rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2018-01-12
rok: 2018
data dokumentu: 2018-01-12
rok: 2018
sygnatury akt.:
KIO 12/18
KIO 12/18
Komisja w składzie:
Przewodniczący: Aneta Mlącka Członkowie: Andrzej Niwicki, Izabela Niedziałek - Bujak Protokolant: Marcin Jakóbczyk
Przewodniczący: Aneta Mlącka Członkowie: Andrzej Niwicki, Izabela Niedziałek - Bujak Protokolant: Marcin Jakóbczyk
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 stycznia 2018 r. w Warszawie
odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 2 stycznia 2018 r. przez
Wykonawcę H. Cegielski – Fabryka Pojazdów Szynowych Sp. z o.o., (ul. 28 Czerwca
1956 r. 223/229, 61-
485 Poznań) w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego
Tramwaje Śląskie S.A., (ul. Inwalidzka 5, 41-506 Chorzów)
przy udziale Wykonawcy
Modertrans Poznań Sp. z o.o., (ul. Forteczna 2, 61-362 Poznań)
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn. akt: 12/18 po stronie
Zamawiającego
odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 2 stycznia 2018 r. przez
Wykonawcę H. Cegielski – Fabryka Pojazdów Szynowych Sp. z o.o., (ul. 28 Czerwca
1956 r. 223/229, 61-
485 Poznań) w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego
Tramwaje Śląskie S.A., (ul. Inwalidzka 5, 41-506 Chorzów)
przy udziale Wykonawcy
Modertrans Poznań Sp. z o.o., (ul. Forteczna 2, 61-362 Poznań)
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn. akt: 12/18 po stronie
Zamawiającego
orzeka:
1.
oddala odwołanie
2.
kosztami postępowania obciąża Odwołującego H. Cegielski – Fabryka Pojazdów
Szynowych Sp. z o.o., (ul. 28 Czerwca 1956 r. 223/229, 61-
485 Poznań) i
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15000 zł 00 gr
(
słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego -
H. Cegielski
– Fabryka Pojazdów Szynowych Sp. z o.o., (ul. 28 Czerwca 1956 r.
223/229, 61-
485 Poznań) tytułem wpisu od odwołania,
2.2
zasądza od Odwołującego H. Cegielski – Fabryka Pojazdów Szynowych Sp. z o.o.,
(ul. 28 Czerwca 1956 r. 223/229, 61-
485 Poznań) na rzecz Zamawiającego Tramwaje
Śląskie S.A. (ul. Inwalidzka 5, 41-506 Chorzów) kwotę 4868 zł 00 gr (słownie: cztery
tysiące osiemset sześćdziesiąt osiem złotych zero groszy) – stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego poniesione z tytułu uzasadnionych kosztów strony w
post
aci wynagrodzenia pełnomocnika, dojazdu pełnomocników i opłaty skarbowej od
pełnomocnictw.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 1579
z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
O
dwoławczej do Sądu Okręgowego w Katowicach.
Przewodniczący: …………..…………
Członkowie:
……………………..
……………………..
Sygn. akt: KIO 12/18
UZASADNIENIE
Zamawiający – Tramwaje Śląskie S.A. prowadzi postępowanie, którego przedmiotem jest
„Zakup taboru tramwajowego do obsługi komunikacji tramwajowej na zmodernizowanych i
wybudowanych odcinkach infrastruktury na obszarze działania Tramwajów Śląskich S.A.
objętego Projektem pn.: „Zintegrowany projekt modernizacji i rozwoju infrastruktury
tramwajowej w Aglomeracji Śląsko-Zagłębiowskiej wraz z zakupem taboru tramwajowego
etap I
”. Ogłoszenie o zamówieniu opublikowane zostało w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej dnia 29 lipca 2017 r., pod numerem 2017/S 144-297817.
Wykonawca H. Cegielski -
Fabryka Pojazdów Szynowych Sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu
wniósł odwołanie od czynności Zamawiającego polegających na: nieprawidłowym badaniu i
ocenie oferty złożonej przez Odwołującego; niezasadnym dokonaniu wyboru oferty
Modertrans jako najkorzystniejszej; niezasadnym zaniechaniu dokonania wyboru oferty
Odwołującego jako najkorzystniejszej.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 91 ust. 1 Pzp poprzez dokonanie
wyboru oferty najkorzystniejszej w oparciu o wykładnię kryteriów oceny ofert określonych w
specyfikacji istotnych i w
arunków zamówienia, która nie znajduje oparcia w brzmieniu
wynikającym z postanowień dokumentacji przetargowej, polegającą na przyznaniu ofercie
Odwołującego w ramach pozacenowego kryterium „Liczba dodatkowych strumieni drzwi dla
pasażera ponad wymagane minimum” czterech punktów (z tytułu dwóch dodatkowych
strumieni drzwi), gdy tymczasem Zamawiający powinien przyznać mu sześć punktów
(Odwołujący przewidział sześć dodatkowych strumieni, w ramach tego kryterium można było
uzyskać j maksymalnie sześć punktów - po dwa za dodatkowy strumień); art. 38 ust. 4 Pzp
poprzez dokonanie zmiany treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia, polegającej
na sformułowaniu postanowienia, zgodnie z którym dodatkowe punkty związane z liczbą
strumieni drzwi przyznane mogą być jedynie w odniesieniu do wagonów jednokierunkowych,
które to obostrzenie nie było zawarte w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, a
modyfikacja nastąpiła na etapie następującym po terminie składania ofert, gdy tymczasem
przepis ten dopuszcza tego t
ypu zmiany jedynie przed upływem terminu składania ofert i w
konsekwencji powyższego, art. 7 ust. 1 Pzp poprzez przeprowadzenie postępowania w
sposób niezapewniający zachowania uczciwej konkurencji, równego traktowania
wykonawców i przejrzystości.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu: unieważnienia czynności badania i oceny
ofert; powtórzenia czynności badania i oceny ofert i przyznaniu ofercie Odwołującego
sześciu punktów z tytułu pozacenowego kryterium „Liczba dodatkowych strumieni drzwi dla
pasażera ponad wymagane minimum”; dokonania wyboru oferty Odwołującego jako
najkorzystniejszej w Postępowaniu; dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów załączonych
do odwołania lub przedstawionych na rozprawie, na okoliczności wskazane w uzasadnieniu
pisemnym bądź ustnym; zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów
postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm
przewidzianych przepisami prawa, zgodnie z fakturą przedstawioną na rozprawie.
