KIO 1013/23

Komisja w składzie:
Przewodniczący: Agnieszka Trojanowska Członkowie: Justyna Tomkowska, Ryszard Tetzlaff Protokolant: Mikołaj Kraska

po rozpoznaniu na rozprawie w Warszawie w dniu 24 kwietnia 2023
r. odwołania wniesione-
go do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 11 kwietnia 2023 r. przez: wykonawcę
Multiconsult Polska Sp
ółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warsza-
wie,
ul. Bonifraterska 17
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Centralny Port
Komunikacyjny Sp
ółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie,
Al. Jerozolimskie 142A

orzeka:
1. Oddala
odwołanie,
2.
kosztami postępowania obciąża wykonawcę Multiconsult Polska Spółka z ograni-
czoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie, ul. Bonifraterska 17 i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
Multiconsult Polska
spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w Warszawie, ul. Bonifraterska 17 t
ytułem wpisu od odwołania,
2.2.
zasądza od wykonawcy Multiconsult Polska Spółka z ograniczoną odpo-
wiedzialnością z siedzibą w Warszawie, ul. Bonifraterska 17 na rzecz za-
mawiającego Centralny Port Komunikacyjny Spółka z ograniczoną od-
powiedzialnością z siedzibą w Warszawie, Al. Jerozolimskie 142A kwotę
3 680
zł. 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset osiemdziesiąt złotych zero gro-
szy
) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wy-
datków pełnomocnika i kosztów dojazdu.

Stosownie do art. 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia
11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 r., poz. 1710 z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w
terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.

Przewodniczący:………………………….
Członkowie: ………………………….

………………………….

Sygn. akt KIO 698/23
Uzasadnienie
Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na
o
pracowanie dokumentacji projektowej budowy kolektora ściekowego na czas budowy Cen-
tralnego Portu
Komunikacyjnego wraz z możliwością wykorzystania na etapie eksploatacji
lotniska
zostało wszczęte ogłoszeniem opublikowanym w Dzienniku Urzędowym Unii Euro-
pejskiej pod nr 2023/S 028-081902

W dniu 30 marca 2023 r.
zamawiający poinformował Multiconsult Polska spółka z ograniczo-
ną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie o zamiarze odtajnienia wyjaśnień złożonych
przez tego wykonawcę, co do rażąco niskiej ceny jego oferty.

W dniu 11 kwietnia 2023 r. odwołanie wniósł Multiconsult Polska spółka z ograniczoną od-
powiedzialnością z siedzibą w Warszawie. Odwołanie zostało wniesione przez członka za-
rządu odwołującego ujawnionego w KRS i upoważnionego do samodzielnej reprezentacji,
zgodnie z odpisem z KRS. Do odwołania dołączono dowód przekazana odwołania zamawia-
jącemu w dniu 11 kwietnia 2023 r.
Odwołujący wniósł odwołanie na:
a. zaniechanie uznania skuteczności dokonanego przez wykonawcę zastrzeżenia tajemnicy
przedsiębiorstwa w ramach złożonych przez wykonawcę wyjaśnień rażąco niskiej ceny i w
konsekwencji podjęcie przez zamawiającego decyzji o odtajnieniu, pomimo że:
(i) Wykonawca wykazał, że oznaczone przez wykonawcę informacje, przekazane zamawia-
jącemu, stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa, tj. podał konkretne okoliczności potwierdzają-
ce spełnienie przesłanek wymaganych dla uznania przekazanych informacji, oznaczonych
jako tajemnica przedsiębiorstwa za tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 1 1 ust. 2
ustawy o zwalczaniu ni
euczciwej konkurencji („Znku”);
(ii) Wykonawca równocześnie z przekazaniem informacji stanowiących tajemnicę przedsię-
biorstwa oznaczył jednoznacznie, które z grupy złożonych informacji nie mogą być ujawnio-
ne, gdyż stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 11 ust. 2 Znku;
(iii) Wykonawca wykazał działania podjęte dla potrzeb wyłączenia jawności informacji prze-
kazanych z
amawiającemu stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa;
(iv) Wykonawca nie objął tajemnicą przedsiębiorstwa informacji, które zamawiający określił w
SWZ jako informacje, które nie mogą być zastrzeżone jako tajemnica przedsiębiorstwa.

b. zaniechanie prowadzenia p
ostępowania w sposób zapewniający zachowanie uczciwej
konkurencji i równe traktowanie wykonawców oraz zgodnie z zasadami proporcjonalności i
przejrzystości
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie przepisów ustawy:
a. art. 18 ust. 3 ustawy
w związku z art. 16 pkt. 1 - 3 ustawy przez:
(i) nieuzasadni
one uznanie za nieskuteczne zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa wobec
przekazanych informacji, stanowiące rezultat błędnej oceny przekazanego przez wykonawcę
materiału dowodowego potwierdzającego skuteczność zastrzeżenia poufności informacji,
(ii) prowadzenie p
ostępowania z naruszeniem zasady przejrzystości, równego traktowania
w
ykonawców, uczciwej konkurencji, w sposób wpływający na wynik postępowania;
Wniósł o:
a. uwzględnienie odwołania w całości;
b. nakazanie z
amawiającemu nieujawniania informacji zawartych w dokumentach złożonych
w p
ostępowaniu przez wykonawcę w ramach wyjaśnień rażąco niskiej ceny.
Ponadto o:
c. dopuszczenie oraz przeprowadzenie dowodów z dokumentów oraz innych środków dowo-
dowych załączonych do pisma lub wskazanych w treści uzasadnienia, na fakty i okoliczności
zawarte w odwołaniu, jak również z dokumentów przedstawionych na rozprawie na fakty i
okoliczności zgłoszone w toku postępowania;
d. obciążenie zamawiającego kosztami postępowania odwoławczego i zasądzenie na rzecz
o
dwołującego kosztów postępowania odwoławczego.
Odwołujący wskazał, że uprawniony jest do wniesienia odwołania zgodnie z art. 505 ust. 1
ustawy
jako wykonawca, który ma interes w uzyskaniu zamówienia oraz poniósł lub może
ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy. Interes odwo-
łującego przejawia się w tym, że w informacji z otwarcia ofert z dnia 06 marca 2023 roku od-
wołujący złożył ofertę przewidującą cenę brutto 3.419.031,00 zł brutto (słownie; trzy miliony
czterysta dziewiętnaście tysięcy trzydzieści jeden złotych), podczas gdy z informacji o kwocie
jaką zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia wynika, że zamawia-
jący zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia kwotę 3.972.393,33 zł brutto
(słownie: trzy miliony dziewięćset siedemdziesiąt dwa tysiące trzysta dziewięćdziesiąt trzy
złote 33/100). Mając powyższe na uwadze oraz uwzględniając ceny ofert przedłożone przez
innych oferentów to, odwołujący ma interes w uzyskaniu zamówienia i przedłożył ofertę w
wysokości najbliższej kwocie, jaką zamawiający zamierz przeznaczyć na sfinansowanie za-
mówienia.
Informacja z otwarcia ofert
– zamawiający poinformował, że zostały złożone następujące
oferty:
1
Biuro Pr
ojektów Gospodarki Wodnej i Ściekowej "Biprowod Warszawa" Sp. z o.o.

Władysława Broniewskiego 3, 01-785 Warszawa netto 8 050 000,00 brutto 9 901 500,00
2
TRACKNET sp. z o.o.
ul. Mińska 22, kod 03-808 Warszawa netto 5 973 000,00 brutto
7 346 790,00
3
ANTEA POLSKA S.A
ul. Dulęby 5, 40-833 Katowice netto 1 728 000,00 brutto 2 125
440,00
4
TRANSPROJEKT GDAŃSKI sp. z o.o ul. Zabytkowa 2, 80 - 253 GDAŃSK netto 5
190 000,00 brutto 6 383 700,00
5. Multiconsult Polska Sp.zo.o. ul. Bonifraterska 17, 00-203 miasto Warszawa netto 2 779
700,00 brutto 3 419 031,00
Za interes w uzyskaniu zamówienia w rozumieniu art. 505 ust. 1 ustawy rozumie się możli-
wość uzyskania takiego zamówienia (Dzierżanowski Włodzimierz, Jerzykowski Jarosław,
Stachowiak Małgorzata, Prawo zamówień publicznych, Komentarz. WKP/el, 2018.). Legity-
mowanie się przez wykonawcę wnoszącego odwołanie interesem w uzyskaniu zamówienia
oznacza tym samym stan, w którym ma on lub miał realną szansę na uzyskanie zamówienia,
zaprzepaszczoną niezgodnymi z przepisami czynnościami zamawiającego lub zaniechaniem
czynności, do których zamawiający jest zobowiązany (Jaworska Marzena, Grześkowiak-
Stojek Dorota, Jarnicka Julia, Matusiak Agnieszka, prawo zamówień publicznych. Komen-
tarz, Art, 505 - komentarz, wyd. 2022).
Odwołujący podkreślił, że zarówno w doktrynie praw-
niczej jak i judykaturze interes w uzyskaniu zamówienia traktuje się szeroko, Niezbędnym do
wykazania interesu w uzyskaniu zamówienia w rozumieniu analizowanego przepisu jest za-
tem chociażby potencjalna szansa uzyskania przez odwołującego zamówienia (tak m.in. wy-
rok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 11 lipca 2011 roku, sygn. akt: KIO 1389/11, LEX nr
602808). Wskaza
ł także, że zgodnie z treścią art. 505 ust. 1 ustawy istotny jest interes w
uzyskaniu zamówienia a nie danego zamówienia, jak miało to miejsce na gruncie przepisów
ustawy Prawo zamówień publicznych z roku 2004.
Bezspornym jest zatem to, że na etapie składania tego odwołania odwołujący ma realną
szansę na uzyskania zamówienia w postępowaniu.
Szkoda
odwołującego z kolei przejawia się w konsekwencjach odtajnienia przez zamawiają-
cego
dokumentów i informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa odwołującego. Od-
tajnienie przez
zamawiającego dokumentów i informacji stanowiących tajemnicę przedsię-
biorstwa
odwołującego może implikować istotną zmianę warunków dotychczasowej współ-
pracy z podwykonawcami, w tym m.in. w zakresie zmiany wysokości wynagrodzenia, jakie
o
dwołujący będzie zobowiązany płacić podwykonawcom, konieczność wprowadzenia do
umów z podwykonawcami kar umownych, jakimi będzie mógł być obciążany odwołujący w
związku z ujawnieniem informacji dot. podwykonawcy w ramach udziału w postępowaniach o
udzielnie zamówienia publicznego, wypowiedzenie lub rozwiązanie dotychczasowych umów
współpracy z podwykonawcami, a w konsekwencji także konieczność zmiany dla potrzeb

zamówień publicznych wysokości ofert składanych przez odwołującego lub ewentualnie brak
możliwości do przystępowania do postępowań o udzielenie zamówień publicznych. Wszyst-
kie wskazane powyżej okoliczności wiążą się z wystąpieniem po stronie odwołującego szko-
dy.
Podobnie ma się sytuacja w doniesieniu do sposobów i metod kalkulacji stosowanych przez
odwołującego. Odtajnienie przez zamawiającego dokumentów i informacji stanowiących ta-
jemnicę przedsiębiorstwa odwołującego może prowadzić do konieczności wprowadzenia
nowych metod i sposobów kalkulacji. W szczególności jednak odtajnienie tychże informacji
będzie prowadzić do powstania szkody wyrażającej się w przekazaniu konkurencji odwołują-
cego newralgicznych danych
odwołującego w zakresie kalkulacji wpływając tym samym za-
równo na możliwość stosowania przez konkurencję utajnionych metod kalkulacji odwołują-
cego
jak również na możliwość uzyskiwania przyszłych zamówień publicznych w przypadku
odtajnienia a tym samym stworzenia przewidywalności ofert odwołującego wobec konkuren-
cji.
Powyższe w oczywisty sposób prowadzi do powstania szkody po stronie odwołującego.
Szkoda
odwołującego przejawia się także w braku uzyskania zamówienia - korzyści finan-
sowych, zysku, jakie zamierzał osiągnąć z realizacji zamówienia. Poniesione, rzeczywiste
szkody to koszty (pracochłonność, czasochłonność) powstałe w związku z udziałem w po-
stępowaniu oraz sporządzeniem oferty, która winna zostać wybrana.
Podsumowując, odwołujący wskazał, że wyeliminowanie błędów powstałych w toku postę-
powania
, w rezultacie działań i zaniechań zamawiającego stanowiących przedmiot zaskar-
żenia niniejszym odwołaniem uniemożliwi odtajnienie tajemnicy przedsiębiorstwa odwołują-
cego
prowadząc do należytego prowadzenia postępowania o udzielnie zamówienia publicz-
nego bez naruszenia zasady uczciwej konkurencji i proporcjonalności, jak również uniemoż-
liwi zachwianie pozycji
odwołującego w ramach innych, przyszłych postępowań o udzielenie
zamówienia publicznego, do którego to zachwiania w sposób oczywisty doszłoby w przypad-
ku odtajnienia tajemnicy przedsiębiorstwa odwołującego.
W toku
postępowania miały miejsce następujące czynności, wpływające na jego przebieg
oraz wynik:
a.
publikacja ogłoszenia o postępowaniu na stronie zamawiającego - 08 lutego 2023
roku;
b.
publikacja informacji o kwocie przeznaczonej na sfinansowanie zamówienia - 06 mar-
ca 2023 roku;
c.
publikacja informacji o złożonych ofertach - 06 marca 2023 roku;
d.
wezwanie wykonawcy przez
zamawiającego do złożenia wyjaśnień odnośnie do wy-
sokości ceny zaoferowanej przez wykonawcę - 16 marca 2023 roku; złożenie przez wyko-
nawcę wyjaśnień odnośnie do wysokości ceny zaoferowanej przez wykonawcę - 24 marca

2023 roku; zawiadomienie wykonawcy przez
zamawiającego o odtajnieniu informacji - 30
marca 2023 roku;
Odwołujący złożył ofertę zgodną z wymaganiami SWZ.
Oferta
odwołującego nie została odrzucona - odwołujący złożył w ramach oferty komplet
wymaganych załączników.
Odwołujący został wezwany w dniu 16 marca 2023 roku do złożenia wyjaśnień odnośnie do
wysokości ceny zaoferowanej przez odwołującego, które to wyjaśnienia wraz z zastrzeże-
niem tajemni
cy przedsiębiorstwa odwołujący złożył dnia 24 marca 2023 roku.
Odwołujący w sposób należyty wykazał, że przekazane przez odwołującego informacje sta-
nowią tajemnicę przedsiębiorstwa, opatrzył w nazwie pliki z informacjami określeniem „TA-
JEMNICA”, jak również w treści dokumentów w sposób widoczny oznaczył „TAJEMNICA
PRZEDSIĘBIORSTWA”, uzasadnił zastrzeżenie informacji jako tajemnica przedsiębiorstwa
oraz nie objął tajemnicą przedsiębiorstwa informacji, które zamawiający określił w SWZ jako
informacje, które nie mogą być zastrzeżone jako tajemnica przedsiębiorstwa.
Uzasadnienie naruszenia: art. 18 ust. 3 ustawy
w związku z art. 16 pkt. 1 - 3 ustawy.
Ogólne uzasadnienie tajemnicy przedsiębiorstwa
Zgodnie z mającymi zastosowanie w postępowaniu przepisami ustawy, tj. w świetle regulacji
art. 18 ust. 3 ustawy
, nie ujawnia się informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa w
rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, jeżeli
wykonawca, wraz z przekazaniem takich informacji
zastrzegł, że nie mogą być one udostęp-
niane oraz wykazał, że zastrzeżone informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa.
W odpowiedzi na wezwanie zamawiającego z dnia 16 marca 2023 roku odnośnie do wyso-
kości ceny zaoferowanej przez wykonawcę (dalej jako: „wezwanie”) odwołujący dnia 24 mar-
ca 2023 r. złożył zamawiającemu pismo z wyjaśnieniami odnośnie do wysokości zaoferowa-
nej
ceny (dalej jako: „odpowiedź wykonawcy”).
DOWÓD: wezwanie zamawiającego z dnia 16.03.2023 roku odnośnie do wysokości ceny
zaoferowanej przez
wykonawcę - w aktach sprawy; odpowiedź odwołującego z wyjaśnienia-
mi odnośnie do wysokości zaoferowanej ceny (wraz z załącznikami) - w aktach sprawy;
W odpowiedzi wykonawcy poza złożeniem wyjaśnień dotyczących wysokości zaoferowanej
ceny odwołujący wyraźnie i w sposób niebudzący żadnych wątpliwości zawarł Informacje
dotyczące zastrzeżenia w tekście odpowiedzi wykonawcy tajemnicy przedsiębiorstwa odwo-
łującego, jak również wskazał części pisma objęte tajemnicą przedsiębiorstwa, czego dowo-
dem są przykładowe fragmenty z dowodu stanowiącego załącznik 4 do odwołania, zamiesz-
czone poniżej.
Przykład 1 z dowodu stanowiącego odpowiedź odwołującego z wyjaśnieniami odnośnie do
wysokości zaoferowanej ceny znajdującego się - w aktach sprawy

