rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2023-03-09
rok: 2023
data dokumentu: 2023-03-09
rok: 2023
sygnatury akt.:
KIO 490/23
KIO 490/23
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 marca 2023 roku w Warszawie
odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowe
j Izby Odwoławczej w dniu 22 lutego 2023 roku przez
wykonawc
ę STARE MIASTO – PARK Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w Wierzawicach (Odwołujący)
w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego – Gminę Adamówka z siedzibą
w Ada
mówce
odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowe
j Izby Odwoławczej w dniu 22 lutego 2023 roku przez
wykonawc
ę STARE MIASTO – PARK Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w Wierzawicach (Odwołujący)
w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego – Gminę Adamówka z siedzibą
w Ada
mówce
orzeka:
1. U
względnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej, powtórzenie czynności badania i oceny ofert, w tym odrzucenie oferty
Wykonawcy
Zakład Gospodarki Komunalnej Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w Tryńczy na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp w związku z art. 224
ust. 5 i 6 ustawy Pzp;
2. k
osztami postępowania obciąża Zamawiającego – Gminę Adamówka z siedzibą
w
Adamówce, w następujący sposób:
a.
zalicza w poczet koszt
ów postępowania kwotę 7 500 zł 00 gr (słownie: siedmiu
tysięcy pięciuset złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego - STARE MIASTO
– PARK Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Wierzawicach
tytułem wpisu od odwołania,
b.
zasądza od Zamawiającego – Gminy Adamówka z siedzibą w Adamówce na
rzecz Odwo
łującego - STARE MIASTO – PARK Spółka z ograniczoną
od
powiedzialnością z siedzibą w Wierzawicach kwotę 11 100 zł 00 gr
(słownie: jedenastu tysięcy stu złotych 00/100 groszy) stanowiącą uzasadnione koszty
Strony po
niesione tytułem wpisu od odwołania i wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 i 580 ustawy z dnia 11 wrz
eśnia 2019 r. - Prawo zamówień
publicznych (tekst jednolity Dz.U.2022 r., poz. 1710 ze zmianami) na niniejszy wyrok -
w terminie 14 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
K
rajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
……………………………
Sygn. akt KIO 490/23
UZASADNIENIE
Zamawiający: Gmina Adamówka z siedzibą w Adamówce prowadzi postępowanie
o udzielenie zamówienia publicznego pn.: „Odbiór odpadów komunalnych z nieruchomości
zamieszkałych z terenu Gminy Adamówka”. Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane
w
Biuletynie Zamówień Publicznych w dniu 21 grudnia 2022 r. pod numerem: 2022/BZP
00509478/01.
W dniu 22 lutego do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej w Warszawie, na podstawie
art. 513 w zw. z art. 505 ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j.: Dz. U. z 2022 r., poz. 1710 ze z
m.), dalej jako „Pzp”, odwołanie dotyczące
prowadz
onego postępowania złożył wykonawca STARE MIASTO – PARK Spółka
z ogranic
zoną odpowiedzialnością z siedzibą w Wierzawicach, dalej jako „Odwołujący”.
O
dwołanie złożono wobec czynności Zamawiającego polegających na:
1)
wyborze oferty wykonawcy Zakład Gospodarki Komunalnej w Tryńczy sp. z o.o.
(dalej jako „Wykonawca ZGK”) jako najkorzystniejszej w postępowaniu;
2)
skierowaniu do Wykonawcy ZGK p
onownego wezwania do złożenia wyjaśnień ceny
jego oferty pomimo
tego, że w odpowiedzi na pierwsze wezwanie do wyjaśnień ceny
Wyk
onawca ZGK złożył wyjaśnienia nierzetelne, ogólnikowe, gołosłowne i niepotwierdzające
prawidłowości zaoferowanej ceny, a także pozbawione stosownych dowodów, które
potwierdzałyby realność i rynkowość zaoferowanej ceny oraz możliwość wykonania
przedmiotu za
mówienia zgodnie z wymaganiami określonymi w dokumentach zamówienia
lub wynikającymi z odrębnych przepisów, co powinno skutkować odrzuceniem oferty, a nie
umożliwieniem Wykonawcy ZGK sanowania własnych zaniechań, popełnionych na etapie
składania pierwotnych wyjaśnień ceny;
3)
zaniechaniu odrzucenia oferty Wykonawcy ZGK w sytuacji, gdy jego oferta zawiera
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, a co najmniej w sytuacji, gdy
Wykon
awca ZGK nie udźwignął ciążącego na nim ciężaru dowodowego wykazania, że jego
oferta nie zawiera ceny rażąco niskiej.
Zaskarżonym czynnościom Odwołujący zarzucał naruszenie:
1)
art. 224 ust. 1 Pzp w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp w zw. z art. 224 ust. 5 i 6 Pzp
w zw. art. 16 pkt 1 Pzp poprzez skierowanie do Wykonawcy ZGK ponownego wezwania do
złożenia wyjaśnień ceny jego oferty pomimo tego, że w odpowiedzi na pierwsze wezwanie
do wy
jaśnień ceny Wykonawca ZGK złożył wyjaśnienia nierzetelne, ogólnikowe, gołosłowne
i niepotwierdzające prawidłowości zaoferowanej ceny, a także pozbawione stosownych
dowodów, które potwierdzałyby realność i rynkowość zaoferowanej ceny oraz możliwość
wykonania prz
edmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi w dokumentach
zamówienia lub wynikającymi z odrębnych przepisów, co powinno skutkować odrzuceniem
oferty, a nie umożliwieniem Wykonawcy ZGK sanowania własnych zaniechań, popełnionych
na etapie składania pierwotnych wyjaśnień ceny;
2)
art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp w zw. z art. 224 ust. 5 i 6 Pzp w zw. art. 16 pkt 1 Pzp poprzez
zaniechanie odrzucenia oferty Wykonawcy ZGK w sytuacji, gdy zawiera rażąco niską cenę
w stosunku do przedmiotu zamówienia, a co najmniej w sytuacji, gdy Wykonawca ZGK nie
udźwignął ciążącego na nim ciężaru dowodowego wykazania, że jego oferta nie zawiera
ceny ra
żąco niskiej. Przedstawione przez Wykonawcę ZGK wyjaśnienia ceny są nierzetelne,
ogólnikowe, gołosłowne i nie zostały poparte wystarczającymi dowodami, które mogłyby być
uznane za wiarygodne i
adekwatne do twierdzeń Wykonawcy ZGK w zakresie rynkowego
chara
kteru zaoferowanej ceny. Przyjęcie przez Zamawiającego takich wyjaśnień i dokonanie
po ich otrzymaniu wyboru oferty Wykonawcy ZGK jako najkorzystniejszej w p
ostępowaniu
świadczy o tym, że Zamawiający zaniechał przeprowadzenia pogłębionej, merytorycznej
analizy wyjaśnień złożonych przez wykonawcę i poprzestał na jedynie formalnej ich ocenie,
co z kolei świadczy o naruszeniu przez Zamawiającego podstawowych zasad prowadzenia
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, w tym zasady równego i uczciwego
tra
ktowania wykonawców.
Odwołujący wnosił o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu
dokonan
ia następujących czynności:
1)
unieważnienia
wyboru
oferty
Wykonawcy
ZGK
jako
najkorzystniejszej
w p
ostępowaniu;
2)
nakazanie Zamawiającemu przeprowadzenia ponownego badania i oceny ofert,
a w ramach tej czynności nakazanie Zamawiającemu odrzucenia oferty Wykonawcy ZGK
w oparciu o przepis art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp.
Informację o wyborze oferty Zamawiający umieścił na swojej stronie internetowej
w dniu 17 lutego 2023 r.
(tego samego dnia nastąpiło też sprostowanie informacji), wobec
czego te
rmin do wniesienia odwołania został zachowany. Kopia odwołania została
prawidłowo przekazana Zamawiającemu a Odwołujący uiścił wpis w wymaganej wysokości
na rachunek UZP.
Odwołujący wskazał, że posiada interes we wniesieniu odwołania, bowiem w wyniku
działań i zaniechań Zamawiającego, oferta Wykonawcy ZGK została uznana za
najkorzystniejszą, a oferta Odwołującego została sklasyfikowana na drugim miejscu
z wynikiem 79,60 pkt w rankingu złożonych ofert. Tymczasem oferta Wykonawcy ZGK
zawiera rażąco niską cenę, co powinno skutkować jej odrzuceniem, a w konsekwencji
to właśnie oferta Odwołującego powinna być uznana za najkorzystniejszą w rozumieniu SWZ
i przepisów prawa. Wskutek wadliwych czynności po stronie Zamawiającego Odwołujący
może zostać pozbawiony możliwości uzyskania przedmiotowego zamówienia. Szkoda, jaką
może ponieść Odwołujący w wyniku zaskarżonych czynności Zamawiającego, odpowiada
więc co najmniej zyskowi, jaki uzyskałby Odwołujący, realizując zamówienie.
W
uzasadnieniu zarzutów odwołania podniesiono, że Zamawiający prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, którego przedmiotem jest odbiór
odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości zamieszkanych z na terenie Gminy
Adamówka.
Zgodnie z Opisem przedmiotu zamówienia (OPZ) zakres usług świadczonych
w ramach przedmi
otowego zamówienia obejmuje:
1)
odbiór posegregowanych i zmieszanych odpadów komunalnych od właścicieli
nieruchomo
ści z terenu Gminy Adamówka z częstotliwością co najmniej jeden raz
w miesiącu;
2)
przeprowadzenie co najmniej jednej na rok zbiórki odpadów wielkogabarytowych
sprzętu elektronicznego, zużytych opon i innych odpadów w formie objazdowej;
3)
transport posegregowanych i zmieszany
ch odpadów komunalnych do Regionalnej
Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych w Giedlarowej;
4)
zapewnienie mies
zkańcom gminy pełnego zestawu worków na odpady na warunkach
op
isanych w dalszej części specyfikacji;
5)
odbiór odpadów przeterminowanych leków z pojemników rozmieszczonych
w punktach aptecznych oraz zużytych baterii z pojemników w budynkach placówek
oświatowych i budynkach administracji publicznej.
Szacunkowa ilość wytworzonych odpadów w okresie od 01.01.2022 - 31.12.2022 r.
wynosi 50
6 Mg i jest wartością orientacyjną. Na terenie gminy występuje 1010 gospodarstw
domowych, a przybliżona długość trasy pojazdu odbierającego odpady to około 135 km.
Przewidywana liczba
osób objętych systemem gospodarowania odpadami w gminie
Adamówka to około 4 tys. mieszkańców.
Usługa odbierania odpadów komunalnych obejmuje m.in.:
1)
niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne;
2)
selektywnie odbierane odpady komunalne (zgodnie z obow
iązującym w czasie
trwania umowy
Regulaminem utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Adamówka)
następujących frakcji odpadów:
a)
papier,
b)
metale,
c)
tworzywa sztuczne,
d)
szkło,
e)
opakowania wielomateriałowe,
f)
tekstylia,
g)
przeterminowane leki i chemikalia,
h)
zużyte baterie i akumulatory,
i)
zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny,
j)
meble i inne odpady wielkogabarytowe,
k)
odpady budowlane i rozbiórkowe;
3)
odbiór w/w odpadów komunalnych z pojemników lub w workach na odpady
komunalne, transpo
rt odpadów do Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów
Komunalnych w miejscowości Giedlarowa, 37-300 Leżajsk zgodnie z zawartym pomiędzy
Gminą Leżajsk a Gminą Adamówka porozumieniem międzygminnym;
4)
opis przeznaczenia poszczególnych worków w podziale na kolory i rodzaj odpadów:
a)
kolor żółty - metale żelazne i nieżelazne, w tym odpady opakowaniowe z metali oraz
tworzywa sztuczne, w tym odpady opakowaniowe z tworzyw sztucznych i odpady
opakowaniowe wielomateriałowe, z czego pojemniki oznaczone napisem „Metale i tworzywa
sztuczne”,
b)
kolor niebieski - papier i tektura, odpady opakowaniowe z papieru i odpady
opakowaniowe z tektury, z czego pojemniki oznaczone napisem „Papier”,
c)
kolor brązowy - odpady kuchenne ulegające biodegradacji i odpady ulegające
biodegradacji
(odpady zielone), z czego pojemniki oznaczone napisem „Bio”,
d)
kolor zielony -
szkło kolorowe, w tym odpady opakowaniowe ze szkła, z czego
pojemniki oznaczone
napisem „Szkło kolorowe”,
e)
kolor biały - szkło bezbarwne, w tym odpady opakowaniowe ze szkła, z czego
pojemniki oznaczone napisem ”Szkło bezbarwne”,
f)
kolor czarny - odpady niesegregowane (zmieszane).
Odbiór selektywnych i zmieszanych odpadów komunalnych zgromadzonych przez
właścicieli nieruchomości w pojemnikach i workach następować będzie zgodnie z przyjętym
na cały rok z góry i zatwierdzonym przez Zamawiającego harmonogramem odbioru
odpadów.
Odbiór
odpadów
wielkogabarytowych,
zużytego
sprzętu
elektrycznego
i elektronicznego, zużytych opon, zużytych baterii i akumulatorów ustala się na co najmniej
raz w roku w porze letniej
(lipiec/sierpień) z wcześniejszym uzgodnieniem terminu
z Zamawiającym.
Wykonawca zobowiązany jest do odbierania odpadów komunalnych w sposób, który
zapewni odpowiedni stan sanitarny poprzez zapobiegani
e wysypywaniu się odpadów
z pojemników i worków w czasie odbioru i transportu, a w przypadku wysypania -
obowiązany jest do natychmiastowego uprzątnięcia odpadów oraz skutków ich wysypania
(plamy, zabrudzenia itp.).
Wykonawca zorganizuje
odbiór i transport odpadów, również w przypadkach, kiedy
dojazd do punktów zbiórki odpadów komunalnych będzie utrudniony z powodu
prowadzonych remontów dróg, zmiany organizacji ruchu drogowego itp.
Wykonawca zobowiązany jest do dotarcia do każdej nieruchomości, położonej na
terenie Gminy Adamówka, w terminie określonym w harmonogramie. Ustala się, iż odbiór
odpadów komunalnych odbywać się będzie w odległości maksymalnie do 10 m od trasy
przejazdu.
Wykonawca zdaje odpady komunalne do Instalacji w Giedlarowej. Fakt ten
udokumentowany zostanie poprzez przedstawienie Zamawiającemu raz w miesiącu
dokumentów potwierdzających odebranie odpadów. Karta przekazania odpadów
przedkładana będzie w formie kopii potwierdzonej za zgodnością z treścią oryginału.
Zagospodarowanie
odpadów nie stanowi przedmiotu umowy. Koszt związany
z zagospodarowaniem odpadów ponosi Zamawiający na podstawie porozumienia
międzygminnego zawartego z Gminą Leżajsk.
Wszelakie uwagi zgłaszane przez mieszkańców do Zamawiającego będą
niezwłocznie przekazywanej Wykonawcy telefonicznie i/lub za pośrednictwem poczty
elektronicznej. Wykonawca jest zobowiązany do udzielenia odpowiedzi i wyjaśnień
w terminie 2 dni od dnia zgłoszenia o sposobie załatwienia sprawy telefonicznie i/lub za
pośrednictwem poczty elektronicznej.
W ramach przedmiotu zamówienia Wykonawca ma dostarczyć mieszkańcom gminy
worki do gromadzenia odpadów zgodnie z OPZ.
O
ferty na realizację zamówienia złożyło łącznie 4 wykonawców, z czego trzy oferty
mają bardzo zbliżoną do siebie cenę. Wyłącznie oferta Wykonawcy ZGK opiewa na tak niską
kwotę – 201.268,58 zł. W związku z tym, że cena oferty Wykonawcy ZGK była niższa
o ponad 30% o
d średniej arytmetycznej cen zaoferowanych przez innych wykonawców,
to Zmawiający skierował do wykonawcy wezwanie w zakresie rażąco niskiej ceny.
W dniu 5 stycznia 2023 r. Zamawiający po raz pierwszy poinformował, że uznał ofertę
Wykonawcy ZGK za na
jkorzystniejszą Wybór ten został zakwestionowany przez
Odwo
łującego w drodze odwołania do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej, w którym
zakwestionował następujące czynności Zamawiającego:
1)
wybór oferty Wykonawcy ZGK jako najkorzystniejszej;
2)
przyjęcie, że Wykonawca ZGK w sposób prawidłowy i skuteczny zastrzegł jako
tajemnicę swojego przedsiębiorstwa całych wyjaśnień złożonych Zamawiającemu
w odpowiedzi na wezwanie w trybie art. 224 ust. 1 Pzp, co skutkowało zaniechaniem
od
tajnienia i udostępnienia Odwołującemu tych wyjaśnień;
3)
zaniechanie wezwania Wykonawcy
ZGK do wyjaśnienia podstawy dysponowania
potencjałem technicznym;
4)
zaniechanie odrzucenia oferty Wykonawcy ZGK, pomimo wyboru oferty Wykonawcy
ZGK jako oferty najk
orzystniejszej w związku z zaistnieniem rażąco niskiej ceny (zarzut
ewentualny względem zarzutu dotyczącego tajemnicy przedsiębiorstwa).
Pisme
m z dnia 24 stycznia 2023 r. Zamawiający poinformował, że uwzględnia zarzut
Odwołującego, w zakresie dotyczącym zaniechania odtajnienia przez Zamawiającego
wyjaśnień ceny, jakie złożył Wykonawca ZGK w odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego.
Odwołujący złożył z kolei oświadczenie o cofnięciu zarzutu nr 3, który dotyczył zaniechania
wezwania Wykonawcy ZGK
do wyjaśnienia podstawy dysponowania potencjałem
technicznym. Odwołujący wniósł także o umorzenie postępowania odwoławczego w oparciu
o przepis art. 522 ust. 3 Pzp.
