rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2021-07-08
rok: 2021
data dokumentu: 2021-07-08
rok: 2021
sygnatury akt.:
KIO 1468/21
KIO 1468/21
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 lipca 2021 r.
w Warszawie odwołania wniesionego do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 17 maja 2021 r. przez wykonawcę S4H
Sp. z o.o. z siedzibą w Olsztynie w postępowaniu prowadzonym przez Samodzielny
Publiczny Zespół Gruźlicy i Chorób Płuc w Olsztynie
w Warszawie odwołania wniesionego do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 17 maja 2021 r. przez wykonawcę S4H
Sp. z o.o. z siedzibą w Olsztynie w postępowaniu prowadzonym przez Samodzielny
Publiczny Zespół Gruźlicy i Chorób Płuc w Olsztynie
orzeka:
1.
Umarza postępowanie odwoławcze w zakresie zarzutu zawartego w punkcie 1 i 3
petitum
odwołania.
2.
Oddala odwołanie w pozostałym zakresie.
3.
Kosztami postępowania obciąża Odwołującego - wykonawcę S4H Sp. z o.o.
z siedzibą w Olsztynie i:
.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(
słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego -
wykonawcę S4H Sp. z o.o. z siedzibą w Olsztynie tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 2019 z późń. zm.) na niniejszy wyrok -
w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Prz
ewodniczący: ……………………………..
Sygn. akt: KIO 1468/21
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Samodzielny Publiczny Zespół Gruźlicy i Chorób Płuc w Olsztynie
[dalej „Zamawiający”] prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie
przetargu nieograniczonego na
usługi kompleksowego sprzątania, transportu wewnętrznego
oraz wykonywania czynności pomocniczych (znak postępowania: SOZ.383.17.2021).
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej w dniu 7 maja 2021 r. pod numerem 2021/S 089
– 229608.
W dniu 17 maja 2021 r. wykonawca
S4H Sp. z o.o. z siedzibą w Olsztynie [dalej
„Odwołujący”] wniósł odwołanie wobec postanowień SWZ zarzucając Zamawiającemu
naruszenie:
1. art. 99 ust. 1 i 3 oraz art. 16 pkt 1 i 2 ustawy Pzp, poprzez dokonanie opisu przedmiotu
zamówienia (załącznik nr 1 do SWZ), w zakresie wykonywania czynności pomocniczych,
w sposób niejednoznaczny i niewyczerpujący, bez uwzględnienia wymagań i okoliczności
mogących mieć wpływ na sporządzenie oferty; poprzez zaniechanie wyczerpującego opisu
przedmiotu zamówienia; poprzez brak określenia przy opisie przedmiotu zamówienia
wszystkich nazwy i kodów określonych we Wspólnym Słowniku Zamówień; poprzez
dokonanie opisu zamówienia w sposób nieprzejrzysty i naruszający zasady równego
traktowania i uczciwej konkurencji, a także w sposób wewnętrznie sprzeczny;
2. art. 112 ust. 1 w zw. z art. 16 pkt 1 i 3 ustawy
Pzp, poprzez ustanowienie warunku udziału
w postępowaniu w zakresie posiadania doświadczenia oraz opisanie sposobu dokonania
oceny spełnienia tego warunku udziału w postępowaniu w sposób nadmierny
i
nieproporcjonalny w stosunku do przedmiotu zamówienia oraz wykluczający wykonawców
zdolnych do należytego wykonania udzielanego zamówienia, a w konsekwencji naruszenie
art. 16 pkt 1 ustawy
Pzp poprzez przygotowanie i prowadzenie postępowania o udzielenie
zamówienia w sposób niezapewniający zachowania uczciwej konkurencji oraz równego
traktowania wykonawców; poprzez sformułowanie w części VIII SWZ w zakresie zdolności
technicznej i zawodowej w sposób ograniczający uczciwą konkurencję oraz uniemożliwiający
udział w postępowaniu podmiotów zdolnych do wykonania zamówienia - poprzez określenie
minimalnej wartości każdego, z co najmniej dwóch kontraktów w wysokości 2 000 000 zł
każdy, w sytuacji, gdy podmioty sprzątające inne obiekty na podstawie kliku różnych umów
o mniejszej wartości niż wskazane przez zamawiającego również są w stanie wykonać
w sposób należyty umowę; takie sformułowanie postanowienia świadczy o preferowaniu
podmiotu dotychczas
świadczącego usługi na rzecz zamawiającego;
3. art. 240 ust. 1 i art. 241 ust. 1 i 2 w zw. z art. 16 pkt 1 i 3 ustawy Pzp, poprzez
sformułowanie kryteriów oceny ofert innych niż cena w sposób wewnętrznie sprzeczny, nie
posiadający logicznego, ani technicznego uzasadnienia oraz w sposób nieproporcjonalny,
który utrudnia uczciwą konkurencję i nie preferuje elementów istotnych dla zamawiającego,
lecz preferuje rozwiązania jednego wykonawcy; poprzez kształtowanie tych kryteriów
z naruszeniem określonych w art. 16 ustawy Pzp zasad przygotowania i prowadzenia
zamówień publicznych; poprzez bezprawne odstąpienie od zasady równoważności na rzecz
konkretnie wskazanych rozwiązań w zakresie monitorowania wykonywania usługi (art. 99
ust. 6 ustawy Pzp).
Wobec w
w. zarzutów Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania oraz nakazanie
Zamawiającemu:
1. modyfikacji postanowień Specyfikacji Warunków Zamówienia (w tym załącznika nr 1) oraz
w konsekwencji treści ogłoszenia o zamówieniu w sposób, który wskazywałby na
jednoznaczny i wyczerpujący opis przedmiotu zamówienia, z uwzględnieniem wszystkich
wymagań i okoliczności, które mogą mieć wpływ na sporządzenie przez wykonawców
swoich ofert w postępowaniu, poprzez wskazanie proporcji pomiędzy poszczególnymi
usługami: kompleksowego sprzątania, transportu wewnętrznego oraz wykonywania
czynności pomocniczych, ze wskazaniem odpowiednich stawek podatku VAT;
2. dokonanie zmian w treści postanowień SWZ (pkt VIII) - w zakresie zdolności technicznej
lub z
awodowej, poprzez wykreślenie zwrotu: „w okresie ostatnich 3 lat przed upływem
terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie,
wykonał lub wykonuje przez okres min. 12 miesięcy, co najmniej 2 usługi obejmujące
czynności sprzątania, pomocnicze oraz transportu wewnętrznego w budynkach użyteczności
publicznej, o wartości co najmniej 2 000 000 zł brutto każda” i opisanie przedmiotowego
wymogu w ten sposób, że wykonawca ma się legitymować we wskazanym powyżej okresie
co najmniej dwiema takimi usługami o podobnym charakterze o wartości nie niższej niż 500
000 zł brutto oraz uwzględnienie konsekwencji powyższych zmian w treści Specyfikacji
Warunków Zamówienia;
3. dokonanie
zmian w treści postanowień SWZ (pkt XXI) - w zakresie kryterium oceny ofert,
poprzez wykreślenie fragmentu, który wskazuje, że zamawiający przy wyborze oferty będzie
kierować się jakością rozumianą jako „zastosowanie elektronicznej aplikacji monitorującej
realizację usługi”, oraz poprzez doprecyzowanie i zobiektywizowanie metodologii kryterium
oceny ofert z uwzględnieniem rodzaju usług świadczonych, ich przedmiotu, rodzaju
i charakteru instrumentów pozostających w kompetencji wykonawcy i zamawiającego.