Dotyczy: postępowania o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonego w trybie prze-
targu nieograniczonego pn.: „Opracowanie dokumentacji projektowej budowy kolektora ście-
kowego na czas budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego wraz z możliwością wykorzy-
stania na etapie eksploatacji lotniska", nr post
ępowania: FZA.2SIO.4.2023/SC
UWAGA! Niniejsze wyjaśnienia w oznaczonym zakresie wraz z załącznikami stanowią ta-
jemnicę przedsiębiorstwa w związku z powyższym wnosimy o ich nieujawnianie podmiotom
nieupoważnionym, w tym przede wszystkim konkurencyjnym wykonawcom
Przykład 2 z Dowodu stanowiącego odpowiedź odwołującego z wyjaśnieniami odnośnie do
wysokości zaoferowanej ceny znajdującego się w aktach sprawy
UWAGA! Poniższa treść stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa
Przykład 3 z Dowodu stanowiącego odpowiedź odwołującego z wyjaśnieniami odnośnie do
wysokości zaoferowanej ceny znajdującego się w aktach sprawy
Koniec tajemnicy przedsiębiorstwa
Odwołujący wskazał, że w sposób należyty, a nawet wręcz w sposób wykraczający poza
należytą starannością poinformował zamawiającego o fakcie przekazania mu tajemnicy
przedsiębiorstwa wraz ze wskazaniem dokumentów i elementów dokumentów zawierających
informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa odwołującego.
W odpowiedzi na odpowiedź wykonawcy zamawiający przekazał odwołującemu zawiado-
mienie o odtajnieniu informacji, które nie stanowią tajemnicy przedsiębiorstwa w rozumieniu
przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, datowane na dzień 30 marca2023
roku (dalej jako: „zawiadomienie”).
DOWÓD: zawiadomienie z dnia 30 marca2023 roku o odtajnieniu informacji, które nie sta-
nowią tajemnicy przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji - w aktach sprawy
W nawiązaniu do zawiadomienia zamawiającego, zanim kontestowany będzie jego zakres,
wskazać należy na rażący błąd zamawiającego znajduje się już w samym tytule zawiado-
mienia.
Zamawiający wskazał w tytule pisma, że stanowi ono zawiadomienie „o odtajnieniu informa-
cji, które nie stanowią tajemnicy przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów ustawy o zwal-
czaniu nieuczciwe konkurencji”. Już sam fakt sposobu zredagowania zawiadomienia przez
zamawiającego wskazuje na szereg błędów logicznych i prawnych poczynionych przez za-
mawiającego w związku z oceną materiałów i odpowiedzią wykonawcy przekazaną przez
odwołującego.
W pierwszej kolejności odwołujący wskazał na treść art. 18 ust. 3 ustawy, zgodnie z którą nie
ujawnia się informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu ustawy z dnia
16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, jeżeli wykonawca, wraz z przeka-
zaniem takich informacji zastrzegł, że nie mogą być one udostępniane oraz wykazał, że za-

strzeżone informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa. Z brzmienia wskazanego przepi-
su wynika w sposób nad wyraz jasny, że zamawiający (nie tylko ten występujący w ramach
przedmiotowej sprawy, ale każdy zamawiający w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego) nie jest uprawniony do decydowania czy to w sposób subiektywny czy to w
sposób (hipotetycznie) obiektywny, czy dana informacja stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa
czy też nie. Zamawiający nie posiada bowiem kompetencji do klasyfikacji informacji jako ta-
jemnica przedsiębiorstwa lub nie. W szczególności kompetencja taka nie wynika z treści art.
18 ustawy. Podstaw prawnych do zaszeregowania danych informacji jako tajemnica przed-
siębiorstwa należy upatrywać w przepisach ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji (dalej jako: „Znku”). Zgodnie z art. 11 Znku o zaszeregowaniu da-
nych informacji jako tajemnica przedsiębiorstwa decyduje dany przedsiębiorca. Oznacza to
tym samym, że zamawiający mógłby określić dane informacje jako tajemnica przedsiębior-
stwa tylko w przypadku, gdyby chodziło o jego przedsiębiorstwo, a nie w przypadku, gdy
chodzi o przedsiębiorstwo odwołującego.
Co więcej, wskazać należy, że zamawiający w treści zawiadomienia sam przytoczył orze-
czenie, zgodnie z którym „Nie jest rolą zamawiającego ocena, czy określone informacje mo-
gą potencjalnie stanowić tajemnicę przedsiębiorstwa (...)” (wyrok SO z dnia 01.10.2021 r.
sygn. XXIII Zs 53/21). Odnosząc się do wskazanego orzeczenia wyrażającego stanowisko
zamawiającego należy pójść krok dalej i twierdzić, że określenie czy dana informacja może
lub stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa nie tylko nie jest rolą zamawiającego, ale także że na
podstawie przepisów ustawy i Znku zamawiający nie posiada prawa do dokonywania takiej
oceny. W konsekwencji, dokonywanie takiej oceny przez
zamawiającego stanowi nie tylko
wykroczenie przez
zamawiającego poza jego ustawowe uprawnienia, ale wręcz stanowi na-
ruszenie przepisów prawa powszechnie obowiązującego, w tym przepisów ustawy i Znku.
W ślad za powyższym stwierdzić należy, że zamawiający całkowicie bezprawnie i w sposób
wprowadzający w błąd oraz w sposób deprecjonujący zakres i charakter informacji i doku-
mentów przekazanych przez odwołującego w związku z odpowiedzią wykonawcy stwierdził,
że informacje i dokumenty odwołującego, które zamawiający chce odtajnić nie stanowią ta-
jemnicy przedsiębiorstwa.
Prostując nieuprawnione, błędne i nieprawdziwe stanowisko zamawiającego odwołujący
podkreślił, że zamiarem wynikającym z zawiadomienia (pomimo jakże błędnego zatytułowa-
nia zawiadomienia przez jest c
hęć odtajnienia informacji). stanowiących tajemnicę przedsię-
biorstwa w rozumieniu przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Konkluzją powyższego, mającą istotny wpływ na stan postępowania jak również na przed-
miotową sprawę, jest fakt, że w ramach postępowania odwoławczego chodzi o dokumenty i
informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa odwołującego, a nie o jakieś dokumenty i

informacje powszech
nie dostępne i znane bliżej nieokreślonemu, ale zakrojonemu na szero-
ką skalę, kręgowi podmiotowemu.
W treści zawiadomienia zamawiający wskazał, że nie uznaje skuteczności zastrzeżenia jako
tajemnicy przedsiębiorstwa części dokumentu „Wyjaśnienia RNC Kolektor Multiconsult (ta-
jemnica przedsiębiorstwa)” wraz z poniższymi załącznikami:

Zamawiający informuje, że nie uznaje skuteczności zastrzeżenia jako tajemnicy przedsię-
biorstwa części dokumentu „Wyjaśnienia RNC Kolektor- Multiconsult (tajemnica przedsię-
biors
twa)” wraz z poniższymi załącznikami:

„załącznik nr 1 - SGR - kalkulacja cenowa (tajemnica przedsiębiorstwa)”,

„załącznik nr 2 - oferta podwykonawcza (tajemnica przedsiębiorstwa)”,

„załącznik nr 3 - wyjaśnienia w zakresie badań geologicznych (tajemnica przedsię-
biorstwa)”,

„załącznik nr Ba - Umowa Nr ENV001022022 (tajemnica przedsiębiorstwa)”,

„załącznik nr 3b - Umowa Nr ZZ34372022 (tajemnica przedsiębiorstwa)”,

„załącznik nr 3c Umowa Ramowa Współpracy z dnia 17,02.2023 r. (tajemnica przed-
siębiorstwa)”,

„załącznik nr 3d - Oferta z dnia 03.03.2023 r. (tajemnica przedsiębiorstwa)”,

„załącznik nr 3e Umowa ramowa Współpracy z dnia 07.11.2022 r. (tajemnica przed-
siębiorstwa)”,

„załącznik nr 5 -Kodeks praktyki i etyki biznesowej_pkt.3.7 (tajemnica przedsiębior-
stwa)”,

„załącznik nr 6 - Regulamin_pracv_pkt.3.1 (tajemnica przedsiębiorstwa)”,
„załącznik nr 7 - Polityka poufności MCPL (tajemnica przedsiębiorstwa)”
(dalej wszystkie pliki łącznie jako: „Wyjaśnienie”).
W błędnej ocenie zamawiającego zastrzeżenie odwołującego odnośnie do tajemnicy przed-
siębiorstwa nie jest skuteczne.
Istota problemu sprowadza się tym samym do koncepcji wykazania, że zastrzeżone informa-
cje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 11 Znku, a tym samym, że infor-
macje przekazane przez
odwołującego stanowią „informacje techniczne, technologiczne,
organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne posiadające wartość gospodarczą, które jako całość
lub w szczególnym zestawieniu i zbiorze ich elementów nie są powszechnie znane osobom
zwykle zajmującym się tym rodzajem informacji albo nie są dostępne dla takich osób, o ile
uprawniony do korzystania z informacji lub rozporządzania nimi podjął, przy zachowaniu na-
leżytej staranności, działania w celu utrzymania ich poufności. ".
W nawiązaniu do powyższego odwołujący wskazał, że informacje odwołującego winny:

a.
Stanowić informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa od-
wołującego lub inne posiadające wartość gospodarczą;
b.
w całości lub w szczególnym zestawieniu i zbiorze ich elementów nie mogą być po-
wszechnie znane osobom zwykle zajmującym się tym rodzajem informacji albo nie są do-
stępne dla takich osób;
c.
w stosunku do takich informacji podjęte zostały przez uprawionego do korzystania z
informacji lub ich rozpowszechniania, przy zachowaniu należytej staranności, działania w
celu utrzymania ich poufności.
Spełnienie powyżej wskazanych przesłanek implikuje, że informacje przedsiębiorcy korzysta-
ją z ochrony przewidzianej dla tajemnicy przedsiębiorstwa na gruncie art. 11 Znku.
Mając powyższe na uwadze odwołujący zwrócił uwagę, że ustawodawca w dyspozycji art. 18
ust. 3 ustawy
wskazał na obowiązek wykonawcy jedynie w zakresie wykazania, że zastrze-
żone informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa, jednocześnie nie definiując pojęcia
„wykazać”. Z powyższego wynika tym samym, że do nieujawniania przez zamawiającego
tajemnicy przedsiębiorstwa wykonawcy co prawda nie jest wystarczające wyłącznie ozna-
czenie danych dokument
ów i informacji jako tajemnica przedsiębiorstwa, ale jednocześnie
obowiązkiem wykonawcy nie jest udowadnianie zamawiającemu, że dane dokumenty i in-
formację stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa wykonawcy. Gdyby na wykonawcy spoczywał
obowiązek udowodnienia, ustawodawca właśnie w ten sposób sformułowałby przepis art. 18
ust. 3 ustawy
, a nie poprzez użycie słowa „wykazał”. Zgodnie z zasadami prawidłowej legi-
slacji nie można postawić znaku równości między pojęciami „wykazywać” a „udowadniać”.
Tym samym zamawiający nie ma prawa żądać od wykonawcy udowadniania, czy dana in-
formacja lub dokument stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa wykonawcy, gdyż do wykonawcy
należy wykazanie czy dana informacja lub dokument stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa
wykonawcy.
Brak obowiązku udawadniania przez wykonawcę, czy dana informacja lub dokument jest
tajemnicą jego przedsiębiorstwa wynika również z faktu, że przepisy ustawy w żadnym za-
kresie nie regulują kwestii oceny dowodów i przeprowadzania postępowania dowodowego w
danym zakresie. Powyższe wskazuje tym samym, że wykonawca nie tylko nie ma obowiązku
udowadniania tajemnicy przedsiębiorstwa, ale także że zamawiający nie może interpretować
pojęcia „wykazać” z art. 18 ust. 3 ustawy w sposób dowolny, pozbawiony argumentacji i nie-
przystający do danego stanu faktycznego i danego postępowania. W sytuacji zatem, gdy na
wykonawcy ciąży obowiązek wykazania, że zastrzeżone informacje stanowią tajemnicę
przedsiębiorstwa, na zamawiającym ciąży obowiązek dokładnego i rzeczowego uzasadnie-
nia, dlaczego z
amawiający odmawia uznania, że wykonawca w sposób należyty wykazał
zastrzeżenie danych informacji. W innym przypadku i przy przyjęciu innej interpretacji norm
ustawy
dochodziłoby do sytuacji, w której zamawiający przy odtajnianiu tajemnicy przedsię-

biorstwa de facto nie podlega żadnym przepisom, zasadą i żadnej odpowiedzialności, co w
sposób oczywisty naruszałoby zasadę równowagi uczestników postępowania, jak również
naruszałoby zasady uczciwej konkurencji, przejrzystości i proporcjonalności godząc tym sa-
mym w dyspozycję normy z art. 16 ustawy. Tym samym taki sposób interpretacji prowadziłby
do sytuacji, w której przepisy ustawy są ze sobą wewnętrznie sprzeczne.
W nawiązaniu do powyższego należy wskazać za KIO, że nie można utożsamiać „wykaza-
nia” z „udowodnieniem”, zwłaszcza w sytuacji, gdy ustawy nie zawiera regulacji o charakte-
rze materialnoprawnym, które literalnie formułują obowiązek udowadniania określonych oko-
liczności. Co więcej zastrzeżenie winno zależeć od indywidualnego stanu danej sprawy i
winno uwzględniać przede wszystkim charakter i rodzaj zastrzeganych informacji (wyrok KIO
z 17.01.2022 r., sygn. KIO 3730/21).
Ponadto należy dodać, że zgodnie z dyspozycją art. 18 ust. 3 ustawy zamawiający przy oce-
nie „wykazania” zastrzeżenia dokonanego przez wykonawcę jest zobligowany do odpowied-
niego stosowania przepisów Znku w zakresie dotyczącym tajemnicy przedsiębiorstwa. Z ko-
lei zgodnie z tymi
przepisami poufność informacji podjęta przez uprawnionego do korzysta-
nia z informacji (w przypadku prawa zamówień publicznych; wykonawcy) została dokonana
przy zachowaniu należytej staranności. Tym samym zamawiający działający na podstawie
art. 18 ust. 3 ustawy
nie jest uprawniony w swojej ocenie wykazania zastrzeżenia informacji
przez wykonawcę do wykraczania poza pojęcie należytej staranności ani do nadinterpretacji
tego pojęcia. Dodatkowo pojęcie to winno być każdorazowo dostosowane do indywidualnej
pozy
cji wykonawcy i stanu faktycznego w jakim jest ono rozstrzygane. Zaś sam fakt zacho-
wania przez wykonawcę należytej staranności winien w sposób jednoznaczny być przyjęty
przez zamawiającego jako spełnienie jednej z trzech przesłanek określonych w art. 11 ust. 2
Znku.
Mając powyższe na uwadze oraz w odniesieniu do stanowiska zamawiającego wyrażonego
w zawiadomieniu
odwołujący wskazał, że zamawiający w żaden sposób nie wykazał, że od-
wołujący w odpowiedzi wykonawcy nie zastrzegł skutecznie tajemnicy przedsiębiorstwa. Do-
datkowo z
amawiający wybiórczo i oględnie zestawił wyjaśnienia odwołującego z orzecznic-
twem KIO tworząc tym samym pozory, jakoby tajemnica przedsiębiorstwa odwołującego nie
zasługiwała na ochronę i zastrzeżenie, bez rzeczywistego wyjaśnienia odmowy takiej ochro-
ny.
Przykładowo zamawiający powołuje się w zawiadomieniu na wyrok KIO sygn. KIO 500/21 w
brzmieniu „Za wykazanie nie może być uznane ogólne uzasadnienie sprowadzające się de
facto do przytoczenia jedynie elementów definicji legalnej tajemnicy przedsiębiorstwa, wyni-
kającej z art. 11 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji czy gołosłowne zapew-
nienie, że zastrzegana informacja ma walory tajemnicy przedsiębiorstwa” w sytuacji, gdy

o
dwołujący w sposób dokładny i staranny wykazał zasadność ochrony tajemnicy jego przed-
siębiorstwa w sposób uwzględniający dany stan faktyczny i dany rodzaj informacji.
Dodatkowo podkreślił, że zamawiający w swoim zawiadomieniu w żaden sposób nie odniósł
się do charakteru informacji podlegających zastrzeżeniu i nie dostosował kryteriów „wykaza-
nia” do zakresu i charakteru informacji podawanych przez odwołującego a podlegających
ochronie jako tajemnica przedsiębiorstwa odwołującego.
Dla pełnej jasności i transparentności koniecznym jest zatem podkreślenie znaczenia i cha-
rakteru informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa i wykazanie konieczności ich
zastrzeżenia:
1.
Informacje zawarte w zastrzeżonej części wyjaśnień rażąco niskiej ceny wypełniają
definicję tajemnicy przedsiębiorstwa, gdyż mają dla odwołującego istotną wartość gospodar-
czą. Zawierają one przedstawienie sposobu wyceny przedmiotu zamówienia oraz czynników
wpływających na obniżenie kosztów realizacji zamówienia. Mają zatem charakter handlowy
oraz ujawniają know-how dokonywania wyceny przedmiotu zamówienia przez odwołującego.
Informacje te mają znaczenie z punktu widzenia przewagi konkurencyjnej odwołującego,
gdyż ujawniają elementy mające korzystny wpływ na cenę oferowanego rozwiązania. Ich
ujawnienie wiąże się zatem z możliwością poniesienia przez odwołującego szkody i grozi
naruszeniem zasad uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców. Warto wska-
zać, że w części niejawnej odwołujący przedstawił opracowania własne, które zostały przy-
gotowane przez zespół pracowników odwołującego na potrzeby tego postępowania. Opra-
cowania (zestawienia, tabele, informacje o czynnikach, kosztach) mają charakter unikalny,
nie zostały ujawnione do wiadomości publicznej, a odwołujący poniósł istotny koszt w celu
ich przygotowania (wynikający z zaangażowania zespołu pracowników).
2.
Ujawnienie zastrzeżonych informacji narusza interes odwołującego związany z jego
pozycją na rynku konkurencyjnym, wpływając na możliwość realnego i uczciwego konkuro-
wania z innymi wykonawcami w toku ubiegania się o udzielenie innych zamówień obejmują-
cych taki sam lub zbliżony przedmiot. Nie budzi wątpliwości, że wiedza, co do okoliczności
właściwych konkurentom, ma istotny wpływ na uzyskanie kolejnych zamówień, ze względu
na możliwość zaoferowania konkurencyjnej ceny. Poza tym, know-how odwołującego wpły-
wając korzystnie na możliwość obniżenia ceny lub sprawną i należytą realizację zamówienia,
zwiększa jego przewagę konkurencyjną nad pozostałymi uczestnikami rynku, tak długo, jak
jest dostępne tylko temu odwołującemu. Powyższe ma szczególne znaczenie na rynku
usług, których dotyczy to postępowanie, na którym istnieje duża rywalizacja pomiędzy wyko-
nawcami w postępowaniach o udzielenie zamówienia.
3.
W odniesieniu do informacji o sposobie wyceny, kalkulacji i wysokości ponoszonych
kosztów, czynnikach wpływających na ich wysokość i uwzględnianych przy kalkulacji ceny
oferty - jest to know-how
odwołującego, którego ujawnienie nie tylko niweczy przewagę kon-

