rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2019-09-24
rok: 2019
data dokumentu: 2019-09-24
rok: 2019
sygnatury akt.:
KIO 1690/19
KIO 1690/19
po rozpoznaniu na rozprawie
19 września 2019 r. w Warszawie odwołania wniesionego
2
września 2019 r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
przez
wykonawcę: FB Serwis S.A. z siedzibą w Warszawie
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego pn. Świadczenie usług zimowego
i letniego utrzymania infrastruktury i
terenów zielonych na obszarze Zarządu Morskiego Portu
Gdynia S.A.
prowadzonym przez zamawiającego: Zarząd Morskiego Portu Gdynia S.A. z siedzibą
w Gdyni
przy udziale wykonawcy:
CTL Północ sp. z o.o. z siedzibą w Gdyni – zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
19 września 2019 r. w Warszawie odwołania wniesionego
2
września 2019 r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
przez
wykonawcę: FB Serwis S.A. z siedzibą w Warszawie
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego pn. Świadczenie usług zimowego
i letniego utrzymania infrastruktury i
terenów zielonych na obszarze Zarządu Morskiego Portu
Gdynia S.A.
prowadzonym przez zamawiającego: Zarząd Morskiego Portu Gdynia S.A. z siedzibą
w Gdyni
przy udziale wykonawcy:
CTL Północ sp. z o.o. z siedzibą w Gdyni – zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1.
Oddala odwołanie.
2.
Kosztami postępowania obciąża Odwołującego i:
1)
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego
tytułem wpisu od odwołania,
2) z
asądza od Odwołującego na rzecz Zamawiającego kwotę 3885 zł 00 gr (słownie:
trzy
tysiące osiemset osiemdziesiąt pięć złotych zero groszy) – stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego poniesione z tytułu uzasadnionych kosztów strony
obejmujących wynagrodzenie pełnomocnika oraz koszty dojazdu na wyznaczone
posiedzenie.
Sygn. akt KIO 1690/19
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1986 ze zm.) na niniejszy wyrok
– w terminie 7 dni
od
dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Gdańsku.
Sygn. akt KIO 1690/19
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający Zarząd Morskiego Portu Gdynia S.A. z siedzibą w Gdyni prowadzi
na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U.
z 2018 r. poz. 1986 ze zm.) {dalej
również: „ustawa pzp” lub „pzp”} w trybie przetargu
nieograniczonego
postępowanie o udzielenie zamówienia na usługi pn. Świadczenie usług
zimowego i letniego utrzymania infrastruktury i
terenów zielonych na obszarze Zarządu
Morskiego Portu Gdynia S.A.
Ogłoszenie o tym zamówieniu 3 lipca 2019 r. zostało opublikowane w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej nr 2019/S_126 pod poz. 309525.
Wartość przedmiotowego zamówienia przekracza kwoty określone w przepisach
wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy pzp.
20 sierpnia
2019 r. Zamawiający przesłał drogą elektroniczną Odwołującemu FB
Serwis S.A.
z siedzibą w Warszawie {dalej również: „FB Serwis”} zawiadomienie o
odrzuceniu jego oferty.
2
września 2019 r. Odwołujący wniósł w stosownej formie elektronicznej do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie od powyższej czynności Zamawiającego (któremu
przekazał kopię tego odwołania).
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu następujące naruszenia przepisów ustawy pzp
{lista zarzutów}:
1. Art. 89 ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 146a pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od
towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm) {dalej również: „ustawa o VAT”},
poz. 174
– 175 załącznika nr 3 do ustawy o VAT oraz w zw. z art. 41 ust. 1 i 2 w zw. z
art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT
– przez odrzucenie oferty Odwołującego z uwagi na
rzekome błędy w obliczeniu ceny polegające na zastosowaniu niewłaściwej stawki
podatku
od towarów i usługi, tj. stawki 23% zamiast stawki 8%, którą Zamawiający
uznaje za prawidłową, podczas gdy usługa stanowiąca przedmiot zamówienia jest
usługą o charakterze kompleksowego utrzymania infrastruktury i terenów zielonych na
obszarze Zarządu Morskiego portu Gdynia S.A., która nie jest wymieniona w katalogu
usług objętych stawką obniżoną, a tym samym podlega opodatkowaniu stawką
podstawową (23%).
2. Art. 89 ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 41 ust. 1 i 2 ustawy o VAT oraz w zw. z art. 146aa ust 1.
pkt 1 ustawy o VAT
– przez zaniechanie odrzucenia oferty CTL Północ sp. z o.o. z
Sygn. akt KIO 1690/19
siedzibą w Gdyni {dalej również: „CTL”} w sytuacji, gdy zawiera ona błędy w obliczeniu
ceny polegające na zastosowaniu przez do usługi stanowiącej przedmiot zamówienia
stawki obniżonej (8%), podczas gdy jest ona usługą o charakterze kompleksowego
utrzymania infrastruktury i terenów zielonych na obszarze Zarządu Morskiego portu
Gdynia S.A., która nie jest wymieniona w katalogu usług objętych stawką obniżoną, a
tym samym podlega opodatko
waniu stawką podstawową 23%.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu {lista
żądań}:
1.
Unieważnienia odrzucenia oferty Odwołującego.
2. Odrzucenia oferty CTL.
Odwołujący sprecyzował powyższą listę zarzutów w uzasadnieniu odwołania
w
następujący sposób.
Przedmiotem zamówienia udzielanego w postępowaniu usług zimowego i letniego
utrzymania infrastruktury i terenów zielonych na obszarze Zarządu Morskiego portu Gdynia
S.A.
Zakres przedmiotu zamówienia obejmuje: zimowe utrzymanie infrastruktury
(odśnieżanie, zwalczanie gołoledzi i śliskości, zaopatrzenie w środki chemiczne i materiały
do zimowego utrzymania, utrzymanie gotowości i pogotowia w trybie 24-godzinnym, wywóz
śniegu), letnie utrzymanie infrastruktury (mechaniczne i ręczne oczyszczanie, mycie słupków,
odchwaszczanie, pielęgnacja trawników, zgrabianie liści i gałęzi), a także zabieranie śmieci
w
obszarze utrzymania i opróżnianie koszy na śmieci (rozdział IV specyfikacji istotnych
warunków zamówienia). W ramach obliczenia ceny ofertowej wykonawcy – zgodnie z
postanowieniem r
ozdziału XVII pkt 1 SIWZ – zobowiązani byli wskazać całkowitą ryczałtową
cenę netto oraz brutto za kompleksową realizację przedmiotu zamówienia. W cenie tej
wykonawcy byli zobligowani uwzględnić wszelkie koszty związane z kompleksowym
wykonaniem przedmiotu zamówienia, w tym koszty ewentualnych pomiarów, zapewnienia
odpowiednich warunków BHP, uzyskania niezbędnych pozwoleń i decyzji, zapewnienia
bezpiecznej organizacji ruchu kołowego, organizacji zaplecza technicznego z bazą sprzętu,
zakupu materiałów, ubezpieczenia, usuwania wad i usterek (rozdział XVII pkt 3 SIWZ).
Co
istotne, zgodnie z § 2 ust. 2 załącznika nr 11 do SIWZ – wzoru umowy
przedmiotem zamówienia jest wykonywanie wszystkich prac, jakie okażą się niezbędne dla
osiągnięcia celu umowy, tj. do zimowego i letniego utrzymywania infrastruktury i terenów
zielonych na obszarze Zamawiającego. Analiza powyższego musi prowadzić do wniosku,
że przedmiotem zamówienia nie jest odrębne i jednostkowe świadczenie ww. usług (osobno
oczyszczania nawierzchni, osobno zwalczania śliskości, osobno opróżniania pojemników
na
śmieci), lecz usługa o charakterze kompleksowym. Poszczególne świadczenia
Sygn. akt KIO 1690/19
stanowiące przedmiot zamówienia realizowane mają być w jednakowym celu, tj. w celu
utrzymania infrastruktury portu w stanie zapewniającym możliwość z niej korzystania.
Powyższe powoduje, iż do takiej usługi winna mieć zastosowanie podstawowa stawka
podatku VAT, czyli w aktualnym stanie prawnym
– 23%.
Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustaw
y o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem
ust. 2-
12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. W myśl art. 41
ust. 13 ustawy o VAT, towary i usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art.
5, niewymien
ione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej
podlegają opodatkowaniu stawką w wysokości 22%, z wyjątkiem tych, dla których w ustawie
lub przepisach wykonawczych określono inną stawkę. Stosownie do treści art. 146a pkt 1
ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r.,
z
zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2
i art. 110, wynosi 23%. Zgodnie natomiast z art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, w okresie
od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji,
o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest
nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie
mniejsza niż -6%, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art.
110, wynosi 23%. Zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i przepisach
wykonawczych do niej, ustawodawca przewiduje
dla niektórych czynności obniżone stawki
podatku, bądź zwolnienie od podatku. W świetle art. 41 ust. 2 ustawy o VAT, dla towarów
i
usług, wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy, stawka podatku wynosi 7%,
z
zastrzeżeniem ust. 12 i art. 114 ust. 1. W myśl art. 146a pkt 2 ustawy, w okresie od dnia 1
stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku,
o
której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz w tytule załącznika nr 3 do ustawy,
wynosi 8%. Zgodnie natomiast z art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, w okresie od dnia 1
stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której
mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie
większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza
niż -6%, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz w tytule
załącznika nr 3 do ustawy, wynosi 8%.
Innymi słowy, w niniejszej sprawie mamy do czynienia ze sporem co do tego, czy
należy zastosować stawkę podstawową, której obecna wysokość stanowi 23%, czy stawkę
obniżoną, w wysokości 8%.
W tym miejscu podkreślenia wymaga, że w sytuacji, gdy jedna usługa obejmuje z
ekonomicznego punktu widzenia kilka świadczeń, usługa ta nie powinna być sztucznie
dzielona dla celów podatkowych. Pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy
Sygn. akt KIO 1690/19
jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas gdy inny lub
inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady
opodatkowania, co do usługi zasadniczej. Stanowisko takie przedstawił w szczególności
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej {dalej: „TSUE”} w wyroku z 25 lutego 1999 r.
w sprawie C-349/96 Card Protection Plan Ltd (CPP) (ECLI:EU:C:1999:93)
, stwierdzając, iż:
„Pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części
składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas gdy inny lub inne elementy traktuje
się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do
usługi zasadniczej. Usługę należy uznać za usługę pomocniczą w stosunku do usługi
zasadniczej, jeśli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem do
lepszego wykorzystania
usługi zasadniczej”.
U
życie słowa „zwłaszcza” oznacza, iż z pojedynczym świadczeniem możemy mieć
również do czynienia w sytuacji, gdy żadnej z części składowych usługi nie można uznać za
usługę główną, np. w sytuacji, gdy wszystkie czynności będące elementami składowymi (lub
przynajmniej część z nich) są równie istotne dla wykonania całego świadczenia złożonego
(usługi kompleksowej), a jednocześnie brak pomiędzy tymi elementami związku,
wskazującego na istnienie relacji usługa główna – usługa pomocnicza. W wyroku z 27
września 2012 r. w sprawie C-392/11 Field Fisher Waterhouse (LLP, ECLI:EU:C:2012:597,
pkt 15 i 16 wyroku)
, TSUE stwierdził: Jednakże jeżeli transakcja obejmuje wiele elementów
powstaje pytanie, czy należy uznać, iż składa się ona z jednego świadczenia czy też kilku
odrębnych i niezależnych świadczeń, które należy oceniać oddzielnie z punktu widzenia
podatku VAT. Z orzecznictwa Trybunału wynika bowiem, że w pewnych okolicznościach
formalnie odrębne świadczenia, które mogą być wykonywane oddzielnie, a zatem,
odpowiednio, prowadzić do opodatkowania lub zwolnienia, należy uważać za jednolitą
czynność, gdy nie są one niezależne (wyrok z dnia 21 lutego 2008 r. w sprawie C-425/06
Part Service, Zb.Orz. s. I-
897, pkt 51). W tym zakresie Trybunał orzekł, że jedno świadczenie
występuje w przypadku, gdy co najmniej dwa elementy albo co najmniej dwie czynności
dokonane przez podatnika są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie tylko jedno
nierozerwalne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny
(zob. podobnie wyrok z dnia 27 pa
ździernika 2005 r. w sprawie C-41/04, Levob
Verzekeringen i OV Bank, Zb .Orz. s. I-9433, pkt 22; ww. wyrok w sprawie Everything
Everywhere, pkt 24 i 25).
”.
Aby móc wskazać, iż dana usługa jest usługą złożoną (kompleksową), winna składać
się ona z różnych świadczeń, których realizacja prowadzi jednak do jednego celu. Na usługę
złożoną składa się więc kombinacja różnych czynności, prowadzących do realizacji
określonego celu, na które składają się różnego rodzaju świadczenia.
Sygn. akt KIO 1690/19
Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy stwierdzić należy,
że celem świadczenia stanowiącego przedmiot zamówienia jest utrzymanie infrastruktury
zarządzanej przez Zamawiającego – cel ten wprost został zapisany w treści § 2 ust. 1 wzoru
u
mowy. Wszystkie czynności podejmowane przez wykonawcę w ramach realizacji
przedmiotu zamówienia (co istotne, zgodnie z § 2 ust. 2 wzoru umowy ich katalog jest
otwarty) będą realizowane po to, aby zapewnić odpowiedni stan (standard) infrastruktury i
terenu objętego przedmiotem zamówienia (tj. aby zapewnić możliwość korzystania z tej
infrastruktury zgodnie z jej przeznaczeniem). Z punktu widzenia nabywcy usługi (tj.
Zamawiającego) nabywa on jedno świadczenie, wymagające podejmowania szeregu
czynności, w tym również o charakterze incydentalnym, np. czynności, które będą
wykonywane tylko w przypadku zaistnienia określonych zdarzeń (opad śniegu, pojawienie
się śliskości lub groźba jej powstania). Zatem w danym okresie rozliczeniowym mogą nie być
wykonywane przez świadczącego usługę niektóre czynności wyszczególnione w specyfikacji
istotnych warunków zamówienia. Jednakże w przypadku, gdy wystąpią przesłanki do
wykonania danej czynności (np. zajdzie konieczność usuwania śniegu), a świadczący usługę
jej nie wykona, to tym samym nie zostanie zrealizowany podstawowy cel zawartej umowy, tj.
obszar objęty utrzymaniem nie zostanie utrzymany w odpowiednim stanie (standardzie).
Zatem podkreślić należy, że poszczególne czynności wykonywane przez wykonawcę
w ramach zimowego i letniego utrzymania infrastruktury oraz terenu są czynnościami
służącymi do utrzymania w odpowiednim standardzie nieruchomości Portu Morskiego w
Gdyni. W ramach takiej umowy wykonawca jest zobowiązany do zapewnienia
odpowi
edniego stanu estetycznego (koszenie), przejezdności (oczyszczanie dróg,
chodników, parkingów drogi zgodnie z ustalonymi standardami, w tym eliminacji zagrożeń dla
osób poruszających się po terenie Portu), sanitarnego (usuwanie odpadów, opróżnianie
koszy),
w jednakowym stopniu potrzebne są praktycznie wszystkie działania, jakie
podejmowane mają być przez Oferenta w ramach realizacji umowy. Ich jednakowa
doniosłość wynika ze znaczenia, jakie mają w doprowadzeniu do pożądanego efektu. Tak
samo założonemu celowi utrzymania służy usuwanie śliskości jezdni/chodników/parkingów
jak również utrzymanie ich czystości. Odstąpienie od wykonania którejkolwiek z
wymienionych (przykładowo) czynności może spowodować, że nie zostanie zrealizowany
ostateczny cel zamówienia pomimo, że wykonane zostaną pozostałe świadczenia. Trzeba
zatem uznać, że zrealizowanie celu umowy (zapewnienie czystości i przejezdności zgodnie z
ustalonymi standardami) stanowi o ekonomicznym aspekcie transakcji i pozwala ocenić
znaczenie poszczególnych świadczeń.
Powyższe znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych.
W uchwale z
8 listopada 2010 r. sygn. akt I FPS 3/10 Naczelny Sąd Administracyjny
Sygn. akt KIO 1690/19
stwierdził: „(...) istotą opodatkowania podatkiem odtowarw i usług jest opodatkowanie
dzia
łalności gospodarczej. Z tego względu, mając na uwadze autonomiczny charakter
regulacji zawartej w ustawie o V A T związanej ściśle z prawem wspólnotowym, przy
ustalaniu przedmiot
u opodatkowania tą ustawą decydujące znaczenie powinny mieć aspekty
ekonomiczne i cel danej czynności prawnej, a nie jej cywilnoprawna forma. Takie założenie
p
ozwala na utrzymanie wspólnego systemu opodatkowania tym podatkiem w krajach Unii
Europejskie, w których obowiązują różne rozwiązania w zakresie prawa cywilnego. Dlatego
też przy interpretowaniu pojęcia „całość świadczenia”, w przypadku usług o kompleksowym
charakterze (...), nie ma
podstaw do dzielenia tej czynności z punktu widzenia obowiązku w p
odatku o
d towarów i usług na dwie czynności z tego powodu, że mogą być one przedmiotem
odrębnych stosunków zobowiązaniowych na gruncie prawa prywatnego.
O tym, że wszystkie czynności objęte przedmiotem zamówienia służą realizacji
jednego celu świadczy również przyjęty przez Zamawiającego sposób ich rozliczania według
stawki
ryczałtowej. Wynagrodzenie jest w tym zakresie uzależnione od realizacji celu umowy,
nie zaś konsekwencją natężenia wykonywania w okresie rozliczeniowym poszczególnych
czynności utrzymaniowych. Kwalifikacja przedmiotu zamówienia jako usługi kompleksowej
(
co sam Zamawiający podkreśla w przywołanych na wstępie niniejszego odwołania
fragmentach rozdziału XVII pkt 1 SIWZ) w stanie faktycznym sprawy nie powinna budzić
wątpliwości. Konsekwencją takiej kwalifikacji jest konieczność ustalenia stawki podatku od
tow
arów i usług, z którą taka usługa jest powiązana. W tym zakresie wskazać należy, że tego
rodzaju usługa nie została wyspecyfikowana w katalogu usług podlegających obniżonej
stawce ww. podatku (tj. stawce 8%). W szczególności usługa ta nie została wymieniona w
załączniku nr 3 do ustawy o VAT. Tym samym, usługa ta jest opodatkowana podstawową
stawką podatku od towarów i usług, stosownie do treści art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146aa ust.
1 pkt 1 ustawy o VAT.
Powyższe znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych. Tytułem
przykładu warto tutaj wskazać na uzasadnienie jednego z nowszych wyroków Naczelnego
Sądu Administracyjnego, tj. wyroku z 17 kwietnia 2019 r. sygn. akt I FSK 494/17.
W
przedmiotowej sprawie NSA potwierdził, że usługa utrzymywania dróg i autostrad, w której
poszczególne czynności nie są podporządkowane pozostałym, nie są wymienione
w
katalogu usług objętych stawką obniżoną (katalog ten ma charakter enumeratywny) i w
związku z tym podlegają opodatkowaniem stawką podstawową. Również w innych
orzeczeniach sądów administracyjnych, w szczególności wyrokach: WSA we Wrocławiu z 14
października 2014 r. I Sa/Wr 1852/14; NSA z 28 października 2016r. sygn. akt I FSK 344/15;
WSA w Bydgoszczy z 16 listopada 2016r. sygn. akt I SA/Bd 690/16.
Po
twierdzają to również liczne interpretacje podatkowe, których przywoływanie
Sygn. akt KIO 1690/19
w
ramach niniejszego pisma, z uwagi na zbieżność argumentacji, jest niecelowe.
W tych okolicznościach wykluczenie Odwołującego z uwagi na przyjęcie przez niego
jako prawidłowej stawki 23% podatku od towarów i usług dla ceny za kompleksowe
wykonanie przedmiotu umowy musi być uznane za nieprawidłowe – w szczególności, gdy
Zamawiający nie dysponuje interpretacją podatkową rozstrzygającą przeciwnie.
Z
ostrożności jedynie wskazuję w tym zakresie, że wykładnia dotycząca usług
składających się na kompleksowe utrzymanie infrastruktury, zakładająca zasadność
odrębnego ich opodatkowywania (z zastosowaniem właściwych dla nich stawek podatku, tj.
odpowiednio 8% albo 23%) była prezentowana do roku 2014 (np. interpretacja Dyrektora
Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 17 lutego 2012 r. (ILPP2/443- 1536/11-4/MN), Dyrektora
Izby Skarbowej w Warszawie z 14 listopada 2013 r. (IPPP2/443-1009/13-3/BH). Jednak od
roku 2014 nastąpiła zmiana ww. linii interpretacyjnej – w dniu 26 lutego 2014 r. Minister
Finansów w interpretacji Nr PT8/033/1/20/PSG/RD19443 zmienił z urzędu wydaną wcześniej
interpretację z dnia 2 października 2012 r. Nr IPPP3/443-646/12-4/SM stwierdzając, że
wszystkie usługi realizowane w ramach kompleksowego utrzymania dróg są elementem
jednej składowej usługi o jednolitym charakterze (usługi kompleksowej), dla której nie została
przewidziana obniżona stawka VAT, w związku z czym podlega ona opodatkowaniu z
zastosowaniem podstawowej stawki tego
podatku w wysokości 23% (por. również
uzasadnienie przywołanego powyżej wyroku NSA z dnia 17 kwietnia 2019 r. sygn. akt I FSK
494/17). W chwili obecnej stanowisko organów podatkowych jest jednolite i pozostaje w
zgodzie z przywołaną powyżej interpretacją Ministra Finansów z dnia 26 lutego 2014 r. Mając
powyższe na uwadze, odrzucenie oferty Odwołującego jako zawierającej błędy w obliczeniu
ceny było nieprawidłowe i winno być unieważnione. Konsekwencją powyższego jest również
obowiązek odrzucenia oferty wykonawcy CLS, bowiem to ten wykonawca zastosował w
Postępowaniu błędną stawkę podatku od towarów i usług (8% w miejsce stawki podstawowej
23%).
W odpow
iedzi na odwołanie z 13 września 2019 r. Zamawiający wniósł o jego
oddalenie, następująco uzasadniając swoje stanowisko.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1) ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów
i
usług (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług
podlega odpłatne Świadczenie usług na terytorium kraju. Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o
VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1) ustawy o VAT, rozumie się
każde Świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej
niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7
ustawy o VAT.
Sygn. akt KIO 1690/19
Zgodnie z art. 5a ustawy o VAT, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o
których mowa w art. 5 ustawy o VAT, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie
przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla
tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie
powołują symbole statystyczne.
Klasyfikacją, do której odwołują się przepisy ustawy o VAT jest Polska Klasyfikacja
Wyrobów i Usług, wprowadzona w życie rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 29
października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. Nr
207, poz. 1293 ze zm.)
