rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2023-03-02
rok: 2023
data dokumentu: 2023-03-02
rok: 2023
sygnatury akt.:
KIO 394/23
KIO 394/23
po rozpoznaniu na rozprawie w Warszawie w dniach 24 lutego 2023 r., 1 marca 2023 r. od-
wo
łania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 8 lutego 2023 r. przez:
wykonawc
ów wspólnie ubiegających się o zamówienie publiczne Konsorcjum: FS&P
Arcus Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie, ul. Gen.
Abrahama 12 lokal XI i A. P. Architek
ci spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z sie-
dzibą w Warszawie, ul. Międzyparkowa 4A w postępowaniu prowadzonym przez zama-
wiającego Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego z siedzibą w
Warszawie, ul. gen. Sylwestra Kaliskiego 2
przy udziale wykonawcy Graph`IT
spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w Warszawie, ul. Stępińska 22/30 zgłaszającego przystąpienie w sprawie sygn. akt KIO
394
/23 po stronie zamawiającego
wo
łania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 8 lutego 2023 r. przez:
wykonawc
ów wspólnie ubiegających się o zamówienie publiczne Konsorcjum: FS&P
Arcus Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie, ul. Gen.
Abrahama 12 lokal XI i A. P. Architek
ci spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z sie-
dzibą w Warszawie, ul. Międzyparkowa 4A w postępowaniu prowadzonym przez zama-
wiającego Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego z siedzibą w
Warszawie, ul. gen. Sylwestra Kaliskiego 2
przy udziale wykonawcy Graph`IT
spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w Warszawie, ul. Stępińska 22/30 zgłaszającego przystąpienie w sprawie sygn. akt KIO
394
/23 po stronie zamawiającego
orzeka:
1. od
dala odwołanie,
2.
kosztami postępowania obciąża wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówie-
nie publiczne
Konsorcjum: FS&P Arcus Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z
siedzibą w Warszawie, ul. Gen. Abrahama 12 lokal XI i A. P. Architekci spółka z ograni-
cz
oną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie, ul. Międzyparkowa 4A i:
2.1 zalicza w poczet kos
ztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców wspólnie ubiega-
jących się o zamówienie publiczne Konsorcjum: FS&P Arcus Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie, ul. Gen. Abrahama 12 lokal XI i A. P.
Architekci spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie, ul.
Międzyparkowa 4A tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia
11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 r., poz. 1710 z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w
terminie 14 dni od dnia jeg
o doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odw
oławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:………………………….
Sygn. akt KIO 394/23
Uzasadnienie
Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie dialogu konkurencyjnego na
„Opracowanie dokumentacji projektowej i kosztorysowej na budowę Kompleksu Dydaktycz-
nego Wojsk
owej Akademii Technicznej” zostało wszczęte ogłoszeniem opublikowanym
w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 15 kwietnia 2022 r. r. pod numerem 2022/S
075-201919.
W dniu 1 lutego 202
3 r. zamawiający dokonał wyboru oferty najkorzystniejszej.
W dniu 13 lutego 2023 r.
Konsorcjum: FS&P Arcus Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w Warszawie, ul. Gen. Abrahama 12 lokal XI i A. P. Architekci spółka z ograniczo-
ną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie, ul. Międzyparkowa 4A wniosło odwołanie.
Odwołanie zostało wniesione przez pełnomocnika działającego na podstawie pełnomocnic-
twa z dnia 8 grudnia 2023 r. udzielonego przez o
bu członków konsorcjum, zgodnie z zasa-
dami reprezentacji
każdego z członków konsorcjum. Odwołanie zostało przekazane zama-
wiającemu w dniu 13 lutego 2023 r.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
1) art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy przez zaniechanie odrzucenia oferty
GRAPH’IT, pomimo że oferta tego wykonawcy zawiera rażąco niską cenę, a wykonawca nie
obalił domniemania rażąco niskiej ceny zgodnie z dyspozycją art. 224 ust. 5 ustawy;
2) art. 226 ust. 1 pkt 5 i 10 ustawy przez zaniechanie odrzucenia oferty GRAPH
’IT, pomimo
że zawiera ona błąd w obliczeniu ceny stanowiący jednocześnie o niezgodności treści oferty
z warunkami zamówienia;
3) art. 239 ust. 1 i 2 ustawy
przez wybór oferty GRAPH’IT pomimo, że oferta ta podlega od-
rzuceniu;
4) art. 16 pkt 1 ustawy oraz art. 17 ust. 2 ustawy
przez prowadzenie postępowania w sposób
naruszający zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców ubiegających
się o udzielenie zamówienia co doprowadziło do zaniechania odrzucenia oferty GRAPH’IT.
Wniósł o:
1)
uwzględnienie odwołania,
2) nakazanie
zamawiającemu:
a)
unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty;
b)
odrzucenia oferty złożonej przez GRAPH’IT.
Wn
iósł również o obciążenie zamawiającego w całości kosztami postępowania odwoławcze-
go, tj. z
asądzenie od zamawiającego na rzecz odwołującego kosztów wpisu od odwołania w
wysok
ości 15.000,00 zł wraz z uzasadnionymi kosztami postępowania, w tym wynagrodze-
niem pełnomocnika według norm przepisanych na podstawie faktury, która zostanie przedło-
żona do akt sprawy na rozprawie, oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.
Odwołujący wskazał, że jest legitymowany do wniesienia odwołania, stosownie do wymagań
określonych w art. 505 ust. 1 ustawy. Odwołujący złożył w postępowaniu ofertę, która zgod-
nie z informacją przekazaną przez zamawiającego z dnia 1.02.2023 r., sklasyfikowała się na
2. mi
ejscu, za ofertą złożoną przez GRAPH’IT. W przypadku uznania przez Krajową Izbę
Odwoławczą zasadności niniejszego odwołania, zamawiający będzie zobowiązany do od-
rzucenia
oferty złożonej przez GRAPH’IT, a w konsekwencji odwołujący będzie miał możli-
wość uzyskania przedmiotowego zamówienia, ponieważ złożył ofertę najkorzystniejszą spo-
śród ofert niepodlegających odrzuceniu.
W wyniku naruszenia przez
zamawiającego przepisów wskazanych w petitum odwołania i
wynikających z jego uzasadnienia, odwołujący może ponieść szkodę, wyrażającą się w po-
zbawieniu
odwołującego możliwości zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego i
otrzymania wynagrodzenia za jego realiz
ację, w tym osiągnięcia zakładanego w ofercie zy-
sku.
W protokole p
ostępowania została ujawniona wartość szacunkowa zamówienia przyjęta
przez
zamawiającego w dniu 18.03.2022 r. w oparciu o rozporządzenie Ministra Infrastruktu-
ry z dnia 29 grudnia 2021 r. (Dz.U. poz. 2458) tab.
1 kat IV (Wycenę kosztorysu inwestor-
skiego obejmującego przedmiar, wyliczenie nakładów i wycenę robót dokonano w oparciu o
WKI Wartość Kosztorysową Inwestycji – IV kwartał 2021 – WKI 7.740.21), tj. kwota 4 956
461,32 (po dodaniu podatku VAT
– 6 096 447,42 zł brutto). Kwota 6 096 447,42 zł stanowi
kwotę, jaką zamawiający przeznaczył na realizację zamówienia. Natomiast cena zaoferowa-
na przez GRAPH’IT za wykonanie zamówienia podstawowego to 1 500 600,00 PLN brutto,
co stanowi niecałe 25% wartości szacunkowej zamówienia powiększonej o VAT. Tak istotna
różnica zaoferowanej ceny, niższa o ponad 75%, w stosunku do wartości zamówienia usta-
lonej przez zamawiającego z należytą starannością, w sposób oczywisty świadczy, że oferta
zawiera cenę rażąco niską i jako taka powinna zostać odrzucona.
Zamawiający wezwał GRAPH’IT do wyjaśnienia rażąco niskiej ceny. Wykonawca ten, pi-
smem z dnia 18.11.2022 r., udzi
elił wyjaśnień. Pomimo wniosku odwołującego, zamawiający
nie udostępnił tych wyjaśnień powołując się na zastrzeżenie przez GRAPH’IT tajemnicy
przedsiębiorstwa. Wyrokiem z dnia 29.12.2022 r. KIO nakazała odtajnić częściowo wyjaśnie-
nia z dnia 18.11.2022 r. firmy GRAPH’IT. W dniu 3.01.2023 r. zamawiający przekazał czę-
ściowo odtajnione dokumenty firmy GRAPH’IT, o które odwołujący wnioskował przed wnie-
sien
iem odwołania, z wyłączeniem danych dotyczących szczegółowej kalkulacji ceny oferty,
nazw kontrahentów, opisu autorskich rozwiązań technologicznych.
Zamaw
iający uznał, że wyjaśnienia w zakresie ceny oferty, złożone przez GRAPHIT w dniu
18.11.
2022 r., są wystarczające dla obalenia domniemania rażąco niskiej ceny i po ponow-
nym badaniu i ocenie ofert wybrał ofertę GRAPH’IT jako najkorzystniejszą (informacja o wy-
borze najkorzystniejszej oferty z dnia 1.02.2023 r.).
Tymczasem
według odwołującego, oferta złożona przez GRAPH’IT jest ofertą zawierającą
rażąco niską cenę i jako taka powinna zostać odrzucona.
Z
arzut zaniechania odrzucenia oferty GRAPH’IT pomimo zaoferowania przez tego wykonaw-
cę rażąco niskiej ceny
Zgodnie z pkt XIV.2. SWZ podana w ofe
rcie cena musi obejmować wszystkie koszty związa-
ne z wykonaniem i
odbiorem przedmiotu zamówienia, w tym również nie ujęte w zakresie
określonym przez zamawiającego, a wynikające z zastosowanej technologii, obowiązujących
norm i przepisów i niezbędne do wykonania przedmiotu zamówienia.
Z kolei, mając na względzie zapis zawarty w § 4 ust. 2 wzoru umowy (załącznik nr 2 do
SWZ), płatność za realizację przedmiotu Umowy zostanie zrealizowana w następujący spo-
sób:
a) I rata po odebraniu dokumentacji projektowej
i kosztorysowej, o której mowa w poz. 1 Ze-
stawienia Kosztów Zadania (ZKZ) stanowiącego załącznik nr 2 do Umowy, (wynagrodzenie
umowne ryczałtowe bez nadzorów autorskich), po dokonaniu protokolarnego odbioru przez
strony dokumentacji projektowej i kosztorys
owej oraz uzyskaniu wszelkich niezbędnych po-
zwoleń, uzgodnień urzędowych i certyfikatów wynikających z wykonywanej dokumentacji;
b) II rata po dokonaniu nadzor
ów autorskich na budowie – (20 x …… zł brutto) – po dokona-
niu odbioru przez strony wykonania czy
nności nadzorów autorskich na terenie budowy z za-
strzeżeniem § 3 ust. 2 i 3.
W Zestawieniu Kosztów Zadania wykonawca zobowiązany był podać odrębnie cenę za Do-
kumen
tację projektową i kosztorysową wraz z decyzjami administracyjnymi oraz Nadzory
autorskie podczas realizacji
budowy (20 pobytów). Z ZKZ złożonego przez GRAPH’IT wyni-
ka, że wykonanie dokumentacji projektowej i kosztorysowej wraz z decyzjami administracyj-
nym
i zostało wycenione na kwotę 1 200 000,00 zł netto (1 476 000,00 zł brutto), zaś realiza-
cja nadzoru wyniesie 20 000,00
netto (24 600 zł brutto).
Zakres kosz
tów jakie należy uwzględnić przy wycenie oferty bardzo szczegółowo i precyzyj-
nie wynika z Opisu
przedmiotu zamówienia (stanowiącego Załącznik nr 1 do SWZ), a także z
§ 2 projektu umowy i innych postanowień umowy, w których zamawiający jednoznacznie
zobowiązuje wykonawcę do pokrywania kosztów określonych czynności/działań. Tymczasem
mając na względzie ceny zaoferowane przez GRAPH’IT odwołujący stwierdził, że nie jest
możliwe wykonanie zamówienia w pełni zgodnie z wymaganiami zawartymi w SWZ za wy-
nagrodzeniem
zaoferowanym przez tych wykonawców bez poniesienia strat, a zatem poniżej
ponoszonych kosztów. Zaoferowana przez tego wykonawcę cena jest rażąco niska, nieryn-
kowa, nieprzystająca do realnych kosztów jakie należało przyjąć wyceniając prace wchodzą-
ce w zakr
es zamówienia zgodnie z wymaganiami zawartymi w SWZ.
Rażąco odbiega od standardów rynkowych cena za pełnienie nadzoru autorskiego w kwocie
24 600 zł brutto. Zamawiający oczekuje, że nadzór będzie pełniony w wymiarze „20 nadzo-
rów autorskich na placu budowy”. W przypadku tak dużej i skomplikowanej inwestycji należy
założyć, że uczestnictwo w naradach będzie zajmowało cały dzień, wraz z dojazdem na te-
ren bud
owy. Przy uwzględnieniu projektantów z 7 branż (zgodnie z załącznikiem “wykaz
osób skierowanych do realizacji przedmiotu zamówienia”) i cenie za jedną naradę w wyso-
kości 1 000 zł netto, okazuje się, że wykonawca GRAPH’IT przewidział wynagrodzenie dla
proje
ktantów w kwocie maksymalnie 142,86 zł za osobę. Należy również zaznaczyć, że ilość
nadzorów (20) jest niezwykle niska, jak na inwestycję o wielkości 15 000 m2. Co do zasady
nadzory autorskie, są wykonywane w celu nadzorowania prac i rozwiązywaniu napotykanych
w trakcie prac problemów. Oczywistym jest dla odwołującego, że im większy budynek tym
problemów jest więcej. A zatem ilość 20 wizyt na budowie, na pewno wzrośnie. Z kolei z
punktu widzenia Prawa Budowlanego,
Projektant ma obowiązek świadczyć nadzór budowla-
ny; Prawo Budowlane, nie wspomina nic
o płatnościach. A zatem w sytuacji, gdy wykonawca
wyczerpie
“płatne” nadzory autorskie, nadal będzie zmuszony (na podstawie przepisów Pra-
wa Budowlanego) świadczyć nadzór autorski, ale już nieodpłatnie. Ponadto, standardowo, w
przetargach publicznych z
amawiający wyceniają nadzory autorskie na poziomie 5%-10%
wartości dokumentacji projektowej.
Tak wyliczone wynagrodzenie nie obejmuje żadnych kosztów pośrednich, jak np. koszt do-
jazdu oraz obowiązków, które zgodnie z przepisami również są realizowane przez nadzór
autorski, tj. odpowiadanie na liczne pytania firm budowl
anych, przygotowywanie rozwiązań
zamiennych, rozwiązywanie problemów ujawniających się w trakcie prowadzenia prac bu-
dowlanych, przygotowywanie wyjaśnień, koordynowanie wszystkich projektantów, udział w
naradach koordynacyjnych na budowie wszystkich projekt
antów biorących udział w procesie
projektowym, nie mówiąc już o zysku wykonawcy.
Wynagrodzenie dla pro
jektantów wyniesie zatem nawet mniej niż 142,86 zł, tj. 17,86 zł za
godzinę pracy projektanta, czyli poniżej minimalnej stawki godzinowej, o której mowa w art.
224 ust. 3 pkt 4 Ustawy
. Tak określone wynagrodzenie należy uznać za niezgodne z pra-
wem, a ponadto
całkowicie nierealne i niepokrywające kosztów wynagrodzenia projektantów
niezbędnych do pełnienia nadzorów autorskich. Projektanci, których dysponowaniem wyka-
zywali się wykonawcy na etapie składania ofert to wykwalifikowani specjaliści z odpowiednim
doświadczeniem. Fakt, że osoby takie nie wykonują pracy za stawki minimalnego wynagro-
dzenia (gdyby p
rzyjąć, że narady nie będą trwały 8-u tylko np. 6 godzin, wówczas stawka
godzinowa nieco wzrośnie przekraczając próg minimalnego wynagrodzenia), odwołujący
uznaj
e za fakt notoryjny. Odwołujący ponadto podniósł, że z pewnością dowodów na realiza-
cję nadzorów w takich kwotach wykonawca GRAPH’IT nie przedstawił w swoich wyjaśnie-
niach rażąco niskiej ceny.
Równie nierealna i niepozwalająca na należyte wykonanie zamówienia według odwołującego
jest zaoferowana przez G
RAPH’IT cena za wykonanie dokumentacji projektowej – 1 200 000
zł netto. Przyszła inwestycja charakteryzuje się wysokim poziomem skomplikowania, o czym
świadczy sam fakt prowadzenia przedmiotowego postępowania w trybie dialogu konkuren-
cyjnego oraz zakres p
rac projektowych, obejmujący rozbiórkę budynku, przebudowę i/lub
nadbudowę, budowę budynku szkolno-dydaktycznego, budowę akademika/internatu, budo-
wę hali sportowej, parkingu z drogami dojazdowymi, objęcie projektem zagospodarowania
terenu, budowę boisk, budowę przyłączy do mediów (pkt I.1. OPZ), w tym:
1.
projekty obiektów kubaturowych ok. 15 000m2 oraz projekt zagospodarowania terenu z
parkingami z drogami dojazdowymi,
2. nowy projekt koncepcji, przedstawiony przez
zamawiającego projekt koncepcji nie spełnia
przepisów obowiązującego prawa, na podstawie tego projektu koncepcyjnego nie jest możli-
wie uzyskan
ie pozwolenia na budowę i odebranie budynków do użytkowania (detale wska-
zano
zamawiającemu na etapie dialogu konkurencyjnego),
3. uzgodnienie koncepcji
z wszystkimi komórkami zamawiającego,
4. inwentaryzacja dendrologiczna ok. 60 drzew,
5. opracowanie b
adań gruntu,
6.
wykonanie testów perkolacyjnych,
7. operat wodno prawny,
8. pozyskanie aktua
lnych warunków gestorów sieci (prąc, wod-kan, ciepło),
9.
inwentaryzacja obiektu istniejącego,
10.
ekspertyzę budowlaną budynku istniejącego,
11. projekt rozb
iórki budynku 29B,
12.
inwentaryzacja istniejącego drzewostanu i zieleni,
13. projekt architektoniczno - budowlany,
14. projekt zagospodarowania terenu,
15. opinia geotechniczna,
16. pro
jekty techniczne wszystkich branż,
17. projekt drogowy,
18. pro
jekt zewnętrzny akustyki,
19.
projekt wewnętrzny akustyki,
20. projekt si
eci zewnętrznych elektrycznych,
21.
projekt sieci zewnętrznych teletechnicznych,
22. projekt instalacji sanitarnych
zewnętrznych (węzeł ciepłowniczy i przyłącza ciepłownicze
oraz s
ieć),
23.
projekt wykonawczy branży architektonicznej,
24. projekt wyko
nawczy branży konstrukcyjnej,
25. projekt wykonawczy instalacji sanitarnych obi
ektów,
26. projekt wykonawczy instalacji HVAC,
27. projekt wykonawczy instalacji elektrycznych,
28. projekt wykonawczy instalacji teletechnicznych,
29. projekt technologii
pełnej kuchni,
30. pr
ojekty z zakresu ochrony przeciw pożarowej.
31. projekt oddymiania,
32.
wizualizacje zewnętrzne wszystkich obiektów,
33.
projekty wnętrz typowych, sanitarnych, socjalnych, biurowych i dydaktycznych,
34. projekty umeblowania p
omieszczeń użytkowych,
35.
projekty aranżacji wnętrz sal wykładowych, auli i holi jak i pokoi akademika, sal wykłado-
wych, innych
36.
projekty akustyki i nagłośnienia z symulacją dla auli i sal lekcyjnych oraz wybranych ga-
binetów,
37.
wizualizacje wnętrz pomieszczeń wskazanych powyżej (uwaga przekazana podczas dia-
logu przez
zamawiającego)
38.
uzgodnienie proj. arch., wnętrz, i akustyki z rzeczoznawcą ds. akustyki,
39. projekt oznakowani
a pomieszczeń,
40.
przedmiary robót i STWOiR dala każdej z branż,
41.
kosztorysy dla każdej z branż.
Ponadto
zamawiający wymaga, aby inwestycja była zaprojektowana tak, aby zapewnione
było, na każdym etapie jej realizacji, zachowanie ciągłości działalności dydaktycznej i wy-
chowawczej Liceum. Liceum nie może zostać przeniesione do innej lokalizacji na czas reali-
zacji inwestycji (pkt I.2.OPZ). Powyższe wskazuje, że realizacja projektu ma bardzo rozległy
charakter, nie jest to typowe wykonanie dokumentacji projektowej dla budowy budynku.
Cena zaoferowana przez GRAPH’IT, zdaniem odwołującego, w żaden sposób nie pokryje
kosz
tów wykonania przedmiotu zamówienia. Obecne (inflacja) ceny rynkowe kształtują się
na poziomie od 180 zł/m2 powierzchni do zaprojektowania, natomiast dla projektów wyko-
nywanych w technologii BIM kształtują się od 200 zł/m2 powierzchni do zaprojektowania.
Czas
wykonania projektów w obu technologiach jest podobny. Warto zauważyć, że zamawia-
jący pierwotnie (kwiecień 2022) oszacował koszt wykonania zamówienia na poziomie 6 096
447,42 brutto (listopad 2022). Przekładając zaoferowaną cenę za wykonanie projektu (1 200
000 zł netto, 1 476 000 zł brutto) na liczbę metrów kwadratowych do zaprojektowania, tj. 15
000 m2 otrzymujemy cenę netto 80 zł/m2 (brutto 98,40 zł/m2), co stanowi cenę znacząco
odbiegającą od obecnych cen rynkowych, cenę dumpingową, nie realną. Zwrócił uwagę, że
w oferowanej cenie na
leży również uwzględnić koszt oprogramowania, utrzymania biura i nie
mówiąc już o osiągnięciu zysku na tym zadaniu. Odwołujący podniósł również, że dokonane
przez
odwołującego rozeznanie rynku wśród biur projektowych, potwierdza realność i rynko-
wość ceny odwołującego, a nie GRAPH’IT.
Odwołujący zauważył, że podana w piśmie zamawiającego (złożonym w postępowaniu od-
woławczym KIO 3316/22) stawka roboczogodziny wskazana przez firmę Grafit w kwocie
47,62 jest niedoszacowana w stosunku do stawki roboczogodziny p
rojektanta, który ma rea-
lizować projekt. Podane przez firmę GRAPH’IT widełki cenowe roboczogodziny skutkują błę-
dami w wycenie końcowej. W związku z brakiem informacji dot. liczebności zespołu projek-
towego f
irmy GRAPH’IT i przypisaniu adekwatnej stawki roboczogodziny do poszczególnych
członków, błędy w wycenie firmy GRAPH’IT można sprawdzić przez trzystopniową analizę, a
mianowicie:
-
jeśli przyjąć, że większość zespołu firmy GRAPH’IT pracuje za stawkę roboczogodziny
47,62 (które i tak są niedoszacowane) to stawka taka nie odpowiada, stawce roboczogodziny
specjalisty niezbędnego do opracowania dokumentacji w sposób zgodny z wymaganiami
zamawiającego.
-
jeśli przyjąć, że odpowiedni specjaliści firmy GRAPH’IT pracują, za rynkowe stawki w grani-
cach 145 zł, to nawet przy nawet niedoszacowanych 11 000 godzin niezbędnych (według
firmy GRAPH’IT) do opracowania dokumentacji, łączna kwota kosztów tylko pracowników,
przekroczy cenę zaoferowaną w wycenie
-
jeśli przyjąć uśrednioną stawkę roboczogodziny na poziomie 97 zł, to przy niedoszacowa-
nych 11 000 godzin pracy nad dok
umentacją, same koszty pracownicze wyniosą ponad 1
mln. złotych, co przy braku wyceny za projekt wnętrz i rażąco niskim niedoszacowaniu nad-
zor
ów autorskich, dyskwalifikuje i tę kalkulację.
W przedmiotowym stanie faktycznym, w przypadku o
ferty GRAPH’IT, zaistniało ustawowe
domniemanie rażąco niskiej ceny, bowiem cena brutto oferty GRAPH’IT jest niższa o usta-
wowe ponad 30% od szacunkowej wartości zamówienia powiększonej o podatek VAT usta-
lonej przez zam
awiającego przed wszczęciem postępowania, zaś zamawiający wezwał
GRAPH’IT do złożenia wyjaśnień. W takiej sytuacji jedynie złożenie wyjaśnień obalających
domniemanie zaoferowania przedmiotu zamówienia po cenie rażąco niskiej mogło uchronić
tego wykonawcę przed odrzuceniem oferty. Wykonawca, wezwany do wyjaśnień zaoferowa-
nej ceny, musi wykazać, że w odniesieniu do przedmiotu zamówienia dokonana przez niego
wycena zamówienia obejmuje wszystkie jego elementy i odpowiada rynkowej wartości za-
mówienia z uwzględnieniem warunków dostępnych danemu wykonawcy. Odwołujący został
pozbawiony możliwości zapoznania się i zweryfikowania rzetelności wyjaśnień udzielonych
przez GRAPH’IT w pełnym zakresie. Jednakże wobec faktu, że zaoferowana przez
GRAPH’IT cena nie może być ceną realną, nie pokrywa bowiem kosztów, które musiały zo-
stać przyjęte, a nie ma możliwości obniżenia tych kosztów w tak istotny sposób, odwołujący
zakłada, że zamawiający dokonał oceny udzielonych wyjaśnień z naruszeniem przywołanych
przepisów ustawy.
Odwo
łujący podkreślił, że GRAPH’IT nie tylko zaoferował cenę o 75% niższą niż szacunko-
wa wartość zamówienia, ale również znacząco niższą niż pozostali wykonawcy. Biorąc pod
uwagę wartość złożonych ofert, należy wskazać, że GRAPH’IT zaoferował wykonanie
przedmi
otu zamówienia o 2 164 800 zł mniej niż odwołujący oraz o 3 852 400 zł mniej niż
TPF. Powyższe porównanie cen wskazuje na rażące zaniżenie ceny oferty GRAPH’IT. Tak
skrajne różnice nie pozwalają przyjąć, że istnieją obiektywne okoliczności pozwalające na
ob
niżenie ceny do tak niskiego poziomu. Wykonawca GRAPH’IT w zaoferowanej cenie nie
mógł zatem uwzględnić rynkowych kosztów wykonania zamówienia.
Przypomni
ał, że ceną rażąco niską, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem KIO, jest cena
niepokrywająca średniego jednostkowego kosztu zmiennego wykonania, czyli pogarszająca
wynik finansowy przedsiębiorstwa. Zawsze jednak konieczne jest, aby cena oferty była rażą-
co niska w stosunku
do przedmiotu zamówienia, a dokładniej jego wartości rynkowej. W
konsekwencji wartość rynkowa przedmiotu zamówienia, obejmująca jego pełny zakres i
wszystkie konieczne do jeg
o wykonania nakłady kosztowe, ustalana przez porównanie cen
występujących w danej branży dla określonego asortymentu, stanowić będzie punkt odnie-
sienia dla ceny rażąco niskiej. Rażąco niską ceną jest cena oderwana od realiów rynkowych,
k
tóra nie pokrywa kosztów realizacji zamówienia, a zatem nie pozwala wykonawcy na jego
należyte wykonanie bez poniesienia straty. Za rażąco niską cenę należy uznać taką cenę,
która jest niewiarygodna dla wykonania przedmiotu zamówienia i jest całkowicie oderwana
od realiów rynkowych. Ocena tej okoliczności powinna być dokonana z uwzględnieniem
przedmiotu
zamówienia, jego specyfiki i towarzyszących mu realiów rynkowych.
Zauważył również, że wyjaśnienia rażąco niskiej ceny powinny być konkretne i wyczerpują-
ce, powinny odnosić się do konkretnych wartości ekonomicznych. Natomiast ogólne twier-
dzeni
a dotyczące np. posiadanego doświadczenia lub zasobów personalnych, bliskości bazy
sprzętowej, posiadanie wiedzy i zdolności organizacyjnych itd. nie mogą zostać uznane za
sp
ełniające wymóg konkretności. Wyjaśnienia powinny również być kompletne, a zatem na
ich podstawie zamawiający powinien móc ocenić, czy wykonawca uwzględnił w cenie oferty
wszystkie i
stotne pozycje kosztowe. Wyjaśnienia składane przez specjalizujący się w danej
branży podmiot nie mogą bowiem opierać się na ogólnych deklaracjach i zapewnieniach wy-
konawcy, mających na celu wywrzeć na zamawiającym wrażenie, jakoby cena oferty została
skal
kulowana w sposób rzetelny i prawidłowy. Wyjaśnienia wykonawcy powinny zawierać
jednoznaczne informacje
, przekładające się na uchwytne i wymierne wartości ekonomiczne,
co powinno zostać poparte adekwatnymi i wiarygodnymi dowodami, ponieważ brak udowod-
nieni
a realności ceny winno bezwzględnie skutkować odrzuceniem oferty.
Wobec wykonawcy GRAPH’IT zdaniem odwołującego z pewnością nie zachodzą żadne
szczególne okoliczności właściwe tylko temu wykonawcy, które pozwalają wycenić przedmiot
zamówienia na aż tak rażąco niskim poziomie. Jak wskazano powyżej, ogromną część kosz-
tów wykonania zamówienia stanowią koszty pracy specjalistów – projektantów i inżynierów,
które nie mogą być oparte nawet o minimalne stawki wynagrodzenia, gdyż realne wynagro-
dzenie takich osób jest zdecydowanie wyższe.
W tym miejscu
odwołujący odniósł się – na ile jest to możliwe,– do złożonych wyjaśnień ra-
żąco niskiej ceny:
1.
na str. 1 wyjaśnień GRAPH’IT wskazuje:
“ … oferta usług wykonawcy jest rzetelna, a cena oferowana brutto- 1.500 600,00, zł nie jest
w żaden sposób zaniżona lub rażąco niska, została skalkulowana z najwyższą starannością i
uwzględnia zakładane koszty wraz z marżą, odpowiada rynkowym cenom podobnych usług
oraz uwzg
lędnia wszelkie elementy zamówienia, których wykonania zamawiający oczekuje
od wykonawcy zgodnie
z SWZ, wobec czego nie występują żadne przesłanki dla uznania
cen
y ofertowej jako rażąco niską…”
Odwołujący podniósł, że złożone przez GRAPH’IT oświadczenie, nie znajduje pokrycia w
dowodach przedstawionych w dalszej
części pisma stanowiącego wyjaśnienia w zakresie
ceny oferty. To
odwołanie ma na celu wykazanie, że w istocie, oferta GRAPH’IT jest nierze-
telna, a zaoferowana cen
a za realizację przedmiotu zamówienia rażąco niska, a zatem nie
odpowiada rynkowym cenom podob
nych usług i nie uwzględnia wszystkich elementów za-
mówienia, których wykonania oczekuje zamawiający.
Wyjaśnienia rażąco niskiej ceny oraz wskazane 11 000 roboczogodzin (ilość godzin pracy
personel
u) przez GRAPH’IT (str. 11 wyjaśnień) wskazują, że wykonawca ten nie ujął w kalku-
lacji lub błędnie skalkulował (zakres zgodnie z PFU i OPIW):
1. Projektu umeblo
wania pomieszczeń użytkowych
2.
Projektów aranżacji wnętrz dla pomieszczeń reprezentacyjnych (auli, holi, sal wykłado-
wych, pokoi akademika, innych,)
3.
Projektów wnętrz typowych: sanitarnych, socjalnych, biurowych, dydaktycznych
Oferowane w postępowaniach o udzielenie zamówienia w III kwartale 2022 ceny za wykona-
nie dokumentacji projektowej wnętrz dla podobnego zadania tylko w zakresie projektu kon-
cepcyj
nego (co stanowi 30% pełnej dokumentacji projektowej) stanowiły średnią cenę złożo-
nych ofert na poziom
ie 106zł/ m2 za projekt koncepcyjny wnętrz.
Wskazaną cenę należy pomnożyć razy trzy, aby uzyskać cenę dokumentacji pełnej (składa-
jącej się z wszystkich faz) objętej przedmiotowym postępowaniem, co daje cenę ok
300zł/m2.
4. Projektu oznakowania pomieszczeń5.
Projekty akustyczne i nagłośnienia wraz z symulacją dla auli seminaryjnej oraz typowych
sal lekcyjnych
6. Projekty akustyczne dla wybranych gabinet
ów
Świadczy to tym samym o błędzie w obliczeniu ceny stanowiącym jednocześnie o niezgod-
ności treści oferty GRAPH’IT z warunkami zamówienia, co obliguje zamawiającego do od-
rzucenia oferty GRAPH’IT na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 5 i 10 Ustawy.
Niezależnie od powyższego rażąco niska cena znajduje odzwierciedlenie w błędnej kalkulacji
roboczogodzin wskazan
ej przez GRAPH’IT na poziomie 11 000 roboczogodzin (str. 11 wyja-
śnień). Zgodnie z analizami kalkulacji roboczogodzin dla dokumentacji w technologii BIM:
- prz
y użyciu profesjonalnego oprogramowania BIMestiMATE
- na podstawie sprawdzenia wieloletnich statystyk prowadzonych przez
odwołującego
(FS§P Arcus istnieje 35 lat)
- na podstawie sprawdzenia
ilości niezbędnych roboczogodzin do opracowania zadania za
pom
ocą programu do automatycznego wyliczania roboczogodzin przy opracowaniu projek-
tów wielobranżowych, program dostępny na stronie warsztatarchitekta.pl
-
przy użyciu kalkulatora nakładów roboczogodzin Izby Architektów Rzeczpospolitej Polskiej
(wskazany kalkulator jest wykorzystywany podcza
s obliczania nakładów roboczogodzin w
postępowaniach o udzielenie zamówienia zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rozwoju i
Technologii z dnia 20 grudnia 2021 r.
w sprawie określenia metod i podstaw sporządzania
kosztorysu inwestorskiego, obliczania planowan
ych kosztów prac projektowych oraz plano-
wanych kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonalno-użytkowym (Dz.
U. poz. 2458)
prawidłowo określona ilość niezbędnych roboczogodzin do należytego opra-
cowania przedmiotowej dokumentacji, wynosi od 20 777 do 25 000 roboczogodzin.
Powyższe kalkulacje zostały przeprowadzone dwutorowo tj. zarówno dla opracowania do-
kumentacji w technologii BIM i metodą tradycyjną rysunków 2D. Różnice w kalkulacjach po-
między BIM i 2D są nieznaczne i pomijalne. Szczegóły opisano poniżej w punkcie 16. 8)
2) na str. 3 wyjaśnień GRAPH’IT wskazuje:
“… 1. Stan faktyczny
Zamawiający przeznaczył na realizację przedmiotowego zamówienia kwotę 6 096 0447, 42
zł brutto.
W postępowaniu złożono 3 oferty, a średnia arytmetyczna cen brutto wszystkich złożonych
ofert wyn
osi 3 567 000,00 zł.
Cena oferty wykonawcy stanowi zatem ok 25%
budżetu zamawiającego i ok 42% średniej
arytmetycznej cen
wszystkich złożonych ofert. …”
Pomijając błąd w podaniu kwoty, jaką zamawiający zamierza przeznaczyć na realizację za-
mówienia, w ocenie odwołującego GRAPH’IT, odnosząc zaoferowaną przez niego cenę do
średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert bagatelizuje różnicę, jaka faktycznie
istni
eje pomiędzy cenami zaoferowanymi przez pozostałych wykonawców. Odwołujący zau-
ważył, że na średnią arytmetyczną cen wszystkich ofert, ma również wpływ rażąco zaniżona
cena przez GRAPH’IT, stąd też średnia ta nie obrazuje cen rynkowych, realnych. Poniżej w
tabeli wskazano
, dysproporcje, jakie występują pomiędzy ceną oferty GRAPH’IT a wartością
za
mówienia i pozostałymi wykonawcami.
1.Kwota przeznaczona na
realizację zamówienia 2. Procent 3. Wykonawca 4. Cena oferty
5.Udział procentowy oferty w kwocie przeznaczonej na realizację zamówienia
6 096 447,42 PLN 100%
GRAPH’IT 1 500 600,00 PLN 24,61%
FSP & APA 3 665 400,00 PLN 60,12%
TPF 5 535 000,00 PLN 90,79%
1. Wykonawca 2. Cena oferty
3. Średnia z ofert FSP & APA i TPF 4. Oferta GRAPH’IT 5.
Udział procentowy oferty GRAPH’IT w stosunku do REANEJ średniej ceny oferowanej w
przetargu
FSP & APA 3 665 400,00 PLN 4 600 200,00 PLN 1 500 600,00 PLN 32,62%
TPF 5 535 000,00 PLN
P
owyższe zdaniem odwołującego zestawienie wskazuje, że cena zaoferowana przez
GRAPH’IT stanowi tylko 24,61% wartości zamówienia ustalonej przez zamawiającego i sta-
nowi tylko 32,62% średniej ceny oferowanej w postępowaniu o udzielenie zamówienia przez
innych wykonawców. Oba wskaźniki wskazują na rażąco niską wycenę przez GRAPH’IT,
która nie osiąga w żadnym z dwóch ujęć nawet 1/3 wartości. Oba wskaźniki, wykazują ewi-
dentnie na zaniżenie oferowanej ceny, poniżej kosztów szacowanych i rynkowych.
3
) na str. 3 i str. 4 wyjaśnień GRAPH’IT podnosi, że
“… Istotnym jest też, że budżet zamawiającego dla inwestycji o średnim stopniu skompliko-
wania i s
zacunkowej powierzchni całkowitej ok 14 -15 tys m2, wielokrotnie przewyższa bu-
dżety w podobnych innych postępowaniach, prowadzonych w trybie podstawowy, gdzie
średni koszt jednostkowy dokumentacji projektowej wybranej oferty jest zazwyczaj w grani-
cach 70-1
00 zł (co w razie potrzeby można łatwo zweryfikować o dostępne dane publicz-
ne)…”
Odwołujący zwrócił uwagę, że porównania pomiędzy poszczególnymi ofertami w poszcze-
gólnych postępowaniach o udzielenie zamówienia można prowadzić tylko w oparciu o
wspólny mianownik, tj.:
-
inwestycję porównywane muszą mieć podobny poziom skomplikowania;
-
inwestycje porównywane muszą mieć bardzo zbliżony zakres opracowania, np. muszą po-
siadać w swym zakresie: projekty wnętrz, projekt budynku, projekty przyłączy, ekspertyzy
a
kustyczne i inne kosztotwórcze elementy;
- okres, w jakim post
ępowania o udzielenie zamówienia były organizowane - czynnik czaso-
wy jest niezmiernie ważny.
Ponadto, istotne jest prezentowanie danych w jednoznacznych,
porównywalnych jednost-
kach, tzn. czy w
skazując na m2 inwestycji, mamy na myśli m2 powierzchni całkowitej czy
powierzchni użytkowej? Powierzchnia użytkowa różni się bowiem od powierzchni całkowitej
o 25% -
35% (w zależności od budynku). Ponadto należy wskazać, czy podawana cena jest
ceną brutto czy netto. Wykonawca GRAPH’IT nie wyjaśnił, stawiając ww. cytowaną tezę w
wyjaśnieniach żadnego z tych jakże ważnych składowych obliczeń. Tylko przy uwzględnieniu
tych wspólnych wartości/założeń można dokonywać realnych porównań.
Odwołujący zwrócił również uwagę, że GRAPH’IT nie przedstawił żadnych dowodów na po-
parc
ie swego stanowiska, odsyłając adresata pisma (zamawiającego) do wiedzy ogólnie
znanej. Wykonawca
GRAPH’IT w swych wyjaśnieniach w sposób bardzo ogólny posłużył się
wskazaniem na „jakieś” ceny średnie bez podania danych dotyczących postępowań o udzie-
lenie
zamówienia, z których te jego dane zostały zaczerpnięte. Tak ogólnie postawione tezy,
w żaden sposób nie mogą świadczyć o wypełnieniu obowiązków wynikających z art. 224 ust.
5 Ustawy.
4) na s
tr. 4 wyjaśnień GRAPH’IT podnosi, że
“… Jesteśmy przekonani, że świadomość wartości rynkowej ma sam zamawiający, gdyż
formułując warunki udziału w postępowaniu i kryteria pozacenowe utożsamił wartość projek-
tu w wysoko
ści 1 mln złotych brutto z powierzchnią projektu 10 000 m2 co daje wskaźnik
100zł/m2, a więc dokładnie taki jaki okazuje się być wynikiem ilorazu wartości naszej oferty
w odniesieniu do skali obiekt
u. …”
Tak postawiona teza stanowi nadinterpretację zapisów OPiW. Przede wszystkim należy od-
powi
edzieć sobie na pytanie, czemu służą warunki udziału w postępowaniu i kryteria oceny
ofert. Pierwsze z nich dają zamawiającemu gwarancję wybrania wykonawcy dającego rę-
kojmię należytego wykonania zamówienia, drugie – umożliwiają dokonanie wyboru oferty
najk
orzystniejszej. Stąd też odnoszenie określonych przez zamawiającego warunków udziału
w postępowaniu, czy kryteriów oceny ofert do ceny zaoferowanej za realizację przedmiotu
zamówienia, jest daleko idące, a przede wszystkim irrelewantne dla wykazania realności
ceny.
Dalej GRAPH’IT, na tej samej stronie wyjaśnień pisze “… Na przykład w postępowaniu na
podobny, lecz bardziej skomplikowany obiekty dydaktyczny WUM o powierzchni 12500 m2
budżet zamawiającego jak i oferty ( w tym oferta TPF) były zbieżne i 4 krotnie niższe niż w
przedmiotowym pos
tępowaniu (nawet uwzględniając inflację) …”
W przedstawionym stwierdzeniu, wraz z załączoną tabelą ofert, odwołujący zwrócił na kilka
kwestii. Powołane postępowanie o udzielenie zamówienia, zorganizowane przez Warszawski
Uniwersytet Medyczny (WUM), zo
stało rozstrzygnięte w roku 2018, czyli ponad 5 lat temu.
Wyjaśnienia wymaga, że szacowanie kosztów (w tym kosztów opracowania dokumentacji
projektowej) związanych z realizacją inwestycji, odbywa się w odniesieniu do „budowy”
obiektu; koszt dokumentacji je
st obliczany (zgodnie z rozporządzeniem dot. środowiskowych
wycen) jako procent wartości budowy. A zatem, gdyby WUM chciał zrealizować podobną
inwestycję obecnie, musiałby liczyć się z ze wzrostem cen budowy (tylko pomiędzy rokiem
2021 a 2022 wzrost był w granicach 15%) żródło:
https://www.muratorplus.pl/biznes/raporty-i-prognozy/koszty-budowy-w-2023-rokuoto-co-
powiedzialo-9-ekspertow-o-tym-co-czeka-budujacych-w-przyszlym-roku-aa-
KoU2-BtXT-eTAQ.html, spowodowanym wzrostem inflacji. Jak wynika z tych danych cena za
1m2 powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego oddanego do użytkowania wyniosła 5
295 zł (dane za GUS za ostatni kwartał 2022). W tej kwocie znajduje się marża i cena działki,
co
stanowi około 40% ceny, pozostałe 60% to koszt budowy. Należy jednak do kosztu budo-
wy doliczyć marżę potencjalnego wykonawcy, który za wykonanie robót i poprowadzenie
inwestycji, doliczy swój narzut do samego kosztu budowy (będzie to jego zysk). A zatem do
obliczeń przyjmujemy 5 295 x (60%+10%) = 3 706 zł. W tym wypadku powierzchnię użytko-
wą możemy utożsamić z całkowitą, gdyż nie można kupić powierzchni użytkowej bez zbu-
dowania powierzchni całkowitej. A zatem średni koszt budowy 1 m2 budynku wynosił w Pol-
s
ce 3 706 zł. Z tym, że realizacja obiektów mieszkaniowych wielorodzinnych jest wykonywa-
na w tzw. stan
dardzie developerskim, czyli bez wykończenia i nie nadającym się do za-
mieszkania. Koszty wykończenia mieszkania są ogólnie rzecz biorąc równowartością kosz-
tów związanych z budową obiektu/mieszkania; obejmują umeblowanie, wyposażenie w
sprzęty, wykończenia posadzek, ścian itd. A zatem teoretyczny aktualny koszt budowy obiek-
tu referencyjnego dla WUM, na
który powołuje się wykonawca GRAPH’IT, obecnie wyniósł-
by:
12 500 m2 x 3 706 zł x 2 = 92 650 000 zł. Przyjmując, za wskaźnikami wycen środowi-
skowych, które obowiązują w postępowaniach o udzielenie zamówienia organizowanych na
podstawie przepisów Ustawy, koszt dokumentacji (dla obiektu, który chciałby wybudować
WU
M obecnie, a który przywołuje GRAPH’IT jako referencyjny do oczekiwań zamawiającego
w przedmiotowym p
ostępowaniu należałoby założyć na poziomie 4%, co daje oszacowanie
wartości dokumentacji projektowej: 92 650 000 zł x 4% = 3 706 000 zł.
