rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2018-07-23
rok: 2018
data dokumentu: 2018-07-23
rok: 2018
sygnatury akt.:
KIO 1381/18
KIO 1381/18
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 lipca 2018 r. w Warszawie
odwołania wniesionego
d
o Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 13 lipca 2018 r. przez wykonawcę Centrum
Zaopatrzenia Energetyki ELTAST Sp. z o.o.
z siedzibą w Radomiu przy ul. Toruńskiej 9
(26-600 Radom)
w postępowaniu prowadzonym przez Miejski Zarząd Dróg w Cieszynie z
siedz
ibą w Cieszynie przy ul. Liburnia 4 (43-400 Cieszyn)
odwołania wniesionego
d
o Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 13 lipca 2018 r. przez wykonawcę Centrum
Zaopatrzenia Energetyki ELTAST Sp. z o.o.
z siedzibą w Radomiu przy ul. Toruńskiej 9
(26-600 Radom)
w postępowaniu prowadzonym przez Miejski Zarząd Dróg w Cieszynie z
siedz
ibą w Cieszynie przy ul. Liburnia 4 (43-400 Cieszyn)
orzeka:
1. U
względnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu: unieważnienie czynności
unieważnienia postepowania, unieważnienie czynności odrzucenia oferty Odwołującego oraz
ponowne badanie i ocenę oferty Odwołującego;
2.
Kosztami postępowania obciąża zamawiającego – Miejski Zarząd Dróg w Cieszynie z
siedzibą w Cieszynie i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr (słownie:
dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę Centrum Zaopatrzenia
Energetyki ELTAST Sp. z o.o.
z siedzibą w Radomiu tytułem wpisu od odwołania;
2.2.
zasądza od Miejskiego Zarządu Dróg w Cieszynie z siedzibą w Cieszynie na rzecz
wykonawcy Centrum Zaopatrzenia Energetyki ELTAST Sp. z o.o.
z siedzibą w Radomiu
kwotę 13 600 zł 00 gr (słownie: trzynaście tysięcy sześćset złotych zero groszy), stanowiącą
koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz
wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (t.j. - Dz. U. z 2017 r., poz. 1579 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej.
Przewodniczący: …………………………….
Sygn. akt: KIO 1381/18
U z a s a d n i e n i e
Miejski Zarząd Dróg w Cieszynie z siedzibą w Cieszynie (zwany dalej:
„zamawiającym”) prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego, na podstawie przepisów
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. - Dz. U. z 2017 r., poz.
1579 ze zm.
), zwanej dalej „Pzp”, postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na:
„Modernizację oświetlenia publicznego miasta Cieszyna - etap 1” (nr sprawy: 9/ZP/DZ/18),
zwane dalej:
„postępowaniem”.
Wartość zamówienia nie przekracza kwot określonych w przepisach wykonawczych
wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych
w dniu 14 czerwca 2018 r. pod nr 572942-N-2018.
W dniu 13 lipca 2018 r. wykonawca Centrum Zaopatrzenia Energetyki ELTAST Sp. z
o.o.
z siedzibą w Radomiu (zwany dalej: „odwołującym”) wniósł odwołanie do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej, w którym zarzucił zamawiającemu naruszenie następujących
przepisów:
1. art. 7 ust. 1 Pzp -
poprzez prowadzanie postępowania w sposób nie zapewniający
zachowania uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców;
2. art. 89 ust. 1 pkt 8 Pzp - poprzez niezasadne i niezgodne z prawem odrzucenie oferty
o
dwołującego;
3. art. 93 ust. 1 pkt 4 Pzp -
poprzez unieważnienie postępowania niezgodnie z przepisami
Pzp, bowiem oferta Odwołującego jest ofertą ważną i najkorzystniejszą.
W
związku z postawionymi zarzutami odwołujący wniósł o:
1)
unieważnienie czynności unieważnienia postępowania;
2)
unieważnienie czynności odrzucenia oferty odwołującego;
3)
ponowną ocenę oferty odwołującego.
Odwołujący podał, że ma interes w złożeniu odwołania, a poprzez to w uzyskaniu
zamówienia, gdyż złożył ważną, najkorzystniejszą ofertę. Odwołanie zmierza do
zakwestionowania czynności zamawiającego, jakimi były odrzucenie oferty odwołującego i
unieważnienie postępowania. Zatem w przypadku potwierdzenia się zarzutów odwołującego
ma on szansę na uzyskanie zamówienia. Odwołujący może ponieść szkodę na skutek
czynności zamawiającego w postaci utraty zysku zakładanego w ramach realizacji umowy
podpisanej na skutek udzielenia przedmiotowego zamówienia.
W ocenie odwołującego argumenty podane w zawiadomieniu o odrzuceniu jego
oferty nie
mają żadnego uzasadnienia. Ponadto odwołujący wskazał przy tym, że przepis art.
89 ust. 1 Pzp zawiera katalog przesłanek, których zaistnienie obliguje każdego
zamawiającego do odrzucenia oferty. Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego w Warszawie z 31 sierpnia 2010 r., sygn. akt V SA/Wa 769/10, katalog
przesłanek wymienionych w art. 89 Pzp jest zamknięty, co oznacza, że z żadnej innej
przyczyny lub bez podania przyczyn zamawiający nie może odrzucić oferty.
Wyjaśnił, że wskazana przez zamawiającego przesłanka niegodności treści z
odrębnymi przepisami zawiera się w powyższym katalogu. Nie może ona jednak mieć
zastosowania do oferty o
dwołującego, bowiem wskazane przez zamawiającego uchybienie
w ofercie polegające na niepodpisaniu trzeciej strony formularza ofertowego, jest jedynie
uchybieniem formalnym, nie odnosi się do merytorycznej części oferty i nie ma wpływu na
ważność oferty. Odwołujący wyjaśnił, że nie podpisał strony, na której podane były
następujące informacje:
„17. Integralną część oferty stanowią następujące dokumenty:
1)
oświadczenie dotyczące spełniania warunków udziału w postępowaniu
2)
oświadczenie dotyczące przesłanek wykluczenia z postępowania
3)
dowód wniesienia wadium - gwarancja ubezpieczeniowa
18. Oferta została złożona na 12 kolejno ponumerowanych stronach.”
W
ocenie odwołującego wskazane wyżej informacje z jego oferty nie dotyczą jej
merytorycznej treści, nie odnoszą się do przedmiotu zamówienia, ani sposobu jego
wykonania. Odnoszą się one jedynie do kwestii formalnych - porządkowych oferty, które nie
są wymagane przepisami Pzp, a zatem nie stanowią przesłanki do odrzucenia oferty jako
nieważnej. Zauważył przy tym, że każda z pozostałych stron jego oferty została przez niego
wyraźnie podpisana, także dokumenty wymienione w pkt 17 i pkt 18 oferty (jak wyżej),
stanowiące jej integralną część. Brak podpisania trzeciej strony formularza ofertowego przez
od
wołującego, zawierającej jedynie niewymagane ustawą Pzp informacje formalne
dotyczące oferty, nie oznacza, że odwołujący nie złożył ważnej oferty, czy też nie zaoferował
świadczenia odpowiadającego wymogom specyfikacji istotnych warunków zamówienia (dalej
zwanej: „SIWZ”). Przeciwnie - zamawiający w zakresie merytorycznej treści oferty, w tym
także w zakresie sposobu wykonania zamówienia przez odwołującego, nie postawił żadnych
zarzutów.
