eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plBaza orzeczeń KIO2020Sygn. akt: KIO 1897/20
rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2020-09-18
rok: 2020
sygnatury akt.:

KIO 1897/20

Komisja w składzie:
Przewodniczący: Anna Packo Protokolant: Piotr Cegłowski

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu
18 września 2020 r., w Warszawie, odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 10 sierpnia 2020 r. przez
wykonawcęREMONDIS
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie


w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego
miasto
stołeczne Warszawa – Zarząd Oczyszczania Miasta z siedzibą w Warszawie


orzeka:
1.
uwzględnia odwołanie i nakazuje miastu stołecznemu Warszawa – Zarządowi
Oczyszczania Miasta
unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej dla
części IV zamówienia oraz powtórzenie czynności badania i oceny ofert dla części
IV zamówienia, w tym wezwanie wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia D. M. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą
D. M. i M. W.
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Zakład
Kształtowania Terenów Zielonych M. W. oraz wykonawcy MS-EKO Spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością do udzielenia wyjaśnień w trybie art. 90 ustawy
Prawo zamówień publicznych,

2.
kosztami postępowania obciąża miasto stołeczne Warszawa – Zarząd Oczyszczania
Miasta i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez REMONDIS
Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością tytułem wpisu od odwołania,


2.2.
zasądza od miasta stołecznego Warszawy – Zarządu Oczyszczania Miasta na
rzecz REMONDIS
Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością kwotę 18 600 zł 00
gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy) stanowiącą
koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu i wynagrodzenia
pełnomocnika.


Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1843
z późn. zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.


Przewodniczący: ……………………..…



Sygn. akt: KIO 1897/20

U z a s a d n i e n i e

Zamawiający: miasto stołeczne Warszawa – Zarząd Oczyszczania Miasta prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na „opróżnianie koszy na terenie m.st.
Warszawy” na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j.
Dz. U. z 2019 r. poz. 1843 z późn. zm.), w trybie przetargu nieograniczonego.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane 11 maja 2020 r. w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej pod numerem 2020/S 091-217476.
Wartość zamówienia jest większa niż kwoty
określone na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych.

I Stanowisko Odwołującego
Odwołujący – REMONDIS Sp. z o.o. wniósł odwołanie w zakresie części IV zamówienia
zarzucając Zamawiającemu naruszenie:
1. art.
90 ust. 1a pkt 1 w zw. z art. 7 ust. 1 i ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez
zaniechanie wezwania wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia D.
M.
prowadzącego
działalność
gospodarczą
pod
firmą
D.
M.
i M. W.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Zakład Kształtowania Terenów
Zielonych M. W.
(zwanych dalej „Konsorcjum M.”) oraz wykonawcy MS-EKO Sp. z o.o.
(zwanego dalej „spółką MS-EKO”) do udzielenia wyjaśnień, w tym złożenia dowodów,
dotyczących wyliczenia ceny, w sytuacji, gdy ceny tych ofert są niższe odpowiednio o ponad
30% od średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, a rozbieżności te nie wynikają
z okoliczności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia,
2. art.
90 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 i ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez
zaniechanie wezwania Konsorcjum M.
i spółki MS-EKO do złożenia wyjaśnień w sytuacji, gdy
ceny zaoferowane przez tych wykonawców wydają się rażąco niskie w stosunku do
prz
edmiotu zamówienia i budzą wątpliwości co do możliwości wykonania za nie przedmiotu
zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
1. unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
2. dokonania powtórnej czynności badania i oceny ofert z uwzględnieniem zarzutów
postawionych w odwołaniu,
3. wezwania wykonawców Konsorcjum M. i MS-EKO do złożenia wyjaśnień, w tym złożenia
dowodów dotyczących wyliczenia ceny,
4. dokonania wyboru oferty najkorzystniejszej.

