rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2022-03-31
rok: 2022
data dokumentu: 2022-03-31
rok: 2022
sygnatury akt.:
KIO 748/22
KIO 748/22
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 31 marca 2022 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 16 marca 2022 r. przez wykonawcę:
Stowarzyszenie
„MONAR", ul. Nowolipki 9b, 00-151 Warszawa w postępowaniu
prowadzonym przez z
amawiającego: Centrum Usług Społecznych w Żyrardowie,
ul. Armii Krajowej 3, 96-
300 Żyrardów,
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 16 marca 2022 r. przez wykonawcę:
Stowarzyszenie
„MONAR", ul. Nowolipki 9b, 00-151 Warszawa w postępowaniu
prowadzonym przez z
amawiającego: Centrum Usług Społecznych w Żyrardowie,
ul. Armii Krajowej 3, 96-
300 Żyrardów,
orzeka:
1.
oddala odwołanie,
2.
kosztami postępowania obciąża wykonawcę: Stowarzyszenie „MONAR",
ul. Nowolipki 9b, 00-151 Warszawa, i:
a.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez
wykonawcę: Stowarzyszenie „MONAR", ul. Nowolipki 9b, 00-151
Warszawa
tytułem wpisu od odwołania,
b.
zasądza kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero
groszy) od wykonawcy: Stowarzyszenie
„MONAR", ul. Nowolipki 9b, 00-
151 Warszawa na rzecz
zamawiającego: Centrum Usług Społecznych
w Żyrardowie, ul. Armii Krajowej 3, 96-300 Żyrardów stanowiącą
uzasadnione koszty poniesione tytułem wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019r. - Prawo
Zamówień Publicznych (tj. Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 ze zm.) na niniejszy wyrok - w
terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: …………………….………..
Sygn. akt: KIO 748/22
Uzasadnienie
Zamawiający, Miasto Żyrardów - Centrum Usług Społecznych w Żyrardowie prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie podstawowym (art. 275 pkt 1
ustawy z dnia 11 września 2019r. - Prawo Zamówień Publicznych (tj. Dz. U. z 2021 r. poz.
1129 ze zm.) w przedmiocie
„Zapewnienie miejsc tymczasowego schronienia dla osób
bezdomnych”. Zamówienie zostało podzielone na 4 zadania: Zadanie Nr 1: Zapewnienie
miejsc tymczasowego schronienia z usługami opiekuńczymi dla bezdomnych kobiet; Zadanie
Nr 2: Zapewnienie miejsc tymczasowego schronienia z usługami opiekuńczymi dla
bezdomnych mężczyzn; Zadanie Nr 3: Zapewnienie miejsc tymczasowego schronienia bez
usług opiekuńczych dla bezdomnych kobiet; Zadanie Nr 4: Zapewnienie miejsc
tymczasowego schronienia bez usług opiekuńczych dla bezdomnych mężczyzn. Ogłoszenie
o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych nr 2022/BZP
000527118/01 z dnia 10 lutego 2022 r.
Wykonawca,
Stowarzyszenie „MONAR” z siedzibą w Warszawie wniósł odwołanie
wobec
zaniechania czynności unieważnienia w całości przetargu przez Zamawiającego
oraz wobec czynn
ości wyboru najkorzystniejszych ofert w zadaniu nr 2 „zapewnienie
miejsc tymczasowego schronienia z usługami opiekuńczymi dla bezdomnych mężczyzn” i
nr 4
„zapewnienie miejsc tymczasowego schronienia bez usług opiekuńczych dla
bezdomnych mężczyzn”.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów:
1)
art. 255 pkt 3 w zw. z art. 222 ust. 4 Pzp, poprzez zaniechanie
unieważnienia
przetargu i podjęcie czynności wyboru najkorzystniejszych ofert w dwóch spośród czterech
zadań składających się na przedmiotowe zamówienie publiczne, mimo że zarówno koszt
najkorzystniejszych ofert na każde zadanie z osobna, jak i na wszystkie zadania łącznie,
składające się na całość zamówienia publicznego oraz wszystkie oferty z najniższą ceną
przewyższają kwotę, którą Zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie
poszczególnych zadań, a Zamawiający nie poinformował ani nie wykazał, że może
zwiększyć podaną w zamówieniu kwotę, którą zamierza przeznaczyć na to zamówienie
publiczne do cen lub kosztów najkorzystniejszych ofert;
2)
art. 16 pkt 1 i 2 Pzp, poprzez niezachowanie
przejrzystości co do zasad wytypowania
przez Zamawiającego tych części zamówienia publicznego, co do których Zamawiający
dokonał wyboru najkorzystniejszych ofert oraz co do których zaniechał dokonania wyboru
najkorzystniejszej oferty, co prowadzi niezachow
ania w postępowaniu zasady uczciwej
konkurencji oraz równego traktowania wykonawców.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania w całości oraz nakazanie
Zamawiającemu:
1.
unieważnienia w całości postępowania o udzielenie zamówienia, w tym
unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszych ofert w zakresie zadania nr 2 i nr 4;
2.
ponownego przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia w przedmiocie
zapewnienie miejsc tymczasowego schronienia dla osób bezdomnych z terenu gminy Miasta
Żyrardów w zakresie zadań wskazanych w treści ogłoszenia nr 2022/BZP 000527118/01 z
dnia 2022-02-10: (1) Zadanie Nr 1: Zapewnienie miejsc tymczasowego schronienia z
usługami opiekuńczymi dla bezdomnych kobiet; (2) Zadanie Nr 2: Zapewnienie miejsc
tymczasowego schronienia z
usługami opiekuńczymi dla bezdomnych mężczyzn; (3)
Zadanie Nr 3: Zapewnienie miejsc tymczasowego schronienia bez usług opiekuńczych dla
bezdomnych kobiet; (4) Zadanie Nr 4: Zapewnienie miejsc tymczasowego schronienia bez
usług opiekuńczych dla bezdomnych mężczyzn;
3.
zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego zwrotu kosztów
postępowania.
Odwołujący wniósł o przeprowadzenie dowodów:
1)
z kopi
i informacji o kwocie przeznaczonej na realizację zamówienia zamieszczonej na
stronie internetowej
prowadzonego postępowania (w załączeniu) na okoliczność
wartości kwoty przeznaczonej przez Zamawiającego na poszczególne zadania w
ramach zamówienia publicznego na usługi schronienia dla osób bezdomnych oraz
przeznaczenia przez Zamawiającego środków finansowych na wykonanie
poszczególnych zadań w kwocie mniejszej niż wartość wszystkich poszczególnych
ofert złożonych przez wykonawców;
2)
z kopii informacji z otwarcia ofert z dnia 22.02.2022 r. (w załączeniu) na okoliczność
dokonania przez Zamawiającego wyboru ofert na zadania nr 2 zapewnienie miejsc
tymczasowego schronienia z usługami opiekuńczymi dla bezdomnych mężczyzn i nr
4 zapewnienie miejsc tymczasowego schronienia bez usług opiekuńczych dla
bezdomnych mężczyzn;
3)
z kopii zawiadomienia o wyborze oferty z dn
ia 11.03.2022 r. (w załączeniu) na
okoliczność dokonania przez Zamawiającego wyboru ofert w zadaniu nr 2
zapewnienie miejsc tymczasowego schronienia z usługami opiekuńczymi dla
bezdomnych mężczyzn i nr 4 zapewnienie miejsc tymczasowego schronienia bez
usług opiekuńczych dla bezdomnych mężczyzn.
Odwołujący podniósł, że zgodnie z informacją zamieszczoną w Specyfikacji
Warunków Zamówienia, przedmiotem zamówienia jest zapewnienie miejsc tymczasowego
schronienia dla osób bezdomnych. Zgodnie z informacją zamieszczoną na stronie
miniportalu Urzędu Zamówień Publicznych, termin składania ofert wyznaczono na dzień
21.02.2022 godzina 09:00 i w tej samej dacie wyznaczono termin otwarcia złożonych ofert.
Zamawiający w informacji o kwocie przeznaczonej na realizację zamówienia, zamieszczonej
na stronie internetowej,
poinformował zgodnie z art. 222 ust. 4 Pzp, że zamierza
przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia następujące kwoty: na zadanie nr 1 - kwotę:
186.000,00 zł; na zadanie nr 2 - kwotę: 186.000,00 zł; na zadanie nr 3 - kwotę : 93.000,00
zł; na zadanie nr 4 - kwotę: 335.000,00 zł.
