rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2008-06-23
rok: 2008
data dokumentu: 2008-06-23
rok: 2008
sygnatury akt.:
KIO/UZP 561/08
KIO/UZP 561/08
Komisja w składzie:
Przewodniczący: Magdalena Grabarczyk Członkowie: Grzegorz Mazurek, Małgorzata Stręciwilk Protokolant: Magdalena Sierakowska
Przewodniczący: Magdalena Grabarczyk Członkowie: Grzegorz Mazurek, Małgorzata Stręciwilk Protokolant: Magdalena Sierakowska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 czerwca 2008 r. w Warszawie odwołania
wniesionego przez "Dan Pol" M. Piechota Sp. J., Tychy, ul. Murarska 28 od
rozstrzygnięcia przez zamawiającego Gminę Świętochłowice reprezentowaną przez
Prezydenta Miasta Świętochłowice, Świętochłowice, ul. Katowicka 54 protestu z dnia
21 maja 2008 roku.
wniesionego przez "Dan Pol" M. Piechota Sp. J., Tychy, ul. Murarska 28 od
rozstrzygnięcia przez zamawiającego Gminę Świętochłowice reprezentowaną przez
Prezydenta Miasta Świętochłowice, Świętochłowice, ul. Katowicka 54 protestu z dnia
21 maja 2008 roku.
orzeka:
1. uwzględnia odwołanie i unieważnia postępowanie.
2. kosztami postępowania obciąża Gminę Świętochłowice reprezentowaną przez
Prezydenta Miasta Świętochłowice, Świętochłowice, ul. Katowicka 54 i nakazuje:
1)
zaliczyćna rzecz Urzędu ZamówieńPublicznych koszty w wysokości 4064 zł
00 gr (słownie: cztery tysiące sześćdziesiąt cztery złote zero groszy) z kwoty
wpisu
uiszczonego
przez "Dan Pol" M. Piechota Sp. J., Tychy, ul.
Murarska 28,
2)
dokonaćwpłaty kwoty 4064 zł 00 gr (słownie: cztery tysiące sześćdziesiąt
cztery złote zero groszy) przez Gminę Świętochłowice reprezentowaną
przez Prezydenta Miasta Świętochłowice, Świętochłowice, ul. Katowicka
54 na rzecz "Dan Pol" M. Piechota Sp. J., Tychy, ul. Murarska 28,
stanowiącej uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu wpisu.
3)
dokonaćwpłaty kwoty xxx zł xxx gr (słownie: xxx) przez xxx na rzecz Urzędu
ZamówieńPublicznych na rachunek dochodów własnych UZP,
4)
dokonaćzwrotu kwoty 15 936 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy dziewięćset
trzydzieści sześćzłotych zero groszy) z rachunku dochodów własnych Urzędu
ZamówieńPublicznych na rzecz "Dan Pol" M. Piechota Sp. J., Tychy, ul.
Murarska 28.
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający GminaŚwiętochłowice zamierza udzielićw trybie przetargu nieograniczonego
zamówienia publicznego na wykonanie termomodernizacji budynku Zespołu Szkół
Ogólnokształcących nr 1 przy ul. Licealnej 1 wŚwiętochłowicach. Ogłoszenie o zamówieniu
ukazało sięw Biuletynie ZamówieńPublicznych w dniu 16.05.2008 roku pod numerem
104091-2008. Specyfikacja istotnych warunków zamówienia (siwz) została opublikowana na
stronie internetowej Zamawiającego w tej samej dacie.
Wobec ich treści „DAN POL” M.Piechota Sp. j. pismem z dnia 21.05.2008 roku (data
otrzymania przez Zamawiającego 23.05.2008 roku) wniósł protest. Protestujący zarzucił
Zamawiającemu,że sformułował warunek udziału w postępowaniu dotyczący posiadania
niezbędnej wiedzy i doświadczenia w sposób utrudniający uczciwąkonkurencjęoraz
wykluczający z postępowania wykonawców dających gwarancjęnależytego wykonania
zamówienia. Podnosząc zarzut naruszenia art. 22 ust. 1 pkt 2, art. 22 ust. 2 oraz art. 7 ust. 1
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku Prawo zamówieńpublicznych (Dz. U. z 2007 roku, Nr
223, poz. 1655) wniósł o modyfikacjętreści siwz w zakresie warunków udziału w
postępowaniu w sposób, który nie będzie utrudniał uczciwej konkurencji a z uwagi na treść
art. 38 ust. 5 Pzp Protestujący wniósł o unieważnienie postępowania.
Zamawiający w dniu 27.05.2008 roku poinformował o wniesieniu protestu.
Do postępowania toczącego sięw wyniku wniesienia protestu przystąpił w dniu 28.05.2008
roku Przedsiębiorstwo Budowlano-Montażowe PERFEKT Mirosław Serkies z siedzibąwŚwiętochłowicach opowiadając siępo stronie Zamawiającego. Przystępujący wskazał,że
Zamawiający nie naruszył zasady uczciwej konkurencji, gdyżPrzystępujący jest firmą
specjalizującąsięw termomodernizacjach budynków wraz z montażem kolektorów i zna co
najmniej 3 inne firmy działające na terenie województwa spełniające warunek udziału w
postępowaniu.
Zamawiający rozstrzygnął protest w dniu 2.06.2008 roku oddalając go. Zamawiający wskazał
na czynności składające sięna przedmiot zamówienia oraz treśćrozdziału 9 siwz „Opis
warunków (podmiotowych i przedmiotowych) udziału w postępowaniu i opis dokonywania
oceny spełniania tych warunków”. Z treści protestu wywiódł,że zastrzeżenia Protestującego
budzi włączenie zakres wykazywanego doświadczenia montażu instalacji systemu
użytkowego wykorzystania energii słonecznej, składającej sięz kolektorów słonecznych w
ilości nie mniejszej niż30 sztuk.