Ponadto stwierdził, że myśl art. 89 ust. 1 pkt 8 Pzp zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli
jest nieważna na podstawie odrębnych przepisów. Zamawiający niesłusznie uznał, że oferta
złożona przez odwołującego nie odpowiada wymogom koniecznym dla zachowania formy
pisemnej, wskazanym w art. 78 § 1 zdanie pierwsze kc. Zgodnie z doktryną nieważność
oferty na podstawie odrębnych przepisów to przede wszystkim jej niezgodność z przepisami
Kodeksu
cywilnego dotyczącymi wad oświadczenia woli (art. 82-87 k.c.) oraz brak
własnoręcznego podpisu osoby upoważnionej do działania w imieniu wykonawcy pod
oświadczeniem woli stanowiącym ofertę (niezgodność z art. 78 k.c.) - W. Dzierżanowski „
Komentarz do art. 89 ustawy -
Prawo zamówień publicznych, LEX 2017 r. Zgodnie z
wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 13 września 2012 r., I ACa 480/12: Podpis
w rozumieniu art. 78 k.c. nie musi być czytelny Dla zachowania pisemnej formy czynności
prawnej wystarcza
złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść
oświadczenia woli. Dalej wyjaśnił, że złożył podpisy na wszystkich stronach oferty, które są
istotne i niezbędne do wyrażenia oświadczenia woli w zakresie dotyczącym realizacji
zamówienia publicznego. Brak podpisu na trzeciej stronie oferty zawierającej dodatkowe
informacje, nieistotne dla treści oferty, a stanowiących jedynie formalny element
oświadczenia, nie przesądza o nieważności oferty. Wskazał przy tym na treść wyroku Sądu
Okręgowego w Gdańsku z dnia 8 maja 2013 r., XII Ga 186/13: Oferta w swej warstwie
merytorycznej musi odpowiadać oczekiwaniom zamawiającego wyrażonym w specyfikacji.
Nie musi natomiast wypełniać wymogów zamawiającego co do formy prezentacji. Każdy
wymóg postawiony przez zamawiającego w SIWZ co do formy składanych ofert może być
traktowany wyłącznie jako zalecenie sporządzenia oferty we wskazany sposób, nie zaś jako
bezwzględny obowiązek wykonawców.
Wobec powyższego w ocenie odwołującego zamawiający odrzucając jego ofertę, a
następnie unieważniając postępowanie dopuścił się naruszenia art. 7 ust. 1, art. 89 ust. 1 pkt
8 oraz art. 93 ust. 1 pkt 4 Pzp
i związku z tym wniósł o uwzględnienie odwołania w całości.
W dniu 20 lipca 2018 r.
zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie, w której wniósł
o oddalenie odwołania i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania.
Odnosząc się do zarzutów odwołującego przedstawionych w odwołaniu podniósł w
przedstawionej odpowiedzi na odwołanie, że swoim postępowaniem polegającym na
odrzuceniu oferty o
dwołującego, a następnie unieważnieniu postępowania postąpił zgodnie z
obowiązującymi w tym zakresie przepisami Pzp. Zachowanie uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców przez zamawiającego stanowi jedną z najistotniejszych zasad w
p
ostępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Zamawiający był zobligowany do
sprawiedliwego i równego traktowania wszystkich wykonawców biorących udział w
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Na każdym etapie postępowania
wykonawcy powinni
być traktowani jednakowo, bez stosowania jakichkolwiek przywilejów
oraz, z drugiej strony
— bez środków dyskryminujących. Zamawiający zatem zgodnie z
zasadą równego traktowania uczestników postępowania, jak również z art. 73 k.c. w zw. z
art
. 78 k.c. uznał, iż oferta odwołującego jest nieważna.
Powołał się przy tym na wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 7 kwietnia 2014 r.
(KIO 537/14; KIO 599/14):
Niepodpisanie treści oświadczenia woli powoduje — stosownie
do art. 73
§ 1 k.c. w zw. z art. 82 ust. 2 p.z.p. — bezwzględną nieważność czynności
prawnej, jaką jest złożenie oferty. Do odmiennego wniosku nie może prowadzić fakt, że
pierwsza strona formularza oferty została podpisana. Oświadczenie woli stanowiące ofertę
nie
jest bowiem objęte własnoręcznym podpisem w koniecznym, wymaganym przez SIWZ
zakresie, co stanowi w świetle art. 78 § 1 k.c. — warunek uznania formy pisemnej za
zachowaną. (...) Nie podziela się stanowiska, że forma pisemna jest zachowana, bowiem
istotne postanowienia przyszłej umowy znalazły się w podpisanej części formularza. W
dalszej części wyroku, KIO wyraziła stanowisko, iż zamawiający ma bezwzględny obowiązek
odrzucenia oferty złożonej bez zachowania formy pisemnej - Podstawą tej czynności jest
zarówno art. 89 ust. 1 pkt 1, jak i art. 89 ust. 1 pkt 8 p.z.p. Oferta złożona z naruszeniem
przepisów o formie jest bowiem sprzeczna z przepisami p.z.p, (tj. z art. 82 ust. 2 p.z.p.) i
jednocześnie nieważna na podstawie odrębnych przepisów, tj. przepisów k.c., określających
skutki niezachowania form
y pisemnej zastrzeżonej pod rygorem nieważności.
Podkreślił przy tym, że w treści SIWZ w sposób czytelny i jednoznaczny wskazał na
wymóg podpisywania dokumentów:
Ilekroć w SIWZ a także w załącznikach do SIWZ występuje wymóg podpisywania
dokumentów lub oświadczeń lub też potwierdzania dokumentów za zgodność z oryginałem,
należy przez to rozumieć, że oświadczenia i dokumenty te powinny być opatrzone podpisem
(podpisami)
osoby
(osób)
uprawnionej
(uprawnionych)
do
reprezentowania
Wykonawcy/podmiotu na zasobach
lub sytuacji, którego Wykonawca polega, zgodnie z
zasadami reprezentacji wskazanymi we właściwym rejestrze lub osobę (osoby)
upoważnioną do reprezentowania Wykonawcy/podmiotu na zasadach lub sytuacji, którego
Wykonawca polega
na podstawie pełnomocnictwa [SIWZ pkt 6.7];
Każda zapisana strona oferty powinna być podpisana lub zaparafowana przez osobę lub
osoby upoważnione do podpisywania oferty. Wszelkie poprawki lub zmiany w treści oferty
musz
ą być parafowane własnoręcznie przez osobę upoważnioną do podpisywania oferty
[SIWZ pkt 10.4].
