rok: 2017
data dokumentu: 2018-01-02
rok: 2017
sygnatury akt.:
KIO 2606/17
KIO 2606/17
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 grudnia 2017 r. w Warszawie
odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 8 grudnia 2017 r. przez wykonawcę Budimex
S.A., ul. Stawki 40, 01-040 Warszawa,
w postępowaniu prowadzonym przez
Zamawiającego Skarb Państwa – Generalną Dyrekcje Dróg Krajowych i Autostrad
Oddział w Białymstoku, ul. Zwycięstwa 2, 15-703 Białystok,
przy udziale
wykonawcy
POLAQUA Sp. z o.o., Wólka Kozodawska, ul. Dworska 1, 05-500 Piaseczno,
zgłaszającego przystąpienie po stronie Zamawiającego,
odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 8 grudnia 2017 r. przez wykonawcę Budimex
S.A., ul. Stawki 40, 01-040 Warszawa,
w postępowaniu prowadzonym przez
Zamawiającego Skarb Państwa – Generalną Dyrekcje Dróg Krajowych i Autostrad
Oddział w Białymstoku, ul. Zwycięstwa 2, 15-703 Białystok,
przy udziale
wykonawcy
POLAQUA Sp. z o.o., Wólka Kozodawska, ul. Dworska 1, 05-500 Piaseczno,
zgłaszającego przystąpienie po stronie Zamawiającego,
orzeka:
1. odda
la odwołanie,
2.
kosztami postępowania obciąża wykonawcę Budimex S.A., ul. Stawki 40, 01-040
Warszawa i:
2.1
zalicza w poczet kosztów postępowania kwotę 20 000 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia
tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę Budimex S.A, ul. Stawki
40, 01-040 Warszawa
tytułem wpisu od odwołania,
2.2
zasądza od wykonawcy Budimex S.A., ul. Stawki 40, 01-040 Warszawa na rzecz
zamawiającego - Skarbu Państwa – Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych
i Autostrad
Oddział w Białymstoku, ul. Zwycięstwa 2, 15-703 Białystok, kwotę
w wysokości 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy)
tytułem zwrotu kosztów reprezentacji przed Izbą.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (tekst jednolity Dz.U. 2017 poz. 1579) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Białymstoku.
Przewodniczący:
..………………….
Sygn. akt KIO 2606/17
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający - Skarb Państwa – Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, Oddział
w Białymstoku, ul. Zwycięstwa 2, 15-703 Białystok, prowadzi w trybie przetargu
nie
ograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn. „Projekt i budowa
drogi ekspresowej S-
61 Ostrów Mazowiecka Szczuczyn, odcinek: węzeł ,,Śniadowo"
(z węzłem) węzeł „Łomża Południe " (bez węzła), na długości około 16.990 km [S61]”.
P
ostępowanie
prowadzone
jest
w
trybie
przetargu
nieograniczonego
o wartości powyżej kwot określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8
ustawy Pzp.
P
rowadzone przez Zamawiającego postępowanie zostało wszczęte przez
zamieszczenie ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 29.04.2017 r.
pod numerem 162541-2017
– a więc do postępowania mają zastosowanie przepisy ustawy
Prawo zamówień publicznych zmienionej z dniem 28.07.2016 r. na mocy przepisów ustawy
z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy
– Prawo zamówień publicznych oraz niektórych
innych ustaw (Dz. U. z 2016 r., poz. 1020).
Zamawiający zawiadomił wykonawców o wyborze oferty najkorzystniejszej pismem z dnia
28.11.2017 r., jako najkorzystniejsza została uznana oferta wykonawcy POLAQUA Sp.
z o.o., Wólka Kozodawska, ul. Dworska 1, 05-500 Piaseczno, oferta wykonawcy Budimex
S.A, ul. Stawki 40, 01-040 Warszawa,
została sklasyfikowana na drugim miejscu.
Wykonawca Budimex S.A. na Pzp wystąpił do Zamawiającego o udostępnienie mu
korespondencji prowadzonej
z wykonawcami po złożeniu ofert wraz z protokołem
po
stępowania.
Zamawiający w dniu 8.12.2017r., udostępnił wykonawcy część wyjaśnień złożonych przez
w
ykonawcę POLAQUA w dniu 20.09.2017 r. i 24.10.2017 r. – pomijając załączniki do tych
pism oraz część odpowiedzi na zadane przez Zamawiającego pytania, które zastrzeżone
zostały jako tajemnica przedsiębiorstwa.
Wobec zaniechania ujawnienia całości wyjaśnień wykonawcy POLAQUA Sp. z o.o.
złożonych w trybie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp oraz wobec czynności wyboru jako oferty
najkorzystniejszej oferty wykonawcy POLAQ
UA Sp. z o.o. odwołanie w dniu 8.12.2017 r.
wniósł wykonawca Budimex S.A, ul. Stawki 40, 01-040 Warszawa.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 8 ust. 3 ustawy Pzp w zw. z art. 8 ust. 1
i art. 7 ust. 1 ustawy Pzp
poprzez automatyczną, niepoprzedzoną należną analizą
okoliczności faktycznych i stanu prawnego odmowę ujawnienia informacji, które wykonawca
POLAQUA zastrzegł jako stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów
o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, czym Zamawiający w znacznym stopniu ogranicza
realną możliwość skorzystania przez Odwołującego z przysługujących mu na mocy ustawy
Pzp środków ochrony prawnej.
W oparciu o
powyższe zarzuty Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu:
-
unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
-
powtórzenia czynności badania i oceny ofert, a w jej ramach udostępnienie Odwołującemu
informacji zastrzeżonych przez wykonawcę POLAQUA jako tajemnica przedsiębiorstwa, tj.
całości wyjaśnień Wykonawcy złożonych w odpowiedzi na wezwanie z dnia 6.09.2017 r.
i z dnia 18.10.2017 r.
Uzasadnienie
odwołania
Odwołujący wskazuje, że wykonawca POLAQUA nie wykazał, że zastrzegane
informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa. Podnosi, że samo zastrzeżenie
udostępnienia informacji nie jest - w świetle art. 8 ust. 3 ustawy Pzp - wystarczające, lecz
wykonawca każdorazowo musi uzasadnić - i to w sposób kwalifikowany, gdyż wręcz
„wykazać”, iż zastrzeżone informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa.
Wskazuje, że niniejszej sprawie wykonawca POLAQUA przedstawił Zamawiającemu
zaledwie półstronicowe uzasadnienie zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa (dotyczy
uzasadnienia
przedstawionego w piśmie wykonawcy z dnia 20.09.2017r. i w piśmie z dnia
24.10.2017 r.),
które sprowadza się do przytoczenia treści przepisu art. 8 ust. 3 ustawy Pzp,
definicji pojęcia „tajemnicy przedsiębiorstwa" zaczerpniętej z art. 11 ust. 4 ustawy z dnia 16
kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 ze
zm.) - dalej jako uznk -
oraz ogólnego wskazania, że „wszystkie z poniższych odpowiedzi
zawierają dane pozwalające ustalić metody zapewnienia przez Wykonawcę elementów
rynkowej przewagi konkurencyjnej, zarówno na potrzeby prowadzonej działalności
gospodarczej, jak również też przedmiotowym postępowaniu". Wykonawca dodatkowo
zapewnił, że zastrzegane informacje podlegają ochronie.
W ocenie Odwołującego trudno przyjąć, by tak skonstruowane uzasadnienie zawierało
rzetelną, logiczną i rzeczową argumentację i powoływało się na obiektywne fakty
po
dlegające weryfikacji. Podnosi, że uzasadnienie jest ogólne, lakoniczne i nie zawiera
żadnych konkretnych informacji mogących wskazywać, czy to na wartość gospodarczą
zastrzeganych informacji, czy to na
fakt, że informacje te w rzeczywistości podlegają ścisłej
ochronie.
Podnosi, że niemożliwym jest ustalenie, na jakiej podstawie Zamawiający przyjął,
że zastrzegane informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa, że są chronione i mają
wartość gospodarczą. Wskazuje, że w rzeczonym uzasadnieniu zastrzeżenia brak jest
jakich
kolwiek informacji, które mogłyby wskazywać na spełnienie przez wykonawcę
POLAQUA
wymogów formalnych wynikających z art. 8 ust. 3 ustawy Pzp, zaś ocena tego
zastrzeżenia dokonana przez Zamawiającego w istocie była automatyczna i oderwana od
okoliczności faktycznych sprawy. Podnosi, że w niniejszej sprawie wykonawca POLAQUA
nie wykazał, np. załączonymi do zastrzeżenia dodatkowymi dokumentami, by ogólnie
wskazane w uzasadnieniu okoliczności faktyczne miały miejsce, tj. w szczególności, że
w r
zeczywistości podjął środki zmierzające do ochrony przekazywanych informacji, o których
lakonicznie wspo
mina w obu swoich wyjaśnieniach.
Wskazuje, że nie budzi wątpliwości, że wyjaśnienia ceny mogą zawierać wrażliwe
informacje. Jednak
w ocenie Odwołującego nie oznacza to, że każde wyjaśnienia
automatycznie taką tajemnicę zawierają - każdorazowo zależy to od ich treści i znaczenia,
a także z przyczyn formalnych, czy taka tajemnica zostanie zastrzeżona i czy zostanie
zastrzeżona prawidłowo.
Odwołujący stoi na stanowisku, że wykonawca POLAQUA nic wykazał zasadności
dokonanego zastrzeżenia, wobec czego zastrzeżone dokumenty powinny podlegać
upublicznieniu, z samych tylko przyczyn formalnych, stosownie do zasady jawności
postępowania, wyrażonej w art. 8 ust. 1 ustawy Pzp.
Dalej Odwołujący podnosi, że zastrzegane informacje nie mają waloru tajemnicy
przedsiębiorstwa, bowiem nie spełniają przesłanek, o których mowa w art. 11 ust. 4 ustawy
uznk, a zatem nie
podlegają skutecznemu zastrzeżeniu jako tajemnica przedsiębiorstwa.
Wskazuje,
że postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego jest co do zasady jawne,
a wszelkie wyjątki od tej reguły wymagają szczegółowej analizy dowodów przedstawionych
przez wykonawcę odnośnie każdej zastrzeganej informacji. Podnosi, że nawet, jeśli
w zastrzeżonym zakresie znajdują się informacje, które mogłyby zostać uznane za tajemnicę
przedsiębiorstwa, z pewnością nieprawidłowe było automatyczne przyznanie takiego statusu
wszystkim zamieszczonym tam informacjom.
Odwołujący wskazuje, że zastrzeżeniu jako tajemnica przedsiębiorstwa podlegają przy
tym informacje, a nie dokumenty.
Podnosi, że określona informacja stanowi tajemnicę
przedsiębiorstwa, jeżeli spełnia łącznie trzy warunki:
- ma charakter techniczny, technologiczny, organizacyjny p
rzedsiębiorstwa lub posiada
wartość gospodarczą,
-
nie została ujawniona do wiadomości publicznej,
-
podjęto w stosunku do niej niezbędne działania w celu zachowania poufności.
Wywodzi,
że nie wszystkie informacje zastrzeżone przez POLAQUA mają charakter
t
echniczny, technologiczny czy organizacyjny przedsiębiorstwa. Podnosi, że wyjaśnieniami
objęte są bowiem także informacje kluczowe z punktu widzenia tego jednego, konkretnego
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Jako przykład podaje odpowiedzi na
pytania np. nr 2, 7, 9, 10, 16, 17, 21, 25, 29, 42, 46 z wezwania z dnia 6.09.2017 r.