W zamieszczonej w dniu 22.02.2022 r. informacji
z otwarcia ofert wynika, że
wszystkie oferty w zakresie wszystkich zadań opiewały na kwoty wyższe niż kwoty, które
Z
amawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia - jego poszczególnych
części. Tym niemniej w dniu 11.03.2022 Zamawiający zamieścił na stronie internetowej
miniportalu UZP zawiadomienie o wyborze oferty w zadaniu nr 2 i zadaniu nr 4. W zadaniu nr
2 jako najkorzystniejszą wybrał ofertę Odwołującego, a w zadaniu nr 4 - ofertę
Stowarzyszenia Hilaritas z siedzibą w Skierniewicach. Zamawiający nie wybrał żadnej oferty
w zadaniu nr 1 i n
r 3, chociaż z informacji z otwarcia ofert z dnia 22.02.2022 r. wynika, że
oferty złożone przez Odwołującego uzyskały najwyższą punktację w tym zakresie.
Odwołujący wskazał, że brak jest informacji o unieważnieniu przetargu w całości lub
w części, jak również o zwiększeniu kwoty przeznaczonej na poszczególne zadania oraz na
całe zamówienie. W związku z powyższym zastosowanie w przedmiotowej sprawie powinien
znaleźć przepis obligujący Zamawiającego do unieważnienia przetargu i rozpisania go na
nowo, tj. art. 255 pkt 3 Pzp
, który stanowi, że zamawiający unieważnia postępowanie o
udzielenie zamówienia, jeżeli cena lub koszt najkorzystniejszej oferty lub oferta z najniższą
ceną przewyższa kwotę, którą zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie
zamówienia, chyba że zamawiający może zwiększyć tę kwotę do ceny lub kosztu
najkorzystniejszej oferty.
Według informacji posiadanych przez Odwołującego, Zamawiający na dzień
zawiadomienia o wyborze najkorzystniejszej oferty nie może zwiększyć przeznaczonej na
wyżej wskazane wybrane części zamówienia kwoty, którą zamierzał przeznaczyć na
sfinansowanie teg
o zamówienia. Na dzień 11.03.2022 r. nie została podjęta stosowna
uchwała Rady Gminy Miasta Żyrardów w zakresie zwiększenia puli środków przeznaczonych
na sfinansowanie przedmiotu zamówienia, którego dotyczy prowadzone postępowanie
przetargowe.
Nie zosta
ła też podjęta żadna czynność unieważnienia postępowania w zakresie
dotyczącym zapewnienia schronienia dla bezdomnych kobiet, zarówno z usługami
opiekuńczymi jak i bez usług opiekuńczych. W toku postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego nie zostało wyjaśnione dlaczego i na jakich zasadach Zamawiający nie dokonał
wyboru najkorzystniejszej oferty w zakresie dotyczącym zadania nr 1 i nr 3, a jednocześnie
dokonał wyboru ofert w zadaniu nr 2 i nr 4, co, w ocenie Odwołującego, prowadzi do braku
przejrzyst
ości postępowania oraz do naruszenia obowiązku równego traktowania
wykonawców i zasady uczciwej konkurencji, wobec wyboru oferty Stowarzyszenia Hilaritas w
zakresie z
adania nr 4, na które przeznaczona została najwyższa kwota środków finansowych
i wyboru of
erty Odwołującego w zadaniu nr 2, na które przeznaczona została kwota niemal o
połowę niższa, przy jednoczesnym braku wyboru oferty w zadaniu nr 1 i nr 3, w odniesieniu
do których najwyżej zostały ocenione oferty Odwołującego. Powyższe prowadzi do
arbitralnego, niczym nie usprawiedliwionego preferencyjnego traktowania uczestnika
Stowarzyszenia Hilaritas z siedzibą w Skierniewicach i dyskryminacji Odwołującego.
Odwołujący wskazał, że nie został wykluczony z postępowania, posiada zatem status
aktywnego ucz
estnika postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Odwołujący ma
interes w udzieleniu mu zamówienia na łącznie wszystkie zadania wchodzące w skład
zamówienia opisanego w ogłoszeniu nr 2022/BZP 000527118/01 z dnia 2022-02-10 po
skalkulowaniu na nowo proponowanych stawek ofertowych, tj. w odniesieniu do ujawnionych
przez Zamawiającego zgodnie z art. 222 ust. 4 Pzp w ramach nowego postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego zaktualizowanych kwot, które Zamawiający zamierza
przeznaczyć na sfinansowanie tego zamówienia. W wyroku w sprawach połączonych KIO
1669/19, 1679/19 i 1682/19 wskazano, że istnienie interesu w uzyskaniu zamówienia nie
może budzić wątpliwości już wobec samego faktu złożenia oferty w danym postępowaniu.
Uprawnienie do zaskarżania czynności i bezprawnych zaniechań zamawiającego przypisano
przede wszystkim wykonawcom ubiegającym się o udzielenie danego zamówienia.
Jednocześnie w wyroku wydanym dnia 11 maja 2017 r. w sprawie C-131/16 (Archus et
Gama), TSUE odniósł się do pojęcia „dane zamówienie”, zawartego przez polskiego
ustawodawcę w art. 179 ust. 1 Pzp, które dotychczas w orzecznictwie KIO interpretowane
było wyłącznie w powiązaniu z konkretnym postępowaniem o udzielenie zamówienia.
Trybunał uznał, iż w rozumieniu art. 1 ust. 3 dyrektywy 92/13, zmienionej dyrektywą 2007/66,
pojęcie „dane zamówienie” może dotyczyć ewentualnego wszczęcia nowego postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego. Pod pojęciem interesu w uzyskaniu danego
zamówienia, zdaniem KIO, należy rozumieć interes w zawarciu umowy na konkretny
przedmiot zamówienia, nie ma wówczas znaczenia, czy wykonawca dąży do uzyskania tego
zamówienia w bieżącym, czy w przyszłym postępowaniu o udzielenie zamówienia, bowiem
jak długo się o nie ubiega i dąży do zawarcia umowy, to posiada interes i może dążyć do
wyeliminowania wszystkich wykonawców i unieważnienia postępowania, tak aby móc
wystartować w nowym postępowaniu. Zgodnie z tą wykładnią interes w uzyskaniu
zamówienia nie zostaje zaspokojony tak długo jak nie zostanie zawarta umowa, zaś w
przypadku unieważnienia aktualnego postępowania istnieje możliwość, że zamówienie
będzie udzielane ponownie, w drodze kolejnego postępowania (podobnie wyrok KIO z 30
grudnia 2011 r. sygn. akt KIO 2702/11).
W sytuacji,
gdy Odwołujący, jako wykonawca, kwestionuje wybór oferty innego
uczestnika, której koszt i cena przewyższa wartość kwoty, którą Zamawiający zamierza
przeznaczyć na wybraną przez siebie w sposób arbitralny część zamówienia publicznego,
niewątpliwie zachodzi możliwość poniesienia szkody, która dotyczy utraconych korzyści w
postaci zysku z realizacji tej części zamówienia, a także straty w postaci kosztów
poniesionych na sporządzenie oferty i udział w postępowaniu. Również w pozostałym
zakresie zachodzi możliwość poniesienia szkody, wobec braku informacji dotyczącej zasad i
sposobu sfinansowania tej części zamówienia, co do której Zamawiający dokonał wyboru
oferty Odwołującego, jak również wobec braku udzielenia zamówienia na pozostałe części
zamówienia, tj. na zadania nr 1 i nr 3, w przypadku których nie wybrano żadnej oferty, w tym
nie wybrano oferty Odwołującego, mimo przyznania ofertom Zamawiającego najwyższej
punktacji.
Zamawiający wniósł na rozprawie o oddalenie odwołania. Zamawiający wyjaśnił, że
nie ma
obowiązku informowania wykonawcy, że zwiększa środki na sfinansowanie
zamówienia oraz informowania z jakiego źródła te środki pochodzą. Podkreślił, że
z
amawiający powinien posiadać środki na dzień zawarcia umowy z wykonawcą i wskazał, że
środki, które posiadał na sfinansowanie całości zamówienia przeznaczył na dwa zadania, tj.
zadanie nr 2 i nr
4, które dotyczą łącznie większej ilości osób podlegających umieszczeniu w
schronisku. Zadania nr 2 i nr 4 dotycz
ą 50 osób, natomiast zadania nr 1 i nr 3 dotyczą 20
osób.