Postanowieniem z dnia 25 stycznia 2023 r. Krajowa Izba Odwoławcza umorzyła
postępowanie odwoławcze (sygn. akt KIO 99/23). W uzasadnieniu orzeczenia Krajowa Izba
Odwoławcza wskazała, m.in. że zawarty w odwołaniu z dnia 10 stycznia 2023 r.: „zarzut
n
aruszenia „art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp w zw. z art. 224 ust. 5 i 6 Pzp w zw. z art. 16 pkt 1” był
zarzutem ewentualnym, o którego rozpoznanie Odwołujący wniósł wyłącznie w przypadku
nieuwzględnienia zarzutu, który Zamawiający uwzględnił. Wobec powyższego Izba uznała,
że wszystkie zarzuty przedstawione w odwołaniu zostały uwzględnione przez
Zamawiającego bądź wycofane przez odwołującego, co wypełnia hipotezę normy
wynikającego z art. 522 ust. 3 Pzp, a w konsekwencji uzasadniało umorzenie postępowania,
w związku z czym orzeczono jak w punkcie 1 postanowienia.”.
W dniu 27 stycznia 2023 r. Zama
wiający zawiadomił wykonawców, że unieważnił
czynność wyboru oferty najkorzystniejszej z dnia 5 stycznia 2023 r. i przystąpił do
ponownego badania i oceny ofert. W tym czas
ie Zamawiający raz jeszcze wezwał
Wykonawcę ZGK do udzielenia wyjaśnień ceny.
W dniu 17 lutego 2023 r. Zamawiający poinformował o ponownym wyborze oferty
Wykonawcy ZGK jako najkorzystniejszej.
Rażąco niska cena oferty Wykonawcy ZGK (uzasadnienie wspólne dla zarzutu zawartego
w pkt
1 i 2 petitum odwołania)
W p
ostępowaniu zostały złożone łącznie cztery oferty, a wykonawcy oferowali
świadczenie usługi za następującą cenę:
Kwota, którą Zamawiający przeznaczył na realizację zamówienia: 221 000,00 zł (brutto)
1.
Przeworska Gospodarka Komunalna Sp. z o.o. Przeworsk,
cena
344 282,40 zł
2.
Zakład Gospodarki Komunalnej w Tryńczy Sp. z o.o. Tryńcza, cena 201 268,58 zł
3.
STARE MIASTO
– PARK Sp. z o.o. Leżajsk,
cena
304 935,84 zł
4.
Firma Usługowo Handlowa I. N. Łuczyce,
cena 3
32 806,00 zł
W
ocenie Odwołującego widać więc wyraźnie, jak rażąco odbiega cena ofertowa
Wykonawcy ZGK in minus od cen zaoferowanych przez pozostałych wykonawców, bardzo
do siebie zresztą zbliżonych. Na cztery złożone oferty, tylko oferta Wykonawcy ZGK
obejmuje tak nis
ką cenę. Cena ofertowa Wykonawcy ZGK w obecnym postępowaniu
pokrywa się z najniższą ceną zaoferowaną w poprzednio prowadzonym postępowaniu, rok
temu, gdy tymczasem nie powinno b
udzić najmniejszych wątpliwości, że obiektywnie wzrosły
ko
szty świadczenia usług z uwagi na aktualną sytuację gospodarczą w kraju. Już sama ta
okoliczność powinna wskazywać na to, że oferta Wykonawcy ZGK zawiera rażąco niską
cenę (tak wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 7 czerwca 2022 r., sygn. akt: KIO
1390/22).
W tych okolicznościach Zamawiający zobligowany był do wezwania Wykonawcy ZGK
do wyjaśnień ceny, co uczynił pismem z dnia 2 stycznia 2023 r. W skierowanym do
wykonawcy wezwaniu
Zamawiający wnioskował m.in. o wskazanie wyjątkowo korzystnych
warunków świadczenia usług i wskazanie kosztów pracy, z uwzględnieniem przepisów
z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego. Co kluczowe, Zamawiający wyraźnie
zażądał przedstawienia dowodów na poparcie wyliczeń wykonawcy i zastrzegł,
że wyjaśnienia powinny być wyczerpujące tak, aby Zamawiający mógł dokonać
kompleksowej oceny złożonej przez wykonawcę oferty.
Wykonawca ZGK odpowiedział na wezwanie Zamawiającego w dniu 3 stycznia 2023
r., składając mu dwustronicowe wyjaśnienia ceny, do których dołączył trzy załączniki:
1)
wyciąg ze średnich cen paliw w grudniu 2022 r. na terenie województwa
podkarpackiego;
2)
„lista płac – wypłata główna”;
3)
fakturę, która miała stanowić ma podstawę do obliczenia przewidzianych kosztów
zakupu work
ów.
Z uwagi na stopień ogólnikowości złożonych przez Wykonawcę ZGK wyjaśnień ceny
oferta tego wykonawcy powinna zostać odrzucona, bez wzywania wykonawcy do
przedłożenia dodatkowych wyjaśnień. Trudno bowiem uznać, aby wykonawca sprostał
obowiązkowi, jaki nałożony został na niego przepisem art. 224 ust. 5 Pzp.
J
uż na wstępie Zamawiający powinien był dostrzec, że wyjaśnienia te są lakoniczne,
gołosłowne i bez szczegółowej analizy twierdzeń wykonawcy widać, że kalkulacja ceny
ofertowej była co najmniej niespójna.
Ze złożonych wyjaśnień wynika, że:
1) Wykonawca ZGK przyjął jako średnią cenę paliwa kwotę 7,11 netto za litr, co ma stanowić
średnią cenę paliwa w grudniu 2022 r. w województwie podkarpackim.
Odwo
łujący zauważył, że w swojej kalkulacji Wykonawca ZGK uwzględnił nie cenę
7,11
zł netto za litr paliwa (jak zadeklarował), tylko cenę 6,40 zł netto za litr.
T
akiego założenia Wykonawca ZGK nie mógł jednak poczynić, bowiem w grudniu 2022 r.,
w okresie od 1 do 30 grudnia, cena netto jednego litra paliwa ni
e wyniosła w żadnym
momencie 6,40 zł za litr (vide: wyjaśnienia cen z dnia 3 stycznia 2023 r. i załącznik nr 1 do
tych wyjaśnień). Co więcej, w dniu 30 grudnia 2022 r., czyli w momencie składania ofert,
cena
ta wynosiła 6,895 zł za litr. Oznacza to, że w sytuacji, kiedy w kraju dominowały
prognozy wzrostów cen paliw od 1 stycznia 2023 r., Wykonawca ZGK nie miał obiektywnych
podstaw do tego, aby przyjmować niższą cenę paliwa niż ta, z okresu poprzedzającego
złożenie ofertę. W szczególności wykonawca nie może odwoływać się do danych, które nie
były mu znane w momencie, w którym kalkulował cenę ofertową. Odwołujący podkreślił,
że obowiązkiem Wykonawcy ZGK na etapie składania wyjaśnień było wykazanie
(udowodnienie)
, że w momencie kalkulowania ceny ofertowej miał faktyczną możliwość
zakupu paliwa po cenie 6,
40 zł na litr, czego bezsprzecznie nie wykazał.
Odwołujący zauważył, że uwzględniając już w kalkulacji cenę paliwa, do której
od
woływał się Wykonawca ZGK w swoich wyjaśnieniach (cena 7,11 zł za litr),
to (przy urealnion
ych wartościach zużycia paliwa przez pojazdy przeznaczone do
świadczenia usługi) okazuje się, że wartości podane w wyjaśnieniach Wykonawcy ZGK co
do kosztów paliwa są ponad dwukrotnie zaniżone. Odwołujący zaprezentował wyliczenia
własne obrazujące realne koszty paliwa dla całego okresu realizacji usługi.
2)
Wykonawca ZGK deklaruje, że dokonał (przed złożeniem oferty) analizy rynku, której
efektem ma być usprawnienie całego procesu odbioru odpadów przy jednoczesnym
maksymalnym ograniczeniu zatrudnienia:
a)
czynności ładowacza ma wykonywać jeden pracownik – Odwołujący wskazał, że
powyższe założenie budzi wątpliwości z uwagi na konieczność zapewnienia pracownikom
bezpieczny
ch i higienicznych warunków pracy. Z uwagi na charakter pracy, jaką wykonuje
ładowacz, która wiąże się m.in. z podnoszeniem odpadów o znacznej wadze, tego typu
prace powi
nny być wykonywane co najmniej przez dwie osoby, w celu zapewnienia
asekuracji ze wzgl
ędu na możliwość wystąpienia szczególnego zagrożenia dla zdrowia lub
życia ludzkiego. Z tego właśnie względu profesjonalny podmiot z tej branży świadczy usługi
odbioru od
padów z wykorzystaniem dwóch ładowaczy. Potwierdza to też doświadczenie
życiowe każdego przeciętnego człowieka, który na co dzień na ulicy może obserwować,
że w kabinie pojazdu odbierającego odpady (np. śmieciarki) siedzą trzy osoby albo jeden
kierowca, a
dwóch ładowaczy stoi na specjalnych schodkach z tyłu pojazdu. Co więcej, nie
jest możliwe odbieranie odpadów wielkogabarytowych, które również wchodzą w zakres
usługi, z wykorzystaniem tylko jednego pracownika – ładowacza. Odwołujący wyjaśnił,
że wbrew powszechnie obowiązującym przepisom prawa, w szczególności wbrew
regulacjom wynikającym z Prawa o ruchu drogowym, błędem byłoby wykonywanie tych
czynności przez kierowcę, który nie może opuszczać pojazdu, gdy silnik jest w ruchu.
W
trakcie zbiórki odpadów pojazd silnik pojazdu nie jest wyłączany przy każdym punkcie
odbioru. Odwołujący podkreślił ponownie, że to obowiązkiem Wykonawcy ZGK na etapie
składania wyjaśnień było wykazanie (udowodnienie), że ma możliwość świadczenia usługi
w sposób zgodny z prawem i uwzględniający wymogi SWZ z wykorzystaniem tylko jednego
ładowacza (na pojazd), czego bezsprzecznie nie wykazał, ograniczając się wyłącznie do
wskazania liczby
pracowników, bez wykazania, że takie założenie jest w ogóle możliwe,
co nie stanowi o wykazaniu przez wyko
nawcę szczególnie korzystnych warunków
świadczenia usługi;
b)
ograniczenie
spalan
ia
paliwa
poprzez
zaangażowanie
lżejszych,
mniej
„paliwożernych” pojazdów (spalanie na poziomie 38 litrów na 100 km) – Odwołujący
zauważył, że twierdzenia te są całkowicie gołosłowne. Wykonawca ZGK nie dołączył do
wyjaśnień umowy najmu pojazdów, która pozwalałaby na identyfikację pojazdów
dedykowanych do obsługi zadania; do wyjaśnień nie został dołączony żaden dowód, który
obrazowałby, że w ogóle jest możliwe osiągnięcie przez pojazd typu śmieciarka spalania na
deklarowanym poziomie. P
ojazdy pyłoszczelne (śmieciarki), wykonujące krótkie przejazdy
pomiędzy punktami odbioru odpadów, z częstymi postojami na zebranie worków
i opróżnianie pojemników (częste ruszanie i zatrzymywanie pojazdu), co wiąże się z wysokim
poziomem spalan
ia (w ocenie Odwołującego będzie to ok. 50 l na 100 km).
Większość przejazdu pojazdu pyłoszczelnego polega na krótkim przejeździe na niskim biegu
lub cofaniu, zatrzymaniu,
pracy na włączonej pompie hydraulicznej celem załadunku
i skompaktowania odpadów, kolejnego przejazdu, co przekłada się na wysokie zużycie
paliwa. Odwołujący podkreślił, że to obowiązkiem Wykonawcy ZGK na etapie składania
wyjaśnień było wykazanie, że wykorzystywane przez wykonawcę pojazdy spalają zaledwie
38 litrów na 100 km, czego Wykonawca ZGK bezsprzecznie nie uczynił;
3)
Wykonawca
założył, że będzie realizował zamówienie przy wykorzystaniu
4 pojazdów.
Odwołujący zauważył, że zgodnie z ofertą Wykonawcy ZGK posiada on jedynie
1 pojazd własny, pozostałe 3 muszą być wynajmowane. Z treści wyjaśnień ceny, jakie
wykonawca złożył w dniu 3 stycznia 2022 r. nie wynika w żaden sposób, jakie są miesięczne
koszty utrzymania
pojazdów ani czy w ogóle zostały one ujęte w kalkulacji ceny. Kalkulacja
nie zawiera jakiejkolwiek informacji odnośnie kosztów utrzymania pojazdów, to Wykonawca
ZGK nie dołączył do swoich wyjaśnień żadnego dowodu, który obrazowałby te koszty, np.
umowę najmu pojazdów, co jest kolejnym potwierdzeniem tego, że Wykonawca ZGK nie
wykazał, że zaoferowana przez niego cena nie jest ceną rażąco niską. Tymczasem
w wezwani
u do wyjaśnień Zamawiający bezsprzecznie żądał poparcia wyjaśnień ceny
stosownymi dowodami.
Średni koszt najmu 1 pojazdu do odbioru odpadów komunalnych to kwota 500 zł
netto /dzień. Rynkowy koszt wynajmu 3 pojazdów na okres 24 dni (2 dni w m-cu x 12 m-cy)
daje kwotę 36 000 zł, czyli co min. 3 tysiące zł miesięcznie. W wyjaśnieniach ceny
Wyk
onawca ZGK zwracał uwagę na to, że angażuje do realizacji usługi pojazdy o niskim
spalaniu. O
znaczałoby to tyle, że do realizacji usługi musiałyby być zaangażowane pojazdy
wyjątkowo ekologiczne i relatywnie nowe, co w oczywisty sposób musi przełożyć się na
wysokie koszty najmu pojazdów, których Wykonawca ZGK nie pokazuje w swoich
wyjaśnieniach ceny.
4)
Wykonawca deklaruje, że w swojej kalkulacji uwzględnił dzienne koszty zatrudnienia
kierowcy na poziomie 241,80 zł, a pracownika na stanowisku ładowacza na poziomie 208,09
zł dziennie, bowiem koszty zatrudnienia kierowcy to 3200 zł netto, a koszty zatrudnienia
pracownika na stanowisku ładowacza to 2800 zł netto.
Według Odwołującego dane przyjęte w kalkulacji są zaniżone (także mając na
uwadze specyfikę lokalnego rynku i metodologię świadczenia usługi, jaką przyjął
wykonawca, który założył świadczenie usługi z uwzględnieniem jednego ładowacza, co
przełoży się na wydłużony czas pracy pracownika). Odwołujący zauważył także, że zarówno
z tabeli zawartej w wyj
aśnieniach ceny, jak i z dowodów przedłożonych przez wykonawcę nie
wynika wprost, czy Wykonawca ZGK w swojej ofercie
przewidział wzrosty minimalnego
wynagrodz
enia za pracę, jakie następują w roku 2023. W 2023 roku stawki te wynoszą
brutto:
a)
3490 zł (styczeń – czerwiec 2023 r.) i 3600 zł (od 1 lipca 2023 r.) – minimalne
wynagrodzenie za pracę,
b)
22,80 zł za godzinę (styczeń – czerwiec 2023 r.) i 23,50 zł za godzinę (od 1 lipca
2023 r.)
– minimalna stawka godzinowa.
Uwzględniając wyjaśnienia ceny Wykonawcy ZGK, przyjmując, że jego pracownicy
otrzymują wynagrodzenie netto na poziomie 3200 zł i 2800 zł, to pełne obciążenie po stronie
pracodawcy, wyniesie
odpowiednio 5072 zł i 4365 zł, czego kalkulacja w ogóle nie
uwzględnia (a co najmniej kwestia ta nie jest jasno wyjaśnione) i nie pokazuje, jak przełożyć
to na kwoty, którymi posługuje się Wykonawca ZGK w wyjaśnieniach ceny. Znamienne jest
też to, że Wykonawca ZGK nie przedłożył umów o pracę, z których wynikałby poziom
zarobków kierowcy i ładowacza w jego przedsiębiorstwie w roku 2023. Dołączone do
wyjaśnień ceny „paski płacowe” nie pozwalają na potwierdzenie, jakiego stanowiska dotyczą
wskazane w dokumenci
e wartości. Zamawiający powinien był także dostrzec, że z treści
przedłożonych dokumentów nie wynika nawet, że pochodzą one z systemu księgowego/
płacowego Wykonawcy ZGK, co czyni wyjaśnienia jeszcze bardziej gołosłownymi. W ocenie
Odwołującego realne koszty wynagrodzeń pracowników przy tej usłudze powinny wynosić od
6 do przeszło 8 tysięcy złotych netto miesięcznie.
5)
Wykonawca ZGK wskazuje, że w kalkulacji cenowej uwzględniał, że pojazdy będą
średnio pokonywać trasę ok. 100 km na pojazdy.
Odwołujący zauważył, że założenia te powinny się wydać Zamawiającemu mało
prawdopodobne, skoro s
am Zamawiający w pkt 1.3. OPZ wskazywał, że: „Na terenie gminy
występuje 1010 gospodarstw domowych a przybliżona długość trasy pojazdu odbierającego
odpady to około 135 km”. Odwołujący, który przez lata świadczył usługę odbioru i transportu
odpadów na rzecz Zamawiającego, potwierdza, że średnia trasa przejazdu jednego pojazdu
to około 130 km ,a nie 100 km, jak założył Wykonawca ZGK, co z kolei ma bezpośrednie
przełożenie na koszty paliwa.
6)
Wykona
wca ZGK deklaruje, że cena jednego worka wynosi 30 groszy.
D
owód w postaci faktury, który stanowi załącznik do wyjaśnień ceny może co
najwyżej potwierdzać cenę netto „czarnego” worka. Wykonawca ZGK nie wykazał natomiast,
że jest to cena, za którą będzie miał możliwość zakupu worków przeznaczonych do zbiórki
odpadów wszystkich frakcji (worki żółte, niebieskie, zielone, białe). W ocenie Odwołującego
średnia cena worka (uśredniona dla wszystkich frakcji) wynosić powinna ok. 36 groszy. Po
drugie, w ocenie Odwołującego, Wykonawca ZGK zaniżył szacunkową liczbę worków, jakie
będzie musiał dostarczyć mieszkańcom Gminy Adamówka. Odwołujący zauważył, że OPZ
zakłada konieczność dostarczenia worków w zależności od potrzeb mieszkańców.
Dotychczasowe doświadczenia Odwołującego wskazują na to, że ogólna liczba worków, jaką
wykonawc
y powinni uwzględnić w swoich kalkulacjach, to przeszło 85 tysięcy, a nie 50
tysięcy, jak przyjął Wykonawca ZGK. Ogólny koszt zakupu worków powinien więc wynieść
przeszło 30.000 złotych, czyli ponad 1000 zł miesięcznie więcej niż to, co w swojej kalkulacji
wskazał Wykonawca ZGK.