W pytaniach tych Zamawiający żądał podania konkretnych rozwiązań projektowych dla tego
konkretnego zamówienia, przy czym z uwagi na zapisy PFU (wiążący charakter części
wymogów, brak możliwości tzw. „optymalizacji" rozwiązań wskazanych przez
Zamawiającego), jak i fakt, że w niniejszym postępowaniu zastosowane zostaną tylko znane
rozwiązania techniczne i konstrukcyjne, ujawnienie tych informacji pozostaje bez wpływu na
sytuacj
ę rynkową Wykonawcy. Odwołujący podkreśla, że w odpowiedzi na przywołane
pytania Wykonawca potwierdził, że założył rozwiązania zgodne z dokumentacją
postępowania, zatem w ocenie Odwołującego trudno stwierdzić, że uszczegółowienie
w odpowiedzi na w
ezwanie Zamawiającego informacji o dostosowaniu się do wymogów
SIWZ miało stanowić tajemnicę przedsiębiorstwa Wykonawcy. Dodaje, że nie zakłada,
by wykonawca POLAQUA w wyjaśnieniach, w częściach nieudostępnionych Odwołującemu,
wykazał, że zastosował w niniejszym postępowaniu nowe, nieznane konkurentom
rozwiązania techniczne, w szczególności rozwiązania o charakterze innowacyjnym.
Wskazuje, że informacja, że w tym konkretnym postępowaniu Wykonawca założył,
że wykona np. 10 zbiorników retencyjnych w opinii Odwołującego w żaden sposób nie
wpłynie na pogorszenie sytuacji rynkowej Wykonawcy, nie zniweluje rzekomej przewagi
konkurencyjnej tego wykonawcy, nie pozwoli konkurencyjnym wykonawcom zmniejszyć
kosztów wykonywania przez nich działalności gospodarczej. Wywodzi, iż by mówić
o ujawnieniu przez Wykonawcę jego know-how nie wystarczające jest - w przywołanym
przykładzie - wskazanie liczby założonych zbiorników retencyjnych, ale wyjaśnienie,
dlaczego taka właśnie liczba zbiorników została założona w ofercie. Takie informacje nie były
przekazane przez Wykonawcę, na co wskazuje treści udostępnionych Odwołującemu
dokumentów.
W ocenie Odwołującego powyższe pozwala na stwierdzenie, że informacje przekazane
przez Wykonawcę nie mają w istocie wartości gospodarczej, a ich „utajnienie" miało na celu
wyłącznie utrudnienie konkurencyjnym wykonawcom zweryfikowanie, czy istotnie
zaoferowane przez Wykonawcę rozwiązania są zgodne z SIWZ.
Odwołując podnosi, że wykonawca zobowiązany jest wskazać, o jakich wartościach
gospodarczyc
h jest mowa i je uprawdopodobnić. Wskazuje, że wartość gospodarcza może
wyrażać się w sposób pozytywny - poprzez wycenę określonego dobra jako wartości
niemateria
lnej i prawnej (przykładowo - znaku towarowego, prawa autorskiego, czy pewnego
unikalnego rozw
iązania organizacyjnego, mającego trwałe zastosowanie i kreującego pewną
wartość), posiadającą określoną wartość, dającą się ująć w określonych jednostkach
pieniężnych (wycenić), która zarazem powinna zostać wyceniona jako przynależne
uprawnionemu wartości (co do przedsiębiorstwa - może znaleźć uchwytny wymiar
w dokumentach księgowych oraz sprawozdaniu finansowym jako wartość niematerialna
i prawna). Odwołujący wskazuje, że za informacje posiadające dla wykonawcy wartość
gospodarczą należy uznać tylko takie informacje, które stanowią względnie stały walor
wykonawcy, dający się wykorzystać więcej niż raz, a nie zbiór określonych danych,
zebranych na potrzeby konkretnego postępowania i tylko w związku z tym postępowaniem.
W związku z tym wywodzi, że podana przez Wykonawcę np. lokalizacja wytwórni do
produkcji mieszanek, czy kopalni z
której będzie pochodziło kruszywo nie jest informacją,
z której konkurencyjni wykonawcy mogliby skorzystać w innych postępowaniach, są to
informacje zebrane na potrzeby tego kon
kretnego postępowania.
Stanowisko Zamawiającego
W dniu 21.12.2017 r. Zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie, w której wniósł
o oddalenie odwołania w całości. Zamawiający w ww. piśmie wskazał, że użyte w art. 8 ust.
3 ustawy Pzp pojęcie „wykazanie”, nie stanowi obowiązku udowodnienia, a jedynie
uprawdopodobnienia, że zawarte w wyjaśnieniach informacje stanowią tajemnicę
przedsiębiorstwa. W ocenie Zmawiającego takiemu obowiązkowi wykazania Wykonawca
POLAQUA
sprostał. Zamawiający podniósł również, iż w jego ocenie rodzaj zastrzeganych
informacji jest rzeczą indywidualną każdego wykonawcy powołującego się na tajemnicę
przedsiębiorstwa. Odnosząc się do informacji zastrzeżonych jako tajemnica przedsiębiorstwa
przez Przystępującego POLAQUA Sp. z o.o. i nieujawnionych przez Zamawiającego,
wskazał, że owe nieujawnione do wiadomości publicznej informacje dotyczą w szczególności
przyjętych założeń do Systemu Zarządzania Ruchem, rozwiązań projektowych branży
mostowej dot. rodzaju konstrukcji i posadowienia, planów w zakresie przebudowy
istniejących dróg, ilości planowanego sprzętu oraz potencjału ludzkiego, lokalizacji wytwórni
mas bitumicznych oraz niektórych danych liczbowych z uwagi iż mają one charakter
techniczny i technologiczny oraz obejmują doświadczenie i wiadomości przydatne do
konkurowania w zakresie robót budowlanych odpowiadających przedmiotowi zamówienia.
Taki charakter, w
ocenie Zamawiającego, mają informacje zawarte w odpowiedziach na
pytania Zamawiającego oraz w 2 załącznikach do pisma z dnia 20.09.2017 r.
W toku rozprawy przed Krajową Izbą Odwoławczą w dniu 27.12.2017 r. Zamawiający
podtrzymał stanowisko przedstawione w odpowiedzi na odwołanie.
Stanowisko przystępującego POLAQUA Sp. z o.o.
Do postępowania odwoławczego przystąpienie po stronie Zamawiającego zgłosiła
POLAQUA Sp. z o.o. Na posiedzeniu
w dniu 27.12.2017 r. Izba stwierdziła prawidłowość
przystąpienia i dopuściła ww. spółkę do udziału w postępowaniu w charakterze uczestnika
postępowania – Przystępującego.
Przystępujący POLAQUA Sp. z o.o. na posiedzeniu złożył pismo z dnia 27.12.2017 r.,
w
którym
poparł
stanowisko
Zamawiającego,
a
także
zawarł
wniosek
o odrzucenie odwołania, wobec wniesienia go po terminie, wywodząc, że termin
ów w niniejszej sprawie winien być liczony zgodnie z art. 182 ust. 3 pkt 1 ustawy Pzp.
Podniósł, że pierwszym dniem, w którym Odwołujący, przy zachowaniu należytej
staranności, mógł powziąć wiadomość o uwzględnieniu przez Zamawiającego wniosku
o objęcie tajemnicą przedsiębiorstwa pewnych informacji, był — w stosunku do wyjaśnień na
wezwanie z 6.09.2017 r.
, wyznaczające termin na udzielenie odpowiedzi na 20.09.2017 r.,
dzień następny czyli 21.09.2017 r., a w stosunku do wyjaśnień na wezwanie z 18.10.2017
roku, wyznaczające termin na udzielenie odpowiedzi na 25.10.2017 roku, miał to być
26.10.2017 r.
Przystępujący wywodzi, że data 26.10.2017 r. wyznaczać winna początek 10-
dniowego terminu na wniesienie odwołania w niniejszym postępowaniu, zgodnie z art. 182
ust. 3 pkt 1 ustawy Pzp. W konsekwencji termin przewidziany na za
skarżenie czynności
objętej zarzutem wskazanym w odwołaniu, w opinii zgłaszającego przystąpienie, upłynął
w dniu 6.11.2017 r.
Uzasadniając stanowisko w zakresie wniosku o oddalenie odwołania Przystępujący
podniósł, że zarzuty Odwołującego co do informacji zawartych w wyjaśnieniach POLAQUA
Sp. z o.o.,
a w szczególności w tych dwóch załącznikach, są bardzo ogólne i nie poparte
dowodami. Wskazuje, że poza twierdzeniami o braku ich charakteru technicznego lub
wartości gospodarczej, Odwołujący nie stara się w ogóle przedstawić jakiegokolwiek dowodu
na tę okoliczność. Podnosi, że twierdzenia Odwołującego w pozostałym zakresie także nie
znajdują żadnego uzasadnienia. Jako przykład podaje kwestię informacji na temat ilości
zbiorników retencyjnych – podnosi, że określona ilość zbiorników jest związana z założonym
przez wykonawcę modelem odwodnienia projektowanej drogi. Ilość zbiorników ma znaczenie
dla systemu odwodnienia, bowiem determinuje ona przyjęcie np. systemu odwodnienia
rozproszonego z wieloma niewielki
mi zbiornikami, czy też koncentruje się np. na kilku
dużych zbiornikach z systemem przepompowni, ponadto system drenażu trasy szybkiego
ruchu związany jest też z koncepcją niwelety drogi, poziomu wody gruntowej czy
odbiorników wody. Podnosi, że przyjęcie określonej ilości zbiorników retencyjnych opisuje
określone rozwiązanie techniczne, które wynika z doświadczenia i wiedzy technicznej
danego wykonawcy i jako takie może stanowić jego przewagę konkurencyjną wobec innych
wykonawców przy ustalaniu kosztów danego rozwiązania. Przystępujący podnosi, że
załączniki dotyczące odpowiedzi na pytania 7 i 16 zawierają wartość gospodarczą istotną dla
Przystępującego, albowiem informacje w nich zawarte miały wpływ na wybór oferty
Przystępującego jako najkorzystniejszej. Na ich podstawie Przystępujący dokonał kalkulacji
zwycięskiej oferty, co potwierdza ich wpływ na konkurencyjność Przystępującego na rynku.
Wskazuje, że oferta Przystępującego zakłada osiągnięcie pewnych oszczędności przy
realizacji przyjętej koncepcji projektowej. Przystępujący zwraca uwagę na odrębności
i charakter modelu „Projektuj i Buduj”, w którym zamówienie będzie się odbywało. Wskazuje,
że formuła ta charakteryzuje się tym, że oferenci konkurują między sobą swoim
indywidualnym wkładem intelektualnym w przedstawieniu wyceny na zakres, który będzie
ostatecznie zdefiniowany w trakcie realizacji kontraktu po przygotowaniu stosowych
projektów. Ramy dowolności określa jednak Zamawiający poprzez m.in. PFU, co prowadzi
do tego, że każda oferta składana w postępowaniu ma swój indywidualny charakter
techniczny, technologiczny, organizacyjny i posiadający wartość gospodarczą. Wskazuje, że
np.
informacja na temat lokalizacji dokopów będzie miała charakter techniczny,
technologiczny (jakość kruszywa) oraz organizacyjny (sposób dowozu, składowania).
Podobnie informacja na temat liczby zbiorników - ma ona również charakter techniczny,
technologiczny (powyżej opisany sposób drenażu drogi, sposób budowy) oraz organizacyjny
(organizacja zespołów do budowy zbiorników i drenażu). Podnosi, że oferta składana
w postępowaniu w formule „zaprojektuj i wybuduj" nie odnosi się do szczegółowych
rozwiązań, ponieważ ani zamawiający, ani wykonawca nie dysponują jeszcze dokumentacją
projektową. Kalkulacja oferty powinna być w takim wypadku odniesiona do określonego
rozwiązania koncepcyjnego, indywidualnie zaproponowanego przez każdego z wykonawców
ubiegających się o realizację zamówienia.