Zamawiający podniósł,że formułując sporny warunek uwzględnił zalecenia doktryny i
orzecznictwo sądów powszechnych. W oparciu o zaprezentowane w nich stanowiska
Zamawiający uznał, ze postawione przez niego warunki sązwiązane z przedmiotem
zamówienia, gdyżmontażkolektorów jestściśle związany z przedmiotem zamówienia (w
uzasadnieniu Zamawiający zamieścił wskazania wynikające z dokumentacji technicznej, co
do sposobu realizacji prac budowlanych i termomodrnizacyjnych w obszarze dachu) oraz
nie sąwygórowane i nadmierne, gdyżzażądał jednej referencji w odniesieniu do ilości
kolektorów mniejszej niżprzewidziana w opisie przedmiotu zamówienia. Zamawiający
stwierdził,że nie sformułował warunków udziału w postępowaniu w sposób wskazujący na
jednego wykonawcę, gdyżw poprzednio prowadzonym przez niego postępowaniu
dotyczącym termomodernizacji przy podobnie ukształtowanych warunkach udziału w
postępowaniu, o udzielenie zamówienia ubiegało siętrzech wykonawców. Zamawiający
stwierdził,że sporny warunek udziału w postępowaniu jest uzasadniony obiektywnym i
usprawiedliwionym interesem Zamawiającego.
W dniu 6.06.2008 roku za pośrednictwem placówki pocztowej operatora publicznego „DAN
POL” M. Piechota Sp. j. wniósł odwołanie do Prezesa Urzędu ZamówieńPublicznych z
zachowaniem wymogu jednoczesności przekazania jego kopii Zamawiającemu. Odwołujący
sięwskazał,że jego interes prawny doznał uszczerbku, gdyżw wyniku naruszenia przez
Zamawiającego art. 22 ust. 1 pkt, 2 art. 22 ust. 2 oraz art. 7 ust. 1 Pzp nie może on wziąć
udziału w postępowaniu i uzyskaćzamówienia.
Odwołujący siępodtrzymał zarzuty iżądania protestu, wnosząc dodatkowo o obciążenie
Zamawiającego kosztami postępowania. Odwołujący sięwskazał,że podnoszony przez
niego zarzut nie dotyczy zakresu (rodzaju) robót, jakichżądał Zamawiający na potwierdzenie
posiadania doświadczenia, ale sposób opisu warunku udziału w postępowaniu. Roboty w
zakresie wymaganym przez Zamawiającego nie sąpowiązane technologicznie, a będące
przedmiotem zamówienia prace budowlane (ocieplenieścian, ocieplenie dachu, wymiana
stolarki okiennej), prace instalacyjne (wymiana instalacji c.o.) oraz montażkolektorów
słonecznych, można wykonywaćosobno, gdyżnie występująw tzw. ciągu technologicznym.
Na poparcie swoich twierdzeńOdwołujący sięzałączył do odwołania ogłoszenia o
zamówieniach, których przedmiotem były odrębnie instalacja c.o., termomoderrnizacja
elewacji, wymiana okien. Odwołujący siępodniósł,że wymaganie przez Zamawiającego
wykonania wszystkich wskazanych robót na jednym budynku w ramach jednej roboty
budowlanej narusza uczciwąkonkurencję, gdyżuniemożliwia złożenie oferty wykonawcom,
którzy majądoświadczenie w wykonywaniu wszystkich wskazanych przez Zamawiającego
robót, jednak nie wykonali ich łącznie na jednym budynku i w ramach jednej roboty
budowlanej. Ponadto Odwołujący sięwskazał,że opis spełniania warunku udziału w
postępowaniu uniemożliwia wzięcie udziału w postępowaniu przez konsorcja, gdzie jeden z
wykonawców specjalizuje sięw dociepleniach budynku, a drugi w instalacji kolektorów
słonecznych. Przywołując stanowisko doktryny i orzecznictwa Odwołujący sięwywiódł,że
opis spełniania warunku udziału w postępowaniu stawia w uprzywilejowanej pozycji
wybranych wykonawców (tu wskazał Przystępującego do postępowania toczącego sięw
wyniku wniesienia protestu kwestionując jednocześnie jego interes prawny w utrzymaniu
zapisów siwz) i uniemożliwia wzięcie udziału w postępowaniu wykonawcom zdolnym do
wykonania zamówienia, co uzasadnia wniesienie odwołania.
Zamawiający pismem z dnia 6.06.2008 roku wezwał Przystępującego do postępowania
toczącego sięw wyniku wniesienia protestu do wzięcia udziału w postępowaniu
odwoławczym, co nie nastąpiło.
Krajowa Izba Odwoławcza dopuściła i przeprowadziła dowód z dokumentacji postępowania,
ogłoszenia o zamówieniu, siwz, dokumentów zgłoszonych jako dowody rozprawy oraz
wysłuchała oświadczeńpełnomocników złożonych na rozprawie. W oparciu o powyższe
Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje.
Podstawąfaktycznąsporu jest treśćRozdziału 9 siwz. Zamawiający postanowił,że o
udzielenie zamówieniu mogąubiegaćsięwykonawcy, którzy wykażą,że posiadają
doświadczenie w zakresie robót remontowych obejmujących, termomodernizacjębudynku w
zakresie ociepleniaścian, docieplenia dachu, wymiany stolarki okiennej, wymiany instalacji
c.o , montażu instalacji systemu użytkowego wykorzystania energii słonecznej składającego
sięz kolektorów słonecznych w ilości nie mniejszej niż30sztuk, potwierdzone co najmniej
jednym dokumentem (referencją) wystawionym przez inwestora o wartości nie mniejszej niż
wartośćskładanej oferty brutto (pkt V). Spełnienie powyższego warunku nastąpi na
podstawie wykazu wykonanych w okresie ostatnich pięciu lat, przed dniem wszczęcia
postępowania robót budowlanych (jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy niżpięć
lat, to za okres obejmujący okres prowadzenia działalności) odpowiadających swoim
rodzajem i wartościąrobotom budowlanym stanowiącym przedmiot zamówienia, tj.
termomodernizacjąbudynku w zakresie ociepleniaścian, docieplenia dachu, wymiany
stolarki okiennej, wymiany instalacji c.o., montażu instalacji systemu użytkowego
wykorzystania energii słonecznej składającego sięz kolektorów słonecznych w ilości nie
mniejszej niż30 sztuk i dokumentów (referencji) potwierdzających,że roboty budowlane
wskazane w wykazie zostały należycie wykonane. Dokumenty (referencje ) wystawione
przez inwestora mająpotwierdzaćnależyte wykonanie co najmniej jednej roboty budowlanej
wykonanej na jednym obiekcie, gdzie łącznie wykonano roboty związane z
termomodernizacjąbudynku w zakresie ociepleniaścian, docieplenia dachu, wymiany
stolarki okiennej, wymiany instalacji c.o., montażu instalacji systemu użytkowego
wykorzystania energii słonecznej składającego sięz kolektorów słonecznych w ilości nie
mniejszej niż30 sztuk, o wartości nie mniejszej niżwartośćskładanej oferty brutto (pkt 4 i 5).