Zamawiający wyjaśnił, że w dniu 28 lutego 2022 r. wystosował wniosek do
Prezydenta Miasta Żyrardowa o rozważenie możliwości zwiększenia w planie finansowym
Centrum Usług Społecznych środków w kwocie 331 500 zł z przeznaczeniem na realizację
zadania własnego gminy w zakresie udzielania schronienia. Jest to kwota, o którą należy
zwiększyć środki Zamawiającego, żeby sfinansować pozostałe dwa zadania. Zamawiający
wyjaśnił, że w dniu rozprawy ma się odbyć sesja Rady Miasta Żyrardowa, na której radni
zdecydują o przyznaniu środków. Zamawiający złożył do akt sprawy wniosek
Z
amawiającego z 28 lutego 2022 r. oraz projekt uchwały z dnia 31 marca 2022 r.
zmieniającej uchwałę budżetową miasta Żyrardowa na rok 2022. Zamawiający podkreślił, że
wykonawca powinien kalkulować oferty na poszczególne części zamówienia, uwzględniając
możliwość, że np. tylko jedna z jego ofert będzie wybrana jako najkorzystniejsza. W ocenie
Z
amawiającego, Odwołujący nie wykazał interesu prawnego do żądania unieważnienia
postępowania w zakresie zadań nr 1, nr 2, nr 3, gdzie jego oferta jest ofertą
najkorzystniejszą (w zadaniu nr 2 została wybrana jako najkorzystniejsza). Wskazał, że
zamawiający ma prawo samodzielnie decydować o tym, którą część zamówienia chce
sfinansować w pierwszej kolejności podkreślając, że dokłada wszelkiej staranności, żeby
sfinansować w całości zamówienie. Zamawiający wyjaśnił, że rozstrzygając przetarg w
części nr 2 i nr 4 uwzględnił sytuację aktualną w schronisku, w szczególności co do liczby
przebywających tam mężczyzn (około 40).
Krajowa Izba Odwoławcza, uwzględniając dokumentację postępowania, dokumenty
zgromadzone w aktach sprawy i wyjaśnienia złożone na rozprawie przez strony
postępowania odwoławczego, ustaliła i zważyła, co następuje.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Izba stwierdziła, że Odwołujący nie wykazał posiadania legitymacji uprawniającej do
wniesienia
odwołania, stosownie do dyspozycji art. 505 ust. 1 Pzp, w zakresie zadania nr 2,
w którym oferta Odwołującego została wybrana jako najkorzystniejsza. W ocenie Izby,
Odwołujący nie wykazał możliwości poniesienia szkody w wyniku zaniechania unieważnienia
przedmiotowego postępowania z uwagi na brak możliwości podwyższenia kwoty środków,
które Zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, do wysokości ceny
najkorzystniejszej oferty.
Przepis art. 505 ust. 1 Pzp wymagania wykazania przez wykonawcę spełnienia
łącznie wszystkich przesłanek, o których mowa w tym przepisie. Odwołujący musi w
szczególności wykazać, że oprócz posiadania interesu w uzyskaniu zamówienia (zawarcia
umowy o zamówienie publiczne na zadanie nr 2, w którym oferta Odwołującego została
wybrana jako najkorzystniejsza), który nie budzi wątpliwości, Odwołujący poniósł lub może
ponieść szkodę, która będzie wynikiem naruszenia przepisów ustawy Pzp, przedstawionych
w odwołaniu. W niniejszej sprawie Odwołujący wnosił o nakazanie Zamawiającemu
unieważnienia postępowania w całości, wskazując na możliwość skalkulowania w ponownym
postępowaniu „na nowo proponowanych stawek ofertowych”, co ewidentnie świadczy o tym,
że Odwołujący nie jest zainteresowany uzyskaniem aktualnego zamówienia w zakresie
zadania nr 2 oraz
także zadań nr 1 i nr 3, w których ma także realną szansę uzyskania
zamówienia, gdyż w zadaniu nr 2 jego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza, a w
zadaniu nr 1 i nr 3
jako jedyny wykonawca złożył ofertę. Celem Odwołującego jest zatem
unieważnienie postępowania, gdyż nie jest on zainteresowany podpisaniem umowy w
sprawie zamówienia w przedmiotowym postępowaniu z przyczyn, o których jedynie ogólnie
nadmienił Odwołujący na rozprawie – co do sposobu skalkulowania złożonych ofert na
poszczególne części zamówienia.
J
ak sam Odwołujący słusznie wskazywał w odwołaniu, powołując się na orzecznictwo
KIO, interes w uzy
skaniu zamówienia należy rozumieć jako interes w dążeniu wykonawcy do
zawarcia umowy. Zatem w zadaniu nr 2, biorąc pod uwagę, że oferta Odwołującego została
wybrana jako najkorzystniejsza, to Odwołujący powinien dążyć do zawarcia umowy, podczas
gdy w ninie
jszej sprawie wykonawca dąży do unieważnienia postępowania w całości, a
zatem także w zakresie tego zadania. Błędnie przyjęte założenia wykonawcy do kalkulacji
oferty nie mogą jednak stanowić usprawiedliwienia żądania unieważnienia postępowania.
Złożona przez wykonawcę oferta jest ważna, a przez zawarcie umowy, o którą ubiegał się
Odwołujący składając ofertę, Odwołujący nie może ponieść szkody w rozumieniu art. 505
ust. 1 Pzp, która byłaby wynikiem zaniechania unieważnienia postępowania przez
Zamawiającego i wyboru tej oferty jako najkorzystniejszej w zadaniu nr 2 oraz wyboru oferty
Stowarzyszenia Hilaritas z siedzibą w Skierniewicach – w zadaniu nr 4.
Niezależnie od powyższego:
Izba nie stwierdziła naruszenia przez Zamawiającego przepisu art. 255 pkt 3 w zw. z
art. 222 ust. 4 Pzp, przez zaniechanie
unieważnienia przetargu i podjęcie czynności wyboru
najkorzystniejszych ofert
w dwóch spośród czterech zadań składających się na udzielane
zamówienie publiczne, mimo że zarówno koszt najkorzystniejszych ofert na każde zadanie z
osobna jak i na wszystkie zadania łącznie, składające się na całość zamówienia publicznego
oraz wszystkie oferty z najniższą ceną przewyższają kwotę, którą Zamawiający zamierza
przeznaczyć na sfinansowanie poszczególnych zadań a Zamawiający nie poinformował ani
nie wykazał, że może zwiększyć podaną w zamówieniu kwotę, którą zamierza przeznaczyć
na to zamówienie publiczne do cen lub kosztów najkorzystniejszych ofert.
Zgodnie bowiem z a
rt. 255 ust. 3 Pzp, zamawiający unieważnia postępowanie o
udzielenie zamówienia, jeżeli cena lub koszt najkorzystniejszej oferty lub oferta z najniższą
ceną przewyższa kwotę, którą zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie
zamówienia, chyba że zamawiający może zwiększyć tę kwotę do ceny lub kosztu
najkorzystniejszej oferty. Stosownie do a
rt. 222 ust. 4 Pzp, zamawiający, najpóźniej przed
otwarciem ofert, udostępnia na stronie internetowej prowadzonego postępowania informację
o kwocie, jaką zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia.
W dniu 21 lutego 2022 r. przed terminem otwarcia ofert w przedmiotowym
postępowaniu, Zamawiający podał do wiadomości wykonawców informację o kwocie
przeznaczonej na sfinansowanie
zamówienia, zamieszczonej na stronie internetowej
Zamawiającego, tj. poinformował zgodnie z art. 222 ust. 4 Pzp, że zamierza przeznaczyć na
sfinansowanie zamówienia następujące kwoty na poszczególne części zamówienia
(zadania): zadanie nr 1 -
kwotę: 186.000,00 zł; zadanie nr 2 - kwotę: 186.000,00 zł; zadanie
nr 3 -
kwotę: 93.000,00 zł; zadanie nr 4 - kwotę: 335.000,00 zł. Odwołujący przyznał w
odwołaniu, że Zamawiający przekazał powyższą informację zgodnie z art. 222 ust. 4 Pzp.
W przedmiotowym postępowaniu Odwołujący złożył oferty na wszystkie cztery
zadania. W zadaniu nr 4 swoją ofertę złożył także inny wykonawca tj. Stowarzyszenia
Hilaritas z siedzibą w Skierniewicach. Tym samym w zadaniu nr 1, nr 2 i nr 3 wpłynęła do
Zamawiającego tylko jedna oferta – złożona przez Odwołującego. Złożone przez ww.
wykonawców oferty opiewają na ceny wyższe niż kwota, którą Zamawiający zamierzał
przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, w tym również w podziale na poszczególne
zadania.
