rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2021-09-14
rok: 2021
data dokumentu: 2021-09-14
rok: 2021
sygnatury akt.:
KIO 2213/21
KIO 2213/21
po rozpoznaniu na
rozprawie w dniu 13 września 2021 roku w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej I
zby Odwoławczej w dniu 26 lipca 2021 roku
przez
wykonawcę SmallGIS Sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie w postępowaniu
prowadzonym przez
Główny Urząd Nadzoru Budowlanego z siedzibą w Warszawie
przy udziale: wykonawcy
HyperView Sp. z o.o. z siedzibą w Gliwicach, zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego,
rozprawie w dniu 13 września 2021 roku w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej I
zby Odwoławczej w dniu 26 lipca 2021 roku
przez
wykonawcę SmallGIS Sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie w postępowaniu
prowadzonym przez
Główny Urząd Nadzoru Budowlanego z siedzibą w Warszawie
przy udziale: wykonawcy
HyperView Sp. z o.o. z siedzibą w Gliwicach, zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego,
orzeka:
1
. Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu Głównemu Urzędowi Nadzoru
Budowlanego w Warszawie:
unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
dokonanie ponownego badania i oceny ofert, w tym odrzucenie oferty wykonawcy
HyperView Sp. z o.o. z siedzibą w Gliwicach na podstawie art. 226 pkt 8 w zw. z art. 224 ust.
6 ustawy z
dnia 11 września 2019 roku Prawo zamówień publicznych.
2. K
osztami postępowania obciąża zamawiającego: Główny Urząd Nadzoru Budowlanego
w Warszawie, i:
2.1. zalicza w
poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego
SmallGIS Sp.
z o.o. z siedzibą w Krakowie, tytułem wpisu od odwołania;
2.2.
zasądza od zamawiającego Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego w Warszawie,
na rzecz
odwołującego SmallGIS Sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy), stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego poniesione z tytułu uiszczenia wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (tj. Dz. U. z 2021 r. poz. 1129, z późn. zm.) na niniejszy wyrok –
w terminie 14 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ………................................
Sygn. akt: KIO 2213/21
UZASADNIENIE
Zamawiający - Główny Urząd Nadzoru Budowlanego w Warszawie – prowadzi
postępowanie
o
udzielenie
zamówienia
publicznego
na
realizację
zadania
pn.: Zaprojektowanie, budow
a i wdrożenie w infrastrukturze teleinformatycznej wskazanej
przez zamawiającego, systemu teleinformatycznego elektronicznej książki obiektu
budowlanego. Numer referencyjny: BAF.260.1.2021
na podstawie przepisów ustawy z dnia
11
września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (tj. Dz. U. z 2021 r. poz. 1129, z późn.
zm.)
, zwanej dalej: „ustawą Pzp”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskie z dnia 12 kwietnia 2021 roku pod numerem 2021/S 070-178651.
Wartość zamówienia przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie
art. 3 ust. 3 ustawy Pzp.
W dniu 26 lipca 2021 roku wykonawca
SmallGIS Sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie
(zwany dalej: „odwołującym”) wniósł odwołanie wobec czynności zamawiającego polegającej
na dokonaniu wyboru oferty wykonawcy - Hyperview sp. z o.
o. (zwanego dalej: „Hyperview”)
jako najkorzystniejszej w p
ostępowaniu, a także wobec zaniechania odrzucenia oferty
Hyperview jako oferty zawierającej rażąco niską cenę.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie art. 226 pkt 8 ustawy Pzp
poprzez
dokonanie nieprawidłowej czynności badania i oceny oferty złożonej
przez
Hyperview, a w konsekwencji zaniechanie dokonania czynności odrzucenia oferty
złożonej przez tego wykonawcę, pomimo iż Hyperview nie wykazał, że jego oferta nie
zawiera ceny rażąco niskiej w stosunku do przedmiotu zamówienia.
W oparciu o powyższe wnosił o uwzględnienie odwołania w całości oraz nakazanie
z
amawiającemu dokonania ponownej oceny ofert złożonych w postępowaniu i w ramach
tej ponownej oceny ofert:
a)
odrzucenie oferty Hyperview ze względu na fakt, iż wykonawca ten nie wykazał, że jego
oferta nie zawiera ceny rażąco niskiej w stosunku do przedmiotu zamówienia,
b) dokonanie wyboru oferty o
dwołującego jako najkorzystniejszej w postępowaniu w oparciu
o
obowiązujące w postępowaniu kryteria oceny ofert.
Ponadto, odwołujący wnosił o przeprowadzenie dowodu dokumentacji postępowania,
oraz
dokumentów wskazanych w treści uzasadnienia odwołania na okoliczności w nim
wskazane,
a także o zasądzenie od zamawiającego na rzecz odwołującego kosztów
postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa procesowego.
W uzasadnieniu odwołania odwołujący podnosił co następuje.
Odwołujący podał, że zamawiający w dniu 26 maja 2021 roku wezwał wykonawcę
Hyperview do
udzielenia wyjaśnień, w tym złożenia dowodów, w zakresie wyliczenia ceny
za
wykonanie zamówienia. Wykonawca Hyperview złożył swe wyjaśnienia w dniu 4 czerwca
2021 roku. W dniu 16 czerwca 2021 roku
zamawiający zdecydował się na wezwanie
ww. w
ykonawcy do złożenia dodatkowych wyjaśnień dotyczących treści złożonej oferty.
Odpowiedź na to ponowne wezwanie została przez Hyperview złożona w dniu 18 czerwca
2021 roku.
W ocenie o
dwołującego udzielone przez Hyperview wyjaśnienia w zakresie rażąco
n
iskiej ceny są lakoniczne, niekonkretne, niekompletne i bardzo ogólnikowe, nie wyjaśniają
wartości oferty tego wykonawcy, ani prawidłowości jej przygotowania, nie obalają
domniemania rażąco niskiej ceny powstałego na skutek skierowania przez zamawiającego
wezwania do wyjaśnień. Ponadto wbrew jednoznacznej treści wezwania Hyperview
nie
przedstawił jakichkolwiek dowodów potwierdzających wyliczenie ceny/kosztu istotnych
części składowych zaoferowanej ceny.
Odwołujący zauważył, że w treści udzielonych wyjaśnień Hyperview nie przedstawił
szczegółowych informacji, w tym finansowych, na temat:
-
swych doświadczeń w realizacji projektów zbliżonych do przedmiotu postępowania,
które mogłyby wpłynąć na obniżenie kosztów realizacji zamówienia,
-
okoliczności umożliwiających wycenę przedmiotu zamówienia w postępowaniu na znacznie
niższym poziomie niż w analogicznym postępowaniu pod nazwą „Zaprojektowanie, budowa
i
wdrożenie w infrastrukturze teleinformatycznej wskazanej przez Zamawiającego, systemu
teleinformatycznego e
lektronicznego dziennika budowy", którego realizacja zastała
wyceniona przez Hyperview na kwotę 2 301 227,79 złotych,
-
przyjętej u wykonawcy metodologii szacowania kosztów realizacji prac projektowych,
implementacyjnych i wdrożeniowych,
- aktualnych cen r
ynkowych budowy i wdrażania rozwiązań informatycznych analogicznych
do
przedmiotu zamówienia w postępowaniu,
-
podstaw i uzasadnienia przyjęcia promocyjnej stawki za roboczogodzinę pracy, która różni
się od stawki standardowej o ponad 17%,
-
uwarunkowań rynkowych, w tym realnej wartości projektów analogicznych do objętego
p
ostępowaniem.
Odwołujący podkreślił, że kwestie wskazane powyżej zostały lakonicznie wspomniane
przez
wykonawcę Hyperview w udzielonych wyjaśnieniach, jednakże żadna z nich nie
została w sposób rzetelny i szczegółowy opisana, wyjaśniona czy też poparta odpowiednimi
dowodami
, dlatego też nie mogą być dla zamawiającego podstawą do oceny realności
zaproponowanej przez takiego wykonawcę ceny ofertowej.
Zauważył też, iż przedmiotowe wyjaśnienia należy odczytywać także w kontekście
aktualnie realizowanego projektu dla tego samego z
amawiającego pn.: Zaprojektowanie,
budowa i
wdrożenie w infrastrukturze teleinformatycznej wskazanej przez Zamawiającego,
systemu teleinformatycznego elektronicznego dziennika budowy,
który jest przetargiem
analogicznym i podobnym do niniejszego, w szczególności w zakresie technicznym,
warunków udziału, założeń dotyczących podziału zamówienia na część podstawową oraz
zamówienie objęte prawem opcji, czy podobnych kryteriów oceny ofert, a w którym to
Hyperview wycenił swoją ofertę na kwotę całkowitą 2 489 760,63 złotych, podczas gdy
przedmiot zamówienia w postępowaniu jedynie na kwotę 991 380 złotych.
Odwołujący zwrócił szczególną uwagę na sposób wyceny wsparcia technicznego
za 1
miesiąc świadczenia tej usługi w obu tych postępowaniach, tj. na kwotę 11 090,07 zł
(133 080,84
zł za cały okres wsparcia równy 12 miesięcy) w postępowaniu z 2020 roku
i na 3
690 zł (tj. 44 280,00 zł za cały okres wsparcia równy 12 miesięcy) w niniejszym
p
ostępowaniu. Jednocześnie podkreślił, że w sytuacji zwiększenia zakresu wymagań
dotyczących systemu EKOB, względem systemu EDB, co może powodować konieczność
założenia większej liczby godzin potrzebnych do świadczenia wsparcia technicznego,
tak ni
eproporcjonalne obniżenie ceny usługi wsparcia technicznego systemu bardziej
wymagającego, nie znajduje racjonalnego uzasadnienia.
Odwołujący wskazał na elementy cenowe w zakresie prawa opcji, tj. cena ofertowa
brutto zamówienia w zakresie świadczenia usług modyfikacji wdrożonego systemu EKOB
oraz
cena ofertowa brutto zamówienia w zakresie świadczenia wsparcia technicznego,
stanowiły w postępowaniu kryterium oceny ofert o wadze 5% każda z tych pozycji.
Odwołujący wyraził wątpliwość, czy tak znaczne obniżenie wartości tożsamej usługi wsparcia
technicznego względem obu postępowań, nie znajduje uzasadnienia w potencjalnej próbie
manipulacji punktacją.