W zakresie zarzutu 2-
ego Odwołujący podniósł, że ustalenie warunków udziału
w postępowaniu jest jedną z najważniejszych czynności zamawiającego. Określenie
warunków to jedna z kluczowych czynności zamawiającego, która ma bezpośredni wpływ na
wybór optymalnego wykonawcy. Przywołał treść art. 112 ust. 1 ustawy Pzp i stwierdził, że
opis warunków udziału w postępowaniu winien być adekwatny do osiągnięcia celu, a więc
wyboru wykonawcy dającego rękojmię należytego wykonania przedmiotu zamówienia.
Tymczasem zamawiający w pkt VIII SWZ „WARUNKI UDZIAŁU W POSTĘPOWANIU” -
w zakresie zdolności technicznej lub zawodowej - wskazał, że wykonawca winien wykazać,
że: „w okresie ostatnich 3 lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres
prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie, wykonał lub wykonuje przez okres
min. 12 miesięcy, co najmniej 2 usługi obejmujące czynności sprzątania, pomocnicze oraz
transportu wewnętrznego w budynkach użyteczności publicznej, o wartości co najmniej
2 000 000 zł brutto każda”. Powyższe warunki bez wątpienia są nadmierne
i nieproporcjonalne. Zauważyć bowiem należy, że plan postępowań zamawiającego na rok
2021 r. wskazuje, że na świadczenie usług sprzątania (36 miesięcy), szpital przeznaczył
5 000 000 zł, co rocznie daje kwotę 1 666 666 zł. Ponadto aktualnie zamawiający płaci za
przedmiotowe usługi ok. 1 700 000 zł rocznie. Tym samym bezrefleksyjne żądanie od
wykonawców legitymowania się kontraktami o wartości 2 000 000 zł jest niczym nie
uzasadnione. Z pewnością nie ma na celu zweryfikowania zdolności wykonawcy do
należytego wykonania niniejszego zamówienia. Brak jest uzasadnienia dla uznania, że
zamówienie to zostanie należycie wykonane tylko przez wykonawcę, który zrealizował dwie
usługi o wartości 2 000 000 zł. Wszak usługi sprzątania są ustandaryzowane, tj. technika
i specyfika świadczenia takich usług jest generalnie podobna. Przyjąć zatem należy, że
wykonawca usługi sprzątania za 500 000 zł rocznie będzie posiadał tożsame doświadczenie
zawodowe (w sensie jakości świadczonej usługi), jak wykonawca takiej usługi za 1 500 000
zł, czy za 2 000 000 zł. Wiedza i doświadczenie takiego wykonawcy w żaden sposób nie
odbiega od wiedzy i doświadczenia nabytego przez wykonawcę, który obsługuje droższe
kontrakty. Zasadnicze znaczenie ma bowiem charakter usług, rodzaj obiektu (w tym jego
poszczególnych elementów) i powierzchnia do sprzątania, a nie wartość kontraktu. Poza tym
przyjmuje się, że usługa sprzątania szpitala (utrzymanie czystości) nie wymaga od
wykonawcy wiedzy specjalistycznej i powinna być wykonywana w określony standardowy
sposób a także służy do zaspokojenia bieżących potrzeb, tym samym jest usługą
powszechnie dostępną o ustalonych standardach jakościowych i jeżeli jej wartość
szacunkowa na to pozwala, można do niej zastosować tryb zapytania o cenę.
Odwołujący wskazał, że zasada proporcjonalności oznacza, że opisane przez
zamawiającego warunki udziału w postępowaniu muszą być uzasadnione wartością
zamówienia, charakterystyką, zakresem, stopniem złożoności lub warunkami realizacji
zamówienia. Nie powinny także ograniczać dostępu do zamówienia wykonawcom dającym
rękojmię należytego jego wykonania. Obowiązkiem zamawiającego przy kształtowaniu
wymagań stawianych wykonawcom jest nie tylko odniesienie się do przedmiotu zamówienia,
ale też ocena sytuacji rynkowej (wyrok KIO z dnia 8 marca 2013 r., KIO 426/13). W niniejszej
sprawie zamawiający nie uczynił zadość w/w powinnościom. Proporcjonalność warunków do
przedmiotu zamówienia oznacza, że mają one być adekwatne do osiągnięcia celu, a więc
wyboru wykonawcy dającego rękojmię należytego wykonania przedmiotu zamówienia (wyrok
KIO z dnia 20 stycznia 2017 r., KIO 8/17). Na konieczność przestrzegania zasady
proporcjonalności zwracał również uwagę Europejski Trybunał Sprawiedliwości w wyroku
z 23 grudnia 2009 r. w sprawie C-376/08,
w którym wskazał, że przy określaniu, jacy
wykonawcy nie mogą wziąć udziału w postępowaniu, niezbędne jest zachowanie zasady
proporcjonalności, a więc ograniczania konkurencji w stopniu jak najmniejszym i jedynie
niezbędnym dla osiągnięcia celów. Z kolei w wyroku z dnia 27 października 2005 r.
w sprawie C-
234/03 orzekł, że naruszeniem Traktatu jest żądany przez zamawiającego
wymóg doświadczenia, który powinni udowodnić wykonawcy, jeśli nie jest niezbędny dla
oceny zdolności wykonawcy do wykonania zamówienia.
Podsumowując Odwołujący wskazał, iż można w postępowaniu postawić określone
warunki udziału, jeśli są one proporcjonalne i gwarantują właściwą realizację przedmiotu
zamówienia, nawet jeśli są inne (w tym niższe) niż w postępowaniu na podobny przedmiot
zamówienia.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie z dnia 21 maja 2021 r. oświadczył, że
uwzględnia odwołanie w zakresie zarzutu nr 1 i 3.
Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania w zakresie zarzutu 2-ego podając
następującą argumentację. Zamawiający wskazał, iż w jego ocenie warunki udziału
w postępowaniu zostały określone w sposób proporcjonalny i adekwatny do rodzaju
i wartości zamówienia. Uzasadniał, że określił wymóg doświadczenia zawodowego bez
narzucania miejsca realizacji (np. szpitale, ogólnie ochrona zdrowia), nacisku na konkretny
rodzaj wykonywanych czynności np. dezynfekcja, utrzymanie czystości bloku operacyjnego,
sali intensywnej opieki medycznej itp. Oczywistym jest na gruncie przepisów ustawy Pzp, że
minimalne poziomy zdolności nie mogą oznaczać żądania wykazania doświadczenia
w realizacji usługi 1:1, tożsamych z usługami stanowiącymi przedmiot zamówienia, i tak też
zamawiający uczynił. Wartość realizacji jednej usługi została ustalona na poziomie ok. 1/3
wartości szacunkowej przedmiotu zamówienia. Zamawiający przyjął, że usługi będące
przedmiotem zamówienia są świadczone na podstawie umów długotrwałych, najczęściej 2 –
3 letnich, a co najmniej rocznych. Obecnie Zamawiający płaci za tego typu usługi ok. 1,7 mln
rocznie.
Biorąc pod uwagę spodziewany wzrost tej ceny, przewidziane prawo rozszerzenia
zamówienia o 40%, a także planowane od 2022 r. uruchomienie nowego rodzaju
działalności, przyjęty przez Zamawiającego warunek na poziomie 2 mln ma zagwarantować
realizację usługi przez podmiot mający doświadczenie w realizacji tożsamych usług na
porównywalną skalę.
Zamawiaj
ący wskazał, że ma możliwość określenia warunków udziału
w postępowaniu tak, aby zapewnić udzielenie zamówienia publicznego wykonawcy
gwarantującemu należyte wykonanie zamówienia (zob. wyrok KIO z 23 czerwca 2008 r.,
sygn. akt: KIO/UZP 561/08), stąd też konieczność wykonania takiej usługi przez minimum 12
miesięcy. Zamawiający musi mieć pewność, że potencjalny wykonawca posiada
odpowiednie zaplecze te
chniczne i zasoby ludzkie, a także doświadczenie w wykonywaniu
tego rodzaju usług, zwłaszcza biorąc pod uwagę rozwój placówki poprzez uruchomienie
oddziału torakochirurgicznego, z blokiem operacyjnym i OIOM. Celem warunku udziału
w postępowaniu jest ocena minimalnych zdolności wykonawcy do zrealizowania przedmiotu
zamówienia, przy założeniu, że jeżeli wykonawca zrealizował z sukcesem zbliżone usługi,
jest również w stanie wykonać zbliżone zamówienie, o ile cechuje się ono podobnymi
właściwościami, zaś oferowany przedmiot dostawy jest zgodny z opisem przedmiotu
zamówienia (wyrok KIO z 11 lipca 2019 r., sygn. akt: KIO 1219/19).
Zamawiający wskazał, iż nie zgadza się z tezą Odwołującego, że wymaganie od
wykonawców wykonania jednej usługi w wysokości 500 tys. Zł jest adekwatnym warunkiem
udziału w postępowaniu, z uwzględnieniem zamówień uzupełniających na poziomie 40%
wartości zamówienia podstawowego i planowanym rozszerzeniem działalności
zamawiającego o wysokospecjalistyczne usługi medyczne (zmiana profilu szpitala
z zachowawczego na zabiegowy)
. Zamawiający musi wyłonić w postępowaniu
doświadczonego wykonawcę, gwarantującego sprawne i profesjonalne sprzątanie ponad
6000m2 powierzchni. Wyłoniony wykonawca powinien zatrudniać nie tylko odpowiednią ilość
personelu, posiadać maszyny i środki niezbędne do należytej realizacji usługi, ale także
wypracowane rozwiązania logistyczne niezbędne do wykonywania usługi na podobną skalę.
Doświadczenie wskazuje, że skala przedsięwzięcia multiplikuje ilość problemów związanych
z należytym wykonaniem usługi. Wykonanie usługi o wartości wskazanej przez
Odwołującego nie zabezpiecza wystarczająco potrzeb Zamawiającego. Zawarcie umowy
o wartości 1/10 przedmiotu zamówienia może być wręcz przypadkowe i nie daje tożsamego
doświadczenia jako wykonanie min. 2 usług o wartości 2 ml zł. Obecnie Zamawiający płaci
za usługi sprzątania, transportu i czynności pomocniczych ponad 143 000 zł miesięcznie.
Proponowany przez Odwołującego warunek na poziomie 500 000 zł, nawet przy przyjęciu
rocznego czasu trwania kontraktu, daje świadczenie usług o wartości ok. 41 000 zł
miesięcznie, a więc istotnie mniej niż usługi oczekiwane przez Zamawiającego. W sytuacji
gdy
zgodnie z warunkami SWZ, możliwe jest wykazanie się świadczeniem usług w okresie 3
lat, dawałoby to wykonanie usługi o wartości ok. 13 800 zł, co w ogóle nie przystaje do skali
działalności Zamawiającego. Ponadto Zamawiający nie wymaga, aby wartość usługi
dotyczyła okresu 12 miesięcy, tylko daje możliwość udziału w postępowaniu wykonawcom
prowadzącym działalność przez krótszy okres niż 3 lata.
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem Stron postępowania odwoławczego,
na podstawie zebranego materiału w sprawie oraz oświadczeń i stanowisk Stron,
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje:
Na wstępie Izba ustaliła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek, o których
stanowi art. 528
ustawy Pzp, skutkujących odrzuceniem odwołania.
Izba oceniła, że Odwołujący posiada interes w uzyskaniu zamówienia oraz możliwość
poniesienia szkody w związku z ewentualnym naruszeniem przez Zamawiającego przepisów
ustawy Pzp, czym wypełnił materialnoprawną przesłankę dopuszczalności odwołania,
o której mowa w art. 505 ust. 1 ustawy Pzp.
Izba ustaliła, że do postępowania odwoławczego nie zgłoszono przystąpień.
P
rzy rozpoznawaniu przedmiotowej sprawy Izba uwzględniła dokumentację
postępowania o udzielenie zamówienia przekazaną przez Zamawiającego, w szczególności
ogłoszenie o zamówieniu oraz specyfikację istotnych warunków zamówienia.
Skład orzekający Izby wziął pod uwagę również stanowiska i oświadczenia Stron
postępowania odwoławczego złożone w pismach oraz ustnie do protokołu posiedzenia
i rozprawy w dniu 5 lipca 2021 r.
, w tym odpowiedź na odwołanie.
Iz
ba włączyła w poczet materiału sprawy złożone przez Odwołującego zestawienie
własne innych postępowań o udzielenie zamówień publicznych, a także pismo procesowe
Zamawiającego z dnia 5 lipca 2021 r. wraz z załącznikami.
Izba ustaliła, co następuje:
Szacunkowa wartość zamówienia powiększona o podatek VAT wynosi 5 641 267,52
zł.
Zgodnie z rozdziałem VII SWZ, termin realizacji zamówienia wynosi 36 miesięcy od
daty zawarcia umowy.
