rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2018-01-17
rok: 2018
data dokumentu: 2018-01-17
rok: 2018
sygnatury akt.:
KIO 23/18
KIO 23/18
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 stycznia 2018 r. w Warszawie
odwołania
wniesionego
do
Prez
esa
Krajowej
Izby
Odwoławczej
w
dniu
2 stycznia 2018 r. przez wykonawcę Zakłady Techniki Dźwigowej Techlift sp. z o.o.
z
siedzibą we Wrocławiu, ul. Jana Długosza 3 lok. A, 51 – 162 Wrocław w postępowaniu
prowadzonym przez
zamawiającego Towarzystwo Budownictwa Społecznego Wrocław
sp. z
o.o. z siedzibą we Wrocławiu, ul. Przybyszewskiego 102/104, 51 - 148 Wrocław
odwołania
wniesionego
do
Prez
esa
Krajowej
Izby
Odwoławczej
w
dniu
2 stycznia 2018 r. przez wykonawcę Zakłady Techniki Dźwigowej Techlift sp. z o.o.
z
siedzibą we Wrocławiu, ul. Jana Długosza 3 lok. A, 51 – 162 Wrocław w postępowaniu
prowadzonym przez
zamawiającego Towarzystwo Budownictwa Społecznego Wrocław
sp. z
o.o. z siedzibą we Wrocławiu, ul. Przybyszewskiego 102/104, 51 - 148 Wrocław
orzeka:
1.
uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru
oferty najkorzystniejszej, powtórzenie czynności badania i oceny ofert, w tym
odrzucenie na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 p.z.p. oferty
wykonawcy LIFTEC sp. z o.o. sp. k. z
siedzibą w Swarzędziu, dokonanie wyboru oferty
najkorzystniejszej spośród ofert niepodlegających odrzuceniu.
2.
Ko
sztami postępowania odwoławczego obciąża zamawiającego Towarzystwo
Budownictwa Społecznego Wrocław sp. z o.o. i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę w wysokości
7 500
zł 00 gr (słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy), uiszczoną
przez Zakłady Techniki Dźwigowej Techlift sp. z o.o. tytułem wpisu od odwołania,
2.2.
zasądza od Towarzystwa Budownictwa Społecznego Wrocław sp. z o.o. na rzecz
Zakładów Techniki Dźwigowej Techlift sp. z o.o. kwotę w wysokości 7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy), stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego poniesione z tytułu zwrotu kosztów uiszczonego
wpisu.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1579 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do
Sądu Okręgowego we Wrocławiu.
Przewodniczący:
………………………………...
U z a s a d n i e n i e
do wyroku z dnia 17 stycznia 2018 r. w sprawie o sygn. akt KIO 23/18
Zamawiający Towarzystwo Budownictwa Społecznego Wrocław sp. z o.o. z siedzibą
we Wrocławiu prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn. „Usługi
w zakresie wykonywania konse
rwacji dźwigów osobowych zamontowanych w budynkach
mieszkalnych TBS Wrocław Sp. z o.o. we Wrocławiu oraz całodobowego dyżuru
pogotowania dźwigowego i usuwania usterek technicznych”, o numerze postępowania
nadanym przez zamawiającego ZT.360.1.2017.GK, o ogłoszeniu o zamówieniu publicznym
opublikowanym w
Biuletynie Zamówień Publicznych 29.11. 2017 r. pod numerem 623985-N-
2017, podzielone na dwie części (dwa zadania), dalej zwane jako „postępowanie”.
Izba ustaliła, że postępowanie prowadzone jest w trybie przetargu nieograniczonego
o wartości poniżej kwot określonych w przepisach wydanych na podstawie
art. 11 ust. 8
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2017 r., poz. 1579 ze zm.
), dalej jako „p.z.p.”
W dniu 27 grudnia 2017 r. z
amawiający przekazał wykonawcom uczestniczącym
w
postępowaniu informację o wyborze najkorzystniejszej oferty, zaś 2 stycznia 2018 r.
odwołanie wobec czynności i zaniechań zamawiającego w postępowaniu, w zakresie
części 1 – zadania nr 1, wniósł wykonawca Zakłady Techniki Dźwigowej Techlift sp. z o.o.
z
siedzibą we Wrocławiu, ul. Jana Długosza 3 lok. A, 51 – 162 Wrocław, dalej zwany jako
„odwołujący”.
W odwołaniu, zgodnie z dyspozycją art. 180 ust. 3 p.z.p., zarzucono zamawiającemu
naruszenie (pisownia oryginalna): art. 89 ust. 1 pkt 4 PZP w zw. z art. 90 ust. 3 PZP poprzez
zaniechanie odrzucenia oferty Liftec Sp. z o.o. Spółka komandytowa złożonej w ramach
zadania nr 1 w sytuacji, gdy wskazana w ofercie cena jest rażąco niska.
W związku z powyższym odwołujący wniósł o:
1)
unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty;
2)
nakazanie z
amawiającemu ponownego badania i oceny oferty LIFTEC sp. z o.o. sp.
k. w ramach z
adania nr 1, względnie nakazanie zamawiającemu odrzucenia oferty
LIFTEC sp. z o.o. sp. k.
jako zawierającej rażąco niską cenę;
3)
nakazanie z
amawiającemu ponownego wyboru najkorzystniejszej oferty w ramach
zadania nr 1;
4)
zasądzenie na rzecz odwołującej zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów
zastępstwa według norm przepisanych.
Uzasadnia
jąc swoje stanowisko odwołujący zacytował pkt IV ust. 1 i 2 Specyfikacji
Istotnych Warunków Zamówienia (dalej jako „SIWZ”) postępowania: Przedmiotem
zamówienia jest wykonywanie konserwacji dźwigów osobowych zamontowanych
w
budynkach mieszkalnych stanowiących własność zamawiającego, położonych we
Wrocławiu przy ul. Wojanowskiej nr 2 - 84, ul. Rodzynkowej nr 1 - 5, 2 - 14, Daktylowej 1 - 5
ul.
Świstackiego 5 - 13, ul. Bytomskiej 1 - 5, ul. Kasztelańskiej nr 13 - 21, ul. Krzywoustego
nr
285, pochyłych platform schodowych zamontowanych w budynkach mieszkalnych we
Wrocławiu przy ul. Krępickiej nr 44 i 46, ul. Brzezińskiej nr 21 i 33, ul. Dolnobrzeskiej nr 28,
ul. Górniczej nr 50 oraz usługi całodobowego pogotowia dźwigowego przeznaczonego do
uwalniania ludzi i usuwania usterek technicznych.
W wyżej wymienionych budynkach mieszkalnych zamontowane są następujące urządzenia:
1)
dźwigi osobowe O RONA - 55 urządzeń;
2)
dźwigi osobowe KONE - 5 urządzeń;
3)
dźwigi osobowe PILAWA - 8 urządzeń;
4)
dźwig osobowy VIMEC - 1 urządzenie;
5)
platformy schodowe KLEIDIENST -
2 urządzenia;
6)
platformy schodowe GARA VENTA -
4 urządzenia.
Zamawiający dokonał podziału zamówienia na części i z uwagi na fakt, że odwołanie
odnosi się do zadania 1, odwołujący zaznaczył, iż zgodnie z pkt IV ust. 3 SIWZ zadanie nr
1
obejmuje: 1) wykonywanie konserwacji dźwigów osobowych zamontowanych w budynkach
mieszkalnych we Wrocławiu przy ulicach: Wojanowskiej nr 2 - 84, Rodzynkowej nr 1 – 5, 2 -
14, Daktylowej nr 1 -
5; 2) wykonywanie usługi całodobowego pogotowia dźwigowego
przeznaczonego do uwalniania ludzi i usuwania usterek technicznych. Na dowód
powyższego oraz na okoliczność „określenia zakresu i złożoności usługi” odwołujący
wskazał dokumentację postępowania – SIWZ wraz ze wzorem umowy. Odwołujący
zaznaczył również, iż w wyżej wymienionych budynkach zamontowane są dźwigi osobowe
ORONA łącznie 55 urządzeń - szczegółowy wykaz dźwigów wraz z określeniem parametrów
technicznych stanowił załącznik nr 1 do SIWZ.
Następnie odwołujący podniósł, iż na potrzeby sfinansowania zamówienia
publicznego
będącego przedmiotem postępowania zamawiający, zgodnie z informacją
z otwarcia ofert
ze strony internetowej zamawiającego, zamierzał przeznaczyć następujące
kwoty:
1)
na część zamówienia oznaczoną jako zadanie nr 1: brutto 280 843.20 zł;
2)
na część zamówienia oznaczoną jako zadanie nr 2: brutto 92 897,28 zł.
W dalszej kolejności uzasadnienia odwołujący wskazał na oferty złożone
w
postępowaniu:
nr 1 wykonawcy LIFTEC sp. z o.o. sp. k.
z ceną oferty brutto w wysokości
119 750,40
zł,
nr 2 wykonawcy Schindler Polska sp. z o.o.
z ceną oferty brutto w wysokości
249
480,00 zł,
nr 3 wykonawcy
Zakład Techniki Dźwigowej Techlift sp. z o.o. z ceną oferty brutto
w
wysokości 225 715,20 zł,
nr 4 wykonawcy LIFT SYSTEM S.C.
z ceną oferty brutto w wysokości 327 888,00 zł,
konkludując, iż w średnia arytmetyczna cen wszystkich złożonych ofert wyniosła
230 708,40
zł, podczas gdy oferta wykonawcy LIFTEC sp. z o.o. sp. k. zawierała cenę na
poziomie 119 750,40 z
ł.
Ponadto odwołujący zacytował art. 90 ust. 1a p.z.p. i zauważył, iż na gruncie
przedmiotowej sprawy, w przypadku obu wskaźników tj. wartości zamówienia oraz średniej
arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert cena oferty wykonawcy LIFTEC sp. z o.o.
sp. k.
jest zdecydowanie niższa od wskazanych w p.z.p. 30% - jak wynika z powyższego
zestawienia różnica pomiędzy ceną ofertową LIFTEC sp. z o.o. sp. k., a średnią wartością
wszystkic
h złożonych ofert wynosi 48,09%, z kolei różnica pomiędzy ceną ofertową LIFTEC
sp. z o.o. sp. k.,
a szacunkową wartością zamówienia wynosi 57,36%.
Wobec powyższego, w ocenie odwołującego, zamawiający był zobowiązany
(a nie tylko uprawniony) do wezwania wykonawcy LIFTEC sp. z o.o. sp. k. o udzielenie
wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny, stosownie do treści art.
90 ust. 1
p.z.p. Odwołujący dodał również, iż swoje obawy co do ceny zaoferowanej przez
wykonawcę LIFTEC sp. z o.o. sp. k. wskazał w piśmie do zamawiającego z dnia
11 grudnia
2017 r. na które nie otrzymał odpowiedzi – dowód - pismo z 11.12.17 na
o
koliczność wskazywania konieczności zbadania oferty LIFTEC sp. z o.o. sp. k. pod kątem
rażąco niskiej ceny. Następnie stwierdzono, że na wskazane pismo nie otrzymano
odpowiedzi, jak też w zawiadomieniu o wyborze najkorzystniejszej oferty zamawiający nie
za
mieścił informacji czy badał ofertę wykonawcy LIFTEC sp. z o.o. sp. k. pod kątem rażąco
niskiej ceny i czy udzielono odpowiedzi na takowe wezwanie. Ponadto odwołujący dodał, że
wpierw uzyskał ustną informację od zamawiającego w przedmiocie wezwania do wyjaśnień
wykonawcy wybranego jako najkorzystniejszego w postępowaniu w zakresie zadania 1,
a
następie, dnia 2 stycznia 2018 r., zamawiający udostępnił odwołującemu treść tychże
wyjaśnień.
W ocenie odwołującego treść złożonych przez wykonawcę LIFTEC sp. z o.o. sp. k.
wyjaśnień w zakresie kalkulacji ceny ofertowej nie pozwala na przyjęcie, iż wykonawca ten
w
swojej ofercie nie zawarł rażąco niskiej ceny.
Dalej argumentowano, iż w myśl art. 90 ust. 2 p.z.p. obowiązek wykazania, że oferta
nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy, zaś zgodnie z art.
89 ust 1 pkt 4 p.z.p.
zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera rażąco niską cenę lub koszt
w
stosunku do przedmiotu zamówienia. W sytuacji zatem kiedy wykonawca nie udziela
stosownych wyjaśnień albo wyjaśnienia te nie pozwalają na przyjęcie, że badana oferta nie
zawiera rażąco niskiej ceny, oferta taka powinna zostać odrzucona. Na poparcie swojego
stanowiska odwołujący zacytował fragment orzeczenia Krajowej Izby Odwoławczej
z 24.08.2017 r., sygn. a
kt KIO 1637/17 oraz część wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie
z 23.09.2009 r., sygn. akt XII Ga 88/09.
Odwołujący wskazał ponadto, iż pomimo tego, że ciężar udowodnienia, że cena
ofertowa nie jest rażąco niska spoczywa na wykonawcy, to odwołujący podnosi, iż z uwagi
na aktualną sytuację rynkową, nie jest możliwe, aby wykonawca LIFTEC sp. z o.o. sp. k.
zrealizował przedmiotowe zadanie w sposób należyty, uwzględniający jego kompleksowy
charakter, a nade wszystko wymogi przewidziane powszechnie obowiązującymi przepisami
prawa, za cenę wskazaną w ofercie – twierdzenia te poparto fragmentem wyroku Izby z dnia
4.09.2017 r. sygn. akt. KIO 1573/17.
W dalszej części uzasadnienia zarzutu odwołujący argumentował, iż wykonawca
LIFTEC sp. z o.o. s
p. k. wskazał cenę ofertową za wykonanie zadania 1 w kwocie
119 750,40
zł brutto, zaś usługa świadczona ma być przez okres 24 miesięcy, co oznacza że
miesięczny koszt świadczenia takiej usługi wynosi zaledwie 4 989,60 zł brutto. Odwołujący
przypomni
ał też, iż przedmiotem zadania 1 jest świadczenie usługi konserwacji aż
55
dźwigów osobowych oraz całodobowego pogotowia dźwigowego przeznaczonego do
uwalniania ludzi i usuwania usterek technicznych. Oznacza to,
w ocenie odwołującego, że
wykonawca musi być gotowy choćby do tego, aby w sytuacjach alarmowych, które wystąpić
mogą o każdej porze dnia, każdego dnia, będzie zobowiązany do usunięcia powstałych
usterek czy też do umożliwienia wydostania się z dźwigu osobom, które z przyczyn
technicznych nie mogą tego zrobić bez pomocy specjalisty. Wszystko to winno być
skalkulowane w ofercie wykonawcy.
Odwołujący zwrócił przy tym uwagę na obowiązki, jakie zamawiający we wzorze
umowy dla zadania 1 stanowiącym załącznik do SIWZ zastrzegł dla wykonawcy tj., że:
1)
w
ykonawca zobowiązuje się utrzymywać dźwigi w ruchu oraz w stanie technicznym
zapewniającym niezawodność i bezpieczeństwo pracy (§ 4 ust. 1 wzoru umowy);
2)
wykonawca
zobowiązuje się, iż ze strony wykonawcy czynności konserwacyjne
i p
ogotowia dźwigowego wykonywane będą przez pracowników wykonawcy, którzy
posiadają wymagane przepisami prawa uprawnienia do obsługiwania urządzeń
dźwigowych (§ 4 ust. 2 wzoru umowy);
3)
m
ateriały do wykonywania czynności konserwacyjnych, o których mowa
w
§ 2 wykonawca zobowiązuje się dostarczać we własnym zakresie, w ramach
wynagrodzenia określonego w § 9 niniejszej umowy (§ 4 ust. 3 wzoru umowy);
4)
w
ykonawca zobowiązuje się do stawienia na miejscu awarii i podjęcia czynności
naprawczych w ciągu 1 godziny od chwili powiadomienia przez zamawiającego
w godz. 8.00 - 16.00 o
niesprawności dźwigów (§ 4 ust 6 wzoru umowy);
5)
w
ykonawca zobowiązuje się, w ramach wynagrodzenia określonego w § 9 niniejszej
umowy, do
dostarczenia i zamontowania i utrzymywania w kabinach dźwigów
aktywnych kart GSM
do łączności z pogotowiem dźwigowym (§ 5 ust 2 wzoru
umowy);
6)
w
przypadku zgłoszenia o niesprawności dźwigu związanego z uwolnieniem ludzi
uwięzionych w kabinie, wykonawca zobowiązuje się dojechać pod wskazany adres
w
ciągu 1 godziny licząc od czasu przyjęcia zgłoszenia (§ 5 ust. 3 wzoru umowy);
7)
w przypadkach awarii urządzenia wykonawca zobowiązany jest:
a)
unieruchomić dźwig i zabezpieczyć go przed dostępem osób trzecich
w
wypadku stwierdzenia stanu zagrożenia dla ludzi i mienia,
b)
niezwłocznie, lecz nie później niż w ciągu godziny poinformować
zamaw
iającego o unieruchomieniu dźwigu i jego przyczynie (§ 6 wzoru umowy);
Dowód – dokumentacja postępowania, w szczególności SIWZ wraz ze wzorem umowy, na
okoliczność zakresu i złożoności usługi.
Odwołujący podkreślił również, iż w zakresie czynności konserwacyjnych, zgodnie
z
rozporządzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 29 października
2003
r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji
niektórych urządzeń transportu bliskiego (Dz. U. z 2003 r., nr 193, poz. 1890), dźwigi
osobowe powinny być poddawane przeglądom konserwacyjnym co 30 dni. Przedmiotem
niniejszego zamówienia jest konserwacja aż 55 dźwigów osobowych, do tego dochodzą
jeszcze coroczne badania okresowe, których koszt również winien być przez wykonawców
uwzględniony w ich ofertach. Zaś wszystkie czynności objęte przedmiotowym zamówieniem
powinny być wykonywane przez odpowiednich specjalistów mających przewidziane prawem,
ale także SIWZ, uprawnienia do wykonywania takich czynności - zgodnie z treścią warunku
udziału w postępowaniu dotyczącego zdolności technicznej lub zawodowej –
pkt VII ust. 1.2 pkt b) SIWZ.
Odwołujący dodał, że stosownie do treści art 29 ust 3a p.z.p. zamawiający wymagał
zatrudnienia przez wykonawcę lub podwykonawcę na podstawie umowy o prace,
w
rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r.
poz. 1666 ze zm.), osób wykonujących w trakcie realizacji zamówienia nw. czynności:
1)
konserwacyjne dźwigów i usuwania usterek technicznych;
2)
uwalniania
ludzi uwięzionych w kabinach.
Dowód – dokumentacja postępowania, w szczególności SIWZ wraz ze wzorem umowy, na
okoliczność zakresu i złożoności usługi.
W ocenie odwołującego na rynku wrocławskim, na którym ma być realizowane
zamówienie, średnie wynagrodzenie takiego pracownika - konserwatora z wyżej
wymienionymi uprawnieniami oscyluje wokół kwoty 3500,00 zł brutto (w tym miejscu
wskazuje się przeciętne wynagrodzenie konserwatora, ale w zależności od pracodawcy
może być ono nawet dwukrotnie wyższe), jednak należy do tego doliczyć jeszcze
odpowiednie dodatki, które będą zwiększać średnie wynagrodzenie konserwatora. W tym
miejscu zacytowano fragment orzeczenia Izby z dnia 16.06.2017 r. sygn. akt 1074/17.
Odwołujący kontynuował myśl, iż do samego wynagrodzenia konserwatora powiększonego
o koszty pracodawcy, ponadto
należy doliczyć koszty niezbędnych materiałów oraz paliwa
i
inne koszty związane z eksploatacją pojazdów tak, aby wykonawca mógł dotrzeć do
miejsca, w którym świadczone mają być usługi (przy uwzględnieniu comiesięcznych
przeglądów, docierania na miejsce awarii etc.).
W dalszej kolejności odwołujący zarzucił, iż w wyjaśnieniach wykonawca LIFTEC
sp. z o.o. sp. k.
przemilczała kwestię, jaka ilość urządzeń konserwowanych jest przez spółkę
– ograniczając się do stwierdzenia, że „obecna ilość urządzeń konserwowanych przez firmę
w oddziale oraz planowane kolejne 75 szt. (TBS) nie spowoduje wzrostu zatrudnienia".