Przedmiotem zamówienia jest dostawa dziesięciu sztuk fabrycznie nowych tramwajów
jednoczłonowych. Dostawa obejmowała: 8 wagonów jednokierunkowych; 2 wagony
dwukierunkowe.
Kryteriami oceny ofert były: cena (77%); długość niskiej podłogi przedziału pasażerskiego
(15%); rozwiązania techniczne (8%).
Wśród rozwiązań technicznych Zamawiający zdecydował się oceniać: zastosowanie
pantografu o konstrukcji zgodnej z eksploatowaną w taborze Zamawiającego opisaną w pkt.
7.1 Opisu Przedmiotu Zamówienia - możliwe uzyskanie 2 pkt.; zaproponowanie
dodatk
owych strumieni drzwi dla pasażera ponad wymagane minimum (tj. dwóch
jednostrumieniowych i jednych dwustrumieniowych) -
możliwe uzyskanie 6 pkt. (po 2 za
każdy dodatkowy strumień).
Zamawiający zawarł w dokumentacji przetargowej szereg wymagań dotyczących drzwi. Po
pierwsze zastosowanie w tym zakresie znajdzie rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia
2 marca 2011 r. w sprawie warunków technicznych tramwajów i trolejbusów oraz zakresu ich
niezbędnego wyposażenia, gdzie w § 8 ust. 1 stwierdza się, że tramwaj powinien być
wyposażony co najmniej w dwoje drzwi. § 8 ust. 2 z kolei doprecyzowuje, że drzwi w jednym
tramwaju jednokierunkowym muszą zapewniać co najmniej cztery strumienie wymiany
pasażerów, a w tramwaju dwukierunkowym cztery strumienie po każdej jego stronie.
Dodatkowe wymagania w zakresie drzwi Zamawiający przewidział w pkt. 4.13 OPZ: „Liczba
drzwi zastosowanych w tramwaju powinna być dostosowana do pojemności wagonu oraz
musi zapewniać swobodną i szybką wymianę pasażerów. Minimalna ilość drzwi dla
pasażerów - trzy, w tym co najmniej jedne dwustrumieniowe zlokalizowane w części
środkowej wagonu".
Odwołujący w formularzu cenowym (pkt. 2c) wpisał: liczba dodatkowych strumieni drzwi dla
pasażera ponad wymagane minimum: tramwaj jednokierunkowy – 2, tramwaj
dwukierunkowy
– 4.
Odwołujący zaoferował w zakresie wagonu jednokierunkowego – 4 sztuki drzwi, w tym dwoje
drzwi dwustrumieniowych, zaś w zakresie wagonu dwukierunkowego – 8 sztuk drzwi, w tym
czworo drzwi dwustrumieniowych. Odwołujący przewidział zatem dodatkowe strumienie
drzwi w obu rodzajach oferowanych wagonów, tj. jedno- i dwukierunkowych.
Zamawiający opublikował na swojej stronie internetowej informację z otwarcia ofert, gdzie
stwierdził m. in., iż Odwołujący przewidział 2 dodatkowe strumienie drzwi pasażera.
Zamawiający przyznał Odwołującemu 2 punkty. Zdaniem Odwołującego, Zamawiający
powinien przyznać Odwołującemu 6 punktów.
W ocenie Odwołującego, liczba przyznanych ofercie Odwołującego punktów w ramach tego
kryterium świadczy, iż pominięte zostały przez Zamawiającego dodatkowe strumienie
zaoferowane w pojeździe dwukierunkowym.
Odwołujący wskazał, że z żadnego postanowienia dokumentacji przetargowej nie wynika, iż
Zamawiający zamierzał przyznawać punkty za dodatkowe strumienie drzwi jedynie za
strumienie drzwi w wagonach jednokierunkowych. A taką koncepcję przyjął na etapie oceny
ofert Zamawiający. Z całą pewnością obostrzenie takie nie znalazło się w Rozdziale XIV pkt
5.3.ppkt 2 SIWZ, gdzie Zamawiający przewidział, że dodatkowe punkty przyznane zostaną
za
„zaproponowanie dodatkowych strumieni drzwi dla pasażera ponad wymagane minimum.
Odwołujący wskazał, że „minimum”, o którym wspomina Zamawiający, wyznaczają przepisy
Rozporządzenia Ministra Infrastruktury, zgodnie z którym dla wagonów jednokierunkowych
wymagane są cztery strumienie wymiany pasażerów, a w dwukierunkowych po cztery po
każdej ze stronie pojazdu. Zamawiający przyjął minimalne wymogi na poziomie określonym
w Rozporządzeniu Ml, zdecydował się natomiast doprecyzować, iż minimalne cztery
strumienie muszą być zapewnione przez co najmniej troje drzwi (Rozporządzenie Ministra
Infrastruktury wskazuje na minimum dwoje drzwi) - dwoje jednostrumieniowe i jedne
dwustrumieniowe.