Odwołujący zauważył, że powołany przez GRAPH’IT obiekt, jeśli nawet w jakimś stopniu jest
obiektem referencyjnym do ob
iektu z przedmiotowego postępowania, to przywołane w wyja-
śnieniach ceny ofert w żaden sposób nie świadczą o realności czy rynkowym charakterze
cen z uwagi
na ich nieaktualność. Twierdzenie, że w świetle powołanego postępowania o
udzielnie zamówienia w WUM, cena oferowana przez GRAPH’IT w przedmiotowym postę-
powaniu, jest ceną rynkową a “…wręcz powyżej średniej…” rynkowej, nie znajduje poparcia
w aktualnych realiach rynkowych i budowlanych. Brak z
najomości rynku w tak podstawo-
wych kwestiach jak koszty budowy,
wskazuje na brak staranności w przygotowaniu przez
GRAPH’IT oferty i wyjaśnień w sprawie rażąco niskiej ceny.
5)
na str. 6 wyjaśnień GRAPH’IT podnosi, że
“… Należy wyraźnie podkreślić, że wyznacznik ten nie jest jednak wyznacznikiem bez-
względnie wiążącym i ostatecznym, ze względu choćby na możliwość oszacowania przez
zamawiającego zamówienia ze zbytnią ostrożnością. …”
W świetle przytoczonej kalkulacji dot. przywołanego przez GRAPH’IT postępowania o udzie-
le
nie zamówienia dla WUM z roku 2018, po uwzględnieniu wzrostu kosztów budowy (zgod-
nie z informacjami bazującymi na danych GUS dot. kosztów budowy), odwołujący wskazał,
że należy wręcz stwierdzić, że oszacowanie kosztów budowy przez zamawiającego w
przedmiotowym postępowaniu jest prawidłowe. W trakcie dialogu konkurencyjnego, zama-
wiający przekazał, że szacuje koszty budowy na poziomie 100 - 110 mln zł.
6)
na str. 7 wyjaśnień GRAPH’IT podnosi, że
“… Obowiązek wezwania wykonawcy do wyjaśnienie poziomu ceny ofertowej doznaje ogra-
niczenia w sytuacji, gdy
przewidziany w tym przepisie poziom rozbieżności pomiędzy warto-
ścią szacunkową zamówienia, a kwota jaką zamierza zamawiający przeznaczyć na realiza-
cję wynika z okoliczności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia. …”
Odwołujący sprzeciwił się tezie stawianej przez GRAPH’IT, zgodnie z którą zamawiający był
zwolniony z obowiązku wezwania do wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny, gdyż roz-
bie
żność w cenie jego oferty i wartości zamówienia wynika z okoliczności oczywistych, które
nie wymagają wyjaśniania. Zauważył, że GRAPH’IT nie wskazał, na żadne okoliczności, któ-
re miałyby świadczyć/uzasadniać powstałą rozbieżność pomiędzy wartością zamówienia.
Nie wyka
zał, że choćby wystąpiła okoliczność oczywista, polegająca np. na przeszacowaniu
przez
zamawiającego wartości zamówienia, czy że ceny pozostałych ofert zostały znacząco
zawyżone. Pomijając, że w tym zakresie wyjaśnienia GRAPH’IT stanowią polemikę z zasad-
no
ścią wezwania go do złożenia wyjaśnień w zakresie zaoferowanej ceny (a nie taki jest ich
cel),
odwołujący stwierdził, że okoliczności niniejszej sprawy nie można uznać za oczywiste.
Dalej GRAPH’IT podnosi, że “… Wykonawca na etapie przygotowania oferty przeprowadził
szczegółową i profesjonalną analizę wszelkich dokumentów załączonych do postępowania,
…”
Przytoczony fragment, jak i pozostałe tezy podnoszone w pkt 4 wyjaśnień na str. 7 (z którego
fra
gment pochodzi), nie są poparte żadnymi dowodami, a stanowią jedynie zapewnienie fir-
my GRAPH’IT o tym, że oferta została przygotowana starannie. Odwołujący poddał w wąt-
pliwość cały wywód uznając go za gołosłowny, m.in. z następującego powodu: w dokumen-
tach
zamówienia (na etapie prowadzenia dialogu) zamawiający przekazał koncepcję, na
podstawie której ma odbyć się realizacja zadania. Odwołujący podczas spotkań z zamawia-
jącym, odniósł się do przedstawionej koncepcji, przez wnikliwą analizę przedstawionego
roz
wiązania. We wnioskach, po analizie, odwołujący wskazał zamawiającemu na meryto-
ryczne błędy koncepcji, niekorzystne rozwiązania i przekazał na ręce zamawiającego alter-
natywną koncepcję, która w razie realizacji byłaby o ok. 20 mln. złotych tańsza w stosunku
do realizacji koncepcji pierwotnej. Niezależnie od powyższego, niezauważenie przez
GRAPH’IT zasadniczych błędów przedstawionej koncepcji na etapie dokumentacji, nie moż-
na uznać za ”… profesjonalną analizę wszelkich dokumentów załączonych do postępowania,
…”.
7)
na str. 8 wyjaśnień GRAPH’IT wskazał, że
“… Należy przede wszystkim zwrócić uwagę, że wykonawca na etapie kalkulacji ceny doko-
nał oszczędności dzięki przyjętej metodzie wykonania zmówienia, która wynika z stosowa-
nych przez niego rozwiązań technicznych, wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania
zamówienia dostępnych dla wykonawcy, wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyję-
ta do ustalenia ceny n
ie jest niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej
stawki godzinowej, ustalonyc
h na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2022r.
o minimalnym wynagrodzeniu za prac
ę (Dz. U. z 2018 r. poz 2177). …”
Postawiona teza stanowi jedy
nie gołosłowne oświadczenie wykonawcy, pozbawione jakiego-
kolwiek uzasadnienia. W tym zakresie GRA
PH’IT nie podjął nawet próby wykazania tej oko-
liczności, nie mówiąc już o przedstawieniu jakichkolwiek dowodów na poparcie ww. cytowa-
nej tezy. Z tego fragmentu
wyjaśnień wynika tylko tyle, że osoby pracujące w firmie
GRAPH’IT otrzymują wynagrodzenie powyżej minimalnego wynagrodzenia krajowego na
umowę o pracę lub otrzymują stawkę godzinową powyżej minimalnej na umowę zlecenie.
Takie w
yjaśnienia, w zestawieniu z tak rażąco zaniżoną ceną oferty, nie wyczerpują obo-
wiązku wykazania przez GRAPH’IT zgodności przyjętych w cenie oferty elementów koszto-
twórczych z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, prawa pracy i zabezpieczenia społecz-
nego, o
których mowa w art. 224 ust. 2 pkt 3 pkt 4 i 6 ustawy.
8)
na str. 13 wyjaśnień GRAPH’IT oświadczył, że
“… W zakresie metody wykonywania zamówienia należy podnieść, że wykonawca posiada
niezwykle bogate, międzynarodowe doświadczenie w zakresie realizacji podobnych zamó-
wień…
… wykonawca dysponuje obecnie 48 nowoczesnymi, kompletnymi stanowiskami projekto-
wania BIM…”
Na str. 13
wyjaśnień GRAPH’IT powołuje się na “nowatorską” metodę opracowania doku-
mentacji za pomocą technologii BIM. Odwołujący jednak stwierdził, że jest to znana i stoso-
wana dość szeroko metoda opracowania dokumentacji. W żadnym wypadku nie jest to no-
watorskie i w
yjątkowe rozwiązanie, które miałoby świadczyć o wyjątkowo sprzyjających wa-
runkach wykonania zamówienia. Projektowanie w środowisku BIM jest już obecnie standar-
dem na rynku. Wielu inwestorów od razu przy składaniu zamówienia wskazuje, że elemen-
tem zamówienia jest model BIM w konkretnym stopniu szczegółowości. W przedmiotowym
postępowaniu o udzielenie zamówienia nie było takiego wymagania, więc wykonawcy mogli
prz
yjąć dowolną technikę wykonania projektu, np. BIM. Ponieważ jest to standard, odwołują-
cy nie wskazywa
ł przy składaniu oferty w szczególności na tego typu technikę, bo w przy-
padku tego projektu jego zdaniem nie ma znaczenia, jaki sp
osób wykonania projektu zosta-
nie wybrany. Podkreślił jednak, że niezależnie od tego, czy projekt zostanie wykonany na
pods
tawie modelu 3D (technologia BIM), czy też w innej technice, do wykonania potrzebne
są te same czynności projektowe. Co więcej, projektowanie w środowisku BIM może być w
tym przypadku droższe, ponieważ projektanci posługujący się programami do modelowania
3D zwykle żądają wyższych wynagrodzeń.
Również koszt przystosowania miejsca pracowniczego do obsługi BIM jest zdecydowanie
wyższy. Technologia BIM wymaga bowiem bardzo sprawnych komputerów o wysokiej mocy
obliczeniowej -
innymi słowy drogich - rzędu 20 000 zł za hardware do pracy (komputer, mo-
nitor itd.). Ponadt
o, w obecnym modelu sprzedażowym oprogramowanie BIM jest dostępne
w formie wykupienia rocznej licencj
i, płatnej z góry. Przy deklarowanych przez firmę 48 sta-
nowiskach BIM i koszcie rocznym (samej li
cencji ok. 16 000 zł + VAT - cena za cennikiem
firmy AutoD
esk), koszt firmy GRAPH’IT w odniesieniu do samych licencji oprogramowania
wynosi 48 x 16 000 zł = 768 000. Ekstrapolując, że nie wszyscy pracownicy będą pracować
nad przedmiotowym przetargiem (można założyć ok. 25% składu zespołu), daje to 192 000
zł kosztu licencji. Jest to koszt dodatkowy w stosunku do kosztu utrzymania jakiegokolwiek
innego biura, które wykonywałoby dokumentację w sposób tradycyjny, za pomocą oprogra-
mowania 2D.
Tytułem wyjaśnienia odwołujący podał: tworzenie modelu 3D przypomina budowanie z kloc-
ków, gdzie każdemu elementowi nadaje się odpowiednie parametry np. rodzaj materiału,
odporn
ość ogniową, izolacyjność akustyczną itp., które potem są widoczne na rysunkach.
Odpowiednie sparametryzowanie - czyli nadanie im wszelkich cech fizycznych, danego ma-
teriału, modelu - jest kluczowe na etapie projektowania i zajmuje porównywalną ilość czasu,
co tworzenie rysunków płaskich.
W przypadku obiektów istniejących na potrzeby późniejszego modelowania wykonuje się
skany 3D, które pełnią rolę inwentaryzacji. Efektem skanu 3D jest tzw. chmura punktów, na
podstawie której buduje się model BIM. Chmura punktów pokazuje w taki sam sposób
wszystkie elementy wnętrza, niezależnie od tego, jaki to jest element. Taki skan dobrze
sprawdza się przy skomplikowanych obiektach, np. zabytkowych, gdzie nie ma zachowanych
starych planów lub można dokładnie zeskanować detale i ornamenty. Natomiast skan wyko-
nywany w zasiedlonym budynku, w pełni wyposażonym w meble i elementy wystroju wnętrz
jest mało przydatny, bo jego efektem jest chmura pokazująca wnętrze z wszystkimi stojącymi
w nim rzeczami, a nie elementy budowlane.
Niezależnie od skanu 3D i tak trzeba wykonać
inwentaryzację ścian.
Dobrze wykonany model jest natomiast przydatny w fazie realizacji inwestycji, kiedy general-
ny wykonawca może w łatwy sposób zebrać z modelu dane do zamówień, sprawdzić para-
metry konkretnyc
h elementów czy wykonać rysunek roboczy w dowolnym miejscu. Co jest
wykazywane na ogólnym wykresie efektywności technologii BIM, ale w firmach budowla-
nych.
Także sam wykres nie posiada wartości w odniesieniu do firm projektowych i wykony-
wania dokumentacji projektowych.
Ponadto
odwołujący zauważył, że dane wskazane w wykresie prezentowanym przez
GRAPH
’IT pochodzą z rynku północno-amerykańskiego, a nie polskiego czy choćby euro-
pejskiego.
Podsumo
wując, odwołujący stwierdził, że:
- technologia BIM jest stand
ardem, a nie nowatorskim rozwiązaniem,
-
technologia BIM wymaga droższego hardware,
- oprogramo
wanie BIM jest droższe w stosunku do oprogramowania 2D,
- oprogramowania BIM w tym konkretnym p
rzypadku będzie zdecydowanie droższe,
- skanowanie 3d w tym ko
nkretnym przypadku nie będzie użyteczne,
- oprogramowanie BIM jest przydatne Generalnemu Wykonawcy na budowie do optymaliza-
cji kosztów budowy.
Zakładane przez GRAPH’IT „zyski” z tytułu użytkowania technologii BIM nie zostały zatem w
oczywisty sposób nie tylko wykazane, ale i uzasadnione.
9) na str. 20 wyjaśnień GRAPH’IT oświadczył, że
“… Wykonawca w ciągu ostatnich 3 lat otrzymał legalną i zgodną z przepisami prawa pomoc
publiczną o wartości nominalnej 2.229.895.98 zł co pozwoliło na pokrycie m.in.
do
datkowych kosztów z epidemią Pandemii COVID-19r. …”
Po wnikliwym przeanalizowaniu z
ałączonych dokumentów otrzymanej pomocy de minimis,
odwołującemu nasuwają się następujące wnioski: przywołana pomoc posiada kilka form: a.
poręczenie b. odroczenie terminu płatności c. zaliczka zwrotna d. rozłożenie na raty płatności
zaległości podatkowej lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami e. zwolnienie z opłaty.
Z cz
ego formy pomocy określone w pkt. a, b, c, d nie są pomocą w sensie bezpośredniego
dofinansowanie pr
zedsiębiorstwa, gdyż wskazane pozycje podlegają zwrotowi. Jedyne real-
ne wsparcie jakie uz
yskał GRAPH’IT to forma pomocy określona w pkt. e - zwolnienie z
op
łat, które firma uzyskała w wysokości 15 907 zł, co nie wystarczy nawet na licencję opro-
gramowania na 1 stanowisko BIM. Ponadto,
pomoc wykazywana przez GRAPH’IT głównie
dotyczy roku 2020.
Niezależnie od powyższego, wskazana pomoc była udzielana firmie (w przeważającej czę-
ści) do roku 2020 (tylko 2 pozycje są z roku 2021). Nabyty w tamtym czasie sprzęt kompute-
rowy i oprogramowanie są już przestarzałe z punktu widzenia aktualnej wersji oprogramo-
wania BIM, a co za tym idzie uzyskanie pomocy de minimis w roku
2020 nie jest jakąkolwiek
przewagą konkurencyjną. Jeśli zaś pomoc została spożytkowana na wynajem lub sprzęt biu-
rowy, to i w tym przypadku trudno mówić o przewadze konkurencyjnej. Jeśli zaś pomoc de
minimis była przeznaczona na rozłożenie zaległości podatkowych lub poręczeń, to te jako
takie p
odlegają pełnej spłacie tyle, że w przedłużonym okresie.
Zarz
ut naruszenia uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców
Całokształt wskazanych wyżej w uzasadnieniu okoliczności według odwołującego wskazuje
jednoz
nacznie, że zamawiający naruszył reguły równego traktowania wykonawców i uczci-
wej konkurencji.
W stosunku do wykonawcy GRAPH’IT zamawiający nie dokonał prawidłowej
oceny oferty, a jednocześnie odmówił udostępnienia wyjaśnień rażąco niskiej ceny uniemoż-
liwi
ając ocenę rzetelności kalkulacji ceny GRAPH’IT. Pominięcie przez zamawiającego tych
istotnych
okoliczności, na które wskazuje w odwołaniu odwołujący, prowadzi do zachwiania
równowagi konkurencyjnej w postępowaniu, zamówienie bowiem otrzymuje wykonawca,
kt
órego oferta powinna zostać odrzucona. Takie działanie wprost narusza również dyspozy-
cję art. 17 ust. 2 ustawy, zgodnie z którą zamówienia udziela się wyłącznie wykonawcy wy-
branemu zgodnie z przepisami ustawy.
W dniu 14 lutego 202
3 r. zamawiający poinformował wykonawców o wniesieniu odwołania.
W dniu 15 lutego 2023 r. do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego zgłosił
swój udział wykonawca Graph`IT spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w
Warszawie.
Przystępujący wskazał, że ma interes w zgłoszeniu przystąpienia po stronie
zamawiającego do postępowania odwoławczego, gdyż w jego interesie jest by odwołanie
zostało oddalone w całości, gdyż jego oferta została już wybrana (dwukrotnie) jako
najkorzystniejsza.
Zgłoszenie zostało wniesione przez Prezesa zarządu upoważnionego do
samodzielnej reprezentacji. Do zg
łoszenia dołączono dowody przekazania kopii zgłoszenia
stronom.
W dniu 23 lutego 2023 r. zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie wnosząc o:
1) oddalenie odwołania w całości,
2) obciążenie odwołującego kosztami postępowania.
Zamawiający odnosząc się kolejno do poszczególnych zarzutów zawartych w odwołaniu
zaj
ął następujące stanowisko:
I. Zarzut zaniechania odrzucenia ofe
rty pomimo zaoferowania rażąco niskiej ceny
Zamawiający nie uwzględnia zarzutu w całości.
Zamawi
ający w toku postępowania dokonał czynności badania i oceny ofert oraz w związku
ze ziszczeniem się przesłanek określonych w art. 224 ust. 1 ustawy pismem z dnia
15.11.2022 r. wezwał Wykonawcę GRAPH’IT do złożenia wyjaśnień w zakresie objętym
dyspozycją przepisu art. 224 ust. 3 ustawy, tj. wyliczenia ceny. Przedmiotowe wyjaśnienia,
złożone w dniu 18.11.2022 r. zostały poddane wnikliwej analizie, w następstwie której
zamawiający stwierdził, że są one wystarczające i obalają domniemanie rażąco niskiej ceny.
Wy
konawca GRAPH’IT w sposób niebudzący wątpliwości wyjaśnił metodologię kalkulacji
ceny oferty, wykazując, że poszczególne elementy składowe ceny oferty są realne i
wiarygodne oraz umożliwiają prawidłową realizację zamówienia w pełnym zakresie
przedmiotowym zgodnie z wymaganiami
zamawiającego. Zwrócił jednocześnie uwagę na
specyfikę przedmiotu zamówienia, który jest usługą o charakterze intelektualnym.
Wartość wynagrodzenia za realizację usług opartych na pracy intelektualnej nie zawsze
musi stanowić miarodajną podstawę do stwierdzenia, że cena całkowita oferty zawiera
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Usługi projektowe należy zaliczyć do tzw. „usług miękkich”, których zasadniczą pozycję
kosztową stanowi praca osób realizujących takie usługi, uwzględniająca ich kwalifikacje,
wykształcenie oraz pozycję na rynku.
W wyroku z dnia 10 stycznia 2020 r., KIO 2635/19 Krajowa Izba Odwoławcza powołując się
na wyrok z dnia 31 lipca 2019 r., KIO 1358/19 uznała, że w przypadku kalkulacji ceny za
usługi miękkie wykonawca bierze pod uwagę przede wszystkim koszty pracy osób
realizujących ww. usługi, które mogą być znacząco zróżnicowane dla poszczególnych
wykonaw
ców ze względu na specyfikę takich kosztów. Jak Krajowa Izba Odwoławcza
wskazała w treści uzasadnienia: „Tego typu kosztów nie da się bowiem w sposób
jednoznaczny „zweryfikować” I poddać analizie - poza kosztami minimalnego
wynagrodzenia za pracę. Założenie takie jest bowiem wynikiem faktu, iż przy kosztach
osobo
wych praca lub usługa jest warta tyle na ile wycenia ją osoba je świadcząca. To
bowiem ona wie najlepiej, ile jest warta praca, k
tórą ma świadczyć - ustawodawca zaś w
tym zakresie, poza jej minimaln
ą wartością, nie narzuca żadnych średnich stawek lub
koszt
ów".
W wyroku z dnia 31 lipca 2019 r.,
KIO 1358/19 Krajowa Izba Odwoławcza uznała zaś, że
odrzuceniu nie powinny podlegać oferty zawierające ceny niskie, jednakże możliwe do
uzyskania w standardowym
procesie ofertowania i gwarantujące należyte spełnienie
świadczenia.
Zamawiający uznał za wiarygodną metodologię wyceny prac projektowych. Przyjęta przez
Wykonawcę GRAPH’IT stawka roboczogodziny od 47,62 zł do 148,81 zł, przy
wynagrodzeniu miesięcznym dla projektanta od 8.000 zł do 25.000 zł miesięcznie została
określona na poziomie rynkowym.
Poparc
iem dla tej tezy są również dane z Raportu opracowanego przez Hays Poland za
2021 r.:
„Wynagrodzenia architektów zależą oczywiście od wielu czynników, jak staż pracy,
doświadczenie czy stanowisko. Miesięczne zarobki starszego architekta (architekta
prowadz
ącego), zatrudnionego w biurze projektowym na pełen etat, kształtują się na
przykład na poziomie 10-17 tys. zł brutto. Najczęściej oferowane wynagrodzenie na tym
stanowisku wynosi 14 tys. zł. Nieco mniej zarabia szeregowy pracownik biura, architekt z
doświadczeniem w realizacji wszystkich faz projektowych. Ten może liczyć na
wynagrodzenie od 6 t
ys. do 13 tys. zł miesięcznie, przy czym zwykle otrzymuje 8 tys. zł.
Podobnie zarabia architekt z doświadczeniem pracy w środowisku BIM (Archicad, Revit):
minimalna
płaca architekta na tym stanowisku wynosi 6 tys. zł, maksymalna – 12 tys. zł, ale
najczęściej oferowana jest pensja w wysokości 7,5 tys. zł brutto. Najmniej zarabia młodszy
architekt, od 3 do 7 tys. zł, choć zwykle dostaje on 5 tys. zł brutto.”
Wiarygodne
są również pozostałe składniki wynagrodzenia oraz przyjęte nakłady rzeczowe.
Zamawiający dokonał dodatkowo analizy wartości ofert w podobnych postępowaniach na
realizację dokumentacji projektowej, która wykazała, że zaoferowana przez wykonawcę
GRAPH’IT cena nie odbiega od wartości rynkowych. Za dowód mogą posłużyć:
1) postępowanie przeprowadzone przez zamawiającego na wybór wykonawcy
„Opracowanie dokumentacji projektowej i kosztorysowej na budowę kompleksu
dydaktycznego
WAT”. Złożono 3 oferty:
1 S. T.
MAMGUSTA pracownia projektowa, ul. Działkowa 89 lok. 3, 05-808 Parzniew Cena
jednostkowa 2 364 754,95 PLN
2
Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Usług Inwestycyjnych Sp. z o.o., ul. Warszawska70, 06-
400 C
iechanów Cena jednostkowa 2 337 000,00 PLN
3 pas projekt sp. z o.o., plantowa 5, 05-830 Nadarzyn Cena jednostkowa 1 082 400,00 PLN
*Informacja z otwarcia ofert z dnia 14.01.2022 r.
Postępowanie unieważniono w związku z zarzutem Izby Architektów RP dotyczącym
nieprawidłowego wyliczenia planowanej wartości prac projektowych.
2) postępowanie na „Opracowanie dokumentacji projektowej i kosztorysowej na budowę
Centrum Innowacji Cyberbezpieczeństwa Wydziału Cybernetyki. Złożono 4 oferty.
1
LODROM Sp. z o.o., ul. Długa 56 lok. 1, 31-146 Kraków Cena jednostkowa 895 000,00
PLN
2 H., W. und Partner Architekci Sp. z o.o., Plac Solny 4/2, 50-
060 Wrocław Cena
jednostkowa 1 356 975,36 PLN
3 TPF Sp. z o.o, Annopol 22, 03-236 Warszawa Cena jednostkowa 989 535,00 PLN
4 MProjekt Polska Sp. z o.o., Przewodowa 29, 04-874 Warszawa Cena jednostkowa 1 152
460,00 PLN
*Informacja z otwarcia ofert z dnia 29.03.2021 r.
Dokumentacja została zrealizowana.
W zakresie nadzorów autorskich podczas realizacji budowy wykonawcy zaoferowali kwoty:
-
w postępowaniu na „Opracowanie dokumentacji projektowo– kosztorysowej na budowę
Centrum Innowacji i Cyberbez
pieczeństwa Wydziału Cybernetyki” – cena za 1 nadzór –
1.000,00 zł,
-
w postępowaniu na „Opracowanie dokumentacji na budowę kompleksu dydaktycznego
WAT” – cena za 1 nadzór – 1.000,00 zł.
Powyższe przykłady pokazują wartości za jakie wykonawcy są w stanie zrealizować
zbliżone zakresem przedmiotowym zamówienia, co wskazuje na nieuzasadniony zarzut
odwołującego dotyczący zaniżenia wartości oferty wykonawcy GRAPH’IT w stosunku do
aktualnych cen rynkowych.
Zamawiający dokonując wyceny wartości prac projektowych oparł się na metodologii
zgodnej z rozporządzeniem Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 20 grudnia 2021 r. w
s
prawie określenia metod i podstaw sporządzania kosztorysu inwestorskiego, obliczania
planowanych kosztów prac projektowych oraz planowanych kosztów robót budowlanych
określonych w programie funkcjonalno-użytkowym, przyjmując IV kategorię złożoności
obiektu
, tzn. budynki o złożonych wymaganiach funkcjonalnych, instalacyjnych i
tec
hnologicznych o średnim stopniu trudności, niezaliczone do kategorii V i VI. Na wybór tej
kategorii wskazuje również tabela , która określa kategorię złożoności dla :
- licea i szko
ły zawodowe (z warsztatami i laboratoriami) – kat. IV,
-
internaty z częścią żywieniową i sportową – kat. IV,
- sale gimnastyczne i sportowe dla
gier zespołowych (koszykówka, siatkówka, piłka ręczna
itp., zespoły odnowy biologicznej (basen, jacuzzi, sauna, masaż itp.) – kat. IV.
Zamawiający nie zgadza się również z opinią odwołującego jakoby cena rynkowa
opracowania dokumentacji projektowej wynosiła 200 zł/m2. Zgodnie z doświadczeniami
zamawiającego, wynikającymi z poprzednio przeprowadzonych postępowań, średnia
stawka projektowania kształtuje się na poziomie 100 zł/m2.
Kwota przeznaczona przez
zamawiającego na realizację zamówienia, którą odwołujący
wskazuje jako jeden z argumentów na potwierdzenie wywodzonej przez siebie tezy o
rażąco niskiej cenie oferty GRAPH’IT, nie stanowi w opinii zamawiającego wartości
rynkowej, za k
tórą ewentualny wykonawca może zrealizować przedmiot zamówienia.
O powyższym stanowić może wyrok z dnia 26 sierpnia 2014 r., KIO 1642/14, w którym
Krajowa Izba Odwoławcza zwróciła uwagę, że kwota, jaką zamawiający zamierza
przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, „stanowi jedynie o środkach finansowych
zabezpieczonych w budżecie danej jednostki zamawiającej na sfinansowanie konkretnego
przedsięwzięcia objętego postępowaniem o udzielenie zamówienia publicznego. Cel
podawania tej kwoty tuż przed otwarciem ofert, kiedy jeszcze zamawiający nie mógł
zapoznać się z konkretnymi wycenami ofertowymi dokonanymi przez wykonawców w
danym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, związany jest z
zabezpieczeniem interesów wykonawców, aby nie dochodziło do nieuprawnionych działań
po stronie zamawiającego związanych z unieważnianiem postępowania o zamówienia
publiczne z powodu braku środków na sfinansowanie danego zamówienia. Kwota ta w
praktyce najc
zęściej stanowi odzwierciedlenie wyceny szacunkowej przedmiotu zamówienia
d
okonanej zgodnie z art. 32 i następne ustawy powiększonej o wartość podatku VAT, ale
nie zawsze musi to być faktycznie ta kwota”.
W kwesti
i oceny rażąco niskiej ceny w kontekście wartości szacunkowej zamówienia
wypowiedział się również UZP:
„Ceną ustaloną przez zamawiającego, która będzie stanowiła punkt odniesienia do
stwierdzenia, czy mamy do czynienia z rażąco niską ceną, będzie wartość przedmiotu
zamówienia ustalona przez zamawiającego powiększona o podatek VAT. (…) Należy
jednak wyraźnie podkreślić, iż wyznacznik ten nie jest jednak wyznacznikiem bezwzględnie
wiążącym i ostatecznym, ze względu choćby na możliwość oszacowania przez
zamawi
ającego wartości zamówienia z nienależytą starannością (o czym jeszcze poniżej).
Ponadto, wyznacznik ten powini
en służyć tylko i wyłącznie podjęciu decyzji o tym, czy cena
może być rażąco niską i uruchomienia procedury przewidzianej w art. 90 ustawy Pzp, a
więc żądania wyjaśnień. Nie może jednak decydować jeszcze o tym, że cena jest ceną
rażąco niską. W tym przypadku, odniesienie ceny do wartości zamówienia powiększonej o
VAT ma charakter jedynie pomocniczy i służyć powinien jedynie podjęciu decyzji o tym, czy
na zamawiającym ciąży obowiązek żądania wyjaśnień od wykonawcy.”.
W zakresie podnoszonej w odwołaniu kwestii nadzorów autorskich i zaoferowanej przez
w
ykonawcę GRAPH’IT ceny za ich wykonanie, zamawiający wskazał, że:
1) w odniesieniu do ilości wizyt na budowie w ramach nadzoru, zamawiający przewidział
konieczność przeprowadzenia 20 nadzorów płatnych i skalkulował je w ZKZ na kwotę
1.000,00 zł za 1 nadzór;
2) w dokumentach zamówienia, w Zestawieniu Kosztów Zadania oraz w załączniku nr 2 do
SWZ - Projekci
e umowy określił ilość nadzorów, ich zakres oraz zasady płatności.
Powyższe informacje były dostępne dla wszystkich wykonawców na etapie prowadzonego
postępowania. Tym samym całkowicie nieuzasadnione wydaje się przypuszczenie
odwołującego, że Wykonawca GRAPH’IT w swojej wycenie nie uwzględnił całego zakresu,
jakim powinien być objęty nadzór. Z projektu umowy i z ZKZ jednoznacznie wynika, że
zamawiający przewidział 22 nadzory, w tym dwa bezpłatne i zamawiającemu przysługuje
prawo do wezwania wykonawcy,
a płatność za nadzory uzależniona jest od ilości pobytów
na terenie budowy, jednakże nie więcej, niż 20 pobytów.
Z żadnego z dokumentów zamówienia nie wynika, że nadzory mają trwać 8 godzin i że
muszą w nich uczestniczyć jednocześnie wszyscy projektanci, którzy zostali przewidziani do
realizacji zamówienia. Odwołujący w treści odwołania podnosi, że przy tak skomplikowanej
inwe
stycji ilość nadzorów przewidziana przez zamawiającego jest stanowczo za mała i z
pewnością zaistnieje potrzeba zapewnienia większej ilości pobytów na placu budowy i
nadzorów ze strony wykonawcy.
Skoro
odwołujący kwestionuje założoną ilość nadzorów, powinien to uczynić już na etapie
postępowania, a przynajmniej zwrócić się do zamawiającego o wyjaśnienie ewentualnych
wątpliwości. Żaden z wykonawców, w tym odwołujący nie zgłaszał co do tego uwag, nie
podnosił tej kwestii w ramach dialogu, jak również nie wnosił o wyjaśnienie treści SWZ w
tym zakresie.
Odwołujący przyjął bezpodstawnie, że każdy nadzór autorski będzie pełniło 7 projektantów
przez 8 godzin roboczych. Nie ma podstaw, aby za
kładać, że nadzory autorskie będą
dotyczyły każdego projektanta w tym samym stopniu, np. projektanta w specjalności
drogowej lub rzeczoznawcę ppoż. oraz, że na każdym z 20 nadzorów autorskich będą
obecni projektan
ci wszystkich branż w czasie 8 godzin dziennie.
W związku z powyższym podnoszenie sprawy ilości nadzorów przewidzianych w ramach
wykonania przedmiotu zamówienia, przy jednoczesnym kwestionowaniu zaoferowania
niskiej ceny przez w
ykonawcę GRAPH’IT może być związane z faktem, że to odwołujący,
zakładając z góry, że zaistnieje konieczność zwiększenia liczby nadzorów od razu w swojej
ofercie wziął te czynniki pod uwagę i zaoferował wykonanie 20 nadzorów za kwotę
109.962,00 zł brutto, co w przeliczeniu za jeden nadzór wynosi 5.498,10 zł brutto.
Cena zaoferowania przez
odwołującego jest ceną najwyższą za nadzory spośród złożonych
ofert
i wyższą od oferty Wykonawcy GRAPH’IT o 85.362,00 zł., który zaoferował ich
realizację za kwotę 24.6000,00 zł oraz przewidział w przedstawionej kalkulacji koszty
dojazdu, delegacji oraz koszty pracy za wykonanie nadzoru autorskiego.
W zakresie kwest
ionowanej w odwołaniu ceny za wykonanie dokumentacji projektowej,
zaoferowanej przez Wykonawcę GRAPH’IT, zamawiający po dokonaniu analizy wyjaśnień
firmy poczyn
ił następujące ustalenia:
Wykonawca GRAPH’IT przyjął w swojej kalkulacji stawki roboczogodzin od. 47,62 zł do
148,81 zł, a oparcie przez odwołującego dowodu na wartości 47,62 zł jest nieuprawnione,
ponieważ z żadnego z dokumentów nie wynika, aby została zastosowania stawka 47,62 za
roboczogodzinę.
Brak jest uzasadnienia przez
odwołującego dla przyjęcia stawki 145 zł jako rynkowej.
Średnia stawka pracy projektanta wskazana przez GRAPH’IT wynosi 70,55 zł za
roboczogodzinę, co przy założeniu 160 godzin w miesiącu daje średnie wynagrodzenie
11.852,40 zł netto.
Próba wykazania przez odwołującego, iż wykonawca GRAPH’IT zaoferował rażąco niską
cenę w oparciu o fakt, że cena ta jest o 75% niższa niż szacunkowa wartość zamówienia,
ale również znacząco niższa niż zaoferowali pozostali wykonawcy, nie musi wynikać z
zaniżenia ceny przez GRAPH’IT, lecz z jej zawyżenia przez pozostałych wykonawców.
Potwierdzeniem może być wyrok KIO 2315/19.
Wykonawca GRAPH’IT w swoich wyjaśnieniach wykazał, że cena jaką oferuje zapewnia mu
zysk na akceptowalnym poziomie (spodziewana mi
nimalna marża – 17%). Ponadto nie ma
podstaw do p
rzyjęcia, że cena jaką zaoferował GRAPH’IT jest oderwana od realiów
rynkowych ze względu na przytoczone wcześniej argumenty wynikające z doświadczeń
zamawiającego.
Zamawiający powołał wyrok z 7 stycznia 2019 r. (sygn. akt: KIO 2640/18).
Wykonawca GR
APH’IT w swoich wyjaśnieniach powołał się dodatkowo na okoliczności,
umożliwiające mu wykonanie zamówienia po obniżonych kosztach, takie jak przyjęta
metoda wykonania
zamówienia, która wynika z zastosowanych przez niego rozwiązań
technicznych, otrzymana pomoc pub
liczna, stały wykwalifikowany personel, trwałe
kontrakty, stali kontrahenci i korzystne warunki handlowe.
Przywołana przez odwołującego kalkulacja ilości roboczogodzin wskazująca na
konieczność realizacji projektu w czasie 20 777 do 25 000 roboczogodzin podważa
całkowicie argumentację odwołującego w odniesieniu do wyliczenia ceny oferty i zarzutu
rażąco niskiej ceny:
1) w oparciu o zaproponowany przez
odwołującego termin realizacji cena jednej
roboczogodziny skalkulowana w jego ofercie (przyjmując jedynie wynagrodzenia
projektantów bez kosztów pośrednich i zysku) wynosi:
- cena oferty -
3. 665.400 zł / 20777rg = 176 brutto
- cena oferty - 3.
665.400 zł / 25000 rg = 146 zł brutto.
2) w
wyjaśnieniach Wykonawca GRAPH’IT wskazuje na termin realizacji dokumentacji
projektowej w czasie 11 000 roboczogodzin. W odniesieniu do ceny o
ferty GRAPH’IT, cena
jednej roboczogodziny wynosi:
- cena oferty - 1.5
00.600 zł / 11000 rg = 136 zł brutto.
Z prz
edstawionych powyżej wyliczeń, wynika, że przyjęta przez GRAPH’IT cena
robo
czogodziny jest niższa od ceny odwołującego jedynie o 7% do 23% (w zależności od
ilości roboczogodzin przyjętych przez odwołującego). Wskazuje to, że odwołujący
kalkulował cenę oferty w oparciu o wynagrodzenie projektanta na podobnym poziomie co
GRA
PH’IT.
Można zatem domniemywać, że cena zaproponowana przez odwołującego różni się od
ceny GRAPH’IT wysokością kosztów pośrednich oraz wielkością zysku.
Wyżej wskazane wyliczenia pokazują, że w żaden sposób nie zostało przez odwołującego
dowiedzione, że wartości dotyczące kosztów pracowniczych przyjęte do ustalenia ceny są
niższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki godzinowej,
ustalonych na pods
tawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r., o minimalnym
wynagrodzeniu za prac
ę, wynoszących odpowiednio 3.490,00 zł brutto i 22,80 zł brutto.
Jest to o
tyle istotne ustalenie, że na gruncie przedmiotowego zamówienia publicznego
koszty pracownic
ze są istotnym elementem cenotwórczym.
Nie ma żadnych podstaw do uznania zarzutu odwołującego, że wykonawca GRAPH’IT nie
ujął w swojej kalkulacji pełnego zakresu przedmiotowego zamówienia, wymaganego przez
zamawiającego. Zakres ten wynikał z dokumentów zamówienia, był znany wszystkim
wykonawcom, którzy uczestnicząc w postępowaniu i składając oferty potwierdzili, że się z
nim zapoznali i na jego podstawie skalkulowali
ceny. Zostało to potwierdzone w
wyjaśnieniach GRAPH’IT, który zaznaczył, że niezależnie od kosztów objętych
zamówieniem przewidział dodatkowo 5% rezerwę na nieprzewidziane koszty.
Według powszechnie przywoływanej w doktrynie i orzecznictwie definicji zawartej w
uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z 30 stycznia 2007 r. (sygn. akt XIX
Ga 3/07) „o cenie rażąco niskiej można mówić wówczas, gdy oczywiste jest, że przy
zachowaniu re
guł rynkowych wykonanie umowy przez wykonawcę byłoby dla niego
nieop
łacalne. Rażąco niska cena jest to cena niewiarygodna, oderwana całkowicie od
realiów rynkowych. Przykładem może być oferowanie towarów poniżej kosztów zakupu lub
wytworzenia albo oferowan
ie usług za symboliczną kwotę”.
Natomiast Sąd Okręgowy w Krakowie w uzasadnieniu wyroku z 23 kwietnia 2009 r. (sygn.
akt XII Ga 88/09) wsk
azał następujące kryteria określające cenę rażąco niską: „odbieganie
całkowitej ceny oferty od cen obowiązujących na danym rynku w taki sposób, że nie ma
możliwości realizacji zamówienia przy założeniu osiągnięcia zysku; zaoferowanie ceny,
której realizacja nie pozwala na utrzymanie rentowności wykonawcy na tym zadaniu;
niewiarygodność ceny z powodu oderwania jej od realiów rynkowych.”
W ocenie
zamawiającego oferta wykonawcy GRAPH’IT nie spełnia powyższych przesłanek,
w związku z czym nie ma podstaw do jej uznania za zawierającą rażąco niską cenę, a tym
samym dokonania czynności jej odrzucenia.
Zamawiający w toku postępowania dokonał wszelkich ustawowych czynności związanych z
badaniem i oceną ofert oraz wyjaśnieniem rażąco niskiej ceny i wybrał ofertę
najko
rzystniejszą, wykonawcy, który wykazał spełnienie wszystkich warunków udziału w
postępowaniu. Nieuzasadnione jest wiec czynienie mu z tego zarzutu, szczególnie biorąc
pod uwagę, że zamawiający działając jako jednostka sektora finansów publicznych zawsze
mu
si mieć na względzie przesłanki wynikające z art. 44 ust. 3 ustawy o finansach
publicznych dotyczące wydatkowania środków publicznych. Zgodnie z ww. ustawą wydatki
publiczne powinny być dokonywane w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasad
uzyskiwani
a najlepszych efektów z danych nakładów, optymalnego doboru metod i środków
służących osiągnięciu założonych celów, w sposób umożliwiający terminową realizację
zadań oraz w wysokości i terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań.
II. Zarzut naruszenia uczciwej k
onkurencji i równego traktowania wykonawców
Zamawiający nie uwzględnia zarzutu w całości.
Zamawi
ający realizując wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 29.12.2022 r., KIO
3316/22, odtajnił wskazane w nim informacje, z wyłączeniem danych dotyczących
szczegółowej kalkulacji ceny oferty, nazw kontrahentów, opisu autorskich rozwiązań
technologicznych, ud
ostępniając je odwołującemu.
W związku z powyższym zarzut dotyczący odmowy udostępnienia wyjaśnień rażąco niskiej
ceny, co uniemożliwiło odwołującemu ocenę rzetelności kalkulacji ceny oferty GRAPH’IT,
Zamawiający uznaje za bezzasadny i niezgodny w ww. wyrokiem.
Zamawiający ocenił dokumenty wyjaśniające rażąco niską cenę, rzetelnie i starannie
przeanalizował kalkulację ceny oferty, z której wynika, że zaoferowana cena jest realna, a
w
ykonanie zamówienia jest możliwe w pełnym zakresie wynikającym z dokumentów
zamówienia i zgodnie z wymaganiami zamawiającego.
Działania zamawiającego prowadzone były zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy
Praw
o zamówień publicznych i wynikającymi z nich zasadami. Na żadnym etapie
postępowania nie doszło do naruszenia zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców.