Dalej zamawiający wyjaśnił, że za niezasadne należy uznać, iż oświadczenie woli
wykonawcy co do złożenia oświadczeń zawartych w formularzu oferty należy dorozumiewać
z faktu złożenia pozostałych oświadczeń i dokumentów wraz z ofertą. Oświadczenia woli, dla
którego wymagane jest zachowanie formy pisemnej pod rygorem nieważności, nie można w
tym przypadku dorozumiewać. Stosownie do wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 28
kwietnia 2015 r. sygn. akt KIO 748/15 dla zachowania formy
pisemnej oświadczenia woli,
niezbędnym jest złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść tego
oświadczenia, a nie na innych dokumentach, oświadczeniach, załączonych do oferty. Jak
dalej zauważa Izba w tym wyroku: W
przypadku braku podpisania formularza oferty nie
zachodzi omyłka o jakiej mowa w tym przepisie (art. 87 ust. 2 pkt
3 ustawy pzp), bowiem
oferta niepodpisana
jest z mocy prawa nieważna, nie wywołuje
skutków
prawnych, a
przepisy ustawy pzp nie przewidują
w tym przypadku możliwości konwalidacji braku
zachowania
formy pisemnej.
Następnie stwierdził, że art. 78 § 1 k.c. stanowi, że do zachowania pisemnej formy
czynności prawnej wystarcza złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie
obejmującym treść oświadczenia woli. Należy więc podkreślić, że brak podpisu na
dokumencie obejmującym oświadczenie woli oznacza brak zachowania formy pisemnej.
Samo przystawienie pieczęci imiennej nie oznacza zachowania formy pisemnej. Pieczęć nie
jest desygnatem pojęcia "własnoręcznego podpisu". Jak akcentuje się w literaturze (D. W., J.
J., S. M.
, Prawo zamówień publicznych. Komentarz, wyd. VII, Lex): Nieważność oferty na
podstawie odrębnych przepisów to przede wszystkim jej niezgodność z przepisami ustawy z
23.04.1964 r. - Kodeks cywilny - dalej k c. d
otyczącymi wad oświadczenia woli (art. 82—87
k.c.) oraz brak własnoręcznego podpisu osoby upoważnionej do działania w imieniu
wykonawcy pod oświadczeniem woli stanowiącym ofertę (niezgodność z art. 78 k.c.). Z
powyższego w jego ocenie wynika, iż podpis odwołującego powinien zostać złożony pod
całą ofertą, stanowiącą jeden spójny dokument — oświadczenie wykonawcy. Podpis na
końcu oferty jest bowiem podpisem głównym, potwierdzającym złożenie oferty.
W konkluzji odpowiedzi na odwołanie zamawiający wskazał, że niezachowanie
wymogu formy pisemnej powoduje bezwzględną nieważność czynności prawnej. Złożone
zaś załączniki nie stanowią podstawowej treści oferty, a mogą jedynie wskazywać na zamiar
wywołania określonych skutków prawnych. Jego zdaniem, brak podpisu na którymkolwiek
dokumencie składającym się na ofertę i tym samym brak potwierdzenia woli wykonawcy co
do zapisów zawartych w dokumencie, dyskwalifikuje daną ofertę z postępowania.
Krajowa Izba Odwoławcza, uwzględniając dokumentację postępowania,
dokumenty zgr
omadzone w aktach sprawy i wyjaśnienia złożone na rozprawie przez
strony
, ustaliła i zważyła co następuje.
Na wstępie Izba ustaliła, że odwołujący spełnia określone w art. 179 ust. 1 Pzp
przesłanki korzystania ze środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu zamówienia,
a naruszenie przez z
amawiającego przepisów Pzp może spowodować poniesienie przez
niego
szkody polegającej na utracie możliwości uzyskania zamówienia. Nie została
wypełniona także żadna z przesłanek ustawowych skutkujących odrzuceniem odwołania,
wynikających z art. 189 ust. 2 Pzp.
Izba dopuściła w niniejszej sprawie dowody z dokumentacji przetargowej, nadesłanej
przez zamawiającego do akt sprawy w kopii potwierdzonej za zgodność z oryginałem
pismem z dnia 19 lipca 2018 r. (sygn. DZ.27.40.2018.GS
), w tym w szczególności z treści:
SI
WZ wraz załącznikami, oferty odwołującego oraz pisma zamawiającego z dnia 9 lipca
2018 r. (sygn. DZ.27.38.2018.GS)
dotyczącego zawiadomienia o odrzuceniu oferty
odwołującego.
Izba
ustaliła co następuje.
Zgodnie z pkt 10.4 SIWZ
„Każda zapisana strona oferty powinna być podpisana lub
zaparafowana przez osobę lub osoby upoważnione do podpisywania oferty. Wszelkie
poprawki lub zmiany w treści oferty muszą być parafowane własnoręcznie przez osobę
upoważnioną do podpisywania oferty”.
Odwołujący złożył ofertę na formularzu ofertowym, którego wzór stanowił załącznik
nr 1 do SIWZ i który składał się z trzech stron. Podpis osoby upoważnionej do ze strony
odwołującego – Prezesa Zarządu – został złożony na stronie 1 oraz 2 przedmiotowego
formularza, natomiast na stronie nr 3 w miejscu przewidzianym na podpis
znalazła się tylko
pieczęć tej osoby natomiast sam podpis nie został złożony.
Na stronie 3 formularza ofertowego, która nie została podpisana ze strony
odwołującego znalazły się następujące informacje:
„17. Integralną część oferty stanowią następujące dokumenty:
1)
oświadczenie dotyczące spełniania warunków udziału w postępowaniu
2)
oświadczenie dotyczące przesłanek wykluczenia z postępowania
3)
dowód wniesienia wadium - gwarancja ubezpieczeniowa
18. Oferta została złożona na 12 kolejno ponumerowanych stronach.”
Ponadto na tej stronie znajdowała się data, miejscowość oraz przypisy co do fragmentów
formularza wskazanych na stronach 1 i 2.
Pismem z dnia 9 lipca 2018 r. (sygn. DZ.27.38.2018.GS) z
amawiający zawiadomił
odwołującego o odrzuceniu jego oferty. W piśmie tym zamawiający poinformował, że odrzucił
ofertę odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 8 Pzp, jako niezgodną z odrębnymi
przepisami, tj. art. 73 w związku z art. 78 ustawy Kodeks cywilny. Zamawiający w
uzasadnieniu tej czynności podał m.in.: Oferta wykonawcy Centrum Zaopatrzenia
Energetyko ELTAST Sp. z o.o.
