rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2023-04-27
rok: 2023
data dokumentu: 2023-04-27
rok: 2023
sygnatury akt.:
KIO 1057/23
KIO 1057/23
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 kwietnia 2023 r. w Warszawie
odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odw
oławczej w dniu 14 kwietnia 2023 r. przez
Odwołującego „Kompostech” Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, ul. Wiklinowa
4A, 33-300
Nowy Sącz, w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego –
Pod
halańskie Przedsiębiorstwo Komunalne Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,
Al.
Tysiąclecia 35A, 34-400 Nowy Targ
przy udziale
Wykonawcy
– Grupa Azoty Jednostka Ratownictwa Chemicznego Spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością, ul. Kwiatkowskiego 8, 33-101 Tarnów, zgłaszającego
przyst
ąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego
odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odw
oławczej w dniu 14 kwietnia 2023 r. przez
Odwołującego „Kompostech” Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, ul. Wiklinowa
4A, 33-300
Nowy Sącz, w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego –
Pod
halańskie Przedsiębiorstwo Komunalne Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,
Al.
Tysiąclecia 35A, 34-400 Nowy Targ
przy udziale
Wykonawcy
– Grupa Azoty Jednostka Ratownictwa Chemicznego Spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością, ul. Kwiatkowskiego 8, 33-101 Tarnów, zgłaszającego
przyst
ąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego
orzeka:
1.
Oddala odwołanie.
2. Kosztami
postępowania obciąża Odwołującego i zalicza w poczet kosztów
pos
tępowania odwoławczego kwotę 15.000 zł 00 gr. (słownie: piętnaście tysięcy, zero
groszy) uiszczon
ą przez Odwołującego tytułem wpisu od odwołania
Stosownie do art. 580 ust. 1 ustawy z dnia 11 wr
ześnia 2019 r. – Prawo Zamówień
Publicznych (Dz. U. 2022 r., poz. 1710 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 14 dni od dnia
jego d
oręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do S
ądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodni
czący:
………………………………
Sygn. akt: KIO 1057/23
U z a s a d n i e n i e
W post
ępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego – Podhalańskie Przedsiębiorstwo
Komunalne Sp. z o.o. w Nowym Targu, w trybie podstawowym na
przyjęcie i przetwarzanie
odpadu o kodzie 19 08 05
– ustabilizowane komunalne osady ściekowe (sygn.
post
ępowania: 2/DI/2023), ogłoszonym w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu
15.02.2023 r., 2023/S 033-095390, wobec
czynności dotyczącej części 1 zamówienia z
4.04.2023 r.
polegającej wyborze oferty najkorzystniejszej (Grupa Azoty Jednostka
Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o.), Wykonawca Kompostech Sp. z o.o. w Nowym
Sączu
(Odwo
łujący) wniósł w dniu 11.04.2023 r. odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
(sygn. akt KIO 1057/23).
O
dwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów prawa:
1. art. 226 ust. 1 pkt 8 PZP w zw. z art. 224 ust. 6 PZP w zw. z art. 224 ust. 5 PZP w zw. z
art. 16 pkt 1 PZP przez zaniechanie odrzucenia oferty wykonawcy Grupa Azoty
Jednostka Ratownictwa Chemicznego sp. z o.o., mimo faktu, iż wykonawca ten będąc
wezwanym do złożenia wyjaśnień w przedmiocie rażąco niskiej ceny (w ramach części 1
Postępowania) złożył wyjaśnienia, które nie uzasadniają podanej w ofercie ceny, w
szczególności w wyjaśnieniach tych brak jest jakiejkolwiek kalkulacji złożonej ceny,
wyjaśnienia nie są konkretne, mają ogólny charakter, jak i wykonawca, nie wyjaśniając w
ogóle ceny (w tym nie przedstawiając żadnej kalkulacji), nie przedstawił tym bardziej
dowodów na możliwość poniesienia wymaganych kosztów w taki sposób, aby
obejmowały one zaoferowaną cenę (co oznacza również, że nie przełamał on
istniejącego domniemania złożenia oferty z rażąco niską ceną), co powoduje, iż jego
oferta winna być odrzucona jako oferta z rażąco niską ceną, a zaniechanie dokonania
takiej czynności (odrzucenia oferty) winno być również rozpatrywane jako naruszenie
zasad uczciwej konkurencji i r
ównego traktowania wykonawców;
2. art. 128 ust. 1 PZP przez zaniechanie wezwania wykonawcy Grupa Azoty Jednostka
Ratownictwa Chemicznego sp. z o.o. do uzupełnienia podmiotowego środka
dowodowego w postaci zezwolenia na pr
owadzenie działalności w zakresie
prz
etwarzania odpadów w instalacji w procesach odzysku lub unieszkodliwiania
odpadów, które potwierdzałyby techniczną zdolność wykonawcy do pełnej realizacji
przedmiotu zamówienia w zakresie przetworzenia odbieranych odpadów o kodzie 19 08
05 w ilości minimum 4060 Mg, a to mając na uwadze następujące samodzielne
okoliczności, a to, po pierwsze, iż przedstawione przez tegoż wykonawcę zezwolenie nie
potwierdza technicznej zdolności wykonawcy do pełnej realizacji przedmiotu zamówienia
w zakresie przetworzenia odb
ieranych odpadów o kodzie 19 08 05, w szczególności nie
obejmuje ono odpadów o kodzie 19 08 05 z większą zawartością metali ciężkich, czy jaj
pasożytów jelitowych, czy też, po drugie, nie pozwala na pełną realizację przedmiotu
zamówienia z tego powodu, że zezwala na przetwarzanie tych odpadów wyłącznie
wedle zapotrzebowania wykonawcy, a nie wedle potrzeb Zamawiającego, czy też, po
trzecie, nie pozwala na pełną realizację przedmiotu zamówienia z tego powodu, że
dopuszczon
e jest przetwarzanie wyłącznie w pełni ustabilizowanych odpadów, podczas
gdy odpady pochodzące z oczyszczalni ścieków Zamawiającego nie mogą być za takie
uznane;
3. art. 226 ust. 1 pkt 5 PZP przez zaniechanie odrzucenia oferty wykonawcy Grupa Azoty
Jednostka Ratownictwa Chemicznego sp. z o.o. m
imo faktu, iż złożona przez niego
oferta jest sprz
eczna z warunkami zamówienia, gdyż:
zarzut 3A:
warunki zamówienia wymagają, aby wykonawca zapewniał odbiór odpadów
codziennie w dni robocze (pkt 4 ppkt 2.1.6 SWZ), bez
uzależnienia tego od warunków
pogodow
ych, czy też możliwości wykonawcy do ich zagospodarowania, podczas gdy
wskazana przez ww. wykonawcę w ofercie instalacja w ramach, której ma dochodzić do
przetwarzania tychże odpadów – po pierwsze – nie pozwala na przetwarzanie odpadów o
kodzie 19 08 05 w s
ytuacji wystąpienia nieodpowiednich warunków pogodowych (to jest w
przypadku silnych wiatrów, wysokich temperatur, obfitych opadów atmosferycznych
[deszczu,
śniegu]
oraz
ujemnych
temperatur
[uniemożliwiających
pracę
lub
doprowadzających do zbrylenia osadów i popiołów, powodujące ich niewłaściwe
wymieszani
e]), a ponadto, po drugie, dostarczanie odpadów o kodzie 19 08 05 do
przedmiotowej instalacji może mieć miejsce „wyłącznie wtedy, gdy zaistnieje możliwość ich
bezpośredniego wykorzystania do przygotowania mieszanki popiołów z tymi osadami na
przyczepie rozrzutnika
”, co powoduje tym samym, że zaoferowanie takiej instalacji jest
niezgodne z warunkami zamówienia, które wymagają sukcesywnego odbioru odpadów od
zamawiającego i ich przetwarzania niezależnie czy to od warunków pogodowych, czy też
niezależnie od możliwości wykonawcy (przy czym obie te okoliczności – to jest „warunki
pogodowe” oraz „możliwości wykonawcy” mają samodzielne znaczenie dla możliwości
uznania tego zarzutu za uzasadniony
– w tym znaczeniu, że wystarczy potwierdzenie
którejkolwiek z nich, aby uznać, że treść oferty ww. wykonawcy pozostaje sprzeczna z
warunkami zamówienia);
zarzut 3B:
warunki zamówienia wymagają, aby były przyjmowane do odbioru i przetworzenia
odpady o kodzie 19 08 05 (a wi
ęc wszelkie, bez zawężania do określonego rodzaju tychże
odpadów), podczas gdy wskazana przez ww. wykonawcę w ofercie instalacja w ramach
której ma dochodzić do przetwarzania tychże odpadów pozwala jedynie na przetwarzanie
odpadów o określonych właściwościach, w szczególności odpadów o kodzie 19 08 05, w
przypadku których nie nastąpi przekroczenie odpowiedniej zawartości metali ciężkich, czy
ilości jaj pasożytów.
Mając powyższe na względzie Odwołujący wnosi o nakazanie Zamawiającemu
unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej na część 1 zamówienia, dokonania
ponownego badania i oceny ofert, odrzucenia oferty Azoty, ewentualnie wezwania Azoty do
uzupełnienia podmiotowego środka dowodowego – zezwolenia na prowadzenie działalności
w zakresie przetwarz
ania odpadów w instalacji w procesach odzysku lub unieszkodliwiania
odpadów, które potwierdzałoby techniczną zdolność wykonawcy do pełnej realizacji
przedmiotu zamówienia w zakresie przetworzenia odbieranych odpadów o kodzie 19 08 05
w ilości minimum 4060 Mg.
W uzasadnieniu zarzu
tów Odwołujący odniósł się do wyjaśnień, jakie Grupa Azoty złożyła w
zakresie wyliczenia ceny z 20.02.2023 r.,
a które w ocenie Odwołującego nie uzasadniają
podanej w ofercie ceny. Nie ma w nich nawet o
gólnej kalkulacji wykazującej wysokość
kosztów, a tym samym nie zawierają one dowodów, które wskazywałyby, iż założenia
Wykonawcy są możliwe do przyjęcia. Przedstawione informacje wskazują jedynie na
możliwość pominięcia niektórych kosztów, co nie odnosi się do zaproponowanej ceny.