Tym samym przedmiotowy zarzut należy uznać za bezpodstawny.
W dniu 28 lute
go 2023 r. zamawiający zobowiązany do zajęcia pisemnego stanowiska, co
do
dowodów przedstawionych przez odwołującego na rozprawie podtrzymał wniosek o
oddalenie odwołania, a odnosząc się szczegółowo do przedstawionych dowodów wskazał,
że żaden z nich nie stanowi potwierdzenia, że cena zaoferowana przez przystępującego jest
ceną rażąco niską, część dowodów to w istocie stanowisko własne odwołującego lub
została sporządzona na jego zlecenie, a więc nie jest to dowód wiarygodny, a pozostałe z
racji braku wskazania zakresu rzeczowego nie sta
nowią dowodu na okoliczności istotne dla
ro
zstrzygnięcia.
Przystępujący nie przedstawił pisemnego stanowiska w terminie wskazanym przez Izbę.
Izba ustaliła następujący stan faktyczny:
Izba dopuściła dowody z dokumentacji postępowania tj. ustaleń wartości szacunkowej
zamówienia, SWZ załącznika nr 2 do SWZ wraz z załącznikami, oferty Graph`IT,
p
ozostałych złożonych ofert, wyjaśnień ceny Graph`IT złożonych w dniu 18 listopada 2022 r.
Na podstawie tych dowodów Izba ustaliła, co następuje:
Z ustaleń wartości szacunkowej zamówienia wynika, że zamawiający wyszacował wartość
brutto na kwotę 6 096 447,42zł., w tym 4 802 389,63zł. wartość prac projektowych (przy za-
łożeniu wartości robót budowalnych 113 800 702,08zł. i współczynniku 4,22% dla obiektów
IV kat.), wart
ość kosztorysów 144 071,69zł. (przy założeniu, że stanowią one około 3% prac
projektowych i nadzory autorskie
za 20 pobytów - jeden pobyt 500zł. razem 10 000zł.
Z SWZ wynika:
XIV. OPIS SPOSOBU OBLICZENIA CENY OFERTY
I. W Formularzu ofertowym należy podać w PLN cenę netto, stawkę podatku VAT, wartość
VAT oraz cenę brutto, zgodnie z załączonym Zestawieniem Kosztów Zadania, stanowiącym
załącznik nr 6 do SWZ.
2.
Podana cena musi
obejmować wszystkie koszty związane z wykonaniem i odbiorem
przedmiotu zamówienia, w tym również nie ujęte w zakresie określonym przez Zamawiają-
cego, a wynikające z zastosowanej technologii, obowiązujących norm i przepisów i niezbęd-
ne do wykonania przedmio
tu zamówienia.
3.
Cena ryczałtowa podana przez Wykonawcę będzie niezmienna przez cały czas reali-
zacji zamówienia i Wykonawca nie może żądać podwyższenia wynagrodzenia, chociażby w
czasie zawarcia umowy nie można było przewidzieć rozmiaru lub kosztów prac.
4.
Sposób wykonania i szczegółowy zakres usług określa załącznik nr 1 do SWZ —
O
pis przedmiotu zamówienia, załącznik nr 2 do SWZ — projekt umowy oraz koncepcja i pro-
gram funkcjonalno
— użytkowy z uwzględnieniem zmian, o których mowa w Rozdziale III,
ust. 1 SWZ.
§ 4
1. Za wykonanie przedmi
otu Umowy Zamawiający zobowiązuje się zapłacić Wykonawcy
wynagrodzenie ryczałtowe w wysokości:
Ogółem netto złotych …………. PLN
Podatek VAT 23%
………….. PLN
Ogółem
brutto
złotych
…………..
PLN
(słownie
złotych
brut-
to:………………………………………………………………………………………)
2.
Płatność za realizację przedmiotu Umowy zostanie zrealizowana w następujący spo-
sób:
a)
I rata po odebraniu dokumentacji projektowej i kosztory
sowej, o której mowa w poz. 1
Zestawienia Kosztów Zadania (ZKZ) stanowiącego załącznik nr 2 do Umowy, (wynagrodze-
nie um
owne ryczałtowe bez nadzorów autorskich), po dokonaniu protokolarnego odbioru
przez strony dokumentacji projektowej i kosztorysowej oraz
uzyskaniu wszelkich niezbęd-
nych pozwoleń, uzgodnień urzędowych i certyfikatów wynikających z wykonywanej doku-
mentacji;
b)
II rata po
dokonaniu nadzorów autorskich na budowie – (20 x …… zł brutto) – po do-
konaniu odbioru przez strony wykonania czynności nadzorów autorskich na terenie budowy z
zastrzeżeniem § 3 ust. 2 i 3.
Zał. nr 1 do Umowy nr ……/8053/WAT/2022
OPIS PRZEDMIOT
U ZAMÓWIENIA
Dotyczy zadania pn.: „Wykonanie dokumentacji projektowej i kosztorysowej na budowę
Kompleksu Dydaktycznego WAT.
I. UWAGI
OGÓLNE
1. Opracowanie dokumentacji projektowo-
kosztorysowej wymaga uwzględnienia decyzji Nr
L-188/2021 o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego z dnia 21.10.2021 r. obejmuje:
1) rozbiórkę istniejącego budynku 29B,
2) przebudowę i/lub nadbudowę 1 kondygnacyjnego budynku,
3) budowę budynku szkolno-dydaktycznego z podziałem funkcjonalnym na część dydaktycz-
no-administ
racyjną z salami dydaktycznymi, pokojami nauczycielskimi i zapleczem admini-
stracyjnym oraz część internatową z salami przystosowanymi do pracy wychowawczej, ży-
wienia oraz zakwaterowania studentów/uczniów zgodnie z potrzebami przyszłego Użytkow-
nika/Najemcy,
4) budowę akademika/internatu dla ok. 320 studentów/uczniów z zapleczem dla kierownika i
wychowawców,
5) budowę nowoczesnej hali sportowej wraz z zapleczem oraz trybunami,
6) budowę ok. 104 miejsc postojowych, dróg dojazdowych w tym drogi pożarowej na działce
4/1 oraz chodników,
7) zagospodarowanie
terenu wokół budynku z elementami obiektów małej architektury,
8) budowę nowego ogrodzenia w ramach projektowanej rozbudowy i budowy obiektu;
9) budowę boisk wielofunkcyjnych do przeprowadzania zajęć z wychowania fizycznego i za-
jęć fakultatywnych na terenie działki;
10) Budowa niezbędnych przyłączy i/lub sieci cieplnych, wodnych, kanalizacyjnych, elek-
trycznych, gazowych, telekomunikacyjnych.
2. Inwestycja powinna być zaprojektowana tak, aby zapewniała na każdym etapie jej realiza-
cji zachowanie ciągłości działalności dydaktycznej i wychowawczej Liceum. Liceum nie może
zostać przeniesione do innej lokalizacji na czas realizacji inwestycji. Powyższe warunkuje
rozbudowę
(przebudowę)
budynku
nr
30
(obecnego
budynku
dydaktyczno-
administracyjnego) po przeniesieni
u dydaktyki i administracji do części nowobudowanej. Na-
leży założyć przy tym, że w momencie realizacji inwestycji Liceum będzie działać w pełnym
składzie osobowym (pracowniczym i uczniowskim), a więc będzie potrzebować pełnego za-
plecza dydaktyczno-administracyjnego.
Zał. nr 2 do Umowy nr…………/8053/WAT/2022
ZESTAWIENIE KOSZTÓW ZADANIA (ZKZ) pt.: „Opracowanie dokumentacji projektowej i
kosztorysowej na budowę Kompleksu Dydaktycznego Wojskowej Akademii Technicznej”
Klasa obiektu wg PKOB: 1.12.126.123 - Budynki
Szkół Wyższych i Placówki Badawcze: La-
boratoria Badawcze
1 Dokumentacja projektowa i kosztorysowa wraz z decyzjami administracyjnymi CPV:
71220000-6 23%
2 Nadzory autorskie podczas realizacji budowy (20 pob
ytów) CPV: 71220000-6 23%
Załącznik nr 4 do Umowy nr ……./8053/WAT/2022
Harmonogram realizacji prac projektowych
Nazwa zadania: „Opracowanie dokumentacji projektowej i kosztorysowej na budowę Kom-
pleksu Dydaktyczne
go Wojskowej Akademii Technicznej”
Wyszczeg
ólnienie prac
1. Opracowanie inwentaryzacji terenu
2. Opracowanie mapy do celów projektowych
3. Wykonanie ekspertyz technicznych kon
iecznych do określenia możliwości rozbudowy i
nadbudowy istniejącego budynku
4. Wykonanie badań gruntu i opracowanie dokumentacji badań podłoża gruntowego na ob-
szarze projektowanej inwestycji
5. Opracowanie wielobranżowego projektu na podstawie projektu koncepcyjnego funkcjonal-
no-
użytkowego i uzgodnienie z użytkownikami
6. Przyg
otowanie bilansów zapotrzebowania na media i wniosków; wystąpienie w imieniu
Zamawiającego o warunki obsługi w zakresie infrastruktury technicznej (przyłącza do sieci,
dostawa i od
biór mediów) do odpowiednich jednostek WAT oraz gestorów sieci i mediów.
7. Wykonanie dokumentacji projektowej w zakres
ie do pozwolenia na budowę
Projekt zagospodarowania terenu (PZT)
zawierający:
1) istniejący stan zagospodarowania działki lub terenu oraz opis projektowanych zmian,
2) układ komunikacyjny, w tym parametry techniczne dróg pożarowych, sieci i urządzeń
uzbroj
enia terenu zapewniających przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę,
3) ukształtowanie terenu i zieleni,
4) dane informujące czy działka lub teren wpisane są do rejestru zabytków lub podlegają
ochronie na podstawie u
staleń MPZP lub Decyzji o warunkach zabudowy,
5) informacje o istniejących i przewidywanych zagrożeniach dla środowiska i zdrowia użyt-
kowników oraz otoczenia,
7.1 Projekt architektoniczno
– budowlany (w branżach) zawierający:
1) układ przestrzenny oraz formę architektoniczną istniejących i projektowanych obiektów,
2) zestawienie powierzchni p
oszczególnych elementów:
-
powierzchnia zabudowy projektowanych i istniejących obiektów
- p
owierzchnie dróg, parkingów, placów, chodników, tarasów, schodów zewnętrznych (po-
wierzchnie utwardzone)
- powierzchnia zieleni (powierzchnia biologicznie czynna)
3)
zamierzony sposób użytkowania obiektów budowlanych, w tym liczbę projektowanych
lokali, z w
yszczególnieniem pomieszczeń biurowo-administracyjnych, dydaktycznych oraz w
akademiku pomieszczeń zamieszkania zbiorowego,
4) opinię geotechniczną oraz informację o sposobie posadowienia obiektu budowlanego,
5) opis zapewnienia niezbędnych warunków do korzystania z obiektów użyteczności publicz-
nej i mieszkaniowego budownictwa wie
lorodzinnego przez osoby niepełnosprawne , o któ-
rych mowa w art. 1 Konwencji o prawach os
ób niepełnosprawnych, w tym osoby starsze,
6) parametry techniczne obiektu budowlanego char
akteryzujące wpływ obiektu budowlanego
na środowisko i jego wykorzystywanie oraz na zdrowie ludzi i obiekty sąsiednie pod wzglę-
dem;
-
zapotrzebowania i jakości wody oraz ilości, jakości i sposobu odprowadzania ścieków oraz
wód opadowych,
- emisji zanieczys
zczeń gazowych, w tym zapachów, pyłowych i płynnych, z podaniem ich
rodzaju,
ilości i zasięgu rozprzestrzeniania się,
-
rodzaju i ilości wytwarzanych odpadów,
- w
łaściwości akustycznych oraz emisji drgań, a także promieniowania, w szczególności joni-
zuj
ącego, pola elektro-magnetycznego i innych zakłóceń, z podaniem odpowiednich parame-
trów tych czynników i zasięgu ich rozprzestrzeniania się,
-
wpływu obiektu budowlanego na istniejący drzewostan, powierzchnię ziemi, w tym glebę,
wody powierzchniowe i podziemne
(uwzględniając, że przyjęte w projekcie budowlanym
rozwiązania przestrzenne, funkcjonalne i techniczne powinny wykazywać ograniczenie lub
eliminację wpływu obiektu budowlanego na środowisko przyrodnicze, zdrowie ludzi i inne
obiekty budowlane, zgodnie z o
drębnymi przepisami.
7) analiza możliwości racjonalnego wykorzystania pod względem technicznym, ekonomicz-
nym i środowiskowym odnawialnych źródeł energii takich jak: energia geotermalna, energia
promieniowania słonecznego, energia wiatru a także możliwości zastosowania skojarzonej
produkcji energii elektrycznej i ciepła oraz zdecentralizowanego systemu zaopatrzenia w
energi
ę w postaci bezpośredniego lub blokowego ogrzewania, określającą: oszacowanie
rocznego zapotrzebowania na energię użytkową do ogrzewania, wentylacji, przygotowania
ciepłej wody użytkowej, dostępne nośniki energii, wybór dwóch systemów zaopatrzenia w
energi
ę do analizy porównawczej (systemu konwencjonalnego oraz systemu alternatywnego
albo systemu konwencjonalnego oraz systemu hybrydowego, r
ozumianego jako połączenie
systemu konwencjonalnego i alternatywnego, obliczenia optymalizacyjno-
porównawcze dla
wybran
ych systemów zaopatrzenia w energię, wyniki analizy porównawczej i wybór systemu
zaopatrzenia w energię;
-
analizę technicznych i ekonomicznych możliwości wykorzystania urządzeń, które automa-
tycznie regulują temperaturę oddzielnie w poszczególnych pomieszczeniach lub w wyzna-
czonej strefie ogrzewanej,
-
informacje o zasadniczych elementach wyposażenia budowlano-instalacyjnego, zapewnia-
jących użytkowanie obiektu budowlanego zgodnie z przeznaczeniem.
8)
dane dotyczące warunków ochrony przeciwpożarowej określone w odrębnych przepi-
sach
7.2
1) Złożenie wniosku o pozwolenie na budowę
2) Uzyskanie prawomocnej decyzji o pozwoleniu na budowę.
8. Pr
ojekt techniczny (w branżach) (PT) zawierający:
1) projektowane rozwiązania konstrukcyjne obiektu wraz z wynikami obliczeń statystyczno-
wytrzymałościowymi
2) charak
terystykę energetyczną budynku, opracowana zgodnie z przepisami dotyczącymi
metodologii obl
iczania charakterystyki energetycznej budynku oraz sposobu sporządzania i
wz
orów świadectw ich charakterystyki energetycznej, zgodnie z właściwymi przepisami
3) proj
ekty przyłączy do mediów
4) dokumentację geologiczno-inżynierską lub geotechniczne warunki posadowienia obiektów
budowlanych
5) projekt zabezpieczenia budynku oraz oto
czenia przed propagacją hałasu i drgań pocho-
dzących od instalacji i urządzeń stanowiących techniczne wyposażenie budynku, projekt
techniczny konstrukcji ściany zewnętrznej szkieletowo-warstwowej
6) projekt komunikacji pieszej i rowerowej na zewnątrz budynku oraz placów, dróg i miejsc
postojowych wr
az z odwodnieniem i oświetleniem terenu,
7) pr
ojekt drogowy zjazdu z ul. Kartezjusza wraz z uzgodnieniami i zgłoszeniem jakiego wy-
maga
8)
projekt gospodarki zielenią wraz z inwentaryzacją drzew oraz złożenie wniosku o wycinkę
drzew i uzyskanie zgody
9) projekt budowy nowego ogrodzenia
10) projekt umeb
lowania pomieszczeń użytkowych
11) projekt aranżacji wnętrz dla pomieszczeń reprezentacyjnych (z aulą seminaryjną, holi na
parterze, sali wykładowych, pokoi akademika, ewentualnie innych (holi windowych w budyn-
ku)
12) projekty wnętrz typowych; sanitarnych, socjalnych, biurowych, dydaktycznych
13) projekty akustyczne i nagłośnienia wraz z symulacją dla auli seminaryjnej oraz typowych
sali lekcyjnych
14) projekty akusty
czne dla wybranych gabinetów
15) oznakowani
e pomieszczeń
16) oznakowanie bhp, ppoż., technologiczne, techniczne
17) projekt uwaru
nkowań z zakresu ochrony ppoż. określone w odrębnych przepisach
18) projektowany scenariusz rozwoju zdarzeń w czasie pożaru
19)
wykonanie i uzgodnienie ekspertyzy ppoż. jeśli będą wymagane
20) instrukcję bezpieczeństwa pożarowego wraz z planem ewakuacji
9.
Projekt rozbiórki budynku 29B zawierający;
1) szkic usytuowania obiektu budowlanego
2) opis zakresu i sposobu prowadzenia robót rozbiórkowych
3) opis sposobu zapewnienia
bezpieczeństwa ludzi i mienia
4) pozwolenia, uzgodnienia, opinie i inne dokumenty, k
tórych obowiązek dołączenia wynika z
odrębnych przepisów, ustaw
5) projekt rozbiórki
1) STWiORB (w branżach)
2) Przedmiar robót (w branżach)
3) Kosztorysy inwestorskie i ZKZ
(w branżach)
W ofercie Graph`IT zaofe
rował wykonanie:
1. OPRACOWANIE DOKUME
NTACJI PROJEKTOWEJ I KOSZTORYSOWEJ NA BUDOWĘ
KOMPLEKSU DYDAKTYCZNEGO WOJSKOWEJ AKADEMII TECHNICZNEJ Podstawowa
1.00 [zadanie]Netto: 1 220 000,00 PLN Stawka VAT 23,00 % Brutto: 1 500 600,00 PLN Brut-
to: 1 500 600,00 PLN
TPF- Cena 5 535 000,00
ASMAN PIENIĘŻNY Cena 3 665 400,00
W dniu 18 listopada 2022 r. Grap
h`IT w części odtajnionej przez zamawiającego udzielił na-
stępujących wyjaśnień, co do zaoferowanej ceny:
oferta usług wykonawcy jest rzetelna, a cena ofertowa brutto — 1.500 600,00zł, nie jest w
żaden sposób zaniżona lub rażąco niska, została skalkulowana z najwyższą starannością i
uwzględnia zakładane koszty wraz z marżą, odpowiada rynkowym cenom podobnych usług
oraz u
względnia wszelkie elementy zamówienia, których wykonania Zamawiający oczekuje
od wykonawcy zgodnie z SWZ, wobec czego nie występują żadne przesłanki dla uznania
ceny ofertowej
jako rażąco niską.
Uwaga: dalszy tekst
wraz z przywołanymi w nim załącznikami stanowi Tajemnice przedsię-
biorstwa
uwaga: informacja
stanowiąca tajemnice przedsiębiorstwa
Na kolejnych stronach w zakresie do informacji o
zakończeniu zakresu utajnionego
Ponadto w odpowiedzi na pismo Zamawiającego wyjaśniamy co następuje:
Stan faktyczny
Zamawiający przeznaczył na realizację przedmiotowego zamówienia kwotę 6 096 0447,42zł
brutto
W postępowaniu złożono 3 oferty, a średnia arytmetyczna cen brutto wszystkich złożonych
ofert wynosi 3 567 000,00
zł.
Cena oferty wykonawcy stanowi zatem ok 25%
budżetu Zamawiającego i ok 42% średniej
arytmet
ycznej cen wszystkich złożonych ofert.
2. Zgodnie z Art. 224 PZP pkt 1. „Jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części
składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia lub budzą wątpli-
wości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wy-
maganiami określonymi w dokumentach zamówienia lub wynikającymi z odrębnych przepi-
s
ów, zamawiający żąda od wykonawcy wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie wyli-
czenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części składowych".
Ustawa zawiera zatem wytyczną interpretacyjną, iż ocena zaoferowanej ceny ma być rozwa-
żana w kontekście wartości danego zamówienia.
W przepisach dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z 26.02.2014 r. w
sprawie zamówień publicznych uchylającej dyrektywę 2004/18/VVE, jak i ustawy z
29.01.2004 r.
— Prawo zamówień publicznych — dalej p.z.p. — brakuje jednak definicji le-
galnej pojęcia rażąco niskiej ceny lub rażąco niskiego kosztu.
W ce
lu poprawnego zrozumienia pojęcia rażąco niskiej ceny należy przyjąć, że rażąco niska
cena oznacza ofertę z ceną niewiarygodnie niską, znacząco odbiegającą od cen rynkowych
w stosunku do wartości danego zamówienia. Cenę rażąco niską należy zatem odnosić do
cen rynkowych, a nie do ceny najwyższej w danym postępowaniu lub kwoty zarezerwowanej
przez zamawiającego na wykonanie danego zamówienia.
N
ależy tu zwrócić uwagę, że w przedmiotowym postepowaniu, prowadzonym w trybie dialo-
gu konkurencyjnego mogło potencjalnie dojść do zakłócenia konkurencyjności cenowej po-
stępowania, a nawet zmowy przetargowej, gdyż po prekwalifikacji 3 wykonawców strony po-
st
ępowania znały się, wielokrotnie kontaktowały i mogły sobie przykazywać zarówno infor-
macje dotyczące budżetu Zamawiającego jaki i ustalać wspólna strategię maksymalizacji
marży.
Istotne jest też, że budżet Zamawiającego dla inwestycji o średnim stopniu skomplikowania i
szacunkowej powier
zchni całkowitej ok 14-15 tys m2, wielokrotnie przewyższa budżety w
podobnych innych
postępowaniach, prowadzonych w trybie podstawowym, gdzie średni
koszt jednostkowy dokumentacji projektowej wybranej oferty jest zazwyczaj w granicach 70-
100zł/m2 (co w razie potrzeby można łatwo zweryfikować w oparciu o dostępne informacje
publiczne).
J
esteśmy przekonani, że świadomość wartości rynkowej ma sam Zamawiający, gdyż formu-
łując warunki udziału w postępowaniu i kryteria pozacenowe utożsamił wartość projektu w
w
ysokości 1 mln złotych brutto z powierzchnią projektu 10 000m2 co daje wskaźnik
100zł/m2, a więc dokładnie taki jaki okazuje się być wynikiem ilorazu wartości naszej oferty
w odniesieniu do skali obiektu.
Fragment OPIW:
1) zdol
ności technicznej lub zawodowej:
Zamawiający uzna spełnienie warunku jeżeli Wykonawca:
a) w okresie ostatnich trz
ech lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres pro-
wadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie wykonał 1 zadanie, polegające na opra-
cowaniu dokumentacji projektowej i kosztorysowej budowy obiektu k
ubaturowego użytecz-
ności publicznej z niezbędną infrastrukturą techniczną O powierzchni całkowitej min. 10 000
m2 na kwotę minimum 1.000.000,00 zł brutto oraz
Można też wskazać, że w normalnych warunkach pełnej konkurencyjności (przetarg nieo-
graniczony) za
równo budżet Zamawiającego jak i oferent o najwyższej cenie (firma TPF Sp.
z.o.o.) ma w
artości rynkowe.
Na przykład w postępowaniu na podobny, lecz bardziej skomplikowany obiekt dydaktyczny
WUM o powierzchn
i 12500m2 budżet Zamawiającego jak oferty (w tym oferta TPF) były
zbieżne i 4 krotnie niższe niż w przedmiotowym postępowaniu (nawet uwzględniając infla-
cję):
Informacja z otwarcia ofert
Działając na podstawie art. 86 ust. 5 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo Zamówień Pu-
blicznych (Dz.U. z 2017 r., poz. 1579 ze zm.), Warszawski Uniwersytet
Medyczny, ul. Żwirki i
Wigury 61, 02-091 Warszaw
a, Zamawiający w postępowaniu o udzielenie zamówienia pu-
blicznego pod nazwą: Adaptacja dokumentacji Projektu Budowlano — Wykonawczego Cen-
trum Symulacji Medycznych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego do nowej lokalizacji
przy ul. Pawińskiego w Warszawie, znak sprawy: AEWS-021/2018
informuje,
że zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia kwotę brutto: 1
550 000,00
zł
Oferty
złożyli:
1 ECO - INVESTMENT POLAND Sp. Z o. o. 1 206 445, 50
2. RYSY ARCHITEKCI 1 330 000.00
3 TPF Sp. Z o.o. 1 344 390,00
Wo
bec powyższego cena zaoferowana przez Graph'it Sp. z.o.o. nie jest rażąco niską, a
wręcz powyżej średniej w odniesieniu do cen rynkowych.
3. Należy zauważyć, że przedmiotem zamówienia w postępowaniu są przede wszystkim
prace projektowe.
W literaturze i or
zecznictwie podnosi się, że odnosząc się do zagadnienia rażąco niskiej ce-
ny w zakresie za
mówienia publicznego na usługi intelektualne, Zamawiający powinien także
pamiętać o tym, że w przypadku tego rodzaju zamówień może się pojawić wiele wątpliwości
dotycz
ących rażąco niskiej ceny, począwszy od realności zaproponowanych cen w stosunku
do szacowane
j wartości zamówienia, gdzie rozwarstwienie w oferowanych cenach może się
ok
azać kilkudziesięcioprocentowe.
KIO w wyroku z 23.
10.2013 r. (KIO 2221/12) wskazała: że „szczególnie w zamówieniach
dotyczących usług niematerialnych. rozwarstwienie cen składanych ofert bywa szczególnie
zauważalne" Zamawiający będzie musiał w każdym postępowaniu liczyć się z tym, że przed-
stawiane przez
wykonawców wyjaśnienia mogą zawierać różne argumenty i elementy skła-
dowe.
Krajowa Izba Odwoławcza również w wyroku z 23.06.2014 r. (KIO 1166/14), zwróciła uwagę,
że „istotne jest przy tym, że usługa projektowania jest w większości usługą intelektualna, a
wi
ęc jej wycena zależy w dużej mierze od tego «na ile się ceni» dany projektant, pracownia
czy ekspert". Często bowiem płaci się za tylko tzw. nazwisko lub markę firmy. Odniesienie sie
zatem do kwoty zarezer
wowanej przez Zamawiającego czy też innego oferenta nie jest rele-
wantne.
Jak nadto wska
zał Sąd Okręgowy w Poznaniu w wyroku z 4.06.2008 r., X Ga 127/08, „prze-
pisy p.z.p. ani przepi
sy unijne czy też orzecznictwo zarówno krajowe, jak i ETS nie wykształ-
ciło definicji pojęcia «rażąco niska cena» (...). W czasie wstępnego badania, w którym pod
uw
agę należy brać, co do zasady, całkowitą cenę za przedmiot zamówienia, a nie poszcze-
gólne pozycje czy składniki ceny, zamawiający nabierze podejrzeń czy przypuszczeń, co do
zbyt niskiej proponowanej przez wyk
onawcę ceny, wszczyna procedurę wyjaśnienia (...).
Zatem charakter ceny rażąco niskiej można przypisać, gdy jest ona niewiarygodna i niereal-
n
a w stosunku do obowiązujących cen rynkowych". Podobną linię prezentuje KIO, która w
wyroku z 17.08.2012 r., (KIO 1649/12),
wskazała, że „cena rażąco niska to cena niewiary-
godna. oderwana od realiów rynkowych".
W
wezwaniu Zamawiający wskazał, iż podstawą do żądania wyjaśnień w sprawie ceny rze-
komo rażąco niskiej jest okoliczność, iż zaoferowana cena jest niższa o ponad 30% od kwoty
przeznaczonej przez Zamawianego na
realizacje zamówienia i średniej wartości złożonych
ofert. Nie powstał zatem zarzut, iż zaoferowana cena jest oderwana od realiów rynkowych i
nie oznacza to
też, że oferowana cena jest oderwana od realiów rynkowych.
Należy wyraźnie podkreślić, iż wyznacznik ten nie jest jednak wyznacznikiem bezwzględnie
wiążącym i ostatecznym, ze względu choćby na możliwość oszacowania przez Zamawiają-
cego wartości zamówienia ze zbytnią ostrożnością. Ponadto, wyznacznik ten powinien słu-
żyć tylko i wyłącznie podjęciu decyzji o tym, czy cena może być rażąco niską i uruchomienia
procedury przewidzianej w art. 224 usta
wy Pzp, a więc żądania wyjaśnień. Nie może jednak
decydować jeszcze o tym, że cena jest ceną rażąco niską. W tym przypadku, odniesienie
ceny do wartości zamówienia powiększonej o VAT ma charakter jedynie pomocniczy i służyć
powinien jedynie podjęciu decyzji o tym, czy na zamawiającym ciąży obowiązek żądania
wyjaśnień od wykonawcy.
Zadaniem wykonawcy, w przedmiotowym p
rzypadku Zamawiający był zwolniony z obowiąz-
ku ra
żąco niskiej ceny, gdyż że rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które nie
wymag
ają wyjaśnienia, a o których, jak wspomniano wyżej, zwracała wielokrotnie uwagę
KIO.
Obowiązek wezwania wykonawcy do wyjaśnienia poziomu ceny ofertowej doznaje ograni-
czenia w sytuacji, gdy przewidzia
ny w tym przepisie poziom rozbieżności pomiędzy warto-
ścią szacunkową zamówienia, a kwotą jaką zamierza Zamawiający przeznaczyć na realiza-
cje wynika
z okoliczności oczywistych. które nie wzmagają wyjaśnienia.
4.
Wykonawca na etapie przygotowania oferty prz
eprowadził szczegółową i profesjonal-
ną analizę wszelkich dokumentów załączonych do postępowania, wykorzystując do kalkulacji
zarówno przepisy prawa, własną kalkulację kosztów oraz zweryfikował wyniki kalkulacji, po-
równując je do zamówień podobnych i korzystając ze źródeł ogólnie dostępnych, w tym in-
formacji publicznej.
Realizacja wielu kontraktów obejmujących podobne usługi ma bezpośredni wpływ na prawi-
dłowe szacowanie realnych kosztów realizacji usługi. Wykonawca aktualnie realizuje lub zre-
alizował kilkadziesiąt umów o różnej specyfice, w tym także w zakresie projektowania obiek-
tów infrastruktury medycznej co pozwala na wykorzystanie nabytego już doświadczenia przy
realizacji nowy
ch usług. Posiadana wiedza umożliwia Wykonawcy zaproponowanie ceny
ofertow
ej w pełni adekwatnej do przedmiotu zamówienia.
Wykonawca, będący podmiotem profesjonalnie świadczącym usługi projektowania, dokonu-
jąc oszacowania zaproponowanej ceny, wziął pod uwagę wszystkie elementy składające się
na zakres przedmiotowej umowy o wykona
nie zamówienia publicznego, w tym w szczegól-
ności: terminy realizacji, zakres obowiązków personelu, a także ryzyko wynikające ze specy-
fiki nin
iejszej usługi oraz sposób płatności wskazany przez Zamawiającego w SWZ.
Wartości przyjęte przez Wykonawcę podczas szacowania ceny ofertowej są rzeczywiste i
wynikają z kosztów realnie ponoszonych przez Wykonawcę podczas realizacji tego typu
usług, pełnego i należytego wykonania wszystkich obowiązków wymaganych od Wykonawcy.
5.
Ponad wszelk
ą wątpliwość wykonawca przeprowadził szczegółową i staranną kalku-
lację wszystkich usług wskazanych we SWZ, Wzorze umowy oraz OPZ.
Należy przede wszystkim zwrócić uwagę, że wykonawca na etapie kalkulacji ceny dokonał
oszczędności dzięki przyjętej metodzie wykonania zamówienia, która wynika z stosowanych
przez niego rozwiązań technicznych, wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania za-
mówienia dostępnych dla wykonawcy, wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta
do ustalenia ceny nie jest niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej
stawki godzinowej, ustalonych na podstawie pr
zepisów ustawy z dnia 1 0 października 2002
r. o minimalnym wynagrodzeniu za
pracę (Dz. U. z 2018 r. poz. 2177).
W
szelkie poniższe wyjaśnienia są udowodnione załączoną szczegółową kalkulacją ceny
ofertowej, z której wynika, że wykonawca nie tylko należycie i skrupulatnie skalkulowało
koszty, przewidziało rezerwy kosztorysowe z uwagi na możliwość powstania nieprzewidzia-
nych
kosztów wraz z prognozą godziwej marży w wysokości co najmniej 17% wartości
U
mowy została zamieszczona w załączniku do niniejszego pisma.
5.1. Wykonawca, realizując oraz pozyskując nowe umowy na usługi, zapewnia stałe, często
wieloletnie, zatrudnieni
e personelowi kluczowemu (architekci, inżynierowie, doradcy). Wyko-
nawca zatrudniania 30 osób (stan na dzień złożenia oferty wg informacji ZUS) w oparciu o
Umowę o prace, oraz kolejne 24 osoby personelu zatrudnionego w oparciu o kontrakty dłu-
goterminowe B2B.
Zrzut z platformy ZUS:
OSOBY ZGŁOSZONE DO UBEPIECZEŃ
W
ybrany płatnik: GRAPH'IT SP. Z O. O. Zmień płatnika
Zgłoszeni do ubezpieczeń
Pok
aż wyrejestrowanych
Imię Nazwisko
PESEL
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Elementy I - 30 z 30 10 1 25 1 50 1 100
Eksport oraz wy
druk dostępny jest dla maksymalnie 2000 pozycji. Przy zbyt dużej liczbie
ubezpiecz
onych, należy użyć funkcji filtra.
Dane ubezpieczonego
0,0.
Takie
rozwiązanie umożliwia zawieranie z personelem umów korzystnych dla Wykonawcy ze
względu na kwotę jak i dyspozycyjność danych osób. Zakres obowiązków personelu został
uzgodniony i skalkulowany przy uwzględnieniu specyfiki każdego z etapów usługi w tym
określonego obowiązku dyspozycyjności personelu. Wykonawca jest podmiotem profesjo-
nalnym, który swoje przychody generuje w 90% w zamówień podobnych do przedmiotowe-
go, generując średnią marżę 21% (dane za rok 2021). Informacje te są publiczne i wynikają
wprost i informacji publicznych
znajdujących się w sprawozdaniu finansowym dostępnym na
stronie https://ekrs.ms.gov.pl/rdf/pd/search df.
Tak więc jest oczywiste, że wykonawca odpowiedzialnie i profesjonalnie kalkuluje swoje ofer-
ty w podobnych post
ępowaniach publicznych, generując godziwą mażę, zatrudniając od wie-
lu lat na
stałe duży, jak na warunki krajowe, zespół 54 projektantów. Z tego wynika, że rów-
ni
eż skala prowadzonej dzielności pozwala na równoczesna realizację wielu projektów i po-
zwala na zac
howanie dużej płynności finansowej, która za rok 2021 wynosiła WPB=2,53.
Informacje te są publiczne i wynikają wprost i informacji publicznych znajdujących się w
sprawozdaniu finansowym dostępnym na stronie https://ekrs.ms.qov.pl/rdf/pd/search df.
Wykona
wca opierając się na doświadczeniu nabytym w trakcie realizacji innych podobnych
umów oraz bezpośrednich konsultacjach z personelem, także posiadającym bogate do-
świadczenie z realizacji takich usług określił składowe kalkulacji oferty w zakresie danej po-
zy
cji (składowej netto dla ceny oferty Wykonawcy). Wskazane w załączonej kalkulacji stawki
w pełni umożliwiają realizację przewidywanych zobowiązań danej osoby i zostały precyzyjnie
oszacowane na podstawie zakresu obowiązków przypisanym dla danego eksperta na danym
etapie realizacji
usługi.
W zakresie kosztów wynagrodzeń wykonawca planuje wykonanie zamówienia wykorzystując
głównie własne zasoby intelektualne, kadrowe, technologiczne, które są co najmniej wystar-
czające dla wykonania przedmiotowego projektu.
Struktura kosztów określona na bazie ksiąg rachunkowych wykonawcy wskazuje, że przy
realizacji usług projektowych w technologii BIM średni koszt wynagrodzeń wynosi ok 2/3
kosztów całkowitych, więc jest kluczowy dla wartości oferty. Poniższy schemat pokazuje da-
ne na podstawie
danych księgowych wykonawcy:
Należy tu zauważyć, że wykonawca dzięki bogatemu doświadczeniu i wysokich kompeten-
cjach BIM, znacznie lepiej
niż konkurencja alokuje zasoby i uzyskuje bardzo wysokie wskaź-
niki efektywności czasu prac. Niemniej jednak w ramach kalkulacji kosztów przyjęto maksy-
malną ilość godzin pracy personelu w całkowitej liczbie ok 11000 roboczogodzin, co
uwzględniając przesunięcia harmonogramu robót częściowych do całego okresu trwania
realizacji Umowy, j
est wartością nawet znacznie przewyższającą spodziewane potrzeby pro-
jektu.
Odnosząc się do wezwania Zamawiającego poniżej wykonawca w załączonej kalkulacji pre-
zentuje „listę osób (członków) personelu wykonawcy”, przewidzianego do udziału w wykona-
niu przedm
iotu zamówienia zgodnie z SWZ, wraz ze wskazania wynagrodzenia i przewidy-
wanego nak
ładu pracy
Wynagrodzenia i roboczogodziny wskazane w zestawieniu obejmują płatne urlopy i ew.
zwolnienia lekarskie.
Wykonawca opierając się na doświadczeniu nabytym w trakcie realizacji innych, podobnych
umów oraz bezpośrednich konsultacjach z personelem także posiadającym bogate doświad-
czenie z
realizacji takich usług określił składowe kalkulacji oferty w zakresie każdej pozycji.
5.2. Wykonawca przewidział także pozostałe koszty dotyczące realizacji usługi.
Nal
eżą do nich koszty ogólne zarządu (koszty lokalowe, media, koszty finansowe wadium i
ZNWU
koszty ubezpieczeń, wydruki i inne wydatki administracyjno-biurowe).
Wykonawca na skutek realizacji wielu zamówień w tym także w zakresie prac projektowych,
dysponuje
dobrze zorganizowanym i funkcjonującym zapleczem biurowo-logistycznym, po-
siadanie przez Wykonawcę od kilku lat w pełni wyposażonych i funkcjonujących biur (War-
szawa, Poznań, Wrocław), pozwala na znaczne zniwelowanie kosztów założenia i działalno-
ści związanych z nowymi usługami, oraz oszczędności w zakresie szeroko pojętej logistyki
wykonania usługi w tym takich kosztów jak np.: materiały biurowe (większe zakupy dla kilku
kontraktów za niższą cenę), koszty wynikające z użytkowania umeblowania i sprzętu (wyko-
nawca jest właścicielem umeblowania i sprzętu), koszty przesyłek pocztowych i kurierskich
(stałe umowy), opłaty związane z Internetem oraz codziennym utrzymaniem środków trans-
portu i łączności.
Wykonawca dysponuje wyposa
żeniem technicznym biur w zakresie mebli oraz sprzętu elek-
tronicznego i licencji opro
gramowania zamortyzowanego w czasie realizacji innych usług.
Dodatkowo wykonawca z ostrożności ustalił 5% rezerwę na nieprzewidziane koszty realizacji
zamówienia.
5.3. W
yjątkowo sprzyjające warunki wykonywania zamówienia dostępne dla wykonawcy
Wykonawca, r
ealizując oraz pozyskując nowe umowy na usługi, zapewnia stałe, często wie-
loletnie, zatrudnienie personelowi kluczowemu (
architekci, inżynierowie, doradcy). Takie roz-
wi
ązanie umożliwia zawieranie z Personelem umów korzystnych dla Wykonawcy ze względu
na kw
otę jak i dyspozycyjność danych osób. Przedstawione w kalkulacjach wartości doty-
czące pracy personelu określone zostały w stosunku do każdego z członków zespołu, przy
uw
zględnieniu wszelkich postanowień SIWZ w szczególności wynikających z par. 2 Umowy.
Zak
res obowiązków Personelu został skalkulowany przy uwzględnieniu specyfiki każdego z
etapów usługi w tym określonego obowiązku dyspozycyjności personelu.
W zakresie kosz
tów wynagrodzeń wykonawca planuje wykonanie zamówienia wykorzystując
własne zasoby intelektualne, kadrowe, technologiczne, które są co najmniej wystarczające
dla wykonania przedmio
towego projektu, co pozwala na zachowanie całości marży i ew.
oszczędności w trakcie realizacji z zawiązanych rezerw dla wykonawcy.
W zakresie metody wykonania zam
ówienia należy podnieść, że wykonawca posiada niezwy-
kle
bogate, międzynarodowe doświadczenie w zakresie realizacji podobnych zamówień - jest
krajowym liderem tej technologii -
wiodącym na rynku krajowym dostawcą usług BIM oraz
świadczy regularnie w tym zakresie usługi dla takich renomowanych zamawiających publicz-
nych jak MSZ, MON, Ministerstwo Ku
ltury, PSE, Orlen, Frontex i wielu jednostek samorzą-
dów terytorialnych, wielu szpitali (NIO, DCO, MSS...) oraz największych globalnych korpora-
cji budowlanych (PORR
, Strabag, Polimex. .. ) przy realizacji zamówień publicznych. W za-
kresie samego stosowania techniki
BIM posiada on najwyższe kompetencje i doświadczenie
w Pol
sce, które pozwala na ok 50% wzrost efektywności prac projektowych w stosunku do
średniej wydajności krajowej.
45%
z Reduced errors and omissions
400 _
Collaborating with OwnersDesign Firms
35%
Enhancing Organization's Image
30%
Reducing Rework 25%
Reduced Construction Cost
200
Better Cost Control\Predictability
15%
Attracting new orders
100
Reducing Overall Construction Duration
5%
Increased Profits
0%
Criteria determining BIM effectiveness in construction companies of Nofthern America. %
(McGraw Hill Construction, n.d.).
Istotny jest fakt, że wykonawca realizuje obecnie krajowe zamówienia publiczne dot. projek-
towania z obligatoryjnym wykorzystaniem technologii BIM
— również w zakresie szpitali on-
kologicznych,
więc poniósł już koszty związane z licencjami oprogramowania i sprzętem
komputerowym, oraz posia
da wysoce wykwalifikowany personel, którego nie musi szkolić, a
koszty te przypisał i już rozliczył w innych — zrealizowanych lub właśnie realizowanych za-
mówieniach. Wykonawca dysponuje obecnie 48 nowoczesnymi, kompletnymi stanowiskami
projektowania BIM.
Wykonawca na skutek realizacji wielu zamówień w tym także w zakresie prac projektowych,
dysponuje dobrze zorganizowanym i funkcjonującym zapleczem biurowo-logistycznym, po-
sia
danie przez Wykonawcę od lat w pełni wyposażonych i funkcjonujących biur, pozwala na
znaczne zniwelowanie kosztów założenia i działalności związanych z nowymi usługami, oraz
oszczędności w zakresie szeroko pojętej logistyki wykonania usługi w tym takich kosztów jak
np.: materiały biurowe (większe zakupy dla kilku kontraktów za niższą cenę), koszty wynika-
jące z użytkowania umeblowania i sprzętu (wykonawca jest właścicielem umeblowania i
sprzętu), koszty przesyłek pocztowych i kurierskich (stałe umowy), opłaty związane z Inter-
netem oraz codziennym
utrzymaniem środków transportu i łączności.
Wykonawca dysponuje wyposażeniem technicznym biur w zakresie mebli oraz sprzętu elek-
tronicznego zamortyzowanego w czasie realizacji inny
ch usług. Poniżej znajduje się szcze-
gółowe zestawienie kluczowych posiadanych i już zamortyzowanych zasobów IT, dedykowa-
nych do realizowanych przedmiotowego zamówienia.
