rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2019-12-02
rok: 2019
data dokumentu: 2019-12-02
rok: 2019
sygnatury akt.:
KIO 2347/19
KIO 2347/19
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 listopada 2019 r. w Warszawie
odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej
Izby Odwoławczej w dniu 18 listopada 2019 r. przez
Odwołującego – Wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie RDF Spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ostrołęce przy ul. Kołobrzeskiej 5 (07-401
Ostrołęka), MPK Pure Home Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w
Ostrołęce przy ul. Kołobrzeskiej 5 (07-401 Ostrołęka)
w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego – Gminę Czarnia, Czarnia 41 (07-
431 Czarnia)
odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej
Izby Odwoławczej w dniu 18 listopada 2019 r. przez
Odwołującego – Wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie RDF Spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ostrołęce przy ul. Kołobrzeskiej 5 (07-401
Ostrołęka), MPK Pure Home Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w
Ostrołęce przy ul. Kołobrzeskiej 5 (07-401 Ostrołęka)
w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego – Gminę Czarnia, Czarnia 41 (07-
431 Czarnia)
orzeka:
1
Oddala odwołanie.
2. Kosztami pos
tępowania odwoławczego obciąża Odwołującego – Wykonawców wspólnie
ubiegających się o zamówienie: RDF Sp. z o.o. z/s w Ostrołęce oraz MPK Pure Home
Sp. z o.o. z/s w Ostrołęce i zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego
kwotę 7.500 zł 00 gr. (słownie: siedem tysięcy pięćset złotych, zero groszy) uiszczoną
przez
Odwołującego tytułem wpisu od odwołania;
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1843) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Ostrołęce.
Przewodniczący:
………………………………
str. 2
Sygn. akt: KIO 2347/19
U z a s a d n i e n i e
W postępowaniu prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego przez Zamawiającego –
Gminę Czarnia na zagospodarowanie odpadów komunalnych z terenu Gminy Czarnia w
2020 r. (nr
postępowania: FUK.271.17.2019), ogłoszonym w Biuletynie Zamówień
Publicznych w dniu 08.10.2019 r., nr 607219-N-2019, wobec
czynności wykluczenia z
postępowania i uznania oferty za odrzuconą, Wykonawcy wspólnie ubiegający się o
zamówienie: RDF Sp. z o.o. i MPK Pure Home Sp. z o.o. (dalej jako Odwołujący), wnieśli w
dniu 18 listopada 2019
r. odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej (sygn. akt KIO
2347/19).
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów ustawy Pzp, tj.:
1) art. 92 ust. 1 Pzp w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp poprzez brak uzasadnienia prawnego i
faktycznego w zawiadomieniu o wyborze najkorzystniejsz
ej oferty, który wskazywałby na
sposób dokonania oceny spełniania warunku udziału oraz tego w jaki sposób
Zamawiający uznał, iż Odwołujący nie spełnia warunku opisanego w pkt V.3 siwz lub w
jaki sposób uznał, że Ostrołęckie TBS spełnia warunek udziału w postępowaniu wskazany
w pkt V.3 siwz, tj. zapewnia Zamawiającemu dostęp do „instalacji komunalnej wskazanej
w Planie gospodarki odpadami dla województwa mazowieckiego 2024 jako Regionalna
Instalacja Przetwarzania Odpadów”;
2) art. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp w zw. z art. 24 ust. 4 Pzp w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp w zw. z art. 6
pkt 5 i 16 ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz
niektórych innych ustaw („Ustawa nowelizująca”) w zw. z art. 17 ust. 1, 2 i 3 Nowelizacji
UCPG w zw. z art. 35 us
t. 6 pkt 1 ustawy o odpadach („Ustawa o odpadach”) w zw. z art.
38b ust. 1 pkt 1 i ust. 8 ustawy o odpadach poprzez wykluczenie Odwołującego z
post
ępowania z powodu niewykazania spełniania warunków udziału w postępowaniu, tj.
braku przedłożenia dokumentu potwierdzającego, że podczas realizacji zadania
Odwołujący zapewni Zmawiającemu dostęp do „instalacji komunalnej wskazanej w Planie
gospodarki odpadami dla województwa mazowieckiego 2024 jako Regionalna Instalacja
Przetwarzania Odpadów”, podczas gdy postanowienie siwz stanowiące podstawę do
wykluczenia oferty Odwołującego (tj. punkt V.3 siwz) pozostaje sprzeczne z powszechnie
obowiązującymi przepisami prawa, tj. art. 6 pkt 5 i 16 oraz art. 17 ust. 1, 2 i 3 Ustawy
nowelizującej, a także art. 35 ust. 6 pkt 1 oraz art. 38b ust. 1 pkt 1 i ust. 8 Ustawy o
odpadach, na podstawie których żadna z funkcjonujących obecnie instalacji nie może być
wskazana jako
„Regionalna Instalacja Przetwarzania Odpadów”, „instalacja regionalna
przewidziana w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami 2024 do obsługi regionu
wschodniego” lub „instalacja komunalna wskazana w Planie gospodarki odpadami dla
str. 3
województwa mazowieckiego 2024 jako Regionalna Instalacja Przetwarzania Odpadów”,
w konsekwencji czego wskazane postanowienie siwz było prawnie skuteczne i jako takie
nie mogło stanowić podstawy do wykluczenia Odwołującego z postępowania oraz
podczas gdy Zamawiający nie sprecyzował jaki dokument ma potwierdzać, że wykonawca
zapewni Zamawiającemu dostęp do instalacji komunalnej, o której mowa w pkt V.3 siwz
(pkt VI.4 siwz), a Odwołujący przedłożył na wezwanie oświadczenie własne, że zapewni
dostęp do instalacji komunalnej;
3)
ewentualnie, z daleko posuniętej ostrożności procesowej, poprzez naruszenie art. 26 ust.
3 i 4 Pzp poprzez zaniechanie wez
wania Odwołującego do złożenie wyjaśnień lub
uzupełnienia dokumentu potwierdzającego, że wykonawca zapewni Zamawiającemu
dostęp do instalacji komunalnej, o której mowa w pkt V.3 siwz (pkt VI.4 siwz);
4)
ewentualnie, z daleko posuniętej ostrożności procesowej, na wypadek uznania przez
Izbę, że postanowienie siwz wymagające przedstawienia dokumentu potwierdzającego,
że podczas realizacji zadania Odwołujący zapewni Zamawiającemu dostęp do instalacji
komunalnej wskazanej
w Planie gospodarki odpadami dla województwa mazowieckiego
2024 jako Regionalna Instalacja Przetwarzania Odpadów nie było bezskuteczne z uwagi
na sprzeczność z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa, tj. art. 6 pkt 5 i 16 oraz
art. 17 ust. 1, 2 i 3 Nowelizacji UCPG, a także art. 35 ust. 6 pkt 1 oraz art. 38b ust. 1 pkt 1
i ust. 8 Ustawy o odpadach, to czynności Zamawiającego zarzucam naruszenie art. 93
ust. 1 pkt 7 Pzp w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp w zw. z art. 91 ust. 1 Pzp poprzez wybór oferty
Ostrołęckiego TBS, podczas gdy warunki udziału w postępowaniu ukształtowane przez
Zamawiającego uniemożliwiały złożenie oferty niepodlegającej odrzuceniu z uwagi na
fakt, iż na podstawie aktualnie obowiązującego prawa, tj. art. 6 pkt 5 i 16 oraz art. 17 ust.
1, 2 i 3 Nowelizacji UCPG, a także art. 35 ust. 6 pkt 1 oraz art. 38b ust. 1 pkt 1 i ust. 8
Ustawy o odpadach, żadna z funkcjonujących obecnie instalacji nie może być wskazana
jako „Regionalna Instalacja Przetwarzania Odpadów”, „instalacja regionalna przewidziana
w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami 2024 do obsługi regionu wschodniego” lub
„instalacja komunalna wskazana w Planie gospodarki odpadami dla województwa
mazowieckiego 2024 jako Regionalna Instalacja Przetwarzania Odpadów”, a zatem na
podstawie art. 93 ust. 1 pkt 7 Pzp postępowanie powinno zostać unieważnione.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania, nakazanie Zamawiającemu przedstawienia
należytego uzasadnienia prawnego i faktycznego dokonanej oceny spełnienia warunku
udziału w postępowaniu (w przypadku uwzględnienie zarzutu nr 1), unieważnienia czynności
wykluczenia Odwołującego z postępowania i odrzucenia jego oferty, powtórzenie czynności
badania i oceny ofert
z uwzględnieniem oferty Odwołującego (w przypadku uwzględnienia
zarzutu nr 2),
nakazanie wezwania Odwołującego do złożenia wyjaśnień lub złożenia
str. 4
dokumentów (przy uwzględnieniu zarzutu nr 3), nakazanie unieważnienia postępowania
(przy uwzględnieniu zarzutu nr 4).
Zamawiający zawiadomił o wyborze oferty najkorzystniejszej oraz wykluczeniu
Odwołującego z postępowania w dniu 12.11.2019 r.
Oferty w postępowaniu złożyło dwóch Wykonawców.
Uzasadnienie faktyczne i prawne.
Odwołujący na wezwanie do złożenia oświadczeń i dokumentów potwierdzających
spełnianie warunku udziału w postępowaniu, przedłożył zezwolenie na prowadzenie
działalności w zakresie przetwarzania odpadów wydane przez właściwy organ oraz
dokument potwierdzający, że podczas realizacji zadania Odwołujący zapewni
Zamawiającemu dostęp do instalacji komunalnej Centrum Innowacyjnej Gospodarki
Odpadami (CIGO) Studzianki. Jednocze
śnie Odwołujący zwrócił uwagę, iż w związku z
nowelizacją przepisów oraz zniesieniem regionalizacji gospodarki odpadami, obecnie nie
obowiązują ograniczenia dotyczące zagospodarowania odpadów pochodzących z Gminy
Czarnia.
Zamawiający wykluczył Odwołującego z postępowania, wskazując iż nie został złożony
dokument potwierdzający, że podczas realizacji zadania Odwołujący zapewni
Zamawiającemu dostęp do „instalacji komunalnej wskazanej w Planie gospodarki odpadami
dla województwa mazowieckiego 2024 jako Regionalna Instalacja Przetwarzania Odpadów”.
Odwołujący zarzucił braki w uzasadnieniu dokonanej oceny spełnienia warunku udziału w
postępowaniu zarówno w odniesieniu do Niego, jak i Wykonawcy wybranego – Ostrołęckie
TBS, do czego Zamawiający był zobowiązany na podstawie art. 92 ust. 1 Pzp.