W oceni
e Odwołującego Wykonawca nie wykazał również zdolności technicznej do pełnej
realizacji przedmiotu zamówienia w zakresie przetworzenia odpadów o kodzie 19 08 05 w
wymaganej minimalnej ilości. Wynika to z analizy zezwolenia, w związku z przyjętym i
opisanym sposobem zagospoda
rowania odpadów w danym procesie przetwarzania. Z
zezwolenia powinno wynikać, iż dotyczy ono przetwarzania wszelkich odpadów o kodzie 19
08 05, gdyż Zamawiający w żaden sposób nie zawęził tej kategorii odpadów. Decyzja na
przetwarzanie o
dpadów z 30.09.2016 r., znak: SR-III.7244.3.7.2016.AG zawiera
ograniczenie wyłączające, gdyż pozwala na przetwarzanie odpadów o kodzie 19 08 05, które
charakteryzują się określonymi cechami. Możliwe jest przetwarzanie ustabilizowanych
komunalnych osa
dów ściekowych o ile będą one spełniały określone cechy, w tym będą to
odpady
, w przypadku których nie zostanie przekroczona wskazana w decyzji zawartość
metali ciężkich, czy też nie będzie przekroczona wskazana w decyzji ilość jaj pasożytów
jelitowych. Je
dnocześnie w zezwoleniu znajduje się zastrzeżenie, „że osady będą
dostarczane sukcesyw
nie, wyłącznie wtedy gdy zaistnieje możliwość ich bezpośredniego
wykorzystania do przygotowania mieszanki
”. Tymczasem istotą zamówienia jest ciągłe i
systematyczne odbier
anie odpadów w ilościach, jakie Zamawiający „wyprodukuje” dzień w
dzień, a nie wedle potrzeb wykonawcy. Wskazane w zezwoleniu odpady muszą być w pełni
ustabilizowane (decyzja z 7.03.2019 r.), tymczasem
nie sposób mówić, aby odpady w
oczyszczalniach ścieków Zamawiającego zapewniały spełnienie tego wymogu. Zawartość
substancji organicznych musi być mniejsza niż 65% - a w istocie powinna być mniejsza niż
55%. (
Strategia postępowania z komunalnymi odpadami ściekowymi na lata 2019-2022).
Wyniki
badań dla oczyszczalni – Trute, Krościenko, Krempachy, Frydman, Niedzica,
Szczawnica (wskazane w pkt 4 ppkt 2.1.5 swz)
wskazują na przekroczenie 65% zawartości
substancji organicznych. Oznacza
to, że odpady te nie mogą być przetwarzane zgodnie z
decyzją jaką posiada Wykonawca Grupa Azoty.
Ponadto w decy
zji o środowiskowych uwarunkowaniach z 10.11.2015 r., znak
WOŚ.6220.47.2104.KW wskazano, że prace rekultywacyjne nie będą prowadzone w
nieodpowiednich warunkach pogodowych, tj. w przypadku silny
ch wiatrów, wysokich
temperatur, obfi
tych opadów atmosferycznych (deszczu, śniegu) oraz ujemnych temperatur
(uniemożliwiających pracę lub doprowadzających do zbrylenia osadów i popiołów,
powodującego ich niewłaściwe wymieszanie). Powyższe ma podważać możliwość realizacji
zamówienia zgodnie z warunkami ustalonymi w swz. Zgodnie z treścią decyzji niemożliwe
jest magazynowanie odpadów na terenie składowiska odpadów Czajka I, które muszą być
bezpośrednio po dostawie wykorzystane – poddane procesowi zmieszania wydobytym ze
składowiska odpadem o kodzie 10 01 15, a następnie układana ma być warstwa
rekultywacyjna.
Zamawiaj
ący złożył odpowiedź na odwołanie wnosząc o oddalenie odwołania (pismo z
26.04.2023 r.).
Do
postępowania odwoławczego przystąpił po stronie Zamawiającego Wykonawca Grupa
Azoty Jednostka Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o.
Stanowisko Izby
Do rozpoznania zarzut
ów w odwołaniu zastosowanie znajdowały przepisy ustawy z dnia 11
wrze
śnia 2019 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 r., poz. 1710 z późn. zm.),
obowi
ązującej w dacie wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia, zwana dalej
Usta
wą.
Odwo
łanie nie podlegało odrzuceniu.
Rozpoznaj
ąc odwołanie Izba miała na uwadze stan faktyczny ustalony w oparciu o
dokumentacj
ę postępowania złożoną do akt sprawy, w tym specyfikację warunków
zamówienia, ofertę Grupy Azoty i dokumenty złożone w postępowaniu przetargowym, w
zakresie związanym z podstawą zarzutów odwołania.
Izba ustali
ła i zważyła.
Zama
wiający podzielił przedmiot zamówienia na dwie części, wyłączając do części II usługę
przyjęcia i przetwarzania ustabilizowanych komunalnych osadów ściekowych (kod odpadu
19 08 05) z
oczyszczalni ścieków w Łopusznej. Częścią I zamówienia objęte zostało
przyjęcie i przetwarzanie ustabilizowanych komunalnych osadów ściekowych wytwarzanych
w oczyszczalniach ścieków wymienionych w punkcie 2.1.4 (kod odpadu 19 08 05).
W
opisie przedmiotu zamówienia dla części I i II Zamawiający wymagał wskazania w ofercie
metody przetwarzania osadu (odzysku i/lub unieszkodliwiania) z określeniem lokalizacji
instalacji. Do
oferty należało dołączyć kopię obowiązującej decyzji na działalność w zakresie
oferowanego przetwarzania (odzysku i/lub unieszkodliwiania). Wykonawca
zobowiązany był
do utrzymania ciągłości ważności decyzji pod rygorem odstąpienia od umowy przez
Zamawiającego (załącznik 1A do swz pkt 4).
W
ofercie należało określić cenę za przyjęcie i przetworzenie 1 Mg osadu. Cena musi
zawierać wszystkie koszty związane z przetwarzaniem osadów, ważeniem każdego
transportu (samoch
ód + przyczepa) z dostarczonym osadem na miejscu przetwarzania oraz
wszelkie
inne koszty niezbędne do wykonania usługi. Transport osadów realizowany będzie
przez Zamawiającego lub podwykonawcę, któremu powierzy usługę transportową. Transport
osadów odbywać ma się przy użyciu jednego lub dwóch kontenerów jednocześnie. Jednym
transportem dostarczane będzie maksymalnie ok 20 Mg osadów. Wykonawca musi
zapewnić możliwość odbioru co najmniej dwóch transportów z osadem dziennie (czterech
konte
nerów) w dni robocze od poniedziałku do piątku w godzinach od 7:00 do 15:00.
W cz
ęści I Zamawiający oszacował ilość osadów wytwarzanych w oczyszczalniach ścieków
Z
amawiającego, przewidzianą do przetworzenia w okresie 12 miesięcy na 4 060 Mg.
Zamawiający nie dopuścił odzysku komunalnych osadów ściekowych określonego w art. 96
ust. 1 pkt 1-3, ani
odzysku komunalnych osadów ściekowych na cele rolne, o których mowa
w art. 96 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U 2022, poz. 699 z
późn.zm.). Zawartość suchej masy w osadach jest zmienna w ciągu roku. Według ostatnich
wyników analiz, sucha masa wacha się od ok. 12% do 27%. Aktualne szczegółowe wyniki
Zamawiający udostępnił pod linkiem. Odwołujący na rozprawie przedłożył wydrukowane
wyniki
badań laboratoryjnych z 27.01.2023 .
W
pkt 7 swz Zamawiający opisał warunki udziału w postępowaniu, wskazując dla części I
zamówienia w zakresie uprawnień do prowadzenia działalności gospodarczej: ważne
zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie przetwarzania odpadów w instalacji w
procesach odzysku lub unieszkodliwiania odpa
dów (z wyszczególnieniem ustabilizowanych
komunalnych osadów ściekowych o kodzie odpadu 19 08 05) wydane na podstawie
przepisów ustawy o odpadach. Ww. decyzje muszą potwierdzać techniczną zdolność
Wykonawcy do pełnej realizacji przedmiotu zamówienia w zakresie przetworzenia
odbieranych odpadów o kodzie 19 08 05 w ilości minimum 4060 Mg. Kopię zezwolenia
należało załączyć do oferty, a wykonawca najwyżej oceniony składał na wezwanie
Zamawiającego podmiotowe środki dowodowe.
W dniu 14.0
3.2023 r. Zamawiający dokonał otwarcia ofert. Na część I zamówienia złożone
zostały trzy oferty z cenami:
L. p.
Nazwa i adres firmy
Cena oferty brutto
[zł] - waga 85% (wpisać na
otwarciu ofert)
Odległość do miejsca
przetwarzania osadów –
waga 15%
(wpisać na otwarciu ofert)
1
Grupa AZOTY Jednostka Ratownictwa
Chemicznego Sp. z o.o.
ul. Kwiatkowskiego 8, 33-101 Tarnów
NIP: 807-00-13-812
Część I – 1 052 352,00 zł Część I - 87 km
2
KOMPOSTECH sp. z o.o.
ul. Wiklinowa 4A, 33-300 Nowy Sącz
NIP: 734-28-96-173
Część I – 2 411 640,00
Część II – 617 760,00 zł
Część I - 44,7 km
Część II – 44,7 km
3
Firma Usługowo-Handlowa KOP-EKO
K. T.
Zalesiany 1, 32-420 Gdów
NIP: 683-17-86-963
Część I – 2 630 880,00 zł
Część II – 673 920,00 zł
Część I – 44 km
Część II – 44 km
Oferta Grupa Azoty uwzględnia cenę netto za Mg – 240,00 zł (259,20 zł brutto). Wykonawca
w ofercie zadeklarował metodę przetwarzania osadu R3, R5. Osady przetwarzane będą na
składowisku odpadów Czajka I i II. Do oferty załączone zostały decyzje – zezwolenia
Marszałka Województwa Małopolskiego z dnia 30.09.2016 r., znak SR-III.7244.3.7.2016.AG
na przetwarzanie odpadów w procesach odzysku związku z zamknięciem i rekultywacją
wydzielonej części kwatery zachodniej CZAJKI I o powierzchni 14,8 ha, składowiska
odpadów CZAJKI I i II, zlokalizowanego w miejscowości Bobrowniki Wielkie(gmina Żabno),
Biała (Gmina Tarnów) i miasta Tarnowa (wraz z decyzjami zmieniającymi). W decyzjach
opisano szczegółowe warunki przeprowadzenia rekultywacji terenów składowiska odpadów
– dopuszczona metoda przetwarzania odpadów. Do wykonania rekultywacji wskazane
zostały odpady o kodach, w tym odpad 19 08 05 dostarczany od dostawców zewnętrznych.
W
treści zezwolenia znajduje się zapis dotyczący wykonania okrywy rekultywacyjnej zgodnie
z obowiązującymi przepisami, tj. ustawy z dnia 14 grudnia 2010 r. o odpadach oraz
rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 6 lutego 2015 r. w sprawie komunalnych osadów
ściekowych, w szczególności wskazując na parametry zawartości metali ciężkich, ilości jaj
pasożytów jelitowych, które nie mogą być przekroczone. Wskazano również na konieczność
dostarczania sukcesywnego osadów wyłącznie wtedy, gdy zaistnieje możliwość ich
bezpośredniego wykorzystania do przygotowania mieszanki. Odpady wykorzystywane do
wykonania okrywy
rekultywacyjnej nie będą magazynowane na terenie składowiska (pkt
IV.5).
Odwołujący w swojej ofercie wskazał metodę przetwarzania osadu odzysk w procesie R3. W
ofercie trzeciego wykonawcy zaproponowa
no metodę kompostowanie metodą R3.
