rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2020-06-15
rok: 2020
data dokumentu: 2020-06-15
rok: 2020
sygnatury akt.:
KIO 514/20
KIO 514/20
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 czerwca 2020 r. w Warszawie
odwołania
wniesionego do Pr
ezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 11 marca 2020 r. przez
wykonawcę Promost Consulting Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w Rzeszowie (35-307)
w
postępowaniu prowadzonym przez Miasto Stołeczne Warszawa z Warszawy – Zarząd
Miejskich Inwestycji Drogowych z Warszawy (01-909)
przy udziale wykonawcy Fasys
Mosty Sp. z o.o. z Wrocławia (53-317), zgłaszającego
swoje
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
odwołania
wniesionego do Pr
ezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 11 marca 2020 r. przez
wykonawcę Promost Consulting Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w Rzeszowie (35-307)
w
postępowaniu prowadzonym przez Miasto Stołeczne Warszawa z Warszawy – Zarząd
Miejskich Inwestycji Drogowych z Warszawy (01-909)
przy udziale wykonawcy Fasys
Mosty Sp. z o.o. z Wrocławia (53-317), zgłaszającego
swoje
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1.
o
ddala odwołanie,
2.
kosztami postępowania obciąża wykonawcę Promost Consulting Sp. z o.o. Sp. k.
z siedzibą w Rzeszowie (35-307) i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr (słownie:
siedem
tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę Promost
Consulting Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w Rzeszowie (35-307) tytułem wpisu od odwołania,
2.2.
zasądza od wykonawcy Promost Consulting Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w Rzeszowie
(35-307) na rzecz Miasta
Stołecznego Warszawy – Zarządu Miejskich Inwestycji
Drogowych z Warszawy (01-909)
kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset
złotych zero groszy), stanowiącą uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika.
KIO 514/20
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Pr
awo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1843) na niniejszy wyrok
– w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ………………….…………...
KIO 514/20
U z a s a d n i e n i e
W odniesieniu do postępowania o udzielenie zamówienia publicznego,
prowadzonego przez Miasto Stołeczne Warszawa – Zarząd Miejskich Inwestycji Drogowych
z Warszawy (01-
909) [dalej „zamawiający”] na „Opracowanie projektu budowlanego oraz
projektów wykonawczych wraz z uzyskaniem decyzji administracyjnych niezbędnych do
zrealizowania zadania inwestycyjnego pn. przebudowa mostu w ciągu ul. Płochocińskiej nad
Kanałem do Faelbetu.” (Numer postępowania: ZP/8/PN/5/19) wykonawca Promost
Consulting Sp. z o.o. S
p.k. z siedzibą w Rzeszowie (35-307) [dalej „odwołujący”] złożył
odwołanie wobec czynności i zaniechań zamawiającego, polegających na:
1. dokonaniu wyboru jako oferty najkorzystniejszej ofe
rty złożonej przez Fasys Mosty
Sp. z o.o.
z Wrocławia (53-317) [dalej „przystępujący”],
2. zaniechaniu odrzucenia przez z
amawiającego oferty przystępującego pomimo, iż
wyjaśnienia złożone przez tego wykonawcę, z uwagi na ich zawartość i formę, winny
skutkować taką właśnie czynnością.
-
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie następujących przepisów ustawy
z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1843)
[dalej „ustawa Pzp’]:
1. art. 90 ust. 3 ustawy w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 oraz w zw. z art. 7 ust. 1 i 3, poprzez
uznanie wyjaśnień złożonych przez przystępującego za wystarczające i „obalające"
podejrzenie „rażąco niskiej ceny" złożonej oferty, a w konsekwencji zaniechanie
odrzucenia oferty tego wykonawcy, pomimo, że złożone wyjaśnienia nie odpowiadają
wezwaniu z
amawiającego, są ogólne i niekompletne, co jest równoznaczne
z niezłożeniem wyjaśnień,
2. art. 91 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1, poprzez niedochowanie przez z
amawiającego
zasady uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców, poprzez wybór
oferty
przystępującego, który to wybór zmierza do udzielenia zamówienia wykonawcy
wybranemu niezgodnie z przepisami ustawy,
3. art. 7,
poprzez wybór jako najkorzystniejszej oferty podlegającej odrzuceniu.
KIO 514/20
Odwołujący wniósł o:
1.
unieważnienia
czynności
zamawiającego,
p
olegającej
na
wyborze
jako
najkorzystniejszej oferty złożonej przez przystępującego,
2. dokonanie ponownego badania i oceny oferty
przystępującego,
3. odrzucenie oferty
przystępującego z uwagi na niezłożenie wyjaśnień w zakresie
„rażąco niskiej ceny oferty",
4. w konsekwencji dokonanie wyboru jako najkorzyst
niejszej oferty złożonej przez
o
dwołującego.
Odwołujący podniósł, że ocena wyjaśnień złożonych w postępowaniu winna być
dokonywana przez
pryzmat treści skierowanego do wykonawcy wezwania i przedmiotu
zamówienia, którego dotyczy postępowanie i w sytuacji, gdy wykonawca został wezwany
obowiązkiem wykonawcy jest wyjaśnienie wszystkich elementów zamówienia, niezbędnych
do jeg
o należytego wykonania i przedstawienie szczegółowej kalkulacji ceny, a nie
poprzestanie na z
łożeniu ogólnikowych zapewnień wykonawcy.
Stwierdził, że zamawiający żądał dla uwiarygodnienia złożonych wyjaśnień
przedstawienia i wykazania „konkretnych uwarunkowań i czynników" dostępnych
w
ykonawcy, które wpłynęły lub mogły wpłynąć na możliwość obniżenia przez wykonawcę
ceny. Innym wymaganym przez z
amawiającego elementem wyjaśnień miały być czynniki
cenotwórcze, w tym koszty pracownicze, ilość roboczogodzin, rezerwa na nieprzewidziane
wydatki, czy zakładany zysk.