[...] nie została podpisana przez wykonawcę więc zgodnie z
art. 73 w zw. z art. 78 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny [...] oferta jest
nieważna. Zgodnie z art. 89 ust 1 pkt 8 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych [...] oferta, która jest nieważna na podstawie odrębnych przepisów podlega
odrzuceniu.
Także pismem z dnia 9 lipca 2018 r. (sygn. DZ.27.39.2018.GS) zamawiający
przekazał odwołującemu informację o unieważnieniu postępowania na podstawie art. 93 ust.
1 pkt 4 Pzp. W uzasadnieniu tym z
amawiający wskazał, że przyczyną unieważnienia
postępowania było odrzucenie oferty odwołującego oraz okoliczność, że ceny pozostałych
dwóch ofert złożonych w postępowaniu przewyższają kwotę, którą zamawiający może
przeznaczyć na finansowanie zamówienia.
Izba
zważyła co następuje.
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Stan faktyczny spr
awy nie jest między stronami sporny. Ostatnia (trzecia) strona
formularza ofertowego nie została podpisana przez osobę działającą w imieniu
odwołującego. Na niepodpisanej stronie znajduje informacja o tym: jakie dokumenty
stanowią integralną część oferty oraz fakt złożenia oferty na 12 kolejno ponumerowanych
stronach.
W ocenie Izby wszystkie oświadczenia złożone przez odwołującego dotyczące m.
in. ceny, ewentualnego powstania u zamawiającego obowiązku podatkowego w związku ze
złożoną ofertą, pozacenowych kryteriów oceny ofert, przynależności do sektora MSP,
akceptacji terminu płatności i projektu umowy, wniesienia zabezpieczenia należytego
wykonania umowy czy też informacji dotyczącej ewentualnego objęcia informacji zawartej w
ofercie tajemnic
ą przedsiębiorstwa znajdowały się na stronach 1 i 2, które zostały podpisane
przez osobę uprawnioną do składania oświadczeń woli za strony odwołującego tj. Prezesa
Zarządu. Natomiast zgodnie z przywołanymi zarówno przez odwołującego jak i
zamawiającego poglądami doktryny naruszenie art. 78 kc polega na braku własnoręcznego
podpisu osoby upoważnionej do działania w imieniu wykonawcy pod oświadczeniem woli
stanowiącym ofertę. Izba jak najbardziej popiera to stanowisko w związku z tym nie można
uznać, że podpisy złożone przez osobę uprawnioną ze strony odwołującego na stronie 1 i 2
formularza ofertowego, na których znajdowały się jego oświadczenia woli naruszały
dyspozycję art. 78 kc.
Izba tym samym przyjęła argumentację odwołującego, iż wskazane na stronie 3
formularza ofertowego informacje z jego
oferty nie dotyczą jej merytorycznej treści, nie
odnoszą się do przedmiotu zamówienia, ani sposobu jego wykonania. Odnoszą się one
jedynie do kwestii formalnych -
porządkowych oferty, a zatem nie stanowią przesłanki do
odrzucenia
oferty jako nieważnej.
Izba uznała przy tym, że forma pisemna została w tym przypadku zachowana,
ponieważ istotne postanowienia przyszłej umowy znalazły się w podpisanej części
formularza. Wbrew twierdzeniom
zamawiającego, informacje zamieszczone na str. 3
formularza ofertowego
należy uznać za elementy nieistotne, które nie wpływają na treść
przyszłego stosunku prawnego między zamawiającym a wykonawcą.
Ponadto stan faktyczny w przedmiotowej sprawie nie
był analogiczny jak w sprawach
o sygn. akt KIO 537/14
oraz KIO 748/15, na które powoływał się zamawiający w odpowiedzi
na odwołanie. W sprawie o sygn. akt KIO 537/14 Izba oddaliła odwołanie niemniej w stanie
faktycznym tamtej sprawy
na niepodpisanej stronie formularza ofertowego znajdowały się
oświadczenia wykonawcy dotyczące: zamiaru powierzenia wykonania części zamówienia
podwykonawcom, zapoznania się z SIWZ i akceptacji jej postanowień wraz załącznikami,
zaoferowania wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z warunkami zapisanymi w SIWZ i
załącznikach, akceptacji warunków umowy i zobowiązania się do zawarcia umowy na
określonych w SIWZ warunkach, w miejscu i terminie wskazanym przez zamawiającego,
świadomości odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń w celu
uzyskania korzyści majątkowych zatem Izba uznała, że zamawiający słusznie odrzucił ofertę
na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 8 Pzp. Natomiast w sprawie o sygn. akt KIO 748/15 formularz
ofertowy, złożony przez odwołującego, na żadnej z trzech stron nie został podpisany ani
zaparafowany,
podpisane zostały jedynie załączniki do niego, także i tej sprawie w ocenie
Izby zamawiający postąpił słusznie odrzucając ofertę odwołującego. W przedmiotowej
sprawie informacje zamieszczone na str. 3
formularza ofertowego, która nie została
podpisana jak
wskazano powyżej należy uznać za elementy nieistotne.
Nie ma przy tym znaczenia, że zamawiający w pkt 10.4 SIWZ wskazał, że każda
zapisana strona oferty powinna być podpisana lub zaparafowana przez osobę lub osoby
upoważnione do podpisywania oferty, ponieważ podstawą odrzucenia oferty w oparciu o art.
89 ust. 1 pkt 8 Pzp jest niezgodność z odrębnymi przepisami, a zatem za sprzeczne z Pzp
należy uznać odrzucenie oferty odwołującego z powodu niespełnienia ustalonych przez
z
amawiającego wymogów dotyczących jej formy.
Reasumując Izba uznała, że w przedmiotowej sprawie odrzucenie oferty
odwołującego nastąpiło z naruszeniem art. 89 ust. 1 pkt 8 Pzp., tym samym także
zamawiający niesłusznie unieważnił postępowanie przetargowe na podstawie art. 93 ust. 1
pkt 4 Pzp.
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 192 ust. 1 Pzp orzeczono jak w
sentencji. Zgodnie bowiem z treścią art. 192 ust. 2 Pzp Izba uwzględnia odwołanie, jeżeli
stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na
wynik postępowania o udzielenie zamówienia. Potwierdzenie ziszczenia się zarzutu
postawionego
w odwołaniu powoduje, iż w przedmiotowym stanie faktycznym została
wypełniona hipoteza normy prawnej wyrażonej w art. 192 ust. 2 Pzp.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
Pzp, tj. stosownie do wyniku postępowania z uwzględnieniem postanowień rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania
wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. z 2010 r., Nr 41, poz. 238) zmienionego rozporządzeniem Prezesa Rady
Ministrów z dnia 9 stycznia 2017 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wysokości i
sposobu pobierania wpisu
od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2017 r., poz. 47), w tym w szczególności §
5 ust. 4.