Odwołujący przytoczył zapisy pkt III.3.1 i 3.2 siwz określające miejsca zagospodarowania
niesegregowanych (mieszanych) oraz segregowanych odpadów komunalnych. W ocenie
Odwołującego opis przedmiotu zamówienia oraz treść warunku udziału w postępowaniu nie
uwzględnia aktualnego stanu prawnego w kontekście gospodarowania odpadami
komunalnymi, wynikającego z wejścia w życie przepisów Ustawy nowelizującej. Ustawa ta
zniosła regionalizację w gospodarowaniu niesegregowanymi (zmieszanymi) odpadami
komunalnymi, co oznacza, iż odpady te mogą być przekazywane do instalacji położonych na
terenie całego kraju, bez przypisywania ich do danego województwa. Przepisy nowelizujące
te zasady weszły w życie z dniem 6 września 2019 r. W aktualnym stanie prawnym
centralnym pojęciem w gospodarowaniu niesegregowanymi (zmieszanymi) odpadami
komunalnymi jest instalacja komunalna, a nie regionalna instalacja do przetwarzania
str. 5
odpadów komunalnych. Zmiana przepisów przesądza, że żadna instalacja nie powinna być
oceniana z perspektywy spełniania wymagań właściwych dla RIPOK, lecz aktualnie oceny
należy dokonywać w świetle definicji IK. Utraciły moc obowiązującą uchwały podejmowane
przez sejmiki wojewódzkie w sprawie wykonania wojewódzki planów gospodarki odpadami
(art. 17 ust. 3 ustawy nowelizującej). Przestały zatem istnieć akty prawa miejscowego
stanowiące jedyne wiążące źródło prawa pozwalające na ustalenie, której instalacji
przysługiwał status RIPOK, a której ten status nie przysługiwał. Obecnie obowiązują nowe
obowiązki nałożone na podmioty przekazujące niesegregowane (zmieszane) odpady
komunalne do instalacji komunalnej zapewniającej ich mechaniczno-biologiczne
przetwarzanie oraz wydzielanie z nich frakcji nadających się w całości lub w części do
odzysku (art. 29 ust. 1 Ustawy o odpadach). Status IK zostaje potwierdzony przez
uwzględnienie instalacji na prowadzonej przez marszałka województwa liście
funkcjonujących instalacji spełniających wymagania dla instalacji komunalnych, które zostały
oddane do użytku i posiadają wymagane decyzje pozwalające na przetwarzanie odpadów
(art. 38b ust. 1 Ustawy o odpadach).
Aktualne przepisy rozszerzają skuteczność kwalifikacji instalacji jako IK na obszar całego
kraju. W poprzedni stanie prawnym uchwały w sprawie wykonania wojewódzkiego planu
gospodarki odpadami określały regiony gospodarki odpadami komunalnymi oraz regionalne
instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych w poszczególnych regionach i instalacje
przewidziane do zastępczej obsługi tych regionów (uchylony art. 38 ust. 2 Ustawy o
odpadach). Status RIPOK był ograniczony do terenu wybranego regionu gospodarki
odpadami komunalnymi i mógł mieć znaczenie gdy instalacja została wyznaczona do
zastępczej obsługi innego regionu.
Od 6.09.2019 r. przepis art. 6d ust. 4 U
CPG wymaga od organów określenia w siwz m.in.
wymogów dotyczących przekazywania odebranych niesegregowanych (zmieszanych)
odpadów komunalnych do instalacji komunalnych (pkt 1) oraz zobowiązania do wskazania
przez wykonawców instalacji, w szczególności instalacji komunalnych, do których będą
przekazywane odpady komunalne (pkt 5).
Zamawiający dokonując oceny spełnienia warunku udziału w postępowaniu nie uwzględnił
zmian w systemie gospodarowania odpadami komunalnymi
– w kontekście zniesienia
regionalizacji w
gospodarowaniu zmieszanymi odpadami komunalnymi. Wykluczając
Odwołującego z postępowania Zamawiający posłużył się kategoriami prawnymi
nieistniejącymi na gruncie obecnie obowiązujących przepisów, tj. „region gospodarki
odpadami komunalnymi”, „regionalna instalacja przetwarzania odpadów (RIPOK)”, „status
RIPOK”, „instalacja przewidziana do zastępczej obsługi regionu”, itp.
str. 6
Bezskuteczny jest zatem warunek w zakresie, w jakim wymaga się, aby instalacja
komunalna, którą wykonawca ma udostępnić była „wskazana w Planie gospodarki odpadami
dla województwa mazowieckiego 2024, jako Regionalna Instalacja Przetwarzania Odpadów”.
Skuteczny pozostaje sam warunek „zapewnienia Zamawiającemu dostępu do instalacji
komunalnej”. Zamawiający powinien zatem zbadać status IK proponowanej przez
Odwołującego – CIGO Studzianki, przez uwzględnienie instalacji na prowadzonej przez
marszałka województwa liście funkcjonujących instalacji spełniających wymagania dla
instalacji komunalnych, które zostały oddane do użytkowania i posiadają wymagane decyzje
pozwalające na przetwarzanie odpadów. Pod poz. 2 listy prowadzonej przez Marszałka
Województwa Podlaskiego znajduje się CIGO Studzianki – instalacja zapewniająca
mechaniczno-
biologiczne przetwarzanie niesegregowanych (zmieszanych) odpadów
komunalnych i wydzielenie z niesegregowanych odpadów frakcji nadających się w całości
lub w części do odzysku. Odwołujący złożył pismo, w którym zapewnił Zamawiającemu
dostęp do instalacji komunalnej, co potwierdziło spełnienie warunku udziału w postępowaniu.
Złożył również kopię ważnego zezwolenia na przetwarzanie odpadów, które obejmuje oba
rodzaje odpadów komunalnych objętych zamówieniem.
Z ostrożności, Odwołujący wskazał, iż w przypadku wątpliwości Zamawiający powinien był
wezwać Wykonawcę do złożenia wyjaśnień lub uzupełnienia dokumentów potwierdzających
spełnienie warunku udziału w postępowaniu w trybie art. 26 ust. 3 lub 4 Pzp.
Również z ostrożności Odwołujący wskazał, że gdyby przyjąć za skuteczny wymóg
potwierdzenia dostępu do instalacji komunalnej wskazanej w Planie gospodarki odpadami
dla województwa mazowieckiego 2024, jako RIPOK, to postępowanie dotknięte byłoby
wadą, której efektem powinno być jego unieważnienie na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 7 Pzp.
Aktualnie nie ma bowiem żadnego zakładu zagospodarowania odpadami, który umożliwiałby
przetworzenie niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych w ramach „regionu
wschodniego” (województwa mazowieckiego). Zniesienie pomocniczego podziału Państwa
oznacza, iż taki region nie istnieje (utracił moc załącznik nr 1 do uchwały nr 4/19 Sejmiku
Województwa Mazowieckiego z dnia 22 stycznia 2019 r.). Nie istnieje również jakakolwiek
instalacja do przetwarzania odpadów o statusie RIPOK, a obecnie instalacje kwalifikowane
są jako instalacje komunalne. W skutek zniesienia regionów gospodarki odpadami oraz
utraty mocy obowiązującej załącznika nr 2 do uchwały wykonawczej określającej instalacje
zastępcze dla poszczególnych regionów, żadna z instalacji do przetwarzania odpadów nie
posiada statusu instalacji zast
ępczej – przewidzianej do zastępczej obsługi regionu. W
świetle tych okoliczności żaden z wykonawców nie jest w stanie spełnić warunku
określonego w pkt V.3 siwz, tzn. „zapewnić Zamawiającemu dostęp do instalacji komunalnej
str. 7
wskazanej w Planie gospodarki od
padami dla województwa mazowieckiego 2024 jako
Regionalną Instalację Przetwarzania Odpadów (RIPOK)”.
W aktualnym stanie prawnym status instalacji komunalnej (IK) wymaga uzyskania wpisu na
listę prowadzoną przez marszałka województwa dla instalacji spełniających wymagania dla
instalacji komunalnych (art. 29a ust. 1 i 3 oraz art. 35 ust. 6 Ustawy o odpadach).
Stąd
wtórne znaczenie mają wojewódzkie plany gospodarki odpadami, co dodatkowo potwierdza
fakt, iż obowiązujący załącznik nr 1 do uchwały nr 3/19 Sejmiku Województwa
Mazowieckiego z dnia 22 stycznia 2019 r. w sprawie uchwalenia Planu gospodarki odpadami
dla województwa mazowieckiego 2024 (przywołany przez Zamawiającego) nie wskazuje
jakiejkolwiek instalacji komunalnej, ponieważ została przyjęty przed dniem wejścia w życie
Ustawy nowelizującej.
Na marginesie Odwołujący wskazał, iż zasady dotyczące segregowanych odpadów
komunalnych nie wymagały nigdy przekazania ich do instalacji o określonym statusie. Nie
były objęte regionalizacją. Aktualne przepisy nie wprowadziły żadnych zmian, a zatem
odzysk tego rodzaju odpadów może być przeprowadzony także w instalacjach
nieposiadających statusu instalacji komunalnej (IK). Przedłożona kopia ważnego zezwolenia
na przetwarzanie odpadów w CIGO Studzianki potwierdza możliwość przetwarzania
segregowanych (gromadzonych selektywnie) i niesegregowanych (zmieszanych) odpadów
komunalnych.
W dniu 26.11.2019 r. Zamawiający złożył do akt sprawy odpowiedź na odwołanie, w której
wniósł o jego oddalenie w całości. Zamawiający przywołał zapisy działu III ust. 3 pkt 3.1 oraz
3.2 siwz określające zasady, na jakich miałoby się odbywać przekazywanie odpadów
komunalnych (zmieszanych oraz selektywnych), przy których obowiązywać miała zasada
bliskości do instalacji regionalnych przewidzianych w Wojewódzkim Planie Gospodarki
Odpadami 2024 do obsługi regionu wschodniego. Na potwierdzenie spełnienia warunku
udziału w postępowaniu Zamawiający wymagał złożenia zezwolenia na prowadzenie
działalności w zakresie przetwarzania odpadów, wydanego przez właściwy organ zgodnie z
art. 41 ustawy o odpadach oraz dokumentu potwierdzającego, że podczas realizacji zadania
Wykonawca zapewni Zamawiającemu dostęp do instalacji komunalnej wskazanej w Planie
gospodarki odpadami dla województwa mazowieckiego 2024 jako Regionalna Instalacja
Przetwarzania Odpadów. Zmiana przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w
gminach znosząca regionalizację w gospodarce odpadami powoduje, że przekazywanie
niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych nie jest ograniczone do terenu
własnego województwa, ale powinno być zgodne z ogólną zasadą bliskości i hierarchią
sposobów gospodarowania odpadami. Zamawiający oczekiwał, iż wykonawcy wskażą
str. 8
instalację komunalną wpisaną na listę Marszałka Województwa Mazowieckiego, jako
n
ajbliższą, co ma wpływ na wysokość kosztów związanych z ich transportem. Odwołujący w
dniu 24.10.2019 r. został wezwany do uzupełnienia i wyjaśnienia okoliczności
potwierdzających spełnienie warunku udziału w postępowaniu. W odpowiedzi z dnia
30.10.2019 r.
zapewnił Zamawiającemu dostęp do instalacji komunalnej Centrum
Innowacyjnej Gospodarki Odpadami (CIGO) Studzianki wpisaną na listę Marszałka
Województwa Podlaskiego, oddaloną o 165 km od Gminy Czarnia. Odległość ta wpłynie na
podniesienie opłaty za odbiór i zagospodarowanie odpadów przeliczanej na jednego
mieszkańca. Zamawiający stojąc na straży budżetu Gminy, jak i działając w dobrej wierze
podjął decyzję o wykluczeniu Odwołującego z powodu nie spełnienia warunku udziału w
postępowaniu w zakresie wskazania instalacji zgodnie z zasadą bliskości, o której mowa w
art. 20 ust. 1 Ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (t.j. DZ. U. z 2019 r., poz. 701 ze
zm.).