Jak wyjaśnił Zamawiający na rozprawie, środki którymi dysponował na sfinansowanie
tego zamówienia były wystarczające tylko na sfinansowanie zamówienia w części.
Zamawiający zdecydował się zatem na sfinansowanie z tych środków zadania nr 2 i nr 4,
które były najpilniejsze w związku z aktualną sytuacją, polegającą na zabezpieczeniu usług
dla ok. 40 bezdomnych
mężczyzn oczekujących na zapewnienie miejsc tymczasowego
schronienia z usługami opiekuńczymi oraz zapewnienie miejsc tymczasowego schronienia
bez usług opiekuńczych.
W odniesieniu do pozostałych zadań w dniu 28 lutego 2022 r. Zamawiający
wystosował wniosek do Prezydenta Miasta Żyrardowa o rozważenie możliwości zwiększenia
w planie finansowym Centrum Usług Społecznych środków w kwocie 331 500 zł z
przeznaczeniem na realizację zadania własnego gminy w zakresie udzielania schronienia.
Jest to kwota, o którą należy zwiększyć środki Zamawiającego, żeby sfinansować pozostałe
dwa zadania. Zamawiający złożył do akt sprawy wniosek z 28 lutego 2022 r. o zwiększenie
środków oraz projekt uchwały z dnia 31 marca 2022 r. zmieniającej uchwałę budżetową
miasta Żyrardowa na rok 2022 oraz wyjaśnił, że w dniu rozprawy ma się odbyć sesja Rady
Miasta Żyrardowa, na której radni zdecydują o przyznaniu powyższych środków.
W danym stanie faktycznym
Izba zważyła, że zgodnie z art. 255 ust. 3 Pzp
zamawiający jest uprawniony unieważnić postępowanie z uwagi na cenę oferty
przewyższającą środki, które zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie
zamówienia tylko w sytuacji, gdy nie ma możliwości zwiększenia środków zaplanowanych na
sfinansowanie zamówienia. Zatem, przepis powyższy dopuszcza możliwość podjęcia przez
Zamawiającego czynności w celu zwiększenia posiadanych środków na dany cel. Przepisy
ustawy Pzp nie określają w tym zakresie żadnych terminów ani obowiązków co do
przekazywania wykonawcom wyjaśnień odnośnie podejmowanych przez zamawiającego
czynności zmierzających do pozyskania niezbędnych środków.
Zatem,
wbrew twierdzeniu Odwołującego, sam fakt, że wszystkie oferty złożone na
poszczególne zadania opiewały na kwoty wyższe niż kwoty, które Zamawiający zamierzał
przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia (poszczególnych części) nie stanowi podstawy
do unieważnienia postępowania, jeśli Zamawiający posiada możliwość zwiększenia kwoty,
jaką pierwotnie zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia.
Biorąc pod uwagę powyższe, nie ma podstaw do unieważnienia przedmiotowego
postępowania w całości ani w części w okolicznościach, gdy Zamawiający ma możliwość
pozyskania dodatkowych środków na sfinansowanie zamówienia w całości, tj. w zakresie
wszystkich zadań, do czasu gdy czynności o pozyskanie tych środków zostaną zakończone.
W świetle przepisu z art. 255 pkt 3 Pzp, zamawiający może starać się o zwiększenie
środków na sfinansowanie zamówienia (zadania) i jeśli taką możliwość uzyska - nie ma
obowiązku unieważnienia postępowania.
Odwołujący twierdził, że „Według informacji posiadanych przez Odwołującego na
dzień zawiadomienia o wyborze najkorzystniejszej oferty nie może zwiększyć przeznaczonej
na wyżej wskazane wybrane części zamówienia kwoty, którą zamierzał przeznaczyć na
sfinansowanie tego zamówienia. Na dzień 11.03.2022 r. nie została podjęta stosowna
uchwała Rady Gminy Miasta Żyrardów w zakresie zwiększenia puli środków przeznaczonych
na sfinansowanie przedmiotu zamówienia, którego dotyczy prowadzone postępowanie
przetargowe.
” Zwiększenie puli środków na sfinansowanie zamówienia często wymagać
może podjęcia określonych czynności przez Zamawiającego, stosownie do procedur i
regulacji, którym podlega, co wymagać może określonego czasu, jednak przepisy ustawy
Pzp nie określają terminu w tym zakresie. Zamawiający nie naruszył w powyższym zakresie
przepisów ustawy Pzp.
Ponadto, należy podkreślić, że skoro Zamawiający nie unieważnił postępowania w
odniesieniu do zadania nr 1 i nr 3, to całkowicie zasadny i zrozumiały jest brak informacji ze
strony Zamawiającego o unieważnieniu postępowania. Zarzut Odwołującego w tym zakresie
jest na tym etapie niezasadny.
Izba nie stwierdziła w okolicznościach niniejszej sprawy naruszenia przepisu art. 16
pkt 1 i 2 Pzp, przez niezachowanie w post
ępowaniu zasady przejrzystości co do przesłanek
wytypowania przez Zamawiającego tych części zamówienia publicznego, w których
Zamawiający dokonał wyboru najkorzystniejszych ofert oraz w których zaniechał dokonania
takiego wyboru, co prowadzi do niezachowania zasady
uczciwej konkurencji oraz równego
traktowania wykonawców.
Zgodnie z art. 16 pkt 1 i 2 Pzp, z
amawiający przygotowuje i przeprowadza
postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej
konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców oraz w sposób przejrzysty.
Brak jest podstaw do stwierdzenia, że wybór oferty złożonej przez Stowarzyszenie
Hilaritas z siedzibą w Skierniewicach jako najkorzystniejszej w zadaniu nr 4 stanowi
naruszenie
zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców oraz zasady
przejrzystości. Odwołujący nie przedstawił żadnej argumentacji ani dowodów na okoliczność,
że Zamawiający w sposób preferujący tego wykonawcę dokonał wyboru jego oferty jako
najkorzystniejszej. Odwołujący nie podnosił też w niniejszym postępowaniu jakichkolwiek
zarzutów wobec oceny tej oferty przez Zamawiającego.
Ponadto, o
koliczność, że Zamawiający nie dokonał wyboru oferty najkorzystniejszej w
zadaniu nr 1 i nr 3,
również nie świadczy o dyskryminacji Odwołującego w postępowaniu.
Żadne argumenty i dowody na potwierdzenie powyższej tezy nie zostały przez
Odwołującego przedstawione, zatem zarzuty w tym zakresie Izba uznała za gołosłowne.
Zauważyć również należy, że skoro posiadane przez Zamawiającego środki
finansowe
były wystarczające na sfinansowanie w całości tylko dwóch zadań z czterech,
objętych zamówieniem, to do decyzji Zamawiającego jest wybór, które zadania zamierza
sfinansować i zrealizować w pierwszej kolejności. Jak wyjaśnił Zamawiający, priorytet,
którym się kierował wybierając zadania do sfinansowania z posiadanych środków wynikał z
aktua
lnych potrzeb związanych z ilością bezdomnych mężczyzn wymagających zapewnienia
miejsc tymczasowego schronienia.
Słuszne jest stanowisko Zamawiającego, że prowadząc
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego ma on obowiązek kierować się celem
postępowania, a nie interesem i oczekiwaniami poszczególnych wykonawców, którzy złożyli
oferty.
Powyższe nie świadczy o braku przejrzystości prowadzonego postępowania ani o
naruszeniu
obowiązku równego traktowania wykonawców czy też zasady uczciwej
konkurencji. D
owody na okoliczności przeciwne nie zostały przez Odwołującego
przeprowadzone ani nawet uprawdopodobnione.
Na marginesie tylko Izba wskazuje, że Izba nie może w wyniku postępowania
odwoławczego nakazać Zamawiającemu ponownego przeprowadzenia postępowania o
udzielenie zamówienia w takim samym przedmiocie, jak w przedmiotowym aktualnie
prowadzonym postępowaniu, o co wnosił Odwołujący, w przypadku (hipotetycznie)
nakazania Zamawiającemu unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego. Decyzja bowiem
o ponowieniu procedury związanej z udzieleniem zamówienia
publicznego zawsze jest suwerenną decyzją zamawiającego.
Uwzględniając powyższy stan rzeczy ustalony w toku postępowania, Izba orzekła, jak w
sentencji, na podstawie art. 553 Pzp.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art.
557 oraz art. 574 ustawy
z 11.09.2019 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz.