Zam
awiający oszacował wartość zamówienia na część I na kwotę 1.871.660,00 zł netto. Na
rozprawie wyjaśnił, iż podstawą szacunków były stawki, po jakich płacił za przyjęcie i
przetwarzanie ustabilizowanych komunalnych
osadów ściekowych w roku 2022 r. W roku
20
22 r. Zamawiający udzielił zamówienia z wolnej ręki za cenę 190 zł/Mg oraz podpisał
umowę z konsorcjum w składzie z Odwołującym za cenę – 490 zł/Mg.
Pismem z dnia 17.03.2023 r. Zamawiający wezwał Wykonawcę Grupa Azoty do złożenia
wyjaśnień i dowodów w zakresie wyliczenia ceny, która jest niższa o ponad 30% od średniej
arytmetycznej cen pozostałych ofert, wynoszącej 2.031.624,00 zł. brutto.
Wykonawca
złożył wyjaśnienia w piśmie z 20.03.2023 r. W wyjaśnieniach odniósł się do
znaczenia, jakie dla przedsi
ębiorstwa ma osad pozyskiwany w ramach tego zamówienia,
który służyć ma procesom rekultywacji terenów składowiska odpadów Czajki I, na którą to
okoliczność załączył decyzje określające ramy czasowe wykonania poszczególnych działań
rekultywacyjnych. Zaproponowana cena jest adekwatna do prowadzonego procesu i w tym
przypadku trudno porównywać ją z innymi ofertami (chyba, że dotyczą takich samych
procesów odzysku, co zaproponowane przez spółkę). Wykonawca ogólnie wskazał na rodzaj
kosztów składających się na cenę oferty, które w głównej mierze stanowią koszt wbudowania
osadów w okrywę rekultywacyjną, koszt amortyzacji wagi samochodowej oraz podatki.
P
ozostałe koszty z uwagi na stosowaną technologię przetwarzania osadów zostały
zredukowane, poniewa
ż sam proces nie jest energochłonny i nie wymaga dostawy energii,
wody, nie wiąże się z koniecznością budowy specjalnej instalacji itp. Wszystkie te czynniki
pozw
alają wyeliminować znaczne koszty składające się na cenę końcową usługi, które w
przypadku przetwarzających osady komunalne innymi metodami, muszą zostać
uwzględnione w cenie ich zagospodarowania. Z uwagi na fakt iż osady ściekowe poddawane
są odzyskowi, pomijana jest w tym przypadku opłata za umieszczenie ich na składowisku
(wnoszona do urzędu marszałkowskiego).
Izba oddaliła odwołanie w całości.
Zarzut
związany z treścią wyjaśnień dotyczących ceny złożonych przez Wykonawcę Grupa
Azoty został zasadniczo wywiedziony w oparciu o tezę, iż wyjaśnienia, które nie zawierają
zestawienia kalkulacyjnego ceny lub kosztu,
należy ocenić jako niewystarczające, co
Odwołujący zasadniczo zestawiał z koniecznością wykazania wysokości poszczególnych
kosztów składających się na cenę końcową oferty, tj. stawkę odbioru i przetworzenia 1 Mg
komunalnych
osadów ściekowych. Odwołujący nie kwestionował tego, iż sposób
przetworzenia osadów zaproponowany w ofercie Grupa Azoty wpływa na wysokość ceny w
ten
sposób, iż nie uwzględnia ona szeregu kosztów, jakie związane są z innym sposobem
przetworzenia. W
ysokość tych kosztów nie została wprost wykazana, jednak Wykonawca w
wyjaśnieniach wskazywał, iż przyjęte do rekultywacji terenu wysypiska Czajki I osady
ściekowe ograniczają znacznie koszty, jakie generowane są przy innym sposobie
przetworzenia odpad
ów.
M
ając na uwadze brzmienie przepisu art. 224 ust. 6 Ustawy wyjaśnienia wykonawcy mają
uzasadniać podaną w ofercie cenę lub koszt. Przyczyną powzięcia podejrzenia zaoferowania
rażąco niskiej ceny była znacząca (przekraczająca 30%) różnica ceny oferty wybranej do
średniej pozostałych ofert, które skalkulowane zostały przy odmiennym sposobie
przetworzenia osadów ściekowych. Również szacowana wartość przedmiotu zamówienia
bazowała na stawce za przyjęcie i przetworzenie osadów w inny sposób, niż zaproponowany
w ofercie wybranej
(co miała potwierdzenie w cenach po jakich również Odwołujący
świadczył usługę w 2022 r.). Powyższe miało istotne znaczenie dla oceny wyjaśnień, w
których Wykonawca opisał skutki, jakie wywołuje dla kalkulacji ceny przyjęcie osadów na
potrzebę rekultywacji terenu Czajki I, do czego zobowiązują Wykonawcę decyzje
administracyjne
– załączone do wyjaśnień. Jednocześnie należy zauważyć, iż wyjaśnienia
nie zawierały szczegółowego wyliczenia kosztów, w tym kosztów, których Wykonawca nie
musi ponosić. Zamawiający faktycznie oceniając wyjaśnienia miał wiedzę co do szczegółów
związanych z technologią wykonania rekultywacji, co wskazywało na konieczność
za
angażowania sprzętu w prace rekultywacyjne, jak również występujących na rynku
różnych stawkach, które obowiązują przy odmiennym sposobie przetworzenia osadów.
W
niniejszej sprawie należy podkreślić, iż przepisy ustawy nie determinują konkretnego
wzorca wyjaśnień i taki nie może być narzucony przy ocenie złożonych wyjaśnień przez
zamawiającego. Również kierowane do wykonawcy wezwanie do złożenia wyjaśnień
sprowadzić można do wskazania na konieczność wyjaśnienia ceny (czy też wskazanych
elementów), bez identyfikacji sposobu w jaki wykonawca miałby na to wezwanie
odpowiedzieć, jak miało to miejsce w niniejszym postępowaniu. Procedura wyjaśnienia,
kalkulacji ceny ofertowej wymaga pozostawienia wykonawcy pewnej swobody
, która pozwala
każdorazowo na dostosowanie wyjaśnień do indywidualnych okoliczności, jakie pozwolą
uzasadnić podaną cenę. Co do zasady zamawiający formułując wezwanie poza możliwością
zidentyfikowania własnych zastrzeżeń, nie może przesądzić o tym w jaki sposób wykonawca
może swoją cenę uzasadnić, co zasadniczo jest determinowane warunkami w jakich
wykonawca prowadzi
działalność. W ocenie składu orzekającego nie jest uprawnione, tak na
podstawie brzmienia ustawy jak i orzecznictwa,
formułowanie kategorycznych tez co do
potrzeby wykazania zas
adności ceny wyłącznie prezentując w sposób rachunkowy
poszczególne elementy. To okoliczności konkretnego zamówienia, jego specyfika
determin
ują sposób prezentacji ceny w ofercie, co również może mieć wpływ na wyjaśnienia
wykonawcy i to w jak
i sposób możliwe jest uzasadnienie występujących różnic w cenie. W
przedmiotowym postępowaniu oferty kalkulowane były w oparciu o stawkę za 1 Mg osadów,
kt
óra uwzględniać miała wskazany w ofercie sposób ich przetworzenia. W każdej z ofert
przyjęty został inny sposób przetworzenia, co miało istotny wpływ na wysokość cen.
U
względniając specyfikę zamówienia istotnym dla wyjaśnienia ceny i znaczącej różnicy, tak
w odniesieniu do pozost
ałych ofert, jak i szacowanej wartości zamówienia, było wskazanie
na okoliczność determinującą sposób realizacji zamówienia w zakresie przetworzenia
osa
dów, tj. przez rekultywację terenów zamkniętego składowiska odpadów Czajka I.
Wprawdzie Wykonawca nie po
dał konkretnego poziomu kosztów, identyfikując je jedynie z
nazwy, to informacja o sposobie, w jaki osad
będzie przetwarzany była informacją konkretną,
popartą dowodami (decyzje) i wyjaśniała niższą cenę w postępowaniu. Ponieważ kalkulacja
stawki za odbiór 1 Mg stanowi pewną wypadkową szeregu czynników, prezentacja
poszczególnych kosztów usługi, czy to przez wyliczenie kosztów zatrudnienia, czy też
kosztów pracy urządzeń, nie będzie miało prostego przełożenia na podaną cenę. Faktycznie
samo szacowanie warto
ści zamówienia odbywało się w oparciu o stawki, po jakich
Zamawiający płacił za odbiór osadów w roku 2022r., co również było podstawą wyliczenia
ceny oferty.
Tym
samym wyjaśnienia, w których Wykonawca odnosił się do istotnej okoliczności
dotyczącej sposobu, w jaki osady będą przetworzone, należało ocenić jako wykazanie
okol
iczności uzasadniającej obniżenie stawki poniżej poziomu, jaki prezentowany był w
ofertach za
kładających odmienny sposób przetworzenia osadów komunalnych. Brak
szcz
egółowych wyliczeń stawki nie oznaczał przy tym, iż wyjaśnienia nie odnosiły się do
z
aoferowanej ceny, co stanowiło zasadniczy argument w tej części zarzutu. Odwołujący nie
wykazał zasadności twierdzenia, iż wyjaśnienia nie korespondują z ceną. Wskazane w
wyjaśnieniach okoliczności dotyczące tego, w jaki sposób Wykonawca zakłada
wykor
zystanie osadów przy rekultywacji zamkniętego terenu Czajki I, miało na celu
uzasadnienie
obniżenia ceny. To że Wykonawca nie wyliczył kosztów, jakie zaoszczędził na
tej metodzie, nie o
znacza, iż Zamawiający mając wiedzę o uwarunkowaniach, na jakich
umowa będzie realizowana, nie mógł przyjąć okoliczności wskazanych, jako
uzasadniających niższą cenę oferty. Również w orzecznictwie sądowym wskazano, iż
wykazanie istotnej zmiany wa
runków w jakich miałoby nastąpić wykonanie zamówienia u
wykonawcy, uzasadnia
ć może uznanie, iż doszło do wzruszenia domniemania istnienia
rażąco niskiej ceny (tak w wyroku Sąd Okręgowy w Krakowie z 12.06.2016 r., sygn. II Ca
2717/15).
W ocenie
składu orzekającego należy również zauważyć, iż odmienny sposób przetworzenia
osadów powoduje, iż nie ma sensu porównywać ceny oferty wybranej z cenami innych ofert,
gdyż te zakładają sposób przetworzenia osadów generujący zasadniczo inne koszty
wykonania usługi i nawet matematyczne zestawienie tych kosztów niczego zasadniczo nie
zmieni.