W uzasadnieniu odwołania Odwołujący wskazał, że zgodnie z art. 90 ust. 1a pkt 1 ustawy
Prawo zamówień publicznych w przypadku, gdy cena całkowita oferty jest niższa o co najmniej
30%
od wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług ustalonej
przed wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca
si
ę o udzielnie wyjaśnień, o których mowa w art. 90 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które nie wymagają
wyjaśnienia.
Średnia arytmetyczna cen ofert, które zostały wskazane w raporcie z aukcji dla części IV
wynosi 4.269.671,62 zł. Najniższa z zaoferowanych cen, to cena Konsorcjum M. wynosząca
1.927.050,50 zł. Druga w kolejności jest cena zaoferowana przez spółkę
MS-
EKO wynosząca 1.938.050,49 zł. Porównanie tych cen ze średnią arytmetyczną cen
wszystkich ofert wskazanych w raporcie z aukcji w zakresie części IV prowadzi do wniosku,
że są one niższe odpowiednio o 54,87 % i 54,61% od średniej arytmetycznej cen wszystkich
ofert.
Gdyby przyjąć, że również w przypadku aukcji przy porównywaniu ceny ofertowej ze średnią
arytmetyczną cen wszystkich złożonych ofert jako ceny referencyjne powinny być brane pod
uwagę również ceny ofert, które zostały przez Zamawiającego odrzucone na podstawie art.
89 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych oraz ceny ofert podlegających odrzuceniu, do
obliczenia średniej arytmetycznej cen, o której mowa w art. 90 ust. 1a pkt 1 ustawy Prawo
zamówień publicznych należy wziąć pod uwagę również cenę oferty wykonawcy odrzuconego.
Wobec tego, uwzględniając cenę oferty odrzuconej, różnica pomiędzy średnią arytmetyczną
cen wszystkich ofert a ceną oferty Konsorcjum M. i spółki MS-EKO wynosiłaby odpowiednio
55,55% i 55,30%.
Nie ma przeszkód, by badanie cen ofert złożonych przez wykonawców odbywało się również
w stosunku do cen zaoferowanych w wyniku aukcji.
W przedmiotowym stanie faktycznym zaktualizowała się przesłanka obligująca
Zamawiającego do skierowania do Konsorcjum M. i spółki MS-EKO wezwania do udzielenia
wyjaśnień, w tym złożenia dowodów, dotyczących wyliczenia ceny. Zwłaszcza, że na gruncie
niniejszej sprawy nie wystąpiły żadne okoliczności, które mogłyby uzasadniać twierdzenie, iż
rozbieżności
pomiędzy
zaoferowanym
przez
tych
wykonawców
cenami
a średnią arytmetyczną cen wszystkich złożonych ofert wynikają z „okoliczności oczywistych,
które nie wymagają wyjaśnienia”.
Nie ulega wątpliwości, że zaniechanie przez Zamawiającego skierowania do wykonawców
Konsorcjum M.
i spółki MS-EKO wezwania do złożenia wyjaśnień, w tym przedstawienia
dowodów, dotyczących wyliczenia ceny stanowi naruszenie przepisu art. 90 ust. 1a pkt 1
w zw. z art. 7 ust. 1 i ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych.