Powyższe znalazło odzwierciedlenie na str. 37 OPZ (gdzie Zamawiający wskazał na
wymagane troje drzwi, w tym jednostrumieniowe dla wagonu jednokierunkowego, oraz
sześcioro drzwi, w tym dwoje dwustrumieniowe, dla tramwaju dwukierunkowego).
Odwołujący wskazał także, że na przyjęcie założenia, zgodnie z którym dodatkowo
p
unktowane mają być jedynie pojazdy jednokierunkowe, nie pozwala również treść
postanowienia 4.13 OPZ, w którym zawarty został szczegółowy opis funkcjonalności drzwi.
Na temat oczekiwanej liczby drzwi Zamawiający wypowiedział się następująco: „Liczba drzwi
zastosowanych w tramwaju powinna być dostosowana do pojemności wagonu oraz musi
zapewnić swobodną i szybką wymianę pasażerów. Minimalna ilość drzwi dla pasażerów -
trzy, w tym co najmniej jedne dwustrumieniowe zlokalizowane w środkowej części wagonu”.
Odwołujący podkreślił, że w pkt 5.2 SIWZ Zamawiający opisał inne pozacenowe kryterium,
jakim była długość niskiej podłogi przedziału pasażerskiego. W tym punkcie Zamawiający
jasno wskazał więc, że parametr ten nie będzie dodatkowo punktowany w przypadku
wa
gonów dwukierunkowych. Nic nie stało na przeszkodzie, aby analogicznie sformułowany
został opis kryterium w zakresie drzwi, na co jednak Zamawiający się nie zdecydował.
W treści pkt. 1.4 OPZ, Zamawiający przewidział, że „wagon dwukierunkowy musi spełniać
wszystkie wymagania stawiane dla wagonu jednokierunkowego z uwzględnieniem
odmienności, którą wymusza jego dwukierunkowość”. W ocenie Odwołującego, w tym
punkcie Zamawiający wskazał, że wszystkie postawione przez Zamawiającego wymogi,
które zostały ujęte w SIWZ w odniesieniu do tramwaju jednokierunkowego, spełniać musi
również tramwaj dwukierunkowy. Zamawiający nie sporządzał opisu technicznego odrębnie
dla obu rodzajów wagonów. Zdaniem Odwołującego, z postanowienia tego wysnuć należy
wniosek -
rozwiązania przyjęte w tramwaju dwukierunkowym nie mogą być gorsze od
minimalnych wymagań postawionych wobec wagonu jednokierunkowego.
Odwołujący wskazał także, że dodatkowe strumienie w wagonie dwukierunkowym nie są
konsekwencją takowych w wagonie jednokierunkowym, lecz mają charakter samoistny i
niezależny, stanowią efekt biznesowej decyzji Odwołującego o zaoferowaniu rozwiązań
dodatkowych, mających zagwarantować większą liczbę punktów.
To do wykonawców należała decyzja, czy zdecydują się zawyżyć cenę oferowanego
wagonu, ale wyposażyć go w dodatkowo punktowane rozwiązania, czy może zaoferować
minimalne rozwiązania i rywalizować ceną. Wykonawcy mogli również dowolnie decydować,
czy w dodatkowe rozwiązania wyposażą jeden rodzaj wagonu czy oba, oraz jaka będzie
liczba dodatkowych strumieni.
Za zupełnie niezrozumiałe Odwołujący uznał twierdzenia Zamawiającego, zgodnie z którymi
rozwiązanie przyjęte przez Odwołującego dotyczy strumieni, które nie byłyby przez
Zamawiającego wykorzystywane, co wynikać ma z tego, że ze względów bezpieczeństwa w
pojazdach dwukierunkowych na przystankach drzwi otwierają się tylko po jednej stronie.
Faktu tego Odwołujący nie kwestionuje, podkreśla jednak ponownie, że przewidziane przez
niego wagony gwarantują dwanaście zamiast ośmiu strumieni, co oznacza dwa dodatkowe
strumienie po każdej ze stron, które wykorzystywane będą przez użytkowników pojazdów.
Odwołujący wyjaśnił także, że nic nie stało bowiem na przeszkodzie, aby wpisał w pkt. 2.c
formularza ofertowego liczbę 6 (a więc sumę dodatkowych strumieni dla obu wagonów).
Chcąc jednak przedstawić oferowane rozwiązania w sposób maksymalnie przejrzysty,
dający Zamawiającemu szczegółowe wyobrażenie w zakresie wagonów już na podstawie
formularza ofertowego, zrobił to poprzez wyodrębnienie dodatkowych strumieni dla
poszczególnych typów wagonów.
Odwołujący oświadczył, że od momentu wszczęcia postępowania nie miał najmniejszych
wątpliwości co do poprawnej wykładni kryteriów oceny ofert, przez co nie uznawał za
zasadne skorzystanie z jednego z powyższych uprawnień w kontekście brzmienia kryteriów
oceny ofert.
Odwołujący wskazał także, że sporządzając specyfikację istotnych warunków zamówienia
zamawiający powinien dążyć do stanu, w którym wystarczającą metodą wykładni będzie ta o
charakterze gramatycznym. U
zasadnieniem dla odstąpienia przez zamawiającego od
literalnej wykładni nie może być nawet to, że interpretacja odmienna wydaje się być bardziej
uzasadniona w okolicznościach postępowania.