W
tej sytuacji Izba przychyliła się do oceny Zamawiającego uznając, iż Wykonawca
uzasa
dnił niższą cenę wskazując na istotną okoliczność, której wpływ na niższą cenę też nie
został w żaden sposób podważony w odwołaniu. Odwołujący skupił się wyłącznie na
rzekomym braku odniesienia do ceny,
co zasadniczo ograniczył wyłącznie do kwestii
wyliczenia ceny, a nie jej uzasadnienia. Nie zawsze uzasadnienie ceny musi
dokonać się
przez szczegółową kalkulację kosztów, co w niniejszej sprawie możliwe stało się przez
wykazanie możliwości wykonania zamówienia przez wykorzystanie odebranych osadów na
potrzebę rekultywacji terenów zamkniętego ternu Czajki I i II, co ogranicza koszty do tych
związanych z wbudowaniem okrywy rekultywacyjnej.
P
ozostałe zarzuty związane były z oceną możliwości realizacji zamówienia w zgodzie z
wymaganiami, które również nie zostały wykazane przez Odwołującego. Odwołujący
kwestionował podmiotowy środek dowodowy mający potwierdzać posiadanie zezwolenia na
prowadzenie działalności w zakresie przetwarzania odpadów w instalacji w procesach
odzysku lub unieszkodliwiania odpadów (z wyszczególnieniem ustabilizowanych
komunalnych osadów ściekowych o kodzie odpadu 19 08 05) wydane na podstawie
przepisów ustawy o odpadach. Ww. decyzje muszą potwierdzać techniczną zdolność
Wykonawcy do pełnej realizacji przedmiotu zamówienia w zakresie przetworzenia
odbieranych odpadów o kodzie 19 08 05 w ilości minimum 4060 Mg. Powyższe miało
wskazywać na konieczność uzupełnienia dokumentu, co zostało powiązane z wykazaniem
braku możliwości pełnej realizacji zamówienia i niezgodnością oferty z warunkami
zamówienia, uzasadniające jej odrzucenie.
Grupa Azoty posiada aktualne zezwoleniem na przetwarzanie odp
adów w procesach
odzys
ku związku z zamknięciem i rekultywacją wydzielonej części kwatery zachodniej
CZAJKI I o powierzchni 14,8 ha
, składowiska odpadów CZAJKI I i II, zlokalizowanego w
miejscowości Bobrowniki Wielkie(gmina Żabno), Biała (Gmina Tarnów) i miasta Tarnowa.
Aktualno
ść tego dokumentu nie była kwestionowana, natomiast Odwołujący dokonując
interpretacji
treści decyzji wywodził, iż ograniczenia dotyczące prowadzenia prac
rekultyw
acyjnych i warunki, jakie muszą spełniać osady dostarczane przez Zamawiającego,
prowadzić miały do wniosku, iż Wykonawca nie będzie mógł zrealizować zamówienia w
pełnym zakresie. W ocenie Odwołującego decyzja wskazuje na ograniczenie w zakresie
możliwości przetwarzania odpadów o kodzie 19 08 05, co miało wynikać z treści decyzji, w
której wskazano na konieczność przestrzegania przepisów ustawy o odpadach oraz
rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie komunalnych osadów ściekowych, w
szczególności wskazując na parametry zawartości metali ciężkich, ilości jaj pasożytów
jelito
wych, które nie mogą być przekroczone. O możliwości przekroczenia tych wartości
miały świadczyć przedłożone wyniki badań laboratoryjnych osadów komunalnych, które
prowadzić miały do stwierdzenia, iż osady przekazywane przez Zamawiającego nie będą w
pełni ustabilizowane. Odwołujący wywodził z zapisu decyzji, w której dopuszczono
stosowanie w
yłącznie osadów ściekowych pochodzących z oczyszczalni ścieków, w których
pro
wadzona jest pełna stabilizacja osadów, w szczególności przez poddanie ich obróbce
biologicznej, chemicznej, technicznej lub innemu procesowi
, który obniża podatność osadów
na zagniwanie i eliminuje zag
rożenia dla środowiska lub życia zdrowia i ludzi, iż ścieki nie
będą w pełni ustabilizowane, co miało świadczyć o ograniczeniu możliwości przetworzenia
odpadów o kodzie 19 08 05.
Zasadniczo twierdzenia
Odwołującego oparte zostały na wniosku, iż osady jakie będą
przekazywane do przetworzenia w celu rekultywacji terenu nie będą „w pełni
ustabilizowane
”, o czym miałoby świadczyć przekroczenie parametrów odpadów o kodzie 19
08 05.
Odwołujący powołał się na opracowanie branżowe „Strategia postępowania z
komunalnymi odpadami ściekowymi na lata 2019-2022”, mające wskazywać na konieczność
zapewnienia z
awartość substancji organicznych poniżej 65% - a w istocie powinna być
mniejsza
niż 55%. Analiza zapisów decyzji administracyjne stanowi w odwołaniu zasadniczą
podstawę zarówno zarzutu zaniechania wezwania do uzupełnienia podmiotowego środka
dowodowego, jak
również niezgodności oferty z wymaganiami zamówienia.
Argumenty
dotyczące znaczenia pojęcia „w pełni ustabilizowane osady” i jego zestawienie z
treścią decyzji administracyjnych, w ocenie składu orzekającego nie prowadzą do wniosku, iż
W
ykonawca nie spełnia warunku udziału w postępowaniu, jak również, iż realizacja
za
mówienia nie będzie możliwa w sposób odpowiadający wymaganiom Zamawiającego. W
szczególności podkreślenia wymaga, iż Zamawiający nie powoływał się na żadną definicję,
jak również nie wyłączył możliwości przetworzenia osadów w procesie odzysku w ramach
rekultywacji terenów składowiska odpadów. Stanowisko prezentowane przez Odwołującego
opierało się wyłącznie na wykładni zapisów decyzji, w której znajduje się odniesienie do
osadów poddawanych procesom pełnej stabilizacji, który również nie został w żaden sposób
opisany przez wskazanie co najmniej
parametrów, jakich przekroczenie uniemożliwia
prz
yjęcie osadów na potrzeby rekultywacji. Z decyzji wynika natomiast, iż to w oczyszczalni
ma być prowadzona pełna stabilizacja osadów, rozumiana jako proces polegający na
obróbce biologicznej, chemicznej, technicznej lub innemu procesowi, który obniża podatność
osadów na zagniwanie i eliminuje zagrożenia dla środowiska lub życia zdrowia i ludzi.
O
dwołujący wskazując na wyniki badań laboratoryjnych nadawał odmienną narrację zapisom
decyzji,
w której poza opisem technologii wykonania rekultywacji nie zostały w żaden sposób
opisane ograniczenia
tak co do ilości, czy też parametrów osadów. Ponadto, wskazane
opracowanie
branżowe wprawdzie wyjaśnia pojęcie „stabilizacji”, to jednak nie można przez
jego pryz
mat nadawać odmiennego znaczenia postanowieniom decyzji. Strategia nie ma
charakter
u wiążącego, stanowi pewne podsumowanie branżowe, a podane w niej przykłady,
w tym dotyczące procentowych wartości przywołanych przez Odwołującego, odnoszą się do
norm niemi
eckich (czemu Odwołujący nie zaprzeczył na rozprawie).
P
owyższe również podważa wniosek odwołania, iż decyzja zawiera ograniczenie do
odpadów o kodzie 19 08 05. Decyzje złożone w postępowaniu potwierdzają możliwość
real
izacji zamówienia, a wywodzone z jej treści ograniczenia rzeczywiście nie występują w
odniesieniu do wskazane
go rodzaju odpadów 19 08 05 „ustabilizowane komunalne osady
ściekowe”. Fragment decyzji powoływany w odwołaniu i na rozprawie nie prowadzi do
takiego wniosku. Obejmuje
opis wymagań, jakich spełnienia wymaga proces rekultywacji, co
nie oznacza, iż decyzja zawiera wyłączenie, w szczególności przez wskazanie wymaganych
parametrów osadów komunalnych. Skoro Zamawiający będzie oddawał „ustabilizowane
komun
alne osady ściekowe”, to nie można twierdzić, iż w oparciu o tą decyzję nie jest
możliwe wykonanie zamówienia. To po stronie Zamawiającego spoczywają obowiązki w
zakresie dotyczącym przekazywanych osadów i jak wskazywał na rozprawie, w zakresie
części I zamówienia we wszystkich lokalizacjach odpady poddawane są procesom
stabilizacji.
R
ównież pozostałe podstawy faktyczne zarzutu rzekomego braku możliwości wykonania
zamówienia w pełnym zakresie nie zostały przez Odwołującego wykazane. Dotyczy to
zarówno aspektów środowiskowych (zjawisk pogodowych), jak również parametrów osadów
przeka
zywanych przez Zamawiającego. Okoliczności te nie mają rozstrzygającego
znaczenia dla oceny ważności decyzji, jak i ustalenia, iż obejmuje ona odpady o kodzie
odpowi
adającym przedmiotowemu zamówieniu. Ograniczenia związane z budową okrywy
rekultywacyjnej n
ie oznaczają, iż przedmiot zamówienia nie może być zrealizowany.
Ewentualne przestoje
mogą bowiem uzasadniać ustalenie z Zamawiającym inne go terminu
dostarczenia osadu, jak ma to miejsce w realizowanych dotychczas kontraktach i
zostało
również przewidziane w postanowieniach umownych. Ponieważ Zamawiający nie wyłączył
tego sposobu przetworzenia od
padów, a Odwołujący nie wykazał istnienia obiektywnej
podstawy do zakwestionowania tr
eści decyzji, na podstawie której przedmiot zamówienia
może być zrealizowany, Izba oddalił odwołanie w całości.
O kosztac
h postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art. § 5, § 8 ust 2
rozp
orządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 31 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych
rodzaj
ów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu
pobierania wpisu od odwo
łania (Dz. U. poz. 2437). Izba zaliczyła do kosztów postępowania
odwoławczego wpis i obciążyła nim Odwołującego w całości. Izba nie uwzględniła wniosku
Zamawiającego o zasądzenie kosztów obejmujących wynagrodzenie pełnomocnika,
zgłoszonego do protokołu rozprawy bez rachunku potwierdzającego wysokość tych kosztów.
Zgodnie z
§ 5 ust. 2 rozporządzenia Izba może zaliczyć do kosztów postępowania
odwoławczego uzasadnione koszty strony w wysokości określonej na podstawie rachunków
lub sp
isu kosztów złożonych do akt sprawy. Zgodnie z art. 573 Ustawy do czasu zamknięcia
rozprawy strona,
uczestnik postępowania odwoławczego wnoszący sprzeciw lub ich
pełnomocnicy mogą złożyć wniosek dotyczący kosztów postępowania odwoławczego.
Zamawiający przed zamknięciem rozprawy zgłosił wniosek o zasądzenie kosztów wg. norm
przepisanych
, nie składając żadnych rachunków.
