rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2020-01-17
rok: 2020
data dokumentu: 2020-01-17
rok: 2020
sygnatury akt.:
KIO 1/20
KIO 1/20
po rozpoznaniu na rozprawie 17 stycznia 2020 r. w Warszawie
odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 1 stycznia 2020 r. przez J. T. prowadzącego
działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Usługowo Handlowe J&J J. T. z
siedzibą w Chrzanowie w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego: Powiat
Będziński z siedzibą w Będzinie
odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 1 stycznia 2020 r. przez J. T. prowadzącego
działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Usługowo Handlowe J&J J. T. z
siedzibą w Chrzanowie w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego: Powiat
Będziński z siedzibą w Będzinie
orzeka:
1.
Uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu:
1.1
unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty,
1.2
unieważnienie czynności odrzucenia z postępowania oferty Odwołującego,
1.3 dokonanie ponownej oceny ofert.
2.
Kosztami postępowania obciąża Zamawiającego i:
2.1
zalicza w poczet kosztów postępowania kwotę 7 500,00 zł (siedem tysięcy pięćset
złotych 00/100) uiszczoną przez Odwołującego tytułem wpisu od odwołania,
2.2
zasądza od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kwotę 7 686,88 zł (słownie:
siedem
tysięcy sześćset osiemdziesiąt sześć złotych 88/100) stanowiącą
uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz z tytułu
dojazdu pełnomocników na rozprawę.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z
dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1986 ze zm.) na niniejszy wyrok
– w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Katowicach.
…………………………..……………
Sygn. akt KIO 1/20
U z a s a d n i e n i e
Powiat Będziński z siedzibą w Będzinie (dalej Zamawiający) prowadzi na podstawie
przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2018
r. poz. 1986 ze zm., dalej: Pzp)
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie
przetargu nieograniczonego
pod nazwą: „Utrzymanie czystości w budynkach Starostwa
powiatowego w Będzinie przy ul. Jana Sączewskiego 6 i ul. Ignacego Krasickiego 17”,
numer: BZP.272.008.2019, zwane dalej
Postępowaniem. Ogłoszenie o zamówieniu zostało
opublikowane w
Biuletynie Zamówień Publicznych 6 grudnia 2019 r. pod numerem 633410-
N-2019
. Wartość zamówienia nie przekracza kwot określonych w przepisach wykonawczych
wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Pzp.
W dniu 1 stycznia 2020 r. J. T.
prowadzący działalność gospodarczą pod firmą
Prze
dsiębiorstwo Usługowo Handlowe J&J J. T. z siedzibą w Chrzanowie (Dalej:
Odwołujący), wniósł odwołanie, w którym zaskarżył niezgodne z przepisami czynności
i zaniechania
Zamawiającego, zarzucając mu bezpodstawne odrzucenie oferty
Odwołującego poprzedzone nieuwzględnieniem złożonych wyjaśnień oraz przeprowadzenie
po
stępowania o udzielenie zamówienia w sposób niezapewniający zachowania uczciwej
konkurencji oraz równego traktowania wykonawców.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
1.
unieważnienia czynności wyboru, jako najkorzystniejszej, oferty L. J. prowadzącej
działalność gospodarczą pod firmą LUX-MARK L. J. z siedzibą w Bielsku-Białej,
2. ponownej
ocenę ofert,
3. ponownego
wybór ofert.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący wskazał m.in.:
Zgodnie z informacją z otwarcia ofert z 16 grudnia 2019 roku Odwołujący złożył
najkorzystniejszą ofertę. Jedynym kryterium oceny ofert była cena. 17 grudnia
za pośrednictwem poczty elektronicznej Odwołujący otrzymał wezwanie do złożenia
wyjaśnień dotyczących rażąco niskiej ceny, w których Zamawiający nie określił szczegółowo,
ani nie podał konkretnych kosztów, do których Odwołujący miał się odnieść.
Skoro
Zamawiający nie sprecyzował stopnia szczegółowości wyjaśnień, jakich oczekiwał, nie
powinien, co do zasady, obarczać wykonawcy negatywnymi konsekwencjami w postaci
odrzucenia oferty.
Odwołujący ze względu na doniosłe skutki jakie wywołać może procedura
wyjaśnienia rażąco niskiej ceny, nie może domyślać się podstaw skierowanego wezwania.
Jego treść powinna wykonawcy pozwolić na dobór odpowiedniej argumentacji i ewentualnie
dowodów, które łącznie pozwoliły przekonać Zamawiającego o braku podstaw do odrzucenia
oferty z uwagi na rażąco niską cenę.
20 grudnia
2019 r. Odwołujący przedstawił Zamawiającemu wyjaśnienia elementów oferty,
w szcze
gólności koszty pracownicze, koszty ogólne, wartość środków sanitarno-
hig
ienicznych i środków czystości oraz pomoc publiczną (PFRON). Odwołujący świadczy
usługę utrzymania czystości w obiektach Zamawiającego od dwóch lat, był więc w stanie
precyzyjnie osza
cować potrzeby pracownicze (osobowe), ilość niezbędnych środków
sanitarno-
higienicznych oraz środków czystości niezbędnych do rzetelnego zrealizowania
usługi, które to informacje pomogły skalkulować prawidłową cenę.
30 grudnia 2019 roku
Zamawiający zawiadomił o odrzuceniu oferty Odwołującego oraz
o wyborze oferty innego wykonawcy jako najkorzystniejszej. W informacji o odrzuceniu oferty
Zamawiający zarzucił, iż w wyjaśnieniach Odwołujący użył sformułowania „(…) koszty
pracownicze przyjęte zostały według stanu prawnego na dzień składania ofert (…)”
Zamawiający, powołując się na rozdział XIX pkt 3 SIWZ, wskazał, że: (…) cena oferty musi
uwzględniać koszty minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązujące od 01.01.2020 r.
(…)” oraz, że „(…) w wyjaśnieniach wykonawca nie wykazał kosztów prowadzenia szkoleń
BHP pracowników, kosztów prowadzenia, badań lekarskich pracowników, zapewnienie
środków higieny osobistej dla pracowników”.
Używając w wyjaśnieniach terminu „(…) koszty pracownicze przyjęte zostały według stanu
prawnego na dzień składania ofert (…)”, Odwołujący użył poprawnego stwierdzenia,
albowiem zgodnie z R
ozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 roku
w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej
stawki godzinowej w 2020 roku opublikowanym w Dzienniku U
staw 18 września 2019 roku
poz. 1778, wejdzie
w życie dopiero w styczniu 2020 roku, ale był obowiązującym prawem
z dniem ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Na podstawie powyższego Rozporządzenia zostały
skalkulowane
koszty pracownicze w złożonej ofercie przetargowej i uszczegółowione
w złożonych wyjaśnieniach.
Zamawiający zarzucił brak uwzględnienia w kosztach szkoleń BHP czy badań lekarskich.