Zamawiający wyłonił wykonawcę – Ostrołęckie TBS Sp. z o.o. który zapewnił dostęp do
instalacji komunalnej -
Zakład Unieszkodliwienia Odpadów Komunalnych w Ostrołęce,
wpisaną na listę Marszałka Województwa Mazowieckiego, oddaloną od Gminy o 55 km.
Według wyliczeń Zamawiającego transport odpadów odebranych z Gminy Czarnia do
instalacji CIGO w Studziankach
znajdującej się w województwie podlaskim (wskazanej przez
Odwołującego) zwiększy koszt transportu o 101.640,00 zł brutto. Chociaż Odwołujący
zaoferował najniższą cenę (różnica wynosi 22.045,11 zł brutto), to z uwagi na koszt
transportu, podwoi to koszt drugiego postępowania w zakresie odbioru i transportu odpadów
komunalnych.
Stanowisko Izby
Do rozpoznania odwołania zastosowanie znajdowały przepisy ustawy Prawo zamówień
publicznych obowiązujące w dacie wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia, (Dz.
U. z 2019 r., poz. 1843), w brzmieniu po nowelizacji
dokonanej ustawą z dnia 22 czerwca
2016 r. o zmianie ustawy
– Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw
(Dz.U.2016.1020), zwanej dalej „Ustawą”.
Przystępując do rozpoznania odwołania, Izba w pierwszej kolejności zobowiązana była do
weryfikacji spełnienia przesłanek z art. 179 ust. 1 Ustawy, tj. istnienia po stronie
Odwołującego interesu w uzyskaniu zamówienia oraz możliwości poniesienia szkody w
wyniku kwestionowanej czynności Zamawiającego, jaką było wykluczenie z postepowania i
uznanie oferty Odwołującego za odrzuconą. Oceny tej należało dokonać z uwzględnieniem
sytuacji faktycznej, jaka ist
niała w momencie składania odwołania. Nie przesądzając o
str. 9
zasadności zarzutów Izba zobowiązana była przyjąć stan hipotetyczny wynikający z
wniosków Odwołującego - o braku podstaw do wykluczenia go z postępowania, ewentualnie
wystąpienia przesłanki do wezwania o uzupełnienie dokumentów, ewentualnie
unieważnienia postępowania (art. 93 ust. 1 pkt 7 Ustawy). Uwzględniając powyższe Izba
uznała, iż czynność stanowiąca przedmiot zarzutu prowadziła do braku możliwości
udzielenia zamówienia Odwołującemu pomimo złożenia najkorzystniejszej oferty (oferta
tańsza od wybranej). Izba uznała, iż odwołanie służyć ma ochronie interesów wykonawcy w
postępowaniu, przede wszystkim przez usunięcie niekorzystnej decyzji o jego wykluczeniu z
postępowania.
Mając powyższe na uwadze, Izba uznała, iż spełnione zostały przesłanki z art. 179 ust. 1
Ustawy.
W świetle przedstawionych stanowisk oraz analizy dokumentacji postępowania Izba uznała,
iż odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.
Zamawiający prowadzi postępowanie, w którym przedmiot zamówienia obejmuje
zagospodarowanie (bez transportu) odpadów komunalnych z terenu Gminy Czarnia w roku
2020. Zamawiający określił szacunkowe ilości odpadów niesegregowanych (zmieszanych)
oraz segregowanych z podziałem na frakcje (rozdział III siwz – opis przedmiotu zamówienia).
W opisie przedmiotu zamówienia (rozdział III.3 siwz) Zamawiający określił sposób
świadczenia usługi wskazując w pierwszej kolejności na instalacje dla regionu wschodniego
gospodarki odpadami wskazane w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami dla
Mazowsza 2024 (WPGO 2024)
o statusie RIPOK, położonych najbliżej miejsca wytworzenia
odpadów. Dopiero w przypadku braku wolnych mocy przerobowych RIPOK, odpady mogą
być kierowane do instalacji przetwarzającej dany rodzaj odpadów przewidzianej do
zastępczej obsługi regionu, wskazanej w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami dla
Mazowsza 2024 albo innej instalacji komunalnej mającej wolne moce przerobowe i będącą
preferencyjną pod względem finansowym. W przypadku braku wolnych mocy przerobowych
w instalacjach regionalnych i zastępczych funkcjonujących na obszarze regionu
wschodniego możliwe jest przekazywanie odpadów dla wyznaczonych w Wojewódzkim
Planie Gospodarki Odpadami dla Mazowsza 2024 instalacji do zstępczej obsługi
zlokalizowanych poza regionem macierzystym Gminy Czarnia (pkt 3.1). Odpady selektywne
powinny trafić zgodnie z zasadą bliskości do instalacji regionalnych przewidzianych w
Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami 2024 do obsługi regionu wschodniego, które
mają możliwość ich właściwego zagospodarowania lub w przypadku braku takiej możliwości
m
ogą one być kierowane do innych instalacji przetwarzających poszczególne frakcje
odpadów selektywnie zebranych (pkt 3.2).
str. 10
Po wyłonieniu wykonawcy, który świadczyć ma usługę zagospodarowania odpadów
Zamawiający ogłosi przetarg na ich transport do instalacji wskazanej w ofercie wybranej.
W opisie warunku udziału w postępowaniu dotyczącego zdolności technicznej lub
zawodowej Zamawiający wskazał, iż uzna warunek za spełniony, jeżeli Wykonawca wykaże,
że podczas realizacji zadania zapewni Zamawiającemu dostęp do instalacji komunalnej
wskazanej w Planie gospodarki odpadami dla województwa mazowieckiego 2024 jako
Regionalna Instalacja Przetwarzania Odpadów (rozdział V.3 siwz).
W formularzu ofert
y Odwołujący wskazał, jako Regionalną Instalację Przetwarzania
Odpadów Komunalnych Centrum Innowacyjnej Gospodarki Odpadami (CIGO)
Studzianki, ul. Spółdzielcza 36; 10-010 Wasilków. Instalacja ta aktualnie ujęta jest na
liście instalacji komunalnych (IK) w województwie podlaskim – zapewniającej mechaniczno-
biologiczne przetwarzanie (MBP) niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych i
wydzielenie z niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych frakcji nadających
się w całości lub w części do odzysku (poz. 2 – dowód nr 3 przedłożony przez
Odwołującego).
W dniu 24.10.2019 r.
Zamawiający wezwał Odwołującego na podstawie art. 24 ust. 1 oraz
art. 26 ust. 2 Ustawy do złożenia dokumentów oraz wyjaśnień dotyczących spełnienia
warunków udziału w postępowaniu oraz niepodleganiu wykluczeniu: zezwolenia na
prowadzenie działalności w zakresie przetwarzania odpadów oraz dokumentu
potwierdzającego, że podczas realizacji zadania Wykonawca zapewni Zamawiającemu
dostęp do instalacji komunalnej wskazanej w Planie gospodarki odpadami dla województwa
mazowieckiego 2024 jako Regionalna Instalacja Przetwarzania Odpadów. Zamawiający
wezwał do wskazania Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych
spełniającej sposób świadczenia usług zawarty w SIWZ pkt III ust. 3 pkt 3.1 i 3.2.
W odpowiedzi na to wezwanie Odwołujący w piśmie z dnia 28.10.2019 r. wskazał na skutki
nowelizacji ustawy o odpadach, która zniosła regiony gospodarki odpadami (obowiązek
regionalizacji) w zakresie konieczności przekazywania bioodpadów, niesegregowanych
(zmieszanych) odpadów komunalnych oraz pozostałości z sortowania i z procesów
mechanicznobiologicznego przetwarzania odpadów komunalnych, przeznaczonych do
składowania. Po wprowadzeniu zmian ww. odpady będą mogły być przekazywane do
instalac
ji położonych na obszarze całego kraju. Tym samym Odwołujący podtrzymał
deklarację z oferty, iż pozyskane odpady z Gminy Czarnia będą zagospodarowywane w
CIGO Studzianki.
Pismem z dnia 12.11.2019 r. Zamawiający poinformował wykonawców o wyborze oferty
najk
orzystniejszej oraz wykluczeniu na podstawie art. 24 ust. 12 Ustawy z postępowania
str. 11
Odwołującego. W uzasadnieniu Zamawiający wskazał, iż zapewnienie dostępu do CIGO
Studzianki nie potwierdza spełnienia warunku udziału w postępowaniu dotyczącego
zdolności technicznych lub zawodowych (rozdział V.3 siwz).
Na rozprawie Zamawiający przedstawił pismo Marszałka Województwa Mazowieckiego z
dnia 7.11.2019 r. skierowane do gmin z terenu województwa mazowieckiego, w którym
wskazano na zmiany w przepisach dotyczących gospodarki odpadami, które weszły w życie
w dniu 6.09.2019 r. Dotyczy ono m.in. zniesienia regionalizacji dla niesegregowanych
(zmieszanych) odpadów komunalnych, co pozwala na przekazywanie odpadów do instalacji
komunalnych położonych na obszarze całego kraju, przy zachowaniu ogólnej zasady
bliskości i hierarchii sposobu gospodarowania odpadami. Podmiot odbierający zobowiązany
jest do ich przekazywania do instalacji komunalnej wpisanej na listę marszałka
województwa. Wejście w życie nowych zasad gospodarki odpadami spowodowało, iż
uchwały sejmików województwa w sprawie wykonania wojewódzkiego planu gospodarki
odpadami (w tym uchwała nr 4/19 w sprawie wykonania Planu gospodarki odpadami
województwa mazowieckiego 2024, w której wskazane były regionalne instalacje do
przetwarzania odpadów komunalnych) utraciły moc. Zgodnie z art. 17 ustawy z dnia 19 lipca
2019 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych
innych ustaw, dotychczasowe regionalne instalacje do przetwarzania odpadów stały się
instalacjami komunalnymi. Marszałek Województwa Mazowieckiego, realizując obowiązek
wynikający z art. 38b ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, opublikował w Biuletynie
Informacji Publicznej Samorządu Województwa Mazowieckiego listę instalacji komunalnych,
na której ujęte zostały regionalne instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych
wskazane w uchwale nr 4/19 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 22 stycznia 2019
r. w sprawie wykonania Planu gospodarki odpadami dla województwa mazowieckiego 2024,
które od tej pory funkcjonują jako instalacje komunalne. Obecnie obowiązującym planem
gospodarki odpadami w województwie mazowieckim jest uchwalony w dniu 22 stycznia 2019
r. uchwałą nr 3/19 Sejmiku Województwa Mazowieckiego Plan gospodarki odpadami dla
województwa mazowieckiego 2024 wraz z złącznikami.
