rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2019-06-14
rok: 2019
data dokumentu: 2019-06-14
rok: 2019
sygnatury akt.:
KIO 988/19
KIO 988/19
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 czerwca 2019 r.
w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 30 maja 2019 r. przez wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia konsorcjum: Balzola Polska Sp. z o. o. z siedzibą
w Warszawie oraz Construcciones y Promociones Balzola S.A., Hiszpania,
w postępowaniu prowadzonym przez Gminę Miasto Szczecin,
przy udziale wykonawcy BUDIMEX S.A.
, z siedzibą w Warszawie oraz konsorcjum: Aldesa
Construcciones Polska Sp. z o.o.,
z siedzibą w Warszawie i Aldesa Construcciones,
Hiszpania i Coalvi S.A., Hiszpania,
zgłaszających swoje przystąpienia do postępowania
odwoławczego o sygn. akt: KIO 988/19 po stronie zamawiającego,
w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 30 maja 2019 r. przez wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia konsorcjum: Balzola Polska Sp. z o. o. z siedzibą
w Warszawie oraz Construcciones y Promociones Balzola S.A., Hiszpania,
w postępowaniu prowadzonym przez Gminę Miasto Szczecin,
przy udziale wykonawcy BUDIMEX S.A.
, z siedzibą w Warszawie oraz konsorcjum: Aldesa
Construcciones Polska Sp. z o.o.,
z siedzibą w Warszawie i Aldesa Construcciones,
Hiszpania i Coalvi S.A., Hiszpania,
zgłaszających swoje przystąpienia do postępowania
odwoławczego o sygn. akt: KIO 988/19 po stronie zamawiającego,
orzeka:
1.
Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu: (i) dokonanie unieważnienia
czynności wykluczenia z postępowania wykonawców wspólnie ubiegających się o
udzielenie zamówienia konsorcjum firm: Balzola Polska Sp. z o. o. z siedzibą w
Warszawie oraz Construcciones y Promociones Balzola S.A., Hiszpania, a w
konsekwencji unieważnienie czynności odrzucenia jego oferty; (ii) powtórzenie
czynności badania i oceny ofert.
2.
Kosztami postępowania obciąża zamawiającego Gminę Miasto Szczecin i :
2.1.
zalicza w poc
zet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20.000 zł 00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia konsorcjum firm:
Balzola Polska Sp. z o. o. z siedzibą w Warszawie oraz Construcciones y
Promociones Balzola S.A., Hiszpania
tytułem wpisu od odwołania;
2.2.
zasądza od zamawiającego Gminy Miasta Szczecin na rzecz wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia konsorcjum firm:
Balzola Polska Sp. z o. o. z siedzib
ą w Warszawie oraz Construcciones y
Promociones Balzola S.A., Hiszpania
kwotę 23 600 zł 00 gr (słownie:
dwadzieścia trzy tysięcy sześćset złotych zero groszy) stanowiącą uzasadnione
koszty strony poniesione z tytułu wpisu od odwołania i wynagrodzenia
pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień publicznych
(t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 1986 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Szczecinie.
Przewodniczący:
………………….……………
Sygn. akt: KIO 988/19
UZASADNIENIE
W dniu 30 maja 2019 r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło odwołanie
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia konsorcjum firm: Warszawa,
Balzola Polska sp. z o.o., Construcciones y Promociones Balzola S.A., Hiszpania (dalej
„Odwołujący”) zarzucając zamawiającemu Gminie Miastu Szczecin(dalej „Zamawiający") w
p
ostępowanie o udzielenie zamówienia publicznego prowadzone w trybie przetargu
nieograniczonego pn.
, „Budowa torowiska do nowej pętli tramwajowej Mierzyn (przy CH Ster)
w Szczecinie'1, numer sprawy BZP/126/18, ogłoszenie o zamówieniu opublikowane w Dz.U.
UE z 16.10.2018 nr 2018/S 199-
449793 (dalej „Postępowanie”) naruszenie:
1)
art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp w zw. z art. 24 ust. 8 ustawy Pzp oraz art. 7 ust. 1
ustawy Pzp
oraz poprzez błędne uznanie, że Odwołujący podlega wykluczeniu z
Postępowania ponieważ w sposób zawiniony poważnie naruszył obowiązki
zawodowe, co podważa jego uczciwość, w szczególności w wyniku zamierzonego
działania lub rażącego niedbalstwa nie wykonał lub nienależycie wykonał
zamówienie dotyczące „Budowy trasy tramwajowej w ul. Hubskiej na odcinku od ul.
Glinianej
do ul. Dyrekcyjnej we Wrocławiu" na podstawie umowy zawartej ze spółką
Inwestycje Wrocławskie sp. z o.o. oraz zamówienie dotyczące „Przebudowy trasy
tramwajowej w ul. Dąbrowskiego od ul. Botanicznej do ul. Żeromskiego wraz z
węzłem" na podstawie umowy zawartej ze spółką Poznańskie Inwestycje Miejskie
sp. z o.o. oraz mógł skorzystać z procedury określonej w przepisie art. 24 ust. 8
ustawy Pzp (self-
cleaning) i przedstawić dowody w celu wykazania, że podjęte
przez niego środki są wystarczające do wykazania jego rzetelności, podczas gdy
przywołane przez Zamawiającego okoliczności związane z realizacją ww. umów
nie wypełniają znamion art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp, a tym samym wobec
Odwołującego
nie
zachodzą
podstawy
wykluczenia
ani
obowiązek
przeprowadzenia procedury opisanej w art. 24 ust. 8 ustawy Pzp;
2)
art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy Pzp w zw. z art. 24 ust. 8 ustawy Pzp oraz art. 7 ust. 1
ustawy Pzp
oraz poprzez błędne uznanie, że Odwołujący podlega wykluczeniu z
Postępowania ponieważ z przyczyn leżących po jego stronie, nie wykonał albo
nienależycie wykonał w istotnym stopniu wcześniejszą umowę w sprawie
zamówienia publicznego co doprowadziło do rozwiązania umowy lub zasądzenia
odszkodowania ponieważ zgodnie z wiedzą Zamawiającego Odwołujący był stroną
dwóch umów w sprawie zamówienia publicznego, w których doszło do odstąpienia
od umowy z przyczyn leżących po stronie wykonawcy, a w ocenie Zamawiającego
w przypadku umowy dotyczącej „Budowy trasy tramwajowej w ul. Hubskiej na
odcinku od ul. Glinianej do ul. Dyrekcyjnej we
Wrocławiu" oraz umowy „Przebudowy
trasy tramwajowej w ul. Dąbrowskiego od ul. Botanicznej do ul. Żeromskiego wraz
z węzłem"2, doszło do nienależytego wykonania umowy w stopniu istotnym oraz
mógł skorzystać z procedury określonej w przepisie art. 24 ust. 8 PZP (self-
cleaning) i przedstawić dowody w celu wykazania, że podjęte przez niego środki są
wystarczające do wykazania jego rzetelności, podczas gdy przywołane przez
Zamawiającego okoliczności związane z realizacją ww. umów nie wypełniają
znamion art. 24 ust. 5 pkt. 4 ustawy Pzp
, a tym samym wobec Odwołującego nie
zachodzą podstawy wykluczenia ani obowiązek przeprowadzenia procedury
opisanej w art. 24 ust. 8 ustawy Pzp; a w konsekwencji,
3)
naruszenie art. 24 ust. 4 ustawy Pzp oraz art. 89 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp oraz art.
7 ust. 1 ustawy Pzp
oraz poprzez błędne uznanie, że skoro Odwołujący podlega
wykluczeniu z Postępowania, to jego oferta winna zostać uznana za odrzuconą a
w konsekwencji oferta Odwołującego podlega odrzuceniu jako złożona przez
wykon
awcę wykluczonego z udziału w Postępowaniu.
W
związku z powyższym Odwołujący wniósł o: (i) merytoryczne rozpatrzenie przez Krajową
Izbę Odwoławczą („KIO") niniejszego odwołania i jego uwzględnienie; (ii) dopuszczenie i
przeprowadzenie dowodu z dokumentacj
i Postępowania oraz dowodów przywołanych w
uzasadnieniu na okoliczności wskazane w niniejszym odwołaniu; (iii) na podstawie art. 189
ust. 6 ustawy Pzp w związku z art. 8 ust. 3 ustawy Pzp o wyłączenie jawności części rozprawy
dotyczącej wszystkich informacji i dokumentów objętych przez Odwołującego klauzulą
„tajemnica przedsiębiorstwa" odnoszących się do wyjaśnień z 10 maja 2019 r. oraz informacji
zastrzeżonych i oznaczonych jako tajemnica przedsiębiorstwa w niniejszym odwołaniu; (iv)
nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności Zamawiającego polegającej na
dokonaniu badania i oceny oferty Odwołującego oraz unieważnienia czynności wykluczenia
Odwołującego z Postępowania oraz odrzucenia jego oferty oraz nakazanie Zamawiającemu
dokonania czynności ponownego badania i oceny oferty; (v) zasądzenie od Zamawiającego
na rzecz Odwołującego kosztów postępowania odwoławczego, w tym wynagrodzenia
pełnomocnika Odwołującego, według norm przypisanych na podstawie przedłożonej faktury
VAT.
W uzasadnieniu podniesionych
zarzutów Odwołujący wskazał co następuje:
Uwagi dotyczące jawności rozprawy i dokumentów postępowania
Odwołujący wskazał, że treść odwołania od str. 14 do str. 32 włącznie odnosi się do informacji
zastrzeżonych i stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa Odwołującego w rozumieniu art. 11
ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. W konsekwencji, z daleko posuniętej
ostrożności Odwołujący wnosi na podstawie art. 189 ust. 6 ustawy Pzp oraz § 8 ust. 3
Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 marca 2010 r. w sprawie regulaminu postępowania
przy rozpoznawaniu odwołań (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1092) o nieudostępnianie uczestnikom
postępowania
dokumentów
objętych
przez
Odwołującego
klauzulą
tajemnicy
przedsiębiorstwa. Odwołujący wskazał, iż opisane w treści niniejszego odwołania okoliczności,
dotyczą m.in. prowadzonych sporów sądowych, tym samym stanowią informacje posiadające
dla Odwołującego wartość gospodarczą i stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu
art. 11 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, z dnia 16 kwietnia 1993 r. (t.j. Dz.U.
z 2018 r. poz. 419 ze zm.)
. Odwołujący powołała się na wyrok Naczelnego Sądu
Administracyjnego z dnia 18 października 2013 r. (sygn. akt I OSK 1719/13) oraz wyrok TS w
sprawie C-450/06 z 14 lutego 2008 roku.
Dalej Odwołujący wskazał, że do upływu terminu składania ofert w Postępowaniu zostało
złożonych 6 ofert, przy czym biorąc pod uwagę kryteria oceny ofert w Postępowaniu i
okoliczności, iż wszyscy wykonawcy zaoferowali identyczne warunki w kryteriach
pozacenowych, oferta Odwołującego jako oferta z najniższą ceną, winna zostać
sklasyfikowana na pierwszym miejscu w rankingu ofert.
W dniu 7 maja 2019 r. Zamawiający wezwał Odwołującego z uzupełnienia dokumentów, w tym
poinformował, iż posiada wiedzę o dwóch umowach których stroną był Odwołujący tj.: (i)
„Przebudowa trasy tramwajowej w ul. Dąbrowskiego od ul. Botanicznej do ul. Żeromskiego
wraz z węzłem" - umowa zawarta ze spółką Poznańskie Inwestycje Miejskie sp. z o.o. (dalej
„Inwestycja Poznań”); (ii) „Budowa trasy tramwajowej w ul. Hubskiej na odcinku od uf.
Glinianej do ul
. Dyrekcyjnej we Wrocławiu" - umowa zawarta ze spółką Inwestycje
Wrocławskie sp. z o.o. (dalej „Inwestycja Wrocław”) od których zamawiający odstąpili z
przyczyn leżących po stronie Odwołującego. W związku z powyższym, w ocenie
Zamawiającego, wobec odwołującego mogą zachodzić przesłanki wykluczenia określone w
art. 24 ust. 5 pkt 2 i pkt 4 ustawy Pzp
, a wykonawca może skorzystać z procedury opisanej w
art. 24 ust. 8 ustawy Pzp (self-cleaning).
W odpowiedzi na powyższe Odwołujący przedstawił obszerne wyjaśnienia oraz opisał
zarówno okoliczności związane z realizacją umowy w Poznaniu oraz umowy we Wrocławiu
oraz wyjaśnił, że zważywszy na opisane okoliczności prawne i faktyczne wobec Odwołującego
nie zachodzą przesłanki określone w art. 24 ust. 5 pkt. 2 i 4 ustawy Pzp, a tym samym nie ma
również podstaw do przeprowadzenia procedury self-cleaning. Dowód: Pismo Odwołującego
z dnia 10 maja 2019 r. (w aktach Postępowania).
Odwołujący wskazał, że pismem z 20 maja 2019 r. („Zawiadomienie") Zamawiający
poinformował Odwołującego o wykluczeniu z Postępowania oraz o odrzuceniu jego oferty
ponieważ w ocenie Zamawiającego, wobec Odwołującego zachodzą przesłanki wykluczenia
z art. 24 ust. 5 pkt 2 i pkt 4 ustawy Pzp
, a w konsekwencji oferta Odwołującego podlega
odrzuceniu na podstawie art. 24 ust. 4 ustawy Pzp oraz 89 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp.
W pierwsze
j kolejności Odwołujący wskazał, iż w ramach wyjaśnień przedłożonych
Zamawiającemu w dniu 10 maja 2019 r. poinformował Zamawiającego, iż:
1)
na zlecenie spółki Poznańskie Inwestycje Miejskie sp. z o.o. działającej w imieniu i na
rzecz Mias
ta Poznań („Zamawiający Poznań") na podstawie umowy z dnia 17 marca 2015 r.,
realizował Inwestycję Poznań.
2)
na zlecenie spółki Wrocławskie Inwestycje sp. z o.o., działającej w imieniu i na rzecz
Gminy Wrocław oraz Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji SA z siedzibą we
W
rocławiu („Zamawiający Wrocław") na podstawie umowy z dnia 25 sierpnia 2017 r.,
realizował Inwestycję we Wrocławiu.
Zarówno w przypadku umowy dotyczącej Inwestycji we Wrocławiu jak i Inwestycji w Poznaniu
oświadczenia o odstąpieniu od umów złożył Odwołujący, z przyczyn leżących po stronie
Zamawiającego (Poznań) i Zamawiającego (Wrocław) jak i Zamawiający (Poznań) i
Zamawiający (Wrocław), z przyczyn rzekomo zależnych od Odwołującego. W przypadku obu
inwestycji Odwołujący kwestionował i kwestionuje zasadność i skuteczność odstąpienia od
umowy przez Zamawiającego (Poznań) jak i zasadność i skuteczność odstąpienia przez
Zamawiającego (Wrocław) i w obu przypadkach strony pozostają obecnie w sporze co do
zasadności i skuteczności złożonych zarówno przez Zamawiającego (Poznań) jak i
Zamawiającego (Wrocław) oświadczeń o odstąpieniu od umowy, a w ramach toczących się
sporów nie zostały wydane wiążące rozstrzygnięcia.
Jednocześnie Odwołujący stanowczo zaprzeczył jakoby, zarówno w przypadku Inwestycji w
Poznaniu jak i Inwestycji we Wrocławiu, doszło do zawinionego poważnego naruszenia
obowi
ązków zawodowych (w szczególności nie miała miejsce sytuacja, w której w wyniku
zamierzonego działania lub rażącego niedbalstwa Odwołujący nie wykonał lub nienależycie
wykonał zamówienie) lub nienależytego wykonania w istotnym stopniu umowy o zamówienie
pu
bliczne z przyczyn leżących po stronie Odwołującego, co w efekcie miałoby doprowadzić
do rozwiązania umowy. W żadnym z powyższych przypadków nie doszło również do
zasądzenia odszkodowania. Z powyższego względu wobec Odwołującego nie zachodzą
podstawy do wy
kluczenia w oparciu o przesłanki wykluczenia określone w przepisach art. 24
ust. 5 pkt 2 lub art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy Pzp.
Dowód:
Pismo Odwołującego z dnia 10
maja 2019 r. (w aktach Postępowania).
Odwołujący wskazał, że w treści przedłożonych wyjaśnień, w sposób wyczerpujący odniósł się
zarówno do argumentacji prawnej jak i okoliczności faktycznych związanych z realizacją
zarówno Inwestycji w Poznaniu jak i Inwestycji we Wrocławiu oraz przedstawił dowody na
poparcie swoich twierdzeń. Zamawiający, w treści Zawiadomienia, w nawet nie wspomniał ani
w żaden sposób nie odniósł się do twierdzeń i wyjaśnień Odwołującego, dając bezkrytycznie
wiarę dokumentom pozyskanym od Zamawiającego (Poznań) i Zamawiającego (Wrocław).
Odwołujący wskazał, iż informacje zawarte w JEDZ (część III C) oraz oświadczenie dotyczące
rozwiązania wcześniejszej umowy przed czasem jest składane przez Wykonawcę w celu
ustalenia, czy zachodzi wobec wykonawcy przesłanka wykluczenia określona w art. 24 ust 5
pkt 2 i pkt 4 ustawy Pzp, a tym sa
mym oświadczenie zawarte w JEDZ dotyczy poważnego
naruszenia obowiązków zawodowych w sposób zawiniony przez wykonawcę lub
wcześniejszych umów o zamówienie publiczne, które z przyczyn leżących po stronie
wykonawcy zostały niewykonane lub wykonane nienależycie w stopniu istotnym, co
skutkowało rozwiązaniem umowy lub zasądzeniem odszkodowania. Tym samym, w
przypadku w którym takie zawinione przez wykonawcę działania miały miejsce, a wykonawca
takie okoliczności potwierdza, to wówczas zobowiązany jest opisać je w JEDZ. Jednocześnie,
w przypadku uznania swojej winy lub braku kwestionowania swojej winy wykonawca może
skorzystać z procedury określonej w przepisie art. 24 ust. 8 ustawy Pzp w celu wykazania, że
podjęte przez niego środki są wystarczające do wykazania jego rzetelności. A contrario, w
przypadku gdy wykonawca kwestionuje okoliczności prawne i faktyczne, które legły u podstaw
rzekomego poważnego i zawinionego naruszenia obowiązków zawodowych lub rozwiązania
wcześniejszych umów o zamówienie publiczne z przyczyn rzekomo zależnych od wykonawcy,
to nie ma podstaw ku temu, aby w JEDZ składał oświadczenie sprzeczne z prezentowanym
stanowiskiem. W konsekwencji również nie ma podstaw do zastosowania procedury
samooczyszczenia (seff-cleaning) zgodnie z art. 24 ust. 8 ustawy Pzp.
Odnosząc się do kwestii naruszenia art. 24 ust. 8 ustawy Pzp Odwołujący wskazał, że
procedura
„samooczyszczenia" (seff-cleaning) winna dotyczyć wyłącznie wykonawców w
przypadku których jednoznacznie oraz ponad wszelką wątpliwość, np. na skutek wydanego
wyroku sądowego, stwierdzono, iż rozwiązanie umowy o zamówienie publiczne wynikało z
przyczyn leżących po stronie wykonawcy lub wykonawców, którzy nie kwestionują swojej winy
związanej z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy. Ponieważ, w ocenie
Odwołującego, z opisanych poniżej względów, nie dopuścił się on poważnego i zawinionego
naruszenia obowiązków zawodowych (nie jest winny poważnego wykroczenia zawodowego)
oraz żadna z realizowanych przez niego umów o zamówienie publiczne, w tym umowy
dotyczące Inwestycji w Poznaniu i Inwestycji we Wrocławiu nie zostały rozwiązane z przyczyn
leżących po stronie Odwołującego, w JEDZ Wykonawca złożył oświadczenie, iż taka sytuacja
w jego przypadku nie zachodzi. W konsekwencji powyższego Odwołujący nie był również
uprawniony lub zobowiązany do przeprowadzenia samooczyszczenia (self-cleaning), a
wykluczenie Odwołującego jest bezzasadne.
Uzasadnienie dot. naruszenia art. 24 ust. 5 pkt 2 i 4 ustawy Pzp w zw. z art. 24 ust. 8 ustawy
Pzp oraz art. 7 ust. 1 ustawy Pzp
Odwołujący wskazał, że przesłanki określone przepisem art. 24 ust. 5 pkt 2 oraz pkt 4 ustawy
Pzp
dotyczą sytuacji związanych z zawinionym przez wykonawcą nienależytym wykonaniem
lub niewykonaniem innej umowy w sprawie zamówienia publicznego, które można określić,
jako "zawinione poważne naruszenie obowiązków zawodowych" (pkt 2) oraz tych, które
doprowadziły do rozwiązania umowy lub zasądzenia odszkodowania (pkt 4). Zważywszy, że
Zamawiający w tych samych okolicznościach (tj. wypowiedzenie umowy o zamówienia
publiczne przez Zamawiającego (Poznań) oraz Zamawiającego (Wrocław)) upatruje zarówno
wypełnienia przesłanki z art. 24 ust. 5 pkt 2 PZP, jak i z art. 24 ust. 5 pkt 4 PZP, Odwołujący
wskazał, iż odniesie się do obu przesłanek łącznie.
Odwołujący wskazał, że wykluczenie wykonawcy na podstawie art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp
może nastąpić jedynie w przypadku łącznego spełnienia przesłanek określonych przez
ustawodawcę w tym przepisie: (i) naruszenie przez wykonawcę obowiązków zawodowych; (ii)
k
tóre nastąpiło z winy wykonawcy; (iii) ma charakter poważny, (iv) w konsekwencji podważa
jego uczciwość.
Odwołujący powołał się na wyrok z dnia 13 grudnia 2012 r. sygn. C- 465/11 (Forposta SA i
ABC Direct Contact sp. z o.o. przeciwko Poczta Polska SA),
w którym Trybunał
Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł że: „stwierdzenie istnienia poważnego wykroczenia
wymaga co do zasady przeprowadzenia konkretnej i zindywidualizowanej oceny postawy
danego wykonawcy. W tym względzie pojęcia »poważnego wykroczenia« nie można
zastępować pojęciem »okoliczności, za które ponosi odpowiedzialność« dany wykonawca».
W ocenie Odwołującego pomimo obowiązku przeprowadzenia zindywidualizowanej oceny
zachowania wykonawcy Zamawiający opiera swoje stanowisko i decyzję o wykluczeniu
Odwołującego wyłącznie na oświadczeniach i szczątkowych informacjach przekazanych przez
Zamawiającego (Wrocław) i Zamawiającego (Poznań) oraz stwierdzeniu, że do odstąpienia
od obu umów doszło z przyczyn leżących po stronie Odwołującego. Zamawiający pomija
zatem fakt, iż poważne naruszenie przez wykonawcę obowiązków zawodowych, które
nastąpiło z jego winy odnosi się do zachowania danego wykonawcy wykazującego zamiar
uchybienia lub stosunkowo poważne niedbalstwo z jego strony. Konieczne jest każdorazowe
wykazanie winy wykonawcy kwalifikowanej jako umyślna (sprawca chce wywołać określone
skutki lub godzi się na ich wystąpienie) lub jako nieumyślna (niedbalstwo, lekkomyślność). W
ocenie Odwołującego przesłanka wykluczenia określona w przepisie art. 25. ust. 5 pkt 2
ustawy Pzp
będzie dotyczyła zatem jedynie sytuacji, w których odstąpienie od umowy przez
zamawiającego było wynikiem zamierzonego działania lub rażącego niedbalstwa wykonawcy,
a zatem znacznie węższego kręgu okoliczności, niż w przypadku odstąpienie od umowy przez
zamawiającego z przyczyn leżących po stronie wykonawcy.
W zakresie zastosowania art. 24 ust. 5 pkt 4 PZP
Odwołujący wskazał, że aby dopuszczalne
było wykluczenie wykonawcy z postępowania na tej podstawie wszystkie określone w art. 24
ust. 5 pkt 4 ustawy Pzp prz
esłanki muszą zaistnieć łącznie tj.: (i) niewykonanie lub nienależyte
wykonanie wcześniejszej umowy w sprawie zamówienia publicznego lub umowy koncesji,
zawartej z zamawiającym, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1-4); (ii) które nastąpiło z przyczyn
leżących po stronie wykonawcy; (iii) istotny stopień niewykonania lub nienależytego wykonania
tej umowy; (iv)
a także będące tego skutkiem rozwiązanie umowy lub zasądzenie
odszkodowania.
W ocenie Odwołującego wykluczając wykonawcę zamawiający nie może zatem opierać się
wyłącznie na fakcie, że doszło do rozwiązania wcześniejszej umowy zawartej z wykonawcą.
Konieczne jest wykazanie, że do rozwiązania umowy (zasądzenia odszkodowania) doszło z
powodu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy z przyczyn leżących po stronie
wykonawcy. Ponadto konieczne jest wykazanie, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie
miało miejsce w istotnym stopniu, co oznacza, że wykonawca albo nie wykonał umowy w ogóle
albo wykonał ją nienależycie w stopniu znaczącym lub nienależyte wykonywanie miało
charakter uporczywy.
W zakresie przesłanki opisanej w art. 24 ust. 5 pkt. 4 ustawy Pzp w treści Zawiadomienia
Zamawiający powołał się wyłącznie na okoliczności dotyczące realizacji Umowy Wrocław,
niemniej jednak
z daleko posuniętej ostrożności Odwołujący odniesie się zarówno do
okoliczności związanych z rozwiązaniem obu umów tj. Umowy Wrocław i Umowy Poznań.
Podobnie jak w przypadku przesłanki z art. 24 us.t 5 pkt. 2 ustawy Pzp, uzasadniając
wykluczenie Odwołującego na podstawie art. 24 ust. 5 pkt. 4 ustawy Pzp Zamawiający oparł
się wyłącznie na twierdzeniach i stanowisku Zamawiającego Wrocław, zupełnie pomijając
stanowisko i twierdzenia Odwołującego przedstawione wyjaśnieniach 10 maja 2019 r. Innymi
słowy, Zamawiający opiera wykluczenie Odwołującego wyłącznie na fakcie, iż doszło do
rozwiązania umowy (odstąpienia) przez Zamawiającego (Wrocław), z powołaniem się
wyłącznie na stanowisko tego zamawiającego. Odwołujący powołał się na wyrok KIO z 8
stycznia 2018 r. (sygn. akt KIO 2711/17).
W ocenie Odwołującego sama okoliczność, iż to Zamawiający (Wrocław) odstąpili od umów o
zamówienie publiczne z przyczyn rzekomo zależnych od Wykonawcy w żadnym przypadku
nie dowodzi i nie przesądza o tym, że automatycznie zachodzi przesłanka wykluczenia
wykonawcy na podstawie przepisu art. 24 ust. 5 pkt 2 lub 4 ustawy Pzp. Nie do
zaakceptowania jest bowiem pogląd, iż wystarczającym dowodem nienależytego wykonania
umowy z winy wykonawcy bądź, w istotnym stopniu, z przyczyn leżących po stronie
wykonawcy, które doprowadziło do jej rozwiązania jest oświadczenie zamawiającego. Takie
działanie oznaczałoby sprowadzenie przesłanki wykluczenia wyłącznie do negatywnej oceny
uprzednio wykonywanej dla zamawiającego umowy i arbitralnej oceny nienależytego
wykonania umowy, której przejawem było złożenie oświadczenia o odstąpieniu, abstrahując
od okoliczności faktycznych związanych z realizacją danego zamówienia. Co więcej, nie
można domniemywać, iż wypowiedzenie umowy przez zamawiającego, który twierdzi iż
nastąpiło ono z przyczyn zależnych od wykonawcy może równać się udowodnionemu
faktycznie nienależytemu wykonaniu. Oświadczenie woli zamawiającego o odstąpieniu od
umowy jest jedynie poglądem strony odstępującej i nie stanowi dowodu na nienależytość
wykonania, (por. wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 12 maja 2017 r. KIO 741/17).
Odwołujący podkreślił, iż w całości zakwestionował zasadność i skuteczność odstąpienia od
umów przez Zamawiającego (Poznań) oraz Zamawiającego (Wrocław), a tym samym w pełni
kwestionuje twierdzenie, iż odstąpienia od obu umów wynikały z okoliczności leżących po
stronie Odwołującego. W przypadku Inwestycji w Poznaniu okoliczności, które legły u podstaw
odstąpienia od umowy przez Zamawiającego (Poznań) są kwestionowane w ramach sporów
sądowych toczących się przed Sądem Okręgowym w Poznaniu z powództwa Odwołującego o
zapłatę (sprawa o sygnaturze: IX GC 1145/16/3 oraz IX GC 1058/18/6). W ramach obydwu
powództw Odwołujący dochodzi roszczeń pieniężnych, kwestionując zasadność nałożonej na
Odwołującego kary umownej za rzekome odstąpienie od umowy przez Zamawiającego
(Poznań) oraz potrącenia dokonane przez Zamawiającego (Poznań) na poczet kary umownej,
a tym samym kwestionuje zasadność i skuteczność samego odstąpienia od umowy przez
Zamawiającego (Poznań), którego konsekwencją było bezzasadne obciążenie Odwołującego
karą umowną. W przypadku Inwestycji we Wrocławiu Odwołujący kwestionuje zasadność i
skuteczność odstąpienia Zamawiającego (Wrocław) od umowy, przy czym strony poddały spór
pod rozstrzygnięcie mediatora w ramach postępowania mediacyjnego.
W ocenie Odwołującego istniejące pomiędzy stronami spory co do zasadności i skuteczności
złożonych oświadczeń o odstąpieniu od umów oraz podstaw faktycznych i prawnych
odstąpienia (a tym samym zakwestionowania niewykonania bądź nienależytego wykonania
umów, z przyczyn zależnych od Odwołującego) zostały poddane pod rozstrzygnięcie sądu
powszechnego (Inwestycja w Poznaniu) oraz mediacji, jako procedury polubownego
rozstrzygania sporu (Inwestycja we Wrocławiu). Zamawiający w toku Postępowania nie ma
zatem uprawnień do rozstrzygania o winie Odwołującego i niejako „wyręczania” organów i
instytucji posiadających kompetencje do zbadania okoliczności faktycznych i prawnych, które
legły u podstaw sporu.
Odwołujący powołał się na orzeczenia TSUE z 24 października 2018 r. (sygn. akt C-124/17).
W wyroku tym Trybunał wskazał na datę, od jakiej powinno się liczyć okres, w którym
wykonawca może podlegać wykluczeniu z postępowania. Jak podkreślił TSUE: okres pięciu
lat powinien być liczony od daty skazania tym prawomocnym wyrokiem, bez względu na datę,
w której miały miejsce okoliczności faktyczne leżące u podstaw tego skazania. Tym samym w
odniesieniu do tych podstaw wykluczenia okres ten oblicza się od daty przypadającej niekiedy
sporo po popełnieniu czynów wypełniających znamiona naruszenia. Jest to o tyle istotne, iż w
przypadku umowy
dotyczącej Inwestycji w Poznaniu Odwołujący w całości kwestionuje
podstawy faktyczne i prawne, a tym samym zasadność i skuteczność odstąpienia od umowy
przez Zamawiającego (Poznań), a wszelkie roszczenia Odwołującego wobec Zamawiającego
(Poznań) są objęte sporem sądowym toczącym się przed Sądem Okręgowym w Poznaniu, a
sprawie nie zapadł jeszcze wyrok, w tym nawet nieprawomocny. Oznacza to, że nie ziściły się
przesłanki do wykluczenia z Postępowania, o których wspomina Trybunał. Podobnie,
Odwołujący w całości kwestionuje zasadność i skuteczność odstąpienia od umowy przez
Zamawiającego (Wrocław) w ramach toczącego się obecnie postępowania polubownego.
W ocenie Odwołującego na zasadność powyższej argumentacji wskazuje także m.in.
przygotowana przez Urząd Zamówień Publicznych instrukcja wypełnienia JEDZ, w której w
objaśnieniach sposobu wypełnienia poszczególnych rubryk JEDZ, w zakresie przesłanki
wykluczenia dot. poważnego naruszenia obowiązków zawodowych, wskazuje się na
konieczność wydania prawomocnego orzeczenia sądowego potwierdzającego winę
wykonawcy (por. wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie C-
465/11 Forposta SA i ABC Direct Contact sp. z o.o. przeciwko Poczta Polska SA).
Odwołujący
powołał się na również na wyrok KIO z dnia 19 października 2017 r. sygn. akt KIO 2095/17.
W ocenie Odwołującego na gruncie przesłanki opisanej w art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy Pzp
stopień istotności niewykonania umowy jest jednym z warunków uznania, iż przesłanka ta
może w ogóle znaleźć zastosowanie. Nawet w przypadku przyjęcie założenia, że doszło do
niewykonania lub nienależytego wykonania omawianych umów z przyczyn leżących po stronie
Odwołującego (czemu Odwołujący zaprzecza) to stopień zaawansowania realizacji obu
inwestycji, zarówno w zakresie rzeczowym jak i finansowym, pozwala stwierdzić, iż takie
niewykonanie nie może być kwalifikowane jako niewykonanie w stopniu istotnym. Inwestycja
w Poznaniu została bowiem prawie w całości zrealizowana przez Wykonawcę, gdzie
zaawansowanie robót wynosiło ca 95%. Podobnie w przypadku Inwestycji we Wrocławiu,
gdzie zaawansowanie robót wynosiło ponad 75%. Rozwiązanie umowy dotyczącej Inwestycji
w Poznaniu oraz umowy ws. Inwestycji we Wrocławiu nie wiązało się również z „zasądzeniem
odszkodowania”, które należy kwalifikować jako wydanie przez uprawniony organ sądowy
prawomocnego orzeczenia w przedmiocie uznania za zasadne roszczeń zamawiającego
wobec wykonawcy.
Szczegółowe uzasadnienie dotyczące okoliczności związanych z realizacją Inwestycji we
W
rocławiu (umowa na „Budowę trasy tramwajowej w ul. Hubskiej na odcinku od ul. Glinianej
do ul. Dyrekcyjnej we Wrocławiu”)
W ocenie Odwołującego stan faktyczny dotyczący umowy nie pozwala na uznanie, że
rozwiązanie umowy nastąpiło z przyczyn leżących po stronie Odwołującego ani też że doszło
do zawinionego przez Odwołującego poważnego naruszenia obowiązków zawodowych. Tym
samym brak jest podstaw do stwierdzenia, iż zachodzą wobec Odwołującego przesłanki
wykluczenia z Postępowania oparte o przepis art. 24 ust. 5 pkt 2 lub pkt 4 ustawy Pzp.
Umowa dotycząca realizacji Inwestycji we Wrocławiu została zawarta 25 sierpnia 2017 r. a jej
przedmiotem było wykonanie robót budowlanych związanych z budowa trasy tramwajowej w
ul. Hubskiej na odcinku od ul. Glinianej do ul. Dy
rekcyjnej we Wrocławiu. W trakcie realizacji
inwestycji wystąpił szereg okoliczności, utrudniających lub uniemożliwiających wykonawcy
prawidłowe wykonania umowy, co skutkowało m.in. podpisaniem przez strony umowy łącznie
trzech aneksów do umowy, które nie wyczerpały roszczeń terminowych i finansowych
Wykonawcy, wynikających z niemożliwych do przewidzenia warunków realizacji, w
szczególności nadzwyczajnej ilości utrudnień i kolizji w toku budowy, skutkujących między
innymi koniecznością realizacji dodatkowych i zamiennych robót.
Odwołujący wskazał, że mając na względzie brak stosowania się przez Zamawiającego
(Wrocław) do umownej procedury zmian do umowy, pomimo upływu ustalonych terminów
umownych oraz składanych przez wykonawcę wniosków o dokonanie zmiany w procedurze
przewidzianej w umowie, w
ykonawca w dniu 8 października 2018 r. wystąpił z zawezwaniem
do zawarcia próby ugodowej zmierzającej do zawarcia ugody w zakresie przedłożonych przez
w
ykonawcę roszczeń czasowych i terminowych jako optymalnego sposobu uniknięcia
angażującego sporu sądowego. Na dzień niniejszego pisma Postępowanie ugodowe nie
zostało zakończone.