Odwołujący wyjaśnił, że z jego doświadczeń wynika konieczność zapewnienia
miesięcznie po 1 worku na każdego mieszkańca w przypadku worków „czarnych”,
„niebieskich”, „zielonych” i „białych” (wyjątek dotyczy worka zielonego, kiedy przez 3
miesiące w roku ilość worków ulega zwiększeniu do 2 worków na mieszkańca). Sytuacja
wygląda już jednak zupełnie inaczej w przypadku worków „żółtych”, w których gromadzone
są zmieszane odpady opakowaniowe, oznaczone kodem: 15 01 06. W przypadku tej grupy
odpadów koniecznym jest dostarczenie średnio 2,85 worka na jednego mieszkańca.
Odwołujący podał, że jako podmiot, który zagospodarowuje odpady pochodzące
z Gminy Adamówka jako Instalacja Komunalna, zweryfikował, jaką masę odpadów
oznaczonych kodem 15 01 06 odebrano w roku 2022 r. z Gminy Adamówka i jaka była
średnia masa „żółtego” worka, w którym odbierana były odpady w ramach selektywnej
zbiórki, a która wyniosła 0,0027 Mg. Mając na uwadze tonaż odpadów opakowaniowych,
jakie odebrany został od mieszkańców Gminy Adamówka w roku 2022, Odwołujący wyliczył,
że do świadczenia usługi niezbędnych jest 34 384 sztuk worków „żółtych” w skali roku.
O
gólny koszt worków zdaniem Odwołującego (przy uwzględnieniu realnych cen
zakupu) wyniesie ok. 31
.000 zł netto. Nawet przyjmując cenę 30 groszy za worek, jak założył
Wykonawca ZGK, to łączny koszt worków wyniósłby ok. 25.806,6 zł netto.
Co więcej, w ramach wyjaśnień ceny Wykonawca ZGK złożył co prawda „kalkulację
ceny”, przy czym ogólnikowość danych zawartych w tej kalkulacji w zestawieniu z treścią
wyjaśnień i dowodami, jakie złożył Zamawiającemu, prowadzą do wniosku, że Wykonawca
ZGK złożył de facto oświadczenie co do kosztów realizacji usługi, a nie wyjaśnienia ceny.
Prawdziwości treści tego oświadczenia Zamawiający nie jest w stanie zweryfikować.
D
owody złożone przez Wykonawcę ZGK wskazują, że kalkulacja ta zawiera nawet błędy.
W żadnym wypadku nie może być to uznane, za wykazanie przez Wykonawcę ZGK,
że zaoferowana przez niego cena, nie jest ceną rażąco niską i że faktycznie jest możliwe
świadczenie przez tego wykonawcę usługi zgodnie z warunkami narzuconymi przez
Zamawiającego. Kalkulacja ta w żaden sposób nie pozwalała na zweryfikowanie przez
Zamawia
jącego realności zaoferowanej ceny.
W
ydaje się, że Wykonawca ZGK nie ujął przy kalkulowaniu ceny ofertowej wszystkich
kosztów świadczenia usługi, tj. kosztów amortyzacji, najmu (nie zostało to przynajmniej
wprost wskazane), kosztów mycia pojazdów, ich dezynfekowania, serwisowania pojazdów,
kosztów ubezpieczeń pojazdów, obciążań podatkowych, kosztów prowadzenia bazy
magazynowo- t
ransportowej, kosztów zatrudnienia pracownika biurowego i innych kosztów
ogólnozakładowych, które według szacunków Odwołującego powinny wynieść co najmniej
6 tysięcy złotych netto.
Wobec ogólnikowości wyjaśnień nie sposób uznać, aby podstawowy cel, jakiemu
służyć mają wyjaśnienia ceny, został spełniony. W ocenie Odwołującego dokument ten nie
spełnia standardu wyjaśnień ceny, jakie złożyć powinien profesjonalny podmiot. Tym bardziej
dokument ten (ani dołączone do niego załączniki) nie może świadczyć o wykazaniu przez
Wykonawcę ZGK, że zaoferowana przez niego cena za odbiór jednej tony odpadów nie jest
ceną rażąco niską. Zgodnie z ugruntowaną linią orzeczniczą Izby, takie wyjaśnienia ceny
wykonawcy należy traktować tak, jakby w ogóle ich nie złożył. To z kolei oznacza, że oferta
Wykonawcy ZGK powinna była zostać odrzucona przez Zmawiającego już po otrzymaniu
przez nie
go wyjaśnień ceny tego wykonawcy z dnia 3 stycznia 2023 r.
Pomimo tego
zachowanie Zamawiającego wskazuje na to, że nie postąpił on
w sposób, który sam uważa za wzorcowy dla każdego zamawiającego, który analizuje
wyjaśnienia ceny złożone przez wykonawcę, co świadczy o naruszeniu przez
Zamawiającego zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców
w postępowaniu.
Zamawiający nie dostrzegł, że złożone przez Wykonawcę ZGK wyjaśniania są
ogólnikowe, mało wiarygodne, nie są poparte w zasadzie żadnymi dowodami, co ma
szc
zególne znaczenie w odniesieniu do wyjątkowo sprzyjających okoliczności, na które
powołał się Wykonawca ZGK, które sprowadzają się wyłącznie do oświadczeń wykonawcy,
bez choćby próby wykazania, że takie wyjątkowe okoliczności faktycznie mają miejsce
w odniesieniu do wykonawcy. Zar
ówno przy pierwszej próbie wyboru oferty Wykonawcy
ZGK, jak i przy wyborze, który miał miejsce w dniu 17 lutego 2023 r. Zamawiający po prostu
oparł się na gołosłownych twierdzeniach wykonawcy, które w odniesieniu do praktycznie
każdego elementu cenotwórczego powinny zostać zakwestionowane przez Zamawiającego.
J
uż sama tylko jakość wyjaśnień, jakie złożył Wykonawca ZGK w dniu 3 stycznia
2023 r
. powinna była skutkować odrzuceniem jego oferty w oparciu o przepis art. 226 ust. 1
pkt 8 Pzp. W
ramach wyjaśnień, o których mowa w art. 224 Pzp, wykonawca zobligowany
jest nie tylko do sformułowania twierdzeń dotyczących ceny lub kosztu ofert, ale także do
przedstawienia
dowodów, dzięki którym Zamawiający będzie miał możliwość zweryfikowania
z
łożonych wyjaśnień (tak wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 30 maja 2016 r., sygn.
akt: KIO 817/16, LEX nr 2054658; podobnie wyrok
Sądu Okręgowego w Olsztynie dnia 13
marca 2015 r., sygn. akt: IX Ca 39/15, LEX nr 1835972).
W takich warunkach (m
ając na uwadze treść wyjaśnień z dnia 3 stycznia 2023 r.
i dowodów, jakie złożył Wykonawca ZGK) nie było podstaw do tego, aby kierować do
Wykonawcy
ZGK wezwanie do udzielenia dodatkowych wyjaśnień. Mimo to, Zamawiający
skierował do Wykonawcy ZGK takie wezwanie w dniu 6 lutego 2023 r.
W orzecznictwie Izby podkreśla się, że takie wezwanie jest możliwe tylko wtedy, gdy
na podstawie złożonych przez wykonawcę wyjaśnień powstają dalsze kwestie, nowe
w
ątpliwości do wyjaśnienia. Rozwiązanie to nie może natomiast sprowadzać się do
stworzenia wykonawcy drugiej szansy na udzielenie wyjaśnień w zakresie spełniającym
oczekiwania zamawiającego w sytuacji, gdy wykonawca złożył wyjaśnienia nierzetelne,
niekomple
tne lub niepotwierdzające prawidłowości ceny (tak wyrok Krajowej Izby
Odwoławczej z dnia 28 kwietnia 2017 r., sygn. akt: KIO 686/17, wyrok Krajowej Izby
Odwoławczej z dnia 31 stycznia 2022 r., sygn. akt: KIO 23/22).
Wykonawca ZGK, który został wezwany do wyjaśnień rażąco niskiej ceny, zamiast
udzielić rzetelnych, merytorycznych wyjaśnień Zamawiającemu, poprzestał na złożeniu
ogólnikowego oświadczenia w zakresie przyjętej kalkulacji ceny, którego nie poparł
stosownymi dowodami. Takie zachowanie W
ykonawcy ZGK nie może prowadzić do
skierowania do niego kolejnych wyjaśnień w zakresie zaoferowanej ceny, bowiem
Zamawiający nie miał prawa powziąć żadnych nowych wątpliwości co do zaoferowanej przez
Wykonawcy ZGK ceny, a tak naprawdę nie otrzymał żadnych środków, żadnych
argumentów, które pozwalałyby mu na zweryfikowanie ceny zaoferowanej przez Wykonawcę
ZGK. Zamawiający nie miał podstaw do tego, aby powziąć wątpliwość co do kosztów
utrzymania pojazdów dedykowanych do realizacji obsługi i kosztów amortyzacji, bowiem
w żadnym momencie do tych kosztów Wykonawca ZGK nie nawiązywał w pierwotnie
złożonych Zamawiającemu wyjaśnieniach ceny. Do pierwotnych wyjaśnień nie został złożony
żaden dowód, który wykazywałby wysokość tych kosztów, wykonawca nie opisywał ich
w pisemnej części wyjaśnień i nawet nie ujął ich (w sposób identyfikowalny) w kalkulacji
ceny. Wątpliwości w tym zakresie Zamawiający powziął przy tym nie na podstawie wyjaśnień
złożonych przez wykonawcę w dniu 3 stycznia 2023 r., a dopiero po zapoznaniu się
z argumentacją Odwołującego zawartą w jego odwołaniu z dnia 10 stycznia 2023 r.
Stopień ogólności wyjaśnień jest przy tym tak silny i wskazuje na nieujęcie
w kalkulacji ceny tak wielu pozycji, przy jednoczesnym przyjęciu błędnych założeń przy
części założeń, że skierowanie do Wykonawcy ZGK kolejnego wezwania w trybie art. 224
ust.
1 lub 2 Pzp (Zamawiający nie sprecyzował podstawy prawnej swojej czynności)
stanowiło jednocześnie złamanie wyrażonej w art. 16 pkt 1 Pzp zasady uczciwej konkurencji
i równego traktowania wykonawców. Zachowanie Zamawiającego wskazuje przy tym na to,
że próbuje on wręcz „na siłę” ratować ofertę Wykonawcy ZGK i wręcz naprowadza
wykonawcę na to, w jakim zakresie powinien uzupełnić swoje dotychczasowe wyjaśnienia.
Zamawiający zdał sobie sprawę z tego, że pewne istotne z punktu widzenia realizacji usługi
koszty (np. ko
szty utrzymania pojazdów), które miały stanowić o wyjątkowo sprzyjających
wa
runkach świadczenia usługi przez Wykonawcę ZGK, w ogóle nie zostały wykazane.
Co więcej, nawet nie zostały opisane przez tego wykonawcę, co powinno skutkować
odrzuceniem jego ofert
y, wobec nie wykazania przez wykonawcę, że jego oferta nie zawiera
ceny rażąco niskiej.
W ocenie Odwołującego w zaistniałym stanie faktycznym skierowanie do Wykonawcy
ZGK ponownego wezwania do wyjaśnień ceny sprowadzało się do żądania od wykonawcy
przestawienia nowych dowodów i informacji, podczas gdy, takie ponowne wezwanie, jak to
już zostało wskazane wcześniej, powinno służyć jedynie doprecyzowaniu wyjaśnień, które
już w pierwotnej wersji były szczegółowe, spójne, logiczne i poparte stosownymi dowodami.
W związku z powyższym, Odwołujący postawił w petitum odwołania zarzut
naruszenia prze
z Zamawiającego przepisu art. 224 ust. 1 Pzp w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8
Pzp w zw. z art. 224 ust. 5 i 6 Pzp w zw. art. 16 pkt 1 Pzp.
Niezależnie jednak od tego, że w ocenie Odwołującego, Wykonawca ZGK nie
p
owinien był zostać wezwany do ponownego wyjaśnienia ceny, to, mając na uwadze jakość
wyjaśnień, jakie wykonawca złożył w dniu 13 lutego 2023 r., jego oferta tym bardziej powinna
zostać odrzucona na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp.
Skoro Zamawia
jący wskazał wykonawcy, że pierwotnie złożone wyjaśnienia ceny
budzą wątpliwości Zamawiającego i wniósł o wyjaśnienie kwestii kosztów najmu
samochodów, które przeznaczone zostały do realizacji zamówienia wraz ze szczegółową
kalkulacją tych kosztów, a nadto wniósł o wyjaśnienie kosztów związanych z amortyzacją
pojazdów, kosztami mycia, dezynfekcji, serwisowania i ubezpieczenia pojazdów,
a Wykonawca ponownie składa Zamawiającemu wyłącznie lakoniczne oświadczenie, że:
„Wszystkie koszty (takie jak wynajem, mycie, dezynfekcja, serwisowanie i ubezpieczenie)
dotyczące utrzymania samochodu będącego własnością Spółki jak i wynajmu innych
pojazdów są wliczone w koszty pośrednie, nadto należy tu zaznaczyć iż całość prac na
ter
enie gminy Adamówka będzie trwało dwa dni w miesiącu. W kosztach tych uwzględniono
również 1,5 dniówki obsługi pracownika biurowego. Jeżeli chodzi o koszt najmu pojazdów
niezbędnych do realizacji przedmiotu umowy w wymiarze wskazanych w powyższej tabeli to
wynosi on łącznie 2000 zł netto miesięcznie. Koszt utrzymania amortyzacji pojazdu
stanowiącego własność Spółki wynosi 517 zł netto miesięcznie. Spółka dokonała zakupu
kolejnego samochodu
– śmieciarki w styczniu 2023 r., pojazd ten również będzie
wykorzyst
ywany do prac związanych z obiorem odpadów komunalnych.”
Mając na uwadze powyższe wyjaśnienia, Odwołujący wskazał, że:
1)
Wykonawca ZGK był zobligowany do wyjaśnienia kosztów związanych z amortyzacją
pojazdów, kosztami mycia, dezynfekcji, serwisowania i ubezpieczenia pojazdów – czego
bezsprzecznie nie uczynił. Koszty te nie zostały w żaden sposób zidentyfikowane, nie zostały
poparte żadnymi dowodami. Co więcej, treść wyjaśnień wskazuje na to, że koszty tylko
pojazdów będących własnością Wykonawcy ZGK, gdy tymczasem co najmniej w pewnym
zakresie (mycie, dezynfekcja, serwisowanie, być może ubezpieczenie) koszty te powinny
dotyczyć także pojazdów wynajmowanych;
2)
Koszty najmu pojazdów w wysokości 2000 zł netto nie zostały poparte żadnym
dowodem, podobnie jak koszty amortyzacji
– w tym zakresie wykonawca złożył jedynie
oświadczenie, gdy tymczasem wydaje się, że koszty najmu pojazdów zostały znacząco
zaniżone przez wykonawcę;
3)
Wykonawca
ZGK powołuje się na zakup kolejnego pojazdu typu śmieciarka, który ma
by
ć wykorzystywany do świadczenia usługi – w kalkulacji brak jest natomiast ujęcia kosztów
tego pojazdu (amortyzacji nowego pojazdu, czy rat leasingowych), co stanowi istotny koszt
po s
tronie przedsiębiorcy zwłaszcza o tak małej skali działalności, jak ta wykonywana przez
Wykonawcę ZGK.
W tym stanie rzeczy nie sposób uznać, aby Wykonawca ZGK sprostał oczekiwaniom
Zamawiającego i uznać, że złożone wyjaśnienia są rzetelne, kompleksowe i pozwalają na
stwierdzenie, że zaoferowana przez Wykonawcę ZGK cena nie jest ceną rażąco niską.
C
iężar dowodowy w tym zakresie spoczywał na Wykonawcy ZGK, którego ten nie udźwignął,
poprzestając de facto na złożeniu oświadczenia co do kosztów. Kosztów tych jednak
wykonawca ten nie wykazał, choć miał taki obowiązek.
Odwołujący przeprowadził szereg możliwych symulacji, które uwzględniają
różnorodne założenia, których wymaga się od Odwołującego, w odniesieniu do kalkulacji
ceny transportu odpadów – analizując różne warianty rodzajów pojazdów, tonażu odpadów
na jeden
transport, zużycia paliwa, ceny paliwa, kosztów nabycia i utrzymania pojazdu przy
uwzględnieniu wynikających z OPZ odległości. Żadna kalkulacja nie pozwala na uzyskanie
ceny ofertowej zaoferowanej przez Wykonawcę ZGK. W ocenie Odwołującego koszty
związane z realizacją przedmiotu umowy wyniosą co najmniej 245-255 tysięcy złotych netto,
przy czym oczywistym jest, że każdy wykonawca w swojej kalkulacji cenowej uwzględnia też
pewne zabezpieczenie z tytułu ewentualnych ryzyk kontraktowych i zysk. Powyższe znajduje
też potwierdzenie w cenach zaoferowanych przez pozostałych wykonawców.
W ocenie
Odwołującego oferta ZGK powinna zostać odrzucona na podstawie art. 226
ust.1 pkt 8 Pzp w zw. z art. 224 ust. 5
i 6 Pzp. Zamawiający wadliwie ocenił wyjaśnienia ceny
złożone przez Wykonawcę ZGK, skoro dokonał wyboru oferty tego wykonawcy jako
najkorzystniejszej. Ta czynność w postępowaniu nie może się ostać, gdyż narusza zasadę
równego traktowania wykonawców i prowadzi do arbitralnego, tendencyjnego prowadzenia
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. W związku z powyższym, postawiony w
petitum odwołania zarzut naruszenia przez Zamawiającego przepisu art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp
w zw. z art. 224 ust. 5 i 6 Pzp w zw. art. 16 pkt 1 Pzp jest w
zdaniem Odwołującego zasadny.
Po przeprowadzeniu
rozprawy z udziałem Stron postępowania odwoławczego,
na podstawie zgromadzonego w sprawie materi
ału dowodowego oraz oświadczeń,
a ta
kże stanowisk Stron postępowania, Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła,
co następuje:
Izba
ustaliła, iż nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
odwołania, odwołanie nie zawierało braków formalnych i mogło zostać rozpoznane
merytorycznie.