Przewodniczący: …………………………….
1. U
względnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu: unieważnienie czynności
unieważnienia postepowania, unieważnienie czynności odrzucenia oferty Odwołującego oraz
ponowne badanie i ocenę oferty Odwołującego;
2.
Kosztami postępowania obciąża zamawiającego – Miejski Zarząd Dróg w Cieszynie z
siedzibą w Cieszynie i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr (słownie:
dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę Centrum Zaopatrzenia
Energetyki ELTAST Sp. z o.o.
z siedzibą w Radomiu tytułem wpisu od odwołania;
2.2.
zasądza od Miejskiego Zarządu Dróg w Cieszynie z siedzibą w Cieszynie na rzecz
wykonawcy Centrum Zaopatrzenia Energetyki ELTAST Sp. z o.o.
z siedzibą w Radomiu
kwotę 13 600 zł 00 gr (słownie: trzynaście tysięcy sześćset złotych zero groszy), stanowiącą
koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz
wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (t.j. - Dz. U. z 2017 r., poz. 1579 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej.
Przewodniczący: …………………………….
Sygn. akt: KIO 1381/18
U z a s a d n i e n i e
Miejski Zarząd Dróg w Cieszynie z siedzibą w Cieszynie (zwany dalej:
„zamawiającym”) prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego, na podstawie przepisów
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. - Dz. U. z 2017 r., poz.
1579 ze zm.
), zwanej dalej „Pzp”, postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na:
„Modernizację oświetlenia publicznego miasta Cieszyna - etap 1” (nr sprawy: 9/ZP/DZ/18),
zwane dalej:
„postępowaniem”.
Wartość zamówienia nie przekracza kwot określonych w przepisach wykonawczych
wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych
w dniu 14 czerwca 2018 r. pod nr 572942-N-2018.
W dniu 13 lipca 2018 r. wykonawca Centrum Zaopatrzenia Energetyki ELTAST Sp. z
o.o.
z siedzibą w Radomiu (zwany dalej: „odwołującym”) wniósł odwołanie do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej, w którym zarzucił zamawiającemu naruszenie następujących
przepisów:
1. art. 7 ust. 1 Pzp -
poprzez prowadzanie postępowania w sposób nie zapewniający
zachowania uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców;
2. art. 89 ust. 1 pkt 8 Pzp - poprzez niezasadne i niezgodne z prawem odrzucenie oferty
o
dwołującego;
3. art. 93 ust. 1 pkt 4 Pzp -
poprzez unieważnienie postępowania niezgodnie z przepisami
Pzp, bowiem oferta Odwołującego jest ofertą ważną i najkorzystniejszą.
W
związku z postawionymi zarzutami odwołujący wniósł o:
1)
unieważnienie czynności unieważnienia postępowania;
2)
unieważnienie czynności odrzucenia oferty odwołującego;
3)
ponowną ocenę oferty odwołującego.
Odwołujący podał, że ma interes w złożeniu odwołania, a poprzez to w uzyskaniu
zamówienia, gdyż złożył ważną, najkorzystniejszą ofertę. Odwołanie zmierza do
zakwestionowania czynności zamawiającego, jakimi były odrzucenie oferty odwołującego i
unieważnienie postępowania. Zatem w przypadku potwierdzenia się zarzutów odwołującego
ma on szansę na uzyskanie zamówienia. Odwołujący może ponieść szkodę na skutek
czynności zamawiającego w postaci utraty zysku zakładanego w ramach realizacji umowy
podpisanej na skutek udzielenia przedmiotowego zamówienia.
W ocenie odwołującego argumenty podane w zawiadomieniu o odrzuceniu jego
oferty nie
mają żadnego uzasadnienia. Ponadto odwołujący wskazał przy tym, że przepis art.
89 ust. 1 Pzp zawiera katalog przesłanek, których zaistnienie obliguje każdego
zamawiającego do odrzucenia oferty. Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego w Warszawie z 31 sierpnia 2010 r., sygn. akt V SA/Wa 769/10, katalog
przesłanek wymienionych w art. 89 Pzp jest zamknięty, co oznacza, że z żadnej innej
przyczyny lub bez podania przyczyn zamawiający nie może odrzucić oferty.
Wyjaśnił, że wskazana przez zamawiającego przesłanka niegodności treści z
odrębnymi przepisami zawiera się w powyższym katalogu. Nie może ona jednak mieć
zastosowania do oferty o
dwołującego, bowiem wskazane przez zamawiającego uchybienie
w ofercie polegające na niepodpisaniu trzeciej strony formularza ofertowego, jest jedynie
uchybieniem formalnym, nie odnosi się do merytorycznej części oferty i nie ma wpływu na
ważność oferty. Odwołujący wyjaśnił, że nie podpisał strony, na której podane były
następujące informacje:
„17. Integralną część oferty stanowią następujące dokumenty:
1)
oświadczenie dotyczące spełniania warunków udziału w postępowaniu
2)
oświadczenie dotyczące przesłanek wykluczenia z postępowania
3)
dowód wniesienia wadium - gwarancja ubezpieczeniowa
18. Oferta została złożona na 12 kolejno ponumerowanych stronach.”
W
ocenie odwołującego wskazane wyżej informacje z jego oferty nie dotyczą jej
merytorycznej treści, nie odnoszą się do przedmiotu zamówienia, ani sposobu jego
wykonania. Odnoszą się one jedynie do kwestii formalnych - porządkowych oferty, które nie
są wymagane przepisami Pzp, a zatem nie stanowią przesłanki do odrzucenia oferty jako
nieważnej. Zauważył przy tym, że każda z pozostałych stron jego oferty została przez niego
wyraźnie podpisana, także dokumenty wymienione w pkt 17 i pkt 18 oferty (jak wyżej),
stanowiące jej integralną część. Brak podpisania trzeciej strony formularza ofertowego przez
od
wołującego, zawierającej jedynie niewymagane ustawą Pzp informacje formalne
dotyczące oferty, nie oznacza, że odwołujący nie złożył ważnej oferty, czy też nie zaoferował
świadczenia odpowiadającego wymogom specyfikacji istotnych warunków zamówienia (dalej
zwanej: „SIWZ”). Przeciwnie - zamawiający w zakresie merytorycznej treści oferty, w tym
także w zakresie sposobu wykonania zamówienia przez odwołującego, nie postawił żadnych
zarzutów.
