rodzaj: POSTANOWIENIE
data dokumentu: 2023-03-17
rok: 2023
data dokumentu: 2023-03-17
rok: 2023
sygnatury akt.:
KIO 616/23
KIO 616/23
Komisja w składzie:
0: Przewodnicz
0: Przewodnicz
ący: Katarzyna Poprawa
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym bez
udziału stron i uczestnika postępowania
odwoławczego w Warszawie w dniu 17 marca 2023 r. odwołania wniesionego do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 6 marca 2023 r. przez wykonawcę: RDR Spółka
z ograniczon
ą odpowiedzialnością ul. Kasztanowa 7, 62-204 Czerwonak
w
postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego: Wielkopolski Zarząd Dróg
Wojewódzkich w Poznaniu ul. Wilczak 51, 61-623 Poznań
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym bez
udziału stron i uczestnika postępowania
odwoławczego w Warszawie w dniu 17 marca 2023 r. odwołania wniesionego do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 6 marca 2023 r. przez wykonawcę: RDR Spółka
z ograniczon
ą odpowiedzialnością ul. Kasztanowa 7, 62-204 Czerwonak
w
postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego: Wielkopolski Zarząd Dróg
Wojewódzkich w Poznaniu ul. Wilczak 51, 61-623 Poznań
postanawia:
1. umarza
postępowanie odwoławcze;
2.
nakazuje zwrot z rachunku bankowego Urzędu Zamówień Publicznych na rzecz
wykonawcy
RDR Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ul. Kasztanowa 7,
62-204 Czerwonak kwoty
10 000
zł 00 gr (słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy),
uiszczonej tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2
ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo
zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2022 poz. 1710 z późń. zm.) na niniejsze postanowienie
– w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ………………………
Sygn. akt: KIO 616/23
Uzasadnienie
Zamawiający - Wielkopolski Zarząd Dróg Wojewódzkich prowadzi postępowanie
o udzielenie zamówienia publicznego na zadanie pn.: „Przebudowa drogi wojewódzkiej nr
308 w m. Grodzisk Wlkp. na skrzyżowaniu ulic Europejska i Kąkolewska w zakresie budowy
chodników”; Oznaczenie postępowania: WZP.271-12/23; Ogłoszenie o zamówieniu zostało
zamieszczone w Biuletynie Z
amówień Publicznych w dniu 27 stycznia 2023 r. pod nr
2023/BZP
00062188
– znak postępowania:
KP-272-PNU-91/2022. Postępowanie
prowadzone jest w trybie podstawowym na podstawie art. 275 pkt 1 ustawy z dnia 11
września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (zwana dalej Pzp).
W dniu 6 marca
2023 roku do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej zostało wniesione
odwołanie przez wykonawcę RDR Sp. z o.o. (zwanego dalej Odwołującym) od
następujących czynności Zamawiającego:
1) dokonanie wyboru oferty wykonawcy Qbruk K. K. (Glinno 158 A, 64-300 Nowy
Tomyśl) jako najkorzystniejszej,
2)
zaniechanie odrzucenia oferty QBRUK pomimo, iż oferta ta zawiera rażąco niską
cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
a) art. 226 ust. 1 pkt 8) Pzp i art. 224 ust. 5 i 6 Pzp poprzez brak odrzucenia oferty
w sytuacji, gdy złożone przez tego wykonawcę wyjaśnienia wraz z dowodami nie
uzasadniają podanej w ofercie ceny, której wysokość nie pozwala na realizację
zamówienia w sposób zapewniający pokrycie wszystkich kosztów wykonawcy;
b) art. 16 pkt 1) w zw. z art. 17 ust. 2 Pzp poprzez naruszenie zasady prowadzenia
po
stępowania o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej
konkurencji, równe traktowanie wykonawców oraz zgodnie z zasadami
proporcjonalności i przejrzystości.