— zgodnie z treścią § 3 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
4 września 2015 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. z 2015
r., poz. 1676) do dnia 31 grudnia 2019 r. na potrzeby podatku od towarów i usług stosuje się
Polską Klasyfikację Wyrobów i Usług wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia
29 października 2008 f. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU).
Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustaw
y o VAT stawka podatku od towarów i usług wynosi
22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129
ust. 1 ustawy 0 VAT.
Niemniej jednak zgodnie z art. 41 ust. 2 ustawy o VAT dla towarów i
usług, wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy, stawka podatku wynosi 7%, z
zastrzeżeniem ust. 12 i art. 114 ust. 1 ustawy 0 VAT. Na mocy art. 146a pkt 2) ustawy o VAT,
w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 f. stawka podatku, o której
mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz w tytule załącznika nr 3 do ustawy o VAT,
wynosi 8%. Na mocy art. 146aa ust. I pkt 2) ustawy o VAT w okresie od dnia 1 stycznia 2019
r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a
pkt 4 ustawy z
dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43%
oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż -6% stawka
podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz tytule załącznika nr 3 do
ustawy, wynosi 80/0. W tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z art. 146aa ust. 2 ustawy o
VAT mi
nister właściwy do spław finansów publicznych ogłosi, w drodze obwieszczenia, w
Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", koniec okresu
obo
wiązywania stawek podatku, o których mowa w ust. 1, w terminie do dnia 31 października
roku następującego po roku, dla którego zostały spełnione warunki określone w ust. 1.
W załączniku nr 3 do ustawy o VAT, zawierającym wykaz towarów i usług
opodatkowanych stawką podatku w wysokości 8%, pod pozycją 174 tego załącznika
wymieniono sklasyfikowane w PKWIU pod s
ymbolem 81.29.12.0 Usługi zamiatania śmieci i
usuwania Śniegu, pod pozycją 175 tego załącznika wymieniono sklasyfikowane w PKWiU
pod symbolem 81.29.13.0 Pozostałe usługi sanitarne, zaś pod pozycją 176 tego załącznika
wymieniono sklasyfikowane w PKWiU pod s
ymbolem 81.30.10.0 Usługi związane z
Sygn. akt KIO 1690/19
zagospodarowaniem terenów zieleni.
Zatem z uwagi na fakt, że usługi wchodzące w zakres przedmiotowego zamówienia
zaliczają się do niżej wskazanych usług: 1) Usługi zamiatania Śmieci i usuwania Śniegu
(symbol PKWiU: 81.29.12.0); 2)
Pozostałe usługi sanitarne (symbol PKWiU: 81.29.13.0); 3)
Usługi związane z zagospodarowaniem tctenÓw zieleni (symbol PKWiU: 81.29.13.0), należy
stwierdzić, że zgodnie z aft. 41 ust. 2 ustawy o VAT w zw. z art. 146a pkt 2) ustawy o VAT w
zw. z
art. 146aa ust. 1 pkt 2) ustawy o VAT dla usług wchodzących w zakres przedmiotowego
zamówienia stawka podatku wynosi 8%.
Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem „Krajowej Izby Odwoławczej (vide wyroki w
sprawach: KIO 1299/18, KIO 1035/18, KIO 880/18, KIO 740/18, KIO 624/18, KIO 1248/17)
oferta zawierająca nieprawidłową stawkę podatku VAT powinna ulec odrzuceniu, jeżeli w
SIWZ nie wskazano stawki podatku VAT mającej zastosowanie do postępowania —
wówczas oferta może podlegać poprawie w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3) ustawy pzp.
W przedmiotowym SIWZ nie wskazano stawki podatku VAT mającej zastosowanie do
postępowania. Zatem w świetle powyższego należy stwierdzić, że Zamawiający zasadnie
odrzucił ofertę Odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 6) ustawy pzp. jako zawierającą
błąd w obliczeniu ceny ofertowej w postaci wadliwie zastosowanej stawki VAT w wysokości
23%, zamiast 8%.
Ustosunkowując się do zarzutów Odwołującego w pierwszej kolejności należy
wskazać, że zgodnie z art. 29 ust. 6 pkt 2) ustawy o VAT podstawa opodatkowania oprócz
świadczenia podstawowego obejmuje koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty
opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub
usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy. Wyliczenie wskazane w art. 29 ust. 6 pkt 2)
ustawy o VAT ma charakter otwarty
– każdy koszt dodatkowy w stosunku do świadczenia
głównego wchodzi do podstawy opodatkowania tego świadczenia. Ww. przepis stanowi
implementację art. 78 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie
wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Ww. przepis ma zastosowanie do tzw.
świadczeń kompleksowych, czyli świadczeń składających się z kilku elementów, wśród
których można rozróżnić świadczenie podstawowe (stanowiące istotę zdarzenia
go
spodarczego) i świadczenia pomocnicze mające charakter służebny w stosunku do
świadczenia podstawowego – stanowiące w myśl art. 29 ust. 6 pkt 2) ustawy o VAT koszty
dodatkowe.
Należy wskazać, że orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, za
zasadę przewodnią przyjmuje, że każde świadczenie powinno być uznawane za odrębne i
niezależne, zgodnie z dyrektywą 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie
wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, str. 1, z
Sygn. akt KIO 1690/19
późn. zm., zwanej w dalszej treści pisma: „Dyrektywą 2006/112/WE”), a wcześniej Szóstą
Dyrektywą Rady z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów państw członkowskich
dotyczących podatków obrotowych wspólny system podatku od wartości dodanej:
ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz. U. UE L 145 z 13 czerwca 1977 r., str. 1, z
późn. zm.). Podstawową zasadę odrębności i niezależności świadczeń Trybunał
Sprawiedliwości Unii Europejskiej wywodzi z art. 2 Dyrektywy 2006/112/WE.
W tym kontekście zdaniem TSUE tylko w pewnych okolicznościach odrębne
świadczenia można uznać za jednolitą czynność. Przykładowo w wyroku z 21 lutego 2008 r.
w sprawie C-425/06 Ministero dell Economia e delle Finanze vs. Part Service Srl TSUE
stwierdził: (...) gdy czynność obejmuje kilka świadczeń, powstaje pytanie, co należy ją
zważać za jednolitą czynność, czy też kilka odrębnych i niezależnych świadczeń, które
należy oceniać oddzielnie. Kwestia ta ma szczególne znaczenie z punktu widzenia podatku
VAT, w szczególności dla zastosowania stawek opodatkowania lub przepisów dotyczących
zwol
nień przewidzianych przez szóstą dyrektywę (zob. wyroki: 25 lutego 1999 r. w sprawie
C-
349/96 CPP oraz 27 października 2005 r. w sprawie C41/04 Levob Verzekeringen i OV
Bank). W tym zakresie z
jej art. 2 wynika, że każde świadczenie powinno być zwykle
uznawane za odrębne i niezależne (zob. ww. wyroki w prawach CPP, pkt 29 Levob
Verzekeringen i OV Bank, pkt 20).
Kryterium odrębności często stosowane w kontekście świadczeń złożonych opiera się
na
weryfikacji, czy poszczególne świadczenia mogą występować w obrocie gospodarczym
niezależnie i czy mogą być wykonane przez dowolny inny podmiot. W przypadku odpowiedzi
twierdzącej, nie następuje świadczenie złożone, lecz kilka odrębnych świadczeń, które
powinny być dla celów opodatkowania VAT traktowane niezależnie od siebie. Takie
stanowisko wywieźć można również z orzeczenia TSUE z 27 października 2005 r. w sprawie
C-
41 /04 Levob Verzekcringen BV.OV Bank NV przeciwko Staatssecretaris van Financiën, w
którym Trybunał wskazał: Artykuł 2 ust. 1 szóstej dyrektywy Rady nr 77/388/EWG dnia 17
maja 1977 r. w sprawie har
monizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do
podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona
pod
stawa wymiaru podatku należy interpretować w ten sposób, że jeżeli dwa lub więcej niż
dwa świadczenia (Izb czynności) dokonane przez podatnika na rzecz konsumenta,
rozumianego jako konsumenta przeciętnego, są tak ściśle związane, że obiektywnie tworzą
one
w aspekcie gospodarczym jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter,
to wszystkie te świadczenia lub czynności stanowią jednolite świadczenie do celów
stosowania podatku od wartości dodanej. Powyższe (w ocenie Trybunału w sprawie będącej
przedm
iotem orzeczenia) odnosi się do transakcji, w której podatnik dostarcza klientowi
standardowe oprogramowanie nagrane na nośnik, a następnie adaptuje to oprogramowanie
Sygn. akt KIO 1690/19
do specyficznych potrzeb klienta, nawet jeżeli klient płaci oddzielne wynagrodzenie za
poszczególne elementy.
Dodatkowo, w orzeczeniach z 29 marca 2007 r. w sprawie Aktiebolagct NN v.
Skatteverket, C-II 1/05, z dnia 25 lutego 1999 r. w sprawie Card Protection Plan Ltd v.
Commissioners of Customs & Excise, C-
349/96, oraz z dnia 22 października 1998 r. w
połączonych sprawach T.P. M. i R.M. B., C-308/96 i C-94/97, TSUE wskazał, że świadczenie
pomocnicze występuje w przypadku, gdy nie stanowi ono dla nabywcy celu samego w sobie,
lecz służy lepszemu skorzystaniu ze Świadczenia głównego.
W orzecznictwie TSUE wskazuje się, że dla zastosowania koncepcji Świadczeń
złożonych konieczne jest występowanie dwóch lub więcej czynności, które są ze sobą
powiązane w sposób tak ścisły, że obiektywnie stanowią jedno świadczenie. Niemniej jednak
za
wsze konieczne jest wyodrębnienie świadczenia wiodącego (głównego) oraz świadczeń
pomocniczych. Ponieważ dopiero po dokonaniu takiej identyfikacji możliwe będzie określenie
konsekwencji n
a gruncie VAT całego złożonego świadczenia.
Analiza treści przywołanego orzecznictwa TSUE prowadzi do stwierdzenia, że co do
zasady każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno
być traktowane jako odrębne i niezależne, jednak w sytuacji gdy jedna usługa obejmuje z
ekonomicznego punktu widz
enia kil(a świadczeń, usługa ta nie powinna być sztucznie
dzielona dla celów podatkowych. Zatem z ekonomicznego punktu widzenia usługi nie
powinny być dzielone dla celów podatkowych wówczas, gdy tworzyć będą jedną usługę
złożoną, obejmującą kilka świadczeń pomocniczych. Jeżeli jednak w skład Świadczonej
usługi wchodzić będą czynności, które nie służą wyłącznie wykonaniu czynności głównej,
zasadniczej, lecz mogą mieć również charakter samoistny, to wówczas nie ma podstaw dla
traktowania ich jako elementu usługi złożonej. Tym samym, jeżeli Świadczenia można
rozdzielić tak, że nie zmieni to ich charakteru ani wartości z punktu widzenia nabywcy
wówczas świadczenia takie powinny być traktowane jako dwa (lub więcej) niezależnie
opodatkowane Świadczenia.
W przedmiotowej sprawie
nie są spełnione kryteria, aby świadczone usługi będące
przedmiotem zawartej umowy można było uznać za jedno złożone świadczenie. W niniejszej
spraw
ie bowiem mamy do czynienia ze świadczeniami odrębnymi, przy czym jako odrębne
świadczenia (w oparciu o SIWZ) należy rozumieć: 1) zimowe utrzymanie infrastruktury; 2)
letnie
utrzymanie infrastruktury; 3) całoroczne prace porządkowe. Taki sposób kwalifikacji
przedmiotu zamówienia wynika z SIWZ, która wskazuje odrębnie na powyższe czynności i
brak i
ch ścisłego związku. Każda ze świadczonych ww. usług w ramach zawartej umowy ma
charakter samoistny i może być wykonywana niezależnie od siebie. Nie występuje między
tymi świadczeniami tak ścisły związek, by nie było możliwe ich wyodrębnienie. Powyższe
Sygn. akt KIO 1690/19
wyn
ika z tego, że każda z usług objętych przedmiotem umowy rozliczana jest na podstawie
faktycznie zrealizowanych prac i w związku z tym każda z usług objętych przedmiotem
umowy stanowi samodzielne i niezależne świadczenie, które może być odrębnie zlecane i
wobec tego
nie można wyodrębnić świadczenia głównego oraz świadczeń pomocniczych.
Rozłączne traktowanie świadczonych usług me wpływa na charakter żadnej z nich ani nie
sprawia, że wartość świadczeń z punktu widzenia nabywcy jest inna niż gdyby świadczenia
t
e były uznane za jedno świadczenie złożone.
Nadto warto zauważyć, że koncepcja świadczeń kompleksowych sprowadza się w
przedmiotowym stanie faktycznym do uznania, że poszczególne czynności składające się na
powyższe, generalnie zdefiniowane usługi, są elementem danego Świadczenia
kompleksowe
go. Przykładowo usługa wywozu śniegu (zgodnie z SIWZ) jest elementem
kompleksowej usługi zimowego utrzymania infrastruktury, której zasadniczym celem jest
odśnieżanie infrastruktury, a sam element wywozu śniegu ma charakter wtórny do
zasa
dniczego świadczenia. Usługa zimowego utrzymania infrastruktury nie ma związku z
usługą letniego utrzymania infrastruktury czy też usługami całorocznych prac porządkowych.
Z punktu widzenia Zamawiającego usługi te nie mają nierozerwalnego charakteru, który
uniemożliwiałby skorzystania z jednej usługi bez wykorzystania usługi dodatkowej. Innymi
słowy możliwe jest wykonanie jednej z usług bez wykonania pozostałych usług tak, aby
zrealizować przedmiot Świadczenia a taki brak możliwości jest warunkiem uznania danego
zespołu świadczeń za jedno Świadczenie kompleksowe. Zatem, każda z ww. usług
przedmiotowego zamówienia stanowi samodzielne i niezależne Świadczenie, które może być
odrębnie zlecane. W przedmiotowym zamówieniu nie można wyodrębnić świadczenia
głównego.
Naczelny
Sądu Administracyjny w Warszawie w wyroku z 17 kwietnia 2019 r. sygn. I
FSK 494/17:
wskazał, że w analizowanej sprawie dotyczącej utrzymania autostrady, z punktu
widzenia z
amawiającego, szereg czynności świadczonych przez wykonawcę składa się na
jedną kompleksową usługę, której istotą jest utrzymanie przejezdności drogi, a nie np.
odśnieżanie drogi. Kluczowe znaczenie ma istota świadczenia z punktu widzenia
zamawiającego — w sprawie analizowanej przez NSA istota świadczenia to przejezdność
autostrady, na którą składają się poszczególne czynności służące realizacji tego celu, przy
czym czynności te opodatkowane są różnymi stawkami podatku.
Natomiast w niniejszym stanie faktycznym z
punktu widzenia Zamawiającego istotą
świadczenia jest: zimowe utrzymanie infrastruktury (na które składają się poszczególne
czynności służące realizacji tej usługi), letnie utrzymanie infrastruktury (na które składają się
poszczególne czynności służące realizacji tej usługi), całoroczne prace porządkowe (na które
s
kładają się poszczególne czynności służące realizacji tej usługi).
Sygn. akt KIO 1690/19
Niezależnie od powyższego należy stwierdzić, że fakt, iż usługa ma złożony
(kompleksowy) charakter nie może z mocy prawa oznaczać, że opodatkowana jest stawką
podstawową, tj. 23%. Należy podkreślić, że wszystkie usługi wchodzące w skład
przedmiotowego zamówienia są opodatkowane stawką 8%, zatem nawet przy przyjęciu, że
przedmiotowe zamówienie stanowi złożone Świadczenie, brak jest podstaw do przyjęcia
stawki 23%.
5
września 2019 r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło w stosownej
formie elektronicznej
zgłoszenie przez CTL Północ sp. z o.o. z siedzibą w Gdyni
przystąpienia do tego postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego.
Wobec dokonania powyższego zgłoszenia w odpowiedniej formie, z zachowaniem
3-
dniowego terminu oraz wymogu przekazania kopii zgłoszenia Stronom postępowania
(zgodnie z art. 185 ust. 2 pzp)
– Izba nie miała podstaw do stwierdzenia nieskuteczności
przystąpienia, co do którego nie zgłoszono również opozycji.
Przystępujący wniósł o oddalenie odwołania jako w całości bezzasadnego,
w
następujący sposób argumentując.
Przedstawione przez Odwołującego poglądy orzecznictwa sądowo-administracyjnego
i organów podatkowych są nierelewantne dla oceny podatkowej przedmiotu zamówienia,
a
ponadto zostały zaprezentowane w sposób wybiórczy. Usługa utrzymywania dróg i
autostrad, której one dotyczą, w sposób istotny różni się od przedmiotu zamówienia w już
poprzez oczywisty fakt, iż dotyczy ona jednego konkretnego obiektu (drogowego), podczas
gdy do zakresu usług będących przedmiotem zamówienia należy utrzymywanie całego
terenu portowego zarządzanego przez Zamawiającego, infrastruktury portowej oraz terenów
zielonych, a także szeregu innych obiektów szczegółowo określonych w SIWZ.
Przedmiotem zamówienia Zamawiającego są usługi zimowego i letniego utrzymania
infrastruktury i terenów zielonych na obszarze Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A. W
Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia wyróżniono następujące nawierzchnie i prace
objęte zimowym i letnim utrzymaniem: 1) ulice, drogi —65 097 m2, 2) miejsca postojowe — 3
289 m2, 3) drogi rowerowe
— 3 160 m2, 4) chodniki — 51 559 m2, 5) place manewrowe —
70 096 m2, 6) parkingi
— 53 840 m2, 7) nawierzchnie drogowo-kolejbwe wraz z rowkami —
33 927 m2, 8)
nawierzchnie nabrzeży i ścieżki cumownicze — 7 132 m2, 9) rampy/najazdy
— 1 662 m2, 10) wywóz śniegu — 100 m3 za jedno zimowe utrzymanie infrastruktury, o
którym mowa w ust. 4 pkt. 1) niniejszego rozdziału, 11) tereny zielone — pielęgnacja,
koszenie, grabienie, wywóz i utylizacja pokosów — 122 270 m2, 12) zgrabianie, wywóz i
utyliz
acja liści, gałęzi — 18 915 m2, 13) odchwaszczanie — 0,5 % pow. objętej utrzymaniem
letnim bez ulic i dróg, 14) prace ogólnoporządkowe — około 45 rgb/m-c, 15) mycie słupków
Sygn. akt KIO 1690/19
typu U12b i U12c na odcinku
— 1.160 m, 16) opróżnianie koszy na śmieci — 8 szt.
W ramach zakresu przedmiotu zamówienia Zamawiający przewidział: 1) zimowe
utrzymanie infrastruktury (od 01 listopada do 31 marca, całodobowe) — które obejmuje akcje
odśnieżania polegających na oczyszczaniu ze śniegu oraz zwalczaniu gołoledzi i śliskości
środkami niechemicznymi i chemicznymi ulic, parkingów, dróg, placów, miejsc postojowych,
chodników, dróg rowerowych, nawierzchni nabrzeży i ścieżek cumowniczych,
ramp/najazdów, nawierzchni drogowo-kolejowych w tym rowków (żłobków) w przystawkach
na długości przejazdu lub przestrzeni między płytą a szyną, zaopatrzenie we własnym
zakresie w materiały oraz środki chemiczne i niechemiczne, niezbędne do realizacji
Zamówienia; wywóz śniegu; stałą gotowość do prowadzenia akcji odśnieżania oraz
zwalczania śliskości 2) letnie utrzymanie infrastruktury (od 01 kwietnia do 31 października),
które obejmuje: oczyszczanie chodników, ulic, miejsc postojowych, dróg rowerowych,
oczyszczanie parkingów, placów, nawierzchni drogowo-kolejowych (wraz z rowkami i
przestrzenią między płytą a szyną), nawierzchni nabrzeży i ścieżek cumowniczych,
ramp/najazdów, mycie słupków, odchwaszczanie chodników, parkingów, placów, opaski przy
jezdni,
nawierzchnia
drogowo-
kolejowych oraz nawierzchni nabrzeży i ścieżek
cumowniczych, pielęgnacja trawników, zgrabianie, wywóz i utylizacja liści oraz gałęzi. 3)
całoroczne prace ogólnoporządkowe: zbieranie śmieci wykonywane w obszarze objętej
utrzymaniem
, w tym codzienne zbieranie śmieci na parkingu samochodowym, opróżnianie
koszy na śmieci na parkingu samochodowym, na których codzienne wykonywane są prace
ogólnoporządkowe, zebrane odpady należy wrzucić do kontenera ustawionego na parkingu.
W
każdym przypadku dla określenia skutków podatkowych transakcji złożonych
należy badać, czy mamy do czynienia z kompozycją świadczenia głównego dominującego,
wzbogaconą jedynie o świadczenia pomocnicze, czy też dostawca świadczenia realizuje
kilka odrębnych i niezależnych świadczeń.
Podkre
ślenia w pierwszej kolejności wymaga, iż Trybunał Sprawiedliwości Unii
Europejskiej (dalej: TSUE), za zasadę przewodnią przyjmuje, że każde świadczenie powinno
być uznawane za odrębne i niezależne, zgodnie z Dyrektywą Rady 2006/112/WE z dnia 28
listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. L 347 z
11.12.2006), (dalej: Dyrektywa 2006/112/WE), a wcześniej Szóstą Dyrektywą Rady z 17
maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów państw członkowskich dotyczących
podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona
podstawa wymiaru podatku (Dz. U.UE.L 145, z późn. zm.). Podstawową zasadę odrębności
i
niezależności świadczeń TSUE wywodzi z art. 2 Dyrektywy 2006/1 12/WE. W tym
kontekście zdaniem TSUE tylko w pewnych okolicznościach odrębne świadczenia można
uznać za jednolitą czynność. Przykładowo w wyroku z dnia 21 lutego 2008 r. w sprawie C-
Sygn. akt KIO 1690/19
425/06 Ministero dell'Economia e delle Finanze vs. Part Service Srl TSUE stwie
rdził: gdy
czynność obejmuje kilka świadczeń, powstaje pytanie, czy należy ją uważać za jednolitą
czynność, czy też kilka odrębnych i niezależnych świadczeń, które należy oceniać
oddzielnie. Kwestia ta ma szczególne znaczenie z punktu widzenia podatku VAT, w
szczególności dla zastosowania stawek opodatkowania lub przepisów dotyczących zwolnień
przewidzianych przez szóstą dyrektywę (zob. wyroki: z 25 lutego 1999 r. w sprawie C-349/96
CPP oraz z 27 października 2005 r. w sprawie C-41/04 Levob Verzekeringen i OV Bank). W
tym zakresie z jej art. 2 wynika, że każde świadczenie powinno być zwykle uznawane za
odrębne i niezależne (zob. ww. wyroki w sprawach CPP, pkt 29, oraz Levob Verzekeringen i
OV Bank, pkt 20)".