Izba ustaliła, że Wykonawca wnoszący odwołanie wykazał interes w korzystaniu ze
środków ochrony prawnej. Wykonawca jest podmiotem, który złożył ofertę
w postępowaniu i jest zainteresowany uzyskaniem zamówienia. Wybór oferty innego
wykonawcy,
którego oferta w ocenie Odwołującego winna być odrzucona godzi
w interesy ekonomiczne
Odwołującego i naraża go na szkodę w postaci utraty zamówienia
i możliwości osiągnięcia zysku z realizacji przedmiotu zamówienia.
Do postępowania odwoławczego nie przystąpił żaden inny wykonawca.
Zamawiający złożył pisemną odpowiedź na odwołanie, w której wnosił o jego
oddalenie w całości. Zamawiający powtórzył argumentację przedstawioną przez ZGK w
złożonych wyjaśnieniach cenowych.
Izba ustaliła także, że w odwołaniu prawidłowo przytoczono elementy dokumentacji
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, istotne dla rozstrzygnięcia przedmiotu
sporu i nie zachodziła konieczność ich powtarzania.
Biorąc powyższe ustalenia pod uwagę, Izba uznała, że odwołanie w całości zasługuje
na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 224 ust. 5 ustawy Pzp o
bowiązek wykazania, że oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy. Art. 224 ust. 6 ustawy Pzp stanowi,
że odrzuceniu, jako oferta z rażąco niską ceną lub kosztem, podlega oferta wykonawcy,
który nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz
z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu.
Na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp z
amawiający odrzuca ofertę, jeżeli
zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. Natomiast
zgodnie z art. 239 ustawy Pzp
Zamawiający wybiera najkorzystniejszą ofertę na podstawie
kryteriów oceny ofert określonych w dokumentach zamówienia. Najkorzystniejsza oferta to
oferta przedstawiająca najkorzystniejszy stosunek jakości do ceny lub kosztu lub oferta
z najniższą ceną lub kosztem.
Jak wynika z ugruntowanego orzecznictwa Izby oraz sądów powszechnych za ofertę̨
z rażąco niską ceną należy uznać́ ofertę̨ z ceną niewiarygodną, nierealistyczną
w porównaniu do cen rynkowych podobnych zamówień́. Oznacza to cenę̨ znacząco
odbiegającą od cen przyjętych, wskazującą na fakt realizacji zamówienia poniżej kosztów
wytworzenia usługi, dostawy, roboty budowlanej. W orzecznictwie wskazuje się również,
że o cenie rażąco niskiej można mówić́ wówczas, gdy oczywiste jest, iż przy zachowaniu
reguł rynkowych wykonanie umowy przez wykonawcę̨ byłoby dla niego nieopłacalne.
Analiza przepisów ustawy Pzp prowadzi do wniosku, że zamawiający może powziąć́
wątpliwości co do wystąpienia podejrzenia rażąco niskiej ceny nie tylko na podstawie
całościowej ceny oferty, ale także analizując poszczególne, istotne części składowe, które
wydaj
ą̨ się̨ rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia. Nie ulega wątpliwości,
iż ciężar wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na
wykonawcy
, który otrzymał wezwanie do złożenia wyjaśnień. Tym samym złożone przez
wykonawcę wyjaśnienia w zakresie ceny oferty lub kosztu, lub ich istotnych części
składowych, winny być konkretne, wyczerpujące i rozwiewające wątpliwości zamawiającego
co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi
w specyfikacji lub wyn
ikającymi z odrębnych przepisów. Wykonawca zobowiązany jest
wyjaśnić w sposób szczegółowy i konkretny, że zaoferowana cena gwarantuje należytą
realizację całego zamówienia. To na wykonawcy ciąży obowiązek wykazania, jakie
obiektywne czynniki pozwoliły mu na obniżenie ceny oferty oraz w jakim stopniu dzięki tym
czynnikom cena oferty została obniżona. Wyjaśnienia złożone przez wykonawcę powinny
poparte być stosownymi dowodami.
Co do zasady dopuszczalne jest
również ponowne wezwanie wykonawcy do złożenia
dodatkowych wyjaśnień, jeżeli w złożonych przez wykonawcę wyjaśnieniach powstają
kolejne
kwestie, nowe wątpliwości, które wymagają doprecyzowania. W przedmiotowej
sp
rawie, w ocenie Izby, co słusznie podkreślono w odwołaniu, pierwsze ze złożonych
wyjaśnień były na tyle lakoniczne, że kolejne wezwanie do wyjaśnień stanowiło dla
Wykonawcy Z
GK drugą szansę na wyjaśnienie ceny, a nie było podyktowane koniecznością
wyjaśnienia przez Zamawiającego kwestii, które przedstawione zostały w wyjaśnieniach.
Pierwsze
wyjaśnienia były ogólnikowe, nie dołączono do nich żadnych dowodów, w zasadzie
opi
erały się na samych oświadczeniach Wykonawcy. Sama zaś treść drugiego z wezwań
świadczy, iż Zamawiający kierował się raczej zarzutami odwołania złożonego przez innego
wykonawcę, niż wątpliwościami, które powziął po lekturze samych wyjaśnień ZGK.
Z tego powodu zdaniem Izby ponowne wezwanie
ZGK do złożenia wyjaśnień było
nieuprawnione.
P
rzenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, dokonując oceny
całokształtu informacji przedstawionych w wyjaśnieniach Zamawiającemu, w ocenie Izby
Wykonawca ZGK nawet
składając wyjaśnienia dwukrotnie nie sprostał ciężarowi
dowodowemu i nie
wykazał, że cena jego oferty nie jest rażąco niska.
Treść obu złożonych pism, zdaniem Izby, w większej części nie spełnia wymogu
wyjaśnień. Wyjaśnienia opierają się na twierdzeniach, podaniu stawek za wykonanie
elementów przedmiotu zamówienia bez wyjaśnienia dlaczego Wykonawca przyjmuje taką
wartość jako rynkową. Co prawda ZGK podaje czynniki, które mogły wpłynąć na obniżenie
ceny oferty ale nie wyjaśnia w jaki sposób to nastąpiło i jak w zasadzie przełożyło się na
cen
ę. Zamieszczonych w wyjaśnieniach wyliczeń nie można uznać za kalkulację, ponieważ
są tam podane jedynie suche dane o kosztach bezpośrednich (na co składa się
wynag
rodzenie kierowcy i ładowacza, ilość samochodów, kwota za worki), następnie podana
jest wartość kosztów pośrednich, ogólnozakładowych za dwa dni przeznaczone na zbiórkę
odpadów. W tym elemencie ZGK w ogóle nie tłumaczy co składa się na wartość kosztów
pośrednich i w jakiej wysokości. Załączona do wyjaśnień kalkulacja ma więc wysoce
uproszczony charakter. Wykonawca operuje w niej kw
otami nie wyjaśniając w jaki sposób
kwoty te odpowiadają przyjętym założeniom do wykonania przedmiotu zamówienia.
Wykonawca nie wyja
śnia na jakiej podstawie do kalkulacji przyjmuje wysokość podanych
ko
sztów.
W
zakresie kosztów paliwa, choć do wyjaśnień Wykonawca dołącza zestawienia cen
największego dostawy w regionie, z których wynika średnia cena surowca (7,11 zł),
to w kalkul
acji przyjmuje zupełnie inną wartość. Odpowiadając na twierdzenia
Zamawiającego z rozprawy, że Wykonawca nie musiał w momencie składania wyjaśnień
kie
rować się ceną za paliwo z grudnia 2022 roku, Izba podkreśla, że nic bardziej mylnego.
Wykona
wca składał ofertę właśnie w grudniu 2022 roku i na ten moment kalkulował swoje
koszty. J
eśli wyliczył średnią cenę na 7,11 zł, to błędem było odwoływanie się w kalkulacji do
wartości niższej. Nawet jeżeli wyjaśnienia składane były już w momencie, gdy wiadomym
było, że cena surowca spadła. Składając ofertę Wykonawca nie dysponował danymi
przy
jętymi do kalkulacji. Owszem, wykonawca składając ofertę ma prawo, a w ocenie Izby,
wręcz obowiązek skalkulować pewne ryzyka, które mogą wystąpić na danym rynku.
J
eżeli więc ZGK przewidywał, że cena paliwa może w roku 2023 osiągnąć niższą wartość,
to powinien był to w wyjaśnieniach przedstawić.
P
rzechodząc do oceny przyjętego modelu wykonywania przedmiotu zamówienia
w standardzie: jeden kierowca
– jeden ładowacz, to obowiązkiem Wykonawcy było
wyjaśnienie, że taki model jest bezpieczny i możliwy do zastosowania. Jeżeli, jak twierdził
Zamawiający na rozprawie, jest on już stosowany, to Wykonawca mógł powołać się na
umowy wykonywane przy zastosowaniu danego modelu. Tymczasem
tej wyjątkowo
sprzyja
jącej okoliczności na możliwość obniżenia ceny w wyjaśnieniach ZGK poświęcił jedno
zdanie.
Co do zastos
owania przy wykonywaniu zamówienia pojazdów, w których występuje
mniejsze zużycie paliwa, to okoliczności te w żaden sposób nie zostały wykazane.
ZGK ogr
anicza się do samych oświadczeń. Nie podaje ani typu pojazdów, nie wyjaśnia, na
jakiej podstawie nimi dysponuje, czy
nie są one używane do wykonywania innych umów.
Nie udowadnia
również samej wysokości zużycia paliwa, podczas gdy dane te z pewnością
są dostępne dla podmiotu wykorzystującego profesjonalne narzędzia do pomiaru zużycia
paliwa, czy
długości przejechanej przez pojazd trasy z uwzględnieniem czasu pokonania tej
trasy. Celnie
także podkreślono, że w wyjaśnieniach nie zostały przedstawione inne koszty
związane z utrzymaniem pojazdów (koszty mycia, dezynfekcji, koszty ubezpieczenia, koszty
przeglądów technicznych). Nie złożono także dowodów, że długość trasy do przejechania
jest niższa, niż podano w odwołaniu. Nie jest więc wiadome na jakiej podstawie Wykonawca
przyjął do kalkulacji podane dane dotyczące trasy.
Wykonawca ZGK zadeklaro
wał w wyjaśnieniach wysokość kosztów płacy dla
kierowcy i ładowacza. Dowodem ponoszenia tych kosztów miały być złożone do wyjaśnień
wyciągi z tabeli wynagrodzeń. Niestety z dokumentów tych, które oczywiście mogą pozostać
zanonimizowane, wynika
ć powinno, że dotyczą one właśnie stanowisk, o których wspomina
Wykonawca. Niestety na podstawie przedstawionych wy
ciągów nie można stwierdzić,
że przedstawione tam wynagrodzenie dotyczy kierowcy i ładowacza. Dodatkowo
przedstawiona z
wyjaśnieniami kalkulacja nie uwzględnia w ogóle kosztów, które ponosi na
wynagrodzenia pracodawca. Dane
z kalkulacji referują do wartości płaconej pracownikom,
więc już na punkcie wyjścia dane te są po pierwsze niewiarygodne, po drugie zaniżone.
Z kalkulacji ni
e wynika także, czy ZGK przewidział w kalkulacji kosztów podwyższenie
stawek minimalnego wynagrodzenia
za płacę, a okoliczność ta i wysokość kosztu była już
znana w momencie składania oferty.
ZGK p
odało w wyjaśnieniach, że jest w stanie uzyskać worki niezbędne do
wykonania zamówienia za kwotę 0,30 zł za sztukę. Do wyjaśnień dołączono kopię faktury,
która miała potwierdzać powyższą okoliczność. Dostrzeżenia wymaga jednak,
że zamówienie nie jest wykonywane tylko przy użyciu worków czarnych. Kluczowe raczej
w ocenie Izby jest wykony
wanie zamówienia z wykorzystaniem zasad selektywnej zbiórki
odpadów, a więc dostarczenie mieszkańcom worków kolorowych. Pomijając już sporne
między Zamawiającym i Odwołującym okoliczności, czy opis przedmiotu zamówienia
zobowiązywał do dostarczenia worków brązowych (minimalny koszt z punktu widzenia ceny
ofertowej), to przede wszystkim ZGK nie wykazało, że może zakupić worki w każdym innym
kolorze za cenę przyjętą w kalkulacji.
Pods
umowując ocenę złożonych wyjaśnień, w ocenie Izby nie stanowiły one
wystar
czającej podstawy do przyjęcia, że Wykonawca ZGK wykazał, że cena jego oferty nie
jest
rażąco niska.
W przypadku
analizy i oceny drugich wyjaśnień dostrzeżenia zdaniem Izby wymaga,
że Wykonawca ZGK odpowiadając na pytania Zamawiającego o koszty najmu pojazdów,
koszty związane z amortyzacją pojazdów, koszty mycia, dezynfekowania, serwisowania
i ubezpieczenia poja
zdów, a także koszty obsługi biurowej dla przedmiotowego zamówienia
o
dpowiedział enigmatycznie: „Wszystkie koszty (takie jak wynajem, mycie, dezynfekcja,
serwis
owanie i ubezpieczenie) dotyczące utrzymania samochodu będącego własnością
Spółki jak i wynajmu innych pojazdów są wliczone w koszty pośrednie, nadto należy tu
zaznaczyć iż całość prac na terenie gminy Adamówka będzie trwało dwa dni w miesiącu.
W kosztach
tych uwzględniono również 1,5 dniówki obsługi pracownika biurowego.
Jeżeli chodzi o koszt najmu pojazdów niezbędnych do realizacji przedmiotu umowy
w wymiarze wskazanym w powyższej tabeli to wynosi on łącznie 2000 zł netto miesięcznie.
Koszt utrzymania am
ortyzacji pojazdu stanowiącego własność Spółki wynosi 517 zł netto
miesięcznie.
Spółka dokonała zakupu kolejnego samochodu – śmieciarki w styczniu 2023 r., pojazd ten
również będzie wykorzystywany do prac związanych z odbiorem odpadów komunalnych”.
Izba podkreśla, że miesięczna kwota kosztów pośrednich została w kalkulacji ujęta
w wy
sokości 4 000 zł, a sam koszt najmu pojazdów podano jako 2000 zł, amortyzacja to
517,00 zł, co oznacza, że więcej niż połowa tej kwoty obejmuje tylko te dwa elementy.
ZGK nie określił i nie wykazał wysokości kosztów utrzymania pojazdów w ramach normalnej
jego eksploatacji, a
ni nie podał wynagrodzenia pracownika biurowego. Mało wiarygodnym
wydaj
e się, że koszty te mogą zamknąć się w kwocie około 1000,00 zł miesięcznie.
P
ozostała treść złożonych wyjaśnień była powtórzeniem wyjaśnień już złożonych.
Izba uważa, że tak przedstawionego stanowiska wykonawcy w ogóle nie można
uznać za wyjaśnienia. Treść kilku zdań nie jest ani przekonująca, ani wiarygodna. Co więcej
nie jest poparta
żadnymi dowodami. Jak wynika z postępowania dowodowego, które miało
miejsce n
a rozprawie, Odwołujący był w stanie przedstawić dowód praktycznie na każdy
element odnoszący się do kosztów składających się na wykonanie przedmiotu zamówienia.
Wykonawca ZGK nie podj
ął w ocenie Izby nawet próby dowiedzenia stanowiska
przedstawionego w wy
jaśnieniach. Podmiot ten ograniczył się do kilkuzdaniowych
oświadczeń, bez jakiejkolwiek choćby powierzchownej analizy, w jaki sposób przyjęte
założenia pozwoliły na obniżenie ceny oferty. Co ciekawe, w odpowiedzi na odwołanie
Zamawiający kwestionuje koszty, jakie przyjął do kalkulacji Odwołujący przykładowo dla
wyn
ajmu samochodów, podnosząc, że „Odwołujący przy tym nie wskazuje na podstawie
jakich danych ustalił ten rynkowy koszt i jakich konkretnie pojazdów dotyczy ten koszt”,
ale Zamaw
iającemu wystarczyło do uznania wyjaśnień za wiarygodne proste podanie przez
ZGK, że koszt ten wynosi 2 000,00 zł. A przecież w wyjaśnieniach podmiot także nie wskazał
ani jakiego rodzaju pojazdy wynajmuje, ani
nie przedstawił dokumentów potwierdzających
wysokość kosztu. Izba podkreśla, że to nie Odwołujący miał udowodnić, dlaczego przyjął
określoną wielkość danych do kalkulacji. To obowiązkiem ZGK było wykazanie, że istnieją
takie
czynniki, które pozwoliły mu obniżyć cenę oferty oraz wykazanie, że mimo założeń, ta
cena nie ma
rażąco niskiego charakteru. Na podstawie całokształtu wyjaśnień złożonych
przez w ocenie Izby takich okoliczności nie wykazano.
Reasumując, Izba uznała złożone w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego przez
Wykonawcę ZGK wyjaśnienia nie były wyczerpujące i spójne, nie
obraz
owały poszczególnych koszty do poniesienia na wystarczającym poziomie,
by zap
ewnić danemu wykonawcy zysk na zadaniu. W ocenie Izby zarzuty odwołania
dotyczące braku szczegółowości złożonych wyjaśnień zasługiwały na uwzględnienie.
Wykonawca ZGK nie ty
lko nie wykazał, ale również nie uzasadnił podanej w ofercie ceny
i nie przedstawił wystarczających dowodów na prawidłowość kalkulacji.
Izba
uznała również, iż Zamawiający naruszył zasady prowadzenia postępowania
wynikające z art. 16 ustawy Pzp.
W świetle powyższych ustaleń Izba uznała za zasadne zarzuty odwołania i nakazała
Zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, powtórzenie
czynności badania i oceny ofert we wszystkich częściach zamówienia, w tym odrzucenie
oferty Wykonawcy ZGK na podstawie art.
226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp w związku z art. 224
ust. 6 ustawy Pzp.
Biorąc powyższe pod uwagę, orzeczono jak w sentencji.