Stanął na stanowisku, że żadna z wyżej wskazanych kwestii nie została przez
przystępującego wyjaśniona w sposób należyty, z przedstawieniem pełnych kalkulacji.
Odwołujący stwierdził, że przystępujący nie przedstawił szczegółowej kalkulacji
kosztów osobowych dla poszczególnych elementów prac projektowych, w wyjaśnieniach
poprzestał jedynie na stwierdzeniu, że posiada pełny zespół projektowy, który jednocześnie
realizuje kilka projektów, co pozwala na redukcję kosztów ich pracy, wskazał również na fakt,
że funkcję głównego projektanta będzie pełnił prezes spółki, przez co nie jest zobowiązany
do stosowania przepisów w zakresie minimalnego wynagrodzenia, ani przeliczania
roboczogodzin.
W ocenie odwołującego tak ogólnikowych stwierdzeń nie można uznać za
wystarczające, wskazując że przystępujący nie podał stawki roboczo godziny dla
zatrudnianego zespołu projektowego, a sam fakt, że rolę głównego projektanta pełni prezes
spółki nie wyklucza udziału innych członków zespołu projektowego, jak projektanci innych
branż, czy asystenci projektantów.
Podniósł, że wykonanie opracowań projektowych jest związane z wielomiesięczną
pracą całego kilkuosobowego zespołu projektowego o różnym stopniu doświadczenia,
KIO 514/20
a k
oszt pracy projektantów i asystentów jest głównym czynnikiem cenotwórczym
w przypadku prac projekt
owych, a w związku z tym brak przedstawienia jakichkolwiek
kalkulacji w tym zakresie, czynni wyjaśnienia przystępującego ogólnikowymi i pozbawionymi
wartości merytorycznej, nie pozwalającym na stwierdzenie, że koszty pracy zostały przez
przystępującego skalkulowane prawidłowo.
Podniósł także, że ogólnikowe stwierdzenia i zapewnienia wykonawcy nie stanowią
wystarczającej treści wyjaśnień, powołując się na wyrok z dnia 20 grudnia 2012 r. o sygn. akt
KIO 2712/12,
zgodnie z którym „celem złożenia wyjaśnień jest umożliwienie zamawiającemu
zweryfikowania poprawności dokonanej przez wykonawcę kalkulacji ceny, a nie złożenie
ogólnego zapewnienia, że wykonawca wykona zamówienie za oszacowaną przez siebie
cenę. (...) z tego powodu powinny być wyczerpujące, konkretne i przekonujące, ujawniające
najważniejsze składniki cenotwórcze, jak przykładowo koszt pracowników, zaangażowania
odpowiedniego sprzętu, czy wreszcie marżę wykonawcy. W przeciwnym wypadku
wyjaśnienia będą miały jedynie charakter iluzorycznych i nie będą stanowiły wyjaśnienia
elementów oferty, mających wpływ na wysokość cen".
Odwołujący stwierdził nadto, że przystępujący w złożonych wyjaśnieniach nie wskazał
żadnych „obiektywnych czynników", które mają wpływ na kalkulacje ceny oferty, a są
dostępne tylko temu wykonawcy. Zdaniem odwołującego okoliczności, na które powołał się
przystępujący w punkcie 1, 3, 5 i 6 wyjaśnień cechuje bardzo wysoki poziom ogólności, który
nie pozwala na wskazanie,
w jaki sposób przyczyniły się one do obniżenia ceny jego oferty.
Uzu
pełnił, że każdy z wykonawców biorących udział w postępowaniach dysponuje
podobnymi „czynnikami", zaś fakt realizowania przez wykonawcę kilku projektów
jednocześnie nie jest niczym nadzwyczajnym dla firm projektowych, ponieważ zdecydowana
większość firm projektowych działa właśnie w ten sposób. Uznał również, że na cenę oferty
w znaczący sposób nie wpływa posiadanie własnego biura, czy sprzętu, podnosząc że
przystępujący nie wskazał żadnych wyliczeń, które obrazowałyby wpływ tych czynników na
cenę oferty oraz ewentualne oszczędności po jego stronie.
Za bez znaczenia dla wyceny uznał nadto posiadane przez przystępującego
doświadczenie, gdyż wszyscy oferenci w przedmiotowym postępowaniu musieli się wykazać
określonym poziomem doświadczenia, a zatem nie jest to okoliczność dostępna wyłącznie
przystępującemu; za bez znaczenia uznał przedłożone przez przystępującego zestawienie
innych inwestycji z kwotami na ich wykonanie
– w ocenie odwołującego przytoczenie nazw
poszczególnych zadań i kwot zamawiającego nie może stanowić żadnego dowodu
prawidłowości dokonanej przez przystępującego wyceny, ponieważ każdy przetarg cechują
inne warunki,
czy to związane z miejscem wykonania inwestycji, czy z wymaganiami
z
amawiającego, co do zakresu prac, również kwoty jakimi dysponują zamawiający zależą od
wielu czynników i możliwości finansowych poszczególnych zamawiających wobec czego
KIO 514/20
wskazane argumenty można uznać jedynie za okoliczności dodatkowe, a nie główne
okoliczności uzasadniające zaoferowaną cenę.
Odwołał się do wyroku w sprawie o sygn. akt KIO 1375/15, KIO 1391/15, zgodnie
z którym „wyjaśnienia powinny być konkretne, jasne, spójne i adekwatne do danego
przedmiotu zamówienia. Stosowana powszechnie w dokumentach tego typu beletrystyka
polegająca na mnożeniu ogólników o wielkim doświadczeniu wykonawcy, jego znakomitej
organizacji produkcji, optymalizacji kosztów, wdrożeniu niezwykłe nowoczesnych
i energooszczędnych technologii, posiadaniu wykwalifikowanej acz taniej kadry, korzystnym
położeniu jego bazy czy siedziby, etc. przeważnie nic nie wnosi do sprawy i nie niesie
informacji o żadnych możliwych do uchwycenia wartościach ekonomicznych. Jako taka,
może być traktowana jedynie jako dopełnienie i tło dla bardziej konkretnych i wymiernych
danych podawanych w ramach wyjaśnień, a nie ich podstawa czy zasadnicza treść".