Dnia 5 grudnia 2018 r. Zamawiający (Wrocław) złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy,
zgodnie z którego treścią Zamawiający (Wrocław) odstąpił od umowy z przyczyn leżących po
stronie Wykonawcy.
Dnia 11 grudnia 2018 r. Odwołujący przedłożył Zamawiającemu (Wrocław) swoje stanowisko
odnośnie oświadczenia o odstąpieniu od umowy, w którym uznał oświadczenie
Zamawiającego o odstąpieniu od umowy za nieważne, nieskuteczne ze względów formalnych
jak też i całkowicie bezzasadne. Dowód: pismo Odwołującego - odpowiedź na odstąpienie od
umowy (Załącznik nr 2 do pisma Odwołującego z 10 maja 2019 r. — w aktach Postępowania).
W ocenie Odwołującego o nieważności, bezskuteczności oraz braku zasadności odstąpienia
od umowy przez Zamawiającego (Wrocław) świadczą przywołane poniżej okoliczności. Po
pierwsze, odstąpienie Zamawiającego (Wrocław) o odstąpieniu jest dotknięte sankcją
bezwzględnej nieważności. Oświadczenie o odstąpieniu zostało złożone przez Prezesa
Zarządu spółki Wrocławskie Inwestycje sp. z o.o., pełniącą funkcję Inżyniera Kontraktu, który
działał na podstawie pełnomocnictwa nr 18/1V/Z/17 z dnia 19 lipca 2017 r. udzielonego przez
Prezydenta Mi
asta Wrocławia, nie w imieniu własnym, ale w imieniu i na rzecz bezpośredniego
beneficjenta tj. Gminy Wrocław. Zakres udzielonego pełnomocnictwa nie obejmował
możliwości ani rozwiązania ani odstąpienia od umowy, tym samym Inżynier Kontraktu nie
został umocowany do złożenia oświadczenia o odstąpieniu. W konsekwencji, zgodnie z art.
104 zd. 1 KC jednostronna czynność prawna jaką jest złożenie oświadczenia o odstąpieniu od
umowy dokonana w cudzym imieniu bez umocowania lub z przekroczeniem jego zakresu jest
ni
eważna. Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem doktryny, art. 104 Kodeksu cywilnego (,KC
II ) (...) wyraża zasadę, że czynności jednostronne fałszywego pełnomocnika są bezwzględnie
nieważne i osoba, w imieniu której działał rzekomy pełnomocnik, nie może ich potwierdzić" (K.
Osajda (red.) Kodeks Cywilny. Komentarz. Komentarz do art. 104, wyd C.H. Beck 2014). Nie
jest zatem możliwe ani sanowanie, ani następcze lub konkludentne potwierdzanie
oświadczenia o odstąpieniu przez zamawiającego. Po drugie, w postanowieniach umownych
regulujących podstawy odstąpienia od umowy przez Zamawiającego (Wrocław) nie określono
terminu końcowego do wykonania umownego prawa odstąpienia (395 §1 KC). Termin, o
którym mowa w art. 395 § 1 KC, jest terminem końcowym (dies ad quem) i zarazem terminem
zawitym do wykonywania uprawnienia kształtującego. Ten element umownego prawa
odstąpienia ma charakter iuris cogentis, stąd też jego brak, na mocy art. 58 § 3 KC, powoduje
nieważność zastrzeżenia prawa odstąpienia. W przeciwnym razie zastrzeganie
bezterminowego prawa odstąpienia od umowy zupełnie unicestwiałoby stabilność sytuacji
prawnej stron. Tym samym nieważne jest postanowienie, które daje jednej lub obu stronom
nieograniczone terminem uprawnienie do odstąpienia od umowy. Brak określenia terminu na
dokonanie odstąpienia powoduje, iż na mocy art. 58 §3 KC, tak zastrzeżone prawo odstąpienia
jest nieważne. W ocenie Odwołującego, już tylko z powyższych względów należy stwierdzić,
iż nie doszło do skutecznego odstąpienia od umowy (rozwiązania umowy przed czasem), co
stanowi jedną z przesłanek zastosowania art. 24 ust. 5 pkt. 4 ustawy Pzp.
Dalej Odwołujący wskazał, że okolicznością przywołaną przez Zamawiającego (Wrocław) w
oświadczeniu o odstąpieniu jak również okolicznością na którą powołuje się Zamawiający
uzasadniając wykluczenie Odwołującego było opóźnienie w realizacji inwestycji rzekomo
wynikające z przyczyn leżących po stronie Odwołującego i mające stanowić o rzekomym
nienależytym wykonywaniu umowy, przy czym wskazane w oświadczeniu o odstąpieniu
przyczyny odstąpienia zostały przedstawione w sposób stronniczy i bez uwzględnienia całości
okoliczności faktycznych, towarzyszących realizacji umowy. W ocenie jednak Odwołującego
o
późnienia w realizacji umowy, które rzekomo miały wynikać z przyczyn leżących po stronie
Odwołującego faktycznie były spowodowane okolicznościami leżącymi po stronie
Zamawiającego (Wrocław), przejawiającymi się w nierzetelnym przygotowaniu dokumentacji
stanowiącej podstawę realizacji inwestycji jak i braku współpracy Zamawiającego (Wrocław)
w toku wykonywania robót budowlanych.
Odwołujący wskazał, że za bezzasadne należy uznać twierdzenie Zamawiającego jakoby do
odstąpienia od umowy miało dojść z przyczyn leżących po stornie Odwołującego. Odwołujący
kwestionował i kwestionuje również wszystkie okoliczności przywołane przez Zamawiającego
(Wrocław) w oświadczeniu o odstąpieniu jak również okoliczności przywołane przez
Zamawiającego w Zawiadomieniu: (1) jakoby działania Odwołującego i zła organizacja robót
miała prowadzić do zwłoki w wykonaniu robót; (2) jakoby Odwołujący nie wykonywał swoich
zobowiązań kontraktowych, które doprowadziły m.in. do konieczności zlecenia przez
Zamawiającego wykonania zastępczego opracowania projektów organizacji ruchu
zastępczego, co miało się przełożyć na opóźnienie w rozpoczęciu robót oraz dodatkowe
koszty po stronie
zamawiającego oraz (3) jakoby Odwołujący miał nie wykonać założeń planu
naprawczego.
Odwołujący powołała się na zasadniczych okoliczności, które miały wpływ na powstanie
opóźnień w realizacji umowy, które świadczą o bezzasadności twierdzeń Zamawiającego
(Wrocław) jak również bezzasadności twierdzeń na której powołuje się Zamawiający w
Zawiadomieniu. Wśród tych okoliczności należy wymienić:
1)
wadliwość dokumentacji projektowej przekazanej przez Zamawiającego (Wrocław),
co wiązało się z koniecznością rozwiązywania przez Odwołującego wielu
nakładających się kolizji sieci uzbrojenia podziemnego oraz uzupełnienia i
wyjaśnienia projektów wykonawczych w pozostałych zakresach. Wadliwość
dokumentacji projektowej skutkowała koniecznością wykonywania robót
zamiennych i dodatkowych, nieobjętych pierwotnym zamówieniem, pomimo braku
należytego i terminowego procedowania przez Zamawiającego (Wrocław) zmian
do umowy. O skali problemu dobitnie świadczy w szczególności ponad 300
pisemnych wystąpień Odwołującego dotyczących wyjaśnienia sposobu
oczekiwanego sposobu realizacji robót budowlanych, w tym 43 wystąpienia
roszczeniowe z żądaniem zapłaty dodatkowego kosztu oraz przedłużenia czasu na
ukończenie. W ocenie Odwołującego, zamawiający nie wykonywał swoich
obowiązków kontraktowych polegających na procedowania zmian do kontraktu
wynikających z konieczności wykonania robót dodatkowych i zamiennych oraz
ignorował kierowaną do zamawiającego korespondencję i formułowane w trybie
kontraktowych roszczenia, nie wydając tym samym Określeń w trybie Subklauzuli
3.5 Kontraktu. Do dnia złożenia oświadczenia o odstąpieniu Odwołujący
pozostawał na terenie budowy i realizował umowę oraz przez cały okres realizacji
o
czekiwał porozumienia z Zamawiającym co do rozliczenia dodatkowych kosztów
wynikających z błędów projektowych, wydania określeń w procedurze określonej
umową co do żądań objętych zgłoszonymi roszczeniami jak i elementarnej
współpracy w rozwiązywaniu bieżących problemów (np. brak wyłączenia sieci SN
należącej do TAURON Dystrybucja, stanowiącego utrudnienie dla całego terenu
budowy).
2)
D
okumentacja projektowa przekazana przez Zamawiającego zawierała znaczną
liczbę wad i nieprawidłowości, co wiązało się z koniecznością rozwiązywania przez
Odwołującego wielu nakładających się kolizji sieci uzbrojenia podziemnego oraz
uzupełnienia i wyjaśnienia Projektów Wykonawczych w pozostałych zakresach.
Pomimo powyższego Odwołujący prowadził budowę również w sytuacji
oczekiwa
nia na rozwiązania projektowe od nadzoru autorskiego, a także
finansował wykonywane roboty dodatkowe i zamienne pomimo braku
wprowadzonych zmian do kontraktu przez Zamawiającego (Wrocław);
3)
brak należytej współpracy z instytucjami miejskimi oraz właścicielami infrastruktury
sieciowej w obrębie terenu budowy, skutkujący utrudnieniami w ich przełączenia w
celu należytej przebudowie lub umożliwienia wykonania robót w ramach kontraktu;
brak
przedstawienia
propozycji
aneksu
terminowego
do
Kontraktu
uwz
ględniającego skutki wykroczenia realizacji poza terminy umowne, a przy tym
brak merytorycznego odniesienia się do przedłożonych aktualizacji harmonogramu
robót uwzględniającego napotkane utrudnienia;
4)
wystąpienia nadzwyczajnej liczby kolizji nieujętych w dokumentacji projektowej,
istotnie utrudniała lub wręcz uniemożliwiała realizację robót, co przyczyniło się do
przestojów, zatrzymania frontów robót oraz zmniejszenia potencjału roboczego na
drugiej zmianie z uwagi na brak podstaw do mobilizacji dwóch zmian
pracowniczych;
5)
w realiach prowadzonej inwestycji brak było możliwości realizacji założeń
Harmonogramu sformułowanych pierwotnie wskutek szeregu ujawnionych wad
projektowych (Subklauzula 1.9 Kontraktu), nieprzewidywalnych warunków
fizycznych (Subklauzula
4.10 Kontraktu) czy też braku płynnego procedowania
Zmian i wydawania dokumentów przez Zamawiającego (Wrocław);
6)
brak możliwości prowadzenia robót w godzinach między 6:00 a 22:00 (20:00 w
okresie zimowym) z uwagi na wielości kolizji i wad projektowych, które skutecznie
utrudniły możliwość planowania robót (czas potwierdzenia rozwiązań był zależny
od otrzymywanych rozwiązań od nadzoru autorskiego), co jednocześnie
przekładało się na brak dostatecznej liczby otwartych frontów robót.
Odwołujący wskazał, że do utrudnień wynikających z przywołanych powyżej okoliczności a
objętych roszczeniami zgłoszonymi do Zamawiającego (Wrocław), które winny skutkować
wydłużeniem czasu na ukończenie inwestycji należały w szczególności:
1)
brak terminowego przekazania terenu bu
dowy oraz utrudnienia wynikające z
zarządzeń władz Miasta Wrocław skutkujące dalszymi opóźnieniami w przekazaniu
terenu budowy;
2)
błędy projektowe wynikające z niezinwentaryzowania kolizji magistrali
wodociągowej z istniejącymi sieciami oraz konieczność wykonania robót
dodatkowych;
3)
błędy projektowe dotyczące zmiany przebudowy i renowacji kanału
ogólnospławnego, wymagające zmian projektowych dla możliwości wykonania
robót w branży drogowej (rozbieżność sytuacyjna i wysokościowa);
4)
kolizje istniejących sieci podziemnych z projektowanymi fundamentami słupów
trakcyjnych i trakcyjno-
oświetleniowych (rozbieżność sytuacyjna i wysokościowa),
skutkujących koniecznością wykonania indywidualnych rozwiązań w zakresie
rodzaju posadowienia i
sposobu przesunięcia i zabezpieczenia skolidowanych sieci
uzbrojenia (w szczególności kabli energetycznych);
5)
skutki rozbieżności lokalizacji sieci SN podlegającej przebudowie;
6)
czas oczekiwania na rozwiązanie projektowe i czas na wykonanie robót
budowlanych w związku z przebudową przyłącza Co do budynku ul. Hubska 32;
7)
roszczenie o dodatkowy czas niezbędny dla wykonania robót dodatkowych
polegających na zamuleniu istniejącego nieczynnego gazociągu Dn1000;
8)
utrudnienia czasowe związane z koniecznością rozwiązania błędów projektowych
dla przebudowy sieci gazowych;
9)
przerwa spowodowana błędem projektowym dla sposobu wykotwienia sieci
trakcyjnej w sytuacji, w której realizacja etapów nie mogła być już skoordynowana;
10)
utrudnienie dla wszystkich etapów, ujawnione przy organizacji robót ;
11)
skutki braku
wyłączeń napięcia w sieciach energetycznych TAURON Dystrybucja;
12)
brak reakcji na wielokrotnie zgłaszane w toku realizacji umowy okolicznościach
wpływających na terminy wykonania robót, a niezależnych od Odwołującego, wraz
z aktualizacją harmonogramu robót oraz gruntowną analizą ścieżki krytycznej.
Odwołujący wskazał, że Zamawiającego w Zawiadomieniu twierdzi jakoby Odwołujący miał
nie wykonać swoich zobowiązań kontraktowych, co doprowadziło m.in. do konieczności
wykonania zastępczego opracowania projektów organizacji ruchu zastępczego. W opinii
Zamawiającego ta okoliczność przełożyła się na znaczne opóźnienie w rozpoczęciu robót oraz
poniesienie dodatkowych, nieprzewidzianych kosztów po stronie zamawiającego, W tym
miejscu należy wskazać, iż Inwestycja we Wrocławiu realizowana była w formule „Buduj” a
dostarczenie dokumentacji projektowej, w tym również Projektu Organizacji Ruchu
Zastępczego (ORZ) leżało po stronie Zamawiającego (Wrocław).
Odwołujący wskazał, że w przypadku Inwestycji w Poznaniu projekt wykonawczy ORZ był
dokumentem załączonym do dokumentacji projektowej na etapie postępowania
przetargowego, a jak wynikało z Opisu Przedmiotu Zamówienia wymagał wyłącznie
zatwierdzenia przez właściwy organ. Jednocześnie, zgodnie z ustaleniami stron
(Zamawiającego (Wrocław) oraz Odwołującego) poczynionymi w trakcie realizacji inwestycji
to Zamawiający (Wrocław) oraz działający w jego imieniu projektant zobowiązali się do
uzyskania zatwierdzenia projektu ORZ, który miał zostać wdrożony przez Odwołującego.
Ponadto
Odwołujący wskazał, że choć planowane przekazanie Odwołującemu placu budowy
miało nastąpić 29 września 2017 r., to dopiero w dniu 10 października 2017 r. Odwołujący
otrzymał od Zamawiającego (Wrocław) dokument nazwany projektem ORZ, który nie spełniał
wym
ogów formalnych dla tego typu opracowania oraz zawierał istotne rozbieżności w
stosunku do projektu ORZ załączonego do dokumentacji przetargowej, co miało zasadniczy
wpływ na planowanie i organizację oraz koszty robót. Opóźnienia Zamawiającego (Wrocław)
or
az zmiany w ORZ w stosunku do wersji załączonej do dokumentacji przetargowej
uniemożliwiły wdrożenia ORZ w kształcie przekazanym przez Zamawiającego (Wrocław), a w
konsekwencji doprowadziły do powstania opóźnień w przekazaniu placu budowy już na
samym pocz
ątku realizacji inwestycji. Co więcej, Odwołujący wskazał, że kwestia
odpowiedzialności do przygotowanie projektu ORZ została wyjaśniona pomiędzy stronami
poprzez podpisanie aneksu nr 2 do Kontraktu, w którym Zamawiający (Wrocław)
jednoznacznie oświadczył, że projekt ten został przygotowany staraniem Zamawiającego
(Wrocław) i stanowił element dokumentacji projektowej na etapie postępowania
przetargowego. W konsekwencji, to Zamawiający (Wrocław) ponosił odpowiedzialność za
wadliwość projektu ORZ oraz brak możliwości jego zatwierdzenia i wdrożenia oraz
konieczność wprowadzenia istotnych zmian do ORZ, które rzutowały na możliwość
przekazania terenu budowy oraz wzrost kosztów realizacji inwestycji.
Ponadto Odwołujący wskazał, że kwestie dotyczące ORZ oraz jego wdrożenia były
przedmiotem wystąpień Odwołującego oraz podstawą do zgłoszenia roszczeń terminowych
oraz finansowych. W konsekwencji nie jest zasadne twierdzenie, jakoby Odwołujący
nienależycie wykonywał swoje zobowiązania kontraktowe, skoro obowiązki te leżały po stronie
Zamawiającego (Wrocław). Co więcej, to na skutek uchybień Zamawiającego (Wrocław)
doszło do opóźnień w przekazaniu placu budowy i realizacji inwestycji, a uchybienia te
polegały m.in. na: (1) braku przekazania projektu wykonawczego ORZ spełniającego wymogi
prawa; (2) odmiennej treści projektu ORZ od treści dokumentu udostępnionego wykonawcom
na etapie postępowania przetargowego, a więc wykraczającego poza przedmiot świadczenia
Odwołującego wynikającego z umowy (3) dodatkowych robót koniecznych do zrealizowania
na skutek wdrożenia uwag wynikających z procedury wdrożenia organizacji ruchu na czas
budowy, odmiennych od pierwotnych założeń, oraz wynikających z poleceń Inżyniera.
Odnosząc się do kwestii rzekomego niewykonania planu naprawczego Odwołujący wskazał,
iż „plan naprawczy” w istocie stanowił aktualizację harmonogramu realizacji kontraktu na
wybranych frontach robót tj. w zakresie realizacji magistrali wodociągowej DN500, sieci
wodociągowej rozdzielczej oraz kanalizacji sanitarnej. Aktualizacja harmonogramu wynika z
faktu, iż plac budowy, na skutek m.in. okoliczności związanych z projektem ORZ oraz poleceń
Inżyniera, został przekazany Odwołującemu na początku listopada 2017 r. Mając na uwadze
również okres zimowy uniemożliwiający prowadzenie robót oraz przerwę technologiczną w
prowadzeniu prac przypadającą na styczeń — marzec 2018 r. Odwołujący podejmował
starania związane z optymalizacją i aktualizacją harmonogramu robót, które miały na celu
zakończenie inwestycji w pierwotnie planowanym terminie, niezależnie od okoliczności
niezależnych od Odwołującego które wpłynęły na opóźnienie rozpoczęcia robót. W
powyższym celu Odwołujący założył m.in. (1) zwiększy ilość brygad realizujących roboty
branży: magistrali wodociągowej DN500, sieci wodociągowej rozdzielczej wraz z przyłączami
oraz kanalizacji sanitarnej,(2) zwiększy ilość sprzętu wykorzystanego do robót w w/w
branżach; (3) przyspieszy względem harmonogramu rozpoczęcie robót branży: odwodnienie
drogi i torowiska oraz
branży gazowej, w tym wydłużenie czasu pracy, zmianę kolejności
wykonywanych robót, zmniejszenie rezerw czasowych oraz przyśpieszenie pierwotnie
zakładanego tempa robót.
W ocenie Odwołującego zasadniczym powodem braku możliwości realizacji robót zgodnie ze
zaktualizowanym harmono
gram wielość kolizji i wad projektowych, które skutecznie utrudniły
możliwość planowania robót (czas potwierdzenia rozwiązań był zależny od otrzymywanych
rozwiązań od nadzoru autorskiego). Wskutek powyższego brak było dostatecznej liczby
otwartych frontów dla zwiększonej ilości brygad. Drugim powodem był brak dostępnych sił
podwykonawczych gotowych do pracy dwuzmianowej przy takim stopniu skomplikowania
realizacji, co ma związek z ogólnym problemem braku siły roboczej na rynku budowlanym.
W ocenie Odwołującego trudno zatem przypisać Odwołującemu odpowiedzialność za
wystąpienie okoliczności zewnętrznych, niezależnych od Odwołującego, a dotykających całej
branży budowlanej, związanej ze wzrostem kosztów materiałów i robocizny jak również
znaczących trudności związanych z pozyskaniem i zaangażowaniem podwykonawców.
Okoliczności te nie były jednak w żaden sposób uwzględnione przez Zamawiającego
(Wrocław) przy dokonywaniu określeń związanych ze Zmianą kontraktu w zakresie terminów
realizacji. Sytuacji tej nie można oceniać jedynie w sposób proporcjonalny do rzeczywistego
czasu spędzanego przez pracowników na terenie budowy, ale również przez pryzmat wpływu
utrudnień na dostępność frontów i możliwą optymalną mobilizację umożliwiającą płynną
koordynację robót realizowanych w różnych branżach.
Odnosząc się do kwestii rzekomego braku zgłoszenia podwykonawców lub braku zapłaty
wynagrodzenia, które rzekomo miało prowadzić do dokonania zapłaty przez Zamawiającego
(Wrocław) co w ocenie Zamawiającego ma stanowić poważne naruszenie obowiązków
zawodowych na gr
uncie art. 24 ust. 5 pkt, 2 ustawy Pzp Odwołujący wskazał, iż toku realizacji
inwestycji każdorazowo dopełniał wszelkich formalności związanych z obowiązkiem
zatwierdzenia umów podwykonawczych przez Zamawiającego w celu objęcia
podwykonawców reżimem solidarnej odpowiedzialności za zapłatę należnego im
wynagrodzenia. W każdym przypadku projekty umów i umowy podwykonawcze byty
zgłaszane Zamawiającemu (Wrocław), a o wyjątkowych przypadkach dopuszczenia do
realizacji bez osta
tecznie zaakceptowanej umowy (np. wskutek uwag) Inżynier Kontraktu miał
pełną świadomość, obserwując postęp robót na budowie i potwierdzając go na
cotygodniowych naradach koordynacyjnych.
W ocenie Odwołującego nie oparte na prawdzie
jest również twierdzenie jakoby Zamawiający (Wrocław) dokonał bezpośrednich płatności na
rzecz podwykonawców. Kwota bezpośrednich płatności, o której mowa oświadczeniu o
odstąpieniu dotyczy robót podwykonawców nieobjętych Kontraktem i niepotwierdzonych przez
Zamawiającego (Wrocław) w formie zatwierdzonej Zmiany (aneksów do kontraktu). W związku
z tym Odwołujący zwrócił się do Zamawiającego (Wrocław) o dokonanie płatności do
podwykonawców na zasadzie przekazu kwot wynikających z bieżącego wynagrodzenia
Odwołującego (art, 921(1) — 921(5) KC). Powyższa procedura nie była zatem objęta
koniecznością „bezpośredniej zapłaty" określonej w art. 143 ustawy Pzp.
Odwołujący wskazał, że szczegółowe roszczenia i okoliczności, które miały istotne znacznie
dla przebiegu realizacji umowy, a
których wystąpienie nie wynikało z przyczyn zależnych od
Wykonawcy zostały opisane zostały opisane w załączniku nr 1 do pisma Odwołującego z dnia
10 maja 2019 r.
Dowód: Pismo Odwołującego - odpowiedź na odstąpienie od umowy
(Załącznik nr 3 do pisma Odwołującego z 10 maja 2019 r. — w aktach Postępowania).
Dalej Odwołujący wskazał, że w dniu 19 lutego 2019 r. przedłożył Zamawiającemu (Wrocław)
odstąpienie od umowy, w którym również szczegółowo odniósł się do okoliczności, które miały
istotny wpływ na przebieg realizacji inwestycji, a za które nie wynikały z przyczyn leżących po
stronie Odwołującego. Dowód: Oświadczenie Odwołującego o odstąpieniu od umowy
(Załącznik nr 3 do pisma Odwołującego z 10 maja 2019 r. — w aktach Postępowania).
W ocenie Odwołującego opisane powyżej okoliczności, jak również fakty i zdarzenia opisane
szczegółowo w przywołanych powyżej dowodach znajdujących się w aktach Postępowania —
które w pełni znane są Zamawiającemu — świadczą o tym, że Odwołujący nie dopuścił się
zawinionego poważnego naruszenia swoich obowiązków zawodowych, w szczególności nie
można przypisać Odwołującemu zamierzonego działania na szkodę realizowanej inwestycji
lub rażącego niedbalstwa, o którym mowa w art. 24 ust. 5pkt. 2 PZ. Również Zamawiający w
niniejszym postępowaniu w żaden sposób nie wykazał, iż takie zawinione i poważne
naruszenie obowiązków zawodowych miało miejsce.
W ocenie Odwołującego opisane powyżej okoliczności świadczą również o tym, iż nie zostały
spełnione przesłanki zastosowania przepisu art. 24 ust. 5 pkt. 4 ustawy Pzp. Po pierwsze,
Odwołujący kwestionuje skuteczność odstąpienia Zamawiającego (Wrocław) od Umowy
Wrocław. Co więcej, okoliczności związane z realizacją inwestycji dowodzą, iż Odwołującemu
nie można przypisać odpowiedzialności za zdarzenia, które stanowiły rzekomą podstawę,
nieskutecznego z resztą, odstąpienia od umowy przez Zamawiającego Wrocław. Dodatkowo
Odwołujący wskazał, iż pomiędzy Odwołującym i Zamawiającym (Wrocław) zaistniał spór co
do skuteczności i zasadności odstąpienia Zamawiającego (Wrocław) od umowy strony
zdecydowały o poddaniu go pod rozstrzygnięcie mediatora w ramach procedury mediacyjnej.
Powyższe potwierdza zawarte pomiędzy stronami porozumienie z 22 stycznia 2019 r. Dowód:
Porozumienie ws. mediacji (Zafqcznik nr 4 d
o pisma Odwołującego z 10 maja 2019
r.
— w aktach Postępowania).
Postępowania mediacyjne jest w toku i zarówno na dzień złożenia oferty w Postępowaniu ani
też na dzień złożenia niniejszego odwołania nie zostało zakończone. W konsekwencji
Odwołujący stoi na stanowisku, iż prowadzenie mediacji pomiędzy stronami ma skutek
analogiczny do sporu zawisłego przed sądem. Opisane okoliczności potwierdzają zatem, iż
podstawa prawna wykluczenia nie znajduje zastosowania w niniejszym Postępowaniu
ponieważ nie zostały wypełnione przesłanki określone w przepisie art. 24 ust. 5 pkt 2 oraz 4
ustawy Pzp
, a Wykonawca w całości kwestionuje, na podstawie okoliczności faktycznych i
prawnych opisanych powyżej, ważność, skuteczność i zasadność odstąpienia Zamawiającego
(Wrocław) od umowy.
Z daleko posuni
ętej ostrożności Odwołujący wskazał, iż nawet gdyby uznać, że odstąpienie
od umowy zostało dokonane prawidłowo, nie będzie to jednak świadczyć o możliwości
wykluczenia w
ykonawcy z Postępowania. Odwołujący powołał się na wyrok KIO 343/18 z 23
marca 2018 r. (sygn. akt KIO 434/18).
Szczegółowe uzasadnienie dotyczące okoliczności związanych z realizacją Inwestycji w
Poznaniu (umowa na „Przebudowa trasy tramwajowej w ul. Dąbrowskiego od ul. Botanicznej
do ul. Żeromskiego wraz z węzłem")
Odwołujący wskazał, że w Zawiadomieniu Zamawiający odnosi się do okoliczności
związanych z realizacją Umowy w Poznaniu wyłącznie w kontekście zastosowania przestanki
z art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp
. Niemniej jednak, z daleko posuniętej ostrożności Odwołujący
przedstawił okoliczności na wykazanie, że rozwiązanie umowy dotyczącej Inwestycji w
Poznaniu nie może stanowić podstawy wykluczenia ani na gruncie art. 24 ust. 5 pkt. 2 ustawy
Pzp a
ni też art. 24 ust. 5 pkt. 4 ustawy Pzp.
Odwołujący wskazał, że Inwestycja w Poznaniu była ona realizowana na podstawie umowy z
dnia 17 marca 2015 r. zawartej pomiędzy Zamawiającym (Poznań) oraz Odwołującym, a jej
przedmiotem było przebudowa trasy tramwajowej w ul. Dąbrowskiego od ul. Botanicznej do
ul. Żeromskiego wraz z węzłem w Poznaniu. Na podstawie umowy Odwołujący był
zobowiązany do wykonania robót budowlanych dotyczących przedmiotu zamówienia, w
oparciu o dokumentację projektową (projekt budowlany i projekt wykonawczy), za której
przygotowanie i dostarczenie odpowied
zialność ponosił Zamawiający (Poznań). Z uwagi na
zlokalizowanie robót budowlanych w ścisłym centrum miasta Poznań, w toku realizacji
inwestycji Odwołujący zidentyfikował braki i błędy w dokumentacji projektowej polegające m.in.
na nieujęciu w dokumentacji projektowej licznych elementów miejskiej infrastruktury
technicznej (tj. kabli i rurociągów telekomunikacyjnych, instalacji gazowych oraz wodno-
kanalizacyjnych), która kolidowała z realizowanymi robotami. Dokumentacja projektowa
obarczona była również błędami polegającymi na opisaniu warunków realizacji inwestycji w
sposób odmienny od faktycznie występujących na placu budowy. Powyższe braki i błędy
projektowe skutkowały koniecznością wykonania robót dodatkowych i uzupełniających
nieujętych w dokumentacji projektowej lub zastosowaniem rozwiązań odmiennych od
przewidzianych w projekcie.
Odwołujący podkreślił, że konieczność wykonania robót dodatkowych, uzupełniających oraz
zamiennych, w stosunku do przewidzianych w pierwotnej dokumentacji projektowej, została
każdorazowo potwierdzona przez Inżyniera Koordynatora, który pełnił funkcję inspektora
nadzoru reprezentującego Zamawiającego (Poznań). Dokumentem potwierdzającym
konieczność wykonania danego asortymentu robót dodatkowych, uzupełniających i
zamiennych, a
więc robót wykraczających poza rozwiązania przewidziane w pierwotnej
dokumentacji projektowej, był protokół konieczności („Protokół Konieczności”).
Odwołujący wskazał, że w toku realizacji inwestycji na bieżąco zgłaszał Zamawiającemu
(Poznań) wady i braki dokumentacji projektowej oraz zidentyfikowane kolizje z istniejącą
infrastrukturą techniczną, które wymagały interwencji inwestora i dokonania zmian w
dokumentacji projektowej. Z uwagi na powyższe wady dokumentacji projektowej w okresie od
dnia 17 marca
2015 r. do 13 listopada 2015 r, zostało sporządzonych 10 Protokołów
Konieczności, z których wynikała konieczność wykonania robót dodatkowych, zamiennych i
uzupełniających w stosunku do zakresu prac wynikających z dokumentacji projektowej.
Jednocześnie, w związku z koniecznością wykonania robót dodatkowych, uzupełniających
Odwołujący i Zamawiający Poznań zawarli dwie umowy na roboty dodatkowe i uzupełniające.
Dalej Odwołujący wskazał, że w dniu 28 grudnia 2015r., po przeprowadzeniu negocjacji
dotyczących treści zmian do umowy Odwołujący i Zamawiający (Poznań) zawarli aneks do
umowy, zwiększając zakres rzeczowy inwestycji wynikający z konieczności wykonania robót
zamiennych, określonych w Protokołach Konieczności zidentyfikowanych do dnia 16 listopada
2015 r
. oraz wydłużając okres realizacji przedmiotu umowy do 31 marca 2016 r. Z uwagi na
przyjęte w dokumentacji projektowej reżimy technologiczne oraz konieczność wykonywania
robót w określonych warunkach atmosferycznych, (roboty nie mogły być prowadzone w
obniżonych temperaturach oraz w trakcie lub po występowaniu opadów atmosferycznych) oraz
okoliczność, iż wykonanie robót budowlanych w wydłużonym okresie realizacji przypadało na
okres zimowy (okres
obniżonych temperatur oraz wzmożonych opadów atmosferycznych). W
związku z powyższym, strony uzgodniły w treści aneksu do umowy, że w przypadku
wystąpienia warunków atmosferycznych uniemożliwiających prowadzenie robót budowlanych
strony zweryfikują bezpośredni wpływ na odpowiednie fronty robót, których wykonanie było
niemożliwe, a w przypadku udokumentowanego i uzasadnionego wpływu warunków
atmosferycznych na front robót, strony określają ilość dni opóźnienia związanych z brakiem
możliwości wykonywania robót i ich wpływem na termin realizacji. Jednocześnie w takich
okolicznościach przesunięcie terminu zakończenia inwestycji uznane będzie za powstałe z
przyczyn nieleżących po stronie Odwołującego.
Odwołujący wskazał, że w okresie od dnia 16 listopada 2015 r. do 18 maja 2016 r. zostały
zidentyfikowane kolejne błędy dokumentacji projektowej, o których Odwołujący na bieżąco
informował Zamawiającego (Poznań), a w efekcie powyższego Inżynier Koordynator,
procedował kolejne 23 Protokoły Konieczności, z których wynikała konieczność wykonania
robót dodatkowych, uzupełniających i zamiennych, co w istoty sposób wpływało na czas
realizacji projektu.
Odwołujący wskazał, że w jego ocenie wykonanie robót dodatkowych, uzupełniających lub
zamiennych, a więc nieprzewidzianych w pierwotnej dokumentacji projektowej, w sposób
istotny
wpływa na przedłużenie czasu realizacji inwestycji, z przyczyn niezależnych od
wykonawcy robót. Z uwagi na konieczność wykonania dodatkowego zakresu prac czas
realizacji inwestycji wydłuża się o okres potrzebny do przygotowania przez projektanta,
działającego na zlecenie Zamawiającego (Poznań), zamiennych rozwiązań projektowych oraz
czas potrzebny na przeprowadzenie przez projektanta i Zamawiającego (Poznań) konsultacji
i uzgodnień z gestorami infrastruktury miejskiej oraz zatwierdzenia nowych rozwiązań
projektowych.
Dodatkowo, czas realizacji inwestycji zostaje wydłużony o okres potrzebny
wykonawcy na wycenę nowego lub zamienionego zakresu robót, przeprowadzenie negocjacji
cenowych z inwestorem oraz w końcu czas potrzebny na wykonanie przez wykonawcę robót
budowlanych, które nie były przewidziane w pierwotnej dokumentacji projektowej, lub
zastosowanie nowych rozwiązań projektowych przygotowanych przez projektanta.
Odwołujący wskazał, że roboty budowlane dotyczące inwestycji liniowych prowadzone są
„potokowo", co oznacza, iż wykonanie określonego asortymentu robót jest uzależnione od
wykonania i zakończenia innego zakresu robót, Powyższe powoduje, że oczekiwanie na
dostarczenie przez inwestora
— Zamawiającego (Poznań) nowych lub zamiennych rozwiązań
projekto
wych, a następnie wykonanie nowego zakresu robót wstrzymuje możliwość wykonania
pozostałego zakresu prac. Powyższe, jest tym bardziej utrudnione, że inwestycja prowadzona
jest w warunkach utrzymania ruchu, a Odwołujący musiał zapewnić przejezdność określonych
odcinków ulic.
W dniu 28 czerwca 2016 r. Odwołującemu zostało doręczone oświadczenia Zamawiającego
(Poznań) o odstąpieniu od umowy oraz dwóch umów na roboty dodatkowe i uzupełniające.