W oparciu o brzmienie wskazanych
przepisów Izba może zaliczyć do kosztów postępowania
uzasadnione koszty
strony w wysokości określonej na podstawie rachunków lub spisu
kosztów, które należy złożyć do akt sprawy odwoławczej. Mając na uwadze, iż sam wniosek
o
zasądzenie kosztów bez wykazania ich wysokości nie może prowadzić do jego
uwzględnienia i rozliczenia kosztów pomiędzy stronami postępowania odwoławczego, należy
uznać, iż tylko wniosek wraz z rachunkiem lub spisem kosztów złożonym przed zamknięciem
rozpraw
y stanowi podstawę do zaliczenia w poczet kosztów postępowania kosztów strony o
jakich mowa w
§ 5 ust. 2 rozporządzenia.
Przewodnic
zący:
……………………………………..
1.
Oddala odwołanie.
2. Kosztami
postępowania obciąża Odwołującego i zalicza w poczet kosztów
pos
tępowania odwoławczego kwotę 15.000 zł 00 gr. (słownie: piętnaście tysięcy, zero
groszy) uiszczon
ą przez Odwołującego tytułem wpisu od odwołania
Stosownie do art. 580 ust. 1 ustawy z dnia 11 wr
ześnia 2019 r. – Prawo Zamówień
Publicznych (Dz. U. 2022 r., poz. 1710 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 14 dni od dnia
jego d
oręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do S
ądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodni
czący:
………………………………
Sygn. akt: KIO 1057/23
U z a s a d n i e n i e
W post
ępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego – Podhalańskie Przedsiębiorstwo
Komunalne Sp. z o.o. w Nowym Targu, w trybie podstawowym na
przyjęcie i przetwarzanie
odpadu o kodzie 19 08 05
– ustabilizowane komunalne osady ściekowe (sygn.
post
ępowania: 2/DI/2023), ogłoszonym w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu
15.02.2023 r., 2023/S 033-095390, wobec
czynności dotyczącej części 1 zamówienia z
4.04.2023 r.
polegającej wyborze oferty najkorzystniejszej (Grupa Azoty Jednostka
Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o.), Wykonawca Kompostech Sp. z o.o. w Nowym
Sączu
(Odwo
łujący) wniósł w dniu 11.04.2023 r. odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
(sygn. akt KIO 1057/23).
O
dwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów prawa:
1. art. 226 ust. 1 pkt 8 PZP w zw. z art. 224 ust. 6 PZP w zw. z art. 224 ust. 5 PZP w zw. z
art. 16 pkt 1 PZP przez zaniechanie odrzucenia oferty wykonawcy Grupa Azoty
Jednostka Ratownictwa Chemicznego sp. z o.o., mimo faktu, iż wykonawca ten będąc
wezwanym do złożenia wyjaśnień w przedmiocie rażąco niskiej ceny (w ramach części 1
Postępowania) złożył wyjaśnienia, które nie uzasadniają podanej w ofercie ceny, w
szczególności w wyjaśnieniach tych brak jest jakiejkolwiek kalkulacji złożonej ceny,
wyjaśnienia nie są konkretne, mają ogólny charakter, jak i wykonawca, nie wyjaśniając w
ogóle ceny (w tym nie przedstawiając żadnej kalkulacji), nie przedstawił tym bardziej
dowodów na możliwość poniesienia wymaganych kosztów w taki sposób, aby
obejmowały one zaoferowaną cenę (co oznacza również, że nie przełamał on
istniejącego domniemania złożenia oferty z rażąco niską ceną), co powoduje, iż jego
oferta winna być odrzucona jako oferta z rażąco niską ceną, a zaniechanie dokonania
takiej czynności (odrzucenia oferty) winno być również rozpatrywane jako naruszenie
zasad uczciwej konkurencji i r
ównego traktowania wykonawców;
2. art. 128 ust. 1 PZP przez zaniechanie wezwania wykonawcy Grupa Azoty Jednostka
Ratownictwa Chemicznego sp. z o.o. do uzupełnienia podmiotowego środka
dowodowego w postaci zezwolenia na pr
owadzenie działalności w zakresie
prz
etwarzania odpadów w instalacji w procesach odzysku lub unieszkodliwiania
odpadów, które potwierdzałyby techniczną zdolność wykonawcy do pełnej realizacji
przedmiotu zamówienia w zakresie przetworzenia odbieranych odpadów o kodzie 19 08
05 w ilości minimum 4060 Mg, a to mając na uwadze następujące samodzielne
okoliczności, a to, po pierwsze, iż przedstawione przez tegoż wykonawcę zezwolenie nie
potwierdza technicznej zdolności wykonawcy do pełnej realizacji przedmiotu zamówienia
w zakresie przetworzenia odb
ieranych odpadów o kodzie 19 08 05, w szczególności nie
obejmuje ono odpadów o kodzie 19 08 05 z większą zawartością metali ciężkich, czy jaj
pasożytów jelitowych, czy też, po drugie, nie pozwala na pełną realizację przedmiotu
zamówienia z tego powodu, że zezwala na przetwarzanie tych odpadów wyłącznie
wedle zapotrzebowania wykonawcy, a nie wedle potrzeb Zamawiającego, czy też, po
trzecie, nie pozwala na pełną realizację przedmiotu zamówienia z tego powodu, że
dopuszczon
e jest przetwarzanie wyłącznie w pełni ustabilizowanych odpadów, podczas
gdy odpady pochodzące z oczyszczalni ścieków Zamawiającego nie mogą być za takie
uznane;
3. art. 226 ust. 1 pkt 5 PZP przez zaniechanie odrzucenia oferty wykonawcy Grupa Azoty
Jednostka Ratownictwa Chemicznego sp. z o.o. m
imo faktu, iż złożona przez niego
oferta jest sprz
eczna z warunkami zamówienia, gdyż:
zarzut 3A:
warunki zamówienia wymagają, aby wykonawca zapewniał odbiór odpadów
codziennie w dni robocze (pkt 4 ppkt 2.1.6 SWZ), bez
uzależnienia tego od warunków
pogodow
ych, czy też możliwości wykonawcy do ich zagospodarowania, podczas gdy
wskazana przez ww. wykonawcę w ofercie instalacja w ramach, której ma dochodzić do
przetwarzania tychże odpadów – po pierwsze – nie pozwala na przetwarzanie odpadów o
kodzie 19 08 05 w s
ytuacji wystąpienia nieodpowiednich warunków pogodowych (to jest w
przypadku silnych wiatrów, wysokich temperatur, obfitych opadów atmosferycznych
[deszczu,
śniegu]
oraz
ujemnych
temperatur
[uniemożliwiających
pracę
lub
doprowadzających do zbrylenia osadów i popiołów, powodujące ich niewłaściwe
wymieszani
e]), a ponadto, po drugie, dostarczanie odpadów o kodzie 19 08 05 do
przedmiotowej instalacji może mieć miejsce „wyłącznie wtedy, gdy zaistnieje możliwość ich
bezpośredniego wykorzystania do przygotowania mieszanki popiołów z tymi osadami na
przyczepie rozrzutnika
”, co powoduje tym samym, że zaoferowanie takiej instalacji jest
niezgodne z warunkami zamówienia, które wymagają sukcesywnego odbioru odpadów od
zamawiającego i ich przetwarzania niezależnie czy to od warunków pogodowych, czy też
niezależnie od możliwości wykonawcy (przy czym obie te okoliczności – to jest „warunki
pogodowe” oraz „możliwości wykonawcy” mają samodzielne znaczenie dla możliwości
uznania tego zarzutu za uzasadniony
– w tym znaczeniu, że wystarczy potwierdzenie
którejkolwiek z nich, aby uznać, że treść oferty ww. wykonawcy pozostaje sprzeczna z
warunkami zamówienia);
zarzut 3B:
warunki zamówienia wymagają, aby były przyjmowane do odbioru i przetworzenia
odpady o kodzie 19 08 05 (a wi
ęc wszelkie, bez zawężania do określonego rodzaju tychże
odpadów), podczas gdy wskazana przez ww. wykonawcę w ofercie instalacja w ramach
której ma dochodzić do przetwarzania tychże odpadów pozwala jedynie na przetwarzanie
odpadów o określonych właściwościach, w szczególności odpadów o kodzie 19 08 05, w
przypadku których nie nastąpi przekroczenie odpowiedniej zawartości metali ciężkich, czy
ilości jaj pasożytów.
Mając powyższe na względzie Odwołujący wnosi o nakazanie Zamawiającemu
unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej na część 1 zamówienia, dokonania
ponownego badania i oceny ofert, odrzucenia oferty Azoty, ewentualnie wezwania Azoty do
uzupełnienia podmiotowego środka dowodowego – zezwolenia na prowadzenie działalności
w zakresie przetwarz
ania odpadów w instalacji w procesach odzysku lub unieszkodliwiania
odpadów, które potwierdzałoby techniczną zdolność wykonawcy do pełnej realizacji
przedmiotu zamówienia w zakresie przetworzenia odbieranych odpadów o kodzie 19 08 05
w ilości minimum 4060 Mg.
W uzasadnieniu zarzu
tów Odwołujący odniósł się do wyjaśnień, jakie Grupa Azoty złożyła w
zakresie wyliczenia ceny z 20.02.2023 r.,
a które w ocenie Odwołującego nie uzasadniają
podanej w ofercie ceny. Nie ma w nich nawet o
gólnej kalkulacji wykazującej wysokość
kosztów, a tym samym nie zawierają one dowodów, które wskazywałyby, iż założenia
Wykonawcy są możliwe do przyjęcia. Przedstawione informacje wskazują jedynie na
możliwość pominięcia niektórych kosztów, co nie odnosi się do zaproponowanej ceny.
W oceni
e Odwołującego Wykonawca nie wykazał również zdolności technicznej do pełnej
realizacji przedmiotu zamówienia w zakresie przetworzenia odpadów o kodzie 19 08 05 w
wymaganej minimalnej ilości. Wynika to z analizy zezwolenia, w związku z przyjętym i
opisanym sposobem zagospoda
rowania odpadów w danym procesie przetwarzania. Z
zezwolenia powinno wynikać, iż dotyczy ono przetwarzania wszelkich odpadów o kodzie 19
08 05, gdyż Zamawiający w żaden sposób nie zawęził tej kategorii odpadów. Decyzja na
przetwarzanie o
dpadów z 30.09.2016 r., znak: SR-III.7244.3.7.2016.AG zawiera
ograniczenie wyłączające, gdyż pozwala na przetwarzanie odpadów o kodzie 19 08 05, które
charakteryzują się określonymi cechami. Możliwe jest przetwarzanie ustabilizowanych
komunalnych osa
dów ściekowych o ile będą one spełniały określone cechy, w tym będą to
odpady
, w przypadku których nie zostanie przekroczona wskazana w decyzji zawartość
metali ciężkich, czy też nie będzie przekroczona wskazana w decyzji ilość jaj pasożytów
jelitowych. Je
dnocześnie w zezwoleniu znajduje się zastrzeżenie, „że osady będą
dostarczane sukcesyw
nie, wyłącznie wtedy gdy zaistnieje możliwość ich bezpośredniego
wykorzystania do przygotowania mieszanki
”. Tymczasem istotą zamówienia jest ciągłe i
systematyczne odbier
anie odpadów w ilościach, jakie Zamawiający „wyprodukuje” dzień w
dzień, a nie wedle potrzeb wykonawcy. Wskazane w zezwoleniu odpady muszą być w pełni
ustabilizowane (decyzja z 7.03.2019 r.), tymczasem
nie sposób mówić, aby odpady w
oczyszczalniach ścieków Zamawiającego zapewniały spełnienie tego wymogu. Zawartość
substancji organicznych musi być mniejsza niż 65% - a w istocie powinna być mniejsza niż
55%. (
Strategia postępowania z komunalnymi odpadami ściekowymi na lata 2019-2022).