Pod
sumował, że z treści wyjaśnień przystępującego nie wynika, iż ww. okoliczności
w jakiś szczególny sposób dotyczą przystępującego (w porównaniu z innymi wykonawcami
tego rodzaju), a przede wszystkim zostały opisane w tak ogólny sposób, iż nie niosą żadnej
konkretnej treści pozwalającej na dokonanie ich przełożenia na jakiekolwiek wartości
ekonomiczne.
Podkreślił, że przystępujący do złożonych wyjaśnień nie przedłożył żadnych
dowodów uwiarygadniających składane wyjaśnienia, choć zamawiający w wezwaniu wprost
ws
kazał, że oczekuje ich złożenia celem oceny możliwości wykonania przedmiotowego
zamówienia. Stwierdził, że przystępujący nie przedłożył dowodów jak umowy
z projektantami, dowody zakupy posiadanego sprzętu, kalkulacji indywidulanych, czy
zestawienia przewidywanej liczby godzin pracy zespołu projektowego; w przedłożonych
wyjaśnieniach nie przedstawiono również wartości zysku jaki założył przystępujący.
Ocenił, że w wyjaśnieniach przystępujący poprzestał jedynie na ogólnikowym
stwierdzeniu, że w celu zwiększania szans na wygraną zastosował minimalny zysk, nie
podając jednocześnie żadnej założonej kwoty, czy wartości procentowej założonego zysku.
Podniósł, że trudno merytorycznie ustosunkować się do złożonych przez
przystępującego wyjaśnień, a to wobec braku w nich jakichkolwiek istotnych informacji
dotyczącej sposobu tak niskiego skalkulowania ceny, w tym kosztów pracy, liczby
przewi
dywanych godzin pracy zespołu projektowego, czy wskazanie istnienia okoliczności
umożliwiających ich obniżenie.
Stanął na stanowisku, że trudno uznać za udowodnienie rzetelności wyliczenia ceny
ofertowej jedynie poprzez
wskazanie ogólnych okoliczności dostępnych niemal dla każdego
wykonawcy oraz poprzestanie na samych zapewnieniach
– treść złożonych przez
przystępującego wyjaśnień ma charakter ogólny, abstrakcyjny, co w konsekwencji skutkuje
KIO 514/20
tym, iż takowe wyjaśnienia traktowane są tak, jakby wyjaśnienia nie zostały w ogóle złożone
ze skutkiem przewidzianym w art. 90 ust. 3 ustawy Pzp.
Stwierdził, że w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej i sądów powszechnych,
a także w doktrynie ugruntowany jest pogląd, iż zwrócenie się przez zamawiającego do
wykonawc
y o złożenie wyjaśnień w przedmiocie rażąco niskiej ceny tworzy domniemanie, że
oferowana cena jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia, co oznacza
przerzucenie na w
ykonawcę ciężaru dowodu w zakresie wykazania, że zaoferowana cena
nie jest rażąco niska, co znajduje odzwierciedlenie wprost w treści art. 90 ust. 2 ustawy Pzp;
z momentem wezwania w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp na wezwanym wykonawcy
spoczywa ciężar wykazania, że możliwe i realne jest wykonanie zamówienia za
zaproponowaną cenę. Złożone w tym przedmiocie wyjaśnienia muszą być konkretne,
wyczerpujące i uzasadniające podaną w ofercie cenę, czemu przystępujący
w
przedmiotowym postępowaniu nie sprostał.
Podniósł wreszcie, że zamawiający odrzuca zarówno ofertę wykonawcy, który nie
złożył wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz z dostarczonymi dowodami
potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Powołał się na wyrok IV Ca 1299/09 Sądu Okręgowego w Warszawie, zgodnie z którym
„Wyjaśnienia powinny być jak najbardziej szczegółowe i winny zawierać wszystkie aspekty
mające wpływ na cenę, tak aby nie pozostawiały wątpliwości co do prawidłowości jej
wyliczenia, a jednocześnie nie mogą opierać się na samych oświadczeniach wykonawcy,
gdyż art. 90 ust. 3 ustawy mówi o dowodach na ich potwierdzenie. Ciężar dowodu, że cena
nie jest rażąco niska spoczywa na wykonawcy składającym ofertę, a nie na zamawiającym,
który w dodatku nie musi „podpowiadać " wykonawcy dlaczego uważa cenę za zbyt niską."
Podsum
ował, że w świetle przepisu art. 90 ust. 3 ustawy Pzp podstawą odrzucenia
oferty
przystępującego jest nie tylko stwierdzenie przez zamawiającego, iż zaoferowana
przez tego w
ykonawcę cena jest ceną rażąco niską, ale taką podstawą jest także niezłożenie
wyja
śnień, przy czym zgodnie z utrwalonym orzecznictwem przez niezłożenie wyjaśnień
należy również rozumieć sytuację niezłożenia wyjaśnień odpowiadających wezwaniu
zamawiającego, wyjaśnień ogólnych, niekompletnych.
Na podstawie dokumentacji postępowania o udzielenie zamówienia publicznego,
przekazanej Izbie przez zamawiającego przy piśmie z dnia 6 kwietnia 2020 r. „Odpowiedzi
na odwołanie” – pismo zamawiającego z dnia 19 marca 2020 r., pisma zamawiającego
z dnia 28 kwietnia 2020 r., pisma odwołującego z dnia 12 czerwca 2020 r., a także stanowisk
zamawiającego i wykonawcy przystępującego do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego (prawidłowo zawiadomiony o terminie posiedzenia/rozprawy odwołujący się
KIO 514/20
nie stawił), zaprezentowanych w toku rozprawy skład orzekający Izby ustalił i zważył, co
następuje.