Wobec powyższego Odwołujący wniósł o:
1.
nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty
w
ramach postępowania oraz przeprowadzenie ponownego badania i oceny ofert
w ramach której, oferta QBRUK zostanie odrzucona jako zawierająca rażąco niską
cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia,
2.
zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów postępowania
odwoławczego (w tym kosztów pomocy prawnej udzielanej przez radcę prawnego,
przy
czym stosowna faktura VAT zostanie przedłożona na rozprawie).
Skład orzekający Krajowej Izby Odwoławczej, wyznaczony do rozpoznania
niniejszej sprawy odwoławczej ustalił i zważył, co następuje:
Izba stwierdziła, że odwołanie czyni zadość wymogom proceduralnym zdefiniowanym
w Dziale IX ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych, tj. odwołanie
nie zaw
iera braków formalnych oraz został uiszczony od niego wpis. Izba ustaliła,
że nie zaistniały przesłanki określone w art. 528 ustawy Pzp, które skutkowałyby
odrzuceniem
odwołania.
W dniu 16 marca 2023
r. wpłynęło do Prezesa krajowej Izby Odwoławczej pismo
Zamawiającego Odpowiedź na odwołanie, w którym Zamawiający poinformował, że
uwzględnia zarzuty podniesione w odwołaniu w części dotyczącej: nakazania
Zamawiającemu unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty w ramach
postępowania oraz przeprowadzenia ponownego badania i oceny ofert w ramach
podstępowania. Wobec powyższego Zamawiający wniósł o umorzenie postępowania
odw
oławczego na posiedzeniu niejawnym bez udziału stron na podstawie art. 568 pkt 3
w związku z art. 522 ust. 3 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych.
Zgodnie z art. 568 pkt 3 Pzp
Izba umarza postępowania odwoławcze, w formie
postanowienia, w przypadku
o którym mowa w art. 522.
Natomiast
zgodnie z treścią art. 522 ust. 3 Pzp (na który powołuje się Zamawiający)
w przypadku uwzględnienia przez zamawiającego części zarzutów przedstawionych
w odwołaniu i wycofania pozostałych zarzutów przez odwołującego, Izba może umorzyć
postępowanie odwoławcze na posiedzeniu niejawnym bez obecności stron oraz uczestników
postępowania odwoławczego, którzy przystąpili do postępowania po stronie wykonawcy, pod
warunkiem że w postępowaniu odwoławczym po stronie zamawiającego nie przystąpił
w terminie żaden wykonawca albo wykonawca, który przystąpił po stronie zamawiającego
nie wniósł sprzeciwu wobec uwzględnienia części zarzutów. W takim przypadku
zamawiającywykonuje, powtarza lub unieważnia czynności w postępowaniu o udzielenie
zamówienia, zgodnie z żądaniem zawartym w odwołaniu w zakresie uwzględnionych
zarzutów.
W przedmiotowy
m postępowaniu nie zgłosił przystąpienia do Zamawiającego żaden
wykonawca, jednak
że z uwagi jedynie na częściowe uwzględnienie zarzutów przez
Zamawiającego i brak wycofania pozostałych zarzutów przez Odwołującego, w ocenie Izby
nie zachodzą okoliczności do unieważnienia postępowania odwoławczego określone w art.
522 ust. 3 Pzp w związku z art. 568 pkt 3 Pzp.
Jednakże, w ocenie Izby nie budzi wątpliwości, iż w przedmiotowej sprawie, w związku
z
unieważnieniem czynność wyboru najkorzystniejszej oferty może znaleźć zastosowanie
art. 568 pkt 2 ustawy Pzp, w
myśl którego Izba umarza postępowanie odwoławcze
w przypadku stwierdzenia, że dalsze postępowanie stało się z innej przyczyny zbędne lub
niedopuszczalne.