Zgodnie z rozdziałem VIII pkt 2 ppkt 5 lit. a SWZ, o udzielenie zamówienia mogą
ubiegać się wykonawcy, którzy spełniają warunki dotyczące zdolności technicznej lub
zawodowej, jeśli wykonawca wykaże, że w okresie ostatnich 3 lat przed upływem terminu
składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym okresie, wykonał
lub wykonuje przez okres min. 12 miesięcy, co najmniej 2 usługi obejmujące czynności
sprzątania, pomocnicze oraz transportu wewnętrznego w budynkach użyteczności
publicznej, o wartości co najmniej 2 000 000 zł brutto każda.
Izba zważyła, co następuje:
W pierwszej kolejności wskazać należy, iż w toku posiedzenia niejawnego z udziałem
Stron, Zamawiający oświadczył, iż uwzględnia zarzuty zawarte w punkcie 1 i 3 petitum
odwołania. Mając na uwadze powyższe oraz wobec braku wykonawców zgłaszających
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego Izba uznała, że
postępowanie odwoławcze w zakresie ww. zarzutów podlega umorzeniu. Ww. zarzuty nie
podlegały rozpoznaniu przez Izbę.
Nie zasługiwał na uwzględnienie zarzut naruszenia art. 112 ust. 1 w zw. z art. 16
pkt 1 i 3 ustawy Pzp poprzez ustanowienie warunku udziału w postępowaniu w zakresie
posiadania doświadczenia oraz opisanie sposobu dokonania oceny spełniania tego warunku
w sposób nadmierny i nieproporcjonalny w stosunku do przedmiotu zamówienia oraz
wykluczający wykonawców zdolnych do realizacji zamówienia.
Odwołujący w ramach postawionego zarzutu kwestionował wymóg Zamawiającego
polegający na określeniu w ramach warunku udziału w postępowaniu dotyczącego zdolności
technicznej lub zawodowej
minimalnej wartości każdej z co najmniej dwóch usług
w wysokości 2 000 000 zł, w sytuacji gdy podmioty sprzątające inne obiekty na podstawie
kilku różnych umów o mniejszej wartości niż wskazana przez Zamawiającego również są
w stanie wykonać w sposób należyty umowę. Odwołujący twierdził, iż tak sformułowany
warunek świadczy o preferowaniu podmiotu dotychczas świadczącego usługi na rzecz
Z
amawiającego.
Zgodnie z art. 112 ust. 1 ustawy Pzp, z
amawiający określa warunki udziału
w postępowaniu w sposób proporcjonalny do przedmiotu zamówienia oraz umożliwiający
ocenę zdolności wykonawcy do należytego wykonania zamówienia, w szczególności
wyr
ażając je jako minimalne poziomy zdolności. Warunki udziału w postępowaniu mogą
dotyczyć: zdolności do występowania w obrocie gospodarczym, uprawnień do prowadzenia
określonej działalności gospodarczej lub zawodowej, o ile wynika to z odrębnych przepisów,
sytuacji ekonomicznej lub finansowej lub
zdolności technicznej lub zawodowej. W myśl
art. 16 pkt 1 i 3 ustawy Pzp, zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie
o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz
równe traktowanie wykonawców oraz proporcjonalny.
Odnosząc się do ww. zarzutu Izba wskazuje, iż to zamawiający jest odpowiedzialny
za prawidłowe przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia i dokonanie wyboru
oferty wykonawcy zdolnego do jego wykona
nia. Nie ulega wątpliwości, iż zamawiający
korzystając ze swojego prawa w zakresie opisania warunków udziału w postępowaniu
ogranicza krąg potencjalnych wykonawców zamówienia, jednakże konkretyzacja warunków
udziału w postępowaniu winna zostać dokonana przez zamawiającego z poszanowaniem
naczelnych zasad udzielania zamówień publicznych wyrażonych w art. 16 ustawy Pzp oraz
zgodnie z wytyczną wskazaną w art. 112 ust. 1 ustawy Pzp.
W ocenie Izby skonkretyzowany przez Zamawiającego warunek udziału
w postępowaniu w zakresie zdolności technicznej lub zawodowej był proporcjonalny do
przedmiotu zamówienia i umożliwiał ocenę zdolności wykonawcy do należytego wykonania
zamówienia. Jak wyjaśnił Zamawiający – obecnie za usługi objęte zamówieniem – płaci
w skali roku ok. 1,7 mln
(miesięcznie ok. 143 000 zł), podczas gdy oczekiwał od wykonawcy
wykazania się niezbędnym doświadczeniem w świadczeniu co najmniej 2 usług
obejmujących czynności sprzątania, pomocnicze oraz transportu wewnętrznego
w budynkach użyteczności publicznej o wartości 2 mln zł brutto każda. Ubruttowiona wartość
szacunkowa niniejszego zamówienia została oszacowana na kwotę 5 641 267,52 zł,
a termin realizacji zamówienia określono na 36 miesięcy. Z powyższego wynika, iż wartość
realizacji jednej usługi została przyjęta na poziomie ok. 1/3 wartości zamówienia
powiększonej o VAT. Podkreślić jednak należy, iż Odwołujący pominął kluczową okoliczność
leżącą u podstaw niniejszej sprawy, tj. że ww. wymóg Zamawiającego dotyczył usług
wykonanych lub wykonywanych
przez okres minimum 12 miesięcy. Powyższe oznacza, iż
potencjalny wykonawca zamówienia celem wykazania spełnienia warunku udziału
w postępowaniu dotyczącego zdolności technicznej lub zawodowej może legitymować się
doświadczeniem w realizacji usługi wykonywanej np. przez okres 24 miesięcy. Przyjmując
zatem jako hipotetyczny 24-
miesięczny okres realizacji usługi, otrzymujemy świadczenie
usług w żądanym przez Zamawiającego zakresie na poziomie ok. 83 tys. Zł miesięcznie,
a więc istotnie mniej niż kwota, którą obecnie Zamawiający płaci za usługi sprzątania,
transportu i czynności pomocniczych (ok. 143 000 zł miesięcznie). Co więcej, w przypadku
wykazania się przez wykonawcę świadczeniem usług przez okres dłuższy niż przyjęty
powyżej jako hipotetyczny, wartość usług realizowanych w skali miesiąca byłaby jeszcze
niższa. W ocenie Izby rację miał Zamawiający, iż żądana przez Odwołującego wartość jednej
usługi na poziomie 500 000 zł brutto, stanowiąca 1/10 przedmiotu zamówienia, realizowanej
przez okres minimum 12 m
iesięcy, a zatem w skali miesiąca o wartości ok. 41 tys. złotych,
nie zabezpieczałaby w sposób wystarczający potrzeb Zamawiającego. W końcu wskazać
również należy, iż Odwołujący błędnie odnosił wartość 500 000 zł wyłącznie do świadczenia
usług sprzątania, skoro w ramach warunku udziału w postępowaniu Zamawiający wymagał
wykazania się realizacją usług obejmujących czynności sprzątania, pomocnicze oraz
transportu wewnętrznego.
Z uwagi na powyższe ww. zarzut nie mógł zostać uwzględniony.
Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego Izba orzekła na podstawie art. 557 i 575
ustawy
Pzp w zw. z § 5 pkt 1 oraz § 8 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów
w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania
oraz
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania z dnia 30 grudnia 2020 r.
(Dz.U. z 2020 r. poz. 2437).
Przewodniczący: ……………………………..
1.
Umarza postępowanie odwoławcze w zakresie zarzutu zawartego w punkcie 1 i 3
petitum
odwołania.
2.
Oddala odwołanie w pozostałym zakresie.
3.
Kosztami postępowania obciąża Odwołującego - wykonawcę S4H Sp. z o.o.
z siedzibą w Olsztynie i:
.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(
słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego -
wykonawcę S4H Sp. z o.o. z siedzibą w Olsztynie tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 2019 z późń. zm.) na niniejszy wyrok -
w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Prz
ewodniczący: ……………………………..
Sygn. akt: KIO 1468/21
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Samodzielny Publiczny Zespół Gruźlicy i Chorób Płuc w Olsztynie
[dalej „Zamawiający”] prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie
przetargu nieograniczonego na
usługi kompleksowego sprzątania, transportu wewnętrznego
oraz wykonywania czynności pomocniczych (znak postępowania: SOZ.383.17.2021).
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej w dniu 7 maja 2021 r. pod numerem 2021/S 089
– 229608.
W dniu 17 maja 2021 r. wykonawca
S4H Sp. z o.o. z siedzibą w Olsztynie [dalej
„Odwołujący”] wniósł odwołanie wobec postanowień SWZ zarzucając Zamawiającemu
naruszenie:
1. art. 99 ust. 1 i 3 oraz art. 16 pkt 1 i 2 ustawy Pzp, poprzez dokonanie opisu przedmiotu
zamówienia (załącznik nr 1 do SWZ), w zakresie wykonywania czynności pomocniczych,
w sposób niejednoznaczny i niewyczerpujący, bez uwzględnienia wymagań i okoliczności
mogących mieć wpływ na sporządzenie oferty; poprzez zaniechanie wyczerpującego opisu
przedmiotu zamówienia; poprzez brak określenia przy opisie przedmiotu zamówienia
wszystkich nazwy i kodów określonych we Wspólnym Słowniku Zamówień; poprzez
dokonanie opisu zamówienia w sposób nieprzejrzysty i naruszający zasady równego
traktowania i uczciwej konkurencji, a także w sposób wewnętrznie sprzeczny;
2. art. 112 ust. 1 w zw. z art. 16 pkt 1 i 3 ustawy
Pzp, poprzez ustanowienie warunku udziału
w postępowaniu w zakresie posiadania doświadczenia oraz opisanie sposobu dokonania
oceny spełnienia tego warunku udziału w postępowaniu w sposób nadmierny
i
nieproporcjonalny w stosunku do przedmiotu zamówienia oraz wykluczający wykonawców
zdolnych do należytego wykonania udzielanego zamówienia, a w konsekwencji naruszenie
art. 16 pkt 1 ustawy
Pzp poprzez przygotowanie i prowadzenie postępowania o udzielenie
zamówienia w sposób niezapewniający zachowania uczciwej konkurencji oraz równego
traktowania wykonawców; poprzez sformułowanie w części VIII SWZ w zakresie zdolności
technicznej i zawodowej w sposób ograniczający uczciwą konkurencję oraz uniemożliwiający
udział w postępowaniu podmiotów zdolnych do wykonania zamówienia - poprzez określenie
minimalnej wartości każdego, z co najmniej dwóch kontraktów w wysokości 2 000 000 zł
każdy, w sytuacji, gdy podmioty sprzątające inne obiekty na podstawie kliku różnych umów
o mniejszej wartości niż wskazane przez zamawiającego również są w stanie wykonać
w sposób należyty umowę; takie sformułowanie postanowienia świadczy o preferowaniu
podmiotu dotychczas
świadczącego usługi na rzecz zamawiającego;
3. art. 240 ust. 1 i art. 241 ust. 1 i 2 w zw. z art. 16 pkt 1 i 3 ustawy Pzp, poprzez
sformułowanie kryteriów oceny ofert innych niż cena w sposób wewnętrznie sprzeczny, nie
posiadający logicznego, ani technicznego uzasadnienia oraz w sposób nieproporcjonalny,
który utrudnia uczciwą konkurencję i nie preferuje elementów istotnych dla zamawiającego,
lecz preferuje rozwiązania jednego wykonawcy; poprzez kształtowanie tych kryteriów
z naruszeniem określonych w art. 16 ustawy Pzp zasad przygotowania i prowadzenia
zamówień publicznych; poprzez bezprawne odstąpienie od zasady równoważności na rzecz
konkretnie wskazanych rozwiązań w zakresie monitorowania wykonywania usługi (art. 99
ust. 6 ustawy Pzp).
Wobec w
w. zarzutów Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania oraz nakazanie
Zamawiającemu:
1. modyfikacji postanowień Specyfikacji Warunków Zamówienia (w tym załącznika nr 1) oraz
w konsekwencji treści ogłoszenia o zamówieniu w sposób, który wskazywałby na
jednoznaczny i wyczerpujący opis przedmiotu zamówienia, z uwzględnieniem wszystkich
wymagań i okoliczności, które mogą mieć wpływ na sporządzenie przez wykonawców
swoich ofert w postępowaniu, poprzez wskazanie proporcji pomiędzy poszczególnymi
usługami: kompleksowego sprzątania, transportu wewnętrznego oraz wykonywania
czynności pomocniczych, ze wskazaniem odpowiednich stawek podatku VAT;
2. dokonanie zmian w treści postanowień SWZ (pkt VIII) - w zakresie zdolności technicznej
lub z
awodowej, poprzez wykreślenie zwrotu: „w okresie ostatnich 3 lat przed upływem
terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie,
wykonał lub wykonuje przez okres min. 12 miesięcy, co najmniej 2 usługi obejmujące
czynności sprzątania, pomocnicze oraz transportu wewnętrznego w budynkach użyteczności
publicznej, o wartości co najmniej 2 000 000 zł brutto każda” i opisanie przedmiotowego
wymogu w ten sposób, że wykonawca ma się legitymować we wskazanym powyżej okresie
co najmniej dwiema takimi usługami o podobnym charakterze o wartości nie niższej niż 500
000 zł brutto oraz uwzględnienie konsekwencji powyższych zmian w treści Specyfikacji
Warunków Zamówienia;
3. dokonanie
zmian w treści postanowień SWZ (pkt XXI) - w zakresie kryterium oceny ofert,
poprzez wykreślenie fragmentu, który wskazuje, że zamawiający przy wyborze oferty będzie
kierować się jakością rozumianą jako „zastosowanie elektronicznej aplikacji monitorującej
realizację usługi”, oraz poprzez doprecyzowanie i zobiektywizowanie metodologii kryterium
oceny ofert z uwzględnieniem rodzaju usług świadczonych, ich przedmiotu, rodzaju
i charakteru instrumentów pozostających w kompetencji wykonawcy i zamawiającego.