Skład orzekający Izby ustalił, że nie została wypełniona żadna z przesłanek
skutkujących odrzuceniem odwołania w trybie art. 189 ust. 2 ustawy Pzp i nie stwierdziwszy
ich skierował odwołanie do rozpoznania na rozprawie.
Skład orzekający Izby ustalił także, że wykonawca wnoszący odwołanie posiada
interes w uzyskaniu przedmiotowego zamówienia, kwalifikowany możliwością poniesienia
szkody w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy Pzp.
Wypełnione zostały zatem materialnoprawne przesłanki do rozpoznania odwołania,
wynikające z treści art. 179 ust. 1 ustawy Pzp.
W odniesieniu do wszystkich
zarzutów, tj.:
uznania wyjaśnień złożonych przez przystępującego za wystarczające i „obalające"
podejrzenie
„rażąco niskiej ceny" złożonej oferty,
niedochowania przez zamawiającego zasady uczciwej konkurencji oraz równego traktowania
wykonawców, poprzez wybór oferty przystępującego, który to wybór zmierza do udzielenia
zamówienia wykonawcy wybranemu niezgodnie z przepisami ustawy potwierdziły się,
wyboru jako najkorzystniejszej oferty podlegającej odrzuceniu, a w konsekwencji
zaniechanie odrzucenia oferty tego wykonawcy, pomimo, że złożone wyjaśnienia nie
odpowiadają wezwaniu zamawiającego, są ogólne i niekompletne, co jest równoznaczne
z niezłożeniem wyjaśnień
s
kład orzekający Izby zbiorczo ustalił i zważył, co następuje.
Odwołanie z ww. zarzutami zostało złożone wobec czynności zamawiającego z dnia
6 marca 2020 r.
, polegającej na wyborze jako najkorzystniejszej oferty przystępującego.
Wybór ten poprzedzało złożenie przez przystępującego wyjaśnień (odpowiedź z dnia
15 stycznia 2020 r. na wezwanie zamawiającego z 14 stycznia 2020 r.).
Uwzględniając częściowo odwołanie, zamawiający w piśmie do Prezesa Krajowej
Izby Odwoławczej z dnia 19 marca 2020 r. zapowiedział, że unieważni czynność wyboru
oferty najkorzystniejszej oraz ponowi wezwanie przystępującego do złożenia wyjaśnień
odnośnie do rażąco niskiej ceny (pismo to otrzymał do wiadomości także odwołujący).
Pismem
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 28 kwietnia 2020 r.
zamawiający zawiadomił, że unieważnił w dniu 20 marca 2020 r. czynność wyboru oferty
najkorzystniejszej oraz w tym samym dniu ponownie wezwał przystępującego do złożenia
wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny; oświadczył, że jest w trakcie ponownego badania
i oceny oferty przystępującego (pismo to otrzymał do wiadomości także odwołujący).
KIO 514/20
Na posiedzeniu zamawiający potwierdził i okazał składowi orzekającemu Izby
dokumentację postępowania, że wykonał zapowiadane przez siebie czynności, tj. unieważnił
czynność wyboru oferty najkorzystniejszej oraz wezwał ponownie przystępującego do
złożenia wyjaśnień na okoliczność zaoferowania ceny rażąco niskiej. O dokonaniu nowych
czynności zawiadomił wykonawców. Dodatkowo zamawiający oświadczył, że chociaż
dokonał już oceny złożonych na drugie wezwanie wyjaśnień przystępującego, to nie dokonał
jeszcze wyboru oferty najkorzystniejszej.
Podnieść należy, że częściowe uwzględnienie odwołania i unieważnienie czynności
wyboru oferty przystępującego jako najkorzystniejszej, przy braku sprzeciwu
przystępującego pozwala składowi orzekającemu przyjąć, że nie ma pomiędzy stronami
sporu co do tego, że złożone przed czynnością wyboru oferty najkorzystniejszej z dnia
6 marca 2020 r. wyjaśnienia przystępującego nie dawały do podstaw faktycznych
i prawnych,
aby wyboru takiego dokonać, a w dalszej konsekwencji, że zamawiający
naruszył art. 7 ust. 1 oraz art. 91 ust. 1 zw. z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp.
Uznać zatem należało, że zamawiający naruszył przepisy ustawy Pzp.
Dostrzeżenia wymaga, że unieważniając czynność wyboru oferty najkorzystniejszej
z dnia 6 marca 2020 r., wobec której i w związku z którą (zaniechanie odrzucenia oferty
przystępującego) odwołujący sformułował zarzuty, zamawiający doprowadził do sytuacji,
w której wynik postępowania został anulowany – unieważniony, a skoro tak, to naruszenia
ustawy Pzp, jakich dopuścił się zamawiający (nie tylko tych, których naruszenie w istocie
zamawiający przyznał, uwzględniając odwołanie i unieważniając wybór z 6 marca 2020 r.,
ale także ewentualnie innych) nie mają wpływu na tenże wynik, co przesądza o konieczności
oddaleniu odwołania. Zgodnie bowiem z przepisem art. 192 ust. 2 ustawy Pzp „Izba
uwzględnia odwołanie, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub
może mieć wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia.”
Bezsprzecznie ponowienie czynności wezwania przystępującego do złożenia
wyjaśnień, ponowna ocena tych wyjaśnień mogą mieć wpływ na wynik postępowania, ale nie
na wynik w postaci wyboru oferty przystępującego z dnia 6 marca 2020 r., ale na ponowny –
nowy
wybór (czynności tej na dzień rozprawy zamawiający nie podjął). Wobec tych nowych
czynności oraz samego ponownego wyboru oferty najkorzystniejszej odwołujący mógł lub
będzie jeszcze mógł złożyć odrębne odwołanie.