Zgodnie ze stanowiskiem doktryny
„podstawą do umorzenia postępowania jest również
stwierdzenie przez Izbę, że postępowanie stało się z innej przyczyny zbędne
lub niedopuszczalne. Ustawodawca nie doprecyzował, o jakie sytuacje chodzi. Z pewnością
dyspozycj
ą przepisu objęte będą sytuacje utraty bytu prawnego przez stronę odwołania,
na skutek likwidacji lub śmierci odwołującego. Wydaje się również, że podstawa umorzenia
zaistnieje, jeśli zamawiający przed zakończeniem rozprawy unieważni postępowanie,
wówczas spór stanie się bezprzedmiotowy, a ewentualnemu zaskarżeniu w drodze
odwołania będzie podlegała nowa czynność zamawiającego.” (Komentarz Prawo Zamówień
Publicznych, pod red. Marzeny Jaworskiej, Wydawnictwo C. H. Beck, W-wa 2021, str. 1236).
Ponadto, jak wynika z
uchwały Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 18 stycznia 2019 r.
III CZP 55/18
, w którym SN analizował rozbieżność orzeczniczą skutku procesowego
następczej utraty interesu prawnego: przyczyna umorzenia postępowania określona w art.
355 § 1 kpc jako zbędność postępowania stanowi ogólny przejaw uznania przez
ustawodawcę, że nie jest dopuszczalne kontynuowanie postępowania w sytuacji, w której
jego cel został osiągnięty w inny sposób. W rezultacie wydanie wyroku stało się zbędne.
Pojęcie zbędności wydania wyroku jako przyczyny umorzenia postępowania wiązane jest
najczęściej z szeroko pojętą następczą bezprzedmiotowością postępowania. Stanowi ona jej
swoisty korelat (zbędność wydania wyroku jako następstwo odpadnięcia przedmiotu
postępowania ewentualnie inne przypadki niecelowości wydawania wyroku). Dalej Sąd
wywiódł, że skoro wskutek zgaśnięcia interesu prawnego powoda - zazwyczaj w rezultacie
uzyskania ochrony prawnej poszukiwanej w toczącym się postępowaniu poza jego ramami -
proces cywilny nie
może doprowadzić do oczekiwanego przez powoda rezultatu (choćby
powództwo to w chwili wniesienia było całkowicie zasadne), to dalsze procedowanie w
kierunku wydania wyroku oddalającego to powództwo staje się zbyteczne i bezcelowe. W
konsekwencji trzeba prz
yjąć, że w sytuacji, w której potrzeba udzielenia żądanej przez strony
ochrony prawnej uległa dezaktualizacji, wydanie orzeczenia kończącego postępowanie w
sprawie o charakterze procesowym w postaci umorzenia procesu jest w pełni wystarczające
dla uczynienia
zadość prawu stron do sądu i rzetelnego procesu.
W ocenie Izby
powyższe rozważania prawne mają zastosowanie w niniejszym
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego oraz postępowaniu odwoławczym.
Zamawiający po wniesieniu odwołania dokonał unieważnienia wyboru najkorzystniejszej
oferty. W
konsekwencji powyższego, na dzień rozpoznania odwołania na posiedzeniu
niejawnym nie istniała już czynność, wobec której zostało wniesione odwołanie. Oznacza
to, że w momencie orzekania przez Izbę nie istniał substrat zaskarżenia, będący podstawą
korzystania ze środków ochrony prawnej przez Odwołującego. Wobec nowych czynności
podjętych przez Zamawiającego w postępowaniu Odwołujący będzie uprawniony
do skorzystania
ze środków ochrony prawnej. Ostatecznie przedmiotowy spór stał
się bezprzedmiotowy. Aby Izba mogła rozpoznać wniesione odwołanie – musi ono dotyczyć
czynności Zamawiającego (art. 513 pkt 1 ustawy Pzp). Zatem na moment wniesienia
odwołania musi istnieć substrat zaskarżenia, będący podstawą dla wykonawcy do wniesienia
środka ochrony prawnej. W niniejszej sprawie niewątpliwie substratem zaskarżenia była
czynność Zamawiającego polegająca na wyborze najkorzystniejszej oferty.