O
kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 574
oraz art. 557
ustawy Pzp, a także w oparciu o przepisy § 5 pkt 1 i 2 lit. a i b oraz
§ 7 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 6 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020
roku w spr
awie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego,
ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020r.,
poz. 2437 ze zmianami), orzekając w tym zakresie o obciążeniu kosztami Zamawiającego.
Przewodni
czący:
……………………………
1. U
względnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej, powtórzenie czynności badania i oceny ofert, w tym odrzucenie oferty
Wykonawcy
Zakład Gospodarki Komunalnej Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w Tryńczy na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp w związku z art. 224
ust. 5 i 6 ustawy Pzp;
2. k
osztami postępowania obciąża Zamawiającego – Gminę Adamówka z siedzibą
w
Adamówce, w następujący sposób:
a.
zalicza w poczet koszt
ów postępowania kwotę 7 500 zł 00 gr (słownie: siedmiu
tysięcy pięciuset złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego - STARE MIASTO
– PARK Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Wierzawicach
tytułem wpisu od odwołania,
b.
zasądza od Zamawiającego – Gminy Adamówka z siedzibą w Adamówce na
rzecz Odwo
łującego - STARE MIASTO – PARK Spółka z ograniczoną
od
powiedzialnością z siedzibą w Wierzawicach kwotę 11 100 zł 00 gr
(słownie: jedenastu tysięcy stu złotych 00/100 groszy) stanowiącą uzasadnione koszty
Strony po
niesione tytułem wpisu od odwołania i wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 i 580 ustawy z dnia 11 wrz
eśnia 2019 r. - Prawo zamówień
publicznych (tekst jednolity Dz.U.2022 r., poz. 1710 ze zmianami) na niniejszy wyrok -
w terminie 14 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
K
rajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
……………………………
Sygn. akt KIO 490/23
UZASADNIENIE
Zamawiający: Gmina Adamówka z siedzibą w Adamówce prowadzi postępowanie
o udzielenie zamówienia publicznego pn.: „Odbiór odpadów komunalnych z nieruchomości
zamieszkałych z terenu Gminy Adamówka”. Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane
w
Biuletynie Zamówień Publicznych w dniu 21 grudnia 2022 r. pod numerem: 2022/BZP
00509478/01.
W dniu 22 lutego do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej w Warszawie, na podstawie
art. 513 w zw. z art. 505 ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j.: Dz. U. z 2022 r., poz. 1710 ze z
m.), dalej jako „Pzp”, odwołanie dotyczące
prowadz
onego postępowania złożył wykonawca STARE MIASTO – PARK Spółka
z ogranic
zoną odpowiedzialnością z siedzibą w Wierzawicach, dalej jako „Odwołujący”.
O
dwołanie złożono wobec czynności Zamawiającego polegających na:
1)
wyborze oferty wykonawcy Zakład Gospodarki Komunalnej w Tryńczy sp. z o.o.
(dalej jako „Wykonawca ZGK”) jako najkorzystniejszej w postępowaniu;
2)
skierowaniu do Wykonawcy ZGK p
onownego wezwania do złożenia wyjaśnień ceny
jego oferty pomimo
tego, że w odpowiedzi na pierwsze wezwanie do wyjaśnień ceny
Wyk
onawca ZGK złożył wyjaśnienia nierzetelne, ogólnikowe, gołosłowne i niepotwierdzające
prawidłowości zaoferowanej ceny, a także pozbawione stosownych dowodów, które
potwierdzałyby realność i rynkowość zaoferowanej ceny oraz możliwość wykonania
przedmiotu za
mówienia zgodnie z wymaganiami określonymi w dokumentach zamówienia
lub wynikającymi z odrębnych przepisów, co powinno skutkować odrzuceniem oferty, a nie
umożliwieniem Wykonawcy ZGK sanowania własnych zaniechań, popełnionych na etapie
składania pierwotnych wyjaśnień ceny;
3)
zaniechaniu odrzucenia oferty Wykonawcy ZGK w sytuacji, gdy jego oferta zawiera
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, a co najmniej w sytuacji, gdy
Wykon
awca ZGK nie udźwignął ciążącego na nim ciężaru dowodowego wykazania, że jego
oferta nie zawiera ceny rażąco niskiej.
Zaskarżonym czynnościom Odwołujący zarzucał naruszenie:
1)
art. 224 ust. 1 Pzp w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp w zw. z art. 224 ust. 5 i 6 Pzp
w zw. art. 16 pkt 1 Pzp poprzez skierowanie do Wykonawcy ZGK ponownego wezwania do
złożenia wyjaśnień ceny jego oferty pomimo tego, że w odpowiedzi na pierwsze wezwanie
do wy
jaśnień ceny Wykonawca ZGK złożył wyjaśnienia nierzetelne, ogólnikowe, gołosłowne
i niepotwierdzające prawidłowości zaoferowanej ceny, a także pozbawione stosownych
dowodów, które potwierdzałyby realność i rynkowość zaoferowanej ceny oraz możliwość
wykonania prz
edmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi w dokumentach
zamówienia lub wynikającymi z odrębnych przepisów, co powinno skutkować odrzuceniem
oferty, a nie umożliwieniem Wykonawcy ZGK sanowania własnych zaniechań, popełnionych
na etapie składania pierwotnych wyjaśnień ceny;
2)
art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp w zw. z art. 224 ust. 5 i 6 Pzp w zw. art. 16 pkt 1 Pzp poprzez
zaniechanie odrzucenia oferty Wykonawcy ZGK w sytuacji, gdy zawiera rażąco niską cenę
w stosunku do przedmiotu zamówienia, a co najmniej w sytuacji, gdy Wykonawca ZGK nie
udźwignął ciążącego na nim ciężaru dowodowego wykazania, że jego oferta nie zawiera
ceny ra
żąco niskiej. Przedstawione przez Wykonawcę ZGK wyjaśnienia ceny są nierzetelne,
ogólnikowe, gołosłowne i nie zostały poparte wystarczającymi dowodami, które mogłyby być
uznane za wiarygodne i
adekwatne do twierdzeń Wykonawcy ZGK w zakresie rynkowego
chara
kteru zaoferowanej ceny. Przyjęcie przez Zamawiającego takich wyjaśnień i dokonanie
po ich otrzymaniu wyboru oferty Wykonawcy ZGK jako najkorzystniejszej w p
ostępowaniu
świadczy o tym, że Zamawiający zaniechał przeprowadzenia pogłębionej, merytorycznej
analizy wyjaśnień złożonych przez wykonawcę i poprzestał na jedynie formalnej ich ocenie,
co z kolei świadczy o naruszeniu przez Zamawiającego podstawowych zasad prowadzenia
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, w tym zasady równego i uczciwego
tra
ktowania wykonawców.
Odwołujący wnosił o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu
dokonan
ia następujących czynności:
1)
unieważnienia
wyboru
oferty
Wykonawcy
ZGK
jako
najkorzystniejszej
w p
ostępowaniu;
2)
nakazanie Zamawiającemu przeprowadzenia ponownego badania i oceny ofert,
a w ramach tej czynności nakazanie Zamawiającemu odrzucenia oferty Wykonawcy ZGK
w oparciu o przepis art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp.
Informację o wyborze oferty Zamawiający umieścił na swojej stronie internetowej
w dniu 17 lutego 2023 r.
(tego samego dnia nastąpiło też sprostowanie informacji), wobec
czego te
rmin do wniesienia odwołania został zachowany. Kopia odwołania została
prawidłowo przekazana Zamawiającemu a Odwołujący uiścił wpis w wymaganej wysokości
na rachunek UZP.
Odwołujący wskazał, że posiada interes we wniesieniu odwołania, bowiem w wyniku
działań i zaniechań Zamawiającego, oferta Wykonawcy ZGK została uznana za
najkorzystniejszą, a oferta Odwołującego została sklasyfikowana na drugim miejscu
z wynikiem 79,60 pkt w rankingu złożonych ofert. Tymczasem oferta Wykonawcy ZGK
zawiera rażąco niską cenę, co powinno skutkować jej odrzuceniem, a w konsekwencji
to właśnie oferta Odwołującego powinna być uznana za najkorzystniejszą w rozumieniu SWZ
i przepisów prawa. Wskutek wadliwych czynności po stronie Zamawiającego Odwołujący
może zostać pozbawiony możliwości uzyskania przedmiotowego zamówienia. Szkoda, jaką
może ponieść Odwołujący w wyniku zaskarżonych czynności Zamawiającego, odpowiada
więc co najmniej zyskowi, jaki uzyskałby Odwołujący, realizując zamówienie.
W
uzasadnieniu zarzutów odwołania podniesiono, że Zamawiający prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, którego przedmiotem jest odbiór
odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości zamieszkanych z na terenie Gminy
Adamówka.
Zgodnie z Opisem przedmiotu zamówienia (OPZ) zakres usług świadczonych
w ramach przedmi
otowego zamówienia obejmuje:
1)
odbiór posegregowanych i zmieszanych odpadów komunalnych od właścicieli
nieruchomo
ści z terenu Gminy Adamówka z częstotliwością co najmniej jeden raz
w miesiącu;
2)
przeprowadzenie co najmniej jednej na rok zbiórki odpadów wielkogabarytowych
sprzętu elektronicznego, zużytych opon i innych odpadów w formie objazdowej;
3)
transport posegregowanych i zmieszany
ch odpadów komunalnych do Regionalnej
Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych w Giedlarowej;
4)
zapewnienie mies
zkańcom gminy pełnego zestawu worków na odpady na warunkach
op
isanych w dalszej części specyfikacji;
5)
odbiór odpadów przeterminowanych leków z pojemników rozmieszczonych
w punktach aptecznych oraz zużytych baterii z pojemników w budynkach placówek
oświatowych i budynkach administracji publicznej.
Szacunkowa ilość wytworzonych odpadów w okresie od 01.01.2022 - 31.12.2022 r.
wynosi 50
6 Mg i jest wartością orientacyjną. Na terenie gminy występuje 1010 gospodarstw
domowych, a przybliżona długość trasy pojazdu odbierającego odpady to około 135 km.
Przewidywana liczba
osób objętych systemem gospodarowania odpadami w gminie
Adamówka to około 4 tys. mieszkańców.
Usługa odbierania odpadów komunalnych obejmuje m.in.:
1)
niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne;
2)
selektywnie odbierane odpady komunalne (zgodnie z obow
iązującym w czasie
trwania umowy
Regulaminem utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Adamówka)
następujących frakcji odpadów:
a)
papier,
b)
metale,
c)
tworzywa sztuczne,
d)
szkło,
e)
opakowania wielomateriałowe,
f)
tekstylia,
g)
przeterminowane leki i chemikalia,
h)
zużyte baterie i akumulatory,
i)
zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny,
j)
meble i inne odpady wielkogabarytowe,
k)
odpady budowlane i rozbiórkowe;
3)
odbiór w/w odpadów komunalnych z pojemników lub w workach na odpady
komunalne, transpo
rt odpadów do Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów
Komunalnych w miejscowości Giedlarowa, 37-300 Leżajsk zgodnie z zawartym pomiędzy
Gminą Leżajsk a Gminą Adamówka porozumieniem międzygminnym;
4)
opis przeznaczenia poszczególnych worków w podziale na kolory i rodzaj odpadów:
a)
kolor żółty - metale żelazne i nieżelazne, w tym odpady opakowaniowe z metali oraz
tworzywa sztuczne, w tym odpady opakowaniowe z tworzyw sztucznych i odpady
opakowaniowe wielomateriałowe, z czego pojemniki oznaczone napisem „Metale i tworzywa
sztuczne”,
b)
kolor niebieski - papier i tektura, odpady opakowaniowe z papieru i odpady
opakowaniowe z tektury, z czego pojemniki oznaczone napisem „Papier”,
c)
kolor brązowy - odpady kuchenne ulegające biodegradacji i odpady ulegające
biodegradacji
(odpady zielone), z czego pojemniki oznaczone napisem „Bio”,
d)
kolor zielony -
szkło kolorowe, w tym odpady opakowaniowe ze szkła, z czego
pojemniki oznaczone
napisem „Szkło kolorowe”,
e)
kolor biały - szkło bezbarwne, w tym odpady opakowaniowe ze szkła, z czego
pojemniki oznaczone napisem ”Szkło bezbarwne”,
f)
kolor czarny - odpady niesegregowane (zmieszane).
Odbiór selektywnych i zmieszanych odpadów komunalnych zgromadzonych przez
właścicieli nieruchomości w pojemnikach i workach następować będzie zgodnie z przyjętym
na cały rok z góry i zatwierdzonym przez Zamawiającego harmonogramem odbioru
odpadów.
Odbiór
odpadów
wielkogabarytowych,
zużytego
sprzętu
elektrycznego
i elektronicznego, zużytych opon, zużytych baterii i akumulatorów ustala się na co najmniej
raz w roku w porze letniej
(lipiec/sierpień) z wcześniejszym uzgodnieniem terminu
z Zamawiającym.
Wykonawca zobowiązany jest do odbierania odpadów komunalnych w sposób, który
zapewni odpowiedni stan sanitarny poprzez zapobiegani
e wysypywaniu się odpadów
z pojemników i worków w czasie odbioru i transportu, a w przypadku wysypania -
obowiązany jest do natychmiastowego uprzątnięcia odpadów oraz skutków ich wysypania
(plamy, zabrudzenia itp.).
Wykonawca zorganizuje
odbiór i transport odpadów, również w przypadkach, kiedy
dojazd do punktów zbiórki odpadów komunalnych będzie utrudniony z powodu
prowadzonych remontów dróg, zmiany organizacji ruchu drogowego itp.
Wykonawca zobowiązany jest do dotarcia do każdej nieruchomości, położonej na
terenie Gminy Adamówka, w terminie określonym w harmonogramie. Ustala się, iż odbiór
odpadów komunalnych odbywać się będzie w odległości maksymalnie do 10 m od trasy
przejazdu.
Wykonawca zdaje odpady komunalne do Instalacji w Giedlarowej. Fakt ten
udokumentowany zostanie poprzez przedstawienie Zamawiającemu raz w miesiącu
dokumentów potwierdzających odebranie odpadów. Karta przekazania odpadów
przedkładana będzie w formie kopii potwierdzonej za zgodnością z treścią oryginału.
Zagospodarowanie
odpadów nie stanowi przedmiotu umowy. Koszt związany
z zagospodarowaniem odpadów ponosi Zamawiający na podstawie porozumienia
międzygminnego zawartego z Gminą Leżajsk.
Wszelakie uwagi zgłaszane przez mieszkańców do Zamawiającego będą
niezwłocznie przekazywanej Wykonawcy telefonicznie i/lub za pośrednictwem poczty
elektronicznej. Wykonawca jest zobowiązany do udzielenia odpowiedzi i wyjaśnień
w terminie 2 dni od dnia zgłoszenia o sposobie załatwienia sprawy telefonicznie i/lub za
pośrednictwem poczty elektronicznej.
W ramach przedmiotu zamówienia Wykonawca ma dostarczyć mieszkańcom gminy
worki do gromadzenia odpadów zgodnie z OPZ.
O
ferty na realizację zamówienia złożyło łącznie 4 wykonawców, z czego trzy oferty
mają bardzo zbliżoną do siebie cenę. Wyłącznie oferta Wykonawcy ZGK opiewa na tak niską
kwotę – 201.268,58 zł. W związku z tym, że cena oferty Wykonawcy ZGK była niższa
o ponad 30% o
d średniej arytmetycznej cen zaoferowanych przez innych wykonawców,
to Zmawiający skierował do wykonawcy wezwanie w zakresie rażąco niskiej ceny.
W dniu 5 stycznia 2023 r. Zamawiający po raz pierwszy poinformował, że uznał ofertę
Wykonawcy ZGK za na
jkorzystniejszą Wybór ten został zakwestionowany przez
Odwo
łującego w drodze odwołania do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej, w którym
zakwestionował następujące czynności Zamawiającego:
1)
wybór oferty Wykonawcy ZGK jako najkorzystniejszej;
2)
przyjęcie, że Wykonawca ZGK w sposób prawidłowy i skuteczny zastrzegł jako
tajemnicę swojego przedsiębiorstwa całych wyjaśnień złożonych Zamawiającemu
w odpowiedzi na wezwanie w trybie art. 224 ust. 1 Pzp, co skutkowało zaniechaniem
od
tajnienia i udostępnienia Odwołującemu tych wyjaśnień;
3)
zaniechanie wezwania Wykonawcy
ZGK do wyjaśnienia podstawy dysponowania
potencjałem technicznym;
4)
zaniechanie odrzucenia oferty Wykonawcy ZGK, pomimo wyboru oferty Wykonawcy
ZGK jako oferty najk
orzystniejszej w związku z zaistnieniem rażąco niskiej ceny (zarzut
ewentualny względem zarzutu dotyczącego tajemnicy przedsiębiorstwa).
Pisme
m z dnia 24 stycznia 2023 r. Zamawiający poinformował, że uwzględnia zarzut
Odwołującego, w zakresie dotyczącym zaniechania odtajnienia przez Zamawiającego
wyjaśnień ceny, jakie złożył Wykonawca ZGK w odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego.
Odwołujący złożył z kolei oświadczenie o cofnięciu zarzutu nr 3, który dotyczył zaniechania
wezwania Wykonawcy ZGK
do wyjaśnienia podstawy dysponowania potencjałem
technicznym. Odwołujący wniósł także o umorzenie postępowania odwoławczego w oparciu
o przepis art. 522 ust. 3 Pzp.
Postanowieniem z dnia 25 stycznia 2023 r. Krajowa Izba Odwoławcza umorzyła
postępowanie odwoławcze (sygn. akt KIO 99/23). W uzasadnieniu orzeczenia Krajowa Izba
Odwoławcza wskazała, m.in. że zawarty w odwołaniu z dnia 10 stycznia 2023 r.: „zarzut
n
aruszenia „art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp w zw. z art. 224 ust. 5 i 6 Pzp w zw. z art. 16 pkt 1” był
zarzutem ewentualnym, o którego rozpoznanie Odwołujący wniósł wyłącznie w przypadku
nieuwzględnienia zarzutu, który Zamawiający uwzględnił. Wobec powyższego Izba uznała,
że wszystkie zarzuty przedstawione w odwołaniu zostały uwzględnione przez
Zamawiającego bądź wycofane przez odwołującego, co wypełnia hipotezę normy
wynikającego z art. 522 ust. 3 Pzp, a w konsekwencji uzasadniało umorzenie postępowania,
w związku z czym orzeczono jak w punkcie 1 postanowienia.”.