W
ocenie odwołującego fakt ten został przemilczany, ponieważ podanie tej liczy rzutowałoby
na ocen
ę, czy spółka ma rzeczywiście niezbędną liczbę pracowników do realizowania
przedmiotu umowy.
Odwołujący podniósł, iż wykonawca LIFTEC sp. z o.o. sp. k. sam wyjaśnił, że
zatrudnia je
dynie dwóch konserwatorów oraz pomocnika konserwatora. Przypomnieć przy
ty
m należy, zdaniem odwołującego, że pomocnik konserwatora nie będzie mógł wykonywać
czynności konserwacyjnych, ponieważ nie ma stosownych kwalifikacji. Wobec tego LIFTEC
sp. z o.o. sp. k.
będzie mogła korzystać jedynie z dwóch swoich pracowników. Jeden
kons
erwator może miesięcznie wykonywać czynności konserwacyjne (kompleksowe) dla
około 100 dźwigów, co już sugeruje że przy większej liczbie urządzeń konserwowanych
przez LIFTEC sp. z o.o. sp. k. wykonawca ten
może nie dysponować odpowiednią ilością
pracowników. Odwołujący kontynuował, iż dysponując jedynie dwoma pracownikami
z
odpowiednimi uprawnieniami nie jest możliwe realizowanie usługi (nie mówiąc już
o realizowaniu innych kont
raktów) w zgodzie z przepisami kodeksu pracy, z uwagi na
konieczność pełnienia ciągłych dyżurów na wypadek zdarzeń alarmowych - wchodzi to
w
zakres zamówienia, a wykonawca w krótkim odstępie czasu obowiązany jest do dotarcia
na miejsce i usunięcia awarii lub umożliwienia wydostania się osób z dźwigu. Przy dwóch
pracownikach oznacza to
, że pracownicy pełniliby dyżury przez 15 dni w miesiącu, co
zdecydowanie pozosta
je w sprzeczności z przepisami kodeksu pracy. Odwołujący zwrócił,
przy tym uwagę na fakt, że wykonawca LIFTEC sp. z o.o. sp. k. wyznaczył do realizacji
dwóch zadań tylko jednego konserwatora, co oznacza, że musiałby on pełnić dyżur ciągły.
Nie jest zatem możliwe, zdaniem odwołującego, iż przy takich zasobach kadrowych,
realizowanie umowy w zgodzie z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa.
Następnie odwołujący podkreślił, że z uwagi na fakt, iż zatrudniony na umowie
o
pracę konserwator może średnio świadczyć usługi konserwacyjne w stosunku do około
100 dźwigów, tak aby zachowane były wymogi przewidziane powszechnie obowiązującymi
przepisami prawa tj. czynności dokonuje osoba mająca stosowne uprawnienia i dokonuje ich
w odpowiednich odstępach czasu, dociera na miejsce zdarzenia w zakreślonym przez
z
amawiającego przedziale czasowym, to przy wskazanej przez LIFTEC sp. z o.o. sp. k.
cenie zaledwie 4 989,60 zł brutto nie jest możliwe należyte realizowanie usługi, przy
zachowaniu odpowiednich jej s
tandardów, z zachowaniem przez wykonawcę odpowiedniego
zysku. Co
więcej, w ocenie odwołującego, wskazane przez wykonawcę LIFTEC sp. z o.o. sp.
k.
ilości godzin przewidziane na realizację umowy nie zawierają w żadnym wypadku czasu,
jakie rzetelny wykonawca powinien założyć na usuwanie ewentualnych usterek i awarii, które
znacznie zwiększają koszty kontraktu. W ocenie odwołującego wykonawca LIFTEC sp. z o.o.
sp. k.
nie uwzględnił również kosztów materiałów eksploatacyjnych, których obowiązek
ponoszenia również spoczywa na wykonawcy, a podane przez tego wykonawcę wyjaśnienia
co do wynagrodzenia pracowników nie uwzględniają kosztów pracodawcy i dodatkowych
dyżurów – dowód: wyjaśnienia LIFTEC sp. z o.o. sp. k. z 13.12.2017 r., na okoliczności
niewykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny i wyjaśnienia przedstawiciela
odwołującego się na okoliczność rynkowych cen świadczenia przedmiotowej usługi.
Z przytoczonych powyżej okoliczności faktycznych w ocenie odwołującego wynika
zatem, że cena zaoferowana w ramach zadania 1 przez wykonawcę LIFTEC sp. z o.o. sp. k.
jest nierealistyczna i niewiarygodna,
w porównaniu do cen rynkowych podobnych zamówień
i
innych ofert złożonych w toku postępowania. Nie jest możliwe świadczenie przedmiotowej
usługi zgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa, w zgodzie z warunkami
określonymi przez zamawiającego w SIWZ tj. przy zachowaniu odpowiednich standardów
świadczenia usługi, w tym także czasów reakcji na mogące wystąpić w przyszłości zdarzenia
takie jak awarie i konieczność umożliwienia wydostania się z dźwigu osobom, które się
w
nim znajdują. Z uwagi na realia rynku, ale także na bezpieczeństwo osób korzystających
z
dźwigów należy przyjąć, że oferta wykonawcy LIFTEC sp. z o.o. sp. k. zawiera rażąco
niską cenę, a jako taka winna zostać przez zamawiającego odrzucona.
D
ziałając w imieniu i na rzecz zamawiającego odpowiedź na odwołanie w formie
pisemnej
wniósł pełnomocnik strony wskazując, iż zamawiający wnosi o oddalenie odwołania
w całości i obciążenie odwołującego kosztami postępowania odwoławczego, w tym kosztami
wynagrodzenia pełnomocnika.
Tak określone, na podstawie art. 180 ust. 3 p.z.p., zarzuty i stanowiska stron
zakreśliły zakres sporu objętego kognicją Krajowej Izby Odwoławczej w ramach
przedmiotowego postępowania. Zgodnie bowiem z art. 192 ust. 7 p.z.p. Izba nie może
orzekać co do zarzutów, które nie zostały podniesione w odwołaniu, a zatem a contrario
musi orzec co do tych zarzutów, które w odwołaniu zostały zawarte.
Izba jest zatem związana przedstawionymi zarzutami i co do zasady nie może
orzekać w zakresie szerszym niż wskazano w odwołaniu, co jednak nie oznacza związania
Izby podstawą prawną wskazaną przy dokonywaniu kwalifikacji naruszenia prawa przez
zamawiającego. Izba jest zatem uprawniona do orzekania w sytuacji, gdy okoliczności
faktyczne podniesione w zarzutach odwołania, a także opis czynności lub zaniechania
Zamawiającego wskazują na faktyczne naruszenie przepisów ustawy i nie budzą
jakichkolwiek wątpliwości (vide wyrok KIO z 26.04.2012 r., sygn. akt KIO 711/12).
Zakres kognicji Krajowej Izby Odwoławczej i związanie go bezpośrednio z zarzutami,
które odwołujący stawia zachowaniu zamawiającego był wielokrotnie potwierdzany przez
orzecznictwo samej Izby (tak KIO w wyrokach: z 08.12.2015 r., sygn. akt KIO 2598/15;
z 09.09.2016 r., sygn. akt
KIO 1610/16) jak i Sądów powszechnych i Sądu Najwyższego
(tak
Sąd Najwyższy w Uchwale z dnia 17 lutego 2016 r. w sprawie o sygn. akt
III CZP 111/15).
Izba nie dopuściła do udziału w postępowaniu odwoławczym wykonawcy LIFTEC
sp. z o.
o. sp. k. z siedzibą w Swarzędzu, ul. Księżycowa 15/2 62-020 Swarzędz. Zgłoszenie
przystąpienia do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego, datowane na
dz
ień 08.01.2018 r., okazało się nieskuteczne. Zgodnie z art. 185 ust. 2 p.z.p. in fine,
zgłoszenie przystąpienia doręcza się Prezesowi Izby w jednej z form przewidzianych
w dyspozycji tego przepisu
– pisemnej opatrzonej podpisem (którą przepis nazywa „postacią
papierową”) albo elektronicznej, opatrzonej kwalifikowanym podpisem elektronicznym, a jego
kopię przesyła się zamawiającemu oraz wykonawcy wnoszącemu odwołanie. Zgodnie
z
informacją otrzymaną od zamawiającego, potwierdzoną w aktach sprawy, kopia odwołania
została przekazana drogą elektroniczną wykonawcom uczestniczącym w postępowaniu
o
udzielenie zamówienia publicznego w dniu 03.01.2018 r., zatem dnia 08.01.2018 r. mijał
termin na skuteczne przekazanie przystąpienia, które w wymaganej wskazaną normą formie
pisemnej
zostało doręczone Izbie dnia 10.01.2018 r. Ponadto do przystąpienia nie dołączono
dokumentów potwierdzających umocowanie pana P. K. do składania oświadczeń w imieniu
spółki.
Na rozstrzygnięcie Izby co do niedopuszczenia do udziału w postępowaniu
odwoławczym nie służy odrębny środek zaskarżenia. Z kolei, jak wynika z art. 196 ust.
5
p.z.p., orzeczenia Izby doręcza się wyłącznie stronom oraz uczestnikom postępowania
odwoławczego lub ich pełnomocnikom. Wykonawcy, którzy nie zgłosili skutecznie udziału
w
postępowaniu odwoławczym nie posiadają statusu uczestnika postępowania, zatem
w
myśl przywołanego unormowania, nie ma obowiązku doręczenia im orzeczenia Izby.
Krajowa Izba Odwoławcza, po przeprowadzeniu rozprawy w przedmiotowej
sprawie, po zapoznan
iu się ze stanowiskami przedstawionymi w odwołaniu,
odpowiedzi na odwołanie, konfrontując je z zebranym w sprawie materiałem
dowodowym, w tym z dokumentacją postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego przedstawioną w kopii uwierzytelnionej przez zamawiającego,
w
szczególności z postanowieniami ogłoszenia o zamówieniu oraz postanowieniami
siwz, po wysłuchaniu oświadczeń, jak też stanowisk stron złożonych ustnie do
protokołu w toku rozprawy, gdzie odwołujący i zamawiający podtrzymali stanowiska
przedstawione pisemnie:
W pierwszej kolejności Izba ustaliła, iż niniejsza sprawa, w zakresie zarzutów
podniesionych przez odwołującego, mieści się w zakresie przedmiotowym ustawy p.z.p. i że
odwołanie, które ją zainicjowało zostało wniesione przez podmiot uprawniony i dotyczy
materii określonej w art. 179 ust. 1 p.z.p. oraz art. 180 ust. 2 pkt 6 p.z.p., a więc podlega
kognicji Krajowej Izby Odwoławczej, w szczególności na kanwie wykładni pojęcia wyboru
oferty najkorzystniejszej dokonanej przez Sąd Najwyższy – zarzuty odwołania od wyboru
najkorzystniejszej oferty, o którym mowa w art. 180 ust. 2 pkt 6 p.z.p. mogą obejmować
także zaniechanie wykluczenia wykonawcy, który złożył ofertę wybraną przez
zamawiającego lub zaniechanie odrzucenia oferty, która powinna podlegać odrzuceniu.
(tak
Sąd Najwyższy w Uchwałach z dnia 17 listopada 2017 r. o sygn. akt III CZP 56/17 oraz
sygn. akt III CZP 58/17).
Ponadto Izba ustaliła, że odwołanie podlega rozpoznaniu na podstawie art. 187 ust.
1
p.z.p. i że nie została wypełniona żadna z przesłanek, o których stanowi art. 189 ust.
2
p.z.p., a których stwierdzenie skutkowałoby odrzuceniem odwołania i odstąpieniem od
badania meritum sprawy.
Przystępując do rozpoznania odwołania, Izba zobowiązana była do oceny
wypełnienia materialnoprawnych przesłanek z art. 179 ust. 1 p.z.p., co warunkuje możliwość
skorzystania ze środków ochrony prawnej przez odwołującego.
Jak podniósł odwołujący działania i zaniechania zamawiającego wskazane
w
odwołaniu, które pozostają w sprzeczności z przepisami p.z.p., są przyczyną powstania po
stronie odwołującego szkody, gdyby bowiem zamawiający kierował się przepisami p.z.p., to
oferta wykonawcy LIFTEC sp. z o.o. sp.
k. w zakresie zadania nr 1, musiałaby zostać
odrzucona jako zawierająca rażąco niską cenę, zaś oferta odwołującego zostałaby wybrana
jako najkorzystniejsza.
Izba stwierdziła, iż oferta odwołującego została sklasyfikowana na drugiej pozycji
rankingu oceny ofert w ramach zadania nr 1 postępowania, a także iż odwołujący wykazał,
a
zamawiający nie zakwestionował interesu odwołującego w uzyskaniu zamówienia,
przejawiającego się możliwością poniesienia przez odwołującego szkody, w wyniku
naruszenia przez zamawiającego przepisów p.z.p.
Izba dokonała oceny stanu faktycznego ustalonego w sprawie mając na uwadze
art.
192 ust. 2 p.z.p., który stanowi, że: "Izba uwzględnia odwołanie, jeżeli stwierdzi
naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik
postępowania o udzielenie zamówienia".
Uwzględniając zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w szczególności
ustalenia poczynione na podstawie dokumentacji postępowania dostarczonej przez
zamawiającego oraz zważając na okoliczności faktyczne podniesione w odwołaniu, Izba
stwierdziła, iż sformułowane przez odwołującego zarzuty znajdują częściowe oparcie
w ustalonym stanie faktycznym i
prawnym, a tym samym rozpoznawane odwołanie zasługuje
na uwzględnienie w zakresie zarzutu naruszenia przez zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt
4 w zw. z art. 90 ust. 3 p.z.p., poprzez zaniechanie odrzucenia oferty LIFTEC sp. z o.o.
sp. k.
złożonej w ramach zadania nr 1 w sytuacji, gdy wskazana w ofercie cena jest rażąco
niska.
Izba stwierdziła naruszenie przez zamawiającego przepisów ustawy, które ma istotny
wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, bowiem konsekwencją
zaniechania zamawiającego jest wybór jako najkorzystniejszej oferty, która zawiera rażąco
niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. Wobec potwierdzenia się okoliczności
faktycznych ujętych w treści uzasadnienia odwołania, twierdzenia w zakresie tych
okoliczności podnoszone przez zamawiającego Izba uznała za gołosłowne, zmierzające
wyłącznie do poprawy sytuacji procesowej strony i nie mogące uchylić obiektywnej
bezprawności zakwestionowanego przez odwołującego zaniechania odrzucenia oferty
wykonawcy LIFTEC sp. z o.o. sp.
k. Konsekwencją uwzględnienia odwołania jest nakazanie
zamawiającemu, w stosunku co do objętego zakresem zaskarżenia zadania nr 1
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego: unieważnienie czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej, powtórzenie czynności badania i oceny ofert, w tym odrzucenie na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 p.z.p. oferty wykonawcy LIFTEC sp. z o.o.
sp. k. z
siedzibą w Swarzędzu oraz dokonanie wyboru oferty najkorzystniejszej spośród ofert
niepodlegających odrzuceniu.
Ponadto, Izba -
zgodnie z żądaniem odwołania zawartym w petitum - zweryfikowała
czy zasadnym byłoby nakazanie zamawiającemu ponownego badania i oceny oferty
wykonawcy LIFTEC sp. z o.o. sp. k., w
szczególności na kanwie linii orzeczniczej
w przedmiocie
możliwości skierowania powtórnego wezwania do złożenia wyjaśnień co do
kalkulacji ceny, na podstawie art. 90 ust. 1 p.z.p.
Treść sentencji jest wynikiem braku stwierdzenia w sprawie występowania przesłanek
umożliwiających dokonanie czynności ponownego badania i oceny oferty, w tym wezwania
do złożenia wyjaśnień wykonawcy LIFTEC sp. z o.o. sp. k., bowiem treść obecnie
przedłożonego dokumentu wyjaśnień, opisanego w dalszej części uzasadnienia, a także
uchybienie przez wykonawcę obowiązkowi wynikającemu z art. 90 ust. 2 p.z.p.,
w
szczególności poprzez brak przedłożenia dowodów dla wykazania swoich twierdzeń, czy
brak sporządzenia chociażby zestawienia czy kalkulacji ceny, spowodowałoby, iż wynikiem
p
owtórnego wezwania wykonawca przedstawiłby całkiem nowy dokument.
Izba w składzie orzekającym w niniejszej sprawie popiera jednolite stanowisko
Krajowej Izby Odwoławczej i Sądów Okręgowych, iż nie ma przeszkód do ponownego
wez
wania wykonawcy do złożenia wyjaśnień, jeżeli pierwotne wyjaśnienia nie rozwiały
wątpliwości zamawiającego związanych z rażąco niską ceną, jednakże wyłącznie
w
przypadku kiedy pierwotnie przedłożone wyjaśnienia wymagają doprecyzowania czy
uszczegółowienia, zaś w ocenianym stanie faktycznym de facto wyceniono jedynie jeden
składnik ceny – wynagrodzenie konserwatora, wbrew wieloskładnikowemu, określonemu
przez zamawiającego przedmiotowi zamówienia. W ustalonym stanie faktycznym ponowne
wezwanie do złożenia wyjaśnień skutkowałoby przywróceniem wykonawcy terminu na
dokonanie czynności złożenia wyjaśnień i dowodów, co do sposobu kalkulacji ceny, gdyż
w
ocenie Izby przedłożony dokument z dnia 13.12.2017 r. takich wyjaśnień nie stanowi.
W sytuacji gdy
wykonawca składa wyjaśnienia ogólne, nierzeczowe, niepoparte faktami,
a
przede wszystkim nie odnoszące się do przedmiotu zamówienia, wbrew obowiązkowi
wynikającemu z art. 90 ust. 2 p.z.p., rozumianemu jako dołożenie należytej staranności, aby
na pierwsze wezwanie zamawiającego w sposób rzetelny wyjaśnić okoliczności, które
uzasadniają wysokość ceny jego oferty, ponowne wezwanie wykonawcy do
uszczegółowienia i skonkretyzowania ogólnikowych twierdzeń podanych wcześniej,
prowadziłoby bowiem do obejścia prawa i naruszenia zasady uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców. Zatem Izba stwierdziła, iż w ustalonym stanie rzeczy nie spełnione
pozostały przesłanki, które mogłyby skutkować ponownym wezwaniem do złożenia
wyjaśnień przez wykonawcę LIFTEC sp. z o.o. sp. k. i nakazała zamawiającemu odrzucenie
jego oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 p.z.p.
Przytaczając, zgodnie z wymaganiami art. 196 ust. 4 p.z.p., przepisy stanowiące
podstawę prawną zapadłego rozstrzygnięcia, wskazać należy, iż zgodnie z art. 90 ust. 3
p.z.p
. „Zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub dokonana
ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską
cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.” Wyjaśnienia, o których mowa w art.
90 ust. 3 p.z.p. zostały przez Ustawodawcę uregulowane w art. 90 ust. 1 p.z.p., gdzie
unormowano wezwanie do złożenia wyjaśnień określane przez pryzmat wątpliwości
zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z określonymi
wymaga
niami, w brzmieniu normy: „Jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części
składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą
wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie
z wymagan
iami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów,
zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących
wyliczenia ceny lub kosztu, w
szczególności w zakresie:
1)
oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla
wykonawcy, oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość
przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za
pracę albo minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy
z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U.
z 2017 r. poz. 847);
2)
pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.
3)
wynikającym z przepisów prawa pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym,
obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
4)
wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska;
5)
powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy.”, a także w art. 90 ust.
1a
p.z.p., gdzie w pkt 1 Ustawodawca określił przesłankę ex lege do wezwania wykonawcy
do złożenia wyjaśnień, o których mowa w art. 90 ust. 1 p.z.p., kwantyfikowaną procentową
różnicą pomiędzy ceną oferty wykonawcy, a wartością zamówienia z doliczonym podatkiem
od towarów i usług lub średnią arytmetyczną złożonych w postępowaniu ofert, chyba, że
zamawiający uzna, iż rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych i różnica co najmniej
30% pomiędzy ww. wartościami nie wymaga wyjaśnienia, zaś w pkt 2 art. 90 ust.1a p.z.p.