Izba ustaliła, że brak jest podstaw do odrzucenia odwołania.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia, stanowiska i
dowody Stron
oraz uczestnika postępowania złożone w trakcie rozprawy, Izba ustaliła
i zważyła, co następuje.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
W niniejszej sprawie zasadnicze w sprawie było rozstrzygnięcie, czy w świetle ustalonego
kryterium oceny ofert
– rozwiązania techniczne – zaproponowanie dodatkowych strumieni
drzwi dla pasażera ponad wymagane minimum (tj. dwóch jednostrumieniowych i jednych
dwustrumieniowych)
Zamawiający powinien przyznać ofercie Odwołującego dodatkowe
punkty
za zaoferowane dodatkowego strumienia drzwi w pojeździe dwukierunkowym. Spór
pomiędzy stronami dotyczył wykładni opisu kryterium. W szczególności w zakresie opisu
wymagań minimalnych, które Odwołujący odnosił zarówno do pojazdów jedno- jak i
dwukierunkowych, podczas gdy
Zamawiający wraz z Przystępującym ograniczali je
wyłącznie do pojazdu jednokierunkowego.
Izba rozstrzyg
ając ma każdorazowo na uwadze postanowienia SIWZ, które stanowią także
podstawę dla wykonawców przy składaniu ofert. Postanowienia punktu 5.3.2 SIWZ określały,
w jaki sposób przyznane zostaną wykonawcom dodatkowe punkty za zaoferowanie
dodatkowych strumie
ni drzwi, ponad minimalną ilość strumieni drzwi, określoną w SIWZ.
Treść tego punktu odnosiła się wyłącznie do rozwiązania określonego dla pojazdu
jedn
okierunkowego, na co wskazywały podane minimalne parametry odnoszące się
wyłącznie do tego rodzaju pojazdów: ilość strumieni drzwi (minimum 4), a także wynikały
dane dotyczące ilości drzwi (minimum 3). Parametr minimalny określany był ilością strumieni
drzwi
– jednostrumieniowych w ilości dwóch i dwustrumieniowych w ilości jednych drzwi.
Tym samym, postanowie
nia SIWZ dawały możliwość przyznania dodatkowych punktów za
zaoferowanie dodatkowych strumieni drzwi wyłącznie w odniesieniu do pojazdu
jednokierunkowego.
Tym samym nie był zasadny zarzut braku przyznania dodatkowych punktów za rozwiązanie
techniczne doty
czące pojazdu dwukierunkowego.
W ocenie Izby, p
róba rozszerzenia zakresu znaczeniowego opisu wymagań minimalnych
również na pojazdy dwukierunkowe, prowadziłaby do nieuprawnionej modyfikacji treści SIWZ
już po terminie składania ofert. Treść SIWZ była jednoznaczna i nie pozwalała przyjąć, że
wymaganą ilość strumieni drzwi należy odnosić do jednej strony pojazdu, co miało pozwolić
odnieść ilość strumieni również do pojazdów dwukierunkowych. Przede wszystkim takiego
wskazania nie zawiera treść SIWZ, a literalna treść postanowień SIWZ powinna być
rozstrzygająca.
Analiza t
reści oferty Odwołującego prowadzi do wniosku, iż określił on ilość strumieni drzwi
jako wielkość sumaryczną obu stron pojazdu dwukierunkowego, wskazując na wielkość 4 w
formularzu oferty.
Tym samym, ilość strumieni oznaczała całkowitą ilość dla pojazdu, a ta dla
pojazdów dwukierunkowych była określona na poziomie minimum – 8 strumieni. Tym samym
nie mogło mieć odniesienia do tego rodzaju pojazdu kryterium wskazującego na minimalną
ilość – 4 strumieni, identyfikującą pojazdy jednokierunkowe, gdyż oznaczałoby to, że
Zamawiający powinien przyznać maksymalną ilość punktów za rozwiązanie techniczne
pojazdu dwukierunkowego spełniające jedynie minimalne wymagania.
Odwołujący podkreślał, że w pkt 5.2 SIWZ Zamawiający opisał inne pozacenowe kryterium,
w którym Zamawiający jasno wskazał, że parametr odnosi się do wagonów
jednokierunkowych.
Należy jednak zauważyć, że okoliczność, że Zamawiający nie napisał
wprost, że kryterium to odnosi się tylko do wagonu jednokierunkowego, nie oznacza, że
kryterium to powinno zostać zastosowane do obu typów pojazdów. Treść kryterium, a w
szczególności wskazanie minimalnych wymogów w zakresie ilości strumieni drzwi oraz liczby
drzwi
(odnoszących się do pojazdu jednokierunkowego) jednoznacznie wskazuje, że
kryterium to może zostać zastosowane wyłącznie do pojazdu jednokierunkowego.
Izba za bezzasadny uznała także zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 38 ust. 4
ustawy Prawo zamówień publicznych, poprzez dokonanie zmiany treści specyfikacji
istotnych warunków zamówienia na etapie następującym po terminie składania ofert, gdy
tymczasem przepis ten dopuszcza tego typu zmiany jedynie przed upływem terminu
składania ofert i w konsekwencji naruszenia także art. 7 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych,
poprzez przeprowadzenie postępowania w sposób niezapewniający
zachowania uczciwej konkurencji, równego traktowania wykonawców i przejrzystości.
Zamawiający nie dokonał zmiany treści SIWZ. Jak wskazano powyżej, z treści SIWZ
jednoznacznie wynikało, w jaki sposób przyznane zostaną wykonawcom dodatkowe punkty
za zaoferowanie dodatkowych strumieni drzwi, ponad minimalną ilość strumieni drzwi,
określoną w SIWZ. Ocena ofert w zakresie ilości zaoferowanych strumieni drzwi, została
przez Zamawiającego dokonana z zastosowaniem literalnego brzmienia określonych w
SIWZ zasad przyzn
awania dodatkowych punktów w zakresie ilości strumieni drzwi. Również
Odwołujący w treści odwołania wskazał, że sporządzając specyfikację istotnych warunków
zamówienia, Zamawiający powinien dążyć do stanu, w którym wystarczającą metodą
wykładni będzie ta o charakterze gramatycznym – a taką właśnie wykładnie zastosował
Zamawiający, przyznając dodatkowe punkty Odwołującemu. Tym samym, nie doszło do
zmiany treści SIWZ po upływie terminu składania ofert.