Krajowa Izba Odwoławcza, po przeprowadzeniu rozprawy w przedmiotowej
sprawie,
na
podstawie
zebran
ego materiału dowodowego, po zapoznaniu
się z dokumentacją postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, w tym
w szcz
ególności z postanowieniami ogłoszenia o zamówieniu, Specyfikacją Istotnych
Warunków Zamówienia, korespondencją prowadzoną w toku postępowania pomiędzy
Zamawiającym a wykonawcami ubiegającymi się o udzielenie zamówienia, jak również
po z
apoznaniu się z odwołaniem i stanowiskiem pisemnym uczestnika postępowania,
po wysłuchaniu oświadczeń, jak też stanowisk stron i uczestnika postępowania
złożonych ustnie do protokołu w toku rozprawy ustaliła, co następuje.
Izba ustaliła, że nie zaszła żadna z przesłanek, o których stanowi
art. 189 ust. 2 ustawy Pzp, skutkujących odrzuceniem odwołania.
W ocenie Izby wniosek Przystępującego POLAQUA Sp. z o.o. o odrzucenie
odwołania jako wniesionego po terminie jest bezzasadny. Jak ustaliła Izba, w niniejszej
sprawie Odwołujący nie był informowany o wezwaniu wykonawcy POLAQUA Sp. z o.o. do
wyjaśnień, jak również o złożeniu wyjaśnień objętych tajemnicą przedsiębiorstwa – co było
w sprawie bezsporne. Izba nie podziela poglądu Przystępującego, zgodnie z którym
wykonawca wykazujący należytą staranność o której mowa w art. 182 ust. 3 pkt 1 ustawy
Pzp,
winien stale kontrolować korespondencję pomiędzy Zamawiającym a pozostałymi
wykonawcami. Przyjęcie takiego stanowisko oznaczałoby, iż wykonawcy obowiązani są
codziennie składać wnioski o wgląd do protokołu postępowania (na podstawie którego
Odwołujący miałby powziąć wiedzę o skierowaniu przedmiotowego wezwania i złożeniu
wyjaśnień) – działania takiego nie można uznać za działanie racjonalne, ani też sprzyjające
sprawności przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia postępowania. Nadto
zważyć należy, że art. 96 ust 3 ustawy Pzp stanowi, iż załączniki do protokołu postępowania
(załącznik taki stanowi korespondencja Zamawiającego z wykonawcami) udostępnia się po
dokonaniu wyboru oferty najkorzystniejszej, dlatego też wobec braku wcześniejszej odmowy
Zamawiającego udostepnienia informacji zastrzeżonych termin na wniesienie odwołania
należało liczyć od dnia wyboru oferty najkorzystniejszej. Zaznaczyć także należy, że do
momentu wyboru oferty najkorzystniejszej Zamawiający może podjąć decyzje o uznaniu
zastrzeżenia tajemnicy jako nieskuteczne.
Izba uznała, że początek biegu terminu na wniesienie odwołania miał miejsce w dniu
28 listopada 2017 r., jako dnia, w którym Zamawiający poinformował wykonawców
o wyborze oferty najkorzystniejszej. W
nosząc odwołanie w dniu 8 grudnia 2017 r.
Odwołujący zachował przewidziany w ustawie termin
Mając na uwadze powyższe, Izba postanowiła jak na posiedzeniu w dniu 27.12.2017
r.
Jednocześnie Izba stwierdziła, że Odwołujący, wnosząc przedmiotowe odwołanie
w dostateczny sposób wykazał interes w złożeniu środka ochrony prawnej - odwołania,
w rozumieniu przepisu art. 179 ust. 1 ustawy Pzp.
Izba ustaliła następujący stan faktyczny.
Pismem z dnia 6.09.2017 r. Zamawiający zwrócił się do wykonawcy POLAQUA Sp. z o.o.
o udzielenie wyjaśnień dotyczących treści złożonej oferty na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy
Pzp.
Wykonawca POLAQUA Sp. z o.o. udzielił odpowiedzi na ww. wezwanie pismem z dnia
20.09.2017 r., w którym oświadczył, że jego oferta uwzględnia wszystkie wymagania zawarte
w SIWZ,
a zaoferowana cena obejmuje całkowity koszt wykonania przedmiotu zamówienia,
w tym również wszelkie koszty towarzyszące jej wykonaniu. Wykonawca udzielił odpowiedzi
na wszystkie zadane przez Zamawiającego pytania. Wykonawca poinformował, że na
podstawie art. 8 ust. 3 ustawy Pzp zastrzega przedłożone wyjaśnienia w całości jako
tajemnicę przedsiębiorstwa o której mowa w art. 11 ust. 4 uznk. Wskazał, że zawarte
w piśmie informacje stanowią zdefiniowaną i określoną materialną wartość gospodarczą dla
Wykonawcy, stanowiącą tajemnicę przedsiębiorstwa, albowiem są wynikiem zastosowania
wiedzy i doświadczenia wykonawcy stanowiących wyłączną i poufną własność Wykonawcy.
Wskazał, że wszystkie odpowiedzi zawierają dane pozwalające ustalić metody zapewniania
przez Wykonawcę elementów rynkowej przewagi konkurencyjnej, zarówno na potrzeby
prowadzonej działalności gospodarczej jak również w przedmiotowym postępowaniu.
Ujawnienie zawartych w rzeczonym piśmie informację naraziłoby Wykonawcę na istotną
szkodę poprzez nieuprawnione udostępnienie ściśle poufnych informacji zabezpieczonych
przez Wykonawcę zarówno w zakresie indywidualnym jak i generalnym jako tajemnica
przedsiębiorstwa.
Wykonawca podał, że informacje zawarte w ww. piśmie mają status ściśle poufnych,
stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa, są chronione indywidualnie w ramach struktury spółki
POLAQUA poprzez ograniczenie ich dostępności dla wąskiego grona wyspecjalizowanych
pracowników POLAQUA. Wskazał, że każda z informacji dla zapewnienia poufności jest
dostępna pracownikom POLAQUA wyłącznie w zakresie częściowym, a całość wskazanych
informacji jest znana wyłącznie ścisłemu kierownictwu POLAQUA. Wskazał, że ujawnienie
tych informacji zarówno w całości jak i w części mogłoby spowodować wykorzystanie tych
informacji przez konkurencyjnych wykonawców, z uszczerbkiem dla POLAQUA. Wskazał,
że z całą pewnością informacje zawarte w tych ofertach stanowią wartość gospodarczą i ich
ujawnienie konkurencyjnym wykonawcom doprowadziłoby do uzyskania przez nich
bezpodstawnie korzyści gospodarczej, z naruszeniem interesu spółki POLAQUA.
Wykonawca oświadczył również, że przedstawione wyjaśnienia, co do których
POLAQUA złożyła zastrzeżenie posiadają wartość gospodarczą, nie zostały ujawnione do
wiadomości publicznej oraz podjęto w stosunku do nich działania w celu zachowania
poufn
ości. Stanowią one informację na temat relacji handlowych spółki POLAQUA,
współpracy gospodarczej z podwykonawcami.
Zamawiający pismem z dnia 18.10.2017 r. ponownie, w nawiązaniu do ww. pisma
wykonawcy POLAQUA, zwrócił się o udzielenie wyjaśnień na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy
Pzp.
Wykonawca POLAQUA udzielił żądanych wyjaśnień pismem z dnia 24.10.2017 r.
Poinformował, że na podstawie art. 8 ust. 3 ustawy Pzp zastrzega przedstawione
wyjaśnienia jako tajemnicę przedsiębiorstwa. Wskazał, iż posiadają one wartość
gospodarczą, nie zostały ujawnione do wiadomości publicznej oraz podjęto w stosunku do
nich działania w celu zachowania poufności. Według uzasadnienia ww. zastrzeżenia,
stanowią one informację na temat relacji handlowych Wykonawcy, współpracy gospodarczej
z podwykonawcami i dostawcami, zawarte są w nich informacje na temat uzyskanych
warunków handlowych, udzielonych rabatów itp. z poszczególnymi dostawcami, co jest
konsekwencją rodzaju współpracy i rodzaju relacji handlowych z poszczególnymi
podwykonawcami i dostawcami oraz wynik negocjacji biznesowych prowadzonych przez
przedstawicieli Wykonawcy. Wskazał, że informacje te są poufne, ponieważ w ramach
struktury Spółki nie są one dostępne dla ogółu pracowników, a tym bardziej nie mogą być
ujawnione
ko
nkurencyjnym wykonawcom. Ujawnienie ich mogłoby spowodować
wykorzystanie tych informacji przez konkurencyjnych wykonawców z uszczerbkiem dla
POLAQUA.
Zamawiający pismem z dnia 28.11.2017 r. poinformował wykonawców o wyborze jako oferty
najkorzystniejszej oferty wykonawcy POLAQUA Sp. z o.o.
Odwołujący zwrócił się do Zamawiającego o udostępnienie korespondencji Zamawiającego
z wykonawcami po otwarciu ofert oraz protokołu postępowania w dniach 29.11.2017 r.
i 7.12.2017 r.
Zamawiający w dniu 8.12.2017 r. udostępnił Odwołującemu część wyjaśnień z dnia
20.09.2017 r. i 24.10.2017 r., złożonych przez wykonawcę POLAQUA – bez załączników
i z usuniętą częścią odpowiedzi na zadane pytania. Zamawiający usunął część odpowiedzi
na pytanie: 2, 4, 8, 9, 10, 18, 21, 42
, 44, 46 z wyjaśnień z dnia 20.09.2017 r. Odpowiedź na
pytanie nr 7 ww. wyjaśnień zawarta była w załączniku nr 1 do wyjaśnień, który nie został
udostępniony Odwołującemu. Część odpowiedzi na pytanie nr 16 ww. wyjaśnień stanowiła
załącznik nr 2, którego Zamawiający również nie ujawnił Odwołującemu. W zakresie
wyjaśnień z dnia 24.10.2017 r. Zamawiający usunął część odpowiedzi na pytanie nr 2.
Izba zważyła, co następuje.
Odwołanie jako bezzasadne, nie zasługuje na uwzględnienie.
Izba stwierdziła, iż w niniejszej sprawie nie znalazł potwierdzenia zarzut naruszenia art. 8
ust. 3 ustawy Pzp w zw. z art. 8 ust. 1 i art. 7 ust. 1 ustawy Pzp,
mającego polegać na
automatycznej, niepoprzedzonej należną analizą okoliczności faktycznych i stanu prawnego
odmowie ujawni
enia informacji, które Przystępujący POLAQUA zastrzegł jako tajemnicę
przedsiębiorstwa w rozumieniu ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy Pzp postępowanie o udzielenie zamówienia jest jawne.
Art. 8 ust. 3 ustawy Pzp z kolei stanowi,
że „Nie ujawnia się informacji stanowiących
tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji,
jeżeli wykonawca, nie później niż w terminie składania ofert lub wniosków o dopuszczenie do
udziału w postępowaniu, zastrzegł, że nie mogą być one udostępniane oraz wykazał,
iż zastrzeżone informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa. Wykonawca nie może
zastrzec informacji, o których mowa w art. 86 ust. 4. Przepis stosuje się odpowiednio do
konkursu”. Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji w art. 11 ust. 4 definiuje tajemnicę
przedsiębiorstwa jako „nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne,
technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość
gospodarc
zą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania
ich poufności”. Jak zatem słusznie podnosi Odwołujący dla skutecznego zastrzeżenia
informacji jako tajemnicy przedsiębiorstwa koniecznym jest wykazanie, że łącznie ziściły się
pr
zesłanki określone w art. 11 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. W ocenie
Izby przesłanki te zaszły, wobec czego Zamawiający zasadnie uznał zastrzeżenie
przedmiotowych informacji jako tajemnicy przedsiębiorstwa i zaniechał ich odtajnienia.