Zgodnie z art. 90 ust. 1 usta
wy Prawo zamówień publicznych, jeżeli zaoferowana cena lub
koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu
zamówienia i budzą wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu
zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi
z odrębnych przepisów, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie
dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu, w szczególności w zakresie określonym w
tym przepisie.
W ocenie
Odwołującego ceny zaoferowane przez wykonawców Konsorcjum M. i spółkę MS-
EKO za realizację przedmiotu zamówienia są rażąco niskie, tj. nierealistyczne, nierynkowe, a
co za tym idzie, nie jest możliwe wykonanie przedmiotu zamówienia w tych cenach.
Zgodni
e z § 4 ust. 4 załącznika nr 4 do specyfikacji istotnych warunków zamówienia – wzór
umowy „Ceny jednostkowe będą obowiązywały przez cały okres realizacji umowy i obejmują
całość wynagrodzenia na rzecz Wykonawcy z tytułu wykonania niniejszej umowy w tym
wsz
elkie wydatki i nakłady. w tym w szczególności koszty transportu, materiałów, zapewnienia
wkładów do koszy itp.” Ceny zaoferowane przez Konsorcjum M. i spółkę
MS-
EKO nie wystarczą na pokrycie pełnych kosztów związanych z realizacją zamówienia, na
które składają się m.in. koszty:
• zatrudniania pracowników i świadczenia przez nich pracy na podstawie umowy o pracę
w rozumieniu Kodeksu pracy
– w tym koszty wynagrodzenia (przy czym należy mieć na
uwadze prognozowany wzrost minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2021 r.), koszty
świadczeń ZUS, dodatku za pracę w nocy; należy mieć również na uwadze, że do należytego
wykonania przedmiotu zamówienia niezbędne jest zatrudnienie nie tylko pracowników
fizycznych, ale również kierowców, operatorów HDS, pracownika kontroli, których
wynagrodzenie ze względu na kwalifikacje jest wyższe niż minimalna krajowa,
• zapewnienia pracownikom odzieży roboczej, ciepłych posiłków i wody,
• zapewnienia odpowiedniej ilości pojazdów spełniających określone wymagania (w tym
2 samochody
ciężarowe spełniające minimum wymogi normy Euro 5 o ładowności max. 3,51
wyposażone w zabezpieczenie skrzyni przed wywiewaniem śmieci, 1 samochód wyposażony
w HDS do załadunku i przewozu koszy, samochód dla pracownika kontrolnego) wraz z
kosztami ich eksploatacji, amortyzacji, ubezpieczenia, warsztatu i paliwa,
• zapewnienia wkładów do koszy o parametrach określnych w załączniku nr 2 do wzoru umowy
– „Standardy jakościowe wykonywanych prac oraz warunki techniczne realizacji umowy”, w
tym 14 wkładów metalowych do koszy żeliwno-stalowych o pojemności 70 litrów oraz koszty
związane z oznakowaniem wkładów w sposób umożliwiający odróżnienie wkładu wykonawcy
od wkładu Zamawiającego,
• rozstawienia i zebrania wkładów,
• zakupu worków,

• zakupu środków czystości do mycia koszy oraz zgodnie z punktem 1.3 załącznika nr 2 do
wzoru umowy środków biodegradowalnych, nieszkodliwych dla środowiska do usuwania
osadów komunikacyjnych, osadów pokonsumpcyjnych oraz innych zabrudzeń,
• związane z wymaganą myjką ciśnieniową – koszty amortyzacji i paliwa do myjki,
• zakupu wody do mycia koszy,
• wywozu oraz unieszkodliwienia odpadów (Zamawiający wskazał w wyjaśnieniach
specyfikacji z 4 czerwca 2020 r., że w 2019 r. odebrano 817,86 Mg odpadów,
z doświadczenia Odwołującego wynika jednak, że realna ilość opadów jest o blisko 100 Mg
wyższa),
• zapewnienia pozostałej infrastruktury niezbędnej do należytego wykonania zamówienia,
w tym m.in. bazy magazynowo-transportowej.
W postępowaniu oferty złożyło również 14 innych wykonawców, a ceny ich ofert znacząco
przewyższają ceny zaoferowane przez Konsorcjum M. i spółkę MS-EKO, uzasadnione
wątpliwości budzi rynkowy charakter cen kwestionowanych ofert oraz możliwość wykonania
za nie przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi w specyfikacji istotnych
warunków zamówienia. Z tego powodu Zamawiający zobligowany był do skierowania do ww.
wykonawców wezwania do złożenia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny. Zamawiający
powinien byt zwrócić się do wykonawców o przedstawienie szczegółowej wyceny wszystkich
prac, tak, aby móc wnikliwie sprawdzić, czy na pewno w poszczególnych pozycjach cenowych
został uwzględniony pełen zakres kosztów, które będą niezbędne do poniesienia w toku
realizacji zamówienia.
Jak podkreślono w wyroku KIO 1946/18 „skoro określenie ceny oferty jako mogącej nosić
znamiona rażąco niskiej dokonywane jest w szeroko pojętych realiach danej sprawy, to
również weryfikacja, czy zamawiający był zobligowany do przeprowadzenia procedury
wyjaśniającej sposób kalkulacji ceny oferty, wskazanej w art. 90 ust 1 p.z.p., w tym badanie
czy zaistniała przesłanka obligująca zamawiającego do rozpoczęcia wyjaśnienia ceny oferty
(…) jest dokonywana w okolicznościach faktycznych danego, konkretnego zamówienia, przy
uwzględnieniu realiów danego rynku. I pomimo, że w art. 90 ust. 1 p.z.p. ustawodawca zawarł
normę określającą fakultatywne wezwanie do złożenia wyjaśnień, w przeciwieństwie do art.
90 ust. 1a p.z.p., to w przypadku zajścia okoliczności, o których mowa w hipotezie przepisu
(…) przeradza się to w obowiązek zamawiającego, którego zaniechanie może spowodować
negatywne dla niego skutki”.
Zamawiający zatem zobowiązany był wszcząć obligatoryjne postępowanie wyjaśniające
w trybie określonym w art. 90 ustawy Prawo zamówień publicznych, a poprzez zaniechanie
wezwania Konsorcjum M.
i spółki MS-EKO do udzielenia wyjaśnień dotyczących elementów
oferty mających wpływ na wysokość ceny naruszył art. 90 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych.