Wyniki
badań dla oczyszczalni – Trute, Krościenko, Krempachy, Frydman, Niedzica,
Szczawnica (wskazane w pkt 4 ppkt 2.1.5 swz)
wskazują na przekroczenie 65% zawartości
substancji organicznych. Oznacza
to, że odpady te nie mogą być przetwarzane zgodnie z
decyzją jaką posiada Wykonawca Grupa Azoty.
Ponadto w decy
zji o środowiskowych uwarunkowaniach z 10.11.2015 r., znak
WOŚ.6220.47.2104.KW wskazano, że prace rekultywacyjne nie będą prowadzone w
nieodpowiednich warunkach pogodowych, tj. w przypadku silny
ch wiatrów, wysokich
temperatur, obfi
tych opadów atmosferycznych (deszczu, śniegu) oraz ujemnych temperatur
(uniemożliwiających pracę lub doprowadzających do zbrylenia osadów i popiołów,
powodującego ich niewłaściwe wymieszanie). Powyższe ma podważać możliwość realizacji
zamówienia zgodnie z warunkami ustalonymi w swz. Zgodnie z treścią decyzji niemożliwe
jest magazynowanie odpadów na terenie składowiska odpadów Czajka I, które muszą być
bezpośrednio po dostawie wykorzystane – poddane procesowi zmieszania wydobytym ze
składowiska odpadem o kodzie 10 01 15, a następnie układana ma być warstwa
rekultywacyjna.
Zamawiaj
ący złożył odpowiedź na odwołanie wnosząc o oddalenie odwołania (pismo z
26.04.2023 r.).
Do
postępowania odwoławczego przystąpił po stronie Zamawiającego Wykonawca Grupa
Azoty Jednostka Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o.
Stanowisko Izby
Do rozpoznania zarzut
ów w odwołaniu zastosowanie znajdowały przepisy ustawy z dnia 11
wrze
śnia 2019 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 r., poz. 1710 z późn. zm.),
obowi
ązującej w dacie wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia, zwana dalej
Usta
wą.
Odwo
łanie nie podlegało odrzuceniu.
Rozpoznaj
ąc odwołanie Izba miała na uwadze stan faktyczny ustalony w oparciu o
dokumentacj
ę postępowania złożoną do akt sprawy, w tym specyfikację warunków
zamówienia, ofertę Grupy Azoty i dokumenty złożone w postępowaniu przetargowym, w
zakresie związanym z podstawą zarzutów odwołania.
Izba ustali
ła i zważyła.
Zama
wiający podzielił przedmiot zamówienia na dwie części, wyłączając do części II usługę
przyjęcia i przetwarzania ustabilizowanych komunalnych osadów ściekowych (kod odpadu
19 08 05) z
oczyszczalni ścieków w Łopusznej. Częścią I zamówienia objęte zostało
przyjęcie i przetwarzanie ustabilizowanych komunalnych osadów ściekowych wytwarzanych
w oczyszczalniach ścieków wymienionych w punkcie 2.1.4 (kod odpadu 19 08 05).
W
opisie przedmiotu zamówienia dla części I i II Zamawiający wymagał wskazania w ofercie
metody przetwarzania osadu (odzysku i/lub unieszkodliwiania) z określeniem lokalizacji
instalacji. Do
oferty należało dołączyć kopię obowiązującej decyzji na działalność w zakresie
oferowanego przetwarzania (odzysku i/lub unieszkodliwiania). Wykonawca
zobowiązany był
do utrzymania ciągłości ważności decyzji pod rygorem odstąpienia od umowy przez
Zamawiającego (załącznik 1A do swz pkt 4).
W
ofercie należało określić cenę za przyjęcie i przetworzenie 1 Mg osadu. Cena musi
zawierać wszystkie koszty związane z przetwarzaniem osadów, ważeniem każdego
transportu (samoch
ód + przyczepa) z dostarczonym osadem na miejscu przetwarzania oraz
wszelkie
inne koszty niezbędne do wykonania usługi. Transport osadów realizowany będzie
przez Zamawiającego lub podwykonawcę, któremu powierzy usługę transportową. Transport
osadów odbywać ma się przy użyciu jednego lub dwóch kontenerów jednocześnie. Jednym
transportem dostarczane będzie maksymalnie ok 20 Mg osadów. Wykonawca musi
zapewnić możliwość odbioru co najmniej dwóch transportów z osadem dziennie (czterech
konte
nerów) w dni robocze od poniedziałku do piątku w godzinach od 7:00 do 15:00.
W cz
ęści I Zamawiający oszacował ilość osadów wytwarzanych w oczyszczalniach ścieków
Z
amawiającego, przewidzianą do przetworzenia w okresie 12 miesięcy na 4 060 Mg.
Zamawiający nie dopuścił odzysku komunalnych osadów ściekowych określonego w art. 96
ust. 1 pkt 1-3, ani
odzysku komunalnych osadów ściekowych na cele rolne, o których mowa
w art. 96 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U 2022, poz. 699 z
późn.zm.). Zawartość suchej masy w osadach jest zmienna w ciągu roku. Według ostatnich
wyników analiz, sucha masa wacha się od ok. 12% do 27%. Aktualne szczegółowe wyniki
Zamawiający udostępnił pod linkiem. Odwołujący na rozprawie przedłożył wydrukowane
wyniki
badań laboratoryjnych z 27.01.2023 .
W
pkt 7 swz Zamawiający opisał warunki udziału w postępowaniu, wskazując dla części I
zamówienia w zakresie uprawnień do prowadzenia działalności gospodarczej: ważne
zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie przetwarzania odpadów w instalacji w
procesach odzysku lub unieszkodliwiania odpa
dów (z wyszczególnieniem ustabilizowanych
komunalnych osadów ściekowych o kodzie odpadu 19 08 05) wydane na podstawie
przepisów ustawy o odpadach. Ww. decyzje muszą potwierdzać techniczną zdolność
Wykonawcy do pełnej realizacji przedmiotu zamówienia w zakresie przetworzenia
odbieranych odpadów o kodzie 19 08 05 w ilości minimum 4060 Mg. Kopię zezwolenia
należało załączyć do oferty, a wykonawca najwyżej oceniony składał na wezwanie
Zamawiającego podmiotowe środki dowodowe.
W dniu 14.0
3.2023 r. Zamawiający dokonał otwarcia ofert. Na część I zamówienia złożone
zostały trzy oferty z cenami:
L. p.
Nazwa i adres firmy
Cena oferty brutto
[zł] - waga 85% (wpisać na
otwarciu ofert)
Odległość do miejsca
przetwarzania osadów –
waga 15%
(wpisać na otwarciu ofert)
1
Grupa AZOTY Jednostka Ratownictwa
Chemicznego Sp. z o.o.
ul. Kwiatkowskiego 8, 33-101 Tarnów
NIP: 807-00-13-812
Część I – 1 052 352,00 zł Część I - 87 km
2
KOMPOSTECH sp. z o.o.
ul. Wiklinowa 4A, 33-300 Nowy Sącz
NIP: 734-28-96-173
Część I – 2 411 640,00
Część II – 617 760,00 zł
Część I - 44,7 km
Część II – 44,7 km
3
Firma Usługowo-Handlowa KOP-EKO
K. T.
Zalesiany 1, 32-420 Gdów
NIP: 683-17-86-963
Część I – 2 630 880,00 zł
Część II – 673 920,00 zł
Część I – 44 km
Część II – 44 km
Oferta Grupa Azoty uwzględnia cenę netto za Mg – 240,00 zł (259,20 zł brutto). Wykonawca
w ofercie zadeklarował metodę przetwarzania osadu R3, R5. Osady przetwarzane będą na
składowisku odpadów Czajka I i II. Do oferty załączone zostały decyzje – zezwolenia
Marszałka Województwa Małopolskiego z dnia 30.09.2016 r., znak SR-III.7244.3.7.2016.AG
na przetwarzanie odpadów w procesach odzysku związku z zamknięciem i rekultywacją
wydzielonej części kwatery zachodniej CZAJKI I o powierzchni 14,8 ha, składowiska
odpadów CZAJKI I i II, zlokalizowanego w miejscowości Bobrowniki Wielkie(gmina Żabno),
Biała (Gmina Tarnów) i miasta Tarnowa (wraz z decyzjami zmieniającymi). W decyzjach
opisano szczegółowe warunki przeprowadzenia rekultywacji terenów składowiska odpadów
– dopuszczona metoda przetwarzania odpadów. Do wykonania rekultywacji wskazane
zostały odpady o kodach, w tym odpad 19 08 05 dostarczany od dostawców zewnętrznych.
W
treści zezwolenia znajduje się zapis dotyczący wykonania okrywy rekultywacyjnej zgodnie
z obowiązującymi przepisami, tj. ustawy z dnia 14 grudnia 2010 r. o odpadach oraz
rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 6 lutego 2015 r. w sprawie komunalnych osadów
ściekowych, w szczególności wskazując na parametry zawartości metali ciężkich, ilości jaj
pasożytów jelitowych, które nie mogą być przekroczone. Wskazano również na konieczność
dostarczania sukcesywnego osadów wyłącznie wtedy, gdy zaistnieje możliwość ich
bezpośredniego wykorzystania do przygotowania mieszanki. Odpady wykorzystywane do
wykonania okrywy
rekultywacyjnej nie będą magazynowane na terenie składowiska (pkt
IV.5).
Odwołujący w swojej ofercie wskazał metodę przetwarzania osadu odzysk w procesie R3. W
ofercie trzeciego wykonawcy zaproponowa
no metodę kompostowanie metodą R3.
Zam
awiający oszacował wartość zamówienia na część I na kwotę 1.871.660,00 zł netto. Na
rozprawie wyjaśnił, iż podstawą szacunków były stawki, po jakich płacił za przyjęcie i
przetwarzanie ustabilizowanych komunalnych
osadów ściekowych w roku 2022 r. W roku
20
22 r. Zamawiający udzielił zamówienia z wolnej ręki za cenę 190 zł/Mg oraz podpisał
umowę z konsorcjum w składzie z Odwołującym za cenę – 490 zł/Mg.
Pismem z dnia 17.03.2023 r. Zamawiający wezwał Wykonawcę Grupa Azoty do złożenia
wyjaśnień i dowodów w zakresie wyliczenia ceny, która jest niższa o ponad 30% od średniej
arytmetycznej cen pozostałych ofert, wynoszącej 2.031.624,00 zł. brutto.