W tych okolicznościach Izba nie dopatrzyła się uchybienia w czynności związanej z oceną
oferty Odwołującego i oddaliła odwołanie.
Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania. Na podstawie § 5
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości oraz
sposobu pobierania w
pisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2010 r., Nr 41, poz. 238 ze zm.) do kosztów
postępowania odwoławczego Izba zaliczyła w całości uiszczony wpis, zgodnie z § 3 pkt 1
rozporządzenia.
Przew
odniczący:
………………………………
Członkowie:
……………………………….
……………………………….
1.
oddala odwołanie
2.
kosztami postępowania obciąża Odwołującego H. Cegielski – Fabryka Pojazdów
Szynowych Sp. z o.o., (ul. 28 Czerwca 1956 r. 223/229, 61-
485 Poznań) i
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15000 zł 00 gr
(
słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego -
H. Cegielski
– Fabryka Pojazdów Szynowych Sp. z o.o., (ul. 28 Czerwca 1956 r.
223/229, 61-
485 Poznań) tytułem wpisu od odwołania,
2.2
zasądza od Odwołującego H. Cegielski – Fabryka Pojazdów Szynowych Sp. z o.o.,
(ul. 28 Czerwca 1956 r. 223/229, 61-
485 Poznań) na rzecz Zamawiającego Tramwaje
Śląskie S.A. (ul. Inwalidzka 5, 41-506 Chorzów) kwotę 4868 zł 00 gr (słownie: cztery
tysiące osiemset sześćdziesiąt osiem złotych zero groszy) – stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego poniesione z tytułu uzasadnionych kosztów strony w
post
aci wynagrodzenia pełnomocnika, dojazdu pełnomocników i opłaty skarbowej od
pełnomocnictw.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 1579
z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
O
dwoławczej do Sądu Okręgowego w Katowicach.
Przewodniczący: …………..…………
Członkowie:
……………………..
……………………..
Sygn. akt: KIO 12/18
UZASADNIENIE
Zamawiający – Tramwaje Śląskie S.A. prowadzi postępowanie, którego przedmiotem jest
„Zakup taboru tramwajowego do obsługi komunikacji tramwajowej na zmodernizowanych i
wybudowanych odcinkach infrastruktury na obszarze działania Tramwajów Śląskich S.A.
objętego Projektem pn.: „Zintegrowany projekt modernizacji i rozwoju infrastruktury
tramwajowej w Aglomeracji Śląsko-Zagłębiowskiej wraz z zakupem taboru tramwajowego
etap I
”. Ogłoszenie o zamówieniu opublikowane zostało w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej dnia 29 lipca 2017 r., pod numerem 2017/S 144-297817.
Wykonawca H. Cegielski -
Fabryka Pojazdów Szynowych Sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu
wniósł odwołanie od czynności Zamawiającego polegających na: nieprawidłowym badaniu i
ocenie oferty złożonej przez Odwołującego; niezasadnym dokonaniu wyboru oferty
Modertrans jako najkorzystniejszej; niezasadnym zaniechaniu dokonania wyboru oferty
Odwołującego jako najkorzystniejszej.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 91 ust. 1 Pzp poprzez dokonanie
wyboru oferty najkorzystniejszej w oparciu o wykładnię kryteriów oceny ofert określonych w
specyfikacji istotnych i w
arunków zamówienia, która nie znajduje oparcia w brzmieniu
wynikającym z postanowień dokumentacji przetargowej, polegającą na przyznaniu ofercie
Odwołującego w ramach pozacenowego kryterium „Liczba dodatkowych strumieni drzwi dla
pasażera ponad wymagane minimum” czterech punktów (z tytułu dwóch dodatkowych
strumieni drzwi), gdy tymczasem Zamawiający powinien przyznać mu sześć punktów
(Odwołujący przewidział sześć dodatkowych strumieni, w ramach tego kryterium można było
uzyskać j maksymalnie sześć punktów - po dwa za dodatkowy strumień); art. 38 ust. 4 Pzp
poprzez dokonanie zmiany treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia, polegającej
na sformułowaniu postanowienia, zgodnie z którym dodatkowe punkty związane z liczbą
strumieni drzwi przyznane mogą być jedynie w odniesieniu do wagonów jednokierunkowych,
które to obostrzenie nie było zawarte w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, a
modyfikacja nastąpiła na etapie następującym po terminie składania ofert, gdy tymczasem
przepis ten dopuszcza tego t
ypu zmiany jedynie przed upływem terminu składania ofert i w
konsekwencji powyższego, art. 7 ust. 1 Pzp poprzez przeprowadzenie postępowania w
sposób niezapewniający zachowania uczciwej konkurencji, równego traktowania
wykonawców i przejrzystości.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu: unieważnienia czynności badania i oceny
ofert; powtórzenia czynności badania i oceny ofert i przyznaniu ofercie Odwołującego
sześciu punktów z tytułu pozacenowego kryterium „Liczba dodatkowych strumieni drzwi dla
pasażera ponad wymagane minimum”; dokonania wyboru oferty Odwołującego jako
najkorzystniejszej w Postępowaniu; dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów załączonych
do odwołania lub przedstawionych na rozprawie, na okoliczności wskazane w uzasadnieniu
pisemnym bądź ustnym; zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów
postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm
przewidzianych przepisami prawa, zgodnie z fakturą przedstawioną na rozprawie.
Przedmiotem zamówienia jest dostawa dziesięciu sztuk fabrycznie nowych tramwajów
jednoczłonowych. Dostawa obejmowała: 8 wagonów jednokierunkowych; 2 wagony
dwukierunkowe.