Zgodnie z dyrektywą2004/18/WE zamawiający może określić„minimalne wymagania
związane i proporcjonalne do przedmiotu zamówienia publicznego”. § 1 ust. 2 pkt 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 maja 2006 roku w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich zamawiający możeżądaćod wykonawcy oraz form, w jakich dokumenty
te mogąbyćskładane (Dz. U. nr 87, poz. 605) mówi o robotach budowlanych
odpowiadających swoim rodzajem robotom budowlanym stanowiącym przedmiot
zamówienia. Możliwośćkonkretyzacji przez Zamawiającego przywołanego wyżej przepisu
rozporządzenia jest niekwestionowana przez Odwołującego się. Okolicznościąsporną
między stronami jest, czy wymaganie łącznego wykonania wszystkich prac przewidzianych
przez Zamawiającego (prac termomodernizacyjnych i montażu kolektorów słonecznych) na
jednym obiekcie budowlanym i stanowiących jednąrobotębudowlanąi odmowa uznania
doświadczenia wykonawców, którzy wykonywali wszystkie wymagana prace, ale w
odniesieniu do kilku robót budowlanych, nie narusza zasad uczciwej konkurencji.
Celem procedury zamówieńpublicznych jest wyłonienie wykonawcy, który w postępowaniu
złoży najkorzystniejsząofertęi jest zdolny do wykonania zamówienia. Realizacji tego celu
służy możliwośćustalenia przez Zamawiającego warunków udziału w postępowaniu.
Zamawiający precyzując normęo charakterze blankietowym zawartąw art. 22 ust. 1 Pzp
wskazuje, jakie warunki uzna za wystarczające dla zapewnienia wykonania zamówienia
z należytąstarannością. W celu weryfikacji spełniania ustalonych przez siebie warunków
Zamawiającyżąda oświadczeńi dokumentów na ich potwierdzenie. Warunki udziału
w postępowaniu nie mogąnaruszaćzasady równości i uczciwej konkurencji. Wykonawcy
zdolni do wykonania zamówienia nie powinni byćeliminowani z postępowania na etapie
oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu.
Zgodnie ze stanowiskiem doktryny i orzecznictwa Zamawiający ma prawo do takiego
opisania warunków udziału w postępowaniu, aby zapewnićrealizacjępostawionego sobie
celu, tzn. wyłonienie wykonawcy, który będzie w stanie należycie wykonaćzamówienie.
Granicękompetencji Zamawiającego w tym zakresie określajązasady uczciwej konkurencji
i równego traktowania wykonawców (art. 7 ust.1 ustawy). Ugruntowana linia orzecznicza
wskazuje,że sama okoliczność,że Odwołujący sięnie spełnia warunków udziału w
postępowaniu lub spełnia go ograniczona ilośćwykonawców nie uzasadnia twierdzenia o
naruszeniu zasad uczciwej konkurencji w postępowaniu, w szczególności w sytuacji gdy
wymagania zamawiającego sąuzasadnione jego potrzebami, które mogąnie zostać
zaspokojone przy innym sformułowaniu wymagań.
Izba stwierdza,że przy ustanowieniu warunku udziału w postępowaniu stanowiącego zasady
uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców zostały naruszone przez opis
sposobu dokonywania oceny ich spełniania. Potwierdziły sięzarzuty naruszenia rt. 7 ust. 1
oraz art. 22 ust. 2 Pzp. Wymagania Zamawiającego nie znalazły oparcia w okolicznościach
sprawy.
Przedmiotem niniejszego zamówienia jest termomodernizacja budynku Zespołu Szkół
Ogólnokształcących Nr l wŚwiętochłowicach przy ul. Licealnej polegająca na wykonaniu na
tym obiekcie wymiany stolarki okiennej i drzwiowej, dociepleniuścian elewacyjnych,
wykonaniu instalacji solarnej wraz z konstrukcjąwsporcząoraz dostawąi montażem
solarów, dociepleniu stropu i pokryciu dachu papątermozgrzewalną, wymiany grzejników
c.o., wymiany pionów i poziomów instalacji c.o., modernizacji instalacji c.w.u., modernizacji
wentylacji. Zamawiający nie uzasadnił przyczyn, dla których wybrał w celu wykazania
doświadczenia roboty remontowe obejmujące termomodernizacjębudynku w zakresie
ociepleniaścian, docieplenia dachu, wymiany stolarki okiennej, wymiany instalacji c.o.,
montażu instalacji systemu użytkowego wykorzystania energii słonecznej składającego sięz
kolektorów słonecznych w ilości nie mniejszej niż30 sztuk.
Warunek wykazania doświadczenia zarówno w pracach termomodernizacyjnych
dotyczących dachu i elewacji oraz montażu kolektorów słonecznych jest zdaniem Izby
adekwatny do przedmiotu zamówienia, jednak możliwośćwykazania doświadczenia
wyłącznie poprzez łączne wykonanie wszystkich wymaganych robót jest w ocenie Izby
wymaganiem nadmiernym i godzi w zasadęuczciwej konkurencji. Izba stwierdza,że brak
jest obiektywnego uzasadnienia dla takiego wymagania Zamawiającego. Z dokumentów
złożonych na rozprawie przez Zamawiającego nie wynika,że nie jest możliwe wykonanie
zamówienia przez wykonawcę, który wymagane prace realizował na kilku obiektach, nie
zostało wykazane,że nie jest możliwe zaspokojenie potrzeb Zamawiającego przez takich
wykonawców. Skoro montażkolektorów słonecznych może byćwykonany zarówno łącznie,
jak i niezależnie, co zostało udowodnione przez Odwołującego sięna rozprawie, to brak jest
uzasadnienia dla eliminacji z postępowania wykonawców, którzy wykonali wszystkie prace z
należytąstarannościątylko z tego powodu,że nie wykonali ich na podstawie jednej umowy
w odniesieniu do jednego obiektu. Realizacja robót budowlanych o wymaganym przez
Zamawiającego zakresie i wartości na podstawie kilku stosunków cywilno-prawnych nie
skutkuje brakiem wymaganego doświadczenia. Skoro wszystkie kolejno zawierane umowy
były realizowane z należytąstarannościąi zawierały prace wymagane przez
Zamawiającego, co potwierdzone zostało w referencjach, to nie ma podstaw do przyjęcia,że
przy ich realizacji nie nabył wymaganego przez Zamawiającego doświadczenia.