II Stanowisko Zamawiającego
W odpowiedzi na odwołanie Zamawiający wniósł o jego oddalenie.
Zamawiający stwierdził, że taka konfiguracja cen ofert wynika z okoliczności oczywistych,
które nie wymagają wyjaśnienia, co prowadzi do możliwości odstąpienia od żądania wyjaśnień
poziomu ceny. Zauważył, że ceny ofert siedmiu wykonawców w części IV są niższe o 30% od
średniej arytmetycznej ofert. Uzasadnienie odstąpienia od wezwania zawarł w protokole z
posiedzenia komisji przetargowej z 2 lipca 2020 r. Z zawartego tam wyliczenia wynika, który z
wykonawców złożył oferty niższe o 30% w stosunku do średniej i dlaczego nie należy się
opierać jedynie na arytmetyce. Podkreślił, że ceny części ofert są oderwane od realiów
rynkowych i sięgają nawet 13 mln zł. Część wykonawców nie wzięła udziału
w aukcji albo dokonała jedynie postąpień pozornych, np. z 8 mln do 7 mln, gdy wiedzą, że za
tę kwotę nie ma możliwości uzyskania zamówienia. Analiza dokonana przez Zamawiającego
potwierdza, że różnica pomiędzy cenami ofert jest drastyczna, zaś w części IV wartość ofert
najkorzystniejs
zych plasuje się na poziomie cen rynkowych z lat poprzednich. To uprawniło
Zamawiającego do odstąpienia od badania zgodnie z art. 90 ust. 1a pkt 1 ustawy Prawo
zamówień publicznych. Gdyby przyjąć średnią arytmetyczną, to również oferta Odwołującego
powinna
być poddana badaniu. Zamawiający musiałby badać oferty jeszcze przed aukcją.
Jeśli nie uwzględnić czterech najwyższych cen ofert, to 70% średniej arytmetycznej to kwota
1.838.671 zł. Pięciu wykonawców nie składało postąpień, co sztucznie zaburza średnią ofert.
Przebieg aukcji obrazuje, czy wszyscy wykonawcy byli prawdziwie zainteresowani uzyskaniem
zamówienia.
Art. 90 ust. 1a pkt 1 ustawy Prawo zamówień publicznych przed nowelizacją z 2016 r. miał
inne brzmienie, natomiast końcowa część przepisu, dająca zamawiającemu element oceny,
została wprowadzona z tego powodu, że samo stosowanie arytmetyki prowadziło do sytuacji
absurdalnych. Zauważył, że wykonawca Byś, który w części IV złożył ofertę z wysoką ceną, w
innych częściach po aukcji zszedł z tej ceny o 50 do 70 %. Również Lekaro w innych częściach
znacznie obniżył cenę.
Przedstawione przez Odwołującego kalkulacje to twierdzenia Odwołującego oparte na
nieznanych założeniach co do organizacji pracy, stawek i zmiennych i są nieprzydatne dla
rozstrzygnięcia, gdyż nie wiadomo, co Odwołujący zamierzał nimi wykazać, tj. czy nie zachodzi
oczywista okoliczność pozwalająca na odstąpienie od wyjaśnień, czy też, że są wątpliwości co
do poziomu ceny. Zamawiający porównał wyjaśnienia Odwołującego złożone w analogicznym
postępowaniu dwa lata wcześniej i po uwzględnieniu waloryzacji stwierdził, że porównując
cenę z tamtego postępowania oraz obecnego, kwestionowane ceny są cenami rynkowymi,
ponieważ dwa lata temu Odwołujący twierdził, że cena 1,03 zł za opróżnienie kosza jest
prawidłowa, natomiast obecnie uznaje, że cena 1,54 zł za opróżnienie jest zbyt niska.