Na podstawie poczynionych powyżej ustaleń Izba uznała, iż odwołanie nie zasługiwało na
uwzględnienie w całości.
Zarzuty podniesione w odwołaniu sprowadzały się zasadniczo do oceny dopuszczalności
zastosowania zapisu siwz w zakresie oceny spełnienia warunku udziału w postępowaniu
(zdolności technicznej lub zawodowej) – tj. skuteczności postanowień, które uwzględniały
nieobowiązujący stan prawny dotyczący gospodarki odpadami komunalnymi. Ponieważ
str. 12
Zamawiający dokonał opisu warunku podmiotowego przez wskazanie na regionalne
instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych (RIPOK), które w aktualnym stanie
prawnym nie funkcjonują, zdaniem Odwołującego należało pominąć przy ocenie spełnienia
warunk
ów udziału w postępowaniu te postanowienia siwz, jako niewiążące. Najdalej idącym
żądaniem Odwołującego było nakazanie unieważnienia postępowania, co wymagałoby
stwierdzenia, iż zapisy siwz miały wpływ na konkurencyjność w postępowaniu.
Powyższe wyznaczało zakres rozpoznania i oznaczało konieczność rozważenia, czy w
świetle postanowień pkt V.3 siwz, Zamawiający mógł dokonać oceny spełnienia przez
Odwołującego warunku udziału w postępowaniu. W sprawie nie było sporne to, że
zadeklarowana przez Odwołującego instalacja komunalna CIGO w Studziankach nie
potwierdza warunku opisanego w sposób wskazany przez Zamawiającego. Odwołujący
ciężar zarzutów przeniósł na wykazanie, iż zapis Wykonawca wykaże, że podczas realizacji
zadania zapewni Zamawiającemu dostęp do instalacji komunalnej wskazanej w Planie
gospodarki odpadami dla województwa mazowieckiego 2024 jako Regionalna Instalacja
Przetwarzania Odpadów nie miał wiążącego charakteru i uniemożliwiał weryfikację
podmiotową Wykonawcy.
Oddalając odwołanie w całości Izba stanęła na stanowisku, iż warunek udziału w
postępowaniu w zakresie dotyczącym zdolności technicznej lub zawodowej należało
zastosować z uwzględnieniem aktualnego stanu prawnego. Pominięcie zapisów siwz
oznaczałoby odstąpienie od ustalonych zasad oceny spełnienia warunków w postępowaniu i
prowadziłoby do naruszenia podstawowych zasad obowiązujących w postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego. Wprawdzie Zamawiający użył określenia Regionalna
Instalacja Przetwarzania Odpadów, właściwego dla stanu prawnego obowiązującego do 6
września 2019 r. (czyli wejścia w życie nowych przepisów z zakresu gospodarki odpadami
komunalnymi), to w ocenie składu orzekającego nie stanowiło to przeszkody do
zastosowania kryterium podmiotowego. Jak wynika z przedłożonego pisma Marszałka
Województwa Mazowieckiego z dnia 7.11.2019 r. regionalne instalacje do przetwarzania
odpadów komunalnych stały się z dniem wejścia w życie przepisów Ustawy nowelizującej –
instalacjami komunalnymi. Dodatkowo pismo to potwierdza, iż Plan gospodarki odpadami dla
województwa mazowieckiego 2024 jest nadal wiążący, a wskazane w uchwale nr 4/19
Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 22 stycznia 2019 r. w sprawie wykonania
Planu gospodarki odpadami dla województwa mazowieckiego 2024 - regionalne instalacje
do przetwarzania odpadów komunalnych, aktualnie funkcjonują jako instalacje komunalne.
Powyższe wskazywało, iż zapisy siwz były możliwe do zastosowania i wymagały od
Wykonawcy zadeklarowania instalacji komunalnej wskazanej na liście funkcjonujących
instalacji komunalnych w województwie mazowieckim. Nie było spornym, iż taka lista została
str. 13
uchwalona
– z pisma Marszałka Województwa Mazowieckiego wynika, iż została ona
opublikowana pod adresem:
https://bip.mazowia.pl/zaatwspraw/prawo-przepisy/ewidencje-
rejestry-archiwa/lista-instalacji-komunalnych/
i jest na bieżąco aktualizowana. Nie zachodziła
zatem sytuacja wskazywana przez O
dwołującego, iż Zamawiający użył określeń, które nie
korespondują z aktualnym stanem prawnym. Zmiana przepisów, chociaż prowadziła do
zniesienia regionalizacji przy gospodarce odpadami, to nie oznaczała, iż Plan gospodarki
odpadami dla województwa mazowieckiego 2024 przestał obowiązywać, czy też że
wcześniejsze RIPOK-i przestały funkcjonować, jako instalacje przetwarzające odpady
komunalne. Nie było również podstaw do formułowania wniosku, iż zniesienie regionalizacji
miałoby oznaczać brak możliwości wskazania w opisie warunku na konieczność zapewnienia
przekazania odpadów komunalnych do instalacji komunalnej ujętej na liście prowadzonej
przez Marszałka Województwa Mazowieckiego – a w ten sposób należy rozumieć treść
warunku z pkt V.3 siwz. Zniesienie ograni
czeń, jakie wynikały z regionalizacji w gospodarce
odpadami
– tj. obowiązku wskazania w wojewódzkim planie gospodarki odpadami podziału
województwa na regiony oraz zakazu przekazywania odpadów do instalacji położonych na
terenie innych województw, nie oznacza, iż Zamawiający nie mógł wymagać, aby odpady
były przekazywane do instalacji znajdujących się na obszarze danego województwa. Żaden
wykonawca na wcześniejszym etapie postępowania (również Odwołujący) nie kwestionował
zapisów siwz, w których Zamawiający konsekwentnie podtrzymywał konieczność stosowania
się do Planu gospodarki odpadami dla województwa mazowieckiego 2024, który uwzględnia
funkcjonujące na tym obszarze instalacje komunalne. Wnioskom Odwołującego przeczy
treść jego oferty. Wykonawca wskazał bowiem jako regionalną instalację do przetwarzania
odpadów komunalnych instalację, która aktualnie funkcjonuje jako instalacja komunalna w
województwie podlaskim. Powyższe potwierdza, iż zmiana przepisów prawa nie stała na
przeszkodzie w ustaleniu, które z funkcjonujących instalacji mogą być uznane za spełniające
warunek udziału w postępowaniu. Ocena ta wynika z przepisów powszechnie
obowiązujących, co pozwalało na zastosowanie postanowień siwz.
Ponieważ Odwołujący wskazał instalację komunalną, która funkcjonuje na obszarze
województwa podlaskiego, jako instalacja komunalna, Zamawiający nie mógł uznać, iż
wykazał spełnienie warunku udziału w postępowaniu. Wykonawca był raz wezwany do
wskazania innej
– spełniającej warunek udziału w postępowaniu instalacji komunalnej i na to
wezwanie podtrzymał swoją deklarację z oferty. Nie było zatem podstaw do kierowania
ponownego wezwania o uzupełnienie dokumentu potwierdzającego spełnienie warunku
udziału w postępowaniu i uwzględnienia zarzutu zaniechania zastosowania trybu
przewidzianego w art. 26 ust. 3 Ustawy.
str. 14
Izba nie przychyliła się do zarzutu braku podania uzasadnienia decyzji o wykluczeniu z
postępowania. Wprawdzie Zamawiający nie argumentował szeroko dokonanej oceny, to nie
budziło wątpliwości, że przyczyną dla której uznał, iż Wykonawca nie wykazał spełnienia
warunku udziału w postępowaniu, było wskazanie instalacji komunalnej CIGO w
Studziankach. Odwołujący miał świadomość zmiany przepisów o gospodarce odpadami
komunalnymi, o czym sam informował Zamawiającego wcześniej. Również w odpowiedzi na
wezwanie skierowanej do Zamawiającego w toku postępowania wskazywał na zmianę stanu
prawnego. Jak sam określił to w swojej wypowiedzi na rozprawie, spór pomiędzy stronami
dotyczył kwestii prawnej, a nie stanu faktycznego. Chociaż brak było szerszej argumentacji
prawnej w uzasadnieniu wykluczenia Wykonawcy z postępowania, to nie oznacza, iż
Odwołujący nie mógł ustalić przyczyn, które zdecydowały o niekorzystnej ocenie spełnienia
warunku udziału w postępowaniu i na tej podstawie sformułować poprawnie zarzuty wobec
decyzji Zamawiającego.
Izba nie dopatrzyła się wady postępowania, która mogłaby prowadzić do wyczerpania
przesłanki z art. 93 ust. 7 pkt 7 Ustawy. Odwołujący wywodził taką wadę z faktu użycia
pojęć, które nie funkcjonują w aktualnym stanie prawnym, co ma uniemożliwiać wykonanie
umowy. Izba nie przychyliła się do tych wniosków, gdyż nowelizacja przepisów o gospodarce
odpadami komunalnymi, nie oznacza, że realizowane w oparciu o brzmienie wcześniejszych
postanow
ień umowy stają się niemożliwe do wykonania. Jak wynika z pisma Marszałka
Województwa Mazowieckiego organ realizuje swoje obowiązki w tym zapewnił wykonalność
Planu gospodarki odpadami dla województwa mazowieckiego 2024 publikując aktualną listę
instalacji
komunalnych, do których mogą być kierowane odpady. Zmiana zasad gospodarki
odpadami (zniesienie regionalizacji) nie stała wprost na przeszkodzie w zastosowaniu
postanowień siwz, w tym ustaleniu, że Zamawiający oczekiwał zapewnienia dostępu do
instalacji k
omunalnej wskazanej na liście instalacji komunalnych prowadzonej przez
Marszałka Województwa Mazowieckiego. Odwołujący nie wykazał również, aby zapisy siwz
zakłócały mechanizmy konkurencyjności, czy też wpływały na ilość złożonych ofert.