W badanym postępowaniu Izba nie podzieliła argumentacji Zamawiającego, iżroboty
budowlane pozwalające na uznanie, iżwykonawca posiada niezbędne doświadczenie
powinny byćwykonane na podstawie jednej umowy z powodu wystąpienia z wnioskiem do
Wojewódzkiego Funduszu OchronyŚrodowiska o dofinansowanie inwestycji. Pismo z dnia
18.06.2008 roku podpisane przez p.o. Naczelnika Wydziału Inwestycji i Remontów
Zamawiającego nie zawierażadnych stwierdzeńmogących stanowićargument na poparcie
tezy,że jedynie przy spełnieniu aktualnych wymagańZamawiającego możliwe jest
zrealizowanie inwestycji finansowanej przez WFOŚ.
Bezsporna jest okoliczność,że zamówienia o podobnym charakterze nie sąudzielane
często. Zamawiający nie udowodnił,że jego wymagania sąuzasadnione i nie naruszają
konkurencji. Przeciwnie, ze złożonych przez niego na rozprawie materiałów w postaci
wydruków ze stron internetowych wynika,żeżadna z wykazanych tam realizacji nie
spełniałby jego wymagańw badanym postępowaniu. Zatem Zamawiający nie udowodnił
istnienia realnej konkurencji tj. istnienia wykonawców spełniających ustanowione przez niego
wymagania. Twierdzenia przystąpienia do postępowania toczącego sięw wyniku wniesienia
protestu oraz przedstawione na rozprawie pozostały bez dowodu.
Istotne jest również,że Zamawiający dokonując opisu spełniania warunków udziału w
postępowaniu uniemożliwił udział w postępowaniu wykonawcom wspólnie ubiegającym sięo
udzielenie zamówienia (Konsorcja). Zasadąwynikającąz art. 23 Pzp jest możliwość
uzyskania zamówienia przez podmioty, które oddzielnie nie spełniałyby warunków udziału w
postępowaniu, a umożliwia im to połączenia potencjałów, np. w zakresie doświadczenia.
Konsorcja nie posiadają, co do zasady określonej formy prawnej i sąinicjatywąpowoływana
ad hoc do celów konkretnego postępowania. Zamawiający w badanym postępowaniu taką
możliwości wyeliminował, czym nie tylko naruszył art. 23 oraz art. 22 ust. 2 Pzp ale teżopisał
sposób oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu w sposób rażąco sprzeczny z
art. 7 ust. 1 Pzp.
Izba za przekonującąi spójnąuznała argumentacjęOdwołującego sięprzedstawionąw
proteście i odwołaniu i rozszerzonąna rozprawie.
Udzielanie zamówieńw warunkach możliwe najszerszej konkurencji jest nie tylko realizacją
postulatów wynikających z prawa wspólnotowego i krajowego. Jest to podyktowane również
godnym ochrony interesem Zamawiającego. W warunkach ograniczonej konkurencji poziom
cen z reguły jest wyższy, a w sytuacji, gdy istnieje potencjalna możliwośćbraku konkurencji
przy udzielaniu zamówienia Zamawiający zdaje sięna cenęoferty, która może być
skalkulowana w oderwaniu od realiów rynkowych i przez to wygórowana. Skoro
Zamawiający wydatkujeśrodki publiczne, to dążąc do zapewnienia szerokiej konkurencji nie
tylko postępuje zgodnie ze swoim interesem ekonomicznym ale teżrealizuje postulat
zawarty w ustawie o finansach publicznych wydatkowaniaśrodków publicznych w sposób
oszczędny.
Orzeczenia przytoczone przez Zamawiającego zapadały w innych stanach faktycznych oraz
dotyczyły sytuacji, gdzie Zamawiający uzasadnił koniecznośćtakiego zredagowania
kwestionowanych postanowień. Zatem mimo,że Izba zgadza sięz zawartymi w nich tezami,
nie mogąone znaleźćzastosowania w niniejszej sprawie.
Izba stwierdza,że nieuzasadnione jest wymaganie Zamawiającego dotyczące wykazania
wymaganego doświadczenia na podstawie jednej roboty budowlanej w odniesieniu do
jednego obiektu oraz wymaganie łącznego wykonania na nim wszystkich wskazanych robót.
Powoduje to,że warunek postawiony w Rozdziale 9 pkt V siwz jest nadmierny i wygórowany,
a w konsekwencji nieadekwatny w stosunku do roboty budowlanej jakązamierza zlecić
Zamawiający.
Modyfikacja siwz w części dotyczącej opisu sposobu oceny warunków udziału w
postępowaniu nie jest możliwa z uwagi na treśćart. 38 ust. 5 Pzp. Naruszenie zasady
uczciwej konkurencji przy formułowaniu tej części siwz jest wadąpostępowania tkwiącąw
nim od początku, która nie może byćkonwalidowana. Wada polegająca na naruszeniu
przepisów Pzp przy opisywaniu warunków udziału w postępowaniu powoduje,że nie może
byćzawarta ważna umowa w sprawie zamówienia publicznego, gdyżnajkorzystniejsza
oferta zostałaby wybrana z naruszeniem przepisów Pzp Powyższe skutkuje koniecznością
unieważnienia postępowania na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 7 w związku z art. 146 ust. 1 pkt
5 i 6 Pzp.