Jednocześnie Zamawiający (Poznań) obciążył Odwołującego karą umowną za odstąpienie od
umowy z winy Odwołującego. Jako powód odstąpienia Zamawiający (Poznań) wskazał
znaczące opóźnienie Odwołującego w realizacji inwestycji, które rzekomo wystąpiło z winy
Odwołującego. Dodatkowo, w odstąpieniu od umowy wskazano, że fakt, iż Wykonawca
bezzasadnie zaprzestał wykonywania robót budowlanych i samowolnie opuścił plac budowy
oraz mimo pisemnego wezwania nie podjął ich w wyznaczonym przez Zamawiającego
terminie, powoduje, iż nie ma możliwości stwierdzenia, czy i kiedy inwestycja będzie mogła
zostać wykonana. W związku z powyższym, tym bardziej nie ma możliwości ukończenia
Przedmiotu Umowy” Dowód: Pismo Odwołującego — odpowiedź na oświadczenie o
odstąpieniu (Załącznik nr 5 do pisma Odwołującego z 10 maja 2019 r. — w aktach
Postępowania).
Pismem z 29 czerwca 2016 r. Odwołujący zakwestionował w całości skuteczność i zasadność
odstąpienia Zamawiającego (Poznań) od umowy. W dniu 1 lipca 2016 r, Odwołujący doręczył
Zamawiającemu (Poznań) oświadczenie o odstąpieniu z przyczyn leżących po stronie
Zamawiającego (Poznań). Dowód: Pisma Odwołującego — odstąpienie od umowy
(Załącznik nr 6 do pisma Odwołującego z 10 maja 2019 r, — w aktach Postępowania).
W ocenie Odwołującego, oświadczenie Zamawiającego (Poznań) o odstąpieniu od umowy z
przyczyn
rzekomo leżących po stronie Odwołującego było bezzasadne, a tym samym nie
wywołała żadnych skutków prawnych. O powyższym świadczą okoliczności realizacji
inwestycji przywołane na wstępie niniejszego pkt. 6 jak również następujące obiektywne i
niezależne od Odwołującego okoliczności:
1) w okresie od dnia 17 marca 2015 r. (data zawarcia umowy) do dnia 23 czerwca 2016
r. Inżynier Kontraktu sporządził łącznie 33 (!) Protokoły Konieczności, z których
wynikała
konieczność
wykonania
robót
zamiennych,
dodatkowych
lub
uzupełniających. Powyższe obrazuje skalę wadliwości dokumentacji projektowej, za
której przygotowanie i dostarczenie odpowiedzialność ponosił Zamawiający (Poznań).
W ocenie Odwołującego nie sposób przypisać wykonawcy odpowiedzialność, a tym
bardziej winę za błędy i wady dokumentacji projektowej, w przypadku gdy wykonawca
nie jest autorem takiego projektu, a odpowiedzialny jest wyłącznie za wykonanie robót
budowlanych. Obowiązkiem wykonawcy jest w takiej sytuacji, zgodnie z art. 651 KC
zgłaszanie inwestorowi wykrytych błędów i wad dokumentacji projektowej, lecz nie
można czynić wykonawcy zarzutu, gdy wykonawca prawidłowo wypełnia swoje
obowiązki i dokładnie weryfikuje adekwatność rozwiązań projektowych do warunków
faktycznych występujących na placu budowy, których nie da się ustalić inaczej niż
prowadząc roboty na placu budowy. Co więcej, konieczność wykonania robót
dodatkowych, uzupełniających i zamiennych, jako nieprzewidzianych w pierwotnej
dokumentacji projektowej, zgodnie z postanowieniami umowy stanowi
ła przesłankę do
dokonania zmiany umowy w zakresie terminów realizacji jak i wynagrodzenia
należnego Odwołującemu. Jest bowiem oczywistym, że skoro wykonanie robót
dodatkowych lub uzupełniających lub zamiennych wykracza poza zakres robót
określonych w ramach umowy podstawowej (zamówienia podstawowego) to
wykonanie takich robót wpłynie na całkowity czas potrzebny na wykonanie inwestycji.
Zamawiający (Poznań) uchylał się jednak od zawarcia stosownych umów;
2)
pomimo sukcesywnego wykonywania wszystkich robót roszczenia i wnioski kierowane
w toku realizacji inwestycji przez Odwołującego do Zamawiającego (Poznań)
Zamawiający (Poznań) bezzasadnie odmawiał zawarcia aneksu do umowy
zmieniającego ostateczny termin realizacji inwestycji, pomimo wystąpienia
okoliczności uzasadniających zawarcie takiego aneksu tj. wykonywania robót
dodatkowych, zamiennych i uzupełniających które zwiększały zakres rzeczowy
inwestycji lub wpływały na czas realizacji związany m.in. z oczekiwaniem na
dostarczenie zamiennych rozwiązań projektowych procedowanych przez projektanta;
Zamawiający (Poznań) nie tylko negował, nie przedstawiając żadnego merytorycznego
uzasadnienia, prawo Odwołującego do przedłużenia terminu realizacji inwestycji, ale
również nie ustosunkował się do wniosków Odwołującego o zawarcie umów na roboty
dodatkowe nieobjęte zamówieniem podstawowym, wynikające z Protokołów
Konieczności. W ocenie Odwołującego, obstrukcja Zamawiającego (Poznań) wynikała
z faktu, iż zawarcie umów na roboty (zamówienia) dodatkowe po pierwsze,
potwierdz
ałoby zasadność roszczeń Odwołującego o przedłużenie czasu realizacji i
zawarcie aneksu do umowy, a po drugie stanowiłoby formalne potwierdzenie błędów
w dokumentacji projektowej dostarczonej przez Zamawiającego (Poznań);
3)
zważywszy, że w przedłużonym czasie realizacji inwestycji (od stycznia 2016 r.) okres
wykonywania robót przypadał okres obniżonych temperatur oraz wzmożonych opadów
atmosferycznych, zgodnie z uzgodnieniami poczynionymi przez Odwołującego i
Zamawiającego (Poznań), Odwołujący nie mógł prowadzić robót w warunkach, które
były niezgodne z wymaganiami wynikającymi z dokumentacji projektowej (reżimy
technologiczne wykonywania robót związane z wymaganą temperaturą lub brakiem
opadów określone w STWiORB). Pomimo udokumentowania przez Odwołującego
ok
resów występowania niekorzystnych warunków atmosferycznych (raporty Instytutu
Meteorologii i Gospodarki Wodnej), które uniemożliwiały prowadzenie robót,
Zamawiający (Poznań) bezzasadnie odmówił wydłużenia czasu realizacji inwestycji o
okres opóźnień, które wystąpiły z przyczyn niezależnych od Odwołującego, czym
naruszył uzgodnienia wynikające z treści aneksu do umowy dotyczące wydłużenia
okresu realizacji inwestycji i uznania ewentualnych opóźnień za nieleżące po stronie
Odwołującego w przypadku udokumentowanego i uzasadnionego wpływu warunków
atmosferycznych na front robót;
4)
pomimo zakwalifikowania robót objętych Protokołami Konieczności jako robót
(zamówień) dodatkowych przez Inżyniera Koordynatora jako przedstawiciela inwestora
Zamawiający (Poznań) kwestionował kwalifikację prawną z uwagi na to, iż kwalifikacja
danego typu robót jako zamówień dodatkowych, a więc nieprzewidzianych w
dokumentacji projektowej, potwierdzałaby wadliwość takiej dokumentacji, której
przygotowanie leżało po stronie Zamawiającego, a dodatkowo, zgodnie z umową
konieczność wykonania danego asortymentu robót jako zamówień dodatkowych
stanowiła przesłankę do przedłużenia terminu realizacji inwestycji.
Odwołujący wskazał, iż zgodnie z Zawiadomieniem jedyną okolicznością stanowiącą — w
oc
enie Zamawiającego - poważne naruszenie obowiązków zawodowych przez Odwołującego
— w ramach Umowy Poznań — było niezasadne wstrzymanie robót przez Kierownika
Budowy, a tym samym zaprzestanie wykonywania inwestycji i samowolne opuszczenie placu
budowy. Odwo
łujący zaprzeczył jakoby okoliczności powołane przez Zamawiającego
stanowiły poważne i zawinione naruszenie obowiązków zawodowych. Wręcz przeciwnie,
działanie Odwołującego świadczyło o dochowaniu najwyższej staranności podczas
prowadzenia robót budowlanych oraz wypełnieniu obowiązków wynikających nie tylko z
umowy, ale również nałożonych przez przepisy prawa (art. 651 KC, zgodnie z którym
wykonawca jest zobowiązany niezwłocznie powiadomić inwestora o wadach dokumentacji
projektowej lub okolicznościach mających wpływ na realizowane roboty budowlane).
Okoliczności, które zmusiły Odwołującego do wstrzymania robót budowlanych dotyczyły
zidentyfikowana rozbieżność pomiędzy faktycznymi warunkami gruntowymi występującymi na
placu budowy (występowanie gruntów niebudowlanych) a warunkami gruntowymi opisanymi
w dokumentacji projektowej. Podstawę do stwierdzenia powyższych rozbieżności stanowiły
badania przeprowadzone przez Inżyniera Koordynatora (przedstawiciela Zamawiającego
(Poznań), których wyniki zostały potwierdzone również badaniami zleconymi przez
Odwołującego. Odwołujący wskazał, że pomimo wystąpienia przez Odwołującego do
Zamawiającego (Poznań) o przedstawienie rozwiązań projektowych, adekwatnych do
występujących warunków gruntowych oraz potwierdzenia przez Zamawiającego (Poznań)
adekwatności zastosowanych rozwiązań projektowych do występujących warunków
gruntowych w części dotyczącej zrealizowanych robót Zamawiający zignorował wnioski
Odwołującego, pomimo że to Zamawiający (Poznań) ponosił, zgodnie z art. 647 KC,
odpowiedzialność za zapewnienie dokumentacji projektowej, która umożliwia prowadzenie
robót budowlanych, a określenie kategorii geotechnicznej całego obiektu budowlanego lub
jego poszczególnych części należy do wyłącznych uprawnień projektanta obiektu
budowlanego, który działał na zlecenie Zamawiającego (Poznań).
Z uwagi na wykryte przez Odwołującego rozbieżności pomiędzy faktycznymi warunkami
gruntowymi a stanem opisanym w dokumentacji geotechnicznej Odwołujący wystąpił do
Zamawiającego (Poznań) o: (a) przedstawienie pełnej dokumentacji projektowej w zakresie
dokumentacji geologicznej i geotechnicznej wraz z uzupełnieniem aktualnych badań oraz
rozwiązań projektowych, adekwatnych do występujących warunków gruntowych na terenie,
na którym prowadzone są prace (węzeł część wschodnia), oraz (b) potwierdzenie przez
Zamawiającego (Poznań) adekwatności zastosowanych rozwiązań projektowych do
występujących warunków gruntowych w części dotyczącej już zrealizowanych robót.
Odwołujący wskazał, że zgodnie z przepisami § 4 ust. 4 i 5 rozporządzenia Ministra
Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie ustalania
geotechnicznych warunków posadowienia obiektów budowlanych (Dz.U. 2012, poz. 643),
określenie kategorii geotechnicznej całego obiektu budowlanego lub jego poszczególnych
części należy do wyłącznych uprawnień projektanta obiektu budowlanego (w tym przypadku
działającego na zlecenie Zamawiającego (Poznań). Jednocześnie, po stwierdzeniu innych od
przyjętych w badaniach warunków geotechnicznych gruntu, to wyłącznie projektant obiektu
budowlanego ma prawo zmiany kategorii geotechnicznej gruntu. Tym samym, również
wyłącznie projektant ma prawo i obowiązek dokonania takich zmian w dokumentacji
projektowej, które zapewnią adekwatność rozwiązań projektowych do faktycznych warunków
gruntowych. Z powyższego względu Odwołujący nie tylko nie miał obowiązku, ale nawet prawa
dokonać zmiany kwalifikacji gruntu i rozwiązań projektowych, ponieważ takie działania
należały do wyłącznej kompetencji projektanta. W celu wykazania prawidłowości
prezentowanego stanowiska Odwołujący przekazał dodatkowo Zamawiającemu (Poznań)
wyniki przeprowadzonych badań gruntowych, które potwierdzały istotne rozbieżności
pomiędzy faktycznymi warunkami gruntowymi a stanem wynikającym z dokumentacji
projektowej.
Jednocześnie Odwołujący powiadomił Zamawiającego (Poznań), iż brak
dokonania weryfikacji dokumentacji projektowej oraz przedstawienia zamiennych rozwiązań
projektowych dla pozostałej części obszaru prowadzenia inwestycji będzie nieść za sobą
niekorzystne konsekwencje na etapie eksploatacji inwestycji, ponieważ występowanie
gruntów niebudowlanych, przy jednoczesnej nieadekwatności rozwiązań projektowych,
powoduje znaczące ryzyko obniżenia trwałości wykonanych robót, co z kolei przekłada się na
ryzyko ponoszenia przez inwestora dodatkowych kosztów związanych z ewentualnymi
remontami i wydatkowaniem środków publicznych. W skrajnych przypadkach, z uwagi na
charakter inwestycji, powyższe może również doprowadzić do wystąpienia zdarzeń
drogowych,
spowodowanych niedostosowaniem i nieadekwatnością rozwiązań projektowych
do występujących warunków gruntowych.
W związku z brakiem reakcji Zamawiającego (Poznań) na wniosek o zweryfikowanie
dokumentacji projektowej i pr
zedstawienie zamiennych rozwiązań projektowych wynikających
z występowania gruntów niebudowlanych Odwołujący w dniu 21 czerwca 2016 r. powiadomił
Zamawiającego (Poznań) oraz Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego i Wojewódzki
Inspektorat Nadzoru Budowla
nego o wstrzymaniu robót budowlanych na podstawie art. 22 pkt
4) ustawy Prawo budowlane z uwagi na niezgodność dokumentacji projektowej z faktycznym
stanem występującym na placu budowy.
W ocenie Odwołującego mając na uwadze powyższe, uznać należy, że opóźnienie w realizacji
inwes
tycji nie było zawinione przez wykonawcę, a wynikało z okoliczności, za które
odpowiedzialność ponosił Zamawiający (Poznań), w tym, w szczególności, z wadliwości
dokumentacji projektowej, braku współdziałania Zamawiającego (Poznań) polegającym na
niezawarciu umów na roboty dodatkowe, uzupełniające i zamienne, odmowie wypełnienia
zobowiązań stron wynikających z aneksu do umowy, poprzez przedłużenie czasu realizacji
inwestycji o czas, w którym prowadzenie robót budowlanych nie było możliwe z uwagi na
niekorzystne warunki atmosferyczne oraz brak współdziałania w przekazaniu zamiennych
rozwiązań projektowych dotyczących warunków gruntowych. Okoliczności związane z
powstaniem opóźnień w realizacją inwestycji oraz fakt, iż zdarzenia które negatywnie wpłynęły
na czas realizacji inwestycji z przyczyn niezależnych od Wykonawcy zostały potwierdzone w
opinii niezależnego eksperta. Dowód: Opinia w przedmiocie zasadności żądania przedłużenia
czasu realizacji umowy (Załącznik nr 7 do pisma Odwołującego z 10 maja 2019 r. — w aktach
Postępowania).
Odwołujący podkreślił, iż z punktu widzenia oceny zastosowania przestanek wykluczenia
opisanych w art. 24 ust. 5 pkt 2 i 4 ustawy Pzp
, w związku ze sporem co do zasadności i
skuteczności odstąpienia przez Zamawiającego (Poznań) od umowy oraz nałożeniem na
Odwołującego bezzasadnej kary umownej z tytułu odstąpienia Odwołujący wniósł do Sądu
Okręgowego w Poznaniu dwa powództwa o zapłatę przeciwko Zamawiającemu (Poznań),
które obejmują wszelkie roszczenia Odwołującego wobec Zamawiającego związane z
bezzasadnym odstąpieniem od umowy, nałożeniem kary umownej którą Zamawiający
zaspokoił z gwarancji bankowej należytego wykonania umowy oraz potrąceń z wynagrodzenia
należnego Odwołującemu z tytułu wykonanych robót budowlanych. W ramach obydwu
powództw Odwołujący kwestionuje zasadność i skuteczność samego odstąpienia od umowy
przez Zamawiającego (Poznań), co do okoliczności faktycznych które stanowiły podstawę
odstąpienia, oraz w konsekwencji skutkowało bezzasadnym obciążeniem Odwołującego karą
umowną (sprawy o sygnaturze: IX GC 1145/16/3 oraz IX GC 1058/18/6), przy czym w toku
postępowania strony prowadziły rozmowy mediacyjne, które jednak nie pozwoliły na
polubowne zakończenie sporu. Sporne okoliczności, które legły u podstaw odstąpienia od
umowy przez Zamawiającego (Poznań), w tym zasadność i skuteczność odstąpienia od
umowy przez Zamawiającego (Poznań) oraz ustalenie, czy doszło do niewykonania lub
nienależytego wykonania umowy z przyczyn leżących rzekomo po stronie Odwołującego
będzie zatem przedmiotem rozstrzygnięcia sądu powszechnego. Oba postępowania sądowe
są obecnie w toku na etapie postępowania dowodowego i nie zostały zakończone. Dowód:
Pozew o zapłatę z dnia 5 września 2016 r. (IX GC 1145/16/3) (Załącznik nr 7 do pisma
Odwołującego z 10 maja 2019 r. — w aktach Postępowania); Pismo procesowe powoda z 17
listopada 2016 r.
— replika na sprzeciw od nakazu zapłaty (IX GC 1145/16/3) (Załącznik nr 8
do pisma Odwołującego z 10 maja 2019 r. — w aktach Postępowania); Pozew o zapłatę z dnia
17 października 2017 r. IX GC 1058/18/6 (Załącznik nr 9 do pisma Odwołującego z 10 maja
2019 r.
— w aktach Postępowania).
Odnosząc się do wpływu opisanych powyżej okoliczności faktycznych i prawnych w kontekście
stosowania podstawy wykluczenia opisanej
wart. 24 ust. 5 pkt 2 oraz 4 ustawy Pzp Odwołujący
podtrzymał w całość przedstawioną powyżej argumentację. W ocenie Odwołującego opisane
okoliczności potwierdzają, iż podstawa prawna wykluczenia nie znajduje zastosowania w
niniejszym Postępowaniu ponieważ nie zostały wypełnione przestanki określone w przepisie
art. 24 ust. 5 pkt 2 oraz 4 ustawy Pzp,
a Odwołujący w całości kwestionuje, na podstawie
okoliczności faktycznych i prawnych opisanych powyżej, ważność, skuteczność i zasadność
odstąpienia Zamawiającego (Poznań) od umowy.
Izba ustaliła co następuje:
Izba postanowiła dopuścić w poczet materiału dowodowego następujące dokumenty: (i)
specyfikację istotnych warunków zamówienia (dalej „SIWZ”) na okoliczność ustalenia
przedmiotu zamówienia; (ii) protokół otwarcia ofert na okoliczność ustalenia ofert złożonych w
postępowaniu; (iii) ofertę Odwołującego na okoliczność ustalenia jej treści; (iv) wezwanie
Zamawiającego z dnia 7 maja 2019 r. oraz wyjaśnienia złożone przez Odwołującego z dnia
10 maja 2019 r. na okoliczność ustalenia treści wezwania oraz złożonych wyjaśnień; (v) pismo
Zamawiającego z dnia 20 maja 2019 r. wraz z załącznikami na okoliczność ustalenia przyczyn
wykluczenia Odwołującego z postępowania; (vi) korespondencję e- mailową z dnia 6 czerwca
2019 r. pomiędzy Poznańskimi Inwestycjami Miejskimi a wykonawcą Budimex dotyczącą
zastrzegania informacji jako tajemnica prz
edsiębiorstwa na okoliczność wykazania, iż w toku
realizacji inwestycji oraz w trakcie postępowania sądowego Odwołujący nie zastrzegał
żadnych informacji jako tajemnica przedsiębiorstwa; (vii) opinię z dnia 6 czerwca 2019 r.
(objętą klauzulą poufności) przygotowaną w postępowaniu mediacyjnym toczącym się
pomiędzy Odwołującym, a Gminą Wrocław na okoliczność wykazania, iż pomiędzy stronami
toczy się spór co do zasadności odstąpienia od umowy przez Zamawiającego Wrocław z
przyczyn leżących po stronie Odwołującego; (viii) opinię w przedmiocie zasadności żądania
przedłużenia czasu realizacji umowy z dnia 27 kwietnia 2018 r. na okoliczność wykazania, iż
nie wystąpiły przesłanki do odstąpienia do realizacji Inwestycji w Poznaniu; (ix) umowę z dnia
17 marca 2015 r.
zawarta pomiędzy Odwołującym a Miastem Poznań wraz z aneksami,
umowę z dnia 25 sierpnia 2017 r. zawartą pomiędzy Odwołującym a Zamawiajacym we
Wrocławiu, pismo PIM z dnia 21 czerwca 2016 r. porozumienia zwarte pomiędzy
podwykonawcami Odwołującego a PIM oraz potwierdzenia dokonania płatności, wezwanie do
zapłaty środków z gwarancji bankowej z dnia 11 sierpnia 2016 r., korespondencję z
podwykonawcami Odwołującego oraz PIM - dokumenty na okoliczność wykazania, iż
zachodzą przesłanki do wykluczenia Odwołującego z postępowania; (x) korespondencję e-
mailowa z dnia 11 czerwca 2019 r. pomiędzy wykonawcą Budimex a Gminą Wrocław na
okoliczność wykazania, że Odwołujący nie zgłaszał zamawiającemu podwykonawców oraz
dalszych podwykonawców co stanowiło naruszenie obowiązków zawodowych; (xi) wniosek o
wszczęcie postępowania dyscyplinarnego z dnia 6 grudnia 2018 r. wobec osoby pełniącej
funkcję kierownika budowy podczas realizacji inwestycji w Poznaniu oraz Decyzję nr 1/17 na
okoliczność wykazania, że kierownik budowy nie naruszył żadnych obowiązków zawodowych
podczas realizacji inwestycji w Poznaniu; (xii) p
ismo Odwołującego z dnia 11 grudnia 2018 r.
oraz z
dnia 19 lutego 2019 r. skierowane do Zamawiającego we Wrocławiu na okoliczność
ustalenia stanowiska wykonawcy wobec od
stąpienia przez zamawiającego od realizacji
umowy oraz przyczyn odstąpienia od umowy przez Odwołującego; (xiii) pismo z dnia 28
czerwca 2016 r. skierowane
przez Odwołującego do Zamawiającego Poznań oraz pismo z
dnia 1 lipca 2016 r.
na okoliczność ustalenia przyczyn odstąpienia od realizacji umowy przez
Odwołującego; (xiv) pismo z dnia 5 grudnia 2018 r. oraz pismo z dnia 11 i 18 grudnia 2018 r.
na okoliczność ustalenia przyczyn odstąpienia od umowy przez Zamawiającego oraz
Odwołującego, odpowiednio.
Na po
dstawie powyższych dokumentów Izba ustaliła, że Zamawiający prowadzi postępowanie
w trybie przetargu nieograniczonego pn.
„Budowa torowiska do nowej pętli tramwajowej
Mierz
yn (przy CH Ster) w Szczecinie”, numer sprawy BZP/126/18, ogłoszenie o zamówieniu
opublikowane w Dz.U. UE z 16.10.2018 nr 2018/S 199-
449793 (dalej „Postępowanie”)
Kryteria oceny ofert w Postępowaniu stanowią: cena (60%); okres rękojmi i gwarancji (20%)
oraz wysokość kary umownej za każdy dzień opóźnienia w wykonaniu przedmiotu umowy
(20%). Izba ustaliła do upływu terminu składania ofert w Postępowaniu zostało złożonych 6
ofert. Wszyscy wykonawcy zaoferowali identyczne warunki w kryteriach pozacenowych, oferta
Odwołującego zwierała najniższą cenę.
Izba ustaliła, że w SIWZ w Rozdziale V „Postawy wykluczenia Zamawiający dopuścił
możliwość wykluczenia wykonawcy na podstawie art. 24 ust. 5 pkt 2 i 4 ustawy Pzp.
W dniu 7 maja 2019 r. Zamawiający wezwał Odwołującego z uzupełnienia dokumentów, w tym
poinformował, iż posiada wiedzę o dwóch umowach których stroną był Odwołujący tj.: (i)
„Przebudowa trasy tramwajowej w ul. Dąbrowskiego od ul. Botanicznej do ul. Żeromskiego
wraz z węzłem" - umowa zawarta ze spółką Poznańskie Inwestycje Miejskie sp. z o.o. (dalej
„Inwestycja Poznań”); (ii) „Budowa trasy tramwajowej w ul. Hubskiej na odcinku od uf.
Glinianej do ul
. Dyrekcyjnej we Wrocławiu" - umowa zawarta ze spółką Inwestycje
Wrocławskie sp. z o.o. (dalej „Inwestycja Wrocław”) od których zamawiający odstąpili z
przyczyn leżących po stronie Odwołującego. Zamawiający wskazał w treści pisma, że w jego
ocenie wobec O
dwołującego mogą zachodzić przesłanki wykluczenia określone w art. 24 ust.
5 pkt 2 i pkt 4 ustawy Pzp
, a wykonawca może skorzystać z procedury opisanej w art. 24 ust.
8 ustawy Pzp (self-cleaning).
Izba ustaliła, że Odwołujący pismem z dnia 10 maja 2019 r. przedstawił obszerne wyjaśnienia
oraz opisał zarówno okoliczności związane z realizacją Inwestycji w Poznaniu oraz Inwestycji
we Wrocławiu oraz wyjaśnił, że nie zachodzą przesłanki określone w art. 24 ust. 5 pkt. 2 i 4
ustawy Pzp
, a tym samym nie ma również podstaw do przeprowadzenia procedury self-
cleaning.
Treść wyjaśnień została zastrzeżona jako dokument zawierające informacje
stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa.
Izba ustaliła, że pismem z 20 maja 2019 r. („Zawiadomienie") Zamawiający poinformował
Odwołującego o wykluczeniu z Postępowania oraz o odrzuceniu jego oferty, ponieważ w
ocenie Zamawiającego, wobec Odwołującego zachodzą przesłanki wykluczenia z art. 24 ust.
5 pkt 2 i pkt 4 ustawy Pzp
, a w konsekwencji oferta Odwołującego podlega odrzuceniu na
podstawie art. 24 ust. 4 ustawy Pzp oraz 89 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp.
Izba ustaliła, że Odwołujący na zlecenie spółki Poznańskie Inwestycje Miejskie sp. z o.o.
działającej w imieniu i na rzecz Miasta Poznań („Zamawiający Poznań") na podstawie umowy
z dnia 17 marca 2015 r.,
realizował Inwestycję Poznań. Inwestycja była realizowana w formule
„buduj”.
Izba ustaliła, że w okresie od dnia 17 marca 2015 r. (data zawarcia umowy) do dnia 23 czerwca
2016 r. Inżynier Kontraktu sporządził łącznie 33 Protokoły Konieczności, z których wynikała
konieczność wykonania robót zamiennych, dodatkowych lub uzupełniających. Treść
protokołów oraz ich wpływu na termin realizacji zamówienia jest szczegółowo omówiona w
Opinii z dnia 27 kwietnia 2019 r. złożonej przez Odwołującego wraz z pismem z dnia 10 maja
2019 r.
W dniu 28 grudnia 2015 r., po przeprowadzeniu negocjacji dotyczących treści zmian do umowy
Odwołujący i Zamawiający Poznań zawarli aneks do umowy, zwiększając zakres rzeczowy
inwestycji wynikający z konieczności wykonania robót zamiennych, określonych w Protokołach
Konieczności zidentyfikowanych do dnia 16 listopada 2015 r. oraz wydłużając okres realizacji
przedmiotu umowy do 31 marca 2016 r.
Strony zawarły również dwie umowy z dnia 18 grudnia
2015 r. oraz z dnia 28 grudnia 2018 r. na wykonanie robót dodatkowych i uzupełniających.
Izba ustaliła, że w dniu 21 czerwca 2016 r. Odwołujący powiadomił Zamawiającego Poznań
oraz Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego i Wojewódzki Inspektorat Nadzoru
Budowlanego o wstrzymaniu robót budowlanych na podstawie art. 22 pkt 4) ustawy Prawo
budowlane z uwagi na niezgodność dokumentacji projektowej z faktycznym stanem
występującym na placu budowy.
Izba ustaliła, że w dniu 28 czerwca 2016 r. Odwołującemu zostało doręczone oświadczenia
Zamawiającego Poznań o odstąpieniu od umowy oraz dwóch umów na roboty dodatkowe i
uzupełniające. Jednocześnie Zamawiający Poznań obciążył Odwołującego karą umowną za
odstąpienie od umowy z winy Odwołującego. Jako powód odstąpienia Zamawiający Poznań
wskazał znaczące opóźnienie Odwołującego w realizacji inwestycji, które miało wystąpić z
winy Odwołującego. Dodatkowo, w odstąpieniu od umowy wskazano, że fakt, iż wykonawca
bezzasadnie zaprzestał wykonywania robót budowlanych i samowolnie opuścił plac budowy
oraz mimo pisemnego wezwania nie podjął ich w wyznaczonym przez Zamawiającego
terminie, powoduje, iż nie ma możliwości stwierdzenia, czy i kiedy inwestycja będzie mogła
zostać wykonana. W związku z powyższym, tym bardziej nie ma możliwości ukończenia
umowy.
Izba ustaliła, że pismem z 29 czerwca 2016 r. Odwołujący zakwestionował w całości
skuteczność i zasadność odstąpienia Zamawiającego Poznań od umowy. W dniu 1 lipca 2016
r, Odwołujący doręczył Zamawiającemu Poznań oświadczenie o odstąpieniu z przyczyn
leżących po stronie Zamawiającego Poznań.
Ponadto
Izba ustaliła, że Odwołujący na zlecenie spółki Wrocławskie Inwestycje sp. z o.o.,
działającej w imieniu i na rzecz Gminy Wrocław oraz Miejskiego Przedsiębiorstwa
Wodociągów i Kanalizacji SA z siedzibą we Wrocławiu („Zamawiający Wrocław") na
podstawie umowy z dnia 25 sierpnia 2017 r.,
realizował Inwestycję we Wrocławiu. Inwestycja
była realizowana w formule „buduj”.
Izba ustaliła, że w toku realizacji umowy strony zawarły w dniu 13 sierpnia 2018 r. Aneks nr 3
na wykonanie robót dodatkowych, Aneks nr 4 z dnia 10 października 2018 r. na wykonanie
robót dodatkowych, Aneks nr 5 z dnia 11 października 2018 r. na wykonanie robót
dodatkowych
. Jak wynika ze złożonej do akt sprawy opinii z dnia 6 czerwca 2019 r. Odwołujący
wielokrotnie występował z roszczeniami terminowymi i kosztowymi do zamawiającego.
Odwołujący wystąpił z ponad 300 wystąpieniami do inżyniera kontraktu dotyczących
oczekiwanego sposobu realizacji robót budowalnych, w tym 43 wystąpienia roszczeniowe ze
zgłoszeniem konieczności zapłaty dodatkowego wynagrodzenia i/lub przełożenia czasu
realizacji inwestycji.
Izba ustal
iła, że w dniu 5 grudnia 2018 r. Zamawiający Wrocław złożył oświadczenie o
odstąpieniu od umowy z przyczyn leżących po stronie wykonawcy. W oświadczeniu o
odstąpieniu Zamawiający wskazał, że: (1) działania Odwołującego i zła organizacja robót miała
prowadz
iło do zwłoki w wykonaniu robót; (2) Odwołujący nie wykonywał swoich zobowiązań
kontraktowych,
które doprowadziły m.in. do konieczności zlecenia przez Zamawiającego
wykonania zastępczego opracowania projektów organizacji ruchu zastępczego, co miało się
pr
zełożyć na opóźnienie w rozpoczęciu robót oraz dodatkowe koszty po stronie
zamawiającego oraz (3) Odwołujący miał nie wykonał założeń planu naprawczego.
Dnia 11 grudnia 2018 r. Odwołujący przedłożył Zamawiającemu Wrocław swoje stanowisko
odnośnie oświadczenia o odstąpieniu od umowy, w którym uznał oświadczenie
Zamawiającego o odstąpieniu od umowy za nieważne, nieskuteczne ze względów formalnych
jak też i całkowicie bezzasadne.
W
dniu 19 lutego 2019 r. Odwołujący przedłożył Zamawiającemu Wrocław odstąpienie od
umowy, w którym szczegółowo odniósł się do okoliczności, które miały istotny wpływ na
przebieg realizacji inwestycji, a za które nie wynikały z przyczyn leżących po stronie
Odwołującego.
Izba ustaliła, że w przypadku Inwestycji w Poznaniu okoliczności, które legły u podstaw
odstąpienia od umowy przez Zamawiającego Poznań są kwestionowane w ramach sporów
sądowych toczących się przed Sądem Okręgowym w Poznaniu z powództwa Odwołującego o
zapłatę (sprawa o sygnaturze: IX GC 1145/16/3 oraz IX GC 1058/18/6). W ramach obydwu
powództw Odwołujący dochodzi roszczeń pieniężnych, kwestionując zasadność nałożonej na
Odwołującego kary umownej za rzekome odstąpienie od umowy przez Zamawiającego
Poznań oraz potrącenia dokonane przez Zamawiającego Poznań na poczet kary umownej. W
przypadku Inwestycji we Wrocławiu Odwołujący kwestionuje zasadność i skuteczność
odstąpienia Zamawiającego Wrocław od umowy, przy czym strony poddały spór pod
rozstrzygnięcie mediatora w ramach postępowania mediacyjnego.
Izba zważyła co następuje:
Izba ustaliła, że Odwołujący spełnia określone w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp przesłanki
korzystania ze środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu zamówienia, a naruszenie
przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp może spowodować poniesienie przez niego
szkody, polegającej na nieuzyskaniu zamówienia. W przypadku zasadności podniesionych w
odwołaniu zarzutów mogłoby dojść do wyboru oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej.
Izba uznała, że odwołane zasługuje na uwzględnienie. Potwierdziły się zarzuty naruszenia
przez Zamawiającego art. 24 ust. 5 pkt 2 i 4 ustawy Pzp, w konsekwencji zarzut naruszenia
art. 24 ust. 4 ustawy Pzp oraz 89 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp.
Zarzut naruszenia art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp
Na wstępie wskazać należy, że art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp stanowi, że wykluczeniu z
udziału w postępowaniu podlega wykonawca, jeżeli w sposób zawiniony poważnie naruszył
obowiązki zawodowe, co podważa jego uczciwość, w szczególności gdy wykonawca w wyniku
zamierzonego działania lub rażącego niedbalstwa nie wykonał lub nienależycie wykonał
zamówienie, co zamawiający jest w stanie wykazać za pomocą stosownych środków
dowodowych. Wykluczenie wykonawcy na podstawie art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp
może
nastąpić w przypadku łącznego spełnienia przesłanek określonych przez ustawodawcę w tym
przepisie, tj. konieczne jest stwierdzenie, iż dany wykonawca naruszył obowiązki zawodowe,
nastąpiło to z jego winy, ma charakter poważny i w konsekwencji podważa jego uczciwość.
Jak wskazał ustawodawca w treści ww. unormowania, w szczególności ma to miejsce w
przypadku,
gdy wykonawca w wyniku zamierzonego działania lub rażącego niedbalstwa nie
wykonał lub nienależycie wykonał zamówienie. Stwierdzenie powyższego zamawiający musi
być w stanie wykazać za pomocą stosownych środków dowodowych. Przepis art. 24 ust. 5 pkt
2 stanowi transpozycję do porządku krajowego regulacji art. 57 ust. 4 akapit pierwszy lit. c)
dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie
zamówień publicznych, uchylającej dyrektywę 2004/18/WE. Zgodnie z tą regulacją „Instytucje
zamawiające mogą wykluczyć lub zostać zobowiązane przez państwa członkowskie do
wykluczenia z udzia
łu w postępowaniu o udzielenie zamówienia każdego wykonawcy
znajdującego się w którejkolwiek z poniższych sytuacji, jeżeli instytucja zamawiająca może
wykazać za pomocą stosownych środków, że wykonawca jest winny poważnego wykroczenia
zawodowego, które podaje w wątpliwość jego uczciwość”. Przepis ten stanowi w znacznym
zakresie odpowiednik art. 45 ust. 2 akapit pierwszy lit. d) dyrektywy 2004/18/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady z 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień
publicznych na roboty budowlane, dostawy i u
sługi, zgodnie z którym „Z udziału w zamówieniu
można wykluczyć każdego wykonawcę, który jest winny poważnego wykroczenia
zawodowego, udowodnionego dowolnymi środkami przez instytucje zamawiające”.