Następnie dostrzeżenia wymaga, iż zgodnie z treścią art. 552 ust. 1 ustawy Pzp Izba
wy
dając orzeczenie bierze pod uwagę stan rzeczy ustalony na moment zamknięcia
postępowania odwoławczego. Ustawodawca przewidział zatem sytuację, w której może
dojść do zmian w toku postępowania o udzielenie zamówienia – co Izba zobowiązana jest
uwzględnić wydając orzeczenie w sprawie w toku postępowania przed Izbą. Zauważenia
również wymaga, że przepisy ustawy nie zobowiązują Zamawiającego do zawieszenia
postępowania o udzielenie zamówienia, wobec wniesionego odwołania.
Izba wskazuje, że treść art. 552 ust. 1 ustawy Pzp, podobnie jak w przypadku
art. 316 § 1 kpc, w myśl którego podstawą wydania przez sąd wyroku jest stan rzeczy
istniejący w chwili zamknięcia rozprawy – nakazuje uwzględnienie aktualnego stanu
faktycznego w
postępowaniu o udzielenie zamówienia. Ponadto stan rzeczy - o którym
mowa jest w przepisie art. 552 ust. 1 ustawy Pzp -
należy analogicznie - jak w art. 316 § 1
kpc -
interpretować jako okoliczności faktyczne ustalone przed zamknięciem rozprawy oraz
stan prawny, tj. obowiązujące przepisy, które mogą stanowić podstawę rozstrzygnięcia
(wyrok SN z 2
5.06.2015 r., sygn. akt: V CSK 535/14, wyrok Sądu Apelacyjnego ze
Szczecina z
13.09.2018 r., sygn. akt: I Aga 159/18). Rolą ustalenia stanu rzeczy na moment
zamknięcia postępowania odwoławczego jest uwzględnienie aktualnego stanu faktycznego
w
postępowaniu o udzielenie zamówienia. Izba jest więc w takim przypadku zobowiązania
uwzględnić czynności Zamawiającego, które miały miejsce po wniesieniu odwołania, do
czasu wydania orzeczenia w sprawie. Skor
o Zamawiający dokonał czynności unieważnienia
wyboru najkorzystniejszej oferty,
tym samym czynność stanowiąca podstawę wniesienia
środka ochrony prawnej przestała istnieć. Zaskarżenie czynności, która już nie istnieje, nie
daje podstaw Izbie do stwierdzeni
a naruszenia przepisów przez Zamawiającego i nie może
być podstawą do wydania orzeczenia merytorycznego. Uznać w takiej sytuacji w ocenie
składu orzekającego Izby należy, iż prowadzenie dalszego postępowania odwoławczego jest
bezcelowe, czyli jak stanowi przepis ustawy Pzp
– zbędne. Jest to nowa przesłanka
umożliwiająca umorzenie postępowania odwoławczego i zdaniem Izby może być ona
wykorzystywana właśnie w podobnych sytuacjach. W innym wypadku bowiem odwołanie
podtrzymywane przez Odwołującego podlegałoby oddaleniu jako bezzasadne wobec
nieistniejącej czynności Zamawiającego. Orzekanie przez Izbę w rozpoznawanym
postępowaniu odwoławczym, wobec nowych czynności Zamawiającego nie może mieć
miejsca, gdyż wykraczałoby poza ramy postępowania odwoławczego, które wyznacza treść
wniesionego odwołania.
W konsekwencji mając na względzie okoliczności niniejszej sprawy, orzeczono
jak w sentencji, na podstawie przepisu art. 568 pkt 2 ustawy P
zp, umarzając postępowanie
odwoławcze.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku
na podstawie art. 557 i 575 ustawy P
zp w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego,
ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania z dnia 30 grudnia
2020 r. (Dz.U. z
2020 r., poz. 2437) z którego wynika, że w przypadku umorzenia
postępowania odwoławczego przez Izbę na skutek stwierdzenia, że dalsze postępowanie
stało się z innej przyczyny zbędne lub niedopuszczalne, koszty znosi się wzajemnie. Na
podstawie art. 574 ustawy P
zp Izba orzekła o dokonaniu zwrotu Odwołującemu uiszczonego
wpisu w
wysokości 10 000 zł 00 gr, o czym orzeczono w pkt 2 sentencji orzeczenia.