Ustawodawca określił fakultatywne wezwanie do złożenia wyjaśnień, wskazując, iż
w
przypadku gdy cena całkowita oferty jest niższa o co najmniej 30 % od wartości
zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, zaktualizowanej
z
uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu postępowania, w szczególności
w przypadku istotnej zmiany cen rynkowych, zamawiający może zwrócić się do wykonawcy
o
udzielenie wyjaśnień z art. 90 ust. 1 p.z.p.
Zatem wskazana w art. 90 ust. 3 ustawy p.z.p. sankcja odrzucenia
jest bezpośrednio
związana z procedurą wezwania, unormowaną w art. 90 ust. 1 i 1a p.z.p., a także
obowiązkiem wykonawcy wynikającym z art. 90 ust. 2 p.z.p. ”Obowiązek wykazania, że
oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy.”, którego
niewykonanie skutkuje odrzuceniem oferty również na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 p.z.p.,
gdyż z uwagi na treść art. 90 ust. 1 p.z.p. dopuszczalne jest odrzucenie oferty na podstawie
art. 89 ust. 1 pkt 4 p.z.p. -
który stanowi, iż „Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.” - w wyniku negatywnej oceny
przez zamawiającego otrzymanych wyjaśnień dotyczących istotnych części składowych ceny
oferty (vide wyrok z 31.05.2017 r. sygn. akt KIO 1001/17).
Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że w odpowiedzi na wezwanie
zamawiającego, wystosowane na podstawie art. 90 ust. 1 p.z.p., na wykonawcy ciąży
obowiązek wskazania elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny i sposobu
dokonania jej kalkulacji, a więc udowodnienia, że zaproponowana cena nie jest rażąco niska.
W
przypadku nie złożenia wyjaśnień lub złożenia wyjaśnień, których ocena wraz
z dostarczonymi dowod
ami potwierdza, że cena jest rażąco niska, zamawiający
zobowiązany jest do odrzucenia oferty wykonawcy, jako oferty zawierającej rażąco niską
cenę (art. 90 ust. 3 p.z.p.), ponadto konsekwencją oceny ceny jako rażąco niskiej jest
odrzucenie oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 p.z.p. (por. wyrok z 10.11.2016 r. sygn.
akt KIO 2043/16).
Ugruntowane orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej w zakresie wykładni art.
90 ust. 1 i 3
p.z.p. podkreśla, iż wykonawca w ramach swoich wyjaśnień co do sposobu
kalkulacji ceny
winien wskazać na te okoliczności, które stanowiły podstawę dokonanej
wyceny, bowiem na wykonawcy ciąży obowiązek (art. 90 ust. 2 p.z.p.) wykazania, że jego
oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. Informacje podawane w wyjaśnieniach powinny być
więc na tyle konkretne, aby możliwe było ich przełożenie na uchwytne i wymierne wartości
ekonomiczne, a także możliwa ich weryfikacja oraz ocena wiarygodności. Przy tym
w
ykonawcy biorący udział w postępowaniu, składający oferty mają prawo oczekiwać, że
złożone w postępowaniu oferty zostaną ocenione zgodnie z wyartykułowanymi w specyfikacji
istotnych warunków zamówienia wymaganiami oraz na podstawie ustawy, w poszanowaniu
zasad udzielania zamówień publicznych, zaś zamawiający wykona ciążące na nim ustawowe
obowiązki, gwarantując tym samym zabezpieczenie interesów uczestników procesu
udzielania zamówień publicznych. Zasada równego traktowania wykonawców wskazuje na
obowiązek jednakowego traktowania wykonawców bez ulg i przywilejów, zaś zasada
zachowania uczciwej kon
kurencji związana jest z obowiązkami jakie nakłada ustawodawca
na zamawiającego w czasie przygotowania i przeprowadzenia postępowania o udzielnie
zamówienia, w tym dokonania rzetelnej oceny ofert. (por. m.in. wyroki KIO: z 08.06.2017 r.
sygn. akt KIO 1021/17, z 20.04.2017 r. sygn. akt KIO 681/17, z 06.06. 2016 r. sygn. akt KIO
800/16).
Ponadto wypada zauważyć, iż celem postępowania wyjaśniającego, o którym mowa
w art. 90 ust. 1 i 1 a p.z.p.
, jest ustalenie faktów świadczących o tym, że zaoferowana przez
wyk
onawców cena jest realna, wiarygodna i zapewni prawidłowe wykonanie przedmiotu
zamówienia - procedura wyjaśniająca musi zmierzać do wyjaśnienia sposobu skalkulowania
zaoferowanej ceny,
a także wątpliwych jej kosztów. W związku z tym, przedłożenie przez
wyk
onawcę jedynie ogólnych, lakonicznych wyjaśnień i niewiarygodnych dowodów, bądź
brak jakichkolwiek dowodów, mogłoby prowadzić do odrzucenia oferty bez prowadzenia
dodatkowych wyjaśnień.
W oparciu o
zakreślone we wcześniejszej części uzasadnienia akta sprawy
odwoławczej Izba ustaliła następujący stan faktyczny:
1.
a)
przedmiotem części I postępowania - zadania nr 1 jest wykonywanie czynności
konserwacji 55
dźwigów osobowych typu orona, określonych w załączniku nr 1 do
SIWZ tabela „zad. 1”, zamontowanych w podanych budynkach mieszkalnych
stanowiących własność zamawiającego oraz wykonywanie usługi całodobowego
pogotowia dźwigowego przeznaczonego do uwalniania ludzi i usuwania usterek
technicznych w tychże dźwigach;
b) z
godnie z pkt IV ppkt 4 SIWZ „Do zakresu czynności konserwacyjnych dźwigów
osobowych należy, w szczególności:
1)
prowadzenie konserwacji dźwigów zgodnie z wytycznymi określonymi
w
§ 14 Rozporządzenia Ministra Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej z dnia
2
października 2003r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego
w zakresie eks
ploatacji niektórych urządzeń transportu bliskiego (Dz.U z 2003 r,
Nr 193, poz.1890) oraz instrukcjami konserwacji producenta dźwigów,
2)
dostarczenie i wymiana środków smarujących, wkładek topikowych, drobnych
elemen
tów montażowych, jak: śruby, nakrętki, podkładki, pokrywy kaset
przyzywo
wych, tuleje gumowe, gałki i korki drzwi, wkręty zawleczki, nity ,krótkie
odcinki przewodów elektrycznych oraz uzupełnienie oświetlenia w kabinach
dźwigów jak: żarówki (świetlówki) w oprawach oświetleniowych kabin, żarówki
sygnalizacyjne, bezpieczniki, kondensatory, diody do IA, układy R-C,
3) wykonanie elektrycznych rocznych
pomiarów rezystancji izolacji i skuteczności
działania urządzeń ochronnych,
4)
uczestnictwo w czynnościach związanych z okresowymi kontrolami
wykonywanymi przez Urząd Dozoru Technicznego;
c)
Izba stwierdziła, iż powyższe zapisy z lit. b) ppkt 1) – 4) zostały przez
zamawiającego przeniesione do § 2 ust. 1 wzoru umowy, który zgodnie z treścią
pkt V SIWZ określa wymagane przez zamawiającego warunki wykonania
zamówienia, prawa i obowiązki stron umowy w sprawie zamówienia publicznego
(załącznik nr 17 do SIWZ).
Ponadto, zgodnie z pkt IV ppkt 7 i 8 SIWZ (t
reść ta stanowi § 2 ust. 4 i 5 wzoru
umowy)
: do zakresu czynności konserwacyjnych pochyłych platform schodowych
należy, w szczególności 1) czyszczenie i smarowanie elementów platform (toru
jezdnego i elementów ruchowych urządzenia) 2) przegląd zespołów i części
platform, dokonywanie regulacji układu napędowego, kontaktów bezpieczeństwa
oraz elementów wchodzących w skład aparatury sterowej oraz usuwanie usterek
elektromechanicznych, zaś do zakresu usługi pogotowia dźwigowego należy
w
szczególności: 1) uwalnianie ludzi uwięzionych w kabinie, 2) usuwanie usterek
technicznych nie wym
agających wymiany części urządzeń.
d)
zgodnie z § 4 ust. 3 wzoru umowy – „materiały do wykonywania czynności
konserw
acyjnych, o których mowa w § 2 wykonawca zobowiązuje się dostarczać
we własnym zakresie, w ramach wynagrodzenia określonego w § 9 niniejszej
umowy
”;
e) w pkt XIII SIWZ
– opis sposobu obliczenia ceny – zamawiający wskazał w ppkt 3 –
„miesięczne wynagrodzenie musi obejmować wszelkie koszty jakie wykonawca
poniesie na realizację usługi konserwacji i całodobowego pogotowia dźwigowego,
w tym zapewnienie
łączności dwukierunkowej poprzez zamontowanie kart
telemetrycznych GSM w kabinach dźwigów”.
Powyższy obowiązek znalazł odzwierciedlenie w § 5 wzoru umowy, zgodnie
z
którym:
1)
„Wykonawca
zobowiązuje
się
przyjmować
całodobowo
zgłoszenia
o
niesprawności dźwigów w szczególności związanych z uwolnieniem ludzi
uwięzionych w kabinie na numer telefonu Pogotowia Dźwigowego ………………
2)
Wykonawca zobowiązuje się, w ramach wynagrodzenia określonego
w
§ 9 niniejszej umowy, do dostarczenia i zamontowania i utrzymywania
w kabi
nach dźwigów aktywnych kart GSM do łączności z Pogotowiem
Dźwigowym.
3)
W przypadku zgłoszenia o niesprawności dźwigu związanego z uwolnieniem
ludzi uwięzionych w kabinie, Wykonawca zobowiązuje się dojechać pod
wskazany adres w ciągu 1 godziny licząc od czasu przyjęcia zgłoszenia”.
2.
Nie było spornym między stronami, co znalazło również odzwierciedlenie
w
dokumentacji postępowania, że zamawiający wymagał zatrudnienia na podstawie
umowy o pracę w rozumieniu przepisów kodeksu pracy (pkt IV.I SIWZ – klauzula
dotycz
ąca zatrudnienia na podstawie umowy o pracę), stosownie do art. 29 ust. 3a
p.z.p., osób wykonujących w trakcie realizacji zamówienia czynności konserwacyjne
dźwigów i usuwania usterek technicznych oraz czynności uwalniania ludzi
uwięzionych w kabinach. Jednakże nigdzie nie określono ile osób wykonawca lub
podwykonawca winien zatrudnić w tej formie, jak i zamawiający nie wymagał
określonego wymiaru etatu stosunku pracy.
3.
Wykonawca LIFTEC
sp. z o.o. sp. k zaoferował cenę za wykonanie przedmiotu
zamówienia w zakresie zadania 1 w wysokości 119 750,40 zł brutto tj. 4 989,60
zł/miesięcznie – cena ta jest o 57,36 % niższa niż szacunkowa wartość zamówienia
powiększona o należny podatek od towarów i usług (280 843,20 zł) i o 48,09 %
niższa niż średnia arytmetyczna cen wszystkich czterech złożonych ofert
(230 708,40
zł).
4.
W dniu 12 grudnia 2017 r. na podstawie art. 90
ust. 1 p.z.p. zamawiający wezwał
wykonawcę LIFTEC sp. z o.o. sp. k, do złożenia wyjaśnień „dotyczących wyliczenia
ceny oferty złożonej w postępowaniu na część oznaczoną jako Zadnie nr 1 i na część
zamówienia oznaczoną jako Zadanie nr 2, w tym dowodów dotyczących elementów
oferty mających wpływ na wysokość ceny.” W treści wezwania zamawiający
przypomniał wykonawcy o jego obowiązku zgodnie art. 90 ust. 2 p.z.p. i sankcji
wynikającej z art. 90 ust. 3 p.z.p.
5.
Odpowiedź na powyższe wezwanie wykonawca LIFTEC sp. z o.o. sp. k przedłożył
zamawiającemu pismem z dnia 13.12.2017 r., do pisma nie dołączono żadnego
dowodu.
W treści odpowiedzi na wezwanie wykonawca wskazał iż:
-
przedmiot zamówienia wycenił zgodnie z SIWZ;
-
głównym czynnikiem wpływającym na koszty kalkulacji cen za konserwację dźwigów
(…) oraz całodobowego dyżuru pogotowia dźwigowego i usuwanie usterek
technicznych to koszty funkcjonowania administracji pr
zedsiębiorstwa;
-
podkreślono nowoczesność rozwiązań i optymalizację funkcji i zadań, jak też
zarządzanie wewnątrz przedsiębiorstwa mające za zadanie optymalizacją kosztów
przy utrzymaniu niezmiennej jakości świadczonych usług, zaś „kolejnym czynnikiem
maj
ącym znaczący wpływ na ceny jednostkowe konserwacji to koszty wynagrodzeń
pracowników, które zostały ustalone przy zachowaniu wszelkich norm prawnych,
a
ilość urządzeń przypisanych do każdego z konserwatorów jest tak dobrana, aby
jego czas pracy był maksymalnie wykorzystany.”;
-
budżet jest ustalany i rozliczany regionalnie;
-
oddział we Wrocławiu posiada dwóch konserwatorów i pomocnika konserwatora,
oddział zajmuje się wyłącznie konserwacją i naprawami urządzeń dźwigowych;
-
miesięczne koszty utrzymania oddziału wynoszą 15 800,00 zł brutto, natomiast
przychód wynosi powyżej 29 000,00 zł brutto;
-
obecna ilość urządzeń konserwowanych w oddziale oraz planowane kolejne 75 szt.
(TBS) nie spowoduje wzrostu zatrudnia;
-
założone miesięczne wpływy wynikające ze świadczenia usług konserwacyjnych dla
TBS zwiększą jedynie przychody oddziału, co pozytywnie wpłynie na dalszy rozwój;
-
zatrudnieni pracownicy posiadają kwalifikacje do wykonywania pomiarów
elektrycznych, które to czynności ujęte są w ich obowiązkach wynikający z umowy
o
pracę – firma nie ponosi dodatkowych kosztów w tym zakresie – przy orientacyjnym
koszcie wykonania pomiarów elektrycznych od 150 do 250 zł netto, są to przy
najniższej stawce oszczędności wynoszące 75 szt. x 150 zł = 11 250,00 zł netto/rok;
-
pracownicy firmy montowali 55 szt. urządzeń Ordona i już je konserwowali - bardzo
dobra znajomość produktu sprawia, że konserwacja i naprawy przeprowadzane są
sprawniej, bez konieczności zagłębiania się w instrukcje konserwacyjne, zaś „wiedza
połączona z odpowiednimi kwalifikacjami sprawia, że zakładamy usterkowość
urządzeń na bardzo niskim poziomie co spowoduje, że ilość czasu poświęconego na
wizyty na obiekcie będzie bardzo niska”;
-
dodatkowym czynnikiem pozwalającym na oszczędności jest skupienie urządzeń
w jednej lokalizacji
– redukuje to czas i koszty dojazdów na usługę konserwacji o ok.
50%; zaś dla pozostałych urządzeń konserwacja będzie przeprowadzana zgodnie
z
instrukcją producenta np. w przypadku dźwigów kone zakłada tzw. „konserwację
modułową” polegającą na określonej kontroli wybranych elementów dźwigu w danym
miesiącu co również pozwala zredukować czas pracy;
-
zastosowanie monitoringu pracy konserwatorów spowodowało w skali firmy
obniżenie kosztów paliwa o ok. 12% w stosunku do okresu w którym nie stosowano
lokalizatorów GPS – ilość przejechanych kilometrów w miesiącu (bez GPS) ok.
33
000 km, zaś ilość z GPS, stan na listopad 2017 – ok. 29 500 km. Powyższe
pozwala znacząco zredukować czas dojazdu i pracy konserwatora, a także
miesięczny koszt paliwa o ok. 1 500,00 zł brutto, przy średniej cenie 1 litra 4,60 zł
brutto (pb/on)
i średnim spalaniu 9l/100 km;
-
LIFTEC wdrożył nowoczesny program obsługi klientów i zarządzania serwisem
„LIFTcare” – urządzenie pozwalające maksymalnie wykorzystać czas pracy
konserwatora dające mu pełny wgląd do historii dźwigu, terminów konserwacji, ilości
i
rodzaju usterek, planowaniu napraw prewencyjnych, które mają zapobiec awariom,
a także planowaniu badań okresowych UDT;
-
„Uwzględniając wszystkie powyższe czynniki optymalizujące działalność (…)
przedstawiamy poniżej wyliczenie kwoty. Czynniki te spowodowały możliwość
zaoferowania cen dostosowanych do obecnych potrzeb panujących na rynku, a także
utrzymania wysokiej jakości usług. Do realizacji zadania firma LIFTEC zamierza
wyznaczyć 1 konserwatora. Założono 112 godzin miesięcznie na wykonywanie
przedmiotu umowy. Godzina pracy 1 konserwatora uwzględniająca koszty firmy
wynosi 31,35 zł brutto. Zatem 112 godz. X 31,35 zł brutto = 3 511,20 zł/miesiąc.
Zakładane miesięczne wpływy z tytułu realizacji umowy wynosić będą 6 612,84 zł
brutto miesiąc”;
-
na zakończenie wyjaśnień zapewniono, że kwota jest wystarczająca do rzetelnej
realizacji zadania podlagającego na konserwacji urządzeń będących zasobach TBS,
a także, iż wykonawca przestrzega przepisów z zakresu prawa pracy i prawa ochrony
środowiska.
W oparciu o akta sprawy odwoławczej Izba ustaliła, iż do przedłożonego pisma z dnia
13.12.2017 r. wykonawca LIFTEC
sp. z o.o. sp. k. nie dołączył żadnych dowodów
wskazujących na właściwą kalkulację ceny oferty, czyniąc tym swoje twierdzenia
gołosłownymi, brak też w treści wyjaśnień jakiejkolwiek kalkulacji czy chociażby zestawienia
wartości przyjętych do wyliczenia ceny ofertowej. Jak już wcześniej wskazano, ciężar
dowodu w zakresi
e wykazania, że cena lub koszt nie są rażąco niskie spoczywa na
wykonawcy, zgodnie z art. 90 ust. 2 p.z.p., z
atem wykonawca w ramach składanych
wyjaśnień winien przedłożyć dowody, które w jego ocenie uzasadniają przyjętą wycenę
przedmiotu zamówienia, zaś zamawiającemu pozwolą zweryfikować wiarygodność
i
zasadność przedłożonych wyjaśnień co do sposobu kalkulacji ceny. W tym miejscu należy
zaznaczyć, iż wykazać oznacza coś więcej, aniżeli jedynie wyjaśnić - dla skutecznego
wykazania nie wystarczą same deklaracje i twierdzenia, wykonawca jest zobowiązany nie
tylko wy
liczyć, ale także udowodnić, czy choćby przekonująco uprawdopodobnić wysokość
kosztów skalkulowanych w cenie oferty (por. wyrok KIO z 14.04.2015r., sygn. akt KIO
637/15).
Zatem wobec braku przedłożenia przez wykonawcę LIFTEC sp. z o.o. sp. k.
jakichkolwiek dowodów, których również wymaga w swej literalnej treści art. 90 ust. 1 p.z.p.
i
których to zamawiający żądał od wykonawcy w wezwaniu do złożenia wyjaśnień z dnia
12.12.2017 r., przedłożone przez spółkę wyjaśnienia, należy potraktować jako stanowisko
podmiotu
ukształtowane w postępowaniu, którego celem było, jak się może wydawać,
przekonanie
zamawiającego do swojego spojrzenia na sprawę, z zaznaczeniem, iż
stanowisko to wobec braku chociażby próby wykazania jego prawidłowości nie posiada
prymatu wiarygodności (por. wyrok KIO z dnia 10.06.2015 r., KIO 1103/15).
Ponadto należy zaznaczyć, że zamawiający na którym w toku postępowania
odwoławczego, zgodnie z art. 190 ust. 1a p.z.p. spoczywał ciężar dowodu, iż wybrana oferta
LIFTEC sp. z o.o. sp. k. nie zawiera rażąco niskiej ceny, również nie przedłożył żadnego
dowodu na wykazanie prawidłowości skalkulowanej w ofercie spółki ceny. Zamawiający
w
niniejszym postępowaniu w istocie odstąpił od jakiejkolwiek aktywności dowodowej
pomimo obciążenia go ciężarem dowiedzenia prawidłowości dokonanej czynności i podjętej
oceny wyjaśnień spółki, której ofertę wybrał jako najkorzystniejszą.