W świetle powyższego, Izba na podstawie art. 192 ust. 1 Ustawy oddaliła odwołanie.
str. 15
O
kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art. 192 ust. 9 oraz
art. 192 ust. 10 Prawa zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 3 i § 5 ust. 4
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu
pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2018 r. poz. 972). Izba zaliczyła do kosztów
postępowania wpis wniesiony przez Odwołującego w kwocie 7.500,00 zł.
Przewodniczący: ……………………….
1
Oddala odwołanie.
2. Kosztami pos
tępowania odwoławczego obciąża Odwołującego – Wykonawców wspólnie
ubiegających się o zamówienie: RDF Sp. z o.o. z/s w Ostrołęce oraz MPK Pure Home
Sp. z o.o. z/s w Ostrołęce i zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego
kwotę 7.500 zł 00 gr. (słownie: siedem tysięcy pięćset złotych, zero groszy) uiszczoną
przez
Odwołującego tytułem wpisu od odwołania;
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1843) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Ostrołęce.
Przewodniczący:
………………………………
str. 2
Sygn. akt: KIO 2347/19
U z a s a d n i e n i e
W postępowaniu prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego przez Zamawiającego –
Gminę Czarnia na zagospodarowanie odpadów komunalnych z terenu Gminy Czarnia w
2020 r. (nr
postępowania: FUK.271.17.2019), ogłoszonym w Biuletynie Zamówień
Publicznych w dniu 08.10.2019 r., nr 607219-N-2019, wobec
czynności wykluczenia z
postępowania i uznania oferty za odrzuconą, Wykonawcy wspólnie ubiegający się o
zamówienie: RDF Sp. z o.o. i MPK Pure Home Sp. z o.o. (dalej jako Odwołujący), wnieśli w
dniu 18 listopada 2019
r. odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej (sygn. akt KIO
2347/19).
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów ustawy Pzp, tj.:
1) art. 92 ust. 1 Pzp w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp poprzez brak uzasadnienia prawnego i
faktycznego w zawiadomieniu o wyborze najkorzystniejsz
ej oferty, który wskazywałby na
sposób dokonania oceny spełniania warunku udziału oraz tego w jaki sposób
Zamawiający uznał, iż Odwołujący nie spełnia warunku opisanego w pkt V.3 siwz lub w
jaki sposób uznał, że Ostrołęckie TBS spełnia warunek udziału w postępowaniu wskazany
w pkt V.3 siwz, tj. zapewnia Zamawiającemu dostęp do „instalacji komunalnej wskazanej
w Planie gospodarki odpadami dla województwa mazowieckiego 2024 jako Regionalna
Instalacja Przetwarzania Odpadów”;
2) art. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp w zw. z art. 24 ust. 4 Pzp w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp w zw. z art. 6
pkt 5 i 16 ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz
niektórych innych ustaw („Ustawa nowelizująca”) w zw. z art. 17 ust. 1, 2 i 3 Nowelizacji
UCPG w zw. z art. 35 us
t. 6 pkt 1 ustawy o odpadach („Ustawa o odpadach”) w zw. z art.
38b ust. 1 pkt 1 i ust. 8 ustawy o odpadach poprzez wykluczenie Odwołującego z
post
ępowania z powodu niewykazania spełniania warunków udziału w postępowaniu, tj.
braku przedłożenia dokumentu potwierdzającego, że podczas realizacji zadania
Odwołujący zapewni Zmawiającemu dostęp do „instalacji komunalnej wskazanej w Planie
gospodarki odpadami dla województwa mazowieckiego 2024 jako Regionalna Instalacja
Przetwarzania Odpadów”, podczas gdy postanowienie siwz stanowiące podstawę do
wykluczenia oferty Odwołującego (tj. punkt V.3 siwz) pozostaje sprzeczne z powszechnie
obowiązującymi przepisami prawa, tj. art. 6 pkt 5 i 16 oraz art. 17 ust. 1, 2 i 3 Ustawy
nowelizującej, a także art. 35 ust. 6 pkt 1 oraz art. 38b ust. 1 pkt 1 i ust. 8 Ustawy o
odpadach, na podstawie których żadna z funkcjonujących obecnie instalacji nie może być
wskazana jako
„Regionalna Instalacja Przetwarzania Odpadów”, „instalacja regionalna
przewidziana w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami 2024 do obsługi regionu
wschodniego” lub „instalacja komunalna wskazana w Planie gospodarki odpadami dla
str. 3
województwa mazowieckiego 2024 jako Regionalna Instalacja Przetwarzania Odpadów”,
w konsekwencji czego wskazane postanowienie siwz było prawnie skuteczne i jako takie
nie mogło stanowić podstawy do wykluczenia Odwołującego z postępowania oraz
podczas gdy Zamawiający nie sprecyzował jaki dokument ma potwierdzać, że wykonawca
zapewni Zamawiającemu dostęp do instalacji komunalnej, o której mowa w pkt V.3 siwz
(pkt VI.4 siwz), a Odwołujący przedłożył na wezwanie oświadczenie własne, że zapewni
dostęp do instalacji komunalnej;
3)
ewentualnie, z daleko posuniętej ostrożności procesowej, poprzez naruszenie art. 26 ust.
3 i 4 Pzp poprzez zaniechanie wez
wania Odwołującego do złożenie wyjaśnień lub
uzupełnienia dokumentu potwierdzającego, że wykonawca zapewni Zamawiającemu
dostęp do instalacji komunalnej, o której mowa w pkt V.3 siwz (pkt VI.4 siwz);
4)
ewentualnie, z daleko posuniętej ostrożności procesowej, na wypadek uznania przez
Izbę, że postanowienie siwz wymagające przedstawienia dokumentu potwierdzającego,
że podczas realizacji zadania Odwołujący zapewni Zamawiającemu dostęp do instalacji
komunalnej wskazanej
w Planie gospodarki odpadami dla województwa mazowieckiego
2024 jako Regionalna Instalacja Przetwarzania Odpadów nie było bezskuteczne z uwagi
na sprzeczność z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa, tj. art. 6 pkt 5 i 16 oraz
art. 17 ust. 1, 2 i 3 Nowelizacji UCPG, a także art. 35 ust. 6 pkt 1 oraz art. 38b ust. 1 pkt 1
i ust. 8 Ustawy o odpadach, to czynności Zamawiającego zarzucam naruszenie art. 93
ust. 1 pkt 7 Pzp w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp w zw. z art. 91 ust. 1 Pzp poprzez wybór oferty
Ostrołęckiego TBS, podczas gdy warunki udziału w postępowaniu ukształtowane przez
Zamawiającego uniemożliwiały złożenie oferty niepodlegającej odrzuceniu z uwagi na
fakt, iż na podstawie aktualnie obowiązującego prawa, tj. art. 6 pkt 5 i 16 oraz art. 17 ust.
1, 2 i 3 Nowelizacji UCPG, a także art. 35 ust. 6 pkt 1 oraz art. 38b ust. 1 pkt 1 i ust. 8
Ustawy o odpadach, żadna z funkcjonujących obecnie instalacji nie może być wskazana
jako „Regionalna Instalacja Przetwarzania Odpadów”, „instalacja regionalna przewidziana
w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami 2024 do obsługi regionu wschodniego” lub
„instalacja komunalna wskazana w Planie gospodarki odpadami dla województwa
mazowieckiego 2024 jako Regionalna Instalacja Przetwarzania Odpadów”, a zatem na
podstawie art. 93 ust. 1 pkt 7 Pzp postępowanie powinno zostać unieważnione.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania, nakazanie Zamawiającemu przedstawienia
należytego uzasadnienia prawnego i faktycznego dokonanej oceny spełnienia warunku
udziału w postępowaniu (w przypadku uwzględnienie zarzutu nr 1), unieważnienia czynności
wykluczenia Odwołującego z postępowania i odrzucenia jego oferty, powtórzenie czynności
badania i oceny ofert
z uwzględnieniem oferty Odwołującego (w przypadku uwzględnienia
zarzutu nr 2),
nakazanie wezwania Odwołującego do złożenia wyjaśnień lub złożenia
str. 4
dokumentów (przy uwzględnieniu zarzutu nr 3), nakazanie unieważnienia postępowania
(przy uwzględnieniu zarzutu nr 4).
Zamawiający zawiadomił o wyborze oferty najkorzystniejszej oraz wykluczeniu
Odwołującego z postępowania w dniu 12.11.2019 r.
Oferty w postępowaniu złożyło dwóch Wykonawców.
Uzasadnienie faktyczne i prawne.
Odwołujący na wezwanie do złożenia oświadczeń i dokumentów potwierdzających
spełnianie warunku udziału w postępowaniu, przedłożył zezwolenie na prowadzenie
działalności w zakresie przetwarzania odpadów wydane przez właściwy organ oraz
dokument potwierdzający, że podczas realizacji zadania Odwołujący zapewni
Zamawiającemu dostęp do instalacji komunalnej Centrum Innowacyjnej Gospodarki
Odpadami (CIGO) Studzianki. Jednocze
śnie Odwołujący zwrócił uwagę, iż w związku z
nowelizacją przepisów oraz zniesieniem regionalizacji gospodarki odpadami, obecnie nie
obowiązują ograniczenia dotyczące zagospodarowania odpadów pochodzących z Gminy
Czarnia.
Zamawiający wykluczył Odwołującego z postępowania, wskazując iż nie został złożony
dokument potwierdzający, że podczas realizacji zadania Odwołujący zapewni
Zamawiającemu dostęp do „instalacji komunalnej wskazanej w Planie gospodarki odpadami
dla województwa mazowieckiego 2024 jako Regionalna Instalacja Przetwarzania Odpadów”.
Odwołujący zarzucił braki w uzasadnieniu dokonanej oceny spełnienia warunku udziału w
postępowaniu zarówno w odniesieniu do Niego, jak i Wykonawcy wybranego – Ostrołęckie
TBS, do czego Zamawiający był zobowiązany na podstawie art. 92 ust. 1 Pzp.