Kryteriami oceny ofert były: cena (77%); długość niskiej podłogi przedziału pasażerskiego
(15%); rozwiązania techniczne (8%).
Wśród rozwiązań technicznych Zamawiający zdecydował się oceniać: zastosowanie
pantografu o konstrukcji zgodnej z eksploatowaną w taborze Zamawiającego opisaną w pkt.
7.1 Opisu Przedmiotu Zamówienia - możliwe uzyskanie 2 pkt.; zaproponowanie
dodatk
owych strumieni drzwi dla pasażera ponad wymagane minimum (tj. dwóch
jednostrumieniowych i jednych dwustrumieniowych) -
możliwe uzyskanie 6 pkt. (po 2 za
każdy dodatkowy strumień).
Zamawiający zawarł w dokumentacji przetargowej szereg wymagań dotyczących drzwi. Po
pierwsze zastosowanie w tym zakresie znajdzie rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia
2 marca 2011 r. w sprawie warunków technicznych tramwajów i trolejbusów oraz zakresu ich
niezbędnego wyposażenia, gdzie w § 8 ust. 1 stwierdza się, że tramwaj powinien być
wyposażony co najmniej w dwoje drzwi. § 8 ust. 2 z kolei doprecyzowuje, że drzwi w jednym
tramwaju jednokierunkowym muszą zapewniać co najmniej cztery strumienie wymiany
pasażerów, a w tramwaju dwukierunkowym cztery strumienie po każdej jego stronie.
Dodatkowe wymagania w zakresie drzwi Zamawiający przewidział w pkt. 4.13 OPZ: „Liczba
drzwi zastosowanych w tramwaju powinna być dostosowana do pojemności wagonu oraz
musi zapewniać swobodną i szybką wymianę pasażerów. Minimalna ilość drzwi dla
pasażerów - trzy, w tym co najmniej jedne dwustrumieniowe zlokalizowane w części
środkowej wagonu".
Odwołujący w formularzu cenowym (pkt. 2c) wpisał: liczba dodatkowych strumieni drzwi dla
pasażera ponad wymagane minimum: tramwaj jednokierunkowy – 2, tramwaj
dwukierunkowy
– 4.
Odwołujący zaoferował w zakresie wagonu jednokierunkowego – 4 sztuki drzwi, w tym dwoje
drzwi dwustrumieniowych, zaś w zakresie wagonu dwukierunkowego – 8 sztuk drzwi, w tym
czworo drzwi dwustrumieniowych. Odwołujący przewidział zatem dodatkowe strumienie
drzwi w obu rodzajach oferowanych wagonów, tj. jedno- i dwukierunkowych.
Zamawiający opublikował na swojej stronie internetowej informację z otwarcia ofert, gdzie
stwierdził m. in., iż Odwołujący przewidział 2 dodatkowe strumienie drzwi pasażera.
Zamawiający przyznał Odwołującemu 2 punkty. Zdaniem Odwołującego, Zamawiający
powinien przyznać Odwołującemu 6 punktów.
W ocenie Odwołującego, liczba przyznanych ofercie Odwołującego punktów w ramach tego
kryterium świadczy, iż pominięte zostały przez Zamawiającego dodatkowe strumienie
zaoferowane w pojeździe dwukierunkowym.
Odwołujący wskazał, że z żadnego postanowienia dokumentacji przetargowej nie wynika, iż
Zamawiający zamierzał przyznawać punkty za dodatkowe strumienie drzwi jedynie za
strumienie drzwi w wagonach jednokierunkowych. A taką koncepcję przyjął na etapie oceny
ofert Zamawiający. Z całą pewnością obostrzenie takie nie znalazło się w Rozdziale XIV pkt
5.3.ppkt 2 SIWZ, gdzie Zamawiający przewidział, że dodatkowe punkty przyznane zostaną
za
„zaproponowanie dodatkowych strumieni drzwi dla pasażera ponad wymagane minimum.
Odwołujący wskazał, że „minimum”, o którym wspomina Zamawiający, wyznaczają przepisy
Rozporządzenia Ministra Infrastruktury, zgodnie z którym dla wagonów jednokierunkowych
wymagane są cztery strumienie wymiany pasażerów, a w dwukierunkowych po cztery po
każdej ze stronie pojazdu. Zamawiający przyjął minimalne wymogi na poziomie określonym
w Rozporządzeniu Ml, zdecydował się natomiast doprecyzować, iż minimalne cztery
strumienie muszą być zapewnione przez co najmniej troje drzwi (Rozporządzenie Ministra
Infrastruktury wskazuje na minimum dwoje drzwi) - dwoje jednostrumieniowe i jedne
dwustrumieniowe.
Powyższe znalazło odzwierciedlenie na str. 37 OPZ (gdzie Zamawiający wskazał na
wymagane troje drzwi, w tym jednostrumieniowe dla wagonu jednokierunkowego, oraz
sześcioro drzwi, w tym dwoje dwustrumieniowe, dla tramwaju dwukierunkowego).
Odwołujący wskazał także, że na przyjęcie założenia, zgodnie z którym dodatkowo
p
unktowane mają być jedynie pojazdy jednokierunkowe, nie pozwala również treść
postanowienia 4.13 OPZ, w którym zawarty został szczegółowy opis funkcjonalności drzwi.
Na temat oczekiwanej liczby drzwi Zamawiający wypowiedział się następująco: „Liczba drzwi
zastosowanych w tramwaju powinna być dostosowana do pojemności wagonu oraz musi
zapewnić swobodną i szybką wymianę pasażerów. Minimalna ilość drzwi dla pasażerów -
trzy, w tym co najmniej jedne dwustrumieniowe zlokalizowane w środkowej części wagonu”.