kurencyjną wynikającą z możliwości wykorzystania przez konkurentów metod i procedur
opracowanych przez niego. Umożliwia również przewidzenie przez inne podmioty okoliczno-
ści istotnych dla kalkulacji ceny oferty odwołującego w przypadku ubiegania się o pozyskanie
określonego kontraktu, a tym samym - może prowadzić do dedukcji poziomu ceny, jaki bę-
dzie możliwy do zaoferowania przez wykonawcę w innych postępowaniach. Wpływa to istot-
nie na szanse na uzyskanie przez
odwołującego zamówień, w których przeważającym kryte-
rium oceny ofert jest cena. Korzystając z posiadanych zasobów oraz kontaktów biznesowych
o
dwołujący skonstruował bowiem najkorzystniejszą dla zamawiającego ofertę. Przekazanie
konkurencji przewag biznesowych
odwołującego, może natomiast w przyszłości utrudnić lub
nawet uniemożliwić im przedkładanie porównywalnych ofert. Dysponując tymi informacjami
konkurenci będą mogli m. in.: zastosować analogiczny sposób kalkulacji ceny, w tym zasad
określania marży, poziomu kosztów własnych czy kreowania polityki wynagrodzeń. W/w
elementy - tj. polityka cenowa
odwołującego, polityka wynagrodzeń, poziom marży to ele-
menty, które składają się na całość informacji dotyczących zasad prowadzenia przez odwo-
łującego jego działalności gospodarczej i które kształtował w perspektywie długoterminowej.
Ostatecznie wypracowane w tym zakresie roz
wiązania są efektem znacznego nakładu pracy
odwołującego i składają się na strategię biznesową — ich wartość gospodarcza dla odwołu-
jącego nie może zatem budzić wątpliwości.
4.
zastrzeżone informacje mają charakter organizacyjny i handlowy i posiadają wartość
gospodarczą. Odwołujący oświadczył, że wszystkie zastrzeżone informacje nie były i nie są
ujawnione do publicznej wiadomości, w tym w szczególności informacje, w jaki sposób wy-
konawca kalkuluje cenę, jakie czynniki mają wpływ na jej wysokość i jaką posługuje się mar-
żą. Powyższe wyjaśnienia oraz załączniki do nich nie zostały ujawnione do wiadomości pu-
blicznej, a jednocześnie odwołujący podjął w stosunku do nich niezbędne działania w celu
zachowania poufności, zgodnie z obowiązującą w przedsiębiorstwach odwołującego polityką
ochrony informacji.
5 Zważywszy na istotną wartość gospodarczą, którą niosą za sobą informacje przekazane w
wyjaśnieniach odwołujący w sposób oczywisty nie dopuszcza do ich ujawnienia, nie są one
więc podawane do wiadomości publicznej. Nie są to niewątpliwie informacje, które może
pozyskać osoba zainteresowana, która nie posiada szczególnych uprawnień do dysponowa-
nia tymi informacjami. Niewątpliwie zastrzeżone informacje nie mogą zostać pozyskane
przez osobę zwykle zajmującą się świadczeniem usług tego rodzaju w jakikolwiek sposób, w
tym m. in. drogą elektroniczną (w Internecie), czy od kontrahentów odwołującego. Powyższe
prowadzi
do wniosku, że ujawnienie danych objętych wyjaśnieniami rażąco niskiej ceny
przez
zamawiającego stanowiłoby pierwsze podanie tych informacji do wiadomości publicz-
nej.

6. Odwołujący podejmuje zintensyfikowane i permanentne działania ukierunkowane na za-
pewnienie zachowania ich poufności i ochrony przed dostępem osób trzecich. Odwołujący
wskaz
ał na wybrane, stosowane przez siebie, mechanizmy, szczególnie istotne z punktu
widzenia zastrzegania tajemnicy przedsiębiorstwa w przetargach publicznych:
a.
wewnętrzne uregulowania Multiconsult Polska mające gwarantować odpowiednie
zabezpieczenie informacji i danych, a w szczególności zintegrowany systemy zarządzania
jakością (w oparciu o normę ISO 9001:2015), środowiskiem (w oparciu o normę ISO
140
01:2015) i bezpieczeństwem, i higieną pracy (w oparciu o normę OHSAS 18001:2007),
certyfikowany przez Lloyds Register Quality Assurance,
b.
zarządzanie projektami w oparciu o Zintegrowany System Zarządzania Biznesowego
wskazujący, że Multiconsult Polska przewiduje proces wewnętrzny dotyczący zapewnienia
poufności danych i informacji,
c.
wykonywanie przez Multiconsult Polska dla każdego projektu indywidualnego planu
realizacji projektu, w ramach którego nacisk kładzie się także na zapewnienie zachowania
poufności danych i informacji; warto też podkreślić, że dokument ten nie tylko stanowi tajem-
nicę przedsiębiorstwa nieujawnianą podmiotom trzecim, ale nawet wewnątrz spółki dostęp
do niego mają jedynie: Zarząd, Dział Finansowy, Kierownik oraz Dyrektor Oferty,
d.
wprowadzenie programu kompleksowego audytu wewnętrznego w celu zapewnienia,
że standardy bezpieczeństwa informacji są dotrzymywane w Multiconsult Polska,

przekazywanie zastrzeżonych informacji i dokumentów odbywa się w Multiconsult Polska
poprzez udzielenie dostępu do firmowej przestrzeni dyskowej; dostęp możliwy jest jednak
wyłącznie dla wskazanych osób, po zalogowaniu oraz podaniu hasła,

Multiconsult Polska dba także o ochronę przed nieautoryzowanym dostępem fizycznym,
uszkodzeniami lub zakłóceniami bezpośrednio w swojej siedzibie oraz w odniesieniu do in-
formacji; aspekty te realizowane są między innymi poprzez podział uprawnień i odpowie-
dzialności, ustalenie i przestrzeganie zasad pracy oraz poprzez administrowanie prawami
dostępu (np. karty wejściowe),
g.
Dostęp do informacji, miejsc, urządzeń lub systemów ich przetwarzania mają tylko
osoby uprawnione. Kontrola dostępu do wskazanych urządzeń jest monitorowana poprzez
zapisy w systemach monitorujących Active Directory (hasła dostępu, logi itp.). Dotyczy țo
zarówno pracy w siedzibie Multiconsult Polska, jak i poza jej pomieszczeniami (np, VPN):
i.
zastosowanie profesjonalnych firewalľ i sprzętowych filtrujących i ochraniających ruch sie-
ciowy,
ii. szyfrowanie ruchu sieciowego VPN,
iii. dwustopniowa weryfikacja do logowania w systemach firmy (hasła i SMS kody),

iv. dane przetrzymywane na dysku są zaszyfrowane i zabezpieczone przez nieautoryzowa-
nym przed niepowołanym odczytem, zabezpieczenie urządzeń mobilnych za pomocą aplika-
cji Microsoft Intune,
vi. zabezpieczenie komputerów przed zaszyfrowaniem danych za pomocą technologii firmy
Paloalto,
h.
Osoby odpowiedzialne w Multiconsult Polska dokonu
ją okresowo przeglądów praw
dostępu w celu efektywnej kontroli nad dostępem do danych i usług informacyjnych (np. mo-
nitoring logów systemowych); u Wykonawcy stosuje się politykę „czystego ekranu” i „czyste-
go biurka”; Multiconsult Polska dba o prawidłową i bezpieczną eksploatację środków prze-
twarzania własnych informacji w celu zapewniania, że są one poufne, integralne i dostępne,

Regulamin Pracy Multiconsult Polska zobowiązujący pracowników do zachowania poufności
określonych informacji,
j. Zarządzenie Prezesa Zarządu Multiconsult Polska Sp. z o.o. z dnia 11.10.2018 - Polityka
poufności sporządzania ofert w Multiconsult Polska Sp. z o.o.
W odniesieniu do umów z podwykonawcami objętych tajemnicą przedsiębiorstwa odwołują-
cego wskaza
ł on dodatkowo na kilka istotnych aspektów. Wszystkie ze wskazanych przez
odwołującego umów z podwykonawcami mają charakter umowy ramowej i długoterminowej,
co w szczególności oznacza, że nie zostały one zawarte tylko dla potrzeb niniejszego postę-
powania oraz że będą znajdowały odpowiednie zastosowanie w innych postępowaniach o
udzielenie zamówienia publicznego. Z całą pewnością zakres współpracy podjętej przez od-
wołującego z podwykonawcami ma istotną wartość gospodarczą, którą można przeliczyć w
odniesieniu do dotychczas wykonanej w
spółpracy oraz na podstawie wszystkich pozostałych
przedsięwzięć, które mają lub mogą być wspólnie realizowane. Brak takiej współpracy z kolei
mógłby implikować dla odwołującego albo brak możliwości ubiegania się o realizację umowy
w ramach przedmiotowego
postępowania, jak i rzutowałby na możliwość przystępowania do
innych postępowań o udzielenie zamówienia publicznego. Wskazując, że dana współpraca
odwołującego i podwykonawców nie ma charakteru jednostkowego czy też incydentalnego
wskazuje się na znaczenie tej współpracy w ujęciu ogólnym i biznesowym, wiążącym się z
uzyskaniem odpowiednich zysków po stronie odwołującego. Jednocześnie odwołujący
wskaza
ł, że ujawnienie informacji wynikających z ww. umów prowadzić będzie do konse-
kwencji w zakresie konkurencji oraz zaufania. W pierwszym przypadku bowiem ujawnienie
zakresu współpracy i wynagrodzenia ustalonego przez strony za taką współpracę pozwoli
konkurencji na ustalanie działań i czynności odwołującego w innych postępowaniach o
udzielenie zamówienia naruszając zasadę uczciwej konkurencji. W drugim przypadku z kolei
ujawnienie tychże umów doprowadzi do zachwiania zaufania ze strony podwykonawców do
odwołującego, które to zaufanie stanowi niematerialny, ale niezwykle istotny element każdej
współpracy, nie tylko gospodarczej. Utrata zaufania może mieć swoje prawne inklinacje w

postaci zerwania współpracy przez podwykonawców lub istotnej zmiany zakresu i charakteru
współpracy, który ewentualnie może przekładać się na konkurencyjność przyszłych ofert
składanych przez odwołującego w ramach innych postępowań o udzielenie zamówienia pu-
blicznego. Uwzględniając powyższe odwołujący stwierdził i wyraźnie podkreślił, że ujawnie-
nie ww. umów może prowadzić do powstania szkody po stronie odwołującego właśnie w za-
kresie ujawnienia istotnych informacji przed konkurentami, zmianą charakteru i zakresu
współpracy lub zerwania współpracy a w konsekwencji szkodą w zakresie możliwości przy-
stępowania do innych postępowań o udzielenie zamówienia publicznego bądź możliwość
składania ofert równie korzystnych, jak miałoby to miejsce przed ujawnieniem do informacji
publicznej ww. umów.
Za linią orzeczniczą wskazać należy, że fakt pozostawania przez podmioty prywatne w rela-
cjach handlowych oraz informacje ujawniające elementy ich współpracy mają charakter han-
dlowy i organizacyjny przedsiębiorstwa oraz mogą stanowić tajemnicę przedsiębiorstwa w
rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Ujawnienie takich informacji,
które pozornie mogą wydawać się mało istotne, może potencjalnie wpłynąć na zaburzenie
konkurencji, zwłaszcza na rynkach o wąskiej specjalizacji, w których o przewadze konkuren-
cyjnej danego podmiotu mogą decydować konkretne relacje biznesowe. Fakt ujawnienia ta-
kich relacji może stanowić cenną informację dla konkurentów, którzy podejmując działania
zmierzające do zmiany, czy też zaburzenia tych relacji, mogą wpłynąć na aktualną pozycję
rynkową danego podmiotu, który wcześniej informacje te utrzymywał w poufności (wyrok KIO
z 09.05.2022 r. sygn. KIO 991/22).
Z kolei w odniesieniu do kalkulacji ceny zauważyć należy, że kalkulacji i wysokości ponoszo-
nych kosztów, czynnikach wpływających na ich wysokość i uwzględnianych przy kalkulacji
ceny oferty jest to know-how
odwołującego, którego ujawnienie nie tylko niweczy przewagę
konkurencyjną wynikającą z możliwości wykorzystania przez konkurentów metod i procedur
opracowanych przez niego. Umożliwia również przewidzenie przez Inne podmioty okoliczno-
ści Istotnych dla kalkulacji ceny oferty odwołującego w przypadku ubiegania się o pozyskanie
określonego kontraktu, a tym samym może prowadzić do dedukcji poziomu ceny, jaki będzie
możliwy do zaoferowania przez wykonawcę w innych postępowaniach. Wpływa to istotnie na
szanse na uzyskanie przez
odwołującego zamówień, w których przeważającym kryterium
oceny ofert jest cena. Korzystając z posiadanych zasobów oraz kontaktów biznesowych od-
wołujący skonstruował bowiem najkorzystniejszą dla zamawiającego ofertę. Przekazanie
konkurencji przewag biznesowych
odwołującego, może natomiast w przyszłości utrudnić lub
nawet uniemożliwić im przedkładanie porównywalnych ofert. Dysponując tymi informacjami
konkurenci będą mogli m. in.: zastosować analogiczny sposób kalkulacji ceny, w tym zasad
określania marży, poziomu kosztów własnych czy kreowania polityki wynagrodzeń. W/w
elementy - tj. polityka cenowa
odwołującego, polityka wynagrodzeń, poziom marży to ele-

menty, które składają się na całość informacji dotyczących zasad prowadzenia przez odwo-
łującego jego działalności gospodarczej i które kształtował w perspektywie długoterminowej.
Ostatecznie wypracowane w tym zakresie rozwiązania są efektem znacznego nakładu pracy
odwołującego i składają się na strategię biznesową - ich wartość gospodarcza dla odwołują-
cego
nie może zatem budzić wątpliwości.
Za stanowiskami KIO wskaza
ł, że:
1.
zarówno metoda kalkulacji ceny, jak i konkretne dane cenotwórcze ujawnione przez
wykonawcę na żądanie zamawiającego dla sprawdzenia, czy cena oferty nie jest ceną rażą-
co niska, stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa i mogą być przedmiotem ochrony przez ich
utajnienie przed innymi podmiotami, również tymi uczestniczącymi w przetargu (wyrok SO w
Katowicach z dnia 8 maja 2007 r., sygn. akt XIX Ga 167/07). Informacje t
e powstają bowiem
na potrzeby konkretnego postępowania o zamówienie publiczne. Tak więc informacje zawar-
te w wyjaśnieniach wykonawcy mają wartość gospodarczą. Sposób budowania strategii ce-
nowej w ofercie i elementy składowe tej strategii (kosztorysy i struktura zatrudnienia) spełnia-
ją przesłanki uznania informacji tych za tajemnicę przedsiębiorstwa, stanowią jego know-
how, jako posiadających wartość handlową i gospodarczą, obrazują bowiem rozwiązanie
dotyczące kalkulacji ceny, która pozwoliła na wybór jego oferty jako najkorzystniejszej.” (wy-
rok KIO z 20.07.2012 r. sygn. KIO 1432/12);
2.
zawarcie w treści wyjaśnień informacji dotyczących podejmowanych przez wykonaw-
cę działań mających na celu obniżenie stosowanych cen, może uzasadniać uznanie tych
informacji
za tajemnicę przedsiębiorstwa, która nie podlega ujawnieniu. Informacje tego ro-
dzaju, stanowiące element konkurowania na rynku i sposobu uzyskiwania przewagi nad in-
nymi wykonawcami, wyczerpują definicję tajemnicy przedsiębiorstwa. Z powyższych wzglę-
dów Izba nie dopatrzyła się działaniach zamawiającego w tym zakresie naruszenia przepi-
sów ustawy Prawo zamówień publicznych." (wyrok KIO z 11.02.2013 r. sygn. KIO 175/13);
3.
„uprawniona była czynność w zakresie utajnienia jako tajemnicy przedsiębiorstwa
informacji złożonych w toku wyjaśnień dotyczących rażąco niskiej ceny. Tym samym skład
orzekający podzielił stanowisko Krajowej Izby Odwoławczej wyrażone w wyroku sygn. akt
KIO
2721/10, 2728/10. Przekazane przez wykonawcę Przystępującego informacje, co do
których zastrzegł, że są one tajemnicą przedsiębiorstwa, stanowiły rozwinięcie elementów
kosztowych, wskazujących na sposób kalkulacji ceny złożonej oferty, Zawierały także infor-
macje, których wykonawca nie udostępnił na zewnątrz, np. wysokość naliczanej marży, Wy-
pełniona w ocenie składu orzekającego została definicja pojęcia tajemnicy przedsiębiorstwa
w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (...).
Zgodnie z art. 11 ust. 4 wskazanej ustawy przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się nie-
ujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne
przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których

przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności.” (wyrok KIO z
21.01.2013 r. sygn. KIO 2835/12)
Jednocześnie wskazać należy, że dobitność ochrony ww. elementów dotyczących kształto-
wania i kalkulacji ceny na gruncie art. 11 ust. 2 Znku jako know-how
odwołującego w sposób
nad wyraz wyraźny wynika z faktu regulacji przyjętych w zakresie prawa autorskiego. Zgod-
nie z art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 04 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrew-
nych ochroną autorskoprawną nie są objęte „odkrycia, idee, procedury, metody i zasady
działania oraz koncepcje matematyczne”. Jednocześnie wskazać należy na znaczenie nor-
my z art. 11 Znku w kontekście własności intelektualnej. W tym też zakresie należy mieć na
uwadze, że tajemnica przedsiębiorstwa poświęcona m.in. know how, w tym nawet nieutrwa-
lonemu know how przedsiębiorcy, ewidentnie wpisuje się w prawo własności intelektualnej i
zajmuje miejsce obok prawa autorskiego i praw pokrewnych oraz prawa własności przemy-
słowej. Ze względów wskazanych powyżej kalkulacje odwołującego nie podlegają ochronie
autorskoprawnej. Z oczywistych względów ujawnionych w zakresie przedmiotowym ustawy z
dnia 30 czerwca 2000 roku Prawo własności przemysłowej ww. kalkulacje nie kwalifikują się
do
udzielenia prawa ochronnego w zakresie prawa własności przemysłowej. Brak objęcia
ww. kalkulacji ochroną w zakresie tajemnicy przedsiębiorstwa lub ich ujawnienie w sposób
oczywisty kwalifikuje się jako działanie na szkodę danego przedsiębiorcy, mogące prowadzić
do powstania szeregu negatywnych konsekwencji po stronie
odwołującego, w tym szkody
finansowej.
Mając powyższe na uwadze odwołujący stwierdził, że nie tylko spełnił, ale także wykazał, że
spełnione są wszystkie przesłanki wynikające z art. 11 ust. 2 Znku kwalifikujące dane infor-
mację jako tajemnicę przedsiębiorstwa i gwarantujące roztoczenie ochrony prawnej nad ta-
kimi informacjami, a w konsekwencji kwalifikując określone informacje jako niepodlegające
ujawnieniu. Nie wystąpiły ani nie zostały wykazane przez zamawiającego żadne okoliczności
mogące chociażby podważać zasadność uznania danych informacji jako tajemnicy przedsię-
biorstwa, jak równie nie wystąpiły ani nie zostały wykazane przez zamawiającego żadne oko-
liczności pozwalające stwierdzić lub chociażby przypuszczać, że odwołujący nie wykazał, że
zastrzeżone informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa. Dodatkowo zamawiający do-
konał całkowicie arbitralnej i nacechowanej swobodą i dowolnością oceny argumentów i do-
wodów przedstawionych przez odwołującego uniemożliwiając mu tym samym zapewnienie
należytej ochrony dla informacji stanowiących tajemnicę jego przedsiębiorstwa.

Izba ustaliła następujący stan faktyczny:
Izba dopuściła jako dowody w sprawie dokumentację postępowania w zakresie obejmującym
w
ezwanie skierowane przez zamawiającego do odwołującego w trybie art. 224 ust. 1 ustawy

oraz udzielone wyjaśnienia wraz z załącznikami oraz informację o odtajnieniu zastrzeżonych
przez odwołującego informacji.
Na podstawie tych dowodów Izba ustaliła, co następuje:
W dniu
16 marca 2023 r. zamawiający zwrócił się do odwołującego, wskazując, że wyko-
nawca zaoferował realizację zamówienia za kwotę 3.419.031,00 zł brutto. Kwota ta jest niż-
sza o ponad 30% od średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, niepodlegają-
cych odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 1 i 10 ustawy, co obliguje z
amawiającego –
Centralny Port Komunikacyjny sp. z o. o. do wezwania w
ykonawcy do wyjaśnienia, w tym
złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny wskazanej w Formularzu oferty.
W związku z powyższym zamawiający wezwał odwołującego do wyjaśnień, w tym złożenia
dowodów, dotyczących wyliczenia ceny w złożonej ofercie. Wyjaśnienia powinny zawierać
m.in. szczegółowe informacje w zakresie sposobu kalkulacji kosztów przyjętych przez Wyko-
nawcę na potrzeby sporządzenia Oferty oraz wysokości tych kosztów. W odpowiedzi na we-
zwanie w
ykonawca zobowiązany jest wyjaśnić w sposób szczegółowy i konkretny, że zaofe-
rowana cena gwarantuje należytą realizację całego zamówienia, uwzględnia wszelkie nie-
zbędne do tego elementy, jak również wykazać na jakiej podstawie wykonawca zaoferował
cenę na takim poziomie.
Zamawiający nie uzna za wystarczające samego powołania się na istnienie określonych oko-
liczności, lecz wymaga wykazania w sposób mierzalny, jak wpływają one na obniżenie kosz-
tów realizacji zamówienia. Tak złożone wyjaśnienia wykonawca zobowiązany jest poprzeć
stosownymi dowodami potwierdzającymi wskazywane w wyjaśnieniach informacje, w szcze-
gólności, gdy wykonawca powołuje się na istnienie po jego stronie pewnych szczególnie ko-
rzystnych warunków, które wpłynęły na sposób ukształtowania ceny. Nie dysponując dowo-
dami z
amawiający nie jest w stanie dokonać oceny czy okoliczności powodujące obniżenie
ceny, na które powołuje się wykonawca, faktycznie zachodzą.
W przypadku braku dołączenia do wyjaśnień stosownych dowodów, np. z powodu ich niepo-
siadania, w
ykonawca zobowiązany jest do złożenia wyjaśnień w tym zakresie uprawdopo-
dobniających okoliczność uniemożliwiającą ich złożenia.
Zamawiający poinformował, że:
1) składając wyjaśnienia wraz z dowodami wykonawca nie może zmienić ceny zaoferowanej
w ofercie;
2) treść wyjaśnień wraz z dowodami musi odpowiadać treści złożonej oferty;
3) wyjaśnienia wykonawcy wraz z dowodami powinny wykazywać, że zaoferowana cena nie
jest rażąco niska, tj. jest to cena realna, skalkulowana w sposób rzetelny i nie zagraża reali-
zacji z
amówienia.

W dniu 24 kwietnia 2023 r. Multiconsult złożył wyjaśnienia w zakresie zaoferowanej ceny
zastrzegając jednocześnie, że:
"Uwaga! Niniej
sze wyjaśnienia w oznaczonym zakresie wraz z załącznikami stanowią tajem-
nicę przedsiębiorstwa w związku z powyższym wnosimy o ich nieujawnianie podmiotom nie-
upoważnionym, w tym przede wszystkim konkurencyjnym wykonawcom"
W dalszej części wyjaśnień wykonawca oddzielał fragmenty zawierające w jego ocenie ta-
jemnicę przedsiębiorstwa od pozostałych informacji w poniższy sposób:
"UWAGA! Poniższa treść stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa"
(...)
"Koniec tajemnicy przedsiębiorstwa"
Skuteczność zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa odwołujący uzasadnił w tym samym
piśmie w następujący sposób:
„Uzasadnienie objęcia wyjaśnień dotyczących zaoferowanej przez wykonawcę ceny tajemni-
cą przedsiębiorstwa.
1.
Zastrzegamy, iż informacje zawarte w oznaczonej części niniejszej odpowiedzi, jak i w
załącznikach do niniejszego pisma stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa, w związku z po-
wyższym informacje powyższe, jak i informacje zawarte w załącznikach wyczerpują definicję
tajemnicy przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Zgodnie z art. 11 ust. 2 za prze
z tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się informacje tech-
niczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające war-
tość gospodarczą, które jako całość lub w szczególnym zestawieniu i zbiorze ich elementów
nie są powszechnie znane osobom zwykle zajmującym się tym rodzajem informacji albo nie
są łatwo dostępne dla takich osób, o ile uprawniony do korzystania z informacji lub rozporzą-
dzania nimi podjął, przy zachowaniu należytej staranności, działania w celu utrzymania ich w
pouf
ności.
2.
Informacje zawarte w zastrzeżonej części wyjaśnień rażąco niskiej ceny wypełniają defini-
cję tajemnicy przedsiębiorstwa, gdyż mają dla Wykonawcy istotną wartość gospodarczą.
Zawierają one przedstawienie sposobu wyceny przedmiotu zamówienia oraz czynników
wp
ływających na obniżenie kosztów realizacji zamówienia, mają zatem charakter handlowy
oraz ujawniają know-how dokonywania wyceny przedmiotu zamówienia przez Wykonawcę.
Informacje te mają znaczenie z punktu widzenia przewagi konkurencyjnej Wykonawcy, gdyż
uj
awniają elementy mające korzystny wpływ na cenę oferowanego rozwiązania. Ich ujawnie-
nie wiąże się zatem z możliwością poniesienia przez Multiconsult Polska sp. z o.o. szkody i
grozi naruszeniem zasad uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców. Warto
wskazać, że w części niejawnej Wykonawca przedstawił opracowania własne, które zostały
przygotowane przez zespół pracowników Wykonawcy na potrzeby niniejszego postępowa-
nia. Opracowania (zestawienia, tabele, informacje o czynnikach, kosztach) mają charakter

unikalny, nie zostały ujawnione do wiadomości publicznej, a Wykonawca poniósł istotny
koszt w celu ich przygotowania (wynikający z zaangażowania zespołu pracowników).
3.
Wskazać należy na utrwalony w orzecznictwie KIO i w praktyce postępowań o udzielenie
zamówienia publicznego pogląd, co do poufnego charakteru tej części wyjaśnień rażąco ni-
skiej ceny, która zawiera listę czynników cenotwórczych, jak również informacje dotyczące
właściwego danemu wykonawcy sposobu obliczania ceny oferty oraz wykonania zamówie-
nia, w szczególności zaś – kalkulacji i dowodów załączanych do wyjaśnień. Pogląd ten po-
zostaje aktualny pomimo zmiany ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji i definicji ta-
jemnicy przedsiębiorstwa.
4.
Zasadność uznania za tajemnicę przedsiębiorstwa informacji zawartych w wyjaśnieniach
rażąco niskiej ceny znajduje potwierdzenie również w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoław-
czej, m.in.:
a)
Wyrok KIO z dnia 20 lipca 2012 r., sygn. akt: KIO/ 1432/12, zgodnie z którym: "(...) zawar-
cie w treści wyjaśnień informacji dotyczących podejmowanych przez wykonawcę działań
mających na celu obniżenie stosowanych cen, może uzasadniać uznanie tych informacji za
tajemnicę przedsiębiorstwa, która nie podlega ujawnieniu. Informacje tego rodzaju, stano-
wiące element konkurowania na rynku i sposobu uzyskiwania przewagi nad innymi wyko-
nawcami, wyczerpują definicję tajemnicy przedsiębiorstwa.
Z powyższych względów Izba nie dopatrzyła się działaniach Zamawiającego w tym zakresie
naruszenia przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych."
b)
Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 11 lutego 2013 r., sygn. akt: KIO 175/13: "(...)
zarówno metoda kalkulacji ceny, jak i konkretne dane cenotwórcze ujawnione przez wyko-
nawcę na żądanie zamawiającego dla sprawdzenia, czy cena oferty nie jest ceną rażąco
niska, stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa i mogą być przedmiotem ochrony przez ich utaj-
nienie przed innymi podmiotami, również tymi uczestniczącymi w przetargu (...)" (wyrok SO
w Katowicach z dnia 8 maja 2007 r., sygn. akt XIX Ga 167/0
7). Informacje te powstają bo-
wiem na potrzeby konkretnego postępowania o zamówienie publiczne. Tak więc informacje
zawarte w wyjaśnieniach wykonawcy mają wartość gospodarczą. Sposób budowania strate-
gii cenowej w ofercie i elementy składowe tej strategii (kosztorysy i struktura zatrudnienia)
spełniają przesłanki uznania informacji tych za tajemnicę przedsiębiorstwa, stanowią jego
know-
how, jako posiadających wartość handlową i gospodarczą, obrazują bowiem rozwiąza-
nie dotyczące kalkulacji ceny, która pozwoliła na wybór jego oferty jako najkorzystniejszej.”
c)
Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 21 stycznia 2013 r., sygn. akt: KIO 2835/12: „W
wyroku sygn. akt KIO 228/11, którego rozstrzygnięcie podziela skład orzekający rozpoznają-
cy odwołanie, wyrok znalazł także odzwierciedlenie w orzecznictwie Izby, Izba uznała, że:
uprawniona była czynność w zakresie utajnienia jako tajemnicy przedsiębiorstwa informacji
złożonych w toku wyjaśnień dotyczących rażąco niskiej ceny. Tym samym skład orzekający

podzielił stanowisko Krajowej Izby Odwoławczej wyrażone w wyroku sygn. akt KIO 2721/10,
2728/10. Przekazane przez wykonawcę Przystępującego informacje, co do których za-
strzegł, iż są one tajemnicą przedsiębiorstwa, stanowiły rozwinięcie elementów kosztowych,
wskazujących na sposób kalkulacji ceny złożonej oferty. Zawierały także informacje, których
wykonawca nie udostępnił na zewnątrz, np. wysokość naliczanej marży. (…) Wypełniona w
ocenie składu orzekającego została definicja pojęcia tajemnicy przedsiębiorstwa w rozumie-
ni
u ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (…). Zgodnie
z art. 11 ust. 4 wskazanej ustawy przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się nieujawnio-
ne do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przed-
siębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsię-
biorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności.”
5.
Ujawnienie zastrzeżonych informacji narusza interes Wykonawcy związany z jego pozycją
na r
ynku konkurencyjnym, wpływając na możliwość realnego i uczciwego konkurowania z
innymi wykonawcami w toku ubiegania się o udzielenie innych zamówień obejmujących taki
sam lub zbliżony przedmiot. Nie budzi wątpliwości, iż wiedza, co do okoliczności właściwych
konkurentom, ma istotny wpływ na uzyskanie kolejnych zamówień, ze względu na możliwość
zaoferowania konkurencyjnej ceny. Poza tym, know-
how Wykonawcy wpływając korzystnie
na możliwość obniżenia ceny lub sprawną i należytą realizację zamówienia, zwiększa jego
przewagę konkurencyjną nad pozostałymi uczestnikami rynku, tak długo, jak jest dostępne
tylko temu Wykonawcy. Powyższe ma szczególne znaczenie na rynku usług, których dotyczy
niniejsze postępowanie, na którym istnieje duża rywalizacja pomiędzy wykonawcami w po-
stępowaniach o udzielenie zamówienia.
6.
W odniesieniu do informacji o sposobie wyceny, kalkulacji i wysokości ponoszonych kosz-
tów, czynnikach wpływających na ich wysokość i uwzględnianych przy kalkulacji ceny oferty
– jest to know-how Wykonawcy, którego ujawnienie nie tylko niweczy przewagę konkuren-
cyjną wynikającą z możliwości wykorzystania przez konkurentów metod i procedur opraco-
wanych przez niego. Umożliwia również przewidzenie przez inne podmioty okoliczności
istotnych dla kalkulacji ceny o
ferty Wykonawcy w przypadku ubiegania się o pozyskanie
określonego kontraktu, a tym samym – może prowadzić do dedukcji poziomu ceny, jaki bę-
dzie możliwy do zaoferowania przez Wykonawcę w innych postępowaniach. Wpływa to istot-
nie na szanse na uzyskanie prze
z Wykonawcę zamówień, w których przeważającym kryte-
rium oceny ofert jest cena. Korzystając z posiadanych zasobów oraz kontaktów bizneso-
wych Wykonawca skonstruował bowiem najkorzystniejszą dla Zamawiającego ofertę. Prze-
kazanie konkurencji przewag biznesowy
ch Wykonawcy, może natomiast w przyszłości
utrudnić lub nawet uniemożliwić im przedkładanie porównywalnych ofert. Dysponując tymi
informacjami konkurenci będą mogli m. in.: zastosować analogiczny sposób kalkulacji ceny,
w tym zasad określania marży, poziomu kosztów własnych czy kreowania polityki wynagro-

dzeń. W/w elementy – tj. polityka cenowa Wykonawcy, polityka wynagrodzeń, poziom marży
to elementy, które składają się na całość informacji dotyczących zasad prowadzenia przez
Wykonawcę jego działalności gospodarczej i które kształtował w perspektywie długotermi-
nowej. Ostatecznie wypracowane w tym zakresie rozwiązania są efektem znacznego nakła-
du pracy Wykonawcy i składają się na strategię biznesową – ich wartość gospodarcza dla
Wykonawcy nie może zatem budzić wątpliwości.
7.
Reasumując, zastrzeżone informacje mają charakter organizacyjny i handlowy i posiadają
wartość gospodarczą. Wykonawca oświadcza, że wszystkie zastrzeżone informacje nie były
i nie są ujawnione do publicznej wiadomości, w tym w szczególności informacje, w jaki spo-
sób wykonawca kalkuluje cenę, jakie czynniki mają wpływ na jej wysokość i jaką posługuje
się marżą. Powyższe wyjaśnienia oraz załączniki do nich nie zostały ujawnione do wiadomo-
ści publicznej, a jednocześnie Wykonawca podjął w stosunku do nich niezbędne działania w
celu zachowania poufności, zgodnie z obowiązującą w przedsiębiorstwach Wykonawcy poli-
tyką ochrony informacji.
8.
Zważywszy na istotną wartość gospodarczą, którą niosą za sobą informacje przekazane w
wyjaśnieniach Wykonawcy w sposób oczywisty nie dopuszcza do ich ujawnienia, nie są one
więc podawane do wiadomości publicznej. Nie są to niewątpliwie informacje, które może
pozyskać osoba zainteresowana, która nie posiada szczególnych uprawnień do dysponowa-
nia tymi informacjami. Niewątpliwie zastrzeżone informacje nie mogą zostać pozyskane
przez osobę zwykle zajmującą się świadczeniem usług tego rodzaju w jakikolwiek sposób, w
tym m. in. drogą elektroniczną (w Internecie), czy od kontrahentów Wykonawcy. Powyższe
prowadzi do wniosku, że ujawnienie danych objętych wyjaśnieniami rażąco niskiej ceny
przez Zamawiającego stanowiłoby pierwsze podanie tych informacji do wiadomości publicz-
nej. W świetle powyższego wniosek Wykonawcy o zastrzeżenie wyjaśnień jako tajemnicy
przedsiębiorstwa w zakresie oznaczonym niniejszym pismem jawi się jako całkowicie uza-
sadniony.
9.
Wykonawca podejmuje zintensyfikowane i permanentne działania ukierunkowane na za-
pewnienie zachowania ich poufności i ochrony przed dostępem osób trzecich. Wykonawca
wskazuje na wybrane, stos
owane przez siebie, mechanizmy, szczególnie istotne z punktu
widzenia zastrzegania tajemnicy przedsiębiorstwa w przetargach publicznych:
• wewnętrzne uregulowania Multiconsult Polska mające gwarantować odpowiednie zabez-
pieczenie informacji i danych, a w s
zczególności zintegrowany systemy zarządzania jakością
(w oparciu o normę ISO 9001:2015), środowiskiem (w oparciu o normę ISO 14001:2015) i
bezpieczeństwem, i higieną pracy (w oparciu o normę OHSAS 18001:2007), certyfikowany
przez Lloyd's Register Quality Assurance,