Następnie odwołujący stwierdził, iż biorąc pod uwagę zastosowaną przez Hyperview
podobną stawkę godzinową za usługi modyfikacji systemu (w 2020 r. 138,63 zł za 1 h,
a w
2021 r. 153,75 zł za 1 h), można dojść do wniosku, że na system w postępowaniu
z 2020 roku w
ykonawca założył wielokrotnie więcej godzin niż w aktualnym postępowaniu,
co
oznacza, że w tym postępowaniu przewidział zbyt małą czasochłonność zadań,
w
szczególności w kontekście braku dysponowania gotowymi komponentami wymaganego
przez za
mawiającego systemu.
Dalej odwołujący podkreślił, że wyjaśnienia ceny ofertowej Hyperview nie są
wystarczające także z powodu braku wskazania na okoliczności pozwalające zastosować
mu
tzw. „promocyjną” cenę, o której mowa w tych wyjaśnieniach. W tym kontekście
odwołujący zwrócił też uwagę, że w niniejszym postępowaniu zamawiający przewidział, że
liczba EKOB (Elektronicznych
Książek obiektu Budowlanego) w 2027 r. będzie wynosiła
około 18 min i w kolejnych latach będzie systematycznie wzrastać, natomiast w przypadku
w
przetargu dotyczącego systemu EDB (Elektronicznych Dzienników Budowy) przewidziano
do obsłużenia 200 tys. EDB rocznie, co w ciągu najbliższych 6 lat powinno skutkować
koniecznością obsługi 1,2 mln EDB (15 razy mniej danych do przetworzenia).
Zdaniem
odwołującego, należy założyć, że budowa systemu EKOB będzie wymagać dużo
większego nakładu prac o charakterze optymalizacyjnym, zarówno na etapie prac
nad
architekturą systemu, jak i przy jego późniejszym oprogramowaniu, co powinno
przełożyć się na wyższą cenę ofertową w przypadku systemu EKOB względem ceny
ofertowej za system EDB.
Odwołujący podniósł, że wykonawca Hyperview nie wskazał w swoich wyjaśnieniach
posiadania gotowych komponentów lub też algorytmów, które można wykorzystać do
budowy systemu EKOB, co mogłoby uzasadniać możliwość obniżenia kosztów wykonania
systemu, w
przeciwieństwie do odwołującego, który jako wykonawca EDB posiada już
gotowe algorytmy wytwarzane w ramach w ramach realizacji
poszczególnych
funkcjonalności, a które ze względu na wiele analogii w przewidywanej logice działania oraz
założeniach obu systemów, będzie mógł zastosować również w przypadku systemu EKOB,
co
pozwoliło mu na obniżenie ceny.
Odwołujący zwrócił uwagę na przewidywaną w ramach systemu EKOPB integrację
z
usługami GUGiK, której zakres ma być ustalony z zamawiającym dopiero na etapie prac
analityczno-projektowych
, co oznacza, że potencjalny wykonawca systemu powinien przyjąć
odpowiedni bufor budżetu na przygotowanie funkcjonalności systemu. W ocenie
odwołującego należałoby uwzględnić co najmniej 320 dodatkowych godzin pracy w tym
zakresie. W tym
kontekście odwołujący ponownie podkreślił, że wykonawca Hyperview nie
wskazał w swoich wyjaśnieniach okoliczności, które mogłyby tłumaczyć obniżenie ceny
ofertowej dotyczącej systemu EKOB względem wcześniej złożonej oferty na system EDB.
Odwołujący wskazał też, że choćby w zakresie realizacji modułu słowników
należałoby dodatkowo w ofercie Hyperview dodatkowo ok. 160 godzin pracy programistów i
analityków.
W dalszej kolejności odwołujący zauważył, że wykonawca Hyperview zastosował
ogromną dysproporcję w cenie oferty złożonej w postępowaniu względem ceny
zaprezentowanej w toku przeprowadzonej
przez z
amawiającego procedury szacowania
wartości zamówienia (tj. ok. 54% wartości oszacowanego przedmiotu zamówienia w zakresie
części podstawowej).
Odwołujący podniósł ponadto, że wykonawca Hyperview w złożonych wyjaśnieniach
powołuje się na wykorzystanie oprogramowania narzędziowego, komponentów, środowisk
budowy aplikacji dystrybuowanych na zasadach open source i gwarantuje brak dodatkowych
kosztów zakupu licencji, jednak nie wyjaśnia jakie oprogramowanie będzie faktycznie
wykorzystywane przez wykonawcę, jaka będzie jego wersja, jakie są zasady jego
licencjonowania, czy istnieją jakiekolwiek ograniczenia jego stosowania. Taki sposób
podania informacji uniemożliwia zamawiającemu weryfikację przekazanych przez
wykonawcę informacji, co prowadzi do wniosku, iż wyjaśnienia w tym zakresie, ze względu
na bardzo ogólny charakter, faktycznie nie zostały udzielone w rozumieniu przepisów ustawy
Pzp.
Odwołujący dodał, że wystosowanie przez zamawiającego wezwania w trybie
art. 224 ust. 2 pkt 1 ustawy Pzp
oznacza dla wykonawcy obowiązek wykazania,
że zaproponowana przez niego cena lub proponowany koszt nie mają charakteru rażąco
niskich, a tym samym obowiązkiem wykonawcy jest złożenie wyczerpujących wyjaśnień,
które w pierwszej kolejności powinny odnosić się do wątpliwości zamawiającego
sformułowanych w wezwaniu. W przypadku, kiedy wezwanie dotyczy ceny oferty,
wykonawca powinien odnieść się kompleksowo do zaoferowanej ceny.
Dalej odwołujący podkreślił, że prawidłowości ceny, mimo złożenia ogólnych
i
gołosłownych wyjaśnień, nie można wywodzić z tego, że różnice między cenami
poszczególnych oferty nie są rażąco duże. Wezwanie wykonawcy do wyjaśnień powoduje
bowiem powstanie po jego stronie obowiązku wykazania realności i prawidłowości własnej
kalkulacji ceny, poprzez złożenie wyczerpujących i popartych dowodami wyjaśnień.
Wykonawca winien udzielić wyjaśnień dotyczących okoliczności, które wpłynęły na wysokość
zaoferowanej ceny w taki sposób, aby na ich podstawie możliwe było jednoznaczne
ustalenie, że cena oferty (odpowiednio koszt, istotna część składowa) nie jest ceną rażąco
niską.
Odwołujący zwrócił też uwagę na konieczność przedstawienia dowodów,
tak aby na ich
podstawie zamawiający mógł zweryfikować złożone wyjaśnienia. Wskazał,
że dowody stają się niezbędne w szczególności, gdy zasadnicza część przedmiotu
zamówienia musi być zakupiona od innych podmiotów i to po zaniżonych cenach, ale
również, gdy wykonawca uwzględnia stawki promocyjne, np. związane z zatrudnieniem
personelu, na
co wskazywał Hyperview.
Odwołujący podkreślił, że przypadku gdy zamawiający zwróci się do wykonawcy
o
wyjaśnienia w omawianym zakresie, ciężar udowodnienia, że zaoferowana cena lub koszt
(lub ich części składowe) nie są rażąco niskie spoczywa na wykonawcy. Zwrócenie się
zamawiającego o wyjaśnienia kreuje domniemanie rażąco niskiej ceny lub kosztu, które
wykonawca może obalić, składając przekonujące wyjaśnienia oraz dowody, wykazujące,
że możliwe jest rzetelne wykonanie zamówienia za zaproponowaną cenę lub koszt. Jeśli
wykonawca nie udzieli wyjaśnień bądź gdy udzielone wyjaśnienia potwierdzą w ocenie
zamawiającego, że cena lub koszt oferty są rażąco niskie, oferta wykonawcy zostanie
odrzucona.
Złożenie wyjaśnień niepopartych dowodami bądź ogólnikowych może zostać
uznane przez zamawiającego za brak złożenia wyjaśnień.
Odwołujący w powyższym zakresie powołał się również na orzecznictwo Krajowej
Izby Odwoławczej.
Reasumując stwierdził, że wykonawca Hyperview nie obalił skutecznie domniemania
rażąco niskiej ceny swej oferty, wywołanego skierowanym w tym zakresie wezwaniem
z
amawiającego. Udzielone wyjaśnienia są bowiem zdecydowanie zbyt ogólne, nie odnoszą
się szczegółowo do podnoszonych kwestii, a przede wszystkim - wbrew treści wezwania,
ale
także przepisom ustawy Pzp, nie prezentują jakichkolwiek dowodów potwierdzających
stanowisko wykonawcy
. Z tych też względów oferta Hyperview powinna zostać odrzucona
jako zawiera
jąca rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Odwołujący wskazał też, że zamawiający wykazał się daleko posuniętą względnością
wobec wykonawcy
Hyperview wzywając go, aż dwukrotnie do udzielenia wyjaśnień w
zakresie ceny ofertowej, w sytuacji, gdy nie było podstaw do takiego szczególnego
traktowania wykonawcy. P
omimo, iż Hyperview uzyskał dwie szanse na wyjaśnienie
poziomu i sposobu obliczenia swej ceny ofertowej, wykonawca ten nie wykonał wspomnianej
czynności prawidłowo i nie obalił domniemania rażąco niskiej ceny, a zatem jego oferta –
zdaniem odwołującego - podlega odrzuceniu.
Wobec powyższego odwołujący wnosił jak na wstępie.
Zamawiający w dniu 26 lipca 2021 roku przekazał wykonawcom biorącym udział
w
postępowaniu informację o wniesieniu odwołania wraz z jego kopią.
W dniu 29 lipca 2021 roku wykonawca HyperView Sp. z
o.o. z siedzibą w Gliwicach
(zwany dalej: „przystępującym” lub „Hyperview”) zgłosił przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego.
Izba ustaliła, że zgłoszenie przystąpienia do postępowania odwoławczego
ww.
wykonawcy spełnia wymogi określone w art. 525 ust. 1 i 2 ustawy Pzp i tym samym
wykonawca ten stał się uczestnikiem postępowania odwoławczego.
W dniu 9
września 2021 roku zamawiający przekazał Prezesowi Krajowej Izby
Odwoławczej odpowiedź na odwołanie (odpowiedź datowana na dzień 8 września 2021
roku)
, wnosząc o jego oddalenie w całości.
Po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 13
września 2021 roku z udziałem stron
i
uczestnika postępowania odwoławczego, na podstawie zgromadzonego w sprawie
materiału dowodowego oraz oświadczeń i stanowisk stron, Krajowa Izba Odwoławcza
ustaliła i zważyła, co następuje:
Izba ustaliła, iż nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
odwołania na podstawie art. 528 ustawy Pzp.