W przedłożonej Zamawiającemu szczegółowej kalkulacji kosztów Odwołujący wyróżnił
koszty ogólne, w skład których wchodziły m. in. koszty administracyjno-gospodarcze
(szczegółowy podział kosztów ogólnych wynika z ustawy o rachunkowości), do których
zalicza się koszty badań lekarskich czy szkoleń BHP. Według ogólnie przyjętej interpretacji
zwrotu koszty ogólne oczywistym było, iż zawierały one podstawowe administracyjne koszty
obsługi (badania lekarskie, szkolenia BHP czy koszty odzieży ochronnej). W wyjaśnieniach
Odwołujący uwzględnił również koszty ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej, drobne
naprawy oraz cząstkowe koszty prowadzenia działalności gospodarczej, ponadto informacje
o poniesionych wcześniej kosztach zakupu sprzętu, odzieży ochronnej, szkoleń, badań
lekarskich.
Odwołujący wykazał zatem czynniki powodujące obniżenie ceny, przy
zachowaniu należytych standardów realizacji usługi.
15 stycznia 2020
r. Zamawiający złożył pisemną odpowiedź na odwołanie. Zamawiający
wniósł o oddalenie odwołania wskazując ponadto:
Odwołujący złożył wyjaśnienia, z treści których Zamawiający powziął informacje, iż „koszty
pracownicze przyjęte zostały przez Wykonawcę według stanu prawnego na dzień składania
ofert
” oraz że „(...) w przypadku zmian uregulowań prawnych dotyczących stawek podatków
od towarów i usług oraz wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę (...) Zamawiający
przewidział możliwość zmiany wysokości wynagrodzenia”. Ponadto, w wyjaśnieniach
Odwołujący nie wykazał kosztów prowadzenia szkoleń BHP pracowników, kosztów
prowadzenia badań lekarskich pracowników, zapewnienie środków higieny osobistej
dla pracowników. Nie przedłożył również żadnego dowodu na wykazanie prawidłowości
skalkulowanej w ofercie ceny, których wymaga w swej literalnej treści art. 90 ust. 1 Pzp
i których to Zamawiający żądał od Odwołującego w wezwaniu do złożenia wyjaśnień.
W
yjaśnienia Odwołującego nie uchyliły domniemania Zamawiającego, co do rażąco niskiej
ceny, co więcej ich treść potwierdziła, że oferta nie spełniła wymogów SIWZ w zakresie
przyjętej do kalkulacji ceny stawki minimalnego wynagrodzenia za pracę. Tym samym
istniały przesłanki odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt. 1 i 2 Pzp, bowiem treść
oferty nie odpowiadała treści Specyfikacji istotnych warunków zamówienia (Dalej: SIWZ).
Zamawiający w Rozdz. XIX pkt 3 SIWZ wskazał, że cena oferty musi uwzględniać koszty
minimalnego wynagrodzenia
za pracę obowiązujące od 1 stycznia 2020 r. Załącznik Nr 3 -
Wzór umowy nie przewiduje możliwości zmiany umowy z powodu zmiany wysokości
mini
malnego wynagrodzenia za pracę. W ocenie Zamawiającego brak uwzględnienia
w kalkulacji ceny ofertowej minimalnej stawki wynagrodzenia za pracę w wysokości
obowiązującej od 1 stycznia 2020 r. (tj. 2 600 zł brutto) - jak tego wymagał Zamawiający
w SIWZ -
stanowiło naruszenie art. 89 ust. 1 pkt. 1 i 2 Pzp uzasadniające odrzucenie oferty
Odwołującego. Powyższe oznaczało także, że oferta Odwołującego została niedoszacowana
i naruszyła zasady uczciwej konkurencji.
Wszystkich
pracodawców od 1 stycznia 2020 r. obowiązywać będzie wynagrodzenie
minimalne w podwyższonej stawce, a co za tym idzie, wzrośnie nie tylko płaca brutto,
ale również tzw. „narzuty” pracodawcy na wynagrodzenie pracowników tj. całkowity koszt
zatrudnienia
pracowników. Jeżeli więc kalkulacja ceny sporządzona przez Odwołującego
wskazywała na przyjęcie stawki niższej niż ponoszona w okresie wykonania umowy,
to przyjąć należało, że cena oferty miała charakter rażąco niskiej.
Zamawiający nie przewidział możliwości waloryzacji wynagrodzenia z powodu zmiany
wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Z tego też względu kalkulacja ceny
ofertowej musiała uwzględniać stawkę minimalnego wynagrodzenia za pracę, jaka
obowiązywać będzie w całym okresie wykonania zamówienia tj. w roku 2020.
P
rzyjęta przez Odwołującego stawka minimalnego wynagrodzenia przekładała się na inne
wskaźniki finansowe istotne do kalkulacji ceny tj. składki z tytułu ubezpieczeń społecznych
i zdrowotnego, wysokość dofinansowania PFRON, zaliczki na podatek dochodowy
pracowników i in. Wraz ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia za pracę proporcjonalnie
wzrastają koszty zatrudnienia ponoszone przez pracodawcę. Co za tym idzie podwyższenie
stawki wynagrodzenia minimalnego w stosunku do stawki przyjętej w ofercie ma wpływ
na wysokość prognozowanego zysku z realizacji umowy.
Wyjaśnienia zdawkowe, ogólne, natury uniwersalnej były niewystarczające i potwierdzały,
że oferta Odwołującego zawierała rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia,
co obligowało Zamawiającego do odrzucenia oferty Odwołującego na podstawie
art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp.
Zam
awiający wniósł o przeprowadzenie dowodu z:
1. SIWZ,
2.
oferty Odwołującego,
3. w
ezwania Zamawiającego z 16 grudnia 2019 r.,
4. w
yjaśnień Odwołującego z 19 grudnia 2019r.,
5. zawiadomienia z 27 grudnia 2019
r. o odrzuceniu oferty Odwołującego,
6. zawiadomienia z 27 grudnia 2019 r. o wyborze najkorzystniejszej oferty.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, w tym treść ogłoszenia o zamówieniu, treść SIWZ,
jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska Stron złożone podczas
rozprawy, Izba zważyła, co następuje:
Izba ustaliła, że Odwołującemu, w świetle przepisu art. 179 ust. 1 Pzp, stanowiącego,
że „Środki ochrony prawnej określone w niniejszym dziale przysługują wykonawcy,
uczestnikowi konkursu, a także innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu
danego zamówienia oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia
przez zamawiającego przepisów niniejszej ustawy”, przysługiwało uprawnienie do wniesienia
odwołania.
Mając na uwadze powyższe Izba merytorycznie rozpoznała złożone odwołanie, uznając,
że zasługuje ono na uwzględnienie.
Przedmiotem zamówienia jest kompleksowe utrzymanie czystości w budynkach Starostwa
Powiatowego w Będzinie przy ul. Jana Sączewskiego 6 oraz ul. Ignacego Krasickiego 17.
Zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia zawartym w SIWZ:
„1. Usługa sprzątania obejmuje codzienne sprzątanie (w dni powszednie, a w razie potrzeby
dni wolne od pracy np.: w przypadku targów, spotkań, uroczystości, świąt państwowych,
konferencji) obejmuj
ące:
a)
czyszczenie powierzchni płaskich biurek, szafek, stołów, stolików, których wysokość
nie przekracza 1,80m;
b)
mycie oraz konserwację powierzchni posadzek;
c)
odkurzanie, a w razie potrzeby pranie wykładzin dywanowych;
d)
opróżnianie i oczyszczanie koszy na śmieci, wymianę worków na śmieci w koszach
oraz w niszczarkach (145szt.);
e)
mycie drzwi wejściowych, schodów wewnętrznych, balustrad;
f)
mycie toalet w tym: mycie i dezynfekowanie kompleksów sanitarnych (umywalek,
muszli klozetowych, sedesów, pisuarów); utrzymanie w czystości luster, armatury,
podajników na papier toaletowy, ręczniki papierowe i mydło w płynie, mycie
posadzek, mycie wykafelkowanych oraz malowanych lakierem powierzchni ścian;
g)
dostawy i uzupełnianie papieru toaletowego, ręczników papierowych, mydła
w dozownikach, kostek zapachowo dezynfekujących do WC (kostki zawieszane)
obowiązkowo w każdej muszli klozetowej;
h)
mycie posadzki w windzie, a w razie potrzeby ścian i drzwi windy;
i)
sprzątanie i mycie schodów wejściowych do budynku przy ul. Jana Sączewskiego 6
oraz sprzątanie i mycie schodów wejściowych i podjazdu dla niepełnosprawnych
do budynku przy ul. Ignacego Krasickiego 17;
j) czy
szczenie parapetów wewnętrznych (...).
2.
Usługa sprzątania obejmuje ponadto:
a)
usuwanie rdzy i kamienia z urządzeń sanitarnych i armatury - 1 raz w miesiącu
(do ostatniego dnia miesiąca);
b)
sprzątanie sal konferencyjnych (3 sale) polegające na: zamiataniu, myciu
i konserwacji powierzchni posadzek środkami przeciwpoślizgowymi, odkurzanie
wykładziny dywanowej, mycie i wycieranie kurzu z mebli - 2 razy w tygodniu
lub częściej w razie potrzeby;
c)
czyszczenie regałów, szafek, szaf, biurek - 1 raz w miesiącu (do ostatniego dnia
miesiąca);
d)
sprzątanie pomieszczeń archiwów - 1 raz w miesiącu (do ostatniego dnia miesiąca);
e)
mycie drzwi wewnętrznych wraz z ościeżnicami, klamkami i włącznikami świateł 1 raz
w miesiącu (do ostatniego dnia miesiąca);
f) t) zamiatanie i mycie posadzek na balkonach -
1 raz w miesiącu (do ostatniego dnia
miesiąca) lub częściej w razie potrzeby;
g)
mycie okien obejmujące obustronne mycie i doczyszczanie powierzchni szklanych
wraz z framugami, ościeżnicami, parapetami zewnętrznymi oraz kaloryferami - 3 razy
w roku tj. w miesiącu: kwietniu, sierpniu, i grudniu (do ostatniego dnia miesiąca)
z zastrzeżeniem postanowień lit. h;
h)
mycie okien obejmujące obustronne mycie i doczyszczanie powierzchni szklanych
wraz z framugami, ościeżnicami, przyległymi parapetami zewnętrznymi oraz
kaloryferami w gabinetach Starosty, Wicestarosty, dwóch członków Zarządu,
Sekretarza, w dwóch sekretariatach oraz w dwóch salach konferencyjnych w budynku
przy ul. Jana Sączewskiego 6
i)
6 razy w roku tj. miesiącu: lutym, kwietniu, czerwcu, sierpniu, październiku i grudniu
(do ostatniego dnia miesiąca); i) mycie tablic informacyjnych - 3 razy w roku
tj. w mies
iącu: kwietniu, sierpniu i grudniu (do ostatniego dnia miesiąca);
j)
mycie malowanych lakierem powierzchni ścian (lamperie) - 2 razy w roku
tj. w miesiącu: marcu i wrześniu (do ostatniego dnia miesiąca);
k)
czyszczenie lamp wiszących i stojących - 2 razy w roku tj. w miesiącu marcu
i wrześniu (do ostatniego dnia miesiąca);
l) pranie firan -
2 razy w roku tj. w miesiącu: kwietniu i październiku (do ostatniego dnia
miesiąca);
m)
pranie 16 szt. obrusów o wymiarach 160cm x 290cm - 4 razy w roku na żądanie
Zamawiającego, z zastrzeżeniem, że czas na wypranie obrusów to maksymalnie
7 dni roboczych;
n)
gruntowne czyszczenie posadzek przy użyciu maszyn myjąco - czyszczących oraz
nakładanie powłok nabłyszczających - 2 razy w roku tj. w miesiącu: kwietniu
i październiku (do ostatniego dnia miesiąca);
o) profesjonalne pranie i doczyszczanie dywanowych -
1 raz w roku w miesiącu lipcu
(do ostatniego dnia miesiąca);
p) profesjonalne pranie i doczyszczanie mebli tapicerowanych -
1 raz w roku w miesiącu
lipcu (do ostatniego dnia miesiąca);
q)
sprzątanie po remontach”.
Zamawiający ustalił wartość szacunkową powyższego przedmiotu zamówienia na kwotę
284
552,85 zł. Zamawiający na realizację przedmiotu zamówienia przeznaczył kwotę
350 000
zł brutto.
W postępowaniu zostało złożonych sześć ofert z następującymi cenami:
1. Jak-Bud J. B.
z siedzibą w Woli Podłężnej - 267 894,00 zł,
2.
Firma Usługowa AGA A. K. z siedzibą w Łaziskach Górnych -
301 614,83 zł,
3. LUX-MARK L. J.
z siedzibą w Bielsku-Białej - 258 600,00 zł,
4. GEMINI GROUP D. J.
z siedzibą w Będzinie - 332 100,00 zł,
5. AXA SYSTEMS Z. P.
z siedzibą w Olkuszu - 298 742,40 zł,
6.
Odwołujący - 242 936,28 zł.
16 grudnia 2019 r. Zamawiający skierował do Odwołującego wezwanie do złożenia
wyjaśnień dotyczących ceny oferty wykonawcy: „Zgodnie z art. 90 ust. 1a pkt 1 ustawy Pzp
Zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w przypadku gdy cena całkowita oferty jest
niższa o co najmniej 30% od wartości zamówienia powiększonej o należny podatek
od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2
lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert. Z uwagi na powyższe,
Zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień dotyczących wyliczenia ceny oferty
za wykonanie przedmiotu za
mówienia Utrzymanie czystości w budynkach Starostwa
Powiatowego w Będzinie przy ul. Jana Sączewskiego 6 i ul. Ignacego Krasickiego 17.
Wykonawca winien wykazać jakie elementy mają wpływ na wysokość ceny w szczególności
w zakresie
1)
oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo
sprzyjających
warunków
wykonywania
zamówienia
dostępnych
dla wykonawcy, oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość
przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę
albo minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia
10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę,
2)
pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów;
3)
wynikającym z przepisów prawa pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym,
obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
4)
wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska;
5)
powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy.
Złożone wyjaśnienia powinny przedstawiać szczegółowy sposób kalkulacji wszystkich
elementów składających się na całkowitą cenę oferty.
Zamawiający odrzuca ofertę Wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień, lub jeżeli dokonana
ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską
cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia”.