Kryterium odrębności często stosowane w kontekście świadczeń złożonych opiera się
na weryfikacji, czy poszczególne świadczenia mogą występować w obrocie gospodarczym
niezależnie i czy mogą być wykonane przez dowolny inny podmiot. W przypadku odpowiedzi
twierdzącej, nie następuje świadczenie złożone, lecz kilka odrębnych świadczeń, które
powinny być dla celów opodatkowania VAT traktowane niezależnie od siebie. Takie
stanowisko wywieźć można również z orzeczenia TSUE z dnia Il czerwca 2009 r. w sprawie
RLRE Tellmer Property sro, C572107, w którym TSUE stanął na stanowisku, że w przypadku
usług najmu oraz usług sprzątania części wspólnych budynków następują dwa odrębne
świadczenia dla celów VAT. Stanowisko to oparto m.in. na tym, że usługi sprzątania części
wspólnych budynku mogą być świadczone na różnych zasadach, to znaczy na przykład
przez osoby trzecie wystawiające faktury obejmujące koszt tych usług bezpośrednio
lokatorom lub przez wynajmującego zatrudniającego w tym celu własnych pracowników lub
posługującego się przedsiębiorstwem zajmującym się sprzątaniem.
Zatem orzecznictwo TSUE I które oparte jest na przepisach prawa Unii Europejskiej,
daje podstawę do skonstruowania zasadniczej tezy, że każde świadczenie należy traktować
odrębnie. Dopiero w sytuacji, gdy kilka świadczeń wykonywanych przez podatnika jest ze
sobą ściśle powiązanych w ten sposób, że tworzą obiektywnie, z ekonomicznego i
gospodarczego punktu widzenia, jedno świadczenie, nie należy dokonywać sztucznego
podziału tego świadczenia dla celów podatkowych.
Co istotne z orzecznictwa TSUE w zak
resie świadczeń złożonych wynika teza, iż do
sądów krajowych należy każdorazowo ocena na podstawie okoliczności sprawy, czy
podatnik dokonuje jednego świadczenia czy też odrębnych usług (wyrok TSUE z dnia 27
września 2012 r. w sprawie C-392/11).
Nie należy zatem z góry zakładać, że w przypadku umowy w zakresie danego rodzaju
świadczeń istnieje jedna prawidłowa kwalifikacja w kierunku świadczeń kompleksowych lub
odrębnych, ponieważ w każdym stanie faktycznym występują inne okoliczności i inne
Sygn. akt KIO 1690/19
czynności mogą wchodzić w skład tych świadczeń.
D
efinicji świadczeń kompleksowych nie zawiera ani Dyrektywa 200611 12/WE, ani
przepisy krajowe. Wyroki TSUE w każdym przypadku odnoszą się do konkretnego
świadczenia złożonego przedstawionego w danej sprawie. Na podstawie orzecznictwa TSUE
można jednak wyłonić pewne reguły, które mogą być pomocne przy ocenie dopuszczalności
(bądź nie) kwalifikacji usług jako złożonych.
Jak podkreślił TSUE w wyroku z 27 września 2012 r. w sprawie C-392/11 Field Fisher
WaterHouse LLP p-ko C
ommissioners for Her Majesty's Revenue and Customs, wskazując
na wcześniejsze swoje orzecznictwo, z jednym świadczeniem mamy przede wszystkim do
czy
nienia, jeżeli co najmniej dwa elementy lub czynności podatnika są tak ściśle związane,
że tworzą obiektywnie tylko jedno nierozerwalne świadczenie gospodarcze, którego
rozdzielenie miałoby charakter sztuczny. Zdaniem TSUE ponadto jest tak również, jeżeli
jedno lub kilka świadczeń należy uznać za świadczenie główne, natomiast pozostałe za
dodatkowe. TSUE jako je
den z przykładów tej ostatniej sytuacji podał, że świadczenie należy
uznać za dodatkowe w stosunku do świadczenia głównego, jeżeli nie stanowi ono dla klienta
celu samego w sobie, lecz służy skorzystaniu w jak najlepszy sposób ze świadczenia
głównego.
R
ozważając kwestię jednolitości świadczenia TSUE w powyższej sprawie (C-392/11)
podkreślił, że ujęcie różnych świadczeń w jednej umowie nie rozstrzyga o uznaniu ich za
jedno świadczenie. W sytuacji, w której umowa (...) obejmuje świadczenia, które z uwagi na
ich charakter nie mogą być obiektywnie uznane za nierozerwalnie związane ze
świadczeniem głównym lub za dodatkowe względem świadczenia głównego (...), lecz są w
sto
sunku do niego niezależne — gdyż takie świadczenia mają wyłącznie sztuczny związek
ze wska
zanym świadczeniem głównym – świadczenia te nie są częścią jednego
świadczenia. W punkcie 27 wyroku stwierdzono, że w przypadku, gdy różne świadczenia
wykonywane są za ogólnym wynagrodzeniem, lecz niektóre z nich są zwolnione ale inne
objęte podatkiem to należy rozdzielić opłaty, celem określenia części, która jest zwolniona i
która podlega podatkowi VAT. Ponadto TSUE wskazał, iż uwzględniając dwie okoliczności,
po pierwsze, że każde świadczenie powinno być zwykle uznawane za odrębne i niezależne
oraz, po d
rugie, że transakcja złożona z jednego świadczenia w aspekcie gospodarczym nie
powinna być sztucznie rozdzielana, by nie pogarszać funkcjonalności systemu podatku VAT,
należy poszukiwać elementów charakterystycznych dla rozpatrywanej czynności celem
określenia, czy dane świadczenia stanowią kilka odrębnych świadczeń głównych, czy
jednolite świadczenie, jednocześnie wskazując, iż brak jest bezwzględnej zasady dotyczącej
ustalania zakresu danego świadczenia z punktu widzenia podatku VAT, a co za tym idzie, w
celu ustalenia zakresu danego świadczenia należy wziąć pod uwagę ogół okoliczności
Sygn. akt KIO 1690/19
(podobnie wskazał TSUE w wyroku z dnia 27 października 2005 r. C-41/04 w sprawie Levob
Verzekeringen).
Z kolei w wyroku z 11 czerwca 2009 r. w sprawie C-
572/07 TSUE przyjął, że skoro
najem mieszkań oraz sprzątanie części wspólnych budynku mogą być, w okolicznościach
takich jak w sprawie przed sądem krajowym, wzajemnie rozdzielone, to nie można uznać, że
stanowią jedno świadczenie w rozumieniu orzecznictwa Trybunału.
Podobni
e w polskim orzecznictwie sądowo-administracyjnym za utrwalony uznać
należy pogląd, według którego co do zasady każde świadczenie dla celów opodatkowania
podatkiem VAT powinno być traktowane jako odrębne i niezależne i tylko w pewnych
okolicznościach odrębne świadczenia można uznać za jednolitą czynność, a także że w
każdym przypadku, na potrzeby oceny czy w danej sytuacji zachodzi przypadek świadczenia
kompleksowego czy niezależnych świadczeń, należy odnieść się do konkretnego stanu
faktycznego i indywidua
lnych okoliczności konkretnej sprawy.
W orzecznictwie NSA przyjmuje się (za wykładnią wynikającą z orzecznictwa TSUE),
że świadczenie kompleksowe ma miejsce wówczas, gdy relacja poszczególnych świadczeń
wykonywanych na rzecz jednego nabywcy dzieli je na świadczenie podstawowe i
świadczenia pomocnicze, tzn. takie, które umożliwiają skorzystanie ze świadczenia
podstawowego lub są niezbędne dla możliwości skorzystania ze świadczenia
podstawowego. Jeżeli jednak świadczenia te można rozdzielić, tak że nie zmieni to ich
charakteru ani wartości z punktu widzenia nabywcy, wówczas świadczenia takie powinny być
traktowane jako dwa niezależnie opodatkowane świadczenia. Zatem należy uwzględniać
ochronę podstawowych zasad opodatkowania podatkiem od wartości dodanej
wyma
gających, by każda działalność gospodarcza była traktowana w ten sam sposób (wyrok
NSA z 6 maja 2015 r., I FM 2105/13).
Przykładowo, analizując kompleksowość usług hotelarskich NSA wskazał, że w tym
przypadku podstawą będzie zawsze usługa noclegowa (zapewnienie wypoczynku nocnego),
rozszerzona
o świadczenia, które według przyjętych zwyczajów, znajdujących
odzwierciedlenie w regulacjach prawnych dotyczących funkcjonowania hoteli itp. obiektów są
przeważnie wliczone w koszt pobytu w hotelu. Nie są to zatem świadczenia o charakterze
akcesoryjnym, lecz wpisujące się w pewien spodziewany, oczekiwany standard usług
hotelarskich. Jako przykład takich świadczeń wskazano: przechowanie bagażu, dostęp do
telewizji kablowej, sprzątanie pokoju, dostarczenie ręczników. Takiego charakteru nie mają
natomiast, zdaniem NSA, serwowane w restauracji hotelowej obiady i kolacje, czy też zabiegi
kosmetyczne lub pielęgnacyjne (l FSK 2105/13). Za nie stanowiącą części usługi
zakwaterowania z wyżywieniem dla uczestników kursów oraz szkoleń, NSA uznał tež usługę
serwisu kawy i herbaty. Zdaniem NSA, nie stanowi ona środka do lepszego wykonania usługi
Sygn. akt KIO 1690/19
zakwaterowania, lecz jest świadczeniem dodatkowym, które nie jest niezbędne do
świadczenia tych usług. Czynności zaś, które nie są niezbędne do świadczenia usługi
zakwaterowania stanowią odrębne od tych usług świadczenia, podlegające w oparciu o
przepisy ustawy o podatku od towarów i usług odrębnemu opodatkowaniu, według stawek
właściwych dla poszczególnych rodzajów świadczeń (wyrok NSA z dnia 14 listopada 2014 r.,
I FSK 1796/13).
Zdaniem NSA, nie ma też charakteru części usługi cash processingu, w skład której
wchodzą czynności polegające na obsłudze obrotu gotówkowego, usługi liczenia sortowania
i pakowania znaków pieniężnych usługa konwojowania znaków pieniężnych. NSA stwierdził,
że poszczególne świadczenia wchodzące w skład kompleksowej usługi słužą co prawda
wykonaniu czynności głównej, ich realizacja prowadzi do jednego celu, występuje pomiędzy
nimi funkcjonalny związek, jednakże wymieniona wśród poszczególnych elementów usługa
konwojowania gotówki polegająca na jej odbiorze, dostarczeniu i transporcie nie jest na tyle
ściśle powiązana z usługą cash processingu, którego istotą gospodarczą jest transfer
wartości pieniężnych, aby nie mogła być świadczona odrębnie. Jak podkreślono,
konieczność konwojowania gotówki može z powodzeniem być zaspokojona przez innego
usługodawcę, stąd też czynność ta nie jest nierozerwalnie związana ze świadczeniem usługi
cash processingu, a jej wyodrębnienie w żadnym stopniu nie wpływa na zmianę charakteru
świadczenia tej usługi (wyrok NSA z dnia 19 czerwca 2013 r., I FSK 1005/12, CBOSA).
Charakter usługi kompleksowej mają natomiast, zdaniem NSA, usługi świadczone
przez podatnika polegające na rezerwacji taxi, bowiem z punktu widzenia gospodarczego
stanowią usługę nierozerwalnie związaną z usługą taksówkową. Traktowanie tej usługi jako
odrębnej jest, w ocenie NSA, sztuczne i sprzeczne z zaprezentowaną wykładnią prounijną
wynikającą z orzecznictwa TSUE (wyrok NSA z 24 lutego 2015 r., I FSK 1783/13).
Jak wynika z powyższego, zarówno TSUE, jak i NSA każdorazowo szczegółowo
analizują stan faktyczny i odnoszą się konkretnie do každej z analizowanych usług/
czynności w celu ustalenia czy zachodzi kompleksowość świadczenia, czy też należy
odrębnie traktować každą z nich.
Przykładowo WSA w Warszawie (III SA/Wa 2324/14) w prawomocnym wyroku z 23
lipca 2015 r. w odniesieniu do usług zarządzania nieruchomością wspólną, usług konserwacji
obiektów, sprzątania terenu na zewnątrz budynków oraz sprzątania wewnątrz budynków
mieszkalnych
stwierdził, iż „W tym kontekście, za świadczenia odrębne należy więc uznać
świadczenia wykonywane przez jednego świadczącego na rzecz jednego nabywcy, które
nawet je
żeli są pewien sposób powiązane, mogą być traktowane rozłącznie, a traktowanie to
nie wpłynie na charakter żadnego z nich ani też nie sprawi, że wartość świadczeń z punktu
w
idzenia nabywcy będzie inna, niż gdyby świadczenia te były uznane za świadczenie
Sygn. akt KIO 1690/19
złożone. WSA uznał, że każda z powyższych usług powinna być traktowana jako oddzielne
świadczenie. Zachodzący między nimi związek jest bowiem na tyle luźny, że z punktu
widzenia; nabywcy mogą być traktowane rozłącznie i nie wpłynie to na charakter żadnego z
nich ani też nie sprawi, że wartość świadczeń z punktu widzenia nabywcy będzie inna, niż
gdyby świadczenia te były uznane za świadczenie złożone. Każda z tych usług może być
przedmiotem oddziel
nej umowy, każdą z tych usług może z powodzeniem świadczyć inny
podmiot.
Ponadto WSA w Rzeszowie w wyroku z 5 marca 2019 r. (sygn. I SA/Rz 1244/18),
dotyczącym wykonania kompleksowej usługi ogrodniczej związanej z zagospodarowaniem
terenów zieleni, stwierdził, że nie wszystkie świadczenia wymienione we wniosku przez
Skarżącą mogą być uznane za część usług kompleksowych. Sąd uznał, wbrew twierdzeniom
skarżącej, iž czynności zamontowania altany, ławek, małej architektury, budowy fontanny nie
są czynnościami niezbędnymi do wykonania świadczenia głównego, tj. wykonania ogrodu
czy wykonania zieleni w oran
żeriach i nie stanowią części usługi kompleksowej. Podkreślono
także iż: W celu ustalenia zakresu danego świadczenia należy wziąć pod uwagę ogół
okoliczności. Trybunał przyjmuje przy tym konsekwentnie, że to na sądach krajowych
spoczywa obowiązek określenia, czy w konkretnej sprawie podatnik dokonuje jednego
świadczenia, jak też przeprowadzenia całościowej ostatecznej oceny stanu faktycznego w
tym zakresie.
Przenosząc powyższe rozważania i stanowiska TSUE oraz krajowych sądów
administracyjnych na grunt nin
iejszej sprawy, należy stwierdzić, iž Przystępujący słusznie
przyjął, iż usługi opisane w Zamówieniu oraz SIWZ należy zakwalifikować jako grupę
odrębnych usług, opodatkowaną właściwą dla każdej z nich stawką VAT. Poszczególne
czynności bowiem, które będą realizowane w ramach usług objętych Zamówieniem i SIWZ:
odśnieżanie i zwalczanie śliskości, wywóz śniegu, oczyszczanie, mycie słupków,
odchwaszczanie, pielęgnacja trawników, zgrabianie, wywóz i utylizacja liści oraz gałęzi,
zbieranie śmieci, opróżnianie koszy nie pozostają wobec siebie w relacji usługa dodatkowa
(pomocnicza) -
usługa główna, żadna z tych czynności nie posiada charakteru nadrzędnego
wobec innych usług, dlatego ich rozdzielenie nie miałoby charakteru sztucznego.
Ponadto poszczególne wyżej wskazane usługi (określone w SIWZ) nie są od siebie
w
ścisły sposób zależne, w tym sensie, że choć dotyczą one usług zimowego i letniego
utrzymania infrastruktury i terenów zielonych oraz prac ogólnoporządkowych (który to
rozdział sam w sobie sugeruje, iž nie jest to jedna usługa kompleksowa) to jednak waga
poszczególnych z nich nie jest wyższa od innych, a wykonanie każdej z tych usług nie
wpływa, co do zasady, na właściwości czy jakość innych z nich.
Przystępujący pragnie w tym miejscu wskazać, iż w jego ocenie w ramach samego
Sygn. akt KIO 1690/19
zakresu zimowego utrzy
mania infrastruktury pomiędzy – z jednej strony – usługami akcji
odśnieżania i zwalczania gołoledzi i śliskości środkami nie chemicznymi i chemicznymi – a z
drugiej strony
– np. zaopatrzenia w materiały i środki chemiczne potrzebne do wykonania
tych usług zachodzi związek funkcjonalny i można uznać, iż usługą zasadniczą jest: usługa
odśnieżania i zwalczania śliskości, a pomocniczą jest usługa zaopatrzenia w materiały i
środki chemiczne potrzebne do wykonania tych usług która stanowi niejako element
wskazanej usługi zasadniczej i służy ich wykonaniu – odśnieżeniu konkretnych przestrzeni i
zwal
czaniu śliskości. Wobec tego wyżej wskazaną usługę pomocniczą w tym przypadku
należy potraktować i opodatkować tą samą stawką VAT kwalifikując ją wg usługi głównej tj.
symbolu PKWiU PKWiU 81.29.12.0
– Usługi zamiatania śmieci i usuwania śniegu.
Analogiczne stanowisko przyjęto przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora
Informacji Skarbowej z 6 listopada 2018 r. (sygn. 0115-KDlT1-1.4012.628.2018.2.JP),
dotyczącej usług zimowego utrzymania dróg. Zgodnie ze stanowiskiem wnioskodawcy
zimowe utrzymanie dróg podlega stawce VAT 8%, gdyż obejmuje odśnieżanie oraz usuwanie
oblodzenia. Stanowisko to uznane zostało przez organ podatkowy za prawidłowe oraz, že
przedmiotem interpretacji jest kompleksowa usługa zimowego utrzymania dróg. Jednakże,
co należy podkreślić, następuje to wyłącznie w ramach zakresu zimowego utrzymania
infrastruktury i tylko w odniesieniu do konkretnych wymieni
onych w nim czynności służących
temu samemu celowi, a nie całości usług utrzymania infrastruktury i terenów zielonych
wskazanych przez Zamawiającego w Zamówieniu i SIWZ.W celu zachowania przejrzystości
uzasadnienia Przystępującego wskazane wyżej usługi odśnieżania i zwalczania gołoledzi i
śliskości wraz z usługami pomocniczymi, tj. m.in. zaopatrzenia w materiały i środki
chemiczne potrzebne do wykonania tych usług, będą dalej łącznie nazywane jako usługi
odśnieżania i usuwania śliskości.
Jak wskazuje się w orzecznictwie (przywołanym wyżej), jeżeli świadczenia można
rozdzielić, tak że nie zmieni to ich charakteru ani wartości z punktu widzenia nabywcy,
wówczas świadczenia takie powinny być traktowane jako dwa niezależnie opodatkowane
świadczenia Stąd w ocenie Przystępującego stanowczo można stwierdzić, iż poszczególne
usługi przewidziane w SIWZ można rozdzielić w ten sposób iż z punktu widzenia
Zamawiającego nie zmieni to charakteru tych usług. Można przykładowo bowiem wykonać
usługę odśnieżania w oderwaniu od usługi odchwaszczania, lub usługę zbierania śmieci od
usługi pielęgnacji zieleni — wpłynie to na ich istotę ani charakter. Przemawia za tym również
fakt, iż Zamawiający sam rozdzielił usługi na wykonywane w okresie letnim oraz te
wykonywane w okresie zi
mowym a także na pielęgnację terenów zielonych.
Co więcej świadczenie poszczególnej usługi ma dla Zamawiającego wymierną
wartość, każda z wymienionych w SIWZ czynności stanowi odrębny cel sama w sobie, służy
Sygn. akt KIO 1690/19
realizacji konkretnego zadania związanego z utrzymaniem infrastruktury (zimowym lub
letnim) lub terenów zielonych. Należy zwrócić uwagę, iž sam Zamawiający w SIWZ rozdziela
zakres tych usług na 1) zimowe utrzymanie infrastruktury 2) letnie utrzymanie infrastruktury
oraz 3) całoroczne prace ogólnoporządkowe, w ramach których wymienia poszczególne
usługi składające się na dany zakres. W tym kontekście nie występuje zatem powiązanie
funkcjonalne pomiędzy poszczególnymi usługami, które stanowi niewątpliwie istotne
kryterium przy identyfikacji ewentualnej u
sługi kompleksowej.
Wskazane czynności mogą być świadczone odrębnie, nie tracąc przy tym swojego
ekonomicznego rezultatu dla Zamawiającego, bowiem po pierwsze: zamówienie określone
jest jako wykonanie usług zimowego i letniego utrzymania infrastruktury oraz terenów
zielonych (jak i prac ogólnoporzadkowych, co wynika z SIWZ), czyli już w samej swojej
istocie i zamierzeniu, Zamawiający oczekuje wykonania różnych usług w zależności od pory
roku ale również rodzaju prowadzonych prac, tj. konkretnie odśniežania i usuwania śliskości
z dróg i innych przestrzeni, usług związanych ze zbieraniem odpadów, usług związanych z
zagospodarowaniem terenów zielonych, usług dotyczących czyszczenia, a po drugie: — co
przewiduje SIWZ w rozdziale V pkt. 1 -
świadczenie usług z zakresu letniego utrzymania
infrastruktury oraz prac ogólnoporządkowych może zostać powierzone podwykonawcy. Tak
więc poszczególne świadczenia mogą występować w obrocie gospodarczym niezależnie i
mogą być wykonane przez inny podmiot – co jest jednym z kolejnych kryteriów
wskazywanych przez sądownictwo przy ocenie kompleksowości usług lub ich odrębności.
Należy również podkreślić, że w omawianym przypadku nie ma znaczenia stosunek
cywilnoprawny łączący strony, tzn. w jaki sposób strony umówią się na rozliczenie transakcji.
Umowa łącząca strony i zawarty w niej sposób rozliczenia nie może decydować o wysokości
stawki podatku, co podkreślają zarówno organy administracyjne (por. przykładowo
interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 7 kwietnia 2017 r.,
sygn. 1462-
IPPPI .4512.95.2017.1.KC, jak i sądownictwo, w tym TSUE – por. powołane
wyżej orzeczenie I w sprawie C-392/11). Orzecznictwo oraz organy administracyjne
podkreślają, iż niezależnie od tego, jak strony określiły przedmiot umowy czy rozliczenie
transakcji, o stosowaniu określonej stawki podatku decyduje bowiem faktyczna czynność, z
którą ustawa wiąże obowiązek podatkowy, a nie ustalenia umowne między stronami.
Z uwagi na powyższą argumentację opartą o orzecznictwo tak TSUE, jak i sądów
krajowych, stwierdzić należy, że czynności stanowiące przedmiot zamówienia winny być
opodatkowan
e odrębnie, z zastosowaniem właściwych dla nich stawek podatku VAT (tj. w
oceni
e Przystępującego - 8%) .