W tym miejscu wskazać należy, że jakkolwiek niewątpliwym jest, że na to na wykonawcy
zastrzegającym informacje ciąży obowiązek wykazania zamawiającemu, że stanowią one
tajemnice przedsiębiorstwa, to na etapie postępowania odwoławczego zadaniem
odwołującego się jest udowodnienie, że zamawiający błędnie uznał skuteczność
zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa (por. wyrok KIO z dnia 28.01.2016 r., sygn. akt KIO
57/16).
W ocenie Izby Odwołujący w niniejszej sprawie nie udowodnił, ażeby Zamawiający
dopuścił się naruszenia wskazanych przepisów.
Treść uzasadnień zastrzeżenia informacji jako tajemnicy przedsiębiorstwa z wyjaśnień
Przystępującego z dni 20.09.2017 r. i 24.10.2017 r. była Odwołującemu znana, nie odniósł
się on jednak do nich w sposób, który pozwalałby na stwierdzenie niezasadności uznania
przez Zamawiającego, że zastrzeżenia te były skuteczne.
W pierwszej kolejności wskazać należy, iż Przystępujący wskazał na wszystkie elementy
charakteryzujące tajemnicę przedsiębiorstwa zgodnie z art. 11 ust. 4 uznk. Podał, że są to
informacje nieujawnione do wiadomości publicznej, co do których podjął niezbędne działania
w celu zachowania ich poufności – ograniczył ich dostępność do wąskiego grona swoich
pracowników, ograniczył dostępność całości rzeczonych informacji jedynie do kierownictwa
spółki. Niewątpliwie są to działania podjęte w celu zachowania poufności informacji.
Odwołujący nie podjął polemiki w tym zakresie, nie wykazał, ażeby były to informacje
nieprawdziwe bądź aby rzeczone działania nie były niezbędnymi dla zachowania poufności
informacji. Odnośnie braku podania przedmiotowych informacji do publicznej wiadomości,
wymaga zauważenia, że wykonawca POLAQUA w uzasadnieniach zastrzeżenia wskazał,
że informacje mające stanowić tajemnice przedsiębiorstwa, nie zostały ujawnione do
wiadomości publicznej. Należy zauważyć, że brak podania informacji do wiadomości
publicznej stanowi przesłankę negatywną, której brak spełnienia udowodnić można jedynie
na podstawie przeciwnych okoliczności pozytywnych – tj. poprzez wykazanie, że informacje
zostały podane do wiadomości publicznej. Ustawa Pzp w art. 8 ust. 3 nie wymaga jednak od
wykonawcy udowodnienia, że zastrzeżona informacja stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa,
a jedynie wykazanie tego.
Przystępujący wskazał zaś, że zastrzeżone informacje stanowią
tajemnicę przedsiębiorstwa, że zachowanie ich w tajemnicy pozostaje jego wolą oraz podjęte
zostały środki, by informacje te pozostały poufne. Odwołujący w toku postepowania z kolei
nie udowodnił okoliczności przeciwnej - że informacje te zostały podane do wiadomości
publicznej.
Dalej, dla uznania, iż zastrzeżone informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa,
koniecznym jest określenie ich charakteru. Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
w art. 11 ust. 4 wskazuje na informacje
„techniczne, technologiczne, organizacyjne
przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą”. W uzasadnieniu
zastrzeżenia informacji jako tajemnicy przedsiębiorstwa w piśmie z dnia 20.09.2017 r.,
Przystępujący wskazał, że zastrzeżone informacje są wynikiem zastosowania wiedzy
i doświadczenia Wykonawcy, zawierają dane pozwalające ustalić metody zapewniania przez
Wykonawcę elementów rynkowej przewagi – na potrzeby prowadzonej działalności
gospodarczej oraz w przedmiotowym p
ostępowaniu. W uzasadnieniu zastrzeżenia informacji
w piśmie z dnia 24.10.2017 r. wskazał, że informacje zastrzeżone dotyczą szczegółów relacji
handlowych z podwykonawcami i dostawcami.
W ocenie Izby uznać należy, że zastrzeżone informacje miały zatem charakter
technologiczny, organizacyjny
oraz handlowy. Przyjęte technologie, metody wykonania
zamówienia wynikające z wiedzy i doświadczenia wykonawcy niewątpliwie stanowią
informacje o charakterze technologicznym.
Podobnie, zgodnie z dotychczasową linią
orz
eczniczą w tym zakresie, charakter handlowy posiadają informacje dotyczące partnerów
handlowych oraz zawartych przez wykonawcę umów (w tym z podwykonawcami
i dostawcami) i mogą one stanowić tajemnicę przedsiębiorstwa (por np. wyrok KIO z dnia
2.08.2013 r., sygn. akt KIO 1745/13, wyrok KIO z dnia 20.07.2011 r., sygn. akt KIO 1438/11).
Dla ustalenia skuteczności zastrzeżenia informacji jako tajemnicy przedsiębiorstwa
koniecznym jest również ustalenie, czy posiadały one wartość gospodarczą, zgodnie
z dekla
racją Przystępującego. Informacje o charakterze technologicznym, stanowiące know-
how wykonawcy i wynikające z jego doświadczenia stanowią jeden z niematerialnych
składników przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55
1
ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks
cywilny (tj. Dz.U. z 2017 r., poz. 459)
– (por. komentarz do art. 55
1
k.c. w System Prawa
Handlowego, red. M. Stec, 2017 r., Legalis; Kodeks Cywilny. Komentarz, red. K. Osajda,
2017 r., Legalis)
. Wskazuje się, że chociaż takie składniki jak doświadczenie czy tajemnice
przedsiębiorstwa nie stanowią przedmiotu obrotu i nie dadzą się bezpośrednio wyrazić
w wielkościach, to wpływają w zdecydowany sposób na wartość ogólną przedsiębiorstwa
(por. komentarz do art. 55
1
k.c. w System Prawa Handlowego, red. M. Stec, 2017 r., Legalis).
Należy zatem uznać, iż skoro zastrzeżone informacje świadczą o zastosowanych
technologiach i przyjętych rozwiązaniach, które wynikają z doświadczenia i stanowią know-
how przedsiębiorcy, to mają one wymierność wartość gospodarczą bowiem wpływają na
wartość jego przedsiębiorstwa.
Podobnie, informacje o charakterze handlowym, takie jak
szczegóły współpracy
z podwykonawcami oraz dostawcami mają wpływ na konkurencyjność wykonawcy, a tym
samym posiadają dla niego wartość gospodarczą.
Powyższe okoliczności pozwalają na przyjęcie, że Przystępujący POLAQUA prawidłowo
wykazał, że zastrzeżone informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa, zaś Zamawiający
nie miał podstaw, by zastrzeżenie uznać za nieskuteczne i udostępnić rzeczone informacje
Od
wołującemu.
Wskazane wyjaśnienia zawierają informacje na temat wyceny zamówienia oraz metod
realizacji zamówienia przyjętych przez Wykonawcę i jako takie stanowią informacje
organizacyjne, technologiczne i handlowe
przedsiębiorstwa posiadające dlań znaczenie
gospodarcze, które nie są powszechnie udostępniane.
Na ocenę powyższej okoliczności nie mają wpływu argumenty podnoszone przez
Odwołującego. Jak wskazano powyżej, brak jest podstaw, dla przyjęcia, jak chce
Odwołujący, że uzasadnienie zastrzeżenia jest zbyt ogólne, nie wskazuje na konkretną
wartość gospodarczą zastrzeganych informacji ani też nie zostało udowodnione.
W pierwszej kolejności wskazać należy, że uzasadnienie, chociaż nie było rozbudowane,
to
, jak ustalono powyżej, zawierało wymagane elementy. Należy zauważyć, że praktyka
pokazuje, że rzeczywiście uzasadnienia zastrzeżenia zazwyczaj są dużo obszerniejsze –
jednak w większości ich treść to przytoczenie przepisów i orzecznictwa Izby, sądów
powszechnych i Sądu Najwyższego. Przystępujący uniknął takiego postępowania,
sprowadzając uzasadnienie do kluczowych elementów, nie sposób zatem uznać by było ono
lakonicznie i zbyt ogólne. W zakresie braku wskazania konkretnej wartości gospodarczej
zastrzeganych informacji, wymaga zauważenia, że obowiązek taki nie wynika z żadnego
przepisu prawa
– co więcej – niejednokrotnie byłoby to w ogóle niemożliwe, bowiem jak
wskazano powyżej, doświadczenie, tajemnice przedsiębiorstwa nie są przedmiotem obrotu
i nie dają się wyrazić w wartościach pieniężnych. Dalej, Odwołujący zdaje się twierdzić,
że zastrzeżenie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa może być skuteczne
jedynie gdy poparte zostanie odpowiedni dowodami. Stanowisko takie nie znajduje oparcia
w brzmieniu art. 8 ust. 3 ustawy Pzp,
który wymaga jedynie „wykazania”, nie kształtuje
obowiązku przedłożenia dowodów. Przedmiotowy argument Odwołującego należy zatem
uznać za bezpodstawny.
Odwołujący podnosi także, jakoby ocena zastrzeżenia przez Zamawiającego miała być
automatyczna i oderwana od okoli
czności sprawy. W ocenie Izby niemożliwym jest przyjęcie,
że automatyczną była ocena zastrzeżenia, w wyniku której Zamawiający postanowił
o udostępnieniu kompletnych odpowiedzi na 38 pytań, zaś w zakresie 12 pytań odpowiedzi
Przystępującego ujawnił częściowo i jedynie odpowiedź na jedno pytanie pozostała w całości
utajniona tako tajemnica przedsiębiorstwa (tj. załącznik nr 1 – odpowiedź na pytanie nr 7
w wyjaśnieniach z dnia 20.09.2017 r.). Okoliczność ta świadczy, że ocena zastrzeżenia
dokonana przez Zam
awiającego nie była automatyczna i oderwana od okoliczności sprawy.
Zamawiający dokonał analizy wyjaśnień Przystępującego i dokonał ich odtajnienia
w zakresie w jakim w jego przekonaniu nie dotyczyły one informacji zastrzeżonych jako
tajemnica przedsiębiorstwa. Twierdzenia Odwołującego w tym zakresie są zatem
bezzasadne.
Odwołujący wywodzi także, że zastrzeżone informacje nie świadczą o know-how
Przystępującego, bowiem nie można tego ustalić na podstawie samych wskazań przyjętych
rozwiązań. W ocenie Izby twierdzenie to nie znajduje oparcia w stanie faktycznym sprawy.
Wskazanie przyjętych rozwiązań technologicznych pozwala na określenie możliwości
technicznych wykonawcy, który rozwiązania te przyjął, jego doświadczenia czy sposobu
organizacji. Może również doprowadzić do ustalenia metody realizacji zadania która, przyjęta
przez jednego wykonawcę, nie jest znana innym wykonawcom, a która wpływa na jego
konkurencyjność na rynku. W nawiązaniu do ww. okoliczności należy uznać za
bezpodstawny również argument Odwołującego wedle którego zastrzeżone informacje
dotyczą jedynie przedmiotowego postępowania, nie stanowią stałego waloru przedsiębiorcy.
Należy stwierdzić, że pomimo, iż zastrzeżone informacje rzeczywiście dotyczą rozwiązań
stosowanych w tym konkretnym, nie
powtarzalnym, postępowaniu to – jak wskazano powyżej
– dotyczą one cech przedsiębiorcy mających stały walor – relacje handlowe, doświadczenie,
posiadana wiedza, zdolności techniczne i technologiczne. Izba nie znalazła również podstaw
dla stwierdzenia narus
zenia art. 7 ust. 1 ustawy Pzp w przedmiotowym postępowaniu.