Odnosząc się do przesłanki poważnego naruszenia obowiązków zawodowych, należy
powołać się na stanowisko Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przedstawione w
odniesieniu do pojęcia „poważnego wykroczenia” zawartego w art. 45 ust. 2 akapit pierwszy
lit. d) dyrektywy 2004/18/WE w sprawie
koordynacji procedur udzielania zamówień
publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi, które ze względu na podobieństwo ww.
regulacji zawartych w dyrektywie 2014/24/UE oraz 2004/18/WE
może znaleźć zastosowanie
w obecnym stanie prawnym. W wyroku z dnia 13 grudnia 2012 roku o sygn. C - 465/11
(Forposta). T
rybunał orzekł że, pojęcie to „należy rozumieć w ten sposób, że odnosi się ono
zwykle do zachowania danego wykonawcy wykazującego zamiar uchybienia lub stosunkowo
poważne niedbalstwo z jego strony. Tym samym jakiekolwiek nieprawidłowe, niedokładne lub
niskie jakościowo wykonanie umowy lub jej części może ewentualnie wykazać niższe
kompetencje zawodowe danego wykonawcy, lecz nie jest automatycznie równoważne z
poważnym wykroczeniem. Ponadto stwierdzenie istnienia poważnego wykroczenia wymaga
co do zasady przeprowadzenia konkretnej i zindywidualizowanej oceny postawy danego
wykonawcy. W tym względzie pojęcia „poważnego wykroczenia” nie można zastępować
pojęciem „okoliczności, za które ponosi odpowiedzialność” dany wykonawca”.
W przepisie art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp
ustawodawca wskazał, iż z przypadkiem
poważnego naruszenia obowiązków zawodowych, które podważa uczciwość wykonawcy,
mamy do czynienia w szczególności w sytuacji, gdy wykonawca w wyniku zamierzonego
działania lub rażącego niedbalstwa nie wykonał lub nienależycie wykonał zamówienie.
Odwołując się do poglądów prezentowanych przez doktrynę na gruncie przepisu art. 471
Kodeksu cywilnego regulującym odpowiedzialność kontraktową dłużnika z tytułu
niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania należy wskazać, iż „pojęcie
wykonania zobowiązania oznacza zachowanie dłużnika, polegające na spełnieniu wszystkich
obowiązków spoczywających na nim, a wynikających z treści łączącego strony stosunku
prawnego. „Skoro powstał - bez względu na źródło (ustawa, czynność prawna jedno- i dwu-
stronna, bezpodstawne wzbogacenie i inne) -
stosunek zobowiązaniowy, to wierzyciel ma
prawo oczekiwać, że dłużnik spełni obciążające go świadczenie, a więc, iż ten zachowa się
zgodnie z treścią zobowiązania, zaspokajając jednocześnie określony w jego treści interes
wierzyciela. Jeżeli to nastąpi, zobowiązanie zostaje wykonane i jako takie wygasa. Brak
spełnienia świadczenia oznacza niewykonanie zobowiązania. Przy nienależytym wykonaniu
zobowiązania świadczenie jest wprawdzie spełnione, lecz nie jest ono prawidłowe, gdyż
odbiega w większym lub mniejszym stopniu od świadczenia wymaganego. Określenie
„nienależyte wykonanie zamówienia” jest tak ogólne, a zarazem pojemne, że nie sposób
wyczerpująco wskazać wszystkich sytuacji, w których takie wykonanie ma miejsce. Może
bowiem być ich tyle, ile zachodzi rodzajów indywidualnych świadczeń. Najogólniej rzecz
ujmując, o nienależytym spełnieniu świadczenia można mówić w aspekcie zachowania
terminu, miejsca i sposobu, czy też jakości w szerokim rozumieniu tego słowa (...)” (G. B., H.
C., S. D., J. G., K. Które składa do akt sprawy, M. S., T. W., C. Ż., Komentarz do Kodeksu
cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania tom I. Warszawa, 2011).
W świetle dyspozycji art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp - za wyrokiem SO w Krakowie z 23.06.2017
r., sygn. akt: XII Ga 219/17 -
nienależytego wykonania zobowiązania nie można automatycznie
traktować jako przesłanki wykluczenia, koniecznym pozostaje wykazanie, że jest ono skutkiem
zawinionego działania wykonawcy, w szczególności zamierzonego działania lub rażącego
niedbalstwa oraz, że ma charakter poważnego naruszenia. W konsekwencji, to na
Zamawiającym spoczywał ciężar udowodnienia, że niewykonanie umowy w terminie winno
zostać zakwalifikowane, jako poważne i zawinione naruszenie obowiązków zawodowych
przez wykonawcę, przy czym niewystarczające jest wykazanie, że doszło do naruszenia więzi
obligacyjnej, koniecznym pozostaje wykazanie kwalifikowanej postaci tego naruszenia. To
samo zdarzenie (nienależyte wykonanie zobowiązania) może wywołać skutki na gruncie
prawa cywilnego i jednocześnie nie stanowić przesłanki wykluczenia w reżimie prawa
zamówień publicznych. Wszak uchybienie terminowi wykonania zobowiązania skutkujące
odpowiedzialnością kontraktową, czy naliczeniem kary umownej, nie może być automatycznie
uznane za nienależyte wykonanie zobowiązania będące skutkiem zamierzonego działania lub
rażącego niedbalstwa, przez które należy rozumieć sytuację, w której dłużnik działa z
zamiarem naruszenia obowiązków zawodowych, bądź dopuszcza się naruszenia
elementarnych reguł prawidłowego zachowania, względnie nie przestrzega podstawowych
zasad ostrożności. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 marca 2004 r. (IV CK 151/03) stwierdził,
iż "Przypisanie określonej osobie niedbalstwa uznaje się za uzasadnione wtedy, gdy osoba ta
zachowała się w określonym miejscu i czasie w sposób odbiegający od właściwego dla niej
miernika należytej staranności. Przez rażące niedbalstwo rozumie się natomiast
niezachowanie minimalnych (elementarnych) zasad prawidłowego zachowania się w danej
sytuacji". Rażące niedbalstwo jest zatem kwalifikowaną postacią winy nieumyślnej, oznacza
wyższy jej stopień niż w przypadku zwykłego niedbalstwa, leżący już bardzo blisko winy
umyślnej. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 września 2002 r. (I CKN 969/00) wskazał, że
wykładnia pojęcia rażącego niedbalstwa powinna uwzględniać kwalifikowaną postać braku
zwykłej staranności w przewidywaniu skutków. Rażące niedbalstwo nie może być traktowane
jako równoznaczne z niedochowaniem należytej staranności, o której mowa w art. 355 § 2 KC.
Rażące niedbalstwo to kwalifikowana postać braku podwyższonej staranności, to zachowanie
graniczące z umyślnością.
Przy czym zaznaczyć należy, że wzorzec należytej staranności ma charakter obiektywny. Jego
zastosowanie w praktyce polega najpierw na dokonaniu wyboru modelu, ustalającego
optymalny w danych warunkach sposób postępowania, odpowiednio skonkretyzowanego i
aprobowanego społecznie, a następnie na porównaniu zachowania się dłużnika z takim
wzorcem postępowania. O tym, czy na tle konkretnych okoliczności można osobie
zobowiązanej postawić zarzut braku należytej staranności w dopełnieniu obowiązków,
decyd
uje nie tylko niezgodność jego postępowania z modelem, lecz także uwarunkowana
doświadczeniem życiowym możliwość i powinność przewidywania odpowiednich następstw
zachowania. Miernik postępowania dłużnika, którego istota tkwi w zaniechaniu dołożenia
starann
ości, nie może być formułowany na poziomie obowiązków niedających się
wyegzekwować, oderwanych od doświadczeń i konkretnych okoliczności.
W stanie faktycznym, do którego odnosi się rozpoznane przez Izbę odwołanie, Zamawiający
dokonał wykluczenia Odwołującego z postępowania m.in. na podstawie art. 24 ust. 5 pkt 2
ustawy Pzp. W uzasadnieniu swojej decyzji, Zamawiający przywołał brzmienie art. 24 ust. 5
pkt 2 ustawy Pzp, wskazując, że Odwołujący świadomie wykonywał przedmiot umowy przez
niezgłoszonych zamawiającemu podwykonawców, a także pomimo otrzymania częściowego
wynagrodzenia nie dokonał płatności należnej podwykonawcom. Z treści pisma wywieść
należy, że powyższy zakres zarzutu dotyczy Inwestycji we Wrocławiu. W odniesieniu do
I
nwestycji w Poznaniu Zamawiający wskazał zaś, że Odwołujący dopuścił się poważanego
naruszenia obowiązków zawodowych w postaci niezasadnego wstrzymania robót przez
Kierownika Budowy, a tym samym zaprzestania wykonywania inwestycji i samowolnego
opuszcze
nia placu budowy. Na potwierdzenie powyższych okoliczności Zamawiający załączył
oświadczenie o odstąpienia od kontraktu we Wrocławiu oraz w Poznaniu oraz pismo
Zamawiającego Poznań z dnia 15 kwietnia 2019 r.
W ocenie Izby Zamawiający nie dokonał żadnej samodzielnej analizy i badania okoliczności
uzasadniających zastosowanie art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp, pomimo ciążącego na nim
obowiązku wykazania kumulatywnego spełnienia wszystkich przesłanek zawartych ww.
przepisie.
Nie dokonał zindywidualizowanej oceny zachowania wykonawcy podczas realizacji
Inwestycji we Wrocławiu oraz w Poznaniu. Postępowanie dowodowego Zamawiającego
ograniczyło się bowiem do przytoczenia w treści uzasadnienia części argumentów zawartych
w oświadczeniach o odstąpieniu oraz załączeniu pism do Zawiadomienia (tj. pisma z dnia 15
grudnia 2018 r. na podstawie którego Zamawiający Wrocław odstąpił od realizacji umowy oraz
pisma z dnia 28 czerwca 2016 r. na podstawie, którego Zamawiający Poznań odstąpił od
realizacji umowy). Wskaza
ć jednakże należy, że pisma te (de facto stanowiące jednostronną
ocenę sytuacji związanej z realizacją danego zamówienia publicznego dokonaną przez
zamawiającego) nie są wystarczającym dowodem na wykazanie, iż zachodzą podstawy do
wykluczenia wykonawcy na podstawie art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp.
Ocena zasadności
przesłanek wykluczenia nie może opierać się wyłącznie na subiektywnej ocenie sytuacji
dokonanej przez inny podmiot
zamawiający. Podkreślić bowiem należy, że interes
zamawiającego nie zawsze jest tożsamy z interesami wykonawców realizujących zamówienia.
Choć co do zasady dążą oni do realizacji jednego celu tj. wykonania zamówienia publicznego,
to jednak, jak w każdym zobowiązaniu kontraktowym, pojawić się mogą spory co do
interpretacji zapisów umownych czy dokumentacji stanowiącej podstawę realizacji umowy.
Strony mogą dokonywać odmiennej oceny zaistniałych okoliczności faktycznych czy
prawnych, to skutkować może sporami w trakcie realizacji umowy. Obiektywna zaś ocena
danej sytuacji, to próba podjęcia analizy stanowisk obu stron sporu, analiza materiału
dowodowego i ocena mocy dowodowej poszczególnych dokumentów jak i stanowisk stron.
W świetle zatem art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp obowiązkiem Zamawiającego było dokonanie
obiektywnej oceny naruszeń obowiązków zawodowych przez Odwołującego, w tym wykazanie
winy poprzez rzetelną analizę okoliczności związanych z realizacją zamówień. Analiza zaś
Zamawiającego ograniczyła się do przytoczenia stanowisk zamawiających z innych
postępowań. Wskazać należy, że w zakresie Inwestycji we Wrocławiu do pisma o odstąpieniu
od umowy nie zostały załączone żadne dokumenty źródłowe stanowiące potwierdzenie
okoliczności na jakie powołuje się zamawiający. Opisowe podanie przez Zamawiającego
Wrocław przyczyn uzasadniających odstąpienie od umowy z winy wykonawcy nie może być
uznane za wystarczający dowodów w niniejszej sprawie. W treści decyzji o wykluczeniu
Odwołującego z postępowania Zamawiający nie wskazał jakie dokumenty źródłowe analizował
przed podjęciem decyzji. Podczas rozprawy Zamawiający złożył w poczet materiału
dowodowego Porozumienia w sprawie płatności z podwykonawcami, potwierdzenia
dokonania płatności na rzecz określonych podmiotów, korespondencję z wykonawcami, którzy
uczestniczyli w realiza
cji Inwestycji we Wrocławiu, jednakże dokumenty te nie zostały
wskazane w treści uzasadnienia o wykluczeniu Odwołującego z postępowania. Skoro
Zamawiający powołuje się na naruszenie obowiązków zawodowych z powodu braku
dokonania płatności na rzecz podwykonawców, to winien w treści swojej decyzji wskazać w
szczególności dowody na jakich opera swoje twierdzenia, w tym wezwania do zapłaty
skierowane do zamawiającego we Wrocławiu, ustalenia co do ewentualnych zastrzeżeń
wniesionych przez Odwołującego co do dokonania zapłaty bezpośrednio przez
zamawiającego, wartości dokonanych wpłat, przyczyn braku ewentualnej zapłaty przez
Odwołującego. Dokumenty te winny być przywołane w piśmie Zamawiającego, tak aby
wykonawca mógł się do nich ustosunkować w sytuacji skorzystania w procedury self –
cleaningu, zaś ustalenia przyczyn braku zapłaty stanowi nieodzowny element wykazania
zawinienia wykonawcy.
Podobnie w zakresie naruszenia obowiązku zawodowego w postaci
braku zgłoszenia podwykonawców przez Odwołującego. Również w tym zakresie brak jest
jakiejkolwiek analizy ze strony Zamawiającego. W załączonym piśmie o odstąpieniu od umowy
Wrocławskie Inwestycje również nie wskazały na jakich okolicznościach opierają swoje
zarzuty, jakie dokumenty potwierdzają brak zgłoszenia podwykonawców, jaka była skala
uchybienia i czy Odwołujący uzasadnił czy też kwestionował zarzut postawiony przez
Z
amawiającego Wrocław.
Nie ulega wątpliwości, że wykonawca zobowiązany jest dokonywać terminowej płatności na
rzecz swoich podwykonawców. Niewykonanie takiego zobowiązania może stanowić poważne
naruszenie obowiązków, jednakże zaistnienia takiego faktu musi być wykazane przez
Zamawiającego. Z uzasadnienia Zamawiającego winno wynikać na jakich dokumentach oparł
swoje twierdzenia, jakie kwoty zostały niezapłacone i czy ewentualnie wykonawca kwestionuje
dokonane zapłaty przez zamawiającego. Takich okoliczności Zamawiający w analizowanej
sprawie nie zawarł w treści uzasadnienia. Podkreślić należy, że nie są to czynności proste i
łatwe do realizacji. Wymagają zaangażowania Zamawiającego, wiedzy i niejednokrotnie
konieczności analizy wielowątkowych i skomplikowanych aspektów danego zamówienia. Z
uwagi jed
nak na daleko idące konsekwencje wykluczenia wykonawcy na podstawie art. 24
ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp, takie
działania, są w ocenie Izby, konieczne. Tylko bowiem obiektywna
ocena zdarzeń przez Zamawiającego, odzwierciedlona i uzasadniona w treści jego decyzji
może stanowić podstawę do wykluczenia wykonawcy.
Podkreślić w końcu należy, że wbrew twierdzeniom Zamawiającego, w treści decyzji o
wykluczeniu Odwołującego z postępowania na podstawie art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp w
zakresie zarzutu naruszenia obowiązków zawodowych podczas realizacji inwestycji we
Wrocławiu Zamawiający ograniczył się wyłącznie do wskazania braku dokonania płatności na
rzecz podw
ykonawców oraz wykonywania przedmiotu umowy przez niezgłoszonych
podwykonawców. Domyślanie się z treści pisma z dnia 5 grudnia 2018 r., które inne zarzucane
uchybienia przez Z
amawiającego we Wrocławiu stanowią, w ocenie Zamawiającego, poważne
zawinione
naruszenie obowiązków zawodowych nie jest obowiązkiem Odwołującego, a tym
bardziej Izby. Zamawiający winien w sposób precyzyjny wskazać jakie obowiązki zostały
naruszone,
źródło danego obowiązku, stopień naruszeń oraz winę wykonawcy. W ocenie Izby,
w decyzji o wykluczeniu Odwołującego takie okoliczności nie zostały wskazane. Załączenie
pisma do Zawiadomienia nie
zwalnia Zamawiającego z nałożonego ciężaru wykazania
przesłanek z art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp.
Dalej wskazać należy, że w zakresie Inwestycji w Poznaniu, Zamawiający upatrywał
poważnego naruszenia obowiązków zawodowych w niezasadnym wstrzymaniu robót przez
Kierownika Budowy. Takie uzas
adnienie nie może być uznane za wystarczające do
wykluczenia wykonawcy.
Zamawiający nie odniósł się z żaden sposób do okoliczności
faktycznych wstrzymania robót oraz do stanowiska wykonawcy. Oparcie się wyłącznie na
jednostronnej wypowiedzi
Zamawiającego Poznań nie jest obiektywną analizą okoliczności
związanych z poważnym naruszeniem obowiązków zawodowych. Z treści Powiadomienia w
żaden sposób nie można ustalić jaką postać winy Zamawiający przypisał działaniom
wykonawcy i z czego wywodzi swoje twierdzenia,
na jakich dowodach się oparł i dlaczego nie
dał wiary twierdzeniom Odwołującego.
Podkreślić należy, że stwierdzenie naruszenia art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp ma doniosłe
znaczenie dla wykonawcy,
ponieważ może znacznie ograniczyć jego udział na rynku usług
objętych danym zamówieniem lub nawet go z niego wykluczyć. W związku z tym zamawiający
powinni dochowywać szczególnej staranności przy sporządzaniu uzasadnienia na okoliczność
wykluczenia wykonawcy na tej podstawie. W analizowanym stanie faktycznym uzasadnienie
Zamawiającego było lakoniczne, nie odnosiło się do żadnych samodzielnych ustaleń, a tym
bardziej do dowodów na podstawie, których stwierdzono spełnienia przesłanek z art. 24 ust. 5
pkt 2 ustawy Pzp.
Załączenie pism innych zamawiających, które również w sposób dość
ogólny odnoszą się do przyczyn odstąpienia i w sposób jednostronny opisują uchybienia
wykonawcy nie może być uznane za rzetelną analizę okoliczności związanych z realizacją
inwesty
cji. Ani w treści decyzji o wykluczeniu wykonawcy ani podczas rozprawy Zamawiający
nie wskazał czy zapoznał się ze stanowiskiem Odwołującego złożonym do obu zamawiających
w odpowiedzi na odstąpienie od umowy. Nie wyjaśnił dlaczego dał wiarę twierdzeniom
Po
znańskich Inwestycji Miejskich oraz Wrocławskich Inwestycji, a pominął twierdzenia
Odwołującego. Działanie w zaufaniu do instytucji publicznych nie może zwalniać
Zamawiającego od samodzielnej obiektywnej analizy, zwłaszcza w sytuacji, w której w treści
pis
m od odstąpieniu nie ma analizy ani szczegółowego odniesienia się do stanowiska
Odwołującego.
Mając na uwadze powyższe, Izba uznała, że Zamawiający nie wykazał, iż ziściły się przesłanki
do wykluczenia Odwołującego na podstawie art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp.
Zarzut naruszenia art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy Pzp
Wskazać należy na wstępie, że zgodnie z treścią art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy Pzp z
postępowania o udzielenie zamówienia zamawiający może wykluczyć wykonawcę, który z
przyczyn leżących po jego stronie, nie wykonał albo nienależycie wykonał w istotnym stopniu
wcześniejszą umowę w sprawie zamówienia publicznego lub umowę koncesji, zawartą z
zamawiającym, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1-4, co doprowadziło do rozwiązania umowy
lub zasądzenia odszkodowania. Powyższa podstawa wykluczenia ma charakter fakultatywny,
co oznacza, że jeżeli Zamawiający przewiduje wykluczenie wykonawcy na tej podstawie, to
musi ją wskazać w ogłoszeniu o zamówieniu, SIWZ lub zaproszeniu do negocjacji (art. 24 ust.
6 ustawy Pzp). Aby jednak do
puszczalne było wykluczenie wykonawcy z postępowania na tej
podstawie wszystkie określone w art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy pzp przesłanki muszą zaistnieć
łącznie. Przesłankami tymi są: niewykonanie lub nienależyte wykonanie wcześniejszej umowy
w sprawie zamówienia publicznego lub umowy koncesji, zawartej z zamawiającym, o którym
mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1-
4, które nastąpiło z przyczyn leżących po stronie wykonawcy, istotny
stopień niewykonania lub nienależytego wykonania tej umowy, a także będące tego skutkiem
rozwiązanie umowy lub zasądzenie odszkodowania. Stosując art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy Pzp
należy mieć na uwadze, iż przepis ten stanowi implementację do polskiego porządku
prawnego art. 57 ust. 4 lit. g Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia
26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającej dyrektywę 2004/18/WE w
którym wskazano, że instytucja zamawiająca może wykluczyć wykonawcę, jeżeli wykonawca
wykazywał znaczące lub uporczywe niedociągnięcia w spełnieniu istotnego wymogu w ramach
wcześniejszej umowy w sprawie zamówienia publicznego, wcześniejszej umowy z podmiotem
zamawiającym lub wcześniejszą umową w sprawie koncesji, które doprowadziły do
wcześniejszego rozwiązania tej umowy, odszkodowań lub innych porównywalnych sankcji.
Mieć należy także na względzie wskazówki przedstawione w preambule do Dyrektywy
klasycznej (motyw 101), gdzie wyjaśniono, iż instytucje zamawiające powinny mieć możliwość
wykluczenia tych oferentów, którzy przy wykonywaniu wcześniejszych zamówień publicznych
wykazali poważne braki w odniesieniu do spełnienia istotnych wymogów, jak również
zaznaczono, że drobne nieprawidłowości mogą prowadzić do wykluczenia wykonawcy jedynie
w wyjątkowych okolicznościach. Wskazano także, że stosując fakultatywne podstawy
wykluczenia, instytucje zamawiające powinny zwracać szczególną uwagę na zasadę
proporcjonalności.
W
ocenie Izby wykluczenie wykonawcy z postępowania na podstawie art. 24 ust. 5 pkt 4
ustawy Pzp jest dopuszczaln
e jedynie w przypadku kumulatywnego spełnienia wszystkich
określonych w tym przepisie przesłanek, a przesłanki te nie mogą być rozumiane dowolnie.
Wykluczając wykonawcę zamawiający nie może zatem opierać się wyłącznie na fakcie, że
doszło do rozwiązania wcześniejszej umowy zawartej z wykonawcą. Zamawiający musi
ponadto wykazać, że do rozwiązania umowy (zasądzenia odszkodowania) doszło z powodu
niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez wykonawcę, a zatem musi wykazać,
czego konkretnie wykonawca ni
e zrobił lub jakiego obowiązku wynikającego z wcześniejszej
umowy nie wykonał. Aby to uczynić zamawiający musi się odwołać do konkretnych
postanowień zawartej umowy, do których wykonawca się do nie dostosował. Ponadto
zobowiązany jest wykazać, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie miało miejsce w
istotnym stopniu, co oznacza, że Zamawiający zobligowany jest wykazać, iż wykonawca albo
nie wykonał umowy w ogóle albo wykonał ją nienależycie w stopniu znaczącym lub nienależyte
wykonywanie miało charakter uporczywy, nawet jeśli niedociągnięcia nie były znaczące. Treść
art. 57 ust. 4 lit. g Dyrektywy klasycznej, którego implementację stanowi art. 24 ust. 5 pkt 4
ustawy Pzp
przesądza, że chodzi tu nie tylko o istotny wartościowo lub rzeczowo zakres
nienależytego lub niewykonania świadczenia wykonawcy w stosunku do zakresu
przewidzianego umową, ale również o niespełnienie przez wykonawcę świadczenia, w sposób
odpowiadający istotnym dla Zamawiającego wymogom wynikającym z tej umowy.
Ponadto niezależnie od wykazania istotności zachowania wykonawcy, zamawiający musi
jeszcze wykazać, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy w ogóle nastąpiło z
przyc
zyn leżących po stronie wykonawcy. Należy bowiem podkreślić, że powody, dla których
wykonawca nie wykonuje lub nienależycie wykonuje umowę, mogą wynikać z różnych
okoliczności, w tym również okoliczności leżących po stronie zamawiającego, z którym była
zaw
arta wcześniejsza umowa lub okoliczności niezależnych od żadnej ze stron tej umowy.
Skład orzekający Izby w pełni podziela pogląd przedstawiony w wyroku KIO z dnia 8 stycznia
2018 r. sygn. akt KIO 2711/17
, iż to rolą Zamawiającego jest zebranie dowodów świadczących
o wystąpieniu wszystkich, określonych w art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy Pzp, przesłanek łącznie i
uzasadnienie zaistnienia każdej z nich. Jest to istotne dla zachowania zasady
proporcjonalności i przejrzystości postępowania oraz zachowania uczciwej konkurencji (art. 7
ust. 1 ustawy Pzp
), a także dla możliwości skorzystania przez wykonawcę z procedury tzw.
samooczyszczenia, o której mowa w art. 24 ust. 8 ustawy Pzp, lub skorzystania przez niego
ze środków ochrony prawnej. Podkreślić bowiem należy, że stwierdzenie naruszenia art. 24
ust. 5 pkt 4
ustawy Pzp ma doniosłe znaczenie dla wykonawcy wobec którego zostało
stwierdzone ponieważ może znacznie ograniczyć jego udział na rynku usług objętych danym
zamówieniem lub nawet go z niego wykluczyć. W związku z tym zamawiający powinni
dochowywać szczególnej staranności przy sporządzaniu uzasadnienia na okoliczność
wykluczenia wykonawcy na tej podstawie.
W sprawie będącej przedmiotem rozpoznania Izby Zamawiający wykluczając Odwołującego z
postępowania nie wykazał, że ziściły się wszystkie przesłanki z art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy Pzp.
Decyzja o wykluczeniu Odwołującego została oparta o treść pism Zamawiającego we
Wrocławiu oraz Zamawiającego w Poznaniu, zawierających oświadczenia o odstąpieniu od
umów z winy Odwołującego z powodu niewykonania umowy. Podkreślić jednakże należy, że
samo odstąpienie od umowy jest jednym z elementów konstrukcji tego przepisu i to elementem
wtórnym oraz wynikowym. Najistotniejsze i konieczne do wykazania przez Zamawiającego jest
niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy w cywilistycznym rozumieniu tych pojęć oraz
jednoczesne wykazanie, że odnosi się ono do istotnej części umowy i, że odpowiedzialność
za taki stan rzeczy ponosi wykonawca. Choć odstąpienie od umowy jest oświadczeniem woli
o charakterze prawno-
kształtującym nie oznacza, że nie może ono być wadliwe lub
bezskuteczne. Jak każde oświadczenie woli, którego skuteczność zależy od spełnienia
określonych warunków przede wszystkim kontraktowych, może być skutecznie
kwestionowane przez jego adresata. Z punktu widzenia art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy Pzp oparcie
się wyłącznie na jednostronnych oświadczeniach zamawiających, wskazujących na przyczyny
odstąpienia od umów, bez analizy stanowiska drugiej strony umowy, analizy dowodów
składanych przez wykonawcę nie może być uznane za wyczerpującą i wszechstronną ocenę
powodów odstąpienia przez instytucję zamawiającą od realizacji umowy. Gdyby bowiem
przyznać prymat oświadczeniom składanym przez instytucje zamawiające o przyczynach
odstąpienia od umów i tylko na takiej podstawie decydować o wykluczeniu wykonawców z
postępowania, to prowadziłoby to do nieuprawnionego uprzywilejowania instytucji
zamawiających na rynku zamówień publicznych, a w konsekwencji częstokroć do
eliminowanie z rynku wykonawców, których stanowiska czy argumentacja zostaje
bezzasadnie pom
inięta.
W przedmiotowej sprawie Zamawiający w żaden sposób nie odniósł się do stanowiska
Odwołującego dotyczącego przyczyn opóźnień w realizacji Inwestycji w Poznaniu oraz
Inwestycji we Wrocławiu. Decyzja o wykluczeniu wykonawcy została oparta wyłącznie o treść
pism
Zamawiającego we Wrocławiu oraz w Poznaniu. Nie ma żadnych informacji w treści
Zawiadomienia z dnia 20 maja 2019 r. czy
Zamawiający analizował argumenty Odwołującego
dotyczące przyczyn opóźnień związanych z realizacją umów, przywoływanych wad
dokumentacji projektowej, zmian na rynku budowalnym. Nie ma również żadnego
uzasadnienia dlaczego dał wiarę wyłącznie twierdzeniom innych zamawiających, a pominął
twierdzenia Odwołującego, przedłożonego przez niego dowody w tym m.in. opinię z dnia 27
kwietnia 2018 r. dotyczącą zasadności żądania przedłużenia czasu realizacji umowy.
Wykazanie zasadności zastosowania art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy Pzp jest niejednokrotnie
skomplikowanym i czasochłonnym procesem, zwłaszcza w sytuacji, gdy dotyczy
długoterminowych umów na roboty budowlane. Spory związane z realizacją takich umów mają
niejednokrotnie wielopłaszczyznowe uwarunkowania, które muszą być w pierwszej kolejności
zidentyfikowane, a następnie ewentualnie przypisane wykonawcy. Jak Izba wskazała powyżej,
pisma załączone do decyzji o wykluczeniu wykonawcy są wyłącznie jednostronną oceną
zdarzeń jakie miały miejsce w trakcie realizacji Inwestycji w Poznaniu i we Wrocławiu.
Stanowią subiektywną ocenę sytuacji i działań wykonawcy przez zamawiających i nie mogą
być uznane przez Izbę za jedyne właściwe źródło informacji o przyczynach odstąpienia od
realizacji umów. Analiza pism złożonych przez Odwołującego w odpowiedzi na odstąpienia,
jak również analiza pism Odwołującego o odstąpieniu od realizacji Inwestycji we Wrocławiu
oraz Poznaniu, opinie złożone do akt sprawy wskazuje na wieloaspektowość przyczyn
opóźnienia realizacji ww. inwestycji, do których Zamawiający w żaden sposób się nie odniósł.
Podkreślić również należy, że w piśmie z dnia 5 grudnia 2018 r. Inwestycje Wrocławskie złożyły
oświadczenie o odstąpieniu od umowy zawartej z Odwołującym. Przyczyny odstąpienia
zawierają wiele ocennych elementów dotyczących sposobu organizacji pracy, posiadanym
doświadczeniu czy sposobie wykonywania umowy. Tezy te są subiektywną oceną sytuacji
przez zamawiającego i nie sposób uznać, iż jest to jedyny słuszny dowód w sprawie
świadczący o zawinionym niewykonaniu umowy przez Odwołującego. Podobna w przypadku
pisma z dnia 28 czerwca 2016 r. wystosowanym przez
Zamawiającego w Poznaniu. Pismo to
zawiera jednostronną ocenę wybranych zachowań i działań Odwołującego. Ponadto wskazać
należy, że z treści pisma z dnia 15 kwietnia 2019 r. Zamawiający Poznań wskazał, że obecnie
toczy
się postępowanie dotyczące żądania zapłaty przez Odwołującego. Zamawiający w
przedmiotowym postępowaniu nie odniósł się do tych okoliczności. Nie wskazał czy analizował
stanowisko Odwołującego w tym zakresie i dlaczego uznał je za niezasadne.
Reasumując Izba uznała, że Zamawiający dokonując czynności wykluczenia Odwołującego z
postępowania nie sprostał obowiązkom wynikającym z treści art. 92 ust. 1 ustawy Pzp, który
w przypadku wykluczenia wykonawcy obliguje podmiot zamawiający do podania uzasadnienia
prawnego oraz faktycznego. Powyższe wynika w szczególności powiązania tego przepisu z
treścią normy prawnej ujętej w 2 i 4 ustawy Pzp, która w swojej hipotezie sankcję w postaci
wykluczenia wiąże przede wszystkim z koniecznością wykazania przez Zamawiającego, iż
zostały spełnione kumulatywnie wszystkie przesłanki konieczne do zastosowania ww.
przepisów.
Odnosząc się do art. 24 ust. 8 ustawy Pzp to zgodzić się należy z Odwołującym że procedura
„samooczyszczenia" (self-cleaning) winna dotyczyć wyłącznie wykonawców w przypadku
których jednoznacznie oraz ponad wszelką wątpliwość stwierdzono, iż rozwiązanie umowy o
zamówienie publiczne wynikało z przyczyn leżących po stronie wykonawcy lub wykonawców,
którzy nie kwestionują swojej winy związanej z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem
umowy.
Ponieważ, w przedmiotowej sprawie Zamawiający nie wykazał, że Odwołujący
dopuścił się on poważnego i zawinionego naruszenia obowiązków zawodowych (jest winny
poważnego wykroczenia zawodowego) oraz że realizowane przez niego umowy o zamówienie
publiczne,
w tym umowy dotyczące Inwestycji w Poznaniu i Inwestycji we Wrocławiu zostały
rozwiązane z przyczyn leżących po stronie Odwołującego, w JEDZ wykonawca złożył
oświadczenie, iż taka sytuacja w jego przypadku nie zachodzi. W konsekwencji powyższego
Odwołujący nie był również uprawniony lub zobowiązany do przeprowadzenia
samooczyszczenia (self-
cleaning), a wykluczenie Odwołującego jest bezzasadne.
Izba natomiast nie podziela stanowiska
Odwołującego, że skoro istniejące pomiędzy stronami
spory co do zasadności i skuteczności złożonych oświadczeń o odstąpieniu od umów oraz
podstaw faktycznych i prawnych odstąpienia (a tym samym zakwestionowania niewykonania
bądź nienależytego wykonania umów, z przyczyn zależnych od Odwołującego) zostały
poddane pod rozstrzygnięcie sądu powszechnego (Inwestycja w Poznaniu) oraz mediacji, to
Zamawiający w toku Postępowania nie ma uprawnień do rozstrzygania o winie Odwołującego
i niejako „wyręczania” organów i instytucji posiadających kompetencje do zbadania
okoliczności faktycznych i prawnych, które legły u podstaw sporu. Gdyby bowiem przyjąć takie
stanowisko za prawidłowe możliwość zastosowania art. 24 ust. 5 pkt 2 i 4 ustawy Pzp
zostałoby w sposób nieuprawniony ograniczona. Ustawodawca nie wprowadził w ww.
przepisach ograniczeń, na które powołuje się Odwołujący i nie ma żadnych racjonalnych
przesłanek do przyjęcia tak wąskiej interpretacji art. 24 ust. 5 pkt 2 i 4 ustawy Pzp.
Ustawodawca nałożył na zamawiających obowiązek obiektywnej i zindywidualizowanej oceny
zachowań wykonawców połączony z obowiązkiem wykazania ziszczenia się przesłanek
koniecznych do wykluczenia wykonawcy z postępowania. Zamawiający decydując się na
skorzystanie z przywołanych przepisów muszą mieć świadomość, iż powierzchowna i
jednostronna ocena zachowań wykonawcy w toku realizacji inwestycji nie czyni zadość
powyższym wymaganiom. Badanie naruszenia konkretnych obowiązków zawodowych przez
wykonawcę czy niewykonania umowy wymaga wszechstronnej analizy okoliczności
związanych z naruszeniem, przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego z wykonawcą i
dokonania obiektywnej oceny w ramach konkretnego postępowania przetargowego. Takie
działania gwarantują bowiem zachowanie zasady proporcjonalności i minimalizuje ryzyko
wyklu
czenia wykonawcy z postępowania, w sytuacji braku obiektywnego spełnienia warunków
określonych w art. 24 ust. 5 pkt 2 i 4 ustawy Pzp.