Co więcej, stanowisko przyjęte przez Przystępującego zostało również999 przyjęte
w
wyrokach Krajowej Izby Odwoławczej wydanych w podobnych sprawach. W wyroku z 24
Sygn. akt KIO 1690/19
sierpnia 2018 r. (sygn. KIO 1600/1
8), dotyczącego mechanicznego oraz uzupełniająco
ręcznego zamiatania i zmywania jezdni, wraz z usunięciem przerostu traw i chwastów, w tym
zatok autobusowych i miejsc parkingowych, oczyszczania powierzchni wykonanych z kostki
granitowej oraz oczysz
czanie tunelu (jezdni i ścian) czy wyroku z 10 stycznia 2012 r. (sygn.
KIO 2794/11
), w którym Izba podkreśliła, iż w przypadku kompleksowej usługi sprzątania, w
skład w której wchodzą: usługi sprzątania sensu stricte oraz inne usługi, takie jak
dezynfekcja, nie można mówić o pomocniczym charakterze m.in. usług dezynfekcji. Usługi te
bowiem stanowią cel sam w sobie dla klienta, mają odmienny cel i charakter od usług
sprzątaniu (sensu stricte), nie są natomiast środkiem do lepszego wykonania usługi
zasadniczej.
S
tanowisko Przystępującego znajduje potwierdzenie w interpretacjach wydanych
przez organy podatkowe w sprawach
dotyczących świadczeń takich jak: usługi
zagospodarowania, utrzymania czystości przy nieruchomościach i ulicach, utrzymania
terenów zielonych (przywołanych poniżej), a wiec w większej mierze podobnych do
analizowanego stanu faktycznego a
niżeli przywołana przez Odwołującego linia
interpretacyjna dotycząca wyłącznie utrzymania dróg i autostrad.
W interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 20 marca
201 9 r. (sygn. 0114-
KDlP4.4012.45.2019.2.MP), w treści której organ uznał za prawidłowe
stanowisko wnioskodawcy w zakresie zastosowania stawki VAT 8% do usług pielęgnacji
zieleni, koszenia, zamiatania oraz odśnieżania. Wnioskodawca dokonał rozróżnienia usług
sprzątania wewnątrz budynku oraz terenu wokół niego. Zdaniem organu „poszczególne
czynności, które będą realizowane w ramach opisanych we wniosku usług (...) nie pozostają
wobec siebie w relacji usługa dodatkowa (pomocnicza) — usługa główna, żadna z tych
czynności nie posiada bowiem charakteru nadrzędnego wobec innych usług. Poszczególne
usługi nie są od siebie w ścisły sposób zależne, w tym sensie, że choć wszystkie one
dotyczą utrzymania czystości w pomieszczeniach nieruchomości oraz na terenie
zewnętrznym, to jednak waga poszczególnych z nich nie jest wyższa od innych, a wykonanie
k
ażdej z tych usług nie wpływa, co do zasady, na właściwości czy jakość innych z nich.
Ponadto, świadczenie poszczególnej usługi ma dla nabywcy wymierną wartość, każda z
wymienionych we wniosku czynności stanowi odrębny cel sama w sobie. Należy wskazać, iż
organ dopuścił możliwość traktowania określonych usług jako odrębnych.
W interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 25 marca
2019 r. (sygn. Ol 12-KDlL1-
2.4012.9.2019.2.MR), w której wnioskodawca wykonywał usługi
kontroli pracy s
przętu zimowego utrzymania dróg, monitorowania prac zimowego utrzymania
dróg, uznał jednocześnie, iż stosowną stawką będzie 8%, ze względu na możliwość
zakwalifikowania wspomnianej działalności jako „usług zamiatania śmieci i usuwania śniegu”.
Sygn. akt KIO 1690/19
Organ podatk
owy uznał to stanowisko za prawidłowe, podkreślając jednocześnie, że możliwe
jest oddzielne opodatkowanie określonych usług.
W interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 30 listopada
2018 r. (sygn. 011 1-KDlB3-1.4012.647.2018.2.
KO), która dotyczyła usług usuwania
zanieczyszczeń z powierzchni ulic, chodników, zamiatania, zbierania śmieci, koszenia trawy,
a w przypadku utrzymania zimowego: usuwania śniegu, bieżącą likwidację nawierzchni ulic,
chodników, ścieżek rowerowych, parkingów wydzielonego obszaru miasta. Wnioskodawca
uznał, iż usługi będą podlegały pod stawkę VAT 8%. Organ zgodził się ze stanowiskiem
wnioskodawcy, ponadto wskazał, że usługi będące przedmiotem umowy nie stanowiły
jednego, złożonego świadczenia, a każda ze świadczonych usług miała charakter samoistny
i mogła być wykonywana niezależnie od siebie”. Jak stwierdził organ „każda z usług objętych
przedmiotem umowy stanowi samodzielne i niezależne świadczenie, które może być
odrębnie zlecane j wobec tego nie można wyodrębnić świadczenia głównego oraz świadczeń
pomocniczych (...) Wobec powyższego należy ustalić wysokość stawki podatku odrębnie dla
każdej ze świadczonych usług.
W interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 8 listopada
2018 r. (sygn. 0111-KDlB3-
1.4012.676.2018.3.lCz), w której organ uznał, za świadczenia
odrębne usługi utrzymania czystości wokół otoczenia budynku i odrębne usługi sprzątania
wewnątrz budynku: Należy zauważyć, że poszczególne usługi wskazane w Umowie nie są
od siebi
e w ścisły sposób zależne, w tym sensie, że choć wszystkie one dotyczą utrzymania
czystości w pomieszczeniach nieruchomości oraz na terenie zewnętrznym, to jednak waga
poszczególnych z nich nie jest wyższa od innych, a wykonanie każdej z tych usług nie
wpływa, co do zasady, na właściwości czy jakość innych z nich. Ponadto, świadczenie
poszczególnej usługi ma dla nabywcy wymierną wartość, każda z wymienionych we wniosku
usług stanowi odrębny cel sama w sobie, służy realizacji konkretnego zadania związanego z
utrzymaniem czystości. W tym kontekście nie występuje zatem powiązanie funkcjonalne
pomiędzy poszczególnymi usługami. Wskazane usługi mogą być świadczone odrębnie, nie
tracąc przy tym swojego ekonomicznego rezultatu dla nabywcy.
W interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 7 kwietnia
2017 r. (sygn. 1462-
IPPPI .4512.95.2017.1 .KC), w której organ uznał za nieprawidłowe
stanowisko wnioskodawcy dotyczące zakwalifikowania jako usługi kompleksowej całości
prac związanych z zagospodarowaniem terenu zielenią. Organ wskazał, iż mimo że prace
opisane przez Wnioskodawcę wykonywane są w ramach jednego zlecenia, należy
zakwa
lifikować je jako grupę niezależnych usług opodatkowaną właściwymi dla nich
stawkami (...). Usługi te, co wynika z ich charakteru i specyfiki, nie są współzależne, nie mają
wobec siebie funkcji usługi głównej i usług pomocniczych a także mogą być świadczone
Sygn. akt KIO 1690/19
odrębnie, bez utraty ich właściwości oraz korzyści dla nabywcy. Dodatkowym argumentem
podniesionym przez organ' była możliwość świadczenia przedmiotowych usług przez
podwykonawców.
W interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 23 lutego
2015 r. (sygn. IPPP1/443-1447/14-
2/AS). Wnioskodawca świadczył usługi zamiatania śmieci,
usuwania śniegu, sprzątania chodników oraz utwardzonych placów (kostki brukowej,
podwórek), a także usługi zimowego utrzymania chodników i parkingów. Wnioskodawca
stwierdził, iż możliwe jest zastosowanie stawki VAT w wysokości 8%. Organ podatkowy uznał
za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy. Ponadto, w zakresie, w jakim interpretacja
dotyczyła usług założenia i zagospodarowania ogrodu oraz prac brukarskich i instalatorskich
za nieprawi
dłowe uznał organ stanowisko, iż należy wymienione usługi traktować jako usługę
kompleksową. Jak wskazał: świadczenie złożone (kompleksowe) ma miejsce wówczas, gdy
relacja poszczególnych czynności (świadczeń) wykonywanych na rzecz jednego nabywcy
dzieli je na świadczenie podstawowe i świadczenia pomocnicze tzn. takie, które umożliwiają
skorzystanie ze
świadczenia podstawowego (lub są niezbędne dla możliwości skorzystania
ze świadczenia podstawowego). Jeżeli jednak świadczenia te można rozdzielić, tak że nie
zmieni to ich charakteru ani wartości z punktu widzenia nabywcy — wówczas świadczenia
takie powi
nny być traktowanie jako dwa (lub więcej) niezależnie opodatkowane świadczenia.
Z
godnie z Ustawą VAT i jej art. 41 ust. 1, stawka podatku wynosi 22% (obecnie 23%),
z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.
Ustawodawca przewidział jednak dla niektórych czynności obniżone stawki podatku, bądź
zwolnienie od podatku.
W myśl art. 41 ust. 2 Ustawy VAT, dla towarów i usług, wymienionych w załączniku nr
3 do ustawy, stawka podatku Wynosi 7%, z zastrzeżeniem ust. 12 i art. 114 ust. 1. Stosownie
do treści art. 146a pkt 2 Ustawy VAT — w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31
grudnia 2018 r., z za
strzeżeniem art. 146f stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art.
120 ust. 2 ił 3 oraz w tytule załącznika nr 3 do ustawy, wynosi 8%. Zgodnie zaś z art. 146 aa
ust. 1 pkt 2 Ustawy VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego
po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia
2009 r. o finansach publicznych, jest nie
większa niž 43% oraz wartość, o której mowa w art.
112aa ust. 5 t
ej ustawy, jest nie mniejsza niż -6%: stawka podatku, o której mowa w art. 41
ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz tytule załącznika nr 3 do ustawy, wynosi 8%. W Załączniku nr 3
do Ustawy VAT, stanowiącym wykaz towarów i usług opodatkowanych stawką podatku w
wysokości 7% (z tym zastrzeżeniem iż obecnie wynosi ona 8% zgodnie z powołanymi wyżej
przepisami) wymienione zost
ały towary i usługi objęte obniżoną stawką podatku wymienione
wg symboli PKWiU.
Sygn. akt KIO 1690/19
Przystępujący zastosował następujące grupowania PKWiU do usług przewidzianych
Zamówieniem i SIWZ:
-
w odniesieniu do usług akcji odśnieżania polegających na oczyszczaniu ze śniegu oraz
zwalczaniu gołoledzi i śliskości środkami niechemicznymi i chemicznymi, zaopatrzenia we
własnym zakresie w materiały oraz środki chemiczne i niechemiczne niezbędnych do
realizacji Zamówienia oraz stałej gotowości do prowadzenia akcji odśnieżania oraz
zwalczania śliskości (które bezpośrednio wiąże się z usługą odśnieżania i zwalczania
śliskości), wywozu śniegu – PKWiU 81.29.12.0 – Usługi zamiatania śmieci i usuwania
śniegu; poz. 174 Załącznika nr 3;
- w odniesi
eniu do usług zbierania śmieci – PKWiU 81.29.13.0 – Pozostałe usługi sanitarne;
poz.
175 Załącznika nr 3;
-
w odniesieniu do wszystkich usług dotyczących utrzymania terenów zielonych
wymienionych w Zamówieniu oraz SIWZ (tj. odchwaszczania chodników, parkingów, placów,
opaski przy jezdni, nawierzchnia drogowo-kolejowych oraz nawierzchni n
abrzeży i ścieżek
cumowniczych, pielęgnacji trawników, zgrabianie, wywóz i utylizacja liści oraz gałęzi) –
PKWiU 81.30.10.0
– Usługi związane z zagospodarowaniem terenów zieleni; poz 176
Załącznika nr 3;
– w odniesieniu do usług opróżniania koszy na śmieci na parkingu samochodowym – PKWiU
81.29.13.0
– Pozostałe usługi sanitarne poz. 175 Załącznika nr 3 lub 38.21.2 – Usługi
związane z usuwaniem odpadów innych niż niebezpieczne, poz. 149 Załącznika nr 3;
-
w odniesieniu do usług oczyszczania chodników, ulic, miejsc postojowych, dróg
rowerowych, oczyszczanie parkingów, placów, nawierzchni drogowo-kolejowych (wraz z
rowkami i przestrzenią między płytą a szyną), nawierzchni nabrzeży i ścieżek cumowniczych,
ra
mp/najazdów oraz mycia słupków – PKWiU 39.00.1 – Usługi związane z odkażaniem i
czyszczeniem, poz. 152 Załącznika nr 3.
Wszystkie zastosowane przez Przystępującego kody PKWiU do usług objętych
Zamówieniem mieszczą się w Załączniku nr 3 do Ustawy VAT, zatem usługi objęte
Zamówieniem i SIWZ — każda odrębnie — powinna zostać opodatkowana 8% stawką VAT,
zgodnie z ww.
przepisami Ustawy VAT. W konsekwencji oznacza to, iż całkowita cena netto
oraz brutto za realizację przedmiotu Zamówienia podana przez Przystępującego
w 9f
ormularzu oferty była prawidłowa i zgodna z obowiązującymi przepisami podatkowymi.
Zakres usług wchodzący w skład usług utrzymania dróg i autostrad nie jest tożsamy
z
zakresem objętym zamówieniem (usługi utrzymania infrastruktury portowej i terenów
zielonych),
zatem nie sposób przełożyć go bezpośrednio na analizowany stan faktyczny.
Podkreślić należy, iż przytoczone orzeczenia zapadły więc w odmiennym stanie faktycznym,
nieporównywalnym do stanu faktycznego przedmiotowej sprawy. Przywołany przez
Sygn. akt KIO 1690/19
Odwołującego wyrok NSA z 17 kwietnia 2019 r. (sygn. I FSK 494/17) porusza kwestie
kompleksowości wykonywanych usług jednakże dotyczył usługi kompleksowego utrzymania
autostrady. Choć prima facie może wydawać się, iż zakres usług w niniejszej sprawie
pokrywa się w pewnym stopniu z usługami spornym na gruncie przywołanego wyroku,
wskazać należy, iż usługa utrzymania autostrady nie jest tożsama z usługami objętymi
zamówieniem tj. usługami zimowego i letniego utrzymania infrastruktury i terenów zielonych
na obszarze Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A., ponieważ mają inny charakter i
właściwości (mimo iż w pewnym zakresie mogą się pokrywać, to usługi będące przedmiotem
z
amówienia mają szerszy zakres). W przedmiotowej sprawie nie mamy do czynienia
z
jednolicie
nierozerwalnym
świadczeniem,
a
wręcz
przeciwnie,
Zamawiający
zainteresowany jest wykonaniem pozostałych usług pomimo pominięcia jednej z pozostałych
czynności, a jej niewykonanie nie spowoduje braku możliwości wykonania usług zimowego
i
letniego utrzymania infrastruktury i terenów zielonych.
Zarówno we wspomnianym wyroku NSA, jak i w pozostałych wyrokach, na które
powołuje się Odwołujący, sądy za decydujące w zakresie kwalifikacji przedmiotowej usługi
jako usługi o charakterze kompleksowym uznają jeden zasadniczy cel zawartej umowy, który
określić można jako wykorzystanie autostrady zgodnie z jej przeznaczeniem polegającym na
utrzym
aniu przejezdności autostrady. W przypadku usług utrzymania dróg i autostrad
oczywistym jest, iż nadrzędny cel w postaci jej przejezdności stanowi podstawę zamówienia
i
musi zostać spełniony, aby przedmiotowa umowa miała sens. Jednakże w przypadku usług
objętych przedmiotowym zamówieniem wskazać można odrębny cel w przypadku każdej
z
usług (przykładowo inny cel przyświeca usłudze odśnieżania, a inny usłudze utrzymania
terenów zielonych poprzez przykładowo koszenie lub odchwaszczanie, inny cel przyświeca
zbieraniu śmieci). Również sam Zamawiający, w przeciwieństwie do zamawiających, których
dotyczyły przytoczone wyroki, nie określa usługi jako kompleksowej usługi utrzymania
infrastruktur
y portu, lecz wymienia szereg usług, które mają dla niego równorzędne
znaczenie tj. odrębnie usługi w ramach zimowego utrzymania, odrębnie usługi letniego
utrzymania infrastruktury i odrębnie terenów zielonych. Również w ocenie Przystępującego,
z takim na
drzędnym celem nie mamy do czynienia w przedmiotowej sprawie, lecz z kilkoma,
niezależnymi celami, do których przypisać można określone usługi. Ponownie podkreślić
należy, iż brak wykonania jednej z przykładowych usług wymienionych przez Zamawiającego
w SI
WZ nie zniweluje sensu wykonania pozostałych.
W takiej sytuacji nie sposób uznać, iż usługi będące przedmiotem Zamówienia mają
charakter pojedynczej usługi kompleksowej, lecz są zbiorem niezależnych od siebie,
odrębnych usług, które mają dla Zamawiającego równorzędne znaczenie, a rozdzielenie tych
usług nie miałoby charakteru sztucznego.
Sygn. akt KIO 1690/19
Biorąc pod uwagę powyższe, stwierdzić należy, iż prawidłowo Przystępujący przyjął,
że w niniejszej sprawie brak było podstaw do uznania za usługę kompleksową usług
zimow
ego i letniego utrzymania infrastruktury portowej oraz terenów zielonych objętych
Zamówieniem i potraktował je jako odrębne usługi, opodatkowane odrębnie właściwą dla
nich stawką VAT.
Ponieważ odwołanie nie zawierało braków formalnych, a wpis od niego został
uiszczony
– podlegało rozpoznaniu przez Izbę.
W
toku czynności formalnoprawnych i sprawdzających Izba nie stwierdziła,
aby
odwołanie podlegało odrzuceniu na podstawie przesłanek określonych w art. 189 ust. 2
pzp, nie zgłaszano w tym zakresie odmiennych wniosków.
Z uwagi na br
ak podstaw do odrzucenia odwołania lub umorzenia postępowania
odwoławczego, Izba skierowała sprawę do rozpoznania na rozprawie, podczas której
Odwołujący, Zamawiający i Przystępujący podtrzymali swoje dotychczasowe stanowiska.
Po
przeprowadzeniu
rozprawy z udziałem Odwołującego, Zamawiającego
i
Przystępującego, uwzględniając zgromadzony materiał dowodowy, jak również
biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska zawarte w odwołaniu, odpowiedzi na
odwołanie, zgłoszeniu przystąpienia, a także wyrażone ustnie na rozprawie
i odnotowane w
protokole, Izba ustaliła i zważyła, co następuje:
Zgodnie z
art. 179 ust. 1 pzp odwołującemu przysługuje legitymacja do wniesienia
odwołania, gdy ma (lub miał) interes w uzyskaniu zamówienia oraz może ponieść szkodę
w
wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy.
W ocenie Izby Odwołujący jako wykonawca uczestniczący w postępowaniu
o
przedmiotowe zamówienie, który skarży odrzucenie jego oferty co pozbawiło go możliwości
uzyskania przedmiotowego zam
ówienia, wykazał spełnienie powyższych przesłanek, co nie
było też sporne.
Odwołanie jest niezasadne.
Izba stwierdziła, że ponieważ okoliczności faktyczne dotyczące brzmienia
postanowień specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz treści zostały adekwatnie
przedstawione w odwołaniu, odpowiedzi na odwołanie i przystąpieniu, których treść została
powyżej przedstawiona, a zatem nie ma potrzeby ich powtarzania.
Zaznaczyć jednak należy, że Izba uważa wyłącznie za prawidłowe wnioski, jakie
Sygn. akt KIO 1690/19
wynikają z tych postanowień, opisane powyżej w odpowiedzi na odwołanie lub przystąpieniu.
Odwołujący natomiast bezpodstawnie uznał, że opis przedmiotu zamówienia i warunki
rozliczeń wskazują na zaistnienie w tym przypadku świadczenia kompleksowego
składającego się z kilku równorzędnych świadczeń, które miałoby podlegać opodatkowaniu
stawką podstawową VAT, pomimo że wszystkie te świadczenia traktowane odrębnie są
opodatkowane obniżoną stawką VAT.
Przy czym Izba stwierdziła, że wbrew odmiennym deklaracjom Odwołującego, jego
stanowisko nie znajduje potwierdzenia ani w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii
Europejskiej czy krajowego sądownictwa administracyjnego, ani w interpretacjach organów
skarbowych. Podkreślić należy, że żaden z judykatów przywołanych w odwołaniu nie
dotyczył stanu faktycznego choćby podobnego z przedmiotem zamówienia w analizowanym
postępowaniu o udzielenie zamówienia. Co więcej, w odwołaniu nie wskazano żadnego
orzeczenia, które w odniesieniu do kilku równorzędnych świadczeń, spośród których nie
można wyróżnić głównego – co jest niesporne w tej sprawie – uznawałoby, że w takiej
sytuacji zaistniało świadczenie kompleksowe.
Nieprzekonująca jest również próba podciągnięcia przez Odwołującego przedmiotu
zamówienia tego postępowania pod wypracowaną w orzecznictwie TSUE (dawniej ETS)
koncepcję świadczenia kompleksowego z uwagi na kryterium odrębnego celu tego
świadczenia w stosunku do celu poszczególnych świadczeń składowych, czy też kryterium
wzajem
nego powiązania tych świadczeń. W świetle tych kryteriów wypracowanych
w
orzecznictwie prawnopodatkowym Izba nie dostrzega ani odrębnego jakościowo celu
realizacji wszystkich usług razem w stosunku do ich odrębnego wykonywania, ani ich
nierozerwalnego powiązania w sensie gospodarczym czy ekonomicznym.
W tych okolicznościach Izba uznaje stanowisko prawne zaprezentowane
w
odpowiedzi na odwołanie, a szczególnie w przystąpieniu, za własne, a ponieważ jest ono
wyczerpujące, nie wymaga uzupełnienia.
Zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 6 pzp zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera błędy
w
obliczeniu ceny lub kosztu. Skoro w ofercie Odwołującego zastosowano nieprawidłową,
a
w ofercie Przystępującego prawidłową – według przywołanych w odwołaniu, odpowiedzi na
odwołanie i przystąpieniu przepisów ustawy o VAT – stawkę VAT, Zamawiający zasadnie
odrzucił ofertę FB Serwis i prawidłowo nie odrzucił oferty złożonej przez CTL.
Na marginesie Izba zauważa, że obawa o fiskalizm Państwa w związku
z
zaobserwowanymi przez Odwołującego tendencjami w działaniu organów skarbowych
i
dyskusjami toczącymi się w Parlamencie, nie mogą stać się podstawą prawną
ostrożnościowego zastosowania stawki podstawowej VAT.
Sygn. akt KIO 1690/19
Z tych względów Izba – działając na podstawie art. 192 ust. 1 i 2 ustawy pzp –
orzekła, jak w pkt 1 sentencji.