Mając na uwadze powyższe, Izba uznała, iż w niniejszej sprawie nie znalazły
potwierdzenia ww. zarzuty naruszenia ustawy Pzp.
Biorąc pod uwagę powyższy stan rzeczy ustalony w toku postępowania, Izba orzekła,
jak w sentencji, na podstawie art. 192 ust. 1 Pzp.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust.
2 pkt 2
, § 3 i § 5 ust. 3 pkt 1 i ust 4 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca
2010
r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238 ze
zm.).
Przewo
dniczący:
……………………
1. odda
la odwołanie,
2.
kosztami postępowania obciąża wykonawcę Budimex S.A., ul. Stawki 40, 01-040
Warszawa i:
2.1
zalicza w poczet kosztów postępowania kwotę 20 000 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia
tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę Budimex S.A, ul. Stawki
40, 01-040 Warszawa
tytułem wpisu od odwołania,
2.2
zasądza od wykonawcy Budimex S.A., ul. Stawki 40, 01-040 Warszawa na rzecz
zamawiającego - Skarbu Państwa – Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych
i Autostrad
Oddział w Białymstoku, ul. Zwycięstwa 2, 15-703 Białystok, kwotę
w wysokości 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy)
tytułem zwrotu kosztów reprezentacji przed Izbą.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (tekst jednolity Dz.U. 2017 poz. 1579) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Białymstoku.
Przewodniczący:
..………………….
Sygn. akt KIO 2606/17
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający - Skarb Państwa – Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, Oddział
w Białymstoku, ul. Zwycięstwa 2, 15-703 Białystok, prowadzi w trybie przetargu
nie
ograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn. „Projekt i budowa
drogi ekspresowej S-
61 Ostrów Mazowiecka Szczuczyn, odcinek: węzeł ,,Śniadowo"
(z węzłem) węzeł „Łomża Południe " (bez węzła), na długości około 16.990 km [S61]”.
P
ostępowanie
prowadzone
jest
w
trybie
przetargu
nieograniczonego
o wartości powyżej kwot określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8
ustawy Pzp.
P
rowadzone przez Zamawiającego postępowanie zostało wszczęte przez
zamieszczenie ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 29.04.2017 r.
pod numerem 162541-2017
– a więc do postępowania mają zastosowanie przepisy ustawy
Prawo zamówień publicznych zmienionej z dniem 28.07.2016 r. na mocy przepisów ustawy
z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy
– Prawo zamówień publicznych oraz niektórych
innych ustaw (Dz. U. z 2016 r., poz. 1020).
Zamawiający zawiadomił wykonawców o wyborze oferty najkorzystniejszej pismem z dnia
28.11.2017 r., jako najkorzystniejsza została uznana oferta wykonawcy POLAQUA Sp.
z o.o., Wólka Kozodawska, ul. Dworska 1, 05-500 Piaseczno, oferta wykonawcy Budimex
S.A, ul. Stawki 40, 01-040 Warszawa,
została sklasyfikowana na drugim miejscu.
Wykonawca Budimex S.A. na Pzp wystąpił do Zamawiającego o udostępnienie mu
korespondencji prowadzonej
z wykonawcami po złożeniu ofert wraz z protokołem
po
stępowania.
Zamawiający w dniu 8.12.2017r., udostępnił wykonawcy część wyjaśnień złożonych przez
w
ykonawcę POLAQUA w dniu 20.09.2017 r. i 24.10.2017 r. – pomijając załączniki do tych
pism oraz część odpowiedzi na zadane przez Zamawiającego pytania, które zastrzeżone
zostały jako tajemnica przedsiębiorstwa.
Wobec zaniechania ujawnienia całości wyjaśnień wykonawcy POLAQUA Sp. z o.o.
złożonych w trybie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp oraz wobec czynności wyboru jako oferty
najkorzystniejszej oferty wykonawcy POLAQ
UA Sp. z o.o. odwołanie w dniu 8.12.2017 r.
wniósł wykonawca Budimex S.A, ul. Stawki 40, 01-040 Warszawa.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 8 ust. 3 ustawy Pzp w zw. z art. 8 ust. 1
i art. 7 ust. 1 ustawy Pzp
poprzez automatyczną, niepoprzedzoną należną analizą
okoliczności faktycznych i stanu prawnego odmowę ujawnienia informacji, które wykonawca
POLAQUA zastrzegł jako stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów
o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, czym Zamawiający w znacznym stopniu ogranicza
realną możliwość skorzystania przez Odwołującego z przysługujących mu na mocy ustawy
Pzp środków ochrony prawnej.
W oparciu o
powyższe zarzuty Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu:
-
unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
-
powtórzenia czynności badania i oceny ofert, a w jej ramach udostępnienie Odwołującemu
informacji zastrzeżonych przez wykonawcę POLAQUA jako tajemnica przedsiębiorstwa, tj.
całości wyjaśnień Wykonawcy złożonych w odpowiedzi na wezwanie z dnia 6.09.2017 r.
i z dnia 18.10.2017 r.
Uzasadnienie
odwołania
Odwołujący wskazuje, że wykonawca POLAQUA nie wykazał, że zastrzegane
informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa. Podnosi, że samo zastrzeżenie
udostępnienia informacji nie jest - w świetle art. 8 ust. 3 ustawy Pzp - wystarczające, lecz
wykonawca każdorazowo musi uzasadnić - i to w sposób kwalifikowany, gdyż wręcz
„wykazać”, iż zastrzeżone informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa.
Wskazuje, że niniejszej sprawie wykonawca POLAQUA przedstawił Zamawiającemu
zaledwie półstronicowe uzasadnienie zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa (dotyczy
uzasadnienia
przedstawionego w piśmie wykonawcy z dnia 20.09.2017r. i w piśmie z dnia
24.10.2017 r.),
które sprowadza się do przytoczenia treści przepisu art. 8 ust. 3 ustawy Pzp,
definicji pojęcia „tajemnicy przedsiębiorstwa" zaczerpniętej z art. 11 ust. 4 ustawy z dnia 16
kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 ze
zm.) - dalej jako uznk -
oraz ogólnego wskazania, że „wszystkie z poniższych odpowiedzi
zawierają dane pozwalające ustalić metody zapewnienia przez Wykonawcę elementów
rynkowej przewagi konkurencyjnej, zarówno na potrzeby prowadzonej działalności
gospodarczej, jak również też przedmiotowym postępowaniu". Wykonawca dodatkowo
zapewnił, że zastrzegane informacje podlegają ochronie.
W ocenie Odwołującego trudno przyjąć, by tak skonstruowane uzasadnienie zawierało
rzetelną, logiczną i rzeczową argumentację i powoływało się na obiektywne fakty
po
dlegające weryfikacji. Podnosi, że uzasadnienie jest ogólne, lakoniczne i nie zawiera
żadnych konkretnych informacji mogących wskazywać, czy to na wartość gospodarczą
zastrzeganych informacji, czy to na
fakt, że informacje te w rzeczywistości podlegają ścisłej
ochronie.
Podnosi, że niemożliwym jest ustalenie, na jakiej podstawie Zamawiający przyjął,
że zastrzegane informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa, że są chronione i mają
wartość gospodarczą. Wskazuje, że w rzeczonym uzasadnieniu zastrzeżenia brak jest
jakich
kolwiek informacji, które mogłyby wskazywać na spełnienie przez wykonawcę
POLAQUA
wymogów formalnych wynikających z art. 8 ust. 3 ustawy Pzp, zaś ocena tego
zastrzeżenia dokonana przez Zamawiającego w istocie była automatyczna i oderwana od
okoliczności faktycznych sprawy. Podnosi, że w niniejszej sprawie wykonawca POLAQUA
nie wykazał, np. załączonymi do zastrzeżenia dodatkowymi dokumentami, by ogólnie
wskazane w uzasadnieniu okoliczności faktyczne miały miejsce, tj. w szczególności, że
w r
zeczywistości podjął środki zmierzające do ochrony przekazywanych informacji, o których
lakonicznie wspo
mina w obu swoich wyjaśnieniach.
Wskazuje, że nie budzi wątpliwości, że wyjaśnienia ceny mogą zawierać wrażliwe
informacje. Jednak
w ocenie Odwołującego nie oznacza to, że każde wyjaśnienia
automatycznie taką tajemnicę zawierają - każdorazowo zależy to od ich treści i znaczenia,
a także z przyczyn formalnych, czy taka tajemnica zostanie zastrzeżona i czy zostanie
zastrzeżona prawidłowo.
Odwołujący stoi na stanowisku, że wykonawca POLAQUA nic wykazał zasadności
dokonanego zastrzeżenia, wobec czego zastrzeżone dokumenty powinny podlegać
upublicznieniu, z samych tylko przyczyn formalnych, stosownie do zasady jawności
postępowania, wyrażonej w art. 8 ust. 1 ustawy Pzp.
Dalej Odwołujący podnosi, że zastrzegane informacje nie mają waloru tajemnicy
przedsiębiorstwa, bowiem nie spełniają przesłanek, o których mowa w art. 11 ust. 4 ustawy
uznk, a zatem nie
podlegają skutecznemu zastrzeżeniu jako tajemnica przedsiębiorstwa.
Wskazuje,
że postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego jest co do zasady jawne,
a wszelkie wyjątki od tej reguły wymagają szczegółowej analizy dowodów przedstawionych
przez wykonawcę odnośnie każdej zastrzeganej informacji. Podnosi, że nawet, jeśli
w zastrzeżonym zakresie znajdują się informacje, które mogłyby zostać uznane za tajemnicę
przedsiębiorstwa, z pewnością nieprawidłowe było automatyczne przyznanie takiego statusu
wszystkim zamieszczonym tam informacjom.
Odwołujący wskazuje, że zastrzeżeniu jako tajemnica przedsiębiorstwa podlegają przy
tym informacje, a nie dokumenty.
Podnosi, że określona informacja stanowi tajemnicę
przedsiębiorstwa, jeżeli spełnia łącznie trzy warunki:
- ma charakter techniczny, technologiczny, organizacyjny p
rzedsiębiorstwa lub posiada
wartość gospodarczą,
-
nie została ujawniona do wiadomości publicznej,
-
podjęto w stosunku do niej niezbędne działania w celu zachowania poufności.
Wywodzi,
że nie wszystkie informacje zastrzeżone przez POLAQUA mają charakter
t
echniczny, technologiczny czy organizacyjny przedsiębiorstwa. Podnosi, że wyjaśnieniami
objęte są bowiem także informacje kluczowe z punktu widzenia tego jednego, konkretnego
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Jako przykład podaje odpowiedzi na
pytania np. nr 2, 7, 9, 10, 16, 17, 21, 25, 29, 42, 46 z wezwania z dnia 6.09.2017 r.
W pytaniach tych Zamawiający żądał podania konkretnych rozwiązań projektowych dla tego
konkretnego zamówienia, przy czym z uwagi na zapisy PFU (wiążący charakter części
wymogów, brak możliwości tzw. „optymalizacji" rozwiązań wskazanych przez
Zamawiającego), jak i fakt, że w niniejszym postępowaniu zastosowane zostaną tylko znane
rozwiązania techniczne i konstrukcyjne, ujawnienie tych informacji pozostaje bez wpływu na
sytuacj
ę rynkową Wykonawcy. Odwołujący podkreśla, że w odpowiedzi na przywołane
pytania Wykonawca potwierdził, że założył rozwiązania zgodne z dokumentacją
postępowania, zatem w ocenie Odwołującego trudno stwierdzić, że uszczegółowienie
w odpowiedzi na w
ezwanie Zamawiającego informacji o dostosowaniu się do wymogów
SIWZ miało stanowić tajemnicę przedsiębiorstwa Wykonawcy. Dodaje, że nie zakłada,
by wykonawca POLAQUA w wyjaśnieniach, w częściach nieudostępnionych Odwołującemu,
wykazał, że zastosował w niniejszym postępowaniu nowe, nieznane konkurentom
rozwiązania techniczne, w szczególności rozwiązania o charakterze innowacyjnym.