Uwzględniając powyższe, skład orzekający Izby orzekł jak w sentencji, oddalając
odwołanie.
KIO 514/20
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp,
§ 3 pkt 1) lit. a) oraz pkt 2) lit. b) rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 972).
Przewodniczący: ..………………………………………
1.
o
ddala odwołanie,
2.
kosztami postępowania obciąża wykonawcę Promost Consulting Sp. z o.o. Sp. k.
z siedzibą w Rzeszowie (35-307) i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr (słownie:
siedem
tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę Promost
Consulting Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w Rzeszowie (35-307) tytułem wpisu od odwołania,
2.2.
zasądza od wykonawcy Promost Consulting Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w Rzeszowie
(35-307) na rzecz Miasta
Stołecznego Warszawy – Zarządu Miejskich Inwestycji
Drogowych z Warszawy (01-909)
kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset
złotych zero groszy), stanowiącą uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika.
KIO 514/20
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Pr
awo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1843) na niniejszy wyrok
– w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ………………….…………...
KIO 514/20
U z a s a d n i e n i e
W odniesieniu do postępowania o udzielenie zamówienia publicznego,
prowadzonego przez Miasto Stołeczne Warszawa – Zarząd Miejskich Inwestycji Drogowych
z Warszawy (01-
909) [dalej „zamawiający”] na „Opracowanie projektu budowlanego oraz
projektów wykonawczych wraz z uzyskaniem decyzji administracyjnych niezbędnych do
zrealizowania zadania inwestycyjnego pn. przebudowa mostu w ciągu ul. Płochocińskiej nad
Kanałem do Faelbetu.” (Numer postępowania: ZP/8/PN/5/19) wykonawca Promost
Consulting Sp. z o.o. S
p.k. z siedzibą w Rzeszowie (35-307) [dalej „odwołujący”] złożył
odwołanie wobec czynności i zaniechań zamawiającego, polegających na:
1. dokonaniu wyboru jako oferty najkorzystniejszej ofe
rty złożonej przez Fasys Mosty
Sp. z o.o.
z Wrocławia (53-317) [dalej „przystępujący”],
2. zaniechaniu odrzucenia przez z
amawiającego oferty przystępującego pomimo, iż
wyjaśnienia złożone przez tego wykonawcę, z uwagi na ich zawartość i formę, winny
skutkować taką właśnie czynnością.
-
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie następujących przepisów ustawy
z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1843)
[dalej „ustawa Pzp’]:
1. art. 90 ust. 3 ustawy w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 oraz w zw. z art. 7 ust. 1 i 3, poprzez
uznanie wyjaśnień złożonych przez przystępującego za wystarczające i „obalające"
podejrzenie „rażąco niskiej ceny" złożonej oferty, a w konsekwencji zaniechanie
odrzucenia oferty tego wykonawcy, pomimo, że złożone wyjaśnienia nie odpowiadają
wezwaniu z
amawiającego, są ogólne i niekompletne, co jest równoznaczne
z niezłożeniem wyjaśnień,
2. art. 91 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1, poprzez niedochowanie przez z
amawiającego
zasady uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców, poprzez wybór
oferty
przystępującego, który to wybór zmierza do udzielenia zamówienia wykonawcy
wybranemu niezgodnie z przepisami ustawy,
3. art. 7,
poprzez wybór jako najkorzystniejszej oferty podlegającej odrzuceniu.
KIO 514/20
Odwołujący wniósł o:
1.
unieważnienia
czynności
zamawiającego,
p
olegającej
na
wyborze
jako
najkorzystniejszej oferty złożonej przez przystępującego,
2. dokonanie ponownego badania i oceny oferty
przystępującego,
3. odrzucenie oferty
przystępującego z uwagi na niezłożenie wyjaśnień w zakresie
„rażąco niskiej ceny oferty",
4. w konsekwencji dokonanie wyboru jako najkorzyst
niejszej oferty złożonej przez
o
dwołującego.
Odwołujący podniósł, że ocena wyjaśnień złożonych w postępowaniu winna być
dokonywana przez
pryzmat treści skierowanego do wykonawcy wezwania i przedmiotu
zamówienia, którego dotyczy postępowanie i w sytuacji, gdy wykonawca został wezwany
obowiązkiem wykonawcy jest wyjaśnienie wszystkich elementów zamówienia, niezbędnych
do jeg
o należytego wykonania i przedstawienie szczegółowej kalkulacji ceny, a nie
poprzestanie na z
łożeniu ogólnikowych zapewnień wykonawcy.
Stwierdził, że zamawiający żądał dla uwiarygodnienia złożonych wyjaśnień
przedstawienia i wykazania „konkretnych uwarunkowań i czynników" dostępnych
w
ykonawcy, które wpłynęły lub mogły wpłynąć na możliwość obniżenia przez wykonawcę
ceny. Innym wymaganym przez z
amawiającego elementem wyjaśnień miały być czynniki
cenotwórcze, w tym koszty pracownicze, ilość roboczogodzin, rezerwa na nieprzewidziane
wydatki, czy zakładany zysk.
Stanął na stanowisku, że żadna z wyżej wskazanych kwestii nie została przez
przystępującego wyjaśniona w sposób należyty, z przedstawieniem pełnych kalkulacji.
Odwołujący stwierdził, że przystępujący nie przedstawił szczegółowej kalkulacji
kosztów osobowych dla poszczególnych elementów prac projektowych, w wyjaśnieniach
poprzestał jedynie na stwierdzeniu, że posiada pełny zespół projektowy, który jednocześnie
realizuje kilka projektów, co pozwala na redukcję kosztów ich pracy, wskazał również na fakt,
że funkcję głównego projektanta będzie pełnił prezes spółki, przez co nie jest zobowiązany
do stosowania przepisów w zakresie minimalnego wynagrodzenia, ani przeliczania
roboczogodzin.