1129 ze zm.) oraz w oparciu o przepisy § 5 pkt 1 i 2 oraz § 8 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 31 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów
kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania
wpisu od odwołania (Dz. U. poz. 2437).
Przewodniczący:
………………………………
1.
oddala odwołanie,
2.
kosztami postępowania obciąża wykonawcę: Stowarzyszenie „MONAR",
ul. Nowolipki 9b, 00-151 Warszawa, i:
a.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez
wykonawcę: Stowarzyszenie „MONAR", ul. Nowolipki 9b, 00-151
Warszawa
tytułem wpisu od odwołania,
b.
zasądza kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero
groszy) od wykonawcy: Stowarzyszenie
„MONAR", ul. Nowolipki 9b, 00-
151 Warszawa na rzecz
zamawiającego: Centrum Usług Społecznych
w Żyrardowie, ul. Armii Krajowej 3, 96-300 Żyrardów stanowiącą
uzasadnione koszty poniesione tytułem wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019r. - Prawo
Zamówień Publicznych (tj. Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 ze zm.) na niniejszy wyrok - w
terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: …………………….………..
Sygn. akt: KIO 748/22
Uzasadnienie
Zamawiający, Miasto Żyrardów - Centrum Usług Społecznych w Żyrardowie prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie podstawowym (art. 275 pkt 1
ustawy z dnia 11 września 2019r. - Prawo Zamówień Publicznych (tj. Dz. U. z 2021 r. poz.
1129 ze zm.) w przedmiocie
„Zapewnienie miejsc tymczasowego schronienia dla osób
bezdomnych”. Zamówienie zostało podzielone na 4 zadania: Zadanie Nr 1: Zapewnienie
miejsc tymczasowego schronienia z usługami opiekuńczymi dla bezdomnych kobiet; Zadanie
Nr 2: Zapewnienie miejsc tymczasowego schronienia z usługami opiekuńczymi dla
bezdomnych mężczyzn; Zadanie Nr 3: Zapewnienie miejsc tymczasowego schronienia bez
usług opiekuńczych dla bezdomnych kobiet; Zadanie Nr 4: Zapewnienie miejsc
tymczasowego schronienia bez usług opiekuńczych dla bezdomnych mężczyzn. Ogłoszenie
o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych nr 2022/BZP
000527118/01 z dnia 10 lutego 2022 r.
Wykonawca,
Stowarzyszenie „MONAR” z siedzibą w Warszawie wniósł odwołanie
wobec
zaniechania czynności unieważnienia w całości przetargu przez Zamawiającego
oraz wobec czynn
ości wyboru najkorzystniejszych ofert w zadaniu nr 2 „zapewnienie
miejsc tymczasowego schronienia z usługami opiekuńczymi dla bezdomnych mężczyzn” i
nr 4
„zapewnienie miejsc tymczasowego schronienia bez usług opiekuńczych dla
bezdomnych mężczyzn”.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów:
1)
art. 255 pkt 3 w zw. z art. 222 ust. 4 Pzp, poprzez zaniechanie
unieważnienia
przetargu i podjęcie czynności wyboru najkorzystniejszych ofert w dwóch spośród czterech
zadań składających się na przedmiotowe zamówienie publiczne, mimo że zarówno koszt
najkorzystniejszych ofert na każde zadanie z osobna, jak i na wszystkie zadania łącznie,
składające się na całość zamówienia publicznego oraz wszystkie oferty z najniższą ceną
przewyższają kwotę, którą Zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie
poszczególnych zadań, a Zamawiający nie poinformował ani nie wykazał, że może
zwiększyć podaną w zamówieniu kwotę, którą zamierza przeznaczyć na to zamówienie
publiczne do cen lub kosztów najkorzystniejszych ofert;
2)
art. 16 pkt 1 i 2 Pzp, poprzez niezachowanie
przejrzystości co do zasad wytypowania
przez Zamawiającego tych części zamówienia publicznego, co do których Zamawiający
dokonał wyboru najkorzystniejszych ofert oraz co do których zaniechał dokonania wyboru
najkorzystniejszej oferty, co prowadzi niezachow
ania w postępowaniu zasady uczciwej
konkurencji oraz równego traktowania wykonawców.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania w całości oraz nakazanie
Zamawiającemu:
1.
unieważnienia w całości postępowania o udzielenie zamówienia, w tym
unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszych ofert w zakresie zadania nr 2 i nr 4;
2.
ponownego przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia w przedmiocie
zapewnienie miejsc tymczasowego schronienia dla osób bezdomnych z terenu gminy Miasta
Żyrardów w zakresie zadań wskazanych w treści ogłoszenia nr 2022/BZP 000527118/01 z
dnia 2022-02-10: (1) Zadanie Nr 1: Zapewnienie miejsc tymczasowego schronienia z
usługami opiekuńczymi dla bezdomnych kobiet; (2) Zadanie Nr 2: Zapewnienie miejsc
tymczasowego schronienia z
usługami opiekuńczymi dla bezdomnych mężczyzn; (3)
Zadanie Nr 3: Zapewnienie miejsc tymczasowego schronienia bez usług opiekuńczych dla
bezdomnych kobiet; (4) Zadanie Nr 4: Zapewnienie miejsc tymczasowego schronienia bez
usług opiekuńczych dla bezdomnych mężczyzn;
3.
zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego zwrotu kosztów
postępowania.
Odwołujący wniósł o przeprowadzenie dowodów:
1)
z kopi
i informacji o kwocie przeznaczonej na realizację zamówienia zamieszczonej na
stronie internetowej
prowadzonego postępowania (w załączeniu) na okoliczność
wartości kwoty przeznaczonej przez Zamawiającego na poszczególne zadania w
ramach zamówienia publicznego na usługi schronienia dla osób bezdomnych oraz
przeznaczenia przez Zamawiającego środków finansowych na wykonanie
poszczególnych zadań w kwocie mniejszej niż wartość wszystkich poszczególnych
ofert złożonych przez wykonawców;
2)
z kopii informacji z otwarcia ofert z dnia 22.02.2022 r. (w załączeniu) na okoliczność
dokonania przez Zamawiającego wyboru ofert na zadania nr 2 zapewnienie miejsc
tymczasowego schronienia z usługami opiekuńczymi dla bezdomnych mężczyzn i nr
4 zapewnienie miejsc tymczasowego schronienia bez usług opiekuńczych dla
bezdomnych mężczyzn;
3)
z kopii zawiadomienia o wyborze oferty z dn
ia 11.03.2022 r. (w załączeniu) na
okoliczność dokonania przez Zamawiającego wyboru ofert w zadaniu nr 2
zapewnienie miejsc tymczasowego schronienia z usługami opiekuńczymi dla
bezdomnych mężczyzn i nr 4 zapewnienie miejsc tymczasowego schronienia bez
usług opiekuńczych dla bezdomnych mężczyzn.
Odwołujący podniósł, że zgodnie z informacją zamieszczoną w Specyfikacji
Warunków Zamówienia, przedmiotem zamówienia jest zapewnienie miejsc tymczasowego
schronienia dla osób bezdomnych. Zgodnie z informacją zamieszczoną na stronie
miniportalu Urzędu Zamówień Publicznych, termin składania ofert wyznaczono na dzień
21.02.2022 godzina 09:00 i w tej samej dacie wyznaczono termin otwarcia złożonych ofert.
Zamawiający w informacji o kwocie przeznaczonej na realizację zamówienia, zamieszczonej
na stronie internetowej,
poinformował zgodnie z art. 222 ust. 4 Pzp, że zamierza
przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia następujące kwoty: na zadanie nr 1 - kwotę:
186.000,00 zł; na zadanie nr 2 - kwotę: 186.000,00 zł; na zadanie nr 3 - kwotę : 93.000,00
zł; na zadanie nr 4 - kwotę: 335.000,00 zł.
W zamieszczonej w dniu 22.02.2022 r. informacji
z otwarcia ofert wynika, że
wszystkie oferty w zakresie wszystkich zadań opiewały na kwoty wyższe niż kwoty, które
Z
amawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia - jego poszczególnych
części. Tym niemniej w dniu 11.03.2022 Zamawiający zamieścił na stronie internetowej
miniportalu UZP zawiadomienie o wyborze oferty w zadaniu nr 2 i zadaniu nr 4. W zadaniu nr
2 jako najkorzystniejszą wybrał ofertę Odwołującego, a w zadaniu nr 4 - ofertę
Stowarzyszenia Hilaritas z siedzibą w Skierniewicach. Zamawiający nie wybrał żadnej oferty
w zadaniu nr 1 i n
r 3, chociaż z informacji z otwarcia ofert z dnia 22.02.2022 r. wynika, że
oferty złożone przez Odwołującego uzyskały najwyższą punktację w tym zakresie.