Izba dokonała weryfikacji prawidłowości czynności zamawiającego polegającej na
ocenie złożonych przez przystępującego wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 p.z.p., co do
prawidłowego wyliczenia ceny oferty, w korelacji z treścią wezwania do złożenia wyjaśnień,
a
także w kontekście właściwości przedmiotu zamówienia, co skutkowało stwierdzeniem, iż
zamawiający nieprawidłowo ocenił złożone przez przystępującego wyjaśnienia, zaś zarzuty
stawiane w tym zakresie przez odwołującego są uzasadnione i zasługują na uwzględnienie,
a tym samym oferta LIFTEC sp. z o.o. sp. k. podlega odrzuceniu na podstawie art. 89 ust.
1
pkt 4 p.z.p. w zw. z art. 90 ust. 3 p.z.p, jako zawierająca rażąco niską cenę w stosunku do
przedmiotu zamówienia.
Na wstępie wskazać należy, iż wobec treści dokumentacji postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, w ocenie Izby nieuprawnione okazały się twierdzenia
odwołującego, że wyjaśnienia dotyczące ceny są niewiarygodne z racji wskazania przez
wykonawcę LIFTEC sp. z o.o. sp. k., iż wykonawca obecnie zatrudnia dwóch konserwatorów
oraz pomocnika i nie zamierza zatrudniać dodatkowych osób, zaś do realizacji zamówienia
skieruje jednego konserwatora, który obecnie jest pracownikiem wykonawcy - co zdaniem
odwołującego jest niezgodne z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa pracy,
w
szczególności w powiązaniu z obowiązkiem pełnienia dyżurów.
N
ależy zaznaczyć, iż zamawiający nie określił szczegółowych wymogów co do
zatrudnienia osób, w oparciu o wymagania art. 29 ust 3 a p.z.p. W dokumentacji
postępowania o udzielenie zamienia publicznego, w szczególności w opisie przedmiotu
za
mówienia, czy we wzorze umowy, nie wskazano konkretnej ilości wymaganych do
realizacji zamówienia osób, ani nie podano wymiaru etatu na jaki pracownik/cy wykonawcy
mieliby zostać zatrudnieni, pozostawiając to swobodzie wykonawców. Ponadto zamawiający
stawi
ając warunki udziału w postępowaniu w zakresie posiadania odpowiedniej zdolności
technicznej i zawodowej dla zadania 1 (pkt VII ppkt 2.1.1 lit. b) SIWZ), wymagał uprawnień
do konserwacji dźwigów i świadectwa kwalifikacji E i D, rozszerzonego do wykonywania
pomiarów elektrycznych przy wskazaniu iż „uprawnienia i kwalifikacje mogą być posiadane
przez jedną osobę lub oddzielnie przez kilka osób.”
Mając na uwadze powyższe, twierdzenia odwołującego w przedmiocie wykazywania,
że wadliwym było przyjęcie przez LIFTEC sp. z o.o. sp. k., iż jedna osoba jest wystarczająca
do realizacji umowy, lub wykazywanie, iż niemożliwym jest realizacja umowy bez
zwiększania przez spółkę zatrudnienia, wobec braku objęcia zaskarżeniem treści wymogów
zamawiającego - co do zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, czy też braku określenia
ilości czy wymiaru etatu/ów w opisie przedmiotu zamówienia - na obecnym etapie były
twierdzeniami
spóźnionymi. Aby skutecznie wywodzić, iż jeden pracownik jest
niewystarczający do realizacji umowy, a tym bardziej, iż brak dodatkowego zatrudnienia po
stronie wykonawcy LIFTEC sp. z o.o. sp. k. świadczy, iż wadliwie skalkulował on cenę,
wpierw należałoby ustalić na jakich zasadach obecnie jest zatrudniony pracownik, który
zostanie skierowany przez
spółkę do pracy przy realizacji zamówienia publicznego,
w
szczególności jaki wymiar etatu zajmują mu obecnie wykonywane czynności dla
pracodawcy, następnie jaki wymiar etatu stanowią czynności wymagane przez
zamawiającego, zgodnie z SIWZ – czego zamawiający nie doprecyzował, zaś żaden
z
wykonawców nie zaskarżył tejże treści SIWZ, co więcej, nie budziła ona w tym zakresie
żadnych wątpliwości wykonawców, bowiem żaden wykonawca nie żądał jej wyjaśnienia.
W konsekwencji
powyższego nie wykazano, że założenie skierowania do pracy jednej osoby
jest niezgodne z treścią SIWZ i warunkami przyszłej umowy, a wyniku powoduje błędną
kalkulację ceny ofertowej, wobec faktu, że zamawiający takich wymogów sam szczegółowo
nie określił, pozostawiając to swobodnemu wyborowi wykonawców.
Izba przyjęła za wiarygodne i prawidłowe twierdzenia zamawiającego w tym zakresie,
jednakże okoliczność ta nie mogła uchylić obiektywnego stwierdzenia naruszenia przez
zamawiającego prawa, gdyż wykonawca LIFTEC sp. z o.o. sp. k. nie wykazał realności
i rz
etelności kalkulacji ceny ofertowej, w tym w szczególności nie ujął w wyjaśnieniach i nie
skalkulował żadnego z wymaganych w treści SIWZ i wzoru umowy kosztów wliczonych
w
miesięczne wynagrodzenie ryczałtowe, oprócz jednego składnika - wynagrodzenia
pracow
nika, jak szczegółowo wykazano w dalszej części uzasadnienia, co jednoznacznie
wskazuje, iż zaoferowana cena wypełnia przesłanki art. 89 ust. 1 pkt 4 p.z.p., bowiem jest
ceną rażąco niską w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Wykonawca LIFTEC sp. z o.o. sp
. k w złożonych wyjaśnieniach podkreślił koszty
miesięcznego utrzymania wrocławskiego oddziału w wysokości 15 800,00 zł brutto
i
miesięczny przychód w kwocie 29 000,00 zł, jednakże brak jest tutaj jakiegokolwiek
odniesienia jaki to mogłoby mieć wpływ na realizację zamówienia dla zamawiającego, kwota
ta nie tylko nie
została powiązana z przedmiotem umowy, ale pozostała w sferze twierdzeń
wykonawcy
, gdyż nie wykazano żadnym dowodem, że wskazane wartości są rzeczywiste
i
powinny być przez zamawiającego wzięte pod uwagę. Wykonawca wskazał również na
oszczędności w zakresie braku zlecania podmiotom trzecim pomiarów elektrycznych
w kwocie 11
250,00 zł netto rocznie, jednakże uszło uwadze wykonawcy, że posiadanie
uprawnień stanowiło wymóg zamawiającego i nie wykazano, żeby było to czynnikiem
niespotykanym w branży podmiotów działających na rynku konserwacji urządzeń
dźwigowych. Tożsamo wskazana przez wykonawcę wiedza o dźwigach ordon, kwalifikacje
pracowników, a także monitoring pracy poprzez lokalizatory GPS wpływający na mniejsze
zużycie paliwa nie stanowi czynnika nadzwyczajnego w dziedzinie usług konserwacji
dźwigów, zaś, jak wskazał odwołujący, takie narzędzia pracy są na poziomie standardowym
i
wykorzystywane przez każdy profesjonalny podmiot, zaś zamawiający na rozprawie nie
wykazał okoliczności przeciwnej. Izba w tym zakresie podkreśla, że powołanie się na
standardowo występujące w obrocie czynniki i zabiegi zapewniające ekonomiczną
efektywność podejmowanych czynności wymagane zawodowym charakterem działalności
wykonawcy nie mogą stanowić substytutu dowodu na okoliczność racjonalności
zaoferowanej ceny ofertowej
– w istocie przyjęcie takiego założenia uczyniłoby postawione
przez ustawodawcę w zakresie dowiedzenia realności ceny wymagania fikcyjnymi.
Jednakże, co najistotniejsze nie wykazano, że powyższe – nawet nie wycenione
przez wykonawcę LIFTEC sp. z o.o. sp. k. czynniki - powodują obniżenie wynagrodzenia na
poziomie odbiegającym o 57,36 % od szacunkowej wartości zamówienia powiększonej
o
należny podatek od towarów i usług, a także, iż powodują, że wykonawca może
zaoferować cenę niższą o 48,09 % od średniej arytmetycznej ceny wszystkich czterech
złożonych w postępowaniu ofert.
Konkludując powyższe, Izba stwierdziła, że wykonawca nie wskazał prawidłowo
zamawi
ającemu w jaki sposób posiadane przez niego warunki wpływają na cenę oferty, gdyż
nawet nie podano ich wartości w przeliczeniu na polski złoty, a tam gdzie to uczyniono
wskazać należy, iż po pierwsze nie udowodniono w żaden sposób przyjętych wartości,
a ta
kże oszczędności na poziomie wskazanym przez wykonawcę (oszczędności 11 250,00 zł
netto rocznie za pomiary i
zredukowanie miesięcznego kosztu paliwa o 1500 zł brutto – przy
braku wskazaniu przez wykonawcę ile te koszty wynoszą, w związku z czym informacji
o
zmniejszeniu o 1500,00 zł nie ma nawet do jakiej wartości odnieść) nie uzasadniają
zaoferowania miesięcznej kwoty za wykonanie umowy na poziomie 4 989,60 zł brutto, przy
szacowanych i
zakładanych na realizację umowy przez zamawiającego miesięcznie
11 701
,80 zł brutto i średniej miesięcznej cenie arytmetycznej wynikającej ze złożonych
w
postępowaniu ofert w kwocie 9 612,85 zł brutto, rocznie zaś odpowiednio – 280 843,20 zł
230 708,40
zł, przy cenie LIFTEC sp. z o.o. sp. k mniejszej o ponad 100 000,00 zł czyli
119 750,
40 zł. Wprost przeciwnie – wskazuje to, że wykonawca skupił się w wyjaśnieniach
na
nieskwantyfikowanych
,
mgliście
zarysowanych
twierdzeniach
o
rzekomych
oszczędnościach pomijając, iż powinien wykazać zamawiającemu, że zaoferowaną ceną
objął cały przedmiot zamówienia określony przez zamawiającego w SIWZ.
Izba stwierdziła, jak słusznie podnosił odwołujący, że w przedłożonych wyjaśnieniach
nie wykazano,
a nawet nie wskazano, iż cena ofertowa obejmuje składniki wynikające
z
wzoru umowy, które w miesięcznym wynagrodzeniu winien skalkulować wykonawca
składający ofertę:
1.
materiały do wykonywania czynności konserwacyjnych o których mowa w § 2, które
zgodnie z § 4 ust. 3 wzoru umowy, wykonawca zobowiązuje się dostarczać we
własnym zakresie, w ramach wynagrodzenia wynikającego z umowy;
Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 2 i 3 wzoru umowy są to: środki smarujące, wkładki topikowe,
drobne
elementy montażowe, takie jak: śruby, nakrętki, podkładki, pokrywy kaset
przyzywowych, tuleje gumowe, gałki i korki drzwi, wkręty zawleczki, nity, krótkie
odcinki przewodów elektrycznych oraz uzupełnienie oświetlenia w kabinach dźwigów
jak: żarówki (świetlówki) w oprawach oświetleniowych kabin, żarówki sygnalizacyjne,
bezpieczniki, kondensatory, diody do IA, układy R-C, materiały/urządzenia do
wykonania elektrycznych rocznych pomiarów rezystancji izolacji i skuteczności
działania urządzeń ochronnych, zaś na podstawie § 2 ust. 4 pkt 1 i 2 wzoru umowy
materi
ały do: czyszczenia i smarowania elementów platform (toru jezdnego
i
elementów ruchowych urządzenia), a także przeglądu zespołów i części platform,
dokonywania regulacji układu napędowego, kontaktów bezpieczeństwa oraz
elementów wchodzących w skład aparatury sterowej oraz do usuwania usterek
elektromechanicznych.
2.
dostawa, zamontowanie i
utrzymywanie w kabinach dźwigów aktywnych kart GSM do
łączności z pogotowiem dźwigowym, które całodobowo ma pełnić wykonawca
wybrany w postępowaniu (§ 5 ust. 2 wzoru umowy);
3.
koszty dojazdu wynikające z obowiązku stawienia się na miejscu awarii i podjęcia
czynności naprawczych w ciągu 1 godziny licząc od czasu zgłoszenia przez
zamawiającego (§ 4 ust. 6 i § 5 ust. 3 wzoru umowy);
Izba stwierdziła, iż brak uwzględnienia przez wykonawcę LIFTEC sp. z o.o. sp. k
kosztów wskazanych w punktach 1 - 3, pomimo ich istotności dla realizacji zamówienia, już
sam w sobie prowadzi do podważenia realności ceny zaoferowanej przez spółkę. Należy,
zgodnie z
zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego, brak uwzględnienia rzeczonych
kosztów wykonywania umowy, ocenić jako zmierzający do zaniżenia ceny ofertowej, która
w
związku z tym nie oddaje stanu rzeczywistego i nie została skalkulowana
z
uwzględnieniem całości przedmiotu zamówienia. Jedynie pobocznie należy odnieść się do
dowodu
– dwóch tabel szacowania, o treści sporządzone „wg kosztów/danych podanych
przez LIFTEC”, przedłożonych przed odwołującego i wskazać, że zaledwie częściowo
mogłyby one pomóc w ustaleniu racjonalnego poziomu konkretnych kosztów, gdyby nie fakt,
że wykonawca LIFTEC sp. z o.o. sp. k ofertujący cenę, której zarzucono wypełnienie
hipotezy art. 89 ust. 1 pkt 4 p.z.p., a także sam zamawiający nie wdali się w spór w tym
zakresie
. Zaś w związku z faktem, iż zamawiający nie zaoferował żadnej kalkulacji tych
kosztów, i takowa nie znajduje się w wyjaśnieniach spółki, kalkulacji odwołującego nie było
z
czym skonfrontować i nie zaszła potrzeba ich oceny pod kątem ustalenia istotnych
i spornych
elementów stanu faktycznego. W istocie bierność po stronie zmawiającego i braki
w wyjaśnieniach, skutkowały ostaniem się zarzutów w tym zakresie, ponieważ nie
zaoferowano nie tylko dowodów, ale nawet przekonujących twierdzeń na okoliczność
przeciwną – niezależnie od konkretnej wysokości nie wziętych pod uwagę kosztów, w świetle
zgromadzonego materiału dowodowego, spółka niewątpliwie nie osiągnęłaby żadnego zysku
z realizacji przedmiotowego zamówienia, a jest bardzo prawdopodobne, iż realizowałaby je
ze stratą. Nie okazało się jednak w tym stanie postępowania istotne dowiedzenie, jak duża
mogłaby to być strata. Okoliczność ta nie była również istotna przez pryzmat dyspozycji art.
90 ust. 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 p.z.p. Tym samym stwierdzenie wykonawcy, na ostatniej
stronie wy
jaśnień, iż miesięcznym kosztem wykonywania zamówienia jest praca jednego
konserwatora
– czyli 3 511,20 zł brutto, zaś wpływy wynosić będą 6 612,84 zł brutto, nie
może zostać zakwalifikowane jako wyliczenia wskazujące, iż cena została skalkulowana
w
sposób prawidłowy, a tym samym ujęto w niej wymagania zamawiającego określone
w
treści dokumentacji postępowania, a przede wszystkim nie uzasadnia zaoferowania przez
Liftec sp. z o.o. sp. k. wynagrodzenia na poziomie odbiegającym o 57,36 % od szacunkowej
wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, a także, iż nie
powodują, że wykonawca może zaoferować cenę niższą o 48,09 % od średniej
arytmetycznej ceny wszystkich czterech złożonych w postępowaniu ofert. Wyjaśnienia te
w
istocie świadczą o braku elementarnej, wymaganej w profesjonalnym obrocie staranności
po stronie wykonawcy, który skalkulował cenę nie biorąc pod uwagę żadnych kosztów, które
sumarycznie mogą całkowicie skonsumować dochód z realizacji umowy, a nawet
doprowadzić do realizacji go ze stratą lub przy pominięciu niektórych czynności wymaganych
przez zamawiającego.
Izba zbadała czynność zamawiającego polegającą na ocenie złożonych przez
wykonawcę wyjaśnień w korelacji z zarzutem zaniechania odrzucenia Liftec sp. z o.o. sp. k.,
gdyż przedmiotem odwołania może być czynność lub zaniechanie zamawiającego (art. 180
ust. 1 p.z.p.) i s
twierdziła, iż przedstawione wyjaśnienia, bez dowodów, wykazały, że
wykonawca Liftec sp. z o.o. sp. k. zaoferował cenę nierealną, niewiarygodną i nie
obejmującą całego zakresu zamówienia, co powoduje po stronie zamawiającego obowiązek
odrzucenia tejże oferty.
Ustosunkowując się do wniosku odwołującego zawartego w odwołaniu
o
przeprowadzenie dowodu z wyjaśnień przedstawiciela odwołującego na okoliczność
rynkowych cen świadczenia przedmiotowej usługi, Izba oddaliła wniosek dowodowy
ponieważ dla rozstrzygnięcia sprawy w granicach zarzutów odwołania Izba w niniejszej
sprawie może oprzeć się wyłącznie na złożonych dokumentach, zaś okoliczności istotne
w tym zakresie
potwierdziły już złożone w postępowaniu oferty, w tym oferta złożona przez
odwołującego. Należy przy tym zauważyć, że o ile zrozumiała jest inicjatywa odwołującego
w zakresie szerszego
wyjaśnienia okoliczności faktycznych sprawy, o tyle potrzeba
przeprowadzenia dowodu powinna wynikać z ujawnienia się istotnych dla rozstrzygnięcia
i
spornych pomiędzy stronami okoliczności – w zakresie tezy dowodowej zaoferowanej przez
odwołującego, takie okoliczności w sprawie w stanie stwierdzonym w wyniku analizy
zgromadzonych dokumentów – w szczególności zaś wyjaśnień co do ceny Liftec sp. z o.o.
sp. k.
nie występowały.
Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 192 ust. 1 p.z.p., orzeczono jak
w
sentencji. Zgodnie bowiem z treścią art. 192 ust. 2 p.z.p. Izba uwzględnia odwołanie, jeżeli
stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na
wynik postępowania o udzielenie zamówienia. Potwierdzenie części zarzutów wskazanych
w
odwołaniu powoduje, iż w przedmiotowym stanie faktycznym została wypełniona hipoteza
normy prawnej wyrażonej w art. 192 ust. 2 p.z.p.
W zakresie kosztów postępowania orzeczono, na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 p.z.p.
w zw. z
§ 3 pkt. 1 i § 5 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca
2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238 ze
zm.) zaliczając na poczet kosztów postępowania uiszczony przez odwołującego wpis,
a
także nakazując zamawiającemu dokonanie zwrotu odwołującemu kosztów postępowania
odwoławczego, w postaci zwrotu kosztów wpisu.
Izba nie uwzględniła wniosku odwołującego o zasądzenie kosztów postępowania
w
postaci wynagrodzenia pełnomocnika, gdyż do czasu zamknięcia rozprawy nie
przedłożono na tę okoliczność żadnego dokumentu. Wskazać przy tym należy, iż zgodnie
z
literalnym brzmieniem § 3 pkt. 2 lit b ww. rozporządzenia, do kosztów postępowania
odwoławczego zalicza się uzasadnione koszty stron postępowania odwoławczego,
w
wysokości określonej na podstawie rachunków przedłożonych do akt sprawy, obejmujące
w szcze
gólności koszty związane z wynagrodzenie pełnomocników, jednak nie wyższe niż
kwota 3 600,
00 zł. Zatem w tym zakresie Izba orzeka w oparciu o szczególne regulacje,
wprowadzone do systemu prawa na potrzeby
postępowania przed Krajową Izbą
Odwoławczą, które wymagają nie tylko złożenia formalnego wniosku i odwołania się do
maksymalnej kwoty wynikającej z treści przedmiotowego rozporządzenia, bowiem
warunkiem uwzględnienia wniosku jest przedłożenie do akt sprawy rachunku, dowodu
poniesienia uzasadnionych kosztów strony, zaś w przypadku braku lub niemożliwości
przedłożenia rachunku, Izba nie ma podstaw do uwzględnienia wniosku o zasądzenie
kosztów wynikających z § 3 pkt. 2 lit. a ww. rozporządzenia (por. postanowienie
KIO z 26.03.2014 r. o sygn. akt KIO 490/14, wyrok KIO z 09.09.2014 r. o sygn. akt
KIO 1761/14).