19 grudnia 2019 r. Odwołujący przekazał Zamawiającemu żądane wyjaśnienia, w których
określił miesięczny koszt sprzątania budynków na kwotę 16 459,10 zł netto. Odwołujący
wskaz
ał m. in. koszty pracownicze (zaznaczając, że przewidziani do wykonywania usług
pracownicy są w większości osobami niepełnosprawnymi, co skutkuje pomocą publiczną
otrzymywaną od PFRON), koszty ogólne (w tym koszty urlopów i ewentualnych zasiłków
chorobowych
), koszt środków sanitarno-higienicznych oraz zysk. Odwołujący wyjaśnił
ponadto: „Wykazane powyżej kwoty za środki higieniczne, sanitarne czy czyszczące
uwzględniają wysokie rabaty, wypracowane przez ponad dwudziestoletnią współpracę
z firmami produkującymi i dystrybuującymi środki sanitarne i higieniczne. Wielkość rabatu
na wybranych produktach sięga nawet do 30 % ceny katalogowej. Koszty pracownicze
przyjęte zostały według stanu prawnego na dzień składania ofert. W kosztach ogólnych
uwzględniono cząstkową kwotę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej, koszty
ewentualnych drobnych napraw oraz cząstkowe koszty działalności firmy. Założone
w kalkulacji zużycie środków czystości i materiałów higieniczno-sanitarnych przyjęte zostały
na podstawie ponad d
wudziestoletniego doświadczenia w świadczeniu usług porządkowych
oraz na podstawie dwuletniego świadczenia usługi w obiektach Zamawiającego. Ponadto
koszt zakupu sprzętu sprzątającego (wózki, odkurzacze, mopy, itp.) został już poniesiony
przed dwoma laty.
Sprzęt ten jest dobrej jakości, przewidziany na użytkowanie przez kilka
lat”.
27 grudnia 2019 r. Zamawiający na podstawie art. 89 ust 1 pkt 4 Pzp odrzucił ofertę
Odwołującego uznając, że zawiera ona rażąco niską cenę. W zawiadomieniu o odrzuceniu
oferty Za
mawiający wskazał m. in.: „W terminie wyznaczonym przez Zamawiającego
tj. do dnia 20.12.2019
r. Wykonawca złożył wyjaśnienia, z treści których Zamawiający
powziął informacje, iż „koszty pracownicze przyjęte zostały według stanu prawnego na dzień
składania ofert C..)” oraz iż „(...) w przypadku zmian uregulowań prawnych dotyczących
stawek podatków od towarów i usług oraz wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę
(.. .) Zamawiający przewidział możliwość zmiany wysokości wynagrodzenia”.
Zamawiający w Rozdz. XIX pkt 3 SIWZ wskazał, iż cena oferty musi uwzględniać koszty
minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązujące od 01.01.2020 r., zaś załącznik Nr 3
Wzór umowy nie przewiduje zmiany umowy z powodu zmiany wysokości minimalnego
wynagrodzenia za pracę. W związku z powyższym, cena oferty nie zawiera istotnego
elementu m
ającego wpływ na wysokość ceny. W wyjaśnieniach Wykonawca nie wykazał
także kosztów prowadzenia szkoleń BHP pracowników, kosztów prowadzenia badań
lekarskich pracowników, zapewnienie środków higieny osobistej dla pracowników. Ponadto,
Wykonawca nie przedłożył żadnego dowodu na wykazanie prawidłowości skalkulowanej
w ofercie ceny, których wymaga w swej literalnej treści art. 90 ust. 1 ustawy PZP i których
to Zamawiający żądał od Wykonawcy w wezwaniu do złożenia wyjaśnień. Z uwagi
na powyższe, Wykonawca nie wykazał należycie, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny”.
W ocenie Izby czynność Zamawiającego polegająca na odrzuceniu oferty Odwołującego była
nieprawidłowa. Obowiązkiem wykonawcy wezwanego do złożenia wyjaśnień (nie tylko
dotyczących możliwości wystąpienia rażąco niskiej ceny) jest dołożenie wszelkiej
staranności, by wyjaśnienia te zawierały wszystkie informacje, których oczekuje
zamawiający. Ponadto, zgodnie z art. 90 ust. 2 Pzp obowiązek wykazania, że oferta nie
zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy. Powyższe nie zwalnia
jednak Zamawiającego z obowiązku jasnego sformułowania pytań, w treści wezwania
do złożenia wyjaśnień, na których odpowiedzi oczekuje. Zamawiający, który skierował
ogólnikowe wezwanie nie może oczekiwać od wykonawcy, że ten „domyśli się” dlaczego
cena oferty budzi wątpliwości zamawiającego i jakie jej elementy należy wyjaśnić.
W przedmiotowej sprawie Zamawiający nie zadał konkretnych pytań, a ograniczył
się jedynie do zawarcia w treści wezwania części dyspozycji art. 90 ust. 1 Pzp. Oczekiwania
Zamawiającego, co do zakresu wyjaśnień, zostały doprecyzowane w praktyce dopiero
na etapie ich oceny, gdy
Zamawiający uznał, że Odwołujący nie odniósł się do wszystkich,
niezbędnych aspektów dotyczących ceny oferty. Zamawiający uznał także, że oferta
Odwołującego została sporządzona w sposób sprzeczny z SIWZ. Na podstawie zdania:
„Koszty pracownicze przyjęte zostały według stanu prawnego na dzień składania ofert”
Zamawiający uznał, że stawki minimalnego wynagrodzenia za pracę zostały skalkulowane
przez Odwołującego na poziomie niższym, niż stawki, które miały obowiązywać w 2020 roku.
Wniosek taki Zamawiający wysnuł jedynie na podstawie powyższego zdania, odstąpił
od samodzielnego ustalenia faktycznej wysokości stawek wynagrodzeń w ofercie
Odwołującego. Odrzucając ofertę Odwołującego, Zamawiający powołał się jedynie na art. 89
ust. 1 pkt 4 Pzp, nie wskazał natomiast art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp, zatem oferta Odwołującego
nie została odrzucona za jej ewentualną niezgodność SIWZ.
W ocenie Izby nie ulega wątpliwości, że wyjaśnienia Odwołującego były ogólnikowe,
ale w pełni korespondowały one z treścią wezwania do wyjaśnień dotyczących ceny oferty.
Tym samym Zamawia
jący nie miał podstaw do odrzucenia oferty jako zawierającej rażąco
niską cenę. Jeżeli wyjaśnienia Odwołującego nie stanowiły źródła wystarczających
informacji to obowiązkiem Zamawiającego było wezwanie Odwołującego po raz kolejny,
z
uwzględnieniem obowiązku zadania konkretnych pytań. Uznanie przez Zamawiającego,
że zdanie „Koszty pracownicze przyjęte zostały według stanu prawnego na dzień składania
ofert
” stanowiło potwierdzenie rażąco niskiej ceny oferty Odwołującego było błędne. Zdanie
powyższe jest niejasne i daje wiele możliwości interpretacji. Jego znaczenie powinno być
przez Zamawiającego należycie wyjaśnione (szczególnie w obliczu podejrzenia niezgodności
oferty Odwołującego z SIWZ), w żadnym wypadku nie mogło być ono podstawą
do jednoznacznego u
znania, że oferta Odwołującego została skalkulowana sprzecznie
z przepisami dotyczącymi poziomu wynagrodzeń w 2020 r.
Orzeczenie Izby nie stanowi stwierdzenia, że oferta Odwołującego nie zawiera rażąco niskiej
ceny. Izba uznała jedynie, że czynność Zamawiającego polegająca na ocenie wyjaśnień
Odwołującego oraz konsekwencje tej oceny były wadliwe.