O kosztac
h postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku
na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy pzp w
zw. z § 3 pkt 1 i 2 i § 5 ust. 3 pkt 1
ro
zporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 972) – obciążając
Odwołującego kosztami tego postępowania, na które złożył się uiszczony przez niego wpis
oraz uzasadnione koszty Zamawiaj
ącego w postaci wynagrodzenia jego pełnomocnika
i
kosztów dojazdu na wyznaczone posiedzenia, na podstawie rachunków złożonych
do
zamknięcia rozprawy.
1.
Oddala odwołanie.
2.
Kosztami postępowania obciąża Odwołującego i:
1)
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego
tytułem wpisu od odwołania,
2) z
asądza od Odwołującego na rzecz Zamawiającego kwotę 3885 zł 00 gr (słownie:
trzy
tysiące osiemset osiemdziesiąt pięć złotych zero groszy) – stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego poniesione z tytułu uzasadnionych kosztów strony
obejmujących wynagrodzenie pełnomocnika oraz koszty dojazdu na wyznaczone
posiedzenie.
Sygn. akt KIO 1690/19
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1986 ze zm.) na niniejszy wyrok
– w terminie 7 dni
od
dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Gdańsku.
Sygn. akt KIO 1690/19
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający Zarząd Morskiego Portu Gdynia S.A. z siedzibą w Gdyni prowadzi
na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U.
z 2018 r. poz. 1986 ze zm.) {dalej
również: „ustawa pzp” lub „pzp”} w trybie przetargu
nieograniczonego
postępowanie o udzielenie zamówienia na usługi pn. Świadczenie usług
zimowego i letniego utrzymania infrastruktury i
terenów zielonych na obszarze Zarządu
Morskiego Portu Gdynia S.A.
Ogłoszenie o tym zamówieniu 3 lipca 2019 r. zostało opublikowane w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej nr 2019/S_126 pod poz. 309525.
Wartość przedmiotowego zamówienia przekracza kwoty określone w przepisach
wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy pzp.
20 sierpnia
2019 r. Zamawiający przesłał drogą elektroniczną Odwołującemu FB
Serwis S.A.
z siedzibą w Warszawie {dalej również: „FB Serwis”} zawiadomienie o
odrzuceniu jego oferty.
2
września 2019 r. Odwołujący wniósł w stosownej formie elektronicznej do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie od powyższej czynności Zamawiającego (któremu
przekazał kopię tego odwołania).
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu następujące naruszenia przepisów ustawy pzp
{lista zarzutów}:
1. Art. 89 ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 146a pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od
towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm) {dalej również: „ustawa o VAT”},
poz. 174
– 175 załącznika nr 3 do ustawy o VAT oraz w zw. z art. 41 ust. 1 i 2 w zw. z
art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT
– przez odrzucenie oferty Odwołującego z uwagi na
rzekome błędy w obliczeniu ceny polegające na zastosowaniu niewłaściwej stawki
podatku
od towarów i usługi, tj. stawki 23% zamiast stawki 8%, którą Zamawiający
uznaje za prawidłową, podczas gdy usługa stanowiąca przedmiot zamówienia jest
usługą o charakterze kompleksowego utrzymania infrastruktury i terenów zielonych na
obszarze Zarządu Morskiego portu Gdynia S.A., która nie jest wymieniona w katalogu
usług objętych stawką obniżoną, a tym samym podlega opodatkowaniu stawką
podstawową (23%).
2. Art. 89 ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 41 ust. 1 i 2 ustawy o VAT oraz w zw. z art. 146aa ust 1.
pkt 1 ustawy o VAT
– przez zaniechanie odrzucenia oferty CTL Północ sp. z o.o. z
Sygn. akt KIO 1690/19
siedzibą w Gdyni {dalej również: „CTL”} w sytuacji, gdy zawiera ona błędy w obliczeniu
ceny polegające na zastosowaniu przez do usługi stanowiącej przedmiot zamówienia
stawki obniżonej (8%), podczas gdy jest ona usługą o charakterze kompleksowego
utrzymania infrastruktury i terenów zielonych na obszarze Zarządu Morskiego portu
Gdynia S.A., która nie jest wymieniona w katalogu usług objętych stawką obniżoną, a
tym samym podlega opodatko
waniu stawką podstawową 23%.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu {lista
żądań}:
1.
Unieważnienia odrzucenia oferty Odwołującego.
2. Odrzucenia oferty CTL.
Odwołujący sprecyzował powyższą listę zarzutów w uzasadnieniu odwołania
w
następujący sposób.
Przedmiotem zamówienia udzielanego w postępowaniu usług zimowego i letniego
utrzymania infrastruktury i terenów zielonych na obszarze Zarządu Morskiego portu Gdynia
S.A.
Zakres przedmiotu zamówienia obejmuje: zimowe utrzymanie infrastruktury
(odśnieżanie, zwalczanie gołoledzi i śliskości, zaopatrzenie w środki chemiczne i materiały
do zimowego utrzymania, utrzymanie gotowości i pogotowia w trybie 24-godzinnym, wywóz
śniegu), letnie utrzymanie infrastruktury (mechaniczne i ręczne oczyszczanie, mycie słupków,
odchwaszczanie, pielęgnacja trawników, zgrabianie liści i gałęzi), a także zabieranie śmieci
w
obszarze utrzymania i opróżnianie koszy na śmieci (rozdział IV specyfikacji istotnych
warunków zamówienia). W ramach obliczenia ceny ofertowej wykonawcy – zgodnie z
postanowieniem r
ozdziału XVII pkt 1 SIWZ – zobowiązani byli wskazać całkowitą ryczałtową
cenę netto oraz brutto za kompleksową realizację przedmiotu zamówienia. W cenie tej
wykonawcy byli zobligowani uwzględnić wszelkie koszty związane z kompleksowym
wykonaniem przedmiotu zamówienia, w tym koszty ewentualnych pomiarów, zapewnienia
odpowiednich warunków BHP, uzyskania niezbędnych pozwoleń i decyzji, zapewnienia
bezpiecznej organizacji ruchu kołowego, organizacji zaplecza technicznego z bazą sprzętu,
zakupu materiałów, ubezpieczenia, usuwania wad i usterek (rozdział XVII pkt 3 SIWZ).
Co
istotne, zgodnie z § 2 ust. 2 załącznika nr 11 do SIWZ – wzoru umowy
przedmiotem zamówienia jest wykonywanie wszystkich prac, jakie okażą się niezbędne dla
osiągnięcia celu umowy, tj. do zimowego i letniego utrzymywania infrastruktury i terenów
zielonych na obszarze Zamawiającego. Analiza powyższego musi prowadzić do wniosku,
że przedmiotem zamówienia nie jest odrębne i jednostkowe świadczenie ww. usług (osobno
oczyszczania nawierzchni, osobno zwalczania śliskości, osobno opróżniania pojemników
na
śmieci), lecz usługa o charakterze kompleksowym. Poszczególne świadczenia
Sygn. akt KIO 1690/19
stanowiące przedmiot zamówienia realizowane mają być w jednakowym celu, tj. w celu
utrzymania infrastruktury portu w stanie zapewniającym możliwość z niej korzystania.
Powyższe powoduje, iż do takiej usługi winna mieć zastosowanie podstawowa stawka
podatku VAT, czyli w aktualnym stanie prawnym
– 23%.
Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustaw
y o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem
ust. 2-
12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. W myśl art. 41
ust. 13 ustawy o VAT, towary i usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art.
5, niewymien
ione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej
podlegają opodatkowaniu stawką w wysokości 22%, z wyjątkiem tych, dla których w ustawie
lub przepisach wykonawczych określono inną stawkę. Stosownie do treści art. 146a pkt 1
ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r.,
z
zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2
i art. 110, wynosi 23%. Zgodnie natomiast z art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, w okresie
od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji,
o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest
nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie
mniejsza niż -6%, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art.
110, wynosi 23%. Zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i przepisach
wykonawczych do niej, ustawodawca przewiduje
dla niektórych czynności obniżone stawki
podatku, bądź zwolnienie od podatku. W świetle art. 41 ust. 2 ustawy o VAT, dla towarów
i
usług, wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy, stawka podatku wynosi 7%,
z
zastrzeżeniem ust. 12 i art. 114 ust. 1. W myśl art. 146a pkt 2 ustawy, w okresie od dnia 1
stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku,
o
której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz w tytule załącznika nr 3 do ustawy,
wynosi 8%. Zgodnie natomiast z art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, w okresie od dnia 1
stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której
mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie
większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza
niż -6%, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz w tytule
załącznika nr 3 do ustawy, wynosi 8%.
Innymi słowy, w niniejszej sprawie mamy do czynienia ze sporem co do tego, czy
należy zastosować stawkę podstawową, której obecna wysokość stanowi 23%, czy stawkę
obniżoną, w wysokości 8%.
W tym miejscu podkreślenia wymaga, że w sytuacji, gdy jedna usługa obejmuje z
ekonomicznego punktu widzenia kilka świadczeń, usługa ta nie powinna być sztucznie
dzielona dla celów podatkowych. Pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy
Sygn. akt KIO 1690/19
jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas gdy inny lub
inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady
opodatkowania, co do usługi zasadniczej. Stanowisko takie przedstawił w szczególności
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej {dalej: „TSUE”} w wyroku z 25 lutego 1999 r.
w sprawie C-349/96 Card Protection Plan Ltd (CPP) (ECLI:EU:C:1999:93)
, stwierdzając, iż:
„Pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części
składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas gdy inny lub inne elementy traktuje
się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do
usługi zasadniczej. Usługę należy uznać za usługę pomocniczą w stosunku do usługi
zasadniczej, jeśli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem do
lepszego wykorzystania
usługi zasadniczej”.
U
życie słowa „zwłaszcza” oznacza, iż z pojedynczym świadczeniem możemy mieć
również do czynienia w sytuacji, gdy żadnej z części składowych usługi nie można uznać za
usługę główną, np. w sytuacji, gdy wszystkie czynności będące elementami składowymi (lub
przynajmniej część z nich) są równie istotne dla wykonania całego świadczenia złożonego
(usługi kompleksowej), a jednocześnie brak pomiędzy tymi elementami związku,
wskazującego na istnienie relacji usługa główna – usługa pomocnicza. W wyroku z 27
września 2012 r. w sprawie C-392/11 Field Fisher Waterhouse (LLP, ECLI:EU:C:2012:597,
pkt 15 i 16 wyroku)
, TSUE stwierdził: Jednakże jeżeli transakcja obejmuje wiele elementów
powstaje pytanie, czy należy uznać, iż składa się ona z jednego świadczenia czy też kilku
odrębnych i niezależnych świadczeń, które należy oceniać oddzielnie z punktu widzenia
podatku VAT. Z orzecznictwa Trybunału wynika bowiem, że w pewnych okolicznościach
formalnie odrębne świadczenia, które mogą być wykonywane oddzielnie, a zatem,
odpowiednio, prowadzić do opodatkowania lub zwolnienia, należy uważać za jednolitą
czynność, gdy nie są one niezależne (wyrok z dnia 21 lutego 2008 r. w sprawie C-425/06
Part Service, Zb.Orz. s. I-
897, pkt 51). W tym zakresie Trybunał orzekł, że jedno świadczenie
występuje w przypadku, gdy co najmniej dwa elementy albo co najmniej dwie czynności
dokonane przez podatnika są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie tylko jedno
nierozerwalne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny
(zob. podobnie wyrok z dnia 27 pa
ździernika 2005 r. w sprawie C-41/04, Levob
Verzekeringen i OV Bank, Zb .Orz. s. I-9433, pkt 22; ww. wyrok w sprawie Everything
Everywhere, pkt 24 i 25).
”.
Aby móc wskazać, iż dana usługa jest usługą złożoną (kompleksową), winna składać
się ona z różnych świadczeń, których realizacja prowadzi jednak do jednego celu. Na usługę
złożoną składa się więc kombinacja różnych czynności, prowadzących do realizacji
określonego celu, na które składają się różnego rodzaju świadczenia.
Sygn. akt KIO 1690/19
Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy stwierdzić należy,
że celem świadczenia stanowiącego przedmiot zamówienia jest utrzymanie infrastruktury
zarządzanej przez Zamawiającego – cel ten wprost został zapisany w treści § 2 ust. 1 wzoru
u
mowy. Wszystkie czynności podejmowane przez wykonawcę w ramach realizacji
przedmiotu zamówienia (co istotne, zgodnie z § 2 ust. 2 wzoru umowy ich katalog jest
otwarty) będą realizowane po to, aby zapewnić odpowiedni stan (standard) infrastruktury i
terenu objętego przedmiotem zamówienia (tj. aby zapewnić możliwość korzystania z tej
infrastruktury zgodnie z jej przeznaczeniem). Z punktu widzenia nabywcy usługi (tj.
Zamawiającego) nabywa on jedno świadczenie, wymagające podejmowania szeregu
czynności, w tym również o charakterze incydentalnym, np. czynności, które będą
wykonywane tylko w przypadku zaistnienia określonych zdarzeń (opad śniegu, pojawienie
się śliskości lub groźba jej powstania). Zatem w danym okresie rozliczeniowym mogą nie być
wykonywane przez świadczącego usługę niektóre czynności wyszczególnione w specyfikacji
istotnych warunków zamówienia. Jednakże w przypadku, gdy wystąpią przesłanki do
wykonania danej czynności (np. zajdzie konieczność usuwania śniegu), a świadczący usługę
jej nie wykona, to tym samym nie zostanie zrealizowany podstawowy cel zawartej umowy, tj.
obszar objęty utrzymaniem nie zostanie utrzymany w odpowiednim stanie (standardzie).
Zatem podkreślić należy, że poszczególne czynności wykonywane przez wykonawcę
w ramach zimowego i letniego utrzymania infrastruktury oraz terenu są czynnościami
służącymi do utrzymania w odpowiednim standardzie nieruchomości Portu Morskiego w
Gdyni. W ramach takiej umowy wykonawca jest zobowiązany do zapewnienia
odpowi
edniego stanu estetycznego (koszenie), przejezdności (oczyszczanie dróg,
chodników, parkingów drogi zgodnie z ustalonymi standardami, w tym eliminacji zagrożeń dla
osób poruszających się po terenie Portu), sanitarnego (usuwanie odpadów, opróżnianie
koszy),
w jednakowym stopniu potrzebne są praktycznie wszystkie działania, jakie
podejmowane mają być przez Oferenta w ramach realizacji umowy. Ich jednakowa
doniosłość wynika ze znaczenia, jakie mają w doprowadzeniu do pożądanego efektu. Tak
samo założonemu celowi utrzymania służy usuwanie śliskości jezdni/chodników/parkingów
jak również utrzymanie ich czystości. Odstąpienie od wykonania którejkolwiek z
wymienionych (przykładowo) czynności może spowodować, że nie zostanie zrealizowany
ostateczny cel zamówienia pomimo, że wykonane zostaną pozostałe świadczenia. Trzeba
zatem uznać, że zrealizowanie celu umowy (zapewnienie czystości i przejezdności zgodnie z
ustalonymi standardami) stanowi o ekonomicznym aspekcie transakcji i pozwala ocenić
znaczenie poszczególnych świadczeń.
Powyższe znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych.
W uchwale z
8 listopada 2010 r. sygn. akt I FPS 3/10 Naczelny Sąd Administracyjny
Sygn. akt KIO 1690/19
stwierdził: „(...) istotą opodatkowania podatkiem odtowarw i usług jest opodatkowanie
dzia
łalności gospodarczej. Z tego względu, mając na uwadze autonomiczny charakter
regulacji zawartej w ustawie o V A T związanej ściśle z prawem wspólnotowym, przy
ustalaniu przedmiot
u opodatkowania tą ustawą decydujące znaczenie powinny mieć aspekty
ekonomiczne i cel danej czynności prawnej, a nie jej cywilnoprawna forma. Takie założenie
p
ozwala na utrzymanie wspólnego systemu opodatkowania tym podatkiem w krajach Unii
Europejskie, w których obowiązują różne rozwiązania w zakresie prawa cywilnego. Dlatego
też przy interpretowaniu pojęcia „całość świadczenia”, w przypadku usług o kompleksowym
charakterze (...), nie ma
podstaw do dzielenia tej czynności z punktu widzenia obowiązku w p
odatku o
d towarów i usług na dwie czynności z tego powodu, że mogą być one przedmiotem
odrębnych stosunków zobowiązaniowych na gruncie prawa prywatnego.
O tym, że wszystkie czynności objęte przedmiotem zamówienia służą realizacji
jednego celu świadczy również przyjęty przez Zamawiającego sposób ich rozliczania według
stawki
ryczałtowej. Wynagrodzenie jest w tym zakresie uzależnione od realizacji celu umowy,
nie zaś konsekwencją natężenia wykonywania w okresie rozliczeniowym poszczególnych
czynności utrzymaniowych. Kwalifikacja przedmiotu zamówienia jako usługi kompleksowej
(
co sam Zamawiający podkreśla w przywołanych na wstępie niniejszego odwołania
fragmentach rozdziału XVII pkt 1 SIWZ) w stanie faktycznym sprawy nie powinna budzić
wątpliwości. Konsekwencją takiej kwalifikacji jest konieczność ustalenia stawki podatku od
tow
arów i usług, z którą taka usługa jest powiązana. W tym zakresie wskazać należy, że tego
rodzaju usługa nie została wyspecyfikowana w katalogu usług podlegających obniżonej
stawce ww. podatku (tj. stawce 8%). W szczególności usługa ta nie została wymieniona w
załączniku nr 3 do ustawy o VAT. Tym samym, usługa ta jest opodatkowana podstawową
stawką podatku od towarów i usług, stosownie do treści art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146aa ust.
1 pkt 1 ustawy o VAT.
Powyższe znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych. Tytułem
przykładu warto tutaj wskazać na uzasadnienie jednego z nowszych wyroków Naczelnego
Sądu Administracyjnego, tj. wyroku z 17 kwietnia 2019 r. sygn. akt I FSK 494/17.
W
przedmiotowej sprawie NSA potwierdził, że usługa utrzymywania dróg i autostrad, w której
poszczególne czynności nie są podporządkowane pozostałym, nie są wymienione
w
katalogu usług objętych stawką obniżoną (katalog ten ma charakter enumeratywny) i w
związku z tym podlegają opodatkowaniem stawką podstawową. Również w innych
orzeczeniach sądów administracyjnych, w szczególności wyrokach: WSA we Wrocławiu z 14
października 2014 r. I Sa/Wr 1852/14; NSA z 28 października 2016r. sygn. akt I FSK 344/15;
WSA w Bydgoszczy z 16 listopada 2016r. sygn. akt I SA/Bd 690/16.
Po
twierdzają to również liczne interpretacje podatkowe, których przywoływanie
Sygn. akt KIO 1690/19
w
ramach niniejszego pisma, z uwagi na zbieżność argumentacji, jest niecelowe.
W tych okolicznościach wykluczenie Odwołującego z uwagi na przyjęcie przez niego
jako prawidłowej stawki 23% podatku od towarów i usług dla ceny za kompleksowe
wykonanie przedmiotu umowy musi być uznane za nieprawidłowe – w szczególności, gdy
Zamawiający nie dysponuje interpretacją podatkową rozstrzygającą przeciwnie.
Z
ostrożności jedynie wskazuję w tym zakresie, że wykładnia dotycząca usług
składających się na kompleksowe utrzymanie infrastruktury, zakładająca zasadność
odrębnego ich opodatkowywania (z zastosowaniem właściwych dla nich stawek podatku, tj.
odpowiednio 8% albo 23%) była prezentowana do roku 2014 (np. interpretacja Dyrektora
Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 17 lutego 2012 r. (ILPP2/443- 1536/11-4/MN), Dyrektora
Izby Skarbowej w Warszawie z 14 listopada 2013 r. (IPPP2/443-1009/13-3/BH). Jednak od
roku 2014 nastąpiła zmiana ww. linii interpretacyjnej – w dniu 26 lutego 2014 r. Minister
Finansów w interpretacji Nr PT8/033/1/20/PSG/RD19443 zmienił z urzędu wydaną wcześniej
interpretację z dnia 2 października 2012 r. Nr IPPP3/443-646/12-4/SM stwierdzając, że
wszystkie usługi realizowane w ramach kompleksowego utrzymania dróg są elementem
jednej składowej usługi o jednolitym charakterze (usługi kompleksowej), dla której nie została
przewidziana obniżona stawka VAT, w związku z czym podlega ona opodatkowaniu z
zastosowaniem podstawowej stawki tego
podatku w wysokości 23% (por. również
uzasadnienie przywołanego powyżej wyroku NSA z dnia 17 kwietnia 2019 r. sygn. akt I FSK
494/17). W chwili obecnej stanowisko organów podatkowych jest jednolite i pozostaje w
zgodzie z przywołaną powyżej interpretacją Ministra Finansów z dnia 26 lutego 2014 r. Mając
powyższe na uwadze, odrzucenie oferty Odwołującego jako zawierającej błędy w obliczeniu
ceny było nieprawidłowe i winno być unieważnione. Konsekwencją powyższego jest również
obowiązek odrzucenia oferty wykonawcy CLS, bowiem to ten wykonawca zastosował w
Postępowaniu błędną stawkę podatku od towarów i usług (8% w miejsce stawki podstawowej
23%).
W odpow
iedzi na odwołanie z 13 września 2019 r. Zamawiający wniósł o jego
oddalenie, następująco uzasadniając swoje stanowisko.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1) ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów
i
usług (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług
podlega odpłatne Świadczenie usług na terytorium kraju. Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o
VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1) ustawy o VAT, rozumie się
każde Świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej
niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7
ustawy o VAT.
Sygn. akt KIO 1690/19
Zgodnie z art. 5a ustawy o VAT, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o
których mowa w art. 5 ustawy o VAT, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie
przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla
tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie
powołują symbole statystyczne.
Klasyfikacją, do której odwołują się przepisy ustawy o VAT jest Polska Klasyfikacja
Wyrobów i Usług, wprowadzona w życie rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 29
października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. Nr
207, poz. 1293 ze zm.)
— zgodnie z treścią § 3 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
4 września 2015 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. z 2015
r., poz. 1676) do dnia 31 grudnia 2019 r. na potrzeby podatku od towarów i usług stosuje się
Polską Klasyfikację Wyrobów i Usług wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia
29 października 2008 f. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU).
Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustaw
y o VAT stawka podatku od towarów i usług wynosi
22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129
ust. 1 ustawy 0 VAT.