Mając powyższe na uwadze Izba orzekła jak w sentencji na podstawie art. 191 ust. 2 pkt 3.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 191 ust.
6 i 7 ustawy Prawo zamówieńpublicznych nie zasądzając kosztów pełnomocnika z uwagi na
brak przedłożenia rachunku.
Stosownie do art. 194 i 195 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówieńpublicznych
(Dz. U. z 2006 r. Nr 164, poz. 1163, z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Urzędu Zamówień
Publicznych do Sądu Okręgowego w Katowicach.
Przewodniczący:
………………………………
Członkowie:
………………………………
………………………………
_________
*
niepotrzebne skreślić
1. uwzględnia odwołanie i unieważnia postępowanie.
2. kosztami postępowania obciąża Gminę Świętochłowice reprezentowaną przez
Prezydenta Miasta Świętochłowice, Świętochłowice, ul. Katowicka 54 i nakazuje:
1)
zaliczyćna rzecz Urzędu ZamówieńPublicznych koszty w wysokości 4064 zł
00 gr (słownie: cztery tysiące sześćdziesiąt cztery złote zero groszy) z kwoty
wpisu
uiszczonego
przez "Dan Pol" M. Piechota Sp. J., Tychy, ul.
Murarska 28,
2)
dokonaćwpłaty kwoty 4064 zł 00 gr (słownie: cztery tysiące sześćdziesiąt
cztery złote zero groszy) przez Gminę Świętochłowice reprezentowaną
przez Prezydenta Miasta Świętochłowice, Świętochłowice, ul. Katowicka
54 na rzecz "Dan Pol" M. Piechota Sp. J., Tychy, ul. Murarska 28,
stanowiącej uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu wpisu.
3)
dokonaćwpłaty kwoty xxx zł xxx gr (słownie: xxx) przez xxx na rzecz Urzędu
ZamówieńPublicznych na rachunek dochodów własnych UZP,
4)
dokonaćzwrotu kwoty 15 936 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy dziewięćset
trzydzieści sześćzłotych zero groszy) z rachunku dochodów własnych Urzędu
ZamówieńPublicznych na rzecz "Dan Pol" M. Piechota Sp. J., Tychy, ul.
Murarska 28.
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający GminaŚwiętochłowice zamierza udzielićw trybie przetargu nieograniczonego
zamówienia publicznego na wykonanie termomodernizacji budynku Zespołu Szkół
Ogólnokształcących nr 1 przy ul. Licealnej 1 wŚwiętochłowicach. Ogłoszenie o zamówieniu
ukazało sięw Biuletynie ZamówieńPublicznych w dniu 16.05.2008 roku pod numerem
104091-2008. Specyfikacja istotnych warunków zamówienia (siwz) została opublikowana na
stronie internetowej Zamawiającego w tej samej dacie.
Wobec ich treści „DAN POL” M.Piechota Sp. j. pismem z dnia 21.05.2008 roku (data
otrzymania przez Zamawiającego 23.05.2008 roku) wniósł protest. Protestujący zarzucił
Zamawiającemu,że sformułował warunek udziału w postępowaniu dotyczący posiadania
niezbędnej wiedzy i doświadczenia w sposób utrudniający uczciwąkonkurencjęoraz
wykluczający z postępowania wykonawców dających gwarancjęnależytego wykonania
zamówienia. Podnosząc zarzut naruszenia art. 22 ust. 1 pkt 2, art. 22 ust. 2 oraz art. 7 ust. 1
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku Prawo zamówieńpublicznych (Dz. U. z 2007 roku, Nr
223, poz. 1655) wniósł o modyfikacjętreści siwz w zakresie warunków udziału w
postępowaniu w sposób, który nie będzie utrudniał uczciwej konkurencji a z uwagi na treść
art. 38 ust. 5 Pzp Protestujący wniósł o unieważnienie postępowania.
Zamawiający w dniu 27.05.2008 roku poinformował o wniesieniu protestu.
Do postępowania toczącego sięw wyniku wniesienia protestu przystąpił w dniu 28.05.2008
roku Przedsiębiorstwo Budowlano-Montażowe PERFEKT Mirosław Serkies z siedzibąwŚwiętochłowicach opowiadając siępo stronie Zamawiającego. Przystępujący wskazał,że
Zamawiający nie naruszył zasady uczciwej konkurencji, gdyżPrzystępujący jest firmą
specjalizującąsięw termomodernizacjach budynków wraz z montażem kolektorów i zna co
najmniej 3 inne firmy działające na terenie województwa spełniające warunek udziału w
postępowaniu.
Zamawiający rozstrzygnął protest w dniu 2.06.2008 roku oddalając go. Zamawiający wskazał
na czynności składające sięna przedmiot zamówienia oraz treśćrozdziału 9 siwz „Opis
warunków (podmiotowych i przedmiotowych) udziału w postępowaniu i opis dokonywania
oceny spełniania tych warunków”. Z treści protestu wywiódł,że zastrzeżenia Protestującego
budzi włączenie zakres wykazywanego doświadczenia montażu instalacji systemu
użytkowego wykorzystania energii słonecznej, składającej sięz kolektorów słonecznych w
ilości nie mniejszej niż30 sztuk.
Zamawiający podniósł,że formułując sporny warunek uwzględnił zalecenia doktryny i
orzecznictwo sądów powszechnych. W oparciu o zaprezentowane w nich stanowiska
Zamawiający uznał, ze postawione przez niego warunki sązwiązane z przedmiotem
zamówienia, gdyżmontażkolektorów jestściśle związany z przedmiotem zamówienia (w
uzasadnieniu Zamawiający zamieścił wskazania wynikające z dokumentacji technicznej, co
do sposobu realizacji prac budowlanych i termomodrnizacyjnych w obszarze dachu) oraz
nie sąwygórowane i nadmierne, gdyżzażądał jednej referencji w odniesieniu do ilości
kolektorów mniejszej niżprzewidziana w opisie przedmiotu zamówienia. Zamawiający
stwierdził,że nie sformułował warunków udziału w postępowaniu w sposób wskazujący na
jednego wykonawcę, gdyżw poprzednio prowadzonym przez niego postępowaniu
dotyczącym termomodernizacji przy podobnie ukształtowanych warunkach udziału w
postępowaniu, o udzielenie zamówienia ubiegało siętrzech wykonawców. Zamawiający
stwierdził,że sporny warunek udziału w postępowaniu jest uzasadniony obiektywnym i
usprawiedliwionym interesem Zamawiającego.