Biorąc pod uwagę powyższe Izba orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, z uwzględnieniem
przepisów rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 972).
…………………………..……………
1.
Uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu:
1.1
unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty,
1.2
unieważnienie czynności odrzucenia z postępowania oferty Odwołującego,
1.3 dokonanie ponownej oceny ofert.
2.
Kosztami postępowania obciąża Zamawiającego i:
2.1
zalicza w poczet kosztów postępowania kwotę 7 500,00 zł (siedem tysięcy pięćset
złotych 00/100) uiszczoną przez Odwołującego tytułem wpisu od odwołania,
2.2
zasądza od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kwotę 7 686,88 zł (słownie:
siedem
tysięcy sześćset osiemdziesiąt sześć złotych 88/100) stanowiącą
uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz z tytułu
dojazdu pełnomocników na rozprawę.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z
dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1986 ze zm.) na niniejszy wyrok
– w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Katowicach.
…………………………..……………
Sygn. akt KIO 1/20
U z a s a d n i e n i e
Powiat Będziński z siedzibą w Będzinie (dalej Zamawiający) prowadzi na podstawie
przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2018
r. poz. 1986 ze zm., dalej: Pzp)
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie
przetargu nieograniczonego
pod nazwą: „Utrzymanie czystości w budynkach Starostwa
powiatowego w Będzinie przy ul. Jana Sączewskiego 6 i ul. Ignacego Krasickiego 17”,
numer: BZP.272.008.2019, zwane dalej
Postępowaniem. Ogłoszenie o zamówieniu zostało
opublikowane w
Biuletynie Zamówień Publicznych 6 grudnia 2019 r. pod numerem 633410-
N-2019
. Wartość zamówienia nie przekracza kwot określonych w przepisach wykonawczych
wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Pzp.
W dniu 1 stycznia 2020 r. J. T.
prowadzący działalność gospodarczą pod firmą
Prze
dsiębiorstwo Usługowo Handlowe J&J J. T. z siedzibą w Chrzanowie (Dalej:
Odwołujący), wniósł odwołanie, w którym zaskarżył niezgodne z przepisami czynności
i zaniechania
Zamawiającego, zarzucając mu bezpodstawne odrzucenie oferty
Odwołującego poprzedzone nieuwzględnieniem złożonych wyjaśnień oraz przeprowadzenie
po
stępowania o udzielenie zamówienia w sposób niezapewniający zachowania uczciwej
konkurencji oraz równego traktowania wykonawców.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
1.
unieważnienia czynności wyboru, jako najkorzystniejszej, oferty L. J. prowadzącej
działalność gospodarczą pod firmą LUX-MARK L. J. z siedzibą w Bielsku-Białej,
2. ponownej
ocenę ofert,
3. ponownego
wybór ofert.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący wskazał m.in.:
Zgodnie z informacją z otwarcia ofert z 16 grudnia 2019 roku Odwołujący złożył
najkorzystniejszą ofertę. Jedynym kryterium oceny ofert była cena. 17 grudnia
za pośrednictwem poczty elektronicznej Odwołujący otrzymał wezwanie do złożenia
wyjaśnień dotyczących rażąco niskiej ceny, w których Zamawiający nie określił szczegółowo,
ani nie podał konkretnych kosztów, do których Odwołujący miał się odnieść.
Skoro
Zamawiający nie sprecyzował stopnia szczegółowości wyjaśnień, jakich oczekiwał, nie
powinien, co do zasady, obarczać wykonawcy negatywnymi konsekwencjami w postaci
odrzucenia oferty.
Odwołujący ze względu na doniosłe skutki jakie wywołać może procedura
wyjaśnienia rażąco niskiej ceny, nie może domyślać się podstaw skierowanego wezwania.
Jego treść powinna wykonawcy pozwolić na dobór odpowiedniej argumentacji i ewentualnie
dowodów, które łącznie pozwoliły przekonać Zamawiającego o braku podstaw do odrzucenia
oferty z uwagi na rażąco niską cenę.
20 grudnia
2019 r. Odwołujący przedstawił Zamawiającemu wyjaśnienia elementów oferty,
w szcze
gólności koszty pracownicze, koszty ogólne, wartość środków sanitarno-
hig
ienicznych i środków czystości oraz pomoc publiczną (PFRON). Odwołujący świadczy
usługę utrzymania czystości w obiektach Zamawiającego od dwóch lat, był więc w stanie
precyzyjnie osza
cować potrzeby pracownicze (osobowe), ilość niezbędnych środków
sanitarno-
higienicznych oraz środków czystości niezbędnych do rzetelnego zrealizowania
usługi, które to informacje pomogły skalkulować prawidłową cenę.
30 grudnia 2019 roku
Zamawiający zawiadomił o odrzuceniu oferty Odwołującego oraz
o wyborze oferty innego wykonawcy jako najkorzystniejszej. W informacji o odrzuceniu oferty
Zamawiający zarzucił, iż w wyjaśnieniach Odwołujący użył sformułowania „(…) koszty
pracownicze przyjęte zostały według stanu prawnego na dzień składania ofert (…)”
Zamawiający, powołując się na rozdział XIX pkt 3 SIWZ, wskazał, że: (…) cena oferty musi
uwzględniać koszty minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązujące od 01.01.2020 r.
(…)” oraz, że „(…) w wyjaśnieniach wykonawca nie wykazał kosztów prowadzenia szkoleń
BHP pracowników, kosztów prowadzenia, badań lekarskich pracowników, zapewnienie
środków higieny osobistej dla pracowników”.
Używając w wyjaśnieniach terminu „(…) koszty pracownicze przyjęte zostały według stanu
prawnego na dzień składania ofert (…)”, Odwołujący użył poprawnego stwierdzenia,
albowiem zgodnie z R
ozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 roku
w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej
stawki godzinowej w 2020 roku opublikowanym w Dzienniku U
staw 18 września 2019 roku
poz. 1778, wejdzie
w życie dopiero w styczniu 2020 roku, ale był obowiązującym prawem
z dniem ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Na podstawie powyższego Rozporządzenia zostały
skalkulowane
koszty pracownicze w złożonej ofercie przetargowej i uszczegółowione
w złożonych wyjaśnieniach.
Zamawiający zarzucił brak uwzględnienia w kosztach szkoleń BHP czy badań lekarskich.
W przedłożonej Zamawiającemu szczegółowej kalkulacji kosztów Odwołujący wyróżnił
koszty ogólne, w skład których wchodziły m. in. koszty administracyjno-gospodarcze
(szczegółowy podział kosztów ogólnych wynika z ustawy o rachunkowości), do których
zalicza się koszty badań lekarskich czy szkoleń BHP. Według ogólnie przyjętej interpretacji
zwrotu koszty ogólne oczywistym było, iż zawierały one podstawowe administracyjne koszty
obsługi (badania lekarskie, szkolenia BHP czy koszty odzieży ochronnej). W wyjaśnieniach
Odwołujący uwzględnił również koszty ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej, drobne
naprawy oraz cząstkowe koszty prowadzenia działalności gospodarczej, ponadto informacje
o poniesionych wcześniej kosztach zakupu sprzętu, odzieży ochronnej, szkoleń, badań
lekarskich.