Odwołujący przytoczył zapisy pkt III.3.1 i 3.2 siwz określające miejsca zagospodarowania
niesegregowanych (mieszanych) oraz segregowanych odpadów komunalnych. W ocenie
Odwołującego opis przedmiotu zamówienia oraz treść warunku udziału w postępowaniu nie
uwzględnia aktualnego stanu prawnego w kontekście gospodarowania odpadami
komunalnymi, wynikającego z wejścia w życie przepisów Ustawy nowelizującej. Ustawa ta
zniosła regionalizację w gospodarowaniu niesegregowanymi (zmieszanymi) odpadami
komunalnymi, co oznacza, iż odpady te mogą być przekazywane do instalacji położonych na
terenie całego kraju, bez przypisywania ich do danego województwa. Przepisy nowelizujące
te zasady weszły w życie z dniem 6 września 2019 r. W aktualnym stanie prawnym
centralnym pojęciem w gospodarowaniu niesegregowanymi (zmieszanymi) odpadami
komunalnymi jest instalacja komunalna, a nie regionalna instalacja do przetwarzania
str. 5
odpadów komunalnych. Zmiana przepisów przesądza, że żadna instalacja nie powinna być
oceniana z perspektywy spełniania wymagań właściwych dla RIPOK, lecz aktualnie oceny
należy dokonywać w świetle definicji IK. Utraciły moc obowiązującą uchwały podejmowane
przez sejmiki wojewódzkie w sprawie wykonania wojewódzki planów gospodarki odpadami
(art. 17 ust. 3 ustawy nowelizującej). Przestały zatem istnieć akty prawa miejscowego
stanowiące jedyne wiążące źródło prawa pozwalające na ustalenie, której instalacji
przysługiwał status RIPOK, a której ten status nie przysługiwał. Obecnie obowiązują nowe
obowiązki nałożone na podmioty przekazujące niesegregowane (zmieszane) odpady
komunalne do instalacji komunalnej zapewniającej ich mechaniczno-biologiczne
przetwarzanie oraz wydzielanie z nich frakcji nadających się w całości lub w części do
odzysku (art. 29 ust. 1 Ustawy o odpadach). Status IK zostaje potwierdzony przez
uwzględnienie instalacji na prowadzonej przez marszałka województwa liście
funkcjonujących instalacji spełniających wymagania dla instalacji komunalnych, które zostały
oddane do użytku i posiadają wymagane decyzje pozwalające na przetwarzanie odpadów
(art. 38b ust. 1 Ustawy o odpadach).
Aktualne przepisy rozszerzają skuteczność kwalifikacji instalacji jako IK na obszar całego
kraju. W poprzedni stanie prawnym uchwały w sprawie wykonania wojewódzkiego planu
gospodarki odpadami określały regiony gospodarki odpadami komunalnymi oraz regionalne
instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych w poszczególnych regionach i instalacje
przewidziane do zastępczej obsługi tych regionów (uchylony art. 38 ust. 2 Ustawy o
odpadach). Status RIPOK był ograniczony do terenu wybranego regionu gospodarki
odpadami komunalnymi i mógł mieć znaczenie gdy instalacja została wyznaczona do
zastępczej obsługi innego regionu.
Od 6.09.2019 r. przepis art. 6d ust. 4 U
CPG wymaga od organów określenia w siwz m.in.
wymogów dotyczących przekazywania odebranych niesegregowanych (zmieszanych)
odpadów komunalnych do instalacji komunalnych (pkt 1) oraz zobowiązania do wskazania
przez wykonawców instalacji, w szczególności instalacji komunalnych, do których będą
przekazywane odpady komunalne (pkt 5).
Zamawiający dokonując oceny spełnienia warunku udziału w postępowaniu nie uwzględnił
zmian w systemie gospodarowania odpadami komunalnymi
– w kontekście zniesienia
regionalizacji w
gospodarowaniu zmieszanymi odpadami komunalnymi. Wykluczając
Odwołującego z postępowania Zamawiający posłużył się kategoriami prawnymi
nieistniejącymi na gruncie obecnie obowiązujących przepisów, tj. „region gospodarki
odpadami komunalnymi”, „regionalna instalacja przetwarzania odpadów (RIPOK)”, „status
RIPOK”, „instalacja przewidziana do zastępczej obsługi regionu”, itp.
str. 6
Bezskuteczny jest zatem warunek w zakresie, w jakim wymaga się, aby instalacja
komunalna, którą wykonawca ma udostępnić była „wskazana w Planie gospodarki odpadami
dla województwa mazowieckiego 2024, jako Regionalna Instalacja Przetwarzania Odpadów”.
Skuteczny pozostaje sam warunek „zapewnienia Zamawiającemu dostępu do instalacji
komunalnej”. Zamawiający powinien zatem zbadać status IK proponowanej przez
Odwołującego – CIGO Studzianki, przez uwzględnienie instalacji na prowadzonej przez
marszałka województwa liście funkcjonujących instalacji spełniających wymagania dla
instalacji komunalnych, które zostały oddane do użytkowania i posiadają wymagane decyzje
pozwalające na przetwarzanie odpadów. Pod poz. 2 listy prowadzonej przez Marszałka
Województwa Podlaskiego znajduje się CIGO Studzianki – instalacja zapewniająca
mechaniczno-
biologiczne przetwarzanie niesegregowanych (zmieszanych) odpadów
komunalnych i wydzielenie z niesegregowanych odpadów frakcji nadających się w całości
lub w części do odzysku. Odwołujący złożył pismo, w którym zapewnił Zamawiającemu
dostęp do instalacji komunalnej, co potwierdziło spełnienie warunku udziału w postępowaniu.
Złożył również kopię ważnego zezwolenia na przetwarzanie odpadów, które obejmuje oba
rodzaje odpadów komunalnych objętych zamówieniem.
Z ostrożności, Odwołujący wskazał, iż w przypadku wątpliwości Zamawiający powinien był
wezwać Wykonawcę do złożenia wyjaśnień lub uzupełnienia dokumentów potwierdzających
spełnienie warunku udziału w postępowaniu w trybie art. 26 ust. 3 lub 4 Pzp.
Również z ostrożności Odwołujący wskazał, że gdyby przyjąć za skuteczny wymóg
potwierdzenia dostępu do instalacji komunalnej wskazanej w Planie gospodarki odpadami
dla województwa mazowieckiego 2024, jako RIPOK, to postępowanie dotknięte byłoby
wadą, której efektem powinno być jego unieważnienie na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 7 Pzp.
Aktualnie nie ma bowiem żadnego zakładu zagospodarowania odpadami, który umożliwiałby
przetworzenie niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych w ramach „regionu
wschodniego” (województwa mazowieckiego). Zniesienie pomocniczego podziału Państwa
oznacza, iż taki region nie istnieje (utracił moc załącznik nr 1 do uchwały nr 4/19 Sejmiku
Województwa Mazowieckiego z dnia 22 stycznia 2019 r.). Nie istnieje również jakakolwiek
instalacja do przetwarzania odpadów o statusie RIPOK, a obecnie instalacje kwalifikowane
są jako instalacje komunalne. W skutek zniesienia regionów gospodarki odpadami oraz
utraty mocy obowiązującej załącznika nr 2 do uchwały wykonawczej określającej instalacje
zastępcze dla poszczególnych regionów, żadna z instalacji do przetwarzania odpadów nie
posiada statusu instalacji zast
ępczej – przewidzianej do zastępczej obsługi regionu. W
świetle tych okoliczności żaden z wykonawców nie jest w stanie spełnić warunku
określonego w pkt V.3 siwz, tzn. „zapewnić Zamawiającemu dostęp do instalacji komunalnej
str. 7
wskazanej w Planie gospodarki od
padami dla województwa mazowieckiego 2024 jako
Regionalną Instalację Przetwarzania Odpadów (RIPOK)”.
W aktualnym stanie prawnym status instalacji komunalnej (IK) wymaga uzyskania wpisu na
listę prowadzoną przez marszałka województwa dla instalacji spełniających wymagania dla
instalacji komunalnych (art. 29a ust. 1 i 3 oraz art. 35 ust. 6 Ustawy o odpadach).
Stąd
wtórne znaczenie mają wojewódzkie plany gospodarki odpadami, co dodatkowo potwierdza
fakt, iż obowiązujący załącznik nr 1 do uchwały nr 3/19 Sejmiku Województwa
Mazowieckiego z dnia 22 stycznia 2019 r. w sprawie uchwalenia Planu gospodarki odpadami
dla województwa mazowieckiego 2024 (przywołany przez Zamawiającego) nie wskazuje
jakiejkolwiek instalacji komunalnej, ponieważ została przyjęty przed dniem wejścia w życie
Ustawy nowelizującej.
Na marginesie Odwołujący wskazał, iż zasady dotyczące segregowanych odpadów
komunalnych nie wymagały nigdy przekazania ich do instalacji o określonym statusie. Nie
były objęte regionalizacją. Aktualne przepisy nie wprowadziły żadnych zmian, a zatem
odzysk tego rodzaju odpadów może być przeprowadzony także w instalacjach
nieposiadających statusu instalacji komunalnej (IK). Przedłożona kopia ważnego zezwolenia
na przetwarzanie odpadów w CIGO Studzianki potwierdza możliwość przetwarzania
segregowanych (gromadzonych selektywnie) i niesegregowanych (zmieszanych) odpadów
komunalnych.
W dniu 26.11.2019 r. Zamawiający złożył do akt sprawy odpowiedź na odwołanie, w której
wniósł o jego oddalenie w całości. Zamawiający przywołał zapisy działu III ust. 3 pkt 3.1 oraz
3.2 siwz określające zasady, na jakich miałoby się odbywać przekazywanie odpadów
komunalnych (zmieszanych oraz selektywnych), przy których obowiązywać miała zasada
bliskości do instalacji regionalnych przewidzianych w Wojewódzkim Planie Gospodarki
Odpadami 2024 do obsługi regionu wschodniego. Na potwierdzenie spełnienia warunku
udziału w postępowaniu Zamawiający wymagał złożenia zezwolenia na prowadzenie
działalności w zakresie przetwarzania odpadów, wydanego przez właściwy organ zgodnie z
art. 41 ustawy o odpadach oraz dokumentu potwierdzającego, że podczas realizacji zadania
Wykonawca zapewni Zamawiającemu dostęp do instalacji komunalnej wskazanej w Planie
gospodarki odpadami dla województwa mazowieckiego 2024 jako Regionalna Instalacja
Przetwarzania Odpadów. Zmiana przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w
gminach znosząca regionalizację w gospodarce odpadami powoduje, że przekazywanie
niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych nie jest ograniczone do terenu
własnego województwa, ale powinno być zgodne z ogólną zasadą bliskości i hierarchią
sposobów gospodarowania odpadami. Zamawiający oczekiwał, iż wykonawcy wskażą
str. 8
instalację komunalną wpisaną na listę Marszałka Województwa Mazowieckiego, jako
n
ajbliższą, co ma wpływ na wysokość kosztów związanych z ich transportem. Odwołujący w
dniu 24.10.2019 r. został wezwany do uzupełnienia i wyjaśnienia okoliczności
potwierdzających spełnienie warunku udziału w postępowaniu. W odpowiedzi z dnia
30.10.2019 r.
zapewnił Zamawiającemu dostęp do instalacji komunalnej Centrum
Innowacyjnej Gospodarki Odpadami (CIGO) Studzianki wpisaną na listę Marszałka
Województwa Podlaskiego, oddaloną o 165 km od Gminy Czarnia. Odległość ta wpłynie na
podniesienie opłaty za odbiór i zagospodarowanie odpadów przeliczanej na jednego
mieszkańca. Zamawiający stojąc na straży budżetu Gminy, jak i działając w dobrej wierze
podjął decyzję o wykluczeniu Odwołującego z powodu nie spełnienia warunku udziału w
postępowaniu w zakresie wskazania instalacji zgodnie z zasadą bliskości, o której mowa w
art. 20 ust. 1 Ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (t.j. DZ. U. z 2019 r., poz. 701 ze
zm.).