Mając na uwadze powyższe, Izba orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku na podstawie
art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp w związku z § 3 pkt 1 i 2 i § 5 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania
wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. z 2018 poz. 972).
.
Przewodniczący: ………………….………..
1.
Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu: (i) dokonanie unieważnienia
czynności wykluczenia z postępowania wykonawców wspólnie ubiegających się o
udzielenie zamówienia konsorcjum firm: Balzola Polska Sp. z o. o. z siedzibą w
Warszawie oraz Construcciones y Promociones Balzola S.A., Hiszpania, a w
konsekwencji unieważnienie czynności odrzucenia jego oferty; (ii) powtórzenie
czynności badania i oceny ofert.
2.
Kosztami postępowania obciąża zamawiającego Gminę Miasto Szczecin i :
2.1.
zalicza w poc
zet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20.000 zł 00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia konsorcjum firm:
Balzola Polska Sp. z o. o. z siedzibą w Warszawie oraz Construcciones y
Promociones Balzola S.A., Hiszpania
tytułem wpisu od odwołania;
2.2.
zasądza od zamawiającego Gminy Miasta Szczecin na rzecz wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia konsorcjum firm:
Balzola Polska Sp. z o. o. z siedzib
ą w Warszawie oraz Construcciones y
Promociones Balzola S.A., Hiszpania
kwotę 23 600 zł 00 gr (słownie:
dwadzieścia trzy tysięcy sześćset złotych zero groszy) stanowiącą uzasadnione
koszty strony poniesione z tytułu wpisu od odwołania i wynagrodzenia
pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień publicznych
(t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 1986 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Szczecinie.
Przewodniczący:
………………….……………
Sygn. akt: KIO 988/19
UZASADNIENIE
W dniu 30 maja 2019 r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło odwołanie
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia konsorcjum firm: Warszawa,
Balzola Polska sp. z o.o., Construcciones y Promociones Balzola S.A., Hiszpania (dalej
„Odwołujący”) zarzucając zamawiającemu Gminie Miastu Szczecin(dalej „Zamawiający") w
p
ostępowanie o udzielenie zamówienia publicznego prowadzone w trybie przetargu
nieograniczonego pn.
, „Budowa torowiska do nowej pętli tramwajowej Mierzyn (przy CH Ster)
w Szczecinie'1, numer sprawy BZP/126/18, ogłoszenie o zamówieniu opublikowane w Dz.U.
UE z 16.10.2018 nr 2018/S 199-
449793 (dalej „Postępowanie”) naruszenie:
1)
art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp w zw. z art. 24 ust. 8 ustawy Pzp oraz art. 7 ust. 1
ustawy Pzp
oraz poprzez błędne uznanie, że Odwołujący podlega wykluczeniu z
Postępowania ponieważ w sposób zawiniony poważnie naruszył obowiązki
zawodowe, co podważa jego uczciwość, w szczególności w wyniku zamierzonego
działania lub rażącego niedbalstwa nie wykonał lub nienależycie wykonał
zamówienie dotyczące „Budowy trasy tramwajowej w ul. Hubskiej na odcinku od ul.
Glinianej
do ul. Dyrekcyjnej we Wrocławiu" na podstawie umowy zawartej ze spółką
Inwestycje Wrocławskie sp. z o.o. oraz zamówienie dotyczące „Przebudowy trasy
tramwajowej w ul. Dąbrowskiego od ul. Botanicznej do ul. Żeromskiego wraz z
węzłem" na podstawie umowy zawartej ze spółką Poznańskie Inwestycje Miejskie
sp. z o.o. oraz mógł skorzystać z procedury określonej w przepisie art. 24 ust. 8
ustawy Pzp (self-
cleaning) i przedstawić dowody w celu wykazania, że podjęte
przez niego środki są wystarczające do wykazania jego rzetelności, podczas gdy
przywołane przez Zamawiającego okoliczności związane z realizacją ww. umów
nie wypełniają znamion art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp, a tym samym wobec
Odwołującego
nie
zachodzą
podstawy
wykluczenia
ani
obowiązek
przeprowadzenia procedury opisanej w art. 24 ust. 8 ustawy Pzp;
2)
art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy Pzp w zw. z art. 24 ust. 8 ustawy Pzp oraz art. 7 ust. 1
ustawy Pzp
oraz poprzez błędne uznanie, że Odwołujący podlega wykluczeniu z
Postępowania ponieważ z przyczyn leżących po jego stronie, nie wykonał albo
nienależycie wykonał w istotnym stopniu wcześniejszą umowę w sprawie
zamówienia publicznego co doprowadziło do rozwiązania umowy lub zasądzenia
odszkodowania ponieważ zgodnie z wiedzą Zamawiającego Odwołujący był stroną
dwóch umów w sprawie zamówienia publicznego, w których doszło do odstąpienia
od umowy z przyczyn leżących po stronie wykonawcy, a w ocenie Zamawiającego
w przypadku umowy dotyczącej „Budowy trasy tramwajowej w ul. Hubskiej na
odcinku od ul. Glinianej do ul. Dyrekcyjnej we
Wrocławiu" oraz umowy „Przebudowy
trasy tramwajowej w ul. Dąbrowskiego od ul. Botanicznej do ul. Żeromskiego wraz
z węzłem"2, doszło do nienależytego wykonania umowy w stopniu istotnym oraz
mógł skorzystać z procedury określonej w przepisie art. 24 ust. 8 PZP (self-
cleaning) i przedstawić dowody w celu wykazania, że podjęte przez niego środki są
wystarczające do wykazania jego rzetelności, podczas gdy przywołane przez
Zamawiającego okoliczności związane z realizacją ww. umów nie wypełniają
znamion art. 24 ust. 5 pkt. 4 ustawy Pzp
, a tym samym wobec Odwołującego nie
zachodzą podstawy wykluczenia ani obowiązek przeprowadzenia procedury
opisanej w art. 24 ust. 8 ustawy Pzp; a w konsekwencji,
3)
naruszenie art. 24 ust. 4 ustawy Pzp oraz art. 89 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp oraz art.
7 ust. 1 ustawy Pzp
oraz poprzez błędne uznanie, że skoro Odwołujący podlega
wykluczeniu z Postępowania, to jego oferta winna zostać uznana za odrzuconą a
w konsekwencji oferta Odwołującego podlega odrzuceniu jako złożona przez
wykon
awcę wykluczonego z udziału w Postępowaniu.
W
związku z powyższym Odwołujący wniósł o: (i) merytoryczne rozpatrzenie przez Krajową
Izbę Odwoławczą („KIO") niniejszego odwołania i jego uwzględnienie; (ii) dopuszczenie i
przeprowadzenie dowodu z dokumentacj
i Postępowania oraz dowodów przywołanych w
uzasadnieniu na okoliczności wskazane w niniejszym odwołaniu; (iii) na podstawie art. 189
ust. 6 ustawy Pzp w związku z art. 8 ust. 3 ustawy Pzp o wyłączenie jawności części rozprawy
dotyczącej wszystkich informacji i dokumentów objętych przez Odwołującego klauzulą
„tajemnica przedsiębiorstwa" odnoszących się do wyjaśnień z 10 maja 2019 r. oraz informacji
zastrzeżonych i oznaczonych jako tajemnica przedsiębiorstwa w niniejszym odwołaniu; (iv)
nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności Zamawiającego polegającej na
dokonaniu badania i oceny oferty Odwołującego oraz unieważnienia czynności wykluczenia
Odwołującego z Postępowania oraz odrzucenia jego oferty oraz nakazanie Zamawiającemu
dokonania czynności ponownego badania i oceny oferty; (v) zasądzenie od Zamawiającego
na rzecz Odwołującego kosztów postępowania odwoławczego, w tym wynagrodzenia
pełnomocnika Odwołującego, według norm przypisanych na podstawie przedłożonej faktury
VAT.
W uzasadnieniu podniesionych
zarzutów Odwołujący wskazał co następuje:
Uwagi dotyczące jawności rozprawy i dokumentów postępowania
Odwołujący wskazał, że treść odwołania od str. 14 do str. 32 włącznie odnosi się do informacji
zastrzeżonych i stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa Odwołującego w rozumieniu art. 11
ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. W konsekwencji, z daleko posuniętej
ostrożności Odwołujący wnosi na podstawie art. 189 ust. 6 ustawy Pzp oraz § 8 ust. 3
Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 marca 2010 r. w sprawie regulaminu postępowania
przy rozpoznawaniu odwołań (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1092) o nieudostępnianie uczestnikom
postępowania
dokumentów
objętych
przez
Odwołującego
klauzulą
tajemnicy
przedsiębiorstwa. Odwołujący wskazał, iż opisane w treści niniejszego odwołania okoliczności,
dotyczą m.in. prowadzonych sporów sądowych, tym samym stanowią informacje posiadające
dla Odwołującego wartość gospodarczą i stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu
art. 11 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, z dnia 16 kwietnia 1993 r. (t.j. Dz.U.
z 2018 r. poz. 419 ze zm.)
. Odwołujący powołała się na wyrok Naczelnego Sądu
Administracyjnego z dnia 18 października 2013 r. (sygn. akt I OSK 1719/13) oraz wyrok TS w
sprawie C-450/06 z 14 lutego 2008 roku.
Dalej Odwołujący wskazał, że do upływu terminu składania ofert w Postępowaniu zostało
złożonych 6 ofert, przy czym biorąc pod uwagę kryteria oceny ofert w Postępowaniu i
okoliczności, iż wszyscy wykonawcy zaoferowali identyczne warunki w kryteriach
pozacenowych, oferta Odwołującego jako oferta z najniższą ceną, winna zostać
sklasyfikowana na pierwszym miejscu w rankingu ofert.
W dniu 7 maja 2019 r. Zamawiający wezwał Odwołującego z uzupełnienia dokumentów, w tym
poinformował, iż posiada wiedzę o dwóch umowach których stroną był Odwołujący tj.: (i)
„Przebudowa trasy tramwajowej w ul. Dąbrowskiego od ul. Botanicznej do ul. Żeromskiego
wraz z węzłem" - umowa zawarta ze spółką Poznańskie Inwestycje Miejskie sp. z o.o. (dalej
„Inwestycja Poznań”); (ii) „Budowa trasy tramwajowej w ul. Hubskiej na odcinku od uf.
Glinianej do ul
. Dyrekcyjnej we Wrocławiu" - umowa zawarta ze spółką Inwestycje
Wrocławskie sp. z o.o. (dalej „Inwestycja Wrocław”) od których zamawiający odstąpili z
przyczyn leżących po stronie Odwołującego. W związku z powyższym, w ocenie
Zamawiającego, wobec odwołującego mogą zachodzić przesłanki wykluczenia określone w
art. 24 ust. 5 pkt 2 i pkt 4 ustawy Pzp
, a wykonawca może skorzystać z procedury opisanej w
art. 24 ust. 8 ustawy Pzp (self-cleaning).
W odpowiedzi na powyższe Odwołujący przedstawił obszerne wyjaśnienia oraz opisał
zarówno okoliczności związane z realizacją umowy w Poznaniu oraz umowy we Wrocławiu
oraz wyjaśnił, że zważywszy na opisane okoliczności prawne i faktyczne wobec Odwołującego
nie zachodzą przesłanki określone w art. 24 ust. 5 pkt. 2 i 4 ustawy Pzp, a tym samym nie ma
również podstaw do przeprowadzenia procedury self-cleaning. Dowód: Pismo Odwołującego
z dnia 10 maja 2019 r. (w aktach Postępowania).
Odwołujący wskazał, że pismem z 20 maja 2019 r. („Zawiadomienie") Zamawiający
poinformował Odwołującego o wykluczeniu z Postępowania oraz o odrzuceniu jego oferty
ponieważ w ocenie Zamawiającego, wobec Odwołującego zachodzą przesłanki wykluczenia
z art. 24 ust. 5 pkt 2 i pkt 4 ustawy Pzp
, a w konsekwencji oferta Odwołującego podlega
odrzuceniu na podstawie art. 24 ust. 4 ustawy Pzp oraz 89 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp.
W pierwsze
j kolejności Odwołujący wskazał, iż w ramach wyjaśnień przedłożonych
Zamawiającemu w dniu 10 maja 2019 r. poinformował Zamawiającego, iż:
1)
na zlecenie spółki Poznańskie Inwestycje Miejskie sp. z o.o. działającej w imieniu i na
rzecz Mias
ta Poznań („Zamawiający Poznań") na podstawie umowy z dnia 17 marca 2015 r.,
realizował Inwestycję Poznań.
2)
na zlecenie spółki Wrocławskie Inwestycje sp. z o.o., działającej w imieniu i na rzecz
Gminy Wrocław oraz Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji SA z siedzibą we
W
rocławiu („Zamawiający Wrocław") na podstawie umowy z dnia 25 sierpnia 2017 r.,
realizował Inwestycję we Wrocławiu.
Zarówno w przypadku umowy dotyczącej Inwestycji we Wrocławiu jak i Inwestycji w Poznaniu
oświadczenia o odstąpieniu od umów złożył Odwołujący, z przyczyn leżących po stronie
Zamawiającego (Poznań) i Zamawiającego (Wrocław) jak i Zamawiający (Poznań) i
Zamawiający (Wrocław), z przyczyn rzekomo zależnych od Odwołującego. W przypadku obu
inwestycji Odwołujący kwestionował i kwestionuje zasadność i skuteczność odstąpienia od
umowy przez Zamawiającego (Poznań) jak i zasadność i skuteczność odstąpienia przez
Zamawiającego (Wrocław) i w obu przypadkach strony pozostają obecnie w sporze co do
zasadności i skuteczności złożonych zarówno przez Zamawiającego (Poznań) jak i
Zamawiającego (Wrocław) oświadczeń o odstąpieniu od umowy, a w ramach toczących się
sporów nie zostały wydane wiążące rozstrzygnięcia.
Jednocześnie Odwołujący stanowczo zaprzeczył jakoby, zarówno w przypadku Inwestycji w
Poznaniu jak i Inwestycji we Wrocławiu, doszło do zawinionego poważnego naruszenia
obowi
ązków zawodowych (w szczególności nie miała miejsce sytuacja, w której w wyniku
zamierzonego działania lub rażącego niedbalstwa Odwołujący nie wykonał lub nienależycie
wykonał zamówienie) lub nienależytego wykonania w istotnym stopniu umowy o zamówienie
pu
bliczne z przyczyn leżących po stronie Odwołującego, co w efekcie miałoby doprowadzić
do rozwiązania umowy. W żadnym z powyższych przypadków nie doszło również do
zasądzenia odszkodowania. Z powyższego względu wobec Odwołującego nie zachodzą
podstawy do wy
kluczenia w oparciu o przesłanki wykluczenia określone w przepisach art. 24
ust. 5 pkt 2 lub art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy Pzp.
Dowód:
Pismo Odwołującego z dnia 10
maja 2019 r. (w aktach Postępowania).
Odwołujący wskazał, że w treści przedłożonych wyjaśnień, w sposób wyczerpujący odniósł się
zarówno do argumentacji prawnej jak i okoliczności faktycznych związanych z realizacją
zarówno Inwestycji w Poznaniu jak i Inwestycji we Wrocławiu oraz przedstawił dowody na
poparcie swoich twierdzeń. Zamawiający, w treści Zawiadomienia, w nawet nie wspomniał ani
w żaden sposób nie odniósł się do twierdzeń i wyjaśnień Odwołującego, dając bezkrytycznie
wiarę dokumentom pozyskanym od Zamawiającego (Poznań) i Zamawiającego (Wrocław).
Odwołujący wskazał, iż informacje zawarte w JEDZ (część III C) oraz oświadczenie dotyczące
rozwiązania wcześniejszej umowy przed czasem jest składane przez Wykonawcę w celu
ustalenia, czy zachodzi wobec wykonawcy przesłanka wykluczenia określona w art. 24 ust 5
pkt 2 i pkt 4 ustawy Pzp, a tym sa
mym oświadczenie zawarte w JEDZ dotyczy poważnego
naruszenia obowiązków zawodowych w sposób zawiniony przez wykonawcę lub
wcześniejszych umów o zamówienie publiczne, które z przyczyn leżących po stronie
wykonawcy zostały niewykonane lub wykonane nienależycie w stopniu istotnym, co
skutkowało rozwiązaniem umowy lub zasądzeniem odszkodowania. Tym samym, w
przypadku w którym takie zawinione przez wykonawcę działania miały miejsce, a wykonawca
takie okoliczności potwierdza, to wówczas zobowiązany jest opisać je w JEDZ. Jednocześnie,
w przypadku uznania swojej winy lub braku kwestionowania swojej winy wykonawca może
skorzystać z procedury określonej w przepisie art. 24 ust. 8 ustawy Pzp w celu wykazania, że
podjęte przez niego środki są wystarczające do wykazania jego rzetelności. A contrario, w
przypadku gdy wykonawca kwestionuje okoliczności prawne i faktyczne, które legły u podstaw
rzekomego poważnego i zawinionego naruszenia obowiązków zawodowych lub rozwiązania
wcześniejszych umów o zamówienie publiczne z przyczyn rzekomo zależnych od wykonawcy,
to nie ma podstaw ku temu, aby w JEDZ składał oświadczenie sprzeczne z prezentowanym
stanowiskiem. W konsekwencji również nie ma podstaw do zastosowania procedury
samooczyszczenia (seff-cleaning) zgodnie z art. 24 ust. 8 ustawy Pzp.
Odnosząc się do kwestii naruszenia art. 24 ust. 8 ustawy Pzp Odwołujący wskazał, że
procedura
„samooczyszczenia" (seff-cleaning) winna dotyczyć wyłącznie wykonawców w
przypadku których jednoznacznie oraz ponad wszelką wątpliwość, np. na skutek wydanego
wyroku sądowego, stwierdzono, iż rozwiązanie umowy o zamówienie publiczne wynikało z
przyczyn leżących po stronie wykonawcy lub wykonawców, którzy nie kwestionują swojej winy
związanej z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy. Ponieważ, w ocenie
Odwołującego, z opisanych poniżej względów, nie dopuścił się on poważnego i zawinionego
naruszenia obowiązków zawodowych (nie jest winny poważnego wykroczenia zawodowego)
oraz żadna z realizowanych przez niego umów o zamówienie publiczne, w tym umowy
dotyczące Inwestycji w Poznaniu i Inwestycji we Wrocławiu nie zostały rozwiązane z przyczyn
leżących po stronie Odwołującego, w JEDZ Wykonawca złożył oświadczenie, iż taka sytuacja
w jego przypadku nie zachodzi. W konsekwencji powyższego Odwołujący nie był również
uprawniony lub zobowiązany do przeprowadzenia samooczyszczenia (self-cleaning), a
wykluczenie Odwołującego jest bezzasadne.
Uzasadnienie dot. naruszenia art. 24 ust. 5 pkt 2 i 4 ustawy Pzp w zw. z art. 24 ust. 8 ustawy
Pzp oraz art. 7 ust. 1 ustawy Pzp
Odwołujący wskazał, że przesłanki określone przepisem art. 24 ust. 5 pkt 2 oraz pkt 4 ustawy
Pzp
dotyczą sytuacji związanych z zawinionym przez wykonawcą nienależytym wykonaniem
lub niewykonaniem innej umowy w sprawie zamówienia publicznego, które można określić,
jako "zawinione poważne naruszenie obowiązków zawodowych" (pkt 2) oraz tych, które
doprowadziły do rozwiązania umowy lub zasądzenia odszkodowania (pkt 4). Zważywszy, że
Zamawiający w tych samych okolicznościach (tj. wypowiedzenie umowy o zamówienia
publiczne przez Zamawiającego (Poznań) oraz Zamawiającego (Wrocław)) upatruje zarówno
wypełnienia przesłanki z art. 24 ust. 5 pkt 2 PZP, jak i z art. 24 ust. 5 pkt 4 PZP, Odwołujący
wskazał, iż odniesie się do obu przesłanek łącznie.
Odwołujący wskazał, że wykluczenie wykonawcy na podstawie art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp
może nastąpić jedynie w przypadku łącznego spełnienia przesłanek określonych przez
ustawodawcę w tym przepisie: (i) naruszenie przez wykonawcę obowiązków zawodowych; (ii)
k
tóre nastąpiło z winy wykonawcy; (iii) ma charakter poważny, (iv) w konsekwencji podważa
jego uczciwość.
Odwołujący powołał się na wyrok z dnia 13 grudnia 2012 r. sygn. C- 465/11 (Forposta SA i
ABC Direct Contact sp. z o.o. przeciwko Poczta Polska SA),
w którym Trybunał
Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł że: „stwierdzenie istnienia poważnego wykroczenia
wymaga co do zasady przeprowadzenia konkretnej i zindywidualizowanej oceny postawy
danego wykonawcy. W tym względzie pojęcia »poważnego wykroczenia« nie można
zastępować pojęciem »okoliczności, za które ponosi odpowiedzialność« dany wykonawca».
W ocenie Odwołującego pomimo obowiązku przeprowadzenia zindywidualizowanej oceny
zachowania wykonawcy Zamawiający opiera swoje stanowisko i decyzję o wykluczeniu
Odwołującego wyłącznie na oświadczeniach i szczątkowych informacjach przekazanych przez
Zamawiającego (Wrocław) i Zamawiającego (Poznań) oraz stwierdzeniu, że do odstąpienia
od obu umów doszło z przyczyn leżących po stronie Odwołującego. Zamawiający pomija
zatem fakt, iż poważne naruszenie przez wykonawcę obowiązków zawodowych, które
nastąpiło z jego winy odnosi się do zachowania danego wykonawcy wykazującego zamiar
uchybienia lub stosunkowo poważne niedbalstwo z jego strony. Konieczne jest każdorazowe
wykazanie winy wykonawcy kwalifikowanej jako umyślna (sprawca chce wywołać określone
skutki lub godzi się na ich wystąpienie) lub jako nieumyślna (niedbalstwo, lekkomyślność). W
ocenie Odwołującego przesłanka wykluczenia określona w przepisie art. 25. ust. 5 pkt 2
ustawy Pzp
będzie dotyczyła zatem jedynie sytuacji, w których odstąpienie od umowy przez
zamawiającego było wynikiem zamierzonego działania lub rażącego niedbalstwa wykonawcy,
a zatem znacznie węższego kręgu okoliczności, niż w przypadku odstąpienie od umowy przez
zamawiającego z przyczyn leżących po stronie wykonawcy.
W zakresie zastosowania art. 24 ust. 5 pkt 4 PZP
Odwołujący wskazał, że aby dopuszczalne
było wykluczenie wykonawcy z postępowania na tej podstawie wszystkie określone w art. 24
ust. 5 pkt 4 ustawy Pzp prz
esłanki muszą zaistnieć łącznie tj.: (i) niewykonanie lub nienależyte
wykonanie wcześniejszej umowy w sprawie zamówienia publicznego lub umowy koncesji,
zawartej z zamawiającym, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1-4); (ii) które nastąpiło z przyczyn
leżących po stronie wykonawcy; (iii) istotny stopień niewykonania lub nienależytego wykonania
tej umowy; (iv)
a także będące tego skutkiem rozwiązanie umowy lub zasądzenie
odszkodowania.
W ocenie Odwołującego wykluczając wykonawcę zamawiający nie może zatem opierać się
wyłącznie na fakcie, że doszło do rozwiązania wcześniejszej umowy zawartej z wykonawcą.
Konieczne jest wykazanie, że do rozwiązania umowy (zasądzenia odszkodowania) doszło z
powodu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy z przyczyn leżących po stronie
wykonawcy. Ponadto konieczne jest wykazanie, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie
miało miejsce w istotnym stopniu, co oznacza, że wykonawca albo nie wykonał umowy w ogóle
albo wykonał ją nienależycie w stopniu znaczącym lub nienależyte wykonywanie miało
charakter uporczywy.
W zakresie przesłanki opisanej w art. 24 ust. 5 pkt. 4 ustawy Pzp w treści Zawiadomienia
Zamawiający powołał się wyłącznie na okoliczności dotyczące realizacji Umowy Wrocław,
niemniej jednak
z daleko posuniętej ostrożności Odwołujący odniesie się zarówno do
okoliczności związanych z rozwiązaniem obu umów tj. Umowy Wrocław i Umowy Poznań.
Podobnie jak w przypadku przesłanki z art. 24 us.t 5 pkt. 2 ustawy Pzp, uzasadniając
wykluczenie Odwołującego na podstawie art. 24 ust. 5 pkt. 4 ustawy Pzp Zamawiający oparł
się wyłącznie na twierdzeniach i stanowisku Zamawiającego Wrocław, zupełnie pomijając
stanowisko i twierdzenia Odwołującego przedstawione wyjaśnieniach 10 maja 2019 r. Innymi
słowy, Zamawiający opiera wykluczenie Odwołującego wyłącznie na fakcie, iż doszło do
rozwiązania umowy (odstąpienia) przez Zamawiającego (Wrocław), z powołaniem się
wyłącznie na stanowisko tego zamawiającego. Odwołujący powołał się na wyrok KIO z 8
stycznia 2018 r. (sygn. akt KIO 2711/17).
W ocenie Odwołującego sama okoliczność, iż to Zamawiający (Wrocław) odstąpili od umów o
zamówienie publiczne z przyczyn rzekomo zależnych od Wykonawcy w żadnym przypadku
nie dowodzi i nie przesądza o tym, że automatycznie zachodzi przesłanka wykluczenia
wykonawcy na podstawie przepisu art. 24 ust. 5 pkt 2 lub 4 ustawy Pzp. Nie do
zaakceptowania jest bowiem pogląd, iż wystarczającym dowodem nienależytego wykonania
umowy z winy wykonawcy bądź, w istotnym stopniu, z przyczyn leżących po stronie
wykonawcy, które doprowadziło do jej rozwiązania jest oświadczenie zamawiającego. Takie
działanie oznaczałoby sprowadzenie przesłanki wykluczenia wyłącznie do negatywnej oceny
uprzednio wykonywanej dla zamawiającego umowy i arbitralnej oceny nienależytego
wykonania umowy, której przejawem było złożenie oświadczenia o odstąpieniu, abstrahując
od okoliczności faktycznych związanych z realizacją danego zamówienia. Co więcej, nie
można domniemywać, iż wypowiedzenie umowy przez zamawiającego, który twierdzi iż
nastąpiło ono z przyczyn zależnych od wykonawcy może równać się udowodnionemu
faktycznie nienależytemu wykonaniu. Oświadczenie woli zamawiającego o odstąpieniu od
umowy jest jedynie poglądem strony odstępującej i nie stanowi dowodu na nienależytość
wykonania, (por. wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 12 maja 2017 r. KIO 741/17).
Odwołujący podkreślił, iż w całości zakwestionował zasadność i skuteczność odstąpienia od
umów przez Zamawiającego (Poznań) oraz Zamawiającego (Wrocław), a tym samym w pełni
kwestionuje twierdzenie, iż odstąpienia od obu umów wynikały z okoliczności leżących po
stronie Odwołującego. W przypadku Inwestycji w Poznaniu okoliczności, które legły u podstaw
odstąpienia od umowy przez Zamawiającego (Poznań) są kwestionowane w ramach sporów
sądowych toczących się przed Sądem Okręgowym w Poznaniu z powództwa Odwołującego o
zapłatę (sprawa o sygnaturze: IX GC 1145/16/3 oraz IX GC 1058/18/6). W ramach obydwu
powództw Odwołujący dochodzi roszczeń pieniężnych, kwestionując zasadność nałożonej na
Odwołującego kary umownej za rzekome odstąpienie od umowy przez Zamawiającego
(Poznań) oraz potrącenia dokonane przez Zamawiającego (Poznań) na poczet kary umownej,
a tym samym kwestionuje zasadność i skuteczność samego odstąpienia od umowy przez
Zamawiającego (Poznań), którego konsekwencją było bezzasadne obciążenie Odwołującego
karą umowną. W przypadku Inwestycji we Wrocławiu Odwołujący kwestionuje zasadność i
skuteczność odstąpienia Zamawiającego (Wrocław) od umowy, przy czym strony poddały spór
pod rozstrzygnięcie mediatora w ramach postępowania mediacyjnego.
W ocenie Odwołującego istniejące pomiędzy stronami spory co do zasadności i skuteczności
złożonych oświadczeń o odstąpieniu od umów oraz podstaw faktycznych i prawnych
odstąpienia (a tym samym zakwestionowania niewykonania bądź nienależytego wykonania
umów, z przyczyn zależnych od Odwołującego) zostały poddane pod rozstrzygnięcie sądu
powszechnego (Inwestycja w Poznaniu) oraz mediacji, jako procedury polubownego
rozstrzygania sporu (Inwestycja we Wrocławiu). Zamawiający w toku Postępowania nie ma
zatem uprawnień do rozstrzygania o winie Odwołującego i niejako „wyręczania” organów i
instytucji posiadających kompetencje do zbadania okoliczności faktycznych i prawnych, które
legły u podstaw sporu.
Odwołujący powołał się na orzeczenia TSUE z 24 października 2018 r. (sygn. akt C-124/17).
W wyroku tym Trybunał wskazał na datę, od jakiej powinno się liczyć okres, w którym
wykonawca może podlegać wykluczeniu z postępowania. Jak podkreślił TSUE: okres pięciu
lat powinien być liczony od daty skazania tym prawomocnym wyrokiem, bez względu na datę,
w której miały miejsce okoliczności faktyczne leżące u podstaw tego skazania. Tym samym w
odniesieniu do tych podstaw wykluczenia okres ten oblicza się od daty przypadającej niekiedy
sporo po popełnieniu czynów wypełniających znamiona naruszenia. Jest to o tyle istotne, iż w
przypadku umowy
dotyczącej Inwestycji w Poznaniu Odwołujący w całości kwestionuje
podstawy faktyczne i prawne, a tym samym zasadność i skuteczność odstąpienia od umowy
przez Zamawiającego (Poznań), a wszelkie roszczenia Odwołującego wobec Zamawiającego
(Poznań) są objęte sporem sądowym toczącym się przed Sądem Okręgowym w Poznaniu, a
sprawie nie zapadł jeszcze wyrok, w tym nawet nieprawomocny. Oznacza to, że nie ziściły się
przesłanki do wykluczenia z Postępowania, o których wspomina Trybunał. Podobnie,
Odwołujący w całości kwestionuje zasadność i skuteczność odstąpienia od umowy przez
Zamawiającego (Wrocław) w ramach toczącego się obecnie postępowania polubownego.
W ocenie Odwołującego na zasadność powyższej argumentacji wskazuje także m.in.
przygotowana przez Urząd Zamówień Publicznych instrukcja wypełnienia JEDZ, w której w
objaśnieniach sposobu wypełnienia poszczególnych rubryk JEDZ, w zakresie przesłanki
wykluczenia dot. poważnego naruszenia obowiązków zawodowych, wskazuje się na
konieczność wydania prawomocnego orzeczenia sądowego potwierdzającego winę
wykonawcy (por. wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie C-
465/11 Forposta SA i ABC Direct Contact sp. z o.o. przeciwko Poczta Polska SA).
Odwołujący
powołał się na również na wyrok KIO z dnia 19 października 2017 r. sygn. akt KIO 2095/17.
W ocenie Odwołującego na gruncie przesłanki opisanej w art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy Pzp
stopień istotności niewykonania umowy jest jednym z warunków uznania, iż przesłanka ta
może w ogóle znaleźć zastosowanie. Nawet w przypadku przyjęcie założenia, że doszło do
niewykonania lub nienależytego wykonania omawianych umów z przyczyn leżących po stronie
Odwołującego (czemu Odwołujący zaprzecza) to stopień zaawansowania realizacji obu
inwestycji, zarówno w zakresie rzeczowym jak i finansowym, pozwala stwierdzić, iż takie
niewykonanie nie może być kwalifikowane jako niewykonanie w stopniu istotnym. Inwestycja
w Poznaniu została bowiem prawie w całości zrealizowana przez Wykonawcę, gdzie
zaawansowanie robót wynosiło ca 95%. Podobnie w przypadku Inwestycji we Wrocławiu,
gdzie zaawansowanie robót wynosiło ponad 75%. Rozwiązanie umowy dotyczącej Inwestycji
w Poznaniu oraz umowy ws. Inwestycji we Wrocławiu nie wiązało się również z „zasądzeniem
odszkodowania”, które należy kwalifikować jako wydanie przez uprawniony organ sądowy
prawomocnego orzeczenia w przedmiocie uznania za zasadne roszczeń zamawiającego
wobec wykonawcy.
Szczegółowe uzasadnienie dotyczące okoliczności związanych z realizacją Inwestycji we
W
rocławiu (umowa na „Budowę trasy tramwajowej w ul. Hubskiej na odcinku od ul. Glinianej
do ul. Dyrekcyjnej we Wrocławiu”)
W ocenie Odwołującego stan faktyczny dotyczący umowy nie pozwala na uznanie, że
rozwiązanie umowy nastąpiło z przyczyn leżących po stronie Odwołującego ani też że doszło
do zawinionego przez Odwołującego poważnego naruszenia obowiązków zawodowych. Tym
samym brak jest podstaw do stwierdzenia, iż zachodzą wobec Odwołującego przesłanki
wykluczenia z Postępowania oparte o przepis art. 24 ust. 5 pkt 2 lub pkt 4 ustawy Pzp.
Umowa dotycząca realizacji Inwestycji we Wrocławiu została zawarta 25 sierpnia 2017 r. a jej
przedmiotem było wykonanie robót budowlanych związanych z budowa trasy tramwajowej w
ul. Hubskiej na odcinku od ul. Glinianej do ul. Dy
rekcyjnej we Wrocławiu. W trakcie realizacji
inwestycji wystąpił szereg okoliczności, utrudniających lub uniemożliwiających wykonawcy
prawidłowe wykonania umowy, co skutkowało m.in. podpisaniem przez strony umowy łącznie
trzech aneksów do umowy, które nie wyczerpały roszczeń terminowych i finansowych
Wykonawcy, wynikających z niemożliwych do przewidzenia warunków realizacji, w
szczególności nadzwyczajnej ilości utrudnień i kolizji w toku budowy, skutkujących między
innymi koniecznością realizacji dodatkowych i zamiennych robót.
Odwołujący wskazał, że mając na względzie brak stosowania się przez Zamawiającego
(Wrocław) do umownej procedury zmian do umowy, pomimo upływu ustalonych terminów
umownych oraz składanych przez wykonawcę wniosków o dokonanie zmiany w procedurze
przewidzianej w umowie, w
ykonawca w dniu 8 października 2018 r. wystąpił z zawezwaniem
do zawarcia próby ugodowej zmierzającej do zawarcia ugody w zakresie przedłożonych przez
w
ykonawcę roszczeń czasowych i terminowych jako optymalnego sposobu uniknięcia
angażującego sporu sądowego. Na dzień niniejszego pisma Postępowanie ugodowe nie
zostało zakończone.
Dnia 5 grudnia 2018 r. Zamawiający (Wrocław) złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy,
zgodnie z którego treścią Zamawiający (Wrocław) odstąpił od umowy z przyczyn leżących po
stronie Wykonawcy.
Dnia 11 grudnia 2018 r. Odwołujący przedłożył Zamawiającemu (Wrocław) swoje stanowisko
odnośnie oświadczenia o odstąpieniu od umowy, w którym uznał oświadczenie
Zamawiającego o odstąpieniu od umowy za nieważne, nieskuteczne ze względów formalnych
jak też i całkowicie bezzasadne. Dowód: pismo Odwołującego - odpowiedź na odstąpienie od
umowy (Załącznik nr 2 do pisma Odwołującego z 10 maja 2019 r. — w aktach Postępowania).