Odwołujący wykazał zatem czynniki powodujące obniżenie ceny, przy
zachowaniu należytych standardów realizacji usługi.
15 stycznia 2020
r. Zamawiający złożył pisemną odpowiedź na odwołanie. Zamawiający
wniósł o oddalenie odwołania wskazując ponadto:
Odwołujący złożył wyjaśnienia, z treści których Zamawiający powziął informacje, iż „koszty
pracownicze przyjęte zostały przez Wykonawcę według stanu prawnego na dzień składania
ofert
” oraz że „(...) w przypadku zmian uregulowań prawnych dotyczących stawek podatków
od towarów i usług oraz wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę (...) Zamawiający
przewidział możliwość zmiany wysokości wynagrodzenia”. Ponadto, w wyjaśnieniach
Odwołujący nie wykazał kosztów prowadzenia szkoleń BHP pracowników, kosztów
prowadzenia badań lekarskich pracowników, zapewnienie środków higieny osobistej
dla pracowników. Nie przedłożył również żadnego dowodu na wykazanie prawidłowości
skalkulowanej w ofercie ceny, których wymaga w swej literalnej treści art. 90 ust. 1 Pzp
i których to Zamawiający żądał od Odwołującego w wezwaniu do złożenia wyjaśnień.
W
yjaśnienia Odwołującego nie uchyliły domniemania Zamawiającego, co do rażąco niskiej
ceny, co więcej ich treść potwierdziła, że oferta nie spełniła wymogów SIWZ w zakresie
przyjętej do kalkulacji ceny stawki minimalnego wynagrodzenia za pracę. Tym samym
istniały przesłanki odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt. 1 i 2 Pzp, bowiem treść
oferty nie odpowiadała treści Specyfikacji istotnych warunków zamówienia (Dalej: SIWZ).
Zamawiający w Rozdz. XIX pkt 3 SIWZ wskazał, że cena oferty musi uwzględniać koszty
minimalnego wynagrodzenia
za pracę obowiązujące od 1 stycznia 2020 r. Załącznik Nr 3 -
Wzór umowy nie przewiduje możliwości zmiany umowy z powodu zmiany wysokości
mini
malnego wynagrodzenia za pracę. W ocenie Zamawiającego brak uwzględnienia
w kalkulacji ceny ofertowej minimalnej stawki wynagrodzenia za pracę w wysokości
obowiązującej od 1 stycznia 2020 r. (tj. 2 600 zł brutto) - jak tego wymagał Zamawiający
w SIWZ -
stanowiło naruszenie art. 89 ust. 1 pkt. 1 i 2 Pzp uzasadniające odrzucenie oferty
Odwołującego. Powyższe oznaczało także, że oferta Odwołującego została niedoszacowana
i naruszyła zasady uczciwej konkurencji.
Wszystkich
pracodawców od 1 stycznia 2020 r. obowiązywać będzie wynagrodzenie
minimalne w podwyższonej stawce, a co za tym idzie, wzrośnie nie tylko płaca brutto,
ale również tzw. „narzuty” pracodawcy na wynagrodzenie pracowników tj. całkowity koszt
zatrudnienia
pracowników. Jeżeli więc kalkulacja ceny sporządzona przez Odwołującego
wskazywała na przyjęcie stawki niższej niż ponoszona w okresie wykonania umowy,
to przyjąć należało, że cena oferty miała charakter rażąco niskiej.
Zamawiający nie przewidział możliwości waloryzacji wynagrodzenia z powodu zmiany
wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Z tego też względu kalkulacja ceny
ofertowej musiała uwzględniać stawkę minimalnego wynagrodzenia za pracę, jaka
obowiązywać będzie w całym okresie wykonania zamówienia tj. w roku 2020.
P
rzyjęta przez Odwołującego stawka minimalnego wynagrodzenia przekładała się na inne
wskaźniki finansowe istotne do kalkulacji ceny tj. składki z tytułu ubezpieczeń społecznych
i zdrowotnego, wysokość dofinansowania PFRON, zaliczki na podatek dochodowy
pracowników i in. Wraz ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia za pracę proporcjonalnie
wzrastają koszty zatrudnienia ponoszone przez pracodawcę. Co za tym idzie podwyższenie
stawki wynagrodzenia minimalnego w stosunku do stawki przyjętej w ofercie ma wpływ
na wysokość prognozowanego zysku z realizacji umowy.
Wyjaśnienia zdawkowe, ogólne, natury uniwersalnej były niewystarczające i potwierdzały,
że oferta Odwołującego zawierała rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia,
co obligowało Zamawiającego do odrzucenia oferty Odwołującego na podstawie
art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp.
Zam
awiający wniósł o przeprowadzenie dowodu z:
1. SIWZ,
2.
oferty Odwołującego,
3. w
ezwania Zamawiającego z 16 grudnia 2019 r.,
4. w
yjaśnień Odwołującego z 19 grudnia 2019r.,
5. zawiadomienia z 27 grudnia 2019
r. o odrzuceniu oferty Odwołującego,
6. zawiadomienia z 27 grudnia 2019 r. o wyborze najkorzystniejszej oferty.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, w tym treść ogłoszenia o zamówieniu, treść SIWZ,
jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska Stron złożone podczas
rozprawy, Izba zważyła, co następuje:
Izba ustaliła, że Odwołującemu, w świetle przepisu art. 179 ust. 1 Pzp, stanowiącego,
że „Środki ochrony prawnej określone w niniejszym dziale przysługują wykonawcy,
uczestnikowi konkursu, a także innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu
danego zamówienia oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia
przez zamawiającego przepisów niniejszej ustawy”, przysługiwało uprawnienie do wniesienia
odwołania.
Mając na uwadze powyższe Izba merytorycznie rozpoznała złożone odwołanie, uznając,
że zasługuje ono na uwzględnienie.
Przedmiotem zamówienia jest kompleksowe utrzymanie czystości w budynkach Starostwa
Powiatowego w Będzinie przy ul. Jana Sączewskiego 6 oraz ul. Ignacego Krasickiego 17.
Zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia zawartym w SIWZ:
„1. Usługa sprzątania obejmuje codzienne sprzątanie (w dni powszednie, a w razie potrzeby
dni wolne od pracy np.: w przypadku targów, spotkań, uroczystości, świąt państwowych,
konferencji) obejmuj
ące:
a)
czyszczenie powierzchni płaskich biurek, szafek, stołów, stolików, których wysokość
nie przekracza 1,80m;
b)
mycie oraz konserwację powierzchni posadzek;
c)
odkurzanie, a w razie potrzeby pranie wykładzin dywanowych;
d)
opróżnianie i oczyszczanie koszy na śmieci, wymianę worków na śmieci w koszach
oraz w niszczarkach (145szt.);
e)
mycie drzwi wejściowych, schodów wewnętrznych, balustrad;
f)
mycie toalet w tym: mycie i dezynfekowanie kompleksów sanitarnych (umywalek,
muszli klozetowych, sedesów, pisuarów); utrzymanie w czystości luster, armatury,
podajników na papier toaletowy, ręczniki papierowe i mydło w płynie, mycie
posadzek, mycie wykafelkowanych oraz malowanych lakierem powierzchni ścian;
g)
dostawy i uzupełnianie papieru toaletowego, ręczników papierowych, mydła
w dozownikach, kostek zapachowo dezynfekujących do WC (kostki zawieszane)
obowiązkowo w każdej muszli klozetowej;
h)
mycie posadzki w windzie, a w razie potrzeby ścian i drzwi windy;
i)
sprzątanie i mycie schodów wejściowych do budynku przy ul. Jana Sączewskiego 6
oraz sprzątanie i mycie schodów wejściowych i podjazdu dla niepełnosprawnych
do budynku przy ul. Ignacego Krasickiego 17;
j) czy
szczenie parapetów wewnętrznych (...).