Niemniej jednak zgodnie z art. 41 ust. 2 ustawy o VAT dla towarów i
usług, wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy, stawka podatku wynosi 7%, z
zastrzeżeniem ust. 12 i art. 114 ust. 1 ustawy 0 VAT. Na mocy art. 146a pkt 2) ustawy o VAT,
w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 f. stawka podatku, o której
mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz w tytule załącznika nr 3 do ustawy o VAT,
wynosi 8%. Na mocy art. 146aa ust. I pkt 2) ustawy o VAT w okresie od dnia 1 stycznia 2019
r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a
pkt 4 ustawy z
dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43%
oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż -6% stawka
podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz tytule załącznika nr 3 do
ustawy, wynosi 80/0. W tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z art. 146aa ust. 2 ustawy o
VAT mi
nister właściwy do spław finansów publicznych ogłosi, w drodze obwieszczenia, w
Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", koniec okresu
obo
wiązywania stawek podatku, o których mowa w ust. 1, w terminie do dnia 31 października
roku następującego po roku, dla którego zostały spełnione warunki określone w ust. 1.
W załączniku nr 3 do ustawy o VAT, zawierającym wykaz towarów i usług
opodatkowanych stawką podatku w wysokości 8%, pod pozycją 174 tego załącznika
wymieniono sklasyfikowane w PKWIU pod s
ymbolem 81.29.12.0 Usługi zamiatania śmieci i
usuwania Śniegu, pod pozycją 175 tego załącznika wymieniono sklasyfikowane w PKWiU
pod symbolem 81.29.13.0 Pozostałe usługi sanitarne, zaś pod pozycją 176 tego załącznika
wymieniono sklasyfikowane w PKWiU pod s
ymbolem 81.30.10.0 Usługi związane z
Sygn. akt KIO 1690/19
zagospodarowaniem terenów zieleni.
Zatem z uwagi na fakt, że usługi wchodzące w zakres przedmiotowego zamówienia
zaliczają się do niżej wskazanych usług: 1) Usługi zamiatania Śmieci i usuwania Śniegu
(symbol PKWiU: 81.29.12.0); 2)
Pozostałe usługi sanitarne (symbol PKWiU: 81.29.13.0); 3)
Usługi związane z zagospodarowaniem tctenÓw zieleni (symbol PKWiU: 81.29.13.0), należy
stwierdzić, że zgodnie z aft. 41 ust. 2 ustawy o VAT w zw. z art. 146a pkt 2) ustawy o VAT w
zw. z
art. 146aa ust. 1 pkt 2) ustawy o VAT dla usług wchodzących w zakres przedmiotowego
zamówienia stawka podatku wynosi 8%.
Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem „Krajowej Izby Odwoławczej (vide wyroki w
sprawach: KIO 1299/18, KIO 1035/18, KIO 880/18, KIO 740/18, KIO 624/18, KIO 1248/17)
oferta zawierająca nieprawidłową stawkę podatku VAT powinna ulec odrzuceniu, jeżeli w
SIWZ nie wskazano stawki podatku VAT mającej zastosowanie do postępowania —
wówczas oferta może podlegać poprawie w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3) ustawy pzp.
W przedmiotowym SIWZ nie wskazano stawki podatku VAT mającej zastosowanie do
postępowania. Zatem w świetle powyższego należy stwierdzić, że Zamawiający zasadnie
odrzucił ofertę Odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 6) ustawy pzp. jako zawierającą
błąd w obliczeniu ceny ofertowej w postaci wadliwie zastosowanej stawki VAT w wysokości
23%, zamiast 8%.
Ustosunkowując się do zarzutów Odwołującego w pierwszej kolejności należy
wskazać, że zgodnie z art. 29 ust. 6 pkt 2) ustawy o VAT podstawa opodatkowania oprócz
świadczenia podstawowego obejmuje koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty
opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub
usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy. Wyliczenie wskazane w art. 29 ust. 6 pkt 2)
ustawy o VAT ma charakter otwarty
– każdy koszt dodatkowy w stosunku do świadczenia
głównego wchodzi do podstawy opodatkowania tego świadczenia. Ww. przepis stanowi
implementację art. 78 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie
wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Ww. przepis ma zastosowanie do tzw.
świadczeń kompleksowych, czyli świadczeń składających się z kilku elementów, wśród
których można rozróżnić świadczenie podstawowe (stanowiące istotę zdarzenia
go
spodarczego) i świadczenia pomocnicze mające charakter służebny w stosunku do
świadczenia podstawowego – stanowiące w myśl art. 29 ust. 6 pkt 2) ustawy o VAT koszty
dodatkowe.
Należy wskazać, że orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, za
zasadę przewodnią przyjmuje, że każde świadczenie powinno być uznawane za odrębne i
niezależne, zgodnie z dyrektywą 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie
wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, str. 1, z
Sygn. akt KIO 1690/19
późn. zm., zwanej w dalszej treści pisma: „Dyrektywą 2006/112/WE”), a wcześniej Szóstą
Dyrektywą Rady z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów państw członkowskich
dotyczących podatków obrotowych wspólny system podatku od wartości dodanej:
ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz. U. UE L 145 z 13 czerwca 1977 r., str. 1, z
późn. zm.). Podstawową zasadę odrębności i niezależności świadczeń Trybunał
Sprawiedliwości Unii Europejskiej wywodzi z art. 2 Dyrektywy 2006/112/WE.
W tym kontekście zdaniem TSUE tylko w pewnych okolicznościach odrębne
świadczenia można uznać za jednolitą czynność. Przykładowo w wyroku z 21 lutego 2008 r.
w sprawie C-425/06 Ministero dell Economia e delle Finanze vs. Part Service Srl TSUE
stwierdził: (...) gdy czynność obejmuje kilka świadczeń, powstaje pytanie, co należy ją
zważać za jednolitą czynność, czy też kilka odrębnych i niezależnych świadczeń, które
należy oceniać oddzielnie. Kwestia ta ma szczególne znaczenie z punktu widzenia podatku
VAT, w szczególności dla zastosowania stawek opodatkowania lub przepisów dotyczących
zwol
nień przewidzianych przez szóstą dyrektywę (zob. wyroki: 25 lutego 1999 r. w sprawie
C-
349/96 CPP oraz 27 października 2005 r. w sprawie C41/04 Levob Verzekeringen i OV
Bank). W tym zakresie z
jej art. 2 wynika, że każde świadczenie powinno być zwykle
uznawane za odrębne i niezależne (zob. ww. wyroki w prawach CPP, pkt 29 Levob
Verzekeringen i OV Bank, pkt 20).
Kryterium odrębności często stosowane w kontekście świadczeń złożonych opiera się
na
weryfikacji, czy poszczególne świadczenia mogą występować w obrocie gospodarczym
niezależnie i czy mogą być wykonane przez dowolny inny podmiot. W przypadku odpowiedzi
twierdzącej, nie następuje świadczenie złożone, lecz kilka odrębnych świadczeń, które
powinny być dla celów opodatkowania VAT traktowane niezależnie od siebie. Takie
stanowisko wywieźć można również z orzeczenia TSUE z 27 października 2005 r. w sprawie
C-
41 /04 Levob Verzekcringen BV.OV Bank NV przeciwko Staatssecretaris van Financiën, w
którym Trybunał wskazał: Artykuł 2 ust. 1 szóstej dyrektywy Rady nr 77/388/EWG dnia 17
maja 1977 r. w sprawie har
monizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do
podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona
pod
stawa wymiaru podatku należy interpretować w ten sposób, że jeżeli dwa lub więcej niż
dwa świadczenia (Izb czynności) dokonane przez podatnika na rzecz konsumenta,
rozumianego jako konsumenta przeciętnego, są tak ściśle związane, że obiektywnie tworzą
one
w aspekcie gospodarczym jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter,
to wszystkie te świadczenia lub czynności stanowią jednolite świadczenie do celów
stosowania podatku od wartości dodanej. Powyższe (w ocenie Trybunału w sprawie będącej
przedm
iotem orzeczenia) odnosi się do transakcji, w której podatnik dostarcza klientowi
standardowe oprogramowanie nagrane na nośnik, a następnie adaptuje to oprogramowanie
Sygn. akt KIO 1690/19
do specyficznych potrzeb klienta, nawet jeżeli klient płaci oddzielne wynagrodzenie za
poszczególne elementy.
Dodatkowo, w orzeczeniach z 29 marca 2007 r. w sprawie Aktiebolagct NN v.
Skatteverket, C-II 1/05, z dnia 25 lutego 1999 r. w sprawie Card Protection Plan Ltd v.
Commissioners of Customs & Excise, C-
349/96, oraz z dnia 22 października 1998 r. w
połączonych sprawach T.P. M. i R.M. B., C-308/96 i C-94/97, TSUE wskazał, że świadczenie
pomocnicze występuje w przypadku, gdy nie stanowi ono dla nabywcy celu samego w sobie,
lecz służy lepszemu skorzystaniu ze Świadczenia głównego.
W orzecznictwie TSUE wskazuje się, że dla zastosowania koncepcji Świadczeń
złożonych konieczne jest występowanie dwóch lub więcej czynności, które są ze sobą
powiązane w sposób tak ścisły, że obiektywnie stanowią jedno świadczenie. Niemniej jednak
za
wsze konieczne jest wyodrębnienie świadczenia wiodącego (głównego) oraz świadczeń
pomocniczych. Ponieważ dopiero po dokonaniu takiej identyfikacji możliwe będzie określenie
konsekwencji n
a gruncie VAT całego złożonego świadczenia.
Analiza treści przywołanego orzecznictwa TSUE prowadzi do stwierdzenia, że co do
zasady każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno
być traktowane jako odrębne i niezależne, jednak w sytuacji gdy jedna usługa obejmuje z
ekonomicznego punktu widz
enia kil(a świadczeń, usługa ta nie powinna być sztucznie
dzielona dla celów podatkowych. Zatem z ekonomicznego punktu widzenia usługi nie
powinny być dzielone dla celów podatkowych wówczas, gdy tworzyć będą jedną usługę
złożoną, obejmującą kilka świadczeń pomocniczych. Jeżeli jednak w skład Świadczonej
usługi wchodzić będą czynności, które nie służą wyłącznie wykonaniu czynności głównej,
zasadniczej, lecz mogą mieć również charakter samoistny, to wówczas nie ma podstaw dla
traktowania ich jako elementu usługi złożonej. Tym samym, jeżeli Świadczenia można
rozdzielić tak, że nie zmieni to ich charakteru ani wartości z punktu widzenia nabywcy
wówczas świadczenia takie powinny być traktowane jako dwa (lub więcej) niezależnie
opodatkowane Świadczenia.
W przedmiotowej sprawie
nie są spełnione kryteria, aby świadczone usługi będące
przedmiotem zawartej umowy można było uznać za jedno złożone świadczenie. W niniejszej
spraw
ie bowiem mamy do czynienia ze świadczeniami odrębnymi, przy czym jako odrębne
świadczenia (w oparciu o SIWZ) należy rozumieć: 1) zimowe utrzymanie infrastruktury; 2)
letnie
utrzymanie infrastruktury; 3) całoroczne prace porządkowe. Taki sposób kwalifikacji
przedmiotu zamówienia wynika z SIWZ, która wskazuje odrębnie na powyższe czynności i
brak i
ch ścisłego związku. Każda ze świadczonych ww. usług w ramach zawartej umowy ma
charakter samoistny i może być wykonywana niezależnie od siebie. Nie występuje między
tymi świadczeniami tak ścisły związek, by nie było możliwe ich wyodrębnienie. Powyższe
Sygn. akt KIO 1690/19
wyn
ika z tego, że każda z usług objętych przedmiotem umowy rozliczana jest na podstawie
faktycznie zrealizowanych prac i w związku z tym każda z usług objętych przedmiotem
umowy stanowi samodzielne i niezależne świadczenie, które może być odrębnie zlecane i
wobec tego
nie można wyodrębnić świadczenia głównego oraz świadczeń pomocniczych.
Rozłączne traktowanie świadczonych usług me wpływa na charakter żadnej z nich ani nie
sprawia, że wartość świadczeń z punktu widzenia nabywcy jest inna niż gdyby świadczenia
t
e były uznane za jedno świadczenie złożone.
Nadto warto zauważyć, że koncepcja świadczeń kompleksowych sprowadza się w
przedmiotowym stanie faktycznym do uznania, że poszczególne czynności składające się na
powyższe, generalnie zdefiniowane usługi, są elementem danego Świadczenia
kompleksowe
go. Przykładowo usługa wywozu śniegu (zgodnie z SIWZ) jest elementem
kompleksowej usługi zimowego utrzymania infrastruktury, której zasadniczym celem jest
odśnieżanie infrastruktury, a sam element wywozu śniegu ma charakter wtórny do
zasa
dniczego świadczenia. Usługa zimowego utrzymania infrastruktury nie ma związku z
usługą letniego utrzymania infrastruktury czy też usługami całorocznych prac porządkowych.
Z punktu widzenia Zamawiającego usługi te nie mają nierozerwalnego charakteru, który
uniemożliwiałby skorzystania z jednej usługi bez wykorzystania usługi dodatkowej. Innymi
słowy możliwe jest wykonanie jednej z usług bez wykonania pozostałych usług tak, aby
zrealizować przedmiot Świadczenia a taki brak możliwości jest warunkiem uznania danego
zespołu świadczeń za jedno Świadczenie kompleksowe. Zatem, każda z ww. usług
przedmiotowego zamówienia stanowi samodzielne i niezależne Świadczenie, które może być
odrębnie zlecane. W przedmiotowym zamówieniu nie można wyodrębnić świadczenia
głównego.
Naczelny
Sądu Administracyjny w Warszawie w wyroku z 17 kwietnia 2019 r. sygn. I
FSK 494/17:
wskazał, że w analizowanej sprawie dotyczącej utrzymania autostrady, z punktu
widzenia z
amawiającego, szereg czynności świadczonych przez wykonawcę składa się na
jedną kompleksową usługę, której istotą jest utrzymanie przejezdności drogi, a nie np.
odśnieżanie drogi. Kluczowe znaczenie ma istota świadczenia z punktu widzenia
zamawiającego — w sprawie analizowanej przez NSA istota świadczenia to przejezdność
autostrady, na którą składają się poszczególne czynności służące realizacji tego celu, przy
czym czynności te opodatkowane są różnymi stawkami podatku.
Natomiast w niniejszym stanie faktycznym z
punktu widzenia Zamawiającego istotą
świadczenia jest: zimowe utrzymanie infrastruktury (na które składają się poszczególne
czynności służące realizacji tej usługi), letnie utrzymanie infrastruktury (na które składają się
poszczególne czynności służące realizacji tej usługi), całoroczne prace porządkowe (na które
s
kładają się poszczególne czynności służące realizacji tej usługi).
Sygn. akt KIO 1690/19
Niezależnie od powyższego należy stwierdzić, że fakt, iż usługa ma złożony
(kompleksowy) charakter nie może z mocy prawa oznaczać, że opodatkowana jest stawką
podstawową, tj. 23%. Należy podkreślić, że wszystkie usługi wchodzące w skład
przedmiotowego zamówienia są opodatkowane stawką 8%, zatem nawet przy przyjęciu, że
przedmiotowe zamówienie stanowi złożone Świadczenie, brak jest podstaw do przyjęcia
stawki 23%.
5
września 2019 r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło w stosownej
formie elektronicznej
zgłoszenie przez CTL Północ sp. z o.o. z siedzibą w Gdyni
przystąpienia do tego postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego.
Wobec dokonania powyższego zgłoszenia w odpowiedniej formie, z zachowaniem
3-
dniowego terminu oraz wymogu przekazania kopii zgłoszenia Stronom postępowania
(zgodnie z art. 185 ust. 2 pzp)
– Izba nie miała podstaw do stwierdzenia nieskuteczności
przystąpienia, co do którego nie zgłoszono również opozycji.
Przystępujący wniósł o oddalenie odwołania jako w całości bezzasadnego,
w
następujący sposób argumentując.
Przedstawione przez Odwołującego poglądy orzecznictwa sądowo-administracyjnego
i organów podatkowych są nierelewantne dla oceny podatkowej przedmiotu zamówienia,
a
ponadto zostały zaprezentowane w sposób wybiórczy. Usługa utrzymywania dróg i
autostrad, której one dotyczą, w sposób istotny różni się od przedmiotu zamówienia w już
poprzez oczywisty fakt, iż dotyczy ona jednego konkretnego obiektu (drogowego), podczas
gdy do zakresu usług będących przedmiotem zamówienia należy utrzymywanie całego
terenu portowego zarządzanego przez Zamawiającego, infrastruktury portowej oraz terenów
zielonych, a także szeregu innych obiektów szczegółowo określonych w SIWZ.
Przedmiotem zamówienia Zamawiającego są usługi zimowego i letniego utrzymania
infrastruktury i terenów zielonych na obszarze Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A. W
Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia wyróżniono następujące nawierzchnie i prace
objęte zimowym i letnim utrzymaniem: 1) ulice, drogi —65 097 m2, 2) miejsca postojowe — 3
289 m2, 3) drogi rowerowe
— 3 160 m2, 4) chodniki — 51 559 m2, 5) place manewrowe —
70 096 m2, 6) parkingi
— 53 840 m2, 7) nawierzchnie drogowo-kolejbwe wraz z rowkami —
33 927 m2, 8)
nawierzchnie nabrzeży i ścieżki cumownicze — 7 132 m2, 9) rampy/najazdy
— 1 662 m2, 10) wywóz śniegu — 100 m3 za jedno zimowe utrzymanie infrastruktury, o
którym mowa w ust. 4 pkt. 1) niniejszego rozdziału, 11) tereny zielone — pielęgnacja,
koszenie, grabienie, wywóz i utylizacja pokosów — 122 270 m2, 12) zgrabianie, wywóz i
utyliz
acja liści, gałęzi — 18 915 m2, 13) odchwaszczanie — 0,5 % pow. objętej utrzymaniem
letnim bez ulic i dróg, 14) prace ogólnoporządkowe — około 45 rgb/m-c, 15) mycie słupków
Sygn. akt KIO 1690/19
typu U12b i U12c na odcinku
— 1.160 m, 16) opróżnianie koszy na śmieci — 8 szt.
W ramach zakresu przedmiotu zamówienia Zamawiający przewidział: 1) zimowe
utrzymanie infrastruktury (od 01 listopada do 31 marca, całodobowe) — które obejmuje akcje
odśnieżania polegających na oczyszczaniu ze śniegu oraz zwalczaniu gołoledzi i śliskości
środkami niechemicznymi i chemicznymi ulic, parkingów, dróg, placów, miejsc postojowych,
chodników, dróg rowerowych, nawierzchni nabrzeży i ścieżek cumowniczych,
ramp/najazdów, nawierzchni drogowo-kolejowych w tym rowków (żłobków) w przystawkach
na długości przejazdu lub przestrzeni między płytą a szyną, zaopatrzenie we własnym
zakresie w materiały oraz środki chemiczne i niechemiczne, niezbędne do realizacji
Zamówienia; wywóz śniegu; stałą gotowość do prowadzenia akcji odśnieżania oraz
zwalczania śliskości 2) letnie utrzymanie infrastruktury (od 01 kwietnia do 31 października),
które obejmuje: oczyszczanie chodników, ulic, miejsc postojowych, dróg rowerowych,
oczyszczanie parkingów, placów, nawierzchni drogowo-kolejowych (wraz z rowkami i
przestrzenią między płytą a szyną), nawierzchni nabrzeży i ścieżek cumowniczych,
ramp/najazdów, mycie słupków, odchwaszczanie chodników, parkingów, placów, opaski przy
jezdni,
nawierzchnia
drogowo-
kolejowych oraz nawierzchni nabrzeży i ścieżek
cumowniczych, pielęgnacja trawników, zgrabianie, wywóz i utylizacja liści oraz gałęzi. 3)
całoroczne prace ogólnoporządkowe: zbieranie śmieci wykonywane w obszarze objętej
utrzymaniem
, w tym codzienne zbieranie śmieci na parkingu samochodowym, opróżnianie
koszy na śmieci na parkingu samochodowym, na których codzienne wykonywane są prace
ogólnoporządkowe, zebrane odpady należy wrzucić do kontenera ustawionego na parkingu.
W
każdym przypadku dla określenia skutków podatkowych transakcji złożonych
należy badać, czy mamy do czynienia z kompozycją świadczenia głównego dominującego,
wzbogaconą jedynie o świadczenia pomocnicze, czy też dostawca świadczenia realizuje
kilka odrębnych i niezależnych świadczeń.
Podkre
ślenia w pierwszej kolejności wymaga, iż Trybunał Sprawiedliwości Unii
Europejskiej (dalej: TSUE), za zasadę przewodnią przyjmuje, że każde świadczenie powinno
być uznawane za odrębne i niezależne, zgodnie z Dyrektywą Rady 2006/112/WE z dnia 28
listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. L 347 z
11.12.2006), (dalej: Dyrektywa 2006/112/WE), a wcześniej Szóstą Dyrektywą Rady z 17
maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów państw członkowskich dotyczących
podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona
podstawa wymiaru podatku (Dz. U.UE.L 145, z późn. zm.). Podstawową zasadę odrębności
i
niezależności świadczeń TSUE wywodzi z art. 2 Dyrektywy 2006/1 12/WE. W tym
kontekście zdaniem TSUE tylko w pewnych okolicznościach odrębne świadczenia można
uznać za jednolitą czynność. Przykładowo w wyroku z dnia 21 lutego 2008 r. w sprawie C-
Sygn. akt KIO 1690/19
425/06 Ministero dell'Economia e delle Finanze vs. Part Service Srl TSUE stwie
rdził: gdy
czynność obejmuje kilka świadczeń, powstaje pytanie, czy należy ją uważać za jednolitą
czynność, czy też kilka odrębnych i niezależnych świadczeń, które należy oceniać
oddzielnie. Kwestia ta ma szczególne znaczenie z punktu widzenia podatku VAT, w
szczególności dla zastosowania stawek opodatkowania lub przepisów dotyczących zwolnień
przewidzianych przez szóstą dyrektywę (zob. wyroki: z 25 lutego 1999 r. w sprawie C-349/96
CPP oraz z 27 października 2005 r. w sprawie C-41/04 Levob Verzekeringen i OV Bank). W
tym zakresie z jej art. 2 wynika, że każde świadczenie powinno być zwykle uznawane za
odrębne i niezależne (zob. ww. wyroki w sprawach CPP, pkt 29, oraz Levob Verzekeringen i
OV Bank, pkt 20)".
Kryterium odrębności często stosowane w kontekście świadczeń złożonych opiera się
na weryfikacji, czy poszczególne świadczenia mogą występować w obrocie gospodarczym
niezależnie i czy mogą być wykonane przez dowolny inny podmiot. W przypadku odpowiedzi
twierdzącej, nie następuje świadczenie złożone, lecz kilka odrębnych świadczeń, które
powinny być dla celów opodatkowania VAT traktowane niezależnie od siebie. Takie
stanowisko wywieźć można również z orzeczenia TSUE z dnia Il czerwca 2009 r. w sprawie
RLRE Tellmer Property sro, C572107, w którym TSUE stanął na stanowisku, że w przypadku
usług najmu oraz usług sprzątania części wspólnych budynków następują dwa odrębne
świadczenia dla celów VAT. Stanowisko to oparto m.in. na tym, że usługi sprzątania części
wspólnych budynku mogą być świadczone na różnych zasadach, to znaczy na przykład
przez osoby trzecie wystawiające faktury obejmujące koszt tych usług bezpośrednio
lokatorom lub przez wynajmującego zatrudniającego w tym celu własnych pracowników lub
posługującego się przedsiębiorstwem zajmującym się sprzątaniem.