W dniu 6.06.2008 roku za pośrednictwem placówki pocztowej operatora publicznego „DAN
POL” M. Piechota Sp. j. wniósł odwołanie do Prezesa Urzędu ZamówieńPublicznych z
zachowaniem wymogu jednoczesności przekazania jego kopii Zamawiającemu. Odwołujący
sięwskazał,że jego interes prawny doznał uszczerbku, gdyżw wyniku naruszenia przez
Zamawiającego art. 22 ust. 1 pkt, 2 art. 22 ust. 2 oraz art. 7 ust. 1 Pzp nie może on wziąć
udziału w postępowaniu i uzyskaćzamówienia.
Odwołujący siępodtrzymał zarzuty iżądania protestu, wnosząc dodatkowo o obciążenie
Zamawiającego kosztami postępowania. Odwołujący sięwskazał,że podnoszony przez
niego zarzut nie dotyczy zakresu (rodzaju) robót, jakichżądał Zamawiający na potwierdzenie
posiadania doświadczenia, ale sposób opisu warunku udziału w postępowaniu. Roboty w
zakresie wymaganym przez Zamawiającego nie sąpowiązane technologicznie, a będące
przedmiotem zamówienia prace budowlane (ocieplenieścian, ocieplenie dachu, wymiana
stolarki okiennej), prace instalacyjne (wymiana instalacji c.o.) oraz montażkolektorów
słonecznych, można wykonywaćosobno, gdyżnie występująw tzw. ciągu technologicznym.
Na poparcie swoich twierdzeńOdwołujący sięzałączył do odwołania ogłoszenia o
zamówieniach, których przedmiotem były odrębnie instalacja c.o., termomoderrnizacja
elewacji, wymiana okien. Odwołujący siępodniósł,że wymaganie przez Zamawiającego
wykonania wszystkich wskazanych robót na jednym budynku w ramach jednej roboty
budowlanej narusza uczciwąkonkurencję, gdyżuniemożliwia złożenie oferty wykonawcom,
którzy majądoświadczenie w wykonywaniu wszystkich wskazanych przez Zamawiającego
robót, jednak nie wykonali ich łącznie na jednym budynku i w ramach jednej roboty
budowlanej. Ponadto Odwołujący sięwskazał,że opis spełniania warunku udziału w
postępowaniu uniemożliwia wzięcie udziału w postępowaniu przez konsorcja, gdzie jeden z
wykonawców specjalizuje sięw dociepleniach budynku, a drugi w instalacji kolektorów
słonecznych. Przywołując stanowisko doktryny i orzecznictwa Odwołujący sięwywiódł,że
opis spełniania warunku udziału w postępowaniu stawia w uprzywilejowanej pozycji
wybranych wykonawców (tu wskazał Przystępującego do postępowania toczącego sięw
wyniku wniesienia protestu kwestionując jednocześnie jego interes prawny w utrzymaniu
zapisów siwz) i uniemożliwia wzięcie udziału w postępowaniu wykonawcom zdolnym do
wykonania zamówienia, co uzasadnia wniesienie odwołania.
Zamawiający pismem z dnia 6.06.2008 roku wezwał Przystępującego do postępowania
toczącego sięw wyniku wniesienia protestu do wzięcia udziału w postępowaniu
odwoławczym, co nie nastąpiło.
Krajowa Izba Odwoławcza dopuściła i przeprowadziła dowód z dokumentacji postępowania,
ogłoszenia o zamówieniu, siwz, dokumentów zgłoszonych jako dowody rozprawy oraz
wysłuchała oświadczeńpełnomocników złożonych na rozprawie. W oparciu o powyższe
Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje.
Podstawąfaktycznąsporu jest treśćRozdziału 9 siwz. Zamawiający postanowił,że o
udzielenie zamówieniu mogąubiegaćsięwykonawcy, którzy wykażą,że posiadają
doświadczenie w zakresie robót remontowych obejmujących, termomodernizacjębudynku w
zakresie ociepleniaścian, docieplenia dachu, wymiany stolarki okiennej, wymiany instalacji
c.o , montażu instalacji systemu użytkowego wykorzystania energii słonecznej składającego
sięz kolektorów słonecznych w ilości nie mniejszej niż30sztuk, potwierdzone co najmniej
jednym dokumentem (referencją) wystawionym przez inwestora o wartości nie mniejszej niż
wartośćskładanej oferty brutto (pkt V). Spełnienie powyższego warunku nastąpi na
podstawie wykazu wykonanych w okresie ostatnich pięciu lat, przed dniem wszczęcia
postępowania robót budowlanych (jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy niżpięć
lat, to za okres obejmujący okres prowadzenia działalności) odpowiadających swoim
rodzajem i wartościąrobotom budowlanym stanowiącym przedmiot zamówienia, tj.
termomodernizacjąbudynku w zakresie ociepleniaścian, docieplenia dachu, wymiany
stolarki okiennej, wymiany instalacji c.o., montażu instalacji systemu użytkowego
wykorzystania energii słonecznej składającego sięz kolektorów słonecznych w ilości nie
mniejszej niż30 sztuk i dokumentów (referencji) potwierdzających,że roboty budowlane
wskazane w wykazie zostały należycie wykonane. Dokumenty (referencje ) wystawione
przez inwestora mająpotwierdzaćnależyte wykonanie co najmniej jednej roboty budowlanej
wykonanej na jednym obiekcie, gdzie łącznie wykonano roboty związane z
termomodernizacjąbudynku w zakresie ociepleniaścian, docieplenia dachu, wymiany
stolarki okiennej, wymiany instalacji c.o., montażu instalacji systemu użytkowego
wykorzystania energii słonecznej składającego sięz kolektorów słonecznych w ilości nie
mniejszej niż30 sztuk, o wartości nie mniejszej niżwartośćskładanej oferty brutto (pkt 4 i 5).