Izba ustaliła także, iż odwołujący wykazał interes w uzyskaniu zamówienia
oraz
możliwość
poniesienia
szkody
w
związku
z
ewentualnym
naruszeniem
przez
zamawiającego przepisów ustawy Pzp, czym wypełnił materialnoprawne przesłanki
dopuszczalności odwołania, o których mowa w art. 505 ustawy Pzp.
Izba dopuściła i przeprowadziła dowody z dokumentacji postępowania przekazanej
przez zamawiającego w szczególności z: ogłoszenia o zamówieniu, specyfikacji warunków
zamówienia, informacji z otwarcia ofert, oferty wykonawcy Hyperview, wezwań
zamawiającego kierowanych do wykonawcy Hyperview w zakresie wyliczenia ceny oferty
i odpowiedzi wykonawcy na te wezwania, informacji o wyborze oferty najkorzystniejszej,
a
także protokołu postępowania o udzielenie zamówienia.
Ponadto, Izba
dopuściła i przeprowadziła dowody z dokumentów załączonych
przez
odwołującego do odwołania.
Izba ustaliła co następuje.
Przedmiotem zamówienia jest zaprojektowanie, budowa i wdrożenie w infrastrukturze
teleinformatycznej wskazanej przez zamawiającego, systemu teleinformatycznego
elektronicznej książki obiektu budowlanego, zwanym dalej „systemem EKOB”.
Na przedmiot zamówienia składa się zamówienie podstawowe oraz zamówienie
obejmujące opcje.
Zamówienie podstawowe obejmuje w szczególności następujące obowiązki
wykonawcy:
1) zaprojektowanie, budowę i wdrożenie systemu EKOB w wersji webowej;
2) zaprojektowanie, budowę i wdrożenie systemu EKOB w wersji mobilnej.
Zamówienie obejmujące opcje obejmuje następujące obowiązki wykonawcy:
1) świadczenie usługi modyfikacji wdrożonego u zamawiającego systemu EKOB, w wersji
webowej, jak i mobilnej;
2) świadczenie telefoniczne oraz drogą elektroniczną wsparcia technicznego, rozumianego
jako pomoc administratorom systemu EKOB, zarówno w wersji webowej jak i mobilnej.
Wartość szacunkowa zamówienia opiewa na kwotę 1 307 493 zł netto, co stanowi
równowartość: 306 254,66 euro, w tym wartość zamówienia:
1) podstawowego: 1 092
712 zł netto, co stanowi równowartość: 255 946,41 euro,
2) objętego opcją: 214 782 zł netto, co stanowi równowartość: 50 308,48 euro.
Zamawiający podał, że kwota jaką zamierza przeznaczyć na sfinansowanie
zamówienia wynosi 1.345.000,00 zł brutto w zakresie realizacji zamówienia podstawowego.
Wykonawca Hyperview złożył ofertę z ceną ofertową brutto: 885 600 zł, w tym:
-
w zakresie Systemu EKOB w wersji webowej: 738 000 zł,
- w zakresie Systemu EKO
B w wersji mobilnej: 147 600 zł.
Cena oferto
wa brutto zamówienia objętego opcją w zakresie świadczenia usługi
modyfikacji wdrożonego systemu EKOB wyniosła: 61 500 zł, a w zakresie świadczenia usługi
w
sparcia technicznego: 44 280 zł.
Pismem z dnia 26 maja 2021 roku
zamawiający wezwał wykonawcę Hyperview
do
udzielenia wyjaśnień w tym złożenia dowodów, w zakresie wyliczenia ceny za wykonanie
zamówienia. Zamawiający wskazał, że wykonawca zaoferował wykonanie zamówienia
za
kwotę 991.380 zł brutto, która jest niższa o ponad 38% od wartości zamówienia
powi
ększonej o należy podatek VAT. Zamawiający podkreślił, że złożone wyjaśnienia muszą
przedstawiać kalkulację ceny ofertowej, z uwzględnieniem elementów wpływających na
cenę, m.in. zaangażowanie osobowe (w szczególności w zakresie: Kierownika projektu,
Anali
tyka systemów teleinformatycznych, Architekta IT, Programisty, Specjalisty ds.
testowania oraz
osoby wykonującej czynności administracyjno-biurowe), finansowe, koszty
roboczogodziny, zakładany poziom zysku oraz ewentualne okoliczności, decydujące
o
obniżeniu ceny ofertowej.
Pismem z dnia 4 czerwca 2021 roku wykonawca Hyperview złożył wyjaśnienia
dotyczące wysokości zaoferowanej ceny całkowitej oraz załączył do nich kalkulację realizacji
prac.
Pismem z dnia 16 czerwca 2021 roku zamawiający wezwał ww. wykonawcę
do
złożenia dodatkowych wyjaśnień, wskazując, że w przekazanej kalkulacji cenowej odniósł
się on jedynie do niektórych elementów wpływających na cenę, a które określił w wezwaniu
zamawiający, tj. kosztów roboczogodziny oraz zaangażowania osobowego. Natomiast
nie
uwzględnił pozostałych elementów, w szczególności zakładanego poziomu zysku
oraz
ewentualnych okoliczności decydujących o obniżeniu ceny ofertowej.
Pismem z dnia 18 czerwca 2021 roku wykonawca Hyperview udzielił dodatkowych
wyjaśnień, wskazując na zakładany poziom zysku oraz na okoliczności decydujące
o
obniżeniu ceny ofertowej, tj. okoliczność zastosowania promocyjnej stawki ofertowej.
Do
wyjaśnień załączył nową kalkulację realizacji prac.
Zamawiający wybrał ofertę wykonawcy Hyperview jako najkorzystniejszą
w
postępowaniu.
Izba zważyła co następuje.
Odwołanie należało uwzględnić.
Zgodnie z art. 224 ust. 1 ustawy Pzp j
eżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich
istotne części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia lub
budzą wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia
zgodnie z
wymaganiami określonymi w dokumentach zamówienia lub wynikającymi z
odrębnych przepisów, zamawiający żąda od wykonawcy wyjaśnień, w tym złożenia
dowodów w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części składowych.
Jak wynika z art. 224 ust. 2 pkt 1 ustawy Pzp w
przypadku gdy cena całkowita oferty
złożonej w terminie jest niższa o co najmniej 30% od wartości zamówienia powiększonej
o
należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania lub
średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert niepodlegających odrzuceniu na
podstawie art.
226 ust. 1 pkt 1 i 10, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, o
których mowa w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które nie
wymagają wyjaśnienia.
Stosownie do art. 224 ust. 5 i 6 ustawy Pzp:
5. Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa
na wykonawcy.
6. Odrzu
ceniu, jako oferta z rażąco niską ceną lub kosztem, podlega oferta wykonawcy,
który nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia
wraz z
dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu.
Zgodnie zaś z art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp zamawiający odrzuca ofertę,
jeżeli zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
W pełni należy podzielić stanowisko wyrażane w orzeczeniach Krajowej Izby
Odwoławczej, przywołanych w treści odwołania, iż wyjaśnienia wykonawcy w zakresie
wyliczenia ceny lub kosztu (lub
ich istotnych części składowych) muszą być konkretne,
rzeczowe, wyczerpujące, odpowiednio umotywowane, wykazujące, że możliwe i realne
jest
wykonanie zamówienia za zaoferowaną cenę. Złożone wyjaśnienia winny być poparte
dowodami. W szczególności należy zwrócić uwagę na wyrok Krajowej Izby Odwoławczej
z
dnia 16 marca 2021 roku, sygn. akt: KIO 600/21, w którym Izba stwierdziła, że: „w sytuacji
gdy zaistnieją przesłanki do wezwania wykonawcy do złożenia wyjaśnień
na podstawie art. 224 ust. 1 lub 2
PrZamPubl, wykonawca został ustawowo zobowiązany
do
wykazania, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. Zwrócenie się
przez
zamawiającego do wykonawcy o złożenie wyjaśnień w przedmiocie rażąco niskiej
ceny oznacza obciążenie wykonawcy ciężarem dowodu w zakresie wykazania, że
zaoferowana cena nie jest rażąco niska. Na powyższe wskazuje wprost art. 224 ust.
5
PrZamPubl. Wyjaśnienia wykonawcy co do zasady muszą być konkretne, wyczerpujące,
odpowiednio umotywowane, rzeczywiście uzasadniające podaną w ofercie cenę,
wykazujące, że możliwe i realne jest wykonanie zamówienia za zaproponowaną cenę.
Powyższe wynika z faktu, że to wyłącznie na podstawie złożonych wyjaśnień Zamawiający
dokonuje oceny czy oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt, czy też rażąco niskie ich
istotne części składowe. Obowiązkiem wykonawcy jest, aby w odpowiedzi na wezwanie
wystosowane przez
zamawiającego udzielił wyjaśnień dotyczących okoliczności, które
wpłynęły na wysokość zaoferowanej ceny w taki sposób, aby na ich podstawie możliwe było
jednoznaczne ustalenie, że cena oferty (odpowiednio koszt, istotna część składowa) nie jest
ceną rażąco niską. Efektem składanych wyjaśnień ma być stworzenie podstaw do uznania
przez zamawiającego, że podejrzenie dotyczące rażąco niskiej ceny oferty nie było
uzasadnione. Podkreślić trzeba, iż nie tylko nieudzielenie wyjaśnień w wyznaczonym
terminie skutkować będzie koniecznością odrzucenia oferty, ale także złożenie takich
wyjaśnień, które nie uzasadniają podanej w ofercie ceny (por. art. 224 ust. 6 PrZamPubl) (…)
istotne znaczenie ma również ustawowy obowiązek złożenia dowodów w zakresie wyliczenia
ceny lub kosztu, lub ic
h istotnych części składowych. Obowiązek ten wynika wprost z art.
224 ust. 1 PrZamPubl (..)
Konieczność poparcia przedstawianych wyjaśnień dowodami ma
kluczowe znaczenie dla
ich oceny, ponieważ same wyjaśnienia rzadko kiedy mogą być
uznane za w pełni obiektywne jako składane przez podmiot bezpośrednio zainteresowany
rozstrzygnięciem.(…) Przy czym podkreślić trzeba, że nie jest wystarczające samo
p
owołanie się na istnienie tego rodzaju okoliczności, lecz konieczne jest wykazanie w
sposób mierzalny, jak wpływają one na obniżenie kosztów realizacji zamówienia, jakie mają
przełożenie na poszczególne elementy składowe ceny. Tak złożone wyjaśnienia wykonawca
zobowiązany jest poprzeć stosownymi dowodami potwierdzającymi wskazywane w
wyjaśnieniach informacje (…)”.