Zatem orzecznictwo TSUE I które oparte jest na przepisach prawa Unii Europejskiej,
daje podstawę do skonstruowania zasadniczej tezy, że każde świadczenie należy traktować
odrębnie. Dopiero w sytuacji, gdy kilka świadczeń wykonywanych przez podatnika jest ze
sobą ściśle powiązanych w ten sposób, że tworzą obiektywnie, z ekonomicznego i
gospodarczego punktu widzenia, jedno świadczenie, nie należy dokonywać sztucznego
podziału tego świadczenia dla celów podatkowych.
Co istotne z orzecznictwa TSUE w zak
resie świadczeń złożonych wynika teza, iż do
sądów krajowych należy każdorazowo ocena na podstawie okoliczności sprawy, czy
podatnik dokonuje jednego świadczenia czy też odrębnych usług (wyrok TSUE z dnia 27
września 2012 r. w sprawie C-392/11).
Nie należy zatem z góry zakładać, że w przypadku umowy w zakresie danego rodzaju
świadczeń istnieje jedna prawidłowa kwalifikacja w kierunku świadczeń kompleksowych lub
odrębnych, ponieważ w każdym stanie faktycznym występują inne okoliczności i inne
Sygn. akt KIO 1690/19
czynności mogą wchodzić w skład tych świadczeń.
D
efinicji świadczeń kompleksowych nie zawiera ani Dyrektywa 200611 12/WE, ani
przepisy krajowe. Wyroki TSUE w każdym przypadku odnoszą się do konkretnego
świadczenia złożonego przedstawionego w danej sprawie. Na podstawie orzecznictwa TSUE
można jednak wyłonić pewne reguły, które mogą być pomocne przy ocenie dopuszczalności
(bądź nie) kwalifikacji usług jako złożonych.
Jak podkreślił TSUE w wyroku z 27 września 2012 r. w sprawie C-392/11 Field Fisher
WaterHouse LLP p-ko C
ommissioners for Her Majesty's Revenue and Customs, wskazując
na wcześniejsze swoje orzecznictwo, z jednym świadczeniem mamy przede wszystkim do
czy
nienia, jeżeli co najmniej dwa elementy lub czynności podatnika są tak ściśle związane,
że tworzą obiektywnie tylko jedno nierozerwalne świadczenie gospodarcze, którego
rozdzielenie miałoby charakter sztuczny. Zdaniem TSUE ponadto jest tak również, jeżeli
jedno lub kilka świadczeń należy uznać za świadczenie główne, natomiast pozostałe za
dodatkowe. TSUE jako je
den z przykładów tej ostatniej sytuacji podał, że świadczenie należy
uznać za dodatkowe w stosunku do świadczenia głównego, jeżeli nie stanowi ono dla klienta
celu samego w sobie, lecz służy skorzystaniu w jak najlepszy sposób ze świadczenia
głównego.
R
ozważając kwestię jednolitości świadczenia TSUE w powyższej sprawie (C-392/11)
podkreślił, że ujęcie różnych świadczeń w jednej umowie nie rozstrzyga o uznaniu ich za
jedno świadczenie. W sytuacji, w której umowa (...) obejmuje świadczenia, które z uwagi na
ich charakter nie mogą być obiektywnie uznane za nierozerwalnie związane ze
świadczeniem głównym lub za dodatkowe względem świadczenia głównego (...), lecz są w
sto
sunku do niego niezależne — gdyż takie świadczenia mają wyłącznie sztuczny związek
ze wska
zanym świadczeniem głównym – świadczenia te nie są częścią jednego
świadczenia. W punkcie 27 wyroku stwierdzono, że w przypadku, gdy różne świadczenia
wykonywane są za ogólnym wynagrodzeniem, lecz niektóre z nich są zwolnione ale inne
objęte podatkiem to należy rozdzielić opłaty, celem określenia części, która jest zwolniona i
która podlega podatkowi VAT. Ponadto TSUE wskazał, iż uwzględniając dwie okoliczności,
po pierwsze, że każde świadczenie powinno być zwykle uznawane za odrębne i niezależne
oraz, po d
rugie, że transakcja złożona z jednego świadczenia w aspekcie gospodarczym nie
powinna być sztucznie rozdzielana, by nie pogarszać funkcjonalności systemu podatku VAT,
należy poszukiwać elementów charakterystycznych dla rozpatrywanej czynności celem
określenia, czy dane świadczenia stanowią kilka odrębnych świadczeń głównych, czy
jednolite świadczenie, jednocześnie wskazując, iż brak jest bezwzględnej zasady dotyczącej
ustalania zakresu danego świadczenia z punktu widzenia podatku VAT, a co za tym idzie, w
celu ustalenia zakresu danego świadczenia należy wziąć pod uwagę ogół okoliczności
Sygn. akt KIO 1690/19
(podobnie wskazał TSUE w wyroku z dnia 27 października 2005 r. C-41/04 w sprawie Levob
Verzekeringen).
Z kolei w wyroku z 11 czerwca 2009 r. w sprawie C-
572/07 TSUE przyjął, że skoro
najem mieszkań oraz sprzątanie części wspólnych budynku mogą być, w okolicznościach
takich jak w sprawie przed sądem krajowym, wzajemnie rozdzielone, to nie można uznać, że
stanowią jedno świadczenie w rozumieniu orzecznictwa Trybunału.
Podobni
e w polskim orzecznictwie sądowo-administracyjnym za utrwalony uznać
należy pogląd, według którego co do zasady każde świadczenie dla celów opodatkowania
podatkiem VAT powinno być traktowane jako odrębne i niezależne i tylko w pewnych
okolicznościach odrębne świadczenia można uznać za jednolitą czynność, a także że w
każdym przypadku, na potrzeby oceny czy w danej sytuacji zachodzi przypadek świadczenia
kompleksowego czy niezależnych świadczeń, należy odnieść się do konkretnego stanu
faktycznego i indywidua
lnych okoliczności konkretnej sprawy.
W orzecznictwie NSA przyjmuje się (za wykładnią wynikającą z orzecznictwa TSUE),
że świadczenie kompleksowe ma miejsce wówczas, gdy relacja poszczególnych świadczeń
wykonywanych na rzecz jednego nabywcy dzieli je na świadczenie podstawowe i
świadczenia pomocnicze, tzn. takie, które umożliwiają skorzystanie ze świadczenia
podstawowego lub są niezbędne dla możliwości skorzystania ze świadczenia
podstawowego. Jeżeli jednak świadczenia te można rozdzielić, tak że nie zmieni to ich
charakteru ani wartości z punktu widzenia nabywcy, wówczas świadczenia takie powinny być
traktowane jako dwa niezależnie opodatkowane świadczenia. Zatem należy uwzględniać
ochronę podstawowych zasad opodatkowania podatkiem od wartości dodanej
wyma
gających, by każda działalność gospodarcza była traktowana w ten sam sposób (wyrok
NSA z 6 maja 2015 r., I FM 2105/13).
Przykładowo, analizując kompleksowość usług hotelarskich NSA wskazał, że w tym
przypadku podstawą będzie zawsze usługa noclegowa (zapewnienie wypoczynku nocnego),
rozszerzona
o świadczenia, które według przyjętych zwyczajów, znajdujących
odzwierciedlenie w regulacjach prawnych dotyczących funkcjonowania hoteli itp. obiektów są
przeważnie wliczone w koszt pobytu w hotelu. Nie są to zatem świadczenia o charakterze
akcesoryjnym, lecz wpisujące się w pewien spodziewany, oczekiwany standard usług
hotelarskich. Jako przykład takich świadczeń wskazano: przechowanie bagażu, dostęp do
telewizji kablowej, sprzątanie pokoju, dostarczenie ręczników. Takiego charakteru nie mają
natomiast, zdaniem NSA, serwowane w restauracji hotelowej obiady i kolacje, czy też zabiegi
kosmetyczne lub pielęgnacyjne (l FSK 2105/13). Za nie stanowiącą części usługi
zakwaterowania z wyżywieniem dla uczestników kursów oraz szkoleń, NSA uznał tež usługę
serwisu kawy i herbaty. Zdaniem NSA, nie stanowi ona środka do lepszego wykonania usługi
Sygn. akt KIO 1690/19
zakwaterowania, lecz jest świadczeniem dodatkowym, które nie jest niezbędne do
świadczenia tych usług. Czynności zaś, które nie są niezbędne do świadczenia usługi
zakwaterowania stanowią odrębne od tych usług świadczenia, podlegające w oparciu o
przepisy ustawy o podatku od towarów i usług odrębnemu opodatkowaniu, według stawek
właściwych dla poszczególnych rodzajów świadczeń (wyrok NSA z dnia 14 listopada 2014 r.,
I FSK 1796/13).
Zdaniem NSA, nie ma też charakteru części usługi cash processingu, w skład której
wchodzą czynności polegające na obsłudze obrotu gotówkowego, usługi liczenia sortowania
i pakowania znaków pieniężnych usługa konwojowania znaków pieniężnych. NSA stwierdził,
że poszczególne świadczenia wchodzące w skład kompleksowej usługi słužą co prawda
wykonaniu czynności głównej, ich realizacja prowadzi do jednego celu, występuje pomiędzy
nimi funkcjonalny związek, jednakże wymieniona wśród poszczególnych elementów usługa
konwojowania gotówki polegająca na jej odbiorze, dostarczeniu i transporcie nie jest na tyle
ściśle powiązana z usługą cash processingu, którego istotą gospodarczą jest transfer
wartości pieniężnych, aby nie mogła być świadczona odrębnie. Jak podkreślono,
konieczność konwojowania gotówki može z powodzeniem być zaspokojona przez innego
usługodawcę, stąd też czynność ta nie jest nierozerwalnie związana ze świadczeniem usługi
cash processingu, a jej wyodrębnienie w żadnym stopniu nie wpływa na zmianę charakteru
świadczenia tej usługi (wyrok NSA z dnia 19 czerwca 2013 r., I FSK 1005/12, CBOSA).
Charakter usługi kompleksowej mają natomiast, zdaniem NSA, usługi świadczone
przez podatnika polegające na rezerwacji taxi, bowiem z punktu widzenia gospodarczego
stanowią usługę nierozerwalnie związaną z usługą taksówkową. Traktowanie tej usługi jako
odrębnej jest, w ocenie NSA, sztuczne i sprzeczne z zaprezentowaną wykładnią prounijną
wynikającą z orzecznictwa TSUE (wyrok NSA z 24 lutego 2015 r., I FSK 1783/13).
Jak wynika z powyższego, zarówno TSUE, jak i NSA każdorazowo szczegółowo
analizują stan faktyczny i odnoszą się konkretnie do každej z analizowanych usług/
czynności w celu ustalenia czy zachodzi kompleksowość świadczenia, czy też należy
odrębnie traktować každą z nich.
Przykładowo WSA w Warszawie (III SA/Wa 2324/14) w prawomocnym wyroku z 23
lipca 2015 r. w odniesieniu do usług zarządzania nieruchomością wspólną, usług konserwacji
obiektów, sprzątania terenu na zewnątrz budynków oraz sprzątania wewnątrz budynków
mieszkalnych
stwierdził, iż „W tym kontekście, za świadczenia odrębne należy więc uznać
świadczenia wykonywane przez jednego świadczącego na rzecz jednego nabywcy, które
nawet je
żeli są pewien sposób powiązane, mogą być traktowane rozłącznie, a traktowanie to
nie wpłynie na charakter żadnego z nich ani też nie sprawi, że wartość świadczeń z punktu
w
idzenia nabywcy będzie inna, niż gdyby świadczenia te były uznane za świadczenie
Sygn. akt KIO 1690/19
złożone. WSA uznał, że każda z powyższych usług powinna być traktowana jako oddzielne
świadczenie. Zachodzący między nimi związek jest bowiem na tyle luźny, że z punktu
widzenia; nabywcy mogą być traktowane rozłącznie i nie wpłynie to na charakter żadnego z
nich ani też nie sprawi, że wartość świadczeń z punktu widzenia nabywcy będzie inna, niż
gdyby świadczenia te były uznane za świadczenie złożone. Każda z tych usług może być
przedmiotem oddziel
nej umowy, każdą z tych usług może z powodzeniem świadczyć inny
podmiot.
Ponadto WSA w Rzeszowie w wyroku z 5 marca 2019 r. (sygn. I SA/Rz 1244/18),
dotyczącym wykonania kompleksowej usługi ogrodniczej związanej z zagospodarowaniem
terenów zieleni, stwierdził, że nie wszystkie świadczenia wymienione we wniosku przez
Skarżącą mogą być uznane za część usług kompleksowych. Sąd uznał, wbrew twierdzeniom
skarżącej, iž czynności zamontowania altany, ławek, małej architektury, budowy fontanny nie
są czynnościami niezbędnymi do wykonania świadczenia głównego, tj. wykonania ogrodu
czy wykonania zieleni w oran
żeriach i nie stanowią części usługi kompleksowej. Podkreślono
także iż: W celu ustalenia zakresu danego świadczenia należy wziąć pod uwagę ogół
okoliczności. Trybunał przyjmuje przy tym konsekwentnie, że to na sądach krajowych
spoczywa obowiązek określenia, czy w konkretnej sprawie podatnik dokonuje jednego
świadczenia, jak też przeprowadzenia całościowej ostatecznej oceny stanu faktycznego w
tym zakresie.
Przenosząc powyższe rozważania i stanowiska TSUE oraz krajowych sądów
administracyjnych na grunt nin
iejszej sprawy, należy stwierdzić, iž Przystępujący słusznie
przyjął, iż usługi opisane w Zamówieniu oraz SIWZ należy zakwalifikować jako grupę
odrębnych usług, opodatkowaną właściwą dla każdej z nich stawką VAT. Poszczególne
czynności bowiem, które będą realizowane w ramach usług objętych Zamówieniem i SIWZ:
odśnieżanie i zwalczanie śliskości, wywóz śniegu, oczyszczanie, mycie słupków,
odchwaszczanie, pielęgnacja trawników, zgrabianie, wywóz i utylizacja liści oraz gałęzi,
zbieranie śmieci, opróżnianie koszy nie pozostają wobec siebie w relacji usługa dodatkowa
(pomocnicza) -
usługa główna, żadna z tych czynności nie posiada charakteru nadrzędnego
wobec innych usług, dlatego ich rozdzielenie nie miałoby charakteru sztucznego.
Ponadto poszczególne wyżej wskazane usługi (określone w SIWZ) nie są od siebie
w
ścisły sposób zależne, w tym sensie, że choć dotyczą one usług zimowego i letniego
utrzymania infrastruktury i terenów zielonych oraz prac ogólnoporządkowych (który to
rozdział sam w sobie sugeruje, iž nie jest to jedna usługa kompleksowa) to jednak waga
poszczególnych z nich nie jest wyższa od innych, a wykonanie każdej z tych usług nie
wpływa, co do zasady, na właściwości czy jakość innych z nich.
Przystępujący pragnie w tym miejscu wskazać, iż w jego ocenie w ramach samego
Sygn. akt KIO 1690/19
zakresu zimowego utrzy
mania infrastruktury pomiędzy – z jednej strony – usługami akcji
odśnieżania i zwalczania gołoledzi i śliskości środkami nie chemicznymi i chemicznymi – a z
drugiej strony
– np. zaopatrzenia w materiały i środki chemiczne potrzebne do wykonania
tych usług zachodzi związek funkcjonalny i można uznać, iż usługą zasadniczą jest: usługa
odśnieżania i zwalczania śliskości, a pomocniczą jest usługa zaopatrzenia w materiały i
środki chemiczne potrzebne do wykonania tych usług która stanowi niejako element
wskazanej usługi zasadniczej i służy ich wykonaniu – odśnieżeniu konkretnych przestrzeni i
zwal
czaniu śliskości. Wobec tego wyżej wskazaną usługę pomocniczą w tym przypadku
należy potraktować i opodatkować tą samą stawką VAT kwalifikując ją wg usługi głównej tj.
symbolu PKWiU PKWiU 81.29.12.0
– Usługi zamiatania śmieci i usuwania śniegu.
Analogiczne stanowisko przyjęto przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora
Informacji Skarbowej z 6 listopada 2018 r. (sygn. 0115-KDlT1-1.4012.628.2018.2.JP),
dotyczącej usług zimowego utrzymania dróg. Zgodnie ze stanowiskiem wnioskodawcy
zimowe utrzymanie dróg podlega stawce VAT 8%, gdyż obejmuje odśnieżanie oraz usuwanie
oblodzenia. Stanowisko to uznane zostało przez organ podatkowy za prawidłowe oraz, že
przedmiotem interpretacji jest kompleksowa usługa zimowego utrzymania dróg. Jednakże,
co należy podkreślić, następuje to wyłącznie w ramach zakresu zimowego utrzymania
infrastruktury i tylko w odniesieniu do konkretnych wymieni
onych w nim czynności służących
temu samemu celowi, a nie całości usług utrzymania infrastruktury i terenów zielonych
wskazanych przez Zamawiającego w Zamówieniu i SIWZ.W celu zachowania przejrzystości
uzasadnienia Przystępującego wskazane wyżej usługi odśnieżania i zwalczania gołoledzi i
śliskości wraz z usługami pomocniczymi, tj. m.in. zaopatrzenia w materiały i środki
chemiczne potrzebne do wykonania tych usług, będą dalej łącznie nazywane jako usługi
odśnieżania i usuwania śliskości.
Jak wskazuje się w orzecznictwie (przywołanym wyżej), jeżeli świadczenia można
rozdzielić, tak że nie zmieni to ich charakteru ani wartości z punktu widzenia nabywcy,
wówczas świadczenia takie powinny być traktowane jako dwa niezależnie opodatkowane
świadczenia Stąd w ocenie Przystępującego stanowczo można stwierdzić, iż poszczególne
usługi przewidziane w SIWZ można rozdzielić w ten sposób iż z punktu widzenia
Zamawiającego nie zmieni to charakteru tych usług. Można przykładowo bowiem wykonać
usługę odśnieżania w oderwaniu od usługi odchwaszczania, lub usługę zbierania śmieci od
usługi pielęgnacji zieleni — wpłynie to na ich istotę ani charakter. Przemawia za tym również
fakt, iż Zamawiający sam rozdzielił usługi na wykonywane w okresie letnim oraz te
wykonywane w okresie zi
mowym a także na pielęgnację terenów zielonych.
Co więcej świadczenie poszczególnej usługi ma dla Zamawiającego wymierną
wartość, każda z wymienionych w SIWZ czynności stanowi odrębny cel sama w sobie, służy
Sygn. akt KIO 1690/19
realizacji konkretnego zadania związanego z utrzymaniem infrastruktury (zimowym lub
letnim) lub terenów zielonych. Należy zwrócić uwagę, iž sam Zamawiający w SIWZ rozdziela
zakres tych usług na 1) zimowe utrzymanie infrastruktury 2) letnie utrzymanie infrastruktury
oraz 3) całoroczne prace ogólnoporządkowe, w ramach których wymienia poszczególne
usługi składające się na dany zakres. W tym kontekście nie występuje zatem powiązanie
funkcjonalne pomiędzy poszczególnymi usługami, które stanowi niewątpliwie istotne
kryterium przy identyfikacji ewentualnej u
sługi kompleksowej.
Wskazane czynności mogą być świadczone odrębnie, nie tracąc przy tym swojego
ekonomicznego rezultatu dla Zamawiającego, bowiem po pierwsze: zamówienie określone
jest jako wykonanie usług zimowego i letniego utrzymania infrastruktury oraz terenów
zielonych (jak i prac ogólnoporzadkowych, co wynika z SIWZ), czyli już w samej swojej
istocie i zamierzeniu, Zamawiający oczekuje wykonania różnych usług w zależności od pory
roku ale również rodzaju prowadzonych prac, tj. konkretnie odśniežania i usuwania śliskości
z dróg i innych przestrzeni, usług związanych ze zbieraniem odpadów, usług związanych z
zagospodarowaniem terenów zielonych, usług dotyczących czyszczenia, a po drugie: — co
przewiduje SIWZ w rozdziale V pkt. 1 -
świadczenie usług z zakresu letniego utrzymania
infrastruktury oraz prac ogólnoporządkowych może zostać powierzone podwykonawcy. Tak
więc poszczególne świadczenia mogą występować w obrocie gospodarczym niezależnie i
mogą być wykonane przez inny podmiot – co jest jednym z kolejnych kryteriów
wskazywanych przez sądownictwo przy ocenie kompleksowości usług lub ich odrębności.
Należy również podkreślić, że w omawianym przypadku nie ma znaczenia stosunek
cywilnoprawny łączący strony, tzn. w jaki sposób strony umówią się na rozliczenie transakcji.
Umowa łącząca strony i zawarty w niej sposób rozliczenia nie może decydować o wysokości
stawki podatku, co podkreślają zarówno organy administracyjne (por. przykładowo
interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 7 kwietnia 2017 r.,
sygn. 1462-
IPPPI .4512.95.2017.1.KC, jak i sądownictwo, w tym TSUE – por. powołane
wyżej orzeczenie I w sprawie C-392/11). Orzecznictwo oraz organy administracyjne
podkreślają, iż niezależnie od tego, jak strony określiły przedmiot umowy czy rozliczenie
transakcji, o stosowaniu określonej stawki podatku decyduje bowiem faktyczna czynność, z
którą ustawa wiąże obowiązek podatkowy, a nie ustalenia umowne między stronami.
Z uwagi na powyższą argumentację opartą o orzecznictwo tak TSUE, jak i sądów
krajowych, stwierdzić należy, że czynności stanowiące przedmiot zamówienia winny być
opodatkowan
e odrębnie, z zastosowaniem właściwych dla nich stawek podatku VAT (tj. w
oceni
e Przystępującego - 8%) .
Co więcej, stanowisko przyjęte przez Przystępującego zostało również999 przyjęte
w
wyrokach Krajowej Izby Odwoławczej wydanych w podobnych sprawach. W wyroku z 24
Sygn. akt KIO 1690/19
sierpnia 2018 r. (sygn. KIO 1600/1
8), dotyczącego mechanicznego oraz uzupełniająco
ręcznego zamiatania i zmywania jezdni, wraz z usunięciem przerostu traw i chwastów, w tym
zatok autobusowych i miejsc parkingowych, oczyszczania powierzchni wykonanych z kostki
granitowej oraz oczysz
czanie tunelu (jezdni i ścian) czy wyroku z 10 stycznia 2012 r. (sygn.