W dniu 27 stycznia 2023 r. Zama
wiający zawiadomił wykonawców, że unieważnił
czynność wyboru oferty najkorzystniejszej z dnia 5 stycznia 2023 r. i przystąpił do
ponownego badania i oceny ofert. W tym czas
ie Zamawiający raz jeszcze wezwał
Wykonawcę ZGK do udzielenia wyjaśnień ceny.
W dniu 17 lutego 2023 r. Zamawiający poinformował o ponownym wyborze oferty
Wykonawcy ZGK jako najkorzystniejszej.
Rażąco niska cena oferty Wykonawcy ZGK (uzasadnienie wspólne dla zarzutu zawartego
w pkt
1 i 2 petitum odwołania)
W p
ostępowaniu zostały złożone łącznie cztery oferty, a wykonawcy oferowali
świadczenie usługi za następującą cenę:
Kwota, którą Zamawiający przeznaczył na realizację zamówienia: 221 000,00 zł (brutto)
1.
Przeworska Gospodarka Komunalna Sp. z o.o. Przeworsk,
cena
344 282,40 zł
2.
Zakład Gospodarki Komunalnej w Tryńczy Sp. z o.o. Tryńcza, cena 201 268,58 zł
3.
STARE MIASTO
– PARK Sp. z o.o. Leżajsk,
cena
304 935,84 zł
4.
Firma Usługowo Handlowa I. N. Łuczyce,
cena 3
32 806,00 zł
W
ocenie Odwołującego widać więc wyraźnie, jak rażąco odbiega cena ofertowa
Wykonawcy ZGK in minus od cen zaoferowanych przez pozostałych wykonawców, bardzo
do siebie zresztą zbliżonych. Na cztery złożone oferty, tylko oferta Wykonawcy ZGK
obejmuje tak nis
ką cenę. Cena ofertowa Wykonawcy ZGK w obecnym postępowaniu
pokrywa się z najniższą ceną zaoferowaną w poprzednio prowadzonym postępowaniu, rok
temu, gdy tymczasem nie powinno b
udzić najmniejszych wątpliwości, że obiektywnie wzrosły
ko
szty świadczenia usług z uwagi na aktualną sytuację gospodarczą w kraju. Już sama ta
okoliczność powinna wskazywać na to, że oferta Wykonawcy ZGK zawiera rażąco niską
cenę (tak wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 7 czerwca 2022 r., sygn. akt: KIO
1390/22).
W tych okolicznościach Zamawiający zobligowany był do wezwania Wykonawcy ZGK
do wyjaśnień ceny, co uczynił pismem z dnia 2 stycznia 2023 r. W skierowanym do
wykonawcy wezwaniu
Zamawiający wnioskował m.in. o wskazanie wyjątkowo korzystnych
warunków świadczenia usług i wskazanie kosztów pracy, z uwzględnieniem przepisów
z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego. Co kluczowe, Zamawiający wyraźnie
zażądał przedstawienia dowodów na poparcie wyliczeń wykonawcy i zastrzegł,
że wyjaśnienia powinny być wyczerpujące tak, aby Zamawiający mógł dokonać
kompleksowej oceny złożonej przez wykonawcę oferty.
Wykonawca ZGK odpowiedział na wezwanie Zamawiającego w dniu 3 stycznia 2023
r., składając mu dwustronicowe wyjaśnienia ceny, do których dołączył trzy załączniki:
1)
wyciąg ze średnich cen paliw w grudniu 2022 r. na terenie województwa
podkarpackiego;
2)
„lista płac – wypłata główna”;
3)
fakturę, która miała stanowić ma podstawę do obliczenia przewidzianych kosztów
zakupu work
ów.
Z uwagi na stopień ogólnikowości złożonych przez Wykonawcę ZGK wyjaśnień ceny
oferta tego wykonawcy powinna zostać odrzucona, bez wzywania wykonawcy do
przedłożenia dodatkowych wyjaśnień. Trudno bowiem uznać, aby wykonawca sprostał
obowiązkowi, jaki nałożony został na niego przepisem art. 224 ust. 5 Pzp.
J
uż na wstępie Zamawiający powinien był dostrzec, że wyjaśnienia te są lakoniczne,
gołosłowne i bez szczegółowej analizy twierdzeń wykonawcy widać, że kalkulacja ceny
ofertowej była co najmniej niespójna.
Ze złożonych wyjaśnień wynika, że:
1) Wykonawca ZGK przyjął jako średnią cenę paliwa kwotę 7,11 netto za litr, co ma stanowić
średnią cenę paliwa w grudniu 2022 r. w województwie podkarpackim.
Odwo
łujący zauważył, że w swojej kalkulacji Wykonawca ZGK uwzględnił nie cenę
7,11
zł netto za litr paliwa (jak zadeklarował), tylko cenę 6,40 zł netto za litr.
T
akiego założenia Wykonawca ZGK nie mógł jednak poczynić, bowiem w grudniu 2022 r.,
w okresie od 1 do 30 grudnia, cena netto jednego litra paliwa ni
e wyniosła w żadnym
momencie 6,40 zł za litr (vide: wyjaśnienia cen z dnia 3 stycznia 2023 r. i załącznik nr 1 do
tych wyjaśnień). Co więcej, w dniu 30 grudnia 2022 r., czyli w momencie składania ofert,
cena
ta wynosiła 6,895 zł za litr. Oznacza to, że w sytuacji, kiedy w kraju dominowały
prognozy wzrostów cen paliw od 1 stycznia 2023 r., Wykonawca ZGK nie miał obiektywnych
podstaw do tego, aby przyjmować niższą cenę paliwa niż ta, z okresu poprzedzającego
złożenie ofertę. W szczególności wykonawca nie może odwoływać się do danych, które nie
były mu znane w momencie, w którym kalkulował cenę ofertową. Odwołujący podkreślił,
że obowiązkiem Wykonawcy ZGK na etapie składania wyjaśnień było wykazanie
(udowodnienie)
, że w momencie kalkulowania ceny ofertowej miał faktyczną możliwość
zakupu paliwa po cenie 6,
40 zł na litr, czego bezsprzecznie nie wykazał.
Odwołujący zauważył, że uwzględniając już w kalkulacji cenę paliwa, do której
od
woływał się Wykonawca ZGK w swoich wyjaśnieniach (cena 7,11 zł za litr),
to (przy urealnion
ych wartościach zużycia paliwa przez pojazdy przeznaczone do
świadczenia usługi) okazuje się, że wartości podane w wyjaśnieniach Wykonawcy ZGK co
do kosztów paliwa są ponad dwukrotnie zaniżone. Odwołujący zaprezentował wyliczenia
własne obrazujące realne koszty paliwa dla całego okresu realizacji usługi.
2)
Wykonawca ZGK deklaruje, że dokonał (przed złożeniem oferty) analizy rynku, której
efektem ma być usprawnienie całego procesu odbioru odpadów przy jednoczesnym
maksymalnym ograniczeniu zatrudnienia:
a)
czynności ładowacza ma wykonywać jeden pracownik – Odwołujący wskazał, że
powyższe założenie budzi wątpliwości z uwagi na konieczność zapewnienia pracownikom
bezpieczny
ch i higienicznych warunków pracy. Z uwagi na charakter pracy, jaką wykonuje
ładowacz, która wiąże się m.in. z podnoszeniem odpadów o znacznej wadze, tego typu
prace powi
nny być wykonywane co najmniej przez dwie osoby, w celu zapewnienia
asekuracji ze wzgl
ędu na możliwość wystąpienia szczególnego zagrożenia dla zdrowia lub
życia ludzkiego. Z tego właśnie względu profesjonalny podmiot z tej branży świadczy usługi
odbioru od
padów z wykorzystaniem dwóch ładowaczy. Potwierdza to też doświadczenie
życiowe każdego przeciętnego człowieka, który na co dzień na ulicy może obserwować,
że w kabinie pojazdu odbierającego odpady (np. śmieciarki) siedzą trzy osoby albo jeden
kierowca, a
dwóch ładowaczy stoi na specjalnych schodkach z tyłu pojazdu. Co więcej, nie
jest możliwe odbieranie odpadów wielkogabarytowych, które również wchodzą w zakres
usługi, z wykorzystaniem tylko jednego pracownika – ładowacza. Odwołujący wyjaśnił,
że wbrew powszechnie obowiązującym przepisom prawa, w szczególności wbrew
regulacjom wynikającym z Prawa o ruchu drogowym, błędem byłoby wykonywanie tych
czynności przez kierowcę, który nie może opuszczać pojazdu, gdy silnik jest w ruchu.
W
trakcie zbiórki odpadów pojazd silnik pojazdu nie jest wyłączany przy każdym punkcie
odbioru. Odwołujący podkreślił ponownie, że to obowiązkiem Wykonawcy ZGK na etapie
składania wyjaśnień było wykazanie (udowodnienie), że ma możliwość świadczenia usługi
w sposób zgodny z prawem i uwzględniający wymogi SWZ z wykorzystaniem tylko jednego
ładowacza (na pojazd), czego bezsprzecznie nie wykazał, ograniczając się wyłącznie do
wskazania liczby
pracowników, bez wykazania, że takie założenie jest w ogóle możliwe,
co nie stanowi o wykazaniu przez wyko
nawcę szczególnie korzystnych warunków
świadczenia usługi;
b)
ograniczenie
spalan
ia
paliwa
poprzez
zaangażowanie
lżejszych,
mniej
„paliwożernych” pojazdów (spalanie na poziomie 38 litrów na 100 km) – Odwołujący
zauważył, że twierdzenia te są całkowicie gołosłowne. Wykonawca ZGK nie dołączył do
wyjaśnień umowy najmu pojazdów, która pozwalałaby na identyfikację pojazdów
dedykowanych do obsługi zadania; do wyjaśnień nie został dołączony żaden dowód, który
obrazowałby, że w ogóle jest możliwe osiągnięcie przez pojazd typu śmieciarka spalania na
deklarowanym poziomie. P
ojazdy pyłoszczelne (śmieciarki), wykonujące krótkie przejazdy
pomiędzy punktami odbioru odpadów, z częstymi postojami na zebranie worków
i opróżnianie pojemników (częste ruszanie i zatrzymywanie pojazdu), co wiąże się z wysokim
poziomem spalan
ia (w ocenie Odwołującego będzie to ok. 50 l na 100 km).
Większość przejazdu pojazdu pyłoszczelnego polega na krótkim przejeździe na niskim biegu
lub cofaniu, zatrzymaniu,
pracy na włączonej pompie hydraulicznej celem załadunku
i skompaktowania odpadów, kolejnego przejazdu, co przekłada się na wysokie zużycie
paliwa. Odwołujący podkreślił, że to obowiązkiem Wykonawcy ZGK na etapie składania
wyjaśnień było wykazanie, że wykorzystywane przez wykonawcę pojazdy spalają zaledwie
38 litrów na 100 km, czego Wykonawca ZGK bezsprzecznie nie uczynił;
3)
Wykonawca
założył, że będzie realizował zamówienie przy wykorzystaniu
4 pojazdów.
Odwołujący zauważył, że zgodnie z ofertą Wykonawcy ZGK posiada on jedynie
1 pojazd własny, pozostałe 3 muszą być wynajmowane. Z treści wyjaśnień ceny, jakie
wykonawca złożył w dniu 3 stycznia 2022 r. nie wynika w żaden sposób, jakie są miesięczne
koszty utrzymania
pojazdów ani czy w ogóle zostały one ujęte w kalkulacji ceny. Kalkulacja
nie zawiera jakiejkolwiek informacji odnośnie kosztów utrzymania pojazdów, to Wykonawca
ZGK nie dołączył do swoich wyjaśnień żadnego dowodu, który obrazowałby te koszty, np.
umowę najmu pojazdów, co jest kolejnym potwierdzeniem tego, że Wykonawca ZGK nie
wykazał, że zaoferowana przez niego cena nie jest ceną rażąco niską. Tymczasem
w wezwani
u do wyjaśnień Zamawiający bezsprzecznie żądał poparcia wyjaśnień ceny
stosownymi dowodami.
Średni koszt najmu 1 pojazdu do odbioru odpadów komunalnych to kwota 500 zł
netto /dzień. Rynkowy koszt wynajmu 3 pojazdów na okres 24 dni (2 dni w m-cu x 12 m-cy)
daje kwotę 36 000 zł, czyli co min. 3 tysiące zł miesięcznie. W wyjaśnieniach ceny
Wyk
onawca ZGK zwracał uwagę na to, że angażuje do realizacji usługi pojazdy o niskim
spalaniu. O
znaczałoby to tyle, że do realizacji usługi musiałyby być zaangażowane pojazdy
wyjątkowo ekologiczne i relatywnie nowe, co w oczywisty sposób musi przełożyć się na
wysokie koszty najmu pojazdów, których Wykonawca ZGK nie pokazuje w swoich
wyjaśnieniach ceny.
4)
Wykonawca deklaruje, że w swojej kalkulacji uwzględnił dzienne koszty zatrudnienia
kierowcy na poziomie 241,80 zł, a pracownika na stanowisku ładowacza na poziomie 208,09
zł dziennie, bowiem koszty zatrudnienia kierowcy to 3200 zł netto, a koszty zatrudnienia
pracownika na stanowisku ładowacza to 2800 zł netto.
Według Odwołującego dane przyjęte w kalkulacji są zaniżone (także mając na
uwadze specyfikę lokalnego rynku i metodologię świadczenia usługi, jaką przyjął
wykonawca, który założył świadczenie usługi z uwzględnieniem jednego ładowacza, co
przełoży się na wydłużony czas pracy pracownika). Odwołujący zauważył także, że zarówno
z tabeli zawartej w wyj
aśnieniach ceny, jak i z dowodów przedłożonych przez wykonawcę nie
wynika wprost, czy Wykonawca ZGK w swojej ofercie
przewidział wzrosty minimalnego
wynagrodz
enia za pracę, jakie następują w roku 2023. W 2023 roku stawki te wynoszą
brutto:
a)
3490 zł (styczeń – czerwiec 2023 r.) i 3600 zł (od 1 lipca 2023 r.) – minimalne
wynagrodzenie za pracę,
b)
22,80 zł za godzinę (styczeń – czerwiec 2023 r.) i 23,50 zł za godzinę (od 1 lipca
2023 r.)
– minimalna stawka godzinowa.
Uwzględniając wyjaśnienia ceny Wykonawcy ZGK, przyjmując, że jego pracownicy
otrzymują wynagrodzenie netto na poziomie 3200 zł i 2800 zł, to pełne obciążenie po stronie
pracodawcy, wyniesie
odpowiednio 5072 zł i 4365 zł, czego kalkulacja w ogóle nie
uwzględnia (a co najmniej kwestia ta nie jest jasno wyjaśnione) i nie pokazuje, jak przełożyć
to na kwoty, którymi posługuje się Wykonawca ZGK w wyjaśnieniach ceny. Znamienne jest
też to, że Wykonawca ZGK nie przedłożył umów o pracę, z których wynikałby poziom
zarobków kierowcy i ładowacza w jego przedsiębiorstwie w roku 2023. Dołączone do
wyjaśnień ceny „paski płacowe” nie pozwalają na potwierdzenie, jakiego stanowiska dotyczą
wskazane w dokumenci
e wartości. Zamawiający powinien był także dostrzec, że z treści
przedłożonych dokumentów nie wynika nawet, że pochodzą one z systemu księgowego/
płacowego Wykonawcy ZGK, co czyni wyjaśnienia jeszcze bardziej gołosłownymi. W ocenie
Odwołującego realne koszty wynagrodzeń pracowników przy tej usłudze powinny wynosić od
6 do przeszło 8 tysięcy złotych netto miesięcznie.
5)
Wykonawca ZGK wskazuje, że w kalkulacji cenowej uwzględniał, że pojazdy będą
średnio pokonywać trasę ok. 100 km na pojazdy.
Odwołujący zauważył, że założenia te powinny się wydać Zamawiającemu mało
prawdopodobne, skoro s
am Zamawiający w pkt 1.3. OPZ wskazywał, że: „Na terenie gminy
występuje 1010 gospodarstw domowych a przybliżona długość trasy pojazdu odbierającego
odpady to około 135 km”. Odwołujący, który przez lata świadczył usługę odbioru i transportu
odpadów na rzecz Zamawiającego, potwierdza, że średnia trasa przejazdu jednego pojazdu
to około 130 km ,a nie 100 km, jak założył Wykonawca ZGK, co z kolei ma bezpośrednie
przełożenie na koszty paliwa.
6)
Wykona
wca ZGK deklaruje, że cena jednego worka wynosi 30 groszy.
D
owód w postaci faktury, który stanowi załącznik do wyjaśnień ceny może co
najwyżej potwierdzać cenę netto „czarnego” worka. Wykonawca ZGK nie wykazał natomiast,
że jest to cena, za którą będzie miał możliwość zakupu worków przeznaczonych do zbiórki
odpadów wszystkich frakcji (worki żółte, niebieskie, zielone, białe). W ocenie Odwołującego
średnia cena worka (uśredniona dla wszystkich frakcji) wynosić powinna ok. 36 groszy. Po
drugie, w ocenie Odwołującego, Wykonawca ZGK zaniżył szacunkową liczbę worków, jakie
będzie musiał dostarczyć mieszkańcom Gminy Adamówka. Odwołujący zauważył, że OPZ
zakłada konieczność dostarczenia worków w zależności od potrzeb mieszkańców.
Dotychczasowe doświadczenia Odwołującego wskazują na to, że ogólna liczba worków, jaką
wykonawc
y powinni uwzględnić w swoich kalkulacjach, to przeszło 85 tysięcy, a nie 50
tysięcy, jak przyjął Wykonawca ZGK. Ogólny koszt zakupu worków powinien więc wynieść
przeszło 30.000 złotych, czyli ponad 1000 zł miesięcznie więcej niż to, co w swojej kalkulacji
wskazał Wykonawca ZGK.