W ocenie odwołującego tak ogólnikowych stwierdzeń nie można uznać za
wystarczające, wskazując że przystępujący nie podał stawki roboczo godziny dla
zatrudnianego zespołu projektowego, a sam fakt, że rolę głównego projektanta pełni prezes
spółki nie wyklucza udziału innych członków zespołu projektowego, jak projektanci innych
branż, czy asystenci projektantów.
Podniósł, że wykonanie opracowań projektowych jest związane z wielomiesięczną
pracą całego kilkuosobowego zespołu projektowego o różnym stopniu doświadczenia,
KIO 514/20
a k
oszt pracy projektantów i asystentów jest głównym czynnikiem cenotwórczym
w przypadku prac projekt
owych, a w związku z tym brak przedstawienia jakichkolwiek
kalkulacji w tym zakresie, czynni wyjaśnienia przystępującego ogólnikowymi i pozbawionymi
wartości merytorycznej, nie pozwalającym na stwierdzenie, że koszty pracy zostały przez
przystępującego skalkulowane prawidłowo.
Podniósł także, że ogólnikowe stwierdzenia i zapewnienia wykonawcy nie stanowią
wystarczającej treści wyjaśnień, powołując się na wyrok z dnia 20 grudnia 2012 r. o sygn. akt
KIO 2712/12,
zgodnie z którym „celem złożenia wyjaśnień jest umożliwienie zamawiającemu
zweryfikowania poprawności dokonanej przez wykonawcę kalkulacji ceny, a nie złożenie
ogólnego zapewnienia, że wykonawca wykona zamówienie za oszacowaną przez siebie
cenę. (...) z tego powodu powinny być wyczerpujące, konkretne i przekonujące, ujawniające
najważniejsze składniki cenotwórcze, jak przykładowo koszt pracowników, zaangażowania
odpowiedniego sprzętu, czy wreszcie marżę wykonawcy. W przeciwnym wypadku
wyjaśnienia będą miały jedynie charakter iluzorycznych i nie będą stanowiły wyjaśnienia
elementów oferty, mających wpływ na wysokość cen".
Odwołujący stwierdził nadto, że przystępujący w złożonych wyjaśnieniach nie wskazał
żadnych „obiektywnych czynników", które mają wpływ na kalkulacje ceny oferty, a są
dostępne tylko temu wykonawcy. Zdaniem odwołującego okoliczności, na które powołał się
przystępujący w punkcie 1, 3, 5 i 6 wyjaśnień cechuje bardzo wysoki poziom ogólności, który
nie pozwala na wskazanie,
w jaki sposób przyczyniły się one do obniżenia ceny jego oferty.
Uzu
pełnił, że każdy z wykonawców biorących udział w postępowaniach dysponuje
podobnymi „czynnikami", zaś fakt realizowania przez wykonawcę kilku projektów
jednocześnie nie jest niczym nadzwyczajnym dla firm projektowych, ponieważ zdecydowana
większość firm projektowych działa właśnie w ten sposób. Uznał również, że na cenę oferty
w znaczący sposób nie wpływa posiadanie własnego biura, czy sprzętu, podnosząc że
przystępujący nie wskazał żadnych wyliczeń, które obrazowałyby wpływ tych czynników na
cenę oferty oraz ewentualne oszczędności po jego stronie.
Za bez znaczenia dla wyceny uznał nadto posiadane przez przystępującego
doświadczenie, gdyż wszyscy oferenci w przedmiotowym postępowaniu musieli się wykazać
określonym poziomem doświadczenia, a zatem nie jest to okoliczność dostępna wyłącznie
przystępującemu; za bez znaczenia uznał przedłożone przez przystępującego zestawienie
innych inwestycji z kwotami na ich wykonanie
– w ocenie odwołującego przytoczenie nazw
poszczególnych zadań i kwot zamawiającego nie może stanowić żadnego dowodu
prawidłowości dokonanej przez przystępującego wyceny, ponieważ każdy przetarg cechują
inne warunki,
czy to związane z miejscem wykonania inwestycji, czy z wymaganiami
z
amawiającego, co do zakresu prac, również kwoty jakimi dysponują zamawiający zależą od
wielu czynników i możliwości finansowych poszczególnych zamawiających wobec czego
KIO 514/20
wskazane argumenty można uznać jedynie za okoliczności dodatkowe, a nie główne
okoliczności uzasadniające zaoferowaną cenę.
Odwołał się do wyroku w sprawie o sygn. akt KIO 1375/15, KIO 1391/15, zgodnie
z którym „wyjaśnienia powinny być konkretne, jasne, spójne i adekwatne do danego
przedmiotu zamówienia. Stosowana powszechnie w dokumentach tego typu beletrystyka
polegająca na mnożeniu ogólników o wielkim doświadczeniu wykonawcy, jego znakomitej
organizacji produkcji, optymalizacji kosztów, wdrożeniu niezwykłe nowoczesnych
i energooszczędnych technologii, posiadaniu wykwalifikowanej acz taniej kadry, korzystnym
położeniu jego bazy czy siedziby, etc. przeważnie nic nie wnosi do sprawy i nie niesie
informacji o żadnych możliwych do uchwycenia wartościach ekonomicznych. Jako taka,
może być traktowana jedynie jako dopełnienie i tło dla bardziej konkretnych i wymiernych
danych podawanych w ramach wyjaśnień, a nie ich podstawa czy zasadnicza treść".
Pod
sumował, że z treści wyjaśnień przystępującego nie wynika, iż ww. okoliczności
w jakiś szczególny sposób dotyczą przystępującego (w porównaniu z innymi wykonawcami
tego rodzaju), a przede wszystkim zostały opisane w tak ogólny sposób, iż nie niosą żadnej
konkretnej treści pozwalającej na dokonanie ich przełożenia na jakiekolwiek wartości
ekonomiczne.