W zakresie zarzutu 2-
ego Odwołujący podniósł, że ustalenie warunków udziału
w postępowaniu jest jedną z najważniejszych czynności zamawiającego. Określenie
warunków to jedna z kluczowych czynności zamawiającego, która ma bezpośredni wpływ na
wybór optymalnego wykonawcy. Przywołał treść art. 112 ust. 1 ustawy Pzp i stwierdził, że
opis warunków udziału w postępowaniu winien być adekwatny do osiągnięcia celu, a więc
wyboru wykonawcy dającego rękojmię należytego wykonania przedmiotu zamówienia.
Tymczasem zamawiający w pkt VIII SWZ „WARUNKI UDZIAŁU W POSTĘPOWANIU” -
w zakresie zdolności technicznej lub zawodowej - wskazał, że wykonawca winien wykazać,
że: „w okresie ostatnich 3 lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres
prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie, wykonał lub wykonuje przez okres
min. 12 miesięcy, co najmniej 2 usługi obejmujące czynności sprzątania, pomocnicze oraz
transportu wewnętrznego w budynkach użyteczności publicznej, o wartości co najmniej
2 000 000 zł brutto każda”. Powyższe warunki bez wątpienia są nadmierne
i nieproporcjonalne. Zauważyć bowiem należy, że plan postępowań zamawiającego na rok
2021 r. wskazuje, że na świadczenie usług sprzątania (36 miesięcy), szpital przeznaczył
5 000 000 zł, co rocznie daje kwotę 1 666 666 zł. Ponadto aktualnie zamawiający płaci za
przedmiotowe usługi ok. 1 700 000 zł rocznie. Tym samym bezrefleksyjne żądanie od
wykonawców legitymowania się kontraktami o wartości 2 000 000 zł jest niczym nie
uzasadnione. Z pewnością nie ma na celu zweryfikowania zdolności wykonawcy do
należytego wykonania niniejszego zamówienia. Brak jest uzasadnienia dla uznania, że
zamówienie to zostanie należycie wykonane tylko przez wykonawcę, który zrealizował dwie
usługi o wartości 2 000 000 zł. Wszak usługi sprzątania są ustandaryzowane, tj. technika
i specyfika świadczenia takich usług jest generalnie podobna. Przyjąć zatem należy, że
wykonawca usługi sprzątania za 500 000 zł rocznie będzie posiadał tożsame doświadczenie
zawodowe (w sensie jakości świadczonej usługi), jak wykonawca takiej usługi za 1 500 000
zł, czy za 2 000 000 zł. Wiedza i doświadczenie takiego wykonawcy w żaden sposób nie
odbiega od wiedzy i doświadczenia nabytego przez wykonawcę, który obsługuje droższe
kontrakty. Zasadnicze znaczenie ma bowiem charakter usług, rodzaj obiektu (w tym jego
poszczególnych elementów) i powierzchnia do sprzątania, a nie wartość kontraktu. Poza tym
przyjmuje się, że usługa sprzątania szpitala (utrzymanie czystości) nie wymaga od
wykonawcy wiedzy specjalistycznej i powinna być wykonywana w określony standardowy
sposób a także służy do zaspokojenia bieżących potrzeb, tym samym jest usługą
powszechnie dostępną o ustalonych standardach jakościowych i jeżeli jej wartość
szacunkowa na to pozwala, można do niej zastosować tryb zapytania o cenę.
Odwołujący wskazał, że zasada proporcjonalności oznacza, że opisane przez
zamawiającego warunki udziału w postępowaniu muszą być uzasadnione wartością
zamówienia, charakterystyką, zakresem, stopniem złożoności lub warunkami realizacji
zamówienia. Nie powinny także ograniczać dostępu do zamówienia wykonawcom dającym
rękojmię należytego jego wykonania. Obowiązkiem zamawiającego przy kształtowaniu
wymagań stawianych wykonawcom jest nie tylko odniesienie się do przedmiotu zamówienia,
ale też ocena sytuacji rynkowej (wyrok KIO z dnia 8 marca 2013 r., KIO 426/13). W niniejszej
sprawie zamawiający nie uczynił zadość w/w powinnościom. Proporcjonalność warunków do
przedmiotu zamówienia oznacza, że mają one być adekwatne do osiągnięcia celu, a więc
wyboru wykonawcy dającego rękojmię należytego wykonania przedmiotu zamówienia (wyrok
KIO z dnia 20 stycznia 2017 r., KIO 8/17). Na konieczność przestrzegania zasady
proporcjonalności zwracał również uwagę Europejski Trybunał Sprawiedliwości w wyroku
z 23 grudnia 2009 r. w sprawie C-376/08,
w którym wskazał, że przy określaniu, jacy
wykonawcy nie mogą wziąć udziału w postępowaniu, niezbędne jest zachowanie zasady
proporcjonalności, a więc ograniczania konkurencji w stopniu jak najmniejszym i jedynie
niezbędnym dla osiągnięcia celów. Z kolei w wyroku z dnia 27 października 2005 r.
w sprawie C-
234/03 orzekł, że naruszeniem Traktatu jest żądany przez zamawiającego
wymóg doświadczenia, który powinni udowodnić wykonawcy, jeśli nie jest niezbędny dla
oceny zdolności wykonawcy do wykonania zamówienia.
Podsumowując Odwołujący wskazał, iż można w postępowaniu postawić określone
warunki udziału, jeśli są one proporcjonalne i gwarantują właściwą realizację przedmiotu
zamówienia, nawet jeśli są inne (w tym niższe) niż w postępowaniu na podobny przedmiot
zamówienia.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie z dnia 21 maja 2021 r. oświadczył, że
uwzględnia odwołanie w zakresie zarzutu nr 1 i 3.
Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania w zakresie zarzutu 2-ego podając
następującą argumentację. Zamawiający wskazał, iż w jego ocenie warunki udziału
w postępowaniu zostały określone w sposób proporcjonalny i adekwatny do rodzaju
i wartości zamówienia. Uzasadniał, że określił wymóg doświadczenia zawodowego bez
narzucania miejsca realizacji (np. szpitale, ogólnie ochrona zdrowia), nacisku na konkretny
rodzaj wykonywanych czynności np. dezynfekcja, utrzymanie czystości bloku operacyjnego,
sali intensywnej opieki medycznej itp. Oczywistym jest na gruncie przepisów ustawy Pzp, że
minimalne poziomy zdolności nie mogą oznaczać żądania wykazania doświadczenia
w realizacji usługi 1:1, tożsamych z usługami stanowiącymi przedmiot zamówienia, i tak też
zamawiający uczynił. Wartość realizacji jednej usługi została ustalona na poziomie ok. 1/3
wartości szacunkowej przedmiotu zamówienia. Zamawiający przyjął, że usługi będące
przedmiotem zamówienia są świadczone na podstawie umów długotrwałych, najczęściej 2 –
3 letnich, a co najmniej rocznych. Obecnie Zamawiający płaci za tego typu usługi ok. 1,7 mln
rocznie.