Mając na uwadze powyższe postanowiono jak w sentencji.
Przewodniczący: ……………...……………….
1. umarza
postępowanie odwoławcze;
2.
nakazuje zwrot z rachunku bankowego Urzędu Zamówień Publicznych na rzecz
wykonawcy
RDR Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ul. Kasztanowa 7,
62-204 Czerwonak kwoty
10 000
zł 00 gr (słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy),
uiszczonej tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2
ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo
zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2022 poz. 1710 z późń. zm.) na niniejsze postanowienie
– w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ………………………
Sygn. akt: KIO 616/23
Uzasadnienie
Zamawiający - Wielkopolski Zarząd Dróg Wojewódzkich prowadzi postępowanie
o udzielenie zamówienia publicznego na zadanie pn.: „Przebudowa drogi wojewódzkiej nr
308 w m. Grodzisk Wlkp. na skrzyżowaniu ulic Europejska i Kąkolewska w zakresie budowy
chodników”; Oznaczenie postępowania: WZP.271-12/23; Ogłoszenie o zamówieniu zostało
zamieszczone w Biuletynie Z
amówień Publicznych w dniu 27 stycznia 2023 r. pod nr
2023/BZP
00062188
– znak postępowania:
KP-272-PNU-91/2022. Postępowanie
prowadzone jest w trybie podstawowym na podstawie art. 275 pkt 1 ustawy z dnia 11
września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (zwana dalej Pzp).
W dniu 6 marca
2023 roku do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej zostało wniesione
odwołanie przez wykonawcę RDR Sp. z o.o. (zwanego dalej Odwołującym) od
następujących czynności Zamawiającego:
1) dokonanie wyboru oferty wykonawcy Qbruk K. K. (Glinno 158 A, 64-300 Nowy
Tomyśl) jako najkorzystniejszej,
2)
zaniechanie odrzucenia oferty QBRUK pomimo, iż oferta ta zawiera rażąco niską
cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
a) art. 226 ust. 1 pkt 8) Pzp i art. 224 ust. 5 i 6 Pzp poprzez brak odrzucenia oferty
w sytuacji, gdy złożone przez tego wykonawcę wyjaśnienia wraz z dowodami nie
uzasadniają podanej w ofercie ceny, której wysokość nie pozwala na realizację
zamówienia w sposób zapewniający pokrycie wszystkich kosztów wykonawcy;
b) art. 16 pkt 1) w zw. z art. 17 ust. 2 Pzp poprzez naruszenie zasady prowadzenia
po
stępowania o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej
konkurencji, równe traktowanie wykonawców oraz zgodnie z zasadami
proporcjonalności i przejrzystości.
Wobec powyższego Odwołujący wniósł o:
1.
nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty
w
ramach postępowania oraz przeprowadzenie ponownego badania i oceny ofert
w ramach której, oferta QBRUK zostanie odrzucona jako zawierająca rażąco niską
cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia,
2.
zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów postępowania
odwoławczego (w tym kosztów pomocy prawnej udzielanej przez radcę prawnego,
przy
czym stosowna faktura VAT zostanie przedłożona na rozprawie).
Skład orzekający Krajowej Izby Odwoławczej, wyznaczony do rozpoznania
niniejszej sprawy odwoławczej ustalił i zważył, co następuje:
Izba stwierdziła, że odwołanie czyni zadość wymogom proceduralnym zdefiniowanym
w Dziale IX ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych, tj. odwołanie
nie zaw
iera braków formalnych oraz został uiszczony od niego wpis. Izba ustaliła,
że nie zaistniały przesłanki określone w art. 528 ustawy Pzp, które skutkowałyby
odrzuceniem
odwołania.