Zamawiający przedstawił własną kalkulację wykonania zamówienia dla części IV na kwotę
1.546.939,04 złotych brutto, w której przyjął 920 ton odpadów i 900 zł za ich zagospodarowanie
za tonę, która jest ceną instalacji Odwołującego. Wskazał, że worki używane są tylko w
sytuacjach awaryjnych, gdy wkład do kosza zostanie ukradziony lub zdewastowany, do czasu
jego wymiany i jest to koszt kilkudziesięciu złotych w skali roku. Zamawiający nie zawarł też
wymogu posiadania osobnej osoby kontrol
era, a pojazd HDS jest używany sporadycznie.
Umowa o pracę obowiązuje zaś tylko do opróżniania koszy (kierowcy i ładowacze). Wskazane
1.546.939,04 zł to o 400.000 zł mniej niż cena oferty wybranej, w której to kwocie mieszczą
się pozostałe koszty, których mógł nie ująć oraz zysk wykonawcy.
Zamawiający wyjaśnił, że wartość szacunkową zamówienia podstawowego obliczył
w oparciu o aktualne ceny świadczenia tej usługi, a wyniki przetargu potwierdzają, że mniej
więcej jest to cena odpowiadająca wartości świadczonej usługi. Natomiast jako kwotę na
sfinansowanie zamówienia podał jedynie 1,4 mln zł, która to kwota jest znacznie niższa od
wartości szacunkowej, gdyż nie posiadał większej kwoty w budżecie.
Podkreślił, iż Odwołujący nie ustosunkował się do argumentacji Zamawiającego, dlaczego nie
był on zobowiązany do wyjaśnień. Zamawiający uznał ceny dwóch kwestionowanych ofert za
rynkowe, natomiast dopiero podejrzenie rażąco niskiej ceny powoduje wszczęcie procedury
badania oferty. To, że Odwołujący nie może zejść poniżej pewnego poziomu kosztów, nie
oznacza, że inny wykonawca nie może. Suez i Remondis to dwie duże firmy,
a różnica z kwestionowanymi ofertami to 200.000 zł. Jeśli odejmie się 8% kosztów pośrednich
i 13% zysku wskazanych przez Odwołującego, to daje to większą różnicę niż wskazane
200.000 zł.
Obecnie oferowana cena przez wybranego wykonawcę jest o 50% wyższa od ceny oferowanej
przez Odwołującego 2 lata temu. Odwołujący opróżnia kosze za stawkę 1,78 zł brutto, a
obecnie zaoferował 1,74 zł brutto i to przy wskazaniu, że koszty rosną.
Zdaniem Zamawiającego nie ma takiej różnicy co do specyfiki dzielnic, jak wskazuje
Odwołujący, a Zamawiający dostosowuje liczbę opróżnień do specyfiki centrum i dzielnic
typowo mieszkalnych.
Odwołujący nie wskazał skali zaangażowania pracownika do realizacji tej właśnie umowy. Ze
specyfiki świadczenia usług wynika, że pracownicy mogą jednocześnie realizować kilka
różnych umów. Zamawiający uważa też, że nie ma potrzeby angażowania siedmiu ekip przy
wymogu dwóch pojazdów w dzień i trzech w nocy. Również kontroler jest według niego
sztucznym kosztem. Zamawiający nie wymagał przedstawiania mu dokumentacji dotyczącej
odpadów poza miesięcznym zestawieniem. Poza tym i bez zamówienia Zamawiającego
wykonawca musi mieć samochody z GPS. Do swojej kalkulacji Zamawiający przyjął koszty
utylizacji instalacji Remondisu, które są najwyższe, zatem przy innej, tańszej instalacji,
wykonawcy ponosiliby niższe koszty niż w jego kalkulacji.