Przewodniczący:
………………………………...
1.
uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru
oferty najkorzystniejszej, powtórzenie czynności badania i oceny ofert, w tym
odrzucenie na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 p.z.p. oferty
wykonawcy LIFTEC sp. z o.o. sp. k. z
siedzibą w Swarzędziu, dokonanie wyboru oferty
najkorzystniejszej spośród ofert niepodlegających odrzuceniu.
2.
Ko
sztami postępowania odwoławczego obciąża zamawiającego Towarzystwo
Budownictwa Społecznego Wrocław sp. z o.o. i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę w wysokości
7 500
zł 00 gr (słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy), uiszczoną
przez Zakłady Techniki Dźwigowej Techlift sp. z o.o. tytułem wpisu od odwołania,
2.2.
zasądza od Towarzystwa Budownictwa Społecznego Wrocław sp. z o.o. na rzecz
Zakładów Techniki Dźwigowej Techlift sp. z o.o. kwotę w wysokości 7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy), stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego poniesione z tytułu zwrotu kosztów uiszczonego
wpisu.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1579 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do
Sądu Okręgowego we Wrocławiu.
Przewodniczący:
………………………………...
U z a s a d n i e n i e
do wyroku z dnia 17 stycznia 2018 r. w sprawie o sygn. akt KIO 23/18
Zamawiający Towarzystwo Budownictwa Społecznego Wrocław sp. z o.o. z siedzibą
we Wrocławiu prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn. „Usługi
w zakresie wykonywania konse
rwacji dźwigów osobowych zamontowanych w budynkach
mieszkalnych TBS Wrocław Sp. z o.o. we Wrocławiu oraz całodobowego dyżuru
pogotowania dźwigowego i usuwania usterek technicznych”, o numerze postępowania
nadanym przez zamawiającego ZT.360.1.2017.GK, o ogłoszeniu o zamówieniu publicznym
opublikowanym w
Biuletynie Zamówień Publicznych 29.11. 2017 r. pod numerem 623985-N-
2017, podzielone na dwie części (dwa zadania), dalej zwane jako „postępowanie”.
Izba ustaliła, że postępowanie prowadzone jest w trybie przetargu nieograniczonego
o wartości poniżej kwot określonych w przepisach wydanych na podstawie
art. 11 ust. 8
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2017 r., poz. 1579 ze zm.
), dalej jako „p.z.p.”
W dniu 27 grudnia 2017 r. z
amawiający przekazał wykonawcom uczestniczącym
w
postępowaniu informację o wyborze najkorzystniejszej oferty, zaś 2 stycznia 2018 r.
odwołanie wobec czynności i zaniechań zamawiającego w postępowaniu, w zakresie
części 1 – zadania nr 1, wniósł wykonawca Zakłady Techniki Dźwigowej Techlift sp. z o.o.
z
siedzibą we Wrocławiu, ul. Jana Długosza 3 lok. A, 51 – 162 Wrocław, dalej zwany jako
„odwołujący”.
W odwołaniu, zgodnie z dyspozycją art. 180 ust. 3 p.z.p., zarzucono zamawiającemu
naruszenie (pisownia oryginalna): art. 89 ust. 1 pkt 4 PZP w zw. z art. 90 ust. 3 PZP poprzez
zaniechanie odrzucenia oferty Liftec Sp. z o.o. Spółka komandytowa złożonej w ramach
zadania nr 1 w sytuacji, gdy wskazana w ofercie cena jest rażąco niska.
W związku z powyższym odwołujący wniósł o:
1)
unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty;
2)
nakazanie z
amawiającemu ponownego badania i oceny oferty LIFTEC sp. z o.o. sp.
k. w ramach z
adania nr 1, względnie nakazanie zamawiającemu odrzucenia oferty
LIFTEC sp. z o.o. sp. k.
jako zawierającej rażąco niską cenę;
3)
nakazanie z
amawiającemu ponownego wyboru najkorzystniejszej oferty w ramach
zadania nr 1;
4)
zasądzenie na rzecz odwołującej zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów
zastępstwa według norm przepisanych.
Uzasadnia
jąc swoje stanowisko odwołujący zacytował pkt IV ust. 1 i 2 Specyfikacji
Istotnych Warunków Zamówienia (dalej jako „SIWZ”) postępowania: Przedmiotem
zamówienia jest wykonywanie konserwacji dźwigów osobowych zamontowanych
w
budynkach mieszkalnych stanowiących własność zamawiającego, położonych we
Wrocławiu przy ul. Wojanowskiej nr 2 - 84, ul. Rodzynkowej nr 1 - 5, 2 - 14, Daktylowej 1 - 5
ul.
Świstackiego 5 - 13, ul. Bytomskiej 1 - 5, ul. Kasztelańskiej nr 13 - 21, ul. Krzywoustego
nr
285, pochyłych platform schodowych zamontowanych w budynkach mieszkalnych we
Wrocławiu przy ul. Krępickiej nr 44 i 46, ul. Brzezińskiej nr 21 i 33, ul. Dolnobrzeskiej nr 28,
ul. Górniczej nr 50 oraz usługi całodobowego pogotowia dźwigowego przeznaczonego do
uwalniania ludzi i usuwania usterek technicznych.
W wyżej wymienionych budynkach mieszkalnych zamontowane są następujące urządzenia:
1)
dźwigi osobowe O RONA - 55 urządzeń;
2)
dźwigi osobowe KONE - 5 urządzeń;
3)
dźwigi osobowe PILAWA - 8 urządzeń;
4)
dźwig osobowy VIMEC - 1 urządzenie;
5)
platformy schodowe KLEIDIENST -
2 urządzenia;
6)
platformy schodowe GARA VENTA -
4 urządzenia.
Zamawiający dokonał podziału zamówienia na części i z uwagi na fakt, że odwołanie
odnosi się do zadania 1, odwołujący zaznaczył, iż zgodnie z pkt IV ust. 3 SIWZ zadanie nr
1
obejmuje: 1) wykonywanie konserwacji dźwigów osobowych zamontowanych w budynkach
mieszkalnych we Wrocławiu przy ulicach: Wojanowskiej nr 2 - 84, Rodzynkowej nr 1 – 5, 2 -
14, Daktylowej nr 1 -
5; 2) wykonywanie usługi całodobowego pogotowia dźwigowego
przeznaczonego do uwalniania ludzi i usuwania usterek technicznych. Na dowód
powyższego oraz na okoliczność „określenia zakresu i złożoności usługi” odwołujący
wskazał dokumentację postępowania – SIWZ wraz ze wzorem umowy. Odwołujący
zaznaczył również, iż w wyżej wymienionych budynkach zamontowane są dźwigi osobowe
ORONA łącznie 55 urządzeń - szczegółowy wykaz dźwigów wraz z określeniem parametrów
technicznych stanowił załącznik nr 1 do SIWZ.
Następnie odwołujący podniósł, iż na potrzeby sfinansowania zamówienia
publicznego
będącego przedmiotem postępowania zamawiający, zgodnie z informacją
z otwarcia ofert
ze strony internetowej zamawiającego, zamierzał przeznaczyć następujące
kwoty:
1)
na część zamówienia oznaczoną jako zadanie nr 1: brutto 280 843.20 zł;
2)
na część zamówienia oznaczoną jako zadanie nr 2: brutto 92 897,28 zł.
W dalszej kolejności uzasadnienia odwołujący wskazał na oferty złożone
w
postępowaniu:
nr 1 wykonawcy LIFTEC sp. z o.o. sp. k.
z ceną oferty brutto w wysokości
119 750,40
zł,
nr 2 wykonawcy Schindler Polska sp. z o.o.
z ceną oferty brutto w wysokości
249
480,00 zł,
nr 3 wykonawcy
Zakład Techniki Dźwigowej Techlift sp. z o.o. z ceną oferty brutto
w
wysokości 225 715,20 zł,
nr 4 wykonawcy LIFT SYSTEM S.C.
z ceną oferty brutto w wysokości 327 888,00 zł,
konkludując, iż w średnia arytmetyczna cen wszystkich złożonych ofert wyniosła
230 708,40
zł, podczas gdy oferta wykonawcy LIFTEC sp. z o.o. sp. k. zawierała cenę na
poziomie 119 750,40 z
ł.
Ponadto odwołujący zacytował art. 90 ust. 1a p.z.p. i zauważył, iż na gruncie
przedmiotowej sprawy, w przypadku obu wskaźników tj. wartości zamówienia oraz średniej
arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert cena oferty wykonawcy LIFTEC sp. z o.o.
sp. k.
jest zdecydowanie niższa od wskazanych w p.z.p. 30% - jak wynika z powyższego
zestawienia różnica pomiędzy ceną ofertową LIFTEC sp. z o.o. sp. k., a średnią wartością
wszystkic
h złożonych ofert wynosi 48,09%, z kolei różnica pomiędzy ceną ofertową LIFTEC
sp. z o.o. sp. k.,
a szacunkową wartością zamówienia wynosi 57,36%.
Wobec powyższego, w ocenie odwołującego, zamawiający był zobowiązany
(a nie tylko uprawniony) do wezwania wykonawcy LIFTEC sp. z o.o. sp. k. o udzielenie
wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny, stosownie do treści art.
90 ust. 1
p.z.p. Odwołujący dodał również, iż swoje obawy co do ceny zaoferowanej przez
wykonawcę LIFTEC sp. z o.o. sp. k. wskazał w piśmie do zamawiającego z dnia
11 grudnia
2017 r. na które nie otrzymał odpowiedzi – dowód - pismo z 11.12.17 na
o
koliczność wskazywania konieczności zbadania oferty LIFTEC sp. z o.o. sp. k. pod kątem
rażąco niskiej ceny. Następnie stwierdzono, że na wskazane pismo nie otrzymano
odpowiedzi, jak też w zawiadomieniu o wyborze najkorzystniejszej oferty zamawiający nie
za
mieścił informacji czy badał ofertę wykonawcy LIFTEC sp. z o.o. sp. k. pod kątem rażąco
niskiej ceny i czy udzielono odpowiedzi na takowe wezwanie. Ponadto odwołujący dodał, że
wpierw uzyskał ustną informację od zamawiającego w przedmiocie wezwania do wyjaśnień
wykonawcy wybranego jako najkorzystniejszego w postępowaniu w zakresie zadania 1,
a
następie, dnia 2 stycznia 2018 r., zamawiający udostępnił odwołującemu treść tychże
wyjaśnień.
W ocenie odwołującego treść złożonych przez wykonawcę LIFTEC sp. z o.o. sp. k.
wyjaśnień w zakresie kalkulacji ceny ofertowej nie pozwala na przyjęcie, iż wykonawca ten
w
swojej ofercie nie zawarł rażąco niskiej ceny.
Dalej argumentowano, iż w myśl art. 90 ust. 2 p.z.p. obowiązek wykazania, że oferta
nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy, zaś zgodnie z art.
89 ust 1 pkt 4 p.z.p.
zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera rażąco niską cenę lub koszt
w
stosunku do przedmiotu zamówienia. W sytuacji zatem kiedy wykonawca nie udziela
stosownych wyjaśnień albo wyjaśnienia te nie pozwalają na przyjęcie, że badana oferta nie
zawiera rażąco niskiej ceny, oferta taka powinna zostać odrzucona. Na poparcie swojego
stanowiska odwołujący zacytował fragment orzeczenia Krajowej Izby Odwoławczej
z 24.08.2017 r., sygn. a
kt KIO 1637/17 oraz część wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie
z 23.09.2009 r., sygn. akt XII Ga 88/09.
Odwołujący wskazał ponadto, iż pomimo tego, że ciężar udowodnienia, że cena
ofertowa nie jest rażąco niska spoczywa na wykonawcy, to odwołujący podnosi, iż z uwagi
na aktualną sytuację rynkową, nie jest możliwe, aby wykonawca LIFTEC sp. z o.o. sp. k.
zrealizował przedmiotowe zadanie w sposób należyty, uwzględniający jego kompleksowy
charakter, a nade wszystko wymogi przewidziane powszechnie obowiązującymi przepisami
prawa, za cenę wskazaną w ofercie – twierdzenia te poparto fragmentem wyroku Izby z dnia
4.09.2017 r. sygn. akt. KIO 1573/17.
W dalszej części uzasadnienia zarzutu odwołujący argumentował, iż wykonawca
LIFTEC sp. z o.o. s
p. k. wskazał cenę ofertową za wykonanie zadania 1 w kwocie
119 750,40
zł brutto, zaś usługa świadczona ma być przez okres 24 miesięcy, co oznacza że
miesięczny koszt świadczenia takiej usługi wynosi zaledwie 4 989,60 zł brutto. Odwołujący
przypomni
ał też, iż przedmiotem zadania 1 jest świadczenie usługi konserwacji aż
55
dźwigów osobowych oraz całodobowego pogotowia dźwigowego przeznaczonego do
uwalniania ludzi i usuwania usterek technicznych. Oznacza to,
w ocenie odwołującego, że
wykonawca musi być gotowy choćby do tego, aby w sytuacjach alarmowych, które wystąpić
mogą o każdej porze dnia, każdego dnia, będzie zobowiązany do usunięcia powstałych
usterek czy też do umożliwienia wydostania się z dźwigu osobom, które z przyczyn
technicznych nie mogą tego zrobić bez pomocy specjalisty. Wszystko to winno być
skalkulowane w ofercie wykonawcy.
Odwołujący zwrócił przy tym uwagę na obowiązki, jakie zamawiający we wzorze
umowy dla zadania 1 stanowiącym załącznik do SIWZ zastrzegł dla wykonawcy tj., że:
1)
w
ykonawca zobowiązuje się utrzymywać dźwigi w ruchu oraz w stanie technicznym
zapewniającym niezawodność i bezpieczeństwo pracy (§ 4 ust. 1 wzoru umowy);
2)
wykonawca
zobowiązuje się, iż ze strony wykonawcy czynności konserwacyjne
i p
ogotowia dźwigowego wykonywane będą przez pracowników wykonawcy, którzy
posiadają wymagane przepisami prawa uprawnienia do obsługiwania urządzeń
dźwigowych (§ 4 ust. 2 wzoru umowy);
3)
m
ateriały do wykonywania czynności konserwacyjnych, o których mowa
w
§ 2 wykonawca zobowiązuje się dostarczać we własnym zakresie, w ramach
wynagrodzenia określonego w § 9 niniejszej umowy (§ 4 ust. 3 wzoru umowy);
4)
w
ykonawca zobowiązuje się do stawienia na miejscu awarii i podjęcia czynności
naprawczych w ciągu 1 godziny od chwili powiadomienia przez zamawiającego
w godz. 8.00 - 16.00 o
niesprawności dźwigów (§ 4 ust 6 wzoru umowy);
5)
w
ykonawca zobowiązuje się, w ramach wynagrodzenia określonego w § 9 niniejszej
umowy, do
dostarczenia i zamontowania i utrzymywania w kabinach dźwigów
aktywnych kart GSM
do łączności z pogotowiem dźwigowym (§ 5 ust 2 wzoru
umowy);
6)
w
przypadku zgłoszenia o niesprawności dźwigu związanego z uwolnieniem ludzi
uwięzionych w kabinie, wykonawca zobowiązuje się dojechać pod wskazany adres
w
ciągu 1 godziny licząc od czasu przyjęcia zgłoszenia (§ 5 ust. 3 wzoru umowy);
7)
w przypadkach awarii urządzenia wykonawca zobowiązany jest:
a)
unieruchomić dźwig i zabezpieczyć go przed dostępem osób trzecich
w
wypadku stwierdzenia stanu zagrożenia dla ludzi i mienia,
b)
niezwłocznie, lecz nie później niż w ciągu godziny poinformować
zamaw
iającego o unieruchomieniu dźwigu i jego przyczynie (§ 6 wzoru umowy);
Dowód – dokumentacja postępowania, w szczególności SIWZ wraz ze wzorem umowy, na
okoliczność zakresu i złożoności usługi.
Odwołujący podkreślił również, iż w zakresie czynności konserwacyjnych, zgodnie
z
rozporządzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 29 października
2003
r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji
niektórych urządzeń transportu bliskiego (Dz. U. z 2003 r., nr 193, poz. 1890), dźwigi
osobowe powinny być poddawane przeglądom konserwacyjnym co 30 dni. Przedmiotem
niniejszego zamówienia jest konserwacja aż 55 dźwigów osobowych, do tego dochodzą
jeszcze coroczne badania okresowe, których koszt również winien być przez wykonawców
uwzględniony w ich ofertach. Zaś wszystkie czynności objęte przedmiotowym zamówieniem
powinny być wykonywane przez odpowiednich specjalistów mających przewidziane prawem,
ale także SIWZ, uprawnienia do wykonywania takich czynności - zgodnie z treścią warunku
udziału w postępowaniu dotyczącego zdolności technicznej lub zawodowej –
pkt VII ust. 1.2 pkt b) SIWZ.
Odwołujący dodał, że stosownie do treści art 29 ust 3a p.z.p. zamawiający wymagał
zatrudnienia przez wykonawcę lub podwykonawcę na podstawie umowy o prace,
w
rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r.
poz. 1666 ze zm.), osób wykonujących w trakcie realizacji zamówienia nw. czynności:
1)
konserwacyjne dźwigów i usuwania usterek technicznych;
2)
uwalniania
ludzi uwięzionych w kabinach.
Dowód – dokumentacja postępowania, w szczególności SIWZ wraz ze wzorem umowy, na
okoliczność zakresu i złożoności usługi.
W ocenie odwołującego na rynku wrocławskim, na którym ma być realizowane
zamówienie, średnie wynagrodzenie takiego pracownika - konserwatora z wyżej
wymienionymi uprawnieniami oscyluje wokół kwoty 3500,00 zł brutto (w tym miejscu
wskazuje się przeciętne wynagrodzenie konserwatora, ale w zależności od pracodawcy
może być ono nawet dwukrotnie wyższe), jednak należy do tego doliczyć jeszcze
odpowiednie dodatki, które będą zwiększać średnie wynagrodzenie konserwatora. W tym
miejscu zacytowano fragment orzeczenia Izby z dnia 16.06.2017 r. sygn. akt 1074/17.
Odwołujący kontynuował myśl, iż do samego wynagrodzenia konserwatora powiększonego
o koszty pracodawcy, ponadto
należy doliczyć koszty niezbędnych materiałów oraz paliwa
i
inne koszty związane z eksploatacją pojazdów tak, aby wykonawca mógł dotrzeć do
miejsca, w którym świadczone mają być usługi (przy uwzględnieniu comiesięcznych
przeglądów, docierania na miejsce awarii etc.).
W dalszej kolejności odwołujący zarzucił, iż w wyjaśnieniach wykonawca LIFTEC
sp. z o.o. sp. k.
przemilczała kwestię, jaka ilość urządzeń konserwowanych jest przez spółkę
– ograniczając się do stwierdzenia, że „obecna ilość urządzeń konserwowanych przez firmę
w oddziale oraz planowane kolejne 75 szt. (TBS) nie spowoduje wzrostu zatrudnienia".
W
ocenie odwołującego fakt ten został przemilczany, ponieważ podanie tej liczy rzutowałoby
na ocen
ę, czy spółka ma rzeczywiście niezbędną liczbę pracowników do realizowania
przedmiotu umowy.