W dniu 16 marca 2023
r. wpłynęło do Prezesa krajowej Izby Odwoławczej pismo
Zamawiającego Odpowiedź na odwołanie, w którym Zamawiający poinformował, że
uwzględnia zarzuty podniesione w odwołaniu w części dotyczącej: nakazania
Zamawiającemu unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty w ramach
postępowania oraz przeprowadzenia ponownego badania i oceny ofert w ramach
podstępowania. Wobec powyższego Zamawiający wniósł o umorzenie postępowania
odw
oławczego na posiedzeniu niejawnym bez udziału stron na podstawie art. 568 pkt 3
w związku z art. 522 ust. 3 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych.
Zgodnie z art. 568 pkt 3 Pzp
Izba umarza postępowania odwoławcze, w formie
postanowienia, w przypadku
o którym mowa w art. 522.
Natomiast
zgodnie z treścią art. 522 ust. 3 Pzp (na który powołuje się Zamawiający)
w przypadku uwzględnienia przez zamawiającego części zarzutów przedstawionych
w odwołaniu i wycofania pozostałych zarzutów przez odwołującego, Izba może umorzyć
postępowanie odwoławcze na posiedzeniu niejawnym bez obecności stron oraz uczestników
postępowania odwoławczego, którzy przystąpili do postępowania po stronie wykonawcy, pod
warunkiem że w postępowaniu odwoławczym po stronie zamawiającego nie przystąpił
w terminie żaden wykonawca albo wykonawca, który przystąpił po stronie zamawiającego
nie wniósł sprzeciwu wobec uwzględnienia części zarzutów. W takim przypadku
zamawiającywykonuje, powtarza lub unieważnia czynności w postępowaniu o udzielenie
zamówienia, zgodnie z żądaniem zawartym w odwołaniu w zakresie uwzględnionych
zarzutów.
W przedmiotowy
m postępowaniu nie zgłosił przystąpienia do Zamawiającego żaden
wykonawca, jednak
że z uwagi jedynie na częściowe uwzględnienie zarzutów przez
Zamawiającego i brak wycofania pozostałych zarzutów przez Odwołującego, w ocenie Izby
nie zachodzą okoliczności do unieważnienia postępowania odwoławczego określone w art.
522 ust. 3 Pzp w związku z art. 568 pkt 3 Pzp.
Jednakże, w ocenie Izby nie budzi wątpliwości, iż w przedmiotowej sprawie, w związku
z
unieważnieniem czynność wyboru najkorzystniejszej oferty może znaleźć zastosowanie
art. 568 pkt 2 ustawy Pzp, w
myśl którego Izba umarza postępowanie odwoławcze
w przypadku stwierdzenia, że dalsze postępowanie stało się z innej przyczyny zbędne lub
niedopuszczalne.
Zgodnie ze stanowiskiem doktryny
„podstawą do umorzenia postępowania jest również
stwierdzenie przez Izbę, że postępowanie stało się z innej przyczyny zbędne
lub niedopuszczalne. Ustawodawca nie doprecyzował, o jakie sytuacje chodzi. Z pewnością
dyspozycj
ą przepisu objęte będą sytuacje utraty bytu prawnego przez stronę odwołania,
na skutek likwidacji lub śmierci odwołującego. Wydaje się również, że podstawa umorzenia
zaistnieje, jeśli zamawiający przed zakończeniem rozprawy unieważni postępowanie,
wówczas spór stanie się bezprzedmiotowy, a ewentualnemu zaskarżeniu w drodze
odwołania będzie podlegała nowa czynność zamawiającego.” (Komentarz Prawo Zamówień
Publicznych, pod red. Marzeny Jaworskiej, Wydawnictwo C. H. Beck, W-wa 2021, str. 1236).
Ponadto, jak wynika z
uchwały Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 18 stycznia 2019 r.