W ocenie Odwołującego o nieważności, bezskuteczności oraz braku zasadności odstąpienia
od umowy przez Zamawiającego (Wrocław) świadczą przywołane poniżej okoliczności. Po
pierwsze, odstąpienie Zamawiającego (Wrocław) o odstąpieniu jest dotknięte sankcją
bezwzględnej nieważności. Oświadczenie o odstąpieniu zostało złożone przez Prezesa
Zarządu spółki Wrocławskie Inwestycje sp. z o.o., pełniącą funkcję Inżyniera Kontraktu, który
działał na podstawie pełnomocnictwa nr 18/1V/Z/17 z dnia 19 lipca 2017 r. udzielonego przez
Prezydenta Mi
asta Wrocławia, nie w imieniu własnym, ale w imieniu i na rzecz bezpośredniego
beneficjenta tj. Gminy Wrocław. Zakres udzielonego pełnomocnictwa nie obejmował
możliwości ani rozwiązania ani odstąpienia od umowy, tym samym Inżynier Kontraktu nie
został umocowany do złożenia oświadczenia o odstąpieniu. W konsekwencji, zgodnie z art.
104 zd. 1 KC jednostronna czynność prawna jaką jest złożenie oświadczenia o odstąpieniu od
umowy dokonana w cudzym imieniu bez umocowania lub z przekroczeniem jego zakresu jest
ni
eważna. Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem doktryny, art. 104 Kodeksu cywilnego (,KC
II ) (...) wyraża zasadę, że czynności jednostronne fałszywego pełnomocnika są bezwzględnie
nieważne i osoba, w imieniu której działał rzekomy pełnomocnik, nie może ich potwierdzić" (K.
Osajda (red.) Kodeks Cywilny. Komentarz. Komentarz do art. 104, wyd C.H. Beck 2014). Nie
jest zatem możliwe ani sanowanie, ani następcze lub konkludentne potwierdzanie
oświadczenia o odstąpieniu przez zamawiającego. Po drugie, w postanowieniach umownych
regulujących podstawy odstąpienia od umowy przez Zamawiającego (Wrocław) nie określono
terminu końcowego do wykonania umownego prawa odstąpienia (395 §1 KC). Termin, o
którym mowa w art. 395 § 1 KC, jest terminem końcowym (dies ad quem) i zarazem terminem
zawitym do wykonywania uprawnienia kształtującego. Ten element umownego prawa
odstąpienia ma charakter iuris cogentis, stąd też jego brak, na mocy art. 58 § 3 KC, powoduje
nieważność zastrzeżenia prawa odstąpienia. W przeciwnym razie zastrzeganie
bezterminowego prawa odstąpienia od umowy zupełnie unicestwiałoby stabilność sytuacji
prawnej stron. Tym samym nieważne jest postanowienie, które daje jednej lub obu stronom
nieograniczone terminem uprawnienie do odstąpienia od umowy. Brak określenia terminu na
dokonanie odstąpienia powoduje, iż na mocy art. 58 §3 KC, tak zastrzeżone prawo odstąpienia
jest nieważne. W ocenie Odwołującego, już tylko z powyższych względów należy stwierdzić,
iż nie doszło do skutecznego odstąpienia od umowy (rozwiązania umowy przed czasem), co
stanowi jedną z przesłanek zastosowania art. 24 ust. 5 pkt. 4 ustawy Pzp.
Dalej Odwołujący wskazał, że okolicznością przywołaną przez Zamawiającego (Wrocław) w
oświadczeniu o odstąpieniu jak również okolicznością na którą powołuje się Zamawiający
uzasadniając wykluczenie Odwołującego było opóźnienie w realizacji inwestycji rzekomo
wynikające z przyczyn leżących po stronie Odwołującego i mające stanowić o rzekomym
nienależytym wykonywaniu umowy, przy czym wskazane w oświadczeniu o odstąpieniu
przyczyny odstąpienia zostały przedstawione w sposób stronniczy i bez uwzględnienia całości
okoliczności faktycznych, towarzyszących realizacji umowy. W ocenie jednak Odwołującego
o
późnienia w realizacji umowy, które rzekomo miały wynikać z przyczyn leżących po stronie
Odwołującego faktycznie były spowodowane okolicznościami leżącymi po stronie
Zamawiającego (Wrocław), przejawiającymi się w nierzetelnym przygotowaniu dokumentacji
stanowiącej podstawę realizacji inwestycji jak i braku współpracy Zamawiającego (Wrocław)
w toku wykonywania robót budowlanych.
Odwołujący wskazał, że za bezzasadne należy uznać twierdzenie Zamawiającego jakoby do
odstąpienia od umowy miało dojść z przyczyn leżących po stornie Odwołującego. Odwołujący
kwestionował i kwestionuje również wszystkie okoliczności przywołane przez Zamawiającego
(Wrocław) w oświadczeniu o odstąpieniu jak również okoliczności przywołane przez
Zamawiającego w Zawiadomieniu: (1) jakoby działania Odwołującego i zła organizacja robót
miała prowadzić do zwłoki w wykonaniu robót; (2) jakoby Odwołujący nie wykonywał swoich
zobowiązań kontraktowych, które doprowadziły m.in. do konieczności zlecenia przez
Zamawiającego wykonania zastępczego opracowania projektów organizacji ruchu
zastępczego, co miało się przełożyć na opóźnienie w rozpoczęciu robót oraz dodatkowe
koszty po stronie
zamawiającego oraz (3) jakoby Odwołujący miał nie wykonać założeń planu
naprawczego.
Odwołujący powołała się na zasadniczych okoliczności, które miały wpływ na powstanie
opóźnień w realizacji umowy, które świadczą o bezzasadności twierdzeń Zamawiającego
(Wrocław) jak również bezzasadności twierdzeń na której powołuje się Zamawiający w
Zawiadomieniu. Wśród tych okoliczności należy wymienić:
1)
wadliwość dokumentacji projektowej przekazanej przez Zamawiającego (Wrocław),
co wiązało się z koniecznością rozwiązywania przez Odwołującego wielu
nakładających się kolizji sieci uzbrojenia podziemnego oraz uzupełnienia i
wyjaśnienia projektów wykonawczych w pozostałych zakresach. Wadliwość
dokumentacji projektowej skutkowała koniecznością wykonywania robót
zamiennych i dodatkowych, nieobjętych pierwotnym zamówieniem, pomimo braku
należytego i terminowego procedowania przez Zamawiającego (Wrocław) zmian
do umowy. O skali problemu dobitnie świadczy w szczególności ponad 300
pisemnych wystąpień Odwołującego dotyczących wyjaśnienia sposobu
oczekiwanego sposobu realizacji robót budowlanych, w tym 43 wystąpienia
roszczeniowe z żądaniem zapłaty dodatkowego kosztu oraz przedłużenia czasu na
ukończenie. W ocenie Odwołującego, zamawiający nie wykonywał swoich
obowiązków kontraktowych polegających na procedowania zmian do kontraktu
wynikających z konieczności wykonania robót dodatkowych i zamiennych oraz
ignorował kierowaną do zamawiającego korespondencję i formułowane w trybie
kontraktowych roszczenia, nie wydając tym samym Określeń w trybie Subklauzuli
3.5 Kontraktu. Do dnia złożenia oświadczenia o odstąpieniu Odwołujący
pozostawał na terenie budowy i realizował umowę oraz przez cały okres realizacji
o
czekiwał porozumienia z Zamawiającym co do rozliczenia dodatkowych kosztów
wynikających z błędów projektowych, wydania określeń w procedurze określonej
umową co do żądań objętych zgłoszonymi roszczeniami jak i elementarnej
współpracy w rozwiązywaniu bieżących problemów (np. brak wyłączenia sieci SN
należącej do TAURON Dystrybucja, stanowiącego utrudnienie dla całego terenu
budowy).
2)
D
okumentacja projektowa przekazana przez Zamawiającego zawierała znaczną
liczbę wad i nieprawidłowości, co wiązało się z koniecznością rozwiązywania przez
Odwołującego wielu nakładających się kolizji sieci uzbrojenia podziemnego oraz
uzupełnienia i wyjaśnienia Projektów Wykonawczych w pozostałych zakresach.
Pomimo powyższego Odwołujący prowadził budowę również w sytuacji
oczekiwa
nia na rozwiązania projektowe od nadzoru autorskiego, a także
finansował wykonywane roboty dodatkowe i zamienne pomimo braku
wprowadzonych zmian do kontraktu przez Zamawiającego (Wrocław);
3)
brak należytej współpracy z instytucjami miejskimi oraz właścicielami infrastruktury
sieciowej w obrębie terenu budowy, skutkujący utrudnieniami w ich przełączenia w
celu należytej przebudowie lub umożliwienia wykonania robót w ramach kontraktu;
brak
przedstawienia
propozycji
aneksu
terminowego
do
Kontraktu
uwz
ględniającego skutki wykroczenia realizacji poza terminy umowne, a przy tym
brak merytorycznego odniesienia się do przedłożonych aktualizacji harmonogramu
robót uwzględniającego napotkane utrudnienia;
4)
wystąpienia nadzwyczajnej liczby kolizji nieujętych w dokumentacji projektowej,
istotnie utrudniała lub wręcz uniemożliwiała realizację robót, co przyczyniło się do
przestojów, zatrzymania frontów robót oraz zmniejszenia potencjału roboczego na
drugiej zmianie z uwagi na brak podstaw do mobilizacji dwóch zmian
pracowniczych;
5)
w realiach prowadzonej inwestycji brak było możliwości realizacji założeń
Harmonogramu sformułowanych pierwotnie wskutek szeregu ujawnionych wad
projektowych (Subklauzula 1.9 Kontraktu), nieprzewidywalnych warunków
fizycznych (Subklauzula
4.10 Kontraktu) czy też braku płynnego procedowania
Zmian i wydawania dokumentów przez Zamawiającego (Wrocław);
6)
brak możliwości prowadzenia robót w godzinach między 6:00 a 22:00 (20:00 w
okresie zimowym) z uwagi na wielości kolizji i wad projektowych, które skutecznie
utrudniły możliwość planowania robót (czas potwierdzenia rozwiązań był zależny
od otrzymywanych rozwiązań od nadzoru autorskiego), co jednocześnie
przekładało się na brak dostatecznej liczby otwartych frontów robót.
Odwołujący wskazał, że do utrudnień wynikających z przywołanych powyżej okoliczności a
objętych roszczeniami zgłoszonymi do Zamawiającego (Wrocław), które winny skutkować
wydłużeniem czasu na ukończenie inwestycji należały w szczególności:
1)
brak terminowego przekazania terenu bu
dowy oraz utrudnienia wynikające z
zarządzeń władz Miasta Wrocław skutkujące dalszymi opóźnieniami w przekazaniu
terenu budowy;
2)
błędy projektowe wynikające z niezinwentaryzowania kolizji magistrali
wodociągowej z istniejącymi sieciami oraz konieczność wykonania robót
dodatkowych;
3)
błędy projektowe dotyczące zmiany przebudowy i renowacji kanału
ogólnospławnego, wymagające zmian projektowych dla możliwości wykonania
robót w branży drogowej (rozbieżność sytuacyjna i wysokościowa);
4)
kolizje istniejących sieci podziemnych z projektowanymi fundamentami słupów
trakcyjnych i trakcyjno-
oświetleniowych (rozbieżność sytuacyjna i wysokościowa),
skutkujących koniecznością wykonania indywidualnych rozwiązań w zakresie
rodzaju posadowienia i
sposobu przesunięcia i zabezpieczenia skolidowanych sieci
uzbrojenia (w szczególności kabli energetycznych);
5)
skutki rozbieżności lokalizacji sieci SN podlegającej przebudowie;
6)
czas oczekiwania na rozwiązanie projektowe i czas na wykonanie robót
budowlanych w związku z przebudową przyłącza Co do budynku ul. Hubska 32;
7)
roszczenie o dodatkowy czas niezbędny dla wykonania robót dodatkowych
polegających na zamuleniu istniejącego nieczynnego gazociągu Dn1000;
8)
utrudnienia czasowe związane z koniecznością rozwiązania błędów projektowych
dla przebudowy sieci gazowych;
9)
przerwa spowodowana błędem projektowym dla sposobu wykotwienia sieci
trakcyjnej w sytuacji, w której realizacja etapów nie mogła być już skoordynowana;
10)
utrudnienie dla wszystkich etapów, ujawnione przy organizacji robót ;
11)
skutki braku
wyłączeń napięcia w sieciach energetycznych TAURON Dystrybucja;
12)
brak reakcji na wielokrotnie zgłaszane w toku realizacji umowy okolicznościach
wpływających na terminy wykonania robót, a niezależnych od Odwołującego, wraz
z aktualizacją harmonogramu robót oraz gruntowną analizą ścieżki krytycznej.
Odwołujący wskazał, że Zamawiającego w Zawiadomieniu twierdzi jakoby Odwołujący miał
nie wykonać swoich zobowiązań kontraktowych, co doprowadziło m.in. do konieczności
wykonania zastępczego opracowania projektów organizacji ruchu zastępczego. W opinii
Zamawiającego ta okoliczność przełożyła się na znaczne opóźnienie w rozpoczęciu robót oraz
poniesienie dodatkowych, nieprzewidzianych kosztów po stronie zamawiającego, W tym
miejscu należy wskazać, iż Inwestycja we Wrocławiu realizowana była w formule „Buduj” a
dostarczenie dokumentacji projektowej, w tym również Projektu Organizacji Ruchu
Zastępczego (ORZ) leżało po stronie Zamawiającego (Wrocław).
Odwołujący wskazał, że w przypadku Inwestycji w Poznaniu projekt wykonawczy ORZ był
dokumentem załączonym do dokumentacji projektowej na etapie postępowania
przetargowego, a jak wynikało z Opisu Przedmiotu Zamówienia wymagał wyłącznie
zatwierdzenia przez właściwy organ. Jednocześnie, zgodnie z ustaleniami stron
(Zamawiającego (Wrocław) oraz Odwołującego) poczynionymi w trakcie realizacji inwestycji
to Zamawiający (Wrocław) oraz działający w jego imieniu projektant zobowiązali się do
uzyskania zatwierdzenia projektu ORZ, który miał zostać wdrożony przez Odwołującego.
Ponadto
Odwołujący wskazał, że choć planowane przekazanie Odwołującemu placu budowy
miało nastąpić 29 września 2017 r., to dopiero w dniu 10 października 2017 r. Odwołujący
otrzymał od Zamawiającego (Wrocław) dokument nazwany projektem ORZ, który nie spełniał
wym
ogów formalnych dla tego typu opracowania oraz zawierał istotne rozbieżności w
stosunku do projektu ORZ załączonego do dokumentacji przetargowej, co miało zasadniczy
wpływ na planowanie i organizację oraz koszty robót. Opóźnienia Zamawiającego (Wrocław)
or
az zmiany w ORZ w stosunku do wersji załączonej do dokumentacji przetargowej
uniemożliwiły wdrożenia ORZ w kształcie przekazanym przez Zamawiającego (Wrocław), a w
konsekwencji doprowadziły do powstania opóźnień w przekazaniu placu budowy już na
samym pocz
ątku realizacji inwestycji. Co więcej, Odwołujący wskazał, że kwestia
odpowiedzialności do przygotowanie projektu ORZ została wyjaśniona pomiędzy stronami
poprzez podpisanie aneksu nr 2 do Kontraktu, w którym Zamawiający (Wrocław)
jednoznacznie oświadczył, że projekt ten został przygotowany staraniem Zamawiającego
(Wrocław) i stanowił element dokumentacji projektowej na etapie postępowania
przetargowego. W konsekwencji, to Zamawiający (Wrocław) ponosił odpowiedzialność za
wadliwość projektu ORZ oraz brak możliwości jego zatwierdzenia i wdrożenia oraz
konieczność wprowadzenia istotnych zmian do ORZ, które rzutowały na możliwość
przekazania terenu budowy oraz wzrost kosztów realizacji inwestycji.
Ponadto Odwołujący wskazał, że kwestie dotyczące ORZ oraz jego wdrożenia były
przedmiotem wystąpień Odwołującego oraz podstawą do zgłoszenia roszczeń terminowych
oraz finansowych. W konsekwencji nie jest zasadne twierdzenie, jakoby Odwołujący
nienależycie wykonywał swoje zobowiązania kontraktowe, skoro obowiązki te leżały po stronie
Zamawiającego (Wrocław). Co więcej, to na skutek uchybień Zamawiającego (Wrocław)
doszło do opóźnień w przekazaniu placu budowy i realizacji inwestycji, a uchybienia te
polegały m.in. na: (1) braku przekazania projektu wykonawczego ORZ spełniającego wymogi
prawa; (2) odmiennej treści projektu ORZ od treści dokumentu udostępnionego wykonawcom
na etapie postępowania przetargowego, a więc wykraczającego poza przedmiot świadczenia
Odwołującego wynikającego z umowy (3) dodatkowych robót koniecznych do zrealizowania
na skutek wdrożenia uwag wynikających z procedury wdrożenia organizacji ruchu na czas
budowy, odmiennych od pierwotnych założeń, oraz wynikających z poleceń Inżyniera.
Odnosząc się do kwestii rzekomego niewykonania planu naprawczego Odwołujący wskazał,
iż „plan naprawczy” w istocie stanowił aktualizację harmonogramu realizacji kontraktu na
wybranych frontach robót tj. w zakresie realizacji magistrali wodociągowej DN500, sieci
wodociągowej rozdzielczej oraz kanalizacji sanitarnej. Aktualizacja harmonogramu wynika z
faktu, iż plac budowy, na skutek m.in. okoliczności związanych z projektem ORZ oraz poleceń
Inżyniera, został przekazany Odwołującemu na początku listopada 2017 r. Mając na uwadze
również okres zimowy uniemożliwiający prowadzenie robót oraz przerwę technologiczną w
prowadzeniu prac przypadającą na styczeń — marzec 2018 r. Odwołujący podejmował
starania związane z optymalizacją i aktualizacją harmonogramu robót, które miały na celu
zakończenie inwestycji w pierwotnie planowanym terminie, niezależnie od okoliczności
niezależnych od Odwołującego które wpłynęły na opóźnienie rozpoczęcia robót. W
powyższym celu Odwołujący założył m.in. (1) zwiększy ilość brygad realizujących roboty
branży: magistrali wodociągowej DN500, sieci wodociągowej rozdzielczej wraz z przyłączami
oraz kanalizacji sanitarnej,(2) zwiększy ilość sprzętu wykorzystanego do robót w w/w
branżach; (3) przyspieszy względem harmonogramu rozpoczęcie robót branży: odwodnienie
drogi i torowiska oraz
branży gazowej, w tym wydłużenie czasu pracy, zmianę kolejności
wykonywanych robót, zmniejszenie rezerw czasowych oraz przyśpieszenie pierwotnie
zakładanego tempa robót.
W ocenie Odwołującego zasadniczym powodem braku możliwości realizacji robót zgodnie ze
zaktualizowanym harmono
gram wielość kolizji i wad projektowych, które skutecznie utrudniły
możliwość planowania robót (czas potwierdzenia rozwiązań był zależny od otrzymywanych
rozwiązań od nadzoru autorskiego). Wskutek powyższego brak było dostatecznej liczby
otwartych frontów dla zwiększonej ilości brygad. Drugim powodem był brak dostępnych sił
podwykonawczych gotowych do pracy dwuzmianowej przy takim stopniu skomplikowania
realizacji, co ma związek z ogólnym problemem braku siły roboczej na rynku budowlanym.
W ocenie Odwołującego trudno zatem przypisać Odwołującemu odpowiedzialność za
wystąpienie okoliczności zewnętrznych, niezależnych od Odwołującego, a dotykających całej
branży budowlanej, związanej ze wzrostem kosztów materiałów i robocizny jak również
znaczących trudności związanych z pozyskaniem i zaangażowaniem podwykonawców.
Okoliczności te nie były jednak w żaden sposób uwzględnione przez Zamawiającego
(Wrocław) przy dokonywaniu określeń związanych ze Zmianą kontraktu w zakresie terminów
realizacji. Sytuacji tej nie można oceniać jedynie w sposób proporcjonalny do rzeczywistego
czasu spędzanego przez pracowników na terenie budowy, ale również przez pryzmat wpływu
utrudnień na dostępność frontów i możliwą optymalną mobilizację umożliwiającą płynną
koordynację robót realizowanych w różnych branżach.
Odnosząc się do kwestii rzekomego braku zgłoszenia podwykonawców lub braku zapłaty
wynagrodzenia, które rzekomo miało prowadzić do dokonania zapłaty przez Zamawiającego
(Wrocław) co w ocenie Zamawiającego ma stanowić poważne naruszenie obowiązków
zawodowych na gr
uncie art. 24 ust. 5 pkt, 2 ustawy Pzp Odwołujący wskazał, iż toku realizacji
inwestycji każdorazowo dopełniał wszelkich formalności związanych z obowiązkiem
zatwierdzenia umów podwykonawczych przez Zamawiającego w celu objęcia
podwykonawców reżimem solidarnej odpowiedzialności za zapłatę należnego im
wynagrodzenia. W każdym przypadku projekty umów i umowy podwykonawcze byty
zgłaszane Zamawiającemu (Wrocław), a o wyjątkowych przypadkach dopuszczenia do
realizacji bez osta
tecznie zaakceptowanej umowy (np. wskutek uwag) Inżynier Kontraktu miał
pełną świadomość, obserwując postęp robót na budowie i potwierdzając go na
cotygodniowych naradach koordynacyjnych.
W ocenie Odwołującego nie oparte na prawdzie
jest również twierdzenie jakoby Zamawiający (Wrocław) dokonał bezpośrednich płatności na
rzecz podwykonawców. Kwota bezpośrednich płatności, o której mowa oświadczeniu o
odstąpieniu dotyczy robót podwykonawców nieobjętych Kontraktem i niepotwierdzonych przez
Zamawiającego (Wrocław) w formie zatwierdzonej Zmiany (aneksów do kontraktu). W związku
z tym Odwołujący zwrócił się do Zamawiającego (Wrocław) o dokonanie płatności do
podwykonawców na zasadzie przekazu kwot wynikających z bieżącego wynagrodzenia
Odwołującego (art, 921(1) — 921(5) KC). Powyższa procedura nie była zatem objęta
koniecznością „bezpośredniej zapłaty" określonej w art. 143 ustawy Pzp.
Odwołujący wskazał, że szczegółowe roszczenia i okoliczności, które miały istotne znacznie
dla przebiegu realizacji umowy, a
których wystąpienie nie wynikało z przyczyn zależnych od
Wykonawcy zostały opisane zostały opisane w załączniku nr 1 do pisma Odwołującego z dnia
10 maja 2019 r.
Dowód: Pismo Odwołującego - odpowiedź na odstąpienie od umowy
(Załącznik nr 3 do pisma Odwołującego z 10 maja 2019 r. — w aktach Postępowania).
Dalej Odwołujący wskazał, że w dniu 19 lutego 2019 r. przedłożył Zamawiającemu (Wrocław)
odstąpienie od umowy, w którym również szczegółowo odniósł się do okoliczności, które miały
istotny wpływ na przebieg realizacji inwestycji, a za które nie wynikały z przyczyn leżących po
stronie Odwołującego. Dowód: Oświadczenie Odwołującego o odstąpieniu od umowy
(Załącznik nr 3 do pisma Odwołującego z 10 maja 2019 r. — w aktach Postępowania).
W ocenie Odwołującego opisane powyżej okoliczności, jak również fakty i zdarzenia opisane
szczegółowo w przywołanych powyżej dowodach znajdujących się w aktach Postępowania —
które w pełni znane są Zamawiającemu — świadczą o tym, że Odwołujący nie dopuścił się
zawinionego poważnego naruszenia swoich obowiązków zawodowych, w szczególności nie
można przypisać Odwołującemu zamierzonego działania na szkodę realizowanej inwestycji
lub rażącego niedbalstwa, o którym mowa w art. 24 ust. 5pkt. 2 PZ. Również Zamawiający w
niniejszym postępowaniu w żaden sposób nie wykazał, iż takie zawinione i poważne
naruszenie obowiązków zawodowych miało miejsce.
W ocenie Odwołującego opisane powyżej okoliczności świadczą również o tym, iż nie zostały
spełnione przesłanki zastosowania przepisu art. 24 ust. 5 pkt. 4 ustawy Pzp. Po pierwsze,
Odwołujący kwestionuje skuteczność odstąpienia Zamawiającego (Wrocław) od Umowy
Wrocław. Co więcej, okoliczności związane z realizacją inwestycji dowodzą, iż Odwołującemu
nie można przypisać odpowiedzialności za zdarzenia, które stanowiły rzekomą podstawę,
nieskutecznego z resztą, odstąpienia od umowy przez Zamawiającego Wrocław. Dodatkowo
Odwołujący wskazał, iż pomiędzy Odwołującym i Zamawiającym (Wrocław) zaistniał spór co
do skuteczności i zasadności odstąpienia Zamawiającego (Wrocław) od umowy strony
zdecydowały o poddaniu go pod rozstrzygnięcie mediatora w ramach procedury mediacyjnej.
Powyższe potwierdza zawarte pomiędzy stronami porozumienie z 22 stycznia 2019 r. Dowód:
Porozumienie ws. mediacji (Zafqcznik nr 4 d
o pisma Odwołującego z 10 maja 2019
r.
— w aktach Postępowania).
Postępowania mediacyjne jest w toku i zarówno na dzień złożenia oferty w Postępowaniu ani
też na dzień złożenia niniejszego odwołania nie zostało zakończone. W konsekwencji
Odwołujący stoi na stanowisku, iż prowadzenie mediacji pomiędzy stronami ma skutek
analogiczny do sporu zawisłego przed sądem. Opisane okoliczności potwierdzają zatem, iż
podstawa prawna wykluczenia nie znajduje zastosowania w niniejszym Postępowaniu
ponieważ nie zostały wypełnione przesłanki określone w przepisie art. 24 ust. 5 pkt 2 oraz 4
ustawy Pzp
, a Wykonawca w całości kwestionuje, na podstawie okoliczności faktycznych i
prawnych opisanych powyżej, ważność, skuteczność i zasadność odstąpienia Zamawiającego
(Wrocław) od umowy.
Z daleko posuni
ętej ostrożności Odwołujący wskazał, iż nawet gdyby uznać, że odstąpienie
od umowy zostało dokonane prawidłowo, nie będzie to jednak świadczyć o możliwości
wykluczenia w
ykonawcy z Postępowania. Odwołujący powołał się na wyrok KIO 343/18 z 23
marca 2018 r. (sygn. akt KIO 434/18).
Szczegółowe uzasadnienie dotyczące okoliczności związanych z realizacją Inwestycji w
Poznaniu (umowa na „Przebudowa trasy tramwajowej w ul. Dąbrowskiego od ul. Botanicznej
do ul. Żeromskiego wraz z węzłem")
Odwołujący wskazał, że w Zawiadomieniu Zamawiający odnosi się do okoliczności
związanych z realizacją Umowy w Poznaniu wyłącznie w kontekście zastosowania przestanki
z art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp
. Niemniej jednak, z daleko posuniętej ostrożności Odwołujący
przedstawił okoliczności na wykazanie, że rozwiązanie umowy dotyczącej Inwestycji w
Poznaniu nie może stanowić podstawy wykluczenia ani na gruncie art. 24 ust. 5 pkt. 2 ustawy
Pzp a
ni też art. 24 ust. 5 pkt. 4 ustawy Pzp.
Odwołujący wskazał, że Inwestycja w Poznaniu była ona realizowana na podstawie umowy z
dnia 17 marca 2015 r. zawartej pomiędzy Zamawiającym (Poznań) oraz Odwołującym, a jej
przedmiotem było przebudowa trasy tramwajowej w ul. Dąbrowskiego od ul. Botanicznej do
ul. Żeromskiego wraz z węzłem w Poznaniu. Na podstawie umowy Odwołujący był
zobowiązany do wykonania robót budowlanych dotyczących przedmiotu zamówienia, w
oparciu o dokumentację projektową (projekt budowlany i projekt wykonawczy), za której
przygotowanie i dostarczenie odpowied
zialność ponosił Zamawiający (Poznań). Z uwagi na
zlokalizowanie robót budowlanych w ścisłym centrum miasta Poznań, w toku realizacji
inwestycji Odwołujący zidentyfikował braki i błędy w dokumentacji projektowej polegające m.in.
na nieujęciu w dokumentacji projektowej licznych elementów miejskiej infrastruktury
technicznej (tj. kabli i rurociągów telekomunikacyjnych, instalacji gazowych oraz wodno-
kanalizacyjnych), która kolidowała z realizowanymi robotami. Dokumentacja projektowa
obarczona była również błędami polegającymi na opisaniu warunków realizacji inwestycji w
sposób odmienny od faktycznie występujących na placu budowy. Powyższe braki i błędy
projektowe skutkowały koniecznością wykonania robót dodatkowych i uzupełniających
nieujętych w dokumentacji projektowej lub zastosowaniem rozwiązań odmiennych od
przewidzianych w projekcie.
Odwołujący podkreślił, że konieczność wykonania robót dodatkowych, uzupełniających oraz
zamiennych, w stosunku do przewidzianych w pierwotnej dokumentacji projektowej, została
każdorazowo potwierdzona przez Inżyniera Koordynatora, który pełnił funkcję inspektora
nadzoru reprezentującego Zamawiającego (Poznań). Dokumentem potwierdzającym
konieczność wykonania danego asortymentu robót dodatkowych, uzupełniających i
zamiennych, a
więc robót wykraczających poza rozwiązania przewidziane w pierwotnej
dokumentacji projektowej, był protokół konieczności („Protokół Konieczności”).
Odwołujący wskazał, że w toku realizacji inwestycji na bieżąco zgłaszał Zamawiającemu
(Poznań) wady i braki dokumentacji projektowej oraz zidentyfikowane kolizje z istniejącą
infrastrukturą techniczną, które wymagały interwencji inwestora i dokonania zmian w
dokumentacji projektowej. Z uwagi na powyższe wady dokumentacji projektowej w okresie od
dnia 17 marca
2015 r. do 13 listopada 2015 r, zostało sporządzonych 10 Protokołów
Konieczności, z których wynikała konieczność wykonania robót dodatkowych, zamiennych i
uzupełniających w stosunku do zakresu prac wynikających z dokumentacji projektowej.
Jednocześnie, w związku z koniecznością wykonania robót dodatkowych, uzupełniających
Odwołujący i Zamawiający Poznań zawarli dwie umowy na roboty dodatkowe i uzupełniające.
Dalej Odwołujący wskazał, że w dniu 28 grudnia 2015r., po przeprowadzeniu negocjacji
dotyczących treści zmian do umowy Odwołujący i Zamawiający (Poznań) zawarli aneks do
umowy, zwiększając zakres rzeczowy inwestycji wynikający z konieczności wykonania robót
zamiennych, określonych w Protokołach Konieczności zidentyfikowanych do dnia 16 listopada
2015 r
. oraz wydłużając okres realizacji przedmiotu umowy do 31 marca 2016 r. Z uwagi na
przyjęte w dokumentacji projektowej reżimy technologiczne oraz konieczność wykonywania
robót w określonych warunkach atmosferycznych, (roboty nie mogły być prowadzone w
obniżonych temperaturach oraz w trakcie lub po występowaniu opadów atmosferycznych) oraz
okoliczność, iż wykonanie robót budowlanych w wydłużonym okresie realizacji przypadało na
okres zimowy (okres
obniżonych temperatur oraz wzmożonych opadów atmosferycznych). W
związku z powyższym, strony uzgodniły w treści aneksu do umowy, że w przypadku
wystąpienia warunków atmosferycznych uniemożliwiających prowadzenie robót budowlanych
strony zweryfikują bezpośredni wpływ na odpowiednie fronty robót, których wykonanie było
niemożliwe, a w przypadku udokumentowanego i uzasadnionego wpływu warunków
atmosferycznych na front robót, strony określają ilość dni opóźnienia związanych z brakiem
możliwości wykonywania robót i ich wpływem na termin realizacji. Jednocześnie w takich
okolicznościach przesunięcie terminu zakończenia inwestycji uznane będzie za powstałe z
przyczyn nieleżących po stronie Odwołującego.
Odwołujący wskazał, że w okresie od dnia 16 listopada 2015 r. do 18 maja 2016 r. zostały
zidentyfikowane kolejne błędy dokumentacji projektowej, o których Odwołujący na bieżąco
informował Zamawiającego (Poznań), a w efekcie powyższego Inżynier Koordynator,
procedował kolejne 23 Protokoły Konieczności, z których wynikała konieczność wykonania
robót dodatkowych, uzupełniających i zamiennych, co w istoty sposób wpływało na czas
realizacji projektu.
Odwołujący wskazał, że w jego ocenie wykonanie robót dodatkowych, uzupełniających lub
zamiennych, a więc nieprzewidzianych w pierwotnej dokumentacji projektowej, w sposób
istotny
wpływa na przedłużenie czasu realizacji inwestycji, z przyczyn niezależnych od
wykonawcy robót. Z uwagi na konieczność wykonania dodatkowego zakresu prac czas
realizacji inwestycji wydłuża się o okres potrzebny do przygotowania przez projektanta,
działającego na zlecenie Zamawiającego (Poznań), zamiennych rozwiązań projektowych oraz
czas potrzebny na przeprowadzenie przez projektanta i Zamawiającego (Poznań) konsultacji
i uzgodnień z gestorami infrastruktury miejskiej oraz zatwierdzenia nowych rozwiązań
projektowych.
Dodatkowo, czas realizacji inwestycji zostaje wydłużony o okres potrzebny
wykonawcy na wycenę nowego lub zamienionego zakresu robót, przeprowadzenie negocjacji
cenowych z inwestorem oraz w końcu czas potrzebny na wykonanie przez wykonawcę robót
budowlanych, które nie były przewidziane w pierwotnej dokumentacji projektowej, lub
zastosowanie nowych rozwiązań projektowych przygotowanych przez projektanta.
Odwołujący wskazał, że roboty budowlane dotyczące inwestycji liniowych prowadzone są
„potokowo", co oznacza, iż wykonanie określonego asortymentu robót jest uzależnione od
wykonania i zakończenia innego zakresu robót, Powyższe powoduje, że oczekiwanie na
dostarczenie przez inwestora
— Zamawiającego (Poznań) nowych lub zamiennych rozwiązań
projekto
wych, a następnie wykonanie nowego zakresu robót wstrzymuje możliwość wykonania
pozostałego zakresu prac. Powyższe, jest tym bardziej utrudnione, że inwestycja prowadzona
jest w warunkach utrzymania ruchu, a Odwołujący musiał zapewnić przejezdność określonych
odcinków ulic.
W dniu 28 czerwca 2016 r. Odwołującemu zostało doręczone oświadczenia Zamawiającego
(Poznań) o odstąpieniu od umowy oraz dwóch umów na roboty dodatkowe i uzupełniające.
Jednocześnie Zamawiający (Poznań) obciążył Odwołującego karą umowną za odstąpienie od
umowy z winy Odwołującego. Jako powód odstąpienia Zamawiający (Poznań) wskazał
znaczące opóźnienie Odwołującego w realizacji inwestycji, które rzekomo wystąpiło z winy
Odwołującego. Dodatkowo, w odstąpieniu od umowy wskazano, że fakt, iż Wykonawca
bezzasadnie zaprzestał wykonywania robót budowlanych i samowolnie opuścił plac budowy
oraz mimo pisemnego wezwania nie podjął ich w wyznaczonym przez Zamawiającego
terminie, powoduje, iż nie ma możliwości stwierdzenia, czy i kiedy inwestycja będzie mogła
zostać wykonana. W związku z powyższym, tym bardziej nie ma możliwości ukończenia
Przedmiotu Umowy” Dowód: Pismo Odwołującego — odpowiedź na oświadczenie o
odstąpieniu (Załącznik nr 5 do pisma Odwołującego z 10 maja 2019 r. — w aktach
Postępowania).