Biorąc pod uwagę spodziewany wzrost tej ceny, przewidziane prawo rozszerzenia
zamówienia o 40%, a także planowane od 2022 r. uruchomienie nowego rodzaju
działalności, przyjęty przez Zamawiającego warunek na poziomie 2 mln ma zagwarantować
realizację usługi przez podmiot mający doświadczenie w realizacji tożsamych usług na
porównywalną skalę.
Zamawiaj
ący wskazał, że ma możliwość określenia warunków udziału
w postępowaniu tak, aby zapewnić udzielenie zamówienia publicznego wykonawcy
gwarantującemu należyte wykonanie zamówienia (zob. wyrok KIO z 23 czerwca 2008 r.,
sygn. akt: KIO/UZP 561/08), stąd też konieczność wykonania takiej usługi przez minimum 12
miesięcy. Zamawiający musi mieć pewność, że potencjalny wykonawca posiada
odpowiednie zaplecze te
chniczne i zasoby ludzkie, a także doświadczenie w wykonywaniu
tego rodzaju usług, zwłaszcza biorąc pod uwagę rozwój placówki poprzez uruchomienie
oddziału torakochirurgicznego, z blokiem operacyjnym i OIOM. Celem warunku udziału
w postępowaniu jest ocena minimalnych zdolności wykonawcy do zrealizowania przedmiotu
zamówienia, przy założeniu, że jeżeli wykonawca zrealizował z sukcesem zbliżone usługi,
jest również w stanie wykonać zbliżone zamówienie, o ile cechuje się ono podobnymi
właściwościami, zaś oferowany przedmiot dostawy jest zgodny z opisem przedmiotu
zamówienia (wyrok KIO z 11 lipca 2019 r., sygn. akt: KIO 1219/19).
Zamawiający wskazał, iż nie zgadza się z tezą Odwołującego, że wymaganie od
wykonawców wykonania jednej usługi w wysokości 500 tys. Zł jest adekwatnym warunkiem
udziału w postępowaniu, z uwzględnieniem zamówień uzupełniających na poziomie 40%
wartości zamówienia podstawowego i planowanym rozszerzeniem działalności
zamawiającego o wysokospecjalistyczne usługi medyczne (zmiana profilu szpitala
z zachowawczego na zabiegowy)
. Zamawiający musi wyłonić w postępowaniu
doświadczonego wykonawcę, gwarantującego sprawne i profesjonalne sprzątanie ponad
6000m2 powierzchni. Wyłoniony wykonawca powinien zatrudniać nie tylko odpowiednią ilość
personelu, posiadać maszyny i środki niezbędne do należytej realizacji usługi, ale także
wypracowane rozwiązania logistyczne niezbędne do wykonywania usługi na podobną skalę.
Doświadczenie wskazuje, że skala przedsięwzięcia multiplikuje ilość problemów związanych
z należytym wykonaniem usługi. Wykonanie usługi o wartości wskazanej przez
Odwołującego nie zabezpiecza wystarczająco potrzeb Zamawiającego. Zawarcie umowy
o wartości 1/10 przedmiotu zamówienia może być wręcz przypadkowe i nie daje tożsamego
doświadczenia jako wykonanie min. 2 usług o wartości 2 ml zł. Obecnie Zamawiający płaci
za usługi sprzątania, transportu i czynności pomocniczych ponad 143 000 zł miesięcznie.
Proponowany przez Odwołującego warunek na poziomie 500 000 zł, nawet przy przyjęciu
rocznego czasu trwania kontraktu, daje świadczenie usług o wartości ok. 41 000 zł
miesięcznie, a więc istotnie mniej niż usługi oczekiwane przez Zamawiającego. W sytuacji
gdy
zgodnie z warunkami SWZ, możliwe jest wykazanie się świadczeniem usług w okresie 3
lat, dawałoby to wykonanie usługi o wartości ok. 13 800 zł, co w ogóle nie przystaje do skali
działalności Zamawiającego. Ponadto Zamawiający nie wymaga, aby wartość usługi
dotyczyła okresu 12 miesięcy, tylko daje możliwość udziału w postępowaniu wykonawcom
prowadzącym działalność przez krótszy okres niż 3 lata.
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem Stron postępowania odwoławczego,
na podstawie zebranego materiału w sprawie oraz oświadczeń i stanowisk Stron,
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje:
Na wstępie Izba ustaliła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek, o których
stanowi art. 528
ustawy Pzp, skutkujących odrzuceniem odwołania.
Izba oceniła, że Odwołujący posiada interes w uzyskaniu zamówienia oraz możliwość
poniesienia szkody w związku z ewentualnym naruszeniem przez Zamawiającego przepisów
ustawy Pzp, czym wypełnił materialnoprawną przesłankę dopuszczalności odwołania,
o której mowa w art. 505 ust. 1 ustawy Pzp.
Izba ustaliła, że do postępowania odwoławczego nie zgłoszono przystąpień.
P
rzy rozpoznawaniu przedmiotowej sprawy Izba uwzględniła dokumentację
postępowania o udzielenie zamówienia przekazaną przez Zamawiającego, w szczególności
ogłoszenie o zamówieniu oraz specyfikację istotnych warunków zamówienia.
Skład orzekający Izby wziął pod uwagę również stanowiska i oświadczenia Stron
postępowania odwoławczego złożone w pismach oraz ustnie do protokołu posiedzenia
i rozprawy w dniu 5 lipca 2021 r.
, w tym odpowiedź na odwołanie.
Iz
ba włączyła w poczet materiału sprawy złożone przez Odwołującego zestawienie
własne innych postępowań o udzielenie zamówień publicznych, a także pismo procesowe
Zamawiającego z dnia 5 lipca 2021 r. wraz z załącznikami.
Izba ustaliła, co następuje:
Szacunkowa wartość zamówienia powiększona o podatek VAT wynosi 5 641 267,52
zł.
Zgodnie z rozdziałem VII SWZ, termin realizacji zamówienia wynosi 36 miesięcy od
daty zawarcia umowy.
Zgodnie z rozdziałem VIII pkt 2 ppkt 5 lit. a SWZ, o udzielenie zamówienia mogą
ubiegać się wykonawcy, którzy spełniają warunki dotyczące zdolności technicznej lub
zawodowej, jeśli wykonawca wykaże, że w okresie ostatnich 3 lat przed upływem terminu
składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym okresie, wykonał
lub wykonuje przez okres min. 12 miesięcy, co najmniej 2 usługi obejmujące czynności
sprzątania, pomocnicze oraz transportu wewnętrznego w budynkach użyteczności
publicznej, o wartości co najmniej 2 000 000 zł brutto każda.