Wykonawca
złożył wyjaśnienia w piśmie z 20.03.2023 r. W wyjaśnieniach odniósł się do
znaczenia, jakie dla przedsi
ębiorstwa ma osad pozyskiwany w ramach tego zamówienia,
który służyć ma procesom rekultywacji terenów składowiska odpadów Czajki I, na którą to
okoliczność załączył decyzje określające ramy czasowe wykonania poszczególnych działań
rekultywacyjnych. Zaproponowana cena jest adekwatna do prowadzonego procesu i w tym
przypadku trudno porównywać ją z innymi ofertami (chyba, że dotyczą takich samych
procesów odzysku, co zaproponowane przez spółkę). Wykonawca ogólnie wskazał na rodzaj
kosztów składających się na cenę oferty, które w głównej mierze stanowią koszt wbudowania
osadów w okrywę rekultywacyjną, koszt amortyzacji wagi samochodowej oraz podatki.
P
ozostałe koszty z uwagi na stosowaną technologię przetwarzania osadów zostały
zredukowane, poniewa
ż sam proces nie jest energochłonny i nie wymaga dostawy energii,
wody, nie wiąże się z koniecznością budowy specjalnej instalacji itp. Wszystkie te czynniki
pozw
alają wyeliminować znaczne koszty składające się na cenę końcową usługi, które w
przypadku przetwarzających osady komunalne innymi metodami, muszą zostać
uwzględnione w cenie ich zagospodarowania. Z uwagi na fakt iż osady ściekowe poddawane
są odzyskowi, pomijana jest w tym przypadku opłata za umieszczenie ich na składowisku
(wnoszona do urzędu marszałkowskiego).
Izba oddaliła odwołanie w całości.
Zarzut
związany z treścią wyjaśnień dotyczących ceny złożonych przez Wykonawcę Grupa
Azoty został zasadniczo wywiedziony w oparciu o tezę, iż wyjaśnienia, które nie zawierają
zestawienia kalkulacyjnego ceny lub kosztu,
należy ocenić jako niewystarczające, co
Odwołujący zasadniczo zestawiał z koniecznością wykazania wysokości poszczególnych
kosztów składających się na cenę końcową oferty, tj. stawkę odbioru i przetworzenia 1 Mg
komunalnych
osadów ściekowych. Odwołujący nie kwestionował tego, iż sposób
przetworzenia osadów zaproponowany w ofercie Grupa Azoty wpływa na wysokość ceny w
ten
sposób, iż nie uwzględnia ona szeregu kosztów, jakie związane są z innym sposobem
przetworzenia. W
ysokość tych kosztów nie została wprost wykazana, jednak Wykonawca w
wyjaśnieniach wskazywał, iż przyjęte do rekultywacji terenu wysypiska Czajki I osady
ściekowe ograniczają znacznie koszty, jakie generowane są przy innym sposobie
przetworzenia odpad
ów.
M
ając na uwadze brzmienie przepisu art. 224 ust. 6 Ustawy wyjaśnienia wykonawcy mają
uzasadniać podaną w ofercie cenę lub koszt. Przyczyną powzięcia podejrzenia zaoferowania
rażąco niskiej ceny była znacząca (przekraczająca 30%) różnica ceny oferty wybranej do
średniej pozostałych ofert, które skalkulowane zostały przy odmiennym sposobie
przetworzenia osadów ściekowych. Również szacowana wartość przedmiotu zamówienia
bazowała na stawce za przyjęcie i przetworzenie osadów w inny sposób, niż zaproponowany
w ofercie wybranej
(co miała potwierdzenie w cenach po jakich również Odwołujący
świadczył usługę w 2022 r.). Powyższe miało istotne znaczenie dla oceny wyjaśnień, w
których Wykonawca opisał skutki, jakie wywołuje dla kalkulacji ceny przyjęcie osadów na
potrzebę rekultywacji terenu Czajki I, do czego zobowiązują Wykonawcę decyzje
administracyjne
– załączone do wyjaśnień. Jednocześnie należy zauważyć, iż wyjaśnienia
nie zawierały szczegółowego wyliczenia kosztów, w tym kosztów, których Wykonawca nie
musi ponosić. Zamawiający faktycznie oceniając wyjaśnienia miał wiedzę co do szczegółów
związanych z technologią wykonania rekultywacji, co wskazywało na konieczność
za
angażowania sprzętu w prace rekultywacyjne, jak również występujących na rynku
różnych stawkach, które obowiązują przy odmiennym sposobie przetworzenia osadów.
W
niniejszej sprawie należy podkreślić, iż przepisy ustawy nie determinują konkretnego
wzorca wyjaśnień i taki nie może być narzucony przy ocenie złożonych wyjaśnień przez
zamawiającego. Również kierowane do wykonawcy wezwanie do złożenia wyjaśnień
sprowadzić można do wskazania na konieczność wyjaśnienia ceny (czy też wskazanych
elementów), bez identyfikacji sposobu w jaki wykonawca miałby na to wezwanie
odpowiedzieć, jak miało to miejsce w niniejszym postępowaniu. Procedura wyjaśnienia,
kalkulacji ceny ofertowej wymaga pozostawienia wykonawcy pewnej swobody
, która pozwala
każdorazowo na dostosowanie wyjaśnień do indywidualnych okoliczności, jakie pozwolą
uzasadnić podaną cenę. Co do zasady zamawiający formułując wezwanie poza możliwością
zidentyfikowania własnych zastrzeżeń, nie może przesądzić o tym w jaki sposób wykonawca
może swoją cenę uzasadnić, co zasadniczo jest determinowane warunkami w jakich
wykonawca prowadzi
działalność. W ocenie składu orzekającego nie jest uprawnione, tak na
podstawie brzmienia ustawy jak i orzecznictwa,
formułowanie kategorycznych tez co do
potrzeby wykazania zas
adności ceny wyłącznie prezentując w sposób rachunkowy
poszczególne elementy. To okoliczności konkretnego zamówienia, jego specyfika
determin
ują sposób prezentacji ceny w ofercie, co również może mieć wpływ na wyjaśnienia
wykonawcy i to w jak
i sposób możliwe jest uzasadnienie występujących różnic w cenie. W
przedmiotowym postępowaniu oferty kalkulowane były w oparciu o stawkę za 1 Mg osadów,
kt
óra uwzględniać miała wskazany w ofercie sposób ich przetworzenia. W każdej z ofert
przyjęty został inny sposób przetworzenia, co miało istotny wpływ na wysokość cen.
U
względniając specyfikę zamówienia istotnym dla wyjaśnienia ceny i znaczącej różnicy, tak
w odniesieniu do pozost
ałych ofert, jak i szacowanej wartości zamówienia, było wskazanie
na okoliczność determinującą sposób realizacji zamówienia w zakresie przetworzenia
osa
dów, tj. przez rekultywację terenów zamkniętego składowiska odpadów Czajka I.
Wprawdzie Wykonawca nie po
dał konkretnego poziomu kosztów, identyfikując je jedynie z
nazwy, to informacja o sposobie, w jaki osad
będzie przetwarzany była informacją konkretną,
popartą dowodami (decyzje) i wyjaśniała niższą cenę w postępowaniu. Ponieważ kalkulacja
stawki za odbiór 1 Mg stanowi pewną wypadkową szeregu czynników, prezentacja
poszczególnych kosztów usługi, czy to przez wyliczenie kosztów zatrudnienia, czy też
kosztów pracy urządzeń, nie będzie miało prostego przełożenia na podaną cenę. Faktycznie
samo szacowanie warto
ści zamówienia odbywało się w oparciu o stawki, po jakich
Zamawiający płacił za odbiór osadów w roku 2022r., co również było podstawą wyliczenia
ceny oferty.
Tym
samym wyjaśnienia, w których Wykonawca odnosił się do istotnej okoliczności
dotyczącej sposobu, w jaki osady będą przetworzone, należało ocenić jako wykazanie
okol
iczności uzasadniającej obniżenie stawki poniżej poziomu, jaki prezentowany był w
ofertach za
kładających odmienny sposób przetworzenia osadów komunalnych. Brak
szcz
egółowych wyliczeń stawki nie oznaczał przy tym, iż wyjaśnienia nie odnosiły się do
z
aoferowanej ceny, co stanowiło zasadniczy argument w tej części zarzutu. Odwołujący nie
wykazał zasadności twierdzenia, iż wyjaśnienia nie korespondują z ceną. Wskazane w
wyjaśnieniach okoliczności dotyczące tego, w jaki sposób Wykonawca zakłada
wykor
zystanie osadów przy rekultywacji zamkniętego terenu Czajki I, miało na celu
uzasadnienie
obniżenia ceny. To że Wykonawca nie wyliczył kosztów, jakie zaoszczędził na
tej metodzie, nie o
znacza, iż Zamawiający mając wiedzę o uwarunkowaniach, na jakich
umowa będzie realizowana, nie mógł przyjąć okoliczności wskazanych, jako
uzasadniających niższą cenę oferty. Również w orzecznictwie sądowym wskazano, iż
wykazanie istotnej zmiany wa
runków w jakich miałoby nastąpić wykonanie zamówienia u
wykonawcy, uzasadnia
ć może uznanie, iż doszło do wzruszenia domniemania istnienia
rażąco niskiej ceny (tak w wyroku Sąd Okręgowy w Krakowie z 12.06.2016 r., sygn. II Ca
2717/15).
W ocenie
składu orzekającego należy również zauważyć, iż odmienny sposób przetworzenia
osadów powoduje, iż nie ma sensu porównywać ceny oferty wybranej z cenami innych ofert,
gdyż te zakładają sposób przetworzenia osadów generujący zasadniczo inne koszty
wykonania usługi i nawet matematyczne zestawienie tych kosztów niczego zasadniczo nie
zmieni.
W
tej sytuacji Izba przychyliła się do oceny Zamawiającego uznając, iż Wykonawca
uzasa
dnił niższą cenę wskazując na istotną okoliczność, której wpływ na niższą cenę też nie
został w żaden sposób podważony w odwołaniu. Odwołujący skupił się wyłącznie na
rzekomym braku odniesienia do ceny,
co zasadniczo ograniczył wyłącznie do kwestii
wyliczenia ceny, a nie jej uzasadnienia. Nie zawsze uzasadnienie ceny musi
dokonać się
przez szczegółową kalkulację kosztów, co w niniejszej sprawie możliwe stało się przez
wykazanie możliwości wykonania zamówienia przez wykorzystanie odebranych osadów na
potrzebę rekultywacji terenów zamkniętego ternu Czajki I i II, co ogranicza koszty do tych
związanych z wbudowaniem okrywy rekultywacyjnej.