• zarządzanie projektami w oparciu o Zintegrowany System Zarządzania Biznesowego -
wskazujący, że Multiconsult Polska przewiduje proces wewnętrzny dotyczący zapewnienia
poufności danych i informacji,
• wykonywanie przez Multiconsult Polska dla każdego projektu indywidualnego planu reali-
zacji projektu, w ramach którego nacisk kładzie się także na zapewnienie zachowania pouf-
ności danych i informacji. Warto też podkreślić, że dokument ten nie tylko stanowi tajemnicę
przedsiębiorstwa nieujawnianą podmiotom trzecim, ale nawet wewnątrz spółki dostęp do
niego mają jedynie: Zarząd, Dział Finansowy, Kierownik oraz Dyrektor Oferty,
• wprowadzenie programu kompleksowego audytu wewnętrznego w celu zapewnienia, że
standardy bezpieczeństwa informacji są dotrzymywane w Multiconsult Polska,
• wprowadzenie odpowiednich klauzul poufności w umowach Multiconsult Polska z pracow-
nikami i podmiotami współpracującymi, obwarowanych obowiązkiem zapłaty kar umownych
w przypadku ich złamania,
• przekazywanie zastrzeżonych informacji i dokumentów odbywa się w Multiconsult Polska
poprzez udzielenie dostępu do firmowej przestrzeni dyskowej. Dostęp możliwy jest jednak
wyłącznie dla wskazanych osób, po zalogowaniu oraz podaniu hasła,
• Multiconsult Polska dba także o ochronę przed nieautoryzowanym dostępem fizycznym,
uszkodzeniami lub zakłóceniami bezpośrednio w swojej siedzibie oraz w odniesieniu do in-
formacji. Aspekty te realizowane są między innymi poprzez podział uprawnień i odpowie-
dzialności, ustalenie i przestrzeganie zasad pracy oraz poprzez administrowanie prawami
dostępu (np. karty wejściowe),
• Dostęp do informacji, miejsc, urządzeń lub systemów ich przetwarzania mają tylko osoby
uprawnione. Kontrola dostępu do wskazanych urządzeń jest monitorowana poprzez zapisy w
s
ystemach monitorujących Active Directory (hasła dostępu, logi itp.). Dotyczy to zarówno
pracy w siedzibie Multiconsult Polska, jak i poza jej pomieszczeniami (np. VPN):
− zastosowanie profesjonalnych firewall' i sprzętowych filtrujących i ochraniających ruch sie-
ciowy,
− szyfrowanie ruchu sieciowego VPN,
− dwustopniowa weryfikacja do logowania w systemach firmy (hasła i SMS kody),
− dane przetrzymywane na dysku są zaszyfrowane i zabezpieczone przez nieautoryzowa-
nym przed niepowołanym odczytem,
− - zabezpieczenie urządzeń mobilnych za pomocą aplikacji Microsoft Intune,
− - zabezpieczenie komputerów przed zaszyfrowaniem danych za pomocą technologii firmy
Paloalto,
• Osoby odpowiedzialne w Multiconsult Polska dokonują okresowo przeglądów praw dostępu
w celu efektywnej kontroli nad dostępem do danych i usług informacyjnych (np. monitoring
logów systemowych). U Wykonawcy stosuje się politykę „czystego ekranu” i „czystego biur-

ka”. Multiconsult Polska dba o prawidłową i bezpieczną eksploatację środków przetwarzania
własnych informacji w celu zapewniania, że są one poufne, integralne i dostępne,
• Regulamin Pracy Multiconsult Polska zobowiązujący pracowników do zachowania poufno-
ści określonych informacji,
• Zarządzenie Prezesa Zarządu Multiconsult Polska Sp. z o.o. z dnia 11.10.2018 – Polityka
poufności sporządzania ofert w Multiconsult Polska Sp. z o.o. (załącznik do niniejszego pi-
sma),
W przypadku chęci bezpośredniego zapoznania się Zamawiającego z politykami poufno-
ści/bezpieczeństwa oraz klauzulami poufności zamieszonymi w dokumentach wewnętrznych
spółki Multiconsult Polska, które przytoczone zostały w powyższych wyjaśnieniach, uprzej-
m
ie informujemy, iż Wykonawca udostępni ww. dokumenty do wglądu Zamawiającego na
jego wniosek.
10.
Wskazać należy, że również w dołączonych ofertach handlowych znajdują się klauzule
poufności w związku z czym, Wykonawca został zobowiązany do poszanowania tajemnicy
informacji przekazywanych przez wystawców ofert pod rygorem odpowiedzialności odszko-
dowawczej. Powyższa okoliczność stanowi dodatkowe potwierdzenie zasadności poczynio-
nego utajnienia. Zaprezentowany przez wykonawcę sposób interpretacji działań i zachowań
widocznych na rynku podziela także KIO wskazując, iż KIO 1550/18: „Posługiwanie się klau-
zulami poufności przez dysponenta tajemnicy (przedsiębiorcę) stanowi również dowód doko-
nania przez przedsiębiorcę niezbędnych działań, które zmierzają do zachowania stanu ta-
jemnicy”.
11.
Jednocześnie wskazuję, że zgodnie z art. 11 ust. 4 uznk „Wykorzystanie lub ujawnienie
informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa stanowi czyn nieuczciwej konkurencji, w
szczególności gdy następuje bez zgody uprawnionego do korzystania z informacji lub rozpo-
rządzania nimi i narusza obowiązek ograniczenia ich wykorzystywania lub ujawniania wyni-
kający z ustawy, czynności prawnej lub z innego aktu albo gdy zostało dokonane przez oso-
bę, która pozyskała te informacje, dokonując czynu nieuczciwej konkurencji.” Wykonawca
nie wyraża zgody na korzystanie ze wskazanych powyżej informacji lub rozporządzanie nimi.
12.
Biorąc pod uwagę, iż Wykonawca prawidłowo skorzystał z uprawnienia wynikającego z
art. 18 ust. 3 ustawy Pzp, jak również wykazał powyżej spełnienie przez zastrzeżone infor-
macje wszystkich przesłanek, o których mowa w art. 11 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieucz-
ciwej konkurencji, wnosimy o nieudostępnianie ich podmiotom nieuprawnionym, w szczegól-
ności innym wykonawcom ubiegającym się o udzielenie przedmiotowego zamówienia.
13.
Na koniec niniejszej części wyjaśnień warto też wskazać, że ograniczenie zakresu doko-
nanego zastrzeżenia wyłącznie do informacji spełniających przesłanki do uznania ich za sta-
nowiące tajemnicę przedsiębiorstwa (i objęcie klauzulą poufności niektórych akapitów wyja-

śnień, a także załączników do wyjaśnień) a nie całych wyjaśnień składanych Zamawiające-
mu stanowi także działanie w pełni proporcjonalne do uzasadnionego interesu Wykonawcy.
14.
Zważywszy, iż nawet jednorazowe ujawnienie informacji stanowiących tajemnicę przed-
siębiorstwa, może mieć dla Wykonawcy istotne znaczenie, zastrzegamy, iż jeżeli przedsta-
wione wyjaśnienia budzą w jakimkolwiek zakresie wątpliwości Zamawiającego lub wymagają
dalszego uszcz
egółowienia, wyrażamy gotowość do udzielenia Zamawiającemu dalszych
wyjaśnień. Dlatego, przed podjęciem decyzji, co odtajnienia jakichkolwiek informacji podlega-
jących zastrzeżeniu zgodnie z oświadczeniem Wykonawcy, wnosimy o wcześniejsze poin-
formowanie Wyk
onawcy, o zakresie budzącym wątpliwości Zamawiającego i umożliwienie
mu ustosunkowania się do decyzji Zamawiającego lub skorzystania z przysługujących w tym
zakresie środków ochrony prawnej.
Mamy nadzieję, że przedstawione wyjaśnienia oraz załączone dowody czynią zadość wysto-
sowanemu przez Zamawiającego wezwaniu. W przypadku, gdyby przedstawione powyżej
wyjaśnienia nie rozwiały wszystkich wątpliwości Zamawiającego, wskazujemy na potwier-
dzoną w orzecznictwie sądów powszechnych możliwość kilkukrotnego wzywania wykonawcy
do złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 Pzp, tak m.in. w wyroku Sądu Okręgowego w
Olsztynie z dnia 9 grudnia 2010 r., sygn. akt V Ga 122/10. Dopuszczalność ponownego we-
zwania do złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 Pzp została również potwierdzona w
orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej, m.in. w wyroku KIO z dnia 10 kwietnia 2014 r.,
sygn. akt KIO 586/14: „W razie wątpliwości, co do złożonych wyjaśnień, w szczególności,
gdy nie wyjaśniają one oczekiwanego przez zamawiającego zakresu, zamawiający jest zo-
bowiązany do uzyskania dalszych wyjaśnień wykonawcy, by było możliwe dokonanie oceny,
czy cena zawarta w ofercie jest rzeczywiście ceną rażąco niską. Ze wskazanego przepisu
Pzp i z orzecznictwa wynika brak podstaw do odrzucenia ofe
rty w przypadku, gdy wyjaśnie-
nia nie potwierdzają rażąco niskiej ceny. W szczególności w orzecznictwie podkreślono zo-
bowiązanie zamawiającego do ponownego zwrócenia się do wykonawcy w celu uzyskania
wyczerpujących wyjaśnień, co do ceny oferty.” Zbieżny pogląd został również wyrażony w
zamieszczonej w Informatorze UZP nr 11/2013 opinii pt. "Badanie oferty pod kątem rażąco
niskiej ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia".
Lista załączników:
1)
Załącznik nr 1 – SGR – kalkulacja cenowa (tajemnica przedsiębiorstwa);
2)
Załącznik nr 2 – Oferta (tajemnica przedsiębiorstwa);
3)
Załącznik nr 3 – wyjaśnienia w zakresie badań geologicznych (tajemnica przedsiębior-
stwa);
4)
Załącznik nr 3a - Umowa Nr ENV/00102/2022 (tajemnica przedsiębiorstwa);
5)
Załącznik nr 3b - Umowa Nr ZZ/3437/2022 (tajemnica przedsiębiorstwa);

6)
Załącznik nr 3c - Umowa Ramowa Współpracy z dnia 17.02.2023 r. (tajemnica przedsię-
biorstwa);
7)
Załącznik nr 3d - Oferta z dnia 03.03.2023 r. (tajemnica przedsiębiorstwa);
8)
Załącznik nr 3e - Umowa ramowa Współpracy z dnia 07.11.2022 r. (tajemnica przedsię-
biorstwa);
9)
Załącznik nr 4 – Certyfikat_QSE_MCPL;
10)
Załącznik nr 5 – Kodeks praktyki i etyki biznesowej_pkt.3.7 (tajemnica przedsiębiorstwa);
11) Załącznik nr 6 - Regulamin_pracy_pkt.3.1 (tajemnica przedsiębiorstwa);
12) Załącznik nr 7 – Polityka poufności MCPL (tajemnica przedsiębiorstwa).
Odwołujący w formularzu ofertowym oświadczył w pkt. 9, że nie zastrzega tajemnicy przed-
siębiorstwa w informacjach lub załacznikach do oferty, przez co należało uznać, że informa-
cja w pkt. 7 oferty o zamiarze powierzenia podwykonawstwa w elementach branż: geodezja,
geolo
gia, geotechnika, melioracja, sanitarna nie stanowi tajmenicy przedsiębiorstwa.
Odwołujący oświadczył również, że firmy podwykonawcze nie są znane na etapie podwyko-
nawstwa.
Izba dokonała oceny dowodów dołączonych do wyjaśnień dotyczących zaoferowanej ceny
pod kątem wykazania okoliczności uzasadniających skuteczność zastrzeżenia tajemnicy
przedsiębiorstwa i ustaliła, że:
-
załącznik nr 1 do wyjaśnień zawiera wskazanie podwykonawców w dwóch ze wskazanych
w pkt. 7 formularza ofertowego branżach, zaś dowody stanowiące załączniki od 2 do 3e do-
tyczą właśnie tych elementów podwykonawstwa.
-
załącznik nr 2 zawiera wymóg zachowania poufności w zakresie warunków cenowych de-
dykowanych dla zamawiającego i tylko te warunki nie mogą być wedle tego załącznikami
udostępniane osobom trzecim. Dokument nie przewiduje szczególnego sposobu dochodze-
nia roszczeń związanych z ujawnieniem informacji o warunkach cenowych.
-
załącznik nr 3 zawiera opis sposobu wykonania części przedmiotu zamówienia, w tym w
zakresie określonego w załączniku nr 1 podwykonawstwa
-
załącznik nr 3a nie zawiera uregulowań dotyczących poufności postanowień w nim zawar-
tych odnoszących się do warunków współpracy gospodarczej pomiędzy podmiotami, których
dokument dotyczy, natomiast dokument ten zawiera zobowiązanie kontrahenta odwołujące-
go w pkt. 12.2 i 12.3 do zachowania w poufności wyników i raportów, które nie były ujawnie-
nia w wyjaśnieniach, ani załączniku nr 1,
-
załącznik nr 3b nie zawiera uregulowań dotyczących poufności postanowień w nim zawar-
tych odnos
zących się do warunków współpracy gospodarczej pomiędzy podmiotami, których
dokument dotyczy

-
załącznik nr 3c zawiera karę umowną za niezachowanie zasad poufności, ale zastrzeżoną
na rzecz odwołującego w przypadku nielojalnego zachowania kontrahenta, dokument ten
przewiduje również w takiej sytuacji prawo odstąpienia,
-
załącznik nr 3d nie zawiera postanowień dotyczących poufności tego dokumentu i informa-
cji w nim zawartych
-
załącznik nr 3e zawiera karę umowną za niezachowanie zasad poufności, ale zastrzeżoną
na rzecz odwołującego w przypadku nielojalnego zachowania kontrahenta, dokument ten
przewiduje również w takiej sytuacji prawo odstąpienia,
-
załącznik nr 4 zawiera wskazanie wdrożonych metod zarządzania, która to informacja do-
stępna jest na stronie Multiconsult,
-
załącznik nr 5 stanowi wyciąg z Kodeksu Praktyki i Etyki Biznesowej, który jest do pobrania
ze strony Multiconsult,
-
załącznik nr 6 stanowi wewnętrzny dokument firmy odwołującego określającego zobowią-
zania pracowników odwołującego w związku z koniecznością zachowania poufności infor-
macji,
-
załącznik nr 7 stanowi wewnętrzny dokument firmy odwołującego rodzaje informacji jakie
uznaw
ane są za poufne, sposobu postępowania z takimi informacjami i z pkt 5. ust. 3 tego
dokumentu wynika przyjęcie zasady domniemania poufności otrzymywanych przez spółkę
ofert, wymagających każdorazowo uzyskania potwierdzenia, w formie odrębnego oświad-
czenia
oferenta, iż informacje zawarte w ofercie, w tym zaoferowane warunki handlowe, ce-
nowe, organizacyjne, technologiczne nie stanowią tajemnicy przedsiębiorstwa i nie są objęte
klauzulą poufności.