III CZP 55/18
, w którym SN analizował rozbieżność orzeczniczą skutku procesowego
następczej utraty interesu prawnego: przyczyna umorzenia postępowania określona w art.
355 § 1 kpc jako zbędność postępowania stanowi ogólny przejaw uznania przez
ustawodawcę, że nie jest dopuszczalne kontynuowanie postępowania w sytuacji, w której
jego cel został osiągnięty w inny sposób. W rezultacie wydanie wyroku stało się zbędne.
Pojęcie zbędności wydania wyroku jako przyczyny umorzenia postępowania wiązane jest
najczęściej z szeroko pojętą następczą bezprzedmiotowością postępowania. Stanowi ona jej
swoisty korelat (zbędność wydania wyroku jako następstwo odpadnięcia przedmiotu
postępowania ewentualnie inne przypadki niecelowości wydawania wyroku). Dalej Sąd
wywiódł, że skoro wskutek zgaśnięcia interesu prawnego powoda - zazwyczaj w rezultacie
uzyskania ochrony prawnej poszukiwanej w toczącym się postępowaniu poza jego ramami -
proces cywilny nie
może doprowadzić do oczekiwanego przez powoda rezultatu (choćby
powództwo to w chwili wniesienia było całkowicie zasadne), to dalsze procedowanie w
kierunku wydania wyroku oddalającego to powództwo staje się zbyteczne i bezcelowe. W
konsekwencji trzeba prz
yjąć, że w sytuacji, w której potrzeba udzielenia żądanej przez strony
ochrony prawnej uległa dezaktualizacji, wydanie orzeczenia kończącego postępowanie w
sprawie o charakterze procesowym w postaci umorzenia procesu jest w pełni wystarczające
dla uczynienia
zadość prawu stron do sądu i rzetelnego procesu.
W ocenie Izby
powyższe rozważania prawne mają zastosowanie w niniejszym
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego oraz postępowaniu odwoławczym.
Zamawiający po wniesieniu odwołania dokonał unieważnienia wyboru najkorzystniejszej
oferty. W
konsekwencji powyższego, na dzień rozpoznania odwołania na posiedzeniu
niejawnym nie istniała już czynność, wobec której zostało wniesione odwołanie. Oznacza
to, że w momencie orzekania przez Izbę nie istniał substrat zaskarżenia, będący podstawą
korzystania ze środków ochrony prawnej przez Odwołującego. Wobec nowych czynności
podjętych przez Zamawiającego w postępowaniu Odwołujący będzie uprawniony
do skorzystania
ze środków ochrony prawnej. Ostatecznie przedmiotowy spór stał
się bezprzedmiotowy. Aby Izba mogła rozpoznać wniesione odwołanie – musi ono dotyczyć
czynności Zamawiającego (art. 513 pkt 1 ustawy Pzp). Zatem na moment wniesienia
odwołania musi istnieć substrat zaskarżenia, będący podstawą dla wykonawcy do wniesienia
środka ochrony prawnej. W niniejszej sprawie niewątpliwie substratem zaskarżenia była
czynność Zamawiającego polegająca na wyborze najkorzystniejszej oferty.
Następnie dostrzeżenia wymaga, iż zgodnie z treścią art. 552 ust. 1 ustawy Pzp Izba
wy
dając orzeczenie bierze pod uwagę stan rzeczy ustalony na moment zamknięcia
postępowania odwoławczego. Ustawodawca przewidział zatem sytuację, w której może
dojść do zmian w toku postępowania o udzielenie zamówienia – co Izba zobowiązana jest
uwzględnić wydając orzeczenie w sprawie w toku postępowania przed Izbą. Zauważenia
również wymaga, że przepisy ustawy nie zobowiązują Zamawiającego do zawieszenia
postępowania o udzielenie zamówienia, wobec wniesionego odwołania.