Podkreślił, że przystępujący do złożonych wyjaśnień nie przedłożył żadnych
dowodów uwiarygadniających składane wyjaśnienia, choć zamawiający w wezwaniu wprost
ws
kazał, że oczekuje ich złożenia celem oceny możliwości wykonania przedmiotowego
zamówienia. Stwierdził, że przystępujący nie przedłożył dowodów jak umowy
z projektantami, dowody zakupy posiadanego sprzętu, kalkulacji indywidulanych, czy
zestawienia przewidywanej liczby godzin pracy zespołu projektowego; w przedłożonych
wyjaśnieniach nie przedstawiono również wartości zysku jaki założył przystępujący.
Ocenił, że w wyjaśnieniach przystępujący poprzestał jedynie na ogólnikowym
stwierdzeniu, że w celu zwiększania szans na wygraną zastosował minimalny zysk, nie
podając jednocześnie żadnej założonej kwoty, czy wartości procentowej założonego zysku.
Podniósł, że trudno merytorycznie ustosunkować się do złożonych przez
przystępującego wyjaśnień, a to wobec braku w nich jakichkolwiek istotnych informacji
dotyczącej sposobu tak niskiego skalkulowania ceny, w tym kosztów pracy, liczby
przewi
dywanych godzin pracy zespołu projektowego, czy wskazanie istnienia okoliczności
umożliwiających ich obniżenie.
Stanął na stanowisku, że trudno uznać za udowodnienie rzetelności wyliczenia ceny
ofertowej jedynie poprzez
wskazanie ogólnych okoliczności dostępnych niemal dla każdego
wykonawcy oraz poprzestanie na samych zapewnieniach
– treść złożonych przez
przystępującego wyjaśnień ma charakter ogólny, abstrakcyjny, co w konsekwencji skutkuje
KIO 514/20
tym, iż takowe wyjaśnienia traktowane są tak, jakby wyjaśnienia nie zostały w ogóle złożone
ze skutkiem przewidzianym w art. 90 ust. 3 ustawy Pzp.
Stwierdził, że w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej i sądów powszechnych,
a także w doktrynie ugruntowany jest pogląd, iż zwrócenie się przez zamawiającego do
wykonawc
y o złożenie wyjaśnień w przedmiocie rażąco niskiej ceny tworzy domniemanie, że
oferowana cena jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia, co oznacza
przerzucenie na w
ykonawcę ciężaru dowodu w zakresie wykazania, że zaoferowana cena
nie jest rażąco niska, co znajduje odzwierciedlenie wprost w treści art. 90 ust. 2 ustawy Pzp;
z momentem wezwania w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp na wezwanym wykonawcy
spoczywa ciężar wykazania, że możliwe i realne jest wykonanie zamówienia za
zaproponowaną cenę. Złożone w tym przedmiocie wyjaśnienia muszą być konkretne,
wyczerpujące i uzasadniające podaną w ofercie cenę, czemu przystępujący
w
przedmiotowym postępowaniu nie sprostał.
Podniósł wreszcie, że zamawiający odrzuca zarówno ofertę wykonawcy, który nie
złożył wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz z dostarczonymi dowodami
potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Powołał się na wyrok IV Ca 1299/09 Sądu Okręgowego w Warszawie, zgodnie z którym
„Wyjaśnienia powinny być jak najbardziej szczegółowe i winny zawierać wszystkie aspekty
mające wpływ na cenę, tak aby nie pozostawiały wątpliwości co do prawidłowości jej
wyliczenia, a jednocześnie nie mogą opierać się na samych oświadczeniach wykonawcy,
gdyż art. 90 ust. 3 ustawy mówi o dowodach na ich potwierdzenie. Ciężar dowodu, że cena
nie jest rażąco niska spoczywa na wykonawcy składającym ofertę, a nie na zamawiającym,
który w dodatku nie musi „podpowiadać " wykonawcy dlaczego uważa cenę za zbyt niską."
Podsum
ował, że w świetle przepisu art. 90 ust. 3 ustawy Pzp podstawą odrzucenia
oferty
przystępującego jest nie tylko stwierdzenie przez zamawiającego, iż zaoferowana
przez tego w
ykonawcę cena jest ceną rażąco niską, ale taką podstawą jest także niezłożenie
wyja
śnień, przy czym zgodnie z utrwalonym orzecznictwem przez niezłożenie wyjaśnień
należy również rozumieć sytuację niezłożenia wyjaśnień odpowiadających wezwaniu
zamawiającego, wyjaśnień ogólnych, niekompletnych.
Na podstawie dokumentacji postępowania o udzielenie zamówienia publicznego,
przekazanej Izbie przez zamawiającego przy piśmie z dnia 6 kwietnia 2020 r. „Odpowiedzi
na odwołanie” – pismo zamawiającego z dnia 19 marca 2020 r., pisma zamawiającego
z dnia 28 kwietnia 2020 r., pisma odwołującego z dnia 12 czerwca 2020 r., a także stanowisk
zamawiającego i wykonawcy przystępującego do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego (prawidłowo zawiadomiony o terminie posiedzenia/rozprawy odwołujący się
KIO 514/20
nie stawił), zaprezentowanych w toku rozprawy skład orzekający Izby ustalił i zważył, co
następuje.
Skład orzekający Izby ustalił, że nie została wypełniona żadna z przesłanek
skutkujących odrzuceniem odwołania w trybie art. 189 ust. 2 ustawy Pzp i nie stwierdziwszy
ich skierował odwołanie do rozpoznania na rozprawie.
Skład orzekający Izby ustalił także, że wykonawca wnoszący odwołanie posiada
interes w uzyskaniu przedmiotowego zamówienia, kwalifikowany możliwością poniesienia
szkody w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy Pzp.