III Ustalenia Izby
Na wstępie Izba stwierdziła, że nie zachodzi żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
odwołania, opisanych w art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, a Odwołujący
ma interes we wniesieniu odwołania w rozumieniu art. 179 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych.

Izba ustaliła także, iż stan faktyczny postępowania w zakresie postawionych zarzutów nie jest
sporny między Stronami.
Po zapoznaniu się z przedmiotem sporu oraz argumentacją Stron, w oparciu o stan faktyczny
ustalony na podstawie dokumentacji
postępowania przetargowego przedstawionej przez
Zamawiającego oraz stanowisk Stron przedstawionych podczas rozprawy Izba ustaliła i
zważyła, co następuje: odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Czynnościom Zamawiającego Odwołujący zarzucił naruszenie art. 90 ust. 1a pkt 1 w zw.
z art. 7 ust. 1 i ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez zaniechanie wezwania
Konsorcjum M.
oraz spółki MS-EKO do udzielenia wyjaśnień dotyczących wyliczenia ceny, w
sytuacji, gdy ceny tych ofert są niższe o ponad 30% od średniej arytmetycznej cen wszystkich
złożonych ofert, a rozbieżności te nie wynikają z okoliczności oczywistych, które nie wymagają
wyjaśnienia oraz art. 90 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 i ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych
poprzez zaniechanie wezwania Konsorcjum M.
i spółki MS-EKO do złożenia wyjaśnień w
sytuacji, gdy ceny zaoferowane przez tych wykonawców wydają się rażąco niskie w stosunku
do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości co do możliwości wykonania za nie przedmiotu
zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez Zamawiającego w specyfikacji
istotnych warunków zamówienia.

Zgodnie z art. 7 ust. 1
ustawy Prawo zamówień publicznych zamawiający przygotowuje
i przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie
uczciwej konkurencji i równe traktowanie wykonawców oraz zgodnie z zasadami
proporcjonalności i przejrzystości.
Art. 7 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych wskazuje, że zamówienia udziela się
wyłącznie wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami ustawy.
Dyspozycja art. 90 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych stanowi, że jeżeli zaoferowana
cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco niskie
w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości zamawiającego co do możliwości
wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez
zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający zwraca się

o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu,
w szczególności w zakresie:
1) oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla wykonawcy,
oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny
nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki
godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r.
o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2018 r. poz. 2177);
2) pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów;
3) wynikającym z przepisów prawa pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym,
obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
4) wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska;
5) powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy.
Zgodnie z art. 90 ust. 1a ustawy Prawo zamówień publicznych w przypadku, gdy cena
całkowita oferty jest niższa o co najmniej 30% od:
1) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed
wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 lub średniej arytmetycznej cen
wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa
w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które nie wymagają
wyjaśnienia;
2) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, zaktualizowanej
z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu postępowania, w szczególności
istotnej zmiany cen rynkowych, zamawiający może zwrócić się o udzielenie wyjaśnień, o
których mowa w ust. 1.

Zamawiający prowadzi postępowanie na opróżnianie koszy miejskich (opróżnianie koszty,
i
nterwencyjne opróżnianie koszy, przestawianie koszty, mycie koszy) z podziałem na sześć
części, według dzielnic miasta. Część IV obejmuje: Bemowo, Bielany, Wolę i Żoliborz.
Jedynym kryterium oceny ofert była cena.
Wartość szacunkowa zamówienia podstawowego dla części IV została określona na kwotę
2.095.847,65 złotych netto, natomiast podana przed otwarciem ofert kwota, jaką Zamawiający
zamierzał przeznaczyć na realizację zamówienia dla części IV to 1.418.421,00 złotych brutto,
przy czym, jak wyjaśnił Zamawiający, wartość ta nie wynikała z realnych obliczeń, lecz
posiadanego budżetu; następnie została zwiększona.
W części IV zostało złożonych 15 ofert z kwotami w złotych brutto: 6.715.117,62; 4.773.604,32;
3.344.085,00; 4.794.860,45; 6.766.281,00; 12.813.383,52; 13.322.367,00; 4.517.695,08;