Wskazuje, że informacja, że w tym konkretnym postępowaniu Wykonawca założył,
że wykona np. 10 zbiorników retencyjnych w opinii Odwołującego w żaden sposób nie
wpłynie na pogorszenie sytuacji rynkowej Wykonawcy, nie zniweluje rzekomej przewagi
konkurencyjnej tego wykonawcy, nie pozwoli konkurencyjnym wykonawcom zmniejszyć
kosztów wykonywania przez nich działalności gospodarczej. Wywodzi, iż by mówić
o ujawnieniu przez Wykonawcę jego know-how nie wystarczające jest - w przywołanym
przykładzie - wskazanie liczby założonych zbiorników retencyjnych, ale wyjaśnienie,
dlaczego taka właśnie liczba zbiorników została założona w ofercie. Takie informacje nie były
przekazane przez Wykonawcę, na co wskazuje treści udostępnionych Odwołującemu
dokumentów.
W ocenie Odwołującego powyższe pozwala na stwierdzenie, że informacje przekazane
przez Wykonawcę nie mają w istocie wartości gospodarczej, a ich „utajnienie" miało na celu
wyłącznie utrudnienie konkurencyjnym wykonawcom zweryfikowanie, czy istotnie
zaoferowane przez Wykonawcę rozwiązania są zgodne z SIWZ.
Odwołując podnosi, że wykonawca zobowiązany jest wskazać, o jakich wartościach
gospodarczyc
h jest mowa i je uprawdopodobnić. Wskazuje, że wartość gospodarcza może
wyrażać się w sposób pozytywny - poprzez wycenę określonego dobra jako wartości
niemateria
lnej i prawnej (przykładowo - znaku towarowego, prawa autorskiego, czy pewnego
unikalnego rozw
iązania organizacyjnego, mającego trwałe zastosowanie i kreującego pewną
wartość), posiadającą określoną wartość, dającą się ująć w określonych jednostkach
pieniężnych (wycenić), która zarazem powinna zostać wyceniona jako przynależne
uprawnionemu wartości (co do przedsiębiorstwa - może znaleźć uchwytny wymiar
w dokumentach księgowych oraz sprawozdaniu finansowym jako wartość niematerialna
i prawna). Odwołujący wskazuje, że za informacje posiadające dla wykonawcy wartość
gospodarczą należy uznać tylko takie informacje, które stanowią względnie stały walor
wykonawcy, dający się wykorzystać więcej niż raz, a nie zbiór określonych danych,
zebranych na potrzeby konkretnego postępowania i tylko w związku z tym postępowaniem.
W związku z tym wywodzi, że podana przez Wykonawcę np. lokalizacja wytwórni do
produkcji mieszanek, czy kopalni z
której będzie pochodziło kruszywo nie jest informacją,
z której konkurencyjni wykonawcy mogliby skorzystać w innych postępowaniach, są to
informacje zebrane na potrzeby tego kon
kretnego postępowania.
Stanowisko Zamawiającego
W dniu 21.12.2017 r. Zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie, w której wniósł
o oddalenie odwołania w całości. Zamawiający w ww. piśmie wskazał, że użyte w art. 8 ust.
3 ustawy Pzp pojęcie „wykazanie”, nie stanowi obowiązku udowodnienia, a jedynie
uprawdopodobnienia, że zawarte w wyjaśnieniach informacje stanowią tajemnicę
przedsiębiorstwa. W ocenie Zmawiającego takiemu obowiązkowi wykazania Wykonawca
POLAQUA
sprostał. Zamawiający podniósł również, iż w jego ocenie rodzaj zastrzeganych
informacji jest rzeczą indywidualną każdego wykonawcy powołującego się na tajemnicę
przedsiębiorstwa. Odnosząc się do informacji zastrzeżonych jako tajemnica przedsiębiorstwa
przez Przystępującego POLAQUA Sp. z o.o. i nieujawnionych przez Zamawiającego,
wskazał, że owe nieujawnione do wiadomości publicznej informacje dotyczą w szczególności
przyjętych założeń do Systemu Zarządzania Ruchem, rozwiązań projektowych branży
mostowej dot. rodzaju konstrukcji i posadowienia, planów w zakresie przebudowy
istniejących dróg, ilości planowanego sprzętu oraz potencjału ludzkiego, lokalizacji wytwórni
mas bitumicznych oraz niektórych danych liczbowych z uwagi iż mają one charakter
techniczny i technologiczny oraz obejmują doświadczenie i wiadomości przydatne do
konkurowania w zakresie robót budowlanych odpowiadających przedmiotowi zamówienia.
Taki charakter, w
ocenie Zamawiającego, mają informacje zawarte w odpowiedziach na
pytania Zamawiającego oraz w 2 załącznikach do pisma z dnia 20.09.2017 r.
W toku rozprawy przed Krajową Izbą Odwoławczą w dniu 27.12.2017 r. Zamawiający
podtrzymał stanowisko przedstawione w odpowiedzi na odwołanie.
Stanowisko przystępującego POLAQUA Sp. z o.o.
Do postępowania odwoławczego przystąpienie po stronie Zamawiającego zgłosiła
POLAQUA Sp. z o.o. Na posiedzeniu
w dniu 27.12.2017 r. Izba stwierdziła prawidłowość
przystąpienia i dopuściła ww. spółkę do udziału w postępowaniu w charakterze uczestnika
postępowania – Przystępującego.
Przystępujący POLAQUA Sp. z o.o. na posiedzeniu złożył pismo z dnia 27.12.2017 r.,
w
którym
poparł
stanowisko
Zamawiającego,
a
także
zawarł
wniosek
o odrzucenie odwołania, wobec wniesienia go po terminie, wywodząc, że termin
ów w niniejszej sprawie winien być liczony zgodnie z art. 182 ust. 3 pkt 1 ustawy Pzp.
Podniósł, że pierwszym dniem, w którym Odwołujący, przy zachowaniu należytej
staranności, mógł powziąć wiadomość o uwzględnieniu przez Zamawiającego wniosku
o objęcie tajemnicą przedsiębiorstwa pewnych informacji, był — w stosunku do wyjaśnień na
wezwanie z 6.09.2017 r.
, wyznaczające termin na udzielenie odpowiedzi na 20.09.2017 r.,
dzień następny czyli 21.09.2017 r., a w stosunku do wyjaśnień na wezwanie z 18.10.2017
roku, wyznaczające termin na udzielenie odpowiedzi na 25.10.2017 roku, miał to być
26.10.2017 r.
Przystępujący wywodzi, że data 26.10.2017 r. wyznaczać winna początek 10-
dniowego terminu na wniesienie odwołania w niniejszym postępowaniu, zgodnie z art. 182
ust. 3 pkt 1 ustawy Pzp. W konsekwencji termin przewidziany na za
skarżenie czynności
objętej zarzutem wskazanym w odwołaniu, w opinii zgłaszającego przystąpienie, upłynął
w dniu 6.11.2017 r.
Uzasadniając stanowisko w zakresie wniosku o oddalenie odwołania Przystępujący
podniósł, że zarzuty Odwołującego co do informacji zawartych w wyjaśnieniach POLAQUA
Sp. z o.o.,
a w szczególności w tych dwóch załącznikach, są bardzo ogólne i nie poparte
dowodami. Wskazuje, że poza twierdzeniami o braku ich charakteru technicznego lub
wartości gospodarczej, Odwołujący nie stara się w ogóle przedstawić jakiegokolwiek dowodu
na tę okoliczność. Podnosi, że twierdzenia Odwołującego w pozostałym zakresie także nie
znajdują żadnego uzasadnienia. Jako przykład podaje kwestię informacji na temat ilości
zbiorników retencyjnych – podnosi, że określona ilość zbiorników jest związana z założonym
przez wykonawcę modelem odwodnienia projektowanej drogi. Ilość zbiorników ma znaczenie
dla systemu odwodnienia, bowiem determinuje ona przyjęcie np. systemu odwodnienia
rozproszonego z wieloma niewielki
mi zbiornikami, czy też koncentruje się np. na kilku
dużych zbiornikach z systemem przepompowni, ponadto system drenażu trasy szybkiego
ruchu związany jest też z koncepcją niwelety drogi, poziomu wody gruntowej czy
odbiorników wody. Podnosi, że przyjęcie określonej ilości zbiorników retencyjnych opisuje
określone rozwiązanie techniczne, które wynika z doświadczenia i wiedzy technicznej
danego wykonawcy i jako takie może stanowić jego przewagę konkurencyjną wobec innych
wykonawców przy ustalaniu kosztów danego rozwiązania. Przystępujący podnosi, że
załączniki dotyczące odpowiedzi na pytania 7 i 16 zawierają wartość gospodarczą istotną dla
Przystępującego, albowiem informacje w nich zawarte miały wpływ na wybór oferty
Przystępującego jako najkorzystniejszej. Na ich podstawie Przystępujący dokonał kalkulacji
zwycięskiej oferty, co potwierdza ich wpływ na konkurencyjność Przystępującego na rynku.
Wskazuje, że oferta Przystępującego zakłada osiągnięcie pewnych oszczędności przy
realizacji przyjętej koncepcji projektowej. Przystępujący zwraca uwagę na odrębności
i charakter modelu „Projektuj i Buduj”, w którym zamówienie będzie się odbywało. Wskazuje,
że formuła ta charakteryzuje się tym, że oferenci konkurują między sobą swoim
indywidualnym wkładem intelektualnym w przedstawieniu wyceny na zakres, który będzie
ostatecznie zdefiniowany w trakcie realizacji kontraktu po przygotowaniu stosowych
projektów. Ramy dowolności określa jednak Zamawiający poprzez m.in. PFU, co prowadzi
do tego, że każda oferta składana w postępowaniu ma swój indywidualny charakter
techniczny, technologiczny, organizacyjny i posiadający wartość gospodarczą. Wskazuje, że
np.
informacja na temat lokalizacji dokopów będzie miała charakter techniczny,
technologiczny (jakość kruszywa) oraz organizacyjny (sposób dowozu, składowania).
Podobnie informacja na temat liczby zbiorników - ma ona również charakter techniczny,
technologiczny (powyżej opisany sposób drenażu drogi, sposób budowy) oraz organizacyjny
(organizacja zespołów do budowy zbiorników i drenażu). Podnosi, że oferta składana
w postępowaniu w formule „zaprojektuj i wybuduj" nie odnosi się do szczegółowych
rozwiązań, ponieważ ani zamawiający, ani wykonawca nie dysponują jeszcze dokumentacją
projektową. Kalkulacja oferty powinna być w takim wypadku odniesiona do określonego
rozwiązania koncepcyjnego, indywidualnie zaproponowanego przez każdego z wykonawców
ubiegających się o realizację zamówienia.
Krajowa Izba Odwoławcza, po przeprowadzeniu rozprawy w przedmiotowej
sprawie,
na
podstawie
zebran
ego materiału dowodowego, po zapoznaniu
się z dokumentacją postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, w tym
w szcz
ególności z postanowieniami ogłoszenia o zamówieniu, Specyfikacją Istotnych
Warunków Zamówienia, korespondencją prowadzoną w toku postępowania pomiędzy
Zamawiającym a wykonawcami ubiegającymi się o udzielenie zamówienia, jak również
po z
apoznaniu się z odwołaniem i stanowiskiem pisemnym uczestnika postępowania,
po wysłuchaniu oświadczeń, jak też stanowisk stron i uczestnika postępowania
złożonych ustnie do protokołu w toku rozprawy ustaliła, co następuje.