5.4. Oryginalność projektu wykonawcy
Biorąc pod uwagę powyższe przykłady i metodykę pracy, jasny staje się niższy koszt opra-
cowania projektu.
5.5. Pomoc publiczna
Wykonawca w ciągu ostatnich 3 lat otrzymał legalną i zgodną z przepisami prawa pomoc
pu
bliczną o wartości nominalnej 2.229.895,98zł, co pozwoliło na pokrycie m.in. dodatkowych
kosz
tów związanych z epidemią Pandemii COVID-19r.
Wykonawca załącza jako dowód zestawienie otrzymanej pomocy publicznej.
6. Należy zauważyć, że powyższe wyjaśnienia w sposób wyczerpujący i jednoznaczny
wskazu
ją, że wykonawca prawidłowo skalkulował cenę, zapewniając sobie możliwość reali-
zacji
zamówienia przy założeniu osiągnięcia znacznego zysku. a oferowana cena przystaje
do realiów rynkowych, co w świetle wyroku SO w Krakowie XII Ga 8/09 lex 552013, (por.
wyro
k Sądu Okręgowego w Poznaniu z 17.01.2006r. ll Ca 2194/05), jest wystarczającym i
kluczowym dowodem na to, że cena oferty nie jest rażąco niska.
Po
dobnie stwierdził Sąd Okręgowy w Katowicach w wyroku z 30.01.2007r. — no cenie rażą-
co niskiej można mówić wówczas. gdy oczywiste jest. że przy zachowaniu reguł rynkowych
wykonanie umowy przez
wykonawcę byłoby dla niego nieopłacalne. Rażąco niska cena jest
to cena niewiarygodna, oderw
ana całkowicie od realiów rynkowych. Przykładem może być
oferowanie towarów poniżej kosztów zakupu lub wytworzenia albo oferowanie usług za sym-
boliczną kwotę". „Sam fakt że cena oferty jest niższa od cen innych ofert złożonych w postę-
powaniu nie jest jeszcze wystarczaj
ący dla uznania danej ceny za rażąco niską.”
Stanowisko to podzieliła również KIO w wyroku z dnia 28.03.08r. (KIO 226/08) — „za ofertę z
ceną rażąco niską może być uznana oferta. której realizacja nie pozwala na utrzymanie ren-
towności wykonawcy. naraża go na straty. realizowanie zadania poniżej kosztów.
W świetle orzecznictwa KIO samo zestawienie kwot zaproponowanych przez wykonawców
nie jest dowodem rażąco niskiej ceny. Stanowisko Zamawiającego, iż ceny poniżej połowy
wartości szacunkowej zamówienia są rażąco niskie Krajowa Izba Odwoławcza uznała za
niezgodne z prawem.
(KIO 2559/11 „KIO 2573/11,KIO 2578/11/..)
Cena ofert
owa wykonawcy jest zatem rynkowa i nie w żaden sposób nie może być uznana
za
rażąco niską.
Załączniki stanowiące Tajemnice Przedsiębiorstwa:
Dokument 22.23_WAT_kalkulacja ceny ofertowej przez podpisany P.S. W.
22.23 WAT_przypadki_pomocy_beneficjenta Data:2022.11.21
UWAGA: KONIEC TAJEMNICY PRZEDSIEBIORSTWA
Wyżej wymienione okoliczności są sprzyjającymi warunkami wykonywania zamówienia do-
stępnymi dla Wykonawcy. które umożliwiają zaoferowanie Zamawiającemu atrakcyjnej ceny i
jednocześnie sprawiają. iż realizacja zamówienia zgodnie z wymaganiami SIWZ iest w pełni
o
płacalna.
Powyższe argumenty, jak również załączone do niniejszych i wcześniejszych wyjaśnień do-
kumenty bezsprzecznie potw
ierdzają, że zaoferowana przez Wykonawcę cena nie jest ceną
nierealistyczną. Mając na uwadze przyjętą linię orzeczniczą KIO oraz stanowisko prezento-
wane p
rzez Urząd Zamówień Publicznych, należy przyjąć, iż za ofertę z rażąco niską ceną
można uznać jedynie ofertę z ceną niewiarygodną, nierealistyczną w porównaniu do cen
rynkowych podobnych zamówień. Ceną rażąco niską będzie zatem cena znacząco odbiega-
jąca od cen rynkowych przyjętych dla danego przedmiotu zamówienia, wskazującą na fakt
realizacji zamówienia poniżej kosztów wytworzenia usługi. W przypadku ceny wskazanej
przez
Wykonawcę w tym postępowaniu nie zachodzi w/w przesłanka, co należycie zostało
wykazan
e przez Wykonawcę: a zatem cena zaproponowana przez wykonawcę w złożonej
przez niego ofercie nie m
oże zostać uznana za cenę nierealistyczną. a co za tym idzie — za
cenę rażąco niską.
Jednocześnie zastrzegamy. że odpowiednio oznaczona cześć przedstawionych wyjaśnień
oraz
przywołane dowody (załączniki) stanowią tajemnice przedsiębiorstwa w rozumieniu art.
11 ust.2 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (tekst jedn.:
Dz. U. z 2018 r.. poz. 419 z późn. zm.).
Z
ałączone do niniejszych wyjaśnień dokumenty — szczegółowy harmonogram przedstawia-
jący zakładane zaangażowanie oraz wynagrodzenie poszczególnych członków personelu,
jak również imienne oświadczenia konkretnych osób deklarujące ich udział na określonym
stanowisku
i na określonych warunkach. Szczegółowe informacje personalne i finansowe
zawarte
w tych dokumentach jednoznacznie wskazują na ich istotną wartość gospodarczą, a
ich ujawnien
ie, szczególnie podmiotom konkurencyjnym grozi poniesieniem przez Wykonaw-
cę realnej szkody.
Zamawiający na skutek orzeczenia Izby wydanego w sprawie sygn. akt KIO 3316/22 odtajnił
wyjaśnienia wykonawcy Graph`IT z wyłączeniem danych dotyczących szczegółowej kalkula-
cji ceny oferty, nazw kontrahentów, opisu autorskich rozwiązań technologicznych, a odtajnio-
ną treść wyjaśnień Izba przytoczyła powyżej.
Na podstawie utajnionej kalkulacji
szczegółowej przystępującego Izba ustaliła, że wykonaw-
ca ten wbrew twierd
zeniom odwołującego przewidział udział rzeczoznawców, kosztorysanta,
projektanta zieleni, geodety i geote
chnika, wymienił czynności i opracowania wymagane
przez zam
awiającego w SWZ, nie pomijając żadnej z wymaganych czynności i przypisał do
danej czynno
ści lub grupy czynności osoby- funkcje mające zrealizować te zakresy, określa-
jąc też zakładaną przez siebie ilość godzin. Wynagrodzenia przypisane poszczególnym oso-
bom
są zróżnicowane od niecałych 50zł średniej stawki godzinowej, do około 150 zł. tej
stawki.
Z kalkulacji wynika również, że wynagrodzenie miesięczne i średnie wynagrodzenie
miesięczne zostało podane w wartości brutto. Z kalkulacji wynika również, że przystępujący
przewidział dla określonych funkcji, że będą one wykonywane przez więcej niż 1 osobę, ale
również dla jednej osoby przypisał więcej niż jedną funkcję. Z kalkulacji wynika także, że
od
wołujący koszty płacowe liczył według wartości średnich tak godzinowych jak i miesięcz-
nych, uwzględnił koszty delegacji i dojazdów, koszty ogólne zarządu, w tym koszty sprzętu i
oprogramowania, lokalowe i media oraz ubezpieczenia na poziomie ponad 10%, uwz
ględnił
5 % rezerwę i 17% zysk. Tak szczegółowo Izba przytoczyła te dane, gdyż podał je w swojej
odpowiedzi na odwołanie i piśmie z dnia 28 lutego 2023 r. zamawiający w formie jawnej, co
oznacza, że utraciły one walor poufności.
Dowody
odwołującego:
Z dowodów przedstawionych przez odwołującego wynika, że
Z niejawnego dowodu zestawienia roboczogodzin oraz uproszczonego
wynika, że zdecydo-
wana większość stanowisk przewidzianych przez odwołującego nie przekracza kwoty 100 zł.
/rh
b i waha się pomiędzy kwotą czterdzieści kilka złotych, a dziewięćdziesiąt kilka. Jedynie 7
stanowisk zespołu to stawki powyżej 100zł., a dwie powyżej 250 zł.
Izba ustaliła, że według odwołującego koszt udziału akustyk to niecałe 20 tys. złotych, koszt
projektu wnętrz około 150 tys. złotych, a koszt oznakowania pomieszczeń też około 100 tys.
złotych, przy czym porównując te informacje z kalkulacją przystępującego, to u przystępują-
cego te
elementy kosztowe zostały ujęte w pkt. 7.1 pkt. 6 tiret 4 pkt. 13 i 14 oraz 10-12 jeśli
chodzi o aranżację wnętrz i pkt. 15 i 16 jeśli chodzi o oznakowanie, jednak u przystępujące-
go
ilości roboczo godzin zostały rozbite na funkcje przypisane poszczególnym osobom, a nie
na zakresy, stąd nie można wyprowadzić konkretnych wniosków ani pozytywnych, ani nega-
tywnych w porównaniu do kalkulacji odwołującego. Na pewno jednak przystępujący przewi-
dział te zakresy przedmiotowe.
Z niejawnego oświadczenia FS&P Arcus wynika, że dane o średniej ilości roboczogodzin
wynikają z danych prowadzonych przez przedsiębiorstwo odwołującego i wartości przyjęte
wynikają z wielkości inwestycji i stopnia skomplikowania stanowiąc o pewnych wartościach
ze stwierdzeniem
„około” lub „dla projektów branżowych orientacyjnie”, a dla nadzorów „sta-
tystycznie
”. Czyli dane te są wyprowadzane na podstawie danych własnych odwołującego
odnoszących się do jego przedsiębiorstwa i jego charakterystycznych uwarunkowań prowa-
dzonej działalności. Niewątpliwie dane te mogłyby służyć za bazę do oceny realności oferty
odwołującego, gdyby to cena oferty odwołującego była przedmiotem oceny, nie stanowią
jednak o danych rynkowych
czy uśrednionych dla większości podmiotów z branży projekto-
wej i mogą się różnić od innych wykonawców działających w tej branży z uwagi na ich wła-
sne uwarunkowania.
Dowód opracowanie FS&P ARCUS dotyczące kalkulacji kosztów na podstawie regulaminu
honorariów Architektów Izby Architektów RP i zasad wyceny prac projektowych SARP – z
tego dowodu nie
wynika na jakiej podstawie przyjęto ok. 20 000 godzin na projektowanie i
3000 godzin na nadzór autorski. Nadto wskazane w Tbeli 2 stawki do wyliczenia honorariów
nie
pokrywają się ze stawkami podanymi przez odwołującego w niejawnym zestawieniu ro-
boczogodzin oraz uproszczonego, gdzie
przyjęta średnia 150zł. jest raczej jednym z wyż-
szych kosztów roboczogodziny, a nie średnim. Nie można też ustalić, dlaczego przyjęto kwo-
tę złożonej oferty na poziomie 2 980 000 netto, czyli wartość oferty netto odwołującego. We-
dle tego wyliczenia oferta odwołującego również nie pokrywałaby kosztów niezbędnych do
wykonania prac przy obiekcie o powier
zchni całkowitej max 15000m2 i powierzchni netto
12 500m2, co do kalkulacji na podstawie zasad wyceny prac projektowych SARP, to jest to
kwota bardzo zbli
żona do wyliczeń poczynionych przez zamawiającego na podstawie rozpo-
rządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 20 grudnia 2021 r. w sprawie określenia metod i pod-
staw sporządzania kosztorysu inwestorskiego, obliczania planowanych kosztów prac projek-
towych oraz
planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonal-
no-
użytkowym Dz.U. z 2021 r. poz. 2458 przy czym cena ta nie uwzględnia nadzorów, a w
oświadczeniu nie podano jakie koszty przewiduje powołana w oświadczeniu tabela z 2014r.
Jednak Izba wzięła pod uwagę, że żadna ze złożonych w tym postępowaniu ofert nie osią-
gnęła wysokości kosztów na poziomie wynikającym z tej wyceny. Nadto Izba zauważyła, że
wyliczenie na podstawie tych zasad wyceny nie uwzględnia pracochłonności mierzonej ilo-
ścią roboczogodzin.
Z dowodu projekt zagospodarowania terenu wraz z p
lanem postępowań za rok 2022 wersja
23 wy
nika, że dla opracowania dokumentacji projektowo-kosztorysowej budynku pracowni
Zaawansowanych Systemów Uzbrojenia – dla budynku o powierzchni użytkowej 1265, 71m2
zamawiający przyjął orientacyjną wartość zamówienia na poziomie 500 000zł.
Z wydruku
z listy postępowań zamawiającego na postępowanie – Opracowanie dokumenta-
cji projektowej i kosztorysowej na bud
owę Centrum Innowacji Cyberbezpieczeństwa Wydzia-
łu Cybernetyki nr 10/DIR/2021 wynika, że zamawiający przewidział na sfinansowanie zamó-
wienia kwot
ę 929 520,00zł. brutto.
Z zestawienia poszczególnych składników stanowiących przedmiot umowy na wykonanie
kompletnej wielobranżowej dokumentacji projektowej i kosztorysowej na realizację robót bu-
dowalnych dl
a zadania inwestycyjnego pn. Rozbudowa Szkoły Podstawowej nr 215 przy ul
Kwatery Głównej 13” wynika, że odwołujący dla obiektu o powierzchni całkowitej 4000m2
obejmującego szkołę i halę sportową wyszacował ilość godzin 8 101, a więc zbliżoną ilość
roboczogodzin przypad
ająca na 1 m2 powierzchni jak w bieżącej sprawie.
Z umowy z dni a
7 listopada 2022 pomiędzy Parkiem Kultury w Bydgoszczy a A. P. Architekci
sp. z o.o. na opracowanie koncepcji oraz pr
ojektu aranżacji i urządzenia przestrzeni Spichle-
rza Mącznego i Młyna Rothera z wyłączeniem powierzchni wystaw stałych wynika, że odwo-
łujący, a konkretnie członek konsorcjum odwołującego uzyskał zamówienie na kwotę
367 770
zł. brutto.
Z oferty DA D.
Architekci sp. z o.o. dla członka konsorcjum odwołującego wynika, że podmiot
ten byłby skłonny wykonać przedmiot zamówienia za kwotę 4 055 002, 50zł., przy czym kwo-
ta ta nie o
bejmuje nadzorów autorskich.
Z tabeli por
ównawczej referencyjnych przetargów i załączonych do niej informacji z otwarcia
ofert lub wn
iosków wynika, że :
1. opracowanie dokumentacji projektowo
– kosztorysowej wraz z pełnienie nadzoru au-
torskiego w ramach inwestycji
„Przebudowa budynku przy ul. Żwirki i Wigury 93 – nie
doszło jeszcze do złożenia ofert, a nie da się ustalić na jakiej podstawie odwołujący
ustalił budżet szacowany przez zamawiającego
2. budowa obiektu laboratoryjno-dydaktycznego wraz z zapleczem technicznym i infra-
strukturą towarzyszącą, przyłączami, ciągami komunikacyjnymi i zagospodarowaniem
terenu na potrzeby Innowacyjnego Centrum Nauk Żywieniowych – zamawiający za-
mierza p
rzeznaczyć 3 321 000zł. brutto i otrzymał ofert od 57/18% do 104.44% war-
tości szacunkowej zamówienia, złożone dokumenty nie potwierdzają, że projekt ma
dotyczyć budynku o powierzchni 13 137m 2, nie można ustalić na podstawie czego
odwołujący przyjął tę wielkość.
3. Opracowanie
wielobranżowej dokumentacji projektowej dla zadania inwestycyjnego
pn.: Budowa
Śląskiego Interdyscyplinarnego Centrum Chemii – zamawiający zamie-
rza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia 8 386 742zł. brutto, otrzymał oferty
mieszczące się w przedziale od 21, 34 do131,16%wartości szacunkowej zamówienia,
złożone dokumenty nie potwierdzają, że projekt ma dotyczyć budynku o powierzchni
16 000m 2, nie mo
żna ustalić na podstawie czego odwołujący przyjął tę wielkość.
4. opracowanie koncepcji oraz pr
ojektu aranżacji i urządzenia przestrzeni Spichlerza
Mącznego i Młyna Rothera z wyłączeniem powierzchni wystaw stałych – z załączo-
nych
dokumentów nie wynika kwota jaką zamawiający przeznaczył na sfinansowanie
zamówienia, a otrzymał oferty od 367 770 do 493 968zł. ( ilości 6 ofert), z dokumen-
tów dołączonych nie wynika także powierzchnia obiektu do zaprojektowania.
Z opracowania Dokumentacji projektowej i kosztorysowej na
budowę Kompleksu Dydaktycz-
nego WAT
– założenia przyjęte przez Graph`IT do realizacji przedmiotu zamówienia dane wg
pisma zamawiającego z 23 marca 2023 r. wynika, że jeśli średnie wynagrodzenie projektanta
zespołu firmy Graph`IT do 11 800 netto, to Graph`IT poniesie rzeczywisty koszt osobowy
20 271
zł., na co przedstawiono dowód z kalkulatora wynagrodzeń.pl – przy czym założenie
odwołującego, że wartość średnia wynagrodzenia projektantów przystępującego w wyjaśnie-
niach zo
stała podana w wartościach netto jest błędna. Z kalkulacji przystępującego wynika,
że ta średnia wartość podana jest jako wartość brutto. Izba przyjmując daną podaną przez
zamawiającego i przyjętą przez odwołującego tj. 11 800, ale jako wartość brutto była w stanie
ustali
ć, że przy takiej wartości brutto wynagrodzenia całkowity koszt osobowy dla pracodaw-
cy, to
około 14 216, 64zł. zatem znacząco niższy niż założony w wyliczeniach przez odwołu-
jącego. Załączone do tego dowodu wyliczenia przy przyjęciu 21 osobowego zespołu wskazu-
ją na 10 560 ilość roboczogodzin, a więc nie odbiegającą od przyjętej przez przystępującego
w wyjaśnieniach. Natomiast nie zostało wskazane, dlaczego przystępujący miałby skalkulo-
wać dodatkowo 14 projektantów i 10 dziesięciu młodszych projektantów, skoro sam odwołu-
jący twierdził na rozprawie, że jego zespół będzie liczył 13 stałych projektantów i 10 osób
dzi
ałających w skróconym czasie.
Z opracowania Dokumentacji projektowej i kosztorysowej na
budowę Kompleksu Dydaktycz-
nego WAT
– założenia przyjęte przez Graph`IT do realizacji przedmiotu zamówienia dane wg
pisma zamawiającego z 23 marca 2023 r. wynika, że jeśli średnie wynagrodzenie projektanta
zespołu firmy Graph`IT do 11 800 netto, to Graph`IT poniesie rzeczywisty koszt osobowy
20 271
zł., na co przedstawiono dowód z kalkulatora wynagrodzeń.pl – przy czym założenie
odwołującego, że wartość średnia wynagrodzenia projektantów przystępującego w wyjaśnie-
niach zo
stała podana w wartościach netto jest błędna. Z kalkulacji przystępującego wynika,
że ta średnia wartość podana jest jako wartość brutto. Izba przyjmując daną podaną przez
zamawiającego i przyjętą przez odwołującego tj. 11 800, ale jako wartość brutto była w stanie
ustali
ć, że przy takiej wartości brutto wynagrodzenia całkowity koszt osobowy dla pracodaw-
cy, to
około 14 216, 64zł. zatem posługując się metodologią przyjętą przez odwołującego w
tym dowodzie p
rzystępującego byłoby stać na 9,56 osób, czyli miałby środki na minimalny 7
os
obowy zespół wymagany przez zamawiającego.
Z
uszczegółowienia dowodu nr 6 wynika, że odwołujący sporządził go w oderwaniu od da-
nych pod
anych przez zamawiającego, gdyż obliczył 13 osób zespołu stałego i 10 osób ze-
społu pracującego z mniejszym natężeniem, podczas, gdy zamawiający podał, że przystępu-
jący przewidział zespół 21 osobowy i nie podał, ile osób pracuje jako zespół stały, a ile jako
z
espół pracujący z mniejszym natężeniem. Tym samym wyliczenia przedstawione przez od-
w
ołującego służą wyłącznie udowodnieniu tezy o niezbędności założenia pracochłonności na
poziomie 20 tys. godzin, ale w od
erwaniu od wyjaśnień przystępującego.
Z uszczeg
ółowienia II dowodu nr 6 wynika, że odwołujący dla całego zespołu 21 osobowego
przyjąć 3,28 godziny w miesiącu w całym okresie 210 dni realizacji zamówienia i dokonał
przemnożenia tej wartości przez przyjęty przez siebie całkowity koszt pracodawcy (11800
jako wartość netto) 20 271zł. brutto i podniósł, że nie pokrywa to kosztów wskazanych w
ofercie, założenie to nie odnosi się do złożonej przez przystępującego kalkulacji, w której
podano
średnie miesięczne wynagrodzenie brutto i jeśli przyjąć podane wyżej przez Izbę, że
pr
zy średnik wynagrodzeniu brutto 11 800zł. pełny koszt pracodawcy, to 14 216,64zł. to we-
dług sposobu liczenia odwołującego, koszty osobowe przystępującego zamknęłyby się w
kwocie 979 242, 16
zł., co bardziej odpowiada wartościom wynikającym z wyjaśnień przystę-
pującego.
Dowody przys
tępującego :
Pkt.
8 str. 6 odwołania – w ocenie Izby nie jest to dowód, a przedstawienie tego fragmentu
odwołania nie wnosi nic do sprawy, skoro miało stanowić tylko o stwierdzeniu, że takiej treści
w dokumentacji zamówienia nie ma. Przystępujący nie podnosił, że któregoś z elementów
zawartych na str. 6 pkt 8 odwołania nie należało uznać za element dokumentacji projektowej
będącej przedmiotem zamówienia, a jedynie gołosłownie wskazywał, że odwołujący samo-
dzi
elnie określił zakres przedmiotu zamówienia w oderwaniu od SWZ.
Załącznik nr 1 do SWZ i zał. Nr 4 do umowy zostały przez Izbę uwzględnione powyżej, stąd
nie ma potrzeby powielania ustaleń w tym miejscu.
Informacje z otwarcia ofert na:
1)
wykonanie pełnej wielobranżowej dokumentacji projektowej na potrzeby rozbudowy
Centrum Medycyny Ratunkowej Szpitala W
ojewódzkiego w Poznaniu z pełnieniem nadzoru
autorskiego, gdzie
zamawiający przewidział kwotę na sfinansowanie zamówienia
2 000 000z
ł., a otrzymał oferty: 1 772 000zł., 1 961 850zł., 2 458 770zł., 2979 921zł.
2) opracowanie wi
elobranżowej dokumentacji projektowej wraz z uzyskaniem ostatecznej
decyzji pozwolenia na budowę dla zadania : rozbudowa Szpitala o Centrum Psychiatrii
Dzieci i Młodzieży dla WSS w Opolu, gdzie zamawiający otrzymał oferty 553 500zł.,
576 870z
ł., 642 060zł., 657 927zł., 730 000 zł., 885 600zł., 910 200zł., 1 195 000zł.
3)
rozbudowę i modernizację Zespołu Głównego Centrum Onkologii w Bydgoszczy, gdzie
zamawiający przewidział na sfinansowanie zamówienia 5 000 000zł. a otrzymał oferty od 1
1
818 924zł. do 5 041 770zł. przy czym nie można ustalić, czy zadanie obejmowało
opracowanie dokumentacji projektowej
4) wykonanie dokumentacji projektowej rozbudowy i przebudowy Szpitalnego O
ddziału
ratunkowego w Płońsku wraz z przebudową terenu zewnętrznego zamawiający otrzymał
oferty 354 240zl., 369 000z
ł., 436 158zł., 450 000zł., 490 524zł., 505 530zł. 589 170zł.,
615 000z
ł, 660 264zł., 981 244zł, 1 167 270zł.
5) opracowanie dokumentacji projektowo-koszto
rysowej remontu i aranżacji pomieszczeń
budynku Rektoratu Warszawskiego Uniwersytetu Medyczneg
o wraz z usługa nadzoru
autorskiego
– zamawiający otrzymał oferty od 217 710zł., 270 000zł., 309 345zł.,
335 790z
ł., 392 370zł., 426 810zł., 464 940zł. 503 070zł. 1 094 700zł.
6) opracowanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej hurtowni farmaceutycznej w
S
kładnicy RARS w Wąwale, gdzie zamawiający otrzymał oferty: 316 110zł., 334 560zł.,
375 765z
ł., 388 680zł., 442 800zł., 479 700zł., 507 867zł., 615 000zł., 627 200zł., 649 440zł.,
713 400z
ł, 1 212 780zł.
7) opracowanie PFU powierzchni laboratoryjnej, biurowej
oraz części wspólnych dla budowy
Centrum Kompetencji Łukasiewicza zamawiający otrzymał oferty 307 500zł., 325 950zł.,
350 550z
ł., 456 330zł., 608 850zł., 734 310zł., 836 4000zł., 848 700zł., 1 208 106zł.,
8) opracowanie koncepcji urbanistyczno-
architektonicznej Bałtyckiego Centrum Badań
Interdyscyplinarnych zamawiający przeznaczył na sfinansowanie zamówienia 309 960zł., a
otrzymał oferty od 79 950zł. do 404 670zł. przy czym zamówienie nie dotyczy opracowania
dokumentacji projektowej
9) wykonanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej zadania budowa Terminalu
pasażerskiego na Lotnisku Zielona Góra - Babimost, gdzie złożono oferty od 734 925zł. do
7 318 500z
ł. i wybrano najtańszą ofertę, w której wyjaśnieniach rażąco niskiej ceny podano,
że jest to firma specjalizująca się w projektowaniu obiektów budowlanych od 2012, obsługuje
dużo zleceń ma profesjonalną kadrę, zakłada zysk na poziomie 8-10%, wykonywał projekty
na obiektach w obrębie projektowanej inwestycji, opracowywał PFU dla zadania budowa Hali
Od
lotów na tym lotnisku, podał koszt zatrudnienia głównych projektantów, personelu
pomocniczego,
koszty stałe biura, dojazdy i delegacje, pozostałe koszty i zysk. Realizacja
wymaga zaangażowania 35-40% potencjału firmy, co zwiększy wykorzystanie zasobów i
zwiększy efektywność. Posiada zorganizowane biuro i wszystkie niezbędne urządzenia i
oprogramowanie. Cena uwzględnia podatki, opłaty, dojazdy, spotkania, wydruki, animacje i
inne. Usługa oparta jest o specjalistyczną wiedzę popartą doświadczeniem i uprawnieniami.
Uwzględnia wszystkie znane wykonawcy uwarunkowania i jest skalkulowana powyżej
minimalnego wynagrodzenia
za pracę. Firma już projektowała lotniska.
Z dowodów dotyczących prowadzonych uprzednio postępowań nie wynika jaka jest
powierzchnia projektowan
ych obiektów, w większości przypadków brak danych o
ubruttowionej wartości szacunkowej zamówienia, nie znane są wymagania zamawiającego,
co do kadry i jej doświadczenia, choć w części informacji pojawia się dana, że
doświadczenie kadry było przedmiotem oceny ofert. Z tych informacji nie wynika również
jaką pracochłonność zakładali poszczególni wykonawcy.
Izba doszła do przekonania, że na podstawie informacji z otwarcia ofert, czy informacji o
wyniku postępowania przedstawionych przez odwołującego i przystępującego można ustalić
jedynie, że pomiędzy ofertą najtańszą, a ofertą najdroższą składanymi w zamówieniach na
opracowanie w
ielobranżowej dokumentacji projektowej różnice w cenach znacznie
przek
raczają wynikające z art. 224 ust. 2 ustawy 30%.
Izba ustaliła, że zamawiający wymagał minimalnego 7 osobowego zespołu i przyjmując, że
średnie wynagrodzenie miesięczne podane w kalkulacji szczegółowej przystępującego jest
wartością brutto, to przystępujący jest w podanej przez siebie cenie wymagane minimum
zamawiającemu zapewnić. Zespoły osobowe odwołującego i przystępującego nieznacznie
się różnią ilością osób. Obie oferty różni natomiast zdecydowanie ilość roboczogodzin. W
przypadku oferty odwołującego jedynie 4 specjalistów ma przewidziane stawki godzinowe
wykraczające poza widełki określone w kalkulacji przystępującego tj. od około 45 zł. Do
150zł. Obaj wykonawcy przewidzieli ten sam poziom ryzyka na sytuacje nieprzewidziane, ale
odwołujący zakłada wyższy zysk i przewiduje ryzyko kar umownych, a przystępujący poza
kosztami osobowymi skalkulował koszty ogólne zarządu, amortyzację sprzętu i
oprogramowania
koszty delegacji i dojazdów, które z kolei nie są wyszczególnione w
kalkulacji odwołującego. Obaj wykonawcy różnią się też sposobem przedstawiania stanowisk
i stopniem szcze
gółowości kalkulacji. Niemniej jednak Izba nie znalazła podstaw do
ustalenia, że przystępujący nie skalkulował pełnego zakresu zamówienia, przeciwnie
przystępujący dla swojej kalkulacji posługuje się zakresem rzeczowym wynikającym wprost z
jednego z dokumentów zamówienia opracowanym przez zamawiającego. Izba dostrzega się
same wyjaśnienia nie są szczegółowe i mogą być stosowane w kilku postępowaniach, a
także wskazują na okoliczności dostępne także innym wykonawcom, ale wezwanie
zamawiającego miało charakter ogólny, nie stawiało szczególnych wymagań, co do stopnia
szczegółowości udzielanych wyjaśnień, stąd też w ocenie Izby nie sposób podważyć faktu,
że wyjaśnienia te zostały złożone. W ocenie Izby zarówno przystępujący jak i odwołujący
przedstawili kalkulacje szczegółowe, które pozwoliły ustalić poziomy wynagrodzeń
poszczególnych zatrudnionych osób, poziomy kosztów innych niż pracownicze, zakładanego
zysku i przewidywanych rezerw i obie kalkulacje wyj
aśniają poziom zaoferowanych ceny.
Natomiast Izba ustaliła, że zamawiający nie przedstawił minimalnych poziomów
pracochłonności, które wykonawcy mieliby obowiązek uwzględnić w swojej ofercie. Z
dowodów z innych postepowań można ustalić jedynie, że dla usług projektowych znaczące
różnice w cenach pomiędzy ofertami są charakterystyczne dla tego rynku. Nie zostało
natomiast wykazane,
że poziom 20 000 roboczogodzin jest poziomem charakterystycznym
dla rynku usług projektowych dla obiektów IV kategorii o powierzchni 15000m2.
Izba u
znała, że szczegółowe kalkulacje przedstawione przez obu wykonawców mogą
stanowić dowód na prawidłowość kalkulacji zaoferowanych przez nich cen. Jest to
prze
dstawienie zakresu przedmiotu zamówienia w ujęciu kosztów osobowych, liczebności
projektowanego zespołu i jego zaangażowania z matematycznym przeliczeniem tych
wartości na cenę złożonej oferty i jako takie stanowi wiarygodny dowód wyjaśniający
zaoferowane ceny
u obu wykonawców, natomiast nie są to dowody wzajemnie się
wykluczające, gdyż obaj wykonawcy mieli pozostawioną przez zamawiającego swobodę tak
co do liczebności zespołu, zaangażowania poszczególnych osób w okresie realizacji
zamówienia jak i przyjętych pracochłonności i każdy z wykonawców podszedł do tych
wyliczeń kierując się własną wiedzą i doświadczeniem. A różnice w cenach obu ofert nie są
niezwykłym zjawiskiem na rynku usług projektowych, co Izba ustaliła na podstawie dowodów
z innych postępowań złożonych przez obie strony. Izba uznała za wiarygodne oświadczenie
własne FS&P Arcus, co do przyjętej przez odwołującego pracochłonności, jednak nie stanowi
ono podstawy do uznania za niewiarygodne
założeń pracochłonności przyjętej przez
przy
stępującego, obaj bowiem bazują na własnych doświadczeniach, które mogą być różne.
Nadto s
am odwołujący w oświadczeniu swego konsorcjanta posługuje się pojęciami
wskazującymi, że przyjęta pracochłonność na poziomie 20 000 godzin to efekt danych
statystycznych, pewne wartości orientacyjne, co nie może stanowić wystarczającego dowodu
dla przyjęcia, że w tym postępowaniu zamówienie można wykonać należycie jedynie przy
założeniu tych wskazanych przez odwołującego 20 000 rhb. Z kolei wyliczenia według Izby
Architektów RP nie podają w ogóle skąd wzięła się pracochłonność ok. 20 000 rhb, a
kalkulacja w
edług SARP nie odwołuje się do ilości roboczogodzin.
Izba w
zięła także pod uwagę, że część dowodów składanych przez odwołującego tj. dowody
na podstawie oświadczeń zamawiającego z odpowiedzi na odwołanie czy pisma z dnia 28
lutego 2023 r., to w istocie
oświadczenia własne odwołującego oparte na założeniach błędnie
odczytanych informacji przekazanych przez za
mawiającego lub nie znajdujących pokrycia w
wyjaśnieniach złożonych przez przystępującego. Z tego względu nie stanowiły one
dow
odów, na których Izba się oparła.
Izba zważyła, co następuje:
Izba stwierdziła, że zgłoszone przystąpienie spełnia wymogi formalne określone w art. 525
ustawy.
Izba nie dopatrzyła się zaistnienia przesłanek określonych w art. 528 ustawy, które skutkowa-
łyby odrzuceniem odwołania.
Izba oceniła, że odwołujący wykazał przesłankę materialnoprawną dopuszczalności odwoła-
nia, o której mowa w art. 505 ust. 1 ustawy.
Zarzut naruszenia przez z
amawiającego art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy
przez zaniechanie odrzucenia o
ferty GRAPH’IT, pomimo że oferta tego wykonawcy zawiera
rażąco niską cenę, a wykonawca nie obalił domniemania rażąco niskiej ceny zgodnie z dys-
pozycją art. 224 ust. 5 ustawy
Zarzut nie potwierdził się. W ocenie Izby, o ile same wyjaśnienia przystępującego wskazują
na okoliczności sprzyjające mu w wykonaniu przedmiotowego zamówienia takie jak posiada-
ne doświadczenia, stała i doświadczona kadra, stosowane rozwiązania techniczne, czy po-
siadanie kilku biur są to okoliczności, które nie są wyłącznie charakterystyczne dla przystę-
pującego i mogą występować u innych wykonawców z branży projektowej. Niemniej jednak
nie oznacza, że nie mają wpływu na wysokość skalkulowanej ceny. Stale współpracujący ze
sobą zespół dobrze zorganizowany i prawidłowo zarządzany może mieć przewagą nad po-
dobnym liczebnie i kompetencyjnie zespołem, który jest zespołem tworzonym na potrzeby
danego postępowania. Tak samo jak doświadczenie w projektowaniu danego rodzaju obiek-
tów może wpływać na szybkości i efektywność projektowania względem wykonawcy, który w
danym rodzaju obiektach się nie specjalizuje lub ma mniejsze doświadczenie. Niezależnie od
tych stwierdzeń należy zauważyć, że same wyjaśnienia przystępującego zostały poparte
dowodem w postaci kalkulacji uwzględniającej zakres przedmiotu zamówienia, ujawniającej
liczebność i stanowiska zespołu projektowego oraz zakładaną czasochłonność w odniesieniu
do poszczególnych etapów prac projektowych. Takie kalkulacje są dowodami potwierdzają-
cymi zdolność do wykonania zamówienia za określoną cenę. Obrazują bowiem jakie założe-
nia do kalkulacji przyjąć dany wykonawca, pozwalają ocenić realność tych założeń, a także
to czy wykonawca zamierza wykonać zakres zamówienia odpowiadający wymaganiom za-
mawiającego. Z tego względu Izba nie zgodziła się z twierdzeniem odwołującego, że wyja-
śnienia przystępującego nie zostały poparte jakimkolwiek dowodem. Przeciwnie Izba uznała,
że przystępujący złożył dowody w postaci kalkulacji i wykazu uzyskanej pomocy publicznej,
zaś w treści samych wyjaśnień znalazł się skan dokumentu ubezpieczenia potwierdzający
poziom zatrudnienia u przystępującego na podstawie umowy o pracę. W ocenie Izby zatem
wyjaśnień nie można było uznać za gołosłowne. Być może można by oczekiwać większej
szczegółowości tych wyjaśnień, zawarcia zanonimizowanych umów o pracę, czy zleceń po-
twierdzających gotowość pracy na danym stanowisku za określoną płacę lub stawkę godzi-
nową, jednak w ocenie Izby realność tych stawek potwierdziła kalkulacja samego odwołują-
cego, które jedynie dla czterech stanowisk przewiduje wynagrodzenie godzinowe wyższe niż
to, które mieści się w widełkach wynikających z kalkulacji przystępującego. Z tego względu
Izba dała wiarę, że osoby wskazywane na poszczególne stanowiska mogą być zatrudnione
na podanych przez przystępującego stawkach godzinowych. Co do wysokości rezerwy na
wydatki nieprzewidziane obaj założyli taką samą, co do zysku to zysk przystępującego jest
założony niżej, ale także na akceptowalnym poziomie. Odwołujący założył jeszcze jedną
rezerwę, a przystępujący wyodrębnił koszty ogólne zarządu, amortyzacje sprzętu i oprogra-
mowania i koszty delegacji i dojazdów. Tym samym w ocenie Izby istota różnicy pomiędzy
cenami obu ofert sprowa
dza się do założonej przez obu wykonawców pracochłonności. Jed-
nak w ocenie Izby brak jest dowodu
na to, że pracochłonność założona przez przystępujące-
go jest założona wadliwie. O tym choćby, że poszczególne biura projektowe mogą zakładać
rożne poziomy pracochłonności, skutkujące znaczącymi rozbieżnościami w cenach składa-
nych ofert świadczą właśnie przedkładane przez obie strony informacje z wcześniej prowa-
dzonych postępowań, które wskazują na to, że pomiędzy najtańszą ofertą, a ofertą najdroż-
szą zachodzi różnica nawet 90%. Zamawiający nie określił szczegółowych wymagań, co do
większej niż 7 osób liczebności zespołu projektowego, nie określił wymagań co do praco-
chłonności pozostawiając w tym zakresie swobodę wykonawcom. W ocenie Izby zgroma-
dzony materiał dowodowy nie daje podstaw do uznania, że zaoferowana przez przystępują-
cego cena jest ceną rażąco niską. Col do ceny przyjętej z tytułu nadzorów, to zamawiający
wymagał skalkulowania 20 nadzorów płatnych i 2 bezpłatnych i taką ilość nadzorów skalku-
lował przystępujący, co więcej skalkulowana przez niego cena za jeden nadzór jest ceną,
którą również kalkulował zamawiający, stąd ta cena nie mogła budzić wątpliwości zamawia-
jącego. To, że przystępujący skalkulował większą niż wymagana ilość nadzorów, nie może
stanowi
ć podstawy do uznania, że oferta przystępującego jest oferta z rażąco niską ceną. Z
tego względu Izba oddaliła zarzut zaniechania odrzucenia oferty zawierającej rażąco niską
cenę.
Zarzut naruszenia przez zamawiającego art. 226 ust. 1 pkt 5 i 10 ustawy przez zaniechanie
odrzucenia oferty GRAPH’IT, pomimo że zawiera ona błąd w obliczeniu ceny stanowiący
jednocześnie o niezgodności treści oferty z warunkami zamówienia
Zarzut nie potwierdził się. Zarzut oparty był na założeniu, że przystępujący nie uwzględnił
całego zakresu przedmiotowego zamówienia lub nie skalkulował niezbędnego zespołu w
szczególności rzeczoznawców, projektantów sprawdzających, kosztorysantów, geologa,
geodety, grafika, akustyka, projektanta wnętrz, projektanta sieci zewnętrznych, projektanta
zieleni, ani nie przewidział potrzeby zaangażowania kilku osób na danym stanowisku w celu
z
achowania terminu wykonania zamówienia. Odwołujący podnosił także brak skalkulowania
kosztów projektów wykonawczych i zbyt mała pracochłonność. Jednak Izba aby stwierdzić
niezgodność treści oferty z warunkami zamówienia musi najpierw być w stanie ustalić, że
zamawiający dany warunek postawił. Zamawiający nie wskazał każdej niezbędnej funkcji,
którą należało uwzględnić w wykonaniu zamówienia. Nakazał jedynie kalkulację co najmniej
zespołu 7 projektantów wszystkich branży i w ocenie Izby wyjaśnienia potwierdzają, że przy-
stępujący skalkulował to wymagane minimum, co więcej przewidział zespół znacznie ponad
to minimum wykraczający, bo 21 osobowy. Zamawiający nie przewidział tez określonej pra-
cochłonności wymaganej do skalkulowania pozostawiając tę kwestię ocenie wykonawców, a
zatem znowu brak jest możliwości porównania wymagań zamawiającego z treścią wyjaśnień
przystępującego i w konsekwencji stwierdzenia, że treść oferty nie odpowiada tym wymaga-
niom. Co do projektów wykonawczych, to w ocenie Izby przystępujący posługując się doku-
mentem opracowanym przez zamawiającego na potrzeby przygotowania kalkulacji wykazał,
że żadnego z wymaganych zakresów nie pominął. Natomiast, co do zarzutu zaniechania
odrzucenia oferty przystępującego z powodu błędu w obliczeniu ceny, tro słusznie zauważył
odwołujący, że cena oferty była ceną ryczałtową, zatem zamawiający nie postawił szczegó-
łowych wymagań co do obliczenia ceny, a jedynie oczekiwał podania jej w rozbiciu na nadzo-
ry i dokumentację, co przystępujący uczynił. Izba nie dopatrzyła się błędu w obliczeniu ceny
w ofercie przystępującego. Z tego względu zarzut należało oddalić.
Zarzut naruszenia przez zamawiającego art. 239 ust. 1 i 2 ustawy przez wybór oferty
GRAPH’IT pomimo, że oferta ta podlega odrzuceniu
Zarzut nie potwierdz
ił się. Zarzut ten jest zarzutem wynikowym opartym na przekonaniu od-
wołującego, że oferta przystępującego podlegała odrzuceniu czy to jako oferta z ceną rażąco
niską, oferta niezgodna z warunkami zamówienia, czy zawierająca błąd w obliczeniu ceny.
Skoro Iz
ba nie dopatrzyła się zaniechania odrzucenia oferty przystępującego, na którejkol-
wiek z tych podstaw, to w konsekwencji nie mogło dojść do skutecznego zakwestionowania
wyboru oferty jako najkorzystniejszej. Zarzut zatem podlegał oddaleniu.
Zarzut narusz
enia przez zamawiającego art. 16 pkt 1 ustawy oraz art. 17 ust. 2 ustawy przez
prowadzenie postępowania w sposób naruszający zasady uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia co doprowadziło do za-
niechani
a odrzucenia oferty GRAPH’IT
Zarzut nie potwierdził się. Zarzut ten jest zarzutem wynikowym opartym na przekonaniu od-
wołującego, że oferta przystępującego podlegała odrzuceniu czy to jako oferta z ceną rażąco
niską, oferta niezgodna z warunkami zamówienia, czy zawierająca błąd w obliczeniu ceny.