Odwołujący podniósł, iż wykonawca LIFTEC sp. z o.o. sp. k. sam wyjaśnił, że
zatrudnia je
dynie dwóch konserwatorów oraz pomocnika konserwatora. Przypomnieć przy
ty
m należy, zdaniem odwołującego, że pomocnik konserwatora nie będzie mógł wykonywać
czynności konserwacyjnych, ponieważ nie ma stosownych kwalifikacji. Wobec tego LIFTEC
sp. z o.o. sp. k.
będzie mogła korzystać jedynie z dwóch swoich pracowników. Jeden
kons
erwator może miesięcznie wykonywać czynności konserwacyjne (kompleksowe) dla
około 100 dźwigów, co już sugeruje że przy większej liczbie urządzeń konserwowanych
przez LIFTEC sp. z o.o. sp. k. wykonawca ten
może nie dysponować odpowiednią ilością
pracowników. Odwołujący kontynuował, iż dysponując jedynie dwoma pracownikami
z
odpowiednimi uprawnieniami nie jest możliwe realizowanie usługi (nie mówiąc już
o realizowaniu innych kont
raktów) w zgodzie z przepisami kodeksu pracy, z uwagi na
konieczność pełnienia ciągłych dyżurów na wypadek zdarzeń alarmowych - wchodzi to
w
zakres zamówienia, a wykonawca w krótkim odstępie czasu obowiązany jest do dotarcia
na miejsce i usunięcia awarii lub umożliwienia wydostania się osób z dźwigu. Przy dwóch
pracownikach oznacza to
, że pracownicy pełniliby dyżury przez 15 dni w miesiącu, co
zdecydowanie pozosta
je w sprzeczności z przepisami kodeksu pracy. Odwołujący zwrócił,
przy tym uwagę na fakt, że wykonawca LIFTEC sp. z o.o. sp. k. wyznaczył do realizacji
dwóch zadań tylko jednego konserwatora, co oznacza, że musiałby on pełnić dyżur ciągły.
Nie jest zatem możliwe, zdaniem odwołującego, iż przy takich zasobach kadrowych,
realizowanie umowy w zgodzie z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa.
Następnie odwołujący podkreślił, że z uwagi na fakt, iż zatrudniony na umowie
o
pracę konserwator może średnio świadczyć usługi konserwacyjne w stosunku do około
100 dźwigów, tak aby zachowane były wymogi przewidziane powszechnie obowiązującymi
przepisami prawa tj. czynności dokonuje osoba mająca stosowne uprawnienia i dokonuje ich
w odpowiednich odstępach czasu, dociera na miejsce zdarzenia w zakreślonym przez
z
amawiającego przedziale czasowym, to przy wskazanej przez LIFTEC sp. z o.o. sp. k.
cenie zaledwie 4 989,60 zł brutto nie jest możliwe należyte realizowanie usługi, przy
zachowaniu odpowiednich jej s
tandardów, z zachowaniem przez wykonawcę odpowiedniego
zysku. Co
więcej, w ocenie odwołującego, wskazane przez wykonawcę LIFTEC sp. z o.o. sp.
k.
ilości godzin przewidziane na realizację umowy nie zawierają w żadnym wypadku czasu,
jakie rzetelny wykonawca powinien założyć na usuwanie ewentualnych usterek i awarii, które
znacznie zwiększają koszty kontraktu. W ocenie odwołującego wykonawca LIFTEC sp. z o.o.
sp. k.
nie uwzględnił również kosztów materiałów eksploatacyjnych, których obowiązek
ponoszenia również spoczywa na wykonawcy, a podane przez tego wykonawcę wyjaśnienia
co do wynagrodzenia pracowników nie uwzględniają kosztów pracodawcy i dodatkowych
dyżurów – dowód: wyjaśnienia LIFTEC sp. z o.o. sp. k. z 13.12.2017 r., na okoliczności
niewykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny i wyjaśnienia przedstawiciela
odwołującego się na okoliczność rynkowych cen świadczenia przedmiotowej usługi.
Z przytoczonych powyżej okoliczności faktycznych w ocenie odwołującego wynika
zatem, że cena zaoferowana w ramach zadania 1 przez wykonawcę LIFTEC sp. z o.o. sp. k.
jest nierealistyczna i niewiarygodna,
w porównaniu do cen rynkowych podobnych zamówień
i
innych ofert złożonych w toku postępowania. Nie jest możliwe świadczenie przedmiotowej
usługi zgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa, w zgodzie z warunkami
określonymi przez zamawiającego w SIWZ tj. przy zachowaniu odpowiednich standardów
świadczenia usługi, w tym także czasów reakcji na mogące wystąpić w przyszłości zdarzenia
takie jak awarie i konieczność umożliwienia wydostania się z dźwigu osobom, które się
w
nim znajdują. Z uwagi na realia rynku, ale także na bezpieczeństwo osób korzystających
z
dźwigów należy przyjąć, że oferta wykonawcy LIFTEC sp. z o.o. sp. k. zawiera rażąco
niską cenę, a jako taka winna zostać przez zamawiającego odrzucona.
D
ziałając w imieniu i na rzecz zamawiającego odpowiedź na odwołanie w formie
pisemnej
wniósł pełnomocnik strony wskazując, iż zamawiający wnosi o oddalenie odwołania
w całości i obciążenie odwołującego kosztami postępowania odwoławczego, w tym kosztami
wynagrodzenia pełnomocnika.
Tak określone, na podstawie art. 180 ust. 3 p.z.p., zarzuty i stanowiska stron
zakreśliły zakres sporu objętego kognicją Krajowej Izby Odwoławczej w ramach
przedmiotowego postępowania. Zgodnie bowiem z art. 192 ust. 7 p.z.p. Izba nie może
orzekać co do zarzutów, które nie zostały podniesione w odwołaniu, a zatem a contrario
musi orzec co do tych zarzutów, które w odwołaniu zostały zawarte.
Izba jest zatem związana przedstawionymi zarzutami i co do zasady nie może
orzekać w zakresie szerszym niż wskazano w odwołaniu, co jednak nie oznacza związania
Izby podstawą prawną wskazaną przy dokonywaniu kwalifikacji naruszenia prawa przez
zamawiającego. Izba jest zatem uprawniona do orzekania w sytuacji, gdy okoliczności
faktyczne podniesione w zarzutach odwołania, a także opis czynności lub zaniechania
Zamawiającego wskazują na faktyczne naruszenie przepisów ustawy i nie budzą
jakichkolwiek wątpliwości (vide wyrok KIO z 26.04.2012 r., sygn. akt KIO 711/12).
Zakres kognicji Krajowej Izby Odwoławczej i związanie go bezpośrednio z zarzutami,
które odwołujący stawia zachowaniu zamawiającego był wielokrotnie potwierdzany przez
orzecznictwo samej Izby (tak KIO w wyrokach: z 08.12.2015 r., sygn. akt KIO 2598/15;
z 09.09.2016 r., sygn. akt
KIO 1610/16) jak i Sądów powszechnych i Sądu Najwyższego
(tak
Sąd Najwyższy w Uchwale z dnia 17 lutego 2016 r. w sprawie o sygn. akt
III CZP 111/15).
Izba nie dopuściła do udziału w postępowaniu odwoławczym wykonawcy LIFTEC
sp. z o.
o. sp. k. z siedzibą w Swarzędzu, ul. Księżycowa 15/2 62-020 Swarzędz. Zgłoszenie
przystąpienia do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego, datowane na
dz
ień 08.01.2018 r., okazało się nieskuteczne. Zgodnie z art. 185 ust. 2 p.z.p. in fine,
zgłoszenie przystąpienia doręcza się Prezesowi Izby w jednej z form przewidzianych
w dyspozycji tego przepisu
– pisemnej opatrzonej podpisem (którą przepis nazywa „postacią
papierową”) albo elektronicznej, opatrzonej kwalifikowanym podpisem elektronicznym, a jego
kopię przesyła się zamawiającemu oraz wykonawcy wnoszącemu odwołanie. Zgodnie
z
informacją otrzymaną od zamawiającego, potwierdzoną w aktach sprawy, kopia odwołania
została przekazana drogą elektroniczną wykonawcom uczestniczącym w postępowaniu
o
udzielenie zamówienia publicznego w dniu 03.01.2018 r., zatem dnia 08.01.2018 r. mijał
termin na skuteczne przekazanie przystąpienia, które w wymaganej wskazaną normą formie
pisemnej
zostało doręczone Izbie dnia 10.01.2018 r. Ponadto do przystąpienia nie dołączono
dokumentów potwierdzających umocowanie pana P. K. do składania oświadczeń w imieniu
spółki.
Na rozstrzygnięcie Izby co do niedopuszczenia do udziału w postępowaniu
odwoławczym nie służy odrębny środek zaskarżenia. Z kolei, jak wynika z art. 196 ust.
5
p.z.p., orzeczenia Izby doręcza się wyłącznie stronom oraz uczestnikom postępowania
odwoławczego lub ich pełnomocnikom. Wykonawcy, którzy nie zgłosili skutecznie udziału
w
postępowaniu odwoławczym nie posiadają statusu uczestnika postępowania, zatem
w
myśl przywołanego unormowania, nie ma obowiązku doręczenia im orzeczenia Izby.
Krajowa Izba Odwoławcza, po przeprowadzeniu rozprawy w przedmiotowej
sprawie, po zapoznan
iu się ze stanowiskami przedstawionymi w odwołaniu,
odpowiedzi na odwołanie, konfrontując je z zebranym w sprawie materiałem
dowodowym, w tym z dokumentacją postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego przedstawioną w kopii uwierzytelnionej przez zamawiającego,
w
szczególności z postanowieniami ogłoszenia o zamówieniu oraz postanowieniami
siwz, po wysłuchaniu oświadczeń, jak też stanowisk stron złożonych ustnie do
protokołu w toku rozprawy, gdzie odwołujący i zamawiający podtrzymali stanowiska
przedstawione pisemnie:
W pierwszej kolejności Izba ustaliła, iż niniejsza sprawa, w zakresie zarzutów
podniesionych przez odwołującego, mieści się w zakresie przedmiotowym ustawy p.z.p. i że
odwołanie, które ją zainicjowało zostało wniesione przez podmiot uprawniony i dotyczy
materii określonej w art. 179 ust. 1 p.z.p. oraz art. 180 ust. 2 pkt 6 p.z.p., a więc podlega
kognicji Krajowej Izby Odwoławczej, w szczególności na kanwie wykładni pojęcia wyboru
oferty najkorzystniejszej dokonanej przez Sąd Najwyższy – zarzuty odwołania od wyboru
najkorzystniejszej oferty, o którym mowa w art. 180 ust. 2 pkt 6 p.z.p. mogą obejmować
także zaniechanie wykluczenia wykonawcy, który złożył ofertę wybraną przez
zamawiającego lub zaniechanie odrzucenia oferty, która powinna podlegać odrzuceniu.
(tak
Sąd Najwyższy w Uchwałach z dnia 17 listopada 2017 r. o sygn. akt III CZP 56/17 oraz
sygn. akt III CZP 58/17).
Ponadto Izba ustaliła, że odwołanie podlega rozpoznaniu na podstawie art. 187 ust.
1
p.z.p. i że nie została wypełniona żadna z przesłanek, o których stanowi art. 189 ust.
2
p.z.p., a których stwierdzenie skutkowałoby odrzuceniem odwołania i odstąpieniem od
badania meritum sprawy.
Przystępując do rozpoznania odwołania, Izba zobowiązana była do oceny
wypełnienia materialnoprawnych przesłanek z art. 179 ust. 1 p.z.p., co warunkuje możliwość
skorzystania ze środków ochrony prawnej przez odwołującego.
Jak podniósł odwołujący działania i zaniechania zamawiającego wskazane
w
odwołaniu, które pozostają w sprzeczności z przepisami p.z.p., są przyczyną powstania po
stronie odwołującego szkody, gdyby bowiem zamawiający kierował się przepisami p.z.p., to
oferta wykonawcy LIFTEC sp. z o.o. sp.
k. w zakresie zadania nr 1, musiałaby zostać
odrzucona jako zawierająca rażąco niską cenę, zaś oferta odwołującego zostałaby wybrana
jako najkorzystniejsza.
Izba stwierdziła, iż oferta odwołującego została sklasyfikowana na drugiej pozycji
rankingu oceny ofert w ramach zadania nr 1 postępowania, a także iż odwołujący wykazał,
a
zamawiający nie zakwestionował interesu odwołującego w uzyskaniu zamówienia,
przejawiającego się możliwością poniesienia przez odwołującego szkody, w wyniku
naruszenia przez zamawiającego przepisów p.z.p.
Izba dokonała oceny stanu faktycznego ustalonego w sprawie mając na uwadze
art.
192 ust. 2 p.z.p., który stanowi, że: "Izba uwzględnia odwołanie, jeżeli stwierdzi
naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik
postępowania o udzielenie zamówienia".
Uwzględniając zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w szczególności
ustalenia poczynione na podstawie dokumentacji postępowania dostarczonej przez
zamawiającego oraz zważając na okoliczności faktyczne podniesione w odwołaniu, Izba
stwierdziła, iż sformułowane przez odwołującego zarzuty znajdują częściowe oparcie
w ustalonym stanie faktycznym i
prawnym, a tym samym rozpoznawane odwołanie zasługuje
na uwzględnienie w zakresie zarzutu naruszenia przez zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt
4 w zw. z art. 90 ust. 3 p.z.p., poprzez zaniechanie odrzucenia oferty LIFTEC sp. z o.o.
sp. k.
złożonej w ramach zadania nr 1 w sytuacji, gdy wskazana w ofercie cena jest rażąco
niska.
Izba stwierdziła naruszenie przez zamawiającego przepisów ustawy, które ma istotny
wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, bowiem konsekwencją
zaniechania zamawiającego jest wybór jako najkorzystniejszej oferty, która zawiera rażąco
niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. Wobec potwierdzenia się okoliczności
faktycznych ujętych w treści uzasadnienia odwołania, twierdzenia w zakresie tych
okoliczności podnoszone przez zamawiającego Izba uznała za gołosłowne, zmierzające
wyłącznie do poprawy sytuacji procesowej strony i nie mogące uchylić obiektywnej
bezprawności zakwestionowanego przez odwołującego zaniechania odrzucenia oferty
wykonawcy LIFTEC sp. z o.o. sp.
k. Konsekwencją uwzględnienia odwołania jest nakazanie
zamawiającemu, w stosunku co do objętego zakresem zaskarżenia zadania nr 1
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego: unieważnienie czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej, powtórzenie czynności badania i oceny ofert, w tym odrzucenie na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 p.z.p. oferty wykonawcy LIFTEC sp. z o.o.
sp. k. z
siedzibą w Swarzędzu oraz dokonanie wyboru oferty najkorzystniejszej spośród ofert
niepodlegających odrzuceniu.
Ponadto, Izba -
zgodnie z żądaniem odwołania zawartym w petitum - zweryfikowała
czy zasadnym byłoby nakazanie zamawiającemu ponownego badania i oceny oferty
wykonawcy LIFTEC sp. z o.o. sp. k., w
szczególności na kanwie linii orzeczniczej
w przedmiocie
możliwości skierowania powtórnego wezwania do złożenia wyjaśnień co do
kalkulacji ceny, na podstawie art. 90 ust. 1 p.z.p.
Treść sentencji jest wynikiem braku stwierdzenia w sprawie występowania przesłanek
umożliwiających dokonanie czynności ponownego badania i oceny oferty, w tym wezwania
do złożenia wyjaśnień wykonawcy LIFTEC sp. z o.o. sp. k., bowiem treść obecnie
przedłożonego dokumentu wyjaśnień, opisanego w dalszej części uzasadnienia, a także
uchybienie przez wykonawcę obowiązkowi wynikającemu z art. 90 ust. 2 p.z.p.,
w
szczególności poprzez brak przedłożenia dowodów dla wykazania swoich twierdzeń, czy
brak sporządzenia chociażby zestawienia czy kalkulacji ceny, spowodowałoby, iż wynikiem
p
owtórnego wezwania wykonawca przedstawiłby całkiem nowy dokument.
Izba w składzie orzekającym w niniejszej sprawie popiera jednolite stanowisko
Krajowej Izby Odwoławczej i Sądów Okręgowych, iż nie ma przeszkód do ponownego
wez
wania wykonawcy do złożenia wyjaśnień, jeżeli pierwotne wyjaśnienia nie rozwiały
wątpliwości zamawiającego związanych z rażąco niską ceną, jednakże wyłącznie
w
przypadku kiedy pierwotnie przedłożone wyjaśnienia wymagają doprecyzowania czy
uszczegółowienia, zaś w ocenianym stanie faktycznym de facto wyceniono jedynie jeden
składnik ceny – wynagrodzenie konserwatora, wbrew wieloskładnikowemu, określonemu
przez zamawiającego przedmiotowi zamówienia. W ustalonym stanie faktycznym ponowne
wezwanie do złożenia wyjaśnień skutkowałoby przywróceniem wykonawcy terminu na
dokonanie czynności złożenia wyjaśnień i dowodów, co do sposobu kalkulacji ceny, gdyż
w
ocenie Izby przedłożony dokument z dnia 13.12.2017 r. takich wyjaśnień nie stanowi.
W sytuacji gdy
wykonawca składa wyjaśnienia ogólne, nierzeczowe, niepoparte faktami,
a
przede wszystkim nie odnoszące się do przedmiotu zamówienia, wbrew obowiązkowi
wynikającemu z art. 90 ust. 2 p.z.p., rozumianemu jako dołożenie należytej staranności, aby
na pierwsze wezwanie zamawiającego w sposób rzetelny wyjaśnić okoliczności, które
uzasadniają wysokość ceny jego oferty, ponowne wezwanie wykonawcy do
uszczegółowienia i skonkretyzowania ogólnikowych twierdzeń podanych wcześniej,
prowadziłoby bowiem do obejścia prawa i naruszenia zasady uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców. Zatem Izba stwierdziła, iż w ustalonym stanie rzeczy nie spełnione
pozostały przesłanki, które mogłyby skutkować ponownym wezwaniem do złożenia
wyjaśnień przez wykonawcę LIFTEC sp. z o.o. sp. k. i nakazała zamawiającemu odrzucenie
jego oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 p.z.p.
Przytaczając, zgodnie z wymaganiami art. 196 ust. 4 p.z.p., przepisy stanowiące
podstawę prawną zapadłego rozstrzygnięcia, wskazać należy, iż zgodnie z art. 90 ust. 3
p.z.p
. „Zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub dokonana
ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską
cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.” Wyjaśnienia, o których mowa w art.
90 ust. 3 p.z.p. zostały przez Ustawodawcę uregulowane w art. 90 ust. 1 p.z.p., gdzie
unormowano wezwanie do złożenia wyjaśnień określane przez pryzmat wątpliwości
zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z określonymi
wymaga
niami, w brzmieniu normy: „Jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części
składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą
wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie
z wymagan
iami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów,
zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących
wyliczenia ceny lub kosztu, w
szczególności w zakresie:
1)
oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla
wykonawcy, oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość
przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za
pracę albo minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy
z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U.
z 2017 r. poz. 847);
2)
pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.
3)
wynikającym z przepisów prawa pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym,
obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
4)
wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska;
5)
powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy.”, a także w art. 90 ust.
1a
p.z.p., gdzie w pkt 1 Ustawodawca określił przesłankę ex lege do wezwania wykonawcy
do złożenia wyjaśnień, o których mowa w art. 90 ust. 1 p.z.p., kwantyfikowaną procentową
różnicą pomiędzy ceną oferty wykonawcy, a wartością zamówienia z doliczonym podatkiem
od towarów i usług lub średnią arytmetyczną złożonych w postępowaniu ofert, chyba, że
zamawiający uzna, iż rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych i różnica co najmniej
30% pomiędzy ww. wartościami nie wymaga wyjaśnienia, zaś w pkt 2 art. 90 ust.1a p.z.p.
Ustawodawca określił fakultatywne wezwanie do złożenia wyjaśnień, wskazując, iż
w
przypadku gdy cena całkowita oferty jest niższa o co najmniej 30 % od wartości
zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, zaktualizowanej
z
uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu postępowania, w szczególności
w przypadku istotnej zmiany cen rynkowych, zamawiający może zwrócić się do wykonawcy
o
udzielenie wyjaśnień z art. 90 ust. 1 p.z.p.