KIO 2794/11
), w którym Izba podkreśliła, iż w przypadku kompleksowej usługi sprzątania, w
skład w której wchodzą: usługi sprzątania sensu stricte oraz inne usługi, takie jak
dezynfekcja, nie można mówić o pomocniczym charakterze m.in. usług dezynfekcji. Usługi te
bowiem stanowią cel sam w sobie dla klienta, mają odmienny cel i charakter od usług
sprzątaniu (sensu stricte), nie są natomiast środkiem do lepszego wykonania usługi
zasadniczej.
S
tanowisko Przystępującego znajduje potwierdzenie w interpretacjach wydanych
przez organy podatkowe w sprawach
dotyczących świadczeń takich jak: usługi
zagospodarowania, utrzymania czystości przy nieruchomościach i ulicach, utrzymania
terenów zielonych (przywołanych poniżej), a wiec w większej mierze podobnych do
analizowanego stanu faktycznego a
niżeli przywołana przez Odwołującego linia
interpretacyjna dotycząca wyłącznie utrzymania dróg i autostrad.
W interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 20 marca
201 9 r. (sygn. 0114-
KDlP4.4012.45.2019.2.MP), w treści której organ uznał za prawidłowe
stanowisko wnioskodawcy w zakresie zastosowania stawki VAT 8% do usług pielęgnacji
zieleni, koszenia, zamiatania oraz odśnieżania. Wnioskodawca dokonał rozróżnienia usług
sprzątania wewnątrz budynku oraz terenu wokół niego. Zdaniem organu „poszczególne
czynności, które będą realizowane w ramach opisanych we wniosku usług (...) nie pozostają
wobec siebie w relacji usługa dodatkowa (pomocnicza) — usługa główna, żadna z tych
czynności nie posiada bowiem charakteru nadrzędnego wobec innych usług. Poszczególne
usługi nie są od siebie w ścisły sposób zależne, w tym sensie, że choć wszystkie one
dotyczą utrzymania czystości w pomieszczeniach nieruchomości oraz na terenie
zewnętrznym, to jednak waga poszczególnych z nich nie jest wyższa od innych, a wykonanie
k
ażdej z tych usług nie wpływa, co do zasady, na właściwości czy jakość innych z nich.
Ponadto, świadczenie poszczególnej usługi ma dla nabywcy wymierną wartość, każda z
wymienionych we wniosku czynności stanowi odrębny cel sama w sobie. Należy wskazać, iż
organ dopuścił możliwość traktowania określonych usług jako odrębnych.
W interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 25 marca
2019 r. (sygn. Ol 12-KDlL1-
2.4012.9.2019.2.MR), w której wnioskodawca wykonywał usługi
kontroli pracy s
przętu zimowego utrzymania dróg, monitorowania prac zimowego utrzymania
dróg, uznał jednocześnie, iż stosowną stawką będzie 8%, ze względu na możliwość
zakwalifikowania wspomnianej działalności jako „usług zamiatania śmieci i usuwania śniegu”.
Sygn. akt KIO 1690/19
Organ podatk
owy uznał to stanowisko za prawidłowe, podkreślając jednocześnie, że możliwe
jest oddzielne opodatkowanie określonych usług.
W interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 30 listopada
2018 r. (sygn. 011 1-KDlB3-1.4012.647.2018.2.
KO), która dotyczyła usług usuwania
zanieczyszczeń z powierzchni ulic, chodników, zamiatania, zbierania śmieci, koszenia trawy,
a w przypadku utrzymania zimowego: usuwania śniegu, bieżącą likwidację nawierzchni ulic,
chodników, ścieżek rowerowych, parkingów wydzielonego obszaru miasta. Wnioskodawca
uznał, iż usługi będą podlegały pod stawkę VAT 8%. Organ zgodził się ze stanowiskiem
wnioskodawcy, ponadto wskazał, że usługi będące przedmiotem umowy nie stanowiły
jednego, złożonego świadczenia, a każda ze świadczonych usług miała charakter samoistny
i mogła być wykonywana niezależnie od siebie”. Jak stwierdził organ „każda z usług objętych
przedmiotem umowy stanowi samodzielne i niezależne świadczenie, które może być
odrębnie zlecane j wobec tego nie można wyodrębnić świadczenia głównego oraz świadczeń
pomocniczych (...) Wobec powyższego należy ustalić wysokość stawki podatku odrębnie dla
każdej ze świadczonych usług.
W interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 8 listopada
2018 r. (sygn. 0111-KDlB3-
1.4012.676.2018.3.lCz), w której organ uznał, za świadczenia
odrębne usługi utrzymania czystości wokół otoczenia budynku i odrębne usługi sprzątania
wewnątrz budynku: Należy zauważyć, że poszczególne usługi wskazane w Umowie nie są
od siebi
e w ścisły sposób zależne, w tym sensie, że choć wszystkie one dotyczą utrzymania
czystości w pomieszczeniach nieruchomości oraz na terenie zewnętrznym, to jednak waga
poszczególnych z nich nie jest wyższa od innych, a wykonanie każdej z tych usług nie
wpływa, co do zasady, na właściwości czy jakość innych z nich. Ponadto, świadczenie
poszczególnej usługi ma dla nabywcy wymierną wartość, każda z wymienionych we wniosku
usług stanowi odrębny cel sama w sobie, służy realizacji konkretnego zadania związanego z
utrzymaniem czystości. W tym kontekście nie występuje zatem powiązanie funkcjonalne
pomiędzy poszczególnymi usługami. Wskazane usługi mogą być świadczone odrębnie, nie
tracąc przy tym swojego ekonomicznego rezultatu dla nabywcy.
W interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 7 kwietnia
2017 r. (sygn. 1462-
IPPPI .4512.95.2017.1 .KC), w której organ uznał za nieprawidłowe
stanowisko wnioskodawcy dotyczące zakwalifikowania jako usługi kompleksowej całości
prac związanych z zagospodarowaniem terenu zielenią. Organ wskazał, iż mimo że prace
opisane przez Wnioskodawcę wykonywane są w ramach jednego zlecenia, należy
zakwa
lifikować je jako grupę niezależnych usług opodatkowaną właściwymi dla nich
stawkami (...). Usługi te, co wynika z ich charakteru i specyfiki, nie są współzależne, nie mają
wobec siebie funkcji usługi głównej i usług pomocniczych a także mogą być świadczone
Sygn. akt KIO 1690/19
odrębnie, bez utraty ich właściwości oraz korzyści dla nabywcy. Dodatkowym argumentem
podniesionym przez organ' była możliwość świadczenia przedmiotowych usług przez
podwykonawców.
W interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 23 lutego
2015 r. (sygn. IPPP1/443-1447/14-
2/AS). Wnioskodawca świadczył usługi zamiatania śmieci,
usuwania śniegu, sprzątania chodników oraz utwardzonych placów (kostki brukowej,
podwórek), a także usługi zimowego utrzymania chodników i parkingów. Wnioskodawca
stwierdził, iż możliwe jest zastosowanie stawki VAT w wysokości 8%. Organ podatkowy uznał
za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy. Ponadto, w zakresie, w jakim interpretacja
dotyczyła usług założenia i zagospodarowania ogrodu oraz prac brukarskich i instalatorskich
za nieprawi
dłowe uznał organ stanowisko, iż należy wymienione usługi traktować jako usługę
kompleksową. Jak wskazał: świadczenie złożone (kompleksowe) ma miejsce wówczas, gdy
relacja poszczególnych czynności (świadczeń) wykonywanych na rzecz jednego nabywcy
dzieli je na świadczenie podstawowe i świadczenia pomocnicze tzn. takie, które umożliwiają
skorzystanie ze
świadczenia podstawowego (lub są niezbędne dla możliwości skorzystania
ze świadczenia podstawowego). Jeżeli jednak świadczenia te można rozdzielić, tak że nie
zmieni to ich charakteru ani wartości z punktu widzenia nabywcy — wówczas świadczenia
takie powi
nny być traktowanie jako dwa (lub więcej) niezależnie opodatkowane świadczenia.
Z
godnie z Ustawą VAT i jej art. 41 ust. 1, stawka podatku wynosi 22% (obecnie 23%),
z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.
Ustawodawca przewidział jednak dla niektórych czynności obniżone stawki podatku, bądź
zwolnienie od podatku.
W myśl art. 41 ust. 2 Ustawy VAT, dla towarów i usług, wymienionych w załączniku nr
3 do ustawy, stawka podatku Wynosi 7%, z zastrzeżeniem ust. 12 i art. 114 ust. 1. Stosownie
do treści art. 146a pkt 2 Ustawy VAT — w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31
grudnia 2018 r., z za
strzeżeniem art. 146f stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art.
120 ust. 2 ił 3 oraz w tytule załącznika nr 3 do ustawy, wynosi 8%. Zgodnie zaś z art. 146 aa
ust. 1 pkt 2 Ustawy VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego
po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia
2009 r. o finansach publicznych, jest nie
większa niž 43% oraz wartość, o której mowa w art.
112aa ust. 5 t
ej ustawy, jest nie mniejsza niż -6%: stawka podatku, o której mowa w art. 41
ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz tytule załącznika nr 3 do ustawy, wynosi 8%. W Załączniku nr 3
do Ustawy VAT, stanowiącym wykaz towarów i usług opodatkowanych stawką podatku w
wysokości 7% (z tym zastrzeżeniem iż obecnie wynosi ona 8% zgodnie z powołanymi wyżej
przepisami) wymienione zost
ały towary i usługi objęte obniżoną stawką podatku wymienione
wg symboli PKWiU.
Sygn. akt KIO 1690/19
Przystępujący zastosował następujące grupowania PKWiU do usług przewidzianych
Zamówieniem i SIWZ:
-
w odniesieniu do usług akcji odśnieżania polegających na oczyszczaniu ze śniegu oraz
zwalczaniu gołoledzi i śliskości środkami niechemicznymi i chemicznymi, zaopatrzenia we
własnym zakresie w materiały oraz środki chemiczne i niechemiczne niezbędnych do
realizacji Zamówienia oraz stałej gotowości do prowadzenia akcji odśnieżania oraz
zwalczania śliskości (które bezpośrednio wiąże się z usługą odśnieżania i zwalczania
śliskości), wywozu śniegu – PKWiU 81.29.12.0 – Usługi zamiatania śmieci i usuwania
śniegu; poz. 174 Załącznika nr 3;
- w odniesi
eniu do usług zbierania śmieci – PKWiU 81.29.13.0 – Pozostałe usługi sanitarne;
poz.
175 Załącznika nr 3;
-
w odniesieniu do wszystkich usług dotyczących utrzymania terenów zielonych
wymienionych w Zamówieniu oraz SIWZ (tj. odchwaszczania chodników, parkingów, placów,
opaski przy jezdni, nawierzchnia drogowo-kolejowych oraz nawierzchni n
abrzeży i ścieżek
cumowniczych, pielęgnacji trawników, zgrabianie, wywóz i utylizacja liści oraz gałęzi) –
PKWiU 81.30.10.0
– Usługi związane z zagospodarowaniem terenów zieleni; poz 176
Załącznika nr 3;
– w odniesieniu do usług opróżniania koszy na śmieci na parkingu samochodowym – PKWiU
81.29.13.0
– Pozostałe usługi sanitarne poz. 175 Załącznika nr 3 lub 38.21.2 – Usługi
związane z usuwaniem odpadów innych niż niebezpieczne, poz. 149 Załącznika nr 3;
-
w odniesieniu do usług oczyszczania chodników, ulic, miejsc postojowych, dróg
rowerowych, oczyszczanie parkingów, placów, nawierzchni drogowo-kolejowych (wraz z
rowkami i przestrzenią między płytą a szyną), nawierzchni nabrzeży i ścieżek cumowniczych,
ra
mp/najazdów oraz mycia słupków – PKWiU 39.00.1 – Usługi związane z odkażaniem i
czyszczeniem, poz. 152 Załącznika nr 3.
Wszystkie zastosowane przez Przystępującego kody PKWiU do usług objętych
Zamówieniem mieszczą się w Załączniku nr 3 do Ustawy VAT, zatem usługi objęte
Zamówieniem i SIWZ — każda odrębnie — powinna zostać opodatkowana 8% stawką VAT,
zgodnie z ww.
przepisami Ustawy VAT. W konsekwencji oznacza to, iż całkowita cena netto
oraz brutto za realizację przedmiotu Zamówienia podana przez Przystępującego
w 9f
ormularzu oferty była prawidłowa i zgodna z obowiązującymi przepisami podatkowymi.
Zakres usług wchodzący w skład usług utrzymania dróg i autostrad nie jest tożsamy
z
zakresem objętym zamówieniem (usługi utrzymania infrastruktury portowej i terenów
zielonych),
zatem nie sposób przełożyć go bezpośrednio na analizowany stan faktyczny.
Podkreślić należy, iż przytoczone orzeczenia zapadły więc w odmiennym stanie faktycznym,
nieporównywalnym do stanu faktycznego przedmiotowej sprawy. Przywołany przez
Sygn. akt KIO 1690/19
Odwołującego wyrok NSA z 17 kwietnia 2019 r. (sygn. I FSK 494/17) porusza kwestie
kompleksowości wykonywanych usług jednakże dotyczył usługi kompleksowego utrzymania
autostrady. Choć prima facie może wydawać się, iż zakres usług w niniejszej sprawie
pokrywa się w pewnym stopniu z usługami spornym na gruncie przywołanego wyroku,
wskazać należy, iż usługa utrzymania autostrady nie jest tożsama z usługami objętymi
zamówieniem tj. usługami zimowego i letniego utrzymania infrastruktury i terenów zielonych
na obszarze Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A., ponieważ mają inny charakter i
właściwości (mimo iż w pewnym zakresie mogą się pokrywać, to usługi będące przedmiotem
z
amówienia mają szerszy zakres). W przedmiotowej sprawie nie mamy do czynienia
z
jednolicie
nierozerwalnym
świadczeniem,
a
wręcz
przeciwnie,
Zamawiający
zainteresowany jest wykonaniem pozostałych usług pomimo pominięcia jednej z pozostałych
czynności, a jej niewykonanie nie spowoduje braku możliwości wykonania usług zimowego
i
letniego utrzymania infrastruktury i terenów zielonych.
Zarówno we wspomnianym wyroku NSA, jak i w pozostałych wyrokach, na które
powołuje się Odwołujący, sądy za decydujące w zakresie kwalifikacji przedmiotowej usługi
jako usługi o charakterze kompleksowym uznają jeden zasadniczy cel zawartej umowy, który
określić można jako wykorzystanie autostrady zgodnie z jej przeznaczeniem polegającym na
utrzym
aniu przejezdności autostrady. W przypadku usług utrzymania dróg i autostrad
oczywistym jest, iż nadrzędny cel w postaci jej przejezdności stanowi podstawę zamówienia
i
musi zostać spełniony, aby przedmiotowa umowa miała sens. Jednakże w przypadku usług
objętych przedmiotowym zamówieniem wskazać można odrębny cel w przypadku każdej
z
usług (przykładowo inny cel przyświeca usłudze odśnieżania, a inny usłudze utrzymania
terenów zielonych poprzez przykładowo koszenie lub odchwaszczanie, inny cel przyświeca
zbieraniu śmieci). Również sam Zamawiający, w przeciwieństwie do zamawiających, których
dotyczyły przytoczone wyroki, nie określa usługi jako kompleksowej usługi utrzymania
infrastruktur
y portu, lecz wymienia szereg usług, które mają dla niego równorzędne
znaczenie tj. odrębnie usługi w ramach zimowego utrzymania, odrębnie usługi letniego
utrzymania infrastruktury i odrębnie terenów zielonych. Również w ocenie Przystępującego,
z takim na
drzędnym celem nie mamy do czynienia w przedmiotowej sprawie, lecz z kilkoma,
niezależnymi celami, do których przypisać można określone usługi. Ponownie podkreślić
należy, iż brak wykonania jednej z przykładowych usług wymienionych przez Zamawiającego
w SI
WZ nie zniweluje sensu wykonania pozostałych.
W takiej sytuacji nie sposób uznać, iż usługi będące przedmiotem Zamówienia mają
charakter pojedynczej usługi kompleksowej, lecz są zbiorem niezależnych od siebie,
odrębnych usług, które mają dla Zamawiającego równorzędne znaczenie, a rozdzielenie tych
usług nie miałoby charakteru sztucznego.
Sygn. akt KIO 1690/19
Biorąc pod uwagę powyższe, stwierdzić należy, iż prawidłowo Przystępujący przyjął,
że w niniejszej sprawie brak było podstaw do uznania za usługę kompleksową usług
zimow
ego i letniego utrzymania infrastruktury portowej oraz terenów zielonych objętych
Zamówieniem i potraktował je jako odrębne usługi, opodatkowane odrębnie właściwą dla
nich stawką VAT.
Ponieważ odwołanie nie zawierało braków formalnych, a wpis od niego został
uiszczony
– podlegało rozpoznaniu przez Izbę.
W
toku czynności formalnoprawnych i sprawdzających Izba nie stwierdziła,
aby
odwołanie podlegało odrzuceniu na podstawie przesłanek określonych w art. 189 ust. 2
pzp, nie zgłaszano w tym zakresie odmiennych wniosków.
Z uwagi na br
ak podstaw do odrzucenia odwołania lub umorzenia postępowania
odwoławczego, Izba skierowała sprawę do rozpoznania na rozprawie, podczas której
Odwołujący, Zamawiający i Przystępujący podtrzymali swoje dotychczasowe stanowiska.
Po
przeprowadzeniu
rozprawy z udziałem Odwołującego, Zamawiającego
i
Przystępującego, uwzględniając zgromadzony materiał dowodowy, jak również
biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska zawarte w odwołaniu, odpowiedzi na
odwołanie, zgłoszeniu przystąpienia, a także wyrażone ustnie na rozprawie
i odnotowane w
protokole, Izba ustaliła i zważyła, co następuje:
Zgodnie z
art. 179 ust. 1 pzp odwołującemu przysługuje legitymacja do wniesienia
odwołania, gdy ma (lub miał) interes w uzyskaniu zamówienia oraz może ponieść szkodę
w
wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy.
W ocenie Izby Odwołujący jako wykonawca uczestniczący w postępowaniu
o
przedmiotowe zamówienie, który skarży odrzucenie jego oferty co pozbawiło go możliwości
uzyskania przedmiotowego zam
ówienia, wykazał spełnienie powyższych przesłanek, co nie
było też sporne.
Odwołanie jest niezasadne.
Izba stwierdziła, że ponieważ okoliczności faktyczne dotyczące brzmienia
postanowień specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz treści zostały adekwatnie
przedstawione w odwołaniu, odpowiedzi na odwołanie i przystąpieniu, których treść została
powyżej przedstawiona, a zatem nie ma potrzeby ich powtarzania.
Zaznaczyć jednak należy, że Izba uważa wyłącznie za prawidłowe wnioski, jakie
Sygn. akt KIO 1690/19
wynikają z tych postanowień, opisane powyżej w odpowiedzi na odwołanie lub przystąpieniu.
Odwołujący natomiast bezpodstawnie uznał, że opis przedmiotu zamówienia i warunki
rozliczeń wskazują na zaistnienie w tym przypadku świadczenia kompleksowego
składającego się z kilku równorzędnych świadczeń, które miałoby podlegać opodatkowaniu
stawką podstawową VAT, pomimo że wszystkie te świadczenia traktowane odrębnie są
opodatkowane obniżoną stawką VAT.
Przy czym Izba stwierdziła, że wbrew odmiennym deklaracjom Odwołującego, jego
stanowisko nie znajduje potwierdzenia ani w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii
Europejskiej czy krajowego sądownictwa administracyjnego, ani w interpretacjach organów
skarbowych. Podkreślić należy, że żaden z judykatów przywołanych w odwołaniu nie
dotyczył stanu faktycznego choćby podobnego z przedmiotem zamówienia w analizowanym
postępowaniu o udzielenie zamówienia. Co więcej, w odwołaniu nie wskazano żadnego
orzeczenia, które w odniesieniu do kilku równorzędnych świadczeń, spośród których nie
można wyróżnić głównego – co jest niesporne w tej sprawie – uznawałoby, że w takiej
sytuacji zaistniało świadczenie kompleksowe.
Nieprzekonująca jest również próba podciągnięcia przez Odwołującego przedmiotu
zamówienia tego postępowania pod wypracowaną w orzecznictwie TSUE (dawniej ETS)
koncepcję świadczenia kompleksowego z uwagi na kryterium odrębnego celu tego
świadczenia w stosunku do celu poszczególnych świadczeń składowych, czy też kryterium
wzajem
nego powiązania tych świadczeń. W świetle tych kryteriów wypracowanych
w
orzecznictwie prawnopodatkowym Izba nie dostrzega ani odrębnego jakościowo celu
realizacji wszystkich usług razem w stosunku do ich odrębnego wykonywania, ani ich
nierozerwalnego powiązania w sensie gospodarczym czy ekonomicznym.
W tych okolicznościach Izba uznaje stanowisko prawne zaprezentowane
w
odpowiedzi na odwołanie, a szczególnie w przystąpieniu, za własne, a ponieważ jest ono
wyczerpujące, nie wymaga uzupełnienia.
Zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 6 pzp zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera błędy
w
obliczeniu ceny lub kosztu. Skoro w ofercie Odwołującego zastosowano nieprawidłową,
a
w ofercie Przystępującego prawidłową – według przywołanych w odwołaniu, odpowiedzi na
odwołanie i przystąpieniu przepisów ustawy o VAT – stawkę VAT, Zamawiający zasadnie
odrzucił ofertę FB Serwis i prawidłowo nie odrzucił oferty złożonej przez CTL.
Na marginesie Izba zauważa, że obawa o fiskalizm Państwa w związku
z
zaobserwowanymi przez Odwołującego tendencjami w działaniu organów skarbowych
i
dyskusjami toczącymi się w Parlamencie, nie mogą stać się podstawą prawną
ostrożnościowego zastosowania stawki podstawowej VAT.
Sygn. akt KIO 1690/19
Z tych względów Izba – działając na podstawie art. 192 ust. 1 i 2 ustawy pzp –
orzekła, jak w pkt 1 sentencji.
O kosztac
h postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku
na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy pzp w
zw. z § 3 pkt 1 i 2 i § 5 ust. 3 pkt 1
ro
zporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 972) – obciążając
Odwołującego kosztami tego postępowania, na które złożył się uiszczony przez niego wpis
oraz uzasadnione koszty Zamawiaj
ącego w postaci wynagrodzenia jego pełnomocnika
i
kosztów dojazdu na wyznaczone posiedzenia, na podstawie rachunków złożonych
do
zamknięcia rozprawy.
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 2089/19 z dnia 2019-10-29
- Sygn. akt KIO 1830/19 z dnia 2019-09-30
- Sygn. akt KIO 1754/19 z dnia 2019-09-26
- Sygn. akt KIO 1676/19 z dnia 2019-09-26
- Sygn. akt KIO 1700/19 z dnia 2019-09-23