Skoro Izba nie dopatrzyła się zaniechania odrzucenia oferty przystępującego, na którejkol-
wiek z tych podstaw, to w ko
nsekwencji nie mogło dojść do skutecznego uznania, że zama-
wiający nie zapewnił uczciwej konkurencji i równego traktowania a także udzielił zamówienia
wykonawcy wybranemu niezgodnie z przepisami ustawy. Zarzut zatem podlegał oddaleniu.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 574 i 575 ustawy, tj.
stosownie do wyniku postępowania, z uwzględnieniem postanowień Rozporządzenia Preze-
sa Rady Ministrów w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławcze-
go, ich rozliczania ora
z wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania z dnia 30 grud-
nia 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. p
oz. 2437) na podstawie par. 8 ust. 2 zd. 1 cyt. rozporządzenia
obciążając kosztami uiszczonego wpisu odwołującego.
Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.
Przewodniczący: ………………………….
1. od
dala odwołanie,
2.
kosztami postępowania obciąża wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówie-
nie publiczne
Konsorcjum: FS&P Arcus Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z
siedzibą w Warszawie, ul. Gen. Abrahama 12 lokal XI i A. P. Architekci spółka z ograni-
cz
oną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie, ul. Międzyparkowa 4A i:
2.1 zalicza w poczet kos
ztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców wspólnie ubiega-
jących się o zamówienie publiczne Konsorcjum: FS&P Arcus Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie, ul. Gen. Abrahama 12 lokal XI i A. P.
Architekci spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie, ul.
Międzyparkowa 4A tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia
11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 r., poz. 1710 z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w
terminie 14 dni od dnia jeg
o doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odw
oławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:………………………….
Sygn. akt KIO 394/23
Uzasadnienie
Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie dialogu konkurencyjnego na
„Opracowanie dokumentacji projektowej i kosztorysowej na budowę Kompleksu Dydaktycz-
nego Wojsk
owej Akademii Technicznej” zostało wszczęte ogłoszeniem opublikowanym
w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 15 kwietnia 2022 r. r. pod numerem 2022/S
075-201919.
W dniu 1 lutego 202
3 r. zamawiający dokonał wyboru oferty najkorzystniejszej.
W dniu 13 lutego 2023 r.
Konsorcjum: FS&P Arcus Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w Warszawie, ul. Gen. Abrahama 12 lokal XI i A. P. Architekci spółka z ograniczo-
ną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie, ul. Międzyparkowa 4A wniosło odwołanie.
Odwołanie zostało wniesione przez pełnomocnika działającego na podstawie pełnomocnic-
twa z dnia 8 grudnia 2023 r. udzielonego przez o
bu członków konsorcjum, zgodnie z zasa-
dami reprezentacji
każdego z członków konsorcjum. Odwołanie zostało przekazane zama-
wiającemu w dniu 13 lutego 2023 r.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
1) art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy przez zaniechanie odrzucenia oferty
GRAPH’IT, pomimo że oferta tego wykonawcy zawiera rażąco niską cenę, a wykonawca nie
obalił domniemania rażąco niskiej ceny zgodnie z dyspozycją art. 224 ust. 5 ustawy;
2) art. 226 ust. 1 pkt 5 i 10 ustawy przez zaniechanie odrzucenia oferty GRAPH
’IT, pomimo
że zawiera ona błąd w obliczeniu ceny stanowiący jednocześnie o niezgodności treści oferty
z warunkami zamówienia;
3) art. 239 ust. 1 i 2 ustawy
przez wybór oferty GRAPH’IT pomimo, że oferta ta podlega od-
rzuceniu;
4) art. 16 pkt 1 ustawy oraz art. 17 ust. 2 ustawy
przez prowadzenie postępowania w sposób
naruszający zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców ubiegających
się o udzielenie zamówienia co doprowadziło do zaniechania odrzucenia oferty GRAPH’IT.
Wniósł o:
1)
uwzględnienie odwołania,
2) nakazanie
zamawiającemu:
a)
unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty;
b)
odrzucenia oferty złożonej przez GRAPH’IT.
Wn
iósł również o obciążenie zamawiającego w całości kosztami postępowania odwoławcze-
go, tj. z
asądzenie od zamawiającego na rzecz odwołującego kosztów wpisu od odwołania w
wysok
ości 15.000,00 zł wraz z uzasadnionymi kosztami postępowania, w tym wynagrodze-
niem pełnomocnika według norm przepisanych na podstawie faktury, która zostanie przedło-
żona do akt sprawy na rozprawie, oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.
Odwołujący wskazał, że jest legitymowany do wniesienia odwołania, stosownie do wymagań
określonych w art. 505 ust. 1 ustawy. Odwołujący złożył w postępowaniu ofertę, która zgod-
nie z informacją przekazaną przez zamawiającego z dnia 1.02.2023 r., sklasyfikowała się na
2. mi
ejscu, za ofertą złożoną przez GRAPH’IT. W przypadku uznania przez Krajową Izbę
Odwoławczą zasadności niniejszego odwołania, zamawiający będzie zobowiązany do od-
rzucenia
oferty złożonej przez GRAPH’IT, a w konsekwencji odwołujący będzie miał możli-
wość uzyskania przedmiotowego zamówienia, ponieważ złożył ofertę najkorzystniejszą spo-
śród ofert niepodlegających odrzuceniu.
W wyniku naruszenia przez
zamawiającego przepisów wskazanych w petitum odwołania i
wynikających z jego uzasadnienia, odwołujący może ponieść szkodę, wyrażającą się w po-
zbawieniu
odwołującego możliwości zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego i
otrzymania wynagrodzenia za jego realiz
ację, w tym osiągnięcia zakładanego w ofercie zy-
sku.
W protokole p
ostępowania została ujawniona wartość szacunkowa zamówienia przyjęta
przez
zamawiającego w dniu 18.03.2022 r. w oparciu o rozporządzenie Ministra Infrastruktu-
ry z dnia 29 grudnia 2021 r. (Dz.U. poz. 2458) tab.
1 kat IV (Wycenę kosztorysu inwestor-
skiego obejmującego przedmiar, wyliczenie nakładów i wycenę robót dokonano w oparciu o
WKI Wartość Kosztorysową Inwestycji – IV kwartał 2021 – WKI 7.740.21), tj. kwota 4 956
461,32 (po dodaniu podatku VAT
– 6 096 447,42 zł brutto). Kwota 6 096 447,42 zł stanowi
kwotę, jaką zamawiający przeznaczył na realizację zamówienia. Natomiast cena zaoferowa-
na przez GRAPH’IT za wykonanie zamówienia podstawowego to 1 500 600,00 PLN brutto,
co stanowi niecałe 25% wartości szacunkowej zamówienia powiększonej o VAT. Tak istotna
różnica zaoferowanej ceny, niższa o ponad 75%, w stosunku do wartości zamówienia usta-
lonej przez zamawiającego z należytą starannością, w sposób oczywisty świadczy, że oferta
zawiera cenę rażąco niską i jako taka powinna zostać odrzucona.
Zamawiający wezwał GRAPH’IT do wyjaśnienia rażąco niskiej ceny. Wykonawca ten, pi-
smem z dnia 18.11.2022 r., udzi
elił wyjaśnień. Pomimo wniosku odwołującego, zamawiający
nie udostępnił tych wyjaśnień powołując się na zastrzeżenie przez GRAPH’IT tajemnicy
przedsiębiorstwa. Wyrokiem z dnia 29.12.2022 r. KIO nakazała odtajnić częściowo wyjaśnie-
nia z dnia 18.11.2022 r. firmy GRAPH’IT. W dniu 3.01.2023 r. zamawiający przekazał czę-
ściowo odtajnione dokumenty firmy GRAPH’IT, o które odwołujący wnioskował przed wnie-
sien
iem odwołania, z wyłączeniem danych dotyczących szczegółowej kalkulacji ceny oferty,
nazw kontrahentów, opisu autorskich rozwiązań technologicznych.
Zamaw
iający uznał, że wyjaśnienia w zakresie ceny oferty, złożone przez GRAPHIT w dniu
18.11.
2022 r., są wystarczające dla obalenia domniemania rażąco niskiej ceny i po ponow-
nym badaniu i ocenie ofert wybrał ofertę GRAPH’IT jako najkorzystniejszą (informacja o wy-
borze najkorzystniejszej oferty z dnia 1.02.2023 r.).
Tymczasem
według odwołującego, oferta złożona przez GRAPH’IT jest ofertą zawierającą
rażąco niską cenę i jako taka powinna zostać odrzucona.
Z
arzut zaniechania odrzucenia oferty GRAPH’IT pomimo zaoferowania przez tego wykonaw-
cę rażąco niskiej ceny
Zgodnie z pkt XIV.2. SWZ podana w ofe
rcie cena musi obejmować wszystkie koszty związa-
ne z wykonaniem i
odbiorem przedmiotu zamówienia, w tym również nie ujęte w zakresie
określonym przez zamawiającego, a wynikające z zastosowanej technologii, obowiązujących
norm i przepisów i niezbędne do wykonania przedmiotu zamówienia.
Z kolei, mając na względzie zapis zawarty w § 4 ust. 2 wzoru umowy (załącznik nr 2 do
SWZ), płatność za realizację przedmiotu Umowy zostanie zrealizowana w następujący spo-
sób:
a) I rata po odebraniu dokumentacji projektowej
i kosztorysowej, o której mowa w poz. 1 Ze-
stawienia Kosztów Zadania (ZKZ) stanowiącego załącznik nr 2 do Umowy, (wynagrodzenie
umowne ryczałtowe bez nadzorów autorskich), po dokonaniu protokolarnego odbioru przez
strony dokumentacji projektowej i kosztorys
owej oraz uzyskaniu wszelkich niezbędnych po-
zwoleń, uzgodnień urzędowych i certyfikatów wynikających z wykonywanej dokumentacji;
b) II rata po dokonaniu nadzor
ów autorskich na budowie – (20 x …… zł brutto) – po dokona-
niu odbioru przez strony wykonania czy
nności nadzorów autorskich na terenie budowy z za-
strzeżeniem § 3 ust. 2 i 3.
W Zestawieniu Kosztów Zadania wykonawca zobowiązany był podać odrębnie cenę za Do-
kumen
tację projektową i kosztorysową wraz z decyzjami administracyjnymi oraz Nadzory
autorskie podczas realizacji
budowy (20 pobytów). Z ZKZ złożonego przez GRAPH’IT wyni-
ka, że wykonanie dokumentacji projektowej i kosztorysowej wraz z decyzjami administracyj-
nym
i zostało wycenione na kwotę 1 200 000,00 zł netto (1 476 000,00 zł brutto), zaś realiza-
cja nadzoru wyniesie 20 000,00
netto (24 600 zł brutto).
Zakres kosz
tów jakie należy uwzględnić przy wycenie oferty bardzo szczegółowo i precyzyj-
nie wynika z Opisu
przedmiotu zamówienia (stanowiącego Załącznik nr 1 do SWZ), a także z
§ 2 projektu umowy i innych postanowień umowy, w których zamawiający jednoznacznie
zobowiązuje wykonawcę do pokrywania kosztów określonych czynności/działań. Tymczasem
mając na względzie ceny zaoferowane przez GRAPH’IT odwołujący stwierdził, że nie jest
możliwe wykonanie zamówienia w pełni zgodnie z wymaganiami zawartymi w SWZ za wy-
nagrodzeniem
zaoferowanym przez tych wykonawców bez poniesienia strat, a zatem poniżej
ponoszonych kosztów. Zaoferowana przez tego wykonawcę cena jest rażąco niska, nieryn-
kowa, nieprzystająca do realnych kosztów jakie należało przyjąć wyceniając prace wchodzą-
ce w zakr
es zamówienia zgodnie z wymaganiami zawartymi w SWZ.
Rażąco odbiega od standardów rynkowych cena za pełnienie nadzoru autorskiego w kwocie
24 600 zł brutto. Zamawiający oczekuje, że nadzór będzie pełniony w wymiarze „20 nadzo-
rów autorskich na placu budowy”. W przypadku tak dużej i skomplikowanej inwestycji należy
założyć, że uczestnictwo w naradach będzie zajmowało cały dzień, wraz z dojazdem na te-
ren bud
owy. Przy uwzględnieniu projektantów z 7 branż (zgodnie z załącznikiem “wykaz
osób skierowanych do realizacji przedmiotu zamówienia”) i cenie za jedną naradę w wyso-
kości 1 000 zł netto, okazuje się, że wykonawca GRAPH’IT przewidział wynagrodzenie dla
proje
ktantów w kwocie maksymalnie 142,86 zł za osobę. Należy również zaznaczyć, że ilość
nadzorów (20) jest niezwykle niska, jak na inwestycję o wielkości 15 000 m2. Co do zasady
nadzory autorskie, są wykonywane w celu nadzorowania prac i rozwiązywaniu napotykanych
w trakcie prac problemów. Oczywistym jest dla odwołującego, że im większy budynek tym
problemów jest więcej. A zatem ilość 20 wizyt na budowie, na pewno wzrośnie. Z kolei z
punktu widzenia Prawa Budowlanego,
Projektant ma obowiązek świadczyć nadzór budowla-
ny; Prawo Budowlane, nie wspomina nic
o płatnościach. A zatem w sytuacji, gdy wykonawca
wyczerpie
“płatne” nadzory autorskie, nadal będzie zmuszony (na podstawie przepisów Pra-
wa Budowlanego) świadczyć nadzór autorski, ale już nieodpłatnie. Ponadto, standardowo, w
przetargach publicznych z
amawiający wyceniają nadzory autorskie na poziomie 5%-10%
wartości dokumentacji projektowej.
Tak wyliczone wynagrodzenie nie obejmuje żadnych kosztów pośrednich, jak np. koszt do-
jazdu oraz obowiązków, które zgodnie z przepisami również są realizowane przez nadzór
autorski, tj. odpowiadanie na liczne pytania firm budowl
anych, przygotowywanie rozwiązań
zamiennych, rozwiązywanie problemów ujawniających się w trakcie prowadzenia prac bu-
dowlanych, przygotowywanie wyjaśnień, koordynowanie wszystkich projektantów, udział w
naradach koordynacyjnych na budowie wszystkich projekt
antów biorących udział w procesie
projektowym, nie mówiąc już o zysku wykonawcy.
Wynagrodzenie dla pro
jektantów wyniesie zatem nawet mniej niż 142,86 zł, tj. 17,86 zł za
godzinę pracy projektanta, czyli poniżej minimalnej stawki godzinowej, o której mowa w art.
224 ust. 3 pkt 4 Ustawy
. Tak określone wynagrodzenie należy uznać za niezgodne z pra-
wem, a ponadto
całkowicie nierealne i niepokrywające kosztów wynagrodzenia projektantów
niezbędnych do pełnienia nadzorów autorskich. Projektanci, których dysponowaniem wyka-
zywali się wykonawcy na etapie składania ofert to wykwalifikowani specjaliści z odpowiednim
doświadczeniem. Fakt, że osoby takie nie wykonują pracy za stawki minimalnego wynagro-
dzenia (gdyby p
rzyjąć, że narady nie będą trwały 8-u tylko np. 6 godzin, wówczas stawka
godzinowa nieco wzrośnie przekraczając próg minimalnego wynagrodzenia), odwołujący
uznaj
e za fakt notoryjny. Odwołujący ponadto podniósł, że z pewnością dowodów na realiza-
cję nadzorów w takich kwotach wykonawca GRAPH’IT nie przedstawił w swoich wyjaśnie-
niach rażąco niskiej ceny.
Równie nierealna i niepozwalająca na należyte wykonanie zamówienia według odwołującego
jest zaoferowana przez G
RAPH’IT cena za wykonanie dokumentacji projektowej – 1 200 000
zł netto. Przyszła inwestycja charakteryzuje się wysokim poziomem skomplikowania, o czym
świadczy sam fakt prowadzenia przedmiotowego postępowania w trybie dialogu konkuren-
cyjnego oraz zakres p
rac projektowych, obejmujący rozbiórkę budynku, przebudowę i/lub
nadbudowę, budowę budynku szkolno-dydaktycznego, budowę akademika/internatu, budo-
wę hali sportowej, parkingu z drogami dojazdowymi, objęcie projektem zagospodarowania
terenu, budowę boisk, budowę przyłączy do mediów (pkt I.1. OPZ), w tym:
1.
projekty obiektów kubaturowych ok. 15 000m2 oraz projekt zagospodarowania terenu z
parkingami z drogami dojazdowymi,
2. nowy projekt koncepcji, przedstawiony przez
zamawiającego projekt koncepcji nie spełnia
przepisów obowiązującego prawa, na podstawie tego projektu koncepcyjnego nie jest możli-
wie uzyskan
ie pozwolenia na budowę i odebranie budynków do użytkowania (detale wska-
zano
zamawiającemu na etapie dialogu konkurencyjnego),
3. uzgodnienie koncepcji
z wszystkimi komórkami zamawiającego,
4. inwentaryzacja dendrologiczna ok. 60 drzew,
5. opracowanie b
adań gruntu,
6.
wykonanie testów perkolacyjnych,
7. operat wodno prawny,
8. pozyskanie aktua
lnych warunków gestorów sieci (prąc, wod-kan, ciepło),
9.
inwentaryzacja obiektu istniejącego,
10.
ekspertyzę budowlaną budynku istniejącego,
11. projekt rozb
iórki budynku 29B,
12.
inwentaryzacja istniejącego drzewostanu i zieleni,
13. projekt architektoniczno - budowlany,
14. projekt zagospodarowania terenu,
15. opinia geotechniczna,
16. pro
jekty techniczne wszystkich branż,
17. projekt drogowy,
18. pro
jekt zewnętrzny akustyki,
19.
projekt wewnętrzny akustyki,
20. projekt si
eci zewnętrznych elektrycznych,
21.
projekt sieci zewnętrznych teletechnicznych,
22. projekt instalacji sanitarnych
zewnętrznych (węzeł ciepłowniczy i przyłącza ciepłownicze
oraz s
ieć),
23.
projekt wykonawczy branży architektonicznej,
24. projekt wyko
nawczy branży konstrukcyjnej,
25. projekt wykonawczy instalacji sanitarnych obi
ektów,
26. projekt wykonawczy instalacji HVAC,
27. projekt wykonawczy instalacji elektrycznych,
28. projekt wykonawczy instalacji teletechnicznych,
29. projekt technologii
pełnej kuchni,
30. pr
ojekty z zakresu ochrony przeciw pożarowej.
31. projekt oddymiania,
32.
wizualizacje zewnętrzne wszystkich obiektów,
33.
projekty wnętrz typowych, sanitarnych, socjalnych, biurowych i dydaktycznych,
34. projekty umeblowania p
omieszczeń użytkowych,
35.
projekty aranżacji wnętrz sal wykładowych, auli i holi jak i pokoi akademika, sal wykłado-
wych, innych
36.
projekty akustyki i nagłośnienia z symulacją dla auli i sal lekcyjnych oraz wybranych ga-
binetów,
37.
wizualizacje wnętrz pomieszczeń wskazanych powyżej (uwaga przekazana podczas dia-
logu przez
zamawiającego)
38.
uzgodnienie proj. arch., wnętrz, i akustyki z rzeczoznawcą ds. akustyki,
39. projekt oznakowani
a pomieszczeń,
40.
przedmiary robót i STWOiR dala każdej z branż,
41.
kosztorysy dla każdej z branż.
Ponadto
zamawiający wymaga, aby inwestycja była zaprojektowana tak, aby zapewnione
było, na każdym etapie jej realizacji, zachowanie ciągłości działalności dydaktycznej i wy-
chowawczej Liceum. Liceum nie może zostać przeniesione do innej lokalizacji na czas reali-
zacji inwestycji (pkt I.2.OPZ). Powyższe wskazuje, że realizacja projektu ma bardzo rozległy
charakter, nie jest to typowe wykonanie dokumentacji projektowej dla budowy budynku.
Cena zaoferowana przez GRAPH’IT, zdaniem odwołującego, w żaden sposób nie pokryje
kosz
tów wykonania przedmiotu zamówienia. Obecne (inflacja) ceny rynkowe kształtują się
na poziomie od 180 zł/m2 powierzchni do zaprojektowania, natomiast dla projektów wyko-
nywanych w technologii BIM kształtują się od 200 zł/m2 powierzchni do zaprojektowania.
Czas
wykonania projektów w obu technologiach jest podobny. Warto zauważyć, że zamawia-
jący pierwotnie (kwiecień 2022) oszacował koszt wykonania zamówienia na poziomie 6 096
447,42 brutto (listopad 2022). Przekładając zaoferowaną cenę za wykonanie projektu (1 200
000 zł netto, 1 476 000 zł brutto) na liczbę metrów kwadratowych do zaprojektowania, tj. 15
000 m2 otrzymujemy cenę netto 80 zł/m2 (brutto 98,40 zł/m2), co stanowi cenę znacząco
odbiegającą od obecnych cen rynkowych, cenę dumpingową, nie realną. Zwrócił uwagę, że
w oferowanej cenie na
leży również uwzględnić koszt oprogramowania, utrzymania biura i nie
mówiąc już o osiągnięciu zysku na tym zadaniu. Odwołujący podniósł również, że dokonane
przez
odwołującego rozeznanie rynku wśród biur projektowych, potwierdza realność i rynko-
wość ceny odwołującego, a nie GRAPH’IT.
Odwołujący zauważył, że podana w piśmie zamawiającego (złożonym w postępowaniu od-
woławczym KIO 3316/22) stawka roboczogodziny wskazana przez firmę Grafit w kwocie
47,62 jest niedoszacowana w stosunku do stawki roboczogodziny p
rojektanta, który ma rea-
lizować projekt. Podane przez firmę GRAPH’IT widełki cenowe roboczogodziny skutkują błę-
dami w wycenie końcowej. W związku z brakiem informacji dot. liczebności zespołu projek-
towego f
irmy GRAPH’IT i przypisaniu adekwatnej stawki roboczogodziny do poszczególnych
członków, błędy w wycenie firmy GRAPH’IT można sprawdzić przez trzystopniową analizę, a
mianowicie:
-
jeśli przyjąć, że większość zespołu firmy GRAPH’IT pracuje za stawkę roboczogodziny
47,62 (które i tak są niedoszacowane) to stawka taka nie odpowiada, stawce roboczogodziny
specjalisty niezbędnego do opracowania dokumentacji w sposób zgodny z wymaganiami
zamawiającego.
-
jeśli przyjąć, że odpowiedni specjaliści firmy GRAPH’IT pracują, za rynkowe stawki w grani-
cach 145 zł, to nawet przy nawet niedoszacowanych 11 000 godzin niezbędnych (według
firmy GRAPH’IT) do opracowania dokumentacji, łączna kwota kosztów tylko pracowników,
przekroczy cenę zaoferowaną w wycenie
-
jeśli przyjąć uśrednioną stawkę roboczogodziny na poziomie 97 zł, to przy niedoszacowa-
nych 11 000 godzin pracy nad dok
umentacją, same koszty pracownicze wyniosą ponad 1
mln. złotych, co przy braku wyceny za projekt wnętrz i rażąco niskim niedoszacowaniu nad-
zor
ów autorskich, dyskwalifikuje i tę kalkulację.
W przedmiotowym stanie faktycznym, w przypadku o
ferty GRAPH’IT, zaistniało ustawowe
domniemanie rażąco niskiej ceny, bowiem cena brutto oferty GRAPH’IT jest niższa o usta-
wowe ponad 30% od szacunkowej wartości zamówienia powiększonej o podatek VAT usta-
lonej przez zam
awiającego przed wszczęciem postępowania, zaś zamawiający wezwał
GRAPH’IT do złożenia wyjaśnień. W takiej sytuacji jedynie złożenie wyjaśnień obalających
domniemanie zaoferowania przedmiotu zamówienia po cenie rażąco niskiej mogło uchronić
tego wykonawcę przed odrzuceniem oferty. Wykonawca, wezwany do wyjaśnień zaoferowa-
nej ceny, musi wykazać, że w odniesieniu do przedmiotu zamówienia dokonana przez niego
wycena zamówienia obejmuje wszystkie jego elementy i odpowiada rynkowej wartości za-
mówienia z uwzględnieniem warunków dostępnych danemu wykonawcy. Odwołujący został
pozbawiony możliwości zapoznania się i zweryfikowania rzetelności wyjaśnień udzielonych
przez GRAPH’IT w pełnym zakresie. Jednakże wobec faktu, że zaoferowana przez
GRAPH’IT cena nie może być ceną realną, nie pokrywa bowiem kosztów, które musiały zo-
stać przyjęte, a nie ma możliwości obniżenia tych kosztów w tak istotny sposób, odwołujący
zakłada, że zamawiający dokonał oceny udzielonych wyjaśnień z naruszeniem przywołanych
przepisów ustawy.
Odwo
łujący podkreślił, że GRAPH’IT nie tylko zaoferował cenę o 75% niższą niż szacunko-
wa wartość zamówienia, ale również znacząco niższą niż pozostali wykonawcy. Biorąc pod
uwagę wartość złożonych ofert, należy wskazać, że GRAPH’IT zaoferował wykonanie
przedmi
otu zamówienia o 2 164 800 zł mniej niż odwołujący oraz o 3 852 400 zł mniej niż
TPF. Powyższe porównanie cen wskazuje na rażące zaniżenie ceny oferty GRAPH’IT. Tak
skrajne różnice nie pozwalają przyjąć, że istnieją obiektywne okoliczności pozwalające na
ob
niżenie ceny do tak niskiego poziomu. Wykonawca GRAPH’IT w zaoferowanej cenie nie
mógł zatem uwzględnić rynkowych kosztów wykonania zamówienia.
Przypomni
ał, że ceną rażąco niską, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem KIO, jest cena
niepokrywająca średniego jednostkowego kosztu zmiennego wykonania, czyli pogarszająca
wynik finansowy przedsiębiorstwa. Zawsze jednak konieczne jest, aby cena oferty była rażą-
co niska w stosunku
do przedmiotu zamówienia, a dokładniej jego wartości rynkowej. W
konsekwencji wartość rynkowa przedmiotu zamówienia, obejmująca jego pełny zakres i
wszystkie konieczne do jeg
o wykonania nakłady kosztowe, ustalana przez porównanie cen
występujących w danej branży dla określonego asortymentu, stanowić będzie punkt odnie-
sienia dla ceny rażąco niskiej. Rażąco niską ceną jest cena oderwana od realiów rynkowych,
k
tóra nie pokrywa kosztów realizacji zamówienia, a zatem nie pozwala wykonawcy na jego
należyte wykonanie bez poniesienia straty. Za rażąco niską cenę należy uznać taką cenę,
która jest niewiarygodna dla wykonania przedmiotu zamówienia i jest całkowicie oderwana
od realiów rynkowych. Ocena tej okoliczności powinna być dokonana z uwzględnieniem
przedmiotu
zamówienia, jego specyfiki i towarzyszących mu realiów rynkowych.
Zauważył również, że wyjaśnienia rażąco niskiej ceny powinny być konkretne i wyczerpują-
ce, powinny odnosić się do konkretnych wartości ekonomicznych. Natomiast ogólne twier-
dzeni
a dotyczące np. posiadanego doświadczenia lub zasobów personalnych, bliskości bazy
sprzętowej, posiadanie wiedzy i zdolności organizacyjnych itd. nie mogą zostać uznane za
sp
ełniające wymóg konkretności. Wyjaśnienia powinny również być kompletne, a zatem na
ich podstawie zamawiający powinien móc ocenić, czy wykonawca uwzględnił w cenie oferty
wszystkie i
stotne pozycje kosztowe. Wyjaśnienia składane przez specjalizujący się w danej
branży podmiot nie mogą bowiem opierać się na ogólnych deklaracjach i zapewnieniach wy-
konawcy, mających na celu wywrzeć na zamawiającym wrażenie, jakoby cena oferty została
skal
kulowana w sposób rzetelny i prawidłowy. Wyjaśnienia wykonawcy powinny zawierać
jednoznaczne informacje
, przekładające się na uchwytne i wymierne wartości ekonomiczne,
co powinno zostać poparte adekwatnymi i wiarygodnymi dowodami, ponieważ brak udowod-
nieni
a realności ceny winno bezwzględnie skutkować odrzuceniem oferty.
Wobec wykonawcy GRAPH’IT zdaniem odwołującego z pewnością nie zachodzą żadne
szczególne okoliczności właściwe tylko temu wykonawcy, które pozwalają wycenić przedmiot
zamówienia na aż tak rażąco niskim poziomie. Jak wskazano powyżej, ogromną część kosz-
tów wykonania zamówienia stanowią koszty pracy specjalistów – projektantów i inżynierów,
które nie mogą być oparte nawet o minimalne stawki wynagrodzenia, gdyż realne wynagro-
dzenie takich osób jest zdecydowanie wyższe.
W tym miejscu
odwołujący odniósł się – na ile jest to możliwe,– do złożonych wyjaśnień ra-
żąco niskiej ceny:
1.
na str. 1 wyjaśnień GRAPH’IT wskazuje:
“ … oferta usług wykonawcy jest rzetelna, a cena oferowana brutto- 1.500 600,00, zł nie jest
w żaden sposób zaniżona lub rażąco niska, została skalkulowana z najwyższą starannością i
uwzględnia zakładane koszty wraz z marżą, odpowiada rynkowym cenom podobnych usług
oraz uwzg
lędnia wszelkie elementy zamówienia, których wykonania zamawiający oczekuje
od wykonawcy zgodnie
z SWZ, wobec czego nie występują żadne przesłanki dla uznania
cen
y ofertowej jako rażąco niską…”
Odwołujący podniósł, że złożone przez GRAPH’IT oświadczenie, nie znajduje pokrycia w
dowodach przedstawionych w dalszej
części pisma stanowiącego wyjaśnienia w zakresie
ceny oferty. To
odwołanie ma na celu wykazanie, że w istocie, oferta GRAPH’IT jest nierze-
telna, a zaoferowana cen
a za realizację przedmiotu zamówienia rażąco niska, a zatem nie
odpowiada rynkowym cenom podob
nych usług i nie uwzględnia wszystkich elementów za-
mówienia, których wykonania oczekuje zamawiający.
Wyjaśnienia rażąco niskiej ceny oraz wskazane 11 000 roboczogodzin (ilość godzin pracy
personel
u) przez GRAPH’IT (str. 11 wyjaśnień) wskazują, że wykonawca ten nie ujął w kalku-
lacji lub błędnie skalkulował (zakres zgodnie z PFU i OPIW):
1. Projektu umeblo
wania pomieszczeń użytkowych
2.
Projektów aranżacji wnętrz dla pomieszczeń reprezentacyjnych (auli, holi, sal wykłado-
wych, pokoi akademika, innych,)
3.
Projektów wnętrz typowych: sanitarnych, socjalnych, biurowych, dydaktycznych
Oferowane w postępowaniach o udzielenie zamówienia w III kwartale 2022 ceny za wykona-
nie dokumentacji projektowej wnętrz dla podobnego zadania tylko w zakresie projektu kon-
cepcyj
nego (co stanowi 30% pełnej dokumentacji projektowej) stanowiły średnią cenę złożo-
nych ofert na poziom
ie 106zł/ m2 za projekt koncepcyjny wnętrz.
Wskazaną cenę należy pomnożyć razy trzy, aby uzyskać cenę dokumentacji pełnej (składa-
jącej się z wszystkich faz) objętej przedmiotowym postępowaniem, co daje cenę ok
300zł/m2.
4. Projektu oznakowania pomieszczeń5.
Projekty akustyczne i nagłośnienia wraz z symulacją dla auli seminaryjnej oraz typowych
sal lekcyjnych
6. Projekty akustyczne dla wybranych gabinet
ów
Świadczy to tym samym o błędzie w obliczeniu ceny stanowiącym jednocześnie o niezgod-
ności treści oferty GRAPH’IT z warunkami zamówienia, co obliguje zamawiającego do od-
rzucenia oferty GRAPH’IT na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 5 i 10 Ustawy.
Niezależnie od powyższego rażąco niska cena znajduje odzwierciedlenie w błędnej kalkulacji
roboczogodzin wskazan
ej przez GRAPH’IT na poziomie 11 000 roboczogodzin (str. 11 wyja-
śnień). Zgodnie z analizami kalkulacji roboczogodzin dla dokumentacji w technologii BIM:
- prz
y użyciu profesjonalnego oprogramowania BIMestiMATE
- na podstawie sprawdzenia wieloletnich statystyk prowadzonych przez
odwołującego
(FS§P Arcus istnieje 35 lat)
- na podstawie sprawdzenia
ilości niezbędnych roboczogodzin do opracowania zadania za
pom
ocą programu do automatycznego wyliczania roboczogodzin przy opracowaniu projek-
tów wielobranżowych, program dostępny na stronie warsztatarchitekta.pl
-
przy użyciu kalkulatora nakładów roboczogodzin Izby Architektów Rzeczpospolitej Polskiej
(wskazany kalkulator jest wykorzystywany podcza
s obliczania nakładów roboczogodzin w
postępowaniach o udzielenie zamówienia zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rozwoju i
Technologii z dnia 20 grudnia 2021 r.
w sprawie określenia metod i podstaw sporządzania
kosztorysu inwestorskiego, obliczania planowan
ych kosztów prac projektowych oraz plano-
wanych kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonalno-użytkowym (Dz.
U. poz. 2458)
prawidłowo określona ilość niezbędnych roboczogodzin do należytego opra-
cowania przedmiotowej dokumentacji, wynosi od 20 777 do 25 000 roboczogodzin.
Powyższe kalkulacje zostały przeprowadzone dwutorowo tj. zarówno dla opracowania do-
kumentacji w technologii BIM i metodą tradycyjną rysunków 2D. Różnice w kalkulacjach po-
między BIM i 2D są nieznaczne i pomijalne. Szczegóły opisano poniżej w punkcie 16. 8)
2) na str. 3 wyjaśnień GRAPH’IT wskazuje:
“… 1. Stan faktyczny
Zamawiający przeznaczył na realizację przedmiotowego zamówienia kwotę 6 096 0447, 42
zł brutto.
W postępowaniu złożono 3 oferty, a średnia arytmetyczna cen brutto wszystkich złożonych
ofert wyn
osi 3 567 000,00 zł.
Cena oferty wykonawcy stanowi zatem ok 25%
budżetu zamawiającego i ok 42% średniej
arytmetycznej cen
wszystkich złożonych ofert. …”
Pomijając błąd w podaniu kwoty, jaką zamawiający zamierza przeznaczyć na realizację za-
mówienia, w ocenie odwołującego GRAPH’IT, odnosząc zaoferowaną przez niego cenę do
średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert bagatelizuje różnicę, jaka faktycznie
istni
eje pomiędzy cenami zaoferowanymi przez pozostałych wykonawców. Odwołujący zau-
ważył, że na średnią arytmetyczną cen wszystkich ofert, ma również wpływ rażąco zaniżona
cena przez GRAPH’IT, stąd też średnia ta nie obrazuje cen rynkowych, realnych. Poniżej w
tabeli wskazano
, dysproporcje, jakie występują pomiędzy ceną oferty GRAPH’IT a wartością
za
mówienia i pozostałymi wykonawcami.
1.Kwota przeznaczona na
realizację zamówienia 2. Procent 3. Wykonawca 4. Cena oferty
5.Udział procentowy oferty w kwocie przeznaczonej na realizację zamówienia
6 096 447,42 PLN 100%
GRAPH’IT 1 500 600,00 PLN 24,61%
FSP & APA 3 665 400,00 PLN 60,12%
TPF 5 535 000,00 PLN 90,79%
1. Wykonawca 2. Cena oferty
3. Średnia z ofert FSP & APA i TPF 4. Oferta GRAPH’IT 5.
Udział procentowy oferty GRAPH’IT w stosunku do REANEJ średniej ceny oferowanej w
przetargu
FSP & APA 3 665 400,00 PLN 4 600 200,00 PLN 1 500 600,00 PLN 32,62%
TPF 5 535 000,00 PLN
P
owyższe zdaniem odwołującego zestawienie wskazuje, że cena zaoferowana przez
GRAPH’IT stanowi tylko 24,61% wartości zamówienia ustalonej przez zamawiającego i sta-
nowi tylko 32,62% średniej ceny oferowanej w postępowaniu o udzielenie zamówienia przez
innych wykonawców. Oba wskaźniki wskazują na rażąco niską wycenę przez GRAPH’IT,
która nie osiąga w żadnym z dwóch ujęć nawet 1/3 wartości. Oba wskaźniki, wykazują ewi-
dentnie na zaniżenie oferowanej ceny, poniżej kosztów szacowanych i rynkowych.
3
) na str. 3 i str. 4 wyjaśnień GRAPH’IT podnosi, że
“… Istotnym jest też, że budżet zamawiającego dla inwestycji o średnim stopniu skompliko-
wania i s
zacunkowej powierzchni całkowitej ok 14 -15 tys m2, wielokrotnie przewyższa bu-
dżety w podobnych innych postępowaniach, prowadzonych w trybie podstawowy, gdzie
średni koszt jednostkowy dokumentacji projektowej wybranej oferty jest zazwyczaj w grani-
cach 70-1
00 zł (co w razie potrzeby można łatwo zweryfikować o dostępne dane publicz-
ne)…”
Odwołujący zwrócił uwagę, że porównania pomiędzy poszczególnymi ofertami w poszcze-
gólnych postępowaniach o udzielenie zamówienia można prowadzić tylko w oparciu o
wspólny mianownik, tj.:
-
inwestycję porównywane muszą mieć podobny poziom skomplikowania;
-
inwestycje porównywane muszą mieć bardzo zbliżony zakres opracowania, np. muszą po-
siadać w swym zakresie: projekty wnętrz, projekt budynku, projekty przyłączy, ekspertyzy
a
kustyczne i inne kosztotwórcze elementy;
- okres, w jakim post
ępowania o udzielenie zamówienia były organizowane - czynnik czaso-
wy jest niezmiernie ważny.
Ponadto, istotne jest prezentowanie danych w jednoznacznych,
porównywalnych jednost-
kach, tzn. czy w
skazując na m2 inwestycji, mamy na myśli m2 powierzchni całkowitej czy
powierzchni użytkowej? Powierzchnia użytkowa różni się bowiem od powierzchni całkowitej
o 25% -
35% (w zależności od budynku). Ponadto należy wskazać, czy podawana cena jest
ceną brutto czy netto. Wykonawca GRAPH’IT nie wyjaśnił, stawiając ww. cytowaną tezę w
wyjaśnieniach żadnego z tych jakże ważnych składowych obliczeń. Tylko przy uwzględnieniu
tych wspólnych wartości/założeń można dokonywać realnych porównań.
Odwołujący zwrócił również uwagę, że GRAPH’IT nie przedstawił żadnych dowodów na po-
parc
ie swego stanowiska, odsyłając adresata pisma (zamawiającego) do wiedzy ogólnie
znanej. Wykonawca
GRAPH’IT w swych wyjaśnieniach w sposób bardzo ogólny posłużył się
wskazaniem na „jakieś” ceny średnie bez podania danych dotyczących postępowań o udzie-
lenie
zamówienia, z których te jego dane zostały zaczerpnięte. Tak ogólnie postawione tezy,
w żaden sposób nie mogą świadczyć o wypełnieniu obowiązków wynikających z art. 224 ust.
5 Ustawy.
4) na s
tr. 4 wyjaśnień GRAPH’IT podnosi, że
“… Jesteśmy przekonani, że świadomość wartości rynkowej ma sam zamawiający, gdyż
formułując warunki udziału w postępowaniu i kryteria pozacenowe utożsamił wartość projek-
tu w wysoko
ści 1 mln złotych brutto z powierzchnią projektu 10 000 m2 co daje wskaźnik
100zł/m2, a więc dokładnie taki jaki okazuje się być wynikiem ilorazu wartości naszej oferty
w odniesieniu do skali obiekt
u. …”
Tak postawiona teza stanowi nadinterpretację zapisów OPiW. Przede wszystkim należy od-
powi
edzieć sobie na pytanie, czemu służą warunki udziału w postępowaniu i kryteria oceny
ofert. Pierwsze z nich dają zamawiającemu gwarancję wybrania wykonawcy dającego rę-
kojmię należytego wykonania zamówienia, drugie – umożliwiają dokonanie wyboru oferty
najk
orzystniejszej. Stąd też odnoszenie określonych przez zamawiającego warunków udziału
w postępowaniu, czy kryteriów oceny ofert do ceny zaoferowanej za realizację przedmiotu
zamówienia, jest daleko idące, a przede wszystkim irrelewantne dla wykazania realności
ceny.
Dalej GRAPH’IT, na tej samej stronie wyjaśnień pisze “… Na przykład w postępowaniu na
podobny, lecz bardziej skomplikowany obiekty dydaktyczny WUM o powierzchni 12500 m2
budżet zamawiającego jak i oferty ( w tym oferta TPF) były zbieżne i 4 krotnie niższe niż w
przedmiotowym pos
tępowaniu (nawet uwzględniając inflację) …”
W przedstawionym stwierdzeniu, wraz z załączoną tabelą ofert, odwołujący zwrócił na kilka
kwestii. Powołane postępowanie o udzielenie zamówienia, zorganizowane przez Warszawski
Uniwersytet Medyczny (WUM), zo
stało rozstrzygnięte w roku 2018, czyli ponad 5 lat temu.
Wyjaśnienia wymaga, że szacowanie kosztów (w tym kosztów opracowania dokumentacji
projektowej) związanych z realizacją inwestycji, odbywa się w odniesieniu do „budowy”
obiektu; koszt dokumentacji je
st obliczany (zgodnie z rozporządzeniem dot. środowiskowych
wycen) jako procent wartości budowy. A zatem, gdyby WUM chciał zrealizować podobną
inwestycję obecnie, musiałby liczyć się z ze wzrostem cen budowy (tylko pomiędzy rokiem
2021 a 2022 wzrost był w granicach 15%) żródło:
https://www.muratorplus.pl/biznes/raporty-i-prognozy/koszty-budowy-w-2023-rokuoto-co-
powiedzialo-9-ekspertow-o-tym-co-czeka-budujacych-w-przyszlym-roku-aa-
KoU2-BtXT-eTAQ.html, spowodowanym wzrostem inflacji. Jak wynika z tych danych cena za
1m2 powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego oddanego do użytkowania wyniosła 5
295 zł (dane za GUS za ostatni kwartał 2022). W tej kwocie znajduje się marża i cena działki,
co
stanowi około 40% ceny, pozostałe 60% to koszt budowy. Należy jednak do kosztu budo-
wy doliczyć marżę potencjalnego wykonawcy, który za wykonanie robót i poprowadzenie
inwestycji, doliczy swój narzut do samego kosztu budowy (będzie to jego zysk). A zatem do
obliczeń przyjmujemy 5 295 x (60%+10%) = 3 706 zł. W tym wypadku powierzchnię użytko-
wą możemy utożsamić z całkowitą, gdyż nie można kupić powierzchni użytkowej bez zbu-
dowania powierzchni całkowitej. A zatem średni koszt budowy 1 m2 budynku wynosił w Pol-
s
ce 3 706 zł. Z tym, że realizacja obiektów mieszkaniowych wielorodzinnych jest wykonywa-
na w tzw. stan
dardzie developerskim, czyli bez wykończenia i nie nadającym się do za-
mieszkania. Koszty wykończenia mieszkania są ogólnie rzecz biorąc równowartością kosz-
tów związanych z budową obiektu/mieszkania; obejmują umeblowanie, wyposażenie w
sprzęty, wykończenia posadzek, ścian itd. A zatem teoretyczny aktualny koszt budowy obiek-
tu referencyjnego dla WUM, na
który powołuje się wykonawca GRAPH’IT, obecnie wyniósł-
by:
12 500 m2 x 3 706 zł x 2 = 92 650 000 zł. Przyjmując, za wskaźnikami wycen środowi-
skowych, które obowiązują w postępowaniach o udzielenie zamówienia organizowanych na
podstawie przepisów Ustawy, koszt dokumentacji (dla obiektu, który chciałby wybudować
WU
M obecnie, a który przywołuje GRAPH’IT jako referencyjny do oczekiwań zamawiającego
w przedmiotowym p
ostępowaniu należałoby założyć na poziomie 4%, co daje oszacowanie
wartości dokumentacji projektowej: 92 650 000 zł x 4% = 3 706 000 zł.