Zatem wskazana w art. 90 ust. 3 ustawy p.z.p. sankcja odrzucenia
jest bezpośrednio
związana z procedurą wezwania, unormowaną w art. 90 ust. 1 i 1a p.z.p., a także
obowiązkiem wykonawcy wynikającym z art. 90 ust. 2 p.z.p. ”Obowiązek wykazania, że
oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy.”, którego
niewykonanie skutkuje odrzuceniem oferty również na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 p.z.p.,
gdyż z uwagi na treść art. 90 ust. 1 p.z.p. dopuszczalne jest odrzucenie oferty na podstawie
art. 89 ust. 1 pkt 4 p.z.p. -
który stanowi, iż „Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.” - w wyniku negatywnej oceny
przez zamawiającego otrzymanych wyjaśnień dotyczących istotnych części składowych ceny
oferty (vide wyrok z 31.05.2017 r. sygn. akt KIO 1001/17).
Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że w odpowiedzi na wezwanie
zamawiającego, wystosowane na podstawie art. 90 ust. 1 p.z.p., na wykonawcy ciąży
obowiązek wskazania elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny i sposobu
dokonania jej kalkulacji, a więc udowodnienia, że zaproponowana cena nie jest rażąco niska.
W
przypadku nie złożenia wyjaśnień lub złożenia wyjaśnień, których ocena wraz
z dostarczonymi dowod
ami potwierdza, że cena jest rażąco niska, zamawiający
zobowiązany jest do odrzucenia oferty wykonawcy, jako oferty zawierającej rażąco niską
cenę (art. 90 ust. 3 p.z.p.), ponadto konsekwencją oceny ceny jako rażąco niskiej jest
odrzucenie oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 p.z.p. (por. wyrok z 10.11.2016 r. sygn.
akt KIO 2043/16).
Ugruntowane orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej w zakresie wykładni art.
90 ust. 1 i 3
p.z.p. podkreśla, iż wykonawca w ramach swoich wyjaśnień co do sposobu
kalkulacji ceny
winien wskazać na te okoliczności, które stanowiły podstawę dokonanej
wyceny, bowiem na wykonawcy ciąży obowiązek (art. 90 ust. 2 p.z.p.) wykazania, że jego
oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. Informacje podawane w wyjaśnieniach powinny być
więc na tyle konkretne, aby możliwe było ich przełożenie na uchwytne i wymierne wartości
ekonomiczne, a także możliwa ich weryfikacja oraz ocena wiarygodności. Przy tym
w
ykonawcy biorący udział w postępowaniu, składający oferty mają prawo oczekiwać, że
złożone w postępowaniu oferty zostaną ocenione zgodnie z wyartykułowanymi w specyfikacji
istotnych warunków zamówienia wymaganiami oraz na podstawie ustawy, w poszanowaniu
zasad udzielania zamówień publicznych, zaś zamawiający wykona ciążące na nim ustawowe
obowiązki, gwarantując tym samym zabezpieczenie interesów uczestników procesu
udzielania zamówień publicznych. Zasada równego traktowania wykonawców wskazuje na
obowiązek jednakowego traktowania wykonawców bez ulg i przywilejów, zaś zasada
zachowania uczciwej kon
kurencji związana jest z obowiązkami jakie nakłada ustawodawca
na zamawiającego w czasie przygotowania i przeprowadzenia postępowania o udzielnie
zamówienia, w tym dokonania rzetelnej oceny ofert. (por. m.in. wyroki KIO: z 08.06.2017 r.
sygn. akt KIO 1021/17, z 20.04.2017 r. sygn. akt KIO 681/17, z 06.06. 2016 r. sygn. akt KIO
800/16).
Ponadto wypada zauważyć, iż celem postępowania wyjaśniającego, o którym mowa
w art. 90 ust. 1 i 1 a p.z.p.
, jest ustalenie faktów świadczących o tym, że zaoferowana przez
wyk
onawców cena jest realna, wiarygodna i zapewni prawidłowe wykonanie przedmiotu
zamówienia - procedura wyjaśniająca musi zmierzać do wyjaśnienia sposobu skalkulowania
zaoferowanej ceny,
a także wątpliwych jej kosztów. W związku z tym, przedłożenie przez
wyk
onawcę jedynie ogólnych, lakonicznych wyjaśnień i niewiarygodnych dowodów, bądź
brak jakichkolwiek dowodów, mogłoby prowadzić do odrzucenia oferty bez prowadzenia
dodatkowych wyjaśnień.
W oparciu o
zakreślone we wcześniejszej części uzasadnienia akta sprawy
odwoławczej Izba ustaliła następujący stan faktyczny:
1.
a)
przedmiotem części I postępowania - zadania nr 1 jest wykonywanie czynności
konserwacji 55
dźwigów osobowych typu orona, określonych w załączniku nr 1 do
SIWZ tabela „zad. 1”, zamontowanych w podanych budynkach mieszkalnych
stanowiących własność zamawiającego oraz wykonywanie usługi całodobowego
pogotowia dźwigowego przeznaczonego do uwalniania ludzi i usuwania usterek
technicznych w tychże dźwigach;
b) z
godnie z pkt IV ppkt 4 SIWZ „Do zakresu czynności konserwacyjnych dźwigów
osobowych należy, w szczególności:
1)
prowadzenie konserwacji dźwigów zgodnie z wytycznymi określonymi
w
§ 14 Rozporządzenia Ministra Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej z dnia
2
października 2003r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego
w zakresie eks
ploatacji niektórych urządzeń transportu bliskiego (Dz.U z 2003 r,
Nr 193, poz.1890) oraz instrukcjami konserwacji producenta dźwigów,
2)
dostarczenie i wymiana środków smarujących, wkładek topikowych, drobnych
elemen
tów montażowych, jak: śruby, nakrętki, podkładki, pokrywy kaset
przyzywo
wych, tuleje gumowe, gałki i korki drzwi, wkręty zawleczki, nity ,krótkie
odcinki przewodów elektrycznych oraz uzupełnienie oświetlenia w kabinach
dźwigów jak: żarówki (świetlówki) w oprawach oświetleniowych kabin, żarówki
sygnalizacyjne, bezpieczniki, kondensatory, diody do IA, układy R-C,
3) wykonanie elektrycznych rocznych
pomiarów rezystancji izolacji i skuteczności
działania urządzeń ochronnych,
4)
uczestnictwo w czynnościach związanych z okresowymi kontrolami
wykonywanymi przez Urząd Dozoru Technicznego;
c)
Izba stwierdziła, iż powyższe zapisy z lit. b) ppkt 1) – 4) zostały przez
zamawiającego przeniesione do § 2 ust. 1 wzoru umowy, który zgodnie z treścią
pkt V SIWZ określa wymagane przez zamawiającego warunki wykonania
zamówienia, prawa i obowiązki stron umowy w sprawie zamówienia publicznego
(załącznik nr 17 do SIWZ).
Ponadto, zgodnie z pkt IV ppkt 7 i 8 SIWZ (t
reść ta stanowi § 2 ust. 4 i 5 wzoru
umowy)
: do zakresu czynności konserwacyjnych pochyłych platform schodowych
należy, w szczególności 1) czyszczenie i smarowanie elementów platform (toru
jezdnego i elementów ruchowych urządzenia) 2) przegląd zespołów i części
platform, dokonywanie regulacji układu napędowego, kontaktów bezpieczeństwa
oraz elementów wchodzących w skład aparatury sterowej oraz usuwanie usterek
elektromechanicznych, zaś do zakresu usługi pogotowia dźwigowego należy
w
szczególności: 1) uwalnianie ludzi uwięzionych w kabinie, 2) usuwanie usterek
technicznych nie wym
agających wymiany części urządzeń.
d)
zgodnie z § 4 ust. 3 wzoru umowy – „materiały do wykonywania czynności
konserw
acyjnych, o których mowa w § 2 wykonawca zobowiązuje się dostarczać
we własnym zakresie, w ramach wynagrodzenia określonego w § 9 niniejszej
umowy
”;
e) w pkt XIII SIWZ
– opis sposobu obliczenia ceny – zamawiający wskazał w ppkt 3 –
„miesięczne wynagrodzenie musi obejmować wszelkie koszty jakie wykonawca
poniesie na realizację usługi konserwacji i całodobowego pogotowia dźwigowego,
w tym zapewnienie
łączności dwukierunkowej poprzez zamontowanie kart
telemetrycznych GSM w kabinach dźwigów”.
Powyższy obowiązek znalazł odzwierciedlenie w § 5 wzoru umowy, zgodnie
z
którym:
1)
„Wykonawca
zobowiązuje
się
przyjmować
całodobowo
zgłoszenia
o
niesprawności dźwigów w szczególności związanych z uwolnieniem ludzi
uwięzionych w kabinie na numer telefonu Pogotowia Dźwigowego ………………
2)
Wykonawca zobowiązuje się, w ramach wynagrodzenia określonego
w
§ 9 niniejszej umowy, do dostarczenia i zamontowania i utrzymywania
w kabi
nach dźwigów aktywnych kart GSM do łączności z Pogotowiem
Dźwigowym.
3)
W przypadku zgłoszenia o niesprawności dźwigu związanego z uwolnieniem
ludzi uwięzionych w kabinie, Wykonawca zobowiązuje się dojechać pod
wskazany adres w ciągu 1 godziny licząc od czasu przyjęcia zgłoszenia”.
2.
Nie było spornym między stronami, co znalazło również odzwierciedlenie
w
dokumentacji postępowania, że zamawiający wymagał zatrudnienia na podstawie
umowy o pracę w rozumieniu przepisów kodeksu pracy (pkt IV.I SIWZ – klauzula
dotycz
ąca zatrudnienia na podstawie umowy o pracę), stosownie do art. 29 ust. 3a
p.z.p., osób wykonujących w trakcie realizacji zamówienia czynności konserwacyjne
dźwigów i usuwania usterek technicznych oraz czynności uwalniania ludzi
uwięzionych w kabinach. Jednakże nigdzie nie określono ile osób wykonawca lub
podwykonawca winien zatrudnić w tej formie, jak i zamawiający nie wymagał
określonego wymiaru etatu stosunku pracy.
3.
Wykonawca LIFTEC
sp. z o.o. sp. k zaoferował cenę za wykonanie przedmiotu
zamówienia w zakresie zadania 1 w wysokości 119 750,40 zł brutto tj. 4 989,60
zł/miesięcznie – cena ta jest o 57,36 % niższa niż szacunkowa wartość zamówienia
powiększona o należny podatek od towarów i usług (280 843,20 zł) i o 48,09 %
niższa niż średnia arytmetyczna cen wszystkich czterech złożonych ofert
(230 708,40
zł).
4.
W dniu 12 grudnia 2017 r. na podstawie art. 90
ust. 1 p.z.p. zamawiający wezwał
wykonawcę LIFTEC sp. z o.o. sp. k, do złożenia wyjaśnień „dotyczących wyliczenia
ceny oferty złożonej w postępowaniu na część oznaczoną jako Zadnie nr 1 i na część
zamówienia oznaczoną jako Zadanie nr 2, w tym dowodów dotyczących elementów
oferty mających wpływ na wysokość ceny.” W treści wezwania zamawiający
przypomniał wykonawcy o jego obowiązku zgodnie art. 90 ust. 2 p.z.p. i sankcji
wynikającej z art. 90 ust. 3 p.z.p.
5.
Odpowiedź na powyższe wezwanie wykonawca LIFTEC sp. z o.o. sp. k przedłożył
zamawiającemu pismem z dnia 13.12.2017 r., do pisma nie dołączono żadnego
dowodu.
W treści odpowiedzi na wezwanie wykonawca wskazał iż:
-
przedmiot zamówienia wycenił zgodnie z SIWZ;
-
głównym czynnikiem wpływającym na koszty kalkulacji cen za konserwację dźwigów
(…) oraz całodobowego dyżuru pogotowia dźwigowego i usuwanie usterek
technicznych to koszty funkcjonowania administracji pr
zedsiębiorstwa;
-
podkreślono nowoczesność rozwiązań i optymalizację funkcji i zadań, jak też
zarządzanie wewnątrz przedsiębiorstwa mające za zadanie optymalizacją kosztów
przy utrzymaniu niezmiennej jakości świadczonych usług, zaś „kolejnym czynnikiem
maj
ącym znaczący wpływ na ceny jednostkowe konserwacji to koszty wynagrodzeń
pracowników, które zostały ustalone przy zachowaniu wszelkich norm prawnych,
a
ilość urządzeń przypisanych do każdego z konserwatorów jest tak dobrana, aby
jego czas pracy był maksymalnie wykorzystany.”;
-
budżet jest ustalany i rozliczany regionalnie;
-
oddział we Wrocławiu posiada dwóch konserwatorów i pomocnika konserwatora,
oddział zajmuje się wyłącznie konserwacją i naprawami urządzeń dźwigowych;
-
miesięczne koszty utrzymania oddziału wynoszą 15 800,00 zł brutto, natomiast
przychód wynosi powyżej 29 000,00 zł brutto;
-
obecna ilość urządzeń konserwowanych w oddziale oraz planowane kolejne 75 szt.
(TBS) nie spowoduje wzrostu zatrudnia;
-
założone miesięczne wpływy wynikające ze świadczenia usług konserwacyjnych dla
TBS zwiększą jedynie przychody oddziału, co pozytywnie wpłynie na dalszy rozwój;
-
zatrudnieni pracownicy posiadają kwalifikacje do wykonywania pomiarów
elektrycznych, które to czynności ujęte są w ich obowiązkach wynikający z umowy
o
pracę – firma nie ponosi dodatkowych kosztów w tym zakresie – przy orientacyjnym
koszcie wykonania pomiarów elektrycznych od 150 do 250 zł netto, są to przy
najniższej stawce oszczędności wynoszące 75 szt. x 150 zł = 11 250,00 zł netto/rok;
-
pracownicy firmy montowali 55 szt. urządzeń Ordona i już je konserwowali - bardzo
dobra znajomość produktu sprawia, że konserwacja i naprawy przeprowadzane są
sprawniej, bez konieczności zagłębiania się w instrukcje konserwacyjne, zaś „wiedza
połączona z odpowiednimi kwalifikacjami sprawia, że zakładamy usterkowość
urządzeń na bardzo niskim poziomie co spowoduje, że ilość czasu poświęconego na
wizyty na obiekcie będzie bardzo niska”;
-
dodatkowym czynnikiem pozwalającym na oszczędności jest skupienie urządzeń
w jednej lokalizacji
– redukuje to czas i koszty dojazdów na usługę konserwacji o ok.
50%; zaś dla pozostałych urządzeń konserwacja będzie przeprowadzana zgodnie
z
instrukcją producenta np. w przypadku dźwigów kone zakłada tzw. „konserwację
modułową” polegającą na określonej kontroli wybranych elementów dźwigu w danym
miesiącu co również pozwala zredukować czas pracy;
-
zastosowanie monitoringu pracy konserwatorów spowodowało w skali firmy
obniżenie kosztów paliwa o ok. 12% w stosunku do okresu w którym nie stosowano
lokalizatorów GPS – ilość przejechanych kilometrów w miesiącu (bez GPS) ok.
33
000 km, zaś ilość z GPS, stan na listopad 2017 – ok. 29 500 km. Powyższe
pozwala znacząco zredukować czas dojazdu i pracy konserwatora, a także
miesięczny koszt paliwa o ok. 1 500,00 zł brutto, przy średniej cenie 1 litra 4,60 zł
brutto (pb/on)
i średnim spalaniu 9l/100 km;
-
LIFTEC wdrożył nowoczesny program obsługi klientów i zarządzania serwisem
„LIFTcare” – urządzenie pozwalające maksymalnie wykorzystać czas pracy
konserwatora dające mu pełny wgląd do historii dźwigu, terminów konserwacji, ilości
i
rodzaju usterek, planowaniu napraw prewencyjnych, które mają zapobiec awariom,
a także planowaniu badań okresowych UDT;
-
„Uwzględniając wszystkie powyższe czynniki optymalizujące działalność (…)
przedstawiamy poniżej wyliczenie kwoty. Czynniki te spowodowały możliwość
zaoferowania cen dostosowanych do obecnych potrzeb panujących na rynku, a także
utrzymania wysokiej jakości usług. Do realizacji zadania firma LIFTEC zamierza
wyznaczyć 1 konserwatora. Założono 112 godzin miesięcznie na wykonywanie
przedmiotu umowy. Godzina pracy 1 konserwatora uwzględniająca koszty firmy
wynosi 31,35 zł brutto. Zatem 112 godz. X 31,35 zł brutto = 3 511,20 zł/miesiąc.
Zakładane miesięczne wpływy z tytułu realizacji umowy wynosić będą 6 612,84 zł
brutto miesiąc”;
-
na zakończenie wyjaśnień zapewniono, że kwota jest wystarczająca do rzetelnej
realizacji zadania podlagającego na konserwacji urządzeń będących zasobach TBS,
a także, iż wykonawca przestrzega przepisów z zakresu prawa pracy i prawa ochrony
środowiska.
W oparciu o akta sprawy odwoławczej Izba ustaliła, iż do przedłożonego pisma z dnia
13.12.2017 r. wykonawca LIFTEC
sp. z o.o. sp. k. nie dołączył żadnych dowodów
wskazujących na właściwą kalkulację ceny oferty, czyniąc tym swoje twierdzenia
gołosłownymi, brak też w treści wyjaśnień jakiejkolwiek kalkulacji czy chociażby zestawienia
wartości przyjętych do wyliczenia ceny ofertowej. Jak już wcześniej wskazano, ciężar
dowodu w zakresi
e wykazania, że cena lub koszt nie są rażąco niskie spoczywa na
wykonawcy, zgodnie z art. 90 ust. 2 p.z.p., z
atem wykonawca w ramach składanych
wyjaśnień winien przedłożyć dowody, które w jego ocenie uzasadniają przyjętą wycenę
przedmiotu zamówienia, zaś zamawiającemu pozwolą zweryfikować wiarygodność
i
zasadność przedłożonych wyjaśnień co do sposobu kalkulacji ceny. W tym miejscu należy
zaznaczyć, iż wykazać oznacza coś więcej, aniżeli jedynie wyjaśnić - dla skutecznego
wykazania nie wystarczą same deklaracje i twierdzenia, wykonawca jest zobowiązany nie
tylko wy
liczyć, ale także udowodnić, czy choćby przekonująco uprawdopodobnić wysokość
kosztów skalkulowanych w cenie oferty (por. wyrok KIO z 14.04.2015r., sygn. akt KIO
637/15).
Zatem wobec braku przedłożenia przez wykonawcę LIFTEC sp. z o.o. sp. k.
jakichkolwiek dowodów, których również wymaga w swej literalnej treści art. 90 ust. 1 p.z.p.
i
których to zamawiający żądał od wykonawcy w wezwaniu do złożenia wyjaśnień z dnia
12.12.2017 r., przedłożone przez spółkę wyjaśnienia, należy potraktować jako stanowisko
podmiotu
ukształtowane w postępowaniu, którego celem było, jak się może wydawać,
przekonanie
zamawiającego do swojego spojrzenia na sprawę, z zaznaczeniem, iż
stanowisko to wobec braku chociażby próby wykazania jego prawidłowości nie posiada
prymatu wiarygodności (por. wyrok KIO z dnia 10.06.2015 r., KIO 1103/15).
Ponadto należy zaznaczyć, że zamawiający na którym w toku postępowania
odwoławczego, zgodnie z art. 190 ust. 1a p.z.p. spoczywał ciężar dowodu, iż wybrana oferta
LIFTEC sp. z o.o. sp. k. nie zawiera rażąco niskiej ceny, również nie przedłożył żadnego
dowodu na wykazanie prawidłowości skalkulowanej w ofercie spółki ceny. Zamawiający
w
niniejszym postępowaniu w istocie odstąpił od jakiejkolwiek aktywności dowodowej
pomimo obciążenia go ciężarem dowiedzenia prawidłowości dokonanej czynności i podjętej
oceny wyjaśnień spółki, której ofertę wybrał jako najkorzystniejszą.
Izba dokonała weryfikacji prawidłowości czynności zamawiającego polegającej na
ocenie złożonych przez przystępującego wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 p.z.p., co do
prawidłowego wyliczenia ceny oferty, w korelacji z treścią wezwania do złożenia wyjaśnień,
a
także w kontekście właściwości przedmiotu zamówienia, co skutkowało stwierdzeniem, iż
zamawiający nieprawidłowo ocenił złożone przez przystępującego wyjaśnienia, zaś zarzuty
stawiane w tym zakresie przez odwołującego są uzasadnione i zasługują na uwzględnienie,
a tym samym oferta LIFTEC sp. z o.o. sp. k. podlega odrzuceniu na podstawie art. 89 ust.