Odwołujący podkreślił, że w pkt 5.2 SIWZ Zamawiający opisał inne pozacenowe kryterium,
jakim była długość niskiej podłogi przedziału pasażerskiego. W tym punkcie Zamawiający
jasno wskazał więc, że parametr ten nie będzie dodatkowo punktowany w przypadku
wa
gonów dwukierunkowych. Nic nie stało na przeszkodzie, aby analogicznie sformułowany
został opis kryterium w zakresie drzwi, na co jednak Zamawiający się nie zdecydował.
W treści pkt. 1.4 OPZ, Zamawiający przewidział, że „wagon dwukierunkowy musi spełniać
wszystkie wymagania stawiane dla wagonu jednokierunkowego z uwzględnieniem
odmienności, którą wymusza jego dwukierunkowość”. W ocenie Odwołującego, w tym
punkcie Zamawiający wskazał, że wszystkie postawione przez Zamawiającego wymogi,
które zostały ujęte w SIWZ w odniesieniu do tramwaju jednokierunkowego, spełniać musi
również tramwaj dwukierunkowy. Zamawiający nie sporządzał opisu technicznego odrębnie
dla obu rodzajów wagonów. Zdaniem Odwołującego, z postanowienia tego wysnuć należy
wniosek -
rozwiązania przyjęte w tramwaju dwukierunkowym nie mogą być gorsze od
minimalnych wymagań postawionych wobec wagonu jednokierunkowego.
Odwołujący wskazał także, że dodatkowe strumienie w wagonie dwukierunkowym nie są
konsekwencją takowych w wagonie jednokierunkowym, lecz mają charakter samoistny i
niezależny, stanowią efekt biznesowej decyzji Odwołującego o zaoferowaniu rozwiązań
dodatkowych, mających zagwarantować większą liczbę punktów.
To do wykonawców należała decyzja, czy zdecydują się zawyżyć cenę oferowanego
wagonu, ale wyposażyć go w dodatkowo punktowane rozwiązania, czy może zaoferować
minimalne rozwiązania i rywalizować ceną. Wykonawcy mogli również dowolnie decydować,
czy w dodatkowe rozwiązania wyposażą jeden rodzaj wagonu czy oba, oraz jaka będzie
liczba dodatkowych strumieni.
Za zupełnie niezrozumiałe Odwołujący uznał twierdzenia Zamawiającego, zgodnie z którymi
rozwiązanie przyjęte przez Odwołującego dotyczy strumieni, które nie byłyby przez
Zamawiającego wykorzystywane, co wynikać ma z tego, że ze względów bezpieczeństwa w
pojazdach dwukierunkowych na przystankach drzwi otwierają się tylko po jednej stronie.
Faktu tego Odwołujący nie kwestionuje, podkreśla jednak ponownie, że przewidziane przez
niego wagony gwarantują dwanaście zamiast ośmiu strumieni, co oznacza dwa dodatkowe
strumienie po każdej ze stron, które wykorzystywane będą przez użytkowników pojazdów.
Odwołujący wyjaśnił także, że nic nie stało bowiem na przeszkodzie, aby wpisał w pkt. 2.c
formularza ofertowego liczbę 6 (a więc sumę dodatkowych strumieni dla obu wagonów).
Chcąc jednak przedstawić oferowane rozwiązania w sposób maksymalnie przejrzysty,
dający Zamawiającemu szczegółowe wyobrażenie w zakresie wagonów już na podstawie
formularza ofertowego, zrobił to poprzez wyodrębnienie dodatkowych strumieni dla
poszczególnych typów wagonów.
Odwołujący oświadczył, że od momentu wszczęcia postępowania nie miał najmniejszych
wątpliwości co do poprawnej wykładni kryteriów oceny ofert, przez co nie uznawał za
zasadne skorzystanie z jednego z powyższych uprawnień w kontekście brzmienia kryteriów
oceny ofert.
Odwołujący wskazał także, że sporządzając specyfikację istotnych warunków zamówienia
zamawiający powinien dążyć do stanu, w którym wystarczającą metodą wykładni będzie ta o
charakterze gramatycznym. U
zasadnieniem dla odstąpienia przez zamawiającego od
literalnej wykładni nie może być nawet to, że interpretacja odmienna wydaje się być bardziej
uzasadniona w okolicznościach postępowania.
Izba ustaliła, że brak jest podstaw do odrzucenia odwołania.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia, stanowiska i
dowody Stron
oraz uczestnika postępowania złożone w trakcie rozprawy, Izba ustaliła
i zważyła, co następuje.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
W niniejszej sprawie zasadnicze w sprawie było rozstrzygnięcie, czy w świetle ustalonego
kryterium oceny ofert
– rozwiązania techniczne – zaproponowanie dodatkowych strumieni
drzwi dla pasażera ponad wymagane minimum (tj. dwóch jednostrumieniowych i jednych
dwustrumieniowych)
Zamawiający powinien przyznać ofercie Odwołującego dodatkowe
punkty
za zaoferowane dodatkowego strumienia drzwi w pojeździe dwukierunkowym. Spór
pomiędzy stronami dotyczył wykładni opisu kryterium. W szczególności w zakresie opisu
wymagań minimalnych, które Odwołujący odnosił zarówno do pojazdów jedno- jak i
dwukierunkowych, podczas gdy
Zamawiający wraz z Przystępującym ograniczali je
wyłącznie do pojazdu jednokierunkowego.
Izba rozstrzyg
ając ma każdorazowo na uwadze postanowienia SIWZ, które stanowią także
podstawę dla wykonawców przy składaniu ofert. Postanowienia punktu 5.3.2 SIWZ określały,
w jaki sposób przyznane zostaną wykonawcom dodatkowe punkty za zaoferowanie
dodatkowych strumie
ni drzwi, ponad minimalną ilość strumieni drzwi, określoną w SIWZ.