2.
Usługa sprzątania obejmuje ponadto:
a)
usuwanie rdzy i kamienia z urządzeń sanitarnych i armatury - 1 raz w miesiącu
(do ostatniego dnia miesiąca);
b)
sprzątanie sal konferencyjnych (3 sale) polegające na: zamiataniu, myciu
i konserwacji powierzchni posadzek środkami przeciwpoślizgowymi, odkurzanie
wykładziny dywanowej, mycie i wycieranie kurzu z mebli - 2 razy w tygodniu
lub częściej w razie potrzeby;
c)
czyszczenie regałów, szafek, szaf, biurek - 1 raz w miesiącu (do ostatniego dnia
miesiąca);
d)
sprzątanie pomieszczeń archiwów - 1 raz w miesiącu (do ostatniego dnia miesiąca);
e)
mycie drzwi wewnętrznych wraz z ościeżnicami, klamkami i włącznikami świateł 1 raz
w miesiącu (do ostatniego dnia miesiąca);
f) t) zamiatanie i mycie posadzek na balkonach -
1 raz w miesiącu (do ostatniego dnia
miesiąca) lub częściej w razie potrzeby;
g)
mycie okien obejmujące obustronne mycie i doczyszczanie powierzchni szklanych
wraz z framugami, ościeżnicami, parapetami zewnętrznymi oraz kaloryferami - 3 razy
w roku tj. w miesiącu: kwietniu, sierpniu, i grudniu (do ostatniego dnia miesiąca)
z zastrzeżeniem postanowień lit. h;
h)
mycie okien obejmujące obustronne mycie i doczyszczanie powierzchni szklanych
wraz z framugami, ościeżnicami, przyległymi parapetami zewnętrznymi oraz
kaloryferami w gabinetach Starosty, Wicestarosty, dwóch członków Zarządu,
Sekretarza, w dwóch sekretariatach oraz w dwóch salach konferencyjnych w budynku
przy ul. Jana Sączewskiego 6
i)
6 razy w roku tj. miesiącu: lutym, kwietniu, czerwcu, sierpniu, październiku i grudniu
(do ostatniego dnia miesiąca); i) mycie tablic informacyjnych - 3 razy w roku
tj. w mies
iącu: kwietniu, sierpniu i grudniu (do ostatniego dnia miesiąca);
j)
mycie malowanych lakierem powierzchni ścian (lamperie) - 2 razy w roku
tj. w miesiącu: marcu i wrześniu (do ostatniego dnia miesiąca);
k)
czyszczenie lamp wiszących i stojących - 2 razy w roku tj. w miesiącu marcu
i wrześniu (do ostatniego dnia miesiąca);
l) pranie firan -
2 razy w roku tj. w miesiącu: kwietniu i październiku (do ostatniego dnia
miesiąca);
m)
pranie 16 szt. obrusów o wymiarach 160cm x 290cm - 4 razy w roku na żądanie
Zamawiającego, z zastrzeżeniem, że czas na wypranie obrusów to maksymalnie
7 dni roboczych;
n)
gruntowne czyszczenie posadzek przy użyciu maszyn myjąco - czyszczących oraz
nakładanie powłok nabłyszczających - 2 razy w roku tj. w miesiącu: kwietniu
i październiku (do ostatniego dnia miesiąca);
o) profesjonalne pranie i doczyszczanie dywanowych -
1 raz w roku w miesiącu lipcu
(do ostatniego dnia miesiąca);
p) profesjonalne pranie i doczyszczanie mebli tapicerowanych -
1 raz w roku w miesiącu
lipcu (do ostatniego dnia miesiąca);
q)
sprzątanie po remontach”.
Zamawiający ustalił wartość szacunkową powyższego przedmiotu zamówienia na kwotę
284
552,85 zł. Zamawiający na realizację przedmiotu zamówienia przeznaczył kwotę
350 000
zł brutto.
W postępowaniu zostało złożonych sześć ofert z następującymi cenami:
1. Jak-Bud J. B.
z siedzibą w Woli Podłężnej - 267 894,00 zł,
2.
Firma Usługowa AGA A. K. z siedzibą w Łaziskach Górnych -
301 614,83 zł,
3. LUX-MARK L. J.
z siedzibą w Bielsku-Białej - 258 600,00 zł,
4. GEMINI GROUP D. J.
z siedzibą w Będzinie - 332 100,00 zł,
5. AXA SYSTEMS Z. P.
z siedzibą w Olkuszu - 298 742,40 zł,
6.
Odwołujący - 242 936,28 zł.
16 grudnia 2019 r. Zamawiający skierował do Odwołującego wezwanie do złożenia
wyjaśnień dotyczących ceny oferty wykonawcy: „Zgodnie z art. 90 ust. 1a pkt 1 ustawy Pzp
Zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w przypadku gdy cena całkowita oferty jest
niższa o co najmniej 30% od wartości zamówienia powiększonej o należny podatek
od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2
lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert. Z uwagi na powyższe,
Zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień dotyczących wyliczenia ceny oferty
za wykonanie przedmiotu za
mówienia Utrzymanie czystości w budynkach Starostwa
Powiatowego w Będzinie przy ul. Jana Sączewskiego 6 i ul. Ignacego Krasickiego 17.
Wykonawca winien wykazać jakie elementy mają wpływ na wysokość ceny w szczególności
w zakresie
1)
oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo
sprzyjających
warunków
wykonywania
zamówienia
dostępnych
dla wykonawcy, oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość
przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę
albo minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia
10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę,
2)
pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów;
3)
wynikającym z przepisów prawa pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym,
obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
4)
wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska;
5)
powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy.
Złożone wyjaśnienia powinny przedstawiać szczegółowy sposób kalkulacji wszystkich
elementów składających się na całkowitą cenę oferty.
Zamawiający odrzuca ofertę Wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień, lub jeżeli dokonana
ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską
cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia”.
19 grudnia 2019 r. Odwołujący przekazał Zamawiającemu żądane wyjaśnienia, w których
określił miesięczny koszt sprzątania budynków na kwotę 16 459,10 zł netto. Odwołujący
wskaz
ał m. in. koszty pracownicze (zaznaczając, że przewidziani do wykonywania usług
pracownicy są w większości osobami niepełnosprawnymi, co skutkuje pomocą publiczną
otrzymywaną od PFRON), koszty ogólne (w tym koszty urlopów i ewentualnych zasiłków
chorobowych
), koszt środków sanitarno-higienicznych oraz zysk. Odwołujący wyjaśnił
ponadto: „Wykazane powyżej kwoty za środki higieniczne, sanitarne czy czyszczące
uwzględniają wysokie rabaty, wypracowane przez ponad dwudziestoletnią współpracę
z firmami produkującymi i dystrybuującymi środki sanitarne i higieniczne. Wielkość rabatu
na wybranych produktach sięga nawet do 30 % ceny katalogowej. Koszty pracownicze
przyjęte zostały według stanu prawnego na dzień składania ofert. W kosztach ogólnych
uwzględniono cząstkową kwotę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej, koszty
ewentualnych drobnych napraw oraz cząstkowe koszty działalności firmy. Założone
w kalkulacji zużycie środków czystości i materiałów higieniczno-sanitarnych przyjęte zostały
na podstawie ponad d
wudziestoletniego doświadczenia w świadczeniu usług porządkowych
oraz na podstawie dwuletniego świadczenia usługi w obiektach Zamawiającego. Ponadto
koszt zakupu sprzętu sprzątającego (wózki, odkurzacze, mopy, itp.) został już poniesiony
przed dwoma laty.