Odwołujący zauważył, że powołany przez GRAPH’IT obiekt, jeśli nawet w jakimś stopniu jest
obiektem referencyjnym do ob
iektu z przedmiotowego postępowania, to przywołane w wyja-
śnieniach ceny ofert w żaden sposób nie świadczą o realności czy rynkowym charakterze
cen z uwagi
na ich nieaktualność. Twierdzenie, że w świetle powołanego postępowania o
udzielnie zamówienia w WUM, cena oferowana przez GRAPH’IT w przedmiotowym postę-
powaniu, jest ceną rynkową a “…wręcz powyżej średniej…” rynkowej, nie znajduje poparcia
w aktualnych realiach rynkowych i budowlanych. Brak z
najomości rynku w tak podstawo-
wych kwestiach jak koszty budowy,
wskazuje na brak staranności w przygotowaniu przez
GRAPH’IT oferty i wyjaśnień w sprawie rażąco niskiej ceny.
5)
na str. 6 wyjaśnień GRAPH’IT podnosi, że
“… Należy wyraźnie podkreślić, że wyznacznik ten nie jest jednak wyznacznikiem bez-
względnie wiążącym i ostatecznym, ze względu choćby na możliwość oszacowania przez
zamawiającego zamówienia ze zbytnią ostrożnością. …”
W świetle przytoczonej kalkulacji dot. przywołanego przez GRAPH’IT postępowania o udzie-
le
nie zamówienia dla WUM z roku 2018, po uwzględnieniu wzrostu kosztów budowy (zgod-
nie z informacjami bazującymi na danych GUS dot. kosztów budowy), odwołujący wskazał,
że należy wręcz stwierdzić, że oszacowanie kosztów budowy przez zamawiającego w
przedmiotowym postępowaniu jest prawidłowe. W trakcie dialogu konkurencyjnego, zama-
wiający przekazał, że szacuje koszty budowy na poziomie 100 - 110 mln zł.
6)
na str. 7 wyjaśnień GRAPH’IT podnosi, że
“… Obowiązek wezwania wykonawcy do wyjaśnienie poziomu ceny ofertowej doznaje ogra-
niczenia w sytuacji, gdy
przewidziany w tym przepisie poziom rozbieżności pomiędzy warto-
ścią szacunkową zamówienia, a kwota jaką zamierza zamawiający przeznaczyć na realiza-
cję wynika z okoliczności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia. …”
Odwołujący sprzeciwił się tezie stawianej przez GRAPH’IT, zgodnie z którą zamawiający był
zwolniony z obowiązku wezwania do wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny, gdyż roz-
bie
żność w cenie jego oferty i wartości zamówienia wynika z okoliczności oczywistych, które
nie wymagają wyjaśniania. Zauważył, że GRAPH’IT nie wskazał, na żadne okoliczności, któ-
re miałyby świadczyć/uzasadniać powstałą rozbieżność pomiędzy wartością zamówienia.
Nie wyka
zał, że choćby wystąpiła okoliczność oczywista, polegająca np. na przeszacowaniu
przez
zamawiającego wartości zamówienia, czy że ceny pozostałych ofert zostały znacząco
zawyżone. Pomijając, że w tym zakresie wyjaśnienia GRAPH’IT stanowią polemikę z zasad-
no
ścią wezwania go do złożenia wyjaśnień w zakresie zaoferowanej ceny (a nie taki jest ich
cel),
odwołujący stwierdził, że okoliczności niniejszej sprawy nie można uznać za oczywiste.
Dalej GRAPH’IT podnosi, że “… Wykonawca na etapie przygotowania oferty przeprowadził
szczegółową i profesjonalną analizę wszelkich dokumentów załączonych do postępowania,
…”
Przytoczony fragment, jak i pozostałe tezy podnoszone w pkt 4 wyjaśnień na str. 7 (z którego
fra
gment pochodzi), nie są poparte żadnymi dowodami, a stanowią jedynie zapewnienie fir-
my GRAPH’IT o tym, że oferta została przygotowana starannie. Odwołujący poddał w wąt-
pliwość cały wywód uznając go za gołosłowny, m.in. z następującego powodu: w dokumen-
tach
zamówienia (na etapie prowadzenia dialogu) zamawiający przekazał koncepcję, na
podstawie której ma odbyć się realizacja zadania. Odwołujący podczas spotkań z zamawia-
jącym, odniósł się do przedstawionej koncepcji, przez wnikliwą analizę przedstawionego
roz
wiązania. We wnioskach, po analizie, odwołujący wskazał zamawiającemu na meryto-
ryczne błędy koncepcji, niekorzystne rozwiązania i przekazał na ręce zamawiającego alter-
natywną koncepcję, która w razie realizacji byłaby o ok. 20 mln. złotych tańsza w stosunku
do realizacji koncepcji pierwotnej. Niezależnie od powyższego, niezauważenie przez
GRAPH’IT zasadniczych błędów przedstawionej koncepcji na etapie dokumentacji, nie moż-
na uznać za ”… profesjonalną analizę wszelkich dokumentów załączonych do postępowania,
…”.
7)
na str. 8 wyjaśnień GRAPH’IT wskazał, że
“… Należy przede wszystkim zwrócić uwagę, że wykonawca na etapie kalkulacji ceny doko-
nał oszczędności dzięki przyjętej metodzie wykonania zmówienia, która wynika z stosowa-
nych przez niego rozwiązań technicznych, wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania
zamówienia dostępnych dla wykonawcy, wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyję-
ta do ustalenia ceny n
ie jest niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej
stawki godzinowej, ustalonyc
h na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2022r.
o minimalnym wynagrodzeniu za prac
ę (Dz. U. z 2018 r. poz 2177). …”
Postawiona teza stanowi jedy
nie gołosłowne oświadczenie wykonawcy, pozbawione jakiego-
kolwiek uzasadnienia. W tym zakresie GRA
PH’IT nie podjął nawet próby wykazania tej oko-
liczności, nie mówiąc już o przedstawieniu jakichkolwiek dowodów na poparcie ww. cytowa-
nej tezy. Z tego fragmentu
wyjaśnień wynika tylko tyle, że osoby pracujące w firmie
GRAPH’IT otrzymują wynagrodzenie powyżej minimalnego wynagrodzenia krajowego na
umowę o pracę lub otrzymują stawkę godzinową powyżej minimalnej na umowę zlecenie.
Takie w
yjaśnienia, w zestawieniu z tak rażąco zaniżoną ceną oferty, nie wyczerpują obo-
wiązku wykazania przez GRAPH’IT zgodności przyjętych w cenie oferty elementów koszto-
twórczych z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, prawa pracy i zabezpieczenia społecz-
nego, o
których mowa w art. 224 ust. 2 pkt 3 pkt 4 i 6 ustawy.
8)
na str. 13 wyjaśnień GRAPH’IT oświadczył, że
“… W zakresie metody wykonywania zamówienia należy podnieść, że wykonawca posiada
niezwykle bogate, międzynarodowe doświadczenie w zakresie realizacji podobnych zamó-
wień…
… wykonawca dysponuje obecnie 48 nowoczesnymi, kompletnymi stanowiskami projekto-
wania BIM…”
Na str. 13
wyjaśnień GRAPH’IT powołuje się na “nowatorską” metodę opracowania doku-
mentacji za pomocą technologii BIM. Odwołujący jednak stwierdził, że jest to znana i stoso-
wana dość szeroko metoda opracowania dokumentacji. W żadnym wypadku nie jest to no-
watorskie i w
yjątkowe rozwiązanie, które miałoby świadczyć o wyjątkowo sprzyjających wa-
runkach wykonania zamówienia. Projektowanie w środowisku BIM jest już obecnie standar-
dem na rynku. Wielu inwestorów od razu przy składaniu zamówienia wskazuje, że elemen-
tem zamówienia jest model BIM w konkretnym stopniu szczegółowości. W przedmiotowym
postępowaniu o udzielenie zamówienia nie było takiego wymagania, więc wykonawcy mogli
prz
yjąć dowolną technikę wykonania projektu, np. BIM. Ponieważ jest to standard, odwołują-
cy nie wskazywa
ł przy składaniu oferty w szczególności na tego typu technikę, bo w przy-
padku tego projektu jego zdaniem nie ma znaczenia, jaki sp
osób wykonania projektu zosta-
nie wybrany. Podkreślił jednak, że niezależnie od tego, czy projekt zostanie wykonany na
pods
tawie modelu 3D (technologia BIM), czy też w innej technice, do wykonania potrzebne
są te same czynności projektowe. Co więcej, projektowanie w środowisku BIM może być w
tym przypadku droższe, ponieważ projektanci posługujący się programami do modelowania
3D zwykle żądają wyższych wynagrodzeń.
Również koszt przystosowania miejsca pracowniczego do obsługi BIM jest zdecydowanie
wyższy. Technologia BIM wymaga bowiem bardzo sprawnych komputerów o wysokiej mocy
obliczeniowej -
innymi słowy drogich - rzędu 20 000 zł za hardware do pracy (komputer, mo-
nitor itd.). Ponadt
o, w obecnym modelu sprzedażowym oprogramowanie BIM jest dostępne
w formie wykupienia rocznej licencj
i, płatnej z góry. Przy deklarowanych przez firmę 48 sta-
nowiskach BIM i koszcie rocznym (samej li
cencji ok. 16 000 zł + VAT - cena za cennikiem
firmy AutoD
esk), koszt firmy GRAPH’IT w odniesieniu do samych licencji oprogramowania
wynosi 48 x 16 000 zł = 768 000. Ekstrapolując, że nie wszyscy pracownicy będą pracować
nad przedmiotowym przetargiem (można założyć ok. 25% składu zespołu), daje to 192 000
zł kosztu licencji. Jest to koszt dodatkowy w stosunku do kosztu utrzymania jakiegokolwiek
innego biura, które wykonywałoby dokumentację w sposób tradycyjny, za pomocą oprogra-
mowania 2D.
Tytułem wyjaśnienia odwołujący podał: tworzenie modelu 3D przypomina budowanie z kloc-
ków, gdzie każdemu elementowi nadaje się odpowiednie parametry np. rodzaj materiału,
odporn
ość ogniową, izolacyjność akustyczną itp., które potem są widoczne na rysunkach.
Odpowiednie sparametryzowanie - czyli nadanie im wszelkich cech fizycznych, danego ma-
teriału, modelu - jest kluczowe na etapie projektowania i zajmuje porównywalną ilość czasu,
co tworzenie rysunków płaskich.
W przypadku obiektów istniejących na potrzeby późniejszego modelowania wykonuje się
skany 3D, które pełnią rolę inwentaryzacji. Efektem skanu 3D jest tzw. chmura punktów, na
podstawie której buduje się model BIM. Chmura punktów pokazuje w taki sam sposób
wszystkie elementy wnętrza, niezależnie od tego, jaki to jest element. Taki skan dobrze
sprawdza się przy skomplikowanych obiektach, np. zabytkowych, gdzie nie ma zachowanych
starych planów lub można dokładnie zeskanować detale i ornamenty. Natomiast skan wyko-
nywany w zasiedlonym budynku, w pełni wyposażonym w meble i elementy wystroju wnętrz
jest mało przydatny, bo jego efektem jest chmura pokazująca wnętrze z wszystkimi stojącymi
w nim rzeczami, a nie elementy budowlane.
Niezależnie od skanu 3D i tak trzeba wykonać
inwentaryzację ścian.
Dobrze wykonany model jest natomiast przydatny w fazie realizacji inwestycji, kiedy general-
ny wykonawca może w łatwy sposób zebrać z modelu dane do zamówień, sprawdzić para-
metry konkretnyc
h elementów czy wykonać rysunek roboczy w dowolnym miejscu. Co jest
wykazywane na ogólnym wykresie efektywności technologii BIM, ale w firmach budowla-
nych.
Także sam wykres nie posiada wartości w odniesieniu do firm projektowych i wykony-
wania dokumentacji projektowych.
Ponadto
odwołujący zauważył, że dane wskazane w wykresie prezentowanym przez
GRAPH
’IT pochodzą z rynku północno-amerykańskiego, a nie polskiego czy choćby euro-
pejskiego.
Podsumo
wując, odwołujący stwierdził, że:
- technologia BIM jest stand
ardem, a nie nowatorskim rozwiązaniem,
-
technologia BIM wymaga droższego hardware,
- oprogramo
wanie BIM jest droższe w stosunku do oprogramowania 2D,
- oprogramowania BIM w tym konkretnym p
rzypadku będzie zdecydowanie droższe,
- skanowanie 3d w tym ko
nkretnym przypadku nie będzie użyteczne,
- oprogramowanie BIM jest przydatne Generalnemu Wykonawcy na budowie do optymaliza-
cji kosztów budowy.
Zakładane przez GRAPH’IT „zyski” z tytułu użytkowania technologii BIM nie zostały zatem w
oczywisty sposób nie tylko wykazane, ale i uzasadnione.
9) na str. 20 wyjaśnień GRAPH’IT oświadczył, że
“… Wykonawca w ciągu ostatnich 3 lat otrzymał legalną i zgodną z przepisami prawa pomoc
publiczną o wartości nominalnej 2.229.895.98 zł co pozwoliło na pokrycie m.in.
do
datkowych kosztów z epidemią Pandemii COVID-19r. …”
Po wnikliwym przeanalizowaniu z
ałączonych dokumentów otrzymanej pomocy de minimis,
odwołującemu nasuwają się następujące wnioski: przywołana pomoc posiada kilka form: a.
poręczenie b. odroczenie terminu płatności c. zaliczka zwrotna d. rozłożenie na raty płatności
zaległości podatkowej lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami e. zwolnienie z opłaty.
Z cz
ego formy pomocy określone w pkt. a, b, c, d nie są pomocą w sensie bezpośredniego
dofinansowanie pr
zedsiębiorstwa, gdyż wskazane pozycje podlegają zwrotowi. Jedyne real-
ne wsparcie jakie uz
yskał GRAPH’IT to forma pomocy określona w pkt. e - zwolnienie z
op
łat, które firma uzyskała w wysokości 15 907 zł, co nie wystarczy nawet na licencję opro-
gramowania na 1 stanowisko BIM. Ponadto,
pomoc wykazywana przez GRAPH’IT głównie
dotyczy roku 2020.
Niezależnie od powyższego, wskazana pomoc była udzielana firmie (w przeważającej czę-
ści) do roku 2020 (tylko 2 pozycje są z roku 2021). Nabyty w tamtym czasie sprzęt kompute-
rowy i oprogramowanie są już przestarzałe z punktu widzenia aktualnej wersji oprogramo-
wania BIM, a co za tym idzie uzyskanie pomocy de minimis w roku
2020 nie jest jakąkolwiek
przewagą konkurencyjną. Jeśli zaś pomoc została spożytkowana na wynajem lub sprzęt biu-
rowy, to i w tym przypadku trudno mówić o przewadze konkurencyjnej. Jeśli zaś pomoc de
minimis była przeznaczona na rozłożenie zaległości podatkowych lub poręczeń, to te jako
takie p
odlegają pełnej spłacie tyle, że w przedłużonym okresie.
Zarz
ut naruszenia uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców
Całokształt wskazanych wyżej w uzasadnieniu okoliczności według odwołującego wskazuje
jednoz
nacznie, że zamawiający naruszył reguły równego traktowania wykonawców i uczci-
wej konkurencji.
W stosunku do wykonawcy GRAPH’IT zamawiający nie dokonał prawidłowej
oceny oferty, a jednocześnie odmówił udostępnienia wyjaśnień rażąco niskiej ceny uniemoż-
liwi
ając ocenę rzetelności kalkulacji ceny GRAPH’IT. Pominięcie przez zamawiającego tych
istotnych
okoliczności, na które wskazuje w odwołaniu odwołujący, prowadzi do zachwiania
równowagi konkurencyjnej w postępowaniu, zamówienie bowiem otrzymuje wykonawca,
kt
órego oferta powinna zostać odrzucona. Takie działanie wprost narusza również dyspozy-
cję art. 17 ust. 2 ustawy, zgodnie z którą zamówienia udziela się wyłącznie wykonawcy wy-
branemu zgodnie z przepisami ustawy.
W dniu 14 lutego 202
3 r. zamawiający poinformował wykonawców o wniesieniu odwołania.
W dniu 15 lutego 2023 r. do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego zgłosił
swój udział wykonawca Graph`IT spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w
Warszawie.
Przystępujący wskazał, że ma interes w zgłoszeniu przystąpienia po stronie
zamawiającego do postępowania odwoławczego, gdyż w jego interesie jest by odwołanie
zostało oddalone w całości, gdyż jego oferta została już wybrana (dwukrotnie) jako
najkorzystniejsza.
Zgłoszenie zostało wniesione przez Prezesa zarządu upoważnionego do
samodzielnej reprezentacji. Do zg
łoszenia dołączono dowody przekazania kopii zgłoszenia
stronom.
W dniu 23 lutego 2023 r. zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie wnosząc o:
1) oddalenie odwołania w całości,
2) obciążenie odwołującego kosztami postępowania.
Zamawiający odnosząc się kolejno do poszczególnych zarzutów zawartych w odwołaniu
zaj
ął następujące stanowisko:
I. Zarzut zaniechania odrzucenia ofe
rty pomimo zaoferowania rażąco niskiej ceny
Zamawiający nie uwzględnia zarzutu w całości.
Zamawi
ający w toku postępowania dokonał czynności badania i oceny ofert oraz w związku
ze ziszczeniem się przesłanek określonych w art. 224 ust. 1 ustawy pismem z dnia
15.11.2022 r. wezwał Wykonawcę GRAPH’IT do złożenia wyjaśnień w zakresie objętym
dyspozycją przepisu art. 224 ust. 3 ustawy, tj. wyliczenia ceny. Przedmiotowe wyjaśnienia,
złożone w dniu 18.11.2022 r. zostały poddane wnikliwej analizie, w następstwie której
zamawiający stwierdził, że są one wystarczające i obalają domniemanie rażąco niskiej ceny.
Wy
konawca GRAPH’IT w sposób niebudzący wątpliwości wyjaśnił metodologię kalkulacji
ceny oferty, wykazując, że poszczególne elementy składowe ceny oferty są realne i
wiarygodne oraz umożliwiają prawidłową realizację zamówienia w pełnym zakresie
przedmiotowym zgodnie z wymaganiami
zamawiającego. Zwrócił jednocześnie uwagę na
specyfikę przedmiotu zamówienia, który jest usługą o charakterze intelektualnym.
Wartość wynagrodzenia za realizację usług opartych na pracy intelektualnej nie zawsze
musi stanowić miarodajną podstawę do stwierdzenia, że cena całkowita oferty zawiera
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Usługi projektowe należy zaliczyć do tzw. „usług miękkich”, których zasadniczą pozycję
kosztową stanowi praca osób realizujących takie usługi, uwzględniająca ich kwalifikacje,
wykształcenie oraz pozycję na rynku.
W wyroku z dnia 10 stycznia 2020 r., KIO 2635/19 Krajowa Izba Odwoławcza powołując się
na wyrok z dnia 31 lipca 2019 r., KIO 1358/19 uznała, że w przypadku kalkulacji ceny za
usługi miękkie wykonawca bierze pod uwagę przede wszystkim koszty pracy osób
realizujących ww. usługi, które mogą być znacząco zróżnicowane dla poszczególnych
wykonaw
ców ze względu na specyfikę takich kosztów. Jak Krajowa Izba Odwoławcza
wskazała w treści uzasadnienia: „Tego typu kosztów nie da się bowiem w sposób
jednoznaczny „zweryfikować” I poddać analizie - poza kosztami minimalnego
wynagrodzenia za pracę. Założenie takie jest bowiem wynikiem faktu, iż przy kosztach
osobo
wych praca lub usługa jest warta tyle na ile wycenia ją osoba je świadcząca. To
bowiem ona wie najlepiej, ile jest warta praca, k
tórą ma świadczyć - ustawodawca zaś w
tym zakresie, poza jej minimaln
ą wartością, nie narzuca żadnych średnich stawek lub
koszt
ów".
W wyroku z dnia 31 lipca 2019 r.,
KIO 1358/19 Krajowa Izba Odwoławcza uznała zaś, że
odrzuceniu nie powinny podlegać oferty zawierające ceny niskie, jednakże możliwe do
uzyskania w standardowym
procesie ofertowania i gwarantujące należyte spełnienie
świadczenia.
Zamawiający uznał za wiarygodną metodologię wyceny prac projektowych. Przyjęta przez
Wykonawcę GRAPH’IT stawka roboczogodziny od 47,62 zł do 148,81 zł, przy
wynagrodzeniu miesięcznym dla projektanta od 8.000 zł do 25.000 zł miesięcznie została
określona na poziomie rynkowym.
Poparc
iem dla tej tezy są również dane z Raportu opracowanego przez Hays Poland za
2021 r.:
„Wynagrodzenia architektów zależą oczywiście od wielu czynników, jak staż pracy,
doświadczenie czy stanowisko. Miesięczne zarobki starszego architekta (architekta
prowadz
ącego), zatrudnionego w biurze projektowym na pełen etat, kształtują się na
przykład na poziomie 10-17 tys. zł brutto. Najczęściej oferowane wynagrodzenie na tym
stanowisku wynosi 14 tys. zł. Nieco mniej zarabia szeregowy pracownik biura, architekt z
doświadczeniem w realizacji wszystkich faz projektowych. Ten może liczyć na
wynagrodzenie od 6 t
ys. do 13 tys. zł miesięcznie, przy czym zwykle otrzymuje 8 tys. zł.
Podobnie zarabia architekt z doświadczeniem pracy w środowisku BIM (Archicad, Revit):
minimalna
płaca architekta na tym stanowisku wynosi 6 tys. zł, maksymalna – 12 tys. zł, ale
najczęściej oferowana jest pensja w wysokości 7,5 tys. zł brutto. Najmniej zarabia młodszy
architekt, od 3 do 7 tys. zł, choć zwykle dostaje on 5 tys. zł brutto.”
Wiarygodne
są również pozostałe składniki wynagrodzenia oraz przyjęte nakłady rzeczowe.
Zamawiający dokonał dodatkowo analizy wartości ofert w podobnych postępowaniach na
realizację dokumentacji projektowej, która wykazała, że zaoferowana przez wykonawcę
GRAPH’IT cena nie odbiega od wartości rynkowych. Za dowód mogą posłużyć:
1) postępowanie przeprowadzone przez zamawiającego na wybór wykonawcy
„Opracowanie dokumentacji projektowej i kosztorysowej na budowę kompleksu
dydaktycznego
WAT”. Złożono 3 oferty:
1 S. T.
MAMGUSTA pracownia projektowa, ul. Działkowa 89 lok. 3, 05-808 Parzniew Cena
jednostkowa 2 364 754,95 PLN
2
Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Usług Inwestycyjnych Sp. z o.o., ul. Warszawska70, 06-
400 C
iechanów Cena jednostkowa 2 337 000,00 PLN
3 pas projekt sp. z o.o., plantowa 5, 05-830 Nadarzyn Cena jednostkowa 1 082 400,00 PLN
*Informacja z otwarcia ofert z dnia 14.01.2022 r.
Postępowanie unieważniono w związku z zarzutem Izby Architektów RP dotyczącym
nieprawidłowego wyliczenia planowanej wartości prac projektowych.
2) postępowanie na „Opracowanie dokumentacji projektowej i kosztorysowej na budowę
Centrum Innowacji Cyberbezpieczeństwa Wydziału Cybernetyki. Złożono 4 oferty.
1
LODROM Sp. z o.o., ul. Długa 56 lok. 1, 31-146 Kraków Cena jednostkowa 895 000,00
PLN
2 H., W. und Partner Architekci Sp. z o.o., Plac Solny 4/2, 50-
060 Wrocław Cena
jednostkowa 1 356 975,36 PLN
3 TPF Sp. z o.o, Annopol 22, 03-236 Warszawa Cena jednostkowa 989 535,00 PLN
4 MProjekt Polska Sp. z o.o., Przewodowa 29, 04-874 Warszawa Cena jednostkowa 1 152
460,00 PLN
*Informacja z otwarcia ofert z dnia 29.03.2021 r.
Dokumentacja została zrealizowana.
W zakresie nadzorów autorskich podczas realizacji budowy wykonawcy zaoferowali kwoty:
-
w postępowaniu na „Opracowanie dokumentacji projektowo– kosztorysowej na budowę
Centrum Innowacji i Cyberbez
pieczeństwa Wydziału Cybernetyki” – cena za 1 nadzór –
1.000,00 zł,
-
w postępowaniu na „Opracowanie dokumentacji na budowę kompleksu dydaktycznego
WAT” – cena za 1 nadzór – 1.000,00 zł.
Powyższe przykłady pokazują wartości za jakie wykonawcy są w stanie zrealizować
zbliżone zakresem przedmiotowym zamówienia, co wskazuje na nieuzasadniony zarzut
odwołującego dotyczący zaniżenia wartości oferty wykonawcy GRAPH’IT w stosunku do
aktualnych cen rynkowych.
Zamawiający dokonując wyceny wartości prac projektowych oparł się na metodologii
zgodnej z rozporządzeniem Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 20 grudnia 2021 r. w
s
prawie określenia metod i podstaw sporządzania kosztorysu inwestorskiego, obliczania
planowanych kosztów prac projektowych oraz planowanych kosztów robót budowlanych
określonych w programie funkcjonalno-użytkowym, przyjmując IV kategorię złożoności
obiektu
, tzn. budynki o złożonych wymaganiach funkcjonalnych, instalacyjnych i
tec
hnologicznych o średnim stopniu trudności, niezaliczone do kategorii V i VI. Na wybór tej
kategorii wskazuje również tabela , która określa kategorię złożoności dla :
- licea i szko
ły zawodowe (z warsztatami i laboratoriami) – kat. IV,
-
internaty z częścią żywieniową i sportową – kat. IV,
- sale gimnastyczne i sportowe dla
gier zespołowych (koszykówka, siatkówka, piłka ręczna
itp., zespoły odnowy biologicznej (basen, jacuzzi, sauna, masaż itp.) – kat. IV.
Zamawiający nie zgadza się również z opinią odwołującego jakoby cena rynkowa
opracowania dokumentacji projektowej wynosiła 200 zł/m2. Zgodnie z doświadczeniami
zamawiającego, wynikającymi z poprzednio przeprowadzonych postępowań, średnia
stawka projektowania kształtuje się na poziomie 100 zł/m2.
Kwota przeznaczona przez
zamawiającego na realizację zamówienia, którą odwołujący
wskazuje jako jeden z argumentów na potwierdzenie wywodzonej przez siebie tezy o
rażąco niskiej cenie oferty GRAPH’IT, nie stanowi w opinii zamawiającego wartości
rynkowej, za k
tórą ewentualny wykonawca może zrealizować przedmiot zamówienia.
O powyższym stanowić może wyrok z dnia 26 sierpnia 2014 r., KIO 1642/14, w którym
Krajowa Izba Odwoławcza zwróciła uwagę, że kwota, jaką zamawiający zamierza
przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, „stanowi jedynie o środkach finansowych
zabezpieczonych w budżecie danej jednostki zamawiającej na sfinansowanie konkretnego
przedsięwzięcia objętego postępowaniem o udzielenie zamówienia publicznego. Cel
podawania tej kwoty tuż przed otwarciem ofert, kiedy jeszcze zamawiający nie mógł
zapoznać się z konkretnymi wycenami ofertowymi dokonanymi przez wykonawców w
danym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, związany jest z
zabezpieczeniem interesów wykonawców, aby nie dochodziło do nieuprawnionych działań
po stronie zamawiającego związanych z unieważnianiem postępowania o zamówienia
publiczne z powodu braku środków na sfinansowanie danego zamówienia. Kwota ta w
praktyce najc
zęściej stanowi odzwierciedlenie wyceny szacunkowej przedmiotu zamówienia
d
okonanej zgodnie z art. 32 i następne ustawy powiększonej o wartość podatku VAT, ale
nie zawsze musi to być faktycznie ta kwota”.
W kwesti
i oceny rażąco niskiej ceny w kontekście wartości szacunkowej zamówienia
wypowiedział się również UZP:
„Ceną ustaloną przez zamawiającego, która będzie stanowiła punkt odniesienia do
stwierdzenia, czy mamy do czynienia z rażąco niską ceną, będzie wartość przedmiotu
zamówienia ustalona przez zamawiającego powiększona o podatek VAT. (…) Należy
jednak wyraźnie podkreślić, iż wyznacznik ten nie jest jednak wyznacznikiem bezwzględnie
wiążącym i ostatecznym, ze względu choćby na możliwość oszacowania przez
zamawi
ającego wartości zamówienia z nienależytą starannością (o czym jeszcze poniżej).
Ponadto, wyznacznik ten powini
en służyć tylko i wyłącznie podjęciu decyzji o tym, czy cena
może być rażąco niską i uruchomienia procedury przewidzianej w art. 90 ustawy Pzp, a
więc żądania wyjaśnień. Nie może jednak decydować jeszcze o tym, że cena jest ceną
rażąco niską. W tym przypadku, odniesienie ceny do wartości zamówienia powiększonej o
VAT ma charakter jedynie pomocniczy i służyć powinien jedynie podjęciu decyzji o tym, czy
na zamawiającym ciąży obowiązek żądania wyjaśnień od wykonawcy.”.
W zakresie podnoszonej w odwołaniu kwestii nadzorów autorskich i zaoferowanej przez
w
ykonawcę GRAPH’IT ceny za ich wykonanie, zamawiający wskazał, że:
1) w odniesieniu do ilości wizyt na budowie w ramach nadzoru, zamawiający przewidział
konieczność przeprowadzenia 20 nadzorów płatnych i skalkulował je w ZKZ na kwotę
1.000,00 zł za 1 nadzór;
2) w dokumentach zamówienia, w Zestawieniu Kosztów Zadania oraz w załączniku nr 2 do
SWZ - Projekci
e umowy określił ilość nadzorów, ich zakres oraz zasady płatności.
Powyższe informacje były dostępne dla wszystkich wykonawców na etapie prowadzonego
postępowania. Tym samym całkowicie nieuzasadnione wydaje się przypuszczenie
odwołującego, że Wykonawca GRAPH’IT w swojej wycenie nie uwzględnił całego zakresu,
jakim powinien być objęty nadzór. Z projektu umowy i z ZKZ jednoznacznie wynika, że
zamawiający przewidział 22 nadzory, w tym dwa bezpłatne i zamawiającemu przysługuje
prawo do wezwania wykonawcy,
a płatność za nadzory uzależniona jest od ilości pobytów
na terenie budowy, jednakże nie więcej, niż 20 pobytów.
Z żadnego z dokumentów zamówienia nie wynika, że nadzory mają trwać 8 godzin i że
muszą w nich uczestniczyć jednocześnie wszyscy projektanci, którzy zostali przewidziani do
realizacji zamówienia. Odwołujący w treści odwołania podnosi, że przy tak skomplikowanej
inwe
stycji ilość nadzorów przewidziana przez zamawiającego jest stanowczo za mała i z
pewnością zaistnieje potrzeba zapewnienia większej ilości pobytów na placu budowy i
nadzorów ze strony wykonawcy.
Skoro
odwołujący kwestionuje założoną ilość nadzorów, powinien to uczynić już na etapie
postępowania, a przynajmniej zwrócić się do zamawiającego o wyjaśnienie ewentualnych
wątpliwości. Żaden z wykonawców, w tym odwołujący nie zgłaszał co do tego uwag, nie
podnosił tej kwestii w ramach dialogu, jak również nie wnosił o wyjaśnienie treści SWZ w
tym zakresie.
Odwołujący przyjął bezpodstawnie, że każdy nadzór autorski będzie pełniło 7 projektantów
przez 8 godzin roboczych. Nie ma podstaw, aby za
kładać, że nadzory autorskie będą
dotyczyły każdego projektanta w tym samym stopniu, np. projektanta w specjalności
drogowej lub rzeczoznawcę ppoż. oraz, że na każdym z 20 nadzorów autorskich będą
obecni projektan
ci wszystkich branż w czasie 8 godzin dziennie.
W związku z powyższym podnoszenie sprawy ilości nadzorów przewidzianych w ramach
wykonania przedmiotu zamówienia, przy jednoczesnym kwestionowaniu zaoferowania
niskiej ceny przez w
ykonawcę GRAPH’IT może być związane z faktem, że to odwołujący,
zakładając z góry, że zaistnieje konieczność zwiększenia liczby nadzorów od razu w swojej
ofercie wziął te czynniki pod uwagę i zaoferował wykonanie 20 nadzorów za kwotę
109.962,00 zł brutto, co w przeliczeniu za jeden nadzór wynosi 5.498,10 zł brutto.
Cena zaoferowania przez
odwołującego jest ceną najwyższą za nadzory spośród złożonych
ofert
i wyższą od oferty Wykonawcy GRAPH’IT o 85.362,00 zł., który zaoferował ich
realizację za kwotę 24.6000,00 zł oraz przewidział w przedstawionej kalkulacji koszty
dojazdu, delegacji oraz koszty pracy za wykonanie nadzoru autorskiego.
W zakresie kwest
ionowanej w odwołaniu ceny za wykonanie dokumentacji projektowej,
zaoferowanej przez Wykonawcę GRAPH’IT, zamawiający po dokonaniu analizy wyjaśnień
firmy poczyn
ił następujące ustalenia:
Wykonawca GRAPH’IT przyjął w swojej kalkulacji stawki roboczogodzin od. 47,62 zł do
148,81 zł, a oparcie przez odwołującego dowodu na wartości 47,62 zł jest nieuprawnione,
ponieważ z żadnego z dokumentów nie wynika, aby została zastosowania stawka 47,62 za
roboczogodzinę.
Brak jest uzasadnienia przez
odwołującego dla przyjęcia stawki 145 zł jako rynkowej.
Średnia stawka pracy projektanta wskazana przez GRAPH’IT wynosi 70,55 zł za
roboczogodzinę, co przy założeniu 160 godzin w miesiącu daje średnie wynagrodzenie
11.852,40 zł netto.
Próba wykazania przez odwołującego, iż wykonawca GRAPH’IT zaoferował rażąco niską
cenę w oparciu o fakt, że cena ta jest o 75% niższa niż szacunkowa wartość zamówienia,
ale również znacząco niższa niż zaoferowali pozostali wykonawcy, nie musi wynikać z
zaniżenia ceny przez GRAPH’IT, lecz z jej zawyżenia przez pozostałych wykonawców.
Potwierdzeniem może być wyrok KIO 2315/19.
Wykonawca GRAPH’IT w swoich wyjaśnieniach wykazał, że cena jaką oferuje zapewnia mu
zysk na akceptowalnym poziomie (spodziewana mi
nimalna marża – 17%). Ponadto nie ma
podstaw do p
rzyjęcia, że cena jaką zaoferował GRAPH’IT jest oderwana od realiów
rynkowych ze względu na przytoczone wcześniej argumenty wynikające z doświadczeń
zamawiającego.
Zamawiający powołał wyrok z 7 stycznia 2019 r. (sygn. akt: KIO 2640/18).
Wykonawca GR
APH’IT w swoich wyjaśnieniach powołał się dodatkowo na okoliczności,
umożliwiające mu wykonanie zamówienia po obniżonych kosztach, takie jak przyjęta
metoda wykonania
zamówienia, która wynika z zastosowanych przez niego rozwiązań
technicznych, otrzymana pomoc pub
liczna, stały wykwalifikowany personel, trwałe
kontrakty, stali kontrahenci i korzystne warunki handlowe.
Przywołana przez odwołującego kalkulacja ilości roboczogodzin wskazująca na
konieczność realizacji projektu w czasie 20 777 do 25 000 roboczogodzin podważa
całkowicie argumentację odwołującego w odniesieniu do wyliczenia ceny oferty i zarzutu
rażąco niskiej ceny:
1) w oparciu o zaproponowany przez
odwołującego termin realizacji cena jednej
roboczogodziny skalkulowana w jego ofercie (przyjmując jedynie wynagrodzenia
projektantów bez kosztów pośrednich i zysku) wynosi:
- cena oferty -
3. 665.400 zł / 20777rg = 176 brutto
- cena oferty - 3.
665.400 zł / 25000 rg = 146 zł brutto.
2) w
wyjaśnieniach Wykonawca GRAPH’IT wskazuje na termin realizacji dokumentacji
projektowej w czasie 11 000 roboczogodzin. W odniesieniu do ceny o
ferty GRAPH’IT, cena
jednej roboczogodziny wynosi:
- cena oferty - 1.5
00.600 zł / 11000 rg = 136 zł brutto.
Z prz
edstawionych powyżej wyliczeń, wynika, że przyjęta przez GRAPH’IT cena
robo
czogodziny jest niższa od ceny odwołującego jedynie o 7% do 23% (w zależności od
ilości roboczogodzin przyjętych przez odwołującego). Wskazuje to, że odwołujący
kalkulował cenę oferty w oparciu o wynagrodzenie projektanta na podobnym poziomie co
GRA
PH’IT.
Można zatem domniemywać, że cena zaproponowana przez odwołującego różni się od
ceny GRAPH’IT wysokością kosztów pośrednich oraz wielkością zysku.
Wyżej wskazane wyliczenia pokazują, że w żaden sposób nie zostało przez odwołującego
dowiedzione, że wartości dotyczące kosztów pracowniczych przyjęte do ustalenia ceny są
niższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki godzinowej,
ustalonych na pods
tawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r., o minimalnym
wynagrodzeniu za prac
ę, wynoszących odpowiednio 3.490,00 zł brutto i 22,80 zł brutto.
Jest to o
tyle istotne ustalenie, że na gruncie przedmiotowego zamówienia publicznego
koszty pracownic
ze są istotnym elementem cenotwórczym.
Nie ma żadnych podstaw do uznania zarzutu odwołującego, że wykonawca GRAPH’IT nie
ujął w swojej kalkulacji pełnego zakresu przedmiotowego zamówienia, wymaganego przez
zamawiającego. Zakres ten wynikał z dokumentów zamówienia, był znany wszystkim
wykonawcom, którzy uczestnicząc w postępowaniu i składając oferty potwierdzili, że się z
nim zapoznali i na jego podstawie skalkulowali
ceny. Zostało to potwierdzone w
wyjaśnieniach GRAPH’IT, który zaznaczył, że niezależnie od kosztów objętych
zamówieniem przewidział dodatkowo 5% rezerwę na nieprzewidziane koszty.
Według powszechnie przywoływanej w doktrynie i orzecznictwie definicji zawartej w
uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z 30 stycznia 2007 r. (sygn. akt XIX
Ga 3/07) „o cenie rażąco niskiej można mówić wówczas, gdy oczywiste jest, że przy
zachowaniu re
guł rynkowych wykonanie umowy przez wykonawcę byłoby dla niego
nieop
łacalne. Rażąco niska cena jest to cena niewiarygodna, oderwana całkowicie od
realiów rynkowych. Przykładem może być oferowanie towarów poniżej kosztów zakupu lub
wytworzenia albo oferowan
ie usług za symboliczną kwotę”.
Natomiast Sąd Okręgowy w Krakowie w uzasadnieniu wyroku z 23 kwietnia 2009 r. (sygn.
akt XII Ga 88/09) wsk
azał następujące kryteria określające cenę rażąco niską: „odbieganie
całkowitej ceny oferty od cen obowiązujących na danym rynku w taki sposób, że nie ma
możliwości realizacji zamówienia przy założeniu osiągnięcia zysku; zaoferowanie ceny,
której realizacja nie pozwala na utrzymanie rentowności wykonawcy na tym zadaniu;
niewiarygodność ceny z powodu oderwania jej od realiów rynkowych.”
W ocenie
zamawiającego oferta wykonawcy GRAPH’IT nie spełnia powyższych przesłanek,
w związku z czym nie ma podstaw do jej uznania za zawierającą rażąco niską cenę, a tym
samym dokonania czynności jej odrzucenia.
Zamawiający w toku postępowania dokonał wszelkich ustawowych czynności związanych z
badaniem i oceną ofert oraz wyjaśnieniem rażąco niskiej ceny i wybrał ofertę
najko
rzystniejszą, wykonawcy, który wykazał spełnienie wszystkich warunków udziału w
postępowaniu. Nieuzasadnione jest wiec czynienie mu z tego zarzutu, szczególnie biorąc
pod uwagę, że zamawiający działając jako jednostka sektora finansów publicznych zawsze
mu
si mieć na względzie przesłanki wynikające z art. 44 ust. 3 ustawy o finansach
publicznych dotyczące wydatkowania środków publicznych. Zgodnie z ww. ustawą wydatki
publiczne powinny być dokonywane w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasad
uzyskiwani
a najlepszych efektów z danych nakładów, optymalnego doboru metod i środków
służących osiągnięciu założonych celów, w sposób umożliwiający terminową realizację
zadań oraz w wysokości i terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań.
II. Zarzut naruszenia uczciwej k
onkurencji i równego traktowania wykonawców
Zamawiający nie uwzględnia zarzutu w całości.
Zamawi
ający realizując wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 29.12.2022 r., KIO
3316/22, odtajnił wskazane w nim informacje, z wyłączeniem danych dotyczących
szczegółowej kalkulacji ceny oferty, nazw kontrahentów, opisu autorskich rozwiązań
technologicznych, ud
ostępniając je odwołującemu.
W związku z powyższym zarzut dotyczący odmowy udostępnienia wyjaśnień rażąco niskiej
ceny, co uniemożliwiło odwołującemu ocenę rzetelności kalkulacji ceny oferty GRAPH’IT,
Zamawiający uznaje za bezzasadny i niezgodny w ww. wyrokiem.
Zamawiający ocenił dokumenty wyjaśniające rażąco niską cenę, rzetelnie i starannie
przeanalizował kalkulację ceny oferty, z której wynika, że zaoferowana cena jest realna, a
w
ykonanie zamówienia jest możliwe w pełnym zakresie wynikającym z dokumentów
zamówienia i zgodnie z wymaganiami zamawiającego.
Działania zamawiającego prowadzone były zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy
Praw
o zamówień publicznych i wynikającymi z nich zasadami. Na żadnym etapie
postępowania nie doszło do naruszenia zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców.
Tym samym przedmiotowy zarzut należy uznać za bezpodstawny.
W dniu 28 lute
go 2023 r. zamawiający zobowiązany do zajęcia pisemnego stanowiska, co
do
dowodów przedstawionych przez odwołującego na rozprawie podtrzymał wniosek o
oddalenie odwołania, a odnosząc się szczegółowo do przedstawionych dowodów wskazał,
że żaden z nich nie stanowi potwierdzenia, że cena zaoferowana przez przystępującego jest
ceną rażąco niską, część dowodów to w istocie stanowisko własne odwołującego lub
została sporządzona na jego zlecenie, a więc nie jest to dowód wiarygodny, a pozostałe z
racji braku wskazania zakresu rzeczowego nie sta
nowią dowodu na okoliczności istotne dla
ro
zstrzygnięcia.
Przystępujący nie przedstawił pisemnego stanowiska w terminie wskazanym przez Izbę.