Zamawiający wyłonił wykonawcę – Ostrołęckie TBS Sp. z o.o. który zapewnił dostęp do
instalacji komunalnej -
Zakład Unieszkodliwienia Odpadów Komunalnych w Ostrołęce,
wpisaną na listę Marszałka Województwa Mazowieckiego, oddaloną od Gminy o 55 km.
Według wyliczeń Zamawiającego transport odpadów odebranych z Gminy Czarnia do
instalacji CIGO w Studziankach
znajdującej się w województwie podlaskim (wskazanej przez
Odwołującego) zwiększy koszt transportu o 101.640,00 zł brutto. Chociaż Odwołujący
zaoferował najniższą cenę (różnica wynosi 22.045,11 zł brutto), to z uwagi na koszt
transportu, podwoi to koszt drugiego postępowania w zakresie odbioru i transportu odpadów
komunalnych.
Stanowisko Izby
Do rozpoznania odwołania zastosowanie znajdowały przepisy ustawy Prawo zamówień
publicznych obowiązujące w dacie wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia, (Dz.
U. z 2019 r., poz. 1843), w brzmieniu po nowelizacji
dokonanej ustawą z dnia 22 czerwca
2016 r. o zmianie ustawy
– Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw
(Dz.U.2016.1020), zwanej dalej „Ustawą”.
Przystępując do rozpoznania odwołania, Izba w pierwszej kolejności zobowiązana była do
weryfikacji spełnienia przesłanek z art. 179 ust. 1 Ustawy, tj. istnienia po stronie
Odwołującego interesu w uzyskaniu zamówienia oraz możliwości poniesienia szkody w
wyniku kwestionowanej czynności Zamawiającego, jaką było wykluczenie z postepowania i
uznanie oferty Odwołującego za odrzuconą. Oceny tej należało dokonać z uwzględnieniem
sytuacji faktycznej, jaka ist
niała w momencie składania odwołania. Nie przesądzając o
str. 9
zasadności zarzutów Izba zobowiązana była przyjąć stan hipotetyczny wynikający z
wniosków Odwołującego - o braku podstaw do wykluczenia go z postępowania, ewentualnie
wystąpienia przesłanki do wezwania o uzupełnienie dokumentów, ewentualnie
unieważnienia postępowania (art. 93 ust. 1 pkt 7 Ustawy). Uwzględniając powyższe Izba
uznała, iż czynność stanowiąca przedmiot zarzutu prowadziła do braku możliwości
udzielenia zamówienia Odwołującemu pomimo złożenia najkorzystniejszej oferty (oferta
tańsza od wybranej). Izba uznała, iż odwołanie służyć ma ochronie interesów wykonawcy w
postępowaniu, przede wszystkim przez usunięcie niekorzystnej decyzji o jego wykluczeniu z
postępowania.
Mając powyższe na uwadze, Izba uznała, iż spełnione zostały przesłanki z art. 179 ust. 1
Ustawy.
W świetle przedstawionych stanowisk oraz analizy dokumentacji postępowania Izba uznała,
iż odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.
Zamawiający prowadzi postępowanie, w którym przedmiot zamówienia obejmuje
zagospodarowanie (bez transportu) odpadów komunalnych z terenu Gminy Czarnia w roku
2020. Zamawiający określił szacunkowe ilości odpadów niesegregowanych (zmieszanych)
oraz segregowanych z podziałem na frakcje (rozdział III siwz – opis przedmiotu zamówienia).
W opisie przedmiotu zamówienia (rozdział III.3 siwz) Zamawiający określił sposób
świadczenia usługi wskazując w pierwszej kolejności na instalacje dla regionu wschodniego
gospodarki odpadami wskazane w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami dla
Mazowsza 2024 (WPGO 2024)
o statusie RIPOK, położonych najbliżej miejsca wytworzenia
odpadów. Dopiero w przypadku braku wolnych mocy przerobowych RIPOK, odpady mogą
być kierowane do instalacji przetwarzającej dany rodzaj odpadów przewidzianej do
zastępczej obsługi regionu, wskazanej w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami dla
Mazowsza 2024 albo innej instalacji komunalnej mającej wolne moce przerobowe i będącą
preferencyjną pod względem finansowym. W przypadku braku wolnych mocy przerobowych
w instalacjach regionalnych i zastępczych funkcjonujących na obszarze regionu
wschodniego możliwe jest przekazywanie odpadów dla wyznaczonych w Wojewódzkim
Planie Gospodarki Odpadami dla Mazowsza 2024 instalacji do zstępczej obsługi
zlokalizowanych poza regionem macierzystym Gminy Czarnia (pkt 3.1). Odpady selektywne
powinny trafić zgodnie z zasadą bliskości do instalacji regionalnych przewidzianych w
Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami 2024 do obsługi regionu wschodniego, które
mają możliwość ich właściwego zagospodarowania lub w przypadku braku takiej możliwości
m
ogą one być kierowane do innych instalacji przetwarzających poszczególne frakcje
odpadów selektywnie zebranych (pkt 3.2).
str. 10
Po wyłonieniu wykonawcy, który świadczyć ma usługę zagospodarowania odpadów
Zamawiający ogłosi przetarg na ich transport do instalacji wskazanej w ofercie wybranej.
W opisie warunku udziału w postępowaniu dotyczącego zdolności technicznej lub
zawodowej Zamawiający wskazał, iż uzna warunek za spełniony, jeżeli Wykonawca wykaże,
że podczas realizacji zadania zapewni Zamawiającemu dostęp do instalacji komunalnej
wskazanej w Planie gospodarki odpadami dla województwa mazowieckiego 2024 jako
Regionalna Instalacja Przetwarzania Odpadów (rozdział V.3 siwz).
W formularzu ofert
y Odwołujący wskazał, jako Regionalną Instalację Przetwarzania
Odpadów Komunalnych Centrum Innowacyjnej Gospodarki Odpadami (CIGO)
Studzianki, ul. Spółdzielcza 36; 10-010 Wasilków. Instalacja ta aktualnie ujęta jest na
liście instalacji komunalnych (IK) w województwie podlaskim – zapewniającej mechaniczno-
biologiczne przetwarzanie (MBP) niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych i
wydzielenie z niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych frakcji nadających
się w całości lub w części do odzysku (poz. 2 – dowód nr 3 przedłożony przez
Odwołującego).
W dniu 24.10.2019 r.
Zamawiający wezwał Odwołującego na podstawie art. 24 ust. 1 oraz
art. 26 ust. 2 Ustawy do złożenia dokumentów oraz wyjaśnień dotyczących spełnienia
warunków udziału w postępowaniu oraz niepodleganiu wykluczeniu: zezwolenia na
prowadzenie działalności w zakresie przetwarzania odpadów oraz dokumentu
potwierdzającego, że podczas realizacji zadania Wykonawca zapewni Zamawiającemu
dostęp do instalacji komunalnej wskazanej w Planie gospodarki odpadami dla województwa
mazowieckiego 2024 jako Regionalna Instalacja Przetwarzania Odpadów. Zamawiający
wezwał do wskazania Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych
spełniającej sposób świadczenia usług zawarty w SIWZ pkt III ust. 3 pkt 3.1 i 3.2.
W odpowiedzi na to wezwanie Odwołujący w piśmie z dnia 28.10.2019 r. wskazał na skutki
nowelizacji ustawy o odpadach, która zniosła regiony gospodarki odpadami (obowiązek
regionalizacji) w zakresie konieczności przekazywania bioodpadów, niesegregowanych
(zmieszanych) odpadów komunalnych oraz pozostałości z sortowania i z procesów
mechanicznobiologicznego przetwarzania odpadów komunalnych, przeznaczonych do
składowania. Po wprowadzeniu zmian ww. odpady będą mogły być przekazywane do
instalac
ji położonych na obszarze całego kraju. Tym samym Odwołujący podtrzymał
deklarację z oferty, iż pozyskane odpady z Gminy Czarnia będą zagospodarowywane w
CIGO Studzianki.
Pismem z dnia 12.11.2019 r. Zamawiający poinformował wykonawców o wyborze oferty
najk
orzystniejszej oraz wykluczeniu na podstawie art. 24 ust. 12 Ustawy z postępowania
str. 11
Odwołującego. W uzasadnieniu Zamawiający wskazał, iż zapewnienie dostępu do CIGO
Studzianki nie potwierdza spełnienia warunku udziału w postępowaniu dotyczącego
zdolności technicznych lub zawodowych (rozdział V.3 siwz).
Na rozprawie Zamawiający przedstawił pismo Marszałka Województwa Mazowieckiego z
dnia 7.11.2019 r. skierowane do gmin z terenu województwa mazowieckiego, w którym
wskazano na zmiany w przepisach dotyczących gospodarki odpadami, które weszły w życie
w dniu 6.09.2019 r. Dotyczy ono m.in. zniesienia regionalizacji dla niesegregowanych
(zmieszanych) odpadów komunalnych, co pozwala na przekazywanie odpadów do instalacji
komunalnych położonych na obszarze całego kraju, przy zachowaniu ogólnej zasady
bliskości i hierarchii sposobu gospodarowania odpadami. Podmiot odbierający zobowiązany
jest do ich przekazywania do instalacji komunalnej wpisanej na listę marszałka
województwa. Wejście w życie nowych zasad gospodarki odpadami spowodowało, iż
uchwały sejmików województwa w sprawie wykonania wojewódzkiego planu gospodarki
odpadami (w tym uchwała nr 4/19 w sprawie wykonania Planu gospodarki odpadami
województwa mazowieckiego 2024, w której wskazane były regionalne instalacje do
przetwarzania odpadów komunalnych) utraciły moc. Zgodnie z art. 17 ustawy z dnia 19 lipca
2019 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych
innych ustaw, dotychczasowe regionalne instalacje do przetwarzania odpadów stały się
instalacjami komunalnymi. Marszałek Województwa Mazowieckiego, realizując obowiązek
wynikający z art. 38b ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, opublikował w Biuletynie
Informacji Publicznej Samorządu Województwa Mazowieckiego listę instalacji komunalnych,
na której ujęte zostały regionalne instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych
wskazane w uchwale nr 4/19 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 22 stycznia 2019
r. w sprawie wykonania Planu gospodarki odpadami dla województwa mazowieckiego 2024,
które od tej pory funkcjonują jako instalacje komunalne. Obecnie obowiązującym planem
gospodarki odpadami w województwie mazowieckim jest uchwalony w dniu 22 stycznia 2019
r. uchwałą nr 3/19 Sejmiku Województwa Mazowieckiego Plan gospodarki odpadami dla
województwa mazowieckiego 2024 wraz z złącznikami.