9.223.002,90; 8.191.627,20; 5.255.614,80 (oferta odrzucona); 3.311.050,50; 6.310.312,56;
6.587.271,00; 7.366.689,72.
Po aukcji elektronicznej ceny te kształtowały się następująco (w złotych brutto, według ceny
rosnąco): 1.927.050,50 (Konsorcjum M.); 1.938.050,49 (spółka MS-EKO); 2.175.713,73
(Odwołujący); 2.290.000,00; 2.700.000,00; 2.800.000,000; 2.993.271,00; 2.998.568,00;
3.100.000,00; 3.344.085,00; 4.773.604,32; 7.366.689,72; 8.046.002,90; 13.322.367,00. Przy
czym nie
wszyscy wykonawcy wzięli udział w aukcji elektronicznej.

Wartość zamówienia podstawowego powiększona o podatek od towarów i usług
w wysokości 8% to 2.263.515,46 zł, co po odjęciu 30% daje 1.584.460,82 zł.
Średnia cen wszystkich ofert po przeprowadzeniu aukcji to 4.269.671,62 zł, po odjęciu 30% to
wartość 2.988.770,13 zł.
Średnia cen ofert wykonawców, którzy składali postąpienia w aukcji elektronicznej to
3.096.865,66 zł, po odjęciu 30% to wartość 2.167.805,96 zł.
Przy założeniu, że ceny trzech najdroższych ofert znacząco odbiegają od kosztów wykonania
usługi, średnia pozostałych cen to 2.821.849,37 zł (70% to 1.975.294,56 zł). Przy odjęciu
czterech najdroższych ofert, to 2.626.673,87 zł, z czego 70% (minus 30%) to 1.838.671,71 zł.
Średnia zaś cen wykonawców, którzy składali postąpienia, bez oferty najdroższej o wartości
8.046.002,90 zł, to 2.546.962,52 zł, z czego 70% to 1.782.873,76 zł.

Przepis art. 90 ust. 1a ustawy Prawo zamówień publicznych został wprowadzony jako
uzupełnienie przepisu art. 90 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, dla celów
ustawowego wskazania, czy też „podpowiedzi” zamawiającemu (i wykonawcom), kiedy
zamawiający powinien obligatoryjnie uznać, że zaoferowane ceny „wydają mu się rażąco
niskie” i powinny „budzić jego wątpliwości”.
Konstrukcja przepisu art. 90 ust. 1a ustawy Prawo zamówień publicznych wskazuje na
możliwość zwrócenia się przez zamawiającego o wyjaśnienia w przypadku zaistnienia
okoliczności opisanych w punkcie 2. tego przepisu oraz obowiązek zwrócenia się
o udzieleni
e wyjaśnień w przypadku opisanym w punkcie 1., choć od obowiązku tego może
odstąpić, gdy rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych.
Przy tym art. 90 ust. 1a wskazuje, że cena oferty ma być niższa o co najmniej 30% od średniej
arytmetycznej cen wszystki
ch złożonych ofert.

Zamawiający uznał, że pomimo iż średnia arytmetyczna cen wszystkich ofert złożonych dla
części IV po przeprowadzeniu aukcji elektronicznej jest wysoka (4.269.671,62 zł), to wynika to
z tego, że niektóre z tych cen są rażąco wysokie i nie odzwierciedlają realnej wartości usługi,

przez co ewidentnie i sztucznie zawyżają ww. średnią. Nie jest to stwierdzenie pozbawione
słuszności, gdyż rzeczywiście ceny kliku ofert są znacznie za wysokie.
Jednak, jak wskazuje powyższe wyliczenie, aby kwestionowane oferty Konsorcjum M.
i spółki MS-EKO nie mieściły się w dyspozycji art. 90 ust. 1a pkt 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych, należałoby pominąć w obliczeniach aż cztery oferty. W ocenie Izby jest to nieco
nadmierne naginanie dyspozycji przepisu.
Przy czym aż do wartości oferty dziewiątej w kolejności włącznie (3.100.000,00 zł), wartości
ofert postępują z na tyle niewielkimi różnicami, że oferty te można uznać za miarodajne (oferta
10. nie brała udziału w aukcji). Zatem nawet jeśli różnica procentowa pomiędzy średnią
pierwszych dziewięciu ofert a ofertami kwestionowanymi nie przekracza 30%,
o których mowa w przepisie, to jednak różnica kwotowa pomiędzy poszczególnymi ofertami
wskazuje, że nie jest to rozbieżność wynikająca z okoliczności oczywistych, które nie
wymagają wyjaśnienia. Każde bowiem kilkadziesiąt tysięcy różnicy (czy nawet kilkaset tysięcy
różnicy) może wskazywać już na przekroczenie poziomu, poniżej którego wykonanie
zamówienia zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia będzie nierentowne.