Izba ustaliła następujący stan faktyczny:
Izba dopuściła dowody z dokumentacji postępowania tj. ustaleń wartości szacunkowej
zamówienia, SWZ załącznika nr 2 do SWZ wraz z załącznikami, oferty Graph`IT,
p
ozostałych złożonych ofert, wyjaśnień ceny Graph`IT złożonych w dniu 18 listopada 2022 r.
Na podstawie tych dowodów Izba ustaliła, co następuje:
Z ustaleń wartości szacunkowej zamówienia wynika, że zamawiający wyszacował wartość
brutto na kwotę 6 096 447,42zł., w tym 4 802 389,63zł. wartość prac projektowych (przy za-
łożeniu wartości robót budowalnych 113 800 702,08zł. i współczynniku 4,22% dla obiektów
IV kat.), wart
ość kosztorysów 144 071,69zł. (przy założeniu, że stanowią one około 3% prac
projektowych i nadzory autorskie
za 20 pobytów - jeden pobyt 500zł. razem 10 000zł.
Z SWZ wynika:
XIV. OPIS SPOSOBU OBLICZENIA CENY OFERTY
I. W Formularzu ofertowym należy podać w PLN cenę netto, stawkę podatku VAT, wartość
VAT oraz cenę brutto, zgodnie z załączonym Zestawieniem Kosztów Zadania, stanowiącym
załącznik nr 6 do SWZ.
2.
Podana cena musi
obejmować wszystkie koszty związane z wykonaniem i odbiorem
przedmiotu zamówienia, w tym również nie ujęte w zakresie określonym przez Zamawiają-
cego, a wynikające z zastosowanej technologii, obowiązujących norm i przepisów i niezbęd-
ne do wykonania przedmio
tu zamówienia.
3.
Cena ryczałtowa podana przez Wykonawcę będzie niezmienna przez cały czas reali-
zacji zamówienia i Wykonawca nie może żądać podwyższenia wynagrodzenia, chociażby w
czasie zawarcia umowy nie można było przewidzieć rozmiaru lub kosztów prac.
4.
Sposób wykonania i szczegółowy zakres usług określa załącznik nr 1 do SWZ —
O
pis przedmiotu zamówienia, załącznik nr 2 do SWZ — projekt umowy oraz koncepcja i pro-
gram funkcjonalno
— użytkowy z uwzględnieniem zmian, o których mowa w Rozdziale III,
ust. 1 SWZ.
§ 4
1. Za wykonanie przedmi
otu Umowy Zamawiający zobowiązuje się zapłacić Wykonawcy
wynagrodzenie ryczałtowe w wysokości:
Ogółem netto złotych …………. PLN
Podatek VAT 23%
………….. PLN
Ogółem
brutto
złotych
…………..
PLN
(słownie
złotych
brut-
to:………………………………………………………………………………………)
2.
Płatność za realizację przedmiotu Umowy zostanie zrealizowana w następujący spo-
sób:
a)
I rata po odebraniu dokumentacji projektowej i kosztory
sowej, o której mowa w poz. 1
Zestawienia Kosztów Zadania (ZKZ) stanowiącego załącznik nr 2 do Umowy, (wynagrodze-
nie um
owne ryczałtowe bez nadzorów autorskich), po dokonaniu protokolarnego odbioru
przez strony dokumentacji projektowej i kosztorysowej oraz
uzyskaniu wszelkich niezbęd-
nych pozwoleń, uzgodnień urzędowych i certyfikatów wynikających z wykonywanej doku-
mentacji;
b)
II rata po
dokonaniu nadzorów autorskich na budowie – (20 x …… zł brutto) – po do-
konaniu odbioru przez strony wykonania czynności nadzorów autorskich na terenie budowy z
zastrzeżeniem § 3 ust. 2 i 3.
Zał. nr 1 do Umowy nr ……/8053/WAT/2022
OPIS PRZEDMIOT
U ZAMÓWIENIA
Dotyczy zadania pn.: „Wykonanie dokumentacji projektowej i kosztorysowej na budowę
Kompleksu Dydaktycznego WAT.
I. UWAGI
OGÓLNE
1. Opracowanie dokumentacji projektowo-
kosztorysowej wymaga uwzględnienia decyzji Nr
L-188/2021 o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego z dnia 21.10.2021 r. obejmuje:
1) rozbiórkę istniejącego budynku 29B,
2) przebudowę i/lub nadbudowę 1 kondygnacyjnego budynku,
3) budowę budynku szkolno-dydaktycznego z podziałem funkcjonalnym na część dydaktycz-
no-administ
racyjną z salami dydaktycznymi, pokojami nauczycielskimi i zapleczem admini-
stracyjnym oraz część internatową z salami przystosowanymi do pracy wychowawczej, ży-
wienia oraz zakwaterowania studentów/uczniów zgodnie z potrzebami przyszłego Użytkow-
nika/Najemcy,
4) budowę akademika/internatu dla ok. 320 studentów/uczniów z zapleczem dla kierownika i
wychowawców,
5) budowę nowoczesnej hali sportowej wraz z zapleczem oraz trybunami,
6) budowę ok. 104 miejsc postojowych, dróg dojazdowych w tym drogi pożarowej na działce
4/1 oraz chodników,
7) zagospodarowanie
terenu wokół budynku z elementami obiektów małej architektury,
8) budowę nowego ogrodzenia w ramach projektowanej rozbudowy i budowy obiektu;
9) budowę boisk wielofunkcyjnych do przeprowadzania zajęć z wychowania fizycznego i za-
jęć fakultatywnych na terenie działki;
10) Budowa niezbędnych przyłączy i/lub sieci cieplnych, wodnych, kanalizacyjnych, elek-
trycznych, gazowych, telekomunikacyjnych.
2. Inwestycja powinna być zaprojektowana tak, aby zapewniała na każdym etapie jej realiza-
cji zachowanie ciągłości działalności dydaktycznej i wychowawczej Liceum. Liceum nie może
zostać przeniesione do innej lokalizacji na czas realizacji inwestycji. Powyższe warunkuje
rozbudowę
(przebudowę)
budynku
nr
30
(obecnego
budynku
dydaktyczno-
administracyjnego) po przeniesieni
u dydaktyki i administracji do części nowobudowanej. Na-
leży założyć przy tym, że w momencie realizacji inwestycji Liceum będzie działać w pełnym
składzie osobowym (pracowniczym i uczniowskim), a więc będzie potrzebować pełnego za-
plecza dydaktyczno-administracyjnego.
Zał. nr 2 do Umowy nr…………/8053/WAT/2022
ZESTAWIENIE KOSZTÓW ZADANIA (ZKZ) pt.: „Opracowanie dokumentacji projektowej i
kosztorysowej na budowę Kompleksu Dydaktycznego Wojskowej Akademii Technicznej”
Klasa obiektu wg PKOB: 1.12.126.123 - Budynki
Szkół Wyższych i Placówki Badawcze: La-
boratoria Badawcze
1 Dokumentacja projektowa i kosztorysowa wraz z decyzjami administracyjnymi CPV:
71220000-6 23%
2 Nadzory autorskie podczas realizacji budowy (20 pob
ytów) CPV: 71220000-6 23%
Załącznik nr 4 do Umowy nr ……./8053/WAT/2022
Harmonogram realizacji prac projektowych
Nazwa zadania: „Opracowanie dokumentacji projektowej i kosztorysowej na budowę Kom-
pleksu Dydaktyczne
go Wojskowej Akademii Technicznej”
Wyszczeg
ólnienie prac
1. Opracowanie inwentaryzacji terenu
2. Opracowanie mapy do celów projektowych
3. Wykonanie ekspertyz technicznych kon
iecznych do określenia możliwości rozbudowy i
nadbudowy istniejącego budynku
4. Wykonanie badań gruntu i opracowanie dokumentacji badań podłoża gruntowego na ob-
szarze projektowanej inwestycji
5. Opracowanie wielobranżowego projektu na podstawie projektu koncepcyjnego funkcjonal-
no-
użytkowego i uzgodnienie z użytkownikami
6. Przyg
otowanie bilansów zapotrzebowania na media i wniosków; wystąpienie w imieniu
Zamawiającego o warunki obsługi w zakresie infrastruktury technicznej (przyłącza do sieci,
dostawa i od
biór mediów) do odpowiednich jednostek WAT oraz gestorów sieci i mediów.
7. Wykonanie dokumentacji projektowej w zakres
ie do pozwolenia na budowę
Projekt zagospodarowania terenu (PZT)
zawierający:
1) istniejący stan zagospodarowania działki lub terenu oraz opis projektowanych zmian,
2) układ komunikacyjny, w tym parametry techniczne dróg pożarowych, sieci i urządzeń
uzbroj
enia terenu zapewniających przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę,
3) ukształtowanie terenu i zieleni,
4) dane informujące czy działka lub teren wpisane są do rejestru zabytków lub podlegają
ochronie na podstawie u
staleń MPZP lub Decyzji o warunkach zabudowy,
5) informacje o istniejących i przewidywanych zagrożeniach dla środowiska i zdrowia użyt-
kowników oraz otoczenia,
7.1 Projekt architektoniczno
– budowlany (w branżach) zawierający:
1) układ przestrzenny oraz formę architektoniczną istniejących i projektowanych obiektów,
2) zestawienie powierzchni p
oszczególnych elementów:
-
powierzchnia zabudowy projektowanych i istniejących obiektów
- p
owierzchnie dróg, parkingów, placów, chodników, tarasów, schodów zewnętrznych (po-
wierzchnie utwardzone)
- powierzchnia zieleni (powierzchnia biologicznie czynna)
3)
zamierzony sposób użytkowania obiektów budowlanych, w tym liczbę projektowanych
lokali, z w
yszczególnieniem pomieszczeń biurowo-administracyjnych, dydaktycznych oraz w
akademiku pomieszczeń zamieszkania zbiorowego,
4) opinię geotechniczną oraz informację o sposobie posadowienia obiektu budowlanego,
5) opis zapewnienia niezbędnych warunków do korzystania z obiektów użyteczności publicz-
nej i mieszkaniowego budownictwa wie
lorodzinnego przez osoby niepełnosprawne , o któ-
rych mowa w art. 1 Konwencji o prawach os
ób niepełnosprawnych, w tym osoby starsze,
6) parametry techniczne obiektu budowlanego char
akteryzujące wpływ obiektu budowlanego
na środowisko i jego wykorzystywanie oraz na zdrowie ludzi i obiekty sąsiednie pod wzglę-
dem;
-
zapotrzebowania i jakości wody oraz ilości, jakości i sposobu odprowadzania ścieków oraz
wód opadowych,
- emisji zanieczys
zczeń gazowych, w tym zapachów, pyłowych i płynnych, z podaniem ich
rodzaju,
ilości i zasięgu rozprzestrzeniania się,
-
rodzaju i ilości wytwarzanych odpadów,
- w
łaściwości akustycznych oraz emisji drgań, a także promieniowania, w szczególności joni-
zuj
ącego, pola elektro-magnetycznego i innych zakłóceń, z podaniem odpowiednich parame-
trów tych czynników i zasięgu ich rozprzestrzeniania się,
-
wpływu obiektu budowlanego na istniejący drzewostan, powierzchnię ziemi, w tym glebę,
wody powierzchniowe i podziemne
(uwzględniając, że przyjęte w projekcie budowlanym
rozwiązania przestrzenne, funkcjonalne i techniczne powinny wykazywać ograniczenie lub
eliminację wpływu obiektu budowlanego na środowisko przyrodnicze, zdrowie ludzi i inne
obiekty budowlane, zgodnie z o
drębnymi przepisami.
7) analiza możliwości racjonalnego wykorzystania pod względem technicznym, ekonomicz-
nym i środowiskowym odnawialnych źródeł energii takich jak: energia geotermalna, energia
promieniowania słonecznego, energia wiatru a także możliwości zastosowania skojarzonej
produkcji energii elektrycznej i ciepła oraz zdecentralizowanego systemu zaopatrzenia w
energi
ę w postaci bezpośredniego lub blokowego ogrzewania, określającą: oszacowanie
rocznego zapotrzebowania na energię użytkową do ogrzewania, wentylacji, przygotowania
ciepłej wody użytkowej, dostępne nośniki energii, wybór dwóch systemów zaopatrzenia w
energi
ę do analizy porównawczej (systemu konwencjonalnego oraz systemu alternatywnego
albo systemu konwencjonalnego oraz systemu hybrydowego, r
ozumianego jako połączenie
systemu konwencjonalnego i alternatywnego, obliczenia optymalizacyjno-
porównawcze dla
wybran
ych systemów zaopatrzenia w energię, wyniki analizy porównawczej i wybór systemu
zaopatrzenia w energię;
-
analizę technicznych i ekonomicznych możliwości wykorzystania urządzeń, które automa-
tycznie regulują temperaturę oddzielnie w poszczególnych pomieszczeniach lub w wyzna-
czonej strefie ogrzewanej,
-
informacje o zasadniczych elementach wyposażenia budowlano-instalacyjnego, zapewnia-
jących użytkowanie obiektu budowlanego zgodnie z przeznaczeniem.
8)
dane dotyczące warunków ochrony przeciwpożarowej określone w odrębnych przepi-
sach
7.2
1) Złożenie wniosku o pozwolenie na budowę
2) Uzyskanie prawomocnej decyzji o pozwoleniu na budowę.
8. Pr
ojekt techniczny (w branżach) (PT) zawierający:
1) projektowane rozwiązania konstrukcyjne obiektu wraz z wynikami obliczeń statystyczno-
wytrzymałościowymi
2) charak
terystykę energetyczną budynku, opracowana zgodnie z przepisami dotyczącymi
metodologii obl
iczania charakterystyki energetycznej budynku oraz sposobu sporządzania i
wz
orów świadectw ich charakterystyki energetycznej, zgodnie z właściwymi przepisami
3) proj
ekty przyłączy do mediów
4) dokumentację geologiczno-inżynierską lub geotechniczne warunki posadowienia obiektów
budowlanych
5) projekt zabezpieczenia budynku oraz oto
czenia przed propagacją hałasu i drgań pocho-
dzących od instalacji i urządzeń stanowiących techniczne wyposażenie budynku, projekt
techniczny konstrukcji ściany zewnętrznej szkieletowo-warstwowej
6) projekt komunikacji pieszej i rowerowej na zewnątrz budynku oraz placów, dróg i miejsc
postojowych wr
az z odwodnieniem i oświetleniem terenu,
7) pr
ojekt drogowy zjazdu z ul. Kartezjusza wraz z uzgodnieniami i zgłoszeniem jakiego wy-
maga
8)
projekt gospodarki zielenią wraz z inwentaryzacją drzew oraz złożenie wniosku o wycinkę
drzew i uzyskanie zgody
9) projekt budowy nowego ogrodzenia
10) projekt umeb
lowania pomieszczeń użytkowych
11) projekt aranżacji wnętrz dla pomieszczeń reprezentacyjnych (z aulą seminaryjną, holi na
parterze, sali wykładowych, pokoi akademika, ewentualnie innych (holi windowych w budyn-
ku)
12) projekty wnętrz typowych; sanitarnych, socjalnych, biurowych, dydaktycznych
13) projekty akustyczne i nagłośnienia wraz z symulacją dla auli seminaryjnej oraz typowych
sali lekcyjnych
14) projekty akusty
czne dla wybranych gabinetów
15) oznakowani
e pomieszczeń
16) oznakowanie bhp, ppoż., technologiczne, techniczne
17) projekt uwaru
nkowań z zakresu ochrony ppoż. określone w odrębnych przepisach
18) projektowany scenariusz rozwoju zdarzeń w czasie pożaru
19)
wykonanie i uzgodnienie ekspertyzy ppoż. jeśli będą wymagane
20) instrukcję bezpieczeństwa pożarowego wraz z planem ewakuacji
9.
Projekt rozbiórki budynku 29B zawierający;
1) szkic usytuowania obiektu budowlanego
2) opis zakresu i sposobu prowadzenia robót rozbiórkowych
3) opis sposobu zapewnienia
bezpieczeństwa ludzi i mienia
4) pozwolenia, uzgodnienia, opinie i inne dokumenty, k
tórych obowiązek dołączenia wynika z
odrębnych przepisów, ustaw
5) projekt rozbiórki
1) STWiORB (w branżach)
2) Przedmiar robót (w branżach)
3) Kosztorysy inwestorskie i ZKZ
(w branżach)
W ofercie Graph`IT zaofe
rował wykonanie:
1. OPRACOWANIE DOKUME
NTACJI PROJEKTOWEJ I KOSZTORYSOWEJ NA BUDOWĘ
KOMPLEKSU DYDAKTYCZNEGO WOJSKOWEJ AKADEMII TECHNICZNEJ Podstawowa
1.00 [zadanie]Netto: 1 220 000,00 PLN Stawka VAT 23,00 % Brutto: 1 500 600,00 PLN Brut-
to: 1 500 600,00 PLN
TPF- Cena 5 535 000,00
ASMAN PIENIĘŻNY Cena 3 665 400,00
W dniu 18 listopada 2022 r. Grap
h`IT w części odtajnionej przez zamawiającego udzielił na-
stępujących wyjaśnień, co do zaoferowanej ceny:
oferta usług wykonawcy jest rzetelna, a cena ofertowa brutto — 1.500 600,00zł, nie jest w
żaden sposób zaniżona lub rażąco niska, została skalkulowana z najwyższą starannością i
uwzględnia zakładane koszty wraz z marżą, odpowiada rynkowym cenom podobnych usług
oraz u
względnia wszelkie elementy zamówienia, których wykonania Zamawiający oczekuje
od wykonawcy zgodnie z SWZ, wobec czego nie występują żadne przesłanki dla uznania
ceny ofertowej
jako rażąco niską.
Uwaga: dalszy tekst
wraz z przywołanymi w nim załącznikami stanowi Tajemnice przedsię-
biorstwa
uwaga: informacja
stanowiąca tajemnice przedsiębiorstwa
Na kolejnych stronach w zakresie do informacji o
zakończeniu zakresu utajnionego
Ponadto w odpowiedzi na pismo Zamawiającego wyjaśniamy co następuje:
Stan faktyczny
Zamawiający przeznaczył na realizację przedmiotowego zamówienia kwotę 6 096 0447,42zł
brutto
W postępowaniu złożono 3 oferty, a średnia arytmetyczna cen brutto wszystkich złożonych
ofert wynosi 3 567 000,00
zł.
Cena oferty wykonawcy stanowi zatem ok 25%
budżetu Zamawiającego i ok 42% średniej
arytmet
ycznej cen wszystkich złożonych ofert.
2. Zgodnie z Art. 224 PZP pkt 1. „Jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części
składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia lub budzą wątpli-
wości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wy-
maganiami określonymi w dokumentach zamówienia lub wynikającymi z odrębnych przepi-
s
ów, zamawiający żąda od wykonawcy wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie wyli-
czenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części składowych".
Ustawa zawiera zatem wytyczną interpretacyjną, iż ocena zaoferowanej ceny ma być rozwa-
żana w kontekście wartości danego zamówienia.
W przepisach dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z 26.02.2014 r. w
sprawie zamówień publicznych uchylającej dyrektywę 2004/18/VVE, jak i ustawy z
29.01.2004 r.
— Prawo zamówień publicznych — dalej p.z.p. — brakuje jednak definicji le-
galnej pojęcia rażąco niskiej ceny lub rażąco niskiego kosztu.
W ce
lu poprawnego zrozumienia pojęcia rażąco niskiej ceny należy przyjąć, że rażąco niska
cena oznacza ofertę z ceną niewiarygodnie niską, znacząco odbiegającą od cen rynkowych
w stosunku do wartości danego zamówienia. Cenę rażąco niską należy zatem odnosić do
cen rynkowych, a nie do ceny najwyższej w danym postępowaniu lub kwoty zarezerwowanej
przez zamawiającego na wykonanie danego zamówienia.
N
ależy tu zwrócić uwagę, że w przedmiotowym postepowaniu, prowadzonym w trybie dialo-
gu konkurencyjnego mogło potencjalnie dojść do zakłócenia konkurencyjności cenowej po-
stępowania, a nawet zmowy przetargowej, gdyż po prekwalifikacji 3 wykonawców strony po-
st
ępowania znały się, wielokrotnie kontaktowały i mogły sobie przykazywać zarówno infor-
macje dotyczące budżetu Zamawiającego jaki i ustalać wspólna strategię maksymalizacji
marży.
Istotne jest też, że budżet Zamawiającego dla inwestycji o średnim stopniu skomplikowania i
szacunkowej powier
zchni całkowitej ok 14-15 tys m2, wielokrotnie przewyższa budżety w
podobnych innych
postępowaniach, prowadzonych w trybie podstawowym, gdzie średni
koszt jednostkowy dokumentacji projektowej wybranej oferty jest zazwyczaj w granicach 70-
100zł/m2 (co w razie potrzeby można łatwo zweryfikować w oparciu o dostępne informacje
publiczne).
J
esteśmy przekonani, że świadomość wartości rynkowej ma sam Zamawiający, gdyż formu-
łując warunki udziału w postępowaniu i kryteria pozacenowe utożsamił wartość projektu w
w
ysokości 1 mln złotych brutto z powierzchnią projektu 10 000m2 co daje wskaźnik
100zł/m2, a więc dokładnie taki jaki okazuje się być wynikiem ilorazu wartości naszej oferty
w odniesieniu do skali obiektu.
Fragment OPIW:
1) zdol
ności technicznej lub zawodowej:
Zamawiający uzna spełnienie warunku jeżeli Wykonawca:
a) w okresie ostatnich trz
ech lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres pro-
wadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie wykonał 1 zadanie, polegające na opra-
cowaniu dokumentacji projektowej i kosztorysowej budowy obiektu k
ubaturowego użytecz-
ności publicznej z niezbędną infrastrukturą techniczną O powierzchni całkowitej min. 10 000
m2 na kwotę minimum 1.000.000,00 zł brutto oraz
Można też wskazać, że w normalnych warunkach pełnej konkurencyjności (przetarg nieo-
graniczony) za
równo budżet Zamawiającego jak i oferent o najwyższej cenie (firma TPF Sp.
z.o.o.) ma w
artości rynkowe.
Na przykład w postępowaniu na podobny, lecz bardziej skomplikowany obiekt dydaktyczny
WUM o powierzchn
i 12500m2 budżet Zamawiającego jak oferty (w tym oferta TPF) były
zbieżne i 4 krotnie niższe niż w przedmiotowym postępowaniu (nawet uwzględniając infla-
cję):
Informacja z otwarcia ofert
Działając na podstawie art. 86 ust. 5 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo Zamówień Pu-
blicznych (Dz.U. z 2017 r., poz. 1579 ze zm.), Warszawski Uniwersytet
Medyczny, ul. Żwirki i
Wigury 61, 02-091 Warszaw
a, Zamawiający w postępowaniu o udzielenie zamówienia pu-
blicznego pod nazwą: Adaptacja dokumentacji Projektu Budowlano — Wykonawczego Cen-
trum Symulacji Medycznych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego do nowej lokalizacji
przy ul. Pawińskiego w Warszawie, znak sprawy: AEWS-021/2018
informuje,
że zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia kwotę brutto: 1
550 000,00
zł
Oferty
złożyli:
1 ECO - INVESTMENT POLAND Sp. Z o. o. 1 206 445, 50
2. RYSY ARCHITEKCI 1 330 000.00
3 TPF Sp. Z o.o. 1 344 390,00
Wo
bec powyższego cena zaoferowana przez Graph'it Sp. z.o.o. nie jest rażąco niską, a
wręcz powyżej średniej w odniesieniu do cen rynkowych.
3. Należy zauważyć, że przedmiotem zamówienia w postępowaniu są przede wszystkim
prace projektowe.
W literaturze i or
zecznictwie podnosi się, że odnosząc się do zagadnienia rażąco niskiej ce-
ny w zakresie za
mówienia publicznego na usługi intelektualne, Zamawiający powinien także
pamiętać o tym, że w przypadku tego rodzaju zamówień może się pojawić wiele wątpliwości
dotycz
ących rażąco niskiej ceny, począwszy od realności zaproponowanych cen w stosunku
do szacowane
j wartości zamówienia, gdzie rozwarstwienie w oferowanych cenach może się
ok
azać kilkudziesięcioprocentowe.
KIO w wyroku z 23.
10.2013 r. (KIO 2221/12) wskazała: że „szczególnie w zamówieniach
dotyczących usług niematerialnych. rozwarstwienie cen składanych ofert bywa szczególnie
zauważalne" Zamawiający będzie musiał w każdym postępowaniu liczyć się z tym, że przed-
stawiane przez
wykonawców wyjaśnienia mogą zawierać różne argumenty i elementy skła-
dowe.
Krajowa Izba Odwoławcza również w wyroku z 23.06.2014 r. (KIO 1166/14), zwróciła uwagę,
że „istotne jest przy tym, że usługa projektowania jest w większości usługą intelektualna, a
wi
ęc jej wycena zależy w dużej mierze od tego «na ile się ceni» dany projektant, pracownia
czy ekspert". Często bowiem płaci się za tylko tzw. nazwisko lub markę firmy. Odniesienie sie
zatem do kwoty zarezer
wowanej przez Zamawiającego czy też innego oferenta nie jest rele-
wantne.
Jak nadto wska
zał Sąd Okręgowy w Poznaniu w wyroku z 4.06.2008 r., X Ga 127/08, „prze-
pisy p.z.p. ani przepi
sy unijne czy też orzecznictwo zarówno krajowe, jak i ETS nie wykształ-
ciło definicji pojęcia «rażąco niska cena» (...). W czasie wstępnego badania, w którym pod
uw
agę należy brać, co do zasady, całkowitą cenę za przedmiot zamówienia, a nie poszcze-
gólne pozycje czy składniki ceny, zamawiający nabierze podejrzeń czy przypuszczeń, co do
zbyt niskiej proponowanej przez wyk
onawcę ceny, wszczyna procedurę wyjaśnienia (...).
Zatem charakter ceny rażąco niskiej można przypisać, gdy jest ona niewiarygodna i niereal-
n
a w stosunku do obowiązujących cen rynkowych". Podobną linię prezentuje KIO, która w
wyroku z 17.08.2012 r., (KIO 1649/12),
wskazała, że „cena rażąco niska to cena niewiary-
godna. oderwana od realiów rynkowych".
W
wezwaniu Zamawiający wskazał, iż podstawą do żądania wyjaśnień w sprawie ceny rze-
komo rażąco niskiej jest okoliczność, iż zaoferowana cena jest niższa o ponad 30% od kwoty
przeznaczonej przez Zamawianego na
realizacje zamówienia i średniej wartości złożonych
ofert. Nie powstał zatem zarzut, iż zaoferowana cena jest oderwana od realiów rynkowych i
nie oznacza to
też, że oferowana cena jest oderwana od realiów rynkowych.
Należy wyraźnie podkreślić, iż wyznacznik ten nie jest jednak wyznacznikiem bezwzględnie
wiążącym i ostatecznym, ze względu choćby na możliwość oszacowania przez Zamawiają-
cego wartości zamówienia ze zbytnią ostrożnością. Ponadto, wyznacznik ten powinien słu-
żyć tylko i wyłącznie podjęciu decyzji o tym, czy cena może być rażąco niską i uruchomienia
procedury przewidzianej w art. 224 usta
wy Pzp, a więc żądania wyjaśnień. Nie może jednak
decydować jeszcze o tym, że cena jest ceną rażąco niską. W tym przypadku, odniesienie
ceny do wartości zamówienia powiększonej o VAT ma charakter jedynie pomocniczy i służyć
powinien jedynie podjęciu decyzji o tym, czy na zamawiającym ciąży obowiązek żądania
wyjaśnień od wykonawcy.
Zadaniem wykonawcy, w przedmiotowym p
rzypadku Zamawiający był zwolniony z obowiąz-
ku ra
żąco niskiej ceny, gdyż że rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które nie
wymag
ają wyjaśnienia, a o których, jak wspomniano wyżej, zwracała wielokrotnie uwagę
KIO.
Obowiązek wezwania wykonawcy do wyjaśnienia poziomu ceny ofertowej doznaje ograni-
czenia w sytuacji, gdy przewidzia
ny w tym przepisie poziom rozbieżności pomiędzy warto-
ścią szacunkową zamówienia, a kwotą jaką zamierza Zamawiający przeznaczyć na realiza-
cje wynika
z okoliczności oczywistych. które nie wzmagają wyjaśnienia.
4.
Wykonawca na etapie przygotowania oferty prz
eprowadził szczegółową i profesjonal-
ną analizę wszelkich dokumentów załączonych do postępowania, wykorzystując do kalkulacji
zarówno przepisy prawa, własną kalkulację kosztów oraz zweryfikował wyniki kalkulacji, po-
równując je do zamówień podobnych i korzystając ze źródeł ogólnie dostępnych, w tym in-
formacji publicznej.
Realizacja wielu kontraktów obejmujących podobne usługi ma bezpośredni wpływ na prawi-
dłowe szacowanie realnych kosztów realizacji usługi. Wykonawca aktualnie realizuje lub zre-
alizował kilkadziesiąt umów o różnej specyfice, w tym także w zakresie projektowania obiek-
tów infrastruktury medycznej co pozwala na wykorzystanie nabytego już doświadczenia przy
realizacji nowy
ch usług. Posiadana wiedza umożliwia Wykonawcy zaproponowanie ceny
ofertow
ej w pełni adekwatnej do przedmiotu zamówienia.
Wykonawca, będący podmiotem profesjonalnie świadczącym usługi projektowania, dokonu-
jąc oszacowania zaproponowanej ceny, wziął pod uwagę wszystkie elementy składające się
na zakres przedmiotowej umowy o wykona
nie zamówienia publicznego, w tym w szczegól-
ności: terminy realizacji, zakres obowiązków personelu, a także ryzyko wynikające ze specy-
fiki nin
iejszej usługi oraz sposób płatności wskazany przez Zamawiającego w SWZ.
Wartości przyjęte przez Wykonawcę podczas szacowania ceny ofertowej są rzeczywiste i
wynikają z kosztów realnie ponoszonych przez Wykonawcę podczas realizacji tego typu
usług, pełnego i należytego wykonania wszystkich obowiązków wymaganych od Wykonawcy.
5.
Ponad wszelk
ą wątpliwość wykonawca przeprowadził szczegółową i staranną kalku-
lację wszystkich usług wskazanych we SWZ, Wzorze umowy oraz OPZ.
Należy przede wszystkim zwrócić uwagę, że wykonawca na etapie kalkulacji ceny dokonał
oszczędności dzięki przyjętej metodzie wykonania zamówienia, która wynika z stosowanych
przez niego rozwiązań technicznych, wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania za-
mówienia dostępnych dla wykonawcy, wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta
do ustalenia ceny nie jest niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej
stawki godzinowej, ustalonych na podstawie pr
zepisów ustawy z dnia 1 0 października 2002
r. o minimalnym wynagrodzeniu za
pracę (Dz. U. z 2018 r. poz. 2177).
W
szelkie poniższe wyjaśnienia są udowodnione załączoną szczegółową kalkulacją ceny
ofertowej, z której wynika, że wykonawca nie tylko należycie i skrupulatnie skalkulowało
koszty, przewidziało rezerwy kosztorysowe z uwagi na możliwość powstania nieprzewidzia-
nych
kosztów wraz z prognozą godziwej marży w wysokości co najmniej 17% wartości
U
mowy została zamieszczona w załączniku do niniejszego pisma.
5.1. Wykonawca, realizując oraz pozyskując nowe umowy na usługi, zapewnia stałe, często
wieloletnie, zatrudnieni
e personelowi kluczowemu (architekci, inżynierowie, doradcy). Wyko-
nawca zatrudniania 30 osób (stan na dzień złożenia oferty wg informacji ZUS) w oparciu o
Umowę o prace, oraz kolejne 24 osoby personelu zatrudnionego w oparciu o kontrakty dłu-
goterminowe B2B.
Zrzut z platformy ZUS:
OSOBY ZGŁOSZONE DO UBEPIECZEŃ
W
ybrany płatnik: GRAPH'IT SP. Z O. O. Zmień płatnika
Zgłoszeni do ubezpieczeń
Pok
aż wyrejestrowanych
Imię Nazwisko
PESEL
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Elementy I - 30 z 30 10 1 25 1 50 1 100
Eksport oraz wy
druk dostępny jest dla maksymalnie 2000 pozycji. Przy zbyt dużej liczbie
ubezpiecz
onych, należy użyć funkcji filtra.
Dane ubezpieczonego
0,0.
Takie
rozwiązanie umożliwia zawieranie z personelem umów korzystnych dla Wykonawcy ze
względu na kwotę jak i dyspozycyjność danych osób. Zakres obowiązków personelu został
uzgodniony i skalkulowany przy uwzględnieniu specyfiki każdego z etapów usługi w tym
określonego obowiązku dyspozycyjności personelu. Wykonawca jest podmiotem profesjo-
nalnym, który swoje przychody generuje w 90% w zamówień podobnych do przedmiotowe-
go, generując średnią marżę 21% (dane za rok 2021). Informacje te są publiczne i wynikają
wprost i informacji publicznych
znajdujących się w sprawozdaniu finansowym dostępnym na
stronie https://ekrs.ms.gov.pl/rdf/pd/search df.
Tak więc jest oczywiste, że wykonawca odpowiedzialnie i profesjonalnie kalkuluje swoje ofer-
ty w podobnych post
ępowaniach publicznych, generując godziwą mażę, zatrudniając od wie-
lu lat na
stałe duży, jak na warunki krajowe, zespół 54 projektantów. Z tego wynika, że rów-
ni
eż skala prowadzonej dzielności pozwala na równoczesna realizację wielu projektów i po-
zwala na zac
howanie dużej płynności finansowej, która za rok 2021 wynosiła WPB=2,53.
Informacje te są publiczne i wynikają wprost i informacji publicznych znajdujących się w
sprawozdaniu finansowym dostępnym na stronie https://ekrs.ms.qov.pl/rdf/pd/search df.
Wykona
wca opierając się na doświadczeniu nabytym w trakcie realizacji innych podobnych
umów oraz bezpośrednich konsultacjach z personelem, także posiadającym bogate do-
świadczenie z realizacji takich usług określił składowe kalkulacji oferty w zakresie danej po-
zy
cji (składowej netto dla ceny oferty Wykonawcy). Wskazane w załączonej kalkulacji stawki
w pełni umożliwiają realizację przewidywanych zobowiązań danej osoby i zostały precyzyjnie
oszacowane na podstawie zakresu obowiązków przypisanym dla danego eksperta na danym
etapie realizacji
usługi.
W zakresie kosztów wynagrodzeń wykonawca planuje wykonanie zamówienia wykorzystując
głównie własne zasoby intelektualne, kadrowe, technologiczne, które są co najmniej wystar-
czające dla wykonania przedmiotowego projektu.
Struktura kosztów określona na bazie ksiąg rachunkowych wykonawcy wskazuje, że przy
realizacji usług projektowych w technologii BIM średni koszt wynagrodzeń wynosi ok 2/3
kosztów całkowitych, więc jest kluczowy dla wartości oferty. Poniższy schemat pokazuje da-
ne na podstawie
danych księgowych wykonawcy:
Należy tu zauważyć, że wykonawca dzięki bogatemu doświadczeniu i wysokich kompeten-
cjach BIM, znacznie lepiej
niż konkurencja alokuje zasoby i uzyskuje bardzo wysokie wskaź-
niki efektywności czasu prac. Niemniej jednak w ramach kalkulacji kosztów przyjęto maksy-
malną ilość godzin pracy personelu w całkowitej liczbie ok 11000 roboczogodzin, co
uwzględniając przesunięcia harmonogramu robót częściowych do całego okresu trwania
realizacji Umowy, j
est wartością nawet znacznie przewyższającą spodziewane potrzeby pro-
jektu.
Odnosząc się do wezwania Zamawiającego poniżej wykonawca w załączonej kalkulacji pre-
zentuje „listę osób (członków) personelu wykonawcy”, przewidzianego do udziału w wykona-
niu przedm
iotu zamówienia zgodnie z SWZ, wraz ze wskazania wynagrodzenia i przewidy-
wanego nak
ładu pracy
Wynagrodzenia i roboczogodziny wskazane w zestawieniu obejmują płatne urlopy i ew.
zwolnienia lekarskie.
Wykonawca opierając się na doświadczeniu nabytym w trakcie realizacji innych, podobnych
umów oraz bezpośrednich konsultacjach z personelem także posiadającym bogate doświad-
czenie z
realizacji takich usług określił składowe kalkulacji oferty w zakresie każdej pozycji.
5.2. Wykonawca przewidział także pozostałe koszty dotyczące realizacji usługi.
Nal
eżą do nich koszty ogólne zarządu (koszty lokalowe, media, koszty finansowe wadium i
ZNWU
koszty ubezpieczeń, wydruki i inne wydatki administracyjno-biurowe).
Wykonawca na skutek realizacji wielu zamówień w tym także w zakresie prac projektowych,
dysponuje
dobrze zorganizowanym i funkcjonującym zapleczem biurowo-logistycznym, po-
siadanie przez Wykonawcę od kilku lat w pełni wyposażonych i funkcjonujących biur (War-
szawa, Poznań, Wrocław), pozwala na znaczne zniwelowanie kosztów założenia i działalno-
ści związanych z nowymi usługami, oraz oszczędności w zakresie szeroko pojętej logistyki
wykonania usługi w tym takich kosztów jak np.: materiały biurowe (większe zakupy dla kilku
kontraktów za niższą cenę), koszty wynikające z użytkowania umeblowania i sprzętu (wyko-
nawca jest właścicielem umeblowania i sprzętu), koszty przesyłek pocztowych i kurierskich
(stałe umowy), opłaty związane z Internetem oraz codziennym utrzymaniem środków trans-
portu i łączności.
Wykonawca dysponuje wyposa
żeniem technicznym biur w zakresie mebli oraz sprzętu elek-
tronicznego i licencji opro
gramowania zamortyzowanego w czasie realizacji innych usług.
Dodatkowo wykonawca z ostrożności ustalił 5% rezerwę na nieprzewidziane koszty realizacji
zamówienia.
5.3. W
yjątkowo sprzyjające warunki wykonywania zamówienia dostępne dla wykonawcy
Wykonawca, r
ealizując oraz pozyskując nowe umowy na usługi, zapewnia stałe, często wie-
loletnie, zatrudnienie personelowi kluczowemu (
architekci, inżynierowie, doradcy). Takie roz-
wi
ązanie umożliwia zawieranie z Personelem umów korzystnych dla Wykonawcy ze względu
na kw
otę jak i dyspozycyjność danych osób. Przedstawione w kalkulacjach wartości doty-
czące pracy personelu określone zostały w stosunku do każdego z członków zespołu, przy
uw
zględnieniu wszelkich postanowień SIWZ w szczególności wynikających z par. 2 Umowy.
Zak
res obowiązków Personelu został skalkulowany przy uwzględnieniu specyfiki każdego z
etapów usługi w tym określonego obowiązku dyspozycyjności personelu.
W zakresie kosz
tów wynagrodzeń wykonawca planuje wykonanie zamówienia wykorzystując
własne zasoby intelektualne, kadrowe, technologiczne, które są co najmniej wystarczające
dla wykonania przedmio
towego projektu, co pozwala na zachowanie całości marży i ew.
oszczędności w trakcie realizacji z zawiązanych rezerw dla wykonawcy.
W zakresie metody wykonania zam
ówienia należy podnieść, że wykonawca posiada niezwy-
kle
bogate, międzynarodowe doświadczenie w zakresie realizacji podobnych zamówień - jest
krajowym liderem tej technologii -
wiodącym na rynku krajowym dostawcą usług BIM oraz
świadczy regularnie w tym zakresie usługi dla takich renomowanych zamawiających publicz-
nych jak MSZ, MON, Ministerstwo Ku
ltury, PSE, Orlen, Frontex i wielu jednostek samorzą-
dów terytorialnych, wielu szpitali (NIO, DCO, MSS...) oraz największych globalnych korpora-
cji budowlanych (PORR
, Strabag, Polimex. .. ) przy realizacji zamówień publicznych. W za-
kresie samego stosowania techniki
BIM posiada on najwyższe kompetencje i doświadczenie
w Pol
sce, które pozwala na ok 50% wzrost efektywności prac projektowych w stosunku do
średniej wydajności krajowej.
45%
z Reduced errors and omissions
400 _
Collaborating with OwnersDesign Firms
35%
Enhancing Organization's Image
30%
Reducing Rework 25%
Reduced Construction Cost
200
Better Cost Control\Predictability
15%
Attracting new orders
100
Reducing Overall Construction Duration
5%
Increased Profits
0%
Criteria determining BIM effectiveness in construction companies of Nofthern America. %
(McGraw Hill Construction, n.d.).
Istotny jest fakt, że wykonawca realizuje obecnie krajowe zamówienia publiczne dot. projek-
towania z obligatoryjnym wykorzystaniem technologii BIM
— również w zakresie szpitali on-
kologicznych,
więc poniósł już koszty związane z licencjami oprogramowania i sprzętem
komputerowym, oraz posia
da wysoce wykwalifikowany personel, którego nie musi szkolić, a
koszty te przypisał i już rozliczył w innych — zrealizowanych lub właśnie realizowanych za-
mówieniach. Wykonawca dysponuje obecnie 48 nowoczesnymi, kompletnymi stanowiskami
projektowania BIM.
Wykonawca na skutek realizacji wielu zamówień w tym także w zakresie prac projektowych,
dysponuje dobrze zorganizowanym i funkcjonującym zapleczem biurowo-logistycznym, po-
sia
danie przez Wykonawcę od lat w pełni wyposażonych i funkcjonujących biur, pozwala na
znaczne zniwelowanie kosztów założenia i działalności związanych z nowymi usługami, oraz
oszczędności w zakresie szeroko pojętej logistyki wykonania usługi w tym takich kosztów jak
np.: materiały biurowe (większe zakupy dla kilku kontraktów za niższą cenę), koszty wynika-
jące z użytkowania umeblowania i sprzętu (wykonawca jest właścicielem umeblowania i
sprzętu), koszty przesyłek pocztowych i kurierskich (stałe umowy), opłaty związane z Inter-
netem oraz codziennym
utrzymaniem środków transportu i łączności.
Wykonawca dysponuje wyposażeniem technicznym biur w zakresie mebli oraz sprzętu elek-
tronicznego zamortyzowanego w czasie realizacji inny
ch usług. Poniżej znajduje się szcze-
gółowe zestawienie kluczowych posiadanych i już zamortyzowanych zasobów IT, dedykowa-
nych do realizowanych przedmiotowego zamówienia.
5.4. Oryginalność projektu wykonawcy
Biorąc pod uwagę powyższe przykłady i metodykę pracy, jasny staje się niższy koszt opra-
cowania projektu.
5.5. Pomoc publiczna
Wykonawca w ciągu ostatnich 3 lat otrzymał legalną i zgodną z przepisami prawa pomoc
pu
bliczną o wartości nominalnej 2.229.895,98zł, co pozwoliło na pokrycie m.in. dodatkowych
kosz
tów związanych z epidemią Pandemii COVID-19r.
Wykonawca załącza jako dowód zestawienie otrzymanej pomocy publicznej.
6. Należy zauważyć, że powyższe wyjaśnienia w sposób wyczerpujący i jednoznaczny
wskazu
ją, że wykonawca prawidłowo skalkulował cenę, zapewniając sobie możliwość reali-
zacji
zamówienia przy założeniu osiągnięcia znacznego zysku. a oferowana cena przystaje
do realiów rynkowych, co w świetle wyroku SO w Krakowie XII Ga 8/09 lex 552013, (por.
wyro
k Sądu Okręgowego w Poznaniu z 17.01.2006r. ll Ca 2194/05), jest wystarczającym i
kluczowym dowodem na to, że cena oferty nie jest rażąco niska.