W dniu 30 marca 2023 r. zamawiający dokonał odtajnienia informacji zastrzeżonych przez
odwołującego, w następujący sposób:
„Zamawiający informuje, że nie uznaje skuteczności zastrzeżenia jako tajemnicy przedsię-
biorstwa części dokumentu „Wyjaśnienia RNC - Kolektor- Multiconsult (tajemnica przedsię-
bio
rstwa)” wraz z poniższymi załącznikami:
•
„załącznik nr 1 - SGR - kalkulacja cenowa (tajemnica przedsiębiorstwa)”,
•
„załącznik nr 2 - oferta podwykonawcza (tajemnica przedsiębiorstwa)”,
•
„załącznik nr 3 - wyjaśnienia w zakresie badań geologicznych (tajemnica przedsię-
biorstwa)”,
•
„załącznik nr 3a - Umowa Nr ENV001022022 (tajemnica przedsiębiorstwa)”,
•
„załącznik nr 3b - Umowa Nr ZZ34372022 (tajemnica przedsiębiorstwa)”,
•
„załącznik nr 3c - Umowa Ramowa Współpracy z dnia 17.02.2023 r. (tajemnica
przedsiębiorstwa)”,
•
„załącznik nr 3d - Oferta z dnia 03.03.2023 r. (tajemnica przedsiębiorstwa)”,

•
„załącznik nr 3e - Umowa ramowa Współpracy z dnia 07.11.2022 r. (tajemnica przed-
siębiorstwa)”,
•
„załącznik nr 5 -Kodeks praktyki i etyki biznesowej_pkt.3.7 (tajemnica przedsiębior-
stwa)”,
•
„załącznik nr 6 - Regulamin_pracy_pkt.3.1 (tajemnica przedsiębiorstwa)”,
•
„załącznik nr 7 - Polityka poufności MCPL (tajemnica przedsiębiorstwa)” (dalej
wszystkie pliki łącznie jako: „Wyjaśnienie”).
„Wyjaśnienie” jest odpowiedzią Wykonawcy na Wezwanie Wykonawcy przez Zamawiające-
go do wyjaśnienia rażąco niskiej ceny. Wykonawca złożył „Wyjaśnienie”, a w nim uzasadnie-
nie zastrzeżenia tajności informacji zastrzeżonych jako tajemnica przedsiębiorstwa.
Zamawiający dokonał analizy uzasadnienia objęcia ww. dokumentu przez Wykonawcę jako
tajemnicą przedsiębiorstwa i stwierdził, że zastrzeżenie nie jest skuteczne.
UZASADNIENIE
Zgodnie z art. 18 ust. 3 ustawy z dnia 11 września 2019 roku Prawo zamówień publicznych
(dale
j jako: „ustawa PZP”) „Nie ujawnia się informacji stanowiących tajemnicę przedsiębior-
stwa w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji (Dz. U. z 2022 r. poz. 1233), jeżeli wykonawca, wraz z przekazaniem takich in-
formacji, zastrzegł, że nie mogą być one udostępniane oraz wykazał, że zastrzeżone infor-
macje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa. (…)”.
Dla skutecznego objęcia tajemnicą przedsiębiorstwa określonych informacji Wykonawca ma
obowiązek wykazać, że zastrzeżone informacje spełniają przesłanki wynikające z art. 11 ust.
2 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (dalej jako:
„u.z.n.k.”), zgodnie z którym: „przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się informacje tech-
niczne, tec
hnologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające war-
tość gospodarczą, które jako całość lub w szczególnym zestawieniu i zbiorze ich elementów
nie są powszechnie znane osobom zwykle zajmującym się tym rodzajem informacji albo nie
są łatwo dostępne dla takich osób, o ile uprawniony do korzystania z informacji lub rozporzą-
dzania nimi podjął, przy zachowaniu należytej staranności, działania w celu utrzymania ich w
poufności.”
Dla uznania prawidłowości dokonanego zastrzeżenia niezbędne jest łączne spełnienie prze-
słanek wskazanych w ww. przepisie.
Ciężar wykazania, że zastrzeżone informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa spoczy-
wa na Wykonawcy. Zgodnie z orzecznictwem sądów powszechnych oraz Krajowej Izby Od-
woławczej (dalej: „KIO”) wykazanie oznacza w istocie udowodnienie.
W wyroku o sygn. akt KIO 500/21 KIO orzekła, że „sformułowanie użyte przez ustawodawcę,
w którym akcentuje się obowiązek „wykazania" oznacza coś więcej aniżeli wyjaśnienie (uza-
sadnienie) przyczyn co do objęcia tajemnicą przedsiębiorstwa. Za wykazanie nie może być

uznane ogólne uzasadnienie, sprowadzając się de facto do przytoczenia jedynie elementów
definicji legalnej tajemnicy przedsiębiorstwa, wynikającej z przepisu art. 11 ust. 2 ustawy o
zwalczaniu nieuczciwej konkurencji czy gołosłowne zapewnienie, że zastrzegana informacja
ma walor tajemnicy przedsiębiorstwa.”
Podobnie KIO w wyroku z dnia 26 kwietnia 2021 r. sygn. akt KIO 902/21 wskazała, że „Obo-
wiązek <<wykazania>>, o którym mowa w art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
Prawo zamówień publicznych to obowiązek leżący po stronie wykonawcy, który należy ro-
zumieć w ten sposób, że podmiot zastrzegający określone informacje jako tajemnica przed-
siębiorstwa, w odpowiednim momencie postępowania winien, bez wcześniejszego wezwania
zamawiającego, udowodnić zasadność poczynionego zastrzeżenia. Brak takich wyjaśnień
lub złożenie wyjaśnień ogólnikowych, równoznaczne wyłącznie z formalnym dopełnieniem
tego
obowiązku, powinno być traktowane jako rezygnacja z przewidzianej tym przepisem
ochrony. W takiej sytuacji prawem, a wręcz obowiązkiem po stronie zamawiającego, jest
ujawnienie nieskutecznie utajnionych informacji.”.
Podobnie Sąd Okręgowy w wyroku z dnia 1 października 2021 r., sygn. akt XXIII Zs 53/21
stwierdził, że obowiązek wykazania, że informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa bli-
ski jest pojęciu udowodnienia tego faktu. Ponadto sąd wskazał, że dopuszczalne jest za-
strzeganie jako tajemnica przeds
iębiorstwa tylko konkretnych informacji, które posiadają ta-
kie walory, a nie całych dokumentów. Każda z informacji, która ma zostać zastrzeżona po-
winna być wyszczególniona, opisana i to do niej powinny być przyporządkowane argumenty
uzasadniające objęcie tej konkretnej informacji tajemnicą przedsiębiorstwa.
Podkreślenia wymaga cel działania Zamawiającego w zakresie tajemnicy przedsiębiorstwa:
Nie jest (…) rolą Zamawiającego ocena, czy określone informacje mogą potencjalnie stano-
wić tajemnicę przedsiębiorstwa, zadaniem Zamawiającego jest natomiast zbadanie, czy wy-
konawca należycie uzasadnił zastrzeżenie informacji, gdyż to jakość tego uzasadnienia de-
cyduje o tym, czy w jawnym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego określone
informacje mogą pozostać niejawne. (KIO 2758/21 z dnia 19 października 2021 r.).
Dla ułatwienia Wykonawcom Zamawiający w rozdziale XIII podrozdział 4 ust. 7 SWZ, wska-
zał na jakie pytania powinno odpowiadać uzasadnienie zastrzeżenia informacji, aby informa-
cje mogły stanowić tajemnicę przedsiębiorstwa.
Zamawiający dokonał szczegółowej analizy uzasadnienia zastrzeżenia informacji jako ta-
jemnica przedsiębiorstwa.
Uzasadnienie objęcia „Wyjaśnienia” w części tajemnicą przedsiębiorstwa przez Wykonawcę
sprowadza się do przytoczenia ustawowej definicji tajemnicy przedsiębiorstwa oraz ogólnych
twierdzeń, brak natomiast udowodnienia w jaki sposób zastrzeżone informacje wypełniają
przesłanki art. 11 ust. 2 u.z.n.k.

Zgodnie z przyjętą linią orzeczniczą KIO Wykonawca ma obowiązek wykazać, że zastrzeżo-
na jako tajemnica przedsiębiorstwa informacja przedstawia konkretną wartość gospodarczą
dla wykonawcy i właśnie z tego powodu, pozostaje poufna (KIO 2519/22, KIO 2533/22). Wy-
konawca powinien udowodnić (przedstawić dowody), że zastrzeżonym w „Wyjaśnieniu” in-
formacjom (nawet traktowanym jako zbiór) przysługuje walor tajemnicy przedsiębiorstwa w
rozumieniu art. 11 ust. 2 u.z.n.k. Zamawiający podkreśla, że treść „Wyjaśnienia” nie zawiera
dowodów faktycznie potwierdzających status tajemnicy przedsiębiorstwa.
Wykonawca objął tajemnicą przedsiębiorstwa takie informacje, jak: wskazanie, że Wykonaw-
ca oszacował cenę oferty na podstawie m.in. „ekspertów z poszczególnych dziedzin”, doko-
nane przez Wykonawcę „obliczenia” i „szacunki” oraz oferty firm zewnętrznych, z którymi
Wykonawca, jak sam informuje, współpracował wcześniej. Uzasadnienie objęcia tych infor-
macji poufnością sprowadza się do stwierdzeń: „Informacje zawarte w zastrzeżonej części
wyjaśnień rażąco niskiej ceny wypełniają definicję tajemnicy przedsiębiorstwa, gdyż mają dla
Wykonawcy istotną wartość gospodarczą. Zawierają one przedstawienie sposobu wyceny
przedmiotu zamówienia oraz czynników wpływających na obniżenie kosztów realizacji za-
mówienia, mają zatem charakter handlowy oraz ujawniają knowhow dokonywania wyceny
przedmiotu zamówienia przez Wykonawcę. Informacje te mają znaczenie z punktu widzenia
przewagi konkurencyjnej Wykonawcy, gdyż ujawniają elementy mające korzystny wpływ na
cenę oferowanego rozwiązania. Ich ujawnienie wiąże się zatem z możliwością poniesienia
przez Multiconsult Polska sp. z o.o. szkody i grozi naruszeniem zasad uczciwej konkurencji i
równego traktowania wykonawców.”
Uzasadnienie zastrzeżenia informacji jest ogólnikowe i szablonowe. Wykonawca nie przyta-
cza argumentów, które wykazałyby, jakie konkurencyjni wykonawcy uzyskaliby korzyści ani
jakie on sam poniósłby straty wobec ujawnienia informacji na temat sposobu kalkulacji ceny.
Z całą pewnością można stwierdzić natomiast, że kalkulacja ceny ma charakter jednorazo-
wy, tj
. została przygotowana na potrzeby niniejszego Postępowania, co potwierdza sam Wy-
konawca: „w części niejawnej Wykonawca przedstawił opracowania własne, które zostały
przygotowane przez zespół pracowników Wykonawcy na potrzeby niniejszego postępowa-
nia”. Podobnie część ofert podwykonawców zawiera jedynie ceny zaproponowane dla reali-
zacji części zamówienia w ramach Postępowania, a te mają charakter jednorazowy.
KIO wypowiedziała się w kwestii jednorazowego charakteru cen na potrzeby konkretnego
postępowania i możliwości zdobycia przewagi przez konkurencję w kolejnych postępowa-
niach następująco: „za niewystarczające uznać należy takie uzasadnienie, które poza przy-
wołaniem tez orzeczniczych ogranicza się do lakonicznych twierdzeń, że ujawnienie infor-
macji konku
rentom umożliwiłoby poznanie zasad określania przez wykonawcę cen świad-
czonych usług i spowodowałoby zachwianie pozycji konkurencyjnej wykonawcy (…). Oko-
liczność, że konkurencyjni wykonawcy mogliby poznać sposób, w jaki Przystępujący skalku-

lował cenę na potrzeby tego konkretnego postępowania nie przesądza jeszcze o tym, że
doszłoby do zachwiania pozycji Przystępującego na ww. rynku. Oczywistym jest, że podmio-
ty konkurujące ze sobą na danym rynku zbierają i analizują informacje na temat cen, kontra-
hentów czy metod realizacji zamówienia przez swoich konkurentów. Niemniej przedstawiona
w wyjaśnieniach kalkulacja cenowa zawiera informacje o cenach, jakie Przystępujący chce
zaoferować w tym jednym, konkretnym postępowaniu, wskazuje na jego strategię cenową,
ale p
rzyjętą na potrzeby tego konkretnego postępowania, uwzględniając jego specyfikę i
charakter. Niewątpliwie strategia ta nie jest niezmienna, nie jest jednakowa dla każdego po-
stępowania, lecz każdorazowo indywidualnie opracowywana.” (sygn. akt: KIO 1975/20).
Zatem kalkulacja ceny, mająca charakter jednorazowy jako taka nie może być zastrzeżona.
Natomiast oferty podwykonawców, które są umowami o współpracy i mogłyby być wykorzy-
stywane przez Wykonawcę w kalkulacjach na potrzeby tego Postępowania oraz ewentual-
nych innych, przyszłych postępowań, nie są tak traktowane przez samego Wykonawcę, który
prz
yznaje, że „Z daleko posuniętej ostrożności w formularzu JEDZ wpisano, że również geo-
logia i geotechnika zostaną wykonane przez podmioty zewnętrzne, jednakże wykonawca
planuje te prace wykonać w większości samodzielnie. Podzlecenie firmie zewnętrznej będzie
miało miejsce jedynie w przypadku nałożenia się kilku zleceń z rozbudowanym zakresem
geologicznym w jednym czasie lub w przypadku konieczności przeprowadzenia badań labo-
ratoryjnych lub wierceń o znacznej głębokości. Na ten moment wykonawca nie przewiduje
takiej sytuacji, dlatego wyjaśnienia oparte zostaną na obliczeniach zaangażowania zespołu
własnego.” Umowy o współpracy z podwykonawcami zostały zatem załączone do Wyjaśnień
jako przykładowe i niepowiązane z wyceną, nie mające zatem wpływu na sposób kalkulacji
ceny, ponieważ, jak przyznaje sam Wykonawca zamierza realizować przedmiotowe zamó-
wienie samodzielnie i w oparciu o swoje własne ceny skalkulował cenę w Postępowaniu.
Ponadto Zamawiający podkreśla, że informacja zastrzeżona jako tajemnica przedsiębior-
stwa, tj. informacja o możliwości skorzystania z usług podwykonawców, została już przez
niego ujawniona w złożonej Ofercie.
Dodatkowo dane podwykonawców co do zasady są publicznie dostępne: firmy w celu pozy-
skania klientów ujawniają swoje dane kontaktowe i zakres działalności – również tak czynią
podwykonawcy wskazani przez Wykonawcę. Nie można też wykluczyć, że wskazani podwy-
konawcy będą świadczyć usługi nie tylko dla Wykonawcy, ale i dla innych zainteresowanych
przedsiębiorców, w tym konkurentów Wykonawcy i nie sposób im tej możliwości ograniczyć.
Należy też zauważyć, że pozyskanie informacji kontaktowych do podwykonawców nie jest
utrudnione.
KIO w wyroku z dnia 27 czerwca 2019 r., sygn. akt KIO 1093/19 stwierdza, że za błędne na-
leży uznać przyjęcie, iż z samego faktu uznania danej informacji za organizacyjną, czy han-
dlową należy przypisać jej wartość gospodarczą. Każdą informację można przyporządkować

do określonej kategorii, jednakże ustawodawca w art. 11 ust. 4 UZNK wskazał, iż należy wy-
kazać, że informacja ta (tj. informacja techniczna, technologiczna, organizacyjna przedsię-
biorstwa lub inne informacje) posiada wartość gospodarczą. Tajemnica przedsiębiorcy winna
być oceniana w sposób obiektywny, oderwany od woli danego przedsiębiorcy. W innym
przypad
ku, tajemnicą przedsiębiorcy byłoby wszystko, co arbitralnie on za nią uzna, także w
drodze czynności kwalifikowanych (np. poprzez zamieszczenie odpowiedniej klauzuli). Po-
nadto, Wykonawca winien wykazać, że ujawnienie informacji zawartych w zastrzeżonych
d
okumentach spowoduje wymierną szkodę w przedsiębiorstwie (…) podkreślić należy, że
ogólne stwierdzenia Wykonawcy o wartości gospodarczej zastrzeżonych informacji, czy o
ryzyku narażenia na szkodę poprzez ich ujawnienie bez odniesienia się do konkretnych in-
formacji zawartych w dokumentach, analizy ich wartości gospodarczej i uprawdopodobnienia
szkody jaką może przynieść ich ujawnienie jest w ocenie Izby niewystarczające.
Podkreślenia wymaga, że Wykonawca nie wykazał również spełniania przesłanki objęcia
zas
trzeżonych informacji należytą ochroną. Na potwierdzenie tego faktu oświadczył jedynie o
zobowiązaniu pracowników i współpracowników do poufności, wymienił hasłowo dokumenty i
zabezpieczenia systemów i częściowo je załączył. Wskazane działania i przepisy w we-
wnętrznych dokumentach (Kodeks praktyki i etyki zawodowej, Regulamin Pracy i Polityka
Poufności) są standardowymi procedurami i sformułowaniami, funkcjonującymi właściwie w
każdym przedsiębiorstwie. Wykonawca jednak nie wykazał, że stosowne działania i procedu-
ry zostały podjęte i w jaki sposób na potrzeby zachowania informacji w tajemnicy w ramach
tego konkretnego zamówienia. Przykładowo Wykonawca nie przedstawił również indywidu-
alnego planu realizacji projektu, o którym pisze w Wyjaśnieniach i „w ramach którego nacisk
kładzie się także na zapewnienie zachowania poufności danych i informacji”. Same wytyczne
co do funkcjonowania systemów nie mogą upoważniać do twierdzenia, że te konkretnie in-
formacje są skutecznie chronione. Nie ma zatem podstawy do uznania, że informacje nie-
jawne są należycie chronione przez Wykonawcę. To w świetle aktualnego orzecznictwa (tak
KIO w wyroku z dnia 5 lipca 2021 r. KIO 1684/21, KIO 1687/21, w wyroku z dnia 6 lipca 2021
r. KIO 1712/21 oraz w wyroku z dnia 8 lipca 2021 KIO 1602/21, KIO 1605/21), stanowi o bra-
ku udowodnienia przesłanki.
Powyższa ocena jest tym bardziej uzasadniona, że wbrew twierdzeniom zawartym w wyja-
śnieniach, załączone umowy nie zawierają klauzul poufności obwarowanych obowiązkiem
zapłaty kar umownych.
Klau
zule zobowiązujące do zachowania poufności znajdują się jedynie w umowie z Terra-
tech Sondowania statyczne CPTU Piotr Kamiński oraz umowie z BGIS Sp. z o.o. Przy czym
klauzule te nie są zabezpieczone karami umownymi i mają charakter jednostronny tj. chronią
jedynie informacje pochodzące od Multiconsult sp. z o.o., a nie dotyczą danych przekazywa-
nych przez Wykonawcę Terratech Sondowania statyczne CPTU Piotr Kamiński i BGIS Sp. z

o.o., w tym oferowanych przez nich cen. Natomiast z załączonych ofert jedynie ofert Geode-
zja i Kartografia Małgorzata August zawiera krótką klauzulę poufności.
Podsumowując, w „Wyjaśnieniu” Wykonawca nie udowodnił, że zastrzeżone informacje nie
zostały udostępnione do wiadomości publicznej, nie podał żadnych konkretnych powodów
ani do
wodów zastrzeżenia informacji podanych w Wyjaśnieniach jako tajemnicy przedsię-
biorstwa, czy też ewentualnych negatywnych skutków ani wielkości szkody, jakie mógłby
ponieść na skutek ich ujawnienia. Wobec powyższego jak na wstępie Zamawiający uznaje,
iż zastrzeżenie przez Wykonawcę tajemnicy przedsiębiorstwa nie jest skuteczne, ponieważ
Wykonawca nie wykazał spełnienia przesłanek z art. 11 ust. 2 u.z.n.k.
Zamawiający odtajnia wszystkie informacje zastrzeżone przez Wykonawcę w „Wyjaśnie-
niach” jako tajemnica przedsiębiorstwa.”