Należy też zwrócić uwagę na poziom cen jednostkowych ofert wybranych w poszczególnych
częściach. Zamawiający wskazał podczas rozprawy, że różnice w wykonaniu zadań pomiędzy
poszczególnymi dzielnicami nie są tak istotne cenowo – z czego Izba wnioskuje, że ceny
jednostkowe ofert wybranych mogą posłużyć do porównania.
Dla najbardziej istotnej cenowo pozycji, tj. za jednorazowe opróżnianie kosza kształtują się
one następująco: część I – 1,78 zł brutto, część II – 1,84 zł brutto, część III – 2,14 zł brutto,
c
zęść IV – 1,54 zł brutto, część V – 1,87 zł brutto, część VI – 2,17 zł brutto.
Jak wynika z powyższego zestawienia, cena jednostkowa w części IV jest najniższa spośród
cen wszystkich wybranych wykonawców, i to dość znacznie, zatem i w tym przypadku nie
po
twierdza się „oczywistość” poziomu ceny kwestionowanych wykonawców Konsorcjum M. i
spółki MS-EKO.
Tym samym, w ocenie Izby, należałoby się tym cenom przyjrzeć w ramach wyjaśnień
w trybie art. 90 ustawy Prawo zamówień publicznych.

Potwierdzenie spełnienia się przesłanek obligatoryjnego wezwania wykonawcy, o którym
mowa w art. 90 ust. 1a pkt 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, jest wystarczające do
stwierdzenia, że Zamawiający powinien wezwać Konsorcjum M. i spółkę MS-EKO do
wyjaśnień (być może również innych wykonawców, jednak zarzutami odwołania objęto jedynie
tych dwóch).

Co do zarzutu dotyczącego art. 90 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych Izba uznała,
że Odwołujący uprawdopodobnił, że zaoferowane przez tych wykonawców ceny mogą być
rażąco niskie i powinny budzić wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania
zamówienia zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia. Izba nie badała tu szczegółowo
przedstawianych przez Strony kalkulacji, ponieważ na tym etapie, w jej ocenie, wystarczające
jest uprawdopodobnienie zaistnienia wskazywanych okoliczności.

W związku z powyższym Izba orzekła jak w sentencji uwzględniając odwołanie i nakazując
Zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej dla części IV
zam
ówienia oraz powtórzenie czynności badania i oceny ofert dla części IV zamówienia,
w tym wezwanie Konsorcjum M. oraz
spółki MS-EKO do udzielenia wyjaśnień w trybie art. 90
ustawy Prawo zamówień publicznych.

Izba zwraca przy tym uwagę, że wysoce niewskazane jest, by Zamawiający – prosząc
wykonawców o wyjaśnienia – ograniczył się jedynie do zacytowania zakresu wymienionego w
przepisie art. 90 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, co wykonawców nieobeznanych
szczegółowo z procedurą wyjaśnień często wprowadza w błąd co do koniecznego zakresu
wyjaśnień, tj. w szczególności konieczności odniesienia się analitycznego do zaoferowanej
ceny, czyli przedstawienia jej kalkulacji/kosztów wykonania. Tym bardziej, że Zamawiający
posiada już wzory elementów kosztów, które powinny zostać w wyjaśnieniach ujęte.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 2,
§ 3 i § 5 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r.
w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 972),
uwzględniając uiszczony przez Odwołującego wpis w wysokości 15.000 złotych oraz 3.600
złotych tytułem wynagrodzenia pełnomocnika Odwołującego.


Przewodniczący: ……………………..…





Wcześniejsze orzeczenia:

Baza orzeczeń KIO - wyszukiwarka

od: do:

Najnowsze orzeczenia

Dodaj swoje pytanie