Na podstawie poczynionych powyżej ustaleń Izba uznała, iż odwołanie nie zasługiwało na
uwzględnienie w całości.
Zarzuty podniesione w odwołaniu sprowadzały się zasadniczo do oceny dopuszczalności
zastosowania zapisu siwz w zakresie oceny spełnienia warunku udziału w postępowaniu
(zdolności technicznej lub zawodowej) – tj. skuteczności postanowień, które uwzględniały
nieobowiązujący stan prawny dotyczący gospodarki odpadami komunalnymi. Ponieważ
str. 12
Zamawiający dokonał opisu warunku podmiotowego przez wskazanie na regionalne
instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych (RIPOK), które w aktualnym stanie
prawnym nie funkcjonują, zdaniem Odwołującego należało pominąć przy ocenie spełnienia
warunk
ów udziału w postępowaniu te postanowienia siwz, jako niewiążące. Najdalej idącym
żądaniem Odwołującego było nakazanie unieważnienia postępowania, co wymagałoby
stwierdzenia, iż zapisy siwz miały wpływ na konkurencyjność w postępowaniu.
Powyższe wyznaczało zakres rozpoznania i oznaczało konieczność rozważenia, czy w
świetle postanowień pkt V.3 siwz, Zamawiający mógł dokonać oceny spełnienia przez
Odwołującego warunku udziału w postępowaniu. W sprawie nie było sporne to, że
zadeklarowana przez Odwołującego instalacja komunalna CIGO w Studziankach nie
potwierdza warunku opisanego w sposób wskazany przez Zamawiającego. Odwołujący
ciężar zarzutów przeniósł na wykazanie, iż zapis Wykonawca wykaże, że podczas realizacji
zadania zapewni Zamawiającemu dostęp do instalacji komunalnej wskazanej w Planie
gospodarki odpadami dla województwa mazowieckiego 2024 jako Regionalna Instalacja
Przetwarzania Odpadów nie miał wiążącego charakteru i uniemożliwiał weryfikację
podmiotową Wykonawcy.
Oddalając odwołanie w całości Izba stanęła na stanowisku, iż warunek udziału w
postępowaniu w zakresie dotyczącym zdolności technicznej lub zawodowej należało
zastosować z uwzględnieniem aktualnego stanu prawnego. Pominięcie zapisów siwz
oznaczałoby odstąpienie od ustalonych zasad oceny spełnienia warunków w postępowaniu i
prowadziłoby do naruszenia podstawowych zasad obowiązujących w postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego. Wprawdzie Zamawiający użył określenia Regionalna
Instalacja Przetwarzania Odpadów, właściwego dla stanu prawnego obowiązującego do 6
września 2019 r. (czyli wejścia w życie nowych przepisów z zakresu gospodarki odpadami
komunalnymi), to w ocenie składu orzekającego nie stanowiło to przeszkody do
zastosowania kryterium podmiotowego. Jak wynika z przedłożonego pisma Marszałka
Województwa Mazowieckiego z dnia 7.11.2019 r. regionalne instalacje do przetwarzania
odpadów komunalnych stały się z dniem wejścia w życie przepisów Ustawy nowelizującej –
instalacjami komunalnymi. Dodatkowo pismo to potwierdza, iż Plan gospodarki odpadami dla
województwa mazowieckiego 2024 jest nadal wiążący, a wskazane w uchwale nr 4/19
Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 22 stycznia 2019 r. w sprawie wykonania
Planu gospodarki odpadami dla województwa mazowieckiego 2024 - regionalne instalacje
do przetwarzania odpadów komunalnych, aktualnie funkcjonują jako instalacje komunalne.
Powyższe wskazywało, iż zapisy siwz były możliwe do zastosowania i wymagały od
Wykonawcy zadeklarowania instalacji komunalnej wskazanej na liście funkcjonujących
instalacji komunalnych w województwie mazowieckim. Nie było spornym, iż taka lista została
str. 13
uchwalona
– z pisma Marszałka Województwa Mazowieckiego wynika, iż została ona
opublikowana pod adresem:
https://bip.mazowia.pl/zaatwspraw/prawo-przepisy/ewidencje-
rejestry-archiwa/lista-instalacji-komunalnych/
i jest na bieżąco aktualizowana. Nie zachodziła
zatem sytuacja wskazywana przez O
dwołującego, iż Zamawiający użył określeń, które nie
korespondują z aktualnym stanem prawnym. Zmiana przepisów, chociaż prowadziła do
zniesienia regionalizacji przy gospodarce odpadami, to nie oznaczała, iż Plan gospodarki
odpadami dla województwa mazowieckiego 2024 przestał obowiązywać, czy też że
wcześniejsze RIPOK-i przestały funkcjonować, jako instalacje przetwarzające odpady
komunalne. Nie było również podstaw do formułowania wniosku, iż zniesienie regionalizacji
miałoby oznaczać brak możliwości wskazania w opisie warunku na konieczność zapewnienia
przekazania odpadów komunalnych do instalacji komunalnej ujętej na liście prowadzonej
przez Marszałka Województwa Mazowieckiego – a w ten sposób należy rozumieć treść
warunku z pkt V.3 siwz. Zniesienie ograni
czeń, jakie wynikały z regionalizacji w gospodarce
odpadami
– tj. obowiązku wskazania w wojewódzkim planie gospodarki odpadami podziału
województwa na regiony oraz zakazu przekazywania odpadów do instalacji położonych na
terenie innych województw, nie oznacza, iż Zamawiający nie mógł wymagać, aby odpady
były przekazywane do instalacji znajdujących się na obszarze danego województwa. Żaden
wykonawca na wcześniejszym etapie postępowania (również Odwołujący) nie kwestionował
zapisów siwz, w których Zamawiający konsekwentnie podtrzymywał konieczność stosowania
się do Planu gospodarki odpadami dla województwa mazowieckiego 2024, który uwzględnia
funkcjonujące na tym obszarze instalacje komunalne. Wnioskom Odwołującego przeczy
treść jego oferty. Wykonawca wskazał bowiem jako regionalną instalację do przetwarzania
odpadów komunalnych instalację, która aktualnie funkcjonuje jako instalacja komunalna w
województwie podlaskim. Powyższe potwierdza, iż zmiana przepisów prawa nie stała na
przeszkodzie w ustaleniu, które z funkcjonujących instalacji mogą być uznane za spełniające
warunek udziału w postępowaniu. Ocena ta wynika z przepisów powszechnie
obowiązujących, co pozwalało na zastosowanie postanowień siwz.
Ponieważ Odwołujący wskazał instalację komunalną, która funkcjonuje na obszarze
województwa podlaskiego, jako instalacja komunalna, Zamawiający nie mógł uznać, iż
wykazał spełnienie warunku udziału w postępowaniu. Wykonawca był raz wezwany do
wskazania innej
– spełniającej warunek udziału w postępowaniu instalacji komunalnej i na to
wezwanie podtrzymał swoją deklarację z oferty. Nie było zatem podstaw do kierowania
ponownego wezwania o uzupełnienie dokumentu potwierdzającego spełnienie warunku
udziału w postępowaniu i uwzględnienia zarzutu zaniechania zastosowania trybu
przewidzianego w art. 26 ust. 3 Ustawy.
str. 14
Izba nie przychyliła się do zarzutu braku podania uzasadnienia decyzji o wykluczeniu z
postępowania. Wprawdzie Zamawiający nie argumentował szeroko dokonanej oceny, to nie
budziło wątpliwości, że przyczyną dla której uznał, iż Wykonawca nie wykazał spełnienia
warunku udziału w postępowaniu, było wskazanie instalacji komunalnej CIGO w
Studziankach. Odwołujący miał świadomość zmiany przepisów o gospodarce odpadami
komunalnymi, o czym sam informował Zamawiającego wcześniej. Również w odpowiedzi na
wezwanie skierowanej do Zamawiającego w toku postępowania wskazywał na zmianę stanu
prawnego. Jak sam określił to w swojej wypowiedzi na rozprawie, spór pomiędzy stronami
dotyczył kwestii prawnej, a nie stanu faktycznego. Chociaż brak było szerszej argumentacji
prawnej w uzasadnieniu wykluczenia Wykonawcy z postępowania, to nie oznacza, iż
Odwołujący nie mógł ustalić przyczyn, które zdecydowały o niekorzystnej ocenie spełnienia
warunku udziału w postępowaniu i na tej podstawie sformułować poprawnie zarzuty wobec
decyzji Zamawiającego.
Izba nie dopatrzyła się wady postępowania, która mogłaby prowadzić do wyczerpania
przesłanki z art. 93 ust. 7 pkt 7 Ustawy. Odwołujący wywodził taką wadę z faktu użycia
pojęć, które nie funkcjonują w aktualnym stanie prawnym, co ma uniemożliwiać wykonanie
umowy. Izba nie przychyliła się do tych wniosków, gdyż nowelizacja przepisów o gospodarce
odpadami komunalnymi, nie oznacza, że realizowane w oparciu o brzmienie wcześniejszych
postanow
ień umowy stają się niemożliwe do wykonania. Jak wynika z pisma Marszałka
Województwa Mazowieckiego organ realizuje swoje obowiązki w tym zapewnił wykonalność
Planu gospodarki odpadami dla województwa mazowieckiego 2024 publikując aktualną listę
instalacji
komunalnych, do których mogą być kierowane odpady. Zmiana zasad gospodarki
odpadami (zniesienie regionalizacji) nie stała wprost na przeszkodzie w zastosowaniu
postanowień siwz, w tym ustaleniu, że Zamawiający oczekiwał zapewnienia dostępu do
instalacji k
omunalnej wskazanej na liście instalacji komunalnych prowadzonej przez
Marszałka Województwa Mazowieckiego. Odwołujący nie wykazał również, aby zapisy siwz
zakłócały mechanizmy konkurencyjności, czy też wpływały na ilość złożonych ofert.
W świetle powyższego, Izba na podstawie art. 192 ust. 1 Ustawy oddaliła odwołanie.
str. 15
O
kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art. 192 ust. 9 oraz
art. 192 ust. 10 Prawa zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 3 i § 5 ust. 4
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu
pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2018 r. poz. 972). Izba zaliczyła do kosztów
postępowania wpis wniesiony przez Odwołującego w kwocie 7.500,00 zł.
Przewodniczący: ……………………….
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 2464/19 z dnia 2019-12-16
- Sygn. akt KIO 2334/19 z dnia 2019-12-11
- Sygn. akt KIO 2391/19 z dnia 2019-12-10
- Sygn. akt KIO 2381/19 z dnia 2019-12-10
- Sygn. akt KIO 2396/19 z dnia 2019-12-09