Izba zważyła, co następuje:
Izba nie dopatrzyła się zaistnienia przesłanek z art. 528 ustawy, które skutkowałyby odrzu-
ceniem odwołania.

Izba oceniła, że odwołujący wykazał przesłankę materialnoprawną dopuszczalności odwoła-
nia, o której mowa w art. 505 ust. 1 ustawy.

Zarzut narusz
enia przez zamawiającego art. 18 ust. 3 ustawy w związku z art. 16 pkt. 1 - 3
ustawy przez:
(i) nieuzasadnione uznanie za nieskuteczne zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa wobec
przekazanych informacji, stanowiące rezultat błędnej oceny przekazanego przez wykonawcę
materiału dowodowego potwierdzającego skuteczność zastrzeżenia poufności informacji,
(ii) prowadzenie p
ostępowania z naruszeniem zasady przejrzystości, równego traktowania
w
ykonawców, uczciwej konkurencji, w sposób wpływający na wynik postępowania

Zarzut nie zasługuje na uwzględnienie. W pierwszej kolejności Izba podzieliła stanowisko
zamawiającego co do ugruntowanej linii Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Zamówień
Publicznych i w tym miejscu Izba przytoczy stanowisko tego Sądu zapadłe w sprawach doty-
czących oceny skuteczności zastrzeżenia jako tajemnicy przedsiębiorstwa wyjaśnień doty-
czących zaoferowanej ceny wraz z dowodami przedstawianymi na poparcie tak prawidłowo-
ści obliczonej ceny jak i zasadności objęcia tych informacji tajemnicą przedsiębiorstwa. Treść
tych wyroków Izba uznaje za wytyczną interpretacyjną sądu przełożonego i przyjmuje za
własną:
- Sygn. akt XXIII Zs 36 /22 z dnia 5 maja 2022 r.

„W tym zakresie wskazać należy, że jedną z podstawowych zasad obowiązujących w syste-
mie zamówień publicznych jest jawność postępowania zaś organicznie dostępu do informacji
związanych z postępowaniem o udzielenie zmówienia publicznego może zachodzić wyłącz-
nie w przypadkach określonych ustawą. Zgodnie z art. 18. Ust.2 nPzp (a art. 8 ust. 2
Pzp2004) nie ujawnia się informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu
przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, jeżeli wykonawca, nie później niż w termi-
nie składania ofert lub wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, zastrzegł, że
nie mogą być one udostępniane oraz wykazał, iż zastrzeżone informacje stanowią tajemnicę
przedsiębiorstwa. Jak zatem wynika z przywołanego przepisu na wykonawcę nałożono obo-
wiązek wykazania zmawiającemu przesłanek zastrzeżenia informacji jako tajemnicy przed-
siębiorstwa zaś rolą zamawiającego jest w toku badania ofert ustalenie, czy zamawiający
temu obowiązkowi sprostał. Oznacza to, że jedną z przesłanek skutecznego zastrzeżenia
informacji jako tajemnicy przedsiębiorstwa, jest wykazanie przez wykonawcę, że zastrzeżone
informacje w rzeczywistości taką tajemnicę przedsiębiorstwa stanowią.
W tym miejscu wskazać należy, że wykonawca, przekazując zamawiającemu określone in-
formacje, zobowiązany jest do wskazania (tj. dokonania zastrzeżenia), które informacje utaj-
nia, powołując się na tajemnicę przedsiębiorstwa. Informacje te powinny być wyraźnie ozna-
czone jako tajemnica przedsiębiorstwa. Jednocześnie zobowiązany jest wykazać zasadność
dokonanego zastrzeżenia, tj. wykazać, że zostały spełnione wszystkie przesłanki określone
w art. 11 ust. 2 UZNK. Nie jest przy tym wystarczające samo powołanie się na spełnienie
tych przesłanek. Konieczne jest wykazanie, że czynność ta znajduje uzasadnienie w danych
okolicznościach i w odniesieniu do przekazywanych informacji.
Reasumując tę część rozważań wskazać należy, że aby skutecznie zastrzec informacje, jako
tajemnicę przedsiębiorstwa, należy spełnić łącznie dwie przesłanki.
Po pierwsze, oznaczyć określone informacje, jako tajemnicę przedsiębiorstwa z uwzględnie-
niem
trzech elementów: wartości gospodarczej, poufności oraz podjęcia niezbędnych działań
w celu zachowania poufności.
Po drugie, wykazać, że zastrzeżone informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa danego
wykonawcy. Brak ziszczenia się którejkolwiek z dwóch wymienionych wyżej przesłanek, po-
ciąga za sobą uznanie, że wyjaśnienia nie zawierają informacji mających walor tajemnicy
przedsiębiorstwa.
Wykonawcy (...) nie udało się sprostać żadnej z przesłanek zastrzeżenia tajemnicy przedsię-
biorstwa.
Obowiązek „wykazania”, że określone informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa pole-
ga przede wszystkim na przedstawieniu przez wykonawcę konkretnych okoliczności potwier-
dzających spełnienie wszystkich przesłanek wymaganych do uznania danych informacji za
tajemnicę przedsiębiorstwa. Wskazywane przez wykonawcę okoliczności muszą być rze-

czowe, wiarygodne, spójne i konkretne na tyle, aby umożliwiały dokonanie oceny zastrzega-
nych informacji w kontekście art. 11 ust. 2 UZNK Obowiązek „wykazania” obejmuje przed-
stawienie, stwi
erdzenie, pokazanie, dowiedzenie okoliczności, na potwierdzenie zaistnienia
(spełniania) przesłanek, określonych w art. 11 ust. 2 ww. ustawy. Powoływane przez wyko-
nawcę w uzasadnieniu zastrzeżenia muszą mieć charakter obiektywny i weryfikowalny, a
także powinny być – stosownie do możliwości i potrzeby – poparte dowodami. Za wykazanie
nie może być uznane ogóle uzasadnienie sprowadzające się do przytoczenia jedynie ele-
mentów definicji legalnej tajemnicy przedsiębiorstwa czy przytoczenie orzecznictwa sądów w
tym zakresie,
ale również koniecznym jest przedstawienie w miarę możliwości stosownych
dowodów na jego potwierdzenie. Zasadnie tym samym Izba wskazała, że dla „wykazania”
nie wystarczą same deklaracje. Sformułowanie użyte przez ustawodawcę, w którym akcentu-
je się konieczność „wykazania” oznacza obowiązek dużo dalej idący, niż tylko złożenie
oświadczenie co do przyczyn objęcia informacji tajemnicą przedsiębiorstwa, a już z pewno-
ścią za wykazanie nie może być uznane ogólne uzasadnienie, sprowadzające się do dekla-
racji, że przedstawione informacje spełniają określone w tym przepisie przesłanki, czy też
przedstawienia ogólnikowych twierdzeń mających uzasadnić zastrzeżenie. Wykonawca wi-
nien nie tylko wyjaśnić, ale także wykazać ziszczenie się poszczególnych przesłanek warun-
kujących uznanie danej informacji za tajemnicę przedsiębiorstwa. Tym samym informacje
przedłożone przez wykonawcę mogą pozostać niejawne tylko w takim zakresie, w jakim wy-
konawca wywiązał się z ciężaru wykazania ich niejawnego charakteru. W niniejszym stanie
faktycznym Przystępujący nie wykazał, dlaczego w ramach niniejszego postępowania ujaw-
nienie zastrzeżonych informacji może wyrządzić szkodę i w czym dokładnie jej upatruje a
zatem Przystępujący nie wykazał, że zastrzeżone informacje stanowią tajemnicę przedsię-
biorstwa.
Załączone przez wykonawcę (...) wykazanie zawiera 8 punktów, z których w pierwszym jest
informacja o zastrzeżeniu tajemnicy przedsiębiorstwa, w drugim jest przytoczona definicja
tajemnicy przedsiębiorstwa z art.11 ust. 2 UZNK, w punkcie czwartym wskazano na pouf-
ność czynników cenotwórczych bez ich wymieniania a następnie w obszernym punkcie pią-
tym przytoczono orzecznictwo KIO odnoszące się do tajemnicy przedsiębiorstwa. W punkcie
ósmym wskazano na podjęte działania mające na celu zachowania poufności. Treść punk-
tów: trzeciego, szóstego i siódmego de facto jest tożsama i wskazuje na know how wyko-
nawcy,
przy czym czyni to na znacznym poziomie ogólności. Zadaniem wykonawcy jest wy-
kazanie jakie konkretnie informacje, w jaki sposób, w przypadku ich ujawnienia, mogą wpły-
nąć negatywnie na pozycję wykonawcy na rynku i powodować bliżej zdefiniowane i określo-
ne negatywne skutki tego w komentowanym piśmie brak.
Po trzecie, wykonawca (...) nie wykazał, że przedstawione obliczenia stanowią wartość go-
spodarczą. Stosownie do treści art. 11 ust. 2 UZNK przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozu-

mie się informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne in-
formacje posiadające wartość gospodarczą, które jako całość lub w szczególnym zestawie-
niu i zbiorze ich elementów nie są powszechnie znane osobom zwykle zajmującym się tym
rodzajem informacji albo nie są łatwo dostępne dla takich osób, o ile uprawniony do korzy-
stania z informacji lub rozporządzania nimi podjął, przy zachowaniu należytej staranności,
działania w celu utrzymania ich w poufności. Wymagane jest zatem łączne spełnienie trzech
przesłanek informację uznać informację za poufną (niejawną) lub tajemnicę przedsiębior-
stwa, mianowicie informacja powinna być poufna, tj. niedostępna łatwo nawet dla osób z
danej branży i posiadać wartość gospodarczą oraz być poddana odpowiednim (rozsądnym)
działaniom w celu zachowania stanu poufności.
Z powyższego wynika, że zastrzegana informacja ma mieć charakter techniczny, technolo-
giczny, orga
nizacyjny przedsiębiorstwa lub inny posiadający obiektywną wartość gospodar-
czą. Nie wystarcza więc stwierdzenie, że dana informacja ma charakter techniczny, techno-
logiczny czy organizacyjny, ale musi także ona przedstawiać pewną wartość gospodarczą
dla wyk
onawcy właśnie z tego powodu, że pozostanie poufna. Wartość gospodarcza może
wyrażać się w sposób pozytywny poprzez wycenę określonego dobra jako wartości niemate-
rialnej i prawnej (przykładowo znaku towarowego, prawa autorskiego, czy pewnego unikal-
nego roz
wiązania organizacyjnego, mającego trwałe zastosowanie i kreującego pewną war-
tość), posiadającą określoną wartość, dającą się ująć w określonych jednostkach pienięż-
nych (wycenić), która zarazem powinna zostać wyceniona jako przynależne uprawnionemu
wartości (co do przedsiębiorstwa może znaleźć uchwytny wymiar w dokumentach księgo-
wych oraz sprawozdaniu finansowych jako wartość niematerialna i prawna). Przejawem tej
wartości może być w konkretnej sytuacji także potencjalna szkoda, jaką wykonawca może
ponieść w razie, gdyby informacja została upowszechniona szerszemu gronu podmiotów.
Taka informacja może być dla wykonawcy źródłem jakichś zysków lub pozwalać mu na za-
oszczędzenie określonych kosztów. Zasadnie Izba wskazała, że Przystępujący nie precyzuje
w jaki k
onkretnie sposób takie informacje mogą być wykorzystane przez konkurentów. Samo
stwierdzenie o uzyskaniu oszczędności to za mało. Podkreślić także należy, że przewidywa-
ne przez Przystępującego koszty pracy, koszty paliwa oraz koszty środków do likwidacji śli-
skości zimowej zostały przygotowane na potrzeby niniejszego postępowania, sam wykonaw-
ca nie wykazał w jaki sposób mogłoby być wykorzystane przez konkurentów w innych postę-
powaniach. Podobnie poprawnie Izba wywiodła, że Przystępujący nie wykazał również, że
ujawnienie wyjaśnień prowadziłoby do uzyskania nad danym przedsiębiorcą przewagi bez
konieczności ponoszenia kosztów budowania tej przewagi. Trudno zatem uznać za racjonal-
ne, że przez ujawnienie szacowanych kosztów poszczególnych pozycji zamówienia, inni wy-
konawcy zaczną obniżać swoje ceny, w oderwaniu od swoich indywidualnych uwarunkowań i
zasobów. Co więcej, Przystępujący nie wykazał, iż założenia czy ryzyka mają obiektywną

wartość gospodarczą i jako takie mogą być wykorzystane przez wykonawców konkurencyj-
nych. Należy także zgodzić się z twierdzeniem Izby, że za tajemnicę przedsiębiorstwa moż-
na uznać szczegółową kalkulację kosztów i przyjętą przez wykonawcę metodologię wylicze-
nia ceny stanowiącą w praktyce o konkurencyjności firmy na danym rynku, z tym jednak za-
strzeżeniem, iż po stronie wykonawcy zastrzegającego poszczególne informacje (a nie całe
dokumenty) leży obowiązek łącznego wykazania przesłanek, o których mowa w art. 11 ust. 2
UZNK.
Ostatecznie w tym zakresie wskazać można, że Przeciwnikom Skargi (Odwołującym) udo-
stępniono wyłącznie trzy strony wyjaśnień (...) z dnia 2 grudnia 2021 r., w których na stronie
1 znajdują się wyłącznie dane teleadresowe i nazwa postępowania, na drugiej zaś wstępne
wyliczenia wykonawcy wraz z tabelką - i na stronie 3 w połowie znajduje się napis „początek
tajemnicy przedsiębiorstwa” - po którym już nic nie ma. Do dokumentu tego Zamawiający
dołączył załączniki, tj. umowa nr (...), aneks nr 1 do umowy nr (...), formularz oferty z zadania
nr 3, formularz oferty z zadania n
r 4 (aneks zawierający rejon 3) i formularz oferty dla zada-
nia nr 4. Zamawiający nie udostępnił samego uzasadnienia utajnienia, które winno być jaw-
ne. Podkreślenia wymaga, że objęcie tajemnicą przedsiębiorstwa samego uzasadnienia nie
znajduje oparcia w przepisach UZNK a w konsekwencji samo uzasadnienie jest elementem
jawnym bowiem ma służyć weryfikacji prawidłowości wykazania przez wykonawcę objęcia
tajemnicą przedsiębiorstwa składnych dokumentów. Samo uzasadnienie powodów zastrze-
żenia danych informacji jako tajemnicy przedsiębiorstwa nie może być ze swojej istoty ta-
jemnicą przedsiębiorstwa i rolą wykonawcy jest takie jego sporządzenie, by takich tajemnic w
tym uzasadnieniu nie ujawniać. Nadto podkreślenia wymaga, że zastrzeganie tajemnicy
przedsiębiorstwa powinno się odbywać z zastosowaniem zasady minimalizacji, czyli zastrze-
gany powinien być jak najmniejszy możliwy wycinek tekstu: pojedyncze dane (np. dane licz-
bowe, nazwy kontrahentów), pojedyncze wersy lub ich fragmenty, pojedyncze zdania lub ich
fragmenty, pojedyncze akapity lub ich fragmenty, pojedyncze strony lub ich fragmenty itd., a
całe dokumenty jedynie w ostateczności, gdy nie ma innej możliwości, gdyż w zamówieniach
publicznych w rzeczywistości jedynie wyjątkowo zdarza się, że całe dokumenty - od począt-
ku do końca - są ową informacją posiadającą cechy tajemnicy.
W konsekwencji zasadnie Izba stwierdziła, że Zamawiający naruszył art. 8 ust. 1 i 3
Pzp2004, w związku z art. 11 ust. 2 UZNK przez zaniechanie ujawnienia uzasadnienia obję-
cia wyjaśnień tajemnicą przedsiębiorstwa oraz zaniechanie ujawnienia wyjaśnień (...) z dnia
2 grudnia 2021 r. w zakresie rażąco niskiej ceny. Równocześnie Izba uznała, że zastrzeżone
załączniki do ww. wyjaśnień nie podlegają ujawnieniu. Informacje złożone przez wykonawcę
mog
ą pozostać niejawne tylko w takim zakresie, w jakim wykonawca wywiązał się z ciężaru
wykazania ich niejawnego charakteru. Brak wyjaśnień lub złożenie wyjaśnień ogólnikowych
powinien być traktowany jako rezygnacja z przewidzianej przepisem art. 8 ust. 3 Pzp2004

ochrony, co z kolei aktualizuje po stronie zamawiającego obowiązek ujawnienia nieskutecz-
nie utajnionych informacji. Złożenie ogólnikowego, niekompletnego uzasadnienia zastrzeże-
nia tajemnicy przedsiębiorstwa nie może być podstawą do ograniczenia jawności przedsta-
wianych w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego informacji.
Na marginesie wskazać jedynie można na zasadnie uwypukloną przez przeciwnika skargi
okoliczności, że to wykonawca (...) powinien ewentualnie skarżyć orzeczenie Izby w zakresie
nakazania odtajnienia złożonych wyjaśnień, bo-wiem to on, a nie Zamawiający winien być
najbardziej zainteresowany, aby „jego tajemnica nie została odtajniona”.