Mając na względzie powyżej przytoczone przepisy ustawy Pzp i poczynione wstępne
uwagi Izba uznała, że potwierdził się zarzut naruszenia 226 pkt 8 ustawy Pzp
poprzez
dokonanie nieprawidłowej czynności badania i oceny oferty złożonej
przez
Hyperview, a w konsekwencji zaniechanie dokonania czynności odrzucenia oferty
złożonej przez tego wykonawcę, pomimo iż Hyperview nie wykazał, że jego oferta nie
z
awiera ceny rażąco niskiej w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Mianowicie zamawiający dokonując oceny wyjaśnień, dotyczących wysokości
zaoferowanej ceny, a złożonych przez wykonawcę Hyperview, naruszył przepisy art. 226
pkt 8 i art. 224 ust. 6 ustawy Pzp.
Zamawiający w złożonej odpowiedzi na odwołanie, a także w stanowisku
prezentowanym w toku rozprawy, zwracał uwagę, że cena zaoferowana przez wykonawcę
Hyperview nie
odbiega w sposób znaczący od cen przedstawionych w innych ofertach,
które uplasowały się na kolejnych miejscach w rankingu oceny ofert, w tym od ceny
zaoferowanej przez odwołującego, gdzie różnica pomiędzy ofertami wynosi 615 zł.
Podkreślić należy, że zamawiający dokonując oceny wyjaśnień winien wziąć pod uwagę
całokształt okoliczności związanych z danym postępowaniem, w tym także wysokość cen
zaoferowanych przez pozostałych wykonawców. Niemniej jednak, jeśli zamawiający
decyduje się wezwać wykonawcę do złożenia wyjaśnień w zakresie wyliczenia ceny za
wykonanie zamówienia, to z jednej strony wykonawca jest zobowiązany do złożenia
rzetelnych, rzeczowych i wiarygodnych wyjaśnień, popartych dowodami, a z drugiej strony
zamawiający musi je w sposób obiektywny ocenić i ustalić czy pozwalają one zweryfikować
mu w sposób prawidłowy, że możliwe i realne jest wykonanie zamówienia przez danego
wykonawcę za zaproponowaną cenę. Dodać należy, że przepis art. 224 ust. 2 pkt 1 ustawy
Pzp, przyznaje
zamawiającemu możliwość odstąpienia od wystosowania do wykonawcy
wezwania do
złożenia wyjaśnień, jeśli rozbieżność pomiędzy wartością zamówienia lub
średnią arytmetyczną cen ofert, która co do zasady implikuje obowiązek takiego wezwania,
wynika z
okoliczności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia. Skoro w niniejszym
przypadku zamawiający zdecydował się jednak na prowadzenie procedury wyjaśnień ceny
oferty, oznaczało to, że ta rozbieżność nie jest oczywista.
W rozstrzyganej sprawie wykonawca Hyperview złożył wyjaśnienia bardzo ogólne,
lakoniczne i nie poparte dowodami, poza złożoną własną Kalkulacją realizacji prac.
Pierwsze
wyjaśnienia z dnia 4 czerwca 2021 roku zawierały hasłowo/ogólnikowo wymienione
elementy, które w ocenie wykonawcy przekładają się na obniżenie zaoferowanej przez niego
ceny.
Jak słusznie wskazał odwołujący nie zostały one w sposób rzetelny i szczegółowy
opisany,
wyjaśnione, czy też poparte dowodami. Były lakonicznie sygnalizowane
przez
wykonawcę, który w żaden sposób nie przedstawił w jaki sposób wpływają na poziom
ceny.
Jedyne konkretne informacje, jakie zawarł wykonawca w swoich wyjaśnieniach, zostały
wskazane
wyłącznie w załączonej kalkulacji i to tylko w zakresie kosztów związanych
z
nakładem pracy, a i tak budzą wiele wątpliwości, o czym mowa poniżej.
Co więcej, należy podkreślić, że wykonawca w ramach pierwszych wyjaśnień,
nie ustosunkow
ał się w pełni do wezwania zamawiającego, a mianowicie nie zawarł
informacji dotyczących m.in. zakładanego poziomu zysku, czy ewentualnych okoliczności
decydujących o obniżeniu ceny ofertowej. Zamawiający powtórnie wezwał wykonawcę
Hyperview do
wyjaśnienia tych samych elementów, które stanowiły przedmiot pierwszego
wezwania, a do
których wykonawca w ogóle się nie odniósł. W ocenie Izby ponowne
wezwanie w tym samym zakresie było nieuprawnione.
Abstrahując jednak od kwestii dopuszczalności ponownego wezwania w tym samym
zakresie należy zwrócić uwagę, że w odpowiedzi na powtórne wezwanie, wykonawca
przedstawił zmienioną Kalkulację realizacji prac, z której to dopiero wynikał zakładany
poziom zysku. Zmieniły się także stawki ofertowe za roboczogodzinę, bo wykonawca dodał
dodatkową kolumnę w tabeli kalkulacyjnej „uśredniony koszt roboczogodziny netto”, w której
przedstawione zostały inne stawki niż w kolumnie „stawka ofertowa netto roboczogodzina”.
Dopiero z drugich wyjaśnień wynika, że koszty pracy są tak naprawdę na innym poziomie
niż wynika to z Kalkulacji realizacji prac, załączonej do pierwszych wyjaśnień. Co więcej,
dopiero z drugich wyjaśnień wynika, że wykonawca zastosował promocyjną stawkę ofertową
za roboczogodzinę w stosunku do standardowej stawki ofertowej, która i tak opiewa na inną
kwotę niż wykazana wysokość kosztów pracy w ramach drugich wyjaśnień. Powstaje zatem
pytanie, które stawki rzeczywiście stosuje wykonawca (te wynikające z pierwszej, czy drugiej
kalkulacji), tym bardziej, że brak jakichkolwiek dowodów poza przedłożoną kalkulacją
własną.
W kontekście tych wątpliwości słuszna wydaje się też argumentacja odwołującego
podnoszona w toku rozprawy, że mało realne jest, żeby osoby o tak różnych rolach
projektowych i doświadczeniu (kierownik projektu, analityk systemów teleinformatycznych,
architekt IT, programista, specjalista ds. testowania, osoba ds. wsparcia administracyjno-
biurowego)
były zatrudnione w oparciu o tą samą stawkę godzinową (a tak wynika
z
przedstawionej kalkulacji). Powyższe budzi tym większe wątpliwości i zastrzeżenia,
że w ramach pierwszych wyjaśnień wykonawca sam stwierdził m.in., że: „Stawki przyjęte
do
wyliczenia oferty uwzględniają między innymi koszty pracy osób przewidzianych
do
realizacji przedmiotowego zamówienia. Wszystkie ww. osoby są pracownikami
HyperView, zatrudnionymi na umowę o pracę, uwzględniającą poziom wynagrodzenia
adekwatny do
doświadczenia i kompetencji pracownika oraz zgodny z obowiązującymi
przepisami prawa”. Skoro sam wykonawca twierdzi, że umowy o pracę uwzględniają poziom
wynagrodzenia adekwatny do doświadczenia i kompetencji, a w kalkulacji wykazuje jednolite
stawki godzinowe dla całego personelu zaangażowanego do realizacji zamówienia,
to
należało stwierdzić, że złożone wyjaśnienia w żaden sposób nie potwierdzają realności
zaoferowanej ceny, lecz
budzą wiele dodatkowych wątpliwości.
W kontekście powyżej wskazanych wątpliwości nie można także uznać złożonej
kalkulacji za wiarygodny dowód. Tym samym należało ocenić wyjaśnienia jako lakoniczne,
ogólnikowe, nie poparte wiarygodnymi dowodami. Podkreślić trzeba, że mimo
tak
ogólnikowych wyjaśnień, ich okrojona treść budzi wiele wątpliwości. W konsekwencji
nie
sposób uznać, że wykonawca wykazał, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny.
Na marginesie nal
eży jeszcze zauważyć, że Izba podziela stanowisko
zamawiającego, iż bezzasadna jest argumentacja odwołującego, który powoływał się na
uprzednio prowadzone przez zamawiającego postępowanie. Okoliczność, że w tamtym
postępowaniu wykonawca nawet w całkiem odmienny i diametralny sposób szacował swoją
ofertę, nie dowodzi jeszcze, że w tym postępowaniu złożył ofertę z rażąco niską ceną.
Podobnie,
jeśli chodzi o rozbieżność szacunku kosztów wykonania zamówienia
przedstawionego zamawiającemu przez wykonawcę w tym postępowaniu w stosunku
do
złożonej oferty. Jeśli te kwestie nie były objęte wezwaniem zamawiającego do wyjaśnień
ceny oferty,
to trudno w tym zakresie czynić zarzut wykonawcy, że nie odniósł się w swoich
wyjaśnieniach do tych aspektów.
Odnośnie kwestii czasochłonności zakładanej przez wykonawcę, to stwierdzić należy,
że odwołujący w żaden sposób nie wykazał swoich twierdzeń w tym zakresie.
Mając powyższe na uwadze Izba uwzględniła odwołanie i nakazała zamawiającemu
unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, dokonanie ponownego badania
i oceny ofert, w tym odrzucenie oferty wykonawcy HyperView na podstawie art. 226 pkt 8
w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp.
O kosztach postępowania odwoławczego Izba orzekła na podstawie art. 557 i 575
ustawy P
zp w zw. z § 2 ust. 1 pkt 2, § 5 pkt 1 oraz § 8 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego,
ich
rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania z dnia
30 grudnia 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 2437).
Zgodnie z art. 557 ustawy Pzp w wyroku oraz w postanowieniu kończącym
postępowanie odwoławcze Izba rozstrzyga o kosztach postępowania odwoławczego.
Stosownie do art. 575 tejże ustawy strony oraz uczestnik postępowania
odwoławczego wnoszący sprzeciw ponoszą koszty postępowania odwoławczego stosownie
do jego wyniku.
Przepis § 2 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia określa wysokość wpisu w postępowaniu
o udzielenie zamówienia na dostawy lub usługi o wartości równej progom unijnym
lub
przekraczającej te progi na kwotę 15 000 zł.
Zgodnie z § 8 ust. 2 ww. rozporządzenia w przypadku oddalenia odwołania
przez
Izbę w całości, koszty ponosi odwołujący.