Odwołujący wyjaśnił, że z jego doświadczeń wynika konieczność zapewnienia
miesięcznie po 1 worku na każdego mieszkańca w przypadku worków „czarnych”,
„niebieskich”, „zielonych” i „białych” (wyjątek dotyczy worka zielonego, kiedy przez 3
miesiące w roku ilość worków ulega zwiększeniu do 2 worków na mieszkańca). Sytuacja
wygląda już jednak zupełnie inaczej w przypadku worków „żółtych”, w których gromadzone
są zmieszane odpady opakowaniowe, oznaczone kodem: 15 01 06. W przypadku tej grupy
odpadów koniecznym jest dostarczenie średnio 2,85 worka na jednego mieszkańca.
Odwołujący podał, że jako podmiot, który zagospodarowuje odpady pochodzące
z Gminy Adamówka jako Instalacja Komunalna, zweryfikował, jaką masę odpadów
oznaczonych kodem 15 01 06 odebrano w roku 2022 r. z Gminy Adamówka i jaka była
średnia masa „żółtego” worka, w którym odbierana były odpady w ramach selektywnej
zbiórki, a która wyniosła 0,0027 Mg. Mając na uwadze tonaż odpadów opakowaniowych,
jakie odebrany został od mieszkańców Gminy Adamówka w roku 2022, Odwołujący wyliczył,
że do świadczenia usługi niezbędnych jest 34 384 sztuk worków „żółtych” w skali roku.
O
gólny koszt worków zdaniem Odwołującego (przy uwzględnieniu realnych cen
zakupu) wyniesie ok. 31
.000 zł netto. Nawet przyjmując cenę 30 groszy za worek, jak założył
Wykonawca ZGK, to łączny koszt worków wyniósłby ok. 25.806,6 zł netto.
Co więcej, w ramach wyjaśnień ceny Wykonawca ZGK złożył co prawda „kalkulację
ceny”, przy czym ogólnikowość danych zawartych w tej kalkulacji w zestawieniu z treścią
wyjaśnień i dowodami, jakie złożył Zamawiającemu, prowadzą do wniosku, że Wykonawca
ZGK złożył de facto oświadczenie co do kosztów realizacji usługi, a nie wyjaśnienia ceny.
Prawdziwości treści tego oświadczenia Zamawiający nie jest w stanie zweryfikować.
D
owody złożone przez Wykonawcę ZGK wskazują, że kalkulacja ta zawiera nawet błędy.
W żadnym wypadku nie może być to uznane, za wykazanie przez Wykonawcę ZGK,
że zaoferowana przez niego cena, nie jest ceną rażąco niską i że faktycznie jest możliwe
świadczenie przez tego wykonawcę usługi zgodnie z warunkami narzuconymi przez
Zamawiającego. Kalkulacja ta w żaden sposób nie pozwalała na zweryfikowanie przez
Zamawia
jącego realności zaoferowanej ceny.
W
ydaje się, że Wykonawca ZGK nie ujął przy kalkulowaniu ceny ofertowej wszystkich
kosztów świadczenia usługi, tj. kosztów amortyzacji, najmu (nie zostało to przynajmniej
wprost wskazane), kosztów mycia pojazdów, ich dezynfekowania, serwisowania pojazdów,
kosztów ubezpieczeń pojazdów, obciążań podatkowych, kosztów prowadzenia bazy
magazynowo- t
ransportowej, kosztów zatrudnienia pracownika biurowego i innych kosztów
ogólnozakładowych, które według szacunków Odwołującego powinny wynieść co najmniej
6 tysięcy złotych netto.
Wobec ogólnikowości wyjaśnień nie sposób uznać, aby podstawowy cel, jakiemu
służyć mają wyjaśnienia ceny, został spełniony. W ocenie Odwołującego dokument ten nie
spełnia standardu wyjaśnień ceny, jakie złożyć powinien profesjonalny podmiot. Tym bardziej
dokument ten (ani dołączone do niego załączniki) nie może świadczyć o wykazaniu przez
Wykonawcę ZGK, że zaoferowana przez niego cena za odbiór jednej tony odpadów nie jest
ceną rażąco niską. Zgodnie z ugruntowaną linią orzeczniczą Izby, takie wyjaśnienia ceny
wykonawcy należy traktować tak, jakby w ogóle ich nie złożył. To z kolei oznacza, że oferta
Wykonawcy ZGK powinna była zostać odrzucona przez Zmawiającego już po otrzymaniu
przez nie
go wyjaśnień ceny tego wykonawcy z dnia 3 stycznia 2023 r.
Pomimo tego
zachowanie Zamawiającego wskazuje na to, że nie postąpił on
w sposób, który sam uważa za wzorcowy dla każdego zamawiającego, który analizuje
wyjaśnienia ceny złożone przez wykonawcę, co świadczy o naruszeniu przez
Zamawiającego zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców
w postępowaniu.
Zamawiający nie dostrzegł, że złożone przez Wykonawcę ZGK wyjaśniania są
ogólnikowe, mało wiarygodne, nie są poparte w zasadzie żadnymi dowodami, co ma
szc
zególne znaczenie w odniesieniu do wyjątkowo sprzyjających okoliczności, na które
powołał się Wykonawca ZGK, które sprowadzają się wyłącznie do oświadczeń wykonawcy,
bez choćby próby wykazania, że takie wyjątkowe okoliczności faktycznie mają miejsce
w odniesieniu do wykonawcy. Zar
ówno przy pierwszej próbie wyboru oferty Wykonawcy
ZGK, jak i przy wyborze, który miał miejsce w dniu 17 lutego 2023 r. Zamawiający po prostu
oparł się na gołosłownych twierdzeniach wykonawcy, które w odniesieniu do praktycznie
każdego elementu cenotwórczego powinny zostać zakwestionowane przez Zamawiającego.
J
uż sama tylko jakość wyjaśnień, jakie złożył Wykonawca ZGK w dniu 3 stycznia
2023 r
. powinna była skutkować odrzuceniem jego oferty w oparciu o przepis art. 226 ust. 1
pkt 8 Pzp. W
ramach wyjaśnień, o których mowa w art. 224 Pzp, wykonawca zobligowany
jest nie tylko do sformułowania twierdzeń dotyczących ceny lub kosztu ofert, ale także do
przedstawienia
dowodów, dzięki którym Zamawiający będzie miał możliwość zweryfikowania
z
łożonych wyjaśnień (tak wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 30 maja 2016 r., sygn.
akt: KIO 817/16, LEX nr 2054658; podobnie wyrok
Sądu Okręgowego w Olsztynie dnia 13
marca 2015 r., sygn. akt: IX Ca 39/15, LEX nr 1835972).
W takich warunkach (m
ając na uwadze treść wyjaśnień z dnia 3 stycznia 2023 r.
i dowodów, jakie złożył Wykonawca ZGK) nie było podstaw do tego, aby kierować do
Wykonawcy
ZGK wezwanie do udzielenia dodatkowych wyjaśnień. Mimo to, Zamawiający
skierował do Wykonawcy ZGK takie wezwanie w dniu 6 lutego 2023 r.
W orzecznictwie Izby podkreśla się, że takie wezwanie jest możliwe tylko wtedy, gdy
na podstawie złożonych przez wykonawcę wyjaśnień powstają dalsze kwestie, nowe
w
ątpliwości do wyjaśnienia. Rozwiązanie to nie może natomiast sprowadzać się do
stworzenia wykonawcy drugiej szansy na udzielenie wyjaśnień w zakresie spełniającym
oczekiwania zamawiającego w sytuacji, gdy wykonawca złożył wyjaśnienia nierzetelne,
niekomple
tne lub niepotwierdzające prawidłowości ceny (tak wyrok Krajowej Izby
Odwoławczej z dnia 28 kwietnia 2017 r., sygn. akt: KIO 686/17, wyrok Krajowej Izby
Odwoławczej z dnia 31 stycznia 2022 r., sygn. akt: KIO 23/22).
Wykonawca ZGK, który został wezwany do wyjaśnień rażąco niskiej ceny, zamiast
udzielić rzetelnych, merytorycznych wyjaśnień Zamawiającemu, poprzestał na złożeniu
ogólnikowego oświadczenia w zakresie przyjętej kalkulacji ceny, którego nie poparł
stosownymi dowodami. Takie zachowanie W
ykonawcy ZGK nie może prowadzić do
skierowania do niego kolejnych wyjaśnień w zakresie zaoferowanej ceny, bowiem
Zamawiający nie miał prawa powziąć żadnych nowych wątpliwości co do zaoferowanej przez
Wykonawcy ZGK ceny, a tak naprawdę nie otrzymał żadnych środków, żadnych
argumentów, które pozwalałyby mu na zweryfikowanie ceny zaoferowanej przez Wykonawcę
ZGK. Zamawiający nie miał podstaw do tego, aby powziąć wątpliwość co do kosztów
utrzymania pojazdów dedykowanych do realizacji obsługi i kosztów amortyzacji, bowiem
w żadnym momencie do tych kosztów Wykonawca ZGK nie nawiązywał w pierwotnie
złożonych Zamawiającemu wyjaśnieniach ceny. Do pierwotnych wyjaśnień nie został złożony
żaden dowód, który wykazywałby wysokość tych kosztów, wykonawca nie opisywał ich
w pisemnej części wyjaśnień i nawet nie ujął ich (w sposób identyfikowalny) w kalkulacji
ceny. Wątpliwości w tym zakresie Zamawiający powziął przy tym nie na podstawie wyjaśnień
złożonych przez wykonawcę w dniu 3 stycznia 2023 r., a dopiero po zapoznaniu się
z argumentacją Odwołującego zawartą w jego odwołaniu z dnia 10 stycznia 2023 r.
Stopień ogólności wyjaśnień jest przy tym tak silny i wskazuje na nieujęcie
w kalkulacji ceny tak wielu pozycji, przy jednoczesnym przyjęciu błędnych założeń przy
części założeń, że skierowanie do Wykonawcy ZGK kolejnego wezwania w trybie art. 224
ust.
1 lub 2 Pzp (Zamawiający nie sprecyzował podstawy prawnej swojej czynności)
stanowiło jednocześnie złamanie wyrażonej w art. 16 pkt 1 Pzp zasady uczciwej konkurencji
i równego traktowania wykonawców. Zachowanie Zamawiającego wskazuje przy tym na to,
że próbuje on wręcz „na siłę” ratować ofertę Wykonawcy ZGK i wręcz naprowadza
wykonawcę na to, w jakim zakresie powinien uzupełnić swoje dotychczasowe wyjaśnienia.
Zamawiający zdał sobie sprawę z tego, że pewne istotne z punktu widzenia realizacji usługi
koszty (np. ko
szty utrzymania pojazdów), które miały stanowić o wyjątkowo sprzyjających
wa
runkach świadczenia usługi przez Wykonawcę ZGK, w ogóle nie zostały wykazane.
Co więcej, nawet nie zostały opisane przez tego wykonawcę, co powinno skutkować
odrzuceniem jego ofert
y, wobec nie wykazania przez wykonawcę, że jego oferta nie zawiera
ceny rażąco niskiej.
W ocenie Odwołującego w zaistniałym stanie faktycznym skierowanie do Wykonawcy
ZGK ponownego wezwania do wyjaśnień ceny sprowadzało się do żądania od wykonawcy
przestawienia nowych dowodów i informacji, podczas gdy, takie ponowne wezwanie, jak to
już zostało wskazane wcześniej, powinno służyć jedynie doprecyzowaniu wyjaśnień, które
już w pierwotnej wersji były szczegółowe, spójne, logiczne i poparte stosownymi dowodami.
W związku z powyższym, Odwołujący postawił w petitum odwołania zarzut
naruszenia prze
z Zamawiającego przepisu art. 224 ust. 1 Pzp w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8
Pzp w zw. z art. 224 ust. 5 i 6 Pzp w zw. art. 16 pkt 1 Pzp.
Niezależnie jednak od tego, że w ocenie Odwołującego, Wykonawca ZGK nie
p
owinien był zostać wezwany do ponownego wyjaśnienia ceny, to, mając na uwadze jakość
wyjaśnień, jakie wykonawca złożył w dniu 13 lutego 2023 r., jego oferta tym bardziej powinna
zostać odrzucona na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp.
Skoro Zamawia
jący wskazał wykonawcy, że pierwotnie złożone wyjaśnienia ceny
budzą wątpliwości Zamawiającego i wniósł o wyjaśnienie kwestii kosztów najmu
samochodów, które przeznaczone zostały do realizacji zamówienia wraz ze szczegółową
kalkulacją tych kosztów, a nadto wniósł o wyjaśnienie kosztów związanych z amortyzacją
pojazdów, kosztami mycia, dezynfekcji, serwisowania i ubezpieczenia pojazdów,
a Wykonawca ponownie składa Zamawiającemu wyłącznie lakoniczne oświadczenie, że:
„Wszystkie koszty (takie jak wynajem, mycie, dezynfekcja, serwisowanie i ubezpieczenie)
dotyczące utrzymania samochodu będącego własnością Spółki jak i wynajmu innych
pojazdów są wliczone w koszty pośrednie, nadto należy tu zaznaczyć iż całość prac na
ter
enie gminy Adamówka będzie trwało dwa dni w miesiącu. W kosztach tych uwzględniono
również 1,5 dniówki obsługi pracownika biurowego. Jeżeli chodzi o koszt najmu pojazdów
niezbędnych do realizacji przedmiotu umowy w wymiarze wskazanych w powyższej tabeli to
wynosi on łącznie 2000 zł netto miesięcznie. Koszt utrzymania amortyzacji pojazdu
stanowiącego własność Spółki wynosi 517 zł netto miesięcznie. Spółka dokonała zakupu
kolejnego samochodu
– śmieciarki w styczniu 2023 r., pojazd ten również będzie
wykorzyst
ywany do prac związanych z obiorem odpadów komunalnych.”
Mając na uwadze powyższe wyjaśnienia, Odwołujący wskazał, że:
1)
Wykonawca ZGK był zobligowany do wyjaśnienia kosztów związanych z amortyzacją
pojazdów, kosztami mycia, dezynfekcji, serwisowania i ubezpieczenia pojazdów – czego
bezsprzecznie nie uczynił. Koszty te nie zostały w żaden sposób zidentyfikowane, nie zostały
poparte żadnymi dowodami. Co więcej, treść wyjaśnień wskazuje na to, że koszty tylko
pojazdów będących własnością Wykonawcy ZGK, gdy tymczasem co najmniej w pewnym
zakresie (mycie, dezynfekcja, serwisowanie, być może ubezpieczenie) koszty te powinny
dotyczyć także pojazdów wynajmowanych;
2)
Koszty najmu pojazdów w wysokości 2000 zł netto nie zostały poparte żadnym
dowodem, podobnie jak koszty amortyzacji
– w tym zakresie wykonawca złożył jedynie
oświadczenie, gdy tymczasem wydaje się, że koszty najmu pojazdów zostały znacząco
zaniżone przez wykonawcę;
3)
Wykonawca
ZGK powołuje się na zakup kolejnego pojazdu typu śmieciarka, który ma
by
ć wykorzystywany do świadczenia usługi – w kalkulacji brak jest natomiast ujęcia kosztów
tego pojazdu (amortyzacji nowego pojazdu, czy rat leasingowych), co stanowi istotny koszt
po s
tronie przedsiębiorcy zwłaszcza o tak małej skali działalności, jak ta wykonywana przez
Wykonawcę ZGK.
W tym stanie rzeczy nie sposób uznać, aby Wykonawca ZGK sprostał oczekiwaniom
Zamawiającego i uznać, że złożone wyjaśnienia są rzetelne, kompleksowe i pozwalają na
stwierdzenie, że zaoferowana przez Wykonawcę ZGK cena nie jest ceną rażąco niską.
C
iężar dowodowy w tym zakresie spoczywał na Wykonawcy ZGK, którego ten nie udźwignął,
poprzestając de facto na złożeniu oświadczenia co do kosztów. Kosztów tych jednak
wykonawca ten nie wykazał, choć miał taki obowiązek.
Odwołujący przeprowadził szereg możliwych symulacji, które uwzględniają
różnorodne założenia, których wymaga się od Odwołującego, w odniesieniu do kalkulacji
ceny transportu odpadów – analizując różne warianty rodzajów pojazdów, tonażu odpadów
na jeden
transport, zużycia paliwa, ceny paliwa, kosztów nabycia i utrzymania pojazdu przy
uwzględnieniu wynikających z OPZ odległości. Żadna kalkulacja nie pozwala na uzyskanie
ceny ofertowej zaoferowanej przez Wykonawcę ZGK. W ocenie Odwołującego koszty
związane z realizacją przedmiotu umowy wyniosą co najmniej 245-255 tysięcy złotych netto,
przy czym oczywistym jest, że każdy wykonawca w swojej kalkulacji cenowej uwzględnia też
pewne zabezpieczenie z tytułu ewentualnych ryzyk kontraktowych i zysk. Powyższe znajduje
też potwierdzenie w cenach zaoferowanych przez pozostałych wykonawców.
W ocenie
Odwołującego oferta ZGK powinna zostać odrzucona na podstawie art. 226
ust.1 pkt 8 Pzp w zw. z art. 224 ust. 5
i 6 Pzp. Zamawiający wadliwie ocenił wyjaśnienia ceny
złożone przez Wykonawcę ZGK, skoro dokonał wyboru oferty tego wykonawcy jako
najkorzystniejszej. Ta czynność w postępowaniu nie może się ostać, gdyż narusza zasadę
równego traktowania wykonawców i prowadzi do arbitralnego, tendencyjnego prowadzenia
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. W związku z powyższym, postawiony w
petitum odwołania zarzut naruszenia przez Zamawiającego przepisu art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp
w zw. z art. 224 ust. 5 i 6 Pzp w zw. art. 16 pkt 1 Pzp jest w
zdaniem Odwołującego zasadny.
Po przeprowadzeniu
rozprawy z udziałem Stron postępowania odwoławczego,
na podstawie zgromadzonego w sprawie materi
ału dowodowego oraz oświadczeń,
a ta
kże stanowisk Stron postępowania, Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła,
co następuje:
Izba
ustaliła, iż nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
odwołania, odwołanie nie zawierało braków formalnych i mogło zostać rozpoznane
merytorycznie.
Izba ustaliła, że Wykonawca wnoszący odwołanie wykazał interes w korzystaniu ze
środków ochrony prawnej. Wykonawca jest podmiotem, który złożył ofertę
w postępowaniu i jest zainteresowany uzyskaniem zamówienia. Wybór oferty innego
wykonawcy,
którego oferta w ocenie Odwołującego winna być odrzucona godzi
w interesy ekonomiczne
Odwołującego i naraża go na szkodę w postaci utraty zamówienia
i możliwości osiągnięcia zysku z realizacji przedmiotu zamówienia.