- Sygn. akt XXIII Zs 43/22 z dnia 30 maja 2022 r.
Zgodnie z art. 11 ust. 4 uznk przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się nieujawnione do
wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębior-
stwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca
podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności. Tym samym, określona infor-
macja stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa, jeżeli spełnia łącznie trzy warunki: ma charakter
techniczny, technologiczny, organizacyjny przedsiębiorstwa lub posiada wartość gospodar-
czą, nie została ujawniona do wiadomości publicznej i podjęto w stosunku do niej niezbędne
działania w celu zachowania poufności. Przy czym, konieczność wystąpienia trzeciej prze-
słanki objęcia informacji tajemnicą przedsiębiorstwa potwierdził wyrok Sądu Najwyższego z
dnia 3 października 2000 r. (I CKN 304/00). W uzasadnieniu powołanego orzeczenia Sąd
Najwyższy podkreślił, że informacja staje się "tajemnicą przedsiębiorstwa", dopiero kiedy
przedsiębiorca ma wolę, by pozostała ona tajemnicą dla pewnych kół odbiorców, konkuren-
tów i wola ta dla innych osób musi być rozpoznawalna.
Wykonawca zobowiązany jest zatem wykazać, iż zostały podjęte przez niego działania ma-
jące na celu zachowanie objętych przez niego tajemnicą przedsiębiorstwa informacji w ta-
jemnicy, tj. iż objęte nią informacje nie były dostępne osobom trzecim w normalnym toku
zdarzeń, bez żadnych specjalnych starań z ich strony. W szczególności, w celu wykazania, o
którym stanowi art. 18 ust. 3 nPzp wykonawca winien opisać środki, jakie zastosował celem
zagwarantowania tejże tajemnicy, a w miarę potrzeby przedstawić również dowody potwier-
dzające wdrożenie systemu ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa. Samo opisanie powyż-
szych środków rozumieć natomiast należy jako konieczność rzeczowego, a nie ogólnikowe-
go ich powołania (wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 17 czerwca 2019 r., XXIII Ga
148/19). Dodać też należy, iż oświadczenie takie może stanowić w danym stanie faktycznym
środek dowodowy - o ile zawiera rzetelną, logiczną i rzeczową argumentację, z powołaniem
się na obiektywne fakty podlegające weryfikacji (Komentarz PZP J.E. N., W. K. Polska
2019).

Istotność tej przesłanki potwierdza również uzasadnienie do projektu nowelizacji ustawy z 29
sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy
– Prawo zamówień publicznych (Dz.U.2014.1232), gdzie
stwierdzono, że zmiana przepisu art. 8 ust. 3 dPzp ma przeciwdziałać patologicznemu nadu-
żywaniu przez wykonawców instytucji tajemnicy przedsiębiorstwa. Wobec czego, mając na
uwadze całokształt okoliczności sprawy niewątpliwie w ocenie Sądu Okręgowego, twierdze-
nia i dowody złożone przez wykonawcę (...) S.A. były wystarczające do tego, by uznać, że
zgłoszone przez niego informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa, podlegającą ochro-
nie prawnej.
Przechodząc do oceny skuteczności zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa przez wyko-
nawcę (...) S.A. należało podzielić rozważania Izby, iż wykonawca nie zdołał wykazać nie-
zbędnych przesłanek z art. 11 ust. 2 uznk. W pierwszej kolejności przystępujący nie zdołał
wykazać, że zastrzeżone przez niego dane i informacje posiadały określoną wartość gospo-
darczą. Sąd Okręgowy podziela poglądy wyrażone w uzasadnieniu wyroku tut. Sądu wyda-
nego w sprawie XXIII Zs 53/21, w tym dotyczące interpretacji pojęcia ,,wykazanie” oraz
uznania, że objęta klauzulą poufności informacja powinna przedstawiać pewna wartość go-
spodarczą, którą trzeba skonkretyzować i omówić. Za wykazanie nie może być tym samym
uznane ogólne uzasadnienie, sprowadzając się de facto do przytoczenia jedynie elementów
definicji legaln
ej tajemnicy przedsiębiorstwa, wynikającej z przepisu art. 11 ustawy o zwal-
czaniu nieuczciwej konkurencji, czy gołosłowne zapewnienie, że zastrzegana informacja ma
walor tajemnicy przedsiębiorstwa.
W niniejszym postępowaniu, w ocenie Sądu Okręgowego, samo przedstawienie przez wyko-
nawcę (...) faktu, że dane informacje przedstawiają sposób wyceny przedmiotu zamówienia,
podstaw dokonywania tej wyceny oraz czynników wpływających na obniżenie kosztów reali-
zacji zamówienia oraz twierdzenie, że stanowi to swoiste know-how dokonywania wyceny
przedmiotu zamówienia przez wykonawcę, nie stanowiło o tym, że informacje te posiadają
wartość gospodarczą. Powoływanie się na możliwość uzyskania przez inne podmioty infor-
macji o ofertach, warunkach handlowych, na jakich skarżący pozyskuje dane produkty lub
usługi, relacjach handlowych z innymi podmiotami ma charakter ogólny i lakoniczny, bowiem
skarżący w istocie nie wykazał, aby producenci urządzeń oferowali mu rabaty lub upusty
albo że dotarcie do takich kontrahentów jest utrudnione. Ponadto wskazywana przez wyko-
nawcę wartość gospodarcza poszczególnych zastrzeganych informacji nie została omówio-
na. W szczególności skarżący nie oszacował własnych korzyści wynikających z zachowania
tajności informacji oraz ewentualnych strat lub zysków innych przedsiębiorców wynikających
z ujawnienia danych objętych tajemnicą przedsiębiorstwa. Nie wskazano też, aby poszcze-
gólne utajnione informacje miały charakter praw majątkowych o ustalonej wartości.
W orzecznictwie przyjmuje się, że „informacje składające się na tajemnicę przedsiębiorstwa
muszą posiadać pewną wartość ekonomiczną, to znaczy - ich wykorzystanie przez innego

przedsiębiorcę zaoszczędza mu wydatków lub przysparza mu więcej zysków. Podkreśla się
również, że wartość gospodarcza informacji musi mieć walor obiektywny, a zatem samo
przekonanie przedsiębiorcy o wartości posiadanych przez niego informacji jest niewystarcza-
jące”- tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 września 2014 r. w sprawie o sygn. II PK
49/14. Przenosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy zgodzić się należy z wyrokiem
Izby, że skarżący nie dokonał skutecznego zastrzeżenia informacji przedstawionych w ofer-
cie jako tajemnicy przedsiębiorstwa, a ocena skuteczności zastrzeżenia dokonana przez
Zamawiającego była nieprawidłowa, choćby z tego względu, że w żadnym miejscu w treści
oświadczenia skarżącego nie sposób znaleźć wskazania na to, jaką obiektywnie wartość
ekonomiczną dla skarżącego mają informacje zawarte w dokumentach zawierających wyja-
śnienie rażąco niskiej ceny Skarżący w swoich wyjaśnieniach odwołuje się do polityki ceno-
wej, możliwości utraty pozycji rynkowej i know-how, niemniej, ani w wyjaśnieniach, ani także
na rozprawie przed Krajową Izbą Odwoławczą skarżący nie przywołał choćby jednego kon-
kretnego przypadku, w
którym doszłoby do negatywnych skutków ujawnienia takich informa-
cji dla skarżącego, które świadczyłyby o możliwości ich wystąpienia w przyszłości. Skarżący
nie wykazał również istnienia związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy ujawnieniem in-
formacji a ewent
ualną szkodą i nie uprawdopodobnił możliwości poniesienia takiej szkody.
Wszelkie zatem dywagacje skarżącego w tej kwestii pozostają zatem gołosłowne. Nadto
skarżący nie wskazał, że podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności.
Zdaniem Sądu tak profesjonalny i znaczący na rynku zamówień publicznych podmiot, jak
wykonawca (...), z pewnością ma wystarczającą wiedzę, umiejętności i doświadczenie, aże-
by przy składaniu wyjaśnień tajemnicy przedsiębiorstwa sformułować je w sensie metodolo-
gicznym w t
aki sposób, ażeby umieć skutecznie zastrzec tylko te informacje, które rzeczywi-
ście powinny pozostać poufne. Powinien także mieć środki, możliwości i wiedzę, aby za-
strzeżenie tajemnicy skutecznie wykazać. Tymczasem, w niniejszej sprawie, skarżący w
istocie
nie wykazywał swoich twierdzeń, powołując się jedynie na ogólnikowe i lakoniczne
hasła. Co do zasady Izba słusznie stwierdziła więc, że zastrzeżenie wyjaśnień tajemnicą
przedsiębiorstwa nie było skuteczne.

W ocenie Izby z analizy powyższych orzeczeń (których linia została podtrzymana choćby w
wyrokach sygn. akt XXIII Zs 40/22 z dnia 12 maja 2022 r., XXIII Zs 69/22 z dnia 30 maja
2022 r. czy XXIII ZS 144/22 z dnia 19 grudnia 2022 r.) wywieść należy, że wola utrzymania
informacji w poufności wyrażona przez wykonawcę oraz wydzielenie i oznaczenie informacji
w taki sposób, aby możliwa była identyfikacja, które dane stanowią tajemnicę przedsiębior-
stwa, nie jest wystarczające dla uznania, że skutecznie zastrzeżono tajemnicę przedsiębior-
stwa. Konieczne jest także wskazanie rodzaju informacji chronione, wykazanie jej wartości
gospodarczej oraz wykazanie, że dane nie zostały podane do publicznej wiadomości, a wy-

konawca podjął czynności w celu zachowania ich w poufności. W ocenie Izby nie budzi wąt-
pliwości, co przyznał również zamawiający na rozprawie, że odwołujący ujawnił wolę zacho-
wania informacji w poufności w sposób jednoznaczny, a także wyodrębnił te informacje spo-
śród pozostałych przekazywanych informacji w sposób pozwalający na niebudzące wątpli-
wości ustalenie, które informacje uważa za stanowiące jego tajemnicę przedsiębiorstwa. Na-
tomiast Izba zgadza się z zamawiającym, co do tego, że odwołujący nie podjął nawet próby
wykazania, że informacje przez niego zastrzeżone posiadają wartość gospodarczą. Odwołu-
jący odwołał się jedynie do rzekomych kosztów związanych z pozyskaniem know-how, czy
potencjalnie możliwej szkody, natomiast nie wykazał, że z powodu ujawnienia informacji,
które zastrzegł mogą po jego stronie powstać nowe wydatki lub wzrosną koszty, które do-
tych
czas ponosi w niższej wysokości. Co więcej w ocenie Izby odwołujący dokonał zastrze-
żenia informacji w sposób nadmiarowy wbrew literalnemu oświadczeniu kontrahenta – za-
łącznik nr 2 postrzegał jako informacje poufne wyłącznie warunki cenowe, a odwołujący za-
s
trzegł również dane kontrahenta i zakres jego udziału w realizacji zamówienia. Z kolei w
przypadku załącznika nr 3d nie wykazał, że zastosował procedurę wynikającą z pkt. 5.3 za-
łącznika nr 7 i nie otrzymał informacji zwrotnej od wykonawcy lub nie upłynął jeszcze termin
na otrzymanie takiej informacji, stąd nie można uznać, że dokument ten w sposób wiarygod-
ny dowodzi konieczności zachowania go w poufności w całości, jak i w poszczególnych jego
elementach. Z kolei załącznik 3a, 3b, 3c i 3e nie określają obowiązku odwołującego zacho-
wania w poufności informacji pozyskanych od kontrahentów dotyczących tak warunków
współpracy, jak i warunków cenowych oferowanych przez kontrahentów. Przeciwnie załącz-
nik nr 3a przewiduje obowiązek zachowania poufności przez kontrahenta odwołującego, ale
w zakresie danych, które nie były zamawiającemu przedstawiane w wyjaśnieniach dotyczą-
cych zaoferowanej ceny, zaś załączniki nr 3c i 3e przewidują kary umowne i prawo odstąpie-
nia w sytuacji niezachowania poufności przez kontrahentów odwołującego, ale bez wzajem-
nego zobowiązania w tym zakresie dotyczącego odwołującego. Brak jest zatem podstaw do
ustalenia, jakie dane i z jakiego powodu są dla odwołującego w tych dokumentach poufne
odnośnie informacji przekazywanych mu przez kontrahentów i jakie będą dla odwołującego
konsekwencje ujawnienia tych informacji. Załącznik nr 3b w ogóle nie zawiera postanowień
dotyczących poufności, z którejkolwiek ze stron. W ocenie Izby, aby dana informacja mogła
być uznana za skutecznie zastrzeżoną musi wiązać się z wykazaniem, co odwołującemu
grozi za jej ujawnienie. Tym zagrożeniem może być utrata dotychczasowego kontrahenta
powodująca, że niemożliwe będzie uzyskanie danego świadczenia na dotychczasowych wa-
runkach, a pozyskanie nowego wiąże się z wydatkami na jego poszukiwanie, czy pozyska-
niem mniej atrakcyjnych warunków świadczenia, np. dłużej, drożej, z krótszą gwarancją,
większym ryzykiem niepowodzenia. Są to zagrożenia możliwe do estymacji i przedstawienia
jako ryzyko utraty wartości gospodarczej informacji. Ujawnienie informacji może wiązać się z

utratą renomy, zaufania do firmy, dobrego imienia, do czego odwołujący w ogóle się nie od-
nosi. Sam fakt, że informacje dotyczą kalkulacji ceny ofertowej nie oznacza, że te informacje
same w sobie mają wartość gospodarczą. Gdyby tak było to ceny usług nie byłyby przez
wykonawców prezentowane w cennikach, czy podawane w kosztorysach ofertowych. Prze-
ciwnie, aby wykazać, że ceny oferowane przez kontrahenta konkretnemu wykonawcy mają
wartość gospodarczą powinno się wykazać, że takie ceny jak wynikające z umowy, oferty,
zapytania ofertowego, nie są dostępne na rynku, a przeciwnie są efektem zdolności nego-
cjacyjnych czy zbudowanej pozycji rynkowej. Odwołujący takich okoliczności nie przedstawił,
a zamawiający prawidłowo ocenił uzasadnienie skuteczności zastrzeżenia tajemnicy przed-
siębiorstwa jako standardowe i szablonowe. Odnosząc się z kolei do wykazania zachowania
poufności informacji, to w ocenie Izby odwołujący tę okoliczność wykazał, bowiem przedsta-
wił, że dowody 6 i 7 świadczące o czynieniu przez niego starań, aby informacje były chronio-
ne tak przez pracowników jego firmy jak i kontrahentów. Natomiast odwołujący zastrzegł in-
formacji zawarte w załącznikach nr 4 i 5, które są informacjami podanymi przez samego od-
wołującego do publicznej wiadomości, gdyż można je odnaleźć na stronie odwołującego.
Tym samym w ocenie Izby zasadnym w tej części było stwierdzenie zamawiającego, że za-
strzeżone informacje nie były informacjami mogącymi stanowić tajemnicę przedsiębiorstwa.
Bior
ąc pod uwagę całokształt okoliczności, które Izba rozważała w tym orzeczeniu należało
uznać, że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. Izba podziela stanowisko, że nie jest
rolą zamawiającego ocena charakteru zastrzeganych przez wykonawców wyjaśnień, ale rolą
zamawiającego jest zbadanie czy uzasadnienie skuteczności zastrzeżenia tajemnicy przed-
siębiorstwa wskazuje, że wykonawca prawidłowo zastrzegł swoje informacje. Przy czym ta
ocena nie może się odbyć w oderwaniu od dowodów przedstawianych przez wykonawcę, co
do zakresu informacji poufnej, konsekwencji niezachowania poufności informacji, w tym w
wymiarze ekonomicznym, faktycznego zachowania poufności informacji. W tym celu zama-
wiający ma prawo i powinien krytycznie zestawić podawane mu w uzasadnieniu informacje z
treścią wynikającą z załączonych dowodów. W ocenie Izby tak właśnie postąpił zamawiający
w badanej sprawie. Mając na uwadze fakt, że Izba oceniła, że wynik tej analizy zamawiają-
cego był prawidłowy, odwołanie należało oddalić.

O kosztach post
ępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 574 i 575 ustawy, tj.
stosownie do wyniku postępowania, z uwzględnieniem postanowień Rozporządzenia Preze-
sa Rady Ministrów w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławcze-
go, ich rozliczania
oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania z dnia 30 grud-
nia 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 2437) na podstawie par. 8 ust. 2 zd. 1 cyt. rozporządzenia
obciążając kosztami uiszczonego wpisu odwołującego oraz zasądzając od odwołującego na
rzecz zamawiającego zwrot kosztów wydatków pełnomocnika i kosztów dojazdu na rozprawę
na podstawie spisu kosztów.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Przewodniczący: ………………………….

Członkowie: ………………………….

………………………….

Wcześniejsze orzeczenia:

Sygn. akt KIO 3393/22 z dnia 2023-12-30
Sygn. akt KIO 1581/23 z dnia 2023-06-16
Sygn. akt KIO 1492/23, KIO 1527/23 z dnia 2023-06-14
Sygn. akt KIO 1463/23, KIO 1478/23 z dnia 2023-06-07
Sygn. akt KIO 1388/23 z dnia 2023-06-02

Baza orzeczeń KIO - wyszukiwarka

Najnowsze orzeczenia

Najnowsze przetargi

Najnowsze wyniki przetargów

Kodeksy

Pokaż wszystkie