P
ozostałe zarzuty związane były z oceną możliwości realizacji zamówienia w zgodzie z
wymaganiami, które również nie zostały wykazane przez Odwołującego. Odwołujący
kwestionował podmiotowy środek dowodowy mający potwierdzać posiadanie zezwolenia na
prowadzenie działalności w zakresie przetwarzania odpadów w instalacji w procesach
odzysku lub unieszkodliwiania odpadów (z wyszczególnieniem ustabilizowanych
komunalnych osadów ściekowych o kodzie odpadu 19 08 05) wydane na podstawie
przepisów ustawy o odpadach. Ww. decyzje muszą potwierdzać techniczną zdolność
Wykonawcy do pełnej realizacji przedmiotu zamówienia w zakresie przetworzenia
odbieranych odpadów o kodzie 19 08 05 w ilości minimum 4060 Mg. Powyższe miało
wskazywać na konieczność uzupełnienia dokumentu, co zostało powiązane z wykazaniem
braku możliwości pełnej realizacji zamówienia i niezgodnością oferty z warunkami
zamówienia, uzasadniające jej odrzucenie.
Grupa Azoty posiada aktualne zezwoleniem na przetwarzanie odp
adów w procesach
odzys
ku związku z zamknięciem i rekultywacją wydzielonej części kwatery zachodniej
CZAJKI I o powierzchni 14,8 ha
, składowiska odpadów CZAJKI I i II, zlokalizowanego w
miejscowości Bobrowniki Wielkie(gmina Żabno), Biała (Gmina Tarnów) i miasta Tarnowa.
Aktualno
ść tego dokumentu nie była kwestionowana, natomiast Odwołujący dokonując
interpretacji
treści decyzji wywodził, iż ograniczenia dotyczące prowadzenia prac
rekultyw
acyjnych i warunki, jakie muszą spełniać osady dostarczane przez Zamawiającego,
prowadzić miały do wniosku, iż Wykonawca nie będzie mógł zrealizować zamówienia w
pełnym zakresie. W ocenie Odwołującego decyzja wskazuje na ograniczenie w zakresie
możliwości przetwarzania odpadów o kodzie 19 08 05, co miało wynikać z treści decyzji, w
której wskazano na konieczność przestrzegania przepisów ustawy o odpadach oraz
rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie komunalnych osadów ściekowych, w
szczególności wskazując na parametry zawartości metali ciężkich, ilości jaj pasożytów
jelito
wych, które nie mogą być przekroczone. O możliwości przekroczenia tych wartości
miały świadczyć przedłożone wyniki badań laboratoryjnych osadów komunalnych, które
prowadzić miały do stwierdzenia, iż osady przekazywane przez Zamawiającego nie będą w
pełni ustabilizowane. Odwołujący wywodził z zapisu decyzji, w której dopuszczono
stosowanie w
yłącznie osadów ściekowych pochodzących z oczyszczalni ścieków, w których
pro
wadzona jest pełna stabilizacja osadów, w szczególności przez poddanie ich obróbce
biologicznej, chemicznej, technicznej lub innemu procesowi
, który obniża podatność osadów
na zagniwanie i eliminuje zag
rożenia dla środowiska lub życia zdrowia i ludzi, iż ścieki nie
będą w pełni ustabilizowane, co miało świadczyć o ograniczeniu możliwości przetworzenia
odpadów o kodzie 19 08 05.
Zasadniczo twierdzenia
Odwołującego oparte zostały na wniosku, iż osady jakie będą
przekazywane do przetworzenia w celu rekultywacji terenu nie będą „w pełni
ustabilizowane
”, o czym miałoby świadczyć przekroczenie parametrów odpadów o kodzie 19
08 05.
Odwołujący powołał się na opracowanie branżowe „Strategia postępowania z
komunalnymi odpadami ściekowymi na lata 2019-2022”, mające wskazywać na konieczność
zapewnienia z
awartość substancji organicznych poniżej 65% - a w istocie powinna być
mniejsza
niż 55%. Analiza zapisów decyzji administracyjne stanowi w odwołaniu zasadniczą
podstawę zarówno zarzutu zaniechania wezwania do uzupełnienia podmiotowego środka
dowodowego, jak
również niezgodności oferty z wymaganiami zamówienia.
Argumenty
dotyczące znaczenia pojęcia „w pełni ustabilizowane osady” i jego zestawienie z
treścią decyzji administracyjnych, w ocenie składu orzekającego nie prowadzą do wniosku, iż
W
ykonawca nie spełnia warunku udziału w postępowaniu, jak również, iż realizacja
za
mówienia nie będzie możliwa w sposób odpowiadający wymaganiom Zamawiającego. W
szczególności podkreślenia wymaga, iż Zamawiający nie powoływał się na żadną definicję,
jak również nie wyłączył możliwości przetworzenia osadów w procesie odzysku w ramach
rekultywacji terenów składowiska odpadów. Stanowisko prezentowane przez Odwołującego
opierało się wyłącznie na wykładni zapisów decyzji, w której znajduje się odniesienie do
osadów poddawanych procesom pełnej stabilizacji, który również nie został w żaden sposób
opisany przez wskazanie co najmniej
parametrów, jakich przekroczenie uniemożliwia
prz
yjęcie osadów na potrzeby rekultywacji. Z decyzji wynika natomiast, iż to w oczyszczalni
ma być prowadzona pełna stabilizacja osadów, rozumiana jako proces polegający na
obróbce biologicznej, chemicznej, technicznej lub innemu procesowi, który obniża podatność
osadów na zagniwanie i eliminuje zagrożenia dla środowiska lub życia zdrowia i ludzi.
O
dwołujący wskazując na wyniki badań laboratoryjnych nadawał odmienną narrację zapisom
decyzji,
w której poza opisem technologii wykonania rekultywacji nie zostały w żaden sposób
opisane ograniczenia
tak co do ilości, czy też parametrów osadów. Ponadto, wskazane
opracowanie
branżowe wprawdzie wyjaśnia pojęcie „stabilizacji”, to jednak nie można przez
jego pryz
mat nadawać odmiennego znaczenia postanowieniom decyzji. Strategia nie ma
charakter
u wiążącego, stanowi pewne podsumowanie branżowe, a podane w niej przykłady,
w tym dotyczące procentowych wartości przywołanych przez Odwołującego, odnoszą się do
norm niemi
eckich (czemu Odwołujący nie zaprzeczył na rozprawie).
P
owyższe również podważa wniosek odwołania, iż decyzja zawiera ograniczenie do
odpadów o kodzie 19 08 05. Decyzje złożone w postępowaniu potwierdzają możliwość
real
izacji zamówienia, a wywodzone z jej treści ograniczenia rzeczywiście nie występują w
odniesieniu do wskazane
go rodzaju odpadów 19 08 05 „ustabilizowane komunalne osady
ściekowe”. Fragment decyzji powoływany w odwołaniu i na rozprawie nie prowadzi do
takiego wniosku. Obejmuje
opis wymagań, jakich spełnienia wymaga proces rekultywacji, co
nie oznacza, iż decyzja zawiera wyłączenie, w szczególności przez wskazanie wymaganych
parametrów osadów komunalnych. Skoro Zamawiający będzie oddawał „ustabilizowane
komun
alne osady ściekowe”, to nie można twierdzić, iż w oparciu o tą decyzję nie jest
możliwe wykonanie zamówienia. To po stronie Zamawiającego spoczywają obowiązki w
zakresie dotyczącym przekazywanych osadów i jak wskazywał na rozprawie, w zakresie
części I zamówienia we wszystkich lokalizacjach odpady poddawane są procesom
stabilizacji.
R
ównież pozostałe podstawy faktyczne zarzutu rzekomego braku możliwości wykonania
zamówienia w pełnym zakresie nie zostały przez Odwołującego wykazane. Dotyczy to
zarówno aspektów środowiskowych (zjawisk pogodowych), jak również parametrów osadów
przeka
zywanych przez Zamawiającego. Okoliczności te nie mają rozstrzygającego
znaczenia dla oceny ważności decyzji, jak i ustalenia, iż obejmuje ona odpady o kodzie
odpowi
adającym przedmiotowemu zamówieniu. Ograniczenia związane z budową okrywy
rekultywacyjnej n
ie oznaczają, iż przedmiot zamówienia nie może być zrealizowany.
Ewentualne przestoje
mogą bowiem uzasadniać ustalenie z Zamawiającym inne go terminu
dostarczenia osadu, jak ma to miejsce w realizowanych dotychczas kontraktach i
zostało
również przewidziane w postanowieniach umownych. Ponieważ Zamawiający nie wyłączył
tego sposobu przetworzenia od
padów, a Odwołujący nie wykazał istnienia obiektywnej
podstawy do zakwestionowania tr
eści decyzji, na podstawie której przedmiot zamówienia
może być zrealizowany, Izba oddalił odwołanie w całości.
O kosztac
h postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art. § 5, § 8 ust 2
rozp
orządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 31 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych
rodzaj
ów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu
pobierania wpisu od odwo
łania (Dz. U. poz. 2437). Izba zaliczyła do kosztów postępowania
odwoławczego wpis i obciążyła nim Odwołującego w całości. Izba nie uwzględniła wniosku
Zamawiającego o zasądzenie kosztów obejmujących wynagrodzenie pełnomocnika,
zgłoszonego do protokołu rozprawy bez rachunku potwierdzającego wysokość tych kosztów.
Zgodnie z
§ 5 ust. 2 rozporządzenia Izba może zaliczyć do kosztów postępowania
odwoławczego uzasadnione koszty strony w wysokości określonej na podstawie rachunków
lub sp
isu kosztów złożonych do akt sprawy. Zgodnie z art. 573 Ustawy do czasu zamknięcia
rozprawy strona,
uczestnik postępowania odwoławczego wnoszący sprzeciw lub ich
pełnomocnicy mogą złożyć wniosek dotyczący kosztów postępowania odwoławczego.
Zamawiający przed zamknięciem rozprawy zgłosił wniosek o zasądzenie kosztów wg. norm
przepisanych
, nie składając żadnych rachunków.
W oparciu o brzmienie wskazanych
przepisów Izba może zaliczyć do kosztów postępowania
uzasadnione koszty
strony w wysokości określonej na podstawie rachunków lub spisu
kosztów, które należy złożyć do akt sprawy odwoławczej. Mając na uwadze, iż sam wniosek
o
zasądzenie kosztów bez wykazania ich wysokości nie może prowadzić do jego
uwzględnienia i rozliczenia kosztów pomiędzy stronami postępowania odwoławczego, należy
uznać, iż tylko wniosek wraz z rachunkiem lub spisem kosztów złożonym przed zamknięciem
rozpraw
y stanowi podstawę do zaliczenia w poczet kosztów postępowania kosztów strony o
jakich mowa w
§ 5 ust. 2 rozporządzenia.
Przewodnic
zący:
……………………………………..
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 3393/22 z dnia 2023-12-30
- Sygn. akt KIO 1581/23 z dnia 2023-06-16
- Sygn. akt KIO 1492/23, KIO 1527/23 z dnia 2023-06-14
- Sygn. akt KIO 1463/23, KIO 1478/23 z dnia 2023-06-07
- Sygn. akt KIO 1388/23 z dnia 2023-06-02