Po
dobnie stwierdził Sąd Okręgowy w Katowicach w wyroku z 30.01.2007r. — no cenie rażą-
co niskiej można mówić wówczas. gdy oczywiste jest. że przy zachowaniu reguł rynkowych
wykonanie umowy przez
wykonawcę byłoby dla niego nieopłacalne. Rażąco niska cena jest
to cena niewiarygodna, oderw
ana całkowicie od realiów rynkowych. Przykładem może być
oferowanie towarów poniżej kosztów zakupu lub wytworzenia albo oferowanie usług za sym-
boliczną kwotę". „Sam fakt że cena oferty jest niższa od cen innych ofert złożonych w postę-
powaniu nie jest jeszcze wystarczaj
ący dla uznania danej ceny za rażąco niską.”
Stanowisko to podzieliła również KIO w wyroku z dnia 28.03.08r. (KIO 226/08) — „za ofertę z
ceną rażąco niską może być uznana oferta. której realizacja nie pozwala na utrzymanie ren-
towności wykonawcy. naraża go na straty. realizowanie zadania poniżej kosztów.
W świetle orzecznictwa KIO samo zestawienie kwot zaproponowanych przez wykonawców
nie jest dowodem rażąco niskiej ceny. Stanowisko Zamawiającego, iż ceny poniżej połowy
wartości szacunkowej zamówienia są rażąco niskie Krajowa Izba Odwoławcza uznała za
niezgodne z prawem.
(KIO 2559/11 „KIO 2573/11,KIO 2578/11/..)
Cena ofert
owa wykonawcy jest zatem rynkowa i nie w żaden sposób nie może być uznana
za
rażąco niską.
Załączniki stanowiące Tajemnice Przedsiębiorstwa:
Dokument 22.23_WAT_kalkulacja ceny ofertowej przez podpisany P.S. W.
22.23 WAT_przypadki_pomocy_beneficjenta Data:2022.11.21
UWAGA: KONIEC TAJEMNICY PRZEDSIEBIORSTWA
Wyżej wymienione okoliczności są sprzyjającymi warunkami wykonywania zamówienia do-
stępnymi dla Wykonawcy. które umożliwiają zaoferowanie Zamawiającemu atrakcyjnej ceny i
jednocześnie sprawiają. iż realizacja zamówienia zgodnie z wymaganiami SIWZ iest w pełni
o
płacalna.
Powyższe argumenty, jak również załączone do niniejszych i wcześniejszych wyjaśnień do-
kumenty bezsprzecznie potw
ierdzają, że zaoferowana przez Wykonawcę cena nie jest ceną
nierealistyczną. Mając na uwadze przyjętą linię orzeczniczą KIO oraz stanowisko prezento-
wane p
rzez Urząd Zamówień Publicznych, należy przyjąć, iż za ofertę z rażąco niską ceną
można uznać jedynie ofertę z ceną niewiarygodną, nierealistyczną w porównaniu do cen
rynkowych podobnych zamówień. Ceną rażąco niską będzie zatem cena znacząco odbiega-
jąca od cen rynkowych przyjętych dla danego przedmiotu zamówienia, wskazującą na fakt
realizacji zamówienia poniżej kosztów wytworzenia usługi. W przypadku ceny wskazanej
przez
Wykonawcę w tym postępowaniu nie zachodzi w/w przesłanka, co należycie zostało
wykazan
e przez Wykonawcę: a zatem cena zaproponowana przez wykonawcę w złożonej
przez niego ofercie nie m
oże zostać uznana za cenę nierealistyczną. a co za tym idzie — za
cenę rażąco niską.
Jednocześnie zastrzegamy. że odpowiednio oznaczona cześć przedstawionych wyjaśnień
oraz
przywołane dowody (załączniki) stanowią tajemnice przedsiębiorstwa w rozumieniu art.
11 ust.2 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (tekst jedn.:
Dz. U. z 2018 r.. poz. 419 z późn. zm.).
Z
ałączone do niniejszych wyjaśnień dokumenty — szczegółowy harmonogram przedstawia-
jący zakładane zaangażowanie oraz wynagrodzenie poszczególnych członków personelu,
jak również imienne oświadczenia konkretnych osób deklarujące ich udział na określonym
stanowisku
i na określonych warunkach. Szczegółowe informacje personalne i finansowe
zawarte
w tych dokumentach jednoznacznie wskazują na ich istotną wartość gospodarczą, a
ich ujawnien
ie, szczególnie podmiotom konkurencyjnym grozi poniesieniem przez Wykonaw-
cę realnej szkody.
Zamawiający na skutek orzeczenia Izby wydanego w sprawie sygn. akt KIO 3316/22 odtajnił
wyjaśnienia wykonawcy Graph`IT z wyłączeniem danych dotyczących szczegółowej kalkula-
cji ceny oferty, nazw kontrahentów, opisu autorskich rozwiązań technologicznych, a odtajnio-
ną treść wyjaśnień Izba przytoczyła powyżej.
Na podstawie utajnionej kalkulacji
szczegółowej przystępującego Izba ustaliła, że wykonaw-
ca ten wbrew twierd
zeniom odwołującego przewidział udział rzeczoznawców, kosztorysanta,
projektanta zieleni, geodety i geote
chnika, wymienił czynności i opracowania wymagane
przez zam
awiającego w SWZ, nie pomijając żadnej z wymaganych czynności i przypisał do
danej czynno
ści lub grupy czynności osoby- funkcje mające zrealizować te zakresy, określa-
jąc też zakładaną przez siebie ilość godzin. Wynagrodzenia przypisane poszczególnym oso-
bom
są zróżnicowane od niecałych 50zł średniej stawki godzinowej, do około 150 zł. tej
stawki.
Z kalkulacji wynika również, że wynagrodzenie miesięczne i średnie wynagrodzenie
miesięczne zostało podane w wartości brutto. Z kalkulacji wynika również, że przystępujący
przewidział dla określonych funkcji, że będą one wykonywane przez więcej niż 1 osobę, ale
również dla jednej osoby przypisał więcej niż jedną funkcję. Z kalkulacji wynika także, że
od
wołujący koszty płacowe liczył według wartości średnich tak godzinowych jak i miesięcz-
nych, uwzględnił koszty delegacji i dojazdów, koszty ogólne zarządu, w tym koszty sprzętu i
oprogramowania, lokalowe i media oraz ubezpieczenia na poziomie ponad 10%, uwz
ględnił
5 % rezerwę i 17% zysk. Tak szczegółowo Izba przytoczyła te dane, gdyż podał je w swojej
odpowiedzi na odwołanie i piśmie z dnia 28 lutego 2023 r. zamawiający w formie jawnej, co
oznacza, że utraciły one walor poufności.
Dowody
odwołującego:
Z dowodów przedstawionych przez odwołującego wynika, że
Z niejawnego dowodu zestawienia roboczogodzin oraz uproszczonego
wynika, że zdecydo-
wana większość stanowisk przewidzianych przez odwołującego nie przekracza kwoty 100 zł.
/rh
b i waha się pomiędzy kwotą czterdzieści kilka złotych, a dziewięćdziesiąt kilka. Jedynie 7
stanowisk zespołu to stawki powyżej 100zł., a dwie powyżej 250 zł.
Izba ustaliła, że według odwołującego koszt udziału akustyk to niecałe 20 tys. złotych, koszt
projektu wnętrz około 150 tys. złotych, a koszt oznakowania pomieszczeń też około 100 tys.
złotych, przy czym porównując te informacje z kalkulacją przystępującego, to u przystępują-
cego te
elementy kosztowe zostały ujęte w pkt. 7.1 pkt. 6 tiret 4 pkt. 13 i 14 oraz 10-12 jeśli
chodzi o aranżację wnętrz i pkt. 15 i 16 jeśli chodzi o oznakowanie, jednak u przystępujące-
go
ilości roboczo godzin zostały rozbite na funkcje przypisane poszczególnym osobom, a nie
na zakresy, stąd nie można wyprowadzić konkretnych wniosków ani pozytywnych, ani nega-
tywnych w porównaniu do kalkulacji odwołującego. Na pewno jednak przystępujący przewi-
dział te zakresy przedmiotowe.
Z niejawnego oświadczenia FS&P Arcus wynika, że dane o średniej ilości roboczogodzin
wynikają z danych prowadzonych przez przedsiębiorstwo odwołującego i wartości przyjęte
wynikają z wielkości inwestycji i stopnia skomplikowania stanowiąc o pewnych wartościach
ze stwierdzeniem
„około” lub „dla projektów branżowych orientacyjnie”, a dla nadzorów „sta-
tystycznie
”. Czyli dane te są wyprowadzane na podstawie danych własnych odwołującego
odnoszących się do jego przedsiębiorstwa i jego charakterystycznych uwarunkowań prowa-
dzonej działalności. Niewątpliwie dane te mogłyby służyć za bazę do oceny realności oferty
odwołującego, gdyby to cena oferty odwołującego była przedmiotem oceny, nie stanowią
jednak o danych rynkowych
czy uśrednionych dla większości podmiotów z branży projekto-
wej i mogą się różnić od innych wykonawców działających w tej branży z uwagi na ich wła-
sne uwarunkowania.
Dowód opracowanie FS&P ARCUS dotyczące kalkulacji kosztów na podstawie regulaminu
honorariów Architektów Izby Architektów RP i zasad wyceny prac projektowych SARP – z
tego dowodu nie
wynika na jakiej podstawie przyjęto ok. 20 000 godzin na projektowanie i
3000 godzin na nadzór autorski. Nadto wskazane w Tbeli 2 stawki do wyliczenia honorariów
nie
pokrywają się ze stawkami podanymi przez odwołującego w niejawnym zestawieniu ro-
boczogodzin oraz uproszczonego, gdzie
przyjęta średnia 150zł. jest raczej jednym z wyż-
szych kosztów roboczogodziny, a nie średnim. Nie można też ustalić, dlaczego przyjęto kwo-
tę złożonej oferty na poziomie 2 980 000 netto, czyli wartość oferty netto odwołującego. We-
dle tego wyliczenia oferta odwołującego również nie pokrywałaby kosztów niezbędnych do
wykonania prac przy obiekcie o powier
zchni całkowitej max 15000m2 i powierzchni netto
12 500m2, co do kalkulacji na podstawie zasad wyceny prac projektowych SARP, to jest to
kwota bardzo zbli
żona do wyliczeń poczynionych przez zamawiającego na podstawie rozpo-
rządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 20 grudnia 2021 r. w sprawie określenia metod i pod-
staw sporządzania kosztorysu inwestorskiego, obliczania planowanych kosztów prac projek-
towych oraz
planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonal-
no-
użytkowym Dz.U. z 2021 r. poz. 2458 przy czym cena ta nie uwzględnia nadzorów, a w
oświadczeniu nie podano jakie koszty przewiduje powołana w oświadczeniu tabela z 2014r.
Jednak Izba wzięła pod uwagę, że żadna ze złożonych w tym postępowaniu ofert nie osią-
gnęła wysokości kosztów na poziomie wynikającym z tej wyceny. Nadto Izba zauważyła, że
wyliczenie na podstawie tych zasad wyceny nie uwzględnia pracochłonności mierzonej ilo-
ścią roboczogodzin.
Z dowodu projekt zagospodarowania terenu wraz z p
lanem postępowań za rok 2022 wersja
23 wy
nika, że dla opracowania dokumentacji projektowo-kosztorysowej budynku pracowni
Zaawansowanych Systemów Uzbrojenia – dla budynku o powierzchni użytkowej 1265, 71m2
zamawiający przyjął orientacyjną wartość zamówienia na poziomie 500 000zł.
Z wydruku
z listy postępowań zamawiającego na postępowanie – Opracowanie dokumenta-
cji projektowej i kosztorysowej na bud
owę Centrum Innowacji Cyberbezpieczeństwa Wydzia-
łu Cybernetyki nr 10/DIR/2021 wynika, że zamawiający przewidział na sfinansowanie zamó-
wienia kwot
ę 929 520,00zł. brutto.
Z zestawienia poszczególnych składników stanowiących przedmiot umowy na wykonanie
kompletnej wielobranżowej dokumentacji projektowej i kosztorysowej na realizację robót bu-
dowalnych dl
a zadania inwestycyjnego pn. Rozbudowa Szkoły Podstawowej nr 215 przy ul
Kwatery Głównej 13” wynika, że odwołujący dla obiektu o powierzchni całkowitej 4000m2
obejmującego szkołę i halę sportową wyszacował ilość godzin 8 101, a więc zbliżoną ilość
roboczogodzin przypad
ająca na 1 m2 powierzchni jak w bieżącej sprawie.
Z umowy z dni a
7 listopada 2022 pomiędzy Parkiem Kultury w Bydgoszczy a A. P. Architekci
sp. z o.o. na opracowanie koncepcji oraz pr
ojektu aranżacji i urządzenia przestrzeni Spichle-
rza Mącznego i Młyna Rothera z wyłączeniem powierzchni wystaw stałych wynika, że odwo-
łujący, a konkretnie członek konsorcjum odwołującego uzyskał zamówienie na kwotę
367 770
zł. brutto.
Z oferty DA D.
Architekci sp. z o.o. dla członka konsorcjum odwołującego wynika, że podmiot
ten byłby skłonny wykonać przedmiot zamówienia za kwotę 4 055 002, 50zł., przy czym kwo-
ta ta nie o
bejmuje nadzorów autorskich.
Z tabeli por
ównawczej referencyjnych przetargów i załączonych do niej informacji z otwarcia
ofert lub wn
iosków wynika, że :
1. opracowanie dokumentacji projektowo
– kosztorysowej wraz z pełnienie nadzoru au-
torskiego w ramach inwestycji
„Przebudowa budynku przy ul. Żwirki i Wigury 93 – nie
doszło jeszcze do złożenia ofert, a nie da się ustalić na jakiej podstawie odwołujący
ustalił budżet szacowany przez zamawiającego
2. budowa obiektu laboratoryjno-dydaktycznego wraz z zapleczem technicznym i infra-
strukturą towarzyszącą, przyłączami, ciągami komunikacyjnymi i zagospodarowaniem
terenu na potrzeby Innowacyjnego Centrum Nauk Żywieniowych – zamawiający za-
mierza p
rzeznaczyć 3 321 000zł. brutto i otrzymał ofert od 57/18% do 104.44% war-
tości szacunkowej zamówienia, złożone dokumenty nie potwierdzają, że projekt ma
dotyczyć budynku o powierzchni 13 137m 2, nie można ustalić na podstawie czego
odwołujący przyjął tę wielkość.
3. Opracowanie
wielobranżowej dokumentacji projektowej dla zadania inwestycyjnego
pn.: Budowa
Śląskiego Interdyscyplinarnego Centrum Chemii – zamawiający zamie-
rza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia 8 386 742zł. brutto, otrzymał oferty
mieszczące się w przedziale od 21, 34 do131,16%wartości szacunkowej zamówienia,
złożone dokumenty nie potwierdzają, że projekt ma dotyczyć budynku o powierzchni
16 000m 2, nie mo
żna ustalić na podstawie czego odwołujący przyjął tę wielkość.
4. opracowanie koncepcji oraz pr
ojektu aranżacji i urządzenia przestrzeni Spichlerza
Mącznego i Młyna Rothera z wyłączeniem powierzchni wystaw stałych – z załączo-
nych
dokumentów nie wynika kwota jaką zamawiający przeznaczył na sfinansowanie
zamówienia, a otrzymał oferty od 367 770 do 493 968zł. ( ilości 6 ofert), z dokumen-
tów dołączonych nie wynika także powierzchnia obiektu do zaprojektowania.
Z opracowania Dokumentacji projektowej i kosztorysowej na
budowę Kompleksu Dydaktycz-
nego WAT
– założenia przyjęte przez Graph`IT do realizacji przedmiotu zamówienia dane wg
pisma zamawiającego z 23 marca 2023 r. wynika, że jeśli średnie wynagrodzenie projektanta
zespołu firmy Graph`IT do 11 800 netto, to Graph`IT poniesie rzeczywisty koszt osobowy
20 271
zł., na co przedstawiono dowód z kalkulatora wynagrodzeń.pl – przy czym założenie
odwołującego, że wartość średnia wynagrodzenia projektantów przystępującego w wyjaśnie-
niach zo
stała podana w wartościach netto jest błędna. Z kalkulacji przystępującego wynika,
że ta średnia wartość podana jest jako wartość brutto. Izba przyjmując daną podaną przez
zamawiającego i przyjętą przez odwołującego tj. 11 800, ale jako wartość brutto była w stanie
ustali
ć, że przy takiej wartości brutto wynagrodzenia całkowity koszt osobowy dla pracodaw-
cy, to
około 14 216, 64zł. zatem znacząco niższy niż założony w wyliczeniach przez odwołu-
jącego. Załączone do tego dowodu wyliczenia przy przyjęciu 21 osobowego zespołu wskazu-
ją na 10 560 ilość roboczogodzin, a więc nie odbiegającą od przyjętej przez przystępującego
w wyjaśnieniach. Natomiast nie zostało wskazane, dlaczego przystępujący miałby skalkulo-
wać dodatkowo 14 projektantów i 10 dziesięciu młodszych projektantów, skoro sam odwołu-
jący twierdził na rozprawie, że jego zespół będzie liczył 13 stałych projektantów i 10 osób
dzi
ałających w skróconym czasie.
Z opracowania Dokumentacji projektowej i kosztorysowej na
budowę Kompleksu Dydaktycz-
nego WAT
– założenia przyjęte przez Graph`IT do realizacji przedmiotu zamówienia dane wg
pisma zamawiającego z 23 marca 2023 r. wynika, że jeśli średnie wynagrodzenie projektanta
zespołu firmy Graph`IT do 11 800 netto, to Graph`IT poniesie rzeczywisty koszt osobowy
20 271
zł., na co przedstawiono dowód z kalkulatora wynagrodzeń.pl – przy czym założenie
odwołującego, że wartość średnia wynagrodzenia projektantów przystępującego w wyjaśnie-
niach zo
stała podana w wartościach netto jest błędna. Z kalkulacji przystępującego wynika,
że ta średnia wartość podana jest jako wartość brutto. Izba przyjmując daną podaną przez
zamawiającego i przyjętą przez odwołującego tj. 11 800, ale jako wartość brutto była w stanie
ustali
ć, że przy takiej wartości brutto wynagrodzenia całkowity koszt osobowy dla pracodaw-
cy, to
około 14 216, 64zł. zatem posługując się metodologią przyjętą przez odwołującego w
tym dowodzie p
rzystępującego byłoby stać na 9,56 osób, czyli miałby środki na minimalny 7
os
obowy zespół wymagany przez zamawiającego.
Z
uszczegółowienia dowodu nr 6 wynika, że odwołujący sporządził go w oderwaniu od da-
nych pod
anych przez zamawiającego, gdyż obliczył 13 osób zespołu stałego i 10 osób ze-
społu pracującego z mniejszym natężeniem, podczas, gdy zamawiający podał, że przystępu-
jący przewidział zespół 21 osobowy i nie podał, ile osób pracuje jako zespół stały, a ile jako
z
espół pracujący z mniejszym natężeniem. Tym samym wyliczenia przedstawione przez od-
w
ołującego służą wyłącznie udowodnieniu tezy o niezbędności założenia pracochłonności na
poziomie 20 tys. godzin, ale w od
erwaniu od wyjaśnień przystępującego.
Z uszczeg
ółowienia II dowodu nr 6 wynika, że odwołujący dla całego zespołu 21 osobowego
przyjąć 3,28 godziny w miesiącu w całym okresie 210 dni realizacji zamówienia i dokonał
przemnożenia tej wartości przez przyjęty przez siebie całkowity koszt pracodawcy (11800
jako wartość netto) 20 271zł. brutto i podniósł, że nie pokrywa to kosztów wskazanych w
ofercie, założenie to nie odnosi się do złożonej przez przystępującego kalkulacji, w której
podano
średnie miesięczne wynagrodzenie brutto i jeśli przyjąć podane wyżej przez Izbę, że
pr
zy średnik wynagrodzeniu brutto 11 800zł. pełny koszt pracodawcy, to 14 216,64zł. to we-
dług sposobu liczenia odwołującego, koszty osobowe przystępującego zamknęłyby się w
kwocie 979 242, 16
zł., co bardziej odpowiada wartościom wynikającym z wyjaśnień przystę-
pującego.
Dowody przys
tępującego :
Pkt.
8 str. 6 odwołania – w ocenie Izby nie jest to dowód, a przedstawienie tego fragmentu
odwołania nie wnosi nic do sprawy, skoro miało stanowić tylko o stwierdzeniu, że takiej treści
w dokumentacji zamówienia nie ma. Przystępujący nie podnosił, że któregoś z elementów
zawartych na str. 6 pkt 8 odwołania nie należało uznać za element dokumentacji projektowej
będącej przedmiotem zamówienia, a jedynie gołosłownie wskazywał, że odwołujący samo-
dzi
elnie określił zakres przedmiotu zamówienia w oderwaniu od SWZ.
Załącznik nr 1 do SWZ i zał. Nr 4 do umowy zostały przez Izbę uwzględnione powyżej, stąd
nie ma potrzeby powielania ustaleń w tym miejscu.
Informacje z otwarcia ofert na:
1)
wykonanie pełnej wielobranżowej dokumentacji projektowej na potrzeby rozbudowy
Centrum Medycyny Ratunkowej Szpitala W
ojewódzkiego w Poznaniu z pełnieniem nadzoru
autorskiego, gdzie
zamawiający przewidział kwotę na sfinansowanie zamówienia
2 000 000z
ł., a otrzymał oferty: 1 772 000zł., 1 961 850zł., 2 458 770zł., 2979 921zł.
2) opracowanie wi
elobranżowej dokumentacji projektowej wraz z uzyskaniem ostatecznej
decyzji pozwolenia na budowę dla zadania : rozbudowa Szpitala o Centrum Psychiatrii
Dzieci i Młodzieży dla WSS w Opolu, gdzie zamawiający otrzymał oferty 553 500zł.,
576 870z
ł., 642 060zł., 657 927zł., 730 000 zł., 885 600zł., 910 200zł., 1 195 000zł.
3)
rozbudowę i modernizację Zespołu Głównego Centrum Onkologii w Bydgoszczy, gdzie
zamawiający przewidział na sfinansowanie zamówienia 5 000 000zł. a otrzymał oferty od 1
1
818 924zł. do 5 041 770zł. przy czym nie można ustalić, czy zadanie obejmowało
opracowanie dokumentacji projektowej
4) wykonanie dokumentacji projektowej rozbudowy i przebudowy Szpitalnego O
ddziału
ratunkowego w Płońsku wraz z przebudową terenu zewnętrznego zamawiający otrzymał
oferty 354 240zl., 369 000z
ł., 436 158zł., 450 000zł., 490 524zł., 505 530zł. 589 170zł.,
615 000z
ł, 660 264zł., 981 244zł, 1 167 270zł.
5) opracowanie dokumentacji projektowo-koszto
rysowej remontu i aranżacji pomieszczeń
budynku Rektoratu Warszawskiego Uniwersytetu Medyczneg
o wraz z usługa nadzoru
autorskiego
– zamawiający otrzymał oferty od 217 710zł., 270 000zł., 309 345zł.,
335 790z
ł., 392 370zł., 426 810zł., 464 940zł. 503 070zł. 1 094 700zł.
6) opracowanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej hurtowni farmaceutycznej w
S
kładnicy RARS w Wąwale, gdzie zamawiający otrzymał oferty: 316 110zł., 334 560zł.,
375 765z
ł., 388 680zł., 442 800zł., 479 700zł., 507 867zł., 615 000zł., 627 200zł., 649 440zł.,
713 400z
ł, 1 212 780zł.
7) opracowanie PFU powierzchni laboratoryjnej, biurowej
oraz części wspólnych dla budowy
Centrum Kompetencji Łukasiewicza zamawiający otrzymał oferty 307 500zł., 325 950zł.,
350 550z
ł., 456 330zł., 608 850zł., 734 310zł., 836 4000zł., 848 700zł., 1 208 106zł.,
8) opracowanie koncepcji urbanistyczno-
architektonicznej Bałtyckiego Centrum Badań
Interdyscyplinarnych zamawiający przeznaczył na sfinansowanie zamówienia 309 960zł., a
otrzymał oferty od 79 950zł. do 404 670zł. przy czym zamówienie nie dotyczy opracowania
dokumentacji projektowej
9) wykonanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej zadania budowa Terminalu
pasażerskiego na Lotnisku Zielona Góra - Babimost, gdzie złożono oferty od 734 925zł. do
7 318 500z
ł. i wybrano najtańszą ofertę, w której wyjaśnieniach rażąco niskiej ceny podano,
że jest to firma specjalizująca się w projektowaniu obiektów budowlanych od 2012, obsługuje
dużo zleceń ma profesjonalną kadrę, zakłada zysk na poziomie 8-10%, wykonywał projekty
na obiektach w obrębie projektowanej inwestycji, opracowywał PFU dla zadania budowa Hali
Od
lotów na tym lotnisku, podał koszt zatrudnienia głównych projektantów, personelu
pomocniczego,
koszty stałe biura, dojazdy i delegacje, pozostałe koszty i zysk. Realizacja
wymaga zaangażowania 35-40% potencjału firmy, co zwiększy wykorzystanie zasobów i
zwiększy efektywność. Posiada zorganizowane biuro i wszystkie niezbędne urządzenia i
oprogramowanie. Cena uwzględnia podatki, opłaty, dojazdy, spotkania, wydruki, animacje i
inne. Usługa oparta jest o specjalistyczną wiedzę popartą doświadczeniem i uprawnieniami.
Uwzględnia wszystkie znane wykonawcy uwarunkowania i jest skalkulowana powyżej
minimalnego wynagrodzenia
za pracę. Firma już projektowała lotniska.
Z dowodów dotyczących prowadzonych uprzednio postępowań nie wynika jaka jest
powierzchnia projektowan
ych obiektów, w większości przypadków brak danych o
ubruttowionej wartości szacunkowej zamówienia, nie znane są wymagania zamawiającego,
co do kadry i jej doświadczenia, choć w części informacji pojawia się dana, że
doświadczenie kadry było przedmiotem oceny ofert. Z tych informacji nie wynika również
jaką pracochłonność zakładali poszczególni wykonawcy.
Izba doszła do przekonania, że na podstawie informacji z otwarcia ofert, czy informacji o
wyniku postępowania przedstawionych przez odwołującego i przystępującego można ustalić
jedynie, że pomiędzy ofertą najtańszą, a ofertą najdroższą składanymi w zamówieniach na
opracowanie w
ielobranżowej dokumentacji projektowej różnice w cenach znacznie
przek
raczają wynikające z art. 224 ust. 2 ustawy 30%.
Izba ustaliła, że zamawiający wymagał minimalnego 7 osobowego zespołu i przyjmując, że
średnie wynagrodzenie miesięczne podane w kalkulacji szczegółowej przystępującego jest
wartością brutto, to przystępujący jest w podanej przez siebie cenie wymagane minimum
zamawiającemu zapewnić. Zespoły osobowe odwołującego i przystępującego nieznacznie
się różnią ilością osób. Obie oferty różni natomiast zdecydowanie ilość roboczogodzin. W
przypadku oferty odwołującego jedynie 4 specjalistów ma przewidziane stawki godzinowe
wykraczające poza widełki określone w kalkulacji przystępującego tj. od około 45 zł. Do
150zł. Obaj wykonawcy przewidzieli ten sam poziom ryzyka na sytuacje nieprzewidziane, ale
odwołujący zakłada wyższy zysk i przewiduje ryzyko kar umownych, a przystępujący poza
kosztami osobowymi skalkulował koszty ogólne zarządu, amortyzację sprzętu i
oprogramowania
koszty delegacji i dojazdów, które z kolei nie są wyszczególnione w
kalkulacji odwołującego. Obaj wykonawcy różnią się też sposobem przedstawiania stanowisk
i stopniem szcze
gółowości kalkulacji. Niemniej jednak Izba nie znalazła podstaw do
ustalenia, że przystępujący nie skalkulował pełnego zakresu zamówienia, przeciwnie
przystępujący dla swojej kalkulacji posługuje się zakresem rzeczowym wynikającym wprost z
jednego z dokumentów zamówienia opracowanym przez zamawiającego. Izba dostrzega się
same wyjaśnienia nie są szczegółowe i mogą być stosowane w kilku postępowaniach, a
także wskazują na okoliczności dostępne także innym wykonawcom, ale wezwanie
zamawiającego miało charakter ogólny, nie stawiało szczególnych wymagań, co do stopnia
szczegółowości udzielanych wyjaśnień, stąd też w ocenie Izby nie sposób podważyć faktu,
że wyjaśnienia te zostały złożone. W ocenie Izby zarówno przystępujący jak i odwołujący
przedstawili kalkulacje szczegółowe, które pozwoliły ustalić poziomy wynagrodzeń
poszczególnych zatrudnionych osób, poziomy kosztów innych niż pracownicze, zakładanego
zysku i przewidywanych rezerw i obie kalkulacje wyj
aśniają poziom zaoferowanych ceny.
Natomiast Izba ustaliła, że zamawiający nie przedstawił minimalnych poziomów
pracochłonności, które wykonawcy mieliby obowiązek uwzględnić w swojej ofercie. Z
dowodów z innych postepowań można ustalić jedynie, że dla usług projektowych znaczące
różnice w cenach pomiędzy ofertami są charakterystyczne dla tego rynku. Nie zostało
natomiast wykazane,
że poziom 20 000 roboczogodzin jest poziomem charakterystycznym
dla rynku usług projektowych dla obiektów IV kategorii o powierzchni 15000m2.
Izba u
znała, że szczegółowe kalkulacje przedstawione przez obu wykonawców mogą
stanowić dowód na prawidłowość kalkulacji zaoferowanych przez nich cen. Jest to
prze
dstawienie zakresu przedmiotu zamówienia w ujęciu kosztów osobowych, liczebności
projektowanego zespołu i jego zaangażowania z matematycznym przeliczeniem tych
wartości na cenę złożonej oferty i jako takie stanowi wiarygodny dowód wyjaśniający
zaoferowane ceny
u obu wykonawców, natomiast nie są to dowody wzajemnie się
wykluczające, gdyż obaj wykonawcy mieli pozostawioną przez zamawiającego swobodę tak
co do liczebności zespołu, zaangażowania poszczególnych osób w okresie realizacji
zamówienia jak i przyjętych pracochłonności i każdy z wykonawców podszedł do tych
wyliczeń kierując się własną wiedzą i doświadczeniem. A różnice w cenach obu ofert nie są
niezwykłym zjawiskiem na rynku usług projektowych, co Izba ustaliła na podstawie dowodów
z innych postępowań złożonych przez obie strony. Izba uznała za wiarygodne oświadczenie
własne FS&P Arcus, co do przyjętej przez odwołującego pracochłonności, jednak nie stanowi
ono podstawy do uznania za niewiarygodne
założeń pracochłonności przyjętej przez
przy
stępującego, obaj bowiem bazują na własnych doświadczeniach, które mogą być różne.
Nadto s
am odwołujący w oświadczeniu swego konsorcjanta posługuje się pojęciami
wskazującymi, że przyjęta pracochłonność na poziomie 20 000 godzin to efekt danych
statystycznych, pewne wartości orientacyjne, co nie może stanowić wystarczającego dowodu
dla przyjęcia, że w tym postępowaniu zamówienie można wykonać należycie jedynie przy
założeniu tych wskazanych przez odwołującego 20 000 rhb. Z kolei wyliczenia według Izby
Architektów RP nie podają w ogóle skąd wzięła się pracochłonność ok. 20 000 rhb, a
kalkulacja w
edług SARP nie odwołuje się do ilości roboczogodzin.
Izba w
zięła także pod uwagę, że część dowodów składanych przez odwołującego tj. dowody
na podstawie oświadczeń zamawiającego z odpowiedzi na odwołanie czy pisma z dnia 28
lutego 2023 r., to w istocie
oświadczenia własne odwołującego oparte na założeniach błędnie
odczytanych informacji przekazanych przez za
mawiającego lub nie znajdujących pokrycia w
wyjaśnieniach złożonych przez przystępującego. Z tego względu nie stanowiły one
dow
odów, na których Izba się oparła.
Izba zważyła, co następuje:
Izba stwierdziła, że zgłoszone przystąpienie spełnia wymogi formalne określone w art. 525
ustawy.
Izba nie dopatrzyła się zaistnienia przesłanek określonych w art. 528 ustawy, które skutkowa-
łyby odrzuceniem odwołania.
Izba oceniła, że odwołujący wykazał przesłankę materialnoprawną dopuszczalności odwoła-
nia, o której mowa w art. 505 ust. 1 ustawy.
Zarzut naruszenia przez z
amawiającego art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy
przez zaniechanie odrzucenia o
ferty GRAPH’IT, pomimo że oferta tego wykonawcy zawiera
rażąco niską cenę, a wykonawca nie obalił domniemania rażąco niskiej ceny zgodnie z dys-
pozycją art. 224 ust. 5 ustawy
Zarzut nie potwierdził się. W ocenie Izby, o ile same wyjaśnienia przystępującego wskazują
na okoliczności sprzyjające mu w wykonaniu przedmiotowego zamówienia takie jak posiada-
ne doświadczenia, stała i doświadczona kadra, stosowane rozwiązania techniczne, czy po-
siadanie kilku biur są to okoliczności, które nie są wyłącznie charakterystyczne dla przystę-
pującego i mogą występować u innych wykonawców z branży projektowej. Niemniej jednak
nie oznacza, że nie mają wpływu na wysokość skalkulowanej ceny. Stale współpracujący ze
sobą zespół dobrze zorganizowany i prawidłowo zarządzany może mieć przewagą nad po-
dobnym liczebnie i kompetencyjnie zespołem, który jest zespołem tworzonym na potrzeby
danego postępowania. Tak samo jak doświadczenie w projektowaniu danego rodzaju obiek-
tów może wpływać na szybkości i efektywność projektowania względem wykonawcy, który w
danym rodzaju obiektach się nie specjalizuje lub ma mniejsze doświadczenie. Niezależnie od
tych stwierdzeń należy zauważyć, że same wyjaśnienia przystępującego zostały poparte
dowodem w postaci kalkulacji uwzględniającej zakres przedmiotu zamówienia, ujawniającej
liczebność i stanowiska zespołu projektowego oraz zakładaną czasochłonność w odniesieniu
do poszczególnych etapów prac projektowych. Takie kalkulacje są dowodami potwierdzają-
cymi zdolność do wykonania zamówienia za określoną cenę. Obrazują bowiem jakie założe-
nia do kalkulacji przyjąć dany wykonawca, pozwalają ocenić realność tych założeń, a także
to czy wykonawca zamierza wykonać zakres zamówienia odpowiadający wymaganiom za-
mawiającego. Z tego względu Izba nie zgodziła się z twierdzeniem odwołującego, że wyja-
śnienia przystępującego nie zostały poparte jakimkolwiek dowodem. Przeciwnie Izba uznała,
że przystępujący złożył dowody w postaci kalkulacji i wykazu uzyskanej pomocy publicznej,
zaś w treści samych wyjaśnień znalazł się skan dokumentu ubezpieczenia potwierdzający
poziom zatrudnienia u przystępującego na podstawie umowy o pracę. W ocenie Izby zatem
wyjaśnień nie można było uznać za gołosłowne. Być może można by oczekiwać większej
szczegółowości tych wyjaśnień, zawarcia zanonimizowanych umów o pracę, czy zleceń po-
twierdzających gotowość pracy na danym stanowisku za określoną płacę lub stawkę godzi-
nową, jednak w ocenie Izby realność tych stawek potwierdziła kalkulacja samego odwołują-
cego, które jedynie dla czterech stanowisk przewiduje wynagrodzenie godzinowe wyższe niż
to, które mieści się w widełkach wynikających z kalkulacji przystępującego. Z tego względu
Izba dała wiarę, że osoby wskazywane na poszczególne stanowiska mogą być zatrudnione
na podanych przez przystępującego stawkach godzinowych. Co do wysokości rezerwy na
wydatki nieprzewidziane obaj założyli taką samą, co do zysku to zysk przystępującego jest
założony niżej, ale także na akceptowalnym poziomie. Odwołujący założył jeszcze jedną
rezerwę, a przystępujący wyodrębnił koszty ogólne zarządu, amortyzacje sprzętu i oprogra-
mowania i koszty delegacji i dojazdów. Tym samym w ocenie Izby istota różnicy pomiędzy
cenami obu ofert sprowa
dza się do założonej przez obu wykonawców pracochłonności. Jed-
nak w ocenie Izby brak jest dowodu
na to, że pracochłonność założona przez przystępujące-
go jest założona wadliwie. O tym choćby, że poszczególne biura projektowe mogą zakładać
rożne poziomy pracochłonności, skutkujące znaczącymi rozbieżnościami w cenach składa-
nych ofert świadczą właśnie przedkładane przez obie strony informacje z wcześniej prowa-
dzonych postępowań, które wskazują na to, że pomiędzy najtańszą ofertą, a ofertą najdroż-
szą zachodzi różnica nawet 90%. Zamawiający nie określił szczegółowych wymagań, co do
większej niż 7 osób liczebności zespołu projektowego, nie określił wymagań co do praco-
chłonności pozostawiając w tym zakresie swobodę wykonawcom. W ocenie Izby zgroma-
dzony materiał dowodowy nie daje podstaw do uznania, że zaoferowana przez przystępują-
cego cena jest ceną rażąco niską. Col do ceny przyjętej z tytułu nadzorów, to zamawiający
wymagał skalkulowania 20 nadzorów płatnych i 2 bezpłatnych i taką ilość nadzorów skalku-
lował przystępujący, co więcej skalkulowana przez niego cena za jeden nadzór jest ceną,
którą również kalkulował zamawiający, stąd ta cena nie mogła budzić wątpliwości zamawia-
jącego. To, że przystępujący skalkulował większą niż wymagana ilość nadzorów, nie może
stanowi
ć podstawy do uznania, że oferta przystępującego jest oferta z rażąco niską ceną. Z
tego względu Izba oddaliła zarzut zaniechania odrzucenia oferty zawierającej rażąco niską
cenę.
Zarzut naruszenia przez zamawiającego art. 226 ust. 1 pkt 5 i 10 ustawy przez zaniechanie
odrzucenia oferty GRAPH’IT, pomimo że zawiera ona błąd w obliczeniu ceny stanowiący
jednocześnie o niezgodności treści oferty z warunkami zamówienia
Zarzut nie potwierdził się. Zarzut oparty był na założeniu, że przystępujący nie uwzględnił
całego zakresu przedmiotowego zamówienia lub nie skalkulował niezbędnego zespołu w
szczególności rzeczoznawców, projektantów sprawdzających, kosztorysantów, geologa,
geodety, grafika, akustyka, projektanta wnętrz, projektanta sieci zewnętrznych, projektanta
zieleni, ani nie przewidział potrzeby zaangażowania kilku osób na danym stanowisku w celu
z
achowania terminu wykonania zamówienia. Odwołujący podnosił także brak skalkulowania
kosztów projektów wykonawczych i zbyt mała pracochłonność. Jednak Izba aby stwierdzić
niezgodność treści oferty z warunkami zamówienia musi najpierw być w stanie ustalić, że
zamawiający dany warunek postawił. Zamawiający nie wskazał każdej niezbędnej funkcji,
którą należało uwzględnić w wykonaniu zamówienia. Nakazał jedynie kalkulację co najmniej
zespołu 7 projektantów wszystkich branży i w ocenie Izby wyjaśnienia potwierdzają, że przy-
stępujący skalkulował to wymagane minimum, co więcej przewidział zespół znacznie ponad
to minimum wykraczający, bo 21 osobowy. Zamawiający nie przewidział tez określonej pra-
cochłonności wymaganej do skalkulowania pozostawiając tę kwestię ocenie wykonawców, a
zatem znowu brak jest możliwości porównania wymagań zamawiającego z treścią wyjaśnień
przystępującego i w konsekwencji stwierdzenia, że treść oferty nie odpowiada tym wymaga-
niom. Co do projektów wykonawczych, to w ocenie Izby przystępujący posługując się doku-
mentem opracowanym przez zamawiającego na potrzeby przygotowania kalkulacji wykazał,
że żadnego z wymaganych zakresów nie pominął. Natomiast, co do zarzutu zaniechania
odrzucenia oferty przystępującego z powodu błędu w obliczeniu ceny, tro słusznie zauważył
odwołujący, że cena oferty była ceną ryczałtową, zatem zamawiający nie postawił szczegó-
łowych wymagań co do obliczenia ceny, a jedynie oczekiwał podania jej w rozbiciu na nadzo-
ry i dokumentację, co przystępujący uczynił. Izba nie dopatrzyła się błędu w obliczeniu ceny
w ofercie przystępującego. Z tego względu zarzut należało oddalić.
Zarzut naruszenia przez zamawiającego art. 239 ust. 1 i 2 ustawy przez wybór oferty
GRAPH’IT pomimo, że oferta ta podlega odrzuceniu
Zarzut nie potwierdz
ił się. Zarzut ten jest zarzutem wynikowym opartym na przekonaniu od-
wołującego, że oferta przystępującego podlegała odrzuceniu czy to jako oferta z ceną rażąco
niską, oferta niezgodna z warunkami zamówienia, czy zawierająca błąd w obliczeniu ceny.
Skoro Iz
ba nie dopatrzyła się zaniechania odrzucenia oferty przystępującego, na którejkol-
wiek z tych podstaw, to w konsekwencji nie mogło dojść do skutecznego zakwestionowania
wyboru oferty jako najkorzystniejszej. Zarzut zatem podlegał oddaleniu.
Zarzut narusz
enia przez zamawiającego art. 16 pkt 1 ustawy oraz art. 17 ust. 2 ustawy przez
prowadzenie postępowania w sposób naruszający zasady uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia co doprowadziło do za-
niechani
a odrzucenia oferty GRAPH’IT
Zarzut nie potwierdził się. Zarzut ten jest zarzutem wynikowym opartym na przekonaniu od-
wołującego, że oferta przystępującego podlegała odrzuceniu czy to jako oferta z ceną rażąco
niską, oferta niezgodna z warunkami zamówienia, czy zawierająca błąd w obliczeniu ceny.
Skoro Izba nie dopatrzyła się zaniechania odrzucenia oferty przystępującego, na którejkol-
wiek z tych podstaw, to w ko
nsekwencji nie mogło dojść do skutecznego uznania, że zama-
wiający nie zapewnił uczciwej konkurencji i równego traktowania a także udzielił zamówienia
wykonawcy wybranemu niezgodnie z przepisami ustawy. Zarzut zatem podlegał oddaleniu.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 574 i 575 ustawy, tj.
stosownie do wyniku postępowania, z uwzględnieniem postanowień Rozporządzenia Preze-
sa Rady Ministrów w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławcze-
go, ich rozliczania ora
z wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania z dnia 30 grud-
nia 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. p
oz. 2437) na podstawie par. 8 ust. 2 zd. 1 cyt. rozporządzenia
obciążając kosztami uiszczonego wpisu odwołującego.
Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.
Przewodniczący: ………………………….
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 3393/22 z dnia 2023-12-30
- Sygn. akt 1, KIO 413/23, KIO 510/23 z dnia 2023-03-21
- Sygn. akt KIO 625/23 z dnia 2023-03-16
- Sygn. akt KIO 578/23 z dnia 2023-03-16
- Sygn. akt KIO 635/23 z dnia 2023-03-15