Odwołujący wskazał, że brak jest informacji o unieważnieniu przetargu w całości lub
w części, jak również o zwiększeniu kwoty przeznaczonej na poszczególne zadania oraz na
całe zamówienie. W związku z powyższym zastosowanie w przedmiotowej sprawie powinien
znaleźć przepis obligujący Zamawiającego do unieważnienia przetargu i rozpisania go na
nowo, tj. art. 255 pkt 3 Pzp
, który stanowi, że zamawiający unieważnia postępowanie o
udzielenie zamówienia, jeżeli cena lub koszt najkorzystniejszej oferty lub oferta z najniższą
ceną przewyższa kwotę, którą zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie
zamówienia, chyba że zamawiający może zwiększyć tę kwotę do ceny lub kosztu
najkorzystniejszej oferty.
Według informacji posiadanych przez Odwołującego, Zamawiający na dzień
zawiadomienia o wyborze najkorzystniejszej oferty nie może zwiększyć przeznaczonej na
wyżej wskazane wybrane części zamówienia kwoty, którą zamierzał przeznaczyć na
sfinansowanie teg
o zamówienia. Na dzień 11.03.2022 r. nie została podjęta stosowna
uchwała Rady Gminy Miasta Żyrardów w zakresie zwiększenia puli środków przeznaczonych
na sfinansowanie przedmiotu zamówienia, którego dotyczy prowadzone postępowanie
przetargowe.
Nie zosta
ła też podjęta żadna czynność unieważnienia postępowania w zakresie
dotyczącym zapewnienia schronienia dla bezdomnych kobiet, zarówno z usługami
opiekuńczymi jak i bez usług opiekuńczych. W toku postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego nie zostało wyjaśnione dlaczego i na jakich zasadach Zamawiający nie dokonał
wyboru najkorzystniejszej oferty w zakresie dotyczącym zadania nr 1 i nr 3, a jednocześnie
dokonał wyboru ofert w zadaniu nr 2 i nr 4, co, w ocenie Odwołującego, prowadzi do braku
przejrzyst
ości postępowania oraz do naruszenia obowiązku równego traktowania
wykonawców i zasady uczciwej konkurencji, wobec wyboru oferty Stowarzyszenia Hilaritas w
zakresie z
adania nr 4, na które przeznaczona została najwyższa kwota środków finansowych
i wyboru of
erty Odwołującego w zadaniu nr 2, na które przeznaczona została kwota niemal o
połowę niższa, przy jednoczesnym braku wyboru oferty w zadaniu nr 1 i nr 3, w odniesieniu
do których najwyżej zostały ocenione oferty Odwołującego. Powyższe prowadzi do
arbitralnego, niczym nie usprawiedliwionego preferencyjnego traktowania uczestnika
Stowarzyszenia Hilaritas z siedzibą w Skierniewicach i dyskryminacji Odwołującego.
Odwołujący wskazał, że nie został wykluczony z postępowania, posiada zatem status
aktywnego ucz
estnika postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Odwołujący ma
interes w udzieleniu mu zamówienia na łącznie wszystkie zadania wchodzące w skład
zamówienia opisanego w ogłoszeniu nr 2022/BZP 000527118/01 z dnia 2022-02-10 po
skalkulowaniu na nowo proponowanych stawek ofertowych, tj. w odniesieniu do ujawnionych
przez Zamawiającego zgodnie z art. 222 ust. 4 Pzp w ramach nowego postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego zaktualizowanych kwot, które Zamawiający zamierza
przeznaczyć na sfinansowanie tego zamówienia. W wyroku w sprawach połączonych KIO
1669/19, 1679/19 i 1682/19 wskazano, że istnienie interesu w uzyskaniu zamówienia nie
może budzić wątpliwości już wobec samego faktu złożenia oferty w danym postępowaniu.
Uprawnienie do zaskarżania czynności i bezprawnych zaniechań zamawiającego przypisano
przede wszystkim wykonawcom ubiegającym się o udzielenie danego zamówienia.
Jednocześnie w wyroku wydanym dnia 11 maja 2017 r. w sprawie C-131/16 (Archus et
Gama), TSUE odniósł się do pojęcia „dane zamówienie”, zawartego przez polskiego
ustawodawcę w art. 179 ust. 1 Pzp, które dotychczas w orzecznictwie KIO interpretowane
było wyłącznie w powiązaniu z konkretnym postępowaniem o udzielenie zamówienia.
Trybunał uznał, iż w rozumieniu art. 1 ust. 3 dyrektywy 92/13, zmienionej dyrektywą 2007/66,
pojęcie „dane zamówienie” może dotyczyć ewentualnego wszczęcia nowego postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego. Pod pojęciem interesu w uzyskaniu danego
zamówienia, zdaniem KIO, należy rozumieć interes w zawarciu umowy na konkretny
przedmiot zamówienia, nie ma wówczas znaczenia, czy wykonawca dąży do uzyskania tego
zamówienia w bieżącym, czy w przyszłym postępowaniu o udzielenie zamówienia, bowiem
jak długo się o nie ubiega i dąży do zawarcia umowy, to posiada interes i może dążyć do
wyeliminowania wszystkich wykonawców i unieważnienia postępowania, tak aby móc
wystartować w nowym postępowaniu. Zgodnie z tą wykładnią interes w uzyskaniu
zamówienia nie zostaje zaspokojony tak długo jak nie zostanie zawarta umowa, zaś w
przypadku unieważnienia aktualnego postępowania istnieje możliwość, że zamówienie
będzie udzielane ponownie, w drodze kolejnego postępowania (podobnie wyrok KIO z 30
grudnia 2011 r. sygn. akt KIO 2702/11).
W sytuacji,
gdy Odwołujący, jako wykonawca, kwestionuje wybór oferty innego
uczestnika, której koszt i cena przewyższa wartość kwoty, którą Zamawiający zamierza
przeznaczyć na wybraną przez siebie w sposób arbitralny część zamówienia publicznego,
niewątpliwie zachodzi możliwość poniesienia szkody, która dotyczy utraconych korzyści w
postaci zysku z realizacji tej części zamówienia, a także straty w postaci kosztów
poniesionych na sporządzenie oferty i udział w postępowaniu. Również w pozostałym
zakresie zachodzi możliwość poniesienia szkody, wobec braku informacji dotyczącej zasad i
sposobu sfinansowania tej części zamówienia, co do której Zamawiający dokonał wyboru
oferty Odwołującego, jak również wobec braku udzielenia zamówienia na pozostałe części
zamówienia, tj. na zadania nr 1 i nr 3, w przypadku których nie wybrano żadnej oferty, w tym
nie wybrano oferty Odwołującego, mimo przyznania ofertom Zamawiającego najwyższej
punktacji.
Zamawiający wniósł na rozprawie o oddalenie odwołania. Zamawiający wyjaśnił, że
nie ma
obowiązku informowania wykonawcy, że zwiększa środki na sfinansowanie
zamówienia oraz informowania z jakiego źródła te środki pochodzą. Podkreślił, że
z
amawiający powinien posiadać środki na dzień zawarcia umowy z wykonawcą i wskazał, że
środki, które posiadał na sfinansowanie całości zamówienia przeznaczył na dwa zadania, tj.
zadanie nr 2 i nr
4, które dotyczą łącznie większej ilości osób podlegających umieszczeniu w
schronisku. Zadania nr 2 i nr 4 dotycz
ą 50 osób, natomiast zadania nr 1 i nr 3 dotyczą 20
osób.