Treść tego punktu odnosiła się wyłącznie do rozwiązania określonego dla pojazdu
jedn
okierunkowego, na co wskazywały podane minimalne parametry odnoszące się
wyłącznie do tego rodzaju pojazdów: ilość strumieni drzwi (minimum 4), a także wynikały
dane dotyczące ilości drzwi (minimum 3). Parametr minimalny określany był ilością strumieni
drzwi
– jednostrumieniowych w ilości dwóch i dwustrumieniowych w ilości jednych drzwi.
Tym samym, postanowie
nia SIWZ dawały możliwość przyznania dodatkowych punktów za
zaoferowanie dodatkowych strumieni drzwi wyłącznie w odniesieniu do pojazdu
jednokierunkowego.
Tym samym nie był zasadny zarzut braku przyznania dodatkowych punktów za rozwiązanie
techniczne doty
czące pojazdu dwukierunkowego.
W ocenie Izby, p
róba rozszerzenia zakresu znaczeniowego opisu wymagań minimalnych
również na pojazdy dwukierunkowe, prowadziłaby do nieuprawnionej modyfikacji treści SIWZ
już po terminie składania ofert. Treść SIWZ była jednoznaczna i nie pozwalała przyjąć, że
wymaganą ilość strumieni drzwi należy odnosić do jednej strony pojazdu, co miało pozwolić
odnieść ilość strumieni również do pojazdów dwukierunkowych. Przede wszystkim takiego
wskazania nie zawiera treść SIWZ, a literalna treść postanowień SIWZ powinna być
rozstrzygająca.
Analiza t
reści oferty Odwołującego prowadzi do wniosku, iż określił on ilość strumieni drzwi
jako wielkość sumaryczną obu stron pojazdu dwukierunkowego, wskazując na wielkość 4 w
formularzu oferty.
Tym samym, ilość strumieni oznaczała całkowitą ilość dla pojazdu, a ta dla
pojazdów dwukierunkowych była określona na poziomie minimum – 8 strumieni. Tym samym
nie mogło mieć odniesienia do tego rodzaju pojazdu kryterium wskazującego na minimalną
ilość – 4 strumieni, identyfikującą pojazdy jednokierunkowe, gdyż oznaczałoby to, że
Zamawiający powinien przyznać maksymalną ilość punktów za rozwiązanie techniczne
pojazdu dwukierunkowego spełniające jedynie minimalne wymagania.
Odwołujący podkreślał, że w pkt 5.2 SIWZ Zamawiający opisał inne pozacenowe kryterium,
w którym Zamawiający jasno wskazał, że parametr odnosi się do wagonów
jednokierunkowych.
Należy jednak zauważyć, że okoliczność, że Zamawiający nie napisał
wprost, że kryterium to odnosi się tylko do wagonu jednokierunkowego, nie oznacza, że
kryterium to powinno zostać zastosowane do obu typów pojazdów. Treść kryterium, a w
szczególności wskazanie minimalnych wymogów w zakresie ilości strumieni drzwi oraz liczby
drzwi
(odnoszących się do pojazdu jednokierunkowego) jednoznacznie wskazuje, że
kryterium to może zostać zastosowane wyłącznie do pojazdu jednokierunkowego.
Izba za bezzasadny uznała także zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 38 ust. 4
ustawy Prawo zamówień publicznych, poprzez dokonanie zmiany treści specyfikacji
istotnych warunków zamówienia na etapie następującym po terminie składania ofert, gdy
tymczasem przepis ten dopuszcza tego typu zmiany jedynie przed upływem terminu
składania ofert i w konsekwencji naruszenia także art. 7 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych,
poprzez przeprowadzenie postępowania w sposób niezapewniający
zachowania uczciwej konkurencji, równego traktowania wykonawców i przejrzystości.
Zamawiający nie dokonał zmiany treści SIWZ. Jak wskazano powyżej, z treści SIWZ
jednoznacznie wynikało, w jaki sposób przyznane zostaną wykonawcom dodatkowe punkty
za zaoferowanie dodatkowych strumieni drzwi, ponad minimalną ilość strumieni drzwi,
określoną w SIWZ. Ocena ofert w zakresie ilości zaoferowanych strumieni drzwi, została
przez Zamawiającego dokonana z zastosowaniem literalnego brzmienia określonych w
SIWZ zasad przyzn
awania dodatkowych punktów w zakresie ilości strumieni drzwi. Również
Odwołujący w treści odwołania wskazał, że sporządzając specyfikację istotnych warunków
zamówienia, Zamawiający powinien dążyć do stanu, w którym wystarczającą metodą
wykładni będzie ta o charakterze gramatycznym – a taką właśnie wykładnie zastosował
Zamawiający, przyznając dodatkowe punkty Odwołującemu. Tym samym, nie doszło do
zmiany treści SIWZ po upływie terminu składania ofert.
W tych okolicznościach Izba nie dopatrzyła się uchybienia w czynności związanej z oceną
oferty Odwołującego i oddaliła odwołanie.
Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania. Na podstawie § 5
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości oraz
sposobu pobierania w
pisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2010 r., Nr 41, poz. 238 ze zm.) do kosztów
postępowania odwoławczego Izba zaliczyła w całości uiszczony wpis, zgodnie z § 3 pkt 1
rozporządzenia.
Przew
odniczący:
………………………………
Członkowie:
……………………………….
……………………………….
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 2746/17 z dnia 2018-01-29
- Sygn. akt KIO 2717/17 z dnia 2018-01-29
- Sygn. akt KIO 24/18, KIO 2748/17 z dnia 2018-01-23
- Sygn. akt KIO 2674/17 z dnia 2018-01-22
- Sygn. akt KIO 3/18 z dnia 2018-01-19