Ponadto stwierdził, że myśl art. 89 ust. 1 pkt 8 Pzp zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli
jest nieważna na podstawie odrębnych przepisów. Zamawiający niesłusznie uznał, że oferta
złożona przez odwołującego nie odpowiada wymogom koniecznym dla zachowania formy
pisemnej, wskazanym w art. 78 § 1 zdanie pierwsze kc. Zgodnie z doktryną nieważność
oferty na podstawie odrębnych przepisów to przede wszystkim jej niezgodność z przepisami
Kodeksu
cywilnego dotyczącymi wad oświadczenia woli (art. 82-87 k.c.) oraz brak
własnoręcznego podpisu osoby upoważnionej do działania w imieniu wykonawcy pod
oświadczeniem woli stanowiącym ofertę (niezgodność z art. 78 k.c.) - W. Dzierżanowski „
Komentarz do art. 89 ustawy -
Prawo zamówień publicznych, LEX 2017 r. Zgodnie z
wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 13 września 2012 r., I ACa 480/12: Podpis
w rozumieniu art. 78 k.c. nie musi być czytelny Dla zachowania pisemnej formy czynności
prawnej wystarcza
złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść
oświadczenia woli. Dalej wyjaśnił, że złożył podpisy na wszystkich stronach oferty, które są
istotne i niezbędne do wyrażenia oświadczenia woli w zakresie dotyczącym realizacji
zamówienia publicznego. Brak podpisu na trzeciej stronie oferty zawierającej dodatkowe
informacje, nieistotne dla treści oferty, a stanowiących jedynie formalny element
oświadczenia, nie przesądza o nieważności oferty. Wskazał przy tym na treść wyroku Sądu
Okręgowego w Gdańsku z dnia 8 maja 2013 r., XII Ga 186/13: Oferta w swej warstwie
merytorycznej musi odpowiadać oczekiwaniom zamawiającego wyrażonym w specyfikacji.
Nie musi natomiast wypełniać wymogów zamawiającego co do formy prezentacji. Każdy
wymóg postawiony przez zamawiającego w SIWZ co do formy składanych ofert może być
traktowany wyłącznie jako zalecenie sporządzenia oferty we wskazany sposób, nie zaś jako
bezwzględny obowiązek wykonawców.
Wobec powyższego w ocenie odwołującego zamawiający odrzucając jego ofertę, a
następnie unieważniając postępowanie dopuścił się naruszenia art. 7 ust. 1, art. 89 ust. 1 pkt
8 oraz art. 93 ust. 1 pkt 4 Pzp
i związku z tym wniósł o uwzględnienie odwołania w całości.
W dniu 20 lipca 2018 r.
zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie, w której wniósł
o oddalenie odwołania i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania.
Odnosząc się do zarzutów odwołującego przedstawionych w odwołaniu podniósł w
przedstawionej odpowiedzi na odwołanie, że swoim postępowaniem polegającym na
odrzuceniu oferty o
dwołującego, a następnie unieważnieniu postępowania postąpił zgodnie z
obowiązującymi w tym zakresie przepisami Pzp. Zachowanie uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców przez zamawiającego stanowi jedną z najistotniejszych zasad w
p
ostępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Zamawiający był zobligowany do
sprawiedliwego i równego traktowania wszystkich wykonawców biorących udział w
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Na każdym etapie postępowania
wykonawcy powinni
być traktowani jednakowo, bez stosowania jakichkolwiek przywilejów
oraz, z drugiej strony
— bez środków dyskryminujących. Zamawiający zatem zgodnie z
zasadą równego traktowania uczestników postępowania, jak również z art. 73 k.c. w zw. z
art
. 78 k.c. uznał, iż oferta odwołującego jest nieważna.
Powołał się przy tym na wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 7 kwietnia 2014 r.
(KIO 537/14; KIO 599/14):
Niepodpisanie treści oświadczenia woli powoduje — stosownie
do art. 73
§ 1 k.c. w zw. z art. 82 ust. 2 p.z.p. — bezwzględną nieważność czynności
prawnej, jaką jest złożenie oferty. Do odmiennego wniosku nie może prowadzić fakt, że
pierwsza strona formularza oferty została podpisana. Oświadczenie woli stanowiące ofertę
nie
jest bowiem objęte własnoręcznym podpisem w koniecznym, wymaganym przez SIWZ
zakresie, co stanowi w świetle art. 78 § 1 k.c. — warunek uznania formy pisemnej za
zachowaną. (...) Nie podziela się stanowiska, że forma pisemna jest zachowana, bowiem
istotne postanowienia przyszłej umowy znalazły się w podpisanej części formularza. W
dalszej części wyroku, KIO wyraziła stanowisko, iż zamawiający ma bezwzględny obowiązek
odrzucenia oferty złożonej bez zachowania formy pisemnej - Podstawą tej czynności jest
zarówno art. 89 ust. 1 pkt 1, jak i art. 89 ust. 1 pkt 8 p.z.p. Oferta złożona z naruszeniem
przepisów o formie jest bowiem sprzeczna z przepisami p.z.p, (tj. z art. 82 ust. 2 p.z.p.) i
jednocześnie nieważna na podstawie odrębnych przepisów, tj. przepisów k.c., określających
skutki niezachowania form
y pisemnej zastrzeżonej pod rygorem nieważności.
Podkreślił przy tym, że w treści SIWZ w sposób czytelny i jednoznaczny wskazał na
wymóg podpisywania dokumentów:
Ilekroć w SIWZ a także w załącznikach do SIWZ występuje wymóg podpisywania
dokumentów lub oświadczeń lub też potwierdzania dokumentów za zgodność z oryginałem,
należy przez to rozumieć, że oświadczenia i dokumenty te powinny być opatrzone podpisem
(podpisami)
osoby
(osób)
uprawnionej
(uprawnionych)
do
reprezentowania
Wykonawcy/podmiotu na zasobach
lub sytuacji, którego Wykonawca polega, zgodnie z
zasadami reprezentacji wskazanymi we właściwym rejestrze lub osobę (osoby)
upoważnioną do reprezentowania Wykonawcy/podmiotu na zasadach lub sytuacji, którego
Wykonawca polega
na podstawie pełnomocnictwa [SIWZ pkt 6.7];
Każda zapisana strona oferty powinna być podpisana lub zaparafowana przez osobę lub
osoby upoważnione do podpisywania oferty. Wszelkie poprawki lub zmiany w treści oferty
musz
ą być parafowane własnoręcznie przez osobę upoważnioną do podpisywania oferty
[SIWZ pkt 10.4].