Zgodnie z dyrektywą2004/18/WE zamawiający może określić„minimalne wymagania
związane i proporcjonalne do przedmiotu zamówienia publicznego”. § 1 ust. 2 pkt 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 maja 2006 roku w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich zamawiający możeżądaćod wykonawcy oraz form, w jakich dokumenty
te mogąbyćskładane (Dz. U. nr 87, poz. 605) mówi o robotach budowlanych
odpowiadających swoim rodzajem robotom budowlanym stanowiącym przedmiot
zamówienia. Możliwośćkonkretyzacji przez Zamawiającego przywołanego wyżej przepisu
rozporządzenia jest niekwestionowana przez Odwołującego się. Okolicznościąsporną
między stronami jest, czy wymaganie łącznego wykonania wszystkich prac przewidzianych
przez Zamawiającego (prac termomodernizacyjnych i montażu kolektorów słonecznych) na
jednym obiekcie budowlanym i stanowiących jednąrobotębudowlanąi odmowa uznania
doświadczenia wykonawców, którzy wykonywali wszystkie wymagana prace, ale w
odniesieniu do kilku robót budowlanych, nie narusza zasad uczciwej konkurencji.
Celem procedury zamówieńpublicznych jest wyłonienie wykonawcy, który w postępowaniu
złoży najkorzystniejsząofertęi jest zdolny do wykonania zamówienia. Realizacji tego celu
służy możliwośćustalenia przez Zamawiającego warunków udziału w postępowaniu.
Zamawiający precyzując normęo charakterze blankietowym zawartąw art. 22 ust. 1 Pzp
wskazuje, jakie warunki uzna za wystarczające dla zapewnienia wykonania zamówienia
z należytąstarannością. W celu weryfikacji spełniania ustalonych przez siebie warunków
Zamawiającyżąda oświadczeńi dokumentów na ich potwierdzenie. Warunki udziału
w postępowaniu nie mogąnaruszaćzasady równości i uczciwej konkurencji. Wykonawcy
zdolni do wykonania zamówienia nie powinni byćeliminowani z postępowania na etapie
oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu.
Zgodnie ze stanowiskiem doktryny i orzecznictwa Zamawiający ma prawo do takiego
opisania warunków udziału w postępowaniu, aby zapewnićrealizacjępostawionego sobie
celu, tzn. wyłonienie wykonawcy, który będzie w stanie należycie wykonaćzamówienie.
Granicękompetencji Zamawiającego w tym zakresie określajązasady uczciwej konkurencji
i równego traktowania wykonawców (art. 7 ust.1 ustawy). Ugruntowana linia orzecznicza
wskazuje,że sama okoliczność,że Odwołujący sięnie spełnia warunków udziału w
postępowaniu lub spełnia go ograniczona ilośćwykonawców nie uzasadnia twierdzenia o
naruszeniu zasad uczciwej konkurencji w postępowaniu, w szczególności w sytuacji gdy
wymagania zamawiającego sąuzasadnione jego potrzebami, które mogąnie zostać
zaspokojone przy innym sformułowaniu wymagań.
Izba stwierdza,że przy ustanowieniu warunku udziału w postępowaniu stanowiącego zasady
uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców zostały naruszone przez opis
sposobu dokonywania oceny ich spełniania. Potwierdziły sięzarzuty naruszenia rt. 7 ust. 1
oraz art. 22 ust. 2 Pzp. Wymagania Zamawiającego nie znalazły oparcia w okolicznościach
sprawy.
Przedmiotem niniejszego zamówienia jest termomodernizacja budynku Zespołu Szkół
Ogólnokształcących Nr l wŚwiętochłowicach przy ul. Licealnej polegająca na wykonaniu na
tym obiekcie wymiany stolarki okiennej i drzwiowej, dociepleniuścian elewacyjnych,
wykonaniu instalacji solarnej wraz z konstrukcjąwsporcząoraz dostawąi montażem
solarów, dociepleniu stropu i pokryciu dachu papątermozgrzewalną, wymiany grzejników
c.o., wymiany pionów i poziomów instalacji c.o., modernizacji instalacji c.w.u., modernizacji
wentylacji. Zamawiający nie uzasadnił przyczyn, dla których wybrał w celu wykazania
doświadczenia roboty remontowe obejmujące termomodernizacjębudynku w zakresie
ociepleniaścian, docieplenia dachu, wymiany stolarki okiennej, wymiany instalacji c.o.,
montażu instalacji systemu użytkowego wykorzystania energii słonecznej składającego sięz
kolektorów słonecznych w ilości nie mniejszej niż30 sztuk.
Warunek wykazania doświadczenia zarówno w pracach termomodernizacyjnych
dotyczących dachu i elewacji oraz montażu kolektorów słonecznych jest zdaniem Izby
adekwatny do przedmiotu zamówienia, jednak możliwośćwykazania doświadczenia
wyłącznie poprzez łączne wykonanie wszystkich wymaganych robót jest w ocenie Izby
wymaganiem nadmiernym i godzi w zasadęuczciwej konkurencji. Izba stwierdza,że brak
jest obiektywnego uzasadnienia dla takiego wymagania Zamawiającego. Z dokumentów
złożonych na rozprawie przez Zamawiającego nie wynika,że nie jest możliwe wykonanie
zamówienia przez wykonawcę, który wymagane prace realizował na kilku obiektach, nie
zostało wykazane,że nie jest możliwe zaspokojenie potrzeb Zamawiającego przez takich
wykonawców. Skoro montażkolektorów słonecznych może byćwykonany zarówno łącznie,
jak i niezależnie, co zostało udowodnione przez Odwołującego sięna rozprawie, to brak jest
uzasadnienia dla eliminacji z postępowania wykonawców, którzy wykonali wszystkie prace z
należytąstarannościątylko z tego powodu,że nie wykonali ich na podstawie jednej umowy
w odniesieniu do jednego obiektu. Realizacja robót budowlanych o wymaganym przez
Zamawiającego zakresie i wartości na podstawie kilku stosunków cywilno-prawnych nie
skutkuje brakiem wymaganego doświadczenia. Skoro wszystkie kolejno zawierane umowy
były realizowane z należytąstarannościąi zawierały prace wymagane przez
Zamawiającego, co potwierdzone zostało w referencjach, to nie ma podstaw do przyjęcia,że
przy ich realizacji nie nabył wymaganego przez Zamawiającego doświadczenia.