Zamawiający wyjaśnił, że w dniu 28 lutego 2022 r. wystosował wniosek do
Prezydenta Miasta Żyrardowa o rozważenie możliwości zwiększenia w planie finansowym
Centrum Usług Społecznych środków w kwocie 331 500 zł z przeznaczeniem na realizację
zadania własnego gminy w zakresie udzielania schronienia. Jest to kwota, o którą należy
zwiększyć środki Zamawiającego, żeby sfinansować pozostałe dwa zadania. Zamawiający
wyjaśnił, że w dniu rozprawy ma się odbyć sesja Rady Miasta Żyrardowa, na której radni
zdecydują o przyznaniu środków. Zamawiający złożył do akt sprawy wniosek
Z
amawiającego z 28 lutego 2022 r. oraz projekt uchwały z dnia 31 marca 2022 r.
zmieniającej uchwałę budżetową miasta Żyrardowa na rok 2022. Zamawiający podkreślił, że
wykonawca powinien kalkulować oferty na poszczególne części zamówienia, uwzględniając
możliwość, że np. tylko jedna z jego ofert będzie wybrana jako najkorzystniejsza. W ocenie
Z
amawiającego, Odwołujący nie wykazał interesu prawnego do żądania unieważnienia
postępowania w zakresie zadań nr 1, nr 2, nr 3, gdzie jego oferta jest ofertą
najkorzystniejszą (w zadaniu nr 2 została wybrana jako najkorzystniejsza). Wskazał, że
zamawiający ma prawo samodzielnie decydować o tym, którą część zamówienia chce
sfinansować w pierwszej kolejności podkreślając, że dokłada wszelkiej staranności, żeby
sfinansować w całości zamówienie. Zamawiający wyjaśnił, że rozstrzygając przetarg w
części nr 2 i nr 4 uwzględnił sytuację aktualną w schronisku, w szczególności co do liczby
przebywających tam mężczyzn (około 40).
Krajowa Izba Odwoławcza, uwzględniając dokumentację postępowania, dokumenty
zgromadzone w aktach sprawy i wyjaśnienia złożone na rozprawie przez strony
postępowania odwoławczego, ustaliła i zważyła, co następuje.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Izba stwierdziła, że Odwołujący nie wykazał posiadania legitymacji uprawniającej do
wniesienia
odwołania, stosownie do dyspozycji art. 505 ust. 1 Pzp, w zakresie zadania nr 2,
w którym oferta Odwołującego została wybrana jako najkorzystniejsza. W ocenie Izby,
Odwołujący nie wykazał możliwości poniesienia szkody w wyniku zaniechania unieważnienia
przedmiotowego postępowania z uwagi na brak możliwości podwyższenia kwoty środków,
które Zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, do wysokości ceny
najkorzystniejszej oferty.
Przepis art. 505 ust. 1 Pzp wymagania wykazania przez wykonawcę spełnienia
łącznie wszystkich przesłanek, o których mowa w tym przepisie. Odwołujący musi w
szczególności wykazać, że oprócz posiadania interesu w uzyskaniu zamówienia (zawarcia
umowy o zamówienie publiczne na zadanie nr 2, w którym oferta Odwołującego została
wybrana jako najkorzystniejsza), który nie budzi wątpliwości, Odwołujący poniósł lub może
ponieść szkodę, która będzie wynikiem naruszenia przepisów ustawy Pzp, przedstawionych
w odwołaniu. W niniejszej sprawie Odwołujący wnosił o nakazanie Zamawiającemu
unieważnienia postępowania w całości, wskazując na możliwość skalkulowania w ponownym
postępowaniu „na nowo proponowanych stawek ofertowych”, co ewidentnie świadczy o tym,
że Odwołujący nie jest zainteresowany uzyskaniem aktualnego zamówienia w zakresie
zadania nr 2 oraz
także zadań nr 1 i nr 3, w których ma także realną szansę uzyskania
zamówienia, gdyż w zadaniu nr 2 jego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza, a w
zadaniu nr 1 i nr 3
jako jedyny wykonawca złożył ofertę. Celem Odwołującego jest zatem
unieważnienie postępowania, gdyż nie jest on zainteresowany podpisaniem umowy w
sprawie zamówienia w przedmiotowym postępowaniu z przyczyn, o których jedynie ogólnie
nadmienił Odwołujący na rozprawie – co do sposobu skalkulowania złożonych ofert na
poszczególne części zamówienia.
J
ak sam Odwołujący słusznie wskazywał w odwołaniu, powołując się na orzecznictwo
KIO, interes w uzy
skaniu zamówienia należy rozumieć jako interes w dążeniu wykonawcy do
zawarcia umowy. Zatem w zadaniu nr 2, biorąc pod uwagę, że oferta Odwołującego została
wybrana jako najkorzystniejsza, to Odwołujący powinien dążyć do zawarcia umowy, podczas
gdy w ninie
jszej sprawie wykonawca dąży do unieważnienia postępowania w całości, a
zatem także w zakresie tego zadania. Błędnie przyjęte założenia wykonawcy do kalkulacji
oferty nie mogą jednak stanowić usprawiedliwienia żądania unieważnienia postępowania.
Złożona przez wykonawcę oferta jest ważna, a przez zawarcie umowy, o którą ubiegał się
Odwołujący składając ofertę, Odwołujący nie może ponieść szkody w rozumieniu art. 505
ust. 1 Pzp, która byłaby wynikiem zaniechania unieważnienia postępowania przez
Zamawiającego i wyboru tej oferty jako najkorzystniejszej w zadaniu nr 2 oraz wyboru oferty
Stowarzyszenia Hilaritas z siedzibą w Skierniewicach – w zadaniu nr 4.
Niezależnie od powyższego:
Izba nie stwierdziła naruszenia przez Zamawiającego przepisu art. 255 pkt 3 w zw. z
art. 222 ust. 4 Pzp, przez zaniechanie
unieważnienia przetargu i podjęcie czynności wyboru
najkorzystniejszych ofert
w dwóch spośród czterech zadań składających się na udzielane
zamówienie publiczne, mimo że zarówno koszt najkorzystniejszych ofert na każde zadanie z
osobna jak i na wszystkie zadania łącznie, składające się na całość zamówienia publicznego
oraz wszystkie oferty z najniższą ceną przewyższają kwotę, którą Zamawiający zamierza
przeznaczyć na sfinansowanie poszczególnych zadań a Zamawiający nie poinformował ani
nie wykazał, że może zwiększyć podaną w zamówieniu kwotę, którą zamierza przeznaczyć
na to zamówienie publiczne do cen lub kosztów najkorzystniejszych ofert.
Zgodnie bowiem z a
rt. 255 ust. 3 Pzp, zamawiający unieważnia postępowanie o
udzielenie zamówienia, jeżeli cena lub koszt najkorzystniejszej oferty lub oferta z najniższą
ceną przewyższa kwotę, którą zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie
zamówienia, chyba że zamawiający może zwiększyć tę kwotę do ceny lub kosztu
najkorzystniejszej oferty. Stosownie do a
rt. 222 ust. 4 Pzp, zamawiający, najpóźniej przed
otwarciem ofert, udostępnia na stronie internetowej prowadzonego postępowania informację
o kwocie, jaką zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia.
W dniu 21 lutego 2022 r. przed terminem otwarcia ofert w przedmiotowym
postępowaniu, Zamawiający podał do wiadomości wykonawców informację o kwocie
przeznaczonej na sfinansowanie
zamówienia, zamieszczonej na stronie internetowej
Zamawiającego, tj. poinformował zgodnie z art. 222 ust. 4 Pzp, że zamierza przeznaczyć na
sfinansowanie zamówienia następujące kwoty na poszczególne części zamówienia
(zadania): zadanie nr 1 -
kwotę: 186.000,00 zł; zadanie nr 2 - kwotę: 186.000,00 zł; zadanie
nr 3 -
kwotę: 93.000,00 zł; zadanie nr 4 - kwotę: 335.000,00 zł. Odwołujący przyznał w
odwołaniu, że Zamawiający przekazał powyższą informację zgodnie z art. 222 ust. 4 Pzp.
W przedmiotowym postępowaniu Odwołujący złożył oferty na wszystkie cztery
zadania. W zadaniu nr 4 swoją ofertę złożył także inny wykonawca tj. Stowarzyszenia
Hilaritas z siedzibą w Skierniewicach. Tym samym w zadaniu nr 1, nr 2 i nr 3 wpłynęła do
Zamawiającego tylko jedna oferta – złożona przez Odwołującego. Złożone przez ww.
wykonawców oferty opiewają na ceny wyższe niż kwota, którą Zamawiający zamierzał
przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, w tym również w podziale na poszczególne
zadania.
Jak wyjaśnił Zamawiający na rozprawie, środki którymi dysponował na sfinansowanie
tego zamówienia były wystarczające tylko na sfinansowanie zamówienia w części.
Zamawiający zdecydował się zatem na sfinansowanie z tych środków zadania nr 2 i nr 4,
które były najpilniejsze w związku z aktualną sytuacją, polegającą na zabezpieczeniu usług
dla ok. 40 bezdomnych
mężczyzn oczekujących na zapewnienie miejsc tymczasowego
schronienia z usługami opiekuńczymi oraz zapewnienie miejsc tymczasowego schronienia
bez usług opiekuńczych.