Dalej zamawiający wyjaśnił, że za niezasadne należy uznać, iż oświadczenie woli
wykonawcy co do złożenia oświadczeń zawartych w formularzu oferty należy dorozumiewać
z faktu złożenia pozostałych oświadczeń i dokumentów wraz z ofertą. Oświadczenia woli, dla
którego wymagane jest zachowanie formy pisemnej pod rygorem nieważności, nie można w
tym przypadku dorozumiewać. Stosownie do wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 28
kwietnia 2015 r. sygn. akt KIO 748/15 dla zachowania formy
pisemnej oświadczenia woli,
niezbędnym jest złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść tego
oświadczenia, a nie na innych dokumentach, oświadczeniach, załączonych do oferty. Jak
dalej zauważa Izba w tym wyroku: W
przypadku braku podpisania formularza oferty nie
zachodzi omyłka o jakiej mowa w tym przepisie (art. 87 ust. 2 pkt
3 ustawy pzp), bowiem
oferta niepodpisana
jest z mocy prawa nieważna, nie wywołuje
skutków
prawnych, a
przepisy ustawy pzp nie przewidują
w tym przypadku możliwości konwalidacji braku
zachowania
formy pisemnej.
Następnie stwierdził, że art. 78 § 1 k.c. stanowi, że do zachowania pisemnej formy
czynności prawnej wystarcza złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie
obejmującym treść oświadczenia woli. Należy więc podkreślić, że brak podpisu na
dokumencie obejmującym oświadczenie woli oznacza brak zachowania formy pisemnej.
Samo przystawienie pieczęci imiennej nie oznacza zachowania formy pisemnej. Pieczęć nie
jest desygnatem pojęcia "własnoręcznego podpisu". Jak akcentuje się w literaturze (D. W., J.
J., S. M.
, Prawo zamówień publicznych. Komentarz, wyd. VII, Lex): Nieważność oferty na
podstawie odrębnych przepisów to przede wszystkim jej niezgodność z przepisami ustawy z
23.04.1964 r. - Kodeks cywilny - dalej k c. d
otyczącymi wad oświadczenia woli (art. 82—87
k.c.) oraz brak własnoręcznego podpisu osoby upoważnionej do działania w imieniu
wykonawcy pod oświadczeniem woli stanowiącym ofertę (niezgodność z art. 78 k.c.). Z
powyższego w jego ocenie wynika, iż podpis odwołującego powinien zostać złożony pod
całą ofertą, stanowiącą jeden spójny dokument — oświadczenie wykonawcy. Podpis na
końcu oferty jest bowiem podpisem głównym, potwierdzającym złożenie oferty.
W konkluzji odpowiedzi na odwołanie zamawiający wskazał, że niezachowanie
wymogu formy pisemnej powoduje bezwzględną nieważność czynności prawnej. Złożone
zaś załączniki nie stanowią podstawowej treści oferty, a mogą jedynie wskazywać na zamiar
wywołania określonych skutków prawnych. Jego zdaniem, brak podpisu na którymkolwiek
dokumencie składającym się na ofertę i tym samym brak potwierdzenia woli wykonawcy co
do zapisów zawartych w dokumencie, dyskwalifikuje daną ofertę z postępowania.
Krajowa Izba Odwoławcza, uwzględniając dokumentację postępowania,
dokumenty zgr
omadzone w aktach sprawy i wyjaśnienia złożone na rozprawie przez
strony
, ustaliła i zważyła co następuje.
Na wstępie Izba ustaliła, że odwołujący spełnia określone w art. 179 ust. 1 Pzp
przesłanki korzystania ze środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu zamówienia,
a naruszenie przez z
amawiającego przepisów Pzp może spowodować poniesienie przez
niego
szkody polegającej na utracie możliwości uzyskania zamówienia. Nie została
wypełniona także żadna z przesłanek ustawowych skutkujących odrzuceniem odwołania,
wynikających z art. 189 ust. 2 Pzp.
Izba dopuściła w niniejszej sprawie dowody z dokumentacji przetargowej, nadesłanej
przez zamawiającego do akt sprawy w kopii potwierdzonej za zgodność z oryginałem
pismem z dnia 19 lipca 2018 r. (sygn. DZ.27.40.2018.GS
), w tym w szczególności z treści:
SI
WZ wraz załącznikami, oferty odwołującego oraz pisma zamawiającego z dnia 9 lipca
2018 r. (sygn. DZ.27.38.2018.GS)
dotyczącego zawiadomienia o odrzuceniu oferty
odwołującego.
Izba
ustaliła co następuje.
Zgodnie z pkt 10.4 SIWZ
„Każda zapisana strona oferty powinna być podpisana lub
zaparafowana przez osobę lub osoby upoważnione do podpisywania oferty. Wszelkie
poprawki lub zmiany w treści oferty muszą być parafowane własnoręcznie przez osobę
upoważnioną do podpisywania oferty”.
Odwołujący złożył ofertę na formularzu ofertowym, którego wzór stanowił załącznik
nr 1 do SIWZ i który składał się z trzech stron. Podpis osoby upoważnionej do ze strony
odwołującego – Prezesa Zarządu – został złożony na stronie 1 oraz 2 przedmiotowego
formularza, natomiast na stronie nr 3 w miejscu przewidzianym na podpis
znalazła się tylko
pieczęć tej osoby natomiast sam podpis nie został złożony.
Na stronie 3 formularza ofertowego, która nie została podpisana ze strony
odwołującego znalazły się następujące informacje:
„17. Integralną część oferty stanowią następujące dokumenty:
1)
oświadczenie dotyczące spełniania warunków udziału w postępowaniu
2)
oświadczenie dotyczące przesłanek wykluczenia z postępowania
3)
dowód wniesienia wadium - gwarancja ubezpieczeniowa
18. Oferta została złożona na 12 kolejno ponumerowanych stronach.”
Ponadto na tej stronie znajdowała się data, miejscowość oraz przypisy co do fragmentów
formularza wskazanych na stronach 1 i 2.
Pismem z dnia 9 lipca 2018 r. (sygn. DZ.27.38.2018.GS) z
amawiający zawiadomił
odwołującego o odrzuceniu jego oferty. W piśmie tym zamawiający poinformował, że odrzucił
ofertę odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 8 Pzp, jako niezgodną z odrębnymi
przepisami, tj. art. 73 w związku z art. 78 ustawy Kodeks cywilny. Zamawiający w
uzasadnieniu tej czynności podał m.in.: Oferta wykonawcy Centrum Zaopatrzenia
Energetyko ELTAST Sp. z o.o.
[...] nie została podpisana przez wykonawcę więc zgodnie z
art. 73 w zw. z art. 78 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny [...] oferta jest
nieważna. Zgodnie z art. 89 ust 1 pkt 8 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych [...] oferta, która jest nieważna na podstawie odrębnych przepisów podlega
odrzuceniu.
Także pismem z dnia 9 lipca 2018 r. (sygn. DZ.27.39.2018.GS) zamawiający
przekazał odwołującemu informację o unieważnieniu postępowania na podstawie art. 93 ust.