1
pkt 4 p.z.p. w zw. z art. 90 ust. 3 p.z.p, jako zawierająca rażąco niską cenę w stosunku do
przedmiotu zamówienia.
Na wstępie wskazać należy, iż wobec treści dokumentacji postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, w ocenie Izby nieuprawnione okazały się twierdzenia
odwołującego, że wyjaśnienia dotyczące ceny są niewiarygodne z racji wskazania przez
wykonawcę LIFTEC sp. z o.o. sp. k., iż wykonawca obecnie zatrudnia dwóch konserwatorów
oraz pomocnika i nie zamierza zatrudniać dodatkowych osób, zaś do realizacji zamówienia
skieruje jednego konserwatora, który obecnie jest pracownikiem wykonawcy - co zdaniem
odwołującego jest niezgodne z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa pracy,
w
szczególności w powiązaniu z obowiązkiem pełnienia dyżurów.
N
ależy zaznaczyć, iż zamawiający nie określił szczegółowych wymogów co do
zatrudnienia osób, w oparciu o wymagania art. 29 ust 3 a p.z.p. W dokumentacji
postępowania o udzielenie zamienia publicznego, w szczególności w opisie przedmiotu
za
mówienia, czy we wzorze umowy, nie wskazano konkretnej ilości wymaganych do
realizacji zamówienia osób, ani nie podano wymiaru etatu na jaki pracownik/cy wykonawcy
mieliby zostać zatrudnieni, pozostawiając to swobodzie wykonawców. Ponadto zamawiający
stawi
ając warunki udziału w postępowaniu w zakresie posiadania odpowiedniej zdolności
technicznej i zawodowej dla zadania 1 (pkt VII ppkt 2.1.1 lit. b) SIWZ), wymagał uprawnień
do konserwacji dźwigów i świadectwa kwalifikacji E i D, rozszerzonego do wykonywania
pomiarów elektrycznych przy wskazaniu iż „uprawnienia i kwalifikacje mogą być posiadane
przez jedną osobę lub oddzielnie przez kilka osób.”
Mając na uwadze powyższe, twierdzenia odwołującego w przedmiocie wykazywania,
że wadliwym było przyjęcie przez LIFTEC sp. z o.o. sp. k., iż jedna osoba jest wystarczająca
do realizacji umowy, lub wykazywanie, iż niemożliwym jest realizacja umowy bez
zwiększania przez spółkę zatrudnienia, wobec braku objęcia zaskarżeniem treści wymogów
zamawiającego - co do zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, czy też braku określenia
ilości czy wymiaru etatu/ów w opisie przedmiotu zamówienia - na obecnym etapie były
twierdzeniami
spóźnionymi. Aby skutecznie wywodzić, iż jeden pracownik jest
niewystarczający do realizacji umowy, a tym bardziej, iż brak dodatkowego zatrudnienia po
stronie wykonawcy LIFTEC sp. z o.o. sp. k. świadczy, iż wadliwie skalkulował on cenę,
wpierw należałoby ustalić na jakich zasadach obecnie jest zatrudniony pracownik, który
zostanie skierowany przez
spółkę do pracy przy realizacji zamówienia publicznego,
w
szczególności jaki wymiar etatu zajmują mu obecnie wykonywane czynności dla
pracodawcy, następnie jaki wymiar etatu stanowią czynności wymagane przez
zamawiającego, zgodnie z SIWZ – czego zamawiający nie doprecyzował, zaś żaden
z
wykonawców nie zaskarżył tejże treści SIWZ, co więcej, nie budziła ona w tym zakresie
żadnych wątpliwości wykonawców, bowiem żaden wykonawca nie żądał jej wyjaśnienia.
W konsekwencji
powyższego nie wykazano, że założenie skierowania do pracy jednej osoby
jest niezgodne z treścią SIWZ i warunkami przyszłej umowy, a wyniku powoduje błędną
kalkulację ceny ofertowej, wobec faktu, że zamawiający takich wymogów sam szczegółowo
nie określił, pozostawiając to swobodnemu wyborowi wykonawców.
Izba przyjęła za wiarygodne i prawidłowe twierdzenia zamawiającego w tym zakresie,
jednakże okoliczność ta nie mogła uchylić obiektywnego stwierdzenia naruszenia przez
zamawiającego prawa, gdyż wykonawca LIFTEC sp. z o.o. sp. k. nie wykazał realności
i rz
etelności kalkulacji ceny ofertowej, w tym w szczególności nie ujął w wyjaśnieniach i nie
skalkulował żadnego z wymaganych w treści SIWZ i wzoru umowy kosztów wliczonych
w
miesięczne wynagrodzenie ryczałtowe, oprócz jednego składnika - wynagrodzenia
pracow
nika, jak szczegółowo wykazano w dalszej części uzasadnienia, co jednoznacznie
wskazuje, iż zaoferowana cena wypełnia przesłanki art. 89 ust. 1 pkt 4 p.z.p., bowiem jest
ceną rażąco niską w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Wykonawca LIFTEC sp. z o.o. sp
. k w złożonych wyjaśnieniach podkreślił koszty
miesięcznego utrzymania wrocławskiego oddziału w wysokości 15 800,00 zł brutto
i
miesięczny przychód w kwocie 29 000,00 zł, jednakże brak jest tutaj jakiegokolwiek
odniesienia jaki to mogłoby mieć wpływ na realizację zamówienia dla zamawiającego, kwota
ta nie tylko nie
została powiązana z przedmiotem umowy, ale pozostała w sferze twierdzeń
wykonawcy
, gdyż nie wykazano żadnym dowodem, że wskazane wartości są rzeczywiste
i
powinny być przez zamawiającego wzięte pod uwagę. Wykonawca wskazał również na
oszczędności w zakresie braku zlecania podmiotom trzecim pomiarów elektrycznych
w kwocie 11
250,00 zł netto rocznie, jednakże uszło uwadze wykonawcy, że posiadanie
uprawnień stanowiło wymóg zamawiającego i nie wykazano, żeby było to czynnikiem
niespotykanym w branży podmiotów działających na rynku konserwacji urządzeń
dźwigowych. Tożsamo wskazana przez wykonawcę wiedza o dźwigach ordon, kwalifikacje
pracowników, a także monitoring pracy poprzez lokalizatory GPS wpływający na mniejsze
zużycie paliwa nie stanowi czynnika nadzwyczajnego w dziedzinie usług konserwacji
dźwigów, zaś, jak wskazał odwołujący, takie narzędzia pracy są na poziomie standardowym
i
wykorzystywane przez każdy profesjonalny podmiot, zaś zamawiający na rozprawie nie
wykazał okoliczności przeciwnej. Izba w tym zakresie podkreśla, że powołanie się na
standardowo występujące w obrocie czynniki i zabiegi zapewniające ekonomiczną
efektywność podejmowanych czynności wymagane zawodowym charakterem działalności
wykonawcy nie mogą stanowić substytutu dowodu na okoliczność racjonalności
zaoferowanej ceny ofertowej
– w istocie przyjęcie takiego założenia uczyniłoby postawione
przez ustawodawcę w zakresie dowiedzenia realności ceny wymagania fikcyjnymi.
Jednakże, co najistotniejsze nie wykazano, że powyższe – nawet nie wycenione
przez wykonawcę LIFTEC sp. z o.o. sp. k. czynniki - powodują obniżenie wynagrodzenia na
poziomie odbiegającym o 57,36 % od szacunkowej wartości zamówienia powiększonej
o
należny podatek od towarów i usług, a także, iż powodują, że wykonawca może
zaoferować cenę niższą o 48,09 % od średniej arytmetycznej ceny wszystkich czterech
złożonych w postępowaniu ofert.
Konkludując powyższe, Izba stwierdziła, że wykonawca nie wskazał prawidłowo
zamawi
ającemu w jaki sposób posiadane przez niego warunki wpływają na cenę oferty, gdyż
nawet nie podano ich wartości w przeliczeniu na polski złoty, a tam gdzie to uczyniono
wskazać należy, iż po pierwsze nie udowodniono w żaden sposób przyjętych wartości,
a ta
kże oszczędności na poziomie wskazanym przez wykonawcę (oszczędności 11 250,00 zł
netto rocznie za pomiary i
zredukowanie miesięcznego kosztu paliwa o 1500 zł brutto – przy
braku wskazaniu przez wykonawcę ile te koszty wynoszą, w związku z czym informacji
o
zmniejszeniu o 1500,00 zł nie ma nawet do jakiej wartości odnieść) nie uzasadniają
zaoferowania miesięcznej kwoty za wykonanie umowy na poziomie 4 989,60 zł brutto, przy
szacowanych i
zakładanych na realizację umowy przez zamawiającego miesięcznie
11 701
,80 zł brutto i średniej miesięcznej cenie arytmetycznej wynikającej ze złożonych
w
postępowaniu ofert w kwocie 9 612,85 zł brutto, rocznie zaś odpowiednio – 280 843,20 zł
230 708,40
zł, przy cenie LIFTEC sp. z o.o. sp. k mniejszej o ponad 100 000,00 zł czyli
119 750,
40 zł. Wprost przeciwnie – wskazuje to, że wykonawca skupił się w wyjaśnieniach
na
nieskwantyfikowanych
,
mgliście
zarysowanych
twierdzeniach
o
rzekomych
oszczędnościach pomijając, iż powinien wykazać zamawiającemu, że zaoferowaną ceną
objął cały przedmiot zamówienia określony przez zamawiającego w SIWZ.
Izba stwierdziła, jak słusznie podnosił odwołujący, że w przedłożonych wyjaśnieniach
nie wykazano,
a nawet nie wskazano, iż cena ofertowa obejmuje składniki wynikające
z
wzoru umowy, które w miesięcznym wynagrodzeniu winien skalkulować wykonawca
składający ofertę:
1.
materiały do wykonywania czynności konserwacyjnych o których mowa w § 2, które
zgodnie z § 4 ust. 3 wzoru umowy, wykonawca zobowiązuje się dostarczać we
własnym zakresie, w ramach wynagrodzenia wynikającego z umowy;
Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 2 i 3 wzoru umowy są to: środki smarujące, wkładki topikowe,
drobne
elementy montażowe, takie jak: śruby, nakrętki, podkładki, pokrywy kaset
przyzywowych, tuleje gumowe, gałki i korki drzwi, wkręty zawleczki, nity, krótkie
odcinki przewodów elektrycznych oraz uzupełnienie oświetlenia w kabinach dźwigów
jak: żarówki (świetlówki) w oprawach oświetleniowych kabin, żarówki sygnalizacyjne,
bezpieczniki, kondensatory, diody do IA, układy R-C, materiały/urządzenia do
wykonania elektrycznych rocznych pomiarów rezystancji izolacji i skuteczności
działania urządzeń ochronnych, zaś na podstawie § 2 ust. 4 pkt 1 i 2 wzoru umowy
materi
ały do: czyszczenia i smarowania elementów platform (toru jezdnego
i
elementów ruchowych urządzenia), a także przeglądu zespołów i części platform,
dokonywania regulacji układu napędowego, kontaktów bezpieczeństwa oraz
elementów wchodzących w skład aparatury sterowej oraz do usuwania usterek
elektromechanicznych.
2.
dostawa, zamontowanie i
utrzymywanie w kabinach dźwigów aktywnych kart GSM do
łączności z pogotowiem dźwigowym, które całodobowo ma pełnić wykonawca
wybrany w postępowaniu (§ 5 ust. 2 wzoru umowy);
3.
koszty dojazdu wynikające z obowiązku stawienia się na miejscu awarii i podjęcia
czynności naprawczych w ciągu 1 godziny licząc od czasu zgłoszenia przez
zamawiającego (§ 4 ust. 6 i § 5 ust. 3 wzoru umowy);
Izba stwierdziła, iż brak uwzględnienia przez wykonawcę LIFTEC sp. z o.o. sp. k
kosztów wskazanych w punktach 1 - 3, pomimo ich istotności dla realizacji zamówienia, już
sam w sobie prowadzi do podważenia realności ceny zaoferowanej przez spółkę. Należy,
zgodnie z
zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego, brak uwzględnienia rzeczonych
kosztów wykonywania umowy, ocenić jako zmierzający do zaniżenia ceny ofertowej, która
w
związku z tym nie oddaje stanu rzeczywistego i nie została skalkulowana
z
uwzględnieniem całości przedmiotu zamówienia. Jedynie pobocznie należy odnieść się do
dowodu
– dwóch tabel szacowania, o treści sporządzone „wg kosztów/danych podanych
przez LIFTEC”, przedłożonych przed odwołującego i wskazać, że zaledwie częściowo
mogłyby one pomóc w ustaleniu racjonalnego poziomu konkretnych kosztów, gdyby nie fakt,
że wykonawca LIFTEC sp. z o.o. sp. k ofertujący cenę, której zarzucono wypełnienie
hipotezy art. 89 ust. 1 pkt 4 p.z.p., a także sam zamawiający nie wdali się w spór w tym
zakresie
. Zaś w związku z faktem, iż zamawiający nie zaoferował żadnej kalkulacji tych
kosztów, i takowa nie znajduje się w wyjaśnieniach spółki, kalkulacji odwołującego nie było
z
czym skonfrontować i nie zaszła potrzeba ich oceny pod kątem ustalenia istotnych
i spornych
elementów stanu faktycznego. W istocie bierność po stronie zmawiającego i braki
w wyjaśnieniach, skutkowały ostaniem się zarzutów w tym zakresie, ponieważ nie
zaoferowano nie tylko dowodów, ale nawet przekonujących twierdzeń na okoliczność
przeciwną – niezależnie od konkretnej wysokości nie wziętych pod uwagę kosztów, w świetle
zgromadzonego materiału dowodowego, spółka niewątpliwie nie osiągnęłaby żadnego zysku
z realizacji przedmiotowego zamówienia, a jest bardzo prawdopodobne, iż realizowałaby je
ze stratą. Nie okazało się jednak w tym stanie postępowania istotne dowiedzenie, jak duża
mogłaby to być strata. Okoliczność ta nie była również istotna przez pryzmat dyspozycji art.
90 ust. 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 p.z.p. Tym samym stwierdzenie wykonawcy, na ostatniej
stronie wy
jaśnień, iż miesięcznym kosztem wykonywania zamówienia jest praca jednego
konserwatora
– czyli 3 511,20 zł brutto, zaś wpływy wynosić będą 6 612,84 zł brutto, nie
może zostać zakwalifikowane jako wyliczenia wskazujące, iż cena została skalkulowana
w
sposób prawidłowy, a tym samym ujęto w niej wymagania zamawiającego określone
w
treści dokumentacji postępowania, a przede wszystkim nie uzasadnia zaoferowania przez
Liftec sp. z o.o. sp. k. wynagrodzenia na poziomie odbiegającym o 57,36 % od szacunkowej
wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, a także, iż nie
powodują, że wykonawca może zaoferować cenę niższą o 48,09 % od średniej
arytmetycznej ceny wszystkich czterech złożonych w postępowaniu ofert. Wyjaśnienia te
w
istocie świadczą o braku elementarnej, wymaganej w profesjonalnym obrocie staranności
po stronie wykonawcy, który skalkulował cenę nie biorąc pod uwagę żadnych kosztów, które
sumarycznie mogą całkowicie skonsumować dochód z realizacji umowy, a nawet
doprowadzić do realizacji go ze stratą lub przy pominięciu niektórych czynności wymaganych
przez zamawiającego.
Izba zbadała czynność zamawiającego polegającą na ocenie złożonych przez
wykonawcę wyjaśnień w korelacji z zarzutem zaniechania odrzucenia Liftec sp. z o.o. sp. k.,
gdyż przedmiotem odwołania może być czynność lub zaniechanie zamawiającego (art. 180
ust. 1 p.z.p.) i s
twierdziła, iż przedstawione wyjaśnienia, bez dowodów, wykazały, że
wykonawca Liftec sp. z o.o. sp. k. zaoferował cenę nierealną, niewiarygodną i nie
obejmującą całego zakresu zamówienia, co powoduje po stronie zamawiającego obowiązek
odrzucenia tejże oferty.
Ustosunkowując się do wniosku odwołującego zawartego w odwołaniu
o
przeprowadzenie dowodu z wyjaśnień przedstawiciela odwołującego na okoliczność
rynkowych cen świadczenia przedmiotowej usługi, Izba oddaliła wniosek dowodowy
ponieważ dla rozstrzygnięcia sprawy w granicach zarzutów odwołania Izba w niniejszej
sprawie może oprzeć się wyłącznie na złożonych dokumentach, zaś okoliczności istotne
w tym zakresie
potwierdziły już złożone w postępowaniu oferty, w tym oferta złożona przez
odwołującego. Należy przy tym zauważyć, że o ile zrozumiała jest inicjatywa odwołującego
w zakresie szerszego
wyjaśnienia okoliczności faktycznych sprawy, o tyle potrzeba
przeprowadzenia dowodu powinna wynikać z ujawnienia się istotnych dla rozstrzygnięcia
i
spornych pomiędzy stronami okoliczności – w zakresie tezy dowodowej zaoferowanej przez
odwołującego, takie okoliczności w sprawie w stanie stwierdzonym w wyniku analizy
zgromadzonych dokumentów – w szczególności zaś wyjaśnień co do ceny Liftec sp. z o.o.
sp. k.
nie występowały.
Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 192 ust. 1 p.z.p., orzeczono jak
w
sentencji. Zgodnie bowiem z treścią art. 192 ust. 2 p.z.p. Izba uwzględnia odwołanie, jeżeli
stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na
wynik postępowania o udzielenie zamówienia. Potwierdzenie części zarzutów wskazanych
w
odwołaniu powoduje, iż w przedmiotowym stanie faktycznym została wypełniona hipoteza
normy prawnej wyrażonej w art. 192 ust. 2 p.z.p.
W zakresie kosztów postępowania orzeczono, na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 p.z.p.
w zw. z
§ 3 pkt. 1 i § 5 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca
2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238 ze
zm.) zaliczając na poczet kosztów postępowania uiszczony przez odwołującego wpis,
a
także nakazując zamawiającemu dokonanie zwrotu odwołującemu kosztów postępowania
odwoławczego, w postaci zwrotu kosztów wpisu.
Izba nie uwzględniła wniosku odwołującego o zasądzenie kosztów postępowania
w
postaci wynagrodzenia pełnomocnika, gdyż do czasu zamknięcia rozprawy nie
przedłożono na tę okoliczność żadnego dokumentu. Wskazać przy tym należy, iż zgodnie
z
literalnym brzmieniem § 3 pkt. 2 lit b ww. rozporządzenia, do kosztów postępowania
odwoławczego zalicza się uzasadnione koszty stron postępowania odwoławczego,
w
wysokości określonej na podstawie rachunków przedłożonych do akt sprawy, obejmujące
w szcze
gólności koszty związane z wynagrodzenie pełnomocników, jednak nie wyższe niż
kwota 3 600,
00 zł. Zatem w tym zakresie Izba orzeka w oparciu o szczególne regulacje,
wprowadzone do systemu prawa na potrzeby
postępowania przed Krajową Izbą
Odwoławczą, które wymagają nie tylko złożenia formalnego wniosku i odwołania się do
maksymalnej kwoty wynikającej z treści przedmiotowego rozporządzenia, bowiem
warunkiem uwzględnienia wniosku jest przedłożenie do akt sprawy rachunku, dowodu
poniesienia uzasadnionych kosztów strony, zaś w przypadku braku lub niemożliwości
przedłożenia rachunku, Izba nie ma podstaw do uwzględnienia wniosku o zasądzenie
kosztów wynikających z § 3 pkt. 2 lit. a ww. rozporządzenia (por. postanowienie
KIO z 26.03.2014 r. o sygn. akt KIO 490/14, wyrok KIO z 09.09.2014 r. o sygn. akt
KIO 1761/14).
Przewodniczący:
………………………………...
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 2746/17 z dnia 2018-01-29
- Sygn. akt KIO 2717/17 z dnia 2018-01-29
- Sygn. akt KIO 24/18, KIO 2748/17 z dnia 2018-01-23
- Sygn. akt KIO 18/18 z dnia 2018-01-22
- Sygn. akt KIO 13/18 z dnia 2018-01-22