Pismem z 29 czerwca 2016 r. Odwołujący zakwestionował w całości skuteczność i zasadność
odstąpienia Zamawiającego (Poznań) od umowy. W dniu 1 lipca 2016 r, Odwołujący doręczył
Zamawiającemu (Poznań) oświadczenie o odstąpieniu z przyczyn leżących po stronie
Zamawiającego (Poznań). Dowód: Pisma Odwołującego — odstąpienie od umowy
(Załącznik nr 6 do pisma Odwołującego z 10 maja 2019 r, — w aktach Postępowania).
W ocenie Odwołującego, oświadczenie Zamawiającego (Poznań) o odstąpieniu od umowy z
przyczyn
rzekomo leżących po stronie Odwołującego było bezzasadne, a tym samym nie
wywołała żadnych skutków prawnych. O powyższym świadczą okoliczności realizacji
inwestycji przywołane na wstępie niniejszego pkt. 6 jak również następujące obiektywne i
niezależne od Odwołującego okoliczności:
1) w okresie od dnia 17 marca 2015 r. (data zawarcia umowy) do dnia 23 czerwca 2016
r. Inżynier Kontraktu sporządził łącznie 33 (!) Protokoły Konieczności, z których
wynikała
konieczność
wykonania
robót
zamiennych,
dodatkowych
lub
uzupełniających. Powyższe obrazuje skalę wadliwości dokumentacji projektowej, za
której przygotowanie i dostarczenie odpowiedzialność ponosił Zamawiający (Poznań).
W ocenie Odwołującego nie sposób przypisać wykonawcy odpowiedzialność, a tym
bardziej winę za błędy i wady dokumentacji projektowej, w przypadku gdy wykonawca
nie jest autorem takiego projektu, a odpowiedzialny jest wyłącznie za wykonanie robót
budowlanych. Obowiązkiem wykonawcy jest w takiej sytuacji, zgodnie z art. 651 KC
zgłaszanie inwestorowi wykrytych błędów i wad dokumentacji projektowej, lecz nie
można czynić wykonawcy zarzutu, gdy wykonawca prawidłowo wypełnia swoje
obowiązki i dokładnie weryfikuje adekwatność rozwiązań projektowych do warunków
faktycznych występujących na placu budowy, których nie da się ustalić inaczej niż
prowadząc roboty na placu budowy. Co więcej, konieczność wykonania robót
dodatkowych, uzupełniających i zamiennych, jako nieprzewidzianych w pierwotnej
dokumentacji projektowej, zgodnie z postanowieniami umowy stanowi
ła przesłankę do
dokonania zmiany umowy w zakresie terminów realizacji jak i wynagrodzenia
należnego Odwołującemu. Jest bowiem oczywistym, że skoro wykonanie robót
dodatkowych lub uzupełniających lub zamiennych wykracza poza zakres robót
określonych w ramach umowy podstawowej (zamówienia podstawowego) to
wykonanie takich robót wpłynie na całkowity czas potrzebny na wykonanie inwestycji.
Zamawiający (Poznań) uchylał się jednak od zawarcia stosownych umów;
2)
pomimo sukcesywnego wykonywania wszystkich robót roszczenia i wnioski kierowane
w toku realizacji inwestycji przez Odwołującego do Zamawiającego (Poznań)
Zamawiający (Poznań) bezzasadnie odmawiał zawarcia aneksu do umowy
zmieniającego ostateczny termin realizacji inwestycji, pomimo wystąpienia
okoliczności uzasadniających zawarcie takiego aneksu tj. wykonywania robót
dodatkowych, zamiennych i uzupełniających które zwiększały zakres rzeczowy
inwestycji lub wpływały na czas realizacji związany m.in. z oczekiwaniem na
dostarczenie zamiennych rozwiązań projektowych procedowanych przez projektanta;
Zamawiający (Poznań) nie tylko negował, nie przedstawiając żadnego merytorycznego
uzasadnienia, prawo Odwołującego do przedłużenia terminu realizacji inwestycji, ale
również nie ustosunkował się do wniosków Odwołującego o zawarcie umów na roboty
dodatkowe nieobjęte zamówieniem podstawowym, wynikające z Protokołów
Konieczności. W ocenie Odwołującego, obstrukcja Zamawiającego (Poznań) wynikała
z faktu, iż zawarcie umów na roboty (zamówienia) dodatkowe po pierwsze,
potwierdz
ałoby zasadność roszczeń Odwołującego o przedłużenie czasu realizacji i
zawarcie aneksu do umowy, a po drugie stanowiłoby formalne potwierdzenie błędów
w dokumentacji projektowej dostarczonej przez Zamawiającego (Poznań);
3)
zważywszy, że w przedłużonym czasie realizacji inwestycji (od stycznia 2016 r.) okres
wykonywania robót przypadał okres obniżonych temperatur oraz wzmożonych opadów
atmosferycznych, zgodnie z uzgodnieniami poczynionymi przez Odwołującego i
Zamawiającego (Poznań), Odwołujący nie mógł prowadzić robót w warunkach, które
były niezgodne z wymaganiami wynikającymi z dokumentacji projektowej (reżimy
technologiczne wykonywania robót związane z wymaganą temperaturą lub brakiem
opadów określone w STWiORB). Pomimo udokumentowania przez Odwołującego
ok
resów występowania niekorzystnych warunków atmosferycznych (raporty Instytutu
Meteorologii i Gospodarki Wodnej), które uniemożliwiały prowadzenie robót,
Zamawiający (Poznań) bezzasadnie odmówił wydłużenia czasu realizacji inwestycji o
okres opóźnień, które wystąpiły z przyczyn niezależnych od Odwołującego, czym
naruszył uzgodnienia wynikające z treści aneksu do umowy dotyczące wydłużenia
okresu realizacji inwestycji i uznania ewentualnych opóźnień za nieleżące po stronie
Odwołującego w przypadku udokumentowanego i uzasadnionego wpływu warunków
atmosferycznych na front robót;
4)
pomimo zakwalifikowania robót objętych Protokołami Konieczności jako robót
(zamówień) dodatkowych przez Inżyniera Koordynatora jako przedstawiciela inwestora
Zamawiający (Poznań) kwestionował kwalifikację prawną z uwagi na to, iż kwalifikacja
danego typu robót jako zamówień dodatkowych, a więc nieprzewidzianych w
dokumentacji projektowej, potwierdzałaby wadliwość takiej dokumentacji, której
przygotowanie leżało po stronie Zamawiającego, a dodatkowo, zgodnie z umową
konieczność wykonania danego asortymentu robót jako zamówień dodatkowych
stanowiła przesłankę do przedłużenia terminu realizacji inwestycji.
Odwołujący wskazał, iż zgodnie z Zawiadomieniem jedyną okolicznością stanowiącą — w
oc
enie Zamawiającego - poważne naruszenie obowiązków zawodowych przez Odwołującego
— w ramach Umowy Poznań — było niezasadne wstrzymanie robót przez Kierownika
Budowy, a tym samym zaprzestanie wykonywania inwestycji i samowolne opuszczenie placu
budowy. Odwo
łujący zaprzeczył jakoby okoliczności powołane przez Zamawiającego
stanowiły poważne i zawinione naruszenie obowiązków zawodowych. Wręcz przeciwnie,
działanie Odwołującego świadczyło o dochowaniu najwyższej staranności podczas
prowadzenia robót budowlanych oraz wypełnieniu obowiązków wynikających nie tylko z
umowy, ale również nałożonych przez przepisy prawa (art. 651 KC, zgodnie z którym
wykonawca jest zobowiązany niezwłocznie powiadomić inwestora o wadach dokumentacji
projektowej lub okolicznościach mających wpływ na realizowane roboty budowlane).
Okoliczności, które zmusiły Odwołującego do wstrzymania robót budowlanych dotyczyły
zidentyfikowana rozbieżność pomiędzy faktycznymi warunkami gruntowymi występującymi na
placu budowy (występowanie gruntów niebudowlanych) a warunkami gruntowymi opisanymi
w dokumentacji projektowej. Podstawę do stwierdzenia powyższych rozbieżności stanowiły
badania przeprowadzone przez Inżyniera Koordynatora (przedstawiciela Zamawiającego
(Poznań), których wyniki zostały potwierdzone również badaniami zleconymi przez
Odwołującego. Odwołujący wskazał, że pomimo wystąpienia przez Odwołującego do
Zamawiającego (Poznań) o przedstawienie rozwiązań projektowych, adekwatnych do
występujących warunków gruntowych oraz potwierdzenia przez Zamawiającego (Poznań)
adekwatności zastosowanych rozwiązań projektowych do występujących warunków
gruntowych w części dotyczącej zrealizowanych robót Zamawiający zignorował wnioski
Odwołującego, pomimo że to Zamawiający (Poznań) ponosił, zgodnie z art. 647 KC,
odpowiedzialność za zapewnienie dokumentacji projektowej, która umożliwia prowadzenie
robót budowlanych, a określenie kategorii geotechnicznej całego obiektu budowlanego lub
jego poszczególnych części należy do wyłącznych uprawnień projektanta obiektu
budowlanego, który działał na zlecenie Zamawiającego (Poznań).
Z uwagi na wykryte przez Odwołującego rozbieżności pomiędzy faktycznymi warunkami
gruntowymi a stanem opisanym w dokumentacji geotechnicznej Odwołujący wystąpił do
Zamawiającego (Poznań) o: (a) przedstawienie pełnej dokumentacji projektowej w zakresie
dokumentacji geologicznej i geotechnicznej wraz z uzupełnieniem aktualnych badań oraz
rozwiązań projektowych, adekwatnych do występujących warunków gruntowych na terenie,
na którym prowadzone są prace (węzeł część wschodnia), oraz (b) potwierdzenie przez
Zamawiającego (Poznań) adekwatności zastosowanych rozwiązań projektowych do
występujących warunków gruntowych w części dotyczącej już zrealizowanych robót.
Odwołujący wskazał, że zgodnie z przepisami § 4 ust. 4 i 5 rozporządzenia Ministra
Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie ustalania
geotechnicznych warunków posadowienia obiektów budowlanych (Dz.U. 2012, poz. 643),
określenie kategorii geotechnicznej całego obiektu budowlanego lub jego poszczególnych
części należy do wyłącznych uprawnień projektanta obiektu budowlanego (w tym przypadku
działającego na zlecenie Zamawiającego (Poznań). Jednocześnie, po stwierdzeniu innych od
przyjętych w badaniach warunków geotechnicznych gruntu, to wyłącznie projektant obiektu
budowlanego ma prawo zmiany kategorii geotechnicznej gruntu. Tym samym, również
wyłącznie projektant ma prawo i obowiązek dokonania takich zmian w dokumentacji
projektowej, które zapewnią adekwatność rozwiązań projektowych do faktycznych warunków
gruntowych. Z powyższego względu Odwołujący nie tylko nie miał obowiązku, ale nawet prawa
dokonać zmiany kwalifikacji gruntu i rozwiązań projektowych, ponieważ takie działania
należały do wyłącznej kompetencji projektanta. W celu wykazania prawidłowości
prezentowanego stanowiska Odwołujący przekazał dodatkowo Zamawiającemu (Poznań)
wyniki przeprowadzonych badań gruntowych, które potwierdzały istotne rozbieżności
pomiędzy faktycznymi warunkami gruntowymi a stanem wynikającym z dokumentacji
projektowej.
Jednocześnie Odwołujący powiadomił Zamawiającego (Poznań), iż brak
dokonania weryfikacji dokumentacji projektowej oraz przedstawienia zamiennych rozwiązań
projektowych dla pozostałej części obszaru prowadzenia inwestycji będzie nieść za sobą
niekorzystne konsekwencje na etapie eksploatacji inwestycji, ponieważ występowanie
gruntów niebudowlanych, przy jednoczesnej nieadekwatności rozwiązań projektowych,
powoduje znaczące ryzyko obniżenia trwałości wykonanych robót, co z kolei przekłada się na
ryzyko ponoszenia przez inwestora dodatkowych kosztów związanych z ewentualnymi
remontami i wydatkowaniem środków publicznych. W skrajnych przypadkach, z uwagi na
charakter inwestycji, powyższe może również doprowadzić do wystąpienia zdarzeń
drogowych,
spowodowanych niedostosowaniem i nieadekwatnością rozwiązań projektowych
do występujących warunków gruntowych.
W związku z brakiem reakcji Zamawiającego (Poznań) na wniosek o zweryfikowanie
dokumentacji projektowej i pr
zedstawienie zamiennych rozwiązań projektowych wynikających
z występowania gruntów niebudowlanych Odwołujący w dniu 21 czerwca 2016 r. powiadomił
Zamawiającego (Poznań) oraz Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego i Wojewódzki
Inspektorat Nadzoru Budowla
nego o wstrzymaniu robót budowlanych na podstawie art. 22 pkt
4) ustawy Prawo budowlane z uwagi na niezgodność dokumentacji projektowej z faktycznym
stanem występującym na placu budowy.
W ocenie Odwołującego mając na uwadze powyższe, uznać należy, że opóźnienie w realizacji
inwes
tycji nie było zawinione przez wykonawcę, a wynikało z okoliczności, za które
odpowiedzialność ponosił Zamawiający (Poznań), w tym, w szczególności, z wadliwości
dokumentacji projektowej, braku współdziałania Zamawiającego (Poznań) polegającym na
niezawarciu umów na roboty dodatkowe, uzupełniające i zamienne, odmowie wypełnienia
zobowiązań stron wynikających z aneksu do umowy, poprzez przedłużenie czasu realizacji
inwestycji o czas, w którym prowadzenie robót budowlanych nie było możliwe z uwagi na
niekorzystne warunki atmosferyczne oraz brak współdziałania w przekazaniu zamiennych
rozwiązań projektowych dotyczących warunków gruntowych. Okoliczności związane z
powstaniem opóźnień w realizacją inwestycji oraz fakt, iż zdarzenia które negatywnie wpłynęły
na czas realizacji inwestycji z przyczyn niezależnych od Wykonawcy zostały potwierdzone w
opinii niezależnego eksperta. Dowód: Opinia w przedmiocie zasadności żądania przedłużenia
czasu realizacji umowy (Załącznik nr 7 do pisma Odwołującego z 10 maja 2019 r. — w aktach
Postępowania).
Odwołujący podkreślił, iż z punktu widzenia oceny zastosowania przestanek wykluczenia
opisanych w art. 24 ust. 5 pkt 2 i 4 ustawy Pzp
, w związku ze sporem co do zasadności i
skuteczności odstąpienia przez Zamawiającego (Poznań) od umowy oraz nałożeniem na
Odwołującego bezzasadnej kary umownej z tytułu odstąpienia Odwołujący wniósł do Sądu
Okręgowego w Poznaniu dwa powództwa o zapłatę przeciwko Zamawiającemu (Poznań),
które obejmują wszelkie roszczenia Odwołującego wobec Zamawiającego związane z
bezzasadnym odstąpieniem od umowy, nałożeniem kary umownej którą Zamawiający
zaspokoił z gwarancji bankowej należytego wykonania umowy oraz potrąceń z wynagrodzenia
należnego Odwołującemu z tytułu wykonanych robót budowlanych. W ramach obydwu
powództw Odwołujący kwestionuje zasadność i skuteczność samego odstąpienia od umowy
przez Zamawiającego (Poznań), co do okoliczności faktycznych które stanowiły podstawę
odstąpienia, oraz w konsekwencji skutkowało bezzasadnym obciążeniem Odwołującego karą
umowną (sprawy o sygnaturze: IX GC 1145/16/3 oraz IX GC 1058/18/6), przy czym w toku
postępowania strony prowadziły rozmowy mediacyjne, które jednak nie pozwoliły na
polubowne zakończenie sporu. Sporne okoliczności, które legły u podstaw odstąpienia od
umowy przez Zamawiającego (Poznań), w tym zasadność i skuteczność odstąpienia od
umowy przez Zamawiającego (Poznań) oraz ustalenie, czy doszło do niewykonania lub
nienależytego wykonania umowy z przyczyn leżących rzekomo po stronie Odwołującego
będzie zatem przedmiotem rozstrzygnięcia sądu powszechnego. Oba postępowania sądowe
są obecnie w toku na etapie postępowania dowodowego i nie zostały zakończone. Dowód:
Pozew o zapłatę z dnia 5 września 2016 r. (IX GC 1145/16/3) (Załącznik nr 7 do pisma
Odwołującego z 10 maja 2019 r. — w aktach Postępowania); Pismo procesowe powoda z 17
listopada 2016 r.
— replika na sprzeciw od nakazu zapłaty (IX GC 1145/16/3) (Załącznik nr 8
do pisma Odwołującego z 10 maja 2019 r. — w aktach Postępowania); Pozew o zapłatę z dnia
17 października 2017 r. IX GC 1058/18/6 (Załącznik nr 9 do pisma Odwołującego z 10 maja
2019 r.
— w aktach Postępowania).
Odnosząc się do wpływu opisanych powyżej okoliczności faktycznych i prawnych w kontekście
stosowania podstawy wykluczenia opisanej
wart. 24 ust. 5 pkt 2 oraz 4 ustawy Pzp Odwołujący
podtrzymał w całość przedstawioną powyżej argumentację. W ocenie Odwołującego opisane
okoliczności potwierdzają, iż podstawa prawna wykluczenia nie znajduje zastosowania w
niniejszym Postępowaniu ponieważ nie zostały wypełnione przestanki określone w przepisie
art. 24 ust. 5 pkt 2 oraz 4 ustawy Pzp,
a Odwołujący w całości kwestionuje, na podstawie
okoliczności faktycznych i prawnych opisanych powyżej, ważność, skuteczność i zasadność
odstąpienia Zamawiającego (Poznań) od umowy.
Izba ustaliła co następuje:
Izba postanowiła dopuścić w poczet materiału dowodowego następujące dokumenty: (i)
specyfikację istotnych warunków zamówienia (dalej „SIWZ”) na okoliczność ustalenia
przedmiotu zamówienia; (ii) protokół otwarcia ofert na okoliczność ustalenia ofert złożonych w
postępowaniu; (iii) ofertę Odwołującego na okoliczność ustalenia jej treści; (iv) wezwanie
Zamawiającego z dnia 7 maja 2019 r. oraz wyjaśnienia złożone przez Odwołującego z dnia
10 maja 2019 r. na okoliczność ustalenia treści wezwania oraz złożonych wyjaśnień; (v) pismo
Zamawiającego z dnia 20 maja 2019 r. wraz z załącznikami na okoliczność ustalenia przyczyn
wykluczenia Odwołującego z postępowania; (vi) korespondencję e- mailową z dnia 6 czerwca
2019 r. pomiędzy Poznańskimi Inwestycjami Miejskimi a wykonawcą Budimex dotyczącą
zastrzegania informacji jako tajemnica prz
edsiębiorstwa na okoliczność wykazania, iż w toku
realizacji inwestycji oraz w trakcie postępowania sądowego Odwołujący nie zastrzegał
żadnych informacji jako tajemnica przedsiębiorstwa; (vii) opinię z dnia 6 czerwca 2019 r.
(objętą klauzulą poufności) przygotowaną w postępowaniu mediacyjnym toczącym się
pomiędzy Odwołującym, a Gminą Wrocław na okoliczność wykazania, iż pomiędzy stronami
toczy się spór co do zasadności odstąpienia od umowy przez Zamawiającego Wrocław z
przyczyn leżących po stronie Odwołującego; (viii) opinię w przedmiocie zasadności żądania
przedłużenia czasu realizacji umowy z dnia 27 kwietnia 2018 r. na okoliczność wykazania, iż
nie wystąpiły przesłanki do odstąpienia do realizacji Inwestycji w Poznaniu; (ix) umowę z dnia
17 marca 2015 r.
zawarta pomiędzy Odwołującym a Miastem Poznań wraz z aneksami,
umowę z dnia 25 sierpnia 2017 r. zawartą pomiędzy Odwołującym a Zamawiajacym we
Wrocławiu, pismo PIM z dnia 21 czerwca 2016 r. porozumienia zwarte pomiędzy
podwykonawcami Odwołującego a PIM oraz potwierdzenia dokonania płatności, wezwanie do
zapłaty środków z gwarancji bankowej z dnia 11 sierpnia 2016 r., korespondencję z
podwykonawcami Odwołującego oraz PIM - dokumenty na okoliczność wykazania, iż
zachodzą przesłanki do wykluczenia Odwołującego z postępowania; (x) korespondencję e-
mailowa z dnia 11 czerwca 2019 r. pomiędzy wykonawcą Budimex a Gminą Wrocław na
okoliczność wykazania, że Odwołujący nie zgłaszał zamawiającemu podwykonawców oraz
dalszych podwykonawców co stanowiło naruszenie obowiązków zawodowych; (xi) wniosek o
wszczęcie postępowania dyscyplinarnego z dnia 6 grudnia 2018 r. wobec osoby pełniącej
funkcję kierownika budowy podczas realizacji inwestycji w Poznaniu oraz Decyzję nr 1/17 na
okoliczność wykazania, że kierownik budowy nie naruszył żadnych obowiązków zawodowych
podczas realizacji inwestycji w Poznaniu; (xii) p
ismo Odwołującego z dnia 11 grudnia 2018 r.
oraz z
dnia 19 lutego 2019 r. skierowane do Zamawiającego we Wrocławiu na okoliczność
ustalenia stanowiska wykonawcy wobec od
stąpienia przez zamawiającego od realizacji
umowy oraz przyczyn odstąpienia od umowy przez Odwołującego; (xiii) pismo z dnia 28
czerwca 2016 r. skierowane
przez Odwołującego do Zamawiającego Poznań oraz pismo z
dnia 1 lipca 2016 r.
na okoliczność ustalenia przyczyn odstąpienia od realizacji umowy przez
Odwołującego; (xiv) pismo z dnia 5 grudnia 2018 r. oraz pismo z dnia 11 i 18 grudnia 2018 r.
na okoliczność ustalenia przyczyn odstąpienia od umowy przez Zamawiającego oraz
Odwołującego, odpowiednio.
Na po
dstawie powyższych dokumentów Izba ustaliła, że Zamawiający prowadzi postępowanie
w trybie przetargu nieograniczonego pn.
„Budowa torowiska do nowej pętli tramwajowej
Mierz
yn (przy CH Ster) w Szczecinie”, numer sprawy BZP/126/18, ogłoszenie o zamówieniu
opublikowane w Dz.U. UE z 16.10.2018 nr 2018/S 199-
449793 (dalej „Postępowanie”)
Kryteria oceny ofert w Postępowaniu stanowią: cena (60%); okres rękojmi i gwarancji (20%)
oraz wysokość kary umownej za każdy dzień opóźnienia w wykonaniu przedmiotu umowy
(20%). Izba ustaliła do upływu terminu składania ofert w Postępowaniu zostało złożonych 6
ofert. Wszyscy wykonawcy zaoferowali identyczne warunki w kryteriach pozacenowych, oferta
Odwołującego zwierała najniższą cenę.
Izba ustaliła, że w SIWZ w Rozdziale V „Postawy wykluczenia Zamawiający dopuścił
możliwość wykluczenia wykonawcy na podstawie art. 24 ust. 5 pkt 2 i 4 ustawy Pzp.
W dniu 7 maja 2019 r. Zamawiający wezwał Odwołującego z uzupełnienia dokumentów, w tym
poinformował, iż posiada wiedzę o dwóch umowach których stroną był Odwołujący tj.: (i)
„Przebudowa trasy tramwajowej w ul. Dąbrowskiego od ul. Botanicznej do ul. Żeromskiego
wraz z węzłem" - umowa zawarta ze spółką Poznańskie Inwestycje Miejskie sp. z o.o. (dalej
„Inwestycja Poznań”); (ii) „Budowa trasy tramwajowej w ul. Hubskiej na odcinku od uf.
Glinianej do ul
. Dyrekcyjnej we Wrocławiu" - umowa zawarta ze spółką Inwestycje
Wrocławskie sp. z o.o. (dalej „Inwestycja Wrocław”) od których zamawiający odstąpili z
przyczyn leżących po stronie Odwołującego. Zamawiający wskazał w treści pisma, że w jego
ocenie wobec O
dwołującego mogą zachodzić przesłanki wykluczenia określone w art. 24 ust.
5 pkt 2 i pkt 4 ustawy Pzp
, a wykonawca może skorzystać z procedury opisanej w art. 24 ust.
8 ustawy Pzp (self-cleaning).
Izba ustaliła, że Odwołujący pismem z dnia 10 maja 2019 r. przedstawił obszerne wyjaśnienia
oraz opisał zarówno okoliczności związane z realizacją Inwestycji w Poznaniu oraz Inwestycji
we Wrocławiu oraz wyjaśnił, że nie zachodzą przesłanki określone w art. 24 ust. 5 pkt. 2 i 4
ustawy Pzp
, a tym samym nie ma również podstaw do przeprowadzenia procedury self-
cleaning.
Treść wyjaśnień została zastrzeżona jako dokument zawierające informacje
stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa.
Izba ustaliła, że pismem z 20 maja 2019 r. („Zawiadomienie") Zamawiający poinformował
Odwołującego o wykluczeniu z Postępowania oraz o odrzuceniu jego oferty, ponieważ w
ocenie Zamawiającego, wobec Odwołującego zachodzą przesłanki wykluczenia z art. 24 ust.
5 pkt 2 i pkt 4 ustawy Pzp
, a w konsekwencji oferta Odwołującego podlega odrzuceniu na
podstawie art. 24 ust. 4 ustawy Pzp oraz 89 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp.
Izba ustaliła, że Odwołujący na zlecenie spółki Poznańskie Inwestycje Miejskie sp. z o.o.
działającej w imieniu i na rzecz Miasta Poznań („Zamawiający Poznań") na podstawie umowy
z dnia 17 marca 2015 r.,
realizował Inwestycję Poznań. Inwestycja była realizowana w formule
„buduj”.
Izba ustaliła, że w okresie od dnia 17 marca 2015 r. (data zawarcia umowy) do dnia 23 czerwca
2016 r. Inżynier Kontraktu sporządził łącznie 33 Protokoły Konieczności, z których wynikała
konieczność wykonania robót zamiennych, dodatkowych lub uzupełniających. Treść
protokołów oraz ich wpływu na termin realizacji zamówienia jest szczegółowo omówiona w
Opinii z dnia 27 kwietnia 2019 r. złożonej przez Odwołującego wraz z pismem z dnia 10 maja
2019 r.
W dniu 28 grudnia 2015 r., po przeprowadzeniu negocjacji dotyczących treści zmian do umowy
Odwołujący i Zamawiający Poznań zawarli aneks do umowy, zwiększając zakres rzeczowy
inwestycji wynikający z konieczności wykonania robót zamiennych, określonych w Protokołach
Konieczności zidentyfikowanych do dnia 16 listopada 2015 r. oraz wydłużając okres realizacji
przedmiotu umowy do 31 marca 2016 r.
Strony zawarły również dwie umowy z dnia 18 grudnia
2015 r. oraz z dnia 28 grudnia 2018 r. na wykonanie robót dodatkowych i uzupełniających.
Izba ustaliła, że w dniu 21 czerwca 2016 r. Odwołujący powiadomił Zamawiającego Poznań
oraz Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego i Wojewódzki Inspektorat Nadzoru
Budowlanego o wstrzymaniu robót budowlanych na podstawie art. 22 pkt 4) ustawy Prawo
budowlane z uwagi na niezgodność dokumentacji projektowej z faktycznym stanem
występującym na placu budowy.
Izba ustaliła, że w dniu 28 czerwca 2016 r. Odwołującemu zostało doręczone oświadczenia
Zamawiającego Poznań o odstąpieniu od umowy oraz dwóch umów na roboty dodatkowe i
uzupełniające. Jednocześnie Zamawiający Poznań obciążył Odwołującego karą umowną za
odstąpienie od umowy z winy Odwołującego. Jako powód odstąpienia Zamawiający Poznań
wskazał znaczące opóźnienie Odwołującego w realizacji inwestycji, które miało wystąpić z
winy Odwołującego. Dodatkowo, w odstąpieniu od umowy wskazano, że fakt, iż wykonawca
bezzasadnie zaprzestał wykonywania robót budowlanych i samowolnie opuścił plac budowy
oraz mimo pisemnego wezwania nie podjął ich w wyznaczonym przez Zamawiającego
terminie, powoduje, iż nie ma możliwości stwierdzenia, czy i kiedy inwestycja będzie mogła
zostać wykonana. W związku z powyższym, tym bardziej nie ma możliwości ukończenia
umowy.
Izba ustaliła, że pismem z 29 czerwca 2016 r. Odwołujący zakwestionował w całości
skuteczność i zasadność odstąpienia Zamawiającego Poznań od umowy. W dniu 1 lipca 2016
r, Odwołujący doręczył Zamawiającemu Poznań oświadczenie o odstąpieniu z przyczyn
leżących po stronie Zamawiającego Poznań.
Ponadto
Izba ustaliła, że Odwołujący na zlecenie spółki Wrocławskie Inwestycje sp. z o.o.,
działającej w imieniu i na rzecz Gminy Wrocław oraz Miejskiego Przedsiębiorstwa
Wodociągów i Kanalizacji SA z siedzibą we Wrocławiu („Zamawiający Wrocław") na
podstawie umowy z dnia 25 sierpnia 2017 r.,
realizował Inwestycję we Wrocławiu. Inwestycja
była realizowana w formule „buduj”.
Izba ustaliła, że w toku realizacji umowy strony zawarły w dniu 13 sierpnia 2018 r. Aneks nr 3
na wykonanie robót dodatkowych, Aneks nr 4 z dnia 10 października 2018 r. na wykonanie
robót dodatkowych, Aneks nr 5 z dnia 11 października 2018 r. na wykonanie robót
dodatkowych
. Jak wynika ze złożonej do akt sprawy opinii z dnia 6 czerwca 2019 r. Odwołujący
wielokrotnie występował z roszczeniami terminowymi i kosztowymi do zamawiającego.
Odwołujący wystąpił z ponad 300 wystąpieniami do inżyniera kontraktu dotyczących
oczekiwanego sposobu realizacji robót budowalnych, w tym 43 wystąpienia roszczeniowe ze
zgłoszeniem konieczności zapłaty dodatkowego wynagrodzenia i/lub przełożenia czasu
realizacji inwestycji.
Izba ustal
iła, że w dniu 5 grudnia 2018 r. Zamawiający Wrocław złożył oświadczenie o
odstąpieniu od umowy z przyczyn leżących po stronie wykonawcy. W oświadczeniu o
odstąpieniu Zamawiający wskazał, że: (1) działania Odwołującego i zła organizacja robót miała
prowadz
iło do zwłoki w wykonaniu robót; (2) Odwołujący nie wykonywał swoich zobowiązań
kontraktowych,
które doprowadziły m.in. do konieczności zlecenia przez Zamawiającego
wykonania zastępczego opracowania projektów organizacji ruchu zastępczego, co miało się
pr
zełożyć na opóźnienie w rozpoczęciu robót oraz dodatkowe koszty po stronie
zamawiającego oraz (3) Odwołujący miał nie wykonał założeń planu naprawczego.
Dnia 11 grudnia 2018 r. Odwołujący przedłożył Zamawiającemu Wrocław swoje stanowisko
odnośnie oświadczenia o odstąpieniu od umowy, w którym uznał oświadczenie
Zamawiającego o odstąpieniu od umowy za nieważne, nieskuteczne ze względów formalnych
jak też i całkowicie bezzasadne.
W
dniu 19 lutego 2019 r. Odwołujący przedłożył Zamawiającemu Wrocław odstąpienie od
umowy, w którym szczegółowo odniósł się do okoliczności, które miały istotny wpływ na
przebieg realizacji inwestycji, a za które nie wynikały z przyczyn leżących po stronie
Odwołującego.
Izba ustaliła, że w przypadku Inwestycji w Poznaniu okoliczności, które legły u podstaw
odstąpienia od umowy przez Zamawiającego Poznań są kwestionowane w ramach sporów
sądowych toczących się przed Sądem Okręgowym w Poznaniu z powództwa Odwołującego o
zapłatę (sprawa o sygnaturze: IX GC 1145/16/3 oraz IX GC 1058/18/6). W ramach obydwu
powództw Odwołujący dochodzi roszczeń pieniężnych, kwestionując zasadność nałożonej na
Odwołującego kary umownej za rzekome odstąpienie od umowy przez Zamawiającego
Poznań oraz potrącenia dokonane przez Zamawiającego Poznań na poczet kary umownej. W
przypadku Inwestycji we Wrocławiu Odwołujący kwestionuje zasadność i skuteczność
odstąpienia Zamawiającego Wrocław od umowy, przy czym strony poddały spór pod
rozstrzygnięcie mediatora w ramach postępowania mediacyjnego.
Izba zważyła co następuje:
Izba ustaliła, że Odwołujący spełnia określone w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp przesłanki
korzystania ze środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu zamówienia, a naruszenie
przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp może spowodować poniesienie przez niego
szkody, polegającej na nieuzyskaniu zamówienia. W przypadku zasadności podniesionych w
odwołaniu zarzutów mogłoby dojść do wyboru oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej.
Izba uznała, że odwołane zasługuje na uwzględnienie. Potwierdziły się zarzuty naruszenia
przez Zamawiającego art. 24 ust. 5 pkt 2 i 4 ustawy Pzp, w konsekwencji zarzut naruszenia
art. 24 ust. 4 ustawy Pzp oraz 89 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp.
Zarzut naruszenia art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp
Na wstępie wskazać należy, że art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp stanowi, że wykluczeniu z
udziału w postępowaniu podlega wykonawca, jeżeli w sposób zawiniony poważnie naruszył
obowiązki zawodowe, co podważa jego uczciwość, w szczególności gdy wykonawca w wyniku
zamierzonego działania lub rażącego niedbalstwa nie wykonał lub nienależycie wykonał
zamówienie, co zamawiający jest w stanie wykazać za pomocą stosownych środków
dowodowych. Wykluczenie wykonawcy na podstawie art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp
może
nastąpić w przypadku łącznego spełnienia przesłanek określonych przez ustawodawcę w tym
przepisie, tj. konieczne jest stwierdzenie, iż dany wykonawca naruszył obowiązki zawodowe,
nastąpiło to z jego winy, ma charakter poważny i w konsekwencji podważa jego uczciwość.
Jak wskazał ustawodawca w treści ww. unormowania, w szczególności ma to miejsce w
przypadku,
gdy wykonawca w wyniku zamierzonego działania lub rażącego niedbalstwa nie
wykonał lub nienależycie wykonał zamówienie. Stwierdzenie powyższego zamawiający musi
być w stanie wykazać za pomocą stosownych środków dowodowych. Przepis art. 24 ust. 5 pkt
2 stanowi transpozycję do porządku krajowego regulacji art. 57 ust. 4 akapit pierwszy lit. c)
dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie
zamówień publicznych, uchylającej dyrektywę 2004/18/WE. Zgodnie z tą regulacją „Instytucje
zamawiające mogą wykluczyć lub zostać zobowiązane przez państwa członkowskie do
wykluczenia z udzia
łu w postępowaniu o udzielenie zamówienia każdego wykonawcy
znajdującego się w którejkolwiek z poniższych sytuacji, jeżeli instytucja zamawiająca może
wykazać za pomocą stosownych środków, że wykonawca jest winny poważnego wykroczenia
zawodowego, które podaje w wątpliwość jego uczciwość”. Przepis ten stanowi w znacznym
zakresie odpowiednik art. 45 ust. 2 akapit pierwszy lit. d) dyrektywy 2004/18/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady z 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień
publicznych na roboty budowlane, dostawy i u
sługi, zgodnie z którym „Z udziału w zamówieniu
można wykluczyć każdego wykonawcę, który jest winny poważnego wykroczenia
zawodowego, udowodnionego dowolnymi środkami przez instytucje zamawiające”.