Wobec oddalenia odwołania w całości, biorąc pod uwagę powyżej powołane przepisy
ustawy
Pzp i rozporządzenia, Izba zaliczyła w poczet kosztów postępowania odwoławczego
kwotę 15 000 zł uiszczoną przez odwołującego tytułem wpisu od odwołania.
Mając powyższe na uwadze, Izba orzekła, jak w sentencji.
Przewodniczący:
……………………….……….
1
. Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu Głównemu Urzędowi Nadzoru
Budowlanego w Warszawie:
unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
dokonanie ponownego badania i oceny ofert, w tym odrzucenie oferty wykonawcy
HyperView Sp. z o.o. z siedzibą w Gliwicach na podstawie art. 226 pkt 8 w zw. z art. 224 ust.
6 ustawy z
dnia 11 września 2019 roku Prawo zamówień publicznych.
2. K
osztami postępowania obciąża zamawiającego: Główny Urząd Nadzoru Budowlanego
w Warszawie, i:
2.1. zalicza w
poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego
SmallGIS Sp.
z o.o. z siedzibą w Krakowie, tytułem wpisu od odwołania;
2.2.
zasądza od zamawiającego Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego w Warszawie,
na rzecz
odwołującego SmallGIS Sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy), stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego poniesione z tytułu uiszczenia wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (tj. Dz. U. z 2021 r. poz. 1129, z późn. zm.) na niniejszy wyrok –
w terminie 14 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ………................................
Sygn. akt: KIO 2213/21
UZASADNIENIE
Zamawiający - Główny Urząd Nadzoru Budowlanego w Warszawie – prowadzi
postępowanie
o
udzielenie
zamówienia
publicznego
na
realizację
zadania
pn.: Zaprojektowanie, budow
a i wdrożenie w infrastrukturze teleinformatycznej wskazanej
przez zamawiającego, systemu teleinformatycznego elektronicznej książki obiektu
budowlanego. Numer referencyjny: BAF.260.1.2021
na podstawie przepisów ustawy z dnia
11
września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (tj. Dz. U. z 2021 r. poz. 1129, z późn.
zm.)
, zwanej dalej: „ustawą Pzp”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskie z dnia 12 kwietnia 2021 roku pod numerem 2021/S 070-178651.
Wartość zamówienia przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie
art. 3 ust. 3 ustawy Pzp.
W dniu 26 lipca 2021 roku wykonawca
SmallGIS Sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie
(zwany dalej: „odwołującym”) wniósł odwołanie wobec czynności zamawiającego polegającej
na dokonaniu wyboru oferty wykonawcy - Hyperview sp. z o.
o. (zwanego dalej: „Hyperview”)
jako najkorzystniejszej w p
ostępowaniu, a także wobec zaniechania odrzucenia oferty
Hyperview jako oferty zawierającej rażąco niską cenę.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie art. 226 pkt 8 ustawy Pzp
poprzez
dokonanie nieprawidłowej czynności badania i oceny oferty złożonej
przez
Hyperview, a w konsekwencji zaniechanie dokonania czynności odrzucenia oferty
złożonej przez tego wykonawcę, pomimo iż Hyperview nie wykazał, że jego oferta nie
zawiera ceny rażąco niskiej w stosunku do przedmiotu zamówienia.
W oparciu o powyższe wnosił o uwzględnienie odwołania w całości oraz nakazanie
z
amawiającemu dokonania ponownej oceny ofert złożonych w postępowaniu i w ramach
tej ponownej oceny ofert:
a)
odrzucenie oferty Hyperview ze względu na fakt, iż wykonawca ten nie wykazał, że jego
oferta nie zawiera ceny rażąco niskiej w stosunku do przedmiotu zamówienia,
b) dokonanie wyboru oferty o
dwołującego jako najkorzystniejszej w postępowaniu w oparciu
o
obowiązujące w postępowaniu kryteria oceny ofert.
Ponadto, odwołujący wnosił o przeprowadzenie dowodu dokumentacji postępowania,
oraz
dokumentów wskazanych w treści uzasadnienia odwołania na okoliczności w nim
wskazane,
a także o zasądzenie od zamawiającego na rzecz odwołującego kosztów
postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa procesowego.
W uzasadnieniu odwołania odwołujący podnosił co następuje.
Odwołujący podał, że zamawiający w dniu 26 maja 2021 roku wezwał wykonawcę
Hyperview do
udzielenia wyjaśnień, w tym złożenia dowodów, w zakresie wyliczenia ceny
za
wykonanie zamówienia. Wykonawca Hyperview złożył swe wyjaśnienia w dniu 4 czerwca
2021 roku. W dniu 16 czerwca 2021 roku
zamawiający zdecydował się na wezwanie
ww. w
ykonawcy do złożenia dodatkowych wyjaśnień dotyczących treści złożonej oferty.
Odpowiedź na to ponowne wezwanie została przez Hyperview złożona w dniu 18 czerwca
2021 roku.
W ocenie o
dwołującego udzielone przez Hyperview wyjaśnienia w zakresie rażąco
n
iskiej ceny są lakoniczne, niekonkretne, niekompletne i bardzo ogólnikowe, nie wyjaśniają
wartości oferty tego wykonawcy, ani prawidłowości jej przygotowania, nie obalają
domniemania rażąco niskiej ceny powstałego na skutek skierowania przez zamawiającego
wezwania do wyjaśnień. Ponadto wbrew jednoznacznej treści wezwania Hyperview
nie
przedstawił jakichkolwiek dowodów potwierdzających wyliczenie ceny/kosztu istotnych
części składowych zaoferowanej ceny.
Odwołujący zauważył, że w treści udzielonych wyjaśnień Hyperview nie przedstawił
szczegółowych informacji, w tym finansowych, na temat:
-
swych doświadczeń w realizacji projektów zbliżonych do przedmiotu postępowania,
które mogłyby wpłynąć na obniżenie kosztów realizacji zamówienia,
-
okoliczności umożliwiających wycenę przedmiotu zamówienia w postępowaniu na znacznie
niższym poziomie niż w analogicznym postępowaniu pod nazwą „Zaprojektowanie, budowa
i
wdrożenie w infrastrukturze teleinformatycznej wskazanej przez Zamawiającego, systemu
teleinformatycznego e
lektronicznego dziennika budowy", którego realizacja zastała
wyceniona przez Hyperview na kwotę 2 301 227,79 złotych,
-
przyjętej u wykonawcy metodologii szacowania kosztów realizacji prac projektowych,
implementacyjnych i wdrożeniowych,
- aktualnych cen r
ynkowych budowy i wdrażania rozwiązań informatycznych analogicznych
do
przedmiotu zamówienia w postępowaniu,
-
podstaw i uzasadnienia przyjęcia promocyjnej stawki za roboczogodzinę pracy, która różni
się od stawki standardowej o ponad 17%,
-
uwarunkowań rynkowych, w tym realnej wartości projektów analogicznych do objętego
p
ostępowaniem.
Odwołujący podkreślił, że kwestie wskazane powyżej zostały lakonicznie wspomniane
przez
wykonawcę Hyperview w udzielonych wyjaśnieniach, jednakże żadna z nich nie
została w sposób rzetelny i szczegółowy opisana, wyjaśniona czy też poparta odpowiednimi
dowodami
, dlatego też nie mogą być dla zamawiającego podstawą do oceny realności
zaproponowanej przez takiego wykonawcę ceny ofertowej.
Zauważył też, iż przedmiotowe wyjaśnienia należy odczytywać także w kontekście
aktualnie realizowanego projektu dla tego samego z
amawiającego pn.: Zaprojektowanie,
budowa i
wdrożenie w infrastrukturze teleinformatycznej wskazanej przez Zamawiającego,
systemu teleinformatycznego elektronicznego dziennika budowy,
który jest przetargiem
analogicznym i podobnym do niniejszego, w szczególności w zakresie technicznym,
warunków udziału, założeń dotyczących podziału zamówienia na część podstawową oraz
zamówienie objęte prawem opcji, czy podobnych kryteriów oceny ofert, a w którym to
Hyperview wycenił swoją ofertę na kwotę całkowitą 2 489 760,63 złotych, podczas gdy
przedmiot zamówienia w postępowaniu jedynie na kwotę 991 380 złotych.
Odwołujący zwrócił szczególną uwagę na sposób wyceny wsparcia technicznego
za 1
miesiąc świadczenia tej usługi w obu tych postępowaniach, tj. na kwotę 11 090,07 zł
(133 080,84
zł za cały okres wsparcia równy 12 miesięcy) w postępowaniu z 2020 roku
i na 3
690 zł (tj. 44 280,00 zł za cały okres wsparcia równy 12 miesięcy) w niniejszym
p
ostępowaniu. Jednocześnie podkreślił, że w sytuacji zwiększenia zakresu wymagań
dotyczących systemu EKOB, względem systemu EDB, co może powodować konieczność
założenia większej liczby godzin potrzebnych do świadczenia wsparcia technicznego,
tak ni
eproporcjonalne obniżenie ceny usługi wsparcia technicznego systemu bardziej
wymagającego, nie znajduje racjonalnego uzasadnienia.
Odwołujący wskazał na elementy cenowe w zakresie prawa opcji, tj. cena ofertowa
brutto zamówienia w zakresie świadczenia usług modyfikacji wdrożonego systemu EKOB
oraz
cena ofertowa brutto zamówienia w zakresie świadczenia wsparcia technicznego,
stanowiły w postępowaniu kryterium oceny ofert o wadze 5% każda z tych pozycji.
Odwołujący wyraził wątpliwość, czy tak znaczne obniżenie wartości tożsamej usługi wsparcia
technicznego względem obu postępowań, nie znajduje uzasadnienia w potencjalnej próbie
manipulacji punktacją.
Następnie odwołujący stwierdził, iż biorąc pod uwagę zastosowaną przez Hyperview
podobną stawkę godzinową za usługi modyfikacji systemu (w 2020 r. 138,63 zł za 1 h,
a w
2021 r. 153,75 zł za 1 h), można dojść do wniosku, że na system w postępowaniu
z 2020 roku w
ykonawca założył wielokrotnie więcej godzin niż w aktualnym postępowaniu,
co
oznacza, że w tym postępowaniu przewidział zbyt małą czasochłonność zadań,
w
szczególności w kontekście braku dysponowania gotowymi komponentami wymaganego
przez za
mawiającego systemu.