Do postępowania odwoławczego nie przystąpił żaden inny wykonawca.
Zamawiający złożył pisemną odpowiedź na odwołanie, w której wnosił o jego
oddalenie w całości. Zamawiający powtórzył argumentację przedstawioną przez ZGK w
złożonych wyjaśnieniach cenowych.
Izba ustaliła także, że w odwołaniu prawidłowo przytoczono elementy dokumentacji
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, istotne dla rozstrzygnięcia przedmiotu
sporu i nie zachodziła konieczność ich powtarzania.
Biorąc powyższe ustalenia pod uwagę, Izba uznała, że odwołanie w całości zasługuje
na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 224 ust. 5 ustawy Pzp o
bowiązek wykazania, że oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy. Art. 224 ust. 6 ustawy Pzp stanowi,
że odrzuceniu, jako oferta z rażąco niską ceną lub kosztem, podlega oferta wykonawcy,
który nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz
z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu.
Na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp z
amawiający odrzuca ofertę, jeżeli
zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. Natomiast
zgodnie z art. 239 ustawy Pzp
Zamawiający wybiera najkorzystniejszą ofertę na podstawie
kryteriów oceny ofert określonych w dokumentach zamówienia. Najkorzystniejsza oferta to
oferta przedstawiająca najkorzystniejszy stosunek jakości do ceny lub kosztu lub oferta
z najniższą ceną lub kosztem.
Jak wynika z ugruntowanego orzecznictwa Izby oraz sądów powszechnych za ofertę̨
z rażąco niską ceną należy uznać́ ofertę̨ z ceną niewiarygodną, nierealistyczną
w porównaniu do cen rynkowych podobnych zamówień́. Oznacza to cenę̨ znacząco
odbiegającą od cen przyjętych, wskazującą na fakt realizacji zamówienia poniżej kosztów
wytworzenia usługi, dostawy, roboty budowlanej. W orzecznictwie wskazuje się również,
że o cenie rażąco niskiej można mówić́ wówczas, gdy oczywiste jest, iż przy zachowaniu
reguł rynkowych wykonanie umowy przez wykonawcę̨ byłoby dla niego nieopłacalne.
Analiza przepisów ustawy Pzp prowadzi do wniosku, że zamawiający może powziąć́
wątpliwości co do wystąpienia podejrzenia rażąco niskiej ceny nie tylko na podstawie
całościowej ceny oferty, ale także analizując poszczególne, istotne części składowe, które
wydaj
ą̨ się̨ rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia. Nie ulega wątpliwości,
iż ciężar wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na
wykonawcy
, który otrzymał wezwanie do złożenia wyjaśnień. Tym samym złożone przez
wykonawcę wyjaśnienia w zakresie ceny oferty lub kosztu, lub ich istotnych części
składowych, winny być konkretne, wyczerpujące i rozwiewające wątpliwości zamawiającego
co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi
w specyfikacji lub wyn
ikającymi z odrębnych przepisów. Wykonawca zobowiązany jest
wyjaśnić w sposób szczegółowy i konkretny, że zaoferowana cena gwarantuje należytą
realizację całego zamówienia. To na wykonawcy ciąży obowiązek wykazania, jakie
obiektywne czynniki pozwoliły mu na obniżenie ceny oferty oraz w jakim stopniu dzięki tym
czynnikom cena oferty została obniżona. Wyjaśnienia złożone przez wykonawcę powinny
poparte być stosownymi dowodami.
Co do zasady dopuszczalne jest
również ponowne wezwanie wykonawcy do złożenia
dodatkowych wyjaśnień, jeżeli w złożonych przez wykonawcę wyjaśnieniach powstają
kolejne
kwestie, nowe wątpliwości, które wymagają doprecyzowania. W przedmiotowej
sp
rawie, w ocenie Izby, co słusznie podkreślono w odwołaniu, pierwsze ze złożonych
wyjaśnień były na tyle lakoniczne, że kolejne wezwanie do wyjaśnień stanowiło dla
Wykonawcy Z
GK drugą szansę na wyjaśnienie ceny, a nie było podyktowane koniecznością
wyjaśnienia przez Zamawiającego kwestii, które przedstawione zostały w wyjaśnieniach.
Pierwsze
wyjaśnienia były ogólnikowe, nie dołączono do nich żadnych dowodów, w zasadzie
opi
erały się na samych oświadczeniach Wykonawcy. Sama zaś treść drugiego z wezwań
świadczy, iż Zamawiający kierował się raczej zarzutami odwołania złożonego przez innego
wykonawcę, niż wątpliwościami, które powziął po lekturze samych wyjaśnień ZGK.
Z tego powodu zdaniem Izby ponowne wezwanie
ZGK do złożenia wyjaśnień było
nieuprawnione.
P
rzenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, dokonując oceny
całokształtu informacji przedstawionych w wyjaśnieniach Zamawiającemu, w ocenie Izby
Wykonawca ZGK nawet
składając wyjaśnienia dwukrotnie nie sprostał ciężarowi
dowodowemu i nie
wykazał, że cena jego oferty nie jest rażąco niska.
Treść obu złożonych pism, zdaniem Izby, w większej części nie spełnia wymogu
wyjaśnień. Wyjaśnienia opierają się na twierdzeniach, podaniu stawek za wykonanie
elementów przedmiotu zamówienia bez wyjaśnienia dlaczego Wykonawca przyjmuje taką
wartość jako rynkową. Co prawda ZGK podaje czynniki, które mogły wpłynąć na obniżenie
ceny oferty ale nie wyjaśnia w jaki sposób to nastąpiło i jak w zasadzie przełożyło się na
cen
ę. Zamieszczonych w wyjaśnieniach wyliczeń nie można uznać za kalkulację, ponieważ
są tam podane jedynie suche dane o kosztach bezpośrednich (na co składa się
wynag
rodzenie kierowcy i ładowacza, ilość samochodów, kwota za worki), następnie podana
jest wartość kosztów pośrednich, ogólnozakładowych za dwa dni przeznaczone na zbiórkę
odpadów. W tym elemencie ZGK w ogóle nie tłumaczy co składa się na wartość kosztów
pośrednich i w jakiej wysokości. Załączona do wyjaśnień kalkulacja ma więc wysoce
uproszczony charakter. Wykonawca operuje w niej kw
otami nie wyjaśniając w jaki sposób
kwoty te odpowiadają przyjętym założeniom do wykonania przedmiotu zamówienia.
Wykonawca nie wyja
śnia na jakiej podstawie do kalkulacji przyjmuje wysokość podanych
ko
sztów.
W
zakresie kosztów paliwa, choć do wyjaśnień Wykonawca dołącza zestawienia cen
największego dostawy w regionie, z których wynika średnia cena surowca (7,11 zł),
to w kalkul
acji przyjmuje zupełnie inną wartość. Odpowiadając na twierdzenia
Zamawiającego z rozprawy, że Wykonawca nie musiał w momencie składania wyjaśnień
kie
rować się ceną za paliwo z grudnia 2022 roku, Izba podkreśla, że nic bardziej mylnego.
Wykona
wca składał ofertę właśnie w grudniu 2022 roku i na ten moment kalkulował swoje
koszty. J
eśli wyliczył średnią cenę na 7,11 zł, to błędem było odwoływanie się w kalkulacji do
wartości niższej. Nawet jeżeli wyjaśnienia składane były już w momencie, gdy wiadomym
było, że cena surowca spadła. Składając ofertę Wykonawca nie dysponował danymi
przy
jętymi do kalkulacji. Owszem, wykonawca składając ofertę ma prawo, a w ocenie Izby,
wręcz obowiązek skalkulować pewne ryzyka, które mogą wystąpić na danym rynku.
J
eżeli więc ZGK przewidywał, że cena paliwa może w roku 2023 osiągnąć niższą wartość,
to powinien był to w wyjaśnieniach przedstawić.
P
rzechodząc do oceny przyjętego modelu wykonywania przedmiotu zamówienia
w standardzie: jeden kierowca
– jeden ładowacz, to obowiązkiem Wykonawcy było
wyjaśnienie, że taki model jest bezpieczny i możliwy do zastosowania. Jeżeli, jak twierdził
Zamawiający na rozprawie, jest on już stosowany, to Wykonawca mógł powołać się na
umowy wykonywane przy zastosowaniu danego modelu. Tymczasem
tej wyjątkowo
sprzyja
jącej okoliczności na możliwość obniżenia ceny w wyjaśnieniach ZGK poświęcił jedno
zdanie.
Co do zastos
owania przy wykonywaniu zamówienia pojazdów, w których występuje
mniejsze zużycie paliwa, to okoliczności te w żaden sposób nie zostały wykazane.
ZGK ogr
anicza się do samych oświadczeń. Nie podaje ani typu pojazdów, nie wyjaśnia, na
jakiej podstawie nimi dysponuje, czy
nie są one używane do wykonywania innych umów.
Nie udowadnia
również samej wysokości zużycia paliwa, podczas gdy dane te z pewnością
są dostępne dla podmiotu wykorzystującego profesjonalne narzędzia do pomiaru zużycia
paliwa, czy
długości przejechanej przez pojazd trasy z uwzględnieniem czasu pokonania tej
trasy. Celnie
także podkreślono, że w wyjaśnieniach nie zostały przedstawione inne koszty
związane z utrzymaniem pojazdów (koszty mycia, dezynfekcji, koszty ubezpieczenia, koszty
przeglądów technicznych). Nie złożono także dowodów, że długość trasy do przejechania
jest niższa, niż podano w odwołaniu. Nie jest więc wiadome na jakiej podstawie Wykonawca
przyjął do kalkulacji podane dane dotyczące trasy.
Wykonawca ZGK zadeklaro
wał w wyjaśnieniach wysokość kosztów płacy dla
kierowcy i ładowacza. Dowodem ponoszenia tych kosztów miały być złożone do wyjaśnień
wyciągi z tabeli wynagrodzeń. Niestety z dokumentów tych, które oczywiście mogą pozostać
zanonimizowane, wynika
ć powinno, że dotyczą one właśnie stanowisk, o których wspomina
Wykonawca. Niestety na podstawie przedstawionych wy
ciągów nie można stwierdzić,
że przedstawione tam wynagrodzenie dotyczy kierowcy i ładowacza. Dodatkowo
przedstawiona z
wyjaśnieniami kalkulacja nie uwzględnia w ogóle kosztów, które ponosi na
wynagrodzenia pracodawca. Dane
z kalkulacji referują do wartości płaconej pracownikom,
więc już na punkcie wyjścia dane te są po pierwsze niewiarygodne, po drugie zaniżone.
Z kalkulacji ni
e wynika także, czy ZGK przewidział w kalkulacji kosztów podwyższenie
stawek minimalnego wynagrodzenia
za płacę, a okoliczność ta i wysokość kosztu była już
znana w momencie składania oferty.
ZGK p
odało w wyjaśnieniach, że jest w stanie uzyskać worki niezbędne do
wykonania zamówienia za kwotę 0,30 zł za sztukę. Do wyjaśnień dołączono kopię faktury,
która miała potwierdzać powyższą okoliczność. Dostrzeżenia wymaga jednak,
że zamówienie nie jest wykonywane tylko przy użyciu worków czarnych. Kluczowe raczej
w ocenie Izby jest wykony
wanie zamówienia z wykorzystaniem zasad selektywnej zbiórki
odpadów, a więc dostarczenie mieszkańcom worków kolorowych. Pomijając już sporne
między Zamawiającym i Odwołującym okoliczności, czy opis przedmiotu zamówienia
zobowiązywał do dostarczenia worków brązowych (minimalny koszt z punktu widzenia ceny
ofertowej), to przede wszystkim ZGK nie wykazało, że może zakupić worki w każdym innym
kolorze za cenę przyjętą w kalkulacji.
Pods
umowując ocenę złożonych wyjaśnień, w ocenie Izby nie stanowiły one
wystar
czającej podstawy do przyjęcia, że Wykonawca ZGK wykazał, że cena jego oferty nie
jest
rażąco niska.
W przypadku
analizy i oceny drugich wyjaśnień dostrzeżenia zdaniem Izby wymaga,
że Wykonawca ZGK odpowiadając na pytania Zamawiającego o koszty najmu pojazdów,
koszty związane z amortyzacją pojazdów, koszty mycia, dezynfekowania, serwisowania
i ubezpieczenia poja
zdów, a także koszty obsługi biurowej dla przedmiotowego zamówienia
o
dpowiedział enigmatycznie: „Wszystkie koszty (takie jak wynajem, mycie, dezynfekcja,
serwis
owanie i ubezpieczenie) dotyczące utrzymania samochodu będącego własnością
Spółki jak i wynajmu innych pojazdów są wliczone w koszty pośrednie, nadto należy tu
zaznaczyć iż całość prac na terenie gminy Adamówka będzie trwało dwa dni w miesiącu.
W kosztach
tych uwzględniono również 1,5 dniówki obsługi pracownika biurowego.
Jeżeli chodzi o koszt najmu pojazdów niezbędnych do realizacji przedmiotu umowy
w wymiarze wskazanym w powyższej tabeli to wynosi on łącznie 2000 zł netto miesięcznie.
Koszt utrzymania am
ortyzacji pojazdu stanowiącego własność Spółki wynosi 517 zł netto
miesięcznie.
Spółka dokonała zakupu kolejnego samochodu – śmieciarki w styczniu 2023 r., pojazd ten
również będzie wykorzystywany do prac związanych z odbiorem odpadów komunalnych”.
Izba podkreśla, że miesięczna kwota kosztów pośrednich została w kalkulacji ujęta
w wy
sokości 4 000 zł, a sam koszt najmu pojazdów podano jako 2000 zł, amortyzacja to
517,00 zł, co oznacza, że więcej niż połowa tej kwoty obejmuje tylko te dwa elementy.
ZGK nie określił i nie wykazał wysokości kosztów utrzymania pojazdów w ramach normalnej
jego eksploatacji, a
ni nie podał wynagrodzenia pracownika biurowego. Mało wiarygodnym
wydaj
e się, że koszty te mogą zamknąć się w kwocie około 1000,00 zł miesięcznie.
P
ozostała treść złożonych wyjaśnień była powtórzeniem wyjaśnień już złożonych.
Izba uważa, że tak przedstawionego stanowiska wykonawcy w ogóle nie można
uznać za wyjaśnienia. Treść kilku zdań nie jest ani przekonująca, ani wiarygodna. Co więcej
nie jest poparta
żadnymi dowodami. Jak wynika z postępowania dowodowego, które miało
miejsce n
a rozprawie, Odwołujący był w stanie przedstawić dowód praktycznie na każdy
element odnoszący się do kosztów składających się na wykonanie przedmiotu zamówienia.
Wykonawca ZGK nie podj
ął w ocenie Izby nawet próby dowiedzenia stanowiska
przedstawionego w wy
jaśnieniach. Podmiot ten ograniczył się do kilkuzdaniowych
oświadczeń, bez jakiejkolwiek choćby powierzchownej analizy, w jaki sposób przyjęte
założenia pozwoliły na obniżenie ceny oferty. Co ciekawe, w odpowiedzi na odwołanie
Zamawiający kwestionuje koszty, jakie przyjął do kalkulacji Odwołujący przykładowo dla
wyn
ajmu samochodów, podnosząc, że „Odwołujący przy tym nie wskazuje na podstawie
jakich danych ustalił ten rynkowy koszt i jakich konkretnie pojazdów dotyczy ten koszt”,
ale Zamaw
iającemu wystarczyło do uznania wyjaśnień za wiarygodne proste podanie przez
ZGK, że koszt ten wynosi 2 000,00 zł. A przecież w wyjaśnieniach podmiot także nie wskazał
ani jakiego rodzaju pojazdy wynajmuje, ani
nie przedstawił dokumentów potwierdzających
wysokość kosztu. Izba podkreśla, że to nie Odwołujący miał udowodnić, dlaczego przyjął
określoną wielkość danych do kalkulacji. To obowiązkiem ZGK było wykazanie, że istnieją
takie
czynniki, które pozwoliły mu obniżyć cenę oferty oraz wykazanie, że mimo założeń, ta
cena nie ma
rażąco niskiego charakteru. Na podstawie całokształtu wyjaśnień złożonych
przez w ocenie Izby takich okoliczności nie wykazano.
Reasumując, Izba uznała złożone w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego przez
Wykonawcę ZGK wyjaśnienia nie były wyczerpujące i spójne, nie
obraz
owały poszczególnych koszty do poniesienia na wystarczającym poziomie,
by zap
ewnić danemu wykonawcy zysk na zadaniu. W ocenie Izby zarzuty odwołania
dotyczące braku szczegółowości złożonych wyjaśnień zasługiwały na uwzględnienie.
Wykonawca ZGK nie ty
lko nie wykazał, ale również nie uzasadnił podanej w ofercie ceny
i nie przedstawił wystarczających dowodów na prawidłowość kalkulacji.
Izba
uznała również, iż Zamawiający naruszył zasady prowadzenia postępowania
wynikające z art. 16 ustawy Pzp.
W świetle powyższych ustaleń Izba uznała za zasadne zarzuty odwołania i nakazała
Zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, powtórzenie
czynności badania i oceny ofert we wszystkich częściach zamówienia, w tym odrzucenie
oferty Wykonawcy ZGK na podstawie art.
226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp w związku z art. 224
ust. 6 ustawy Pzp.
Biorąc powyższe pod uwagę, orzeczono jak w sentencji.
O
kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 574
oraz art. 557
ustawy Pzp, a także w oparciu o przepisy § 5 pkt 1 i 2 lit. a i b oraz
§ 7 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 6 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020
roku w spr
awie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego,
ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020r.,
poz. 2437 ze zmianami), orzekając w tym zakresie o obciążeniu kosztami Zamawiającego.
Przewodni
czący:
……………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 488/23 z dnia 2023-03-09
- Sygn. akt KIO 484/23 z dnia 2023-03-08
- Sygn. akt KIO 482/23 z dnia 2023-03-08
- Sygn. akt KIO 489/23 z dnia 2023-03-07
- Sygn. akt KIO 455/23 z dnia 2023-03-07