Izba zważyła, co następuje:
W pierwszej kolejności wskazać należy, iż w toku posiedzenia niejawnego z udziałem
Stron, Zamawiający oświadczył, iż uwzględnia zarzuty zawarte w punkcie 1 i 3 petitum
odwołania. Mając na uwadze powyższe oraz wobec braku wykonawców zgłaszających
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego Izba uznała, że
postępowanie odwoławcze w zakresie ww. zarzutów podlega umorzeniu. Ww. zarzuty nie
podlegały rozpoznaniu przez Izbę.
Nie zasługiwał na uwzględnienie zarzut naruszenia art. 112 ust. 1 w zw. z art. 16
pkt 1 i 3 ustawy Pzp poprzez ustanowienie warunku udziału w postępowaniu w zakresie
posiadania doświadczenia oraz opisanie sposobu dokonania oceny spełniania tego warunku
w sposób nadmierny i nieproporcjonalny w stosunku do przedmiotu zamówienia oraz
wykluczający wykonawców zdolnych do realizacji zamówienia.
Odwołujący w ramach postawionego zarzutu kwestionował wymóg Zamawiającego
polegający na określeniu w ramach warunku udziału w postępowaniu dotyczącego zdolności
technicznej lub zawodowej
minimalnej wartości każdej z co najmniej dwóch usług
w wysokości 2 000 000 zł, w sytuacji gdy podmioty sprzątające inne obiekty na podstawie
kilku różnych umów o mniejszej wartości niż wskazana przez Zamawiającego również są
w stanie wykonać w sposób należyty umowę. Odwołujący twierdził, iż tak sformułowany
warunek świadczy o preferowaniu podmiotu dotychczas świadczącego usługi na rzecz
Z
amawiającego.
Zgodnie z art. 112 ust. 1 ustawy Pzp, z
amawiający określa warunki udziału
w postępowaniu w sposób proporcjonalny do przedmiotu zamówienia oraz umożliwiający
ocenę zdolności wykonawcy do należytego wykonania zamówienia, w szczególności
wyr
ażając je jako minimalne poziomy zdolności. Warunki udziału w postępowaniu mogą
dotyczyć: zdolności do występowania w obrocie gospodarczym, uprawnień do prowadzenia
określonej działalności gospodarczej lub zawodowej, o ile wynika to z odrębnych przepisów,
sytuacji ekonomicznej lub finansowej lub
zdolności technicznej lub zawodowej. W myśl
art. 16 pkt 1 i 3 ustawy Pzp, zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie
o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz
równe traktowanie wykonawców oraz proporcjonalny.
Odnosząc się do ww. zarzutu Izba wskazuje, iż to zamawiający jest odpowiedzialny
za prawidłowe przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia i dokonanie wyboru
oferty wykonawcy zdolnego do jego wykona
nia. Nie ulega wątpliwości, iż zamawiający
korzystając ze swojego prawa w zakresie opisania warunków udziału w postępowaniu
ogranicza krąg potencjalnych wykonawców zamówienia, jednakże konkretyzacja warunków
udziału w postępowaniu winna zostać dokonana przez zamawiającego z poszanowaniem
naczelnych zasad udzielania zamówień publicznych wyrażonych w art. 16 ustawy Pzp oraz
zgodnie z wytyczną wskazaną w art. 112 ust. 1 ustawy Pzp.
W ocenie Izby skonkretyzowany przez Zamawiającego warunek udziału
w postępowaniu w zakresie zdolności technicznej lub zawodowej był proporcjonalny do
przedmiotu zamówienia i umożliwiał ocenę zdolności wykonawcy do należytego wykonania
zamówienia. Jak wyjaśnił Zamawiający – obecnie za usługi objęte zamówieniem – płaci
w skali roku ok. 1,7 mln
(miesięcznie ok. 143 000 zł), podczas gdy oczekiwał od wykonawcy
wykazania się niezbędnym doświadczeniem w świadczeniu co najmniej 2 usług
obejmujących czynności sprzątania, pomocnicze oraz transportu wewnętrznego
w budynkach użyteczności publicznej o wartości 2 mln zł brutto każda. Ubruttowiona wartość
szacunkowa niniejszego zamówienia została oszacowana na kwotę 5 641 267,52 zł,
a termin realizacji zamówienia określono na 36 miesięcy. Z powyższego wynika, iż wartość
realizacji jednej usługi została przyjęta na poziomie ok. 1/3 wartości zamówienia
powiększonej o VAT. Podkreślić jednak należy, iż Odwołujący pominął kluczową okoliczność
leżącą u podstaw niniejszej sprawy, tj. że ww. wymóg Zamawiającego dotyczył usług
wykonanych lub wykonywanych
przez okres minimum 12 miesięcy. Powyższe oznacza, iż
potencjalny wykonawca zamówienia celem wykazania spełnienia warunku udziału
w postępowaniu dotyczącego zdolności technicznej lub zawodowej może legitymować się
doświadczeniem w realizacji usługi wykonywanej np. przez okres 24 miesięcy. Przyjmując
zatem jako hipotetyczny 24-
miesięczny okres realizacji usługi, otrzymujemy świadczenie
usług w żądanym przez Zamawiającego zakresie na poziomie ok. 83 tys. Zł miesięcznie,
a więc istotnie mniej niż kwota, którą obecnie Zamawiający płaci za usługi sprzątania,
transportu i czynności pomocniczych (ok. 143 000 zł miesięcznie). Co więcej, w przypadku
wykazania się przez wykonawcę świadczeniem usług przez okres dłuższy niż przyjęty
powyżej jako hipotetyczny, wartość usług realizowanych w skali miesiąca byłaby jeszcze
niższa. W ocenie Izby rację miał Zamawiający, iż żądana przez Odwołującego wartość jednej
usługi na poziomie 500 000 zł brutto, stanowiąca 1/10 przedmiotu zamówienia, realizowanej
przez okres minimum 12 m
iesięcy, a zatem w skali miesiąca o wartości ok. 41 tys. złotych,
nie zabezpieczałaby w sposób wystarczający potrzeb Zamawiającego. W końcu wskazać
również należy, iż Odwołujący błędnie odnosił wartość 500 000 zł wyłącznie do świadczenia
usług sprzątania, skoro w ramach warunku udziału w postępowaniu Zamawiający wymagał
wykazania się realizacją usług obejmujących czynności sprzątania, pomocnicze oraz
transportu wewnętrznego.
Z uwagi na powyższe ww. zarzut nie mógł zostać uwzględniony.
Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego Izba orzekła na podstawie art. 557 i 575
ustawy
Pzp w zw. z § 5 pkt 1 oraz § 8 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów
w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania
oraz
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania z dnia 30 grudnia 2020 r.
(Dz.U. z 2020 r. poz. 2437).
Przewodniczący: ……………………………..
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 2863/21 z dnia 2021-10-18
- Sygn. akt KIO 2772/21 z dnia 2021-10-11
- Sygn. akt KIO 2634/21 z dnia 2021-10-11
- Sygn. akt KIO 2149/21 z dnia 2021-10-01
- Sygn. akt KIO 2720/21 z dnia 2021-09-29