Wypełnione zostały zatem materialnoprawne przesłanki do rozpoznania odwołania,
wynikające z treści art. 179 ust. 1 ustawy Pzp.
W odniesieniu do wszystkich
zarzutów, tj.:
uznania wyjaśnień złożonych przez przystępującego za wystarczające i „obalające"
podejrzenie
„rażąco niskiej ceny" złożonej oferty,
niedochowania przez zamawiającego zasady uczciwej konkurencji oraz równego traktowania
wykonawców, poprzez wybór oferty przystępującego, który to wybór zmierza do udzielenia
zamówienia wykonawcy wybranemu niezgodnie z przepisami ustawy potwierdziły się,
wyboru jako najkorzystniejszej oferty podlegającej odrzuceniu, a w konsekwencji
zaniechanie odrzucenia oferty tego wykonawcy, pomimo, że złożone wyjaśnienia nie
odpowiadają wezwaniu zamawiającego, są ogólne i niekompletne, co jest równoznaczne
z niezłożeniem wyjaśnień
s
kład orzekający Izby zbiorczo ustalił i zważył, co następuje.
Odwołanie z ww. zarzutami zostało złożone wobec czynności zamawiającego z dnia
6 marca 2020 r.
, polegającej na wyborze jako najkorzystniejszej oferty przystępującego.
Wybór ten poprzedzało złożenie przez przystępującego wyjaśnień (odpowiedź z dnia
15 stycznia 2020 r. na wezwanie zamawiającego z 14 stycznia 2020 r.).
Uwzględniając częściowo odwołanie, zamawiający w piśmie do Prezesa Krajowej
Izby Odwoławczej z dnia 19 marca 2020 r. zapowiedział, że unieważni czynność wyboru
oferty najkorzystniejszej oraz ponowi wezwanie przystępującego do złożenia wyjaśnień
odnośnie do rażąco niskiej ceny (pismo to otrzymał do wiadomości także odwołujący).
Pismem
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 28 kwietnia 2020 r.
zamawiający zawiadomił, że unieważnił w dniu 20 marca 2020 r. czynność wyboru oferty
najkorzystniejszej oraz w tym samym dniu ponownie wezwał przystępującego do złożenia
wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny; oświadczył, że jest w trakcie ponownego badania
i oceny oferty przystępującego (pismo to otrzymał do wiadomości także odwołujący).
KIO 514/20
Na posiedzeniu zamawiający potwierdził i okazał składowi orzekającemu Izby
dokumentację postępowania, że wykonał zapowiadane przez siebie czynności, tj. unieważnił
czynność wyboru oferty najkorzystniejszej oraz wezwał ponownie przystępującego do
złożenia wyjaśnień na okoliczność zaoferowania ceny rażąco niskiej. O dokonaniu nowych
czynności zawiadomił wykonawców. Dodatkowo zamawiający oświadczył, że chociaż
dokonał już oceny złożonych na drugie wezwanie wyjaśnień przystępującego, to nie dokonał
jeszcze wyboru oferty najkorzystniejszej.
Podnieść należy, że częściowe uwzględnienie odwołania i unieważnienie czynności
wyboru oferty przystępującego jako najkorzystniejszej, przy braku sprzeciwu
przystępującego pozwala składowi orzekającemu przyjąć, że nie ma pomiędzy stronami
sporu co do tego, że złożone przed czynnością wyboru oferty najkorzystniejszej z dnia
6 marca 2020 r. wyjaśnienia przystępującego nie dawały do podstaw faktycznych
i prawnych,
aby wyboru takiego dokonać, a w dalszej konsekwencji, że zamawiający
naruszył art. 7 ust. 1 oraz art. 91 ust. 1 zw. z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp.
Uznać zatem należało, że zamawiający naruszył przepisy ustawy Pzp.
Dostrzeżenia wymaga, że unieważniając czynność wyboru oferty najkorzystniejszej
z dnia 6 marca 2020 r., wobec której i w związku z którą (zaniechanie odrzucenia oferty
przystępującego) odwołujący sformułował zarzuty, zamawiający doprowadził do sytuacji,
w której wynik postępowania został anulowany – unieważniony, a skoro tak, to naruszenia
ustawy Pzp, jakich dopuścił się zamawiający (nie tylko tych, których naruszenie w istocie
zamawiający przyznał, uwzględniając odwołanie i unieważniając wybór z 6 marca 2020 r.,
ale także ewentualnie innych) nie mają wpływu na tenże wynik, co przesądza o konieczności
oddaleniu odwołania. Zgodnie bowiem z przepisem art. 192 ust. 2 ustawy Pzp „Izba
uwzględnia odwołanie, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub
może mieć wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia.”
Bezsprzecznie ponowienie czynności wezwania przystępującego do złożenia
wyjaśnień, ponowna ocena tych wyjaśnień mogą mieć wpływ na wynik postępowania, ale nie
na wynik w postaci wyboru oferty przystępującego z dnia 6 marca 2020 r., ale na ponowny –
nowy
wybór (czynności tej na dzień rozprawy zamawiający nie podjął). Wobec tych nowych
czynności oraz samego ponownego wyboru oferty najkorzystniejszej odwołujący mógł lub
będzie jeszcze mógł złożyć odrębne odwołanie.
Uwzględniając powyższe, skład orzekający Izby orzekł jak w sentencji, oddalając
odwołanie.
KIO 514/20
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp,
§ 3 pkt 1) lit. a) oraz pkt 2) lit. b) rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 972).
Przewodniczący: ..………………………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 511/20 z dnia 2020-06-10
- Sygn. akt KIO 404/20, KIO 447/20 z dnia 2020-06-10
- Sygn. akt KIO 489/20 z dnia 2020-06-08
- Sygn. akt KIO 463/20 z dnia 2020-06-08
- Sygn. akt 513/20 z dnia 2020-06-05