Izba ustaliła, że nie zaszła żadna z przesłanek, o których stanowi
art. 189 ust. 2 ustawy Pzp, skutkujących odrzuceniem odwołania.
W ocenie Izby wniosek Przystępującego POLAQUA Sp. z o.o. o odrzucenie
odwołania jako wniesionego po terminie jest bezzasadny. Jak ustaliła Izba, w niniejszej
sprawie Odwołujący nie był informowany o wezwaniu wykonawcy POLAQUA Sp. z o.o. do
wyjaśnień, jak również o złożeniu wyjaśnień objętych tajemnicą przedsiębiorstwa – co było
w sprawie bezsporne. Izba nie podziela poglądu Przystępującego, zgodnie z którym
wykonawca wykazujący należytą staranność o której mowa w art. 182 ust. 3 pkt 1 ustawy
Pzp,
winien stale kontrolować korespondencję pomiędzy Zamawiającym a pozostałymi
wykonawcami. Przyjęcie takiego stanowisko oznaczałoby, iż wykonawcy obowiązani są
codziennie składać wnioski o wgląd do protokołu postępowania (na podstawie którego
Odwołujący miałby powziąć wiedzę o skierowaniu przedmiotowego wezwania i złożeniu
wyjaśnień) – działania takiego nie można uznać za działanie racjonalne, ani też sprzyjające
sprawności przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia postępowania. Nadto
zważyć należy, że art. 96 ust 3 ustawy Pzp stanowi, iż załączniki do protokołu postępowania
(załącznik taki stanowi korespondencja Zamawiającego z wykonawcami) udostępnia się po
dokonaniu wyboru oferty najkorzystniejszej, dlatego też wobec braku wcześniejszej odmowy
Zamawiającego udostepnienia informacji zastrzeżonych termin na wniesienie odwołania
należało liczyć od dnia wyboru oferty najkorzystniejszej. Zaznaczyć także należy, że do
momentu wyboru oferty najkorzystniejszej Zamawiający może podjąć decyzje o uznaniu
zastrzeżenia tajemnicy jako nieskuteczne.
Izba uznała, że początek biegu terminu na wniesienie odwołania miał miejsce w dniu
28 listopada 2017 r., jako dnia, w którym Zamawiający poinformował wykonawców
o wyborze oferty najkorzystniejszej. W
nosząc odwołanie w dniu 8 grudnia 2017 r.
Odwołujący zachował przewidziany w ustawie termin
Mając na uwadze powyższe, Izba postanowiła jak na posiedzeniu w dniu 27.12.2017
r.
Jednocześnie Izba stwierdziła, że Odwołujący, wnosząc przedmiotowe odwołanie
w dostateczny sposób wykazał interes w złożeniu środka ochrony prawnej - odwołania,
w rozumieniu przepisu art. 179 ust. 1 ustawy Pzp.
Izba ustaliła następujący stan faktyczny.
Pismem z dnia 6.09.2017 r. Zamawiający zwrócił się do wykonawcy POLAQUA Sp. z o.o.
o udzielenie wyjaśnień dotyczących treści złożonej oferty na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy
Pzp.
Wykonawca POLAQUA Sp. z o.o. udzielił odpowiedzi na ww. wezwanie pismem z dnia
20.09.2017 r., w którym oświadczył, że jego oferta uwzględnia wszystkie wymagania zawarte
w SIWZ,
a zaoferowana cena obejmuje całkowity koszt wykonania przedmiotu zamówienia,
w tym również wszelkie koszty towarzyszące jej wykonaniu. Wykonawca udzielił odpowiedzi
na wszystkie zadane przez Zamawiającego pytania. Wykonawca poinformował, że na
podstawie art. 8 ust. 3 ustawy Pzp zastrzega przedłożone wyjaśnienia w całości jako
tajemnicę przedsiębiorstwa o której mowa w art. 11 ust. 4 uznk. Wskazał, że zawarte
w piśmie informacje stanowią zdefiniowaną i określoną materialną wartość gospodarczą dla
Wykonawcy, stanowiącą tajemnicę przedsiębiorstwa, albowiem są wynikiem zastosowania
wiedzy i doświadczenia wykonawcy stanowiących wyłączną i poufną własność Wykonawcy.
Wskazał, że wszystkie odpowiedzi zawierają dane pozwalające ustalić metody zapewniania
przez Wykonawcę elementów rynkowej przewagi konkurencyjnej, zarówno na potrzeby
prowadzonej działalności gospodarczej jak również w przedmiotowym postępowaniu.
Ujawnienie zawartych w rzeczonym piśmie informację naraziłoby Wykonawcę na istotną
szkodę poprzez nieuprawnione udostępnienie ściśle poufnych informacji zabezpieczonych
przez Wykonawcę zarówno w zakresie indywidualnym jak i generalnym jako tajemnica
przedsiębiorstwa.
Wykonawca podał, że informacje zawarte w ww. piśmie mają status ściśle poufnych,
stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa, są chronione indywidualnie w ramach struktury spółki
POLAQUA poprzez ograniczenie ich dostępności dla wąskiego grona wyspecjalizowanych
pracowników POLAQUA. Wskazał, że każda z informacji dla zapewnienia poufności jest
dostępna pracownikom POLAQUA wyłącznie w zakresie częściowym, a całość wskazanych
informacji jest znana wyłącznie ścisłemu kierownictwu POLAQUA. Wskazał, że ujawnienie
tych informacji zarówno w całości jak i w części mogłoby spowodować wykorzystanie tych
informacji przez konkurencyjnych wykonawców, z uszczerbkiem dla POLAQUA. Wskazał,
że z całą pewnością informacje zawarte w tych ofertach stanowią wartość gospodarczą i ich
ujawnienie konkurencyjnym wykonawcom doprowadziłoby do uzyskania przez nich
bezpodstawnie korzyści gospodarczej, z naruszeniem interesu spółki POLAQUA.
Wykonawca oświadczył również, że przedstawione wyjaśnienia, co do których
POLAQUA złożyła zastrzeżenie posiadają wartość gospodarczą, nie zostały ujawnione do
wiadomości publicznej oraz podjęto w stosunku do nich działania w celu zachowania
poufn
ości. Stanowią one informację na temat relacji handlowych spółki POLAQUA,
współpracy gospodarczej z podwykonawcami.
Zamawiający pismem z dnia 18.10.2017 r. ponownie, w nawiązaniu do ww. pisma
wykonawcy POLAQUA, zwrócił się o udzielenie wyjaśnień na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy
Pzp.
Wykonawca POLAQUA udzielił żądanych wyjaśnień pismem z dnia 24.10.2017 r.
Poinformował, że na podstawie art. 8 ust. 3 ustawy Pzp zastrzega przedstawione
wyjaśnienia jako tajemnicę przedsiębiorstwa. Wskazał, iż posiadają one wartość
gospodarczą, nie zostały ujawnione do wiadomości publicznej oraz podjęto w stosunku do
nich działania w celu zachowania poufności. Według uzasadnienia ww. zastrzeżenia,
stanowią one informację na temat relacji handlowych Wykonawcy, współpracy gospodarczej
z podwykonawcami i dostawcami, zawarte są w nich informacje na temat uzyskanych
warunków handlowych, udzielonych rabatów itp. z poszczególnymi dostawcami, co jest
konsekwencją rodzaju współpracy i rodzaju relacji handlowych z poszczególnymi
podwykonawcami i dostawcami oraz wynik negocjacji biznesowych prowadzonych przez
przedstawicieli Wykonawcy. Wskazał, że informacje te są poufne, ponieważ w ramach
struktury Spółki nie są one dostępne dla ogółu pracowników, a tym bardziej nie mogą być
ujawnione
ko
nkurencyjnym wykonawcom. Ujawnienie ich mogłoby spowodować
wykorzystanie tych informacji przez konkurencyjnych wykonawców z uszczerbkiem dla
POLAQUA.
Zamawiający pismem z dnia 28.11.2017 r. poinformował wykonawców o wyborze jako oferty
najkorzystniejszej oferty wykonawcy POLAQUA Sp. z o.o.
Odwołujący zwrócił się do Zamawiającego o udostępnienie korespondencji Zamawiającego
z wykonawcami po otwarciu ofert oraz protokołu postępowania w dniach 29.11.2017 r.
i 7.12.2017 r.
Zamawiający w dniu 8.12.2017 r. udostępnił Odwołującemu część wyjaśnień z dnia
20.09.2017 r. i 24.10.2017 r., złożonych przez wykonawcę POLAQUA – bez załączników
i z usuniętą częścią odpowiedzi na zadane pytania. Zamawiający usunął część odpowiedzi
na pytanie: 2, 4, 8, 9, 10, 18, 21, 42
, 44, 46 z wyjaśnień z dnia 20.09.2017 r. Odpowiedź na
pytanie nr 7 ww. wyjaśnień zawarta była w załączniku nr 1 do wyjaśnień, który nie został
udostępniony Odwołującemu. Część odpowiedzi na pytanie nr 16 ww. wyjaśnień stanowiła
załącznik nr 2, którego Zamawiający również nie ujawnił Odwołującemu. W zakresie
wyjaśnień z dnia 24.10.2017 r. Zamawiający usunął część odpowiedzi na pytanie nr 2.
Izba zważyła, co następuje.
Odwołanie jako bezzasadne, nie zasługuje na uwzględnienie.
Izba stwierdziła, iż w niniejszej sprawie nie znalazł potwierdzenia zarzut naruszenia art. 8
ust. 3 ustawy Pzp w zw. z art. 8 ust. 1 i art. 7 ust. 1 ustawy Pzp,
mającego polegać na
automatycznej, niepoprzedzonej należną analizą okoliczności faktycznych i stanu prawnego
odmowie ujawni
enia informacji, które Przystępujący POLAQUA zastrzegł jako tajemnicę
przedsiębiorstwa w rozumieniu ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy Pzp postępowanie o udzielenie zamówienia jest jawne.
Art. 8 ust. 3 ustawy Pzp z kolei stanowi,
że „Nie ujawnia się informacji stanowiących
tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji,
jeżeli wykonawca, nie później niż w terminie składania ofert lub wniosków o dopuszczenie do
udziału w postępowaniu, zastrzegł, że nie mogą być one udostępniane oraz wykazał,
iż zastrzeżone informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa. Wykonawca nie może
zastrzec informacji, o których mowa w art. 86 ust. 4. Przepis stosuje się odpowiednio do
konkursu”. Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji w art. 11 ust. 4 definiuje tajemnicę
przedsiębiorstwa jako „nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne,
technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość
gospodarc
zą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania
ich poufności”. Jak zatem słusznie podnosi Odwołujący dla skutecznego zastrzeżenia
informacji jako tajemnicy przedsiębiorstwa koniecznym jest wykazanie, że łącznie ziściły się
pr
zesłanki określone w art. 11 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. W ocenie
Izby przesłanki te zaszły, wobec czego Zamawiający zasadnie uznał zastrzeżenie
przedmiotowych informacji jako tajemnicy przedsiębiorstwa i zaniechał ich odtajnienia.
W tym miejscu wskazać należy, że jakkolwiek niewątpliwym jest, że na to na wykonawcy
zastrzegającym informacje ciąży obowiązek wykazania zamawiającemu, że stanowią one
tajemnice przedsiębiorstwa, to na etapie postępowania odwoławczego zadaniem
odwołującego się jest udowodnienie, że zamawiający błędnie uznał skuteczność
zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa (por. wyrok KIO z dnia 28.01.2016 r., sygn. akt KIO
57/16).
W ocenie Izby Odwołujący w niniejszej sprawie nie udowodnił, ażeby Zamawiający
dopuścił się naruszenia wskazanych przepisów.