W odniesieniu do pozostałych zadań w dniu 28 lutego 2022 r. Zamawiający
wystosował wniosek do Prezydenta Miasta Żyrardowa o rozważenie możliwości zwiększenia
w planie finansowym Centrum Usług Społecznych środków w kwocie 331 500 zł z
przeznaczeniem na realizację zadania własnego gminy w zakresie udzielania schronienia.
Jest to kwota, o którą należy zwiększyć środki Zamawiającego, żeby sfinansować pozostałe
dwa zadania. Zamawiający złożył do akt sprawy wniosek z 28 lutego 2022 r. o zwiększenie
środków oraz projekt uchwały z dnia 31 marca 2022 r. zmieniającej uchwałę budżetową
miasta Żyrardowa na rok 2022 oraz wyjaśnił, że w dniu rozprawy ma się odbyć sesja Rady
Miasta Żyrardowa, na której radni zdecydują o przyznaniu powyższych środków.
W danym stanie faktycznym
Izba zważyła, że zgodnie z art. 255 ust. 3 Pzp
zamawiający jest uprawniony unieważnić postępowanie z uwagi na cenę oferty
przewyższającą środki, które zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie
zamówienia tylko w sytuacji, gdy nie ma możliwości zwiększenia środków zaplanowanych na
sfinansowanie zamówienia. Zatem, przepis powyższy dopuszcza możliwość podjęcia przez
Zamawiającego czynności w celu zwiększenia posiadanych środków na dany cel. Przepisy
ustawy Pzp nie określają w tym zakresie żadnych terminów ani obowiązków co do
przekazywania wykonawcom wyjaśnień odnośnie podejmowanych przez zamawiającego
czynności zmierzających do pozyskania niezbędnych środków.
Zatem,
wbrew twierdzeniu Odwołującego, sam fakt, że wszystkie oferty złożone na
poszczególne zadania opiewały na kwoty wyższe niż kwoty, które Zamawiający zamierzał
przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia (poszczególnych części) nie stanowi podstawy
do unieważnienia postępowania, jeśli Zamawiający posiada możliwość zwiększenia kwoty,
jaką pierwotnie zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia.
Biorąc pod uwagę powyższe, nie ma podstaw do unieważnienia przedmiotowego
postępowania w całości ani w części w okolicznościach, gdy Zamawiający ma możliwość
pozyskania dodatkowych środków na sfinansowanie zamówienia w całości, tj. w zakresie
wszystkich zadań, do czasu gdy czynności o pozyskanie tych środków zostaną zakończone.
W świetle przepisu z art. 255 pkt 3 Pzp, zamawiający może starać się o zwiększenie
środków na sfinansowanie zamówienia (zadania) i jeśli taką możliwość uzyska - nie ma
obowiązku unieważnienia postępowania.
Odwołujący twierdził, że „Według informacji posiadanych przez Odwołującego na
dzień zawiadomienia o wyborze najkorzystniejszej oferty nie może zwiększyć przeznaczonej
na wyżej wskazane wybrane części zamówienia kwoty, którą zamierzał przeznaczyć na
sfinansowanie tego zamówienia. Na dzień 11.03.2022 r. nie została podjęta stosowna
uchwała Rady Gminy Miasta Żyrardów w zakresie zwiększenia puli środków przeznaczonych
na sfinansowanie przedmiotu zamówienia, którego dotyczy prowadzone postępowanie
przetargowe.
” Zwiększenie puli środków na sfinansowanie zamówienia często wymagać
może podjęcia określonych czynności przez Zamawiającego, stosownie do procedur i
regulacji, którym podlega, co wymagać może określonego czasu, jednak przepisy ustawy
Pzp nie określają terminu w tym zakresie. Zamawiający nie naruszył w powyższym zakresie
przepisów ustawy Pzp.
Ponadto, należy podkreślić, że skoro Zamawiający nie unieważnił postępowania w
odniesieniu do zadania nr 1 i nr 3, to całkowicie zasadny i zrozumiały jest brak informacji ze
strony Zamawiającego o unieważnieniu postępowania. Zarzut Odwołującego w tym zakresie
jest na tym etapie niezasadny.
Izba nie stwierdziła w okolicznościach niniejszej sprawy naruszenia przepisu art. 16
pkt 1 i 2 Pzp, przez niezachowanie w post
ępowaniu zasady przejrzystości co do przesłanek
wytypowania przez Zamawiającego tych części zamówienia publicznego, w których
Zamawiający dokonał wyboru najkorzystniejszych ofert oraz w których zaniechał dokonania
takiego wyboru, co prowadzi do niezachowania zasady
uczciwej konkurencji oraz równego
traktowania wykonawców.
Zgodnie z art. 16 pkt 1 i 2 Pzp, z
amawiający przygotowuje i przeprowadza
postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej
konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców oraz w sposób przejrzysty.
Brak jest podstaw do stwierdzenia, że wybór oferty złożonej przez Stowarzyszenie
Hilaritas z siedzibą w Skierniewicach jako najkorzystniejszej w zadaniu nr 4 stanowi
naruszenie
zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców oraz zasady
przejrzystości. Odwołujący nie przedstawił żadnej argumentacji ani dowodów na okoliczność,
że Zamawiający w sposób preferujący tego wykonawcę dokonał wyboru jego oferty jako
najkorzystniejszej. Odwołujący nie podnosił też w niniejszym postępowaniu jakichkolwiek
zarzutów wobec oceny tej oferty przez Zamawiającego.
Ponadto, o
koliczność, że Zamawiający nie dokonał wyboru oferty najkorzystniejszej w
zadaniu nr 1 i nr 3,
również nie świadczy o dyskryminacji Odwołującego w postępowaniu.
Żadne argumenty i dowody na potwierdzenie powyższej tezy nie zostały przez
Odwołującego przedstawione, zatem zarzuty w tym zakresie Izba uznała za gołosłowne.
Zauważyć również należy, że skoro posiadane przez Zamawiającego środki
finansowe
były wystarczające na sfinansowanie w całości tylko dwóch zadań z czterech,
objętych zamówieniem, to do decyzji Zamawiającego jest wybór, które zadania zamierza
sfinansować i zrealizować w pierwszej kolejności. Jak wyjaśnił Zamawiający, priorytet,
którym się kierował wybierając zadania do sfinansowania z posiadanych środków wynikał z
aktua
lnych potrzeb związanych z ilością bezdomnych mężczyzn wymagających zapewnienia
miejsc tymczasowego schronienia.
Słuszne jest stanowisko Zamawiającego, że prowadząc
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego ma on obowiązek kierować się celem
postępowania, a nie interesem i oczekiwaniami poszczególnych wykonawców, którzy złożyli
oferty.
Powyższe nie świadczy o braku przejrzystości prowadzonego postępowania ani o
naruszeniu
obowiązku równego traktowania wykonawców czy też zasady uczciwej
konkurencji. D
owody na okoliczności przeciwne nie zostały przez Odwołującego
przeprowadzone ani nawet uprawdopodobnione.
Na marginesie tylko Izba wskazuje, że Izba nie może w wyniku postępowania
odwoławczego nakazać Zamawiającemu ponownego przeprowadzenia postępowania o
udzielenie zamówienia w takim samym przedmiocie, jak w przedmiotowym aktualnie
prowadzonym postępowaniu, o co wnosił Odwołujący, w przypadku (hipotetycznie)
nakazania Zamawiającemu unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego. Decyzja bowiem
o ponowieniu procedury związanej z udzieleniem zamówienia
publicznego zawsze jest suwerenną decyzją zamawiającego.
Uwzględniając powyższy stan rzeczy ustalony w toku postępowania, Izba orzekła, jak w
sentencji, na podstawie art. 553 Pzp.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art.
557 oraz art. 574 ustawy
z 11.09.2019 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz.
1129 ze zm.) oraz w oparciu o przepisy § 5 pkt 1 i 2 oraz § 8 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 31 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów
kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania
wpisu od odwołania (Dz. U. poz. 2437).
Przewodniczący:
………………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 2262/22 z dnia 2022-09-07
- Sygn. akt KIO 2052/22 z dnia 2022-08-30
- Sygn. akt KIO 2051/22 z dnia 2022-08-29
- Sygn. akt KIO 2063/22 z dnia 2022-08-24
- Sygn. akt KIO 1929/22, KIO 1943/22 z dnia 2022-08-22