Odnosząc się do przesłanki poważnego naruszenia obowiązków zawodowych, należy
powołać się na stanowisko Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przedstawione w
odniesieniu do pojęcia „poważnego wykroczenia” zawartego w art. 45 ust. 2 akapit pierwszy
lit. d) dyrektywy 2004/18/WE w sprawie
koordynacji procedur udzielania zamówień
publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi, które ze względu na podobieństwo ww.
regulacji zawartych w dyrektywie 2014/24/UE oraz 2004/18/WE
może znaleźć zastosowanie
w obecnym stanie prawnym. W wyroku z dnia 13 grudnia 2012 roku o sygn. C - 465/11
(Forposta). T
rybunał orzekł że, pojęcie to „należy rozumieć w ten sposób, że odnosi się ono
zwykle do zachowania danego wykonawcy wykazującego zamiar uchybienia lub stosunkowo
poważne niedbalstwo z jego strony. Tym samym jakiekolwiek nieprawidłowe, niedokładne lub
niskie jakościowo wykonanie umowy lub jej części może ewentualnie wykazać niższe
kompetencje zawodowe danego wykonawcy, lecz nie jest automatycznie równoważne z
poważnym wykroczeniem. Ponadto stwierdzenie istnienia poważnego wykroczenia wymaga
co do zasady przeprowadzenia konkretnej i zindywidualizowanej oceny postawy danego
wykonawcy. W tym względzie pojęcia „poważnego wykroczenia” nie można zastępować
pojęciem „okoliczności, za które ponosi odpowiedzialność” dany wykonawca”.
W przepisie art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp
ustawodawca wskazał, iż z przypadkiem
poważnego naruszenia obowiązków zawodowych, które podważa uczciwość wykonawcy,
mamy do czynienia w szczególności w sytuacji, gdy wykonawca w wyniku zamierzonego
działania lub rażącego niedbalstwa nie wykonał lub nienależycie wykonał zamówienie.
Odwołując się do poglądów prezentowanych przez doktrynę na gruncie przepisu art. 471
Kodeksu cywilnego regulującym odpowiedzialność kontraktową dłużnika z tytułu
niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania należy wskazać, iż „pojęcie
wykonania zobowiązania oznacza zachowanie dłużnika, polegające na spełnieniu wszystkich
obowiązków spoczywających na nim, a wynikających z treści łączącego strony stosunku
prawnego. „Skoro powstał - bez względu na źródło (ustawa, czynność prawna jedno- i dwu-
stronna, bezpodstawne wzbogacenie i inne) -
stosunek zobowiązaniowy, to wierzyciel ma
prawo oczekiwać, że dłużnik spełni obciążające go świadczenie, a więc, iż ten zachowa się
zgodnie z treścią zobowiązania, zaspokajając jednocześnie określony w jego treści interes
wierzyciela. Jeżeli to nastąpi, zobowiązanie zostaje wykonane i jako takie wygasa. Brak
spełnienia świadczenia oznacza niewykonanie zobowiązania. Przy nienależytym wykonaniu
zobowiązania świadczenie jest wprawdzie spełnione, lecz nie jest ono prawidłowe, gdyż
odbiega w większym lub mniejszym stopniu od świadczenia wymaganego. Określenie
„nienależyte wykonanie zamówienia” jest tak ogólne, a zarazem pojemne, że nie sposób
wyczerpująco wskazać wszystkich sytuacji, w których takie wykonanie ma miejsce. Może
bowiem być ich tyle, ile zachodzi rodzajów indywidualnych świadczeń. Najogólniej rzecz
ujmując, o nienależytym spełnieniu świadczenia można mówić w aspekcie zachowania
terminu, miejsca i sposobu, czy też jakości w szerokim rozumieniu tego słowa (...)” (G. B., H.
C., S. D., J. G., K. Które składa do akt sprawy, M. S., T. W., C. Ż., Komentarz do Kodeksu
cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania tom I. Warszawa, 2011).
W świetle dyspozycji art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp - za wyrokiem SO w Krakowie z 23.06.2017
r., sygn. akt: XII Ga 219/17 -
nienależytego wykonania zobowiązania nie można automatycznie
traktować jako przesłanki wykluczenia, koniecznym pozostaje wykazanie, że jest ono skutkiem
zawinionego działania wykonawcy, w szczególności zamierzonego działania lub rażącego
niedbalstwa oraz, że ma charakter poważnego naruszenia. W konsekwencji, to na
Zamawiającym spoczywał ciężar udowodnienia, że niewykonanie umowy w terminie winno
zostać zakwalifikowane, jako poważne i zawinione naruszenie obowiązków zawodowych
przez wykonawcę, przy czym niewystarczające jest wykazanie, że doszło do naruszenia więzi
obligacyjnej, koniecznym pozostaje wykazanie kwalifikowanej postaci tego naruszenia. To
samo zdarzenie (nienależyte wykonanie zobowiązania) może wywołać skutki na gruncie
prawa cywilnego i jednocześnie nie stanowić przesłanki wykluczenia w reżimie prawa
zamówień publicznych. Wszak uchybienie terminowi wykonania zobowiązania skutkujące
odpowiedzialnością kontraktową, czy naliczeniem kary umownej, nie może być automatycznie
uznane za nienależyte wykonanie zobowiązania będące skutkiem zamierzonego działania lub
rażącego niedbalstwa, przez które należy rozumieć sytuację, w której dłużnik działa z
zamiarem naruszenia obowiązków zawodowych, bądź dopuszcza się naruszenia
elementarnych reguł prawidłowego zachowania, względnie nie przestrzega podstawowych
zasad ostrożności. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 marca 2004 r. (IV CK 151/03) stwierdził,
iż "Przypisanie określonej osobie niedbalstwa uznaje się za uzasadnione wtedy, gdy osoba ta
zachowała się w określonym miejscu i czasie w sposób odbiegający od właściwego dla niej
miernika należytej staranności. Przez rażące niedbalstwo rozumie się natomiast
niezachowanie minimalnych (elementarnych) zasad prawidłowego zachowania się w danej
sytuacji". Rażące niedbalstwo jest zatem kwalifikowaną postacią winy nieumyślnej, oznacza
wyższy jej stopień niż w przypadku zwykłego niedbalstwa, leżący już bardzo blisko winy
umyślnej. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 września 2002 r. (I CKN 969/00) wskazał, że
wykładnia pojęcia rażącego niedbalstwa powinna uwzględniać kwalifikowaną postać braku
zwykłej staranności w przewidywaniu skutków. Rażące niedbalstwo nie może być traktowane
jako równoznaczne z niedochowaniem należytej staranności, o której mowa w art. 355 § 2 KC.
Rażące niedbalstwo to kwalifikowana postać braku podwyższonej staranności, to zachowanie
graniczące z umyślnością.
Przy czym zaznaczyć należy, że wzorzec należytej staranności ma charakter obiektywny. Jego
zastosowanie w praktyce polega najpierw na dokonaniu wyboru modelu, ustalającego
optymalny w danych warunkach sposób postępowania, odpowiednio skonkretyzowanego i
aprobowanego społecznie, a następnie na porównaniu zachowania się dłużnika z takim
wzorcem postępowania. O tym, czy na tle konkretnych okoliczności można osobie
zobowiązanej postawić zarzut braku należytej staranności w dopełnieniu obowiązków,
decyd
uje nie tylko niezgodność jego postępowania z modelem, lecz także uwarunkowana
doświadczeniem życiowym możliwość i powinność przewidywania odpowiednich następstw
zachowania. Miernik postępowania dłużnika, którego istota tkwi w zaniechaniu dołożenia
starann
ości, nie może być formułowany na poziomie obowiązków niedających się
wyegzekwować, oderwanych od doświadczeń i konkretnych okoliczności.
W stanie faktycznym, do którego odnosi się rozpoznane przez Izbę odwołanie, Zamawiający
dokonał wykluczenia Odwołującego z postępowania m.in. na podstawie art. 24 ust. 5 pkt 2
ustawy Pzp. W uzasadnieniu swojej decyzji, Zamawiający przywołał brzmienie art. 24 ust. 5
pkt 2 ustawy Pzp, wskazując, że Odwołujący świadomie wykonywał przedmiot umowy przez
niezgłoszonych zamawiającemu podwykonawców, a także pomimo otrzymania częściowego
wynagrodzenia nie dokonał płatności należnej podwykonawcom. Z treści pisma wywieść
należy, że powyższy zakres zarzutu dotyczy Inwestycji we Wrocławiu. W odniesieniu do
I
nwestycji w Poznaniu Zamawiający wskazał zaś, że Odwołujący dopuścił się poważanego
naruszenia obowiązków zawodowych w postaci niezasadnego wstrzymania robót przez
Kierownika Budowy, a tym samym zaprzestania wykonywania inwestycji i samowolnego
opuszcze
nia placu budowy. Na potwierdzenie powyższych okoliczności Zamawiający załączył
oświadczenie o odstąpienia od kontraktu we Wrocławiu oraz w Poznaniu oraz pismo
Zamawiającego Poznań z dnia 15 kwietnia 2019 r.
W ocenie Izby Zamawiający nie dokonał żadnej samodzielnej analizy i badania okoliczności
uzasadniających zastosowanie art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp, pomimo ciążącego na nim
obowiązku wykazania kumulatywnego spełnienia wszystkich przesłanek zawartych ww.
przepisie.
Nie dokonał zindywidualizowanej oceny zachowania wykonawcy podczas realizacji
Inwestycji we Wrocławiu oraz w Poznaniu. Postępowanie dowodowego Zamawiającego
ograniczyło się bowiem do przytoczenia w treści uzasadnienia części argumentów zawartych
w oświadczeniach o odstąpieniu oraz załączeniu pism do Zawiadomienia (tj. pisma z dnia 15
grudnia 2018 r. na podstawie którego Zamawiający Wrocław odstąpił od realizacji umowy oraz
pisma z dnia 28 czerwca 2016 r. na podstawie, którego Zamawiający Poznań odstąpił od
realizacji umowy). Wskaza
ć jednakże należy, że pisma te (de facto stanowiące jednostronną
ocenę sytuacji związanej z realizacją danego zamówienia publicznego dokonaną przez
zamawiającego) nie są wystarczającym dowodem na wykazanie, iż zachodzą podstawy do
wykluczenia wykonawcy na podstawie art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp.
Ocena zasadności
przesłanek wykluczenia nie może opierać się wyłącznie na subiektywnej ocenie sytuacji
dokonanej przez inny podmiot
zamawiający. Podkreślić bowiem należy, że interes
zamawiającego nie zawsze jest tożsamy z interesami wykonawców realizujących zamówienia.
Choć co do zasady dążą oni do realizacji jednego celu tj. wykonania zamówienia publicznego,
to jednak, jak w każdym zobowiązaniu kontraktowym, pojawić się mogą spory co do
interpretacji zapisów umownych czy dokumentacji stanowiącej podstawę realizacji umowy.
Strony mogą dokonywać odmiennej oceny zaistniałych okoliczności faktycznych czy
prawnych, to skutkować może sporami w trakcie realizacji umowy. Obiektywna zaś ocena
danej sytuacji, to próba podjęcia analizy stanowisk obu stron sporu, analiza materiału
dowodowego i ocena mocy dowodowej poszczególnych dokumentów jak i stanowisk stron.
W świetle zatem art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp obowiązkiem Zamawiającego było dokonanie
obiektywnej oceny naruszeń obowiązków zawodowych przez Odwołującego, w tym wykazanie
winy poprzez rzetelną analizę okoliczności związanych z realizacją zamówień. Analiza zaś
Zamawiającego ograniczyła się do przytoczenia stanowisk zamawiających z innych
postępowań. Wskazać należy, że w zakresie Inwestycji we Wrocławiu do pisma o odstąpieniu
od umowy nie zostały załączone żadne dokumenty źródłowe stanowiące potwierdzenie
okoliczności na jakie powołuje się zamawiający. Opisowe podanie przez Zamawiającego
Wrocław przyczyn uzasadniających odstąpienie od umowy z winy wykonawcy nie może być
uznane za wystarczający dowodów w niniejszej sprawie. W treści decyzji o wykluczeniu
Odwołującego z postępowania Zamawiający nie wskazał jakie dokumenty źródłowe analizował
przed podjęciem decyzji. Podczas rozprawy Zamawiający złożył w poczet materiału
dowodowego Porozumienia w sprawie płatności z podwykonawcami, potwierdzenia
dokonania płatności na rzecz określonych podmiotów, korespondencję z wykonawcami, którzy
uczestniczyli w realiza
cji Inwestycji we Wrocławiu, jednakże dokumenty te nie zostały
wskazane w treści uzasadnienia o wykluczeniu Odwołującego z postępowania. Skoro
Zamawiający powołuje się na naruszenie obowiązków zawodowych z powodu braku
dokonania płatności na rzecz podwykonawców, to winien w treści swojej decyzji wskazać w
szczególności dowody na jakich opera swoje twierdzenia, w tym wezwania do zapłaty
skierowane do zamawiającego we Wrocławiu, ustalenia co do ewentualnych zastrzeżeń
wniesionych przez Odwołującego co do dokonania zapłaty bezpośrednio przez
zamawiającego, wartości dokonanych wpłat, przyczyn braku ewentualnej zapłaty przez
Odwołującego. Dokumenty te winny być przywołane w piśmie Zamawiającego, tak aby
wykonawca mógł się do nich ustosunkować w sytuacji skorzystania w procedury self –
cleaningu, zaś ustalenia przyczyn braku zapłaty stanowi nieodzowny element wykazania
zawinienia wykonawcy.
Podobnie w zakresie naruszenia obowiązku zawodowego w postaci
braku zgłoszenia podwykonawców przez Odwołującego. Również w tym zakresie brak jest
jakiejkolwiek analizy ze strony Zamawiającego. W załączonym piśmie o odstąpieniu od umowy
Wrocławskie Inwestycje również nie wskazały na jakich okolicznościach opierają swoje
zarzuty, jakie dokumenty potwierdzają brak zgłoszenia podwykonawców, jaka była skala
uchybienia i czy Odwołujący uzasadnił czy też kwestionował zarzut postawiony przez
Z
amawiającego Wrocław.
Nie ulega wątpliwości, że wykonawca zobowiązany jest dokonywać terminowej płatności na
rzecz swoich podwykonawców. Niewykonanie takiego zobowiązania może stanowić poważne
naruszenie obowiązków, jednakże zaistnienia takiego faktu musi być wykazane przez
Zamawiającego. Z uzasadnienia Zamawiającego winno wynikać na jakich dokumentach oparł
swoje twierdzenia, jakie kwoty zostały niezapłacone i czy ewentualnie wykonawca kwestionuje
dokonane zapłaty przez zamawiającego. Takich okoliczności Zamawiający w analizowanej
sprawie nie zawarł w treści uzasadnienia. Podkreślić należy, że nie są to czynności proste i
łatwe do realizacji. Wymagają zaangażowania Zamawiającego, wiedzy i niejednokrotnie
konieczności analizy wielowątkowych i skomplikowanych aspektów danego zamówienia. Z
uwagi jed
nak na daleko idące konsekwencje wykluczenia wykonawcy na podstawie art. 24
ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp, takie
działania, są w ocenie Izby, konieczne. Tylko bowiem obiektywna
ocena zdarzeń przez Zamawiającego, odzwierciedlona i uzasadniona w treści jego decyzji
może stanowić podstawę do wykluczenia wykonawcy.
Podkreślić w końcu należy, że wbrew twierdzeniom Zamawiającego, w treści decyzji o
wykluczeniu Odwołującego z postępowania na podstawie art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp w
zakresie zarzutu naruszenia obowiązków zawodowych podczas realizacji inwestycji we
Wrocławiu Zamawiający ograniczył się wyłącznie do wskazania braku dokonania płatności na
rzecz podw
ykonawców oraz wykonywania przedmiotu umowy przez niezgłoszonych
podwykonawców. Domyślanie się z treści pisma z dnia 5 grudnia 2018 r., które inne zarzucane
uchybienia przez Z
amawiającego we Wrocławiu stanowią, w ocenie Zamawiającego, poważne
zawinione
naruszenie obowiązków zawodowych nie jest obowiązkiem Odwołującego, a tym
bardziej Izby. Zamawiający winien w sposób precyzyjny wskazać jakie obowiązki zostały
naruszone,
źródło danego obowiązku, stopień naruszeń oraz winę wykonawcy. W ocenie Izby,
w decyzji o wykluczeniu Odwołującego takie okoliczności nie zostały wskazane. Załączenie
pisma do Zawiadomienia nie
zwalnia Zamawiającego z nałożonego ciężaru wykazania
przesłanek z art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp.
Dalej wskazać należy, że w zakresie Inwestycji w Poznaniu, Zamawiający upatrywał
poważnego naruszenia obowiązków zawodowych w niezasadnym wstrzymaniu robót przez
Kierownika Budowy. Takie uzas
adnienie nie może być uznane za wystarczające do
wykluczenia wykonawcy.
Zamawiający nie odniósł się z żaden sposób do okoliczności
faktycznych wstrzymania robót oraz do stanowiska wykonawcy. Oparcie się wyłącznie na
jednostronnej wypowiedzi
Zamawiającego Poznań nie jest obiektywną analizą okoliczności
związanych z poważnym naruszeniem obowiązków zawodowych. Z treści Powiadomienia w
żaden sposób nie można ustalić jaką postać winy Zamawiający przypisał działaniom
wykonawcy i z czego wywodzi swoje twierdzenia,
na jakich dowodach się oparł i dlaczego nie
dał wiary twierdzeniom Odwołującego.
Podkreślić należy, że stwierdzenie naruszenia art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp ma doniosłe
znaczenie dla wykonawcy,
ponieważ może znacznie ograniczyć jego udział na rynku usług
objętych danym zamówieniem lub nawet go z niego wykluczyć. W związku z tym zamawiający
powinni dochowywać szczególnej staranności przy sporządzaniu uzasadnienia na okoliczność
wykluczenia wykonawcy na tej podstawie. W analizowanym stanie faktycznym uzasadnienie
Zamawiającego było lakoniczne, nie odnosiło się do żadnych samodzielnych ustaleń, a tym
bardziej do dowodów na podstawie, których stwierdzono spełnienia przesłanek z art. 24 ust. 5
pkt 2 ustawy Pzp.
Załączenie pism innych zamawiających, które również w sposób dość
ogólny odnoszą się do przyczyn odstąpienia i w sposób jednostronny opisują uchybienia
wykonawcy nie może być uznane za rzetelną analizę okoliczności związanych z realizacją
inwesty
cji. Ani w treści decyzji o wykluczeniu wykonawcy ani podczas rozprawy Zamawiający
nie wskazał czy zapoznał się ze stanowiskiem Odwołującego złożonym do obu zamawiających
w odpowiedzi na odstąpienie od umowy. Nie wyjaśnił dlaczego dał wiarę twierdzeniom
Po
znańskich Inwestycji Miejskich oraz Wrocławskich Inwestycji, a pominął twierdzenia
Odwołującego. Działanie w zaufaniu do instytucji publicznych nie może zwalniać
Zamawiającego od samodzielnej obiektywnej analizy, zwłaszcza w sytuacji, w której w treści
pis
m od odstąpieniu nie ma analizy ani szczegółowego odniesienia się do stanowiska
Odwołującego.
Mając na uwadze powyższe, Izba uznała, że Zamawiający nie wykazał, iż ziściły się przesłanki
do wykluczenia Odwołującego na podstawie art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy Pzp.
Zarzut naruszenia art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy Pzp
Wskazać należy na wstępie, że zgodnie z treścią art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy Pzp z
postępowania o udzielenie zamówienia zamawiający może wykluczyć wykonawcę, który z
przyczyn leżących po jego stronie, nie wykonał albo nienależycie wykonał w istotnym stopniu
wcześniejszą umowę w sprawie zamówienia publicznego lub umowę koncesji, zawartą z
zamawiającym, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1-4, co doprowadziło do rozwiązania umowy
lub zasądzenia odszkodowania. Powyższa podstawa wykluczenia ma charakter fakultatywny,
co oznacza, że jeżeli Zamawiający przewiduje wykluczenie wykonawcy na tej podstawie, to
musi ją wskazać w ogłoszeniu o zamówieniu, SIWZ lub zaproszeniu do negocjacji (art. 24 ust.
6 ustawy Pzp). Aby jednak do
puszczalne było wykluczenie wykonawcy z postępowania na tej
podstawie wszystkie określone w art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy pzp przesłanki muszą zaistnieć
łącznie. Przesłankami tymi są: niewykonanie lub nienależyte wykonanie wcześniejszej umowy
w sprawie zamówienia publicznego lub umowy koncesji, zawartej z zamawiającym, o którym
mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1-
4, które nastąpiło z przyczyn leżących po stronie wykonawcy, istotny
stopień niewykonania lub nienależytego wykonania tej umowy, a także będące tego skutkiem
rozwiązanie umowy lub zasądzenie odszkodowania. Stosując art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy Pzp
należy mieć na uwadze, iż przepis ten stanowi implementację do polskiego porządku
prawnego art. 57 ust. 4 lit. g Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia
26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającej dyrektywę 2004/18/WE w
którym wskazano, że instytucja zamawiająca może wykluczyć wykonawcę, jeżeli wykonawca
wykazywał znaczące lub uporczywe niedociągnięcia w spełnieniu istotnego wymogu w ramach
wcześniejszej umowy w sprawie zamówienia publicznego, wcześniejszej umowy z podmiotem
zamawiającym lub wcześniejszą umową w sprawie koncesji, które doprowadziły do
wcześniejszego rozwiązania tej umowy, odszkodowań lub innych porównywalnych sankcji.
Mieć należy także na względzie wskazówki przedstawione w preambule do Dyrektywy
klasycznej (motyw 101), gdzie wyjaśniono, iż instytucje zamawiające powinny mieć możliwość
wykluczenia tych oferentów, którzy przy wykonywaniu wcześniejszych zamówień publicznych
wykazali poważne braki w odniesieniu do spełnienia istotnych wymogów, jak również
zaznaczono, że drobne nieprawidłowości mogą prowadzić do wykluczenia wykonawcy jedynie
w wyjątkowych okolicznościach. Wskazano także, że stosując fakultatywne podstawy
wykluczenia, instytucje zamawiające powinny zwracać szczególną uwagę na zasadę
proporcjonalności.
W
ocenie Izby wykluczenie wykonawcy z postępowania na podstawie art. 24 ust. 5 pkt 4
ustawy Pzp jest dopuszczaln
e jedynie w przypadku kumulatywnego spełnienia wszystkich
określonych w tym przepisie przesłanek, a przesłanki te nie mogą być rozumiane dowolnie.
Wykluczając wykonawcę zamawiający nie może zatem opierać się wyłącznie na fakcie, że
doszło do rozwiązania wcześniejszej umowy zawartej z wykonawcą. Zamawiający musi
ponadto wykazać, że do rozwiązania umowy (zasądzenia odszkodowania) doszło z powodu
niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez wykonawcę, a zatem musi wykazać,
czego konkretnie wykonawca ni
e zrobił lub jakiego obowiązku wynikającego z wcześniejszej
umowy nie wykonał. Aby to uczynić zamawiający musi się odwołać do konkretnych
postanowień zawartej umowy, do których wykonawca się do nie dostosował. Ponadto
zobowiązany jest wykazać, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie miało miejsce w
istotnym stopniu, co oznacza, że Zamawiający zobligowany jest wykazać, iż wykonawca albo
nie wykonał umowy w ogóle albo wykonał ją nienależycie w stopniu znaczącym lub nienależyte
wykonywanie miało charakter uporczywy, nawet jeśli niedociągnięcia nie były znaczące. Treść
art. 57 ust. 4 lit. g Dyrektywy klasycznej, którego implementację stanowi art. 24 ust. 5 pkt 4
ustawy Pzp
przesądza, że chodzi tu nie tylko o istotny wartościowo lub rzeczowo zakres
nienależytego lub niewykonania świadczenia wykonawcy w stosunku do zakresu
przewidzianego umową, ale również o niespełnienie przez wykonawcę świadczenia, w sposób
odpowiadający istotnym dla Zamawiającego wymogom wynikającym z tej umowy.
Ponadto niezależnie od wykazania istotności zachowania wykonawcy, zamawiający musi
jeszcze wykazać, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy w ogóle nastąpiło z
przyc
zyn leżących po stronie wykonawcy. Należy bowiem podkreślić, że powody, dla których
wykonawca nie wykonuje lub nienależycie wykonuje umowę, mogą wynikać z różnych
okoliczności, w tym również okoliczności leżących po stronie zamawiającego, z którym była
zaw
arta wcześniejsza umowa lub okoliczności niezależnych od żadnej ze stron tej umowy.
Skład orzekający Izby w pełni podziela pogląd przedstawiony w wyroku KIO z dnia 8 stycznia
2018 r. sygn. akt KIO 2711/17
, iż to rolą Zamawiającego jest zebranie dowodów świadczących
o wystąpieniu wszystkich, określonych w art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy Pzp, przesłanek łącznie i
uzasadnienie zaistnienia każdej z nich. Jest to istotne dla zachowania zasady
proporcjonalności i przejrzystości postępowania oraz zachowania uczciwej konkurencji (art. 7
ust. 1 ustawy Pzp
), a także dla możliwości skorzystania przez wykonawcę z procedury tzw.
samooczyszczenia, o której mowa w art. 24 ust. 8 ustawy Pzp, lub skorzystania przez niego
ze środków ochrony prawnej. Podkreślić bowiem należy, że stwierdzenie naruszenia art. 24
ust. 5 pkt 4
ustawy Pzp ma doniosłe znaczenie dla wykonawcy wobec którego zostało
stwierdzone ponieważ może znacznie ograniczyć jego udział na rynku usług objętych danym
zamówieniem lub nawet go z niego wykluczyć. W związku z tym zamawiający powinni
dochowywać szczególnej staranności przy sporządzaniu uzasadnienia na okoliczność
wykluczenia wykonawcy na tej podstawie.
W sprawie będącej przedmiotem rozpoznania Izby Zamawiający wykluczając Odwołującego z
postępowania nie wykazał, że ziściły się wszystkie przesłanki z art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy Pzp.
Decyzja o wykluczeniu Odwołującego została oparta o treść pism Zamawiającego we
Wrocławiu oraz Zamawiającego w Poznaniu, zawierających oświadczenia o odstąpieniu od
umów z winy Odwołującego z powodu niewykonania umowy. Podkreślić jednakże należy, że
samo odstąpienie od umowy jest jednym z elementów konstrukcji tego przepisu i to elementem
wtórnym oraz wynikowym. Najistotniejsze i konieczne do wykazania przez Zamawiającego jest
niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy w cywilistycznym rozumieniu tych pojęć oraz
jednoczesne wykazanie, że odnosi się ono do istotnej części umowy i, że odpowiedzialność
za taki stan rzeczy ponosi wykonawca. Choć odstąpienie od umowy jest oświadczeniem woli
o charakterze prawno-
kształtującym nie oznacza, że nie może ono być wadliwe lub
bezskuteczne. Jak każde oświadczenie woli, którego skuteczność zależy od spełnienia
określonych warunków przede wszystkim kontraktowych, może być skutecznie
kwestionowane przez jego adresata. Z punktu widzenia art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy Pzp oparcie
się wyłącznie na jednostronnych oświadczeniach zamawiających, wskazujących na przyczyny
odstąpienia od umów, bez analizy stanowiska drugiej strony umowy, analizy dowodów
składanych przez wykonawcę nie może być uznane za wyczerpującą i wszechstronną ocenę
powodów odstąpienia przez instytucję zamawiającą od realizacji umowy. Gdyby bowiem
przyznać prymat oświadczeniom składanym przez instytucje zamawiające o przyczynach
odstąpienia od umów i tylko na takiej podstawie decydować o wykluczeniu wykonawców z
postępowania, to prowadziłoby to do nieuprawnionego uprzywilejowania instytucji
zamawiających na rynku zamówień publicznych, a w konsekwencji częstokroć do
eliminowanie z rynku wykonawców, których stanowiska czy argumentacja zostaje
bezzasadnie pom
inięta.
W przedmiotowej sprawie Zamawiający w żaden sposób nie odniósł się do stanowiska
Odwołującego dotyczącego przyczyn opóźnień w realizacji Inwestycji w Poznaniu oraz
Inwestycji we Wrocławiu. Decyzja o wykluczeniu wykonawcy została oparta wyłącznie o treść
pism
Zamawiającego we Wrocławiu oraz w Poznaniu. Nie ma żadnych informacji w treści
Zawiadomienia z dnia 20 maja 2019 r. czy
Zamawiający analizował argumenty Odwołującego
dotyczące przyczyn opóźnień związanych z realizacją umów, przywoływanych wad
dokumentacji projektowej, zmian na rynku budowalnym. Nie ma również żadnego
uzasadnienia dlaczego dał wiarę wyłącznie twierdzeniom innych zamawiających, a pominął
twierdzenia Odwołującego, przedłożonego przez niego dowody w tym m.in. opinię z dnia 27
kwietnia 2018 r. dotyczącą zasadności żądania przedłużenia czasu realizacji umowy.
Wykazanie zasadności zastosowania art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy Pzp jest niejednokrotnie
skomplikowanym i czasochłonnym procesem, zwłaszcza w sytuacji, gdy dotyczy
długoterminowych umów na roboty budowlane. Spory związane z realizacją takich umów mają
niejednokrotnie wielopłaszczyznowe uwarunkowania, które muszą być w pierwszej kolejności
zidentyfikowane, a następnie ewentualnie przypisane wykonawcy. Jak Izba wskazała powyżej,
pisma załączone do decyzji o wykluczeniu wykonawcy są wyłącznie jednostronną oceną
zdarzeń jakie miały miejsce w trakcie realizacji Inwestycji w Poznaniu i we Wrocławiu.
Stanowią subiektywną ocenę sytuacji i działań wykonawcy przez zamawiających i nie mogą
być uznane przez Izbę za jedyne właściwe źródło informacji o przyczynach odstąpienia od
realizacji umów. Analiza pism złożonych przez Odwołującego w odpowiedzi na odstąpienia,
jak również analiza pism Odwołującego o odstąpieniu od realizacji Inwestycji we Wrocławiu
oraz Poznaniu, opinie złożone do akt sprawy wskazuje na wieloaspektowość przyczyn
opóźnienia realizacji ww. inwestycji, do których Zamawiający w żaden sposób się nie odniósł.
Podkreślić również należy, że w piśmie z dnia 5 grudnia 2018 r. Inwestycje Wrocławskie złożyły
oświadczenie o odstąpieniu od umowy zawartej z Odwołującym. Przyczyny odstąpienia
zawierają wiele ocennych elementów dotyczących sposobu organizacji pracy, posiadanym
doświadczeniu czy sposobie wykonywania umowy. Tezy te są subiektywną oceną sytuacji
przez zamawiającego i nie sposób uznać, iż jest to jedyny słuszny dowód w sprawie
świadczący o zawinionym niewykonaniu umowy przez Odwołującego. Podobna w przypadku
pisma z dnia 28 czerwca 2016 r. wystosowanym przez
Zamawiającego w Poznaniu. Pismo to
zawiera jednostronną ocenę wybranych zachowań i działań Odwołującego. Ponadto wskazać
należy, że z treści pisma z dnia 15 kwietnia 2019 r. Zamawiający Poznań wskazał, że obecnie
toczy
się postępowanie dotyczące żądania zapłaty przez Odwołującego. Zamawiający w
przedmiotowym postępowaniu nie odniósł się do tych okoliczności. Nie wskazał czy analizował
stanowisko Odwołującego w tym zakresie i dlaczego uznał je za niezasadne.
Reasumując Izba uznała, że Zamawiający dokonując czynności wykluczenia Odwołującego z
postępowania nie sprostał obowiązkom wynikającym z treści art. 92 ust. 1 ustawy Pzp, który
w przypadku wykluczenia wykonawcy obliguje podmiot zamawiający do podania uzasadnienia
prawnego oraz faktycznego. Powyższe wynika w szczególności powiązania tego przepisu z
treścią normy prawnej ujętej w 2 i 4 ustawy Pzp, która w swojej hipotezie sankcję w postaci
wykluczenia wiąże przede wszystkim z koniecznością wykazania przez Zamawiającego, iż
zostały spełnione kumulatywnie wszystkie przesłanki konieczne do zastosowania ww.
przepisów.
Odnosząc się do art. 24 ust. 8 ustawy Pzp to zgodzić się należy z Odwołującym że procedura
„samooczyszczenia" (self-cleaning) winna dotyczyć wyłącznie wykonawców w przypadku
których jednoznacznie oraz ponad wszelką wątpliwość stwierdzono, iż rozwiązanie umowy o
zamówienie publiczne wynikało z przyczyn leżących po stronie wykonawcy lub wykonawców,
którzy nie kwestionują swojej winy związanej z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem
umowy.
Ponieważ, w przedmiotowej sprawie Zamawiający nie wykazał, że Odwołujący
dopuścił się on poważnego i zawinionego naruszenia obowiązków zawodowych (jest winny
poważnego wykroczenia zawodowego) oraz że realizowane przez niego umowy o zamówienie
publiczne,
w tym umowy dotyczące Inwestycji w Poznaniu i Inwestycji we Wrocławiu zostały
rozwiązane z przyczyn leżących po stronie Odwołującego, w JEDZ wykonawca złożył
oświadczenie, iż taka sytuacja w jego przypadku nie zachodzi. W konsekwencji powyższego
Odwołujący nie był również uprawniony lub zobowiązany do przeprowadzenia
samooczyszczenia (self-
cleaning), a wykluczenie Odwołującego jest bezzasadne.
Izba natomiast nie podziela stanowiska
Odwołującego, że skoro istniejące pomiędzy stronami
spory co do zasadności i skuteczności złożonych oświadczeń o odstąpieniu od umów oraz
podstaw faktycznych i prawnych odstąpienia (a tym samym zakwestionowania niewykonania
bądź nienależytego wykonania umów, z przyczyn zależnych od Odwołującego) zostały
poddane pod rozstrzygnięcie sądu powszechnego (Inwestycja w Poznaniu) oraz mediacji, to
Zamawiający w toku Postępowania nie ma uprawnień do rozstrzygania o winie Odwołującego
i niejako „wyręczania” organów i instytucji posiadających kompetencje do zbadania
okoliczności faktycznych i prawnych, które legły u podstaw sporu. Gdyby bowiem przyjąć takie
stanowisko za prawidłowe możliwość zastosowania art. 24 ust. 5 pkt 2 i 4 ustawy Pzp
zostałoby w sposób nieuprawniony ograniczona. Ustawodawca nie wprowadził w ww.
przepisach ograniczeń, na które powołuje się Odwołujący i nie ma żadnych racjonalnych
przesłanek do przyjęcia tak wąskiej interpretacji art. 24 ust. 5 pkt 2 i 4 ustawy Pzp.
Ustawodawca nałożył na zamawiających obowiązek obiektywnej i zindywidualizowanej oceny
zachowań wykonawców połączony z obowiązkiem wykazania ziszczenia się przesłanek
koniecznych do wykluczenia wykonawcy z postępowania. Zamawiający decydując się na
skorzystanie z przywołanych przepisów muszą mieć świadomość, iż powierzchowna i
jednostronna ocena zachowań wykonawcy w toku realizacji inwestycji nie czyni zadość
powyższym wymaganiom. Badanie naruszenia konkretnych obowiązków zawodowych przez
wykonawcę czy niewykonania umowy wymaga wszechstronnej analizy okoliczności
związanych z naruszeniem, przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego z wykonawcą i
dokonania obiektywnej oceny w ramach konkretnego postępowania przetargowego. Takie
działania gwarantują bowiem zachowanie zasady proporcjonalności i minimalizuje ryzyko
wyklu
czenia wykonawcy z postępowania, w sytuacji braku obiektywnego spełnienia warunków
określonych w art. 24 ust. 5 pkt 2 i 4 ustawy Pzp.
Mając na uwadze powyższe, Izba orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku na podstawie
art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp w związku z § 3 pkt 1 i 2 i § 5 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania
wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. z 2018 poz. 972).
.
Przewodniczący: ………………….………..
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 783/19 z dnia 2019-07-01
- Sygn. akt KIO 994/19 z dnia 2019-06-14
- Sygn. akt KIO 823/19, KIO 826/19, KIO 844/19 z dnia 2019-06-12
- Sygn. akt KIO 622/19 z dnia 2019-06-07
- Sygn. akt KIO 830/19 z dnia 2019-06-06