Izba wskazuje, że treść art. 552 ust. 1 ustawy Pzp, podobnie jak w przypadku
art. 316 § 1 kpc, w myśl którego podstawą wydania przez sąd wyroku jest stan rzeczy
istniejący w chwili zamknięcia rozprawy – nakazuje uwzględnienie aktualnego stanu
faktycznego w
postępowaniu o udzielenie zamówienia. Ponadto stan rzeczy - o którym
mowa jest w przepisie art. 552 ust. 1 ustawy Pzp -
należy analogicznie - jak w art. 316 § 1
kpc -
interpretować jako okoliczności faktyczne ustalone przed zamknięciem rozprawy oraz
stan prawny, tj. obowiązujące przepisy, które mogą stanowić podstawę rozstrzygnięcia
(wyrok SN z 2
5.06.2015 r., sygn. akt: V CSK 535/14, wyrok Sądu Apelacyjnego ze
Szczecina z
13.09.2018 r., sygn. akt: I Aga 159/18). Rolą ustalenia stanu rzeczy na moment
zamknięcia postępowania odwoławczego jest uwzględnienie aktualnego stanu faktycznego
w
postępowaniu o udzielenie zamówienia. Izba jest więc w takim przypadku zobowiązania
uwzględnić czynności Zamawiającego, które miały miejsce po wniesieniu odwołania, do
czasu wydania orzeczenia w sprawie. Skor
o Zamawiający dokonał czynności unieważnienia
wyboru najkorzystniejszej oferty,
tym samym czynność stanowiąca podstawę wniesienia
środka ochrony prawnej przestała istnieć. Zaskarżenie czynności, która już nie istnieje, nie
daje podstaw Izbie do stwierdzeni
a naruszenia przepisów przez Zamawiającego i nie może
być podstawą do wydania orzeczenia merytorycznego. Uznać w takiej sytuacji w ocenie
składu orzekającego Izby należy, iż prowadzenie dalszego postępowania odwoławczego jest
bezcelowe, czyli jak stanowi przepis ustawy Pzp
– zbędne. Jest to nowa przesłanka
umożliwiająca umorzenie postępowania odwoławczego i zdaniem Izby może być ona
wykorzystywana właśnie w podobnych sytuacjach. W innym wypadku bowiem odwołanie
podtrzymywane przez Odwołującego podlegałoby oddaleniu jako bezzasadne wobec
nieistniejącej czynności Zamawiającego. Orzekanie przez Izbę w rozpoznawanym
postępowaniu odwoławczym, wobec nowych czynności Zamawiającego nie może mieć
miejsca, gdyż wykraczałoby poza ramy postępowania odwoławczego, które wyznacza treść
wniesionego odwołania.
W konsekwencji mając na względzie okoliczności niniejszej sprawy, orzeczono
jak w sentencji, na podstawie przepisu art. 568 pkt 2 ustawy P
zp, umarzając postępowanie
odwoławcze.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku
na podstawie art. 557 i 575 ustawy P
zp w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego,
ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania z dnia 30 grudnia
2020 r. (Dz.U. z
2020 r., poz. 2437) z którego wynika, że w przypadku umorzenia
postępowania odwoławczego przez Izbę na skutek stwierdzenia, że dalsze postępowanie
stało się z innej przyczyny zbędne lub niedopuszczalne, koszty znosi się wzajemnie. Na
podstawie art. 574 ustawy P
zp Izba orzekła o dokonaniu zwrotu Odwołującemu uiszczonego
wpisu w
wysokości 10 000 zł 00 gr, o czym orzeczono w pkt 2 sentencji orzeczenia.
Mając na uwadze powyższe postanowiono jak w sentencji.
Przewodniczący: ……………...……………….
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 3393/22 z dnia 2023-12-30
- Sygn. akt KIO 603/23 z dnia 2023-03-24
- Sygn. akt KIO 615/23 z dnia 2023-03-21
- Sygn. akt KIO 604/23 z dnia 2023-03-21
- Sygn. akt KIO 649/23 z dnia 2023-03-21