Treść uzasadnień zastrzeżenia informacji jako tajemnicy przedsiębiorstwa z wyjaśnień
Przystępującego z dni 20.09.2017 r. i 24.10.2017 r. była Odwołującemu znana, nie odniósł
się on jednak do nich w sposób, który pozwalałby na stwierdzenie niezasadności uznania
przez Zamawiającego, że zastrzeżenia te były skuteczne.
W pierwszej kolejności wskazać należy, iż Przystępujący wskazał na wszystkie elementy
charakteryzujące tajemnicę przedsiębiorstwa zgodnie z art. 11 ust. 4 uznk. Podał, że są to
informacje nieujawnione do wiadomości publicznej, co do których podjął niezbędne działania
w celu zachowania ich poufności – ograniczył ich dostępność do wąskiego grona swoich
pracowników, ograniczył dostępność całości rzeczonych informacji jedynie do kierownictwa
spółki. Niewątpliwie są to działania podjęte w celu zachowania poufności informacji.
Odwołujący nie podjął polemiki w tym zakresie, nie wykazał, ażeby były to informacje
nieprawdziwe bądź aby rzeczone działania nie były niezbędnymi dla zachowania poufności
informacji. Odnośnie braku podania przedmiotowych informacji do publicznej wiadomości,
wymaga zauważenia, że wykonawca POLAQUA w uzasadnieniach zastrzeżenia wskazał,
że informacje mające stanowić tajemnice przedsiębiorstwa, nie zostały ujawnione do
wiadomości publicznej. Należy zauważyć, że brak podania informacji do wiadomości
publicznej stanowi przesłankę negatywną, której brak spełnienia udowodnić można jedynie
na podstawie przeciwnych okoliczności pozytywnych – tj. poprzez wykazanie, że informacje
zostały podane do wiadomości publicznej. Ustawa Pzp w art. 8 ust. 3 nie wymaga jednak od
wykonawcy udowodnienia, że zastrzeżona informacja stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa,
a jedynie wykazanie tego.
Przystępujący wskazał zaś, że zastrzeżone informacje stanowią
tajemnicę przedsiębiorstwa, że zachowanie ich w tajemnicy pozostaje jego wolą oraz podjęte
zostały środki, by informacje te pozostały poufne. Odwołujący w toku postepowania z kolei
nie udowodnił okoliczności przeciwnej - że informacje te zostały podane do wiadomości
publicznej.
Dalej, dla uznania, iż zastrzeżone informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa,
koniecznym jest określenie ich charakteru. Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
w art. 11 ust. 4 wskazuje na informacje
„techniczne, technologiczne, organizacyjne
przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą”. W uzasadnieniu
zastrzeżenia informacji jako tajemnicy przedsiębiorstwa w piśmie z dnia 20.09.2017 r.,
Przystępujący wskazał, że zastrzeżone informacje są wynikiem zastosowania wiedzy
i doświadczenia Wykonawcy, zawierają dane pozwalające ustalić metody zapewniania przez
Wykonawcę elementów rynkowej przewagi – na potrzeby prowadzonej działalności
gospodarczej oraz w przedmiotowym p
ostępowaniu. W uzasadnieniu zastrzeżenia informacji
w piśmie z dnia 24.10.2017 r. wskazał, że informacje zastrzeżone dotyczą szczegółów relacji
handlowych z podwykonawcami i dostawcami.
W ocenie Izby uznać należy, że zastrzeżone informacje miały zatem charakter
technologiczny, organizacyjny
oraz handlowy. Przyjęte technologie, metody wykonania
zamówienia wynikające z wiedzy i doświadczenia wykonawcy niewątpliwie stanowią
informacje o charakterze technologicznym.
Podobnie, zgodnie z dotychczasową linią
orz
eczniczą w tym zakresie, charakter handlowy posiadają informacje dotyczące partnerów
handlowych oraz zawartych przez wykonawcę umów (w tym z podwykonawcami
i dostawcami) i mogą one stanowić tajemnicę przedsiębiorstwa (por np. wyrok KIO z dnia
2.08.2013 r., sygn. akt KIO 1745/13, wyrok KIO z dnia 20.07.2011 r., sygn. akt KIO 1438/11).
Dla ustalenia skuteczności zastrzeżenia informacji jako tajemnicy przedsiębiorstwa
koniecznym jest również ustalenie, czy posiadały one wartość gospodarczą, zgodnie
z dekla
racją Przystępującego. Informacje o charakterze technologicznym, stanowiące know-
how wykonawcy i wynikające z jego doświadczenia stanowią jeden z niematerialnych
składników przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55
1
ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks
cywilny (tj. Dz.U. z 2017 r., poz. 459)
– (por. komentarz do art. 55
1
k.c. w System Prawa
Handlowego, red. M. Stec, 2017 r., Legalis; Kodeks Cywilny. Komentarz, red. K. Osajda,
2017 r., Legalis)
. Wskazuje się, że chociaż takie składniki jak doświadczenie czy tajemnice
przedsiębiorstwa nie stanowią przedmiotu obrotu i nie dadzą się bezpośrednio wyrazić
w wielkościach, to wpływają w zdecydowany sposób na wartość ogólną przedsiębiorstwa
(por. komentarz do art. 55
1
k.c. w System Prawa Handlowego, red. M. Stec, 2017 r., Legalis).
Należy zatem uznać, iż skoro zastrzeżone informacje świadczą o zastosowanych
technologiach i przyjętych rozwiązaniach, które wynikają z doświadczenia i stanowią know-
how przedsiębiorcy, to mają one wymierność wartość gospodarczą bowiem wpływają na
wartość jego przedsiębiorstwa.
Podobnie, informacje o charakterze handlowym, takie jak
szczegóły współpracy
z podwykonawcami oraz dostawcami mają wpływ na konkurencyjność wykonawcy, a tym
samym posiadają dla niego wartość gospodarczą.
Powyższe okoliczności pozwalają na przyjęcie, że Przystępujący POLAQUA prawidłowo
wykazał, że zastrzeżone informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa, zaś Zamawiający
nie miał podstaw, by zastrzeżenie uznać za nieskuteczne i udostępnić rzeczone informacje
Od
wołującemu.
Wskazane wyjaśnienia zawierają informacje na temat wyceny zamówienia oraz metod
realizacji zamówienia przyjętych przez Wykonawcę i jako takie stanowią informacje
organizacyjne, technologiczne i handlowe
przedsiębiorstwa posiadające dlań znaczenie
gospodarcze, które nie są powszechnie udostępniane.
Na ocenę powyższej okoliczności nie mają wpływu argumenty podnoszone przez
Odwołującego. Jak wskazano powyżej, brak jest podstaw, dla przyjęcia, jak chce
Odwołujący, że uzasadnienie zastrzeżenia jest zbyt ogólne, nie wskazuje na konkretną
wartość gospodarczą zastrzeganych informacji ani też nie zostało udowodnione.
W pierwszej kolejności wskazać należy, że uzasadnienie, chociaż nie było rozbudowane,
to
, jak ustalono powyżej, zawierało wymagane elementy. Należy zauważyć, że praktyka
pokazuje, że rzeczywiście uzasadnienia zastrzeżenia zazwyczaj są dużo obszerniejsze –
jednak w większości ich treść to przytoczenie przepisów i orzecznictwa Izby, sądów
powszechnych i Sądu Najwyższego. Przystępujący uniknął takiego postępowania,
sprowadzając uzasadnienie do kluczowych elementów, nie sposób zatem uznać by było ono
lakonicznie i zbyt ogólne. W zakresie braku wskazania konkretnej wartości gospodarczej
zastrzeganych informacji, wymaga zauważenia, że obowiązek taki nie wynika z żadnego
przepisu prawa
– co więcej – niejednokrotnie byłoby to w ogóle niemożliwe, bowiem jak
wskazano powyżej, doświadczenie, tajemnice przedsiębiorstwa nie są przedmiotem obrotu
i nie dają się wyrazić w wartościach pieniężnych. Dalej, Odwołujący zdaje się twierdzić,
że zastrzeżenie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa może być skuteczne
jedynie gdy poparte zostanie odpowiedni dowodami. Stanowisko takie nie znajduje oparcia
w brzmieniu art. 8 ust. 3 ustawy Pzp,
który wymaga jedynie „wykazania”, nie kształtuje
obowiązku przedłożenia dowodów. Przedmiotowy argument Odwołującego należy zatem
uznać za bezpodstawny.
Odwołujący podnosi także, jakoby ocena zastrzeżenia przez Zamawiającego miała być
automatyczna i oderwana od okoli
czności sprawy. W ocenie Izby niemożliwym jest przyjęcie,
że automatyczną była ocena zastrzeżenia, w wyniku której Zamawiający postanowił
o udostępnieniu kompletnych odpowiedzi na 38 pytań, zaś w zakresie 12 pytań odpowiedzi
Przystępującego ujawnił częściowo i jedynie odpowiedź na jedno pytanie pozostała w całości
utajniona tako tajemnica przedsiębiorstwa (tj. załącznik nr 1 – odpowiedź na pytanie nr 7
w wyjaśnieniach z dnia 20.09.2017 r.). Okoliczność ta świadczy, że ocena zastrzeżenia
dokonana przez Zam
awiającego nie była automatyczna i oderwana od okoliczności sprawy.
Zamawiający dokonał analizy wyjaśnień Przystępującego i dokonał ich odtajnienia
w zakresie w jakim w jego przekonaniu nie dotyczyły one informacji zastrzeżonych jako
tajemnica przedsiębiorstwa. Twierdzenia Odwołującego w tym zakresie są zatem
bezzasadne.
Odwołujący wywodzi także, że zastrzeżone informacje nie świadczą o know-how
Przystępującego, bowiem nie można tego ustalić na podstawie samych wskazań przyjętych
rozwiązań. W ocenie Izby twierdzenie to nie znajduje oparcia w stanie faktycznym sprawy.
Wskazanie przyjętych rozwiązań technologicznych pozwala na określenie możliwości
technicznych wykonawcy, który rozwiązania te przyjął, jego doświadczenia czy sposobu
organizacji. Może również doprowadzić do ustalenia metody realizacji zadania która, przyjęta
przez jednego wykonawcę, nie jest znana innym wykonawcom, a która wpływa na jego
konkurencyjność na rynku. W nawiązaniu do ww. okoliczności należy uznać za
bezpodstawny również argument Odwołującego wedle którego zastrzeżone informacje
dotyczą jedynie przedmiotowego postępowania, nie stanowią stałego waloru przedsiębiorcy.
Należy stwierdzić, że pomimo, iż zastrzeżone informacje rzeczywiście dotyczą rozwiązań
stosowanych w tym konkretnym, nie
powtarzalnym, postępowaniu to – jak wskazano powyżej
– dotyczą one cech przedsiębiorcy mających stały walor – relacje handlowe, doświadczenie,
posiadana wiedza, zdolności techniczne i technologiczne. Izba nie znalazła również podstaw
dla stwierdzenia narus
zenia art. 7 ust. 1 ustawy Pzp w przedmiotowym postępowaniu.
Mając na uwadze powyższe, Izba uznała, iż w niniejszej sprawie nie znalazły
potwierdzenia ww. zarzuty naruszenia ustawy Pzp.
Biorąc pod uwagę powyższy stan rzeczy ustalony w toku postępowania, Izba orzekła,
jak w sentencji, na podstawie art. 192 ust. 1 Pzp.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust.
2 pkt 2
, § 3 i § 5 ust. 3 pkt 1 i ust 4 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca
2010
r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238 ze
zm.).
Przewo
dniczący:
……………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 2573/17, KIO 2575/17 z dnia 2018-01-12
- Sygn. akt KIO 2563/17 z dnia 2017-12-28
- Sygn. akt KIO 2550/17 z dnia 2017-12-28
- Sygn. akt KIO 2678/17 z dnia 2017-12-28
- Sygn. akt KIO 2602/17 z dnia 2017-12-27