Dalej odwołujący podkreślił, że wyjaśnienia ceny ofertowej Hyperview nie są
wystarczające także z powodu braku wskazania na okoliczności pozwalające zastosować
mu
tzw. „promocyjną” cenę, o której mowa w tych wyjaśnieniach. W tym kontekście
odwołujący zwrócił też uwagę, że w niniejszym postępowaniu zamawiający przewidział, że
liczba EKOB (Elektronicznych
Książek obiektu Budowlanego) w 2027 r. będzie wynosiła
około 18 min i w kolejnych latach będzie systematycznie wzrastać, natomiast w przypadku
w
przetargu dotyczącego systemu EDB (Elektronicznych Dzienników Budowy) przewidziano
do obsłużenia 200 tys. EDB rocznie, co w ciągu najbliższych 6 lat powinno skutkować
koniecznością obsługi 1,2 mln EDB (15 razy mniej danych do przetworzenia).
Zdaniem
odwołującego, należy założyć, że budowa systemu EKOB będzie wymagać dużo
większego nakładu prac o charakterze optymalizacyjnym, zarówno na etapie prac
nad
architekturą systemu, jak i przy jego późniejszym oprogramowaniu, co powinno
przełożyć się na wyższą cenę ofertową w przypadku systemu EKOB względem ceny
ofertowej za system EDB.
Odwołujący podniósł, że wykonawca Hyperview nie wskazał w swoich wyjaśnieniach
posiadania gotowych komponentów lub też algorytmów, które można wykorzystać do
budowy systemu EKOB, co mogłoby uzasadniać możliwość obniżenia kosztów wykonania
systemu, w
przeciwieństwie do odwołującego, który jako wykonawca EDB posiada już
gotowe algorytmy wytwarzane w ramach w ramach realizacji
poszczególnych
funkcjonalności, a które ze względu na wiele analogii w przewidywanej logice działania oraz
założeniach obu systemów, będzie mógł zastosować również w przypadku systemu EKOB,
co
pozwoliło mu na obniżenie ceny.
Odwołujący zwrócił uwagę na przewidywaną w ramach systemu EKOPB integrację
z
usługami GUGiK, której zakres ma być ustalony z zamawiającym dopiero na etapie prac
analityczno-projektowych
, co oznacza, że potencjalny wykonawca systemu powinien przyjąć
odpowiedni bufor budżetu na przygotowanie funkcjonalności systemu. W ocenie
odwołującego należałoby uwzględnić co najmniej 320 dodatkowych godzin pracy w tym
zakresie. W tym
kontekście odwołujący ponownie podkreślił, że wykonawca Hyperview nie
wskazał w swoich wyjaśnieniach okoliczności, które mogłyby tłumaczyć obniżenie ceny
ofertowej dotyczącej systemu EKOB względem wcześniej złożonej oferty na system EDB.
Odwołujący wskazał też, że choćby w zakresie realizacji modułu słowników
należałoby dodatkowo w ofercie Hyperview dodatkowo ok. 160 godzin pracy programistów i
analityków.
W dalszej kolejności odwołujący zauważył, że wykonawca Hyperview zastosował
ogromną dysproporcję w cenie oferty złożonej w postępowaniu względem ceny
zaprezentowanej w toku przeprowadzonej
przez z
amawiającego procedury szacowania
wartości zamówienia (tj. ok. 54% wartości oszacowanego przedmiotu zamówienia w zakresie
części podstawowej).
Odwołujący podniósł ponadto, że wykonawca Hyperview w złożonych wyjaśnieniach
powołuje się na wykorzystanie oprogramowania narzędziowego, komponentów, środowisk
budowy aplikacji dystrybuowanych na zasadach open source i gwarantuje brak dodatkowych
kosztów zakupu licencji, jednak nie wyjaśnia jakie oprogramowanie będzie faktycznie
wykorzystywane przez wykonawcę, jaka będzie jego wersja, jakie są zasady jego
licencjonowania, czy istnieją jakiekolwiek ograniczenia jego stosowania. Taki sposób
podania informacji uniemożliwia zamawiającemu weryfikację przekazanych przez
wykonawcę informacji, co prowadzi do wniosku, iż wyjaśnienia w tym zakresie, ze względu
na bardzo ogólny charakter, faktycznie nie zostały udzielone w rozumieniu przepisów ustawy
Pzp.
Odwołujący dodał, że wystosowanie przez zamawiającego wezwania w trybie
art. 224 ust. 2 pkt 1 ustawy Pzp
oznacza dla wykonawcy obowiązek wykazania,
że zaproponowana przez niego cena lub proponowany koszt nie mają charakteru rażąco
niskich, a tym samym obowiązkiem wykonawcy jest złożenie wyczerpujących wyjaśnień,
które w pierwszej kolejności powinny odnosić się do wątpliwości zamawiającego
sformułowanych w wezwaniu. W przypadku, kiedy wezwanie dotyczy ceny oferty,
wykonawca powinien odnieść się kompleksowo do zaoferowanej ceny.
Dalej odwołujący podkreślił, że prawidłowości ceny, mimo złożenia ogólnych
i
gołosłownych wyjaśnień, nie można wywodzić z tego, że różnice między cenami
poszczególnych oferty nie są rażąco duże. Wezwanie wykonawcy do wyjaśnień powoduje
bowiem powstanie po jego stronie obowiązku wykazania realności i prawidłowości własnej
kalkulacji ceny, poprzez złożenie wyczerpujących i popartych dowodami wyjaśnień.
Wykonawca winien udzielić wyjaśnień dotyczących okoliczności, które wpłynęły na wysokość
zaoferowanej ceny w taki sposób, aby na ich podstawie możliwe było jednoznaczne
ustalenie, że cena oferty (odpowiednio koszt, istotna część składowa) nie jest ceną rażąco
niską.
Odwołujący zwrócił też uwagę na konieczność przedstawienia dowodów,
tak aby na ich
podstawie zamawiający mógł zweryfikować złożone wyjaśnienia. Wskazał,
że dowody stają się niezbędne w szczególności, gdy zasadnicza część przedmiotu
zamówienia musi być zakupiona od innych podmiotów i to po zaniżonych cenach, ale
również, gdy wykonawca uwzględnia stawki promocyjne, np. związane z zatrudnieniem
personelu, na
co wskazywał Hyperview.
Odwołujący podkreślił, że przypadku gdy zamawiający zwróci się do wykonawcy
o
wyjaśnienia w omawianym zakresie, ciężar udowodnienia, że zaoferowana cena lub koszt
(lub ich części składowe) nie są rażąco niskie spoczywa na wykonawcy. Zwrócenie się
zamawiającego o wyjaśnienia kreuje domniemanie rażąco niskiej ceny lub kosztu, które
wykonawca może obalić, składając przekonujące wyjaśnienia oraz dowody, wykazujące,
że możliwe jest rzetelne wykonanie zamówienia za zaproponowaną cenę lub koszt. Jeśli
wykonawca nie udzieli wyjaśnień bądź gdy udzielone wyjaśnienia potwierdzą w ocenie
zamawiającego, że cena lub koszt oferty są rażąco niskie, oferta wykonawcy zostanie
odrzucona.
Złożenie wyjaśnień niepopartych dowodami bądź ogólnikowych może zostać
uznane przez zamawiającego za brak złożenia wyjaśnień.
Odwołujący w powyższym zakresie powołał się również na orzecznictwo Krajowej
Izby Odwoławczej.
Reasumując stwierdził, że wykonawca Hyperview nie obalił skutecznie domniemania
rażąco niskiej ceny swej oferty, wywołanego skierowanym w tym zakresie wezwaniem
z
amawiającego. Udzielone wyjaśnienia są bowiem zdecydowanie zbyt ogólne, nie odnoszą
się szczegółowo do podnoszonych kwestii, a przede wszystkim - wbrew treści wezwania,
ale
także przepisom ustawy Pzp, nie prezentują jakichkolwiek dowodów potwierdzających
stanowisko wykonawcy
. Z tych też względów oferta Hyperview powinna zostać odrzucona
jako zawiera
jąca rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Odwołujący wskazał też, że zamawiający wykazał się daleko posuniętą względnością
wobec wykonawcy
Hyperview wzywając go, aż dwukrotnie do udzielenia wyjaśnień w
zakresie ceny ofertowej, w sytuacji, gdy nie było podstaw do takiego szczególnego
traktowania wykonawcy. P
omimo, iż Hyperview uzyskał dwie szanse na wyjaśnienie
poziomu i sposobu obliczenia swej ceny ofertowej, wykonawca ten nie wykonał wspomnianej
czynności prawidłowo i nie obalił domniemania rażąco niskiej ceny, a zatem jego oferta –
zdaniem odwołującego - podlega odrzuceniu.
Wobec powyższego odwołujący wnosił jak na wstępie.
Zamawiający w dniu 26 lipca 2021 roku przekazał wykonawcom biorącym udział
w
postępowaniu informację o wniesieniu odwołania wraz z jego kopią.
W dniu 29 lipca 2021 roku wykonawca HyperView Sp. z
o.o. z siedzibą w Gliwicach
(zwany dalej: „przystępującym” lub „Hyperview”) zgłosił przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego.
Izba ustaliła, że zgłoszenie przystąpienia do postępowania odwoławczego
ww.
wykonawcy spełnia wymogi określone w art. 525 ust. 1 i 2 ustawy Pzp i tym samym
wykonawca ten stał się uczestnikiem postępowania odwoławczego.
W dniu 9
września 2021 roku zamawiający przekazał Prezesowi Krajowej Izby
Odwoławczej odpowiedź na odwołanie (odpowiedź datowana na dzień 8 września 2021
roku)
, wnosząc o jego oddalenie w całości.
Po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 13
września 2021 roku z udziałem stron
i
uczestnika postępowania odwoławczego, na podstawie zgromadzonego w sprawie
materiału dowodowego oraz oświadczeń i stanowisk stron, Krajowa Izba Odwoławcza
ustaliła i zważyła, co następuje:
Izba ustaliła, iż nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
odwołania na podstawie art. 528 ustawy Pzp.
Izba ustaliła także, iż odwołujący wykazał interes w uzyskaniu zamówienia
oraz
możliwość
poniesienia
szkody
w
związku
z
ewentualnym
naruszeniem
przez
zamawiającego przepisów ustawy Pzp, czym wypełnił materialnoprawne przesłanki
dopuszczalności odwołania, o których mowa w art. 505 ustawy Pzp.
Izba dopuściła i przeprowadziła dowody z dokumentacji postępowania przekazanej
przez zamawiającego w szczególności z: ogłoszenia o zamówieniu, specyfikacji warunków
zamówienia, informacji z otwarcia ofert, oferty wykonawcy Hyperview, wezwań
zamawiającego kierowanych do wykonawcy Hyperview w zakresie wyliczenia ceny oferty
i odpowiedzi wykonawcy na te wezwania, informacji o wyborze oferty najkorzystniejszej,
a
także protokołu postępowania o udzielenie zamówienia.