W badanym postępowaniu Izba nie podzieliła argumentacji Zamawiającego, iżroboty
budowlane pozwalające na uznanie, iżwykonawca posiada niezbędne doświadczenie
powinny byćwykonane na podstawie jednej umowy z powodu wystąpienia z wnioskiem do
Wojewódzkiego Funduszu OchronyŚrodowiska o dofinansowanie inwestycji. Pismo z dnia
18.06.2008 roku podpisane przez p.o. Naczelnika Wydziału Inwestycji i Remontów
Zamawiającego nie zawierażadnych stwierdzeńmogących stanowićargument na poparcie
tezy,że jedynie przy spełnieniu aktualnych wymagańZamawiającego możliwe jest
zrealizowanie inwestycji finansowanej przez WFOŚ.
Bezsporna jest okoliczność,że zamówienia o podobnym charakterze nie sąudzielane
często. Zamawiający nie udowodnił,że jego wymagania sąuzasadnione i nie naruszają
konkurencji. Przeciwnie, ze złożonych przez niego na rozprawie materiałów w postaci
wydruków ze stron internetowych wynika,żeżadna z wykazanych tam realizacji nie
spełniałby jego wymagańw badanym postępowaniu. Zatem Zamawiający nie udowodnił
istnienia realnej konkurencji tj. istnienia wykonawców spełniających ustanowione przez niego
wymagania. Twierdzenia przystąpienia do postępowania toczącego sięw wyniku wniesienia
protestu oraz przedstawione na rozprawie pozostały bez dowodu.
Istotne jest również,że Zamawiający dokonując opisu spełniania warunków udziału w
postępowaniu uniemożliwił udział w postępowaniu wykonawcom wspólnie ubiegającym sięo
udzielenie zamówienia (Konsorcja). Zasadąwynikającąz art. 23 Pzp jest możliwość
uzyskania zamówienia przez podmioty, które oddzielnie nie spełniałyby warunków udziału w
postępowaniu, a umożliwia im to połączenia potencjałów, np. w zakresie doświadczenia.
Konsorcja nie posiadają, co do zasady określonej formy prawnej i sąinicjatywąpowoływana
ad hoc do celów konkretnego postępowania. Zamawiający w badanym postępowaniu taką
możliwości wyeliminował, czym nie tylko naruszył art. 23 oraz art. 22 ust. 2 Pzp ale teżopisał
sposób oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu w sposób rażąco sprzeczny z
art. 7 ust. 1 Pzp.
Izba za przekonującąi spójnąuznała argumentacjęOdwołującego sięprzedstawionąw
proteście i odwołaniu i rozszerzonąna rozprawie.
Udzielanie zamówieńw warunkach możliwe najszerszej konkurencji jest nie tylko realizacją
postulatów wynikających z prawa wspólnotowego i krajowego. Jest to podyktowane również
godnym ochrony interesem Zamawiającego. W warunkach ograniczonej konkurencji poziom
cen z reguły jest wyższy, a w sytuacji, gdy istnieje potencjalna możliwośćbraku konkurencji
przy udzielaniu zamówienia Zamawiający zdaje sięna cenęoferty, która może być
skalkulowana w oderwaniu od realiów rynkowych i przez to wygórowana. Skoro
Zamawiający wydatkujeśrodki publiczne, to dążąc do zapewnienia szerokiej konkurencji nie
tylko postępuje zgodnie ze swoim interesem ekonomicznym ale teżrealizuje postulat
zawarty w ustawie o finansach publicznych wydatkowaniaśrodków publicznych w sposób
oszczędny.
Orzeczenia przytoczone przez Zamawiającego zapadały w innych stanach faktycznych oraz
dotyczyły sytuacji, gdzie Zamawiający uzasadnił koniecznośćtakiego zredagowania
kwestionowanych postanowień. Zatem mimo,że Izba zgadza sięz zawartymi w nich tezami,
nie mogąone znaleźćzastosowania w niniejszej sprawie.
Izba stwierdza,że nieuzasadnione jest wymaganie Zamawiającego dotyczące wykazania
wymaganego doświadczenia na podstawie jednej roboty budowlanej w odniesieniu do
jednego obiektu oraz wymaganie łącznego wykonania na nim wszystkich wskazanych robót.
Powoduje to,że warunek postawiony w Rozdziale 9 pkt V siwz jest nadmierny i wygórowany,
a w konsekwencji nieadekwatny w stosunku do roboty budowlanej jakązamierza zlecić
Zamawiający.
Modyfikacja siwz w części dotyczącej opisu sposobu oceny warunków udziału w
postępowaniu nie jest możliwa z uwagi na treśćart. 38 ust. 5 Pzp. Naruszenie zasady
uczciwej konkurencji przy formułowaniu tej części siwz jest wadąpostępowania tkwiącąw
nim od początku, która nie może byćkonwalidowana. Wada polegająca na naruszeniu
przepisów Pzp przy opisywaniu warunków udziału w postępowaniu powoduje,że nie może
byćzawarta ważna umowa w sprawie zamówienia publicznego, gdyżnajkorzystniejsza
oferta zostałaby wybrana z naruszeniem przepisów Pzp Powyższe skutkuje koniecznością
unieważnienia postępowania na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 7 w związku z art. 146 ust. 1 pkt
5 i 6 Pzp.
Mając powyższe na uwadze Izba orzekła jak w sentencji na podstawie art. 191 ust. 2 pkt 3.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 191 ust.
6 i 7 ustawy Prawo zamówieńpublicznych nie zasądzając kosztów pełnomocnika z uwagi na
brak przedłożenia rachunku.
Stosownie do art. 194 i 195 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówieńpublicznych
(Dz. U. z 2006 r. Nr 164, poz. 1163, z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Urzędu Zamówień
Publicznych do Sądu Okręgowego w Katowicach.
Przewodniczący:
………………………………
Członkowie:
………………………………
………………………………
_________
*
niepotrzebne skreślić
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