1 pkt 4 Pzp. W uzasadnieniu tym z
amawiający wskazał, że przyczyną unieważnienia
postępowania było odrzucenie oferty odwołującego oraz okoliczność, że ceny pozostałych
dwóch ofert złożonych w postępowaniu przewyższają kwotę, którą zamawiający może
przeznaczyć na finansowanie zamówienia.
Izba
zważyła co następuje.
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Stan faktyczny spr
awy nie jest między stronami sporny. Ostatnia (trzecia) strona
formularza ofertowego nie została podpisana przez osobę działającą w imieniu
odwołującego. Na niepodpisanej stronie znajduje informacja o tym: jakie dokumenty
stanowią integralną część oferty oraz fakt złożenia oferty na 12 kolejno ponumerowanych
stronach.
W ocenie Izby wszystkie oświadczenia złożone przez odwołującego dotyczące m.
in. ceny, ewentualnego powstania u zamawiającego obowiązku podatkowego w związku ze
złożoną ofertą, pozacenowych kryteriów oceny ofert, przynależności do sektora MSP,
akceptacji terminu płatności i projektu umowy, wniesienia zabezpieczenia należytego
wykonania umowy czy też informacji dotyczącej ewentualnego objęcia informacji zawartej w
ofercie tajemnic
ą przedsiębiorstwa znajdowały się na stronach 1 i 2, które zostały podpisane
przez osobę uprawnioną do składania oświadczeń woli za strony odwołującego tj. Prezesa
Zarządu. Natomiast zgodnie z przywołanymi zarówno przez odwołującego jak i
zamawiającego poglądami doktryny naruszenie art. 78 kc polega na braku własnoręcznego
podpisu osoby upoważnionej do działania w imieniu wykonawcy pod oświadczeniem woli
stanowiącym ofertę. Izba jak najbardziej popiera to stanowisko w związku z tym nie można
uznać, że podpisy złożone przez osobę uprawnioną ze strony odwołującego na stronie 1 i 2
formularza ofertowego, na których znajdowały się jego oświadczenia woli naruszały
dyspozycję art. 78 kc.
Izba tym samym przyjęła argumentację odwołującego, iż wskazane na stronie 3
formularza ofertowego informacje z jego
oferty nie dotyczą jej merytorycznej treści, nie
odnoszą się do przedmiotu zamówienia, ani sposobu jego wykonania. Odnoszą się one
jedynie do kwestii formalnych -
porządkowych oferty, a zatem nie stanowią przesłanki do
odrzucenia
oferty jako nieważnej.
Izba uznała przy tym, że forma pisemna została w tym przypadku zachowana,
ponieważ istotne postanowienia przyszłej umowy znalazły się w podpisanej części
formularza. Wbrew twierdzeniom
zamawiającego, informacje zamieszczone na str. 3
formularza ofertowego
należy uznać za elementy nieistotne, które nie wpływają na treść
przyszłego stosunku prawnego między zamawiającym a wykonawcą.
Ponadto stan faktyczny w przedmiotowej sprawie nie
był analogiczny jak w sprawach
o sygn. akt KIO 537/14
oraz KIO 748/15, na które powoływał się zamawiający w odpowiedzi
na odwołanie. W sprawie o sygn. akt KIO 537/14 Izba oddaliła odwołanie niemniej w stanie
faktycznym tamtej sprawy
na niepodpisanej stronie formularza ofertowego znajdowały się
oświadczenia wykonawcy dotyczące: zamiaru powierzenia wykonania części zamówienia
podwykonawcom, zapoznania się z SIWZ i akceptacji jej postanowień wraz załącznikami,
zaoferowania wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z warunkami zapisanymi w SIWZ i
załącznikach, akceptacji warunków umowy i zobowiązania się do zawarcia umowy na
określonych w SIWZ warunkach, w miejscu i terminie wskazanym przez zamawiającego,
świadomości odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń w celu
uzyskania korzyści majątkowych zatem Izba uznała, że zamawiający słusznie odrzucił ofertę
na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 8 Pzp. Natomiast w sprawie o sygn. akt KIO 748/15 formularz
ofertowy, złożony przez odwołującego, na żadnej z trzech stron nie został podpisany ani
zaparafowany,
podpisane zostały jedynie załączniki do niego, także i tej sprawie w ocenie
Izby zamawiający postąpił słusznie odrzucając ofertę odwołującego. W przedmiotowej
sprawie informacje zamieszczone na str. 3
formularza ofertowego, która nie została
podpisana jak
wskazano powyżej należy uznać za elementy nieistotne.
Nie ma przy tym znaczenia, że zamawiający w pkt 10.4 SIWZ wskazał, że każda
zapisana strona oferty powinna być podpisana lub zaparafowana przez osobę lub osoby
upoważnione do podpisywania oferty, ponieważ podstawą odrzucenia oferty w oparciu o art.
89 ust. 1 pkt 8 Pzp jest niezgodność z odrębnymi przepisami, a zatem za sprzeczne z Pzp
należy uznać odrzucenie oferty odwołującego z powodu niespełnienia ustalonych przez
z
amawiającego wymogów dotyczących jej formy.
Reasumując Izba uznała, że w przedmiotowej sprawie odrzucenie oferty
odwołującego nastąpiło z naruszeniem art. 89 ust. 1 pkt 8 Pzp., tym samym także
zamawiający niesłusznie unieważnił postępowanie przetargowe na podstawie art. 93 ust. 1
pkt 4 Pzp.
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 192 ust. 1 Pzp orzeczono jak w
sentencji. Zgodnie bowiem z treścią art. 192 ust. 2 Pzp Izba uwzględnia odwołanie, jeżeli
stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na
wynik postępowania o udzielenie zamówienia. Potwierdzenie ziszczenia się zarzutu
postawionego
w odwołaniu powoduje, iż w przedmiotowym stanie faktycznym została
wypełniona hipoteza normy prawnej wyrażonej w art. 192 ust. 2 Pzp.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
Pzp, tj. stosownie do wyniku postępowania z uwzględnieniem postanowień rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania
wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. z 2010 r., Nr 41, poz. 238) zmienionego rozporządzeniem Prezesa Rady
Ministrów z dnia 9 stycznia 2017 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wysokości i
sposobu pobierania wpisu
od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2017 r., poz. 47), w tym w szczególności §
5 ust. 4.
Przewodniczący: …………………………….
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 1951/18 z dnia 2018-10-12
- Sygn. akt KIO 1357/18, KIO 1367/18, KIO 1387/18 z dnia 2018-09-26
- Sygn. akt KIO 1826/18 z dnia 2018-09-26
- Sygn. akt KIO 1831/18 z dnia 2018-09-25
- Sygn. akt KIO 1821/18 z dnia 2018-09-25