Sprzęt ten jest dobrej jakości, przewidziany na użytkowanie przez kilka
lat”.
27 grudnia 2019 r. Zamawiający na podstawie art. 89 ust 1 pkt 4 Pzp odrzucił ofertę
Odwołującego uznając, że zawiera ona rażąco niską cenę. W zawiadomieniu o odrzuceniu
oferty Za
mawiający wskazał m. in.: „W terminie wyznaczonym przez Zamawiającego
tj. do dnia 20.12.2019
r. Wykonawca złożył wyjaśnienia, z treści których Zamawiający
powziął informacje, iż „koszty pracownicze przyjęte zostały według stanu prawnego na dzień
składania ofert C..)” oraz iż „(...) w przypadku zmian uregulowań prawnych dotyczących
stawek podatków od towarów i usług oraz wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę
(.. .) Zamawiający przewidział możliwość zmiany wysokości wynagrodzenia”.
Zamawiający w Rozdz. XIX pkt 3 SIWZ wskazał, iż cena oferty musi uwzględniać koszty
minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązujące od 01.01.2020 r., zaś załącznik Nr 3
Wzór umowy nie przewiduje zmiany umowy z powodu zmiany wysokości minimalnego
wynagrodzenia za pracę. W związku z powyższym, cena oferty nie zawiera istotnego
elementu m
ającego wpływ na wysokość ceny. W wyjaśnieniach Wykonawca nie wykazał
także kosztów prowadzenia szkoleń BHP pracowników, kosztów prowadzenia badań
lekarskich pracowników, zapewnienie środków higieny osobistej dla pracowników. Ponadto,
Wykonawca nie przedłożył żadnego dowodu na wykazanie prawidłowości skalkulowanej
w ofercie ceny, których wymaga w swej literalnej treści art. 90 ust. 1 ustawy PZP i których
to Zamawiający żądał od Wykonawcy w wezwaniu do złożenia wyjaśnień. Z uwagi
na powyższe, Wykonawca nie wykazał należycie, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny”.
W ocenie Izby czynność Zamawiającego polegająca na odrzuceniu oferty Odwołującego była
nieprawidłowa. Obowiązkiem wykonawcy wezwanego do złożenia wyjaśnień (nie tylko
dotyczących możliwości wystąpienia rażąco niskiej ceny) jest dołożenie wszelkiej
staranności, by wyjaśnienia te zawierały wszystkie informacje, których oczekuje
zamawiający. Ponadto, zgodnie z art. 90 ust. 2 Pzp obowiązek wykazania, że oferta nie
zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy. Powyższe nie zwalnia
jednak Zamawiającego z obowiązku jasnego sformułowania pytań, w treści wezwania
do złożenia wyjaśnień, na których odpowiedzi oczekuje. Zamawiający, który skierował
ogólnikowe wezwanie nie może oczekiwać od wykonawcy, że ten „domyśli się” dlaczego
cena oferty budzi wątpliwości zamawiającego i jakie jej elementy należy wyjaśnić.
W przedmiotowej sprawie Zamawiający nie zadał konkretnych pytań, a ograniczył
się jedynie do zawarcia w treści wezwania części dyspozycji art. 90 ust. 1 Pzp. Oczekiwania
Zamawiającego, co do zakresu wyjaśnień, zostały doprecyzowane w praktyce dopiero
na etapie ich oceny, gdy
Zamawiający uznał, że Odwołujący nie odniósł się do wszystkich,
niezbędnych aspektów dotyczących ceny oferty. Zamawiający uznał także, że oferta
Odwołującego została sporządzona w sposób sprzeczny z SIWZ. Na podstawie zdania:
„Koszty pracownicze przyjęte zostały według stanu prawnego na dzień składania ofert”
Zamawiający uznał, że stawki minimalnego wynagrodzenia za pracę zostały skalkulowane
przez Odwołującego na poziomie niższym, niż stawki, które miały obowiązywać w 2020 roku.
Wniosek taki Zamawiający wysnuł jedynie na podstawie powyższego zdania, odstąpił
od samodzielnego ustalenia faktycznej wysokości stawek wynagrodzeń w ofercie
Odwołującego. Odrzucając ofertę Odwołującego, Zamawiający powołał się jedynie na art. 89
ust. 1 pkt 4 Pzp, nie wskazał natomiast art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp, zatem oferta Odwołującego
nie została odrzucona za jej ewentualną niezgodność SIWZ.
W ocenie Izby nie ulega wątpliwości, że wyjaśnienia Odwołującego były ogólnikowe,
ale w pełni korespondowały one z treścią wezwania do wyjaśnień dotyczących ceny oferty.
Tym samym Zamawia
jący nie miał podstaw do odrzucenia oferty jako zawierającej rażąco
niską cenę. Jeżeli wyjaśnienia Odwołującego nie stanowiły źródła wystarczających
informacji to obowiązkiem Zamawiającego było wezwanie Odwołującego po raz kolejny,
z
uwzględnieniem obowiązku zadania konkretnych pytań. Uznanie przez Zamawiającego,
że zdanie „Koszty pracownicze przyjęte zostały według stanu prawnego na dzień składania
ofert
” stanowiło potwierdzenie rażąco niskiej ceny oferty Odwołującego było błędne. Zdanie
powyższe jest niejasne i daje wiele możliwości interpretacji. Jego znaczenie powinno być
przez Zamawiającego należycie wyjaśnione (szczególnie w obliczu podejrzenia niezgodności
oferty Odwołującego z SIWZ), w żadnym wypadku nie mogło być ono podstawą
do jednoznacznego u
znania, że oferta Odwołującego została skalkulowana sprzecznie
z przepisami dotyczącymi poziomu wynagrodzeń w 2020 r.
Orzeczenie Izby nie stanowi stwierdzenia, że oferta Odwołującego nie zawiera rażąco niskiej
ceny. Izba uznała jedynie, że czynność Zamawiającego polegająca na ocenie wyjaśnień
Odwołującego oraz konsekwencje tej oceny były wadliwe.
Biorąc pod uwagę powyższe Izba orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, z uwzględnieniem
przepisów rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 972).
…………………………..……………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 64/20 z dnia 2020-02-04
- Sygn. akt KIO 10/20, KIO 16/20 z dnia 2020-01-31
- Sygn. akt KIO 89/20 z dnia 2020-01-29
- Sygn. akt KIO 73/20 z dnia 2020-01-28
- Sygn. akt KIO 67/20 z dnia 2020-01-28