Ponadto, Izba
dopuściła i przeprowadziła dowody z dokumentów załączonych
przez
odwołującego do odwołania.
Izba ustaliła co następuje.
Przedmiotem zamówienia jest zaprojektowanie, budowa i wdrożenie w infrastrukturze
teleinformatycznej wskazanej przez zamawiającego, systemu teleinformatycznego
elektronicznej książki obiektu budowlanego, zwanym dalej „systemem EKOB”.
Na przedmiot zamówienia składa się zamówienie podstawowe oraz zamówienie
obejmujące opcje.
Zamówienie podstawowe obejmuje w szczególności następujące obowiązki
wykonawcy:
1) zaprojektowanie, budowę i wdrożenie systemu EKOB w wersji webowej;
2) zaprojektowanie, budowę i wdrożenie systemu EKOB w wersji mobilnej.
Zamówienie obejmujące opcje obejmuje następujące obowiązki wykonawcy:
1) świadczenie usługi modyfikacji wdrożonego u zamawiającego systemu EKOB, w wersji
webowej, jak i mobilnej;
2) świadczenie telefoniczne oraz drogą elektroniczną wsparcia technicznego, rozumianego
jako pomoc administratorom systemu EKOB, zarówno w wersji webowej jak i mobilnej.
Wartość szacunkowa zamówienia opiewa na kwotę 1 307 493 zł netto, co stanowi
równowartość: 306 254,66 euro, w tym wartość zamówienia:
1) podstawowego: 1 092
712 zł netto, co stanowi równowartość: 255 946,41 euro,
2) objętego opcją: 214 782 zł netto, co stanowi równowartość: 50 308,48 euro.
Zamawiający podał, że kwota jaką zamierza przeznaczyć na sfinansowanie
zamówienia wynosi 1.345.000,00 zł brutto w zakresie realizacji zamówienia podstawowego.
Wykonawca Hyperview złożył ofertę z ceną ofertową brutto: 885 600 zł, w tym:
-
w zakresie Systemu EKOB w wersji webowej: 738 000 zł,
- w zakresie Systemu EKO
B w wersji mobilnej: 147 600 zł.
Cena oferto
wa brutto zamówienia objętego opcją w zakresie świadczenia usługi
modyfikacji wdrożonego systemu EKOB wyniosła: 61 500 zł, a w zakresie świadczenia usługi
w
sparcia technicznego: 44 280 zł.
Pismem z dnia 26 maja 2021 roku
zamawiający wezwał wykonawcę Hyperview
do
udzielenia wyjaśnień w tym złożenia dowodów, w zakresie wyliczenia ceny za wykonanie
zamówienia. Zamawiający wskazał, że wykonawca zaoferował wykonanie zamówienia
za
kwotę 991.380 zł brutto, która jest niższa o ponad 38% od wartości zamówienia
powi
ększonej o należy podatek VAT. Zamawiający podkreślił, że złożone wyjaśnienia muszą
przedstawiać kalkulację ceny ofertowej, z uwzględnieniem elementów wpływających na
cenę, m.in. zaangażowanie osobowe (w szczególności w zakresie: Kierownika projektu,
Anali
tyka systemów teleinformatycznych, Architekta IT, Programisty, Specjalisty ds.
testowania oraz
osoby wykonującej czynności administracyjno-biurowe), finansowe, koszty
roboczogodziny, zakładany poziom zysku oraz ewentualne okoliczności, decydujące
o
obniżeniu ceny ofertowej.
Pismem z dnia 4 czerwca 2021 roku wykonawca Hyperview złożył wyjaśnienia
dotyczące wysokości zaoferowanej ceny całkowitej oraz załączył do nich kalkulację realizacji
prac.
Pismem z dnia 16 czerwca 2021 roku zamawiający wezwał ww. wykonawcę
do
złożenia dodatkowych wyjaśnień, wskazując, że w przekazanej kalkulacji cenowej odniósł
się on jedynie do niektórych elementów wpływających na cenę, a które określił w wezwaniu
zamawiający, tj. kosztów roboczogodziny oraz zaangażowania osobowego. Natomiast
nie
uwzględnił pozostałych elementów, w szczególności zakładanego poziomu zysku
oraz
ewentualnych okoliczności decydujących o obniżeniu ceny ofertowej.
Pismem z dnia 18 czerwca 2021 roku wykonawca Hyperview udzielił dodatkowych
wyjaśnień, wskazując na zakładany poziom zysku oraz na okoliczności decydujące
o
obniżeniu ceny ofertowej, tj. okoliczność zastosowania promocyjnej stawki ofertowej.
Do
wyjaśnień załączył nową kalkulację realizacji prac.
Zamawiający wybrał ofertę wykonawcy Hyperview jako najkorzystniejszą
w
postępowaniu.
Izba zważyła co następuje.
Odwołanie należało uwzględnić.
Zgodnie z art. 224 ust. 1 ustawy Pzp j
eżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich
istotne części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia lub
budzą wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia
zgodnie z
wymaganiami określonymi w dokumentach zamówienia lub wynikającymi z
odrębnych przepisów, zamawiający żąda od wykonawcy wyjaśnień, w tym złożenia
dowodów w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części składowych.
Jak wynika z art. 224 ust. 2 pkt 1 ustawy Pzp w
przypadku gdy cena całkowita oferty
złożonej w terminie jest niższa o co najmniej 30% od wartości zamówienia powiększonej
o
należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania lub
średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert niepodlegających odrzuceniu na
podstawie art.
226 ust. 1 pkt 1 i 10, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, o
których mowa w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które nie
wymagają wyjaśnienia.
Stosownie do art. 224 ust. 5 i 6 ustawy Pzp:
5. Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa
na wykonawcy.
6. Odrzu
ceniu, jako oferta z rażąco niską ceną lub kosztem, podlega oferta wykonawcy,
który nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia
wraz z
dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu.
Zgodnie zaś z art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp zamawiający odrzuca ofertę,
jeżeli zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
W pełni należy podzielić stanowisko wyrażane w orzeczeniach Krajowej Izby
Odwoławczej, przywołanych w treści odwołania, iż wyjaśnienia wykonawcy w zakresie
wyliczenia ceny lub kosztu (lub
ich istotnych części składowych) muszą być konkretne,
rzeczowe, wyczerpujące, odpowiednio umotywowane, wykazujące, że możliwe i realne
jest
wykonanie zamówienia za zaoferowaną cenę. Złożone wyjaśnienia winny być poparte
dowodami. W szczególności należy zwrócić uwagę na wyrok Krajowej Izby Odwoławczej
z
dnia 16 marca 2021 roku, sygn. akt: KIO 600/21, w którym Izba stwierdziła, że: „w sytuacji
gdy zaistnieją przesłanki do wezwania wykonawcy do złożenia wyjaśnień
na podstawie art. 224 ust. 1 lub 2
PrZamPubl, wykonawca został ustawowo zobowiązany
do
wykazania, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. Zwrócenie się
przez
zamawiającego do wykonawcy o złożenie wyjaśnień w przedmiocie rażąco niskiej
ceny oznacza obciążenie wykonawcy ciężarem dowodu w zakresie wykazania, że
zaoferowana cena nie jest rażąco niska. Na powyższe wskazuje wprost art. 224 ust.
5
PrZamPubl. Wyjaśnienia wykonawcy co do zasady muszą być konkretne, wyczerpujące,
odpowiednio umotywowane, rzeczywiście uzasadniające podaną w ofercie cenę,
wykazujące, że możliwe i realne jest wykonanie zamówienia za zaproponowaną cenę.
Powyższe wynika z faktu, że to wyłącznie na podstawie złożonych wyjaśnień Zamawiający
dokonuje oceny czy oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt, czy też rażąco niskie ich
istotne części składowe. Obowiązkiem wykonawcy jest, aby w odpowiedzi na wezwanie
wystosowane przez
zamawiającego udzielił wyjaśnień dotyczących okoliczności, które
wpłynęły na wysokość zaoferowanej ceny w taki sposób, aby na ich podstawie możliwe było
jednoznaczne ustalenie, że cena oferty (odpowiednio koszt, istotna część składowa) nie jest
ceną rażąco niską. Efektem składanych wyjaśnień ma być stworzenie podstaw do uznania
przez zamawiającego, że podejrzenie dotyczące rażąco niskiej ceny oferty nie było
uzasadnione. Podkreślić trzeba, iż nie tylko nieudzielenie wyjaśnień w wyznaczonym
terminie skutkować będzie koniecznością odrzucenia oferty, ale także złożenie takich
wyjaśnień, które nie uzasadniają podanej w ofercie ceny (por. art. 224 ust. 6 PrZamPubl) (…)
istotne znaczenie ma również ustawowy obowiązek złożenia dowodów w zakresie wyliczenia
ceny lub kosztu, lub ic
h istotnych części składowych. Obowiązek ten wynika wprost z art.
224 ust. 1 PrZamPubl (..)
Konieczność poparcia przedstawianych wyjaśnień dowodami ma
kluczowe znaczenie dla
ich oceny, ponieważ same wyjaśnienia rzadko kiedy mogą być
uznane za w pełni obiektywne jako składane przez podmiot bezpośrednio zainteresowany
rozstrzygnięciem.(…) Przy czym podkreślić trzeba, że nie jest wystarczające samo
p
owołanie się na istnienie tego rodzaju okoliczności, lecz konieczne jest wykazanie w
sposób mierzalny, jak wpływają one na obniżenie kosztów realizacji zamówienia, jakie mają
przełożenie na poszczególne elementy składowe ceny. Tak złożone wyjaśnienia wykonawca
zobowiązany jest poprzeć stosownymi dowodami potwierdzającymi wskazywane w
wyjaśnieniach informacje (…)”.
Mając na względzie powyżej przytoczone przepisy ustawy Pzp i poczynione wstępne
uwagi Izba uznała, że potwierdził się zarzut naruszenia 226 pkt 8 ustawy Pzp
poprzez
dokonanie nieprawidłowej czynności badania i oceny oferty złożonej
przez
Hyperview, a w konsekwencji zaniechanie dokonania czynności odrzucenia oferty
złożonej przez tego wykonawcę, pomimo iż Hyperview nie wykazał, że jego oferta nie
z
awiera ceny rażąco niskiej w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Mianowicie zamawiający dokonując oceny wyjaśnień, dotyczących wysokości
zaoferowanej ceny, a złożonych przez wykonawcę Hyperview, naruszył przepisy art. 226
pkt 8 i art. 224 ust. 6 ustawy Pzp.
Zamawiający w złożonej odpowiedzi na odwołanie, a także w stanowisku
prezentowanym w toku rozprawy, zwracał uwagę, że cena zaoferowana przez wykonawcę
Hyperview nie
odbiega w sposób znaczący od cen przedstawionych w innych ofertach,
które uplasowały się na kolejnych miejscach w rankingu oceny ofert, w tym od ceny
zaoferowanej przez odwołującego, gdzie różnica pomiędzy ofertami wynosi 615 zł.
Podkreślić należy, że zamawiający dokonując oceny wyjaśnień winien wziąć pod uwagę
całokształt okoliczności związanych z danym postępowaniem, w tym także wysokość cen
zaoferowanych przez pozostałych wykonawców. Niemniej jednak, jeśli zamawiający
decyduje się wezwać wykonawcę do złożenia wyjaśnień w zakresie wyliczenia ceny za
wykonanie zamówienia, to z jednej strony wykonawca jest zobowiązany do złożenia
rzetelnych, rzeczowych i wiarygodnych wyjaśnień, popartych dowodami, a z drugiej strony
zamawiający musi je w sposób obiektywny ocenić i ustalić czy pozwalają one zweryfikować
mu w sposób prawidłowy, że możliwe i realne jest wykonanie zamówienia przez danego
wykonawcę za zaproponowaną cenę. Dodać należy, że przepis art. 224 ust. 2 pkt 1 ustawy
Pzp, przyznaje
zamawiającemu możliwość odstąpienia od wystosowania do wykonawcy
wezwania do
złożenia wyjaśnień, jeśli rozbieżność pomiędzy wartością zamówienia lub
średnią arytmetyczną cen ofert, która co do zasady implikuje obowiązek takiego wezwania,
wynika z
okoliczności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia. Skoro w niniejszym
przypadku zamawiający zdecydował się jednak na prowadzenie procedury wyjaśnień ceny
oferty, oznaczało to, że ta rozbieżność nie jest oczywista.
W rozstrzyganej sprawie wykonawca Hyperview złożył wyjaśnienia bardzo ogólne,
lakoniczne i nie poparte dowodami, poza złożoną własną Kalkulacją realizacji prac.
Pierwsze
wyjaśnienia z dnia 4 czerwca 2021 roku zawierały hasłowo/ogólnikowo wymienione
elementy, które w ocenie wykonawcy przekładają się na obniżenie zaoferowanej przez niego
ceny.
Jak słusznie wskazał odwołujący nie zostały one w sposób rzetelny i szczegółowy
opisany,
wyjaśnione, czy też poparte dowodami. Były lakonicznie sygnalizowane
przez
wykonawcę, który w żaden sposób nie przedstawił w jaki sposób wpływają na poziom
ceny.
Jedyne konkretne informacje, jakie zawarł wykonawca w swoich wyjaśnieniach, zostały
wskazane
wyłącznie w załączonej kalkulacji i to tylko w zakresie kosztów związanych
z
nakładem pracy, a i tak budzą wiele wątpliwości, o czym mowa poniżej.
Co więcej, należy podkreślić, że wykonawca w ramach pierwszych wyjaśnień,
nie ustosunkow
ał się w pełni do wezwania zamawiającego, a mianowicie nie zawarł
informacji dotyczących m.in. zakładanego poziomu zysku, czy ewentualnych okoliczności
decydujących o obniżeniu ceny ofertowej. Zamawiający powtórnie wezwał wykonawcę
Hyperview do
wyjaśnienia tych samych elementów, które stanowiły przedmiot pierwszego
wezwania, a do
których wykonawca w ogóle się nie odniósł. W ocenie Izby ponowne
wezwanie w tym samym zakresie było nieuprawnione.
Abstrahując jednak od kwestii dopuszczalności ponownego wezwania w tym samym
zakresie należy zwrócić uwagę, że w odpowiedzi na powtórne wezwanie, wykonawca
przedstawił zmienioną Kalkulację realizacji prac, z której to dopiero wynikał zakładany
poziom zysku. Zmieniły się także stawki ofertowe za roboczogodzinę, bo wykonawca dodał
dodatkową kolumnę w tabeli kalkulacyjnej „uśredniony koszt roboczogodziny netto”, w której
przedstawione zostały inne stawki niż w kolumnie „stawka ofertowa netto roboczogodzina”.
Dopiero z drugich wyjaśnień wynika, że koszty pracy są tak naprawdę na innym poziomie
niż wynika to z Kalkulacji realizacji prac, załączonej do pierwszych wyjaśnień. Co więcej,
dopiero z drugich wyjaśnień wynika, że wykonawca zastosował promocyjną stawkę ofertową
za roboczogodzinę w stosunku do standardowej stawki ofertowej, która i tak opiewa na inną
kwotę niż wykazana wysokość kosztów pracy w ramach drugich wyjaśnień. Powstaje zatem
pytanie, które stawki rzeczywiście stosuje wykonawca (te wynikające z pierwszej, czy drugiej
kalkulacji), tym bardziej, że brak jakichkolwiek dowodów poza przedłożoną kalkulacją
własną.
W kontekście tych wątpliwości słuszna wydaje się też argumentacja odwołującego
podnoszona w toku rozprawy, że mało realne jest, żeby osoby o tak różnych rolach
projektowych i doświadczeniu (kierownik projektu, analityk systemów teleinformatycznych,
architekt IT, programista, specjalista ds. testowania, osoba ds. wsparcia administracyjno-
biurowego)
były zatrudnione w oparciu o tą samą stawkę godzinową (a tak wynika
z
przedstawionej kalkulacji). Powyższe budzi tym większe wątpliwości i zastrzeżenia,
że w ramach pierwszych wyjaśnień wykonawca sam stwierdził m.in., że: „Stawki przyjęte
do
wyliczenia oferty uwzględniają między innymi koszty pracy osób przewidzianych
do
realizacji przedmiotowego zamówienia. Wszystkie ww. osoby są pracownikami
HyperView, zatrudnionymi na umowę o pracę, uwzględniającą poziom wynagrodzenia
adekwatny do
doświadczenia i kompetencji pracownika oraz zgodny z obowiązującymi
przepisami prawa”. Skoro sam wykonawca twierdzi, że umowy o pracę uwzględniają poziom
wynagrodzenia adekwatny do doświadczenia i kompetencji, a w kalkulacji wykazuje jednolite
stawki godzinowe dla całego personelu zaangażowanego do realizacji zamówienia,
to
należało stwierdzić, że złożone wyjaśnienia w żaden sposób nie potwierdzają realności
zaoferowanej ceny, lecz
budzą wiele dodatkowych wątpliwości.
W kontekście powyżej wskazanych wątpliwości nie można także uznać złożonej
kalkulacji za wiarygodny dowód. Tym samym należało ocenić wyjaśnienia jako lakoniczne,
ogólnikowe, nie poparte wiarygodnymi dowodami. Podkreślić trzeba, że mimo
tak
ogólnikowych wyjaśnień, ich okrojona treść budzi wiele wątpliwości. W konsekwencji
nie
sposób uznać, że wykonawca wykazał, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny.
Na marginesie nal
eży jeszcze zauważyć, że Izba podziela stanowisko
zamawiającego, iż bezzasadna jest argumentacja odwołującego, który powoływał się na
uprzednio prowadzone przez zamawiającego postępowanie. Okoliczność, że w tamtym
postępowaniu wykonawca nawet w całkiem odmienny i diametralny sposób szacował swoją
ofertę, nie dowodzi jeszcze, że w tym postępowaniu złożył ofertę z rażąco niską ceną.
Podobnie,
jeśli chodzi o rozbieżność szacunku kosztów wykonania zamówienia
przedstawionego zamawiającemu przez wykonawcę w tym postępowaniu w stosunku
do
złożonej oferty. Jeśli te kwestie nie były objęte wezwaniem zamawiającego do wyjaśnień
ceny oferty,
to trudno w tym zakresie czynić zarzut wykonawcy, że nie odniósł się w swoich
wyjaśnieniach do tych aspektów.
Odnośnie kwestii czasochłonności zakładanej przez wykonawcę, to stwierdzić należy,
że odwołujący w żaden sposób nie wykazał swoich twierdzeń w tym zakresie.
Mając powyższe na uwadze Izba uwzględniła odwołanie i nakazała zamawiającemu
unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, dokonanie ponownego badania
i oceny ofert, w tym odrzucenie oferty wykonawcy HyperView na podstawie art. 226 pkt 8
w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp.
O kosztach postępowania odwoławczego Izba orzekła na podstawie art. 557 i 575
ustawy P
zp w zw. z § 2 ust. 1 pkt 2, § 5 pkt 1 oraz § 8 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego,
ich
rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania z dnia
30 grudnia 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 2437).
Zgodnie z art. 557 ustawy Pzp w wyroku oraz w postanowieniu kończącym
postępowanie odwoławcze Izba rozstrzyga o kosztach postępowania odwoławczego.
Stosownie do art. 575 tejże ustawy strony oraz uczestnik postępowania
odwoławczego wnoszący sprzeciw ponoszą koszty postępowania odwoławczego stosownie
do jego wyniku.
Przepis § 2 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia określa wysokość wpisu w postępowaniu
o udzielenie zamówienia na dostawy lub usługi o wartości równej progom unijnym
lub
przekraczającej te progi na kwotę 15 000 zł.
Zgodnie z § 8 ust. 2 ww. rozporządzenia w przypadku oddalenia odwołania
przez
Izbę w całości, koszty ponosi odwołujący.
Wobec oddalenia odwołania w całości, biorąc pod uwagę powyżej powołane przepisy
ustawy
Pzp i rozporządzenia, Izba zaliczyła w poczet kosztów postępowania odwoławczego
kwotę 15 000 zł uiszczoną przez odwołującego tytułem wpisu od odwołania.
Mając powyższe na uwadze, Izba orzekła, jak w sentencji.
Przewodniczący:
……………………….……….
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 211/22 z dnia 2022-02-18
- Sygn. akt KIO 206/22 z dnia 2022-02-15
- Sygn. akt KIO 66/22, KIO 79/22 z dnia 2022-02-01
- Sygn. akt KIO 72/22 z dnia 2022-01-31
- Sygn. akt KIO 30/22 z dnia 2022-01-31
